526-14.05.2012

понеделник. 14 мај 2012 пон. max. 210 C min. 110 C

втор. max. 220 C min. 90 C

сре. max. 230 C min. 80 C

МБИ 10

1.971,32

+0,14%

Извор: Македонска Берза

МБИД 1.783,59

+1,22% %

ОМБ

121,77

0,00%

ЕМУ

€

61,64

САД

$

47,56

Курсна листа на Народна банка на Македонија

НОВА ПАРТИЈА ВО БИТКА ПРОТИВ ДУИ И АХМЕТИ!? 7

БАНКИТЕ НЕ СЕ ОТКАЖУВААТ ОД ЗАПИСИТЕ. Ако се професионални, со кредити, зошто судиите молчат на Наместо одговорија со пониски јавните дискредитации? 6 камати на депозити! 4-5 Катарците сакаат да извезуваат храна од Македонија 9

Уште само четири недели до бизнис-настанот на годината! 12

С$ повеќе купувачи за скапи брендови во Македонија 11

www.kapital.mk

...само идејата е капитал, с$ друго е пари...

член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP

број 526 | година 3 | цена 20 ден. | тел. 3 298 110 | факс. 3 298 111

: А В А Н З О Д Л А Т И П А К

УСТАВНИОТ СУД ГИ ОТФРЛИ БАРАЊАТА НА МАКПЕТРОЛ ЗА ЗАКОНОТ ЗА ЕНЕРГЕТИКА?!

СТР.

2-3

КАПИТАЛ ПонедеЛнИК 14.05.2012

ИЗЈАВА НА ДЕНОТ

> коментар > анализа > победник и губитник > бројка > лидери > не им беше денот

“ ЖОЗЕ МАНуЕл БАРОсО

www.kapital.mk

претседател на Европска комисија

понеделник 14/05/2012

КОМЕНТАР

Катерина Попоска poposka@kapital.com.mk

Каде & се уздите на државата?

П

о којзнае кој пат државата е ставена пред свршен чин и тоа повторно од Макпетрол. Дилемата или да му угоди (на штета на пазарот) или да ги спроведува законите и постулатите за либерализација на пазарот и демонополизирање на монополите Владата ја реши преку соломонско решение. Формира нова државна фирма, Македонски енергетски ресурси (МЕР), која треба да управува со преносната мрежа за природен гас во државава. Ееее, токму тука изби „куршлус“. Ова така ја изнервира Га-Ма, инаку компанија во која се рамноправни Макпетрол и државата, па се закани дека ако & ја одземат оваа лиценца и & ја дадат на МЕР, повторно ќе направи скандал. Пак, како во јануари годинава, ќе ги затвори вентилите и никој во државава нема да добива гас! Добро, кој и зошто толерира вакво арогантно однесување на која и да е компанија во земјава? Со ова Владата признава дека со гасниот сектор во земјава управува Макпетрол и само Макпетрол. А државата се става во позиција на нем набљудувач?! Кому му одговара ова?! Со формирањето на МЕР, Владата како да покажува немоќ по неколку основи. Прво, де факто му дозволува на Макпетрол да биде primus inter peres. Замислете, Га-Ма е компанија 50-50 сопственост на државата и на Макпетрол, но државата со години не може да биде рамноправна и да каже - СТОП, вака не може! Второ, со години државата не го решава (или не сака да го реши) судскиот спор со Макпетрол за сопственоста на гасоводот. И сета таа генеза на нерешени проблеми и оставање простор за самоволие сега задава нови и нови скандали! Во ред, ако Законот за енергетика вели дека со мрежата за пренос на гас мора да управува компанија во доминантна државна сопственост, нека биде така. Но, кој дава сега гаранција дека со ова нема да има проблеми во снабдувањето со гас во земјава и дека Макпетрол нема пак да уценува?! Која е гаранцијата дека Владата токму сега и на ваков начин преку МЕР ќе покаже дека има капацитет да ја преземе контролата во овој сектор, односно да го контролира монополот на Макпетрол?! Крајно време е да се дозволи независните тела да работат без притисоци и да ја штитат конкуренцијата на пазарот, за некој да не бара алиби за скандалите пред Брисел! И крајно време е државата да реши како ќе се постави со Макпетрол, како риба или како девојка!

Грција нека ги прифати мерките или нека си оди од еврозоната. Исклучително ги почитувам грчката демократија и грчкиот Парламент, но исто така, ги почитувам и останатите 16 парламенти во евро зоната.

член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Вељко Влаховиќ бр 11, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.commk

250

здравствени установи казни Фондот за здравствено осигурување од април лани заклучно со истиот месец годинава, што е 40,4% повеќе отколку во претходната фискална година. Причина за затворањето биле утврдените неправилности и прекршувања на одредбите во договорите со Фондот. Покрај тоа, биле раскинати договори со 38 здравствени установи.

С

ледната недела ќе биде објавен меѓународен тендер за субвенционирање нискобуџетска авиокомпанија која ќе треба да отвори шест нови линии. Се очекува авиокомпанијата да почне со работа најдоцна до ноември или до декември, најави премиерот Никола Груевски. „Објавуваме меѓународен тендер за субвенционирање на таков вид компанија. Во тендерот ќе се предвиди 40 илјади евра да бидат дадени веднаш за првите шест линии, а потоа за секоја наредна линија дополнителни 30 илјади еднократно, како и за секој патник дополнителна поддршка од седум, осум или девет евра. Тоа ќе биде една сериозна поддршка од Владата со цел зголемување на бројот на туристи“, потенцираше Груевски.

А В А Н З О Д л А КАПИТ

Зошто Уставниот суд ги отфрли за преиспитување на Законо

Дека барањето на Макпетрол „не заслужува“ уставно да се преиспитува Законот за енергетика судиите го образложуваат преку толкување на неколку членови. „Со ваквата одредба законодавецот го определил начинот на остварување на јавниот интерес, со што не се повредуваат владеењето на правото и слободата на пазарот и претприемништвото, како темелни вредности на уставниот поредок на Македонија“, му порачуваат уставните судии на Макпетрол, дознава „Капитал“ Катерина Попоска

О

poposka@kapital.com.mk

сум уставни судии уште во ноември 2011 година одлучиле дека нема основа за да ја преиспитуваат уставноста на членот 84 став 4 од Законот за енергетика, откако Макпетрол претходно го побарал ова од нив. Според решението на Уставниот суд, до кое ексклузивно дојде „Капитал“, со мнозинство гласови тогашниот претседател на Судот, Бранко Наумоски, и судиите Наташа Габер-Дамјановска, Исмаил Дарлишта, Лилјана Ингилизова-Ристова, Игор Спировски, Гзиме Старова, Владимир Стојаноски и Зоран Сулејманов одлучиле дека нема основа да

поведат постапка за оценување на уставноста на членот 84 став 4 од Законот за енергетика. „Операторот на преносна мрежа е должен на операторот на системот за пренос да му ги предаде во владение деловите на преносната мрежа неопходни за управување со системот за пренос на денот на правосилноста на одобрението за употреба на соодветните објекти од преносната мрежа. Операторот на системот за пренос на природен гас е јавно претпријатие или трговско друштво во сопственост на Република Македонија или трговско друштво во кое Македонија има доминантна сопственост кое управува со системот за пренос за природен гас и

обезбедува поврзување на преносниот систем со преносните системи на соседните земји“, гласи членот 84 (4) од Законот, за кој Макпетрол барал од уставните судии да ја приспитаат неговата уставност. Само два месеци подоцна Макпетрол Промгас и Га-Ма самоволно ја запреа испораката на природен гас до 20-ина индустриски капацитети. Дека барањето на Макпетрол „не заслужува“ уставно да се преиспитува Законот за енергетика судиите го образложуваат преку толкување на неколку членови. „Со ваквата одредба законодавецот, всушност, го определил начинот на остварување на јавниот интерес, со што не се повредуваат

Првиот број на дневниот весник Капитал се појави на 17 март 2010 телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 e-mail: kontakt@kapital.com.mk Издава: KAPITAL MEDIA GROUP доо Скопје, компанијата е формирана во 1999 година, кога е издаден првиот број на магазинот Капитал ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, 1000 Скопје, п.фах: 503, Република Македонија

Kapital Akademija...

со 40.000 евра Владата ќе привлекува нискобуџетни авиокомпании

> БРОЈКА

“

2 НАВИГАТОР

WWW.KAPITAL.MK

ДИРЕКТОР И ГЛАВЕН УРЕДНИК: Љупчо Зиков ИЗВРШЕН ДИРЕКТОР (МАРКЕТИНГ И ФИНАНСИИ) Гордана Михајловска ГРАФИЧКИ И ИТ ДИРЕКТОР Николај Томашевски OFFICE MANAGER И ФИНАНСИИ Александра Николова: ++389 2 3298 110/ лок:101 nikolova@kapital.com.mk

ПРЕТПЛАТА НА ДНЕВНИОТ ВЕСНИК КАПИТАЛ И НА МАГАЗИНОТ КАПИТАЛ Сања Савовска: ++ 389 2 3298 110/ лок:104 pretplata@kapital.com.mk РЕКЛАМА Александра Стојменова: ++389 2 3298 110/ лок:103; marketing@kapital.com.mk; aleksandra@kapital.com.mk ОГЛАСИ: Дијана Гулакова: ++389 2 3298 110/ лок:105; gulakova@kapital.com.mk СПЕЦИЈАЛНИ ПРИЛОЗИ: Јасмина Савовска Трошановски ++389 2 3298 110/ лок:102; prilozi@kapital.com.mk

ОДГОВОРЕН УРЕДНИК Спасијка Јованова

ОВЛАСТЕН ПРАВЕН ЗАСТАПНИК: “Адвокатско друштво ДЕ ЛЕГЕ”

ПОМОШНИЦИ НА ОДГОВОРНИОТ УРЕДНИК Катерина Синадиновска (политика) Катерина Попоска (економија)

Печати: Графички Центар Скопје Според мислењето на Министерството за култура за дневниот весник “Капитал” се плаќа повластена даночна стапка. Текстовите и фотографиите не се враќаат. Сите објавени текстови, фотографии и друга графичка опрема се авторски заштитетни и можат да бидат преобјавени, или на друг начин користени само со дозвола на издавачот. Даночен број: МК 4030999366644; Жиро сметки: Еуростандард банка: 370011100019555

УРЕДНИЦИ Александар Јанев, Петре Димитров Александра Спасевска ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА СПЕЦИЈАЛНИ ДОДАТОЦИ Верица Јорданова ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА WWW.KAPITAL.MK Александар Јанчески

WWW.KAPITAL.MK

> БрОјКа

37,2

милиони евра заем одобри Светската банка за Проектот за подобрување на општинските услуги во Македонија. Целта на проектот е да ја промовира транспарентноста, финансиската одржливост и испораката на општинските услуги за граѓаните.

КАПИТАЛ ПонедеЛнИК 14.05.2012

Прекршочна постапка за пет фирми за картелско договарање цени за лекови

К

омисијата за заштита на конкуренцијата има основано сомнение дека Алкалоид КОНС, Доктор Паноски, Фарма трејд, Кемо фарм и Македонија лек, кои учествувале на тендерите за јавни набавки на лекови, ги прекршиле правилата на конкуренцијата, односно дека се договарале или усогласено се однесувале при нудењето цени за продажба на лекови на јавниот тендер. „Ова е констатацијата на Комисијата за заштита на конкуренцијата како надлежен државен орган за утврдување и санкционирање на антиконкурентските однесувања на фирмите на пазарот, која изврши првична анализа на доставената документација“, изјави Чедомир Краљевски,

претседател на Комисијата за одлучување по прекршоци при Комисијата за заштита на конкуренцијата. Министерството за здравство, посочи тој, детектираше антиконкурентско однесување на некои фармацевтски фирми при нивното учество на тендерите за јавни набавки на лекови во некои од клиниките на Клиничкиот центар во Скопје, по што достави информација и одредена документација како доказ до Комисијата за заштита на конкуренцијата. Краљевски информира дека во еден случај прекршување на правилата на конкуренцијата има при набавка на лекот „доцетаксел“ од страна на Клиниката за радиотерапија и онкологија.

3 > БрОјКа

> БрОјКа

е намален откупот на земјоделски производи во март во однос на истиот период лани, објави Државниот завод за статистика. Вредноста на вкупниот откуп и продажбата на земјоделските производи изнесува 511,4 милијарди денари. Според Државниот завод за статистика, вредноста на откупените земјоделски производи од индивидуалните земјоделски производители е намалена за 83%, а продажбата од сопствено производство на претпријатијата е зголемена за 31,4%.

е апрециран денарот во однос на еврото на крајот од 2011 година според индексот на цени на производство, покажуваат податоците од Народната банка на Македонија. Според овие податоци, реалниот ефективен девизен курс споредено со 2006 година е преценет само според овој индекс. Според индексот на трошоци за живот, потценет е за 3,5%.

63% лидери

и барањата на Макпетрол от за енергетика?! владеењето на правото и слободата на пазарот и претприемништвото, како темелни вредности на уставниот поредок на Република Македонија. Определбата на законодавецот јавните претпријатија или трговски друштва во сопственост на Република Македонија или трговски друштва во кои Македонија има доминантна сопственост да управуваат со системот за пренос на природен гас е на линија на становиштата на Уставниот суд изразени во решението У.бр.47/2007 од 16 јануари 2008 година. Според Судот, законодавецот во функција на обезбедување еднакви права на сите учесници на пазарот на енергија во однос на користењето на соодветната мрежа и обезбедување услови за транспарентност, објективност и недискриминација основано оценил дека е

Нејков со второ писмо реагира до рКЕ и до владата

П

реку неколку дневни весници јавноста деновиве дозна дека директорот на Секретаријатот на Европската енергетска заедница, Славчо Нејков, на 4 мај годинава преку писмо искажува дека е сериозно загрижен за развојот на секторот за гас во Македонија. „Според информациите што ги добивме, Регулаторната комисија за енергетика продолжува со процесот за издавање лиценца за „управување со системот за пренос на природен гас“ на компанијата Македонски енергетски ресурси (МЕР), а ја повлекува лиценцата на постојниот управувач, Га-Ма. Како што Ви е познато, издавањето на дозволите ќе поттикне трансфер на контролата врз средствата од Га-Ма на компанијата МЕР во согласност со член 204(3) од Законот за енергетика. Во сите наши разговори стана очигледно дека ова У.Број: 48/2011-0-0 примопредавање ќе биде присилно извршено Дата на Донесување: врз Га-Ма. Делењето на дејноста за управување 11/02/2011 со системот за пренос на гас на две компании, кои најверојатно нема да соработуваат, земајќи ги предвид околностите на поделбата, ќе ги Уставниот суд на Реп ублика Македонија, врз основа на член 110 нарушат барањата на Директивата за ефикасно Уставот на Република од Македонија и член управување со системот за пренос и ќе ја 71 од Деловникот Уставниот суд на на Република Македони загрозат сигурноста во снабдувањето, а и ќе ја („Службен весник Република Македони на ја“ бр.70/1992) на испратат погрешни сигнали кон заедницата седницата одржана ноември 2011 година на 2 , донесе за инвестирање и привлекување инвестиции. Секретаријатот препорача суспендирање на постапката за давање лиценца за да не РЕШЕНИЕ се создадат неповратни факти и инстантни проблеми со снабдувањето“, пишува Нејков во 1. НЕ СЕ ПОВЕДУ своето писмо испратено до претседателот на ВА постапка за оце нув ање на уставноста членот 84 став 4 од Регулаторната комисија за енергетика, Димитар на Законот за енергетик а („Службен весник Петров, до вицепремиерот Владимир Пешевски, Република Македони на ја“ бр.16/2011 и 136/20 11). до заменикот-генерален директор за енергетика на Европската комисија, Фабрицио Барбасо и 2. Макпетрол АД Ско пје на Уставниот суд до директорот на Генералниот директорат за на Република Макед му поднесе иницијати онија ва за поведување на проширување во ЕК, Александра Кас Грање. постапка за оценувањ уставноста на членот е на 84 став 4 од Законо Нејков во телефонски разговор за „Капитал“ т означен во точката ова решение.

1 од негира дека тој јавно го објавил писмото. Според подносителот на иницијативата со оспорената одредба повредувале и директ се но се прекршувале чле н 8, член 9 став 2, чле 30, член 51, член 55 н и член 58 од Уставо т. Ов а било направено на начин што законодав ецот, занемарувајќи ги наведените уставн одредби, го одзема и л владението и кор истењето на делови преносната мрежа, нео те од пходни за управувањ е со системот на пре на природен гас и нос ги предавал на тре то лице, односно на претпријатие или трг јавно овско друштво кое е во сопственост Република Македони на ја или трговско дру штво во кое Републ Македонија има дом ика инантна сопственост, без спроведување соодветна постапка на предвидена со друг закон како што предви членот 30 ставови 3 дувал и 4 од Уставот.

целисходно во дадените услови само јавни претпријатија или трговски друштва основани од Владата, во доминантна сопственост на државата да можат да ги даваат ваквите услуги. Ова особено што според специфичниот карактер на производот (енергија, природен гас), станува збор за производ од посебно значење за одбраната на републиката, зачувување на природата, животната средина и здравјето на луѓето, поради што наведената одредба од Законот го одразува посебниот интерес на државата да ја контролира наведената сфера од областа на енергетиката“, пишува во решението од Уставниот суд до Макпетрол до кое дојде „Капитал“

Одговорот, каков што Макпетрол, веројатно, не очекувал од Уставниот суд, а потоа и преписките меѓу Европската енергетска заедица, регулаторите на пазарот со енергија и Владата беа иницијална каписла за ескалација на проблемот во јануари годинава, кога дистрибутерот на гас, Промгас, фирмата-ќерка на Макпетрол и Га-Ма самоволно решија да престанат да снабдуваат со гас. Ова дојде како уцена до регулаторите за низа барања на кои Регулаторната комисија прво не попушти, па потоа се реши да седне на преговори „за доброто на пазарот“. Со најавата за доделување лиценца за управување со

системот за пренос на гас на новоформираната државна компанија Македонски енергетски ресурси, лиценца која во моментов ја има и Га-Ма, Макпетрол повторно го дигна гласот и се закани за прекин на испораката со гас. Но, се отвора дилемата како Макпетрол уценува дека Га-Ма ќе мора да ги затвори вентилите за снабдување со гас кога Га-Ма е мешовита компанија, сопственост 50-50 на Макпетрол и на државата, каде што одлуките треба да се носат со консензус. Во време кога Макпетрол отвори нова војна со државата за тоа кој ќе управува со преносната мрежа за гас, кавга во која се замеша и Брисел, никој од државата с$ уште не кажува како ќе го запрат самоволието на Макпетрол и ќе гарантираат дека нема да се повтори сценариото од јануари годинава.

победник и губитник ПОБЕДНИК

+

марИја мИТЕва

В

инарницата „Сковин“ годинава доби признание од Супербренд со што стана првата винарница во земјава што е одликувана за моќен бренд.

НИКОла ШПИрИќ

Н

а босанскиот министер за финансии сега ќе му биде многу полесно да го утврди буџетот за годинава, затоа што излобира намалување на платите на пратениците и на државните службеници

не им беше денот

ГОраНчО КОТЕсКИ

Макпетрол пак, се заканува со запирање на гасот!

1,8%

Н

ачалникот на Генералштабот на АРМ, Горанчо Котески, во однос на претстојниот самит на НАТО во Чикаго изјави дека е оптимист, како и секогаш, но дека има и песимистички очекувања.

Директорот на Агенцијата на САД за меѓународен развој, Роберт Вурц, постојано ја нагласува важноста на заедничкото работење на сите засегнати страни кон развој на работната сила. САД досега има инвестирано над една милијарда долари во Македонија рОБЕрТ во создавање нови вУрц работни места, намалување на корупцијата, реновирање на училиштата и подготвување на македонските ученици за пазарот на трудот. Преку УСАИД, САД помогна во подобрувањето на работењето на Центарот за стручно образование и обука. Вурц изјави дека развојот на стандардите на занимања во партнерство со коморите и со училиштата е директен резултат од напорите на ЦСОО да постави и да исполнува највисоки стандарди на соработка кои се важни за намалување на јазот меѓу образованието и потребите на пазарот на трудот.

_

ГУБИТНИК Паднаа во вода сите помпезни најави на бизнисменот Жељко Митровиќ, сопствeник на групацијата Пинк медиа, дека во Македонија ќе создаде моќна и современа телевизија. Тој не успеа да исполни ниедно од своите ветувања, иако најавуваше огромни инвестиции и невидени проекти во ЖЕљКО медиумската сфера, кои мИТрОвИќ доживеаја фијаско откако телевизијата која ја отвори згасна уште пред да започне со својата работа. Советот за радиодифузија & ја одзеде дозволата на телевизијата Пинк 15 откако по неколку одложувања не успеа да ги плати ниту давачките кон ова регулаторно тело, а Управниот одбор на Пинк медиа за „територијата на БЈРМ“, како што напишале во објаснувањето, реши Пинк 15 да биде заменета со пакет од четири други програми. И кога влезе на македонскиот медиумски пазар Митровиќ веќе го следеа големи финансиски проблеми во другите земји каде што е присутна неговата телевизија, како Словенија и Хрватска.

мисла на денот

ТОмИслав НИКОлИќ

Н

а една недела пред вториот круг од претседателските избори врие во Српската прогресивна партија, откако лидерот побара поништување на изборните резултати

Не стремете се коН успех, туку коН вредНост.

Алберт Ајнштајн научник

КАПИТАЛ ПОНЕДЕЛНИК 14.05.2012

4

WWW.KAPITAL.MK

НАВИГАТОР ГРАФИК НА ДЕНОТ...

ФОТО НА Д ДЕНОТ... ЕНО ОТ...

Увоз на козметика (во милиони долари)

12

11.40

10

10.00

8

8.90

8.20

6

7.90 6.50

6.80

6.90

2002

2003

9.40

9.20

2009

2010

7.50 6.40

4 2 0

2000

З

2001

2004

2005

2006

2007

2008

2011

Извор: НБРМ

а 39% порасна увозот на козметика и етерични масла во Македонија во последната деценија, покажуваат податоците на Народната банка. Лани вкупниот увоз по овој основ изнесуваше 11,4 милиони американски долари, додека во 2000 година во земјава влегла козметика во вредност од 8,2 милиони американски долари. Најголем пораст имаше во 2007 година.

светот низ медиумите...

The Guardian Th

Анд Колсон е топ-тема во Анди брит британските медиуми откако пора поранешниот близок соработник на прем премиерот Камерон објави дел од пика пикантериите во неговата соработка со на најмноќниот човек во Англија.

Jornal Do Commercio Jor

Браз Бразилското земјоделство ќе трпи од сушниот с период кој ја зафати земјата и се очекува да продолжи земј и во текот на летото. Ова ќе биде прв поголем удар за земјата чие стопанство во последниве пет години г се движи во нагорна линија. лини

С

нежни врнежи во мај ја зафатија Хрватска. Пула ја погоди невреме со силен ветар кој кршел гранки, а низ целата држава се сменија четири годишни времиња - од снег до температури од 24 степени Целзиусови.

Банките не се откажуваа

Наместо со кредити, со пониски камати на 150

милиони евра собра Министерството за финансии со записи на две аукции во рок од една недела, додека интересот за благајничките записи на НБМ се намалува

0,5-1

The Washington Post

Вашингтонскиот весник разговара со сокласниците на Мит Ромни, републиканскиот претседателски кандидат, кои се сеќаваат на младешките денови и според тие искази се обидуваат да состават профил на неговиот сегашен карактер и погледи кон општеството.

процентен поен помалку ќе добијат граѓаните и компаниите за своите депозити во банките, откако почна трендот на намалување на каматите за штедење како реакција на новите мерки на НБМ

Капитал

Бугарската економија покажува надолен тренд во првото тримесечје. Бугарски Капитал ги бара причините во европската криза во комбинација со намалената побарувачка на домашниот пазар.

Откако гувернерот ја намали каматата за благајничките записи од 4% на 3,75%, а пониски камати за државните записи најави и министерот за финансии, банкарите одлучија да ги намалат трошоците за парите што ги позајмуваат од граѓаните и компаниите за да ја спасат профитабилноста. Меѓутоа, трендот на намалување на банкарските камати за депозити отвора и нова дилема – си прават ли банкарите простор за да продолжат и понатаму да вложуваат во државни хартии од вредност, а сепак, да работат профитабилно?! Александар Јанев

З

janev@kapital.com.mk

www.kapital.mk 1 2 3 4

НАЈЧИТАНО НА WEB... Силни политички превирања скриени зад протестите! Каде води ова? Нов трговски центар во Аеродром, ром,, вреден 35 милиони евра Бесими: Немаме друга алтернатива ва за НАТО! КОМЕНТАР: Љупчо Зиков - Поглед ед д на денот... Кој Фергусон!?

а многумина очекувана реакција по притисокот од Народната банка да се ограничи вложувањето во благајнички записи - банките почнаа да ги намалуваат каматите за штедење за да ги компензираат намалените приходи. Откако гувернерот ја намали каматата за благајничките записи од 4% на 3,75%, а пониски камати за државните записи најави и министерот за финансии, банкарите одлучија да ги намалат трошоците за парите што ги позајмуваат од граѓаните и компаниите за да ја спасат профитабилноста. Две од најголемите банки во земјава, Комерцијална и Стопанска, веќе ги намалија пасивните камати од 0,5 до еден процентен поен, а се очекува овој тренд да го следат и останатите банки.

Создаваат ли простор банкарите за да продолжат и понатаму да вложуваат во државни хартии од вредност, а сепак, да работат профитабилно?! Овој тренд на намалување на пасивните камати за штедење како примарна реакција на новите мерки на Народната банка банкарите го најавија уште минатиот месец и тоа се оствари. Според нив, нема голем простор за маневри, бидејќи перципираат зголемени ризици во економијата, што ги ограничува можностите за кредитирање и во такви услови, падот на каматите на депозитите е неминовен потег за да ги зачуваат профитите. Банкарите се децидни дека нема да дојде до значително зголемување на кредитната поддршка за компаниите. „Голема е веројатноста да не дојде до значително зголемување на

кредитирањето под влијание на оваа мерка, со оглед на тоа дека с$ уште изостануваат кредитни барања за квалитетни проекти, а и ризиците во реалниот сектор с$ уште се големи. Не верувам дека притисокот од Народната банка и од Министерството за финансии се однесува на тоа дека треба да се кредитира по секоја цена, па макар и да се загрозат депозитите така што ќе се кредитираат проекти и компании кои немаат задоволителен бонитет. Останува можноста да се инвестира во државни хартии од вредност или и понатаму да се инвестира во благајнички записи, а намалениот приход да се префрли на депозитната страна, така што ќе се намалат пасивните каматни стапки“, изјави финансискиот директор на Комерцијална банка, Маја СтевковаШтериева. Според последните податоци од Народната банка, просечната камата на влоговите во домашна валута за

WWW.KAPITAL.MK

ПРОЦЕНКИ...

3 ФАКТИ ЗА...

3,7% 1,8% 2%

ќе биде стапката на инфлација во Србија во 2013 година, прогнозира ММФ, и е највисока во регионот на Западен Балкан

е очекуваната годишна инфлација во Црна Гора идната година и оваа земја ќе има најниска инфлација во регионот

се очекува да изнесува стапката на инфлација во Македонија во 2013 година и е меѓу најниските во Европа

ЏОУ СЈАОЧУАН

гувернер на Народна банка на Кина

Со повеќе кредити до појака економија

Н

ародната банка на Кина смета дека со ослободување на дополнителни средства за кредити од комерцијалните банки ќе го поттикне економскиот раст. „На тој начин сакаме да го избегнеме брзото забавување на економскиот раст, а загрижени сме и поради ниската инфлација“, смета гувернерот Џоу Сјаочуан. Во соопштението се вели дека за поголемите банки ќе се ослободат неколку милијарди долари за бизнис и за станбени кредити.

ат од записите.

одговорија а депозити! една година се намалила за еден процентен поен, од 6,3% на 5,3% на годишно ниво. Каматите на кредитите пак, паѓаат побавно и во истиот период се намалиле за само 0,3 процентни поени. Иако гувернерот, министерот за финансии, па дури и премиерот јавно апелираа за поголема кредитна поддршка од банките, очигледно, тоа нема да ги премисли банкарите да даваат повеќе кредити. Тие велат дека го примиле сигналот од Народната банка, но зголемувањето на кредитната активност ќе зависело од капацитетот на реалниот сектор, односно од профитабилноста на проектите што ќе ги понудат компаниите за финансирање. „Банките нема веднаш да процесираат ликвидност во економијата и тоа е јасно, па кредитирањето ќе се зголемува постепено. Нивото на кредитен раст од 8% е забавено, но сепак, доволно во вакви услови. Вистинското прашање е колкав е капацитетот на реалниот сектор за кредитирање. Податоците дека од 20 компании што доставиле квартални извештаи за годинава, 10 се во загуба, говорат дека ситуацијата е двојно полоша од лани. Тоа значи дека треба да се создаде нов модел на преструктурирање на реалниот сектор за да може компаниите да сметаат на поголема финансиска поддршка од банките“, изјави генералниот директор на Стопанска банка, Глигор Бишев. Според последните податоци на НБМ, кредитниот пораст во февруари изнесуваше 8,3%, наспроти порастот од 9% во јануари годинава.

Банките се свртеа да работат со државата

Недовербата на банките во перспективите на приватните компании го замрзна кредитирањето на економијата, а банкарите целосно се свртеа кон работата со државата. Наместо во кредити за бизниссекторот, тие парите ги вложуваат во државни записи, со што го полнат државниот Буџет. Само на последната аукција што се одржа во Министерството за финансии

банките вложија 50 милиони евра во државни записи, со што вкупната задолженост на државата по овој основ од почетокот на годината надмина 150 милиони евра. Интересот за владините записи со кои се финансира буџетскиот дефицит особено порасна откако гувернерот Димитар Богов го ограничи купувањето на благајничките записи што ги издава Народната банка со цел да го стимулира кредитирањето. Дополнително, ја намали и каматната стапка за овие записи од 4% на 3,75%, што за банкарите беше сигнал да бараат други алтернативи за вложување. Меѓутоа, во исто време, министерот за финансии, Зоран Ставрески, повторно ги интензивираше аукциите на државни записи и не ги следеше сигналите на гувернерот за намалување на каматите за записите, што всушност, беше доволен мотив за банките да ги преселат парите од трезорот на Народната банка во државниот Буџет. Во благајнички записи засега банките имаат заробено 467 милиони евра. Приватните компании извисија. Според последните статистички податоци, банките за приватните компании месечно одобруваат кредити во вредност од околу 21 милион евра. Откако собра 150 милиони евра за една недела, Ставрески, сепак, се премисли и најави дека ќе ги намали каматите на државните записи за да се изедначат со благајничките записи, односно да се дестимулираат банките да вложуваат само во сигурни хартии од вредност. Меѓутоа, трендот на намалување на банкарските камати за депозити отвора и нова дилема – дали банките и понатаму ќе продолжат да вложуваат во благајнички и државни записи, бидејќи ги намалуваат сопствените трошоци кон изворите на финансирање? Во тој случај, освен намалување на каматите на записите, министерот Ставрески ќе мора да ги запре и честите аукции на државни записи со кои го полни Буџетот за да ги стави банките во тесно да избираат меѓу кредитирање и кредитирање.

4%

ќе изнесува каматата на државните записи под која Владата планира да се задолжи утре за нови 15,5 милиони евра. Каматата на записите е намалена само за 0,2 процентни поени и с$ уште е поатрактивна од каматата на благајничките записи, која падна на ниво од 3,75%.

3,8

милиони евра за јавни набавки потрошило јавното претпријатие Македонија пат, за кои Државниот завод за ревизија констатира дека се спроведени несоодветно и спротивно на Законот за јавни набавки. Според ревизорите, овие постапки оставиле можност за необезбедување фер конкуренција и еднаква положба на понудувачите.

БАРАК ОБАМА

претседател на САД

ТОП ВЕСТИ... Синот на сопственикот на битолската шеќерана уапсен во Бугарија

С

инот на бугарскиот бизнисмен Гриша Ганчев, кој преку фирмата Литекс е сопственик на битолската шеќерана 4 Ноември, е уапсен, соопштија бугарските медиуми. Бугарското МВР за медиумите соопшти дека се приведени вкупно шест лица како дел од организирана група за неплаќање ДДВ преку продажба на шеќер, поради што 20 поврзани компании му нанеле загуби на бугарскиот буџет од 140 милиони до 200 милиони евра. Податоците на Трговскиот регистар во Бугарија покажуваат дека уапсениот Данаил Гришов е менаџер на повеќе компании, меѓу кои и на шеќераната во Битола. Неговиот татко, Гриша Ганчев, за бугарските медиуми коментира дека власта во Бугарија „пука со празни куршуми“, бидејќи тој, како еден од најголемите производители на шеќер, е првиот кој се залага за бизнисот со шеќер легално да работи. Од шеќераната 4 Ноември во Битола за „Капитал“ коментираат дека првпат слушаат за случувањата во Бугарија и додаваат дека тоа нема да се одрази на работата на шеќераната во земјава, во која 20% сопственост има и државата. Бугарските медиуми пренесуваат дека утврдена била и намера за купување шеќер кој содржи тешки метали од Чернобил.

Адемовски инвестира 55 милиони евра во трговски центар и хотел

Б

изнисменот Ајдован Адемовски најави инвестиција од 55 милиони во трговски центар и хотел. Минатата недела во скопската општина Аеродром беа удрени темелите на трговскиот центар Сити мол резиденс (City Mall Residence). Инвестицијата е вредна 35 милиони евра, а објектот е со вкупна површина од 35 илјади метри квадратни. Од таа површина, 12 илјади зафаќа трговскиот центар, осум илјади се апартманско сместување, а останатите 15 илјади метри квадратни се гаражен простор на три нивоа. Во рамките на трговскиот ќе биде отворен и Рамстор супермаркет, а како што најави Адемовски, ќе има и две 3Д киносали, а свои продавници ќе имаат неколку светски познати брендови, како Армани, Котон, Бургер Кинг, Лакоста... Изградбата на објектот започнува на 15 мај, а се очекува да биде завршен за 18 месеци. За десетина дена Адемовски најавува и нова инвестиција во Аеродром, хотелот Рамада од висока категорија.

Згасна Пинк 15?

Н

аместо програмите на телевизијата Пинк 15, гледачите во Македонија ќе гледаат пакет со четири програми наречен Пинк интернешнал, соопшти медиумската групација Пинк од Србија. Управниот одбор на групацијата објави дека компанијата направила промени во стратегијата на работењето во Македонија. Раководството на групацијата проценило дека замената на постоечкиот канал во Македонија со четири канали во кабелската понуда ќе биде освежување на љубителите на забавните содржини во Македонија. За тоа дали ова значи дефинитивно згаснување на телевизијата Пинк 15 во земјава, засега, од медиумската групација Пинк се без коментар. Телевизијата Пинк 15 во Македонија започна со работа пред околу година и половина, ј у најавувајќи големи инвестиции во македонскиот медиу медиумски пазар, но набрзо потоа следуваше штрај и тужби од страна на вработените кон штрајк телев телевизијата, поради неисплатени плати за повеќ месеци. повеќе

БЕРЗА

МБИ 10 3.000 2.800 2.600 2.400 2.200 2.000 1.800

07/10

10/10

02/11

05/11

09/11

01/12

1.964,35 2010/2012 2010/2012

Max. Min.

2 2.827,62 827 62 1.943,09

Македонската берза минатата недела оствари промет од 1.181.095 евра од редовното тргување, кое на неделно ниво се намали за 0,89 во споредба со претходната недела. Прометот од тргување со обврзници пак, падна за 37,30%. Најтргувани на официјалниот пазар беа акциите на Комерцијална банка, а најголем пораст забележаа акциите на РЖ Услуги.

НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК ЗИМ Скопје

2.767,00 +307,00

+12,48%

НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК Бетон Штип

900,00 -500,00

-35,71% 35 71%

DOW JONES 13.500 13.000 12.500 12.000 11.500 11.000 10.500 10.000

07/07

21/08

05/10

19/11

03/01

17/02

12.855,04 +0,16%

Шестдневниот пад на цените на акциите на Волстрит запре во петокот. Иако благо, сепак, пораснаа дел од берзанските индекси. На европските и на азиско-пацифичките берзи пак, ситуацијата беше нешто полоша. Политичката нестабилност во членките на еврозоната с$ уште притиска врз светските пазари на капитал.

ДРУГИ ПАЗАРИ FTSE 100 Nikkei225 S&P 500 Nasdaq DAX TOPIX

5.500,65 8.953,31 1.357,99 2.933,64 6.471,46 758,38

VALUTI

£ €

СТАПКА

-0,78% -0,63% +0,25% -0,04% -0,71% -0,92%

€ $

1,2449 ПРОМЕНА

-0,2%

СТАПКА

1,2944 ПРОМЕНА

-0,1%

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10

FJU^ERSI ZLATO

1.581,90 -0,85% 0 85% ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11

Европа е во криза бидејќи не направи како САД

NAFTA BRENT

111,66

А

мериканскиот претседател, Барак Обама, изјави дека Европа с$ уште се наоѓа во тешка економска ситуација делумно и поради тоа што не преземала некои од чекорите кои ги направи САД. „Меѓу нас с$ уште има спротивен ветер. Европа и понатаму се наоѓа во тешка положба бидејќи не направи некои решителни чекори кои ние ги направивме на почетокот на оваа рецесија“, истакна Обама, не кажувајќи на кои чекори мисли. Според него, цените на бензинот с$ уште се проблем за многу луѓе, пазарот на недвижности е слаб, но добрата вест е дека САД ја издржа бурата.

60 СЕКУНДИ БРИФИНГ

-0,95% ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.com.mk

ВОЛФГАНГ ШОЈБЛЕ

германски министер за финансии

Европа не потонува толку лесно, а еврозоната е подобро „вооружена“ отколку пред две години.

“

КАПИТАЛ ПОНЕДЕЛНИК 14.05.2012

WWW.KAPITAL.MK

6 ПОЛИТИКА

Ако се професионални, зошто судиите молчат на јавните дискредитации? Исполнување на дневнополитичка агенда, вака судиите ги коментираат обвинувањата на сметка на судиите дека и во минатото и во сегашноста тие доаѓаат на функција по партиски клуч. Аналитичарите пак, апелираат судиите конечно јавно да проговорат за да ги осудат и да ги отфрлат ваквите обвинувања

АЛЕКСАНДРА ЗАФИРОВСКА

претседател на Судски совет

„Советот не може да дискриминира некој од кандидатите бидејќи критериумите се исти за сите. Дали еден судија е добар или не не зависи од тоа дали тој можеби е во некаква врска со некоја политичка партија туку од тоа колку е успешен во извршувањето на својата функција“

ЈОВО ВАНГЕЛОВСКИ

Марија Севриева

sevrieva@kapital.com.mk

претседател на Врховен суд

али судиите припаѓаат на оваа или на онаа владејачка гарнитура се муабети кои воопшто не му одговараат на третиот столб на власта. Независното судство е единствената цел кон која се стремат судиите, вели претседателот на највисокиот суд во државата, Врховниот суд, Јово Вангеловски, но кавгата на власта и на опозицијата за доминацијата врз третата власт недвосмислено го отвора прашањето чии се судиите? Првите застанувајќи во одбрана, вторите во напад на извештајот за работата на Судскиот совет за 2011 година, во расправата се судрија за доминацијата врз судиите и начинот на којшто тие се избираат. „Судиите воопшто не сакаат да бидат споменувани во контекст дека припаѓаат на оваа или на онаа партија, бидејќи нивната работа е единствено да судат како што налагаат законите и да го следат правото“, вели Вангеловски. Според него, употребата на имињата на судиите од страна на политичарите претставува добра основа за дневнополитички препукувања, но ваквиот начин на изразување не е соодветен кога се зборува за судството. Исполнување на дневно-политичката агенда, вака ги толкува претседателот на Здружението на судии, Николчо Николовски, ваквите обвинувања. Здружението, додава тој, нема да навлезе во коментари за непотизам или поврзаност на судиите со политичарите, бидејќи други критериуми се пресудни во нивната работа. „Судскиот совет си ја врши работата според законот. Изборот на судиите се врши исклучиво според критериумите кои се

„Судиите воопшто не сакаат да бидат споменувани во контекст дека припаѓаат на оваа или на онаа партија, бидејќи нивната работа е единствено да судат како што налагаат законите и да го следат правото.“

Д

Според последната анкета на ОБСЕ, Независноста на судството, дури 43% од анкетираните судии сметаат дека има мешање во работата на судството однадвор пропишани во законските прописи“, вели Николовски. Претседателката на Судскиот совет, Александра Зафировска, вели дека Советот при изборот не се води од партиската припадност на кандидатите туку од тоа колку тие ги задоволуваат критериумите. „Советот не може да дискриминира некој од кандидатите бидејќи критериумите се исти за сите. Дали еден судија е добар или не не зависи од тоа дали тој можеби е во некаква врска со некоја политичка партија туку од тоа колку е успешен во извршувањето на својата функција“, одговара Зафировска. За врските помеѓу избраните судии и политичарите, додава таа, Советот најчесто дознава од медиумите.

Погласни судии за помалку влијанија во судството!

Сепак, останува дилемата од какви надворешни влијанија Судскиот совет ги штити судиите и нивниот интегритет, како што е наведено во извештајот за работата на Советот. Но, не само политичарите, и последната анкета на ОБСЕ, Независноста на судството, покажа дека и самите судии признаваат дека се под некаккво влијание. Дури

43% од анкетираните судии сметаат дека има мешање во работата на судството однадвор и дека таквото мешање влијае врз спроведувањето на правдата. Влијанија во судството постоеле отсекогаш, вели Благородна Дулиќ, која 40 години работела како судија. За среќа, вели Дулиќ, мал бил бројот на колеги кои биле подложни на влијанието на политиката или што е уште пострашно, на парите. „Судијата треба да биде судија без разлика на кој начин е избран. Тој треба да биде единствено под влијание на законот и да постапува според него. Судијата треба да има имиџ кој ќе го гради внимателно“, вели Дулиќ. Наспроти неа, професорот на правниот факултет Владо Бучковски вината за поврзувањето на судиите со влијанијата ја гледа во самите нив. Судиите сите тие години, појаснува Бучковски, не излегоа јавно да докажат дека не се алатка на политичките партии. „Судскиот совет не може да ја гарантира независноста на судството. Тој с$ уште функционира како многу затворен систем преку кој се прави страшна импровизација на начинот на којшто треба да функционираат работите“, смета Бучковски. Најмногу

ВЛАДО БУЧКОВСКИ

професор

„Судскиот совет не може да ја гарантира независноста на судството. Тој с$ уште функционира како многу затворен систем преку кој се прави страшна импровизација на начинот на којшто треба да функционираат работите.“ зачудува комоцијата на судиите, кои останаа да бидат зависни од влијанијата, додава Бучковски. По објавувањето на анкетата на ОБСЕ голем број од судиите или ја премолчија или ги отфрлија наводите изнесени во неа.

За што ќе вработи општина Тетово нови 102 службеници? Габриела Делова

delova@kapital.com.mk

Н

ови 102 работни места отвори општина Тетово. Најголем дел од вработувањата, вкупно 55, се за позицијата соработник. Десет од нововработените ќе бидат раководители или помошници-раководители, 15 од нив ќе бидат советници, а 22 ќе бидат сместени на позицијата референт. Дел од вработените во општината, кои вчера ги контактираше „Капитал“, се оградија од коментар, велејќи дека не се надлежни за ова прашање. Еден од нив дури праша кој е интересот да се пишува на оваа тема. Со оглед на тоа дека на последните локални избори ДПА успеа да „заработи“ градоначалничко место само во една општина, општина Тетово, логично се наметнува прашањето дали токму политиката на вработувања е начинот преку кој ДПА сака да го задржи Тетово непосредно пред локалните избори, закажани за март 2013 година. Дека општините наголемо се подготвуваат за изборите, освен партиските пресметки на дневна основа, доказ

се и секојдневните огласи објавени на Агенцијата за администрација. Иако Тетово во моментов е рекордер по новите вработувања, во последните два месеци општините објавиле огласи за дури 100 нови вработувања, без да се сметаат новите вработувања во општина Тетово. Според информациите достапни на Агенцијата за администрација, огласите се однесуваат на едно до три нови вработувања месечно. Од нив отскокнуваат само огласите за општина Центар и град Скопје. Во март општина Центар објави оглас за 22 нови вработувања, додека град Скопје во април вработи 13 нови службеници. Во моментов на Агенцијата за администрација во тек се огласите за нови вработувања во општините Тетово, Дојран, Босилово, Македонски Брод и Гази Баба. Инаку, според последните податоци објавени преку Регистарот на Министерството за информатичко општество и администрација, во локалната власт во 2011 година работеле 2.792 службеници.

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПОНЕДЕЛНИК 14.05.2012

ПОЛИТИКА 7 Во среда Апелација ќе ја соопшти одлуката за Бошкоски

А

пелациониот суд донел одлука во врска со жалбата на Љубе Бошкоски, но пресудата ќе биде готова најдоцна до среда. Така, идната недела ќе се дознае дека жалбата ќе биде одбиена или предметот повторно ќе биде разгледуван од Основниот суд. Бошкоски поднесе жалба за пресудата од Основниот суд, со која е осуден на седум години затвор поради нелегално финансирање на предизборната кампања и за злоупотреба на службената положба. Тој беше уапсен ден по парламентарните избори пред еден скопски ресторан, со 100.000 евра во ќеса, средства за кои Судот потврди дека биле дел од нелегално финансирање на кампањата.

Советот за радиодифузија ќе добие свои простории

> БРОЈКА

24

вработени во регионалните дирекции на Управата за јавни приходи се суспендирани поради инволвираност во активностите поврзани со акцијата „Детонатор“, обелоденуваат Министерството за финансии и УЈП. Суспендирани се тројца управници на регионалните дирекции на УЈП во Штип, Битола и во Тетово, четворица координатори на даночните одделенија во Прилеп, Куманово, Охрид и во Кичево, петмина шефови на даночни шалтери во Крива Паланка, Делчево, Берово, Виница и во Демир Хисар и 12 контролори во инспекција во Штип, Битола и во Тетово.

С

оветот за радиодифузија отсекогаш имал проблеми со просторното сместување, кириите биле премногу високи, а просторот никогаш не бил адекватен на потребите на дејноста која ја извршува Советот, истакна претседателот Зоран Трајчевски. Тој на последната седница предложи, а членовите ја изгласаа одлуката, да биде започната постапка за изградба на административна зграда за потребите на Советот. Постапката од идејно решение до изведба на објектот Советот ќе & ја додели на Службата за општи и заеднички работи, бидејќи како што истакна Трајчевски, Советот нема капацитет оваа работа да ја спроведе сам. Засега, единствениот критериум кој го постави Советот е објектот да се наоѓа во централното градско подрачје. На истата седница Советот донесе одлука за одземање на дозволата за вршење радиодифузна дејност на телевизијата ПИНК 15 поради ненавремена исплата на втората рата за дозволата.

Нова партија ќе се обиде да го урне ДУИ!?

вистински се залагаат за нивните интереси до оние кои бараат лична промоција и профит“ велат во партијата на Ахмети за Капитал.

foto: FILIP POPOVSKI

Како поминаа протестите

Ако е и повеќе од јасно дека протестите против акцијата Монструм” имаа политичка цел во ликот на лидерот на ДУИ, Али Ахмети, тогаш очигледно е дека постои некоја нова сила во албанскиот блок. Секако, ако дистанцирањето на ДПА не беше само декларативно, под притисок на Меѓународната заедница. Како и да е, името на аналитичарот Ким Мехмети веќе се врти во албанските интелектуални кругови како можен лидер на едно ново политичко движење Катерина Синадиновска sinadinovska@kapital.com.mk

Максим Ристески

risteski@kapital.com.mk

В

о сенка на протестите коишто се случија викендот, остануваат отворени с$ повеќе политички прашања. И дв ат а со б и р и, п е то ч н и о т и саботниот, имаа заеднички настан како повод, но додека вториот протест броеше малкумина, првиот беше доволно моќен за повторно да ја потенцира и да ја отвори дилемата за битката за превласт во албанскиот блок. Јасното дистанцирање на лидерот на ДПА, Мендух Тачи, кој 24 часа пред почетокот на протестите против акцијата „Монструм“ ги повика Албанците на бојкот, го наметнува прашањето - кој, ако не Тачи, би кумувал на обиди за рушење на власта на ДУИ и на нејзиниот лидер, Али Ахмети. Во Руфи Османи малкумина би „впериле прст” со коментар дека неговото спектакуларно враќање на политичката сцена, сепак, заврши како нереализирана најава со реализирани неколку пратенички фотелји. Ако е и повеќе од јасно дека овие протести имаа политичка цел, тогаш секако, има логика да се бара новата сила во албанскиот блок, под услов да се биде сигурен дека дистанцирањето на ДПА не беше само декларативно. Во албанските интелектуални кругови веќе се шпекулира со името на аналитичарот Ким Мехмети, кој би

можел да биде носител на едно ново движење. Членот на Клубот на албански интелектуалци Г21 Мерсељ Биљали веќе јавно соопшти дека ќе се заложи за формирање на нов политички субјект, но за разлика од него, кој вели дека на таа партија ќе и треба некој млад лидер, има и поинакви мислења: „То а што го видо вме в о пето кот е н о в а политичка сила. Тоа не беше ДПА, Тачи јасно се дистанцираше од протестите, а ДУИ не беше сигурно. Ким Мехмети е човекот кој би имал капацитет да прерасне во еден нов лидер. Албанскиот народ не е задоволен, ништо не доби, зарем само рамковните вработувања се исполнети права”, велат албански интелектуалци за „Капитал“. Тие немаат одговор на јасните факти дека токму во последниот период и тоа

како беа исполнети низа барања кои Ахмети ги испорача до Груевски, од главното - амнестијата на хашките случаи - преку Законот за употреба на јазици и буџетот по етнички клуч. Јасно е дека Ахмети добива опозиција, која и неговите „сеалбански успеси” не ги нотира. Како и да е, допрва ќе го гледаме расплетот на клопчето кое почна да се одмотува и кое, очигледно, носи политички промени и нови ветрови, но веќе нема дилеми дека бурата незадоволство кое се истури врз премиерот Никола Груевски и министерката за внатрешни работи, Гордана Јанкуловка, всушност, беше јасна порака кон Ахмети. Од ДУИ велат дека не сакаат да губат енергија на вакви најави: „Можат да се формираат уште дваесет партии, граѓаните секогаш прават разлика од оние кои

Несериозен протест против радикалниот ислам

Е

двај стотина млади луѓе се собраа во саботата пред Владата во 13 часот, според договореното на Фејсбук, за да протестираат против ширењето на радикалниот ислам. Но, од нивните скандирања не можеше да се види ниту една порака поврзана со поводот за протестот, а енергијата ја насочија против Албанците. Ги пееја песните „А бре Македонче” и „Едно име имаме” и извикуваа националистички пароли како „За Шиптари гасна комора” и „Чиста Македонија”. Протестот го обезбедуваа многу помал број полицајци од претход-

ниот ден, а единствениот инцидент што се случи е заканувачкото затрчување на еден од протестантите кон девојка која се обиде одблиску да ги сними. Девојката не беше новинарка, но новинарите, револтирани од нетрпеливоста кон нив, солидарно го напуштија настанот. Еден од ретките учесници кои знаеја зошто се дојдени на протестот изјави: „Протестирам зашто се убиени петмина луѓе. Во петокот протестираа тие што ги штитат убијците, а сега ние сакаме да предупредиме дека ако не му се стави крај на радикалниот ислам во Македонија, утре може ние да бидеме жртви”.

Албански, политички мотивиран настан, преку кој мал број радикални исламисти се обидоа да протнат и свои цели. Тоа беа петочните протести против акцијата „Монструм”. Зад декларираниот повод стоеше тезата на организаторите дека МВР, обвинувајќи ги радикалните исламисти за смиљковското убиство, ги визирало Албанците како терористи. Главна цел на протестантите беше Али Ахмети и неговата ДУИ, со обвинение дека дозволиле да помине уште еден монтиран процес чии жртви се Албанци. Дури и албанската опозиција целосно да се држела настрана од организацијата на протестите, јасно е дека таа најмногу профитира од обидот за разобличување на ДУИ - партијата која досега без поголеми проблеми го користеше кредитот добиен на име на УЧК во конфликтот од 2001 година. Во пресрет на протестите аналитичарите тврдеа дека партиите се главни експлоататори на материјалот што останува по меѓуетнички тензичните сит уации и оти без партиска поддршка не може да се организираат масовни настани. Во петокот протестот беше барем двојно поброен од оној одржан на 4 мај и многу подобро организиран, што покажа дека намерата не е обично канализирање на револтот, туку испраќање прецизна политичка порака. Видливи беа дури и редари, кои реагираа секогаш кога некој ќе излезеше од сценариото (повторно ги наместија заштитните огради пред Владата откако дел од протестантите ги соборија). Иако од скандирањата на протестантите не беа поштедени ниту македонските носители на власта, најчесто паролите беа насочени против Ахмети: „Али четник!”, „Али терорист!”. Еден од редарите даде ваква изјава за „Капитал”: „Нам не ни е виновен Груевски, туку албанската партија во Владата, ДУИ, која е 10 години на власт, а не направи ништо за Албанците. Ако не е така, зошто Али Ахмети се крие 10 дена?”. Индикативно, ситуацијата излезе од контрола пред општината Чаир, каде што градоначалник е заменикот на А хмети, Изет Меџити. Во кано на д ата со ка мењ а, која полицијата успешно ја задржа да не стигне до општинската зграда, беше потешко повреден снимателот на ТВ Телма, Жарко Пачемски, а според МВР, вкупниот биланс од петочните протести е шест повредени полицајци, еден повреден новинар, осум искршени прозорци на Владата, оштетено полициско комбе и автобуски постојки. Демонстрантите извикуваа и националистички, великоалбански пароли за етничка Албанија во триаголникот Тирана-Приштина-Скопје и ги нарекуваа Македонците вештачка нација. Свои моменти имаа и вахабитите, кои се обидоа нивните мотиви да & ги наметнат на масата, извикувајќи од „Алах е голем”, „Муслиманите не се терористи“, до „Исламот ќе владее со светот” и „Смрт за каури”, опремени со соодветна џихад иконографија (знамиња и други симболи). „Јанкуловска е радикален христијанин и како таква, еднакво е опасна и за муслиманите и за христијаните“, ја парафразираше изјавата на министерката за внатрешни работи дадена по апсењата во акцијата „Монструм” еден од протестантите, за кој по надворешните обележја можеше да се заклучи дека е вахабит. Протестантите, кои во најголем дел беа млади, а меѓу нив имаше и многу деца, пред почетокот на демонстрациите кај џамијата Јаја-паша поделија официјално соопштение, во кое побараа случај со масакрот кај Смиљковци да не го решава македонскиот суд, туку да биде третиран како случај „Сопот 2”.

к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

к

к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПОНЕДЕЛНИК 14.05.2012

КОМПАНИИ ПАЗАРИ 9

Катарците сакаат да извезуваат храна од Македонија Александра Спасевска spasevska@kapital.com.mk

К

атарските бизнисмени кои минатата недела беа во посета на Македонија се заинтересирани да произведуваат храна во земјава, која потоа ќе ја извезуваат во Катар и на трети пазари. Тие покажале голем интерес за инвестиции во прехранбената индустрија. Како што дознава „Капитал“, Катарците биле заинтересирани за производство на сточна храна и жив добиток, конкретно говеда и говедско месо, а ја разгледувале и можноста за инвестиции во кланица, каде што би се колел добитокот по Халал стандарди и би се пласирал на арапските пазари. Иако при првата посета начелно им биле презентирани можностите и потенцијалите на македонскиот

Игротеките до 19 мај да се трансформираат во детски градинки

С

ите приватни правни субјекти, игротеки кои згрижуваат деца во согласност со Законот за заштита на децата до 19 мај треба да поведат постапка за трансформација во приватна установа - детска градинка. Тие треба да го испочитуваат рокот, бидејќи ќе нема пролонгирање, изјави министерот за труд и социјална политика, Спиро Ристовски. Според него, досега само две игротеки имаат поведено постапка за трансформација, а одобренија за основање имаат добиено пет. Според министерот, правно лице чија регистрирана дејност не е од областа на згрижување и воспитание на децата од предучилишна дејност, а во рамките на своето работење остварува и обезбедува услуги од оваа област, должно е да поведе постапка за трансформирање во установа за деца, да ги усогласи своите акти, организација и работење со одредбите од Законот за заштита на децата. „Установите за деца може да се основаат и да почнат со работа ако за тоа обезбедат соодветни просторни услови, опрема и дидактички средства, стручни и други кадри, во согласност со пропишаните стандарди и нормативи за вршење на дејноста“, објасни Ристовски.

> БРОЈКА

16

мај е денот кога ќе се одржи собрание на доверители на Сведмилк во Апелациониот суд во Скопје. Според објавата на Основниот суд 2 во Скопје, собранието ќе решава за продажба на остатокот од стечајната маса на Сведмилк, откако најголемиот доверител, НЛБ Тутунска банка, продаде дел од имотот и од опремата на млекарницата на турската компанија Суташ, а на дневен ред на собранието ќе биде и избор на нов член на одборот на доверители, на местото на Тутунска банка. Доверителите ќе треба да одлучуваат и за продажба на имотот од стечајната маса по пониска цена од проценетата вредност, кој би го купил Суташ.

Инспекторите за храна најавуваат поголеми контроли во летниот период

П

отрошувачите с$ повеќе стануваат свесни за безбедноста и за квалитетот на прехранбените производи. Само минатата година имало 138 поплаки од потрошувачите до Агенцијата за храна и ветеринарство. Инспекторите најавуваат поголеми контроли поради високите температури. „Постои категоризација на ризикот и вршење контроли во согласност со ризикот којшто го детектираме. Дефинитивно, во овој период, поради временските услови, очекуваме овој месец да има засилени контроли, посебно во кетерингот и во угостителските објекти. Некаде прават мајонез и во сопствена режија“, изјави Абдулезел Догани, заменик-директор на Агенцијата за храна и ветеринарство. Инспекторите да ја вршат својата работа професионално, но не и за најмала грешка да ги казнуваат угостителите, порачаа од невладината АКТИС. Побараа едукација на инспекторите, на бизниссекторот и на граѓаните, бидејќи наспроти големиот број оператори на храна, недостига кадар кој ќе биде дежурен за контрола на пазарот, а последиците ќе ги трпи крајниот потрошувач. „Имавме 138 жалби кои се однесуваат на безбедноста на храната. Имавме жалби кои се однесуваа на додатоци во исхраната. Потрошувачите, особено оние што спортуваат и држат диети, се жалат на популарните диететски производи“, изјави Кате Стојановска, од Агенцијата за храна и ветеринарство.

земјоделски сектор, се очекува во некоја од следните посети да се договори конкретна инвестиција. „Катарците во сите земји каде што се присутни сакаат сами да си ја произведуваат храната, односно месото да го колат во сопствени кланици, по нивни стандарди“, вели Абдулезел Догани, заменик-директор на Агенцијата за храна и ветеринарство, за „Капитал“. Тој информира дека на Катарците им биле презентирани краварски фарми, обработливи полиња и земјоделски комбинати во источниот дел од државата, а поради добрите услови за производство на ориз во Кочанскиот регион, интерес покажале и за

производство на оваа култура, секако, за сопствени потреби. „Катарците се големи консументи на ориз, а Македонија има можности за производство на оваа култура, така што големи се шансите да почнат да произведуваат“, објаснува Догани. Витктор Мизо, директор на Дирекцијата за технолошки индустриски развојни зони (ДТИРЗ), кој беше ангажиран за посетата на катарската бизнис-делегација во делот на претставување на потенцијалите за инвестирање, вели дека Катарците, генерално, се заинтересирани да извезуваат храна од Македонија. „Покажаа интерес за инвестиции во прехранбениот сектор. Тимови од компании повторно ќе ја посетат државата и подетално ќе направат анализи на пазарот и на можностите за инвестиции к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

во земјоделсатвото и во прехранбената индустрија“, вели Мизо. Како што дознава „Капитал“, Катарците посетиле и една од најголемите кланици во државата, кавадаречката Серта, каде што ги разгледувале можностите за отворање сопствен капацитет и за заработувачка од овој бизнис. „Беа заинтересирани повеќе од финансиски аспект, како оди бизнисот, кои се перформансите на компанијата, колкаво е производството и заработувачката. Немаше конкретен договор, само начелен интерес за начинот и за можностите за производство на месо. Ова беше прва посета на делегација на катарски инвеститори. Кога ќе имаат конкретен план, сигурно ќе почнат да преговараат“, изјави Ристо Михајлов, сопственик на кланицата Серта.

КАПИТАЛ понеделник 14.05.2012

WWW.KAPITAL.MK

10 компании пазари Промовиран бизнис-каталогот за мали и средни претпријатија

Ц

> БРОЈКА

ентарот за развој на Источниот плански регион во Штип го промовираше бизнискаталогот за мали и средни претпријатија, кој содржи информации за повеќе од 1.000 компании и институции кои нудат поддршка на бизнис-секторот. Станува збор за дел од проектот „Прекугранично бизнис-вмрежување за одржлив раст CBNetGrowth“ за прекугранична соработка меѓу Бугарија и Македонија 2007-2013 година. Бизнис-каталогот содржи и информации за компании во Источниот плански регион на Македонија и Благоевград во Бугарија. Целта е да се подобри бизнис-климата во прекуграничниот регион преку развој на нови бизнисуслуги и изнаоѓање нови начини за маркетинг и за промоција на компаниите од регионот. Проектот е финансиран од ИПА-фондовите.

Доделени 50-те субвенционирани станбени кредити

М

инистерството за финансии ги додели 50-те одобрени станбени кредити, субвенционирани од Владата. За пет месеци одобрени се кредити со вкупна вредност од 1,4 милиони евра, при што Владата ќе субвенционира вредност од 271.000 евра. Според податоците од Министерството за финансии, од вкупниот број кредити, за купување нов стан КАМАТНИ СТАПКИсе НАодобрени ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ 38, за изградба на нова куќа пет, за Банка 3м 6мтри и за доградба 24м купување поголем стан на36м куќа Комерцијална банка 3,60% 4,60% 7,40% 7,70% број само четири субвенционирани кредити. Најголем од кредитите НЛБ Тутунска банка 3,50%се одобрени 4,50% во Скопје, 7,00% во општините 7,50% Кисела Вода и Ѓорче Петров, а седум Стопанска банкаАеродром,3,20% 4,00% 6,65% 6,85% кредити се одобрени4,50% во Битола и по два во 7,00% Струмица Шпаркасе банка 3,50% 6,50% и во Кочани. Според министерот за финансии, Зоран Охридска банка 4,80% 5,50% 6,00% Ставрески,4,30% најголем интерес имало за моделот пола Прокредит банкарата, за што 3,40% 4,40% 7,10%евра. 7,30% биле одобрени 242.000

966

илјади евра е вредноста на договорот меѓу РЖ Услуги и град Скопје за изработка и монтажа на заштитна ограда и канделабри на мостот на реката Вардар. Договорот е склучен по претходно спроведен конкурс за избор на идејно решение. Договорот вклучува леење, изработка по леењето, транспорт и монтажа и сл.

ТТК банка Алфа банка Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје Стопанска б. Битола

3,50% 3,30% 4,00% 4,30% 4,00% 3,80%

4,40% 4,20% 5,00% 5,30% 5,00% 4,80%

7,40% 7,40% 8,00% 8,20% 8,00% 7,40%

7,70% 7,60% 8,50% 8,60% 8,40% 7,60%

Тешко се гради пазар, а уште потешко 11% традиција за органски производи 89% 16 40% 25 16% КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

И покрај с$ поголемиот интерес за органско производство, земјоделците се жалат дека нивните производи се потценети, дека нема доволно едукација и дека пазарот на органски производи во земјава е светлосни години далеку од западноевропскиот

П

Дејан Азески

роизводителите на органски производи се жалат дека во земјава с$ уште NASDAQ не е о ф ормен вистински пазар за органски производи, а за пазарите во Европа, каде има поголема побарувачка, немаат ата во Сао моќ да обезбедат количина. Повеќе од 6.580 хектари во Македонија ја поминале задолжителната конверзија од три години за органско п р о и з в о д с т в о, а б р о ј о т на производители од 50 во 2005 година е зголемен на 780 сега, но нагорен тренд има само во производството. пании Валентина Колар-Јовановска, менаџер на една од двете акредитирани компании за издавање сертификати за органско производство, Балкан биосерт, смета дека главен проблем е што долго време се омпании од инвестираше и се работеше само на производството, а не се преземало речиси ништо за да се развие домашниот пазар. „Едноставно, направивме многу и оформивме производство, но не ги едуциравме потр о ш у в ачите до в ол н о з а бенефитите од органското

0,0%

производство. Тие немаат доволно информации што добиваат доколку се одлучат да платат малку повисока цена за органски производ. Искуствата покажуваат дека некои потрошувачи не знаат ни што е органско производство“, вели Јовановска. И производителите се свесни дека станува збор за пазар во развој и недоразвиена навика кај населението. Иван Јовановски од Биокулт вели дека и потрошувачите и фармерите имаат потценувачки однос кон органското производство. „Ние имавме ретка можност да произведуваме и да откупуваме огрански производи. Точно е дека цените се пониски отколку на Запад, но и нашите земјоделци се нерални во барањата и очекувањата“, тврди Јовановски. Димче Ѓоргиевски, производител на органско сирење од Скопско, се жали дека ваквата состојба н а п а з а р о т д и р е к т н о се одразува на производителите со неможноста да се формира адекватна цена за органските производи. „Ако еден хектар се запрашува, може да даде четири тони, без пестициди нема да даде ни два.

72%

52%

30%

+

и на берзата

77%

ани на

5/11/2012

ЗИМ Скопје РЖ Институт Стопанска бан. Битола

А цената во никој случај не е дупло поголема. Во Швајцарија и во сите развиени земји органските производи се субвенциионирани, а и цената е два до три пати повисока во однос на традиционалните. Кај нас оди 30% до 40% поскапо, а тоа е прескапо за граѓаните. Државата мора да дава многу повеќе субвенции, најмалку 50%, а не 30% како сега“, објаснува Ѓоргиевски. Од Федерацијата на фармери, каде што се занимаваат подолго време со оваа проблематика, велат дека го детектирале проблемот и заклучиле дека земјоделците се разединети и слабо информирани, а државата малку инвестира во едукација. „Потребна е едукација и информација за фармерите. Треба да се креираат мерки кои ќе овозможат зголемување

+12.48% +2.99% +2.56%

нова цена

307.00 12.00 50.00

6м 2,70% 2,60% 2,35% 2,35% 3,00% 2,60% 2,50%

24м 3,70% 3,70% 3,45% 3,80% 4,00% 3,60% 3,65%

36м 4,20% 4,00% 3,75% 4,30% 4,50% 3,80% 4,05%

Алфа банка

2,10%

2,30%

3,70%

4,00%

Уни банка

2,55%

3,00%

4,50%

6,00%

Стопанска б. Битола

2,50% 2,20% 2,10%

2,80% 2,80% 2,60%

4,50% 4,10% 4,40%

5,10% 4,50% 4,60%

1м 0,40% 0,34% 0,24% 0,08%

3м 0,69% 0,62% 0,47% 0,11%

6м 0,98% 0,93% 0,73% 0,19%

12м 1,28% 1,26% 1,05% 0,39%

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

Euribor (EUR) пати се зголемени обработливите површини со сертификат Libor (EUR) за органско производство од 2005 година досега Libor (USD) Libor (CHF)

на откупот на органски производи. За развој на органското проиизводство, требаМЕЃУБАНКАРСКИ да се развива КАМАТНИ СТАПКИ кооперативно здружување. Кооперативите се Рочност преку ноќ 1 недела 1м 3м единствениот начин на којшто фармерите ќе ги СКИБОР 2,20% 3,18% 4,18% 4,98% намалат трошоците и подобро ќе настапат на 2,20% пазарот“, велат од Федерацијата наМКДОНИА Фармери. Поради постојаниот раст на побарувачката за органски ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ производи во светот (12% во 2011) и кампањите за Основна кам.с$ стапка Македонците уште не Стапка можатнадаинфлација сфатат здрава исхрана, сите се согласни дека лесно може Народна банка на Македонија зашто би платиле4,00% повисока цена за 5,20% да се обезбедат нови пазари. Од Балкан биосерт Народна банка на 12,00% изглед, кое инаку,13,40% потврдуваат дека има побарувачка од странство, ноСрбијајаболкото со полош е природно и непрскано. треба да се обезбедат доволни количини.

2,50% Народна банка на Хрватска 6,00% 3,60% 2,20%

Централна банка на Црна Гора Централна банка на Словенија

петок - 11.05.2012 3м 3,60% 3,50% 3,20% 3,50% 4,30% 3,40% 3,50% 3,30% 4,00% 4,30% 4,00% 3,80%

6м 4,60% 4,50% 4,00% 4,50% 4,80% 4,40% 4,40% 4,20% 5,00% 5,30% 5,00% 4,80%

24м 7,40% 7,00% 6,65% 6,50% 5,50% 7,10% 7,40% 7,40% 8,00% 8,20% 8,00% 7,40%

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

36м 7,70% 7,50% 6,85% 7,00% 6,00% 7,30% 7,70% 7,60% 8,50% 8,60% 8,40% 7,60%

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

раст

3м 2,10% 2,10% 1,85% 1,95% 2,50% 2,00% 2,00%

пати е зголемен бројот на производители на органско банка Еуростандард производство во последните седум години АД Скопје Халкбанк

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

Банка Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје Стопанска б. Битола

Банка Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка

Банка Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка

3м 2,10% 2,10% 1,85% 1,95% 2,50% 2,00% 2,00%

6м 2,70% 2,60% 2,35% 2,35% 3,00% 2,60% 2,50%

24м 3,70% 3,70% 3,45% 3,80% 4,00% 3,60% 3,65%

36м 4,20% 4,00% 3,75% 4,30% 4,50% 3,80% 4,05%

Алфа банка

2,10%

2,30%

3,70%

4,00%

Уни банка

2,55%

3,00%

4,50%

6,00%

Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје Стопанска б. Битола

2,50% 2,20% 2,10%

2,80% 2,80% 2,60%

4,50% 4,10% 4,40%

5,10% 4,50% 4,60%

1м 0,40% 0,34% 0,24% 0,08%

3м 0,69% 0,62% 0,47% 0,11%

6м 0,98% 0,93% 0,73% 0,19%

12м 1,28% 1,26% 1,05% 0,39%

Инструмент Благајнички записи Ломбарден кредит

камата 4,00% 5,50%

СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

Домашна валута Домашна валута со валутна клаузула Странска валута

10% 20% 13%

КУРСНА ЛИСТА

Држава ЕМУ САД В.Британија Швајцарија Канада Австралија

Среден курс во 61,6360 47,5550 76,8720 51,3077 47,6138 48,1494

Валута евро долар фунта франк долар долар

Извор: НБРМ

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

5/11/2012

Бетон Штип Топлификација Макстил Макпетрол РМДЕН09

пад

-

нова цена

-35.71% 900.00 -4.94% 1,900.00 -4.72% 121.00 -2.64% 18,011.00 90.00 -1.86%

Euribor (EUR) Libor (EUR) Libor (USD) Libor (CHF)

МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ ПРИНОС НА ОТВОРЕН ИНВЕСТИЦИСКИ

Рочност преку ноќ Отворен инвестициски фонд СКИБОР 2,20% Илирика Југоисточна Европа2,20% МКДОНИА

ФОНД

Извор: Државен завод за статистика

1 недела 1м Нето вредност 3,18% 4,18%

3м 1M 4,98%

3M

6M

1Y

YTD

ДАТУМ

-2,10%

-6,65%

-7,37%

-25,61%

-2,35%

10.05.2012

Илирика Глобал-Растечки пазари

35.274.348,99

-2,93%

-11,81%

-7,36%

-18,47%

-6,32%

10.05.2012

Иново Статус Акции

17.589.402,08

-3,70%

-4,00%

-9,12%

-14,07%

-5,32%

10.05.2012

-8,31%

-1,13%

-9,36%

0,54%

09.05.2012

-3,38%

-6,41%

-30,77%

-1,63%

09.05.2012

-1,49%

-0,20%

-13,07%

2,76%

10.05.2012

1,47%

3,19%

4,26%

2,56%

10.05.2012

0,82%

1,65%

0,00%

1,18%

10.05.2012

23.297.974,83

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ

Основна кам. стапка

КД БРИК банка на Македонија Народна КД Нова ЕУ Народна банка на Србија Народна банка на Хрватска КБ Публикум - Балансиран Централна банка на Црна Гора КБ Публикум - Обврзници Централна банка на Словенија

Стапка на инфлација -5,10% 5,20% -1,27% 13,40% 2,50% -0,97% 3,60% 49.217.832,30 0,16% 2,20%

44.472.817,05 4,00% 21.004.513,02 12,00% 6,00% 25.199.724,90

КБ Публикум Паричен

43.872.071,93

0,26%

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

Инструмент Благајнички записи Ломбарден кредит

камата 4,00% 5,50%

СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

Домашна валута Домашна валута со валутна клаузула

10% 20%

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПонедеЛнИК 14.05.2012

11 > БРОЈКА

2бе нов генерален дистрибутер на операторот Оне

Т

елекомуникацискиот оператор Оне и синџирот од продавници за дистрибуција на телекомуникациски производи и услуги склучија стратешко партнерство, со што 2бе станува нов главен дистрибутер на Оне. Сите производи и услуги на телекомуникацискиот оператор Оне веќе се достапни во 11 продавници на 2бе низ цела земја. Генералниот менаџер на 2бе, Александар Медарски, најави дека до крајот на годинава планираат да отворат уште три нови продавници каде што корисниците ќе можат да ги добијат производите и услугите на операторот Оне. „Ми претставува задоволство што Оне и 2бе го официјализираа договорот за соработка. Во 2бе препознавме сериозен партнер, проверен и веќе докажан малопродажен дистрибутер кој ќе овозможи нашите производи и услуги да станат уште подостапни до сите граѓани“, изјави генералниот извршен директор на Оне, Цирил Кафол. Конвергентноста на сервисите на Оне, богатото портфолио на производи и услуги и континуираното инвестирање во иновативни и технолошки напредни решенија беа пресудни за влезот на 2бе во фамилијата Оне, посочи Медарски.

Охис со загуба од 605 илјади евра во првиот квартал

В

24%

се намалија вкупните приходи на РЖ Институт во првото тримесечје од годинава споедено со истиот период лани. Главна причина за ова се намаленото производство и продажбата на готовите производи поради запирањето на гасот и неговото поскапување. Извозот на РЖ Институт е намален за 20%, пред с$ поради недостиг од суровини поради владината забрана за откуп на секундарни суровини. Во првиот квартал нето-добивката бележи пад од 16%.

С$ повеќе купувачи за скапи брендови

купно 605 илјади евра е нето-загубата на јавното претпријатие ОХИС за првото тримесечје од тековната година, покажуваат податоците од Македонска берза. Споредено со првиот квартал од претходната година, кога нето-загубата на ОХИС изнесуваше 800.000 евра, годинава загубата е помала за околу 24%. Билансот на успех на ОХИС покажува и енормно намалување на приходите од продажба. Ако годинава во првиот квартал тие изнесуваат само 29.772 евра, минатата година истите достигнувале 177.626 евра. Намалување има и кај приходите од продажба на домашниот пазар за 307.918 евра. Трошоците за вработените пак, за првиот квартал годинава се зголемени и изнесуваат 783.789 евра, за разлика од истиот период лани, кога тие биле на ниво од 626.292 евра.

7%-9%

годишен глобален раст на продажбата на луксузни производи предвидува студијата на компанијата Бејн&компани, со што вредноста на пазарот до 2014 година ќе биде меѓу 235 и 240 милијарди евра

Премиум-брендовите во Македонија имаат с$ поголем број клиенти, велат дистрибутерите, а причината ја лоцираат во изедначувањето на цените на производите дома и во странство

Силвана Жежова

П

трошоци цените се скоро исти во сите европски Иако скапите брендови с$ уште не се толку присутни во Македонија, сепак, земји“, вели Димеска. и малкуте си најдоа свои купувачи Од Магнетик клуб, застапници за брендовите Лакост, Пол&Шарк, Баслер, Гант, Томи Хилфигер, Гери Вебер, во Македонија. скала на премиум-бренд ќе ја одберат“, додава Марела, велат дека обемот на нивната работа се „Кога велам претставени, мислам на повеќе фактори, Божиновски. зголемува. Македонските клиенти ги привлекуваат цена идентична како и во странство, доволно голем Снежана Јовановска, која го донесе италијанскиот со богатиот асортиман, купување по нарачка и цени избор за клиентот да си го пронајде својот посакуван бренд на чевли Балдинини, смета дека оваа кои се еднакви со цените во околните земји. модел, секогаш присутни најнови модели, квалитетна продавница подобро работеше на почетокот. „Она за што сме пофалени, пред с$, е одличниот реклама, супериорно продажно опкружување, „Кризата си го направи своето, така што и на светско сервис. По желба на купувачите доставуваме перфектен продажен персонал, постпродажба што ниво продажбата на брендот е падната за 30%-50%. известувања за сите нови испораки, за сите акции, опфаќа комуникација со купувачите. Најважен е Новокомпонираните бизнисмени, главно, се „лепат“ промоции, попусти, испраќаме каталози на домашна извонреден сертифициран сервисен центар, кој е на Гучи, Долче&Габана, Луј Витон. Но, оние кои ФЈУЧЕРСИ адреса. Нудиме резервации, замени, корекции“, подготвен во секое време да се грижи за своите имаат стил и знаат што сакаат, сепак, купуваат убави велат од Магнетик клуб. клиенти и производи“, објаснува Божиновски. чевли, кои наместо три, ќе купат еден чифт убави, НАФТА Според Игор Божиновски, сопственик Според квалитетни чевли“, вели Јовановска. ЛЕСНА СУРОВА на компанијата ПРИРОДЕНнего, ГАС постојат два вида купувачи на премиумЧасовници и накит Божиновски, ексклузивен брендови - оние кај кои премиум-брендот е статусен Студијата на компанијата Бејн&компани предвидува 96,07 2,52/ММБТу дистрибутер на швајцарските часовници „таг симбол и купувачи кои живеат со брендот. годишен глобален раст на продажбата на луксузни BRENT „тисо“, „каран даш“, хоер“, „брајтлинг“, „лонжин“, „И кај едните и кај другите финансиската можност производи за 7% до 9%, со што вредноста на пазарот ЗА ЗАТОПЛ.

296.660 премиум-брендовите не се доволно претставени одредува колку можат да си дозволат, која до 2014 година ќе биде 240 милијарди евра.

111,66

silvana@kapital.com.mk

ремиум-брендовите на часовници, накит, чевли, чанти кои се продаваат во Македонија имаат своја клиентела, велат дистрибутерите. Според нив, навиките на македонските купувачи со подлабок џеб се менуваат. Наместо да шетаат по продавници, времето во странство го користат поквалитетно, а скапите брендови кои ги има и кај нас ги купуваат од МАКЕДОНСКА БЕРЗА овде. МБИ 10 која го носи брендот на чанти и чевли Ива Димеска, Фурла, истакна дека тој има свои следбеници во 1,971.32 земјава и нивниот број с$ повеќе се зголемува. МБИД „За овие пет години откако постоиме забележливо 1,783.59 е колку лесно се кристализира вкусот на нашите ОМБСо скорешното намалување на царинските клиенти.

121.77

+0,14% +1,22% 0,00%

-1,04% -0,95%

+1,37% -0,79%

Извор: Македонска Берза

Вредностите кои ги гледате денеска, се од последниот ден на тргување, петок - 11.05.2012

МАКЕДОНСКА БЕРЗА МБИ10 МБИ10 ИНДЕКСИ РЕГИОН 3.000 3.000 3.000МБИ10

МБИ 10 BELEX15 1,971.32 488.96 Главен индекс на Белградската берза МБИД CROBEX 1,783.59 1,789.44 ОМБ Главен индекс на Загребската берза 121.77

SASX 10 +0,14% +0,35% 758.14

+1,22% SOFIX 306.31 0,00% ATHEX

+0,43%

612.73

Главен индекс на Љубљанската берза

488.96 12,855.04

МАКЕДОНСКА БЕРЗА

28.60$/унца

7.992,50

Извор: Македонска Берза официјалниот пазар на Македонска берза

Главен индекс на Атинската берза

ИНДЕКСИ АМЕРИКА ИНДЕКСИРЕГИОН

+0,35% +0,16%

Заеднички индексиндекс 30 големи Главен наамерикански Белградската компании котирани на Њујоршка берза

NASDAQ 2,933.64

Главен на Загребската Заеднички индексиндекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи

3.000 3.000 3.000

SOFIX BRAZIL BOVESPA 2.800 2.800 2.800 59,702.62 306.31

Паоло, Бразил

1,53%

FTSE 100 5,504.25

CROBEX КАФЕ 1,789.44 1.78/бушел

2.400 2.400 2.400

SBITOP 581.96

+0,16% -0,75% SWISS

DOW JONES

5,895.82

1457.00$/бушел

Главен индекс на Љубљанската берза

-0,72%

1.800 1.800 1.800

07/10 07/10 07/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 01/12 01/12 01/12

DOW JONES Дунав

Заеднички индекс на 500 котирани компании на

-0,63%

988,00 12,855.04

+0,16% S&P 500 -0,52% 1,357.99

880,00

+0,25% 59,702.62 ЗАГРЕБСКА БЕРЗА 27,00

2.700,00

TOPIX CAC 40 758.38

3,082.31

-0,92%

Индекс на компании котирани на примарен пазар на Токиска берза

1,53%

5,504.25

Индекс на 30 најголеми компании котирани на берзата во Бомбај

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

Извор: Блумберг

DAX 6,468.83

-0,77%

16,292.98 FTSE 100

-0,75%

Индекс на 30 најголеми герм. компании котирани на Франкфуртска берза

1,53%

+2,12%

5.310,00

-5,06%

-0,72%

124,60

70,53

+1,67%

-0,52% -2,72%

Индекс на 30 најголеми герм. компании Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Податоците за акции со најголема промена во регионот, се земаат од веб страниците на котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал

Белградска, Загрепска и Љубљанска берза Индекс на 100 најголеми британски компании ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч. котирани на Лондонска берза

5/11/2012

SWISS 5,895.82

раст нова цена АЗИЈА ИНДЕКСИ +12.48% 307.00

ЗИМ Скопје NIKKEI 225 РЖ Институт +2.99% 8,953.51 СтопанскаИндекс бан. Битола +2.56% на најголемите јапонски компании

-0,52%

-0,63%

Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании одТокиска берза котирани на швајцарскиот пазар на капитал

116116 116 112112 112 108108 108 104104 104 07/10 07/10 07/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 01/12 01/12 01/12 04/12 04/12 04/12

ОМБ е составен од најликвидните обврзници котирани на Македонска берза

BRENT 111,66

1581,90$/унца

СРЕБРО 28.60$/унца

БАКАР 7.992,50

-1,04% -0,95%

ПРИРОДЕН ГАС 2,52/ММБТу

ЗА ЗАТОПЛ.

296.660

МЕТАЛИ

-0,85% -2,00% -0,8%

НИКЕЛ

17.057,50

АЛУМИНИУМ 2.031,25

ЧЕЛИК 470.00$/унца

+1,37% -0,79%

-1,0% -0,70% /

+3,26%

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза Меркатор

SWISS Жито -0,75% -3,56% 5,895.82

.

DAX Аеро.Љубљана 6,468.83 13.020,00

-0,72%

1.550,00

1.614,00 FTSE 100 5,504.25БЕРЗА ЉУБЉАНСКА

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза Горење

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

0,0%

120120 120

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао Паоло, Бразил Јадр.банка

Плава лагуна ЕВРОПА -5,08% ИНДЕКСИ

Техника

CAC 40 3,082.31

-1,30%

ЕВРОПА ИНДЕКСИ BSE 30

+5,63%

0,0%

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао 1.040,00

Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ берзата, без финансиски компании

БИП -12,00% BRAZIL -10,00% BOVESPA

Гуминс

132,00

NIKKEI HANG SENGПаоло, Бразил двете225 најголеми американски берзи 8,953.51 ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ 19,964.63 ДЕН ДО 15Ч.

Индекс на најголемите јапонски компании котирани на Токиска берза

96,07

ЗЛАТО

Филип Морис +12,27% NASDAQ +5,90% +0,16% +0,16% 2,933.64

Заеднички индекс 30 големи американски компании котирани на Њујоршка берза

NASDAQ 2,933.64

BRAZIL BOVESPA +0,25% 59,702.62 АЗИЈА ИНДЕКСИ

ЛЕСНА СУРОВА

Главен индекс на Атинската берза

АМЕРИКА ИНДЕКСИ БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

големи американски Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ компании котирани на Њујоршка берзата, без финансиски компании Индекс на 30 најголеми герм. компании берза Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Заеднички индекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал Јадр.нафто

S&P 500 1,357.99

ATHEX 612.73

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

2.000 2.000 2.000 Главен индекс на Атинската берза

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Главен индекс на Сараевската берза 27,25

124124 124

ФЈУЧЕРСИ НАФТА

-4,40%АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза

DAX12,855.04 Заеднички индекс 30 6,468.83

-4,40%

2356.00$/бушел

SASX 10 ШЕЌЕР 758.14

Главен индекс Загребската берза метали и суровини Главен индекс на Софиската берза на Податоците зана фјучерсите на нафта, се земаат од веб страната американската финансиска агеција Блумберг

АМЕРИКА ИНДЕКСИ

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

+0,43%

Главен индекс на Белградската берза 602,50$/бушел

0,0% +0,89%

ATHEX 2.200 2.200 2.200 612.73 ЕВРОПА ИНДЕКСИ

Главен индекс на Љубљанската берза

+0,67% SOFIX СОЈА -0,32% -0,22% 306.31

626,00$/бушел

BELEX15 ПЧЕНИЦА 488.96

2.600 2.600 2.600 берза Главен индекс на Софиската берза Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао

+0,43%

SBITOP 581.96

СУРОВИНИ КАКАО ИНДЕКСИ -2,23% РЕГИОН

+0,16% +0,11% +0,35%

SASX 10 758.14

берзата, без финансиски компании

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

на пазарот на јавно поседувани друштва

-0,00% +0,11% +3,45% +0,89% +2,00%

ПЧЕНКА

Индекс на 100 светски компаниииндекс котирани на на NASDAQ берза Главен Сараевската берза

-0,32% +0,25%

CROBEX S&P 500 1,789.44 1,357.99

CAC 40 3,082.31

1581,90$/унца

Главен индекс на Софиската берза

SBITOP Извор: Македонска Берза 581.96

BELEX15 DOW JONES

2.600 2.600 2.600

0,00%

ОМБ ОМБ ОМБ

+1,22%

3.100 3.100 3.100 НИКЕЛ 2.900 2.900 2.900 17.057,50 2.700 2.700 2.700 АЛУМИНИУМ 2.500 2.500 2.500 2.300 2.300 2.300 2.031,25 2.100 2.100 2.100 ЧЕЛИК 1.900 1.900 1.900 470.00$/унца 1.700 1.700 1.700 07/10 07/10 07/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 01/12 01/12 01/12 04/12 04/12 04/12

-0,85% -1,0% 2.400 2.400 2.400 СРЕБРО МБИ 10 -2,00% -0,70% 2.200 2.200 2.200 +0,14% 1,971.32 +0,89% 2.000 2.000 2.000 БАКАР МБИД -0,8% / +1,22% 1.800 1.800 1.800 1,783.59 07/10 07/10 07/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 01/12 01/12 01/12 04/12 04/12 04/12 ОМБ -4,40% 0,00% МБИ 10 е составен од 10 најликвидни121.77 акции на компании котирани на МБИД е составен од 15 најликвидни акции на компании котирани

+0,11%

ЗЛАТО

Главен индекс на Сараевската берза

-0,32%

МБИД МБИД 3.300 3.300 3.300МБИД МЕТАЛИ

+0,14%

2.800 2.800 2.800

HANG SENG 12.00 19,964.63 50.00

ПЧЕНКА 626,00$/бушел

ПЧЕНИЦА 602,50$/бушел

КАФЕ 1.78/бушел

СУРОВИНИ

-2,23% +0,67% -0,22%

КАКАО

2356.00$/бушел

ШЕЌЕР 27,25

СОЈА 1457.00$/бушел

-0,00% +3,45% +2,00%

Податоците за фјучерсите на нафта, метали и суровини се земаат од веб страната на американската финансиска агеција Блумберг ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

-1,30%

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

Дунав

988,00

+12,27%

Филип Морис

880,00

+5,90%

КАПИТАЛ ПОНЕДЕЛНИК 14.05.2012

WWW.KAPITAL.MK

12 МАРКЕТИНГ

Уште само четири недели до бизнис-настанот на годината! Зошто е важно да се брендирате? Како да бидете различни од конкуренцијата? Како маркетиншки најдобро да ги позиционирате своите брендови? Кој може да ви помогне?... Ако ова се прашањата кои си ги поставувате кога ќе се споменат брендови и процесот на брендирање, тогаш вистинското место за да ги добиете одговорите од најрелевантните во оваа област е конференцијата „Брендирање - патот до потрошувачот“, која во организација на Капитал Академија ќе се одржи на 8 јуни во хотелот Александар палас во Скопје Верица Јорданова

jordanova@kapital.com.mk

П

отребата да се зголеми свесноста кај локалните претприемачи да го прифатат брендирањето како дел од целокупната стратегија со цел да станат релевантни глобални играчи со производи и услуги кои се различни од конкуренцијата е еден од најголемите предизвици во денешната глобализирана економија. Зголемување на свесноста на македонските компании за важноста на брендирањето и потребата од креирање нови брендови е целта на Капитал Академија со организирање на Првата маркетинг-конференција посветена токму на брендовите и на процесот на брендирање. На 8 јуни пред македонската деловна заедница ќе ги собереме на едно место сите релевантни субјекти, од македонските компании носители на брендови до маркетинг-агенции кои значително го помагаат овој процес, до интернационални компании кои со своите брендови се присутни на македонскиот пазар. Преку нивните искуства присутните учесници подетално ќе се информираат што с$ е потребно за креирање успешен бренд, каква стручна помош и поддршка им е потребна на компаниите во овој процес и како се инкорпорира брендирањето во бизнисстратегијата на компанијата и mind set на менаџментот. На овие теми во панел-дискусија ќе дебатираат директорката на маркетингагенцијата Публицис, Александра ДилевскаСимова; директорот на Њу момент (New Moment), Сашо Пешев; директорот на агенцијата Меккен Ериксон (McCannErickson), Владимир Димовски и директорката на ГФК, меѓународна истражувачка агенција, Весна Кузмановиќ, заедно со Сашо Наумоски, генерален директор на Витаминка од Прилеп; Димитар Ковачевски, директор за комуникации во T-Home и T-Мобиле, претставник од винарницата Стоби и Милош Радуловиќ, менаџер во Алкалоид. Тие ќе го „разголат“ односот на компаниите со истражувачките и маркетинг-агенциите во процесот на брендирање, ќе раскажат

Капитал во соработка со Saatci&Saatchi членка на Publicis Groupe ви го претставува Џејсон Ромејко

Џ

ејсон Ромејко е интернационален креативен директор на Сачи и Сачи (Saatci&Saatchi) за брендот T-Мобиле (T-Mobile). Неговата долгогодишна кариера во Сачи и Сачи (од 1993 година) е крунисана со бројни награди за неговите кампањи, меѓу кои и познатата Life Is For Sharing. Неговото дело е вклучено во петте најсподелувани реклами на сите времиња, а работеше и на спотот на Кејти Пери за песната Firework, кој во 2011 година ја освои наградата „Музички спот на годината“ на МTV. Од 2007 година тој е креативен директор за Сачи и Сачи во Европа за Дојче телеком (Deutsche Telekom) и нивниот бренд, T-Мобиле.

како изгледа процесот на одлучување, кога и дали да се пласираат нови брендови на пазарот, колку време, енергија, средства и кадар се потребни за креирање нов бренд, како се прави разлика меѓу производ и бренд и како размислува менаџментот на бренд ориентираните компании во Македонија. Оваа дебата, со оглед на атрактивноста на учесниците, ќе побуди големо внимание кај присутните, а е уште поатрактивна поради фактот што присутните ќе можат да поставуваат и прашања до учесниците.

Уште само два дена за да го искористите попустот за рана регистрација од 20% ПРИЈАВЕТЕ СЕ НА WWW.KAPITAL.MK!

макБРЕНДонија - како од Македонија да направиме препознатлив бренд?

К

ако Македонија да се брендира како земја со позитивен имиџ и посакувана туристичка дестинација е темата која ќе се отвори во третиот панел од конференцијата “Брендирање - патот до потрошувачот“. На оваа тема со свои размислувања како и во кој правец може да се брендира Македонија ќе зборуваат министерката за култура, Елизабета КанческаМилевска, Лабина Митевска, продуцент и директор на филмскиот фестивал „Браќа Манаки“, Ѓорѓи Петрушев, претседател на здружението Вина од Македонија, чија цел е Македонија во светот да се промовира како винска земја, и светски познатиот пијанист Симон Трпчески.

Како се создаваа најпознатите македонски брендови?

На конференцијата, веднаш по излагањето на главниот говорник, Џејсон Ромејко, интернационален креативен директор на Сачи и Сачи (Saatchi&Saatchi) за бендот T-Мобиле, кој на оваа конференција го донесовме во соработка со маркетингагенцијата Публицис, различни теми од областа на брендирањето и влијанието на брендовите врз економскиот успех на компаниите ќе презентираат компаниите Алкалоид, Тиквеш, Макпрогрес, Порше Македонија, како и регионалниот менаџер на Кока-Кола за Адриатик регионот. Како успехот на еден бренд да го

За кого е наменета конференцијата?

К

онференцијата, прва од ваков тип во Македонија, е наменета за основачи и генерални менаџери на компании, бренд-менаџери, како и маркетинг-директори и менаџери за развој и стратешко планирање. Важна е и за вработените во секторите за односи со јавноста и управување со човечки ресурси. Конференцијата е исклучително важна за истражувачки и маркетинг-компании и агенции кои се занимаваат со различни аспекти на брендирање, како и за вработени во продажба и во секторите за

човечки ресурси и односи со јавноста. За сите компании кои во своето портфолио имаат брендови и оние кои имаат стратешка цел да ги брендираат своите производи овој настан е одлична можност за да научат многу повеќе за процесот на брендирање, за субјектите инволвирани во овој процес и да го прошират обемот на професионални и бизнисконтакти.

PRVA MARKETING KONFERENCIJA

мултиплицирате и да го повторите преку екстензија на производи од истиот бренд ќе објасни Милош Радуловиќ од Алкалоид, кој преку примерот на Кафетин ќе илустрира како овој бренд стар 55 години го повторува успехот со екстензиите Кафетин колд и Кафетин менструал. За потребата од враќање на популарноста и посакуваноста на еден бренд во функција на зголемување на продажбата ќе се раскаже бренд-менаџерот на Шкода во Порше Македонија, Миле Станчев. Тој ќе објасни како дошло до импресиевн раст на продажбата на Шкода на европските пазари паралелно со преземените активности за подобрување на неговиот имиџ.

Учесници на конференцијата ГЛАВЕН ГОВОРНИК

ЏЕЈСОН РОМЕЈКО, интернационален креативен директор на Saatchi&Saatchi за брендот T-Mobile

ПРВ ПАНЕЛ Како брендот да „работи“ за вашиот бизнис?

Coca-Cola - Димитар Андонов, регионален бренд-менаџер за Адриатик регионот ВВ Тиквеш - Радош Вукичевиќ, маркетинг-менаџер Порше Македонија - Миле Станчев, бренд-менаџер за Шкода Макпрогрес - Глигор Цветанов, извршен директор Алкалоид - Милош Радуловиќ, менаџер на ОТЦ дивизија

ВТОРА ПАНЕЛ-ДИСКУСИЈА Маркетингот во функција на вашиот бренд

Публицис - Александра ДилевскаСимова, директор New Moment - Сашо Пешев, директор McCann Erickson - Владимир Димовски, директор ГФК - Весна Кузмановиќ, директор Алкалоид - Милош Радуловиќ, менаџер на ОТЦ дивизија Македонски Телеком - Димитар Ковачевски, директор за комуникации на Т-Home и Т-Mobile Македонија Витаминка - Сашо Наумоски, генерален директор

ТРЕТ ПАНЕЛ макБРЕНДонија

Лабина Митевска - директор на фестивал Браќа Манаки (модератор) Елизабета Канческа-Милевска министер за култура на Р. Македонија Љупчо Зиков - директор и главен уредник на Капитал Медиа Гроуп Ѓорѓи Петрушев - здружение Вина од Македонија Симон Трпчевски - пијанист

А како имиџот на една компанија или нејзин познат бренд-производ да се искористат за зголемување на извозот ќе покаже искуството на винарницата Тиквеш со винскиот бренд Т’га за југ, добро познато вино на ексјугословенските пазари кое им отвори врата и на останатите вински брендови од оваа винарница. Едно од најдискутираните прашања, воедно и најтешко за реализација е прашањето како се раѓа нов бренд во Македонија? Како се роди Винчини, бренд во подем, ќе раскаже извршниот директор на Макпрогрес, Глигор Цветанов. Во оваа сесија Димитар Андонов, регионален менаџер на Кока-Кола за Адриатик регионот, ќе покаже дека дури и интернационалните брендови популарни ширум светот не се дадени еднаш за засекогаш. Напротив, една од тајните на Кока-Кола е континуираното и силно комуницирање на брендот со потрошувачите.

БРЕНДИРАЊЕ патот до потрошувачот 8 јуни 2012 / хотел ALEKSANDAR PALACE Скопје

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА WWW.KAPITAL.MK

к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПОНЕДЕЛНИК 14.05.2012

15

ФЕЉТОН

38

ХАОТИКА: МЕНАЏИРАЊЕ И МАРКЕТИНГ ВО ТУРБУЛЕНТНИ ВРЕМИЊА

Почитувани П очитувани читатели, читатели дневниот весник Ка Капитал апитал ви в ја претставуа “Хаотика“, едно од најзначајните дела на светскиот маркетинг гуру, Филип Котлер, издадено из во мај, 2009 година. Котлер заедно со ссвојот војот от соработник с работник Џон Џо Каслионе ја напиш напишаа оваа ккнига во екот на светската економска криза и постави насоки за тоа како треба да се развиваат бизни бизнисите во “новата економска нормалност“. Дознајте како “Хаотика“ може да ви помогне да ги лоцират те изворите на турбуленцијата во бизнисот; како да подготвите сценарија за одговор на турбулентниот турбулентни хаос; како да развиете стратегии за долгорочна лоцирате отпорност рнос кон турбуленции; како да изградите флексибилност фл во компаниските биланси, буџети и стратегии и уште многу корисни бизнис алатки за водење бизнис во денешниот хаотичен свет!

СКИ ГЛАВА 4: ДИЗАЈНИРАЊЕ МЕНАЏМЕНТ Т ОС ЧН СТИ ЕЛА СИСТЕМИ НА

Успешните имаат одгoвор на с$! К

ога производствените директори се соочени со тешки економски времиња, еве неколку прашања што може да им бидат поставени: Што може да се направи за да се намалат трошоците преку поголема ефикасност на производството? Што може да се направи за да се намалат фиксните општи трошоци во текот на кризата? Кои функции во операциите можеме да им ги отстапиме на други компании за да ги намалиме трошоците? Што можеме да направиме за да ги скратиме трошоците за истражување и за развој? Дали треба да го зголемиме истражувањето и развојот? Што можеме да направиме за сите од производството да се зафатат со намалување на трошоците? Ќе има уште голем број други прашања, особено затоа што најголем дел од производствените компании имаат голема база на имот. Некогаш горда збирка на престижни трофеи, производствените капацитети во с$ поголем број компании во с$ поголема мера стануваат сидро што ја влече надолу нивната

к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

ЈАВЕН ПОВИК До сите акционери на АД МЛАЗ - БОГДАНЦИ Ги известуваме сите акционери на АД МЛАЗ - Богданци дека е формирано здружение на малцинските акционери- МЛАЗ АД 2012- со цел да се спречи понатамошната распродажба на компанијата од страна на актуелното раководство. За таа цел ги повикуваме сите акционери да пристапат кон здружението такашто на Собранието на акционери на АД Млаз кое ке се одржи на 30.05.2012 (среда) во 11 часот настапиме здружено и го разрешиме актуелното раководство. Сегашното раководство располага со 50.000 акции , а вкупниот број изнесува 195.912 акции,такашто скоро 3/4 од акциите се кај нас малцинските акционери.Моменталниот број на акционери е 1192 а досега кон здружението има пристапено 500 акционери. Според Тековната состојба на АД МЛАЗ добиена на 07.05.2012 од Централниот регистар приоритетна (главна) дејност на АД МЛАЗ е:

68.10 Купување и продажба на сопствен недвижен имот Ова значи дека актуелното раководство во иднина главно ќе работи на распродажба на нашиот имот. ЗАТОА ВЕ ПОВИКУВАМЕ ДА НИ СЕ ПРИКЛУЧИТЕ ! За подетални информации можете да се обратите до: Олумчев Крсте - пртседател тел: 071 385 960 Киковиќ Поп-Гонова Оливера - секретар тел: 071 565 311 Здружение на акционери - МЛАЗ АД 2012-

6 ПРАКТИЧНИ ЧЕКОРИ ткако ќе ги откријат заедничките однесувања в о п р о и з в о д с т в ото и о п е р а ц и и те, н а извршните директори од компаниите што постојано пребродуваат продолжени периоди на економска турбуленција им ги препорачуваме следниве шест практични чекори: Брзо намалете ги трошоците и контролирајте го трошењето со стеснување на деловниот фокус. Победниците се фокусираат врз неколку важни приоритети каде што можат да развијат јасно водство; тие го напуштаат лошиот бизнис. Губитниците во една криза бркаат непрофитабилна продажба во обид да го задржат својот обем на високо ниво. Воздржете се од сеопфатни намалувања на операциите. Уверете се дека ги зачувувате областите што најмногу ги вреднуваат клиентите. На бизнисите што униформно ги кратат трошоците често им се случува да & наштетат на својата способност да ги испорачаат своите производи и услуги. Како ќе откриете што најмногу вреднуваат клиентите? Прашајте ги. Размислете за можноста за откази. Рационализацијата настојува да го зацврсти крајниот резултат и цената на акциите краткорочно, но таа често создава негативни реперкусии долгорочно. Алтернативните стратегии вклучуваат намалување на бонусот на менаџментот, замрзнување на платите и намалување на

О

способност да бидат агилни и приспособливи. Поради тоа, извршните директори во производството и операциите мора да бидат

опциите за дополнително наградување. Јасно соопштете им го на вработените образложението и влијанието на секоја од овие мерки. Вложувајте во можноста. Во време на криза може евтино да купувате и нов имот и нов квалитетен кадар. Други добри области за вложување се истражувањето и развојот, маркетингот и квалитетот што го забележуваат клиентите. Спротивно, вложувањето во обртен капитал, производство и администрација не се исплатува. Задржете го и развивајте го врвниот кадар. Квалитетните работници често се поподложни на лов од страна на конкурентите во една криза. Организациите што обезбедуваат развој и ротациски задачи имаат подобри стапки на задржување на вработените. Уверете се дека секој е на истата агенда. Според истражувањата за спроведувањето на стратегиите, резултатите страдаат кога нема усогласување на клучните цели. Врвните водачи формулираат една агенда и се сретнуваат со клучните засегнати страни за да добијат поддршка и да изградат посветеност кон доминантните цели и вредности. Неефективните водачи дозволуваат меѓуканцелариската политика да предизвика зараза и да почнат да доминираат скриени агенди.

подготвени да имаат одговори на овие тешки прашања долго пред да им ги постават нивните главни директори.

к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

(Продолжува) Во следниот број: Колку и како менаџерите се свесни за стратегиските придобивки што може да се постигнат преку паметно менаџирање на купувањето и на набавките? о

г л

а

с

к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с