487-15.03.2012-kor

четврток. 15 март. 2012 чет. max. 130 C min. 10 C

пет. max. 160 C min. 10 C

саб. max. 180 C min. 20 C

МБИ 10

2.118,68

-0,43%

Извор: Македонска Берза

МБИД 1.969,28

-0,48%

ОМБ

122,62

СИМОН ТРПЧЕСКИ ТЕТОВО БЕЗ ВОДА, ГРАДОНАЧАЛНИКОТ ТРИКРАТЕН УШТЕ И СЕ ПАЗАРИ 4-5 ПОБЕДНИК ЗА ПРОМОТОР НА МАКЕДОНИЈА 10-11 Опозицијата бара задолжница и за Владата 5 СТАРТУВА УНИКАТНАТА ФОРМА НА ДИЈАЛОГ СО ЕУ!

До каде ќе н$ одведе? 6

-0,22%

ЕМУ

€

61,50

САД

$

47,10

Курсна листа на Народна банка на Македонија

Kapital Akademija...

ГЕНЕРАЛНИОТ ДИРЕКТОР ТРЕБА ДА БИДЕ И ДИРЕКТОР ЗА ПРОДАЖБА! 9

ЗА ШТО ЌЕ СЕ ОДЛУЧИ ВЛАДАТА: Поевтини горива или повеќе приходи во буџетот? 2-3

www.kapital.mk

13

број 487 | година 2 | цена 20 ден. | тел. 3 298 110 | факс. 3 298 111

...само идејата е капитал, с$ друго е пари...

член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP

ГОДИНИ ЗАТВОР МУ СПЛЕТЕ “ПАЈАЖИНАТА“ НА ВЕЛИЈА РАМКОВСКИ

С Р СТР.

7

КАПИТАЛ ЧЕТВРТОК 15.03.2012

WWW.KAPITAL.MK

2 НАВИГАТОР ИЗЈАВА НА ДЕНОТ

> коментар > анализа > победник и губитник > бројка > лидери > не им беше денот

“ професор по економија и нобеловец

четврток 15/03/2012

О

годишни даночни пријави досега доставиле граѓаните-поединци, велат од УЈП, иако до законскиот рок за поднесување годишна даночна пријава, 15 март, Управата очекува вкупната бројка на поднесени пријави да биде 200.000, надвор од платата и пензијата, како дополнителен приход од кирија, авторски права, дивиденди, продажба на хартии од вредност, од работен ангажман во амбасада, игри на среќа, лични примања од странство...

во јули 2008 година, цената на нафтата на светските берзи го достигна максимумот цена на сурова нафта на светски берзи (дол./барел)

100 80

77,5

58,3

60

83,8 50,6

40

цена на Еуросупер-98 (ден./лит.)

119,9

125,7

82

87,5 горивата со рекордна цена од историјата на Македонија

кога нафтата во светот се продаваше по 50.6 долари за барел, еуросупер-98 кај нас чинеше 56.5 денари

март 2012 г.

јануари 2012 г.

октомври 2011 г.

јули 2011 г.

април 2011г.

јануари 2011г.

декември 2010 г.

август 2010 г.

мај 2010 г.

февруари 2010 г.

ноември 2009 г.

август 2009 г.

април 2009 г.

извор: Регулаторна комисија за енергетика

20

март 2008 г.

Р

екордните цени на горивата се најновиот удар врз стопанството во земјава. Според сите најави досега, многу е тешко дека проблемите ќе се ублажат, што значи дека компаниите ќе се соочат со огромни трошоци, кои ќе влијаат врз производството, но и врз резултатите на македонската економија. Малку е веројатно дека Владата ќе ја намали акцизата за горива и со тоа ќе се откаже од дел од приходите во Буџетот. Во таа насока одат и изјавите на министерот Сараќини и на вицепремиерот Пешевски. Уште поневеројатно е дека Окта, во најавените преговори со Владата, ќе се откаже од привилегиите што & ги дава методологијата за формирање на цените на бензините во земјава. Ниту пак, трговците ќе се откажат од маржата, која с$ уште ја користат до максимум, иако Регулаторна дава минимална и максимална трговска маржа. По ова паѓаат во вода сите најави од Владата дека прави с$ за да го одржи во живот стопанството. А има начини да го направи тоа, ако сака, преку интервенција во акцизата, ДДВ за транспортерите и земјоделците, со укинување на давачката за формирање задолжителни државни резерви на бензините... Но, не се ближат избори! Владата се осуди да ги намали акцизите за горивата во април лани, непосредно пред парламентарните избори. Сега и не & толку важно како ќе преживее економијата! Владата во рака има повеќе можности да ги заузда галопирачките цени на горивата, секако, ако сака. Но, мора да се чуе гласот на стопанството. Во услови кога индустриското производство само во јануари падна за 8%, кога извозот паѓа наместо да расте, кога компаниите тонат во неликвидност, дотепувачки за бизнисот е да не се заузда поскапувањето на енергенсите, трошоци поради кои производите на компаниите се неконкурентни на странските пазари. Токму овие мали, средни и големи компании се македонската економија. Нивната неактивност или не дај Боже, клуч на врата ќе значат и помали даноци, помало производство, помал извоз, помала потрошувачка - потенцијална рецесија. Ете затоа Владата итно треба да преземе нешто и да го намали негативниот ефект од цените на горивата. Точно е дека Владата има проектиран Буџет. Ама за секој приоритет (во случајов стопанството) постои и институтот ребаланс.

120

јули 2008 г.

Стопанството или Буџетот?!

138,8

140

јануари 2008 г.

poposka@kapital.com.mk

119.726

д печат излезе книгата „Масонски мозаик: лични погледи“ од Живко Груевски, познат бизнисмен и член на Големата масонска ложа на Македонија. Издавачот, Култура, преку изворно сведоштво на актуелен масон ни ја пренесува сторијата за почетоците и големото финале на историски првата суверена „Голема ложа“ во земјава. Во Култура велат дека книгата на Груевски е извонредна можност јавноста да ја разбере реалната суштина за „големата слика“, да го согледа целосниот приказ на комплексниот „масонски мозаик“ и да добие генерална претстава за масонеријата – еден од најмистичните и најконтроверзните глобални феномени на човечката цивилизација.

ДВИЖЕЊЕ НА ЦЕНАТА НА ЕУРОСУПЕР:98 И СВЕТСКАТА ЦЕНА НА СУРОВАТА НАФТА

септември 2007 г.

Катерина Попоска

160

јуни 2007 г.

КОМЕНТАР

Моќните западни банки и ММФ предизвикуваат социјални немири во многу сиромашни земји на кои им „помагаат“. Според барањата на ММФ, Владите на овие земји–жртви, прво што треба да направат е приватизација на големи јавни претпријатија и клучни компании, кои претставуваат столб на економијата.

“

ЏОЗЕФ ШТИГЛИЦ

www.kapital.mk

Живко Груевски издаде книга за македонската масонерија

> БРОЈКА

Што ќе одлучи Владата или повеќе приходи во Владата засега нема да ја намали акцизата за горивата, како што интервенираше во април, пред изборите, за да го ублажи ценовниот шок предизвикан од растот на цената на горивата во земјава. Владата е позагрижена да остане доследна на веќе проектираниот Буџет отколку да ја одржи во живот економијата. И покрај декларативните изјави на министерот за економија, Сараќини, дека Владата размислува да ги намали цените на бензините, конкретната акција изостанува Катерина Попоска poposka@kapital.com.mk

Ц

ените на бензините ги срушија сите рекорди во Македонија и претставуваат нов трошковен удар за компаниите и за граѓаните. Ако цената на нафтата е нова Грција за светската економија, цените на бензините во Македонија значат сериозен проблем за фирмите, кои веќе имаат проблем со ликвидноста и со можностите за подобрување на финансиската состојба. Токму поради ова, сите

очи на бизнисот сега се свртени кон Владата, за да видат дали ќе има мерки за ублажување на последиците од скапите горива. Но, таква мерка значи дека Владата треба да се откаже од загарантираните приходи од акциза и од ДДВ за нафтени деривати. Владата засега само најавува дека можеби ќе интервенира во плафонските цени на бензините, но с$ уште нема конкретна акција. Министерот за економија,

Ваљон Сараќини, иако пред два дена најави дека рекордната цена на горивата ќе се најде на дневен ред на владина седница, с$ уште нема одлука за намалување на акцизите за горивата, како што направи Владата во април лани, непосредно пред парламентарните избори. „С$ уште нема одлука на Владата. Завчера дебатиравме каква е состојбата, ги следиме светските трендови. Прашањето е отворено, останува да дискутираме и да се направи анализа како ќе се одрази тоа врз Буџетот и дефинитивно дали ќе се предложи некаква мерка. Владата има проекција на Буџетот и планирани обврски и проекти. Така што, треба да се направи детална анализа на секоја предвидена одлука која ја донесува Владата. Не е едноставно да седите настрана и да кажете добро е, може да преземете мерки без да има финансиски импликации врз Буџетот“, изјави вчера Сараќини. Тој утре закажал и состанок со претставници од рафинеријата Окта, на кој ќе се разговарало дали Окта ќе прифати преговори за да се промени „фамозната“ методологија според која се формираат цените на горивата во Македонија. Но, и покрај можната промена на формулата за формирање на

Првиот број на дневниот весник Капитал се појави на 17 март 2010 телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 e-mail: kontakt@kapital.com.mk Издава: KAPITAL MEDIA GROUP доо Скопје, компанијата е формирана во 1999 година, кога е издаден првиот број на магазинот Капитал ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, 1000 Скопје, п.фах: 503, Република Македонија

ИЗВРШЕН ДИРЕКТОР (МАРКЕТИНГ И ФИНАНСИИ) Гордана Михајловска

РЕКЛАМА Александра Стојменова: ++389 2 3298 110/ лок:103; marketing@kapital.com.mk; aleksandra@kapital.com.mk

ГРАФИЧКИ И ИТ ДИРЕКТОР Николај Томашевски

ОГЛАСИ: Дијана Гулакова: ++389 2 3298 110/ лок:105; gulakova@kapital.com.mk

OFFICE MANAGER И ФИНАНСИИ Александра Николова: ++389 2 3298 110/ лок:101 nikolova@kapital.com.mk

СПЕЦИЈАЛНИ ПРИЛОЗИ: Јасмина Савовска Трошановски ++389 2 3298 110/ лок:102; prilozi@kapital.com.mk

ДИРЕКТОР И ГЛАВЕН УРЕДНИК: Љупчо Зиков

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Вељко Влаховиќ бр 11, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.commk

ПРЕТПЛАТА НА ДНЕВНИОТ ВЕСНИК КАПИТАЛ И НА МАГАЗИНОТ КАПИТАЛ Сања Савовска: ++ 389 2 3298 110/ лок:104 pretplati@kapital.com.mk

ОДГОВОРЕН УРЕДНИК Спасијка Јованова

ОВЛАСТЕН ПРАВЕН ЗАСТАПНИК: “Адвокатско друштво ДЕ ЛЕГЕ”

ПОМОШНИЦИ НА ОДГОВОРНИОТ УРЕДНИК Катерина Синадиновска (политика) Катерина Попоска (економија)

Печати: Графички Центар Скопје Според мислењето на Министерството за култура за дневниот весник “Капитал” се плаќа повластена даночна стапка. Текстовите и фотографиите не се враќаат. Сите објавени текстови, фотографии и друга графичка опрема се авторски заштитетни и можат да бидат преобјавени, или на друг начин користени само со дозвола на издавачот. Даночен број: МК 4030999366644; Жиро сметки: Еуростандард банка: 370011100019555

УРЕДНИЦИ Александар Јанев, Петре Димитров Александра Спасевска ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА СПЕЦИЈАЛНИ ДОДАТОЦИ Верица Јорданова ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА WWW.KAPITAL.MK Александар Јанчески

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ЧЕТВРТОК 15.03.2012

3

> БРОЈКА

Телеком ќе дели бруто-дивиденда од 71,4 денари за акција

41.435

М

акедонски Телеком објави дека планира да им подели на акционерите бруто-дивиденди во износ од 71,46 денари по акција за 2011 година, што претставува раст од 3,6% во однос на лани, кога беа поделени дивиденди во износ од 68,95 денари по акција за 2010 година. Компанијата предлага севкупната нетодобивка за 2011 година, 6,163 милијарди денари, да биде исплатена како дивиденди. Овие предлог-одлуки треба да бидат одобрени од Управниот одбор на компанијата на Собранието на акционери, кое е закажано за 4 април годинава. Собранието на акционери на состанокот ќе одлучува и за оставките кои ги поднесоа Гунтер Мосал, член на Одборот на директори на Македонски Телеком и Класу Ничке, неизвршен член на Одборот на директори на компанијата.

лица е намален бројот на невработени во јануари годинава споредено со истиот месец лани. Според податоците на Агенцијата за вработување, бројот на евидентирани невработени лица во јануари 2012 година споредено со декември 2011 година бележи намалување за 526 лица, а во однос на јануари 2011 година бројот на невработени се намалил за 41.435 лица. Според податоците од Агенцијата за вработување, во јануари 2012 година се регистрирани 280.618 невработени лица, а во јануари 2011 година како невработени се пријавиле вкупно 322.053 лица. На крајот на минатата година во Агенцијата за вработување биле регистрирани 281.144 лица.

лидери

СТРУКТУРА НА ЦЕНАТА НА ЕУРОСУПЕР:98, МАРТ 2012 ГОДИНА >ДЕН./ЛИТ.@

47,7 21,8 AKCIZA

Во регионот се подготвуваат мерки за поевтини бензини

15,53

DDV

1,5 dava~ka za 0,89 zadol`itelna formirawe dr`avni rezervi

MAR@A

0,8

87,5

nadomestok za `ivotna sredina

Денари за литар чини најупотребуваниот бензин во Македонија, што е рекордна цена во изминатите 20 години

Ц

ените на горивата беснеат и на Балканот, па владите веќе се мобилизираат. Премиерот на Србија, Мирко Цветковиќ, с$ уште размислува дали да ја намали висината на маржата или административно да ја ограничи максималната цена на горивата. Владата во Хрватска веќе најави дека ќе интервенира во цената на бензините преку намалување на акцизата ако таа ја надмине психолошката граница од 1,64 евра за литар (а во моментов е 1,47 евра).

а: поевтин бензин о Буџетот?! цените на нафтени деривати во земјава, Сараќини не е оптимист дека горивата драстично ќе поевтинат. Никој од Владата не ка ж ува дали навистина се подготвени да се откажат од буџетските приходи и да му излезат во пресрет на стопанството. Министерот за финансии, Зоран Ставрески, не открива колку пари годишно се слеваат во Буџетот само по основ на ДДВ и акциза од горивата.

Експертите прогнозираат цена на литар бензин до 150 денари

Аналитичарите коментираат дека за да се спречи галопирачкиот раст на цените на горивата во земјава, наметнат од порастот на цената на нафтата на светските берзи и падот на еврото во однос на доларот, неопходно е Владата да ја намали акцизата за бензините, како што во април ја намали за четири денари за безоловните бензини и за два денари за дизелот. „Вла д ата тр е б а д а се отка же од буџетските приливи по о снов на акциза и на ДДВ, барем додека беснеат цените на горивата во земјава. Но, сметам и дека треба да се фиксира маржата која ја наплаќаат трговците. Ме зачудува и фактот дека Окта има најскапа рафинериска цена на дизелот во Европа. Владата не треба да го испитува расположението на Окта дали се за промена на методологијата за формирање на цените, туку треба да настојува формулата да се промени, да биде пореална“, сметаат дел од експертите. Промена на методологијата бараат и компаниите. Постоечките цени на горивата, но и најавите за нов вртоглав раст на нафтата на светските берзи ги вознемирија македонските транспортери, дистрибутери и компании

ДИМИТАР ПЕТРОВ

претседател на Регулаторна комисија за енергетика

Методологијата за формирање на цените на нафтените деривати е дел од Анексот Д од купопродажниот договор за Окта. Ние како Регулаторна комисија не сме потписнички на договорот за да бараме или да учествуваме во измените на методологијата. Евентуални измени можат да прават потписниците Владата и Окта. Производната цена на горивата пак, согласно методологијата, го зема предвид двжењето на цената на нафтата „брент“ на светските берзи. кои користат нафта како главен енергенс. Дел од македонските дистрибутери за „Капитал“ објаснуваат дека нема веднаш да ги поскапат производите, иако не ја исклучуваат оваа можност во иднина. „Засега нема да ги зголемиме цените на производите, но по извесен период, ако продолжи тенденцијата на поскапување на горивата, по инерција ќе мора да ги поскапеме производите. Повеќе н$ тишти тоа што цените на горивата не се

ВАЉОН САРАЌИНИ

министер за економија

С$ уште нема одлука на Владата. Завчера дебатиравме каква е состојбата, ги следиме светските трендови. Прашањето е отворено, останува да дискутираме и да се направи анализа како ќе се одрази тоа врз Буџетот и дефинитивно дали ќе се предложи некаква мерка. Владата има проекција на Буџетот и планирани обврски и проекти, така што треба да се направи детална анализа на секоја одлука. Не е едноставно да седите настрана и да кажете добро е, може да преземете мерки без да има финансиски импликации врз Буџетот. формираат пазарно. Пред две години баравме да се промени методологијата за формирање на цените на нафтените деривати и цените на горивата да се формираат пазарно. Не н$ интересира дали има монопол на пазарот, не сакаме да плаќаме за некого. Сметам дека оваа методологија не е адекватна на реалните случувања на пазарот”, вели за „Капитал” сопственик на една од поголемите дистрибутивни компании во земјава.

илјади евра чинат двете нови лаборатории на Институтот за хемија на Природно-математичкиот факултет во Скопје. Едната лабораторија има за цел детално да ги анализира состојките во различни производи кои се пласираат на пазарите, а другата е компјутерска и ќе служи за голем број истражувања на Институтот за хемија.

победник и губитник

+

М

RAFINERISKA CENA

500 ПОБЕДНИК

Окта со највисока рафинериска цена на дизелот во Европа

акедонија е рекордер по високата малопродажна цена на дизелот во Европа. Рафинериската цена на дизелот што го произведува Окта е 0,73 евра за литар, а продажната цена во моментов е 1,223 евра за литар. Малопродажните цени на бензините се највисоки во Шведска. Литар дизел се продава по 1,54 евра, но рафинериската цена на дизелот е 0,5 евра за литар и е пониска отколку во Македонија.

> БРОЈКА

МОНИКА МАКОВЕЈ

З

апочнување преговори на ЕУ со Македонија предлага европратеничката затоа што за неа е апсурдно да се кочи процесот поради проблемот со името

МАЈКЛ БЛУМБЕРГ

Њ

ујорк е најконкурентен град во светот затоа што има најголем економски раст, финансиска зрелост, човечки капитал и нуди социјална и културна средина

не им беше денот

НЕВЗАТ БЕЈТА

М

инистерот за локална самоуправа има сериозен проблем со осиромашувањето на Источниот регион во земјава, но за овие проблеми не се дискутира во Владата

Најдобриот македонски пијанист на сите времиња, маестро Симон Трпчески, е трикратен победник за најдобар промотор на Македонија во рамките на проектот Macedonia Loves You, кој се организира втора година по ред. Неговиот талент и бројните меѓународни успеси, оценети со најпозитивни СИМОН критики, го донесоа ТРПЧЕСКИ до три награди, главна награда во категоријата за уметност и наука, награда за животно дело и специјална награда од Капитал Медиа Гроуп. Дека Трпчески е вистински промотор на својата родна земја покажуваат и изјавите на неговите познаници, кои потврдија дека пред секој музички настап ширум светот тој ги започнувал маестралните изведби со зборовите „Јас сум Симон и доаѓам од Македонија“, што е најдобрата реклама за една земја, која родила музичар од рангот на Шопен, Бетовен и Бах. За големината на неговата ненадмината дарба зборува и признанието доделено во 2011 година - национален уметник на Македонија.

_

ГУБИТНИК Претседателот на Државната изборна комисија, Борис Кондарко, не успеа да се апстрахира од партиската припадност на дебатата за проблемите на изборниот процес во Македонија. Иако од другата страна немаше ниту еден претставник на власта, Кондарко набројувајќи ги дефектите на македонскиот изборен БОРИС процес, сепак прозвучи КОНДАРКО како да држи партиски говор, за што му беше забележано од присутните новинари. Откако по ланските избори оцени дека со минимални нерегуларности истите поминале во најфер и најдемократска атмосфера дотогаш, Кондарко сега ја доведува во прашање нивната регуларност, говорејќи за заплашување на административците во изборните органи. За неточноста на Избирачкиот список одговорноста целосно ја префрли на власта, потврдувајќи дека ланското прочистување било неуспешно, иако ДИК се согласи да се оди на избори со така „прочистен“ список.

мисла на денот

ДОРА БАКОЈАНИ

С

опругот на поранешната грчка министерка ќе мора на суд да се правда за тоа што дал лажни податоци во даночниот лист, а изнел од државата 100.000 евра

ДА СЕ БИДЕ ВО ИСТО ВРЕМЕ И МНОГУ ХРАБАР И МНОГУ ПРЕТПАЗЛИВ Е УМЕТНОСТ НА УСПЕХОТ.

Наполеон Бонапарта француски војсководец

КАПИТАЛ ЧЕТВРТОК 15.03.2012

4

WWW.KAPITAL.MK

НАВИГАТОР ГРАФИК НА ДЕНОТ...

ФОТО НА ДЕНОТ...

Најконкурентни градови во светот (поени) Њујорк

Лондон

71,4

Њ

Сингапур

70,4

70,0

Париз

Хонг Конг

69,3

69,3

ујорк се најде на врвот на листата со најконкурентни градови во светот што ја објави британскиот „Економист“. Секој од градовите е оценуван во 12 различни категории - од економски раст, човечки и физички капитал до инфраструктура, институции, културолошко окружување, а највисоката можна оценка е 100. извор: Економист

А

мериканскиот претседател, Барак Обама, и британскиот премиер, Дејвид Камерон, јадат хот-дог на кошаркарски натпревар. Камерон и неговата сопруга, Саманта, се почесни гости во Белата куќа, каде што двајцата лидери разговараа за повлекување на британските и американските воени сили од Авганистан, до средината на 2013 година.

светот низ медиумите...

Vecernje novosti Vec

Српс Српскиот весник за носечка тема ги има претстојните парламентарни, локални и парл покраински избори во Србија, покр кои ќе се одржат на ист ден - 6 мај. Весникот во анализа ги објавува можните коалиции обја и ра размислувањата на неколку актуелни српски политичари. акту

Труд Тр

Буга Бугарскиот весник на насловната страница насл ударно пласира анализа удар дека претстојното лето ќе дек донесе работа за околу 150 дон илијади жители на Бугарија. или Најбарани овој период ќе Најб бидат сезонските работници за бид морските одморалишта, но и мор работниците за земјоделските рабо фарми. фар

Delo

Словенечко Delo објавува дека словенечката влада планира отпуштања во јавната администрација, како еден од начините за намалување на трошоците и справување со кризата. Според весникот, наскоро би требало да стартува првата фаза за реорганизација на администрацијата.

Poslovni dnevnik

Хрватскиот весник на насловната страница пишува дека хрватската влада од продажба на податоци ќе заработи 2,1 милијарди евра. На заинтересираните на продажба им се податоци од 2.000 бази на податоци.

www.kapital.mk НАЈЧИТАНО НА WEB...

1

Вчера основана фирма денеска добива тендер!

2

Државните институции најмногу се хранат од четири фирми!?

3

Велија Рамковски осуден на 13 години затвор!

4

Ако Македонија не може во ЕУ, ЕУ може во Македонија!

ТЕТОВО БЕЗ ВОДА,

градоначалникот уште и се пазари

Наместо да најде вистинско решение за овој проблем, локалната власт во Тетово се докажува со државата кој треба да обезбеди пари за довршување на водоводот. Војната е за два милиони евра, а долгот за вода во Тетово е седум милиони евраи. За неградењето на водоводот, проследена со обвинувања за криминал, досега никој не одговараше Петре Димитров

И

dimitrov@kapital.com.mk

ако на општината Тетово од минатата година & се на располагање 1,2 милиони евра од Европската инвестициска банка (ЕИБ) од проектот „Водоснабдување и одведување отпадни води“, пари кои може да ги пренамени за доизградба на водоводот, таа с$ уште не аплицирала за овие пари, бидејќи локалниот менаџмент с$ уште се надева на буџетски пари, кои секнаа во 2010 година. „Бараме буџетски пари за водоводот, а не да ги задолжуваме граѓаните со земање кредит од странски банки. Не е доцна. Министерството за транспорт и врски с$ уште може да пушти пари. Бараме пари за вода, а не за споменици“, вели Сади Беџети, градоначалник на Тетово. На неколкуте досегашни средби на општината

со Министерството, на менаџментот на општина Тетово му било сугерирано да аплицира за овие пари, бидејќи нема да има буџетски пари за овој проект. Општината пред извесно време го контактирала и Министерството за финансии, од каде што побарала ребаланс на Буџетот за да се обезбедат пари за водоводот, но од Министерството добиле негативен одговор. Беџети вели дека на крајот сепак во општината почнале да размислуваат за искористување на овие пари, но сега проблемот, според него, е што Министерството не дозволува градежната фирма Еуро проект, која во 2009 година била ангажирана да го доврши водоводот, да продолжи со реализација на проектот. Се плаши дека општината ќе треба да плаќа пенали поради непочитување на договорот. „Министерството создава други проблеми, несогласувајќи се истата договорна страна да продолжи со работите. Бараме одговор од Министерството

Мурати: Размислуваме како да ги наплатиме долговите за вода

А

јет Мурати, директор на Јавното комунално претпријатие во Тетово, вели дека од 2005 година до денес граѓаните и фирмите должат 437 милиони денари (околу 7,1 милион евра). Тој признава дека претпријатието нема стратегија како да ги наплати овие пари. „Ние сме сервис, па не би било убаво да одиме со неблагодарни мерки. Сепак, размислуваме да посегнеме по правните процедури кои ни се на располагање за да ги наплатиме побарувањата“, вели Мурати.

за транспорт и врски што да правиме со фирмата која ги извршува работите за реализација на водоводот, со која веќе имаме склучено договор врз основа на упатство од Министерството. Доколку Министерството дозволува фирмата да продолжи со работите, општината Тетово е подготвена веднаш да аплицира за овој кредит и тие средства да ги насочи за изградба на водоводот“, вели Беџети. Од Министерството за транспорт и врски, пак, повикувајќи се на Законот за

локална самоуправа од 2002 година велат дека изградбата на комунална инфраструктура е обврска на самите општини. Сепак, оттаму велат дека во периодот од 2007 до 2010 година за водоводот во Тетово Министерството обезбедило 2,5 милиони евра од буџетот. „За реализација на проектот за водоснабдување на Тетово со зафаќање на површински води од реките Студена Река и Пена во изминатиот период беа распределени средства од Буџетот на Македонија во износ од 153.600.000 денари, од кои во 2007 година се обезбедени

WWW.KAPITAL.MK

ПРОЦЕНКИ...

3 ФАКТИ ЗА...

671

М

илион евра изнесува брутододадената вредност во земјоделството во 2010 година, објави Државниот завод за статистика

10,8% Е

зголемена брутододадената вредност во земјоделството во 2010 во споредба со 2009 година

11,3% Р

аст бележи растителното производство во 2010 во споредба со 2009 година

НИКОЛАЈ ВАМЕН

претседавач со Европскиот совет

Почитување на ветувањето

Е

У & вети на поранешната југословенска Република Македонија да стане членка на ЕУ, ние тоа ветување треба да го почитуваме. Разбирам што има членови на ЕП што се разочарани што преговорите за членство немаат започнато. Но, јасно е дека за една земја која сака да стане членка на ЕУ потребно е таа да има добар дијалог со своите соседи. Прашањето за името е билатерално и тоа треба да биде решено на прифатлив начин за двете страни. Советот на ЕУ го дели мислењето дека земјата ги исполнува условите за почеток на преговорите за членство во ЕУ но нерешениот проблем со името очигледно е единстевнаат пречка за почеток на преговорите.

10,2% САДИ БЕЏЕТИ

градоначалник на Тетово

Бараме буџетски пари за водоводот, а не да ги задолжуваме граѓаните со земање кредити. Не е доцна. Министерството за транспорт и врски с$ уште може да пушти пари.

7,1 63% 7,8

милиони евра должат граѓаните и фирмите од Тетово за вода

е просечната наплата на услугата за користење вода во Тетово

милиони евра изнесуваат реализираните капитални инвестиции на општината Тетово за периодот 2006-2010 година, од кои најмногу биле инвестирани во комунални дејности

2,5

милиони евра буџетски средства за водоводот во Тетово обезбеди Министерството за транспорт во периодот 2007-2010 година 75.000.000 денари, во 2008 година 52.000.000 денари, во 2009 година 18.100.000 денари, а во 2010 година 8.500.000 денари“, велат од Министерството. Со тоа, како што информираат од Министерството, завршила буџетската поддршка за овој проект. Од минатата година тие на општината & сугерирале за да го доврши проектот да аплицира за пари од проектот на Европската инвестициска банка. „Во 2011 и во 2012 година, согласно со Договорот за обезбедување финансиски средства по проектот ’Водоснабдување и одведување на отпадни води‘ од Европската инвестициона банка, за општина Тетово се распределени средства во висина од 1.252.598 евра. Општина Тетово треба да аплицира за искористување на овие средства со цел изградба на приоритетните проекти од комуналната инфраструктура“, велат од

НЕВЗАТ БЕЈТА

министер за локална самоуправа

Во развиените држави, главен столб на општеството е градоначалникот, се разбира, доколку е добар менаџер. Тие ги прават реформите со локалните буџети. Најлошо е кога еден градоначалник акцентот го става на политиката, наместо на менаџирањето со општината. За несреќа, кај нас има градоначалници кои сакаат да бидат и политички лидери. Министерството. Оттаму негираат дека не дозволуваат Еуро проект да го доврши водоводот. „Општината може да работи со која сака фирма“, истакнуваат од Министерството.

пад на прометот во трговијата на мало со непрехранбени продукти забележа Државниот завод за статистика во јануари годинава во споредба со истиот месец лани. Станува збор за сите продукти, освен храна и гориво. Во истиот период статистиката пресмета и 7,5% раст во прометот со автомобилски горива.

3,8%

раст на прометот во трговијата на мало со храна, пијалаци и тутун регистрираше Државниот завод за статистика во јануари годинава во споредба со истиот месец лани. Според податоците, во трговијата на мало во истиот период е забележано намалување на прометот кај непрехранбените продукти, освен горивото.

Водоводот во Тетово буре без дно

Проблемите на Тетово со водоснабдувањето беа причина поради која Владата во 2001 година од парите од продажбата на Телеком одобри два милиона евра за зафаќање на површински води од изворите на река Пена, од месноста Лешница на Шар Планина. Со проектот требаше да бидат обезбедени дополнителни 200 литри вода во секунда. Но, како што откри „Капитал“ во 2005 година, иако парите за изградба на водоводот & беа исплатени на скопската фирма Иднина инженеринг, која беше носител на проектот, пет години подоцна реализирана беше само една третина од водоводот. По неколку годишна пауза, во 2006 година повторно продолжија градежните работи на водоводот. Со проектот повторно беше предвидено зафаќање на површински води од изворот Студена Река и Пена кај Лешница, во вкупна должина од 17 километри. Наместо целата траса до 2010 година беше завршена само првата фаза - под филтерницата на постојниот водовод до Студена Река, во должина од 3,5 километри. Со зафатот на овие извори се добиваат меѓу 30 и 50 литри вода во секунда, што повторно го остава отворено прашањето за задоволување на потребите од вода за пиење на градот Тетово. Тендерот за изведување градежни работи од Студена Река до Лешница му припадна на Еуро проект од Тетово. Моментално работата е стопирана. Директорот на Еуро проект, Неџбеин Јашари, кој не беше расположен да разговара, само го потврдува овој факт и објаснува дека градежните работи се прекинати поради тоа што општината престанала да плаќа.

ТОНИ ДИМОВСКИ

директор на Агенцијата за финансиска поддршка во земјоделството

Во наредниот период ќе се интензивира исплатата на субвенциите

ТОП ВЕСТИ...

87% од Македонците имаат профил на социјална мрежа

Д

ури 87% од Македонците менаџирале профили на некоја социјална мрежа во последните шест месеци, покажува глобалното истражување на социјалните медиуми „Вејв 6 – Бизнисот на социјалната комуникација”, кое го објави Универзал медиа Скопје. Истражувањето покрива 43% од светската интернет-популација во 62 земји, а го анализира влијанието на социјалните медиуми и како граѓаните ги користат интернет-страниците како Фејсбук и Твитер за комуникација со брендовите, што сакаат и што очекуваат од овие искуства. Оваа година за првпат и Македонија беше дел од ова најголемо и најобемно истражување на социјалните медиуми. Според истражувањето, 84% од испитаниците од земјава посетиле официјална интернет-страница на некоја компанија, а 74% се приклучиле кон некоја онлајн-заедница на одреден бренд. Слободното време македонските граѓани речиси подеднакво го поминуваат на социјалните мрежи и гледајќи телевизија. И тие, како и остатокот од светот, се загрижени за количината на лични информации на социјалните мрежи: 54% одговориле дека тој податок ги вознемирува. Сепак, 30% сметаат дека ќе пропуштат нешто доколку не го посетат својот профил на социјалните мрежи. „Вејв 6 е моќна алатка, преку која ја разбираме улогата на социјалните мрежи и која ни дава увид во важноста и влијанието на социјалните медиуми. Тие стануваат толку значајни во медиумскиот микс, што од клучно значење е брендовите и компаниите да почнат да размислуваат како да ги користат овие платформи во комбинација со потрадиционалните медиуми со цел да допрат до повеќе потрошувачи на поефективен начин“, вели Маја Стојаноска, директор на Универзал медиа.

Опозицијата бара задолжница и за Владата

З

адолжницата нема воопшто да ја намали неликвидноста во економијата, бидејќи Владата и државните институции се најголеми должници, а се исклучени од овој систем, тврди опозицијата. Поради тоа, СДСМ најави дека ќе побара со амандман задолжницата да важи и за државата и за нејзините институции кои работат со приватните компании. „Овој Закон за задолжница има фабричка грешка, бидејќи ја изостава Владата и државните институции, кои се најголемите должници и од каде што потекнува проблемот со неликвидноста. Поради тоа, задолжницата нема да ги реши овие проблеми. Нема компанија во земјава која работи со државата, а на која не & должи. Со доцнењето на повратот на ДДВ, проблемот дополнително се усложнува. Според последните податоци, само за поврат на ДДВ, Владата должи околу 65 милиони евра“, изјави претседателот на Комисијата за финансирање и буџет, Марјан Николов, каде што се дебатираше за новиот Закон за задолжница, што треба да важи од септември. Николов неколку пати ги праша пратениците од власта да објаснат зошто Владата е исклучена од овој Закон, кога бизнисот на државата со приватни компании за набавка на стоки и услуги и ангажманот за реализација на капиталните инвестиции вреди над милијарда евра. Пратеничката на ВМРО-ДПМНЕ, Лилјана Андоновска изјави дека не може да даде одговор зошто Владата не е вклучена во Законот за задолжница. Пратеничката на Социјалистичката пратија пак, Владанка Авировиќ, во обид да објасни зошто Закон Законот за задолжница не е креиран за државните инсти институции, изјави дека државата е најсигурен должн должник, со што практички призна дека Владата му дол должи на приватниот сектор. Опозицијата на тоа реагираше ре - Владата, наместо должник, да стане најсигурен плаќач. Прате Пратеникот Изет Зеќири оцени дека фирмите нема д да ја користат задолжницата и поради административните трошоци, што ќе им бидат на товар на бизнисмените.

БЕРЗА

МБИ 10 3.000 2.800 2.600 2.400 2.200 2.000 1.800

07/10

10/10

02/11

05/11

09/11

01/12

2.118,68 2010/2012 2010/2012

2 2.827,62 827 62 1.943,09

Max. x Min.

На Македонската берза вчера се оствари промет од редовното тргување од 66.310.446,85 денари, од кои 49.658.114,85 денари се остварени на официјалниот пазар, додека на редовниот пазар се истргувани хартии од вредност во вредност од 16.652.332,00 денари. Прометот од редовното тргување со акции на дневно ниво бележи зголемување од 39,30% во споредба со претходниот трговски ден. Од акциите кои што се тргуваа на официјалниот пазар најголемо учество во вкупниот дневен промет имаа акциите на Комерцијална банка, со промет од 4.919.263,00 денари. НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК Фершпед

44.000,00 +980,00

+2,28% 2 28%

НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК Попова кула

18,00 -2,00

-10,00% 10 00%

DOW JONES 13.500 13.000 12.500 12.000 11.500 11.000 10.500 10.000

07/07

21/08

05/10

19/11

03/01

17/02

13.198,20 +0 16% +0,16% Вредноста на акциите на американската берза расте веќе шести ден по ред, што претставува најголемо закрепнување на индустрискиот индекс Dow Jones од февруари минатата година. Инвеститорите пак, с$ уште се резервирани, бидејќи ги проценуваат резултатите од стрес-тестовите кои Управата за федералните резерви (ФЕД) ги спроведе врз неколку финансиски институции во Америка.

ДРУГИ ПАЗАРИ FTSE 100 Nikkei225 S&P 500 Nasdaq DAX TOPIX

5.974,78 10.050,50 1.397,15 3.042,94 7.081,18 857,11

VALUTI

£ €

СТАПКА

+0,32% +1,53% +0,09% +0,10% +1,23% +1,39%

€ $

1,2028 ПРОМЕНА

+0,5%

СТАПКА

1,3062 ПРОМЕНА

+0,0%

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10

FJU^ERSI ZLATO

1.650,30 -2,59% 2 59% ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11

NAFTA BRENT

126,24

П

о контролите на терен, во наредниот период ќе се зголеми исплатата на субвенциите за 2011 година, којашто според законот треба да заврши до јуни годинава, најави директорот на Агенцијата за финансиска поддршка во земјоделството, Тони Димовски. „Субвенциите се исплаќаат континуирано, со привршување на процедурите за исплата на истите. Со завршувањето на контролите на терен кои поинтензивно се реализираат во последниот период очекувам поинтензивна исплата на средствата за финансиска поддршка во земјоделството“, изјави Димовски.

60 СЕКУНДИ БРИФИНГ

+0,02% 0 02% ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч

ЖАНAКЛОД ЈУНКЕР

претседател на Еврогрупата

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.com.mk

Еврозоната даде зелено светло за исплаќање на 39,4 милијарди евра на Грција од вториот план за помош на Атина, а парите ќе бидат исплаќани во неколку транши.

“

КАПИТАЛ ЧЕТВРТОК 15.03.2012

WWW.KAPITAL.MK

6 ПОЛИТИКА > пари > држава > администрација

Стартува уникатната форма на дијалог со ЕУ! До каде ќе н$ одведе?

Неизвесноста од процесот, кој е своевиден претпристапен дијалог, а кој Брисел претходно го немал со ниту една земја-кандидат, го сврте цело внимание кон денешната посета на еврокомесарот Филе и стартот на неофицијалниот „скрининг“

www.kapital.mk четврток 15/03/2012

Габриела Делова

Како и да е, забелешките и понатаму остануваат истите. И во Стразбур и во Скопје се бара поголема посветеност во борбата со корупцијата и со организираниот криминал, подобрување на состојбата со медиумите, независноста во судството и департизација на јавната администрација. Дополнително, оценија пратениците од опозицијата во македонскиот Парламент, дека со последните случувања на меѓуетничко ниво Македонија си додаде уште еден проблем плус, кои тие го оценија како чекор назад. Токму овие прашања се истите кои од денес ќе бидат предмет на разговор меѓу премиерот Никола Груевски и еврокомесарот за проширување, Штефан Филе.

delova@kapital.com.mk

Н Kapital Akademija...

member of KAPITAL MEDIA GROUP

телефон: ++ 389 2 3298 110 факс: ++ 389 2 3298 111 e-mail: akademija@kapital.com.mk

КАЛЕНДАР НА НАСТАНИ

ЗА ПЕРИОД ФЕВРУАРИ 1 ЈУНИ 2012

МАРТ

20

Финансиски показателитолкување и анализа

23

Зголемете го профитот преку намалени конфликти во организацијата

30

Е-mail маркетинг и корпоративно огласување

а ден пред официјалното започнување на високиот дијалог меѓу Скопје и Брисел, иако вчера и во Европскиот парламент и во Собранието се разгледуваше Извештајот за напредо-кот на земјава кон Европската унија, видливо беше отсуството на жестока дебата меѓу европратениците, но и на македонските пратеници од опозицијата и од власта. Дијалогот, со кој од денес ќе се соочи земјава, како да ја смири тензијата, па и власта и опозицијата со вперени очи и уши го очекуваат исходот од денешната средба со еврокомесарот за проширување, Штефан Филе. Неизвесноста од европратеници ја поддржаа Собранието го кани дијалогот, кој не означува почеток резолуцијата за напредокот Груевски да објасни за спорот за името на Македонија, изготвена на преговорите, туку своевиден Неизбежниот проблем, кој важи претпристапен дијалог, кој Брисел од известувачот Хауит и за најголемата пречка на патот претходно го немал со ниту една кој бара итен почеток на на Македонија кон НАТО и кон з емја-кандид ат, з а момент ги преговорите за земјава ЕУ, беше тема на расправа и во дефокусира политичките структури македонскиот и во Европскиот в о з е мј а в а о д се ко ј д н е в н и т е парламент. Пратениците од меѓусебни напаѓања. Европа бараат конструктивен дух Додека во Стразбур со големо и побрзо решавање на спорот за мнозинство Европскиот името. Дел од нив предлагаат парламент ја поддржа гласаа против истиот да се реши по примерот резолуцијата за напредокот на Слове-нија и Хрватска. на Македонија и уште еднаш Пратениците од Собранието, европратениците побараа да се во прв ред од најголемата опозиција, СДСМ, одреди датум за преговори, во Собранието го бараат премиерот Никола Груевски да наместо за извештајот за Нацрт-програмата објасни до каде е овој процес. Потсетувајќи за усвоеното законодавство за периодот на изјавата на преми-ерот Никола Груевски октомври-декември 2011 година, пратениците за „Ди велт“, дека процесот за решавање на најмногу се прашуваа и претпоставуваа што спорот за името ќе трае најмалку пет години, ќе донесе утрешната средба на највисоко го поканија премиерот да го објасни тој став. ниво. Дебатата и во Стразбур и во Скопје „Несериозно е на тема за името Собранието помина во духот на денешниот дијалог.

582 70

20

Подгответе се за инвестирање

24 - 27

МАJ

09 - 11

23

Customer RelaIonship и Customer Experience managment и известување и пратење на продажбата

Маркетинг на социјални медиуми

06 15

Маркетиншка конференција Мониторинг аналитика и статистика на интернет активности

Македонија на самотија“, рече претседателката на Националниот совет за евроинтеграции, Радмила Шеќеринска. Освен прашањето за името, дел од дебатата меѓу европратениците во Стразбур беше и проектот „Скопје 2014“. Дел од тамошните пратеници изразија загриженост за тенденциите на земјата да го промовира својот сопствен етнички и културен идентитет на сметка на соседните земји. Истата овој пат отсуствуваше меѓу пратениците во македонското Собрание. Македонските пратеници најмногу беа загрижени поради новонастанатите меѓуетнички инциденти.

До кога ќе гласаме со нашминкан Ниту една државна институција, освен Изборната комисија, не прати свој претставник да дебатира за проблемите со изборниот процес во земјата, иако забелешките остануваат исти - непрочистен избирачки список и партиски притисоци Максим Ристески

risteski@kapital.com.mk

ЈУНИ

Еврокомесарот за проширување Штефан Филе во својот вчерашен говор во Европскиот Парламент истакна дека целта на овој дијалог со Македонија е да се поддржи реформскиот процес во земјата: „ Сакаме им дадеме нова динамика на преговорите и да ја зајакнема европската перспектива на земјата. Ова не е замена за на преговорите туку има за цел да ја зајакне соработката меѓу Европската комисија и владата на реформската агенда. За време на посетата во Скопје ќе остварам средби со премиерот Никола Груевски и членовите на владата. Исто така ќе се сретнам и со преставници на опозицијата” изјави Филе

Дијалогот на високо ниво отвора нова страница во односите меѓу Република Македонија и Европската унија, изјави вицепремиерот за европски интеграции, Теута Арифи, по нејзината прва официјална средба со новоименуваниот амбасадор на ЕУ во Македонија, Аиво Орав. „Со започнувањето на дијалогот на високо ниво се отвора нова страница во односите меѓу Македонија и Европската унија. Дијалогот дава особена можност да ги унапредиме процесите со ЕУ и да дадеме нов поттик на реформите во сферите за кои е предвидено да се разговара во рамките на дијалогот“, рече Арифи. Амбасадорот Орав потенцираше дека евроинтегративната перспектива не е многу важна само за Македонија, туку и за Унијата. „Тоа е единствен настан, бидејќи ваков вид дијалог досега не е воспоставен со ниту една земјакандидат за членство. Се надевам дека двете страни максималнло ќе ги искористат можностите што ги нуди ваквиот пристапен дијалог на високо ниво“, рече Орав.

Организација на продажбата и продажен менаџмент и успешен продажен разговор

Финансии во продажбата и управување со клучните клиенти и преговарање и развој на долгорочни односи со клиентите

Филе: Не носам замена за преговори, ја јакнеме соработката

Арифи: Ова е нова страница во односите со ЕУ

АПРИЛ

04 - 06

воопшто да не е информирано. Инофрмациите за овој проблем Владата мора да ги соопшти пред избраниците од народот. Премиерот да дојде и да ја објасни изјавата како пет години ја осуди

П

артиите на изборите трчаат да остварат партиски, а не интереси на државата, а на Македонија итно & е потребно вистинско прочистување на избирачкиот список за да можеме да зборуваме за ферплеј на гласањето. Ова се главните заклучоци на панел-дискусијата „Изборниот процес во Македонија и имплементацијата на критериумите на

ЕУ”, организирана од Советот за глобална соработка. На панел-дискусијата се дебатираше без присуство на претставници на државните институции (со исклучок на Државната изборна комисија), и покрај тоа што истите биле уредно поканети. Директорот на граѓанската асоцијација Мост, Дарко Алексов, како едно од решенијата за

проблемите во изборниот процес препорачува воведување на отворени листи. Во процесот на гласање во Македонија редовно се појавуваат истите забелешки во извештаите на набљудувачките мисии. Меѓу конкретните слабости кои ги детектираа панелистите, првенствено повикувајќи се на извештајот за ланските избори изготвен од ОБСЕ/ОДИХР, најголемо внимание предизвика потребата од ново прочистување на избирачкиот список, само една година по завршувањето на претходното „проветрување“, предводено од министерствата за правда и за внатрешни работи. На прашањето кој ќе одговара што за неуспешно прочистување на списокот се потрошија скапи ресурси и долги месеци во кои се „чешлаа“ матичните книги на родени и умрени назад до 1950 година, претседателот на ДИК, Борис Кондарко, упати на споменатите министерства, заборавајќи

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ЧЕТВРТОК 15.03.2012

ПОЛИТИКА 7

Македонските компании ќе „гребнат“ од тендерите на НАТО

К

апацитетот на нашите компании ниту по структура, ниту по обем, не е доволен за да бидеме големи играчи на НАТО-пазарот, но самото подигање на стандардите според критериумите на НАМСА ќе ги направи поконкурентни за извоз, истакна претставникот на Стопанската комора, Љубица Нури, на работилницата за обука на македонските компании за учество на тендери за јавни набавки распишани од НАТО-агенцијата за снабдување и одржување, НАМСА. Според Нури, домашните компании од металопреработувачката, прехранбената, текстилната и чевларската индустрија, градежништвото, сервисирањето, шпедитерските и логистичките услуги, можат да остварат деловна соработка со НАМСА. „Во некои ’тесни грла‘ на НАТО би можеле да влезат наши компании, зашто големите играчи не се толку флексибилни да реагираат во случај на временски теснец“, забележа Нури. Одредени македонски компании веќе имаат НАТОстоковни броеви, односно кодови за учество на тендери на НАМСА. Компаниите со овие кодови влегуваат во датабазата на НАМСА ,која има 16 милиони добавувачи и околу 32 милиони производи што ги набавуваат армиите на членките на НАТО.

Најчесто кривично дело злоупотреба на службена положба

> БРОЈКА

23

американски конгресмени од вчера се во официјална посета на Скопје. Целта на посетата на советниците, од кои дел се од таборот на републиканските, а дел се од демократските конгресмени, е да ја запознаат Македонија, за потоа да можат да ги убедат конгресмените да ја поддржат Македонија, посебно за членството во НАТО. Во Скопје, освен со премиерот Никола Груевски, најавени се средби и со министерот за надворешни работи, Никола Попоски, со претставници на кабинетот на претседателот Ѓорге Иванов, како и со претставници на американската и на турската амбасада во Македонија.

С

удски предмети од областа на корупцијата беа набљудувани во проектот, кој во изминатите 12 месеци го спроведуваше коалицијата Сите за правично судење, со поддршка на делегацијата на Европската унија во Македонија и Амбасадата на Кралството Холандија во Македонија. Заклучокот е дека кривичната постапка најчесто се водела за делата злоупотреба на службена положба и овластување и измама. Реализацијата на проектот, како што посочуваат од коалицијата, се базирала на набљудување на коруптивните предмети низ основните судови, врз основа на што биле извлечени заклучоци за ефикасноста на надлежните органи во борбата против корупцијата, но и за почитувањето на човековите слободи и права, гарантирани со Устав и закон, пред судовите во кривичната постапка.

13 години затвор му сплете „Пајажината“ на Велија! Заглавија и соработниците!

Марија Севриева

sevrieva@kapital.com.mk

З

атворска казна од 13 години. Ова е пресудата за првообвинетиот во случајот „Пајажина“, Велија Рамковски. Кривичниот суд го прогласи за виновен за сите кривични дела со кои се товареше – злосторничко здружување, перење пари, даночно затајување и злоупотреба на службената положба. Судот ја утврдил фактичката состојба, според која Рамковски организирал група за вршење кривични дела, а останатите обвинети го прифатиле планот за дејствување. Според тоа, братот и ќерката на Рамковски, Амди и Емел, се осудени на казна затвор од шест години, додека синот Хеди, кој с$ уште се наоѓа во бегство, доби казна затвор од седум години. По осум години казна затвор заработија Неше Рамиз и Рамадан Ибраими, кои се јавуваат како управители на фирмите Стратус, А1 Плус, Време трејд и печатницата Крсте Мисирков. Поранешните управители на А1 телевизија, Дарко Перушевски и Анета Кочишки беа прогласени за виновни по однос на кривичните дела даночно затајување и злоупотреба на службената положба и осудени на казна затвор од пет ипол, односно две години и три месеци. Останатите обвинети, управители на

предметните фирми од Перо Наков бб, исто така добија казна затвор во траење од три до седум години. Алтернативна казна од две години доколку во следните четири години не стори кривично дело доби поранешниот управител на Време, Александар Дамовски. Од обвиненијата за обид за спречување на докажување на кривичните дела за кои се товарат останатите обвинети ослободени се Јасмин Латифовиќ, Марјан Танчевски и Мухамед Абди, вработени во А1 телевизија. Рамковски, неговите роднини и соработници ќе мора да платат и отштета од две до пет илјади евра, во зависност од кривичните дела за коишто се осудени. Судот оцени дека заемите кои меѓусебе си ги плаќале фирмите од Перо Наков бб немале никаква економска оправданост, а нивната крајна цел биле фирмите во сопственост на Рамковски кои биле регистрирани во Турција, Хрватска и во САД. На овој начин, соопшти Судот, било одбегнато плаќање данок во висина од пет милиони евра. До правосилноста на пресудата Велија Рамковски, Емел, Дарко Перушевски, Ѓултен Џемаили и Славица Маринковска остануваат во притвор. Кочишки е ослободена од куќен притвор, но одземен & е пасошот и ќе мора редовно да се јавува во суд.

Подемот и падот на Рамковски Од земјоделец од село Дебреште, Рамковски стигна до епитетот македонски Берлускони. Неговиот прв бизнис со техничка стока започнува во Унипроком и во уште неколку општествени претпријатија, а продолжува со отворањето на првата приватна телевизија во 1992 година. Медиумскиот бизнис на Рамковски се прошири на три весници, „Време“, „Шпиц“ и „**** е ре“ и неколку неделници и месечници кои излегуваа низ годините, како и вториот телевизиски канал А2. Не сакајќи да го плаќа печатењето на

весниците, Рамковски си отвори своја печатница, Крсте Мисирков. На Перо Наков бб имаше и фабрика за кондиторски производи и уште неколку фирми во негова индиректна сопственост. Своите амбиции Рамковски се обиде да ги оствари и во политиката. Неговата Партија за економска обнова, иако не доживеа никаков успех, остана запаметена по визиите на Рамковски за реформа на земјоделството. Пилешки копани наместо развој на медиуми, Рамковски ќе се памети и по злоупотребата на кредит од 1,4 милиони евра од САД.

Додека снимателите правеа инсерти во судницата, Велија Рамковски сакаше да даде коментар, но беше спречен од судијата Павлина Христовска. „Ми го гледаат ликот, зошто не може да ми ја слушнат мислата?“, праша Велија. Очекуван епилог? Адвокатскиот тим кој ги застапуваше обвинетите вели дека пресудата била очекувана. Останаа на своите тврдења кои ги изнесоа и во текот на главниот претрес, дека

обвиненијата и пресудата се донесени врз основа на селективни и конструирани докази. „Едно вакво шоу, една ваква фарса да заврши со вакво финале беше логично. На судијата ќе & биде тешко да ја образложи пресудата“, изјави адвокатот Никола Поленак.

СДСМ: Македонија земја на политички затвореници

Пред Кривичниот суд во Скопје поголем број роднини и пријатели на обвинетите, но и поранешни новинари и вработени во фирмите на Рамковски се собраа за да ја слушнат пресудата. Социјалдемократскиот сојуз, кој неколкупати побара ослободување на обвинетите од притвор, истакна дека

со пресудата само се докажува дека во Македонија не постои независно судство. „Македонија во 21 век, со Груевски и ВМРО-ДПМНЕ на власт, стана земја на политички затвореници. Двојните аршини и селективната правда станаа заштитен знак за македонското судство“, рече Ана Павловска-Данева.

н избирачки список? дека оценка на ДИК беше дека со овој список може да се оди на избори. Конкретен одговор даде Алексов, според кој лани било направено административно чистење на избирачкиот список, а неопходно е да се спроведе и теренска проверка на податоците. „Ако само го прочистиме избирачкиот список и партиите се задоволни од тоа ќе постигнеме краткорочна цел. Долгорочно решение е воспоставување систем што ќе овозможи трајно и ефикасно ажурирање на списокот“, истакна Алексов, кој не е оптимист дека до јуни, што како рок си го постави новоформираниот Управувачки комитет за адресирање на препораките од конечниот извештај на ОБСЕ/ ОДИХР, списокот ќе се прочисти. Претседателот на ДИК, Борис Кондарко, изрази загриженост за севкупниот демократски амбиент за спроведување избори во земјата. Тој ја апсолвираше од одговорност комисијата

со која претседава во однос на забелешките на ОБСЕ/ОДИХР за изборниот процес и целокупната одговорност ја префрли на актуелната власт. „Главните проблеми што беа детектирани на последните избори се трошењето на државни пари и ресурси за избори од страна на партијата на власт, потоа притисоците врз администрацијата, кои од формално-правен аспект тешко се докажуваат, но побудија голем интерес во јавноста и оставија сериозна дамка. Изборниот законик првпат во самостојна Македонија се донесе без консензус, а имаше и заплашувања на гласачите“, истакна Кондарко, за што од дел од новинарите доби прашање дали настапува како претседател на ДИК или како член на СДСМ? Тој смета дека поради проблемите со гласањето на дијаспората, меѓу кои најголем е нееднаквоста на гласот во странство и дома, треба да се укинат изборите

ДАРКО АЛЕКСОВ

БОРИС КОНДАРКО

директор на МОСТ

претседател на ДИК

Ако само го прочистиме Избирачкиот список и партиите се задоволни од тоа ќе постигнеме краткорочна цел. Долгорочно решение е воспоставување систем што ќе овозможи трајно и ефикасно ажурирање на списокот.

Главните проблеми што беа детектирани на последните избори се трошењето на државните пари и ресурси за избори од страна на партијата на власт, потоа притисоците врз администрацијата, кои од формално-правен аспект тешко се докажуваат, но побудија голем интерес во јавноста и оставија сериозна дамка.

за иселениците. Во однос на прочистувањето на избирачкиот список, Кондарко смета дека голем проблем ќе претставува промената на имињата на многу улици, а подвлече и дека во извештаите на ОБСЕ новата проверка на

списокот е условена со претходно одржување попис – операција што кај нас с$ уште нема блиска иднина.

КАПИТАЛ ЧЕТВРТОК 15.03.2012

WWW.KAPITAL.MK

8 КОМПАНИИ ПАЗАРИ

Построги критериуми за категоризација на хотелите Силвана Жежова

silvana@kapital.com.mk

Н

ајмалку 10 соби ќе мора да имаат хотелите со една и со две ѕвезди, 15 соби за хотели со три ѕвезди и 20 соби за хотели со четири и со пет ѕвезди се дел од измените што Министерството за економија ги направи во Правилникот за категоризација на хотели, мотели и пансиони. За хотелите со четири ѕвезди како дополнителна обврска за инвеститорот ќе биде изградба на базен, а за оние со пет ѕвезди задолжително е да имаат базен, фитнес и спа-центар. Промена има и кај квадратурата на хотелските соби, односно 14 метри квадратни за еднокревентна соба за хотел со пет ѕвезди, а 12 метри квадартни за

хотелска соба во хотел со четири ѕвезди. Зголемен е и бројот на соби за инвалиди. Наместо на секои 50 соби по една соба за инвалиди, сега инвеститорите ќе треба на секоја 30 соба да има една за инвалидизираните луѓе. Познавањето на еден странски јазик ќе биде задолжително за менаџерот на хотелот и за персоналот кој комуницира со гостите и кај хотелите со две ѕвезди. Новиот Правилник наложува и сите хотели да ги прифаќаат сите кредитни картички. Последната јавна расправа со туристичките работници за новиот Правилник треба да биде идната недела кога ќе треба и да се усвои овој документ.

„Целта е да се направи транспарентна категоризација на сите хотели и да видиме дали таа категоризација е истакната на хотелите. Измените се однесуваат на подигање на стандардите на сместувачките капацитети во градежниот дел, уредувањето, опремувањето и услугите. Во Македонија постојат околу 200 хотели од кои 190 се категоризирани. Во соработка со Државниот пазарен инспекторат потребно е да ја зајакнеме контролата и да видиме дали ги исполнуваат условите согласно со сегашниот Правилник за категоризација на хотели“, изјави министерот за економија, Ваљон Сараќини. Државниот инспекторат лани направи 30.000 контроли по хотелите, од кои само 15% биле во согласнот со одредбите на Законот за угостителска дејност и Законот за туристичка дејност. По Законот

28 MART SPECIJALNA EDICIJA

KAPITAL TOP 100 IZVOZNICI

KAPITAL MEDIA GROUP vo sorabotka so doma{ni analiti~ari i eksperti ja podgotvuva ~etvrtata godi{na edicija TOP 100 IZVOZNICI za 2012.

ko od ekonomskata kriza mo`e da izlve~e nekoja pouka ili lekcija toa e deka samo kompaniite i dr`avite koi izvezuvaat mnogu pobrzo izleguvaat i ja prebroduvaat ekonomskata kriza. Tokmu zatoa sega koga na Evropa i se zakanuva ekonomska recesija zgolemuvaweto na izvozot i nao|aweto na novi izvozni pazari stanuvo pova`no od sekoga{.

Zemjite ve}e i otvoreno lobiraat i vodat valutni vojni so cel da go zgolemat izvozot na kompaniite. Kade e Makedonija vo ovaa vojna za izvozno osvojuvawe na svetot?

Ova e vreme koga Makedonija kako dr`ava so site raspolo`ivi kapaciteti mora otvoreno i organizirano da zastane zad izvoznicite i pogolemiot izvoz da go stavi vo funkcija na pogolemiot ekonomski rast i otvaraweto na novi rabotni mesta.

Vo edicijata TOP 100 IZVOZNICI za 2012 godina }e bidat vklu~eni glavnite poenti od izlagawata na u~esnicite na Prvata rabotna konferencija za izvoz “Kako i kade pove}e i podobro da izvezuvame.

Perspektivi za 2012 godina”, koja se odr`a na 29 fevruari vo organizacija na Kapital Akademija.

Vo godine{nata edicija TOP 100 IZVOZNICI }e bidat vklu~eni pove}e rangirawa spored razli~ni pokazateli: Top 100 najgolemi izvoznici Top 50 najizvezuvani proizvodi Top 10 izvozni pazari Top 10 neto izvozni industrii Top 10 najbrzoraste~ki izvozni pazari Izvoznite aduti i perspektivi na Makedonija vo 2012 godina Kako da se zgolemi izvozot na hrana od Makedonija?

Analiza na izvozot na vino od Makedonija Izvozot na uslugi od Makedonija Tajnata na uspe{nite izvozni strategii

A

Za site informacii i pra{awa okolu oglasuvaweto obratete se do marketing sektorot na e-mail: prilozi@kapital.com.mk tel: 02 3298 110 lice za kontakt: Jasmina Savovska Tro{anovski

за угостителска дејност, биле извршени 3.735 контроли од кои 332 вонредни. Критериумите во стариот правилник биле полесни и затоа бројот на ѕвездите соодветствувал со условите кои ги нуди хотелот. Угостителите ќе имаат две години за да се прилагодат на измените во новиот Правилник. „Наидовме на ситуација во која категоризацијата не била истакната и извршена. Но, тоа што е категоризирано е соодветно на тоа што е истакнато кај угостителскиот објект. Со новиот правилник, ако не е истакната категоризацијата која е задолжителна ќе се носи и решение за забрана за вршење на дејност на тој објект на 30 дена. Пазарниот инспекторат ќе пристапува и по немањето доказ за извршеното усогласување со новиот правилник и во тој случај казните ќе изнесуваат 1.000 евра за правниот субјект и 200 евра за управникот“, истакна Елизабета Чингаровска, директор на Државниот пазарен инспекторат. Од Министерство посочуваат дека проблем е и во промоцијата на хотелите, односно на брошурите, во кои самите менаџери си додавале ѕвездичка плус.

АЕК ќе избира оператор за дигитално емитување на телевизиите

А

генцијата за електронски комуникации утре ќе распише јавен повик за избор на оператор кој ќе располага со преостанатите три мултиплекси, два за национални телевизии и еден за регионални. Со тоа треба да се создадат услови за префрлање од аналогно во дигитално земско емитување на радиодифузерите. Според директорот на Агенцијата за електронски комуникации, Роберт Орданоски, повикот ќе трае 45 денови, а доколку во тој период се јави само еден заинтересиран субјект, нему ќе му бидат доделени мултиплексите. Ако има повеќе заинтересирани, АЕК ќе распише тендер, кој ќе трае 30 дена и врз база на комерцијални услови ќе го избере операторот кој ќе располага со трите мултиплекси. Како гаранција дека ќе го оствари планот, операторот треба да достави 500.000 евра. „Откако новиот радиодифузер ќе ја изгради својата мрежа, АЕК ќе направи проценка кои ќе бидат трошоците што ќе ги наплаќа на националните, регионалните или локалните телевизии“, изјави министерот за информатичко општество и администрација, Иво Ивановски.

> БРОЈКА

2

милиони евра досега се повлечени од ИПАРДпрограмата за финансиска поддршка во земјоделството за реализирани инвестиции од земјоделците и од компаниите. Од 125 договори кои досега ги склучи Агенцијата за финансиска поддршка во земјоделството, износот за кофинансирање изнесува седум милиони евра од вкупно достапните 50 милиони евра до 2012 година. Директорот на агенцијата, Тони Димовски, најави дека до крајот на месецот ќе биде објавен шестиот јавен повик за користење на парите од Европската унија. „До 2014 година на македонските компании им се достапни 90 милиони евра од европските фондови и 20 милиони евра буџетска поддршка, пари кои допрва треба да се одобрат“, истакна Димовски.

Платежните агенции бараат поедноставни процедури за користење на ИПАРД

П

речките и проблемите при користењето на ИПАРД-програмата, искуствата со акредитацијата и имплементацијата на истата, како промените кои треба да се направат во слдната програма за финансирање во земјоделството којашто ќе ја објави Европската унија за периодот 2014-2020 година беа во фокусот на првиот состанок на директорите на платежните агенции од земјите од Југоисточна Европа, која се одржа во Скопје.„Македонија и Хрватска ги споделија искуствата во спроведувањето на ИПАРД-програмата со земјите во регионот коишто во моментов се во процес на акредитација. Искуствата со кои ние се соочивме како препорака ќе ги доставиме до Европската унија, како информација при проектирањето на следната програма на Европската унија за 2014-2020 година“, истакна Тони Димовски, директор на Агенцијата за финансиска поддршка во земјоделството и рурален развој. Според него, станува збор за сугестии за имплементација во насока на поголема флексибилност на програмата за нејзино поефикасно искористување.

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ЧЕТВРТОК 15.03.2012

9

Генералниот директор треба да биде и директор за продажба!

Kapital Akademija...

Топ-менаџментот најчесто има контакти со правите луѓе, односно со потенцијалните клиенти, а светските искуства покажуваат дека тоа е еден од клучот за успех на една комапнија, беше заклучокот на вчерашната обука на Капитал Академија, која продолжува и денеска

membe member memb me mem ember e mber of mb mber of K KA KAP KAPI KAPITAL APITAL AL MED MEDIA IA A GROU GROUP ROUP O P

Викторија Милановска milanovska@kapital.com.mk

Фото: Филип Поповски

Г

енералнте директори на компаниите мора да станат од фотелјите и да се вклучат во процесот на продажба на нивните производи и услуги. Топ-менаџментот најчесто има контакти со правите луѓе, односно со потенцијалните клиенти, а светските искуства покажуваат дека тоа е еден од пресудните фактори за успех на една комапнија. Ова се заклучоците од вчерашната обука на Капитал Академија насловена како „Подготовка на продажна стратегија и план за продажба“, која продолжува и денес. „Генералниот директор, по функција е директор на продажба. Ако не го знаел тоа, редно време е да го научи. Компаниите постојат за потребите на клиентите. Ако тоа не се почитува, купувачот ќе оди да купи од друго место. Смешно е генералниот директор да се однесува како директор на војска или црква, бидејќи тоа се непрофитни организации без оглед на тоа што располагаат со буџети. Тајната на вистинскиот продавач е во тоа да си ги сака клиентите“, објаснува Даниел Тевчиоски, консултант за маркетинг и продажба. И компаниите кои учествуваа на вчерашната работилница, се едногласни дека врвниот

ДАНИЕЛ ТЕВЧИОСКИ

консултант за маркетинг и продажба

Генералниот директор, по функција е директор на продажба. Ако не го знаел тоа, редно време е да го научи. Компаниите постојат поради потребите на клиентите да купат некој производ.

“

менаџмент мора активно да учествува во процесот на продажба. „Иако многу компании имаат одделни сектори

за продажба, топ-менаџментот има голем удел во продажбата, затоа што тој има контакти со правите луѓе што треба да ги купат услугите или производите на компанијата“, вели Билјана Тодороска, менаџер за прода жба во хотел Дрим. Според неа, добриот продавач мора да има жар и да си ја сака работата, да ги познава производот или услугата кои ги продава, но да ги познава и своите купувачи. Од фармацевтската компанија Варус велат дека сопственото искуство им ја потврдило важната улога на генералниот менаџер во процесот на продажба. „Ние буквално сите сме фокусирани на дејностите од кои зависи продажбата. Фармацевтскиот пазар е

Kapital Akademija...

еден од најтешките кога во прашање е продажбата, зато што подразбира цел синџир учесници во процесот. Секторот за маркетинг и продажба им продава производи на веледрогериите, потоа тие одат во аптека, за преку аптеките производот да стигне до крајниот потрошувач. Дополнителни фактори се и Фондот за здравствено осигурување, Бирото за лекови, лекарите и слично“, објаснува Јелена Давидовска, менаџер за маркетинг и продажба во сектор лекови во Варус. На обуката за продажба на Капитал Академија учествуваа и претставници од Јока, Макстил, Ремедика, Бетон, од Стопанска банка, Нова Македонија и од Бадел 1862.

member of KAPITAL MEDIA GROUP

...Za da znaeme pove}e! I samite da si pomogneme...

објавува

РАБОТИЛНИЦА

АЛТЕРНАТИВНИ НАЧИНИ НА ФИНАНСИРАЊЕ НА ВАШИОТ БИЗНИС 20.04.2012

ЦЕЛ НА РАБОТИЛНИЦАТА Е УЧЕСНИЦИТЕ ДА СЕ ЗДОБИЈАТ СО ЗНАЕЊЕ ЗА:

ПРЕДАВАЧ НА РАБОТИЛНИЦАТА Е: БЛАЖ КОС

1. Методи на вреднување (валуација) на компанијата; 2. Структурирање на зделка (deal) со инвеститор; 3. Типови на договори (term sheets) и клаузули кои се користат при преговарање со инвеститор; 4. Стратегии за излез од компанијата (exit strategies); 5. Извори на финансирање за вашиот бизнис според потребите на компанијата

Ja menaxira Mre`ata na biznis angeli vo Slovenija i Fondot na biznis angeli vo Slovenija od 5,4 milioni evra. Aktivno e involviran vo pretpriemni{tvoto preku tesna sorabotka so Mre`ite na biznis angeli vo regionot, tehnolo{kiot park vo Slovenija i Ven~r Kapital Fondovite od regionot. Toj e avtor na eden od naj~itanite biznis blogovi vo Slovenija www.blazkos.com.

РАБОТИЛНИЦАТА Е НАМЕНЕТА ЗА:

Видео врска со г-дин БРАНКО ДРОБНАК, кој има инвестирано во повеќе компании во Словенија и е член на бордот на бизнис ангели на Словенија.

Сопственици на компании; Извршни директори на компаниите; Финансиски менаџери; Вработени во останати високи позиции

во компаниите

Сите заинтересирани за учество на работилницата можат да се пријават најдоцна до 18 априр 2012 година.

Работилницата ќе се изведува на српски јазик, а материјалите ќе бидат на македонски и англиски јазик. Проектот Kapital Akademija... е формиран на 25.09.2011 лица за контакт: Гордана Михајловска mihajlovska@kapital.com.mk, Дијана Гулакова akademija@kapital.com.mk 02 3298 110

КАПИТАЛ чеТврТоК 15.03.2012

WWW.KAPITAL.MK

10 компании пазари > БроЈка

акционерите на алкалоид ќе добијат дивиденда од 177,78 денари за акција

А

кционерите во Алкалоид ќе добијат дивиденда за 2011 година во вредност од 177,78 денари бруто за една акција, односно 160 денари нето за акција, одлучил Управниот одбор на Алкалоид, а објави Македонска берза. Оваа сума е за 6,67% поголема во однос на исплатената нето-дивиденда по акција за претходната година, 150 денари. Согласно одлуката за распределување на нетодобивката остварена минатата година, дивидендата ќе биде исплатена во готово. Предлог-одлуката за распределба на дивиденди треба да ја потврди годишното акционерско собрание на Алкалоид, кое ќе се одржи на 12 април во просториите на компанијата во Скопје.

Хрватскиот производител на кабли Commel ќе го освојува балканскиот пазар

Х

604%

е зголемен увозот на ајвар во Македонија лани во споредба со 2007 година. Податоците на Државниот завод за статистика покажуваат дека во 2011 година во земјава бил увезен ајвар во вредност од 557.348 долари, а пред пет години вкупниот увоз изнесувал 79.100 долари. Македонија увезува ајвар од Србија, Германија, Бугарија, Хрватска, Косово и од Србија. Најголем дел од увозот е од Србија.

рватскиот производител на продолжни кабли и други електроматеријали, Commel, прогласен за супербренд на Хрватска за 2010 година преку Македонија планира да се шири на Балканскиот пазар. Досегашната деловна соработка на Commel со долгогодишниот македонски партнер ОНИКС-САТ резултира со планови за унапредување на соработката и освојување нови пазари. Така, во иднина се планира заеднички партнерски настап на косовскиот и албанскиот пазар каде што ќе се извезуваат висококвалитетни производи како кабелски моталици, градежни разделни ормари, преносливи подлошки, енергетски кабли со лиени приклучоци, расвета и друг производи на хрватската фабрика ComСТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ стандарди КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ со барањата mel кои гиКАМАТНИ задоволуваат сите безбедносни согласно Банка унија. Денеска, во 3м 6м на City Hall 24м(поранешен 36м Hard на Европската просториите Rock), ОНИКС-САТ Скопје од Загреб ќе одржат презентација Комерцијална банкаи Commel 3,60% 4,60% 7,40% 7,70% на производиНЛБ одТутунска асортиманот производител. На презентацијата банка на хрватскиот 4,00% 5,00% 7,50% 7,90% посебен акцент ќебанка се даде на индустриските градежни8,10% разделни 8,30% ормари. Стопанска 4,30% 5,30% Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

4,00% 4,60% 4,00% 4,10% 4,20% 5,00% 4,50% 4,40%

5,00% 4,80% 5,00% 4,90% 5,70% 6,00% 5,50% 5,40%

7,00% 5,00% 8,20% 7,50% 7,50% 9,00% 8,50% 8,40%

7,50% 5,00% 8,30% 8,00% 8,10% 9,50% 9,00% 8,80%

Симон Трпчески трикратен побед

99% Симон Трпчески, Љупчо Јузмески, Александар Богатинов и македонската кошаркарска репрезентација се само дел од КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

Банка

79% ивана колева

Г

koleva@kapital.com.mk

лавна награда за уметност и наука, награда за животно дело и специјална награда од Капитал Медиум Гроуп се трите награди со кои вчера се закити најдобриот промотор на Македонија, кралот на пијаното, маестро NASDAQ и музички ас, Симон Трчески. Главна награда во категоријата туризам извоз и претприемништво доби туристичкиот водич Љупчо Јузмески, ата во Сао награда за дипломатија од добра волја доби Македонската кошаркарска репрезентација, а победник на јавното гласање преку Фејсук е промоторот Александар Богатинов. Наградата „Најдобар промотор на Македонија“, иницирана од проектот пании Macedonia Loves You, организирана втора година по ред, има за цел да им оддаде признание на луѓето кои вистински ја носат Македонија во омпании од срцето и пренесуваат и други луѓе да се вљубат во таа „малечка, но преубава земја во срцето на Балканот“. „Посебно ми е драго што постои ваква иницијатива да се наградат оние кои

77%

26%

3м

6м

24м

2,20% 2,40% 2,30% 2,40% 2,40% 2,20%

2,70% 2,90% 2,70% 2,90% 2,90% 2,70%

3,80% 4,00% 4,00% 3,65% 4,10% 3,70%

Комерцијална банка 2,10% Loves 2,70% You3,70% личностите кои добија награда за „Најдобар промотор на Македонија“ преку проектот Macedonia

63%

36%

89%

15%

и на берзата

во своето поле си ја вршат одлично својата работа и имаат достигнувања вредни за целата држава. Сакам да се заблагодарам и на организаторите и на Капитал Медиа Гроуп за специјалната награда. Верувам дека има причина зошто тие одлучиле да ме наградат“, истакна Симон Трчески. Додаде дека во иднина ќе продолжи на најдобар можен начин да го прави она во што е најдобар, но и верува дека со тоа ќе ги мотивира и инспирира останатите кои придонесуваат за промоција на Македонија во светот. Награда за животно дело, покрај пијанистот Трчески, добија и Вирџинија Еванс од Торонто, која организирала шест македонски филмски фестивали во Торонто, и Градимир Панков, познат директор на многу европски театри, кој исто така организирал фестивал на македонскиот филм во Лондон. Во категоријата специјални награди, директорката на Капитал Медиа Гроуп, Гордана Михајловска, му врачи награда на пијанистот Трпчески, кој изрази огромна благодарност што компанијата го избрала

+

59%

ани на

14.03.2012

нова цена

+2,28% 44.000,00 +1,28% 95,20 +1,09% 525,58 3.149,34 +0,51% +0,5% 200,00

14.03.2012

Попова Кула Макстил Арцелормиттал РЖ Услуги Стопанска банка Битола

-

27

Народна банка на Хрватска Централна банка на Црна Гора Централна банка на Словенија

среда - 14.03.2012 3м 3,60% 4,00% 4,30% 4,00% 4,60% 4,00% 4,10% 4,20% 5,00% 4,50% 4,40%

6м 4,60% 5,00% 5,30% 5,00% 4,80% 5,00% 4,90% 5,70% 6,00% 5,50% 5,40%

24м 7,40% 7,50% 8,10% 7,00% 5,00% 8,20% 7,50% 7,50% 9,00% 8,50% 8,40%

36м 7,70% 7,90% 8,30% 7,50% 5,00% 8,30% 8,00% 8,10% 9,50% 9,00% 8,80%

пад

-10,00% -5,17% -4,05% -3,23% -2,99%

нова цена

18,00 116,56 71,00 150,00

2.037,21

Инструмент Благајнички записи Ломбарден кредит

камата 4,00% 5,50%

СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

Домашна валута Домашна валута со валутна клаузула Странска валута

10% 20% 13%

КУРСНА ЛИСТА

Држава ЕМУ САД В.Британија Швајцарија Канада Австралија

Банка Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка

3м 2,10% 2,20% 2,40% 2,30% 2,40% 2,40% 2,20%

6м 2,70% 2,70% 2,90% 2,70% 2,90% 2,90% 2,70%

24м 3,70% 3,80% 4,00% 4,00% 3,65% 4,10% 3,70%

36м 4,20% 4,10% 4,30% 4,50% 3,90% 4,50% 4,10%

Алфа банка

2,40%

3,00%

4,00%

4,30%

4%

Уни банка

2,40%

2,70%

4,35%

5,25%

3%

Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

2,50% 2,70%

3,00% 3,10%

4,60% 4,60%

5,10% 5,00%

3%

1м 0,47% 0,41% 0,24% 0,07%

3м 0,87% 0,79% 0,47% 0,09%

6м 1,18% 1,15% 0,74% 0,16%

12м 1,51% 1,51% 1,06% 0,37%

Среден курс во 61,4977 47,0994 73,5838 50,9931 47,4776 49,4196

Валута евро долар фунта франк долар долар

Извор: НБРМ

ДВИЖЕЊЕ НА ИНФЛАЦИЈАТА ВО МАКЕДОНИЈА ПЕРИОДОТ 2010/2011

2% 2%

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

Euribor (EUR) Libor (EUR) Libor (USD) Libor (CHF)

2,50% 3,60% 2,20%

6,00%

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

Банка Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

30

Проектот Macedonia Loves You го награди банка 2,40% 3,00% 4,00% 4,30% и врвниот балетан Игор Алфа Киров, а MaceУни банка 2,40% 2,70% 4,35% 5,25% donia@20 додели специјална награда промотори учествуваа во трката за наградите во за промотерот Лутс Домил. Домил банка Еуростандард 2,50% 3,00% 4,60% 5,10% повеќе категории како љубител на пилотирањето преку Халкбанк АД Скопје 2,70% 3,10% 4,60% 5,00% бројни банери закачени на авионите ја рекламирал МакедонијаЕВРОПСКИ како атрактивна КАМАТНИ СТАПКИ туристичка дестинација, но е и главниот 1м 3м 6м 12м „виновник“ за уникатната интернетEuribor (EUR) 0,47% 0,87% 1,18% 1,51% колекција на бројни мали цркви од цела Libor (EUR) 0,41% 0,79% 1,15% 1,51% Македонија, кои како вистинска ризница илјади официјално регистрирани љубители на Liborна (USD) 0,24% 0,47% 0,74% 1,06% се претставени пред очите светот. интернет-страницата на Macedonia Loves You на Libor (CHF) 0,07% 0,09%информациите 0,16% за изборот 0,37% Номинирањето за наградите траеше од 14 Фејсбук помогнаа да се октомври 2011 до 31 јануари 2012 година пренесат низ светот КАМАТНИ СТАПКИ на јавно отворен избор, МЕЃУБАНКАРСКИ а победниците Рочност утврдени преку ноќ 1 недела 1м 3м беа избрани според однапред СКИБОР жири, 2,20% 3,18% 4,18% 4,98% правила и услови пред 9-члено МКДОНИА 2,20% но и преку гласовите добиени од изборот да се пренесат ширум светот. Фејсбук. Проектот Macedonia Loves You ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ покажуваат ЗЕМЈИ Бројките дека опсегот на на најголемата социјална мрежа Фејсбук Основна кам. во стапка Стапка инфлација публицитет периодот нана спроведување може да се пофали со повеќе од 27.000 на изборот достигнал повеќе од 37 официјално регистрирани љубители 5,20% Народна банка нана Македонија 4,00% милиони појавувања. земјата, кои помогнаа информациите за 13,40% Народна банка на Србија 12,00%

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

раст

Фершпед RMDEN05 Македонски телеком Комерцијална банка Карпош Скопје

токму неговото постигнување. Од весникот „Нова Македонија“ награда доби Никола Маџиров, истакнат македонски поет и автор чии дела се преведени на повеќе од 18 јазици во светот. Тој ја доби и престижната награда „Браќа Миладиновци“ на Струшките вечери на поезијата, а од Лондон испрати своја песна, која во негово име ја прочитаа на манифестацијата. Македонската кошаркарска репрезентација доби уште една награда од Канал 5 телевизија. „Ова е уште една награда од низата награди кои ги добивме годинава. Мислам дека таа е апсолутно заслужена. Македонија се промовираше во најдобро светло на Европското првенство во Литванија. Постигнувавме достигнување не само за спортот, туку за целата држава. Кошаркарите ја претставија Македонија во најпозитивно светло во Литванија. И кога губевме, покажавме дека можеме да се издигнеме до победа. Влеавме голема сигурност во себе и кај сите Македонци, а сите кои беа присутни во Литванија н$ прогласија за

НЛБ Тутунска банка Стопанска банка шампиони на ЕвропскотоШпаркасе првенство“, банка истакна Даниел Димевски, претседател Охридска банка на Македонската кошаркарска Прокредит банка репрезентација. ТТК банка

36м 4,20% 4,10% 4,30% 4,50% 3,90% 4,50% 4,10%

1% 1% 0%

-1% -1%

01/10 04/10 06/10 Извор: Државен завод за статистика

09/10

12/10

03/11

06/11

09/11

12/11

МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ ПРИНОС НА ОТВОРЕН ИНВЕСТИЦИСКИ ФОНД

Рочност преку ноќ Отворен инвестициски фонд СКИБОР Илирика Југоисточна Европа2,20% МКДОНИА 2,20% Илирика Глобал-Растечки пазари

1 недела 1м Нето вредност 3,18% 26.398.709,68 4,18%

3м 1M 4,98%1,87%

42.108.789,91

0,42%

16.618.901,22 2,34% Основна кам. стапка Стапка на инфлација КД БРИК 48.517.401,23 0,74% 5,20% Народна банка на Македонија 4,00% КД Нова ЕУ 21.755.990,31 0,90% 13,40% Народна банка на Србија 12,00% КБ Публикум - Балансиран 25.431.443,78 2,04% 2,50% Народна банка на Хрватска 6,00% КБ Публикум - Обврзници 36.001.232,27 0,58% 3,60% Централна банка на Црна Гора КБ Публикум Паричен 57.950.413,16 0,27% 2,20% Централна банка на Словенија

ОСНОВНИ КАМАТНИ Иново Статус АкцииСТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

Инструмент Благајнички записи Ломбарден кредит СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

камата 4,00% 5,50%

3M

6M

1Y

YTD

ДАТУМ

4,47%

-5,78%

-23,80%

4,86%

13.03.2012

7,01%

3,41%

-10,43%

5,54%

13.03.2012

-0,03%

-4,89%

-12,71%

1,29%

13.03.2012

11,57%

9,51%

-3,02%

10,55%

13.03.2012

1,70%

-9,88%

-32,42%

2,46%

13.03.2012

7,45%

1,71%

-11,61%

7,16%

13.03.2012

2,40%

2,30%

0,00%

2,01%

13.03.2012

0,83%

1,63%

0,00%

0,66%

13.03.2012

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ чеТврТоК 15.03.2012

11 > БРОЈКА

Бесплатни разговори кон сите мрежи засекогаш со Вип постпејд

Прокредит ги запознава килентите со инструменти за сигурна наплата

3%

В

ип воведува нови постпејд тарифни модели за сите кои сакаат да зборуваат со кого сакаат во цела Македонија бесплатно засекогаш. Со тарифните модели Vip Free S, Vip Free M, Vip Free L, Vip Free XL и Vip Super Free корисниците добиваат бесплатни разговори кон целата Вип мрежа, но и бесплатни разговори кон сите национални мрежи засекогаш. Во рамките на избраниот тарифен модел постпејд-корисниците, покрај бесплатните минути во рамките на Вип мрежата, во тарифните модели со месечна претплата од 279, 499, 799, 1.499 и 2.499 денари добиваат и бесплатни минути за разговори кон сите национални мрежи. Во зависност од одбраниот тарифен модел, корисниците добиваат од 100 до 3.000 бесплатни минути вклучени во претплатата, кои можат да ги искористат за разговори кон сите национални мрежи, без оглед на тоа дали вртат во мрежата на Вип или кон останатите фиксни и мобилни мрежи во Македонија.

П

рокредит банка организираше средба со извозните претпријатија од Струмичкиот регион во насока на својата стратешка определба за директна поддршка на малите и средни претпријатија, особено извозно ориентираните. „На средбата беа презентирани можностите кои Прокредит банка ги нуди на своите клиенти како поддршка при извозните и увозните активности, и тоа: можноста за издавање гаранции, акредитиви, како и можноста за форфетирање т.е. откуп на трговското побарување за извршен извоз на стоки и услуги. Покрај обезбедувањето на пласманот на производите и остварување на што поголем извоз, за успешно водење на бизнисот и остварување на приход за извозниците од исклучително значење е навременото плаќање на испорачаната стока од деловните партнери. Ненавремената или одложената наплата на побарувањата неретк“, објасни Сашо Дончевски од Дивизијата за средни претпријатија во Прокредит банка.

ќе заштедат граѓаните од секоја сметка платена на касите на Тедико Супер ако плаќаат со кредитни и дебитни картички на Комерцијална банка. Двете компании во заедничката акција „Пазарете и заштедете со Комерцијална банка и Тедико“ им нудат поволности на потрошувачите. Како што информираат од Комерцијална банка, акцијата ќе се спроведува во период од една година во сите маркети на Тедико Супер во државата.

дник за промотор на Македонија

СимОн ТРПчеСКи

ДАниел ДимеВСКи

музичар и пијанист

П

осебно ми е драго што постои ваква иницијатива МАКЕДОНСКА БЕРЗА

да се МБИ 10наградат оние кои во своето поле си ја вршат одлично својата работа и имаат достигнувања 2.118,68 вредни за целата држава. Сакам да се заблагодарам и наМБИД организаторите и на Капитал Медиа Гроуп за специјалната 1.969,28 награда. Верувам дека има причина зошто тие одлучиле да ме наградат. ОМБ 122,62

-0,43% -0,48% -0,22%

претседател на Македонската кошаркарска репрезентација

П

остигнувавме достигнувањеФЈУЧЕРСИ не само за спортот, туку за цела држава. Кошаркарите ја претставија НАФТА Македонија во најпозитивно светло во Литванија. И ЛЕСНА СУРОВА ГАС кога губевме, покажавме дека можеме даПРИРОДЕН се издигнеме до победа. Влеавме и кај сите 106.51$/барелголема сигурност во себе 2,30/ММБТу Македонци, а сите кои беа присутни во Литванија н$ BRENT ЗА ЗАТОПЛ. прогласија за шампиони на Европското првенство.

-0,19% +0,02%

126.25$/барел

Наградата „Најдобар промотор на Македонија“, иницирана од проектот Macedonia Loves You, организирана втора година по ред, има за цел да им оддаде признание на луѓето кои вистински ја носат Македонија во срцето и пренесуваат и други луѓе да се вљубат во таа „малечка, но преубава земја во срцето на Балканот“.

-0,13% +0,29%

328

Извор: Македонска Берза

Вредностите кои ги гледате денеска, се од последниот ден на тргување, среда - 14.03.2012

МАКЕДОНСКА БЕРЗА МБИ10 МБИ10 ИНДЕКСИ РЕГИОН 3.000 3.000 3.000МБИ10

МБИ 10 BELEX15 2.118,68 547,46 Главен индекс на Белградската берза МБИД CROBEX 1.969,28 1.817,55 ОМБ Главен индекс на Загребската берза 122,62

SASX 10 -0,43% -0,53% 764,91

-0,48% SOFIX 310,62 -0,22% ATHEX

-0,55%

747,86

Главен индекс на Љубљанската берза

547,46 13.205,42

19.452,50

33,01$/унца

2.241,50

МАКЕДОНСКА БЕРЗА

8.461,25

NASDAQ 3.047,90

Главен на Загребската Заеднички индексиндекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи

673,25$/бушел

берзата, без финансиски компании

3.000 3.000 3.000

Паоло, Бразил

2.400 2.400 2.400

ATHEX 2.200 2.200 2.200 747,86 ЕВРОПА ИНДЕКСИ

Главен индекс на Љубљанската берза

+0,71%

FTSE 100 5.977,55

+0,36%

1.800 1.800 1.800

+0,21% +1,22% SWISS

DOW JONES

6.315,59

+1,77%

S&P 500 1.396,09

Главен индекс на Љубљанската берза

АИК банка +20,00% NASDAQ +0,21% 3.047,90

DOW JONES Креди банка 2.280,00 13.205,42

829,00

Заеднички индекс 30 големи американски компании котирани на Њујоршка берза

1.750,00

Индекс на најголемите јапонски компании котирани на Токиска берза

TOPIX CAC 40 857,11

-0,15%

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

ЕВРОПА ИНДЕКСИ BSE 30

+1,39%

3.575,52

+0,71%

Индекс на компании котирани на примарен пазар на Токиска берза

+0,59%

17.919,30 FTSE 100

5.977,55

Индекс на 30 најголеми компании котирани на берзата во Бомбај

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

Извор: Блумберг

DAX 7.081,34

+15,27%

Хот.Маестрал

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао 84,03

+1,22%

Индекс на 30 најголеми герм. компании котирани на Франкфуртска берза

CAC 40 3.575,52

-6,82%

43,89

104104 104 07/10 07/10 07/1010/10 10/10 10/1002/11 02/11 02/1105/11 05/11 05/1109/11 09/11 09/1101/12 01/12 01/12

ОМБ е составен од најликвидните обврзници котирани на Македонска берза

ФЈУЧЕРСИ НАФТА

ЛЕСНА СУРОВА 106.51$/барел

BRENT 126.25$/барел

1611,01

+0,71% 5.977,55БЕРЗА +0,36% ЉУБЉАНСКА +13,26%

1,70

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза Горење

5,07

SWISS Пивоварна +1,22% -5,79% 6.315,59

.

DAX Интереуропа 7.081,34 0,70

8,20

+5,60%

+0,89% -4,63%

Индекс на 30 најголеми герм. компании Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Податоците за акции со најголема промена во регионот, се земаат од веб страниците на котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал

14.03.2012

раст нова цена АЗИЈА ИНДЕКСИ +2,28% 44.000,00

Фершпед RMDEN05 NIKKEI 225 +1,28% 10.050.50 Македонски телеком +1,09% Индекс на најголемите јапонски компании Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании одТокиска берза Комерцијална +0,51% котирани банка на швајцарскиот пазар на капитал Карпош Скопје +0,5%

+0,89%

+1,53%

1648.40$/унца

СРЕБРО 33,01$/унца

БАКАР 8.461,25

-0,19% +0,02%

ПРИРОДЕН ГАС 2,30/ММБТу

ЗА ЗАТОПЛ.

328

МЕТАЛИ

-2,70% -1,70% -0,08%

НИКЕЛ

19.452,50

АЛУМИНИУМ 2.241,50

ЧЕЛИК 520.00$/унца

-0,13% +0,29%

+0,7% +0,5% /

+12,34%

Белградска, Загрепска и Љубљанска берза Индекс на 100 најголеми британски компании ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч. котирани на Лондонска берза

SWISS 6.315,59

108108 108

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао Паоло, Бразил Ваба

Плава Лагуна ЕВРОПА ИНДЕКСИ -12,47% -57,24% FTSE 100

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза Истрабенз

+0,36%

+4,53% +0,26%

+0,01% +0,63% 68.826,30 ЗАГРЕБСКА БЕРЗА

15,40

+1,53%

112112 112

ЗЛАТО

Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ берзата, без финансиски компании

Универзал -10,34% BRAZIL BOVESPA

БИП

26,00

BRAZIL BOVESPA +0,01% +0,63% 68.826,30 АЗИЈА ИНДЕКСИ

Заеднички индекс на 500 котирани компании на

116116 116

Главен индекс на Атинската берза

АМЕРИКА ИНДЕКСИ БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

NIKKEI HANG SENGПаоло, Бразил двете225 најголеми американски берзи 10.050.50 ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ 21.307,90 ДЕН ДО 15Ч.

ATHEX 747,86

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

големи американски Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ компании котирани на Њујоршка берзата, без финансиски компании Индекс на 30 најголеми герм. компании берза Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Заеднички индекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал Профицио

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

120120 120

+1,77%АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА

+0,26% S&P 500 +0,89% 1.396,09

NASDAQ 3.047,90

Главен индекс на Сараевската берза 27,25

1349.25$/бушел

SBITOP 577,10

07/10 07/10 07/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 01/12 01/12 01/12

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза

DAX13.205,42 Заеднички индекс 30 7.081,34

-0,55%

SASX 10 ШЕЌЕР 764,91

Главен индекс Загребската берза метали и суровини Главен индекс на Софиската берза на Податоците зана фјучерсите на нафта, се земаат од веб страната американската финансиска агеција Блумберг

2.000 2.000 2.000 Главен индекс на Атинската берза

АМЕРИКА ИНДЕКСИ

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

-0,53% -0,31% SOFIX СОЈА +1,19% -0,43% 310,62

-1,85% +0,99% +3,45% +0,79% +1,16%

2328.000$/бушел

Главен индекс на Белградската берза 648,75$/бушел

+0,63% +0,79%

2.600 2.600 2.600 берза Главен индекс на Софиската берза Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

BELEX15 ПЧЕНИЦА 547,46 CROBEX КАФЕ 1.817,55 1.852/бушел

SOFIX BRAZIL BOVESPA 2.800 2.800 2.800 68.826,30 310,62

-0,55%

SBITOP 577,10

+0,26% +0,99%

SASX 10 764,91

на пазарот на јавно поседувани друштва

СУРОВИНИ КАКАО ИНДЕКСИ +0,34% РЕГИОН

ПЧЕНКА

Индекс на 100 светски компаниииндекс котирани на на NASDAQ берза Главен Сараевската берза

+1,19% +0,01%

CROBEX S&P 500 1.817,55 1.396,09

124124 124

520.00$/унца

Извор: Македонска Берза официјалниот пазар на Македонска берза

ИНДЕКСИ АМЕРИКА ИНДЕКСИРЕГИОН

Заеднички индексиндекс 30 големи Главен наамерикански Белградската компании котирани на Њујоршка берза

CAC 40 3.575,52

1648.40$/унца

Главен индекс на Атинската берза

-0,53% +0,21%

BELEX15 DOW JONES

2.600 2.600 2.600

Главен индекс на Софиската берза

SBITOP Извор: Македонска Берза 577,10

НИКЕЛ 2.900 2.900 2.900

-0,22%

ОМБ ОМБ ОМБ

-0,48%

-2,70%2.700 +0,7% 2.700 2.700 АЛУМИНИУМ 2.400 2.400 2.400 2.500 2.500 2.500 СРЕБРО МБИ 10 -1,70% +0,5% 2.200 2.200 2.200 2.300 2.300 2.300 -0,43% 2.118,68 +0,79% 2.000 2.000 2.000 2.100 2.100 БАКАР ЧЕЛИК МБИД -0,08%2.100 / -0,48% 1.800 1.800 1.800 1.900 1.900 1.900 1.969,28 07/10 07/10 07/1010/10 10/10 10/1002/11 02/11 02/1105/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 01/12 01/12 01/12 07/10 07/10 07/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/1109/11 09/11 09/1101/12 01/12 01/12 ОМБ +1,77% -0,22% 122,62 МБИ 10 е составен од 10 најликвидни акции на компании котирани на МБИД е составен од 15 најликвидни акции на компании котирани

+0,99%

ЗЛАТО

Главен индекс на Сараевската берза

+1,19%

МБИД МБИД 3.100 3.100 3.100МБИД МЕТАЛИ

-0,43%

2.800 2.800 2.800

HANG SENG 95,20 21.307,90 525,58

200,00

673,25$/бушел

ПЧЕНИЦА 648,75$/бушел

КАФЕ 1.852/бушел

СУРОВИНИ

+0,34% -0,31% -0,43%

КАКАО

2328.000$/бушел

ШЕЌЕР 27,25

СОЈА 1349.25$/бушел

-1,85% +3,45% +1,16%

Податоците за фјучерсите на нафта, метали и суровини се земаат од веб страната на американската финансиска агеција Блумберг ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

-0,15%

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

3.149,34

ПЧЕНКА

Креди банка

2.280,00

+20,00%

АИК банка

829,00

+4,53%

КАПИТАЛ ЧЕТВРТОК 15.03.2012

WWW.KAPITAL.MK

12 КОМЕНТАРИ АНАЛИЗИ

Монетарно-кредитната политика и економскиот раст

Д-р Љубе Трпески

професор на Економскиот факултет во Скопје

Д

еновиве, прелистувајќи некои материјали, наидов на еден мој ракопис пишуван во голема нервоза, бидејќи и самиот тешко си го читав. Веројатно е пишуван за време на некој состанок, додека некој дискутирал, чија дискусија не ми се допаѓала. Вообичаено ми идеа на нерви дискусиите од типот „преку повисока инфлација да се постигне поголем економски раст“. Сега се многу ретки таквите дискусии, но пред десетина години и избори се добиваа со такви ступидни слогани. Читајќи го ракописот осознав дека тема на состанокот на кој сум присуствувал и сум дискутирал била „Економската политика и стопанскиот раст“. Еве што, меѓу другото, сум рекол на тој состанок во Стопанската комора есента 2003 година: „Каде јас гледам скриени резерви, кои може брзо да се активираат и да го забрзаат економскиот развој? Нашите банки дома работат само со денарскиот потенцијал и тоа во форма на одобрување краткорочни кредити. Долгорочни кредити речиси не одобруваат. Нашите банки својот девизен потенцијал го чуваат во странски банки, помагајќи го на тој начин стопанскиот раст на земјите каде што се наоѓаат тие банки. Нашите банки се плашат да го инвестираат девизниот потенцијал во нашата земја. Дали за тоа треба да ги осудуваме нашите банки? Своевремено, Народната банка донесе и пропис со кој се стимулираа банките еден дел од девизните депозити да ги пласираат во македонското стопанство. Се сеќавам, тогаш еден од директорите од големите банки ми рече: „Гувернере, може и да ме смениш, ама јас нема ни еден долар од девизните депозити да инвестирам дома. С$ уште се свежи раните од старото девизно штедење, кои ме стопираат да го направам тоа. Не сакам да ми се повтори таа голгота“.

Зошто не се преземаат мерки за растот и уделот на кредитите во БДП да биде барем на ниво од просекот на балканските земји, а не на самото дно?! Затоа што тоа не го дозволува постојната монетарна стратегија к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

Што треба да направиме за да ја зголемиме сигурноста на банките и тие да се окуражат овие средства да не ги држат во странство, туку да ги инвестираат во македонското стопанство? Треба многу работи да се направат, а јас можам само да кажам дека банките ќе се одлучат да го инвестираат девизниот дел од својот потенцијал во домашното стопанство во оној момент кога таканаречените „лоши пласмани“ ќе се сведат на ниво на земјите каде што сега ги чуваат тие пари.“ Таква била состојбата во 2002/2003 година. Сега имаме сосема нова ситуација. Поголем дел од девизниот потенцијал банките го имаат инвестирано тука, во Македонија. Од 2003 до 2011 година девизните депозити на банките се зголемиле за една милијарда евра. Во 2003 година девизните средства на банките депонирани на сметки во странски банки изнесувале 505 милиони евра, а во 2011 година речиси исто толку - 525 милиони евра. Значи, речиси целиот пораст од една милијарда евра ги пласирале дома. Кога се почуствуваа сигурни, сами одлучија да ги повлечат девизите од странските банки и да ги вложат дома, во Македонија. Се осмелија да даваат и долгорочни кредити на стопанството и на населението. Кредитите на претпријатијата во 2011 година се зголемени во однос на 2003 година за 1,447 милијарди евра, а кредитите пласирани кај населението се зголемија во истиот период за 1,1 милијарда евра. Но, што се случи? И покрај фактот што Република Македонија се наоѓа на дното на скалата по степенот на финансиско посредување (на крајот од 2010 година тој изнесуваше 44%, а сите земји во опкружувањето имаа повисок коефициент на финансиска интермедијација: Албанија 67%, Србија 51%, Црна Гора 67%, Хрватска 70%, Бугарија 78%, а да не зборуваме за Европската унија, 162% или САД, 202%). Народната банка к

с

о

м

е

р

ц

и

ј

на Македонија во 2008 година реши да го забави порастот на кредитите на населението. Таа донесе Одлука за задолжителен депозит, со која банките и штедилниците беа обврзани да издвојуваат задолжителен депозит кај НБРМ доколку нивниот раст на кредитите на населението надминува 40% на крајот од таа година. Зошто го направи тоа нашата централна банка? Затоа што порастот на кредитите го доведуваше во прашање опстојувањето на монетарната стратегија на таргетирање на де факто фиксен курс. И бидејќи постои консензус меѓу монетарната и политичката власт за неменување на стратегијата, логично беше да се преземаат мерки за забавување на порастот на кредитите, иако како што видовме, според степенот на финансиско посредување сме на самото дно. Науката е едногласна во тврдењето дека монетарната стратегија на таргетирање на девизниот курс, ако подолго се применува, станува штетна, затоа што го загушува стопанскиот раст. Потврда на тоа тврдење на науката наоѓаме во одлуките на Народната банка за задолжителен депозит донесени во 2008 и во 2009 година. Значи, можеме да извлечеме заклучок дека, сепак, покрај другите фактори (светската должничка криза, недоволно странски инвестиции и друго), и нискиот обем на кредити и нискиот коефициент на финансиска интермедијација се причина за нискиот раст. Од погоре наведените причини за недоволниот раст, на последната, на растот на кредитите, може најбрзо да се делува. Тогаш зошто не се прави тоа?! Зошто не се преземаат мерки за растот и уделот на кредитите во БДП да биде барем на ниво од просекот на балканските земји, а не на самото дно?! Затоа што тоа не го дозволува постојната монетарна стратегија. А таа е „света крава“, која не смее да се допре, па макар и гладувале. а

л

е

н

о

г л

а

с

Еднодневен семинар на тема: ГЛАВНИ АЛАТКИ ВО СПРОВЕДУВАЊЕТО НА ЗАКОНОТ ЗА БЕЗБЕДНОСТ И ЗДРАВЈЕ ПРИ РАБОТА 20 март 2012 година, 10.00 - 16.00 часот Стопанска комора на Македонија, 3кат, 3 сала Паралела помеѓу институциите:

- Стручно лице за безбедност при работа и - Претставник на вработените за безбедност и здравје при работа

Сите заинтересирани учесници можат да се пријават најдоцна до 19 март 2012год

Контакт:

Контакт:

факс: 02 32 44 088

факс: 02 32 44 088

Елизабета А. Ефтимова Тел: 02 32 44 074 e-mail:beti@mchamber.mk

Анита Митревска Тел: 02 32 44 057 anita.mitrevska@mchamber.mk

Покана за Советување на тема: ЦАРИНСКО ВРЕДНУВАЊЕ НА СТОКИ, КОНТРОЛА НА ВРЕДНОСТА И ПРАВИЛА ЗА ПОТЕКЛО НА СТОКИТЕ И УТВРДУВАЊЕ НА ПОТЕКЛОТО НА СТОКИТЕ 22 - 24 Март 2012 год. Хотел Аурора и Спа 5* - Берово Царинската вредност и прашањата поврзани со царинската вредност на стоките се многу важни области во развојот на меѓународната трговија. Договорот на Светската трговска организација и на ГАТТ за царинска вредност се единствен меѓународен систем за вреднување на стоките, што мора да биде постојано и униформно применуван од страна на сите Царински управи.

Предавач: м-р ЗЛАТКО ВЕТЕРОВСКИ, Царинска управа на Република Македонија Заинтересираните за учество на овој семинар можат да се пријават најдоцна до 20 Март 2012 година.

Контакт:

Анита Митревска Тел: 02 32 44 057 anita.mitrevska@mchamber.mk

Контакт:

Елизабета А. Ефтимова Тел: 02 32 44 074 e-mail:beti@mchamber.mk

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ЧЕТВРТОК 15.03.2012

Бугарија има најсива економија во ЕУ Поради сивата економија, буџетот на Бугарија е оштетен за 3,7 милијарди евра, што е повеќе од доволно за да се пополни буџетскиот дефицит на земјата од 2,3 милијарди евра Васе Целеска

celeska@kapital.com.mk

В

купно 12,7 милијарди евра, односно 35,5% од бруто-домашниот производ (БДП) на Бугарија во 2009 година не биле оданочени. Овој факт ја сместува Бугарија на прво место на листата со земји во кои царува сивата економија во Европската унија (ЕУ). Според последните статистички податоци од Евростат и анализата на бугарскиот весник „Капитал“, буџетот на Бугарија е оштетен за 3,7 милијарди евра, што е повеќе од доволно за да се пополни буџетскиот дефицит од 2,3 милијарди евра во 2009 година. Со други зборови, за едно од секои три евра промет во Бугарија не се плаќа данок. Овие податоци доаѓаат од истражувањето за наплата на даноците во ЕУ, направено од консултантската компанија Tax Research UK,

по нарачка на Групата на социјалистите и демократите во Европскиот парламент. Истражувањето покажува дека несобраните даночни приходи од сивата економија се одразува на здравјето на стопанството. Бугарија спаѓа меѓу најоштетените земји од сивата економија, а пред неа на листата се наоѓа само Естонија. Таму износот на пропуштените даночни приходи е еднаков на 28,1% од јавните расходи на земјата. Во Бугарија пропуштените даночни приходи поради сивата економија изнесуваат 27,4% од државните расходи и се еднакви на 137,9% од трошоците за здравствена заштита.

Колку е „сиво“ во ЕУ?

По Бугарија, меѓу најсивите економии во европската заедница се најдоа и Романија, со

БАЛКАН 13

12,7 3,7 милијарди евра не биле оданочени во Бугарија во 2009 година

милијарди евра е помал буџетот на Бугарија поради сивата економија

32,6% сива економија од БДП и Литванија, со 32%. Сепак, пресметано според учеството во БДП, најголеми загуби од сивата економија има Италија, која во 2009 година била оштетена со речиси 180 милијарди евра даночни приходи, а нејзината сива економија има удел од 27% во БДП. Значајна е и сумата која не ја евидентира и даночната управа на Германија, која изнесува околу 159 милијарди евра, со што сивата економија во оваа земја има удел од 16%. И Франција не е нешто подобра кога станува збор за сивата економија, бидејќи неевидентираните даноци оваа земја ја чинат околу 121 милијарда евра, што прави сивата економија да изнесува 15% од БДП. Поради помалиот износ на БДП, пропуштените даночни приходи во Романија изнесуваат околу 11 милијарди евра. Вкупно 22,1% од економијата во ЕУ отпаѓаат на сива економија, а тоа значи пропуштени приходи од оданочување во износ од над 864 милијарди евра годишно. Тоа значи дека едно евро на секои 5,43 евра е поврзано со сивата економија. Гледано во целина, во поголемите и поразвиени економии уделот на сивата економија е помал. Како апсолутни износи, сепак, пропуштените даночни

1

од секои три евра промет во Бугарија не се оданочува

приходи се релативно големи.

Што може да се промени?

Проблемот со криењето и неплаќањето на даноците не е индивидуален проблем на една држава. Ако се земе вкупниот износ на неплатените даноци во ЕУ, тој ги надминува буџетите за здравство во земјите од заедницата. Ако може да се прекине даночното затајување, вкупниот буџетски дефицит во ЕУ ќе биде покриен за само осум години. Пораката што ја дава овој извештај е дека за време на фискалната криза не можеме да го игнорираме фактот дека криењето и неплаќањето даноци ја намалува виталноста на европските економии и несомнено помага во поттикнувањето на моменталната должничка криза. Ако ЕУ ја преполови сивата економија, ќе се ослободат пари за инвестиции на нивото пред кризата, што ќе дозволи да се зголемат буџетските приходи без да се зголемат даноците. Некои од идеите за намалување на сивата економија се поврзани со поедноставување на даночниот систем, реформи на даночните ревизии, евентуално намалување на даноците, колку што е можно, со цел да се поттикнат луѓето да ги плаќаат давачките кон државата.

НА 30-ти МАРТ Најновиот број на Банките & Бизнисот кој излегува на 30 март донесува: АНАЛИЗА: Како банките ја завршија 2011 година? Како финансиските резултати од 2011 ќе влијаат на кредитната политика во 2012? Зошто на Македонија и треба гарантен фонд ИНТЕРВЈУ: ЛИЛИЈА БУРУНЧУК

директор на канцеларијата на Светската банка во Македонија

Колку фирмите во Македонија користат е-банкарство? Србијагас и Гаспром формираат своја банка Lehman Brothers се врати меѓу живите. Дали тоа значи дека ќе заврши и глобалната финансиска криза, која започна токму со банкротот на Lehman Brothers?

КАПИТАЛ ЧЕТВРТОК 15.03.2012

14 СВЕТ

WWW.KAPITAL.MK

Лондон е најбогат град во Европа

Н

ајбогатиот град во Европа е Лондон, каде што вкупната економска активност, изразена преку бруто-домашниот производ (БДП), изнесува 78.000 евра по жител. По него следуваат Луксембург, Брисел, Хамбург и Минхен, покажуваат податоците на Евростат, кои ја анализираат куповната моќ во европските региони. Братислава, според БДП изразен во куповна моќ, се проби меѓу десетте региони во ЕУ кои имаат најразвиена економска активност, додаваат од Европскиот завод за статистика. Куповната моќ во Братислава е 1,8 пати повисока отколку куповната моќ на еден просечен Европеец. Италија и Франција се земји кои, како целина, се сметаат за просечни. Францускиот просек паѓа поради неколку бивши колонии во Океанија, а Италија има големи разлики меѓу северот и центарот, од една страна, и југот на земјата, од друга страна.

> БРОЈКА

Јапонија и Кина се зближуваат преку купување обврзници

600

Ј

милиони евра изнесува нетопрофитот на германската Бундесбанк за 2011 година. Падот на профитот на банката е огромен ако се спореди дека во 2010 година банката заработи 2,2 милијарди евра. Од банката велат дека главната причина за падот на профитот се издвојувањата за идни ризични заеми.

апонската влада за првпат доби одобрување од официјален Пекинг за купување кинески обврзници. Тоа би требало да придонесе за зближување на овие две најголеми азиски економии и традиционални ривали. Кина не им дозволува на вложувачите слободно да купуваат нејзини обврзници, туку за тоа е потребно официјално одобрение, но аналитичарите истакнуваат дека ова е прв пат една голема економија да купи долг директно од официјален Пекинг. Јапонскиот министер за финансии, Џун Азуми, изјави дека неговата земја добила дозвола да купи кинески обврзници во вредност од 10,3 милијарди долари. „Мислам дека тоа е соодветен износ за почетните напори кон целта - зајакнување на билатералните економски односи“, истакна Азуми.

Ситигруп не може да поднесе уште еден финансиски шок Иако за време на финансиската криза доби најмногу помош од државата, третата по големина банка во САД, Ситигруп, не успеа да ги задоволи минималните барања на регулаторите, па падна на стрес-тестот со што се потврди дека не може да поднесе уште една финансиска криза Васе Целеска

celeska@kapital.com.mk

Ч

етири американски финансиски институции, меѓу кои и познатата банкарска групација Citigroup (Ситигруп), паднаа на стрестестот подготвен од Управата за федерални резерви на САД (ФЕД), кој требаше да покаже дали американскиот финансиски систем може да издржи нов економски шок. Иако ФЕД прави стрес-тестови над американските банки уште од 2009 година, ова се првите резултати кои јавно ги објавува, па американските медиуми претпоставуваат дека минатогодишните резултати биле значително послаби од овие. Според извештајот на ФЕД, банките Ситигруп, Сантраст, Ели фајненшл и МетЛајф, не успеаја да докажат дека имаат доволно капитал да преживеат една сериозна криза, пренесуваат американските медиуми. Резултатите се поразителни најмногу за Ситигруп, која е трета најголема банка во САД. Иако поголемиот број од вкупно 19 тестирани финансиски институции го поминаа испитот, аналитичарите с$ уште не се убедени дека финансиските институции во САД можат да претрпат нова криза. Моќноста на банките се проценува преку количината имот, позната како Tier 1, која би им помогнала во случај на една таква криза. Според резултатите, стрес-тестот најуспешно го положија банките ЈП Морган, Њујорк Мелон, Стејт стрит и Американ експрес, кои може да се пофалат со удел на Tier 1 капитал од над 13%. За разлика од нив, Ситигруп има ниво на Tier 1 капитал од 4,9%. Сите тестирани банки се во многу подобра состојба по финансискта криза од 2008 година, пишува во извештајот на ФЕД. Оваа институција ја тестираше моќноста на банките да поднесат криза која ќе предизвика стапка

на невработеност од 13%, пад на цената на акциите од 50% и на цената на куќите и становите од 21%. Еден од проблемите поради кои Ситигруп не го помина тестот на ФЕД е големата изложеност на банката кон Европа, објаснува за Блумберг Крис Лоу, аналитичар во консултантскта компанија ФТН Фајненшл. „Банката може да го промени својот фокус на глобално ниво, но за тоа треба време“, додава тој. Претседателот на ФЕД, Бен Бернанке, и неговиот тим не сакаа да дознаат дали банките имаат доволно капитал за да преживеат некоја идна криза, туку сакаа да проверат дали банките во таква ситуација ќе продолжат со кредитирање, наместо да чекаат да помине бурата на пазарот, како што направијa некои од нив за време на рецесијата во САД.

За с$ е крива дивидендата?

Аналитичарот Метју Бишоп, за „Економист“ изјави дека банките како Ситигруп на стрестестот паднаа главно поради тоа што планираа на инвеститорите да им вратат премногу пари, како исплата на дивиденда и акции. Негативните резултати претставуваат и голем удар за извршниот директор на Ситигруп, Викрам Пандит, кој пред извесно време ги убедуваше инвеститорите дека банката е подготвена да им ги врати средствата на акционерите откако им ја одзеде дивидендата за време на финансиската криза. Пандит ги блокираше дивидендите на Ситигруп во 2009 година, поради загубата која ја претрпе од хипотекарната криза, за што доби и помош од американската влада од 45 милијарди долари. Банкарската групација Ситигруп е една од банките кои добија најмногу помош од американската влада за време на хипотекарната криза во 2008 и 2009 година.

4,9% 45 изнесува висината на Tier 1 капиталот на Ситигруп

милијарди долари државна помош доби Ситигруп за време на хипотекарната криза во САД

Имиџот на банката сега е значително нарушен поради неуспехот да ги исполни минималните стандарди на банкарскиот стрес-тест. На негативните резултати од банката веднаш реагираа и берзите, а вредноста на акциите од Ситигруп вчера се намалија за 4%. Сега банката ќе треба да вложи повеќе напори за да ја врати довербата кај инвеститорите, бидејќи истовремено ФЕД го одби нејзиното

200 милијарди долари лоши кредити поседува Ситигруп

барање да ја зголеми дивидендата оваа година и побара од банката да направи нова ревизија на своите средства најбрзо што може. Во исто време менаџментот на Ситигруп мора да најде адекватен начин да се справи со 200 милијарди долари лоши кредити во дивизијата Сити холдингс, како и со повеќе од 100 милијарди долари средства заробени во хипотеки.

Ќе се спаси ли Шпанија од грчкото сценарио?

Е

врозоната има нова грижа, а тоа е финансиската ситуација во Шпанија. Оваа земја, според мислењето на европските министри за финансии, мора да вложи дополнителни напори за да ги стави под контрола своите финансии. Бидејќи Шпанија не успеа да ја постигне предвидената стапка на буџетски дефицит за оваа година, на последниот состанок на европските министри за финансии (Еврогрупата) беше притисната да ги стави под контрола своите финансии. Владата во Мадрид годинава очекува буџетски дефицит од 5,8% од брутодомашниот производ (БДП), наспроти првично договорениот дефицит со ЕУ од 4,4%. Минатата година буџетскиот дефицит на оваа јужноевропска земја изнесуваше 8,5%. „Буџетските цели минатата година

беа значително надминати. Со тоа се отвора потребата за поголеми напори за консолидација годинава“, појасни шефот на Еврогрупата, Жан Клод Јункер. Земјите на еврозоната бараат од Шпанија, освен најавените мерки за штедење, да вложи понатамошни напори и да заштеди дополнителни 0,5% од буџетот, со што очекуваниот би се намалил на 5,3%. „Ставот на Еврогрупата е дека шпанската влада треба да обезбеди 0,5% од веќе најавеното коригирање на дефицитот“, изјави еврокомесарот за монетарни прашања, Оли Рен.

Засилено штедење

Засега е неизвесно колку овој договор е обврзувачки. Во соопштението на Еврогрупата се вели дека шпанската влада изразила подготвеност да ги земе предвид барањата на Еврогрупата при поставувањето на буџетот за

ОЛИ РЕН

еврокомесар за монетарни прашања

“

Ставот на Еврогрупата е дека шпанската влада треба да обезбеди 0,5% од веќе најавеното коригирање на дефицитот.

2012 година. Со оглед на лошата економска состојба, со ова очигледно & се остава поголем простор на владата за намалување на дефицитот. Лидерите од зоната на еврото сметаат дека Шпанија идната година повторно треба да ја одржи европската граница за нови задолжувања од 3%. „Ова би внесло доверба во шпанското стопанство и во еврозоната“, истакна Оли Рен. Шпанија постепено се лизга во рецесија. Индустриското производство на почетокот од годината продолжи да паѓа, при што во јануари падна за 4,2% во споредба со истиот период лани, покажуваат објавените податоци на шпанскиот Завод за статистика. Овие податоци се нов знак на предупредување, а дополнителен товар за шпанската влада претставува и стапката на невработеност, која кон крајот на 2011 година порасна на 23%.

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ЧЕТВРТОК 15.03.2012

15

ФЕЉТОН ЛОНДОНГРАД ОД РУСИЈА СО КЕШ: инсајдерска приказна за олигарсите Почитувани читатели, “Капитал“ во соработка со издавачите АЕА, ви го претстави возбудливиот бестселер на Марк Холингсворт и Стјуарт Ленсли, "Лондонград - од Русија со кеш". Во претходните броеви имавте можност да ја проследите неверојатната приказна за тоа како Лондон стана дом на руските супербогаташи, раскажана за прв пат и базирана врз вистински ликови и настани. Ултравозбудливо четиво за животот проткаен со невиден луксуз, убави жени, приватни авиони, мегајахти, најдобрите светски фудбалери и телохранители во црни ренџ-ровери со непробојни стакла.

Руските плутократи продолжија да летаат околу светот во потрага по најдобри финансиски зделки, иако со малку поплитки џебови. Лондонград продоложи да се пени од стории за интриги и од новодојденци. Руските олигарси и мултимилионери можеби беа на пониска позиција, но далеку се од тоа да бидат надвор од игра

Олигарсите никогаш нема да се надвор од игра КАКО Е ПИШУВАНА КНИГАТА „ЛОНДОНГРАД“?

В

озбудливиот бестселер на Марк Холингсворт и Стјуарт Ленсли, „Лондонград - од Русија со кеш“ е базиран врз вистински ликови и настани. Изјавите и интервјуата се вистински, за што говори и благодарноста која ја даваат авторите кон сите што се согласиле да дадат интервју додека ја пишувале книгава. „Некои го сторија тоа отворено, додека, поради полемиките што го следат доаѓањето на руските супербогаташи во Лондон, многумина се согласија да соработуваат под услов на стриктна анонимност“, пишуваат Холингсворт и Ленсли. А изворите во „Лондонград“ се разновидни. Некои се богати Руси што сега живеат во Лондон, додека други се посетители од Москва. Многумина ја познаваат или имаат тесна соработка со малата група бизнисмени кои се издингаа до друштвото на најбогатите во светот како резултат на распродажбата на профитабилните руски државни активи во 90-тите години. Авторите се особено среќни што во проектот успеале да вклучат адвокати, интелектуалци, инспектори за стопански криминал, аналитичари на политички ризици, како и оние што ги воведоа новобогатите Руси во Лондон консултанти за приватно обезбедување, агенти за недвижности, за уметност, за антиквитети и дилери со вино, како и трговски посредници за приватни млазни авиони, јахти и за луксузни автомобили. „Иако книгава претставува прв исцрпен приказ на новите богати Руси во Лондон, имаме иста цел и ги поддржуваме другите новинари и автори чии дела ни претходеа“, велат авторите и во продолжение ги набројуваат сите позначајни новинарски имиња кои пишувале репортажи и книги за руските олигарси. Такви репортажи

биле објавени во угледни весници како „Фајненшл тајмс“, „Волстрит журнал“, „Тајмс“, „Сандеј тајмс“, „Гардијан“ и „Меил он сандеј“, а книги со поврзана тематика за кои авторите даваат пофалба се „Однатре во Путиновата Русија“ на Ендрју Џек, „Абрамович: милијардерот од никаде“ на Доминик Мидглеј и на Крис Хатчинс, „Мекмафија: Криминал без граници“, од Миша Глени, како и „Изгубениот шпион: Еден Американец во Тајната полиција на Сталин“, дело на Ендрју Меир. „Уредниците на лондонскиот магазин ’Ивнинг стандард‘ и поранешниот уредник на весникот Вероника Ведлеј заслужуваат признание за разбирањето на важноста на појавата на олигарсите и на Лондонград. Лондонскиот Фронтлајн клуб, кој го штити и се бори за независното новинарство во целиот свет, промовираше поголемо разбирање за Русија“, додаваат авторите. Сепак, за да се дојде до ваква мрежа на луѓе, Холингсворт и Ленсли велат дека е потребна помош од доста стручен соработник, па дури и по некој детектив. „Особено ја цениме стручната помош на Алекс Јирсли, поранешен раководител на Одделението за специјални проекти во Глобал витнес, влијателна невладина организација. Тој ни даде пристап до неговата импресивна меѓународна мрежа на контакти што го збогати секој аспект на оваа книга. Изгледа дека тој ги познава сите во овој мрачен свет. А оваа книга немаше да биде напишана без нашиот истражувач Том Милс, кој се докажа дека е неуморен, снаодлив, трудољубив и вешт. Направи одлична работа во дистрибуирање на сложените деловни информации и во пронаоѓањето извори по пат на пребарување“, велат Холингсворт и Ленсли. Бестселерот „Лондонград“ светлото на денот го виде на 23 јули 2009 година.

И

ако новите руски милијардери и мултимилионери се далеку од тоа да бидат имуни на глобалните сили кои се во игра, епитафите дека нивниот број ќе преполови, (став од 2009 година), најверојатно, ќе се покажат избрзани. Иако тие можеби се лекуваат од тешкиот мамурлак од блудното забавување во „мрсните“ години, тие се далеку од тоа да бидат истрошена сила. Порано или подоцна, најголемиот број руски супербогати најверојатно брзо ќе заздрават како што

ОД УТРЕ: “ХАОТИКА“ ВО КАПИТАЛ! очитувани читатели, од утре, 16 март, почнува нов фељтон во дневниот весник о Капитал: “Хаотика“, едно од најзначајните дела на светскиот маркетинг гуру, Филип Котлер, издадено во мај, 2009 година, почнуваме да го е претставуваме на нашите страници. Капитал Медиа Гроуп по само четири месеци од светската промоција го издаде на македонски јазик, а сега во повеќе продолженија на е нашите страници ќе може зираше пред три години да прочитате што прогнозираше Котлер, а сега се случува во светската економија економија. Котлер заедно со својот соработник Џон Каслионе ја напиша “Хаотика: Менаџирање и маркетинг во турбулентни времиња” во екот на светската економска криза и постави насоки за тоа како треба да се развиваат бизнисите во “новата економска нормалност“ . Дознајте како “Хаотика“ може да ви помогне да ги лоцирате изворите на турбуленцијата во бизнисот; како да подготвите сценарија за одговор на турбулентниот хаос; како да развиете стратегии за долгорочна отпорност кон турбуленции; како да изградите флексибилност во компаниските биланси, буџети и стратегии и уште многу корисни бизнис алатки за водење бизнис во денешниот хаотичен свет!

П

се далеку од завршени. Лондонскиот „бум“ можеби заврши, барем за извесно време, но немаше никаков знак за масовно заминување на средната класа, висококвалификуваните стручњаци или на богатите руски доселеници. Руските плутократи продолжија да летаат околу светот во потрага по најдобри финансиски зделки, иако со малку поплитки џебови. Лондонград

Не постојат пречки за богатиот човек

РУСКА ПОГОВОРКА

националната берза конечно ќе се поврати, а цените на стоките ќе си го повратат својот нагорен тренд. „Русите можеби губат пари, но тие с$ уште имаат големи финансиски империи. Тие с$ уште седат врз богатсва за кои најголемиот број луѓе може само да сонуваат“, изјави еден агент за недвижности кој работеше само со Русите. „Многумина од нив го бројат своето богатство во милијарди: колку милијарди имате вие в џеб? Доколку губат половина милијарда на ден - добро, уф, тоа боли, но тоа не влијае на нивниот начин на живеење. И понатаму ќе навраќаат во нивните големи куќи во Лондон и во неговите окрузи, тие с$ уште ќе се возат во нивните млазни авиони и ќе пловат со нивните јахти, с$ уште ќе одат на одмор во Јужна Франција и, едноставно, ќе успеат да ја пребродат финансиската турбуленција“. На почетокот од 2009 година, Лондон можеби ја пресметуваше вкупната сума од тоа што стана водечко популарно одморалиште за супербогатите од целиот свет, но неколкумина предвидоа дека возбудливите денови од средината на првата деценија од XXI век засекогаш се изминати. Можеби имаше помалку гламурозни трофејни активи и помалку кеш за расфрлање, но империјата од недвижности, екстравагантните забави, вртоглавиот начин на живеење и патувањата низ целиот свет

продложи да се пени од стории за интриги и од новодојденци. Руските олигарси и мултимилионери можеби беа на пониска позиција, но далеку се од тоа да бидат надвор од игра.

(Крај)

К О

М

Е

Р

Ц

И

Ј

А

Л

Е

Н

О

Г Л

А С

Kapital Akademija...

member of KAPITAL MEDIA GROUP

...Za da znaeme pove}e! I samite da si pomogneme...

објавува

РАБОТИЛНИЦА

ЗГОЛЕМЕТЕ ГО ПРОФИТОТ ПРЕКУ НАМАЛУВАЊЕ НА КОНФЛИКТИТЕ ВО ОРГАНИЗАЦИЈАТА 23.03.2012

Дали знаете колкав дел од работното време на вашите колеги и вработени се троши на конфликти, лоша комуникација, ситуации кои се непродуктивни и не носат резултати? Kонфликтот има своја цена и таа се пресметува во реални износи! На оваа работилница ќе добиете т.н. “Прирачник за работа со луѓе”, со кој полесно и поефикасно ќе можете да градите ефикасни меѓусебни односи и релации, а ситуациите на конфликт да ги сведете на минимум.

РАБОТИЛНИЦАТА Е НАМЕНЕТА ЗА:

Менаџери за комуникации со корисници, маркетинг и продажба Менаџери за интерни комуникации Генерални менаџери и сопственици на компании Вработени во оддели за работа со корисници и клиенти Професионалци за кои обуката ќе биде вредно искуство во личниот развој

НА РАБОТИЛНИЦАТА ЌЕ НАУЧИТЕ:

Како да се справите со “тешки луѓе” и како да ја олесните комуникацијата со нив? Како да ги препознаете раните фази на конфликтот и успешно да го избегнете истиот? Како подобро да ги разберете потребите на колегите, клиентите и корисниците и на сите нив во процесот на комуникација да им го дадете токму тоа што го бараат? Како да препознаете кои се Вашите мотиватори за конфликт, кои се тие на колегите и корисниците и како успешно да се справите?

ТРЕНЕР: НАТАША ИВАНОВСКА

Sertificiran fasilitator spored SDI© metodologijata, sertificiran trener i konsultant na Persona Global, specijalizacija za kou~ing na Erikson Kou~ing Kolexot od Kanada, sertificiran GCDF sovetnik za razvoj na kariera i pretsedatel na ACK.

За секој учесник на работилницата следува бесплатен влезен профил според SDI© методологијата (Strengths Deployment Inventory).

Проектот Kapital Akademija... е формиран на 25.09.2011 лица за контакт: Гордана Михајловска mihajlovska@kapital.com.mk, Дијана Гулакова akademija@kapital.com.mk 02 3298 110

18 APRIL - SPECIJALEN PRILOG

EDUKACIJA EDNA DECENIJA PODOCNA: [TO DONESE BOLOWSKIOT PROCES VO MAKEDONSKOTO VISOKO OBRAZOVANIEPOLESNA PROODNOST ILI I POGOLEM KVALITET? STUDENTI NA MAKEDONSKI NA^IN- DIPLOMA VO RAKA, NO NE I “MEKI” VE[TINI POLESNO DA SE NAJDE RABOTA. IZVE[TAJOT NA SVETSKA BANKA OTKRIVA PORAZITELNI PODATOCI ZA NEUSOGLASENOST NA MAKEDONSKIOT OBRAZOVEN PROCES SO POTREBATA OD GRADEWE SESTRANI LI^NOSTI! EDUKACIJA NA MENAXERI NOVA PONUDA, KOJ ]E U^ESTVUVA, [TO ]E U^AT MAKEDONSKITE MENAXERI? ZA OVIE I ZA DRUGI TEMI ^ITAJTE VO SPECIJALNIOT PRILOG EDUKACIJA KOJ KE IZLEZE NA 18 APRIL 2012 VO NEDELNIKOT KAPITAL. ZA SITE INFORMACII I PRA[AWA OKOLU OGLASUVAWETO OBRATETE SE DO MARKETING SEKTOROT NA E-MAIL: prilozi@kapital.com.mk; TEL: 02 3298 110LICE ZA KONTAKT: JASMINA SAVOVSKA TRO[ANOVSKI KAPITAL MEDIA GROUP DOO; P-FAH 503 1000 SKOPJE TEL. 02 3298 110; FAKS. 02 3298 111