461-08.02.2012

среда. 8 февруари. 2012 сре. max. -40 C min. -140 C

чет. max. -20 C min. -130 C

пет. max. 00 C min. -120 C

МБИ 10

1.975,92

+1,75%

Извор: Македонска Берза

МБИД 1.992,30

-0,09%

ОМБ

120,30

-0,34%

ЕМУ

€

61,51

САД

$

47,16

Курсна листа на Народна банка на Македонија

ШЕЌЕРИНСКА ЌЕ БАРА ЗАКОНСКО ОТКРИВАЊЕ НА АКЦИОНЕРИТЕ ПОД 5%! 2-3 ВЛАДАТА 32 ПАТИ ПРОМОВИРАШЕ КНИГИ, СТУДЕНТИТЕ УШТЕ УЧАТ НА СРПСКИ ЈАЗИК 9

Стопија 2,1 милион евра, но не го стопија снегот 8

Г Градежната е експанзија гго губи зздивот 10

СЕ ЧЕКА НИМИЦ

АТИНА РАСТРЧАНА, СКОПЈЕ КООРДИНИРАНО!

7

ЗА ДВЕ ГОДИНИ ИСКОРИСТЕНИ САМО 1,4 МИЛИОН ЕВРА ОД 40 МИЛИОНИ ОД ИПАРД 4-5

www.kapital.mk

број 461 | година 2 | цена 20 ден. | тел. 3 298 110 | факс. 3 298 111

...само идејата е капитал, с$ друго е пари...

член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP

ЗОШТО ВЛАДАТА СО 5,1 МИЛИОН ЕВРА 11 ГО ПОМАГА РАБОТЕЊЕТО НА ТАВ?! СТР.

КАПИТАЛ СРЕДА 08.02.2012

WWW.KAPITAL.MK

2 НАВИГАТОР ИЗЈАВА НА ДЕНОТ

> коментар > анализа > победник и губитник > бројка > лидери > не им беше денот

48,81% Ж “ КОЦЕ ТРАЈАНОВСКИ

градоначалник на Скопје

среда 08/02/2012

КОМЕНТАР

Александар Јанев janev@kapital.com.mk

Една компанија не е цела економија

А

псурдно е да се толкува дека статистичкиот пораст на извозот од 23% во декември лани значи дека целата економија ги совладала негативните последици од еврокризата. Зошто? Контрадикторни се податоците што се објавуваат за движењето на економијата во ист период - додека статистиката прикажа зголемување на извозот, индустриското производство во декември се намали за 4,8%. Главните столбови на индустријата и извозот, како што се металските компании, производството го намалиле дури за 26%. Ова веројатно ве збуни?! Еве го објаснувањето. Извозот во декември пораснал балгодарение на зголемувањето на продажбата на катализаторите што ги произведува британската компанија Џонсон Мети, а ги продава главно на германскиот пазар, што не беше случај во истиот период претходната година. Со извоз од половина милијарда долари за цела 2011 година, Џонсон Мети стана водечка извозна компанија во земјава и успеа да ја „замаскира“ кризата што ги зафати компаниите од металската, текстилната или рударската индустрија, кои важеа за носители на извозот. Супер е што има стабилен и растечки извоз кај една компанија, но економијата не може да се потпре само на неа. Другите индустрии се во криза и тоа мора да се има предвид. Без оглед што статистиката произведе позитивни резултати, јасно е дека кризата навлегува длабоко во сите пори на економијата. Овој податок не може да биде повод за еуфорија од типот „кризата ќе ја одмине Македонија“, бидејќи сите финансиски институции проценуваат дека годинава ќе биде исклучително тешка - странската побарувачка за македонски производи ќе падне за 0,3%, а особено критична ќе биде првата половина од годината. Затоа Владата не смее да ја преспие заканата од Европа која влегува во рецесија, бидејќи тоа значи дека во рецесија влегува 60% од македонскиот извоз. Тогаш ниту уште неколку фабрики како Џонсон Мети нема да набилдаат раст на извозот.

Градските улици се проодни и сообраќајот се одвива без застој. (!?)

“

www.kapital.mk

Пoранешниот прв човек на Ферари Тод во Скопје

> БРОЈКА

е зголемен прометот од редовно тргување со акции на Македонската берза вчера, во споредба со претходниот трговски ден. Вкупниот промет од редовното тргување на официјалниот пазар вчера изнесуваше 196.824 евра. Прометот од тргување со обврзници, пак, забележа намалување од 26,62% во споредба со понеделникот.

ан Тод, претседател на Меѓународната федерација за автомобилизам (ФИА) и поранешен генерален директор на италијанската компанија за автомобили Ферари од денеска е во земјава. Ќе се сретне со претседателот Ѓорѓе Иванов. Тод доаѓа во Скопје поради приемот на Автомобилистичката федерација на Македонија за член на ФИА под уставното име. Тод доаѓа и во поддршка на Декадата на акција за безбедност на патиштата 2011-2020 година, иницирана од Обединетите нации и ФИА.

Шеќеринска ќе бара откривање на акцио Иницијатива за законски измени за конечно откривање на имињата на „ситните“ акционери ќе биде предложена од пратеничката група на СДСМ, која до крајот на неделава предлогот ќе го достави и во Собрание, најавува Радмила Шеќеринска Ивана Колева

koleva@kapital.com.mk

К

онечно шанса потребата од промени во Законот за трговски друштва во делот кој забранува јавно објавување на „ситните“ акционери кои имаат удел под 5% да влезе во законска процедура. Она што „Капитал“ веќе подолго време го иницира и анализира, пратеничката на СДСМ, Радмила Шеќеринска, реши да го стави во предлог-измени на Законот, кои ќе се разгледаат на наредниот состанок на пратеничката група, дознава „Капитал“. Според нејзините најави, до крајот на неделава иницијативата ќе биде предложена и во Собрание. Сега, според Законот, акционерот што има 4,9% од акциите и тој со 5,1% ужива различен третман во поглед на транспарентноста. Да се потсетиме дека во изминатите години многу индивидуални инвеститори станаа акционери во македонските компании. Во трката за акции, посебно во берзанскиот бум, акционери станаа и многу политичари, јавни личности, новинари, државни функционери... На нив, вака поставениот закон им дозволува далеку од очите на јавноста да влијаат врз работењето на друштвото и да остваруваат лична корист. Радмила Шеќеринска, пратеник на СДСМ, вели дека таа на состанокот на пратеничката група ќе ја предложи иницијативата за измени во Законот за трговски друштва, во делот на оној член кој го регулира прашањето за тајноста на малите акционери. „Македонија е мала држава, а врските меѓу власта и акционерите се многу тесни. Ако сакаме да се бориме против корупцијата, малите акционери треба да & бидат познати на јавноста“, вели

Шеќеринска. Вака поставениот закон, според Шеќеринска, остава можност за корупција и судир на интереси кај јавните функционери. „За жал, Антикорупциската комисија не реагира кога јавна личност пријавува имот во акции, само прашува за тоа колку акции имаат функционерите и во која вредност. Но, никаде од нив не се бара да кажат и во кои компании поседуваат акции“, додава Шеќеринска. Според неа, многу јавни личности може да направат судир на интереси кога одлучуваат кои компании треба да ги добијат јавните тендери, а потоа тие функционери вложуваат (или веќе поседуваат) акции во истите компании. Ниту пак Законот потоа кривично може да ги гони. „Тоа што акционерите под 5% не & се познати на јавноста е индикатор дека доаѓаат нови форми на корупција во земјава против кои мора да се бориме“, вели таа. Додава и дека со измените во Законот нема да се врши притисок врз акционерите, туку тие дополнително ќе бидат заштитени. „Никој не може да ме убеди дека оној акционер кој поседува 1% од акциите во една компанија ужива вистински третман на акционер. Многу често некои луѓе се кријат токму позади ’ситните‘ акционери, а тие остануваат со куси ракави, односно без исплатени дивиденди или право на одлучување во компанијата“, вели пратеничката Шеќеринска. Верува дека иницијативата би можела да помине на собраниско гласање, за што е потребна поддршката од пошироката јавност. Дел од пратениците со кои разговаравме сметаат дека вака поставениот закон за едни е мајка, а за други маќеа и остава

ИЛИЈА ДИМОВСКИ

пратеник на ВМРО-ДПМНЕ

Сега не можеме да излеземе со дефинитивен став на ВМРО-ДПМНЕ за ова прашање. Останува да видиме што ќе биде предложено на седницата во Собрание, па потоа да одлучиме.

ИЗЕТ ЗЕЌИРИ

пратеник на НДП

Не ми е јасно зошто се кријат акционерите под 5%. Нема никаква економска логика во ваквото држење во тајност на ’ситните‘ акционери, освен ако не се тоа луѓе облечени со власт, кои не сакаат да се откријат пред јавноста, па преку законски решенија нашле начин за спроведување на своите скриени намери. голем простор за корупција. Прашуваат и што работи Антикорупциска и зошто таа досега не предложила законски измени за откривање на „ситните“ акционери и откривање на компаниите во кои јавните функционери поседуваат акции. Изет Зеќири, пратеник на Национална демократска преродба, вели дека ќе ја поддржи иницијативата и ги поздравува

Првиот број на дневниот весник Капитал се појави на 17 март 2010 телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 e-mail: kontakt@kapital.com.mk Издава: KAPITAL MEDIA GROUP доо Скопје, компанијата е формирана во 1999 година, кога е издаден првиот број на магазинот Капитал ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, 1000 Скопје, п.фах: 503, Република Македонија

ИЗВРШЕН ДИРЕКТОР (МАРКЕТИНГ И ФИНАНСИИ) Гордана Михајловска

РЕКЛАМА Александра Стојменова: ++389 2 3298 110/ лок:103; marketing@kapital.com.mk; aleksandra@kapital.com.mk

ГРАФИЧКИ И ИТ ДИРЕКТОР Николај Томашевски

ОГЛАСИ: Дијана Гулакова: ++389 2 3298 110/ лок:105; gulakova@kapital.com.mk

OFFICE MANAGER И ФИНАНСИИ Александра Николова: ++389 2 3298 110/ лок:101 nikolova@kapital.com.mk

СПЕЦИЈАЛНИ ПРИЛОЗИ: Јасмина Савовска Трошановски ++389 2 3298 110/ лок:102; prilozi@kapital.com.mk

ДИРЕКТОР И ГЛАВЕН УРЕДНИК: Љупчо Зиков

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Вељко Влаховиќ бр 11, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.commk

ПРЕТПЛАТА НА ДНЕВНИОТ ВЕСНИК КАПИТАЛ И НА МАГАЗИНОТ КАПИТАЛ Сања Савовска: ++ 389 2 3298 110/ лок:104 pretplati@kapital.com.mk

ОДГОВОРЕН УРЕДНИК Спасијка Јованова ПОМОШНИЦИ НА ОДГОВОРНИОТ УРЕДНИК Катерина Синадиновска (политика) Катерина Попоска (економија) УРЕДНИЦИ Маја Бајалска, Александар Јанев, Александра Спасевска ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА СПЕЦИЈАЛНИ ДОДАТОЦИ Верица Јорданова ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА WWW.KAPITAL.MK Александар Јанчески

Печати: Графички Центар Скопје Според мислењето на Министерството за култура за дневниот весник “Капитал” се плаќа повластена даночна стапка. Текстовите и фотографиите не се враќаат. Сите објавени текстови, фотографии и друга графичка опрема се авторски заштитетни и можат да бидат преобјавени, или на друг начин користени само со дозвола на издавачот. Даночен број: МК 4030999366644; Жиро сметки: Еуростандард банка: 370011100019555

WWW.KAPITAL.MK

> БРОЈКА

3

на толку локации во Прилеп, Свети Николе и Градско треба да никнат нови бензински пумпи. Министерството за транспорт и врски распиша оглас за отуѓување на градежно неизградено земјиште сопственост на државата по пат на електронско јавно наддавање наменето за овие локации.

КАПИТАЛ СРЕДА 08.02.2012

3

> БРОЈКА

До ски-центарот Кожуф има, ама и нема пат

3.000

Д

ржавата изгради пат до ски-центарот Кожуф, ама тој практично не постои. Ниту на терен, ниту во книгите. На терен, веќе еден месец е затрупан со снег и е непрооден. А, во книгите го нема затоа што не е направен технички прием иако владата се пофали дека изградила нов пат до Кожуф. Од општина Гевгелија тврдат дека за расчистување на патот до ски-центарот Кожуф е надлежно јавното претпријатие Македонија пат, а не локалното комунално претпријате. Поради обилните врнежи на снег овој пат е затрупан веќе еден месец, поради што ски-центарот не работи среде сезона и трпи огромни финансиски загуби. На Кожуф има 2,5 метри снег, но нема скијачи. Од кабинетот на градоначалникот на Гевгелија велат дека побарале службите на Македонија пат да го

исчистат снегот, но им одговориле дека тој правец не им е приоритет. Службите на комуналното претпријатие во Гевгелија пред некој ден ги исчистија само локалните патишта до околните села. Тие биле од четврта категорија и затоа чекале последни за расчистување.

а законско онерите под 5%?!

лидери

+

ВЕН ЏИАБАО

К

инеските инвестиции во Европа двојно се зголемија минатата годи година и достигнаа 6,7 мили милијарди долари и се на добар пат да ги стиг стигнат американските и јапо јапонските

У

бава вест добија занаетчиите од министерот за екон економија – ќе добиваат гран од 5.000 евра за да грант ги п подобрат квалитетот ко и конкурентноста на прои производите

Пристапот до акционерските книги е скап

С

екој што сака да ги дознае имињата на акционерите во една компанија може со поседување на една акција од компанијата да дојде до акционерската книга, но за тоа треба да плати 4.130 денари. Дури и да успеете да ги дознаете сите акционери, прашање е колку таа листа утре нема да се промени и вие утре да мора да платите уште 4.130 денари за новата, што зависи од тргувањата на берза. Ако дојде до законска измена и јавно се откријат акционерите под 5%, тогаш како во многу земји од регионот, секој потенцијален инвеститор ќе може редовно и навремено да биде информиран за сопственичката структура на сите компании во кои сакаат да вложуваат. Имињата ќе бидат јавно објавени на интернетстраницата на Централниот депозитар на хартии од вредност, со што конечно пазарот на капитал можеби ќе излезе од апатијата во која сега буквално се дави. сите предлози за законски измени кои се во насока на отстранување на аномалиите на законите, чија крајна цел е поголема транспарентност. „Не ми е јасно зошто се кријат акционерите под 5%. Нема никаква економска логика во ваквото држење во тајност на ’ситните‘ акционери, освен ако не се тоа луѓе облечени со власт, кои не сакаат да се откријат пред јавноста, па преку законски решенија нашле начин за спроведување на своите скриени

н им не беше денот бе

РАДМИЛА ШЕЌЕРИНСКА

пратеник на СДСМ

Никој не може да ме убеди дека акционерот кој поседува 1% од акциите во една компанија ужива вистински третман на акционер. Многу често некои луѓе се кријат токму зад ’ситните‘ акционери, а тие остануваат со куси ракави, односно без исплатени дивиденди или право на одлучување во компанијата. намери. Акционерските вложувања се прават единствено за остварување профит, па зошто некој да крие во кои компании има акции?“, потенцира Зеќири. Додава дека предлозите за измени во Законот, пред с$, треба да дојдат како иницијатива од Антикорупциска, кои треба да имаат категоричен став по ова прашање. „Кога јас би поседувал акции во некоја компанија, не би ми претставувало проблем да откријам каде сум ги вложил моите пари. Би кажал отворено пред очите на јавноста, а сега Законот им дава можност на некои политичари да се кријат позади малите акционери“, вели тој. Според пратеникот на ВМРО-ДПМНЕ, Илија Димовски, постои логика за да се размисли за можни решенија за поголема транспарентност кај акционерите, без разлика дали ќе биде тоа во делот на активностите на Антикорупциска или на некое друго место. Но, не кажува дали ќе ја поддржат иницијативата на Шеќеринска. „Сега не можеме да излеземе со дефинитивен став на ВМРО-ДПМНЕ за ова прашање. Останува да видиме што ќе биде предложено на седница во Собрание, па потоа да одлучиме“, вели пратеникот Димовски.

победник и губитник ПОБЕДНИК

ВАЉОН САРАЌИНИ ВАЉ

Пратениците прашуваат што работи Антикорупциската комисија мисија и зошто од неа досега немало предлог за законски измени и за поголема транспарентност на малите акционери.

апликации за програмата за самовработување пристигнале во Агенцијата за вработување, вели за „Капитал“ директорот на Агенцијата, Влатко Поповски. Невработените чии идеи ќе бидат избрани, ќе добијат неповратни 3.000 евра за да почнат свој одржлив бизнис. Агенцијата за вработување со помош од УНДП кои ја финансираат програмата со 3,3 милиони евра, ќе обезбеди грантови за 980 евидентирани невработени лица.

ТРАЈКО ВЕЉАНОСКИ

Н

е помина без забелешки етичкиот кодекс за пратениците, бидејќи сите пратенички групи доставија реакции, што покажува дека и етиката и дисциплината се слаба страна во Собранието

Најдобриот тенисер на светот, Новак Ѓоковиќ, ја освои престижната награда „Лауреус“ за најдобар спортист во светот за 2011 година. Српскиот тенисер е избран од страна на жири составено од 47 еминентни поранешни и актуелни спортисти. Ѓоковиќ минатата година освои 10 титули од кои три на Грен слем турнирите НОВАК (Отвореното првенство ЃОКОВИЌ на Австралија и САД и Вимблдон). Минатата година беше најплатениот тенисер и заработи 11 милиони долари, пет милиони повеќе од второпласираниот на АТП листата Рафаел Надал. Од почетокот на неговата кариера досега заработил 33 милиони долари само од настапи во турнири, не сметајќи ги и договорите со спонзорите. Благодарение на Ѓоковиќ, српското Електростопанство постигна договор со две книески компании за вложување повеќе од две милијарди евра во српскиот енергетски сектор. Били Нгок, кој е претседател на УО на China Environmental Energy му е и еден од главните спонзори.

_

ГУБИТНИК Поминаа точно 20 години од потпишувањето на Мастришкиот договор во ЕУ. Но, наместо повод за славење затоа што се удрија темелите на монетарната унија и воведувањето на еврото во ЕУ, Оли Рен, главниот комесар за економски и монетарни прашања, не може да најде ниту една добра причина ОЛИ за да го прослави овој РЕН значаен настан. Јасно е дека комесарот не знае кој крај да го фати за да го спаси еврото кое западна во толку голема криза. Неизвесно е и дали еврото ќе ја преживее новата криза што му се заканува на светот. Сигурно ова не беше идејата на татковците на еврото во Мастрихт, кои сонуваа за обединета, економски силна и високо развиена Европа, која ќе биде вистински конкурент на глобалните играчи на светскиот пазар. За да бидат маките на комесарот уште поголеми, еврото годинава во споредба со американскиот долар и јапонскиот јен многу ослабна.

мисла на денот

ЈАНЕЗ ЈАНША

А

ко со нешто треба да се справи новиот словенечки премиер уште на почетокот од мандатот е растечката невработеност, во јануари се регистрирани 115.965 невработени

ЕДЕН ОД НАЧИ НИТЕ ДА БИДЕТЕ СИГУРНИ ДЕКА КРИМИНАЛОТ НЕ СЕ ИСПЛАЌА Е ДА ДОЗВОЛИТЕ ВЛАДАТА ДА МУ СЕ СПРОТИВСТАВИ.

Роналд Реган поранешен американски претседател

КАПИТАЛ СРЕДА 08.02.2012

4

WWW.KAPITAL.MK

НАВИГАТОР ГРАФИК НА ДЕНОТ...

ФОТО ФО ОТО НА Д ДЕНОТ... ЕНОТ...

Во Германија извезуваме повеќе отколку што увезуваме

683.657

39.642

457.650

Бугарија

Русија -644.014

-351.053

307.680

566.276

Грција

(во долари)

Трговски дефицит

-149.970

извор: Државен завод за статистика

Увоз

215.223

497.851

Србија

-164.485

Германија

333.366

512.983

728.887

1.241.870

Извоз

Н

ајголема трговска размена минатата година Македонија имала со Германија, Србија, Грција, Бугарија и Русија. Од 5-те земји со кои Македонија најмногу тргува суфицит има единствено со Германија, каде што извезуваме половина милион евра повеќе отколку што увезуваме, благодарение пред с$ на извозот на катализаторите на Џонсон Мети од кои повеќе од 99% се извезуваат на германскиот пазар. Со останатите четири земји има трговски дефицит, односно увезуваме повеќе отколку што извезуваме.

светот низ медиумите...

Dnevnik Dn

Сло Словенечкиот Дневник ги анализира последиците што ги ана нанесуваат екстремно ниските нан температури ширум Европа тем кои буквално го парализираа товарниот транспорт ширум това континентот. кон

Le Figaro

Фр Францускиот весник пишува за „„непринципиелна“ десничарска коалиција меѓу дес претстедателот Саркози и пре германскиот канцелар Меркел гер против социјалистичкиот про претседателски кандидат пре Холанде. Хол

The Wall Street Journal Случувањата во Сирија и руско-кинеското вето никако да се симнат од насловните страници на западните весници. Во САД од ден на ден расте нервозата поради одложувањето на планираната воена интервенција против Сирија.

China Daily

Огромната разлика на животниот стандард меѓу селското и градското население во Кина со график е прикажана на насловната страница на најпознатиот кинески весник. Кина е земја со најбрз економски развиток во последниве децении што дополнително влијае на зголемување на разликите.

www.kapital.mk НАЈЧИТАНО НА WEB...

1

Џонсон Мети го спаси извозот во 2011

2

Инвеститор ќе го спасува ува ТЕЦ Неготино?

3 4

Зошто треба ба да д се знаат зн акционерите те под 5%? За да се види кој ги контролира компаниите! Докторат и магистратура не се гаранција за вработување

Р

ускиот министер за надворешни работи, Сергеј Лавров, пристигна на разговори со сирискиот претседател Башар ал-Асад, каде што беше пречекан од илјадници одушевени Сиријци заблагодарувајќи се на поддршката на Москва за актуелната власт во Сирија.

За две години искористени милиони евра од 40 милио 1,4

милиони евра досега се исплатени од ИПАРД програмата, која Македонија ја акредитираше во 2009 година

40

милиони евра од ИПАРД програмата им се достапни на компаниите и на земјоделците до 2017 година

125

договори во вредност од 14 милиони евра, односно вкупен износ за кофинансирање од околу седум милиони евра, се склучени за две години

Потребни се големи инвестиции во земјоделството за достигнување на европските стандарди, тврдат експертите.

Македонските земјоделци и агрокомбинати не ги користат 40те милиони евра од ИПАРД програмата за да го модернизираат производството затоа што на патот до парите им стојат еден куп пречки. И никој не ги решава! Александра Спасевска spasevska@kapital.com.mk

З

а две години откако Македонија е акредитирана за користење средства од ИПАРД програмата за развој на земјоделството исплатени се само 1,4 милиони евра за реализирани инвестиции. А, достапни се вкупно 40 милиони евра. За овој период објавени се пет огласи, но реализацијата на парите од европските фондови оди многу бавно. Кои се проблемите што Македонија слабо ги користи парите од ИПАРД, кои му се многу потребни на домашното земјоделство за да ги достигне европските стандарди? Нерешените имотно-правни односи, слабата финансиска поддршка од банките за реализација на инвестициите, малото и расцепкано земјиште што го поседуваат земјоделците и слабата анимираност се главните проблеми кои го следат процесот на користење на ИПАРД од самиот почеток. И покрај заложбите на Агенцијата за финансиска поддршка во земјоделството, преку која се реализира програмата, со честото

објавување огласи, акредитирање нови мерки и анимирање на земјоделците и компаниите, голем дел од парите с$ уште се неискористени. Од четирите реализирани огласи досега склучени се околу 125 договори во вкупна вредност од 14 милиони евра, односно само седум милиони евра кофинансирање од ИПАРД, што е многу мала сума со оглед на тоа што се неопходни големи инвестиции во земјоделството. Консултантите кои работат на апликациите за ИПАРД програмата велат дека најголем проблем за слабата искористеност на овие средства е недоволната информираност на компаниите и земјоделците, тешкиот пристап до финансии, како и нерешените имотно-правни односи, односно легализацијата на земјиштето. Велат дека условите кои треба да ги исполнат компаниите за аплицирање за ИПАРД не се комплицирани и дека секоја компанија која работи легално мора да ги има.„Точно е дека има проблеми за аплицирање за ИПАРД програмата, но за тоа не е виновна програмата, туку самите компании и земјоделци. Документите кои се

Кои се пречките на патот до ИПАРД?

обемна документација; нерешени имотно-правни односи; мало и расцепкано земјиште; немање кредити од банките; недоволна анимираност на компаниите; проблем со паричен тек; не се знаат придобивките на ИПАРД.

бараат за аплицирање мора да ги има секоја компанија која работи според прописи“, вели Александра Марковска, управител на Друштвото за консултантски услоги Фуд консалтинг.

Sпоред неа, реален проблем на терен е тоа што луѓето не ја препознаваат можноста да аплицираат за овие пари. „Компаниите не се запознаени со можностите за користење на парите од ИПАРД или, пак, воопшто не се заинтересирани и се заплашени од фамата која се шири дека

WWW.KAPITAL.MK

ПРОЦЕНКИ...

3 ФАКТИ ЗА...

75,8 М 152

М

илиони луѓе на возраст од 15 до 24 години се без работа, објавија Обединетите нации

илиони работоспособни млади луѓе живеат во домаќинства под прагот на сиромаштија

39,4%

Е

највисоката стапка на невработени млади жени регистрирана во Блискиот Исток

За спасување на Грција да се создаде специјална сметка

процесот на аплицирање е сложен. Друг проблем е недовербата на банките за финансирање на проектите, а пречка за компаниите е и обезбедување на редовните приливи на пари во текот на реализацијата на инвестицијата“, вели Марковска.

За земјоделците најголем проблем е имотниот лист

Фармерите и компаниите потврдуваат дека многу малку се користат парите од ИПАРД програмата, а според нив најголем проблем се нерешените сопственички односи. Велат дека инвестициите во реновирање и модернизација на фармите и компаниите се многу мали. „Фармерите немаат пари за нова опрема, машини и пософистицирана технологија за производство на млеко. Преку ИПАРД програмата е предвидена ваква поддршка, но многу малку се користи поради долгите адиминистративни процедури, односно комплетирањето на документацијата за аплицирање“, вели Славче Атанасовски, фармер од Скопско. Според него, најголем проблем е тоа што фармерите не можат да ги решат

МБИ 10 3.000

П

роблемот со плаќањето на долговите од страна на Грција може да се реши со помош на специјална сметка, рече Јункер и додаде дека сепак треба да бидат изнесени сите детали поврзани со создавањето на таков механизам, кој на инвеститорите би им дал гаранции дека ќе можат редовно да ги добиваат каматите за кредитите кои тие ќе ги доделат. Тој повторно ја повика Атина да преземе дополнителни мерки за штедење и да постигне спогодба со приватните кредитори за отпишување на дел од грчкиот долг.

Се менуваат дел од условите на ИПАРД

О

БЕРЗА

ЖАН&КЛОД ЈУНКЕР

претседател на Еврогрупата

и само 1,4 они од ИПАРД! д Агенцијата за финансиска поддршка во земјоделството и руралниот развој велат дека на средината на февруари ќе биде објавен шестиот јавен повик за користење на средства од ИПАРД програмата, а во меѓувреме покрената е иницијатива за нејзина измена во насока на поголема искористеност. „Во текот на овој месец и во март се очекува да бидат прифатени предложените измени и зголемување на листата на прифатливи трошоци, а во април стартуваат модификациите со цел поголем број подмерки и поголем опфат на корисници во ИПАРД програмата“, велат од Агенцијата.

ТОП ВЕСТИ...

Оттаму информираат дека поинтензивно користење на средствата очекуваат со акредитирање на новите мерки од оваа програма за кои подготовките се во тек и секако позначителна кредитна поддршка од комерцијалните банки. Од досегашните апликации и склучени договори, по сите три мерки, најголем интерес има кај овоштарството и пореработките од овошје и зеленчук, потоа млекарството, модернизација на преработувачки капацитети за преработка на земјоделски производи, како и за изградба на објекти за одгледување печурки, за преработка на мед и инвестиции во угостителството.

имотно-правните односи за сопственоста на земјиштето, односно имаат проблеми со добивање имотен лист, посебно во руралните средини. Љупчо Јовановски, сопственик на млекарницата Јока од Струмица, кој во јули минатата година склучи договор за кофинансирање од ИПАРД програмата за инвестиција во линија за пакување јогурт, вели дека ако е обезбедена потребната документација, аплицирањето за ИПАРД е многу лесно. Се согласува дека е потребна помош од консултанти, бидејќи земјоделците и компаниите не можат сами да го завршат тој процес. „За да се пополни апликацијата потребна е помош од стручни лица кои ги разбираат условите и начинот на аплицирање. Секако, потребен е и добар бизнисплан за реализација на инвестицијата, односно нема простор за импровизација. Јас ги исполнив сите критериуми и мојата апликација беше позитивно оценета“, вели Јовановски. По реализација на инвестицијата, тој очекува контрола од Платежната агенција, по што производствената линија ќе биде пуштена во употреба.

112

јавни здравствени установи почнаа преговори со Фондот за здравствено осигурување за нови буџети за 2012 година. Менаџерските тимови на секоја болница и клиника одделно ќе треба пред ФЗО да го претстават нивното работење во изминатите неколку години. За првпат при формирање на буџетите ќе се земат предвид мислењата на здруженијата на пациенти.

232.932 евра ќе потроши ЕЛЕМ за изработка на студија за развој на скијачкиот центар Попова Шапка, објави Бирото за јавни набавки. Станува збор за јавна набавка склучена со австриската компанија Ecosign Europa, која, според договорот, треба да ја изработи студијата за осум месеци.

2.800 2.600 2.400 2.200 2.000 1.800

07/10

пратеник

Да се трансформира Јавното станбено претпријатие, па да се бара имотот назад

12/10

03/11

06/11

09/11

12/11

1.975,92

Истргувани акции од Пивара Скопје во вредност од 4,15 милиони евра

П

реку системски блок-трансакции на Mакедонската берза вчера беа истргувани акции од Пивара Скопје во износ од 254,8 милиони денари, односно 4,15 милиони евра, по просечна цена од 65.659 денари. Со тоа, преку неколку блок-трансакции во изминатите два месеци се истргувани акции од Пивара Скопје, во вкупна вредност од 83,2 милиони евра. Во ноември минатата година групацијата М6 која беше малцински сопственик на Пивара Скопје продаде 41,2% од акциите на компанијата на Хајнекен и Кока-Кола Хеленик, кои беа мнозински сопственици на Пивара Скопје за сума од 79,1 милиони евра. Објаснувањето од М6 беше дека промената во акционерската структура на Пивара Скопје е резултат на заемен договор меѓу Кока-Кола Хеленик и Хајнекен, инвестициската група М6 и останатите акционери во компанијата. Уделот на инвеститциската група М6 во вкупниот пакет-акции кои беа продадени изнесуваше 17,9%, со вредност од околу 34 милиони евра, а објаснувањто од групацијата за повлекувањето беше дека планира повеќе да се фокусира на развивањето на винарската визба Тиквеш. Со оваа трансакција 96,5% од акциите на најголемиот производител на пиво во земјава прејдоа во рацете на Хајнекен и Кока-Кола Хеленик. Остатокот од 3,5% од акциите им припаѓа на мали акционери – сегашни и бивши вработени. Пред два дена, според објавата на Централниот регистар, разрешени се неколку членови на Надзорниот и Управниот одбор на Пивара Скопје. Од членови на Надзорен одбор се избришани Владо Камбовски, Братољуб Раичкович, Руди лазаревски и Мајкл Јоновски. А од член на Управен одбор и менаџердиректор е разрешен Џон Јоновски.

СДСМ: За технолошки вишок државата да плаќа пет години

а се врати старото решение со кое работниците прогласени за технолошки вишок ќе добиваат надомест од државата пет години, наместо сегашните 18 месеци, побараа пратениците на СДСМ преку измените во Законот за вработување и осигурување во случај на невработеност. Според претседателот на собраниската комисија за труд и социјална политика, Цветанка Иванова од СДСМ, со сегашното решение работниците се оштетени, а нивните веќе стекнати работнички права се намалени. „Треба да се измени одредбата во Законот за работни односи која дозволува работодавачот кој ќе отпушти работници по основ на технолошки вишок да може веднаш да прими на нивните места други. Со ова, работодавачот во рок од две години нема да може да вработува нови работници на истите места, а доколку се јави потреба за тоа предност да имаат отпуштените“, рече Иванова. Пратениците од партиите на власт овој потег го оценија како популистички.

Max. Min.

2 2.827,62 827 62 1.943,09

Најтргувани акции на Македонската берза и вчера беа акциите на Комерцијална банка, со промет од 1.148.949 денари. Главниот берзански индекс МБИ-10 порасна за 1,75% и трговскиот ден го заврши со вредност од 1.975,92 индексни поени. Македонскиот берзански индекс МБИД, пак, падна за 0,09% и денот го заврши со 1.992,30 индексни поени. За 0,34% падна и индексот на обврзници ОМБ.

НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК Топлификација

2.234,00 +74,00

+3,42% 3 42%

НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК Хотели Метропол

190,00 -14,00

-6,86% 6 86%

DOW JONES 13.000 12.500 12.000 11.500 11.000 10.500 10.000

07/07 06/08 05/09 05/10 04/11 04/12 03/01

12.824,54 0 16% -0,16%

Несправувањето со грчката должничка криза ги натера инвеститорите на Волстрит да се предадат, едногласни се светските аналитичари на девизните пазари. Пад на цените на акциите забележаа и европските и азиско-пацифичките берзи. Вчерашниот ден берзите во светот го завршија во знакот на црвената боја.

ДРУГИ ПАЗАРИ FTSE 100 Nikkei225 S&P 500 Nasdaq DAX TOPIX

5.865,40 8.917,52 1.344,33 2.897,89 6.715,06 772,77

VALUTI

£ €

СТАПКА

-0,45% -0,13% -0,04% -0,14% -0,74% +0,38%

€ $

1,2045 ПРОМЕНА

-0,3%

СТАПКА

1,3113 ПРОМЕНА

+0,5%

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10

FJU^ERSI ZLATO

1.724,40 -0,03% 0 03% ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11

NAFTA BRENT

117,00 +0,92% 0 92%

П

рво да се трансформира Акционерското друштво за стопанисување на станбен и деловен простор, па потоа да се бара имотот што го има државата во поранешните југословенски републики. Пратеникот Ивон Величковски вчера го поднесе предлогзаконот до Комисијата за транспорт и врски, со кој се прецизира дека имот стекнат согласно со Законот за трансформација на претпријатијата со општествен капитал претставува имот на Акционерското друштво за изградба и стопанисување со станбен простор.

09/10

2010/2012 2010/2012

Д

ИВОН ВЕЛИЧКОВСКИ

60 СЕКУНДИ БРИФИНГ

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.com.mk

МАТИЈАС ХАРТМАН

Драстично паѓа довербата на Хрватите во банките.

“

КАПИТАЛ СРЕДА 08.02.2012

WWW.KAPITAL.MK

6 ПОЛИТИКА Kapital Akademija... member of KAPITAL MEDIA GROUP телефон: ++ 389 2 3298 110 факс: ++ 389 2 3298 111 e-mail: akademija@kapital.com.mk

КАЛЕНДАР НА НАСТАНИ

ЗА ПЕРИОД ФЕВРУАРИ ЈУНИ 2012

ФЕВРУАРИ

17

Подгответе се за инвеститори!

22

Обликувајте го Вашето знаење. Најновите трендови и технологии за е-Учење

29

Конференција за извоз

Ахмети и Тачи остануваат пратеници

П

о информациите објавени на агенцијата Лајмпрес дека челниците на ДУИ и ДПА, Али Ахмети и Мендух Тачи, ќе се повлечат од своите пратенички мандати и ќе се фокусираат на своите лидерски функции, и двете страни експресно демантираат. Двата албански табори ја коментираат оваа информација како шпекулација и дезинформација. „Јас дадов изјава во Лајмпрес во која велам дека нормално е претседателот на ДУИ, Ахмети, да има пратенички мандат и често да отсуствува од работата на Собранието поради партиски активности“, вели портпаролот на ДУИ, Бујар Османи. Тој демантира дека неговата изјава била во насока на тоа дека Ахмети ќе се откаже од пратеничкиот мандат.

02 08

Финансиски извештаи

15

Организација на продажбата и продажбен менаџмент

23

Меѓународно двојно оданочување

30

Е-mail маркетинг и корпоративно огласување

05 20

Интернет огласување

26

Customer RelaHonship & Customer Experience management

Максим Ристески

risteski@kapital.com.mk

К

олку се идеолошки побезлични македонските политички партии, толку се полакоми за пазарење и затоа во одредени околности пр етс тавув аат атрактивен артикл на пазарот, каде што улогата на „џандар збира“ ја играат големите партии. Вака аналитичарите ги коментираат последните случувања на македонската политичка сцена, каде што три политички партии со префикс ВМРО преминаа во нивната матична ДПМНЕ. Но, потенцираат дека ова не е измислица на актуелната владејачка гарнитура, зашто вакви пазарења порано правеле и стратезите на СДСМ, во времето кога ја имале власта. „Во Македонија нема политичка, односно идеолошка ориентација на партиите, т уку само бизнис. Од тие причини ВМРО-ДПМНЕ, како владејачка и затоа економски најмоќна партија, може да ги уценува и да ги купува партиите. Но, тоа не е својствено само за оваа владејачка гарнитура. Кога СДСМ е на власт се обидува да го прави истото“, вели политичкиот аналитичар Ким Мехмети. Неговиот колега од Инстит у тот за политички истражувања, Владимир Божиновски, ги анализира целите на ВМРО-ДПМНЕ со присвојувањето на ВМРОНародна партија и нивното влијание врз однесувањето на опозицијата. „Левицата 20 години се обидува да ја

МАJ

10

Водење на продажен разговор и продажна презентација

18

Подгответе се за инвеститори!

23

Маркетинг на социјални медиуми

30

Преговарање и развој на долгорочни односи со клиентите

илјади евра ќе потроши Собранието за набавка на тонери, кертириџи и рибони за печатари и фотокопири за потребите на Собранието. Согласно со известувањето на Бирото за јавни набавки, за конкретниот тендер биле добиени шест понуди. Највисоката добиена понуда изнесува 36.348 евра, додека најниската, за која е и склучен договорот, изнесува 23.186 евра.

Обидите на ВМРОДПМНЕ да остане единствена опција на десното гласачко тело ги зголемуваат мотивите на опозициските партии за обединување. Тоа во крајна линија би резултирало со филтрирање на политичката понуда на само два блока – ВМРОДПМНЕ и СДСМ кај македонските партии

АПРИЛ Финансии во продажбата и управување со клучните клиенти

23

Имаат ли партиите цена?

МАРТ Оптимизација на пребарувачи и контекстуално огласување

> БРОЈКА

раситни десницата, па затоа се појавуваа многу партии со префикс ВМРО. СДСМ многу добро знае дека ако се направи анализа на резултатите од сите избори досега, ќе се види дека гласовите на десницата заедно се секогаш повеќе од оние на левицата. Со преминувањето на ВМРО-НП во ВМРО-ДПМНЕ десното гласачко тело се обединува. Затоа СДСМ ќе се обиде да му даде максимална поддршка на Љубчо Георгиевски, што ќе биде контрапродуктивно за неговите обиди да мобилизира одредени гласачи. Зашто неговите потенцијални гласачи се во најголем дел поранешни членови на ВМРО-ДПМНЕ, тврдокорно крило, чија важна идеолошка одредница е да бидат против Бранко Црвенковски“, изјави Божиновски за „Капитал“.

На избори со само два политички субјекти?

О бид ите на ВМРО-ДПМНЕ д а о с тан е единствена опција на десното гласачко тело ги зголемуваат мотивите на опозициските партии за обединување, што е видливо од изјавите на лидерите на опозицијата. Тоа во крајна линија би резултирало со максимално филтрирање на политичката понуда до само два блока – на ВМРО-ДПМНЕ и на СДСМ во македонскиот политички блок, потврдуваат и аналитичарите. По преминувањето на ВМРО-Македонска

на Борис Стојменов, на ВМРО-Обединета и особено на ВМРО-НП во ВМРО-ДПМНЕ, и другите помали партии од десницата почнуваат да чувствуваат дека не можат да преживеат во бришаниот простор меѓу ДПМНЕ и СДСМ. „Последните избори покажаа дека е тешко да се оди сам, особено поради Донтовиот изборен модел што ги брише помалите. Засега следиме што се случува пред да одлучиме како понатаму“, вели лидерот на Демократска десница, Филип Петровски, оставајќи малку шанси за самостоен настап на неговата партија на следните избори. Својата отвореност за коалицирање во Обединети за Македонија ја искажаа набрзо откако стана јасно како ќе заврши судскиот процес против нивниот лидер Љубе Бошкоски. Во овој контекст, аналитичарот Божиновски смета дека сведувањето на политичката понуда на локалните избори догодина на само два субјекти – една владејачка коалиција околу ВМРО-ДПМНЕ и една опозициска околу СДСМ е многу можно. Според него, тоа би се случило доколку ЛДП, каде што с$ уште анализираат како понатаму – дали самостојно, во коалиција со СДСМ или можеби со ВМРО-ДПМНЕ (што е најмалку веројатно), сепак одлучи дека нема капацитет за успешен самостоен настап.

-

ЈУНИ

15

Мониторинг аналитика и статистика на интернет активности

21

Известување и следење на продажбата

СРД пак ќе се врти околу проблемот со политичарите-газди на медиуми!? Марија Севриева

sevrieva@kapital.com.mk

П

отребата од транспарентност на медиумската сопственост пр оиз л ег у в а од в лијанието што медиумите го имаат врз формирањето на јавното мислење, пишува во анализата на Советот за радиодифузија за состојбите во сопственичката структура за првата половина на 2011 година. Ваква анализа Советот има подготвено и за вторите шест месеци, која ќе биде презентирана на седницата закажана за утре.

Регулаторот има обврска, согласно со препораките на Советот на Европа, да врши проверка и да ја гарантира транспарентноста на сопственоста врз медиумите. „Истражувањето кое го направи Советот се однесува на движењето на капиталот во медиумите и промената на сопственичката структура. Ваква анализа се прави два пати годишно“, појаснува Борче Маневски, портпарол на СРД. Во последната анализа било констатирано по с то ење на недозволена медиумска

концентрација кај две телевизиски станици - ТВ Охрид и ТВ Канал Вис од Струмица, а мер ката која Со в етот ја из р екол е отстранување на состојбата во рок од три месеци. Иако за транспарентно се смета објавувањето на сопственичката структура и на изворите на финансирање на медиумите, обврска на радиодифузерите овие податоци да ги достават до Советот и да ги објават во еден дневен весник, сепак отворено останува прашањето за примената на членот 11 од Законот за радиодифузија, кој гласи: „Политички партии, државни органи, органи на државна управа, јавни претпријатија,

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ СРЕДА 08.02.2012

7

Георгиев: Груевски те тужи, Груевски те суди!

Г

> БРОЈКА

руевски те тужи, Груевски те суди. Вака потпретседателот на СДСМ, Гордан Георгиев, вчера го коментираше одговорот на директорот на центарот за комуникации на ВМРО-ДПМНЕ, Илија Димовски, на барањата на СДСМ премиерот Никола Груевски да ги соопшти имињата на поединците од опозицијата што ги иницирале меѓуетничките инциденти. „Преку својот портпарол Груевски јавно на мојата партија и на мене лично ни порача да не сме се секирале, бидејќи МВР ги барала поединците кои ги предизвикувале инцидентите. Какво катастрофално признание! Значи, Никола Груевски јавно обвинува, посочува со прст, а Гордана Јанкуловска и МВР с$ уште ги бараат сторителите! Груевски те тужи, Груевски те суди! По ова, природно се наметнува дилемата или Груевски е видовит или МВР не ги ни бара сторителите, бидејќи трагите водат директно во ВМРО-ДПМНЕ и во ДУИ“, рече Георгиев.

ГОРДАН ГЕОРГИЕВ

17

предмети од кривичната област месечно треба да решаваат судиите на судовите со основна надлежност. Врховните судии, пак, месечно треба да решат по 16 кривични предмети. Ова се само дел од податоците за ориентациониот број на минимум предмети што треба да ги реши еден судија месечно, одлука пропишана од Судскиот совет. Врз основа на решените предмети Советот ги оценува судиите.

Комити Запад: Настаните на Калето не беа исценирани

Ц

ела година по инцидентот на Калето, навивачката група Комити Запад реагира на изјавите на одредени политичари и новинари за нивната улога во минатогодишните настани. „Дрско беше презентирана тезата дека сето тоа било исценирано за да се тргне мислата на јавноста од другите проблеми во државата, но ние потенцираме, нашето присуство на Калето беше токму со спротивна намера, односно да се актуализира рушењето на една црква само ден претходно, а токму политичарите и новинарите со своето лукаво однесување ги заменија тезите“, велат Комитите.

Се чека Нимиц Атина растрчана, Скопје координирано! Датумот за посетата на регионот на медијаторот Метју Нимиц с$ уште се држи во тајност. До тогаш Атина ја активира цела своја лобирачка „артилерија“. Скопје го чека медијаторот со координирани позиции Габриела Делова

delova@kapital.com.mk

М

олк во Скопје и во Атина за посетата на медијаторот Метју Нимиц. Иако по последната средба на посредникот со двајцата преговарачи, на големо се лицитираше дека Нимиц ќе тргне кон регионот во февруари, но ниту владата во Грција, ниту, пак, во Македонија открива дали месецов конечно ќе се случи најавената посета. Извори од кабинетот на медијаторот велат дека самиот Нимиц побарал од властите во Скопје и во Атина да се воздржат од какви било изјави и евентуални датуми за неговата посета. Меѓутоа, растрчаноста на грчката влада заедно со дијаспората во САД како да навестува дека се ближи часот кога Нимиц ќе ја објави посетата. Минатиот петок грчката дијаспора веќе остварила средба со медијаторот. Согласно со грчките медиуми, тие му се жалеле на Нимиц за, како што ја нарекоа „иредентистичката пропаганда на македонската влада“, барајќи конкретни

чекори од него. Мирна не седи ниту владата во Атина. Во исчекување на посетата на медијаторот Нимиц, шефот на грчката дипломатија Ставрос Димас за позициите околу името оствари средба дури и со лидерот на левичарската СИРИЗА, Алексис Ципрас. Во Министерството за надворешни работи во Македонија, пак, велат дека подготвени ја очекуваат посетата на медијаторот. Без да откриваат детали за позициите со кои ќе се настапи пред Нимиц, тврдат дека целиот државен врв е координиран по сите прашања. За евент уа лно конкретни активности, како активирање на македонската дијаспора за средба со медијаторот или, пак, средби со останатите партии во земјава, од Министерството не коментираат, ниту пак најавуваат. Во отсуство на детали, остануваат само изјавите на министерот за надворешни работи Никола Попоски, кои соодветствуваат со оние на премиерот и на претседателот. Она што може да се процени од нив е дека

ПОПОСКИ: Ако Атина е конструктивна, решение е можно уште утре!

Ако Грција е конструктивна, проблемот со името може да се реши уште утре. Но, тоа зависи од процесот на донесување одлуки во Атина, кој не е базиран на рационалност туку повеќе е базиран на емоционален и нереален страв. Ова го вели шефот на македонската дипломатија, Никола Попоски, во интервјуто за „Вашингтон тајмс“. Поповски вели дека со ваквото однесување грчката влада го враќа процесот на ова прашање 15 години назад. Како што пишува весникот, Македонија ги удвоила напорите за да & се придружи на НАТО на самитот во Чикаго, но Грција и натаму ја блокира поради проблемот со името.

единици на локална самоуправа, носители на јавни функции и членови на нивните семејства не можат да вршат радиодифузна дејност, ниту да бидат основачи, соосновачи или да стекнуваат учество во сопственоста на радиодифузерите“. Извори од Советот за „Капитал“ коментираат дека ниту на оваа седница не се очекува поголема дискусија во поглед на сопственичката структура на медиумите откако последниот обид пропадна поради барањето на дел од советниците прво да се толкува Законот за семејство, па потоа да се утврди дали има политичари газди на медиуми. Во списокот на регистрирани радиодифузери на интернет-страницата на СРД пишува дека 100% сопственик на Канал 5 е Емил Стојменов, син на Борис Стојменов, дел од владејачката партија, а на Сител ТВ управител е Горан Ивановски, син на Љубисав Иванов – Ѕинго, исто така дел од владејачката коалиција. Интересно е што на списокот се уште

фигурира и А1 телевизија, на која дозволата & ја одзеде Агенцијата за електронски комуникации, но Совет с$ уште формално & ја нема одземено лиценцата за вршење радиодифузна дејност. Најавата за изготвување нов закон за медиуми ја отвори дебатата колку е тој потребен во услови кога ниту постоечките не се почитуваат. Здружението на новинари и Македонскиот институт за медиуми подготвија Акционен план, кој & го понудија и на владата во рамки на дијалогот, а во кој е предвидено спроведување на законите кои ја регулираат медиумската сфера. „Не се спроведуваат важни одредби од Законот за медиумска концентрација и сопственоста на медиумите. Затоа бареме доследно и неселективно спроведување на законите и независна позиција на регулаторот, со цел тој да ги спроведува доследно одредбите од Законот без никакви отстапки“, е наведено во Акциониот план на ЗНМ и МИМ.

Македонија пред Нимиц повторно ќе ја користи пресудата од Хаг како најсилен аргумент. Како и да е, јасно е дека и македонскиот државен врв чека на неговата посета. Тоа се гледа и од изјавата на министерот Попо ски на по с ледниот брифинг со новинарите, на кој потенцира дека е добро таа посета да се оствари наскоро и преговорите да добијат на динамика, бидејќи вака на грчка страна има само одолжување и несуштински дијалог. Инаку, се чини дека преговорите околу спорот за името досега не биле повеќе замрзнати. Од доаѓањето на власт на експертската влада во Атина, разговорите се сведени само на префрлање на вината од едната на другата страна. Помрднување не донесе ниту долгоочекуваната средба на медијаторот Нимиц со преговарачите во јануари. Потврда дека преговорите се во ќорсокак се и одбивањата на грчките владини претставници на повиците на премиерот Никола Груевски за билатерална средба.

Медијаторот Метју Нимиц побарал од Скопје и од Атина да не лицитираат со датум за неговото доаѓање. Кога ќе го посети регионот, ќе соопшти сам.

КАПИТАЛ СРЕДА 08.02.2012

WWW.KAPITAL.MK

8 КОМПАНИИ ПАЗАРИ

Стопија 2,1 милиони евра, но не и снегот

ЈП Македонија пат, ЈП Улици и патишта и Град Скопје потрошија 2,1 милиони евра за сол и механизација за расчистување на снегот од патиштата низ Македонија и во главниот град. Ако се додадат парите што ги потрошија и општините, сумата е многу поголема. Дејан Азески

П

отрошија 2,1 милиони евра за купување сол и ангажирање на механизација за расчистување на снегот од патиштата, но резултатот е отежнат сообраќај во главниот град, целосна забрана за тешки товарни возила на планинските превои, затворени повеќе од 100 училишта, редуцирани летови на скопскиот аеродром. Јавното претпријатие Македонија пат склучи договори во вредност од 1,7 милиони евра за ангажирање возила и купување сол за расчистување на снегот од регионалните и магистрални патишта, но сепак на терен многу патни правци останаа блокирани. Од Македонија пат велат дека со оглед на специфичните услови и тотално амортизираната механизација со која располагаат, патиштата сепак се во добра состојба. „Се прават напори да се одржуваат патиштата колку што е тоа можно. Специфично за оваа година е тоа што к

о

м

е

р

ц

и

ј

имаме голем проблем со механизацијата. Деновиве е специфично тоа што на -10 врне снег и дури солта не делува на вакво време. Ништо не е обновено од механизацијата во последниве 6-7 години. 98% од механизацијата со која располагаме е амортизрана. Ние како јавно претрпријатие имаме доставено предлог до Министерството за транспорт и врски за обновување на работната механизација. На тој начин парите што сега се трошат за одржување и за поголема потрошувачка на гориво ќе можат да се пренаменат за купување нова опрема“, вели генералниот директор на Македонија пат, Нухим Усаи. Град Скопје, исто така склучи неколку договори со приватни компании за ангажирање на возила и купување сол за расчистување на снегот од градските булевари на сума од околу 400 илјади евра, што е за 44% повеќе од минатата година, но не го реши хаосот во сообраќајот што го донесе снежниот бран. Градоначалникот на Скопје, Коце Трајановски, пак, уверува дека сообраќајот а

л

е

н

о

г л

а

с

низ градот се одвива без проблеми, и че направи с$ што е во негова моќ за да се одржат улиците проодни и во иднина. „Би сакал да нагласам дека градските улици се проодни и сообраќајот се одвива без застој. Во последните две деноноќиа на критичните сообраќајни точки во градот, екипите на зимската служба на Град Скопје фрлија околу 90 тони сол. Во расчистување на снегот се вклучени 120 работници од ЈП Комунална хигиена, а ангажирана е и приватна фирма со 16 камиони и 4 возила од градежни фирми. Се планира дополнително да се вклучат и сезонски работници“, рече Трајановски. Градоначалникот најави и казни за непочитување на законските прописи за чистење на снегот за што на терен се излезени 10 комунални инспектори и 19 комунални редари од Град Скопје. Во акцијата за расчистување на градските

улици е вклучено и јавното претпријатие Улици и патишта. Директорот, Синиша Ивановски, изјави дека се соочуваат со потешкотии во чистењето на улиците, бидејќи постојано паѓа снег, а температурите се многу ниски и не дозволуваат ниту солта да реагира. Најавите за доаѓањето на уште поголем снежен бран ќе предизвика потреба да се ангажираат повеќе камиони-чистачи.

Секој снежен ден носи милионски загуби за економијата Дејан Азески

В

о бизнисот нема толеранција за блокадите од снегот. Клиентите бараат испорака на платените услуги навреме, а компаниите се оневозможени во целост да ги исполнат, што ги носи во опасност претходно склучените договори. Најголем е ударот на шпедитерските и транспортните компании. Илјадници македонски камиони се парализирани на паркинзите и на самите коловози низ цела Европа. Билјана Муратовска, претседател на здружението на транспортери Макамтранс, смета дека многу е мал прагот на толеранција и разбирање кои го имаат клиентите од Западна Европа за временските услови. „Ако снегот влијае на некого тогаш влијае и на нас. Имаме камиони заглавени низ цела Европа, а клиентите, ниту домашните ниту странските немаат никаво разбирање. Логично е дека ако нема услови на патиштата не треба да се вози и треба да се стопираат налозите. Ваква снежна блокада не паметиме во скорешното вработење. И низ земјава и во странство блокирани се сите планински превои, сите гранични премини. Очигледно е дека зимава многу скапо ќе н$ чини. Еден неработен ден за камион во просек чини 150 евра, а во Македонија има 8.000 камиони од кој 4.500 работат во странство“, вели Муратовска. И од шпедицијата Боми 10 се согласни дека снегот значи и големи загуби, а постојано блокираните планински превои се целосна пречка за функционирање на нивниот бизнис. „Нормално е дека трпиме загуби. Наместо за планираните 5 дена камионите стигнуваат за 8 или 10. Тоа е огромна разлика и странските партнери иако досега имаат разбирање не знам до кога ќе потрае тоа, сигурно ќе сакаат работата за која плаќаат да биде завршена навреме. Не можеме да растовариме ниту пристигнати камиони поради забраната за движење

Некои бизниси се „родени“ за снег

З

имската опрема од сите сорти е најбарана по бензинските пумпи и маркетите деновиве, потврдуваат трговците. Синџири за гуми, зимски чизми, шалови и ракавици, глицерин, средства против замрзнување на бравите се само дел од артиклите кои снегот ги популаризира. Зоран Ангеловски од фирмата за продажба на гуми Стенокомерц од Скопје вели дека имаат значително зголемување на продажбата, но не соодветно на потребите, бидејќи граѓаните менувале само предни гуми, иако им се укажува дека тоа не може да направи видна разлика во стабилноста на мразот. „Имаме повеќе од 20% зголемување на продажбата на зимски гуми, но сепак за нас трговците, снегот дојде доцна, бидејќи луѓето тактизираат да не возат уште еден месец. Да имаше снег во декември, работата ќе беше поинаква. Нашите луѓе грешат во старт, бидејки најголем дел од нив менуваат само две предни гуми што нема никаков ефект на ваков снег“, вели Ангеловски. на тешки товарни возила. Превоите во земјава конкретно или се проодни неколку часа или воопшто не се проодни. Имаме голем проблем и со вработените. Во просек сите ние доцниме на работа не помалку од еден час“, вели Гордана Блажевска од шпедицијата Боми 10. Проблем имаат и оние кои најголем дел од времето го поминуваат во канцеларија. Од Шпаркасе банка велат дека иако немаат застој во административниот дел на работата, се соочуваат со доцнење на доставата на средства и пратки до поодалечените експозитури на банката.

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ СРЕДА 08.02.2012

9

Владата 32 пати промовираше книги, студентите уште учат на српски јазик

Предлог - пакет учебници за секој студент!

С

тудентскиот правобранител, Никола Главинче, за решавање на хаосот со литературата на факултетите предлага секој студент кога ќе се запише на факултет да ги добие сите книги што му се потребни за академската година. Пакетот учебници би се плаќал на рати, по 400 до 500 денари за месечна рата. „Книгите ќе бидат оригинали и студентите ќе си имаат стручна литература на македонски јазик, која ако би ја купувале поединечно би била многу поскапа. Полза од ваквиот чекор ќе имаат и професорите, бидејќи ќе прекине фотокопирањето на книгите“, вели Главинче. Предлогот е доставен до Сенатот на Универзитетот „Св.Кирил и Методиј“ и до министерот за образование.

Се случија повеќе од триесет промоции на преводи на книги од странските автори, за кои беа потрошени неколку милиони евра. Студентите на некои факултети, пак, учат од книги од 1978 година! Кристина Озимец

ozimec@kapital.com.mk

М

инистерството за образование годинава планира да потроши нови 3,1 милион евра за преводи на книги од странските универзитети, дознава „Капитал“. Во меѓувреме, основната литература која е потребна за студиите на многу факултети е застарена и на странски јазик. „Капитал“ ги посети книжарниците, библиотеките и фотокопирниците низ факултетите на универзитетот „Св. Кирил и Методиј“, каде што студентите секојдневно доаѓаат да фотокопираат книги кои датираат

од 70-тите години на минатиот век и се на српски и на бугарски јазик! На Институтот по историја на Филозофскиот факултет, на пример, од четириесетина предмети што се предаваат само десетина имаат литература на македонски јазик. Од 20.000 до 30.000 страници, само 500 се на македонски јазик, велат студентите. И студентите на Економскиот факултет се принудени да фотокопираат одредени книги на српско-хрватски јазик, кои се учеле во времето на поранешна Југославија. Најлошо е на Филолошкиот и на Филозофскиот факултет, каде што одамна е воспоставена практика на

учење од скрипти на бугарски, српскохрватски или на англиски јазик. Студентите кои студираат општа и компаративна книжевност трагаат по книги на српски јазик од 1978 година за да дојдат до потребната материја за полагање на испитот. Дел од литературата која е потребна за студиите ја нема ниту во библиотеката и студентите се оставени на милоста на професорите, кои понекогаш им ги позајмуваат книгите за да ги фотокопираат. На катедрата за српски јазик и книжевност на Филолошкиот факултет, само два предмети се учат од книги на македонски јазик, сите останати се импровизирани скрипти, велат студентите. Проблемот со необновениот фонд на книги постои и на стручните факултети.

29 FEVRUARI, SPECIJALEN PRILOG

KORPORATIVNA OP[TESTVENA ODGOVORNOST KAPITAL MEDIA GROUP ZA PRVPAT GO PODGOTVUVA SPECIJALNIOT PRILOG “KORPORATIVNA OP[TESTVENA ODGOVORNOST” VO NEGO KE PRO^ITATE ZA: ANALIZATA NA SOSTOJBATA VO OVA POLE NA KOMPANISKOTO DELUVAWE VO MAKEDONIJA KOLKU SE KOMPANIITE SVESNI ZA SVOJATA POZICIJA VO ZAEDNICATA KAKVI PRAKTIKI SPROVEDUVAAT VO NASOKA NA ZGOLEMUVAWE NA SVOJATA OP[TESTVENA ODGOVORNOST KOLKU VLIJAE KRIZATA VRZ NIVNITE PROGRAMI ZA OP[TESTVENA ODGOVORNOST ZA SITE INFORMACII I PRA[AWA OKOLU OGLASUVAWETO OBRATETE SE DO MARKETING SEKTOROT NA E-MAIL: prilozi@kapital.com.mk; TEL: 02 3298 110LICE ZA KONTAKT: JASMINA SAVOVSKA TRO[ANOVSKI KAPITAL MEDIA GROUP DOO; P-FAH 503 1000 SKOPJE TEL. 02 3298 110; FAKS. 02 3298 111

Професорите од Природноматематичкиот факултет во Скопје за „Капитал“ велат дека кај нив е вообичаено поновата референтна литература да се учи на англиски јазик. „Единствени фондови на литература кои се обновени се направени преку сопствени средства и со европските фондови, бидејќи средствата за обнова на учебници, кои порано се одвојуваа од Министерството за образование, сега се прекинати“, вели професорот Ненад Новковски од овој факултет. Универзитетите имаат своја автономија и треба сами да ги обноват книжните фондови на факултетите, порачуваат од Министерството за образование. „Проектот за преводи на Владата е наменет за дополнителна и стручна литература, која, доколку сакаат, професорите може да ја вметнат во наставата. Ние не може да се мешаме во автономијата на факултетите и тие сами треба тековно да ја обновуваат основната литература“, вели портпаролот на Министерството, Горан Галевски. Според Министерството, факултетите треба да им наложат на професорите да напишат книги по предметот кој го предаваат.

КАПИТАЛ средА 08.02.2012

WWW.KAPITAL.MK

10 компании пазари Тетекс годинава планира добивка од 72.000 евра

Т

екстилната компанија Тетекс од Тетово во својот финансиски план за годинава испланирала добивка од околу 72.000 евра, што претставува 1,5% од приходите што планира да ги оствари. Менаџментот на компанијата планира приходите од продажба да достигнат 4 милиони евра, а за плати и надоместоци испланирала 1,56 милиони евра. За трошоци за потрошен материјал и ситен инвентар планирани се околу 1,6 милиони евра, а расходите се позиционирани на 300 илјади евра.

Вип го донесе новиот Samsung Galaxy Nexus

> БроЈка

Н

овиот светски хит Samsung Galaxy Nexus веќе е достапен и во Македонија во продажните салони на операторот Вип. Паметниот телефон со најновиот андроид 4.0 оперативен систем со 4,65-инчен екран овозможува секаков вид комуникација, вклучувајќи Интернет, електронска пошта, снимање и размена на звук, фотографии и видеа, како и користење на социјалните мрежи. „Samsung работеше непосредно со Google за да ги создаде иновативните Galaxy паметни телефони и таблет-компјутери и одигра клучна улога во поддршката Android да стане најбрзорастечки оперативен систем во светот“, изјави Томислав Димитров, продукт-менаџер во Samsung Electronics. Главниот извршен директор на Вип, пак, Никола Љушев, е среќен што први го донеле овој паметен телефон во земјава, додавајќи дека операторот Вип ја предводеше либерализацијата на македонскиот телекомуникациски пазар.

23%

од општините во земјава имаат формирано бази на податоци за бројот на дивоградбите. Повеќе од половина од општините не веруваат дека Законот за дивоградби ќе стави крај на нелегалните градби.

Градежната експанзија го губи здивот ,71%

ИЗДаДенИ оДобренИја За граДба КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ Банка

2011

2010

За 9% падна бројот на издадени дозволи за градење лани во споредба со 2010 година, или 15% во споредба со 2009 година. ,79% Познавачите се сомневаат дека статистиката веќе почна да ја отсликува заситеноста на пазарот со недвижности

,53%

,13%

а NASDAQ

,31%

рзата во Сао

,45%

мпании

,03% компании од

,05%

Соња Јованова

П

s.jovanova@kapital.com.mk

о градежниот бум кој во последнте две години ги зафати македонските општини, најверојатно следи период на забавување на изградбата на станови. Последните статистички податоци покажуваат голем пад на бројот на издадените дозволи за градење од 9% лани во споредба со 2010 година, или за дури 15% во споредба со 2009 година. Статистиката регистрира и пад на предвидената вредност на објектите која само во декември лани е помала за дури 45,3% во споредба со истиот период во 2010 година. Дел од градежните компании признават дека пазарот е веќе заситен и нема голема побарувачка за станови. Други, пак, сметаат дека проблем е тоа што с$ уште многу општини немаат донесено урбанистички планови, а нема ниту слободни локации кои би биле атрактивни за инвеститорите. За реализација на мегаломанските проекти во делот на станбената изградба, според податоците на Народната банка, градежните компании се задолжиле кај банките 280 милиони евра, од кои 7% се спорни за враќање. Познавачите коментират дека иако процентот на спорни кредити можеби не е голем, сепак, градежните компании важат за најпроблематични должници. „Факт е дека владата се обидува некако да го задржи колапсот во градежништвото кој неминовно ќе дојде. Она што во последо време се прави е навистина за поздрав, намален данок од 5%, проектот ’Купи куќа, купи стан‘, но лошото ќе дојде во моментот кога државата ќе престане да помага. И тогаш што правиме? Од терен јасно се гледа дека нема побарувачка, заработката е многу мала. Само ние имаме 100 непродадени станови, иако секој ден продаваме по еден стан“, вели Зоран Азманов, од градежната компанија Настел.

+

ни на берзата

,48%

ирани на

07.02.2012

+3,42% +3,36% +3,26% +2,22% +1,98%

07.02.2012

Хотели Метропол Караорман Скопје РМДЕН04 РМДЕН06 ТТК Банка

пад

-

милиони евра должат градежните компании во банките Со проектот „Купи куќа, купи стан“ владата планира да ја засили станбената изградба, но експертите се сомневаат дека со проектот владата повеќе ќе им помогне на гредежните компании да ги продадат непродадените станови. Статстиката покажува дека во Македонија во просек годишно се градат 5.000 станови. „Има потреба од изградба на станови, но нема купувачи и тоа е проблем. Се

-6,86% -2,88% -1,91% -1,08% -0,90%

нова цена

2.234,00 2.844,00 115,00 461,00 2.651,00

нова цена

190,00 641,00 92,00 92,00 990,00

Стопанска банка Нискоградба: 211

Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Реконструкција: 407 Нискоградба:Алфа 277 банка Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

2009

2008

Нискоградба:Банка 243

3м 2,20% 2,40% 2,50% 2,40% 2,40% 2,20% 2,40%

6м 24м 36м 2441 2,70% Вискокоградба: 3,80% 4,10% 2,90% 4,00% 4,30% Вкупно: 3074 3,00% 4,50% 5,00% 2,90% 3,65% 3,90% 2,90% 4,10% 4,50% Вискокоградба: 2,70% 3,70% 4,10% 2827 3,00% 4,00% 4,30%

Уни банка

2,40%

Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

2,50% 2,70%

2,70% 4,35% 5,25% Извор: Државен статистика 3,00% 4,60%завод за5,10% 3,10% 4,60% 5,00%

НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Реконструкција: Охридска465 банка Прокредит банка Нискоградба: 181 ТТК банка Алфа банка

Вкупно: 3463

Народна банка на Хрватска Централна банка на Црна Гора Централна банка на Словенија

вторник - 07.02.2012 3м 4,00% 4,30% 4,80% 4,60% 4,00% 4,10% 4,20% 5,00% 4,50% 4,40%

6м 5,00% 5,30% 5,60% 4,80% 5,00% 4,90% 5,70% 6,00% 5,50% 5,40%

24м 7,50% 8,10% 8,10% 5,00% 8,20% 7,50% 7,50% 9,00% 8,50% 8,40%

Инструмент Благајнички записи Ломбарден кредит СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

10% 20% 13%

КУРСНА ЛИСТА

Држава ЕМУ САД В.Британија Швајцарија Канада Австралија

6м 2,70% 2,90% 3,00% 2,90% 2,90% 2,70% 3,00%

24м 3,80% 4,00% 4,50% 3,65% 4,10% 3,70% 4,00%

36м 4,10% 4,30% 5,00% 3,90% 4,50% 4,10% 4,30%

Уни банка

2,40%

2,70%

4,35%

5,25%

6%

Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

2,50% 2,70%

3,00% 3,10%

4,60% 4,60%

5,10% 5,00%

5%

3м 1,09% 1,02% 0,52% 0,08%

6м 1,39% 1,34% 0,77% 0,13%

12м 1,72% 1,70% 1,08% 0,35%

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

камата 4,00% 5,50%

Домашна валута Домашна валута со валутна клаузула Странска валута

3м 2,20% 2,40% 2,50% 2,40% 2,40% 2,20% 2,40%

Валута евро долар фунта франк долар долар

Среден курс во 61,5060 47,1599 74,2736 50,9704 47,2433 50,4478

Извор: НБРМ

ДВИЖЕЊЕ НА ИНФЛАЦИЈАТА ВО МАКЕДОНИЈА ПЕРИОДОТ 2010/2011

4% 3% 2% 1%

0% 01/10 03/10 05/10 06/10 08/10 10/10 12/10 02/11 04/11 06/11 08/11 10/11

Извор: Државен завод за статистика

МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

ПРИНОС НА ОТВОРЕН ИНВЕСТИЦИСКИ ФОНД Рочност преку ноќ 1 недела 1м Отворен инвестициски фонд СКИБОР 2,20% 3,18% Нето вредност 4,18% Илирика Југоисточна Европа2,20% 26.521.268,69 МКДОНИА Илирика Глобал-Растечки пазари

2,50% 3,60% 2,20%

6,00%

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

36м 7,90% 8,30% 7,90% 5,00% 8,30% 8,00% 8,10% 9,50% 9,00% 8,80%

Банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка

1м 0,66% 0,61% 0,26% 0,05%

36м 7,90% 8,30% 7,90% 5,00% 8,30% 8,00% 8,10% 9,50% 9,00% 8,80%

надеваме дека мерката ќе придонесе на градежни услуги од Македонија од барем да се продадат становите кои СТАПКИдури 81.6 милиони евра. Последните ЕВРОПСКИ КАМАТНИ се веќе изградени. Неколку големи податоци од за 1м 3м Државниот 6м завод12м станбени проекти се во изградба статистика се алармантни. За1,72% првите Euribor (EUR) 0,66% 1,09% 1,39% и допрва ќе има нови Libor станови девет месеци извршени1,70% се (EUR) на 0,61% 1,02% лани 1,34% пазарот. Прашање е по која цена ќе градежни0,52% работи во0,77% странство во Libor (USD) 0,26% 1,08% се нудат и дали ќе се Libor продадат“, вредност 0,08% од 27,7 милиони евра.

(CHF) 0,05% 0,13% 0,35% вели Никола Велковски, претседател Светската економска криза која ги МЕЃУБАНКАРСКИ на Здружението на градежници приКАМАТНИ СТАПКИ измести сите градежни параметри преку ноќградежната 1 недела експанзија 1м Стопанската комора. Рочност како во3м Освен дома, македонските земјава, проблемите со наплата СКИБОР градежни 2,20% 3,18% 4,18% 4,98%на компании ја губат работата и на сработеното дома и во странство МКДОНИА 2,20% странските пазари. Минатата година и неможноста од обезбедување на КАМАТНИ СТАПКИ високите ВО ОДДЕЛНИ банкарски ЗЕМЈИ имаа три пати помалкуОСНОВНИ договорени гаранции се Основна кам. стапка Стапка на инфлација и извршени градежни работи во главните причини кои ја прават 2011 банка на Македонија 4,00% за македонското 5,20% странство отколку во Народна 2007 година, година најлоша Народна на Србија 12,00% кога е постигнат рекордот набанка извоз градежништво во странство. 13,40%

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

Euribor (EUR) Libor (EUR) Libor (USD) Libor (CHF)

6м 24м 5,00% 7,50% 5,30% 8,10% 5,60% 8,10% Вискокоградба: 2007 4,80% 5,00% Вкупно: 2596 5,00% 8,20% 4,90% 7,50% 5,70% 7,50% 6,00% 9,00% Вискокоградба: 2170 5,50% 8,50% Вкупно: 2854 5,40% 8,40%

Реконструкција: 385 КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

раст

Топлификација Комерцијална банка Макстил Гранит Македонијатурист

280

Банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

3м 4,00% 4,30% 4,80% 4,60% 4,00% 4,10% 4,20% 5,00% 4,50% 4,40%

НЛБ Тутунска Реконструкција: 378 банка

3M

6M

1Y

YTD

ДАТУМ

-0,41%

-8,30%

-26,39%

4,78%

06.02.2012

3,73%

3,34%

5,71%

-12,84%

5,61%

06.02.2012

15.693.232,71 -1,86% Основна кам. стапка Стапка на инфлација КД БРИК 46.121.821,88 7,20% Народна банка на Македонија 4,00% 5,20% КД Нова ЕУ 21.163.613,94 1,97% 13,40% Народна банка на Србија 12,00% КБ Публикум - Балансиран 23.890.081,54 3,97% 2,50% Народна банка на Хрватска 6,00%

-6,43%

-11,53%

-18,66%

-1,92%

06.02.2012

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ

41.776.588,64

3м 4,98% 1M 4,58%

Иново Статус Акции

КБ Публикум - Обврзници Централна банка на Црна Гора Централна банка на Словенија КБ Публикум Паричен

35.569.722,33 63.923.720,05

1,14% 3,60% 2,20% 0,28%

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

Инструмент Благајнички записи Ломбарден кредит

камата 4,00% 5,50%

СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

Домашна валута

10%

7,78%

6,02%

-4,42%

10,06%

06.02.2012

-4,14%

-19,24%

-33,28%

1,37%

06.02.2012

-0,06%

-7,55%

-16,13%

3,91%

06.02.2012

1,53%

1,76%

0,00%

0,93%

06.02.2012

0,82%

1,62%

0,00%

0,32%

06.02.2012

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ средА 08.02.2012

11 Владата ќе субвенционира вградување сончеви колектори

Тутунскиот комбинат Прилеп со нови директори

> БРОЈКА

М

инистерството за економија ќе надоместува 30% или максимум 300 евра од трошоците на секое семејство за вграден сончев колектор. Граѓаните може да аплицираат за овие пари на огласот кој веќе е објавен и ќе трае до крајот на мај годинава. За ова, владата од Буџетот одвоила шест милиони евра, со што субвенции можат да добијат околу 350 семејства. „Апелирам до граѓаните масовно да се пријават на јавниот повик. Процедурата е многу едноставна, се пополнуваат соодветен образец и барање, но треба да се достави и фактура за вграден колектор“, порача министерот за економија, Ваљон Сараќини, додавајќи дека цените на енергенсите стануваат с$ повисоки.

Т

утунскиот комбнат од Прилеп конечно избра нови членови на Одборот на директори. Според податоците од Централниот регистар, за извршен член на Одборот е назначен Панче Дамески од Прилеп, кој е доктор по ветеринарна медицина и доаѓа на местото на Ристо Новачевски од Скопје. За неизвршни членови на Одборот се назначени Лазар Трајчев, Драган Василески, Славко Коески, а Кети Благоеска, досегашен неизвршен член, е сменета од позицијата. ТКП минатата година, но и минатиот месец, неколку пати неуспешно се обидуваше да свика Акционерско собрание, да избере нов Одбор на директори и да донесе одлука дали компанијата ќе оди под стечај или повторно нејзиниот долг ќе се претвори во влог на државата.

41%

невработеност е регистрирана кај 16% од македонските општини, а 27% од општините имаат невработеност од 31% до 40%. Само 11% од општините сметаат дека имаат невработеност од 20%.

Зошто Владата со 5,1 милиони евра го помага работењето на ТАВ?! Владата ќе подели 5,1 милион евра во следните три години за да привлече повеќе авиокомпании да летаат кон Македонија, а оваа обврска си ја презеде ТАВ кога ги доби македонските аеродроми под концесија Катерина Попоска

З

poposka@kapital.com.mk

а Владата не е проблем што со 5,1 милион евра во следните три години ќе привлекува нискотарифни авиокомпании да летат од и до Македонија, иако турскиот концесионер ТАВ вети дека ќе ја применува токму оваа политика пред и официјално да влезе во Македонија. Од Министерството за транспорт и врски не гледаат проблем што со пари од државната каса стимулираат развој на авиосообраќајот кога менаџментот на ТАВ пред две години најави дека нивната главна цел е од скопскиот аеродром да направат најразвиен аеродром во регионот, кој ќе изобилува со светски дестинации. Во моментот од Скопје можни се летови само до 10 европски МАКЕДОНСКА БЕРЗА држави. МБИ 10 „Привлекувањето нови авиокомпании, 1.975,92 и нискотарифни вклучително авиопревозници, е заедничка политика на МБИД Владата и на операторот на аеродромите 1.992,30 поради тоа што со ова се овозможува побрз ОМБ 120,30

развој на цивилното воздухопловство и формирање поконкурентни и подостапни цени во воздушниот сообраќај во Македонија“, објаснуваат за „Капитал“ од Министерството за транспорт. Од ТАВ Македонија цела недела не објаснуваат што прават за да го реализираат ветувањето за привлекување повеќе авиокопмпани кои ќе го поврзат Скопје со клучните светски метрополи. Деталите ќе ги кажеле на прес-конференција, најверојатно, аеродром Александар Велики ќе биде еден следната недела. од главните носители на економскиот раст во „Ќе направиме модерни аеродроми што ќе регионот“, порача генералниот оперативен фунционираат по сите светски стандарди. директор на ТАВ, Мурат Орнекол, во своите Разговараме и преговараме со постојните досегашни јавни настапи во земјава. и со потенцијалните авиокомпании кои Познавачите на авиосообраќајот негодуваат би почнале да летаат до и од Македонија. што наместо ТАВ, Владата ги стимулира ФЈУЧЕРСИ Нашата цел е да го направиме Скопје нискобуџетните авиокомпани да летаат од и популарен регионален центар користејќи НАФТА до Македонија. ја поволната географска позиционираност. „Државата ЛЕСНА СУРОВА ПРИРОДЕН ГАС мора да се ориентира која Благодарение на оваа96.34$/барел инвестиција, политика ќе ја застапува во авиосообраќајот.

2,59/ММБТу Македонија ќе има најсовремени Никој во Владата веројатно не седнал да BRENTи скопскиот ЗА ЗАТОПЛ. математика за субвенциите кои аеродромски капацитети направи

+1,75% -0,09% -0,34%

-0,59% +0,92%

117,00$/барел

321

+1,73% +1,27%

Извор: Македонска Берза

Вредностите кои ги гледате денеска, се од последниот ден на тргување, вторник - 07.02.2012

МАКЕДОНСКА БЕРЗА МБИ10 МБИ10 ИНДЕКСИ РЕГИОН 3.000 3.000 3.000 МБИ10

МБИ 10 BELEX15 1.975,92 523,46

+1,75% -1,06%

SASX 10 820,20

МБИД CROBEX 1.992,30 1.758,72 ОМБ Главен индекс на Загребската берза 120,30

-0,09% SOFIX 312,59 -0,34% ATHEX

Главен индекс на Белградската берза

+0,35%

797,00

Главен индекс на Љубљанската берза

523,46 12.845,10

NASDAQ -1,06% -0,13% 2.901,99

33,47$/унца

2.157,50

8.361,50

510.00$/унца

Паоло, Бразил

+0,35%

2.400 2.400 2.400

ATHEX 2.200 2.200 2.200 797,00 ЕВРОПА ИНДЕКСИ

Главен индекс на Љубљанската берза

FTSE 100 5.865,95

-0,13% -0,75% SWISS

DAX12.845,10 Заеднички индекс 30 6.714,02

+1,53%

6.148,91

1234.50$/бушел

2.000 2.000 2.000 Главен индекс на Атинската берза

-0,45%

1.800 1.800 1.800

07/10 07/10 07/10 09/10 09/10 09/10 12/10 12/10 12/10 03/11 03/11 03/11 06/11 06/11 06/11 09/11 09/11 09/11 12/11 12/11 12/11

DOW JONES Разво.банка 1.091,00 12.845,10

+20,02% -0,13%

-0,13% S&P 500 +0,03% 1.344,33

BRAZIL BOVESPA -0,04% +0,31% 65.422,90 АЗИЈА ИНДЕКСИ 6.800,00

-0,05%

Индекс на најголемите јапонски компании котирани на Токиска берза

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

+0,38%

-0,48%

TOPIX CAC 40 772,77

3.393,12

ЕВРОПА ИНДЕКСИ BSE 30

17.622,40 -0,36%

Индекс на компании котирани на примарен пазар на Токиска берза

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

Извор: Блумберг

DAX 6.714,02

FTSE 100 5.865,95

Индекс на 30 најголеми компании котирани на берзата во Бомбај

-0,75%

Индекс на 30 најголеми герм. компании котирани на Франкфуртска берза ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

3.393,12

+54,55%

1.000,00

-0,45%

Индекс на 100 најголеми британски котирани на Лондонска берза

-6,09%

350,00

104104 104 07/10 07/10 07/10 09/10 09/10 09/10 12/10 12/10 12/10 03/11 03/11 03/11 06/11 06/11 06/11 08/11 08/11 08/11 11/11 11/11 11/11

ОМБ е составен од најликвидните обврзници котирани на Македонска берза

ФЈУЧЕРСИ НАФТА

ЛЕСНА СУРОВА 96.34$/барел

BRENT 117,00$/барел

31,00 FTSE 100 5.865,95 ЉУБЉАНСКА БЕРЗА

-0,36%

+11,11%

-0,75% -15,38%

-7,46%

-0,45%

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза Горење

4.011,00

SWISS КС Наложба 6.148,91 0,55

+1,24%

+0,03% -8,00%

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

раст нова цена АЗИЈА ИНДЕКСИ +3,42% 2.234,00

Топлификација NIKKEIбанка 225 Комерцијална +3,36% 8.917,52 Макстил Индекс +3,26% на најголемите јапонски компании Индекс на 20 најголеми и најликвидни одТокиска берза Гранит компании +2,22% котирани на швајцарскиот пазар на капитал Македонијатурист +1,98%

+0,03% TOPIX

-0,13%

1724.40$/унца

СРЕБРО 33,47$/унца

БАКАР 8.361,50

-0,59% +0,92%

ПРИРОДЕН ГАС 2,59/ММБТу

ЗА ЗАТОПЛ.

321

МЕТАЛИ

-0,03% -0,84% -1,5%

НИКЕЛ

21.372,50

АЛУМИНИУМ 2.157,50

ЧЕЛИК 510.00$/унца

+1,73% +1,27%

+0,8% +3,0% /

+14,75%

Индекс на 30 најголеми герм. компании Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Податоците за акции со најголема промена во регионот, се земаат од веб страниците на котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал Белградска, Загрепска и Љубљанска берза компании

07.02.2012

SWISS 6.148,91

108108 108

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао Паоло, Бразил Индустроградња

Ексцелса ЕВРОПА -7,84% ИНДЕКСИ

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза Интереуропа .

DAX НФД холд.

6.714,02 0,11

+10,49% -0,13%

-0,04% +0,31% 65.422,90 ЗАГРЕБСКА БЕРЗА

Карловачка бан.

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао 45,00 CAC 40 SENGПаоло, Бразил

Имлек

2.805,00

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

-0,13%

112112 112

ЗЛАТО

Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ берзата, без финансиски компании

-6,67% BRAZIL BOVESPA

БИП

28,00

NASDAQ Информатика 2.265,00 2.901,99

-0,34%

116116 116

Главен индекс на Атинската берза

АМЕРИКА ИНДЕКСИ БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

Заеднички индекс 30 големи американски компании котирани на Њујоршка берза

NASDAQ 2.901,99

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

NIKKEI 225 HANG 8.917,52 ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ 20.699,20 ДЕН ДО 15Ч.

ATHEX 797,00

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

големи американски Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ компании котирани на Њујоршка берзата, без финансиски компании Индекс на 30 најголеми герм. компании берза Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Заеднички индекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал Кроација оси.

Заеднички индекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи

Главен индекс на Сараевската берза 27,25

Главен индекс Загребската берза метали и суровини Главен индекс на Софиската берза на Податоците зана фјучерсите на нафта, се земаат од веб страната американската финансиска агеција Блумберг

Главен индекс на Љубљанската берза

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза

DOW JONES

+0,35%

SASX 10 ШЕЌЕР 820,20

ОМБ ОМБ ОМБ

120120 120

+1,53%АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА

АМЕРИКА ИНДЕКСИ

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

SBITOP 577,48

ПЧЕНИЦА

2243.000$/бушел

Главен индекс на Белградската берза 668,00$/бушел

+0,31% -1,79%

SOFIX BRAZIL BOVESPA 2.800 2.800 2.800 65.422,90 312,59

2.600 2.600 2.600 берза Главен индекс на Софиската берза Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао

-0,36%

CROBEX КАФЕ 1.758,72 2,18 $/бушел

644,00$/бушел

3.000 3.000 3.000

СУРОВИНИ КАКАО ИНДЕКСИ РЕГИОН -0,08%

-1,06% +1,10% SOFIX СОЈА +0,15% -0,32% 312,59

BELEX15 -0,13% -0,71% 523,46

SASX 10 820,20

берзата, без финансиски компании

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

S&P 500 1.344,33

124124 124

котирани на пазарот на јавно поседувани друштва

-0,88% -0,71% +3,45% -1,79% +0,16%

ПЧЕНКА

Индекс на 100 светски компаниииндекс котирани на на NASDAQ берза Главен Сараевската берза

+0,15% -0,04%

Главен на Загребската Заеднички индексиндекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи

CAC 40 3.393,12

21.372,50

Извор: Македонска Берза официјалниот пазар на Македонска берза

ИНДЕКСИ АМЕРИКА ИНДЕКСИРЕГИОН

SBITOP 577,48

НИКЕЛ 3.000 3.000 3.000

1724.40$/унца

Главен индекс на Атинската берза

Заеднички индексиндекс 30 големи Главен наамерикански Белградската компании котирани на Њујоршка берза

CROBEX S&P 500 1.758,72 1.344,33

-0,09%

-0,03% 2.800 +0,8% 2.600 2.600 2.600 2.800 МАКЕДОНСКА БЕРЗА 2.800 АЛУМИНИУМ 2.400 2.400 2.400 2.600 2.600 СРЕБРО МБИ 10 -0,84%2.600 +3,0% 2.200 2.200 2.200 2.400 2.400 2.400 +1,75% 1.975,92 -1,79% 2.000 2.000 2.000 2.200 2.200 БАКАР ЧЕЛИК МБИД -1,5%2.200 / -0,09% 1.800 1.800 1.800 2.000 2.000 2.000 1.992,30 07/10 07/10 07/10 09/10 09/10 09/10 12/10 12/10 12/10 03/11 03/11 03/11 06/11 06/11 06/11 08/11 08/11 08/11 11/11 11/11 11/11 07/10 07/10 07/10 09/10 09/10 09/10 12/10 12/10 12/10 03/11 03/11 03/11 06/11 06/11 06/11 08/11 08/11 08/11 11/11 11/11 11/11 ОМБ +1,53% -0,34% МБИ 10 е составен од 10 најликвидни120,30 акции на компании котирани на МБИД е составен од 15 најликвидни акции на компании

-0,71%

Главен индекс на Софиската берза

SBITOP Извор: Македонска Берза 577,48

BELEX15 DOW JONES

МБИД МБИД 3.200 3.200 3.200 МБИД МЕТАЛИ

+1,75%

ЗЛАТО

2.800 2.800 2.800

Главен индекс на Сараевската берза

+0,15%

ќе им се даваат на одредени комапнии да вложат во национална авиокомпанија“, оценува Вања Битољану, поранешен директор на двата македонски аеродроми. Агенцијата за цивилно воздухопловство не сака да се меша во политиките на ТАВ и на Владата за субвенционирање нискобуџетски авиокомпани. „Агенцијата за цивилно воздухопловство не ги одобрува субвенциите за одредени авиокомпании. Пазарот се креира согласно со понудата и побарувачката“, вели Дејан Мојсовски, директор на Агенцијата.

HANG SENG 2.844,00 20.699,20 115,00

461,00 2.651,00

644,00$/бушел

ПЧЕНИЦА 668,00$/бушел

КАФЕ 2,18 $/бушел

СУРОВИНИ

-0,08% +1,10% -0,32%

КАКАО

2243.000$/бушел

ШЕЌЕР 27,25

СОЈА 1234.50$/бушел

-0,88% +3,45% +0,16%

Податоците за фјучерсите на нафта, метали и суровини се земаат од веб страната на американската финансиска агеција Блумберг ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

-0,05%

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

BSE 30

ПЧЕНКА

Разво.банка

1.091,00

+20,02%

Информатика

2.265,00

+10,49%

КАПИТАЛ СРЕДА 08.02.2012

WWW.KAPITAL.MK

12 КОМЕНТАРИ АНАЛИЗИ Виторио де Педис

В

Визитинг професор на Универзитет Американ Колеџ Скопје

о изминатите 18 месеци, европските креатори на политиката се обидуваа да се справат со една криза која претставува најголем предизвик за проектот на европска интеграција уште од неговото создавање по Втората светска војна. На самиот нејзин симбол, еврото, му се заканува опасност. Идејата за укинување на еврото, која беше незамислива само до пред неколку месеци, многумина отворено сметаа дека е нешто што ќе има трауматични последици. Кризата веќе имаше длабоко политичко влијание, што доведе до оставка на лидерите на најмалку пет држави-членки на Европската унија, од кои две – Грција и Италија – сега имаат неизбрани „технократски“ национални привремени влади. Основачките спогодби не беа јасно дизајнирани за да издржат вакви жестоки стресови. Доволно е да се каже дека тие дури и не предвидоа процедура една земја доброволно да го напушти еврото и да се врати на својата првобитна национална валута. Тешкотиите да се надмине тоа се добро познати и огромни: без заедничка фискална политика, различни стапки на пораст во различни области во основа без солидарни трансфери, цврста фискална дисциплина која би се наметнала на слабите економии, што веројатно би довело до потполна рецесија, без заемодавател за крајна нужда, една централна банка неспособна според спогодбата да го поддржи домашниот пазар на обврзници. Кон оваа слика додајте и еден банкарски систем кој има големи проблеми и којшто с$ уште се обидува да отплати поголем дел од долговите во вкупниот капитал и има очајничка потреба за поевтино

ЕВРОПСКА КРИЗА (1) по кој пат да се оди?

Дали во реалноста се соочуваме со должничка криза? Или попрво се работи за влошување на експлозијата на левериџот во приватниот сектор, што започна во САД во текот на 2007–2008 година? финансирање за да ги рефинансира своите залихи на обврзници, кои истекуваат во 2012 година. Недостигот од доверба кој пазарите го покажуваат кон капацитетот на суверените држави да ги отплатат каматните стапки и главниците на нивниот јавен долг влијае врз ситуацијата на билансот на најголем број европски банки. Работите да бидат уште полоши, а имајќи го предвид дубиозниот цикличен тајминг и ефективноста, European Banking Authority пропишува сооднос на Core Tier 1, откако владините обврзници беа вреднувани според пазарната вредност, на минимум 9% за првото тримесечје од 2012 година. Во ситуација кога основните средства ја губат вредноста, а трошоците за финансирање се зголемуваат до едно неекономско ниво, не н$ изненадува фактот што сме сведоци на еден сериозен циклус на тешка кредитна состојба, којашто ја задушува економската активност во цела Европа. Невработеноста брзо се зголемува, додека с$ повеќе мали и средни претпријатија ја губат својата моќ. Еден слаб финансиски банкарски систем и економии, коишто една по друга паѓаат во рецесија, не даваат причина за оптимизам. Од друга страна, покрај сите овие тешкотии и речиси незабележани од страна на финансиските пазари, постигнати се некои интересни резултати: пред с$, создавањето на Европскиот фонд за финансиска стабилност, кој ќе понуди суштинска поддршка за владините обврзници кои се под закана. Второ, Европската централна банка дизајнираше еден смел план да ги финансира банките преку прифаќање на банкарски обврзници како залог за период до три години, со кој во суштина би се олеснил финансискиот притисок врз банките за 2012 и 2013 година. Трето, к

о

м

е

р

ц

и

ј

повеќето влади брзо прифаќаат мерки за фискално штедење и инкорпорираат правило за балансиран буџет. Дали ова ќе биде доволно за да се врати Европа на еден одржлив пат? Пазарите се сомневаат во тоа. Но, пазарите колку што грешат, толку се и во право во нивната проценка и, секако, тие се повеќе од способни да направат една сопствена успешна прогноза на пропаст. Ние сме сведоци на тоа толку често, на крајот на краиштата, најголемите богатства се направени од страна на шпекуланти во услови на пазар кој не функционира. Но, дали во реалноста се соочуваме со должничка криза? Или попрво се работи за влошување на експлозијата на левериџот во приватниот сектор, што започна во САД во текот на 2007–2008 година? Владите во целиот западен свет беа принудени да ги поддржуваат, гарантираат и да ги покриваат финансиските институции кои самите создадоа финансиски балони со цел да добијат астрономски приватни профити. Немојте да згрешите, тоа се истите финансиски институции кои во основа неконтролирани сега им ја соопштуваат сериозната проценка на „пазарот“ на владите, на компаниите и на комерцијалните банки. Во тој случај, прашањата не се само како регулаторите можеле слепо да дозволат инвестициското банкарско работење да го создаде овој огромен жесток циклус на приватни профити кога работите функционираат и јавна одговорност кога тие нефункционираат, туку, исто така, како е можно самите влади кои се изложени на оган сега едноставно да дозволуваат овој „пазарен“ механизам с$ уште да управува со животот на милиони граѓани. Ако лидерите, како што е канцеларот Меркел, го прават тоа поради своите изборни причини (што во секој случај а

л

е

н

о

г л

а

с

е осудено на неуспех) со зголемување на буџетската дисциплина ќе им бидат наметнати европски економии, што обично резултира во туркање на овие економии подлабоко во рецесија, со што с$ повеќе се одложува заздравувањето на една стабилна држава. Можеби некои погодно одбрани „технички“ влади може подобро да го спроведат „затегнувањето на каишот“ отколку избраните влади: случаите на Грција и Италија се очигледни примери. Ова е ортодоксна реакција на наметнување мерки на крв и солзи (blood-and-tears measures) врз расипниците со цел да се обезбеди дека тие нема евтино да се извлечат. А, вусшност, сите водечки економисти го одобруваат наметнувањето строги мерки врз една по една земја во Европа: можете да бидете сигурни дека дури и земји како што се Франција и Германија неизбежно ќе го загубат нивниот ААА рејтинг, а со нив и САД. И така, ние одиме со мерки коишто се дизајнирани да го зголемат акционерскиот капитал за банките, кога е циклично погрешно тоа да се прави и кога, наместо тоа, треба да ги поддржуваме да спречат една кредитна пропаст или да ја зголемат „флексибилноста“ на пазарот на труд (т.е. отпуштањата) во ситуација кога повеќе компании, наместо тоа, се преместуваат надвор од Европа. Треба да се стремиме кон поголема сигурност на работното место за да ги стимулираме потрошувачката и инвестициите, со зголемување на возрасната граница за заминување во пензија на начин кој ефективно брка една цела млада генерација на трагачи по работа, драматични зголемувања на директните и индиректните персонални даноци, кога поголем дел од приходот којшто е на располагање треба да се остави во џебот на потрошувачите.

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ СРЕДА 08.02.2012

БАЛКАН 13

На Грција & нема спас, ЕУ тактизира!

Грција доцни со исполнувањето на барањата на Брисел. Иако европските лидери велат дека нема да & доделат финансиска помош доколку не се постигне политички договор, очигледно е дека тие & гледаат „низ прсти“

Г

рчките лидери повторно пречекорија уште еден рок поставен од меѓународната заедница и не успеаја да се договорат за начинот на кратење трошоци за да ја спасат земјата од банкрот. На состанокот кој почна во понеделникот вечерта, а траеше до раните утрински часови вчера, премиерот Јоргос Пападимос и министерот за финансии Евангелос Венизелос пред претставниците од „тројката“ кредитори: Европската унија (ЕУ), Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) и Европската централна банка (ЕЦБ), имаа тешка задача да го оправдаат несогласувањето во коалицијата за кратењето на трошоците и новите барања на меѓународната заедница. Венизелос ги нарече преговорите со „тројката“ кредитори особено тешки, јавија грчките медиуми, бидејќи не успеа повторно да го утврди конечниот пакет мерки во вредност од 3,3 милијарди евра. На средбата присуствувалше и министерот за труд, Јоргос Кутруманис, со кого „тројката“ ги разгледуваше бараните реформи на пазарот на труд, едно од клучните прашања за иднината на земјата. По средбата, Венизелос призна дека на земјата & се врши сериозен притисок. „Спасувањето на Грција, нејзиното останување во еврозоната и договорот

Нов план за Грција?!

Ф

ранција и Германија договорија нов план за помош на Грција, објави британскиот весник „Фајненшл тајмс“. Планот предвидува еден дел од новата помош доделена на Грција да биде ставен на посебна сметка и тие средства да бидат наменети за исплата на грчкиот долг. Според информациите на весникот, француско-германскиот план за Грција има поддршка од Европската комисија и од неколку земји од еврозоната. Тие кои го поддржуваат планот сметаат дека тој е добар компромис што ќе овозможи да се избегне банкрот на Грција и истовремено да & овозможи на земјата да го задржи суверенитетот во буџетската област.

15 3,3 130 илјади работници треба да бидат отпуштени од јавниот сектор во Грција годинава

ти 15.000 работници од јавниот сектор. ЕУ и ММФ на долгата листа барања имаат и намалување на минималната брутомесечна заработка, која изнесува 750 евра. Вчера попладнето премиерот Јоргос Пападимос и лидерите од коалицијата Јоргос Папандреу (Пасок), Антонис Самарас (Нова Демократија) и Јоргос Караџаферис (Лаос) повторно имаа средба за исходот од разговорите со „тројката“, од која земјата треба да добие 130 милијарди евра помош, без кои во март би банкротирала.

за нов заем се спроведува под голема социјална цена и жртви, но неуспехот на преговорите и банкротот на земјата ќе доведат до уште повеќе жртви“, истакна Венизелос по состанокот. Сепак, имаше минимален напредок во преговорите, бидејќи грчката влада соопшти дека ги прифатила барањата на меѓународните кредитори оваа година да отпушк

о

м

е

р

ц

и

ј

милијарди евра е вреден спорниот пакет мерки за кои Грција не може да се договори со кредиторите

а

л

е

н

о

г л

а

с

милијарди евра е пакетот финансиска помош кој Грција треба да го добие во март за да не банкротира

Преговорите треба да продолжат, а и самите кредитори од ЕУ и од ММФ не можат да прогнозираат до кога ќе траат. „Вистината е дека веќе ги испуштивме сите рокови, но сега топката е во полето на грчката власт“, изјавија претставниците од ЕУ, ММФ и ЕЦБ. Додека грчките лидери преговараат меѓусебе и со меѓуанродните кредитори, историјата се повторува: вчера, покрај тоа што Грција беше блокирана од снежното невреме, беше блокирана и од штрајковите на незадоволните граѓани.

КАПИТАЛ СРЕДА 08.02.2012

WWW.KAPITAL.MK

14 СВЕТ

> БРОЈКА

Кинеското производство забавува поради глобалната криза

Европските банки ќе се докапитализираат со 114,7 милијарди евра

90

К

инеското индустриско производство најверојатно ќе забави ова тримесечје поради неповолностите во глобалната економија и европската должничка криза, соопштија од кинеското Министерство за индустрија и инфомратичка технологија. „Глобалната економија забавува, европскта должничка криза се продлабочува, а ризиците за светската економија растат, бидејќи меѓународната побарувачка е слаба, а финансиските пазари се нестабилни“, соопшти Министерството, пренесува Блумберг. Кинеското индустриско производство минатата година порасна за 13,9%, а оваа година кинеската влада очекува раст од 11%.

Е

вропската агенција за банки (ЕБА) објави дека е импресионирана од спремноста на европските банки и нивните нови барања за докапитализација. Банкарскиот регулатор со седиште во Лондон оцени дека банките мора да соберат 114.7 милијарди евра со цел да се стабилизираат, да ја вратат довербата на пазарот и да се подготват за евентуалните нови кризи. „ЕБА с$ уште ги разгледува плановите на банките. Иако е прерано да се оцени нивната изведливост, ЕБА е импресионирана од спремноста на банките да ги преземат сите мерки“, соопштија од агенцијата.

милијарди долари ќе изнесува спојувањето на двата рударски гиганти, Гленкор и Екстрата. Компаниите вчера ги договорија условите за спојување и се договорија на чело на новиот гигант кој ќе управува со рударската индустрија во светот да застане Мик Дејвис, досегашниот извршен директор на Екстрата.

Американската автомобилска индустрија заздравува Експертите очекуваат оваа година во САД да се продадат 13,7 милиони возила и дека овој раст може да се зголеми за околу еден милион до 2016 година, кога испораките би требало да достигнат 16 милиони Васе Целеска

celeska@kapital.com.mk

С

е враќа сјајот на американската автомобилска индустрија, а тоа се гледа и во средствата кои автомобилските гиганти од Детроит, како Џенерал Моторс (ГМ) и Крајслер, почнаа да ги одвојуваат за маркетинг. Имено, во неделата вечерта по американско време се одржа финалето во купот на американски фудбал на САД т.н. Супербол, а традиционално тоа е местото каде што американските компании одвојуваат најголеми суми за маркетинг. Оваа година за реклама од 30 секунди компаниите платија по 3,8 милиони долари. Со оглед на тоа дека Супербол е традиционален и фамилијарен настан во Америка, кој оваа година го гледаа точно 111,3 милиони луѓе, оваа сума за една реклама и не е толку голема. Во 2011 година продажбата на автомобили во САД порасна на 12,8 милиони, а посебно добри месеци беа последните два. Претходната година (2010) беа испорачани 11,6 милиони возила, што беше подобрување во однос на падот на испораките во 2009 година, која беше најлошата во последните 30 години, кога беа продадени 10,4 милиони автомобили во САД. Експертите очекуваат дека оваа година во САД ќе се продадат 13,7 милиони возила и дека овој раст може да се зголемува за околу еден милион до 2016 година, кога к

о

м

е

р

ц

и

ј

испораките би требало да достигнат 16 милиони. Најголема продажба во САД е забележана во 2005 година, околу 17 милиони возила. Меѓутоа, производителите на автомобили предупредуваат дека и во случај ако годишната продажба на возила се зголемува за 1 милион, тоа ќе има помало влијание на просечната старост на возилата поради тоа што на патиштата во САД има повеќе од 240 милиони автомобили и камиони.

Расте продажбата и бројот на вработени

Бројот на возилата во САД почна да се намалува од 2008 година, но овој тренд се промени минатата година. Невработеноста и намалената доверба на потрошувачите спречуваше поединци да се одлучат да купат ново возило, но минатиот месец стапката на невработеност се намали на 8,5 %, па иако с$ уште е висока за американски услови, таа е најниска во последните три години. Оваа промена придонесе за зголемување на испораките на нови автомобили. Минатиот јануари Форд најави дека ќе вработи 7.000 работници во следните две години, а ГМ објави дека ќе ангажира уште 2.500 работници во фабриката во Детроит во која се произведува електричниот „шевролет волт“. Германската компанија Фолксваген во американската фабрика во Тенеси вработи а

л

е

н

о

г л

а

с

Еднодневен семинар на тема: “ИЗМЕНИ И ДОПОЛНУВАЊЕ НА ЗАКОН ЗА РАБОТНИ ОДНОСИ И НОВИОТ ЗАКОН ЗА МИНИМАЛНА ПЛАТА” 14 февруари 2012 година (вторник) од 09:30 -16:00 часот Стопанска комора на Македонија, сала 1 на V кат Предавачи: Г-дин ТЕОФИЛ ТОМАНОВИЌ, судија на Апелациониот суд Скопје во пензија. Д-р ЗОРАН МИХАЈЛОСКИ, судија во Апелациониот суд Скопје Сите заинтересирани за учество на овој семинар можат да се пријават најдоцна до 10 февруари 2012 година

Контакт: Елизабета А. Ефтимова Тел: 02 32 44 074 Факс: 02 32 44 088 beti@mchamber.mk

Контакт: Ленче Зикова тел: 02 32 44 054 факс: 02 32 44 088 lence@mchamber.mk

Автомобилските гиганти со најдобар и најскап маркетинг

С

упербол заврши, победија Њујорк Џајантс, но она за што ќе се зборува во следниот период се рекламите. Исто како и пред почетокот на економската криза, производителите на автомобили ја освоија публиката со своите иновативни маркетиншки трикови. Оваа година маркетинг-агенциите изненадија со својата емотивна страна, па во рекламите ја искористија економската ситуација во која моментално се наоѓа САД. Една од највпечатливите беше рекламата на Крајслер насловена како „Полувреме во Америка“, каде што главната улога ја има култниот актер Клинт Иствуд. „Оваа земја не може да биде нокаутирана со еден удар. Ние веднаш повторно стануваме, а кога го правиме

тоа, светот го слуша грмењето на нашите мотори“, вели Иствуд во двеминутниот спот изработен од агенцијата Вајден+Кенеди. Многумина аналитичари оваа реклама не ја опишаа како реклама за автомобилите на Крајслер, туку како реклама за САД, поддржана од претседателот Барак Обама. Како и да е, автомобилската индустрија беше во центарот на вниманието за време на најгледаниот спортски натпревар во САД. Во рекламите продефилираа некои од најпознатите „фаци“ на шоу бизнисот, како Џеј Лено, Џери Сајенфилд, Елтон Џон, Метју Бродерик, додека меркетингекспертите рекоа дека овие реклами се едни од најмоќните и најдобирте некогаш направени во историјата.

уште 2.000 работници, а јапонската Хонда, во Индијана - околу 1.000 работници. Минатата недела Крајслер објави план за отворање на 1.250 работни места во две фабрики во Детроит идната година, за производство на дизел верзија на џипот „гранд чироки“. Центарот за истражување на автомобилската индустрија, Ан Арбур, од Мичиген проценува дека во автоиндустријата до

2015 година во САД ќе се вработат 167.000 работници, што е 28% повеќе од сега. Владата проценува дека Американците потрошиле околу 40 милијарди долари повеќе на нови автомобили и камиони во 2011 отколку во 2009 година. Според проценките, лани за купени нови возила биле издвоени 206 милијарди долари, во однос на 166 милијарди долари од 2009 година.

к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

Еднодневен семинар на тема: “ХАРМОНИЗИРАН СИСТЕМ ЗА РАСПОРЕДУВАЊЕ НА СТОКИТЕ И ИЗМЕНИТЕ ШТО СТАПИЈА НА СИЛА ОД 1 ЈАНУАРИ 2012 ГОДИНА” 21 февруари 2012 год.

10:00-16:00 часот Стопанска комора на Македонија, сала 1 на 5-ти кат Предавач: м-р ЗЛАТКО ВЕТЕРОВСКИ, Царинска управа на Република Македонија Заинтересираните за учество на овој семинар можат да се пријават најдоцна до 20 февруари 2012 година.

Контакт: Анита Митревска тел: 02 32 44 057 факс: 02 32 44 088 anita.mitrevska@mchamber.mk

Контакт: Ленче Зикова тел: 02 32 44 054 факс: 02 32 44 088 lence@mchamber.mk

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ СРЕДА 08.02.2012

15

ФЕЉТОН ЛОНДОНГРАД ОД РУСИЈА СО КЕШ: инсајдерска приказна за олигарсите Почитувани читатели, “Капитал“ во соработка со издавачите АЕА, ви го претставува возбудливиот бестселер на Марк Холингсворт и Стјуарт Ленсли, "Лондонград - од Русија со кеш". Не пропуштајте ја неверојатната приказна за тоа како Лондон стана дом на руските супербогаташи, раскажана за прв пат и базирана врз вистински ликови и настани. Ултравозбудливо четиво за животот проткаен со невиден луксуз, убави жени, приватни авиони, мегајахти, најдобрите светски фудбалери и телохранители во црни ренџ-ровери со непробојни стакла. Комерсант, кој потоа му беше продаден на Алишер Усманов и компании во Србија и во Грузија. Во мај истата година тој, исто така, купи имот во внатрешноста во Велика Британија, Даунсајд мејнор во Сатерхед, Сари, вреден 9 милиони фунти. Тоа е голема куќа во неокласичен стил, со широко и пространо земјиште, со базен за пливање, тениски игралишта и со декоративни градини. Според мештаните, Патаркатсишвили го купил имотот од амбасадорот на Катар во Лондон. Осум месеци подоцна, во декември 2006 година, го купи имотот Бродлајнс на Багшот роад во Аскот за 20 милиони фунти.

Дали Грузиецот беше подготвен за политичкиот јарем?

УЦИЈА ГЛАВА 9: КОВАЊЕ ЗАГОВОР ЗА РЕВОЛ

„Кумот“ од Грузија

Д Деловниот партнер р р на Березовски р којј ја ј менуваше историјата од другата страна на јужната граница, целиот живот го помина криејќи се да не биде во центарот на вниманието. Кон крајот на 2003 година, и покрај големото богатство, Патаркатсишвили наеднаш излезе од сенката и заплива во, за него, фаталните, политички води...

Б

ерезовскиот правен статус значеше дека неговите движења беа строго ограничени. Можеше јавно да лета само во Израел од каде што, како Евреин, знаеше дека нема да биде никогаш екстрадиран. Во Велика Британија, оние на кои им е даден азил имаат право на ново законско име како начин да им се даде дополнителна заштита од прогонителите. Во тој случај, добиваат нови британски документи регистрирани на тоа ново име, вклучувајќи и пасош. Березовски го одбра името Платон Јеленин: Платон беше првото име на главниот лик во филмот од 2002 година „Олигарх“, додека Јелена беше името на жената со која живее долги години. При крајот на 2003 година, откако Березовски доби азил, одлета за грузискиот главен град Тбилиси, со приватен авион во сопственост на Бадри Патаркатсишвили, негов пријател и поранешен деловен партнер. За да влезе во Грузија, го искористи пасошот на име Јеленин за да одбегне да биде приведен. Тоа име не им беше познато на Русите и затоа не се појави на меѓународната потерница издадена од Интерпол или од руските обвинители. Но, наспроти тој трик, грузиските службеници го препознаа бегалецот и можеа да го приведат, иако одбија да го сторат тоа. Русите беа бесни за посетата и издадоа протести на високо ниво и до

Грузија и до Британија.

Какви зделки ги спојуваа Березовски и Патаркатсишвили?

Кога тие двајца ги поделуваа природните ресурси на Русија во 90тите години, Патаркатсишвили водеше, додека Березовски ги влечеше полугите на политичката моќ во Кремљ. За човек кој целиот свој живот го поминал криејќи се да не биде во центарот на вниманието, воопшто не му беше својствено тоа што при крајот на 2003 година Патаркатсишвили наеднаш излезе од сенката за да биде вклучен во политиката на Грузија. Присилен на егзил во Грузија, која одби да & го предаде на Русија, Патаркатсишвили помогна така што ја финансираше Розовата револуција во 2003 година, која го собори прокремљинскиот Едуард Шеварнанзе, а го донесе прозападниот Михаил Саакашвили на власт. Потоа, многу инвестираше во грузискиот бизнис: го купи фудбалскиот клуб Динамо од Тбилиси, нафтени терминали и одморалиште на Црно Море. Стана претседател на Грузискиот олимписки комитет и донираше во добротворни организации, лунапарк и во еден манастир. Во 2006 година Патаркатсишвили ја купи сета актива и сите акции на Березовски во нивните заеднички претпријатија. Во нив спаѓаа

М

арк Холингсворт е истражувачки новинар и автор на повеќе книги, вклучително и студијата за МИ5, британската Служба за безбедност. Неговите новинарски текстови се објавуваат во Сандеј Тајмс, Гардијан и Фајненшел Тајмс. Од малиот број интервјуа направени со него, се знае дека тој не сака многу да зборува јавно, нити пак е љубител на шопинг. ругиот автор, Стјуарт Ленсли е новинар и економски консултант кој живее јужен Лондон. Меѓудругото тој е добитник на неколку награди како телевизиски и радио продуцент, меѓу кои е и наградата на Њујоршкиот телевизиски и филмски фестивал. Во неговата книга од 1985 година, Poor Britain, тој ја дефинираше моќта употребувајќи методологија која подоцна почнаа да ја применуваат истражувачите и владите на Велика Британија, Европската унија и голем број земји, од Јапонија до Јужна Африка.

Д

По смртта на Патаркатасшвили, одредени британски весници отворија интересни прашања. „Кој го уби Грузискиот милијардер?“ прашуваше лондонски „Ивнинг Стандард“. Во приказната, која повеќе личи на теорија на заговор, весникот спомнуваше некаков отров со кој се користела озлогласената КГБ и кој и при медицински преглед не може да се пронајде во телото на загинатиот. Сепак, тоа остана мистерија до денешен ден.

Патаркатсишвили неволно беше вовлечен во политичката арена од Березовски. Се скара со новиот грузиски претседател кому му помогна да дојде на власт и, заедно со Березовски, почна опозициска кампања против Саакашвили. При крајот на 2007 година, одржа таен состанок во Лондон со грузиски функционери од Министерството за внатрешни работи. Патаркатсишвили им ги изложи неговите планови за државен преврат. Во текот на разговорот, кој беше снимен на касетофон, тој, исто така, на министерот му понуди мито од 50 милиони фунти доколку го симне министерот за внатрешни работи, Вано Мерабишвили. Лентата излезе на виделина и грузиското Јавно обвинителство почна кривична истрага против Патаркатсишвили, обвинувајќи го за ковање заговор за државен преврат. Тој ја призна автентичноста на лентата и мудро остана во Лондон и во Израел. Подоцна, истот месец, владата скова одмазда: еден грузиски функционер и еден платен убиец дискутираа за „опции да се направи Бадри да исчезне“ и нивната конверзација беше, исто така, снимена. „Знаев за лентата и ми беше кажано дека работата е многу сериозна“, изјави Патаркатсишвили. „Имам 120 телохранители, но знам дека тие не се доволни. Никаде не се чувствувам безбедно и токму тоа е причината зошто не одам во Грузија“. Во ноември 2007 година, кога Патаркатсишвили стана претседателски кандидат на грузиските избори, му беше доделен имунитет од кривичен прогон и кривичната истрага против него беше суспендирана. Но, како кандидат во отсуство, доби само 7% од гласовите и во јануари 2008 година повторно беше обвинет за незаконскиот заговор. Еден месец подоцна, попладнето на 13 февруари 2008 година, Патаркатсишвили присуствуваше на еден состанок во просториите на компанијата Бел Потингер на Карзон стрит во Мејфер. Присутни, исто така, беа и неговиот адвокат, лорд Голдсмит, државен обвинител до јуни 2007 година, неговиот советник за односи со јавноста, лорд Бел и неколку руски прогонети, како Николај Глушков (уште еден прогонет од интимниот круг на Березовски, кој до тоа време беше пуштен од затвор во Русија) и Јули Дубов. Во 18 часот, на Патаркатсишвили почна да му се лоши и излезе од собата да земе свеж воздух. Во 19.30 часот, неговиот личен возач го врати назад во Даунсајд мејнор. По вечерата со сопругата и со децата, тргна по скалите на горниот кат, но веднаш се струполи. Беше повикана брза помош, но набрзо беше прогласен за мртов. Во 3 часот наредното утро, неговата вдовица му се јави на Березовски и му ја

76

ЛИТЕРАТУРА ЗА РАЗЛИЧНИ ВКУСОВИ Од 2000 година наваму АЕА издавачи објавува книги од ра зни облас ти: проз а, по езија, литература за млади, публицистика, популарна психологија, езотерија... Продажниот салон Египетска сонувалка во центарот на Скопје изобилува со богата литература – од современите македонски писатели, преку англиските класици, с$ до детската литература, сето тоа по достапни цени.

• Од дом ашните авто р и А Е А из д ав ачи ги објавила Божин Павловски, Матеја Матевски, Митко Маџунков, Ефтим Клетников, Радован Павловски, Томе Арсовски...

• Од странските Џ.Р.Р. Толкин, К.С. Луис, Малколм Гладвел, Калед Хосеини, Јасмина Кадра, Кормак Меккарти, Џеред Дајмонд, Карла дел Понте... Преводот на трилогијата “Господарот на прстените” од Толкин беше вистински хит пред неколку години и е проект каков што ретко бележат издавачите во земјава.

• Пред две години во Скопје го пречека и добитникот на Букеровата награда, Томас Кенили, авторот на “Шиндлеровата арка (листа)”, издание исто така на АЕА.

кажа лошата вест. Неговата изјава не ја одрази личната болка што ја чувствуваше. „Ова е голема загуба за целото негово семејство и за сите пријатели“, изјави. Всушност, беше многу вознемирен. Неговиот персонал никогаш го немаше видено толку депримиран и натажен. На почетокот, полицијата на Сари ја третираше смртта на Грузиецот како сомнителна чисто затоа што беше толку ненадејна и немаше никакви претходни предупредувања за негово лошо здравје. Истрагата беше префрелна на главната криминална единица, но посмртните резултати последователно наведуваа дека умрел од природна смрт.

(Продолжува) Во утрешниот број: Прогонот од страна на Путин го промени и односот меѓу самите олигарси. Се случи и повторна пријателска средба меѓу двајцата најмоќни медиумски барони во Јелцинова Русија, Березовски и озогласениот олигарх и некогашен негов лут ривал, Владимир Гусински...

К О

М

Е

Р

Ц

И

Ј

А

Л

Е

Н

О

Г Л

А С

КАПИТАЛ АКАДЕМИЈА ОБЈАВУВА ПРВА РАБОТНА КОНФЕРЕНЦИЈА ЗА ИЗВОЗ ЗА 2012

КАКО И КАДЕ ПОВЕЌЕ И ПОДОБРО ДА ИЗВЕЗУВАМЕ! ПЕРСПЕКТИВИ ЗА 2012 ГОДИНА!

29 февруари 2012 / хотел ALEKSANDAR PALACE Скопје

Конференцијата ќе ја отвори

г-дин ВАЉОН САРАЌИНИ

министер за економија на Р.Македонија

КЛУЧНИ ТЕМИ НА РАБОТНАТА КОНФЕРЕНЦИЈА ПРВ ПАНЕЛ

ВТОР ПАНЕЛ

ТРЕТ ПАНЕЛ

Итни мерки и субвенции со кои може да се поддржи извозот на македонските компании! Како да се ублажат последиците за компаниите од намалените нарачки од странство? Што компаниите може да очекуваат од новата СТРАТЕГИЈА ЗА ПРОМОЦИЈА НА ИЗВОЗОТ? Како извозните промотори да се стават во функција на поголем извоз? Како да си ги олесните царинските постапки и процедури? Кои други мерки се потребни на македонските извозни компании? Како да ја зголемите конкуретноста на странските пазари? Како да се освојат БАЛКАНСКИТЕ ПАЗАРИ (искуства)!

Осигурување на извозот (како се осигурува извозот, кој осигурува, зошто е потребно осигурувањето – искуства и придобивки) Факторинг и откуп на побарувањата! ШТО Е ТОА? Извозни програми и кредити кои ги нуди МБПР (Македонската банка за поддршка на развојот)! Детална анализа на понудата на оваа државна банка! Како средствата од ИПАРД (Програма на Европската Унија) да се стават во функција на зголемување на извозот? Какви кредити и услови нудат македонските комерцијални банки за извозните компании? Има ли Проектно финансирање од страна на банките за добри извозни проекти!

ГОВОРНИЦИ НА ПРВИОТ ПАНЕЛ: ВАНЧО КАРГОВ

ГОВОРНИЦИ НА ВТОРИОТ ПАНЕЛ: МАРГАРИТА ДЕЛЕВА

Директор на Царинска Управа на Р.Македонија

БИЉАНА Д.СТОЈАНОВСКА

Државен советник за евроинтеграции и меѓународна соработка во Министерство за економија

КРУМ ЕФРЕМОВ

Државен советник во Министерство за надворешни работи и Директор на Директоратот за економска дипломатија

ВИСАР ФИДА

Директор на Агенција за странски инвестиции и промоција на извозот

МИНЧО ЈОРДАНОВ

Државен советник во Министерството за земјоделие и Раководител на телото за управување со ИПАРД

АЛЕКСАНДАР СТАНОЈКОВСКИ Директор на сектор за кредитирање и гаранции во Македонска банка за поддршка на развојот

АЛЕКСАНДАР ШАПКАРЕВ

Повисок самостоен референт, Дирекција за девизни кредити во Комерцијална банка АД Скопје ПРЕТСТАВНИК ОД СТОПАНСКА БАНКА АД СКОПЈЕ

Претседател на Бордот на директори на Макстил АД Скопје

РУСИЈА И АРАПСКИТЕ ПАЗАРИ – НОВИ МОЖНОСТИ! Што се менува со влезот на Русија во СТО за македонските извозни компании и производи? Како да поставите успешна стратегија за извоз во Русија и поранешните руски републики? Како да најдете локален партнер и да се претставите во Русија? Потенцијали и можности за извоз во Украина Како да се искористат поволностите од бесцаринските договори со ЦЕФТА и да се зголеми извозот во регионот? Арапските земји–новите пазари кои ги отвори арапската пролет

ГОВОРНИЦИ НА ТРЕТИОТ ПАНЕЛ: БИЉАНА Д. СТОЈАНОВСКА

Државен советник за евроинтеграции и меѓународна соработка во Министерство за економија

КРУМ ЕФРЕМОВ

Државен советник во Министерство за надворешни работи и Директор на Директоратот за економска дипломатија

ВАЛЕРИЈ КОКОТ

Раководител на одделение за економски прашања на Амбасадата на Украина во Македонија, прв секретар

ДЕЈАН БЕШЛИЕВ

Директор на Македонско-руска стопанска комора

БЛАГОЈ ДОНЧЕВ

Генерален директор на Адинг АД Скопје

ГЛИГОР ЦВЕТАНОВ

ШЕФКИ ИДРИЗИ

Директор на Ренова, Тетово ПРЕТСТАВНИЦИ ОД ИЗВОЗНИ КОМПАНИИ

За повеќе информации обратете се на тел. 02 3298 110

генерални покровители:

Директор на Макпрогрес Виница ПРЕТСТАВНИК НА АЛКАЛОИД АД ЗА РУСИЈА

медиумски партнери:

организатор: KAPITAL MEDIA GROUP

Kapital Akademija...

www.kapital.mk

лица за контакт: Гордана Михајловска mihajlovska@kapital.com.mk, Дијана Гулакова akademija@kapital.com.mk 02 3298 110