570-18.07.2012

среда. 18 јули 2012 сре. max. 310 C min. 130 C

чет. max. 340 C min. 130 C

пет. max. 370 C min. 150 C

МБИ 10

1.863,41

-0,06%

Извор: Македонска Берза

МБИД 1.827,36

-0,21%

ОМБ

118,52

-0,37%

ЕМУ

€

61,54

САД

$

50,54

Курсна листа на Народна банка на Македонија

европскиот банкарски гигант ХсБЦ обвинет за перење пари во саД }14

власта и опозицијата договорени за нов Печалбарството Бизнисмените закон за адвокатура, денес значи трајно незаинтересирани за спортот }10 фелата поделена! }6 иселување }9 ДесеттИНа НаселеНИе фатИло џаДе! ова ли го сокри прекинатиот попис? }4-5 www.kapital.mk

...само идејата е капитал, с$ друго е пари...

член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP

На горештините некои бизниси се офајдија, некои се „опекоа“ }11

број 570 | година 3 | цена 20 ден. | тел. 3 298 110 | факс. 3 298 111

о Н т Н а П а фр

ПоловИНа оД КоМПаНИИте во зеМјава се БлоКИраНИ!

стр.

2-3

В.Британија

£

КАПИТАЛ СРЕДА 18.07.2012

WWW.KAPITAL.MK

2 НАВИГАТОР ИЗЈАВА НА ДЕНОТ

> коментар > анализа > победник и губитник > бројка > лидери > не им беше денот

Министерот Тодоров смета дека е шармантен и ербап со тоа што ќе ги нарече вмровските доктори подобри од останатите и така ќе ја оправда партизацијата која ја спроведува во целиот здравствен сектор.

АНДРЕЈ ПЕТРОВ

доктор и секретар на СДСМ

среда 18/07/2012

КОМЕНТАР

Петре Димитров

dimitrov@kapital.com.mk

Спортот и парите

У

баво е што државата гради 100 спортски сали и 30 базени. И тоа како & треба ремонт на спортската инфраструктура. Но, само инвестирањето во инфраструктура нема да го извади македонскиот спорт од калта во која е со години и од редењето само епизодни улоги на нашите спортисти во меѓународна конкуренција. Пред с$, спортот подразбира дисциплина, одговорност, визија и професионалност. Токму тоа им недостига на македонските спортски работници, кои поради својата неамбициозност како оправдание за неуспехот, знаат да кажат само дека кога нема пари, нема ни спорт. Пари има, можеби недоволно, но проблемот е како тие се трошат. За да влезат повеќе пари во спортот, прво треба да се расчисти со криминалот во спортските федерации и во спортските клубови, чии лидери повеќе се заинтересирани за лична корист отколку за иднината на македонскиот спорт. Не може Фудбалската федерација, наместо да вложува во реновирање руинирани стадиони на прволигашите, да троши 600.000 евра за дневници за службени патувања! За да создадеме добри спортски тимови, освен инфраструктурата, потребна ни е и едукација. Максимумот од младите спортски таленти единствено може да се извлече ако нивниот талент се надгради во специјализирани спортски школи, каде што со нив ќе работат професионални учители. Добар спортист не се станува само со поседување талент. Паралелно со средувањето на овие работи, државата треба да создаде и системска рамка за финансирање на спортот. Да ја децентрализира оваа област и широко да ги отвори вратите, дури и да го охрабри приватниот капитал да влезе во клубовите. Треба да се најде заедничка спрега меѓу бизнисот и државата за доброто на спортот. Ние сме спортска нација и тоа е државен интерес. Нема подобра промоција за државата од спортот. Не треба да гледаме далеку. Доволно е да ги следиме искуствата на Хрватска, која направи револуционерен чекор со приватизација на спортот. Влезе свеж капитал во клубовите, инфраструктурно зачекори во 21 век, интересот за натпреварите е огромен, а играчите се продаваат за милионски суми.

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Вељко Влаховиќ бр 11, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.commk

14

“

општини во државата кои имаат над 30.000 жители да имаат градски архитект и градски совет. Ова го предвидуваат последните измени на Законот за локална самоуправа. Според предлогот, градските архитекти терба да се грижат за планирање, проектирање, градба и за одржлив развој на градовите. Предлагач е Лилјана Поповска од ДОМ.

“

www.kapital.mk

> БРОЈКА

Почнува концесионирањето во здравството

В

ладата најави дека во првите десет дена од август треба да почне концесионирањето во здравството. Ќе се доделат три концесии, и тоа за вршење здравствени услуги од областа на хирургијата на секундарно ниво во Вардарскиот регион, од областа на неврологијата во Пелагонискиот регион и од областа на офталмолошката хирургија на државно ниво. „Повод за почнување постапка за доделување на овие концесии е тоа што постојните здравствени установи не ги задоволуваат потребите на населението или се недоволни во согласност со утврдениот број на здравствени установи“, вели портпаролот на Владата, Александар Ѓорѓиев. Доделувањето на концесијата ќе се спроведе во рок од 120 дена од денот на објавувањето на јавниот повик. Најповолниот понудувач ќе склучи договор за концесија, врз основа на кој ќе склучи и договор со Фондот за здравствено осигурување, сметано од 1 јануари 2013 година.

ФРАПАНТНО

Половина од компаниите во земјава се блокирани! Неликвидноста изразена во бројки покажа колку е навистина тешка кризата во домашната економија. Најновите податоци на Народната банка се фрапантни - дури половина од активните компании во земјава, односно 37.754 се блокирани. Вкупниот број блокирани сметки на приватни фирми, пак, заклучно со мај, достигна 58.131 Александар Јанев janev@kapital.com.mk

К

омпаниите немаат пари и тоа е јасно. Но, неликвидноста изразена во бројки покажа колку е навистина тешка кризата во домашната економија. Најновите податоци на Народната банка се фрапантни - дури половина од активните компании во земјава, односно 37.754 се блокирани. Вкупниот број блокирани сметки на приватни фирми, пак, заклучно со мај, достигна 58.131. Ова е само статистичка потврда на сите изјави на бизнисмените, кои со месеци алармираат дека немаат пари ниту да ги платат ратите за кредити, ниту давачките кон државата, дури ни за да поделат плати. Освен поради долгови меѓу самите фирми,

блокадите се и по однос на долгови кон банките и кон државата, што потврдува дека граѓаните и компаниите с$ помалку можат да ги сервисираат обврските и поради тоа присилно им се наплаќаат пари од сметките. Во услови на с$ поголема внатрешна задолженост во државата, расте бројот и на фирми кои воопшто не успеале да издржат финансиски и биле принудени да затворат. Од стопанските комори во земјава не се изненадени од овие статистички податоци, бидејќи тие одамна биле свесни колку е загрижувачки проблемот со неликвидноста на компаниите. „Имајќи ја предвид загрижувачката неликвидност и внатрешната задолженост на македонското стопанство, неопходно е

во соработка со Владата и Народната банка да се разгледаат можностите за изнаоѓање соодветни решенија на тој план. Бизниссекторот се соочува со хронична неликвидност и нема сигнали дека нешто ќе се смени кон подобро. Податоците од Централниот регистар покажуваат дека македонските компании оваа година ја започнаа без сопствен работен капитал, односно со 2,4% повеќе обврски од тековни средства. Како што се продлабочува кризата во економијата, овој проблем станува уште поголем“, велат од Стопанската комора на Македонија. Роковите за наплата и до седум и повеќе месеци, кои се наметнаа во домашната економија откако се продлабочи економската криза, им создадоа најголем проблем на компаниите, кои се соочија со сериозен недостиг од пари. Фирмите имаат проблеми со наплатата, а ДДВ на државата & плаќаат со самото доставување на фактурата. Затоа бизнисмените многупати потенцираа дека е неопходно државата да креира инструменти за сигурна наплата на побарувањата. Таков инструмент е задолжницата, која треба наскоро да се воведе, но која фирмите најавија дека нема да ја применуваат с$ додека државата не им ги плати побарувањата. Ако ја применат без државата да се раздолжи, уште повеќе ќе се зголеми бројот на фирми со блокирани сметки.

РЕГИОНАЛНИ ПАРТНЕРИ НА КАПИТАЛ

Првиот број на дневниот весник Капитал се појави на 17 март 2010 телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 e-mail: kontakt@kapital.com.mk Издава: KAPITAL MEDIA GROUP доо Скопје, компанијата е формирана во 1999 година, кога е издаден првиот број на магазинот Капитал ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, 1000 Скопје, п.фах: 503, Република Македонија

ПРЕТПЛАТА НА ДНЕВНИОТ ВЕСНИК КАПИТАЛ И НА МАГАЗИНОТ КАПИТАЛ Сања Савовска: ++ 389 2 3298 110/ лок:104 pretplata@kapital.com.mk

ДИРЕКТОР И ГЛАВЕН УРЕДНИК: Љупчо Зиков

РЕКЛАМА И ОГЛАСИ: Александра Стојменова: ++389 2 3298 110/ лок:103; marketing@kapital.com.mk; aleksandra@kapital.com.mk

ИЗВРШЕН ДИРЕКТОР (МАРКЕТИНГ И ФИНАНСИИ) Гордана Михајловска ГРАФИЧКИ И ИТ ДИРЕКТОР Николај Томашевски OFFICE MANAGER И ФИНАНСИИ Александра Николова: ++389 2 3298 110/ лок:101 nikolova@kapital.com.mk

СПЕЦИЈАЛНИ ПРИЛОЗИ: Гордана Михајловска ++389 2 3298 110/ лок:202; prilozi@kapital.com.mk

ОДГОВОРЕН УРЕДНИК Спасијка Јованова

ОВЛАСТЕН ПРАВЕН ЗАСТАПНИК: “Адвокатско друштво ДЕ ЛЕГЕ”

ПОМОШНИЦИ НА ОДГОВОРНИОТ УРЕДНИК Катерина Синадиновска (политика) Катерина Попоска (економија)

Печати: Графички Центар Скопје Според мислењето на Министерството за култура за дневниот весник “Капитал” се плаќа повластена даночна стапка. Текстовите и фотографиите не се враќаат. Сите објавени текстови, фотографии и друга графичка опрема се авторски заштитетни и можат да бидат преобјавени, или на друг начин користени само со дозвола на издавачот. Даночен број: МК 4030999366644; Жиро сметки: Еуростандард банка: 370011100019555

УРЕДНИЦИ Александар Јанев, Петре Димитров Александра Спасевска ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА СПЕЦИЈАЛНИ ДОДАТОЦИ Верица Јорданова ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА WWW.KAPITAL.MK Александар Јанчески

WWW.KAPITAL.MK

> БРОЈКА

19%

е пониска цената на доматите во јуни, споредено со истиот месец лани. Според информациите од Земјоделскиот пазарен информатор, просечната цена на доматите на пазарите на големо во јуни годинава изнесувала 36 денари, додека истиот месец лани, просечната цена на килограм домати изнесувала 43 денари. На Кванташкиот пазар во Струмица, најголемиот пазар на големо во државата, еден килограм домати во јуни изнесувал 30 денари.

КАПИТАЛ СРЕДА 18.07.2012

Државата позајми 70 милиони евра со издавање записи

В

купно 70 милиони евра позајми Министерството за финансии преку издавање на државни записи. Издадени се тримесечни, едногодишни и тригодишни државни хартии од вредност, додека пак каматите се движат од 3,9% до 5,3% во зависност од рочноста на инструментите. Во исто време, достасуваат за исплата околу 60 милиони евра, што значи дека остануваат 10 милиони евра за покривање на буџетскиот дефицит. Бизнисмените постојано сугерираат Владата да намали со задолжувањето на домашниот пазар, бидејќи банките наместо во кредити, слободниот капитал го пласираат во државни обврзници. Меѓутоа, од Владата најавија дека годинава поголем дел од буџетскиот дефицит ќе се финансира со позајмувања од домашниот пазар, бидејќи Дојче банк обезбеди кредит од само 75 милиони евра, наместо планираните 250 милиони евра.

3

> БРОЈКА

100

милиони евра ќе чини пречистителна станица која ќе се гради на реката Вардар, одлучи Советот на Град Скопје. По цел десен брег на Вардар ќе се гради колектор за прифаќање отпадни води, што е неопходно за изградба на главната пречистителна станица во метрополата, велат од Советот. Целиот систем за управување со отпадните води што се излеваат во Вардар, освен колекторскиот систем и централната пречистителна станица во Трубарево, ќе опфати и помали пречистителни станици кај Волково, Сарај и кај Драчево. Градот треба да обезбеди 40% од вкупната инвестиција, а 25% треба да дадат од Министерството за финансии. За останатите пари локалната власт во соработка со Министерството за транспорт и врски ќе аплицираат преку програмата на Европската унија - ОРИО. Според предвидувањата на експертите, ако овој проект не се реализира до 2020 година, загадувањето на Вардар ќе се зголеми трипати.

лидери

победник и губитник ПОБЕДНИК

+

ВЕЛЕ САМАК

И

нвестицијата на германската компанија Дрекслмајер во фабрика во Кавадарци ќе биде значајна и за локалната економија, но пред с$ за македонскиот извоз

37.754

МАРИСА МАЈЕР

О

д Гугл премина на челната позиција во Јаху, каде што има голем предизвик – да ги надмине финансиските и внатрешните проблеми на ИТ-компанијата

од активнит компании в е земјава, зак о л со мај, сеучно блокирани

Бизнисмените се децидни дека проблемот со неликвидноста го комплицира и државата со тоа што не ги плаќа навреме долговите кон приватните компании за извршени работи и бараат во време на криза, ако може дури и предвреме да се враќа ДДВ. „Во време на тешка неликвидност во економијата, Владата е таа што може најмногу да помогне во решавањето на овој проблем. Како? Прво, потребно е да се обезбедат уште кредитни линии од странство со ниски камати, преку кои фирмите ќе може да обезбедат пари за тековно надминување на финансиските проблеми. Освен тоа, битно е да се поддржат извозните компании со кредити со ниски камати, што ќе ги субвенционира државата. Меѓутоа, најважно е Владата што побрзо да ги плати заостанатите долгови кон стопанството и да го врати ДДВ. Сите овие мерки веднаш ќе ја подобрат финансиската кондиција на компаниите и ќе ги спасат од банкрот“, изјави Мирче Чекреџи, заменик-претседател на Сојузот на стопански комори.

Наплатата најголем проблем во цела индустрија Клучните индустриски сектори на кои се потпира домашната економија се заглавени во тешка криза, но уште позагрижувачки е што очекувањата на менаџерите на компаниите до крајот на годинава

не им беше денот се дури и попесимистички. Статистиката покажа дека металската, текстилната, рударската индустрија го намалија производството за повеќе од 10% само во првите пет месеци од годината, но според анализите, најлошото допрва доаѓа. Некои компании очекуваат дека ќе мора дури и да го преполоват производството до крајот на годината. Директорот на Макпрогрес од Виница, Глигор Цветанов, вели дека засега нема намалување на нарачките од странство, но кризата најмногу се манифестира преку отежнатата наплата на побарувањата. „Најголем проблем со кој се соочуваме е намалената ликвидност на компаниите, што резултира со поголеми одложувања на плаќањето и со тоа и намалена продажба кон ризичните клиенти. Мислам дека тој тренд ќе продолжи и во наредниов период и би претставувало најголемо ограничување во работењето. Друг поголем проблем е ограничената куповна моќ на потрошувачите. Ќе бидат потребни многу повеќе иновации и маркетиншки акции за да се задржи и да се зголеми продажбата“, вели Цветанов. Индустријата во првите пет месеци падна 7,5%, извозот во истиот период се намали за 11,1%, а вредноста на издадените

одобренија за градба во мај е пониска за дури 48,4% во споредба со истиот месец лани. Ова се трите основни индикатори кои укажуваат дека економијата е во фаза на рецесија. Откако Заводот обелодени дека бруто-домашниот производ (БДП) во првиот квартал од годината падна 1,4%, многу веројатно е дека негативниот тренд во економијата продолжил и во вториот квартал, што по дефиниција ќе значи фаза на рецесија. Тоа значи дека почнува да се остварува најмрачното сценарио што се предвидуваше за годинава. Точно е дека европската економија се соочува со тешка криза, која остава сериозни последици и врз Македонија. Меѓутоа, Владата не може да ја користи кризата како алиби за економскиот неуспех на земјата, бидејќи тој всушност се должи и на слабите економски политики што се применуваат на домашен терен. Дури и во екот на оваа должничка европска криза, многу земји всушност одбегнаа рецесија и остваруваат импресивни економски резултати. Примери за успешни економии и во време на криза се Летонија, која во првиот квартал од годинава оствари економски раст од дури 5,5%, Литванија од 4,4%, естонската економија порасна 4%, економијата на Норвешка 4,1%, на Полска 3,8%, додека, пак, Турција објави дека во првите три месеци економијата & пораснала за 3,2%.

АБДУЛАКИМ АДЕМИ

О

гнени стихии беснеат низ Македонија и како и секоја година и оваа надлежните државни институции не успеаја навреме да превенираат избивање пожари

Британскиот премиер, Дејвид Камерон, и неговата влада уште еднаш покажаа зошто се успешни земјите како Велика Британија. Островската држава ќе вложи 14,6 милијарди американски долари во надградба на железничката мрежа, при што особен акцент ќе ДЕЈВИД биде ставен на подобрата поврзаност на северот со КАМЕРОН пристаништата на југот. „Инвестицијата ќе значи побрзи патувања, повеќе врски за превоз на товар и железничка мрежа од светска класа“, ја објасни Камерон логиката по која се водела неговата влада, а за исплатливоста на ваквиот резон доволно зборува податокот дека проектот ќе биде финансиран и со намалување на оперативните трошоци поради зафат што исто така е дел од планот за надградба, а тоа е електрификацијата на пругата. Со инвестицијата што ќе се реализира во периодот од 2014 до 2019 година капацитетот на превозот ќе се зголеми за дури 140.000 патници дневно.

_

ГУБИТНИК Поради лабавата и нередовна контрола над сметките, европскиот банкарски гигант ХСБЦ и целиот негов менаџерски тим, на чело со извршниот директор Стјуарт Гуливер, сега се соочува со обвинение во САД дека американската подружница на оваа банка овозможила преку СТЈУАРТ нејзините сметки да ГУЛИВЕР поминат „валкани пари“. Менаџментот, на некој начин, им дозволил на мексиканските наркокартели, сомнителни фондови од Сирија, Кајманските Острови, Иран, Бангладеш и од Саудиска Арабија да исперат над 2,6 милијарди долари преку нивните сметки во американските подружници на ХСБЦ, а на сметка на тоа банката заработила околу 26 милиони долари. Поради ова, менаџментот на ХСБЦ ќе се исповеда во американскиот Сенат, каде што планира да се извини и да преземе дел од одговорноста за неуспешната надлежност над филијалите во САД.

мисла на денот

МАРИО МОНТИ

М

удис го намали кредитниот рејтинг на 13 италијански банки, меѓу кои се и двете најголеми Интеса Санпаоло и Уникредит, што отвори нови маки за италијанскиот премиер

ПРАШАЊЕТО НЕ Е ШТО МОЖЕ ДА НАПРАВИ ВЛАДАТА ЗА ВАС, ТУКУ ЗОШТО НЕ ГО ПРАВИ ТОА.

Герхард Кочер

германски политиколог

КАПИТАЛ средА 18.07.2012

4

WWW.KAPITAL.MK

навигатор график на денот...

фото на денот...

најпопуларни социјални мрежи за регрутирање работници Linked In

100%

Twitter

93%

87%

90% 80%

Facebook

78%

66%

70% 60% 50%

55%

55%

45%

54%

47%

40% 30% 20% 10% 0%

П

2010 2011 2012 одатоците покажуваат дека компаниите во светот најмногу ја користат социјалната мрежа LinkedIn кога сакаат да регрутираат нови работници. Интересно е што популарноста на оваа социјална мрежа кај деловните луѓе рапидно расте. Facebook и Twitter пак, помалку се користат како професионална алатка за наоѓање работници.

светот низ медиумите...

Vecernji list

Цените на храната во Хрватска вртоглаво растат. како што објавува загрепскиот весник, цената на јунешкото за една година е порасната за 20%, а на краставиците за цели 140%. новата хрватска влада се наоѓа пред големо искушение токму во годината кога земјата е на портите на еУ.

К

инез позира пред 3D фотографија, која е дел од специјалната изложба на 3D фотографии под наслов „Магијата на уметноста“, што се одржува во Хангжу, во провинцијата Жеџијанг, Кина.

ДЕСЕттИна наСЕлЕнИЕ ф

ова ли го сокри прекин

lll

Financial Times

„контрадикции и нови контрадикции“, така лондонскиот економски весник го опишува текот на судењето на поранешното раководство на банката Барклис, која е главна вест во англиските медиуми во последните неколку недели. надеж за скора разрешница на случајот нема.

lll

National Post

канадскиот весник пренесува ексклузивно интервју со поранешна припадничка на сириската провладина полиција. Според исказот, Сиријката не може да спие мирно ни еден час по злосторствата кои била приморана да ги изврши во текот на војните во Сирија.

lll

до денешен ден, ниту премиерот никола груевски, ниту неговиот коалициски партнер али ахмети не излегоа пред јавноста да соопштат како и зошто пропадна пописот, а Македонија остана единствена држава во европа (покрај Босна и Херцеговина) која не успеа да си го попише сопственото население. Јасно е дека кај нас не се работи за обична статистичка операција, туку за процес чии резултати можат да го изместат системот и да ја потресат целата држава!

The Australian

Податоците од Евростат кои „Капитал“ ексклузивно ги објави, а во кои стои дека од 1998 година до денеска од Македонија официјално се иселени дури 230.000 жители ги откриваат можните причини зошто Владата лани одлучи да го прекине процесот на попишување. Според овие податоци, јасно е дека вистинскиот број на граѓани е многу помал од 2-та милиони со кои се оперира. Со вакви реални податоци, во вода паѓа и Избирачкиот список, чие прочистување стана невозможна мисија!

lll

катерина Синадиновска

австралискиот весник ги коментира како задоцнети негативните прогнози на ММф за закрепнување на светските пазари и економии. Според австралиските економски експерти, процесот на закрепнување од кризата ќе биде многу подолг, а во тој период ќе нема ниту земја, ниту бизнис кој нема да почувствува барем минимални последици од кризата.

П

sinadinovska@kapital.com.mk

www.kapital.mk НАЈЧИТАНО НА WEB...

1

Девет нови фабрики на странски инвеститори за една година

2

За три години метрополата конечно ќе добие облакодери

3

Како Владата сокри 7.200 рамковни вработувања?

4

Зошто државата ја крие бројката на иселени граѓани?

одатоците од Евростат дека неверојатни 230.000 жители на Македонија се иселени во последните 14 години откриваат дека бројот на население во земјава е значително помал од бројката од 2 милиони со која се оперира во јавноста повикувајќи се на последниот попис од 2002 година. Евростат го открива тоа што македонските институции го чуваат како тајна – десеттина население официјално фатило џаде од државава, дел од нив има добиено пасош или државјанство во земјите каде што се иселиле, а дел само дозвола за престој. Ова ја

наметнува дилемата – уште колку илјади, пак, се иселени „на диво“, без да бидат регистрирани од државните системи!? Како и да е, вакивиот факт може да послужи за откивање на можните причини зошто Владата лани одлучи да го прекине процесот на попишување и дали кога попишувачите донеле резултати за фрапантно намален број на население, власта одлучила дека изнесувањето на тие информации може да биде исклучително опасно за земјата? До денешен ден, ниту премиерот Никола Груевски, ниту неговиот коалициски партнер Али Ахмети не излегоа пред јавноста да соопштат како и зошто пропадна пописот, а Македонија остана единствена држава во Европа (покрај Босна и Херцеговина) која не успеа

да си го попише сопственото население. Залудни се пораките и на Брисел и на домашните експерти, дека без попис не може да се водат основните државни политики. Стана јасно дека кај нас, не се работи за обична статистичка операција, туку за процес чии резултати можат да го изместат системот и да ја потресат целата држава.

Што ни се случи?

Пописот се стопираше на само четири дена од истекувањето на официјалниот рок со попишани само 987.000 граѓани. Оваа бројка од едвај милион, на истекот на попишувачката операција уште тогаш ги отвори дилемите за вистинскиот број на население, а лидерот на ВМРО-Народна, Љубло Георгиевски, излезе со јасен став дека попишувачите на терен наишле на празни куќи

и цели градови во Источна Македонија, чии жители ја напуштиле земјава во потрага по подобар живот. Вицепремиерот Муса Џафери во ексклузивно интервју за „Капитал“ на само неколку дена по стопирањето на пописот изјави дека операцијата била прекината во моментот кога на терен сфатиле дека може да се плати висока цена ако се продолжи со попишување. Џафери не откри какви податоци добиле на четири дена пред крајот на пописот што ги „извадиле од памет“, но кажа дека најдобро е пописниот материјал да се уништи. Дали се уништи, кој го уништи и како можеше да се донесе Закон за стопирање на попис кој спречува секакви правни последици за прекинот на пописот, со што се амнестираат

МБИ10

3.000

WWW.KAPITAL.MK

2.800 2.600

60 СекУнди Брифинг

2.400

проЦенки...

3 факти за...

14 81 26

топ веСти...

петер Стано

денари поскапеа црвените домати на зелените пазари во јуни годинава во споредба со истиот период лани

денари поевтини лукот на зелените пазари во Македонија во јуни годинава во споредба со истиот период лани

денари поскапеа јагодите во Македонија на зелените пазари во јуни годинава, покажуваат податоците од Државниот завод за статистика

портпарол на еврокомесарот за проширување

еУ ја поздравува идејата за формирање „балкански Бенелукс“

Е

вропската унија ја поздравува идејата за формирање „балкански Бенелукс“, односно економско и политичко здружување на Македонија, Албанија, Косово и на Црна Гора, што би придонело за поголема соработка и однос меѓу земјите во овој регион, порачаа од канцеларијата на еврокомесарот за проширување, Штефан Филе. „Тоа во случајот со балканските земји само би придонело за поголем развој на овој регион и економско-политичка соработка меѓу земјите“, истакна портпаролот Петер Стано. Но, тој ја отфрла можноста земјите од „балканскиот Бенелукс“ во пакет да влезат во ЕУ.

фатИло џаДЕ!

натиот попис?

1.821.122 2.022.547

е бројот на граѓани со право на глас во постоечкиот Избирачки список

е бројот на жители според последниот попис од 2002 година

1.779.116 1.945.932

изнесувал нивниот број во 2008 година

е според пописот во 1994 година

1.741.445

987.000

изнесувал нивниот број во 2006 година

попиша Заводот на 4 дена пред крахот

од одговорност сите инволвирани, останува нејасно! Кога екипата на „Капитал“ последниот пат се јави во Владата за да праша што се случува со пописот доби едноставен одговор – „Зарем уште се занимавате со тоа, годинава нема да има попис, оти не е предвиден со буџетот!“. Но, ако нема годинава, прашањето е кога ќе се попише Македонија?

Во вода паѓа и Избирачкиот список

Со вакви реални податоци, во вода паѓа и Избирачкиот список, чие прочистување стана практично невозможна мисија. Опозицијата предлага многу едноставна опција – списокот да се состои само од оние граѓани кои имаат личен документ. Но, последните информации од владејачката ВМРО-ДПМНЕ беа дека треба да се има предвид Уставот кој гарантира право на глас на секој полнолетен гласач, што значи дека Избирачкиот список треба да биде сочинет од сите полнолетни граѓани. Коментарот на опозицијата е дека – и да е полнолетен, граѓаниниот кога оди да гласа мора да покаже личен документ, што значи дека прочистувањето може комотно да се изврши со пребројување на издадените документи. Во моментот процесот е заглавен. Кога Георгиевски, по прекинот на попсиот зборуваше за фрапантно малиот број на население, тој ја отвори и оваа дилема – како може изборите да бидат валидни, ако е јасно дека во никој случај не се 1 милион и 821.122 илјади гласачи: „Настрана од проблемот со ’кохабитацијата‘ на ВМРО-ДПМНЕ и ДУИ во Државната пописна комисија, за малиот број попишани граѓани, особено во Источна Македонија,

3,1%

порасна бројот на ученици и студенти во домовите во 2011/2012 година. Во ученичките и студентските домови во учебната 2011/2012 година имаше 7.972 ученици и студенти, што е за 3,1% повеќе од 2010/2011 година, покажуваат податоците од Државниот завод за статистика. Со извештаите се опфатени 39 домови за ученици во основните и во средните училишта, за ученици во средните верски училишта и студентските домови. Домовите за ученици и студентските домови обезбедуваат сместување, храна и воспитување на ученици и студенти за време на школувањето, надвор од местото на живеење на нивните родители-издржуватели.

8

пожари беснееја низ Македонија во последното деноноќие, од кои дел с$ уште се надвор од контрола, а дел се локализирани. Дирекцијата за заштита и спасување соопшти дека за гасење на пожарите дејствуваат авиони, вработени од Македонски шуми, Територијалната противпожарна единица, локалната самоуправа.

БЛагиЦа новковСка

директор на Завод за статистика

Во Заводот за статистика не даваат никакви коментари во однос на бројот на население, без спроведен попис. Упатуваат на податоците од последниот спроведен попис во 2002 година. Во однос на избирачкиот список, велат дека надлежностите се во рамките на Државната изборна комисија (ДИК). постојат и други причини. Пописот особено во источните региони, би покажал голем пад на населението кое емигрира. Бројката од 1.821.122 вкупно регистрирани гласачи во Избирачкиот список според кој се гласаше на последните парламентарни избори би изгледала уште понереално“, велеше тој. Најиндикативен податок за текот на неуспешниот попис содржан во извештајот на Државниот завод за статистика, секако е вкупниот број на попишаните граѓани - за единаесет дена (значи на само четири дена до крајот на операцијата) попишани се само 987.000 лица, што не е ниту половина од вкупниот број на населението изброено во 2002 година кој изнесува 2.022.547.

коЦе траЈановСки

Бунарџик во топ 50 слободни зони на иднината

T

ехнолошката индустриска развојна зона Скопје 1 и 2 е на 47-то место на листата „Топ 50 слободни зони на иднината 2012/13“, по втор пат изработена од тим на угледниот британски весник „Фајненшал тајмс“. На листата со 50 најатрактивни места за инвестирање во светот, 23 се од подрачјата на Обединетите Арапски Емирати, четири од Полска, три од Летонија, две од Србија и по една од Русија, Хрватска, Македонија и од Англија. „Фајненшал тајмс“ го спроведе рангирањето преку своето издание „ФДИ интелиџенс“, магазин кој е специјализиран за странски директни инвестиции и кој им дава препораки на инвеститорите кои се најповолни дестинации за инвестирање во светот. Во истражувањето на „Фајненшал тајмс“ биле поканети повеќе од 600 слободни зони од 120 држави во светот да потполнат анкета која бара квалитативни и квантитативни податоци за слободните економски зони. Потребните информации биле поделени во пет области: погодности на работењето, изградени објекти, инфраструктура, економичност во работењето, транспортни врска и промоција на зоната. Добиените резултати се анализирале, а рангирањето го правеле пет судии, меѓу кои: Кортни Фингар, главен и одговорен уредник на „ФДИ Интелиџенс“; Џон Хана, директор на ГДП глобал дивелопмент; Џејмс Ку, директор на Индев партнерс; Грем Матер, лидер на Светската конвенција за слободни зони и Џон Вортингтон, косопственик на ИБТ партнерс. На прво место на оваа листа се најде зоната Дафза, слободната зона до аеродромот во Дубаи, Обединетите Арапски Емирати. Основана во 1996 година, оваа зона важи за најбрзорастечка слободна зона на Средниот Исток. На второ место е зоната Интернационален финансиски центар, исто така во Дубаи. Третото место & припадна на кинеската зона ВФТЗ, која во првото рангирање (2010/2011 година) беше на првото место.

2.200 2.000

1.800 06/10 10/10 02/11 05/11 09/11 12/11 04/12

Берза МБи 10 3.000 2.800 2.600 2.400 2.200 2.000 1.800

07/10

МБИ 10

10/10

02/11

05/11

09/11

01/12

1.863,41 Max. Min.

2010/2012 2010/2012

2.827,62 1.914,62

На вчерашното тргување на НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК македонската берза беше Даскал Камче Кавадарци остварен вкупен промет од 6,46 милиони МБИ 10 денари, од кои 4,52 на 1.200,00 официјално тргување со хартии +200 +20,00% од вредност. МБИ-10 индексот 1.863,41 падна за 0,06% на вкупно 2010/2012 Max. 1.863,41 индексни поени, а2.827,62 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК МБИ 10падна за 0,21% 2010/2012 Min. 1.914,62 МБИД на 1.827,36 Жито Скопје индексни поени. ОМБ индексот падна за 0,37% на 118,52 поени. НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК 1.863,41 310,00 Најголем растКавадарци забележаа Даскал Камче 2010/2012 Max. 2.827,62 МБИ 10 на Топлификација, акциите -125,00 -28,74% 2010/2012 Min. 1.914,62 МБИ 10 Алкалоид–Берово и Макстил, 1.200,00 МБИ 10 додека МБИ 10 најголеми губитници 1.863,41 +200 НАЈГОЛЕМ на вчерашното тргување+20,00% беа DOW JONES ДОБИТНИК 1.863,41 2010/2012 Max. 2.827,62 1.863,41 Даскал Камче Кавадарци Комерцијална 1.863,41банка и Алкалоид.

Min. 2010/2012 Max. 2010/2012 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИКMax. Min. 2010/2012 Max. 2010/2012 Min. Жито Скопје 2010/2012 ДОБИТНИКMin. НАЈГОЛЕМ

1.914,62 2.827,62 2.827,62 1.914,62 2.827,62 1.914,62 1.914,62

1.200,00

+200

+20,00%

310,00 1.200,00 1.200,00 1.200,00 1.200,00 +200 310,00 DOW JONES +200 +200

НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК Даскал Камче Кавадарци НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК Даскал Камче Кавадарци 13.000 Даскал Камче Кавадарци -125,00 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК Даскал Камче Кавадарци 12.500 Жито Скопје +200 НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК 13.500

-28,74% +20,00% +20,00% +20,00% +20,00% -28,74%

12.000 11.500 11.000

НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК -125,00 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК 07/07 21/08 05/10 19/11 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК Жито Скопје Жито Скопје Жито Скопје DOW JONES

10.500

Жито Скопје 10.000 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК

03/01

310,00 310,00 -125,00 310,00 310,00 -125,00

17/02

-28,74% -28,74% -28,74% -28,74%

13.500 13.000

-125,00 12.500 -125,00

DOW JONES

12.000

DOW JONES

11.500 DOW JONES 13.500 11.000 DOW JONES

12.727,20 DOW JONES

13.000 10.500 12.500 10.000

-0,39%

12.00007/07 21/08 05/10 19/11 03/01 17/02

11.500 13.500 ДРУГИ ПАЗАРИ 11.000 13.000 13.500 13.500 10.500 12.500 FTSE 100 13.000 13.500 13.000 10.000 12.000 Nikkei225 12.500 13.000 12.500 07/07 21/08 11.500 S&P 500 12.000 12.500 12.000 11.000 Nasdaq 11.500 12.000 11.500 10.500 DAX 11.000 11.500 11.000 10.000 10.500 TOPIX 11.000 10.50007/07 21/08 10.000 10.500 10.00007/07 21/08 10.00007/07 21/08

5.637,59 8.755,00 19/11 1.353,64 2.896,94 6.587,39 743,38

05/10

-0,44% +0,35% 17/02 -0,23% -0,40% +0,33% -0,40% -0,39%

03/01

12.727,20

акциите на топлификација растеа само еден ден по најавата за продажба

П

о речиси 10-процентниот раст на акцијата на скопска Топлификација, откако Надзорниот одбор на компанијата одлучи да формира мнозински пакет-акции, денеска акцијата на Топлификација се обои во црвено. Падна за 0,25% продавајќи се по 2.747 денари за акција. Формирањето мнозински пакет обично значи дека компанијата се подготвува за продажба. Влез на нови акционери во сопственичката структура на Топлификација веќе се случува. Пред околу еден месец Кордикор инвестментс лимитед, регистирана на Кипар, стана најголем поединечен акционер во Топлификација. Кипарската компанија купи 16,44% од главнината на Топлификација, удел кој го продаваше словенечка Потеза. Кој точно стои зад оваа компанија засега никој не кажува. Нема детали дали има и кои се плановите на Кордикор за ширење на македонскиот пазар. За сума од 3,7 милиони евра Кордикор како единствен купувач доби 74.000 акции во скопска Топлификација.

градоначалник на град Скопје

граѓаните ќе ја оценуваат работата на трајановски

05/10

19/11

03/01

17/02

Цените на акциите Волстрит 05/10 на 19/11 03/01 17/02 05/10 19/11 03/01 17/02 на затворањето на берзите во 17/02 07/07 21/08 05/10 19/11 03/01 ВАЛУТИ ДРУГИ ПАЗАРИ понеделникот завршија со благ 12.727,20 пад,100 што е седми 5.637,59 од последните FTSE -0,44% евро -0,39% долар Фунта евро осум дена откако 8.755,00 неочекуваниот Nikkei225 +0,35% СТАПКА СТАПКА пад500 на продажбата1.353,64 во трговијата S&P -0,23% на1,2730 малоПАЗАРИ укажа на2.896,94 слабеење1,2288 на-0,40% 12.727,20 Nasdaq ДРУГИ потрошувачката на Американците.

12.727,20 DAX 6.587,39 ПРОМЕНА +0,33% ПРОМЕНА -0,39% 12.727,20 FTSE 100 Dow Jones 5.637,59 -0,44% Индексот ослабна-0,39% за-0,40% TOPIX 743,38 12.727,20 +0,07% Nikkei225 8.755,00 +0,3% +0,35% 0,39%, на 12.727 поени.

-0,39% -0,39% -0,23% Nasdaq 2.896,94 -0,40% ВАЛУТИ ДРУГИ ПАЗАРИ DAX 6.587,39 +0,33% ДРУГИ ПАЗАРИ ФЈУЧЕРСИ FTSE 100 5.637,59 -0,44% ДРУГИ ПАЗАРИ TOPIX 743,38 -0,40% Nikkei225 8.755,00 +0,35% FTSE 100евро 5.637,59 -0,44% евро долар Фунта FTSE 100 5.637,59 -0,44% S&P 500 1.353,64 -0,23% Nikkei225 8.755,00 +0,35% FTSE 100 5.637,59 -0,44% ЗЛАТО Nikkei225 8.755,00 +0,35% СТАПКА Nasdaq 2.896,94 СТАПКА -0,40% S&P 500 1.353,64 -0,23% Nikkei225 8.755,00 +0,35% S&P 500 1.353,64 -0,23% ВАЛУТИ DAX 6.587,39 1,2288 +0,33% Nasdaq 2.896,94 -0,40% S&P 500 1.353,64 -0,23% 1,2730 Nasdaq 2.896,94 -0,40% TOPIX 743,38 ПРОМЕНА -0,40% DAX 6.587,39 +0,33% Nasdaq 2.896,94 -0,40% ПРОМЕНА DAX 6.587,39 +0,10% +0,33% евро долар TOPIX 743,38 -0,40% Фунта евро 6.587,39 DAX +0,33% TOPIX 743,38 -0,40% +0,07% ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11 +0,3% TOPIX 743,38 СТАПКА -0,40% СТАПКА ВАЛУТИ ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10 Нафта Брент 1,2288 1,2730 ВАЛУТИ ВАЛУТИ ФЈУЧЕРСИ ПРОМЕНАевро ПРОМЕНА ВАЛУТИ евро долар Фунта S&P 500 1.353,64 ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10 ДРУГИ ПАЗАРИ

дрУги пазари

1.593,20

VALUTI 103,76

£ €

Фунта евро +0,07% евро ЗЛАТО Фунта евро

СТАПКА Фунта

1,2730

€ $

евро долар +0,3% +0,38% СТАПКА евро долар евро долар

1,2288 1,2288 1,2288 1,2288 +0,3% +0,3% +0,3% +0,3%

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10 СТАПКА СТАПКА СТАПКА СТАПКА СТАПКА СТАПКА ПРОМЕНА ПРОМЕНА

1,2730 1.593,20 ФЈУЧЕРСИ 1,2730 1,2730 +0,07% +0,07% +0,07% +0,07%

ПРОМЕНА ПРОМЕНА ПРОМЕНА ПРОМЕНА +0,10% ПРОМЕНА ПРОМЕНА СТР.10 ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11 ЗЛАТО ПОВЕЌЕ СТР.10 НафтаИНФОРМАЦИИ Брент НА ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10 ФЈУЧЕРСИ ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10

1.593,20 ФЈУЧЕРСИ 103,76 FJU^ERSI ФЈУЧЕРСИ ФЈУЧЕРСИ ЗЛАТО

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11

ЗЛАТО ZLATO ЗЛАТО Нафта Брент ЗЛАТО

1.593,20 1.593,20 103,76 1.593,20 1.593,20

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11 ПОВЕЌЕ СТР.11 НафтаИНФОРМАЦИИ Брент НА ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11 ПОВЕЌЕ НафтаИНФОРМАЦИИ Брент НА СТР.11

103,76 103,76 103,76 103,76

+0,10% +0,38%

+0,10% +0,10% +0,38% +0,10% +0,10%

Нафта БрентBRENT NAFTA Нафта Брент +0,38% +0,38% +0,38% +0,38%

податоЦите Се од претХодниот ден до 15Ч

Ж

ителите на Скопје ќе можат да ја оценуваат работата на локалната администрација, за тоа колку се задоволни од услугите кои ги нуди градот, за ефикасноста во сервисирањето и степенот на информираност за овие услуги преку учество во анкета која на својот официјален интернет-портал ја објави градот Скопје. Целта на анкетата е зголемување на ефикасноста и на квалитетот во работата на градската администрација. Анкетата може да се најде на официјалниот интернет-портал на град Скопје, www.skopje. gov.mk.

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.com.mk

криСтин Лагард

главен извршен директор на ММФ

“

Шпанија ќе остане во рецесија и во 2013 година. Оваа година ќе има пад од 1,5%, а следната од 0,6%.

3.300 3.100 2.900 2.700 2.500 2.300 2.100 1.900 1.700 0

КАПИТАЛ среда 18.07.2012

WWW.KAPITAL.MK

6 политика Трајанов за политички атентат ја смета иницијативата за наградата „Киро Глигоров“

И

ницијативата на СДСМ, за донесување Закон за доделување награда „Киро Глигоров“, како и дводневната расправа во Парламентот, претставува своевиден политички атентат над првиот претседател на Република Македонија, Киро Глигоров, изјави лидерот на Демократскиот сојуз, Павле Трајанов. Тој смета дека претходно требало да направи консултации со релевантните политички партии, експертите, фамилијата на Киро Глигоров, а потоа да ја предложи наградата „Киро Глигоров“. „Демократскиот сојуз, смета дека е потребна историска дистанца, како и научна расправа, с$со цел да се изгради правилен и издржан став за делата на Киро Глигоров. За Демократскиот сојуз е неприфатливо носителот во партијата на СДСМ на книшката бр.1, да биде користен за политичко надмудрување и профитирање“, рече Трајанов.

СДСМ: Акцијата „Детонатор“ се претвори во голем ПР-театар

С

поред Министерството за внатрешни работи, театарот наречен „Детонатор“ е скоро завршен. Истрагата била заокружена, но виновници останаа само неколку „дуќанџии“. Ни тука не видовме кривични пријави, ниту понесување некаква сериозна политичка одговорност. На крајот, очекуваме, како и с$ претходно, така и „Детонатор“, да заврши како еден голем ПР-театар кој & возоможи на влaста спектакуларни изјави, сликања, без вистински епилог, обвини вчера потпретседателот на СДСМ, Гордан Георгиев. „Само да потсетиме, се работи за повеќе од илјада апарати за покер, кои претставуваат контингент од педесетина шлепери кои ја поминале границата незабележано. Не

видовме ниту една кривична пријава за некој цариник, раководител во царината, ниту политичка одговорност за првиот човек на царината, Ванчо Каргов. Секако, нема ни политичка одоговорност за директорот на УЈП, Горан Трајковски, кој или знаел и го толерирал овој криминал или не знаел, а морал да знае за истиот. Нема ниту одговорност за Зоран Ставрески, под чија ингеренција се токму посочените, Управата за јавни приходи и Царинската управа“, рече Георгиев. Тој потсети дека и покрај нивниот обид на власта да се забошоти целиот случај, „фактите, криминалот не можат да се избришат, а некоја друга власт ќе го преиспита целиот случај“.

Каде се Сител, Канал 5 и Канал анализата на СРД за сопственич Во својата анализа за сопственичката структура на радиодифузерите Советот за радиодифузија се занимава со ТВ ГУРРА доо од Кичево, а никаде ги нема Сител, Канал 5 и Канал 77 - единствените медиуми што може да се препознаат во критиките на меѓународната заедница поради сопственост тесно поврзана со политичаривршители на јавни функции Максим Ристески

А

risteski@kapital.com.mk

ко се погледне деновиве објавената Анализа на следењето на сопственичката структура на радиодифузерите и на нивните обврски во поглед на транспарентноста на сопственоста за периодот од 1 јануари до 30 јуни 2012 година, ќе се добие впечаток дека Македонија нема некој поголем проблем со незаконска сопственост на медиумите. Тоа е така, зошто Советот за радиодифузија во споменатата анализа одлучил да се занимава само со обврската на радиодифузерите да

Измените во Законот за адвокатура добија поддршка и од власта и од опозицијата. Според нив, со новите критериуми за добивањето титула адвокат ќе се исполнат стандардите на Европската унија. Според адвокатите пак, Законот е добар, но остануваат многу нерешени прашања кои се однесуваат на нивната работа

побараат одобрување за секоја промена на сопственичката структура која го надминува прагот од 10% од основната главнина. За потребите на анализата регулаторот извршил и проверка во интернет-дистрибутивниот

систем на Централниот регистар за да утврди евентуална недозволена медиумска концентрација, односно за да провери дали има лица кои се основачи или управители на радиодифузери, а истовремено имаат

фирми регистрирани за некоја дејност што според Законот за радиодифузна дејност, не смеат да ја вршат. Водејќи се од овие критериуми, Советот за радиодифузија заклучил дека во првите шест месеци од

Власта и опозицијата Закон за адвокатура Марија Севриева

Н

sevrieva@kapital.com.mk

ови критериуми за добивање статус адвокат, зголемување на надлежностите на Адвокатската комора и утврдување минимален износ за осигурување од одговорност за штета за адвокатите и за адвокатските друштва се дел од измените во Законот за адвокатура. Законот со европско знаменце, како што појасни заменикминистерот за правда, Билјана БошковскаБришковски, претставува усогласување со европската директива. Законот предвидува прецизирање на образованието според Европскиот кредит трансфер систем, прецизирање на одлуката кога кандидатот ќе се стекне со правото да полага правосуден испит, кој може да се запише во Именикот на адвокати, како и прецизирање износ од 10, односно 50 илјади евра за осигурување од одговорност за штета за адвокатите, односно за адвокатските друштва. Покрај тоа, според Законот, се

зголемуваат ингеренциите на Адвокатската комора, која ќе изготвува листа со дежурни адвокати во согласност со Законот за кривична постапка. Со Законот се регулираат и условите за регистрирање странски адвокати и адвокатски друштва во земјава, критериуми кои ќе важат откако земјава ќе стане членка на ЕУ. „Во работната група која го подготвуваше Законот учествуваше и претставник на Адвокатската комора и во ниту еден момент не беа доведени предвид одредбите во Законот во однос на нивната прифатливост. Сите имаа право да ги изнесат своите ставови“, појасни Бришковски. Ана Павлова-Данева истакна дека СДСМ ќе го поддржи Законот, но нејасно е зошто нема мислење од Адвокатската комора. „За жал, во работните групи на законите на крај се носат заклучоци независно од тоа како се изјаснил претставникот од фелата на кој се однесува законот. Не сум сигурна дека

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ среда 18.07.2012

политика 7 Бесими ќе се сретне со заменикгенералниот секретар на НАТО

М

инистерот за одбрана, Фатмир Бесими, утре ќе оствари средба со заменикот на генералниот секретар на НАТО, амбасадорот Александер Вершбоу, соопштуваат од неговиот кабинет. За време на средбата министерот за одбрана и заменикгенералниот секретар на НАТО ќе разговараат на теми поврзани со реформите во одбраната, можностите за регионална соработка во склоп на иницијативата на НАТО за „паметна одбрана“ и перспективите за евроатланско интегрирање на земјата, се вели во соопштението. Покрај средбата со министерот за одбрана, предвидено е заменик-генералниот секретар да оствари и средби со претседателот на Владата на Република Македонија, со министерот за надворешни работи и со лидерот на Демократската унија за интеграција.

Груевски е подготвен за посетата на Нимиц и Бан Ки-мун

С

о задоволство ја прифатив информацијата дека доаѓаат и подготвени сме за секаков вид разговори. Ова го изјави премиерот Никола Груевски по најавата дека генералниот секретар на Обединетите нации, Бан Ки-мун, во Скопје доаѓа со медијаторот Метју Нимиц. Без да даде конкретни коментари околу очекувањата од средбите и темите на кои ќе зборуваат, премиерот само рече оти со задоволство ја прифатил информацијата за доаѓањето на Метју Нимиц и Бан Кимун во Скопје, но нивното доаѓање остави да го коментираат кабинетите на Нимиц и на Ки-мун.

Законот за лустрација стапи на сила

О

д денеска стапува на сила новиот Закон за определување услов за ограничување за вршење јавна функција или попознат како Законот за лустрација, кој предвидува јавно објавување на имињата на соработниците на тајните служби. Со овој Закон се предвидува лустрирање на лицата кои стекнале капитал во претпријатија со општествена сопственост, согласно со Законот за трансформација на претпријатијата со општествен капитал. Обврска за поднесување изјава до Комисијата ќе имаат сите поранешни и актуелни носители на јавни функции, претседателот на државата, премиерот, министрите, пратениците, судиите, јавните обвинители, Народниот правобранител, адвокати, нотари, медијатори, директори на јавни претпријатија, членовите на МАНУ, воените лица, вработени во високообразовните институции.

л 77 во чката структура?

Брисел: Сопственоста на медиумите е нејасна со силни политички врски

годината единствен проблем била промената на сопственичката структура на локалната телевизија ГУРРА доо од Кичево, без претходно добивање одобрување од регулаторот, за што на овој медиум му била изречена писмена

Во последниот извештај на Европската комисија од октомври 2011 година се нагласува дека сопственоста на медиумите е нејасна и висококонцентрирана, со силни политички врски. Овде сигурно не се мисли на ТВ ГУРРА доо од Кичево, како ни во заклучоците на Советот за радиодифузија од декември 2006 година, во кои се вели: „Сопственичката структура во приватниот сектор влијае негативно врз независноста на уредувачката политика, а сопствениците на медиумите кои се меѓу најголемите бизнисмени или се поврзани со политички партии претежно ги користат своите медиуми за промоција на нивниот сопствен бизнис или за нивна политичка промоција“. Проблемот со

Извори од СРД за Капитал велат дека во Сител и во Канал 5 се подготвува промена на сопственоста. Детали засега не откриваат од ниту една од телевизиите, ниту од Канал 77, кој исто така треба да се подготвува за промени во сопственичката структура прекршувањето на членот 11 од Законот за радиодифузна дејност, кој забранува јавните функционери и членовите на нивните семејства да бидат сопственици на медиуми, постои уште од самото носење на Законот во 2005 година, но во сите тие години Советот не собра храброст да постапи како што е законски наложено. Во март оваа година регулаторот конечно донесе одлука да им даде рок до 30 септември на Сител, Канал 5, радиото Канал 77 и на останатите радиодифузери кои

REPORTA@A AMERIKANCITE GI MENUVAAT NAVIKITE NA [TIPJANI

XONSON KONTROLS GO “RAZDRMA” [TIP

www.kapital.mk

опомена. Советот во својата анализа наведува и дека четири други радиодифузери (Модеа од Свети Николе, Радио Охрид од Охрид, ТВ Жупа од Центар Жупа и ТВ Шутел од Скопје) извршиле промена на сопственичката структура, но во согласност со Советот. Во однос на недозволената медиумска концентрација, регулаторното тело заклучува дека при проверката не биле констатирани такви случаи. На големо изненадување на оние што ја следат борбата против незаконската сопственост во медиумите, во Анализата на СРД не се споменати најголемите две телевизии во државата – Сител и Канал 5, ниту пак, најголемото приватно радио со национална концесија, Канал 77, чија незаконска сопственост најконкретно ја проблематизираат сите меѓународни институции во нивните препораки до македонската власт.

Адвокатите поделени за измените

Ниту „Капитал“ не успеа да добие мислење од Адвокатската комора во врска со измените во Законот за адвокатура. Според адвокатот Мирослав Вујиќ ваквите решенија се производ на мала група адвокати која ја узурпирала Адвокатската комора. Голем

дел од фелата, вели Вујиќ, воопшто не беше консултирана за предложените измени. „Осигурувањето поединечно за адвокат и за адвокатско друштво е во колизија со Законот за адвокатски друштва. Ова може лесно да биде злоупотребено од осигурителните компании“, вели Вујиќ. Осигурувањето на штета постоеше и во претходното законско решение, но позитивно е што сега тој износ е прецизиран, смета адвокатот Ивица Јевтиќ. „Добро е тоа што се става ред во оваа област, но сепак, законодавецот треба да мисли и на другите пречки кои создаваат нелојална конкуренција меѓу фелата и кои создаваат тешкотии при сервисирањето на сите законски обврски“, вели Јевтиќ. Според адвокатот Филип Медарски, нелогично е зошто постои разлика меѓу адвокатитепоединци и адвокатите-друштва кога сите клиенти се еднакви. „Покрај тоа, сумите од 10 и 50 илјади евра за осигурување се многу ниски, бидејќи штетата која може да биде предизвикана може да биде многу поголема“, вели Медарски.

V OVOJ BROJ VO S SPECIJALEN P PRILOG

S SON^EVA E ENERGIJA

INTERVJU: DENKO MALEVSKI

@ALNA I SRAMNA E MAKEDONSKATA INTELIGENCIJA IZGUBENA VO TRKA PO POZICII I PARI!

biznis magazin

а договорени за нов а, фелата поделена! сите адвокати, особено оние во внатрешноста, помладите и не толку познати имиња, имаат можност и желба и потреба да се осигуруваат на сума од 10 илјади евра“, вели Данева. Адвокатите и адвокатските друштва што се запишани во Именикот на адвокати и во Именикот на адвокатски друштва ќе имаат рок од шест месеци за да достават до Адвокатската комора на Република Македонија полиса за осигурување од одговорност за штета. Според Антонио Милошоски од ВМРО-ДПМНЕ, предлог-законот заслужува поддршка затоа што со него продолжува трендот на усогласување на македонското со европското законодавство. „Ова е значаен закон бидејќи го поврзува не само правниот, туку и адвокатскиот систем на Република Македонија со државите-членки на ЕУ“, рече Милошоски.

имаат незаконска сопственичка структура да се усогласат со членот 11, но оттогаш поминаа четири месеци без најава за такво нешто. Добро упатени извори од Советот за радиодифузија за „Капитал“ брифираат дека за Сител и за Канал 5 од самото носење на одлуката (март) се знаело дека ќе се реши проблемот со незаконската сопственост. Истиот извор вели дека засега само кај Канал 77 (медиум што се поврзува со опозицијата) нема индиции оти се подготвува за промена на сопственоста.

~len na grupacijata KAPITAL MEDIA GROUP

POBEDNICI VO KRIZA

TAJNITE NA ZEMJITE KOI RASTAT I VO KRIZA

...samo samo idejata e kapital, sè drugo e pari...

BROJ 664 CENA 100 DEN.|18 JULI, 2012, SREDA|GODINA 13

к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ СРЕДА 18.07.2012

9

Печалбарството денес значи трајно иселување Денеска на печалба се оди со цела фамилија од три генерации. Еден печалбар повлекува уште 6 иселеници, а тоа ги остава општините од внатрешноста со помалку од 50% од населението Дејан Азески azeski@kapital.com.mk

Трендот на иселување цели фамилии ги остави малите општини во земјава празни.

Т

радиционалното печалбарство во Македонија веќе не постои, бидејќи се претвори во трајно иселување на македонските граѓани во странство. Пома лите општини о с танаа со половина население, особено во зимските месеци. Ако некогаш на печалба се одело сам или двајца браќа, денеска се оди со цело семејство од три генерации. Печалбарите велат дека полесно носталгијата се преболува со фамилијата покрај себе, а за време на зимскиот период и трошоците се помали, а и не мора да ја праќаат целата заработка во земјава, како порано. Но, сите се согласни во едно, дете кое образованието го оформило во Италија и Германија многу тешко се враќа назад во Ростуше или во Виница. Како што неодамна ексклузивно објави „Капитал“ повеќе од 230.0 0 0 македонски граѓани се иселиле од земјава од 1998 до 2011 година во Европската унија и во САД. Бројката, која претставува повеќе од 10% од населението во државата, на терен најмногу се чувствува во помалите и помалку развиени општини. Мукрем Мехмеди, градоначалник на општина Маврово-Рост уше, вели дека печа лбата е

карактеристична за овој регион подолго време, но дека иселувањето на цели фамилии како новитет предизвикува нерешливи проблеми за општината од секаков вид. „На печалбарите не може да им се забележи, тие одат по егзистенциија, а фамилиите ги носат со нив за полесно да ја преболат ностагијата. Но, ние како општина со 40% од населението во странство не можеме да составиме ниту обична паралелка. Од моите школски денови досега три пати е намален бројот на деца. Едноставно животот во Италија им е поубав и децата кои пораснале таму на Македонија гледаат како на интересна дестинација за поминување еден месец од летото“, вели Мехмеди. Во соседната општина Центар Жупа состојбата е уште полоша. Според градоначалникот Музлим Хасан, кој инаку е поранешен печалбар во Италија и еден од ретките повратници, вели дека повеќе од 60% од населението на општината е во Италија со македонски пасоши. „Се соочуваме со најразлични проблеми од сите области на нормално функционирање на една општина. Ние отидовме во Италија 80тите години и сите заминавме без семејства. Кон крајот на 90-тите дојде нов тренд на

40%

од населението од општина Маврово-Ростуше е во странство

SPECIJALEN PRILOG

“NOVI TEHNOLOGII ZA SOVREMENO @IVEEWE” Analiza na pazarot - {to se nudi i {to se bara na makedonskiot pazar? Koi tehnolo{ki aparati, neophodni vo sovremenoto `iveewe, se najbarani od makedonskite potro{uva~i?

Koi se kriteriumite na makedonskiot potro{uva~ pri izborot na sovremeni tehnolo{ki aparati funkcionalnosta, energetskata efikasnost ili pak dizajnot i `elbata na kupuva~ite?

Kolkavo e vlijanieto na ve}e doka`anite brendovi so inovativni tehnologii vrz odlukata za kupuvawe?

Kolku se barani energetski efikasnite aparati na na{iot pazar i kakva e informiranosta na potro{uva~ite za “A” oznakata koja ja sodr`at ovie aparati?

ZA POVE]E INFORMACII VO VRSKA SO PRILOGOT I ZA KOMERCIJALNO PRETSTAVUVAWE VO ISTIOT OBRATETE SE NA DO MARKETING SEKTOROT NA E-MAIL prilozi@kapital.com.mk TELEFON 02 3298 110 LICA ZA KONTAKT: GORDANA MIHAJLOVSKA I BOBAN \ORGIEVSKI

од жителите на општина Центар Жупа се со привремен престој во Италија

повлекување цели семејства, што значително ја зголеми бројката. Еден печалбар порано одеше сам, а денес може да повлече фамилија поголема и од шест лица, што е навистина голем број“, тврди Хасан. Помалите општини формираат паралелки од пет деца, спојуваат класови од различни генерации и држат а мбуланта која според бројот на жители не би требало да постои. Состојбата од западниот дел на Македонија се пресликува и во источниот. Од општина Виница велат дека повеќе од 50% од населението во зимскиот период е во странство. Од Виница од пред неколку години функционира и редовна автобуска линија со Северна Италија, кон Торино и областа Пиемонт, што ја одразува потребата и заинтересираноста на виничките семејства за печалба како еден од

NA 12 SEPTEMVRI VO “KAPITAL” ^ITAJTE

“Kapital” vo ovoj specijalen dodatok Vi gi pretstavuva najnovite tehnolo{ki usovr{eni aparati koi sovremenoto `iveewe go podignaa na nivo na sovr{enstvo!

60%

50%

од луѓето во општина Виница се на привремена работа во северноиталијанската област Пиемонт

ретките извори на егзистенција. Трендот на иселување на цели семејства и региони е забележлив и од нашите кои веќе живеат во странство. Пратеникот од Северна Америка, Павле Саздов, вели дека воопшто не го изненадува ниту степенот на испразнетост на општините ниту огромните бројки на Македонци со привремен или постојан престој во странство. „Трендот на иселување се забележува и во Канада. Само во Торонто секоја година се доселуваат по околу 150 македонски семејства. За 10 години, колку што јас сум таму, македонската заедница само во Торонто е зголемана барем за 10.000. Станува збор за цели фамилиии, од кои дел доаѓаат со почетен капитал, а с$ поголем е процентот на оние со високо образование“, констатира Саздов.

КАПИТАЛ средА 18.07.2012

WWW.KAPITAL.MK

10 компании пазари > БроЈка

Скм организира посета на најголемиот саем за храна во истанбул

С

топанската комора на Македонија (СКМ) организира посета на најголемиот саем за храна и пакување, кој ќе се одржи од 6 до 9 септември во Истанбул, Турција. Како што информираат од Комората, на површина од околу 12.000 метри квадратни компаниите ќе имаат можност да се сретнат со над 300 излагачи од Европа и пошироко и да остварат контакт со над 15.000 посетители од целиот свет. Посетителите ќе имаат можност да се запознаат со најновите брендови и иновации во прехранбената индустрија и да се сретнат со најреномираните производители на храна коишто ќе ги претстават своите брендови, а ќе претставува и одлична можност за размена на мислења со компании од млечната, од конзервната и од мелничката индустрија со производители на пијалаци, на замрзната храна, на масла за јадење и друго.

Семинар за изворите за кредитирање на мали и на средни претпријатија

58,5%

П

обрзо искористување на кредитната содржина и изработка на одржливи и линија од Европската инвестициска профитабилни инвестициски програми банка (ЕИБ) за мали и за средни кои задоволуваат услови за кредитирање, претпријатија, претставување на како и поддршка за осигурување на достапни фондови на Европската домашни и на странски побарувања, КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ комисија за финансирање иновативни со цел намалување на ризиците од Банка 3м 6м 24м 36м ЕКО-решенија, како и презентирање на ненаплата на своите побарувања, Комерцијална банка 3,10% 4,00% 6,80% 7,00% реализирани проекти и избор на решение факторинг со цел овозможување на НЛБ Тутунска банка 3,20% 4,05% 6,50% премостувања 6,90% за финансирање се главните цели на краткорочни финансиски банка 4,00% на ликвидноста 6,65% 6,85% семинарот кој на 20 јули Стопанска го организира и3,20% зголемување на Стопанската комора на мали и средни компаниите. Учесниците Шпаркасе банка 3,00% 4,00% 5,50% на настанот 6,00% пред претпријатија. Како што информираат потенцијалните Охридска банка 4,30% 4,80% партнери 5,50% и спонзори 6,00% ќе од Комората, според агендата, дел можат промовираат проекти Прокредит банка 3,00% да ги 3,80% 6,80% своите 6,90% од целите на семинарот ќе бидат и и идеи за кои можат да добијат помош од ТТК банка 3,20% 4,10% 6,70% 7,20% утврдување методи за планирање и МБПР, од комерцијалните банки, како и од Алфа банка 3,30% странски 4,20% фондови.

7,40% 7,60% за програмирање на инвестицијата, други

е уделот на инвестициите во основни средства на нефинансиските претпријатија во 2009 и во 2010 година, што го прави овој сектор најголем инвеститор во земјава. Во вкупната структура на инвестиции во основни средства второто место им припаѓа на домаќинствата (23,2%). Следува државата (15,8%), а инвестициите на финансиските институции се многу мали (2,3%).

Спортот бара пари ,57% од бизнисот, ама ,14% не и контрола

,40%

Н

dimitrov@kapital.com.mk

а прсти може да се избројат а NASDAQ фирмите кои спонзорирале или с$ уште финансиски ги помагаат спортските клубови. зата во Сао Токму поради тоа, трансформацијата на спортските клубови од првата лига во фудбалот, ракометот и во кошарката во акционерски друштва е доведена во прашање. Трансформацијата, за која од Агенцијата за млади и спорт велат дека нема мпании да има одлагање, уште повеќе може да го дотепа македонскиот спорт и на крај да добиеме проретчена прва лига, во која ќе влезат само клубовите кои станале а.д.. компании од А такви има многу малку. Од вкупно 27 клубови, само шест се трансформирале во а.д. или се во фаза на трансформација. „До пред некое време Витаминка три години го спонзорираше фудбалскиот

,71%

,44%

,27%

,75%

клуб 11 Октомври. На крај се откажавме. Немавме реална претстава што се случува со нашите пари. Моментално немаме интерес да спонзорираме некој спортски клуб“, вели Сашо Наумоски, директор на прилепска Витаминка. Долгогодишниот поддржувач на спортот, Трифун Костовски, смета дека трансформацијата на спортските клубови во а.д. е сосема нормална работа за здрава држава, но проблемот е што во земјава с$ уште не се создадени сите предуслови за тоа да профункционира. „Нема публика, нема ни фирми што сакаат да се рекламираат преку клубовите или финансиски да застанат зад нив. Сметам дека со измените на Законот за спорт, со кој доаѓаат овие промени, ќе го дотолчиме спортот. Сметам дека освен што помага со изградбата на спортски игралишта, државата треба да најде и други форми за да го помогне

+

и на берзата

,01%

рани на

17.07.2012

Даскал Камче Кавадарци +20,00% Охис +1,56% Алкалоид +0,11%

Жито Скопје Скопски пазар РМДЕН 11 НЛБ Тутунска банка ТТК Банка

пад

-

-28,74% -9,98% -1,70% -1,45% -1,39%

нова цена

1.200,00 65,00 3.971,00

нова цена

310 3.601,00 88,00 2.000,00 900,00

6,00% 8,60% 8,40%

Стопанска б. Битола Капитал банка

3,80% 4,30%

4,80% 5,50%

7,40% 7,50%

7,60% 8,20%

3м

6м

24м

36м

Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка

2,00% 1,80% 1,85% 1,70%

2,50% 2,40% 2,35% 2,10%

3,60% 3,30% 3,45% 3,40%

4,00% 3,80% 3,75% 3,90%

Охридска банка Прокредит банка ТТК банка

2,50% 2,20% 2,00%

3,00% 2,90% 2,50%

4,00% 3,60% 3,65%

4,50% 3,80% 4,05%

Алфа банка

3,20%

4,10%

3,70%

4,00%

Уни банка

1,90%

2,40%

3,00%

3,20%

Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје Стопанска б. Битола Капитал банка

3,50% 2,20% 2,10% 2,50%

4,80% 2,80% 2,60% 3,20%

7,50% 4,10% 4,40% 4,10%

8,00% 4,50% 4,60% 5,00%

Euribor (EUR)

1м 0,26%

3м 0,55%

6м 0,83%

12м 1,12%

Libor (EUR) Libor (USD) Libor (CHF)

0,30% 0,24% 0,08%

0,54% 0,47% 0,11%

0,85% 0,73% 0,19%

1,26% 1,06% 0,39%

МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

и сериозна стратегија. Реално е даРочност се очекува утврден врз основа на неговата годишна даночна преку ноќ 1 недела 1м 3м дека актуелната криза уште повеќе ќе го намали пријава во висина од 20% од годишниот даночен СКИБОР 3,18% 4,18% 4,98% интересот за финансиска поддршка за спортот“, долг2,20% на давателот на донацијата, но не повеќе од МКДОНИА 2,20% вели Панов.

24.000 денари. На даночниот обврзник на данок Бизнисмените како пречка за спонзорство на на добивка износот на донацијата му се признава ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ спортските клубови ги гледаат и недоволните како расход во висина од 5% од вкупниот приход. Основна кам. стапка наСтапка на инфлација даночни олеснувања. Според Законот за даноции На даночниот обврзник данокот на добивка 5,20% Народна банка 4,00% и спонзорства во јавни дејности, физичко лицена Македонија износот на даденото спонзорство му се признава 13,40%од 3% кое донира пари на правно лице има право на на Србија како расход во даночниот биланс во висина Народна банка 12,00% намалување на персоналниот данок на доход од вкупниот приход.

2,50% Народна банка на Хрватска 6,00% 3,60% 2,20%

Централна банка на Црна Гора Централна банка на Словенија

вторник- 17.07.2012

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

Банка Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка

3м 3,10% 3,20% 3,20%

6м 4,00% 4,05% 4,00%

24м 6,80% 6,50% 6,65%

36м 7,00% 6,90% 6,85%

Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје Стопанска б. Битола

3,00% 4,30% 3,00% 3,20% 3,30% 3,20% 4,30% 4,00% 3,80%

4,00% 4,80% 3,80% 4,10% 4,20% 4,20% 5,30% 5,00% 4,80%

5,50% 5,50% 6,80% 6,70% 7,40% 5,70% 8,20% 8,00% 7,40%

6,00% 6,00% 6,90% 7,20% 7,60% 6,00% 8,60% 8,40% 7,60%

Капитал банка

4,30%

5,50%

7,50%

8,20%

3м

6м

24м

36м

Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка

2,00% 1,80% 1,85% 1,70% 2,50% 2,20% 2,00%

2,50% 2,40% 2,35% 2,10% 3,00% 2,90% 2,50%

3,60% 3,30% 3,45% 3,40% 4,00% 3,60% 3,65%

4,00% 3,80% 3,75% 3,90% 4,50% 3,80% 4,05%

Алфа банка

3,20%

4,10%

3,70%

4,00%

Уни банка

1,90%

2,40%

3,00%

3,20%

Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

3,50% 2,20%

4,80% 2,80%

7,50% 4,10%

8,00% 4,50%

Стопанска б. Битола Капитал банка

2,10% 2,50%

2,60% 3,20%

4,40% 4,10%

4,60% 5,00%

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

1м 3м 6м ПРИНОС НА ОТВОРЕН ИНВЕСТИЦИСКИ ФОНД Euribor (EUR) 0,26% 0,55% 0,83% Отворен инвестициски фонд Libor (EUR) 0,30% 0,54% Нето вредност 0,85% Libor (USD) Илирика Југоисточна Европа 0,24% Libor (CHF) 0,08% Илирика Глобал-Растечки пазари

0,47% 23.449.105,38 0,73% 0,11% 37.036.885,55 0,19%

12м 1,12% 1,26% 1M 1,06%2,87% 0,39%3,56%

13.333.203,40

-2,82%

1 недела 45.228.723,67 1м 3,18% 20.261.262,16 4,18%

3м 1,48%

Иново Статус Акции

МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

КД БРИК Рочност КД Нова ЕУ СКИБОР

преку ноќ 2,20% КБ Публикум - Балансиран 2,20% МКДОНИА

Инструмент

камата

Благајнички записи Ломбарден кредит

3,75% 5,50%

СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

Домашна валута Домашна валута со валутна клаузула Странска валута

10% 20% 13%

КУРСНА ЛИСТА

Држава ЕМУ

Валута евро

Среден курс во 61,5420

САД В.Британија Швајцарија

долар фунта франк

50,5395 78,4574 51,2423

Канада Австралија

долар долар

49,7631 51,5686

Извор: НБРМ

ДВИЖЕЊЕ НА ИНФЛАЦИЈАТА ВО МАКЕДОНИЈА ПЕРИОДОТ 2010/2011 4% 3% 3% 2% 2% 1% 1% 0% -1%

-1% 01/10

04/10

06/10

09/10

12/10

03/11

06/11

09/11

12/11

Извор: Државен завод за статистика

3M

6M

1Y

YTD

ДАТУМ

-0,76%

-2,60%

-23,44%

-1,26%

12.07.2012

-2,26%

-8,15%

-17,20%

-4,60%

12.07.2012

-6,59%

-7,41%

-18,31%

-8,38%

13.07.2012

-4,57%

-4,19%

-8,67%

0,89%

12.07.2012

-0,83% 4,98% -0,94%

-7,14%

-6,37%

-30,52%

-6,92%

12.07.2012

24.982.924,02

-3,27%

-0,12%

-13,35%

0,59%

12.07.2012

49.725.922,77

0,50%

0,82%

3,08%

4,12%

3,29%

12.07.2012

62.698.635,93 0,21% Основна кам. стапка Стапка на инфлација

0,72%

1,57%

3,21%

1,67%

12.07.2012

КБ Публикум - Обврзници

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ

КБ Публикум Паричен

5,70% 8,20% 8,00%

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

Банка

4,20% 5,30% 5,00%

Банка

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

раст

17.07.2012

спортот“, вели Костовски. Александар Панов пак, генерален директор на Макстил, фирма која стои зад неколку спортски клубови, смета дека македонскиот спорт нема да добие многу со трансформацијата на спортските клубови во а.д.. И тој се согласува дека државата треба поактивно да се вклучи во заживување на спортот и во создавањето долгорочна стратегија. „Ние и како здруженија функционираме добро и си ги сервисираме сите обврски. Сметам дека измените нема да променат ништо значајно. За спортот е потребна долгорочна

3,20% 4,30% 4,00%

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

Поголем дел од македонските фирми немаат мотив да и да влезат како акционери во спортските ,96% спонзорираат клубови. Една од причините за тоа е што немаат контрола за што даваат пари. петре Димитров

Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

Народна банка на Македонија Народна банка на Србија Народна банка на Хрватска Централна банка на Црна Гора Централна банка на Словенија

4,00% 12,00% 6,00%

5,20% 13,40% 2,50% 3,60% 2,20%

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ средА 18.07.2012

11 > БроЈка

арчелор митал си оди од Европа?!

Н

овиот француски министер за обнова на индустријата, Арно Монтебур, за време на својата посета на Луксембург повика за заедничка одбрана од практиката на челичарницата Арчелор Митал за затворање на погоните низ Европа. Монтебур во Луксембург, каде што се наоѓа седиштето на Арчелор Митал, изјави дека владите низ цела Европа треба да се обединат и да се спротивстават на компанијата, предводена од индискиот магнат Лакшми Митал. „Се обидувам да организирам одговор на државите на моќта на групациите како што е Арчелор Митал. Тие разговори засега не се јавни, но може да резултираат со заеднички акции“, изјави Монтебур. Важно е да се биде во директен контакт со ресорните министри во сите европски земји каде што е присутен Арчелор Митал. Европските земји треба да имаат контрола над својата индустрија на челик, нагласи тој. Арчелор Митал е водечки производител на челик и е присутен во 60 земји и има вработено околу 260.000 луѓе низ целиот свет. Оваа компанија е присутна и во Македонија.

националната банка на Грција ќе се спои со Емборики банк

Н

ационалната банка на Грција, која е сопственик на македонската Стопанска банка од Скопје, ги презема активностите на француската Емборики банк согласно со договорот, кој беше склучен за спојување на двете финансиски институции, јавуваат грчките медиуми. Грчкиот министер за финансии, Јанис Стурнарас, се сретна со шефот на Емборики, Французинот Ален Строб и според официјалното соопштението тие разговарале за состојбата во банкарскиот систем на Грција, но доверливи извори тврдат дека исто така потпишале и договор за спојување на двете банки. Француската Креди агрикол неодамна го купи на атинската берза по рекордно ниска цена првиот пакет-акции на Емборики. Извршниот директор на Емборики пред грчкиот министер за финансии изјавил дека неговата банка и Креди агрикол ќе учествуваат во прегрупирањето на грчкиот банкарски систем. Аналитичарите во Атина прогнозираа дека тековната недела е критична за банките во земјата, бидејќи се очекува спојување на АТЕ банк (Аграрната банка) со друга банка. Предлози за такво спојување дадоа и Пиреос банк и Јуробанк.

0,6%

е зголемената финална потрошувачка во Македонија во 2010 година. Генерално, потрошувачката во земјава континуирано расте. Но, инвестициите паѓаат, што е неповолна структура од аспект на бруто-домашниот производи. Брутоинвестициите во 2010 година бележат пад од 4,3%.

На горештините некои бизниси се офајдија, некои се „опекоа“ Што регулираат мрежните правила?

Од високите температури трпат штети земјоделството и транспортот, но затоа, живна планинскиот туризам и потрошувачката на безалкохолни пијалаци Силвана Жежова

Н

при работа, бидејќи од топлото време гумите се шират и се под притисок, па може да дојде до несакани последици. Исто така, кога е многу жешко климите постојано работат, а тоа значи и поголема потрошувачка на гориво. И кога камионот стои во место тој работи, пред с$ поради ладењето. Така што, покрај економската криза, врз намалената работа и тоа како влијаат и надворешните фактори, во случајов екстремно топлото време“, вели Билјана Муратовска од Макамтранс. Жештината удри по џебот на земјоделците и предизвика штета кај одредени земјоделски наводнување. Дневно трошам од 2.500-3.000 култури. На полињата е зголемена денари за бензин. Резултатите од жешкото време потрошувачката на вода и на бензин. ќе ги видиме на крајот на сезоната“, вели Данаил „Земјоделците не ги наводнуваат насадите, Паланков, земјоделец од Муртино. едноставно ги напуштаат. Таква е ситуацијата ФЈУЧЕРСИ Поради високите температури, граѓаните со пченката. Поради финансиите, земјоделците внесуваа и поголемо количество безалкохолни го редуцираат наводнувањето и на крајот, пијалаци и негазирана вода. Пресметката НАФТА резулатите ќе бидат катастрофални. Ова жешко на дистрибутерот за безалкохолни пијалаци ЛЕСНА СУРОВА ПРИРОДЕН ГАС време не е погодно за пиперката „ајварка“, Центрофрута покажува раст на потрошувачката на 88,84 2,81 која ќе добие пукнатини и потоа ќе се вреднува безалкохолните пијалаци овој период за 40%-50% како производ од втораBRENT класа. Исто така, многу во споредба со претходните неколку месеци. ЗА ЗАТОПЛ. пари требаат за бензин103,76 за моторчињата за 285 Топлото време им донесе и здравствени проблеми

silvana@kapital.com.mk

а екстремните жештини кои периодов ја зафатија Македонија не остана имун ниту бизнисот. Од високите температури одредени штети трпат земјоделството и транспортот. Наспроти тоа, топлото време беше добредојдено за угостителите во планинските места во земјава. Дина Муцунска, управител на хотелот Манастир, вели дека бројот на туристи кои го посетуваат Берово преку лето с$ повеќе расте. „Луѓето полека се навикнуваат во Берово да бараат спас од летните горештини. Откако го отворивме хотелот предБЕРЗА седум години, со сите МАКЕДОНСКА тешкотии, забележуваме значаен напредок во 10 делотМБИ на планинскиот туризам“, вели Муцунска.

1.863,41е под директно влијание на Транспортот надворешните временски услови и во зима и МБИД на лето поради одредени забрани за возење и 1.827,36 забавување на превозот. ОМБгорештините, има одредени ризици „Поради

118,52

-0,06% -0,21% -0,37%

+0,46% +0,38%

+0,14% +0,64%

Извор: Македонска Берза

Вредностите кои ги гледате денеска, се од последниот ден на тргување, вторник- 17.07.2012

МАКЕДОНСКА БЕРЗА МБИ10 МБИ10 ИНДЕКСИ РЕГИОН 3.000 3.000 3.000МБИ10

МБИ 10 BELEX15 1.863,41 434,98 Главен индекс на Белградска берза МБИД CROBEX 1.827,36 1.685,68 ОМБ Главен индекс на Загребската берза 118,52

SASX 10 -0,06% -0,18% 671,48

-0,21% SOFIX 295,79 -0,37% ATHEX

+0,53%

614,04

Главен индекс на Љубљанската берза

BELEX15 DOW JONES 434,98 12.727,21

МАКЕДОНСКА БЕРЗА

27,35$/унца

7.590,00

Извор: Македонска Берза официјалниот пазар на Македонска берза

ИНДЕКСИ АМЕРИКА ИНДЕКСИРЕГИОН

-0,18% -0,39%

NASDAQ 2.896,94

-0,40% +0,57%

SASX 10 671,48

берзата, без финансиски компании

-0,01% -0,23%

793,25$/бушел

3.000 3.000 3.000

Паоло, Бразил

2.400 2.400 2.400

ATHEX 2.200 2.200 2.200 614,04 ЕВРОПА ИНДЕКСИ

Главен индекс на Љубљанската берза

+0,43%

FTSE 100 5,637.79

-0,44%

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза

-0,39% +0,32% SWISS

DOW JONES

DAX12.727,21 Заеднички индекс 30 6.586,96

6.212,58

SBITOP 513,46

+0,53%

-0,96%

S&P 500 1.353,64

DOW JONES Прогрес 41,00 12.727,21

Имлек +2,50% NASDAQ -0,39% 2.896,94 2.350,00

Заеднички индекс 30 големи американски компании котирани на Њујоршка берза

Морава

735,00

BRAZIL BOVESPA -0,23% -1,71% 53.401,80 АЗИЈА ИНДЕКСИ 5,73

Диоки

Заеднички индекс на 500 котирани компании на

+0,35%

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао 11,33

+1,75%

Индекс на најголемите јапонски компании котирани на Токиска берза

TOPIX CAC 40 743,38

3,193.68

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

ЕВРОПА ИНДЕКСИ BSE 30

-0,40%

+0,43%

Индекс на компании котирани на примарен пазар на Токиска берза

5,637.79

Индекс на 30 најголеми компании котирани на берзата во Бомбај

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

Извор: Блумберг

DAX 6.586,96

+0,01%

17.105,30 FTSE 100

+0,32%

Индекс на 30 најголеми герм. компании котирани на Франкфуртска берза

CAC 40 3,193.68

Напред -12,71% BRAZIL BOVESPA

-0,23% 53.401,80 ЗАГРЕБСКА БЕРЗА 650,00

+25,66%

9,99

66,04

-9,20%

.

+7,71%

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза Јутекс

32,99

+6,42%

SWISS Хелиос Домжале +0,32% +0,27% -13,79% 6.212,58 -3,88% 421,00

Индекс на 30 најголеми герм. компании Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Податоците за акции со најголема промена во регионот, се земаат од веб страниците на котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал

17.07.2012

раст нова цена АЗИЈА ИНДЕКСИ +20,00% 1.200,00

Даскал Камче Кавадарци NIKKEI 225 Охис +1,56% 8.755,00 АлкалоидИндекс +0,11% на најголемите јапонски компании

+0,27%

+0,35%

Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании одТокиска берза котирани на швајцарскиот пазар на капитал

116116 116 112112 112 108108 108 104104 104 07/10 07/10 07/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 01/12 01/12 01/12 04/12 04/12 04/12

ОМБ е составен од најликвидните обврзници котирани на Македонска берза

88,84

BRENT 103,76

1592,40,$/унца

СРЕБРО 27,35$/унца

БАКАР 7.590,00

+0,46% +0,38%

ПРИРОДЕН ГАС 2,81

ЗА ЗАТОПЛ.

285

МЕТАЛИ

+0,05% +0,11% 0,0%

НИКЕЛ

16.250,00

АЛУМИНИУМ 1.785,00

ЧЕЛИК 395,00.$/унца

+0,14% +0,64%

0,0% 0,0% /

+11,00%

+0,43% 5,637.79БЕРЗА -0,44% ЉУБЉАНСКА

66,80

-0,44%

-7,14%

-1,71%

120120 120

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао Паоло, Бразил Лагуна

Бадел ЕВРОПА ИНДЕКСИ -19,01% FTSE 100

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза Словенијаинлес .

DAX Меламин 6.586,96 12,50

Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ берзата, без финансиски компании

Белградска, Загрепска и Љубљанска берза Индекс на 100 најголеми британски компании ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч. котирани на Лондонска берза

SWISS 6.212,58

ЛЕСНА СУРОВА

ЗЛАТО

+0,43% -0,40%

124124 124

ФЈУЧЕРСИ НАФТА

Главен индекс на Атинската берза

АМЕРИКА ИНДЕКСИ БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

NIKKEI HANG SENGПаоло, Бразил двете225 најголеми американски берзи 8.755,00 ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ 19.455,33 ДЕН ДО 15Ч.

ATHEX 614,04

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

големи американски Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ компании котирани на Њујоршка берзата, без финансиски компании Индекс на 30 најголеми герм. компании берза Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Заеднички индекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал Ингра

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Главен индекс на Сараевската берза 27,25

1.601,75$/бушел

Главен индекс на Љубљанската берза

-0,40% S&P 500 +0,27% 1.353,64

NASDAQ 2.896,94

-0,18% +5,46% SOFIX СОЈА -0,01% +0,48% 295,79

+0,73% +0,57% +3,45% -0,14% +3,17%

2.214,00$/бушел

SASX 10 ШЕЌЕР 671,48

-0,96%АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА

07/10 07/10 07/1010/10 10/10 10/1002/11 02/11 02/1105/11 05/11 05/1109/11 09/11 09/1101/12 01/12 01/12

АМЕРИКА ИНДЕКСИ

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

СУРОВИНИ КАКАО ИНДЕКСИ +4,96% РЕГИОН

Главен индекс Загребската берза метали и суровини Главен индекс на Софиската берза на Податоците зана фјучерсите на нафта, се земаат од веб страната американската финансиска агеција Блумберг

2.000 2.000 2.000 Главен индекс на Атинската берза 1.800 1.800 1.800

на пазарот на јавно поседувани друштва

Главен индекс на Белградска берза 894,00$/бушел

-1,71% -0,14%

2.600 2.600 2.600 берза Главен индекс на Софиската берза Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

BELEX15 ПЧЕНИЦА 434,98 CROBEX КАФЕ 1.685,68 1,88/бушел

SOFIX BRAZIL BOVESPA 2.800 2.800 2.800 53.401,80 295,79

+0,53%

SBITOP 513,46

ПЧЕНКА

Индекс на 100 светски компаниииндекс котирани на на NASDAQ берза Главен Сараевската берза

Главен на Загребската Заеднички индексиндекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи

CAC 40 3,193.68

1592,40,$/унца

Главен индекс на Атинската берза

Заеднички индексиндекс 30 големи Главен наамерикански Белградска компании котирани на Њујоршка берза

CROBEX S&P 500 1.685,68 1.353,64

2.600 2.600 2.600

-0,37%

ОМБ ОМБ ОМБ

-0,21%

3.100 3.100 3.100 НИКЕЛ 2.900 2.900 2.900 16.250,00 2.700 2.700 2.700 АЛУМИНИУМ 2.500 2.500 2.500 2.300 2.300 2.300 1.785,00 2.100 2.100 2.100 ЧЕЛИК 1.900 1.900 1.900 395,00.$/унца 1.700 1.700 1.700 07/10 07/10 07/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 01/12 01/12 01/12 04/12 04/12 04/12

+0,05% 0,0% 2.400 2.400 2.400 СРЕБРО МБИ 10 +0,11% 0,0% 2.200 2.200 2.200 -0,06% 1.863,41 -0,14% 2.000 2.000 2.000 БАКАР МБИД 0,0% / -0,21% 1.800 1.800 1.800 1.827,36 06/10 06/10 06/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 12/11 12/11 12/11 04/12 04/12 04/12 ОМБ -0,96% -0,37% МБИ 10 е составен од 10 најликвидни118,52 акции на компании котирани на МБИД е составен од 15 најликвидни акции на компании котирани

+0,57%

ЗЛАТО

Главен индекс на Софиската берза

SBITOP Извор: Македонска Берза 513,46

МБИД МБИД 3.300 3.300 3.300МБИД МЕТАЛИ

-0,06%

2.800 2.800 2.800

Главен индекс на Сараевската берза

-0,01%

на граѓаните, така што од аптеките информираат дека е зголемена побарувачката на пробиотици, медикаменти против зголемена температура и настинки. „Во овој период карактеристична е појавата на стомачни вируси и настинки поради промената на температурите во климатизирани простории и надворешните, кои беа исклучително високи. Зголемена е и побарувачката за пробиотици, лекови за намалување на температурата, што се должи и на тоа што луѓето носат со себе лекови кога одат на одмор“, велат од аптеката Виола.

HANG SENG 65,00 19.455,33 3.971,00

ПЧЕНКА 793,25$/бушел

ПЧЕНИЦА 894,00$/бушел

КАФЕ 1,88/бушел

СУРОВИНИ

+4,96% +5,46% +0,48%

КАКАО

2.214,00$/бушел

ШЕЌЕР 27,25

СОЈА 1.601,75$/бушел

+0,73% +3,45% +3,17%

Податоците за фјучерсите на нафта, метали и суровини се земаат од веб страната на американската финансиска агеција Блумберг ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

+1,75%

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

Прогрес

41,00

+2,50%

Имлек

2.350,00

+0,43%

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ СРЕДА 18.07.2012

БАЛКАН 13

Хрватската влада влегува во четири градежни компании Иако на градежните компании им се допадна идејата за здружување, тие не се воодушевија од можноста токму Ингра да биде челна компанија на тој холдинг, најмногу поради тоа што на компанијата & „гори под нозе“, па ако не се реагира брзо, таа ќе банкротира, што според нив, е една од причините зошто владата излезе со оваа идеја

З

а да го спаси градежниот сектор од пропаст, хрватската влада размислува да стане сопственик на дел од четирите градежни компании - Ингра, ИГХ, Конструктор и Далековод. Од тајниот состанок на потпретседателот на владата на Хрватска, Радимир Чачиќ, со менаџерите на водечките градежни компании произлезе идејата Ингра да стане обединувачка компанија, која ќе ги застапува сите на странските пазари, пишува хрватскиот магазин „Лидер“. На овој начин владата сака да го спаси хрватскиот градежен сектор, но предуслов е овие компании да се спасат од стечај преку влез на државата во сопственичката структура. Според веќе објавените информации, има три стратешки одредници кои треба да се анализираат за да се спаси градежниот сектор во Хрватска, како влез на државата во структурата на наведените градежни компании, Ингра да стане главна градежна компанија за настап на останатите во странство, но и банките повеќе да ги кредитираат овие компании. Иако на градежните компании им се допадна

Ѓуро Ѓаковиќ сака да ја преземе Ингра?

В

о меѓувреме, хрватскиот холдинг Ѓуро Ѓаковиќ ја извести берзата во Загреб дека планира да достави доброволна понуда за преземање на Ингра. Холдингот сака да ја преземе Ингра бидејќи верува дека тоа е најдобар долгорочен интерес за понатамошно ширење на странските пазари, каде што може да се дополнат сите инженерски услуги кои ги нуди Ѓуро Ѓаковиќ во странство. Покрај важните референции на странските пазари и познатиот бренд, Ѓуро Ѓаковиќ може и да ги додаде на Ингра содржините како опрема и услуги во енергетиката, во индустријата и во различните инфраструктурни проекти, со кои холдингот може да стане поконкурентен.

Според неформалниот договор, градежниот гигант Ингра може да биде компанијата која ќе застане на чело и ќе ги претставува останатите компании во странство, иако самата е пред банкрот. идејата за здружување, тие не се воодушевија од можноста токму Ингра да биде челна компанија на тој холдинг, најмногу поради тоа што на компанијата & „гори под нозе“, па ако не се реагира брзо, таа ќе банкротира, што според нив, е една од причините зошто владата излезе со оваа идеја. „Едноставно, Ингра веќе не е тоа што беше, иако има најголемо искуство на странските пазари“, вели соговорникот на „Лидер“. Освен тоа, за остварување на оваа идеја голема пречка е и финансискиот сектор, бидејќи многу е тешко да се пронајде банка која е подготвена да покрие 100 милиони евра, а тоа не може да го направи ниту Хрватската банка за обнова и развој (ХБОР). Иако неформален, за важноста на состанокот

VO SPECIJALEN PRILOG

MEDIA & ADVERTISING NA 25 JULI VO MAGAZINOT KAPITAL ]E ^ITATE: Analiza na makedonskata mediumska scena – problemi, predizvici, iden razvoj!

Advertajzing kola~ot vo Makedonija od godina vo godina e se pomal!

Koj se reklamira vo makedonskite mediumi? Kolku? Kade? [to sleduva?

Kako }e se razvivaat internet mediumite i internet oglasuvaweto vo Makedonija?

Kakvi se sostojbite na mediumskite scena na Balkanot?

Golemite svetski mediumi se vo faza na seriozna rekonstrukcija.

Kakva e idninata na tradicionalnite mediumi?

Internet VC tradicionalni mediumi!

зборува и фактот што останатите големи градежни компании не биле повикани, а некои дури не знаеле ни што се случува.

Поделеност во однос на Ингра

Стратегијата за влез на државата во овие градежни компании би се одвивала по етапи. Според информациите на „Лидер“ од состанокот, владата прво би влегла во Ингра со удел од 20% до 25% на име даночен долг. Иако директорот на Ингра, Игор Опенхајм, беше еден од иницијаторите на овој состанок, тој призна дека овој процес нема да биде лесен и едноставен. На состанокот се разговарало и во кои други компании може да влезе државата, бидејќи спасувањето само на Ингра би било залудно, со оглед на тоа што и останатите компании на пазарот се борат за опстанок.

Се размислува и за можноста за некаква финансиска помош, дури и влез во сопственичката структура на Конструктор, ИГХ, дури и Далековод. Сите тие се перспективни компании за чиј спас вреди да се размисли, вели изворот на „Лидер“. Чачиќ пак, смета дека овие компании, како главни носители на градежниот сектор, мора да се спасат за да не се дозволи пропаст и на останатите. Во меѓувреме, од Ингра потврдија дека имале неофицијален состанок со потпретседателот на владата, Чачиќ. „Бидејќи Ингра има големо искуство со работа на меѓународни пазари, се смета дека една од опциите за спас на градежниот сектор ќе биде заедничкиот настап во странство. Во овој момент немаме обврзувачки понуди за влез на државата во сопственичката структура, но отворени сме за тоа и го поздравуваме овој облик на соработка“, се вели во соопштението на Ингра.

КАПИТАЛ средА 18.07.2012

WWW.KAPITAL.MK

14 сВет

Европскиот банкарски гигант ХСБЦ обвинет за перење пари во САД Мексикански наркокартели, сомнителни фондови од Сирија, Кајманските Острови, Иран, Бангладеш и Саудиска Арабија ги користеле подружниците на ХСБЦ во САД за перење пари, користејќи ја лабавата контрола на банката врз тоа кој с$ пренесува пари преку нејзините сметки Васе Целеска

celeska@kapital.com.mk

А

мериканскиот Сенат откри финансиски измами во најголемата европска банка, ХСБЦ (HSBC), каде што со користење на дупките во надзорот се переле „валкани пари“. Извештајот на комисијата на Сенатот, посветен на работата на ХСБЦ, вели дека огромни суми на мексиканските наркокартели сигурно поминале низ банката. Сомнителни фондови од Сирија, Кајманските Острови, Иран, Бангладеш и Саудиска Арабија исто така поминале низ најголемата британска банка, од која с$ уште не преземаат конкретна одговорност. Извештајот за работата на ХСБЦ е направен од Поткомитетот за истраги, кој ги набљудува финансиските неправилности. Извештајот исто така покажува дека американскиот банкарски регулатор не успеал правилно да ја мониторира работата на ХСБЦ. Според извештајот, поголем дел од трансферот на валканите пари низ банката се случил поради правилата за употреба на посебните сметки, според кои, средствата може да се пренесат од една личост на друга во тајност. Низ американските подружници на ХСБЦ, која скратено се нарекува ХБУС, има повеќе од 2.550 вакви сметки, кои ги користат корпорации чии бизниси најчесто се со седиште во даночните раеви, како Британските Девствени Острови. Поголем дел од овие к

о

м е

р

ц

и

ј

сметки, односно 1.670, биле отворени во канцеларијата на ХБУС во Мајами. Вредноста на овие сметки лани изнесувала 2,6 милијарди долари, а на банката & донеле годишен приход од 26 милиони долари. Во извештајот на Сенатот е објаснет случајот на сопствениците на хотел во Мајами Бич, Маурицио Коен Асор и Леон Коен Леви, кои преку сметка во ХБУС успеале да сокријат 150 милиони долари и приход од 49 милиони долари.

Кој е одговорен?

По едногодишната истрага на телата од американскиот Сенат, во која беа прегледани повеќе од 1,4 милиони документи и беа сослушани 75 службеници од банката и регулаторни тела од САД, на сослушувањето ќе сведочат директорите на ХСБЦ, меѓу кои и првиот правник на банката, Стјуарт Ливеј, кој премина во банката во јануари годинава од американското Министерство за финансии. Во соопштение објавено вчера, главниот извршен директор на ХСБЦ, Стјуарт Гуливер, изјави дека „треба да се разреши целата ситуација, да се преземе одговорноста и да се разреши она што не е во ред во банката“. Откако ќе одговорат на сите прашања кои ќе им ги постави Поткомитетот на сослушувањето, менаџерите планираат да ги образложат сите значајни промени кои ги направи банката за да а

л

е

н

о

г л

а

с

2.550 26 сомнителни сметки преку кои се переле пари има во филијалите на ХСБЦ во САД

2,6

милијарди долари минатата година изнесувала вкупната вредност на сомнителните сметки

го зајакне управувањето со ризичните сметки. Банката, исто така, соопшти дека нејзините менаџери ќе понудат формално извинување на расправата. Сенаторот Карл Левин, кој е претседател на Поткомитетот, изјави дека „загадениот финансиски систем им дозволува на средствата од црниот пазар да се движат преку банкарскиот систем на САД“. Минатата година, американските банки к

о

м е

р

ц

и

ј

милиони долари лани заработила банката од сомнителните сметки

Ваховиа и ИНГ се соочија со слични обвинувања. Нето-профитот на ХСБЦ лани изнесуваше 16,8 милијарди долари. Банката има свои претставништва во повеќе од 80 земји во светот, а нејзината дивизија во САД е меѓу десетте најдобри банки во земјата. Таму банката има средства од околу 210 милијарди долари. а

л

е

н

о

г л

а

с

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ средА 18.07.2012

15

ФЕЉТОН

27

Почитувани читатели, Капитал Медиа Гроуп ви го претставува апсолутниот светски бестселер на Џим Колинс, „Од добри кон одлични“ (Good to great), во издание на Pub Publisher од Скопје. Со својот истражувачки тим, Колинс подредил список од речиси 1.500 глобални компании во потрага по оние што покажале исклучителни резултати со текот на времето. Конечно, списокот го свел на 11, меѓу кои Кимберли Кларк, Филип Морис, Жилет, откривајќи ги нивните заеднички карактеристики за корпоративен успех. Прочитајте зошто некои компании се вивнуваат до врвот, а други не.

Џ

им Колинс (роден 1958 година во Колорадо, сад) е американски бизнис-советник, автор и професор на универзитетот стенфорд, каде што предава одржливост и раст на компаниите. тој е редовен колумнист и советник на „Харвард бизнис ривју“, „бизнис вик“, „Форчн“, „инк. магазин“, снн други реномирани бизнис-магазини. автор е на повеќе бестселери, како „изградено да трае“ (1994), „постпретприемништво: претворете го вашиот бизнис во истрајна голема компанија“ (1995), „од добри до одлични“ (2001), „од добри до одлични и социјалниот сектор“ (2005), „Како големите паѓаат“ (2009), „големи по избор“ (2011).

ОТ ПЕТТО ПОГлавјЕ: КОНЦЕПТОТ На ЕЖ ТЕ КруГа) Три На Е КиТ (ЕдНОСТавНОСТа вО рам

Кој е вашиот економски мотор?

Компанијата воопшто не мора да се занимава со дејноста која во тој момент важи за профитабилна, за да стане одлична компанија. Секоја од компаниите кои го преминала патот „Oд добри до одлични“ станала машина за правење пари, без разлика на која гранка од индустријата & припаѓала. Тоа било можно благодарение на тоа што успеале да проникнат во суштината на сопствената економија

н

ајчест случај е дека одличните компании постигнуваат спектакуларни резултати во сосема непривлечни дејности. банкарството според приходот било во долната четвртина на сите индустриски дејности токму во моментот кога велс Фарго работела четири пати подобро од пазарниот просек. уште поимпресивно е тоа што дејностите на питни баус и нукор спаѓале во најниските пет проценти во поглед на приходот; па сепак, двете компании го надминале пазарниот просек за повеќе од пет пати. само една од одличните компании кои ги анализиравме овде имала среќа да се занимава со дејност која спаѓа во одличните (горни 10%); пет од овие компании се занимавале со дејности кои се сметаат за солидни; а пет со дејности кои се котирале како лоши и исклучително лоши. нема да се занимаваме со микроекономија. секоја компанија и секоја дејност имаат сопствена економска реалност и немаме намера да се занимаваме со тоа во оваа пригода. само ќе нагласиме дека луѓето кои раководеле со одличните компании имале темелно и комплетно разбирање на клучните двигатели на сопствените економски мотори и дека целиот систем го граделе во согласнот со тие разбирања. меѓутоа, забележавме една посебно интересна форма на економски увид кај секоја одлична компанија, а тоа е поимот на единствен „економски именител“. Ќе се обидеме да ви ја приближиме таа идеја: ако би морале да одберете една ставка профит по х – дека систематски се зголемува во текот на времето, кое е тој х кој би имал најголемо и најстабилно (константно) влијание врз вашиот економски мотор? одговорот на ова прашање ви дава темелен увид во

внатрешниот економски механизам на секоја организација. сетете се како волгринс го префрлил фокусот од профит по продавниците на профит по посета на купувачот. достапните локации се скапи, но со зголемување на профитот по секој купувач, волгринс успеала да ја зголеми достапноста (девет дрогерии во круг од километар ипол) и истовремено да ја зголеми профитабилноста во рамките на целиот свој систем. стандардната метрика на профитот по локал би била во целосна несоодветност со концептот на достапност. (најбрзиот начин да се зголеми профитот по локал е да се намали бројот на продавници и тие да се сместат на поевтини локации. а тоа сосема би го уништило концептот на достапност). или да ја разгледаме велс Фарго. Кога се соочиле со реалноста во која банкарството станало стока, сфатиле дека вообичаените банкар ски пара метри, како што се профитот по заем или кредит, не се повеќе клучни придвижувачи. наместо тоа, тие се потпреле на новиот именител: профит по вработен. следејќи ја оваа логика, велс Фарго меѓу првите го променила својот дистрибутивен систем и примарно се потпрела на малите експозитури и атм машини. раководството на компанијата Фани меј, на пример, го избрала за именител профитот во однос на степенот на ризик на хипотеката, наместо профитот по хипотеката (што би било „очигледен и з б о р“). то а е б р и л и ј а н те н у в и д. в и с т и н с к и о т д в и г ат е л н а н и в н ат а економија е способноста на стручњаците да го предвидат основниот ризик во пакетот на хипотеки, подобро од кој било. во тој случај може многу добро да се заработи од осигурувањата. нивниот начин на размислување бил едноставен, логичен и, што е најважно, се покажал

како исправен. нукор, на пример, компанијата која успеала да брилјира во индустријата за челик (која, што се однесува до цените, е особено компетентна) така што го избрала профитот по тон преработен челик како именител. на прв поглед можеби ќе ви се причини дека соодветниот именител е профитот по вработени или профитот во однос на фиксните трошоци. но, клучните луѓе во компанијата сфатиле дека она што го придвижува нивниот економски мотор е комбинацијата од исклучителна работна етика и примената на напредна производствена технологија. профитот по вработен или во однос на фиксните трошоци никогаш не би успеал да ја опфати оваа двојност, како што тоа го може профитот по тон преработен челик.

Кој е вашиот именител?

дали е неопходно да имате еден одреден именител? па, не е обврзувачки, но се покажало дека инсистирањето на единствен именител дава далеку подобар увид, отколку кога ќе се впуштите во комплицирани анализи со три или четири именители. прашањето поврзано со именителот служи како механизам којшто ќе произведе подлабоки разбирања на клучните двигатели на вашиот економски мотор. Кога во текот на истражувањата се појави ова прашање, им го поставивме на голем број раководни тимови. откривме дека тоа секогаш стимулира интензивен дијалог и дебата. и повеќе од тоа. дури и во случаите во кои тимот не успеал да го идентификува единствениот именител (или одбил да го стори тоа), предизвикот што го претставува самото прашање ги одвел до некои подлабоки и позначајни увиди. а тоа е, на крајот на краиштата, поентата – да се пронајде именителот не за да го имате, туку за да остварите

Кои се еКономсКите именители на одличните Компании и увидите Кои ги оствариле тие во теКот на Клучните транзицисКи години?

X Жилет: по Купувач Клучен увид: префрлањето на фокусот од профит по работна единица на профит по купувач претставува одраз на економската моќ на зачестените купувања (на пример, ножеви за бричење, коишто се заменливи) во однос на еднократната (на пример, брич со еднократен, незаменлив нож).

X Филип морис: по глобалната бренд-Категорија Клучен увид: префрлањето на фокусот од профит по област на продажба на профит по глобална бренд-категорија е одраз на сознанието дека патот до одлична компанија води преку креирањето брендови кои имаат глобална сила, слично на КокаКола. по посета на Купувачот X волгринс: в Клучен увид: префрлањето на фокусот од профит од продавница на профит по посета на купувач го одразува симбиотскиот однос меѓу пристапното (и скапо) место за локал и одржливата економија. Фарго: по вработен X велс в Клучен увид: префрлањето на фокусот од профит по заем на профит по вработен е израз на разбирање на суровата вистина дека банкарството станало стока. извесни увиди кои на крајот ќе ве донесат до добри и одржливи економски пресметки. сите одлични компании го откриле својот клучен економски именител, додека споредбените компании не го направиле тоа. да бидеме прецизни, наидовме само на еден случај во која споредбена компанија успеала да оствари суштински увид во сопствената економија. Хасбро го остварила својот пораст благодарение на сознанието дека репертоарот на класични игри и играчки, како што се фигурите на војници и монополот, обезбедува потраен и посигурен прилив на пари, отколку еднократните хитови. Хасбро, всушност, е единствената споредбена компанија која ги разбрала сите три круга на Концептот на ежот. станале најдобри во светот во презентирањето стари, класични играчки во ново руво, зголемувајќи го константно профитот по класичен бренд. вработените во компанијата многу ја сакале својата работа и & биле особено многу посветени. систематски потпирајќи се на сите три круга, Хасбро била споредбена компанија, со далеку најдобра ефикасност во нашата студија, уверувајќи н$ уште повеќе во кредибилитетот на Концептот на ежот. Хасбро имаше случај на неодржлива транзиција. тоа делумно се случило и поради тоа што се загубила дисциплината неопходна да се остане во рамките на трите круга, откако извршниот директор стивен Хазенфелд ненадејно починал. случајот со компанијата Хасбро само ја потврдува најважната лекција. доколку успешно ги применувате овие идеи некое време, а потоа престанете да го правите тоа, ќе се лизнете наназад – од одличен до просечен – или полошо од тоа. единствениот начин да останете меѓу ѕвездите е да продолжите со примената на принципите кои ве довеле до тука.

(Продолжува) Во утрешниот број: Третиот круг – Дали ја разбирате сопствената страст? Книгата „Од добри до одлични“, во издание на Publisher, може да ја купите во книжарница Три во ГТЦ, Скопје.

к о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а с

к

о

м е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

‘’Novi maπini za besprekoren kvalitet na naπata mocarela..’’

CASEIFICIO CESARINA, Gostivar

BIZNIS KREDIT SO PODOLGI ROKOVI

ZA VA©ITE STARI I NOVI INVESTICII! • rok na otplata do 15 godini • 0% provizija pri isplata • moænost za refinansirawe na postoeËki krediti 02 2446 000

www.procreditbank.com.mk