452-26.01.2012

четврток. 26 јануари. 2012 чет. max.-30 C min. -90 C

пет. max. -20 C min. -120 C

саб. max. 20 C min.-120 C

МБИ 10

1.931,32

-0,61%

Извор: Македонска Берза

МБИД 2.031,73

-0,22%

ОМБ

120,75

+0,01%

ЕМУ

€

61,51

САД

$

47,31

Курсна листа на Народна банка на Македонија

ДУРИ 14 МИЛИОНИ ЕВРА ЗА УВОЗ НА СКАПА СТРУЈА ЗА ДВА МЕСЕЦИ?! 9 ВЛАСТА „УДИРА“ ПО И во криза најмногу Нарачките ара р од ЕУ паднаа КАНАЛ 5 И се отвораат трговски Н 2,7 - македонските 2,7% фирми, иако најлесно за СИТЕЛ?! комп компании ги намалија 6

пропаѓаат 4-5

ХРВАТСКА ЌЕ ВОДИ ЖЕСТОКА БОРБА ЗА ДА ГО СПАСИ ИЗВОЗОТ ВО МАКЕДОНИЈА! 10

прои производството и извозот 2-3

Угостителите бележат пад од 70% поради кризата 11

www.kapital.mk

број 452 | година 2 | цена 20 ден. | тел. 3 298 110 | факс. 3 298 111

...само идејата е капитал, с$ друго е пари...

член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP

Груевски преку Арифи го кани Пападимос Спорот за името не го остава на вицепремиерите

СТР. СТР

7

КАПИТАЛ ЧЕТВРТОК 26.01.2012

WWW.KAPITAL.MK

2 НАВИГАТОР ИЗЈАВА НА ДЕНОТ

> коментар > анализа > победник и губитник > бројка > лидери > не им беше денот

Социјално осигурување за Македонците во Словачка

> БРОЈКА

27

милијарди евра ќе одвои Светската банка во нов Фонд за помош на земјите од Централна и Југоисточна Европа и од Централна Азија, коишто се погодени од актуелната европска криза. Практично, најсиромашните европски земји, меѓу кои спаѓа и Македонија, во следните две години може да сметаат на дел од овие пари како помош против кризата.

“

“

www.kapital.mk

Крајот на економската криза денес е непредвидлив како некогаш падот на комунизмот. Се наоѓаме во екстремно тешко време, многу слично на она од 30тите години на минатиот век.

ЏОРЏ СОРОС

инвеститор и филантроп

КОМЕНТАР

Дејан Азески Градежниците тешко ќе се вратат во странство

Н

ајпросто народско сфаќање на еволуцијата е дека тоа е процес со кој приматот толку напреднал што се претворил во човек. Во Македонија ако се анализираат состојбите во економијата, очигледно теоријата на господинот Дарвин функционира обратнопропорционално. Македонското градежништво, некогашен најпознат македонски извозен бренд, е доведено во состојба да биде истиснато од пазарите на кои во минатото, условно речено, самоуверено владеело. Повеќе од тројно е намален приходот на македонското градежништво од странство во последните пет години. Ако споредуваме за периодот од пред 1990 година и ако ги додадеме ексјугословенските земји, кои сега ги сметаме за странски, веројатно е најдобро да не се споредуваат бројките, бидејќи може да н$ зафати колективна депресија. Ирак, Либија, Русија, Украина, Полска за светот се земји со најголема градежна експанзија, а за македонските инженери и градежни работници се само убави и богати спомени од не толку далечното минато. Зошто македонските градежни компании не се во состојба да ја искористат можноста и моментот кога милијардите се „претураат“ токму на нивните поранешни пазари каде што се докажани, добро етаблирани, а нивните менаџери, барем според тоа што го кажуваат за себе и за конкурентите, поседуваат големи и цврсти лични и бизнис-пријателства? Светска економска криза, градежна експанзија во Македонија, неможност да се обезбедат високите банкарски гаранции се дел од причините. Дали државата е во состојба со градежни зафати да го апсорбира целокупниот капацитет на градежништвото или македонскиот модел на Рузвелтовиот њу диал („Скопје 2014“) е само респиратор кој ги одржува македонските компании во живот? Владата мора да ја поттикнува градежната експанзија на македонските компании и во странство. Тоа не бара измислување топла вода. Веќе се применува во Турција, Словенија, Хрватска... Време е државата, банкарите и градежните компании да ја договорат формулата за развој на градежништвото. Ако веќе не е и доцна.

Нарачките од ЕУ па - македонските ком намалија производ 54,6% 43,1%

47,1%

43,4%

41,2% 25,1%

foto: FILIP POPOVSKI

четврток 26/01/2012

М

акедонија ќе почне преговори со Словачка за склучување договор за социјално осигурување меѓу двете земји. Иако во Словачка во моментов има 104 евидентирани македонски граѓани, има големо присуство на сезонски работници. Според министерот за труд и социјална политика, Спиро Ристовски, соработката меѓу Македонија и Словачка во делот на социјалата е одлична и во иднина ќе продолжи да се интензивира преку комуникацијата и соработката меѓу двете министерства, особено за експертска помош во делот на трудовото законодавство и на активните политики.

25,6%

23,1%

14,3%

8% Јан.

Фев.

Март

Апр.

МајTitle

Јуни

Јули

-0,4% Авг.

Септ.

Окт.

Ноем.

Извозот на македонски производи во ноември 2011 година за првпат во две години забележа пад поради намалување на нарачките од странство.

Од проблем на Меркел и Саркози, презадолженоста на европските земји прерасна во криза што ги мачи и менаџерите на компаниите. Во услови кога побарувачката од странство паѓа, македонските компании се принудени да го намалат производството Александар Јанев janev@kapital.com.mk

О

д проблем на Меркел и Саркози, презадолженоста на европските земји прерасна во криза што ги мачи и менаџерите на компаниите. Најновите податоци на статистичкото биро Еуростат покажаа дека нарачките од Европа во ноември лани се намалиле

за 2,7%, што е прв регистриран пад во последните две години. Најголем пад на нарачките има во земјите каде што се наоѓаат жариштата на кризата – од Португалија нарачките се намалени за дури 25%, од Грција за повеќе од 15%, од Германија, која важи за главен трговски партнер на Македонија, за 3%. Сите коцки на сложувалката се местат

така што крајниот изглед на сликата ќе покаже дека европската економија влегува во период на рецесија. Во такви услови, кога побарувачката од странство паѓа, македонските компании се принудени да го намалат производството. Статистиката покажа остар пад на индустриското производство во ноември од 5,3%, а за првпат во 2011 година се намали и извозот. Најпогодени од новиот бран на кризата се металната, текстилната и рударската индустрија. „Падот на нарачките од странство што го евидентира статистиката не е изненадување. Имајќи го тоа предвид, во планот за годинава го намаливме производството за околу 30%. Најголемо намалување на побарувачката има од Германија, Италија, Португалија и од Шпанија, кои впрочем и најмногу ја чувствуваат кризата. Тоа очигледно се

Првиот број на дневниот весник Капитал се појави на 17 март 2010 телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 e-mail: kontakt@kapital.com.mk Издава: KAPITAL MEDIA GROUP доо Скопје, компанијата е формирана во 1999 година, кога е издаден првиот број на магазинот Капитал ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, 1000 Скопје, п.фах: 503, Република Македонија

ИЗВРШЕН ДИРЕКТОР (МАРКЕТИНГ И ФИНАНСИИ) Гордана Михајловска

РЕКЛАМА Александра Стојменова: ++389 2 3298 110/ лок:103; marketing@kapital.com.mk; aleksandra@kapital.com.mk

ГРАФИЧКИ И ИТ ДИРЕКТОР Николај Томашевски

ОГЛАСИ: Дијана Гулакова: ++389 2 3298 110/ лок:105; gulakova@kapital.com.mk

OFFICE MANAGER И ФИНАНСИИ Александра Николова: ++389 2 3298 110/ лок:101 nikolova@kapital.com.mk

СПЕЦИЈАЛНИ ПРИЛОЗИ: Јасмина Савовска Трошановски ++389 2 3298 110/ лок:102; prilozi@kapital.com.mk

ДИРЕКТОР И ГЛАВЕН УРЕДНИК: Љупчо Зиков

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Вељко Влаховиќ бр 11, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.commk

ПРЕТПЛАТА НА ДНЕВНИОТ ВЕСНИК КАПИТАЛ И НА МАГАЗИНОТ КАПИТАЛ Сања Савовска: ++ 389 2 3298 110/ лок:104 pretplati@kapital.com.mk

ОДГОВОРЕН УРЕДНИК Спасијка Јованова ПОМОШНИЦИ НА ОДГОВОРНИОТ УРЕДНИК Катерина Синадиновска (политика) Катерина Попоска (економија) УРЕДНИЦИ Маја Бајалска, Александар Јанев, Александра Спасевска ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА СПЕЦИЈАЛНИ ДОДАТОЦИ Верица Јорданова ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА WWW.KAPITAL.MK Александар Јанчески

Печати: Графички Центар Скопје Според мислењето на Министерството за култура за дневниот весник “Капитал” се плаќа повластена даночна стапка. Текстовите и фотографиите не се враќаат. Сите објавени текстови, фотографии и друга графичка опрема се авторски заштитетни и можат да бидат преобјавени, или на друг начин користени само со дозвола на издавачот. Даночен број: МК 4030999366644; Жиро сметки: Еуростандард банка: 370011100019555

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ЧЕТВРТОК 26.01.2012

3

Ми-Да моторс со стратешки партнер од Израел

> БРОЈКА

800

М

илјади евра ЕЛЕМ лани потрошил за консултанстки услуги и за истражни работи за проектите ветерен парк Богданци, акумулацијата Луково Поле и хидроцентралата Бошков мост, потврдија од компанијата. Оттаму додаваат дека Луково Поле и Бошков мост се во финална фаза на подготовки, а течат активностите и за изградба на ветерниците во Богданци.

и-Да моторс, импортерот на Форд за Македонија, го збогати своето име со Гранд, првото име на стратешкиот партнер Гранд аутомотив од Израел. Ми-Да гранд моторс наскоро на македонскиот пазар ќе донесе нови брендови, со кои ќе ги збогати понудата и портфолиото на компанијата. „По повеќе од 25 години успешно работење, компанијата Ми-Да се соочи со предизвикот што го донесоа економските прилики во Македонија, па затоа решив да почнам едно ново поглавје во автомобилскиот бизнис со партнер од светско реноме. Очекувам да се развиваме не само во насока на проширување и зголемување на продажбата, туку и на воведување нови брендови на македонскиот пазар, кои се веќе присутни во компаниите во соседството што се во мрежата

на Гранд моторс“, изјави Марјан Миновски, претседател, косопственик и член на УО на Ми-Да гранд моторс. Гранд аутомотив е компанија со огромно искуство во автомобилската индустрија. Таа е дел од Тавура холдинг, една од најголемите бизнисгрупации во Израел, која работи во многу сегменти: транспорт, автомобилизам, храна, мода, комуникации, козметика, тешка индустрија. „Засега ќе инвестираме само во автомобилизмот. Како што ќе се развиваме, верувам дека ќе инвестираме и во други бизниси, бидејќи веруваме во оваа држава“, изјави Гил Сегев, финансиски директор на Ми-Да гранд моторс и претставник на Гранд аутомотив. Гранд аутомотив на Балканот е претставен преку возилата „форд“, „мазда“, „волво“, „јагуар“ и „инфинити“.

аднаа за 2,7% мпании го дството

лидери

ГРЦИЈА

ПОРТУГАЛИЈА

ШПАНИЈА

рефлектира и врз домашните компании“, изјави генералниот директор на Макстил, Александар Панов. Според статистичките податоци за ноември, металната индустрија во ноември регистрираше пад од дури 10,6%, што е резултат на намалувањето на нарачките од странство. Текстилната индустрија, која целосно зависи од извозот, исто така забележа пад од 3,5%. „Намалувањето на производството во текстилните фабрики не е драматично. Има мало намалување на нарачките, особено од Германија, но сепак оваа сезона е веќе обезбедена со договори за работа. Меѓутоа, во зависност од тоа како ќе се одвива кризата во Европа, критично може да биде договарањето на нарачките за следната сезона, која почнува во април. Доколку кризата се продлабочува и побарувачката од странство опаѓа, тоа може да прерасне во голем проблем и за домашните конфекции“, вели директорот на конфекцијата Мода, Ангел Димитров. И меѓународните финансиски институции проценуваат дека побарувачката за македонскиот извоз годинава остро ќе падне како последица од економскиот стрес во европските економии. Според проценките на ММФ, извозот од земјава во 2012 година ќе порасне само 1,4%, а најпогодени од новата криза несомнено ќе бидат компаниите од металната, текстилната и рударската индустрија.

Лоши претчувства за цела година

Загрижувачки за економијата е што очекувањата на бизнисмените за цела година се песимистички. Проценките за економскиот раст, како и за движењето на извозот и увозот кај најголемите трговски партнери на нашите компании се ревидираат кон попесимистички. Во услови кога повеќе од половина од извозот

ФРАНЦИЈА

на македонски производи оди во земји од еврозоната, кои влегуваат во рецесија, расте опасноста за продлабочување на кризата и во Македонија. Освен Германија, која важи за главен двигател на домашната економија, бидејќи е потенцијален пазар на 30% од македонското производство и доживува дебакл во последните два квартали, во рецесија се заглавени и Грција и Италија, кои исто така важат за едни од најголемите трговски партнери на земјата. Според проценките на меѓународните финансиски институции, Германија ќе влезе во рецесија остварувајќи негативни економски резултати во два последователни квартали, последниот од 2011 и првиот од 2012 година, но на крајот на годинава сепак се очекува да оствари минимален раст од 0,7%. За Грција нема сомнежи дека продолжува во негативната зона, со годишен пад на бруто-домашниот производ (БДП) од 5,7%, додека, пак, оценките за италијанската економија се дека годинава ќе падне за 0,3%. Тоа покажува дека домашната економија се соочува со сериозни предизвици повторно да влезе во голема криза, а статистиката за пад на индустриското производство и извозот на крајот од минатата година навестуваат дека реално е да се очекува пад на БДП во последниот квартал од 2011 година. Слични се прогнозите и за првите неколку месеци од годинава, за кои се проценува дека ќе бидат најкритични за бизнисот. Доколку и првиот квартал од 2012 година статистички прикаже негативно движење на БДП, Македонија и официјално ќе прогласи рецесија. Според проценките на меѓународните финансиски институции, македонскиот БДП на крајот од годинава може да оствари раст од 2%. Владата, пак, е оптимист дека најлошото сценарио е малку веројатно и проектираше раст на економијата годинава од 4,5%.

милиони евра вложија банките во благајнички записи на вчерашната аукција во Народната банка. Со тоа вкупниот износ на „стерилизирани“ пари од банкарските канали во НБМ преку записи достигна 560 милиони евра. Во исто време, бизнис-секторот се жали дека страда од неликвидност, а банките недоволно го поддржуваат со кредити.

победник и губитник

+

ИВОН ВЕЛИЧКОВСКИ

П

ратеникот на ЛП предложи законски измени со цел Македонија да може да си поврати 103 објекти од поранешна СФРЈ, за кои досега никој не повел сметка

ИТАЛИЈА

-3% -15,8% -2,3% -25% -3,3% -0,8%

170

ПОБЕДНИК

ПАД НА НАРАЧКИТЕ ВО НОЕМВРИ ГЕРМАНИЈА

> БРОЈКА

МАРТИН СКОРСЕЗЕ

Д

етскиот авантуристички 3Д филм „Хуго“ води во трката за годинашната најпрестижна филмска награда „Оскар“ дури со 11 номинации

не им беше денот

ЖЕЉКО КОМШИЌ

Н

а десетгодишнината од приемот на БиХ во Советот на Европа земјата се соочува со тешки обвинувања за опструкции во формирањето на државните институции

Време беше Ми-Да моторс по 25 години работа да стане „голема“. Ми-Да гранд моторс, како што ќе се вика компанијата, откако доби стратешки партнер од Израел, почнува ново поглавје во автомобилскиот бизнис, каде што е една од првите компании во Македонија. Марјан Миновски, отсега косопственик во Ми-Да МАРЈАН гранд моторс, вели дека МИНОВСКИ со помош на партнерот Гранд аутомотив, инаку дел од голема бизнис-групација, ќе ја зголемат продажбата и пазарното учество преку постоечките брендови чиј дилер е Ми-Да, но и со воведување нови. Време е на големи предизвици пред македонските бизниси кои изминативе две децении се развија како успешни приказни. Одлуката на Миновски да дозволи влез на странски капитал, но и ново знаење, искуство и технологија во Ми-Да може само да послужи како пример за останатите бизнисмени како може да се поткрепи идниот раст и развој на сопствената компанија.

_

ГУБИТНИК Додека првиот лустратор, Томе Аџиев, уверуваше дека го почитува законот заборави дека некои одредби се на преиспитување пред Уставниот суд. Занимавањето со поранешните функционери и селективното постапување по изјавите за несоработка не предизвика бранување во ТОМЕ јавноста. АЏИЕВ Да, за Аџиев законот по кој тој то постапува де факт факто е во правниот поредок, но какви по последици предизвика или ќе предизв предизвика ќе кажат уставните судии, кои веќе изразија сомневање за опсегот и за вре времетраењето на лустрацијата и тоа два пати. Законот им остави одврзани раце на лустраторите, но како Аџиев ќе ги отплетка конците кои ги замрси со лустрација на с$ „живо“, со акцент на ликовите што не & се по ќеф на власта, останува да видиме. Патем, мандатот на претседателот Аџиев со месеци му е истечен, а тој и понатаму лустрира.

мисла на денот

ЛУКАС ПАПAДИМОС

У

ште колку може да оди надолу рејтингот на банкротираната Грција откако вчера агенцијата Стандард и Пурс најави дека најверојатно ќе го намали до степен на делумен банкрот

ИНФЛА ИНФЛАЦИЈАТА Е ОДАНОЧУВАЊЕ БЕЗ ОДАНО ЗАКОНОДАВСТВО. ЗАКОН

М Милтон Фридман

американски економист, статистичар

КАПИТАЛ ЧЕТВРТОК 26.01.2012

4

WWW.KAPITAL.MK

НАВИГАТОР ГРАФИК НА ДЕНОТ...

ФОТО НА Д ДЕНОТ...

КОЈ КОЛКУ ПРИДОНЕСУВА ВО РАСТОТ НА СВЕТСКИОТ БДП?

0,38 0,33 0,28 0,23 0,18 0,13 0,08 0,03 -0,02

Кина

Индија

САД

Извор: ММФ

Латинска Америка

Русија

Еврозона

Г

рафикот покажува дека Кина во 2012 година ќе даде најголем позитивен придонес во растот на глобалната економија, со 37,4%. Меѓутоа, европските економии кои се соочуваат со криза, според пороценките на ММФ, ќе влијаат негативно врз движењето на светскиот БДП.

светот низ медиумите...

La Tribune

Сни Снижувањето на кредитниот рејтинг на водечките рејт француски банки и фра долгорочните импликации кои дол може да ги има оваа одлука мож на рејтинг-агенциите р е тема во ф фокусот на најпознатиот француски економски медиум. фра

Financial Review Fi

П

олн воз со навивачи вчера изутрината се упати од Скопје кон Белград на ракометниот натпревар Македонија - Србија, што се игра во рамките на Европското првенство. Добитниците на бесплатни карти, кои по електронски пат ги избра Агенцијата за млади и спорт, ќе можат да присуствуваат и на натпреварот Данска - Шведска.

И во криза најмногу се отвораат трговск иако најлесно пропа 44,3%

Кри Кризата која ја зафати австралиската автомобилска авс индустрија и причините за инд нејзината појава, меѓу кои е и неј растечкиот курс на доларот, се рас тема на анализа на австралискиот тем бизнис-весник. биз

нови вработувања во услужните дејности се регистрирани од 2005 до 2010 година

29,4%

The Washington Post

„Богатите мора да ја помагаат државата“ е најцитираниот дел од обраќањето нa претседателот Обама во американскиот Сенат. Со ваква реторика Обама можеби ќе ги добие симпатиите на широките народни маси, но не и на оние кои треба да ја финансираат неговата кампања

Delo

Старо-новиот словенечки премиер, Јанез Јанша, е на насловната страница на словенечкиот весник. На Јанша, кој беше аутсајдер по објавувањето на изборните резултати, изгледа дека му се наместија коцките, па од кандидат број три дојде на првото место за состав на новата влада.

www.kapital.mk НАЈЧИТАНО НА WEB...

1

Тутунска банка ќе пресече дали А1 ќе се ликвидира!?

2

Доаѓа ли хрватското то „ „НЕ у ЕУ ЕУ“ во Македонија ?!

3

Скандал - пратеник во Тирана а тврди рди дека Албанија немала дефинирани ирани граници

4

Владата ќе субвенционира субвенц у авиокомпании, пании но не н знае како!!

нови вработувања во производни дејности се регистрирани од 2005 до 2010 година

Доколку се анализира профилот на компаниите кои се отвораат во Македонија, ќе се види дека с$ уште најлесно е да се отвори фирма од областа на транспорт и складирање, автомеханичарски салони, градежништво и финансиски или конултантски услуги. Производството заостанува Соња Јованова

Н

s.jovanova@kapital.com.mk

аместо производствени капацитети во Македонија с$ уште најмногу се отвораат трговски фирми. Тоа го покажуваат и податоците од Централниот регистар за минатата година, кога биле отворени 8.665 фирми, од кои најмногу (29%) се со основна дејност поправка на моторни возила, а 13% се со услужна дејност. Но, лани најмногу се затворале исто така трговски фирми. Вкупно се затворени 4.166, а најголем број (40%) од нив се за поправка на возила. Доколку се анализира профилот на компаниите кои се отвораат во Македонија, ќе се види дека с$ уште најлесно е да се отвори фирма од областа на транспорт и складирање, ресторани и градежнштво. Експертите објаснуваат дека во услови кога се заострени условите на банките за кредитирање, највозможна варијанта е отворање мал бизнис, а најлесен сектор е трговијата. „Поголемото производство бара повеќе средства, маректингистражувања, барање пазари, а

банките не даваат лесно кредити за почетниците. Светска практика е да се почнува бизнис со трговија, особено во услужни дејности и еве од практиката во Македонија, најатрактивна е автомобилската индустрија, иако не треба да се заборави дека за трговските фирми карактеристично е што во првите години дури 50% од нив се затвораат оти се ранливи, што значи сепак ни се потребни и такви капацитети кои ќе вработат, на пример, 1.000 луѓе“, вели универзитетскиот професор Марија Зарезанкова-Потевска. Според неа, трендот што во Македонија доминираат услужните дејности е обратно пропорционален на трендовите во високоразвиените земји, каде што прво се развила индустријата, па потоа услугите, како повисока фаза на производство. „Кај нас има еден јаз оти немаме ниту развиено земјоделство затоа што половина од храната што може да ја произведуваме ја увезуваме, немаме ниту индустрија, а се фокусираме на развој на услуги. Современиот начин на живот бара паралелно развивање на овие дејности“, додава Потевска.

МАРИЈА ЗАРЕЗАНКОВА; ПОТЕВСКА

универзитетски професор

Кај нас постои еден јаз бидејќи немаме развиено земјоделство затоа што половина од храната што може да ја произведуваме ја увезуваме, немаме ниту индустрија, а се фокусираме на развој на услуги. Современиот начин на живот бара паралелно развивање на овие дејности. Професорот Јован Пејковски, пак, смета дека најатрактивен бизнис с$ уште е трговијата затоа што за почеток не треба голем капитал. „Но, статистиката е сурова, па од 10 вакви фирми во првата година пропаѓаат дури седум. Факт е дека отворањето трговски фирми е секогаш полесно без разлика дали одговара на реалните потреби на стопанството или на пазарната логика. Проблемот е што немаме големи инвестициски зафати“, вели Пејковски. Дека услуги и трговија стануваат се поатрактивни дејности во Македонија покажува и фактот што во периодот

WWW.KAPITAL.MK

ПРОЦЕНКИ...

3 ФАКТИ ЗА...

3,841 Е 33,6%

М

илиони изнесува бројот на превезени патници во патниот превоз во третото тримесечје од 2011 година

намален обемот на превезена стока во товарниот патен превоз во споредба со третото тримесечје од 2010 година

14,3% Е

намален обемот на превезена стока во железничкиот сообраќај

КРИСТИН ЛАГАРД

претседател на ММФ

Светската економија забавува, еврозоната оди кон рецесија

О

ваа година светската економија забрзано забавува и еврозоната оди кон рецесија, порача претседателката на Меѓународниот монетарен фонд, Кристин Лагард, во најновиот извештај. Светската економија ќе оствари раст од 3,25% годинава, што е помалку од есенските проценки од 4%. Најголем раст ќе имаат Кина (8,2%) и Индија (7%). Во САД се очекува раст од 1,8%. За државите во ЕУ се предвидува блага рецесија.

у ки фирми, аѓаат 519

693

ЗАТВОРЕНИ ФИРМИ ВКУПНО:4.166

6%

3,466 Трговија на мало, поправка на возила

8%

866

Транспорт и складирање

10%

40%

Преработувачка индустрија Објекти за сместување и дејности со храна

1,126

Други услужни дејности

13%

779

9%

државни градежни парцели во Нов Дојран со вкупна површина од 6.701 метри квадратни се огласени за продажба. Наменети се за изградба на виќенд-куќи. Најмалата има површина од 357 метри кадратни, а најголемата 497 метри квадратни. Вкупната почетна цена се движи од 21.777 денари за најмалата површина до 30.134 денари за најголемата.

4,1%

од корисниците на Интернет во првото тримесечје од 2011 година направиле нарачки преку Интернет за купување стоки и услуги за лична намена, а 6,7% тоа го направиле во последните 12 месеци најмногу за купување облека или спортска опрема (20,4%).

ОТВОРЕНИ ФИРМИ ВКУПНО:8.665 2,512

9%

779

15

29%

Трговија на мало, поправка на возила Други услужни дејности Преработувачка индустрија

866

Транспорт и складирање

10%

1,126

Објекти за сместување и дејности со храна

13%

Извор: Централен регистар податоците се за 2011 година

Македонија атрактивна за нови маркети

М

акедонија беше рангирана на 20 место на скалата на 30 најпосакувани дестинации за инвестиции во малопродажба од страна на консултантската компанија А.Т.Керни во анализата за 2010 година. Македонија во истражувањето беше претставена како ниско заситен пазар со големи маркети.

Бизнисмените бараат државна помош за малите фирми

С

ојузот на стопански комори, од каде што отворено се залагаат дека малите и средните претпријатија може да бидат двигатели на економијата, предлага Владата во следните пет години да одвојува во просек еден милион евра субвенции за малите фирми, а предлагаат и субвенции од по 7.000 евра годишно за вработувањата во новите фирми. од 2005 до 2010 година, во секторот услужни дејности се вработиле 50.000 лица, а во производство 33.000. Експертите сметаат дека во услови на голема невработеност секое ново

вработување е добредојдено, иако потенцираат дека високи стапки на раст нема да се оставарат доколку економијата се базира исклучиво на услуги со мала додадена вредност.

ЃОРГЕ ИВАНОВ

претседател на Македонија

Иванов советува фирмите да вложуваат во млади инжeнери

ТОП ВЕСТИ...

50 нови огласи за вработување во администрација за една недела

В

работувањата во администрацијата никако да запрат. Само последната недела на Агенцијата за администрација осамнаа огласи за нови 50 работни места во државната администрација. 26 од нив се само за во Министерството за финансии. Конкурс за нови вработувања распиша и Генералниот секретаријат во Владата, Агенцијата за администрација и Агенцијата за храна и ветеринарство. Не заостануваат ниту општините. По некое ново работно место распишале и општините Охрид, Илинден, Ново Село, Василено и Жупа. Напоредно со ова, лично премиерот Никола Груевски изминатите денови си распиша конкурс и за нови 12 советници.

Зошто се одложува акционерското собрание на Тутунски комбинат?

Р

аководството на Тутунскиот комбинат од Прилеп повторно не донесе одлука дали компанијата ќе оди под стечај или повторно нејзиниот долг ќе се претвори во влог на државата. Поради немање кворум, собранието на акционери на Тутунскиот комбинат од Прилеп вчера не се одржа, а со тоа судбината на долгогодишниот загубар во државна сопственост и понатаму останува неизвесна. Ова е второ одложување на донесувањето на одлуката за компанијата во рок од еден месец. Првиот пат беше по барање на државниот претставник. Ако Владата одлучи да го спаси Тутунскиот комбинат со претворање на побарувањата од 30 милиони евра во влог, таа ќе стане целосен газда на комбинатот и ќе може да преговара за продажба. Второто сценарио е стечај, но таа опција никој не ја сака. Најголем дел од обврските на Тутунскиот комбинат од Прилеп или околу 90% се кон државата. Иако компанијата правеше огромни загуби во изминатите години, таа постојано се толерира и се спасува од стечај преку отпис или конверзија на побарувањата на државата во влог.

ЕУ ја подготвува УЈП за уште поригорозна даночна политика

З

аврши проектот „Поддршка на даночната реформа“, со кој се обучија 300 службеници на Управата за јавни приходи и Министерството за финансии со цел подобрување на капацитетот на овие институции согласно со стандардите на ЕУ. Проектот, кој е финансиран од ЕУ, почна во мај 2010 година и опфати две клучни компоненти: измени на даночната регулатива и подобрување на капацитетите на УЈП. Хесус Гајаре, тим лидер на проектот, смета дека даночната политика е еден од столбовите на кои почива секоја успешна држава. „Колку е постручна и поразвиена управата за јавни приходи толку ќе биде посилна и државата. Тоа го кажува нашето досегашно искуство од другите земји“, рече Гајаре. Во рамките на проектот се подготвени нацртзакони за персонален данок на доход и закон за добивка, а во УЈП се спроведени 9 активности за обука на даночниците и на даночните обврзници во врска со регулативите од ЕУ. Во УЈП е формирана и даночна академија, која освен за внатрешни потреби ќе се користи и за другите институции. Роберт Лидл, привремен вршител на должноста шеф на мисијата на ЕУ, смета дека иако станува збор за многу значаен проект за една држава залудно би било потрошено времето ако тоа не се спроведе и во практика. „Експертите и предавачите ви ги пренесоа своите искуства, сега е на вас да го спроведете наученото“, рече Лидл.

60 СЕКУНДИ БРИФИНГ

БЕРЗА

МБИ 10 3.000 2.800 2.600 2.400 2.200 2.000 1.800

07/10

09/10

12/10

03/11

06/11

09/11

1.931,32 2010/2012 2010/2012

Max. Min.

2 2.827,62 827 82 62 1.943,09

На Македонската берза вчера се склучи една системска блок-трансакција и тоа 216 обични акции на Македонска берза по цена од 150.000 денари за една акција. Тоа претставува 7,74% од основната главнина на друштвото, а вкупната вредност на трансакцијата изнесува 32.400.000 денари. Главниот берзански индекс МБИ-10 падна за 0,61% и трговскиот ден го заврши со вредност од 1.931,32 индексни поени.

НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК Стопанска банка Битола

2.109,00 +42,00

+2,02% 2 02%

НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК Охридска банка

1.101,00 -36,00

-3,19% 3 19%

DOW JONES 13.000 12.500 12.000 11.500 11.000 10.500 10.000

07/07 06/08 05/09 05/10 04/11 04/12 03/01

12.675,75 0 26% -0,26%

Цените на акциите на Волстрит вчера имаа опаѓачки тренд. По петдневниот амбициозен раст, индексот S&P вчера падна затоа што инвеститорите се загрижени поради слабите квартални резултати на големите компании и поради застојот во преговорите за реструктурирање на грчкиот долг.

ДРУГИ ПАЗАРИ FTSE 100 Nikkei225 S&P 500 Nasdaq DAX TOPIX

5.721,27 8.883,69 1.314,65 2.786,64 6.391,54 767,40

VALUTI

£ €

СТАПКА

-0,53% +1,12% -0,10% +0,09% -0,43% +1,32%

€ $ СТАПКА

1,2942

1,2019 ПРОМЕНА

ПРОМЕНА

+0,3%

-0,5%

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10

FJU^ERSI ZLATO

1.654,60 -0,59% 0 59% ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11

NAFTA BRENT

109,48 -0,50% 0 50% ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч

М

акедонија е на пат да изгради економија заснована и врз знаење, посветени, образовани и работливи луѓе, смета претседателот Ѓорге Иванов и во обраќањето на прославата по повод 20 години ИАЕСТЕ Македонија порача фирмите да вложуваат во младите луѓе. „ИАЕСТЕ го носи целиот свет во Македонија, а тоа го прави бидејќи обединува 87 земји со размена на 6.500 студенти годишно кои се стекнуваат со незаменливо искуство. Тогаш ИАЕСТЕ претставува силна врска меѓу македонските компании и светот“, изјави Иванов.

12/11

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.commk

ЈОШИКО НОДА

Иднината на Jaпонија ќе зависи од намалувањето на растечкиот бран на јавниот долг.

“

КАПИТАЛ ЧЕТВРТОК 26.01.2012

WWW.KAPITAL.MK

6 ПОЛИТИКА Kapital Akademija... member of KAPITAL MEDIA GROUP

КАЛЕНДАР НА НАСТАНИ

ЗА ПЕРИОД ЈАНУАРИ ЈУНИ 2012

ЈАНУАРИ

27

Дефинирање на стратегија за интернет настап, изработка на веб страница

ФЕВРУАРИ

02

Подготовка на продажна стратегија и план на продажба

09

Парични текови

17

Подгответе се за инвеститори!

22

Обликувајте го Вашето знаење. Најновите трендови и технологии за е-Учење

Советот на Европа бара итни промени на затворскиот систем во Македонија

К

омитетот за спречување на тортурата на Советот на Европа, смета дека се потребни фундаментални промени во затворскиот систем на Македонија за тој да се соочи со предизвиците кои стојат пред него. Врз основа на истражувањата направени на терен, Комитетот за спречување на тортурата во својот последен извештај е посебно критичен за недостигот од професионален пристап во управувањето со затворите, малобројноста на затворскиот персонал, како отсуството на одговорност и јасни правила. Тие исто така констатираат и дека во најголемиот македонски затвор – Идризово - извесен број обвинувања за малтретирање на затворениците од страна на персоналот се веродостојни.

Уставен ја стопираше проширената лустрација

> БРОЈКА

100

Илјади Грци живеат во Македонија, тврди грчкиот пратеник, Константинос Аивалиотис, член на грчката делегација во параламентарното Собрание на Советот на Европа. Тој ја обвини Македонија за „фалсификување на историјата”, и дека „Скопје избегнало да ги попише своите 100 илјади Грци“.

У

ставниот суд поведе постапка за 13 члена од Законот за определување дополнителен услов за вршење јавна функција, односно лустрација и донесе одлука за стопирање на сите дејствија предвидени со овие членови. Уставните судии оценуваат дека лустрацијата на новинарите, поранешните функционери, адвокатите, медијаторите, членовите на невладините организации и здруженија навлегува во моралниот интегритет и достоинството на овие лица. Покрај тоа, Уставен го оспори и времетраењето на лустрацијата, законот не предвидува до кога ќе трае овој процес, иако уставните судии веќе донесоа одлука дека тој треба да заврши со донесувањето на Уставот на Република Македонија.

А1 ликвидирана, имотот на продажба! Марија Севриева

sevrieva@kapital.com.mk

29

Е

Конференција за извоз

дногласно доверителите на А1 телевизија во стечај побараа ликвидација на должникот и продажба на имотот, начин на кој очекуваат дека ќе си ги остварат своите побарувања. По едночасовната експликација на економско-финансиската состојба во која се наоѓа медиумот, стечајниот управник Ацо Петров предложи ликвидација на деловниот опфат на стечајниот должник А1 телевизија. Предлогот на стечајниот го прифати и застапникот на Управата за јавни приходи, која се јавува како најголем доверител, правобранителот Саша Станчевски, според кој должникот работел нерентабилно, нерационално и без редовно сервисирање на обврските кон доверителите. Таквата сосотојба, потенцираше Станчевски, во комбинација со фактот дека на А1 тлевизија од страна на Агенцијата за електронски комуникации & беше одземена дозволата за извршување на дејноста за која била регистрирана и од која заработувала, радиодифузија, логично е да отиде во ликвидација. „А1 кон управата има обврски во висина од 11 милиони евра, во кои се пресметани и платите на вработените за два месеци. Веднаш по сервисирањето на трошоците за стечајната постапка, се надевам и очекувам дека ќе има средства за исплата на платите и на придонесите. Останатиот долг кон УЈП ќе се враќа еднакво како и на сите доверители“, истакна Станчевски. Тој не е оптимист дека ќе се оствари целото побарување кое го има

МАРТ

02

Оптимизација на пребарувачи и контекстуално огласување

08

Финансиски извештаи

15

Организација на продажбата и продажбен менаџмент

23

Меѓународно двојно оданочување

30

Е-mail маркетинг и корпоративно огласување

05

Финансии во продажбата и управување со клучните клиенти

20

Интернет огласување

26

Customer RelaIonship & Customer Experience management

АПРИЛ

МАJ

10

Водење на продажен разговор и продажна презентација

18

Подгответе се за инвеститори!

23

Маркетинг на социјални медиуми

30

Преговарање и развој на долгорочни односи со клиентите

15

Мониторинг аналитика и статистика на интернет активности

21

Известување и следење на продажбата

ЈУНИ

Управата, но додаде дека с$ ќе зависи од цената која ќе биде постигната при продажбата на имотот. Имотот на А1 кој е влезен во стечајната маса е проценет на околу два милиони евра. Дел од него се наоѓа под хипотека на НЛБ Тутунска банка, чија вредност изнесува 1,5 милиони евра. Печатницата, телевизиската опрема, патнички и товарни возила, брод и предаватели е имотот кој е влезен во стечајната маса. Петров потенцира дека доколку во иднина се појави нов имот, и тој ќе биде ставен на продажба. „Развлачниот доверител се изјасни дека ќе го искористи своето законско право да го оствари своето развлачно право надвор од стечајната постапка, што значи дека с$ што ќе

2 1,5

милиони евра – е проценката на имотот на А1 телевизија

милиони евра - е вредноста на имотот кој е под хипотека во НЛБ Тутунска банка

14,3 милиони евра - се вкупните побарувања на 353 доверители

остане ќе биде вратено во стечајната маса и сразмерно поделено меѓу доверителите“, вели Петров. Но, не е само А1 должна. На телевизијата треба да & бидат исплатени околу три милиони евра по разни основи, информира Петров. Тој неколкупати испратил опомени до должниците на медиумот. Дел од нив го оствариле побарувањето, но повторно сите пари кои ќе успеат да бидат наплатени по основа на долг кон А1 ќе влезат во стечајната маса. Согласно Законот за стечај, одлуката за продажба на имотот треба да биде објавена во еден дневен весник, но поради пошироко запознавање на јавноста, правобранителот Станчевски предложи огласот да биде објавен во три дневни весници.

-

„Репортери без граници“: Африканските медиуми послободни од македонските Габриела Делова

delova@kapital.com.mk

З

а цели 26 места во однос на слободата на медиумите паднала Македонија за една година, покажува најновиот извештај на „Репортери без граници“. Ако во 2010 година, сме биле рангирани на 68 место, во 2011 година сме позиционирани на 94. Споредено, пак, со 2009 година кога сме биле на 34 место, Македонија за две години паднала за цели 60 места. Слободата на македонските медиуми гравитира околу таа којашто се практикува и во Либан, Доминиканската република и Израел.

Зад нас од земјите во регионот, заостануваат само Албанија, која е на 96 место, и Црна Гора на 107 место, а Македонија заостана дури и зад Косово и Босна и Херцеговина. Така, од земјите во регионот најдобро рангирана е Босна и Херцеговина (58 место), а по неа се Хрватска (68), Србија (80) и Косово (86). Европските членки, Грција и Бугарија, пак, се на 70 и 80 место. Во светот, пак, најдобро рангирани земји се Финска, Норвешка и Естонија, додека најлошо рангирани се Еритреа, Северна Кореја, Туркменистан и Сирија. Можеби она што предизвика поголемо внимание во овој извештај е тоа што првпат во историјата, меѓу првите 20 земји

според слободата на печатот се најдоа и африкански земји, Зелен Рт (на 9 место) и Намибија на (20 место) кои се цели 74 места пред нас. Се чини дека извештајот на „Репортери без граници“ само ги потврдува предупредувањата на Брисел дека слободата на медиумите во земјава е сериозно загрозена. Во таа насока беше и изјавата на еврокомесарот за проширување, Штефан Филе, по средбата со вицепремиерката Теута Арифи и министерот за надворешни работи, Никола Попоски, кој рече дека дијалогот на високо ниво меѓу Македонија и ЕУ, кој ќе стартува од април, ќе започне токму од состојбата во медиумите.

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ЧЕТВРТОК 26.01.2012

7

Груевски не го остава спорот за името на вицепремиерите! Македонскиот вицепремиер, Теута Арифи, ја искористи средбата со колегата Теодорос Пангалос во Атина за да пренесе писмо од премиерот Никола Груевски до грчкиот премиер, Лукас Пападимос. Арифи и Пангалос не зборувале за спорот за името - ова прашање Груевски сака да го отвори на највисоко ниво Катерина Синадиновска sinadinovska@kapital.com.mk

П

ремиерот Никола Груевски ја искористи посетата на својата заменичка, Теута Арифи, на Атина и нејзината средба со колегата Теодорос Пангалос за да прати писмо до грчкиот премиер, Лукас Пападимос. Груевски го кани Пападимос на средба, што е можно побрзо за да се затоплат партнерските и пријателските односи меѓу двете земји. „Вакви односи се трудиме да градиме преку најразлични иницијативи за заедничка соработка со нашите соседи преку одделни теми, проекти, планови, како и преку воспоставување квалитетен и одговорен дијалог на сите нивоа каде што е возможно. Токму во духот на градењето на добрососедските односи постои неопходност од одржување заемен директен дијалог на највисоко ниво и меѓу нашите две држави, а посебно при случаи кога постојат прашања кои се отворени и чие решение треба да биде од заемен интерес“, пишува премиерот Груевски. Груевски бара средба со Пападимос, во Атина, во Скопје или кај било

Во писмото премиерот Никола Груевски ниту еднаш не го споменува уставното име на Македонија, ниту пак, некаде го користи терминот „македонски“. Дипломатски, тој не го споменува никаде ниту името на Грција. „Мојата“ и „Вашата“ држава – така се обраќа премиерот. за да разговараат за европските и за евроатлантските интеграции на Македонија. „Една таква средба ќе претставува силен стимул за разговорите за прашањето за името што се водат под покровителство на Обединетите нации, кои заедно со позитивната одлука и препорака на Меѓународниот суд на правдата во Хаг би биле и дел од заокружувањето на прашањата и на решенијата од заеднички интерес во градењето позитивна атмосфера, а посебно во однос на прашањето за името во контекст на европските и на евроатлантските интеграции. Дозволете

со ова писмо да изразам подготвеност и јасна и недвосмислена волја за наоѓање заемно прифатливо решение за спорот кој е отворен од вашата држава, а кој се однесува на името на мојата земја“, вели Груевски во писмото. До крајот на денот не стигна одговор од официјална Атина.

Македонија на дневен ред во Чикаго само под „разно“?

П

ремиерот Никола Груевски вчера се сретна со генералниот секретар на НАТО Андрес Фог Расмусен во Брисел, пред да настапи на Североатлантскиот Совет. Канал 5 пред средбата јави дека ако се суди според неформалната вечера на која Груевски се сретнал со 15 НАТО амбасадори меѓу кои и од највлијателните членки на Алијансата, позицијата на Македонија во однос на влезот во НАТО е цврсто заглавена во правилата на Алијансата. „Наместо во мај во Чикаго следната шанса за Македонија ќе биде за две години кога ќе има самит на НАТО за проширување. Земјата би можела да се најде на агендата на самитот во Чикаго во мај само доколку падне договор за точката разно во која би се зборувало не само за нас туку за групата земји Косово, Црна Гора и Македонија“ јави Канал 5.

-

Арифи и Пангалос зборувале и за Охридскиот договор... ама не за името!?

Во официјалното соопштение од Секретаријатот за европски прашања, кое стигна по средбата, не се споменува писмото кое Арифи го предаде, ниту пак, е наведено дека двајцата вицепремиери зборувале за спорот за името. „За време на средбата вицепремиерот Арифи ги презентираше активностите и реформите кои се спроведуваат во насока на исполнување на критериумите за членство во ЕУ и за можностите за унапредување на соработката во делот на искористувањето на фондовите од компонентата за прекугранична соработка во рамките на Инструментот за претпристапна помош, ИПА, како и за унапредување на регионалната соработка“, се вели во соопштението и се додадава дека станало збор и за Охридскиот рамковен договор. „Арифи искажа задоволство од целите кои се постигнаа со неговата имплементација“, информираат од СЕП. Вицепремиерот Пангалос нагласил дека Грција ја поддржува европската перспектива на земјите од Западен Балкан, а двајцата се согласиле дека бизнис-заедниците на двете земји треба да ја зајакнат економската соработка. Посетата на Атина на вицепремиерот е прва официјална на македонски владин функционер.

Власта „удира“ по Канал 5 и Сител?! Кристина Озимец

ozimec@kapital.com.mk

М

РТ станува с$ поголема конкуренција за приватните телевизии и затоа на опозицијата & сметаат измените на Законот за радиодифузија, обвинија пратениците на владејачката гарнитура на вчерашната собраниска седница за измените на Законот за радиодифузија. Опозицијата, пак, иронично забележа дека тие се согласуваат со пратениците од ВМРО-ДПМНЕ, зашто поради „полнење на сметката на МРТ, Владата прави уништување на приватните и локалните телевизии“. Пратениците од парламентарното мнозинство сметаат дека измените ќе ја намалат зависноста на МРТВ од буџетските средства, а со зголемувањето на рекламниот простор ќе се зголемат атрактивноста и гледаноста. „Опозицијата е нервозна

и реагира жестоко зашто знае дека МРТ станува с$ поголема конкуренција за поголемиот дел од приватните телевизии“, смета пратеникот на ВМРО–ДПМНЕ, Трајче Димков. Според него, главен проблем за некои од пратениците во Собранието е и тоа што самите се или биле дел од медиумите. „Телевизиите Канал 5 и Сител постоеја прво како политички партии па потоа се претворија во телевизии, а од А1 од телевизија произлезе политичка партија, што всушност е главната разлика меѓу нив“, истакна Димков. Според него, опозицијата глуми кога се залага за непокачување на радиодифузната такса, бидејќи измените се предлагаат за МРТ да стане независна од Буџетот на државата. Пратеникот на Национално демократската партија, Изет Зеќири, не се согласува дека со

продолжувањето на времетраењето на рекламирањето на МРТ, јавниот сервис ќе има некакви позитивни ефекти. „И покрај подобрувањата на наплатата на радиодифузната такса и порастот на приходите на МРТ во 2010 година, МРТ нема капацитет ниту да ги врати своите долгови“, вели Зеќири. Според опозицијата, Владата многу наскоро ќе направи силен удар врз приватните и локалните телевизии. „МРТ се финансира од Владата, од реклами, од радиодифузна такса, а приватните телевизии само од маркетинг. Концептот за измени на Законот за радиодифузија води кон комплетно уривање на системот на радиодифузија. На МРТ & давате и игри на среќа, што е доходовен бизнис и дури воведовте нова категорија луѓе кои ќе плаќаат такса – трговците“, вели пратеникот Менде Диневски од СДСМ. Пратениците на ВМРО-ДПМНЕ, пак, велат дека ако ги послушале опозиционерите и ги изгласале амандманите на СДСМ, досега МРТ ќе

ТРАЈЧЕ ДИМКОВ

ПРАТЕНИК ОД ВМРО ДПМНЕ

„Телевизиите Канал 5 и Сител постоеја прво како политички партии па потоа се претворија во телевизии, а од А1 од телевизија произлезе политичка партија, што всушност е главната разлика меѓу нив“. Пратеникот на владејачката ВМРО-ДПМНЕ, помага за СРД да ја сфати поврзаноста на двете телевизии со пратениците од редовите токму на власта. требало да ја затворат. Измените на Законот за радиодифузија предвидуваат покачување на радиодифузната такса од 130 на 190 денари, зголемување на времетрањето на рекламите за јавниот сервис од четири на осум минути во час, како и дозвола за јавниот сервис да организира игри на среќа.

КАПИТАЛ ЧЕТВРТОК 26.01.2012

WWW.KAPITAL.MK

8 КОМПАНИИ ПАЗАРИ

Македонските инвеститори не гледаат подалеку од Балканот Ивана Колева

Koleva@kapital.com.mk

О

колу 72 милиони евра изнесуваат директните инвестиции на Македонија во странство во 2010 година, покажуваат последните податоци на Народната банка на Македонија, што е раст од 4,5% во споредба со 2009 година. Дека директните инвестиции од Македонија кон странство имаат нагорен тренд покажува и фактот што во 2006 година македонските компании инвестирале

надвор околу 30 милиони евра. Анализата на податоците покажува и дека околу 90% од вкупните инвестиции во странство се насочени само кон Србија, Русија, Бугарија, Полска и кон Грција. Само кај северниот сосед отишле над 60% од вкупните директни инвестиции остварени во 2010 година. Ваквата насоченост на компаниите да инвестираат во мал број пазари уште еднаш го истакнува проблемот со малата диверзификација к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

на надворешно-трговските економски односи на Македонија. Од извозната структура на земјава се гледа дека над третина од целокупниот македонски извоз е насочен кон земјите од Западен Балкан, но не и подалеку. Деталната структура на вредноста на инвестициите во странство, поточно во Србија, покажува дека од вкупно 44 милиони евра инвестиции, околу 30 милиони отпаѓаат на портфолиоинвестициите, 17 милиони на побарувањата и околу три милиони на обрските. Тоа значи дека

македонските бизнисмени стекнале дел од сопственоста на некои српски фирми во вредност од 30 милиони евра преку акции со кои немаат право на одлучување во управувањето на компанијата. Побарувањата пак, се однесуваат на одливот на парите кои некоја македонска компанија им ги става на располагање на фирмите основани во странство со цел тие да растат во работењето. Кај обврските е поинаку - странската компанија & дава на располагање пари на матичната компанија за нејзин раст.

> БРОЈКА

24.943 евра потроши општина Аеродром за услуги од областа на мобилната телефонија, иако првично проценетата вредност на договорот изнесуваше 3.800 евра помалку. Според податоците на Бирото за јавни набавки, носител на набавката е Т-Мобиле, а главен тендерски критериум е економски најповолната понуда.

Царината заплени три српски камиони кои користеле црвена нафта

Ц

арината заплени три српски камиони кои користеле црвена нафта како погонско гориво, што е спротивно на Законот за акциси. Како што информираат од Царинската управа на возилата од марката Мерцедес, Сканиа, и Ман, кои се задржани привремено, биле управувани од српските државјани Г.П., С.К. и Ж.М. За акцизните прекршоци што ги сториле им е изречена глоба во вкупен износ од 92.250 денари, односно за секој возач по 500 евра поединечно. Ова е трет откриен случај со користење црвена нафта во рок од еден месец. Претходно, на 29 декември лани, беа откриени три македонски возила (автобус, минибус и товарно моторно возило), а на 5 овој месец уште три македонски возила (камион, специјално возило за мешање бетон и автобус) кои користеле екстра лесно гориво наменето за домаќинство.

> БРОЈКА

26,7

хектари е површината на новата индустриска зона во општина Струмица, на влезот во градот, покрај меѓународниот пат од Бугарија. Како што информираат од општината, станува збор за површина од 26,7 хектари, на која во иднина ќе се подигнат нови мали производни погони и сервиси. „На овј начин општина Струмица дава придонес за нови вработувања и за побрз економски развој на регионот“, изјави градоначалникот, Зоран Заев.

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ЧЕТВРТОК 26.01.2012

Дури 14 милиони евра за увоз на скапа струја за два месеци?!

41 116 57 милион евра лани ЕЛЕМ плати за увоз на 506 гигават-часови струја

гигават-часови струја ЕЛЕМ бара да увезе само за јануари и за февруари годинава

милиони евра инвестирал ЕЛЕМ лани во енергетскиот сектор

Сушата го намали домашното производство на електрична енергија, па Електрани на Македонија ќе плати околу 14 милиони евра за струја, која најверојатно ќе ја плаќа по околу 120 евра за мегават

изјави Чингоски, додавајќи дека ги загрижува состојбата со с$ поголемиот број граѓани кои се откажуваат од услугите на Топлификација и се грејат на струја. И трговците на струја во земјава потврдуваат дека последните 2-3 месеци струјата ја продаваат 30%-40% поскапо во споредба со минатата година. Не сакаат да прогнозираат дали и колку ќе се задржи ваквиот тренд. ЕЛЕМ лани произведе околу 172 гигаватчасови вишок електрична енергија што ги продал преку аукција и остварил добивка од 1,1 милио евра. Чингоски тврди дека овие пари ЕЛЕМ ќе ги реинвестира во енергетските проекти. Термо и хидроцентралите лани испорачаа 6.043 гигават-часови електрична енергија, што е реализација на 99,5% од вкупното планирано производство. Само термоелектраните лани испорачаа 4.277 гигават-часови струја, што е 498 гигавати повеќе во споредба со лани. Но, јавноста памети години кога термоелектраните во земјава произведуваа и по околу 6.000 гигавати струја.

Катерина Попоска

Д

poposka@kapital.com.mk

ефицитарното домашно производство на струја Електрани на Македонија ќе го плаќа најверојатно со 35% поскап увоз во споредба со лани. Само за првите два месеци ЕЛЕМ набавува околу 116 гигават-часови, за што државната компанија најверојатно ќе плати околу 14 милиони евра. Отсуството на евтина струја произведена дома генералниот директор на ЕЛЕМ, Влатко Чингоски, го правда со сушата и со зголемената потрошувачка на електрична енергија. Само лани ЕЛЕМ увезе 506 гигават-часови струја, односно 129 гигавати повеќе од планираното, за што плати 41 милион евра. Само за споредба, изградбата

на хидроцентралата Бошков мост е проектирана на околу 80 милиони евра, а годишно треба да произведува околу 117 гигават-часови струја. „Цените на струјата во Европа со струјата која се продава во Македонија немаат врска. Морам да кажам дека струјата на европските берзи се движи околу 90 евра за мегават, а во Македонија достигнува и до 120 евра. Состојбата со Бугарија, која го запре извозот на струја, може да влијае на зголемување на цената. Ризикот на трговците секогаш се префрла на крајниот потрошувач. Но, факт е дека со ваква лоша хидрологија сме принудени на малку поголем увоз за да обезбедиме сигурно снабдување со струја до тарифните потрошувачи, без разлика колку чини“,

Нема нови авиокомпании за редовни линии Освен барања за чартер-летови во летниот период, авиокомпаниите не се интересираат за редовни линии од и до земјава. Во моментот редовни линии од Македонија има само кон десетина дестинации Александра Спасевска spasevska@kapital.com.mk

А

виокомпаниите не се заинтересирани да летаат од Скопје со редовни авиолинии. Освен чартери за време на летниот период ниту еден авиопревозник засега не понудил да лета од скопскиот и од охридскиот аеродром во текот на целата година. Засега редовни линии од Македонија има само кон десетина дестинации, но ниту еден прекуокеански директен лет. Дека авиосообраќајот во земјава не е доволно развиен покажува и податокот дека од земјава оперираат само 13 авиокомпании. Наместо да доаѓаат нови, некои од нив почнаа да ги откажуваат авионските линии. Во време кога владата најавува субвенции за авиокомпаниите, единствената компанија која од Скопје одржуваше редовни линии до Прага, Чех Ерлајнс, се повлекува од Македонија. Од Агенцијата за цивилно воздухопловство велат дека добиле само две апликации за чартерлетови за летниот ред на летање, но не и за редовно оперирање до одредени дестинации. Дејан Мојсовски, директор на Агенцијата за цивилно воздухопловство вели дека иако минатата година имаше зголемување на бројот на патници и летови на двата македонски аеродроми, с$ уште е рано да се зборува за зголемување на бројот на редовни линии. „Пазарот се креира согласно со понудата и побарувачката. Има интерес од одредени авиокомпании, но тоа е комерцијална анализа на секоја авиокомпанија. Врз основа на таа анализа тие одлучуваат дали

им е исплатлива одредена дестинација, а издавањето на дозвола од наша страна е брзо“, објаснува Дејан Мојсовски, директор на Агенцијата за цивилно воздухополвство. Откако ТАВ ги зеде под концесија аеродромите во Скопје и во Охрид, во земјава влегоа две нискобуџетни авиокомпании кои одржуваат редовни летови. Виз ер лета до Лондон и до Венеција, додека Пегасус лета за Истанбул и за Измир. На пазарот се појавија и уште неколку нискобуџетни превозници, но тие имаат летови само во лето. Турскиот концесионер најавува засилени активности за привлекување на авиокомпании, но не откриваат дали и кои превозници ќе почнат да летаат од Македонија. „Во преговори и разговори сме со повеќе нискотарифни авиокомпани, но прерано е да се соопштат имиња. Иако не ги знаеме деталите на стимулативните мерки на Владата, уверени сме дека нискобуџетни компании ќе бидат привлечени од истите“, велат од ТАВ Македонија. Во отсуство на наплив од странски или домашни авиокомпании, Владата планира во следните три години да потроши 5,1 милион евра за да субвенционира евтини авионски линии. За да добијат пари од државата, превозиците ќе треба да ги зголемат фреквенциите за одредена дестинација, да воведат нова дестинација како и да го зголемат бројот на патници. Но, иако парите од Буџетот веќе се одвоени с$ уште не се знаат критериумите, односно на кој начин ќе се распределуваат парите.

9

ВЛАТКО ЧИНГОСКИ

генерален директор на ЕЛЕМ

Р

изикот на трговците секогаш се префрла на крајниот потрошувач. Но, факт е дека со ваква лоша хидрологија сме принудени на малку поголем увоз за да обезбедиме сигурно снабдување со струја до тарифните потрошувачи, без разлика колку чини. к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

КАПИТАЛ чеТврТоК 26.01.2012

WWW.KAPITAL.MK

10 компании пазари > БроЈка

> БроЈка

Се гради првата комерцијална нискоенергетска зграда во карпош

479

5,2

В

ЕНС Инженеринг ќе ја гради првата комерцијална нискоенергетска зграда во Карпош. „Зградата ќе се гради по високи стандарди, а инвеститорите се пионери и промотори на изградбата на објекти кои користат обновливи извори на енергија за затоплување и прават заштеда на енергијата, или трошат помалку од 50 киловатчасови на метар квадратен енергија на годишно нив“, истакна градоначалникот на Карпош, Стевче Јакимовски. Од општината информираат дека е донесен правилникот кој ги дефинира горните дозволени граници кои инвеститорите на станбени и на нестанбени објекти и реконструкции мора проектантски да ги применат (како мерки на термоизолација, врати и прозорци и употреба на обновливи извори на енергија) како услов за добивање градежна дозвола.

возила продаде компанијата Ми-Да моторс, овластен импортер, дистрибутер, продавач и сервисер на Форд, Волво и Лада во Македонија, во 2011 година и оствари пазарно учество од 7%. „Фиеста“ како модел на Форд е лидер на пазарот во овој сегмент, со продадени 171 возило.

милиони евра ќе инвестираат Министерството за образование и УСАИД во проектот „Мултиетничко интегрирано образование“. Главната цел на овој проект е да се подигне свеста во општеството за важноста од воведување интегрирано мултиетничко образование во основните и во средните училишта. Проектот конкретно ќе работи на организирање обуки, обезбедување техничка помош и поддршка за раководствата на училиштата, административниот кадар и за учителите и наставниците, со цел да се воспостави интегриран мултиетнички пристап во образованието.

Хрватска ќе води жестока борба за да го спаси извозот во Македонија КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

Банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка Уни банка Еуростандард банка

3м 4,00% 4,30% 4,80% 4,60% 4,00% 4,10% 4,60% 5,00% 4,50%

Хрватска ќе притиска за поповолен трговски однос со Македонија и по влезот во ЕУ, за што ќе започнат специјални преговори

,72% ивана колева

,44%

,09%

а NASDAQ

,16%

рзата во Сао

,55%

мпании

,23% компании од

,84%

Х

рватските компании бараат од владата во Загреб да направи с$ за и по влезот на земјата во ЕУ во јули 2013 година тие да не ги изгубат привилегиите за извоз на македонскиот пазар, дознава „Капитал“. Од хрватската амбасада во Скопје потврдуваат дека хрватските компании присутни во земјава редовно доставуваат забелешки и предлози за олеснување на нивното работење, кои подоцна амбасадата со предлози ги проследува до надлежните министерства во Хрватска. Трговските односи меѓу Македонија и Хрватска од средината на идната година ќе се регулираат според Спогодбата за стабилизација и асоцијација на земјава со ЕУ, но сепак претходно ќе се водат преговори во кои Загреб ќе бара зачувување на привилегиите за извоз во Македонија. Се очекува преговарачките тимови на двете земји да водат жестока борба во Брисел, посебно за регулирањето на трговијата со земјоделски производи. Директорот на Бадел 1862, Срѓан Ореб, вели дека проблем ќе биде договорот ЦЕФТА, кој престанува да важи по влезот во ЕУ. „Но, и за тоа постојат заштитни механизми, а и тие земји (н.з. меѓу кои е и Македонија) нема да можат да воведат огромни царини затоа што веќе имаат некакви договори со ЕУ. Ќе бараме од ЕУ да ги прилагоди договорите на начин на кој ќе се надомести некако неповолниот статус на хрватските извозници по влезот во ЕУ“, вели Ореб. И Давор Томашковиќ, претседател на Управниот одбор на фабриката за цигари ТДР, вели дека за сите хрватски производители значително ќе се променат условите за извоз. „Со излезот на Хрватска од ЦЕФТА ќе се зголеми царинската стапка за тутунски производи кои се извезуваат во Македонија од 27% на 42%. ТДР веќе подолг период предупредува на овој факт и очекува разбирање и дополнителен напор од надлежните хрватски институции во преговорите со ЕУ да ги ублажи негативните последици за хрватската економија“, вели Томашевиќ. Сега е можноста македонскиот извоз во Хрватска да се интензивира, сметаат домашните експерти, но и да се вложи поголем напор кај нашите преговарачки тимови да добиеме поповолен однос во размената со Хрватска. „При секој влез на нова членка во Унијата македонски преговарачки тим мора да седне на маса со претставници од ЕУ и да зборува за Спогодбата за стабилизација и асоцијација

ни на берзата

36м 7,90% 8,30% 7,90% 5,00% 8,30% 8,00% 8,10% 9,50% 9,00%

25.01.2012

Стопанска банка Битола Топлификација Македонски Телеком Макпетрол РМДЕН09 25.01.2012

Охридска банка Макстил Фершпед НЛБ Тутунска банка Македонијатурист

раст

+2,02% 2.109,00 +0,85% 2.250,00 +0,18% 512,00 +0,04% 18.498,00 +0,03% 91,00 пад

-

нова цена

нова цена

-3,19% 1.101,00 -2,93% 105,00 -2,44% 40.000,00 -2,17% 2.250,00 -1,40% 2.651,00

Банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка

3м 2,20% 2,40% 2,50% 2,40% 2,40% 2,20% 2,60%

6м 2,70% 2,90% 3,00% 2,90% 2,90% 2,70% 3,00%

24м 3,80% 4,00% 4,50% 3,65% 4,10% 3,70% 4,00%

36м 4,10% 4,30% 5,00% 3,90% 4,50% 4,10% 4,30%

Уни банка

2,40%

2,70%

4,35%

5,25%

Еуростандард банка

2,50%

радмила 3,00% ШеќеринСка 4,60% 5,10%

поранешен вицепремиер за европски прашања

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИПреговарачките

Со излезот на Хрватска од ЦеФТа ќе се зголеми царинската стапка за тутунски производи кои се извезуваат во македонија од 27% на 42%. и трговскиот режим меѓу двете страни“, вели Радмила Шеќеринска, поранешен вицепремиер за европски прашања. Таа смета дека битката главно ќе се води за земјоделски производи, како млеко, путер, вино и друго, па затоа клучна улога во преговарачкиот тим, покрај експертите од Секретаријатот за европски прашања и од Министерството за економија, имаат и тие од Министерството за земјоделство.

во преговорите и да не дозволиме Стјепан Глас, министер-советник во да го изгубиме нивото на извоз МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ хрватската амабасада во Скопје, вели што го имавме барем досега, Рочност преку ноќ 1 недела 1м 3м дека во трговијата со индустриските ниту да дозволиме хрватските СКИБОРпри извозот 2,20% 3,18% 4,18% 4,98% производи ќе нема промена производи да имаат поголеми МКДОНИА периодот 2,20% во Македонија, бидејќи завршил привилегии на нашиот пазар. на постепено намалување, односно КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ виното, каде што има квоти. Увозот на укинување на царините.ОСНОВНИ „Кај трговијата Основна кам. стапка Стапка на инфлација земјоделски и прехранбени производи од со земјоделско-прехранбени производи ЕУ, а со тоа и4,00% од Хрватска кон Македонија Народна банка 5,20% извозот од Македонија на пазарот вонаЕУМакедонија е според Времената целосно либерализиран,Народна освен за јунешко 13,40% банка на Србија ќе биде регулиран 12,00% 1 јуни 2000 година“,2,50% вели тој. месо, шеќер, риба и некои преработки Народна банка на кај Хрватскаспогодба од 6,00%

среда - 25.01.2012 3м 4,00% 4,30% 4,80% 4,60% 4,00% 4,10% 4,60% 5,00% 4,50%

6м 5,00% 5,30% 5,60% 4,80% 5,00% 4,90% 5,50% 6,00% 5,50%

24м 7,50% 8,10% 8,10% 5,00% 8,20% 7,50% 7,80% 9,00% 8,50%

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

36м 7,90% 8,30% 7,90% 5,00% 8,30% 8,00% 8,10% 9,50% 9,00%

Инструмент Благајнички записи Ломбарден кредит СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

10% 20% 13%

КУРСНА ЛИСТА

Држава ЕМУ САД В.Британија Швајцарија Канада Австралија

3м 2,20% 2,40% 2,50% 2,40% 2,40% 2,20% 2,60%

6м 2,70% 2,90% 3,00% 2,90% 2,90% 2,70% 3,00%

24м 3,80% 4,00% 4,50% 3,65% 4,10% 3,70% 4,00%

36м 4,10% 4,30% 5,00% 3,90% 4,50% 4,10% 4,30%

Уни банка

2,40%

2,70%

4,35%

5,25%

6%

Еуростандард банка

2,50%

3,00%

4,60%

5,10%

5%

Валута евро долар фунта франк долар долар

Среден курс во 61,5131 47,3069 73,7037 50,9847 46,7283 49,4916

Извор: НБРМ

ДВИЖЕЊЕ НА ИНФЛАЦИЈАТА ВО МАКЕДОНИЈА ПЕРИОДОТ 2010/2011

4%

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

1м 0,74% 0,69% 0,28% 0,04%

камата 4,00% 5,50%

Домашна валута Домашна валута со валутна клаузула Странска валута

Банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка

Euribor (EUR) Libor (EUR) Libor (USD) Libor (CHF)

3,60% 2,20%

Централна банка на Црна Гора Централна банка на Словенија

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

Банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка Уни банка Еуростандард банка

процеси ги водат

1м 3м 12м претставници кои 6м ги одбира Владата. Досега Македонија два 0,74% 1,15% 1,45% 1,18% пати слични1,41% преговори.

0,69% водела 1,10% 1,76% Искуството треба да го 0,28% 0,56% 0,79% 1,11% искористиме за да се наметнеме 0,04% 0,06% 0,11% 0,33%

Euribor (EUR) Libor (EUR) Libor (USD) Libor (CHF)

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

+

,48%

ирани на

24м 7,50% 8,10% 8,10% 5,00% 8,20% 7,50% 7,80% 9,00% 8,50%

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

koleva@kapital.com.mk

,76%

6м 5,00% 5,30% 5,60% 4,80% 5,00% 4,90% 5,50% 6,00% 5,50%

3м 1,15% 1,10% 0,56% 0,06%

6м 1,45% 1,41% 0,79% 0,11%

12м 1,18% 1,76% 1,11% 0,33%

Илирика Глобал-Растечки пазари 43.093.900,07 ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ Иново Статус Акции 15.550.821,79

0% 01/10 03/10 05/10 06/10 08/10 10/10 12/10 02/11 04/11 06/11 08/11 10/11

3M

6M

1Y

YTD

ДАТУМ

1,48%

-3,90%

-20,57%

-28,07%

1,20%

23.01.2012

3,08%

3,95%

-9,56%

-15,69%

3,23%

23.01.2012

-2,14%

-6,03%

-13,53%

-16,08%

-2,42%

24.01.2012

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

1%

3м 4,98%1M

Основна кам. стапка Стапка на инфлација КД БРИК 45.131.372,66 7,49% Народна банка на Македонија 4,00% 5,20% КД Нова ЕУбанка на Србија 20.754.684,17 -1,11% 13,40% Народна 12,00% КБ Публикум - Балансиран 23.250.235,47 1,59% 2,50% Народна банка на Хрватска 6,00% КБ Публикумбанка - Обврзници 35.362.705,86 0,58% 3,60% Централна на Црна Гора КБ Публикумбанка Паричен 60.032.012,86 0,28% 2,20% Централна на Словенија

Инструмент Благајнички записи Ломбарден кредит

2%

Извор: Државен завод за статистика

МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

ПРИНОС НА ОТВОРЕН ИНВЕСТИЦИСКИ Рочност преку ноќ ФОНД 1 недела 1м Отворен инвестициски фонд 2,20% СКИБОР 3,18% 4,18% Нето вредност МКДОНИА Илирика Југоисточна Европа 2,20% 25.595.453,51

3%

камата 4,00% 5,50%

8,26%

-2,65%

-6,91%

7,87%

24.01.2012

-8,09%

-25,47%

-34,19%

-1,35%

24.01.2012

-2,57%

-13,62%

-16,47%

1,42%

24.01.2012

1,25%

1,00%

0,00%

0,39%

24.01.2012

0,82%

1,61%

0,00%

0,20%

24.01.2012

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ чеТврТоК 26.01.2012

11 > БРОЈКА

10

О

Угостителите бележат пад од 70% поради кризата

на Македонска куќа, ресторан кој има 16-годишна традиција, вели дека глетката на полн ресторан е поретка. „Во моментов имам една маса полна, а ресторанот има капацитет за 200 гости. Удар претрпивме по воведувањето на Законот против пушење, а со намалувањето на Законот за забрана за пушење и намалената животниот стандард се сменија и навиките финансиска моќ на потрошувачите се на луѓето за одење во ресторан. Постојано наведуваат како причини з а па дот на инвестирам, внесувам одредени промени и прометот. Според податоците од Централниот правам натчовечки напори за да го одржам регистар, од вкупно 4.166 затворени фирми бизнисот, но оди тешко“, изјави Илиевски. во 2011 година, 8% се објекти за сместување Во јануари 2010 година споредено со јануари и сервисни дејности со храна.

2009 година 59% од угостителите отпуштиле „Многу локали во кои беа сместени ресторани, или планирале да отпуштат вработени. кафулиња, дискотеки се продаваат и се Полесно поминуваат тие што имаат помалку издаваат. Најголем показател за падотФЈУЧЕРСИ на вработени и се сопственици на објектот. прометот се годишните завршни извештаи, НАФТА „Вака никогаш не било. Кај нас најголем но и ДДВ-пријавите за последниот квартал“, ЛЕСНА СУРОВА ПРИРОДЕН ГАС проблем е што улицата пред гостилницата изјави Феркан Бербери, претседател на 98,11$/барел 2,61/ММБТу е градилиште, па нема паркинг. Владата Туристичко-угостителската комора.

BRENT ЗА ЗАТОПЛ. да преземе и мерки во однос на треба Ки р о Ил и е в ски-Ка мб е р о, со п с тв е н и к

Силвана Жежова

У

silvana@kapital.com.mk

гостителскиот сектор е доведен на работ на егзистенција, велат од Туристичко-угостителската комора. Иако во земјава с$ уште владее ставот дека кафеаните и кафулињата се постојано полни, податоците од терен се сосема поинакви. Истражувањето на Комората на угостители, која работи во рамките на Сојузот на стопански МАКЕДОНСКА БЕРЗА комори, спроведено на 511 угостителски МБИ 10 објекти во државава, покажува дека 90% од 1.931,32 пријавиле пад на приходите од угостителите 70% во јануари 2010 во однос на јануари 2009 МБИД година. Од Комората велат дека ситуацијата 2.031,73 не е ОМБ ништо подобра ниту во 2011 година.

-0,61% -0,22% +0,01%

-0,85% -0,53%

109,45$/барел

302

Вредностите кои ги гледате денеска, се од последниот ден на тргување, среда - 25.01.2012

МАКЕДОНСКА БЕРЗА МБИ10 МБИ10 ИНДЕКСИ РЕГИОН 3.000 3.000 3.000 МБИ10

-0,61% +0,07%

МБИД CROBEX 2.031,73 1.717,86 ОМБ Главен индекс на Загребската берза 120,75

-0,22% SOFIX 315,86 +0,01% ATHEX

Главен индекс на Белградската берза

+0,93%

734,69

Главен индекс на Љубљанската берза

NASDAQ +0,07% -0,26% 2.786,64

31,75$/унца

2.082,50

8.292,50

515.00$/унца

BELEX15 +0,09% -0,72% 472,26

SASX 10 807,63

630,75$/бушел

берзата, без финансиски компании

3.000 3.000 3.000

2.600 2.600 2.600 берза Главен индекс на Софиската берза Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао Паоло, Бразил

+0,93%

2.400 2.400 2.400

ATHEX 2.200 2.200 2.200 734,69 ЕВРОПА ИНДЕКСИ

Главен индекс на Љубљанската берза

-0,52%

FTSE 100 5.720,04

-0,26% -0,46% SWISS

DAX12.675,80 Заеднички индекс 30 6.389,41

SOFIX СОЈА 315,86 1219.50$/бушел

SBITOP 584,06

+0,93%

ATHEX 734,69

6.059,46

Главен индекс Загребската берза метали и суровини Главен индекс на Софиската берза на Податоците зана фјучерсите на нафта, се земаат од веб страната американската финансиска агеција Блумберг ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Главен индекс на Љубљанската берза

2.000 2.000 2.000 Главен индекс на Атинската берза

-0,55%

1.800 1.800 1.800

07/10 07/10 07/10 09/10 09/10 09/10 12/10 12/10 12/10 03/11 03/11 03/11 06/11 06/11 06/11 09/11 09/11 09/11 12/11 12/11 12/11

450,00 12.675,80

Заеднички индекс 30 големи американски компании котирани на Њујоршка берза

+0,09% S&P 500 -1,23% 1.314,65

NASDAQ 2.786,64

Аеродром

480,00

-2,04%

BRAZIL BOVESPA -0,10% +0,16% 62.486,20 АЗИЈА ИНДЕКСИ 6,00

Билокалник

+1,12%

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао 52,40 CAC 40 SENGПаоло, Бразил

NIKKEI 225 HANG 8.883,69 ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ 20.110,40 ДЕН ДО 15Ч.

+0,84%

Индекс на најголемите јапонски компании котирани на Токиска берза

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

+1,32%

+0,48%

TOPIX CAC 40 767,40

3.305,25

ЕВРОПА ИНДЕКСИ BSE 30

17.077,20 -0,52%

Индекс на компании котирани на примарен пазар на Токиска берза

FTSE 100 5.720,04

Индекс на 30 најголеми компании котирани на берзата во Бомбај

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

Извор: Блумберг

DAX 6.389,41

+20,00%

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Заеднички индекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи

-0,46%

Индекс на 30 најголеми герм. компании котирани на Франкфуртска берза ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

3.305,25

108108 108 104104 104 07/10 07/10 07/10 09/10 09/10 09/10 12/10 12/10 12/10 03/11 03/11 03/11 06/11 06/11 06/11 08/11 08/11 08/11 11/11 11/11 11/11

ОМБ е составен од најликвидните обврзници котирани на Македонска берза

ФЈУЧЕРСИ НАФТА

-0,85% -0,53%

ЛЕСНА СУРОВА 98,11$/барел

BRENT 109,45$/барел

11,60 .

DAX Випа холд.

6.389,41 0,15

-0,55%

+4,93% +0,09%

Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ берзата, без финансиски компании

НИС

572,00

-1,89%

765,00

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза Искра автоел.

17,90

SWISS Даталаб 6.059,46 1.400,00

+5,29%

-1,23% -25,93%

Индекс на 30 најголеми герм. компании Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Податоците за акции со најголема промена во регионот, се земаат од веб страниците на котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал Белградска, Загрепска и Љубљанска берза компании ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

25.01.2012

раст нова цена АЗИЈА ИНДЕКСИ +2,02% 2.109,00

TOPIX

-0,58% -0,70% +0,1%

1654.80$/унца

СРЕБРО 31,75$/унца

БАКАР 8.292,50

НИКЕЛ

2.055,50

АЛУМИНИУМ 2.082,50

ЧЕЛИК 515.00$/унца

+1,3% -1,4% /

+1,12%

BSE 30

СУРОВИНИ

+1,65% +2,18% -0,32%

ПЧЕНКА 630,75$/бушел

ПЧЕНИЦА 633,50$/бушел

КАФЕ 2,20 $/бушел

КАКАО

2431.000$/бушел

ШЕЌЕР 27,25

СОЈА 1219.50$/бушел

+0,75% +3,45% +0,45%

Податоците за фјучерсите на нафта, метали и суровини се земаат од веб страната на американската финансиска агеција Блумберг ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Стопанска банка Битола NIKKEI 225 SENG Топлификација +0,85% HANG 2.250,00 8.883,69 20.110,40 Македонски Телеком +0,18% 512,00 Индекс на најголемите јапонски компании Индекс на најголеми компании котирани на берзата Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании одТокиска берза Макпетрол +0,04% 18.498,00 котирани на во Хонг Конг швајцарскиот пазар на капитал РМДЕН09 +0,03% 91,00

-1,23%

302

+15,04%

-0,52% 5.720,04 ЉУБЉАНСКА БЕРЗА -0,55% -0,46% -40,24%

ЗА ЗАТОПЛ.

+2,27% -0,01%

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао Паоло, Бразил Франк

19,10

+5,45%

ПРИРОДЕН ГАС 2,61/ММБТу

МЕТАЛИ

ЗЛАТО

Јадран капитал ЕВРОПА ИНДЕКСИ -44,84% -23,57% FTSE 100

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза Аер.Љубљана

Индекс на 100 најголеми британски котирани на Лондонска берза

SWISS 6.059,46

112112 112

+4,44%

BRAZIL BOVESPA -0,10% +0,16% 62.486,20 ЗАГРЕБСКА БЕРЗА

големи американски Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ компании котирани на Њујоршка берзата, без финансиски компании Индекс на 30 најголеми герм. компании берза Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Заеднички индекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал ХГ Спот

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

NASDAQ Агробанка 1.342,00 2.786,64

+0,01%

116116 116

Главен индекс на Атинската берза

АМЕРИКА ИНДЕКСИ БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

+6,64% -0,26%

DOW JONES Енергопроект

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза

DOW JONES

Главен индекс на Сараевската берза 27,25

CROBEX КАФЕ 1.717,86 2,20 $/бушел

+0,07% +2,18% +0,13% -0,32%

ПЧЕНИЦА

SASX 10 ШЕЌЕР 807,63

ОМБ ОМБ ОМБ

120120 120

+4,44% АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА

АМЕРИКА ИНДЕКСИ

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

+0,75% -0,72% +3,45% +0,76% +0,45%

2431.000$/бушел

Главен индекс на Белградската берза 633,50$/бушел

+0,16% +0,76%

SOFIX BRAZIL BOVESPA 2.800 2.800 2.800 62.486,20 315,86

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

S&P 500 1.314,65

124124 124

котирани на пазарот на јавно поседувани друштва

СУРОВИНИ ИНДЕКСИ КАКАО РЕГИОН +1,65%

ПЧЕНКА

Индекс на 100 светски компаниииндекс котирани на на NASDAQ берза Главен Сараевската берза

+0,13% -0,10%

Главен на Загребската Заеднички индексиндекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи

CAC 40 3.305,25

2.055,50

Извор: Македонска Берза официјалниот пазар на Македонска берза

ИНДЕКСИ АМЕРИКА ИНДЕКСИРЕГИОН

SBITOP 584,06

НИКЕЛ 3.000 3.000 3.000

1654.80$/унца

Главен индекс на Атинската берза

Заеднички индексиндекс 30 големи Главен наамерикански Белградската компании котирани на Њујоршка берза

CROBEX S&P 500 1.717,86 1.314,65

-0,22%

-0,58% 2.800 +1,3% 2.600 2.600 2.600 2.800 МАКЕДОНСКА БЕРЗА 2.800 АЛУМИНИУМ 2.400 2.400 2.400 2.600 2.600 СРЕБРО МБИ 10 -0,70%2.600 -1,4% 2.200 2.200 2.200 2.400 2.400 2.400 -0,61% 1.931,32 +0,76% 2.000 2.000 2.000 2.200 2.200 БАКАР ЧЕЛИК МБИД +0,1%2.200 / -0,22% 1.800 1.800 1.800 2.000 2.000 2.000 2.031,73 07/10 07/10 07/10 09/10 09/10 09/10 12/10 12/10 12/10 03/11 03/11 03/11 06/11 06/11 06/11 08/11 08/11 08/11 11/11 11/11 11/11 07/10 07/10 07/10 09/10 09/10 09/10 12/10 12/10 12/10 03/11 03/11 03/11 06/11 06/11 06/11 08/11 08/11 08/11 11/11 11/11 11/11 ОМБ +4,44% +0,01% МБИ 10 е составен од 10 најликвидни120,75 акции на компании котирани на МБИД е составен од 15 најликвидни акции на компании

-0,72%

Главен индекс на Софиската берза

SBITOP Извор: Македонска Берза 584,06

472,26 12.675,80

МБИД МБИД 3.200 3.200 3.200 МБИД МЕТАЛИ

-0,61%

ЗЛАТО

2.800 2.800 2.800

Главен индекс на Сараевската берза

+0,13%

BELEX15 DOW JONES

казнената политика. За 300 денари повеќе во каса бевме казнети со затворање. Имам среќа што не плаќам кирија и немам многу вработени, па затоа опстојувам“, вели Мирослав Мисајловски-Чамо, сопственик на гостилницата Камин Чамо, кој 22 години е во угостителскиот бизнис. Најголем пад на прометот угостителите чувствуваат преку ден. „Кај нас најмногу е паднат прометот преку ден, за околу 30%. Луѓето бираат кои денови ќе излегуваат и преку забавата што ја нудиме во вечерните часови го одржуваме бизнисот, кој е на работ на одржливост“, вели Оливер Марушков, менаџер на ресторанот Два елена. Угостителите во центра лното гра дско подрачје се жалат и на скапиот паркинг. „Проблемот кај сите угостители во центарот е што паркингот е скап и ограничен“, велат од Кај Маршалот.

+2,27% -0,01%

Извор: Македонска Берза

SASX 10 807,63

беше намален прометот од редовното тргување на Македонската берза вчера во споредба со претходниот ден. Од вкупниот промет од 136.914 евра, 130.905 евра беа истргувани на официјалниот пазар, додека на редовниот пазар беа истргувани хартии од вредност во износ од 6.008 евра. Кризата на македонскиот пазар на капитал продолжува, како рефлексија на општата финансиска и економска криза во Македонија и на глобалната финансиска криза, која ја намали довербата на инвеститорите во пазарите на капитал.

Од вкупно 4.166 затворени фирми во 2011 година, 8% се објекти за сместување и сервисни дејности со храна

Како причини за падот на прометот угостителите ги наведуваат Законот за забрана за пушење и намалената финансиска моќ на потрошувачите

МБИ 10 BELEX15 1.931,32 472,26

44,12%

д 25 јануари до 1 март годинава, граѓаните може да се обратат во сите експозитури на Шпаркасе банка и да аплицираат за субвенционираните станбени кредити од проектот „Купи куќа, купи стан“. „Шпаркасе банка, како дел од австриската групација Штаермеркише шпаркасе и Ерсте груп, со своите досегашни активности ја потврди политиката на стабилен раст и го зголеми својот удел на пазарот. Во таа насока е и учеството во проектот „Купи куќа, купи стан“, со што се потврдува довербата во банката и нејзината ориентираност кон потребите на клиентите“, информираат од Шпаркасе. Субвенционираните станбени кредити од Шпаркасе банка се со максимален износ од 50.000 евра и со сопствено учество од минимум 25%.

возила исклучи од сообраќај Државниот инспекторат за транспорт, поради прекршување на Законот за превоз на патници. Како што информираат од Министерството за транспорт и врски, извршени се 974 инспекциски надзори при што се издадени 247 покани за наплата на глоба и 126 платни налози за лицата кои ги прекршиле законските одредби. Надлежните инспектори поднеле 208 барања за поведување прекршочна постапка до надлежните судови, а 278 барања се поднесени до надлежната комисија за прекршоци.

120,75

> БРОЈКА

Шпаркасе подготвена за Купи куќа, купи стан

АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

+0,84%

Енергопроект

450,00

+6,64%

Агробанка

1.342,00

+4,93%

КАПИТАЛ ЧЕТВРТОК 26.01.2012

WWW.KAPITAL.MK

12 КОМЕНТАРИ АНАЛИЗИ Социјалните медиуми се модерна алатка за клиентот да биде среќен

Мите Со појавата на социјалните медиуми бизнисите добија шанса преку повеќенасочно Кузевски комуницирање повторно да добијат човечки лик. Дали компаниите во Македонија ја користат оваа шанса?

newmedia.mk

О

ткако се појавија интернетстраниците за социјално вмрежување, односно дружење, почнаа и дискусиите дека тие се совршена алатка за двонасочно или за повеќенасочно комуницирање меѓу компаниите и лојалните или потенцијалните клиенти. Многу е потенцирана можноста за интерперсонално комуницирање, посредувана преку оваа модерна алатка, и можноста за персонализација на компаниите. Тие сега ја имаат шансата да добијат лик, односно реална личност којашто е дел од компанијата да комуницира директно со клиентите во име на компанијата. Овој факт можеби е малку поразувачки, имајќи предвид дека наведува на тоа дека компаниите, односно луѓето кои ги водат овие компании заборавиле дека еден од основните начини на човеково комуницирање е токму интерперсоналното. Очигледно, во ерата на традиционалниот маркетинг, односно „мегафон“маркетингот, каде што бизнисите со инка сакаат да им стават нешто во главата на своите клиенти, тие што ги водат овие бизниси заборавиле на вредноста на директната комуникација со своите клиенти. Но, оваа директна комуникација подразбира и подготвеност од страна на компаниите во реално време да добијат коментар, критика, пофалба или поплака од клиентите.

во овој термин го прави зборот медиуми. Компаниите, особено маркетинг-агенциите веднаш го забележаа зборот медиуми и наместо да го искористат капацитетот што им го нудат овие сервиси за двонасочно и за повеќенасочно комуницирање со своите сегашни или потенцијални клиенти, тие ги искористуваат како традиционален маркетинг-канал и повторно имаме „мегафон“-маркетинг, каде што примарната цел не е да се слушне мислењето, коментарот, пофалбата или критиката на клиентите, туку компаниите повторно ја користат инка-техниката за да им вметнат во главата одредени пораки. Една од најголемите, ако не и почетнички грешки во маркетингот преку социјалните медиуми е токму голото промовирање или рекламирање кое го прават маркетингагенциите преку традиционалниот маркетинг. Целта за која клиентите ви се пријатели, фанови или ве следат на социјалните медиуми е токму можноста за да комуницираат со вас, да го дадат своето мислење и за да добијат чувство дека во одредена мера тие го поседуваат брендот или пак, имаат одредено влијание во донесувањето на некои одлуки за развојот на брендот или за одреден производ од тој бренд.

Користете ги и мониторирајте ги социјалните медиуми за да слушнете што зборуваат другите за вас!

Што направи терминот социјални медиуми, кој им беше доделен на интернет-страниците за вмрежување?

Покрај ова, кај нас с$ почесто можеме да забележиме компании кои ги користат социјалните медиуми како канал преку кој во точно определено време испраќаат претходно дефинирана порака. Дури и да предизвика одредена вклученост на клиентите, со ваквата повторувачка порака наместо да ја продолжат комуникацијата, компаниите најчесто остануваат неми затоа што не го сфатиле и второто важно правило во маркетингот на социјалните медиуми,

Гери Вајнерчук, едно од најголемите имиња во светот на социјалните медиуми, истакнува дека е направена голема грешка со тоа што новиот тренд на создавање сервиси на Интернет за социјално вмрежување, како што се Фејсбук, Твитер, Форсквер и други, им е доделен терминот социјални медиуми. За него проблемот к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

Kapital Akademija...

о

г л

а

с

member of KAPITAL MEDIA GROUP me

“OBLIKUVAJTE GO VA[ETO ZNAEWE” NAJNOVITE TRENDOVI I TEHNOLOGII NA E-U^EWE 22 Fevruari 2012, hotel “ Aleksandar Palas” Skopje

ERP Concept zaedno so TTS GmbH organizira konferencija posvetena na najnovite trendovi vo e-U~ewe, izgotvuvawe na dokumentacija i zadr`uvawe na znaewe vo ramkite na uspe{nite organizacii.

OTKRIJTE Dali e mo`no vo isto vreme da se kreira simulacija, e-U~ewe i dokumentacija vo edinstven ~ekor?

Da! Dali e mo`no istovremeno da se treniraat stotici vraboteni, locirani na razli~ni mesta niz svetot vo edinstven ~ekor?

Da! Dali e mo`no da se namalat vremeto i tro{ocite od e-U~ewe i izgotvuvaweto na dokumentacijata do 50%? Da!

SPODELETE Registrirajte se za konferencijata sega i spodelete go iskustvoto vo e-U~ewe so vode~kite Makedonski i Evropski kompanii.

PROBAJTE Isprobajte ja najnovata verzija od TT Knowledge Force i kreirajte e-U~ewe, simulacija i dokumentacija so pritiskawe na edno kop~e.

BROJOT NA U^ESNICI E OGRANI^EN. U^ESTVOTO E BESPLATNO, REGISTRACIJA NA: AKADEMIJA@KAPITAL.COM.MK REGISTRIRAJTE SE DO 10 FEVRUARI I DOBIJTE BESPLATNO E-U^EWE.* (*u~esnicite koi }e se registriraat do 10 Fevruari }e dobijat besplatno e-U~ewe i dokumentacija za krajni korisnici za edna procesna faza vo IT sistemot na svojata kompanija. Vremetraeweto na besplatnoto e-U~ewe }e bide do 15 minuti)

Проектот Kapital Akademija... е формиран на 25.09.2011 лица за контакт: Гордана Михајловска mihajlovska@kapital.com.mk, Дијана Гулакова akademija@kapital.com.mk 02 3298 110

а тоа е да се одговори на секое прашање или критика, било тоа да е позитивен или негативен коментар. Мора да се трудите сите ваши статуси или пораки споделени преку социјалните медиуми да бидат што е можно полични и споделени како резултат на комуникацијата со вашите клиенти, а не ПР реченици, кои не прават ништо друго освен промоција или рекламирање одреден прозивод. Исто така, тоа што го истакнува Гери Вајнерчук е дека без разлика дали 100 пати сте одговориле на едно прашање, доколку некој го постави истото тоа прашање, компаниите не смеат да го игнорираат и да мислат дека прашањето е веќе одговорено. Доколку го одговорите секое прашање, тогаш со помош на оваа модерна алатка наречена социјални медиуми го правите основното во бизнисот вашиот клиент да биде среќен. Третата грешка која можете да ја направите при користењето на социјалните медиуми е да имате автоматско споделување меѓу различни сервиси за вмрежување и да не ги мониторирате сите канали на кои сте присутни. Една од почестите грешки што ги прават македонските компании е автоматско споделување од нивната страница на Фејсбук на нивната сметка на Твитер. Првата грешка е што е пораката за првиот канал најчесто не соодветствува со вториот канал за комуникација и тоа што најчесто вториот канал воопшто не е мониториран од компанијата или пак, од маркетингагенцијата која е задолжена за раководење со сметките на компанијата на социјалните медиуми. Можноста брзо да се реагира на настанат проблем или одредено барање на вашите клиенти е доколку вашите уши се на „улица“. Денес „улицата“ се токму социјалните медуми, затоа што тоа е местото каде што луѓето се дружат, разговараат, одговараат, си даваат совети к

о

м

е

р

ц

и

ј

и препораки. Пред околу два месеци во Скопје, во трговскиот центар Рамстор се организираше отклучување на Супер сварм значката на Форсквер. За да се отклучи оваа значка беа потребни повеќе од 250 луѓе, кои во рок од три часа ќе се „чекираат“ преку сервисот форсквер на едно место. За да се привлечат што е можно повеќе луѓе, дел од станарите во трговскиот центар, но и некои кои не се присутни таму се пријавија за учество со својата компанија на овој настан, нудејќи попуст за тие што се „чекирале“ или што ја отклучиле значката. Од страна на тие што планираа да бидат учесници и да дојдат да се „чекираат“ имаше барање за попуст од страна на некој бутик за облека којшто е присутен во трговскиот центар. Овие барања беа присутни на сите социјални мрежи каде што се зборуваше за овој настан. Никој од бутиците присутни во трговскиот не се одгласи на барањата. За да биде ситуaцијата уште потрагична, еден од бутиците во трговскиот центар за времетраењето на овој настан повторно ја сподели речиси истата порака што ја споделува често на својата страница на Фејсбук, без да биде свесен дека повеќе од 250 луѓе дошле да потрошат пари, но само кај тие што се дел од настанот и кои понудиле одреден попуст. Затоа, вие како компанија мора многу добро да размислите како ги користите или кој ги раководи вашите сметки на социјалните медиуми. Сигурно не сакате да изгубите над 250 потенцијални клиенти затоа што вашите уши не биле на „улицата“, не сте ги мониторирале социјалните медиуми и наместо да комуницирате со вашите клиенти, вие сте вршеле само гола промоција и реклама. И повторно не заборавајте, социјалните медиуми се само модерна алатка да го направите вашиот клиент среќен. Дали клиентот ќе биде среќен зависи само од вас. а

л

е

н

о

г л

а

с

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ЧЕТВРТОК 26.01.2012

БАЛКАН 13

Како Србија ќе ја спасува железарницата Ју-ес стил?! Поради економската криза во Европа, најголемата српска железарница, Ју-ес стил, е во загуба и & се заканува затворање. Владата не дозволува затворање на компанијата Васе Целеска

celeska@kapital.com.mk

Н

ајголемиот српски извозник, железарницата од Смедерево, Ју-ес стил (U.S. Steel) Србија е на работ на пропаст поради лошите финансиски резултати предизвикани од економската криза во Европа. Каква ќе биде судбината на овој српски гигант ќе се знае на 31 јануари, кога централата на компанијата во САД ќе одлучува што ќе прави со својата подружница во Смедерево. „Економската ситуација во Европа, особено во Јужна Европа, е многу тешка во моментов. Нашите финансиски резултати во Србија се неприфатливи и настојуваме да ги истражиме сите можности за да ја подобриме моменталната ситуација“, се наведува во соопштението на компанијата до информативната агенција Бета. Како што објаснуваат од компанијата, моменталната економска криза значајно влијаеше на пазарот на челик и на падот на нарачките од купувачите. Владата на Србија, според информациите во медиумите, е подготвена да помогне на

Можна е продажба на Ју-ес стил Србија?!

Н

еколку српски медиуми пренесоа дека за челните луѓе во седиштето на Ју-ес стил во Питсбург постојат неколку опции за понатамошната работа во Србија, како праќање на работниците на колективен одмор, одржување минимален процес на работа, отпуштање на дел од работниците, како и целосна продажба на Ју-ес стил Србија.

5.500 работници од населението во Смедерево работат во Ју-ес стил Србија

секаков начин за да не дојде до затворање на Ју-ес стил, најголемиот српски извозник, но с$ уште не одлучила на кој начин ќе го направи тоа. Од двете високи печки во смедеревската железарница една е ставена во режим на таканаречен „тивок од“, а пред десет дена раководството донесе одлука за четиридневна работна недела. За петтиот ден работниците ќе примаат 60% од платата. Во соопштението на компанијата се наведува дека оваа мерка ќе помогне да се намалат трошоците на правичен и на разумен начин, а со тоа и да се ублажи влијанието на економската криза врз вработените и врз членовите на нивните семејства. Ју-ес стил Србија вработува околу 5.500 работници, има учество од 5% во вкупното српско производство и учествува со околу 14% во извозот. Локалната власт во Смедерево на крајот од минатата година, со цел да & помогне на компанијата, ја намали таксата за користење на брегот на Дунав за бизнисцели, а истовремено ја

намали и економската такса.

Во игра за субвенции

Железарницата во Смедерево бележи загуба од 100 долари по тон челик. Ситуацијата е тешка, но од синдикатот се убедени дека опстанокот не е доведен во прашање. „Ју-ес стил ја користи кризата за од државата да извлече максимум субвенции, а во тек се преговори компанијата да се ослободи од плаќање на с$ што зависи од државата - струја, гас, транспорт, железница“, тврди Жељко Веселиновиќ, претседател на синдикатот Слога. Српската Влада пак, на иницијатива на премиерот, Мирко Цветковиќ, формираше работна група за одржување на производството во компанијата, пренесе агенцијата Танјуг. Целта на Владата е да пронајде најдобро решение за оваа можеби најзначајна компанија за српската економија, за сите вработени во неа како и за одржување на производниот процес. Во моментов се чека само одлуката на бордот на директори од централата на компанијата во Питсбург и чекорите кои ќе се преземат во иднина.

NA 27-mi JANUARI

e r t u

Во најновиот број на месечникот “БАНКИТЕ И БИЗНИСОТ“ кој излегува во петок 27 јануари заедно со дневниот весник Капитал ќе читате: Прогнози и очекувањата на банкарите во 2012 година? ИНТЕРВЈУ: Јитка Пантучкова

претседател на Управен одбор на Охридска банка

Како да обезбедите проектно финансирање? Арапската пролет се повторува во Европа. Кои влади ќе паѓаат во 2012 година. ИСТРАЖУВАЊЕ: Кои се најголемите банкарски групации во Југоисточна Европа ПРОФИЛ: Бен Бернанке и Марио Драги луѓето кои ги водат најмоќните финансиски институции во САД и Европа

ИНТЕРВЈУ: Кристин Лагард

извршен директор на ММФ

Најплатени банкари во светот

КАПИТАЛ ЧЕТВРТОК 26.01.2012

14 СВЕТ

Јапонија првпат со трговски дефицит во последните 30 години

Ј

апонија за првпат во повеќе од 30 години забележа трговски дефицит, што претставува големо изненадување за земјата која е позната по извоз на автомобили и електрични производи. Дефицитот за цела 2011 година изнесува 32 милијарди долари, пренесува Ројтерс, а во споредба со претходната година увозот пораснал за 12%, а извозот паднал за 2,7%. Јапонскиот извоз најмногу падна како последица на природните катастрофи кои ја зафатија земјата лани, но и поради лошата глобална економска состојба.

WWW.KAPITAL.MK

> БРОЈКА

105

илјади долари изнесува просечната плата во технолошките компании од Силиконската долина во САД, покажува последното истражување на аналитичката куќа Дајс холдинг, пренесува „Волстрит журнал“. Минатата година за прв пат просечната плата кај овие компании ја надмина границата од 100.000 долари.

Продажбата на iPhone му донесе рекорден профит на Епл

Д

обивката на американскиот технолошки гигант Епл порасна за повеќе од два пати во последниот квартал од 2011 година благодарение на големата побарувачка за iPhone и за iPad, со што се потврди водечката улога на компанијата во технолошката индустрија пред конкурентите, како Гугл и Самсунг, пренесува Блумберг. Нето-добивката за последните три месеци од 2011 година на Епл изнесува 13,1 милијарди долари и претставува рекордна добивка која може да се споредува со оние на нафтените гиганти, како Ексон мобил или Газпром. Епл во овој период продаде 37 милиони iPhone уреди, што е 73% повеќе во споредба со истиот период лани.

Давос 2012: Капитализмот е подобар од секоја друга алтернатива

Швајцарското планинско село Давос од вчера е местото каде што се среќава светската економска и политичка елита. Должничката криза во еврозоната и иднината на капитализмот се клучните прашања за кои се дискутира Васе Целеска

celeska@kapital.com.mk

Е

вропската криза и иднината на капитализмот беа главните теми на дискусијата на првиот ден од Светскиот економски форум во Давос, Швајцарија, каде што е светската економска и политичка елита. Со сесија на тема „Нов контекст во Европа“, светските политички и бизнис-лидери се занимаваа со нивото на доверба за грчкото и за италијанското решение, разидувањата кои се појавуваат на континентот и иднината на еврозоната. Жената задолжена за спас на еврозоната, германскиот канцелар Ангела Меркел, вчера одржа говор за време на свеченото отворање, и тоа во момент кога економската криза буквално & тежи над глава. Во својот говор таа посебно се осврна на моменталната должничка криза во Европа и тоа што се презема за да се

спречи, со надеж дека ќе ја врати довербата кај инвеститорите. „Голема трансформација – обликување нови модели“ е официјалната тема на Светскиот економски форум оваа година. Клаус Шваб, кој во 1971 година го основа овој форум, зборуваше за „глобален синдром на прегорување“ предизвикан од должничката криза и од заканите за светската економија. „Капитализмот во својот сегашен облик не се вклопува во светот околу нас. Не ја извлековме поуката од финансиската криза, а глобалната трансформација и поголемата општествена одговорност треба да се приоритет во овој момент“, изјави Шваб за време на отворањето вчера. Во Давос овие денови ќе се дискутира и за алтернативите за борба против „турбокапитализмот“ и неговата улога во оваа

Жената задолжена за спас на еврозоната, германскиот канцелар Ангела Меркел, вчера одржа свечен говор по повод отворањето на Форумот во Давос, со надеж дека ќе ја врати довербата на инвеститорите во ЕУ.

Кој ќе биде исходот од Давос?

Н

е треба да се очекува исход од Светскиот економски форум во Давос. Професорот Клаус Шваб, кој го основаше и с$ уште го води овој настан, го нарекува „платформа за кооперативно размислување и потрага по решенија,

Давос „окупиран“ и покрај снегот

С

о толку голем број светски моќници, форумот во Давос лесно стана цел на движењето „Окупирај го Волстрит“. И покрај снежната покривка од 80 сантиметри, демонстрантите протестираа во импровизирани иглоа пред конгресната сала во Давос. глобална економска криза. Во време кога јазот меѓу богатите и сиромашните е најдлабок во пос ледните 30 години, растечката невработеност е приоритетен „лајт мотив“ оваа година на форумот во Давос. „Се движиме низ многу тежок период, но не познавам друг систем, освен капитализмот, кој може да ја подобри моменталната ситуација“, изјави за Ројтерс основачот на Мајкрософт, Бил Гејтс, кој традиционално е присутен на форумот.

Вртоглави теми и дискусии

КЛАУС ШВАБ

основач на Светскиот економски форум во Давос

Капитализмот во својот сегашен облик не се вклопува во светот околу нас. Не ја извлековме поуката од финансиската криза.

“

! А В А Д З И Е С

БИЛ ГЕЈТС

основач на Мајкрософт

Се движиме низ многу тежок период, но не познавам друг систем, освен капитализмот, кој може да ја подобри моменталната ситуација.

“

Само од читањето на агендата на Светскиот економски форум може да ви се заврти во главата. Вчераутро лидерите на некои од најголемите светски компании разговараа за потрошувачката и за регионите за кои се очекува да имаат најголема побарувачка во 2012 година. На панелот присуствуваа претседателот и извршен директор на Кока-Кола, Мухтар А.Кент и Даг Мекмилон, п р е тсе д ате л и и з в р ш е н д и р е к то р н а американскиот трговски синџир Волмарт. Втората дискусија, на која ќе учествува Ричард Н.Хаас, претседател на Советот за надворешни односи на САД, се зборуваше за трендовите и за трансформациите кои ќе ја дефинираат глобалната агенда за безбедност, како што се повлекувањето на САД од Ирак и од

Се издава неодамна реновиран, атрактивен деловен простор со површина од 443 м2, де во строгиот центар на Скопје, деловна зг зграда на АД Технометал-Вардар, на ул.Вељко Влаховиќ бр.11, со можност за изнајмување на паркинг простор во подземната гаража. Те Телефон за контакт: 02/3112-024 и 070/358-653

а не за донесување одлуки“. Но, ако учесниците си заминат со нови идеи, нови врски, поголема свесност за светот околу нив и свежи идеи за справување со проблемите, тогаш Давос повторно ќе си ја оствари целта. Авганистан, подемот на Иран како нуклеарна сила и иднината на Северна Кореја. П о п л а д н е т о г р у п а б и з н и с-л и д е р и и меѓународни институции, меѓу кои и Рубен Абрахам, извршен директор на индискиот Центар за решенија на брзорастечките пазари, имаа „брејнсторм“ на решенија за поодговорно и поодржливо општество. На годинашниот собир во Давос ќе учествуваат и американскиот министер за финансии, Тимоти Гајтнер; извршниот директор на хонгконгшкиот гигант САР, Доналд Цанг; генералниот секретар на ОН, Бан Ки-мун; шефицата на Меѓународниот монетарен фонд, Кристин Лагард; претседателот на Светската банка, Роберт Зелик и други високи претставници од светската политика и бизнисот.

Светската економија нема да закрепне годинава

Речиси половина директори од големите светски компании вчера во Давос искажаа песимизам за закрепнувањето на светската економија оваа година. Како главна причина за загриженост на форумот во Давос е истакната неизвесноста со должничката криза која ги потресува земјите-членки на ЕУ. Според анкетата на Блумберг, направена на првиот ден од Светскиот економски форум, речиси половина од водечките менаџери сметаат дека европската криза може со себе да ги повлече и другите држави од светот, а тоа воедно покажува колку е поврзана денешната глобална економија. Менаџерите се внимателни во предвидувањето на економскиот успех оваа година, дури и кај здравите економии, како кинеската. Минатата година дури 72% од анкетираните менаџери во истата анкета изразија очекување дека кинеската економија и понатаму ќе расте, додека оваа година тоа го потврдија само 51% од нив.

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ЧЕТВРТОК 26.01.2012

15

ФЕЉТОН ЛОНДОНГРАД ОД РУСИЈА СО КЕШ: инсајдерска приказна за олигарсите Почитувани читатели, “Капитал“ во соработка со издавачите АЕА, ви го претставува возбудливиот бестселер на Марк Холингсворт и Стјуарт Ленсли, "Лондонград - од Русија со кеш". Не пропуштајте ја неверојатната приказна за тоа како Лондон стана дом на руските супербогаташи, раскажана за прв пат и базирана врз вистински ликови и настани. Ултравозбудливо четиво за животот проткаен со невиден луксуз, убави жени, приватни авиони, мегајахти, најдобрите светски фудбалери и телохранители во црни ренџ-ровери со непробојни стакла.

О НА ЈУКОС ГЛАВА 8: ПРОКЛЕТСТВОТ

Како се чува стратешката актива на државата?

Во текот на истрагата р се дозна д д дека Ходорковски д р планирал р д да продаде р д д дел д од рускиот на еден од двата американски нафтени гиганта, Ексонмобил или на Чеврон тексако. Во Кремљ, препуштањето на дури и делумна контрола врз руски главен конгломерат на природни ресурси на странска сила, и тоа не на која било странска сила, се гледаше како на предавство

О

на што е значајно е што кога Ходорковски беше приведен, Јукос беше во процес на спојување со Сибнефт на Абрамович, зделка која ќе ја создадеше четвртата најголема компанија за нафта во светот по Ексонмобил, БП и Шел, а ќе вредеше околу 22 милијарди фунти. Планот на Ходорковски беше тогаш да продаде дел од обединетиот гигант на еден од двата американски нафтени гиганти, на самиот Ексонмобил или на Чеврон тексако. Во рамките на Кремљ, на препуштањето на дури и делумна контрола врз руски главен конгломерат на природни ресурси на странска сила, и тоа не на која било странска сила, ќе се гледаше исто како на предавство. Ходорковски беше добро познат по неговите проамерикански ставови. На прашањето на „Бизнис вик“ дали Путин знаеше за нив, тој одговори: „Тој ја знае мојата позиција. Тоа не е тајна... Добро сум познат во Русија по мојот проамериканизам“. Путин знаеше дека штом олигарсите ќе почнат да ги продаваат своите удели на странски интересенти, малку нешто ќе можеше да направи за да спречи парите да се одлеваат од Русија. „Распродавање на дел од руската стратешка актива без да се консултира Путин беше големо не-не“, изјави еден извршен директор на Јукос. „Никој не ја знае вистината, но многумина веруваат дека тоа беше вистинската причина поради која Кремљ го нападна Ходорковски“. Ч о в е ко т ш то р а б о те ш е н а н о в о то спојување беше Јури Голубев, виш извршен директор во Јукос и еден о д н ај д о в е р л и в и те п о ру ч н и ц и н а Ходорковски. Во јануари 2007 година, Голубев, еден од извршните директори подоцна баран од руските обвинители, беше пронајден мртов во својот апартман

М

арк Холингсворт е истражувачки новинар и автор на повеќе книги, вклучително и студијата за МИ5, британската Служба за безбедност. Неговите новинарски текстови се објавуваат во Сандеј Тајмс, Гардијан и Фајненшел Тајмс. Од малиот број интервјуа направени со него, се знае дека тој не сака многу да зборува јавно, нити пак е љубител на шопинг. ругиот автор, Стјуарт Ленсли е новинар и економски консултант кој живее јужен Лондон. Меѓудругото тој е добитник на неколку награди како телевизиски и радио продуцент, меѓу кои е и наградата на Њујоршкиот телевизиски и филмски фестивал. Во неговата книга од 1985 година, Poor Britain, тој ја дефинираше моќта употребувајќи методологија која подоцна почнаа да ја применуваат истражувачите и владите на Велика Британија, Европската унија и голем број земји, од Јапонија до Јужна Африка.

Д

во Лондон. Неговата смрт беше третирана како несомнителна од британската полиција. Во записникот беше запишано дека умрел од срцев удар. Ходорковски, исто така, планираше уште еден потег кој Кремљ го гледаше како уште поарогантен. Само околу 18% од акциите на Јукос се тргуваа јавно. Остатокот го поседуваа инсајдери, т.е. добро упатени членови на затворениот круг. Додека траеше истрагата за одбегнување на плаќање данок, управниот одбор на Јукос објави извонредна поделба на дивиденда во износ од 2 милијарди американски долари, зголемување од 400% во однос на годината пред тоа. „Наместо овие пари да ги користат за модернизирање на индустријата, тие изгледа планираа да ја ограбат активата пред да се откажат“, заклучи Мајкл Хадсон. „Не постоеше пазарно оправдување за толку голема дивиденда“. Според Пол Клебников, подоцна уредник на „Форбс Русија“, на акцијата против Ходорковски може да се гледа како, на пример, на селективна правда. Сепак, тој додаде: „Оваа е, сепак, подобра отколку никаква правда... Приведувањето на Ходорковски не означува триумф на владеењето на правото. Бруталниот начин на кој приведувањето беше извршено покажува уште колку многу Русија треба да изоди пред да развие цивилизиран систем за спроведување на законот... Но, мислам дека ќе се навратиме на овој настан и ќе заклучиме дека тој, всушност, ги зацврсти темелите на имотните права во Русија“.

Што се случи со вториот човек на Јукос?

Во московските политички кругови сакаат да зборуваат за „проклетството на Јукос“ кога алудираат на неверојатните лични последици за значајни личности во случајот на „Јукос”. Еден од оние кои се, можеби, жртви е Стивен Куртис. Доколку Ходорковски и Лебедев не беа приведени во 2003 година, Куртис веројатно ќе продолжеше како нивен таен анонимен адвокат. Приведувањата го сменија сето тоа, преместувајќи го Куртис од скриениот свет на офшор-банкарство во срцето на една од најголемите руски деловни и политички драми. Многу луѓе беа засегнати од „проклетството на Јукос“: тројца се во затвор, неколкумина поврзани со компанијата умреа, а дел од нив под сомнителни околности, додека други, едноставно, исчезнаа. Мнозинството виши извршни директори на Јукос беа принудени да заминат од Русија. Најмалку дваесетина завршија во егзил, најголемиот број од нив во Лондон. Во мај 2003 година вториот човек во Јукос, Леонид Невзлин, побегна на Кипар, каде што беа регистрирани многу офшор-компании во сопственост на Јукос и на Менатеп. Следниот месец Невзлин го повика Нигел Браун, шеф на неговото обезбедување, на итен

Приведувањето на Ходорковски не означува триумф на владеењето на правото. Бруталниот начин покажува уште колку многу Русија треба да изоди пред да развие цивилизиран систем за спроведување на законот... Но, мислам дека ќе се навратиме на овој настан и ќе заклучиме дека тој, всушност, ги зацврсти темелите на имотните права во Русија. Пол Клебников, поранешен уредник на „Форбс Русија“ состанок. Невзлин беше крајно нервозен и убеден дека ФСБ планира да изврши атентат врз него него. Му даде задача на Браун да организира негово селење во Израел. По неколку дена, Браун отпатува во Израел со авион за да изврши подготовки. Но, Невзлин беше параноичен дека ќе биде киднапиран или убиен додека е на Кипар. Никогаш дотогаш немаше запалено цигара, но почна да пуши цигара по цигара речиси и преку ноќ. На крај, операцијата беше извршена релативно без проблеми и во октомври 2003 година, извршниот директор на Јукос пристигна во Израел со туристичка виза. За две недели му беше дадено израелско државјанство. Некои членови на Парламентот од опозициските партии беа скептични во однос на брзината со која сето тоа беше овозможено. „Одеднаш, преку ноќ, тој (Невзлин) стана посветен ционист и доби државјанство на брз начин“, изјави еден парламентарец. Друг член на Парламентот, Колет Авитал, ги праша министрите за внатрешни работи и за имиграција дали Невзлин искористил влијание и негово пријателство со слу жбеници на израелската влада да осигури државјанство толку брзо. К а ко о д г о в о р н а ко н т р о в е р з н а т а полемика, портпаролот на тогашниот премиер Ариел Шарон изјави: „Доби државјанство бидејќи нема криминално досие. Како Евреин, автоматски добива државјанство“. Невзлин се привикна на удобен, иако не претерно, луксузен стил на живеење во Израел. Се пресели во станбен блок со контролиран влез и излез, ограден со ѕид, во Херзлија Питуах, екслузивно крајбрежно со седс тво северно од Тел А вив ка де што се сместени резиденции на амбасадори и на деловни тајкуни. Неговата вила, поделена на катови, ја карактеризираа добро одрж уван овоштарник со м ас лин о ви д р вја, лимони и грејпфрут, како и мал базен за пливање во форма на млада месечина. Има мермерни подови, спирални скалила од ковано железо, а на катот подолу дневна соба во која, во првите две

67

ЛИТЕРАТУРА ЗА РАЗЛИЧНИ В ВКУСОВИ Од 2000 година на наваму АЕА издавачи објавува книги од ра зни облас ти: проз а, по езија, литература за млади, мла публицистика, популарна психологија, езот езотерија... Продажниот салон Египетска сонувалка сонува во центарот на Скопје изобилува со богата богат литература – од современите македонски писатели, писате преку англиските класици, с$ до детската лит литература, сето тоа по достапни цени.

• Од дом ашните авто р и А Е А из д ав ачи ги објавила Божин Павловски, Матеја Матевски, Митко Маџунков, Ефтим Клетников, Радован Павловски, Томе Арсовски...

• Од странските Џ.Р.Р. Толкин, К.С. Луис, Малколм Гладвел, Калед Хосеини, Јасмина Кадра, Гладв Кормак Меккарти, Џеред Дајмонд, Карла дел Корм Понте... Преводот на трилогијата “Господарот Понте прстените” од Толкин беше вистински хит на пр пред неколку години и е проект каков што ретко бележат издавачите во земјава. бележ • Пред две години во Скопје го пречека и добитникот на Букеровата награда, Томас доби Кенили, авторот на “Шиндлеровата арка Кени (листа)”, издание исто така на АЕА. (лист

о неговиот егзил, доминираа постери со години од паролат „Ослободете го Ходорковски“. По 2006 паролата година тие веќе не се на толку видно место. Висок слаб с Висок, и со аглесто лице, Невзлин живееше скормно, избегнувајќи дрога и вотка. Пиеше зелен чај. Имаше повеќе девојки. Неговата канцеларија беше едноставна, оскудно наместена и само со она најнеопходното. На деловните состаниоци изгледаше дека ретко забележува што зборуваат другите. Наместо тоа, праќаше текстуални пораки, зборуваше на мобилниот или читаше книги со руска поезија. Често делуваше како да има три нешта во својот ум истовремено, што чинеше да биде тешко разбирливо она што го зборуваше. „Едноставно, зборуваше во гатанки цело време додека бев таму“, изјави еден израелски посетител во неговата канцеларија. Непосредно пред смртта на Куртис, Леонид Невзлин отпадна од списокот на ИСЦ во однос на договорите за негово обезбедување. Браун имаше договорено еден голем, модерен приватен авион да го превезува Невзлин од Тел Авив до Лондон, но кога беше информиран во последен миг дека изнајмениот авион е, всушност, стар и дека попат треба да слета за дополнување гориво, Невзлин се разбесни. „Имав доверба во тебе!“, му викаше на Браун. И Невзлин, верувајќи дека му местат киднапирање, се врати во својот апартман во Тел Авив, одбивајќи да зборува со Браун повторно. Куртис беше присилен да дејствува како посредник. Ниту Куртис енд ко, ниту ИСЦ не опстанаа по смртта на Куртис. Браун ги задржа своите израелски клиенти и основаше нова компанија, ГСС Глобал, додека Хантер ја основаше компанијата Риск менаџмент и продолжи да работи за Березовски.

(Продолжува) Во утрешниот број: Додека некои истакнати поранешни вработени во Јукос се скрија во Израел бидејќи знаеја дека нема да бидат екстрадирани, најголемиот број од нив се населија во Лондон...

К О

М

Е

Р

Ц

И

Ј

А

Л

Е

Н

О

Г Л

А С

Kapital Akademija...

member of KAPITAL MEDIA GROUP

објавува

ОБУКА ПОДГОТОВКА НА ПРОДАЖНА СТРАТЕГИЈА И ПЛАН НА ПРОДАЖБА 2-3 февруари 2012 Стопанска Комора на Македонија

Раководството на секоја компанија мора да има ажурни и точни информации од пазарот за да може да донесе најдобри одлуки. За подготовката на продажна стратегија е неопходно познавање на пазарот и идеја како најдобро да ги искористиме компанијските ресурси. Вака поставената продажна стратегија овозможува долго-рочно да ја контролираме и подобруваме ситуацијата на пазарот а планот на продажба престанува да биде документ на желби и проекции и станува основа за успешно стратешко управување.

ШТО ЌЕ НАУЧИТЕ ОД ОБУКАТА?

Правилно да поставите продажна стратегија и на тој начин најбргу и најефтино да дојдете до најдобра позиција на пазарот. Да ја разберете врската меѓу продажбата и маркетингот и да ги поврзете плановите за продажба и маркетинг во ефикасна алатка за подобрување на профитабилноста. Да ги согледате задачите на продажниот тим како дел од функцијата за стратешко управување и воспоставување контрола над работата на продажбата. Побрзо освојување најдобра пазарна позиција во однос на ресурсите со кои располагате и да го зголемите уделот во пазарниот сегмент на кој настапувате.

ЗА КОГО Е НАМЕНЕТА:

Директори на продажба и маркетинг Генерални директори на средни претпријатија кои се директно вклучени во функцијата на продажба Директори на помали претпријатија кои мораат што побргу да се изборат за подобра позиција на пазарот.

КАКВИ АЛАТИ ЗА УПРАВУВАЊЕ СО ПРОДАЖБАТА ЌЕ ДОБИЕТЕ?

Обуката е подготвена како практичен водич за разбирање на постоечките искуства и подобрување на резултатите на продажбата. Учесниците ќе добијат комплет менаџерски алатки за анализа и подобрување на пазарната позиција, дефинирање на продажна и маркетинг стратегија, подготовка на презентација на понудата. Овие алатки се надградени со низ оперативни препораки и матрици за управување со процесите во продажбата, неопходни за подготовка на оперативен план. Сите заинтересирани за учество на оваа обука можат да се пријават најдоцна до 30 Јануари 2012 година.

ПРЕДАВАЧ ДАНИЕЛ ТЕВЧИОСКИ (Srbija) е sovetnik i

predava~ so pove}e od 10 godini prakti~no iskustvo vo Republika Srbija i Balkanot, specijaliziran za temi povrzani so marketing i proda`na strategija, upravuvawe so proda`bata i uslugata, unapreduvawe na odnosite so klientite. Del od referentnite kompanii koi gi koristat negovite uslugi se: Tarket, Mercedes, Koka Kola, Soni, Simens, Rajfajzen banka, Sosiete @eneral, Galenika, ITM, Delta, Telekom Srbija.

Проектот Kapital Akademija... е формиран на 25.09.2011 лица за контакт: Гордана Михајловска mihajlovska@kapital.com.mk, Дијана Гулакова akademija@kapital.com.mk 02 3298 110

22 FEVRUARI, SPECIJALEN PRILOG

ZDRAVI I AKTIVNI MITOVI I ZABLUDI ZA ZDRAVATA HRANA SPA, VELNES, JOGA...KADE SÈ SE RELAKSIRAAT MAKEDONSKITE DELOVNI LU\E KAKVI ANTI - STRES TEHNIKI PREPORA^UVAAT EKSPERTITE? SO KAPITAL NA SKOPSKIOT MARATON: 5,10, 20 ILI 40 KM, ISTR^AJTE I VIE, NIKOGA[ NE E DOCNA! ZA OVIE I ZA DRUGI AKTUELNI TEMI ^ITAJTE VO SPECIJALNIOT PRILOG ZDRAVI I AKTIVNI KOJ KE IZLEZE NA 22 FEVRUARI 2012 VO NEDELNIKOT KAPITAL.

ZA SITE INFORMACII I PRA[AWA OKOLU OGLASUVAWETO OBRATETE SE DO MARKETING SEKTOROT NA E-MAIL: prilozi@kapital.com.mk; TEL: 02 3298 110LICE ZA KONTAKT: JASMINA SAVOVSKA TRO[ANOVSKI KAPITAL MEDIA GROUP DOO; P-FAH 503 1000 SKOPJE TEL. 02 3298 110; FAKS. 02 3298 111