539-05.06.2012

вторник. 5 јуни 2012 втор. max. 270 C min. 120 C

сре. max. 260 C min. 190 C

чет. max. 290 C min. 90 C

МБИ 10

1.941,38

+0,08%

Извор: Македонска Берза

Вработувања на сметка на Буџетот само во Македонија е антикризна мерка! 7 ТАРБС ја повлече тужбата против Македонија 8

Македонските обвинители независни - од нив ништо не зависи! 6

МБИД `.823,36

-0,18%

Државните функционери со највисоки плати во Македонија 4

ОМБ

120,58

0,00%

ЕМУ

€

61,65

САД

$

48,71

Курсна листа на Народна банка на Македонија

Недостигот од пари ги убива фирмите 11

Само со зголемување на млекопроизводството може да се намали увозот 4-5

www.kapital.mk

број 539 | година 3 | цена 20 ден. | тел. 3 298 110 | факс. 3 298 111

...само идејата е капитал, с$ друго е пари...

член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP

СО ПОПУЛИЗАМ И ПРЕДИЗБОРНИ ФИНТИ ВЛАДАТА НЕМА ДА ЈА СПАСИ ЕКОНОМИЈАТА! 2-3 С Р СТР.

КАПИТАЛ ВТОРНИК 05.06.2012

WWW.KAPITAL.MK

2 НАВИГАТОР ИЗЈАВА НА ДЕНОТ

> коментар > анализа > победник и губитник > бројка > лидери > не им беше денот

КОМЕНТАР

Катерина Попоска poposka@kapital.com.mk

Г

Некадарни

-8 пред две недели реши да ја зауздува европската криза преку структурни реформи, инвестиции и фискална консолидација. Европа намалува плати на државниците, крати на јавна администрација... Македонската Влада, пак, дијаметрално спротивно. Пет од 12-те понудени „антикризни“ мерки се за социјално загрозените семејства. Овие луѓе бесплатно ќе одат на опера, балет, театар, филхармонија, нивните деца седум дена бесплатно ќе одат на летен или зимски одмор, ќе добијат плус 100 денари за да си ги платат сметките за енергија... Груевски им нуди на социјалците да станат и земјопоседници, да обработуваат ниви... (Па, ако овие луѓе имаа пари досега ќе се зафатеа со бизнис... Или можеби Владата сака на овој начин да им „смести“ губење на социјалната помош?!) Вака премиерот Никола Груевски планира да ја оживува умрената македонска економија?! Популизмот веќе го детектиравме. Ова не се мерки кои треба да им ја подобрат кондицијата на компаниите. Ова можеби се мерки, но наменски, пред локалните избори, мерки за да се подобри рејтингот на ВМРО-ДПМНЕ, веќе видени и безобразно популистички. Антикризни и економски не се сигурно. Не може да се очекува да се вработат 4.000 луѓе во реалниот сектор и исто толку во општините во време кога компаниите кратат на плати, вработени и намалуваат производство. Ако Владата толку сака да инјектира свежи пари, дааалеку повеќе од скромните 10,7 милиони евра во Македонската банка за поддршка и развој, прво што треба да направи е да ги среди проблемите во сопствениот двор. Нека почне навреме да им го враќа ДДВто на компаниите. Нека излезе Груевски јавно, како што излезе викендов, и нека каже дека Владата се откажува од идејата (што им истекна во 2010 година) за одложено плаќање кон фирмите. Или, пак, ако Владата сака да им фрли пари на компаниите за да инвестираат, да го зголемат производството и да вработуваат, наместо да отпуштаат, премиерот и економските министри нека дадат налог за плаќање на ДДВ по наплата на фактура. Наплатата на данокот на додадена вредност по испратена фактура е клиничка смрт за фирмата! Почитувани, бизнисот не можете да го замајувате со вакви квази-политики, оти тие луѓе добро знаат што насушно им треба за нормално да водат бизнис. Овде прашањето е дали Владата сака да им ги „услиша молитвите“ и да ја зајакне економијата или само да си обезбеди сигурни гласови за локалните избори!

За спас на еврото останаа само уште три месеци. Дотогаш и германската економија, која е мотор на еврозоната, ќе почне да слабее.

За дел од бизнисмените од преработувачката индустрија новите владини антикризни мерки се чист популизам. Не веруваат во намерата на премиерот дека со овие 12 мерки ќе се подобри бизнис-климата и ќе се обезбеди поголем обем на работа Катерина Попоска poposka@kapital.com.mk

П

опулизам, мерки за подобар рејтинг пред локалните избори, наместо начин како да се подобри кондицијата на компаниите - вака бизнисмените ги коментираат новите 12 економскосоцијални мерки кои премиерот Никола Груевски со сите министри ги обелодени викендов. Најавата дека земјоделците ќе можат да ги легализираат земјоделските објекти и опрема, дека малите и средните фирми ќе добијат 10,7 милиони евра преку Македонската банка за поддршка и развој и програмите за вработување 2.000 луѓе во помалите фирми за инвеститорите се ништо друго освен обид на Владата подобро да се позиционира меѓу гласачите на претстојните локални избори.

Социјалците ќе станат земјоделци, па ќе ја изгубат социјалната помош?!

За дел од бизнисмените од преработувачката индустрија новите владини антикризни мерки се чист популизам. Скептични се во намерата на

премиерот дека со овие 12 мерки ќе се подобри бизнис-климата и ќе се обезбеди поголем обем на работа. „Ова се инцидентни мерки, кои повеќе се популистички отколку економски и антикризни, мерки со краток дух кои не се баш функционални. Со овие 12 мерки на Владата ефектот можеби и може да се види на краток рок, но ако со вакви мерки Владата мисли да ја подобрува економијата, што ќе прават за половина година или една година? Повторно ќе носат мерки нарекувајќи ги антикризни, а тие се всушност редовни. Преструктурирањето и развојот на индустријата се прави со години, не краткорочно. Конкретно, мерката за плодоуживање на 850 хектари државно земјоделско земјиште на социјално необезбедени лица е прагматично неиздржана и дискутабилна. Досега оваа категорија луѓе ќе обработуваа земјоделско земјиште ако сакаа. Ова е само популизам. Владата ако сака силна економија треба да ги помага оние фирми кои покажуваат најголем

обем на активност, извезуваат, вработуваат“, смета Виктор Петков, сопственик на конзервната компанија Випро од Гевгелија. Дека Владата носи контрадикторни и дискутабилни мерки е и фактот што премиерот Никола Груевски најави дека ќе доделува 850 хектари државно земјоделско земјиште на примателите на социјална помош. Премиерот не објасни како планира да ги вработи социјалните семејства на нива, кога тие ако остварат дополнителен приход може да останат без социјална помош. „И со овие мерки социјално загрозените ќе си останат социјалци. Тие ако имале досега пари, механизација и објекти, ќе ги обработувале земјоделските земјишта. Скептичен сум дека овие социјално загрозени луѓе ќе имаат потенцијал да ја стават во функција владината мерка за плодоуживање на 850 хектари државно земјоделско земјиште. Оваа мерка конкретно има за цел да ги избрише социјалците од списокот на приматели на државна помош. Како еден социјален случај кој добива пари од државата да стане земјоделец и да остварува приходи? Па, зарем така нема да го изгуби правото на социјална помош? Со ова Владата на една страна дава, на другата зема. Мора да се носат системски мерки, кои ќе

Првиот број на дневниот весник Капитал се појави на 17 март 2010 телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 e-mail: kontakt@kapital.com.mk

ПРЕТПЛАТА НА ДНЕВНИОТ ВЕСНИК КАПИТАЛ И НА МАГАЗИНОТ КАПИТАЛ Сања Савовска: ++ 389 2 3298 110/ лок:104 pretplata@kapital.com.mk

ИЗВРШЕН ДИРЕКТОР (МАРКЕТИНГ И ФИНАНСИИ) Гордана Михајловска

РЕКЛАМА Александра Стојменова: ++389 2 3298 110/ лок:103; marketing@kapital.com.mk; aleksandra@kapital.com.mk

ГРАФИЧКИ И ИТ ДИРЕКТОР Николај Томашевски

ОГЛАСИ: Дијана Гулакова: ++389 2 3298 110/ лок:105; gulakova@kapital.com.mk

OFFICE MANAGER И ФИНАНСИИ Александра Николова: ++389 2 3298 110/ лок:101 nikolova@kapital.com.mk

СПЕЦИЈАЛНИ ПРИЛОЗИ: Јасмина Савовска Трошановски ++389 2 3298 110/ лок:102; prilozi@kapital.com.mk

ДИРЕКТОР И ГЛАВЕН УРЕДНИК: Љупчо Зиков

член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Вељко Влаховиќ бр 11, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.commk

порасна инфлацијата во мај споредено со истиот месец минатата година. Според податоците на Заводот за статитика, во исто време цените на мало пораснале за 2,8%. За еден месец пак, трошоците за живот се намалиле за 0,3%, додека цените на мало се пониски за 0,6%. Намалувањето на трошоците за живот од 0,3% е резултат на пониските индекси на зеленчукот за 6,9%, на јајцата за 5,4%, на свежото млеко и на алкохолните пијалаци за 0,3%.

Б

ензините поевтинија за половина денар, а цената на дизелот од вчера се намали за 1,5 денар по литар, одлучи Регулаторната комисија за енергетика (РКЕ). Со одлуката се намалуваат рафинериските и малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 2,14%, односно за 1,71%. Новата малопродажна цена на еуросупер од 95 октани од вчера се продава по 81,50 денари за литар, додека еуросуперот од 98 октани се продава за 83,50 денари за литар. Дизелот сега чини 70,5 денари, додека екстра лесното масло за домаќинство исто така се намали за 1,5 денари за литар и се продава по 59 денари. Со одлуката на регулаторите, за 1,008 денари за килограм се намалува и малопродажната цена на мазутот, кој чини 44,848 денари за килограм.

Со популизам и предиз спа Владата нема да ја спас

Издава: KAPITAL MEDIA GROUP доо Скопје, компанијата е формирана во 1999 година, кога е издаден првиот број на магазинот Капитал ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, 1000 Скопје, п.фах: 503, Република Македонија

Kapital Akademija...

“

инвеститор

вторник 05/06/2012

2%

“ ЏОРЏ СОРОС

www.kapital.mk

Бензините поевтинија за половина, дизелот за 1,5 денар за литар

> БРОЈКА

ОДГОВОРЕН УРЕДНИК Спасијка Јованова

ОВЛАСТЕН ПРАВЕН ЗАСТАПНИК: “Адвокатско друштво ДЕ ЛЕГЕ”

ПОМОШНИЦИ НА ОДГОВОРНИОТ УРЕДНИК Катерина Синадиновска (политика) Катерина Попоска (економија)

Печати: Графички Центар Скопје Според мислењето на Министерството за култура за дневниот весник “Капитал” се плаќа повластена даночна стапка. Текстовите и фотографиите не се враќаат. Сите објавени текстови, фотографии и друга графичка опрема се авторски заштитетни и можат да бидат преобјавени, или на друг начин користени само со дозвола на издавачот. Даночен број: МК 4030999366644; Жиро сметки: Еуростандард банка: 370011100019555

УРЕДНИЦИ Александар Јанев, Петре Димитров Александра Спасевска ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА СПЕЦИЈАЛНИ ДОДАТОЦИ Верица Јорданова ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА WWW.KAPITAL.MK Александар Јанчески

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ВТОРНИК 05.06.2012

3

Драматичен пад на странските инвестиции од 70%

> БРОЈКА

С

амо 1,6 милиони евра странски инвестиции влегле во земјава во март годинава, покажуваат најновите податоци што ги објави Народната банка. Во првиот квартал, вкупните странски инвестиции изнесуваат 59,8 милиони евра што е дури 70% помалку во споредба со истиот период лани. Најголем инвеститор во земјава во првите три месеци е Австрија, од каде што дошле 28,6 милиони евра. Во неколку земји пак, има одлевање на капитал. Во Велика Британија се одлеале 15,4 милиони евра, во Словенија 3,8 милиони евра и во Грција околу 3 милиони евра. По сектори, најголем дел од инвестициите доаѓаат од областа на енергетиката, финансискиот сектор и

2,26%

е стапката на слободни работни места во фирмите со 10 до 49 вработени и таа е највисока во однос на другите компании. Според Државниот завод за статистика, во првиот квартал годинава, најмалку слободни работни места има во големите компании со повеќе од 250 вработени.

зборни финти аси економијата?! Што предвидуваат новите економскосоцијални мерки?

Распределба на 850 хектари 1 државно земјоделско земјиште на социјално необезбедени лица,

приматели на социјална помош, со што би се вработиле 1.000 до 1.500 луѓе Регистрација на тракторите што физичките и правните лица ги имаат во владение или ги користат и за кои немаат комплетна документација; Легализација на објекти за земјоделска намена, кои се бесправно изградени на земјоделско земјиште; Докапитализација на Македонската банка за поддршка и развој со 10,7 милиони евра; Бесплатен седумдневен летен или зимски одмор за 3.000 деца на социјалните семејства; Вработување на 4.000 луѓе во општините; Дополнителни 100 денари за надомест за енергетска сиромаштија; Бесплатни билети за социјалните семејства за во театар, музеј, опера, филхармонија, балет, а младите и пензионерите ќе имаат 50% попуст; Ваучери за компјутери за апсолвенти на државните универзитети, кои се од семејства што користат социјалана помош или од семејства чии вкупни примања не надминуваат 12.000 денари; Програма за 1.000 нови вработувања преку обука за познат работодавец, со плаќање 4.000 денари месечно додека се на обука; Ќе продолжи рокот за увоз на автобуси со ЕУР2 за шест месеци, од август годинава до февруари 2013 година; Два проекти за 1.000 нови вработувања со кредитирање фирми.

2 3 4 5 6 7 8 9

ЈОВАН АЖДЕРСКИ

пензиониран професор на Земјоделскиот факултет

Цениме дека мерките од социјален карактер за вработување невработени ќе дадат можност за вработување, меѓутоа тоа ќе се реализира исклучиво и во зависност од тоа колку ќе се зголемат економските активности. Најавените 1.000 нови вработувања за познат работодавач ќе се реализираат исклучиво ако работодавочот има работа. Познато е дека во овие услови на намалена побарувачка и на домашниот и на странските пазари, менаџерите одат на намалување на трошоците, а во таа насока и со намалување на бројот на вработени. Затоа ние остануваме на промовираниот СТОЈМИРКА проект 3И-Инвестиции, инфраструктура и извоз и ТАСЕВСКА виш советник во Стопанската во таа насока ќе ги доставиме нашите предлози до комора на Македонија Владата во новиот сет мерки што се подготвува.

ВИКТОР ПЕТКОВ

сопственик на Випро

10 11

12

бидат исплатливи на долг рок и секако засилени со финансиска помош. Во спротивно, овие мерки повеќе ќе личат на популарни мерки пред локалните избори“, вели пензионираниот професор од Земјоделскиот факултет, Јован Аждерски.

Владата очекува 8.000 нови вработувања! Бизнисмените не можат да ги задржат ниту постоечките! Преку докапитализација на Македонската банка за поддржка и развој со само 10,7 милиони евра Владата очекува малите

И со овие мерки социјално загрозените ќе си останат социјалци. Тие ако имале пари, механизација и објекти ќе ги обработувале нивите. Скептичен сум дека овие социјално загрозени луѓе ќе имаат потенцијал да ја стават во функција владината мерка за плодоуживање на 850 хектари државно земјоделско земјиште. Оваа мерка конкретно има за цел да ги избрише социјалците од списокот на приматели на државна помош.

АЦЕ АНТЕВСКИ

директор на Раде Кончар

Ова се инцидентни мерки, кои се повеќе популистички отколку економски и антикризни, мерки со краток дух, кои не се баш функционални. Преструктурирањето и развојот на индустријата се прави со години, не краткорочно. Конкретно, мерката за плодоуживање на 850 хектари државно земјоделско земјиште за примателите на социјална помош е прагматично неиздржана и дискутабилна. Ова е само популизам. Владата ако сака јака економија, треба да ги помага фирмите кои покажуваат најголем обем на активност, кои извезуваат, вработуваат. Нас повеќе н$ знаат странските фондаци и фондови отколку Министерството за економија. Секоја пара ни е добредојдена. Но, овие 10,7 милиони евра за докапитализација на Македонската банка за поддршка и развој и околу 100 милиони евра од Европската инвестициска банка се капка во морето за да ги задржиме вработените. Сега е потребно повеќе да се одврзе кесето. Нас сега би н$ закрпиле околу 500-600 милиони евра со камата од 5,5%, какви што се условите за парите преку МБПР. Стопанството е гладно за свежи пари. Едвај го задржуваме обемот на работа. Со новите 12 мерки Владата очекува нови вработувања. Дајте да ги задржиме постојните, зашто ако ние отпуштиме работници, тие подоцна одат во нестопанските дејности, што е нов трошок за државата.

и средните фирми кои се занимаваат со откуп и извоз на земјоделски производи да имаат доволно свежи пари и да инвестираат. Со докапитализацијата на МБПР до крајот на јули треба да се ослободат пари за кредитирање и за обртни средства на производни компании со камата од 3% и рок на враќање од 18 месеци до пет години, тврдеше премиерот Груевски. Од компаниите, пак, бараат Владата постудиозно да ги решава проблемите во економијата ако сака раст и развој преку реалниот сектор. „Секоја пара ни е добредојдена. Но, овие 10,7 милиони евра за докапитализација на МБПР и околу 100 милиони евра од Европската инвестициска банка се

капка во морето за да ги задржиме вработените. Сега е потребно повеќе да се одврзе кесето. Нас сега би н$ закрпиле околу 500-600 милиони евра. Стопанството е гладно за свежи пари. Едвај го задржуваме обемот на работа. Ако во првиот и вториот квартал немавме нарачки, на третиот и на четвртиот не ни сметаме. Едвај успеваме да имаме посилен обем на работа. Многу сме внимателни за инвестиции. Со новите 12 мерки Владата очекува да има нови вработувања. Дајте да ги задржиме постојните зашто ако ние отпуштиме работници, тие подоцна одат во нестопанските дејности, што е нов трошок за државата“, вели Аце Антевски, директор на Раде Кончар.

> БРОЈКА

градежништвото. Овие поразителни податоци доаѓаат во време кога премиерот и министрите од економискот тим на Владата интензивно се во потрага по странски инвестиции низ светот. По Кина и Италија, маршрутата на новото „роуд шоу“ ги опфаќа Шведска, Данска, Норвешка и Финска, каде што премиерот и делегацијата во која се и вицепремиерот за економски прашања, Владимир Пешевски, министрите за привлекување странски инвестиции, Веле Самак, и Бил Павлески ќе присуствуваат на бизнис-форуми на кои ќе ги претстави економските и инвестициските потенцијали на Македонија пред повеќе шведски, фински, дански и норвешки компании.

лидери

229

денари била просечната брутозаработувачка по час на лицата над 60 години во октомври 2010 година во Македонија. Според Државниот завод за статистика, вработените на оваа возраст се најплатени. Мажите заработувале по 236 денари од час, а жените 217 денари. Просечната заработувачка по час за сите вработени изнесува 182 денари.

победник и губитник ПОБЕДНИК

+

РОБЕРТ ЗЕЛИК

П

рвиот човек на Светската банка јасно им порача на европските лидери дека без строги финансиски мерки, нема да излезат од длабоката економска криза

ЗОРАН ЗАЕВ

Т

ој е првиот официјален кандидат за градоначалник и тоа речиси една година пред локалните избори, што се должи на тоа што е најуспешен градоначалник во земјава

не им беше денот

РАМИЗ МЕРКО

Г

радоначалникот од Струга запнал да ја урива џамијата Мустафа Челеби, иако Управата за заштита на културното наследство не дозволува, но тој ќе градел поубава и постара (!?)

Гино Стрезовски, селекторот на женската ракометна репрезентација, по четири години пауза ќе ги води девојките на големото континентално натпреварување, каде што ќе се обидат да ги повторат успесите на легендарната генерација на Кастратовиќ, Нацева ГИНО и останатите. Фактот СТРЕЗОВСКИ што ракометарките успеаја да се квалификуваат на ЕП од групата во која беа неприкосновената Франција и незгодната Турција, го прави успехот уште поголем. Токму сензационалната победа над Франција на домашен терен, веројатно беше клучниот момент што ни овозможи пласман меѓу 16-те најдобри во Европа. Останува да се надеваме дека по големиот успех на македонските ракометари на Европското првенство во Србија, сега се на ред и нивните колешки да н$ израдуваат во Холандија, во декември, иако ќе патуваат без Јулија Николиќ, која ненадејно се повлече од репрезентацијата.

_

ГУБИТНИК На голема врата најавената реформа во администрацијата кај нас се претвори буквално само во врата за нови вработувања. Иако целиот свет како одговор на кризата реагира преку намалување на платите или кратење на администрацијата, кај нас трендовите се ИВО сосема спротивни - ем ИВАНОВСКИ поголеми плати, ем повеќе вработувања. Само МВР вчера објави оглас за нови 300 полицајци, а на сметка на Буџетот премиерот најави уште 8.000 лица. Притоа, од министерот Иво Ивановски, кој најави револуционерни реформи во администрацијата, нема ни трага, ни глас за ваквите нелогични трендови. Додека тој е зафатен со фамозните реформи на хартија и вградувањето семафори, експертите предупредуваат на економски крах. А последиците веќе се чувствуваат. Наместо за финансирање на приватниот сектор, Македонија с$ повеќе се задолжува за исплата на администрацијата!

мисла на денот

ПАНЧЕ КРАЛЕВ

М

инистерот за образование нема апсолутно никаков аргумент и причина за да набавува 300.000 таблеткомпјутери, освен ако не сака само да спроведе уште еден вреден тендер

НЕ МИ Е ЖАЛ ШТО ГИ КРАДАТ МОИТЕ ИДЕИ, ЖАЛ МИ Е ШТО НЕМААТ СВОИ.

Никола Тесла

пронаоѓач, најпознат по своите откритија во електромагнетизмот

КАПИТАЛ ВТОРНИК 05.06.2012

4

WWW.KAPITAL.MK

НАВИГАТОР ГРАФИК НА ДЕНОТ...

ФОТО НА Д ДЕНОТ... ЕНОТ...

Државните функционери со највисоки плати во Македонија

(Годишна бруто заработувачка за 2010 година во денари) Извор: Државен завод за статистика 0

100.000

200.000

300.000

400.000

500.000

600.000

700.000

Административни и комерцијални директори

800.000

900

791.076

Државни функционери и директори

706.709

Директори на производствени претпријатија

622.914

Просечна бруто заработувачка по час

377 349 317

Директори на фирми во угостителство и трговија

605.388

302

Стручњаци за ИТ технологија

610.126

290

Стручњаци од областа на здравството

В

Стручњаци за бизнис и администрација

570.836 527.779

285 265

еќе нема дилема дека државните функционери и директори во Македонија се на врвот според платите што ги добиваат. Податоците од Државниот завод за статистика за 2010 година покажуваат дека тие имаат годишна бруто-заработувачка од 706.709 денари. Во просек, по час заработуваат по 349 денари и се далеку над просекот во земјава, кој изнесува 182 денари. Имајќи го предвид фактот дека во изминатите две години платите во јавниот сектор не се намалија, и во овој момент тие се на високо ниво во спореба со останатите сектори во економијата.

светот низ медиумите...

The Wall Street Journal

Амер Американскиот весник на насловната страница објавува анализа дека стран креаторите на економиските креа политики ширум светот се под поли сериозен притисок како да ги одржат сери екон економиите во живот, откако и Кина и СА САД покажаа знаци на сероиозно заба забавување на економската акти активност.

Г

рупа Сиријци протестираа пред амбасадата на Иран против иранската поддршка на диктаторот Асад. Во поштенското сандаче на иранскиот амбасадор испратија писмо во кое ја осудуваат иранската политика и изрaзуваат надеж дека Иран и Сирија еден ден ќе живеат како мирни соседи.

Само со зголемување на мл производството може да се

131275

2008

135004

2007

128628

Брит Британскиот весник објавува фотографија, дел од прославата фото за ди дијамантскиот јубилеј на кралицата Елизабета на тронот крал 1.000 чамци на Темза, што според британските медиуми не било брит видено многу одамна. виде

147519

The Guardian

143217

164013

Број на добиточен фонд крави и стелни јуници

2010

2011

2006

2009

2005

2006

2007

2008

2009

86347

110566

100602

Хрватскиот весник објавува дека индексот на Загрепската берза Кробекс паднал стрмоглаво со што се вратил на нивото од пред три години. Падот на берзата во Хрватска е поврзан со трендот на паѓање на сите берзи во Европа поради нестабилноста во економијата.

106799

165899

Poslovni dnevnik

144910

Вкупно откупено млеко (кравјо и овчо) во илјади литри

2010

За да се зголеми домашното производство, потребно е домашните фармери да работат на зголемување на млекопроизводството по грло.

Капитал

Бугарски Капитал на насловната страница објавува дека регионалниот министер Лилјана Павлова, предложила задолжително осигурување за сите згради во Бугарија, откако пред две недели се случи посилен земјотрес. Според весникот, тоа е против правото на избор на граѓаните.

Според податоците на Групацијата на преработувачи на млеко и млечни производи при Стопанската комора на Македонија, во последните шест години, откако почнаа да се делат субвенции во сточарството, бројот на крави и стелни јуници е намален за 19,9%, а вкупното производство на млеко за 4,7%. Во услови кога на пазарот има недостиг од млеко, кој се надополнува со увоз, млекарниците треба да инвестираат во зголемување на производството и модернизирање на производствените капацитети и во отворање сопствени фарми Александра Спасевска

www.kapital.mk НАЈЧИТАНО НА WEB...

1

Од Струмица тргна за да стаса до Скопје - СДСМ во „работно лето“!

2

д де Уште 300.000 таблет-компјутери! Каде се купените „Компјутери за секое дете“?

3

Највисоки платите на државните функционери во Македонија

4

д динава Откупните цени на зеленчукот годинава пониски до 40%! Кој ги урива?

spasevska@kapital.com.mk

П

реку инвестиции во зголемување на фарми и на бројот на крави, како и обуки за фармерите како да го зголемат квалитетот и квантитетот на млекото, може да се зголеми млекопроизводството во државата. Во услови кога на пазарот владее криза и има недостиг од млеко, кој се надополнува со увоз, за да се носат со конкуренцијата, млекарниците треба да инвестираат во зголемување на производството и модернизирање на производствените капацитети,

како и во отворање сопствени фарми. Според податоците на Групацијата на преработувачи на млеко и млечни производи при Стопанската комора на Македонија, во последните шест години откако почнаа да се делат субвенции во сточарството, бројот на крави и стелни јуници е намален за 19,9%, а вкупното производство на млеко (кравјо, овчо и козјо) од 2007 година е намалено за 4,7%. Во исто време, драстично е намален откупот на сурово млеко. Од 165,8 тони откупени во 2005 година, сега откупот е паднат за фрапантни 47% на вкупно 86,3 тони во 2010 година. Од Групацијата укажуваат

дека за да се зголеми домашното производство, потребно е од една страна домашните фармери да работат на зголемување на млекопроизводството по грло, со што фармерите би биле попрофитабилни, а од друга страна потребно е рационално и ефикасно користење на расположливите средства за системска поддршка за потенцијално конкурентни производи. „Недостигот од сурово млеко, што во овој период од годината посебно е присутен, нема да ги зголеми откупната цена и домашното производство, туку увозот од регионот. И покрај с$ поголемиот откуп на сурово млеко,

на пазарот нема простор цената да порасне, бидејќи во регионот и во Европа е пониска од домашната. Тоа значи дека кризата во летниот период, кога ќе се намали домашното производство, ќе кулминира со рекорден увоз“, велат од Групацијата на млекопреработувачи.

Увозот на млеко за пет години порасна за 41%, извозот за 5,4% Според податоците од Групацијата, Македонија е нето-увозник на млеко и млечни производи, а најголеми земји-извознички во Македонија се Словенија, Германија, Србија, Босна и Херцеговина, Бугарија и Хрватска. Според податоците од Групацијата, увозот на

WWW.KAPITAL.MK

ПРОЦЕНКИ...

3 ФАКТИ ЗА...

1,74% 3,06% 0,18%

Македонија влегува во подлабоки рецесиони води

Д

е стапката на слободни работни места во секторот снабдување со електрична енергија, гас и пареа и таа е најниска

лекое намали увозот 2010 347103 32157 15074 394334

2011 376290 25381 15556 417236

Кризата во млекопроизводството допрва доаѓа

Ф

армерите алармираат дека состојбата на пазарот е критична, а уште поголем шок на пазраот се очекува годинава. Велат дека млечниот сектор ќе западне во уште поголема криза од таа по пропаѓањето на Сведмилк. „За два-три месеци очекувам голема криза за млеко. Ќе снема суровина на пазарот. Недостиг има и сега, но за два-три месеци кога ќе се намалат приносите по грло, ќе се случи уште една криза, овојпат ќе има недостиг на пазарот“, вели Стевче Пивковски, фармер од Битолско. Тој вели дека со сегашното производство на суровина на македонскиот пазар не се задоволуваат ни 80% од потребите на млекарниците. Најголемиот проблем фармерите го детектираат во тоа што не се применуваат правилниците за квалитет на млекото. Велат дека млекарниците не откупуваат млеко според правилниците и затоа даваат ниска откупна цена. Од друга страна, зголемените трошоци за сточна храна, која станува с$ поскапа, ги уништува фармите кои работат на работ на рентабилност и никој не се одлучува да инвестира во зголемување на стадото, бидејќи немаат доволно средства.

е намален откупот на сурово млеко во 2010 година, споредено со 2007 година, кога работеше Сведмилк

41%

порасна увозот на млеко и млечни производи во последните шест години млеко и млечни производи во 2011 година, споредено со 2007 година, кога работеше Сведмилк и беше постигнат максимумот во млекопроизводството во државата, увозот на млеко и млечни производи е зголемен за 41%, на вкупно 52,5 милиони долари, а извозот е зголемен за само 5,4% на вкупно 3,7 милиони долари во 2007 година. Менаџерите на млекарниците потенцираат дека увозот на млеко и млечни производи може да се неутрализира само преку зголемен извоз и во таа насока сите млекарници треба да се насочат кон постигнување на европските стандарди за квалитет на млечни производи.

МБИ 10 3.000 2.800

ефинитивно констатиравме дека кризата дојде во земјава и ќе остави силни последици врз економијата оти нарачките од странство паѓаат, вели претседателот на Стопанската комора Бранко Азески. Според него, две од мерките на Владата се добри за стопанството, но морало будно да се следат состојбите. „Нашите заложби за развој на инфраструктурата, извоз и инвестициите ќе претпрпат одредени измени во приоритетите. Добивме и уверување од министерот Ставрески дека Владата ќе биде во контакт со приватниот сектор“, смета Азески.

од вкупниот број работни места се слободни во административните и помошните услужни дејности, што е највисока стапка

47%

БЕРЗА

БРАНКО АЗЕСКИ

претседател на Стопанската комора на Македонија

изнесува стапката на слободни работни места во земјава во првиот квартал годинава, објави Државниот завод за статистика

Вкупно производство на млеко во илјади литри 2007 2008 2009 Кравјо млеко 373706 368217 342622 Овчо млеко 35473 38296 32934 Козјо млеко 28989 31556 19386 Вкупно.

438168 438069 394942

ТОП ВЕСТИ...

„Македонскиот пазар е отворен, а државата аплицира да стане земја-членка на Европската унија, па ние работиме во насока да го зголемиме извозот. Во моментот кога ќе влеземе во ЕУ придобивките на компаниите коишто се подготвени за ЕУквалитети и стандарди ќе бидат многу поголеми од загубите на домашен пазар. Дел од тој увоз на млечни производи ќе заземе свое место на полиците, но нашите производи ќе имаат можност да заземат уште поголем пазар“, вели Јован Дабевски, сопственик на млекарницата Здравје Радово. Во таа насока, според Дабевски, во изминатите две години интензивно инвестирале во нови производствени линии за млеко, овошни јогурти, сирења и кашкавали, во нови производствени погони, како и во сопствена фарма. „Како резултат на силната инвестициска активност во последните две години, млекарницата Здравје Радово сега дневно откупува повеќе од 110.000 литри млеко и со тој факт е најголемата македонска млекарница. Околу 25% од ова производство оди за извоз и сме еден од најголемите извозници на млечни производи од Македонија. Најголемите фарми од Македонија се наши партнери-кооперантни, односно имаме повеќе од 2.000 кооперанти“, вели Дабевски.

15

денари за килограм пченица бараат земјоделците. Велат дека мелничарите најпрвин да ја откупат домашната пченица, а потоа да размислуваат за увоз од Србија, Бугарија, Украина. „Ќе бараме владата, како досега, пред жетвата да го стопира увозот на печница и брашно додека не се откупи нашето производство. Сметаме дека и за најлошиот квалитет цената на лебното жито не смее да биде под 15 денари“, вели претседателот на Сојузот на земјоделците, Вељо Тантаров, според кој откупувачите сега за увезените количини плаќаат 16 до 17 денари.

156

знаменитости во државава (споменици на културата, археолошки наоѓалишта, цркви, музеи...) ќе добијат инфо-зони. Министерството за информатичко општество и администрација распиша тендер за прибирање понуди за избор на оператор на инфо-зони за знаменитости.

МИРЧЕ ЧЕКРЕЏИ

потпретседател на Сојузот на стопански комори

Владата секоја година треба да одвојува пари за МБПР

2.600 2.400 2.200 2.000 1.800

07/10

10/10

02/11

05/11

09/11

01/12

1.969,63 2010/2012 2010/2012

8,4% од домаќинствата немаат машина за перење алишта

Д

ури 8,4% од домаќинставата во земјава лани немале машина за перење алишта. Според последните податоци од Државниот завод за статистика, бојлер немаат 6,3% од домаќинствата во земјава, 5,4% немааат пегла, а 1,5% дома немаат фрижидер. Машина за перење садови, според статистиката е луксуз, затоа што само 12% од домаќинствата се изјасниле дека дома имаат ваков апарат. Од вкупно 547.650 домаќинства, Заводот анкетирал 2.964.

Агенцијата за катастар тргнува во контрола на фирмите

А

генцијата за катастар на недвижности од вчера започна со контрола на услугите кои трговците поединци, овластени геодети и трговски друштва за геодетски работи им ги даваат на граѓаните. Акцијата што ќе се одвива во текот на летниот период започна од Гевгелија и Валандово и до крајот на годината ќе бидат опфатени сите трговци поединци, овластени геодети и трговски друштва за геодетски работи во Македонија. Распоредот на посетите за контрола на приватните геодетски фирми е поставен и на интернет-страницата на Агенцијата за катастар на недвижности www.katastar.gov.mk.

Исплатени 1,4 милијарди денари од обврзниците за денационализација

М

инистерството за финансии вчера ја исплати годишната рата по основ на обврзници за денационализација од I до X емисија. Како што информираат од Министерството, исплатени се 1,42 милјарди денари, од кои за главнина 1,29 милјарди денари, додека за камата 128,5 милиони денари. Со денешната исплата во целост е исплатена првата емисија на обврзниците за денационализација, која беше издадена во јуни 2002 година. „Денешните исплати се уште една потврда на заложбите на Министерството за финансии за редовно и навремено сервисирање на сите достасани обврски кон граѓаните и стопанството. Оваа исплата ќе придонесе и за подобрување на ликвидноста на стопанството, имајќи го предвид фактот дека околу една милијарда денари се префрлени на сметки на правни лица-иматели на овие обврзници“, се вели во соопштението од Министерството за финансии.

Max. Min.

2 2.827,62 827 62 1.916,40

На вчерашното тргување на Македонската берза беше реализиран вкупен промет од 10.384.390 денари, од кои 10.030.505 на официјалниот пазар, а 353.885 на редовниот пазар. Индексот МБИ-10 порасна за 0,08%, на вкупно 1.963,63 индексни поени, МБИД падна за 0,18%, на вкупно 1.824,61 поени, а ОМБ остана непроменет. Најголем пад на вредноста забележаа акциите на Охридска банка, ЕМО-Охрид и Кјуби Македонија, додека најмногу пораснаа акциите на Млаз Богданци, Топлификација и РЖ-Услуги. НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК Млаз Богданци

354,00 +59,00

+20%

НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК Охридска банка

1.160,00 -230,00

-16,55% 16 55%

DOW JONES 13.500 13.000 12.500 12.000 11.500 11.000 10.500 10.000

07/07

21/08

05/10

19/11

03/01

17/02

12.118,57 2 22% -2,22%

Американските термински индекси вчера паѓаа откако дојдоа нови предупредувачки сигнали од Кина за забавување на економскиот раст, а инвеститорите и така ги мачи грижата за должничката криза во еврозоната, како и влошувањето на ситуацијата на американскиот пазар на труд.

ДРУГИ ПАЗАРИ FTSE 100 Nikkei225 S&P 500 Nasdaq DAX TOPIX

5.260,19 8.295,63 1.278,04 2.747,48 6.008,91 695,51

VALUTI

£ €

СТАПКА

-1,14% -1,71% -2,46% -2,46% -0,68% -1,89%

€ $

1,2369 ПРОМЕНА

-0,4%

СТАПКА

1,2437 ПРОМЕНА

+0,9%

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10

FJU^ERSI ZLATO

1.620,10 -0,12% 0 12% ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11

NAFTA BRENT

96,80

О

д предложените антикризни мерки на Владата, сметаме дека две се од исклучителна важност за стопанството, како што се издвојување пари за докапитализација на Македонската банка за поддршка на развојот и 100 милиони евра од ЕИБ за мали и средни претпријатија, вели Мирче Чекреџи, потпретседател на Сојузот на стопански комори. „Ќе биде добро ако Владата секоја година од Буџетот одвојува одредена сума за да се докапитализира банката и да стане сериозен играч во финансискиот пазар, оти целта на оваа банка е да биде коректив на целиот банкарски сектор и да се насочи кон стопанството“, потенцира Чекреџи.

60 СЕКУНДИ БРИФИНГ

-1,66% 1 66% ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.com.mk

ВЛАДИМИР ПУТИН

претседател на Русија

Изградбата на Јужен поток започнува до крајот на годината.

“

КАПИТАЛ ВТОРНИК 05.06.2012

WWW.KAPITAL.MK

6 ПОЛИТИКА

Македонските обвинители независни -од нив речиси ништо не зависи!

За спроведување на Законот за кривична постапка се потребни шеесетина нови обвинители, но и дополнителни финансиски средства кои во моментов државата не може да ги обезбеди, вели обвинителот Љупчо Шврговски. Освен во Одделението за гонење на криминал и корупција, каде што обвинителите ќе ја преземат улогата на главни истражители во постапката, во другите обвинителства тие и понатаму ќе ја имаат улогата на странка, сметаат аналитичарите Марија Севриева

sevrieva@kapital.com.mk

О

бвинителот и понатаму ќе остане странка во кривичната постапка откако последните измени во Законот за кривична постапка предвидуваат неговата примена повторно да биде одложена за уште две години, освен во делот на Обвинителството за гонење на организиран криминал и корупција. Само во тоа одделение обвинителот ќе ја преземе ул о г а т а н а гл а в е н истражител, со што ќе се напушти долгата и според голем број аналитичари, неефикасна истражна постапка на истражен

судија. Според поранешниот државен јавен обвинител Ставре Џиков, улогата на обвинителот и понатаму ќе остане иста, бидејќи тоа го предвидува законот. Во вака строго определена постапка, според која се знае секој каква функција извршува, нема многу место за политика, вели Џиков за „Капитал“. Тој додава дека е потребна сеопфатна анализа за тоа дали некој намерно го остава oбвинителството без доволен просторен и кадровски капацитет, средства за кирија, Интернет, хартија и Службен весник со цел полесно да манипулира со него. „Дали има селективен пристап при гонењето на криминалот треба да се погледне низ една призма на статистички податоци за сите дела и сторители, со што сликата ќе биде многу

ВЛАДО БУЧКОВСКИ

професор

„Не мислам дека намерно некој се обидува да ја маргинализира позицијата на обвинителите, туку мислам дека клучните реформи во правосудниот систем се поставени на погрешна основа и агендата која ја наметна поранешниот министер за правда Михајло Маневски уште оттогаш се знаеше дека е осудена на пропаст.“

појасна“, вели Џиков. За жал, обвинителствата се најдоа во средиштето на политичка одлука и се доведени во ситуација да подлегнат на истата, смета професорот Владо Бучковски. Предупредувањата на првите луѓе во oбвинителството дека реформата е избрзана се потврдија, додава тој. „Не мислам дека намерно некој се обидува да ја маргинализира позицијата на обвинителите, т уку мис лам дека к лучните реформи во правосудниот систем се поставени на погрешна основа и агендата која ја наметна поранешниот министер за правда Михајло Маневски уште оттогаш се знаеше дека е осудена на пропаст“, вели Бучковски. Позагрижувачки, според него, е како партнерите на Македонија, Европската унија и САД, кои вложија многу средства за зајакнување на капацитетите на обвинителствата и обука на обвинителите, ќе го сфатат овој последен потег на Владата.

На обвинителствата им треба кадровско зајакнување

Работата на обвинителите зависи од условите кои тие ги имаат за да можат да постапуваат во согласност со своите надлежности. Обвинителот треба да биде специјализиран и со голем сензибилитет да им пристапува на иницијативите за кривично гонење со цел јавноста да добие впечаток дека борбата против криминалот и корупцијата е на високо ниво, вели Мирјана Димовска, член на Државната комисија за спречување на корупцијата. „За жал, нашите иницијативи с$ уште се ш е т а ат в о о б в и н и те л с т в ат а, и а ко с и те основани сомневања за сторено кривично дело до кои доаѓа Комисијата се поткрепени со документи и со докази. Она што ние го бараме од обвинителството е сериозност при разгледувањето на нашите иницијативи и детално појаснување до каде е постапката или зошто е отфрлена“, вели Димовска. Постои дек ларативна подготвеност за продлабочување на соработката меѓу сите институции кои се занимаваат со гонење криминал и корупција, но потребно е тој

СТАВРЕ ЏИКОВ

поранешен државен јавен обвинител

„Дали има селективен пристап при гонењето на криминалот треба да се погледне низ една призма на статистички податоци за сите дела и сторители, со што сликата ќе биде многу појасна.“

MИРЈАНА ДИМОВСКА

член на Државната комисија за спречување на корупција

„За жал, нашите иницијативи с$ уште се шетаат во обвинителствата, иако сите основани сомневања за сторено кривично дело до кои доаѓа Комисијата се поткрепени со документи и со докази. Она што ние го бараме од обвинителството е сериозност при разгледувањето на нашите иницијативи и детално појаснување до каде е постапката или зошто е отфрлена.“ простор да се разигра и ползата од законските решенија конечно да се види на дело, додава Димовска. Просторните недостатоци на Обвинителството ќе бидат решени со вселувањето во новата зграда, дел од проектот „Скопје 2014“, планирано за јули оваа година, додека Обвинителството за организиран криминал ќе ги добие просториите на Државниот архив. Шеесетина нововработени обвинители ќе може да ги задоволат потребите на Законот за кривична постапка, смета обвинителот Љупчо Шврговски, но државата ќе треба да обезбеди дополнителни средства за да може да се покријат барањата и на останатите обвинителства кои треба да го применуваат новиот Закон. „Во овој момент не ра змис луваме да го применуваме Законот за кривична постапка, бидејќи сепак, треба да ги имаме предвид и можностите на државата“, изјави Шврговски. За потребите на новиот Закон, информира тој, побарано е доекипирање во делот на основното обвинителство за гонење сторители од областа на организираниот криминал и корупција.

Митинг на СДСМ во Струмица: ГРУЕВСКИ, КАДЕ СЕ ПАРИТЕ?

С

о силни критики против владеењето на премиерот Никола Груевски и директни обвинувања за криминал, особено во проектот „Скопје 2014“, СДСМ од Струмица ја почна акцијата „Работно лето“, која вклучува митинзи во текот на следните месеци низ најголемите градови низ земјава. Лидерот Бранко Црвенковски, говорејќи пред неколкуте илјади присутни, најголемите обвинувања ги насочи кон економските потези на Владата. „Оваа власт или поточно речено, овој режим на ВМРО-ДПМНЕ и на Никола Груевски во сите изминати шест години се потпира на два главни столба: на лаги и на страв. Огромни народни пари од Буџетот се трошат за лажење на народот. Највлијателните медиуми се корумпирани и под директна контрола на Центарот з а лаги и манипулации на ВМРО-ДПМНЕ“, вели Црвенковски. Тој порача дека нејасно е како со буџет кој е за една милијарда евра поголем од оној во 2006 година индустриското производство веќе осум месеци по ред паѓа со стапка поголема од 8%, а стопанството тоне во неликвидност. „Според Народната банка, на крајот од 2011 година бројот на блокирани сметки на фирмите и на граѓаните изнесувал повеќе од 120.000 или 10 пати повеќе отколку пред шест години. Вкупниот долг на земјата е повеќе од двојно

зголемен. Од две милијарди 370 милиони евра на повеќе од четири милијарди и 870 милиони евра. Буџетот на Република Македонија (и по ребалансот) е за една милијарда евра на годишно ниво поголем од оној пред шест години. По една милијарда евра на годишно ниво помалку за народот и за стопанството, а повеќе за трошење на Владата. И сега, почитувани граѓани, се поставува најлогичното можно прашање. Каде се парите? На што се потрошија? Дали се изградија фабрики, дали се отворија нови работни места? Нигде ништо! Пустелија! Бројот на вработени во индустријата се намалува постојано. Дали се изгради некој автопат? Заводот за статистика, овој што е под нивна контрола, официјално соопшти дека за шест години се изградени седум км автопат (седум, по 1 км годишно)“, вели Црвенковски. Тој исто така се осврна и на проектот „Скопје 2014“, оценувајќи го како непродуктивен трошок. „И барем навистина сите тие пари да се потрошеа во тие градби, а не како што се случи, половина да завршат во приватни џебови. „Скопје 2014“ не е ништо друго, туку една голема пералница за пари, еден досега невиден криминал за којшто еден ден, бидете сигурни, ќе се одговара. Како не ви е срам и жал вака да го потценувате и да го малтретирате сопствениот народ!“, рече тој и

порача дека е време народот да се крене. „Ова е битка за нашата иднина, ова е битка која мора да ја добиеме. Бидете сигурни, ќе победиме. Ако со 13 милиони евра Груевски вели дека ќе отвореле 8.000 работни места, тогаш колку ли работни места ќе отвореа со 350 милиони евра што ги заглавија на еден километар

квадратен во Скопје во бронза? Цела среќа што Александар немал повеќе браќа и сестри, кај ќе ни беше крајот, кај ќе ставаа споменик на споменик?“ Од Струмица на секои седум дена СДСМ ќе ги мобилизира незадоволните од актуелната власт на плоштадите во Велес, Штип, Куманово...

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ВТОРНИК 05.06.2012

ПОЛИТИКА 7

Груевски во Шведска - Добрата политичка соработка да се надгради и во економијата

Ш

ведска е наш голем поддржувач на патот кон НАТО и ЕУ. Во секоја пригода тие истакнувале принципиелна позиција во однос на Македонија и биле поддржувач на којшто секогаш сме можеле да сметаме, а мислам дека и во иднина ќе биде така. Билатералните односи меѓу двете држави се на одлично ниво, но постои огромен простор добрата политичка соработка и поддршка од Шведска да се надгради со подобри економски односи, поголема трговска размена и повеќе шведски инвеститори во Македонија. Ова го изјави вчера премиерот Никола Груевски по средбата со неговиот шведски колега, Фредрик Рајнфилд. Како дел од посетата на Шведска, вчера владината делегација присуствуваше и на бизнис-форум во организација на Шведскиот трговски совет, на кој пред шведските компании беа преставени економските и инвестициските потенцијали на Македонија.

И Венера од Скупи доби споменик. Што е следно?

Расмусен сака да ги види сите земји од Западен Балкан во НАТО

С

кулптура на Венера Пудика е поставена во фонтана во Градскиот Парк во Скопје. Скулптурата е копија на оригиналот пронајден на археолошкиот локалитет Скупи, која датира од 2 век. Покрај оваа, во тек е изработка на уште една копија која ќе биде дел од постојаната археолошка поставка во Музејот на Град Скопје. Изработката на двете копии чини речиси 14 илајди евра. Од Град Скопје појаснуваат дека поставувањето на Венерата е дел од програмата за работа на Музејот на град Скопје за 2012 година во дејноста за презентација и популаризација на културното наследство на Скопје.

М

АНДЕРС ФОГ РАСМУСЕН

ојата визија за Западен Балкан е јасна – сакам да ги видам сите земји од овој регион интегрирани во евроатлантските структури, рече генералниот секретар на НАТО, Андерс фог Расмусен, на прес-конференција вo Брисел. За сметка на тоа, Расмусен побара подобрување на односите во регионот на Западен Балкан, пред с$ меѓу Србија и Косово, и интеграција на сите држави во Европската унија и во НАТО.

Вработенувања на сметка на буџетот - уникатна антикризна мерка! Најавите за нови 8.000 вработени на товар на Буџетот се спакуваа како антикризна мерка. Иако овие луѓе нема да се вдомат во администрацијата, сепак, ќе бидат вработени преку проекти финансирани од Владата на трошок на народното ќесе. Ваквата мерка аналитичарите ја ценат како популистичка

10,7

8.000 475.274

милиони евра ќе потроши Владата за најавените пакет-мерки

нови вработувања најави Владата

лица се вработени во приватниот сектор, според податоците на Статистика

Габриела Делова

delova@kapital.com.mk

О

чекувано, загреаната предизборна атмосфера ги извади “на маса“ и ветувањата за нови работни места. Лично премиерот Никола Груевски вети нови 8.000. Иако истите нема да се вдомат во администрацијата, која и ака постојано се полни, сепак и тие ќе бидат на товар на Буџетот, бидејќи ќе бидат финансирани преку проекти на Владата или општините. И додека во секоја држава погодена од рецесија (Хрватска, Словенија, Италија, Шпанија) нормална реакција на економската криза е намалување на администрацијата, кај нас наместо да се намалува, дополнително се зголемуваат устите кои ќе се хранат од народното ќесе. Обратната логика дополнително ја потврдува и ребалансот на Буџетот. Преку него Владата не само што не ги намалува платите на администрацијата, напротив, ги зголемува (?!). А започнатата предизборна кампања ја промени и реториката на опозицијата. Ако пред еден месец тие тврдеа дека администрацијата е преобемна и проценуваа дека 720 милиони евра потрошила Владата во своите шест години владеење за плати на 30.000 административци кои се вишок, сега тврдат дека Брисел не бара кратење на администрацијата, па поради тоа, и нивните мерки не го предвидуваат тоа. Единствената реакција за најавените 8.000 вработувања беше дека доколку не се трошеле пари за споменици, ќе се отвореле многу работни места. Владата најави дека за сите нивни мерки се потребни 13 милиони евра од буџетот на државата. Тоа е еден споменик од „Скопје 2014“ година. Значи, Владата трампаше илјадници работни места за само еден споменик. Колку ли работни места можеа да се отворат да не беа спомениците, златните коњи, златните огради и жалните врби, праша потпретседателот Зоран Јовановски.

Буџетот не може да издржи 8.000 вработувања... задолжувањата можат Експертите ваквата мерка ја оценуваат како краткорочна иницијатива, која не нуди вистинска можност за долготрајно зголемување на вработеноста во приватниот сектор. Компаниите да вработуваат луѓе само за да одговорат на мерките на Владата е неодржливо, коментираат тие. Сметаат дека доколку навистина Владата сака да ја поттикне вработеноста, една од опциите е да се нудат мерки кои пред с$, ќе ги поттикнуваат вработувањата во малите претпријатија. „Буџетот не може да издржи 8.000 вработувања, но задолжувањата можат. Како и да е, 8.000

се премногу. Тоа се гледа преку следниов параметар. Ако се спореди износот од странските инвестиции со бројот на вработени, ќе се добие дека едно работно место чини 50.000 евра. Слично е и со инвестициите од ЕБРД, кои исто така покажуваат дека едно работно место чини 50.000 евра. А во согласност со најавите, за овие 8.000 вработени Владата ќе потроши 10,7 милиони евра, тоа е смешно. Станува збор за еднократна мерка. За вака вработените нема гаранција дека по завршувањето на мерките ќе останат на работа. Генерално, добро е што размислуваат за мерки, но сепак, треба да се размислува за поттикнување на вработувања на друг начин. С$ уште има области кои се недоволно истражени. Таков пример се малите претпријатија, а не гледаме поттикнување на овие претпријатија“, вели аналитичарот Суад Мисини. Професорот на Економскиот факултет, Владимир Филиповски се надева дека овие вработувања се соодветно инкорпорирани во ребалансот на Буџетот и дека се во рамките на проектираниот, непроменет буџетски дефицит.

МВР ќе вработува 300 полицајци

Министерството за внатрешни работи вчера распиша конкурс за вработување на 300 полицијаци. Како што се вели во соопштението на Министерството, избраните кандидати прво ќе склучат договор за основна обука за кандидат за полицаец во времетраење од една година, која ќе се спроведе во Центарот за обука при Министерството за внатрешни работи. По завршувањето на обуката кандидатите ќе склучат договори за вработување во Министерството за внатрешни работи.

Како ќе се вработуваат новите 8.000 лица? ПРЕКУ ПРОГРАМА ЗА ЈАВНИ РАБОТИ; ПРЕКУ ПРОЕКТОТ НА САМОВРАБОТУВАЊЕ; ПРЕКУ ОБУКА КАЈ ПОЗНАТ РАБОТОДАВЕЦ; ПРЕКУ ДОДЕЛУВАЊЕ ДРЖАВНО ЗЕМЈОДЕЛСКО ЗЕМЈИШТЕ.

„Од аспект на остварливоста на бројката за новокреирани работни места, кај јавните работи, во јавниот сектор, државата има поголема контрола врз

состојбите, во смисла на тоа колку тие проекти се продуктивни и колку време би било потребно за истите да станат оперативни. А во приватниот сектор, сепак, приватните фирми се тие кои носат деловни одлуки за вработување и земање кредити, и тоа врз основа на деловните перспективи, т.е очекуваното движење на продажбите и трошоците од работењето“, вели професорот Филиповски.

КАПИТАЛ ВТОРНИК 05.06.2012

WWW.KAPITAL.MK

8 КОМПАНИИ ПАЗАРИ

Јанакиески: Тарбс ги повлече тужбите против Македонија! Максим Ристески

Како дојде до судска разврска на спорот со Тарбс?

risteski@kapital.com.mk

К

омпанијата Тарбс ги повлекла сите тужби против Македонија, Владата и против Министерството за транспорт и врски и се согласила да ги исплати трошоците на постапката за одбрана од тужбата, објави министерот за транспорт и врски, Миле Јанакиески. Според него, Тарбс ја повлекол тужбата на 14 мај, само еден пред почетокот на судењето во Комерцијалниот суд во Лондон, но бидејќи во Министерството за транспорт судската одлука пристигнала пред три дена, министерот веста ја соопшти вчера. „Има судска одлука дека повеќе нема спор во Судот во Лондон, бидејќи нашите адвокати заедно со домашниот стручен тим имаа одлична одбрана. Ги доставивме сите релевантни докази и претпоставуваме дека кога ја виделе одбраната и сите факти што ги докажавме, оцениле оти нема потреба да се води судскиот спор и целосно го повлекле тужбеното барање кон Владата и кон Министерството за транспорт и врски“, истакна Јанакиески, кој појасни дека тужбеното барање било оспорено зашто немало правна основа, а била доведена во прашање и висината на барањето од над 70 милиони евра. Според министерот, претставниците на Тарбс добиле жестоки критики за своето однесување во текот на судската постапка, при што Судот го оценил случајот како „одличен пример за во голем степен преувеличена тужба, изнесена шпекулативно и без какво било реално верување во нејзината веродостојност, поради што, следствено, претставува злоупотреба на судскиот процес“. „Судот утврди силни докази за измама и фабрикации од страна на Тарбс, како и дека случајот од нивна страна бил воден не само агресивно, туку и нечесно“, рече Јанакиески. Како последица на овие наоди, лондонскиот суд

одлучил да издаде налог за казнени трошоци против компанијата со австралиско потекло, со што Министерството за транспорт очекува да си ги врати трошоците за одбраната од тужбата. Јанакиески успехот во Лондон го смета за доказ дека Министерството одговорно го заштитило државниот интерес во судскиот спор. „Ваквиот исход од постапката јасно укажува дека Министерството за транспорт и врски совесно, одговорно и стручно го извршило својот дел од обврските поврзани со заштитата на државниот интерс во одбраната на овој предмет“, рече Јанакиески, кој досегашното молчење на македонските институции го оправда со тоа што претходно не била отворена јавната усна расправа пред Судот. Јанакиески ваков развој на настаните најави уште на почетокот на март во ексклузивно интервју за „Капитал“, во кое за првпат јавно проговори за случајот Тарбс. Тогаш тој своите позитивни очекувања од судскиот процес главно ги темелеше на фактот што договорот од 2002 година (поради чие наводно неисполнување беа тужени македонски институции) е склучен со фирмата Тарбс Австралија, а како тужителот во судот во Лондон фигурираше фирмата Тарбс Европа, што значи дека се работи за два различни правни субјекти. Министерот на вчерашната прес-конференција се осврна и на обвинувањата во јавноста поврзани со спорните моменти околу ангажирањето на лондонската адвокатска канцеларија Херберт Смит (која го застапуваше Министерството за транспорт во Лондон), тврдејќи дека по повлекувањето на тужбите и прифаќањето на Тарбс да ја обесштети тужената страна, нема логика од Министерството да се бара одговорност за изборот на адвокатите. „Целосното повлекување на тужбата од страна на Тарбс против Министерството и нивната согласност да ги исплатат трошоците за постапката целосно ја

И

сторијата на спорот Македонија-Тарбс формално почна на 22 јули 2002 година со потпишувањето договор за соработка меѓу Тарбс и македонската Влада, претставувана од Министерството за транспорт и врски, при целосна согласност на МРТ и јавното претпријатие Македонска радиодифузија. Договорот со времетраење од пет години го обврзувал Тарбс да врши глобална дистрибуција на програмата на МРТ за соодветен надомест и да инвестира околу два милиони долари за градење сателитски телепорт-центар во Македонија. Тарбс требало да го користи центарот во периодот на важност на договорот, по чие истекување истиот би преминал во сопственост на Македонија. Поради проблеми за кои Тарбс ги обвинува македонските влади до 2005 година, телепорт-центарот е пуштен во употреба дури во јули 2005 година од тогашниот премиер, Владо Бучковски и од сопственикот на Тарбс, Мајк Булос. Кога во јануари 2007 година македонската Влада донела одлука за завршување на договорот за соработка и го известила Тарбс за тоа, Булос писмено негодувал, сметајќи дека без негова вина му е скратен рокот на договорот за три години, при што се заканил дека ќе ја повлече опремата од телепорт-центарот. Министерството за транспорт во јуни 2008 година писмено го информирало Тарбс дека ќе изврши преземање, на што од компанијата на Булос одлучиле да ја исклучат опремата и да почнат судски процес.

оправдува позицијата на Министерството за транспорт за време на судската постапка“, рече Јанакиески. Дека Тарбс се повлекува и од другиот судски спор (против Македонската радиотелевизија) објавија и

од јавниот сервис, од каде што информираа дека сопственикот на Тарбс, Мајк Булос, добил налог од судот покрај судските трошоци да ги плати и долговите на Тарбс кон МРТ.

20 JUNI SPECIJALEN PRILOG

BRENDOVI [TO SE E POTREBNO ZA KREIRAWE USPE[EN BREND? KAKVA STRU^NA POMO[ IM E POTREBNA NA KOMPANIITE VO OVOJ PROCES? KOJA E RAZLIKATA ME\U PROIZVOD I BREND? KAKO USPE[NIOT BREND OTVARA VRATA ZA POGOLEMA PRODA@BA, NOVI IZVOZNI PAZARI, POGOLEMA LOJALNOST NA POTRO[UVA^ITE? KAKO STRATE[KI DA RAZMISLUVATE KOGA NOSITE ODLUKA DA LANSIRATE BREND? KOJA E ULOGATA NA MARKETING AGENCIITE VO KREIRAWETO BRENDOVI I KADE DA SE OBRATITE ZA POMO[ VO OVOJ SERIOZEN I VA@EN PROCES ZA KOMPANIJATA I NEJZINATA IDNINA? ZA OVIE I ZA DRUGI TEMI ^ITAJTE VO SPECIJALNIOT PRILOG BRENDOVI KOJ KE IZLEZE NA 20 JUNI 2012 VO NEDELNIKOT KAPITAL.

ZA SITE INFORMACII I PRA[AWA OKOLU OGLASUVAWETO OBRATETE SE DO MARKETING SEKTOROT NA E-MAIL: prilozi@kapital.com.mk; TEL: 02 3298 110 LICE ZA KONTAKT: JASMINA SAVOVSKA TRO[ANOVSKI KAPITAL MEDIA GROUP DOO; P-FAH 503 1000 SKOPJE TEL. 02 3298 110; FAKS. 02 3298 111

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ВТОРНИК 05.06.2012

Владата не знае за проектот „Таблет за секое дете“?!

9

Молк од Владата за тоа зошто се потребни нови 300.000 таблет-компјутери кога веќе се потрошија 60 милиони евра за „Компјутер за секое дете“? Кристина Озимец

ozimec@kapital.com.mk

В

ладата с$ уште не е запознаена со идејата на министерот за образование, Панче Кралев, за нов проект со кој се планира да се набават 300.000 таблет-компјутери за учениците во основното и во средното образование. Како тогаш министерот го објави во јавноста?! „Не ни се познати деталите за овој проект. За сите информации обратете се кај министерот Кралев“, изјави за „Капитал“ портпаролот на Владата, Мартин Мартиновски. И покрај тоа што Владата за проектот „Компјутер за секое дете“ веќе потроши 60 милиони евра, министерот Кралев во медиумите најави нов мегакомпјутерски проект. Засега од Владата не кажуваат на што се должат ваквите најави за купување нови компјутери и не одговараат што ќе се прави со старите персонални компјутери. Од Министерството за образование потврдуваат дека во овој момент немаат добиено согласност за реализација на овој проект и затоа не можеле да коментираат ниту за количината на потребна опрема, ниту за видот на компјутерска опрема. Според портпаролот на Министерството, Горан Галевски, се разгледува можноста за набавка на дополнителна компјутерска опрема, која ќе ја замени постоечката. „Согласно со финансиските можности, овој проект би почнал најрано во 2015 година со

Што се набави со „Компјутер за секое дете“?

В

ладиниот проект „Компјутер за секое дете“ е дел од владината иницијатива за „образование и обука за сите“. Проектот се темели на Националната програма за развој на образованието (2005-2015 година). Проектот треба да обезбеди 17.818 персонални компјутери, 98.710 LCD монитори, 98.710 тастатури и глувчиња и 80.892 тин клиенти за основните и средните училишта во земјава и да ја подобри и зголеми примената на ИКТ во сите училишта. цел замена на амортизираната опрема, која во 2015 година ќе биде во функција повеќе од осум години. Во следниот период ќе се прават проценки за потребата од замена на постоечката опрема и во кој временски период би се реализирала“, вели Галевски. Од Министерството за образование и наука за „Капитал“ велат дека 98% од набавените компјутери се инсталирани и се во употреба, а само 2% не се во функција поради проблеми со електричната енергија во одредени општини. Само во едно училиште во Гостивар, Државниот

Власта сама го турка новиот закон за лустрација... уставен или не! Максим Ристески

risteski@kapital.com.mk

П

редлагачите на новиот закон за лустрација, владејачките ВМРО-ДПМНЕ и ДУИ, не само што не ги загрижува отсуството на консензус, туку и целосниот бојкот на македонскиот дел од опозицијата не ги спречи да ја протуркаат процедурата за усвојување во втора, амандманска фаза. Двете партии не се многу загрижени ниту за мислењето на Уставниот суд (кој во март укина 12 члена од старото законско решение, кои се проблем и во новиот закон) зашто не најдоа за потребно амандмански да интервенираат за отстранување на причините поради кои беше утврдена неуставноста. Единствениот амандман поднесен од предлагачите предвидува козметичка измена во начинот на којшто Комисијата за лустрација ќе утврдува несоработка со органите на државната безбедност. Во отсуство на македонскиот дел од опозицијата, кој ја бојкотира расправата за новиот закон уште од нејзината прва фаза, амандмани предлагаше само НДП, зашто ДПА, иако претходно најави дека ќе предложи измени, не го стори тоа. Владејачкото мнозинство одби амандман што според предлагачот, пратеникот на НДП, Изет Зеќири, можеше сериозно да ја врати довербата во македонската лустрација. Зеќири предложи Комисијата за лустрација своите одлуки да ги донесува едногласно, со консензус, за разлика од досегашното одлучување со мнозинство гласови. „Ако Комисијата одлучува врз база на факти мора да има консензус. Не

може некој од членовите да смета дека одредена личност е кодош, а некој не. Ако се носат одлуките со консензус, ќе нема можност за злоупотреба на лустрацијата за монтирани процеси“, истакна Зеќири. Негов предлог е и амандамнот за продолжување на рокот на траење на лустрацијата до први јануари 2012 година, поради тоа што според него, прогонот на одредени личности продолжува и денес со создавање досиеја дури и врз база на активности на Фејсбук и на другите социјални мрежи. Во име на предлагачите му одговори пратеничката на ВМРО-ДПМНЕ, Силвана Бонева, која контрадикторно се спротистави на предлогот на Зеќири со аргументите на Уставниот суд, иако во новото законско решение (чиј гласноговорник е токму Бонева) исто така се прекршува одлуката на судот за траењето на лустрацијата. „Уставниот суд рече дека не може да има лустрација по 1991 година. Ние предлагаме траење до 2006 година, кога стапи на сила Законот за слободен пристап до информации од јавен карактер, зашто така побараа 150 експерти од проектот на германскиот Маршалов фонд, па затоа, сметаме дека ова ќе биде доволен аргумент за Уставниот суд да не го оспори рокот“, истакна Бонева. Пратеникот на ДПА, Зиадин Села, соопшти дека неговата партија набрзо ќе предложи свој закон за лустрација, со кој како што рече, „навистина би се овозможило сите соработници на тајните служби да бидат откриени и објавени“.

просветен инспекторат открил штета на компјутерската опрема од дури 50.000 евра. „Согласно со нашите надлежности, постојано вршиме надзор над примената на ИКТ во наставата. Поднесени се повеќе од 50 барања за прекршочна постапка до Основниот суд и десетина кривични пријави до директори на училишта за несоодветна употреба на компјутерите“, велат од Инспекторатот. Експертите од ИТ-индустријата засега се воздржани и велат дека ќе почекаат да го видат проектот „Таблет за секое дете“ на хартија за да коментираат каков ќе биде ефектот од тоа што сите ученици од прво одделение до четврта година во средно училиште ќе поседуваат лични к

о

м

е

р

ц

и

ј

таблет-компјутери и како ова ќе влијае врз наставата. За проектот „Компјутер за секое дете“, за набавка на 17.818 персонални компјутери, 98.710 LCD монитори, 98.710 тастатури и глувчиња на тендер како најповолна компанија беше избрана Хајер од Кина. Понудата на компанијата изнесуваше 24 милиони евра, што беше за осум милиони евра повеќе од предвидените пари во Буџетот за оваа намена. По резултатите од тендерот, незадоволство изразија македонските ИТ-компании кои продаваат хардвер и софтвер, бидејќи, според нив, немале исти можности за да конкурираат на тендерот како странските компании. а

л

е

н

о

г л

а

с

КАПИТАЛ вторник 05.06.2012

WWW.KAPITAL.MK

10 компании пазари Формирана асоцијација на економски институти на ЈИЕ

Производители на трпезно грозје и на јаболка во студиска посета на Италија

> БРОЈКА

Е

кономските институти од поранешните југословенски републики формираа своја асоцијација со цел да ја обноват соработката која беше прекината повеќе од 20 години. Состанокот на директорите на институтите се одржа во Економскиот институт при Универзитетот Свети Кирил и Методиј во Скопје. Со формирањето на оваа асоцијација се обновува соработката, се засилуваат конкурентноста, капацитетите и видливоста на меѓународно ниво. Со пристапувањето кон оваа зедничка иницијатива, идентитетот, автономијата и независноста на секоја членка остануваат загарантирани. Седиштето и претседателството со асоцијацијата е ротирачко и ќе започне во Скопје и со него годинава ќе претседава директорката на Економскиот институт, професор д-р Биљана Ангелова. Потпишувањето на актот за соработка се склучува во рамките на чествувањето на 60-годишнината од основањето на Економскиот институт-Скопје.

700

П

хектари земјоделско земјиште се засадени со семенски компир во Крива Паланка и во Ранковце, што е 100% од предвидените површини. Компирот е застапен исклучиво кај индивидуалните земјоделски производители, а доминираат семенските сорти „агрија“, „дезире“, „агата“ и нешто помалку норвешките „лејла“, „пеик“ и „трол“. Речиси 70% од семенскиот материјал е набавен од земјоделските аптеки, а 30% е од сопствено производство.

ретставници на шест македонски компании за производство на трпезно грозје и на јаболка - Агрокалем, Агрипро, Овоштар, ГД Тиквеш, Агростратус и Агротиквеш - универзитетски професори, претставници на Федерацијата на фармери и на Здружението за развој на јаболкарство, со поддршка на програмата АгБиз на УСАИД, КАМАТНИ СТАПКИ ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ посета КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ Преку од вчера па до 9 јуни ќе НА бидат во студиска на Италија.

3м 24м 36м посета на Банка светски познати производители на6м саден материјал, Комерцијална банка 3,60% дел на 4,60% 7,70% трпезно грозје и јаболко од северниот Италија 7,40% македонските Тутунска банка 3,50% 4,50% со нови 7,00% компании НЛБ и земјоделци очекуваат да се стекнат знаења и7,50% практичноСтопанска искуствобанка за сите сегменти на производство на 3,20% во процесот 4,00% 6,65% 6,85% висококвалитетни и стандардизирани производи. Шпаркасе банка 3,50% земјоделски 4,50% 6,50% 7,00% Производителите на трпезно грозје и на јаболка ќе имаат можност да Охридска банка 4,30% 4,80% 5,50% 6,00% се запознаат со најновите технологии за производство на врвен саден Прокредит банка 3,40% 4,40% 7,10% 7,30% материјал и производство на нови сорти, како и да ги видат новите ТТК техники банка 7,40% квалитетот 7,70% на постбербени и опрема, 3,50% која освен 4,40% што го одржува Алфа банка ги задоволува 3,30% 7,40% 7,60% крајниот производ, и новите4,20% пазарни трендови. Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје Стопанска б. Битола Капитал банка

Расте цената на 0,33%недвижностите 2,34%во Карпош?!

за недвижности веќе забележуваат засилени 4,48%Агентите активности во скопската населба Карпош, каде што наесен ќе се отвори Скопје сити мол. Особено се очекува зголемена побарувачка за станови за изнајмување и раст на цената на киријата

2,82%

и на NASDAQ

З

ozimec@kapital.com.mk

големена побарувачка и повисоки цени на недвижностите, но и поголема конкуренција ерзата во Сао за помалите продавници во околината – ова се само дел од влијанијата на шопингцентрите кои се отвораат во Скопје. Најголемиот наесен ќе почне да работи во населбата Карпош. Агентите за недвижности компании веќе забележуваат засилени активности во овој дел на Скопје. Сашо Поп Илиовски од агенцијата за недвижности Хепинес вели дека изградбата на новиот трговски центар ни компании од ќе има големо влијание врз побарувачката на недвижности поради зголемената фреквенција на луѓе. „Местото околу центарот ќе стане поатрактивно за живеење, ќе се бараат повеќе станови под

кирија, а најверојатно ќе порасне и цената за метар квадратен. Самото место станува бренд, а тоа значи и зголемување на цената на становите“, вели Илиовски. Според него, дел од помалите продавници во околината на Сити мол, како на пример, оние во Лептокарија, ќе почувствуваат намалување на прометот. „Има две сценарија... Или дел од нив ќе пропаднат или, пак, може и да се разработат ако понудат пониски цени и се прилагодат на новитетите во трговскиот центар. С$ зависи од политиката на големите компании во Сити мол“, додава Илиовски. И сопственикот на агенцијата за недвижности Асторија, Слободан Митрески, смета дека отворањето на новиот Сити мол најмногу ќе влијае врз трговско-станбениот комплекс Лептокарија. „Лептокарија ќе биде прва

2,00%

1,14%

0,53%

2,01%

+

рани на берзата

0,15%

тирани на

04.06.2012

нова цена

+20,00% 354,00 +9,99% 2.730,00 +2,05% 149,00 +1,37% 37.000,00 +0,90% 2.778,00

04.06.2012

Охридска банка ЕМО Кјуби Арцелормиттал Комерцијална банка

-

пад

-16,55% -6,82% -5,59% -1,61% -1,14%

нова цена

1.160,00 41,00 1.300,00 61,00 2.571,00

8,00% 8,60% 8,40% 7,60% 8,20%

Банка Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка

3м 2,10% 2,10% 1,85% 1,95% 2,50% 2,00% 2,00%

6м 2,70% 2,60% 2,35% 2,35% 3,00% 2,60% 2,50%

24м 3,70% 3,70% 3,45% 3,80% 4,00% 3,60% 3,65%

36м 4,20% 4,00% 3,75% 4,30% 4,50% 3,80% 4,05%

Алфа банка

2,10%

2,30%

3,70%

4,00%

Уни банка

2,55%

3,00%

4,50%

6,00%

Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје Стопанска б. Битола Капитал банка

2,50% 2,20% 2,10% 2,50%

2,80% 2,80% 2,60% 3,20%

4,50% 4,10% 4,40% 4,10%

5,10% 4,50% 4,60% 5,00%

1м 0,38% 0,34% 0,24% 0,08%

3м 0,66% 0,62% 0,47% 0,11%

6м 0,94% 0,93% 0,73% 0,19%

12м 1,23% 1,26% 1,06% 0,39%

преку ноќ

1 недела

1м

3м

Euribor (EUR) Libor (EUR) Libor (USD) Libor (CHF)

Скопје сити мол, кој ќе биде најголем трговски центар на Балканот, официјално ќе биде отворен во септември.КАМАТНИ СТАПКИ МЕЃУБАНКАРСКИ Рочност

под кирија“, смета Донка Филиповска од разонода, распореден на три ката и подземен СКИБОР 2,20% 3,18% 4,98% агенцијата за недвижности Бастион. паркинг на повеќе нивоа 4,18% за 1.300 автомобили. МКДОНИА 2,20%150 продавници и најавени се 24 нови Скопје сити мол, кој ќе биде најголем трговски Ќе има центар на Балканот, официјално ќе биде брендови. ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ отворен во септември. Инвеститорот најави Инвеститори на Скопје сити мол се Балфин Основна кам. стапка Стапка на инфлација отворање на 2.000 работни места со полно МК, подружница на групацијата Балфин од 5,20%од банка на Македонија или делумно работно време, а ќеНародна се работи Албанија, заедно4,00% со партнерот Фешн груп 13,40% од во две смени. Трговскиот центарНародна има 39.000 Македонија, а инвестицијата вреди повеќе банка на Србија 12,00% метри квадратни простор за малопродажба 90 милиони евра.6,00% 2,50% Народна банкаина Хрватска 3,60% 2,20%

Централна банка на Црна Гора Централна банка на Словенија

понеделник - 04.06.2012

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

3м 3,60% 3,50% 3,20% 3,50% 4,30% 3,40% 3,50% 3,30% 3,50% 4,30% 4,00% 3,80% 4,30%

6м 4,60% 4,50% 4,00% 4,50% 4,80% 4,40% 4,40% 4,20% 4,50% 5,30% 5,00% 4,80% 5,50%

24м 7,40% 7,00% 6,65% 6,50% 5,50% 7,10% 7,40% 7,40% 7,50% 8,20% 8,00% 7,40% 7,50%

36м 7,70% 7,50% 6,85% 7,00% 6,00% 7,30% 7,70% 7,60% 8,00% 8,60% 8,40% 7,60% 8,20%

Банка Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка

3м 2,10% 2,10% 1,85% 1,95% 2,50% 2,00% 2,00%

6м 2,70% 2,60% 2,35% 2,35% 3,00% 2,60% 2,50%

24м 3,70% 3,70% 3,45% 3,80% 4,00% 3,60% 3,65%

36м 4,20% 4,00% 3,75% 4,30% 4,50% 3,80% 4,05%

Алфа банка

2,10%

2,30%

3,70%

4,00%

Уни банка

2,55%

3,00%

4,50%

6,00%

Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје Стопанска б. Битола Капитал банка

2,50% 2,20% 2,10% 2,50%

2,80% 2,80% 2,60% 3,20%

4,50% 4,10% 4,40% 4,10%

5,10% 4,50% 4,60% 5,00%

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

1м 3м 6м ПРИНОС НА ОТВОРЕН ИНВЕСТИЦИСКИ ФОНД Euribor (EUR) 0,38% 0,66% 0,94% Отворен инвестициски фонд Libor (EUR) 0,34% 0,62%Нето вредност 0,93% Libor (USD) Илирика Југоисточна Европа 0,24% Libor (CHF) 0,08% Илирика Глобал-Растечки пазари

0,47% 23.115.928,33 0,73% 0,11% 35.506.018,55 0,19%

12м 1,23% 1,26% 1M 1,06% -3,13% 0,39% -3,06%

Иново Статус Акции МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

14.414.894,59

-1,71%

1 недела43.637.514,56 1м 3,18% 20.246.792,91 4,18%

Инструмент Благајнички записи Ломбарден кредит

камата 3,75% 5,50%

СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

Домашна валута Домашна валута со валутна клаузула Странска валута

10% 20% 13%

КУРСНА ЛИСТА

Држава ЕМУ САД В.Британија Швајцарија Канада Австралија

Среден курс во 61,5406 49,6175 76,9354 51,2411 48,2255 48,3202

Валута евро долар фунта франк долар долар

Извор: НБРМ

Извор: Државен завод за статистика

3M

6M

1Y

YTD

ДАТУМ

-7,54%

-6,38%

-26,83%

-3,56%

29.05.2012

-11,68%

-5,70%

-18,05%

-6,35%

29.05.2012

-3,91%

-4,38%

-15,20%

-3,27%

30.05.2012

3м-5,58% -4,15% 4,98%

-10,02%

-3,26%

-11,63%

-1,82%

30.05.2012

-6,88%

-5,67%

-33,92%

-5,44%

30.05.2012

25.026.978,92

-1,15%

-4,35%

1,01%

-14,16%

1,68%

30.05.2012

49.345.472,14

0,34%

0,51%

3,45%

4,20%

2,63%

30.05.2012

42.881.632,19 0,24% Основна кам. стапка Стапка на инфлација

0,80%

1,63%

3,24%

1,34%

30.05.2012

КД БРИК Рочност КД Нова ЕУ СКИБОР

преку ноќ 2,20% КБ Публикум - Балансиран 2,20% МКДОНИА

КБ Публикум - Обврзници

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ

КБ Публикум Паричен

7,50% 8,20% 8,00% 7,40% 7,50%

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

раст

Млаз Богданци Топлификација РЖ Услуги Реплек Македонијатурист

на удар и најверојатно ќе се намали интересот за закуп и купопродажба на дуќани во овој комплекс, но и сите останати трговски центри во околината ќе почувствуваат удар“, вели Митрески. Агенциите за недвижности очекуваат атрактивноста на новиот трговски центар да ги покачи и цените за кириите за домување. „За издавање станови ќе се покачат цените, а за продажба на станови веројатно влијанието ќе биде помало. Ќе се зголеми и побарувачката за станови

Банка Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје Стопанска б. Битола Капитал банка

4,50% 5,30% 5,00% 4,80% 5,50%

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

а

Кристина Озимец

3,50% 4,30% 4,00% 3,80% 4,30%

Народна банка на Македонија Народна банка на Србија Народна банка на Хрватска Централна банка на Црна Гора Централна банка на Словенија

4,00% 12,00% 6,00%

5,20% 13,40% 2,50% 3,60% 2,20%

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ вТорнИК 05.06.2012

11 > БРОЈКА

Дефибрилаторите стапија на сцена

Шест штипски фирми мандатно казнети со повеќе од 384 илјади денари

712

Н

абавката на апаратите за електрошокови почна вчера, иако повеќето од фирмите кои имаат повеќе од 100 вработени велат дека с$ уште не се подготвени за да се изложат на овој финансиски трошок, а згора на тоа сами да ги оживуваат вработените. Фирмите треба оваа недела да ги набават апаратите за електрошокови, а на Клиниката за кардиологија ќе се вршат обуките на пет луѓе кои би ги употребуваат дефибрилаторите, ако за тоа има потреба. Вакви апарати мора да се набават и во хотелите и во хотелските комплекси, каде што за време на одржување свадби и свечености мора да има лице кое ќе ракува со дефибрилаторот. Проектот се спроведува со помош на Клиниката за кардиологија и Црвен крст на Македонија. Клиниката за кардиологија ќе спроведе обука на медицински персонал, кој ќе ја спроведе обуката на немедицинскиот персонал кој ќе дава прва помош и ќе ги користи дефибрилаторите.

П

оради неправилности во работењето на шест фирми од Штип, Царинската управа изрече 21 мандатна казна и наплати вкупно 384.300 денари. Во мај годинава, Службата за надзор на иматели на одобренија во Царинарница Штип исконтролира девет правни лица-иматели на одобренија за постапки со економски ефект, при што кај шест од нив констатираше неправилности во делот на водење на евиденцијата. Поради неисполнување на обврските согласно со дадените одобренија за постапки со економски ефект, против овие фирми се изготвени записници за царински прекршок, во постапка за порамнување им се изречени и наплатени мандатните казни.

компании од Македонија се корисници на парите од Европската инвестициска банка кои досега беа одобрени, соопшти министерот за финансии, Зоран Ставрески. Според него, од вкупно 150 милиони евра одобрени кредити, 35 милиони евра биле одобрени на фирми за обртни средства и за ликвидност во 25 општини. Според статистиката на Ставрески, овие кредити помогнале да се создадат над 3.200 работни места.

Недостигот од пари ги убива фирмите

долгови ми прават дополнителни притисоци и ми создаваат проблеми. Приморани сме да земаме кредити за да премостиме некој кризен период кога не можеме да исплатиме плати во предвидениот рок или да си ги платиме сметките за да не н$ исклучат“, вели Константин Барзов, директор на фабриката за производство на чевли Баргала. За олеснување на еден дел од работењето, менаџерите бараат пребивање на обврските за ДДВ при увоз на опрема за нови инвестиции. „Не е во ред државата да ми должи поврат на данок, а јас да морам веднаш да платам царина на репроматеријалите кои ги увезувам. Добра мерка е пребивањето на данок со државата, што во мојот бизнис многу ќе ми олесни при плаќањето царина“, вели Бобан Тодоровски, директор на Стил кон, компанија за производство на челични конструкции и преработка да размислуваат за нови инвестиции во на арматурно железо. производствените процеси. Проблемот со ликвидноста „Кредити земаме за секојдневно работење создава тешки ситуации, кои се на фирмата, наместо за вложување во ново предизвик за секој менаџер, производство. Потребно е да се подобри смета и Дражен Котески, законската регулатива, да се намалат казните менаџер во Дониа од Прилеп, и да имаме пристап до добри кредити“, изјави компанија за прехранбено Стојан Ников, сопственик на фирмата Ников производство. мебел. „Фокусирањето Кога имаат намален обем на производство на голем број и работа, компаниите имаат и проблеми да тековни исплатат плати и да подмират долгови за проблеми е ФЈУЧЕРСИ струја и за нафта, велат менаџерите. Поради навистина зголемувањето на цената на струјата и работа за која НАФТА студеното време во првиот квартал сметките дополнително СУРОВА ПРИРОДЕН ГАС им се повисоки за 20%ЛЕСНА до 25%. се троши 82,29 2,39 „Со зголемување на цената на струјата, но и голема со студеното време сметките ми се зголемија BRENT енергија. ЗА ЗАТОПЛ. Се од 900.000 на 1,2 милиони 261 трудиме на 96,73 денари. Овие

проблемите да гледаме како на предизвик. Пребивањето на данокот со државата е добар механизам кој делумно ќе ги реши проблемите“, смета Котески.

Наместо да земаат кредити за вложување во производство и за развој на бизнисот, компаниите позајмуваат пари за да исплатат плати и да подмират сметки за данок, струја и за нафта

И

Силвана Жежова

silvana@kapital.com.mk

сплата на плати, плаќање на сметки и даночни обврски, рати за кредити – со овие задачи се занимаваат најголем дел од македонските менаџери, што е надвор од оперативното работење на нивните компании. Наместо да земаат кредити за раст на производството и да размислуваат за развој на МАКЕДОНСКА БЕРЗА како да позајмат бизнисот, тие бараат начини пари МБИ за да10исплатат плати и да подмират сметки.

1.969,63 Тоа се дополнителни проблеми, кои како што МБИД велат, им одземаат многу енергија, време 1.824,61 и средства. Годинава ја оценуваат како ОМБ предизвик за да опстанат, а камоли вистински

120,58

+0,08% -0,18% 0,00%

-1,13% -1,73%

+2,79% -0,86%

Извор: Македонска Берза

SASX 10 +0,08% -0,89% 725,72

-0,18% SOFIX 294,94 0,00% ATHEX

+1,29%

501,90

Главен индекс на Љубљанската берза

BELEX15 DOW JONES 437,94 12.118,57

МАКЕДОНСКА БЕРЗА

28,32$/унца

7.365,25

Извор: Македонска Берза официјалниот пазар на Македонска берза

ИНДЕКСИ АМЕРИКА ИНДЕКСИРЕГИОН

-0,89% -2,22%

NASDAQ 2.747,48

-2,82% -0,33%

SASX 10 725,72

берзата, без финансиски компании

551,50,$/бушел

3.000 3.000 3.000

Паоло, Бразил

2.400 2.400 2.400

ATHEX 2.200 2.200 2.200 501,90 ЕВРОПА ИНДЕКСИ

Главен индекс на Љубљанската берза

+1,01%

FTSE 100 5.260,19

-1,14%

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза

-2,22% -0,65% SWISS

DOW JONES

DAX12.118,57 Заеднички индекс 30 6.011,08

5.746,77

SBITOP 546,83

+1,29%

+4,48%

S&P 500 1.278,04

DOW JONES Југо.фонд 4.320,00 12.118,57

370,00

Заеднички индекс 30 големи американски компании котирани на Њујоршка берза

Јединство

4.000,00

BRAZIL BOVESPA -2,46% -2,00% 53.402,90 АЗИЈА ИНДЕКСИ 1,60

Финвест

Заеднички индекс на 500 котирани компании на

-1,71%

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао 111,00

-2,01%

Индекс на најголемите јапонски компании котирани на Токиска берза

TOPIX CAC 40 695,51

2.980,35

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

ЕВРОПА ИНДЕКСИ BSE 30

-1,89%

+1,01%

Индекс на компании котирани на примарен пазар на Токиска берза

5.260,19

Индекс на 30 најголеми компании котирани на берзата во Бомбај

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

Извор: Блумберг

DAX 6.011,08

+0,15%

15.988,40 FTSE 100

-0,65%

Индекс на 30 најголеми герм. компании котирани на Франкфуртска берза

CAC 40 2.980,35

Тигар -8,97% BRAZIL BOVESPA

-2,46% 53.402,90 ЗАГРЕБСКА БЕРЗА 301,00

+24,03%

.

DAX Истрабенз 6.011,08 1.100,00

-1,14%

-8,51%

-2,00%

99,00

+1,01% 5.260,19БЕРЗА -1,14% ЉУБЉАНСКА .

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза Пивоварна

8,40

+5,00%

SWISS Нова.кред.

-0,65% -0,53% -15,38% 5.746,77 -16,67% 25,00

Индекс на 30 најголеми герм. компании Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Податоците за акции со најголема промена во регионот, се земаат од веб страниците на котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал

04.06.2012

раст нова цена АЗИЈА ИНДЕКСИ +20,00% 354,00

-1,71%

112112 112 108108 108 104104 104 07/10 07/10 07/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 01/12 01/12 01/12 04/12 04/12 04/12

ОМБ е составен од најликвидните обврзници котирани на Македонска берза

82,29

BRENT 96,73

1621,00$/унца

СРЕБРО 28,32$/унца

БАКАР 7.365,25

-1,13% -1,73%

ПРИРОДЕН ГАС 2,39

ЗА ЗАТОПЛ.

261

МЕТАЛИ

-0,07% -0,69% +0,0%

НИКЕЛ

16.087,50

АЛУМИНИУМ 1.892,50

ЧЕЛИК 425.00.00$/унца

+2,79% -0,86%

+0,0% +0,0% /

ПЧЕНКА 551,50,$/бушел

ПЧЕНИЦА 612,25$/бушел

КАФЕ 1,58/бушел

СУРОВИНИ

-1,56% -5,19% +0,38%

КАКАО

2058.000$/бушел

ШЕЌЕР 27,25

СОЈА 1.344.25$/бушел

-0,24% +3,45% -0,02%

Податоците за фјучерсите на нафта, метали и суровини се земаат од веб страната на американската финансиска агеција Блумберг ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Млаз Богданци NIKKEI 225 SENG Топлификација +9,99% HANG 2.730,00 8.295,63 18.185,59 РЖ Услуги +2,05% 149,00 Индекс на најголемите јапонски компании Индекс на најголеми компании котирани на берзата Индекс на 20 најголеми и најликвидни одТокиска берза Реплек компании +1,37% 37.000,00 котирани на во Хонг Конг швајцарскиот пазар на капитал Македонијатурист +0,90% 2.778,00

-0,53%

116116 116

+7,54%

24,00

+14,52%

120120 120

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао Паоло, Бразил Звечево

Хот.Подгора ЕВРОПА ИНДЕКСИ -12,00% -10,98% FTSE 100

Индекс на 40 најголеми компании котирани Цетисна париската Еуронекст берза

25,20

Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ берзата, без финансиски компании

Белградска, Загрепска и Љубљанска берза Индекс на 100 најголеми британски компании ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч. котирани на Лондонска берза

SWISS 5.746,77

ЛЕСНА СУРОВА

ЗЛАТО

Интершпед +20,00% NASDAQ +12,12% -2,22% -2,82% 2.747,48

124124 124

ФЈУЧЕРСИ НАФТА

Главен индекс на Атинската берза

АМЕРИКА ИНДЕКСИ БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

NIKKEI HANG SENGПаоло, Бразил двете225 најголеми американски берзи 8.295,63 ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ 18.185,59 ДЕН ДО 15Ч.

ATHEX 501,90

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

големи американски Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ компании котирани на Њујоршка берзата, без финансиски компании Индекс на 30 најголеми герм. компании берза Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Заеднички индекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал Поуње

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Главен индекс на Сараевската берза 27,25

1.344.25$/бушел

Главен индекс на Љубљанската берза

-2,82% S&P 500 -0,53% 1.278,04

NASDAQ 2.747,48

-0,89% -5,19% SOFIX СОЈА -0,06% +0,38% 294,94

-0,24% -0,33% +3,45% +2,34% -0,02%

2058.000$/бушел

SASX 10 ШЕЌЕР 725,72

+4,48%АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА

07/10 07/10 07/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 01/12 01/12 01/12

АМЕРИКА ИНДЕКСИ

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

СУРОВИНИ КАКАО ИНДЕКСИ -1,56% РЕГИОН

Главен индекс Загребската берза метали и суровини Главен индекс на Софиската берза на Податоците зана фјучерсите на нафта, се земаат од веб страната американската финансиска агеција Блумберг

2.000 2.000 2.000 Главен индекс на Атинската берза 1.800 1.800 1.800

на пазарот на јавно поседувани друштва

Главен индекс на Белградската берза 612,25$/бушел

-2,00% +2,34%

2.600 2.600 2.600 берза Главен индекс на Софиската берза Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

BELEX15 ПЧЕНИЦА 437,94 CROBEX КАФЕ 1.627,41 1,58/бушел

SOFIX BRAZIL BOVESPA 2.800 2.800 2.800 53.402,90 294,94

+1,29%

SBITOP 546,83

ПЧЕНКА

Индекс на 100 светски компаниииндекс котирани на на NASDAQ берза Главен Сараевската берза

-0,06% -2,46%

Главен на Загребската Заеднички индексиндекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи

CAC 40 2.980,35

1621,00$/унца

Главен индекс на Атинската берза

Заеднички индексиндекс 30 големи Главен наамерикански Белградската компании котирани на Њујоршка берза

CROBEX S&P 500 1.627,41 1.278,04

2.600 2.600 2.600

0,00%

ОМБ ОМБ ОМБ

-0,18%

3.100 3.100 3.100 НИКЕЛ 2.900 2.900 2.900 16.087,50 2.700 2.700 2.700 АЛУМИНИУМ 2.500 2.500 2.500 2.300 2.300 2.300 1.892,50 2.100 2.100 2.100 ЧЕЛИК 1.900 1.900 1.900 425.00.00$/унца 1.700 1.700 1.700 07/10 07/10 07/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 01/12 01/12 01/12 04/12 04/12 04/12

-0,07% +0,0% 2.400 2.400 2.400 СРЕБРО МБИ 10 -0,69% +0,0% 2.200 2.200 2.200 +0,08% 1.969,63 +2,34% 2.000 2.000 2.000 БАКАР МБИД +0,0% / -0,18% 1.800 1.800 1.800 1.824,61 07/10 07/10 07/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 01/12 01/12 01/12 04/12 04/12 04/12 ОМБ +4,48% 0,00% МБИ 10 е составен од 10 најликвидни120,58 акции на компании котирани на МБИД е составен од 15 најликвидни акции на компании котирани

-0,33%

ЗЛАТО

Главен индекс на Софиската берза

SBITOP Извор: Македонска Берза 546,83

МБИД МБИД 3.300 3.300 3.300МБИД МЕТАЛИ

+0,08%

2.800 2.800 2.800

Главен индекс на Сараевската берза

-0,06%

се зголемени трошоците на компаниите во првиот квартал поради поскапата струја и студеното време

Вредностите кои ги гледате денеска, се од последниот ден на тргување, понеделник - 04.06.2012

МАКЕДОНСКА БЕРЗА МБИ10 МБИ10 ИНДЕКСИ РЕГИОН 3.000 3.000 3.000МБИ10

МБИ 10 BELEX15 1.969,63 437,94 Главен индекс на Белградската берза МБИД CROBEX 1.824,61 1.627,41 ОМБ Главен индекс на Загребската берза 120,58

20%-25%

АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

-2,01%

Југо.фонд

4.320,00

+20,00%

Интершпед

370,00

+12,12%

КАПИТАЛ ВТОРНИК 05.06.2012

WWW.KAPITAL.MK

12 КОМЕНТАРИ АНАЛИЗИ Рубин Зарески универзитетски професор

За земјата во која нема економија, нема ни влада, ниту одржлива валута, а сите се оддадени на туризмот и трошење на она што не го создале, ова ќе биде жешко лето. Крајот на периодот може лесно да се случи да го дочекаат со нова валута, драхмата

Пациент

К

ако што стојат работите кај нашиот јужен сосед, она што не можевме да го одработиме поради блокадата од Грција, најверојатно, ќе ни го одработи левицата по победата на изборите закажани за 17 јуни. Нашето членство во ЕУ одеднаш станува многу извесно. Само да не зезнеме сериозно на домашен план. Ќе почнам од крајот. Грција, реално, може да го напушти еврото како валута и да ја врати драхмата. Овој преседан ќе произведе и исфрлање на Грција од ЕУ, која ја смета единствената валута еврото како симбол на заедничкиот европски идентитет. Значи, надвор од еврозоната е еднакво на исфрлање од ЕУ. Особено доколку се упатуваат сериозни пораки на недоверба, неразумност и исмејување кон челниците на влијателни држави од ЕУ. Затоа, турнејата на грчкиот левичар Ципрас на земјите од ЕУ е индикативна по многу нешта. Претседателот на партијата која освои најмногу гласови на неуспешните избори во Грција предизвика цунами на теренот, на кој досега не смееше многу јавно да се критикува. Комотен во постигнатото и претставен како еден од идните премиери, Ципрас се размавта како да е со тениски рекет на Ролан Гарос. Неговата базична теза, во најмала рака, е интересна поради фактот што најави целосно отфрлање на договорот со ЕУ и со ММФ. Истиот оној договор кој одзеде две години за да се договори и кој произведе барање за нова финансиска унификација на ниво на ЕУ за Ципрас е залудно фрлање пари во дупка. Фер во одредена смисла. 130 милијарди евра треба да & се дадат на Грција за возврат на нови економски политики, кои за левицата се како давање зголемена доза од одреден лек на организам кој не може да го поднесе. Смртта порано или подоцна, сепак, ќе дојде. Тешко е да се процени дали се работи за предизборна реторика како дел од одлично смислена кампања или промена која ќе ја врати на долг рок во владеење левицата. Најверојатно, ќе биде комбинација од двете. Економските политики на Ципрас одекнуваат к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

како бомба на тлото на Европа поради можноста истите да бидат имплементирани и во други држави кои се или ќе влезат во криза. Списокот со мерки е краток. Враќање на нивото на минималната плата на 751 евро, продолжување на бенефициите за невработените од една на две години и намалување на стапката на ДДВ за храната. Партијата Сириза по освоените избори ќе направи и промени во програмата за приватизација, која предвидуваше продажба на голем дел од државниот имот и компании и одмрзнување на порастот на пензиите, кој треба да стапи на сила во јуни. За да се финансираат овие старо-нови политики, планот на Сириза е да ги измени стапките на прогресивен данок на имот, каде што тежиштето сега би се ставило врз побогатите слоеви од населението. Типично лева идеологија. Останува неодговорено прашањето како да се вратат старите долгови и како во меѓувреме да се финансираат буџетот, социјалните трансфери и пензиите? На ова прашање немаат конкретен одговор, но очекуваат дека ЕУ ќе го прифати овој предлог од немај-каде. Понудата е во стилот: Take it, or leave it. Само кога Грците би биле во оваа позиција. Затоа, Ципрас за одредени ЕУаналитичари е интригантен (читај луд). За земјата во која нема економија, нема ни влада, ниту одржлива валута, а сите се оддадени на туризмот и трошење на она што не го создале, ова ќе биде жешко лето. Крајот на периодот може лесно да се случи да го дочекаат со нова валута, драхмата. Се чини дека ова е посакувана опција за новата влада на левицата, која како што милува да каже, би & ја вратила одлуката за судбината на Грција во сопствени раце. Истата таа судбина која самите ја управувале и ја креирале и ете до каде ја довеле последните 25 години. Со враќање на драхмата, грчкиот надворешен долг реално ќе се намали. Грците ќе печатат пари и ќе го исплаќаат својот долг. Надворешните кредитори ќе ги затрупаат со девалвирани драхми и вештачки ќе го решат проблемот со долгот. Можеби на ист начин ќе го закрепнат дефицитот во трговијата, кој изнесува цели 9% од БДП. Но, за возврат ќе добијат енормна инфлација, отпуштања, л

е

н

о

г л

а

с

одлив на капитал од државата, лекции кои ги видовме во Аргентина пред 10 години, кога се напушти врзувањето на пезото за доларот. На државата за која и самите граѓани велат дека ништо не произведува, односно само троши, девалвација на драхмата нема да & донесе зголемена конкурентност. Напротив, таа ќе & ја намали поради две причини. Прво, бидејќи преку 60% од извозниот сектор е увозно зависен. Второ, бидејќи во услови на висока инфлација, нема да се постигне реална девалвација која би го подигнала извозот, туку ќе доведе само до номинален пораст на вредноста на драхмата, кој би бил целосно анулиран со пораст на цените. С$ до оној момент кога Грција и која било друга држава со слични состојби упорно ја игнорира суштината на проблемот ќе влегува во жива кал. Економијата наликува како да е застаната пред 60 години со доминантни сектори туризам и бродски транспорт. Малку производство на алуминиум, риба, железо, кожа, сирење и се разбира, маслиново масло и тоа е с$. Недоволно за да се покрие увозот на нафтени производи, техника и возила. Затоа, да се говори дека проблемот на економијата би се решил со девалвација на новата домашна валута е како да се прави обид да се крати подолгата нога за да се има две еднакви. Грција има само еден проблем. Таа ја има изгубено конкурентноста на домашната економија поради високите трошоци за производство. С$ до пред четири години таа се „шлепаше” на надворешниот капитал, кој доаѓаше во изобилие по членството во еврозоната. Грците живееја надвор од своите можности благодарение на надворешното задолжување. Ако во период од 12 години Германија можеше да ги намали трошоците на работна сила за четири пати, истото мора да го стори и Грција и сите други држави кои сакаат стабилизација на економиите. Да се биде во еврозоната значи дека државата ќе има и време за ова прилагодување. Во случај да се оди кон опцијата за напуштање, резултатот ќе биде ист само со поголема болка во меѓувреме. Пациентот нема да умре, но изборот, сепак, е негов.

и

Врз основа на член 385,387 од Законот за трговски друштва и член 55 од Статутот, Управниот одбор на Фабрика ”КАРПОШ” А.Д.Скопје , на својата 4-та седница, одржана на ден 31.05.2012 година донесе Одлука број 02-633/2 од 31.05.2012 година за свикување на XIX-та редовна седница на Собранието на акционерите на Друштвото, и за таа цел објавува

ЈАВЕН ПОВИК За свикување на XIX -та редовна седница на Собранието на акционерите на фабрика “КАРПОШ” А.Д. Скопје Седницата на Собранието на акционерите на Друштвото ќе се одржи на ден 29.06.2012 година (петок), со почеток во 12 часот, во седиштето на Друштвото, на ул. “Пролетерска” бр.28 –Скопје За седницата се предлага следниот

ПРОЦЕДУРАЛЕН ДЕЛ

ДНЕВЕН РЕД

1. Отварање на седницата на вонредното Собрание 2. Утврдување на кворум за работа 3. Избор на претседавач и еден бројач на гласови

РАБОТЕН ДЕЛ 1. Разгледување и усвојување на годишната сметка, финансиските извештаи и годишниот извештај за работата на друштвото во 2011 година.

2. Разгледување и усвојување на извештајот за ревизијата од ревизорска куќа Б И Љ ДОО Скопје.

3. Предлог - одлука за распоредување на добивката.

4. Предлог - одлука за одобрување на работата на членовите на Управниот и на Надзорниот одбор.

5. Донесување на одлука за назначување на овластен ревизор за ревизија на годишната сметка и финансиските извештаи за во 2012 година Собранието одлучува само за прашања кои се уредно ставени на дневен ред. Право на учество во работата и право на глас на Собранието има секој акционер лично или од него овластено лице кое ќе го застапува на Собранието, со писмено полномошно заверено кај нотар. Акционерот е должен личното присуството да го најави пред почетокот на седницата на собранието. Овластените претставници на акционерите се должни полномоштвото да го достават пред почетокот на одржувањето на Собранието до Секторот за правни работи. Аквионерите кои поединечно или заедно поседуваат 5% од вкупниот број на акции со право на глас можат во рок од 8 (осум) дена од денот на јавниот повик за свикување на Собранието, односно 13.06.2012 година, да предложат дополнување на предложениот дневен ред со барање за вклучување на нови точки или одлуки по секоја од точките кои се вклучени или ќе бидат вклучени во дневниот ред ако истовремено приложат и образложение за предложената точка за дополнување на дневниот ред или ако предложат одлука по предложената точка.Предлагањето точки/одлуки се врши со писмено известување доставено на адреса: ул Пролетерска бр.28, Скопје. Предлогот се доставува во писмена/ скенирана форма во оригинал со пополнето целосно Име и Презиме и своерачен потпис на акционер(и) физички лице, односно назив, седиште, печат, целосно Име и Презиме и своерачен потпис на законскиот застапник на акционер(и) правно лице. Заедно со барањето акционерот задолжително да приложи и соодветни документи за идентификација, И тоа:

1. За акционер физички лице се приложува: - Извод од Централниот депозитар за хартии од вредност во кој што е наведен бројот на акциите, во оригинал не постар од 3(три) дена - Копија од лична карта или пасош

2. За акционер правно лице се приложува: - Извод од Централниот депозитар за хартии од вредност во кој што е наведен бројот на акциите, во оригинал не постар од 3(три) дена - Последна тековна состојба од Централниот регистар во оригинал не постара од 7(седум) дена.

- Копија од лична карта или пасош на законски застапник Гласањето по точките од дневниот ред ќе се врши на начин согласно Статутот И Законот за трговски друштва. Материјалите по точките од дневниот ред можат да се разгледаат на веб страната на фабрика КАРПОШ АД Скопје (www.fabrikakarpos.com.mk) или во Секторот за оптшти, правни и кадровски работи.

Претседател на Управен Одбор Дамјан Аврамовски

к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

КАПИТАЛ ВТОРНИК 05.06.2012

WWW.KAPITAL.MK

14 БАЛКАН СВЕТ

Со кои реформи Милановиќ ја враќа Хрватска во живот?

3 47

Иако владата на Зоран Милановиќ е на власт само шест месеци, воведе низа непопуларни мерки за да ги доведе во ред јавните финансии и да ги санира штетите од претходната влада, а истовремено да & се спротивстави на економската криза

милијарди евра изнесува буџетскиот дефицит на Хрватска

Васе Целеска

celeska@kapital.com.mk

З

а да ги санира штетите од претходната влада, новата влада на премиерот Зоран Милановиќ и неговата „Кукурику“ коалиција во услови на криза мораше да спроведе низа непопуларни мерки на штедење за да ги извади јавните финансии и да се спротивстави на новиот бран на кризата. Хрватска се соочува со буџетски дефицит од речиси три милијарди евра, а има долг од 47 милијарди евра. Аналитичарите велат дека Владата мора да продолжи со кратење на расходите во следните години, но и да обезбеди економскиот раст - ако сака да го избегне грчкото сценарио. Непопуларните мерки, иако наидоа на негативни реакции од опозицијата, граѓаните и компаниите, сепак за многумина економисти претставуваат единствен начин преку кој хрватската економија ќе може да застане на нозе. Првата мерка која ја презеде новата хрватска влада беше зголемувањето на стапката на Данокот на додадена вредност (ДДВ) на 25%, бидејќи тоа беше единствен начин да се справи со празната државна каса и до крајот на годината да ја наполни со дополнителни 460 милиони евра. За Хрватска да оствари економски раст од 0,8% оваа година, владата на Зоран Милановиќ, покрај промената на повеќе законски мерки, како покачување на стапката на ДДВ, воведување нов данок на имот, измени во законите за данок к

о

м

е

р

ц

и

ј

милијарди евра изнесува јавниот долг на Хрватска

на доход и данок на придонеси, работи на донесување нови правила за финансиски трансакции, кои ќе им помогнат на компаниите да се изборат со неликвидноста. Откако на почетокот од овој месец стапи на сила законот со кој на работодавците им се забранува исплата на плати пред да ги платат придонесите за здравствено и пензиско осигурување, бројот на работниците кои работат без плати двојно се намали. Владата исто така направи и нова прераспределба на буџетот за да овозможи нови инвестиции, особено во државните компании. Исто така, последните најави на хрватската влада се движат во насока на донесување нови мекри со кои ќе може да се подобри и стиумилира работата на бизнисите во време на криза преку олеснување на пристапот до капитал, посебно за нови инвестиции во истражување и развој на иновации.

Државната администрација се крати за третина

Другите мерки во врска со прописите за јавните расходи за државните службеници во министерствата и во државната администрација се однесуваат на намалување на употребата на автомобили, мобилни телефони, службени платежни картички, авионски летови и службени патувања. Бројот на официјалните претставници во а

л

е

н

о

г л

а

с

државните институции, како заменициминистри, државни секретари, помошници на министрите исто така ќе биде намален за една третина. Само со кратењата во јавната администрација би требало да додаде 130 милиони евра во државната каса. Во програмата на Владата пишува дека ако се имплементираат правилно сите мерки, економскиот раст на Хрватска во 2013 година ќе изнесува 1,5%, а во 2014 година 2,5%. Милановиќ неодамна истакна дека сака да го „оптовари капиталот во земјата за да не се извлекува профитот надвор од државата“, со што би се оствариле примарните цели на неговата влада: економски раст и намалување на невработеноста. Со овие мерки и прераспределбата на финансиите во буџетот, државниот дефицит на Хрватска треба да се намали за пет милијарди куни (660 милиони евра) и да изнесува 2,8% од бруто-домашниот производ (БДП). Гувернерот на Хрватската централна банка (ХНБ), Жељко Рохатински, рече дека Хрватска се соочува со „многу, многу тешка година пред себе“ и посочи дека мора да се скратат 1,2 милијарди евра.

ЗОРАН МИЛАНОВИЌ

премиер на Хрватска

Треба да се оптовари капиталот во земјата со цел да не се извлекува профитот надвор од државата. Со тоа би се оствариле примарните цели: економски раст и намалување на невработеноста.

“

Групата Билдерберг бара решение за европската криза

Е

вропската економска криза беше главна тема на разговор на јубилејната 60-та конференција на групата Билдерберг, која се одржа викендов во предградието на Вашингтон, Шантили. Групата Билдерберг претставува неформална организација на највлијателните политичари, економисти, научници и медиумски магнати. Учесниците на конференцијата, како што пренесуваат медиумите, истакнаа дека западниот свет западна во тешка должничка криза, во САД претстојат неизвесни претседателски избори, а проблемите на Западот со Иран с$ уште не се решени. Каква иднина ја очекува Сирија? Како да се стави крај на европската криза и многу други теми беа во центарот на вниманието на светската елита. Кризата во економијата на стариот континент ја стави во сенка темата која се наметнува секоја четврта година на овој состанок - изборот на следниот претседател на САД. Според извори на медиумите, учесниците на состанокот се согласиле дека не постои алтернатива к

о

м

е

р

ц

и

ј

за ново обединување, пред с$ на европското јадро. Елитната унија во рамките на ЕУ би & претходела на унитаризацијата на континентот. Покрај шесте пионери - Германија, Франција, Италија и Бенелукс, во унијата би се приклучиле и Австрија, Финска и Полска, која може да стане лидер на источноевропскиот блок. Тие сметаат дека излезот од економската криза е можен без оглед на опстанокот на поединечни земји-членки на еврозоната, како Грција или Шпанија. Весникот „Гардијан“ тврди дека на конференцијата била нагласена неопходноста од напредување на интеграциските процеси преку нови, парцијални одрекувања од националните економско-политички суверенитети на членките. Магазинот „Економист“, пак, тврди дека групацијата Билдерберг ја знае формулата за спас, повикувајќи се на изјавата на италијанскиот премиер Марио Монти дека „Европа набрзо може да се согласи околу воведување на спасувачките еврообврзници“. а

л

е

н

о

г л

а

с

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ВТОРНИК 05.06.2012

15

ФЕЉТОН

52

ХАОТИКА: МЕНАЏИРАЊЕ И МАРКЕТИНГ ВО ТУРБУЛЕНТНИ ВРЕМИЊА Почитувани читатели, читатели дневниот весник Ка Капитал апитал л ви ја претставуа “Хаотика“, едно од најзначајните дела на светскиот маркетинг гуру, Филип Котлер, издадено из во мај, 2009 година. Котлер заедно со својот от соработник с работник Џон Џо Каслионе ја напиш напишаа овааа книга во екот на светската економска криза и постави насоки за тоа како треба да се развиваат бизни бизнисите во “новата економска нормалност“. Дознајте како “Хаотика“ може да ви помогне да ги лоцир рате изворите на турбуленцијата во бизнисот; како да подготвите сценарија за одговор на турбулентниот турбулентни хаос; како да развиете стратегии за долгорочна лоцирате отпорност рнос кон турбуленции; како да изградите флексибилност ф во компаниските биланси, буџети и стратегии и уште многу корисни бизнис алатки за водење бизнис во денешниот хаотичен свет!

ГЛАВА 6: ПОРАСТ ВО ПЕРИОД НА ТУРБУЛЕНЦИЈA

Што сега со мојата фирма? Одржливоста на деловното претпријатие е суштински фокусирана врз сите прашања во врска со продолжувањето на животот на претпријатието за што подолг период

П

репознавањето на општес т в е н и т е, е ко н о м с к и т е, е ко л о ш к и те и н а е т ич к и те фактори е тоа што директно влијае врз деловната стратегија. Овие фактори го вклучуваат тоа како компаниите привлекуваат и задржуваат вработени и како ги менаџираат ризиците и создаваат можности за промена на климата, културата на една компанија, стандардите за корпоративно управување, стратегиите за ангажирање засегнати страни, филантропијата, репутацијата и развојот на брендот. Денес овие фактори се особено важни во услови на зголемување на општествените очекувања за корпоративната одговорност. Одржливоста на деловното претпријатие има за цел една опфатна стратегија за да ја доведе до максимум основната вредност на компаниите во еден подолг период, а во исто време, доведувајќи го до оптимум резултатот на компанијата и вредноста краткорочно и среднорочно - но, никогаш не доведувајќи ја во прашање долгорочната вредност.

к

о

м

Во својата суштина тоа вклучува повеќе компоненти, меѓу кои агилна, цврста и еластична деловна стратегија. За една ваква стратегија се важни зачувувањето на добро одржувани средства, постојано воведување иновативни производи и услуги и поволна репутација кај клиентите, вработените, дистрибутерите и снабдувачите, владата и другите клучни засегнати страни што вложуваат во бизнисот. Премногу често деловните лидери го мешаат високиот пораст со висок резултат. Тие можат да преземат немудри ризици во својот бизнис за да ја доведат до максимум краткорочната или среднорочната профитабилност, додека во исто време ја загрозуваат долгорочната одржливост на компанијата. Тие можат да ја уништат долгорочната вредност преку своите премногу амбициозни планови за пораст, што понекогаш вклучува немудри и скапи купувања за краткорочно да се зголеми акционерската вредност. Секако дека порастот е важен за одржливоста на секој бизнис, но долгорочната одржливост

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

треба да надвладее над какви било краткорочни или дури, среднорочни амбиции - особено во турбулентни и непредвидливи средини каде што хаосот, ако не е добро менаџиран, би можел да предизвика непоправлива штета и дури и да го уништи бизнисот засекогаш. Овде ќе опишеме некои од карактеристиките на тие компании што постигнале одржливост на деловното претпријатие долгорочно. Ајде да почнеме со тоа како гледаат ваквите успешни компании на планирањето и што спаѓа во тоа планирање.

Двојна визија

Ние испитавме како може да опстанат и да просперираат компаниите во еден глобален свет, кој се карактеризира со една забрзана стапка на промена и со с$ поголема турбуленција. Се обидовме да покажеме како компаниите што првенствено се трудат да работат добро краткорочно, најверојатно, ќе имаат проблеми долгорочно. На пример, барањето сеопфатно кратење на сиот буџет заштедува пари краткорочно, но веројатно, ќе ја ослаби позицијата на компанијата долгорочно. Зошто? Бидејќи проектите се ставени на почек, истражувањето на маркетингот е намалено или откажано, рекламирањето (способноста на компанијата да остави впечаток) е драстично редуцирано, а некои талентирани вработени се отпуштени. Џенерал моторс и Форд, на пример, воведоа купување без учество и попуст за вработените за да ја поттикнат краткорочната побарувачка. Тоа функционираше. Продажбата порасна за 40%. Три месеци подоцна продажбата драстично се намали. Тие земаа на заем од иднината. Ние би кажале дека компаниите треба да работат со едното око фокусирано врз краткорочноста, а со другото око фокусирано врз долгорочноста. Ова менаџирање го нарекуваме со „двојна визија“ (dual vision).

(Продолжува) Во утрешниот број: Што значи репутацијата на една компанија?

PRVA MARKETING KONFERENCIJA ГЛАВЕН ГОВОРНИК

БРЕНДИРАЊЕ патот до потрошувачот 8 јуни 2012 / хотел ALEKSANDAR PALACE Скопје

Капитал во соработка со Saatchi&Saatchi членка на Publicis Groupe ви го претставува Џејсон Ромејко, интернационален креативен директор на Saatchi&Saatchi за брендот T-Mobile.

1

КАКО БРЕНДОТ ДА “РАБОТИ“ ЗА ВАШИОТ БИЗНИС?

Откријте ја „магијата” на најпознатиот светски бренд, Coca–Cola Како се повторува успехот на еден бренд? Екстензија на брендот Кафетин. Како да ја зголемите продажбата преку менување на имиџот на брендот? Искуството на Шкода Како брендот Т’га за југ им отвори врата на останатите брендови на винарницата Тиквеш? Раѓање на нов бренд. Кој и како го креираше брендот Винчини?

2

МАРКЕТИНГОТ ВО ФУНКЦИЈА НА ВАШИОТ БРЕНД

Како се создава бренд? Како изгледа процесот на брендирање? Кои се техники за брендирање? Која е разликата меѓу производ и бренд? Кој им помага на македонските компании во осмислување на своите бренд-стратегии? Колкава е улогата на маркетинг-агенциите во креирањето нови брендови? Кој во компаниите е задолжен за креирање брендови? Кога е вистинскиот момент да лансирате нов бренд? Можат ли македонските локални брендови да прераснат во глобални?

3

макБРЕНДонија ЕДЕН ПОИНАКОВ ПОГЛЕД

Брендирање на Македонија - идеја или реалност? Како н$ гледа, а како ние би сакале да н$ гледа светот? Кое е лицето на Македонија во светот, кој н$ претставува? Доволни ли се само спортот, културата и уметноста за промоција на една земја или е неопходен посеопфатен пристап? Каква стратегија за брендирање & е потребна на Македонија?

УЧЕСНИЦИ НА ВТОРИОТ ПАНЕЛ:

УЧЕСНИЦИ НА ТРЕТИОТ ПАНЕЛ:

АЛЕКСАНДРА ДИЛЕВСКА-СИМОВА

ЛАБИНА МИТЕВСКА

Регионален директор на компанијата Coca-Cola за Адриатик

САШО ПЕШЕВ Директор, New Moment

МИЛОШ РАДУЛОВИЌ

ВЛАДИМИР ДИМОВСКИ Директор, McCann Erickson

ЕЛИЗАБЕТА КАНЧЕСКА МИЛЕВСКА

ВЕСНА КУЗМАНОВИЌ Директор GFK

ЉУПЧО ЗИКОВ

УЧЕСНИЦИ НА ПРВИОТ ПАНЕЛ:

НАТАША ЃУРЃЕВИЌ

Менаџер на ОТЦ дивизија, Алкалоид

Министер за култура на Р. Македонија

Директор и главен уредник на Капитал Медиа Гроуп

МИЛОШ РАДУЛОВИЌ

МИЛЕ СТАНЧЕВ

Раководител на ОТЦ дивизија, Алкалоид

Бренд менаџер за Шкода, Порше Македонија

ЃОРЃИ ПЕТРУШЕВ

ДИМИТАР КОВАЧЕВСКИ

Здружение “Вина од Македонија”

Директор за комуникации, Т-Хоме и Т-Мобиле Македонија

РАДОШ ВУКИЧЕВИЌ Маркетинг менаџер во ВВ Тиквеш

ИВО ЛАУРЕНЧИЌ

Основач и партнер во IDEA Plus Communications

САШО НАУМОСКИ

Генерален директор, Витаминка

ГЛИГОР ЦВЕТAНОВ

ВИКТОР МИЗО директор на Дирекција за технолошки индустриски развојни зони

НИКОЛА ДЕРЕБАНОВ

Директор, Макпрогрес Виница

генерален покровител:

Директор, Фестивал “Браќа Манаки”

Директор, Publicis Macedonia

Винарница Стоби, Член на Надзорен одбор

партнери:

во соработка со:

медиумски партнери:

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА WWW.KAPITAL.MK Kapital Akademija...

www.kapital.mk

лица за контакт: Гордана Михајловска, Бобан Ѓоргиевски, Дијана Гулакова akademija@kapital.com.mk 02 3298 110