550-20.06.2012

среда.20 јуни 2012 сре. max. 340 C min. 140 C

чет. max. 360 C min. 150 C

пет. max. 360 C min. 160 C

МБИ 10

1.918,82

-0,12%

Извор: Македонска Берза

МБИД 1.805,32

+0,20%

ОМБ

119,09

-0,38%

ЕМУ

€

61,61

САД

$

48,83

Курсна листа на Народна банка на Македонија

Прва средба груевски-Путин! }6 Борисов рипна за Спаска Митрова – нови закани за блокади од Софија! }7

Половина од извозот алкохолот во а на храна е свежо овошје кафулињата поскапе, и зеленчук }4-5 на ред е кафето }10 Сител 3 печен Новиот закон за сметководство за казна ќе ги поскапи СрД гледа низ прсти! }6 услугите }11

www.kapital.mk

број 550 | година 3 | цена 20 ден. | тел. 3 298 110 | факс. 3 298 111

...само идејата е капитал, с$ друго е пари...

член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP

Доларот До Крајот На гоДИНата ќе вреДИ НаД 53 ДеНарИ?!

стр.

2-3

В.Британија

£

КАПИТАЛ средА 20.06.2012

ИЗЈАВА НА ДЕНОТ

> коментар > анализа > победник и губитник > бројка > лидери > не им беше денот

www.kapital.mk

> БРОЈКА

“ ЖОЗЕ МАНуЕл БАРОсО

претседател на Европската комисија

среда 20/06/2012

КОМЕНТАР

Александра спасевска spasevska@kapital.com.mk

Да инвестираме паметно

М

ултимилијардерот Субрата Рој, кој е сопственик на хотелски синџири, телевизии, забавни и туристички центри, има огромни инвестиции во инфраструктура, станбени центри и што уште не, а минатата недела беше во посета на државата, видел огромен потенцијал во македонскиот аграр. Од неколкудневната посета на Македонија нешто што најмногу му го свртело вниманието и каде што видел најголем профит како инвеститор е производството на храна во Македонија. Голем потенцијал за производство и извоз на храна од државата виде и делегација на катарски бизнисмени и милионери, коишто пред неколку месеци беа во посета на Македонија за да ги видат инвестициските потенцијали. Иако сточниот фонд во државата од година во година се намалува, а увозот на месо и на преработки од месо с$ повеќе се зголемува, Катарците пресметале дека има многу пари во производство на сточна храна и на жив добиток, конкретно говеда и говедско месо, а ја разгледувале и можноста за инвестиции во кланица. И додека милионерите коишто своите пари ги направиле со тоа што инвестирале во вистински проекти видоа дека со инвестиции во македонската прехранбена индустрија можат да профитираат, увозот на прехранбени производи во Македонија само во првиот квартал е три пати поголем од увозот. И покрај милионските суми за субвенции, и покрај поволната клима и услови за производство на прехранбени производи, во Македонија е полесно да увезуваш храна отколку да извезуваш. Земјоделските комбинати кои беа најголеми производители на храна полека пропаднаа, а оние неколку што останаа ја губат конкурентската битка и на домашниот пазар со с$ поголемиот увоз на храна, а да не зборуваме за освојување на странските пазари. Инвестиции во зголемување на производството речиси нема, а за користење модерна технологија во обработката на земјиштето (кое од година во година се намалува) не можеме ниту да помислиме. За какво земјоделство зборуваме тогаш? Без инвестиции и без зголемување на производството не можеме да бидеме конкурентни на странските пазари, а извозот на суровина не значи развој и раст на земјоделското производство. Затоа, наместо да чекаме странците да дојдат да ни го соберат медот, време е да ги засукаме ракавите и да инвестираме паметно.

За кризата не е виновна Европа, туку САД. Добар дел од нашиот финансиски сектор е заразен од девијантната пракса на некои сектори на финансиските пазари.

член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Вељко Влаховиќ бр 11, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.commk

евра (60 милиони денари) даде општина Аеродром за изградба на Паркот на езерцата, покрај кејот на реката Вардар. Паркот се простира на 11.000 метри квадратни, со околу 1.800 метри водена површина со четири езерца. Паркот е збогатен со архитектонски, партерни и хортикултурно уредени површини, со жардиниери, места за седење, 60-ина клупи, корпи за отпадоци и друга урбана опрема, осветлен со канделабри и рефлектори.

Туристите во Црна Гора треба да извадат потврда за престој

Н

а туристите кои годинава ќе летуваат во Црна Гора им е неопходна потврда за престој, која треба да ја покажат на излезот од земјата. Потврдата за престој треба да ја издаде сопственикот на хотелот во којшто летуваат. „Црногорските законодавци измислија нов начин за малтретирање на гостите, но овој пат за излез од земјата, за разлика од претходните години, кога на влез ги чекаше плаќање на оспоруваната еколошка такса, која неодамна беше укината“, критикуваат црногорските весници. Според сегашниот правилник на Министерството за внатрешни работи, секој турист што претстојувал повеќе од седум дена во Црна Гора треба да ја извести полицијата за местото на престој и да има потврда за тоа.

Доларот до крајот на годината ќе вреди над 53 денари?! Главните причини врз кои се темелат проценките за јакнењето на доларот произлегуваат од хаосот во еврозоната, на кој с$ уште не му се гледа крајот, и на забрзаното закрепнување на американската економија, откако планот на Обама од минатата година почна да дава резултати. Аналитичарите сугерираат дека сега е време да се купуваат долари Александар Јанев

С

janev@kapital.com.mk

ега е време да купите долари и некое време да заборавите на нив, вака сугерираат финансиските аналитичари, чии проценки се дека американската валута ќе продолжи да ја „билда“ својата вредност. Според анализите, вредноста на еден долар до крајот на годината ќе надмине 53 денари. Главните причини врз кои се темелат проценките за јакнењето на доларот произлегуваат од хаосот во еврозоната, на кој с$ уште не му се гледа крајот, и на забрзаното закрепнување на американската економија, откако планот на Обама од минатата година почна да дава резултати.

„Состојбата во Европа е сосема нестабилна, и покрај сите напори на политичарите да ја зауздаат кризата. Еврото во последните два дена малку зајакна како реакција на исходот од изборите во Грција, меѓутоа нема надеж дека Грците во брзо време ќе ги решат финансиските проблеми. Уште полошо е што во слична ситуација се и Шпанија, Португалија и Италија, од кои зависи колку ќе паѓа еврото во иднина, а за сметка на тоа, доларот ќе расте. Нашите проценки се дека до крајот на годината односот евродолар ќе се стабилизира на ниво од 1,15, што значи дека вредноста на доларот во денари ќе изнесува над 53 денари. Според тоа, се очекува

Првиот број на дневниот весник Капитал се појави на 17 март 2010 телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 e-mail: kontakt@kapital.com.mk Издава: KAPITAL MEDIA GROUP доо Скопје, компанијата е формирана во 1999 година, кога е издаден првиот број на магазинот Капитал ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, 1000 Скопје, п.фах: 503, Република Македонија

Kapital Akademija...

980.000 “

2 НАВИГАТОР

WWW.KAPITAL.MK

ДИРЕКТОР И ГЛАВЕН УРЕДНИК: Љупчо Зиков ИЗВРШЕН ДИРЕКТОР (МАРКЕТИНГ И ФИНАНСИИ) Гордана Михајловска ГРАФИЧКИ И ИТ ДИРЕКТОР Николај Томашевски OFFICE MANAGER И ФИНАНСИИ Александра Николова: ++389 2 3298 110/ лок:101 nikolova@kapital.com.mk

ПРЕТПЛАТА НА ДНЕВНИОТ ВЕСНИК КАПИТАЛ И НА МАГАЗИНОТ КАПИТАЛ Сања Савовска: ++ 389 2 3298 110/ лок:104 pretplata@kapital.com.mk РЕКЛАМА Александра Стојменова: ++389 2 3298 110/ лок:103; marketing@kapital.com.mk; aleksandra@kapital.com.mk ОГЛАСИ: Дијана Гулакова: ++389 2 3298 110/ лок:105; gulakova@kapital.com.mk СПЕЦИЈАЛНИ ПРИЛОЗИ: Јасмина Савовска Трошановски ++389 2 3298 110/ лок:102; prilozi@kapital.com.mk

ОДГОВОРЕН УРЕДНИК Спасијка Јованова

ОВЛАСТЕН ПРАВЕН ЗАСТАПНИК: “Адвокатско друштво ДЕ ЛЕГЕ”

ПОМОШНИЦИ НА ОДГОВОРНИОТ УРЕДНИК Катерина Синадиновска (политика) Катерина Попоска (економија)

Печати: Графички Центар Скопје Според мислењето на Министерството за култура за дневниот весник “Капитал” се плаќа повластена даночна стапка. Текстовите и фотографиите не се враќаат. Сите објавени текстови, фотографии и друга графичка опрема се авторски заштитетни и можат да бидат преобјавени, или на друг начин користени само со дозвола на издавачот. Даночен број: МК 4030999366644; Жиро сметки: Еуростандард банка: 370011100019555

УРЕДНИЦИ Александар Јанев, Петре Димитров Александра Спасевска ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА СПЕЦИЈАЛНИ ДОДАТОЦИ Верица Јорданова ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА WWW.KAPITAL.MK Александар Јанчески

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ средА 20.06.2012

> БРОЈКА

Државата позајмува 24,4 милиони евра на домашниот пазар

150

спорови во изминатите пет години чекаат разврска, но по мирен пат. Конфедерацијата на слободни синдикати иницира измени на Законот за мирно решавање на трудовите спорови, бидејќи смета дека постојното законско решение не е применливо во практика. Целта не е само да се измени Законот, туку и да се информираат граѓаните за придобивките што ги нуди мирното решавање на споровите, истакна претседателот на ККС Раско Мишковски. Според државниот секретар во Министерството за труд и социјална политика, Стојан Трајанов, решавањето на споровите со медијација е подобро и поефикасно.

1,5

3 > БРОЈКА

Д

ве петгодишни обврзници во вкупен износ од 24,4 милиони евра ќе пушти Министерството за финансии на 21 јуни на домашниот пазар. Доколку ги продаде сите понудени обврзници, тоа значи дека во буџетот ќе го обезбеди бараниот износ. Право да купуваат државни обврзници имаат банките и други нефинансиски компании. Според објавените информации на интернет-страницата на Министерството за финансии, едната обврзница во износ од 950 милиони денари е со евроклаузула, а се издава со купонска камата од 5,5%. Датум на достасување на обврзницата е 25 јуни 2017 година. Купоните достасуваат на истиот датум секоја година. Втората петгодишна обврзница е без девизна клаузула со износ од 550 милиони денари. Купонската камата е 5,7%. Датумот на достасување на обврзницата е 19 декември 2016 година. Во март, Министерството за финансии преку петгодишните обврзници бараше двојно помалку пари - 630 милиони денари (десет милиони евра).

10-30

дена забрана за работа, но и парична казна ќе добиваат угостителските објекти кои ќе го прекршат работното време. Државниот пазрен инспекторат ги засилува контролите поради констатирано често прекршување на работното време кај угостителските објекти и зголемениот број поплаки од граѓаните, особно за објектите лоцирани во станбено-деловни комплекси и во населбите. Поплаките најмногу се за угостителските објекти во централните градски подрачја, а во Скопје најмногу поплаки за пречекорено работно време и бучава има за угостителите лоцирани на Ленинова, Кеј 13 Ноември, Дебар Маало и Старата Скопска Чаршија. Инспекторатот апелира до сите угостители да се придржуваат до дозволеното работно време, кое до 31 август е до 01 часот, пропишано во член 23 од Законот за угостителска дејност, како и од Законот за заштита од бучава.

лидери

ПОБЕДНИК

ДОлАРОТ ПОРАсНА 11,8% ЗА ЕДНА ГОДИНА (ЕВРО/ДОлАР)

+

1,45 1,4 1,35

КОЦЕ ТРАЈАНОВсКИ

1,3

С

копскиот градоначалник и ова лето започнува со градежната офанзива, со која улиците во главниот град добиваат нов лик и поголема функционалност

1,25 1,2 1,15 2011 Јуни

Јули

Август

Септември Окотмоври

495

милиони долари во првите четири месеци од годината се платени за увоз на нафта и на други минерални горива

зголемување на интересот за купување долари, меѓутоа секогаш треба да се има предвид ризикот дека растот на вредноста на американската валута може да биде и побавен“, оценува Емил Јакимов, претседател на Здружението за финансиски пазари во Македонија. Меѓутоа, статистичките податоци покажуваат дека Македонците малку штедат во долари, иако откако почна трендот на јакнење на американската валута во однос на еврото, интересот за долари расте. Според официјалните статистички податоци, граѓаните во банките чуваат околу 215 милиони долари, што е 7,3% од вкупните штедни влогови во девизи, односно само 4% од вкупната пасива во банкарскиот сектор се во долари. Дури 90% од заштедите во странска валута се во евра и тие во однос на падот на вредноста на еврото

Ноември

Декември

2012 Јануари

30%

Февруари

од македонскиот увоз се врши од САД, Бразил, Русија, Укарина и од Кина, каде што македонските компании плаќаат во долари се безбедни поради фиксниот курс на денарот врзан за европската валута. Банкарите велат дека уделот на заштедите во долари во вкупните депозити е сосема мал и поради тоа, растот на вредноста на доларот ќе нема голем ефект врз македонската економија. Ќе можат да ќарат само граѓаните кои купиле долари пред две години, кога вредноста на американската валута падна на најниско ниво од околу 39 денари, а ќе се одлучат да ги продадат сега за 49 денари за долар или пак, ќе чекаат неговата вредност уште повеќе да порасне. Но, информациите од банкарските кругови кажуваат дека поголем дел од заштедите во долари се од многу порано, кога вредноста на доларот достигна рекордни 70 денари, така што зајакнувањето на американската валута сега ќе им биде само утеха, но нема да им донесе профит. Со текот на годините интересот за долари постојано се намалуваше. Во 2008 година заштедите во долари во однос на вкупната банкарска пасива во девизи изнесуваа 9%, во 2009 година се намалија на 8%, а минатата година на 7,3%.

Падот на еврото го прави нашиот извоз поконкурентен

Падот на вредноста на еврото во однос на доларот и очекувањата дека трендот на јакнење на американската валута ќе продолжи и понатаму, како последица на силните нарушувања во европската економија, ќе им создадат проблеми на македонските

победник и губитник

Март

Април

Мај

7,3%

Јуни

од вкупните штедни влогови во странска валута во земјава се во долари компании кои увезуваат од странство и плаќаат во долари. Од друга страна пак, македонскиот извоз во САД и во други земји каде што продаваат за долари станува поконкурентен. Извозните компании за исто долари ќе добијат повеќе денари, спротивно на увозниците, кои ќе треба да дадат повеќе денари за да купат долари. „Слабеењето на еврото за сметка на доларот ја прави македонската економија поконкурентна во делот на извозот надвор од еврозоната. Точно е дека увозот во долари поскапува, особено нафтата, меѓутоа тоа треба да биде знак за компаниите повеќе да користат домашни суровини, а наместо нафта, да се користи гасот или други типови енергенси”, оценуваат економистите. Сепак, анализирајќи ги статистичките податоци за увоз и за извоз на земјата, повеќе компании ќе загубат од растот на доларот, бидејќи земјава повеќе увезува отколку што извезува во долари. Околу 25%-30% од увозот на Македонија е од Русија, САД, Бразил, Украина, Кина и од уште неколку земји со кои тргуваме во долари. Само во првите четири месеци од годината за увоз на нафта и на други минерални горива се потрошени околу половина милијарда долари, што значи дека поради континуираниот раст на доларот, увозниците на нафта одвојувале повеќе денари за да купат долари, со што практички, увозот поскапувал. Кај извозот пак, најголем дел или над 60% е насочен кон земјите од ЕУ, така што од растот на доларот во однос на еврото не се очекуваат позначајни ефекти врз економијата. Според проценките, само околу 15% од извозот во странство се наплаќа во долари, главно во Русија и во земјите од источниот блок. Заради заштита од промените на вредноста на доларот, финансиските експерти им сугерираат на компаниите да почнат да користат нови инструменти кои им гарантираат поголема безбедност и заштита од курсен ризик при неповолни придвижувања на некоја валута, како опции или фјучерси.

сАшО НАуМОВсКИ

П

рилепската компанија Витаминка останува верен пријател на машката кошаркарска репрезентација на Македонија како еден од најголемите спонзори

не им беше денот

сИлВИО БЕРлусКОНИ

О

бвинителите во Милано побараа поранешниот италијански премиер да биде осуден на три години и осум месеци затвор поради прикривање данок во неговата компанија Медиасет

Прилепскиот градоначалник, Марјан Ристески, може да очекува економски подем во градот доколку се реализираат плановите на инвеститорите, кои на последното електронско наддавање ги купија и последните пет слободни парцели за изградба на стопански капацитети. МАРЈАН Ако се реализираат РИсТЕсКИ плановите, нови капацитети во прилепската зона ќе градат текстилните фирми Мартекс, Кули; прехранбените Дониа и Марфил, графички и други сервисни фирми. Градоначалникот Ристески и регионалната стопанска комора најавуваат дека во зоната ќе се отворат повече од 1.800 нови работни места. Ним ќе им остане обврската на локалните инвеститори да им дадат максимална поддршка и да ги обезбедат сите неопходни услови за овие инвестиции да бидат успешни за општината.

_

ГуБИТНИК Бугарскиот премиер Бојко Борисов како да нема друга работа освен да дава изјави поврзани со Македонија. Откако се „прослави“ со ставот дека Северна Македонија за нив не е прифатливо решение за името на нашата земја, со што директно се вмеша во билатералниот спор, сега јавно застана во одбрана БОЈКО на спорниот лик на Спаска БОРИсОВ Митрова. Врховниот суд пресече дека Митрова за две недели треба да ја даде ќерката на екссопругот, што во Бугарија отвори дилеми за репресијата која македонското судство ја вршело врз оваа гевгеличанка само поради нејзината бугарска свест што нејзе & се пробуди откако почна спорот за старателство.Борисов кој оди и чекор понатаму па суптилно се заканува дека Бугарија немало да го коментира поединечниот случај, ама и тоа како ќе имала на ум какво ни е судството кога ќе дошло ред да влеземе во ЕУ! Плус, вели, овој случај бил тест за дипломатијата. За чија диломатија? На тестот за нивната, Борисов веќе падна!

мисла на денот

слАВЕН БИлИќ

Н

аспроти сите оптимистички најави на хрватскиот селектор и надежите за пласман во четвртфиналето, хрватските фудбалери, сепак, не успеаја во оваа мисија

Немојте да бидете заведеНи од идејата дека оНа што Не прави профит е без вредНост.

Артур Милер американски есеист

КАПИТАЛ средА 20.06.2012

4

WWW.KAPITAL.MK

навигатор график на денот...

Потрошувачка на нафта -400

-300

-200

фото на денот...

(промена во споредба со 2010) (во илјади барели на ден, 2011) -100

0

100

200

300

400

500

600

Кина Русија Индија Саудиска Арабија Шпанија Иран Тајван Германија САД

К

ина лани потрошила дури 500.000 барели нафта на ден повеќе отколку во 2010 година, покажуваат најновите статистички податоци за потрошувачка на нафта во светот. Од друга страна пак, потрошувачката на нафта во САД се намалила просечно за 340.000 барели дневно.

светот низ медиумите...

The Wall Street Journal

Според њујоршкиот бизнис-весник секогаш кога грција се „смирува“, европа има проблем со Шпанија. весникот пишува дека ако и двете земји се стабилизираат на краток рок, бурата ја зафаќа италија и се така во неизбежниот и засега нерешлив круг на должничката криза во еврозоната.

П

аркот на езерцата во општина Аеродром се покажа како инвестиција достојна на едно место да ги собере претставниците на државниот врв и на Владата. Иако тие не ја пресекоа црвената лента, ја поздравија иницијативата на градоначалникот Коневски граѓаните во мир и тишина да уживаат во благодетите на паркот.

Половина од извозот е свежо овошје и зе

lll

Haaretz

Според израелските безбедносни експерти, промената на власта во египет ќе значи и нови немири во земјата, нови протести, а можеби и револуции. израел како сосед на египет е директно засегнат од состојбите во оваа арапска земја.

lll

Увоз и извоз на прехранбени производи увоз

149,0

The Times

Лондонскиот весник пишува за начините на кои британските богаташи успеваат да ги избегнат даноците. во игра е селење во друга земја (т.н. даночен рај) бројни добротворни донации кои се ослободени од данок, пишување на дел од имотот на туѓо име и слично. весникот прогнозира дека по овој основ британската држава губи милијарди фунти секоја година.

lll

Poslovni Dnevnik

агрокор и сидникатот на конзум никако да се договорат. рестриктивните мерки кои ги предлага тодориќ не одговараат на барањата за континуитет на привилегираната позиција на работниците во најголемата хрватска мрежа на супермаркети.

lll

www.kapital.mk 1 2 3 4

НАЈЧИТАНО НА WEB... Бучкоски: Црвенковски е браната што не дозволува да потече река народ! Борисов рипна за Спаска Митрова – нови закани за блокади од Софија! Андреа Јосифовски си ја објави платата Алкохолот во кафулињата поскапе, на ред е кафето

59,0

44,4 извоз

128,4

125,9

111,7

60,7

45,4

153,7

156,6

68,1

59,8 во милиони долари

Извор-Народна банка на Македонија

Q1

2007

Q2

Q3

Q4

Q1

2008

Q2

Q3

Q4

Q1

2009

Q2

Q3

Q4

Q1

2010

Q2

Q3

Q4

Q1

2011

Q2

Q3

Q4

Извозот на зеленчук и овошје, најголемата извозна ставка во прехранбената индустрија во првиот квартал од годинава се намали за 31,4%, на 22,2 милиони долари. Во исто време увозот на месо, кое е најголемата увозна ставка, порасна за 12,3% на 32,8 милиони долари. Вредноста на увозот на прехранбени производи е тројно поголема од извозот александра Спасевска

И

spasevska@kapital.com.mk

звозот на зеленчук и овошје, најголемата извозна ставка во прехранбената индустрија, во првиот квартал годинава се намали за 31,4% на 22,2 милиони долари. Во услови на намалена побарувачка, како и катастрофално производство на раноградинарски производи, гранката која ја влече целата прехранбена индустрија бележи драматичен пад. Во исто време, расте увозот на месо и преработки од месо. Според податоците на Народната банка, во првите три месеци увозот на месо, кој е најголема увозна ставка, порасна за 12,3% на вкупно 32,8 милиони евра. Вкупниот извоз на прехранбени производи е намален за 12,1% на вкупно 59,8 милиони долари во првиот квартал, споредено со ланските 68,1 милиони долари.

Увозот на храна е зголемен за 1,9% од ланските 153,7 милиони долари во првиот квартал на 156,6 милиони долари годинава. Вредносно гледано, излегува дека увозот на храна во првите три месеци речиси е тројно поголем од извозот. Во земја која се декларира како земјоделска, наместо да расте извозот на прехранбени производи, пред с$ со додадена вредност, трендот е обратен, расте извозот само на евтина суровина. На што се должи ова? Според податоците од Народната банка, кај увозот на прехранбени производи, освен увозот на месо, кој во првиот квартал порасна како резултат на с$ помалото домашно производство, расте увозот на живи животни и добиток. Овој увоз во првите три месеци, споредено со истиот квартал лани, порасна за 83,3% поради зголемената побарувачка на сурово млеко на пазарот, која ја предизвика зголемената конкуренција во млечниот сектор со очекувањето за

рестартирање на Сведмилк. Освен кај овие две ставки, намален е увозот на сите други прехранбени производи. Увозот на жито, иако е голема увозна ставка, е помал за 14,4% на вкупно 30,3 милиони долари, а на овошје и зеленчук за 5,1% на вкупно 22,1 милиони долари. Кај извозот, пак, освен кај млечните производи и јајца, каде што има раст на продажбата во странство од 26,3% на вкупно 2,4 милиони долари, извозот сепак е четири пати помал во однос на увозот. Раст бележи и извозот на месо и преработки од месо за 26% на 11,5 милиони евра и на житни култури, но вредноста е повеќе од двојно помала од увозот.

Извезуваме евтина суровина, увезуваме скапи преработки

Ако ја анализираме трговската размена по сектори, половина од вкупниот извоз на прехранбени производи се сведува на извоз на овошје и зеленчук. Иако во последните три години се исплатени повеќе од 84 милиони евра

во сточарството, најмногу увезуваме месо и преработки од месо. Оттука произлегува дека во трговската размена во прехранбениот сектор Македонија извезува евтина суровина, а увезува скапи преработки. Токму ова е клучниот проблем за развој на аграрот. Во последните шест години се исплатени 350 милиони евра за субвенции, а суфицитот во трговската размена со прехранбени производи никако да се намали. Субвенциите и понатаму служат само за задржување на нивото на производство, односно немаат развојна компонента. Долгорочно гледано, во последните 11 години извозот на храна од Македонија вредносно порасна за шест пати, од 66 милиони долари во 2000 година на 373 милиони долари во 2011 година, но истовремено увозот на храна порасна од 211 милиони долари на вкупно 672 милиони долари лани.

Q1

2012

МБИ10

3.000

WWW.KAPITAL.MK

2.800 2.600

60 СекУнди брифинг

2.400

ПроЦенки...

3 факти за...

47,9% 30,1% 20%

ХајнЦ-јирген акСт

професор на катедрата Жан Моне на Универзитетот Дуизбург-Есен

од вкупната годишна потрошувачка на енергија Шведска надоместува од домашно производство од обновливи извори на енергија

Спорот за името ќе се забетонира

С

тагнацијата во разговорите меѓу Македонија и Грција околу името ќе потрае, оценува Хајнц-Јирген Акст, добар познавач на Балканот. Тој е скептичен дека ЕУ би презела иницијатива за надминување на стагнацијата. „Победата на Нова демократија на Андонис Самарас можеби ќе го спречи пропаѓањето на еврото, но во никој случај нема да донесе надминување на дводеценискиот спор околу името меѓу Македонија и Грција. Напротив, не е исклучено проблемот со името буквално да се забетонира. Грција е толку многу погодена од еврокризата, што ниту една од партиите нема да најде можност да се занимава со надворешнополитички теми“, вели Акст.

од произведената енергија во Австрија доаѓа од сонце, вода, ветер и од биомаса, покажуваат последните податоци на Евростат

од годишното производство на струја во Македонија доаѓа од обновливи извори на енергија

81,5%

от на храна еленчук живи животни месо и преработки од месо млечни производи и јајца риби и преработки од риби жита и преработки од жита овошје и зеленчук шеќер, преработки од шеќер и мед кафе, чај, какао и зачини добиточна храна разни производи за исхрана

Извор-Народна банка на Македонија

Извоз

0,7 11,5 2,4 0,2 13,2 22,2 2,5 3,1 0,3 3,7

Увоз

во долари

од дипломираните 9.802 студенти лани се редовни, додека 18,5% се вонредни студенти. Дури 5.538 или 56,5% од дипломираните се жени. Во рок лани дипломирале 42,8% студенти, а надвор од рокот 57,2% од студентите.

0,8 32,8 11,2 4,0 30,3 22,1 15,5 17,6 6,3 16,2

9.802

студенти дипломираа лани на високите стручни школи и факултетите во Македонија, што е за 1,4% помалку во однос на 2010 година, покажуват податоците од Државниот завод за статистика

31,4% 59,8 се намали извозот на овошје и зеленчук во првиот квартал годинава

милиони долари изнесува извозот, а 153,6 милиони долари увозот на прехранбени производи во првиот квартал

Прехранбените компании пријавија загуби и намален извоз

Н

амалениот извоз во прехранбената индустрија го потврдуваат и финансиските извештаи на компаниите од прехранбениот сектор. Според финансиските извештаи за работењето во првиот квартал, речиси сите компании пријавија загуби, намален извоз и неликвидност во работењето. Според нив, скапите енергенси, зголемените цени на ресурсите за производство и намалената побарувачка од странство се најголемите проблеми со кои се соочиле во првите три месеци. Намалениот извоз го поврзуваат најмногу со должничката криза во Европа и состојбите во Грција. Освен винарските визби, кои може да се пофалат со голем раст на продажбата на странските пазари, прехранбениот сектор не само што ја губи позицијата на странските пазари, ја губи и битката на домашниот пазар поради с$ поголемиот увоз. Најголемите домашни производители на храна во првиот квартал работеа со загуба. ЗК Пелагонија и Жито Вардар пријавија загуба. Битолскиот комбинат од 740.000 евра, а Жито Вардар од 143.000 евра. Иако двете компании ги намалија залихите на готови производи, нивниот обем на производство

е намален, а паднати се и приходите. Кај Жито Вардар за 9% (на 4,43 милиони евра), а кај ЗК Пелагонија за 28,2% (на 1,59 милиони евра). И производителите на пијалаци првите три месеци прокнижија загуби. Иако имаат зголемени приходи од продажба на странски пазари, сепак, вредноста на извозот е мала. Прилепска пиварница првиот квартал го заврши со загуба од 29.000 евра, што е помалку од загубата од 186.000 евра пресметана лани. Битолската фирма Пелистерка пресмета квартална загуба од 197.000 евра, што е намалување за 31% со истиот период лани. Како резултат на склучените договори за извоз, винарските визби Сковин и Тиквеш во првиот квартал прикажаа голем раст на приходите. Тиквеш ја зголеми добивката по оданочување за речиси пет пати, на вкупно 37.000 евра, што се должи на зголемените приходи од странство за 22%. Од Сковин велат дека иако успеале за три пати да ги зголемат оперативните приходи како резултат на зголемената продажба во странство, отежнатите услови за работење и должничката криза во Грција се рефлектирале со зголемување на загубата на 500.000 евра.

аЛекСандар бУтЧарт

координатор за превенција од насилство и повреди од СЗО

да се создаваат економски продуктивни здрави луѓе

К

оординаторот за превенција од насилство и повреди од Светската здравствена организација, Бутчарт, истакна дека многу е важно да се употребат добрите програми за да придонесат кон создавање економски продуктивни здрави луѓе. „Владите на многу држави досега имаат потпишано различни резолуции кои се однесуваат на прашањето повзрано со последиците кои настануваат од употребата на алкохолот, но и резолуцијата на СЗО. Многу е важно да видиме како можеме да ги употребиме овие добри програми, за да придонесеме кон создавање на економски продуктивни здрави луѓе“, исткна Бутчарт на Конференцијата за заштитата на правата на децата во однос на насилството организирана од СЗО.

тоП веСти... кордикор инвестментс лимитед - најголем акционер во топлификација

К

ордикор инвестментс лимитед, регистирана на Кипар, е најголемиот поединечен акционер во Топлификација, објави Централниот депозитар за хартии од вредност. Оваа кипарска компанија минатата недела купи 16,44% од главнината на Топлификација, удел кој го продаваше словенечка Потеза. Точно кој стои зад оваа компанија засега никој не кажува. Нема детали дали и кои се плановите на Кордикор за ширење на македонскиот пазар. За сума од 3,7 милиони евра, Кордикор, како единствен купувач, доби 74.000 акции на Потеза во скопска Топлификација со почетна цена од 3.079 денари. НЛБ Тутунска банка го продаваше овој пакет по принципот „с$ или ништо”. Трансакцијата помина преку брокерската куќа Поштел брокер. Покрај тоа што ја размрда Македонската берза, купопродажбата на 16,44% од акциите на Потеза во Топлификација ги раздвижи и шпекулациите дека Топлификација наскоро може да добие и нов газда. Дека ТЕ-ТО, односно корпорацијата Синтез можеби има интерес да влезе во Топлификација и засилено да ја развиваат дистрибуцијата на гасот во земјава наведува и информацијата до која дојде „Капитал“ - дека пред речиси еден месец претседателот на корпорацијата Синтез, Леонид Лебедев, имал средба со премиерот Никола Груевски и со дел од економските министри во Владата.

2.200 2.000

1.800 07/10 10/10 02/11 05/11 09/11 01/12 04/12

берза мби 10 3.000 2.800 2.600 2.400 2.200 2.000 1.800

07/10

МБИ 10

10/10

02/11

05/11

09/11

1.918,82 Max. Min.

2010/2012 2010/2012

2.827,62 1.914,62

НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК

На Македонската берза е РЖ Институт остварен промет од 243.812 МБИ 10Прометот од редовното евра.

439,00 тргување со акции на дневно +12 бележи зголемување +2,81% ниво 1.918,82 од 138,12%. Најголем пораст 2010/2012 Max. забележаа акците на РЖ2.827,62 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК МБИ 10 Скопје одMin. 2010/2012 Институт 2,81%,1.914,62 Млаз Богданци а најголем пад акците на НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК Топлификација од 1,78%.

1.918,82 116,00

РЖ Институт 2010/2012 Max. 2.827,62 МБИ 10 -30 -19,44% 2010/2012 Min. 1.914,62 МБИ 10 МБИ 10 МБИ 10 +12 +2,81% НАЈГОЛЕМ DOW JONES ДОБИТНИК 2010/2012 Max. 2.827,62 РЖ Институт Min. 2.827,62 1.914,62 2010/2012 Max. 2010/2012 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИКMax. 2.827,62 Min. 2.827,62 1.914,62 2010/2012 Max. 2010/2012 Min. 1.914,62 Млаз Богданци 2010/2012 ДОБИТНИКMin. 1.914,62 НАЈГОЛЕМ

439,00 1.918,82 1.918,82 1.918,82 1.918,82 439,00 +12

+2,81%

116,00 439,00 439,00 439,00 439,00 +12 116,00 DOW JONES +12 +12

НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК РЖ Институт НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК РЖ Институт 13.000 РЖ ИнститутГУБИТНИК -30 НАЈГОЛЕМ РЖ Институт 12.500 Млаз Богданци +12 НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК 13.500

-19,44% +2,81% +2,81% +2,81% +2,81% -19,44%

12.000 11.500

мби-10 останува во стариот состав

Г

лавниот берзански индекс МБИ-10 останува во стариот состав по редовната ревизија на индексите МБИ-10, МБИД и на ОМБ, извршена од Комисијата за берзански индекс на Македонската берза. Во согласност со Методологијата за пресметување на индексот МБИ-10, Комисијата за берзански индекс определи дека елементи на индексот МБИ-10 остануваат обичните акции издадени од: Комерцијална банка а.д. Скопје, Гранит а.д. Скопје, Алкалоид а.д. Скопје, Макстил а.д. Скопје, Стопанска банка а.д. Битола, Макпетрол а.д. Скопје, Топлификација а.д. Скопје, ЗК Пелагонија а.д. Битола, ТТК банка а.д. Скопје и Македонијатурист а.д. Скопје. МБИ-10 се состои од најмногу 10 котирани акции на официјалниот пазар на Македонската берза, избрани од Комисијата за берзански индекс според критериумите наведени во Методологијата. Комисијата за берзански индекс редовно (два пати годишно) и вонредно (во случај на вонредни околности) врши усогласување на структурата на МБИ-10 со состојбата на пазарот. Во согласност со Методологијата за пресметување на индексот МБИД, Комисијата за берзански индекс определи дека елементи на МБИД ќе бидат обичните акции издадени од НЛБ Тутунска банка, Македонски телеком, Стопанска банка Скопје, Арцелормиттал Скопје (ХРМ), Арцелормиттал Скопје (ЦРМ), Прилепска пиварница, ОКТА и КЈУБИ Македонија. Осумте избрани акции – елементи на МБИД - сочинуваат околу 77% од вкупниот промет на пазарот на акционерски друштва со посебни обврски за известување во изминатото шестмесечје. Индексот на обврзници на Македонската берза ОМБ пак, го сочинуваат обврзниците за денационализација од трета, четврта, петта, шеста, седма, осма, деветта, десетта и единаесетта емисија. Датумот на имплементација на извршената ревизија, односно датумот од кој ќе почнат да се пресметуваат индексите по новиот состав е 30 јуни 2012 година. Следната редовна ревизија на МБИ-10, МБИД и ОМБ ќе се изврши на 15 декември 2012 година.

01/12

11.000

НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК -30 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК 07/07 21/08 05/10 19/11 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК Млаз Богданци Млаз Богданци Млаз Богданци DOW JONES

10.500

Млаз Богданци 10.000 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК

03/01

116,00 116,00 -30 116,00 116,00 -30

17/02

-19,44% -19,44% -19,44% -19,44%

13.500 13.000

-30 12.500 -30

DOW JONES

12.000

DOW JONES

11.500 DOW JONES 13.500 11.000 DOW JONES

12.815,00 DOW JONES

13.000 10.500 12.500 10.000

+0,57%

12.00007/07 21/08 05/10 19/11 03/01 17/02

11.500 13.500 ДРУГИ ПАЗАРИ 11.000 13.000 13.500 13.500 10.500 12.500 FTSE 100 13.000 13.500 13.000 10.000 12.000 Nikkei225 12.500 13.000 12.500 07/07 21/08 11.500 S&P 500 12.000 12.500 12.000 11.000 Nasdaq 11.500 12.000 11.500 10.500 DAX 11.000 11.500 11.000 10.000 10.500 TOPIX 11.000 10.50007/07 21/08 10.000 10.500 10.00007/07 21/08 10.00007/07 21/08

5.551,98 8.655,87 19/11 1.344,78 2.912,24 6.280,97 734,69

05/10

+1,11% -0,75% 17/02 +0,14% +0,56% -0,75% -0,56% +0,57%

03/01

12.815,00

05/10

19/11

03/01

17/02

Американските05/10 акции19/11 пораснаа 03/01 17/02 05/10 19/11 03/01 17/02 како07/07 резултат најавената 21/08 на 05/10 19/11 03/01 17/02 ВАЛУТИ ДРУГИ ПАЗАРИ коалиција во Грција, која го трасира 12.815,00 патот100 за европска5.551,98 иднина. Индексот FTSE +1,11% +0,57% евро долар Фунта евро Standard & Poor’s 500 расте четврти Nikkei225 8.655,87 -0,75% ден по ред, откако Федералните СТАПКА СТАПКА S&P 500 во САД го1.344,78 +0,14% резерви почнаа 12.815,00 Nasdaq 2.912,24 +0,56% ДРУГИ ПАЗАРИ 1,2619 1,2414 дводневниот состанок на кој треба 12.815,00 DAX -0,75% ПРОМЕНА ПРОМЕНА +0,57% да биде одлучено6.280,97 дали е потребен 12.815,00 FTSE 100 5.551,98 +1,11% TOPIX -0,56% 12.815,00 монетарен стимул8.655,87 за734,69 зајакнување +0,57% -0,2% +0,35% Nikkei225 -0,75% +0,57% на американската економија.+0,57% S&P 500 1.344,78 ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10 ДРУГИ ПАЗАРИ

+0,14% Nasdaq 2.912,24 +0,56% ВАЛУТИ ДРУГИ ПАЗАРИ DAX 6.280,97 -0,75% ДРУГИ ПАЗАРИ ФЈУЧЕРСИ FTSE 100 5.551,98 +1,11% ДРУГИ ПАЗАРИ TOPIX 734,69 -0,56% Nikkei225 8.655,87 -0,75% FTSE 100евро 5.551,98 +1,11% евро долар Фунта FTSE 100 5.551,98 +1,11% S&P 500 1.344,78 +0,14% Nikkei225 8.655,87 -0,75% FTSE 100 5.551,98 +1,11% ЗЛАТО Nikkei225 8.655,87 -0,75% СТАПКА Nasdaq 2.912,24 СТАПКА +0,56% S&P 500 1.344,78 +0,14% Nikkei225 8.655,87 -0,75% S&P 500 1.344,78 +0,14% ВАЛУТИ DAX 6.280,97 1,2619 -0,75% Nasdaq 2.912,24 +0,56% S&P 500 1.344,78 +0,14% 1,2414 Nasdaq 2.912,24 +0,56% TOPIX 734,69 ПРОМЕНА -0,56% DAX 6.280,97 -0,75% Nasdaq 2.912,24 +0,56% ПРОМЕНА DAX 6.280,97 +0,12% -0,75% евро долар TOPIX 734,69 -0,56% Фунта евро 6.280,97 DAX -0,75% TOPIX 734,69 -0,56% +0,35% ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11 -0,2% TOPIX 734,69 СТАПКА -0,56% СТАПКА ВАЛУТИ ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10 Нафта Брент 1,2619 1,2414 ВАЛУТИ ВАЛУТИ ФЈУЧЕРСИ ПРОМЕНАевро ПРОМЕНА ВАЛУТИ евро долар Фунта

дрУги Пазари

1.628,90

VALUTI 96,50

£ €

Фунта евро +0,35% евро ЗЛАТО Фунта евро

СТАПКА Фунта

1,2414

€ $

евро долар -0,2% +0,47% СТАПКА евро долар евро долар

1,2619 1,2619 1,2619 1,2619 -0,2% -0,2% -0,2% -0,2%

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10 СТАПКА СТАПКА СТАПКА СТАПКА СТАПКА СТАПКА ПРОМЕНА ПРОМЕНА

1,2414 1.628,90 ФЈУЧЕРСИ 1,2414 1,2414 +0,35% +0,35% +0,35% +0,35%

ПРОМЕНА ПРОМЕНА ПРОМЕНА ПРОМЕНА +0,12% ПРОМЕНА ПРОМЕНА СТР.10 ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11 ЗЛАТО ПОВЕЌЕ СТР.10 НафтаИНФОРМАЦИИ Брент НА ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10 ФЈУЧЕРСИ ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10

1.628,90 ФЈУЧЕРСИ 96,50 FJU^ERSI ФЈУЧЕРСИ ФЈУЧЕРСИ ЗЛАТО

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11

ЗЛАТО ZLATO ЗЛАТО Нафта Брент ЗЛАТО

1.628,90 1.628,90 96,50 1.628,90 1.628,90

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11 ПОВЕЌЕ СТР.11 НафтаИНФОРМАЦИИ Брент НА ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11 ПОВЕЌЕ НафтаИНФОРМАЦИИ Брент НА СТР.11

96,50 96,50 96,50 96,50

+0,12% +0,47%

+0,12% +0,12% +0,47% +0,12% +0,12%

Нафта БрентBRENT NAFTA Нафта Брент +0,47% +0,47% +0,47% +0,47%

ПодатоЦите Се од ПретХодниот ден до 15Ч

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.com.mk

ангеЛа меркеЛ

канцелар на Германија

“

Победата на проевропските партии на парламентарните избори во Грција е добра вест за еврото, за еврозоната и за Европа.

3.300 3.100 2.900 2.700 2.500 2.300 2.100 1.900 1.700 0

КАПИТАЛ средА 20.06.2012

WWW.KAPITAL.MK

6 политика Николов: Нема да бидам кандидат за градоначалник на ниедна партија

З

аменикот генерален директор на рудникот Бучим, Николајчо Николов, вели дека не се вистина информациите оти тој контактирал со врвот на СДСМ и добил предлог од нив за да биде кандидат за градоначалник на Радовиш. „Се работи за невистина, бидејќи мене до денешен ден никој ниту од СДСМ ниту од друга политичка партија ме нема контактирано за евентелна определба за можен кандидат за градоначалник на општина Радовиш. Јас сум долгогодишен стопанственик и менаџер на еден одговорен стопански субјект како што е Бучим и ниту имам намера ниту сум заинтересиран да обавувам една многу одговорна општествена функција како што е градоначалник на општина Радовиш“, вели Николов. Освен неговото име, како можни кандидати се вртеа и двајца инженери од Бучим.

Се „штанцаат“ анкети

В

ладејачката ВМРО-ДПМНЕ има рејтинг од 19,1%, додека СДСМ 12,9%, покажува најновата анкета на Институтот за истражување на политики и добро владеење (ИПДВ). Во согласност со анкетата, кај албанскиот блок највисок рејтинг има ДУИ, со 6,9%, додека ДПА има 3,9%, а НДП 1,7%. Гледано по лидери на партии, премиерот и лидер на ВМРО-ДПМНЕ, Никола Груевски, има највисок рејтинг, односно 20,1%, додека лидерот на СДСМ, Бранко Црвенковски, има рејтинг од 12,0%. Процентот на неопределени лица во оваа анкета изнесува 15,2%. Инаку, како што се вели во соопштението, Институтот анкетата ја спроведе во периодот од 15 до 17 јуни, а истражувањето е спроведено на примерок од 1.060 испитаници.

Управувачкиот комитет за изборна реформа пак не соопшти конкретни предлози

Н

иту третата средба на Управувачкиот комитет за изборна реформа со кој претседава вицепремиерката Теута Арифи не понуди конкретни предлози за подобрување на изборното законодавство. Комитетот го одложи соопштувањето на конечните предлози до почетокот на јавните дебати што ќе се организираат со цел да се обезбедат поголем консензус и транспарентност. Работната група за проверка на Избирачкиот список утврдила методологија според која надлежните институции тековно вршат проверка на Избирачкиот список, соопштија од Управувачкиот комитет.

прва средба груевски-путин! утре во санкт петербург се одржува првата средба на премиерот никола груевски со рускиот претседател, владимир путин. детали за средбата и темите за кои ќе разговаараат с$ уште не се откриваат. аналитичарите посочуваат - Русија е одличен пазар за македонската економија, но не и политичка алтернатива за македонските стратешки цели, еу и нато Габриела Делова

Н

delova@kapital.com.mk

ајавата за првата средба на премиерот Никола Груевски со претседателот на Русија, Владимир Путин, повторно ги отвори сомнежите за тоа дали Македонија во неможноста да ги достигне своите стратешки цели, влез во ЕУ и во НАТО, гледа алтернатива во Русија. Ваквите дилеми уште повеќе се подгреваат и со фактот дека поради економската криза со која се соочува Унијата, Брисел уште долго нема да размислува да ги отвори вратите за земјите од Западен Балкан, освен за Хрватска, која за една година ќе стане полноправна членка. Но, застарените тези дека ако не си Западот, тогаш си со Истокот, велат аналитичарите, конечно треба да се надминат. Иако дел од нив се претпазливи во однос на ова затоплување на односите меѓу Македонија и Русија, сепак, не сакаат да веруваат дека Македонија ќе сврти од колосекот и ќе се насочи кон други алтернативи. Во владиното „роуд-шоу“ во Русија тие повеќе сакаат да гледаат можност за економски алтернативи отколку замена на ЕУ

и НАТО со некоја руска алтернатива, за која велат дека и практички не постои. Сметаат дека ваквата средба не треба да значи дека хиерархијата на нашите стратешки определби е променета и дека нашата цел останува да биде членството во НАТО и во Европската унија. Само за потсетување, минатата година во април, по седум години пауза, во посета на Македонија дојде руски министер за надворешни работи. За време на посетата рускиот министер Сергеј Лавров учествуваше на 150-годишнината од отворањето на Рускиот конзулат во Битола, а исто така, беше утврден и план за консултации меѓу двете министерства за надворешни работи. За сегашната средба на премиерот Никола Груевски со рускиот претседател, Путин, детали не се соопштуваат. Она што е познато е само дека тие ќе се сретнат за време на Меѓуародниот економски форум кој се одржува во Санкт Петербург.

односите меѓу Русија и Македонија X X X X

1992 година Русија ја пРизна Македонија под уставното иМе; 1994 Русија и Македонија воспоставија диплоМатски односи; повеќе од 40 договоРи се потпишани Меѓу Македонија и Русија; лукоил е најголеМата инвестиција на Русија во зеМјава.

Инаку, со претседателот Путин од македонските државници се имаат сретнато претседателот Бранко Црвенковски и покојниот претседател Борис Трајковски.

Русија треба да се гледа низ призмата на економските можности И додека аналитичарите с$ уште прецизно не можат да утврдат кон што цели политичката соработка меѓу Македонија и Русија, во едно се сигурни - Русија како пазар може многу да понуди за македонската економија. „Има

многу полиња на кои соработката допрва треба да се интензивира. Во моментов Македонија соработува со Русија во многу малку сектори“, велат тие. Како најдобро поле во кое треба да се интензивира соработката е енергетскиот сектор, анализираат познавачите. Гасификацијата на Македонија е од клучно значење, заклучуваат тие. Преку привлекувањето руски инвестиции во земјава пак, тие гледаат можност да се отплати клириншкиот долг меѓу Македонија и Русија.

Сител 3 печен за казна - СРД гледа н Максим Ристески

risteski@kapital.com.mk

Т

елевизијата Сител 3 емитува само 7,42% програма на македонски јазик, иако според дозволата за работа мора да има најмалку 30%, покажал мониторингот спроведен од Советот за радиодифузија. За ова сериозно отстапување од форматот на програмскиот сервис, кое во случајот на Сител 3 упорно се повторува, телевизијата ќе добие само писмена опомена со обврска за објавување, одлучи регулаторното тело на последната седница. Претходната мерка (писмена опомена без обврска за објавување) резултирала со незначително зголемување на програмата на македонски од само 2%. Расположението за толеранција кај Советот за овој случај очигледно с$ уште не е исцрпено, зашто ако Сител 3 и на следниот мониторинг го покаже истото отстапување ќе се соочи одвај со еднодневна забрана за емитување

реклами, велат од СРД. Истото отстапување е забележано и при мониторингот на телевизијата Канал 5 Плус, која емитува

само 13,86% содржини на македонски, поради што заработи писмена опомена со обврска за објавување. Од регулаторното

тело соопштија и дека процентот на наплата на надоместот за дозвола за работа во рокот го платиле само 58% од трговските

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ средА 20.06.2012

политика 7 СДСМ: пет милиони евра и промена на раководството се потребни за спас на МРт

З

а пет до шест милиони евра во МРТ може да се спроведе трансформација која би значела нејзино осовременување, но и промена на раководните кадри, за да се обезбеди независна уредувачка политика, оцени пратеникот на СДСМ, Гордан Георгиев, на вториот ден од собраниската расправа концентрирана на годишните финансиски извештаи и планови за работата на јавниот сервис. Според него, МРТ е пропаганден инструмент, бидејќи информирала селективно и партизирано. Од владејачкото мнозинство одговорија дека најголем пад на гледаноста на МТВ имало во време на СДСМ, од 45% на 6%.

иванов очекува одговорност од Грција

С

о внимание го следиме сето тоа што се случува во Грција, знаеме дека завршија изборите и ги знаеме резултатите. Очекуваме тоа што сите го очекуваат од Грција, односно одговорно да се однесува кон преземените обврски. Ова го изјави вчера претседателот Ѓорге Иванов. Тој смета дека до решение за билатералниот проблем за името може да се дојде доколку Грција одговорно се однесува кон обврските кои произлегуваат од Времената спогодба. „Грција има обврски и кон нас со Времената спогодба, со рамката која е во Обединетите нации, па и со пресудата од Меѓународниот суд во Хаг. Доколку одговорно се однесува, постои можност да се дојде до решение. Доколку не се однесува одговорно, повторно ќе се одлага процесот и ќе се бараат изговори“, рече Иванов. Во однос на политиката и очекувањата од лидерот на Нова демократија, Андонис Самарас, Иванов истакна дека со оглед на неговата биографија и неговото политичко однесување, од него може да се очекува с$.

поповска останува претседател на ДоМ

О

д партијата ДОМ ја демантираат информацијата објавена од некои медиуми дека нивната претседателка, Лилјана Поповска, се повлекува од функцијата. Вчера во јавноста беше пренесено дека Поповска поднела усна оставка од претседателското место во ДОМ поради критиките на дел од членовите на партиското раководство, кои биле незадоволни од начинот на којшто таа ја води партијата, особено во рамките на владината коалиција.

Борисов рипна за Спаска Митрова – нови закани за блокади од Софија! катерина Синадиновска

О

sinadinovska@kapital.com.mk

низ прсти! радиодифузни друштва, што јасно зборува за економскиот дел од медиумската криза во Македонија. Од вкупно 101 медиум, само 43 целосно ја исполниле обврската за плаќање, а 8 делумно. Најголем број, 50 радиодифузери, не ни почнале да плаќаат во рокот што истекол на 15 јуни. Советот, во склад со препораките содржани во извештајот на Државниот завод за ревизија (за работата на СРД во 2011 година) ќе постапи построго од вообичаено, и доколку радиодифузерите не си ја исполнат обврската по последното предупредување што ќе им биде испратено, СРД ќе иницира постапка за одземање на нивните дозволи. Поттикнат од зачестеното затворање медуми, од кои најмногу внимание предизвикаа А1 и А2, членот на Советот, Бранко Радовановиќ, предложи да се распише конкурс за нови терестријални телевизии. Регулаторното тело одлучи претходно да испрати допис до Агенцијата за електронски комуникации во кој ќе праша дали постојат слободни фреквенции за евентуална нова телевизија. За утврдување

коментираме македонскиот судски систем, ќе коментираме како што ние ќе процениме. А ние ќе процениме дека тој систем треба да е независен, демократски, европски, толерантен, заштитнички за интересите на сите граѓани. Ќе судиме според европските критериуми“, вели Борисов. Поостар во ставот е бугарскиот европратеник Димитар Стојанов, кој вели дека овој случај може многу да влијае врз позициите на Бугарија визави поддршката на Македонија за влезот во ЕУ. „Односно, многу јасно ќе биде пренесен нашиот став во Брисел дека додека во Македонија не престанат овие дејства, нема шанса земјата да влезе во Европската унија“, вели европратеникот. Гевгеличанката Митрова одамна е актуелна пречка во македонско–бугарските односи. Таа преку ноќ се почувствува како Бугарка откако го почна судскиот спор за родителското право врз ќерката. Декларираната Бугарка веќе пет години тврди дека пред македонските судови е репресирана поради националното чувство. Митрова стана член на Националдемократската партија од Бугарија откако ја напушти ултранационалистичката Атака на Волен Сидоров, кој не го признава македонскиот јазик. Митрова од Гевлегија се пресели во Благоевград, каде што извесен период беше професор во приватната гимназија Александар, а исто така и советник на европратеник. Во меѓувреме, од Канцеларијата на македонскиот правобранител велат дека ниту еден случај досега не е регистриран на граѓанин кој се жалел на судски репресии во Македонија или на дискриминација поради неговата национална припадност. Од македонското МНР се категорични – не разбираат зошто Бугарија во последниот период зачестено ја напаѓа нашата држава и ја критикува за наводна антибугарска клима, но стојат на ставот дека немаат намера да коментираат вакви провокации.

тазе - Бугарката Спаска Митрова, која ја обвинува македонската власт за репресија поради нејзините бугарски национални чувства, повторно е актуелна. одлуката на Врховниот суд во Скопје дека за две недели треба да ја врати ќерката на поранешниот сопруг ја натера Софија повторно да се сети дека во Митрова има материјал за закани кон Македонија и кон нашите евроатлантски аспирации

INTERVJU: VLADO BU^KOVSKI KI I porane{en premier i ~len na SDSM SM M

CRVENKOVSKI E BRANATA TA A A [TO NE DOZVOLUVA DA POTE^E REKA NAROD!

www.kapital.mk

длуката на македонскиот Врховен суд да & се одземе старателството на Спаска Митрова за нејзината ќерка ја крена Бугарија на нозе. Судот дефинитвно пресече – во рок од две недели Митрова треба да ја предаде ќерката на поранешниот сопруг, Воислав Савиќ, одлука што во Бугарија го погоди и лично премиерот, Бојко Борисов. Агенцијата Фокус пренесува негова изјава во која тој вели дека како држава нема да го коментираат поединечниот случај на Спаска Митрова, но Бугарија ќе била многу стриктна кога се работи за приклучувањето на Македонија во Европската унија. За Борисов случајот со Митрова е испит за дипломатијата. „Во неколку инстанци Судот во Македонија пресуди контра Спаска Митрова. Целата бугарска јавност се крена за нејзина поддршка. Љубовта е слепа, луѓето се венчаваат и се разведуваат. Ние како држава тешко можеме да го коментираме Судот и неговото решение. Крајно ми е непријатно да коментирам посебна тема или случај. Нема да го поврзувам оовј случај со нашиот став во однос на македонските интеграции, но Бугарија ќе биде многу исклучива во оценувањето на критериумите, изјавил Борисов. Тој понатаму зборува за топлите односи со Косово и со Србија кои ги има неговата земја, па оттука, оценува дека не случајно ги зема овие две држави за пример, кои до вчера војуваа, па затоа не може да разбере како секој ден од Македонија добива сигнали кои бугарскиот народ не ги заслужува. „Први ги признавме, секогаш сме им помагале во с$. Побратски народ на Балканот ние немаме од Македонците. Нема јавно да се произнесам, ќе ги пуштам кога ќе дојде македонската власт во Бугарија, каде што се добредојдени, да одговорат тие. Знам што ќе речат – дека тоа одлука која ја донел независен суд. Добро. Ни јас не коментирам судска одлука. Но, кога ќе дојде ред да го

V OVOJ BROJ VO S SPECIJALEN P PRILOG

BRENDOVI B

INTERVJU: NIKOLA GRUEVSKI premier na Vladata na R. Makedonija za Itar-Tas

RUSITE MO@AT DA INVESTIRAAT VO POVE]E OBLASTI

biznis magazin

~len na grupacijata KAPITAL MEDIA GROUP

COVER STORY

[TO JA ^EKA GRCIJA PO IZBORITE?

СРД демантира дека странците барале докази за селективност во затворањето на а2

„Медиумот што објави дека на меѓународни претставници не им бил овозможен пристап до документите на СРД за ТВ-станиците си ја измислил оваа информација“, изјави раководителот на секторот на СРД за меѓународна соработка, Борче Маневски, за „Капитал“. Според него, ниту една меѓународна институција досега не побарала да оствари увид во спомнатите документи. Одредени медуми претходно објавија дека по затворањето на телевизија А2 во седиштето на Советот се појавиле претставници на канцеларијата на ЕУ во Македонија и на ОБСЕ, за преку увид во документите за другите ТВстаници да се уверат дека во одземањето на дозволата на А2 немало селективност. на релевантноста на предлогот на Радовановиќ, секторот за истражување на СРД доби задолжение да испита дали постои интерес кај јавноста за збогатување на домашната медиумска понуда со уште една телевизија.

GRCIJA GO IZBRA EVROTO, NO DOPRVA TREBA DA SE SPASUVA OD BANKROT

EXCLUSIVE

XATIN TAKRAR

GENERALEN DIREKTOR NA XONSON METI VO MAKEDONIJA

SO NOVATA FABRIKA DVOJNO ]E GO ZGOLEMIME PROIZVODSTVOTO VO MAKEDONIJA ...samo amo idejata e kapital, sè drugo e pari...

BROJ 660 CENA 100 DEN.|20 JUNI, 2012, SREDA|GODINA 13

к

о

м е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ среда 20.06.2012

компании пазари 9

Универзитетите бараат професори, Владата ја полни администрацијата Кристина Озимец

В

ozimec@kapital.com.mk

ладата месечно ја полни државната администрација во просек со 150 нови вработувања, покажуваат огласите на Агенцијата за администрација, а на факултетите каде што недостасува основен наставен кадар, додели само 200 согласности за нови вработувања за четирите државни универзитети. Професорите се жалат дека оваа бројка е мала, а потребата е многу поголема. Зголемениот број на студенти од година во година, но и несистематизирањето на работните места, донесе голема

Ќе се плаќа и за наводнување и за одводнување

С

обраниската Комисија за земјоделство, шумарство и водостопанство оцени дека предлогзаконот за изменување и дополнување на Законот за водостопанства е прифатлив и може да се даде на второ читање. Со предложениот закон се регулираат односите меѓу водостопанствата и корисниците, се регулира работењето на директорите на водостопанствата и статусот на вработените. „Со измените и дополнувањата се усогласува овој закон со Законот за јавни службеници по однос на статусот на јавните службеници, начинот и постапката на дисциплинска и материјална одговорност и оценувањето на јавните службеницaи“, изјави заменикминистерот за земјоделство, Зоран Коњановски. Изменет е и член 8, односно сега правните и физичките лица ќе имаат обврска за плаќање на надомест за одводнување. „Една од основните дејности на водостопанството кое стопанисува со одводнувањето, што подразбира одржување на каналската мрежа, е стратешка, која за крајна цел има заштита на населението и имотот од поплави. Затоа, водостопанството како јавно правно лице не може да зависи при извршувањето на неговата дејност од волјата на правните или на физичките лица кои се сопственици или корисници на земјиште кое припаѓа на системот за одводнување“, пишува во Законот. Опозицијата не ги прифати измените, со оценка дека се исклучително негативни.

> БРОЈКА

40%

од луѓето анкетирани од Сојузот на синдикати на Македонија се пожалиле на мобинг на работното место. ССМ ќе достави предлогзакон за заштита од мобинг до Економскосоцијалниот совет и до владата. Оттаму сметаат дека е вистинско време да се донесе посебно законско решение, бидејќи постојното во Законот за работни односи не се применува во практика. Покрај нов закон за мобинг, ССМ предлага и формирање посебно тело кое ќе ги следи постапките за мобинг. Предвидуваат санкции кои ќе се движат од 5.000 до 7.000 евра.

Македонија и Русија ќе си ги признаваат дипломите

С

погодба за признавање документи за образование и научни звања меѓу Македонија и Руската Федерација потпишаа македонскиот министер за финансии, Зоран Ставрески и рускиот заменик-министер за образование и наука, Ина Биленкина. Со Спогодбата се усогласуваат и нормите за признавање на образовните дипломи стекнати во училиштата и на универзитетите во двете земји и се воспоставува основа за продлабочување на меѓусебната соработка. Потпишувањето на Спогодбата е дел од активностите на македонскиот владин тим, кој предводен од премиерот Никола Груевски е во посета на Руската Федерација.

побарувачка за вработувања на универзитетите, велат од академската заедница. Државниот универзитет „Гоце Делчев“ од Штип неодамна објави оглас за вработувања на наставен, но и на технички кадар, со кој се бараат 47 професори во најразлични области но и најмалку 20 вработувања кај техничкиот кадар. Проректорот за развој и инвестиции при УГД, Кирил Барбареев за „Капитал“ вели дека по согледувањето на потребите на секој факултет одделно и со цел да се зголeми квалитетот на наставата и научните истражувања, Универзитетот „Гоце Делчев“ има потреба од вработување на нови професори. „Според проценките, новите наставници треба да

ги задоволат потребите на универзитетот во подолг период. Потребата од наставници на УГД се јавува од трендот на константно зголемување на бројот на студенти во текот на годините“, вели Барбареев. Слични потреби има и најголемиот универзитет во земјава, Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“. Ректорот на УКИМ, Велимир Стојковски,вели дека на овој универзитет му е потребно подмладување кога се работи за кадарот. „Ние за последните четири години добивме 260 вработувања и од новонајавените ќе добиеме одредена бројка, што значи дека сукцесивно и плански се решава проблемот кој постои со години. Имаме потреба од вработувања и во администрацијата, бидејќи и таа к

о

м е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

е дел од образовниот процес. Потребен е и млад кадар зашто за да се дојде до професор, потребно е многу надградба и подготовка. Потоа од овие кандидати треба да се изберат најдобрите кои би продолжиле во наставата, а останатите да одат во истражување“, вели Стојковски. Професорот Владимир Петрушевски од Институтот за хемија, вели дека потребата за вработување на универзитетите никогаш досега не била поголема, бидејќи подолги години не биле давани согласности за нови вработувања. „Во времето на СДСМ, тогашниот министер за финансии донесе една одлука со која ако професор си отиде од факултетот, треба да се бара согласност за да се вработи некој друг. Последните неколку години воопшто не се добиваа согласности за вработувања, иако на нашиот факултет речиси 30% од кадарот си замина во пензија“, вели Петрушевски. Од Канцеларијата за информирање на Државниот универзитет во Тетово велат дека иако засега немаат конкретни бројки, потребата за нови вработувања постои и на овој универзитет, поради с$ поголемиот број нови студенти.

КАПИТАЛ средА 20.06.2012

WWW.KAPITAL.MK

10 компании пазари > БроЈка

промоција на македонски производи во Виена

М

акедонската амбасада во Австрија викендот во Виена промовираше производи и вина од земјава. Како што соопштуваат од македонската амбасада во Виена, покрај стандардните производи како македонско сирење, кашкавал, ајвар и вино, на македонскиот штанд можеле да се вкусат и домашно подготвени производи од вработените и нивните партнери во амбасадата, а промоцијата била збогатена и со изведба на македонски изворни песни. На промоцијата под покровителство на Виена економик форумот, на кој присуствуваа околу 600 гости од дипломатскиот кор, претставници на министерства, на Стопанската комора на Австрија, како и на компании и други институции, се делеа и проспекти за туристичките капацитети и културното наследство на Република Македонија. Настанот се одржа во предворјето на украинската амбасада, каде што освен Македонија и домаќинот Украина се претставиле и Албанија, Бугарија, Косово, Босна и Херцеговина, Хрватска, Црна Гора, Молдавија, Словенија и Турција.

комисијата за хартии од вредност одбележува јубилејни 20 години

65

К

омисијата за хартии од вредност на Република Македонија одбележува две децении од своето постоење, јубилеј кој ќе го одбележи со издавање монографија насловена „Македонските хартии од вредност низ историјата“. Оваа монографија е прва од ваков вид кај нас и претставува ризница на хартии од вредност кои датираат СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ одКАМАТНИ 1896 година. Оваа уметничка збирка ќе им помогне на сите кои Банка 3м 6м 24м 36м сакаат да ги видат македонските хартии од вредност, создавани низ Комерцијална банка 3,60% 4,60% 7,40% 7,70% годините наназад. НЛБ Тутунска 3,50% 4,50% 7,00% Комисијата со банка Одлука на Владата на Републија Македонија е7,50% формирана банка 6,65% 6,85% наСтопанска 19 јуни 1992 година, врз3,20% основа на 4,00% тогаш преземениот Закон за хартии од вредност на СФРЈ, со што започна Шпаркасе банка 3,50% 4,50% и процесот 6,50% на создавање 7,00% пазар на хартии во земјава. Охридска банка од вредност 4,30% 4,80% 5,50% 6,00% ПоПрокредит креирањето на правната рамка и воспоставувањето банка 3,40% 4,40% 7,10% на 7,30% институционалните чинители на пазарот, Комисијата пристапи ТТК банка 3,50% 4,40% 7,40% 7,70% кон исполнување на меѓународните стандарди и принципи, Алфа банка 3,30% 4,20% 7,40% 7,60% карактеристични за развиените пазари.

годишната традиција Жито Лукс ја продолжува со редизајн на дневните лебови. Компанијата го унапреди својот изглед и преку редизајн на логото. Новиот дизајн на логото на Жито Лукс е одраз на новиот модерен дух на компанијата. Најголемиот производител на леб во земјава, Жито Лукс, го подобрува и го унапредува изгледот на своите дневни лебови. Редизајнот на традиционалните и на специјалните лебови беше потребен за уште подобра видливост на полиците и со тоа лесна достапност на информациите до потрошувачите, како типот на лебот и карактеристиките на секој леб, велат од компанијата.

Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје Стопанска б. Битола Капитал банка

Алкохолот ,38% во кафулињата ,16% поскапе, ,49% на ред е кафето

а NASDAQ

Р

silvana@kapital.com.mk

естораните и кафулињата ги зголемија цените на алкохолните пијалаци со зата во Сао цел да останат ликвидни. Угостителите велат дека ова се должи на поскапувањето на струјата и парното и на намалениот промет, што е резултат на намалената посетеност. Прво се одлучиле за поскапување на алкохолните пијалаци, мпании а можно е да ги покачат и цените на кафето. „Членките на нашата комора го најавија зголемувањето на цените на пијалаците и веќе го спроведуваат. Овој компании од тренд на раст е резултат на намалувањето на годишниот промет, но и на намалената посетеност. Кафулињата и рестораните мораа минимално да ги покачат цените за да можат да ја одржат

,56%

рентабилноста и ликвидноста на фирмите. Кога се намалија потрошувачката и посетеноста, единствениот излез да преживеат угостителите го најдоа во зголемување на цените“, вели Феркан Бербери, претседател на Туристичкоугостителската комора. Според него, овој пад на потрошувачката може да се види и по намалувањето на прометот на дистрибутерите со алкохолни пијалаци. „И ним им е падната работата. Угостителите се договорија прво да ги зголемат цените на алкохолните пијалаци, а можно е покачување и на цените на кафињата. За разлика од кафулињата и рестораните, кај хотелите пак има поевтинување“, додава Бербери. Миро Јанев, сопственик на кафулето Плеј, вели дека цените ги покачил на три

,07%

,96%

,06%

+

и на берзата

,92%

рани на

19.06.2012

РЖ Институт НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Битола Макстил Гранит 19.06.2012

Млаз Богданци Адинг РМДЕН 02 Топлификација Македонски Телеком

-

алкохолни пијалаци поради зголемување на давачките за увоз на тие алкохолни производи кои ги имале дистрибутерите. Корекцијата на цените од 3% до 10% ја направил и поради поскапувањето на струјата, парното, но и поради намалената посетеност. „Угостителите седум години не ги имаа коригирано цените. За ова време струјата и парното поскапеа неколкукратно, а киријата остана иста, не се намали. Струја плаќам

+2,81% +2,63% +0,51% +0,4% +0,15% пад

-19,44% -6,36% -2,13% -1,78% -0,87%

нова цена

439,00 1.950,00 1.961,00 115,00 471,00

нова цена

116 221,00 96,50 2.450,00 -475,00

Банка Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка

3м 2,10% 2,10% 1,85% 1,95% 2,50% 2,00% 2,00%

6м 2,70% 2,60% 2,35% 2,35% 3,00% 2,60% 2,50%

24м 3,70% 3,70% 3,45% 3,80% 4,00% 3,60% 3,65%

36м 4,20% 4,00% 3,75% 4,30% 4,50% 3,80% 4,05%

Алфа банка

2,10%

2,30%

3,70%

4,00%

Уни банка

2,55%

3,00%

4,50%

6,00%

Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје Стопанска б. Битола Капитал банка

2,50% 2,20% 2,10% 2,50%

2,80% 2,80% 2,60% 3,20%

4,50% 4,10% 4,40% 4,10%

5,10% 4,50% 4,60% 5,00%

6м 12м 0,94% 1,23% 0,34% 0,62% 0,93% 1,26% И ланч-барот Арабеска ги покачи цените на 0,24% 0,47% 0,73% 1,06% пијалаците и на храната за 10 денари. Оттаму 0,08% 0,11% што се0,19% велат дека не само поскапени0,39% струјата

Libor (EUR)

за 60% повеќе отколку што плаќав. Цените ги Libor (USD) покачивме од 3% до 10%, но и ова не ги покрива (CHF)Кога трошоците. Треба да ги покачимеLibor за 50%. најдобрите кафулиња издишаа, што останало за и парното, поскапени се и прозиводите кои ги МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ другите“, вели Јанев. користат во кујната. Рочност преку ноќ 1 недела 3мза 10 Цените во Тренд се зголемени веќе неколку „Цените на производите ги1м зголемивме СКИБОР Според 2,20% Бевме 3,18% 4,98%бидејќи месеци, вели Предраг Васиљевиќ-Пеџа. денари. приморани4,18% на овој чекор МКДОНИА 2,20% с$“, изјави Марјан Тенев, менаџер на него, иако алкохолот поскапел, цените треба поскапе уште да растат. Арабеска. ОСНОВНИ СТАПКИ ВО Темов, ОДДЕЛНИсопственик ЗЕМЈИ „Нормално е да ги покачиме цените, когаКАМАТНИ с$ Пане на винотеката Темов, стапка Стапка на инфлација е поскапено. И ова не е доволно, потребно е велиОсновна дека одкам. самиот почеток цените на уште повеќе. На крајот на краиштата, нека биде алкохолните пијалаци 5,20% Народна банка на Македонија 4,00% ги одредил така што скап алкохолот за младите да не пијат“, ќе може да си ги 12,00% покрие трошоците, па13,40% во Народна вели банка на Србија Васиљевиќ. последните неколку месеци не ги зголемувал.

2,50% Народна банка на Хрватска 6,00% 3,60% 2,20%

Централна банка на Црна Гора Централна банка на Словенија

вторник - 19.06.2012 3м 3,60% 3,50% 3,20% 3,50% 4,30% 3,40% 3,50% 3,30% 3,50% 4,30% 4,00% 3,80% 4,30%

6м 4,60% 4,50% 4,00% 4,50% 4,80% 4,40% 4,40% 4,20% 4,50% 5,30% 5,00% 4,80% 5,50%

24м 7,40% 7,00% 6,65% 6,50% 5,50% 7,10% 7,40% 7,40% 7,50% 8,20% 8,00% 7,40% 7,50%

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

36м 7,70% 7,50% 6,85% 7,00% 6,00% 7,30% 7,70% 7,60% 8,00% 8,60% 8,40% 7,60% 8,20%

Банка Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка

3м 2,10% 2,10% 1,85% 1,95% 2,50% 2,00% 2,00%

6м 2,70% 2,60% 2,35% 2,35% 3,00% 2,60% 2,50%

24м 3,70% 3,70% 3,45% 3,80% 4,00% 3,60% 3,65%

36м 4,20% 4,00% 3,75% 4,30% 4,50% 3,80% 4,05%

Алфа банка

2,10%

2,30%

3,70%

4,00%

Уни банка

2,55%

3,00%

4,50%

6,00%

Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје Стопанска б. Битола Капитал банка

2,50% 2,20% 2,10% 2,50%

2,80% 2,80% 2,60% 3,20%

4,50% 4,10% 4,40% 4,10%

5,10% 4,50% 4,60% 5,00%

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

1м 3м 6м ПРИНОС НА ОТВОРЕН ИНВЕСТИЦИСКИ ФОНД Euribor (EUR) 0,38% 0,66% 0,94% Отворен инвестициски фонд Libor (EUR) 0,34% 0,62%Нето вредност 0,93% Libor (USD) Илирика Југоисточна Европа 0,24% Libor (CHF) 0,08% Илирика Глобал-Растечки пазари

0,47% 22.452.814,05 0,73% 0,11% 35.360.245,92 0,19%

12м 1,23% 1,26% 1M 1,06% 0,28% 0,39% 2,14%

Иново Статус Акции МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

13.888.453,03

-1,75%

1 недела44.734.045,96 1м 3,18% 20.346.163,30 4,18%

Инструмент Благајнички записи Ломбарден кредит

камата 3,75% 5,50%

СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

Домашна валута Домашна валута со валутна клаузула Странска валута

10% 20% 13%

КУРСНА ЛИСТА

Држава ЕМУ САД В.Британија Швајцарија Канада Австралија

Среден курс во 61,6092 48,8264 76,4382 51,2983 47,6957 49,2126

Валута евро долар фунта франк долар долар

Извор: НБРМ

ДВИЖЕЊЕ НА ИНФЛАЦИЈАТА ВО МАКЕДОНИЈА ПЕРИОДОТ 2010/2011 4% 3% 3% 2% 2% 1% 1% 0% -1%

-1% 01/10

04/10

06/10

09/10

12/10

03/11

06/11

09/11

12/11

Извор: Државен завод за статистика

3M

6M

1Y

YTD

ДАТУМ

-8,77%

-4,07%

-26,10%

-4,80%

18.06.2012

-10,76%

-4,52%

-14,40%

-7,34%

18.06.2012

-6,16%

-6,47%

-17,22%

-5,91%

17.06.2012

3м3,08% -3,10% 4,98%

-8,74%

1,42%

-7,77%

0,13%

17.06.2012

-8,06%

-6,91%

-32,47%

-6,59%

17.06.2012

25.206.478,07

0,67%

-5,25%

2,74%

-12,82%

1,69%

18.06.2012

49.547.192,54

0,63%

0,91%

3,45%

4,21%

2,98%

18.06.2012

95.911.691,90 0,24% Основна кам. стапка Стапка на инфлација

0,79%

1,63%

3,25%

1,50%

18.06.2012

КД БРИК Рочност КД Нова ЕУ СКИБОР

преку ноќ 2,20% КБ Публикум - Балансиран 2,20% МКДОНИА

КБ Публикум - Обврзници

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ

КБ Публикум Паричен

8,00% 8,60% 8,40% 7,60% 8,20%

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

раст

7,50% 8,20% 8,00% 7,40% 7,50%

Угостителите ги зголемија цените поради повисоките1мсметки 3м за струја и парно, но и порадиEuribor пад на прометот. 0,38% (EUR) 0,66%

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

Банка Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје Стопанска б. Битола Капитал банка

4,50% 5,30% 5,00% 4,80% 5,50%

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

Цените на алкохолните пијалаци во кафулињата и рестораните во Скопје се зголемија за 3% до 10%, а угостителите велат дека ова минимално поскапување не е доволно

,39% Силвана Жежова

3,50% 4,30% 4,00% 3,80% 4,30%

Народна банка на Македонија Народна банка на Србија Народна банка на Хрватска Централна банка на Црна Гора Централна банка на Словенија

4,00% 12,00% 6,00%

5,20% 13,40% 2,50% 3,60% 2,20%

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ средА 20.06.2012

11 > БроЈка

кинези најавуваат преземање на хрватски Бадел 1862

К

инеската групација Tadee Holding Group е заинтересирана да ја преземе хрватската компанија за производство и дистрибуција на алкохолни пијалаци Бадел 1862. Менаџерите на Бадел потврдиле дека кинеската компанија испратила писмо со намера за преземање. Претседателот на Управата на Бадел, Срѓан Ореб, изјави дека Кинезите сакале да влезат во сопственичката структура на Бадел, но и да ја зајакнат соработката со цел понатамошен развој на компанијата. „Tadee Holding Group е реномирана групација со која Бадел 1862 веќе има склучено Joint Venture договор и основаше заедничка компанија со седиште во Кина со цел подобра испорака на производите на Бадел на кинескиот пазар“, велат во Бадел. Компанијата Бадел 1862 има своја фирма и во Македонија.

Сингапур и македонија со поголема соработка за е-влада

С

13

милиони денари загуба за 2011 година пријави кланицата Жи-Ва од Штип. Според финансискиот извештај, објавен на Македонската берза, компанијата остварила вкупни приходи од околу 250 милиони денари. Загубата по акција за минатата година изнесува 91,8 денари.

ингапур и Македонија ќе ја продлабочуваат соработката преку размена на добри практики, искуства и знаења од областа на е-влада. Ова го договори заменикминистерот за информатичко општество и администрација, Арсовска-Томовска, која во Сингапур се срeтна со заменик-министерот за координирање на политики во јапонското Министерство за внатрешни работи, Јамакава Тецуо, во рамките на Министерскиот форум за ИКТ. Наскоро треба да биде потпишан меморандум за соработка во кој ќе бидат дефинирани програмите и проектите од интерес за двете земји. По свечената церемонија и отворањето на Азискиот самит за информатички технологии и комуникации за 2012 година, претставниците на Агенцијата за надворешна економија на Република Сингапур пројавиле интерес за можностите за понатамошна соработка во поглед на инвестирање на сингапурските компании како странски директни инвестиции во Македонија. Посетата на Томовска заврши со билатерална средба со Владината агенција за развој на информатичко-комуникациски технологии, под чие водство Сингапур претставува водечка светска сила во полето на ИКТ со повеќе од 1.700 електронски услуги за граѓани и за фирми.

Новиот закон за сметководство ќе ги поскапи услугите Сметководителите бараат доработка на новиот закон за сметководствени работи и независност во работењето. Свесни се дека на фелата & треба регулација, но тврдат дека вака скроениот закон ги деградира сметководителите

полагање испит, издавање уверенија и сл. Давачки ќе имаат и за осигурување од штета на клиентите, при што казната е од 2.000 евра за сметководител трговец-поединец и 20.000 евра за друштво кое врши сметководствени работи. Но, најмногу проблеми предизвикува одредбата која забранува сметководство да води лице кое е член на орган на управување или акционер во фирмата за водење сметководство. „Што ако станува збор за семејна фирма во која син ми е сметководител, но има удел во фирмата? И сега надлежностите на сметководителите. Конкретно, тој не смее да си ја води сопствената фирма? Па кој ја законот предвидува овластениот сметководител познава фирмата подобро од него? Тоа може да важи со високо образование да води деловни книги и за ревизорите, затоа што има конфликт на интереси, финансиски извештаи на фирми од секаков тип, а но смешно е да важи и за сметководителите“, сметководителот со средно образование да може коментираат сметководителите. да води сметководство само на здруженија на Иако законот с$ уште е во собраниска процедура, граѓани, фондации и трговци-поединци. сметководителите итно бараат негова доработка, „Ова е нелогична одредба, затоа што во некои но и независност при регулацијата на фелата, фондации има повеќе пари отколку што има во алудирајќи на одредбата која предвидува до некоја фирма и тоа не значи дека е полесно да се основање на инстит у тот за сметководители води сметководство на здруженија или фондации подготвителните работи да ги врши комисија отколку на фирми. Значи, тоа е небулозно“, смета ФЈУЧЕРСИ формирана од министерот за финансии. Законот сметководител, кој сакаше да остане анонимен. предвидува комисијата да биде составена од Давачките по разни основи кои ги наметнува НАФТА претседател и од десет члена, од кои пет од з а ко н о т д о п о л н и теЛЕСНА л н о СУРОВА г и в оз н ем и ру в а ат ПРИРОДЕН ГАС Министерството за финансии и пет сметководители сметководителите. Освен што ќе мора да плаќаат 83,56 2,61 на кои министерот им издал уверение за овластен за лиценци, ќе плаќаат и годишни членарини на сметководител.

BRENT Институтот на сметководители, надоместоци за ЗА ЗАТОПЛ.

Соња Јованова

s.jovanova@kapital.com.mk

Н

овиот закон за сметководство, кој го помина првото читање во Собранието, значително ќе ги поскапи услугите на сметководителите, најмногу поради разните давачки кои ќе ги имаат за дообразување, лиценцирање и за плаќање разни надоместоци кон институтот на сметководители, кој допрва ќе се формира. Ова се забелешките и критиките на сметководителите за новото законско решение, иако речиси сите што ги консултиравме се согласуваат дека на фелата & е неопходна регулација МАКЕДОНСКА БЕРЗАза да се искорени нелојалната конкуренција. МБИ 10дека законот со себе носи премногу Но, тврдат 1.918,82 ригорозни одредби, кои во одредени случаи се деградирачки за сметководителите. Лиценците МБИД кои ќе мора да ги извадат откако ќе стапи на 1.805,32 сила законот, велат, неправдано ќе ги поделат

ОМБ 119,09

-0,12% +0,20% -0,38%

+0,35% -0,24%

95,82

263

-0,87% +0,29%

Извор: Македонска Берза

Вредностите кои ги гледате денеска, се од последниот ден на тргување, вторник - 19.06.2012

МАКЕДОНСКА БЕРЗА МБИ10 МБИ10 ИНДЕКСИ РЕГИОН 3.000 3.000 3.000МБИ10

МБИ 10 BELEX15 1.918,82 436,77 Главен индекс на Белградската берза МБИД CROBEX 1.805,32 1.616,92 ОМБ Главен индекс на Загребската берза 119,09

SASX 10 -0,12% -1,74% 675,82

+0,20% SOFIX 290,36 -0,38% ATHEX

-0,26%

595,14

Главен индекс на Љубљанската берза

436,77 12.791,58

МАКЕДОНСКА БЕРЗА

28,74$/унца

7.575,25

Извор: Македонска Берза официјалниот пазар на Македонска берза

Главен индекс на Атинската берза

ИНДЕКСИ АМЕРИКА ИНДЕКСИРЕГИОН

-1,74% +0,91%

Заеднички индексиндекс 30 големи Главен наамерикански Белградската компании котирани на Њујоршка берза

NASDAQ 2.895,33

Главен на Загребската Заеднички индексиндекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи

Паоло, Бразил

2.400 2.400 2.400

ATHEX 2.200 2.200 2.200 595,14 ЕВРОПА ИНДЕКСИ

Главен индекс на Љубљанската берза

+0,48%

FTSE 100 5.545,91

+1,07%

1.800 1.800 1.800

+0,91% +0,60% SWISS

DOW JONES

5.995,86

+2,49%

Главен индекс на Сараевската берза 27,25

1.349,00$/бушел

ATHEX 595,14

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Главен индекс на Љубљанската берза

S&P 500 1.344,78

+0,39%

BRAZIL BOVESPA 56.509,22 АЗИЈА ИНДЕКСИ

Заеднички индекс на 500 котирани компании на

+15,74% 2.895,33 +0,91%

DOW JONES фабрика за шеќер NASDAQ Шајкашка Бамби Банат 4.000,00 12.791,58

20.498,00

Заеднички индекс 30 големи американски компании котирани на Њујоршка берза

+5,12% +0,39%

Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ берзата, без финансиски компании

Имлек -20,00% BRAZIL BOVESPA

Телефонија А.Д. Белград

140,00

-3,04%

+0,39% +0,56% ЗАГРЕБСКА БЕРЗА 2.300,00

-0,75%

Индекс на најголемите јапонски компании котирани на Токиска берза

TOPIX CAC 40 734,69

-0,06%

3.081,06

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

ЕВРОПА ИНДЕКСИ BSE 30

-0,56%

+0,48%

Индекс на компании котирани на примарен пазар на Токиска берза

5.545,91

Индекс на 30 најголеми компании котирани на берзата во Бомбај

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

DAX 6.280,95

+0,92%

16.859,80 FTSE 100

Извор: Блумберг

+0,60%

Индекс на 30 најголеми герм. компании котирани на Франкфуртска берза

+0,56%

+56,15%

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

2.450,00

Ингра

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао 5,31

NIKKEI HANG SENGПаоло, Бразил двете225 најголеми американски берзи 8.655,87 ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ 19.416,70 ДЕН ДО 15Ч.

CAC 40 3.081,06

Институт ИГХ ЕВРОПА -2,03% ИНДЕКСИ

660,03 FTSE 100 .

5.545,91БЕРЗА ЉУБЉАНСКА

+0,48%

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза Цинкарна

79,00 .

DAX НФД 6.280,95 0,02

+1,07%

22,33

+5,19%

-0,45%

+1,07%

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска Лука Коперберза

8.620,00

+3,86%

SWISS Заваровалница +0,60% +0,96% -33,33% 5.995,86 -4,00% 12,00

Индекс на 30 најголеми герм. компании Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Податоците за акции со најголема промена во регионот, се земаат од веб страниците на котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал

19.06.2012

раст нова цена АЗИЈА ИНДЕКСИ +2,81% 439,00

РЖ Институт NIKKEIбанка 225 НЛБ Тутунска +2,63% 8.655,87 СтопанскаИндекс банка Битола +0,51% на најголемите јапонски компании Индекс на 20 најголеми и најликвидни одТокиска берза Макстилкомпании +0,4% котирани на швајцарскиот пазар на капитал Гранит +0,15%

+0,96%

-0,75%

HANG SENG 1.950,00 19.416,70 1.961,00

116116 116 112112 112 108108 108 104104 104 07/10 07/10 07/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 01/12 01/12 01/12 04/12 04/12 04/12

ОМБ е составен од најликвидните обврзници котирани на Македонска берза

BRENT 95,82

1631,40$/унца

СРЕБРО 28,74$/унца

БАКАР 7.575,25

+0,35% -0,24%

ПРИРОДЕН ГАС 2,61

ЗА ЗАТОПЛ.

263

МЕТАЛИ

+0,27% +0,24% +1,6%

НИКЕЛ

16.652,50

АЛУМИНИУМ 1.862,50

ЧЕЛИК 400.00.00$/унца

-0,87% +0,29%

-1,0% +0,0% /

ПЧЕНКА 603,25$/бушел

ПЧЕНИЦА 672,50$/бушел

КАФЕ 1,50/бушел

СУРОВИНИ

-2,97% +3,26% +0,10%

КАКАО

2214,000$/бушел

ШЕЌЕР 27,25

СОЈА 1.349,00$/бушел

-1,47% +3,45% +2,66%

Податоците за фјучерсите на нафта, метали и суровини се земаат од веб страната на американската финансиска агеција Блумберг ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

-0,06%

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

115,00 471,00

120120 120

+3,86%

Белградска, Загрепска и Љубљанска берза Индекс на 100 најголеми британски компании ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч. котирани на Лондонска берза

SWISS 5.995,86

83,56

ЗЛАТО

големи американски Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ 56.509,22 компании котирани на Њујоршка берзата, без финансиски компании Индекс на 30 најголеми герм. компании берза Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Заеднички индекс на 500 котирани компании на Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао двете најголеми американски берзи котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал Паоло, Бразил Металска индустрија Вараждин Диоки

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

ЛЕСНА СУРОВА

Главен индекс на Атинската берза

АМЕРИКА ИНДЕКСИ БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

124124 124

ФЈУЧЕРСИ НАФТА

+2,49%АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА

+0,39% S&P 500 +0,96% 1.344,78

NASDAQ 2.895,33

SASX 10 ШЕЌЕР 675,82

Главен индекс Загребската берза метали и суровини Главен индекс на Софиската берза на Податоците зана фјучерсите на нафта, се земаат од веб страната американската финансиска агеција Блумберг

07/10 07/10 07/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 01/12 01/12 01/12

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза

DAX12.791,58 Заеднички индекс 30 6.280,95

-0,26%

2214,000$/бушел

Главен индекс на Белградската берза 672,50$/бушел

2.000 2.000 2.000 Главен индекс на Атинската берза

АМЕРИКА ИНДЕКСИ

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

SBITOP 542,16

BELEX15 ПЧЕНИЦА 436,77

+0,56% -0,16%

2.600 2.600 2.600 берза Главен индекс на Софиската берза Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао

-0,26%

SBITOP 542,16

3.000 3.000 3.000

SOFIX BRAZIL BOVESPA 2.800 2.800 2.800 56.509,22 290,36

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

CROBEX КАФЕ 1.616,92 1,50/бушел

603,25$/бушел

берзата, без финансиски компании

СУРОВИНИ КАКАО ИНДЕКСИ -2,97% РЕГИОН

-1,74% +3,26% SOFIX СОЈА -0,38% +0,10% 290,36

+0,39% -0,38%

SASX 10 675,82

на пазарот на јавно поседувани друштва

-1,47% -0,38% +3,45% -0,16% +2,66%

ПЧЕНКА

Индекс на 100 светски компаниииндекс котирани на на NASDAQ берза Главен Сараевската берза

-0,38% +0,39%

CROBEX S&P 500 1.616,92 1.344,78

CAC 40 3.081,06

1631,40$/унца

Главен индекс на Софиската берза

SBITOP Извор: Македонска Берза 542,16

BELEX15 DOW JONES

2.600 2.600 2.600

-0,02%

ОМБ ОМБ ОМБ

0,00%

3.100 3.100 3.100 НИКЕЛ 2.900 2.900 2.900 16.652,50 2.700 2.700 2.700 АЛУМИНИУМ 2.500 2.500 2.500 2.300 2.300 2.300 1.862,50 2.100 2.100 2.100 ЧЕЛИК 1.900 1.900 1.900 400.00.00$/унца 1.700 1.700 1.700 07/10 07/10 07/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 01/12 01/12 01/12 04/12 04/12 04/12

+0,27% -1,0% 2.400 2.400 2.400 СРЕБРО МБИ 10 +0,24% +0,0% 2.200 2.200 2.200 -0,12% 1.918,82 -0,16% 2.000 2.000 2.000 БАКАР МБИД +1,6% / +0,20% 1.800 1.800 1.800 1.805,32 07/10 07/10 07/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 01/12 01/12 01/12 04/12 04/12 04/12 ОМБ +2,49% -0,38% МБИ 10 е составен од 10 најликвидни119,09 акции на компании котирани на МБИД е составен од 15 најликвидни акции на компании котирани

-0,38%

ЗЛАТО

Главен индекс на Сараевската берза

-0,38%

МБИД МБИД 3.300 3.300 3.300МБИД МЕТАЛИ

+0,40%

2.800 2.800 2.800

+15,74%

Шајкашка фабрика за шеќер

4.000,00

Бамби Банат

20.498,00

+5,12%

КАПИТАЛ СРЕДА 20.06.2012

WWW.KAPITAL.MK

12 КОМЕНТАРИ АНАЛИЗИ Ристо Никовски поранешен амбасадор

Во тек е само првата етапа од грчката голгота. Моментално, сите напори се концентрирани на избегнување банкрот (иако, формално, тој веќе е постигнат) и задржување на еврото. Берлин е во паника. Брисел нема процедури и механизми за вакви ситуации

Враќање на драхмата – единствено решение за Грција

П

овторените парламентарни избори во Грција не променија ништо. Каква било влада да биде формирана, политичка или техничка, таа не ќе може ефикасно да функционира. Ако пет од парламентарните партии одлучно се против меморандумот со кој земјата се обврза на драстично штедење, а само две „за“ - Нова демократија и ПАСОК, чија коалиција е тешко замислива, а и ако ја биде, тешко ќе ја бидува – тогаш е јасно што ги чека. Изборите покажaа дека народот малку се подзамислил за сопствената иднина и не се истрча со поголема поддршка на Сириза, која ветуваше неостварлива политика. Сепак, односот на политичките сили не овозможува градење одлучна стратегија за надминување на кризата. Каде, всушност, треба да се бара излезот? Силен е впечатокот дека суштински интерес, не на еврозоната, туку на Атина, е што поскоро да се врати драхмата! Со еврото Грција нема маневарски простор да влијае врз растот на економијата и за намалување на невработеноста. Со девалвација, враќајќи ја монетарната политика во свои раце, Атина ќе ги стимулира извозот и туризмот, а ќе го намали увозот. Така ќе создаде услови за стопански раст. Со самото враќање, драхмата би морала да девалвира за над 25%, што би била прва таква мерка во низа. Наместо наметнати непријатни мерки однадвор и широко незадоволство, ќе следува инфлација, која ќе заврши добар дел од непријатните работи (осиромашување на народот, намалување на државните трошкови...). Луѓето полесно ќе се навикнат на неа отколку на диктатот од Берлин или од Париз. Ќе можат да се печатат пари, иако тоа ќе мора максимално да се избегнува, да се менуваат каматните стапки... Во слична ситуација презадолженоста точно така ја решија и се извлекоа од рецесија и Мексико и Аргентина. Членството во зоната не дозволува такви мерки, а тоа значи понатамошно исполнување на туѓи одлуки за штедење,

за отпуштање од работа... без да се сечат корените на кризата. Секако, не е пријатно да се признае неуспехот и да се остави еврото, ама тоа е подостоинствено отколку земјата да биде присилена на таков чекор. А како се одвиваат работите, тоа е само прашање на време. Дотогаш, Атина само ќе доживува понижувања од Берлин. Враќањето на драхмата ќе биде исклучително комплексна операција, без преседан досега, иако имало слични ситуации (по распаѓањето на СССР, Југославија и ЧСР). Меѓутоа, тоа ќе отвори реални перспективи за земјата, ама ќе биде и вистински почеток на грчките страдања и маки. Дното ќе се допира во следните две до три години. Сега е само шокот голем, бидејќи заврши вештачкиот рај во кој се живееше со години. На туѓа сметка. С$ си има своја цена, та и нивните лаги, со кои долго ја манипулираа Европа. Не дека таа не знаеше што се случува во Грција, ама некои парцијални интереси ја спречуваа да се соочи со „преварите“. Дојде времето кога мора да се платат сметките кои станаа огромни. Лагите се со кратки нозе и секогаш се враќаат како бумеранг. Кој сее ветар, жнее бура. Во тек е само првата етапа од грчката голгота. Моментално, сите напори се концентрирани на избегнување банкрот (иако, формално, тој веќе е постигнат) и задржување на еврото. Берлин е во паника. Брисел нема процедури и механизми за вакви ситуации. Се прават очајнички напори состојбите да не излезат од контрола. Огромни пари се фрлаат во кофа без дно. Приватните банки отпишаа 100 милијарди евра долгови. Тоа не беше доброволен чин, туку под силен политички притисок и со ветување за докапитализирање за простените износи. Со средства на даночните обврзници. Чист маѓепсан круг. За Атина се обезбедија кредити од 110 и 130 милијарди евра и ништо не се реши. Вкупниот грчки долг се зголемува. Да не биде на жими мајка, грчките политички лидери мораа писмено да се обврзат дека ќе ги спроведат наметнатите остри мерки.

Сегашниот победник, Самарас, се правеше важен, ама Меркел го удри по нос и потпиша. Сега тоа ќе му биде сериозна пречка доколку се обиде да тактизира. Драмата продолжува. Народот с$ понезадоволен, земјата с$ почесто парализирана. Границите повремено затворени... Во 2010 годна невработеноста беше 12,9%. Во август 2011 година стигна до 18,3%, а сега (јуни 2012 година) е скоро 22% и продолжува да расте. Во тек е отпуштање на десетици илјади државни службеници. Од 2009 година БДП е намален за над 20%. Атина не го исполни ветувањето за буџетски заштеди во 2011 година. Дефицитот е за околу 2% повисок од планираниот. Помошта која доаѓа од надвор е с$ поскапа... Атина има среќа. Бранејќи го еврото, Германија и Франција направија многу за да & помогнат. Со ескалација на кризата во Италија, а сега и во Шпанија, се намалува интересот за Грција. Се смета дека доколку не се спасат Италија и Шпанија, директна жртва може да биде токму еврото. Италија е седмата светска економија и претставува околу 12,5% од БДП на Унијата (Шпанија е 8,6%, а Грција само 1,9%). Нема веќе постапки по линија на помал отпор. Мора да се сече. Радикално. Грција ќе мора наскоро да се пушти низ вода. Тоа ќе го отвори патот и за нов почеток. Таквиот чекор го одлагаат проценките во Берлин дека опасноста се крие во вредноста на италијанските и на шпанските обврзници. Доколку Атина излезе од еврозоната, нивната вредност можела да доживее драстичен пад, што би можело да го доведе во опасност и самото евро. Засега, како што изгледа, тоа ја држи Грција во еврозоната. До кога, не може да се предвиди. Ваквата ситуација на статус кво е против интересите и на самата Грција, бидејќи е вртење во круг. Освен комунистите, таму никој не заговара напуштање на еврото, бидејќи народот не е подготвен за тоа. Што побрзо се сфати тоа, толку подобро за земјата.

20 JUNI SPECIJALEN PRILOG

BRENDOVI [TO SE E POTREBNO ZA KREIRAWE USPE[EN BREND? KAKVA STRU^NA POMO[ IM E POTREBNA NA KOMPANIITE VO OVOJ PROCES? KOJA E RAZLIKATA ME\U PROIZVOD I BREND? KAKO USPE[NIOT BREND OTVARA VRATA ZA POGOLEMA PRODA@BA, NOVI IZVOZNI PAZARI, POGOLEMA LOJALNOST NA POTRO[UVA^ITE? KAKO STRATE[KI DA RAZMISLUVATE KOGA NOSITE ODLUKA DA LANSIRATE BREND? KOJA E ULOGATA NA MARKETING AGENCIITE VO KREIRAWETO BRENDOVI I KADE DA SE OBRATITE ZA POMO[ VO OVOJ SERIOZEN I VA@EN PROCES ZA KOMPANIJATA I NEJZINATA IDNINA? ZA OVIE I ZA DRUGI TEMI ^ITAJTE VO SPECIJALNIOT PRILOG BRENDOVI KOJ KE IZLEZE NA 20 JUNI 2012 VO NEDELNIKOT KAPITAL.

ZA SITE INFORMACII I PRA[AWA OKOLU OGLASUVAWETO OBRATETE SE DO MARKETING SEKTOROT NA E-MAIL: prilozi@kapital.com.mk; TEL: 02 3298 110 LICE ZA KONTAKT: JASMINA SAVOVSKA TRO[ANOVSKI KAPITAL MEDIA GROUP DOO; P-FAH 503 1000 SKOPJE TEL. 02 3298 110; FAKS. 02 3298 111

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ среда 20.06.2012

балкан 13

Хрватска & објави војна на неликвидноста

милијарди куни (5,76 милијарди евра), а блокирани се 72.401 субјект. Министерот Линиќ е убеден дека по шест месеци од примената на Законот за финансиско работење ќе се промени сликата со неликвидноста во земјата.

Решавање на катастрофалните стечајни постапки

Славко Линиќ

министер за финансии на Хрватска

“

Новиот Закон за финансиско работење и претстечајна постапка треба да помогне да се зголеми ефикасноста на стечајните постапки и да обезбеди средство за доброволно решение пред отворање на постапката.

Со новиот Закон за финансиско работење и претстечајна постапка, владата на Зоран Милановиќ строго ги дефинира роковите за плаќање и постапката за спогодба во случај на несолвентност на субјектите

во Хрватска треба да ја заздрави раната на домашната економија, односно неликвидноста на компаниите. Според податоците на државната финансиска агенција ФИНА, неликвидноста во земјата „тежи“ 43,47

Васе Целеска

Д

celeska@kapital.com.mk

олго најавуваниот Закон за финансиско работење и претстечајна постапка во Хрватска, како моќно оружје за борба против неликвидноста, од есенва треба да стапи на сила и во амбициозни шест месеци да ја подобри сликата на хрватската економија. Во ова се убедени министрите за финансии и правосудство на Хрватска, Славко Линиќ и Орсат Миљениќ, кои вчера го претставија Законот во јавноста. Законот за финансиско работење и претстечајна постапка строго ги дефинира роковите за плаќање и постапката за спогодба во случај на несолвентност на субјектите. „По истекувањето на 30, односно 60 дена, колку што изнесува и рокот за плаќање меѓу компаниите и државата, односно меѓу компаниите, следува рок од 30 дена во кој управата треба да се договори со доверителите. Ако во тоа не успее, должна е да предложи отворање на претстечајна постапка, која ќе се води како управна постапка, а неа мора да ја потврди трговскиот суд. Таа мора да биде готова за 120 дена, во спротивно, компанијата

оди во стечај без предупредување“, објасни министерот за финансии, Славко Линиќ. Тој предупреди дека во случај членовите на управата или на надзорниот одбор пред стечајот да не се обидат да ја спроведат постапката за присилна спогодба, ќе се соочат со казна од 100.000 до еден милион куни (13.250 до 130.000 евра), бидејќи не може одговорноста кон работното место да се искаже единствено преку платата. При образложувањето на Законот, Линиќ го посочи конкретно случајот со згаснувањето на весникот „Вјесник“. „На пример, директорот на „Вјесник“, Роберт Мекиниќ, односно компанијата НН прес, не сака да покрене стечајна постапка. Треба ли поради тоа да се казни? Треба!“, порача Линиќ, кој потоа беше критикуван за таквиот став. Според најавите, овој закон к

о

м е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

Дека ефикасноста во спроведувањето на стечајните постапки во Хрватска е катастрофална покажуваат и домашните и странските податоци. Според нив, 89 постапки траат повеќе од 10 години, 166 повеќе од пет, а 287 постапки не се решени повеќе од три години. Новиот Закон за финансиско работење и претстечајна постапка треба да помогне за да се зголеми ефикасноста на стечајните постапки и да обезбеди средство за доброволно решение пред отворање на постапката, а тоа ќе биде и првата фаза во новиот Закон за стечај. Оние коишто нема да ги почитуваат роковите за плаќање ќе се соочат со камати, а целта на Законот, освен повторна ликвидност и солвентност, е да се зголеми и вредноста на имотот на должниците и да се намали уделот на кредитите. Линиќ очекува банките, кои немаат нови обврски, да ја следат државата во оваа борба со неликвидноста, а некои од нив за тоа веќе покажале и интерес. „Со стапувањето на сила на Законот сите претходни договори за роковите и плаќање престануваат. Новите рокови се одредуваат на 30, најмногу 60 дена, со можност за продолжување на рокот за плаќање меѓу компаните на 360 дена, но во овој случај ќе станува збор за комерцијален заем“, нагласи Линиќ и потврди дека одредбите од овој закон ќе се однесуваат и на здравствениот систем. Тој напомена дека со Законот не станува збор за присилна спогодба, бидејќи таа се смета за склучена само ако на неа доброволно се согласат должникот и доверителот. Постапката која се покренува само на предлог на овластеното лице, должникот, ја спроведуваат регионалните центри на ФИНА, освен во случај кога износот надминува пет милиони куни (660.000 евра), бидејќи тогаш е надлежен Регионалниот центар во Загреб.

с

Дали искуството може да се купи?

Дали добриот совет ќе ме чини скапо? Имате контрола и безбедни сте или имате доверба и жалите поради тоа?

Глобални предизвици – светски решенија Одлуки е потребно да се донесуваат секојдневно. ЕОЅ ви помага да ги донесете вистинските. Ние обезбедуваме финансиски услуги во полето на маркетинг, информации за ризици, раководење со побарувања и платежни услуги, и нудиме поддршка за сите прашања кои се однесуваат на профитабилни клиентски односи – со фокус и разбирање, а користејќи ја мрежата ширум светот. Повеќе детали можете да најдете на www.eos-matrix.mk.

With head and heart in finance

120215_250x191_EOS_MK.indd 1

15.02.2012 10:32:18 Uhr

КАПИТАЛ средА 20.06.2012

WWW.KAPITAL.MK

14 свет

Остри критики од Г-20 за европскиот кризен менаџмент Водечките економии во светот бараат од државите во еврозоната да вложат поголеми напори за да & стават крај на должничката криза во Европа, бидејќи таа се заканува со прелевање во остатокот од светот васе Целеска

celeska@kapital.com.mk

К

ризата во Европа и нејзината закана за светскиот економски раст повторно беа во фокусот на самитот на лидерите на Групацијата 20 (Г-20) индустриски најразвиени и земји со забрзан развој, кој вчера попладнето започна во Лос Кабос, Мексико. Лидерите на Г-20 во своите завршни изјави по средбите во првиот ден соопштија дека Грција е и ќе остане дел од еврозоната, но мора да ги исполни преземените обврски за да ја поправи економската и политичката ситуација. Сепак, некои од нив упатија и критики до европскиот кризен менаџмент и неажурното донесување одлуки и спроведувње мерки за сузбивање на должничката криза, која се заканува да се прелее во остатокот од светот. Лидерите на најразвиените економии, како американскиот претседател Барак Обама, кинескиот претседател Ху Џинтао и индискиот премиер Манмохан Синг после средбата истакнаа дека е крајно време да се донесат убедливи и трајни решенија на Европејците за нивните домашни проблеми. Ова воопшто не му се допадна на претседателот на Европската комисија (ЕК), Жосе Мануел Баросо, кој истакна дека Европа не дојде на самитот на Г-20 за да добие лекции по економија. „Искрено кажано, ние не дојдовме овде да добиеме лекции во поглед на демократијата или во однос на економското управување“, изјави Баросо, запрашан од новинарите за кредибилитетот на Европската унија (ЕУ). Освен тоа, оваа криза не настана во Европа, к

о

м е

р

ц

и

ј

додаде Баросо, и појасни дека кризата настана во Северна Америка и дека најголем дел од европскиот финансиски сектор е заразен од незаконски практики, од одредени сектори на финансиските пазари. Водечките економии во светот бараат од државите од еврозоната конечно да вложат поголеми напори за да & стават крај на должничката криза. Европските лидери, пак, им ветуваат на земјитепартнери дека ќе ги преземат сите потребни политички мерки за обезбедување на интегритетот и стабилноста на монетарната унија. Првенствено треба да се смират финансиските пазари, да се поврати довербата и да се обезбеди постојан пораст, се вели во документот, кој треба да биде усвоен денеска по дводневните советувања во мексиканското одморалиште Лос Кабос.

од начините за справување со последиците од кризата. „Јак, одржлив и урамнотежен раст и понатаму е приоритет, бидејќи тоа води до создавање нови работни места и зголемување на добросостојбата на луѓето низ светот“, го потврдија својот став лидерите на Г-20 преку зедничко соопштение. На самитот на Г-20, кој е седми по ред од ваков вид, започна со бројни билатерални средби, а денес светските лидери ќе разговараат и за натамошно регулирање на финансиските пазари, фер светска трговија, а се очекува да се донесат и заклучоци за развојот на посиромашните земји. Прашањата за безбедноста исто така нема да бидат запоставени. На вчерашната средба меѓу Барак Обама и Владимир Путин, двајцата претседатели пронајдоа многубројни допирни точки во пристапот кон ситуацијата во Сирија, што донекаде претставува изненадување. Земјите-членки на Г-20 сочинуваат речиси 90% од светскиот бруто-домашен производ и застапуваат две третини од светското население.

Поголема банкарска интеграција

Слично како и на претходниот самит, лидерите потврдија дека е потребна поголема економска интеграција со цел земјите да се заштитат од нови економски шокови и проширување на актуелните. Под притисок на финансиските пазари и нестрпливите светски лидери, европските лидери се согласија дека треба да воспостават поблиска соработка и поинтегриран банкарски систем за да ја спречат должничката криза и да го спасат еврото. Ге р м а н с к и о т к а н ц е л а р А н г е л а М е р ке л и претседателот на САД, Барак Обама, на средбата на маргините на самитот на Г-20 вчера се согласиле и „дека се неопходни натамошни чекори за политичка интеграција“ во регионот, како еден а

л

е

н

о

г л

а

с

Жосе Мануел Баросо

претседател на Европската комисија

“

ние не дојдовме овде да добиеме лекции во поглед на демократијата или во однос на економското управување. оваа криза не настана во европа, туку во северна америка. к

о

м е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ средА 20.06.2012

15

ФЕЉТОН

07

Почитувани читатели, Капитал Медиа Гроуп ви го претставува апсолутниот светски бестселер на Џим Колинс, „Од добри кон одлични“ (Good to great), во издание на Pub Publisher од Скопје. Со својот истражувачки тим, Колинс подредил список од речиси 1.500 глобални компании во потрага по оние што покажале исклучителни резултати со текот на времето. Конечно, списокот го свел на 11, меѓу кои Кимберли Кларк, Филип Морис, Жилет, откривајќи ги нивните заеднички карактеристики за корпоративен успех. Прочитајте зошто некои компании се вивнуваат до врвот, а други не.

Џ

им Колинс (роден 1958 година во Колорадо, САД) е американски бизнис-советник, автор и професор на Универзитетот Стенфорд, каде што предава Одржливост и раст на компаниите. Тој е редовен колумнист и советник на „Харвард бизнис ривју“, „Бизнис вик“, „Форчн“, „Инк. Магазин“, СНН други реномирани бизнис-магазини. Автор е на повеќе бестселери, како „Изградено да трае“ (1994), „Постпретприемништво: претворете го вашиот бизнис во истрајна голема компанија“ (1995), „Од добри до одлични“ (2001), „Од добри до одлични и социјалниот сектор“ (2005), „Како големите паѓаат“ (2009), „Големи по избор“ (2011). на своите позиции како спасители од друга димензија, со црвен тепих и звуци на фанфари. Овој податок прикажува важно откритие за нашата студија. Фактите не одат во прилог на теоријата дека е потребен лидер однадвор, кој би ја протресол компанијата од темел и би ја унапредил „Oд добри до одлични“. Всушност, бирањето на висококомпетентен менаџер вон компанијата се наоѓа во негативна корелација со одржливата трансформација „Oд добри до одлични“.

Револуционерот Волгрин

ВТОрО пОглаВјЕ: лиДЕрсТВО На „пЕТТО НиВО”

Непоколебливо решени... Да го направат тоа што мора да се направи

Лидерите на „Петтото ниво“ имаат фантастични побуди; неизлечливо се заразени со потребата да создаваат резултати. Ќе го продадат индустрискиот погон или родената мајка, ако тоа е услов компанијата да стане успешна

М

ногу е важно да се сфати дека лидерството на „Петтото ниво“ не се сведува на скромност и едноставност. Подеднакво застапена особина е и челичната решеност, стоичката одлучност за да се направи с$ што е потребно за компанијата да се вивне кон ѕвездите. Навистина, во рамките на истражувачкиот тим долго расправавме за тоа како да ги опишеме лидерите кои ги воделе компаниите „Од добро кон одлично“. На почетокот ни паѓаа на памет изрази како што се „лидер без его“ или „директор во служба на компанијата“. Но, членовите на тимот жестоко се побунија против ваквите карактеризации. „Овие квалификации не се вистинити“, рече Ентони Кирикос. „Излегува дека тие луѓе се слаби или млаки, а тоа ни оддалеку не важи за Дарвин Смит или Колман Моклер. Тие се способни да направат с$ за доброто на компанијата.“ Потоа Ив ли предложи, „Зошто едноставно не ги наречеме лидери на ’Петтото ниво‘? Ако им залепиме етикета без его или услужливи, луѓето ќе се здобијат со потполно погрешен впечаток. Потребно е да се замислиме над целиот концепт и да ги видиме двете страни на медалот. Ако ти е претставена само скромната страна на овие менаџери, имаш сосема погрешна претстава за нив.“ Лидерите на „Петтото ниво“ имаат фантастични побуди; неизлечливо се заразени со потребата да создаваат резултати. Ќе го продадат индустрискиот погон или родената

мајка, ако тоа е услов компанијата да стане успешна.

Непотизмот носи стагнација

Кога Џорџ Кејн станал извршен директор на Абот лабораториите, компанијата живуркала и била на самото дно на фармацевтската индустрија, преживувајќи со години за сметка на својата златна кокошка – еритромицинот. Кејн не бил харизматичен лидер кој со самото свое присуство би ги мотивирал вработените и со тоа би ја извлекол компанијата од летаргијата, но бил на пат да постави вистински стандарди. Не можел да поднесе умереност во каков било облик и бил крајно нетолерантен кон секого кој сметал дека добро е доволно добро. Кејн сметал дека само одличното е доволно добро и се заколнал дека ќе ја тргне од компанијата едната од клучните причини за умереност: непотизмот. Систематски ги пополнувал управниот одбор и тимот на извршни менаџери со најдобрите луѓе кои можел да ги најде и на сите јасно им ставил до знаење дека семејните врски или должината на стажот не можат никому да му помогнат за да ја задржи позицијата во компанијата. Доколку некој немал капацитет за да стане најдобар можен раководител во своето поле на одговорност, едноставно ја губел работата. Таквата ригорозна реорганизација можела да се очекува од некого кој дошол во компанијата однадвор, со идеја да ги среди работите, немајќи никакви врски со вработените, но Кејн бил ветеран во фирмата, вработен веќе осумнаесет години во Абот лаборатории и истовремено човек со семејна врска – син на претходниот

претседател на компанијата. Семејните собири на Кејнови сигурно биле напнати во текот на подолг период. („Извини, морав да те отпуштам. Сакаш ли уште малку мисиркино месо?“) На крајот, сепак, целото семејство било многу задоволно, пред с$ од вредноста на своите акции, бидејќи Кејн ја придвижил машинеријата за пораст на профитот, којашто од моментот на транзиција во 1974 година до 2000 година создала принос на акциите кој го надминал пазарниот просек за 4,5 пати, со леснотија престигнувајќи ги суперѕвездите на фармацевстката индустрија Мерк и Физер. Апџон, директно споредбена компанија за Абот, исто така имала семејно водство во истиот тој период. За разлика од Кејн, извршниот директор на компанијата Апџон не ја покажал истата решеност да прекине со медиокритетската практика на непотизам. Во време кога Абот ги потполнил сите клучни позиции со најдобрите луѓе, не осврнувајќи се на семејните врски, во компанијата Апџон одредени членови на одредени семејства с$ уште ги држеле сите клучни позиции. Тоа биле две буквално идентични компании коишто истовремено се котирале на пазарот до моментот на транзицијата, за потоа Апџон да падне за 89% зад Абот во следните дваесет години и на крајот капитулирал спојувајќи се со компанијата Фармација во 1995 година. Како интересен додаток треба да се наведе дека Дарвин Смит, Колман Моклер и Џорџ Кејн дошле на водечката позиција од самата компанија. Стенли Голт, Ел Данлеп и Ли Иакока влетале

Одличен пример за (внатрешен лидер) кој извел револуција е Чарлс Р. Корк Волгрин, кој го претворил ослабениот Волгринс во компанија која го надминала пазарниот просек за повеќе од петнаесет пати во периодот од крајот на 1975 година до 1 јануари 2000 година. По долгогодишни дијалози и расправи во тимот на раководители во врска со ангажирањето на Волгринс на полето на угостителството, Корк почувствувал дека се насукани на суво, но дека добра страна на таквата ситуација е тоа што плитката вода барем им дава да го видат дното, т.е. да ја согледаат реалноста: Волгринс има иднина како самопослуга, а не како ресторан. Ден Џорнт, кој подоцна станал извршен директор на Волгринс (1998 година) ги опишува настаните што уследиле по тоа спознание на следниот начин: „Корк на еден од нашите состаноци го кажа следново: „Добро, сега ќе направам рез. Во целост ќе излеземе од работата со рестораните во рок од пет години“. Во тој момент имавме повеќе од петстотини ресторани. Настапи тишина. Можевте да слушнете како паѓа перо. Уште рече „Сакам сите да бидат свесни дека започна одбројувањето... Шест месеци подоцна, на следниот заеднички состанок, некој патем спомна дека имаме само пет години за да излеземе од работењето со рестораните. Корк не беше вреваџија. Удри со раката на масата, не посебно силно, велејќи: ’Слушајте, имате четири ипол години. Пред шест месеци реков дека имате пет години. Сега имате уште четири ипол години. Следните денови сите се раздвиживме и започна демонтажата на целокупниот наш механизам, кој се однесуваше на работењето со рестораните‘. Корк во ниеден момент не се колебаше. Не се сомневаше; не се двоумеше.“ Како и Дарвин Смит, кога одлучил да се продадат индустриските постројки на КимберлиКларк, Корк Волгрин морал да има стоичка решителност за да направи таков рез. Не се работело за тоа дека работата со храна претставува невносен бизнис (иако, на крајот на краиштата, навистина носел значаен профит). Вистинскиот проблем бил од емоционална природа. Волгринс измислил јачмен милкшејк и занимавањето со храна била семејна традиција три генерации наназад. Некои од рестораните дури биле наречени по извршниот директор – постоел цел синџир Коркиеви ресторани. Но, без разлика на сите тие околности, Корк бил подготвен да се спротивстави на долгогодишната семејна традиција, за ресурсите да се пренасочат кон делување во кое Волгринс ќе има шанси да брилира. Мирно, магарешки забавено, на наједноставен можен начин.

(Продолжува) Во утрешниот број: Тивката и упорна природа на лидерот од „Петтото ниво“ не се чита само во големите одлуки како што е продажбата на синџир ресторани или борбата со грабнувачите на компанијата, туку и во личниот стил на беспрекорна работна етика и работливост... к о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а с

27 JUNI SPECIJALNA EDICIJA

KAPITAL TOP 200

NAJGOLEMI I NAJUSPE[NI

Kapital Media Group vo sorabotka so doma{ni analiti~ari i eksperti ja podgotvuva sedmata godi{na edicija KAPITAL 200 NAJGOLEMI I NAJUSPE[NI, vo koja }e bidat rangirani i analizirani 200 –te najgolemi i najuspe{ni kompanii vo Makedonija.

R

angiraweto na 200-te najgolemi i najuspe{ni kompanii }e bide napraveno spored vrednosta na ostvarenite vkupni prihodi i ostvareniot neto profit vo 2011 godina, a pokraj glavnite rangirawa kompaniite }e bidat analizirani i spored goleminata na aktivata i kapitalot, brojot na vraboteni i glavnite pokazateli za profitabilnost i uspe{nost vo raboteweto.

Vo prilog na rangirawata vo Edicijata }e bidat vklu~eni i pove}e analizi na podatocite i indikatorite za uspe{nost i efikasnost vo raboteweto na kompaniite i vo slednive sektori: Prehranbena industrija Telekomunikacii Metalurgija Energetika Trgovija i distribucija Grade`na industrija Site rangirawa }e bidat izraboteni vrz osnova na oficijalni i revidirani podatoci obezbedeni od oficijalni institucii vo R.Makedonija.

Pokraj rangirawata i analizite na rabotewteto na kompaniite vo izminatata 2011 godina, vo edicijata }e bidat objaveni pove}e tekstovi, analizi i kolumni koi treba da dadat odgovori i re{enija za polesno kreirawe na ekonomskata politika: Makedonskata ekonomija gi pre`ivuva najte{kite denovi. Koi se scenarijata za spas?

Kako da se spasat kompaniite od nelikvidnosta?

Dali e sega vreme za {tedewe i kratewe tro{oci?

Najgolemite predizvici i problemi na kompaniite

NAJUSPE[NI }e im bide korisna i na kompaniite, na bankite, na marketing agenciite, na mediumite i na doma{nite, kako i na stranskite kompanii da nosat mnogu podobri biznis odluki.

Veruvame deka edicijata Kapital 200 NAJGOLEMI I

Za site informacii i pra{awa okolu oglasuvaweto obratete se do marketing sektorot na e-mail: mihajlovska@kapital.com.mk tel: 02 3298 110; faks: 02 3298 111 lice za kontakt: Gordana Mihajlovska