572-20.07.2012

петок. 20 јули 2012 пет. max. 370 C min. 170 C

саб. max. 380 C min. 180 C

нед. max. 370 C min. 170 C

МБИ 10

1.857,30

+0,04%

Извор: Македонска Берза

МБИД 1.767,22

-0,64%

ОМБ

118,79

-0,03%

ЕМУ

€

61,52

САД

$

50,09

Курсна листа на Народна банка на Македонија

Д-р ПроПаст: Во 2013 ќе застане економијата! }14 Коце бара агенција која континуирано Иселениците ќе го планира не размислуваат за скопје }9 враќање назад }4-5

Нови 425 милиони евра за земјоделците за следните три години }8

Што се крие зад драмата за избор на претседател на Врховен? }6-7 www.kapital.mk

број 572 | година 3 | цена 20 ден. | тел. 3 298 110 | факс. 3 298 111

...само идејата е капитал, с$ друго е пари...

член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP

Личен банкар постои ли во Македонија? }10-11

ХИПотеКИте гЛаВНа ПречКа за КреДИт оД МБПр

стр.

2-3

В.Британија

£

КАПИТАЛ ПЕТОК 20.07.2012

WWW.KAPITAL.MK

2 НАВИГАТОР ИЗЈАВА НА ДЕНОТ

> коментар > анализа > победник и губитник > бројка > лидери > не им беше денот

2 “ Тоа што се случува во Европа влијае и на рибарите во Сенегал и на софтверските програмери во Индија.

ЏИМ ЈОНГ КИМ

претседател на Светската банка

петок 20/07/2012

КОМЕНТАР

Катерина Синадиновска

sinadinovska@kapital.com.mk

Откриена најголемата тајна

Н

иту бројот на вработени во јавната администрација, ниту долгот на Владата кон компаниите, ниту деталите од кој и да е состанок на највисоко ниво за спорот за името - најголемата тајна во државата ја откри „Капитал“ преку податоците од Евростат: бројот на вкупното население е значително помал од 2-та милиони со кои се оперира во јавноста! Фактот дека од 1998 година до денеска од Македонија официјално се отселени повеќе од 230.000 жители зборува дека ние имаме огромен проблем. Ова значи дека десеттина население го фатило патот под нозе во неповрат! Овие факти ги дрмаат сите столбови во државата, го фрлаат избирачкиот список со (по овие податоци веќе за никого неприфатливи) 1 милион и 800 илјади избирачи во вода, ги отвораат дилемите за валидноста на изборните циклуси, ги ставаат под знак прашалник сите политики на планирање кои државата ги прави и ги откриваат и можните причини за колапсот на пописот на населението. Ова ли го покажаа 11-те денови попис, колку што траеше изнасилената операција? Настрана сите скандали кои го следеа процесот (од тепачките во Државната пописна комисија, до, на пример, чантите и пенкалата кои се купија, а попишувачите не ги видоа), ова ли се податоците кои ги собраа, а кои ги извадија од памет во Владата па решија да се прекине пописот и да пукне срамот и да отиде образот, наместо да се распука и да отиде нешто повредно!? А вицепремиерот Муса Џафери, за волја на вистината си кажа и дека пописниот материјал најдобро е да се уништи, оти може да се плати многу висока цена! Каква цена, кој и дали го уништи пописниот материјал, како се дозволи да се донесе закон со кој стопираат сите правни последици, односно никој да не одговара што се потрошија и пари и време за да се организира попис што не успеа, не е јасно! Остана јасно само дека Македонија (заедно со Босна, и Сомалија) не успеа да си го попише сопственото население и дека пописот кај нас нема да го има с$ додека не се направи некаков пазар, оти очигледно реалноста ќе треба некако да се нашминка! Во меѓувреме, во Скопје се градат облакодери, па скопјани се опијанети од радост дека конечно ќе сме станеле метропола (нели Менхетен го викаат комплексот - смешки!). Каква бре метропола, какви „бакрачи“! Со згради ли се прави држава!? Ги бројат зградите, спомениците и катовите... Води ли некој есап каде и зошто ни отидоа луѓето?

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Вељко Влаховиќ бр 11, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.commk

“

www.kapital.mk

Нема македонски банки меѓу 15-те најголеми во регионот

> БРОЈКА

милиони долари наскоро ќе им бидат достапни на пет општини во земјава (Чаир, Желино, Конче, Валандово и Гевгелија), пари од Министерството за економија и од ГЕФ, проектот за одржлива енергија, кој во земјава е достапен преку Светска банка. Со овие пари до почетокот на септември годинава треба да се спроведат мерки за енергетска ефикасност во девет училишта и во четири градинки. Овие активности се во рамките на втората фаза од проектот за одржлива енергија, добиени од Глобалниот еколошки фонд (ГЕФ).

Н

ема македонски банки, ниту пак, осигурителни компании во листите со 15 најголеми банки и исто толку осигурителни куќи во 2011 година во Адриа регионот, кој го сочинуваат Словенија, Хрватска, Србија, БиХ, Црна Гора и Македонија. Рангирањето го направи консултантската куќа Дилојт. И годинава водечка банкарска групација е Уникредит, со вкупна актива од 20,8 милијарди евра, а по неа се Интеса Сан Паоло и групацијата НЛБ. Кај осигурувањето, прва е словенечката Триглав, со 921 милион евра премии, на второ место е Кроација и на трето Адриатик Словеника. За разлика од банкарскиот сектор, каде што во Македонија е присутна само групацијата НЛБ преку НЛБ Тутунска банка, во осигурителниот сектор меѓу првите 15 најголеми има редица кои се присутни во земјава. Покрај двете првопласирани, во Македонија работат и Граве, Сава Ре и Уника.

Хипотеките главна пречка за кредит од МБПР

Големиот број компании кои вчера присуствуваа на презентацијата на кредитните линии што ги нуди МБПР јасно покажува дека стопанството е гладно за свежи пари. Новите 111 милиони, кои од минатата недела им се достапни на малите и на средните компании преку МБПР, се повеќе од добредојдени за нив во услови на криза и намалена неликвидност Александра Спасевска spasevska@kapital.com.mk

В

исоките хипотеки кои ги бараат деловните банки како обезбедување за кредити кои ги пласира Македонската банка за поддршка на развојот (МБПР) и неможноста микро и мали компании од земјоделскиот и од прехранбениот сектор да аплицираат за 10,7 милиони евра од докапитализацијата на МБПР се најголемите забелешки на компаниите. Големиот број компании кои присуствуваа на презентацијата на кредитните линии што ги нуди МБПР во организација на Стопанската комора на Македонија јасно покажува дека стопанството е гладно за свежи пари. Новите 111 милиони евра, кои од минатата недела им се достапни на малите и на средните компании преку МБПР, се повеќе од добредојдени за нив во услови на криза и намалена неликвидност. Со цел побрзо

искористување на парите и надминување на пречките, претставници од МБПР и бизнисмените дискутираа за проблемите со коишто се соочуваат кога аплицираат за некои од кредитните линии кои ги пласира развојната банка преку деловните банки и тесните грла што се создаваат и го закочуваат процесот на повлекување на парите. Според дискусијата, најголем предизвик во моментов е директното кредитирање, кое за прв пат оваа година почнува да го работи МБПР. „МБПР е единствена развојна банка во државата и во моментов имаме актива од околу 180 милиони евра. Имаме неколку кредитни производи кои делумно ги финансираме од сопствени средства, а дел преку кредити од странски кредитори. Нудиме и осигурување на извозот, кој во услови на криза е еден од најбараните производи во

изминатиот период“, истакна Александар Станојковски, директор на Секторот за кредитирање во МБПР. Според него, голем предизвик за банката годинава е првиот директен производ, односно кредитната линија од 10,7 милиони евра наменета за компании во земјоделскиот и во прехранбениот сектор. Главен услов за компаниите е да имаат над 10 вработени и над два милиони евра годишен обрт, што е голем проблем за земјоделските компании, кои во најголем дел се микро-фирми. „Важно за оваа кредитна линија, којашто од минатата недела е достапна, се критериумите кои треба да се исполнат. Компаниите треба да обезбедат хипотека 1:2, да немаат достасани ненаплатени долгови, да не биле во загуба претходната година, да обезбедат најмалку 20% сопствено учество и да имаат над 10 вработени и над два милиони евра годишен обрт“, истакна Станојковски. Тој признава дека најголема забелешка од компаниите која стигнала на адреса на МБПР е тоа што микро-фирми не можат да аплицираат за евтините кредити и се прават напори ова да се отстрани. „Испративме барање до Министерството за финансии за да се смени овој услов, кое веќе е влезено во процедура. Се надеваме дека ќе се направат промени во насока на подобрување на условите и за микропретпријатијата. Во меѓувреме, сите компании во прехранбениот сектор треба поинтензивно да аплицираат со проекти за побрзо да се повлечат овие средства“, истакна Станојковски.

РЕГИОНАЛНИ ПАРТНЕРИ НА КАПИТАЛ

Првиот број на дневниот весник Капитал се појави на 17 март 2010 телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 e-mail: kontakt@kapital.com.mk Издава: KAPITAL MEDIA GROUP доо Скопје, компанијата е формирана во 1999 година, кога е издаден првиот број на магазинот Капитал ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, 1000 Скопје, п.фах: 503, Република Македонија

ПРЕТПЛАТА НА ДНЕВНИОТ ВЕСНИК КАПИТАЛ И НА МАГАЗИНОТ КАПИТАЛ Сања Савовска: ++ 389 2 3298 110/ лок:104 pretplata@kapital.com.mk

ДИРЕКТОР И ГЛАВЕН УРЕДНИК: Љупчо Зиков

РЕКЛАМА И ОГЛАСИ: Александра Стојменова: ++389 2 3298 110/ лок:103; marketing@kapital.com.mk; aleksandra@kapital.com.mk

ИЗВРШЕН ДИРЕКТОР (МАРКЕТИНГ И ФИНАНСИИ) Гордана Михајловска ГРАФИЧКИ И ИТ ДИРЕКТОР Николај Томашевски OFFICE MANAGER И ФИНАНСИИ Александра Николова: ++389 2 3298 110/ лок:101 nikolova@kapital.com.mk

СПЕЦИЈАЛНИ ПРИЛОЗИ: Гордана Михајловска ++389 2 3298 110/ лок:202; prilozi@kapital.com.mk

ОДГОВОРЕН УРЕДНИК Спасијка Јованова

ОВЛАСТЕН ПРАВЕН ЗАСТАПНИК: “Адвокатско друштво ДЕ ЛЕГЕ”

ПОМОШНИЦИ НА ОДГОВОРНИОТ УРЕДНИК Катерина Синадиновска (политика) Катерина Попоска (економија)

Печати: Графички Центар Скопје Според мислењето на Министерството за култура за дневниот весник “Капитал” се плаќа повластена даночна стапка. Текстовите и фотографиите не се враќаат. Сите објавени текстови, фотографии и друга графичка опрема се авторски заштитетни и можат да бидат преобјавени, или на друг начин користени само со дозвола на издавачот. Даночен број: МК 4030999366644; Жиро сметки: Еуростандард банка: 370011100019555

УРЕДНИЦИ Александар Јанев, Петре Димитров Александра Спасевска ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА СПЕЦИЈАЛНИ ДОДАТОЦИ Верица Јорданова ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА WWW.KAPITAL.MK Александар Јанчески

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПЕТОК 20.07.2012

Нова автобуска линија за панорамско разгледување на Скопје

> БРОЈКА

8.400

О

д градскиот плоштад, пред Портата Македонија беше пуштена во употреба нова туристичка автобуска линија на која ќе сообраќа двокатниот автобус наменет за панорамско разгледување на Скопје. Новата автобуска линија ја пуштија во употреба скопскиот градоначалник, Коце Трајановски, и директорот на јавното сообраќајно претпријатие, Мишо Николов. Автобусот ќе тргнува од Порта Македонија, ќе минува по улицата Димитрија Чуповски и булеварот Св. Климент Охридски. Потоа ќе оди покрај Соборниот храм, до Владата на Република Македонија, по булеварот Илинден, преку мостот Гоце Делчев, на улицата Самоилова, покрај Скопско кале, црквата Св. Спас, Мустафа-пашината џамија, а ќе се врати назад преку Музејот на Град Скопје и повторно ќе дојде пред портата. Автобусот ќе сообраќа двапати дневно, во 11 и во 17 часот. Според Трајановски, ова е одлична можност туристите и жителите на Македонија, преку овој панорамски автобус да се запознаат со главните обележја на Скопје.

денари, односно 2.400 киловатчасови струја може да заштеди едно домаќинство годишно со инвестиција во соларен термален колектор. Едно четиричлено семејство годишно троши најмалку 400 евра за топла вода за санитарни потреби и најмалку 700 евра за затоплување на просторот.

лидери

3

> БРОЈКА

40

службеници од повеќе јавни институции ќе бидат распределни во Царинската управа откако се утврдило дека нивните работни позиции се вишок. Комисијата за финансирање и буџет ги прифати измените на Законот за царинска управа, меѓутоа претставниците од Царинската управа не одговорија на прашањето на опозициските пратеници - што ќе работат овие 40 луѓе во оваа институција.

победник и губитник ПОБЕДНИК

+

ДМИТРИЈ МЕДВЕДЕВ

Р

усија во Белорусија ќе гради нуклеарна централа вредна околу десет милијарди долари, со што ќе се обезбеди бизнис за Атомстојекспорт и енергетска иднина

Високите хипотеки кои ги бараат деловните банки како обезбедување за кредитите кои ги пласира МБПР се најголем проблем на компаниите. Високите хипотеки најголем проблем

Игор Митровски, сопственик на компанијата за извоз на јаболка Фреш епл од Росоман, истакна дека најголем проблем за нив е високата хипотека што треба да ја обезбедат за да аплицираат за кредит, кој им е потребен за обртни средства, односно за откуп на земјоделски производи. Вели дека заинтересирани се за кредит од новата кредитна линија за земјоделски компании, која ќе се пласира директно преку МБПР, но не ги исполнуваат условите. „Ни требаат пари сега во време на откупната сезона. Заинтересирани сме за кредит од новата кредитна линија, но проблем ни е обезбедувањето хипотека. Во Росоман е многу помала вредноста на имотот којашто ја проценуваат банките и ние не можеме да го надминеме овој проблем и да добиеме пари, кои во моментов ни се потребни да ги исплатиме земјоделците“, истакна Митровски и побара помош од банката за тоа дали е можно на друг начин да обезбедат пари од МБПР. Тодор Черепналковски, менаџер во оранжериите Еко Оаза Самандов пак, праша дали третата кредитна линија од 100 милиони евра ќе се пласира преку квоти во сите деловни банки-учеснички. „Три пати досега користевме кредити од кредитните линии од ЕИБ. Два се исплатени, третиот с$ уште го користиме. Проблем настанува кај деловните банки во процедурите за одобрување кредити за компаниите. Дали постои можност парите од кредитната линија од ЕИБ да се поделат во квоти во банките за да знаеме каде да аплицираме?“, праша Черепналковски. Најголем дел од компаниите кои присуствуваа на презентацијата беа заинтересирани за условите за обезбедување хипотека,

111

милиони евра за евтини кредити им се достапни на малите и на средните компании од минатата недела

3%

е каматната стапка за кредити наменети за компании во земјоделскиот и во прехранбениот сектор од кредитната линија од 10,7 милиони евра која директно ќе ја пласира МБПР

180

милиони евра изнесува вкупната актива на МБПР во моментов односно дали е можно при кредит за набавка на опрема како обезбедување, освен објектот, да се стави и опремата.

Висината на хипотеката зависи од ризикот

Според претставниците од МБПР, за одобрување кредити најважни се неколку работи и тоа кредитната историја на апликантот, наплатените и ненаплатените побарувања и тековните средства, извозната зделка и обезбедувањето на банката од ризик. Според нив, МБПР има повеќе кредитни линии, кои имаат различни услови за мали, средни и за микро-компании, за инвестиции и за извоз. Компаниите кои не исполнуваат услови за една кредитна линија може да аплицираат за некој од другите производи кои ги има банката. „Деловните банки се тие што

Зошто нема кредити за „старт ап“ бизниси?

М

аријана Перковска, претседател на Кластерот за текстил, праша зошто преку ниту една кредитна линија на МБПР не се поддржуваат „старт ап“ бизниси. Според неа, во услови на криза компаниите поретко се одлучуваат да инвестираат во модернизација во производниот процес, кој посебно во текстилната индустрија е застарен и треба да се автоматизира. Преку отворање нови компании и нови погони со нова опрема, овој процес ќе се забрза. Одговорот од МБПР беше дека програмата за финансирање „старт ап“ бизнис во банката постои, но многу малку се користи, бидејќи најголем проблем е обезбедувањето - ваквиот вид инвестиции се поризични. бараат обезбедување на ризикот за кредит кој го одобруваат и колкаво обезбедување ќе бараат зависи од проектот, од вредноста на барањето и од сериозноста на компанијата. Хипотеката треба да одговара на ризикот, а секоја деловна банка си има правила“, истакна Станојковски. Тој реплицираше дека досега немало практика кредитните линии по квоти да се делат кај деловните банки, посебно за 100 милиони евра. „Втората кредитна линија од ЕИБ беше повлечена од компаниите за четири месеци, а третата очекуваме целосно да биде апсорбирана за осум месеци. Парите по банките се распределуваат по проекти со кои аплицираат компаниите, а не преку квоти“, истакна Станојковски.

БЕН БЕРНАНКЕ

А

мериканскиот гувернер призна дека растот на американската економија е забавен и веднаш изрази подготвеност централната банка да реагира со поддршка

не им беше денот

НИКОС ДЕНДИАС

М

ожеби новиот министер за општествен ред и заштита на граѓаните нема проблеми со протестите, но има сериозни проблеми со шумските пожари кои беснеат низ Грција

Странските инвеститори во Македонија, но и домашните компании што имаат потреба од ангажирање стручни кадри надвор од земјава со години се жалеа дека процедурите за издавање дозволи за работа за странци се многу комплицирани и долготрајни и им го СПИРО отежнуваат развојот на РИСТОВСКИ бизнисот. Надлежните владини тела се состанаа неколку пати со претставници на засегнатите компании, ја видоа проблематичноста на Законот за вработување и работа на странци и донесоа законски измени што ќе ги олеснат овие процедури. Оваа измена најмногу ќе им биде од помош на странските инвеститори коишто отворија свои производни погони во земјава, кои за одредени позиции не можеа да најдат соодветни квалификувани кадри во Македонија – претежно менаџерски и специфични инженерски профили. Со тоа ќе се забрза и трансферот на знаење од странските стручњаци кон домашниот кадар.

_

ГУБИТНИК Гувернерот на англиската централна банка, Мервин Кинг, откако потфрли во контролата на пресметувањето на меѓународната банкарска камата Либор, бара помош од неговите колеги-гувернери да го реформираат начинот на пресметување на Либорот или да се откажат од него МЕРВИН како основна мерка за трошоците за кредитирање КИНГ меѓу банките. Либор е основната камата која се користи во договорите за финансиските деривати вредни повеќе од 550 милијарди долари, како и за низа други финансиски производи, така што довербата во оваа камата на пазарот е од пресудно значење. Меѓутоа, последните месеци покажаа дека најголемите светски банки всушност ги лажирале податоците. Истрагата почна токму од Лондон, кога се дозна дека една од најголемите британски банки Барклис е вмешана во овој криминал. Токму затоа одговорноста е поголема за англискиот гувернер, кој не успеа да открие измама.

мисла на денот

БЛЕРИМ БЕЏЕТИ

Т

оа што Врховниот суд останува без прв човек е сериозен удар за ефикасноста и за функционирањето на судската власт, што е уште еден минус за правниот систем

ЛИДЕРИ СЕ ОНИЕ КОИ ГИ ПОТТИКНУВААТ И ДРУГИТЕ НА РАСТ И РАЗВОЈ.

Бил Гејтс

основач на Мајкрософт

КАПИТАЛ ПеТоК 20.07.2012

навигатор график на денот...

58,20% 36,50%

58,90% 37,10%

58,70% 37,90%

54,20%

38,50%

54,90%

33,40%

37,70%

59%

61,70% 30,60%

Извор: НБРМ

2010

2009

2008

2006

2005

2004

2003

Удел на кредити на граѓани во вкупниот обем на кредити за нефинансиски субјекти

2011

К

2002

2001

10,00% 0,00%

2007

20,00%

26,10%

30,00%

9,90%

40,00%

19,80%

50,00%

13,40%

Удел на кредити на претпријатија во вкупниот обем на кредити за нефинансиски субјекти

60,00%

63,50%

70,00%

67,60%

80,00%

68,40%

70,60%

Помалку кредити за фирмите, повеќе за граѓаните

фото на денот...

фото: Ивана Кузмановска

4

WWW.KAPITAL.MK

онтинуирано се намалува кредитната поддршка од банките за стопанството, што се гледа и од структурата на вкупните кредити за нефинансиски субјекти. Во изминатите 10 години уделот на кредитите за компаниите е намален, а на кредитите за граѓаните е драстично зголемен.

Г

одинешната жетва на жито е при крај. За разлика од минатата година, оваа година приносите се значително помали. Помала е и цената за килограм. Лани цената беше 15 денари, ова година се движи од 13-14 денари.

светот низ медиумите... Капитал

Бугарскиот бизнис-весник пишува за приватизацијата на Бугарската државна железница, чиј старт оди отежнато поради превработеноста на компанијата и слабиот интерес на првичниот конкурс. Сепак, на насловната страница има и место за настанот број еден во Бугарија оваа година - вчерашниот бомбашки напад врз израелски државјани во Бургас.

lll

The Guardian

Западните медиуми најмногу се занимаваат со Сирија. Лондонски „гардијан“ ггардијан“ тврди дека с$ потенок е обрачот околу асад и дека сопругата на претседателот веќе побегнала во една од соседните држави.

lll

The Boston Globe

економската криза ги менува и најзакоравените навики од она што значи американски начин на живот. С$ почеста појава во Сад е младите кои најчесто живеат сами од својата 18-та година да се враќаат во домовите на своите родители. неможноста да се најде работа ги остава „мама и тато“ како единствена опција.

lll

The Australian

австралискиот весник се обидува репортажно да навлезе во животот на тајните агенти и да ги прикаже методите на работа на разузнувачките агенции. Според весникот, борбата против нелегалниот шверц е еднакво значајна како онаа против тероризмот.

lll

www.kapital.mk НАЈЧИТАНО НА WEB...

1 2

Кој е македонскиот иселеник во САД?

3

Касарната Илинден ќе стане модерен станбен комплекс?!

4

ФРАПАНТНО: Половина од компаниите во земјава се блокирани!

Жална и срамна е македонската интелигенција изгубена во трка по позиции и пари!

одењето на печалба е во еден правец, ретко кој се враќа назад.

Иселениците не размислуваат за враќање назад дејан азески

М

azeski@kapital.com.mk

акедонските иселеници с$ послабо се враќаат назад, а и оние кои ќе се одлучат на тоа по краток период се разочарани и размислуваат за повторно иселување. Во отсуство на статистики, кои Агенцијата за ислеништво не ги поседува, се обративме до дел од здруженијата на Македонцииселеници. Генералниот заклучок е дека и оние кои се економски моќни и кои не ги тангира економската перспектива во

Македонија се одвраќани од нефункционалната држава. Засега статистиките потврдуваат единствено миграција кон надвор. Повеќе од 170.000 Македонци се на привремена работа само во земјите на Европската унија, а само во последниве три години околу 6.000 побарале дозвола за привремен престој во Америка и во Канада. Јовановска Велика од Здружението на Македонци од Мелбурн, Австралија, вели дека многу фактори ги одвраќаат иселениците да се вратат назад, но главно можат да се определат со еден поширок поим како несредена држава. Јовановска наведува примери на доселеници во Австралија од

западноевропските земји, кои многу полесно се одлучуваат за враќање назад во татковината. „Навистина чудно е што с$ потешко се враќаме назад. Ние заминавме во Австралија по егзистенција. Сега по 40 години сме добростоечки финансиски и без проблем можеме и ние и младите да опстојуваме дури и без работа. Но, нешто н$ држи таму. Пробавме неколку пати да останеме подолго, дури и ја реновиравме куќата. Но, едноставно квалитетот на живот е поинаков или барем ние сме навикнати така. Мора да кажам дека ја сакаме Македонија, но нема да се вратиме дефинитивно, а уште помалку нашите внуци родени и одгледани во Австралија“, вели таа.

Според иселениците кои ги контактиравме, треба да се направи разлика меѓу оние кои од земјава заминале бидејќи не можеле да се снајдат и оние кои поседувале квалитет кој им бил занемаруван и не можеле да го искористат. Благој Штерјов, потпретседател на Здружението на Македонци во Хрватска, вели дека македонската држава ако нуди малку за оние кои поради неуспех бегаат нуди уште помалку за успешните кои од разни бенефиции се привлечени во други земји. „За младиве не сакам ниту да разговарам, тие дефинитивно одат за да не се вратат. Но, еве ќе го земам мојот пример. Пред речиси 30 години, кога освојував највисоки европски

МБИ10

3.000

WWW.KAPITAL.MK

2.800 2.600

60 Секунди Брифинг

2.400

ПроЦенки...

3 факти За...

400.188

18,4% 8%

тоП веСти...

пораст бележи бројот на патници превезени од двата македонски аеродрома во споредба со истиот период лани

е зголемен бројот на редовни авиолинии, кои изнесувале 3.766, соопшти Министерството за транспорт

амбасадор на Франција во Македонија

Жената добива подобар статус

емотивни реакции на иселениците на пишувањата на „капитал“

П

о ексклузивната објава на „Капитал“ дека 230.000 Македонци се иселени во последните 15 годни и дека претежно се иселуваат млади и образовани луѓе, до редакцијата стигнаа бројни реакции во кои иселениците, веројатно поттикнати од лични приказни, сами коментираат кои се причините зашто не се враќаат назад. Една од нив ја пренесуваме дословно. „Јас и жена ми живеевме во САД шест години. И двајцата имаме магистратури од американски

одличја во борење слободен стил, немаше во Македонија, од сите тогашни компании, ниту една компанија да ми даде стипендија. Тоа го направи хрватската месна индустрија Гавриловиќ и оттогаш сум во Загреб со цела фамилија. Значи пред 30 години кога Македонија беше моќна, сега е многу полошо. Е затоа никој не се враќа“, констатира Штерјов.

МВР: Интересот за македонско државјанство с$ помал

Македонското државјанство е с$ помалку интересно за македонските иселеници. Ова официјално го потврдуваат и од Министерството за внатрешни работи и од Агенцијата за иселеништво, кои своите извештаи ги претставија на Третата годишна конференција на иселениците која деновиве се одржува во Скопје. Македонското државјанство, според законот, не се одзема до крајот на животот, бидејќи постои можност истовремено да се поседува државјанство и од втора земја. Но, иако македонско државјанство може да се стекне и по потекло на лица родени во странство со македонски родители, интересет за овој член од законот е с$ помал. Според МВР, за македонски пасош во најголем дел од случаите аплицираат само лица од Косово, Албанија и од јужниот дел на Србија. „Според статистиката, од година во година се намалува бројот на барања за државјанство од Америка, Канада и Австралија, а на сметка на тоа расте само бројот на барања за пасош и државјанство на лица од Косово, Албанија и Србија“, вели Ванѓа Зикова од МВР. Според процедурата, за да се добие македонско државјанство на лица

добри факултети, но се вративме во Македонија пред една година. Не знам дали само себе се излажавме дека во Македонија нешто е сменето или се надевавме дека со нашето образование ќе ни биде лесно да најдеме добра и соодветна работа. Цела година и повеќе од 100 пратени CV на огласи, бевме викнати само еднаш на интревју. Сега се спремаме да си одиме и веќе никогаш да не се вратиме, ни на одмор, а нашите деца нема да дозволам да се родат во Македонија и никогаш нема да имаат македонско државјанство.“ кои не се родени во Македонија, а имаат македонско потекло, треба да се издаде препорака од Агенција за иселеништво. Виолета Секуловска, вработена во Агенцијата, вели дека тоа е с$ поредок случај. „Јас знам дека пет години немаме добиено ниту едно такво барање за препорака. Еве нека не паметам добро можеби се и три годни, но сепак е податок за загрижување и треба да ги утврдиме причините за тоа“, вели таа. Иселениците пак за оваа појава си имаат своја долга листа со причини. „Во ред е да се има македонски пасош и државјанство. Но, иселениците се печалбари кои немаат многу време за процедури. Значи од една страна имаш пасош кој малтене не вреди ништо и никаде не можеш да патуваш со него, а од друга имаш невозможна бирократско-лавиринтска процедура, која трае со месеци, за да дојдеш до него. И најголем дел од иселениците започнуваат процедура за вадење пасош и државјанство, но се откажуваат на половина пат“, вели еден македонски иселеник. Митко Стојанов од Нов Јужен Велс, кој за своите три деца успеал да ја истера процедурата докрај, вели дека се соочувал со бирократски формалности кои многу од иселениците не се расположени да ги издржат. „Реално, многу е бавна комуникацијата меѓу нашите дипломатски претставништва и министерствата во Македонија. Во врска со државјанствата постои можност да одиш до амбасада и да извадиш за децата, но ако еден документ ти фали, процедурата ќе се издолжи со месеци“, вели Стојанов.

1.800 06/10 10/10 02/11 05/11 09/11 12/11 04/12

мБи 10

П

равниот статус на жената во последните 30 години е значително подобрен, вели Жан Клод Шлумберже, амбасадор на Франција во Македонија. „Родовата еднаквност с$ уште е далеку од вистинската реалност и тоа во земјите од Европа, вклучително и во најстарите држави. Законите не се доволни, односно постојат толку многу причини кои се длабоко вкоренети во традициите за кои ќе биде потребно време да бидат надминати“, смета Шлумберже. Тој истакнува дека многу често жените с$ уште работат три пати повеќе во текот на денот, помалку се платени за иста работа од мажите и секогаш се во подредена состојба на работното место.

Иселениците и нивните здруженија се согласни дека желбата за враќање назад во татковината е с$ помала, особено кај младите генерации. И оние со најголема носталгија кои решиле да инвестираат во земјава се разочарани од нефункционалниот бирократски апарат и од разликата во квалитетот на животот

2.000

БерЗа

Жан кЛод ШЛумБерЖе

патници се превезени од аеродромите Александар Велики и Св. Апостол Павле во првите шест месеци годинава

2.200

9

по ред продавница за сувенири промовираше министерката Елизабета Канческа-Милевска. Лоцирана е во Берово и е дел од проектот на Владата за 20 унифицирани културни пунктови за продажба на сувенири, автентични за нашето поднебје. Со објектот ќе стопанисува Заводот и музеј Штип и во него, покрај промотивниот материјал за Беровскиот крај, може да се набават и сувенири какви што има во европските метрополи.

3

часа му се потребни на Сонцето за да испрати на Земјата енергија колку што целото човештво троши во текот на една година. „Паметните” држави во светот одамна сфатија дека енергетската стабилност во голема мера зависи од тоа колку ќе се искористува Сонцето бесплатниот и еколошки реактор.

3.000 2.800 2.600 2.400 2.200 2.000 1.800

07/10

МБИ 10

автоиндустријата да не се вади со слободната трговија за лошите резултати

винарница Стоби – амбасадор на домашното

В

инарницата Стоби во соработка со порталот Групер го руши рекордот на будење на желбата на Македонците за прошетка низ Македонија. За нецели два часа скопјани ја разграбаа уникатната понуда за прошетка, едукација и уметност. Оваа понуда за еднодневна необична тура во Градско, проследена со едукација за тоа како се пие виното, консумација на вина Стоби, па до вечерните часови на дружба на Фестивалот на античка драма – Стоби, е зделката која тимот на Групер веднаш ја препозна како успешна. „Промоцијата на овој регион, на богатствата кои ни се останати и секојдневно не потсетуваат дека се вредни и достојни за да бидат запознаени и посетувани од нас Македонците, анимација на граѓаните од овој регион преку Фестивалот на античка драма Стоби, а секако и доброто вино и капацитетите на винарницата Стоби се идеална фузија за духовната жед на скопјани. Поаѓајќи од овде и сите убавини што треба да се споделат, влегувањето во оваа зделка за нас претставува одлична формула за промоција на она што го имаме и на она што ја опкружува нашата винарница“, вели Ема Андрашевска, одговорна за маркетинг во винарницата Стоби. Според Бисера Ѓошевска, одговорна за развој на винскиот туризам во Стоби, приказната на винарницата започнува токму од тоа место. „Не поради името, не поради близината на локалитетот Стоби, исклучиво поради симболиката на возвишеното, на паунот, нешто што се поистоветува со нашите вина. Токму поради тоа, ве поканувам на винска дегустација, хармонија од задоволства и закуска со нашите галички деликатеси“, вели Ѓошевска. Групата посетители ја проследи и премиерната изведба на претставата „Архелаос“ од Драмскиот театар од Скопје. „Овој потег на тимот на винарницата Стоби е навистина од огромно значење за фестивалот и за Македонија. Со оваа активност винарницата заслужено го доби епитетот на домашен амбасадор и промотор на македонската антика. За рекордни неколку часа успешно ги задоволи апетитите на гладните за култура, историја и уметност Македонци“, изјави директорот на Фестивалот, Зоран Љутков.

буки на доктори-специјалисти од Македонија во Универзитетскиот клинички центар во Виена и размена на докториспецијалисти од областа на патологија, онкологија и офталмологија договараа министерот за здравство, Никола Тодоров, и ректорот на Медицинскиот факултет при Универзитетскиот клинички центар, Волфганг Шутц. „Од страна на менаџментот на оваа установа беше искажана отворена поддршка за спроведување на овие обуки“, соопшти Министерството за здравство. Посетата е во рамки на планот за дообука и за прифаќање македонски кадри во реномирани медицински установи во Австрија и во другите земји од регионот.

Е

вропските производители на автомобили мора да се реформираат и не може за своите лоши деловни резултати да ги обвинуваат договорите за слободна трговија што ЕУ ги склучи со азиските економии со забрзан раст, изјави еврокомесарот за трговија, Карел де Гухт. „Мора да ги решиме проблемите независно од договорите за слободна трговија. Не треба да бараме жртвени јагниња“, изјави Де Гухт. Според него, со овие договори за слободна трговија се отвораат нови пазари за компаниите од ЕУ, но тие ќе мора сами да се погрижат за раст на побарувачката на нивните производи.

05/11

09/11

01/12

1.847,52

О

еврокомесар за трговија

02/11

Max. Min.

2010/2012 2010/2012

доктори-специјалисти од македонија ќе се обучуваат во виена

кареЛ де гуХт

10/10

2.827,62 1.847,52

НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК На Македонската берза за хартии Емовредност, Охрид од во четврток беше остварен промет во износ од МБИ 10 39,00 2.952.842,02 денари. Од овој +3,00 промет 2.651.814,02 +8,33% денари беа реализирани 1.847,52 на Официјалниот пазар за 2010/2012 Max. 2.827,62 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК додека хартии МБИ 10 од вредност,Min. 2010/2012 1.847,52 на Редовниот пазар прометот Кјуби Македонија изнесуваше 301.028,00 денари. НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК 1.847,52 911,00 Индексот МБИ-10 денес се Емо Охрид зголеми за 0,04% и изнесуваше 2010/2012 Max. 2.827,62 МБИ 10 -49,00 -5,10% 1.847,52 поени. МБИДMin. се намали 2010/2012 1.847,52 МБИ 10 39,00 МБИ 10 и изнесуваше 1.755,94 за 0,64% МБИ 10 1.847,52 поени, а ОМБ се намали за 0,03% +3,00 +8,33% НАЈГОЛЕМ JONES ДОБИТНИК 1.847,52 иDOW изнесуваше 118,76Max. поени.

2010/2012 2.827,62 1.847,52 Емо Охрид

1.847,52 39,00

Min. 2010/2012 Max. 2010/2012 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИКMax. Min. 2010/2012 Max. 2010/2012 Min. Кјуби Македонија 2010/2012 ДОБИТНИКMin. НАЈГОЛЕМ

1.847,52 2.827,62 2.827,62 1.847,52 2.827,62 1.847,52 1.847,52

+3,00

+8,33%

911,00 39,00 39,00 39,00 39,00 +3,00 911,00 DOW JONES +3,00 +3,00

НАЈГОЛЕМ Емо Охрид ДОБИТНИК НАЈГОЛЕМ Емо Охрид ДОБИТНИК 13.000 Емо Охрид ГУБИТНИК -49,00 НАЈГОЛЕМ Емо Охрид 12.500 Кјуби Македонија +3,00 НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК 13.500

-5,10% +8,33% +8,33% +8,33% +8,33% -5,10%

12.000 11.500 11.000

НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК -49,00 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК 07/07 21/08 05/10 19/11 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК Кјуби Македонија Кјуби Македонија Кјуби Македонија DOW JONES

10.500

Кјуби Македонија 10.000 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК

03/01

911,00 911,00 -49,00 911,00 911,00 -49,00

17/02

-5,10% -5,10% -5,10% -5,10%

13.500 13.000

-49,00 12.500 -49,00

DOW JONES

12.000

DOW JONES

11.500 DOW JONES 13.500 11.000 DOW JONES

12.908,70 DOW JONES

13.000 10.500 12.500 10.000

+0,81%

12.00007/07 21/08 05/10 19/11 03/01 17/02

11.500 13.500 ДРУГИ ПАЗАРИ 11.000 13.000 13.500 13.500 10.500 12.500 FTSE 100 13.000 13.500 13.000 10.000 12.000 Nikkei225 12.500 13.000 12.500 07/07 21/08 11.500 S&P 500 12.000 12.500 12.000 11.000 Nasdaq 11.500 12.000 11.500 10.500 DAX 11.000 11.500 11.000 10.000 10.500 TOPIX 11.000 10.50007/07 21/08 10.000 10.500 10.00007/07 21/08 10.00007/07 21/08

5.699,60 8.795,55 19/11 1.372,78 2.942,60 6.754,35 747,13

05/10

+0,24% +0,79% 17/02 +0,67% +1,12% +1,05% +0,90% +0,81%

03/01

12.908,70

05/10 19/11 03/01 17/02 Благодарение на подобрите 05/10 19/11 03/01 17/02 резултати од очекуваните 05/10 19/11 03/01 17/02 07/07 21/08 05/10 03/01 17/02 ВАЛУТИ квартални резултати19/11 на повеќето ДРУГИ ПАЗАРИ 12.908,70 компании, на Волстрит во средата FTSE 100евро +0,24% акциите пораснаа5.699,60 втор евро ден по+0,81% долар Фунта Nikkei225 8.795,55 +0,79% ред, а индексот S&P 500 достигна СТАПКА СТАПКА S&P 500 ниво во1.372,78 највисоко последните+0,67% два 12.908,70 Nasdaq +1,12% ДРУГИ ПАЗАРИDow2.942,60 1,2287 1,2771 ипол месеци.

Jones вчера 12.908,70 DAX 6.754,35 +1,05% ПРОМЕНА +0,81% зајакна за 103 поени или заПРОМЕНА 0,81%, 12.908,70 FTSE 100 5.699,60 +0,24% TOPIX 747,13 +0,90% 12.908,70 на+0,1% 12.908 поени, SP8.795,55 500 порасна за +0,81% +0,4% Nikkei225 +0,79% +0,81% 0,67%, на 1.372 поени. +0,81% S&P 500 1.372,78 +0,67% ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10

ДРУГИ ПАЗАРИ Nasdaq 2.942,60 +1,12% ВАЛУТИ ДРУГИ ПАЗАРИ DAX 100 6.754,35 +1,05% ДРУГИ ПАЗАРИ 5.699,60 ФЈУЧЕРСИ FTSE +0,24% ДРУГИ ПАЗАРИ TOPIX 747,13 +0,90% Nikkei225 8.795,55 +0,79% FTSE 100евро 5.699,60 +0,24% евро долар Фунта FTSE500 100 5.699,60 +0,24% S&P 1.372,78 +0,67% Nikkei225 8.795,55 +0,79% FTSE 100 5.699,60 +0,24% ЗЛАТО Nikkei225 8.795,55 +0,79% СТАПКА Nasdaq 2.942,60 СТАПКА +1,12% S&P 500 1.372,78 +0,67% Nikkei225 8.795,55 +0,79% S&P 500 1.372,78 +0,67% ВАЛУТИ DAX 6.754,35 1,2287 +1,05% Nasdaq 2.942,60 +1,12% S&P 500 1.372,78 +0,67% 1,2771 Nasdaq 2.942,60 +1,12% TOPIX 747,13 ПРОМЕНА +0,90% DAX 6.754,35 +1,05% Nasdaq 2.942,60 +1,12% ПРОМЕНА DAX 6.754,35 +1,06% +1,05% евро долар TOPIX 747,13 +0,90% Фунта евро 6.754,35 DAX +1,05% TOPIX 747,13 +0,90% +0,1% ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11 +0,4% TOPIX 747,13 СТАПКА +0,90% СТАПКА ВАЛУТИ ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10 Нафта Брент 1,2287 1,2771 ВАЛУТИ ВАЛУТИ ФЈУЧЕРСИ ПРОМЕНАевро ПРОМЕНА ВАЛУТИ евро долар Фунта

други ПаЗари

1.587,40

VALUTI 107,05

£ €

Фунта евро +0,1% евро ЗЛАТО Фунта евро

СТАПКА Фунта

1,2771

€ $

евро долар +0,4% +1,80 СТАПКА евро долар евро долар

1,2287 1,2287 1,2287 1,2287 +0,4% +0,4% +0,4% +0,4%

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10 СТАПКА СТАПКА СТАПКА СТАПКА СТАПКА СТАПКА ПРОМЕНА ПРОМЕНА

1,2771 1.587,40 ФЈУЧЕРСИ 1,2771

1,2771 +0,1% +0,1% +0,1% +0,1% ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ Нафта Брент НА СТР.10

ПРОМЕНА ПРОМЕНА ПРОМЕНА ПРОМЕНА +1,06% ПРОМЕНА ПРОМЕНА СТР.10 ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11 ЗЛАТО

1.587,40 ФЈУЧЕРСИ 107,05 FJU^ERSI ФЈУЧЕРСИ ФЈУЧЕРСИ ЗЛАТО

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10 ФЈУЧЕРСИ ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11

ЗЛАТО ZLATO ЗЛАТО Нафта Брент ЗЛАТО

1.587,40 1.587,40 107,05 1.587,40 1.587,40

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11 ПОВЕЌЕ СТР.11 НафтаИНФОРМАЦИИ Брент НА ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11 ПОВЕЌЕ НафтаИНФОРМАЦИИ Брент НА СТР.11

107,05 107,05 107,05 107,05

+1,06% +1,80

+1,06% +1,06% +1,80 +1,06% +1,06%

Нафта БрентBRENT NAFTA Нафта Брент +1,80 +1,80 +1,80 +1,80

ПодатоЦите Се од ПретХодниот ден до 15Ч

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.com.mk

деметриС криСтофиаС

претседател на Република Кипар

“

Меѓународните пазари се најголемите крадци на планетата, кои ги малтретираат луѓето.

3.300 3.100 2.900 2.700 2.500 2.300 2.100 1.900 1.700 0

КАПИТАЛ ПеТоК 20.07.2012

WWW.KAPITAL.MK

6 политика прв состанок на Меѓуресорското тело за човекови права

М

Георгиевски: антиквизацијата, всушност, е дехристијанизација на Македонија

> БРојка

инистерот за надворешни работи, Никола Попоски, оствари средба со државните секретари на министерствата и со директорите на владините агенции. Како што соопштуваат од Министерството за надворешни работи, станува збор за состанок на таканареченото Меѓуресорско тело за човекови права, со кое раководи министерот Попоски. Според планираното, Меѓуресорското тело ќе се состанува четири пати годишно, а ќе расправа по прашања поврзани со унапредувањето на човековите права и слободи. На првиот состанок се разгледани прашања поврзани со извештајните обврски на Република Македонија по меѓународните инструменти за човекови права, имплементацијата на препораките добиени при презентацијата на Националниот извештај на Република Македонија по Универзалниот периодичен преглед на Советот за човекови права на ОН, како и преглед на актуелните обврски на Република Македонија во областа на човековите права во контекст на интеграцијата со ЕУ, се вели во соопштението.

15

лекари се соочуваат со раскинување на договорите со Фондот за здравствено осигурување додека десет јавни здравствени установи се соочуваат со највисока казна, објави ФЗОМ. На т.н. Ѕид на срамот се најдоа лекари кои работеле несовесно - од отворање на ретроградно боледување до посериозни злоупотреби, како фалсификување потписи на осигуреници. Сите лекари „грешници“ се наведени со име и презиме од страна на Фондот. „Ѕидот на срамот нема за цел да ги навреди, туку да ги опомени лекарите, бидејќи согласно со Законот за здравствено осигурување доколку лекарот повторно го направи истиот прекршок со второто раскинување на договорот ФЗОМ повеќе не склучува договор со таа здравствена установа. Затоа многу е важно посочените лекари повторно да не направат прекршок“ - се наведува во соопштението.

А

нтиквизацијата е оддалечување од словото Христово и враќање на многубоштвото и на паганството. Паганизам од најмизерен вид е што МПЦ, која поради своето полтронско однесување кон власта го премолчи ставањето на споменикот на Александар Македонски на местото каде што можеше да стои само патронот на Македонија, свети Климент, обвини лидерот на ВМРО-Народна, Љупчо Георгиевски. Ваквата изјава на Георгиевски следува по соопштението на синодот на МПЦ за неменување на уставното име.

Што се крие зад драмата за изб Поранешни судии и претседатели на Врховниот суд велат дека Судот може нормално да функционира и со в.д. претседател. Велат дека пропаѓањето на изборот на тројца судии и претседател во највисокиот суд во државата не испраќа добра порака во јавноста, но никој не сака да ги коментира причините за тоа Марија Севриева

П

sevrieva@kapital.com.mk

рво изборот на тројца судии во Врховен суд, сега и изборот на претседател на највисоката судска инстанца во Македонија е одложена за по завршувањето на судската ферија, откако кандидатите за овие престижни судски тоги не ја добија потребната поддршка од членовите на Судскиот совет. Претседателката на Советот, Александра Зафировска, најави дека конкурсите за празните судски места ќе бидат распишани по завршувањето на годишниите одмори, за сите судии да имаат еднакво право да конкурираат. Прозивките на медиумите и на јавноста дека гласањето во Судскиот совет се сведе на пазар меѓу коалиционите партнери ВМРО-ДПМНЕ и ДУИ и калкулација меѓу членовите кој кандидат да биде поддржан Зафировска неколкупати ги отфрли како неосновани, а причините ги квалификува како технички, поради

кои изборот беше одложуван, па пропадна. „Влијание нема и не може да има. Тоа што не беше избран претседател можеме да го припишеме единствено на личните проценки на членовите да гласаат онака како што гласале. Очекуваме дека на почетокот на септември Врховниот суд повторно ќе функционира во полн капацитет“, изјави Зафировска. Неуспешниот избор на тројца судии и претседател во Врховниот суд остава впечаток дека нешто се случува, вели поранешниот судија во Врховниот суд, Агим Мифтари. „Она што во овој случај не е добро, а тоа го забележува и јавноста, е дека неколку пати пропаѓа изборот на кандидати

лидија Неделкова

судија во врховен суд, кандидат за претседател

Мојот личен успех е запишан на хартија и во мојата судска практика. Може само да се претпоставува зошто изборот не беше направен.“

за судии во Врховниот суд и за претседател. Граѓаните не треба да имаат простор да се сомневаат во одлуките кои се носат, ниту да имаат дилеми во врска со нивната оправданост“, вели Мифтари. Во секој случај, додава Мифтари, вршителот на должноста претседател има право полноправно да раководи со Судот и да

донесува одлуки. Деловникот за работа им е познат на сите судии и нема да има никаков застој во работата на Судот, особено во летниот период, кога обемот на работа е намален, појаснува поранешниот судија. „Не е убаво само доколку ваквата состојба продолжи подолго време“, дециден е Мифтари.

Власта сакала со „Скопје 2014“ да ја осве Македонија! Опозицијата обвинува за зас Власта смета дека „Скопје 2014“ било неопходно за да се доосвестат барем 5-те проценти антички супстрат, кој, според неа, го имаат денешните Македонци, кои, пак, според опозицијата, кажале с$ околку својот идентитет на Илинден 1903 и 1944 година, и на 8 септември 1991 Максим Ристески

Г

risteski@kapital.com.mk

радбите, па дури и парите потрошени за нив, беа во длабока сенка на историската дебата со акцент на идентитетските прашања, на второто продолжение од собраниската расправа иницирана од опозицијата за проектот „Скопје 2014“. Опозицијата енергично го бранеше словенското, а власта античкото потекло на Македонците, при што стандардно се разменија квалификациите - патриоти и предавници. Пратеникот на

СДСМ, Митре Велјаноски, напаѓајќи ја тезата на власта дека на Македонија & е потребно зајакнување на самосвеста преку проекти како „Скопје 2014“, изјави дека нацијата покажала доволно самосвест во 1903, 1944 и 1991 година: „Велите дека со ’Скопје 2014‘ ќе станеме силна нација. Под наметката на фразата силна нација се правеле страшни работи. А како Македонци покажавме доволно самосвест на Илинден во 1903 и во 1944

година, и на 8 септември 1991 година“, истакна Велјаноски, на што остро реплицираше пратеникот на ВМРО-ДПМНЕ, Илија Димовски, кој смета дека античките корени треба дополнително да се освестат и оти повикување на нив имало и во делата на македонските национални дејци од 19 век: „Да зависеше од вас (од СДСМ) исходот од референдумот на 8 септември, до 1995 година ќе праќавме македонски војници на српските боишта. Ако немаме барем 5% антички супстрат, тогаш немаме ниту право на името Македонија. И Пулевски, Чуповски и Мисирков зборуваат за античкиот корен на Македонците“, рече Димовски, кој се спротивстави и на тезата на опозицијата дека со „Скопје 2014“ се негира словенското потекло на Македонците: „Ние не антиквизираме, туку кажуваме дека овој народ има континуитет. Дека го почитуваме словенството се гледа од проектите реализирани во наше време, како Плаошник, спомениците на Пулевски,

Чуповски, Свети Климент“, истакна Димовски. За неговиот партиски колега, Пачков Јордан, „Скопје 2014“ е учебник за историските факти избришани во комунизмот: „Вие не сте против овој патриотски проект, туку вам ви пречи што е направен во наше време“, & се обрати Пачков на опозицијата, која оваа изјава ја оцени како признание за вистинскиот мотив на „Скопје 2014“, што, според опозиционерите е намерата на власта да ја обележи ерата на своето владеење. За пратеникот на ВМРО-ДПМНЕ, Миле Пачемски, „Скопје 2014“ е израз на ослободените национални чувства што биле потиснати во претходниот идеолошки период. Пратениците на ВМРО-ДПМНЕ остро реагираа и на дискусијата на пратеникот на Либералната партија, Ивон Величковски, кој обвинувајќи ја власта дека со „Скопје 2014“ се обидува да ја смени колективната меморија, изјави: „Антиквизацијата ја почна Грчката православна црква уште за време на

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ петок 20.07.2012

политика 7 Бергант на проштална средба кај Попоски

А

мбасадорот на Словенија, Алан Брајан Бергант, оствари проштална средба со министерот за надворешни работи, Никола Попоски. Како што соопшти МНР, министерот Попоски се заблагодарил на амбасадорот Бергант за досегашниот придонес за време на неговиот мандат, како и личниот придонес во развојот на пријателските односи и соработка меѓу двете држави упатувајќи му желби за успех на новите должности. Амбасадорот Бергант изрази благодарност за добрата соработка со Министерството за надворешни работи на Република Македонија за време на неговиот мандат, повторувајќи ја уште еднаш заложбата на Словенија за наше интегрирање во ЕУ и во НАТО. Двајцата соговорници, билатералните односи меѓу двете земји ги оценија како успешни, изразувајќи надеж и уверување за натамошно унапредување на севкупната соработка.

АК-Инвест од Тетово ќе ја гради општинската зграда на Карпош

Т

етовската компанија АК-Инвест ќе биде задолжена на местото на дотрајаните службени бараки во кои е сместена општина Карпош да изгради нова општинска зграда. На тендерот кој го објави општина Карпош беа доставени три понуди од АК-Инвест, Гранит а.д. Скопје и Бетон а.д. Скопје. За најповолна беше оценета понудата на тетовската фирма која за своите работи понуди сума од 1,1 милион евра која беше пониска од оние на Гранит а.д. Скопје и Бетон а.д. Скопје. Според плановите на општина Карпош, по завршувањето на сите подготовки, новата општинска зграда би требало да почне да се гради од средината на август годинава.

Хелсиншки со забелешки за „Монструм“, лустрацијата и состојбата во медиумите

Х

елсиншкиот комитет за заштита на човековите права во својот последен квартален извештај реагира на начинот на кој Министерството за внатрешни работи ја спровело акцијата „Монструм“. Тие забележуваат на сите фази на истрагата од случувањето на убиствата до приведувањето на осомничените. Покрај тоа, Хелсиншки во својот извештај наведува дека и по една година од смртта на Мартин Нешкоски демонстрантите кои го изразуваа своето незадоволство на мирен протест биле попречени во тоа. Реална закана за политичките неистомисленици, вака Хелсишки го оценува дејството кое може да го предизвика Законот за лустрација. Оттаму порачуваат пратениците повеќе да се концентрираат на закон за рехабилитација и помирување на жртвите со минатото. Медиумите, констатира Хелсиншки во својот извештај, се загадени од влијанијата на политичките партии во уредувачката политика на медиумите кои беа потврдени и со фактот што „Фридом Хаус“ забележа драстичен пад на слободата на медиумите во земјава, пишува во извештајот.

бор на претседател на Врховен?

Не постои никаква техничка пречка в.д. претседателот да раководи со Судот. Во моментов е судска ферија и до толку повеќе во овој период нема многу работа, бидејќи се работи со помал капацитет.“

Она што во овој случај не е добро, а тоа го забележува и јавноста, е дека неколку пати пропаѓа изборот на кандидати за судии во Врховниот суд и за претседател. Граѓаните не треба да имаат простор да се сомневаат во одлуките кои се носат, ниту да имаат дилеми во врска со нивната оправданост.“

“

Не е прв пат некој суд да остане без претседател, што не претставува никаков проблем во извршувањето на обврските од вршителот на должноста, смета и поранешниот претседател, Јово Вангеловски. Сепак, неговото име и фотографија с$ уште стојат на интернет-страницата на Врховниот суд покрај функцијата претседател.

ести слепување! Балканските војни, кога ги убедуваше Македонците од тој дел дека преку Александар Македонски се бришела разликата меѓу нив и Грците“, рече Величковски, и доби контраобвинување од пратеничката на ВМРО-ДПМНЕ, Силвана Бонева: „Сметате ли дека античките Македонци биле Грци? За вас антиквизацијата очигледно значи грцизација. А дека тоа не е така докажа судот во Хаг со одлуката дека Македонија не го краде грчкиот идентитет“, истакна Бонева. Свој удел во расправата дадоа и неколку пратеници Албанци, сите од опозицијата (ДПА и НДП) кои протестираа поради отсуството на ДУИ од седницата, за што самите си дадоа објаснување: „ДУИ избега зашто ги гласаше буџетите од кои одвојуваа огромни пари за овој моноетнички проект, во кој с$ уште нема ниту еден споменик на личност од албанската историја“, истакна пратеникот на ДПА, Беким Фазлиу.

„Не постои никаква техничка пречка в.д. претседателот да раководи со Судот. Во моментов е судска ферија и до толку повеќе во овој период нема многу работа, бидејќи се работи со помал капацитет“, вели Вангеловски. Повлекувањето на неговата кандидатура нема врска со претпоставките за исходот

Агим Мифтари

поранешен судија во Врховен суд

од гласањето во Судскиот совет, туку со неговата одлука поради лични причини да не учествува во изборот. Претходно Вангеловски изјавуваше дека е задоволен од резултатите кои ги постигнал, бидејќи направил подобрување во остварувањето на реформите во правосудниот систем. „Како што конкурсот е отворен за сите судии кои ги исполнуваат критериумите, исто така секој има право и да ја повлече кандидатурата“, вели Вангеловски. Тој останува во Врховниот суд како судија во Одделот за граѓански дела. Пропаднатиот избор, иако доби поголема поддршка, за судијата Лидија Неделкова не претставува никаков проблем. Таа е сигурна во своите квалитети. „Мојот личен успех е запишан на хартија и во мојата судска практика. Може само да се претпоставува зошто изборот не беше

“

направен“, вели Неделкова. Таа не е демотивирана за повторно да се пријави на конкурсот, но дали ќе го стори тоа ќе одлучи кога тој официјално ќе биде објавен, вели Неделкова за „Капитал“.

Полни раце работа за Советот и по одморите Судскиот совет, покрај изборот на тројца судии во Врховниот суд поради заминувањето во пензија на досегашните и на претседател, ќе треба да избере прв човек и во Кривичниот суд во Скопје. На последниот избор судиите Владимир Панчевски и Ѓоко Ристов не ја добија потребната поддршка од Советот. Двајцата добија само по шест гласа, што не беше доволно за избор.

Фото: Филип Поповски

Јово Вангеловски

поранешен претседател на Врховен суд

КАПИТАЛ ПЕТОК 20.07.2012

WWW.KAPITAL.MK

8 КОМПАНИИ ПАЗАРИ

Нови 425 милиони евра за земјоделците за следните три години Во периодот за следните три години, од 2013 до 2015 година, ќе се исплатат дополнителни 425 милиони евра субвенции на земјоделците, најави премиерот Никола Груевски. Со тоа вкупниот износ на исплатени субвенции во периодот 2006-2015 година ќе биде приближно 950 милиони евра Силвана Жежова

silvana@kapital.com.mk

В

о следните три години од 2013 до 2015 година ќе се исплатат 425 милиони евра субвенции на земјоделците, најави премиерот Никола Груевски. Со тоа вкупниот износ на исплатени субвенции во периодот 2006-2015 ќе биде приближно 950 милиони евра. „Владата на земјоделците за 30 дена им исплати 63 милиони евра. Предвреме на сметките на 27 илјади тутунари исплативме 20 милиони евра. Во периодот 2006-2012 година издвоивме 500 милиони евра за субвенционирање на земјоделството и руралниот развој. Кон крајот на 2006 година дадовме 25 милиони евра субвенции, во 2007 година исплативме 25 милиони евра, во 2008 исплативме 45 милиони евра, 70 милиони евра во 2009, 100 милиони евра во 2010, 115 милиони евра за 2011 година. Денес можеме да објавиме дека ветените 115 милиони евра субвенции за 2011 година се целосно исплатени на сметките на 171 илјади корисници“, изјави премиерот Груевски. Тој потенцираше дека досега имаат распределно над 40 илјади хектари обработливо земјоделско земјиште, а имаат и план како да распределат уште дополнителни 20 илјади хектари. „Постојано ги следиме состојбите во земјоделството, активно сме вклучени во привлекувањето инвеститори за откуп и преработка на земјоделски производи, обезбедивме пристап

до средства од ИПАРД, обезбедивме најповолни каматни стапки преку кредитните линии кои ги нуди Европската банка за помош на развојот со каматна стапка од 3%, кофинансираме набавка на земјоделска механизација и на земјоделска опрема во висина од 50% од вкупната цена на механизацијата или опремата“, изјави премиерот Груевски. Според министерот за финансии, Зоран Ставрески, за субвенции за растително производство за 2011 година се исплатени 33 милиони евра, од кои 12 милиони евра се исплатени за лозарството, 9,7 милиони евра за житни и други полјоделски култури, 5,2 милиони евра за овоштарството, 20 милиони евра се исплатени за тутунот на 27 илјади тутунари. „За сточарското производство исплативме вкупно 25,5 милиони евра од кои за поддршка на говедарството 7,3 милиони евра, за производство на млеко 3,5 милиони евра, за поддршка на свињарството 2 милиони евра и 2 милиони евра за поддршка на живинарството, а 1,6 милиони евра издвоивме за пчеларите. Еден милион евра субвенции исплативме за поддршка на органското производство, а речиси половина милион евра се исплатени за помош за премии и осигурување“, изјави Ставрески. Според него, во сите региони биле исплатени субвенции при што најголеми средства биле исплатени во Кавадарци и Неготино 5,6 милиони

VO SPECIJALEN PRILOG

MEDIA & ADVERTISING NA 25 JULI VO MAGAZINOT KAPITAL ]E ^ITATE: Analiza na makedonskata mediumska scena – problemi, predizvici, iden razvoj!

Advertajzing kola~ot vo Makedonija od godina vo godina e se pomal!

Koj se reklamira vo makedonskite mediumi? Kolku? Kade? [to sleduva?

Kako }e se razvivaat internet mediumite i internet oglasuvaweto vo Makedonija?

Kakvi se sostojbite na mediumskite scena na Balkanot?

Golemite svetski mediumi se vo faza na seriozna rekonstrukcija.

Kakva e idninata na tradicionalnite mediumi?

Internet VC tradicionalni mediumi!

Премиерот Груевски објави дека целосно се исплатени субвенциите за 2011 година, а пари добиле вкупно 171.000 земјоделци. евра, Битола 4,9 милиони евра, Велес 4,1 милион евра, Струмица 4 милиони евра, Куманово 3,9 милиони евра, Свети Николе 3,4 милиони евра, Прилеп 3,3 милиони евра, Штип и Тетово 3 милиони евра. „Ефектите од исплатата на субвенциите се видливи од година во година изразени во производството и извозот. Ако во 2006 година извозот на земјоделски производи изнесувал 240 милиони евра во 2010 година достигна 424 милиони евра, а во 2011 година 169 милиони евра, очекуваме во 2012 година тој да надмине 500 милиони евра“, изјави Ставрески.

Министерот Љупчо Димовски спомена неколку земјоделски производи кои бележат раст во производството и извозот, а станува збор за краставиците, праските и зелката. „Производството на краставиците се движи од 36 илјади тони во 2005 до 46 илјади тони во 2010 и 2011 година и се бележи константен пораст од 12% за секоја година. Имаме одлични индикатори и за производството, односно извоз на праска со што има значително зголемување во однос на 2005 година, односно 600%. За зелката имаме зголемување на производството од 28 до 51%“, изјави Димовски.

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПЕТОК 20.07.2012

9

Коце бара агенција која континуирано ќе го планира Скопје Додека Трајановски размислува како да го унапреди планирањето на изградбата на Градот Скопје, стручната јавност го вклучи црвениот аларм за пренатрупаноста. Дел од нив бараат „деурбанизација“ по примерот на Словенија Габриела Делова delova@kapital.com.mk

Н

аместо Генералниот урбанистички план д а се пр ави ка мпањ ски, размислуваме да се најде субјект, агенција која континуирано ќе го врши планирањето на Градот Скопје. Ова го најави првиот човек на градот, Коце Трајановски, за време на стручната расправа по нацрт Генералниот урбанистички план 2012-2022. Засега, нема најави кој правен субјект и од кога ќе започне да го прави ваквото планирање. Нема одговор дали таквата агенција ќе биде по примерот на градски архитект или градски совет. Од Градот велат дека предлогот с$ уште е само во фаза на расправа и размислувања. И додека Трајановски размислува, стручната јавност веќе алармира на пренатрупаноста и неразумната урбанизација на Градот. Триесет проценти повеќе станови има во Скопје

отколку што има семејства, истакна пензионираниот професор од Архитектонскиот факултет, Михаил Трокарев: „Ако продолжи вака, Генералниот урбанистички план ќе се претвори во државен урбанистички план. Скопје се претвора во мегамополис во рамките на една држава. Има ли Скопје капацитет да го издржи ова“, запраша Трокарев. Според него, државата треба да размислува за таканаречена „деурабнизација“ и да овозможи развој на останатите градови во земјава, за, како што вели тој, оние што се дојдени да живеат овде, да се вратат во своите родни места. Со ваквата констатација на Трокарев се согласија мнозинството присутни на расправата. Бараат од власта, пред да се донесе конечната одлука, сериозно да се направи студијата за капацитетот на градот, но и влијанието врз околината. „Скопје не е фабрика што се гради, туку е сложен

ИВЗ бара џамии во Центар, Маџир маало и Ново Лисиче

И

зградба на Бурмали џамија во Центар, џамија во Маџир маало и во Ново Лисиче, побараа претставниците од ИВЗ. Тие ја прашаа градската власт дали во новиот план е предвидена изградбата на овие џамии. Доколку не е, најавија дека писмено ќе се обратат до Градот за да им се дозволи изградба на ваквите објекти. Освен џамиите, дел од присутните прашуваа и за структурата на вработените во Градот Скопје. „Зошто Градот Скопје

има 127 надворешни соработници, а меѓу нив нема ниту еден Албанец“, праша претставник од Општината Чаир, за време на стручната расправа по нацрт Генералниот урбанистички план во општината. Од општината му одговрија дека Конкурсот е отворен за сите, без разлика на боја на кожа, верска или етничка припадност. „Ние со сила никого не можеме да натераме да се пријави на конкурсот“, одговорија оттаму.

организам. Без таква студија не треба да се донесе Генералниот урбанистички план“, велат тие. Освен пренатрупаноста на Скопје, пренамената на приватното земјиште исто така беше дел од забелешките кои ги истакнаа дел од присутните. Дел од претставниците на градежниот сектор обвинија дека Генералниот урбанистички план се прави без да се земе предвид приватната сопственост на земјиштето. „Изградбата на јужната обиколница се простира на 850 хектари приватно земјиште. Каде е заштитата на приватната сопственост“, прашаа тие. На ваквите обвинувања од Градот Скопје одговорија: „Тоа што земјишето е чие било, не значи дека на него треба да се гради што било. Велат дека размерот со кој се занимава Генералниот урбанистички план, не ги третира ваквите мали парцели, и при планирањето не може да се знае чија и во каква сопственост е една парцела“.

NA 12 SEPTEMVRI VO “KAPITAL” ^ITAJTE

SPECIJALEN PRILOG

“NOVI TEHNOLOGII ZA SOVREMENO @IVEEWE” “Kapital” vo ovoj specijalen dodatok Vi gi pretstavuva najnovite tehnolo{ki usovr{eni aparati koi sovremenoto `iveewe go podignaa na nivo na sovr{enstvo!

Analiza na pazarot - {to se nudi i {to se bara na makedonskiot pazar? Koi tehnolo{ki aparati, neophodni vo sovremenoto `iveewe, se najbarani od makedonskite potro{uva~i?

Koi se kriteriumite na makedonskiot potro{uva~ pri izborot na sovremeni tehnolo{ki aparati funkcionalnosta, energetskata efikasnost ili pak dizajnot i `elbata na kupuva~ite?

Kolkavo e vlijanieto na ve}e doka`anite brendovi so inovativni tehnologii vrz odlukata za kupuvawe?

Kolku se barani energetski efikasnite aparati na na{iot pazar i kakva e informiranosta na potro{uva~ite za “A” oznakata koja ja sodr`at ovie aparati?

ZA POVE]E INFORMACII VO VRSKA SO PRILOGOT I ZA KOMERCIJALNO PRETSTAVUVAWE VO ISTIOT OBRATETE SE NA DO MARKETING SEKTOROT NA E-MAIL prilozi@kapital.com.mk TELEFON 02 3298 110 LICA ZA KONTAKT: GORDANA MIHAJLOVSKA I BOBAN \ORGIEVSKI

Неодржаниот попис проблем и за ГУП!

Н

едостигот од понови и детални податоци, поради неодржаниот попис беа проблем и за утврдување на нацрт Генералниот урбанистички план, призна стручниот тим кој работеше на нацрт-планот. „Одлагањето на пописот н$ остави со сиромашни и ограничени податоци за подготовка на планот. Но, во соработка со институтите кои се занимаваат со вакви податоци дојдовме до релевантни податоци кои ни помогнаа во подготовката“, изјавија тие.

,18%

КАПИТАЛ ПеТоК 20.07.2012

WWW.KAPITAL.MK

10 компании пазари Три фирми ги добија парцелите во индустриската зона прилеп1

Т

ри фирми ги потпишаа договорите за купените парцели во индустриската зона Прилеп1. Беа продадени четири парцели, од кои две со вкупно 8.000 метри квадратни купи текстилната фирма Тритекс, над 5.000 метри квадратни за фабрика за преработка на мермер купи Унигранмер и над 3.000 метри квадратни купи прилепската фирма Металинженеринг. Според Методија Зајкоски од Јавното претпријатие за урбанистичко планирање, досега се продадени 15 од вкупно 21 парцела во зоната. На 31 јули ќе бидат понудени пет парцели, а една дополнително ќе се продава. Фирмата Тритекс на 6.000 метри квадратни ќе гради производствен погон и ќе вработи 250 до 300 работници.

Унигранмер, која е со словенечки капитал и експлоатира мермер во Мариово од 2002 година, ќе гради фабрика за преработка на мермер. Погон за преработка на лим ќе гради Металинженеринг. Според градоначалникот, Марјан Ристески, кој со фирмите ги потпиша договорите, готов е проектот за инфраструктурата во зоната, која по летните одмори ќе ја гради локалната самоуправа од пари од продадените парцели и од буџетот на општината. Досега парцели купија и прехранбени, текстилни и фирми за услуги. Кон крајот на годинава се очекува да почнат да се градат и првите погони. Индустриската зона Прилеп 1 е со површина од над 50.000 метри квадратни.

остануваат старите членови на но на Тиквеш

> БроЈка

9.306

Личен банкар - посто Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

3,20% 4,30% 4,00%

4,20% 5,30% 5,00%

5,70% 8,20% 8,00%

6,00% 8,60% 8,40%

Стопанска б. Битола Капитал банка

3,80% 3,75%

4,80% 4,75%

7,40% 6,75%

7,60% 7,75%

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

Банка

Се зголемува интересот за користење на услугата лично ,59% банкарство, бидејќи клиентите сакаат точни, брзи, навремени и квалитетни информации, производи и услуги од домашните банки. Дали ги добиваат?

,85% Силвана Жежова

Л

silvana@kapital.com.mk

ичното банкарство е услуга која с$ повеќе е актуелна кај банките и подразбира а NASDAQ клиентот да има на располагање личен банкар за стручно советување и поддршка на финансиското работење. Од домашните банки информираат дека зата во Сао се зголемува интересот за користење на овие услуги, бидејќи клиентите сакаат точни, брзи, навремени и квалитетни информации, производи и услуги согласно со нивните можности, навики и финансиски потреби. Од Комерцијална банка велат дека личното банкарство мпании го развиваат како сегмент од интегрираниот систем на управување на односите со клиентите. Се работи со сегментираните групи на клиенти, со силни компании од финансиски индикатори, менаџери на компании, клиенти со општо прифатен општествен и професионален статус, а оваа услуга може да ја користат и останатите клиенти за кои се прифатливи можностите и условите под

,12%

В

инарската визба Тиквеш информира дека собранието на друштвото донесе одлука за реизбор на старите членови на Надзорниот одбор. Членови на НО на компанијата остануваат СветланаБАНКИ Пендаровска КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ Банка 3ми Тихомир 6мАтанасовски, 24м а Братољуб 36м Раичковиќ е реизбран за независен Комерцијална банка 3,10% 4,00% 6,80% 7,00% член. Единствена промена е што банка 3,20% 4,05% 6,90% барања за легализација на дивоградбиНЛБ се Тутунска поднесени завршува мандатот6,50% на претседателот 3,20% 4,00% 6,65% 6,85% во Струмица, а досега се издадени 570Стопанска решенија.банка Од на Надзорниот одбор на Тиквеш, Секторот за урбанизам и комунални работи во општината Шпаркасе банка 3,00% 4,00% 5,50% Ратко Чадиковски, а нов ќе се6,00% бира дополнително од постојните членови. информираат дека единствен проблем засега претставуваат Охридска банка 4,30% 4,80% 5,50% 6,00% Мандатот на членовите некомплетните барања. Такви во овојПрокредит момент себанка околу 3,00% 3,80% 6,80% на Надзорниот 6,90% одбор е четири години. Надзорниот 2.800, а 40 се одбиени поради неисполнување ТТК банкана основните 3,20% 4,10% 6,70% 7,20% одбор избира седум членови на критериуми за легализација. Алфа банка 3,30% 4,20% 7,60% Управниот одбор. 7,40%

,25%

,33%

,00%

,66%

кои банката ја нуди оваа услуга. „Концептот подразбира продажба на производи и услуги преку непосреден контакт и персонализирана комуникација со клиентот. Организирани сме според принципот на личен пристап, што значи дека корисникот има на располагање личен банкар за стручно советување и поддршка за финансиското работење, дискреција и индивидуален третман во банката и деловната мрежа на банката“, велат од Комерцијална банка. Тие објаснуваат дека посебните пакети на производи и услуги се исто така дел од концептот на личното банкарство, кои содржат производи наменети за физички лица. „Тука влегуваат банкарски картички, електронско банкарство, кредити и голема палета на банкарски услуги, СМС-банкарство, спроведување нефинансиски и финансиски трансакции со или без лично присуство на клиентот. Пакетите на производи и услуги се креираат согласно со навиките и потребите на

+

и на берзата

,55%

рани на

19.07.2012

Емо АД Охрид РЖ Услуги АД Скопје Макстил АД Скопје Топлификација Комерцијална банка 19.07.2012

раст

нова цена

+8,33% +2,86% +1,08% +0,49% +0,12%

39,00 108,00 105,00 2.602,00 2399,000

пад

нова цена

911 1.750,00 3.100,00 88,00

36м

3,60% 3,30% 3,45% 3,40%

4,00% 3,80% 3,75% 3,90%

Охридска банка Прокредит банка ТТК банка

2,50% 2,20% 2,00%

3,00% 2,90% 2,50%

4,00% 3,60% 3,65%

4,50% 3,80% 4,05%

Алфа банка

3,20%

4,10%

3,70%

4,00%

Уни банка

1,90%

2,40%

3,00%

3,20%

Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје Стопанска б. Битола Капитал банка

3,50% 2,20% 2,10% 2,20%

4,80% 2,80% 2,60% 3,00%

7,50% 4,10% 4,40% 3,75%

8,00% 4,50% 4,60% 4,50%

Euribor (EUR)

1м 0,18%

3м 0,46%

6м 0,74%

12м 1,02%

Libor (EUR) Libor (USD) Libor (CHF)

0,13% 0,25% 0,03%

0,34% 0,45% 0,07%

0,65% 0,73% 0,17%

0,99% 1,07% 0,38%

преку ноќ

1 недела

1м

3м

Рочност

пристап, што подразбира директни средби, е на располагање за сите клиенти, СКИБОР 2,05% 3,02% 4,03% 4,51% советување и заедничко разгледување независно дали се правни или физички МКДОНИА 2,10% на потенцијалните одлуки во однос на лица, независно од обемот на услуги кои финансиките услуги. ги користат. Апсолутно секој клиент кој ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ „Од тој аспект можеме да кажеме дека користи каква било услуга од нашата банка Основна кам. стапка на инфлација личниот и директен клиентски пристап има свој советник кој Стапка се грижи за навремено 5,20% Народна банка 4,00% не е новина во нашето работење. Во на Македонијаинформирање за услугите кои му истекуваат Народна банка Србија Прокредит банка тоа функционира вона форма или му се на12,00% располагање со нови 13,40% на ’советник за клиенти‘,Народна кој подеднакво клиенти банка на Хрватска поволности. Истото 6,00% важи и за нови 2,50% 3,60% 2,20%

Централна банка на Црна Гора Централна банка на Словенија

четврток- 19.07.2012

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

Банка Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка

3м 3,10% 3,20% 3,20%

6м 4,00% 4,05% 4,00%

24м 6,80% 6,50% 6,65%

36м 7,00% 6,90% 6,85%

Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје Стопанска б. Битола

3,00% 4,30% 3,00% 3,20% 3,30% 3,20% 4,30% 4,00% 3,80%

4,00% 4,80% 3,80% 4,10% 4,20% 4,20% 5,30% 5,00% 4,80%

5,50% 5,50% 6,80% 6,70% 7,40% 5,70% 8,20% 8,00% 7,40%

6,00% 6,00% 6,90% 7,20% 7,60% 6,00% 8,60% 8,40% 7,60%

Капитал банка

3,75%

4,75%

6,75%

7,75%

3м

6м

24м

36м

Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка

2,00% 1,80% 1,85% 1,70% 2,50% 2,20% 2,00%

2,50% 2,40% 2,35% 2,10% 3,00% 2,90% 2,50%

3,60% 3,30% 3,45% 3,40% 4,00% 3,60% 3,65%

4,00% 3,80% 3,75% 3,90% 4,50% 3,80% 4,05%

Алфа банка

3,20%

4,10%

3,70%

4,00%

Уни банка

1,90%

2,40%

3,00%

3,20%

Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

3,50% 2,20%

4,80% 2,80%

7,50% 4,10%

8,00% 4,50%

Стопанска б. Битола Капитал банка

2,10% 2,20%

2,60% 3,00%

4,40% 3,75%

4,60% 4,50%

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

1м 3м 6м ПРИНОС НА ОТВОРЕН ИНВЕСТИЦИСКИ ФОНД Euribor (EUR) 0,18% 0,46% 0,74% Отворен инвестициски фонд Libor (EUR) 0,13% 0,34% Нето вредност 0,65% 0,45% 37.469.792,55 0,73% 0,07% 23.622.068,97 0,17%

12м 1,02% 0,99% 1M 1,07% 16,28% 0,38% -6,45%

13.278.782,59

-2,88%

1 недела 45.547.746,09 1м 3,02% 20.173.216,21 4,03%

3м 1,55%

Инструмент

камата

Благајнички записи Ломбарден кредит

3,75% 5,50%

СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

Домашна валута Домашна валута со валутна клаузула Странска валута

10% 20% 13%

КУРСНА ЛИСТА

Држава ЕМУ

Валута евро

Среден курс во 61,5270

САД В.Британија Швајцарија

долар фунта франк

50,2918 78,4783 51,2298

Канада Австралија

долар долар

49,6226 51,8471

Извор: НБРМ

ДВИЖЕЊЕ НА ИНФЛАЦИЈАТА ВО МАКЕДОНИЈА ПЕРИОДОТ 2010/2011 4% 3% 3% 2% 2% 1% 1% 0% -1%

-1% 01/10

04/10

06/10

09/10

12/10

03/11

06/11

09/11

12/11

Извор: Државен завод за статистика

3M

6M

1Y

YTD

ДАТУМ

11,76%

9,87%

-12,64%

11,34%

17.07.2012

-11,46%

-17,36%

-24,13%

-13,73%

17.07.2012

-7,24%

-7,05%

-18,50%

-8,62%

17.07.2012

-2,96%

-3,40%

-7,93%

1,69%

16.07.2012

-7,14%

-6,31%

-30,71%

-7,03%

16.07.2012

25.288.914,74

-0,48% 4,51% -0,33%

-1,29%

1,27%

-12,52%

1,54%

16.07.2012

49.744.940,10

0,48%

0,84%

3,13%

4,16%

3,33%

16.07.2012

47.430.889,41 0,21% Основна кам. стапка Стапка на инфлација

0,72%

1,57%

3,20%

1,70%

16.07.2012

Libor (USD) Илирика Југоисточна Европа 0,25% Libor (CHF) 0,03% Илирика Глобал-Растечки пазари Иново Статус Акции

МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

КД БРИК Рочност КД Нова ЕУ СКИБОР

преку ноќ 2,05% КБ Публикум - Балансиран 2,10% МКДОНИА КБ Публикум - Обврзници

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ

КБ Публикум Паричен

24м

2,50% 2,40% 2,35% 2,10%

концептот личен банкар подразбира продажба на производи МЕЃУБАНКАРСКИ СТАПКИ и услуги преку непосреден контакт иКАМАТНИ персонализирана комуникација со клиентот.

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

Банка

6м

2,00% 1,80% 1,85% 1,70%

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

КЈУБИ Македонија -5,10% Стопанска банка Битола -2,78% ЗТД Сточарство Богданци -2,21% RMDEN11 -0,11%

-

нашите клиенти“, велат оттаму. Од Шпаркасе банка Македонија велат дека веќе подолго од една година ја нудат услугата, која вклучува финансиски услуги дадени на клиенти-физички лица. Деловниот однос меѓу банката и клиентот се воспоставува директно, на лична основа преку личниот банкар. „Преку оваа услуга се опфатени клиенти кои исполнуваат одредени критериуми за користење на услугата. За разлика од порано, користењето на услугата е зачестено, пред с$ поради тоа што клиентите имаат зголемена потреба за подобра информираност, заштеда на време и квалитетен финансиски совет“, велат од Шпаркасе банка. Од Прокредит банка објаснуваат дека уште од почетокот на своето работење односот со киентите го градат токму со директен

3м

Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка

Народна банка на Македонија Народна банка на Србија Народна банка на Хрватска Централна банка на Црна Гора Централна банка на Словенија

4,00% 12,00% 6,00%

5,20% 13,40% 2,50% 3,60% 2,20%

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПеТоК 20.07.2012

11 > БроЈка

адора ќе отвори елитен станбен комплекс во охрид на илинден

Правните лица Преку e-banking сервисот можат брзо и лесно да реализираат ПП53 налози за исПлата на Плата

3

Г

радежната компанија Адора инженеринг во рамките на својот 10-годишен јубилеј, на 2 август ќе организира „Илинденски промотивен пикник“ во репрезентативниот објект Билјанини извори во Охрид. Со корпоративна забава, на свечен начин во релаксиран амбиент, стручниот тим и пријателите на Адора инженеринг ќе го предадат во употреба овој елитен станбен објект. „Сместен на една од најатрактивните локации во древниот град, во близина на Охридското Езеро и Националниот парк Галичица, зградата на Адора инженеринг во Охрид, што е со врвен квалитет е единствениот станбен објект за колективно домување во Македонија, изграден по најновите светски стандарди за енергетска ефикасност, што на станарите им штеди енергија и пари и ја заштитува животната средина“, велат од градежната компанија Адора инженеринг.

колективни договори во текстилната, кожарската и во чевларската индустрија се продолжени. Синдикатот од текстилната, кожарската и чевларската индустрија потпиша спогодби за продолжување и за усогласување на колективните договори за овие дејности со Здружението за текстилна индустрија и со Здружението за кожарска и чевларска индустрија при Организацијата на работодавачи.

ои ли во Македонија? кои с$ уште не започнале да користат одредена услуга, туку стапиле во контакт со наш вработен советник за клиенти и се во фаза на одлучување каков тип услуга ќе користат. Ваквиот клиентски пристап овозможува на клиенот да му се понудат сет услуги кои ќе му го олеснат целокупното работење. Клиентот од едно лице добива информации за комплетна банкарска услуга прилагодена за него лично“, велат од Прокредит банка. Со оглед дека ваквиот принцип на работење е вграден во филозофијата на институцијата, оттаму велат дека не можат да кажат дали сега откако се појавија ваквите форми на работа со клиенти има повеќе заинтересирани клиенти за користење на истото. „Ние како банка веруваме дека транспарентното банкарско работење се базира на едноставни и лесно разбирливи услуги за клиентите. Секогаш така комуницираме и сме отворени за сите. За банкарски совет во нашата банка се среќаваат и помали и поголеми бизнисмени и земјоделци и МАКЕДОНСКА БЕРЗА кои се приматели пензионери и професионалци МБИ 10 на плата“, велат оттаму. Електронсите 1.847,52 услуги несомнено се наметнаа како последица на динамиката на живеење и во МБИД тој поглед од оваа банка информираат дека се 1.755,94 исклучително корисни за одредени операции кои ОМБ на клиентите им заштедуваат и време и средства.

118,76

комерциЈална Банка

„Концептот подразбира продажба на производи и услуги преку непосреден контакт и персонализирана комуникација со клиентот. Организирани сме според принципот на личен пристап, што значи дека корисникот има на располагање личен банкар за стручно советување и поддршка за финансиското работење, дискреција и индивидуален третман во СУРОВА банката и деловната ЛЕСНА мрежа на банката.“

+0,04% -0,64% -0,03%

ШпаркаСе Банка

+1,26% +1,73%

91,00

„Иако активно ги промовираме, сепак сме банка BRENT која продолжува да работи 106,98директно со луѓето.

2,96

-0,34% +1,40%

-0,64% SOFIX 301,19 -0,03% ATHEX

-0,73%

618,84

Главен индекс на Љубљанската берза

432,86 12.908,70

МАКЕДОНСКА БЕРЗА

27,50$/унца

7.761,25

Извор: Македонска Берза официјалниот пазар на Македонска берза

ИНДЕКСИ АМЕРИКА ИНДЕКСИРЕГИОН

Заеднички индексиндекс 30 големи Главен наамерикански Белградска компании котирани на Њујоршка берза

NASDAQ 2.942,60

Главен на Загребската Заеднички индексиндекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи

3.000 3.000 3.000

2.400 2.400 2.400

ATHEX 2.200 2.200 2.200 618,84 ЕВРОПА ИНДЕКСИ

Главен индекс на Љубљанската берза

+0,98%

FTSE 100 5.704,30

+0,33%

1.800 1.800 1.800

+0,81% +1,19% SWISS

DOW JONES

6.328,26

1.621,50$/бушел

S&P 500 1.372,78

Главен индекс на Љубљанската берза

DOW JONES Прогрес 45,00 12.908,70

Тигар +9,76% NASDAQ +0,81% 2.942,60 314,00

Заеднички индекс 30 големи американски компании котирани на Њујоршка берза

Телефоинија

103,00

BRAZIL BOVESPA +0,67% +1,25% 54.583,13 АЗИЈА ИНДЕКСИ 14,00

Велебит

Заеднички индекс на 500 котирани компании на

+0,79%

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао 2,22

+1,66%

Индекс на најголемите јапонски компании котирани на Токиска берза

TOPIX CAC 40 747,13

ЕВРОПА ИНДЕКСИ BSE 30

+0,90%

3.267,08

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

+0,98%

Индекс на компании котирани на примарен пазар на Токиска берза

5.704,30

Индекс на 30 најголеми компании котирани на берзата во Бомбај

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

Извор: Блумберг

DAX 6.761,00

+0,55%

17.278,85 FTSE 100

+1,19%

Индекс на 30 најголеми герм. компании котирани на Франкфуртска берза

91,00

BRENT 106,98

CAC 40 3.267,08

.

DAX Сава 6.761,00 12,50

+0,33%

+4,67% +1,12%

Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ берзата, без финансиски компании

Енергопројект холдинг -20,16% BRAZIL -1,88% BOVESPA

+0,67% +1,25% 54.583,13 ЗАГРЕБСКА БЕРЗА 417,00

+16,67%

11,00

+0,98% 5.704,30БЕРЗА +0,33% ЉУБЉАНСКА .

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани Лондонска берза КДнаГроуп

5.100,00

SWISS Меркатор +1,19% -4,09% 6.328,26 421,00

+2,00%

+1,00% -2,99%

Индекс на 30 најголеми герм. компании Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Податоците за акции со најголема промена во регионот, се земаат од веб страниците на котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал

19.07.2012

раст нова цена АЗИЈА ИНДЕКСИ +8,33% 39,00

Емо АД Охрид 225 РЖ УслугиNIKKEI АД Скопје +2,86% 8.795,55 Макстил АД Скопје +1,08% Индекс на најголемите јапонски компании Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании одТокиска берза Топлификација +0,49% котирани на швајцарскиот пазар на капитал Комерцијална банка +0,12%

+1,00%

+0,79%

116116 116 112112 112 108108 108 104104 104 07/10 07/10 07/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 01/12 01/12 01/12 04/12 04/12 04/12

ОМБ е составен од најликвидните обврзници котирани на Македонска берза

1587,80,$/унца

СРЕБРО 27,50$/унца

БАКАР 7.761,25

+1,26% +1,73%

ПРИРОДЕН ГАС 2,96

ЗА ЗАТОПЛ.

292

МЕТАЛИ

+1,08% +1,49% +2,2%

НИКЕЛ

16.187,00

АЛУМИНИУМ 1.785,00

ЧЕЛИК 395,00.$/унца

-0,34% +1,40%

+0,9% 0,0% /

+11,45%

3,50

+33,67%

120120 120

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао Паоло, Бразил Диоки

Валидус ЕВРОПА ИНДЕКСИ -51,21% -22,22% FTSE 100

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза Истрабенз

401,00

ЗЛАТО

Белградска, Загрепска и Љубљанска берза Индекс на 100 најголеми британски компании ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч. котирани на Лондонска берза

SWISS 6.328,26

ЛЕСНА СУРОВА

Главен индекс на Атинската берза

АМЕРИКА ИНДЕКСИ БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

NIKKEI HANG SENGПаоло, Бразил двете225 најголеми американски берзи 8.795,55 ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ 19.559,05 ДЕН ДО 15Ч.

ATHEX 618,84

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

големи американски Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ компании котирани на Њујоршка берзата, без финансиски компании Индекс на 30 најголеми герм. компании берза Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Заеднички индекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал Бреза

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Главен индекс на Сараевската берза 27,25

124124 124

ФЈУЧЕРСИ НАФТА

+0,85%АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА

+1,12% S&P 500 +1,00% 1.372,78

NASDAQ 2.942,60

2.267,00$/бушел

SASX 10 ШЕЌЕР 686,52

Главен индекс Загребската берза метали и суровини Главен индекс на Софиската берза на Податоците зана фјучерсите на нафта, се земаат од веб страната американската финансиска агеција Блумберг

07/10 07/10 07/1010/10 10/10 10/1002/11 02/11 02/1105/11 05/11 05/1109/11 09/11 09/1101/12 01/12 01/12

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза

DAX12.908,70 Заеднички индекс 30 6.761,00

+0,85%

Главен индекс на Белградска берза 901,75$/бушел

2.000 2.000 2.000 Главен индекс на Атинската берза

АМЕРИКА ИНДЕКСИ

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

-0,73%

BELEX15 ПЧЕНИЦА 432,86

+1,25% +0,59%

2.600 2.600 2.600 берза Главен индекс на Софиската берза Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао Паоло, Бразил

SBITOP 515,58

794,00$/бушел

SOFIX BRAZIL BOVESPA 2.800 2.800 2.800 54.583,13 301,19

-0,73%

SBITOP 515,58

CROBEX КАФЕ 1.696,69 1,85/бушел

+2,59% SOFIX СОЈА -0,27% -0,03% 301,19

+2,86% +2,18% +3,45% +0,59% +2,14%

+1,12% +2,18% +0,28%

SASX 10 686,52

берзата, без финансиски компании

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

на пазарот на јавно поседувани друштва

СУРОВИНИ КАКАО ИНДЕКСИ +2,52% РЕГИОН

ПЧЕНКА

Индекс на 100 светски компаниииндекс котирани на на NASDAQ берза Главен Сараевската берза

-0,27% +0,67%

CROBEX S&P 500 1.696,69 1.372,78

CAC 40 3.267,08

1587,80,$/унца

Главен индекс на Атинската берза

+0,28% +0,81%

BELEX15 DOW JONES

2.600 2.600 2.600

-0,03%

ОМБ ОМБ ОМБ

-0,64%

3.100 3.100 3.100 НИКЕЛ 2.900 2.900 2.900 16.187,00 2.700 2.700 2.700 АЛУМИНИУМ 2.500 2.500 2.500 2.300 2.300 2.300 1.785,00 2.100 2.100 2.100 ЧЕЛИК 1.900 1.900 1.900 395,00.$/унца 1.700 1.700 1.700 07/10 07/10 07/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 01/12 01/12 01/12 04/12 04/12 04/12

+1,08% +0,9% 2.400 2.400 2.400 СРЕБРО МБИ 10 +1,49% 0,0% 2.200 2.200 2.200 +0,04% 1.847,52 +0,59% 2.000 2.000 2.000 БАКАР МБИД +2,2% / -0,64% 1.800 1.800 1.800 1.755,94 06/10 06/10 06/10 10/10 10/10 10/10 02/11 02/11 02/11 05/11 05/11 05/11 09/11 09/11 09/11 12/11 12/11 12/11 04/12 04/12 04/12 ОМБ +0,85% -0,03% МБИ 10 е составен од 10 најликвидни118,76 акции на компании котирани на МБИД е составен од 15 најликвидни акции на компании котирани

+2,18%

ЗЛАТО

Главен индекс на Софиската берза

SBITOP Извор: Македонска Берза 515,58

МБИД МБИД 3.300 3.300 3.300МБИД МЕТАЛИ

+0,04%

2.800 2.800 2.800

Главен индекс на Сараевската берза

-0,27%

единствено произлегува од директниот пристап“, објаснуваат од Прокредит банка.

Вредностите кои ги гледате денеска, се од последниот ден на тргување, четврток- 19.07.2012

МАКЕДОНСКА БЕРЗА МБИ10 МБИ10 ИНДЕКСИ РЕГИОН 3.000 3.000 3.000МБИ10 SASX 10 +0,04% +0,28% 686,52

„Личниот и директен клиентски пристап не е новина во нашето работење. Во Прокредит банка тоа функционира во форма на ’советник за клиенти‘, кој подеднакво е на располагање за сите клиенти, независно дали се правни или физички лица, независно од обемот на услуги кои ги користат. Апсолутно секој клиент кој користи каква било услуга од нашата банка има свој советник кој се грижи за навремено информирање за услугите кои му истекуваат или му се на располагање со нови поволности.“

Одредени ЗА ЗАТОПЛ. финансиски одлуки (и за клиентот и за 292нас како банка) бараат градење доверба, која

Извор: Македонска Берза

МБИ 10 BELEX15 1.847,52 432,86 Главен индекс на Белградска берза МБИД CROBEX 1.755,94 1.696,69 ОМБ Главен индекс на Загребската берза 118,76

прокредиТ Банка

„Преку оваа услуга се опфатени клиенти кои исполнуваат одредени критериуми за користење на услугата. За разлика од порано, користењето на услугата е зачестено, пред с$ поради тоа што клиентите имаат ФЈУЧЕРСИ зголемена потреба за подобра информираност, заштеда на НАФТА време и квалитетен финансиски ПРИРОДЕН ГАС совет.“

HANG SENG 108,00 19.559,05 105,00

794,00$/бушел

ПЧЕНИЦА 901,75$/бушел

КАФЕ 1,85/бушел

СУРОВИНИ

+2,52% +2,59% -0,03%

КАКАО

2.267,00$/бушел

ШЕЌЕР 27,25

СОЈА 1.621,50$/бушел

+2,86% +3,45% +2,14%

Податоците за фјучерсите на нафта, метали и суровини се земаат од веб страната на американската финансиска агеција Блумберг ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

+1,66%

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

2.602,00 2399,000

ПЧЕНКА

Прогрес

45,00

+9,76%

Тигар

314,00

+4,67%

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ петок 20.07.2012

балкан 13

Грците и Кипраните најголеми богаташи во Велика Британија Годишното рангирање на најбогатите Британци, според весникот „Сандеј Тајмс“, вклучува 16 грчки и кипарски бизнисмени, кои поседуваат бродови или се занимаваат со трговија и недвижен имот

274 милиони фунти (349,4 милиони евра) и 170 милиони фунти (216,8 милиони евра). На 370 место на листата се наоѓа Џон Гоуландрис, исто така активен во бродскиот бизнис, со богатство вредно 200 милиони фунти, односно 255,09 милиони евра. Меѓу најбогатите Грци во Велика Британија, на 329 и 417 место се најдоа Крис Рокос и Трифон Нацис, кои заедно со уште двајца инвеститори го основале хеџ-фондот Брејвен Науард. Крис Рокос денес поседува богатство вредно 230 милиони фунти (293,3 милиони евра), а Трифон Нацис „тежи“ 180 милиони фунти (229,5 милиони евра). Овој фонд е еден од водечките во Европа со актива од 22 милијарди фунти (28 милијарди евра).

Б

изнисмени од Грција и од Кипар се меѓу најбогатите луѓе во Велика Британија, покажува рангирањето на весникот „Сандеј тајмс“. Според британскиот весник, и покрај економската рецесија, богаташите на островот се побогати од кога било, при што богатството им изнесува вкупно 414 милијарди британски фунти (508 милијарди евра). Годишното рангирање вклучува 16 грчки и кипарски бизнисмени, кои поседуваат бродови или развиваат дејност во трговијата и секторот на недвижен имот. На врвот на богатите Грци во Велика Британија е Аристотелис Мицакидис, кој е во управните одбори на неколку компании на мултинационалниот рударски гигант Гленкор. Тој го зазема 38-то место на списокот со најбогатите жители на островот, а неговото богатство вреди 1,7 милијарди фунти (2,17 милијарди евра). Сто места подолу на листата се наоѓа вториот најбогат Грк на островот, Мајкл Лемос, од добро познатата грчка фамилија Лемос, која со децении работи во бродската индустрија. Богатството на Лемос оваа година изнесува 605 милиони фунти (771,6 милиони евра). Сер Џон Законис и Антони Грин, исто по потекло од грчката фамилија Законис, кои произведуваат брендирани сапуни, се наоѓаат на 289 и 441 место, со проценето богатство од к

о

м е

р

ц

и

ј

И Кипраните не заостануваат во богатството

Најбогатиот Кипранец на листата на „Сандеј тајмс“ е Алки Дејвид со богатство кое изнесува 1,1 милијарда британски фунти (1,4 милијарди евра). Иако е роден во Нигерија, тој целиот свој живот го поминал на островот. Дејвид, кој за забава се има појавено и во неколку ТВ-серии и филмови, е основач на компанијата Филм Он, која овозможува следење на телевизиски програми во живо на Интернет. Неговиот татко пак, Ендрју Дејвид, бил извршен директор на Левентис-Дејвид групацијата, фамилијарден бизнис кој поседува фабрики за полнење Кока-Кола во 28 земји во Европа. Втор најбогат Кипранец во Британија е Стелиос Хаџијану, сопственик на нискотарифна авионска компанија Изи џет (Easy Jet), а неговото богатство вреди 1,015 милијарди фунти (1,29 милијарди евра). Крис Лазарис е третиот најбогат Кипранец во Велика Британија. По потекло од Дора, тој поседува империја за продажба на недвижности, а неговото богатство вреди 730 милиони фунти (931 милион евра). Меѓу богатите Кипранци вклучени во рангирањето е и пејачот Џорџ Мајкл (Георгиос Куријакос Панајоту) со богатство од 100 милиони британски фунти. а

л

е

н

о

г л

а

с

к

о

м е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

КАПИТАЛ ПеТоК 20.07.2012

WWW.KAPITAL.MK

14 свет

Д-р ПроПаст:

Пет фактори кои може да ја дестабилизираат глобалната економија

Во 2013 ќе застане економијата!

1. Влошување на должничката криза во Европа; 2.Зголемување на даноците и на мерките за штедење во саД; 3. тешкотии при кредитирањето во кинеската економија; 4. Понатамошно забавување на брзорастечките пазари; 5. Воен конфликт во Иран. рамни, тој смета дека пазарот ќе се соочи со остра корекција следната година, но Федералните резерви (ФЕД) нема да можат многу да помогнат во тој случај. „Може да се случи мал потрес на пазарот во САД, бидејќи луѓето се навикнаа на големи квантитативни олеснувања од страна на ФЕД, но ако економијата дополнително ослаби тоа ќе предизвика дополнителен притисок врз економскиот раст“, вели Рубини. Поради тоа, смета дека ФЕД следната година може да воведат неконвенционални економски мерки, па може да се случи банката да почне да печати повеќе пари за да може да купи повеќе државни обврзници. „Ако нешто тргне наопатку, ФЕД може да почне да купува и акции“, вели Рубини. Тој смета дека следниот период ќе биде многу полош, бидејќи овој пат, за разлика од 2008 година, политичарите немаат уште многу опции и мерки кои можат да ги употребат. Фискалните дефицити денес се толку многу големи што речиси сите земји треба да ги скратат, а од друга страна, не може да се спасат сите банки поради противењето на политичката опозиција или затоа што владите се многу блиску до банкрот, па не можат да се спасат себеси, а камоли банкарскиот систем. „Проблемот е тоа што с$ повеќе се намалуваат опциите кои може да се употребат на терен. С$ помалку се политичките зајаци кои може да се извадат од политичките капи во споредба со 2008 година“, сликовито објаснува Рубини.

Мерките за штедење уште повеќе ја влошуваат должничката криза во Европа, зголемувањето на даноците и кратењето трошоци во саД може да ја турнат во рецесија најголемата светска економија, се влошува позајмувањето во Кина, економиите во брзорастечките пазари почнаа да забавуваат, а тука е можноста за воена конфронтација со Иран, прогнозира економистот Нуриел рубини во интервју за Блумберг

У

гледниот американски економист Нуриел рубини предвидува „совршена бура“ во глобалната економија и во финансиите следната година, како што големите економии една по една забавуваат и влегуваат во рецесија. Тоа може да предизвика целосен застој на економијата, геополитички ризици и уште поголемо влошување на кризата во еврозоната. Рубини, кој е професор на Универзитетот во Њујорк, се стекна со прекарот д-р Пропаст бидејќи единствен ја предвиде финансиската криза во светот во 2008 година. Според неговите проценки дадени во интервју за Блумберг, повеќето лоши фактори ќе се комбинираат, што ќе доведе до уште една глобална криза, пострашна од таа во 2008 година, а тоа ќе ја наруши целата светска економија и ќе предизвика ескалација на кризата во ЕУ, посебно во еврозоната. к

о

м е

р

ц

Мерките за штедење уште повеќе ја влошуваат должничката криза во Европа, зголемувањето на даноците и кратењето трошоци во САД може да ја турнат во рецесија најголемата светска економија, се влошува позајмувањето во Кина, економиите во брзорастечките пазари почнаа да забавуваат, а тука е можноста за воена конфронтација со Иран. „Следната година ќе биде година кога конзервата ќе биде преголема за да се шутне... Тогаш ќе настане глобална, совршена бура“, истакнува Рубини. Ова предвидување на Нуриел Рубини станува с$ поверојатно како што финансиските пазари низ светот стануваат с$ потурбулентни. Американскиот економист смета дека следната година светот ќе се соочи со „тврдо приземјување“ на економјата на Кина, што значајно ќе влијае врз останатите водечки економии во светот. Откако предвиде дека оваа година пазарите на капитал во САД ќе бидат и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

ɂɫɬɪɚɠɭɜɚʃɟɬɨ ɝɨ ɨɛɥɢɤɭɜɚ ɫɨɧɨɬ

˄̨̛̛̦̖̬̯̖̯̯̏̚ ʤ̡̛̥̖̬̦̌ ʶ̷̨̣̖ – ˁ̡̨̪̠̖͕ ̡̡̨̌ ̨̨̛̬̦̯̬̐̌̌̚ ̦̌ ʫ̨̡̬̪̭̯̏̌̌ ̴̶̛̛̥̦̖̭̯̠̌̌̌ ͣʻ̨̢ ̦̌ ̸̛̛̭̯̬̙̱̌̏̌ ϮϬϭϮ͞ ̨̏ ʺ̡̨̛̖̦̠͕̌̔̌ ̛̬̭̪̹̱̌̏̌ ʶʽʻʶ˄ˀˁ ʯʤ ʫˁʫʵ ʯ̌ ̸̶̛̛̱̖̦ ̨̔ ϭϭ ̨̔ ϭϴ-̨̛̹̦̐̔̌ ̨̬̭̯̏̌̚

ʻ̌ ̯̖̥̌ ͣʪ̌ ̭̖ ̛̖̍̔ ̨̡̛̖̬̪̭̏ ̸̡̛̦̱̦̌ ̖ ̡̱̣͞ ϭ͘ ʿ̨̬̌̏ ̦̌ ̸̨̱̖̭̯̏ ̦̌ ̡̨̡̨̦̱̬̭̯ ̛̥̌​̯̌ ̛̭̯̖ ̸̶̛̛̱̖̦ ̨̔ ϱ-̨̯͕ ϲ-̨̯͕ ϳ-̨̥ ̛ ϴ-̨̥ ̨̔​̛̖̣̖̦̖̔ ̨̏ ̨̨̨̨̭̦̦̯̏ ̨̨̛̬̦̖̍̌̏̌̚ ̛ ̛̭̯̖ ̸̶̛̛̱̖̦ ̨̏ ̨̨̭̬̖̦̯̔ ̨̨̛̬̦̖͕̍̌̏̌̚ ̛̛̪̹̦̌̌̚ ̨̏ ̨̨̛̭̦̦̯̖̏ ̛ ̛̭̬̖̦̯̖̔ ̸̛̛̱̣̹̯̌ ̦̌ ̨̛̛̯̖̬̯̬̠̯̌̌ ̦̌ ˀ̡̛̖̪̱̣̍̌ ʺ̡̨̛̖̦̠̌̔̌͘ Ϯ͘ ʫ̨̭̖̠̯ ̯̬̖̍̌ ̔̌ ̛̖̍̔ ̨̛̛̬̦̣̖̦͕̐̌ ̨̭ ̛̭̣̖̦ ̛̬̌̚̚ ̛ ̨̪̖̦̯̌ ̡̨̠̌ ̠̌ ̨̡̛̯̭̣̱̏̌ ̨̬̖̦̖̖̦̯̐̌̏̔̌̌ ̯̖̥̌ ̦̌ ̨̦̯̪̬̖̬̯̌̏̌͘ ϯ͘ ʪ̨̛̣̙̦̯̌̌ ̦̌ ̨̖̭̖̠̯ ̯̬̖̍̌ ̔̌ ̛̖̍̔ ̨̡̨̣̱ ϱϬϬ ̨̬̍̌̚͘ ϰ͘ ʫ̛̭̖̯̖ ̯̬̖̍̌ ̔̌ ̭̖ ̨̪̦̖̭̯̔̌ ̨̏ WORD ̴̨̬̥̯͕̌ ̦̌ ̡̨̡̛̥̖̦̭̌̔ ̡̛̠͕̌̚ ̶̨̦̠̦̌̔̌ ̨̔ ϱ ˁ̛̖̪̯̖̥̬̏ ϮϬϭϮ ̨̛̦͕̐̔̌ ̸̡̨̛̛̭̣̱̏ ̦̌ e-mail: ƌĞƐĞĂƌĐŚĞƌƐ͘ŶŝŐŚƚΛƵĂĐƐ͘ĞĚƵ͘ŵŬ͘ ϱ͘ ʯ̨̖̦̌̔ ̨̭ ̨̖̭̖̠̯͕ ̸̡̨̛̱̖̭̦̯ ̯̬̖̍̌ ̔̌ ̨̛̭̯̔̌̏ ̛ ̡̨̛̪̠̌ ̨̔ ̨̨̪̭̣̖̦̔ ̨̨̛̖̦̯̔̌̔̚ ̨̛̭̖̯̖̣̭̯͕̏̔̏ ̡̡̨̌ ̛ ̴̨̯̖̣̖̦ ̌̚ ̨̨̪̦̯̥̹̖̦̌̌ ̡̨̡̦̯̯̌͘ ϲ͘ ʿ̛̛̛̬̭̯̦̯̯̖̐̌ ̛̖̭̖ ̢̖ ̛̯̍̔̌ ̛̬̣̖̦̌̐̔̌̚ ̨̔ ̸̛̯̬̣̖̦̌ ̡̨̛̛̥̭̠̌ ̨̔ ˄̨̛̛̦̖̬̯̖̯̯̏̚͘ ϳ͘ ʫ̛̭̖̯̖ ̡̨̛ ̦̖ ̛̐ ̨̛̭̪̣̦̱̏̌​̯̌ ̨̛̖̏ ̛̪̬̣̌̏̌ ̢̖ ̛̯̍̔̌ ̴̡̡̛̛̛̛̭̣̱̦̔̏̌̏̌͘ ϴ͘ ˄̨̛̛̦̖̬̯̖̯̯̏̚ ̢̖ ̨̛̖̣̔̔ ̛̯̬ ̛̦̬̌̐̌̔͗ ϮϬ͘ϬϬϬ͕ ϭϱ͘ϬϬϬ ̛ ϭϬ͘ϬϬϬ ̛̖̦̬̔̌ ̦̌ ̛̪̬̯̖̏ ̛̯̬ ̛̖̭̖͕ ̡̡̨̌ ̛ ̴̶̨̛̛̪̣̦̌ ̦̌ ̱̹̯̖ ̨̦̠̥̦̱̌̐ ̖̭̖̯̔ ̨̛̦̠̬̌̔̍ ̛̖̭̖͘ ʻ̛̬̯̖̌̐̌̔ ̢̖ ̛̯̍̔̌ ̨̛̖̣̖̦̔̔ ̦̌ ̨̛̣̦̯̐̌̏ ̦̭̯̦̌̌ ̦̌ Ϯϴ ˁ̛̖̪̯̖̥̬̏ ϮϬϭϮ ̨̛̦̐̔̌͘ ϵ͘ ʿ̶̨̛̛̖̦̯̖̍̔ ̢̖ ̛̯̍̔̌ ̛̛̬̦̍̌̚ ̶̨̦̠̦̌̔̌ ̨̔ ϮϬ ˁ̛̖̪̯̖̥̬̏ ϮϬϭϮ ̛ ̢̖ ̛̯̍̔̌ ̨̭​̨̨̖̯̦̔̏ ̴̨̛̛̛̦̬̥̬̦̌͘ ʽ̡̬̭̍̏̌ ̦̌ ̛̭̯̖ ̛̦̬̖̦̌̐̌̔ ̖ ̸̨̛̣̦ ̔̌ ̠̌ ̛̪̬̥̯̌ ̦̬̯̌̐̌̔̌̌ ̦̌ ̨̛̣̦̯̐̌̏ ̦̭̯̦̌̌ ̦̌ Ϯϴ ˁ̛̖̪̯̖̥̬̏ ϮϬϭϮ ̨̛̦̐̔̌͘ ǁǁǁ͘ŶŽŬ-ŶĂ-ŝƐƚƌĂnjƵǀĂĐŝ͘ŵŬ ƌĞƐĞĂƌĐŚĞƌƐ͘ŶŝŐŚƚΛƵĂĐƐ͘ĞĚƵ͘ŵŬ

ʻʽʷ ʻʤ ʰˁ˃ˀʤʮ˄ʦʤˋʰ - ʺʤʶʫʪʽʻʰʵʤ

ResearchNightMK

“

следната година ќе биде годи-на кога конзервата ќе биде преголема за да се шутне... тогаш ќе настане глобална, перфектна бура! к

о

м е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПеТоК 20.07.2012

15

ФЕЉТОН

29

Почитувани читатели, Капитал Медиа Гроуп ви го претставува апсолутниот светски бестселер на Џим Колинс, „Од добри кон одлични“ (Good to great), во издание на Pub Publisher од Скопје. Со својот истражувачки тим, Колинс подредил список од речиси 1.500 глобални компании во потрага по оние што покажале исклучителни резултати со текот на времето. Конечно, списокот го свел на 11, меѓу кои Кимберли Кларк, Филип Морис, Жилет, откривајќи ги нивните заеднички карактеристики за корпоративен успех. Прочитајте зошто некои компании се вивнуваат до врвот, а други не.

ОТ ПЕТТО ПОГлавјЕ: КОНЦЕПТОТ На ЕЖ ТЕ КруГа) Три На Е КиТ (ЕдНОСТавНОСТа вО рам

Триумфот на разбирањето над фалењето

Компаниите кои не доживеале да станат одлични ги поставиле своите цели и стратегии повеќе од фалбаџиство отколку од разбирање. „Порастот“ не е суштината на концептот на ежот. Всушност, ако имате точен концепт на ежот и ги донесувате одлуките во согласност со него, ќе создадете таков замаец што вашиот главен проблем нема да биде како да остварите пораст, туку како да не растете премногу брзо

в

о рамките на нашиот истражувачки тим честопати разговаравме за разликата ме ѓ у „ п р еде жо в ската“ и „постежовската“ состојба. „Предежовската“ состојба наликува на движење низ магла. напредувате на долгиот пат, но не гледате баш најдобро до каде сте дошле. на секоја крстосница гледате само малку пред себе и мора да се движите многу полека, а потоа со концептот на

ежот одеднаш излегувате на чистина. Маглата се крева и можете да видите с$ со милји наоколу. од тој момент можете да забрзате, а потоа да почнете и да трчате. во „постежовската“ состојба милјите пат одминуваат под вашите нозе многу брзо и сте во состојба за миг да го избирате правецот кога ќе се најдете на крстосница, што било незамисливо додека сте се движеле низ маглата. она што паѓа во очи кога станува збор за споредбените компании,е фактот што –

Лично искуство естопати се присетувам на едно свое лично искуство, на епизода од мојот семеен живот која ја прикажува фундаменталната разлика меѓу расфрлањето и разбирањето. Мојата сопруга, Џоан, започна да се занимава со маратон и триатлон. како што се здобиваше со искуство – добри резултати во пливање и трчање – почна да го чувствува замаецот на успехот. Еден ден учествуваше во натпреварување заедно со некоја од најдобрите светски спортистки која се занимаваше со триатлон – и покрај лошо испливаната делница, во која беше меѓу последните, и тешкото возење велосипед по нагорнина – успеа да помине на целта меѓу првите десет натпреварувачки. А потоа, неколку недели подоцна, додека појадувавме заедно, Џоан го крена погледот од својот утрински весик и рече со сосема мирен и тивок глас: „Мислам дека можам да победам на натпреварувањето Ајронмен“. Ајронмен, светски шампионат во триатлон, подразбира пливање четири километри во океан, 188 километри возење велосипед и на крајот, маратон, кој се трча по жешката хавајска плажа кона. „секако, ќе мора да дадам отказ, да ги одбијам понудите од колеџ (во тоа време таа се имаше пријавено за студии по бизнис и имаше добиено потврдни одговори од голем број добри факултети) и потполно да се посветам на тренингот. Ама...“ во нејзините реченици немаше расфрлање, восхитување, агитација или тврдење. не се обидуваше да ме убеди. Едноставно, разгледуваше нешто за што сфати дека претставува реален факт, вистина која ни малку не е понеобична од тврдењето дека ѕидовите се обоени во бело. имаше страст. имаше добра генетска основа. А доколку почнеше да победува

ч

покрај бројните промени на програмата, френетичните напори и харизматичните водачи – главно, не успевале да излезат од маглата. се обидувале да трчаат, и покрај слабата видливост, правејќи погрешни избори на крстосниците, поради што честопати морале да се враќаат наназад или во целост би свртеле од коловозот, слепо удирајќи се во дрвјата и тркалајќи се покрај патот. (но, сето тоа го правеле со голема брзина и жестокост!) тоа најдобро се гледа во неразумното

на трките, ќе имаше заработка. Целта да победи на трката Ајронмен произлезе од претходното спознавање на личниот концепт на ежот. и така, одлучи да се позанимава со тоа. Даде отказ. Ги одби сите факултети. Ги продаде производствените линиии (но, ме задржа мене во автобусот.) и три години подоцна, еден топол октомвриски ден во 1985 година, помина прва преку целта на трката Ајронмен и стана светски шампион. кога Џоан си ја постави својата цел, таа не знаеше дали ќе стане светска шампионка во триатлон. но, знаеше дека би можела да победи, дека тоа е во доменот на возможното и дека не се работи за самозалажување. А тоа е клучната разлика. сите кои сакаат да се вивнат меѓу ѕвездите мора да ја имаат на ум, а за оние кои и покрај обидите остануваат просечни, се покажува дека ја запоставиле таа важна разлика.

Џ

им Колинс (роден 1958 година во колорадо, сАД) е американски бизнис-советник, автор и професор на универзитетот стенфорд, каде што предава одржливост и раст на компаниите. тој е редовен колумнист и советник на „Харвард бизнис ривју“, „Бизнис вик“, „Форчн“, „инк. Магазин“, снн други реномирани бизнис-магазини. Автор е на повеќе бестселери, како „изградено да трае“ (1994), „Постпретприемништво: претворете го вашиот бизнис во истрајна голема компанија“ (1995), „од добри до одлични“ (2001), „од добри до одлични и социјалниот сектор“ (2005), „како големите паѓаат“ (2009), „Големи по избор“ (2011).

инсистирање на споредбените компании на пораст по секоја цена: повеќе од две третини од споредбените компании покажале опсесивно тежнеење за пораст. Материјалот што го собравме за споредбените компании е преполн со изјави како што се: „ние бевме компанија која се определи за пораст по секоја цена“ или „ние сметавме на тоа дека големината значи успех“. наспроти тоа, ниту една одлична компанија не беше опсесивно фокусирана на порастот. А сепак, како последица на својот начин на размислување, имаа постојан, профитабилен пораст, далеку поголем од оној што го оствариле споредбените компании за кои порастот беше мантра. Да ги споредиме Грејт вестерн и Фани Меј. Грејт вестерн има крајна решеност, пишувал „волстрит транскрипт“. „тие сакат да растат на секој можен начин.“ компанијата се нашла во дејности со финансии, лизинг, осигурување и производство, непрекинато трагајќи по помали организации кои би можела да ги припои. Поголемо! Повеќе! во 1985 година извршниот директор на Грејт вестерн соопштил пред насобраните аналитичари - нека не ве загрижува како ќе н$ нарекувате, банка, осигурително друштво или зебра. каков е тој контраст во односот на Фани Меј, каде што луѓето имале јасен и кристално јасен увид во полето на дејностите со коишто треба да се занимаваат за да бидат најдобри на пазарот! тие изградиле моќна економска машина така што го промениле својот бизнис-модел и управувале со таа машина со голема страст, бидејќи вработените биле инспирирани од виталната улога што ја има компанијата во демократизацијата на приватниот посед. с$ до 1984 година графиконите на акциите на овие две компании се речиси идентични. А потоа, една година по усвојувањето на концептот на ежот, Фани Меј доживува брз скок, додека Грејт вестерн продолжува да живурка с$ до 1997 година, кога ги откупил некој од страна. со тоа што се фокусирала на својот едноставен и елегантен концепт – а не само на чистиот пораст по секоја цена – компанијата Фани Меј тројно ја зголемила вредноста на своите акции од 1984 до 1996 година. Грејт вестерн, напротив, и покрај очајничките напори и стероидите за пораст, успеала во истиот период да ја зголеми вредноста на акциите за некои 25%, а потоа да ја загуби самостојноста во 1997 година. концептот на ежот е пресвртница на патувањето „од добри до одлични“. во поголем број случаи моментот на трансформација ќе настапи во следните неколку години од усвојувањето на концептот. освен тоа, понатаму во оваа книга с$ е поврзано со концептот на ежот. како што ќе биде кристално јасно во поглавјата што следуваат, дисциплинираната акција, третиот важен столб по дисциплинираните луѓе и дисциплинираните мисли, има смисла единствено во контекст на концептот на ежот. и покрај животното значење на овој концепт (или токму поради тоа), би било ужасна грешка да се фрлите на него без размислување. не можете во рок од два дена да го промените начинот на работа, да отстапите од комплетната поранешна практика, да ги извлечете од фиока огромниот број графикони и да излезете пред колегите со длабоко разбирање и значајни увиди. Можеби и би можеле да изведете таква акција, но резултатот не би бил точен. тоа би било како Ајнштајн да рекол: „Е па, мислам дека е време да станам голем научник, заминав јас во Хајат на викенд да смислам неколку графикони и да ги откријам тајните на вселената“. увидите, едноставно, не се постигнуваат на таков начин. на Ајнштајн му требале десет години бавно движење низ магла додека не стигнал до теоријата на релативитетот, а не можеме да кажеме дека не бил паметен младич. на одличните компании, во просек, им биле потребни четири години за да го објаснат својот концепт на ежот. како секој научен увид, концептот на ежот го поедноставува комплицираниот свет што н$ опкружува и го олеснува донесувањето одлуки. но, иако концептот на ежот е кристално јасен, елегантен и едноставен како да дојдете до него, процесот на дефинирање може да биде ѓаволски тежок и да трае многу долго. Мора да разберете дека дефинирањето на концептот на ежот е процес кој се состои од низа итерации, а не моментален настан.

(Продолжува) Во следниот број: Започнува шестото поглавје кое зборува за следното ниво во патот кон одличност – дисциплината. Книгата „Од добри до одлични“, во издание на Publisher, може да ја купите во книжарница Три во ГТЦ, Скопје.

к о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а с

к

о

м е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

‘’Novi maπini za besprekoren kvalitet na naπata mocarela..’’

CASEIFICIO CESARINA, Gostivar

BIZNIS KREDIT SO PODOLGI ROKOVI

ZA VA©ITE STARI I NOVI INVESTICII! • rok na otplata do 15 godini • 0% provizija pri isplata • moænost za refinansirawe na postoeËki krediti 02 2446 000

www.procreditbank.com.mk