584-29.08.2012

среда. 29 август 2012 чет. max. 340 C min. 140 C

пет. max. 340 C min. 140 C

саб. max. 350 C min. 140 C

МБИ 10

1.835,22

+0,40%

Извор: Македонска Берза

Законот за бранители низ Собрание... дУИ низ Владата!? }7 МНр го крие одговорот од оБСе за изборните реформи!? }7

МБИД

1.760,47

-0,32%

30

ОМБ

119,09

милиони евра повеќе лоши кредити за само еден месец }2-3

-0,14%

број 584 | година 3 | цена 20 ден. | тел. 3 298 110 | факс. 3 298 111

...само идејата е капитал, с$ друго е пари...

€

61,50

САД

$

48,99

Со нова стратегија Владата ќе се бори против масовното иселување }9

Го откриваат ли електронските здравствени картички точниот број на администрацијата? }6 www.kapital.mk

ЕМУ

Курсна листа на Народна банка на Македонија

Македонската цевитана повторно под фер услови на хрватскиот пазар }11

член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP

Паѓаат цеНИте На делоВНИот ПроСтор И до 50% стр.

4-5

В.Британија

£

КАПИТАЛ СРЕДА 29.08.2012

WWW.KAPITAL.MK

2 НАВИГАТОР ИЗЈАВА НА ДЕНОТ

> коментар > анализа > победник и губитник > бројка > лидери > не им беше денот

“

претседател на Македонија

среда 29/08/2012

КОМЕНТАР

Александар Јанев

aleksandar.janev@kapital.mk

Инфлацијата во плус, бизнисот во минус

З

ошто владините претставници деновиве искажуваат загриженост во јавноста поради енормните поскапувања на горивата, струјата, парното, храната, а притоа, не преземаат ништо за да се ублажи ценовниот удар за фирмите и за граѓаните?! Загриженоста е толку голема што „Владата будно ја следи состојбата“! Меѓутоа, се чини дека Владата е уште позагрижена како да го наполни државниот Буџет. Зошто?! Колку повеќе растат цените на горивата, државата толку повеќе ќари од ДДВ. Но, до кога може да трае тоа во услови кога многу бизниси умираат, а потрошувачката паѓа? Има повеќе апсурди поврзани со горивата што ги „билдаат“ нивните цени. На пример, рафинериската цена на нафтата што ја увезува Окта е највисока во цела Европа! Регулаторната комисија за енергетика тоа го толерира и ја користи оваа цена како основа за формирање на малопродажните цени. Во време кога цената на најупотребуваниот бензин во земјава го сруши 20-годишниот рекорд, надминувајќи 90 денари за литар, нема никаква мерка. Бизнисот е силно погоден од зголемувањето на цените на енергенсите, бидејќи растат трошоците за производство. Ама кој води сметка за тоа? Менаџерите се принудени да ги поскапат своите производи, а штом потрошувачките цени се зголемат, тие стравуваат дека дополнително ќе се намали побарувачката за нивните производи. Искуството покажа дека секогаш кога има драстични зголемувања на цените има и намалена потрошувачка на крајните производи, а бизнисот стагнира! А кога бизнисот стагнира или пропаѓа, што веќе се случува со илјадници фирми во Македонија, кои намалуваат обем на производство, а со тоа и обем на приходи, нема кој веќе да го полни Буџетот. Ако с$ поскапува, нормално е да се зголемува опасноста дека инфлацијата може да излезе од контрола. Заводот за статистика објави дека трошоците за живот во јули се зголемиле за само 2,3% споредено со истиот месец лани, но чудно е тоа што во истото соопштение се вели дека трошоците за нафтените деривати се намалиле за 5,1% споредено со ланскиот јули, кога еден литар еуросупер 98 се продаваше шест денари поевтино од оваа година?! Но, очекуваниот понатамошен раст на цените секогаш може да ја отвори инфлаторната спирала. Посебно кога импулсот доаѓа од енергенсите, кои во Македонија се многу голем трошок за бизнисот. На тоа менаџерите постојано укажуваат, но за жал, не добија никакво решение.

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Вељко Влаховиќ бр 11, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.commk

“

ЃОРГЕ ИВАНОВ

www.kapital.mk

Се покренаа сите процедурални активности и се очекува против лицата кои учествувале во настанот во Слупчане да бидe преземена одговорност, бидејќи е строго пропишано кој може да носи униформа и кога да носи униформа.

> БРОЈКА

1

милион евра изнесува вредноста на блоктрансакцијата со која на Македонската берза се продадоа 99,94% од акциите на Евро Балкан Груп АД. По цена од 341 денар за една акција беа продадени 180.000 обични акции на компанијата што котираат на слободниот пазар.

ЕЛЕМ се позајми 49 милиони евра за модернизација на РЕК Битола

Д

ржавната компанија ЕЛЕМ се позајми 49,2 милиони евра од Дојче банк, за модернизација на вториот и третиот блок на термоцентралата Битола, договор за кој гарантира државата. Министерот за финансии, Зоран Ставрески, кој го потпиша договорот за гаранција за заемот со заменик-претседателот на Дојче банка, Мајкл Зипф, вели дека заемот е со поволни услови, кој ќе се исплаќа во следните 12 години со камата од 2,26%. „Заемот ќе се отплаќа на 24 полугодишни рати, односно на 12 години со каматна стапка од 6-месечен Еуролибор плус 1,675 што во моментов изнесува 2,26%. Заемот е поделен на два дела од кои 22,4 милиони евра се за модернизација на третиот блок, а 22 милиони евра за вториот блок. Преостанатите три милиони евра до вкупната вредност од 52,096 милиони евра ги обезбеди АД ЕЛЕМ од сопствени средства“, изјави Ставрески. Заменик-претседателот на Дојче банка, Зипф, истакна дека ова е втор финансиски пакет што го реализираат со ЕЛЕМ.

30 МИЛИОНИ ЕВРА повеќе лоши кредити за само еден месец Бизнисот се соочува со тешки финансиски проблеми, кои ги вознемируваат и банкарите, бидејќи не можат да ги наплатат дадените кредити. Најновите податоци од НБМ покажуваат дека банките не можат да наплатат вкупно 370 милиони евра, што е околу 10% од вкупното кредитно портфолио

Александар Јанев aleksandar.janev@kapital.mk

Б

изнисот се соочува со тешки финансиски проблеми, кои ги вознемируваат и банкарите, бидејќи не можат да ги наплатат дадените кредити. Само за еден месец лошите кредити што не се плаќаат подолго од три месеци пораснаа за 30 милиони евра, што е раст од околу 9%. Најновите податоци од Народната банка покажуваат дека банките не можат да наплатат вкупно 370 милиони евра, што е околу 10% од вкупното кредитно портфолио. Неликвидноста на компаниите и намалениот обем на работа им создаваат проблеми на бизнисмените навреме да ги враќаат кредитите во банките, а како што се продлабочува кризата во економијата,

овој проблем станува с$ поизразен. Бизниссекторот е доминантен во проблематичното кредитно портфолио, со над 260 милиони евра. Граѓаните не можат да вратат над 100 милиони евра. Анализата на одделните индустриски сектори покажува дека најпроблематични должници се трговските компании, фирмите од прехранбената и од металската индустрија, кои всушност, најсилно ги чувствуваат негативните ефекти од еврокризата – намалени нарачки од странство, пад на извозот и на производството. Според економистите, овој тренд е очекуван поради тешката

ДИМИТАР БОГОВ

гувернер на НБМ

Лошите кредити нема значително да пораснат.

РЕГИОНАЛНИ ПАРТНЕРИ НА КАПИТАЛ

Првиот број на дневниот весник Капитал се појави на 17 март 2010 телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 e-mail: kontakt@kapital.com.mk Издава: KAPITAL MEDIA GROUP доо Скопје, компанијата е формирана во 1999 година, кога е издаден првиот број на магазинот Капитал ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, 1000 Скопје, п.фах: 503, Република Македонија

ПРЕТПЛАТА НА ДНЕВНИОТ ВЕСНИК КАПИТАЛ И НА МАГАЗИНОТ КАПИТАЛ Сања Савовска: ++ 389 2 3298 110/ лок:104 pretplata@kapital.com.mk

ДИРЕКТОР И ГЛАВЕН УРЕДНИК: Љупчо Зиков

РЕКЛАМА И ОГЛАСИ: Александра Стојменова: ++389 2 3298 110/ лок:103; marketing@kapital.com.mk; aleksandra@kapital.com.mk

ИЗВРШЕН ДИРЕКТОР (МАРКЕТИНГ И ФИНАНСИИ) Гордана Михајловска ГРАФИЧКИ И ИТ ДИРЕКТОР Николај Томашевски OFFICE MANAGER И ФИНАНСИИ Александра Николова: ++389 2 3298 110/ лок:101 nikolova@kapital.com.mk

СПЕЦИЈАЛНИ ПРИЛОЗИ: Гордана Михајловска ++389 2 3298 110/ лок:202; prilozi@kapital.com.mk

ОДГОВОРЕН УРЕДНИК Спасијка Јованова

ОВЛАСТЕН ПРАВЕН ЗАСТАПНИК: “Адвокатско друштво ДЕ ЛЕГЕ”

ПОМОШНИЦИ НА ОДГОВОРНИОТ УРЕДНИК Катерина Синадиновска (политика) Катерина Попоска (економија)

Печати: Графички Центар Скопје Според мислењето на Министерството за култура за дневниот весник “Капитал” се плаќа повластена даночна стапка. Текстовите и фотографиите не се враќаат. Сите објавени текстови, фотографии и друга графичка опрема се авторски заштитетни и можат да бидат преобјавени, или на друг начин користени само со дозвола на издавачот. Даночен број: МК 4030999366644; Жиро сметки: Еуростандард банка: 370011100019555

УРЕДНИЦИ Александар Јанев, Петре Димитров Александра Спасевска ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА СПЕЦИЈАЛНИ ДОДАТОЦИ Верица Јорданова ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА WWW.KAPITAL.MK Александар Јанчески

WWW.KAPITAL.MK

> БРОЈКА

133.944 блокирани сметки се регистрирани во јули, објави Народната банка. Најновите податоци покажуваат дека во споредба со претходниот месец, бројот на блокирани сметки на фирми и на граѓани е зголемен за 34.000. Бројот на фирми со блокирани сметки во јули изнесува 57.640, а на физички лица 76.304.

КАПИТАЛ СРЕДА 29.08.2012

3

Бизнисот се жали на корупција во Е-тендерите и Е-јавните набавки

М

акедонските бизнисмени се жалат на голема корупција во Е-тендерите и Е-јавните набавки. Ова го покажа анкетата на Бизнис-алијансата на Словачка и на Бизнис-конфедерацијата на Македонија. „Можеме да одвоиме 10 главни категории од 15 кои беа со негативен рејтинг, но особено важно да се нагласи е дека силното негативно чувство или перцепција во врска со потпишувањето на договорите за јавни набавки е изразено во повеќе од 70% на одговорите на прашалниците за корупција во Е-тендери и Е-јавни набавки. Перцепцијата во оваа област навистина е во лоша состојба“, укажуваат од Бизнис-конфедерацијата на Македонија. Истражувањето за директната вклученост на компаниите во процесот на корупција покажува дека дури 65% признале дека понудиле вредни подароци или пари како мито на клиенти или вработени во јавната

администрација, директно или преку агент, за да можат да функционираат поефикасно, а дури 48% од компаниите веруваат дека нивните конкуренти влијаеле на тендерските процедури неправедно во претходната година. Истражувањето се однесува на вториот квартал од годинава, а прашалникот бил испратен до 1.400 компании/менаџери и 10 здруженија/институции. Одговори дале 270 компании, осум здруженија кои застапуваат околу 4.000 компании и една општина. Според истражувањето, негативни се перцепцијата за здравствениот систем, за водењето бизнис меѓу фирмите и финансиската дисциплина и за корупцијата во купување земјиште. Значително е подобрена перцепцијата за корупција во плаќањето даноци, добивање лиценци, дозволи за транспорт, надзорот на државен инспекторат.

лидери

> БРОЈКА

6,97%

обични акции од прехранбената компанија Витаминка поседува сега генералниот директор и член на Управниот одбор, Сашо Наумоски, кој купи 1.947 обични акции на компанијата и сега има 5.390. Минатата година оваа компанија вложи еден милион евра за машини, а од февруари годинава располага и со дополнителни 2,5 милиони евра од ЕБРД, кои ќе ги насочи во инвестиции за модернизација на производствениот процес.

победник и губитник ПОБЕДНИК

+

ВОЛФГАНГ ШОЈБЛЕ

Г

ерманскиот министер е најрелаксиран меѓу сите свои колеги затоа што во првата половина од годината оствари буџетски суфицит од 0,6% поради силниот пазар на труд

ТИТО ВИЉАНОВА

П

криза што владее во домашната економија и неликвидноста на компаниите. „Бизнис-секторот се соочува со сериозни финансиски проблеми, компаниите го намалуваат производството, немаат доволно пари и поради тоа, бараат кредити само за надминување на тековните ликвидносни проблеми. Сите кредити што се бараат во последно време се за рефинансирање. Земаат од една банка за да вратат кредит во друга и тоа ги одржува во живот, но нема инвестициски циклус кој може да обезбеди стабилен развој. Во такви услови, кредитирањето мора да се одвива многу претпазливо. Главната причина што оди тешко наплатата на кредитите е што и самите компании не можат да си ги наплатат побарувањата, како од државата, така и од нивните партнери”, оценуваат банкарите. Тие се цврсто убедени дека овие финансиски проблеми на домашните компании нема да ја нарушат стабилноста на банкарскиот сектор. „Добро за македонскиот банкарски сектор е што уште при првиот бран на кризата голем дел од лошото кредитно портфолио е исчистено. Дел од тие лоши кредити предизвикаа активирање на хипотеките и треба да се очекува дека оваа вредност ќе расте. Меѓутоа, таа сума е мала за да предизвика нестабилност во банкарскиот сектор. Дури и двојно да се зголеми вредноста на активирани хипотеки, што би било околу 3% од БДП, не би било драматично лошо“, велат банкарите. Гувернерот на Народната банка, Димитар Богов, уште лани предупреди дека намалената

побарувачка за македонскиот извоз, падот на производството и на економскиот раст би довеле до раст на лошите кредити за два до три процентни поени и негативно би се одразиле врз профитабилноста на банките. Но, не се очекува драматично влошување на кредитното портфолио. Мрачното сценарио од стрестестовите на Народната банка, кое предвидува остварување на најцрните прогнози за банкрот на грчката економија и длабока рецесија во Европа, покажува дека банките во тој случај не ќе можат да наплатат 27,6% од кредитите дадени на компаниите и 21,8% од кредитите што ги пласирале кај граѓаните. Во пари, тоа значи дека лошите кредити на ниво на цел банкарски систем ќе достигнат вредност од дури 850 милиони евра. Гувернерот уверува дека дури и во најцрните сценарија банките ќе останат стабилни. Додека растат лошите кредити, статистиката на Народата банка покажува пораст на вредноста и на активираните хипотеки, што претставува уште еден доказ дека економската криза воопшто не стивнува, туку напротив, се разгорува. Редицата од компании чии имоти завршија неславно на продажба во каталозите на банките е долга. Заклучно со првите три месеци од оваа година, банкарите продаваат запленет имот од компании и од граѓани во вредност од над 120 милиони евра. Тие признаваат дека продажбата на имотот запленет од хипотеки оди многу тешко, а проблемот го потврдија и извршителите. „Откако почна кризата, интересот за купување на конфискуваниот имот што го продаваат банките

260 108

милиони евра кредити се спорни за наплата од компаниите во земјава

рво, па машко“ – вака новиот тренер на Барселона ја почна годинашната сезона, со победа во Суперкупот и тоа над најголемиот ривал, екипата на Реал Мадрид

не им беше денот

милиони евра од вкупните кредити не можат да ги вратат граѓаните драстично падна. Лани не само што ретко се наоѓаше некој што ќе купи од тие станови или деловни простории, туку и ретко кој се јавуваше да се распраша за деталите за имотот што го нудеа банките на лицитација. Кризата стана главна пречка за продажба на овој имот. Освен тоа, постои и психолошки отпор кај граѓаните да купуваат имот што е одземен на ваков начин“, велат извршителите. Банкарите велат дека активирањето на хипотеките како опција е последната мерка, која се применува доколку клиентот не може навреме да го врати кредитот, бидејќи уште поголеми проблеми имаат кога треба да го продадат запленетиот имот. Претходно, банкарите најчесто се обидуваат да ги наплатат достасаните обврски со инструментите за редовна наплата, како активирање на административната забрана, преку контакти со клиентот со цел сервисирање на долгот или репрограмирање на истиот со цел да се избегне крајната опција активирање на залогот, односно хипотеката.

ЉУПЧО ДИМОВСКИ

M

инистерот за земјоделство им вети помош на сточарите, но тие се плашат дека ќе биде предоцна, затоа што домашното производство на месо веќе е замрено

Сегашниот раст на цените на храната с$ уште не е кризен, но може да достигне кризно ниво следната година, ако и жетвите на јужната хемисфера бидат разочарувачки. Затоа, генералниот директор на Агенцијата за храна и земјоделство при ОН (ФАО), Жозе Гразијано ЖОЗЕ ГРАЗИЈА? да Силва, ги повика НО ДА СИЛВА членките на Групата 20 најразвиени земји на светот, кои спаѓаат меѓу водечките светски земјоделски производители да договорат координирана акција со која ќе се намали загриженоста поврзана за цените на храната. Според него, координацијата на ниво на Г-20 треба да вклучи избегнување еднострани забрани на извоз и поттикнување на потрошувачка на заменски намирници, како на пример грав во Латинска Америка или касава во Африка. Цените на храната нагло скокнаа веќе третпат во четири години по големата суша во САД и слабиот род во Русија и регионот околу Црното Море.

_

ГУБИТНИК Презадолжената Каталонија, втората најголема покраина во Шпанија, бара пет милиони евра од властa за да преживее. Иако Владата на оваа североисточна покраина до крајот на годината треба да отплати долг од 40 милијарди евра, најави дека сепак ќе се снајдат со пари. Спасот за МАРИАНО Каталонија ќе се бара во РАХОЈ новоформираниот фонд за регионална ликвидност вреден 18 милијарди евра. Кризата на Каталонија е сериозен проблем за Рахој, затоа што потресот во оваа значајна покраина и тоа како влијае на целокупната шпанска економија. Проблемите од втората по големина шпанска покрана може како домино ефект да ја зафати и целата земја. Повеќе од јасно е дека Рахој е премиер на сите шпански региони и шпанската Влада не треба да ги мие рацете од нив. Шпанскиот премиер е пред предизвикот да обезбеди стабилност на економијата, која воопшто нема да чини малку.

мисла на денот

МЛАЃАН ДИНКИЌ

Ј

авниот долг на Србија достигна 54,7% од БДП, а владата е принудена уште да се задолжува, со што драстично се влошува финансиската стабилност на земјата

НАЈДОБАР НАЧИН ДА СЕ ПРЕДВИДИ ИДНИНАТА Е ДА СЕ СОЗДАДЕ.

Питер Дракер

менаџмент-консултант

КАПИТАЛ средА 29.08.2012

4

WWW.KAPITAL.MK

навигатор график на денот...

фото на денот...

Платите и продуктивноста на вработените во домашната економија

2010 III квартал

2011 II квартал

2011 III квартал

0,8%

0,6%

0,7%

1,5%

2011 I квартал

1,3%

2010 IV квартал

1,1%

0,9%

0,3% 2010 II квартал

1,2%

2,9% 2010 I квартал

1,7%

-1,0%

1,7%

0,0%

0,2%

1,0%

1,1%

3,0% 2,0%

Продуктивност 2,9%

Плати

4,0%

3,9%

5,0%

2011 IV квартал

-2,6%

-1,7%

-2,0%

-3,0%

Г

2012 I квартал

С

рафикот покжува дека во изминатите две години во Македонија платите растат, а се намалува продуктивноста на работниците. Според податоците на Народната банка, во првиот квартал од годинава номиналниот пораст на платите изнесува 0,8%, а продуктивноста на работниците се намалила за 1,7%. Во четвртиот квартал од 2010 година пак, платите пораснаа за 1,7%, а кај продуктивноста на вработените се јавува негативна стапка на промена од 2,6%.

светот низ медиумите... Вечерње Новости

данокот на додадена вредност во Србија ќе се зголеми на 20%, но истовремено ќе се дадат поволни кредити за стопанството. ова го најави владата како компромисно решение од кое барем делумно би биле задоволни и стопанствениците и државата, по низата судири поради финансиската криза во земјата.

lll

Frankfurten Alegmenine Zeitung

г германските економски експерти во најголем дел ја поддржуваат канцеларката ангела Меркел во „цврстата“ политика кон грција. франкфуртскиот весник вели дека грција треба да се помага само во случај на поинтензивни и порешителни реформи на атина.

lll

The Wall Street Journal Њујоршкиот економски весник пишува дека акциите на фејсбук во моментов се најголема „коцка“ за големите инвестициски фондови. Мегапопуларната социјална мрежа засега не ги оправдува очекувањата и секојдневно им нанесува загуби на инвеститорите.

lll

El Comercio

Перуанскиот економски весник ја анализира економската состојба во Јужна америка и потенцира дека економскиот развој е концентриран во одредени големи градски центри, додека огромни региони низ континентот живеат како во некој друг век.

lll

www.kapital.mk НАЈЧИТАНО НА WEB...

1 2

Дојде циркусот во нашиот мал град

3

Паѓаат цените на деловниот простор и до 50%

4

Владата го премолчува своето официјално влегување меѓу топпетте огласувачи!

Бизнисот се жали на корупција во Е-тендерите и Е-јавните набавки

о брзина од 130 километри на час, ураганот Ајзак стигна до брегот на југоисточна Луизијана и се движи кон Њу Орлеанс. Ајзак досега усмрти најмалку 24 лица на Хаити и во Доминиканската Република, донесе големи поплави на Карибите и остави илјадници жители на овој дел од светот без домови.

Паѓаат цените на д простор и до 50% Откако кризата го зафати бизнис-секторот, почна да паѓа и вредноста на недвижностите во Скопје, како економски центар на државата. Податоците од агенциите за недвижности покажуваат дека цените за издавање во центарот во последните неколку месеци паднале за дури 50% Соња Јованова наумовска

Ц

sonja.jovanova@kapital.mk

ените на деловниот и на трговскиот простор во Скопје паѓаат, па секој менаџер во моментов анализира каде му е најповолно да ја смести својата фирма или продавница. „Капитал“ анализира дали и колку малите и средните фирми во моментов се во потрага по поевтин деловен и трговски простор, што е еден од начините да ги намалат трошоците во оваа тешка година за бизнисот. Состојбите на терен покажуваат дека најголем број од продажните локали и деловни канцеларии во строгиот центар на градот се затворени, а фирмите, особено малите, бараат нови локации надвор од строгиот центар. Менаџерите објаснуваат дека за канцелариски простор во моментов најпогодни локации се Капиштец, Тафталиџе, Карпош, Аеродром, чии подзаборавени деловни центри сега повторно се враќаат во игра. “На фирмите веќе не им е важно дали се во центар, иако тоа што се наоѓаат подалеку им ги зголемува трошоците за превоз. Се вратија во игра центрите како Скопјанка во Аеродром, Антико во Карпош, Олимпико во Тафталиџе. Чудно е што и при ваква состојба, с$ уште се високи цените за наем во некои објекти, кои затоа зјаат празни“, вели Миле Бошков, претседател на Конфедерацијата на работодавачи.

Слично е и во регионот

С

лична е ситуацијата и во метрополите од соседството. Како резултат на кризата, вредноста на недвижностите веќе некое време паѓа и во Белград. Медиумите таму пишуваат дека многу од најавените трговски центри кои требало да се градат периодов се откажани, бидејќи не можело да се најдат трговци кои ќе закупат локали во нив. Познавачите на бизнисот со недвижности во земјава коментираат дека штом цените на деловниот простор, кој во нормални услови е поскап, почнат да се изедначуваат со цените на станбениот, тоа е показател дека економската моќ на стопанството се намалува.

Ваквата состојба ја потврдуваат и во Сојузот на стопански комори. Драган Митковски, претседател на Сметководствената комора, вели дека во услови на криза, секоја фирма се труди да ги намали режиските трошоци, во кои спаѓаат и давачките за кирија. “Знам лично фирма која од локација во близина на Градска болница се пресели во Тафталиџе, бидејќи цената за наем беше за 30% пониска“, истакнува тој. Но, состојбите на пазарот покажуваат дека наспроти менаџерите, трговците не се во состојба да калкулираат каде ќе се преселат. Ако пред две години при секое отварање на нов трговски центар покрај постоечкиот, тие закупуваа и нов простор, отворајќи уште еден дуќан, сега не размислуваат за такво нешто. Повеќето од затворените локали во центарот на градот се трговци кои не можеле да ги издржат трошоците и го затвориле бизнисот. На други локации во моментов се селат само трговците со брендирани производи, кои одат во новиот трговски центар Скопје сити мол. Сашо Поп-Илиев од агенцијата за недвижности

Хепинес потврдува дека најмногу затворени дуќани имало во ГТЦ, каде што трговците плаќале високи кирии и за одржување на локалите. Според него, таквата состојба, придружена со кризата, ги тера дуќанџиите да затворат пред да размислат дали да се преселат на друга локација.

Hiperium

15.000m 6.000m 95%

kancelariski prost

2

iskorist enost

luna

2.600 50%

deloven pr

iskorist e

Што се нуди од деловен простор

Упатените коментираат дека случувањата на пазарот на недвижности во моментов се контрадикторни и воопшто не е предвидливо во кој правец ќе се движи пазарот во иднина. Во фаза на изградба се неколку деловни објекти во центарот на Скопје, кои се очекува да бидат готови до крајот на оваа и на почетокот на идната година. Но, цените за изнајмување и за продажба на деловен простор, според агенциите за недвижности, го достигнале својот минимум. Александар Иванов од агенцијата за недвижности Адриатик93 објаснува дека во моментов цените се драстично паднати. “На пример, за изнајмување простор за дуќани цената се движи од 10 до 40

За изнајмување на канцелариски прос во зависност од локацијата и големина цената се движи од 10-40 евра за мета евра во зависност од локацијата и од големината на просторот, при што помалите се поскапи. Кога станува збор за изнајмување канцелариски простор, цените се движат од осум до 15 евра. Што се однесува до продажбата на простор за дуќани, цената се движи од 1.000 до 2.500 евра за метар квадратен, а за канцелариски простор од 1.000 до 1.700 евра за метар квадратен“, вели Иванов.

WWW.KAPITAL.MK

2.800 2.600

60 Секунди брифинг

2.400

ПроЦенки...

3 факти За...

7,36 3

парчиња оружје на 100 жители има во Македонија според истражување на Организацијата за контрола на рачното и лесно оружје во Југоисточна Европа

милиони парчиња легално и 4 милиони парчиња нелегално оружје поседуваат граѓаните во Југоисточна Европа

1

милиони парчиња нелеагално оружје поседуваат Србите, кои се први на оваа листа, а Македонците се петти

тоП веСти...

МендереС куЧи

претседател на Стопанскaта комора на Северозападна Македонија

во рецесија сме, само треба да се објави

С

топанскaта комора на Северозападна Македонија наведува од пред неколку месеци дека земјава влегува во рецесија. Компаниите не произведуваат зашто немаат нарачки. Индустријата бележи пад во последните 10 месеци, објаснува за Радио Слободна Европа, Мендерес Кучи, претседател на Стопанскaта комора на Северозападна Македонија. „Според нас, сите услови за рецесија се исполнети, останува само истата да се објави“, вели тој.

деловниот

10

степени ќе се намали температурата од оваа недела. Освежувањето ќе биде проследено со засилен северен ветер кој освен појава на локална нестабилност ќе услови и осетно намалување на температурата во вторник и среда и тоа генерално во земјата за пет до осум, а во северните делови за 10 степени.

6

soravija

15.000m 4.000m 11.000m 70%

m

m

МБИ10

3.000

2

trgovski centar

2

tor

2

kancelariski prostor

2

rostor

enost

san marko

5.400m

2

celosno prazen

iskorist enost

na

0m %

2

2

megi 15.000m2

години јавното претпријатие Стрежево од Битола ќе раководи со рекреативната зона Акумулација Стрежево. ЈП Стрежево како концесионер ќе врши физичка заштита, која ќе се реализира преку сопствена рибочуварска служба составена од обучени, професионални и униформирани рибочувачи.

40% iskorist enost

2

ниноСлав Марина

научник

Донка Филиповска од агенцијата за недвижности Бастион пак, тврди дека празнењето на дел од просториите во строгиот центар на градот многу посилно се чувствува отколку на периферијата. “Очигледно е дека низ центарот на градот многу дуќани се затворени. Причините сигурно ги има повеќе, но најочигледна е таа што трговците веќе не можат да ги издржат премногу високите кирии, кои се движат и до 4.000 евра месечно и кои не се многу

намалени. Кој бизнис може да издржи таква кирија? Со тие пари во Виена може да изнајмите локал, и тоа во центарот на градот. Слична е состојбата и со деловниот простор, со таа разлика што таму веќе се намалени цените за изнајмување, и тоа од 25 на 13 евра за метар квадратен“, вели Филиповска. С$ уште е неизвесно дали зголемената понуда на деловен простор уште толку ќе ги намали цените на деловниот простор во Скопје.

3Се финализира изградбата на Мостот на уметноста

П

о поставувањето 29 скулптури на македонски писатели и уметници, почна и оградувањето на Мостот на уметноста, и тоа со столбови од бел мермер. Тој ги поврзува Градскиот трговски центар и новата зграда на Јавното обвинителство од другата страна на реката Вардар. Со завршувањето на оваа активност, пешачкиот мост, долг 83 метри и широк 12 метри, ќе го добие својот конечен изглед. Меѓу неодамна поставените скулптури се наоѓаат уметници, музичари, актери, преродбеници: Лазар Личеноски, Никола Мартиновски, Димитар Kондовски, Петар Мазев, Григор Прличев, Стале Попов, Kрсте Петков Мисирков, Kочо Рацин, Јордан Хаџи Kонстантинов–Џинот, Блаже Kонески, Ацо Шопов, Васил Иљоски, Живко Чинго, Војдан Чернодрински, Димитар Пандилов, Никола Вапцаров, Неџати Зекирија, Муртеза Пеза, Адем Гајтани, Ристо Шишков, Властимир Николовски, Трајко Прокопиев, Тодор Скаловски и други, меѓу кои и на прерано починатата музичка ѕвезда, Тодор Проески. Централната скулптура е на браќата Миладиновци, висока три метри. Скулптурите се излеани во РЗ Институт а.д. Скопје. Идејното решение на мостот е на Kоста и Викторија Мангаровски. Неговата изградба чини околу 2,5 милиони евра.

П

grave 2.000m2

стор, цените во Скопје се движат од 8-20 евра за метар квадратен, ата на просторот. За изнајмување на простор за дуќан, ар квадратен.

Г

радежната компанија Бетон а.д. Скопје објави дека во содружништво со Проинвест доо Куманово го основала друштво со ограничена одговорност БЕТОН РУДНИК доо Скопје. Основната главнина на друштвото изнесува 620.000 денари во која учеството на Бетон изнесува 99%. Главна дејност на друштвото ќе биде стопанисување со добиената концесија за експлоатација на минерална суровина - дијабаз на локалитет Ѓопчели, Општина Дојран. Со истата кумановска компанија Бетон го основаше и друштво со ограничена одговорност БЕТОН - ПРО доо Скопје. Основната главнина на друштвото изнесува 310.000 денари, а овде учеството на Бетон изнесува 51%. Главна дејност на друштвото ќе биде стопанисување со добиената концесија за експлоатација на минерална суровина - варовник на локалитет Краста, Општина Куманово. Со Про-инвест, Бетон го основаше и друштво со ограничена одговорност БЕТОН КАМЕНОЛОМ доо Скопје. Основната главнина на друштвото изнесува 620.000 денари во која учеството на Бетон изнесува 99%. Главна дејност на друштвото ќе биде стопанисување со добиената концесија за експлоатација на минерална суровина - дијабаз на локалитет Оризари, Општина Липково.

кемпински заинтересиран за градење хотели во Скопје и во охрид

kancelariski prostor

6.100m

бетон основа три друштва за експлоатација на минерални суровини

Марина нов ректор на универзитетот за информатички науки и технологии Свети апостол Павле

ретставници на хотелскиот бренд Кемпински ги разгледуваат Скопје и Охрид за изградба на луксузни хотели со пет ѕвезди. Тие ќе остварат средби со потенцијални партнери за заедничка инвестиција, соопштуваат од Агенцијата за привлекување на странски инвестиции. Компанијата Кемпински веќе 115 години гради бренд на луксузно гостопримство во европски традиционален стил, почитувајќи ги културите кои се специфични за секој регион, земја и имот. Хотели Кемпински има и во Кина, на Блискиот Исток и во Африка или вкупно Кемпински поседува повеќе од 72 хотели во 31 земја во светот. Најблиску во регионов хотели Кемпински има во Бугарија, Хрватска и во Словенија.

2.200 2.000

1.800 06/10 10/10 02/11 05/11 09/11 12/11 04/12 08/12

берЗа Мби 10 3.000 2.800 2.600 2.400 2.200 2.000 1.800

07/10

МБИ 10

10/10

02/11

05/11

09/11

01/12

1.835,22 Max. Min.

2010/2012 2010/2012

2.827,62 1.847,52

НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК Македонската берза во Кјуби оствари промет од пекот 105.113,17 евра, при што МБИ 10 1.272,00 прометот од редовното тргување +47,00 со акции на +4,69% дневно ниво порасна за 1.835,22 98,92% во споредбаMax. со 2.827,62 2010/2012 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК претходниот трговски МБИ 10 2010/2012 Min. 1.847,52 ден. Прометот од Квасара Битола тргување со обврзници НАЈГОЛЕМ 1.835,22 7.001,00 се намалиДОБИТНИК за 99,30% во Кјуби споредба со претходниот 2010/2012 Max. 2.827,62 МБИ 10 -8.398,00 -54,54% трговски ден.

1.272,00 1.835,22 1.835,22 1.835,22 1.835,22 1.272,00

2010/2012 Min. МБИ 10 МБИ 10 МБИ 10 +47,00 НАЈГОЛЕМ DOW JONES ДОБИТНИК 2010/2012 Max. Кјуби Min. 2010/2012 Max. 2010/2012 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИКMax. Min. 2010/2012 Max. 2010/2012 Min. Квасара Битола 2010/2012 ДОБИТНИКMin. НАЈГОЛЕМ

1.847,52

+4,69%

2.827,62 1.847,52 2.827,62 2.827,62 1.847,52 2.827,62 1.847,52 1.847,52

+47,00

7.001,00 1.272,00 1.272,00 1.272,00 1.272,00 +47,00 7.001,00 DOW JONES +47,00 +47,00

НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК Кјуби НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК Кјуби 13.000 Кјуби -8.398,00 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК Кјуби 12.500 Квасара Битола +47,00

+4,69%

НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК 13.500

-54,54% +4,69% +4,69% +4,69% +4,69% -54,54%

12.000 11.500 11.000

НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК -8.398,00 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК 07/07 Битола 21/08 05/10 19/11 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК Квасара Квасара Битола Квасара Битола DOW JONES

10.500

Квасара Битола 10.000 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК

03/01

7.001,00 7.001,00 -8.398,00 7.001,00 7.001,00 -8.398,00

17/02

-54,54% -54,54% -54,54% -54,54%

13.500 13.000

-8.398,00 12.500 -8.398,00

DOW JONES

12.000

DOW JONES

11.500 DOW JONES 13.500 11.000 DOW JONES

13.057,50 DOW JONES

13.000 10.500 12.500 10.000

-0,88%

12.00007/07 21/08 05/10 19/11 03/01 17/02

11.500 13.500 ДРУГИ ПАЗАРИ 11.000 13.000 13.500 13.500 10.500 12.500 FTSE 100 13.000 13.500 13.000 10.000 12.000 Nikkei225 12.500 13.000 12.500 07/07 21/08 11.500 S&P 500 12.000 12.500 12.000 11.000 Nasdaq 11.500 12.000 11.500 10.500 DAX 11.000 11.500 11.000 10.000 10.500 TOPIX 11.000 10.50007/07 21/08 10.000 10.500 10.00007/07 21/08 10.00007/07 21/08

5.746,31 9.070,76 19/11 1.402,08 3.053,40 6.896,85 752,23

05/10

-0,52% +0,51% 17/02 -0,81% -0,66% -0,76% -0,96% -0,88%

03/01

13.057,50

05/10

19/11

03/01

17/02

05/10 19/11 03/01 17/02 Американските акции 05/10 19/11во03/01 17/02 07/07 21/08 05/10 19/11 03/01 17/02 ВАЛУТИ петокот покажаа умерен ДРУГИ ПАЗАРИ 13.057,50 раст бидејќи инвеститорите FTSE 100евросе со5.746,31 -0,52% и понатаму поделени евро -0,88% долар Фунта Nikkei225 9.070,76 +0,51% мислења околу тоа дали СТАПКА СТАПКА S&P 500 1.402,08 -0,81% Федералните резерви 13.057,50 Nasdaq 3.053,40 1,2499 -0,66% ДРУГИ ПАЗАРИ 1,2666 наскоро ќе ја олабават 13.057,50 DAX 6.896,85 ПРОМЕНА -0,76% ПРОМЕНА -0,88% монетарната политика.

13.057,50 FTSE 100 5.746,31 -0,52%

752,23 -0,88% -0,96% 13.057,509.070,76 -0,52% +0,51%

TOPIX +0,34% Nikkei225

-0,88% -0,88% -0,81% Nasdaq 3.053,40 -0,66% ВАЛУТИ ДРУГИ ПАЗАРИ DAX 6.896,85 -0,76% ДРУГИ ПАЗАРИ ФЈУЧЕРСИ FTSE 100 5.746,31 -0,52% ДРУГИ ПАЗАРИ TOPIX 752,23 -0,96% Nikkei225 9.070,76 +0,51% FTSE 100евро 5.746,31 -0,52% евро долар Фунта FTSE 100 5.746,31 -0,52% S&P 500 1.402,08 -0,81% Nikkei225 9.070,76 +0,51% FTSE 100 5.746,31 -0,52% ЗЛАТО Nikkei225 9.070,76 +0,51% СТАПКА Nasdaq 3.053,40 СТАПКА -0,66% S&P 500 1.402,08 -0,81% Nikkei225 9.070,76 +0,51% S&P 500 1.402,08 -0,81% ВАЛУТИ DAX 6.896,85 1,2499 -0,76% Nasdaq 3.053,40 -0,66% S&P 500 1.402,08 -0,81% 1,2666 Nasdaq 3.053,40 -0,66% TOPIX 752,23 ПРОМЕНА -0,96% DAX 6.896,85 -0,76% Nasdaq 3.053,40 -0,66% ПРОМЕНА DAX 6.896,85 -0,19% -0,76% евро долар TOPIX 752,23 -0,96% Фунта евро 6.896,85 DAX -0,76% TOPIX 752,23 -0,96% +0,34% ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11 -0,52% TOPIX 752,23 СТАПКА -0,96% СТАПКА ВАЛУТИ ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10 Нафта Брент 1,2499 1,2666 ВАЛУТИ ВАЛУТИ ФЈУЧЕРСИ ПРОМЕНАевро ПРОМЕНА ВАЛУТИ евро долар Фунта S&P 500 1.402,08 ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10 ДРУГИ ПАЗАРИ

други ПаЗари

1.669,70

VALUTI 114,80

£ €

Фунта евро +0,34% евро ЗЛАТО Фунта евро

СТАПКА Фунта

1,2666

€ $

евро долар -0,52% -0,18% СТАПКА евро долар евро долар

1,2499 1,2499 1,2499 1,2499 -0,52% -0,52% -0,52% -0,52%

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10 СТАПКА СТАПКА СТАПКА СТАПКА СТАПКА СТАПКА ПРОМЕНА ПРОМЕНА

1,2666 1.669,70 ФЈУЧЕРСИ 1,2666 1,2666 +0,34% +0,34% +0,34% +0,34%

ПРОМЕНА ПРОМЕНА ПРОМЕНА ПРОМЕНА -0,19% ПРОМЕНА ПРОМЕНА СТР.10 ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11 ЗЛАТО ПОВЕЌЕ СТР.10 НафтаИНФОРМАЦИИ Брент НА ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10 ФЈУЧЕРСИ ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10

1.669,70 ФЈУЧЕРСИ 114,80 FJU^ERSI ФЈУЧЕРСИ ФЈУЧЕРСИ ЗЛАТО

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11

ЗЛАТО ZLATO ЗЛАТО Нафта Брент ЗЛАТО

1.669,70 1.669,70 114,80 1.669,70 1.669,70

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11 ПОВЕЌЕ СТР.11 НафтаИНФОРМАЦИИ Брент НА ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11 ПОВЕЌЕ НафтаИНФОРМАЦИИ Брент НА СТР.11

114,80 114,80 114,80 114,80

-0,19% -0,18%

-0,19% -0,19% -0,18% -0,19% -0,19%

Нафта БрентBRENT NAFTA Нафта Брент -0,18% -0,18% -0,18% -0,18%

ПодатоЦите Се од ПретХодниот ден до 15Ч

Н

инослав Марина е реномиран научник од областа на телекомуникациите и информатичките технологии. Своето искуство стекнато на универзитетите во Принстон, Осло и во Хаваи, на Швајцарскиот федерален институт за технологии во Лозана и Нокиа планира да го пренесе во градењето на Универзитетот Свети Апостол Павле. Неговата визија е Универзитетот да прерасне во водечки едукативен и научно–истражувачки центар во областа на информатичко– комуникациските технологии во регионот.

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.com.mk

ангела Маркел

канцелар на Германија

“

За време на кризата ја изгубивме довербата едни во други. Сакаме Грција да ги исполни обврските.

3.300 3.100 2.900 2.700 2.500 2.300 2.100 1.900 1.700 0

КАПИТАЛ среда 29.08.2012

WWW.KAPITAL.MK

6 политика Собранието даде зелено светло за Законот за следење на комуникациите

С

обранието даде зелено светло за Законот за следење на комуникациите. Со предлог-законот се предвидуваше проширување на обемот на комуникации кои ќе бидат следени, времето на следење на комуникациите, како и надлежноста на институциите кои ќе ги следат комуникациите. Освен Министерството за внатрешни работи, комуникациите ќе ги следат и Царинската управа, Јавното обвинителство и Финансиската полиција. „Со предлог-законот за изменување и дополнување на Законот за следење на комуникациите ќе се изврши усогласување на одредбите на Законот за следење на комуникации со новиот Закон за кривична постапка. Паралелно, ќе се постапи во согласност со забелешките на Европската комисија констатирани во Извештајот за напредокот на Република Македонија за 2010 година во однос на улогата на министерот за внатрешни работи во постапката за следење на комуникациите и ќе се надминат определени проблеми констатирани при практичната имплементација на овој закон“, образложи министерката за внатрешни работи, Гордана Јанкулоска.

Црвенковски: С$ што беше направено во Ресен е запустено

П

ретседателот на СДСМ, Бранко Црвенковски, најавувајќи ги активностите на партијата, рече дека во општината Ресен во овој период не се направени никакви покрупни и позначајни инвестиции, а она што претходно било изградено на планот на спортот и културата е тотално запоставено. Локалните и регионалните патишта во општината и каналската мрежа за наводнување, според него, се во запустена состојба. Нема ништо, како што рече, ниту од ветените вложувања во дистрибутивен центар за откуп на јаболка. Кандидатот на СДСМ за градоначалник на Ресен, Тодор Проевски, изјави дека прв пат по четири години кругот околу спортската сала е исчистен, но оти тоа не значи дека таа е во добра состојба. На ваквите обвинувања реагираа од ВМРО-ДПМНЕ. Партискиот портпарол Александар Бичиклиски изјави дека за цели 15 години СДСМ не вложи ниту денар во овој град и го доведе до работ на егзистенција. „Кога Бранко ќе се сретне со ресенчани нека им објасни како се случи 6.000 граѓани на Преспа да останат без работа во негово време. Зошто ’око не му трепна‘ за 6.000 семејства кои останаа без егзистенција со затворањето на Преспатекс, Ретекс, Ресена, Преспатранс, Ипоз Преспа, Алгрета, Столичара, хотелите Европа, Југославија“, изјави Бичиклиски.

Го откриваат ли електронските здравствени картички точниот број на администрацијата? Премиерот Никола Груевски изјави дека во моментот се изготвени 190.000 електронски здравствени картички за сите вработени во државната и во јавната администрација. Бројката со која оперира ресорниот министер Иво Ивановски е 118.000. Која е вистинската? Габриела Делова

Г

gabriela.delova@kapital.mk

о откриваат ли електронските здравствени картички точниот број на администрацијата? На вчерашната прес-конференција која заеднички ја одржаа премиерот Никола Груевски и Фондот за здравствено и пензиско осигурување, премиерот посочи дека во моментот се изготвени 190.000 електронски здравствени картички за сите вработени во државната и во јавната администрација. „Стартува издавањето на електронската здравствена картичка, а досега се изработени 190.000 вкупно за државните и јавните институции“, рече премиерот Груевски. Од Влада вчера не беа достапни да објаснат дали оваа бројка се однесува на вкупно

вработените во администрацијата, ниту пак дали за дел од вработените ќе се печатат повеќе од една картичка. Од Фондот за здравствено и пензиско осигурување пак прецизираат дека 50.000 од изработените картички се однесуваат за сите вработени во здравството, додека пак

останатите 140.000 ќе бидат поделени во државните институции. Притоа, велат оттаму, секој вработен добива само по една картичка, односно нема дуплирање на картичките. Ако се земе предвид дека со последните уставни измени, вработените во здравството не се сметаат за јавни службеници, а

По жешкото лето, уште пожешка есен за судиите Марија Севриева

У

marija.sevrieva@kapital.mk

ште невратени од судската ферија судиите ги очекува напорна работа, но и тешка борба за оние кои сакаат да напредуваат во својата кариера. Судскиот совет минатата недела објави нов конкурс за с$ уште непополнетите места во судовите во државата, претседателски и судиски. Битка повторно ќе се води за првото место во највисокиот суд во државава, Врховен. Последниот избор пропадна поради тоа што ниту еден од кандидатите, Лидија Неделкова и Ристо Катавеновски, не го добија потребното мнозинство. Неделкова доби поголема поддршка од членовите на Советот, но таа не беше доволна за по неколку месеци поминати како врховен судија да го преземе раководењето на оваа највисока судска инстанца. По пропаѓањето на првиот обид, Неделкова за „Капитал“ изјави дека не е разочарана поради неизборот. „Мојот личен успех е запишан на хартија и во мојата судска практика. Може само да се

претпоставува зошто изборот не беше направен“, изјави Неделкова. Изборот беше проследен со неколку контроверзии од шпекулациите дека членовите на Советот не можат да се договорат кој кандидат да го поддржат до повлекувањето на кандидатурата на поранешниот претседател на Врховен Јово Вангеловски од лични причини, како што информираше, што дополнително ги разгори озборувањата. Во моментов функцијата в.д. претседател во Врховниот суд ја извршува Милка Стефкова. И Кривичниот суд с$ уште функционира со в.д. претседателот кој го раководи судот, Ѓоко Ристов. Судскиот совет распиша нов конкурс и за оваа престижна позиција во судските кругови. Атрактивни за судиите с$ уште се трите слободни места во Врховен суд. Судиите кои заминаа во пензија нема кој да ги замени, бидејќи два конкурси за избор пропаднаа. За нив беа пријавени околу 40 судии, но никој не успеа

да ја добие потребната поддршка од Советот. Претседателката на Судски совет, Александра Зафировска, остро ги демантираше тврдењата дека македонските и албанските членови во Советот не можат да се „испазарат“ кој кандидат да го поддржат. „Знаеме дека станува збор за професионалци. Тоа што тие не ја добија потребната поддршка зависи од проценката на членовите на Советот. Нема никакви политички притисоци врз Советот“, изјави Зафировска по пропаѓањето на изборот.

Големите случаи уште чекаат разврска

Покрај конкурсите за избор на судии и претседатели кои се во тек, судиите ги чека напорна работа по предметите кои се започнати, а чие продолжение следува по завршувањето на одморите. Случајот кој предизвика најголемо внимание кај домашната, но и кај светската јавност, акцијата „Монструм“, во која беа

кои според Фондот се 50.000, бројката на администрацијата, барем пресметана преку електронските картички, изнесува 140.000 – што е далеку поголема од официјалната 118.000 која ја соопшти министерот за информатичко општество и администрација, Иво Ивановски.

По завршувањето на судската ферија, Судскиот совет ќе прави избор на претседател на Врховниот и Кривичниот суд и тројца судии за највисокиот суд во државата откако тој не беше успешен пред летните одмори уапсени осомничните за петкратното убиство кај Смилковското езеро е с$ уште во истражна постапка. Додека предметите „Змиско око 1 и 2“ неколку години не можат да добијат судска разврска, последната акција „Калдрма“ помина со сослушување на обвинетите инкасанти од Македонија пат. Во септември се очекува изведување на докази. И „Бришач“, кој збриша полициски службеници и граѓани поради местењето на сообраќајни несреќи продолжува идниот месец. Во обвинителниот акт по овој предмет, 27-мина обвинети се товарат за злоупотреба на службена положба и овластување, фалсификување службена исправа и измама. Најизвесно е дека „Метастаза“ ќе добие своја завршница во септември. Иако беа презентирани завршните зборови на обвинителството и одбраната, судот треба да ги провери доказите прибавени со посебни истражни мерки.

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ среда 29.08.2012

политика 7 САД ќе ја помага борбата против организираниот криминал

С

АД ќе ја помага борбата против организираниот криминал. Како што соопшти портпаролот на Владата, Александар Ѓорѓиев, Македонија во соработка со Америка ќе ги зајакнува македонските капацитети за спречување и справување со криминалот, особено со организираниот криминал и корупцијата. Проектот ќе се фокусира на проактивни пристапи во фазата на истрага и ефективно кривично гонење, лоцирање на одговорноста на сторителите и нивно казнување, како и унапредување на јавната безбедност и доброто владеење. А целите, начините и методологијата на остварување на оваа заедничка соработка ќе бидат дефинирани со договор што ќе го потпишат двете држави, за што Владата ги овласти Министерството за внатрешни работи и Министерството за правда.

Груевски во посета на Република Српска

Аврамопулос на средба со македонскиот амбасадор Стефков во Атина

П

Ш

ефот на грчката дипломатија, Димитрис Аврамопулос, денес ќе се сретне со македонскиот амбасадор во Атина, Сашо Стефков, соопштува грчкото Министерство за надворешни работи. Според информациите во соопштението, средбата е закажана за денес, а истата се оценува како протоколарна средба, како дел од средбите кои министерот Аврамопулос во последниот период ги одржа и со другите амбасадори во Атина.

Димитрис Аврамопулос

ремиерот Никола Груевски, денеска ќе престојува во еднодневна посета на Бања Лука, Република Српска, во Босна и Херцеговина. Во рамките на посетата тој ќе оствари средба со претседателот на Република Српска, Милорад Додик и со премиерот, Александар Џомбиќ, соопштуваат од Владата. Исто така, премиерот Груевски ќе присуствува и на потпишувањето на Договорот за изработка на проект и изградба на автопат Бања Лука–Добој, делница Прњавор–Добој, меѓу ЈП Аутопутеви Републике Српске и конзорциумот составен од АД Гранит од Скопје и Интеграл Инжињеринг од Лакташи. Учеството на АД Гранит - Скопје во овој проект, како што наведува, претставува доказ за квалитетот и можностите на македонската градежна оператива и значаен извор на средства за компанијата.

Законот за бранители низ Собрание... ДУИ низ Владата!? Катерина Синадиновска

П

katerina.sinadinovska@kapital.mk

ремиерот и лидер на ВМРО–ДПМНЕ, Никола Груевски, одлучи да не отстапи од најавата за закон за правата на бранителите и покрај заканата од коалицискиот партнер Али Ахмети дека ако законот се изгласа, ДУИ ќе ја напушти Владата и ќе побара предвремени парламентарни избори. Во примените материјали на законодавниот дом стои целиот текст на предлог-законот, кој на дневен ред ќе биде ставен на 10-ти септември, иако само неколку часа претходно од ДУИ брифираа дека не очекуваат оти нивните коалициски партнери ќе отидат дотаму и ќе го поднесат законот без нивна согласност: „Ние имаме свои амандмани на овој закон и ако тие се прифатат, нема проблем. Ќе го изгласаме законот и ќе се обидеме да ја спасиме коалицијата. Но, познавајќи ги своите партнери мислиме дека тие нема да ги прифатат никако нашите амандмани. Во таков случај, немаме намера да попуштиме. Излегуваме од Владата“, вели за „Капитал“ висок партиски извор на ДУИ.

Што содржи законот?

Пратеничката група на ВМРО-ДПМНЕ го достави до Собранието предлог-законот за припадниците на безбедносните сили на Република Македонија и на членовите на нивните семејства. Законот кој предизвика лавина реакции чиј краен ефект

Премиерот и лидер на ВМРО–ДПМНЕ, Никола Груевски, одлучи да не отстапи од најавата за закон за правата на бранителите и покрај заканата од коалицискиот партнер Али Ахмети дека ако законот се изгласа, ДУИ ќе ја напушти Владата и ќе побара предвремени парламентарни избори може да биде и предвремени парламентарни избори во скратена постапка може да биде ставен на собраниска седница веќе идната недела. Во образложението на законот пишува дека постоечкиот закон не ги дал резултатите коишто се очекувале и коишто биле цел при донесувањето, што предизвикало делумно остварување на правата и затоа постои потреба од донесување нов закон. Со законот се опфатени сите униформирани

лица од составот на Армијата, Министерството за одбрана и Министерството за внатрешни работи кои организирано учествувале во одбрана на независноста, територијалниот интегритет и с уверенитет на Република Македонија и во спречување на насилно уривање на демократските институции утврдени со Уставот, сметано од 1 јануари 2000 година до 31 декември 2001 година. Во него се дефинирани сите начини под кои

бранител може да загине како последица на воените дејствија во кои учествувал и правата со кои може да се стекне неговото семејство, како и правата на бранителите кои добиле трајна повреда. Според Законот, припадниците, помагачите или соработниците на вооружените екстремистички и паравоени групации, како и членовите на нивните семејства кои стекнале или можеле да стекнат права по овој закон не можат да ги остварат правата од член 11 на овој закон како бесплатно здравствено осигурување, образование, пензија, станбено згрижување и друго. „Владата на Република Македонија и единиците на локалната самоуправа се должни да обезбедат вработување без јавен оглас во државните органи, јавните претпријатија и јавните установи, на еден невработен член на семејството на загинат или починат припадник на безбедносните сили доколку ги исполнува општите законски услови и условите предвидени за вработување на соодветното работно место“, пишува во законот. Во законот во детали се предвидени обврските на сите државни институции кон припадниците на безбедносните сили и нивните семејства. Средствата за спроведување на законот ќе бидат обезбедени од Буџетот. Во него се предвидени и глоби од 550 до 700 евра за одговорното лице во институцијата која нема да ги почитува правата на бранителите. Со влегувањето на сила на овој закон би престанало важењето на стариот.

МНР го крие одговорот од ОБСЕ за изборните реформи!? Иако во Министерството за правда велат дека одговорот на ОБСЕ/ОДИХР веќе стигнал по дипломатска пошта, од Министерството за надворешни одбиваат да потврдат, правдајќи се дека не ги отворале пратките кои не биле за нив Максим Ристески

М

maksim.risteski@kapital.mk

инистерството за надворешни работи го крие одговорот од ОБСЕ/ ОДИХР за предложените измени на изборното законодавство, ко ј, с п о р е д и н ф о р м а ц и и о д М и н и с т е р с т в о т о з а п р а в д а, веќе пристигнал по дипломатска пошта. Од Министерството за надворешни се правдаат велејќи дека не ги отворале пратките примени по дипломатска пошта доколку се наменети за други министерства, и одбиваат да потврдат дека мислењето на ОБСЕ за измените на Изборниот законик стигнало кај нив. „Ние, во вакви случаи, на некој начин сме са мо курири. Не ги отвораме писмата и пратките примени по дипломатска пошта кои не се адресирани до нас“, вели портпаролот на Министерството за надворешни, Борче Стамов. Од друга страна, дека одговорот од ОБСЕ стигнал веројатно знаат и во Секретаријатот за европски

прашања, од каде што најпрвин одговорија дека одговорот е тука, за потоа да се коригираат, и да кажат дека го очекуваат на почетокот од идната седмица. Во надлежното министерство за имплементирање на препораките на ОБСЕ/ ОДИХР за изборите – Министерството за правда, потврдуваат дека мислењето на меѓународната организација е пристигнато во МНР, а кај нив го очекуваат најрано во среда. Впечатокот од целокупната ситуација е дека иако наголемо се зборува за избори, на власта очигледно не & се брза со реформирањето на изборното законодавство и со прочистувањето на Избирачкиот список, за разлика од опозицијата која инсистира на нови избори да се оди само ако претходно бидат имплементирани препораките на ОБСЕ/ОДИХР. На притисокот од опозицијата институциите с$ уште одговараат дека го чекаат одговорот од ОБСЕ за измените што ги предложи Министерството за правда, односно

работна група од Управувачкиот комитет за адресирање на препораките на меѓународната организација. Член на работната група од редовите на опозицијата вели оти првата фаза од процесот требало да помине до 1 август (пред одморот на пратениците – рок што е дебело пробиен), а големото доцнење го толкува како знак дека Владата добива лоши сигнали од ОДИХР во однос на квалитетот и квантитетот на имплементираното. Во препораките на меѓународната организација беше наведено и во изборната регулатива не треба да се „чепка“ шест месеци пред изборите, што значи дека ако изборите би се одржале во март, реформите треба да се готови до 1 септември, што во вакви околности нема никаква можност да се случи.

И за списокот се чека политичка одлука која најмногу зависи од ВМРО-ДПМНЕ

Работната група за прочистување на Избирачкиот список работи по утврдената динамика, вели претседателот на ова тело, Бедередин Ибраими. До крајот на август тој го очекува извештајот на Управата за водење на матични книги, која треба да утврди колку од околу 168 илјади лица кои фигурираат во Избирачкиот список, а немаат нови (биометриски) документи се живи и ги исполнуваат условите за да гласаат на избори. Меѓу нив има и такви кои последен пат се јавиле

пред административен орган за издавање нов документ во далечната 1981 година, а на некои старите документи престанале да им важат уште во 1987 година. Откако ќе се избришат од списокот лицата за кои Управата за водење на матични книги ќе утврди дека местото не им е таму, ќе се направи најкрупниот чекор кон целосно прочистување. Но, тука работата не завршува, зашто методот кој работната група го оцени како најефикасен за да се дојде до објективен Избирачки список, е за гласачи кои ќе бидат запишани да се сметаат само лицата кои поседуваат биометриски документи. Методот се коси со уставно загарантираното право на глас на секој граѓанин на Македонија, и за да се премости овој проблем ќе мора власта и опозицијата да донесат политичка одлука, вели Ибраими: „Парадоксот с$ уште не е решен. Според Уставот сите граѓани на Македонија имаат право на глас, односно право да се наоѓаат во Избирачкиот список, но од друга страна, лицата кои немаат нови, биометриски документи, нема да може да го остварат тоа право, бидејќи Изборниот законик вели дека за да бидат запишани во списокот и за да гласаат мора да имаат важечки, што сега се биометриските документи. Бидејќи ќе се прекрши Уставот ако во списокот се запишани само лицата со нови документи, неопходно ќе биде да се донесе политичка одлука“, изјави Ибраими за „Капитал“.

к

о

м

NA 26 SEPTEMVRI VO “KAPITAL” ^ITAJTE

SPECIJALEN PRILOG

ZDRAV @IVOT SPRAVETE SE SO STRESOT Vra}aweto na pointenzivni rabotni obvrski posle le`ernoto leto drasti~no go zgolemuvaat nivoto na stres. Ekspertite, lekarite, nutricionistite prepora~uvaat aktivnost so nesmaleno tempo pred doa|aweto na zimata!

Kapital vi pomaga kako polesno da gi nadminete stresnite sostojbi i da bidete aktivni i na povisoko energetsko nivo!

Koi fizi~ki aktivnosti mo`ete da gi praktikuvate za da go podobrite imunitetot?

Velosipedot go {titi srceto i krvnite sadovi. Zo{to da se dvi`ite na dve trkala?

Vitaminska podgotovka pred sezonata na grip i nastinki.

Top esenski namirnici koi ne smeete da gi propu{tite!

ZA POVE]E INFORMACII VO VRSKA SO PRILOGOT I ZA KOMERCIJALNO PRETSTAVUVAWE VO ISTIOT OBRATETE SE NA DO MARKETING SEKTOROT NA E-MAIL prilozi@kapital.com.mk TELEFON 02 3298 110 LICA ZA KONTAKT: GORDANA MIHAJLOVSKA I BOBAN \ORGIEVSKI

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ СРЕДА 29.08.2012

КОМПАНИИ ПАЗАРИ 9

Со нова стратегија Владата ќе се бори против масовното иселување Со ревидирана демографска стратегија Владата ќе се обиде да го стопира иселувањето на младото население. Според ОН, сега е клучниот момент дали ќе го следиме кинескиот пример за развој или африканскиот за иселување и изумирање

СПИРО РИСТОВСКИ

министер за труд и социјална политика

“

Дејан Азески dejan.azeski@kapital.mk

В

ладата ќе ја ревидира Стратегијата за демографски развој 20082015, за која „Капитал“ одамна алармираше дека не соодветствува со реалните состојби, со цел да го спречи масовното иселување што & се случува на Македонија. Сегашната стратегија, донесена пред четири години, предвидува задржување на младото население во земјава преку економски раст од 6%, кој не се остварува. Министерот за труд и социјална политика, Спиро Ристовски и директорот на канцеларијата на Фондот за население на ОН, Доина Болога, потпишаа писмо за разбирање за имплементирање на годишните работни планови финансирани од УНФПА, во кои главна точка е ревизија на Стратегијата за демографски развој 2008-2015 година. Според Стратегијата, Македонија до 2025 година ќе има помалку од два милиони жители, младото население под 14 години ќе се намали за 14,4% до 2030 година (од 33,2% во 1994 година), а секоја година неповратно ќе се иселуваат по 15.000 луѓе. Македонија

Мора да се продолжи со реформите, бидејќи ќе се доведеме во ситуација во наредните години да станат безмислени голем број проекти кои ги прави Македонија, кога ќе немаме доволен број население кое ќе може да ги опслужува сите инфраструктурни и спортски објекти, зашто со сегашната тенденција реалноста е таква.

Доколку не даде резултати и ревидираната стратегија, Македонија ќе стане земја на пензионери

Македонија пред историска пресвртница

С

поред директорката Болога, Македонија с$ уште има можност да профитира од младото и активно население, како азиските земји (Кина и Индија), кои на крилата на големиот процент активно население направија економски „бум“. „Земјата е во фаза на демографски прозорец, каде што активното население с$ уште е поголемо од пасивното. И ова е можност која не смее да се пропушти и

кажува дека со соодветно инвестирање, земјата може да се придвижи кон забрзан развој. Всушност, ова е тајната на азиските економски тигри“, вели Болога. Според најновите податоци кои ги анализира „Капитал“, просторот за да се користи младото население се стеснува, бидејќи во странство најмногу се иселуваат граѓани до 34 години, а најголем дел од нив одат на печалба за да останат трајно.

до 2050 година ќе нема повеќе од 1.746.000 жители. Во Министерството планираат со промени во образовниот, здравствениот и во економскиот модел и со подинамичен раст на БДП да ги подобрат состојбите. Но, никаде во Стратегијата не пишува како ќе се постигне тој развој. Единствено е наведено дека

просечниот раст на економијата и на платите во 2012 и во 2013 година треба да биде над 6%. Светската банка објави дека 447.000 македонски граѓани се иселени од државата заклучно со 2010 година. Тоа е дури 21,9% од вкупното население во Македонија, со што земјата е рангирана на 23-то место во групата

NA 12 SEPTEMVRI VO “KAPITAL” ^ITAJTE

SPECIJALEN PRILOG

“NOVI TEHNOLOGII ZA SOVREMENO @IVEEWE” “Kapital” vo ovoj specijalen dodatok Vi gi pretstavuva najnovite tehnolo{ki usovr{eni aparati koi sovremenoto `iveewe go podignaa na nivo na sovr{enstvo!

Analiza na pazarot - {to se nudi i {to se bara na makedonskiot pazar? Koi tehnolo{ki aparati, neophodni vo sovremenoto `iveewe, se najbarani od makedonskite potro{uva~i?

Koi se kriteriumite na makedonskiot potro{uva~ pri izborot na sovremeni tehnolo{ki aparati funkcionalnosta, energetskata efikasnost ili pak dizajnot i `elbata na kupuva~ite?

Kolkavo e vlijanieto na ve}e doka`anite brendovi so inovativni tehnologii vrz odlukata za kupuvawe?

Kolku se barani energetski efikasnite aparati na na{iot pazar i kakva e informiranosta na potro{uva~ite za “A” oznakata koja ja sodr`at ovie aparati?

ZA POVE]E INFORMACII VO VRSKA SO PRILOGOT I ZA KOMERCIJALNO PRETSTAVUVAWE VO ISTIOT OBRATETE SE NA DO MARKETING SEKTOROT NA E-MAIL prilozi@kapital.com.mk TELEFON 02 3298 110 LICA ZA KONTAKT: GORDANA MIHAJLOVSKA I BOBAN \ORGIEVSKI

земји во светот кои најмногу се иселуваат. Тоа значи дека најцрните предвидувања на демографската стратегија, кои требаше да се случат по 30 години, се случуваат токму денес. Министерот Ристовски вели дека визната либерализација дополнително придонела за одлив на населението, но дека поголем проблем биле стапките на наталитет и морталитет, кои со години одат во негативна насока. Затоа, требало да се менува Стратегијата. „Ќе се ангажираат експерти, со чија помош ќе се направи правилна и целосна ревизија на она што досега е спроведено во насока на креирање и коригирање на веќе постојните политики и адаптирање на реалните состојби и проблеми со коишто се соочуваме“, вели Ристовски. Според проценките на ОН, ќе се зголемува бројот на старото население, кое ќе достигне 14,8% во 2020 година, а во 2030 година веќе 28,4%.

КАПИТАЛ средА 29.08.2012

WWW.KAPITAL.MK

10 компании пазари > БроЈка

Саем за пакување и за технологија на храна во Турција

В

о периодот од 20 до 23 септември годинава во Истанбул ќе се одржи 18-тиот Mеѓународен саем за пакување EUROASIA PACKING - ISTANBUL 2012 и 7-миот Саем за технологија на храна ISTANBUL FOOD-TECH 2012. Се работи за една од поголемите специјализирани меѓународни саемски манифестации од ваков вид, на кои ќе учествуваат голем број реномирани турски и странски компании. Стопанската комора на Македонија, во соработка со овластениот застапник на саемскиот организатор Адонис груп, организира посета на македонски компании на саемската манифестација, со автобуски превоз и алтернативно во сопствена режија. Посетителите на Саемот ќе имаат можност да ги видат производите што турските и странски компании ќе ги пласираат од областа на системи за автоматизација, полнење вреќи, компресори, подвижни ленти и системи, машини за сушење, флексо-машини за печатење, машини за пакување храна, машини за кеси, регулатори, отпори, машини за сечење...

Саем за метали во Босна и Херцеговина

В

о босанскиот град Зеница од 2 до 4 октомври годинава ќе се одржи деветтиот Меѓународен саем на метали и рударство ZEPS Intermetal 2012. На овогодишното издание на саемот ќе учествуваат производители на руда и суровини за производство на метали, опрема за рударство, КАМАТНИ металуршки, СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ машини и опрема, полупроизводи од метали, Банка машини, опрема 3м 6м 24м 36м и алати за обработка на метали, опрема за Комерцијална банка на квалитетот, 3,10% 6,80% 7,00% контрола на4,00% материјали, заштита на животната НЛБ Тутунска банка Стопанската 3,20% 4,05%на Македонија 6,50% 6,90% средина... комора преку проект ќе учествува на6,85% саемот банка 3,20% ЦЕФТА-ДИХК 4,00% 6,65% бода изнесува довербата на потрошувачите во Европа во август, СтопанскаПартнерскиот заеднички ЦЕФТА-штанд со коморите од регионот, банка 3,00% 4,00% 5,50% 6,00%на кој што е пад од претходното ниво кое беше на -21,5 бода. Довербата Шпаркасена македонските компании можат бесплатно да се претстават Охридска банка 4,30% 4,80% 5,50% 6,00% се спушти на најниско ниво во изминатите три години, соопшти преку промотивни материјали, брошури и каталози. Прокредит банка 3,00% 3,80% 6,80% 6,90% Европската комисија. Во Европската унија индексот падна од јулските Во рамките на саемот ќе се одржи и семинар на тема -20,2 бода на -22,6 бода во август. Се чека Комисијата да го објави ТТК банка„Како успешно да 3,20% 4,10% 6,70% со еминентни 7,20% се извезува во Гeрманија“ целосниот извештај за бизнис-климата во ЕУ и во еврозоната. Алфа банка 3,30% од Германија.

4,20% 7,40% 7,60% предавачи и експерти

-24,6

Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

3,20% 3,50% 4,00%

4,20% 4,80% 5,00%

5,70% 7,50% 8,00%

6,00% 8,00% 8,40%

Стопанска б. Битола Капитал банка

3,80% 3,50%

4,80% 4,50%

7,40% 7,00%

7,60% 8,00%

Издадени 130 милиони ,15% неоригинални акцизни маркички КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

Банка

обид да & се подметнат на Царината 48 милиони ,31% Спречен неоригинални акцизни маркички. Освен материјалната штета,

,32%

,66%

а NASDAQ

,46%

зата во Сао

,35%

мпании

,02%

компании од

,25%

се доведе во опасност и снабдувањето на пазарот за акцизни маркички Силвана Жежова

Ц

silvana.zezova@kapital.mk

аринската управа во соработка со Министерството за внатрешни работи откри 43 милиони акцизни маркички произведени од договорниот производител, кои не се оригинални. Овие маркички, кои производителот се обидел да & ги подметне на Царинската управа, се наоѓаат во трезорот на Народната банка и ги немаат основните елементи и заштитните знаци. Се претпоставува дека цената на една акцизна маркичка што не одговара на заштитните елементи е за 3-4 пати пониска од оригиналната. „Се работи за акцизни маркички претежно за тутун и тутунски производи и во помали количини за алкохолни пијалаци кои подложат на плаќање акциза

и ставање акцизни маркички. Покрај овие 43 милиони маркички за кои е утврдено дека не се оригинал, во последните две недели Царинската управа изврши проверка во магацините во фирмите кои веќе набавиле вакви маркички. Се работи за 6,5 милиони парчиња акцизни маркички“, откри директорот на Царинската управа, Ванчо Каргов. До овој момент Царината утврдила дека е стекната противправна корист од несоодветниот материјал што е употребен при производството на акцизните картички „тешка“ околу 9,5 милиони денари. Според Каргов, добро е што Царината навреме, не знаејќи за ваквата состојба, склучила интервентен договор за набавка на акцизни маркички и во тек е печатење, производство и дистрибуција, односно замена на одземените.

+

и на берзата

,38%

рани на

24.08.2012

+4,69% 1.272,00 +1,67% 244,00 +1,64% 14.350,00 +1,51% 2.250,00 +0,72% 2.499,00

24.08.2012

Квасара Битола Тутунска банка Струмица Табак Жито Вардар Арчеромитал

нова цена

пад

-

-54,54% -5,26% -3,00% -2,92% -1,96%

нова цена

7.001 1.800,00 873,00 1.097,00 50,00

36м

3,60% 3,30% 3,45% 3,40%

4,00% 3,80% 3,75% 3,90%

Охридска банка Прокредит банка ТТК банка

2,50% 2,20% 2,00%

3,00% 2,90% 2,50%

4,00% 3,60% 3,65%

4,50% 3,80% 4,05%

Алфа банка

3,20%

4,10%

3,70%

4,00%

Уни банка

1,90%

2,40%

3,00%

3,20%

2,50% 2,20% 2,10% 2,20%

2,80% 2,80% 2,60% 2,50%

4,50% 4,10% 4,40% 4,00%

5,10% 4,50% 4,60% 4,50%

6м 0,59%

12м 0,86%

0,65% 0,73% 0,17%

0,99% 1,07% 0,38%

1м 4,03%

3м 4,51%

Народна банка на Србија

3м 3,10% 3,20% 3,20%

6м 4,00% 4,05% 4,00%

24м 6,80% 6,50% 6,65%

36м 7,00% 6,90% 6,85%

Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје Стопанска б. Битола

3,00% 4,30% 3,00% 3,20% 3,30% 3,20% 3,50% 4,00% 3,80%

4,00% 4,80% 3,80% 4,10% 4,20% 4,20% 4,80% 5,00% 4,80%

5,50% 5,50% 6,80% 6,70% 7,40% 5,70% 7,50% 8,00% 7,40%

6,00% 6,00% 6,90% 7,20% 7,60% 6,00% 8,00% 8,40% 7,60%

Капитал банка

3,50%

4,50%

7,00%

8,00%

3м

6м

24м

36м

Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка

2,00% 1,80% 1,85% 1,70% 2,50% 2,20% 2,00%

2,50% 2,40% 2,35% 2,10% 3,00% 2,90% 2,50%

3,60% 3,30% 3,45% 3,40% 4,00% 3,60% 3,65%

4,00% 3,80% 3,75% 3,90% 4,50% 3,80% 4,05%

Алфа банка

3,20%

4,10%

3,70%

4,00%

Уни банка

1,90%

2,40%

3,00%

3,20%

Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

2,50% 2,20%

2,80% 2,80%

4,50% 4,10%

5,10% 4,50%

Стопанска б. Битола Капитал банка

2,10% 2,20%

2,60% 2,50%

4,40% 4,00%

4,60% 4,50%

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

1м 3м 6м ПРИНОС НА ОТВОРЕН ИНВЕСТИЦИСКИ ФОНД Euribor (EUR) 0,13% 0,32% 0,59% Отворен инвестициски фонд Libor (EUR) 0,13% 0,34% Нето вредност 0,65%

Инструмент

камата

Благајнички записи Ломбарден кредит

3,75% 5,50%

СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

Домашна валута Домашна валута со валутна клаузула Странска валута

Држава ЕМУ

Валута евро

Среден курс во 61,4994

САД В.Британија Швајцарија

долар фунта франк

48,9957 77,7391 51,2068

Канада Австралија

долар долар

49,4448 51,3308

Извор: НБРМ

ДВИЖЕЊЕ НА ИНФЛАЦИЈАТА ВО МАКЕДОНИЈА ПЕРИОДОТ 2010/2011 4% 3% 3% 2% 2% 1% 1% 0% -1%

-1% 01/10

04/10

06/10

09/10

12.860.261,71

-2,48%

1 недела47.243.150,15 1м 3,02% 20.043.039,47 4,03% 25.224.270,30

3м 3,45% -0,59% 4,51% -1,02%

4,91%

-3,78%

-6,00%

-9,08%

-2,05%

-4,36%

49.233.560,62

-0,05%

0,61%

61.575.764,65 0,23% Основна кам. стапка Стапка на инфлација

0,70%

МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

преку ноќ 2,05% КБ Публикум - Балансиран 2,10% МКДОНИА КБ Публикум - Обврзници

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ

Народна банка на Македонија Народна банка на Србија Народна банка на Хрватска Централна банка на Црна Гора Централна банка на Словенија

4,00% 12,00% 6,00%

5,20% 13,40% 2,50% 3,60% 2,20%

12/10

03/11

06/11

09/11

12/11

Извор: Државен завод за статистика

0,45% 24.284.393,00 0,73% 0,07% 37.799.174,13 0,17%

КД БРИК Рочност КД Нова ЕУ СКИБОР

10% 20% 13%

КУРСНА ЛИСТА

12м 0,86% 0,99% 1M 1,07%2,25% 0,38%1,17%

Иново Статус Акции

6,00%

Стапка на инфлација 5,20% 13,40% 2,50% 3,60% 2,20%

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

Банка Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка

Libor (USD) Илирика Југоисточна Европа 0,25% Libor (CHF) 0,03% Илирика Глобал-Растечки пазари

12,00%

Народна банка на Хрватска Централна банка на Црна Гора Централна банка на Словенија

петок - 24.08.2012

КБ Публикум Паричен

24м

2,50% 2,40% 2,35% 2,10%

и ги повика за навременото производство и ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ дистрибуција на маркичките.

1м 3м Каргов објасни дека поради тоа што (EUR) 0,13% 0,32% многу фирми требаEuribor да се снабдат (EUR) 0,13% 0,34% со различни видовиLibor акцизни маркички, производството Libor (USD) мора 0,25% 0,45% да се цепка.

Libor (CHF) 0,03% 0,07% Со претходниот производител на акцизни МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ маркички ЦаринатаРочност имала преку ноќ 1 недела склучено тригодишен СКИБОР 2,05% 3,02% договор за изработка МКДОНИА 2,10% на околу 700 милиони парчиња, ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ во вредност од Основна кам. стапка околу 62 милиони Народна банка на Македонија 4,00% денари.

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

Банка

6м

2,00% 1,80% 1,85% 1,70%

Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје Стопанска б. Битола Капитална банка компаниите разбирање

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

раст

Кјуби Адинг Макпетрол Топлификација Комерцијална банка

„Имавме тендерска постапка за склучување нов договор, бидејќи истекуваше веќе постојниот, при што во одредени разговори со познавачите ни беше обрнато внимание дека можеби тие акцизни маркички не се такви какви што треба да бидат. По таква иницијатива почнавме со акција, бидејќи моравме да провериме какви маркички се во оптек. Претходно развивме стратегија да обезбедиме интервентен производител на акцизни маркички. Беше извршена и измена на правилникот од страна на Министерството за финансии за акцизни маркички, за да се спречи настанувањето на одредени проблеми на пазарот“, заклучи Каргов. Тој вети дека Царината нема да дозволи македонскиот пазар да трпи

3м

Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка

3M

6M

1Y

YTD

ДАТУМ

5,80%

-2,22%

-9,80%

1,87%

13.08.2012

5,93%

-7,83%

-4,29%

-2,53%

13.08.2012

-5,56%

-9,72%

-17,87%

-10,65%

13.08.2012

4,68%

5,59%

13.08.2012

-22,91%

-7,67%

13.08.2012

-8,22%

0,44%

13.08.2012

1,79%

4,14%

3,24%

13.08.2012

1,52%

3,17%

1,91%

13.08.2012

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ средА 29.08.2012

11 > БроЈка

Сковин започна со откуп на грозје

В

инарницата Сковин започна со откуп на првите количини грозје за оваа сезона од сортите „мускат“, „темјаника“ и „бургундец“. „Грозјето е со добар квалитет, висок процент на шеќер, како и добар баланс на PH и киселина. Оваа сезона не очекуваме да има недостиг од грозје. Вообичаено, вршиме откуп од наши долгогодишни комитенти со кои градиме долгорочна соработка и доверба. Исто така, преговараме со индивидуални земјоделци за откупни цени со кои ќе може да се валоризира нивниот труд, но истовремено и да постигнеме цена со која нашите вина ќе бидат конкурентни на светските пазари“, изјави Марија Митева, извршна директорка на Сковин. Сковин оваа сезона ќе преработи 17 милиони килограми грозје, од кои 4-5 милиони килограми ќе бидат од лозовите насади во сопственост на винарница.

задолжницата стартува од 1 септември

О

7,1

милиони денари изнесува нето-загубата на РЖ Интер трансшпед за тековната година, објави компанијата. Во првите шест месеци од годинава Интер трансшпед остварил оперативни приходи од 23 милиони денари. Приходите се остварени на домашниот пазар. Расходите на компанијата бележат минимално намалување и во овој период тие изнесуваат 19,7 милиони денари.

д 1 септември стартува задолжницата. Со овој инструмент треба да се подобри ликвидноста кај компаниите и да се заштитат доверителите од неплаќачите, односно да ги осигура дека должникот ќе си плати за завршената работа. Ќе важи само за пребивање на долговите меѓу приватниот сектор. Задолжницата ја издава нотарот по барање на доверителот. Сумата која се побарува не треба да биде повисока од 30% од вкупните приходи на должникот остварени претходната година. Ако должникот не го плати долгот во предвидениот

рок, доверителот оди во банка за наплата на сумата. Ако има пари на неа, му плаќа на доверителот, ако не, ги блокира сите сметки. Во согласност со Законот за трговски друштва, должникот дава согласност плаќањето на неговите обврски кон одреден доверител да се изврши по присилен пат од сите негови сметки кај сите носители на платен промет. Доколку не се наплати од паричните средства, задолжницата како извршна исправа може да се наплати и од друг имот. Издавањето задолжница е на доброволна основа само ако фирмата сака да биде сигурна дека сумата ќе може да си ја наплати.

Македонската Цевитана повторно под фер услови на хрватскиот пазар Стопанската комора на Македонија во соработка со надлежните државни институции се избори за отстранување на нетарифна бариера за македонски производ на хрватскиот пазар Соња Јованова наумовска

В

Царинската управа на Хрватска. комори на Македонија и на Хрватска, Бранко Азески и „Ваквата категоризација повлекуваше плаќање трошоци Надан Видошевиќ, при што Азески инсистирал деловната при увозот на стоката во Хрватска и ја намалуваше заедница да реагира до надлежните за да се почитуваат конкурентностa во однос на истите производи, како што одредбите на ЦЕФТА-договорот. е Цедевита, која е нивен домашен производ“, објаснуваат Сличен заеднички ангажман Стопанската комора на од Стопанската комора. Македонија имаше и во јуни со партнерската Стопанска Оттаму велат дека извршеното претарифирање не комора на Косово, вклучувајќи ги Царинската управа било во согласност со правилата за тарифирање и и Министерството за надворешни работи, кога Владата претставувало протекционистичка трговска мерка, на Косово, надвор од ЦЕФТА-процедурите, воведе со цел нелојална заштита на Цедевита на хрватскиот акциза при увоз на македонски цемент во Косово. И пазар. За случајот бил известен и ЦЕФТА-Поткомитетот овој ангажман се заврши со повлекување на воведената за нетарифни бариери преку Стопанската комора акциза. на Хрватска и ЦЕФТА-Царинскиот поткомитет Од Стопанската комора објаснуваат дека во услови преку Надворешно-трговската комора на Босна и на економска криза реално е да се очекуваат обиди ФЈУЧЕРСИ Херцеговина, а информација била доставена и до за примена на мерки на нелојална конкуренција, но ЦЕФТА-Секретаријатот во Брисел, Националниот ЦЕФТАуверуваат дека кон нив треба да се има активен и брз НАФТА координатор, Царинската управа на Македонија и однос, користејќи ги транспарентно сите легитимни ЛЕСНА СУРОВА ПРИРОДЕН ГАС Министерството за надворешни работи, кое понатаму средства за нивно отстранување.

96,12 2,83 доставило информација до Владата и до Амбасадата „Впрочем, стопанските комори постојат и за тоа и се на на Македонија во Хрватска.

BRENT За случајот со Цевитана ЗА ЗАТОПЛ. располагање на своите членки“, велат од Стопанската директно разговарале114,80 и претседателите на стопанските комора.

314

sonja.jovnova@kapital.mk

итаминка од Прилеп повторно во Хрватска може да го извезува својот производ Цевитана без нетарифни бариери и во согласност со ЦЕФТА договорот. Според информациите од Стопанската комора на Македонија, од јули годинава Комората успеала да обезбеди производот Цевитана под фер услови да се продава на хрватскиот пазар. Претходно, Царинската управа на Хрватска го претарифираше производот, МАКЕДОНСКА БЕРЗА ставајќи го во групата сокови на растворање, наместо во МБИ 10 групата суплементи во прехрана, каде што се наоѓа1.835,22 и хрватскиот производ Цедевита. За ваквата МБИД состојба, Витаминка уште во април годинава побарала од Стопанската комора 1.760,47 помош со цел да се надмине тарифната ОМБ која во февруари ја наметнала бариера,

119,09

+0,40% -0,32% -0,14%

-0,16% -0,18%

-0,04% +0,19%

Извор: Македонска Берза

Вредностите кои ги гледате денеска, се од последниот ден на тргување, петок - 24.08.2012

МАКЕДОНСКА БЕРЗА МБИ10 МБИ10 МБИ10 ИНДЕКСИ РЕГИОН3.000 3.000

МБИ 10 BELEX15 1.835,22 443,40 Главен индекс на Белградска берза МБИД CROBEX 1.760,47 1.688,96 ОМБ Главен индекс на Загребската берза 119,09

SASX 10 +0,40% -0,17% 684,05

-0,32% SOFIX 324,23 -0,14% ATHEX

-1,67%

638,03

Главен индекс на Љубљанската берза

443,40 13.057,50

16.427,50

30,48$/унца

1.775,00

7.600,25

-0,17% -0,88%

NASDAQ 3.053,40

-0,66% +0,15%

SASX 10 684,05

809,00$/бушел

берзата, без финансиски компании

3.000 3.000 3.000

-1,46% +0,31%

2.600 2.600 2.600 берза Главен индекс на Софиската берза Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао Паоло, Бразил

-1,67%

2.400 2.400 2.400

ATHEX 2.200 2.200 2.200 638,03 ЕВРОПА ИНДЕКСИ

Главен индекс на Љубљанската берза

-0,48%

FTSE 100 5.756,63

-0,35%

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза

-0,88% -0,44% SWISS

DOW JONES

DAX13.057,50 Заеднички индекс 30 6.918,80

6.452,46

-1,67%

+1,32%

SBITOP 501,27

1.718,25$/бушел

S&P 500 1.402,08

Главен индекс на Љубљанската берза

Витал Врбас

1.650,00 13.057,50

900,00

-0,81% 58.511,55 ЗАГРЕБСКА БЕРЗА 1.355,00

Индекс на најголемите јапонски компании котирани на Токиска берза

TOPIX CAC 40 757,23

-1,25%

3.416,18

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

ЕВРОПА ИНДЕКСИ BSE 30

-0,96%

-0,48%

Индекс на компании котирани на примарен пазар на Токиска берза

-0,38%

17.783,21 FTSE 100

5.756,63

Индекс на 30 најголеми компании котирани на берзата во Бомбај

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

Извор: Блумберг

DAX 6.918,80

+16,49%

-0,44%

Индекс на 30 најголеми герм. компании котирани на Франкфуртска берза

Бродомеркур CAC 40 3.416,18

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао 363,65

24,00

455,01

+21,39%

-9,05%

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза Цинкарна Целје

74,00

-0,44% -10,85%

+5,71%

-0,02% -5,33%

Индекс на 30 најголеми герм. компании Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Податоците за акции со најголема промена во регионот, се земаат од веб страниците на котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал

Белградска, Загрепска и Љубљанска берза Индекс на 100 најголеми британски компании ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч. котирани на Лондонска берза

24.08.2012

раст нова цена АЗИЈА ИНДЕКСИ +4,69% 1.272,00

-0,02%

-1,17%

108 108108 104 104104 07/10 07/10 10/10 10/10 02/11 02/11 05/11 05/11 09/11 09/11 01/12 01/12 04/12 04/12 08/12 08/12 07/10 10/10 02/11 05/11 09/11 01/12 04/12 08/12

ОМБ е составен од најликвидните обврзници котирани на Македонска берза

BRENT 114,80

1669,70$/унца

СРЕБРО 30,48$/унца

БАКАР 7.600,25

-0,16% -0,18%

ПРИРОДЕН ГАС 2,83

ЗА ЗАТОПЛ.

314

МЕТАЛИ

-0,19% -0,20% -0,9%

НИКЕЛ

16.427,50

АЛУМИНИУМ 1.775,00

ЧЕЛИК 345,00.$/унца

-0,04% +0,19%

+1,8% -0,8% /

ПЧЕНКА 809,00$/бушел

ПЧЕНИЦА 894,50$/бушел

КАФЕ 1,62/бушел

СУРОВИНИ

-2,53% -2,27% +0,22%

КАКАО

2.377,00$/бушел

ШЕЌЕР 19,64

СОЈА 1.718,25$/бушел

-0,34% +0,26% -0,85%

Податоците за фјучерсите на нафта, метали и суровини се земаат од веб страната на американската финансиска агеција Блумберг ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Кјуби NIKKEI 225 SENG Адинг +1,67% HANG 244,00 9.070,76 19.880,00 14.350,00 Макпетрол +1,64% Индекс на најголемите јапонски компании Индекс на најголеми компании котирани на берзата Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании одТокиска берза Топлификација +1,51% во 2.250,00 котирани на Хонг Конг швајцарскиот пазар на капитал Комерцијална банка +0,72% 2.499,00

SWISS 6.452,46

112 112112

+12,50%

-0,48% 5.756,63БЕРЗА -0,35% ЉУБЉАНСКА

.

DAX SWISS Нова Кредитна Банка Марибор Меркатор 6.918,80 6.452,46 1.150,00 113,60

-0,35%

-3,21%

-1,46%

116 116116

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао Паоло, Бразил Недвижности Кваестус

Франк ДД ЕВРОПА ИНДЕКСИ -18,33% FTSE 100

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Копер Еуронекст берза Интереуропа

0,42

Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ берзата, без финансиски компании

АИК Банка -3,33% BRAZIL BOVESPA

Импол Севал

551,00

51,50

-1,17%

96,12

ЗЛАТО

Филип Морис Ниш +19,57% NASDAQ +9,09% -0,88% -0,66% 3.053,40

Заеднички индекс 30 големи американски компании котирани на Њујоршка берза

BRAZIL BOVESPA -0,81% -1,46% 58.511,55 АЗИЈА ИНДЕКСИ

Заеднички индекс на 500 котирани компании на

ЛЕСНА СУРОВА

Главен индекс на Атинската берза

АМЕРИКА ИНДЕКСИ БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

NIKKEI HANG SENGПаоло, Бразил двете225 најголеми американски берзи 9.070,76 ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ 19.880,00 ДЕН ДО 15Ч.

ATHEX 638,03

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

големи американски Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ компании котирани на Њујоршка берзата, без финансиски компании Индекс на 30 најголеми герм. компании берза Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Заеднички индекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал Маистра

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Главен индекс на Сараевската берза 19,64

120 120120

ФЈУЧЕРСИ НАФТА

+1,32%АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА

-0,66% S&P 500 -0,02% 1.402,08

NASDAQ 3.053,40

SASX 10 ШЕЌЕР 684,05

Главен индекс Загребската берза метали и суровини Главен индекс на Софиската берза на Податоците зана фјучерсите на нафта, се земаат од веб страната американската финансиска агеција Блумберг

07/10 07/10 10/10 10/10 02/11 02/11 05/11 05/11 09/11 09/11 01/12 01/12 07/10 10/10 02/11 05/11 09/11 01/12 DOW JONES

АМЕРИКА ИНДЕКСИ

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

-0,17% -2,27% SOFIX СОЈА +0,24% +0,22% 324,23

2.377,00$/бушел

2.000 2.000 2.000 Главен индекс на Атинската берза 1.800 1.800 1.800

СУРОВИНИ КАКАО ИНДЕКСИ -2,53% РЕГИОН

Главен индекс на Белградска берза 894,50$/бушел

CROBEX КАФЕ 1.688,96 1,62/бушел

SOFIX BRAZIL BOVESPA 2.800 2.800 2.800 58.511,55 324,23

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

BELEX15 ПЧЕНИЦА 443,40

на пазарот на јавно поседувани друштва

-0,34% +0,15% +0,26% +0,31% -0,85%

ПЧЕНКА

Индекс на 100 светски компаниииндекс котирани на на NASDAQ берза Главен Сараевската берза

+0,24% -0,81%

SBITOP 501,27

124 124124

345,00.$/унца

Извор: Македонска Берза официјалниот пазар на Македонска берза

ИНДЕКСИ АМЕРИКА ИНДЕКСИРЕГИОН

Главен на Загребската Заеднички индексиндекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи

CAC 40 3.416,18

1669,70$/унца

Главен индекс на Атинската берза

Заеднички индексиндекс 30 големи Главен наамерикански Белградска компании котирани на Њујоршка берза

CROBEX S&P 500 1.688,96 1.402,08

3.100 3.100 3.100

ЗЛАТО

2.600 2.600 2.600

-0,14%

ОМБ ОМБ ОМБ

-0,32%

НИКЕЛ 2.900 2.900 -0,19%2.900 +1,8% 2.700 2.700 МАКЕДОНСКА БЕРЗА 2.700 АЛУМИНИУМ 2.400 2.400 2.500 2.500 СРЕБРО 2.400 2.500 МБИ 10 -0,20% -0,8% 2.300 2.300 2.300 2.200 2.200 +0,40% 2.200 1.835,22 2.100 2.100 2.100 +0,31% 2.000 2.000 БАКАР ЧЕЛИК 2.000 МБИД 1.900 1.900 -0,9%1.900 / -0,32% 1.800 1.800 1.700 1.700 1.760,47 1.800 1.700 06/10 06/10 10/10 10/10 02/11 02/11 05/11 05/11 09/11 09/11 12/11 12/11 04/12 04/12 08/12 08/12 07/10 07/10 10/10 10/10 02/11 02/11 05/11 05/11 09/11 09/11 01/12 01/12 04/12 04/12 08/12 08/12 06/10 10/10 02/11 05/11 09/11 12/11 04/12 08/12 07/10 10/10 02/11 05/11 09/11 01/12 04/12 08/12 ОМБ +1,32% -0,14% 119,09 МБИ 10 е составен од 10 најликвидни акции на компании котирани на МБИД е составен од 15 најликвидни акции на компании котирани

+0,15%

2.800 2.800 2.800

Главен индекс на Софиската берза

SBITOP Извор: Македонска Берза 501,27

BELEX15 DOW JONES

МБИД МБИД МБИД 3.300 3.300 МЕТАЛИ 3.300

+0,40%

3.000

Главен индекс на Сараевската берза

+0,24%

Цевитана од Витаминка ќе влегува во Хрватска без нетарифни бариери и во согласност со ЦЕФТа договорот.

АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

-1,25%

Витал Врбас

1.650,00

+19,57%

+9,09%

Филип Морис Ниш

900,00

к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ СРЕДА 29.08.2012

БАЛКАН 13

Меркатор со загуба поради динарот и поголемиот ДДВ во Хрватска Освен економската криза, слабите резултати на групацијата Меркатор настанаа поради зголемување на стапката на ДДВ во Хрватска и падот на вредноста на српската валута Васе Целеска vase.celeska@kapital.mk

Е

ден од водечките трговски синџири во Југоисточна Европа, словенечката групација Меркатор, ја дочека првата половина од годината со загуба. По првите три месеци, во кои беше едвај над нулата, групацијата во вториот квартал оствари загуба од 17,3 милиони евра. Најголемата компанија во Словенија во првата половина од оваа година оствари приходи

16,5 11 милиони евра изнесува нето-загубата на Меркатор во првата половина од 2012 година

од 1,4 милијарди евра, оперативна добивка од 24,5 милиони евра и нето-загуба од 16,5 милиони евра. Оваа загуба е последица на негативните движења на девизниот курс на српската валута, намалениот промет и реструктурирањето на компаниите М Техника и Модиан. „Чувствуваме пад на сите пазари. Поради намалувањето на кредитниот рејтинг, депресијацијата на динарот во Србија и растот

милиони евра загуба пријави Меркатор поради падот на динарот и поголемиот ДДВ во Хрватска

24,5

милиони евра изнесува оперативната добивка на Меркатор во првата половина од годинава

NA 19 SEPTEMVRI VO “KAPITAL” ^ITAJTE

SPECIJALEN PRILOG

AVTO “VISOKI OKTANI NA MAKEDONSKITE PATIШTA” Vo ovoj specijalen dodatok “Kapital” vi gi pretstavuva najbaranite marki na avtomobili od visoka klasa na makedonskiot pazar.

Koi se najprodavani “delovni avtomobili” vo Makedonija?

Kakvi avtomobili vozat makedonskite menaxeri?

Kolkav del od proda`bata na novi avtomobili otpa|a na ovaa kategorija vozila? [to naj~esto baraat klientite vo ovoj pazaren segment?

Koi se svetskite noviteti vo tehnologijata {to gi pravat avtomobilite poednostavni za koristewe, posigurni i poekonomi~ni?

Koi novi modeli na avtomobili }e bidat prezentirani ovaa esen?

ZA POVE]E INFORMACII VO VRSKA SO PRILOGOT I ZA KOMERCIJALNO PRETSTAVUVAWE VO ISTIOT OBRATETE SE NA DO MARKETING SEKTOROT NA E-MAIL prilozi@kapital.com.mk TELEFON 02 3298 110 LICA ZA KONTAKT: GORDANA MIHAJLOVSKA I BOBAN \ORGIEVSKI

Можност за нов потег на Тодориќ

П

адот на добивката на Меркатор претставува уште една поволност за хрватскиот концерн Агрокор да достави нова и поевтина понуда за преземање. Новиот директор на Меркатор, Тони Балажиќ, и новиот претседател на Надзорниот одбор, Матеј Лаховник, начелно, повеќе се наклонети кон продажба на мнозинскиот дел од капиталот на ДДВ во Хрватска, се намали потрошувачката за 5%“, вели извршниот директор Тони Балажиќ, кој раководи со Меркатор од јуни. Тој додава дека с$ повеќе се чувствува дека потрошувачите купуваат во дисконтите. На загубата на Меркатор влијаеше и забавеното закрепнување на економијата, с$ поголемата неизвесност во бизнисот и растот на цената на енергенсите. Само поради падот на вредноста на српскиот динар Меркатор има загуба од 11 милиони евра. Според податоците на бизнис-весникот „Финанце“, најголем пад во продажбата Меркатор бележи на хрватскиот пазар, каде што продажбата во првата половина од годинава е помала за 6%. Во Хрватска, Меркатор веќе подолг период покажува слаби резултати. Покрај лошата економска состојба, проблем му прави и спорот со хрватскиот концерн Агрокор и зголемувањето на стапката на ДДВ. На останатите регионални пазари Меркатор за нијанса ја зголеми продажбата. Вкупно на странските пазари Меркатор ја зголеми продажбата за 5%. Најголем раст на продажбата, 55%, оствари во Босна и Херцеговина, каде што го презеде трговскиот

отколку минатата управа. Минатата година Агрокор понуди 221 евро за акција на Меркатор, иако компанијата на Љубљанската берза котираше по цена од околу 160 евра за акција. Цената на акциите на Меркатор во моментов изнесува околу 120 евра за акција, а словенечките медиуми претпоставуваат дека Агрокор ќе понуди 50 евра повеќе од оваа цена. синџир Дрвопромет.

За да ги зачува купувачите, Меркатор ја намалува маржата Поради падот на куповната моќ на речиси сите клучни пазари, Меркатор, како и во минатото, ги намали своите маржи со цел да ги зачува купувачите. Моментално, компанијата спроведува околу 50 мерки, кои до крајот на годината треба да & заштедат осум милиони евра. Пред с$, станува збор за трошоци за намалување на надворешните услуги од консултанти и на залихите. Мерките вклучуваат и намалување на трошоците за маркетинг. На крајот од годината Меркатор нема да продолжи некои од спортските договори, а привремено ќе ги замрзне сите вложувања во образованието на вработените надвор од компанијата. Се воведуваат промени и во комерцијата и во логистиката, кои долгорочно на Меркатор треба да му заштедат 50 до 60 милиони евра. Се подготвува и нова компаниска стратегија, но целта останува иста - Меркатор да биде водечки трговски синџир во регионот. Медиумите шпекулираат дека најверојатно, Меркатор ќе ги напушти непрофитните пазари (Албанија и Бугарија) и ќе продаде дел од недвижностите.

КАПИТАЛ средА 29.08.2012

WWW.KAPITAL.MK

14 свет

Каде инвестираат „китовите на Волстрит“? минатиот квартал беше тоа што се одлучи да инвестира во две нафтени компании - Оилвел Варко и Филипс 66, потег со којшто може да се каже дека повторно им се враќа на инвестициите во нафтената индустрија.

Една од најголемите традиции на американската инвестициска сцена е јавното објавување на извештаите под името „13F“, според кои инвестициските фондови со над 100 милиони долари мора детално да ги објават своите портфолија

Зголемени инвестициите во злато

Големите инвеститори Џорџ Сорос и Џон Полсон ги зголемија своите удели во најголемиот фонд кој инвестира во злато, СПДР Голд Траст, во моментот кога цената на овој благороден метал доживеа најголем пад од 2008 година. Сорос фонд менаџмент го дуплираше својот удел во овој фонд, а инвестицискиот фонд Полсон & Ко. го зголеми уделот за 26%. Сорос и Полсон се одлучија на овој чекор откако вредноста на златото падна за 4% во вториот квартал. Вложувањето во злато кога цената е ниска е стандардна процедура за Сорос, но за Полсон оваа инвестиција е одраз на неговиот песимизам по загубата што ја доживеа неговиот инвестициски фонд лани, кога парите ги насочи кон банкарскиот сектор.

васе Целеска

vase.celeska@kapital.mk

И

нвестициите во злато и во нафта, како и акциите на големите американски компании како Џенерал електрик, Џонсон и Џонсон, Проктер и Гембл, Волмарт, Виса, ИБМ, Велс Фарго последниве три месеци беа во фокусот на светски познатите инвеститори Џорџ Сорос, Ворен Бафет и Џон Полсон. Една од најголемите традиции на американската инвестициска сцена е јавното објавување на извештаите под името „13F“, според кои инвестициските фондови со над 100 милиони долари мора детално да ги објават портфолијата по 45 дена откако ќе заврши еден квартал. Темата каде инвестирале „китовите на Волстрит“ во последните три месеци претставува одлична забава, но и к

о

м е

р

ц

Фејсбук и Манчестер јунајтед интересни за Сорос

шанса да се прецизираат трендовите на вложување на овие инвестициски гуруа.

Бафет & се враќа на нафтата

Милијардерот Ворен Бафет, традиционално, прв ги објавува своите квартални акции на берза, а последниов квартал за него беше многу богат. Иако ги намали своите позиции во неколку компании, тој го дополни своето портфолио со повеќе акции од компаниите и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

ɂɫɬɪɚɠɭɜɚʃɟɬɨ ɝɨ ɨɛɥɢɤɭɜɚ ɫɨɧɨɬ

˄̨̛̛̦̖̬̯̖̯̯̏̚ ʤ̡̛̥̖̬̦̌ ʶ̷̨̣̖ – ˁ̡̨̪̠̖͕ ̡̡̨̌ ̨̨̛̬̦̯̬̐̌̌̚ ̦̌ ʫ̨̡̬̪̭̯̏̌̌ ̴̶̛̛̥̦̖̭̯̠̌̌̌ ͣʻ̨̢ ̦̌ ̸̛̛̭̯̬̙̱̌̏̌ ϮϬϭϮ͞ ̨̏ ʺ̡̨̛̖̦̠͕̌̔̌ ̛̬̭̪̹̱̌̏̌ ʶʽʻʶ˄ˀˁ ʯʤ ʻʤ˄ˋʻʽ-ʰˁ˃ˀʤʮ˄ʦʤˋʶʰ ʿʽˁ˃ʫˀ ʯ̌ ̸̛̛̭̯̬̙̱̌̏̌ ̨̔ ̛̭̯̖ ̴̨̛̛̪̬̣ ̛ ̡̛̯̖̥̯̭̌ ̨̛̣̭̯̍̌ ϭ͘ ʿ̨̬̌̏ ̦̌ ̸̨̱̖̭̯̏ ̦̌ ̡̨̡̨̦̱̬̭̯ ̛̥̌​̯̌ ̛̭̯̖ ̸̛̛̭̯̬̙̱̌̏̌ ̡̨̛ ̛̙̖̯̏̌ ̦̌ ̨̛̛̯̖̬̯̬̠̯̌̌ ̦̌ ˀ̡̛̖̪̱̣̍̌ ʺ̡̨̛̖̦̠̌̔̌͘ Ϯ͘ ʿ̨̨̭̯̖̬̯ ̯̬̖̍̌ ̔̌ ̨̛̪̬̣̖̖̚̚ ̨̔ ̨̨̭̪̭̯̖̦̏ ̸̨̦̱̦̌ ̨̖̣̔ ;̨̨̠̖̦̍̌̏ ̛̛̣ ̨̨̦̖̠̖̦̍̌̏Ϳ ̛ ̔̌ ̨̐ ̪̬̖̯̭̯̱̌̏̏̌ ̨̨̦̯̌̔ ̛ ̨̨̛̪̬̦̖̭̯̔ ̦̌ ̨̨̛̭̯̯ ̦̌ ̨̖̦̭̯̖̦͕̔̌̏ ̡̨̭̖̠̦̖̖̦̔̏ ̛ ̨̛̛̣̖̭̦̬̬̣̌̍̏̚ ̸̛̦̦̌͘ ϯ͘ ʿ̨̨̭̯̖̬̯ ̯̬̖̍̌ ̔̌ ̭̖ ̨̪̦̖̭̖̔ ̨̏ ̯̬̏̔̌ ;̴̸̡̛̛̌̚Ϳ ̴̨̬̥͕̌ ̦̌ ̡̨̡̛̥̖̦̭̌̔ ̡̛̠͕̌̚ ̨̏ ̴̨̬̥̯̌ ϭϬϬdžϭϰϬ Đŵ͕ ̶̨̦̠̦̌̔̌ ̨̔ 5 ˁ̛̖̪̯̖̥̬̏ ϮϬϭϮ ̨̛̦͕̐̔̌ ̸̡̨̛̛̭̣̱̏ ̦̌ ̬̖̭̯̌̔̌̌ ̦̌ ˄̨̛̛̦̖̬̯̖̯̯̏͗̚ ϯ̯̌ ʺ̡̨̡̖̦̭̌̔̌ ʥ̛̬̐̌̔̌ ̍​͕̍ ϭϬϬϬ ˁ̡̨̪̠̖͕ ̨̭ ̡̦̦̌̌̌͗̚ ͣʶ̨̡̦̱̬̭ – ʻ̨̢ ̦̌ ̸̛̛̭̯̬̙̱̌̏̌͘͞ ϰ͘ ʯ̨̖̦̌̔ ̨̭ ̨̨̪̭̯̖̬̯͕ ̸̨̛̭̯̬̙̱̯̌̏̌ ̯̬̖̍̌ ̔̌ ̨̛̭̯̔̌̏ ̛ ̡̨̛̪̠̌ ̨̔ ̸̛̣̦̌ ̡̬̯͕̌̌ ̡̨̛̪̠̌ ̨̔ ̸̨̨̦̱̦̯̌ ̨̖̣͕̔ ̡̡̨̌ ̛ ̴̨̯̖̣̖̦ ̌̚ ̨̨̪̦̯̥̹̖̦̌̌ ̡̨̡̦̯̯̌͘ ϱ͘ ʿ̛̛̛̬̭̯̦̯̯̖̐̌ ̶̨̨̛̪̦̖̭̔ ̢̖ ̛̯̍̔̌ ̛̬̣̖̦̌̐̔̌̚ ̨̔ ̸̛̯̬̣̖̦̌ ̡̨̛̛̥̭̠̌ ̨̔ ˄̨̛̛̦̖̬̯̖̯̯̏̚͘ ʶ̨̛̛̥̭̠̯̌̌ ̢̖ ̡̛̭̖̣̖̯̬̌ ̨̦̠̥̦̱̌̐ ϭϬ ̨̛̪̭̯̖̬ ̌̚ ̨̨̪̦̯̥̹̖̦̌̌ ̦̯̪̬̖̬̌̏̌ ̛ ̨̧̛̣̙̱̖̏̌̚ ̦̌ ʻ̨̢̯̌ ̦̌ ̸̛̛̭̯̬̙̱̯̖̌̏̌ ̦̌ Ϯϴ ˁ̛̖̪̯̖̥̬̏ ϮϬϭϮ͘ ϲ͘ ʿ̶̨̨̛̦̖̭̯̖̔ ̡̨̛ ̦̖ ̛̐ ̨̛̭̪̣̦̱̏̌​̯̌ ̛̪̬̣̯̌̏̌̌ ̢̖ ̛̯̍̔̌ ̴̡̡̛̛̛̛̭̣̱̦̔̏̌̏̌͘ ϳ͘ ʶ̨̛̛̥̭̠̯̌̌ ̢̖ ̛̛̬̹̏̚ ̧̛̬̦̬̖̌̐̌ ̦̌ ̛̛̬̦̯̖̍̌̚ ̨̔ ϭϬ ̨̛̪̭̯̖̬͘ ʺ̧̨̛̭̣̖̖̯ ̦̌ ̡̨̛̛̥̭̠̯̌̌ ̢̖ ̛̯̖̙ ϱϬй͕ ̌ ̨̛̭̯̦̯̯̖̌̌ ϱϬй ̢̖ ̭̖ ̨̛̔̍̏̌​̯̌ ̨̪ ̪̯̌ ̦̌ ̧̣̭̖̐̌̌ ̨̔ ̛̛̪̬̭̱̯̦̯̖ ̨̛̭̯̐ ̦̌ ʻ̨̢̯̌ ̦̌ ̸̛̛̭̯̬̙̱̯̖̌̏̌ ̦̌ Ϯϴ ˁ̛̖̪̯̖̥̬̏ ϮϬϭϮ͘ ϴ͘ ʤ̨̛̯̬̯̖̏ ̦̌ ̛̛̬̦̯̖̍̌̚ ̨̔ ϭϬ ̨̛̪̭̯̖̬ ̢̖ ̛̯̍̔̌ ̴̨̛̛̛̦̬̥̬̦̌ ̌̚ ̨̨̛̬̯̍̚ ̶̨̦̠̦̌̔̌ ̨̔ ϮϬ ˁ̛̖̪̯̖̥̬̏ ϮϬϭϮ͘ ʽ̡̬̭̍̏̌ ̦̌ ̨̛̯̬̯̖̌̏ ̦̌ ̛̛̬̦̯̖̍̌̚ ̨̔ ϭϬ ̨̛̪̭̯̖̬ ̖ ̔̌ ̛̪̬̭̱̭̯̱̏̏̌​̯̌ ̦̌ ʻ̨̢̯̌ ̦̌ ̸̛̛̭̯̬̙̱̯̖̌̏̌ ̦̌ Ϯϴ ˁ̛̖̪̯̖̥̬̏ ϮϬϭϮ ̛ ̔̌ ̨̐ ̶̡̨̛̛̥̱̦̬̌​̯̌ ̨̨̭̖̯̏ ̨̖̣̔ ̨̭ ̨̛̭̯̯̖̐ ̛ ̨̠̦̭̯̌̏̌͘ ϵ͘ ˄̨̛̛̦̖̬̯̖̯̯̏̚ ̢̖ ̨̛̖̣̔̔ ̦̬̌̐̌̔̌ ̨̏ ̛̛̭̦̏̌ ̨̔ 3Ϭ͘ϬϬϬ ̛̖̦̬̔̌ ̌̚ ̸̨̡̨̛̛̪̖̦̯̍̔ ̨̪̭̯̖̬͕ ̡̡̨̌ ̛ ̨̔ ϵ ̴̶̨̛̛̪̣̦̌ ̌̚ ̨̛̭̯̦̯̯̖̌̌ ̛̛̬̦̍̌̚ ̨̛̪̭̯̖̬͘

ǁǁǁ͘ŶŽŬ-ŶĂ-ŝƐƚƌĂnjƵǀĂĐŝ͘ŵŬ ƌĞƐĞĂƌĐŚĞƌƐ͘ŶŝŐŚƚΛƵĂĐƐ͘ĞĚƵ͘ŵŬ

И покрај падот на акциите на социјалната мрежа Фејсбук, Сорос минатиот квартал се одлучи да купи удел во оваа најпозната светска интернет-мрежа. На крајот на јуни неговиот потег го следеа и други милијардери, како Стивен Коен од САК Капитал адвајзорс и Луис Бејкон од Мур капитал менаџмент. Славниот инвеститор Џорџ Сорос купи акции и од фудбалскиот клуб Манчестер јунајтед, кој неодамна имаше иницијална јавна понуда на берзата во Њујорк. Според податоците доставени до Американската комисија за хартии од вредност, инвестицискиот фонд на Сорос купи 3,1 милион акции во познатиот англиски фудбалски клуб.

ворен Бафет верува дека сега е времето да се инвестира во нафтени и во мултинационални компании, додека Џорџ сорос и Џон Полсон сметаат дека треба да се инвестира во злато и во технолошки компании.

ʻʽʷ ʻʤ ʰˁ˃ˀʤʮ˄ʦʤˋʰ - ʺʤʶʫʪʽʻʰʵʤ

ResearchNightMK

УПС, Џонсон и Џонсон, Крафт фудс, Проктер и Гембл и Џенерал електрик. Бафет инвестираше и во технолошки компании како ИБМ и Виаком, но с$ уште ги избегнува оние чиишто главен пазар е Интернетот, како на пример, социјалните мрежи. Исто така, тој ги зголеми акциите во Банката на Њујорк и неговата омилена банка, Велс Фарго. Најголемото изненадување на Бафет во к

о

м е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ средА 29.08.2012

15

ФЕЉТОН

41

Почитувани читатели, Капитал Медиа Гроуп ви го претставува апсолутниот светски бестселер на Џим Колинс, „Од добри кон одлични“ (Good to great), во издание на Pub Publisher од Скопје. Со својот истражувачки тим, Колинс подредил список од речиси 1.500 глобални компании во потрага по оние што покажале исклучителни резултати со текот на времето. Конечно, списокот го свел на 11, меѓу кои Кимберли Кларк, Филип Морис, Жилет, откривајќи ги нивните заеднички карактеристики за корпоративен успех. Прочитајте зошто некои компании се вивнуваат до врвот, а други не.

Џ

им Колинс (роден 1958 година во Колорадо, САД) е американски бизнис-советник, автор и професор на Универзитетот Стенфорд, каде што предава Одржливост и раст на компаниите. Тој е редовен колумнист и советник на „Харвард бизнис ривју“, „Бизнис вик“, „Форчн“, „Инк. Магазин“, СНН други реномирани бизнисмагазини. Автор е на повеќе бестселери, како „Изградено да трае“ (1994), „Постпретприемништво: претворете го вашиот бизнис во истрајна голема компанија“ (1995), „Од добри до одлични“ (2001), „Од добри до одлични и социјалниот сектор“ (2005), „Како големите паѓаат“ (2009), „Големи по избор“ (2011).

Кимберли–Кларк

„Сметам дека тоа не се случи на толку едноставен начин, како што се чини. Ваквите нешта не се случуваат преку ноќ. Тие растат, идеите растат како печурки и преоѓаат во стварност.“

ОСмО пОГлaвјЕ: ЗамаЕЦОТ и маѓЕпСаНиОТ КруГ

Нема волшебен момент во процесот на трансформацијата

Компаниите немаат никакво посебно име за трансфомацијата која ги направила одлични. Некои менаџери велат дека воопшто не биле ни свесни дека се одвива некаква голема трансформација, с$ додека таа не зела замав на големо. Во најголем број од случаите трансформацијата станала очигледна дури кога била завршена

Д

одека работевме на проектот, се здобивме со навиката да ги прашуваме менаџерите кои ја посетуваа нашата лабораторија за истражување што е тоа што тие би сакале да го дознаат од нашите истражувања. Еден од нив ги постави следниве прашања: „Како го нарекувале тоа што го работеле? Дали му дале некое одредено име на тој процес? Како тогаш разговарале за тоа?“. Тоа беа одлични прашања и ние се обидовме да го побараме одговорот. Одговорот н$ вџаши: Немаа никакво име за процесот кој го покренале. И тогаш конечно сфативме: Не постоел никаков чудотворен момент. Без разлика што на набљудувачите однадвор промената можеби им изгледала како пробив при еден волшебен потег, луѓето кои целиот процес го искусиле одвнатре, имаат сосема поинакво доживување на целата работа. Тоа пред с$ бил еден тивок, промислен процес на трагање и препознавање на потезите што треба да се повлечат за да се остварат најдобрите резултати во иднина и, потоа, едноставно преземање на неопходните чекори, еден по друг, круг по круг од замаецот. По непрекинатото туркање на замаецот во еден ист правец во текот на подолг временски период, одличните компании неизбежно би ја достигнале точката на пробив. Кога држам предавања на оваа тема, честопати користам еден пример кој не е земен од моите истражувања и кој совршено ја претставува оваа идеја: владеењето на кошаркарскиот тим УКЛА Бруинс во периодот од шеесеттите до раните седумдесетти години. Многу фанови на кошарката знаат дека Бруинсите победија на десет НЦАА шампионати, во период од дванаесет години, во еден момент постигнувајќи низа од 61 непрекината победа, под раководство на легендарниот тренер Џон Вуден. А знаете ли колку долго Вуден бил тренер на Бруинси пред првата титула на шампионатот на НЦАА? Петнаесет години. Од 1948 до 1963 година, Вуден работел во значително скромни услови, пред освојувањето на првата титула во 1964 година. Сите тие години, тренерот Вуден ги градел темелите на успехот, развивајќи систем на врбување на играчите, применувајќи конзистентна филозофија и развивајќи го стилот на играта. Никој не обрнувал многу внимание на тивкиот, љубезен тренер и неговиот тим, с$ додека одеднаш не ја постигнале сопствената точка на пробив и не започнале систематски да го победуваат секој конкурент, што потрајало повеќе од една деценија. Како и во случајот со тимот на Вуден, трајната и одржлива трансформација „Oд добри до одлични“ се одвива според општиот образец на акумулација по која следува пробив. Во некои случаи, фазата на акумулација пред пробивот трае долго, а во некои кратко. Во компанијата Циркуит сити оваа фаза траела девет години, во Нукор десет, додека

во Жилет траела пет години, во Фани Меј три години, во Питни Баус само две години. Но, без разлика колку многу или малку време било потребно, секоја трансформација „Oд добри до одлични“ се одвивала по истите основни правила – акумулација на силата на моментот, вртеж по вртеж на замаецот – с$ додека натрупувањето не преминало во пробив.

Што велат одличните компании за „волшебниот момент“?

Кругер

„Тоа воопшто не е како гром од ведро небо. Сите гледавме како напредуваат експерименталните мега маркети, и бевме значително убедени дека индустријата се движи во тој правец. Главната работа што ја направи лајл е тоа што рече дека веднаш ќе започнеме со промените, и тоа на многу промислен начин.“

Нукор

„Не постои некој одреден момент во кој донесовме одлука дека токму овој концепт е тој за кој ќе се бориме. Таа идеја еволуираше низ многу тешки дискусии и расправи. Не сум сигурен дека точно знаевме и за што се расправаме, с$ додека не се завртевме и не сфативме дека се обидуваме да утврдиме каква компанија сакаме да бидеме.“

Филип Морис

„Мислам дека е невозможно да се утврди едно одредено нешто кое би го објаснило преминувањето ’Oд добри до одлични‘, бидејќи нашиот успех е резултат на еволуција, а не на револуција, при што нижевме еден успех по друг. Кај нас не стануваше збор за поединечен голем настан.“

Питни Баус

„Ние не зборувавме многу за промените. Брзо сфативме дека не е потребно едноставно да се менуваме, туку да еволуираме, што значи дека е неопходно да се прават нештата на поинаков начин. Сфативме дека еволуцијата е еден концепт сосема поинаков од промените.“

Волгринс Абот

Немаше заслепувачка светлина или некое ненадејно откровение од небото. „Промената во нашата компанија навистина беше голема, па сепак, во многу аспекти се работеше од низа мали промени – токму тоа довело до големи успешни промени. Тоа го изведовме сосема постапно и во секој момент постоеја мноштво допирни точки меѓу практиката со која веќе завладеавме и она новото во што се впуштаме.“

Циркуит сити

„Не одлучивме ние преку ноќ да се фокусираме на продавници од типот на мегамаркети. Концептот за првпат го разгледувавме во 1974 година, но не преминавме во целост на тој концепт во следните десет години, додека не го вообличивме во целост и не се здобивме со доволно сили и искуства за да играме на сигурно. Не сакавме да се коцкаме со иднината на компанијата.“

„Не постоеше никаков револуционерен состанок или момент на просветлување, никакво сјајно светло кое се појави како светилка која симболизира еурека. Стануваше збор за еден вид еволуција.“

Велс Фарго

„Не постоеше една едноставна промена која настапила во некој отсутен момент. Нештата постепено стануваа с$ појасни и поизразени. Кога Карл стана генерален директор, не дојде до никакви неочекувани пресврти. Дик раководеше со една фаза од еволуцијата, а Карл со следната, и за трансформацијата може да се каже дека помина повеќе мазно, отколку неочекувано.“

(Продолжува) Во утрешниот број: Дали пробивот е резултат на поволните околности?

Книгата „Од добри до одлични“, во издание на Publisher, може да ја купите во книжарница Три во ГТЦ, Скопје.

Фани Меј

„Не постоеше никаков волшебен момент, никаква пресвртница. Се работеше за комбинација на повеќе елементи. Тоа беше еден вид револуција, со неверојатни резултати на крајот.“

Жилет

„Ние, всушност, не донесовме никаква важна одлука или лансиравме некоја значајна програма, со цел да иницираме голема промена или транзиција. Индивидуално и колективно доаѓавме до заклучоци во врска со прашањето поврзано со подобрувањето на нашата ефикасност.“

к

о

м е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с