465-14.02.2012

вторник. 14 февруари. 2012 вто. max. -10 C min. -90 C

сре. max. -10 C min.-100 C

чет. max. 00 C min.-80 C

+0,20%

МБИ 10

2.004,19

Извор: Македонска Берза

МБИД 1.988,01

+0,11% %

ОМБ

120,48

-0,06%

ЌЕ МУ ГО ВРАТИ ЛИ МЕРКЕЛ ОПТИМИЗМОТ НА ГРУЕВСКИ? 6 Ќе се бара Десницата се обедини...

СЕГА ШТО?

7

формула за успех на „Купи куќа, купи стан“?!

МИМ: ВЛАДАТА СЕ РЕКЛАМИРА ПО НЕПОЗНАТИ ПРАВИЛА НА ИГРА! 8

ЕМУ

€

61,50

САД

$

46,63

Курсна листа на Народна банка на Македонија

Државните директори преговараат со банкарите без тендер 4-5

КОЈ ЌЕ ГО СЛЕДИ ПРИМЕРОТ НА ФЕРШПЕД СО ОТВОРАЊЕ НА АКЦИОНЕРСКАТА КНИГА? 9

www.kapital.mk

...само идејата е капитал, с$ друго е пари...

член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP

ШТО СМИСЛИ “КРИЗНИОТ ШТАБ“

број 465 | година 2 | цена 20 ден. | тел. 3 298 110 | факс. 3 298 111

Скап увоз или скапа струја од ТЕЦ Неготино?

КОЈ ЌЕ ЌАРИ ОД КРИЗАТА?!

СТР.

2-3

КАПИТАЛ ВТОРНИК 14.02.2012

WWW.KAPITAL.MK

2 НАВИГАТОР ИЗЈАВА НА ДЕНОТ

> коментар > анализа > победник и губитник > бројка > лидери > не им беше денот

122% “ ЏОРЏ СОРОС

милијардер од САД

вторник 14/02/2012

КОМЕНТАР

Катерина Синадиновска sinadinovska@kapital.com.mk

Образ за „пет пари“

Н

е сите во оваа држава имаат селективна или слаба меморија! Некои од нас паметат. Па убаво се сеќаваат кои се ликовите на Марјан Додовски или Филип Петровски. Истиот Марјан Додовски кој со „дрва и камења“ фрлаше по „удбашката партија“ на Никола Груевски и „дикаторскиот режим“ сега e од "системот". Му се налутил на Љубчо Георгиевски оти ја користел ВМРО–Народна како параван за личен профит преку сомнителни активности. Ако е така, од вчера ли тоа почнал да го прави Георгиевски? Што ли го инспирираше Додовски да си ја отвори душата сега? Па револтиран што неговиот почесен лидер сомнително профитирал, да замине дури и кај лутиот противник! Оти, демек, за таков беше Груевски претставен на изборите кои поминаа. Чудно... Филип Петровски, не е изненадување. Нему ваквите преминувања му се кариера. Беше дете на ВМРО–ДПМНЕ, па кога Љубчо Георгиевски замина оттаму, Петровски го следеше. Замина со него. Па се премисли. Се врати назад. Ама не за долго. Кога Љубе Бошковски направи партија, Петровски замина и по него. Отиде, виде и се премисли. Пак! Ама овој пат реши да биде лидер. Направи партија! & даде и име – Демократска десница! Излезе и на избори. И освои дури 1.517 гласови. По неколку месеци веројатно сфати дека за лидер не го бидува, па по втор пат си дојде дома, во ВМРО–ДПМНЕ. Каде што го пречекале братски и топло. Трагедијата е што овие два лика не се исклучок! Тие се олицетворение за дното кое го имаат допрено нашите квазиполитичари! И Тито Петковски замина од СДСМ, направи партија, се дружеше со Груевски, делеше власт и фотелји, па се врати кај Бранко Црвенковски. И Имер Селмани замина од ДПА, создаде партија, ја упропасти, па Беким Фазлиу и Ружди Матоши се вратија кај Мендух Тачи. И Ивица Боцевски беше во СДСМ, па во ВМРО–ДПМНЕ, па заврши во ЛДП. Им го има ли крајот да ги набројуваме? За соработките пак, ич да не правиме муабет! Кога дочекавме Љубчо Георгиевски да изјави дека се „фрла во прегратка“ на Црвенковски (а за тоа Груевски му бил виновен), што да се каже повеќе!? Тие двајцата апсолутно совршено ја затвораат приказната за неверојатни врски... Посилни од идеологија, принципи, морал! Блазе си ни на изборот што го имаме!

Ако ја ставиме Италија во лудачка кошула за наплата на страшни камати, ќе & се случи истото што и на Грција.

“

www.kapital.mk

> БРОЈКА

порасна вредноста на вкупниот откуп и продажба на земјоделските производи во декември лани во споредба со истиот период во 2010 година. Според податоците од Државниот завод за статистика, вредноста на откупот и продажбата е 26 милиони евра. Вредноста на откупените земјоделски производи од индивидуалните земјоделски производители е зголемена за 248,5%, а продажбата од сопственото производство на претпријатијата е зголемена за 5,7%.

Поскапуваат бензините, дизелот и мазутот

З

а 1,5 денари за литар поскапува еуросупер од 95 октани и од ноќеска се продава по цена од 81 денар за литар. Цената на еуросупер од 98 октани се зголеми за еден денар и се продава по 82,5 денари за литар. За еден денар поскапе и дизелот и екстра лесното масло за домаќинство. Причини за корекција на цените на нафтените деривати, според Регулаторната комисија за енергетика, се зголемената просечна цена на сурова нафта на светскиот пазар во изминатите 14 денови за 4,43% и промената на курсот на денарот во однос на доларот.

Скап увоз или скапа струја

Кој ќе ќари од Во време кога цената на струјата руши рекорди на европските берзи, Електрани на Македонија бара 81,4 гигавати струја од увоз или ќе ја вклучи ТЕЦ Неготино, која пак мегават произведува за 180 евра. Владиниот „кризен штаб“ прогласи енергетска криза, ама најде премногу скапо решение! Катерина Попоска poposka@kapital.com.mk

Н

ема доволно електрична енергија. Владата прогласи кризна состојба во електроенергетскиот систем во земјава и призна дека причината е забраната за извоз од Србија, Бугарија, БиХ и Романија, но и екстремно ниското ниво на акумулациите во земјава. За да не примени веднаш рестрикција во снабдувањето со струја, Владата го забрани извозот на струја од земјава, од вчера напладне до 29 февруари, а нареди да се исклучат и светлечките реклами, уличното и осве-

ВЛАДИМИР ПЕШЕВСКИ

тлувањето на плоштадите. Овие мерки ги смисли Комисијата за кризна електроенергетска состојба на вонредна владина седница во неделата. Генералниот директор на Електрани на Македонија, Влатко Чингоски, кој денеска очекува понуди од трговците за увоз на 81,4 гигават-часови струја за февруари и март, без конкретен одговор дали ниското ниво во акумулациите и потребите од скап увоз се резултат само на хидролошката состојба или можеби на лошото менаџирање со хидро и термоцентралите. „Предвидувањата ги правиме врз основа на

КОЧО АНЃУШЕВ

вицепремиер за економски прашања

ВЛАТКО ЧИНГОСКИ

директор на ЕФТ Македонија

Постои електроенергетска кризна состојба на територија на цела држава поради појава на сериозно нарушување на функционирањето на електроенергетскиот систем, неможноста за увоз, екстремно ниските коти на акумулациите и зголемувањето на потрошувачката на струја. Ќе се преземаат и мерки во однос на ограничувањето на потрошувачката на електрична енергија согласно со утврдената кризна состојба и начинот на снабдување со струја во овие услови.

повеќегодишно планирање и хидролошки предвидувања за еден разумен рок од 15 дена. Во октомври утврдивме потреба од дополнителен увоз за испомош на производството од хидроцентралите. Последните три месеци во 2011 година имавме дополнителен увоз за 140 гигавати и сето тоа како резултат на неповолните хидролошки услови. Дотокот во акумулациите во хидроцентралите е три пати помал од просечниот. Ако понудите кои ги очекуваме за веќе објавениот тендер не се поволни, спремни сме да ја вклучиме ТЕЦ Неготино. Во моментот има доволно мазут за ТЕЦ Неготино да работи во следните пет дена со половина сила. А ако има дополнителни потреби од мазут за поголеми ангажмани за ТЕЦ Неготино на

генерален директор на ЕЛЕМ

Тешко е да се набави струја во моментов. Се обидуваме да ги искористиме досегашните стабилни односи со нашите партнери од каде би набавиле струја. Испораката за тарифните потрошувачи не е скратена. Од среда ЕФТ ќе почне да ги снабдува и компаниите според нивните планови за потрошувачка.

Предвидувањата ги правиме врз основа на повеќегодишно планирање и хидролошки предвидувања за еден разумен рок од 15 дена. Во октомври утврдивме потреба од дополнителен увоз за испомош на производството од хидроцентралите. Последните три месеци во 2011 година имавме дополнителен увоз за 140 гигавати и сето тоа како резултат на неповолните хидролошки услови. Дотокот во акумулациите во хидроцентралите е три пати помал од просечниот.

Првиот број на дневниот весник Капитал се појави на 17 март 2010 телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 e-mail: kontakt@kapital.com.mk Издава: KAPITAL MEDIA GROUP доо Скопје, компанијата е формирана во 1999 година, кога е издаден првиот број на магазинот Капитал ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, 1000 Скопје, п.фах: 503, Република Македонија

ИЗВРШЕН ДИРЕКТОР (МАРКЕТИНГ И ФИНАНСИИ) Гордана Михајловска

РЕКЛАМА Александра Стојменова: ++389 2 3298 110/ лок:103; marketing@kapital.com.mk; aleksandra@kapital.com.mk

ГРАФИЧКИ И ИТ ДИРЕКТОР Николај Томашевски

ОГЛАСИ: Дијана Гулакова: ++389 2 3298 110/ лок:105; gulakova@kapital.com.mk

OFFICE MANAGER И ФИНАНСИИ Александра Николова: ++389 2 3298 110/ лок:101 nikolova@kapital.com.mk

СПЕЦИЈАЛНИ ПРИЛОЗИ: Јасмина Савовска Трошановски ++389 2 3298 110/ лок:102; prilozi@kapital.com.mk

ДИРЕКТОР И ГЛАВЕН УРЕДНИК: Љупчо Зиков

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Вељко Влаховиќ бр 11, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.commk

ПРЕТПЛАТА НА ДНЕВНИОТ ВЕСНИК КАПИТАЛ И НА МАГАЗИНОТ КАПИТАЛ Сања Савовска: ++ 389 2 3298 110/ лок:104 pretplati@kapital.com.mk

ОДГОВОРЕН УРЕДНИК Спасијка Јованова ПОМОШНИЦИ НА ОДГОВОРНИОТ УРЕДНИК Катерина Синадиновска (политика) Катерина Попоска (економија) УРЕДНИЦИ Маја Бајалска, Александар Јанев, Александра Спасевска ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА СПЕЦИЈАЛНИ ДОДАТОЦИ Верица Јорданова ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА WWW.KAPITAL.MK Александар Јанчески

Печати: Графички Центар Скопје Според мислењето на Министерството за култура за дневниот весник “Капитал” се плаќа повластена даночна стапка. Текстовите и фотографиите не се враќаат. Сите објавени текстови, фотографии и друга графичка опрема се авторски заштитетни и можат да бидат преобјавени, или на друг начин користени само со дозвола на издавачот. Даночен број: МК 4030999366644; Жиро сметки: Еуростандард банка: 370011100019555

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ВТОРНИК 14.02.2012

Државата ги раскина сите договори со Маврово инженеринг

> БРОЈКА

693,21

> БРОЈКА

А

кционерското друштво за стопанисување со станбен и деловен простор го раскина договорот со градежната фирма Маврово инженеринг, која ги градеше комерцијалните станови во општина Аеродром. Според директорот Цветко Грзоданов, причината е доцнење со градежните активности. Имено, договорот бил раскинат уште во ноември, а во моментот се собираат понуди за распишување тендер за избор на нова градежна фирма која ќе ја доврши започната зграда. Во меѓувреме раскинат е и договорот за изградба на уште една државна станбена зграда на локацијата кај Радио Бран. Таму веќе друга градежна фирма ги гради становите. Инаку, „Капитал“ неодамна објави дека на Маврово инженеринг & се заканува стечај, објавувајќи податоци од годишната сметка на фирмата кои покажуваат дека 2010 година ја завршила со загуба од 3,3 милиони евра и со обврски кон доверителите од 21,7 милиони евра, додека приходите се намалени за 38% во споредба со 2009 година.

метри надморска височина достигна нивото на водата во Охридското Езеро, што е 11 сантиметри над котата утврдена со закон. Интензивните врнежи од дожд и снег го покачија нивото на езерото само во неделата за три сантиметри. Ова е сосема спротивно од условите кон крајот на минатата година, кога нивото на водата се спушти многу ниско поради сушата.

а од ТЕЦ Неготино?!

д кризата?! Трговци со електрична енергија (јануари-ноември 2011 година)

ЕЛЕМ-Трејд 2,15%

Руднап 11,19%

ГЕН-И 8,91%

ЕФТ-М 68,38%

3

Еспада 0,99%

ЕВН-Трејдинг 8,36% АД ЕЛЕМ 0,03%

Извор: МЕПСО

19.000 13,3%

пораснала потрошувачката на струја во првите 12 дена од февруари, споредено со просечната потрошувашка во периодот 20062011 година

28

гигават/часови струја е дневната потрошувачка на струја изминатите денови

•формирана Комисија за кризна електроенергетска состојба; •се ограничува извозот на струја од вчера во 12 часот до 24 часот на 29 февруари; •штедење: исклучување на светлечките реклами и осветлувањето на улиците и плоштадите; •осветлувањето на излозите се ограничува на минимален сигурносен обем; •се забранува користење електрична енергија за дополнително затоплување (греалки по кафулињата).

Струјата во Европа и до 480 евра за мегават-час!

Трговците во земјава признаваат дека во моментот речиси нема од каде да увезат струја. На европските берзи мегават-час вчера се продаваше и до 480 евра. Во услови кога Бугарија, Романија, Република Српска и Србија го запреа извозот на струја за да ја задоволат домашната потрошувачка, трговците мака мачат да најдат струја, но по екстремно високи цени. „Тешко е да се набави струја во моментов. Се обидуваме да ги искористиме досегашните стабилни односи со нашите партнери од каде би набавиле струја. Испораката на струја за тарифните потрошувачи не е скратена. Од среда ЕФТ ќе почне да ги снабдува и компаниите според нивните планови за потрошувачка“, објаснува директорот

на ЕФТ Македонија, Кочо Анѓушев. И од компанијата за трговија со струја Ген-И додаваат дека токму поради тоа што од ден на ден состојбата со набавка на струја се влошува, снабдувањето во февруари ќе биде критично. Мегават-час во четвртокот и во петокот на европските берзи се продаваше по цена од 190 до 600 евра. Оправданоста да се вклучува ТЕЦ Неготино стои само ако во зимскиот период пазарната цена на струјата драстично се зголеми во однос на производната цена на ТЕЦ Неготино. Но, и струјата произведена од ТЕЦ Неготино е далеку поскапа од таа што во нормални услови може да се купи на пазарот, а се движи околу 80 евра за мегават. Оваа електрана веќе е топла резерва. Се чека само на „амин“ од Владата за таа да почне да произведува. „Основно погонско гориво на електраната е мазутот. Производната цена на струјата од ТЕЦ Неготино во моментот би била околу 180 евра за еден мегаватчас. Може да се преориентираме и во гасно-парен циклус, но за тоа ни требаат инвестиции“, вели за „Капитал“ директорот на ТЕЦ Неготино, Мите Јовановски. ТЕЦ Неготино веќе две години е ладна резерва во електро-енергетскиот систем. Единствено во 2009 година произведе 178 гигават-часови струја, а во 2008 - 121 гигават-часови.

тони сол беа фрлени на сообраќајниците во Скопје минатата ноќ и во утринските часови, информираат од град Скопје. На терен биле излезени 15 возиласоларки и соларки со плуг. Градот исто така ги потсетува граѓаните и фирмите на законската обврска да ги исчистат снежните наноси пред влезовите во станбените и во деловните простории.

победник и губитник ПОБЕДНИК

+

ВАНЧО КАРГОВ

В

истински човек со вистинска обврска – да ги среди инспекциските служби во државата, што е суштинска работа за да се олесни бизнисклимата

тони се државните резерви на мазут, тврди директорот на ЕЛЕМ

Мерки на Владата за надминување на електроенергетската криза

располагање ни се и државните резерви на мазут од 19.000 тони“, објаснува генералниот директор на ЕЛЕМ, Влатко Чингоски. Чингоски објаснува дека ЕЛЕМ ќе увезе 81,4 гигаватчасови струја ако добие поволни понуди, односно ако понудените цени од трговците се пониски од 180 евра за мегават, колку што ТЕЦ Неготино би произведувал на мазут. Тој не ја исклучи ниту можноста струјата да поскапи како резутат на зголемените трошоци.

лидери

70

ТЕОНА МИТЕВСКА

П

ремиерата на филмот „Жената што ги избриша своите солзи“ имаше повеќе од успешен настап на Берлиналето, каде што собра многу аплаузи и пофалби

не им беше денот

Ваљон Сараќини

С

негот и студот му задаваат проблеми на министерот за економија со снабдувањето со струја, а забраната за извоз нема да му ги реши, затоа што нема што да се извезува

Соул пејачката Адел е најголем победник на годинешното доделување на најпрестижната награда во музичката индустрија - „Греми“. Дваесет и тригодишната Aнгличанка победи во сите шест катергории во кои беше номинирана. Нејзиниот сингл *Rolling in the deep беше прогласен за најдобра песна на 2011 година, а „21“ за најдобар АДЕЛ албум. По пет месеци пауза,откако беше принудена да направи операција на гласните жици Адел на церемонијата запеа, и ja дигна цела сала на нозе. Британската пејачка „тежи“ 6 милиони фунти, што и не е така лошто за една девојка од Северен Лондон. Профитот на нејзината компанија Мелтед Стоун од 780 илјади фунти се искачи на 1,2 милиони фунти за периодот од 2008 и 2009 година. Нејзиниот албум „21“ се задржа на првото место на британската топ-листа рекордни 13 недели. Таа е вториот артист кој успеал да има два албуми и два сингла на првите пет места во исто време.

_

ГУБИТНИК Пример за резил на Македонија е скандалот со изборот на кандидати за вработување во Парламентарниот институт, кој му се припишува на генералниот секретар на Собранието, Жарко Денковски. Несфатливо е како Денковски мислел дека, спротивно на јасните правила, може ЖАРКО дури тројца свои луѓе да ДЕНКОВСКИ протне во раководните структури на Институтот, чија реализација со грант од два милиони евра ја плати Швајцарската агенција за развој. И додека директорката на Швајцарската агенција вчудовидено бара објаснување од Денковски и итна реакција за да се попорави скандалозната грешка, генералниот секретар на Собранието молчи. Швајцарците се закануваат дека поради скандалот, ќе ја прекинат соработката со македонското Собрание, која на нашите пратеници требаше да им овозможи компетентни истражувања и информации.

мисла на денот

Ангела Меркел

И

ако со сите сили се обидува да ја спаси од банкрот веќе банкротираната Грција, германскиот канцелар, сепак, е цел на критики од грчките граѓани и медиуми

ПАРИТЕ ДОАЃААТ ПРАВОПРОПОР

ЦИОНАЛНО СО ЕФЕКТИТЕ ОД ДОБРО ЗАВРШЕНАТА РАБОТА.

Мајк Филипс велшки рагбист

КАПИТАЛ ВТОРНИК 14.02.2012

4

WWW.KAPITAL.MK

НАВИГАТОР ГРАФИК НА ДЕНОТ...

ФОТО ФО ОТО НА Д ДЕНОТ... ЕНОТ...

Најголеми онлајн-огласувачи во Македонија Телекомуникации; 7,12%

Банки и банкарски услуги; 4,33%

С

Медиуми; 9,44%

Возила; 15,25%

Останато; 43,89%

Мобилна телефонија; 19,97%

светот низ медиумите...

Haaretz Ha

Соц Социјалните немири во Израел, кои се несвојствени за овие простори, каде што најчесто про судирите се на етничка и верска суд основа, блокираат делови од осн еврејската држава и прават евр штети на економијата, се тема на ште анализа на дневниот весник од ана Блискиот Исток. Бли

The New York Times Th

Ати Атинските демонстранти се на н насловната страница на најпознатиот њујоршки весник. Според американските вес медиуми, кризата во Грција ме може да има многу пошироки мо последици отколку интерно пос економски во самата држава. еко

The Guardian

Англиската јавност е шокирана од контроверзните предлози во здравството да се користат нехумани мерки под превез на општо добро. Последниот таков е да се чуваат луѓе на респиратори со цел нивните органи да бидат во подобра состојба кога ќе бидат донирани.

Vecernji List

Најсилните европски економии имаат најмногу неработни денови е заклучокот од анализата на загрепскиот дневен весник, кој тврди и дека укинувањето на празниците не заштедува средства за работодавците.

www.kapital.mk НАЈЧИТАНО НА WEB...

1 2 3 4

Што вреди повеќе – иднината на студентите или зградите и „мајбахот“ на Бојо Андрески!? у Не му тргна најдобро на „Купи куќа - купи стан“ ци ќе се зн За два месеци знае кој ќе влезе во „мрежата“ режата“ на Тодоров! Експлодираа европските цени на ер струјата. ЕЛЕМ распиша нов тендер за увоз!

поред последното истражување на Ipsos Strategic Puls и Httpool Македонија за навиките и потрошувачката на онлајн-пазарот во земјава во 2011 година, најголеми онлајн-огласувачи остануваат мобилните оператори, компаниите од автомобилската индустрија, медиумите, телекомуникациските оператори и банките.

К

рпи, кофи и најлонски ќеси вчера го спасуваа мебелот во Собранието во една од комисиските сали откако таванот протече по обилните снежни врнежи. За состојбата посведочи пратеникот Антонио Милошоски, кој објави фотографија на својот профил на Фејсбук.

Државните директори со банкарите без тенде Јавните претпријатија не објавуваат тендери за избор на банка од која ќе земат кредит или каде ќе ги чуваат парите, туку директорите се договараат директно со банкарите. Ако државата налага ефикасно управување со јавните пари, зошто оваа обврска во Законот за јавни набавки е „испуштена“? Александар Јанев janev@kapital.com.mk

Ј

авните претпријатија во земјава се привилегирани да не објавуваат тендери за избор на банка од која ќе земат кредит или каде ќе ги чуваат парите, туку директорите се договараат директно со банкарите. Ако државата налага ефикасно управување со јавните пари, тогаш зошто оваа обврска во законот е „испуштена“? Ако се има предвид дека јавните претпријатија во земјава чуваат вкупно 41 милион евра како депозити во македонските банки, веднаш може да се види дека

станува збор за прилично атрактивна сума. Во Бугарија, на пример, државните фирми преку јавна набавка одбираат банка која ќе понуди најдобри услови за задолжување или, пак, за орочување на нивните пари како депозити. Меѓутоа, во Македонија е поинаку. Директорот на АД за управување со станбен простор, Цветко Грозданов, смета дека ова би било лошо решение, бидејќи сите пари на едно јавно претпријатие ќе се сконцентрираат во една банка, што не овозможува дисперзија на ризикот. „Менаџерскиот тим на јавното претпријатие преговара со директорите на банките и одлучува во која банка ќе ги депонира парите како депозит. Изборот на банката

депонирате во таа банка. Подобро е парите да бидат распределни во повеќе банки отколку сите да се чуваат во една банка“, оценува Грозданов. Дел од менаџерите на јавните претпријатија, пак, не ја отфрлаат идејата. Директорот на Јавното сообраќајно претпријатие Скопје (ЈСП), Мишо Николов, смета дека со воведувањето на таква обврска веројатно ќе се зголеми ефикасноста во делот на управување со парите на јавните претпријатија. „Според законот, македонските јавни претпријатија немаат обврска да објавуваат тендер за избор на банката со која ќе работат и искрено не знам зошто се ослободени од таква обврска. Можеби доколку се спроведе тендер ќе може да

милиони евра во вид на депозити чуваат јавните претпријатија во македонските банки

милиони евра должат јавните претпријатија по основ на кредити во банките

41

вообичаено се врши според висината на каматната стапка што ќе ја понуди. Идејата за објавување тендер за избор на банка за чување депозити, според мене, не е добро решение, бидејќи на тендерот ќе победи една банка која ќе понуди најдобри услови, така што ќе мора сите пари да ги

5

се добијат најповолните услови што постојат на пазарот, а би се одбегнале и притисоците од банкарите во изборот на банката“, вели Николов. Експертите оценуваат дека тендерската процедура за јавните претпријатија мора да биде задолжителна и во случај кога бираат банка, така што ќе исполнуваат одредени критериуми како рејтингот на банката, искуството во работењето со државни компании, сигурноста и стабилноста. Во спротивно, кога директорите преговараат со банкарите во четири очи, се остава простор за субјективно одлучување, а банките се избираат според нејасни критериуми. „Како што објавуваат тендери за избор на осигурителна компанија, така јавните претпријатија треба да објавуваат тендери и за избор на банка за чување на парите или, пак, за земање кредит, со цел да се одбере најповолна понуда со што ќе се заштитат

WWW.KAPITAL.MK

ПРОЦЕНКИ...

3 ФАКТИ ЗА...

180 89 28

С

антиметри снег беше измерен на Попова Шапка вчера во утринските часови

С

антиметри изнесуваше највисоката снежна покривка на ниво на градови, и тоа во Тетово

С

антиметри снежна покривка вчера беше измерена и во Скопје

МИХАЕЛ ШМИТ

директор на Германска стопанска комора во Македонија

Новите германски инвестиции во Македонија ќе го зголемат извозот

С

топанската соработка меѓу Германија и Македонија во 2011 година беше повеќе од успешна, а со новите германски инвестиции дополнително ќе се зголеми трговската размена меѓу двете земји. „Особено не радува дека и оваа година почна со нови германски ивенстиции во Македонија, кои во идните гидини ќе донесат нови работни места и позитвно ќе влијаат на македонскиот извоз“, смета Михаел Шмит, директор на Германската стопанска комора во Македонија.

преговараат ери МИШО НИКОЛОВ

ЦВЕТКО ГРОЗДАНОВ

директор на АД за станбен простор

Можеби доколку се спроведе тендер ќе може да се добијат најповолните услови што постојат на пазарот, а би се одбегнале и притисоците од банкарите во изборот на банката со која ќе работите.

Идејата за објавување тендер за избор на банка за чување депозити, според мене, не е добро решение, бидејќи на тендерот ќе победи една банка која ќе понуди најдобри услови, така што ќе мора сите пари да ги депонирате во таа банка.

јавните пари“, оценува универзитетскиот професор Борче Давитковски. Нема податоци во кои банки се сконцентрирани депозитите на јавните претпријатија. Со кредити, пак, се задолжени малку од нив, бидејќи повеќе работат со загуби и во тој случај законот не им дозволува да се задолжуваат. Според најновите податоци на Народната банка, сите јавни претпријатија во банките во земјава должат вкупно пет милиони евра. Но, и покрај тоа што не објавуваат тендери, менаџерите на јавните претпријатија сепак успеваат да договорат подобри услови со банкарите, бидејќи сепак зад нив стои Владата како гарант. За кредит за некоја државна фирма, на пример, банките не бараат никакво обебзедување или, пак, доволно е само Владата да издаде гаранција, додека кога се во прашање приватни компании, се бара секаков движен или недвижен имот како залог.

Министерството за финансии се обврза да напише строги правила како треба да се изведува оваа постапка, но вообичаено на крајот се појавија само препораки кои не се почитуваа од сите компании подеднакво. Во Македонија, како што информираат од Министерството за финансии, не постојат ниту правила кои ќе треба да ги регулираат односите меѓу јавните претпријатија и деловните банки. Прашањето за механизмот со кој државните компании и компаниите со мнозински државен капитал во Бугарија ќе ги избираат банките циркулира во бугарската јавност од пред две години. За првпат официјални податоци за тоа која фирма каде ги чува парите беа објавени лани, а податоците покажаа дека 48% од парите на државните фирми (408 милиони евра) се депонирани во Корпоративна трговска банка. Бугарската влада донесе строги правила според кои фирмите во иднина ќе можат да ги изберат банките. Од Министерството за економија за бугарските медиуми коментираа дека сите компании стриктно ги почитуваат препораките, а тие на кои им истекуваат договорите со банките ќе објават нови тендери според критериумите.

Како е во Бугарија?

До пред две години државните компании во Бугарија избираа банки според нејасни критериуми, а како резултат на тоа половина од парите кои ги депонираа одеа во Корпоративната трговска банка. Тогаш

Уште 3,8 милиони евра од Владата за долгот на ОХИС

В

о траен влог ќе се претворат дел од побарувањата на државата по основ на заеми во ОХИС. Комисијата за хартии од вредност (КХВ) даде одобрение за издавање на 74.907 обични акции во ОХИС, во вредност од 3.829.920 евра. Акциите ќе се издаваат по продажна цена, што е еднакво на нивната номинална вредност. Емисијата ќе се изврши така што државата ги презема акциите, а побарувањата по основ на заеми и финансиска помош што ги има ОХИС ги претвора во влогови во друштвото, односно со внесување непартиски влогови. На тој начин ќе се намали долгот што го има ОХИС кон државата по основ на заеми и финансиска помош.

10

ијади болнички кревети има во Македонија во рамките на болниците и на универзитетските клиники, што значи дека на 1.000 жители има околу пет кревети. Податоците на Министерството за здравство покажуваат дека просечната должина на престојот во универзитетските клиники е 12 дена, а искористеноста околу 70%.

833

директор на ЈСП Скопје

ТОП ВЕСТИ...

аптеки работат во Македонија во рамките на примарната здравствена заштита, додека во болничката здравствена заштита функционираат 33 аптеки. Фармацевтската дејност се врши согласно постојниот Закон за здравствена заштита и Законот за лекови и медицински помагала.

ВОЛФГАНГ ШОЈБЛЕ

министер за финансии на Германија

Германскиот министер за финансии ќе ја брка Грција од еврозоната

60 СЕКУНДИ БРИФИНГ

БЕРЗА

МБИ 10 3.000 2.800 2.600 2.400 2.200 2.000 1.800

07/10

09/10

12/10

03/11

06/11

09/11

2.004,19 2010/2012 2010/2012

Max. Min.

2.827,62 1.943,09

На Македонската берза вчера беше остварен промет од 5.994.450 денари од редовното тргување, кој се намали за 26,21% во споредба со претходниот трговски ден. Најтргувани беа акциите на Комерцијална банка, со вкупен промет од 1.005.360 денари. Главниот берзански индекс МБИ-10 на дневно ниво забележа пораст од 0,20% и трговскиот ден го заврши со 2.004,19 индексни поени.

НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК Комерцијална банка

2.974,00 +74,00

Странските туристи преферираат луксузни хотели

М

акедонија лани ја посетиле 25,1% повеќе странски туристи отколку 2010 година, а најголем дел од нив преноќиле во луксузни хотели со четири и пет ѕвезди. За сметка на тоа пак, бројот на домашни туристи се намали за 1,4%. Податоците на Државниот завод за статистика покажуваат и дека с$ повеќе странци одлучуваат да преноќат во земјава, за разлика од порано, кога Македонија главно беше транзит-дестинација. За 35,1% е зголемен бројот на ноќевања од страна на странски туристи лани во споредба со претходната година, додека ноќевањата кај домашните се намалени за 3%. Убедливо најзастапени гости биле Грците, а веднаш по нив се Србите. Вкупниот број туристи пак, во декември лани е намален за 4,4%, а бројот на ноќевања е намален за 2% во однос на декември 2010 година.

Онлајн-огласувањето во Македонија лани порасна за 29,3%

О

нлајн-огласувањето во Македонија лани порасна за 29,37% во споредба со 2010 година, покажуваат податоците од последното истражување на Ipsos Strategic Puls и Httpool Македонија, „Онлајн-пазар во Македонија - навики и потрошувачка 2011“. Според истражувањето, бруто-буџетот на компаниите кои се рекламираат на Интернет за 2011 година изнесува 1,6 милиони евра, додека во 2010 година истиот изнесуваше 1,2 милиони евра. Најголеми огласувачи и оваа година се мобилните оператори, компаниите од автомобилската индустрија, медиумите, компаниите од телекомуникацискиот сектор и банките. Според истражувањето, компаниите кои се рекламираат онлајн најчесто се рекламираат на интернет-страниците за забава. Компаниите кои нудат услуги најмногу се рекламираат на информативните интернетстраници. Доколку се земе предвид интернетпенетрацијата во Македонија, истражувањето покажува дека 58% од популацијата во Македонија користи Интернет, од кои 56% се мажи, а 44% се жени.

+2,55% 2 55%

НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК Макстил

113,00 -7,00

-5,55% 5 55%

DOW JONES 13.000 12.500 12.000 11.500 11.000 10.500 10.000

07/07 06/08 05/09 05/10 04/11 04/12 03/01

12.801,23 0 69% -0,69%

Американските акции вчера завршија во зелена боја под влијание на одлуката на грчкиот Парламент за усвојување на мерките за штедење, кои пак беа услов за одобрување на вториот пакет меѓународна помош на Атина.

ДРУГИ ПАЗАРИ FTSE 100 Nikkei225 S&P 500 Nasdaq DAX TOPIX

5.912,03 8.999,18 1.342,64 2.903,88 6.747,08 781,68

VALUTI

£ €

СТАПКА

+1,02% +0,58% -0,69% -0,80% +0,81% +0,34%

€ $

1,1921 ПРОМЕНА

-0,3%

СТАПКА

1,3254 ПРОМЕНА

+0,5%

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10

FJU^ERSI ZLATO

1.717,80 -1,34% 1 34% ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11

NAFTA BRENT

118,22 +0,78% 0 78% ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч

Г

ерманскиот министер за финансии, Волфганг Шојбле, сака да ја избрка Грција од еврозоната, пишува лондонски „Дејли телеграф“, објаснувајќи ја таквата намера со острината и грубоста со која Берлин ги диктира условите за разрешување на грчката финансиска и економска криза. Шојбле и германската Влада веруваат дека еврозоната сега е доволно силна за да го издржи ударот што би можел да настане со грчкото излегување, а таквото мислење го делат и во Европската централна банка.

12/11

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.com.mk

МАРКО КРАЊЕЦ

Само една третина од фирмите во Словенија се способни да добијат нови кредити и да ги подмируваат тековните.

“

КАПИТАЛ ВТОРНИК 14.02.2012

WWW.KAPITAL.MK

6 ПОЛИТИКА Kapital Akademija... member of KAPITAL MEDIA GROUP телефон: ++ 389 2 3298 110 факс: ++ 389 2 3298 111 e-mail: akademija@kapital.com.mk

КАЛЕНДАР НА НАСТАНИ

ЗА ПЕРИОД ФЕВРУАРИ H ЈУНИ 2012

ФЕВРУАРИ

17

Подгответе се за инвеститори!

22

Обликувајте го Вашето знаење. Најновите трендови и технологии за е-Учење

29

Конференција за извоз

МАРТ

02

Оптимизација на пребарувачи и контекстуално огласување

08

Финансиски извештаи

15

Организација на продажбата и продажбен менаџмент

23

Меѓународно двојно оданочување

30

Е-mail маркетинг и корпоративно огласување

П

о долготрајната кампања на лобирање, австралиската Влада ја повлече т.н. славомакедонска директива со која македонската заедница беше преименувана во 1994 година, соопшти Австралискомакедонскиот комитет за човекови права (АМКЧП). Според АМКЧП, со оваа победа е ставен крај на оваа нивна значајна и долготрајна кампања, чија цел беше Владата да се согласи да го прифати правото на македонската заедница на самоидентификација. По оваа одлука, македонската дијаспора во Австралија апелираше до Владата и за признавање на Република Македонија под нејзиното уставно име.

05

Финансии во продажбата и управување со клучните клиенти

20

Интернет огласување

26

Customer Rela,onship & Customer Experience management

МАJ Водење на продажен разговор и продажна презентација

18

Подгответе се за инвеститори!

23

Маркетинг на социјални медиуми

30

Преговарање и развој на долгорочни односи со клиентите

ЈУНИ

15

Мониторинг аналитика и статистика на интернет активности

21

Известување и следење на продажбата

Дачиќ се заблагодари на македонското МВР

С

рпскиот министер за внатрешни работи, Ивица Дачиќ, вчера упати благодарност до својата македонска колешка, Гордана Јанкулоска, за нејзиниот ангажман, како и за ангажманот на македонската полиција во реализацијата на безбедноста за време на неодамна завршеното Европско првенство во ракомет во соседна Србија. „Со добрата заедничка соработка придонесовме за поуспешна реализација на активностите и на задачите предвидени со одредбите од Протоколот за соработка на Министерството за внатрешни работи на Република Србија и Министерството за внатрешни работи на Република Македонија во областа на безбедноста по повод Европското првенство во ракомет 2012.“

Бесими не отпатува на Косово поради снегот

М

инистерот за одбрана, Фатмир Бесими, поради временските прилики ја одложи посетата на Косово. Со министерот на Косовските безбедносни сили, Агим Чеку, телефонски се сложија планираната посета да се реализира во првата наредна пригода, согласно со агендите на двете министерства.

Ќе му го врати ли Меркел оптимизмот на Груевски?

Средба со лидерoт на втората по ред сила во НАТО aлијансата и водечката во Европската унија ги подгрева очекувањата дека и покрај с$, на чикашкиот самит во мај, сепак, може да дојде до пресврт Габриела Делова delova@kapital.com.mk

АПРИЛ

10

Австралија го прифати терминот „македонски“

Д

али средбата со најмоќната жена според „Форбс“, германскиот канцелар Ангела Меркел, ќе го с ме н и п е си м из м от кој премиерот Никола Груевски го изрази на почетокот од годинава за неговите очекувања од претстојниот НАТО-самит во мај во Чикаго? Шест години од првата средба на Груевски со Меркел, денес во Берлин повторно ќе се сретнат македонскиот и германскиот премиер. Прашањата за кои ќе разговараат с$ уште не се конкретизирани, но јасно е дека централната тема на двајцата соговорници ќе биде претстојниот самит на Алијансата и прашањето за спорот за името. Средба со лидерот на втората по ред сила во НАТО алијансата и водечката во Европската унија, која со сите напори се труди да ја спаси Грција од банкрот и да ја одржи стабилноста на Унијата, ги подгрева очекувањата дека и покрај с$, на чикашкиот самит во мај, сепак, може да дојде до пресврт. Ако депешата објавена минатата година од Викиликс за тоа дека Меркел е

Ако депешата објавена на Викиликс дека Меркел е расположена да влијае врз Груевски за спорот за името е точна, веројатно е денес Меркел да му понуди стратегија за ова прашање на Груевски, непосредно пред самитот во НАТО „расположена да влијае врз Груевски за името, доколку тоа би било од помош“ е точна, тогаш повеќе од очекувано е Меркел да го даде својот став за ова прашање. Во

услови кога Меркел е најомразена во Атина, се наметнува дилемата дали оваа средба е знак дека Германија по ова прашање застанува на наша страна.

Ангела Меркел - најмоќна жена во светот и лидер на ЕУ Канцеларот Ангела Меркел не е само првата жена-канцелар во Германија, туку и согласно угледното списание „Форбс“, таа е прогласена и за најмоќната жена во светот и лидер на најсилната европска економија, што ја прави де факто лидер во Европската унија. Иако финансиската криза, која сериозно ја доведе во прашање судбината на еврозоната, & создаде многу непријатели на Меркел, сепак, германскиот канцелар остана доследна на задачата. Засега, доброто менаџирање со кризата не само што донесе позитивни резултати за нејзината партија и го

зголеми нејзиниот личен рејтинг, туку дополнително ја зајакна и нејзината позиција на меѓународен план. Германија денес важи за најсилна економија, која најлесно ја пребродува финасиската криза на европско тло. Токму затоа, дури и французите повеќе & веруваат на Меркел отколку на својот претседател, Никола Саркози, во справувањето со должничката криза во еврозоната. Како куриозитет, Меркел по вокација не е ниту политиколог, ниту економист, туку доктор по физика, а работела како хемичар. Таа во политиката не била вклучена с$ до нејзината 36 година.

Театар - интерпелација на Јанкулоска!

Марија Севриева

sevrieva@kapital.com.mk

Д

о интерпелација воопшто немаше да дојде доколку барем еднаш покажевте почит кон Собранието и кон нас, пратениците, да дојдете за да се разбереме како луѓе, вака го почна образложението на интерпелацијата за министерката за внатрешни работи, Гордана Јанкулоска, поднесувачот Тито Петковски од НСДП. Наместо тоа, продолжи Петковски, МВР стана симбол на политичка пресметка со неистомислениците, дувло на партиска администрација, извор на криминал и корупција, сомнителни јавни набавки. „Убиството на Мартин Нешковски, апсењето на Љубе Бошкоски, Ка ле, тендерите доделени на фирмата на вашиот брат, спектак уларни апсења, сеење страв во име на преродбата се само дел од причините зошто и по трет пат се бара ваша одговорност“, истакна Петковски. С а м о у в е р е н о, с и г у р н а в о с в о ј ат а професионалност, Јанкулоска обвинувањата од Петковски ги оцени како производ на транзициската кујна на Бранко Црвенковски. Обидот на Петковски да ја оцрни нејзината

работа за министерката претставува залез на неговата неуспешна политичка кариера. „О тко га н е п ом ина и п о с л ед ната интерпелација, јас и мојата партија повторно ја добивме поддршката на граѓаните“, рече Јанкулоска во своја одбрана. Таа ги повика пратениците од опозицијата да не ја злоупотребуваат семејната трагедија на Нешковски и ги праша дали некој ќе одговара за атентатот врз поранешниот претседател Киро Глигоров, паѓањето на „кингерот“ во кој загина претседателот Борис Трајковски, убиството на Диме Ицковски–Поштарот и Трајан Бекиров. Обидите на Јанкулоска да го одвлече вниманието од сегашните случувања со навраќање во историјата, според Радмила Шеќеринска, претставува потврда дека министерката се плаши од сето тоа што е направено во нејзино време. В о о д б р а н а н а Ј а н к ул о с к а з а с т а н а Антонио Милошоски од ВМРО-ДПМНЕ: „Интегрираното гранично управување, визната либерализација, додека во време на СДСМ исчезнуваше кокаин од депоата на МВР, министерката Јанкулоска го пресече каналот на дрогата на Станислава Чочоровска“, истакна Милошоски.

„Гревовите“ на Јакулоска

Упадот на припадниците на Единицата за брзо распоредување во дискотеката Процес и условните казни кои ги добија; 750 илјади евра во шише; немирите на Кале, во кои заменик-министерот Џевад Бучи ослободуваше приведени лица; последните случувања во Струга се само дел од „гревовите“ кои опозицијата & ги наброи на Јанкулоска, за кои, како што велат, никој не понел одговорност. Првата интерпелација која ја „преживеа“ Јанкулоска беше иницирана по потонувањето на бродот „Илинден“, во кој загинаа 15 бугарски туристи. Не помина ниту втората интерпелација поради упадот во Собранието на вооружени лица, кога настана инцидент меѓу опозицијата и како што тие тврдеа, неуниформирани неидентификувани претставници на МВР.

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ВТОРНИК 14.02.2012

ПОЛИТИКА 7 Обединувачите „тежат“ едвај 30-ина илјади гласови заедно

Премиерот Никола Груевски ја засили својата ВМРО - ДПМНЕ со Марјан Додовски и Филип Петровски.

Десницата се обедини... Сега што?

ВМРО–Народна на изборите освои околу 28.000 гласови, Демократска десница нешто повеќе од 1.500, а третата партија која се претопи во ВМРО–ДПМНЕ, ВМРО–Обединета, за која ретко кој чул, настапи во склоп на коалицијата За подобра Македонија. Катерина Синадиновска sinadinovska@kapital.com.mk

Н

ормално е секоја партија да сака да се окрупни и силна е пораката која сега ја праќаме како обединета десница, додека опозицијата никако не успева да го формира долгонајавуваниот широк фронт. Вака директорот на Центарот за комуникации на ВМРО–ДПМНЕ, Илија Димовски, го објаснува трендот на обединување со малите партии со слична идеолошка матрица, од кои, ВМРО-Народна и Демократска Десница досега функционираа во опозиција. По приклучувањето на Марјан Додовски, кој од позиција на претседател на Народна собра дел од членството и премина во редовите на ВМРО–ДПМНЕ, и извесната ВМРО–Обединета, за која нема многу податоци во јавноста, кај премиерот Никола Груевски премина и Филип Петровски со својата ДД. И за него, како и за Додовски, свежи се сеќавањата дека на големо ги критикува политиките на актуелната власт. Двајцата сега велат дека обединувањето било природен и нормален процес. Додовски го обвини Љубчо Георгиевски дека ја користел Народна за да оствари личен финансиски профит преку сомнителни градежни активности, а Петровски си бил отсекогаш дете на ВМРО–ДПМНЕ. „Приемот во ВМРО-ДПМНЕ беше топол и братски, зашто јас сум дете на ВМРОДПМНЕ. Во Извршен комитет на ВМРОДПМНЕ бев пет години, бев претседател на подмладокот, шеф на Кабинетот на претседателот на партијата, а вршев и уште многу други функции“, изјави

Петровски. Неговиот старо-нов сопартиец Илија Димовски исто така смета дека обединувањето е природно. „На долг рок, како држава, одиме кон двопартиски систем во македонскиот блок. Малите партии се претставени во Парламентот, но преку коалициите. За неколку изборни циклуси ќе сведочиме на два широки блокови, кои можат да прераснат и во две големи партии. Таква е сегментираноста на македонското општество, па во македонскиот блок мислам дека тоа ќе се случува“, вели Димовски. Лидерот на ЛДП пак, Андреј Жерновски, за чија партија исто така деновиве се појавија шпекулации дека ќе се обединува со ВМРО–ДПМНЕ, остро ги демантира тие информации. „Не е точно. Тоа нема да се случи. Како што кажав во интервју за вашиот весник, не ме изненадува потегот на овие партии. Тие се настанати како фракции. И кога нема да постигнат определена цел, се враќаат назад. ЛДП е самостоен субјект од своето формирање“, вели Жерновски.

Опозицијата затечена – од нивниот фронт нема „абер“!

И додека власта се окрупнува и се шири, од најголемата опозициска партија, СДСМ, велат дека немаат коментар. „Не коментираме случувања во други партии“, вели потпретседателот, Гордан Георгиев. Лидерот на партијата, Бранко Црвенковски, неколку пати се обиде, но никако не успева да ја обедини

Димовски: Милошоски нека каже дали има проблем!

Поранешниот министер за надворешни работи Антонио Милошоски на својот профил на Твитер вака го искоментира преминувањето на Филип Петровски во ВМРО–ДПМНЕ: „Филип Петровски се врати во матичната партија, како Додовски, појди–дојди, на ти го-дај ми го. Два докази за политичари безрбетници и ‘рбетници“. Сличен коментар Милошоски имаше и кога Додовски „премина“. Тогаш Милошоски пиша дека матичната партија не е матично, па да може кој кога сака да влегува и да излегува од неа. Во јавноста долго време кружат шпекулации за наводни несогласувања на Милошоски со партискиот врв, иако досега, отворено никој не зборувл на оваа тема. Директорот на Центарот за комуникации, Илија Димовски, вели дека нема коментар дали имаат проблем со сопартиецот. „Прашајте го Милошоски дали има проблем, тој дал такви коментари“, изјави Димовски. Милошоски вчера не беше достапен да објасни зошто не се согласува со ставот на партијата дека окрупнувањето е неопходно.

целата опозиција. Широкиот фронт, кој на големо се најавува, никако да успее. Наместо тоа, сега с$ погласни се гласините за „шурувањето“ на Црвенковски со Љубчо Георгиевски, дружба што многумина кои имаат подолго сеќавање за нивната остра политичка борба не можат да ја сфатат. „Левицата 20 години се обидува да ја раситни десницата, па затоа се појавуваа многу партии со префикс ВМРО. СДСМ многу добро знае дека ако се направи анализа на резултатите од сите избори досега, ќе се види дека гласовите на десницата заедно се секогаш повеќе од оние на левицата. Со преминувањето на ВМРО-НП во ВМРО-ДПМНЕ десното гласачко тело се обединува. Затоа, СДСМ ќе се обиде да му даде максимална поддршка на Љубчо Георгиевски, што ќе биде контрапродуктивно за неговите обиди да мобилизира одредени гласачи, зашто неговите потенцијални гласачи се во најголем дел поранешни членови на ВМРО-ДПМНЕ, тврдокорно крило, чија важна идеолошка одредница е да бидат против Бранко Црвенковски“, анализира политикологот Владимир Божиновски за

Од десните партии, кои под изговор дека единствена вистинска десница е ВМРО-ДПМНЕ застанаа зад политиките на лидерот Никола Груевски, кои претходно жестоко ги напаѓаа, само ВМРО-Народна партија оствари релевантен резултат на ланските парламентарни избори, со вкупно освоени 28.217 гласови. Поради Донтовиот изборен модел, Народна не доби ниту еден пратенички мандат. Демократската десница на Филип Петровски успеа да освои едвај 1.517 гласови, а резултатот на ВМРО-Македонска и на ВМРО-Обединета не може да се измери, бидејќи на изборите настапија во коалицијата на ВМРО-ДПМНЕ. За ВМРО-Обединета непознати се и генералиите, зашто партијата нема оставено никаква трага на Интернет.

Потребни ли му се на премиерот и лидер Никола Груевски овие гласови или во прашање е поголема игра? Во меѓувреме, опозицијата нема идеја што со себе. Обединувањето кое тие со години го најавуваат го реализираа политичките противници „Капитал“. Тој, слично како Илија Димовски, смета дека е многу можно сведувањето на политичката понуда на локалните избори догодина на само два субјекти – една владејачка коалиција околу ВМРОДПМНЕ и една опозициска околу СДСМ. Според него, тоа би се случило доколку ЛДП, каде што с$ уште анализираат како понатаму – дали самостојно, во коалиција со СДСМ или можеби со ВМРО-ДПМНЕ (што е најмалку веројатно) - сепак, одлучи дека нема капацитет за успешен самостоен настап.

КАПИТАЛ ВТОРНИК 14.02.2012

WWW.KAPITAL.MK

8 КОМПАНИИ ПАЗАРИ

Државните болници ќе се „удават“ во мрежата на Тодоров?!

Ако не се подобрат условите во државните болници по формирањето на националната мрежа, тие ќе ја изгубат битката со приватните клиники, велат познавачите Викторија Милановска

С

milanovska@kapital.com

о формирањето национална мрежа на здравствени установи јавното здравство ќе ја изгуби битката со приватното доколку не се сменат условите и услугите, предупредуваат експертите. Тие сметаат дека е добар обидот на министерот за здравство, Никола Тодоров, да ги изедначи државните и приватните болници пред Фондот за здравство, но му укажуваат да биде свесен дека јавното здравство не може да го достигне квалитетот на услугите кои за иста цена ќе ги нудат приватните здравствени установи. Ако не се подобрат условите во државните болници, кратко по формирањето на мрежата сите таму ќе останат без работа, алармираат познавачите. к

о

м

е

р

ц

и

ј

„Сите досегашни напори за формирање мрежа на здравствени установи тргнуваа од нагонот да се изедначи јавното со приватното здравство, што не е лошо. Меѓутоа, во деловите каде што државните и приватните установи ќе нудат ист вид услуга за иста цена јавното здравство ќе биде апсолутно неконкурентно“, вели поранешен функционер во ФЗО, кој инсистираше да остане анонимен. Ексдиректорот на Фондот, Никола Пановски пак, смета дека јавното здравство нема веќе простор за пропаѓање, затоа што го допрело дното. „Она што најмногу ќе го намали квалитетот на услугата е лимитирањето во однос на дополнителната работа на лекарите. Кој стимул е тоа? Само ќе ги натераат лекарите да си заминат од а

л

е

н

о

г л

а

с

Позитивни ефекти од мрежата Ќе стави ред во здравствениот сектор; Државните и приватните болници во мрежата ќе имаат исти цени на услугите.

Спорни точки Можно е дополнително слабеење на јавното здравство; Потенцијалните инвеститори мора да чекаат Министерството да распише концесија; Ако болницата нема договор со ФЗО, ќе остане надвор од мрежата; Постојните болници не ќе можат да отворат ново одделение ако министерот оцени дека нема потреба; Тие што се надвор од мрежата нема да користат никакви услуги од Фондот.

Во деловите каде што државните и приватните установи ќе нудат ист вид услуга за иста цена јавното здравство ќе биде апсолутно неконкурентно

Министерот ќе кажува кој какви апарати да купува?!

В

о Министерството за здравство с$ уште не знаат дали делот од Законот кој налага болниците да купуваат опрема со претходна согласност од министерот важи и за приватните здравствени установи. „Одредбата се однесува на тоа дека здравствени установи нема да смеат да купуваат скапи апарати кои веќе ги има во државава, ниту пак, евтина медицинска опрема, која условува да се набавуваат материјали и реагенси од една фирма. Не сме сигурни само дали ова важи и за приватните“, велат од кабинетот на Тодоров.

државните клиники“, вели Пановски. Поранешниот министер Бујар Османи, кој го начна, но не го заврши формирањето мрежа, е дециден дека мрежата има за цел да обезбеди симетричен развој на системот. „Целта на мрежата не треба да биде асиметричен развој на приватното и на државното здравство, инициран од комерцијални интереси“, вели Османи. Поранешните министри и директори на Фондот за здравствено осигурување се едногласни дека треба да постои мрежа на здравствени установи, но апелираат новиот предлог-закон да се доработи, затоа што е недоречен и во некои делови контрадикторен. На пример, во предлогзаконот се вели дека „непрофитност на вршењето здравствена дејност во мрежата значи целиот вишок приходи над расходите здравствените установи во мрежата да го наменуваат за развој на здравствените услуги и здравствената дејност“. Не е јасно дали ова се однесува само на јавните или и на приватните здравствени установи.

Езерскиот туризам се стимулира со товена и замрзната риба Гостите бараат свежа риба, угостителите немаат од каде да купат поради тоа што езерата немаат концесионери, а државата казнува ако само се спомене езерска риба во менијата Дејан Азески

М

акедонските езера повеќе од пет години немаат концесионер, а со тоа и на угостителите им е одземена можноста да се снабдат со риба по легален пат. На кафеанџиите кои не сакаат да платат 1.500 евра казна им останува единствено да ги нудат гостите со смрзната морска или товена риба од рибник, за која ретко кој би отишол во кафеана. Угостителите од Дојранскиот регион велат дека имаат секојдневни проблеми со набавката на риба и на долг рок ги губат муштериите. „Четири години во Дојран нема концесионер. Меѓу луѓето се зборува дека намерно се одолговлекува работата. Никој во Дојран не доаѓа за да јаде ќебапи или смрзната морска риба, а дојранска не смееме да продаваме, бидејќи казните за таков прекршок се од 1.500 евра па нагоре“, велат оттаму. Со дојранчани се согласуваат и угостителите од Преспа и од Охрид. Ристе Стојановски од хотелот Рива во преспанското село Стење вели дека се во расчекор меѓу барањата на гостите и ограничувањата од државата и едвај чекаат да се реши проблемот со концесиите. „Од 2006 година немаме концесионер за езерото и не можеме да обезбедиме риба

за гостите. Купувањето на црно е ризично бидејќи влегуваш во директен судир со законот, а тоа не ни треба. Слушнавме дека е распишан тендер и се надеваме конечно да добиеме концесионер за редовно да се снабдуваме со риба и да се заштитат езерото и рибниот фонд од истребување“, вели тој. Пазарната и инспекциите од Министерството за земјоделство постојано се на терен и го штитат, едните буџетот, другите флората и фауната. Ѓоко Бошалевски од Пазарниот инспекторат во Охрид вели дека законот мора да се применува и покрај тоа што се свесни дека гостите повеќе сакаат свежа езерска отколку товена или замрзната риба. „На терен одиме заедно со Инспекторатот за шумарство и водостопанство. Нас н$ интересира само потеклото на рибата. Доколку во самото мени е напишано охридска пастрмка, се запленува целата количина и се казнува сторителот со 1.500 евра. Може да се продава само пастрмка од рибник со соодветен документ за нејзиното потекло“, вели Бошалевски. Од Министерството за земјоделство велат дека се свесни за проблемите со кои се соочуваат угостителите и најавија во скоро време решавање на проблемот. Министерот Љупчо Димовски на неодамнешното доделување на концесиите за спортски риболов најави дека Министерството во наредниот период ќе распише јавни конкурси за давање концесија за вршење на стопански и рекреативен риболов на Охридското, Преспанското, Дојранското и вештачкото езеро Шпиље. „Комисијата за доделување концесии ќе ги разгледа сите доставени понуди и за најповолните ќе даде предлог на Министерството за земјоделство, односно на Владата да донесе одлука за давање под концесија за секое од езерата. Оваа постапка се реализира согласно со законските прописи. На јавните огласи може да се пријават сите кои ги исполнуваат пропишаните услови“, рече Димовски.

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ВТОРНИК 14.02.2012

Кој ќе го следи примерот на Фершпед со отворање на акционерската книга? Инвестициските фондови и менаџери од неколку македонски компании го поздравија потегот на Фершпед, кој јавно ги објави имињата на сите акционери. Сите се согласуваат дека е време да се менува Законот Ивана Колева Koleva@kapital.com.mk

И

нвестициските фондови едногласно ја поздравија одлуката на Фершпед, компанијата која минатата недела го проби мразот и стана прва во земјава со јавно објавена акционерска книга на својата интернет-страница. Од инвестициските фондови коментираат дека со откривањето на имињата на сите акционери во Фершпед, и оние со удел над 5% и оние со удел под 5%, се дава одличен пример за сите останати компании како доброволно да се пристапи кон поголема транспарентност во корпоративното управување.

Познавачи на состојбите од теренот сметаат дека Фершпед јасно упатила порака дека се потребни законски измени во делот на објавувањето на „ситните“ акционери за поголема транспарентност. Велат и дека е потребна голема дискусија за ова прашање затоа што често многу мали акционери не се запознаени со нивните права или, пак, имаат „преголеми“ права здружени во јато. Тие не гледаат ниту една добра причина зошто акционерите под 5% се скриени од очите на јавноста со Закон. Горан Марковски, извршен директор од КБ Публикум, вели дека потегот Фершпед јавно

9

да ги открие сите акционери во компанијата е крајно позитивен. „Фершпед одлучила да биде потранспарентна во своето работење, повеќе од тоа што го бара Законот, па верувам дека ова е позитивно однесување кај една македонска компанија“, вели тој. Додава дека на краток рок не очекува со откривањето на „ситните“ акционери да се случат значајни промени на пазарот на капитал, иако на долг рок може да има позитивни ефекти во реструктурирањето на сопственичките структури во компаниите. Марковски не може во моментот да претпостави како би реагирале останатите акционерски друштва и дали и тие како Фершпед би сакале самоиницијативно да ги објават акционерските книги на нивните интернет-страници. „Можеби и други компании би се решиле да ги објават имињата на сите акционери, но сепак тоа зависи од волјата на менаџментот на компаниите, а тоа е индивидуално прашање, за кое сега можеме само да претпоставуваме“, вели тој. И Лазе Камчев, директорот на КД фондови, верува дека Фершпед даде позитивен пример за добро и транспарентно корпоративно работење.

21vi MART SPECIJALEN PRILOG

AVTO KAKVA STRATEGIJA SPREMIJA MAKEDONSKITE AVTODILERI ZA OPORAVUVAWE NA PAZAROT? KOI AVTOMOBILI GI KUPUVA PROSE^NIOT MAKEDONSKI KUPUVA^ (BREND, KLASA, OPREMA, CENA)?

NAJZANIMLIVI MODELI VO 2012. [TO NÈ ^EKA OVAA GODINA? DOMA[NA INDUSTRIJA. KAKO DA SE ZGOLEMI PROIZVODSTVOTO NA AVTOMOBILSKI DELOVI? [TO PREDVIDUVAAT PROIZVODITELITE I STRU^WACITE? ANALIZA NA DVI@EWATA NA SVETSKIOT AVTOMOBILSKI PAZAR

ZA SITE INFORMACII I PRA[AWA OKOLU OGLASUVAWETO OBRATETE SE DO MARKETING SEKTOROT NA E-MAIL: prilozi@kapital.com.mk; TEL: 02 3298 110LICE ZA KONTAKT: JASMINA SAVOVSKA TRO[ANOVSKI KAPITAL MEDIA GROUP DOO; P-FAH 503 1000 SKOPJE TEL. 02 3298 110; FAKS. 02 3298 111

„Транспарентноста е позитивна работа и овој потег на Фершпед секако дека треба да се поздрави. Сепак, тие исчекориле напред со една доброволна активност. Ова е можеби и добар пример и останатите посериозни компании кои котираат добро на берзата да ги отворат акционерските книги и целата сопственичка структура. Но, с$ зависи од тоа како менаџментот во компаниите гледа на целата работа“, вели тој. Миа Стефановска-Зографска од Иново статус се согласува со овие ставови и додава дека ова позитивно може да се одрази и врз работењето на инвестициските фондови. „Капитал“ анкетираше и неколку претставници од македонските компании кои котираат на берза. Тие се согласуваат дека поголема транспарентност е потребна и не гледаат зошто би се криеле имињата на малите акционери. Но, некои од нив посочија дека проблемот е во Законот за хартии од вредност, поради што тие не се осудуваат да го следат примерот на Фершпед. Кога би се променил Законот, тие не би имале никаков проблем да ги објават имињата на сите акционери, бидејќи се залагале за поголема транспарентност во корпоративното управување.

КАПИТАЛ вТорнИК 14.02.2012

WWW.KAPITAL.MK

10 компании пазари младите ќе учат како да се заштитат од работа на црно

крива паланка ќе користи енергетски ефикасни светилки

> БроЈка

С

о проектот „Одбиј работа на црно“ ќе се врши дополнителна едукација на студентите од трета и четврта година од средните училишта во Македонија. Целта е навреме да се предупредат младите на опасностите кои ги носи сивата економија. Проектот ќе се реализира во март и април од министерствaта за труд и образование, заедно со Агенцијата за вработување. Министерот за труд, Спиро Ристовски, смета дека преку запознавање на младите со основните права и обврски од законите за работни односи, безбедност и здравје при работа и другите поврзани закони од областа на трудот тие ќе можат полесно да ги препознаат замките на сивата економија. „Наша обврска како влада и како институции задолжени за работата на црно и за развојот на младата генерација е да спроведеме информативна кампања за тоа како идните млади потенцијални работници да ги препознаат рамките на сивата економија“, рече Ристовски.

О

300

илјади евра докапитализација по пат на приватна понуда одобри Комисијата за хартии од вредност (КХВ) на акционерското друштво за осигурување Винер лајф Виена иншуранс груп Скопје. Ќе бидат издадени 3.000 обични акции. Емисијата на акции е наменета за институционалниот инвеститор – Vienna Insurance Group AG Wiener Versichrung Gruppe) од Австрија.

Субвенции само за пазарно ориентирани ,58% млекари ,11%

,80%

а NASDAQ

,36%

рзата во Сао

,02%

мпании

,68% компании од

,50%

С

spasevska@kapital.com.mk

убвенции да се даваат само на пазарно ориентирани производители, фармерите кои произведуваат млеко со екстра квалитет да добиваат 20% повисока цена и да се преиспита можноста субвенции да се добиваат доколку продуктивноста по грло изнесува минимум 3.000 литри млеко годишно. Ова се дел од мерките кои ги предлага Групацијата за производство и преработка на млеко при Стопанската комора на Македонија. Од групацијата алармираат дека за да се зголемат продуктивноста и конкурентноста на млекопроизводството во земјава и да се достигнат европски стандарди, неопходно е окрупнување на фармите и нивна модернизација. Очекуваат со предложените мерки да се намали увозот на млеко и млечни производи, кој драстично се зголемува од година во година, а за пет години пораснал за над 40%. „Предлагаме да се зголеми поддршката за обележаните грла говеда, крави и стелни јуници, а критериумот да биде поседување најмалку пет грла по фарма. Бараме плаќањето за произведено и продадено кравјо млеко да биде според класи, односно највисока поддршка да се дава за екстра класа сурово млеко, за прва класа 20% помалку и последователно уште 20% помалку за втора класа. Системската поддршка да биде насочена кон пазарно ориентираните фармери“, истакна Јелисавета Ѓорѓиевска, извршен директор во Стопанската комора. Според СКМ, овие мерки би ги поттикнале фармерите да го зголемат квалитетот на суровото млеко. „Производството на млеко с$ уште е нископродуктивно,

Банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

+

ни на берзата

,14%

ирани на

13.02.2012

Комерцијална банка Топлификација ОКТА Гранит Макпетрол

нова цена

+2,55% 2.974,00 +1,18% 2.261,00 +1,02% 1.323,00 +0,86% 454,00 +0,48% 18.342,00

13.02.2012

Макстил Скопски пазар РМДЕН04 Алкалоид Стопанска бан. Битола

-

понеделник - 13.02.2012 6м 5,00% 5,30% 5,60% 4,80% 5,00% 4,90% 5,70% 6,00% 5,50% 5,40%

пад

-5,55% -3,00% -2,13% -0,71% -0,07%

нова цена

113,00 4.656,00 92,00 3913,00 2.100,00

3м 2,20% 2,40% 2,50% 2,40% 2,40% 2,20% 2,40%

6м 2,70% 2,90% 3,00% 2,90% 2,90% 2,70% 3,00%

24м 3,80% 4,00% 4,50% 3,65% 4,10% 3,70% 4,00%

36м 4,10% 4,30% 5,00% 3,90% 4,50% 4,10% 4,30%

Уни банка

2,40%

2,70%

4,35%

5,25%

Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

2,50% 2,70%

3,00% 3,10%

4,60% 4,60%

5,10% 5,00%

24м 7,50% 8,10% 8,10% 5,00% 8,20% 7,50% 7,50% 9,00% 8,50% 8,40%

Инструмент Благајнички записи Ломбарден кредит СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

10% 20% 13%

КУРСНА ЛИСТА

Држава ЕМУ САД В.Британија Швајцарија Канада Австралија

24м 3,80% 4,00% 4,50% 3,65% 4,10% 3,70% 4,00%

36м 4,10% 4,30% 5,00% 3,90% 4,50% 4,10% 4,30%

Уни банка

2,40%

2,70%

4,35%

5,25%

6%

Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

2,50% 2,70%

3,00% 3,10%

4,60% 4,60%

5,10% 5,00%

5%

3м 1,06% 1,99% 0,51% 0,08%

6м 1,36% 1,32% 0,76% 0,13%

12м 1,69% 1,67% 1,07% 0,36%

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

камата 4,00% 5,50%

Домашна валута Домашна валута со валутна клаузула Странска валута

6м 2,70% 2,90% 3,00% 2,90% 2,90% 2,70% 3,00%

Валута евро долар фунта франк долар долар

Среден курс во 61,4988 46,6289 73,5368 50,8339 46,5019 49,6719

Извор: НБРМ

ДВИЖЕЊЕ НА ИНФЛАЦИЈАТА ВО МАКЕДОНИЈА ПЕРИОДОТ 2010/2011

4% 3% 2% 1%

0% 01/10 03/10 05/10 06/10 08/10 10/10 12/10 02/11 04/11 06/11 08/11 10/11

Извор: Државен завод за статистика

МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

ПРИНОС НА ОТВОРЕН ИНВЕСТИЦИСКИ ФОНД Рочност преку ноќ 1 недела 1м Отворен инвестициски фонд СКИБОР 2,20% 3,18% Нето вредност 4,18% Илирика Југоисточна Европа2,20% 25.745.638,32 МКДОНИА Илирика Глобал-Растечки пазари

2,50% 3,60% 2,20%

6,00%

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

36м 7,90% 8,30% 7,90% 5,00% 8,30% 8,00% 8,10% 9,50% 9,00% 8,80%

3м 2,20% 2,40% 2,50% 2,40% 2,40% 2,20% 2,40%

Euribor (EUR) Libor (EUR) Libor (USD) Libor (CHF)

36м 7,90% 8,30% 7,90% 5,00% 8,30% 8,00% 8,10% 9,50% 9,00% 8,80%

Банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка

Банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка

1м 0,63% 0,58% 0,25% 0,05%

24м 7,50% 8,10% 8,10% 5,00% 8,20% 7,50% 7,50% 9,00% 8,50% 8,40%

h субвенции да се даваат на пазарно ориентирани фармери; h 20% повисока цена за млеко со екстра квалитет; h субвенции да добиваат ако продуктивноста по грло изнесува над 3.000 литри годишно.

Народна банка на Хрватска Централна банка на Црна Гора Централна банка на Словенија

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

раст

6м 5,00% 5,30% 5,60% 4,80% 5,00% 4,90% 5,70% 6,00% 5,50% 5,40%

Македонија има потенцијал за развој производи во вредност од 3,7 милиони КАМАТНИ на млечната индустрија,ЕВРОПСКИ потребни се СТАПКИлитри, што е раст од 5% споредено 1м2007 година, 3м 6мизвезени 12м големи промени за да се приближиме до со кога се 3,5 стандардите кои ги бара ЕУ. (EUR) милиони тони Кај увозот1,69% се Euribor 0,63% 1,06% млеко.1,36% „Вкупното производство на (EUR) млеко од забележува драстичен раст. Ако во 2007 Libor 0,58% 1,99% 1,32% 1,67% 2007 до 2011 година бележи пад од година биле увезени0,76% 22,6 милиони Libor (USD) 0,25% 0,51% 1,07%тони 11%, при што кај кравјото млеко млеко, минатата година Libor (CHF) имаме 0,05% 0,08% 0,13%сме увезеле 0,36% 31,4 намалување од 11,7%, кај овчото од милиони тони, што е за 28% зголемување МЕЃУБАНКАРСКИ 8,7%, а кај козјото од 53%“, потенцира КАМАТНИ СТАПКИ во количина или за 41% во вредноста. Рочност преку 1 недела 3м Ристевски. Во ноќ Македонија 75% од1м вкупниот број СКИБОР 2,20% 4,18%до три 4,98% Според него, основни проблеми фарми се 3,18% мали, со една крави, за ваквите трендови воМКДОНИА млечната кои годишно даваат 2.000 до 3.000 литри 2,20% индустрија се скапата добиточна храна, млеко. Околу 3% се специјализирани, со КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ несовремените услови заОСНОВНИ одгледување и повеќе од ЗЕМЈИ 20 високопродуктивни крави и Основна кам. стапка Стапка на инфлација неквалитетната раса на стоката. годишна продукција од околу 5.000 литри Народна банка на 4,00% 5,20% од Според податоците на групацијата, воМакедонијапо грло, а само 1% се фарми со повеќе 13,40% на Србија 12,00% 2011 година се извезениНародна млекобанка и млечни 50 грла.

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

3м 4,00% 4,30% 4,80% 4,60% 4,00% 4,10% 4,20% 5,00% 4,50% 4,40%

3м 4,00% 4,30% 4,80% 4,60% 4,00% 4,10% 4,20% 5,00% 4,50% 4,40%

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

со неповолен микробиолошки и хемиски квалитет. На ова се надоврзува и недооформениот систем за обележување на добитокот, што го усложнува следењето и отстранувањето на болестите и има големо влијание врз безбедноста на млекото“, нагласи Васко Ристевски, самостоен советник за земјоделство во Стопанската комора. Според податоците на групацијата, во изминатите пет години, откако почнаа да се делат субвенции, се намалува производството на млеко, а во исто време се зголемува увозот. Извозот на млеко и млечни производи за пет години пораснал за 5%, додека увозот за 28%. Од групацијата посочуваат дека иако

Банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

Групацијата за млекопроизводство при Скм предлага:

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

За да се зголемат продуктивноста и конкурентноста на млекопроизводството во земјава, неопходно е и модернизација на фармите. Стопанската ,47% окрупнување комора предлага пакет-мерки за намалување на увозот на млеко и млечни производи александра Спасевска

пштината Крива Паланка планира да ги намали трошоците за осветлување на јавните површини и институциите преку промовирање и употреба на енергетски ефикасни светилки. Во рамките на проектот „Крива Паланка енергетски ефикасна општина - успешна општина“, кој ќе го овозможи тоа, се планира и намалување на фосилните горива. „Како проектни активности се предвидуваат подоговка на Cost - Benefit анализа за енергетска ефикасност, поставување и замена на 100 енергетски ефикасни светилки за улично осветлување и 60 светлечки тела за внатрешно осветлување“, најавуваат проекткоординаторите.

3M

6M

1Y

YTD

ДАТУМ

-2,65%

-8,86%

-26,75%

2,94%

12.02.2012

1,69%

2,94%

3,20%

-12,88%

5,10%

12.02.2012

15.780.676,74 -0,39% Основна кам. стапка Стапка на инфлација КД БРИК 46.000.960,01 5,99% Народна банка на Македонија 4,00% 5,20% КД Нова ЕУ 21.277.182,15 2,53% 13,40% Народна банка на Србија 12,00% КБ Публикум - Балансиран 24.044.760,00 3,76% 2,50% Народна банка на Хрватска 6,00%

-5,52%

-9,36%

-17,38%

-1,39%

12.02.2012

7,84%

9,57%

-3,27%

9,65%

09.02.2012

-3,13%

-11,42%

-33,56%

1,82%

09.02.2012

0,72%

-4,69%

-14,94%

4,51%

12.02.2012

1,70%

2,00%

0,00%

1,11%

12.02.2012

0,83%

1,63%

0,00%

0,38%

12.02.2012

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ

41.192.816,35

3м 4,98% 1M 1,76%

Иново Статус Акции

КБ Публикум - Обврзници Централна банка на Црна Гора Централна банка на Словенија КБ Публикум Паричен

35.638.667,28 66.726.937,13

0,90% 3,60% 2,20% 0,29%

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

Инструмент Благајнички записи Ломбарден кредит

камата 4,00% 5,50%

СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

Домашна валута

10%

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ вТорнИК 14.02.2012

11 Дополнителни канали на MaxTV

Бугарски Соларпро ќе продава сончеви колектори во Македонија

> БРОЈКА

К

орисниците на Македонски Телеком во пакетот на MaxTV ќе можат да ги следат и каналите OBN, Happy TV, документарниот Viasat Nature, филмскиот Sci Fi и Е! Еnternment. Новите канали, како што соопшти Македонски Телеком, се достапни за сите корисници на MaxTV услугата, без надомест. Програмската содржина на корисниците на 3 Маx Оptic пакетите се дополнува со новиот канал Viasat Nature/Histops, кој може да се гледа во висока резолуција, HD.

З

а два месеци, бугарскиот холдинг Соларпро во Македонија ќе отвори фирма за продажба на сончеви колектори. „Следниве месеци ќе навлеземе на македонскиот пазар и планираме за кратко време да почнеме со продажба на фотоволтаични колектори. Околу големината на инвестицијата не можеме да зборуваме затоа што, пред с$, сме фирма која котира на берза, што н$ ограничува при давање деловни информации. Планираме во нашите структури да вработиме и македонски граѓани“, вели Бојан Бакарџиев, директор за односи со јавност во Соларпро. Пред два дена и генералниот директор, Фридрих Хатцер, за бугарските медиуми откри дека дел од стратегијата за меѓународна експанзија во 2012 година им е влезот на македонскиот пазар. Соларпро холдинг е водечка компанија во Бугарија во областа на соларната енергија, од производство на фотоволтаични панели и ласерска опрема, до изградба на цели соларни паркови. На крајот од четвртото тримесечје на 2011 година пријави добивка од околу 250.000 евра и приходи од 3,7 милиони евра.

2.000 обични акции издадени од Комерцијална банка а.д. стекна Хари Костов, главен извршен директор и претседател на Управниот одбор на Комерцијална банка.

Ќе се бара формула за успех на „Купи куќа, купи стан“?! На 15 дена до завршувањето на рокот за аплицирање за субвенционирани станбени кредити градежниците и министерот за финансии ќе разјаснуваат многу нејаснотии во проектот

Најчести прашања на граѓаните за проектот „Купи куќа, купи стан“

Соња Јованова

h Како ќе се земе субвенциониран станбен кредит за доградба на куќа? h Колкава ќе биде каматната стапка по истекот на пет години? h Зошто дополнителна хипотека, освен станот што се купува? h Дали по исплата на кредитот парите & се враќаат на државата?

В

s.jovanova@kapital.com.mk

цените на метар квадратен за да може нда се понудат повеќе евтини станови. Сега владее мислење дека во Скопје нема станови чија цена е под 900 евра за метар квадратен. Во градежните компании потврдуваат дека од нивни интерес е да се продадат становите за кои и така со месеци се обидуваат да најдат купувачи, но велат дека тоа не зависи од нечија желба, туку од самата економска логика. Од интерес и на банките е да се продадат становите чија изградба повеќето ја имаат финансирано. Голем број од граѓаните кои досега аплицираа за субвенциониран станбен кредит, според условите на банките, не се покажаа како кредитоспособни бидејќи нивните ниски приходи не се доволни за станот и од политиката на банките. Меѓутоа, отплаќање на кредитот. Дополнителен граѓаните треба да се информираат кај проблем е што освен што ќе го заложат ФЈУЧЕРСИ повеќе банки. Мислам дека има такви кои купениот стан под хипотека, банките им НАФТА нудат како хипотека да го заложиш само барале дополнителнаЛЕСНА хипотека. СУРОВА ПРИРОДЕН ГАС станот што го купуваш“, смета Ставрески. „Согласно договорот 99.830$/барел со банките, станот 2,411/ММБТу Дополнителен проблем за слабиот интерес може да биде заложен како хипотека, но BRENT вредност на ЗА ЗАТОПЛ. кај граѓаните е и тоа што тие се скептични тоа зависи од проценетата

исоката цена на становите, слабиот интерес кај граѓаните и можноста субвенциониран кредит да се земе и за доградба или за надградба на куќа ќе бидат тема на состанокот меѓу министерот за финансии, Зоран Ставрески и дел од приватните градежни компании, кој ќе се одржи до крајот на неделава. Тема на состанокот е проектот „Купи куќа, купи стан“. „Капитал“ контактираше со дел од градежниците, членки на Сојузот на стопански комори, кои имаат многу неразјаснети прашања за самиот проект. „Едно е тоа што се наметна можноста субвенциониран кредит да се земе и за доградба за куќа, а Законот вели дека не смееш да имаш имот на твое име. Е тогаш, МАКЕДОНСКА БЕРЗАшто планираш како ќе ја пријавиш куќата МБИ 10 со кредитот да ја доградуваш?“, прашува Сеад2.004,19 Кочан, претседател на Комората на градежници МБИД при ССК. Градежниците 1.988,01 потврдуваат дека очекуваат Владата ОМБда им „предложи“ да ги намалат 120,48

+0,20% +0,11% -0,06%

+1,18% +0,78%

118,220$/барел

318

-2,66% +0,30%

Извор: Македонска Берза

Вредностите кои ги гледате денеска, се од последниот ден на тргување, понеделник - 13.02.2012

МАКЕДОНСКА БЕРЗА МБИ10 МБИ10 ИНДЕКСИ РЕГИОН 3.000 3.000 3.000 МБИ10

МБИ 10 BELEX15 2.004,19 541,37

+0,20% +2,96%

SASX 10 815,89

МБИД CROBEX 1.988,01 1.755,79 ОМБ Главен индекс на Загребската берза 120,48

+0,11% SOFIX 308,82 -0,06% ATHEX

Главен индекс на Белградската берза

-0,33%

840,95

Главен индекс на Љубљанската берза

NASDAQ +2,96% -0,69% 2.903,88

33,495$/унца

2.246,50

8.527,50

500.00$/унца

BELEX15 -0,80% -0,58% 541,37

SASX 10 815,89

636,750$/бушел

берзата, без финансиски компании

3.000 3.000 3.000

2.600 2.600 2.600 берза Главен индекс на Софиската берза Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао

-0,33%

2.400 2.400 2.400

ATHEX 2.200 2.200 2.200 840,95 ЕВРОПА ИНДЕКСИ

Главен индекс на Љубљанската берза

+0,50%

FTSE 100 5.912,03

-0,69% +0,81% SWISS

DAX12.801,23 Заеднички индекс 30 6.747,08

6.172,64

+5,47%

1239.750$/бушел

SBITOP 568,78

2.000 2.000 2.000 Главен индекс на Атинската берза

+1,02%

1.800 1.800 1.800

07/10 07/10 07/10 09/10 09/10 09/10 12/10 12/10 12/10 03/11 03/11 03/11 06/11 06/11 06/11 09/11 09/11 09/11 12/11 12/11 12/11

4.190,00 12.801,23

Заеднички индекс 30 големи американски компании котирани на Њујоршка берза

-0,80% S&P 500 +0,68% 1.342,64

NASDAQ 2.903,88

Франк

+0,50%

Индекс на најголемите јапонски компании котирани на Токиска берза

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

+0,34%

+0,14%

TOPIX CAC 40 781,68

3.389,86

ЕВРОПА ИНДЕКСИ BSE 30

17.772,80 +0,50%

Индекс на компании котирани на примарен пазар на Токиска берза

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

Извор: Блумберг

DAX 6.747,08

FTSE 100 5.912,03

Индекс на 30 најголеми компании котирани на берзата во Бомбај

+0,81%

Индекс на 30 најголеми герм. компании котирани на Франкфуртска берза ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

3.389,86

+13,93%

+8,57%

1.900,00

+0,81% -15,00%

.

DAX Интереуропа 6.747,08 0,85

Индекс на 100 најголеми британски котирани на Лондонска берза

Агробанка

134,55

104104 104 07/10 07/10 07/10 09/10 09/10 09/10 12/10 12/10 12/10 03/11 03/11 03/11 06/11 06/11 06/11 08/11 08/11 08/11 11/11 11/11 11/11

ОМБ е составен од најликвидните обврзници котирани на Македонска берза

ФЈУЧЕРСИ НАФТА

ЛЕСНА СУРОВА 99.830$/барел

BRENT 118,220$/барел

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза Пивоварна

9.400,00

SWISS КС Наложба 6.172,64 0,50

+4,44%

+0,68% -7,95%

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

раст нова цена АЗИЈА ИНДЕКСИ +2,55% 2.974,00

TOPIX

СРЕБРО 33,495$/унца

БАКАР 8.527,50

ПРИРОДЕН ГАС 2,411/ММБТу

ЗА ЗАТОПЛ.

318

МЕТАЛИ

-1,34% -1,24% -0,9%

НИКЕЛ

21.047,50

АЛУМИНИУМ 2.246,50

ЧЕЛИК 500.00$/унца

-2,66% +0,30%

-0,3% -0,05% /

+0,58%

BSE 30

ПЧЕНКА 636,750$/бушел

ПЧЕНИЦА 661,00$/бушел

КАФЕ 219.000 $/бушел

СУРОВИНИ

+0,79% -1,05% +0,74%

КАКАО

2163.000$/бушел

ШЕЌЕР 27,25

СОЈА 1239.750$/бушел

+0,09% +3,45% +0,87%

Податоците за фјучерсите на нафта, метали и суровини се земаат од веб страната на американската финансиска агеција Блумберг ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Комерцијална банка NIKKEI 225 SENG Топлификација +1,18% HANG 2.261,00 8.999,18 20.887,40 ОКТА +1,02% 1.323,00 Индекс на најголемите јапонски компании Индекс на најголеми компании котирани на берзата Индекс на 20 најголеми и најликвидни одТокиска берза Гранит компании +0,86% во Хонг 454,00 котирани на Конг швајцарскиот пазар на капитал Макпетрол +0,48% 18.342,00

+0,68%

1717.80$/унца

+1,18% +0,78%

+7,44%

Индекс на 30 најголеми герм. компании Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Податоците за акции со најголема промена во регионот, се земаат од веб страниците на котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал Белградска, Загрепска и Љубљанска берза компании

13.02.2012

SWISS 6.172,64

108108 108

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао Паоло, Бразил Виадукт

Фима Пропри. ЕВРОПА ИНДЕКСИ -8,50% FTSE -7,42% 15,60 100 +0,50% +1,02% 5.912,03 ЉУБЉАНСКА БЕРЗА

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза Истрабенз

+1,02%

Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ берзата, без финансиски компании

1.928,00

419,99

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао 700,00 CAC 40 SENGПаоло, Бразил

+11,55% -0,80%

-0,69% +1,36% 64.867,50 ЗАГРЕБСКА БЕРЗА

6.005,00

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

+0,58%

112112 112

ЗЛАТО

-11,69% BRAZIL BOVESPA -11,60%

Вино жупа

BRAZIL BOVESPA -0,69% +1,36% 64.867,50 АЗИЈА ИНДЕКСИ

NASDAQ Глобос 280,00 2.903,88

-0,06%

116116 116

Главен индекс на Атинската берза

АМЕРИКА ИНДЕКСИ БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

+16,20% -0,69%

DOW JONES Месер техно.

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

NIKKEI 225 HANG 8.999,18 ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ 20.887,40 ДЕН ДО 15Ч.

ATHEX 840,95

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

големи американски Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ компании котирани на Њујоршка берзата, без финансиски компании Индекс на 30 најголеми герм. компании берза Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Заеднички индекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал Индустрогр.

Заеднички индекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи

Главен индекс на Сараевската берза 27,25

Главен индекс Загребската берза метали и суровини Главен индекс на Софиската берза на Податоците зана фјучерсите на нафта, се земаат од веб страната американската финансиска агеција Блумберг

Главен индекс на Љубљанската берза

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза

DOW JONES

-0,33%

SASX 10 ШЕЌЕР 815,89

ОМБ ОМБ ОМБ

120120 120

+5,47%АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА

АМЕРИКА ИНДЕКСИ

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

ПЧЕНИЦА

+1,36% +0,11%

Паоло, Бразил

+2,96% -1,05% SOFIX СОЈА -0,59% +0,74% 308,82

+0,09% -0,58% +3,45% +0,11% +0,87%

2163.000$/бушел

Главен индекс на Белградската берза 661,00$/бушел

CROBEX КАФЕ 1.755,79 219.000 $/бушел

SOFIX BRAZIL BOVESPA 2.800 2.800 2.800 64.867,50 308,82

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

S&P 500 1.342,64

124124 124

котирани на пазарот на јавно поседувани друштва

СУРОВИНИ КАКАО ИНДЕКСИ РЕГИОН +0,79%

ПЧЕНКА

Индекс на 100 светски компаниииндекс котирани на на NASDAQ берза Главен Сараевската берза

-0,59% -0,69%

Главен на Загребската Заеднички индексиндекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи

CAC 40 3.389,86

21.047,50

Извор: Македонска Берза официјалниот пазар на Македонска берза

ИНДЕКСИ АМЕРИКА ИНДЕКСИРЕГИОН

SBITOP 568,78

НИКЕЛ 3.000 3.000 3.000

1717.80$/унца

Главен индекс на Атинската берза

Заеднички индексиндекс 30 големи Главен наамерикански Белградската компании котирани на Њујоршка берза

CROBEX S&P 500 1.755,79 1.342,64

+0,11%

-1,34% 2.800 -0,3% 2.600 2.600 2.600 2.800 МАКЕДОНСКА БЕРЗА 2.800 АЛУМИНИУМ 2.400 2.400 2.400 2.600 2.600 СРЕБРО МБИ 10 -1,24%2.600 -0,05% 2.200 2.200 2.200 2.400 2.400 2.400 +0,20% 2.004,19 +0,11% 2.000 2.000 2.000 2.200 2.200 БАКАР ЧЕЛИК МБИД -0,9%2.200 / +0,11% 1.800 1.800 1.800 2.000 2.000 2.000 1.988,01 07/10 07/10 07/10 09/10 09/10 09/10 12/10 12/10 12/10 03/11 03/11 03/11 06/11 06/11 06/11 08/11 08/11 08/11 11/11 11/11 11/11 07/10 07/10 07/10 09/10 09/10 09/10 12/10 12/10 12/10 03/11 03/11 03/11 06/11 06/11 06/11 08/11 08/11 08/11 11/11 11/11 11/11 ОМБ +5,47% -0,06% МБИ 10 е составен од 10 најликвидни120,48 акции на компании котирани на МБИД е составен од 15 најликвидни акции на компании

-0,58%

Главен индекс на Софиската берза

SBITOP Извор: Македонска Берза 568,78

541,37 12.801,23

МБИД МБИД 3.200 3.200 3.200 МБИД МЕТАЛИ

+0,20%

ЗЛАТО

2.800 2.800 2.800

Главен индекс на Сараевската берза

-0,59%

BELEX15 DOW JONES

во однос на каматните стапки по истекот на годините во кои Владата го субвенционира отплаќањето на кредитот. Досега до банките пристигнале 500 барања за субвенциониран станбен кредит, а за годинава во Буџетот се предвидени четири милиони евра за околу 2.500 барања.

АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

+0,50%

Месер техно.

4.190,00

+16,20%

Глобос

280,00

+11,55%

КАПИТАЛ ВТОРНИК 14.02.2012

WWW.KAPITAL.MK

12 КОМЕНТАРИ АНАЛИЗИ

Осмели се! За што попрвин?

Рубин Кога информациите се широко достапни, а комуникацијата е побрза од кога Зарески било, не е можно да се стимулира приватното претприемништво, а од друга

И

универзитетски професор

дејата зад кампањата „Осмели се” има за цел да развие претприемачки дух. Само навидум, бидејќи во суштина, станува збор за потреба за психолошко подигнување или подобро речено, задржување на какво-такво позитивистичко расположение за економската иднина и за резултатите кои треба да се постигнат. Откако креаторите на политиката сфатија, конечно, дека без стопанство нема услови да се полни буџетот и да се надмине кризата, целно тргнаа во офанзива да поттикнат нови бизниси. Кај бабите и дедовците со колачињата и виното. Токму кај оние кои во изминатите 40 години ни на крај памет им паѓаше да си го нарушуваат мирот од работењето во некоја полудржавна компанија. Кога стана очигледно дека таргет-групата не е соодветно избрана, кампањата се концентрираше врз младите штотуку завршени средношколци или дипломирани студенти. Во услови кога работите ни во суштина, ниту по содржина не се розови, кампањите кај оваа група делуваат како психотропни супстанции. Суптилно се пласира пораката дека од нив се очекува да бидат поуспешни од родителите, кои не се ни обиделе да излезат од стариот филм и комоцијата. Паралелно, новите потенцијални претприемачи се охрабруваат да стартуваат да реализираат некоја од своите идеји, веројатно очекувајќи ист успех како оној на Мајкрософт, Фејсбук, Нутела, Федекс и други. Ништо лошо во обидите и напорот да се поместат работите во друга насока откако стана јасно дека вака тие се неодржливи. Македонија во последните

страна, да се ограничува неговото тековно функционирање

години се соочува со сериозна продукција на екстра произведени дипломци, кои се со формална диплома и проблематично или несоодветно знаење. Квантитет наспроти квалитет. Овие кадри сериозно притискаат врз пазарот на труд, барајќи најчесто место во администрацијата или во големите профитабилни компании. Бидејќи овие вториве реализираат програми на намалување на вработените или на подобро управување со ресурсите, останува како најдобра опција администрацијата. Сигурно си е сигурно. Не се поставуваат бизнис-цели, нема конкуреција на иновации, подолг работен ангажман, усовршување и јасни остварувања. Стабилно е местото, а напредувањето во кариерата зависи од способноста за брзо преминување од една во друга партија. Но, место во администрацијата има с$ помалку, а бројот на нови државни органи не може да се продуцира во бесконечност. Изложени пред овој притисок, Владата се одлучува за еден проект наречен „Осмели се”, со кој се обидува да стимулира самовработување. Бројката од 340.000 невработени мора да се намали, бидејќи е преголема, но и нереално висока. Конечно, од овој концепт се очекува промена во перцепцијата, пристапот, свеста. Дотука работите имаат логика и се оправдани. Каде настанува проблемот? Кога информациите се широко достапни, а комуникацијата е побрза од кога било, не е можно да се стимулира приватното претприемништво, а од друга страна, да се ограничува неговото тековно функционирање. Каква е логиката да се води кампања за развој на нов сопствен бизнис кога повеќе од 100.000 компании во к

о

м

е

р

ц

и

ј

Македонија се со блокирани сметки? Дали може да се каже дека во овој случај сопствениците на блокираните компании не се способни да водат бизнис? Или најверојатно, кога ја основале компанијата, освен што биле смели, немале никаква идеја? Можеби не калкулирале со бројните предизвици и само сакале да се пробаат во приватен бизнис пред да влезат во администрација? Причините се различни и веројатно има од с$ по нешто. Дали работите денес се променети за да се гради оптимизам дека од некакви причини нам ќе ни успее? Се плашам дека лекциите не се научени. Осмели се да побараш кредит од банка и да очекуваш дека ќе добиеш средства. Осмели се да изнајмиш локација за бизнис. Осмели се да побараш дозвола за градба и да планираш дека за една година ќе го стартуваш проектот. Осмели се да најдеш квалификувана работна сила. Осмели се да побараш поврат на ДДВ. Осмели се да побараш надворешни извозни пазари. Осмели се да побараш наплата на долгот кога секој секому должи. Потребна е премногу голема смелост за да се успее. Што е следно? Кампања од типот „Биди трпелив”? Колку време? Година? Две? Пет? Зошто да не се соочиме со вистинските предизвици кои бараат решение во континуитет. Факт е дека постојано се отвораат нови и нови компании, се водат кампањи за развој на успешни бизниси и се прават домашни паралели со успехот на светските претприемачи. Ништо ново веќе 22 години. Нашата бизнис-совест е целосно девастирана од промени во околината, докажувања, игра на мали голови. Потребно е конечно да се произведат издржани резултати за да се потврди дека одреден модел а

л

е

н

о

г л

а

с

е вистинскиот. Како паралела нека послужи спортскиот успех кој го остварија нашите репрезентативци во последните шест месеци. За да се успее треба да се има издржан план. Во наши услови речиси е невозможно да се планира и да се делува на рок подолг од три месеци. Законите се менуваат, каматите се менуваат, давачките се менуваат, опкружувањето се менува, односот на валутите се менува, луѓето и потребите се менуваат. Да се постави и да се води успешен бизнис во период од една година денес е реткост. Свесни за тоа како динамиката на овие промени негативно влијае врз постојните бизниси, може ли да си замислите како во турбуленциите ќе се снајдат новите претприемачи? Ќе добиеме уште неколку илјади нови блокирани компании. Таквиот резултат не е посакуван и затоа, подобро е да се промени фокусот на кампањата „Осмели се” и да се насочи и кон постојните компании и бизниси. Што е потребно за тие да се фокусираат кон нови пазари и производи? Колку може да ги поддржиме овие компании за тие да вработуваат и да инвестираат? Затоа, кога говориме за тоа како Лего успеал да стане водечки светски бренд за играчки, а Епл светски иновативен лидер, освен храброста, треба да се прифати фактот дека тие имале и пристап до евтини финансии, голем пазар, избор на кадри, поддршка од државата и низа други фактори на успех. И она најважното, тие можеле да се фокусираат само врз својот бизнис и цели. Кај нас се чини дека ова е во сферата на невозможното. Да веруваме дека ова ќе биде следниот предизвик за Владата. Без кампања, со конкретни политики.

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ВТОРНИК 14.02.2012

БАЛКАН 13

Грција останува во еврозоната. Но, до кога?! Европските министри за финансии утре, на вонредниот самит во Брисел ќе имаат уште една шанса да & прогледаат низ прсти на земјата, за која и самите сметаат дека создала „дупка без дно“ во својот буџет Васе Целеска

И

celeska@kapital.com.mk

ако ги премина сите граници на толеранција, најзадолжената земја во рамките на Европската унија (ЕУ) повторно ќе биде спасена од банкрот и ќе остане во рамките на еврозоната. Во подраматично сценарио од претходниот пат, кога Грција на барање на меѓународните кредитори ги одобри строгите мерки за

штедење, доцна во неделата вечерта Парламентот ги изгласа уште построгите реформи, додека низ Атина протестираа незадоволните граѓани, кршејќи и палејќи с$ пред себе. Европските министри за финансии утре, на вонредниот самит во Брисел ќе имаат уште една шанса да & прогледаат низ прсти на земјата, за која и самите сметаат дека создала „дупка без дно“ во својот буџет.

Тие треба на Грција да & одобрат уште 130 милијарди евра финансиска помош, без која земјата би банкротирала. „Грција ќе биде спасена на еден или на друг начин, но мора да си ја заврши домашната задача“, изјави министерот за финансии на Германија, Волфганг Шојбле, за весникот „Велт ам Сонтаг“, кратко пред грчките парламентарци да ги изгласаат новите реформи. Низ очекувана драма, грчкиот Парламент доцна вечерта во неделата со големо мнозинство го одобри Законот за нова кредитна спогодба со популарно наречената „тројка“ : Европската униија (ЕУ), Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) и Европската централна банка (ЕЦБ), што предвидува земјата да преземе нови мерки за штедење во замена за вториот спасувачки пакет. Новиот Закон за штедење беше изгласан со гласовите на двете водечки грчки партии, ПАСОК на Јоргос Папандреу и Нова демократија на Андонис Самарас, кои имаа комфорно мнозинство, и покрај тоа што десетици нивни колеги-пратеници гласаа

Зависност од европски пари

С

ЕВАНГЕЛОС ВЕНИЗЕЛОС

министер за финансии на Грција

“

Мораме да ја спасиме земјата. Народот нема да ни прости, кога не би го направиле тоа.

поред моменталната вредност на еврото, од влезот во ЕУ до денес, Грција преку субвенциите на Брисел добила вкупно 133,5 милијарди евра, со што стана зависник од европските пари, покажува последното истражување на институтот Хајделберг. Економистите од институтот прашуваат дали субвенциите се причина за економските случувања денес, бидејќи 53% од земјите кои ги користат овие средства, не покажале позитивни резултати. к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

против. Според новиот Закон, бруто-минималната плата во Грција ќе се намали за 22% од 751 евра на 586 евра на месец (на младите до 25-годишна возраст за 32%, до 527 евра), пензиите ќе се намалат за 7% до 15%, една петтина од државните службеници ќе бидат отпуштени, пазарот на трудот ќе биде либерализиран, а државните трошоци чувствително намалени. По најдраматичната недела откако Грција е во криза, аналитичарите се прашуваат дали ќе продолжат добрите односи на земјата со меѓународните кредитори. „Се прашувам дали овој брак меѓу ЕУ и Грција с$ уште може да опстои“, вели Ерик Нилсен, главниот економист на банката Уникредит од Лондон, за Блуберг. „Грците овојпат претераа“, додава тој. „Грција треба да прогласи банкрот и да почне од почеток“, вели аналитичарот Волфганг Мјункау за лондонски „Фајненшл тајмс“. „Тоа ќе биде многу скапо, но да се лечи грчкиот проблем ќе биде уште поскапо“, додава тој.

КАПИТАЛ ВТОРНИК 14.02.2012

WWW.KAPITAL.MK

14 СВЕТ

Сирија на работ на граѓанска војна!

САД и европските сојузници постојано вршат силен финансиски притисок врз Сирија. Со засилување на надворешниот и внатрешниот притисок врз владата на Башар ал Асад се зголемува и насилството во земјата Васе Целеска celeska@kapital.com.mk

С

ириската армија продолжува со употреба на сила да се пресметува со противниците на 40-годишниот режим во земјата. Народот во Сирија постојано протестира против лидерот Башар ал Асад, с$ повеќе војници преминуваат на страната на бунтовниците, странските амбасадори ја напуштаат земјата... Сирија е на работ на граѓанска војна. Како што се продлабочуваат тензиите меѓу влста и опозицијата, а насилствата ескалираат, прашање на време е кога ќе биде соборен сирискиот претседател Башар ал Асад. САД и европските сојузници постојано вршат силен финансиски притисок врз Сирија. Со засилување на надворешниот и внатрешниот притисок врз Асад се зголемува и насилството во земјата, пренесува Ројтерс во совојт последен извештај за ситуацијата во земјата, во која веќе една година народот протестира против режимот на Асад. „Бруталноста на режимот на Асад е неприфатлива и треба да & се стави крај. Нема сомнеж дека тој режим ќе падне, само пра-

шање e кога“, изјави неодамна државниот секретар на САД, Хилари Клинтон, додавајќи дека транзицијата од тиранија кон демократија сепак е тежок процес. Сирискaтa власт изминатиот викенд категорично ги отфрли одлуките од состанокот во Каиро на министрите за надворешни работи на земјите-членки на Арапската лига за прекин на дипломатските односи со властa во Дамаск и за укинување на Набљудувачката мисија на организацијата во Сирија. Во соопштението на сириската амбасада во Каиро се истакнува дека одлуките на состанокот се „одраз на хистеријата што ги зафаќа некои арапски земји“. На министерската средба во Каиро беше усвоена Резолуција, со која се повикува за „воспоставување комуникациски канали со сириската опозиција“, како и за „доставување секаков вид политичка и материјална поддршка“ на противниците на режимот на Асад. Министрите ја повикуваат сириската опозиција на обединување и ja обвинуваат властa во Дамаск за кршење на меѓународното право поради извршени злосторства врз цивили, „кои заслужуваат казнување“. Во Резолуцијата се повикуваат

Падот на Башар ал Асад го стега обрачот околу Иран

С

о паѓањето на Сирија и доаѓањето на власт на антиирански идеолози, од типот на лидерот на Сирискиот опозициски совет, професторот Бурхан Галион, ќе се стегне докрај обрачот околу Махмуд Ахмадинеџад во Иран. Професорот Галион, некогашниот француски ученик, кој е познат по својата теза за „митската иранска закана по земјата“, вели дека немирите се иницирани, режирани и помогнати од Запад. Се смета дека тој само фиктивно го претставува Муслиманското братство од регионот, а всушност се бори за промена на власта и за позицијата на Сирија во светската геополитика, како и поголемо влијание во регионот на Иран.

Kapital Akademija...

арапските земји да воведат економски санкции кон Сирија и да ја прекинат дипломатската соработка со Дамаск. „Меѓународната заедница не може повеќе да си дозволи себеси со скрстени раце да го следи масакрот во Сирија и да не преземе акција за спречување на крвопролевањето“, изјави турскиот министер за надворешни работи, Ахмет Давутоглу. Турција е единствената земја која моментално се залага за организирање меѓународна конференција на која мирно и без последици би се решила ситуацијата во Сирија. Што повеќе Башар ал Асад ја губи силата, толку повеќе тој му се приближува на лидерот на Иран, Махмуд Ахмадинеџад, кој моментално е единствениот негов сојузник. Трпението за Сирија е при крај и во Обединетите нации (ОН), бидејќи Русија и Кина со месеци блокираат осуда на режимот на Асад, за која се залагаат западните земји. Таквата предлог-резолуција пропадна токму поради ветото од Пекинг и Москва, иако Русија минатиот месец ненадејно изнесе предлогрезолуција, која другите членови на Советот за безбедност на ОН ја оценија како недоволна.

member of KAPITAL MEDIA GROUP m

објавува

АКАДЕМИЈА ЗА ПРОДАЖБА Март - Јуни 2012

Клучен резултат на секоја деловна компанија е обемот на продажбата. Сите компаниски функции на овој или оној начин мораат да ја поддржат оваа витална функција или компанијата може да ја загуби својата позиција на пазарот. Со цел да создадеме основа за долгорочно унапредување на деловните резултати, креиравме програма на обуки кои покриваат повеќе важни аспекти на продажбата.

Академијата за продажба ги опфаќа следните теми: 14 0 16 МАРТ

Подготовка на продажна стратегија и план на продажбата Продажна презентација

4 0 6 АПРИЛ

Организација на продажбата и продажен менаџмент Успешен продажен разговор

24 0 27 АПРИЛ

Финансии во продажбата и управување со клучните клиенти Преговарање и развој на долгорочни односи со клиентите

9 0 11 MAJ

Customer RelaJonship и Customer Experience менаџмент Известување и следење на продажбата

ПРЕДАВАЧ ДАНИЕЛ ТЕВЧИОСКИ е

sovetnik i predava~ so pove}e od 10 godini prakti~no iskustvo vo Republika Srbija i Balkanot, specijaliziran za temi povrzani so marketing i proda`na strategija, upravuvawe so proda`bata i uslugata, unapreduvawe na odnosite so klientite. Del od referentnite kompanii koi gi koristat negovite uslugi se: Tarket, Mercedes, Koka Kola, Soni, Simens, Rajfajzen banka, Sosiete @eneral, Galenika, ITM, Delta, Telekom Srbija.

ШТО ЌЕ ДОБИЕТЕ?

Сите учесници на Академијата за продажба ќе добијат низа менаџерски алатки за управување со продажбата и за унапредување на вештините на продажните тимови. Работните материјали опфаќаат: краток пресек на теоретската основа, студии на успешни случаи од праксата на компании од светот и од регионот, низа препорачани обрасци за изработка на сопствена документација за управување со продажбата, поширок список на препорачана литература за унапредување на стекнатите знаења.

ЗА КОГО Е НАМЕНЕТА ПРОГРАМАТА:

Менаџери за продажба Комерцијалисти Account менаџери Сопственици на мали и средни бизниси Сите останати кои учествуваат во процесот на продажба на производи и услуги Програмата е креирана како основа за развој на сопствена продажна сила на секоја компанија. Пристапот е прилагоден на праксата на компаниите кои работат на околните пазари и ги зема во предвид специфичностите на работата во регионот.

Проектот Kapital Akademija... е формиран на 25.09.2011 лица за контакт: Гордана Михајловска mihajlovska@kapital.com.mk, Дијана Гулакова akademija@kapital.com.mk 02 3298 110

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ВТОРНИК 14.02.2012

15

ФЕЉТОН ЛОНДОНГРАД ОД РУСИЈА СО КЕШ: инсајдерска приказна за олигарсите Почитувани читатели, “Капитал“ во соработка со издавачите АЕА, ви го претставува возбудливиот бестселер на Марк Холингсворт и Стјуарт Ленсли, "Лондонград - од Русија со кеш". Не пропуштајте ја неверојатната приказна за тоа како Лондон стана дом на руските супербогаташи, раскажана за прв пат и базирана врз вистински ликови и настани. Ултравозбудливо четиво за животот проткаен со невиден луксуз, убави жени, приватни авиони, мегајахти, најдобрите светски фудбалери и телохранители во црни ренџ-ровери со непробојни стакла.

“ ГЛАВА 10: КОРПОРАЦИЈА „УБИСТВО

Кога возењето на левата страна станува опасно

Агентот Литвиненко почна д да ги пишува у своите лични мемоари кои обвинуваа дека ФСБ беше криминална организација од мафијашки тип. „Тоа беше лудост. Тоа беше чисто за да го сврти вниманието кон себе и за да добие признание”, изјави еден негов колега. До каде отиде лудоста на Литвиненко?

Л

итвиненко почна д а работи на уште една книга, под наслов „Бандата од Лубјанка”, лични мемоари кои обвинуваа дека ФСБ беше криминална организација од мафијашки тип, чија цел беше селектирани Руси да бидат убиени. Наведени се мног убројни с лучаи: бомбардирани станови, перење пари, поединци кои беа ликвидирани и фирми со матно потекло, отворани и затворани во корист на тајната разузнувачка елита од Санкт Петербург наречена Чекисти. Главниот акционен план на оваа тајна фракција на ФСБ беше да инсталира свој човек - Путин - на власт, вешто заборавајќи дека токму Березовски, на прво место, го планираше и го организираше Путиновото искачување на власт. С п о р е д Л и т в и н е н ко, о в а а г р у п а функционери на ФСБ блиски на Путин стана нова елита: возеа лукс узни автомобили, поседуваа најдобри куќи, менаџираа со најпрофитабилните компании и се втурнаа во сигурните се д и ш т а в о Д ум ат а. И п о в т о р н о, з апа дните из д ав ачи ја е скивир аа книгата. Иако никогаш не е преведена

М

арк Холингсворт е истражувачки новинар и автор на повеќе книги, вклучително и студијата за МИ5, британската Служба за безбедност. Неговите новинарски текстови се објавуваат во Сандеј Тајмс, Гардијан и Фајненшел Тајмс. Од малиот број интервјуа направени со него, се знае дека тој не сака многу да зборува јавно, нити пак е љубител на шопинг. ругиот автор, Стјуарт Ленсли е новинар и економски консултант кој живее јужен Лондон. Меѓудругото тој е добитник на неколку награди како телевизиски и радио продуцент, меѓу кои е и наградата на Њујоршкиот телевизиски и филмски фестивал. Во неговата книга од 1985 година, Poor Britain, тој ја дефинираше моќта употребувајќи методологија која подоцна почнаа да ја применуваат истражувачите и владите на Велика Британија, Европската унија и голем број земји, од Јапонија до Јужна Африка.

Д

на англиски јазик, 10.000 приватно отпечатени примероци беа успешно прошверцувани во Русија. Л и т в и н е н ко се п р е тс т а в у в а ка ко главен дезертер, кој водеше морална војна против злото на ФСБ бидејќи се разочара од улогата за која бил замолен да ја одигра. Вистината е многу покомплицирана. Можеби станал противник на некои повалкани операции на ФСБ, но луѓето што го познаваа велат дека голем дел од неговите акции биле повеќе мотивирани од личниот опстанок и од желбата да биде во центарот на вниманието и на публицитетот. „Зошто, инаку, се појави на конференцијата за печат (во 1998 година), обвинувајќи ја ФСБ без маска?”, изјави еден поранешен колега, „Тоа беше лудост. Тоа беше чисто за да го сврти вниманието кон себе и за да добие признание”. Личното досие на Литвиненко, исто така, е далеку од неизвалкано. Во текот на неговиот престој во Чеченија како член на застрашувачката УРПО беше инволвиран во нехумани, брутални актови, вклучувајќи мачење и убивање. Гери Буш, бизнисмен кој работел во Р усија и го поз нав а л Литвиненко многу години, го опиша како насилник. Многу е веројатно дека во текот на неговите неуморни напади врз ФСБ, Литвиненко беше придвижуван повеќе од опсесивната желба да му се одмазди на Пу тин, човекот кому порано му веруваше, кого сега го обвинуваше за неговото принудно прогонство.

И Березовски се откажа

По с тепен о, о бвин у в ањ ата на Литвиненко против Путин стануваа с$ посензационални. Тие опфатија тврдења дека тогашниот италијански премиер Романо Проди бил шпион на КГБ и дека Путин бил педофил. Според Мартин Сиксмит, поранешен дописник на Биби-си од Москва, дури и Березовски стануваше с$ повеќе иритиран од својот поранешен штитеник, чии екскурзии на мозокот, чувствуваше, го подриваа неговиот личен кредибилитет. Според персоналот на Березовски, кои го запознаа Литвиненко во лондонската канцеларија на почетокот на 2006 година, Литвиненко станал тажен, неспособен и несреќен. Тој беше теоретичар на

заговори, фантазер, неспособен да прави разлика меѓу озборување, шпекулација, претпоставка и доказ. Ќе наминеше во канцеларијата и ќе тврдеше дека има информации за смртни закани за Березовски, но вработените не ги сфаќаа истите сериозно. Отпрвин, олигархот го жалеше и продолжи да му плаќа значително голем хонорар. Потоа, во март 2006 година, донекаде поради одговорност, хонорарот на Литвиненко беше намален на 1.700 фунти месечно. Да се живее во Лондон со 20.000 фунти годишно, со жена и со дете кои треба да се издржуваат не беше лесно и на Литвиненко сега очајно му требаа пари. Почна да измислува бизарни теории за заговор и смртни закани во на деж дека Березовски повторно ќе го ангажира. До некој степен олигархот го охрабруваше, но не му веруваше на поранешниот офицер на ФСБ поради неговата неспособност да ја кажува вистината и поради неговата недискретност. „Да имаше какви било информации ќе ги кажеше за три секунди”, изјави еден поранешен помошник на Березовски.

Новиот партнер

Како што Литвиненко се отуѓуваше од Березовски, така с$ повеќе бараше н о в а ул о г а в о м р а ч н и о т с в е т н а корпоративната шпионажа и деловното разузнавање. Почна да се перчи со својата стручност во истражувањето на рускиот организиран криминал и почна да дава совети на компании за обезбедување и за комерцијално ра зу знавање, специја лизирани з а истражување руски бизнисмени. Нивни клиенти беа странски компании, правни фирми и банки на кои им беше потребна благовремена делотворност во однос на руски поединци и на Кремљ. Со воспоставување деловни контакти со ф ирм ата п оз ната како Цир к у т, Литвиненко си осигури повремени работни задолженија и нудеше совети на одредени европски агенции за спроведување на законот. Еден од неговите нови деловни партнери беше Андреј Луговој. Се знаеја уште од 90-тите години, кога Луговој работеше за Березовски. Склучија спогодба според која Литвиненко ќе биде платен 20% од цената за каков било разузнувачки материјал што тој, Луговој, ќе биде во состојба да го продаде. Литвиненко имаше контакти, а Луговој, кој редовно пат у в аше в о Ло ндо н, по седу в аше стручност. Еден од новите клиенти на Литвиненко б е ш е Тит а н и нте р н е ш н а л, ф и рм а за обезбедување и разузнавање со седиште на Гросвенор стрит, во Мејф ер, пр едводена од мајорот Џон Холмс. И успешна и ефикасна, компанијата осигура договори во Ирак. Во 20 06 година беше ангажирана од британски производител на авиони за да истра жи еден профитабилен договор според кој руска авионска компанија планира ла д а нарача нови ракети од долг и од краток дострел. Договорот вредеше милијарди фунти за фирмата, но внатрешното разузнавање не беше од драгоцена помош да го обезбеди договорот. Задача на Титан беше да истражи за осум руски поединци поврзани со авионската компанија и со Кремљ. Титан го ангажираше Литвиненко врз основа на договор вреден 50.000 фунти и поранешниот ш п и о н б е ш е в о з б уд е н о д задачата. Тоа беше идеална работа за него: да истражува Руси поврзани со Путин и да заработи нешто готовина во тоа пазарење. Но, без идеја о д ка д е д а п о ч н е, с к л у ч и поддоговор со Јуриј Шветс, поранешен мајор во КГБ, а сега приватен детектив со добри врски и со значително голем број американски клиенти. Со седиште во Вашингтон, беше вешт и снаодлив оператор со

80

ЛИТЕРАТУРА ЗА РАЗЛИЧНИ ВКУСОВИ Од 2000 година наваму АЕА издавачи објавува книги од ра зни облас ти: проз а, по езија, литература за млади, публицистика, популарна психологија, езотерија... Продажниот салон Египетска сонувалка во центарот на Скопје изобилува со богата литература – од современите македонски писатели, преку англиските класици, с$ до детската литература, сето тоа по достапни цени.

• Од дом ашните авто р и А Е А из д ав ачи ги објавила Божин Павловски, Матеја Матевски, Митко Маџунков, Ефтим Клетников, Радован Павловски, Томе Арсовски...

• Од странските Џ.Р.Р. Толкин, К.С. Луис, Малколм Гладвел, Калед Хосеини, Јасмина Кадра, Кормак Меккарти, Џеред Дајмонд, Карла дел Понте... Преводот на трилогијата “Господарот на прстените” од Толкин беше вистински хит пред неколку години и е проект каков што ретко бележат издавачите во земјава.

• Пред две години во Скопје го пречека и добитникот на Букеровата награда, Томас Кенили, авторот на “Шиндлеровата арка (листа)”, издание исто така на АЕА.

одлични врски, кој сведочеше пред американскиот Конгрес за перењето пари и за организираниот криминал во Русија. Шветс ги искористи своите извори во Москва и наскоро откри инкриминирачки информации за еден од бизнисмените инволвирани во руската авионска компанија. Потоа подготви сеопфатен и високопрофесионален извештај на осум страници, комплет со сјајна корица, и на 20 септември 2006 година му го предаде на Литвинеко. Литвиненко немаше идеја како да презентира, а камоли да истражува за таков извештај, но сепак, го стави своето име на него и & го предаде на компанијата Титан. Нивниот клиент беше воодушевен и им понуди на Литвиненко и на Луговој договор за една година.

(Продолжува) Во утрешниот број: Која беше фаталната грешка на Литвиненко? К О

М

Е

Р

Ц

И

Ј

А

Л

Е

Н

О

Г Л

А С

КАПИТАЛ АКАДЕМИЈА ОБЈАВУВА ПРВА РАБОТНА КОНФЕРЕНЦИЈА ЗА ИЗВОЗ ЗА 2012

КАКО И КАДЕ ПОВЕЌЕ И ПОДОБРО ДА ИЗВЕЗУВАМЕ! ПЕРСПЕКТИВИ ЗА 2012 ГОДИНА!

29 февруари 2012 / хотел ALEKSANDAR PALACE Скопје

Конференцијата ќе ја отвори

г-дин ВАЉОН САРАЌИНИ

министер за економија на Р.Македонија

КЛУЧНИ ТЕМИ НА РАБОТНАТА КОНФЕРЕНЦИЈА ПРВ ПАНЕЛ

ВТОР ПАНЕЛ

ТРЕТ ПАНЕЛ

Итни мерки и субвенции со кои може да се поддржи извозот на македонските компании! Како да се ублажат последиците за компаниите од намалените нарачки од странство? Што компаниите може да очекуваат од новата СТРАТЕГИЈА ЗА ПРОМОЦИЈА НА ИЗВОЗОТ? Како извозните промотори да се стават во функција на поголем извоз? Како да си ги олесните царинските постапки и процедури? Кои други мерки се потребни на македонските извозни компании? Како да ја зголемите конкуретноста на странските пазари? Како да се освојат БАЛКАНСКИТЕ ПАЗАРИ (искуства)!

Осигурување на извозот (како се осигурува извозот, кој осигурува, зошто е потребно осигурувањето – искуства и придобивки) Факторинг и откуп на побарувањата! ШТО Е ТОА? Извозни програми и кредити кои ги нуди МБПР (Македонската банка за поддршка на развојот)! Детална анализа на понудата на оваа државна банка! Како средствата од ИПАРД (Програма на Европската Унија) да се стават во функција на зголемување на извозот? Какви кредити и услови нудат македонските комерцијални банки за извозните компании? Има ли Проектно финансирање од страна на банките за добри извозни проекти!

ГОВОРНИЦИ НА ПРВИОТ ПАНЕЛ: ВАНЧО КАРГОВ

ГОВОРНИЦИ НА ВТОРИОТ ПАНЕЛ: МАРГАРИТА ДЕЛЕВА

Директор на Царинска Управа на Р.Македонија

БИЉАНА Д.СТОЈАНОВСКА

Државен советник за евроинтеграции и меѓународна соработка во Министерство за економија

КРУМ ЕФРЕМОВ

Државен советник во Министерство за надворешни работи и Директор на Директоратот за економска дипломатија

Државен советник во Министерството за земјоделие и Раководител на телото за управување со ИПАРД

АЛЕКСАНДАР СТАНОЈКОВСКИ

Директор на сектор за кредитирање и гаранции во Македонска банка за поддршка на развојот

РИСТО ХАЏИМИШЕВ

Главен економист во Стопанска банка АД Скопје

РУСИЈА И АРАПСКИТЕ ПАЗАРИ – НОВИ МОЖНОСТИ! Што се менува со влезот на Русија во СТО за македонските извозни компании и производи? Како да поставите успешна стратегија за извоз во Русија и поранешните руски републики? Како да најдете локален партнер и да се претставите во Русија? Потенцијали и можности за трговија со Украина Како да се искористат поволностите од бесцаринските договори со ЦЕФТА и да се зголеми извозот во регионот? Арапските земји–новите пазари кои ги отвори арапската пролет

ГОВОРНИЦИ НА ТРЕТИОТ ПАНЕЛ: БИЉАНА Д. СТОЈАНОВСКА

Државен советник за евроинтеграции и меѓународна соработка во Министерство за економија

КРУМ ЕФРЕМОВ

Државен советник во Министерство за надворешни работи и Директор на Директоратот за економска дипломатија

ВАЛЕРИЈ КОКОТ

Раководител на одделение за економски прашања на Амбасадата на Украина во Македонија, прв секретар

ВИСАР ФИДА

АЛЕКСАНДАР ШАПКАРOВ

МИНЧО ЈОРДАНОВ

Повисок самостоен референт, Дирекција за девизни кредити во Комерцијална банка АД Скопје

Директор на Македонско-руска стопанска комора

ЈАНКО ЛОСЕВ

БЛАГОЈ ДОНЧЕВ

Директор на Агенција за странски инвестиции и промоција на извозот Претседател на Бордот на директори на Макстил АД Скопје

Директор на деловен центар за правни лица во Шпаркасе Банка АД Скопје

СВЕТОЗАР ЈАНЕВСКИ

Претседател на Управниот одбор на ВВ Тиквеш

ШЕФКИ ИДРИЗИ

Директор на Ренова, Тетово ПРЕТСТАВНИЦИ ОД ИЗВОЗНИ КОМПАНИИ

ДЕЈАН БЕШЛИЕВ

Генерален директор на Адинг АД Скопје

ГЛИГОР ЦВЕТАНОВ

Директор на Макпрогрес Виница

За повеќе информации обратете се на тел. 02 3298 110

генерални покровители:

принт партнер:

ЕМИЛ МИЦАЈКОВ

регионален директор на Алкалоид АД за Европска Унија, Русија и ЦИС

медиумски партнери:

организатор: KAPITAL MEDIA GROUP

Kapital Akademija...

www.kapital.mk

лица за контакт: Гордана Михајловска mihajlovska@kapital.com.mk, Дијана Гулакова akademija@kapital.com.mk 02 3298 110