479-05.03.2011

понеделник. 5 март. 2012 пон. max. 110 C min. 10 C

вто. max. 110 C min. 10 C

сре. max. 60 C min.10 C

МБИ 10

2.167,67

+0,10%

Извор: Македонска Берза

МБИД 2.021,56

+0,05% %

ОМБ

123,00

-0,02%

ДЗР: ФЗО ИСПЛАТИЛ 19,6 МИЛИОНИ ЕВРА ЗА НЕИЗВРШЕНИ ЗДРАВСТВЕНИ УСЛУГИ 8 КОМПАНИИТЕ БАРААТ КАЗНИ ЗА ЗЛОУПОТРЕБИТЕ ВО ЈАВНИТЕ НАБАВКИ! 6-7

Извозните компании бараат повеќе поволни Kapital кредити 4-5 Akademija...

ЕМУ

€

61,50

САД

$

46,20

Курсна листа на Народна банка на Македонија

ИНСПЕКЦИСКА ОФАНЗИВА Главна цел туристичките агенции и продавниците!

11

ТУРСКИОТ ХОЛДИНГ ТАВ ПРОДАВА 40% ОД АКЦИИТЕ 10

СРЕДБАТА СУШТИНСКА 9 НАПРЕДОКОТ ФОРМАЛЕН 7 www.kapital.mk

број 479 | година 2 | цена 20 ден. | тел. 3 298 110 | факс. 3 298 111

...само идејата е капитал, с$ друго е пари...

член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP

ВО АПРИЛ ВО СТРУМИЦА ЌЕ ПРОТЕЧЕ ГАС

70

години нема да бидат потребни интервенции во изградената гасоводна мрежа, без разлика колку ќе се шири градот Струмица

600 5

илјади евра годишно со гасификацијата ќе заштедат струмичките фирми

милиони евра најмногу ќе чини гасификацијата на Струмица

СТР.

2-3

КАПИТАЛ ПОНЕДЕЛНИК 05.03.2012

WWW.KAPITAL.MK

2 НАВИГАТОР ИЗЈАВА НА ДЕНОТ

> коментар > анализа > победник и губитник > бројка > лидери > не им беше денот

“

“

ЃОРЃИ ЈАНЧЕВСКИ

претседател на Здружение на банкари

www.kapital.mk

Кризата е во еврозоната, која е еден од најзначајните наши партнери. Тоа значи дека реалниот сектор ќе има помал обем на работење, ќе се воздржува од нови инвестиции и ќе се воздржува од задолжување, бидејќи не ќе може во иднина да ги покрие тие задолжувања ако има намален обем на работа.

понеделник 05/03/2012

КОМЕНТАР

Петре Димитров dimitrov@kapital.com.mk

С$ е можно кога се сака

Н

икој не успеа да ја разубеди и да ја спречи локалната самоуправа во општина Струмица да го реализира проектот за гасификација. Иако централната власт не & излезе во пресрет кога најмногу & требаше, менаџментот на општината реши сам да обезбеди пари за гасификацијата, проект за кој беше заинтересирана и Светската банка, што доволно зборува за неговата сериозност. Како резултат на инцијативата на градоначалникот Зоран Заев и новоформираното претпријатие Струмица гас, веќе од следниот месец гасификацијата ќе биде реалност за граѓаните на Струмица и за струмичкото стопанство. Бенефитот за сите е голем. Ем ќе користат поевтин енергенс во време на континуирано поскапување на струјата и на нафтата, ем ќе дадат свој придонес за екологијата во општината, бидејќи овој енергенс е најеколошки. Фирмите ќе заштедат 600.000 евра на годишно ниво, пари кои во време на борба за ликвидност и тоа како ќе им се најдат. Граѓаните, кои како резултат на масовните поскапувања с$ повеќе осиромашуваат и не знаат како да си ги платат сметките, ќе заштедат на енергија и до 40%. Примерот на Струмица, во која последниве неколку години на власт е опозиционата СДСМ, убаво треба да го проучат сите други општини, посебно тие каде што на власт се владејачките ВМРО-ДПМНЕ и ДУИ, кои имаат одврзани раце од централната власт да реализираат што ќе им дојде на памет. Овој пример е доказ дека с$ е возможно кога некој навистина сака. А сите ние сакаме добри патишта за побрзо да стигнеме каде што сакаме и да бидеме помобилни; поевтини енергенси, бидејќи ни е преку глава од постојаното покачување на струјата и на парното; брза железница, која ќе н$ поврзе со остатокот од светот... Струмичани не измислија топла вода. Тамошниот локален менаџмент само успеа да најде применливо решение за граѓанските проблеми и за проблемите на стопанството, кое веќе е измислено.

СДСМ бара Владата јавно да ги објави долговите кон компаниите

> БРОЈКА

7%

пад на бруто-добивката во 2011 година забележа винарската визба Тиквеш. Минатата година винарската визба остварила добивка од 6,2 милиони евра, за разлика од 6,7 милиони евра остварени во 2010 година. Намалувањето на добивката се должи главно на намалената продажба на странски пазари, на вина во шишиња.

С

ДСМ предложи нови мерки насочени кон ублажување на главниот проблем со којшто се соочува македонската економија - неликвидноста. Опозицијата предлага воведување законска обврска Владата и јавните претпријатија редовно јавно да го објавуваат колку им должат на фирмите. За да се осигура наплатата на долговите, СДСМ бара државата да им издава гаранции на фирмите кон кои има долг достасан повеќе од 15 дена, во висина на долгот, кои би им послужиле на фирмите како обезбедување за да земат кредити за обртни средства од банките. „Во услови на голема неликвидност, каква што постои сега, ваквите кредити многу би им помогнале на фирмите да ги нормализираат својата ликвидност и работењето“, изјави потпретседателот на СДСМ, Зоран Јовановски. Задолжницата што ја најавува Владата како инструмент за поефикасна наплата СДСМ бара да важи и за државниот сектор.

Во април во Струмиц ЗОРАН ЗАЕВ градоначалник на Струмица По едногодишно одлагање на проектот поради проблемите со Министерството за финансии, решивме работите да ги земеме во свои раце и сами да го финансираме проектот.

ЗОРАН КИТАНОВ директор на Струмица гас Горд сум што гасификацијата во Струмица ќе биде позитивен пример за сите други општини и дека кога еден ден националната гасификација ќе стане реалност, подготвени ќе се вклучиме во системот, со готова инфраструктура.

Процесот на т.н. виртуелна гасификација во општина Струмица финализира. Од април гас ќе можат да користат образовните институции, локалните институции и стопанството. Од почетокот на грејната сезона во октомври гасот ќе биде достапен и за домаќинствата Петре Димитров dimitrov@kapital.com.mk

С

трумичани не мора повеќе да чекаат на децениските ветувања за гасификација на државата, од што бенефитите се општо познати. Решија работите да ги земат во свои раце и на стопанството и на граѓаните да им обезбедат евтин и еколошки енергенс. Пред неколку месеци новото претпријатие Струмица гас, формирано од локалната самоуправа, успешно ја спроведе првата и најобемна фаза на градење на примарната мрежа за течниот гас, кој ќе се носи со цистерни од Бугарија. Веќе на големо се подготовуваат втората и третата фаза, во кои претстои поврзување на институциите, стопанството и на домаќинствата со главната мрежа. Од април гас ќе можат да користат образовните институции, локалните институции и стопанството. Од почетокот на грејната сезона во октомври гасот ќе биде достапен и за домаќинствата.

„И покрај едногодишното одлагање на целиот процес, среќен сум што овој голем проект за Струмица и за земјата финишира“, вели Зоран Китанов, директор на Струмица гас, кој пред неколку дена се врати од меѓународната конференција за гасификација на Југоисточна Европа, каде што како успешен пример од Македонија била презентирана токму гасификацијата на Струмица. „Може да замислите колку бев исфрустриран кога на конференцијата уште еднаш ми се потврди дека никој не ја игра Македонија кога е во прашање гасифакацијата. Горд сум што гасификацијата во Струмица ќе биде позитивен пример за сите други општини и дека кога еден ден националната гасификација ќе стане реалност, подготвени ќе се вклучиме во системот, со готова инфраструктура“, вели Китанов. Проектот за гасификација на Струмица не задира во националаната стратегија за

Што е тоа виртуелна гасификација?

О

вој тип гасификација се користи за достава на гас каде што нема национална мрежа за гас. За достава на течен гас се користи најблиската точка каде што има „извор“ на гас (мајкастаница). Во случајот на Струмица, тоа е Бугарија. Гасот се пренесува со цистерни, а во Струмица во посебна станица се декомпресира и адаптира на потребите. Овој тип гасификација се користи од 1949 година во Полска, Шпанија, земјите од Јужна Америка...

гасификација. Во моментот кога Струмица ќе се поврзе со националниот гасовод мрежата за дистрибуција ќе биде веќе изградена, ќе има континуирани потрошувачи и најмногу од с$ ќе има обучен кадар на полето на гасификацијата, објаснуваат од Струмица гас. По приклучувањето на градот на националниот гасовод, во најоптимистичка варијанта од 5 до 10 години, опремата што е набавена за овој проект ќе се дислоцира во останатите региони на Струмица и во земјоделскиот сектор, кој пројавува с$ поголема желба за инвестирање во ваков вид опрема и потреба од гас. Финансискиот бенефит, според пресметките, е значителни заштеди во трошоците за греење и производство кај домаќинствата и стопанството.

Првиот број на дневниот весник Капитал се појави на 17 март 2010 телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 e-mail: kontakt@kapital.com.mk Издава: KAPITAL MEDIA GROUP доо Скопје, компанијата е формирана во 1999 година, кога е издаден првиот број на магазинот Капитал ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, 1000 Скопје, п.фах: 503, Република Македонија

ИЗВРШЕН ДИРЕКТОР (МАРКЕТИНГ И ФИНАНСИИ) Гордана Михајловска

РЕКЛАМА Александра Стојменова: ++389 2 3298 110/ лок:103; marketing@kapital.com.mk; aleksandra@kapital.com.mk

ГРАФИЧКИ И ИТ ДИРЕКТОР Николај Томашевски

ОГЛАСИ: Дијана Гулакова: ++389 2 3298 110/ лок:105; gulakova@kapital.com.mk

OFFICE MANAGER И ФИНАНСИИ Александра Николова: ++389 2 3298 110/ лок:101 nikolova@kapital.com.mk

СПЕЦИЈАЛНИ ПРИЛОЗИ: Јасмина Савовска Трошановски ++389 2 3298 110/ лок:102; prilozi@kapital.com.mk

ДИРЕКТОР И ГЛАВЕН УРЕДНИК: Љупчо Зиков

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Вељко Влаховиќ бр 11, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.commk

ПРЕТПЛАТА НА ДНЕВНИОТ ВЕСНИК КАПИТАЛ И НА МАГАЗИНОТ КАПИТАЛ Сања Савовска: ++ 389 2 3298 110/ лок:104 pretplati@kapital.com.mk

ОДГОВОРЕН УРЕДНИК Спасијка Јованова ПОМОШНИЦИ НА ОДГОВОРНИОТ УРЕДНИК Катерина Синадиновска (политика) Катерина Попоска (економија) УРЕДНИЦИ Маја Бајалска, Александар Јанев, Александра Спасевска ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА СПЕЦИЈАЛНИ ДОДАТОЦИ Верица Јорданова ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА WWW.KAPITAL.MK Александар Јанчески

Печати: Графички Центар Скопје Според мислењето на Министерството за култура за дневниот весник “Капитал” се плаќа повластена даночна стапка. Текстовите и фотографиите не се враќаат. Сите објавени текстови, фотографии и друга графичка опрема се авторски заштитетни и можат да бидат преобјавени, или на друг начин користени само со дозвола на издавачот. Даночен број: МК 4030999366644; Жиро сметки: Еуростандард банка: 370011100019555

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПОНЕДЕЛНИК 05.03.2012

3

Груевски: Не планираме зголемување на даноците

> БРОЈКА

3/4

> БРОЈКА

В

о последните две години, откако почна светската економска криза и продолжи со европската должничка криза, дури 25 од вкупно 27 земји-членки на Европската унија ги зголемија даноците. Македонија е од оние земји кои не само што не ги зголемија, туку во меѓувреме ги намалуваа даноците, истакна премиерот Никола Груевски и нагласи дека во следниот период не е планирано нивно зголемување. „Правиме максимални напори, и покрај сите проблеми со кои се соочува цела Европа, а претходно и целиот свет за време на светската криза, Македонија да не се доведе во ситуација да зголемува даноци“, рече Груевски. Земјата, истакна, во претходниот период успеа и да ги намали даноците, како што беше укинување на данокот на добивка за компаниите кои не ја распределуваат добивката, намалени придонеси за здравствено и пензиско осигурување и осигурување за вработување и други намалувања на даноците, како и последното за мали и средни претпријатија кои имаат годишен приход до три милиони денари.

од граѓаните со месечните примања можат да си купат храна и да платат сметки, покажува анкетата на Институтот за социјална демократија Прогрес. На прашањето што може вашето семејство да си дозволи со месечните примања 27,9% од испитаниците одговориле дека можат да си купат само храна, 46,8% можат да си купат храна и да платат сметки за домување, 18% храна, сметки и неопходни производи, а 5,4% можат да си дозволат с$ што сакаат. Повеќе од половина од граѓаните сметаат дека власта го троши буџетот во своја корист, а не во корист на граѓаните.

ца ќе протече гас 40

денари се очекува да чини метар кубен гас, а финалната цена сепак ќе ја утврди Регулаторната комисија за енергетика

70

лидери

илјади евра годишно со гасификацијата ќе заштедат струмичките фирми

милиони евра најмногу ќе чини гасификацијата на Струмица

САШО НАУМОВСКИ

П

рилепска Витаминка двојно ја зголеми добивката во 2011 година, што се должи пред с$ на зголемени приходи од продажба на кондиторски производи

МАРК ЗАКЕРБЕРГ

Ф

ејсбук го воведе новиот профил Времеплов с$ со цел да го зголеми својот маркетиншки дел, а тоа ќе биде место за комуникација со компании и брендови

не им беше денот

600

евра, според сегашните проценки, ќе чини приклучок на гасоводната мрежа „Стопанството во Струмица, чие производство е повеќе од 60% извозно ориентирано и во најголем дел користи нафтени деривати, чија цена деновиве го достигна својот максимум, со користење на природниот гас ќе има поголема конкурентност на производите и зголемен трговски биланс. Намалување на трошоците за греење ќе осетат и граѓаните, така што секое домаќинство кое ќе користи природен гас за затоплување ќе троши од 20% до 40% помалку од досега“, вели Верица Узунова, дипломиран електроинженер, која е вклучена во реализацијата на овој проект. „Единствена цел поради која почна гасификацијата е зголемување на конкурентноста на локалната економија преку овозможување пристап на сите корисници до

При ископите најдени бомби од Втората светска војна

О

свен што граѓаните на Струмица се пресреќни за новата енергетска можност, тие се фасцинирани и од тоа како се одвивало поставувањето на мрежата. Секаде каде што е поставена просторот е уреден и делува како да не се копало, коментираат струмичани. При ископувањето на каналите за цевките од примарната фаза, кои важат за најквалитетни (со полителен), екипите пронашле и три бомби, најверојатно од Втората светска војна, а како посебен успех работниците го посочуваат пренасочувањето на коритото на една од локалните реки. Изведувач на проектот е Контри хидроплас од Гевгелија, а подизведувачи се фирмите Жикол и Универзал.

најевтиниот енергенс - природен гас, со истовремено подобрување на квалитетот на животот на локалната заедница“, објаснува Зоран Заев, градоначалник на Струмица. За гасификација на Струмица беше заинтересирана и Светската банка, која беше подготвена да обезбеди средства за реализација на овој проект. „Таа идеја пропадна поради тоа што една година чекавме одговор од Министерството за финансии да каже дека сме кредитно способна општина. На крај решивме сами да го финансираме целиот проект. За таа цел планираме и издавање на општински обврзници за еден милион евра и повторно еве веќе еден месец чекаме на одобрение од Министерството за финансии“, објаснува Заев.

ВЛАДИМИР ТАЛЕВСКИ

У

чениците во Битолско останаа без автобуски превоз затоа што превозниците протестираат, бидејќи инсититуциите во општината не можат да се договорат кој да плати

Земјоделците за 60 дена порано ќе вадат нови производи

Македонскиот претседател, Ѓорге Иванов, е назначен за заштитник на Европската академија на науките и уметностите на 22-та пленарна сесија на академијата во амфитеатарот на Универзитетот во Салцбург. Благодарение на новостекнатата титула на Иванов, Македонија официјално стана дел од ЃОРГЕ европскиот академски ИВАНОВ простор. Македонскиот претседател не пропушти по инаугурацијата да испрати јасна државничка порака до меѓународната заедница дека треба да го следи примерот на Европската академија на науките и уметностите, која покажа дека е имуна на притисокот што го прави Грција поради билатерален проблем за блокирање на пристапот на Македонија до меѓународните организации. Иванов пред присутните професори, научници, членови на Сенатот и почесните гости изјави дека тоа е голема чест, за него и за Македонија, бидејќи назначувањето за заштитник на ЕАНУ е големо признание и е пример како треба и другите да се однесуваат.

_

ГУБИТНИК Таман Европската централна банка го одврза кесето и 800 европски банки ги „појача“ со 530 милијарди евра, на првиот човек на ЕЦБ му се стемни. Агенцијата Стандард и Пурс му порача дека банките не ќе можат да ги враќаат заемите. Според Стандард и Пурс, на банките во еврозоната со кредитите од ЕЦБ ќе МАРИО им биде полесно, но ДРАГИ тие нема да можат да ги вратат парите. Ваквото вбризгување пари може да резултира со потреба од печатење пари, што на крај ќе продуцира инфлација во еврзоната. А, тоа е најлошото сценарио за Унијата за излез од кризата со која се соочува. На сите веќе им е јасно дека се фрлаат пари во европските банки за да се покријат нивните загуби од државните обврзници на критичните земји, како што е Грција, која е веќе банкротирана. Но, тоа нема да ги спречи банките да продаваат или затвораат филијали, да детектираат проблематични активи.Од тоа Драги уште повеќе ќе го боли глава.

мисла на денот

С

о оглед на тоа што струмичкиот крај изобилува со голем број пластеници и е најразвиен земјоделски регион во Македонија, гасификацијата на струмичкото поле ќе придонесе, од една страна, за зачувување на шумите од прекумерната сеча заради загревање на пластениците, а од друга страна, за поголема конкурентност на раноградинарските производи. На тој начин производството на земјоделски производи под пластеници ќе биде 20 до 60 дена порано отколку досега, а заработката на раноградинарите поради користење поевтин енергенс ќе биде од 30% до 50% поголема.

победник и губитник

+

300

600 5

од пропишаните гранични вредности за квалитет на воздухот е масимално дозволената граница по инсталација, над која фабриките не смеат да загадуваат, пропишува изменетиот Закон за квалитет на амбиентниот воздух. Според измените, кои се во собраниска процедура, план за квалитет на воздух ќе се изработува за зоните каде што нивоата на загадувачките супстанции во амбиентниот воздух ги надминуваат граничните или целните вредности.

ПОБЕДНИК

години нема да бидат потребни интервенции во изградената гасоводна мрежа, без разлика колку ќе се шири градот Струмица

илјади евра годишно со гасификацијата ќе заштедат училиштата, градинките и институциите на локалната самоуправа

25%

НИКОЛА САРКОЗИ

П

редизборната посета на Баскија за францускиот претседател се претвори во фијаско откако беше нападнат од противници, кои го гаѓаа со летоци и јајца

СЕТО ТОА ШТО Е ВРЕДНО ВО ЧОВЕЧКОТО ОПШТЕСТВО ЗАВИСИ ОД МОЖНОСТA ЗА РАЗВОЈ, НО ПРЕПУШТЕНА НА ПОЕДИНЕЦОТ.

Алберт Ајнштајн научник

КАПИТАЛ ПОНЕДЕЛНИК 05.03.2012

4

WWW.KAPITAL.MK

НАВИГАТОР ГРАФИК НА ДЕНОТ...

ФОТО ФО ОТО НА Д ДЕНОТ... ЕНОТ...

Невработеност во земјите од Европа

23,3%

Извор: Евростат

19,9%

11,7%

Естонија

П

13,3%

Словачка

14,3%

14,7%

14,8%

14,8%

Литванија

Летонија

Ирска

Португалија

Грција

Шпанија

одатоците за невработеноста во земјите од Европската унија за јануари што ги објави Евростат покажуваат дека најголем дел невработени има во Шпанија и во Грција. Меѓутоа, доколку Македонија беше рангирана, несомнено ќе беше прва на листата, со стапка на невработеност над 31%.

светот низ медиумите...

Poslovni Dnevnik Pos

Хрва Хрватската држава ги штити домашните компании, а партиите дом се бунат б преку медиумите. Ова го п пренесува хрватскиот весник преку случајот со Јапан тобако и прек Бритиш американ тобако кои се Бри жалат на монополската позиција жал која ја има ровињската фабрика за тутун ту ТДР во бизнисот во Хрватска. Хрва

Г

олеми олимписки прстени со височина од 11 метри и ширина од 25 метри ставени на сплав беа пуштени низ Темза да се означи одбројувањето од 150 дена до почетокот на Летните олимписки игри во Лондон. Свеченото отворање е на 27 јули.

Извозните компани повеќе поволни кре

Boston Globe Bos

Енер Енергенсите во САД поскапуваат, а претседателот Обама делува прет незаинтересирано за критиките неза на р републиканците и цврсто застанува во одбраната на заст својата енергетска политика. свој Ова го пренесува бостонскиот весник на насловната страница. весн

Gulf News

Весникот од Дубаи пишува за падот на еден од последните лица на опозициски отпор во Сирија, со што претседателот Асад ја врати контролата во земјата. Сега без директна странска инвазија како што беше случај во Либија неговата позиција ќе остане недопрена.

Le Figaro

Најпознатиот француски весник ја пренесува судбината на нивната репортерка Едит Бувиер на која по подолг период & беше дозволено да ја напушти Сирија каде што беше задржана против своја волја.

www.kapital.mk 1 2 3 4

НАЈЧИТАНО НА WEB... Лошите кредити ги стопија добивките на банките Макпетрол со оперативна загуба губа у при највисоки цени на горивата И Владата е свесна за злоупотребите во јавните набавки ки Дали Стојменов и Ѕинго ќе го следат примерот на Ќамил Мустафа?

Интересот за кредитите и за останатите финансиски инструменти за поддршка на извозот постојано расте кај македонските компании. Тие бараат да расте и понудата на евтини кредити од МБПР и од деловните банки, беше истакнато на извозната конференција организирана од Капитал Академија Игор Петровски igor@kapital.com.mk

Ф

актот дека отидоа како алва 150 милиони евра што како кредитна линија дојдоа во земјава од Европската инвестициска банка преку Македонската банка за поддршка на развојот кажува дека домашните компании се гладни за евтини кредити и дека нивната понуда во моментов не може да го задоволи апетитот на бизнисот загрозен од тековната неликвидност. МБПР во моментов ги финишира преговорите и за втора кредитна линија од ЕИБ, во износ од 100 милиони евра, рече претставникот на банката на извозната конференција организирана од Капитал

Академија минатата среда. Меѓутоа, тој истакна и дека парите од ЕИБ, конкретно веќе искористената кредитна линија, којашто е со субвенционирана каматна стапка од 5,5%, се само 1,5%-2% од вкупното кредитно портфолио на банките во Македонија. Дали е капацитетот на МБПР премал за да може да ги задоволи потребите на компаниите за евтини кредити во услови кога комерцијалните банки ги заострија до максимум условите за кредитирање на бизнисот, а нивните каматни стапки се повисоки од оние на линиите што доаѓаат од МБПР? Ова беше едно од прашањата дискутирани на вториот панел на конференцијата, наречен „Како да дојдете до пари за финансирање на извозни проекти?“.

Потребна е докапитализација на МБПР

Бизнисмените повеќе пати досега укажуваа дека МБПР треба да се докапитализира за да може повеќе да кредитира од сопствени средства, потенцирајќи го примерот на Хрватска, каде што тамошната банка за поддршка на развојот само во 2011 година финансирала проекти со повеќе од милијарда евра. „Секако дека би било добро МБПР да може секоја година да го зголемува капиталот, којшто е 24 милиони евра. Иако сме заинтересирани за докапитализација, сепак,

досега со постојниот капитал, иако изгледа мал, со помош на државните гаранции, не сме имале проблем во обезбедувањето средства за кредитирање. Во иднина се надеваме дека ќе има докапитализација. Се дискутира за тоа, но во моментов не можам да кажам нешто повеќе“, рече Александар Станојковски, директор на Секторот за кредитирање и гаранции во МБПР. За време на извозната конференција тој детално ги претстави сите производи и услуги на МБПР, односно покрај кредитните линии, го објасни и осигурувањето на извозните зделки што го нуди банката, како и факторингот, којшто практички значи откупување на побарувањата и им помага на извозните компании да ги подобрат готовинскиот тек и ликвидноста. МБПР има посебна кредитна линија наменета за извозните компании, којашто финансира обртни средства за подготовка на производство наменето за извоз или за премостување на периодот од направениот извоз до моментот кога ќе плати странскиот купувач. Ако фирмите аплицираат директно преку МБПР, максималниот износ на овие кредити е еден милион евра, а преку комерцијалните банки што ги сервисираат кредитните линии на МБПР овој лимит е двојно поголем. Каматната стапка е 6% годишно. Станојковски истакна дека приоритетни корисници на оваа кредитна линија се

WWW.KAPITAL.MK

ПРОЦЕНКИ...

3 ФАКТИ ЗА...

7,1%

П

орасна бројот на превезени патници во патничкиот превоз во четвртото тримесечје лани споредено со истиот период во 2010 година

8,7% П 17% П

овеќе патници се превезени во железничкиот сообраќај во четвртото тримесечје лани споредено со истиот период во 2010 година

орасна бројот на превезени патници во авиосообраќајот во четвртото тримесечје лани споредено со истиот период во 2010 година

Европа да ја зголеми конкурентноста за да има иднина

фирми што имаат обезбедено извозни зделки и оние што вршат осигурување на својот извоз. „Ги повикуваме компаниите во поголем број да ги осигуруваат своите извозни зделки. МБПР лани осигура извоз на компании во износ од 30 милиони евра, што е пораст во однос на претходните години. Но, што да кажеме за тоа дека во Словенија се осигурува 20% од целиот извоз? Дали македонските компании имаат помал ризик при извозот?“, истакна Станојковски.

Расте интересот за некредитните инструменти за поддршка на извозот

На вториот панел на извозната конференција присуствуваа и претставници на три деловни банки, коишто исто така ги презентираа сопствените понуди наменети за извозните компании. Александар Шапкаров од Дирекцијата за девизни кредити во Комерцијална банка зборуваше за инструментот форфетинг, којшто единствено оваа банка го нуди засега во Македонија. Со форфетингот банката, всушност, им овозможува на компаниите да извезуваат на одложено плаќање, коешто е 100% финансирано од банката, со тоа што таа го откупува побарувањето со извесен дисконт. На овој начин производот на компанијата станува поконкурентен на светскиот пазар, а таа добива прилив на пари за континуирано производство, со што не & се загрозува

МБИ 10 3.000 2.800 2.600

Д

ржавите од Европската унија ќе ги надминат финансиските проблеми само ако конкурираат подобро на глобалниот пазар, изјави германскиот канцелар, Ангела Меркел. Според неа, евролидерите треба да работат заедно за подобрување на конкурентноста на светско ниво. „Само ако Европа ги постигне тие цели ќе можеме да ги намалиме буџетските дефицити и да гарантираме благосостојба и работни места за граѓаните“, додаде Меркел.

милиони евра е износот на осигурени извозни зделки преку МБПР во 2011 година

Иако капиталот на МБПР е мал во моментов, со помош на државните гаранции досега не сме имале проблем во обезбедувањето средства за кредитирање на компаниите. Секако дека сме заинтересирани за докапитализација на банката и за тоа се дискутирало во Владата.

БЕРЗА

АНГЕЛА МЕРКЕЛ

30

директор на Сектор за кредитирање и гаранции во МБПР

ТОП ВЕСТИ...

канцелар на Германија

ии бараат едити АЛЕКСАНДАР СТАНОЈКОВСКИ

60 СЕКУНДИ БРИФИНГ

ликвидноста. Шапкаров рече дека интересот за форфетирање расте од година во година и дека лани имале направено форфетинг на двојно повеќе трансакции во однос на 2010 година, но потенцијалот за користење на оваа услуга с$ уште е голем. Ристо Хаџимишев, главен економист во Стопанска банка-Скопје, истакна дека банката направила надградба на системот за електронско банкарство во делот на услугите наменети за извозните компании, а од неодамна вовела и нови инструменти за подобрување на ликвидноста на извозните компании, како што е дисконтирањето на извозен акредитив и предвремена исплата на увозен акредитив. Од Шпаркасе банка пак, ги претставија своите кредитни линии за компании, воедно истакнувајќи дека во 2011 година имале раст на корпоративното кредитирање за 31%, одобрувајќи 100 милиони евра. Јанко Лосев, директор на Деловниот центар за правни лица во Шпаркасе, како посебно значајна за извозните компании ја истакна кредитната линија од Европската банка за обнова и развој, ЕБРД, т.н. кредити за поддршка на конкурентноста, во износ до еден милион евра, со камата во висина на шестмесечен ЕУРИБОР плус 6,3%. „ЕБРД во своите анализи утврди дека кај македонските компании, особено малите и средните, недостига познавање на важечките прописи и усогласувањето со стандардите на Европската унија, со што се намалува нивната конкурентност на европските пазари. Исто така, тие имаат и отежнат пристап до среднорочни и долгорочни кредити со поволни услови, па токму затоа е фомирана оваа кредитна линија, за поддршка на спроведувањето на стандардите на ЕУ во областа на заштита на животната средина, безбедноста при работа и квалитетот на производите и услугите“, рече Лосев.

1,1

милион денари ги оштетил доверителите стечајниот управник Љ.К. на а.д. Шампињони, утврди СВР Штип поради што до Основното јавно обвинителство во Кочани поднесе кривична пријава против него поради постоење основани сомненија дека сторил кривично дело злоупотреба на службената положба и овластување.

4-6

илјади евра глоба ќе плати здравствена установа ако се утврди неправилно водење на електронска листа на чекање ако листата не сe објавува на интернет-страница или ако не се ажурира секој ден најдоцна до 15 часот. Ова го налага новиот предлог-закон за здравствена заштита.

2.400 2.200 2.000 1.800

07/10

Да се интензивира соработката меѓу фармерите и институциите

Н

еопходно е интензивирање на воспоставената соработка меѓу земјоделските здруженија и институциите за зајакнување и унапредување на земјоделското производство во Македонија, им порача Министерот за земјоделство, Љупчо Димовски, на претставниците на Федерацијата на фармери. „Окрупнувањето на земјоделските парцели, но и намалувањето на поголемиот дел од влезните давачки во производството се неколкуте приоритети на кои мора со заеднички сили да работиме во интерес на развој на секторот“, рече министерот Димовски. Според него, во таа насока се и неколку измени на закони од областа на земјоделското производство, кои се во насока на создавање поповолни услови за стопанисување од страна на земјоделците.

05/11

09/11

01/12

2.167,67

Агрокор ќе гради откупен центар и во Василево?

Х

рватскиот гигант Акрокор ќе гради уште еден откупно-дистрибутивен центар во земјава. Претставници на компанијата веќе разгледале парцела во третата индустриска зона во општината Василево, Струмичко, дознава „Капитал“. Претходно, компанијата веќе купи уште една парцела до откупниот центар кој го отвори во Струмица и според најавите од таму, планираше таму да отвори уште еден откупен центар. Според информации од теренот тие повеќе ја бендисале парцелата во Василево. Инвестицијата на Агрокор за откупнодистрибутивниот центар во Струмица чинеше околу 20 милиони евра, а центарот се протега на 8.000 метри квадратни. Од компанијата најавија годишен извоз на 50 илјади тони зеленчук и овошје.

Max. Min.

2.827,62 1.943,09

На Македонската берза минатата недела беше остварен промет од 96.638.859 денари од редовното тргување, кое на неделно ниво се зголеми за 0,66% во споредба со претходната недела. Прометот од тргување со обврзници пак, забележа зголемување од 32,57%. Главниот берзански индекс МБИ-10 на неделно ниво забележа пораст од 0,86% и во петокот заврши со вредност од 2.167,67 индексни поени.

НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК Тиквеш

1.400,00 +61,00

МЖ-Транспорт потрошиле милион евра за поправка на вагони без доказ

+4,56% 4 56%

НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК Топлификација

А

кционерското друштво Македонски железници– Транспорт платило над еден милион евра за поправки на вагони и на возови, но нема доказ дека парите завршиле на вистинското место. Купени се локомотиви на лизинг, кој не се отплаќа редовно, а друштвото без основ поделило илјадници евра аванси. Ова се дел од неправилностите во работењето на претпријатието во 2010 година кои ги утврди Државниот завод за ревизија. Друштвото платило 515.000 евра за поправка на товарни вагони, но нема доказ дали парите биле потрошени за таа намена, а не била распишана ниту јавна набавка. Биле потрошени околу 202.000 евра за поправка на дизел моторен воз, но нема документи кои го докажуваат тоа. Според ревизорите, во 2009 и во 2010 година биле платени околу 331.000 евра за поправање патнички вагони, но фактурите не биле потпишани од раководител, а сумите биле избришани со коректор. Компанијата исплатила околу половина милион евра аванси за одржување на возовите. Компанијата во 2000 и во 2001 година на лизинг набавила патнички вагони и електрични локомотиви вредни 1,3 милиони евра, за кои не се редовно платени ратите до крајниот рок во 2008 година и може да им бидат одземени. Ревизорите имаат забелешки и на прикажаните 8,3 милиони евра трошоци за користење железничка инфраструктура, но за тоа во сметководството не постојат релевантни документи Во тој период први луѓе на друштвото беа Благоја Kрстевски и Оливер Деркоски.

У

ЉУПЧО ДИМОВСКИ

02/11

2010/2012 2010/2012

Концептот за минимална плата треба да се доработи

министер за земјоделство

10/10

тврдувањето на минималната плата во државата беше неопходно, но има од одредени слабости во начинот на којшто таа е к конципирана, констатираа учесниците на трибин р трибината „Минимална плата и пристојна работа во Мак Македонија“, која се одржа во петокот. Според Сојузот на синдикати на Македонија, кои беа и поднес поднесувачи на иницијативата за утврдување миним минимална плата во државата, направен е првиот чекор и се очекува да се подобри положбата на ч една четвртина од вработените. „Сигурно можело и подобро, меѓутоа ако знаеме дека 14,4% од вработените, односно околу 92.000 примаат плата до 8.000 денари, тогаш може да се каже дека донесувањето на Законот за минимална плата ќе го покаже позитивниот успех што го постигнаа социјалните патнери“, истакна Лилјана Јанкуловска.

2.361,00 -29,00

-1,22% 1 22%

DOW JONES 13.500 13.000 12.500 12.000 11.500 11.000 10.500 10.000

07/07

21/08

05/10

19/11

03/01

17/02

12.980,30 0 22% +0,22%

Минатата работна недела Волстрит ја заврши во зелена боја. И покрај загриженоста на инвеститорите за високите цени на горивата, во петокот пораснаа цените на акциите на американските берзи. На европските пазари на капитал ситуацијата беше покритична.

ДРУГИ ПАЗАРИ FTSE 100 Nikkei225 S&P 500 Nasdaq DAX TOPIX

5.912,44 9.777,03 1.374,09 2.988,97 6.913,21 837,82

VALUTI

£ €

СТАПКА

-0,32% +0,72% +0,62% +0,74% -0,41% +0,76%

€ $

1,2009 ПРОМЕНА

+0,3%

СТАПКА

1,3217 ПРОМЕНА

-0,7%

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10

FJU^ERSI ZLATO

1.712,90 -0,54% 0 54% ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11

NAFTA BRENT

124,83 -1,09% 1 09% ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Димитрие Туцовиќ бр телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.com.mk

“

МАРИЈАНО РАХОЈ

премиер на Шпанија 20,

Невработеноста во Шпанија руши рекорди!

КАПИТАЛ ПОНЕДЕЛНИК 05.03.2012

WWW.KAPITAL.MK

6 ПОЛИТИКА > пари > држава > администрација

www.kapital.mk

понеделник 05/03/2012

Kapital Akademija...

member of KAPITAL MEDIA GROUP

телефон: ++ 389 2 3298 110 факс: ++ 389 2 3298 111 e-mail: akademija@kapital.com.mk

КАЛЕНДАР НА НАСТАНИ

ЗА ПЕРИОД ФЕВРУАРИ 1 ЈУНИ 2012

МАРТ

14 - 16

Подготовка на продажна стратегија и план на продажба и продажна презентација

20

Финансиски показателитолкување и анализа

23

Зголемете го профитот преку намалени конфликти во организацијата

30

Е-mail маркетинг и корпоративно огласување

АПРИЛ

04 - 06 20

Организација на продажбата и продажен менаџмент и успешен продажен разговор

Подгответе се за инвестирање

24 - 27

Финансии во продажбата и управување со клучните клиенти и преговарање и развој на долгорочни односи со клиентите

МАJ

09 - 11

23

Customer RelaIonship и Customer Experience managment и известување и пратење на продажбата

Маркетинг на социјални медиуми

15

П

ретседателот Ѓорге Иванов и министерот за надворешни работи, Никола Попоски, му честитаа на српскиот претседател, Борис Тадиќ, за добивањето статус кандидат за членство во Европската унија. „Овој ден претставува уште еден голем историски чекор кон европската перспектива на земјите од Западен Балкан. Имајќи ја предвид мојата, но и на Република Македонија, голема посветеност на процесот на интеграции во ЕУ, се радуваме на Вашиот успех. Тоа се добри вести за нашиот регион и позитивен сигнал и за останатите земји од регионот“, му пиша Иванов на Тадиќ.

Иванов му честита на Ромпуј

М

акедонскиот претседател Ѓорге Иванов преку писмо му го честита реизборот на претседателот на Европскиот совет, Херман Ван Ромпуј, и побара од него Брисел да ги започне преговорите за членство на Македонија во ЕУ. „Верувам го делиме мислењето дека без забрзана интеграција на Југоисточна Европа, патот до заедничките цели, стабилност и благосостојба за сите земји од нашиот регион ќе биде отежнат. Сметаме дека крајно време е преговорите да почнат. Сите би имале корист од овој процес, ние, нашиот јужен сосед, но и поширокиот регион. Ме радува што Ваш приоритет останува политиката за натамошно проширување на ЕУ, и оттука очекувам Ваша поддршка за мојата земја на тој план“, вели Иванов.

Маркетиншка конференција Мониторинг аналитика и статистика на интернет активности

Нема да има попис во 2012

В

ладини извори велат дека воопшто не е предвидено годинава да се направи попис на населението и домаќинствата, откако лани обидот пропадна од с$ уште необјаснети причини. Висок владин функционер информира дека прашањето за пописот воопшто нема да се најде на агендата на Владата, оти се покажало дека се потребни сериозни подготовки за да се изведе таа операција. Лидерот на ДУИ, Али Ахмети, неодамна изјави дека без реформи на Државниот завод за статистика неговата партија нема да се согласи на попишување. Според него, реформите вклучуваат и зголемување на бројот на вработени Албанци во Заводот, оти моменталниот број не гарантирал вистински резултати и не генерирал доверба кај Албанците.

Криминалот се санкционира со органите на редот, со популизам се поттикнува!

Градоначалникот на Гостивар Руфи Османи повика на смирување на тензиите, но дури откако претходно ја обвини државата за главен генератор на антиалбанска клима

Максим Ристески

risteski@kapital.com.mk

О

бидите од сериозен криминален акт да се искреира политичка тензија во државата и да му се даде на истиот етничка димензија, знаејќи ја чувствителноста на темава кај нас, се крајно несериозни, особено ако доаѓаат од државни функционери. Нивните апели за смирување на страстите се бессилни, зашто (дел од нив) не успеаја се воздржат да искоментираат дека инцидентот е случен благодарение на антиалбанската политика на владата. Истата влада, која како што е с$ поизвесно, ќе финансира прослава на Денот на албанското знаме и независноста на Албанија, која изгласа измени на Законот за јазици, која обезбеди буџет по етнички клуч, донесе амнестија за хашките случаи и која доследно ги почитува одредбите од Рамковниот договор, особено во делот на рамковните вработувања. Оттука, не е јасно зошто во борбата против политичкиот противник, функционерите се „забораваат“ па честопати тоа го претвораат и во „војна“ со самиот систем на државата. Според политикологот Владимир Божиновски, со реакциите по инцидентот, градоначалникот на Гостивар, Руфи Османи, се демаскирал, покажувајќи подготвеност да посегне и по ризична манипулација со меѓуетничките односи за остварувањето на своите цели: „Доаѓаат локални избори и секој инцидент се злоупотребува, а убиството во Гостивар е класичен пример за политички маркетинг од страна на градоначалникот Руфи Османи. Иако тој сакаше да се позиционира како политичар кој ќе се занимава со реалните, економски проблеми на граѓаните, не успеа да му одолее

на искушението преку овој настан што се случи токму во неговиот град да се обиде да го придобие екстремното албанско крило. Но, тоа му е голема политичка грешка, бидејќи с$ поголем дел од Албанците се образoвани, речиси сите очекуваат економски резултати, и овие луѓе Османи ќе ги изгуби“, изјави Божиновски за „Капитал“. Според него, манипулацијата оди дотаму што, според неговите информации, и луѓето кои по собирот во четвртокот извандализираа 26 објекти во Гостивар не биле од градот, туку биле организирани и регрутирани однадвор. На развојот на настаните сосем поинаку гледа ана литичарот А лбер Муслиу, според кој, А лбанците носители на власт реагира ле соодветно, за разлика од Министерството за внатрешни работи и медиумите на македонски јазик: „Ако некој затаил со заштита на имотот на фирмите оштетни по протестот тоа е полицијата, која била со протестантите и дозволила да ја направат штетата. Ние го осудуваме ваквото однесување на дел од групата што се собра на протест, а на полицијата е да ги открие сторителите. Градоначалникот на Гостивар не е виновен за штетата и за распалувањето на атмосферата зашто ако сакаше да направи хаос тој можеше да се качи на бината и да им се обрати на насобраните. Распалуваат некои медиуми со начинот на кој известуваат, изјави Муслиу за „Капитал“. Добро брифирани извори од Министерството за внатрешни работи тврдат дека полицијата и ако била сведок на кршењето на излозите не би реагирала на вообичаен начин, поради чувствителноста на моментот кога дел од

Фирмите оштетени од „мирните“ протести во Гостивар сами ќе си платат

Оштетените страни од дивеењето на демонстрантите кои на 1 март во Гостивар ги искршија излозите на повеќе објекти и институции, не знаат од кого да бараат одговорност за штетата што ја претрпеа. Од одговорните на локално и државно ниво, меѓу кои имаше и учесници на протестниот собир, не очекуваат да преземе одговорност: „Ние сами ќе си го санираме објектот, а сметката ќе ја испорачаме доколку полицијата ги пронајде сторителите“, вели портпаролот на ЕВН, една од фирмите кои претрпеа штети, Ленче Карпузовска. Дел од аналитичарите сметаат дека гостиварскиот градоначалник е еден од најодговорните за ескалацијата на проблемот што го отвори убиството на двајцата луѓе од страна на полицаец. е т н ич к и те А л б а н ц и цел ат а п о л и ц ија ја поистоветуваат со осомничениот за убиството. Официјално, „МВР ги осудува сите вандалски и хулигански чинови и недолични скандирања“, и бара истото да го направат и организаторите на протестот. „СВР Тетово веќе идентификуваше извесен број од учесниците во оштетувањето на објектите, а се преземаат интензивни активности да бидат идентификувани и другите, по што ќе следуваат соодветни поднесоци“, изјави помошникминистерот во МВР, Иво Котевски.

Компаниите бараат казни за злоу Бизнис-секторот не гледа полза од жалбите упатени до Комисијата за жалби по јавни набавки. Велат, процедурите се долготрајни и без ефект. Затоа, бараат казни кои ќе ја зголемат одговорноста, како кај фирмите, така и кај договорните органи Габриела Делова delova@kapital.com.mk

ЈУНИ

06

Македонија и честита на Србија за кандидатскиот статус

В

раќањето на казнените одредби засега е единствениот механизам кој го гледаат компаниите за надминување на злоупотребите во јавните набавки. Тие бараат по примерот на ЕУ, Слованија и Хрватска, Владата да ги врати казнените одредби, како за економските оператори, така и за договорните органи. Само така, велат компаниите, ќе се надминат проблемите со корупцијата, фаворизирањата на фирмите блиски или од интерес на Владата и ќе се

намалат договорите постигнати во четири очи. Иако велат дека е зголемена транспарентноста со воведувањето на Електронскиот систем за јавни набавки и се направени речиси сите усогласувања со европското законодавство, сепак, недостига имплементација, но и подобри механизми во злоупотребите, што с$ уште се случуваат при трошењето на јавните пари. „Усогласеноста на законодавството на тоа со ЕУ е високо. Меѓутоа, тоа што недостига

е негова имплементација. Компаниите с$ уште се жалат на неквалитетно изработената тендерска документација, повлекување на тендерите, неприфаќање на понудите итн. Јасно е дека се потребни поголеми обуки за двете страни, и за економските оператори и за договорните органи. Но, сепак, најдобар механизам остануваат казнените одредби. Враќањето на казните ќе ја зголеми одговорноста, како кај економските оператори, така и кај изготвувачите на тендерската документација“, велат од Стопанска комора. Сличните нерегуларности ги посочуваат и од Конфедерацијата на работодавачи. „Компаниите претежно посочуваат дека со самите услови наведени во тендерите на некој начин се врши елиминацијата. Тоа се прави на тој начин што законските процедури се запазени, но јасно се гледа од наведените услови дека однапред е договорена фирмата која ќе го добие тендерот“, вели претседателот на Конфедерацијата на

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПОНЕДЕЛНИК 05.03.2012

ПОЛИТИКА 7 МРТ со нови директори – Каранаков остава простор за покреативни кадри?

П

ПЕТАР КАРАНАКОВ

етар Каранаков повеќе не е извршен директор на Македонската радио-телевизија, велат од Управниот одбор на МРТ за „Капитал“. Одборот го додели неговото место на Маријан Цветковски, а за нов заменик-директор го избра Арун Ибраими. Мандатот на новите директори ќе трае три години, со право на повторен реизбор. Избран е и нов претседател на Управниот одбор, Дарко Стефановски, а досегашниот претседател, Крсто Скубев, останува само како член на одборот на јавниот сервис. „Избраните кандитати имаа најконзистентна и стручна програма со предлози за иден можен развој на МРТ“, вели Крсто Скубев за „Капитал“. Според него, Управниот одбор веќе распишал нов конкурс за избор на уште еден извршен и еден заменик-директор на куќата, бидејќи пријавените кандидати на последниот конкурс не ги задоволувале

критериумите. „Капитал“ го контактираше досегашниот директор на МРТ, Петар Каранаков, кој вели дека не планира да аплицира на вториот конкурс за избор на директори и за него МРТ е завршена приказна. „Она што можев да го направам во изминативе три години беше направено. МРТ е значително економски закрепната, процесот на дигитализација е речиси завршен и сметам дека е време покреативни кадри да го продолжат развојот на јавниот сервис“, вели Каранаков. Другиот извршен директор на МРТ, Ефтим Гаштов, си поднесе оставка од функцијата веднаш по објавувањето на ревизорскиот извештај за работењето на јавниот сервис, каде што беа констатирани бројни финансиски дупки. Гаштов сега тера дипломатска кариера во амбасадата во Словенија.

Апостолски ќе ја брани Македонска радиодифузија од Тарбс

П

о Министерството за транспорт и врски и Македонската радиотелевизија, и Јавното претпријатие Македонска радиодифузија склучило договор за правни услуги во судскиот спор што се води во Лондон по тужба од компанијата за сателитски услуги, Тарбс. Македонска радиодифузија за сума од 15 илјади евра ќе ја брани адвокатската канцеларија Апостолски, која има искуство од меѓународни судови – пред Хашкиот трибунал го бранеше Јохан Тарчуловски.

Средбата суштинска – напредокот формален За разлика од состаноците со поранешниот грчки колега Јоргос Папандреу, кои поминуваа во пријатна атмосфера, но без конкретни разговори, за средбата со Лукас Пападимос премиерот Груевски изјави дека имала сериозен карактер. Сериозни, барем официјално, не биле и поместувањата на позициите Катерина Синадиновска sinadinovska@kapital.com.mk

Н

е се откриваат детали од првата средба на премиерот Никола Груевски и неговиот колега од југ, Лукас Пападимос, која се одржа во Брисел минатата недела. Во својата изјава два дена по состанокот Груевски само кажа дека средбата имала суштински карактер, но не откри со што конкретно, сериозно и суштински, настапил пред грчкиот премиер, Лукас Пападимос. За оценка на ефектот од состанокот – дали значел помрднување од мртвата точка - упати на официјална Атина. „Средбата имаше сериозен карактер, а имаше и запознавачки, бидејќи првпат се гледаме, информативен карактер за тоа што се случувало во минатото, како се одвивале работите. Имаше и малку посуштински карактер, да речеме, кога разговаравме за одделни аспекти на проблемот. Во овој момент не би сакал нешто посебно да коментирам, бидејќи тоа беше прва средба. Би

почекал да го видам „фидбекот“ од средбата. Би требало да оставиме некоја недела да видиме дали ќе има некој позитивен одговор од таа средба којшто ќе ги динамизира понатамошните наши контакти и ќе даде некој резултат кој ќе биде на задоволство на двете земји”, изјави премиерот. Од официјална Атина с$ уште нема реакции по состанокот на двајцата премиери. Средбата во Брисел се одржа на иницијатива на Груевски, а во насока на приближување на позициите на двете земји пред самитот на НАТО во Чикаго во мај. Токму решавањето на спорот за името останува услов за прием на Македонија во Алијансата. И американскиот амбасадор, Пол Волерс и генералниот секретар на НАТО, Андерс Фог Расмусен, се децидни дека без компромис со Грција нема поента воопшто да се отвори прашањето за Македонија, оти принципот на консензус меѓу земјите-членки е основа на функционирањето на организацијата.

Корупција, судство, администрација – ќе нема веќе бегање од реформи! оворејќи за средбата со Пападимос, Г Груевски се осврна и на европските интеграции, односно на дијалогот на високо

ниво со ЕУ, кој почнува на 15 овој месец. „Додека се расчистат работите поврзани со нашата блокада од страна на нашиот јужен сосед треба да почнеме еден процес којшто земјата реално ќе ја придвижи. Реалното придвижување ќе значи дека оној момент кога ќе се откочи процесот и ќе треба да започнат преговорите најголем дел од тоа што ќе треба да се преговара и да се исполни можеби ќе биде веќе завршено. Нашата цел е да не стоиме во место”, рече Груевски. Премиерот, кој ќе го предводи македонскиот тим и од македонска страна ќе го води дијалогот наспроти Штефан Филе, нагласи дека во Скопје на 15 март ќе бидат отворени

можеби најважните теми за евроинтеграција на Македонија и оти земјата од ЕУ очекува нови идеи и помош за динамизирање на реформските чекори за да се подобри целокупната слика, но и животот на граѓаните. Пристапниот дијалог ќе започне со поглавјата 23 и 24, кои опфаќаат чувствителни општествени теми, како реформите во судството и во администрацијата и слободата на говорот и борбата против корупцијата. На 5-ти и 6-ти март во Брисел ќе престојува и вицепремиерката Теута Арифи. Главна цел на посетата е презентацијата на Националната програма на Македонија за усвојување на правото на ЕУ за тековната година, што Арифи ќе ја направи пред претставници на Европската комисија.

употребите во јавните набавки! работодавачи, Миле Бошков. Иако досега Законот за јавни набавки подлежеше на повеќе законски измени, сепак, согласно последните измени, единствен механизам на компаниите им остануваат жалбите упатени до Државната комисија за јавни набавки. Меѓутоа, компаниите велат дека тоа не е ефикасен механизам, бидејќи во случај жалбата да не е прифатена, тие мора да се жалат до управен или до врховен суд, процедура која не е ефикасна, бидејќи трае со години. Тоа го потврдуваат и официјалните податоци. Согласно изјавата на Антикорупциската комисија во октомври минатата година, иако досега се испратени дури 115 пријави за злоупотреба на државни пари до Јавното обвинителство, оттаму с$ уште немаат покренато иницијатива за ниту еден од случаите.

Што покажуваат извештаите?

Во Глобалниот извештај за конкурентност

„Најдобар механизам остануваат казнените одредби. Враќањето на казните ќе ја зголеми одговорноста, како кај економските оператори, така и кај изготвувачите на тендерската документација.“ 2011-2012, изработен од Светскиот економски форум од Давос, се посочува дека главен проблем во Македонија е што владини лица фаворизираат одредени фирми при спроведувањето јавни набавки. Ова го

кажуваат 115 македонски бизнисмени, анкетирани за потребите на Извештајот. Злоупотреби во јавните набавки посочува и анализата на Центарот за граѓански комуникации. Во извештајот се констатира

МИЛЕ БОШКОВ

претседател на Конфедерација на работодавачи

„Компаниите се жалат дека честопати законските процедури се запазени, но јасно се гледа од наведените услови дека однапред е договорена фирмата која ќе го добие тендерот.“ дека институциите спроведувале јавни набавки по цени и до неверојатни 400% повисоки од нормалните. Наместо најниска цена и избор на најповолна понуда, при распишувањето на тендерите и изборот на понудувач повторно постои голема разлика меѓу цените по кои се набавуваат исти производи во различни државни институции. Извештаите пак, на Бирото за јавни набавки и на Комисијата за жалби по јавните набавки за последните две години покажува дека половина од склучените договори се договори без претходно објавен оглас. Четвртина од огласите биле поништени, а речиси за секој седми оглас е поднесена жалба.

КАПИТАЛ ПОНЕДЕЛНИК 05.03.2012

WWW.KAPITAL.MK

8 КОМПАНИИ ПАЗАРИ

ДЗР: ФЗО исплатил 19,6 милиони евра за неизвршени здравствени услуги За државните ревизори спорна е исплатата на платата на поранешниот директор на Фондот, Јанез Јелникар, од 2.700 евра, исплатата на капитацијата на матичните лекари, а утврдиле и можност за дупли исплати на боледувања

Викторија Милановска

milanovska@kapital.com.mk

Ф

ондот за здравствено осигурување на 61 здравствена установа не им исплатил 20,1 милиони евра, иако извршиле здравствени услуги, а на 54 установи им исплатил 19,6 милиони евра, износ за кој немаат извршено здравствени услуги, посочуваат државните ревизори во извештајот за работењето на ФЗО во 2010 година. „Констатираната состојба ги доведува во независна положба јавните здравствени установи кои во помал износ ги наплатиле извршените здравствени услуги, а влошена е и нивната ликвидност. Од друга страна, исплатени се средства на други установи во поголем износ од нивната реализација, така што тоа не претставува поттик за поголема реализација во наредниот период“, се вели во

Ревизорите потенцираат дека одговорни за ваквото работење, за кое не знаат дали е резултат на грешки или измами, се директорката Маја Парнаџиева-Змејкова и ексдиректорот Јанез Јелникар.

20.174.411 Е

извештајот на Државниот завод за ревизија. Ревизорите се сомневаат и дека Фондот за здравствено осигурување исплаќал боледување на еден осигуреник и по неколку пати, затоа што биле големи шансите еден осигуреник да поднесе барање во повеќе подрачни единици. Ризикот за злоупотреба во овој дел бил висок затоа што контролата се вршела рачно и без системска поврзаност. Ревизорите го отвораат и прашањето за незаконска исплата на капитацијата на матичните лекари, затоа што шансите еден осигуреник да има и двајца матични лекари биле големи. Фондот немал и автоматска забрана за издавање сини картони во случај придонесот да не е платен од обврзникот.

к

о

м

е

р

ц

и

ј

Јелникар земал плата од 2.700 евра!

евра не исплатил ФЗО на 61 здравствена установа за извршени здравствени услуги Ревизорите потенцираат дека одговорни за ваквото работење, за кое не знаат дали е резултат на грешки или измами, се директорката Маја Парнаџиева-Змејкова и ексдиректорот Јанез Јелникар, кој Владата го донесе од Словенија како врвен експерт за здравствен менаџмент. Во ревизорскиот извештај се посочува дека ФЗО работи на надминување на утврдените недостатоци.

а

л

е

н

о

г л

а

с

ксдиректорот Јанез Јелникар земал месечна плата од 2.700 евра, користел мобилен телефон без ограничување, имал право на авионска карта еднаш месечно и на образование во странство пет дена во годината. Ревизорите сметаат дека ваквите привилегии оставале простор за неекономично користење на средствата на Фондот и дека во дел од договорот не се применуваат одредбите на Законот за работни односи.

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПОНЕДЕЛНИК 05.03.2012

9

Тодоровиќ најави продолжување на градежната офанзива во Центар Двата нови моста на реката Вардар - Око и Мостот на уметноста - се меѓу клучните проекти на општината Центар, кои се дел од проектот „Скопје 2014“, а се градат целосно со пари на општината Соња Јованова s.jovanova@kapital.com.mk

М

остот Око и Мостот на уметноста, кои се дел од проектот „Скопје 2014“, ќе бидат целосно изградени годинава, најави градоначалникот на општина Центар, Владимир Тодоровиќ. Давајќи отчет за сработеното минатата година, тој најави продолжување со градежни активности и на останатите објекти од „Скопје 2014“, но и на други објекти кои ќе бидат целосно финансирани од буџет на општината. Според најновите измени на деталниот урбанистички план Мал ринг, се предвидува општината годинава да работи на изградба на висококатница во барок стил за потребите на јавната администрација, на панорамското тркало, црквата пред Домот на АРМ и на обновување на фасадите на зградите во строгиот центар на Скопје, кои треба да одговараат на новиот лик на централното градско подрачје. „Имаше мало доцнење со изградбата на мостот Око, најмногу затоа што се промени начинот на темелење и се направи анекс на договорот за друг вид темелење. Другите работи одат по динамика, единствено што се појавија ниски температури, па тоа ја исклучи градбата. Но, во следниот период се очекува бетонирање на главните носачи и на плочата, што можеби

И сплавовите на кејот на Вардар ќе бидат антички!

С

о деталниот урбанистички план за центарот на Скопје е предвидено и поставување сплавови на кејот на Вардар, за што Град Скопје веќе го избра идејното решение. Го изработи компанијата Фаланга дим, но само за два сплава. За останатите два никој не се пријавил на конкурсот, по што градот најверојатно ќе го повтори јавниот повик. Според идејата на Град Скопје, на кејот на Вардар замислено е да има четири сплава, под Холидеј ин, под Музејот на ВМРО, и два на спротивната страна. ќе биде завршено и за неколку дена“, изјави Тодоровиќ. Според него, изградбата на мостот Око е 65% завршена, а на Мостот на уметноста само 10%. Во отчетот на градоначалникот Тодоровиќ, потенцирани се неколку клучни објекти, чија изградба е делумно или целосно завршена. Катната гаража кај Кривичниот суд, монтажниот паркинг во Капиштец, реконструкција на повеќе улици, спортска сала, реконструкција на училишта, улично осветлување и други...

ВЛАДИМИР ТОДОРОВИЌ

градоначалник на општина Центар

И

маше мало доцнење со изградбата на мостот Око, најмногу затоа што се промени начинот на темелење и се направи анекс на договорот за друг вид темелење. Другите работи одат по динамика, единствено што се појавија ниски температури, па тоа ја исклучи градбата. Но, во следниот период се очекува бетонирање на главните носачи и на плочата, што можеби ќе биде завршено и за неколку дена.“

Kapital Akademija...

member of KAPITAL MEDIA GROUP m

објавува

АКАДЕМИЈА ЗА ПРОДАЖБА Март - Mај 2012

Клучен резултат на секоја деловна компанија е обемот на продажбата. Сите компаниски функции на овој или оној начин мораат да ја поддржат оваа витална функција или компанијата може да ја загуби својата позиција на пазарот. Со цел да создадеме основа за долгорочно унапредување на деловните резултати, креиравме програма на обуки кои покриваат повеќе важни аспекти на продажбата.

Академијата за продажба ги опфаќа следните теми: 14 0 16 МАРТ

Подготовка на продажна стратегија и план на продажбата Продажна презентација

4 0 6 АПРИЛ

Организација на продажбата и продажен менаџмент Успешен продажен разговор

24 0 27 АПРИЛ

Финансии во продажбата и управување со клучните клиенти Преговарање и развој на долгорочни односи со клиентите

9 0 11 MAJ

Customer RelaJonship и Customer Experience менаџмент Известување и следење на продажбата

ПРЕДАВАЧ ДАНИЕЛ ТЕВЧИОСКИ е

sovetnik i predava~ so pove}e od 10 godini prakti~no iskustvo vo Republika Srbija i Balkanot, specijaliziran za temi povrzani so marketing i proda`na strategija, upravuvawe so proda`bata i uslugata, unapreduvawe na odnosite so klientite. Del od referentnite kompanii koi gi koristat negovite uslugi se: Tarket, Mercedes, Koka Kola, Soni, Simens, Rajfajzen banka, Sosiete @eneral, Galenika, ITM, Delta, Telekom Srbija.

ШТО ЌЕ ДОБИЕТЕ?

Сите учесници на Академијата за продажба ќе добијат низа менаџерски алатки за управување со продажбата и за унапредување на вештините на продажните тимови. Работните материјали опфаќаат: краток пресек на теоретската основа, студии на успешни случаи од праксата на компании од светот и од регионот, низа препорачани обрасци за изработка на сопствена документација за управување со продажбата, поширок список на препорачана литература за унапредување на стекнатите знаења.

ЗА КОГО Е НАМЕНЕТА ПРОГРАМАТА:

Менаџери за продажба Комерцијалисти Account менаџери Сопственици на мали и средни бизниси Сите останати кои учествуваат во процесот на продажба на производи и услуги Програмата е креирана како основа за развој на сопствена продажна сила на секоја компанија. Пристапот е прилагоден на праксата на компаниите кои работат на околните пазари и ги зема во предвид специфичностите на работата во регионот.

Проектот Kapital Akademija... е формиран на 25.09.2011 лица за контакт: Гордана Михајловска mihajlovska@kapital.com.mk, Дијана Гулакова akademija@kapital.com.mk 02 3298 110

КАПИТАЛ ПонедеЛнИК 05.03.2012

WWW.KAPITAL.MK

10 компании пазари Владино „роуд шоу“ во индија и во малезија

> БроЈка

В

ладиниот економски тим, предводен од премиерот Никола Груевски, од денеска до 8 март ќе оди на „роуд шоу“ во Индија. Како што информираат од владината прес-служба, делегацијата е составена од вицепремиерот и министер за финансии, Зоран Ставрески, министерот за странски инвестиции, Бил Павлески и директорот на Дирекцијата за технолошки индустриски развојни зони, Виктор Мизо. За време на „роуд шоуто“ владината делегација ќе ги посети градовите Њу Делхи, Пуне и Бомбај, каде што ќе се одржат презентации на инвестициските можности на Македонија, а предвидени се и директни средби со заинтересирани индиски корпорации. По посетата на Индија, роуд шоуто продолжува во Малезија, каде што на 9 март во Куала Лумпур ќе се одржи инвестициски форум за презентација на македонските инвестициски можности.

6,2

кuehne + Nagel со нова услуга за контрола на фармацевтски пратки

милиони евра добивка оствари градежната компанија Гранит во 2011 година, што е за 34% повеќе споредено со добивката остварена претходната година од 4,6 милиони евра. Според финансискиот извештај, објавен на Македонската берза, приходите на Гранит пораснале за 61% или вкупно 111 милиони евра, споредено со 62,4 милиони евра реализирани во 2010 година. Сепак, додека продажбата на домашниот пазар пораснала за 76% на странските пазари бележи пад од 95%, односно од 3,3 милиони евра во 2010 година на нешто повеќе од 150 илјади евра. Гранит минатата година најмногу работеше на градежни објекти за државата поврзани со проектот „Скопје 2014“, а покрај тоа работеше и на реконструкција на патишта и други инфраструктурни објекти на државно и на локално ниво.

К

uehne + Nagel е прва логистичка компанија која ги воведе активните безжични сензори во авионскиот транспорт за температурно контролирани пратки. Швајцарската групација со ова постави нови стандарди во управувањето со фармацевтските производи. Како дел од својата KN Pharma Chain услуга, компанијата ги претстави новите и усовршени активни безжични сензори, кои ја снимаат и ја пренесуваат температурата на фармацевтските производи во авионскиот транспорт преку комплетниот процес во синџирот на набавки. „Со воведувањето на оваа услуга ние поставуваме нови, целосно револуционерни стандарди во „ладниот“ синџир за набавки во авионскиот транспорт и ќе ги прошириме услугите чекор по чекор во другите индустрии“, објаснува Тим Шарват, извршенКАМАТНИ потпретседател за авионска логистика во Kuehne + Nagel InterСТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ national Банка AG. Од компанијата потенцираат дека 3м 6м употребата 24м на активните 36м безжични сензори е големо достигнување во сегментот на фармацијата и НЛБ Тутунска банка 4,00% 5,00% 7,50% 7,90% фармацевтските производи во авионскиот транспорт. Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

Турскиот холдинг 14% ТАВ продава 05% 40% од акциите

12% Две француски компании се во трка

74%

NASDAQ

за уделот што планира да го продава турски ТАВ, проценет на околу 800 милиони долари катерина пoпоска

Д

poposka@kapital.com.mk

ве француски и еден американскокатарски конзорциум ата во Сао сакаат да купат 40% од акциите на турскиот аеродромски оператор TAV Havalimanlari Holding AS TAVHL, јавуваат светските медиуми. Aeroports de Paris, сопственикот на аеродромот Шарл де Гол, француската градежна пании компанија Vinci SA (DG) и конзорциумот од американсата Carlyle Group и Qatar Investment Authority се во трка да купат дел од холдингот омпании од ТАВ, концесионер на аеродромот Ататурк во Истанбул, на скопскиот и на охридскиот аеродром во Македонија и на уште осум други аеродроми во Турција, Тунис и во Грузија. Ако се земе предвид дека ТАВ холдингот во

52%

32%

15%

81%

моментов е проценет на нешто повеќе од две милијарди долари, потенцијалниот сопственик на акците во TAVHL ќе треба да „искешира“ околу 800 милиони долари. Најголеми ривали за уделот во ТАВ холдингот се двете француски компании, со оглед на фактот дека до последниот рок за пројавување интерес, 21 февруари, понуди не доставил само американско-катарскиот конзорциум. Од ТАВ Македонија не коментираат што за нив ќе значи промената на акционерската структура во ТАВ холдингот. Европските медиуми шпекулираат дека најверојатно Aeroports de Paris, компанија во која француската влада е мнозински акционер, ќе даде повеќе пари за уделот во турскиот

+

и на берзата

30%

ани на

02.03.2012

02.03.2012

Топлификација Макошпед Мак. Телеком РМДЕН09

нова цена

+4,56% 1.400,00 +2,33% 44.000,00 +1,89% 5.996,00 +1,01% 133,00 +0,69% 1.450,00 пад

-

милиони евра „тежи“ договорот меѓу Владата и турскиот холдинг ТАВ, кој пред две години ги доби на управување скопскиот и охридскиот аеродром. Изградбата на карго-аеродромот во Штип се одложи за 10 години

800

милиони долари се проценува дека ќе добие ТАВ од продажбата на околу 40% од акциите во холдингот

-1,22% -1,16% -0,24% -0,09%

нова цена

2361,00 170,00 521,00 93,00

8,30% 7,90% 5,00% 8,30% 8,00% 8,10% 9,50% 9,00% 8,80%

аеродромски оператор. Медиумите јавуваат и дека најверојатно градежните фирми Tepe Insaat и Akfen Holding ќе го продадат својот удел во холдингот од 18%. И помалите акционери, кои поседуваат до 3,52% од капиталот во ТАВ холдинг, најавуваат дека најверојатно ќе ги

петок - 02.03.2012 3м 4,00% 4,30% 4,80% 4,60% 4,00% 4,10% 4,20% 5,00% 4,50% 4,40%

Банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка

3м 2,20% 2,40% 2,50% 2,40% 2,40% 2,20%

6м 2,70% 2,90% 3,00% 2,90% 2,90% 2,70%

24м 3,80% 4,00% 4,50% 3,65% 4,10% 3,70%

36м 4,10% 4,30% 5,00% 3,90% 4,50% 4,10%

Алфа банка

2,40%

3,00%

4,00%

4,30%

Уни банка

2,40%

2,70%

4,35%

5,25%

Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

2,50% 2,70%

3,00% 3,10%

4,60% 4,60%

5,10% 5,00%

1м 3м 6м 12м Euribor (EUR) 0,53% 0,95% 1,25% 1,58% Libor (EUR)во Турција, TAV0,48% 0,88% 1,23% 1,58% најголемата компанија за аеродроми Havalimanlari Holding AS (TAVHL), раководи со аеродромот во истанбул и со 10(USD) други аеродроми 0,24% во Турција,0,48% Тунис, Грузија и во македонија.

Libor 0,75% 1,00% Libor (CHF) 0,06% 0,09% 0,14% 0,36%

6м 5,00% 5,30% 5,60% 4,80% 5,00% 4,90% 5,70% 6,00% 5,50% 5,40%

24м 7,50% 8,10% 8,10% 5,00% 8,20% 7,50% 7,50% 9,00% 8,50% 8,40%

продаваат акците.

ТАВ, кој е тајна за јавноста, ТАВ првично требаше да 2010 година ги доби изгради и1мкарго-аеродром Рочност прекуна ноќ 1 недела 3м стопанисување скопскиот во Штип.4,18% Но, подоцна СКИБОР 2,20% 3,18% 4,98%со аеродром Александар анекс-договор Владата и МКДОНИА 2,20% Велики и охридскиот тускиот концесионер решија Свети Апостол Павле на да ја одложат изградбата на ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ 25 години, а договорот овој аеродром за 10 години, Основна кам. стапка Стапка на инфлација вреди 200 милиони евра. бидејќи Турците побараа 5,20% Народна банка на Македонија 4,00% Согласно концесискиот период за да ги испитаат 13,40% Народна банка меѓу на Србија 12,00% договор Владата и ветровите во Штипско. МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ Турски ТАВ во март

Народна банка на Хрватска Централна банка на Црна Гора Централна банка на Словенија

2,50% 3,60% 2,20%

6,00%

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

36м 7,90% 8,30% 7,90% 5,00% 8,30% 8,00% 8,10% 9,50% 9,00% 8,80%

Банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка

3м 2,20% 2,40% 2,50% 2,40% 2,40% 2,20%

6м 2,70% 2,90% 3,00% 2,90% 2,90% 2,70%

24м 3,80% 4,00% 4,50% 3,65% 4,10% 3,70%

36м 4,10% 4,30% 5,00% 3,90% 4,50% 4,10%

Алфа банка

2,40%

3,00%

4,00%

4,30%

Уни банка

2,40%

2,70%

4,35%

5,25%

Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

2,50% 2,70%

3,00% 3,10%

4,60% 4,60%

5,10% 5,00%

1м 0,53% 0,48% 0,24% 0,06%

3м 0,95% 0,88% 0,48% 0,09%

6м 1,25% 1,23% 0,75% 0,14%

12м 1,58% 1,58% 1,00% 0,36%

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

Euribor (EUR) Libor (EUR) Libor (USD) Libor (CHF)

8,10% 8,10% 5,00% 8,20% 7,50% 7,50% 9,00% 8,50% 8,40%

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

раст

Тиквеш Фершпед Бетон Скопје Макстил ОКТА

5,30% 5,60% 4,80% 5,00% 4,90% 5,70% 6,00% 5,50% 5,40%

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

200

Банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

4,30% 4,80% 4,60% 4,00% 4,10% 4,20% 5,00% 4,50% 4,40%

Инструмент Благајнички записи Ломбарден кредит

камата 4,00% 5,50%

СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

Домашна валута Домашна валута со валутна клаузула Странска валута

10% 20% 13%

КУРСНА ЛИСТА

Држава ЕМУ САД В.Британија Швајцарија Канада Австралија

Среден курс во 61,5031 46,2012 73,6652 51,0314 46,8774 49,7880

Валута евро долар фунта франк долар долар

Извор: НБРМ

ДВИЖЕЊЕ НА ИНФЛАЦИЈАТА ВО МАКЕДОНИЈА ПЕРИОДОТ 2010/2011 6% 5% 4% 3% 2% 1%

0% 01/10 03/10 05/10 06/10 08/10 10/10 12/10 02/11 04/11 06/11 08/11 10/11

Извор: Државен завод за статистика

МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

ПРИНОС НА ОТВОРЕН ИНВЕСТИЦИСКИ ФОНД Рочност преку ноќ 1 недела 1м Отворен инвестициски фонд СКИБОР 2,20% 3,18% Нето вредност 4,18% Илирика Југоисточна Европа2,20% 26.321.243,17 МКДОНИА Илирика Глобал-Растечки пазари 41.349.573,41

3м 4,98% 1M 3,00%

3M

6M

1Y

YTD

ДАТУМ

0,68%

-7,89%

-23,75%

4,66%

01.03.2012

1,89%

3,11%

2,41%

-11,92%

4,91%

01.03.2012

17.194.920,82 3,70% Основна кам. стапка Стапка на инфлација КД БРИК 48.149.165,19 0,72% 5,20% Народна банка на Македонија 4,00% КД Нова ЕУ 21.624.697,82 0,83% 13,40% Народна банка на Србија 12,00% КБ Публикум - Балансиран 55.937.474,49 15,31% 2,50% Народна банка на Хрватска 6,00% КБ Публикум - Обврзници 36.043.754,51 1,61% 3,60% Централна банка на Црна Гора

-0,70%

-6,90%

-12,79%

0,84%

01.03.2012

7,82%

7,40%

-3,79%

9,68%

01.03.2012

1,24%

-14,73%

-31,80%

2,04%

01.03.2012

17,17%

9,00%

-2,82%

18,01%

01.03.2012

2,96%

2,62%

0,00%

2,16%

01.03.2012

0,82%

1,62%

0,00%

0,55%

01.03.2012

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ

Иново Статус Акции

КБ Публикум Паричен Централна банка на Словенија

55.937.474,49

0,27% 2,20%

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

Инструмент Благајнички записи Ломбарден кредит СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

камата 4,00% 5,50%

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПонедеЛнИК 05.03.2012

11 Жан Митрев заинтересиран за хотелско-здравствен комплекс во Владевци

Е

ден од најпознатите кардиохирурзи во земјава и сопственик на кардиохирургијата Филип Втори е заинтересиран да ја купи некогашната касарна во селото Владевци во општина Василево, која со промената на урбанистичкиот план на општината ќе се претвори во хотелски комплекс, на кој 30% од дејноста треба да му биде здравствена дејност. Старата касарна се протега на 3,2 хектари.

> БРОЈКА

Топлификација со 28.580 евра добивка лани

16

Т

оплификација ја заврши 2011 година со добивка од 28.580 евра, што е за 94% помалку во споредба со остварениот профит од 542.022 евра во 2010 година. Според берзанскиот извештај, Топлификација лани инкасираше 32,5 милиони евра од продажба на домашниот пазар, за разлика од остварените 27,2 милиони евра во 2010 година. Вработените лани ја чинеа Топлификација 1,4 милиони евра, додека во 2010 година, за плати и бонуси за вработените компанијата даде 1,7 милиони евра.

парцели во струмичката индустриска зона Сачево добија сопственици. Градоначалникот на Струмица, Зоран Заев, за „Капитал“ вели дека овие 16 компании ќе донесат нови 1.200 работни места, а меѓу компаниите има компании од Турција, Грција и од Италија. Грците ќе произведуваат кроасани и ќе отвораат предилница со фарбара, Турците ќе произведуваат “ксерокс“ печатачи, а Италијанците ќе прават кафе. Од компаниите кои купиле парцели има и такви што ќе произведуваат мебел, метални профили, екопалети, што ќе конзервираат земјоделски производи.

Инспекциска офанзива - главна цел туристичките агенции и продавниците!

130 100%

Само во јануари Пазарната инспекција затворила околу 40 угостителски објекти, a трудовите инспектори биле двојно „поактивни“ од лани

Д

Викторија Милановска milanovska@kapital.com.mk

ржавните инспектори деновиве ќе ги засилат контролите во туристичките агенции, во фирмите кои работат со детски играчки и кај увозниците на нафта и нафтени деривати, дознава „Капитал“ од Државниот пазарен инспекторат. Немилосрдна борба со сивата економија најавуваат и од Инспекторатот за труд, од каде што велат дека будно ќе ги следат фирмите и без исклучок ќе казнуваат секаде каде што ќе затекнат непријавени работници. МАКЕДОНСКА Статистиката на државите БЕРЗА инспекторати покажуваМБИ дека102012 година започнала со засилени2.167,67 инспекциски контроли. Само во јануари годинава Пазарната инспекција МБИД затворила околу 40 угостителски објекти, меѓу 2.021,56 кои и познати скопски ресторани и барови, поради непочитување на Законот за заштита од ОМБ

123,00

+0,10% +0,05% -0,02%

пушење и надминато работно време. Биле поднесени 104 барања за прекршочна постапка, за кои глобата се движи од 2.000 до 4.500 евра. Инспекторите во јануари ги „чешлале“ фирмите кои имале објавено попуст на производите, но овојпат се извлекле само со опомена, која ако не се испочитува, следува казна од 300 до 5.000 евра. „Во јануари поднесовме и 217 барања за прекршочни постапки, пред с$ за кршење на Законот за трговија. На почетокот од годинава се насочивме кон попустите кои ги објавија речиси сите трговски фирми, но таму наместо со казна, одевме со укажување. Имавме многу дојави за непочитување на Законот за потрошувачи, особено за производите од бела техника, кои имаат гарантен рок. Будните инспекциски надзори продолжуваат и СУРОВА во следните месеци“, вели ЛЕСНА Елизабета 108.12$/барел Чингаровска, директор на Државниот пазарен инспекторат.

BRENT Испекторите за труд пак, во јануари

угостителски објекти затвори Пазарната инспекција од ноември до јануари

годинава само по основ на Законот за работни односи „прочешлале“ двојно повеќе фирми отколку истиот месец лани. Според податоците од Инспекторатот за труд, во јануари се извршени 2.653 ФЈУЧЕРСИ инспекциски надзори, а лани истиот месец 1.341. Од Министерството за труд и социјална политика НАФТА велат дека наредниве месеци инспекторите ПРИРОДЕН ГАС продолжуваат со масовни контроли по фирмите.

2,48/ММБТу „Инспекциите ќе ги контролираат буквално сите гранки без исклучок, с$ со цел остранување на ЗА ЗАТОПЛ. сивата економија. Ако во некои сектори видиме 324

+0,49% -0,97%

Извор: Македонска Берза

SASX 10 +0,10% +0,39% 764,96

+0,05% SOFIX 313,38 -0,02% ATHEX

+1,04%

746,95

Главен индекс на Љубљанската берза

552,27 12.980,30

2.600 2.600 2.600

1711.70$/унца

19.512,50

34,99$/унца

2.230,00

8.583,75

NASDAQ 2.988,97

Главен на Загребската Заеднички индексиндекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи

3.000 3.000 3.000

2.400 2.400 2.400

ATHEX 2.200 2.200 2.200 746,95 ЕВРОПА ИНДЕКСИ

Главен индекс на Љубљанската берза

-0,14%

FTSE 100 5.912,44

-0,32%

1.800 1.800 1.800

+0,22% -0,41% SWISS

DOW JONES

6.119,30

-0,12%

1322.00$/бушел

S&P 500 1.374,09

Главен индекс на Љубљанската берза

DOW JONES Прогрес 50,00 12.980,30

1.122,00

+0,81%

Индекс на најголемите јапонски компании котирани на Токиска берза

TOPIX CAC 40 837,82

ЕВРОПА ИНДЕКСИ BSE 30

+0,76%

3.494,71

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

-0,14%

Индекс на компании котирани на примарен пазар на Токиска берза

5.912,44

Индекс на 30 најголеми компании котирани на берзата во Бомбај

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

Извор: Блумберг

DAX 6.913,21

+0,30%

17.636,80 FTSE 100

-0,41%

Индекс на 30 најголеми герм. компании котирани на Франкфуртска берза

CAC 40 3.494,71

483,00

+23,52%

24,00

-0,14% 5.912,44БЕРЗА -0,32% ЉУБЉАНСКА +11,11%

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза Искра

16,00

SWISS Салус -0,41% -8,40% 6.119,30

.

DAX НФД холдинг 6.913,21 0,12

205,00

+5,89%

-0,15% -4,65%

Индекс на 30 најголеми герм. компании Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Податоците за акции со најголема промена во регионот, се земаат од веб страниците на котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал

Белградска, Загрепска и Љубљанска берза Индекс на 100 најголеми британски компании ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч. котирани на Лондонска берза

02.03.2012

раст нова цена АЗИЈА ИНДЕКСИ +4,56% 1.400,00

-0,15%

+0,24%

108108 108 104104 104 07/10 07/10 07/1010/10 10/10 10/1002/11 02/11 02/1105/11 05/11 05/1109/11 09/11 09/1101/12 01/12 01/12

ОМБ е составен од најликвидните обврзници котирани на Македонска берза

BRENT 124.800$/барел

1711.70$/унца

СРЕБРО 34,99$/унца

БАКАР 8.583,75

-0,66% -1,11%

ПРИРОДЕН ГАС 2,48/ММБТу

ЗА ЗАТОПЛ.

324

МЕТАЛИ

-0,61% -1,90% +0,2%

НИКЕЛ

19.512,50

АЛУМИНИУМ 2.230,00

ЧЕЛИК 535.00$/унца

+0,49% -0,97%

-1,2% +1,1% /

ПЧЕНКА 653,50$/бушел

ПЧЕНИЦА 663,25$/бушел

КАФЕ 2.03/бушел

СУРОВИНИ

-0,38% -0,71% -0,37%

КАКАО

2334.000$/бушел

ШЕЌЕР 27,25

СОЈА 1322.00$/бушел

-1,35% +3,45% +0,23%

Податоците за фјучерсите на нафта, метали и суровини се земаат од веб страната на американската финансиска агеција Блумберг ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Тиквеш HANG SENG Фершпед NIKKEI 225 +2,33% 44.000,00 9.777,03 21.562,30 Бетон Скопје +1,89% 5.996,00 Индекс на најголемите јапонски компании Индекс на најголеми компании котирани на берзата Индекс на 20 најголеми и најликвидни одТокиска берза Макстилкомпании +1,01% во Хонг 133,00 котирани на Конг швајцарскиот пазар на капитал ОКТА +0,69% 1.450,00

SWISS 6.119,30

112112 112

+22,45%

299,99

0,60

116116 116

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао Паоло, Бразил ТЕП

Индустроградња ЕВРОПА ИНДЕКСИ -66,50% -20,07% FTSE 100

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза КС Наложба

-0,32%

-3,40%

+0,62% +1,52% 66.809,80 ЗАГРЕБСКА БЕРЗА

ХГ Спот

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао 2,01

Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ берзата, без финансиски компании

Тигар -10,53% BRAZIL BOVESPA

Ласта

255,00

159,90

+0,24%

108.12$/барел

ЗЛАТО

Филип Морис +16,28% NASDAQ +6,76% +0,22% +0,74% 2.988,97

Заеднички индекс 30 големи американски компании котирани на Њујоршка берза

BRAZIL BOVESPA +0,62% +1,52% 66.809,80 АЗИЈА ИНДЕКСИ

Заеднички индекс на 500 котирани компании на

ЛЕСНА СУРОВА

Главен индекс на Атинската берза

АМЕРИКА ИНДЕКСИ БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

NIKKEI HANG SENGПаоло, Бразил двете225 најголеми американски берзи 9.777,03 ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ 21.562,30 ДЕН ДО 15Ч.

ATHEX 746,95

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

големи американски Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ компании котирани на Њујоршка берзата, без финансиски компании Индекс на 30 најголеми герм. компании берза Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Заеднички индекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал Финвест

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Главен индекс на Сараевската берза 27,25

120120 120

ФЈУЧЕРСИ НАФТА

-0,12%АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА

+0,74% S&P 500 -0,15% 1.374,09

NASDAQ 2.988,97

2334.000$/бушел

SASX 10 ШЕЌЕР 764,96

Главен индекс Загребската берза метали и суровини Главен индекс на Софиската берза на Податоците зана фјучерсите на нафта, се земаат од веб страната американската финансиска агеција Блумберг

07/10 07/10 07/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 01/12 01/12 01/12

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза

DAX12.980,30 Заеднички индекс 30 6.913,21

+1,04%

Главен индекс на Белградската берза 663,25$/бушел

2.000 2.000 2.000 Главен индекс на Атинската берза

АМЕРИКА ИНДЕКСИ

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

SBITOP 569,06

BELEX15 ПЧЕНИЦА 552,27

+1,52% -0,05%

2.600 2.600 2.600 берза Главен индекс на Софиската берза Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао Паоло, Бразил

CROBEX КАФЕ 1.807,50 2.03/бушел

-0,71% SOFIX СОЈА +0,74% -0,37% 313,38

653,50$/бушел

SOFIX BRAZIL BOVESPA 2.800 2.800 2.800 66.809,80 313,38

+1,04%

SBITOP 569,06

СУРОВИНИ КАКАО ИНДЕКСИ -0,38% РЕГИОН

+0,74% +0,14% +0,39%

SASX 10 764,96

берзата, без финансиски компании

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

на пазарот на јавно поседувани друштва

-1,35% +0,14% +3,45% -0,05% +0,23%

ПЧЕНКА

Индекс на 100 светски компаниииндекс котирани на на NASDAQ берза Главен Сараевската берза

+0,74% +0,62%

CROBEX S&P 500 1.807,50 1.374,09

124124 124

535.00$/унца

Извор: Македонска Берза официјалниот пазар на Македонска берза

ИНДЕКСИ АМЕРИКА ИНДЕКСИРЕГИОН

Заеднички индексиндекс 30 големи Главен наамерикански Белградската компании котирани на Њујоршка берза

CAC 40 3.494,71

МАКЕДОНСКА БЕРЗА

Главен индекс на Атинската берза

+0,39% +0,22%

BELEX15 DOW JONES

НИКЕЛ 2.900 2.900 2.900

-0,02%

ОМБ ОМБ ОМБ

+0,05%

-0,61%2.700 -1,2% 2.700 2.700 АЛУМИНИУМ 2.400 2.400 2.400 2.500 2.500 2.500 СРЕБРО МБИ 10 -1,90% +1,1% 2.200 2.200 2.200 2.300 2.300 2.300 +0,10% 2.167,67 -0,05% 2.000 2.000 2.000 2.100 2.100 БАКАР ЧЕЛИК МБИД +0,2%2.100 / +0,05% 1.800 1.800 1.800 1.900 1.900 1.900 2.021,56 07/10 07/10 07/1010/10 10/10 10/1002/11 02/11 02/1105/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 01/12 01/12 01/12 07/10 07/10 07/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/1109/11 09/11 09/1101/12 01/12 01/12 ОМБ -0,12% -0,02% 123,00 МБИ 10 е составен од 10 најликвидни акции на компании котирани на МБИД е составен од 15 најликвидни акции на компании котирани

+0,14%

ЗЛАТО

Главен индекс на Софиската берза

SBITOP Извор: Македонска Берза 569,06

МБИД МБИД 3.100 3.100 3.100МБИД МЕТАЛИ

+0,10%

2.800 2.800 2.800

Главен индекс на Сараевската берза

+0,74%

потреба, ќе го засилиме инспекцискиот надзор. Периодов акцентот е ставен на фирмите кои не ги пријавуваат своите работници“, велат од Министерството. И од Управата за јавни приходи велат дека иако инспекторите помалку им се на терен, книжат с$ повеќе казни. „Нашите бројки говорат дека од година во година ни се намалува бројот на инспекциски надзори, но се зголемуваат наодите. Значи, имаме поголем учинок“, велат од УЈП.

Вредностите кои ги гледате денеска, се од последниот ден на тргување, петок - 02.03.2012

МАКЕДОНСКА БЕРЗА МБИ10 МБИ10 ИНДЕКСИ РЕГИОН 3.000 3.000 3.000МБИ10

МБИ 10 BELEX15 2.167,67 552,27 Главен индекс на Белградската берза МБИД CROBEX 2.021,56 1.807,50 ОМБ Главен индекс на Загребската берза 123,00

X 300 до 5.000 евра казна за фирмите кои нема да ги испочитуваат опомените при истакнување попуст; X 1.500 евра казна и клуч на врата до 30 дена за угостителски објект со пречекорено работно време; X 3.500 до 5.000 евра казна за запалена цигара во објект во кој не се пуши; X 6.000 до 7.000 и затворање на фирма до 60 дена за непријавен работник; X 5.000 до 8.000 евра за ненаправена проценка на ризик.

се зголеми интензитетот на инспекциските надзори само за Законот за работни односи во јануари годинава споредено со истиот месец лани

-0,66% -1,11%

124.800$/барел

За што најчесто казнуваат инспекторите?

АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

+0,81%

Прогрес

50,00

+16,28%

Филип Морис

1.122,00

+6,76%

к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА МИНИСТЕРСТВО ЗА ЕКОНОМИЈА Согласно Програмата за развој на претприемништвото, конкурентноста и иновативноста на малите и средни претпријатија во 2012 година, („Службен весник на Република Македонија“ бр.12/12), Министерството за економија објавува:

ЈАВЕН ПОВИК за субвенционирање на занаетчии проект Македонска автентична ракотворба 1. Предмет на јавниот повик е субвенционирање на занаетчии и вршители на занаетчиска дејност државјани на Република Македонија преку кофинансирање до 5.000 евра од докажаните трошоци направени за следните намени: • набавка на опрема и алати • стручно оспособување на занаетчиите. Субвенциите во висина до 5.000 евра во денарска противвредност ќе се доделуваат за кофинансирање до 75% од докажаните трошоци за: • набавка на опрема и алат, • стручно оспособување - обуки за дизајн на нови производи, дизајн на амбалажа, маркетинг, уредување на продажниот простор, утврдување цена, подобрување на квалитет на постојните производи преку воведување на нови техники и технологии на вработените и работодавачите/мајсторите, (но не повеќе од 40.000 денари). Средствата од субвенциите не се наменети за следните трошоци: • Набавка на потрошен материјал, трговски стоки и возила; • Износот платен за ДДВ за намените/трошоците за кои се бара грантот, без разлика дали апликантот е ДДВ обврзник или не • Царина за намените/трошоците за кои се бара грантот; • Курсни разлики; • Закупнина за деловен простор и сл. За кофинансирање се признаваат докажаните трошоци за предвидените намени настанати во периодот од 1 јануари 2012 до 1 ноември 2012 година. Доколку занаетчијата корисник на субвенцијата престане со вршење на дејноста пред истекот на една година од датумот на објавување на јавниот повик (освен во случај на смрт или трајна неспособност), има обврска да врати 80% од доделените финансиски средства по основ на предвидените намени во период од 12 месеци. Согласно член 2 точка 2- од Програмата за развој на претприемништвото, конкурентноста и иновативноста на малите и средни претпријатија во 2012 година („Службен весник на Република Македонија“ бр. 12/12), за надоместување на дел од трошоците се одобрени средства во висина од 1.200.000 денари.

2. Право на учество на јавниот повик имаат: • Занаетчиите и вршителите на занаетчиска дејност кои се регистрирани согласно Законот за вршење на занаетчиска дејност („Службен весник на РМ“ бр. 62/04, 55/07, 115/10, 36/11 и 53/11) и кои обавуваат дејности наведени во Образец „Прилог - Ракотворба 12“; • Имаат деловно седиште во РМ; • Започнале со работење најмалку 6 (шест) месеци пред објавувањето на јавниот повик.

3. Потребни документи за пријавување: • Пополнет Образец „Барање - Ракотворба 12“; • Решение за упис во Регистар на занаетчии или потврда/одобрение од Евиденција на вршители на занаетчиска дејност и тековна состојба не постара од 3 месеци; • Финансиски докази (фактура, извод од банка, swift и сл.) за направените трошоци за кои апликантот бара субвенција; • Доказ за завршена обука(сертификат, диплома и сл.), доколку апликантот аплицира за стручно оспособување; • Доказ за намирени обврски кон државата (уверение од УЈП за платени даноци и придонеси). Горенаведената документација целосно пополнета се доставува во оригинал или копии заверени на нотар. Ненавремена и нецелосна документација нема да биде предмет на разгледување од страна на Комисијата. Образецот „Барање - Ракотворба 12“ за пријавување на јавниот повик и Образецот „Прилог - Ракотворба 12“ каде се наведени дејностите кои се опфатени со јавниот повик, подносителите може да ги подигнат од архивата или од веб страната на Министерството за економија www.economy.gov.mk. Барањата за субвенционирање ги разгледува Комисија формирана од Министерот за економија. Одобрените барања ќе бидат исплатени по редослед на нивното поднесување, се до исцрпување на расположливите средства за ова намена. Секој апликант може да користи субвенција за наведените намени само еднаш по објавен јавен повик. Барањата со комплетна документација се доставуваат во Архивата на Министерството за економија, ул. “Јуриј Гагарин” 15, Скопје, до 1 ноември 2012 година. Министерството за економија го задржува правото за контрола на наменското трошење на средствата.

Согласно Програмата за развој на претприемништвото, конкурентноста и иновативноста на малите и средни претпријатија, („Службен весник на Република Македонија “ бр. 12/2012), Министерството за економија објавува:

ЈАВЕН ПОВИК за субвенционирање на приватни претпријатија за поднесување на меѓународна пријава за патент, односно барање за потполно испитување на пријавата 1. Предмет на јавниот повик е надоместување на дел од трошоците на деловните субјекти за поднесување на меѓународна пријава на патент односно барање за потполно испитување на пријавата. Согласно член 2 точка 3 алинеа 3 - од Програмата за развој на претприемништвото, конкурентноста и иновативноста на малите и средни претпријатија, („Службен весник на Република Македонија“ бр. 12/2012), за надоместување на дел од трошоците на деловните субјекти за поднесување на меѓународна пријава на патент односно барање за потполно испитување на пријавата предвидени се средства во вкупен износ од 100.000 денари. За реализација на оваа активност, Министерството за економија надоместува 50% од докажаните трошоци на деловните субјекти, но не повеќе од 60.000 денари поединечно за секој деловен субјект – барател на средствата.

2. Право на учество на јавниот повик имаат физички лица и компании кои се занимаваат со производство и услужни дејности.

3. Потребни документи за пријавување: • Барање (Образец Патент/2012)-може да се подигне од архивата или од веб страната на Министерството за економија www.economy.gov.mk • Тековна состојба на правното лице издадена од Централен регистар на Република Македонија – не постара од 6 (шест) месеци; • Уверение за платени даноци издадено од даночни органи; • Заверена потврда за извршената уплата за меѓународно поднесување на пријава на патент или барање за потполно испитување, издадени од Државниот завод за индустриска сопственост; • Претходен позитивен извештај од пребарување во базите на пријавени и признаени патенти, издаден од Државниот завод за индустриска сопственост. Горенаведената документација целосно пополнета се доставува во оригинал или копии заверени на нотар. Непотполните и ненавремени барања нема да се разгледуваат. Поднесените барања ги разгледува Комисија формирана од Министерот за економија. Одобрените барања ќе бидат исплатени по редослед на нивното поднесување, се до исцрпување на расположивите средства за оваа намена. Барањата треба да се достават во Архивата на Министерството за економија, ул. “Јуриј Гагарин” 15, Скопје, до 1.11.2012 година. тел: (02) 3093 445; (02) 3093 501

www.economy.gov.mk

г л

а

с

Согласно Програмата за развој на претприемништвото, конкурентноста и иновативноста на малите и средни претпријатија, („Службен весник на Република Македонија“бр.

12/2012), Министерството за економија објавува:

ЈАВЕН ПОВИК за субвенционирање на приватни претпријатија за тренинг на HACCP тим за воведување, одржување и модификација на HACCP систем 1. Предмет на јавниот повик е финансиска поддршка за тренинг на HACCP тим, за воведување, одржување и модификација на HACCP систем. Согласно член 2 точка 3 алинеа 2 - од Програмата за развој на претприемништвото, конкурентноста и иновативноста на малите и средни претпријатија, („Службен весник на Република Македонија“ бр. 12/2012), за финансиска поддршка за тренинг на HACCP тим, за воведување, одржување и модификација на HACCP систем предвидени се средства во вкупен износ од 200.000 денари. За реализација на оваа активност, Министерството за економија доделува финансиска поддршка за обука до три лица од деловниот субјект, при што за секое обучено лице ќе се доделат до 20.000 денари.

2. Право на учество на јавниот повик имаат компании што вршат производна дејност од прехрамбената индустрија или угостителска дејност (ресторан и хотел).

3. Потребни документи за пријавување: • Барање (Образец HACCP/2012)-може да се подигне од архивата или од веб страната на Министерството за економија www.economy.gov.mk • Тековна состојба на правното лице издадена од Централен регистар на Република Македонија -не постарa од 6 (шест) месеци; • Уверение за платени даноци издадено од даночни органи; • Договор помеѓу барателот и консултантската куќа за тренинг на HACCP тим, за воведување, одржување и модификација на HACCP систем, склучен во текот на 2011 или 2012 година. Доколку консултантаската куќа е од странство Договорот треба да биде преведен на македонски јазик од овластен судски преведувач; • Сертификат издаден од консултантска куќа; • Фактура од консултантската куќа; • CV од тренерите акредитирани согласно Законот за високо образование и Законот за неформално образование на Република Македонија; • Извод од банката депонент или SWIF T во кој се гледа дека деловниот субјект целосно ја подмирил обврската кон сертификационото тело согласно Договорот. Горенаведената документација целосно пополнета се доставува во оригинал или копии заверени на нотар. Непотполните и ненавремени барања нема да се разгледуваат. Поднесените барања ги разгледува Комисија формирана од Министерот за економија. Одобрените барања ќе бидат исплатени по редослед на нивното поднесување, се до исцрпување на расположивите средства за оваа намена. Барањата со комплетната документација треба да се достават во Архивата на Министерството за економија, ул. “Јуриј Гагарин” 15, Скопје, до 1.11.2012 година. тел: (02) 3093 445; (02) 3093 501

www.economy.gov.mk

Согласно Програмата за развој на претприемништвото, конкурентноста и иновативноста на малите и средни претпријатија („Службен весник на Република Македонија“ бр.

12/2012), Министерството за економија објавува:

ЈАВЕН ПОВИК за субвенционирање на приватни претпријатија за сертфикација на системи за квалитет според ISO стандарди 1. Предмет на јавниот повик е надоместување на дел од трошоците на деловните субјекти за сертификација на системи за квалитет според ISO стандарди. Согласно член 2 точка 3 алинеа 1 - од Програмата за развој на претприемништвото, конкурентноста и иновативноста на малите и средни претпријатија, (Службен весник на Република Македонија бр. 12/2012), за надоместување на дел од трошоците на деловните субјекти за сертификација на системи за квалитет според ISO стандарди предвидени се средства во вкупен износ од 500.000 денари. За реализација на оваа активност, Министерството за економија надоместува 50% од докажаните трошоци на деловните субјекти, но не повеќе од 60.000 денари поединечно за секој деловен субјект – барател на средствата.

2. Право на учество на јавниот повик имаат компании што се занимаваат со производство и услужни дејности.

3. Потребни документи за пријавување: • Барање (Образец ISO/2012)- може да се подигне од архивата или од веб страната на Министерството зa економија www.economy.gov.mk • Тековна состојба на правното лице издадена од Централен регистар на Република Македонија – не постара од 6 (шест) месеци; • Уверение за платени даноци издадено од даночни органи; • Договор помеѓу барателот и сертификационото тело, склучен во текот на 2011 или 2012 година (датумот на Договорот да е пред датумот на издадениот сертификат). Доколку сертификационото тело е од странство Договорот треба да биде преведен на македонски јазик од овластен судски преведувач; • Сертификат издаден во текот на 2011 или 2012 година од сертификационо тело* за менаџмент системи; *Сертификационото тело мора да е акредитирано од акредитационо тело кое е потписник на ЕА МЛА или акредитирано од Институтот за акредитација на Република Македонија (ИАРМ) или да е во постапка за акредитација во ИАРМ, Доказ за акредитираниот статус е доколку сертификатот издаден од сертификационото тело содржи знак за акредитација или референца која упатува на акредитираниот статус, а доказ дека сертификационото тело е во постапка за акредитација е потврда од ИАРМ за започната постапка за акредитација; • Фактура од сертификационо тело; • Извод од банката депонент или SWIF T во кој се гледа дека деловниот субјект целосно ја подмирил обврската кон сертификационото тело согласно Договорот. Горенаведената документација целосно пополнета се доставува во оригинал или копии заверени на нотар. Непотполните и ненавремени барања нема да се разгледуваат. Поднесените барања ги разгледува Комисија формирана од Министерот за економија. Одобрените барања ќе бидат исплатени по редослед на нивното поднесување, се до исцрпување на расположивите средства за оваа намена. Барањата со комплетната документација треба да се достават во Архивата на Министерството за економија, ул. “Јуриј Гагарин” 15, Скопје, до 1.11.2012 година. тел: (02) 3093 445; (02) 3093 501

www.economy.gov.mk

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПОНЕДЕЛНИК 05.03.2012

Милановиќ создаде буџет за инвестициски апетити

Оваа година новата хрватска влада планира економски раст од 0,8%, а за таа цел воведе низа мерки и измени на закони и направи ребаланс на буџетот, во насока да се овозможат повеќе инвестииции во земјата Васе Целеска celeska@kapital.com.mk

С

о цел Хрватска да оствари економски раст од 0,8% оваа година, новиот премиер на земјата, Зоран Милановиќ, покрај промената на повеќе законски мерки како покачување на стапката на ДДВ на 25%, воведување нов данок на имот, измени во законите за данок на доход и данок на придонеси, направи и нова прераспределба на буџетот со цел да се овозможат нови инвестиции во земјата, особено во државните компании. Доколку инвестициите во јавниот сектор не се одвиваат според планот и во септември не почнат да се остваруваат, првиот потпретседател на владата на Хрватска, Радимир Чачиќ, рече дека ќе ја напушти функцијата. Буџетот на Хрватска за 2012 година „тежи“ 117,6 милијарди куни (околу 15,5 милијарди евра), расходите се намалуваат за 4,6 милијарди куни (610 милиони евра), додека вкупните приходи треба да бидат зголемени за 600 милиони куни (79 милиони евра). „Буџетот е реален и амбициозен“, нагласи к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

ЗОРАН МИЛАНОВИЌ

премиер на Хрватска

“ л

е

н

о

Сакам да го оптоварам капиталот во земјата, со цел профитот да не излезе надвор од државата.

г л

а

с

БАЛКАН 13

0,8% 15,5 660 eкономски раст предвидува хрватската влада во 2012 година

милијарди евра изнесува буџетот на Хрватска за 2012 година

од економската криза. Според новиот модел за наплата на даночниот долг се овозможува и отпис на каматата на сите правни лица кои минатата година доцнеле со плаќање, а се во можност да го подмират својот долг, ако тоа го направат во рок од 30 дена од стартувањето на мерката. Со нов закон ќе се уредува и работата на Даночната управа, а истовремено се зголемува и надлежноста на финансиската полиција во земјата. Во процес се и измените на законот кој ќе овозможи јавно прикажување на физичките и правните лица кои избегнуваат да & плаќаат данок на државата. Новата хрватска влада формираше и центар за следење на инвестициите и работата на енергетскиот сектор, кој ќе ги мониторира компаниите од енергетиката во мнозинска и делумна државна сопственост. До крајот на годината во Хрватска ќе биде усвоен и Закон за данок на имот, кој покрај данокот на доход и добивка ќе биде трет изворен приход за државната каса, но и за локалната самоуправа, најави министерот за финансии на Хрватска, Славко Линиќ.

премиерот Милановиќ кога ги претставуваше новите мерки за економски раст на земјата. Оваа година новата хрватска влада планира амбициозен економски раст од 0,8%, ако се земе предвид дека минатата година економијата на земјата порасна само 0,25%. Во програмата на владата пишува дека ако се импелментираат правилно сите мерки, економскиот раст на Хрватска во 2013 година ќе изнесува 1,5%, а во 2014 година 2,5%. Милановиќ истакна дека сака да го „оптовари капиталот во земјата, со цел да не се извлекува профитот надвор од државата“, со што би се оствариле примарните цели на неговата влада: економски раст и намалување на невработеноста. Со овие мерки и прераспределбата на финансиите во буџетот, државниот дефицит на Хрватска треба да се намали за пет милијарди куни (660 милиони евра) и да изнесува 2,8% од бруто-домашниот производ (БДП).

Специјални мерки за раст

Заедно со буџетот за 2012 година, хрватските пратеници изгласаа и низа специјални мерки за наплата на даночниот долг предизвикан к

о

м

е

р

ц

и

ј

милиони евра ќе се намали државниот дефицит на Хрватска со новиот буџет

а

л

е

н

о

г л

а

с

КАПИТАЛ ПОНЕДЕЛНИК 05.03.2012

14 СВЕТ

WWW.KAPITAL.MK

Феjсбук бара поголем кредит за да плати данок

Ф

ејсбук планира да ја зголеми својата кредитна линија, вредна 2,5 милијарди долари, за да го покрие даночниот удар кој ја чека компанијата откако ќе излезе на берза, пренесува Ројтерс повикувајќи се на извори блиски до компанијата. Најголемата социјална мрежа во светот, која го зголеми кредитниот капацитет за две третини пред шест месеци, сака да извлече корист од оваа позиција за да привлече повеќе финансии пред иницијалната јавна понуда, со што ќе влијае на растот на пазарната вредност. „Се формираат сите тие даночни обврски и потребна е готовина за да се покријат. Ова се случува постојано, но во случајов се работи за позначителна сума“, изјави Мајкл Моу од ГСВ Капитал, кој поседува акции во Фејсбук.

> БРОЈКА

600

милиони долари може да изнесува загубата на американската автомобилска компанија Форд оваа година на европскиот пазар, бидејќи должничката криза ја погодува целата продажба на автомобили во регионот, изјави финансискиот директор на компанијата Луис Бат.

Европските регулатори апсат берзански шпекуланти

П

олицијата во неколку европски држави изврши рација на повеќе од 80 локации во рамки на истрага за манипулации на берзи минатата недела, соопшти во петокот Обвинителството во Минхен. Последните рации се поврзани со случаи на берзански манипулации, „инсајдерски измами“ и измама. Претрес е направен на 53 локации во Германија, 29 во останати европски држави и четири вон Европа. Портпарол на Обвинителството одби да идентификува осомничени лица или компании и наведе само дека „има осомничени во двоцифрен број“.

Шпанија и Холандија ќе го стават европскиот Фискален пакт на тест На минатонеделниот Самит на ЕУ, европските лидери апелираа до Шпанија и Холандија да ги доведат своите јавни финансии во ред, бидејќи во спротивно ќе се соочат со казни согласно со новиот договор за фискална дисциплина Васе Целеска celeska@kapital.com.mk

Ш

панија и Холандија се првите земји од еврозоната кои ќе се соочат со казни за кршење на целите за намалување на буџетскиот дефицит. Новиот економски правилник за фискална дисциплина на земјите од еврозоната кои трета година по ред тонат во должничка криза, ќе биде ставен на тест и тоа веднаш по неговото донесување. Новиот пакт, со кој ќе бидат контролирани државните буџети на земјите од Европската унија (ЕУ) во петокот го поддржаа 25 земјичленки на ЕУ, освен Велика Британија и Чешка, како што беше најавено и претходно. На последниот Самит на ЕУ, европските лидери апелираа до Холандија да се потруди да ги доведе своите финансии во ред, преку примена на ригорозните мерки кои самата земја ги бараше за Грција. Имено, холандската влада неодамна објави дека нејзиниот „привремен“ јавен долг ќе порасне на 4,5% од бруто-домашниот производ (БДП), од првобитно очекуваните 4,1%. Доколку не дојде до промена на владината стратегија, буџетскиот дефицит на Холандија може да падне на 4,1% од БДП дури во 2014 година, а во 2015 година да се намали на 3,3%, сметаат аналитичарите од Канцеларијата

година да го намали буџетскиот дефицит во договорените граници на ЕУ од 3% од БДП, но сега, поради последната прогноза оваа земја може да се соочи со парична казна поради својата фискална непослушност.

Шпанија бара повеќе време

И Шпанија исто така може да се соочи со казни според новиот фискален пакт на ЕУ, бидејќи никако не успева да го намали буџетскиот дефицит. Конзервативната влада на Мариано Рахој с$ уште се соочува со буџетски дефицит од 8,5% од БДП, бидејќи воопшто не успеа да го намали минатата година, па затоа во моментов е тешко веројатно да се поверува дека Шпанија ќе успее да го намали дефицитот на 4,4% оваа година. Истовремено, Шпанија се соочува и со раст на невработеноста. Според последните податоци во земјата без работа се 4,71 милиони луѓе, а што повеќе се зголемува нивниот број, толку повеќе се зголемуваат протестите на улиците низ Шпанија. Масло на огнот додаваат и шпекулациите кои во последно време се појавија во јавноста, дека Шпанија, слично како и Грција, при влезот во ЕУ ја криела висината на буџетскиот дефицит, па затоа сега се соочува со економски проблеми. Поради овие причини Шпанија сега бара повеќе време од европските лидери за да си ги среди финансиите.

Словенија мора да ја реши дупката во финансиите

АНГЕЛА МЕРКЕЛ

канцелар на Германија

“

Владите мора да се поттикнат да работат на зголемување на конкурентноста и на економскиот раст.

за анализа на економската политика на Европската комисија (ЕК). Бројките покажуваат дека холандската влада ќе мора да заштеди дополнителни 15 милијарди евра оваа година, откако минатата година вети дека ќе скрати 18 милијарди евра. „Сметаме дека Холандија е една од земјите кои беа многу гласни при поддршката за јакнење на новите правила за фискален надзор“, истакна минатата недела Амадо Алтафај Тардио, портпарол на комесарот за економски и монетарни прашања, Оли Рен, кој додаде дека е потполно природно да се верува дека „Холандија ќе го примени истиот пристап кон фискалната политика како што тоа го направи и Грција“. Холандија самата си постави рок до 2013

Слично како и Холандија, која важеше за земја со стабилни финансии, и Словенија ќе треба да поработи на подобрување на своите финансии, истакнаа европсктие лидери на последниот самит. Имено, новата словенечка влада предводена од Јанез Јанша неодамна откри дупка во буџетот од 550 милиони евра, наследена од претходната влада на Борут Пахор. Оваа дупка ја поремети математиката на Јанша, па сега земјата забрзано ќе треба да воведе нови мерки за штедење, а покрај тоа да поработи и на намалување на неликвидноста на пазарот и подобрување на бизнис-околината за компаниите. Истовремено, банките во Словенија се соочуваат со големи загуби, со што се отежнува работата на целиот финансиски систем. „Засега не ни требаат драстични мерки на штедење како во Грција, но ако продолжиме вака, ќе станеме општествено и економски болен пациент во средиштето на Европа“, изјави Јанша неодамна во разговор за ИнфоТВ. „Решивме да стиснеме кочница и веќе ниту една влада нема да може да троши повеќе од тоа што ни го дозволуваат приходите“, истакна Јанша. Според него, штедењето е само 50% од излезот од економската криза. Другата половина треба да биде обезбедена со иницијативи за отворање нови работни места и инвестициски олеснувања.

Нема поголем „чадор“ за спасување На последниот самит на лидери на ЕУ,

Премиерите на Шпанија и Холандија, Марк Руте и Мариано Рахој ќе се соочат со санкции според новиот фискален пакт на ЕУ, доколку не ги намалат буџетските дефицити до крајот на годината.

Официјално стартува фискалната унија

Л

идерите на државите и владите на ЕУ во петокот го потпишаа договорот за стабилност, координација и управување во економската и монетарната унија, познат како „Фискален пакт“. Овој договор останува отворен за сите, како и заложбата - суштината на договорот да се инкорпорира во Европскиот примарен закон за најмногу до пет години. „Договорот е важен дел на нашата глобална стратегија за враќање на стабилноста во европските јавни

стана јасно дека Германија со својот отпор против проширување на „чадорот“ за спас за државите во криза е осамена, но одлуката за проширување на фондот за спас, односно Европскиот стабилизациски механизам (ЕСМ) е одложена. Имено, меѓу лидерите на земјитечленки од ЕУ постојат стојалишта дека треба да се зголеми фондот за спас, кој сега изнесува 500 милијарди евра. Не е доволно само да се штеди - во тоа шефовите на држави и влади на ЕУ се единствени. „Владите мора да се поттикнат да работат на зголемување на конкурентноста и на пораст“, изјави германскиот канцелар Ангела Меркел во

финансии и одржување на економскиот раст“, изјави претседателот на Комисијата, Жозе Мануел Баросо. „Наспроти сите песимистички предвидувања за судбината на еврозоната, потпишаниот договор испрати порака дека Европа е способна да испорача одржлива фискална консолидација“, смета Баросо. Според него, обврзувачката суштина на договорот ќе ја зголеми дисциплината и конверзацијата меѓу земјите во Унијата.

Брисел. Претседателот на Европската комисија, Жозе Мануел Барозо, видливо задоволен од разговорите меѓу лидерите на самитот истакнаа дека треба да се разговара за структурни реформи за поголем пораст и работни места и за тоа што треба да направи Европа за да ги постигне тие цели. Прашањето за проширување на „чадорот“ за спас, како што се очекуваше, е одложено за самитот кој треба да се одржи на крајот од март. Сепак, темата за Грција беше присутна, а министрите за финансии на земјите од еврозоната заклучија дека земјата ги исполнила критериумите за наредниот пакет за спас.

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПОНЕДЕЛНИК 05.03.2012

15

ФЕЉТОН

94

ЛОНДОНГРАД ОД РУСИЈА СО КЕШ: инсајдерска приказна за олигарсите Почитувани читатели, “Капитал“ во соработка со издавачите АЕА, ви го претставува возбудливиот бестселер на Марк Холингсворт и Стјуарт Ленсли, "Лондонград - од Русија со кеш". Не пропуштајте ја неверојатната приказна за тоа како Лондон стана дом на руските супербогаташи, раскажана за прв пат и базирана врз вистински ликови и настани. Ултравозбудливо четиво за животот проткаен со невиден луксуз, убави жени, приватни авиони, мегајахти, најдобрите светски фудбалери и телохранители во црни ренџ-ровери со непробојни стакла.

ЛИТЕРАТУРА ЗА РАЗЛИЧНИ ВКУСОВИ

ГЛАВА 11: РАЗВРСКА

Тезга за капиталистите побратими од Кремљ

Д д Додека Њујорк уј р ги заостри р правилата р за руските ру компании кои бараа р нивните акции да бидат котирани на берзата, Лондонската берза стана она што еден критичар го нарече „колосална распродажба од автомобилски багажник за капиталистите - побратими од Кремљ“

Н

ачинот на кој Сити им се умилкуваше на контроверзните олигарси-клиенти е тема која предизвикува голем раздор во Велика Британија. Бил Броудер, порано еден од најголемите западни инвеститори во Русија, предупреди: „Постојат многу скелети на корпоративно управување во орманите на сите руски компании што котираа во Лондон“. Во 2006 година, наспроти тоа што инвестираше во Русија, преку неговиот инвестициски фонд Ермитаж вреден 4 милијарди фунти, повеќе од кој било друг менаџер на фонд, на Броудер му беше повлечена визата за Русија во текот на едно патување до Москва. Веќе долго време го напаѓаше мрачното корпоративно управување на Русија и ги обвинуваше државните компании, како енергетскиот гигант Газпром за ограбување активи, односно за купување фирми во финансиски тешкотии и за измама. Иако Тони Блер почна разговори со руската власт за овој случај, забраната останува да важи. Најконтроверзното првично продавање акции беше тоа на Роснефт. Компанијата за нафта во државна сопственост заработи 5,6 милијарди фунти во Лондон, во јули 2006 година, откако Врховниот суд го отфрли обидот на Јукос да докаже дека вредноста на првата јавна понуда на акциите на Роснефт ќе биде еднаква на „перењето“ на нелегално стекнатите активи. Како и да е, берзанскиот извештај за Роснефт содржеше една од најдолгите секции посветени на „ризични фактори“, со опширни

М

арк Холингсворт е истражувачки новинар и автор на повеќе книги, вклучително и студијата за МИ5, британската Служба за безбедност. Неговите новинарски текстови се објавуваат во Сандеј Тајмс, Гардијан и Фајненшел Тајмс. Од малиот број интервјуа направени со него, се знае дека тој не сака многу да зборува јавно, нити пак е љубител на шопинг. ругиот автор, Стјуарт Ленсли е новинар и економски консултант кој живее јужен Лондон. Меѓудругото тој е добитник на неколку награди како телевизиски и радио продуцент, меѓу кои е и наградата на Њујоршкиот телевизиски и филмски фестивал. Во неговата книга од 1985 година, Poor Britain, тој ја дефинираше моќта употребувајќи методологија која подоцна почнаа да ја применуваат истражувачите и владите на Велика Британија, Европската унија и голем број земји, од Јапонија до Јужна Африка.

Д

детали за судските парници со Јукос и со нејзините поранешни акционери со кои компанијата се соочуваше. Меѓународниот инвеститор и филантроп, милијардерот Џорџ Сорос, тврдеше дека првичната продажба на акциите на Роснефт постави сериозни етички и енергетско-безбедносни прашања и дека не требаше да биде дозволена од британските регулатори. Неговите критики наидоа на широк одѕив. Осигурителната компанија Кооператив иншуренс сосиети ги нарече оние што инвестираа во вакви компании „шпекуланти, не штедачи“. „Индепендент“ ги опиша инвестициските банки и сметководствените фирми, кои меѓу себе поделија околу 70 милиони фунти за хонорари, дека со своите „рилки се во коритото на Сити“. Додека Њујорк ги заостри правилата за руските компании кои бараа нивните акции да бидат котирани на берзата, Лондонската берза стана она што еден критичар го нарече „колосална распродажба од автомобилски багажник за капиталистите побратими од Кремљ“.

Плановите и проблемите на олигархот

Плановите на Дерипаска за прва јавна понуда на акциите на ЈК Русал беа проследени со проблеми и од тековното прашање за визната забрана во Северна Америка и од крајно сложената природа на сопственоста на активата на фирмата. Но, тие беа само споредни во споредба со други пречки што еден коментатор ги опиша како „скриени подводни бомби“ што демнеа под плановите на Дерипаска. Првата беше нерешениот спор со Чернеј и непрекинатиот ризик дека Дерипаска може да се соочи со сметка од 4,35 милијарди американски долари. Втората пречка беше сенката на Путин. Додека рускиот премиер во целост го одобри првото издавање акции на руски компании во Лондон, како и угледот и славата што тоа & го донесе на руската држава, сепак остануваше прашањето: дали првата понуда на акции е чисто деловна зделка или е таква што оди заедно со скриени призакачени политички услови и ограничувања? Особено, дали постоеше ризик од едно надмоќно преземање слично на запленувањето на Јукос од државата? На сенката на Кремљ & беше додаден дополнителен темен тон од маркантниот имиџ на олигарсите, како, на пример, оној на Дерипаска и на Абрамович како разговараат за вакви зделки со Путин директно на телевизија. Загриженоста за скриената

Ако државата рече дека мора да се откажеме од активата, тогаш ние ќе се откажеме. Не се двојам себеси од државата. Немам никакви други интереси. ОЛЕГ ДЕРИПАСКА, 2007 рака на државата доби веродостојност од самиот Дерипаска кога, во јули 2007 година, година изјави дека тој лично се гледа себеси како нешто повеќе од чувар на државната актива. „Ако државата рече дека мора да се откажеме од активата, тогаш ние ќе се откажеме“, изјави. „Не се двојам себеси од државата. Немам никакви други интереси“. Ова беше зачудувачки искрена изјава во врска со папочната природа на неговиот однос со државата во подготовката на едно такво значајно првично пуштање на акции во оптек, но неговите банкарски советници беа бесни на таквата непромисленост несвојствена за него. Дерипаска подоцна тврдеше дека бил погрешно цитиран и дека само ја искажувал својата посветеност кон Русија како бизнисмен-патриот. Но, малку е веројатно дека некој остроумен како Дерипаска не би го рекол тоа ако навистина не го мислел. Неговите забелешки ги зацврстија гледиштата на оние што предупредуваа на ризикот руските компании ненадејно да бидат грабнати назад од државата. До крајот на 2007 година, руската влада почна многубројни „тајни преземања“, како она на ВСМПО-Ависма, еден од светските водечки производители на титаниум, и на Автоваз, производителот на автомобилите „лада“. Од друга страна, многу руски компании купуваа странски активи без никакви негативни последици.

Спогодба со Путин

Дерипаска, како и Абрамович, успеа да остане на вистинската страна на Путин, уживајќи поголема независност од другите олигарси и беше побарано да ја претставува Русија во странство. Путин, кој е многу пребирлив кога се работи за членовите на неговото најблиско опкружување, еднаш го посети скијачкото прибежиште во швајцарски стил на олигархот во Јужен Сибир. Тоа што е миленик на Кремљ делумно се должи и на заштитата овозможена од неговиот

Од 2000 година наваму АЕА издавачи објавува книги од разни области: проза, поезија, литература за млади, публицистика, популарна психологија, езотерија... Продажниот салон Египетска сонувалка во центарот на Скопје изобилува со богата литература – од современите македонски писатели, преку англиските класици, с$ до детската литература, сето тоа по достапни цени.

• Од домашните автори АЕА издавачи ги објавила Божин Павловски, Матеја Матевски, Митко Маџунков, Ефтим Клетников, Радован Павловски, Томе Арсовски...

• Од странските Џ.Р.Р. Толкин, К.С. Луис, Малколм Гладвел, Калед Хосеини, Јасмина Кадра, Кормак Меккарти, Џеред Дајмонд, Карла дел Понте... Преводот на трилогијата “Господарот на прстените” од Толкин беше вистински хит пред неколку години и е проект каков што ретко бележат издавачите во земјава.

• Пред две години во Скопје го пречека и добитникот на Букеровата награда, Томас Кенили, авторот на “Шиндлеровата арка (листа)”, издание исто така на АЕА.

Првичната продажба на акциите на Роснефт постави сериозни етички и енергетскобезбедносни прашања и не требаше да биде дозволена од британските регулатори. ЏОРЏ СОРОС о кој влезе во Јелциновото семејство, и на неговото брак, со трошењ ње пари за патриотската кауза, како, на пример, за трошење реставр рација на руските цркви. цркви реставрација Тоа е ме меѓусебно корисен однос. Дерипаска му понуди на к долго повикуваше на создавање „национални Путин, кој шампио шампиони“ да ја проектираат економската моќ на Русија, з ширење на руската економска сила кон запад. начин за возвр За возврат, дадена му е многу поголема слобода и флексиб флексибилност отколку на кој било друг олигарх. Без бла благословот на Путин изградбата на империјата на Дерипас ќе беше ограничена. Пред спојувањето Суал-Русал Дерипаска доби зелено светло, Дерипаска беше темелно и надолго да добие испрашу испрашуван од Путин, во август 2006 година. Претседателот јасно истакна дека спојувањето ќе зависи од тоа дали новата компанија Русал ќе остане руска компанија и ќе ги плаќа даноците во Русија, без разлика што е регистрирана во Џерси. Сепак, до пролетта 2008 година, надежите на Дерипаска за прва продажба во Лондон изгледа потонаа во пресрет на неизвесноста за иднината на Русал и на одлуката на Врховниот суд да дозволи случајот Чернеј против Дерипаска да се процесуира во Лондон. Наместо тоа, тој реши да се сврти кон Хонг Конг за да ја почне првата продажба на акции таму. „Таму би имало помалку законски тешкотии отколку во Лондон“, изјави тој. До летото 2008 година, нов облак се надвисна врз хоризонтот - размотувањето на економските последици од кредитната криза. Меѓу оние што беа збришани како што се засилуваше глобалната бура беа и олигарсите.

44-годишниот олигарх ја шокираше рударската индустрија кога го одбра Хонг Конг наместо Лондон за IPO на неговата компанија, која како најголем производител на алуминиум во светот е проценета на 20 милијарди долари. Лондон традиционално претставуваше глобален центар за „рудните“ финансии.

(Продолжува) Во утрешниот број: Почнува последното поглавје на „Лондонград“: Обојте го градот со црвена боја. К О

М

Е

Р

Ц

И

Ј

А

Л

Е

Н

О

Г Л

А С

Kapital Akademija...

member of KAPITAL MEDIA GROUP

...Za da znaeme pove}e! I samite da si pomogneme...

објавува

РАБОТИЛНИЦА

АНАЛИЗА И ТОЛКУВАЊЕ НА ФИНАНСИСКИ ПОКАЗАТЕЛИ 20.03.2012

Дали знаете дали и колку е профитабилна Вашата компанија? Дали успевате да ја одржите ликвидноста и солвентноста на компанијата? Дали имате и одржувате долгорочна успешност на Вашиот бизнис? Преку оваа еднодневна работилница ќе дознаете како да ги препознаете клучните елементи од финансиската слика на Вашето претпријатие и како истите да ги разберете на начин кој ќе ви помогне во донесувањето на вистински деловни одлуки. Познавањето на повеќе информации кои стојат позади бројките во извештаите е огромна предност затоа што тогаш знаете во која насока се движи Вашиот бизнис.

РАБОТИЛНИЦАТА Е НАМЕНЕТА ЗА:

Лица вработени во областа на финансиското работење, сметководство, финансиско известување и анализа Особено е корисна на надоградување на знаењата кај претприемачите, лицата кои работат на менаџерски позиции, управителите и лицата кои се директно вклучени во процесот на донесување деловни одлуки во претпријатијата.

НА РАБОТИЛНИЦАТА ЌЕ НАУЧИТЕ:

Да дефинирате правилен сет на финансиски извештаи корисни во процесот на одлучување и нивно читање како извор на финансиски податоци Да ги дефинирате соодветните показатели за финансиска анализа, нивно пресметување, начин на нивно толкување и потенцирање на нивното значење Да ја анализирате оперативно-деловната успешност од работењето преку извештаите и показателите, структурата на приходите и трошоците и нивна примена во процесот на одлучување

ПРЕДАВАЧ: м-р КАТЕРИНА БОШЕВСКА

finansiski direktor na EOS Matrix Makedonija i finansiski konsultant za Isto~na Evropa. Anga`irana e kako nadvore{en sorabotnik i trenerobu~uva~ za temi od oblasta na finansiski menaxment od renomirani trening agencii-konsultantski ku}i.

Проектот Kapital Akademija... е формиран на 25.09.2011 лица за контакт: Гордана Михајловска mihajlovska@kapital.com.mk, Дијана Гулакова akademija@kapital.com.mk 02 3298 110

21vi MART SPECIJALEN PRILOG

AVTO KAKVA STRATEGIJA SPREMIJA MAKEDONSKITE AVTODILERI ZA OPORAVUVAWE NA PAZAROT? KOI AVTOMOBILI GI KUPUVA PROSE^NIOT MAKEDONSKI KUPUVA^ (BREND, KLASA, OPREMA, CENA)?

NAJZANIMLIVI MODELI VO 2012. [TO NÈ ^EKA OVAA GODINA? DOMA[NA INDUSTRIJA. KAKO DA SE ZGOLEMI PROIZVODSTVOTO NA AVTOMOBILSKI DELOVI? [TO PREDVIDUVAAT PROIZVODITELITE I STRU^WACITE? ANALIZA NA DVI@EWATA NA SVETSKIOT AVTOMOBILSKI PAZAR ZA SITE INFORMACII I PRA[AWA OKOLU OGLASUVAWETO OBRATETE SE DO MARKETING SEKTOROT NA E-MAIL: prilozi@kapital.com.mk; TEL: 02 3298 110LICE ZA KONTAKT: JASMINA SAVOVSKA TRO[ANOVSKI KAPITAL MEDIA GROUP DOO; P-FAH 503 1000 SKOPJE TEL. 02 3298 110; FAKS. 02 3298 111