584-24.08.2012

петок. 24 август 2012 (weekend издание) пет. max. 390 C min. 190 C

саб. max. 390 C min. 190 C

нед. max. 360 C min. 160 C

МБИ 10

1.822,50

+0,15%

Извор: Македонска Берза

МБИД

1.758,91

-0,01%

ОМБ

119,08

+0,09%

ЕМУ

€

61,52

САД

$

50,71

Курсна листа на Народна банка на Македонија

ги држи ли ахмети навистина картите за предвремени избори? }7 Макрадули: Измената на финансискиот план на аеК е доказ како ВМро-дпМНе ги крши законите }11

Сите поскапувања во јули и во август! }2-3

Како до европски пари? }9

Владата го премолчува своето официјално влегување меѓу топпетте огласувачи! }6 www.kapital.mk

486 број 582 | година 3 | цена 20 ден. | тел. 3 298 110 | факс. 3 298 111

...само идејата е капитал, с$ друго е пари...

член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP

државната ревизија не може да оцени како работела агенцијата за патишта во 2011 }3

МИлИоНИ еВра за уВоз На МеСо за 5,5 годИНИ. доМашНото проИзВодСтВо ИСчезНуВа

стр.

4-5

В.Британија

£

КАПИТАЛ ПеТоК 24.08.2012

ИЗЈАВА НА ДЕНОТ

> коментар > анализа > победник и губитник > бројка > лидери > не им беше денот

> БРОЈКА

79 “ Ние сакаме, јас сакам Грција да биде во еврозоната, но таа мора да ги направи неопходните напори до таа цел.

ФРАНсОА ОлАНД

www.kapital.mk

претседател на Франција

петок 24/08/2012

КОМЕНТАР

Катерина синадиновска katerina.sinadinovska@kapital.mk

Дојде циркусот во нашиот мал град

Д

а знаеше познатиот циркус Сафари од Унгарија дека ќе наиде на силна конкуренција и тоа од никој друг, туку владините партнери, сигурно премиерата пред скопската публика немаше да ја закаже токму за вчера! Вака им пропадна претставата. И додека среде одмори цената на струјата, бензинот, лебот, маслото за јадење скокна, државата се задолжи за нови 180 милиони евра, пораката која едно свесно општество треба да ја прати до Владата е една – дека не му е многу грижа за партиските наводни тепачки, ниту за политичките амбиции или рејтинзите на која и да е партија, а веројатно, уште помалку на јавноста & е грижа дали ќе има избори! Граѓаните ни лани не побараа избори, па ги распишаа. Оттука, изјавата на премиерот дека ВМРО–ДПМНЕ, демек, не сака избори, ама ако партнерот запне, подготвени се да „му учинат“ е веќе видена!! Додуша, лани на Бранко му „учинија“. Лани тој бараше избори. Ова е показател дека Македонија е во длабока политичка криза, којашто не е само владина, како што вели премиерот и води до парализа на целото општество. А само пред еден месец Груевски во долгото експозе редеше и најавуваше проекти. Сега, со оваа политичка ситуација не е јасно како може да се развиваат проектите кога сите ресурси се впрегнати во перманентна кампања со единствена цел – ВЛАСТ - опозицијата да дојде до неа, а позицијата да ја зачува! Економски ќе сме се развивале, инфраструктурно ќе сме воскреснеле, образовно ќе сме се воздигнеле, здравствено прероделе... Како и кој ќе го сработи тоа? Затоа, „Капитал“ нема да се занимава со сценарија за излез од владината криза. Сценарија има многу, па дури и такви дека можна е коалиција на ВМРО–ДПМНЕ и на СДСМ заедно. Можеби токму на ова сценарио и чека Бранко Црвенковски како би се дограбал до власта, немајќи друга идеја како да ја води партијата. Затоа, дали ќе има предвремени избори, ново парламентарно мнозинство или техничка влада на општеството исто му се фаќа – граѓаните пак ќе останат без тоа што навистина им треба, стратегија за вистинските државни прашања, план за справување со економските потреси, проекти и рокови за искрени реформи на клучните државни сектори. Во песната на Балашевиќ циркусот го напушти градот: „С$ е тоа само фол, с$ е тоа само евтин трик и сите тие маски кријат бол и кријат еден сосема друг лик“. Така пееше тој... И најави дека нема потреба од секирации... И кога овој ќе замине, следниот циркус веќе е на пат.

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Вељко Влаховиќ бр 11, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.commk

“

2 НАВИГАТОР

WWW.KAPITAL.MK

милиони евра во минус се граѓаните на тековните сметки заклучно со јули годинава, објави Народната банка. Негативните салда постојано се продлабочуваат, бидејќи граѓаните откако ќе ги потрошат месечните плати, посегнуваат по дозволениот минус за да ги задоволат своите потреби.

Бизнисот бара зајакнување на дијалогот со Владата

Н

ационалниот совет за претприемништво и конкурентност ја разгледа анкетата спроведена меѓу извршни директори на поголем број македонски компании, во која се содржани ставови и предлози за унапредување на македонската економија. „Зајакнување на дијалогот меѓу деловната заедница и Владата е еден од најчестите предлози содржани во анкетата што е силна потврда за потребата од активна работа на Националниот совет за претприемништво и конкурентност“, истакна вицепремиерот за економски прашања, Владимир Пешевски. На седницата на Советот беше презентиран и регионалниот проект за финансирање и поддршка на мали и средни претпријатија Western Balkan Enterprise Development and Innovation Facility, поддржан од Европската банка за обнова и развој, Европскиот инвестициски фонд и Европската унија, кој треба да стартува идната година и во кој учество ќе земат сите балкански земји, меѓу кои и Македонија.

Сите поскапувања во јули и во август!

силвана Жежова

Во јули и во август, кога граѓаните беа окупирани со одморите и со топлото време, се случија редица поскапувања: на струјата, парното, горивата, гасот, маслото, лебот, зеленчукот, овошјето. Според аналитичарите, овој тренд на покачување на цените ќе продолжи и до крајот на годината

В

silvana.zezova@kapital.mk

ладата категорично ја отфрла можноста за зголемување на стапката на ДДВ. Но, во јули и во август, летните месеци кога граѓаните беа окупирани со жешкото време и со одморите, се случија редица поскапувања: на струјата, парното, горивата, гасот, маслото, лебот, зеленчукот, овошјето...

РЕГИОНАЛНИ ПАРТНЕРИ НА КАПИТАЛ

Првиот број на дневниот весник Капитал се појави на 17 март 2010 телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 e-mail: kontakt@kapital.com.mk Издава: KAPITAL MEDIA GROUP доо Скопје, компанијата е формирана во 1999 година, кога е издаден првиот број на магазинот Капитал ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, 1000 Скопје, п.фах: 503, Република Македонија

ПРЕТПЛАТА НА ДНЕВНИОТ ВЕСНИК КАПИТАЛ И НА МАГАЗИНОТ КАПИТАЛ Сања Савовска: ++ 389 2 3298 110/ лок:104 pretplata@kapital.com.mk

ДИРЕКТОР И ГЛАВЕН УРЕДНИК: Љупчо Зиков

РЕКЛАМА И ОГЛАСИ: Александра Стојменова: ++389 2 3298 110/ лок:103; marketing@kapital.com.mk; aleksandra@kapital.com.mk

ИЗВРШЕН ДИРЕКТОР (МАРКЕТИНГ И ФИНАНСИИ) Гордана Михајловска ГРАФИЧКИ И ИТ ДИРЕКТОР Николај Томашевски OFFICE MANAGER И ФИНАНСИИ Александра Николова: ++389 2 3298 110/ лок:101 nikolova@kapital.com.mk

СПЕЦИЈАЛНИ ПРИЛОЗИ: Гордана Михајловска ++389 2 3298 110/ лок:202; prilozi@kapital.com.mk

ОДГОВОРЕН УРЕДНИК Спасијка Јованова

ОВЛАСТЕН ПРАВЕН ЗАСТАПНИК: “Адвокатско друштво ДЕ ЛЕГЕ”

ПОМОШНИЦИ НА ОДГОВОРНИОТ УРЕДНИК Катерина Синадиновска (политика) Катерина Попоска (економија)

Печати: Графички Центар Скопје Според мислењето на Министерството за култура за дневниот весник “Капитал” се плаќа повластена даночна стапка. Текстовите и фотографиите не се враќаат. Сите објавени текстови, фотографии и друга графичка опрема се авторски заштитетни и можат да бидат преобјавени, или на друг начин користени само со дозвола на издавачот. Даночен број: МК 4030999366644; Жиро сметки: Еуростандард банка: 370011100019555

УРЕДНИЦИ Александар Јанев, Петре Димитров Александра Спасевска ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА СПЕЦИЈАЛНИ ДОДАТОЦИ Верица Јорданова ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА WWW.KAPITAL.MK Александар Јанчески

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПеТоК 24.08.2012

3

Државната ревизија не може да оцени како работела Агенцијата за патишта во 2011

> БРОЈКА

Д

520

милиони евра изнесуваат потрошувачките кредити што ги земале граѓаните од банките заклучно со јули годинава, покажуваат најновите податоци на Народната банка. Според тоа, и понатаму граѓаните најмногу се задолжуваат со потрошувачки кредити, додека пак заемите за купување станови или автомобили се далеку помали.

ржавниот завод за ревизија се воздржа од давање мислење за финансиските извештаи на Агенцијата за државни патишта за 2011 година и за нивната усогласеност со законите, а нема мислење ниту за вистинитоста на податоците за приходите во време на директорувањето на Наташа Валкановска. Во најновиот ревизорски извештај се констатира дека наплатата на дел од приходите е пренесена на други правни субјекти, а Агенцијата нема никаква евиденција на бројот на овластени правни субјекти кои вршат технички преглед на моторни возила, што значи нема увид ниту во прибирањето патна такса уплатена на нејзина сметка. Според ревизорите, системот за следење на наплатата на патарините не давал точна наплата на тарифата за надоместот по

> БРОЈКА

категории на возила. Агенцијата лани остварила приходи од 17 милиони евра, а добила и 29,7 милиони евра од Буџетот за изградба, реконструкција и за одржување на јавните патишта. Но, ревизорите констатираат дека Агенцијата нема увид во вкупниот прилив на пари од Буџетот, како и дека непотребно се задолжува за реконструкција на локални патишта, бидејќи така се преклопуваат надлежностите на централната и на локалната власт, кои се разграничени со закон. Ревизорите препорачуваат целосно да се наплатат заостанатите побарувања, да се ажурираат податоците за фирмите кои вршат технички преглед на возилата, да се променат договорите во согласност со Законот за јавни патишта во 2012 година.

лидери

ШТО ПОсКАПЕ ВО ЈУлИ И АВГУсТ?

10% природен гас

32,61

ден

(за 3 години)

3%

ШтоПАРНО поскапе во јули и август? График 1

струја парно горива масло природен гас масло леб

13% ГОРИВА

(заеднички наслов за двата графика)

10% 3% 13% леб 32,61 ден 10 ден.

3 ден.

12,5%

10%

ГРАФИК 2

Пораст на индексот на трошоците на животот во јули во однос на јуни според Државен завод за статистика свежо и кисело млеко 0,40% преработка од месо и риба 0,20% превоз на патници со авион 1,70% лекови 0,90% турстички аранжмани 0,70% предмети за домаќинство 0,40%

ШЕНАЈ ХАџИМУсТАФА

аналитичар во Центарот за економски анализи

Доколку останат или пак, продолжат да се зголемуваат стапките на невработеност и на сиромаштија во услови кога цените се зголемуваат, тогаш животниот стандард уште повеќе ќе се намалува. Ако се зголеми стопанската активност, која ќе значи и ангажирање на дел од армијата невработени, како и зголемување на платите, секако базирано на реална основа, тогаш лошото сценарио може и да се избегне. Во оваа насока ќе треба да се делува проактивно, со реализација на добри и ефикасни проекти за поголема вработеност, но и спроведување стратегија која ќе биде насочена кон реализација на проекти кои ќе значат и поголемо искористување на сите ресурси. Ова последново би значело создавање производи со поголем степен на доработка, производство на нови производи, поголемо искористување на знаењето, диверзификација на пазарите за извоз и увоз и слично. Така се зголеми и основата за поголеми приходи од ДДВ во буџетот. „Секое зголемување на цените влијае негативно врз животниот стандард на луѓето доколку не е проследено со истовремено зголемување и на платите. Имајќи предвид дека ова последното кај нас не се случи, зголемувањето на цените води кон осиромашување“, вели Шенај Хаџимустафа, аналитичар во Центарот за економски анализи. Според Државниот завод за статистика, пораст на индексот на трошоците за живот во јули 2012 година, во споредба со јуни, е забележан кај свежото и кај киселото млеко за 0,4%, преработките од месо и риба за 0,2%, превозот на патници со

извор: Државен завод за статистика

авион за 1,7%, лековите за 0,9%, туристичките аранжмани за 0,7%, предметите за домаќинство за 0,4% и средствата за образование за 0,3%. Индексот на цени на мало во јули 2012 година бележи пораст од 1,8% во споредба со јули 2011 година, а индексот на трошоци за живот 2,3%. Повисоки трошоци има регистрирано и во групите здравје, рекреација и култура, мебел, покуќнина и одржување, останати стоки и услуги. На терен растот на цените е уште поголем од тој што го регистрира статистиката. Цената на природниот гас, кој го користи индустријата, во јуни достигна 32,61 денари за метар кубен, што е рекордно највисока цена досега. Во споредба со изминатите три години, цените на гасот се зголемени за 78%, односно за цели 132% во изминатите пет години. Во август електричната енергија поскапе за 10%, што е најголемо поскапување на овој енергенс во изминатите неколку години. Цените на нафтените деривати пак, за само еден месец поскапеа дури за 10 денари, што исто така е поскапување какво што не се памети. Цените на парното, исто така, се зголемија неколкукратно во изминатите две години. Скапите суровини и поскапувањето на енергенсите предизвикаа повисоки цени на маслото за јадење и на лебот. Цената на маслото е покачена за 10 денари, а поскапе и лебот за три денари. Кај млекото и кај млечните производи нема најава за нивно поскапување, иако и таму се прават калкулации. „Главна причина за овој тренд на поскапување на маслото е лошата жетва и малите приноси на сончогледот. Згора на тоа, влијае и покачувањето на цената на енергенсите, односно на мазутот и на нафтата. Тоа е главната причина што последните 20 дена цената на маслото се зголеми за 10 денари“, изјави Коста Ташков, директор во

милиони евра од вкупните 111 милиони од поволните кредити Македонската банка за поддршка и развој ќе ги даде на почетокот од септември за конкретни проекти. Министерот за финансии, Зоран Ставрески, вели дека досега се поднесени 80 барања за искористување на парите од оваа кредитна линија. Толку компании аплицираа за овие пари за инвестиција во нивниот понатамошен развој. Овие пари ги обезбеди Европската инвестициска банка.

победник и губитник ПОБЕДНИК

ГРАФИК 1

СТРУЈА

20

фабриката за масло Брилијант. Шеќерот и брашното, кои се основни суровини во пекарско-кондиторската индустрија, се поскапени и затоа, рипнаа цените на производите. „Ние за домашниот пазар веќе ги поскапевме производите за 2%-3%. Така планираме да биде до крајот на годината, за потоа ќе видиме”, вели Григор Цветанов, генерален директор на Макпрогрес од Виница. Според Савка Димитрова, генерален директор на фабриката Европа, најстрашно е што производителите се немоќни да направат нешто на долг рок. „Очигледно, цените нема да се намалат. Засега, јасно е дека цената на шеќерот е многу зголемена. Порано енергенсите, особено струјата, учествуваа со 2% во вкупните трошоци, а сега со 6%, не вклучувајќи ги трошоците за гас, кои учествуваат со 19%“, вели Димитрова. Ова е поразително за животниот стандард на граѓаните. „Доколку останат или пак, продолжат да се зголемуваат стапките на невработеност и на сиромаштија во услови кога цените се зголемуваат, тогаш животниот стандард уште повеќе ќе се намалува. Ако се зголеми стопанската активност, која ќе значи и ангажирање на дел од армијата невработени, како и зголемување на платите, секако базирано на реална основа, тогаш лошото сценарио може и да се избегне. Во оваа насока ќе треба да се делува проактивно, со реализација на добри и ефикасни проекти за поголема вработеност, но и спроведување стратегија која ќе биде насочена кон реализација на проекти кои ќе значат и поголемо искористување на сите ресурси. Ова последново би значело создавање производи со поголем степен на доработка, производство на нови производи, поголемо искористување на знаењето, диверзификација на пазарите за извоз и увоз и слично“, објаснува Хаџимустафа.

АНГЕлА МЕРКЕл

И

покрај сите проблеми што ги има со кризата во еврозоната, каде што е главен менаџер, германскиот канцелар с$ уште е највлијателна жена во светот според „Форбс“

РЕџЕП ТАИП ЕРДОГАН

Т

урција не влезе во друштвото БРИК со своите развојни економски перформанси, но и го најдоа местото во новата група МИСТ на земји со највисоки стапки на економски раст

не им беше денот

сПИРО РИсТОВсКИ

Н

аспроти сите активности со кои министерот за труд сака да прикаже дека им го олеснува животот на социјалците, битката ја губи со растот на цените, поле за кое нема идеја

+

За оние кои знаат да работат, економската криза не претставува проблем. Добрата пазарна стратегија на извршниот директор на германскиот автомобилски гигант Фолксваген, Мартин Винтеркорн, направи оваа компанија да постигне рекордни резултати и МАРТИН за време на најголемата ВИНТЕРКОРН економска криза. Компанијата забележа раст на продажбата минатиот месец од 11,9%, откако побарувачката во Азија и во САД ја надомести слабата продажба на пазарите од Западна Европа. Постојаното концентрирање на позитивните резултати, контиунираните инвестиции, задоволните работници се во центарот на бизнис-филозфијата на Винтеркорн, кој продолжува да му пркоси на секое правило за штедење во криза. Тој се насочува кон пазарите во развој, како Индија, Кина и Латинска Америка, каде што забележува најголеми резултати.

_

ГУБИТНИК Новиот грчки премиер, кој на оваа функција е само неколку месеци, веќе има „проблеми со дишењето“. Од челниците на Европската унија бара простор за неговата земја да „земе здив“ за да ги спроведе реформите кои ги бараат. И секако, не заборава во секое негово јавно АНДОНИс појавување во која било варијанта да спомне дека сАМАРАс евентуалното излегување на Грција од еврозоната ќе има драматични последици за целата зона, а уште поголема штета ќе & се направи на Грција, која веќе е пред социјален крах. Иако европските лидери во него видоа човек кој ќе знае да се справи со долгодишните проблеми на јужниот сосед, неговото досегашно однесување по ништо не го прави поразличен од сите други грчки политичари, кои наместо да најдат решение за проблемите на сопствениот народ, континуирано само се жалат и молат за повеќе пари.

мисла на денот

АВИГДОР лИБЕРМАН

М

инистерот за надворешни работи доби прекор од премиерот за изјавата дека Палестинците треба да си изберат друг претседател, од која се огради цела влада

Пријателството засновано на бизнис е Подобро отколку бизнис заснован на Пријателство.

Џон Д. Рокфелер американски индустријалец и филантроп

КАПИТАЛ ПеТоК 24.08.2012

4

WWW.KAPITAL.MK

навигатор график на денот...

фото на денот...

кои се највлијателните жени во светот?

Меркел 1ангела чувар на Еу

клинтон 2Хилари лЕсно против кризи

гејтС - копрЕтсЕдатЕл ејбранСон 4Мелинда на фондаџијата ГЕјтс 5Џил на чЕло на „Њујорк тајмс“

В

руСеф 3дилМа висок рЕјтинГ

ганди - Го води инди6Соња скиот националЕн конГрЕс

У

тора година списанието „Форбс“ ја прогласи германската канцеларка Ангела Меркел за највлијателна жена во светот. Листата на трите највлијателни жени е иста како и минатата година, на второ место е американската државна секретарка Хилари Клинтон, а на трето бразилската претседателка Дилма Русеф.

светот низ медиумите...

Poslovni dnevnik

Потпретседателот на хрватската влада, радимир Чачиќ, секоја недела ќе руча со хрватските бизнисмени. ова е најавено по неговото враќање од одмор, за повеќе да се запознае со проблемите на стопанството, кое се соочува со една од најголемите кризи досега.

lll

International Herald Tribune

„Се бара модус за спас на европа.“ вака европските медиуми ја коментираат последната средба Меркел-оланд, Меркелкаде што треба да се „измазнат“ дијаметрално спротивните погледи за некои од виталните прашања во еврозоната.

lll

тринско чистење на споменикот „Воин на коњ“ или меѓу народот попознат како споменикот на Александар Македонски, лоциран во центарот на Скопје. Овој споменик кој предизвика најмногу контроверзии, е еден од најдобро негуваните споменици во градот.

486 милиони евра за месо за 5,5 години. Д производство исчезн Вкупно Говедско произведено месо 2009 25362 7307 2010 23271 6082 2011 21632 5301

Година

Овчо 5225 4786 6370

Свинско 8291 8292 8304

Доделени субвениции за сточарството

Увоз на месо во eвра 113.506.070

122.521.786

The Washington Post

америка е исправена пред работ на нова рецесија само една година по излезот од најтешката економска криза која оваа земја ја претрпела од 1929 година досега. во мерките за спас Сенатот побара нови даноци и кратење на буџетот за да се затвораат дупките.

lll

Haaretz

Според истражувањето на израелскиот весник, разликата во степенот на образование меѓу богатите и сиромашните повторно добива нагорен тренд. Според истражувањето, состојбата се враќа на периодот пред втората светска војна, кога квалитетното образование беше привилегија само за децата на богатите.

lll

www.kapital.mk 1 2 3 4

НАЈЧИТАНО НА WEB... До ѕид! САД и Македонија потпишаа спогодба за редовен и чартер воздушен собраќај Купувачот прво се „лепи“ за дизајнот Бизнисот не гледа логика да се забранува затворање кредит со заем од друга банка

86.613.008

93.911.576 71.748.346

75.193.593

84.273.034

47.924.439

33.052.845

37.991.869

2011

2012

23.296.585

2009

2010

Вкупно

2007

2008

2009

2010

2011

2012/ до 6 ти месец

Иако државата има потрошено 122 милиони евра за субвенции во сточарството во последните четири години, за истиот период домашното производство на месо е намалено за 20%, а увозот е речиси двојно зголемен дејан азески

И

dejan.azeski@kapital.mk

ако за четири години сточарите добија 122,5 милиони евра субвенции, домашното производство на месо за истиот период е намалено за 20%. Само во 2011 година има пад од 7% во однос на 2010 година. Кај производството на говедско месо има пад од 13%, а на живинско од дури 50%. Истовремено, увозот на месо секоја година се зголемува и од 71,7 милиони евра во 2007 година во 2011 година достигнува 93,9 милиони евра, а само за првата половина од оваа година увозот на месо изнесува 47,9 милиони евра. За пет ипол години за увоз на месо се потрошени 486,5 милиони евра, покажуваат податоците од Државниот завод за статистика.

Фармерите велат дека состојбата дополнително ќе се влошува, дека трупаат загуби и поголем дел од нив планираат затворање на фармите. Според нив, промашената жетва годинава и енормно поскапената сточна храна за 50% само за последниве шест месеци ќе го уништат целокупното производство на месо во земјава. На вчерашниот состонок со министерот за земјоделство, Љупчо Димовски, сточарите отворено проговорија за неиздржливата состојба во која се наоѓаат. Ефтим Шаклев од Здружението на сточари побара итна интервенција со сточна храна од државните резерви, намалување на ДДВ за пченка од 18% на 5% и целосно ослободување на увозот на пченица за сточна употреба од какви било давачки. „Треба да се побрза со донесувањето на одлуката за сточна храна од стоковите

резерви. Бараме храната да ја земат самите сточари бидејќи тие најмногу знаат каде е најпотребна. Бараме и пченицата за сточна употреба да биде ослободена од сите давачки, како алтернатива на пченката. Не е целта сточната храна, целта е финалниот производ. Од меркиве корист ќе има и државата, бидејќи подобро сите да плаќаме ДДВ од 5% отколку никој од 18%“, рече Шаклев. Министерот Димовски ги потврди проблемите на сточарите и рече дека во најскоро можно време ќе се интервенира од стоковите резерви и при доделувањето на државно земјиште ќе се внимава дел од него да е исклучително наменето за производство на сточна храна. „Владата ќе интервенира со одредена количина храна од стоковите резерви со цел да се надминат проблемите. Препорачавме и нова подолготрајна мерка, во

35%

од сточната храна во земјава е од домашно производство, остатаното е од увоз процесот на доделување државно земјиште да се дефинираат земјоделски површини доделени исклучиво за производство на сточна храна. Потребни се 0,7 хектари по едно грло говедо за сточна храна и доколку тоа го постигнеме, ќе го зголемиме производството на домашна сточна храна, кое сега задоволува само 35% од вкупните потреби“, рече Димовски. Министерот не се изјасни за барањето за намалување на ДДВ за сточна храна, само рече дека сите останати барања од сточарите ќе бидат доставени до Владата, а можно е да

МБИ10

3.000

WWW.KAPITAL.MK

2.800 2.600

60 Секунди брифинг

2.400

ПроЦенки...

3 факти за...

3.497

173 29

тоП веСти...

Млаѓан динкиќ

бракови се склучени во Македонија во вториот квартал од годинава, соопшти Државниот завод за статистика

бракови, што е најмногу, се склучени во Битола, каде што во истиот период имало и 32 разводи, што исто така ја рангира општината на високо второ место

општини немале ниеден развој во вториот квартал, а брак не е склучен само во општините Дебарца и Пласница

министер за финансии на србија

ќе ги намалам платите во јавниот сектор за да избегнеме грчко сценарио

П

латите во јавниот сектор во Србија, кои се за 10% повисоки отколку во приватниот, ќе се намалат, а држвата ќе даде околу една милијарда евра за кредити за ликвидност. Вака министерот за финансии, Млаѓан Динкиќ, ќе ја спасува српската економија. „Платите во јавниот сектор не може да растат со исто темпо како досега, бидејќи на Србија & се заканува грчко сценарио. Обезбедени се доволно пари за финансирање на јавниот долг и буџетскиот дефицит, а од 2013 година ќе се оди на драстично намалување на дефицитот“, порача Динкиќ.

а увоз на Домашното нува ефтиМ Шаклев

претседател на здружението на сточарите

Треба да се побрза со донесување на одлуката за стоковите резерви. Бараме храната да ја земат самите сточари, бидејќи тие најмногу знаат каде е најпотребна. Бараме и увозот на пченица за сточна употреба да биде ослободен од сите давачки за таа да биде алтернатива на пченката. Не е целта сточната храна, целта е финалниот производ, млеко, месо и јајца. Од меркиве корист ќе има и државата, бидејќи подобро сите да плаќаме данок од 5% отколку никој да не плаќа 18%. се разговара и за проширување на субвенционирањето

Кој од фармерите ќе ја преживее 2012 ќе може да раскажува

Поразителните бројки кои ги покажува статистиката се обидовме да ги истражиме на терен. Фармерите се големи песимисти во однос на иднината на нивниот бизнис и велат дека најавените мерки, и итно да се спроведат, прашање е дали ќе дадат резултати. Трајко Гогов, сопственик на една од најголемите приватни фарми во земјава Сточарство Богданци, вели дека бројките се јасни и не треба голема анализа. „За 2012 година нормално е да се очекува пад на производството на месо, а за 2013 година дискутабилно е дали воопшто ќе има производство со ваква цена на сточната храна“, се жали Гогов. Помалите фармери се соочуваат со уште поголеми маки од големите. Тие велат дека шанси за опстанок имаат само земјоделците кои имаат сопствено производство на сточна храна. Но, и тоа е дискутабилно до

ЉуПЧо диМовСки

министер за земјоделство

Владата ќе интервенира со одредена количина храна од стоковите резерви за да се надминат проблемите. Препорачавме и нова подолготрајна мерка, при доделувањето државно земјиште да се дефинираат земјоделски површини доделени исклучиво за производство на сточна храна. Потребни се 0,7 хектари по едно грло говедо за сточна храна и доколку тоа го постигнеме, ќе го зголемиме производство на домашна сточна храна, кое сега задоволува скромни 35% од вкупните домашни потреби, што е особено лошо во вакви кризни ситуации. кога ќе биде исплатливо, бидејќи цените на нафтата, семенскиот материјал и на средствата за запрашување исто така растат на секои 10 дена. Каролина Видановска од краварската фарма Дуброво од Неготинско, која произведува по околу 200 машки телиња за продажба годишно, вели дека се наоѓаат пред затворање на фармата. „Неиздржливо. Од 21 денар килограм ќуспе за прехрана на кравите сега плаќаме 39 денари. По овие цени не само што не правиме профит, туку и трупаме загуби. Единственото што н$ држи е надежта дека нешто во скоро време ќе се смени. Ако не, ќе направиме како и многу наши соседи од Неготинско, ќе ги ставиме кравите и телињата под нож. Можеби нема да заработуваме, ама барем нема да трупаме загуби“, вели Видановска.

120

странски и домашни поети ќе учествуваат на 51-те Струшки вечери на поезијата, кои почнаа вчера со засадување дрвце во Паркот на поезијата во чест на годинашниот лауреат, јужноафриканскиот поет Монгани Вали Сероте, и со традиционално читање на песната „Т'га за југ“ пред Домот на поезијата. Покрај од Македонија, ќе учествуваат и поети од Азербејџан, Франција, Индија, Куба, Ирак, Грција, Куба, Сирија, Мароко...

31

декември е новиот рок за аплицирање за стипендија за докторски студии и специјализации од областа на медицината, стоматологијата и фармацијата. Министерството за образование вчера соопшти дека го продолжува рокот до крајот на годинава.

ѓорѓе војновиќ

агенцијата за ветерина незаконски остварувала приходи од административни такси

А

генцијата за храна и ветерина лани незаконски остварувала приходи од административни такси, издавање уверенија за здравствена состојба на животните и упис во регистарот за вина со заштитна ознака, констатира Државниот завод за ревизија. Според ревизорите, Агенцијата евидентирала и приходи без поткрепувачка документација за основ на наплата, а немала ниту обезбедена веродостојна евиденција врз основа на која се евидентирани дел од расходите. Во извештајот се посочува дека Законот за јавни набавки не се почитувал целосно, а Агенцијата работела без воспоставена сметководствена и материјална евиденција на залихи на материјали. Државниот завод за ревизија е резервиран во однос на вистинитоста на финансиските извештаи за минатата година, а за усогласеноста на финансиските трансакции со законите изразува негативно мислење. Ревизорскиот извештај се однесува на директорувањето на Дејан Рунтевски. Ревизорот наведува дека Агенцијата незаконски остварувала приходи од административни такси по разни основи, кои всушност требало да бидат уплатени на сметка на Буџетот и на Министерството за земјоделство.

Сад и Македонија потпишаа спогодба за редовен и чартер воздушен собраќај

М

инистерот за транспорт и врски, Миле Јанакиески и заменик-помошникот државен секретар на САД, Филип Рикер, во Владата потпишаа спогодба за редовен воздушен сообраќај меѓу Македонија и САД. „Со потпишувањето на оваа спогодба ќе се отворат можности за проширување на македонскиот воздухопловен пазар, ќе се унапредат билатералните односи меѓу двете земји, а ќе овозможиме за нашите иселеници, за нашата дијаспора директна линија од Македонија кон САД и обратно“, изјави министерот Јанакиески. Тој додаде дека веднаш ќе почнат да лобираат и да ги анимираат американските авиокомпании за можностите кои ги нуди Македонија. Американскиот заменик-помошник државен секретар пак, Рикер, истакна дека ефикасниот авиособраќај е предуслов за развој на индустрискиот, финансискиот, трговскиот и на туристичкиот сектор. „Сакаме да направиме с$ што можеме за да ги продлабочиме односите меѓу САД и Македонија. Со потпишувањето на договорот ќе ја зајакнеме економската соработка и билатераланите врски, особено овој пат, кога фокусот го ставаме на економијата“, нагласи Рикер.

СдСМ бара владата да ги разреши членовите на регулаторната комисија за енергетика

С

о иницијатива до Владата, опозициската СДСМ бара разрешување на претседателот и на членовите на Регулаторната комисија за енергетика (РКЕ). Маријанчо Николов од СДСМ со ултиматум - ако во наредните два дена Владата не ги разреши членовите на Комисијата, ќе поднесат интерпелација за работењето на претседателот на РКЕ, Димитар Петров. Според Николов, одлуките за поскапувањата на струјата, парното и горивата Комисијата ги носи, како што рече, „на сомнителен и нетранспарентен начин, по нејасна методологија, во екот на годишните одмори, далеку од очите на јавноста“. „Тие донесоа неколку спорни одлуки, ја поскапеа струјата по втор пат оваа година, тајно ја укинаа дневната евтина тарифа за струја, неколкупати ги зголемија цените на бензините, а во исто време, го донесоа и скандалозниот правилник за топлинска енергија“, изјави Николов. За интерпелација на Петров се и пратениците од ДПА.

нов извршен директор во триглав осигурување

2.200 2.000

1.800 06/10 10/10 02/11 05/11 09/11 12/11 04/12 08/12

берза Мби 10 3.000 2.800 2.600 2.400 2.200 2.000 1.800

07/10

МБИ 10

10/10

02/11

05/11

09/11

01/12

1.827,89 Max. Min.

2010/2012 2010/2012

2.827,62 1.847,52

НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК Македонската берза Раде Кончар оствари промет од 120.196,21 евра, што МБИ 10 1.525,00 на дневно ниво е намалување од 36,88% во +175,00 +12,96% споредба со претходниот 1.827,89 трговски ден. Прометот 2010/2012 Max. 2.827,62 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК од тргување со Min. 1.847,52 МБИ 10 2010/2012 обврзници Макпетрол порасна за 357,78% во споредба со НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК 1.827,89 14.356,00 претходниот трговски Раде Кончар ден.

2010/2012 Max. 2.827,62 МБИ 10 -444,00 -1,65%

1.525,00 1.827,89 1.827,89 1.827,89 1.827,89 1.525,00

2010/2012 Min. 1.847,52 МБИ 10 МБИ 10 МБИ 10 +175,00 +12,96% НАЈГОЛЕМ DOW JONES ДОБИТНИК 2010/2012 Max. 2.827,62 Раде Кончар Min. 2.827,62 1.847,52 2010/2012 Max. 2010/2012 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИКMax. 2.827,62 Min. 2.827,62 1.847,52 2010/2012 Max. 2010/2012 Min. 1.847,52 Макпетрол 2010/2012 ДОБИТНИКMin. 1.847,52 НАЈГОЛЕМ

+175,00

+12,96%

14.356,00 1.525,00 1.525,00 1.525,00 1.525,00 +175,00 14.356,00 DOW JONES +175,00 +175,00

НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК Раде Кончар НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК Раде Кончар 13.000 Раде КончарГУБИТНИК -444,00 НАЈГОЛЕМ Раде Кончар 12.500 Макпетрол +175,00 НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК 13.500

-1,65% +12,96% +12,96% +12,96% +12,96% -1,65%

12.000 11.500 11.000

НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК -444,00 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК 07/07 21/08 05/10 19/11 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК Макпетрол Макпетрол Макпетрол DOW JONES

10.500

Макпетрол 10.000 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК

03/01

14.356,00 14.356,00 -444,00 14.356,00 14.356,00 -444,00

17/02

-1,65% -1,65% -1,65% -1,65%

13.500 13.000

-444,00 12.500 -444,00

DOW JONES

12.000

DOW JONES

11.500 DOW JONES 13.500 11.000 DOW JONES

13.172,80 DOW JONES

13.000 10.500 12.500 10.000

-0,23%

12.00007/07 21/08 05/10 19/11 03/01 17/02

11.500 13.500 ДРУГИ ПАЗАРИ 11.000 13.000 13.500 13.500 10.500 12.500 FTSE 100 13.000 13.500 13.000 10.000 12.000 Nikkei225 12.500 13.000 12.500 07/07 21/08 11.500 S&P 500 12.000 12.500 12.000 11.000 Nasdaq 11.500 12.000 11.500 10.500 DAX 11.000 11.500 11.000 10.000 10.500 TOPIX 11.000 10.50007/07 21/08 10.000 10.500 10.00007/07 21/08 10.00007/07 21/08

5.780,49 9.178,12 19/11 1.413,49 3.073,67 6.966,99 764,59

+0,11% +0,51% 17/02 +0,02% +0,21% -0,72% +0,24% -0,23%

05/10

03/01

13.172,80

03/01 17/02 Американските05/10 акции19/11 благо 19/11 03/01 17/02 пораснаа како 05/10 резултат 05/10 19/11на03/01 17/02 07/07 21/08 05/10 19/11 03/01 17/02 ВАЛУТИ очекувањата ДРУГИ ПАЗАРИна инвеститорите 13.172,80 дека Федералните резерви FTSE 100 5.780,49 +0,11% -0,23% наскороевро ќе преземат уште еден евро долар Фунта Nikkei225 +0,51% круг на монетарно9.178,12 олабавување. СТАПКА СТАПКА S&P 1.413,49 Но, 500 кај инвеститорите с$ уште+0,02% 13.172,80 Nasdaq 3.073,67 +0,21% ДРУГИ ПАЗАРИ 1,2549 1,2649 отсуствува сериозен оптимизам 13.172,80 DAX 6.966,99за -0,72% ПРОМЕНА ПРОМЕНА -0,23% поради лошите податоци 13.172,80 FTSE 100 5.780,49 +0,11% TOPIX 764,59 -0,23% +0,24% 13.172,80 индустриското во -0,21% производство Nikkei225 9.178,12+0,16% +0,51% -0,23% Кина и случувањата во еврозоната.

-0,23% S&P 500 1.413,49 +0,02% ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10

ДРУГИ ПАЗАРИ Nasdaq 3.073,67 +0,21% ВАЛУТИ ДРУГИ ПАЗАРИ DAX 100 6.966,99 -0,72% ДРУГИ ПАЗАРИ 5.780,49 ФЈУЧЕРСИ FTSE +0,11% ДРУГИ ПАЗАРИ TOPIX 764,59 +0,24% Nikkei225 9.178,12 +0,51% FTSE 100евро 5.780,49 +0,11% евро долар Фунта FTSE500 100 5.780,49 +0,11% S&P 1.413,49 +0,02% Nikkei225 9.178,12 +0,51% FTSE 100 5.780,49 +0,11% ЗЛАТО Nikkei225 9.178,12 +0,51% СТАПКА Nasdaq 3.073,67 СТАПКА +0,21% S&P 500 1.413,49 +0,02% Nikkei225 9.178,12 +0,51% S&P 500 1.413,49 +0,02% ВАЛУТИ DAX 6.966,99 1,2549 -0,72% Nasdaq 3.073,67 +0,21% S&P 500 1.413,49 +0,02% 1,2649 Nasdaq 3.073,67 +0,21% TOPIX 764,59 ПРОМЕНА +0,24% DAX 6.966,99 -0,72% Nasdaq 3.073,67 +0,21% ПРОМЕНА DAX 6.966,99 +1,35% -0,72% евро долар TOPIX 764,59 +0,24% Фунта евро 6.966,99 DAX -0,72% TOPIX 764,59 +0,24% -0,21% ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11 +0,16% TOPIX 764,59 СТАПКА +0,24% СТАПКА ВАЛУТИ ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10 Нафта Брент 1,2549 1,2649 ВАЛУТИ ВАЛУТИ ФЈУЧЕРСИ ПРОМЕНАевро ПРОМЕНА ВАЛУТИ евро долар Фунта

други Пазари

1.662,70

VALUTI 116,20

£ €

Фунта евро -0,21% евро ЗЛАТО Фунта евро

СТАПКА Фунта

1,2649

€ $

евро долар +0,16% +1,12% СТАПКА евро долар евро долар

1,2549 1,2549 1,2549 1,2549 +0,16% +0,16% +0,16% +0,16%

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10 СТАПКА СТАПКА СТАПКА СТАПКА СТАПКА СТАПКА ПРОМЕНА ПРОМЕНА

1,2649 1.662,70 ФЈУЧЕРСИ 1,2649 1,2649 -0,21% -0,21% -0,21% -0,21%

ПРОМЕНА ПРОМЕНА ПРОМЕНА ПРОМЕНА +1,35% ПРОМЕНА ПРОМЕНА СТР.10 ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11 ЗЛАТО ПОВЕЌЕ СТР.10 НафтаИНФОРМАЦИИ Брент НА ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10 ФЈУЧЕРСИ ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10

1.662,70 ФЈУЧЕРСИ 116,20 FJU^ERSI ФЈУЧЕРСИ ФЈУЧЕРСИ ЗЛАТО

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11

ЗЛАТО ZLATO ЗЛАТО Нафта Брент ЗЛАТО

1.662,70 1.662,70 116,20 1.662,70 1.662,70

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11 ПОВЕЌЕ СТР.11 НафтаИНФОРМАЦИИ Брент НА ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11 ПОВЕЌЕ НафтаИНФОРМАЦИИ Брент НА СТР.11

116,20 116,20 116,20 116,20

+1,35% +1,12%

+1,35% +1,35% +1,12% +1,35% +1,35%

Нафта БрентBRENT NAFTA Нафта Брент +1,12% +1,12% +1,12% +1,12%

ПодатоЦите Се од ПретХодниот ден до 15Ч

ѓорѓе војновиќ на чело на триглав осигурување

О

дборот на директори на Триглав осигурување АД, на 1 август го назначи Ѓорѓе Војновиќ за извршен директор на компанијата, откако Агенцијата за супервизија на осигурување даде согласност за неговото именување за извршен член на Одборот на директори. Војновиќ е одговорен за менаџирање на активностите во компанијата, креирањето на деловната политика, спроведувањето на одлуките на Собранието на акционери и Одборот на директори.

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.com.mk

Жан-клод јункер

претседател на Еврогрупата

“

Евентуалното продолжување на рокот за исполнување на планот за штедење на Грција ќе зависи од извештајот на ’тројката‘.

3.300 3.100 2.900 2.700 2.500 2.300 2.100 1.900 1.700 0

КАПИТАЛ петок 24.08.2012

WWW.KAPITAL.MK

6 политика

Владата го премолчува своето официјално влегување меѓу топ-петте огласувачи! Фото: Филип Поповски

Максим Ристески

Н

maksim.risteski@kapital.mk

ема коментар од Владата за нејзиниот необјаснив раст од цели 14 места за само една година на листата најголеми закупци на рекламен простор, со кој таа и официјално се најде меѓ у пет те најголеми огласувачи во државата, на високото четврто место. Јавноста чија општа перцепција одамна е дека на телевизиите најмногу се вртат владини реклами, не е изненадена, но официјализирањето на Владата како топ огласувач во регион во кој владите на другите држави скоро воопшто не се рекламираат, секако е необично. Особено кога се знае дека во извештаите на меѓународните институции кои се однесуваат на медиумската слобода во Македонија владините кампањи се подвлечен проблем поради нивнот обем и засилено значење во услови кога приватниот сектор поради кризата штеди на маркетинг. Во последната анализа на пазарот на радиодифузна дејност (за 2011 година) најчудно е што без никаква промена на интензитетот со кој се рекламира, Владата се искачи цели 14 места погоре во однос на 2010 година. Објаснување на овој феномен, кое во голема мера ја компромитира релевантноста на годишните анализи, во изјава за „Капитал“ понуди член на Советот за радиодифузија. Според него, при изготвувањето на последната анализа биле земени предвид највисоките цени за поединечно емитување, наместо обемот на вкупно емитуваните реклами. „Тие што водат на листата на огласувачи (во последната анализа тоа се Кока-Кола, Еуроимпекс и Оне) не значи дека се рекламирале најмногу, туку дека закупувале рекламен простор во најквалитетното, кое е и најскапо време. Но, ако се мери обемот, Владата која сега е четврт огласувач, секако би била на прво место“, вели член на Советот кој смета дека последната анализа е уште понереална кога е во прашање рекламирањето на политичките партии. Посочува дека во извештајот од мониторингот на ланските избори изготвен од Советот за радиодифузија ВМРО-ДПМНЕ во однос на времето на рекламирање води со 3 спрема 1 во однос на СДСМ, а според анализата на пазарот на радиодифузна дејност испаѓа дека СДСМ се рекламирала двојно повеќе од ВМРО-ДПМНЕ (СДСМ има учество од 43,9%, а

Владата порасна на листата на најголеми огласувачи за цели 14 места за само една година, со што им се даде тежина на сомневањата на поранешниот претседател на Советот за радиодифузија, Зоран Стефановски, дека 18 место на Владата во 2010 година е повеќе од нереално во услови на општа перцепција, оти на телевизиите најмногу се вртат владини реклами ВМРО-ДПМНЕ 25,9% во вкупното рекламирање во изорната кампања). „Тоа е така зашто СДСМ главно се рекламираше на А1 телевизија, која во тоа време беше најгледана и затоа држеше највисока цена на својот рекламен простор. Во анализата математиките за тоа кој колку се рекламирал се правени не според обемот, туку според цената, и тоа врз база на ценовниците на телевизиите, без да се пресметаат попустите. Иако ниту една партија не плаќа по ценовник, во анализата кај приходите на телевизиите се сметани книжените, а ненаплатени реклами од изборниот период“, вели членот на Советот.

Трајчевски или Стефановски кој беше во право за владините реклами?

Актуелниот претседател на Советот за радиодифузија, Зоран Трајчевски, или неговиот претходник, Зоран Стефановски – кој од нив беше во право

кога лани жестоко се судрија за прашањето дали ниското 18 место на Владата на листата на најголеми огласувачи во анализата на пазарот на радиодифузна дејност за 2010 година реално го одразува влијанието што од Илинденска број 2 се шири кон медиумите? Стефановски тогаш од позиција на претседател на Советот ја доведе во прашање меродавноста на споменатата анализа. Безначајното 18 место на Владата меѓу огласувачите го објасни со практиката на АГБ Ниелсен (компанијата за мерење на гледаноста на медиумите чии податоци се користат за изготвување на ваквите анализи) акцентот при мониторирањето да го става на ударните термини во телевизиските програми. „Се лажат самите тие што мислат дека анализата на пазарот за 2010 година е доказ дека Владата не е меѓу најголемите, ако не и најголем огласувач во државата. Извештајот на АГБ Ниелсен не е баш најмеродавен, зашто во

него акцентот е ставен на ударните термини, а ракламите на Владата кои де факто се највртени, бројката ја прават и во утринските, пладневните и доцните часови“, изјави тогаш Стефановски за „Капитал“. Веќе на следната седница на Советот, идниот претседател Трајчевски го обвини Стефановски дека со дадената изјава му направил штета на угледот на регулаторното тело, а со тоа и на угледот на државата. Исклучително ниското 18 место на Владата кога ќе се земе предвид општата перцепција за неа како огласувач, Трајчевски го бранеше токму со анализата на пазарот на радиодифузната дејност: „Изнесувањето на став дека Владата е најголем огласувач кој така ја загрозува финансиската независност на медиумите е дезинформација во јавноста чија цел е да & се наштети на позицијата на Македонија, но и да спроведат одредени политички интереси на опозициски партии“.

Борбата против корупцијата се подобрува само во законите Марија Севриева

Д

marija.sevrieva@kapital.mk

Љубинка Корабоска

претседател на Антикорупциска Комисија

ржавната комисија за спречување на корупцијата денеска ја одржа првата седница по годишните одмори. На неа, според извори на „Капитал“ од Комисијата, и понатаму ќе продолжи тековното разгледување на предметите поврзани со проверка на анкетните листови и изјавите на судир на интереси на избраните и именувани функционери. Овие точки се предвидени како главни во борбата против корупцијата и според „Оперативниот патоказ“ и поради тоа, најголем дел од времето Комисијата го посветува на нив. Сепак, иако од Комисијата тврдат дека тековно ги извршуваат сите работи предвидени во годишната програма и во „Оперативниот патоказ“, впечатокот во јавноста, поради затвореноста на претседателката Љубинка Корабоска за комуникација со медиумите, е дека земјава стагнира во борбата против корупцијата. Комисијата е должна да доставува информации до Секретаријатот за европски паршања во однос на систематската проверка на содржината на изјавите за интереси. Оттаму велат дека постојано ја следат Комисијата и дека таа остварува напредок во работата. „Во извештаите на Европската комисија за напредокот на Република Македонија

редовно се нотира одреден напредок во однос на антикорупциската политика. Секако дека напорите за подобрување на резултатите продолжуваат и понатаму. Така, во текот на 2012 година се преземени голем број активности со цел исполнување на целите и обврските во согласност со патоказот за реализација на приоритетните цели од пристапниот дијалог“, велат од Секретаријатот. Секретаријатот напредокот во борбата против корупцијата во земјава го вреднува според измените во законите кои се направени или се во постапка. Па така, меѓу позначајните активности од Секретаријатот ги наведуваат следниве: донесување уредба за начинот на проверка на содржината на изјавите за интереси и работата на Комисијата врз основа на оваа уредба, изготвени се измени на Законот за финансирање на политичките партии и Законот за изменување и дополнување на Законот за следење на комуникации.

Што работела Комисијата во првата половина на 2012 година?

Државната комисија за спречување на корупцијата примила 104 пријави за постоење елементи за корупција од граѓани и од правни лица. Покрај тоа, Комисијата постапувала по 438 предмети од областа на спречување на корупцијата, од кои решени се 300 предмети. Покрај трите стари иницијативи за кривично гонење

покренати во врска со предвремените парламентарни избори, покренати се 11 иницијативи. По иницијатива на Комисијата обвинителството во Тетово поднело обвинителен предлог за кривично дело злоупотреба на службената положба и овластување за директорот на ЈП Геоинжинеринг – Тетово. Иницијатива за кривично гонење антикорупционерите поднеле и против градоначалникот на Гостивар, Руфи Османи, бидејќи не обезбедил законско користење и заштита на средствата во сопственост на општината. Иницијатива за кривично гонење заработил и Борче Гиевски, поранешен градоначалник на општина Зелениково. Покрај тоа, Комисијата покренала и три иницијативи за разрешување избрани и именувани функционери. Имено, директорката на ОУ Кирил Пејчиновиќ сите екскурзии кои се организирале во училиштето ги спроведувала преку фирма на нејзиниот сопруг. По иницијативата на Комисијата градоначалникот на општина Кисела Вода ја разрешил директорката. Останатите две иницијативи с$ уште не се реализирани. Од проверката на 41 изјава за интереси кои до Државната комисија за спречување на корупцијата биле доставени во текот на 2012 година бил утврден судир судир кај три. Во тек е проверката на изјавите за интереси на службените лица избрани и именувани од Собранието на Република Македонија.

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ петок 24.08.2012

политика 7

Ги држи ли навистина Ахмети картите за предвремени избори? Молк во ДУИ откако премиерот Никола Груевски јасно порача дека е подготвен да распише избори ако коалицискиот партнер, Али Ахмети, оцени дека тоа е потребно за надминување на кризата во владината коалиција. Сите партии велат дека се подготвени за избори, но секоја си има свој идеален термин за нивно одржување Катерина Синадиновска katerina.sinadinovska@kapital.mk

Л

идерот на владејачката ДУИ, Али Ахмети, тактизира со фрлената ракавица од коалицискиот партнер, Никола Груевски (премиер и лидер на ВМРО–ДПМНЕ), дека ако тој одлучи, Владата е подготвена да распише избори. Партискиот портпарол, Бујар Османи, повторно го насочи вниманието кон законот за бранителите, кој за ДУИ е причина за закани дека ќе ја напуштат коалицијата, нарекувајќи го неприфатлив. Османи повторно потенцира дека ако законот помине, тие се подготвени на с$, но не откри кој е партискиот став за изборите. „Ситуацијата во која моментално се наоѓаме ние како партија не е убава. Ние поднесовме барање до Парламентот во предложениот закон за посебните права на бранителите да се вметнат и борците на ОНА или тој предлогзакон да се повлече. Доколку нашиот предлог не биде прифатен, а законот за посебни права на бранителите биде изгласан, тогаш ние ќе ги разгледаме сите опции кои ни стојат на располагање“, изјави Османи. Од ДУИ велат дека парламентарните служби с$ уште го немаат поделено на пратениците предлогот кои тие го имаат поднесено и засега, не се знае кога тој ќе се најде на собраниска седница. За разлика од нив, брифинзите во ВМРО–ДПМНЕ се дека законот е влезен во собраниска процедура (иако го нема во примените собраниски материјали). И додека судбината на овој закон зависи од пазарот на коалициските партнери, кои според информациите од последните денови, наводно, воопшто не комуницирале директно, за темата за предвремените избори се изјаснија и опозициските партнери. Лидерот

на СДСМ, Бранко Црвенковски, по средбата со американскиот заменик-помошник државен секретар, Филип Рикер, изјави дека СДСМ сака владината коалиција да опстои за ВМРОДПМНЕ и ДУИ да ја поделат одговорноста и да ја дочекаат казната од граѓаните на следните избори за погрешните политики кои ги водат и за катастрофалните последици кои ги предизвикаа. „Конфронтацијата меѓу ВМРО-ДПМНЕ и ДУИ не е искрена. Ова што го гледаме овие дена го гледаме по десетти пат во релациите меѓу ВМРО-ДПМНЕ и ДУИ во изминатите неколку години. Се изнаслушавме во разни ситуации жестоки критики, меѓусебни условувања и уценувања, за на крај секогаш да се случи еден евтин политички пазар меѓу двете партии во власта и сето тоа да заврши со една топла братска коалициона прегратка“, изјави Црвенковски, со порака дека ако веќе има избори, најдобар момент би бил март наредната година, кога се закажани и локалните. „За предвремени парламентарни избори во март заедно со локалните избори има доволно време да се донесат измени во законската регулатива, да се провери избирачкиот список. Ако постои вистинска определба за такво нешто во март, ќе се видиме на предвремени избори“, вели тој. Со коментар дека кризата е свесно креирана од владините партнери се јави и лидерот на ЛДП, Андреј Жерновски. Тој смета дека растурањето на владиното мнозинство не мора да значи и одење на избори, туку според него, може да дојде до формирање на ново парламентарно мнозинство, чија задача би била организирање на фер и демократски избори.

ДЗР: Владата да се вработува согласно Законот за јавни набавки

В

ладата ангажирала лица за вршење на консултантски услуги, советници за разни потреби преку авторска агенција, иако според Законот ваквите услуги треба да се набавуваат преку Борото за јавни набавки поради зголемување на конкуренцијата. Ова се дел од забелешките на Државниот завод за ревизија за ревизијата извршена за работата на Владата во 2011 година. Од Ревизија препорачуваат Генералниот секретаријат сите нови вработувања да ги извршува согласно со Законот за јавни набавки. Покрај тоа, ревизорите препорачуваат да се направи анализа на начинот на кој се врши систематизацијата на работните места во канцеларијата на премиерот Никола Груевски. Генералниот секретаријат на Владата кубури и со кадар, стои во ревизорскиот извештај. Во него од вкупно предвидените работни места реално се пополнети 15%. Од вкупно предвидените раководители на сектори назначени се 50%, а на одделенија 41%. Ниту во Кабинетот на Груевски не се пополнети сите работни места туку само 20%. Генералниот секретаријат нема ниту раководител на Секторот

за финансиски прашања и за внатрешна контрола што според ревизорите создава ризик од ефикасно функционирање на системот на интерни контроли во секторите. Ваквата непополнетост на овие работни места се должи на тоа што Владата во 2011 година донела заклучок Службата за општи и заеднички работи да ги извршува сметководствено-финансиските услуги за потребите на министерствата и органите на државната управа. Јавните набавки Владата ги врши преку одделението за јавни набавки во кое се предвидени 8 работни места, а пополенти се 3 од кои еден е раководител. И покрај законската обврска 70% од јавните набавки да се вршат преку електронска аукција тоа не било случај при набавките за Владата. Ревизорот затоа препорачува да се подобри функционирањето на интерните контроли во процесот на набавка на стоки и услуги во делот на електронките аукции. Од Владата на ревизорите им одговараат дека јавните набавки за кои не била извршена електронска аукција биле за интелектуални услуги со цел дизајнирање на идејни решенија и други специфични услуги што било неизводливо да се направи преку електронска аукција.

Во ДУИ с$ уште чекаат да ја видат судбината на законот за бранителите, кој не се знае дали влегол или не во собраниска процедура, пред да повлечат потег и да одговорат на пораката од Груевски – дека ако ним им одговара, ВМРО–ДПМНЕ е подготвено за предвремени избори „Заминувањето на Ахмети или пак, на Груевски од Владата не значи автоматски и нови избори. Напротив, тоа може да значи и ново парламентарно мнозинство, но составено со една и единствена цел, а тоа е организирање на демократски парламентарни избори со претходно децидно имплементирање на препораките на ОБСЕ, со носење нов Изборен законик, без притисоци врз гласачите, без закани по работните места на вработените, без купување гласови и што е мошне битно, со прочистен избирачки список, бидејќи стана јасно дека во Македонија имаме повеќе гласачи отколку жители“, изјави Жерновски. Инаку, политичката криза меѓу владините партнери настана откако министерот за одбрана, Фатмир Бесими, без знаење и дозвола на премиерот и придружуван од уште тројца министри отиде на спомениците на загинатите борци на УЧК и заедно со војници во униформи на македонската армија свечено се поклони. Ден потоа ВМРО–ДПМНЕ поднесе закон за правата на македонските бранители, што во ДУИ го оценија како провокација за напуштање на владата. Со ова, сценаријата за предвремени парламентарни избори станаа топ политичка тема.

к

о

м

NA 26 SEPTEMVRI VO “KAPITAL” ^ITAJTE

SPECIJALEN PRILOG

ZDRAV @IVOT SPRAVETE SE SO STRESOT Vra}aweto na pointenzivni rabotni obvrski posle le`ernoto leto drasti~no go zgolemuvaat nivoto na stres. Ekspertite, lekarite, nutricionistite prepora~uvaat aktivnost so nesmaleno tempo pred doa|aweto na zimata!

Kapital vi pomaga kako polesno da gi nadminete stresnite sostojbi i da bidete aktivni i na povisoko energetsko nivo!

Koi fizi~ki aktivnosti mo`ete da gi praktikuvate za da go podobrite imunitetot?

Velosipedot go {titi srceto i krvnite sadovi. Zo{to da se dvi`ite na dve trkala?

Vitaminska podgotovka pred sezonata na grip i nastinki.

Top esenski namirnici koi ne smeete da gi propu{tite!

ZA POVE]E INFORMACII VO VRSKA SO PRILOGOT I ZA KOMERCIJALNO PRETSTAVUVAWE VO ISTIOT OBRATETE SE NA DO MARKETING SEKTOROT NA E-MAIL prilozi@kapital.com.mk TELEFON 02 3298 110 LICA ZA KONTAKT: GORDANA MIHAJLOVSKA I BOBAN \ORGIEVSKI

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПЕТОК 24.08.2012

КОМПАНИИ ПАЗАРИ 9

Како до европски пари? Сложените процедури и обемната документација е најчестата причина поради која компаниите во земјава многу полесно се одлучуваат да земат банкарски кредит, отколку да аплицираат за неповратните средства од Европската унија. Габриела Делова gabriela.delova@kapital.mk

М

илјарди евра годишно им се достапни на македонските компании преку средствата од ЕУ-фондовите. Но, сложените процедури и обемната документација е најчестата причина поради која компаниите во земјава многу полесно се одлучуваат да земат банкарски кредит, отколку да аплицираат за неповратните средства од Европската унија. Токму поради тоа „Капитал“ ги објаснува основните процедури кои треба да ги знаат македонските компании кога аплицираат за средства од ЕУ-фондовите.

Кои документи треба да ги содржи предлог-проектот на компаниите?

Kога аплицираат за европски пари компаниите пред с$ треба да знааат што бара и што точно финансира Унијата преку тендерите на кои тие можат да аплицираат. Потоа, следува најважното - изработка на бизнис-планот. Ако проектот не е солиден, тешко дека ќе помине. Токму поради тоа, треба навремено да се подготват сите документи потребни за тој да биде успешен. Бараните документи, најчесто се: 1. Бизнис-план - со кој ја докажувате економската одржливост и на проектот и на подносителот. Во овој план треба да ги наведете главните активности и очекуваните резултати;

Кои се тендерите на кои најчесто можат да аплицираат компаниите?

Н

ајчестите тендери на кои можат да учествуваат македонските компании се на нив да конкурираат во својство на добавувачи, даватели на услуги или изведувачи, како и парнери во позивите за прибирање понуди. Иако се чини дека најголем дел од ЕУ-фондовите се користат за јавниот сектор, сепак има и такви тендери на кои и тоа како може да учествуваат малите и средните претпријатија.

2. Финансиски план - дел од бизнис-планот во кој детално се анализираат индикаторите и успешноста на проектот. Најтипични показатели кои се бараат се односот на обврските, коефициентот на тековната ликвидност, капиталот итн.; 3. Анализа на пазарот и маркетиншки план се дел од документацијата која ви е потребна доколку работите на развивање на нови производи; 4. Доказ за усогласеност со различните национални и ЕУ-стандарди, различни потврди и мислења од ресорните министерства, студија за влијание на

околината, елаборат за влијанието на околината со кој се докажува дека проектот нема да & штети на природата; 5. Останати документи кои се наведени во одредените тендери.

Како одлучува Брисел за бизнис-планот на компаниите? Правилата и комисиите во Европската унија се строги особено во моментот поради економската криза со која се соочува Унијата, но и поради малверзациите и злоупотребите кои се случуваат при финансирањето на проектот. Така, при бодувањето на проекти пред с$ се следи дали документацијата е целосна и колку проектот е издржан. Притоа, одредени специфичности имаат предност пред другите. На пример, проекти доставени од младинци, жени, инвалиди и слично имаат предност пред другите, а предност имаат и проектите кои се спроведуваат на одредени подрачја од посебна државна заштита, или пак се однесуваат за развој на некои острови итн. Критериумите притоа се многу строги. Потврда за тоа е практиката која покажува дека и најминималното непочитување на процедурата

NA 12 SEPTEMVRI VO “KAPITAL” ^ITAJTE

SPECIJALEN PRILOG

“NOVI TEHNOLOGII ZA SOVREMENO @IVEEWE” “Kapital” vo ovoj specijalen dodatok Vi gi pretstavuva najnovite tehnolo{ki usovr{eni aparati koi sovremenoto `iveewe go podignaa na nivo na sovr{enstvo!

Analiza na pazarot - {to se nudi i {to se bara na makedonskiot pazar? Koi tehnolo{ki aparati, neophodni vo sovremenoto `iveewe, se najbarani od makedonskite potro{uva~i?

Koi se kriteriumite na makedonskiot potro{uva~ pri izborot na sovremeni tehnolo{ki aparati funkcionalnosta, energetskata efikasnost ili pak dizajnot i `elbata na kupuva~ite?

Kolkavo e vlijanieto na ve}e doka`anite brendovi so inovativni tehnologii vrz odlukata za kupuvawe?

Kolku se barani energetski efikasnite aparati na na{iot pazar i kakva e informiranosta na potro{uva~ite za “A” oznakata koja ja sodr`at ovie aparati?

ZA POVE]E INFORMACII VO VRSKA SO PRILOGOT I ZA KOMERCIJALNO PRETSTAVUVAWE VO ISTIOT OBRATETE SE NA DO MARKETING SEKTOROT NA E-MAIL prilozi@kapital.com.mk TELEFON 02 3298 110 LICA ZA KONTAKT: GORDANA MIHAJLOVSKA I BOBAN \ORGIEVSKI

може да биде пресудно за неуспехот на документот. Понекогаш, брифираат извори од Брисел, само неколкуминутното доцнење може да биде причина за одбивање на проектот. Компаниите може да го имаат и најдобриот проект на светот, но непочитувањето на формата честопати може да биде причината за негово неодобрување. Такви пропусти најчесто се административните грешки кои се прават од страна на подносителите на проектот. Како на пример: доцнење со документацијата, недостаток на оргинални документи или непотпишани документи, документацијата не е доставена во пропишаниот формат, не се задоволени критериумите за прифаќање на кандидатот итн. Откако Брисел првично ќе го одобри проектот, следува проверка од овластено лице ревизор, кој дава мислење за реализација на финансиите. По ваквата ревизорска контрола, за проектот одобрен од Комисијата, следува одобрување и од земјите-члнеки на Унијата присутни во Македонија. Откако ќе се добие и оваа согласност, Брисел дава согласност за финансирање на проектот.

,62%

,03%

,18%

,21%

КАПИТАЛ ПеТоК 24.08.2012

10 компании пазари

,79%

> БроЈка

Либерализација на воздушниот сообраќај со Луксембург

Д

иректорот на Агенцијата за цивилно воздухопловство, Дејан Мојсоски, и Чарлс Клаин, раководител на Секторот за меѓународни работи на воздухопловната власт на Луксембург, потпишаа Меморандум за разбирање за административна билатерална примена на мултилатералната Спогодба за основање на Европска заедничка воздухопловна област (ЕЗВО). „Ова значи дека авиопревозниците на двете земји можат да користат широки воздухопловни права и да се здобијат со либерални можности за превоз на патници и стоки, што ќе даде позитивни ефекти на економски, културен и друг план за двете земји“, велат од АЦВ. Со склучувањето на Меморандумот се отвора простор за воспоставување билатерална спогодба за воздушен сообраќај и се овозможува Македонија и Луксембург да ја применуваат Спогодбата за ЕЗВО на времена основа до нејзиното влегување во сила.

Штип продава парцела за изградба на трговски центар

1.250

П

silvana.zezova@kapital.mk

,18%

,19%

,23%

нештата. „Она што комуницира со потрошувачите е дизајнот, а потоа доаѓа на ред квалитетот на производот. Со Skopje Design Week сакаме да ги поврзeме сите чинители, оние кои учат дизајн, кои веќе се дизајнери, странските дизајнери кои од низа причини се заинтересирани за нас. Програмата е замислена да ги опфати сите аспекти: идеја, учење, занает, но она што е пресудно, стопанството да го препознае дизајнот како фактор“, вели Јасна Шоптрајнова-Вртева, која е дел од овој проект. Александар Велиновски од Јавна соба Скопје вели дека преку секое издание на фестивалот се трудат да ја зајакнат врската меѓу бизнис и креативниот сектор. Бенефит од тоа ќе имаат деловниот сектор, но и нашите и странските дизајнери. „Еден од рецептите за успешно пробивање на странски пазари е

+

и на берзата

,02%

рани на

23.08.2012

Раде Кончар РЖ Услуги Арчеромитал Макстил Кјуби

+12,96% +9,52% +2,00% +1,91% +1,25%

23.08.2012

Макпетрол Фершпед Стопанска банка Битола РМДЕН 11

-

пад

нова цена

1.525,00 115,00 51,00 103,00 1.215,00

нова цена

-1,65% 14.356 -0,12% 41.001,00 -0,05% 1.850,00 88,90 -0,03%

5,70% 7,50% 8,00%

6,00% 8,00% 8,40%

Стопанска б. Битола Капитал банка

3,80% 3,50%

4,80% 4,50%

7,40% 7,00%

7,60% 8,00%

3м

6м

24м

36м

Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка

2,00% 1,80% 1,85% 1,70%

2,50% 2,40% 2,35% 2,10%

3,60% 3,30% 3,45% 3,40%

4,00% 3,80% 3,75% 3,90%

Охридска банка Прокредит банка ТТК банка

2,50% 2,20% 2,00%

3,00% 2,90% 2,50%

4,00% 3,60% 3,65%

4,50% 3,80% 4,05%

Алфа банка

3,20%

4,10%

3,70%

4,00%

Уни банка

1,90%

2,40%

3,00%

3,20%

Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје Стопанска б. Битола Капитал банка

2,50% 2,20% 2,10% 2,20%

2,80% 2,80% 2,60% 2,50%

4,50% 4,10% 4,40% 4,00%

5,10% 4,50% 4,60% 4,50%

3,60% 2,20%

Централна банка на Црна Гора Централна банка на Словенија

четврток - 23.08.2012

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

Банка Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка

3м 3,10% 3,20% 3,20%

6м 4,00% 4,05% 4,00%

24м 6,80% 6,50% 6,65%

36м 7,00% 6,90% 6,85%

Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје Стопанска б. Битола

3,00% 4,30% 3,00% 3,20% 3,30% 3,20% 3,50% 4,00% 3,80%

4,00% 4,80% 3,80% 4,10% 4,20% 4,20% 4,80% 5,00% 4,80%

5,50% 5,50% 6,80% 6,70% 7,40% 5,70% 7,50% 8,00% 7,40%

6,00% 6,00% 6,90% 7,20% 7,60% 6,00% 8,00% 8,40% 7,60%

Капитал банка

3,50%

4,50%

7,00%

8,00%

3м

6м

24м

36м

Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка

2,00% 1,80% 1,85% 1,70% 2,50% 2,20% 2,00%

2,50% 2,40% 2,35% 2,10% 3,00% 2,90% 2,50%

3,60% 3,30% 3,45% 3,40% 4,00% 3,60% 3,65%

4,00% 3,80% 3,75% 3,90% 4,50% 3,80% 4,05%

Алфа банка

3,20%

4,10%

3,70%

4,00%

Уни банка

1,90%

2,40%

3,00%

3,20%

Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

2,50% 2,20%

2,80% 2,80%

4,50% 4,10%

5,10% 4,50%

Стопанска б. Битола Капитал банка

2,10% 2,20%

2,60% 2,50%

4,40% 4,00%

4,60% 4,50%

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

1м 3м 6м ПРИНОС НА ОТВОРЕН ИНВЕСТИЦИСКИ ФОНД Euribor (EUR) 0,13% 0,32% 0,59% Отворен инвестициски фонд Libor (EUR) 0,13% 0,34% Нето вредност 0,65%

Инструмент

камата

Благајнички записи Ломбарден кредит

3,75% 5,50%

СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

Домашна валута Домашна валута со валутна клаузула Странска валута

Држава ЕМУ

Валута евро

Среден курс во 61,4993

САД В.Британија Швајцарија

долар фунта франк

49,4050 78,0597 51,2110

Канада Австралија

долар долар

49,7769 51,5674

Извор: НБРМ

ДВИЖЕЊЕ НА ИНФЛАЦИЈАТА ВО МАКЕДОНИЈА ПЕРИОДОТ 2010/2011 4% 3% 3% 2% 2% 1% 1% 0% -1%

-1% 01/10

04/10

06/10

09/10

12.860.261,71

-2,48%

1 недела47.243.150,15 1м 3,02% 20.043.039,47 4,03% 25.224.270,30

3м 3,45% -0,59% 4,51% -1,02%

4,91%

-3,78%

-6,00%

-9,08%

-2,05%

-4,36%

49.233.560,62

-0,05%

0,61%

61.575.764,65 0,23% Основна кам. стапка Стапка на инфлација

0,70%

МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

КД БРИК Рочност КД Нова ЕУ СКИБОР

преку ноќ 2,05% КБ Публикум - Балансиран 2,10% МКДОНИА КБ Публикум - Обврзници

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ

Народна банка на Македонија Народна банка на Србија Народна банка на Хрватска Централна банка на Црна Гора Централна банка на Словенија

4,00% 12,00% 6,00%

5,20% 13,40% 2,50% 3,60% 2,20%

12/10

03/11

06/11

09/11

12/11

Извор: Државен завод за статистика

0,45% 24.284.393,00 0,73% 0,07% 37.799.174,13 0,17%

Иново Статус Акции

10% 20% 13%

КУРСНА ЛИСТА

12м 0,86% 0,99% 1M 1,07%2,25% 0,38%1,17%

Libor (USD) Илирика Југоисточна Европа 0,25% Libor (CHF) 0,03% Илирика Глобал-Растечки пазари

КБ Публикум Паричен

4,20% 4,80% 5,00%

ЕВРОПСКИидејата КАМАТНИ СТАПКИ дадат додадена вредност. Така се родила во континуитет. Програмскиот дел, покрај на 1м 3м 12м која за производство на дизајнирани радијатори, бизнисот, е фокусиран и на6м креативноста, производ кој го нема на Балканот иEuribor успешно е клучна во квалитетот (EUR)ги 0,13% нишка0,32% 0,59%на производот 0,86% извезуваат на странските пазари. Libor (EUR) и неговата вредност“, изјави Лазе Трипков, 0,13% 0,34% 0,65% 0,99% „Во тој период и самата гранка за дизајнирани професор по графички дизајн на ФОН.

Libor (USD) 0,25% 0,45% 0,73% 1,07% радијатори беше нова. Дојдовме до идеја дека Земја фокус на годинешното издание е Финска (CHF) 0,03% 0,07% 0,17% 0,38% тој тип производ ги вклопува сите Libor елементи, прво и преку финските дизајнери кои ќе гостуваат производните ресурси, а потоа и дизајнерските. ќе се црпат искуства на поврзување на МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ Сакав да ангажирам професионален дизајнер, дизајнерите и реалниот сектор. Skopje Design преку ноќ 1 недела 1м 3м но не наидов на интерес и затоа сеРочност свртев на Week го организира платформата Министерство 2,05% 3,02% 4,03% организации 4,51% сопствените ресурси“, вели МартаСКИБОР Наумовсказа задоволство, која обединува МКДОНИА 2,10% Грнарова, менаџер и креативен директор на и индивидуалци кои сакаат да придонесат за Завар дизајн. подигање на нивото на соработка меѓу бизнис КАМАТНИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ Сите активности на овој фестивал ОСНОВНИ се поврзани и СТАПКИ и креативниот сектор. Идејата е брендот Основна да кам. Стапка на инфлација со образованието. Македонија сестапка направи како дизајнерска „Едукацијата е битен сегмент. Ако Народна не креираме дестинација, а македонскиот дизајн беше 5,20% банка на Македонија 4,00% соодветно едуциран кадар, можебиНародна тој процес изненадување на12,00% регионалните саеми во Загреб, 13,40% банка на Србија нема да биде задоволителен за даНародна се одржи Белград, Софија, каде 2,50% банка на Хрватска 6,00% што успешно се претстави.

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

раст

3,20% 3,50% 4,00%

Банка

инволвирање на странски или добро афирмирани дизајнери. Ние им овозможуваме на компаниите да дојдат во контакт со дизајнери кои настапуваат со свои прототипови. Тие на тој начин се обидуваат да го привлечат вниманието на производителите со цел производите да станат сериско производство“, вели Велиновски. Компанијата Завар дизајн постои 25 години и нејзина главна дејност е производство на инокс и опрема од инокс. Пред десетина години, сопствениците размислувале како на нивните производи да им

Банка

Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

Еден од рецептите за успешно пробивање на странски пазари е ангажирање странски или добро афирмирани дизајнери Силвана Жежова

О

пштина Штип објави оглас за продажба на градежно земјиште за изградба на трговски центар во населбата Сењак. Површината на парцелата изнесува 13.842 метри квадратни, а површината за градба КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ 7.431 метарКАЈ квадратен. Банка 3м 6м 24м 36м „Заинтересираните инвеститори пријавите Комерцијална банка 3,10% 6,80% 7,00% за учество 4,00% на јавното наддавање можат да ги НЛБ Тутунска банка 3,20% 6,50%годинава 6,90% достават до4,05% 21 септември на адреса бизниси во првите осум месеци од годинава на општина4,00% Штип, а јавното Стопанска банка 3,20% 6,65% надавање 6,85% ќе се се затворени во Солун, соопшти градската одржи на 25 септември“, вели Лазар Шпаркасе банка 3,00% 4,00% 5,50% 6,00%Хаџииндустриска комора. Според извештајот, Николов од Одделението за урбанизам. Охридска банкамеѓу 4,30% 4,80% 5,50% 6,00% најслаба алка се самостојните бизниси, Почетната цена за продажба на градежната банкаВо 3,00% 3,80% 6,80% кои престанале да работатПрокредит 998 трговци. парцела изнесува 1.280 денари за6,90% метар ТТК банка 3,20% 7,20% може да истиот период се регистрирани 465 нови квадратен.4,10% Општината6,70% од продажбата Алфа банка 3,30% 4,20% 7,40% евра. 7,60% заработи најмалку 300.000 бизниси.

Купувачот прво се „лепи“ за дизајнот

резентација на современите тенденции во дизајнот, создавање можности за соработка зата во Сао меѓу дизајнери и веќе постоечки домашни брендови, презентација на македонскиот дизајн и дизјанирани производи на меѓународно ниво, односно креирање можности за зголемен извоз се главните цели на Skopje Design Week, кој ќе се случува од 4 до 10 септември во мпании Куршумли ан. Идејата е преку активностите кои ќе се случуваат да се придонесе Македонија да не биде препознатлива единствено како земја која нуди евтина работна сила, компании од туку да се позиционира како тло на кое живеат и творат луѓе со огромен интелектуален и креативен потенцијал. Дизјанот претставува надградба, естетика, додадена вредност, ново ниво на перципирање на

а NASDAQ

WWW.KAPITAL.MK

3M

6M

1Y

YTD

ДАТУМ

5,80%

-2,22%

-9,80%

1,87%

13.08.2012

5,93%

-7,83%

-4,29%

-2,53%

13.08.2012

-5,56%

-9,72%

-17,87%

-10,65%

13.08.2012

4,68%

5,59%

13.08.2012

-22,91%

-7,67%

13.08.2012

-8,22%

0,44%

13.08.2012

1,79%

4,14%

3,24%

13.08.2012

1,52%

3,17%

1,91%

13.08.2012

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПеТоК 24.08.2012

11 > БроЈка

нЛБ Тутунска банка ја купи зградата во која е сместена за 20,9 милиони евра

1.003

Н

ЛБ Тутунска банка ја откупи зградата во која е сместена од нејзината сестринска компанија, НЛБ Лизинг, за сума од речиси 21 милион евра, објави банката во соопштение испратено до Комисијата за хартии од вредност. Деловниот објект се наоѓа на улица Водњанска 1, кој од пред три години стана седиште на третата најголема банка во земјава. Според последните податоци за работењето на НЛБ Тутунска банка во првата половина од годинава, кои исто така се објавени од страна на Комисијата за хартии од вредност, банката оствари нето-добивка од речиси 4,7 милиони евра, што е за 4% подобар резултат во споредба со истиот период лани. Најголем дел од зголемените приходи се должи на порастот на приливите од камати од дури 21% во споредба со лани.

денари е почетната цена за градежното земјиште во битолската касарна што го нуди на продажба општина Битола. На парцелите е предвидена изградба на големи трговски објекти, хотелски комплекс, катни гаражи и објекти за домување. Просторот за трговски објекти и за хотел има површина од 8.972 метри квадратни, а за катни гаражи се предвидени 6.393 метри квадратни. Пријавите за учество на јавното наддавање може да се достават до 22 септември.

При користење на банкомат внимавајте кои од светските брендови на картички се Прифатени на тој банкомат и сПоредете ги со брендот на вашата картичка.

МАкрАДулИ: Измената на финансискиот план на АЕК е доказ како ВМРО-ДПМНЕ ги крши законите За пратениците од СДСМ е спорно што на средина од оваа година се менува финансискиот план на Агенцијата за електронски комуникации, наместо тоа да се направи до крајот на 2011 година.

А

се реализираат во 2012 година. Сведоци сме дека проектите се поднесувани во јануари, март, па дури и во мај, така што воопшто не биле планирани во финансискиот план за 2012 година. Ова е првата противзаконска активност. Второ, директорот на издавање градежни дозволи по електронски пат, за Агенцијата, Роберт Ордановски, на 9 јули ги испраќа софтверско поврзување на сите државни институции измените и дополнувањата на Годишната програма и дигитализација на МРТВ. За опозициските до Комисијата и таа експресно, за 24 часа, кажува пратеници е спорно што на средина од оваа година дека с$ е во ред. Јас мислам дека по ова треба се предложува измена на финансискиот план на да отидеме кај јавниот обвинител Шврговски да АЕК, наместо тоа да се направи до крајот на 2011 види како се трошат парите на граѓаните“, изјави година. Тие спорат и дека дел од проектите, како Макрадули. изградба на аквапарк во општина Карпош, воопшто Тој спори и што аквапаркот кој треба да се гради во не се за развој на електронските комуникации, ниту општина Карпош, вреден 3 милиони евра, не е проект пак од значење за Република Македонија. за развој на информатичката технологија. ФЈУЧЕРСИ „Оваа измена на финансискиот план е практично Од Агенцијата објаснија дека не можеле да знаат слика како ВМРО-ДПМНЕ работи, односно како НАФТА ги дали и колку вишок пари ќе имаат до ноември крши законите во Република Македонија. Прво, 2011 година, бидејќи тоа им е познато откако ќе ја ЛЕСНА СУРОВА ПРИРОДЕН ГАС годишниот план за 2012 година и за проектите кои направат завршната сметка.

97,81 2,83 треба да се реализираат треба да се предложат во „Сакам да нагласам дека сите шест проекти се ноември, а Собранието да ги донесе до 31 декември уникатни BRENT ЗА ЗАТОПЛ. и имаат сериозен бенефит за република 2011 година, ако зборуваме Македонија. Сакам јавно да прашам дали пазарот 315 116,20за проекти кои треба да

катерина попоска

katerina.poposka@kapital.mk

генцијата за електронски комуникации доби зелено светло од членовите на собраниската Комисија за транспорт и врски за вишокот од 3,2 милиони евра (195 милиони денари) од минатата година да ги префрлат за шест проекти оваа година. Агенцијата МАКЕДОНСКА БЕРЗА бара одобрување од пратениците да потроши 195 МБИденари 10 милиони до крајот од годинава за изградба на македонска точка за размена на интернет1.827,89 сообраќај, МБИДза изградба на аквапарк во рамките на спортскиот центар Борис Трајковски, за софтвери за 1.766,06 потребите на Заедницата на единиците на локалната ОМБ самоуправа (ЗЕЛС) за подземен катастар и за

119,26

+0,30% +0,41% +0,15%

+0,57% +1,12%

-0,04% +0,78%

Извор: Македонска Берза

SASX 10 +0,30% +1,06% 683,05

+0,41% SOFIX 322,75 +0,15% ATHEX

+0,18%

640,73

Главен индекс на Љубљанската берза

444,14 13.172,80

1662,70$/унца

16.132,50

30,34$/унца

1.770,00

Извор: Македонска Берза официјалниот пазар на Македонска берза

+1,06% -0,23%

Главен на Загребската Заеднички индексиндекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи

3.000 3.000 3.000

2.600 2.600 2.600 берза Главен индекс на Софиската берза Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао Паоло, Бразил

2.400 2.400 2.400

ATHEX 2.200 2.200 2.200 640,73 ЕВРОПА ИНДЕКСИ

Главен индекс на Љубљанската берза

-0,50%

CAC 40 3.444,42

FTSE 100 5.784,74

+0,18%

1.800 1.800 1.800

-0,23% -1,01% SWISS

DOW JONES

6.463,44

+0,18%

Главен индекс на Сараевската берза 19,82

1.733,00$/бушел

ATHEX 640,73

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Главен индекс на Љубљанската берза

S&P 500 1.413,17

-0,35%

BRAZIL BOVESPA 59.380,76 АЗИЈА ИНДЕКСИ

Заеднички индекс на 500 котирани компании на

Дунав Осигурување +11,08% NASDAQ +8,07% -0,23% +0,21% 3.073,67

Галеника Фитофармација

2.166,00 13.172,80

750,00

Заеднички индекс 30 големи американски компании котирани на Њујоршка берза

Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ берзата, без финансиски компании

Имлек Београд -8,33% BRAZIL -1,38% BOVESPA

Филип Морис Ниш

825,00

-0,35% +0,79% ЗАГРЕБСКА БЕРЗА 2.564,00

+0,51%

Индекс на најголемите јапонски компании котирани на Токиска берза

TOPIX CAC 40 764,59

+1,23%

3.444,42

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

ЕВРОПА ИНДЕКСИ BSE 30

+0,24%

-0,50%

Индекс на компании котирани на примарен пазар на Токиска берза

5.784,74

Индекс на 30 најголеми компании котирани на берзата во Бомбај

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

DAX 7.017,70

+0,02%

17.850,22 FTSE 100

Извор: Блумберг

-1,01%

Индекс на 30 најголеми герм. компании котирани на Франкфуртска берза

+0,79%

+11,90%

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

420,00

Бреза CAC 40 3.444,42

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао 14,01

NIKKEI HANG SENGПаоло, Бразил двете225 најголеми американски берзи 9.178,12 ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ 20.132,20 ДЕН ДО 15Ч.

СН Холдинг ЕВРОПА ИНДЕКСИ -19,34% FTSE 100

+25,25%

SWISS Горење -1,01% -23,11% 6.463,44

.

DAX Интереуропа Копер 7.017,70 1.380,00

+0,18%

-7,59%

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на ЛондонскаЉубљана берза Аеродром

10,00

950,00

+5,38%

-0,19% -4,70%

Индекс на 30 најголеми герм. компании Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Податоците за акции со најголема промена во регионот, се земаат од веб страниците на котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал

23.08.2012

раст нова цена АЗИЈА ИНДЕКСИ +12,96% 1.525,00

Раде Кончар РЖ УслугиNIKKEI 225 +9,52% 9.178,12 Арчеромитал +2,00% Индекс на најголемите јапонски компании Индекс на 20 најголеми и најликвидни одТокиска берза Макстилкомпании +1,91% котирани на швајцарскиот пазар на капитал Кјуби +1,25%

-0,19%

+0,51%

HANG SENG 115,00 20.132,20 51,00

112 112112 108 108108 104 104104 07/10 07/10 10/10 10/10 02/11 02/11 05/11 05/11 09/11 09/11 01/12 01/12 04/12 04/12 08/12 08/12 07/10 10/10 02/11 05/11 09/11 01/12 04/12 08/12

ОМБ е составен од најликвидните обврзници котирани на Македонска берза

BRENT 116,20

1662,70$/унца

СРЕБРО 30,34$/унца

БАКАР 7.667,25

+0,57% +1,12%

ПРИРОДЕН ГАС 2,83

ЗА ЗАТОПЛ.

315

МЕТАЛИ

+1,35% +2,34% +1,3%

НИКЕЛ

16.132,50

АЛУМИНИУМ 1.770,00

ЧЕЛИК 345,00.$/унца

-0,04% +0,78%

+2,4% +1,3% /

ПЧЕНКА 830,00$/бушел

ПЧЕНИЦА 915,25$/бушел

КАФЕ 1,62/бушел

СУРОВИНИ

+0,00% -0,35% +0,00%

КАКАО

2.387,00$/бушел

ШЕЌЕР 19,82

СОЈА 1.733,00$/бушел

+0,39% -0,60% +0,20%

Податоците за фјучерсите на нафта, метали и суровини се земаат од веб страната на американската финансиска агеција Блумберг ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

+1,23%

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

103,00 1.215,00

116 116116

+9,50%

-0,50% 5.784,74БЕРЗА +0,18% ЉУБЉАНСКА 125,00

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската АБАНКА ВИПАЕуронекст берза

0,45

200,00

Белградска, Загрепска и Љубљанска берза Индекс на 100 најголеми британски компании ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч. котирани на Лондонска берза

SWISS 6.463,44

97,81

ЗЛАТО

големи американски Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ 59.380,76 компании котирани на Њујоршка берзата, без финансиски компании Индекс на 30 најголеми герм. компании берза Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Заеднички индекс на 500 котирани компании на Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао двете најголеми американски берзи котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал Паоло, Бразил Франчк прехранбена индустрија ПИКРА

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

ЛЕСНА СУРОВА

Главен индекс на Атинската берза

АМЕРИКА ИНДЕКСИ БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

120 120120

ФЈУЧЕРСИ НАФТА

+0,18%АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА

+0,21% S&P 500 -0,19% 1.413,17

NASDAQ 3.073,67

2.387,00$/бушел

SASX 10 ШЕЌЕР 683,05

Главен индекс Загребската берза метали и суровини Главен индекс на Софиската берза на Податоците зана фјучерсите на нафта, се земаат од веб страната американската финансиска агеција Блумберг

07/10 07/10 10/10 10/10 02/11 02/11 05/11 05/11 09/11 09/11 01/12 01/12 07/10 10/10 02/11 05/11 09/11 01/12 DOW JONES

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза

DAX13.172,80 Заеднички индекс 30 7.017,70

+0,18%

Главен индекс на Белградска берза 915,25$/бушел

2.000 2.000 2.000 Главен индекс на Атинската берза

АМЕРИКА ИНДЕКСИ

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

SBITOP 509,80

BELEX15 ПЧЕНИЦА 444,14

+0,79% +0,03%

SOFIX BRAZIL BOVESPA 2.800 2.800 2.800 59.380,76 322,75

+0,18%

SBITOP 509,80

CROBEX КАФЕ 1.685,01 1,62/бушел

-0,35% SOFIX СОЈА +0,13% +0,00% 322,75

830,00$/бушел

берзата, без финансиски компании

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

СУРОВИНИ КАКАО ИНДЕКСИ +0,00% РЕГИОН

+0,21% +0,62% +1,06%

SASX 10 683,05

Индекс на 100 светски компаниииндекс котирани на на NASDAQ берза Главен Сараевската берза

+0,13% -0,35%

на пазарот на јавно поседувани друштва

+0,39% +0,62% -0,60% +0,03% +0,20%

ПЧЕНКА

+0,15%

124 124124

345,00.$/унца

7.667,25

ИНДЕКСИ АМЕРИКА ИНДЕКСИРЕГИОН

Заеднички индексиндекс 30 големи Главен наамерикански Белградска компании котирани на Њујоршка берза

CROBEX S&P 500 1.685,01 1.413,17

3.100 3.100 3.100

ЗЛАТО

2.600 2.600 2.600

Главен индекс на Атинската берза

NASDAQ 3.073,67

Со шест гласови „за“ и пет гласови „против“ членовите на комисијата за транспорт и врски ги усвоија измените и дополнувањата на Годишната програма за работата на агенцијата за електронски комуникации за 2012 година. најжестокиот критичар за пренамената на вишокот пари на аЕк од 2011 година во 2012 година, макрадули, не гласаше, ја напушти комисијата само минута пред гласањето.

ОМБ ОМБ ОМБ

+0,41%

НИКЕЛ 2.900 2.900 +1,35%2.900 +2,4% 2.700 2.700 МАКЕДОНСКА БЕРЗА 2.700 АЛУМИНИУМ 2.400 2.400 2.500 2.500 СРЕБРО 2.400 2.500 МБИ 10 +2,34% +1,3% 2.300 2.300 2.300 2.200 2.200 +0,30% 2.200 1.827,89 2.100 2.100 2.100 +0,03% 2.000 2.000 БАКАР ЧЕЛИК 2.000 МБИД 1.900 1.900 +1,3%1.900 / +0,41% 1.800 1.800 1.700 1.700 1.766,06 1.800 1.700 06/10 06/10 10/10 10/10 02/11 02/11 05/11 05/11 09/11 09/11 12/11 12/11 04/12 04/12 08/12 08/12 07/10 07/10 10/10 10/10 02/11 02/11 05/11 05/11 09/11 09/11 01/12 01/12 04/12 04/12 08/12 08/12 06/10 10/10 02/11 05/11 09/11 12/11 04/12 08/12 07/10 10/10 02/11 05/11 09/11 01/12 04/12 08/12 ОМБ +0,18% +0,15% 119,26 МБИ 10 е составен од 10 најликвидни акции на компании котирани на МБИД е составен од 15 најликвидни акции на компании котирани

+0,62%

2.800 2.800 2.800

Главен индекс на Софиската берза

SBITOP Извор: Македонска Берза 509,80

BELEX15 DOW JONES

МБИД МБИД МБИД 3.300 3.300 МЕТАЛИ 3.300

+0,30%

3.000

Главен индекс на Сараевската берза

+0,13%

Јани макрадуЛи

пратеник на СДСМ

Вредностите кои ги гледате денеска, се од последниот ден на тргување, четврток - 23.08.2012

МАКЕДОНСКА БЕРЗА МБИ10 МБИ10 МБИ10 ИНДЕКСИ РЕГИОН3.000 3.000

МБИ 10 BELEX15 1.827,89 444,14 Главен индекс на Белградска берза МБИД CROBEX 1.766,06 1.685,01 ОМБ Главен индекс на Загребската берза 119,26

на електронски комуникаци е целосно либерализиран?“, рече Орданоски без прецизно да одговори на тврдењата и о б в и н у в а њ ат а о д Макрадули.

+11,08%

+8,07%

Галеника Фитофармација

Дунав Осигурување

2.166,00

750,00

к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПЕТОК 24.08.2012

БАЛКАН 13

Грција добива последна шанса за преживување, Самарас се расфрла со ветувања И овој пат се чини дека Грција стои на работ на излез од еврозоната, бидејќи и по два обиди за спасување и масовно реконструирање на државата, Грците не успеаја да ја доведат државата во ред Васе Целеска vase.celeska@kapital.mk

С

о доаѓањето на Жан Клод Јункер, шефот на еврогрупата, во Атина, Грција доби предупредување дека се соочува со последната шанса да обезбеди кредибилитет во очите на меѓународните кредитори. По средбата со премиерот Андонис Самарас вчера попладнето, шефот на еврогрупата истакна дека Атина е таа која треба да го направи следниот чекор. „Што се однесува до судбината на земјата, топката е во грчкиот двор. Воопшто, ова е последната шанса која ја имаат Грците за да постапат правилно, а тие го знаат тоа“, остро посочи Јункер. Сепак, тој рече дека Грција ќе остане во еврозоната и дека тој лично е против излезот на земјата, бидејќи тоа ќе претставува голем ризик за

остатокот од земјите од монетарниот блок. Забелешките на Јункер доаѓаат пред почетокот на неделата која ќе биде одбележана со средби на високо ниво меѓу Самарас и европските лидери. Веќе утре (петок) Самарас треба да се сретне со германскиот канцелар, Ангела Меркел, во Берлин, а следниот ден во Париз ќе има средба со францускиот претседател, Франсоа Оланд. Вечерва пак, Меркел и Оланд ќе имаат средба во Берлин за да воспостават заедничка позиција за грчкиот проблем. Од Самарас, вообичаено, се очекува да ја истакне посветеноста на Грција кон воведувањето мерки за штедење, но вистинската причина поради која тој се среќава со европските лидери е надежта дека тие ќе му обебедат повеќе време за да го намали буџетскиот дефицит. Грчката влада се

NA 19 SEPTEMVRI VO “KAPITAL” ^ITAJTE

SPECIJALEN PRILOG

AVTO “VISOKI OKTANI NA MAKEDONSKITE PATIШTA” Vo ovoj specijalen dodatok “Kapital” vi gi pretstavuva najbaranite marki na avtomobili od visoka klasa na makedonskiot pazar.

Koi se najprodavani “delovni avtomobili” vo Makedonija?

Kakvi avtomobili vozat makedonskite menaxeri?

Kolkav del od proda`bata na novi avtomobili otpa|a na ovaa kategorija vozila? [to naj~esto baraat klientite vo ovoj pazaren segment?

Koi se svetskite noviteti vo tehnologijata {to gi pravat avtomobilite poednostavni za koristewe, posigurni i poekonomi~ni?

Koi novi modeli na avtomobili }e bidat prezentirani ovaa esen?

ZA POVE]E INFORMACII VO VRSKA SO PRILOGOT I ZA KOMERCIJALNO PRETSTAVUVAWE VO ISTIOT OBRATETE SE NA DO MARKETING SEKTOROT NA E-MAIL prilozi@kapital.com.mk TELEFON 02 3298 110 LICA ZA KONTAKT: GORDANA MIHAJLOVSKA I BOBAN \ORGIEVSKI

Грчкиот премиер, Андонис Самарас и шефот на еврогрупата, Жан Клод Јункер, пред нивниот состанок во Атина надева ако добие повеќе време, ќе може да ја заживее економијата. „Ние не бараме повеќе пари. Ќе се придржуваме до нашите обврски, но потребен ни е поголем простор за да ја заживееме економијата и да го зголемиме приходот на државата. Единственото нешто што го бараат грчката влада, граѓаните на Грција е враќање на економскиот раст. Бидејќи економијата е во длабока рецесија со масовна невработеност, ние не можеме да застанеме на нозе, па постојано бараме начини за да излеземе од оваа криза најбрзо што можеме“, изјави Самарас. Тој рече дека Грција во наредните неколку недели ќе ги финализира пакет-мерките во вредност од 11,5 милијарди евра и додаде дека оваа земја врти нова страница, економска, политичка и социолошка, ветувајќи „спектакуларно грчко враќање“.

Дали Атина ќе добие повеќе време? Претставниците од Меѓународниот монетарен фонд (ММФ), Европската централна банка (ЕЦБ) и од Европската комисија (ЕК), таканаречената „тројка“, ќе се вратат во Атина на почетокот од септември за да ги проверат финансиите на земјата. Но, и овој пат се чини дека Грција стои на работ на потенцијален излез од еврозоната, бидејќи и по два обиди за спасување и масовно реконструирање Грците не успеаја да ја доведат државата во ред.

Продолжувањето на рокот за намалување на буџетскиот дефицит за две години ќе ги чини кредиторите најмалку 20 милијарди евра, велат од грчката влада, чие барање вклучува Грција да ги продолжи мерките за штедење до 2016 година, наместо до 2014 година. Земјите како Германија, Австрија, Финска и Холандија веќе неколку пати повторија дека нема да дозволат директно да & се позајмуваат пари на Грција, па овој предлог вклучува индиректни начини на финансирање, кои Атина се надева дека ќе бидат прифатени. Самарас ветува дека Грција ќе ја исплати целосно економската помош од странство што ја добива и истовремено со тоа ќе ги реализира неопходните реформи. Целта на владата е да собере 30 милијарди евра до 2016 година од приватизацијата. „Германците ќе си ги добијат парите, Грција ќе ги исплати заемите од над 100 милијарди евра и јас гарантирам за тоа. Сите останати ќе си ги добијат парите назад“, додава Самарас и предупреди дека ако не им биде доделена следната транша, Грција ќе банкротира. Евентуалното продолжување на рокот за исполнување на планот за буџетско штедење на Грција најмногу ќе зависи од извештајот на инспекторите, но и од она што денес ќе го договорат Меркел и Оланд.

КАПИТАЛ ПеТоК 24.08.2012

WWW.KAPITAL.MK

14 свет

Акциите на Фејсбук тонат, најголемите инвеститори се 18,75 48% 54 повлекуваат! долари е најниската вредност на акциите на Фејсбук досега

Инвеститорите на Волстрит се воздржуваат од „лајк“ за акциите на Фејсбук поради тоа што сметаат дека компанијата не може да оствари брз раст на профитот. Некои од првите инвеститори во социјалната мрежа почнаа да се ослободуваат од акциите васе Целеска

С

vase.celeska@kapital.mk

е чини дека инвеститорите на Волстрит одбиваат да кликнат „лајк“ на понудата на акции на социјалната мрежа Фејсбук, бидејќи компанијата од иницијалната јавна понуда на берза во мај загуби 48% од вредноста на акциите, а пазарната вредност на социјалната мрежа се намали на 54 милијарди долари. Иако денес акциите на Фејсбук на технолошката берза Насдак во Њујорк се движат окоу 20 долари, на почетокот од оваа недела тие достигна рекордно ниска вредност од 18,75 долари за акција. Најочекуваното ИПО оваа година се претвори во фијаско со самото излегување на берза, кога се појавија технички проблеми во самата програма на к

о

м е

р

ц

и

ј

а

Насдак. Оттогаш па до денес акциите не Фејсбук не ја имаат надминато границата од 38 долари за акција. Се смета дека инвеститорите не купуваат акции од Фејсбук поради тоа што мислат дека компанијата не може да оствари брз раст на профитот, посебно кога станува збор за болната точка на социјалната мрежа, рекламирањето на мобилните уреди, како „паметни“ телефони и таблет-компјутери. Соосновачот на Фејсбук и извршен директор на компанијата, Марк Закерберг, го откри своето разочарување поради постојаниот пад на акциите на состанокот на извршни директори во понеделникот, пренесува „Волстрит журнал“. Неговото лично богатство исто така се преполови со падот на л

е

н

о

г л

а

СПОНЗОРИ

ГЛАВЕН МЕДИУМСКИ ПОКРОВИТЕЛ ПАРТНЕРИ

МЕДИУМСКИ ПОКРОВИТЕЛИ

ResearchNightMK

Најдобро е Закерберг да си оди?

С

о големиот пад на вредноста на акциите на Фејсбук се поставува прашањето дали основачот на компанијата, Марк Закерберг, и понатаму треба да биде на позицијата генерален извршен директор? Американските медиуми велат дека Закерберг несомнено е визионер во појавата на социјалните медиуми, но и неискусен млад човек во управувањето со толку голема

www.nok-na-istrazuvaci.mk

Дастин Московиц, но тој продаде помал дел од својот удел во компанијата, вреден две милијарди долари. Московиц соопшти дека ќе продолжи со продажба на акциите. Околу 271 милион акции од оваа недела се во продажба на берза, покрај оние 421 милион со кои Фејсбук излезе на берза. Своите акции може да ги продадат и оперативниот директор на Фејсбук, Шерил Сандберг, шефот на финансии Дејвид Еберсман, како и компаниите Мајкрософт, Голдман Сакс и Ацел партнерс. Аналитичарите прогнозираат дека голема распродажба на акциите на Фејсбук ќе има кога цената ќе падне под 18 долари, а први ќе продаваат инвестициските фондови. Марк Закерберг ќе може да почне со продажба на своите акции ве-ќе од средината на ноември, зедно со остатокот од вработените кои се акционери на Фејсбук.

Инвеститорите се повлекуваат

Еден од првите инвеститори на социјалната мрежа Фејсбук, Питер Тиел, кон крајот на минатата недела ги продаде преостанатите акции кои ги имаше во оваа компанија. Тиел продаде над 80% од своите акции на Фејсбук за вкупно 20,06 милиони во текот на четвртокот и петокот во повеќе трансакции по единствени цени од 19,02 и 20,07 долари. Истото во понеделникот го направи и соосновачот о

м е

р

ц

и

ј

милијарди долари изнесува моменталната пазарна вредност на Фејсбук

компанија, поради што на чело на Фејсбук треба да се донесе искусен директор. Во ова сценарио Закерберг с$ уште би бил креативната сила која поттикнува технолошки иновации во компанијата, но тој би ја предал титулата директор на некој попогоден за надзор на операциите и воспоставување на односите со ситничавите инвеститори на берза.

акциите, така што сега Закерберг „тежи“ околу 10 милијарди долари, во споредба со 20-те милијарди на почетокот од мај годинава. Но, Закерберг не е единствениот кој е разочаран од целото фијаско на берза. Критичарите станаа с$ погласни во барањата Закерберг да биде сменет од функцијата главен извршен директор, бидејќи се чини дека му недостига искуство во играта со големите инвеститори на берза.

к

с

СКОПЈЕ, 28 СЕПТЕМВРИ 2012 ноќ на истражувачи - македонија

се намали вредноста на акциите на Фејсбук од излегувањето на берзата во мај

а

л

е

н

о

г л

а

с

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПеТоК 24.08.2012

15

ФЕЉТОН

40

Почитувани читатели, Капитал Медиа Гроуп ви го претставува апсолутниот светски бестселер на Џим Колинс, „Од добри кон одлични“ (Good to great), во издание на Pub Publisher од Скопје. Со својот истражувачки тим, Колинс подредил список од речиси 1.500 глобални компании во потрага по оние што покажале исклучителни резултати со текот на времето. Конечно, списокот го свел на 11, меѓу кои Кимберли Кларк, Филип Морис, Жилет, откривајќи ги нивните заеднички карактеристики за корпоративен успех. Прочитајте зошто некои компании се вивнуваат до врвот, а други не.

Џ

им Колинс (роден 1958 година во Колорадо, САД) е американски бизнис-советник, автор и професор на Универзитетот Стенфорд, каде што предава Одржливост и раст на компаниите. Тој е редовен колумнист и советник на „Харвард бизнис ривју“, „Бизнис вик“, „Форчн“, „Инк. Магазин“, СНН други реномирани бизнисмагазини. Автор е на повеќе бестселери, како „Изградено да трае“ (1994), „Постпретприемништво: претворете го вашиот бизнис во истрајна голема компанија“ (1995), „Од добри до одлични“ (2001), „Од добри до одлични и социјалниот сектор“ (2005), „Како големите паѓаат“ (2009), „Големи по избор“ (2011).

ОСмО пОГлaвјЕ: ЗАмАЕЦОТ и мАѓЕпСАНиОТ КруГ

Акумулација и пробив

Преминувањето „Oд добри до одлични“ претставува резултат на кумулативен процес – чекор по чекор, активност по активност, одлука по одлука, вртење по вртење на замаецот – од кои секое едно придонесува по малку за трајниот, одржлив и спектакуларен резултат

З

амислете си еден огромен, тежок замаец – масивен метален диск монтиран на осовина, со пречник од 10 метри и тежок 2,5 тони. Замислете сега дека ваша задача е да го завртите тој замаец околу осовината и да го одржите што побрзо да се врти, колку што е можно подолго. Вложувајќи огромен успех ќе успеете да го завртите замаецот за неколку сантиметри и тој на почетокот ќе се движи толку бавно, што речиси ќе биде невозможно да се забележи вртењето. Но, вие продолжувате да туркате и, по дватри часа константен напор, успевате да го завртите замаецот за цел круг. Продолжувате да туркате и замаецот почнува да се врти малку побрзо и, останувајќи упорни, сте го завртеле за уште еден круг. А вие продолжувате да вложувате напор и да туркате во истиот правец... трет круг... четврти... петти... шести... замаецот се врти с$ побрзо... седми... осми... продолжувате да туркате... девет... десет... и уште побрзо... единаесет... дванаесет... со секој круг с$ побрзо... дваесет... триесет... педесет... сто. И тогаш, ненадејно – се случува пробив! Брзината на уредот работи во ваша полза и понатаму замаецот се врти напред, круг по круг... неговата сопствена голема тежина работи за вас. Вие не туркате воопшто посилно отколку во текот на првиот круг, а замаецот се врти с$ побрзо и побрзо. Со секое вртење на замаецот вложениот напор се додава на оној претходниот и вашиот труд се акумулира. Илјада пати побрзо, потоа десет илјади пати, па сто илјади пати. Огромниот, тежок диск едноставно лета во круг со незапирлива сила. И, да речеме да наиде некој и да праша: „Која моќна сила го придвижила овој предмет, и тоа со толкава брзина?“. Нема да можете да одговорите, бидејќи прашањето е погрешно. Дали тоа било првото завртување? Дали второто? Петтото? Стотото? Не! Тоа биле сите тие заедно во вкупниот збир на напори кои се насочени во еден единствен правец. Некое завртување можеби било посилно од другото, но секое од нив поединечно – без разлика на тоа колку било силно – претставува само мало делче од вкупната сила применета врз замаецот.

Медиумскиот пробив на Циркуит сити

Метафората на замаецот ни нуди можност да добиеме општ впечаток за случувањата во внатрешноста на компанијата во текот на трансформацијата „Oд добри до одлични“! Без разлика колку и да е конечниот исход, таа трансформација никогаш не се случува во еден скок. Ниту е резултат на една одредена активност, на некоја голема, значајна програма, некоја фантастична иновација, поединечна среќна околност или некој неочекуван пресврт. Преминувањето „Oд добри до одлични“ претставува резултат на кумулативен процес – чекор по чекор, активност по активност, одлука по одлука, вртење по вртење на замаецот – од кои секое едно придонесува по малку за трајниот, одржлив и спектакуларен резултат. Ако ја следиме само медиумската покриеност на компаниите,

може да извлечеме целосно погрешен заклучок. Честопати медумите не ги следат случувањата во компанијата, додека „замаецот“ не се врти повеќе со брзина од илјада вртежи во минута. Ова во целост може да ја искриви сликата за тоа како доаѓа до оваа трансформација, по што може да ни изгледа како да дошло до неочекуван пробив како резултат на некоја метаморфоза која се случила преку ноќ. На пример, на 27 август 1984 година списанието „Форбс“ објавило натпис за компанијата Циркуит сити. Тоа бил првиот кога било објавен натпис за оваа компанија, на толку високо ниво. Текстот не бил особено долг, околу две страници, и се занимавал со прашањето за можниот понатамошен пораст на компанијата. Сепак, тоа било првото јавно признание дека во компанијата Циркуит сити дошло до пробив. Новинарот се дограбил до жешките вести т.е. до компанијата чија приказна наликувала на приказна за успех постигнат преку ноќ. Меѓутоа, за постигнувањето на овој „молскавичен“ успех биле потребни повеќе децении напорна работа. Алан Вурцел во 1973 година го наследил од својот татко местото генерален менаџер во компанијата која била на работ на банкрот. На прво место, го реконструирал својот тим менаџери и спровел анализи, за да се здобие со објективна слика за суровата вистина за условите на работење, како интерни, така и оние вон самата компанија. Во текот на 1974 година, додека борбата со огромниот товар долгови кои ја притискале компанијата с$ уште траела, Вурцел и неговиот тим започнале да експериментираат со стилот на малопродажба во простори за складови (големи количини залихи од брендирани производи, попусти, брза испорака итн.) и воспоставиле прототип на овој модел на продажба на бела техника во Ричмонд, Вирџинија. Во 1976 година компанијата почнала да експериментира со продажба на електронски куќни апарати во складови преуредени во продажни простори, а во 1977 година го трансформирале својот концепт во прва продавница на Циркуит сити. Концептот се покажал успешен, и компанијата почнала со систематско претворање на своите продавници за музички инструменти во продажни салони на Циркуит сити. И во 1982 година, по девет години акумулирање и упорно вртење на замаецот, Вурцел и неговиот тим целосно се посветиле на концептот на Циркуит сити суперпродавница. Во следните пет години кои настапиле по целосното преминување на компанијата на работење според новиот концепт, Циркуит сити го остварила најголемиот вкупен приход по акција од сите компании кои се котирале на Њујоршката берза. Во периодот од 1982 до 1999 година, Циркуит сити имала вкупен принос на акции кој бил поголем за 22 пати во однос на пазарниот просек, убедливо надминувајќи ги компаниите како што се Интел, Волмарт, Џенерал електрикс, ХјулитПакард и КокаКола. Сосема очекувано, Циркуит сити се нашла во средина на медиумското внимание. Додека за периодот кој претходел на самата транзиција не најдовме ни еден единствен нов натпис, во деценијата по транзицијата наидовме на 97 натписи за оваа компанија, од кои 22 беа исклучително

значајни. Изгледаше како компанијата да не постоела пред точката на пробив, покрај тоа што се тргувало со нејзините акции на главната берза за акции од 1968 година и што Вурцел и неговиот тим оствариле завиден напредок во деценијата која & претходела на самата транзиција. Случајот со компанијата Циркуит сити го одразува вообичаениот образец по кои се одвиваат настаните. Анализирајќи внимателно, утврдивме дека бројот на натписите во весниците во деценијата пред точката на пробив во просек е трипати помал отколку во деценијата по неа. На пример, Кејн Ајверсон и Ким Сигел започнале да го туркаат замаецот на компанијата Нукор во 1965 година. Во текот на десет години никој не обрнувал внимание на тоа, посебно не стручните списанија кои се занимаваат со финансии или другите компании од секторот за производство на челик. Да сте ги прашале, во 1970 година, менаџерите од Бетлехем стил или У.С. Стил што мислат за „заканата наречена Нукор“, тие веројатно би се насмеале, ако воопшто и би го препознале името на компанијата. До 1975 година, во која е очигледниот скок на графиконот, кој ја прикажува цената на акциите, Нукор веќе ја изградила својата трета миничеличарница и веќе на големо била на својот пат да стане најпрофитабилната компанија од секторот производство на челик во Америка. Но, и покрај тоа, првиот значаен текст за оваа компанија во списанието „Бизнис вик“ се појавил дури во 1978 година, тринаест години по почетокот на промените, а во списанието Фортјун по шеснаесет. За периодот помеѓу 1965 и 1975 година, најдовме само 11 натписи за Нукор, од кои ниеден не беше посебно значаен. Потоа, за периодот од 1976 до 1995 година, собравме 96 натписи, од кои дури 40 претставуваа анализа на профилот на компанијата на највисоко ниво, напишана од страна на познати автори и објавена кај еминентни издавачи. Можеби сметате дека тоа е сосема очекувано и си мислите во себе, „Но, така и треба да функционираат нештата. Се разбира дека ваквите компании ќе добијат поголемо медиумско внимание дури откако ќе станат исклучително успешни. Што има тука толку важно?“. Замислете си јајце кое стои на едно место. Никој не обраќа внимание на него додека еден ден не почне да пука лушпата и не ѕирне од неа пиленце! Сите поважни списанија и весници одеднаш почнуваат да реагираат на тој настан и да пишуваат големи наслови – „Трансформација од јајце до пиле!“. „Извонредна револуција на јајцето!“, „Ненадеен пресврт на јајцето!“ – како на јајцето да му се случила некоја метаморфоза преку ноќ, при што тоа неочекувано се претворило во пиле. Но, како изгледа тоа од точката на гледиште на именуваното пиле? Тоа е една сосема поинаква приказна. Додека светот го игнорирал јајцето кое изгледало мирно и заспано, пилето еволуирало, растело и се развивало. За пилето, пукањето на лушпата од јајцето е само уште еден чекор во долгата низа чекори кои му претходеле на тој момент – секако, тоа е сигурно голем чекор, но не може да се каже дека е радикален колку што тоа би била трансформацијата во еден момент, како што им се чини тоа на оние кои го набљудуваат јајцето однадвор. Оваа аналогија веројатно ви е смешна. Но, ја користам за да го нагласам многу важното откритие од нашето истражување. Мислевме дека ќе успееме да ја пронајдеме „таа една голема работа“, тој чудотворен момент кој го одредува пробивот. Ние едноставно трагавме по него во текот на интервјуата што ги водевме. Но, менаџерите на одличните компании едноставно не можеа да укажат на некој клучен настан во времето кој довел до трансформацијата. Честопати се противеа на самата идеја за утврдување на моментот или приоритетот на факторите. Во секоја одлична компанија најмалку еден од луѓето со кои разговаравме самоиницијативно ќе н$ опоменеше, „Видете, не може овој процес да се исече на низа помали делчиња, настани и фактори, ниту може да се идентификува ’тој момент‘ или ’клучен фактор‘. Се работи за цела низа од испреплетени и дополнителни елементи кои се надоградиле еден со друг“.

(Продолжува) Во следниот број: Постои ли „волшебен“ момент во процесот на трансформацијата? Книгата „Од добри до одлични“, во издание на Publisher, може да ја купите во книжарница Три во ГТЦ, Скопје.

к

о

м е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с