520-04.05.2012

петок. 04 мај 2012 (weekend издание ) пет. max. 270 C min. 90 C

саб. max. 280 C min. 90 C

нед. max. 270 C min. 100 C

МБИ 10

1.997,68

+0,87%

Извор: Македонска Берза

МБИД 1.846,16

+1,61% %

ОМБ

121,70

ВОЛЕРС: Да владее правото за граѓаните да веруваат дека се уапсени вистинските виновници 7 Изумираат Влада и новинари, сепак, занаетчиите не одело заедно! Преговорите во Старата пропаднати, законот за скопска чаршија 4-5 медиуми зготвен!? 6 ВЛАДАТА ПОПУШТИ Ја укина забраната за откуп на метален отпад! 5

+0,04%

ЕМУ

€

61,60

САД

$

46,91

Курсна листа на Народна банка на Македонија

Гувернерот со уште попесимистички прогнози за годинава 5 ДО 2013 ГОДИНА САМО ПЕТ ПАТАРИНИ ЌЕ ДОБИЈАТ ЕЛЕКТРОНСКА НАПЛАТА 11

фото: Филип Поповски

www.kapital.mk

...само идејата е капитал, с$ друго е пари...

член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP

број 520 | година 3 | цена 20 ден. | тел. 3 298 110 | факс. 3 298 111

И З Р Е Б Е Т И К С Т Е В С А Н Е Т И Н РАСТАТ ЦЕНИТЕ НА СУРОВИ

НОВ БРАН ПОСКАПУВАЊА! СТР.

2-3

КАПИТАЛ ПЕТОК 04.05.2012

WWW.KAPITAL.MK

2 НАВИГАТОР ИЗЈАВА НА ДЕНОТ

> коментар > анализа > победник и губитник > бројка > лидери > не им беше денот

“ турски премиер

петок 04/05/2012

Намалувањето на рејтингот на Турција од страна на Стандард и Пурс е идеолошки обоено. Не можете да го излажете Ердоган. Ова е дури дискриминаторска одлука, бидејќи во исто време е зголемен рејтингот на соседна Грција, која е во длабока криза.

“

РЕЏЕП ТАИП ЕРДОГАН

www.kapital.mk

Народната банка ослободи 75 милиони евра од благајнички записи

> БРОЈКА

100

луѓе се очекува да се вработат во новиот капацитет за производство на кафе и пакување зрнести производи што почна да се гради во гостиварско Зубовце. Овој погон е четврти во стопанскиот комплекс Зубовце и е инвестиција на гостиварската фирма Интер кафе. Комплексот Зубовце е единствената активна стопанска зона во Полошкиот регион и во него своите бизниси ги развиваат фирми за производство на прехранбени преработки и фирми кои се занимаваат со услужни дејности.

Н

ародната банка ослободи 75 милиони евра од благајнички записи, откако пред еден месец ги ограничи аукциите со кои ги извлекуваше парите од прометот. Салдото на благајнички записи пред четири недели беше 610 милиони евра, но со последната аукција банкарите имаат инвестирано вкупно 535 милиони евра во овие хартии од вредност. Мерките за ограничување на аукциите на благајнички записи гувернерот Богов ги донесе во насока на зголемување на ликвидноста во економијата, односно како притисок врз банките за да го зголемат кредитирањето. Засега нема податоци дали кредитната активност е зголемена. Меѓутоа, истовремено, Министерството за финансии издаде тримесечни и шестмсечни записи, со коишто прибра дури 94 милиони евра во само еден ден.

КОМЕНТАР

Катерина Попоска poposka@kapital.com.mk

Во слеп колосек

К

инезите ја имаат таа чест да се возат во најбрзиот воз на светот, движејќи се со брзина од 394 километри на час! Во високоразвиените Германија и Франција, на пример, просечната брзина на возовите е околу 280 километри на час. Македонците пак, кои ќе решат да се качат во воз, со оглед на „брзината“ и безбедноста, ќе ја имаат привилегијата, една од ретките во светот, да се движат со околу 50 километри на час! И ако имаат среќа да не им се случи трагедија... Но, „бавноста“ на македонските возови е само последица на распаднатите вагони, на небезбедните пруги, на нефункционалната сигнализација... Ај што буџетот е „тенок“, па од година во година Владата крати токму на развојот на железничкиот транспорт, туку уште попоразително е што Владата одбива да ја либерализира железницата и да дозволи некој приватен инвеститор да ја моденизира и конечно да им овозможи на компаниите поевтин, побрз и побезбеден транспорт... Зарем треба да се случи катастрофа со фатални последици (каква што виртуозите од машиновозачи избегнаа пред некој ден кај Ранковце) за на државата да & светне дека вака веќе не може и не смее?! Сосема лежерно и без грам одговорност, директорите на Македонски железници изјавуваат дека техниката затаила, па еден товарен и еден патнички воз се нашле на ист колосек кај Ранковце, Кумановско. Како е ова можно? Има ли нешто што воопшто функционира во овие две јавни и државни фирми? Простете, но машиновозачите и патниците не се камикази, па секој ден да си го ризикуваат животот само за директорите и вработените да си ги зачуваат работните места. Директорот на МЖ-Инфраструктура, Ирфан Асани, неможноста да се носи со предизвиците за реформа на железничкиот сообраќај деновиве ја правдаше со скратените пари со ребалансот! Владата годинава ќе го развива железничкиот сообраќај со речиси два милиони евра (20%) помалку од предвидените за годинава. За каков развој на инфраструктурата и капитални инвестици зборуваме?! Како ќе правиме економски раст и рајска бизнис-клима ако не можеме ни една најобична пруга да овозможиме да функционира, а да не зборуваме за современи автопатишта или евтини енергенси. Што правевте досега, господа политичари, кои 20 години ја водите оваа држава?

КАФЕ

ПЧЕНИЦА

2012 година

1.89 $ /0,45 kg

2012 година

2013 година

2013 година

6,38 $ / бушел

КАКАО 2012 година

2.300 $ / 2013 година

метрички тон

2,00 $ /0,45 kg 6,75 $ / бушел 2.400 $ /

метрички тон

НАФТА БРЕНТ

ЗЛАТО

2012 година

2012 година

2013 година

2013 година

124,4 $ / барел 120,0 $ / барел

1.720 $ / унца

1.835 $ / унца

Растат цените на суровините на светск

Македонија ја очек нов бран поскапува долари за метрички тон, додека минатиот месец чинело 2.209 долари. Просечната цена за годинава се движи околу 2.300 долари за метричен тон.

Викторија Милановска milanovska@kapital.com.mk

З

а неполна година Македонија ја очекува нов бран инфлација доколку се остварат прогнозите на светските аналитичари на движењата на берзите за ресурси, дека во 2013 година к лучните суровини во светот ќе поскапат. Македонските производители се децидни - доколку цените на суровините се покачат, велат, немаат друг избор освен да ги поскапат производите. Според анализите на американската финансиска групација Ситигруп, нафтата „брент“ годинава ќе

достигне рекордна цена од 124,4 долари за барел, но по 2013 година може да поевтини. Заклучно со 30 април годинава, „брент“ чинеше 119,28 долари за барел. Наредната година за 10% ќе се зголеми и просечната цена на златото, кое минатиот месец чинеше 1.666,3 долари за унца, а се прогнозира дека за една ипол година ќе чини 1.835 долари за унца. И какаото се вбројува меѓу суровините кои ќе имаат најдрастичен раст на цената. Од Ситигруп прогнозираат дека какаото догодина ќе чини 2.400

Како ќе се одрази врз Македонија поскапувањето на житарките, памукот, кафето, какаото и на железото?

Речиси 80% од вредноста на македонскиот производ ја сочинуваат суровините, а Македонија е тотално зависна од увоз, па доколку поскапат памукот, пченицата, кафето, какаото, железото, за кратко време ќе се „плафонираат“ и цените на лебот и тестенините, кондиторските производи, облеката. Производителите стравуваат дека нехумано високите цени на реагенсите дополнително ќе ја зголемат можноста за инфлација и бран

Првиот број на дневниот весник Капитал се појави на 17 март 2010 телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 e-mail: kontakt@kapital.com.mk Издава: KAPITAL MEDIA GROUP доо Скопје, компанијата е формирана во 1999 година, кога е издаден првиот број на магазинот Капитал ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, 1000 Скопје, п.фах: 503, Република Македонија

ИЗВРШЕН ДИРЕКТОР (МАРКЕТИНГ И ФИНАНСИИ) Гордана Михајловска

РЕКЛАМА Александра Стојменова: ++389 2 3298 110/ лок:103; marketing@kapital.com.mk; aleksandra@kapital.com.mk

ГРАФИЧКИ И ИТ ДИРЕКТОР Николај Томашевски

ОГЛАСИ: Дијана Гулакова: ++389 2 3298 110/ лок:105; gulakova@kapital.com.mk

OFFICE MANAGER И ФИНАНСИИ Александра Николова: ++389 2 3298 110/ лок:101 nikolova@kapital.com.mk

СПЕЦИЈАЛНИ ПРИЛОЗИ: Јасмина Савовска Трошановски ++389 2 3298 110/ лок:102; prilozi@kapital.com.mk

ДИРЕКТОР И ГЛАВЕН УРЕДНИК: Љупчо Зиков

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Вељко Влаховиќ бр 11, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.commk

ПРЕТПЛАТА НА ДНЕВНИОТ ВЕСНИК КАПИТАЛ И НА МАГАЗИНОТ КАПИТАЛ Сања Савовска: ++ 389 2 3298 110/ лок:104 pretplata@kapital.com.mk

ОДГОВОРЕН УРЕДНИК Спасијка Јованова

ОВЛАСТЕН ПРАВЕН ЗАСТАПНИК: “Адвокатско друштво ДЕ ЛЕГЕ”

ПОМОШНИЦИ НА ОДГОВОРНИОТ УРЕДНИК Катерина Синадиновска (политика) Катерина Попоска (економија)

Печати: Графички Центар Скопје Според мислењето на Министерството за култура за дневниот весник “Капитал” се плаќа повластена даночна стапка. Текстовите и фотографиите не се враќаат. Сите објавени текстови, фотографии и друга графичка опрема се авторски заштитетни и можат да бидат преобјавени, или на друг начин користени само со дозвола на издавачот. Даночен број: МК 4030999366644; Жиро сметки: Еуростандард банка: 370011100019555

УРЕДНИЦИ Александар Јанев, Петре Димитров Александра Спасевска ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА СПЕЦИЈАЛНИ ДОДАТОЦИ Верица Јорданова ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА WWW.KAPITAL.MK Александар Јанчески

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПЕТОК 04.05.2012

3

Владата со нова кампања за меѓуетнички соживот

> БРОЈКА

1,3

В

милиони долари одвои УСАИД преку Проектот за адаптација на земјоделството кон климатските промени, кој ќе се фокусира на овоштарските и на градинарските култури во медитеранската зона, во која припаѓаат Вардарскиот регион со делови од Струмичкиот и од Гевгелискиот регион. Целта на проектот е да се подигне свеста кај земјоделците за идните предизвици кои ги носат климатските промени, како и да се промовираат земјоделски практики за справување со овие промени. Ќе се работи со семејни фарми кои на пазарот пласираат најголем дел од своите производи, како и со земјоделци кои делумно заработуваат, а дел од производството го задржуваат за себе. Планирано е да се извршат и тестирања и мониторинг на техники со цел да се изнајдат оние што најдобро функционираат под дадени услови.

ПАМУК

2012 година

2013 година

2013 година

9,0 $ /0,45 kg

149 $ /

САВКА ДИМИТРОВА

Ако цените на суровините одат нагоре, немаме друг избор освен поскапување на производите. Ние и сега немавме многу простор за да ги држиме цените на ова ниво, ама направивме с$ што можевме. Страшното е што ние како економија немаме никакви наши суровини.

МАРИЈАНА ПЕРКОВСКА

Информациите со кои располагаме како индустрија покажуваат дека наредниве две години цените на суровините ќе одат нагоре. Речиси е сигурно дека текстилните производи периодов ќе поскапат, особено ако се земе предвид и скапата нафта. Еве, странските партнери веќе бараат и поевтина работна сила, што е знак дека работите не одат на добро.

метрички тон

138 $ / метрички тон

генерален директор на Европа

претседател на Текстилниот кластер

АЛЕКСАНДАР ПАНОВ

ките берзи!

кува ања?!

поскапувања во земјава. Од прехранбената индустрија објаснуваат дека досега крателе од секаде само за да не се почувствува поскапување на крајниот производ. Но, сега, велат, веќе нема простор за маневри. „Ако цените на суровините одат нагоре, немаме избор. Ние и сега немаме многу простор за да ги држиме цените вака, ама направивме с$ што можевме. Тоа што како економија немаме ништо наше во делот на суровините кажува с$. Ако дојде до осетно поскапување на суровините, ќе ги поскапиме нашите производи, иако е тоа против наша волја, затоа што куповната моќ на граѓаните е многу ниска“, вели Савка димитрова, генерален директор на кондиторската фабрика Европа. И о д п р е х р а н б е н а т а ко м п а н и ј а Витаминка од Прилеп велат дека ценовната политика им зависи од св етски от тр енд на дви жењ е на суровините. „Нормално дека ако растат цените на суровините, ќе мора да ги поскапиме производите. Сметам дека во овој момент нема голема опасност, затоа што шеќерот и некои други суровини имаат опаѓачки тренд, барем досега“, вели Сашо Наумо ски, генера лен директор на Витаминка. Дека ќе почне да поскапува и облеката

понудата повторно е квалитетот, а не цената, што всушност, е главна критика на експертите кога се работи за оглас за маркетингкампања. Засега, не се знае колку пари од Буџетот ќе потроши Владата на оваа нова кампања, но огласот е објавен во време кога Собранието расправа за кратење на трошоците од државната каса, бидејќи нема доволно приходи. Владата не се откажува од политиката на промоции, иако е криза, а за сметка на тоа, ги скрати планираните капитални инвестиции за дури 90 милиони евра.

лидери

ЖЕЛЕЗНА РУДА

2012 година

9,1 $ /0,45 kg

ладата објави оглас со кој бара маркетинг-агенција која ќе изработи кампања за промоција на вредностите од меѓуетничкиот и меѓурелигискиот соживот во Македонија. Маркетингагенцијата ќе има задача да изработи лого, радио и ТВ-спотови, печатени огласи и билборди, веб-банери, ПР-стратегија и закуп на медиумски простор за прикажување на спотовите. Понудите може да се достават најдоцна до 19 јуни годинава, кога ќе биде и јавното отворање и избирање на најповолната понуда. Како главен критериум за избор на

генерален директор на Макстил

Тешко е да се прогнозира во однос на цената на суровините од кои зависи металната индустрија, но и моменталната ситуација е далеку од сјајна, а камоли ако суровините почнат да поскапуваат со забрзано темпo.

8,6% 1,7% 6,75

ќе поскапи какаото во 2013 година во однос на сегашната цена, што е најголем раст од цените на сите суровини

ќе се зголеми просечната цена на оризот во 2013 година

долари за бушел ќе чини пченицата во 2013 година, а сега се продава по 6,55 долари по бушел

Македонските производители се децидни дека растот на цените на сите суровини ќе ги принуди да ги поскапат производите. Ако поскапат памукот, пченицата, кафето, какаото, железото, за кратко време ќе се „плафонираат“ и цените на лебот и тестенините, кондиторските производи, облеката...

и останатите текстилни производи, и домашни и увозни, потврдуваат од Текстилниот кластер. „Информациите со кои располагаме како индустрија пока ж уваат дека наредниве две години цените на суровините ќе одат нагоре, а тие и по с ледните неколк у години континуирано растеа. Дури 80% од вредноста на еден производ ја сочинува суровинската база, а ние сме целосно зависни од увозни репроматеријали, па речиси е сигурно дека текстилните производи ќе поскапат, особено ако се земе предвид и скапата нафта. Еве, странските партнери веќе бараат и поевтина работна сила, што е знак дека работите не одат на добро“, објаснува претседателот на текстилниот кластер,

Маријана Перковска. И фирмите од металуршкиот сектор не ги радуваат податоците од анализите, ниту на годишно, ниту на квартално ниво. „Во моментов имаме една диспропорција, односно скап влез, а евтин излез. Тоа значи дека кај суровините немаме тенденција на опаѓање на цените, а кај крајниот производ имаме намалување на цената, при што на удар е профитот. Тешко е да се прогнозираат движењата на цените на суровините од кои зависи металната индустрија, но и вака е тешко, а камоли ако суровините почнат да поскапуваат со забрзано темпо“, вели генералниот директор на Макстил, Александар Панов.

Е

120

милиони евра достигна вредноста на имотот што е запленет од банките поради активирање на хипотеките заклучно со крајот на минатата година. Според податоците што ги објави Народната банка, активираните хипотеки за една година се зголемиле за 26 милиони евра, главно поради продлабочувањето на проблемот со неликвидноста во економијата, односно неможноста граѓаните и компаниите навреме да ги отплаќаат ратите за кредити.

победник и губитник ПОБЕДНИК

+

ЖОЗЕ МУРИЊО

С

о победата над Атлетик Билбао, Реал Мадрид си го осигура трофејот во шпанската Ла лига. Седумте поени предност пред вечниот ривал Барселона веќе се недостижни за Каталонците

ВОЛФГАНГ ШОЈБЛЕ

Г

ерманскиот министер за финансии ќе биде нов шеф на еврозоната. Досегашниот претседавач, Жан Клод Јункер, за својот наследник има само пофалби, оценувајќи го како идеален избор

не им беше денот

ИРФАН АСАНИ

И

сгледа директорот на Македонски железници е неподготвен да се носи со предизвиците за реформа на железничкиот сообраќај, па наместо тоа, главно алиби му се скратените пари со ребалансот

Радовишкиот рудник за бакар Бучим ги извезе првите 100 тони катоден бакар, кој е произведен и испорачан на бугарска фирма, со која веќе имаат потишано долгорочен договор. Заменикот-директор на Бучим, Николов, најави дека во следните денови ќе испорачаат уште 100 тони катоден бакар, кој НИКОЛАЈЧО е произведен во првата НИКОЛОВ фабрика за лужење. Николов најавува и дека фабриката за лужење во Радовиш годишно ќе произведува од 2.000 до 2.400 тони катоден бакар, кој се користи во металската, автомобилската, електроиндустријата и во градежништвото. Но, и покрај секојдневните ангажмани за подобро работење на рудникот, Николов не помалку енергија вложува за да им помогне на колегите во секторот од позиција на претседател на Македонската асоцијација за рударство. Тој се залага за подобрување на состојбите во секторот, кој е особено значаен за македонското индустриско производство.

_

ГУБИТНИК Новиот лидер на Неа демократија, очигледно, продолжува да игра на картата на национализмот, продолжувајќи ја дескриминаторската политика на неговите претходници. На митингот во Солун, обраќајќи им се на присутните со Македонци и Македонки, АНДОНИС Самарас ја зацементира САМАРАС антимакедонската политика и покажа дека ако и кога ќе дојде на власт, нема никаква намера да демонстрира разумна добрососедска политика со нашата држава. Тој држеше едночасовна „хвалопевка“ за според него, легендарното „не“ за Македонија на Костас Караманлис од Букурешт во 2008 година, со што на Македонија непринципиелно & беше одземено заслуженото место во НАТО и беше ставена во прашање нејзината безбедност и опстанок. По синоќешниот настап на Самарас, веќе дефинитивно е јасно дека антимакедонската реторика с$ уште привлекува гласови во Грција.

мисла на денот

Поскапувањето на суровините е очекувано!

кономските аналитичари не се изненадени од светските анализи, кои укажуваат на поскапување на суровините уште во ова тримесечје од годинава. „Сосема очекуван е порастот на цените на суровините во светот, но таквиот тренд повлекува и поскапи производи за крајна потрошувачка. Притоа, не смееме да заборавиме дека цената на еден производ ја градат не само суровините од кои е директно направен, туку и цената на реагенсите, која моментално е прилично висока. А и цените на индустриските производи растат многу побрзо од цените на земјоделските производи, па инфлација, секако, се очекува, но верувам дека ќе биде контролирана како и сега“, вели Јован Аждерски, професор на Земјоделскиот факултет во Скопје.

> БРОЈКА

ВИКТОР ЈАНУКОВИЧ

Е

вропа се заканува со бојкот на фудбалското првенство поради насилството со кое обвинува дека се соочува во затворот уапсениот политички ривал на украинскиот претседател, Јулија Тимошенко

ХЕНРИ ФОРД БЕШЕ ВО ПРАВО. ПРОСПЕРИТЕТНАТА ЕКОНОМИЈА ПОД РАЗБИРА РАБОТ НИЦИТЕ ДА МОЖАТ ДА ГИ КУПАТ ПРО ИЗВОДИТЕ ШТО ГИ ПРОИЗВЕДУВААТ.

Џон Џ. Свини поранешен лидер на американските работници

КАПИТАЛ ПЕТОК 04.05.2012

4

WWW.KAPITAL.MK

НАВИГАТОР ГРАФИК НА ДЕНОТ...

ФОТО НА ДЕНОТ...

Фактори кои го ограничуваат градежништвото (I тримесечје 2012) 14,70%

Нема побарувачка

9,20%

Неповолни временски услови

18,70%

Зголемени трошоци за материјали

10,60%

Зголемени трошоци за вработени

12,30%

Зголемени камати

6,20%

Конкуренција

Недостиг на обучен кадар

1,10% 1,30%

Друго

З

фото:ФИЛИП ПОПОВСКИ

11,70%

Недостиг на опрема Недостиг на материјали

П

5,90%

Обезбедување кредити

7,60%

големените трошоци за градежни материјали се главен ограничувачки фактор во активностите во градежништвото во првото тримесечје од 2012 година. Тие учествуваат со 18,7% во вкупниот број ограничувачки фактори. Втор кочничар на градежните активности е намалената побарувачка (15%) од вкупно 11 ограничувачки фактори.

ол Норитага Танге, претседател на архитектонската група Танге асоушиејтс (Tange & Associates) од Токио, се прошета по плоштадот Македонија, видоизменет од времето кога неговиот татко, Кензо Танге, го дизајнираше изгледот на Скопје по 1963 година. Норитага Танге ја посети винарската визба Сковин, каде што ги дегустираше домашните македонски вина.

светот низ медиумите...

Vecernji List Ve

фото:ФИЛИП ПОПОВСКИ

„Пла за преживување“ е насловот „План на п прирачникот кој го објавува заге загерепскиот весник на тема како да се справат сп граѓаните со енормната скап скапотија. Како да се заштеди на стру струја, вода, храна и облека е една од теми темите кои ги обработува весникот.

The Boston Globe Th

Харв Харвард бара поевтино образование и поголема обра достапност на граѓаните до дост бесплатна содржина на Интернет. бесп Ова се дел од главните точки кои престижниот американски универзитет ги пласира во унив најновата предлог-стратегија за најн општествен развој. опш

The Daily Telegraph

Продолжуваат превирањата во британската царинска управа. Многу веројатно е дека незадоволството брзо ќе излезе на површина и најавениот штрајк на илјадниците вработени ќе ја блокира земјата.

Занаетчиите тврдат дека многу скоро некогашните дуќани со опинци ќе бидат исполнети со увозна кинеска стока

Изумираат занаетч во Старата скопска Падот на прометот за 90% во последните 10 години, преполовениот број занаетчии и царувањето на сивата економија се пресудни за замирањето на познатите занаетчии од Старата скопска чаршија. До пред само 15 години таму можеа да се најдат сите занаети, а традиционалниот начин на изработка претставувал мелем за туристите. Денес состојбата е од корен изменета Дејан Азески

Haaretz

Нетанјаху, очигледно, уште долго ќе владее со Израел. Ова го покажува анкетата на највлијателниот еврејски весник, која му дава 48% од гласовите, наспроти 15% кои би ги добил главниот опозициски кандидат.

www.kapital.mk НАЈЧИТАНО НА WEB...

1 2 3 4

КОМЕНТАР: Љупчо Зиков - Поглед на денот ... Драгане Павловичу-Латас ... Види вака!

620 милиони евра „изеде“ четиригодишниот увоз на струја! Што се можеше да се изгради?! И Спиро Мавровски дел од „бранот свежина“ д Ахмети не знае да зборува, но знае ли да мисли македонски?

Занаетите се душата на чаршијата, кафеаните се само декор, велат старите скопјани

А

ко пред десетина година Старата скопска чаршија изобилуваше со реставратори, опинчари, кујунџии, шапкари, ковачи, денеска нивниот број

е с$ помал. Занаетчиите од Старата скопска чаршија тврдат дека во последната деценија изгубииле дури 90% од работата. Нивниот број е неколкукратно намален, а и тие што се останати работат од љубов. Старата скопска чаршија, некогаш синоним за главниот град, е стара повеќе од седум века и е најголем зачуван комплекс од ваков тип северно од Истанбул. До пред само 15 години, според кажувањата на скопјани, таму можеа да се најдат сите занаети и занаетчии, а традиционалниот начин на изработка претставувал мелем за туристите. Денес состојбата е од корен изменета. Иако државата влож ува во промоции и во реставрација на чаршијата, старите дуќанџии и новите кафеанџии се едногласни дека без занаети, чаршијата само по себе не е интересна, а уште помалку може да биде привлечна за посетителите.

Арктир Ногави, трета генерација на јорганџии од Старата скопска чаршија, тврди дека неговиот бизнис преживеал 100 години во Солун и во Скопје, прежиевал и неколку војни, но состојбата сега била најтешка. „Што да кажам повеќе, освен дека носиме од дома пари за да ги покриеме трошоците и го одржиме бизнисот во живот. Имаме 90% пад на прометот од пред две години, едноставно не се издржува. Јас го чувам дуќанот зашто е стар 60 години и зашто имам приходи од друг бизнис. Инаку, сам по себе апсолутно не е исплатлив. Од производство се преориентиравме на крпење јоргани, бидејќи за ново никој нема пари. Но, сега никој веќе не крпи и сме буквално на нула“, вели Ногави за „Капитал“. Тој смета дека ако сака, државата може да ги спаси останатите занаетчии со субвенции. „Мој впечаток е дека цела држава работи само за банките, нема пари во оптек, с$ е блокирано со кредити, а и тие кои имаат пари не ги трошат. Едноставно, на чаршијата & се случува катаклизма, а не можеме ништо да преземеме. Нашата перспектива е да бидеме туристичка атракција. На комерцијални основи и по пазарна логика не сме одржливи и

ќе мора да затвориме“, констатира Ногави. Неговиот комшија, курчијата (кожар) Исмаил Цефула-Марко, за прв пат по 12 години во чаршијата разочарано вели дека најверојатно ќе го затвори дуќанот и лебот ќе го бара во странство, бидејќи како што вели, вака секој ден тоне во живиот песок на долговите. „Истава работа 20 години ја работев во Париз и морам да кажам дека носталгијата ме уништи. Се вратив во Скопје во 2000 година и оттогаш секоја година е с$ полоша. Моментално сум паднат на промет помал од 150 денари на ден. Во Париз кога занаетчија ќе отвори дуќан државата три години не му наметнува никави казни, а кај нас секојдневно се измислуваат нови“, револтирано зборува Цефула. И од Комората на занаетчии се согласуваат со занаетчиите и велат дека ниту еден ковач или казанџија не може да му пркоси на времето и на технологијата, но дека овие преостанати занаети сами по себе претставуваат туристичка атракција која државата треба да ја заштити, да ја субвенционира и да ги прогласи за работилници од јавен карактер. „Клучниот проблем е што светот и технологијата одат напред и реално, луѓето с$ помалку

90%

е паднат прометот во чаршијата за 10 години, се жалат занаетчиите имаат потреба од казанџија и од ковач и во тој дел нема што да се направи. Единствен спас за чаршијата и за занаетчиите е комерцијалниот аспект да се замени со туристички, односно тие занаетчии кои ќе останат да се субвенционираат од државата и да бидат работилници од отворен тип и туристичка атракција. Вака нема да опстојат уште долго“, тврди Снежана Денковска, извршен директор на Комората на занаетчии.

Еснафлукот во челуста на сивата економија?!

Абдула Мустафа, кој во чаршијата е повеќе од 50 години, тврди дека покрај економската криза, ги тишти и сивата економија во чаршијата. Според него, старите занаетчии работат легално, а препродавачите на црно во последните две децении с$ повеќе го гушат старото еснафско јадро на чаршијата, кое с$ повеќе умира. Од Министерството за култура и

WWW.KAPITAL.MK

ПРОЦЕНКИ...

3 ФАКТИ ЗА...

2-3 6-7 30

килограми челик по жител на годишно ниво се користи во конструкциите во Македонија, што е многу ниско ниво во споредба со земјите во ЕУ

килограми челик по жител годишно се користат во конструкциите во Грција, што е најниско ниво во ЕУ

килограми челик по жител годишно се употребуваат во Финска, Холандија и во Луксембург, со што овие земји се лидери во ЕУ

ТОП ВЕСТИ...

ФАТМИР БЕСИМИ

министер за одбрана

Со членството во НАТО можеме да креираме стабилен регион

В

лезот на Македонија во НАТО е од големо значење не само за државата, туку и за целиот регион, а реформите коишто се прават во одбраната се доказ дека посветуваме големо внимание на евроатлантското интегрирање, му порача министерот за одбрана, Фатмир Бесими, на евроамбасадорот Аиво Орав. „Со членството во евроатлантските структури можеме да креираме стабилен регион, кој ќе овозможи забрзан економски раст и подобар живот за сите граѓани“, истакна министерот Бесими.

20

Во чаршијата има с$ помалку производство, а с$ повеќе увоз

чиите а чаршија АБДУЛА МУСТАФА

Шапкар

Чаршијата во однос на ГТЦ е сосема друга приказна. Инспекциските служби просто не контролираат ништо. Речиси 10 години не сум видел инспектор. Едноставно, овде владее сивата економија, која н$ уништува нас малкуте кои работиме по прописи. Над 80% од чаршијата работи на диво, никој не плаќа придонеси, никој не размислува дали ќе оствари пензија. Едноставно, покрај економската состојба која н$ уништува, се губи и еснафлукот. од градот Скопје велат дека навреме ги уочиле состојбите и од 2008 година донеле закон со кој се утврдуваат приоритетите за спас на чаршијата, а формирано е и кординативно тело. За да се стимулираат традиционалните занаети во градот, градот Скопје најави дека ќе адаптира простории во кои ќе се промовираат и ќе се продаваат занаетчиски производи, ќе организира изложби и работилници за обука на занаетчии во поглед на зголемување на атрактивноста на производите кои се изработуваат, а треба да има и работилници за сите граѓани кои сакаат да научат нешто повеке за

илјади хектари со пролетни култури годинава ќе засеат земјоделците во Струмичко. Бостан ќе биде засаден на 1.100 хектари или за половина во однос на минатите години. Најголемите површини (1.700 хектaри) годинава беа засадени со рана зелка под пластеници и на отворено поле. Намалени се и површините засадени со домати (1.200 хектари). Благо покачување од 20% во однос на минатите години има кај благата пиперка, која ќе биде застапена на околу 1.000 хектари.

700

учесници ќе има на форумот за транспорт во Германија, на којшто учествува министерот за транспорт и врски, Миле Јанакиески. Министерот ќе учествува на министерската конференција, а исто така, предвидени се билатерални средби со негови колеги од повеќе земји. Фокусот на годинешниот форум ќе бидат клучните прашања и проблеми во транспортот денес.

ИСМАИЛ ЦЕФУЛА МАРКО

Кјурчиjа

Потенцијал за бизнис има. Истава работа 20 години ја работев во Париз и мора да кажам дека носталгијата ме уништи. Се вратив во Скопје во 2000 година и оттогаш секоја година е с$ полоша. Моментално сум паднат на промет помал од 150 денари на ден. Не ме прашувајте за промет и профит, бидејќи с$ што заработив за 20 години во Франција потрошив во овие 12 години и сега дефинитивно ќе си одам за да не влегувам во поголеми долгови. традиционалното занаетчиство. Овие простории треба да функционираат како еден вид центар за занаети. Ибрахим Зекир, кој целиот свој живот го поминал како ковач во Старата скопска чаршија, смета дека институциите имаат погрешен пристап во ревитализацијата на чаршијата. „Од 52 ковачи, за неколку децении сме останати само тројца. Природно е како што напредува технологијата и нас да н$ снемува, но искуствата од други вакви чаршии во други земји покажуваат дека ретките занаети треба да се поддржат, оти се несекојдневни и сведочат за богатата традиција“, вели Зекир.

УЛРИК ШУЛТЕ ШТРАТХАУС

раководител на Асоцијација на европски авиолинии

Гувернерот со уште попесимистички прогнози за годинава

Н

ародната банка направи уште една надолна корекција на проекцијата за економски раст годинава, од 2,4% на 2%. Главни причини за тоа се влошените очекувања за извозот, при што се очекува дека странската побарувачка ќе падне за 1%. Советот на НБМ анализира дека економиите на најголемите трговски партнери на Македонија покажуваат побавно закрепнување и поради тоа, постои опасност за македонскиот извоз. За 2013 година се очекува дека растот ќе забрза и ќе изнесува 3,7%, во согласност со глобалното закрепнување и неговото позитивно влијание врз извозниот сектор и домашните потрошувачки и инвестициски одлуки. „Се очекува дека за растот на побарувачката годинава и идната година ќе придонесе и финансиската поддршка преку кредитниот пазар на банките. Последните поместувања во кредитната активност, како и целокупното „умерено“ макроекономско сценарио за следните две години покажуваат дека раздвижувањето на кредитната активност во следниот период, сепак, ќе биде умерено - раст на кредитите од над 7% и 8% за 2012 и 2013 година соодветно“, пишува во извештајот од седницата на Советот на НБМ. Оценките за инфлацијата с$ уште се непроменети, при што се очекува дека годишната стапка на инфлација во 2012 година ќе изнесува 2%, а на тоа ниво ќе се задржи и во 2013 година, до кога не се очекуваат позначителни притисоци од страна на побарувачката. Сепак, околу оваа проекција постојат поизразени нагорни ризици, како резултат на неизвесноста за динамиката на светските цени и нивните директни и индиректни преносни ефекти врз домашните цени. Макроекономската слика за наредниот период упатува на бавно закрепнување, ниска и контролирана инфлација, с$ уште бавни кредитни текови и платно-билансна позиција којашто обезбедува дополнителни девизни резерви. Овие оценки, според Советот на НБМ, отвораат простор за монетарно олабавување, како придонес за поголем кредитен раст и со тоа, поддршка на домашната економија. Врз основа на тоа, гувернерот одлучи да ја намали основната каматна стапка на благајничките записи од 4% на 3,75%. Со тоа, основната камата го достигна новиот историски минимум.

Владата попушти ја укина забраната за откуп на метален отпад!

П

о едномесечна борба меѓу компаниите и Министерството за животна средина, Владата попушти - ја укина забраната за откуп и извоз на отпад од метали. Министерот Абдулаќим Адеми изјави дека со забраната успеал да ја подигне свеста и одговорноста кај компаниите и кај граѓаните, за конечно да престанат кражбите на старото железо. „Една забрана веќе беше воведена уште во 2007 година. И тогаш беа донесени бројни мерки, но се покажа дека компаните ги почитуваат само определено време, а потоа забраваат на нив. Затоа, моравме да ја повториме забраната, за да се стави крај на кражбите на старо железо“, истакна Адеми. Со новите мерки, како измена и дополнување на Законот, компаниите имаат зголемена прекршочна и кривична одговорност за нелегално постапување со отпадот. Се забранува и исплата во готово за откупениот отпад од физички лица. Адеми нагласи дека наредбата за плаќање исклучиво преку трансакциска сметка стапува на сила веднаш. „Со новите мерки се прошируваат овластувањата на Инспекторатот за животна средина, кој сега ќе може слободно да влегува во дворовите каде што е константирано дека има див отпад од метали“, истакна министерот. Министерот не располага ниту со проценки за настанатите штети од воведувањето на забраната, туку ссамо со штетите кои ги претрпеле јавните претпр претпријатија поради кражбите на старо железо. „Не е наша работа да знаеме колкави се тие штети. так бројки обратете се во Министерството за За такви економ економија“, истакна Адеми.

Авиокомпаниите од Југославија треба да се обединат

60 СЕКУНДИ БРИФИНГ

БЕРЗА

МБИ 10 3.000 2.800 2.600 2.400 2.200 2.000 1.800

07/10

10/10

02/11

05/11

09/11

01/12

1.997,68 2010/2012 2010/2012

Max. Min.

2 2.827,62 827 62 1.943,09

На Македонската берза вчера беше остварен промет од 279.594,82 евра од редовното тргување, кое се зголеми за 70,91% во споредба со претходниот трговски ден. Прометот од тргување со обврзници пак, се намали за 69,83% во споредба со средата. Главниот берзански индекс МБИ-10 порасна за 0,87% и денот го заврши со вредност од 1.997,68 индексни поени.

НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК Арчилормитал (ХРМ)

65,00 +5,00

+8,33%

НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК ФЗЦ 11 Октомври

399,00 -27,00

-6,34% 6 34%

DOW JONES 13.500 13.000 12.500 12.000 11.500 11.000 10.500 10.000

07/07

21/08

05/10

19/11

03/01

17/02

13.268,57 0 08% -0,08%

Слабиот раст на вработеноста во САД вчера ги намали цените на акциите на Волстрит. По неколкудневен солиден раст, берзанските индекси паднаа. На европските берзи инвеститорите беа порасположени, додека ситуацијата на азископацифичките берзи беше поделена.

ДРУГИ ПАЗАРИ FTSE 100 Nikkei225 S&P 500 Nasdaq DAX TOPIX

5.795,29 9.380,25 1.402,31 3.059,85 6.733,80 792,87

VALUTI

£ €

СТАПКА

+0,65% +0,31% -0,25% +0,31% +0,34% +0,43%

€ $

1,2327 ПРОМЕНА

СТАПКА

1,3123 ПРОМЕНА

+0,1%

-0,1%

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10

FJU^ERSI ZLATO

1.638,80 -0,92% 0 92% ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11

NAFTA BRENT

117,82 -0,32% 0 32% ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч

Е

вропската авијациска група ги повика авиопревозниците од поранешна Југославија, кои се во финансиски тешкотии, да ја засилат меѓусебната соработка за да преживаат во жестоката конкуренција на главните авиокомпании и нискотарифни авиопревозници. „Адриа ервејс, Кроација ерлајнс, Јат ервејс и Монтенегро ерлајнс треба да создадат заеднички структури, што ќе им помогнат заедно да станат конкурентни“, изјави Улрик Шулте Штратхаус, раководител на Асоцијацијата.

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.com.mk

СЛАВКО ЛИНИЌ

министер за финансии на Хрватска

Ако бројките покажуваат негатива, тогаш тоа е рецесија.

“

КАПИТАЛ ПЕТОК 04.05.2012

WWW.KAPITAL.MK

6 ПОЛИТИКА

Неуспешниот попис н$ враќа чекор назад во поглавјето „Статистика“

ЕУ АГЕНДА

Влада и новинари, сепак, не одело заедно! Преговорите пропаднати, законот за медиуми зготвен!? Пропадна идејата дека новинарите со Владата ќе договорат подобри услови за работа. Два месеци преговорите се стопирани, а додека тајно се готви и спорниот закон за медиуми, уредниците порачуват: нема медиумска слобода без регулиран пазар! Кристина Озимец

ozimec@kapital.com.mk

Иако во минатогодишниот извештај Европската комисија забележала добар напредок во однос на спроведените реформи од поглавјето „Статистика“, сепак, пропаднатиот попис н$ враќа на самиот почеток. Ослободувањето од политичките спреги треба да е алфа и омега во спроведувањето на статистиката, а пропаднатиот попис го докажа токму спротивното, велат упатените Габриела Делова

delova@kapital.com.mk

И

ако во минатогодишниот извештај на Владата, ќе се затворат до јуни. Состојбите Европската комисија забележала во медиумите и темите поврзани со слободата д о б а р н а п р е д о к в о о д н о с н а на изразување пак, со Европската унија ќе спроведените реформи од поглавјето се усогласуваат до септември. За измените „Статистика“, сепак, пропаднатиот во изборното законодавство веќе два пати попис н$ враќа на самиот почеток. се состана и Управувачкиот комитет. Според Ослободувањето од политичките спреги е најавите, со истите се брза поради претстојните најважно за спроведување на релевантни локални избори, закажани за пролетта 2013 статистички податоци. Тоа јасно се гледа од година. За останатите прашања - владеење на условите кои ги бара Брисел за ова поглавје. правото, антикорупциските мерки, реформите „Во областа на статистиката Европската унија во администрацијата и пазарната економиија бара постоење на статистичка инфраструктура вицепремиерот задолжен за европски интеграции, врз основа на принципите непристрасност, Теу та Арифи, не посочи рок. Извештај за доверливост, транспарентност“, се вели во напредокот на Македонија, кој го подготвува документите на Унијата. Европската комисија, Владата мора да заврши Токму ова поглавје, велат упатените, треба да биде најголем број од задачите доколку сака Брисел последното во кое ќе бидат присутни политичките да даде зелено светло за отворање и на други влијанија, со оглед на тоа дека поглавја во овој уникатен дијалог станува збор за математички со Унијата. Според најавите, со започнувањето операции. Но, со последниот н а в и с о к и о т д и ј а л о г, ч и е попис, првично закажан за април, спроведување на терен започнува па одложен за октомври, кога по понеделничката средба со повторно пропадна, Македонија еврокомесарот Штефан Филе, падна на сите тие принципи, велат најавени се неколк у значајни тие. Таквата неуспешна операција задачи треба да исполни законски измени. Меѓ у нив се го изнесе на површина политичкото Владата согласно најавените измени во Законот влијание дури и врз оваа Оперативниот пароказ од за следење на комуникациите, едноставна статистичка операција, Високиот дијалог з а ко н ите з а д ржа в н и и ја в н и коментираат познавачите. службеници, забрана за привремени Освен за пропаднатиот попис, вработувања во администрацијата, кој повеќе од веројатно ќе биде најголемата критика и забелешка на Брисел измени во Законот за финансирање на политичките во престојниот Извештај за напредокот на партии итн. земјава, дополнителни реформи, барем според препораките од минатиот извештај, потребни се Анкетните листови и изјавите во областа на секторските статистики, особено за интереси во фокусот на во економските. Голема забелешка и понатаму антикорупциските реформи остануваат и непрецизираните обврски на Како што информираат од Антикорупциската Државниот завод за статистика и Министерството комисија, во фокусот на реформите пак, за финансии во однос на одговорноста за коишто произлегуваат од задачите во областа на спречување на корупцијата се анкетните статистиките на финансиските сметки. Инаку, Хрватска ова поглавје го преговараше две листови со кои се утврдува имотната состојба години. Меѓутоа, ако се погледне во последниот на функционерите и изјавите за судир на Извештај за напредокот на Хрватска пред интереси. официјалното започнување на преговорите, „Експертите беа особено заинтересирани за детектираните забелешки од Брисел се поголеми проверките на анкетните листови и изјавите за отколку оние што сега ги има Македонија. Тоа интереси. Во таа насока, им го елабориравме остава простор дека Македонија овие преговори усвоениот систем на проверки на анкетните ќе може да ги заврши многу порано, се разбира, листови и уредбата донесена од страна на Владата доколку успешно се спроведе операцијата на Република Македонија со која поблиску се за спроведување на пописот. Од Државниот уредува начинот на проверка на изјавите за завод за статистика сметаат дека и оваа година интереси, а ги запознавме и со алатките со кои Македонија ќе добие позитивен извештај во располага Државната комисија за спречување на поглавјето “Статистика“ и се надеваат дека судирот на интереси“, изјави за „Капитал“ првиот неодржаниот попис нема негативно да биде човек од Антикорупција, Љубинка Корабоска. Како што инф ормираше таа, сериозниот оценет во Извештајот. предизвик пред кој се наоѓа Државната комисија Разговорите за изборното законоза спречување корупција е имплементацијата давство и меѓуетничките односи на Државната програма во сите сегменти кои први во фокусот на високиот дијалог се идентификувани како ризични подрачја; Што се однесува пак до актуелниот Високит дијалог зајакнување на институционалната соработка кој се однесува на 23 и 24 поглавје, изборното во борбата против корупцијата и јакнењето на законодавство и односите меѓу заедниците интегритетот, како институционален, така и се меѓу задачите од вчера презентираниот индивидуален, како предуслов за ефикасна и „Оперативниот патоказ“, кои според проекциите ефективна борба против корупцијата.

150

Ф

ијаско доживеаја осуммесечните п р е г о в о р и н а З д р у же н и е т о на новинари со Вла дата за подобрување на состојбата во медиумите! Претседателот на Здружението, Насер Селмани, вели дека во моментов процесот на разговори е сопрен, пробиени се сите рокови кои биле утврдени меѓу двете страни, а вицепремиерот Теута Арифи веќе два месеци ги игнорирала и не сака да ги види. „Не само што немаме резултати од овој дијалог, туку и нема дијалог. И покрај нашето инсистирање како здружение да го завршиме процесот и секојдневните повици до Арифи да закаже средба со нас, ние веќе два месеци не можеме да се состанеме и не знаеме зошто Арифи не успеа да н$ собере да се договориме за надоместоците за клевета и навреда“, вели Селмани. Освен што ЗНМ и Владата не се договорија за висината на финансиските надоместоци за нематеријална штета за клевета и навреда, ЗНМ вели дека Владата на новинарите им подготвува закон за медиуми во тајност. „Паралелно ни се навестува донесување закон за медиуми, кој се подготвува во тајност и ние не сакаме да учествуваме во создавање впечаток во јавноста дека само со закони ќе се подобрат состојбите. Може да имаме добри закони, но ако тие не се спроведуваат, ништо не сме направиле“, додава Селмани. Македонскиот институт за медиуми исто така излезе со реакција за преговорите меѓу Владата и ЗНМ, за кои велат дека не вродиле со резултати. „Власта ги злоупотребуваше преговорите со ЗНМ за да си изгради алиби дека е посветена на слободата на медиумите, додека секоја година македонската демократија драматично назадува“, реагираат од МИМ.

Без регулиран медиумски пазар, нема слобода на говор!

Правилата на игра мора да гарантираат ферплеј во медиумската сфера и без регулирање на медиумскиот пазар, нема слобода на медиумите, заклучуваат дел од главните уредници на медиумите во земјава. Соња Крамарска, главен и одговорен уредник на „Утрински весник“, вели дека доколку еден играч драстично ги нарушува правилата на игра, тогаш нема простор за ферплеј. „Владата фаворизира одредени медиуми не само со доделување реклами, туку и преку давање повеќе информации на одредени медиуми“, вели Крамарска. Главниот и одговорен уредник на Канал 5, Лидија Богатинова, за „Капитал“ вели дека без расчистување на состојбите во медиумскиот пазар, апсолутно е невозможна слободата на медиумите. „За сево ова што се случува се виновни самите новинари, зашто 20 години не знаат да се организираат и во права насока да ги насочат своите права. Владее апсолутен хаос, нема никакви правила на игра и затоа и ситуацијата е таква“, вели Богатинова. Според главниот уредник на информативната р е д а к ц ија н а А л ф а тел е в и з и ја, И с к р а Новаковска, регулирањето на правилата во медиумите е главен предуслов за постоење слобода на печат. „Тоа е основата и без регулација во медиумскиот пазар, нема слобода на медиуми“, вели Новаковска. Македонија во последните неколку години одбележа драстичен пад на сите рангирања на меѓународните организации кога се работи за слободата на медиумите. Последниот извештај на Фридом хаус за слободата на печатот ја смести Македонија на 115-то место, кое го дели со Молдавија во групата држави со делумна слобода на медиумите. Ова е голем пад од претходната година, каде што на истиот извештај земјава беше пласирана на 96-то место, а во моментов е најлошо рангирана земја од регионот. Застрашувачки е податокот

СДСМ со иницијатива за национална стратегија за слобода на медиуми и право на слободен говор

Опозициската СДСМ достави иницијатива до вицепремиерот за евроинтеграции, Теута Арифи, за изработка и усвојување на национална стратегија за слобода на медиуми и право на слободен говор во Собранието на Република Македонија во рок од три месеци. Се предлага во Собранието да се формира работно тело кое ќе ја изготви и ќе ја предложи стратегијата. „Во тоа тело да учествуваат претставници на власта, опозицијата, еснафски здруженија, Агенцијата за електронски комуникации, Советот за радиодифузија, Јавното претпријатие Македонска радиодифузија. Стратегијата треба да биде основа за сите понатамошни законски решенија од оваа област“, вели Емилијан Станковиќ, портпарол на СДСМ. што според овој извештај, Македонија ја делат само петнаесет места од групата земји која нема слобода на печатот, како Алжир, Хондурас, Јордан, Пакистан или Гвинеја. „Во Македонија резултатот се зголеми од 48 на 54 поени како последица на влошената правна атмосфера, вклучувајќи политизирани одлуки на регулаторните тела и долгиот притвор на сопственикот на водечкиот опозициски медиум поради политички проблематичниот случај на даночно затајување. Како дел од овој случај, најпопуларната телевизиска станица во земјата и три дневни весници поврзани со неа беа принудени да прекинат со работа во 2011 година“, се вели во извештајот на Фридом хаус. Претходно, во последниот извештај за индексот на слободата на медиумите на Репортери без граници за 2011 година Македонија беше рангирана на 94-то место. Во 2009 година во истиот извештај земјава беше рангирана на 34-то место, што значи дека за три години направила пад од дури 60 места.

НАСЕР СЕЛМАНИ

претседател на ЗНМ:

„Сите рокови се пробиени, а вицепремиерката Арифи цели два месеци одбива да се сретнеме“

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПЕТОК 04.05.2012

ПОЛИТИКА 7

Попоски: И Грција ќе има корист од нашето членство во НАТО

Ч

ленството на Република Македонија во НАТО ќе им донесе позитивни ефекти како на Република Грција, така и на државите од регионот, пишува македонскиот министер за надворешни работи, Никола Попоски, во колумна објавена во весникот „Хил“, специјализирано политичко списание кое ги покрива активностите во американскиот Конгрес. „Грчкото противење на македонското членство во НАТО произлегува од митот дека независна Република Македонија ќе претставува закана за грчкиот територијален интегритет. Напротив, македонското членство во НАТО ќе ги поврзе Македонија и Грција во нескршлив безбедносен сојуз и на Грција ќе & даде дополнителна сигурност со тоа што сите свои копнени граници ќе ги дели со држави-членки на НАТО“, пишува во колумната.

Бесими се сретна со евроамбасадорот Орав

> БРОЈКА

7

нови огласи за работни места распиша Службата за општи и заеднички работи. Според огласот објавен на Агенцијата за администрација, станува збор за четири нови раководители и тројца советници. Раководителите се за Секторот за инвестициски вложувања, тековно одржување на објектите и следење на комуналните трошоци; раководител за Секторот за поддршка на директорот за извршување на нормативно-правни работи; раководител на Секторот за комерцијално работење и угостителство и раководител на Одделението за превоз со моторни возила. Советниците пак, ќе бидат распоредени на позициите советник за набавка на услуги, советник-организатор на тековно одржување на објектите на органите на држвната управа и советник за одржување и изградба на објектите и работните простории.

М

инистерот за одбрана на Република Македонија, Фатмир Бесими, вчера се сретна со шефот на делегацијата на Европската унија во Република Македонија, амбасадорот Аиво Орав. На средбата, соопшти Министерството за одбрана, станало збор за повеќе значајни прашања од областа на одбраната и безбедноста, меѓу кои и фактот дека Република Македонија во краток период од корисник прерасна во придонесувач кон зачувување и развивање на демократијата и мирот. Во однос на членството на Македонија во ЕУ и во НАТО, Бесими посочил дека „со членството во евроатлантските структури можеме да креираме стабилен регион, кој ќе овозможи забрзан економски раст и подобар живот за сите граѓани“.

ВОЛЕРС: Да владее правото за граѓаните да поверуваат дека вистинските виновници се уапсени Марија Севриева

sevrieva@kapital.com.mk

Д

оказниот материјал и судскиот процес ќе бидат клучни во докажувањето на сомневањата кои им се ставаат на товар на приведените во акцијата „Монструм“. Ова го изјави американскиот амбасадор, Пол Волерс, потенцирајќи дека САД одблиску ги набљудува сите фази - убиствата, апсењата, истрагата - а ќе ја следи и судската постапка. Амбасадорот Волерс апелира правниот систем да постапува според правилата и законите, за граѓаните да имаат доверба дека се осудени вистинските лица. „Ги следиме состојбите по ужасните убиства на 12 април и искрено сочувствуваме со семејствата на убиените. Важно е да се почитуваат правилните процедури, за тие што го извршиле ова ужасно дело да бидат изведени пред правдата“, истакна Волерс. Тој сфаќа зошто терористичките акти се сметаат за сериозна закана овде во Македонија, бидејќи и Соединетите Американски Држави биле цел на терористички напад, но порачува сите постапки да се одвиваат во законските рамки.

Се вклучува Интерпол

Од вчера и Интерпол трага по двајц ата о сомничени за петкратното убис тво кај Смиљковското Езеро кои не & се достапни

Амбасадорот на САД, Пол Волерс, најави дека будно ќе биде следена секоја фаза од случајот „Монструм“. Тој упати апел правниот систем да постапува според правилата и законите, за граѓаните да имаат доверба дека се осудени вистинските лица. Во меѓувреме, полицијата преку Интерпол ќе ги бара двете лица кои се осомничени за петкратното убиство, а се наоѓаат во бегство на македонската полиција по спроведената акција „Монструм“. Со оваа фаза, потенцира министерката за внатрешни работи, Гордана Јанкулоска, практички, значи дека целосно ќе се заокружи овој случај, а понатаму ќе му се остави простор на судот да ја донесе финалната одлука. Во меѓувреме, истражниот судија им одреди мерка 30-дневен притвор на петмината осомничени за тероризам. Тројца од нив се пренесени во затворот во Битола на издржување на мерката, додека на двајцата кои се во бегство притворот ќе им започне откако ќе

Половина уапсени пуштени од притвор! Лицата против кои полицијата поднесе посебен извештај до Јавното обвинителство за утврдување на нивната поврзаност со сторителите на убиствата кај Смиљковци се пуштени на слобода. Јанкулоска ова го објаснува вака: „Не се дирекно поврзани, но мораше да бидат

направени анализи дали претставувале логистика на извршителите. За да се изврши терористички акт, се претпоставува дека тие лица кои се непосредни директни учесници во терористичкиот акт имале одредени конекции, поддршка, логистика“ .

бидат приведени. На останатите четворица осомничени за неовластено производство, држење и тргување со оружје или распрскувачки материи исто така им е одреден притвор во траење од еден месец. Тие се пренесени во затворот во Прилеп. Бранителот на осомничените, Насер Рауфи, вели дека едно од лицата осомничено како извршител на грозоморното убиство се бранело со молчење, додека останатите дале исказ пред истражниот судија. „Во оваа фаза од постапката с$ уште не ни се презентирани никакви докази. Знаеме дека

има некакви материјални докази и докази набавени со посебни истражни мерки, кои најверојатно понатаму ќе ни бидат прикажани“, рече Рауфи. Јанкулоска потврди дека од досегашната анализа на доказниот материјал, оружјето кое беше пронајдено кај осомничените с$ уште не се совпаѓа со оружјето кое било употребено за убиството на петте лица. „Дури и без овој аспект на истрагата и без овој доказ, ние имаме доста материјални докази кои потврдуваат кои се сторителите на ова дело“, потенцира Јанкулоска.

ДУА бара американски адвокати за осомничените во „Монструм“ Демократската унија на Албанците ја повика албанската заедница во Америка да се мобилизира за да им обезбеди адвокати од САД кои ќе ја подготват одбраната на групата уапсени во операцијата „Монструм". Оваа едвај постоечка партија е формирана

во 2007 година, а за прв претседател е избран Бардиљ Махмути, поранешен портпарол и „министер за надворешни работи“ на косовската ОВК. По враќањето во Македонија, Махмути најпрвин беше дел од ДПА. Неговата ДУА има учествувано на неколку избори во Македонија без успех.

Зошто на ВМРО-ДПМНЕ не им одговараат отворени избирачки листи? Максим Ристески

risteski@kapital.com.mk

В

М Р О -Д П М Н Е о с т а н у в а п о с л е д н ат а политичка партија што се противи на воведувањето на отворени листи на избори, дури и по објавувањето на најновото истражување на јавното мислење, кое покажа дека дури 70% од граѓаните на Македонија би биле помотивирани да излезат на гласање кога би имале можност да одберат поединечни кандидати од изборните листи. Ставот на владејачката партија не го променува кампањата „Твојот избор да биде личност“. „Партиите ќе добијат поголема излезност на избори, ќе знаат кој нивен кандидат колку придонел во изборниот процес, секој пратеник ќе има поголем легитимитет“, набројуваше извршниот директор на граѓанската асоцијација Мост, Дарко Алексов, на конференцијата, на која немаше ниту еден претставник на ВМРО-ДПМНЕ за да го слушне. Владејачката партија не ги дава

70%

затворените листи, со кои три пати по ред победува на парламентарни избори. од граѓаните би биле „Ставот на ВМРО-ДПМНЕ останува помотивирани за гласање дека актуелниот изборен модел ако одбираат поединечни е соодветен и се покажа како кандидати од изборните применлив. Сметаме дека е многу листи важно за вакви клучни прашања, како што е промена на изборниот систем, да се запази начелото на извесност на законите, односно нивна долгорочност, зашто не е добро често да се менуваат и з б о р н и т е м о д е л и “, и з ј а в и од земјите на ЕУ гласаат на пратеникот, Александар Спасеновски отворени листи з а „Ка п ит а л“, кој го п о вто р и партискиот став дека во случај, сепак, да се отвори прашањето за промени, тие преферираат мнозински модел со отворените

83%

една изборна единица. За разлика од нив СДСМ, пројавува расположение за отворени листи: „Но, претходно мора да се реши прочистувањето на избирачкиот список, да се воспостави контрола на учеството на државните институции и во трошењето народни пари за иборите, да се преиспита учеството на јавната а д минис тр ација в о и з б и р ач к и т е о д б о р и“, и з ј а в и пратеничката на СДСМ, Цветанка Иванова.

Партиските штабови низ градовите контра централата!

А лбанскиот партнер во власта, ДУИ, како и сите помали партии во Македонија, вклучително и оние од коалицијата на ВМРО-ДПМНЕ, го поддржуваат воведувањето на листи. Претставникот на партнерот

во кампањата „Твојот избор да биде личност“, Националниот демократски институт, Христијан Ѓорѓиевски, потсети на анонимната анкета одржана во 2010 година во Собранието, во која над 50% од пратениците, меѓу кои и на ВМРО-ДПМНЕ, се изјаснија за отворени листи. Ѓорѓиевски информираше дека во текот на кампањата низ поголемите градови во државата проектот добил поддршка од членовите на партиите на локално ниво, што може да се толкува како нивно незадоволство од кандидатите кои партиските „врхушки“ ги предлагаат за изборните листи. Професорката по политички систем Тања Каракамишева смета дека мора да продолжи да се зборува за отворените листи, со цел подобрување на политичкиот систем и на демократскиот амбиент, без разлика „колку се глуви партиите“. Од Мост не се откажуваат од конструктивното унапредување на изборниот систем, па најавуваат формирање работна група за модифицирање на Изборниот законик, при што ќе бидат земени предвид сите заинтерсирани фактори и ќе се направи обид за постигнување консензус.

КАПИТАЛ ПЕТОК 04.05.2012

WWW.KAPITAL.MK

8 КОМПАНИИ ПАЗАРИ

Освојте стипендија за MBA! Со гордост го најавуваме конкурсот за стипендии за 2012 година за меѓународно акредитираните Executive MBA и MBA програми на COTRUGLI Business School

К

андидатите кои ќе се пријават на конкурсот ќе имаат можност да освојат стипендии со вкупна вредност од 105.000 евра. Станува збор за две различни групи стипендии: Executive MBA програма, за кандидати со минимум пет години релевантно работно искуство и MBA програма, за кандидати со минимум три години работно искуство. Граѓаните на Македонија ќе имаат можност да се натпреваруваат за една целосна и пет делумни стипендии во секоја од двете наведени категории.

COTRUGLI Business School е бизнис-школа чии MBA програми, за кои доделуваме стипендии, се акредитирани од страна на лондонските AMBA асоцијации (Associations of MBA). Оваа меѓународна бизнис-школа има центри во Загреб и во Белград, како и канцеларија во Љубљана, а пазарите на кои делува се Македонија, БиХ, Србија, Словенија, Хрватска, Бугарија и Романија.

Executive MBA програмата (www. cotrugli.eu/emba) е наменета за top и middle менаџери, како и за самостојни претприемачи кои сакаат да стекнат современи деловни знаења и вештини што ќе можат лесно да ги применат во сопствените организации. Условите според кои учесниците ќе можат да му пристапат на процесот на селекција за стипендиите за Executive MBA се минимум пет години релевантно работно искуство, завршен факултет, менаџерско к

о

м

е

р

ц

и

ј

Како да се пријавите?

П

роцесот на пријавување се состои од два круга. Кандидатите се пријавуваат на интернет-страницата www.cotrugli.eu/scholarships. По онлајнпријавувањето, добиваат апликациски материјал кој, пополнет на англиски, го враќаат на имејл најдоцна до 6 јуни на полноќ. Финалната процедура на селекција и тестирањето ќе се одржат на 16 и на 17 јуни (сабота и недела) во Скопје. Повеќе информации за проектот за доделување на стипендиите, за програмите за кои се доделуваат тие стипендии, за самата COTRUGLI Business School и учесниците од Македонија следете редовно во „Капитал“!

Услови за конкурирање за Executive MBA програмата

• завршен факултет; • активно познавање на англискиот јазик; • минимум пет години релевантно работно искуство; • пожелно менаџерско искуство; • Услови за конкурирање за MBA програмата; • завршен факултет; • активно познавање на англискиот јазик; • минимум три години работно искуство. а

л

е

н

о

г л

а

с

искуство и познавање на англискиот јазик. Предавањата, односно, модулите се одржуваат во просек по еден продолжен викенд во Загреб или во Белград, а учесниците од Македонија можат да одберат во кој центар на школата сакаат да ја посетуваат програмата. Освен минималното изостанување од работното место, учесниците можат да применат с$ што научиле уште во понеделникот по враќањето на работното место. Целната група на MBA програмата (www. к

о

м

е

р

ц

и

cotrugli.eu/mba) се junior менаџерите со помалку години работно искуство (минимум три). Бидејќи се работи за млади луѓе (во просек, на 25-годишна возраст), кои с$ уште не се премногу врзани со работни и семејни обврски, програмата овозможува патувања низ земјите од Југоисточна Европа и развој на регионалниот „нетворкинг“. Така, MBA програмата се одржува во неделни модули на различни локации во регионот каде што работи COTRUGLI. ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

МЕЃУНАРОДНА КОНФЕРЕНЦИЈА ЗА БЕЗБЕДНОСТ НА ХРАНАТА Во рамките на проектот „Безбедност на храната во југо-источна Европа„ Deutsche Gesellschaft für internatiоnale Zusammenarbeit - GIZ во соработка со меѓународната фондација Балкан Нет, Michel институт од Германија и Институт за јавно здравје на Република Македонија на 17 и 18.05.2012 организираат меѓународна конференција за безбедност на храната во Скопје. Целна група во проектот се релевантните институции (ресорни министерства, владини агенции и институции за безбедност на храна, здруженија на фармери и производители на храна, стопанските комори и сл.), индустриите за производство на храна (производители на млеко и млечни производи, месна индустрија, пекарници и сл.), како и угостителски и хотелски субјекти од Македонија, Србија, Косово, Бугарија и Албанија. Во рамките на конференцијата е вклучена промоција на македонски прехранбени производи на мини-штандови. Ги покануваме сите заинтерeсирани фирми и институции да го пријават своето учество најдоцна до 09.05.2012. За подетални информации може да се обратите на: Жан Станоевски, тел. 075 219 359, jean.stanoevski@balkannet.eu Наталија Ташкова, тел. 075 422 276, natalija.tashkova@balkannet.eu Веб линк: www.lazoroski.com/balkannet/index.php/news-and-events

PRVA MARKETING KONFERENCIJA

БРЕНДИРАЊЕ патот до потрошувачот 8 јуни јууни 2012 2012 / хотел ALEKSANDAR PALACE Скопје Скопје ј

1

КАКО К АКО О БРЕНДОТ ДА “РАБОТИ“ З А ВАШИОТ ВАШ АШИОТ БИЗНИС? АШ ЗА

О Откријте ткри р јте ја ри а„ „магијата” м гијата” на ма н најпознатиот ајпоз оззна натиот ссветски ве ветс еттсски ки б бренд, р нд, ре Co Coca–Cola oca c –C Col ola повторува Како о се с повто тору рува ууспехот спехот на бренд? Екстензија еден бре ренд нд?? Ек Екст стен ензи зија ја на брендот Кафетин. Како К а о да ја зголемите ак продажбата п родажбата преку менување на имиџот на брендот? Искуството на Шкода Како брендот Т’га за југ им отвори врата на останатите брендови на винарницата Тиквеш? бренд. Раѓање на нов бренд нд д. креираше Кој и како го креи еи ира раше раше Винчини? брендот Винч чин ини? и

2

МАРКЕТИНГОТ ВО ФУНКЦИЈА НА ВАШИОТ БРЕНД

Како се создава бренд? брендирање? Како изгледа процесот на брендира ање е? Кои К Ко ои се техники за брендирање? Која разликата меѓу бренд? Ко оја аер азли ика ата та м еѓу пр еѓ производ и б рен нд? нд македонските Ко Којј им помага а на на м мак акед ак едон ед онск ск кит ите компании осмислување комп мпан ании и в во о ос осми м слувањ ње на своите бренд-стратегии? бр рен ендндд ст стра рате ра теги те гии? и? Колкава Колк кав а а е улогата а на маркетинг-агенциите маркети тинг нг-а нг -аге г нциите те нови брендови? во креирањето креирањ а ет ето о но н ви бре ренд ндов о и? компаниите Кој во ком омпа паниите е е задолжен брендови? за креирање кре реир ирање бр бре ендови? вистинскиот Кога е в истинскиот момент ис да лансирате лан ансирате нов бренд? Можат М ожат ли македонските локални и глобални? брендови да прераснат во глоба ални и? и?

3

макБРЕНДонија макБРЕНД Донијја ЕДЕН ПОИНАКОВ ПОГЛЕД Д

Брендирање на Макед Македонија донија дон до - идеја или реалност? Како н$ гледа, а како ние ни ие сакале би ссак ака кале ал да н$ $ гледа светот? на Кое е лицето н а во Македонија ја в о светот, кој н$ претставува? пре ретс тставува? Доволни ли До Д ово волн лни ни л и се само културата сспортот, сп орто то от, т, кул к улту ул тура р та и ра уметноста умет еттно ност ста за а промоција про ром мо оци ција ј на една е едн дна земја земј м а или мј или е ил неопходен неопхо ходе ден де н посеопфатен посеопфате по ен пристап? Каква стратегија за брендирање & е потребна на Македонија?

*Во оваа панел-дискусија д у ј ќе земат уучеств учество во пр првите рви вите е луѓе на неколку маркетинг и истражувачки истражувач чки агенции агенц нц ции и ком мпан нии. менаџери на домашни и на странски компании.

На Н ак крајот рајот на секој се екој панел е предвидена дискусија со учесниците на конфе конференцијата. ере енци ијата.

ШТО ЌЕ НАУЧИТЕ ОД Д КОНФЕРЕНЦИЈАТА? Ц Од „прва ќе слушнете како се создавале дел од р рака” р у најпознатите македонски и интернационални брендови у бренд р отвора р врата р за нови пазари, р , поголем Како успешниот р подобар имиџ, поголема извоз, зголемена продажба, лојалност од потрошувачите...

Што с$ е потребно за креирање успешен бренд? Која е разликата меѓу производ и бренд? олк лку чини процесот на брендирање? Ко Колку Какв ква кв а стручна стру ручн ру учн чна а по п м ш и поддршка мо р им е Ка Каква помош потреб бна а на на компаниите комп ко мпан мп ании иите те во во овој ов вој процес? про р цес? потребна трат ратеш ешки да р разм змис ислу луува ате кога носите те те Како стр стратешки размислувате одлуука дали и кога од кога да да лансирате нов нов бренд? но брен бр енд? ен д одлука ани ниит ите е е задолжен за а кр креи реира рање нови брендови, р р Којј во компа компаниите креирање р т на брендирање, б бре рендирање, р р , колкуу време, в вре реме р ме,, како изгледа процесот потребн б и за креирање к кре реир ирање нов бренд? енергија и средства се потребни размислуваат у менаџерските р тимови Како р на бренд ориентираните компании? ј е уулогата на маркетинг-агенциите р Која во креирањето брендови?

ЗА КОГО Е НАМЕНЕТА НА АМЕ ЕНЕТА ТА ТА КОНФЕРЕНЦИЈА Ц АТА:: КОНФЕРЕНЦИЈАТА: Генерални м ена аџери ии менаџери основачи на ком мпан нии компании Бренд-мена аџер ри Бренд-менаџери Маркетинг-дир ректор о ии ор Маркетинг-директори менаџери Менаџери за р азво ој и развој стратешко о пл ланир рање планирање Маркетин инг и и стра ажувачки Маркетинг истражувачки компан нии и а ге ен нц ции кои се компании агенции занима м ваатт ссо ма ор разл ра з ични аспекти зл занимаваат различни на а брендирањето бре р нд дирањ ањет ањ ето о П рофес есионалц лци лц и и кр реативци од Професионалци креативци марк маркетинг ркетинг и од д адвертајзингадвер ер рта т јзингагенции аг Вработени р во секто то ор ри за одно оси сектори односи со јавноста и човечки човечк чки ресурси ресу ре сурс рси рс и Вработени р во секторите за продажба Сите компании кои во своето портфолио имаат брендови и оние кои имаат стратешка р цел да ги брендираат своите производи

ГЛАВЕН ГОВОРНИК

JAS JASON JAS SON SO N ROMEYKO ROME RO MEYK YK KO Интернационален тернационал креативен р ативен директор дире р на агенцијата аггенцијата ј Sаatchi& Sаatchi Sаatc chi&Saаtchi Saаtch hi за Sаatchi&Saаtchi брендот ндот T-Mob T-Mobile!

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА WWW.KAPITAL.MK

Kapital Akademija...

www.kapital.mk

лица за контакт: Гордана Михајловска, Бобан Ѓоргиевски, Дијана Гулакова akademija@kapital.com.mk 02 3298 110

КАПИТАЛ ПеТоК 04.05.2012

WWW.KAPITAL.MK

10 компании пазари > БроЈка

нова „Травијата“ на отворањето на 40-те мајски оперски вечери

Ш

ест претстави, од кои пет оперски и една балетска, ќе се одржат во рамките на годинешните јубилејни 40-ти по ред Мајски оперски вечери. На репертоарот се претставите од „железниот репертоар“, кои години наназад го привлекуваат вниманието на љубителите на оперската уметност. Мајските оперски вечери традиционално ќе започнат на 9 мај, среда, со почеток во 20 часот, со најпосетената и најбарана претстава од страна на нашата публика, „Травијата“ од Џузепе Верди. Претставата ќе ја води реномираниот индонезиски диригент Норман Виџаја. Овој пат „Травијата“ се поставува во комплетно нова режија на Нина Најденова (Бугарија), со нова сценографија на Борис Стојнов и нова костимографија на Цветанка Стојнова. Кореографијата е на Борјана Сечанова (Бугарија).

Свисслион воведе нов сертификат за безбедност на храна

8,6%

К

ондиторската компанија Свисслион за прв пат на пазарот на кондиторски производи го воведе најновиот сертификат за квалитет и безбедност на храна FSSC 22000:2010. Како што информираат од компанијата, стандардот претставува подобрена и проширена верзија на меѓународниот стандард ISO22000:2005, кој покрај овој стандард, ги вклучува и приватните стандарди IFS и BRC, кои пак, се основен предуслов за влез во европските и во британските супермаркети. КАМАТНИ СТАПКИги НАследи ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИпримери КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ „Свисслион, како и секогаш, светските во прехранбената 3м 6м 24м треба да 36м индустрија, штоБанка говори дека и во овие тешки економски услови се Комерцијална банка производниот 3,60% 4,60% И она 7,40% 7,70% инвестира и да се осовременува процес. што ни е најважно, верните потрошувачи на производите на Свисслион треба да7,00% бидат сигурни НЛБ Тутунска банка 3,50% 4,50% 7,50% дека секогаш нудимеСтопанска безбедна и висококвалитетна храна за своите потрошувачи“, банка 3,60% 4,65% 7,40% 7,60% изјави Васка Герасимова, менаџер на тимот на6,50% храна и технолог во Шпаркасе банка 3,50% за безбедност 4,50% 7,00% Свисслион. Со овој сертификат, како што информираат од компанијата, Свисслион Охридска банка 4,30% 4,80% 5,50% 6,00% е прва домашна компанија која е подготвена непречено, без дополнителни банка 3,40% 7,10%без ограничување.

7,30% трошоци и самоПрокредит со еден сертификат, да извезува 4,40% во целиот свет

пад на вкупните продажби во првиот квартал од годината оствари групацијата Фершпед. Според консолидираниот биланс на успех, објавен на Македонска берза, загубата од редовното работење пред оданочување на групацијата Фершпед изнесува 21,6 милиони денари или нетозагуба од 23,9 милиони денари. Притоа, продажбата на домашен пазар е намалена за 22%, а на странските пазари пораснала за 29%. Во структурата на групацијата Фершпед спаѓаат шпедитерското друштво Фершпед, Хотели Метропол, винарницата Сковин, брокерската куќа Фершпед и Алфа телевизија.

ТТК банка Алфа банка Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје Стопанска б. Битола

3,50% 3,30% 4,00% 4,30% 4,00% 3,80%

4,40% 4,20% 5,00% 5,30% 5,00% 4,80%

7,40% 7,40% 8,00% 8,20% 8,00% 7,40%

7,70% 7,60% 8,50% 8,60% 8,40% 7,60%

Кој губи, а кој добива од забраната 42% за либерализација на железницата?! КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

54% Измените на Законот за железнички систем, со кои

се предвидува одложување на либерализацијата на железничкиот сообраќај по влезот на земјава во ЕУ, влегоа собраниска процедура. Опозицијата реагираше дека 20% во економските последици од ваквата одлука ќе бидат крајно негативни, особено за развојот на Коридорот 10

31%

Соња Јованова

У

s.jovanova@kapital.com.mk

кин у в ањ ето на либерализацијата на железничкиот NASDAQ сообраќај ќе има о г р о м н и н е г ативни последици врз развојот на домашната економија, а директно ќе се одрази врз ата во Сао работењето на извозно ориентираните компании. Со ваква теза пратениците од опозициската СДСМ ги оспоруваа пред ложените измени на Законот за железнички систем, кои предвидуваат одложување н а л и б е р а л и з а ц и ј ат а н а железницата по влезот на пании земјава во Европската унија. Во услови кога единствената железничка транспортна компанија, МЖ-Транспорт, е во крајно лоша финансиска состојба, со долгови и без инвестиции, неодговорно омпании од е власта да го одржува монополот само за да го зачува социјалниот мир, реагираше опозицијата. „Поради лошите услуги на МЖ-Транспорт, често пати компаниите кои се извозно ориентирани се одлучуваат да преминат кон камионски

53%

транспорт, кој пак, економски не е исплатлив. Оваа одлука дир ектно ќе в лијае и врз цените“, вели Благоја Стојановски, пратеник од СДСМ. Пратениците од владејачкото мнозинство ги бранеа измените на Законот, тврдејќи дека многу од европските земји го либерализирале железничкиот сообраќај неколку години по влезот во ЕУ. Во исто време, тие потенцираа дека неопходно е да се одржува монополот на МЖ-Транспорт, бидејќи во спротивно, ќе требало да се отпуштат 1.000 вработени. „Естонија го либерализираше железничкиот сообраќај четири години по влезот во ЕУ, Латвија две години по влезот во ЕУ, Бугарија една година, а Хрватска е на чекор од ЕУ и уште ја нема либерализирано железницата“, изјави Ана Лошковска, пратеник од ВМРО-ДПМНЕ. Иако за либерализацијата се водеше жестока дебата меѓу пратениците од власта и опозицијата, измените на Законот го поминаа првото читање. Во меѓувреме, повеќе од очигледно е дека извисија

64%

24%

28%

+

и на берзата

10%

ани на

03.05.2012

+8,33% +7,95% +6,98% +6,56% +4,93%

03.05.2012

ФЗЦ 11 Октомври Бетон Скопје Македонски Телеком Комерцијална банка Алкалоид

-

милиони евра се предвидени за годинава за инвестиции во железничката инфраструктура

пад

-6,34% -4,94% -0,83% -0,23% -0,19%

нова цена

65,00 2.202,00 1.852,00 130,00

130,00 нова цена

399,00 5.700,00 496,00 2.679,00 4.069,00

24м 3,70% 3,70% 3,70% 3,80% 4,00% 3,60% 3,65%

36м 4,20% 4,00% 4,00% 4,30% 4,50% 3,80% 4,05%

Алфа банка

2,10%

2,30%

3,70%

4,00%

Уни банка

2,55%

3,00%

4,50%

6,00%

Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје Стопанска б. Битола

2,50% 2,20% 2,10%

2,80% 2,80% 2,60%

4,50% 4,10% 4,40%

5,10% 4,50% 4,60%

1м 0,40% 0,35% 0,24% 0,08%

3м 0,70% 0,63% 0,47% 0,01%

6м 0,99% 0,94% 0,73% 0,19%

12м 1,30% 1,30% 1,05% 0,39%

МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИлиберализацијата СТАПКИ Според опозицијата, противуставно е да се одложи на железничкиот Рочност за заштита напреку ноќ и претприемништвото 1 недела 1м 3м сообраќај, со што се загрозува правото пазарот

СКИБОР

2,20%

3,18%

4,18%

4,98%

обем на транспорт на стока. Јанакиески најави дека ќе ја изгуби конкуренцијата со Коридиорот 4, кој МКДОНИАна нови 2,20% низ Бигарија, Романија и Унгарија, бидејќи годинава ќе распише тендер за набавка поминува вагони, но не прецизираше колку. ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ од Солунското пристаниште во моментов околу 50% ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ Министерството за финансии донесе и ново законско од стоката се превезува преку пругите во Македонија, Основна кам. стапка Стапка на инфлација решение со кое ќе му ги прости милионските долгови а останатите 50% преку пругите во Бугарија.

5,20%губат банка на Македонија на МЖ-Транспорт, претворајќи ги воНародна државен влог. Од лошите состојби4,00% во МЖ-Транспорт најмногу 13,40% Народна банка на Србија 12,00% најскап транспорт Експертите потенцираат дека без инвестиции, извозниците, кои плаќаат за превоз македонскиот дел од Коридорот 10Народна и дефинитивно на стоки споредено со земјите од регионот.

2,50% банка на Хрватска 6,00% 3,60% 2,20%

Централна банка на Црна Гора Централна банка на Словенија

четврток - 03.05.2012 3м 3,60% 3,50% 3,60% 3,50% 4,30% 3,40% 3,50% 3,30% 4,00% 4,30% 4,00% 3,80%

6м 4,60% 4,50% 4,65% 4,50% 4,80% 4,40% 4,40% 4,20% 5,00% 5,30% 5,00% 4,80%

24м 7,40% 7,00% 7,40% 6,50% 5,50% 7,10% 7,40% 7,40% 8,00% 8,20% 8,00% 7,40%

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

36м 7,70% 7,50% 7,60% 7,00% 6,00% 7,30% 7,70% 7,60% 8,50% 8,60% 8,40% 7,60%

Банка Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка

3м 2,10% 2,10% 2,10% 1,95% 2,50% 2,00% 2,00%

6м 2,70% 2,60% 2,60% 2,35% 3,00% 2,60% 2,50%

24м 3,70% 3,70% 3,70% 3,80% 4,00% 3,60% 3,65%

36м 4,20% 4,00% 4,00% 4,30% 4,50% 3,80% 4,05%

Алфа банка

2,10%

2,30%

3,70%

4,00%

Уни банка

2,55%

3,00%

4,50%

6,00%

Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје Стопанска б. Битола

2,50% 2,20% 2,10%

2,80% 2,80% 2,60%

4,50% 4,10% 4,40%

5,10% 4,50% 4,60%

1м 0,40% 0,35% 0,24% 0,08%

3м 0,70% 0,63% 0,47% 0,01%

6м 0,99% 0,94% 0,73% 0,19%

12м 1,30% 1,30% 1,05% 0,39%

Инструмент Благајнички записи Ломбарден кредит

камата 4,00% 5,50%

СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

Домашна валута Домашна валута со валутна клаузула Странска валута

10% 20% 13%

КУРСНА ЛИСТА

Држава ЕМУ САД В.Британија Швајцарија Канада Австралија

Среден курс во 61,6006 46,9123 75,8581 51,2569 47,4691 48,4358

Валута евро долар фунта франк долар долар

Извор: НБРМ

ДВИЖЕЊЕ НА ИНФЛАЦИЈАТА ВО МАКЕДОНИЈА ПЕРИОДОТ 2010/2011 4% 3% 3% 2% 2% 1%

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

Euribor (EUR) Libor (EUR) Libor (USD) Libor (CHF)

6м 2,70% 2,60% 2,60% 2,35% 3,00% 2,60% 2,50%

Euribor (EUR) Libor (EUR) Libor (USD) Libor (CHF)

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

Банка Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје Стопанска б. Битола

3м 2,10% 2,10% 2,10% 1,95% 2,50% 2,00% 2,00%

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

раст

Арчилормитал (ХРМ) Топлификација НЛБ Тутунска банка Макошпед Макстил

двете странски компании кои две години чекаа влез во железничкиот транспорт во земјава. Словенечки железници и Локо транс на пресконференција најавија дека доколку им се дозволи влез на пазарот, ќе инвестираат десетици милиони евра, ќе вработат кадар и ќе го зголемат обемот на товар што се превезува по Коридорот 10. Во меѓувреме, Владата со ребалансот на Буџетот за речиси два милиони евра ги скрати парите предвидени за инвестиции во железничката инфраструктура, иако одлуката за одложена либерализација министерот за транспорт и врски, Миле Јанакиески, ја правдаше со лошите услови во кои работи железницата и намалениот

9,4

Банка Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка

МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ ПРИНОС НА ОТВОРЕН ИНВЕСТИЦИСКИ

Рочност преку ноќ Отворен инвестициски фонд СКИБОР 2,20% Илирика Југоисточна Европа2,20% МКДОНИА

ФОНД

1% 0% -1%

-1% 01/10

04/10

06/10

09/10

12/10

03/11

06/11

09/11

12/11

Извор: Државен завод за статистика

1 недела 1м Нето вредност 3,18% 4,18%

3м 1M 4,98%

3M

6M

1Y

YTD

ДАТУМ

-1,53%

-3,48%

-5,29%

-24,16%

-0,23%

02.05.2012

Илирика Глобал-Растечки пазари

36.565.745,88

-0,50%

-6,46%

-5,26%

-13,89%

-3,05%

02.05.2012

Иново Статус Акции

14.326.843,29

-0,16%

0,81%

-6,08%

-11,00%

-1,53%

02.05.2012

-4,41%

2,39%

-6,98%

4,46%

02.05.2012

-2,71%

-6,42%

-32,01%

-1,39%

02.05.2012

15,47%

14,18%

0,40%

18,68%

02.05.2012

1,52%

3,17%

4,22%

2,38%

02.05.2012

0,82%

1,65%

0,00%

1,11%

02.05.2012

23.904.482,40

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ

Основна кам. стапка

КД БРИК банка на Македонија Народна КД Нова ЕУ Народна банка на Србија Народна банка на Хрватска КБ Публикум - Балансиран Централна банка на Црна Гора КБ Публикум - Обврзници Централна банка на Словенија

Стапка на инфлација -1,31% 5,20% -2,24% 13,40% 2,50% 12,82% 3,60% 49.125.493,04 0,11% 2,20%

46.224.241,91 4,00% 21.016.424,47 12,00% 6,00% 44.513.167,04

КБ Публикум Паричен

44.513.167,12

0,26%

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

Инструмент Благајнички записи Ломбарден кредит

камата 4,00% 5,50%

СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

Домашна валута Домашна валута со валутна клаузула

10% 20%

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПеТоК 04.05.2012

11 Отсега девизните плаќања кОн странствО се дОстапни и преку e-banking сервисОт на сБ за физички и правни лица

> БРОЈКА

Вера Ставроф нов член на Македонија 2025

Н

6%

ов член на Управниот oдбор на Македонија 2025 е Вера Ставроф, претседател и главен извршен директор на HerbalScience и Алкалоид УСА и коосновач на GreenBeauty. Ставроф, родена во Битола, емигрирала во САД, каде што дипломирала Машинско и нуклеарно инженерство на Државниот универзитет на Охајо. Работела во фармацевтската индустрија (Abbott Laboratories) 13 години. Подоцна се приклучува кон Лимитед брендс како член на Извршниот комитет и раководител на Истражување и развој, гаранција на квалитет и регулаторни работи за Bath&Body Works одделот. Носител е на два сојузни и интернационални патенти. „Цврсто верувам во Македонија и сум многу импресионирана од македонскиот народ. Чест ми е и се радувам на работењето со одборот за отворање нови пазари за висококвалитетни и иновативни производи од Македонија и промоција на земјата како лидер во регионот на Југоисточна Европа”, изјави истакнува Ставроф по повод нејзиниот избор за член на УО на Македонија 2025.

е намален извозот на текстилниот комбинат Тетекс од Тетово во 2011 година, кој изнесува 3,5 милиони долари, споредено со извозот од претходната година, покажуваат податоците од финансискиот извештај на компанијата објавен на Македонска берза. Вкупното производство на Тетекс во 2011 година бележи пад од 16%, при што производството на ткаенини во 2011 година е намалено за 20%, кај конфекцијата падот изнесува 12%, а на фабриката за трикотажа 25%. Според извештајот, Тетекс 2011 година ја заврши со нето-добивка од 3,6 милиони денари, што е двојно помалку споредено со претходната година, кога истата изнесувала 6,6 милиони денари.

До 2013 година само пет патарини ќе добијат електронска наплата ЕБРД распиша тендер за избор на компанија којашто ќе имплементира систем за електронска наплата на патарина кај Романовце, Петровец, Сопот, Отовица и кај Градско Александра Спасевска

С

електронски систем за наплата на патарина. До 5 јули тие треба да достават техничка документација за реализација на прoектот, кој предвидува надградба на електронски систем за наплата на пет патарини, изградба на една наплатна рампа, како и изградба на централниот оперативен систем со кој ќе се управува со патарините. За да се квалификуваат во првата фаза од тендерот, заинтересираните компании треба да докажат дека имаат склучено најмалку три договори во вредност не помала од пет милиони евра од имплементација на сличен систем за Четирите патарини долж Коридорот 10 ќе почнат да се градат по 2017 година, наплата и најмалку еден систем кој е целосно кога се очекува да заврши изградбата на автопатот Демир Капија-Смоквица реализиран и пуштен во употреба во последните пет години. Конзорциумите терба да имаат обрт електронски систем на наплата, кој ќе поддржува наплатните рампи. Ќе има и видеонадзор, контрола од 22,5 милиони евра во последните три години, готовинско и безготовинско плаќање со дебитни и архивирање, како и поврзување на наплатните ФЈУЧЕРСИ а за да влезат во втората фаза, треба да докажат и кредитни картички преку self service post станици со централен систем“ објаснуваат од дека имаат пристап до најмалку пет милиони терминали, како и припејд и постпејд-бесконтактни Агенцијата. НАФТА евра, кои им се потребни за реализација на интелигентни картички. Според тендерските услови, по проценката на СУРОВА ПРИРОДЕН ГАС проектот во првите петЛЕСНА месеци од склучувањето „Сите наплатни станици ќе бидат опремени со понудите, ќе бидат поканети во втората фаза од 104,36$/барел 2,31/ММБТу на договорот. нови системи за наплата на патарина за броење тендерот само тие што ги исполнуваат условите. Од Агенцијата за државни патишта, која го иЗАкатегоризација на сите возила кои поминуваат Дури тогаш фирмите ќе треба да приложат BRENT ЗАТОПЛ. реализира проектот, објаснуваат низ банкарска гаранција од 350.000 евра.

317 сообраќајните ленти на влез и на излез од 117.89$/барел дека предвиден е

spasevska@kapital.com.mk

амо пет од предвидените девет патарини ќе добијат електронски систем на наплата до крајот на 2013 година. Европската банка за обнова и развој (ЕБРД) распиша тендер за модернизација на пет наплатни рампи низ државата, проект за кој државата лани доби кредит од банката од 17 милиони евра. Систем за електронска наплата ќе се имплементира на рампите кај Романовце, Петровец, Сопот, Отовица и кај Градско. Останатите четири патарини на делницата Табановце-Куманово, Неготино, Демир Капија и Гевгелија ќе почнат да се градат по МАКЕДОНСКА БЕРЗА 2017 година, кога се очекува да заврши изградбата МБИ 10 Демир Капија-Смоквица, последната на автопатот делница од Коридорот 10.

1.997,68 Според повикот на ЕБРД, во првата фаза од МБИД тендерот може да се пријават сите заинтересирани 1.846,16 компании кои имаат искуство, техничко знаење ОМБ за имплементација и управување со и опрема

121,70

+0,87% +1,61% +0,04%

-0,82% -0,26%

+2,66% -0,19%

Извор: Македонска Берза

Вредностите кои ги гледате денеска, се од последниот ден на тргување, четврток - 03.05.2012

МАКЕДОНСКА БЕРЗА МБИ10 МБИ10 ИНДЕКСИ РЕГИОН 3.000 3.000 3.000МБИ10

МБИ 10 BELEX15 1.997,68 487,20 Главен индекс на Белградската берза МБИД CROBEX 1.846,16 1.819,43 ОМБ Главен индекс на Загребската берза 121,70

SASX 10 +0,87% -0,75% 750,40

+1,61% SOFIX 303,32 +0,04% ATHEX

+0,71%

684,85

Главен индекс на Љубљанската берза

487,20 13.268,57

30.43$/унца

8.255,75

Извор: Македонска Берза официјалниот пазар на Македонска берза

ИНДЕКСИ АМЕРИКА ИНДЕКСИРЕГИОН

-0,75% -0,08%

NASDAQ 3.059,85

Паоло, Бразил

2.400 2.400 2.400

ATHEX 2.200 2.200 2.200 684,85 ЕВРОПА ИНДЕКСИ

Главен индекс на Љубљанската берза

+0,37%

FTSE 100 5.795,22

+0,64%

1.800 1.800 1.800

-0,08% +0,96% SWISS

DOW JONES

6.123,32

-0,20%

Главен индекс на Белградската берза 615,00$/бушел

S&P 500 1.402,31

Главен индекс на Љубљанската берза

DOW JONES Комер.банка 1.673,00 13.268,57

530,00

Јубмес банка

10,21

Индекс на најголемите јапонски компании котирани на Токиска берза

TOPIX CAC 40 792,87

ЕВРОПА ИНДЕКСИ BSE 30

+0,43%

3.224,66

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

+0,37%

Индекс на компании котирани на примарен пазар на Токиска берза

5.795,22

Индекс на 30 најголеми компании котирани на берзата во Бомбај

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

Извор: Блумберг

DAX 6.775,49

-0,10%

17.301,91 FTSE 100

+0,96%

Индекс на 30 најголеми герм. компании котирани на Франкфуртска берза

CAC 40 3.224,66

Јединство -9,60% BRAZIL BOVESPA 4.400,00

+37,50%

-8,24%

3,99

108108 108 104104 104 07/10 07/10 07/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 01/12 01/12 01/12 04/12 04/12 04/12

ОМБ е составен од најликвидните обврзници котирани на Македонска берза

ФЈУЧЕРСИ НАФТА

ЛЕСНА СУРОВА 104,36$/барел

BRENT 117.89$/барел

59,99

-7,71%

+0,37% 5.795,22БЕРЗА +0,64% ЉУБЉАНСКА +4,57%

10.300,00

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза Меркатор

135,65

SWISS Даталаб +0,96% -9,09% 6.123,32

.

DAX НФД Холдинг 6.775,49 0,10

0,85

+1,99%

+0,24% -5,45%

Индекс на 30 најголеми герм. компании Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Податоците за акции со најголема промена во регионот, се земаат од веб страниците на котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал

03.05.2012

раст нова цена АЗИЈА ИНДЕКСИ +8,33% 65,00

Арчилормитал (ХРМ) NIKKEI 225 Топлификација +7,95% 9.380,25 НЛБ Тутунска банка +6,98% Индекс на најголемите јапонски компании Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании одТокиска берза Макошпед +6,56% котирани на швајцарскиот пазар на капитал Макстил +4,93%

+0,24%

+0,31%

1639,20$/унца

СРЕБРО 30.43$/унца

БАКАР 8.255,75

-0,82% -0,26%

ПРИРОДЕН ГАС 2,31/ММБТу

ЗА ЗАТОПЛ.

317

МЕТАЛИ

-0,89% -0,70% -0,90%

НИКЕЛ

17.472,50

АЛУМИНИУМ 1.970,00

ЧЕЛИК 520.00$/унца

+2,66% -0,19%

-0,90% -1,00% /

+32,56%

Белградска, Загрепска и Љубљанска берза Индекс на 100 најголеми британски компании ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч. котирани на Лондонска берза

SWISS 6.123,32

112112 112

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао Паоло, ХГБразил Спот

Хот.Медена ЕВРОПА ИНДЕКСИ -11,42% FTSE 100

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза Лука Копер

+0,64%

Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ берзата, без финансиски компании

-0,25% +0,53% 62.752.87 ЗАГРЕБСКА БЕРЗА

Јадран

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао 372,00

-0,28%

116116 116

ЗЛАТО

Соја протеин +3,91% NASDAQ +1,34% -0,08% +0,31% 3.059,85

55,00

+0,31%

120120 120

Главен индекс на Атинската берза

АМЕРИКА ИНДЕКСИ БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

Заеднички индекс 30 големи американски компании котирани на Њујоршка берза

BRAZIL BOVESPA -0,25% +0,53% 62.752.87 АЗИЈА ИНДЕКСИ

Заеднички индекс на 500 котирани компании на

ATHEX 684,85

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

NIKKEI HANG SENGПаоло, Бразил двете225 најголеми американски берзи 9.380,25 ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ 21.309,08 ДЕН ДО 15Ч.

Главен индекс на Сараевската берза 27,25

1482.50$/бушел

големи американски Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ компании котирани на Њујоршка берзата, без финансиски компании Индекс на 30 најголеми герм. компании берза Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Заеднички индекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал Карло.банка

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

124124 124

-0,20%АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА

+0,31% S&P 500 +0,24% 1.402,31

NASDAQ 3.059,85

SASX 10 ШЕЌЕР 750,40

Главен индекс Загребската берза метали и суровини Главен индекс на Софиската берза на Податоците зана фјучерсите на нафта, се земаат од веб страната американската финансиска агеција Блумберг

07/10 07/10 07/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 01/12 01/12 01/12

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза

DAX13.268,57 Заеднички индекс 30 6.775,49

+0,71%

2346.00$/бушел

2.000 2.000 2.000 Главен индекс на Атинската берза

АМЕРИКА ИНДЕКСИ

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

SBITOP 599,37

BELEX15 ПЧЕНИЦА 487,20

+0,53% +0,54%

2.600 2.600 2.600 берза Главен индекс на Софиската берза Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао

+0,71%

SBITOP 599,37

3.000 3.000 3.000

SOFIX BRAZIL BOVESPA 2.800 2.800 2.800 62.752.87 303,32

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

CROBEX КАФЕ 1.819,43 1.83/бушел

640,25$/бушел

берзата, без финансиски компании

СУРОВИНИ КАКАО ИНДЕКСИ -2,40% РЕГИОН

-0,75% -4,17% SOFIX СОЈА +0,21% +0,16% 303,32

+0,31% -0,42%

SASX 10 750,40

на пазарот на јавно поседувани друштва

+1,16% -0,42% +3,45% +0,54% -1,35%

ПЧЕНКА

Индекс на 100 светски компаниииндекс котирани на на NASDAQ берза Главен Сараевската берза

+0,21% -0,25%

Главен на Загребската Заеднички индексиндекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи

CAC 40 3.224,66

МАКЕДОНСКА БЕРЗА

Главен индекс на Атинската берза

Заеднички индексиндекс 30 големи Главен наамерикански Белградската компании котирани на Њујоршка берза

CROBEX S&P 500 1.819,43 1.402,31

1639,20$/унца

Главен индекс на Софиската берза

SBITOP Извор: Македонска Берза 599,37

BELEX15 DOW JONES

2.600 2.600 2.600

+0,04%

ОМБ ОМБ ОМБ

+1,61%

3.100 3.100 3.100 НИКЕЛ 2.900 2.900 2.900 17.472,50 2.700 2.700 2.700 АЛУМИНИУМ 2.500 2.500 2.500 2.300 2.300 2.300 1.970,00 2.100 2.100 2.100 ЧЕЛИК 1.900 1.900 1.900 520.00$/унца 1.700 1.700 1.700 07/10 07/10 07/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 01/12 01/12 01/12 04/12 04/12 04/12

-0,89% -0,90% 2.400 2.400 2.400 СРЕБРО МБИ 10 -0,70% -1,00% 2.200 2.200 2.200 +0,87% 1.997,68 +0,54% 2.000 2.000 2.000 БАКАР МБИД -0,90% / +1,61% 1.800 1.800 1.800 1.846,16 07/10 07/10 07/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 01/12 01/12 01/12 04/12 04/12 04/12 ОМБ -0,20% +0,04% МБИ 10 е составен од 10 најликвидни121,70 акции на компании котирани на МБИД е составен од 15 најликвидни акции на компании котирани

-0,42%

ЗЛАТО

Главен индекс на Сараевската берза

+0,21%

МБИД МБИД 3.300 3.300 3.300МБИД МЕТАЛИ

+0,87%

2.800 2.800 2.800

HANG SENG 2.202,00 21.309,08 1.852,00 130,00

640,25$/бушел

ПЧЕНИЦА 615,00$/бушел

КАФЕ 1.83/бушел

СУРОВИНИ

-2,40% -4,17% +0,16%

КАКАО

2346.00$/бушел

ШЕЌЕР 27,25

СОЈА 1482.50$/бушел

+1,16% +3,45% -1,35%

Податоците за фјучерсите на нафта, метали и суровини се земаат од веб страната на американската финансиска агеција Блумберг ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

-0,28%

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

130,00

ПЧЕНКА

Комер.банка

1.673,00

+3,91%

Соја протеин

530,00

+1,34%

КАПИТАЛ ПЕТОК 04.05.2012

WWW.KAPITAL.MK

12 КОМЕНТАРИ АНАЛИЗИ Д-р Љубе Трпески

професор на Економскиот факултет во Скопје

20 години од монетарното осамостојување на Македонија (4)

С За жал, додека бевме во рамките на СФРЈ не го следевме примерот на Република Словенија, која уште во 70-тите и во 80-тите години направи Народната банка на Словенија, независно што имаше ист статус како и Народна банка на Македонија, да има служби и кадри, во некои домени и појаки од службите и кадрите во НБЈ

$ до монетарното осамостојување Народната банка на Република Македонија беше дел од системот на Народната банка на СФРЈ. Притоа, нејзина основна задача беше само да ги спроведува монетарната, девизната и кредитната политика на територијата на Република Македонија. За жал, додека бевме во рамките на СФРЈ не го следевме примерот на Република Словенија, која уште во 70-тите и во 80тите години направи Народната банка на Словенија, независно што имаше ист статус како и Народна банка на Македонија, да има служби и кадри, во некои домени и појаки од службите и кадрите во НБЈ. Тоа им помогна во првите години по монетарното осамостојување многу подобро и полесно да се снајдат во новонастанатата ситуација. Народната банка на Република Македонија првите години по монетарното осамостојување се соочи со проблемот на немање доволно кадри во доменот на изработка на монетарните проекции, на платно-билансните проекции и особено во организирањето на супервизијата. Но, вложувањата во млади кадри, особено во периодот 1997-2004 година и воспоставените принципи дека во Народната банка на Република Македонија може да биде примен дипломиран економист, правник или инженер само со висок просечен успех од студиите, со одлично знаење на еден од светските јазици и со познавање на еден од компјутерските јазици, како и воведената практика на секој курс што се одржува од ММФ или од Светската банка да има учесник од Народната банка на Македонија, дадоа резултати. На почетокот од втората декада од монетарното осамостојување Народната банка на Македонија не само што се оспособи к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

квалитетно и компетентно да ги извршува сите свои функции, туку и да дава техничка помош на други централни банки од земјите во транзиција, и тоа на централни банки со повеќе од 100-годишна традиција. Кои се најзначајните резултати што ги постигна Народната банка на Македонија во изминатите 20 години: 1. Одржување стабилна куповна сила на денарот преку успешно одржување на ценовната стабилност во економијата, што е и основна цел на монетарната политика. Така, од почетната состојба на хиперинфлација, преку реализирање на антиинфлациските програми во првите години од осамостојувањето и потоа преку успешно монетарно регулирање и координираност со другите макроекономски политики, кои се во доменот на Владата, стапката на инфлација во Република Македонија од 1995 година наваму се одржува на едноцифрено ниво (независно од неповолните услови и влијанието на екстерните шокови). Гледано од овој аспект, Република Македонија се вбројува меѓу најуспешните земји во транзиција.

2. Одржување стабилност на интервалутарната вредност на денарот. Девизниот курс на денарот, иако е флуктуирачки, НБРМ со секојдневни интервенции на девизниот и на менувачкиот пазар, било на страна на понудата, било на страна на побарувачката, го одржува да биде стабилен. Стабилниот девизен курс на денарот е еден од главните фактори на стабилната куповна сила на денарот.

3. Континуиран пораст на девизните резерви, при што постојано се зголемува и степенот на покриеност на просечниот месечен увоз на стоки. Притоа, по регулирањето на односите со меѓународните финансиски институции, со Парискиот и со Лондонскиот

л

е

н

о

г л

а

с

и

клуб, НБРМ врши редовно сервисирање на надворешниот долг во име и за сметка на државата. Република Македонија е една од ретките земји во транзиција која предвреме отплати дел од надворешниот долг. Од тие причини, денес, кога и голем дел од развиените земји се презадолжени, Република Македонија важи за уреден плаќач во меѓународните финансиски кругови.

4. НБРМ редовно го следи и го надгледува работењето на банкарскиот систем и преку супервизорските и контролните активности и преку постојано унапредување на законската регулатива се залага за изградба на стабилен и ефикасен банкарски систем. Република Македонија спаѓа меѓу ретките земји во транзиција која во изминатите 20 години успеа да избегне системска банкарска криза. А причини за тоа имаше многу повеќе во Република Македонија отколку во која било земја во транзиција. Да ги споменеме само 1999 и 2001 година, кога поради познатите настани, уплашените штедачи масовно навалија во банките да си ги подигнат своите депозити. Тоа е школски пример кога, по правило, настанува системска банкарска криза. Но, раководството на НБРМ во тие години успешно ги преброди тие премрежиња. До последниот денар, марка или долар им беше исплатен на штедачите, а не дозволивме банките да западнат во неликвидност. Поради тој факт, и раководствата на банките од тоа време заслужуваат да им се оддаде признание. Овај напис е еден мој скромен придонес кон одбележувањето на 20-годишнината од монетарното осамостојување. Не се сомневам дека НБРМ достојно ќе го одбележи.

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПЕТОК 04.05.2012

БАЛКАН 13

Дојче банк ја купува српската Комерцијална банка? На српскиот пазар летово се очекува да влезе Дојче банк преку купување на 70% удел во Комерцијална банка, пренесуваат српските медиуми. За Дојче банк српскиот пазар е привлечен најмногу поради големиот број германски компании кои работат таму

Г

ерманскиот банкарски гигант Дојче банк започна преговори за купување удел од 70% во српската Комерцијална банка, втора банка по големина на пазарот во Србија и најголема банка во државна сопственост. Српскиот весник „Блиц“ открива дека најголемата германска банка во Србија може да дојде во текот на летото. Преку инвестицијата на Дојче банк од сопственоста во српската банка би излегла државата и Европската банка за обнова и развој (ЕБРД), но и поединечни мали акционери, тврдат изворите на „Блиц“. Најголем сопственички удел во Комерцијална банка има српската влада, односно 42,6% од акциите, а втор голем акционер е ЕБРД, со 25% од акциите. Помали акционери се фондот Артио интернешнал, со 4,8% од акциите; Југобанка, која моментално е во стечај, со 3,7% и Европа осигурување, која исто така е во стечај, а поседува 2,9% од акциите на српската Комерцијална банка. Како што тврди изворот на „Блиц“, со продажбата

70% 42,6% 25% од акциите на Комерцијална банка сака да купи Дојче банк

на акциите ќе управува ЕБРД, а официјално с$ ќе биде објавено по докапитализацијата, за која државата предвиде 102 милиони евра. „Државата, секако, ќе треба прво да ја докапитализира Комерцијална банка, бидејќи така ќе постигне подобра цена. Ако с$ оди според планот, Дојче банка на српскиот пазар ќе влезе на лето. Дотогаш треба да биде завршена докапитализацијата и сите останати детали“, вели изворот на „Блиц“. Питер Тилс, шеф на Дојче банк за Централна и за Источна Европа, за весникот вели дека внимателно се разгледува можноста за раст на банката во овој регион. „Српскиот пазар е многу интересен, најмногу поради големиот број германски компании кои работат таму. Во следниот инвестициски циклус се најавува и доаѓање на нови германски фирми“, вели Тилс. Србија неодамна доби и статус на кандидат за Европската унија (ЕУ), што исто така е важен а ду т, додава Немања Жугиќ, директор на претставништвото на Дојче банк во Белград. к

о

м

е

р

ц

и

ј

Врз основа на чл.24, став 11 од Законот за просторно и урбанистичко планирање (Сл. весник на РМ бр.51/2005, 137/07, 91/09, 124/10, 18/11 и 53/11), Градоначалникот на Општина Прилеп го издава следното

од акциите на Комерцијална банка поседува српската држава

Србија се проби на меѓународниот пазар на капитал благодарение на првата обврзница која ја издаде државата пред неколку месеци, додава тој.

Дојче банк доаѓа во Србија поради германските компании на овој пазар

Во економскиот оддел на српската амбасада во Германија истакнуваат дека повеќе не се поставува прашањето дали некоја германска банка ќе влезе на српскиот пазар, туку кога ќе се случи тоа. „Во Србија веќе се присутни 350 германски компании, наскоро ќе има и повеќе, па логично е ширењето на нивниот бизнис да го следи германска банка. Доаѓањето на најголемата германска банка на српскиот пазар сигурно би ја зголемило конкуренцијата и би наметнало нови правила на игра во односите со клиентите и со останатите банки, но најважно е да се зголеми кредитната активност кон економијата и да се обезбеди полесен пристап до обртни средства“, а

л

е

н

о

г л

а

од акциите на Комерцијална банка поседува ЕБРД

објаснува А лександар Ивковиќ, економски советник во амбасадата, за „Блиц“. Дојче банк е основана во 1870 година, а нејзиното седиште е во Франкфурт на Мајна. Порталот Relbanks.com минатата година ја прогласи за најдобра банка на светот, со актива вредна 2,8 илијади милијарди евра. Вработува повеќе од 100.000 луѓе во повеќе од 3.000 експозитури низ светот. Минатата година банката оствари профит од 4,3 милијарди евра. Според последните податоци на Народната банка на Србија (НБС), Комерцијална банка е втора банка по големина на српскиот пазар, а четврта по остварена добивка лани. Минатата година банката забележа раст на профитот од 40% во споредба со 2010 година, на три милиони евра. Располага со капитал од околу 45 милијарди динари (41 милион евра), додека вкупната актива изнесува 275 милијарди динари (2,48 милијарди евра). Во банката работат повеќе од 3.000 луѓе.

с

Врз основа на чл.24, став 11 од Законот за просторно и урбанистичко планирање (Сл. весник на РМ бр.51/2005, 137/07, 91/09, 124/10, 18/11 и 53/11), Градоначалникот на Општина Прилеп го издава следното

СООПШТЕНИЕ

СООПШТЕНИЕ

Се организира повторна јавна презентација и јавна анкета по Нацрт детален урбанистички план за УЕ 2, УБ 2.01, плански опфат „1”,, КО Прилеп, ОПШТИНА ПРИЛЕП со следните граници: • југоисточната страна е дефинирана со осовината на новопланираниот профил на собирна улица С7(по ГУП), ул. „Егејска” во должина од 105,0 мж; • северозападната страна е дефинирана со осовината на новопланираниот профил на сервисната улица Ср, ул.„Ладо Лапец”, во должина од 180,0 мж; • источната страна е дефинирана со осовината на предвидената улица (превземен од постоен ДУП) како дел од секундарната улична мрежа, ул.„Егејска” - крак, во должина од 190,0 мж; • Површината на планскиот опфат за УЕ 2, УБ 2.01, изнесува 1,15 ха. Јавната презентација ќе се одржи на 10.05.2012год. во 14.00 часот, во сала бр.2 во новата зграда на Општина Прилеп. Јавната анкета ќе трае од 08.05.2012 год. до 21.05.2012 год., во траење од најмалку 10 работни денови. Нацрт планот ќе биде изложен на увид на граѓаните на огласната табла на влезот во Општина Прилеп, од 8,00 до 16,00 часот, и на њеб страната на Општина Прилеп www.prilep.gov.mk, а заинтересираните граѓани и правни лица од конкретното подрачје опфатено со планот, можат да даваат забелешки, предлози и мислења на анкетни листови. Анкетните листови се подигаат и доставуваат во архивата на Локалната самоуправа на Општина Прилеп на ул.,,Марксова,, во објектот на Одделението за администрирање на приходи, во период од 8.00 до 16.00 часот.

Се организира повторна јавна презентација и јавна анкета по Нацрт детален урбанистички план за УАЕ 20, УБ 20/1-дел, фабрика Витаминка, КО Прилеп, ОПШТИНА ПРИЛЕП со следните граници: • на север градска магистрална сообраќајница - ул. Леце Котески; • на исток со КП.19452, 19455, 19456, 19471, 19472 и 19475; • на југ со КП. 19533/1, 19532, 19531, 19530, 19529, 19525, 19526 и 19523; • на запад со КП. 19480/1 фабрика Пролетер - Прилеп. Површината на опфатот е со вкупна површина од 2.618 ха. Јавната презентација ќе се одржи на 10.05.2012год. во 14.00 часот, во сала бр.2 во новата зграда на Општина Прилеп. Јавната анкета ќе трае од 08.05.2012год. до 21.05.2012 год., во траење од најмалку 10 работни денови. Нацрт планот ќе биде изложен на увид на граѓаните на огласната табла на влезот во Општина Прилеп, од 8,00 до 16,00 часот, и на web страната на Општина Прилеп www.prilep.gov.mk, а заинтересираните граѓани и правни лица од конкретното подрачје опфатено со планот, можат да даваат забелешки, предлози и мислења на анкетни листови. Анкетните листови се подигаат и доставуваат во архивата на Локалната самоуправа на Општина Прилеп на ул.,,Марксова,, во објектот на Одделението за администрирање на приходи, во период од 8.00 до 16.00 часот.

Бр._____________ _______________2012год. Прилеп

Бр._____________ _______________2012год. Прилеп

ГРАДОНАЧАЛНИК НА ОПШТИНА ПРИЛЕП /Марјан Ристески/

Врз основа на чл.24, став 11 од Законот за просторно и урбанистичко планирање (Сл. весник на РМ бр.51/2005, 137/07, 91/09, 124/10, 18/11 и 53/11), Градоначалникот на Општина Прилеп го издава следното

Врз основа на чл.24, став 11 од Законот за просторно и урбанистичко планирање (Сл. весник на РМ бр.51/2005, 137/07, 91/09, 124/10, 18/11 и 53/11), Градоначалникот на Општина Прилеп го издава следното

СООПШТЕНИЕ

Се организира повторна јавна презентација и јавна анкета по Нацрт детален урбанистички план за УЕ 7, УБ 7.01, плански опфат ,,Б,,, КО Прилеп, ОПШТИНА ПРИЛЕП со следните граници: • Од запад по осовината на ул.,,Кузман Јосифоски,, почнувајќи од пресечната точка 1, во должина од 107,82м до пресечна точка 7; • Од север по осовината на ул.,,Оцка Михајлоски,, почнувајќи од пресечна точка 8 во должина од 150,40м до пресечна точка 12; • Од исток по осовината на ул.,,Круме Јаскоски,, почнувајќи од пресечната точка 12, во должина од 128,38м до пресечната точка 14; • Од југ по осовината на ул.,,Ленин,, почнувајќи од пресечна точка 14, во должина од 124,32м до појдовна пресечна точка 1; Вкупната површина на планскиот опфат изнесува 1,369 ха. Јавната презентација ќе се одржи на 10.05.2012год. во 14.00 часот, во сала бр.2 во новата зграда на Општина Прилеп. Јавната анкета ќе трае од 08.05.2012год. до 21.05.2012 год., во траење од најмалку 10 работни денови. Нацрт планот ќе биде изложен на увид на граѓаните на огласната табла на влезот во Општина Прилеп, од 8,00 до 16,00 часот, и на web страната на Општина Прилеп www.prilep.gov.mk, а заинтересираните граѓани и правни лица од конкретното подрачје опфатено со планот, можат да даваат забелешки, предлози и мислења на анкетни листови. Анкетните листови се подигаат и доставуваат во архивата на Локалната самоуправа на Општина Прилеп на ул.,,Марксова,, во објектот на Одделението за администрирање на приходи, во период од 8.00 до 16.00 часот. Бр._____________ _______________2012год. Прилеп

ГРАДОНАЧАЛНИК НА ОПШТИНА ПРИЛЕП /Марјан Ристески/

ГРАДОНАЧАЛНИК НА ОПШТИНА ПРИЛЕП /Марјан Ристески/

СООПШТЕНИЕ Се организира повторна јавна презентација и јавна анкета по Нацрт детален урбанистички план за УАЕ 21, дел од УБ 21.01 и УАЕ 8, дел од УБ 8.01, КО Прилеп, општина Прилеп со следните граници: • На север оди по осовината на бул. Маршал Тито; • На исток оди по осовината на постојната ул.Ленин (или во овој план по осовината на ул. Новопланирана 1 и продолжува по граница на наменска зона); • На југ дел оди по осовината на ул. Ленин, на југозапад за сечи КП 23940 и оди по осовината на железничката пруга, врти према север, ја сечи КП 24061, оди по границата на КП 23942, ја сечи КП 23940 и затвара вопочетната точка на бул. Маршал Тито. Површината на опфатот е со вкупна површина од 6.547 ха.. Јавната презентација ќе се одржи на 10.05.2012год. во 14.00 часот, во сала бр.2 во новата зграда на Општина Прилеп. Јавната анкета ќе трае од 08.05.2012год. до 21.05.2012 год., во траење од најмалку 10 работни денови. Нацрт планот ќе биде изложен на увид на граѓаните на огласната табла на влезот во Општина Прилеп, од 8,00 до 16,00 часот, и на web страната на Општина Прилеп www.prilep.gov.mk, а заинтересираните граѓани и правни лица од конкретното подрачје опфатено со планот, можат да даваат забелешки, предлози и мислења на анкетни листови. Анкетните листови се подигаат и доставуваат во архивата на Локалната самоуправа на Општина Прилеп на ул.,,Марксова,, во објектот на Одделението за администрирање на приходи, во период од 8.00 до 16.00 часот. Бр._____________ _______________2012год. Прилеп

ГРАДОНАЧАЛНИК НА ОПШТИНА ПРИЛЕП /Марјан Ристески/

к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

Општина Прилеп

Локална Самоуправа

Municipality of Prilep Local self-government ОБЈАВА 4

за отуѓување на градежно земјиште сопственост на Република Македонија по пат на електронско јавно наддавање со намена за изградба на објекти за лесна и незагадувачка индустрија Г2 согласно ДУП за УАЕ 19, УБ 19/3-дел. „Металец„ Прилеп, донесен со одлука бр. 07-2351/5 од 14.12.2006г.

ПРЕДМЕТ НА ЕЛЕКТРОНСКО ЈАВНО НАДДАВАЊЕ Предмет на електронско јавно наддавање е градежно неизградено земјиште, сопственост на Република Македонија предвидено со ДУП за УАЕ 19, УБ 19/3-дел. „Металец„ Прилеп, донесен со одлука бр. 07-2351/5 од 14.12.2006г., со намена за изградба на објекти за лесна и незагадувачка индустрија Г2 согласно Табеларен преглед во кој се дадени податоци за градежната парцела, број на градежна парцела, вкупна површина на градежна парцела, намената на земјиштето (основна класа), намена на земјиштето (опис) површина за градење, бруто развиена површина, процент на изграденост, коефициент на искористеност на земјиштето, максимално дозволена висина, катност, почетна цена по метар квадратен, вкупна почетна цена и депозит за учество на јавното надавање. Табеларен преглед: Градежни парцели што ќе бидат предмет на отуѓување по пат на јавно надавање согласно ДУП за УАЕ 19, УБ 19/3-дел. „Металец„ Прилеп

ПРАВО НА УЧЕСТВО Право на учество на јавното наддавање имаат: Сите заинтересирани домашни и странски физички и правни лица кои можат да се стекнат со сопственост на градежно земјиште на територија на Република Македонија согласно со закон кои ги исполнуваат условите дадени во објавата односно: 1. Физички лица: државјани на Република Македонија, државјани на држави членки на Европската унија и на ОЕЦД, како и државјани на држави кои не се членки на Европска унија и на ОЕЦД, а под услови на реципроцитет можат да стекнат право на сопственост на градежно земјиште на територија на Република Македонија.

2. Правни лица: домашно правно лице, правно лице во мешовита сопственост, правно лице основано од странско физичко и правни лица регистрирани во Централниот регистар на РМ, странски правни лица резиденти на држави членки на европската унија и на ОЕЦД, како и странски правни лица резиденти на држави кои не се членки на европска унија и на ОЕЦД, а кои под услови на реципроцитет можат да стекнат право на сопственост на градежно земјиште на територија на Република Македонија.

УСЛОВИ ЗА УЧЕСТВО НА ЕЛЕКТРОНСКОТО ЈАВНО НАДДАВАЊЕ Заинтересираните домашни и странски физички и правни лица поднесуваат пријава за учество на јавното наддавање (во писмена форма, за секоја градежна парцела поединечно, во која е наведено за која парцела се однесува самата пријава и кои документи се составен дел на пријавата, во посебен плик за секоја градежна парцела), комплетирана со следните докази (приложени во оригинал или фотокопии заверени на нотар): 1. Пријава од поднесителот, во која се наведени податоците за што се однесува истата, како и што се доставува во прилог на пријавата (кои документи); 2. Доказ за платен депозит; 3. За физички лица уверение за државјанство; 4. За правни лица доказ за регистрација на правното лице од соодветен регистар; 5. Уредно полномошно за полномошникот што го претставува правното лице, односно доказ за својството на овластено одговорно лице на правното лице; 6. E-маил адреса на поднесителот на пријавата, преку која ќе се врши постапката на регистрирање за учество на електронското јавно наддавање, односно ќе му бидат испратени корисничко име и шифра за пристап на интернет страницата на која што ќе се одвива електронското јавно наддавање (за поднесителите на пријави кои ќе достават погрешна е-маил адреса, Општина Прилеп ќе нема обврска да прима и врши корекција на истата). Пријавите кои не се комплетирани со овие докази нема да учествуваат на електронското јавно наддавање за што подносителите на некомплетни пријави ќе бидат електронски известени. (Доколку се учествува на електронското јавно наддавање на повеќе од една градежна парцела, доволно е во оригинал или фотокопија заверена на нотар да се достави погоре наведената документација во прилог на една пријава,а во останатите може да се достават и фотокопии). Подносителите на пријави потребно е да достават во пријавата за учество на јавно наддавање и фотокопија од лична трансакциска сметка на која ќе може да им биде врати депозитот за учество на јавното наддавање и задолжително телефонски број за контакт.

ПОЧЕТНА ЦЕНА Почетна цена на електронското јавно наддавање за градежните парцели наведени во Табеларниот преглед како Лесна и незагадувачка индустрија Г2 изнесува 61,00 денари од метар квадратен.

ДЕПОЗИТ 1. Депозитот за учество на електронското јавно наддавање за секоја градежна парцела е утврден согласно Табеларен преглед даден во оваа објава и изнесува 2% од вкупната почетна цена за секоја градежната парцела посебно.

2. Депозитот се уплатува вирмански или преку пошта: назив и седиште на примачот - Буџет на Општина Прилеп, Банка на примачот-Народна Банка на Република Македонија трансакциска сметка 100000000063095, сметка на буџетски корисник 7560140657 630 13, Приходна шифра 733111 програма 00, цел на дознаката „депозит за јавно наддавање за оттуѓување на градежно земјиште” за секоја градежна парцела посебно.

3. Депозитот се враќа во целост на поднесителот на пријавите за јавно наддавање во рок од 15 дена од денот на одржување на јавното наддавање, освен на понудувачот кој понудил најповолна цена на кого по уплатата на вкупната цена постигната на јавното наддавање му се враќа уплатениот депозит намален за трошоци на постапката во износ од 10% од депонираните средства.

РОКОВИ Пријавите за учество на јавното наддавање можат да се достават до 04.06.2012 година на адреса Општина Прилеп, ул.Марксова (Прилепски бранители) бб, или директно во архивата на општината. Јавното наддавање ќе се одржи електронски на следната интернет страна www.gradezno-zemjiste.mk. Јавното наддавање ќе започне на 11.06.2012 г и истото ќе трае по 30 (триесет) минути како што следува : Во 10,00 часот со траење од 30 (триесет) минути за ГП со број 9.1 со намена Лесна и незагадувачка индустрија Г2 Во 10,30 часот со траење од 30 (триесет) минути за ГП со број 9.2 со намена Лесна и незагадувачка индустрија Г2 Во 11,00 часот со траење од 30 (триесет) минути за ГП со број 11.7 со намена Лесна и незагадувачка индустрија Г2 Во 11,30 часот со траење од 30 (триесет) минути за ГП со број 12.1 со намена Лесна и незагадувачка индустрија Г2 Во 12,00 часот со траење од 30 (триесет) минути за ГП со број 12.2 со намена Лесна и незагадувачка индустрија Г2

ПОСТАПКА 1. Комисијата ги известува подносителите на пријавите за комплетираноста на истите по електронски пат, во рок од три дена од денот на поднесувањето на истите, при што на подносителите на пријавите кои доставиле комплетна документација им доставува и корисничко име и шифра за учество на електронскот јавно наддавање, а на подносителите на пријавите кои не доставиле комплетна документација им доставува известување со образложение дека истите нема да учествуваат на јавното наддавање.

2. На денот на одржување на електронското јавно наддавање учесниците пристапуваат на интернет страната со корисничко име и шифра која ја добиле на е-маил адресата доставена во прилог на пријавата за учество на јавното наддавање.

3. Електронското јавно наддавање може да отпочне со најмалку еден учесник во јавното наддавање за секоја градежна парцела посебно.

4. Електронското јавно надавање го следи Комисија, формирана од Градоначалникот на Општина Прилеп.

5. Електронското јавното наддавање започнува со објавување на почетната цена на земјиштето по метар квадратен, а се спроведува по пат на наддавање од страна на учесниците.

6. Наддавањето се врши „чекорно”со зголемување на вредноста со секој „чекор” не помалку од 100,00 денари за градежните парцели за Лесна и незагадувачка индустрија Г2.

7. Електронското јавно наддавање се смета за завршено во моментот на истекот на времето определено во оваа објава, при што доколку во истекот на последните две минути од страна на учесниците е дадена понуда, крајниот рок за завршување на јавното наддавање се продолжува за уште две минути. Продолжување на крајниот рок е дозволено најмногу три пати во текот на јавното наддавање.

8. Електронското јавно наддавање може да трае и пократко од предвидениот временски рок, доколку учесниците на јавното наддавање се откажале од натамошното наддавање и останал само еден учесник кој се смета за најповолен понудувач.

9. Учесникот на јавното наддавање кој понудил најголема цена се стекнува со статусот најповолен понудувач 10. Комисијата по завршувањето на јавното наддавање изготвува записник за спроведеното јавно наддавање и електронски го доставува до сите учесници на јавното наддавање.

11. Најповолниот понудувач е должен во рок од 15 дена од завршување на постапката за јавно наддавање да ги уплати средствата согласно постигнатата крајна цена од наддавањето.

12. Доколку најповолниот понудувач не ги уплати средствата во утврдениот рок, ќе се смета дека градежното земјиште не е оттуѓено, нема да се пристапи кон склучување на договор за отуѓување и депонираните средства на најповолниот понудувач нема да му бидат вратени, а истиот нема да може да учествува на секое идно јавно наддавање за предметната градежна парцела.

13. По извршената уплата во утврдениот рок Градоначалникот на Општина Прилеп склучува договор со најповолниот понудувач за отуѓување на Градежно земјиште сопственост на Република Македонија. Со договорот Најповолниот понудувач (купувачот) се обврзува во рок од 30 дена од потпишувањето на истиот да го достави кај нотар заради вршење на солемнизација и во рок од 6 месеци од извршената солемнизација на договорот да обезбеди одобрение за градење на предвидениот објект согласно урбанистичкиот план по кој земјиштето е оттуѓено, во спротивно договорот еднострано ќе се раскине и 20% од вкупната сума од оттуѓувањето нема да се вратат на купувачот. Со договорот купувачот се обврзува да го изгради објектот согласно урбанистичкиот план по кој земјиштето е оттуѓено во рок од 6 години од правосилноста на прибавеното одобрение, при што доколку објектот не се изгради во определениот рок по вина на купувачот, истиот ќе има обврска да плаќа договорна казна во висина од 2% од вкупно постигнатата цена на јавното наддавање за предметното земјиште за секој изминат месец .

14. Најповолниот понудувач се обврзува да го плати данокот на промет што ќе произлезе како обврска по склучениот договор за оттуѓување на градежното земјиште.

15. Во цената на градежното земјиште не е вклучен надоместокот за уредување на градежното земјиште .

16. Трошоци за нотарската процедура и воведувањето во евиденција на на недвижностите во Агенцијата за катастар за недвижности паѓаат на товар на купувачот на градежното земјиште.

17. Незадоволните учесници на јавното наддавање можат да дадат приговор до Комисија во рок од 3 дена од одржаното електронско јавно наддавање. По приговор со решение Комисијата е должна да одлучи во рок од пет дена од приемот на истиот. Оваа објава ќе биде објавена и на интернет страната на Општина Прилеп. www.prilep.gov.mk

ОПШТИНА ПРИЛЕП

Комисија за спроведување на постапките за јавно наддавање

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПЕТОК 04.05.2012

15

ФЕЉТОН

33

ХАОТИКА: МЕНАЏИРАЊЕ И МАРКЕТИНГ ВО ТУРБУЛЕНТНИ ВРЕМИЊА Почитувани читатели, читатели дневниот весник Ка Капитал апитал л ви ја претставуа “Хаотика“, едно од најзначајните дела на светскиот маркетинг гуру, Филип Котлер, издадено из во мај, 2009 година. Котлер заедно со својот от соработник с работник Џон Џо Каслионе ја напиш напишаа овааа книга во екот на светската економска криза и постави насоки за тоа како треба да се развиваат бизни бизнисите во “новата економска нормалност“. Дознајте како “Хаотика“ може да ви помогне да ги лоцир рате изворите на турбуленцијата во бизнисот; како да подготвите сценарија за одговор на турбулентниот турбулентни хаос; како да развиете стратегии за долгорочна лоцирате отпорност рнос кон турбуленции; како да изградите флексибилност ф во компаниските биланси, буџети и стратегии и уште многу корисни бизнис алатки за водење бизнис во денешниот хаотичен свет!

СКИ ГЛАВА 4: ДИЗАЈНИРАЊЕ МЕНАЏМЕНТ Т ОС ЧН СТИ ЕЛА СИСТЕМИ НА

Време на финансискиот директор

ПОТСЕТНИК НА СТРАТЕГИСКИ ОДНЕСУВАЊА ВО УСЛОВИ НА ХАОТИЧНОСТ ЗА ОДДЕЛОТ НА ФИНАНСИИ И IT Кога главните финансиски директори и извршните директори за IT ќе сфатат дека економијата или нивната индустрија е вовлечена во еден продолжен несигурен период, можат да погледнат во една концизна листа со стратегиски однесувања развиени само за нивните оддели за да ги насочат низ областите во кои треба да дејствуваат, да кратат/да одложат, да отстапат одредени функции на надворешни компании (outsourcing) или да зголемат/да забрзаат. Овој потсетник за однесување на финансиската и на информатичката технологија во услови на хаотичност е едноставна и концизна алатка, која им дава на финансиските директори и на извршните директори за информатичка технологија појдовна основа за раководење во продолжени периоди на нарушена нормалност.

ои менаџерски функции секогаш треба да се К подготовени за одлучен одговор во економска турбуленција и хаотичност?

Како што напиша неделникот „Економист“ кога финансискиот колапс од 2008 година постигна полн замав: „Подгответе се за година на финансискиот директор. Светот ќе продолжи да открива колку се лоши, всушност, корпоративните книговодни биланси, а компаниите - од кои најголем дел ги избегнаа раните ефекти на тешката кредитна состојба - ќе почнат да откриваат дека е с$ потешко да се подигаат пари. Додајте го кон тоа растечкиот притисок врз трошоците и опаѓањето на побарувачката, и главниот финансиски директор ќе биде повикан да го образложи извештајот за профит и загуба“

П

отпирајќи се врз искуствата на голем број компании што постојано ги надминуваат своите индустриски ривали, ајде да го свртиме нашето внимание на тоа како некои клучни функционални оддели треба да почнат да создаваат поагилни,

Ф

ИЛИП КОТЛЕР, кого многумина го сметаат за татко на модерниот маркетинг, е еден од светските најистакнати експерти за стратешката практика на маркетингот и беше прогласен за прв лидер во маркетиншка смисла од страна на Американската маркетиншка асоцијација. Како истакнат професор по меѓународен маркетинг на Факултетот за менаџмент Келог на Универзитетот во Нортвестерн, Котлер истражува во стратегискиот маркетинг, иновацијата, потрошувачкиот маркетинг, деловниот маркетинг, маркетингот на услуги, дистрибуцијата, електронскиот маркетинг и општествениот маркетинг. Беше консултант во Ај-би-ем, Бенк оф Америка, Мерк, Форд, Џенерал електрик, Ханивел и во многу други компании. Живее во Гленко, Илиноис. ОН А. КАСЛИОНЕ е еден од најстручните светски бизнисстратези, којшто работи како советник на бројни компании на големи и средни пазари и којшто спроведе стратегии за развивање глобален бизнис во 88 земји на шест континенти. Тој е основач, претседател и главен извршен директор на ГПЦ Бизнис капитал ЛЛЦ, консултантска фирма за интеграции и аквизиции. Живее во Лејк Форест, Илиноис.

Џ

поцврсти и поеластични организации. Ајде да испитаме што би требало да очекува секој главен извршен директор во поглед на тоа што треба да прави секој оддел како реакција на новата појава на турбуленција и на хаос. Првенствено, се разбира, ќе се разгледува финансискиот оддел и примерот со нафтениот гигант Бритиш петролеум.

Како BP се врати од банкрот?

Многу стратегиски однесувања, всушност, се делови на еден деловен план, кои бараат подетален развој. Едно од препорачаните дејства кои се дадени во Потсетникот кој го нуди „Хаотика“ (наменет за секој финансиски директор кој управува во новата нормалност) е да се „зголемат или да се забрзаат какви било реорганизации што значително ја зголемуваат продуктивноста“. Оваа препорака ги покрива малите и големите компании, без оглед на големината на предизвикот. Еден соодветен случај е Бритиш петрол, меѓународниот нафтен гигант, кој беше блиску до банкрот во текот на рецесијата во средината на 90-тите години од минатиот век, кога лорд Џон Брауни, тогашен раководител на Одделoт за истражување на нафта во компанијата (познато како ВРХ), се зафати да го преструктурира својот оддел. Изборот беше стеснет: радикална промена или уништување. Одговорноста за ефектот на ВРХ беше поставена хиерархиски надолу до ниво на поединечните нафтени полиња. Претходно, мерките за ефектот беа

лорд Џон Брауни

пресметувани според географскиот регион, така што менаџерите немаа увид за тоа колку добро работеа и добиваа мал поттик за да работат подобро. Кога раните експерименти со расчленувањето покажаа дека тоа го зголеми резултатот и ги намали трошоците, тоа беше воведено во ВРХ, а потоа и низ целиот Бритиш петрол, откако лорд Брауни стана главен извршен директор на компанијата во 1995 година. Традиционално, нафтениот гигант имаше силно централизирана хиерархиска структура, но лорд Брауни го намали персоналот во своите седишта за околу 80% и донесувањето одлуки го премести во 90 нововоспоставени деловни единици. Хиерархијата беше толку изедначена што раководителот на секоја од 90-те единици директно одговараше пред извршниот комитет на компанијата, составен од девет луѓе - иако, како што Бритиш петрол постепено растеше преку преземање други компании, некои средни слоеви беа повторно воведени. Поединечните менаџери исто така загубија голем дел од поддршката што дотогаш ја имаа од седиштето на компанијата. Проблемот со недоволната комуникација одеднаш беше отстранет! Заради понатамошно обесхрабрување на недоволната комуникација, меѓу единиците беа поставени хоризонтални врски. Средствата на ВРХ беа поделени во четири групи, кои грубо ја одразуваа фазата што ја постигнале во својот економски живот. Членовите на секоја група на овој начин се соочија со слични комерцијални и технички прашања и беа охрабрени да ги поддржуваат другите во својата група и меѓусебно да си помагаат за решавање на своите проблеми. Луѓето на Бритиш петрол развија една длабока внатрешна посветеност на испорачување с$ поголем резултат. Се појавија цврсти норми на заемна доверба - норми што вклучуваа рано признавање кога некој се соочуваше со тешкотии и барање помош кога беше потребно и позитивно реагирање на

финансиски директор извршeн директор за IT директор на производство оперативен директор менаџер за купување и набавки HR директор барањата за помош и одржување на ветувањата во однос на резултатите. Како дел од принудната реорганизација во текот на најтешките економски времиња, дел од имотот беше продаден, а вкупниот персонал на Бритиш петрол беше намален за речиси 50% во рок од само три години, со многу подобри резултати за следната деценија.

(Продолжува) Во следниот број: Акциите што ги презеде лорд Брауни во Бритиш петрол беа во линија со една студија на Мекинзи, која потврди дека тајната на успешните финансиски директори е постигнувањето приспособливост на книговоствениот биланс на нивните фирми...

К О

М

Е

Р

Ц

И

Ј

А

Л

Е

Н

О

Г Л

А С

к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с