481-07.03.2011

среда. 7 март. 2012 сре. max. 80 C min. -10 C

чет. max. 70 C min. 00 C

пет. max. 80 C min. 00 C

МБИ 10

2.166,30

+0,25%

Извор: Македонска Берза

МБИД 2.005,95

-0,33%

ОМБ

122,42

+0,03%

ЕМУ

€

61,50

САД

$

46,52

Курсна листа на Народна банка на Македонија

ПОРАНЕШНИОТ ПРЕМИЕР НА ИСЛАНД НА СУД ЗА БАНКРОТОТ НА ДРЖАВАТА! 14 ОРАВ ПРЕД ТЕШКА ЗАДАЧА

Ќе се зголеми понудата на недвижности, цените ќе останат исти?! 2-3

Сонцето заборава дека е ѕвезда 7

ЗОШТО ВЛАДАТА ФРЛИ 54 МИЛИОНИ ЕВРА ВО ЗАГУБАРИТЕ?! 11

Г ГУВЕРНЕРИТЕ НЕМА ДА ПУШТАТ ПОВЕЌЕ Д ПАРИ АКО ВЛАДИТЕ П НЕ СЕ ЗАУЗДААТ 4-5 Н

СТОТИНА ТЕТ!А!ТЕТ СРЕДБИ НА МАКЕДОНСКИ И БРИТАНСКИ БИЗНИСМЕНИ 10

www.kapital.mk

...само идејата е капитал, с$ друго е пари...

член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP

ЕКСКЛУЗИВНО

број 481 | година 2 | цена 20 ден. | тел. 3 298 110 | факс. 3 298 111

МИЛЕ ЈАНАКИЕСКИ:

ТУЖБАТА НА ТАРБС НЕМА ПРАВНА ОСНОВА!

С Р СТР.

9

КАПИТАЛ СРЕДА 07.03.2012

WWW.KAPITAL.MK

2 НАВИГАТОР ИЗЈАВА НА ДЕНОТ

> коментар > анализа > победник и губитник > бројка > лидери > не им беше денот

15 “ претседател на Европска комисија

среда 07/03/2012

КОМЕНТАР

Катерина Синадиновска sinadinovska@kapital.com.mk

Кога чекањето престанува да биде разумно?

Г

лавниот аргумент кој го користи министерот Никола Попоски ЗА македонската НАТО-интеграција е дека нема разумен аргумент ПРОТИВ. Грција би добила сосед – член на НАТО (а што е поголема гаранција за територијален интегритет!?), а НАТО ќе затвори опасност од ескалација на балкански проблем. Ова се фактите! Кои Попоски сосема легитимно ги вади на маса. Исто како што ја вади пресудата од Хаг. Но, она на коешто министерот нема одговор е - што правиме кога пред фактите не се молчи? Како што не молчи Атина, а како што и глас не штедат ниту Волерс и Расмусен. Попоски вели немаме очекувања од Чикаго, ни за скор компромис. Истото се прочита и од настапите на Груевски, во кои лицитираше со бројот на години неопходни за решение. И од лутото барање на Иванов, Вашингтон да објасни како тоа ја сменил стратегијата, па сега не дава да се игра со БЈРМ. Секако, тоа може да се заклучи и од одлуката преку океанот да отпатува Иванов, а не лично Груевски, како што се очекуваше. Но, она што не може да се заклучи е до кога вака!? Со стратегија - на Грција да и дојде паметот и да попушти. Не дека има сигнал оти ова е можно, особено не во моментот на криза. Ама ние ќе сме чекале! 20 години поминаа, ќе почекаме уште троа...(пет можеби?). Наивно! Оваа демонстрација на немоќ на отворена сцена не е дозволена. На ниедно поле, во дипломатијата најмалку. И вчера Иванов зборуваше за с$ што сме изгубиле од грчките блокади. Зошто? Не може ли да зборуваме што можеме да добиеме ако ги нема тие блокади? Тоа е чиста реторика! Тоа е позитивниот и конструктивен пристап. Да потенцираме кои сме и зошто сме важни! Да ги отвориме, ама и да ги затвориме поглавјата 23 и 24 за кои зборува Арифи, а Брисел ни даде амин. Ама тоа ќе значи дека нема веќе криење од промени! Вистински! Дека наместо две години да не можеме да направиме регистар на јавна администрација, сега ќе треба да бидеме искрени. И судство, и корупција, и медиуми и с$ по ред да реформираме. Реформите за НАТО веќе се завршени, нели? И кога сето тоа ќе го направиме, победнички ќе истапиме! Па чисти пред себе, ќе чекаме. Самит, настан, изјава, средба... Дотогаш, просторот да се користи овој апсурден проблем како алиби е бришан.

“

ЖОЗЕ МАНУЕЛ БАРОСО

www.kapital.mk

Европа се наоѓа во најтешката финансиска криза и криза на доверба од 1945 година. С$ уште не сум сигурен дека кризата е надмината.

Македонска дизајнерка креира за модната куќа Адријана Пaпел

> БРОЈКА

години поминаа од пропаѓањето на штедилницата ТАТ во Битола. Група штедачи од пропаднатата штедилница вчера во Битола одржаа собрание на штедачите и мирен протест, со што го одбележаа нејзиното пропаѓање. Стечајниот управник Душко Јанкуловски очекува со реализација на хипотеките да собере околу три милиони евра и да ги искористи за обесштетување.

М

акедонската дизајнерка Геновева Кристоф, која живее и работи во САД, го освои второто место за избор на креација соодветна за црвениот тепих на Оскарите. Изборот беше организиран од модната куќа Адријана Пaпел, а гласањето за креациите се одвиваше преку фејсбук. Креацијата на Геновева влезе во потесниот круг во конкуренција од 676 кандидати. За финалниот избор гласаше жири-комисија на модната куќа, а титулата ја понесе американска дизајнерка. Оваа Македонка имаше прв забележителен настап во рамките на модниот викенд на Колеџот за уметност во Охајо. Потоа беше поканета да учествува на модните недели на Мерцедес-Бенц и Пепси.

Ќе се зголеми понудата

Цените ќе останат

Извор: Фортон МКА

Турската компанија Џеваир холдинг која беше учесник на Саемот за градежништво во Аеродром ќе гради неколку 40-катници. Компанијата с$ уште нема добиено градежна дозвола, а го купи земјиштето од државата во мај 2010 година.

Соња Јованова

Г

s.jovanova@kapital.com.mk

о д и н а в а ќе п р о д о л ж и т р е н д о т в о М а ке д о н и ј а н а и з г р а д б а н а резиденцијални станбени комплекси, значително ќе се зголеми понудата на деловен простор, граѓаните ќе бараат с$ поквалитетни станови, а цените на недвижностите ќе останат непроменети. Ова е прогнозата за годинава на градежните компании-инвеститори, но и на агенцијата за недвижности Фортон МКА, дел од бугарската групација AG Capital.

Во изминатите пет години во земјава, особено во главниот град, се случува вистинска градежна експанзија, при што само од продажба на државно градежно земјиште се изградени или во фаза на изградба околу 100 објекти за индивидуално домување, 280 индустриски капацитети, 70 згради за колективно домување, 56 за комерцијални и за деловни објекти, 16 хотели, 12 катни гаражи... Иако поради кризата, минатата година се чувствуваше застој на пазарот на недвижности, а меѓу инвеститорите завладеа блага паника дали

ќе им се исплатат инвестициите во големиот број градежни објекти, се чини дека годинава, според прогнозите на агенциите за недвижности, работите мрднуваат од мртва точка, оти се најавува раздвижување на пазарот. „Овде работиме веќе пет години и гледаме многу промени. Прво, во резиденцијалниот сектор, каде што има нови проекти, што го прави интересен пазарот на недвижности. Гледаме зголемен интерес од странски инвеститори од пред неколку месеци. Претходно беше некој мртов период. Сега има интерес од турски, израелски инвеститори и од југот на овој регион“, вели Хавиер Пинкарт, основач и менаџер на Фортон МКА. Во Скопје, според анализата на Фортон МКА,

Првиот број на дневниот весник Капитал се појави на 17 март 2010 телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 e-mail: kontakt@kapital.com.mk Издава: KAPITAL MEDIA GROUP доо Скопје, компанијата е формирана во 1999 година, кога е издаден првиот број на магазинот Капитал ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, 1000 Скопје, п.фах: 503, Република Македонија

ИЗВРШЕН ДИРЕКТОР (МАРКЕТИНГ И ФИНАНСИИ) Гордана Михајловска

РЕКЛАМА Александра Стојменова: ++389 2 3298 110/ лок:103; marketing@kapital.com.mk; aleksandra@kapital.com.mk

ГРАФИЧКИ И ИТ ДИРЕКТОР Николај Томашевски

ОГЛАСИ: Дијана Гулакова: ++389 2 3298 110/ лок:105; gulakova@kapital.com.mk

OFFICE MANAGER И ФИНАНСИИ Александра Николова: ++389 2 3298 110/ лок:101 nikolova@kapital.com.mk

СПЕЦИЈАЛНИ ПРИЛОЗИ: Јасмина Савовска Трошановски ++389 2 3298 110/ лок:102; prilozi@kapital.com.mk

ДИРЕКТОР И ГЛАВЕН УРЕДНИК: Љупчо Зиков

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Вељко Влаховиќ бр 11, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.commk

ПРЕТПЛАТА НА ДНЕВНИОТ ВЕСНИК КАПИТАЛ И НА МАГАЗИНОТ КАПИТАЛ Сања Савовска: ++ 389 2 3298 110/ лок:104 pretplati@kapital.com.mk

ОДГОВОРЕН УРЕДНИК Спасијка Јованова

ОВЛАСТЕН ПРАВЕН ЗАСТАПНИК: “Адвокатско друштво ДЕ ЛЕГЕ”

ПОМОШНИЦИ НА ОДГОВОРНИОТ УРЕДНИК Катерина Синадиновска (политика) Катерина Попоска (економија)

Печати: Графички Центар Скопје Според мислењето на Министерството за култура за дневниот весник “Капитал” се плаќа повластена даночна стапка. Текстовите и фотографиите не се враќаат. Сите објавени текстови, фотографии и друга графичка опрема се авторски заштитетни и можат да бидат преобјавени, или на друг начин користени само со дозвола на издавачот. Даночен број: МК 4030999366644; Жиро сметки: Еуростандард банка: 370011100019555

УРЕДНИЦИ Маја Бајалска, Александар Јанев, Александра Спасевска ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА СПЕЦИЈАЛНИ ДОДАТОЦИ Верица Јорданова ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА WWW.KAPITAL.MK Александар Јанчески

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ СРЕДА 07.03.2012

Турски Суташ отвори млекарница во Македонија. Ќе го купи ли Сведмилк?

> БРОЈКА

Т

урската компанија Суташ, за која се шпекулираше дека е заинтересирана да ги купи производствените погони на млекарницата Сведмилк, отвори фирма во Македонија. Според податоците од Централниот регистар, млекарницата којашто турската компанија ја основаше во Македонија се вика Балканска млекара, а е основана со паричен влог од седум милиони евра. Според податоците од Регистарот, основач е Акционерското друштво Суташ сут урунлери аноним ширкети од Бурса, а на македонскиот пазар планира да произведува млеко и сирење. Управители на млекарницата во Македонија ќе бидат Хусеин Мустафа Чевик, Мухарем Јилмаз, Хајдар Јилмаз, Ајкут Билбај и Али Мусфик Созер. „Капитал“ неколку пати пишуваше за интересот на Суташ за

3.230

евра чини договорот што го потпишаа Агенцијата за привремени вработувања Контакт бизнис и Министерството за финансии, односно Управата за јавни приходи. Министерството доби четири понуди, но за најповолна ја оцени онаа на агенцијата Контакт бизнис. Се работи за годишен договор.

т исти?!

1,080

1,050

1,010

1,041

Просечна цена на недвижности

ХАВИЕР ПИНЧАРТ

менаџер на агенцијата Фортон МКА

Не очекувам голем раст на цените на становите. Генерално, цените и во Македонија и во регионот се доста високи, така што очекуваме да останат на тоа ниво и годинава.

Почна Саемот за градежништво и недвижности

В

Извор: Фортон МКА вкупната упната површина на деловниот трговски простор изнесува повеќе од 92.000 метри квадратни, а понудата допрва ќе расте поради изградбата на новите шопинг-центри. „Реновирањето на центарот на градот е при крај, а тоа ќе ги ревитализира главните улици, на кои се одвива најголем дел од пр од а жбата. Во 2012 година на пазарот може да се очекува влез на значајни меѓународни брендови, како што е изградбата на Скопје сити центар и најавата за влез на неколку меѓународни брендови, како хипермаркетите Carrefour, DM Drogerie Markеt, New Look, ALDO, Sergent Major, Pimkie и Carpisa, кои се очекува значително да го подобрат пазарот годинава“, се вели во извештајот.

Резиденцијалните комплекси хит за инвеститорите

Презаситеноста на централното градско подрачје, скапите комуналии и високите цени на гра дежното земјиште на атрактивните локации ги принудија инвеститорите да се насочат кон изградба на станови на периферијата на Скопје, најчесто како резиденцијални објекти, во кои им нудат на станарите п о в е ќе сод рж и н и, до п ол н у в ајќ и го моментот на од да леченост од центарот. Во изминатите две години изградбата на комплекси од ваков тип

лидери

12,3%

раст забележа градежништвото во третото тримесечје од 2011 година стана вистински хит, а се градеше в о с ко п с к и т е н а с е л б и В о л ко в о, Припор, Бутел, Сопиште... Според градежните компании, изградбата на резиденцијални комплекси ќе продолжи и годинава, а на тоа ќе има влијание и проектот „Купи куќа, купи стан“. „Веќе станува јасно дека 20 минути оддалеченост од Центар е ништо и дека дури и поубаво се живее во пооддалечени места од градски метеж, каде што сообраќајот не е густ, а да не потенцирам дека и цените се многу пониски. Јас имам намера да градам во Бутел. Има прекрасна локација за станови, чија цена ќе биде пониска од 900 евра за метар квадратен, што значи дека ќе се исполни и условот за „Купи куќа купи стан““, вели Салим Хасани, директор на градежната компанија Модинг. Дел од компаниите пак, сметаат дека и покрај повисоките цени, за некои од парцелите имало заинтересирани купувачи.

чера на Скопски саем почна деветтиот Саем за градежништво и недвижности, кој собра повеќе од 300 изложувачи од земјава и од странство. На отворањето присуствуваше и вицепремиерот за економски прашања, Владимир Пешевски, кој потенцираше дека градежништвото е еден од главните двигатели на брутодомашниот производ, иако призна дека економската криза имала ефект и врз оваа гранка, што се рефлектирало со намалена побарувачка. Уште еднаш ги потенцираше реформите кои ги спровела Владата, а најави дека допрва ќе се носи закон за подземен катастар, воспоставување електронски регистар на изградени јавни комуникациски мрежи, електронско добивање одобренија за градење и електронска централна база на податоци за урбанистички планови. „Може да се платат и скапи парцели во периферијата на Скопје и пак да се направи една скромна добивка, односно успешен бизнис. Преку јавно наддавање купивме уште една локација во населбата Ново Лисиче за изградба на 60 станови, при што за метар квадратен понудивме 305 евра од почетните 80 евра. Становите ќе се продаваат по 900 евра за метар квадратен, а ќе бидат понудени преку проектот „Купи куќа, купи стан““, вели Ванчо Чифлиганец, сопственик на Адора инженеринг.

25,08%

порасна цената на акциите на Макстил во февруари, што претставува најголем месечен пораст. Просечната цена на акциите на Макстил во февруари изнесуваше 131,33 денари, а во јануари 105 денари, покажува месечниот извештај на Македонската берза. Следни акции со најголем ценовен пораст се Комерцијална банка (20,98%), Макошпед (13,91%), Гранит (13,75%) и Топлификација (13,49%).

победник и губитник ПОБЕДНИК

+

ДЕЈАН ШОШКИЌ

Агенциите за недвижности очекуваат годинава да има раздвижување на пазарот на недвижности како резултат на големата понуда на резиденцијални и комерцијални станбени комплекси, но и очекуваните трговски центри. Не се очекува да се зголемат цените оти и досега биле нереално високи. Состојбата ќе биде слична и со деловниот простор, каде што се предвидува пад на кириите

(во евра/м2)

> БРОЈКА

Сведмилк и дека преговорите со НЛБ Тутунска банка, која е најголем доверител на пропаднатата млекарница, се веќе при крај. Менаџерскиот тим на Суташ повеќе од половина година ја скенираше состојбата на производствените погони на Сведмилк и на македонскиот пазар. Пред осум месеци НЛБ Тутунска банка ги нудеше на продажба земјиштето и фабричката хала во која се одвиваше производниот процес на Сведмилк, како и дел од опремата за 7,5 милиони евра, но продажбата беше неуспешна. На јавното наддавање не се јави ниту една заинтересирана компанија. Иако втор оглас беше најавен за еден месец, подоцна рокот неколкупати беше пробиен, а од банката изјавија дека оглас за продажба нема да биде објавен с$ додека не се договорат со некој конкретен купувач.

а на недвижности

1,040

3

С

рпскиот гувернер не се откажува од политиката на флуктуирачки девизен курс, затоа што знае дека таа им носи бенефит на српските извозници, а со тоа и на економијата

САЛИ БЕРИША

К

онечно ладна глава на Балканот - албанскиот премиер & порача на власта во Косово дека е смешно да се зборува за обединување на Косово и Албанија

не им беше денот

ЗОРАН ДАНЕВСКИ

Н

е стигна далеку во бегството од државните органи поради сторениот криминал во агрокомбинатот Џумајлија, правдата го стигна на стотина километри во Македонија

Вицепремиерот Теута Арифи полека, но сигурно ја исполнува својата европска агенда. Постојаните патувања на релација Скопје–Брисел се само потврда дека Арифи го зема во свои раце приближувањето на земјата до ЕУ. Освен бројните средби и конструктивните разговори со челниците ТЕУТА во Брисел, нејзините заложби за приближување АРИФИ на Македонија до ЕУ вродуваат со вистински резултати. Иако високиот дијалог не е замена за преговори, сепак, е чекор понапред во однос на реформите. Ако ништо друго, со засилениот мониторинг на Брисел во поглавјата 23 и 24, кои воедно се и клучните, ќе мора да покажеме и вистинско спроведување на реформите, кои досега беа само на хартија, а не и во практика. Ваквиот нејзин ангажман и политичка волја покажаа дека и во услови кога се чини дека нема излез, сепак, може да се направи мал чекор напред и да се најде позитивно решение.

_

ГУБИТНИК Неумешноста да се справи со финансискиот колапс на земјата и последиците од него го доведоа поранешниот премиер на Исланд, Геир Хаарде, на обвинителна клупа. Додека Исланд с$ уште закрепнува од економската катастрофа од 2008 година, државата ќе му пресуди на Хаарде поради тоа што ја доведе ГЕИР земјата до банкрот. Тој ХААРДЕ е првиот политичар што на суд ќе одговара за последиците од економската криза на една земја, бидејќи управувајќи ја направи премногу грешки. Хаарде дозволи преголема експанзија на домашните банки, па тие беа преголеми за да се спасат. Неговата вина е во тоа што тој не презеде соодветни мерки за да ја пподготви земјата за финансискиот колапс, кој во таа ситуација беше неминовен. Сега, наместо да ја преземе одговорноста, Хаарде вели дека е жртва на политички прогон и за ситуацијата во земјата ги обвинува целосно банките.

мисла на денот

ПЕТАР НЕЧАС

Ч

есите се незадоволни од функционирањето на демократијата во државата, па дури актуелниот политички систем го оценуваат полошо од предоктомврискиот период

СЕКОЈА ПРО

ДАЖБА ИМА ПЕТ ОСНОВНИ ПРЕЧКИ: НЕМА ПОТРЕБА, НЕМА ПАРИ, НЕ Е ИТНА, НЕМА ЖЕЛБА, НЕМА ДОВЕРБА

Зиг Зиглар американски експерт за продажба

КАПИТАЛ СРЕДА 07.03.2012

4

WWW.KAPITAL.MK

НАВИГАТОР ГРАФИК НА ДЕНОТ...

ФОТО ФО ОТО НА Д ДЕНОТ... ЕНОТ...

Блок-трансакциите го извадија берзанскиот промет во февруари ПАЗАРЕН СЕГМЕНТ

% НА УЧЕСТВО ВО ВКУПНИОТ ПРОМЕТ

ПРОМЕТ

7.213.989

Блок трансакции

Б

Извор: Македонска берза

лок-трансакциите, со вкупен промет од 7,2 милиони евра, во февруари го извадија прометот на Македонската берза. Дури 60,01% од вкупниот берзански промет од 12 милиони евра минатиот месец отпаѓа на блок-трансакции. Главна блок-трансакција во февруари беше продажбата на Голдмак Радовиш на британска фирма.

The Washington Post Th

Ваш Вашингтонскиот дневен весник изразува оптимистички весн предвидувања во врска со пред грчката иднина, кои ги темели грчк на н најавената потолерантна политика за што поробустен пол пакет со помош кој на подолг рок паке ќе & помогне на презадолжената држава. држ

Haaretz Ha

Изр Израелскиот премиер, Нетанјаху и неговиот цврст Нета став во однос на иранската нуклеарна програма се тема нукл која ја окупира насловната страница на најчитаниот стра израелски весник, кој го изра пренесува одговорот што пре го доби д американскиот претседател, Обама, од прет израелските челници. изра

Le Monde

Францускиот весник пишува за, според нив „горчливата“, победа на Путин на претседателските избори во Русија, кои од Француската јавност се оценети како диригирани, недемократски и со однапред познати резултати.

Vecernje Novosti

Во Србија сите избори ќе се одвиваат на ист ден, со што партиите ќе немаат простор за поправен испит. Ова го тврди белградскиот весник, кој цитира избори блиски до српската влада, која тврди дека кон проблемот настапува од практичен и од финансиски аспект.

www.kapital.mk НАЈЧИТАНО НА WEB...

2 3 4

60,01% 2,04%

244.695

светот низ медиумите...

1

11,11%

1.335.648

Редовен пазар

Јавна понуда на ХВ

26,85%

3.228.024

Официјален пазар

Зоран Даневски уапсен во Бугарија! Се чека негова екстрадиција Дваесет години не можеме да д изградиме 10 километри пат!! Скандалозно: Тутунски комбинататПрилеп натрупа загуба од 20,6 милиони евра во 2011 Сé е можно кога се сака

С

осема нов лик на својата популарна А-класа претстави Мерцедес вчера на Саемот за автомобили во Женева. Тоа што ја прави исклучителна новата А-класа е нејзиниот префинет и спортски дизајн, како и врвната технолошка и безбедносна опременост, највисока во оваа класа автомобили во моментов.

Гувернерите нема да п пари ако владите не се Гувернерите на централните банки од регионот јавно ги повикуваат владите да ги намалат непродуктивните трошења за да може со повеќе кредити да се зголеми ликвидноста во економиите. Иако и македонската Влада треба да направи преструктурирање на Буџетот, гувернерот на НБМ, Димитар Богов, с$ уште јавно не побарал од Владата да ја дисциплинира фискалната политика за да може тој да ја олабави монетарната Александар Јанев janev@kapital.com.mk

Г

увернерите на централните банки на Хрватска и на Србија јавно ги повикуваат владите да ги намалат непродуктивните трошења од буџетот за да може, во време на криза, со повеќе кредити да се зголеми ликвидноста во економиите. Доколку се намалат јавните расходи на државата, монетарната политика ќе може да се олабави без притоа да се наруши стабилноста на девизниот курс. Иако и македонската Влада треба да направи преструктурирање на Буџетот, за да ги намали непродуктивните трошоци и да ослободи повеќе пари за стопанството, гувернерот на Народната банка на Македонија, Димитар Богов, с$ уште јавно не побарал од Владата да ја заузда фискалната политика за да може тој да ја олабави ригидната монетарна политика. Цената на „љубовта“ меѓу НБМ и Владата е долгорочен фиксен девизен курс, кој носи високи камати и неликвидност. Хрватскиот гувернер, Жељко Рохатински, деновиве изјави дека постојано преговара со новата влада за да се скратат 1,2 милијарди евра од тековните трошоци од државниот буџет, со што ќе се намали притисокот за депресијација на хрватската куна и потребата од интервенции од девизните резерви. Српскиот гувернер, Дејан Шошкиќ, исто така упати порака до владата да спроведе сериозна фискална реформа на буџетот – да се намали оптоварувањето на бизниссекторот со даноци, со што ќе им се овозможи на фирмите да бидат поконкурентни и на домашниот и на странскиот пазар. Разликата меѓу двајцата

ДИМИТАР БОГОВ

ЖЕЉКО РОХАТИНСКИ

ДЕЈАН ШОШКИЌ

гувернер на Народна банка на Македонија

гувернер на Народна банка на Хрватска

гувернер на Народна банка на Србија

Гувернерот на НБМ смета дека фиксниот курс на денарот ја држи дисциплинирана фискалната политика, но јавно не ја критикува Владата да ги намали трошоците од Буџетот.

Хрватскиот гувернер ја повика Владата преку кратење на трошоците да го намали притисокот врз девизните резерви и курсот. Во спротивно, ќе се истиснуваат парите од оптек и ќе растат каматите.

Српскиот гувернер смета дека флуктуирачкиот курс е подобар од фиксниот. Тој, исто така, ја повика Владата да штеди и да ги намали давачките за фирмите.

гувернери е што хрватскиот води политика на раководено флуктуирачки курс, а српскиот на флуктуирачки. Ако владите ги намалат трошењата, гувернерите ќе може да ја поттикнат домашната побарувачка со монетарни мерки – намалување на каматите и зголемување на кредитирањето. „Кризата од еврозоната се заканува да го прекине приливот на капитал од странство во банките и да ги зголеми трошоците за финансирање. Засега, девизните резерви на Хрватска се на солидно ниво од речиси 12 милијарди евра, но штом почнат засилено да се топат, тоа ќе биде сигнал дека земјата ќе има сериозен проблем со надворешната ликвидност. Затоа,

Хрватската народна банка (ХНБ) отворено го истакнува проблемот и ја повикува владата преку силна фискална консолидација на трошоците да го намали притисокот врз девизните резерви, со што ќе се олесни и одржувањето на стабилноста на курсот. Во спротивно, ќе мора да се истиснуваат парите од оптек со сите последици врз порастот на каматите и намален пристап до капитал во земјата“, изјави гувернерот Рохатински. Тој најави дека ќе продолжи да го брани курсот на куната со сите мерки, со образложение

WWW.KAPITAL.MK

3 ФАКТИ ЗА...

50% 2 М Е

намален бројот на луѓе во светот од 1990 до 2010 година кои немаат чиста вода за пиење, објавија Обединетите нации

илиони луѓе добиле пристап до чиста вода за пиење во овој период, со што светот оствари една од милениумските цели на ОН пред рок во 2015 година

11%

О

д светското население с$ уште нема пристап до вода од сигурни извори или водовод, се наведува во извештајот на Светската здравствена организација и УНИЦЕФ

ПРОЦЕНКИ...

ТОП ВЕСТИ...

РАЏИВ КАПИР

Словенечка компанија го купува Џумајлија?

претседател и извршен директор на Фиат Тата Индија

Ниските трошоци на производство се клучни за индиските инвеститори

Ф

актот што македонскиот премиер е присутен на ваков бизнис-форум покажува огромна сериозност и посветеност, којашто влева доверба кај индиските компании, истакна Раџив Капир, претседател и извршен директор на автомобилскиот гигант Фиат Тата Индија, во своето обраќање пред присутните инвеститори на владиниот бизнисфорум во индискиот град Пуне. Бизнисмените од автомобилскиот сектор потенцираа дека државата има потенцијал затоа што автомобилските компании бараат нови локации кои нудат намалени трошоци за производство.

пуштат повеќе е зауздаат дека секое нарушување би предизвикало колапс во хрватската економија. Меѓутоа, ММФ при последната мисија отворено ја критикуваше ХНБ дека непотребно ги троши девизните резерви за одбрана на курсот на куната. Истото сценарио се случува и во Македонија. Меѓутоа, гувернерот на Народната банка, Димитар Богов, се оградува јавно да ја повикува Владата да ги намали трошоците од државната каса за да има простор повеќе да ја олабави монетарната политика. Тој во неколку наврати, додека објаснуваше во јавноста зошто не отстапува од фиксниот девизен курс на денарот, како причина повеќе го наведе и тоа што фиксниот курс бара поголема дисциплина на фискалната политика. Ниту поразителната статистика за рекордна неликвидност во економијата не ги натера претставниците на Владата и гувернерот да договорат соодветна стратегија за усогласување на фискалната и монетарната политика. Што е поразително? Податоците покажуваат дека парите во оптек во јануари достигнале 297 милиони евра, што е 5,7% помалку во споредба со претходниот месец, а депозитите кај банките достигнаа вредност од 3,86 милијарди евра, што е зголемување од 0,6% во однос на декември. Уделот на парите во оптек во вкупната парична маса од 17,5% во 2003 година се намали на само 7% годинава. Само по основ на задолжителна резерва и вложувања во благајнички записи од банките се извлечени 1,09 милијарди евра. За споредба, за кредити за фирмите месечно се одвојуваат просечно по 30 милиони евра. Токму поради ваквите лоши резултати, многу економисти и бизнисмени сметаат дека фиксниот девизен курс на денарот е една од главните кочници на развојот, бидејќи по подолго време станува контрапродуктивен – компаниите немаат пристап до капитал, реалните каматни стапки остануваат високи,

профитабилноста опаѓа, земјата ја губи конкурентноста кон странство, приливот на странски капитал се намалува, економскиот раст е под потенцијалниот или во екстремни случаи, економијата може да се соочи со продолжена стагнација. Во услови на пад на инфлацијата, поради потребата од одржување фиксен девизен курс и одредено ниво на девизни резерви, каматните стапки на пазарот на пари се одржуваат на високо ниво, а пристапот до капитал, всушност, е главната кочница за развој на бизнисот. Бизнисмените велат дека имагинарно е очекувањето да се зголемат производството и конкурентноста во услови на тешко достапен и многу поскап капитал во споредба со другите европски земји. Дел од увозниците пак, се противат на каква било полемика за курсот на денарот. Гувернерот Богов последен пат во јавноста пред неколку месеци изјави дека дури и диктаторски ќе ја брани стабилноста на денарот. Српскиот гувернер, Шошкиќ пак, смета дека флуктуирачкиот курс е подобар од фиксниот. Според него, доколку една земја сака да применува фиксен девизен режим на валутата, треба да има обезбедно стабилни приливи на капитал, како што на пример има Хрватска од туризам, и ниска инфлација. Српскиот динар во последните два месеци ослабе за 4,3%, што значи дека извозот станал поконкурентен на странските пазари. Многу земји во светот свесно ги ослабуваат своите валути за да ги зголемат конкурентноста и извозот.

8.386

македонски туристи ноќевале за време на ракометното првенство во Србија во јануари, објавија српските медиуми. Зголемувањето е речиси дупло ако се земе предвид податокот дека во истиот период претходната година имало 4.894 ноќевања. Бројот на македонски туристи во Србија во овој период бележи зголемување од 2.070 во јануари лани на 3.683 туристи годинава.

28,8

милиони денари ќе чини реконструкцијата на фасадата на објектот на улицата 11 Октомври во Скопје. На терен ќе работат екипи на градежната компанија Бауер БГ, а ќе се реконструира фасадата на објектот, како продолжение на објектот од ресторанот Пелистер кон плоштадот Пела. Реконструкцијата на фасадата треба да заврши за осум месеци.

СОЊА ЛЕПИТКОВА

заменик-министер за животна средина

25 милиони евра за управување со водите

М

инистерството за животна средина ќе спроведе неколку проекти за зачувување на водните ресурси. „Во соработка со швајцарската влада, ќе финансираме неколку проекти, меѓу кои продолжување на проектот за Преспанското Езеро, вреден пет милиони франци, на планот за Брегалничкиот слив и други слични активности, за кои веќе се потпишани договори во износ од 25 милиони евра“, информира заменик-министерката за животна средина, Соња Лепиткова. Според неа, и покрај негрижата за водните ресурси, ниското ниво на индустријализација ги става водите во категоријата прифатливи, што ја нагласува потребата за нивна заштита.

С

ловенечка компанија е во преговори со НЛБ Тутунска банка за купување на целиот имот на агрокомбинатот Џумајлија. Како што дознава „Капитал“, Словенците веќе донеле одлука да го купат комбинатот, кој е втор по големина во државата, но имаат десетина дена за да обезбедат финансиски средства за да ги покријат побарувањата од 10 милиони евра на НЛБ Тутунска банка за неплатени кредити. Според информациите на „Капитал“, словенечкиот инвеститор бил сериозен да го преземе во целост комбинатот и да го рестартира за да почне со работа. Во меѓувреме, преку извршител НЛБ Тутунска банка успеа да наплати мал дел од долгот кој го има Џумајлија, односно на двете лицитации досега се продадоа дел од резервите на вино складирани во комбинатот, мотелот кој се наоѓа во кругот на компанијата и еден магацин во Милино. „Засега немам налог за објавување оглас за продажба на останатите делови од Џумајлија. Има шпекулации дека странска компанија е заинтересирана да ја купи целата компанија, но конкретна понуда до мене не е стигната. Деловите кои досега се продадоа не се суштински за работа на комбинатот“, изјави Николчо Саздов, извршителот на НЛБ тутунска банка. Тој потенцира дека ако доверителот пжпреговара за продажба на целиот комбинат во целост, тогаш тоа нема да биде преку извршител. На последните две лицитации, беа продадени 3,22 милиони литри вино во вредност од 789 илјади евра, комплексот Милиино беше продаден за 10 илјади евра, а мотелот и пекарата за 100 илјади евра, колку што беше и почетната цена. Според огласите НЛБ Тутунска банка ја продаваше винарската визба на Џумајлија по почетна цена од 673 илјади евра, но никој не се јави на огласот, иако се шпекулираше за заинтересирани инвеститори. По цена од 1,7 милиони евра беа понудени на продажба 111 резервоари за вино, а мелницата за жито беше огласена на продажба по почетна цена од 106 илјади евра. Управната зграда на комбинатот која што се наоѓа во Лозово се продаваше за 72 илјади евра. Во меѓувреме, пред десетина дена во Бугарија беше уапсен Зоран Даневски, сопственикот на агрокомбинатот од Лозово, за кој беше распишана меѓународна потерница за злоупотреба на службена должност и продажба на државните резерви на жито. Долгот на Џумајлија кон банките, вработените и кон лозарите се проценува на 15 милиони евра.

Минимален пад на уделот на странски инвеститори во компаниите од МБИ-10

У

чеството на странски инвеститори во основната главнина кај компаниите од МБИ10 се намалува, покажува најновиот месечен статистички билтен на Македонската берза за февруари. Сепак, падот е минимален. Кај Комерцијална банка намалувањето на странските инвеститори во капиталот изнесува 0,56 процентни поени. Со тоа, 51,74% од главнината на Комерцијална останува во рацете на странски инвеститори. Речиси кај сите други компании коишто го сочинуваат МБИ-10 во февруари се забележува намалување на учеството на странски инвеститори во основната главнина, освен кај Топлификација, каде што уделот на странските инвеститори се зголемил за 0,6 процентни поени. Со тоа, 19,97% од капиталот на Топлификација е во сопственост на странски газди. Од компаниите од МБИ-10, Макстил има најдоминантно учество на странски инвеститори, кои поседуваат 83% од капиталот. Коефи Коефициентот цена на акција во сооднос со добивка акци пак, во февруари е најголем кај Стопанска по акција банка о од Битола и кај Макстил. Кај овие компании ко овој коефициент изнесува 52,67 и 45 соодветно. Најголе дивиденден принос имаат акциите Најголем на Мак Македонијатурист, и тоа од 6,26%. Поголем дивиде дивиденден принос имаат и акциите на Комерц Комерцијална банка, 6,24%, ТТК банка од 4,7% и Алкалоид од 3,96%.

60 СЕКУНДИ БРИФИНГ

БЕРЗА

МБИ 10 3.000

2.800 2.600 2.400 2.200 2.000 1.800

07/10

10/10

02/11

05/11

09/11

01/12

2.166,30 2010/2012 2010/2012

Max. Min.

2 2.827,62 827 62 1.943,09

На Македонската берза вчера беше остварен промет од 138.664 евра од редовното тргување, кое се зголеми за 19,84% во споредба со претходниот трговски ден. Прометот од тргување со обврзници пак, бележи раст од 12,453% во споредба со понеделникот. Главниот берзански индекс МБИ-10 на дневно ниво забележа пораст од 0,25%.

НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК Кјуби

271,00 +10,00

+5,45% 5 45%

НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК Окта

1.407,00 -43,00

-2,97% 2 97%

DOW JONES 13.500 13.000 12.500 12.000 11.500 11.000 10.500 10.000

07/07

21/08

05/10

19/11

03/01

17/02

12.818,50 -1,11%

Намалувањето на стапката на раст на кинеската економија од 8% на 7,5% вчера влијаеше негативно на светските девизни пазари. Паднаа цените на акциите на азиските и на европските берзи, а ситуацијата не беше сјајна и на Волстрит.

ДРУГИ ПАЗАРИ 5.787,90 9.637,63 1.364,33 2.920,72 6.686,35 827,35

FTSE 100 Nikkei225 S&P 500 Nasdaq DAX TOPIX

VALUTI

£ €

СТАПКА

-1,48% -0,63% -0,39% -1,01% -2,62% -0,66%

€ $ СТАПКА

1,3153

1,2001 ПРОМЕНА

ПРОМЕНА

-0,5%

+0,3% ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10

FJU^ERSI ZLATO

1.666,30 -2,21% 2 21% ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11

NAFTA BRENT

121,70 -1,70% 1 70% ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.com.mk

ХРВОЈЕ СТОИЌ

Хипо банка

“

Хрватска се враќа во рецесија!

КАПИТАЛ СРЕДА 07.03.2012

WWW.KAPITAL.MK

6 ПОЛИТИКА > пари > држава > администрација

www.kapital.mk среда 07/03/2012

Kapital Akademija...

member of KAPITAL MEDIA GROUP

телефон: ++ 389 2 3298 110 факс: ++ 389 2 3298 111 e-mail: akademija@kapital.com.mk

КАЛЕНДАР НА НАСТАНИ

ЗА ПЕРИОД ФЕВРУАРИ 1 ЈУНИ 2012

МАРТ

14 - 16

Подготовка на продажна стратегија и план на продажба и продажна презентација

20

Финансиски показателитолкување и анализа

23

Зголемете го профитот преку намалени конфликти во организацијата

30

Е-mail маркетинг и корпоративно огласување

Иванов: Грција намерно одолжува

Г

рција намерно го одолжува решавањето на прашањето за името. Ова го вели претседателот Ѓорге Иванов во интервју за австрискиот весник „Ди пресе“. Тој очекува НАТО да ја почитува одлуката на судот во Хаг и да овозможи прием на Македонија во Северноатлантската воена алијанса. „Македонското прашање не е високо на политичката агенда на Атина. За членството во НАТО ги исполнивме сите критериуми, но Атина во 2008 година стави вето. Однесувањето на Грција има негативни последици за целиот регион. Нас н$ блокираат, Косово не го признаваат. Истото што го прават со Кипар го прават и со нас. И тоа го прават од позиција на членка на ЕУ. Тоа е логиката на одолжувањето. С$ поочигледно е дека како што се справува со економијата, Грција така се справува и со политиката“, наведува претседателот Иванов.

04 - 06 20

Подгответе се за инвестирање

24 - 27

Финансии во продажбата и управување со клучните клиенти и преговарање и развој на долгорочни односи со клиентите

МАJ

09 - 11

23

Customer RelaIonship и Customer Experience managment и известување и пратење на продажбата

Маркетинг на социјални медиуми

ЈУНИ

06 15

Маркетиншка конференција Мониторинг аналитика и статистика на интернет активности

50%

М

ВР му стои на располагање и на обвинителот кој ќе го застапува обвининението за двојното убиство во Гостивар, како и на истражниот судија, доколку оценат дека е потребно да се преземат други дејства или да се обезбедат други докази и евентуални сведоци за околностите под кои се случил инцидентот, информира денеска министерката за внатрешни работи, Гордана Јанкулоска. „МВР уште во текот на истиот ден, по немилиот настан, сторителот на кривичното дело убиство со материјалите кои беа на располагање ги предаде на истражниот судија. Тие материјали не вклучуваа снимки. Од тој момент истрагата ја води истражниот судија“, изјави Јанкулоска.

ќе биде зголемено присуството на полицијата на терен, најави министерката за внатрешни работи, Гордана Јанкулоска. Се очекува во следните три месеци овие промени во целост да бидат имплементирани и граѓаните да можат да ги почувствуваат промените во нивната директна комуникација со полицијата.

Наумовски: Собранието да се замисли какви закони носи! Марија Севриева sevrieva@kapital.com.mk

У

ставниот суд се соочува со финансиска и кадровска криза, а буџетот со кој располага судот е далеку под минимумот за нормално функционирање на институцијата, истакна претседателот Бранко Наумовски. Ограниченоста на овие ресурси, додава тој, има неповолно влијание врз квалитетот на неговото функционирање, како и врз самостојноста и независноста. Дали држењето на судот во „беда“ претставува еден вид притисок, според претседателот, е најмалку важно, поважно е зачувувањето на вредностите на Уставниот суд. „Не можам да кажам

АПРИЛ Организација на продажбата и продажен менаџмент и успешен продажен разговор

Јанкулоска: МВР стои на располагање за истрагата за Гостивар

> БРОЈКА

БРАНКО НАУМОВСКИ

претседател на Уставен суд

дали се работи за притисок, но факт е дека при креирањето на Буџетот сите институции дејствуваат во насока на добивање повеќе средства“, истакна Наумовски. Покрај тоа, Судот има потреба од најмалку пет вработувања, кои ги побарува веќе неколку години, но и со овој капациет од 20 вработени, потенцира Наумовски, судиите навреме и ефикасно го совладувале приливот на предмети.

како демократско“, вели Наумовски.

Исти закони имаат иста судбина на Уставен

Претседателот не сакаше да даде генерална оценка за квалитетот на законите, освен за оние по кои постапувал. Факт е, вели Наумовски, дека некои закони кои беа оспорени, како оној за лустрација, со мали корекции повторно беа донесени од Собранието, но сепак, ја имаа Јавните дискредитации истата судбина и при повторното на Судот претставуваат разгледување на нивната притисок? илјади евра изнесува уставност. буџетот на Уставниот суд Неокомунистички, болшевички, „Собранието би требало повеќе неписмени и богови се само дел да размисли при донесувањето од квалификациите упатени до на измените на законите и да уставните судии преку изјави ја следи практиката на Судот“, на политичари, колумнисти и вели Наумовски. новинари, кои според Судот, Во поглед на тоа дали се претставуваат неаргументирани спроведуваат одлуките на од буџетот се наменети факти и измислици. Судот не Судот, претседателот вели дека за плати бара да не биде критикуван, единствениот механизам кој е потенцира Наумовски, во нивни раце е реакцијата на но доколку тоа се засегнатите поединци. прави, да биде добро „Доколку до нас стигнат аргументирано, за да реакции, ние ја известуваме не го доведе Судот илјади евра остануваат за владата дека е детектирана во позиција тој да одредена состојба на активности на Судот поднесува кривични непочитување на одлука на пријави. Судот и бараме објаснување „Не знам дали и даваме насока за нивно ваквите критики и мислења почитување“, вели Наумовски. се политички мотивирани Во изминатата година Судот постапувал по или иницирани од некој вкупно 361 иницијативи, од кои со укинување центар, но тие воопшто завршиле 33, една со поништување, три не придонесуваат биле одбиени, во 99 судот не нашол основ за отсликување на за поведување постапка, а 88 ги отфрлил со македонското општетство решение.

560 67% 184

Државата веќе врши запишување на имотот во странство!? Максим Ристески

risteski@kapital.com.mk

Б

ез разлика на законската аномалија, Владата и Акционерското друштво за стопанисување со станбен и деловен простор наоѓаат начин да ја добијат сопственоста врз македонскиот имот во поранешните југословенски републики, тврди директорот на Акционерското друштво, Цветко Грозданов. Затоа, според него, не требало да се брза со измените на Законот за трансформација на јавното претпријатие за стопанисување со станбен и деловен простор, донесен во 2009 година, во кој, спротивно на меѓународното право, предвидено е државата да поседува имот во странство. Грозданов смета дека треба да се почека дури не се утврди фактичката состојба на овие објекти, кои според опозицијата, се на број 103, со вкупна површина од 22 илјади метри квадратни и вредност од над 50 милиони евра. „Предлагачот на законските измени нема точни информации за колку објекти станува збор, зашто постојат објекти кои се водат на

име на Македонија, а веќе не постојат, урнати се. Затоа, треба уште еднаш да се направи анализа и да се утврди кои од преостанатите објекти треба да се продадат, зашто би било прескапо да се реновираат, а со кои треба да се стопанисува“, изјави Грозданов за „Капитал“, а според него, Акционерското друштво веќе успеало да добие некои објекти лоцирани во ексјугословенските републики во своја сопственост. „Ние и сега вршиме трансформација и запишување на овој имот на име на јавното претпријатие. Законската аномалија се премостува со тоа што владина комисија го овластува јавното претпријатие да & биде правен застапник во постапките по кои имотот се препишува на наше име. Тука нема никаков проблем, зашто наш основач и акционер е државата. Исто се постапува и со давањето под закуп на овој имот – Владата нас н$ овластува за склучување на договорите“, вели Грозданов. Од друга страна, предлагачот на законските

измени, кои не добија зелено светло во Собранието, пратеникот на Либералната партија, Ивон Величковски, со недоверба гледа на овие информации од менаџментот на Акционерското друштво. „Нека одговорат колку имоти досега се вратени на Македонија со ова решение, па потоа ќе разговараме дали има потреба од менување на законот. С$ додека не излезат со ваков податок, ќе сметаме дека ништо не е вратено“, изјави Величковски за „Капитал“. Неговиот предлог е да се промени нефункционалното законско решение, поради кое не може да почне постапката на запишување на сопственоста врз објектите лоцирани на териториите на поранешните југословенски републики. Во недостиг од конкретни информации за тоа што во моментов се случува со овој имот, опозицијата шпекулира дека некој со амин на Владата веќе работи со овој имот и печали „во матно“. Имотот за кој станува збор порано им припаѓал на Треска, Годел, ЕМО Охрид, МЗТ, Југосуровина и при стечајната постапка за овие фирми не бил сметан во стечајната маса, а државата со законот од 2009 година си го припишала себеси.

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ СРЕДА 07.03.2012

ПОЛИТИКА 7

Тодоровски во Словенија на конференција за полициска соработка

Арифи: Високиот дијалог можност да покажеме дека сме одлучни во реформите

В

исокиот дијалог не е замена за преговорите, но веруваме дека отворањето на две толку важни поглавја ќе ни даде можност да покажеме дека сме одлучни да ги имплементираме реформите во осетливи области. Ова го истакна вчера вицепремиерот за евроинтеграции, Теута Арифи, за време на дебатата на тема „Дали можеме 2012 година да ја претвориме во година на успех?“, организирана во Европскиот парламент. „За 10 дена ќе се отвори ново поглавје во односите меѓу Република Македонија и ЕУ со започнувањето на стратешкиот пристапен дијалог. Знаеме дека тоа не е замена за преговорите, но веруваме дека отворањето на две толку важни поглавја, како што се поглавјата 23 и 24, ќе ни даде можност да покажеме дека сме одлучни да ги имплементираме реформите во осетливи области, како што се судството и фундаменталните права и правдата, слободата и безбедноста“, рече Арифи. На дебатата која се одржа во Европскиот парламент присуствуваа пратеници во Европскиот парламент, претставници на Европската комисија и на тинк-тенк организации со седиште во Брисел. Дебатата беше организирана во соработка со европратеникот Ричард Ховит, известувач за Македонија во ЕП.

Д

иректорот на Бирото за јавна безбедност, Љупчо Тодоровски, учествува на дводневната Конференција за зајакнување на полициската соработка во регионот на Југоисточна Европа, што вчера беше отворена во Моравски Топлици, Република Словенија. Целта на средбата, што се одржува под покровителство на романското претседателство на Конвенцијата за соработка во ЈИЕ, а во организација на словенечкото МВР, е поттикнување и зацврстување на соработката меѓу полициите на државите од регионот на ЈИЕ, во насока на постигнување на што поефективно и поуспешно спротивставување и спречување на сите облици на организиран прекуграничен криминал.

Орав пред тешка задача Сонцето заборава дека е ѕвезда

По шестмесечна пауза, Брисел конечно испрати свој амбасадор во земјава. Со засилен евроскептицизам и подзаборавена европска агенда, се наметнува дилемата ќе помогне ли Орав да се врати земјава на патот кон ЕУ? Габриела Делова delova@kapital.com.mk

З

асилен евроскептицизам, с$ помалку донесени закони со европско знаменце, замрзнати преговори со Атина и закочени реформи. Ова се само дел од проблемите со кои ќе се соочи новоназначениот евроамбасадор во земјава, Аиво Орав. Се чини за половина година без шеф на мисијата на ЕУ во земјава Македонија како да ја подзаборавила европската агенда. Со целиот фокус кон самитот на НАТО во Чикаго, с$ повеќе отсуствуваа реформите кои Брисел ги оцени како критични во последниот Извештај за напредокот на земјава кон ЕУ. Тоа го потврдува и фактот што и 2011 година заврши со донесени помалку од половина од предвидените закони со европско знаменце. Дополнително, евроскептицизмот беше подгреан и од отсуството на конструктивност во Скопје и во Атина за придвижување на спорот за името, кој последната година повеќе личеше на пинг-понг игра во која двете страна вината за нерешениот спор си ја префлаа од едната на другата страна, отколку на каков било разговор за постигнување решение. Во вакви услови, велат познавачите, не треба да се очекува дека евроамбасадорот може да направи „магија“ и да ја врати земјава на правиот пат. Пред с$, поради тоа што главниот проблем, спорот за името, не е во рацете на Брисел, туку е мандат на Обединетите нации. Затоа, велат тие, она што најмногу може да се очекува од новоназначениот евроамбасадор е преку неговите ангажмани да влијае за подобрување на реформите во клучните

подрачја - владеење на правото, независност на судството, професионализација на администрацијата и слобода на медиумите. „Евроамбасадорите имаат значајна улога во приближувањето на земјата до ЕУ, секако, ако земјата е предодредена за европска иднина. Во нашиов случај, евроамбасадорот може само да помогне за придвижување на високиот дијалог, кој е измислена работа, некој вид утеха дека се приближуваме кон ЕУ. Амбасадорот на ЕУ може само преку своите ангажмани повеќе да влијае за подобрување на реформите во поглавјата 23 и 24, врз кои ќе се базира тој висок дијалог“, вели професорот Стево Пендаровски. Дека не треба премногу да се очекува од новиот шеф на мисијата на ЕУ во Скопје тврди и поранешниот амбасадор Ристо Никовски. Тој смета дека улогата на шефот на мисијата на ЕУ е маргинална, бидејќи сепак, одлуката за Македонија е политичка и зависи од Брисел, а не од него. „Чинам дека на шефот на мисијата на ЕУ во Скопје му се дава преголемо внимание и премногу се очекува од него. Не треба да се заборава дека одлуките се носат во Брисел и дека тие во нашиот случај се од политички карактер. Неговата улога не е безначајна, бидејќи впечатокот кој се создава во Брисел за нашата земја во голема мера зависи од неговите известувања. Впрочем, извештаите за земјата кои редовно се прават се во најголем дел негово дело. За жал, неговата улога во врска со нашето унапредување во ЕУ во целина е маргинална“, вели Никовски.

Ако може Косово со звездичка, Македонија може со извичник

Бугарскиот уредник на порталот Еуроактив, Георги Готев, по решението на Белград и Приштина на меѓународните и на регионалните форуми Косово да се именува со звездичка, дава предлог и за спорот на Грција и Македонија. Според него, ако прифатлив предлог за Косово е Косово со звездичка, тогаш, предлага тој, и Македонија може да биде со звездичка

(Македонија*) или Македонија со извичник (Македонија!). „Тоа ќе ги зачини насловните страници. Наместо невозбудливот наслов „Баросо ќе се сретне со премиерот на Македонија“, повозбудливо ќе биде да се прочита „Баросо ќе се сретне со премиерот на Македонија!“, пишува Готев во својот коментар.

Евроамбасадорите с$ помалку ја споменуваат Македонија

Дека оддалеченоста на Скопје и Брисел е с$ поголема зборува и фактот што с$ помалку евроамбасадори ја нарекуваат земјава со нејзиното име. И амбасадорот Аиво Орав и неговиот претходник, Питер Соренсен, при предавањето на акредитивите

наместо Македонија употребуваа „вашата земја“ или „земјата-кандидат“. Освен евроамбасадорите, отсуството на името на земјава, но и на терминот „македонски“ с$ повеќе се забележува во извештајот кој го пишува Брисел секоја година.

Од Орав не треба да се очекува многу. Одлуката за напредокот на Македонија е политичка и е во рацете на Брисел, а не кај евроамбасадорот, велат познавачите

КАПИТАЛ СРЕДА 07.03.2012

WWW.KAPITAL.MK

8 КОМПАНИИ ПАЗАРИ

Тодоров ќе бара отчет од Парнаџиева за ревизорските наоди Викторија Милановска milanovska@kapital.com.mk

М

инистерот за здравство, Никола Тодоров, ќе побара објаснување од директорката на Фондот за здравствено осигурување, Маја Парнаџиева-Змејкова, за наодите на државните ревизори дека ФЗО во 2010 година исплатил 19,6 милиони евра за неизвршени здравствени услуги. „Да бидам искрен, с$ уште го немам разгледано ревизорскиот извештај целосно, но тоа ќе го сторам во најскоро време и ќе разговарам со директорката на Фондот за да видам дали има место за одговорност. Се извинувам што немав доволно време за да ги разгледам наодите“, вели

Тодоров. Парнаџиева пак, се оправда дека за неплатените 20,1 милиони евра на сметка на исплатени 19,6 милиони евра на здравствени установи за нереализирани услуги не е виновен Фондот, туку недовршените реформи во некои од установите. „Иако има поголема исплата во однос на фактурите за одреден број здравствени установи, тоа е резултат за нивното недозавршување на реформите. Законот лани се смени и Владата донесе одлуки со кои покрај идентификување на тие установи, даде обврска на Министерството за здравство, а не на Фондот, да направи акциски план за нивно

дореформирање“, рече Парнаџиева. На собраниската Комисија за здравство пак, Тодоров на опозициските пратеници им посочи за ревизорските наоди за ФЗО да не бараат одговорност кај него, затоа што тој тогаш раководел со друг сектор. Во извештајот на Државниот завод за ревизија пишува дека спорна била и платата на поранешниот директор на Фондот, Јанез Јелникар, од 2.700 евра, како и тоа дека постоела можност за исплата на капитација на неколку матични лекари за еден осигуреник. Ревизорите се сомневаат и дека ФЗО исплаќал боледување на еден осигуреник и по неколку пати. Фондот немал и автоматска забрана за издавање сини картони во случај придонесот да не е платен од обврзникот.

НИКОЛА ТОДОРОВ

министер за здравство:

Кога ќе го прочитам ревизорскиот извештај, ќе разговарам со директорката на Фондот за да видам дали има место за одговорност.

28 MART SPECIJALNA EDICIJA

KAPITAL TOP 100 IZVOZNICI

KAPITAL MEDIA GROUP vo sorabotka so doma{ni analiti~ari i eksperti ja podgotvuva ~etvrtata godi{na edicija TOP 100 IZVOZNICI za 2012.

A

ko od ekonomskata kriza mo`e da izlve~e nekoja pouka ili lekcija toa e deka samo kompaniite i dr`avite koi izvezuvaat mnogu pobrzo izleguvaat i ja prebroduvaat ekonomskata kriza.

Tokmu zatoa sega koga na Evropa i se zakanuva ekonomska recesija zgolemuvaweto na izvozot i nao|aweto na novi izvozni pazari stanuvo pova`no od sekoga{.

Zemjite ve}e i otvoreno lobiraat i vodat valutni vojni so cel da go zgolemat izvozot na kompaniite. Kade e Makedonija vo ovaa vojna za izvozno osvojuvawe na svetot?

Ova e vreme koga Makedonija kako dr`ava so site raspolo`ivi kapaciteti mora otvoreno i organizirano da zastane zad izvoznicite i pogolemiot izvoz da go stavi vo funkcija na pogolemiot ekonomski rast i otvaraweto na novi rabotni mesta.

Vo edicijata TOP 100 IZVOZNICI za 2012 godina }e bidat vklu~eni glavnite poenti od izlagawata na u~esnicite na Prvata rabotna konferencija za izvoz “Kako i kade pove}e i podobro da izvezuvame.

Perspektivi za 2012 godina”, koja se odr`a na 29 fevruari vo organizacija na Kapital Akademija.

Vo godine{nata edicija TOP 100 IZVOZNICI }e bidat vklu~eni pove}e rangirawa spored razli~ni pokazateli: Top 100 najgolemi izvoznici Top 50 najizvezuvani proizvodi Top 10 izvozni pazari Top 10 neto izvozni industrii Top 10 najbrzoraste~ki izvozni pazari Site rangirawa }e bidat izraboteni vrz osnova na oficijalni i revidirani podatoci obezbzedeni od oficijalni institucii.

Pokraj rangirawata i analizite na rabotewteto na kompaniite vo izminatata 2011 godina, vo edicijata }e bidat objaveni pove}e tekstovi, analizi i kolumni koi treba da dadat odgovori i re{enija za polesno kreirawe na ekonomskata politika:

Туристичка промоција на селата во Струшкиот регион

В

о рамките на проектот „Со работа во руралните средини инвестираме во иднината”, претставници на туристички агенции од Охрид, Струга, Корча и од Поградец одржаа заедничка средба со цел подобрување на туристичката промоција на Струшкиот регион, односно на селата Вишни, Горна Белица и Вевчани. Проектот е финансиран од Европската унија, како дел од ИПА-програмата за меѓугранична соработка меѓу Македонија и Албанија. Во рамките на проектот беа спроведени повеќе активности за јакнење на капацитетите за развој на селскиот туризам на локалните жители, а како резултат на тоа произлегоа конкретни туристички понуди и тематски туристички пакети за регионот Вишни, Горна Белица, Вевчани. Оваа активност е дел од проектот кој го спроведува невладината организација Парумба МКД од Струга зедно со својот партнер, Фондацијата за поддршка на претпријатија–Охрид и партнерорганизацијата Фондација Табита од Корча.

> БРОЈКА

44 Izvoznite aduti i perspektivi na Makedonija vo 2012 godina Kako da se zgolemi izvozot na hrana od Makedonija?

Analiza na izvozot na vino od Makedonija Izvozot na uslugi od Makedonija Tajnata na uspe{nite izvozni strategii Veruvame deka edicijata Kapital 100 }e im bide korisna i na kompaniite, na bankite, na marketing agenciite, na mediumite i na doma{nite, kako i na stranskite kompanii zaintersirani za vlez na makedonskiot pazar, da nosat mnogu podobri biznis odluki.

Za site informacii i pra{awa okolu oglasuvaweto obratete se do marketing sektorot na e-mail: prilozi@kapital.com.mk tel: 02 3298 110 lice za kontakt: Jasmina Savovska Tro{anovski

хектари државно земјоделско земјиште продава Министерството за земјоделство во Битолско. Земјиштето може да се користи за маслинарници, долгогодишни насади (лозја, овоштарници и хмељ), оранжерии, рибници, ливади, но и за спортско-рекреативни активности и за рурален туризам. Големината на површината што ќе ја добие еден понудувач ќе се утврди врз основа на неколку критериуми, а почетната цена по хектар се движи од пет до 25 евра.

Медиумската писменост клучна за активно граѓанство

М

едиумската писменост е клучен елемент за активното граѓанство и за демократското учество во информациското општество. Ова го заклучија учесниците на дебатата „Преку разбирање на медиумите до активно граѓанство“, во организација на делегацијата на Европската унија. Барбара Замрска од делегацијата на ЕУ истакна дека медиумската писменост дава избор. „Со медиумската писменост имаме можност за проценка на информациите и за подобар начин за интеракција со светот. Медиумската писменост е важна зашто помага да ги изберете информациите на вистински начин, особено преку социјалните мрежи и преку новите медиуми“, вели Замрска. Во рамките на унапредувањето на медиумската писменост во образованието во земјава, околу 1.100 наставници од основните и од средните училишта од Македонија беа обучени за содржини од областа на медиумската писменост.

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ СРЕДА 07.03.2012

INTERVIEW 9

Тужбата на Тарбс нема правна основа!

Лондон, за кој се шпекулираше дека од македонска страна ќе го води вицепремиерот Пешевски? Како што и самите напоменувате, за оваа опција само се шпекулираше и јас можам да зборувам за она што ние како министерство го преземаме во оваа судска постапка. Вицепремиерот Пешевски во изјава за „Капитал“ откри дека македонската страна во спорот ќе се обиде пред судот да докаже дека проценката за штетата со која Тарбс настапува во тужбата е необјективна, односно преценета. Значи ли тоа дека тужените македонски институции признаваат вина и оти се подготвени да платат отштета, но не во висина од 72 милиони евра? Македонската страна во спорот пред судот го оспори тужбеното барање од две причини. Прво, дека тоа е без правна основа и второ, оспорена е висината на тужбеното барање. Од ова јасно произлегува дека не може да стане збор за никакво признавање вина, а уште помалку за подготвеност за плаќање отштета. Поднесе ли Министерството за транспорт и врски противтужба во спорот со Тарбс, како што стори Македонската радиотелевизија? Министерството за транспорт и врски во моментов нема никакви побарувања кон Тарбс Европа за кои би се одлучувало во судската постапка во Лондон. Останатите тужени субјекти се посебни правни лица и јас не би можел во нивно име да давам изјави. Зошто Министерството, односно Владата, како институции кои може да претрпат голема финансиска штета поради евентуална вина на поранешни нивни функционери, не побараат домашна истрага за случајот од Обвинителството? Најпрвин, мора да имаме предвид дека спроведувањето на договорот со Тарбс Австралија започнало во 2002 година, речиси пред 10 години, и во него учествувале неколку владини кабинети. Министерството за транспорт и врски со расположливите информации се обрати до надлежни институции во Република Македонија, при што се покренати повеќе паралелни постапки. Во овој момент, поради комплицираноста на случајот, најголем број од покренатите иницијативи зависат од исходот на судскиот спор во Лондон.

Министерот за транспорт и врски, Миле Јанакиески, ексклузивно во интервју за „Капитал“ ја открива позицијата на македонската страна во судскиот спор што се води во Лондон по тужба од компанијата со австралиско потекло, Тарбс. Целото интервју со министерот ќе го читате во петочниот број на „Капитал“ INTERVIEW Максим Ристески

С

risteski@kapital.com.mk

метате ли дека договорот со Тарбс потпишан во 2002 година е штетен сам по себе за Македонија или за вас е спорен само анексот од 2006 година, со кој договорот е продолжен за три години по барање на Тарбс, поради тоа што исто толку долго македонската страна го попречувала неговото реализирање? Најпрвин би сакал да истакнам дека во изминатиов период колку што трае судската постапка шпекулациите изнесени во одредени медиуми, всушност, беа ставовите на тужителот. Во врска со ова, во неколку пригоди Министерството испрати и деманти до одредени печатени медиуми, кои нецелосно или за жал, воопшто не беа објавени. Интересно е и тоа што овие шпекулации по медиумите доаѓаат периодично и за жал, уште еднаш ќе потенцирам, го рефлектираат само ставот на тужителот. Моја должност како министер е да вложам максимални напори со помош на реномираната адвокатска куќа од Лондон, Херберт Смит, ангажирана за овој спор од страна на Министерството и Владата, да ги заштитам интересите на државата. Секогаш кога се зборува за овој случај се употребува изразот фирмата Тарбс. Сакам да дадам едно појаснување. Договорот од 2002 година е склучен со фирмата Тарбс Австралија, а тужителот во судот во Лондон е фирмата Тарбс Европа. Без да се впуштам во понатамошна расправа, а во интерес на

постапката, сакам да истакнам дека тоа се два сосема различни правни субјекти. Во однос на претпоставката дека во 2006 година Владата склучила анекс на договор со фирмата Тарбс Европа, мора најпрвин да потенцирам дека за Владата и за Министерството за транспорт и врски е неспорно дека во 2006 година не е склучен никаков анекс, туку само имало преговори, кои, пред с$ поради негативното мислење на Министерството за финансии, не резултирале со склучување договор. За ова прашање имаме јасна фактичка состојба и истата е потврдена со правниот совет од адвокатската фирма која ја застапува Владата на Република Македонија и Министерството за транспорт и врски пред судот во Лондон. За реализацијата на договорот, во кој, како и во секој друг договор, права и обврски имаат и двете страни, сметаме дека Владата не ја попречувала фирмата Тарбс Австралија да го реализира договорот од 2002 година. Јас не би се впуштал во оценка на штетноста на договорот склучен со фирмата Тарбс Австралија во 2002 година. Обврските на државата по овој договор кон Тарбс Австралија се реализирани во целост, што несомнено се потврдува и со тоа што во стечајната постапка на оваа фирма, која е отворена во Австралија во 2004 година, а е завршена во 2005 година, не е пријавено никакво побарување по основ на договорот од 2002 година. Зошто пропадна обидот за вонсудско решение на спорот што се води во

Разрешени двајца директори на детската клиника

Поради лошите хигиенски и организациски улови, министерот за здравство, Тодоров, вчера ги разреши Ацо Костовски и Африм Сујлемани, двајцата директори во Детската клиника Викторија Милановска milanovska@kapital.com.mk

К

линиката за детски болести има најнехумани услови за пациентите, персоналот е нељубезен, а организацијата катастрофа, покажуваат наодите од вонредниот инспекциски надзор кој минатата недела го спровеле Државниот санитарен и здравствениот инспекторат во 10 скопски клиники. И министерот за здравство, Тодоров, кој шеташе по болниците, бил изненаден од затекнатите хигиенски и организациски услови, поради што вчера го разреши директорот Ацо Костовски, кој со детската клиника директоруваше речиси шест години и вториот директор, Африм Сујлемани. Покрај инспекциските надзори, била спроведена и анкета меѓу пациентите на сите јавни здравствени установи. „Детската клиника при повеќе инспекциски надзори и од спроведените анкети покажа голем број слабости од аспект на функционирањето. Според анкетите

спроведени на терен за состојбата во јавните здравствени установи, од 28 прашања, кај 18 детската клиника стои најлошо. Прашањата се однесуваа на хигиената, болничките соби, санитарните јазли, начинот на организација на шалтерите и љубезноста на персоналот“, рече Тодоров. Министерот додава и дека вчера не успеал да се слушне со директорот Костовски за лично да му го соопшти разрешувањето. Од Министерството не откриваат кои ќе бидат новите директори. Велат, имало неколку кандидати, од кои деновиве ќе се назначат в.д. директори. Вонреден инспекциски надзор имаше и во Градската општа болница 8 Септември, Специјалната болница за гинекологија Чаир, клиниките за психијатрија, за дерматовенеролошки болести, хематологија, токсикологија, инфективни болести, неврологија и КАРИЛ. На Клиниката за токсикологија имало најдобра хигиенскотехничка состојба.

МИЛЕ ЈАНАКИЕСКИ

Министер за транспорт и врски

к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

КАПИТАЛ средА 07.03.2012

WWW.KAPITAL.MK

10 компании пазари > БроЈка

> БроЈка

адора инженеринг ќе гради три нови згради за проектот „купи куќа, купи стан“

31,8

20

Г

радежната компанија Адора инженеринг купи три државни парцели за изградба на три нови станбени згради во населбата Ново Лисиче во Скопје со 180 станови, од кои 100 ќе се вклопат во проектот „Купи куќа, купи стан“. Министерството за транспорт и врски вчера на јавна лицитација ги продаде овие парцели. „Локациите на државното земјиште на јавното наддавање ги купивме по цена од 310 евра за еден метар квадратен, со што од нашата компанија вчера државата доби 1,3 милиони евра. Со денешната јавна лицитација уште еднаш потврдивме дека може успешно да се работи, иако цените на купеното градежно земјиште се високи, со изградба на атрактивни станови со светски квалитет“, изјави генералниот директор и сопственик на Адора инженеринг, Ванчо Чифлиганец.

милиони евра изнесува прометот со акциите на Македонски Телеком во февруари годинава и тоа е најголем месечен промет кај компаниите што го чинат индексот МБИД. Според податоците од месечниот берзански извештај, преку 26 трансакции се истргувани вкупно 62.178 акции на Македонски Телеком, а последната дневна просечна цена изнесува 521,05 денари. Таа бележи месечен пораст од 1,37%.

јавни универзитети во Словачка ќе ги отворат вратите за македонските студенти до 2015 година. Амбасадорот на Словачка во Македонија, Роберт Кирнаг, вчера ги презентираше програмите за стипендирање студии и соработка со словачките универзитети и истражувачки центри до 2013 година. Кирнаг рече дека најпопуларна е државната целосна стипендија, што покрива школарина, сместување и трошоци за живот за пет до шест години студии и за една подготвителна година за изучување на словачкиот јазик и полагање на приемниот испит. Лани доделиле четири такви стипендии за студенти од Македонија. Некои факултети немаат приемни испити, како СТАПКИ на пример техничките, со коиКАЈ сеДЕЛОВНИТЕ отвора можност КАМАТНИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ БАНКИ за работа во Банка 3м 24м како студиите 36м словачки компании. За некои пак, покрај приемните, има и 6м испити за талент, НЛБ Тутунска банка 7,50%информации 7,90% за за архитектура. Заинтересираните студенти од4,00% Македонија5,00% може да најдат програмите на Словачка за стипендии Стопанска банка на интернет-страницата 4,30% 5,30%www.scholarships.sk.

8,10% 8,30% Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка

4,80% 4,60% 4,00%

5,60% 4,80% 5,00%

8,10% 5,00% 8,20%

7,90% 5,00% 8,30%

ТТК банка Алфа банка

4,10% 4,20%

4,90% 5,70%

7,50% 7,50%

8,00% 8,10%

Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

5,00% 4,50% 4,40%

6,00% 5,50% 5,40%

9,00% 8,50% 8,40%

9,50% 9,00% 8,80%

Стотина тет-а-тет средби 13% на македонски и британски бизнисмени КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

31% Британските компании најмногу се заинтересирани

за инвестирање и соработка во земјоделството, градежништвото, финансиските услуги, осигурувањето, 84% информатичката технологија и во образованието

86%

ивана колева

В

koleva@kapital.com.mk

купно 16 британски бизнисмени во NASDAQ Скопје вчера остварија повеќе од 100 тет-а-тет средби со претставници на 45 македонски компании. ата во Сао Британските потенцијални инвеститори најмногу се заинтересирани за вложувања и соработка во земјоделството, градежништвото, финансиските услуги и осигурувањето, информатичката технологија и посебно во образованието. пании Но, во образование кое води кон иновација, односно едуцира како да се зголеми конкурентноста на одредена компанија или на некој нејзин производ и бренд. омпании од Неколку британски бизнисмени со кои разговараше „Капитал“ велат дека во Македонија доаѓаат прв пат, со цел да остварат соработка и да ги прошират бизнисите и во овој дел на Европа. За настанот дознале преку стопанските комори

83%

38%

31%

16%

во Британија, а од средбите со македонските компании очекуваат конкретна соработка. Според Кристофер Ивон, амбасадор на Велика Британија во Македонија, сега е идеално време за македонските бизнисмени да пронајдат партнер од Обединетото Кралство, затоа што „Велика Британија годинава повеќе од кога било ќе се истакне во светот како земја на престиж и имиџ“. „Годинава Британија ќе ја прослави 60-годишнината од владеењето на кралскиот трон. Во јули во Лондон ќе се одржат Летните олимписки игри, што значи дека Велика Британија повторно ќе го оправда епитетот велика“, истакна Ивон. Додаде дека пет од 20-те најдобри фармацевтски фирми во светот се британски, 18 Нобелови награди во областа на науката добиле Британци, а земјата е дом и на еден автомобилски гигант, што е голема причина зошто е големо реномето да се соработува со британскиот

+

и на берзата

55%

ани на

06.03.2012

+5,45% +1,94% +0,47% +0,11% +0,01%

06.03.2012

ОКТА РЖ Услуги ФЗЦ 11Октомври Макпетрол Македонијатурист

пад

-

нова цена

271,00 525,00 3.199,00 92,00 94,00

нова цена

-2,97% 1.407,00 -1,20% 155,00 -0,65% 457,00 -0,10% 20.020,00 -0,04% 2.800,00

3м 2,20% 2,40% 2,50% 2,40%

6м 2,70% 2,90% 3,00% 2,90%

24м 3,80% 4,00% 4,50% 3,65%

36м 4,10% 4,30% 5,00% 3,90%

Прокредит банка ТТК банка

2,40% 2,20%

2,90% 2,70%

4,10% 3,70%

4,50% 4,10%

Алфа банка

2,40%

3,00%

4,00%

4,30%

Уни банка

2,40%

2,70%

4,35%

5,25%

Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

2,50% 2,70%

3,00% 3,10%

4,60% 4,60%

5,10% 5,00%

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

16 40%

британски компании бараат бизнис-партнери во Македонија

Euribor (EUR) Libor (EUR) Libor (USD) Libor (CHF)

е зголемена економската размена меѓу Македонија и Велика Британија во 2011 споредено со 2010 година

кристофер ивон

сега е идеално време да пронајдат партнер од Обединетото Кралство. преку ноќ 1 недела 1м 3м Британија годинава повеќе од 2,20% кога било 3,18% ќе се4,18% 4,98% истакне во светот 2,20% како земја на престиж и имиџ.

Рочност СКИБОР МКДОНИА

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ

покажува значаен раст на надворешно-трговската придонесуваат за растот“, вели Пешевски. Основна кам. стапка Стапка на инфлација размена меѓу Македонија и Британија за околу 40%. Според вицепремиерот, македонските компании Народна банка на Македонија 4,00% Иако голем дел од тоа се должи на инвестициите може многу да научат од британските, кои 5,20% се 13,40% Народна банка на Србија на Џонсон Мети, сепак, и други компании богати со know-how12,00% и со напредна технологија. Народна банка на Хрватска Централна банка на Црна Гора Централна банка на Словенија

вторник - 06.03.2012

2,50% 3,60%

6,00%

2,20%

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

Банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка

3м 4,00% 4,30% 4,80%

6м 5,00% 5,30% 5,60%

24м 7,50% 8,10% 8,10%

36м 7,90% 8,30% 7,90%

Охридска банка Прокредит банка

4,60% 4,00%

4,80% 5,00%

5,00% 8,20%

5,00% 8,30%

ТТК банка Алфа банка

4,10% 4,20%

4,90% 5,70%

7,50% 7,50%

8,00% 8,10%

Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

5,00% 4,50% 4,40%

6,00% 5,50% 5,40%

9,00% 8,50% 8,40%

9,50% 9,00% 8,80%

Банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка

3м 2,20% 2,40%

6м 2,70% 2,90%

24м 3,80% 4,00%

36м 4,10% 4,30%

Шпаркасе банка Охридска банка

2,50% 2,40%

3,00% 2,90%

4,50% 3,65%

5,00% 3,90%

Прокредит банка ТТК банка

2,40% 2,20%

2,90% 2,70%

4,10% 3,70%

4,50% 4,10%

Алфа банка

2,40%

3,00%

4,00%

4,30%

Инструмент Благајнички записи Ломбарден кредит

камата 4,00% 5,50%

СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

Домашна валута

10%

Домашна валута со валутна клаузула Странска валута

20% 13%

КУРСНА ЛИСТА

Држава ЕМУ

Валута евро

Среден курс во 61,5013

САД В.Британија

долар фунта

46,5214 73,6851

Швајцарија Канада Австралија

франк долар долар

50,9919 46,8439 49,7825

Извор: НБРМ

ДВИЖЕЊЕ НА ИНФЛАЦИЈАТА ВО МАКЕДОНИЈА ПЕРИОДОТ 2010/2011

Уни банка

2,40%

2,70%

4,35%

5,25%

4%

Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

2,50% 2,70%

3,00% 3,10%

4,60% 4,60%

5,10% 5,00%

3% 3%

2%

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

Euribor (EUR) Libor (EUR) Libor (USD) Libor (CHF)

1м 3м 6м 12м 0,51% 0,92% 1,23% 1,56% 0,45% амбасадор 0,85%на Велика1,21% 1,56% Британија во Македонија 0,24% 0,47% 0,74% 1,54% За македонските бизнисмени 0,07% 0,09% 0,15% 0,37%

МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

раст

КЈУБИ Гранит Комерцијална банка РМДЕН10 РМДЕН09

бизнис-сектор. Вицепремиерот за економски прашања, Владимир Пешевски, нагласи дека по минатогодишната посета на владиниот тим во Лондон резултатите почнале да се гледаат. Според него, имало конкретни најави за британски инвестиции уште при посетата на војводата Мајкл Кент во Скопје, но не сакаше да ги открие. Пред британските бизнисмени во Скопје Македонија ја претстави како земја-даночен рај, со стабилна макроекономска политика и девизен курс. „Во 2011 година, во споредба со претходната, статистиката

Банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка

2%

1м

3м

6м

12м

0,51% 0,45% 0,24% 0,07%

0,92% 0,85% 0,47% 0,09%

1,23% 1,21% 0,74% 0,15%

1,56% 1,56% 1,54% 0,37%

1% 0%

-1% -1%

01/10завод 04/10 06/10 Извор: Државен за статистика

МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

ПРИНОС НА ОТВОРЕН ИНВЕСТИЦИСКИ ФОНД Рочност преку ноќ 1 недела 1м Отворен инвестициски фонд СКИБОР 2,20% 3,18% Нето вредност 4,18% Илирика Југоисточна Европа2,20% 26.552.173,13 МКДОНИА Илирика Глобал-Растечки пазари

1%

12/10

03/11

06/11

09/11

12/11

3M

6M

1Y

YTD

ДАТУМ

1,69%

-5,13%

-23,36%

5,56%

05.03.2012

0,08%

3,46%

4,86%

-11,86%

5,36%

05.03.2012

17.201.187,87 3,04% Основна кам. стапка Стапка на инфлација КД БРИК 48.001.847,71 -1,06% 5,20% Народна банка на Македонија 4,00% КД Нова ЕУ 21.735.099,30 0,90% 13,40% Народна банка на Србија 12,00% КБ Публикум - Балансиран 3,65% 2,50% Народна банка на Хрватска 6,00%25.418.849,52 КБ Публикум - Обврзници 36.056.517,10 1,28% 3,60% Централна банка на Црна Гора КБ Публикум Паричен 55.958.234,74 0,27% 2,20% Централна банка на Словенија

-1,00%

-6,64%

-13,08%

0,87%

05.03.2012

6,35%

8,94%

-4,87%

9,25%

05.03.2012

0,14%

-12,63%

-31,65%

2,47%

05.03.2012

5,88%

0,31%

-11,74%

7,26%

05.03.2012

2,94%

2,59%

0,00%

2,19%

05.03.2012

0,83%

1,63%

0,00%

0,58%

05.03.2012

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ

41.466.053,22

3м 4,98% 1M 0,55%

09/10

Иново Статус Акции

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

Инструмент Благајнички записи Ломбарден кредит СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

камата 4,00% 5,50%

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ средА 07.03.2012

11 > БРОЈКА

> БРОЈКА

Нови субвенции за проширување на добиточните стада

Д

2.800

483

ржавната финансиска поддршка за сточарското производство годинава е околу 2,3 милијарди денари. Фармерите кои одгледуваат говеда ќе добиваат по 2.800 денари, што е 4% повеќе од лани. Според Програмата за субвенционирање, новина е воведувањето дополнителни 1.500 денари за обележани женски грла стари од една до две години кои ќе се чуваат до ноември 2012 година. За оваа мерка земјоделецот треба да има најмалку 30 говеда, односно 15 ако фармата се наоѓа во подрачја со ограничени можности. За регистрирани и за заклани говеда во кланиците субвенциите се 1.500 денари. Дополнителна поддршка од 2.000 денари е предвидена за говедата кои не се помлади од осум, а не се постари од 18 месеци. Со по 40.000 денари ќе се субвенционира набавката на високостелни јуници со познато потекло. Ваков тип поддршка ќе добијат фармерите кои ќе набават една до 20 јуници, 30.000 денари ќе добиваат за 50 говеда, а со набавката на поголем број животни субвенцијата ќе се намалува. За произведено и за продадено кравјо млеко во регистрирани капацитети сточарите ќе добијат по 3,5 денари за литар.

денари дивиденда во нето-износ во акција ќе дели Фершпед, една од најголемите шпедитерски компании во земјава. Висината на дивидендата во бруто-износ е 3.111 денари, а датумите за нејзина исплата се утврдени по следниот дивиденден календар: последен ден на тргување со право на дивиденда е 9 април, а прв ден на тргување без право на дивиденда е 10 април. Дивидендата ќе биде исплатена најдоцна до 30 септември.

илјади денари е заработката по акција на Комерцијална банка во 2011 година, покажува билансот на успех на банката. Овој износ е резултат на добивката на Комерцијална за 2011 година, која изнесува 1,1 милијарда денари (17,7 милиони евра). Бидејќи добивката лани е помала отколку во 2010 година, кога изнесуваше 1,4 милијарди денари (23,3 милиони евра), и заработката по акција е помала. Во 2010 година таа изнесуваше 712.000 денари по акција.

Зошто Владата фрли 54 милиони евра во загубарите?! Иако ЕМО, ОХИС, прилепскиот Тутунски комбинат и Еурокомпозит прават огромни загуби, Владата постојано ги толерира и ги спасува од стечај и фрла милиони евра во нив преку отпис или конверзија на побарувањата во влог

Н

Катерина Попоска

poposka@kapital.com.mk

ајмалку 54 милиони евра Владата „искешира“ кај четирите загубари изминатите три години за да ги спаси од пропаст, покажуваат пресметките што ги направи „Капитал“ врз основа на објавените податоци на интернет-страницата на Македонска берза. Од Министерството за финансии не кажуваат колку пари фрли Владата за да го покрие недомаќинското работење на менаџерите на загубарите во изминатите шест години, претворајќи ги побарувањата на загубаритеМАКЕДОНСКА кон државата воБЕРЗА траен влог. Владата само МБИ пред 10 еден месец најави дека ќе докупи 74.907 обични акции во ОХИС во вредност 2.166,30 од 3,8 милиони евра, со што побарувањата по МБИД основ на позајмувања и финансиска помош 2.005,95 што ги има државата кон некогашниот хемиски гигант ќеОМБ ги претвори во влог. Пред три години

122,42

+0,25% -0,33% +0,03%

Владата претвори во траен влог побарувања од 50 милиони евра за неплатени даноци од Тутунскиот комбинат од Прилеп (ТКП). Раководството на ТКП веќе еден месец ја одложува одлуката дали компанијата ќе оди во стечај или повторно државата својот долг ќе го претвори во влог. Ако Владата реши да го спаси ТКП со претворање на побарувањата од 20 милиони евра во влог, таа ќе биде целосен газда и ќе може да преговара за продажба. Второто сценарио е стечај. Речиси 90% од обврските на ТКП се кон државата. Иако и Тутунски, но и ЕМО, ОХИС и Еурокомпозит прават огромни загуби изминатите години, Владата постојано ги толерира и ги спасува од стечај преку отпис или преку конверзија на побарувањата на државата во влог. СУРОВА „Како најекономична опција,ЛЕСНА искористивме Бирото за судски вештачења104.81$/барел да ги процени загубарите. Владата потоа ќеBRENT треба да ја усвои и да ги утврди критериумите121.76$/барел за продажба.

Дополнително, треба да се изврши запишување во Книгата на акции на државата како резултат на конверзијата на побарувањата кај загубарите, со што значително се намалуваат нивните долгови”, велат од Министерството за економија. Оттука, се отвора дилемата зошто Владата постојано вложува во загубарите, наместо парите да ги вложи во нови инвестициски проекти. Но, таа наместо да ги ликвидира, по шести пат ќе распишува тендери за продажба. До крајот на март треба да излезе огласот за ОХИС, за кој, како што велат од компанијата, заинтересирани биле една домашна и две бугарски фирми. „Засега е извесно дека во тендерот ќе стои обврската за задржување на сите 843 вработени. Сигурно е и дека од инвеститорот ќе се бара да организира индустриска дејност во фабриката, а не комерцијлана или да гради згради”, велат од ОХИС. Бирото за судски вештачења с$ уште работи на тендерските услови на ЕМО, ТКП и Еурокомпозит, за до крајот на мај да се објават тендерите. А пред ФЈУЧЕРСИ само една година Владата ги ангажираше Булброкерс иНАФТА Дилоит и Туш по цена од 700.000 евра за да ги скенираат и да ги подготват тендерите за четирите ПРИРОДЕН ГАС загубари. Што ќе се скенира допрва во загубарите не е јасно?!2,38/ММБТу Во Булброкерс сметаат дека загубарите треба или да ЗА ЗАТОПЛ. се понудат 319 за едно евро или да се ликвидираат.

-1,79% -1,65%

+1,19% -0,95%

Извор: Македонска Берза

SASX 10 +0,25% +2,72% 7.764,68

-0,33% SOFIX 312,01 +0,03% ATHEX

-0,95%

755,53

Главен индекс на Љубљанската берза

BELEX15 DOW JONES 566,85 12.962,81

+2,72% -0,11%

18.847,50

32,76$/унца

2.247,75

МАКЕДОНСКА БЕРЗА

8.342,50

3.000 3.000 3.000

2.400 2.400 2.400

ATHEX 2.200 2.200 2.200 755,53 ЕВРОПА ИНДЕКСИ

Главен индекс на Љубљанската берза

-2,38%

FTSE 100 5.793,87

-1,38%

1.800 1.800 1.800

-0,11% -2,35% SWISS

DOW JONES

6.073,28

-0,95%

+2,84%

1324.25$/бушел

S&P 500 1.364,33

Главен индекс на Љубљанската берза

DOW JONES АИК банка 2.230,00 12.962,81

Симпо +13,03% NASDAQ -0,11% 2.950,48 225,00

Заеднички индекс 30 големи американски компании котирани на Њујоршка берза

ВИП

29,00

BRAZIL BOVESPA -0,39% -0,83% 67.217,30 АЗИЈА ИНДЕКСИ 59,90

Финвест

Заеднички индекс на 500 котирани компании на

-0,63%

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао 125,00

-2,16%

Индекс на најголемите јапонски компании котирани на Токиска берза

TOPIX CAC 40 827,35

3.404,53

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

ЕВРОПА ИНДЕКСИ BSE 30

-0,66%

-2,38%

Индекс на компании котирани на примарен пазар на Токиска берза

5.793,87

Индекс на 30 најголеми компании котирани на берзата во Бомбај

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

Извор: Блумберг

DAX 6.705,40

-1,55%

17.362,90 FTSE 100

-2,35%

Индекс на 30 најголеми герм. компании котирани на Франкфуртска берза

104.81$/барел

BRENT 121.76$/барел

CAC 40 3.404,53

-0,39% 67.217,30 ЗАГРЕБСКА БЕРЗА 1.603,00

.

DAX Искра автое.

6.705,40 15,30

-1,38%

-5,71%

-0,83%

74,44

-2,38% 5.793,87БЕРЗА -1,38% ЉУБЉАНСКА Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска Лука коперберза

9,81

SWISS Пивоварна -2,35% -4,37% 6.073,28 8,50

+5,26%

-1,31% -4,17%

Индекс на 30 најголеми герм. компании Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Податоците за акции со најголема промена во регионот, се земаат од веб страниците на котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал

06.03.2012

раст нова цена АЗИЈА ИНДЕКСИ +5,45% 271,00

КЈУБИ Гранит NIKKEI 225 +1,94% 9.637,63 Комерцијална банка +0,47% Индекс на најголемите јапонски компании Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании одТокиска берза РМДЕН10 +0,11% котирани на швајцарскиот пазар на капитал РМДЕН09 +0,01%

-1,31%

-0,63%

112112 112 108108 108 104104 104 07/10 07/10 07/1010/10 10/10 10/1002/11 02/11 02/1105/11 05/11 05/1109/11 09/11 09/1101/12 01/12 01/12

ОМБ е составен од најликвидните обврзници котирани на Македонска берза

1669.30$/унца

СРЕБРО 32,76$/унца

БАКАР 8.342,50

-1,79% -1,65%

ПРИРОДЕН ГАС 2,38/ММБТу

ЗА ЗАТОПЛ.

319

МЕТАЛИ

-2,03% -2,79% -1,90%

НИКЕЛ

18.847,50

АЛУМИНИУМ 2.247,75

ЧЕЛИК 535.00$/унца

+1,19% -0,95%

-2,6% -2,1% /

+4,61%

1,13

+6,65%

116116 116

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао Паоло, Бразил турист Арена

Магма ЕВРОПА ИНДЕКСИ -23,48% -13,08% FTSE 100

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза КД груп

5,45

+12,50% -0,86%

Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ берзата, без финансиски компании

Витал -12,12% BRAZIL BOVESPA

+10,68%

ЗЛАТО

Белградска, Загрепска и Љубљанска берза Индекс на 100 најголеми британски компании ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч. котирани на Лондонска берза

SWISS 6.073,28

ЛЕСНА СУРОВА

Главен индекс на Атинската берза

АМЕРИКА ИНДЕКСИ БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

NIKKEI HANG SENGПаоло, Бразил двете225 најголеми американски берзи 9.637,63 ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ 20.806,20 ДЕН ДО 15Ч.

ATHEX 755,53

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

големи американски Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ компании котирани на Њујоршка берзата, без финансиски компании Индекс на 30 најголеми герм. компании берза Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Заеднички индекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал Валамар

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Главен индекс на Сараевската берза 27,25

120120 120

ФЈУЧЕРСИ НАФТА

+2,84%АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА

-0,86% S&P 500 -1,31% 1.364,33

NASDAQ 2.950,48

2281.000$/бушел

SASX 10 ШЕЌЕР 7.764,68

Главен индекс Загребската берза метали и суровини Главен индекс на Софиската берза на Податоците зана фјучерсите на нафта, се земаат од веб страната американската финансиска агеција Блумберг

07/10 07/10 07/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 01/12 01/12 01/12

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза

DAX12.962,81 Заеднички индекс 30 6.705,40

SBITOP 568,28

Главен индекс на Белградската берза 671,00$/бушел

2.000 2.000 2.000 Главен индекс на Атинската берза

АМЕРИКА ИНДЕКСИ

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

CROBEX КАФЕ 1.770,13 2.01/бушел

-0,52% SOFIX СОЈА -0,83% -0,30% 312,01

BELEX15 ПЧЕНИЦА 566,85

-0,83% -0,31%

2.600 2.600 2.600 берза Главен индекс на Софиската берза Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао Паоло, Бразил

СУРОВИНИ КАКАО ИНДЕКСИ +1,14% РЕГИОН

-0,86% -0,13% +2,72% 666,50$/бушел

SOFIX BRAZIL BOVESPA 2.800 2.800 2.800 67.217,30 312,01

-0,95%

SBITOP 568,28

на пазарот на јавно поседувани друштва

-0,09% -0,13% +3,45% -0,31% -0,66%

ПЧЕНКА

SASX 10 7.764,68

берзата, без финансиски компании

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

124124 124

535.00$/унца

Извор: Македонска Берза официјалниот пазар на Македонска берза

Индекс на 100 светски компаниииндекс котирани на на NASDAQ берза Главен Сараевската берза

-0,83% -0,39%

Главен на Загребската Заеднички индексиндекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи

CAC 40 3.404,53

1669.30$/унца

ИНДЕКСИ АМЕРИКА ИНДЕКСИРЕГИОН

Заеднички индексиндекс 30 големи Главен наамерикански Белградската компании котирани на Њујоршка берза

CROBEX S&P 500 1.770,13 1.364,33

2.600 2.600 2.600

Главен индекс на Атинската берза

NASDAQ 2.950,48

НИКЕЛ 2.900 2.900 2.900

+0,03%

ОМБ ОМБ ОМБ

-0,33%

-2,03%2.700 -2,6% 2.700 2.700 АЛУМИНИУМ 2.400 2.400 2.400 2.500 2.500 2.500 СРЕБРО МБИ 10 -2,79% -2,1% 2.200 2.200 2.200 2.300 2.300 2.300 +0,25% 2.166,30 -0,31% 2.000 2.000 2.000 2.100 2.100 БАКАР ЧЕЛИК МБИД -1,90%2.100 / -0,33% 1.800 1.800 1.800 1.900 1.900 1.900 2.005,95 07/10 07/10 07/1010/10 10/10 10/1002/11 02/11 02/1105/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 01/12 01/12 01/12 07/10 07/10 07/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/1109/11 09/11 09/1101/12 01/12 01/12 ОМБ +2,84% +0,03% 122,42 МБИ 10 е составен од 10 најликвидни акции на компании котирани на МБИД е составен од 15 најликвидни акции на компании котирани

-0,13%

ЗЛАТО

Главен индекс на Софиската берза

SBITOP Извор: Македонска Берза 568,28

МБИД МБИД 3.100 3.100 3.100МБИД МЕТАЛИ

+0,25%

2.800 2.800 2.800

Главен индекс на Сараевската берза

-0,83%

„Ние пред една година порачавме дека тендерите ќе бидат успешни ако инвеститорите не се условуваат. Се покажа дека компаниите не се заинтересирани за загубарите со понудените услови. Сите инвеститори не сакаат обврски, тешкотии, вработени, неоправдани трошоци. Се надевам дека Владата ќе биде пофлексибилна“, вели Љубомир Естатев, консултант од Булброкерс.

Вредностите кои ги гледате денеска, се од последниот ден на тргување, вторник - 06.03.2012

МАКЕДОНСКА БЕРЗА МБИ10 МБИ10 ИНДЕКСИ РЕГИОН 3.000 3.000 3.000МБИ10

МБИ 10 BELEX15 2.166,30 566,85 Главен индекс на Белградската берза МБИД CROBEX 2.005,95 1.770,13 ОМБ Главен индекс на Загребската берза 122,42

На крајот на март ОХИС ќе оди на продажба. Само пред еден месец Владата најави дека ќе докупи 74.907 обични акции во ОХИС, вредни 3,8 милиони евра, со што побарувањата ќе ги претвори во влог.

HANG SENG 525,00 20.806,20 3.199,00

666,50$/бушел

ПЧЕНИЦА 671,00$/бушел

КАФЕ 2.01/бушел

СУРОВИНИ

+1,14% -0,52% -0,30%

КАКАО

2281.000$/бушел

ШЕЌЕР 27,25

СОЈА 1324.25$/бушел

-0,09% +3,45% -0,66%

Податоците за фјучерсите на нафта, метали и суровини се земаат од веб страната на американската финансиска агеција Блумберг ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

-2,16%

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

92,00 94,00

ПЧЕНКА

АИК банка

2.230,00

+13,03%

Симпо

225,00

+12,50%

к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

Република Македонија МИНИСТЕРСТВО ЗА ЕКОНОМИЈА

Република Македонија МИНИСТЕРСТВО ЗА ЕКОНОМИЈА

ИЗВЕСТУВАЊЕ за поднесување барање за посетување на прва почетна обука за проценувачи од областа: машини и опрема

ИЗВЕСТУВАЊЕ за поднесување барање за посетување на прва почетна обука за проценувачи од областа: индустриска сопственост

Министерството за економија ги повикува сите заинтересирани лица кои ги исполнуваат условите за посетување на прва почетна обука за овластен проценувач, да поднесат барање за посетување прва почетна обука од областа на:

Министерството за економија ги повикува сите заинтересирани лица кои ги исполнуваат условите за посетување на прва почетна обука за овластен проценувач, да поднесат барање за посетување прва почетна обука од областа на:

Согласно член 10 од Законот за процена посетувањето на почетната обука од соодветната област на процена е еден од задолжителните законски услови за полагање на испитот за овластен проценувач. Кандидатите кои имаат интерес за посетување на првата почетна обука од наведената област на процена треба да поднесат БАРАЊЕ до архивата на Министерството за економија, или по пошта на адреса: Министерство за економија ул.Јуриј Гагарин бр.15 Скопје

Согласно член 10 од Законот за процена посетувањето на почетната обука од соодветната област на процена е еден од задолжителните законски услови за полагање на испитот за овластен проценувач. Кандидатите кои имаат интерес за посетување на првата почетна обука од наведената област на процена треба да поднесат БАРАЊЕ до архивата на Министерството за економија, или по пошта на адреса: Министерство за економија ул.Јуриј Гагарин бр.15 Скопје

1. Барањето (исклучиво во печатена форма) треба да содржи: • Име и презиме на барателот и точна адреса на живеење.

• Телефон за контакт (фиксен, мобилен) и електронска адреса (Е-маил адреса).

• Уплатница (образец ПП /50) за уплатени парични средства за трошоци на обуката во износ од / 5.000,оо/ денари назив на примачот: Министерство за економија; Банка на примачот: НБРМ; Трезорска сметка: 100000000063095; Сметка на буџетски корисник: 1000115547 787 13; Приходна шифра и програма: 724149 10; Цел на дознака: обука за процена од областа на: машини и опрема

1. Барањето (исклучиво во печатена форма) треба да содржи: • Име и презиме на барателот и точна адреса на живеење.

• Телефон за контакт (фиксен, мобилен ) и електронска адреса (Е-маил адреса).

• Уплатница (образец ПП /50) за уплатени парични средства за трошоци на обуката во износ од / 5.000,оо/ денари, назив на примачот: Министерство за економија; Банка на примачот: НБРМ; Трезорска сметка: 100000000063095; Сметка на буџетски корисник: 1000115547 787 13; 724149 10; Приходна шифра и програма: Цел на дознака: обука за процена од областа на индустриска сопственост

2. Кон БАРАЊЕТО во прилог се доставува: • копие од лична карта, • доказ за завршено високо образование и • доказ за најмалку пет години работно искуство во областа на процена или материјално, сметководствено и финансово работење.

2. Кон БАРАЊЕТО во прилог се доставува: • копие од лична карта, • доказ за завршено високо образование и • доказ за најмалку пет години работно искуство во областа на процена или материјално, сметководствено и финансово работење.

3. Корисниците на социјална помош се ослободени од плаќање на трошоците за првата почетна обука со доставување на потврда за корисник на социјална помош, која не може да биде постара од 15 дена од денот на објавување на Известувањето.

3. Корисниците на социјална помош се ослободени од плаќање на трошоците за првата почетна обука со доставување на потврда за корисник на социјална помош, која не може да биде постара од 15 дена од денот на објавување на Известувањето.

4. Надоместокот за трошоците за првата почетна обука за лица кои повеќе од шест месеци се невработени, изнесува 1.500 денари, за што е потребно да се достави потврда за невработеност која не може да биде постара од 15 дена од денот на објавување на Известувањето.

4. Надоместокот за трошоците за првата почетна обука за лица кои повеќе од шест месеци се невработени, изнесува 1.500 денари, за што е потребно да се достави потврда за невработеност која не може да биде постара од 15 дена од денот на објавување на Известувањето.

5. За точниот датум, времето и местото на одржувањето на првата почетна обука кандидатите ќе бидат известени на нивната е-маил адреса, најдоцна во рок од 8 (осум) дена пред одржување на првата почетна обука.

5. За точниот датум, времето и местото на одржувањето на првата почетна обука кандидатите ќе бидат известени на нивната е-маил адреса, најдоцна во рок од 8 (осум) дена пред одржување на првата почетна обука.

МАШИНИ И ОПРЕМА

ИНДУСТРИСКА СОПСТВЕНОСТ

6. Краен рок за поднесување на барањето до Министерството за економија е 15/03/2012 година.

6. Краен рок за поднесување на барањето до Министерството за економија е 15/03/2012 година.

7. Известувањето ќе биде објавено и на Веб страната на Министерството за економија: www.economy.gov.mk

7. Известувањето ќе биде објавено и на Веб страната на Министерството за економија: www.economy.gov.mk

МИНИСТЕРСТВО ЗА ЕКОНОМИЈА

МИНИСТЕРСТВО ЗА ЕКОНОМИЈА

Република Македонија МИНИСТЕРСТВО ЗА ЕКОНОМИЈА

Република Македонија МИНИСТЕРСТВО ЗА ЕКОНОМИЈА

ИЗВЕСТУВАЊЕ за поднесување барање за посетување на прва почетна обука за проценувачи од областа: подвижен имот

ИЗВЕСТУВАЊЕ за поднесување барање за посетување на прва почетна обука за проценувачи од областа: трговско друштво, јавно претпријатие и други правни лица

Министерството за економија ги повикува сите заинтересирани лица кои ги исполнуваат условите за посетување на прва почетна обука за овластен проценувач, да поднесат барање за посетување прва почетна обука од областа на:

Министерството за економија ги повикува сите заинтересирани лица кои ги исполнуваат условите за посетување на прва почетна обука за овластен проценувач, да поднесат барање за посетување прва почетна обука од областа на:

Согласно член 10 од Законот за процена посетувањето на почетната обука од соодветната област на процена е еден од задолжителните законски услови за полагање на испитот за овластен проценувач. Кандидатите кои имаат интерес за посетување на првата почетна обука од наведената област на процена треба да поднесат БАРАЊЕ до архивата на Министерството за економија, или по пошта на адреса: Министерство за економија ул. Јуриј Гагарин бр.15 Скопје

Согласно член 10 од Законот за процена посетувањето на почетната обука од соодветната област на процена е еден од задолжителните законски услови за полагање на испитот за овластен проценувач. Кандидатите кои имаат интерес за посетување на првата почетна обука од наведената област на процена треба да поднесат БАРАЊЕ до архивата на Министерството за економија, или по пошта на адреса: Министерство за економија ул. Јуриј Гагарин бр.15 Скопје

1. Барањето (исклучиво во печатена форма) треба да содржи: • Име и презиме на барателот и точна адреса на живеење.

• Телефон за контакт (фиксен, мобилен ) и електронска адреса (Е-маил адреса).

• Уплатница (образец ПП /50) за уплатени парични средства за трошоци на обуката во износ од / 5.000,оо/ денари, назив на примачот: Министерство за економија; Банка на примачот: НБРМ; Трезорска сметка: 100000000063095; Сметка на буџетски корисник : 1000115547 787 13; Приходна шифра и програма: 724149 10; Цел на дознака: обука за процена од областа на: подвижен имот

1. Барањето (исклучиво во печатена форма) треба да содржи: • Име и презиме на барателот и точна адреса на живеење.

• Телефон за контакт (фиксен, мобилен ) и електронска адреса (Е-маил адреса).

• Уплатница (образец ПП /50) за уплатени парични средства за трошоци на обуката во износ од / 5.000,оо/ денари, назив на примачот: Министерство за економија; Банка на примачот: НБРМ; Трезорска сметка: 100000000063095; Сметка на буџетски корисник : 1000115547 787 13; Приходна шифра и програма: 724149 10; Цел на дознака: обука за процена од областа на: Трговско друштво, јавно претпријатие и други правни лица

ПОДВИЖЕН ИМОТ

2. Кон БАРАЊЕТО во прилог се доставува: • копие од лична карта, • доказ за завршено високо образование и • доказ за најмалку пет години работно искуство во областа на процена или материјално, сметководствено и финансово работење.

3. Корисниците на социјална помош се ослободени од плаќање на трошоците за првата почетна обука со доставување на потврда за корисник на социјална помош, која не може да биде постара од 15 дена од денот на објавување на Известувањето.

4. Надоместокот за трошоците за првата почетна обука за лица кои повеќе од шест месеци се невработени, изнесува 1.500 денари, за што е потребно да се достави потврда за невработеност која не може да биде постара од 15 дена од денот на објавување на Известувањето.

5. За точниот датум, времето и местото на одржувањето на првата почетна обука кандидатите ќе бидат известени на нивната е-маил адреса, најдоцна во рок од 8 (осум) дена пред одржување на првата почетна обука.

6. Краен рок за поднесување на барањето до Министерството за економија е 15/03/2012 година.

ТРГОВСКО ДРУШТВО, ЈАВНО ПРЕТПРИЈАТИЕ И ДРУГИ ПРАВНИ ЛИЦА

2. Кон БАРАЊЕТО во прилог се доставува: • копие од лична карта, • доказ за завршено високо образование и • доказ за најмалку пет години работно искуство во областа на процена или материјално, сметководствено и финансово работење.

3. Корисниците на социјална помош се ослободени од плаќање на трошоците за првата почетна обука со доставување на потврда за корисник на социјална помош, која не може да биде постара од 15 дена од денот на објавување на Известувањето.

4. Надоместокот за трошоците за првата почетна обука за лица кои повеќе од шест месеци се невработени, изнесува 1.500 денари, за што е потребно да се достави потврда за невработеност која не може да биде постара од 15 дена од денот на објавување на Известувањето.

5. За точниот датум, времето и местото на одржувањето на првата почетна обука кандидатите ќе бидат известени на нивната е-маил адреса, најдоцна во рок од 8 (осум) дена пред одржување на првата почетна обука.

6. Краен рок за поднесување на барањето до Министерството за економија е 15/03/2012 година.

7. Известувањето ќе биде објавено и на Веб страната на Министерството за економија: www.economy.gov.mk

7. Известувањето ќе биде објавено и на Веб страната на Министерството за екномија: www.economy.gov.mk

МИНИСТЕРСТВО ЗА ЕКОНОМИЈА

МИНИСТЕРСТВО ЗА ЕКОНОМИЈА

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ СРЕДА 07.03.2012

БАЛКАН 13

Со ДДВ од 25% хрватскиот буџет ќе се зголеми за половина милијарда евра Хрватските аналитичари проценуваат дека со зголемувањето на стапката на ДДВ за два процентни поени, од 23% на 25%, до крајот на оваа година приходите во буџетот може да се зголемат за 3,1% Васе Целеска celeska@kapital.com.mk

С

о зголемувањето на данокот на додадена вредност (ДДВ) од 23% на 25% приходите во буџетот на Хрватска може да се зголемат за 3,5 милијарди куни, односно нешто повеќе од 460 милиони евра. Хрватските аналитичари проценуваат дека со зголемувањето на стапката на ДДВ за два процентни поени од март годинава приходите во буџетот до крајот на 2012 година може да се зголемат од планираните 5,19 милијарди евра на 5,34 милијарди евра, односно за 3,1%. Според пресметките на Министерството за финансии на Хрватска, уделот од приходите од ДДВ во вкупните даночни приходи, според буџетот за 2012 година, ќе изнесува 37,3%. Овие пресметки се дел од последната анализа на Институтот за јавни финансии од Загреб, посветена на неодамнешната промена во системот за данокот на додадена вредност, објавена во петокот. Речиси идентична е и математиката на новата хрватска влада, предводена од Зоран Милановиќ, која наспроти стравувањата на некои од аналитичарите за ектремното покачување на цените на производите и на услугите, вели дека растот и поскапувањето нема да се случат за брзо време, од причина што на Хрватска ќе & биде потребно повеќе време за целосно средување на финансиите. Ефектите од последните даночни промени во Хрватска ќе бидат на товар на сите од јавниот сектор и бизнис-секторот до граѓаните. Од донесувањето на државниот буџет за 2012 година, падот на приходите и растот на расходите во периодот од 2008 до 2010 година, фискалната нерамнотежа, растот на дефицитот и јавниот долг се доволно оправдани причини за преземање неопходни фискални мерки за консолидирање на државните финансии. „Покачувањето на општата стапка на ДДВ, секако, не е популарна мерка, но истовремените промени во данокот на доход, намалувањето на стапката за придонес за здравствено осигурување и проширувањето на опсегот на основни производи на кои се намалува стапката на ДДВ на 10% ќе го ублажат товарот кој го носи стапката на ДДВ од 25%“, вели Данијела

Кулиш, економски аналитичар во Институтот за јавни финансии од Загреб. Со цел Хрватска да оствари економски раст од 0,8% оваа година, новиот премиер на земјата, Зоран Милановиќ, покрај промената на повеќе законски мерки, како покачување на стапката на ДДВ на 25%, воведување нов данок на имот, измени во законите за данок на доход и данок на придонеси, направи и нова прераспределба на буџетот, со цел да се овозможат нови инвестиции во земјата, особено во државните компании. Доколку инвестициите во јавниот сектор не се одвиваат според планот и во септември не почнат да се остваруваат, првиот потпретседател на владата на Хрватска, Радимир Чачиќ, рече дека ќе ја напушти функцијата. Целиот буџет на Хрватска за 2012 година „тежи“ околу 15,5 милијарди евра.

Раст на цените од само 1,4%?

Интуитивно може да се заклучи дека покачената стапка на ДДВ ќе влијае врз растот на цените на производите и на услугите на кои се наметнува овој данок, но не треба да се занермари фактот дека на формирањето на цените влијаат и други фактори, како односот на пазарот, конкурентноста или трговските маржи, објаснува Кулиш во својата анализа. Министерот за финансии, Славко Линиќ, за хрватските медиуми неодамна изјави дека нема причина за раст на цените поради зголемувањето на стапката на ДДВ на 25% и дека притоа тој се надева на претприемачка „ферплеј“ игра. Бранко Грчиќ, кој е економски стратег во хрватската влада, е пореален и смета дека цените на производите и услугите може благо да пораснат за 1,4%. Економскиот експерт Дамир Новотни не очекува дека трговците веднаш ќе посегнат кон покачување на цените, особено не на оние производи кои се соочуваат со голем пад на потрошувачката. Тој за новинската агенција Бета изјави дека од друга страна, најверојатно ќе пораснат цените на производите кои веќе имаат висока потрошувачка. Професорот Љубо Јуричиќ од Економскиот факултет од Загреб смета дека самото зголемување на стапката на ДДВ не треба да доведе до раст на цените, но

Босна и Херцеговина ќе има ДДВ од 25%?

В

ласта во Босна и Херцеговина (БиХ) сериозно размислува за зголемување на стапката на данокот на додадена вредност (ДДВ) за да ја пополни с$ поголемата буџетска дупка. Оваа можност е сосема извесна доколку не успеат преговорите со Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) за обновување на аранжманот и репрограмирање на долгот, потврди министерот за финансии на федерацијата БиХ, Анто Крајина. „С$ уште не постојат официјални разговори по ова прашање во владата, но зголемувањето на стапката на ДДВ веќе е тема на разговор во Управата за независно оданочување“, потврди Крајина. Стапката на ДДВ во БиХ моментално

изнесува 17% и е единствена стапка на данок за сите производи. Министерот за финансии не сакаше да открие колку би се покачила стапката на ДДВ, но се претпоставува дека може да се движи меѓу 22% и 25%. Крајина потврди дека се разгледува и можноста за воведување диференцирана стапка на ДДВ, земајќи ги притоа искуствата од земјите од регионот, особено од Хрватска. Системот на ДДВ во БиХ е воведен во 2005 година, по што значајно пораснаа буџетските приходи од овој извор. Собраните пари, меѓутоа, не беа искористени за капитални инвестиции, туку за тековна потрошувачка и за плати во јавниот сектор.

3,1%

37,3%

ќе пораснат приходите во државната каса до крајот на годинава

ќе изнесува уделот од приходите од ДДВ во вкупните даночни приходи во Хрватска

во комбинација со цената на нафтените деривати и состојбата на светските берзи, не може точно да се процени дали и колку би влијаела стапката на ДДВ на растот на цените во Хрватска. Секоја промена во даночниот систем на една

к

о

м

е

р

ц

и

ј

земја влијае на јавниот сектор, економијата и на граѓаните, па колку и да се темелни и детални анализите на економските аналитичари, некои од вредностите тешко може да се проценат во нестабилни економски околности како овие.

а

л

е

н

о

г л

а

с

КАПИТАЛ СРЕДА 07.03.2012

14 СВЕТ

Индиски Тата моторс го купува Сааб?

И

ндиската автомобилска компанија Тата моторс понуди 350 милиони долари за пропаднатиот шведски произведувач Сааб аутомобиле, соопшти вчера Ројтерс. Тимот на Тата моторс за меѓународни аквизиции преговара со Сааб и со инвестициските фондови за можноста да го преземе членката на групацијата Тата- Јагуар Ленд ровер. Минатиот месец од Сааб соопштија дека постојат најмалку четири компании кои се заинтересирани за компанијата. Сааб е во сопственост на компанијата Свидиш аутомобиле, а барањето за банкрот го поднесе во декември минатата година, по неколку неуспешни обиди за аквизиција од странски компании.

WWW.KAPITAL.MK

> БРОЈКА

Европските банки не знаат што да им прават на парите од ЕЦБ

7,5%

П

рекуноќните депозити на европските банки при Европската централна банка (ЕЦБ) во понеделникот вечерта достигнаа нов рекорден износ, што покажува дека банките с$ уште не одлучиле што ќе прават со огромната ликвидност која ја имаат на располагање поради поволните тригодишни кредити од ЕЦБ. Во понеделникот кај ЕЦБ беа „паркирани“ 827,5 милијарди евра, со што беше надминат рекордот од петокот, кога банките доставија 820,8 милијарди евра. ЕЦБ ги објавува вкупните износи еден ден подоцна. Банката во финансискиот систем на еврозоната вкупно инјектираше 1.000 милијарди евра досега. Депозитите на европските банки во ЕЦБ се со ниска каматна стапка од 0,25%.

ќе изнесува економскиот раст на Кина оваа година, соопшти вчера кинеската влада. Оваа прогноза покажува дека брзата стапка на раст повеќе не е приоритет на кинеската влада, бидејќи во последните осум години прогнозираниот раст на бруто-домашниот производ изнесуваше 8%.

Поранешниот премиер на Исланд на суд за банкротот на државата! За првпат од почетокот на глобалната економска криза лидер на една земја е обвинет поради банкрот на финансискиот систем. Процесот против поранешниот премиер на Исланд започна неделава. Тој е обвинет за неспособност да преземе соодветни мерки и да се справи со економската криза

Тогаш Исланд го огради домашното работење на финансиските институции од интернационалното и дозволи меѓународните операции на банките да банкротираат. „До крајот верувавме дека ако сочуваме барем една од банките, тоа ќе биде доволно за нас“, изјави Хаарде во судницата во понеделникот. „С$ до последните неколку дене пред колапсот ние, а и лично јас, не сфативме колку меѓусебно поврзани беа тие... Банките беа повеќе или помалку исти една со друга. Но, тогаш, се разбира, беше предоцна“, му објасни на судот во Рејкјавик поранешниот премиер на Исланд. Веднаш потоа економијата на земјата почна да паѓа, а владата беше принудена ва наметне поголема контрола на капиталот со цел да ја поддржи вредноста на својата валута, круната. Исто така, на земјата & наштети и „војната“ со Велика Британија и со Холандија за загубите на странските штедачи во исландските банки, кои изнесуваа над пет милијарди евра. Откако меѓународните кредитори на Исланд му позајмија 10 милијарди евра, економијата во земјата почна полека да заживува, па дури минатиот месец ја врати позитивната инвестициска оценка од агенцијата за кредитен рејтинг Фич. Обвинителството вели дека владата била должна да ги спречи банките да станат „преголеми за спасување“ и да го преземе товарот од нивниот долг. Исто така, минатиот месец топ-менаџерите на банката Кауптинг беа обвинети за измама и пазарни манипулации за време на кризата во 2008 година.

Васе Целеска

З

celeska@kapital.com.mk

а многу Исланѓани поранешниот премиер на земјата, Геир Хаарде, е виновник за финансискиот колапс на Исланд во 2008 година. Додека Исланд с$ уште закрепнува од економската катастрофа, во главниот град, Рејкјавик, започна историското судење против Хаарде затоа што тој не успеа да го спречи финансискиот колапс во 2008 година. Ова е уникатен случај во кој една држава го обвинува поранешниот премиер затоа што не успеал да преземе соодветни мерки со цел земјата да се избори со економската криза. Трите најголеми исландски банки банкротираа во 2008 година, по повеќегодишна експанзија, која најмногу се базираше на задолжување. Затоа, земјата, која има само 320.000 жители, мораше да позајми 10 милијарди долари од Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) и од останатите меѓународни кредитори. Откако економската ситуација минимално се смири, Парламентот на Исланд во 2010 година изгласа Хаарде судски да се гони поради економската криза на посебниот суд за отповикување политичари, Ландсдомур, основан уште во 1905 година, кој никогаш досега не беше активиран. Хаарде уште на првото рочиште се изјасни за невин по сите обвиненија. „Никој од нас тогаш не знаеше дека со банкарскиот сектор се случува нешто чудно, а сега веќе с$ е јасно“, изјави Хаарде. Тој е обвинет за негрижа поради тоа што не презел соодветни мерки против финансискиот колапс. Како виновни за економската криза Исланѓаните ги сметаат меѓусебно тесно поврзаните бизнисмени, банкари и политичари. „Ги отфрлам сите обвинувања, верувам дека не се основани. Никој не предвиде дека Исланд ќе се соочи со финансиски колапс во 2008 година“,

Економски раст и покрај финансискиот колапс

И

покрај колапсот на финансискиот сектор, Исланд денес е меѓу ретките европски земји чии економии растат. Трите основни насоки на борбата на оваа земја против кризата и банкротот на банкарскиот систем се: 1. Спасување на депозитите на граѓаните, наместо на банките; 2. Девалвација и контрола на капиталните текови; 3. Зајакнување на социјалната држава и потрошувачката.

изјави Хаарде во судницата.

Како заглави Исланд?

Сега веќе поранешен шеф на десничарската Партија за независност, 60-годишниот Геир Хаарде беше премиер на Исланд од 2006 до почетокот на 2009 година, кога неговата коалиција беше соборена од власт поради големата инфлација во земјата, незапирливиот раст на стапката на невработеност и најмногу поради неможноста прописно да врши надзор над финансиските институции во земјата. Колапсот на најголемите исландски банки ја турна земјата во длабока рецесија. По вештачката ескпанзија на банкарскиот сектор во Исланд, на крајот од 2008 година државата ги презеде трите најголеми банки, откако банкротираа поради смрзнатите сметки во американската банка Леман брадерс, првата банка која банкротира од економската и хипотекарната криза во САД. к

Еднодневен семинар за: СТЕКНУВАЊЕ НА ПРАВОТО НА СОПСТВЕНОСТ И ДРУГИТЕ СТВАРНИ ПРАВА СО ЗАПИШУВАЊЕ ВО КАТАСТЕРОТ НА НЕДВИЖНОСТИТЕТ КАКО ЈАВНА КНИГА ЗА ЗАПИШУВАЊЕ НА ПРАВАТА НА НЕДВИЖНОСТИТЕ 13.03.2012 година од 10:00 – 16:00 часот Стопанска комора на Македонија, сала 3, на 3-ти кат Со цел да им излеземе во пресрет на барањата на компаниите кои имаат бројни прашања околу примената на законските решенија кои се однесуваат на прометот со градежно земјиште и објекти и правото на користење, Стопанската комора на Македонија на 13 март 2012 година организира еднодневен семинар на тема: Стекнување на правото на сопственост и другите стварни права со запишување во катастерот на недвижноститет како јавна книга за запишување на правата на недвижностите Предавачи: НЕША ПЕТРУШЕВСКА, стручен советник на директорот за нормативно

о

м

е

р

ц

и

ј

Хаарде ги обвинува банките

ГЕИР ХААРДЕ

поранешен премиер на Исланд

С$ до последните неколку дена пред колапсот ние (владата), а и лично јас, не сфативме колку меѓусебно поврзани беа тие... Банките беа повеќе или помалку исти една со друга. Но, тогаш, се разбира, беше предоцна.

“

а

л

е

н

о

г л

а

Изјавите кои ги даде Геир Хаарде на првото рочиште од судењето за медиумите претставуваа ублажена верзија на интервјуата кои ги даде пред почетокот на судењето, во кои објаснуваше дека тој е жртва на „политички прогон“. Истакнувајќи дека интересите на граѓаните на Исланд биле негова „водилка“ за време на кризниот период, тој ги обвини банките за финансискиот колапс на земјата. Правните експерти велат дека Хаарде има големи шанси да се извлече од обвинението, најмногу поради растечките симпатии кај јавноста како политичар кој на свој грб го носи товарот од економската криза. Доколку го осудат, тој може да се соочи со казна од две години затвор.

с

Еднодневен семинар на тема: БИЗНИС ПЛАН 12 март 2012 год.

8:30-14:30 часот Стопанска комора на Македонија, сала 3 на 3-ти кат

Советување на тема: ЦАРИНСКО ВРЕДНУВАЊЕ НА СТОКИ, КОНТРОЛА НА ВРЕДНОСТА И ПРАВИЛА ЗА ПОТЕКЛО НА СТОКИТЕ И УТВРДУВАЊЕ НА ПОТЕКЛОТО НА СТОКИТЕ 22 - 24 Март 2012 год. Хотел Аурора и Спа 5* - Берово

Обуката е наменета за луѓе од бизнисот пред кои стојат предизвиците за управување, професионалци кои имаа мало и недоволно познавање на оваа област. Фокусот на обуката е поставен на подготовката на бизнис плановите, нивното „правилно“ читање и оживотворување во практиката. Области без кои не може да се замисли работата на една компанија.

Царинската вредност и прашањата поврзани со царинската вредност на стоките се многу важни области во развојот на меѓународната трговија. Договорот на Светската трговска организација и на ГАТТ за царинска вредност се единствен меѓународен систем за вреднување на стоките, што мора да биде постојано и униформно применуван од страна на сите Царински управи.

Предавач: ПРОФ. Д-Р ПАНЧЕ ЈОВАНОВСКИ, редовен професор

Предавач: М-Р ЗЛАТКО ВЕТЕРОВСКИ, Царинска управа на Република

Македонија

правни работи од областа на катастерот на недвижностите ХРИСТИНА БОШНАКОВСКА, раководител на секторт за катастерски операт.

Заинтересираните за учество на овој семинар можат да се пријават најдоцна до 09 март 2012 година.

Заинтересираните за учество на овој семинар можат да се пријават најдоцна до 20 Март 2012 година.

КОНТАКТ:

Контакт: Анита Митревска тел: 02 32 44 057 anita.mitrevska@mchamber.mk

Контакт: Анита Митревска тел: 02 32 44 057 anita.mitrevska@mchamber.mk

Анита Митревска Тел: 02 32 44 057 anita.mitrevska@mchamber.mk

Елизабета А. Ефтимова тел: 02 32 44 074 beti@mchamber.mk

Елизабета А. Ефтимова тел: 02 32 44 074 beti@mchamber.mk

Елизабета А. Ефтимова тел: 02 32 44 074 beti@mchamber.mk

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ СРЕДА 07.03.2012

15

ФЕЉТОН

96

ЛОНДОНГРАД ОД РУСИЈА СО КЕШ: инсајдерска приказна за олигарсите Почитувани читатели, “Капитал“ во соработка со издавачите АЕА, ви го претставува возбудливиот бестселер на Марк Холингсворт и Стјуарт Ленсли, "Лондонград - од Русија со кеш". Не пропуштајте ја неверојатната приказна за тоа како Лондон стана дом на руските супербогаташи, раскажана за прв пат и базирана врз вистински ликови и настани. Ултравозбудливо четиво за животот проткаен со невиден луксуз, убави жени, приватни авиони, мегајахти, најдобрите светски фудбалери и телохранители во црни ренџ-ровери со непробојни стакла.

ВЕНА БОЈА ГЛАВА 12: ОБОЈТЕ ГО ГРАДОТ СО ЦР

Кога има пари, има и идеи за бизнис

Руската у инвазија ј на Лондон д беше вистински економски „бум“. „ у Задоволувањето д у на потребите р на богатите дојденци го зголеми бројот на приватни летови, изнајмувањето хеликоптери стана профитабилен бизнис, а раце триеја и аукциските куќи, рестораните, хотелите и агенциите за обезбедување. Возејќи се во скапи автомобили, дојденците посегнаа и по водните пространства, за што со раширени раце ги пречекаа едни од најстарите британски занаетчии - градителите на јахти

Р

уските олигарси ги сакаат своите трофејни активи. Затоа, уште еден победник в о р у с к ат а и н в а з и ј а н а Лондон беше приватната авиоиндустрија. Бројот на приватни летови до и од Велика Британија до крајот на 2007 година се зголеми двапати повеќе од стапката н а з го л ему в а њ е н а в о о б ич а е н и те патнички летови. Приватните аеродроми што ги опслужуваат авионите на џетсетот, како Нортхолт и Фарнборо, се проширија побрзо отколку аеродромите Гетвик и Хитроу. Ники Рокни, директор за маркетинг на Оушн скај, британска приватна компанија за изнајмување авиони за чартер-летови, обелодени дека компанијата се проширила и од персонал од четири лица и еден авион за летање во декември 2003 година станала компанија со персонал од 126 вработени, што раководеше со 20 летала до средината на 2008 година. „Шеесет

М

арк Холингсворт е истражувачки новинар и автор на повеќе книги, вклучително и студијата за МИ5, британската Служба за безбедност. Неговите новинарски текстови се објавуваат во Сандеј Тајмс, Гардијан и Фајненшел Тајмс. Од малиот број интервјуа направени со него, се знае дека тој не сака многу да зборува јавно, нити пак е љубител на шопинг. ругиот автор, Стјуарт Ленсли е новинар и економски консултант кој живее јужен Лондон. Меѓудругото тој е добитник на неколку награди како телевизиски и радио продуцент, меѓу кои е и наградата на Њујоршкиот телевизиски и филмски фестивал. Во неговата книга од 1985 година, Poor Britain, тој ја дефинираше моќта употребувајќи методологија која подоцна почнаа да ја применуваат истражувачите и владите на Велика Британија, Европската унија и голем број земји, од Јапонија до Јужна Африка.

Д

проценти од нашите клиенти се Руси и ги превезуваме низ целиот свет со луксузни приватни авиони”, изјави таа. „Тоа е една мешавина - повеќето живеат токму во Русија, но значителен број исто така живеат во Лондон. Нашите чартерклиенти, главно, се претприемачи и бизнисмени, новите милионери кои не се до в олн о б о гати д а си к у пат свои млазни авиони. Тие создааваат голем економски „бум“ во секторот на приватниот авиосообраќај.” Премиер стана еден од најголемите оператори за изнајмување хеликоптери на приватни клиенти во Велика Британија. Со седиште во Кемберли, Сари, таа се развиваше за 10% секоја година од почетокот на милениумот. Според еден од директорите, Дејвид Ленгтон, „Русите се значајни играчи на пазарот со хеликоптери во Велика Британија. Кога Русите купуваат куќа во внатрешноста, на пример, тогаш на хеликоптерот гледаат како на главно средство за превоз. Тој е идеален за да ги пренесува од нивните засолништа во внатрешноста до местата за спортски активности, како за гаѓање, лов или до јахтите”. Во зенитот на економскиот „бум“, летото 2007 година побарувачката за кеш во девизи создаваше профитабилни сиви пазари во областите како продажба на приватни м лазни авиони и на специјално изработени автомобили. Што се однесува до книгите за нарачки на приватни млазни авиони, пополнети неколку години однапред, купувачите плаќаа дополнителни с уми до пет милиони фунти за да дојдат понапред на листата на чекање за најдобриот, најскапиот и најсофистициран млазен авион од типот „галфстрим G-550”, вреден 22 милиони фунти (каков што има Дерипаска). За слично чекање од три години за „астон мартин AMV8” местата на листата се купуваа и се продаваа за десетици илјади фунти. Во другите победници спаѓаат

аукциските куќи за уметнички дела во Мејфер и во Кенсингтон. Цените за дела од современата уметност четирикратно се зголемија во деценијата до 2007 година. Интересот на Русите за стари огромни куќи исто така влијаеше на трговијата со антички мебел. Мебелот од внатрешноста на Англија, порцеланот, среброто и книгите беа особено популарни. Според Марк Полиморе, британски претседател на Сотби, Русите се појавија „во 2008 година на продажба на содржината на Шрабленд парк во Сафолк, раскошна палата со 40 спални соби, која му припаѓала на семејството Де Саумарез. Иако наведената цена во водичот се движеше од два до три милиони фунти, на аукцијата таа се движеше од четири до пет милиони фунти, главно благодарение на руската к у по вна моќ. А ко се појав ат Р уси, слободно може да додатете нула на цената на предметите”. Се појави голема побарувачка поранешни истакнати индустријалци и политичари да бидат неизвршни директори на руски компании. Во 2005 година банкарот Гејгик Закарјан налета на поранешниот министер за финансии лорд Ламонт на една з аб ав а в о К лив л енд хаус. Двајц ата толк у добр о се с лож уваа ш то рус к и о т п р е т п р и е м ач в е д н а ш го покани во управниот одбор на својата банка Унистреам. За банката, која се подготвуваше да се котира на лондонската б ерз а, анга ж ирањ ето на еден поранешен министер донесе дополнителна моќ и углед. Паралелно со лорд Овен, кој беше претседател на Јукос интернешнал до приведувањето на Ходорковски при крајот на 20 03 година, меѓу другите благородници што станаа членови на руските фирми спаѓаа и лорд Робертсон од Порт Елен, пор анешен секр етар з а одбр ана и генерален секретар на НАТО; лорд Пауел, поранешен советник на госпоѓа Тачер и лорд Хурд, поранешен министер за надворешни работи.

Како фирма од осум луѓе отвори светски претставништва?

По нивното доаѓање во Лондон богатите Руси набрзо се претплатија кај новите агенции за домарски с лу жби, како Квинтесеншиали. Водењето сметка за секој ќеф на богатите, од реновирање на нивните домови од неколку милиони фунти до добивање билети з а в е ќе р а с п р о д а д е н и с п о р тс к и и културни настани, во оваа компанија за „менаџирање на ваков начин на живот” чинеше 24.000 фунти и долга листа на чекање. Бидејќи тоа беше профитабилен бизнис што нудеше исполнување на сонот, компанијата имаше резервации во сите врвни лондонски ресторани и за одредена цена гарантираше билет за каква било премиера, за финалните мечеви на Вимблдон и за најексклузивни забави. Во 20 08 година извонредни 50% од нивното елитно членство беа странци, мешавина од руски, блискоисточни и азиски клиенти. Кога почна со работа во 2000 година, фирмата Квинтесеншиали имаше персонал од осум луѓе. До 2008 година вработуваше 26 во нејзината гл а в н а д и р е к ц и ј а в о Л о н д о н и 3 4 претставништва насекаде во светот, вклучувајќи ја и Москва. Нејзините руски клиенти никогаш не се срамеа д а п о с т а ву в а ат н е о б ич н и б а р а њ а. Сопругата на еден клиент сакаше да купи нов фустан „галакси” од 700 фунти од модниот креатор Роланд Моурет, но таквиот модел беше распродаден во Лондон. Сепак, Квинтесеншиали пронајде еден за неа, токму нејзина големина и боја, во една стоковна куќа во Канада. Личниот менаџер на клиентот организираше фустанот да биде донесен со авион до Лондон за три дена, токму навреме за забавата. Во една друга пригода еден Русин побара компанијата да резервира 19 соби во еден хотел на Маврициус, во кој имаше само пет слободни соби на располагање. Хотелот се соглaси, за дополнителна цена, да премести 14 веќе извршени резервации во друг дел од островот. Секогаш загрижени за личната б е з б е д н о с т, Р у с и т е д о н е с о а б р з

ЛИТЕРАТУРА ЗА РАЗЛИЧНИ ВКУСОВИ Од 2000 година наваму АЕА издавачи објавува книги од разни области: проза, поезија, литература за млади, публицистика, популарна психологија, езотерија... Продажниот салон Египетска сонувалка во центарот на Скопје изобилува со богата литература – од современите македонски писатели, преку англиските класици, с$ до детската литература, сето тоа по достапни цени.

• Од домашните автори АЕА издавачи ги објавила Божин Павловски, Матеја Матевски, Митко Маџунков, Ефтим Клетников, Радован Павловски, Томе Арсовски...

• Од странските Џ.Р.Р. Толкин, К.С. Луис, Малколм Гладвел, Калед Хосеини, Јасмина Кадра, Кормак Меккарти, Џеред Дајмонд, Карла дел Понте... Преводот на трилогијата “Господарот на прстените” од Толкин беше вистински хит пред неколку години и е проект каков што ретко бележат издавачите во земјава.

• Пред две години во Скопје го пречека и добитникот на Букеровата награда, Томас Кенили, авторот на “Шиндлеровата арка (листа)”, издание исто така на АЕА.

напредок на индустријата за приватно обезбедување. Еден од најголемите безбедносни оператори во главниот град, компанијата Краун протекшн сервисис, обезбедуваше приватни патр оли со к у чињ а з а об езб едување на 4 0 улици само во Кенсингтон. Русите исто така почнаа да ангажираат приватни деловни детективи да им обезбедат парнична поддршка и да вршат истраги за други олигарси и комерцијални конкуренти. „Традиционално, нашата индус трија ја корис теа з апа дни компании кои сакаа информации за руските бизнисмени и компании”, изјави Патрик Грејсон, шеф на ГПВ лтд, со седиште во Мејфер, чиј бизнис рапидно се зголеми во последните години. „Не толку одамна состојбата целосно се смени и сега постои значително зголемување на побарувачката од руски компании, кои сакаат да проверат британски компании и бизнисмени за потенцијални можности”.

„Паркирањето“ јахта стана луксуз

Олигарсите исто така вдахнаа нов живот во британската најстара индустрија базирана на занаетчиството - градењето јахти. По проектот за повторно опремување на јахтата „Пелорус” на Абрамович, Тренс Дисдејл беше преплавен со барања и дури мораше да одбие нови клиенти. Џонатан Бекет, генерален диектор на Баргес, британска компанија за изнајмување јахти, вели: „Русите го освоија бизнисот со јахти на јуриш, со голема бука и живост. Меѓу 10% и 20% од нашите муштерии се Руси”. На почетокот од 2008 година тој изјави дека Русите можеби не се доминантни играчи на светскиот пазар, ама „тие се најголемите трошаџии. Го сакаат најдобриот дизајн и најдобриот материјал. На пазарот за изнајмување тие, исто така, ги изнајмуваат најголемите и најдобрите јахти, и тоа за најдолг временски период. Ние изнајмуваме повеќе бродови на Американците, но Русите изјајмуваат брод што чини 100.000 долари за еден ден, додека Американците изнајмуваат таков што чини 40.000 долари за еден ден”. Десет години пред тоа имаше 200 пловни објекти на море со должина поголема од 40 метри. На крајот од 2007 година имаше повеќе од 260 со оваа големина во градба, а 600 во пловна состојба на море, драстично зголемувајќи ја побарувачката на сидришта (места за усидрување) низ целиот свет. „Пред десет до петнаесет години продававме места за усидрување во Јужна Фрнација по цена од 1,5 до три милиони долари за 25-годишен лизинг”, изјави Бекет. „сега тие чинат 10 милиони долари, а сидриштето претставува само еден продолжеток од бетон на кој го врзувате вашиот брод”.

(Продолжува) Во утрешниот број: Донесувајќи ново богатство, гигантскиот гејзер на девизи во кеш помогна да се промовираат нови индустрии и да се зголемат профитите, правејќи го Лондон голем клуб, но само за оние што можеа да си дозволат да ја платат неговата членарина...

К О

М

Е

Р

Ц

И

Ј

А

Л

Е

Н

О

Г Л

А С

Kapital Akademija...

member of KAPITAL MEDIA GROUP

...Za da znaeme pove}e! I samite da si pomogneme...

објавува

РАБОТИЛНИЦА

ЗГОЛЕМЕТЕ ГО ПРОФИТОТ ПРЕКУ НАМАЛУВАЊЕ НА КОНФЛИКТИТЕ ВО ОРГАНИЗАЦИЈАТА 23.03.2012

Дали знаете колкав дел од работното време на вашите колеги и вработени се троши на конфликти, лоша комуникација, ситуации кои се непродуктивни и не носат резултати? Kонфликтот има своја цена и таа се пресметува во реални износи! На оваа работилница ќе добиете т.н. “Прирачник за работа со луѓе”, со кој полесно и поефикасно ќе можете да градите ефикасни меѓусебни односи и релации, а ситуациите на конфликт да ги сведете на минимум.

РАБОТИЛНИЦАТА Е НАМЕНЕТА ЗА:

Менаџери за комуникации со корисници, маркетинг и продажба Менаџери за интерни комуникации Генерални менаџери и сопственици на компании Вработени во оддели за работа со корисници и клиенти Професионалци за кои обуката ќе биде вредно искуство во личниот развој

НА РАБОТИЛНИЦАТА ЌЕ НАУЧИТЕ:

Како да се справите со “тешки луѓе” и како да ја олесните комуникацијата со нив? Како да ги препознаете раните фази на конфликтот и успешно да го избегнете истиот? Како подобро да ги разберете потребите на колегите, клиентите и корисниците и на сите нив во процесот на комуникација да им го дадете токму тоа што го бараат? Како да препознаете кои се Вашите мотиватори за конфликт, кои се тие на колегите и корисниците и како успешно да се справите?

ТРЕНЕР: НАТАША ИВАНОВСКА

Sertificiran fasilitator spored SDI© metodologijata, sertificiran trener i konsultant na Persona Global, specijalizacija za kou~ing na Erikson Kou~ing Kolexot od Kanada, sertificiran GCDF sovetnik za razvoj na kariera i pretsedatel na ACK.

За секој учесник на работилницата следува бесплатен влезен профил според SDI© методологијата (Strengths Deployment Inventory).

Проектот Kapital Akademija... е формиран на 25.09.2011 лица за контакт: Гордана Михајловска mihajlovska@kapital.com.mk, Дијана Гулакова akademija@kapital.com.mk 02 3298 110

21vi MART SPECIJALEN PRILOG

AVTO KAKVA STRATEGIJA SPREMIJA MAKEDONSKITE AVTODILERI ZA OPORAVUVAWE NA PAZAROT? KOI AVTOMOBILI GI KUPUVA PROSE^NIOT MAKEDONSKI KUPUVA^ (BREND, KLASA, OPREMA, CENA)?

NAJZANIMLIVI MODELI VO 2012. [TO NÈ ^EKA OVAA GODINA? DOMA[NA INDUSTRIJA. KAKO DA SE ZGOLEMI PROIZVODSTVOTO NA AVTOMOBILSKI DELOVI? [TO PREDVIDUVAAT PROIZVODITELITE I STRU^WACITE? ANALIZA NA DVI@EWATA NA SVETSKIOT AVTOMOBILSKI PAZAR ZA SITE INFORMACII I PRA[AWA OKOLU OGLASUVAWETO OBRATETE SE DO MARKETING SEKTOROT NA E-MAIL: prilozi@kapital.com.mk; TEL: 02 3298 110LICE ZA KONTAKT: JASMINA SAVOVSKA TRO[ANOVSKI KAPITAL MEDIA GROUP DOO; P-FAH 503 1000 SKOPJE TEL. 02 3298 110; FAKS. 02 3298 111