589-05.09.2012

среда. 5 септември 2012 сре. max. 340 C min. 150 C

чет. max. 320 C min. 160 C

пет. max. 290 C min. 120 C

МБИ 10

1.852,22

-0,45% %

Извор: Македонска Берза

МБИД

1.771,83

-0,33% %

ОМБ

118,75

-0,08% %

ЕМУ

€

61,50

САД

$

48,94

Курсна листа на Народна банка на Македонија

РАСМУСЕН МУ ПОВТОРИ НА ИВАНОВ: Членство во НАТО кога ќе го решите спорот со Грција 7

260.000 невработени а само 5.700 слободни места!

7

ЕЛЕМ бара „памет“ кои проекти да се финансираат преку докапитализацијата?! 11

Македонија ќе остане без вода ако не почне да ја штеди?! 9

Охридскиот самит ќе ги зајакне бизнис-релациите меѓу Македонија и дијаспората 4-5

СКАНДАЛ:

www.kapital.mk

број 589 | година 3 | цена 20 ден. | тел тел. 3 298 110 | факс. 3 298 111

...само идејата е капитал, с$ друго е пари...

член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP

И фирмите ќе мора да плаќаат такса за слушање музика! 10

ЖЕСТОКА КАВГА ВО СОБРАНИЕТО! ОПОЗИЦИЈАТА ПРАШУВА КАДЕ ЗАВРШУВААТ СУБВЕНЦИИТЕ ЗА ЗЕМЈОДЕЛЦИТЕ 2-3 С Р СТР.

КАПИТАЛ средА 05.09.2012

WWW.KAPITAL.MK

2 НАВИГАТОР

ИЗЈАВА НА ДЕНОТ

> коментар > анализа > победник и губитник > бројка > лидери > не им беше денот

“

Европската унија сака Србија да ја признае независноста на Косово. Европскиот парламент не се занимава со такви детали, со тоа се занимаваат дипломатите, но ЕУ сака Србија да го признае Косово.

претседател на Европскиот парламент

среда 05/09/2012

КОМЕНТАР

Дејан Азески dejan.azeski@kapital.mk

Приказната за Помпеј и Луси

Д

одека светските медиуми се занимаваат колку поскоро ќе си замине првиот човек на Марс и дали преносот оттаму ќе биде во HD или 3D резолуција, македонските весници пишуваат за поедноставни теми. Навидум смешни, ама само во случај ако не се трагични, како што е нашиот со водата. Во 2012 година повеќе од 400.000 Македонци од над 20 општини секојдневно немаат вода, а истовремено дотрајаните водоводи губат дури 70% од бесеценетата питка вода на пат до чешмите. А, 21 век поинаку го замислувавме во Македонија. Предвидувањата за тоа кој ќе биде наследник на легендарниот Нил Армстронг ги оставаме на колегите од посреќните држави, а ние предвидуваме дали е подобро жителите на Дебар да трпат рестрикции на вода по осум часа во денот шест месеци или по 12 часа во наредните четири месеци. Само за илустрација, Помпеј во I век од нашата ера изградил 40 километарски водовод од планините до центарот на Рим, бидејќи увидел дека достапноста до питка вода е предуслов за равој на градот во новата ера. Точно два милениуми после Помпеј визијата на нашите раководители очигледно не била поразвиена од таа на славната неандерталка Луси. Проблемот буквално им е препуштен на локалните водоводни претпријатија, кои пак признаваат дека не се во состојба самите да обезбедат стотици милиони евра за решавање на проблемот со водоснабдувањето. Нивните директори тивко коментираат дека едноставно проблемот е преголем за нив за да го решат, но мудро си молчат пред Владата. Едноставно, други се приоритетите, а не водата која е основна хумана работа, посебно ако се заканува нејзино исчезнување.

Kapital Akademija...

“

МАРТИН Шулц

www.kapital.mk

член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Вељко Влаховиќ бр 11, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.commk

> БРОЈКА

32,35

милиони евра вреди фудбалската репрезентација на Македонија, објави интернет-страницата Transfermarkt.co.uk. Според интернет-страницата, фудбалската репрезентација на Македонија се наоѓа на 33-то место, а најскапа репрезентација во групата во која се наоѓа и нашава земја е Белгија, чија вредност на фудбалерите изнесува 285 милиони евра.

Индиската RJ Corp го мерка македонскиот аграр

П

ретставници на индиската корпорација RJ Corp во периодот 27-30 септември доаѓаат во земјава. Атакуваат на македонскиот аграр, открива директорот на Агенцијата за странски инвестиции Висар Фида. Претставниците на RJ Corp кои по втор пат доаѓаат во земјава, сакат да произведуваат индиски земјоделски производи во Македонија и оттука да ги извезуваат. Оваа компанија покрај во земјоделство инвестира и во хотелиерство и во индустријата за пијалаци. Фида најави и дека две автомобилски компани од Америка и од Европа и една европска текстилна компанија сакаат да инвестираат во земјава. До крајот на септември претставници на американската автомобилска и текстилната компанија треба да дојдат во земјава за да прецизираат дали, кога, каде и колку би инвестирале во Македонија, отворајќи своја фабрика.

Жестока кавга во Собранието! Опозицијата прашува каде завршуваат субвенциите за земјоделците Милионите евра исплатени за субвенции не даваат ефекти и наместо зголемување на земјоделското производство, се зголемува увозот на храна. Ова беа главните забелешки на опозицијата на надзорната собраниска расправа за исплатата на субвенции. Владата се бранеше дека субвенциите се исплатени целосно и се распределуваат транспарентно и рамноправно Александра Спасевска aleksandra.spasevska@kapital.mk

Н

ема контрола колку и на кого му се исплаќаат субвенции, милионите евра кои досега се исплатени н е д а в а ат е ф е к т и и н а м е с т о зголемување на земјоделското п р о и з в о д с т в о, с $ п о в е ќ е с е зголемува увозот на храна. Субвенциите не се исплаќаат навреме и се делат по партиска линија. Ова се главните обвинувања на пратениците од опозицијата за распределбата на субвенциите во последните шест години. На на д зорната расправа во Собранието опозицијата ги обвини присутните министри

во Владата за малверзации при исплатата на субвенциите и незаконска распределба на земјоделското земјиште и побараа одговор зошто милионските суми коишто се исплатени во аграрот во последните шест години не дале никакви ефекти. Министрите се бранеа дека субвенциите за земјоделството се исплатени во целост и се распределуваат транспарентно и рамноправно. Според нив, овој вид поддршка од државата р езултира со повеќекратни ефекти, нови вработувања, зголемен извоз на земјоделски производи, враќање на земјоделците на нивите

и повеќе работа за земјоделските стопанства. Расправата се одвиваше во многу напната атмосфера, а редот на сослушувањето на 78-те повикани „сведоци“, меѓу кои беа министерот за финансии, Зоран Ставрески; вицепремиерот за економски прашања, Владимир Пешевски; министерот за земјоделство, Љупчо Димовски; н е г о в и о т з а м е н и к, З о р а н К о њ а н о в с к и и директорот на Агенцијата за финансиска поддршка во земјоделството, Тони Димовски, беше неколкупати нарушен од меѓусебни довикувања меѓу пратениците. Најголеми забелешки беа упатени за начинот на презентирање на фактите и за прекршување на собранискиот Деловник, за што расправата беше и накратко прекината за да се воспостави ред. На обвинувањата од опозицијата министрите се бранеа дека доколку досега не се исплаќале толкави суми за субвенции, земјоделството ќе било во многу катастрофална состојба и дека за шест години оваа влада исплатила 375 милиони евра, што е драстично повеќе во споредба со пет милиони евра годишно кои се исплаќале пред да дојде ВМРО-ДПМНЕ на власт.

Субвенции за празни полјани?!

„Премиерот Груевски пред два месеци изјави дека се исплатени 115 милиони евра за субвенции за 2011 година. Во извештајот на Агенцијата за финансиска поддршка во земјоделството се вели

РЕГИОНАЛНИ ПАРТНЕРИ НА КАПИТАЛ

Првиот број на дневниот весник Капитал се појави на 17 март 2010 телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 e-mail: kontakt@kapital.com.mk Издава: KAPITAL MEDIA GROUP доо Скопје, компанијата е формирана во 1999 година, кога е издаден првиот број на магазинот Капитал ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, 1000 Скопје, п.фах: 503, Република Македонија

ПРЕТПЛАТА НА ДНЕВНИОТ ВЕСНИК КАПИТАЛ И НА МАГАЗИНОТ КАПИТАЛ Сања Савовска: ++ 389 2 3298 110/ лок:104 pretplata@kapital.com.mk

ДИРЕКТОР И ГЛАВЕН УРЕДНИК: Љупчо Зиков

РЕКЛАМА И ОГЛАСИ: Александра Стојменова: ++389 2 3298 110/ лок:103; marketing@kapital.com.mk; aleksandra@kapital.com.mk

ИЗВРШЕН ДИРЕКТОР (МАРКЕТИНГ И ФИНАНСИИ) Гордана Михајловска ГРАФИЧКИ И ИТ ДИРЕКТОР Николај Томашевски OFFICE MANAGER И ФИНАНСИИ Александра Николова: ++389 2 3298 110/ лок:101 nikolova@kapital.com.mk

СПЕЦИЈАЛНИ ПРИЛОЗИ: Гордана Михајловска ++389 2 3298 110/ лок:202; prilozi@kapital.com.mk

ОДГОВОРЕН УРЕДНИК Спасијка Јованова

ОВЛАСТЕН ПРАВЕН ЗАСТАПНИК: “Адвокатско друштво ДЕ ЛЕГЕ”

ПОМОШНИЦИ НА ОДГОВОРНИОТ УРЕДНИК Катерина Синадиновска (политика) Катерина Попоска (економија)

Печати: Графички Центар Скопје Според мислењето на Министерството за култура за дневниот весник “Капитал” се плаќа повластена даночна стапка. Текстовите и фотографиите не се враќаат. Сите објавени текстови, фотографии и друга графичка опрема се авторски заштитетни и можат да бидат преобјавени, или на друг начин користени само со дозвола на издавачот. Даночен број: МК 4030999366644; Жиро сметки: Еуростандард банка: 370011100019555

УРЕДНИЦИ Александар Јанев, Петре Димитров Александра Спасевска ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА СПЕЦИЈАЛНИ ДОДАТОЦИ Верица Јорданова ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА WWW.KAPITAL.MK Александар Јанчески

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ средА 05.09.2012

Државата собра 42 милиони евра со издавање записи

М

инистерството за финансии се задолжи за 42 милиони евра издавајќи тримесечни, шестмесечни и петгодишни државни записи. Тоа значи дека во Буџетот се собраа четири милиони евра повеќе пари отколку што беше најавено претходно. Меѓутоа, веќе утре достасуваат за исплата обврски во вредност од околу 44 милиони евра. Тримесечните записи се издадени со камата од 3,9%, за шестмесечните државата плаќа камата од 4%, додека за петгодишната обврзница каматата е 5,5%. Интензивното задолжување на државата во овој период се случува поради достасувањето на издадените записи во претходниот период. Само во август

Бизнисот и дизајнот рака под рака на Skopje design week

> БРОЈКА

Владата се задолжи со записи за над 200 милиони евра, но исто толку беа вратени во економијата. Бизнисмените пак, постојано апелираат до Владата да запре со задолжувањата на домашниот пазар, бидејќи најмногу пари во државните записи вложуваат банките, кои пак, за сметка на тоа, одбегнуваат да ги кредитираат компаниите, туку одбираат да вложуваат без ризик. Државните записи се главен извор на државата годинава за финансирање на буџетскиот дефицит, откако се изјалови планот за позајмување 250 милиони евра од Дојче банк. Министерот Зоран Ставрески тврди дека Буџетот добро се полни и дека нема да има потреба од ново кратење со ребаланс.

11

3

В

торото издание на Неделата на дизајнот во Скопје (Skopje design week) ќе започне вечерва во Куршумли-ан, со почеток во 20 часот. Креативниот фестивал ќе го отвори министерката за култура Елизабета Канческа-Милевска и амбасадорот на Финска, Јуха Отман, земјата која е во фокусот на ова издание на фестивалот. Богатата програма е исполнета со содржини на домашни и странски компании, изложба на дизајнери, претставување на студентите. Ќе има и многу работилници и предавања за да се покаже што значи дизајнот во денешно време. „На приземјето на Куршумли-ан е зоната која е комерцијална, каде што ќе се претстават фирмите кои постигнуваат успеси со својот дизајн или фирми кои се застапници на врвен странски дизајн, ќе има и неколку помали, но етаблирани домашни дизајнери“, изјави Јасна Шоптрајанова-Вртева, менаџер за комуникација на Министерството за задоволство, платформа што го организира овој настан.

милиони евра, според Transfermarkt.co.uk, вреди Горан Пандев, нашиот најскап играч. Зад напаѓачот на Наполи е Горан Попов. Вредноста на новиот играч на Вест Бромвич Албион е проценета на четири милиони евра, додека партнерот во нападот на Пандев, новиот играч на Клуб Бриж, Иван Тричковски, според истата интернет-страница, вреди 1,2 милиони евра.

лидери

победник и губитник ПОБЕДНИК

+

ЃОРГЕ ИВАНОВ

Ш

ефот на државата пред да замине за Брисел порача дека пристапниот дијалог е одлична можност за Македонија, но дека она што реално го очекуваме е датум за преговори

ЈАНЕ ЧАлОВСКИ

М

На „сослушување“ во Собранието беа повикани 78 сведоци, меѓу кои министерот за финансии, Зоран Ставрески; вицепремиерот Владимир Пешевски, министерот за земјоделство, Љупчо Димовски, како и директори на агенции и на инспекторати. дека за 2011 година се исплатени 93 милиони евра за субвенции, а во завршната сметка на Буџетот за 2011 година стои податок дека се исплатени 65 милиони за субвенции. Која е точната бројка министре, Зоран Ставрески?“, праша пратеникот Игор Ивановски од СДСМ. То ј п р е к у п р и м е р п о с о ч и н а малверзација со исплатата на субвенции на фирма од Кавадарци која била во сопственост на луѓе блиски на власта, а добила 50.000 евра субвенции за три години, но земјиштето на кое биле пријавени насадите било празна полјана. Ставрески одговори дека субвенциите се исплатени до последен денар, не само за 2011 година, туку за сите години, оценувајќи дека нискиот износ што го исплаќала СДСМ е причината зошто опозициската партија избегнува квалитетна расправа за субвенциите и прави политиканство. „Извозот на земјоделски производи без преработки е зголемен за 42,5%. Лани изнесуваше 191,7 милиони евра, наспроти 134,6 милиони евра во 2006 година. Базата е поставена и еднаш засекогаш во оваа земја добиваат поддршка каква што треба. Секоја влада понатаму не ќе може да оди под нивото на оваа поддршка“, рече Ставрески. Пратеникот од СДСМ, Маријанчо Николов, од вицепремиерот Пешевски у ш те ед н а ш п о б а р а о д го в о р н а прашањето точно колку субвенции се исплатени за 2011 година, односно дали се 115 милиони евра, како што најави премиерот или 93 милиони евра, според бројките на Платежната агенција. Тој обвини дека не може да се каже дека субвенциите имаат ефекти, кога во 2006 година имало 25.000 хектари со лозови насади, а во 2011 година се намалени на 21.000

хектари. Тој тврди дека во 20 06 година на лозарите им биле исплатени субвенции од 15 милиони евра, а лани само седум милиони евра. „Во последните четири години во Македонија се чувствуваат ефектите од светската економска криза, коишто се пренесоа и во секторот земјоделство. Од тие причини, клучно за одржување на кондицијата на земјоделскиот сектор беа токму политиките кои беа спроведувани, а тоа е интензивната финансиска помош на земјоделците, која секоја година расте. Земјоделците на изборите кажаа и препознаа која е владата која знаела да направи подобро за нив и да им помогне кога се соочувале со тешки проблеми“, наведе Пешевски, оценувајќи дека ако се продолжело со политиките до 2006 година, сега резултатите ќе биле катастрофални.

Димовски се гордее со извештаите од ЕУ

Пратеничката Ленче Николовска го праша министерот за земјоделство дали знае дека се исплаќаат субвенции на земјоделци кои не се регистрирани. Таа покажа документ со потпис на министерот според кој скопска фирма купила државно земјоделско земјиште и зема ла с убвенции точно пред изборите, по неколку месеци го раскинала договорот за закуп, а сепак, парите од субвенции не ги вратила. Димовски одговори дека се прават редовни контроли и дека уште утре надлежните институции ќе преземат мерки за тврдењата на Николовска. „Во последните пет години добиваме позитивни извештаи за земјоделството од Европската унија, дека се зголемува неговата конкурентност преку мерките за зголемување на ефикасноста, п л а с м а н о т и н а п р о д а ж б ат а н а производството“, рече Димовски.

375

акедонскиот уметник и неговата колешка Христина Ивановска се претставени во влијателната публикација Art Spaces Directory, објавена од New Museum од Њујорк

не им беше денот

милиони евра субвенции се исплатени во земјоделството во последните шест години, тврди министерот Зоран Ставрески

25% 30%

се намалени површините со лозови насади од 2006 година досега, обвини опозицијата

е намалено производството на млеко за шест години, тврдат пратениците од опозицијата Тој истакна дека преку праведната и правична распределба на државното земјиште до 2012 година се доделени 54.061 хектари на 6.877 земјоделски производители, со што е зголемен опфатот на корисници на субвенции, за разлика од пред 2006 година, кога над 98.000 хектари биле поделени на симболични 411 лица. Одговор на прашањето колку субвенции се исплатени во 2011 година даде директорот на Платежната агенција, Тони Димовски. Според него, вкупната финансиска поддршка за земјоделците во 2011 година изнесува 115 милиони евра, од кои 93 милиони се наменети за субвенции.

КРИСТИЈАНО РОНАлДО

Ф

удбалерот на Реал Мадрид се однесува како да му е падната круната од главата, па на цел глас зборува дека некои негови соиграчи не му биле по ќеф и го правеле несреќен

Еврокомесарот за проширување, Филе, продолжува со позитивната реторика кон Македонија. На вчерашниот состанок со претседателот Ѓорге Иванов, која се случува непосредно пред неговото доаѓање Скопје, Филе во неколку наврати ја употреби придавката ШТЕфАН македонски. фИлЕ Иако не конкретизира дали придавката ќе се најде во Извештајот за напредокот на земјава, сепак ваквата реторика на еврокомесарот дава позитивен сигнал на релација Скопје Брисел. Без разлика дали со оваа изјава Филе се амнестира од досегашната политиката на Брисел, или ова е само најава за она што следи во Октомври (конечно да добиеме Извештај во кој нема да се брише придавката македонски), ваквиот потег на Филе во најмала рака е за поздравување, особено поради тоа што, по кратка пауза, македонскиот јазик повторно одекнува во европските институции.

_

ГуБИТНИК Додека неговата држава се распаѓа, премиерот на Романија, Виктор Понта, никако не успева да најде заеднички јазик со претседателот Трајан Басеску. Романија веќе е во тешка економска и политичка криза, но загрозена е и стабилноста на државата. Закочено е ВИКТОР функционирањето на земјата во секоја смисла, ПОНТА но најмногу е погодена економијата. Понта изјави дека веќе нема намера да оди на средбите на високо ниво во Брисел, иако во јуни ја оспори практиката Романија да биде претставувана од шефот на државата, па затоа преку владината коалиција во парламентот истурка декларација, согласно која тој треба да ја претставува земјата на самитите во Брисел. Нестабилноста на неговата функција можеби го натера да се премисли, па одлучи повторно да го „намести“ Басеску пред институциите на ЕУ.

мисла на денот

АНТОНИО МИлОШОСКИ

П

оранешниот шеф на дипломатијата ќе има главоболки откако кажа дека неговиот наследник, Попоски, и претседателот Иванов нема да примат извештај од ЕУ без „македонски“ само во протоколарна смисла

Поразот не може духовно да го скрши човекот, освен ако тој се Предаде.

Бен Стeјн

американски адвокат и писател

КАПИТАЛ средА 05.09.2012

4

WWW.KAPITAL.MK

навигатор график на денот...

фото на денот...

движење на каматите на кредитите

8.0

8.1

7.5

8.1

8.2

8.3

8.4

8.4

8.0

8.4

8.4

8.5

8.5

8.5

8.6

8.7

9.0

8.7

9.2

9.5

9.0

9.5

10.0

ајновите податоци на Народната банка покажуваат дека каматните стапки на кредитите во јули само благо се намалиле за 0,1 процентен поен, од 8,1% на 8%. Истото темпо на намалување на каматите е присутно и кај депозитите. Меѓутоа, просечната камата за штедење во банките изнесува 3,4%.

светот низ медиумите...

Vecernji List

третина од судовите во Хрватска се пред укинување поради превработеност. ресорот правда е последен на удар во Хрватска по ескалацијата на кризата која најверојатно ќе ескалира со неможност на државата да ги сервисира секојдневните обрвски.

lll

VII.12

V.12

VI.12

II.12

III.12

I.12

X.11

XI.11

IX.11

VIII.11

IV.12

Н

XII.11

Извор: Народна банка на Македонија

VII.11

VI.11

I.10 II.10 III.10 IV.10 V.10 VI.10 VII.10 VIII.10 IX.10 X.10 XI.10 XII.10 I.11 II.11 III.11 IV.11 V.11

7.0

В

о градот Шарлот во американската сојузна држава Северна Каролина почна конвенцијата на Демократската партија, на која се очекува делегатите да ги изберат Барак Обама и Џо Бајден за кандидат за претседател и потпретседател на САД, како и да ја усвојат платформата на партијата.

Охридскиот самит ќе ги зајакне бизнис-релац меѓу Македонија и дијас

The Guardian

владата од доунинг Стрит 10 оди по жица. кратење на средствата за здравствена заштита уште повеќе ќе ги зоврие страстите во англија. камерон барем во последниве неколку месеци многу тешко ги усогласува потезите со различните барања на синдикатите и бизниссекторот.

lll

The Wall Street Journal работничката класа и понежниот пол ќе се главните целни групи на Барак обама за претстојниве претседателски избори. тактиката на демократите ќе биде да се потенцираат досегашните мерки на актуелниот претседател кои придонецоа за полесно пребродување на кризата токму на најзагрозените категории.

lll

Financial Review

Премиерот на австралија, Џулија гилард, планира по секоја цена да го зголеми просекот на образование во земјата. Сепак, експертите коментираат дека вложувањето дополнителни средства во ресорот не мора да значи и сигурни резултати без промена на досегашниот нацрт-план.

lll

www.kapital.mk НАЈЧИТАНО НА WEB...

1

Индискиот милијардер Субрата Рој го купи хотелот Славија?!

2

Бензините наскоро 120 денари за литар?! Како ќе преживее бизнисот?

3

Криминалците, сепак, ќе се гонат со „шкода јети“

4

Скандал: И фирмите ќе мора да плаќаат такса за слушање музика!

Членовите на Одборот на директори на Македонија 2025, Зоран Мартиновски, Минчо Јорданов и Живко Мукаетов, истакнаа дека Глобалниот инвестициски самит, кој оваа организација ќе го одржи во Охрид од 18 до 21 октомври, е извонредна можност за презентирање на македонските инвестициски можности пред претставниците на македонската дијаспора и пред останатите потенцијални инвеститори игор Петровски

В

igor.petrovski@kapital.mk

истинско искористување на можностите за соработка меѓу бизнисите од Македонија и нејзината дијаспора ќе биде главната цел на Глобалниот инвестициски самит што претстои, порачаа претставниците на Македонија 2025, организацијата што стои зад овој голем настан. На вчерашното официјално претставување на самитот, кој ќе се одржи во Охрид од 18 до 21 октомври годинава, членовите на Одборот на директори на Македонија 2025, Зоран Мартиновски, Минчо Јорданов и Живко Мукаетов, истакнаа дека тој е извонредна можност за презентирање на македонските инвестициски можности пред претставниците на

македонската дијаспора и пред останатите потенцијални инвеститори. „Ги повикуваме сите заинтересирани компании, пред с$ оние од секторите со извозен потенцијал, како агробизнисот, преработувачката индустрија, информатиката и останатите, да дојдат на самитот и да ја искористат шансата што им се нуди“, рече Зоран Мартиновски, којшто е и претседател на Глобалниот инвестициски самит и раководител на канцеларијата на Меѓународната финансиска корпорација во Македонија. Тој објасни дека на самитот ќе се дискутира за глобалните економско-политички перспективи, за условите за водење бизнис во Македонија, односно инвестициската клима во земјава преку искуства на постоечки странски инвеститори. „Ќе бидат претставени и успешни бизнис-модели на

Македонија 2025

О

рганизацијата Македонија 2025 е основана во 2007 година во Краун Поинт, Индијана од страна на угледни членови на македонската дијаспора. Својата канцеларија во Скопје организацијата ја отвори во 2011 година. Посветена е на позиционирање на земјава како преферирана дестинација за директни странски вложувања, промовирање транспарентно управување и корпоративни практики, креирање просперитетна клима за претприемништво. Македонија 2025 е предводена од Мајк

соработка меѓу македонски компании и компании од дијаспората коишто можат да им дадат поттик на останатите да работат во таа насока. Исто така, ќе зборуваме и за можностите

Зафировски, кој е претседател на Одборот на директори. Потпретседател на Одборот на директори е Роберт Арсов, а членови се Алекс Кормушоф, Џон Битов, Митре Кутановски, Енди Пејкоф, Емил Христов, Вера Ставроф и Зоран Мартиновски, кој е на чело на канцеларијата на Македонија 2025 во Скопје. Од неодамна членови на Одборот на Македонија 2025 година се и Живко Мукаетов, претседател на Управниот одбор и генерален менаџер на Алкалоид и Минчо Јорданов, претседател на Одборот на директори на Макстил. за финансирањето на извозот и инвестициските проекти – од микрофинансирање до обезбедување средства за големи проекти“, додаде Мартиновски. Претставниците на Македонија

МБИ10

3.000

WWW.KAPITAL.MK

2.800 2.600

60 Секунди Брифинг

2.400

ПроЦенки...

3 факти за...

1.188 85% 1.200

тоП веСти...

вивиен рединг

комесар на ЕУ за правда, основни права и жителство

годишни ЦЕМТ-дозволи се доделени во текот на годината

е годишната покриеност на возниот парк со годишни ЦЕМТдозволи за 2012 година

годишни ЦЕМТ-дозволи се на располагање за 2013 година

циите спората

до 2020 година 40% од членовите на надзорните одбори да бидат жени

Е

вропската комисија го зголемува притисокот врз големите компании да назначат повеќе жени на врвните позиции. „Вкупно 40% од членовите на надзорните одбори до 2020 година треба да бидат жени“, вели комесарот Рединг. Таа лобира за зголемување на учеството на жените на раководни позиции во големите компании. Нејзиното трпение се губи, бидејќи во многу членки на ЕУ, а посебно во Германија, не се подобрува еднаквоста на половите на работните места.

на државата, Ѓорге Иванов. Како што најави претседателот на Македонија 2025, Мајк Зафировски, во минатонеделното ексклузивно интервју за Капитал Медиа Гроуп, на самитот ќе учествуваат и истакнати имиња од светскиот бизнис, како Сами Елхејџ, главен оперативен директор на Нокиа-Сименс нетворкс; Курт Гајгер, директор на одборот на Рајфајзен банк инт.; Хубертус Јан ван дер Ваарт, соосновач на СЕАФ и др. „Веруваме дека преку овие истакнати личности ќе постигнеме позитивен моментум на работните панели и ќе потврдиме дека земјата е подготвена за следните чекори во економскиот раст и развој“, рече Зафировски во интервјуто.

Трансфер на знаења и технологија од бизнисдијаспората

2025 истакнаа дека на учесниците и на посетителите на самитот ќе им биде овозможено лично да се сретнат, да разменат искуства и идеи со истакнати имиња од Македонија и од дијаспората кои ќе дојдат во Охрид. Меѓу високите гости-говорници ќе бидат и Мајк Зафировски, висок советник во групацијата Блекстоун и претседател на Македонија 2025, Џон И. Битов, мнозински советник на Обелиск (Obelysk), Канада и член на Одборот на Македонија 2025; Роберт Арсов, директор на Dивизијата за инвестициско банкарство во Кредит Суис (Credit Suisse), САД и потпретседател на Македонија 2025; Вера Ставроф, претседател и извршен директор на Хербал сајенс (HerbalScience) и Алкалоид САД (Аlkaloid USA), соосновач на Гринбити (GreenBeaty) и член на Одборот на Македонија 2025; Енди Пејкоф, основач на Најагара ботлинг (Niagara Bottling) и член на Одборот на Македонија 2025; Митре Кутановски, претседател и извршен директор на Митре груп (Mitre Group); Алекс Кормушоф, поранешен оперативен директор во SPSS, САД, компанија продадена на ИБМ во 2009 година; Емил Христов, сопственик на ЕМСА Солар (EMSA Solar), САД, како и господата Мартиновски, Јорданов и Мукаетов. Македонската Влада даде своја афирмативна поддршка на настанот, а учество најави и премиерот Никола Груевски, заедно со целиот владин економски совет, а свое обраќање ќе има и претседателот

Минчо Јорданов, член на Одборот на директори на Македонија 2025 и претседател на Одборот на директори на Макстил, рече дека особено во време на криза, многу е битно со уште една иницијатива каква што е Глобалниот инвестициски самит да се зајакне трансферот на знаење, технологија и иновации од земјите каде што живее и работа македонската дијаспора. „Ваквата соработка со дијаспората како краен ефект треба да даде унапредување на домашното производство, односно создавање производи со повисока додадена вредност, кои ќе бидат конкурентни на светските пазари. Успешни примери на ваква соработка се Израел, Ирска, Италија, а сигурно има и други земји“, рече Јорданов. Неговиот колега од Управниот одбор на Македонија 2025, првиот човек на Алкалоид, Живко Мукаетов, се надоврза во тој контекст, велејќи дека членови на раководството на организацијата се Македонци коишто се високи позиции во светски корпорации, чие искуство и знаење треба да се искористи во промовирањето на инвестициските и развојните можности на Македонија. Притоа, ја кажа случката од ланскиот лидерски самит во Аранѓеловац, Србија, каде што се запознал со претседателот на Одборот на Македонија 2025, Мајк Зафировски. „Откако му објаснив на г-нот Зафировски што работи Алкалоид и кои се нашите извозни потенцијали, прво што тој ми рече е: „Дали ти треба нетворкинг?“. Со тоа само ја потврди важноста на вмрежувањето, односно контактите во глобалната сфера, за успехот на секоја компанија, особено онаа извозно насочена. Македонија има производи и брендови со потенцијал за глобален успех, но покрај нивната технолошка надградба, битни се и овие контакти и вмрежувања“, рече Мукаетов.

11

активни пожари има во земјава, информира Дирекцијата за заштита и спасување. Нови пожари има во општина Желино, кај селото Ларче и кај општина Македонски Брод на планината Добра Вода. С$ уште активни се пожарите во општина Јегуновце на планината Љуботен и кај селото Вратница кон Беловиште, општина Центар Жупа меѓу селата Брештани и Житинени на место викано Кочишта, општина Тетово кај селото Вејце кон село Селце.

700

студенти се запишале во вториот уписен рок на Медицинскиот факултет при Универзитетот Гоце Делчев, Штип. Со тоа, вкупниот број запишани студенти во двата уписни рокови изнесува околу 3.100 студенти. На штипскиот универзитет годинава се запишале и 60 студенти од Турција, Србија и од Хрватска.

зоран јовановСки

потпретседател на СДСМ

СдСМ бара итни мерки за намалување на задолжувањето

М

акедонија стана зависник од позајмувања и оваа штетна политика на премиерот Груевски „купи ден - помини“ не може бесконечно да се покрива со позајмени пари, тврди потпретседателот на СДСМ, Јовановски. Тој оцени дека задолжувањето е с$ поголемо и ја повика владата да преземе итни мерки за негово намалување. „Медиумите објавија дека според податоците на Министерството за финансии, јавниот долг надмина 30% од БДП. Во пресметките не е вклучен скриениот долг на Владата по основ на невратен ДДВ и неплатени обврски кон фирмите. Ја повикуваме владата итно да преземе мерки за намалување на задолжувањето пред да биде предоцна“, изјави Јованосвки.

индискиот милијардер Субрата рој атакува на хотелот Славија?!

И

ндискиот магнат Субрата Рој е на чекор до купување на охридскиот хотел Славија, потврдуваат од Агенцијата за привлекување на странски инвестиции. Колкава е сумата на „зделката“ никој не обелоденува. Иако од Агенцијата тврдат дека Субрата Рој веќе е новиот сопственик на хотелот Славија, сопственикот на хотелот, Владо Рувинов, тврди дека с$ уште ниту го продал хотелот, ниту дека некој го купил. Неофицијалните информации до кои дојде „Капитал“ се дека индискиот милијардер е речиси во завршни преговори за да ја купи Славија, но и соседниот хотел Орце Николов. Тој се интересирал и за хотелите Инекс Горица, Гранит и за кампот во Љубаништа. Индиецот Рој неодамна најави дека планира да изгради туристички центар, односно град како Лас Вегас во Охрид, во кој ќе се изградат повеќе казина, хотели и центри за забава. Според неговите најави, концептот треба да биде готов уште во септември, а изградбата на туристичкиот комплекс, според најавите, треба да почне за две ипол години. Покрај туризмот, индискиот магнат пројави интерес за инвестирање и во млекарството и во рударството. Субрата Рој неодамна отвори своја фирма во Македонија, Сахара глобал ком, со основачки капитал од 5.000 евра, која ќе ја управуваат Субрата Рој и неговиот најмлад син, Сееманто Рој. Според податоците од Централниот регистар, основната дејност на македонската фирма на индискиот милијардер е изградба на станбени и нестанбени згради.

2.200 2.000

1.800 06/10 10/10 02/11 05/11 09/11 12/11 04/12 08/12

Берза МБи 10 3.000 2.800 2.600 2.400 2.200 2.000 1.800

07/10

МБИ 10

10/10

02/11

05/11

09/11

01/12

1.843,95 Max. Min.

2010/2012 2010/2012

2.827,62 1.847,52

На Македонската берза НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК еСтопанска остварен промет банка Битола 387.276,13 евра. Прометот МБИ 10 1.850,00 од редовното тргување со акции бележи +50,00 зголемување 1.843,95од 48,81% во+2,78% споредба со претходниот 2010/2012 Max. 2.827,62 трговски додека НАЈГОЛЕМден, ГУБИТНИК МБИ 10 2010/2012 Min. 1.847,52 прометот со обврзници Витаминка бележи зголемување НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК 1.843,95 од 3.186,80%. Најголемо 3.600,00 Стопанска банка Битола учество во вкупниот 2010/2012 Max. 2.827,62 МБИ 10 -520,00 дневен промет имааMin. -12,62% 2010/2012 1.847,52 МБИ 10 1.850,00 акциите МБИ 10 на Стопанска МБИ 10Битола, со промет 1.843,95 банка +50,00 +2,78% НАЈГОЛЕМ DOW JONES ДОБИТНИК 1.843,95 од 2.386.435,00 денари.

2010/2012 Max. 2.827,62 1.843,95

1.843,95 1.850,00

Стопанска банка Битола Min. 2010/2012 Max. 2010/2012 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИКMax. Min. 2010/2012 Max. 2010/2012 Min. Витаминка 2010/2012 ДОБИТНИКMin. НАЈГОЛЕМ

1.847,52 2.827,62 2.827,62 1.847,52 2.827,62 1.847,52 1.847,52

+50,00

+2,78%

3.600,00 1.850,00 1.850,00 1.850,00 1.850,00 +50,00 3.600,00 DOW JONES +50,00 +50,00

НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК Стопанска банка Битола НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК Стопанска банка Битола 13.000 Стопанска банка Битола -520,00 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК Стопанска банка Битола 12.500 Витаминка +50,00 НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК 13.500

-12,62% +2,78% +2,78% +2,78% +2,78% -12,62%

12.000 11.500 11.000

НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК -520,00 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК 07/07 21/08 05/10 19/11 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК Витаминка Витаминка Витаминка DOW JONES

10.500

Витаминка 10.000 НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК

03/01

3.600,00 3.600,00 -520,00 3.600,00 3.600,00 -520,00

17/02

-12,62% -12,62% -12,62% -12,62%

13.500 13.000

-520,00 12.500 -520,00

DOW JONES

12.000

DOW JONES

11.500 DOW JONES 13.500 11.000 DOW JONES

13.090,80 DOW JONES

13.000 10.500 12.500 10.000

+0,69%

12.00007/07 21/08 05/10 19/11 03/01 17/02

тиквеш најави дека ќе продолжи со откуп на грозје

О

ткупот на грозје од страна на винарската визба Тиквеш ќе продолжи откако компанијата ќе ги обезбеди потребните документи. Сите мерни ваги и сонди во Тиквеш редовно се баждарат и калабрираат во надлежните институции и за разлика од информациите коишто се појавија од јавноста винарницата ги поседува сите соодветни сертификати од Бирото за метрологија. „Од 1 септември годинава откупот на грозје од страна на ВВ Тиквеш е прекинат од страна на Државниот инспекторат за земјоделство,поаради непоседување сертификат за верификација, за чија потреба никогаш досега не ни било укажано од страна на надлежните институции. Во интерес на што поскоро продолжување на откупот на грозје, веднаш почнавме процедура за добивање сертификат за верификација во Бирото за метрологија и откако истиот ќе го добиеме, откупот на грозје ќе може да продолжи во интерес на сите инволвирани страни, а особено на лозарите“, се вели во соопштението од Тиквеш упатено до лозарите. Од Тиквеш потенцираат дека се компанија која досега инвестирала повеќе од 24 милиони евра во модернизација на производството на вино и градење на македонски вински брендови. „Винарската визба Тиквеш е одговорна компанија која вработува директно повеќе од 250 лица, а индиректно обезбедува егзистенција за повеќе од 1.000 лозари со кои има одлична долгогодишна соработка и партнерски однос. Сите деловни активности на компанијата се одвиваат согласно со законите на Македонија и во соработката со сите надлежни институции“, велат од компанијата.

11.500 13.500 ДРУГИ ПАЗАРИ 11.000 13.000 13.500 13.500 10.500 12.500 FTSE 100 13.000 13.500 13.000 10.000 12.000 Nikkei225 12.500 13.000 12.500 07/07 21/08 11.500 S&P 500 12.000 12.500 12.000 11.000 Nasdaq 11.500 12.000 11.500 10.500 DAX 11.000 11.500 11.000 10.000 10.500 TOPIX 11.000 10.50007/07 21/08 10.000 10.500 10.00007/07 21/08 10.00007/07 21/08

5.707,79 8.775,51 19/11 1.406,58 3.066,97 6.994,80 726,69

05/10

-0,09% -0,10% 17/02 +0,51% +0,60% -0,29% -0,27% +0,69%

03/01

13.090,80

05/10

19/11

03/01

17/02

05/10 19/11 акции 03/01 17/02 Растот на американските 05/10 19/11 03/01 17/02 укажува позитивен почеток 07/07 на 21/08 05/10 19/11 03/01 на 17/02 ВАЛУТИ ДРУГИ ПАЗАРИ тргувањето на Волстрит во очи 13.090,80 објавувањето FTSE 100евро на податоците 5.707,79 -0,09% +0,69% евроза долар Фунта индустриското производство Nikkei225 8.775,51 во-0,10% СТАПКА СТАПКА САД.500Овие податоци се важни +0,51% за S&P 1.406,58 инвеститорите ќе бидат 13.090,80 Nasdaq 3.066,97 +0,60% ДРУГИ ПАЗАРИ бидејќи 1,2573 1,2627 сигнал за тоа дали Федералните 13.090,80 DAX 6.994,80 ПРОМЕНА -0,29% ПРОМЕНА +0,69% 13.090,80 FTSE 100 ќе преземат 5.707,79 -0,09% резерви нов круг+0,69% TOPIX 726,69 -0,27% 13.090,80 -0,16% +0,10%олабавување Nikkei225 8.775,51 -0,10% +0,69% монетарно овој месец. +0,69%

S&P 500 1.406,58 ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10 ДРУГИ ПАЗАРИ

+0,51% Nasdaq 3.066,97 +0,60% ВАЛУТИ ДРУГИ ПАЗАРИ DAX 6.994,80 -0,29% ДРУГИ ПАЗАРИ ФЈУЧЕРСИ FTSE 100 5.707,79 -0,09% ДРУГИ ПАЗАРИ TOPIX 726,69 -0,27% Nikkei225 8.775,51 -0,10% FTSE 100евро 5.707,79 -0,09% евро долар Фунта FTSE 100 5.707,79 -0,09% S&P 500 1.406,58 +0,51% Nikkei225 8.775,51 -0,10% FTSE 100 5.707,79 -0,09% ЗЛАТО Nikkei225 8.775,51 -0,10% СТАПКА Nasdaq 3.066,97 СТАПКА +0,60% S&P 500 1.406,58 +0,51% Nikkei225 8.775,51 -0,10% S&P 500 1.406,58 +0,51% ВАЛУТИ DAX 6.994,80 1,2573 -0,29% Nasdaq 3.066,97 +0,60% S&P 500 1.406,58 +0,51% 1,2627 Nasdaq 3.066,97 +0,60% TOPIX 726,69 ПРОМЕНА -0,27% DAX 6.994,80 -0,29% Nasdaq 3.066,97 +0,60% ПРОМЕНА DAX 6.994,80 +0,51% -0,29% евро долар TOPIX 726,69 -0,27% Фунта евро 6.994,80 DAX -0,29% TOPIX 726,69 -0,27% +0,10% ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11 -0,16% TOPIX 726,69 СТАПКА -0,27% СТАПКА ВАЛУТИ ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10 Нафта Брент 1,2573 1,2627 ВАЛУТИ ВАЛУТИ ФЈУЧЕРСИ ПРОМЕНАевро ПРОМЕНА ВАЛУТИ евро долар Фунта

други Пазари

1.696,20

VALUTI 116,29

£ €

Фунта евро +0,10% евро ЗЛАТО Фунта евро

СТАПКА Фунта

1,2627

€ $

евро долар -0,16% +1,50% СТАПКА евро долар евро долар

1,2573 1,2573 1,2573 1,2573 -0,16% -0,16% -0,16% -0,16%

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10 СТАПКА СТАПКА СТАПКА СТАПКА СТАПКА СТАПКА ПРОМЕНА ПРОМЕНА

1,2627 1.696,20 ФЈУЧЕРСИ 1,2627 1,2627 +0,10% +0,10% +0,10% +0,10%

ПРОМЕНА ПРОМЕНА ПРОМЕНА ПРОМЕНА +0,51% ПРОМЕНА ПРОМЕНА СТР.10 ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11 ЗЛАТО ПОВЕЌЕ СТР.10 НафтаИНФОРМАЦИИ Брент НА ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10 ФЈУЧЕРСИ ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10

1.696,20 ФЈУЧЕРСИ 116,29 FJU^ERSI ФЈУЧЕРСИ ФЈУЧЕРСИ ЗЛАТО

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11

ЗЛАТО ZLATO ЗЛАТО Нафта Брент ЗЛАТО

1.696,20 1.696,20 116,29 1.696,20 1.696,20

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11 ПОВЕЌЕ СТР.11 НафтаИНФОРМАЦИИ Брент НА ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11 ПОВЕЌЕ НафтаИНФОРМАЦИИ Брент НА СТР.11

116,29 116,29 116,29 116,29

+0,51% +1,50%

+0,51% +0,51% +1,50% +0,51% +0,51%

Нафта БрентBRENT NAFTA Нафта Брент +1,50% +1,50% +1,50% +1,50%

ПодатоЦите Се од ПретХодниот ден до 15Ч

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.com.mk

волфганг ШојБле

министер за финансии на Германија

“

Уставниот суд на Германија нема да го блокира донесувањето на Европскиот фискален пакт и на Европскиот стабилизациски механизам.

3.300 3.100 2.900 2.700 2.500 2.300 2.100 1.900 1.700 0

КАПИТАЛ средА 05.09.2012

WWW.KAPITAL.MK

6 политика

СРД не знае што да прави ако најде функционери меѓу акционерите на Алфа и Телма И ако пронајде функционери во акционерските книги на Телма и Алфа, Советот за радиодифузија не знае како треба да постапи, зашто уделите на овие лица се минимални и не може да се зборува за опасност од влијание врз работењето на медиумите

Советот с$ уште не знае дали Сител, канал 5 и канал 77 се прилагодуваат на Законот!

Максим ристески

Ќ

maksim.risteski@kapital.mk

е се чека Министерството за внатрешни работи да каже дали меѓу акционерите на телевизиите Телма, Алфа и Ирис (Штип) има носители на јавни функции. Советот за радиодифузија на последната седница ги разгледа акционерските книги за сопственоста на трите медиуми и таму пронајде имиња на функционери, но не можеше да утврди дали се работи токму за тие лица, или за некои други со исто име и презиме. Проблемот е што во акционерските книги не се наведени матичните броеви на акционерите. „Советот направи проверка на акционерските книги на телевизиите Телма, Алфа и Ирис, користејќи јавно достапни податоци од Државната комисија за спречување на корупцијата, и увиде дека се појавуваат одреден број имиња на носители на јавни функции, но Советот не може да утврди дали се тоа навистина тие лица, бидејќи ги нема нивните матични броеви – постојат повеќе луѓе што носат исто име и презиме со одреден функционер. Затоа ќе се обратиме до Министерството за внатрешни работи да утврди дали наведените лица се навистина тие кои се носители на јавни функции“, изјави претседателот на Советот за радиодифузија, Зоран Трајчевски. Но, со одговорот од МВР нема да завршат дилемите со кои се соочува регулаторното тело во обид да го спроведе членот 11 од Законот за радиодифузна дејност, кој забранува носители на јавни функции да бидат во

сопственичката структура на радиодифузер. И откако членовите на Советот евентуално ќе утврдат дека меѓу акционерите на Алфа, Телма и Ирис има функционери, тие сами потврдуваат дека не можат да бидат сигурни како да постапат понатаму, бидејќи според првичните согледувања висината на уделот на овие лица во Макпетрол или Алфа Скоп (чиј мнозински сопственик е Фершпед) е минимална, и не може да се зборува за опасност од нивно влијание врз работењето на медиумите. „Во сите случаи каде што се јавуваат акционери наводни носители на јавни функции висината на уделите е минимална. И бројот на овие лица е доста мал – на пример, во случајот на Алфа од над 2.000 акционери, јавните функционери се помалку од 10. Не ни е целта за една акција да затвориме некој медиум. Сакаме прво да ја утврдиме фактичката состојба и врз база на тоа ќе се преземаат следни чекори. Ако се утврди дека меѓу акционерите има јавни функционери, и доколку СРД не е во можност да ги разреши дилемите – одреден број функционери имаат и само по една акција – ќе се обратиме до надлежните државни институции точно да протолкуваат како да се постапи во ваква ситуација“, вели Трајчевски, кој потенцира дека актуелното законско решение не дозволува функционер да има каков и да е удел во сопственост на радиодифузер, што значи, не смее да има ниту една акција. Првиот регулатор откри дека постои уште еден проблем во акционерските книги на

Зоран трајчевСки

претседател на Советот за радиодифузија

“

Акционерите наводни носители на јавни функции се многу малку, а и висината на нивните удели е минимална. Ако се утврди дека меѓу акционерите сепак има функционери, и доколку СРД не е во можност да ги разреши дилемите – зашто одреден број функционери имаат и само по една акција – ќе се обратиме до надлежните институции точно да протолкуваат како да се постапи во ваква ситуација.“

телевизиите Алфа и Телма, бидејќи во нив фигурирале фирми регистрирани на „чудни“ места, каде што не можело да се провери кои се сопствениците. „Законот вели дека скриени акционери не може да имаат удел во фирми кои поседуваат трговски радиодифузни друштва. Никој од офшор-компанија не може да има акција во радиодифузер“, појасни Трајчевски. Од Советот предлагаат измена на повеќе закони со цел соодветно правно покривање на проблематиката која прозлегува од спроведувањето на членот 11 врз медиумите чии основачи се акционерски друштва. „Треба да се направат измени на повеќе закони за да се направи комплетен регистар на функционери. Антикорупциска води евиденција само за функционерите за кои одлуките за избор се објавени во Службен весник, а локалните функционери кои се многу повеќе ги нема во оваа евиденција“,

И додека Телма и Алфа се во фокусот, трите најпознати прекршувачи на членот 11 – Сител, Канал 5 и Канал 77, досега не испратиле никаков допис до регулаторното тело дека се прилагодуваат на Законот. Рокот им истекува на 30 септември, и ако дотогаш не ја регулираат сопственоста Советот за радиодифузија ќе почне постапка за одземање на нивните дозволи за работа. Опциите кои им се на располагање се две – или медиумите да се продадат на други сопственици, или Љубисав Иванов – Ѕинго, Борис Стојменов и Билјана Казанџиска да се откажат од пратеничките функции. СРД вчера почна постапка за одземање на дозволите на телевизиите АБ, Сонце и Сител 3, поради неплаќање на надоместок за дозвола за вршење радиодифузна дејност. вели Трајчевски, кој смета дека во иднина и берзата треба да добие законска обврска да не им продава на јавните функционери акции од компании кои учествуваат во сопственоста на трговски радиодифузни друштва. Од Советот веќе се обратиле и до Министерството за правда, како овластен предлагач на Изборниот законик, со барање да се изработи регистар на јавни функционери и на државно и локално ниво, именувани од сите нивоа на власт. „Тоа веќе го има во Хрватска и во Црна Гора. Со овој регистар во иднина ќе се избегнат вакви проблеми - при стапувањето на функција лицето ќе има законска должност да ги продаде спорните акции“, вели Трајчевски.

Криминалците, сепак, ќе се гонат со „шкода јети“ Порше-Македонија, која приговараше на последното наддавање кое го доби Ка-дис, доколку биде избрана како дефинитивен доставувач на возилата кои ќе ги заменат возилата „крајслер“, ќе има рок од 90 дена за испорака. Според тендерот, полициските возила треба да ги содржат сите дополнителни спецификации: да бидат во бела боја, со ознаки на полицијата, звучна сигнализација, посебен радиосистем Марија Севриева

Ш

marija.sevrieva@kapital.mk

кода јети амбишн ќе биде автомобилот со којшто ќе се гонат крадци, убијци и други прекршители на законот. На последната, трета половична, електронска аукција за набавка на 150 полициски возила како најповолен понудувач се јави ПоршеМакедонија, со понуда од 3,2 милиони евра или околу 21.500 евра за автомобил. Порше-Македонија, која приговараше на последното наддавање кое го доби Ка-дис, доколку биде избрана како дефинитивен доставувач на возилата кои ќе ги заменат возилата „крајслер“, ќе има рок од 90 дена за испорака. Според тендерот, полициските возила треба да ги содржат сите дополнителни спецификации: да бидат во бела боја, со ознаки на полицијата, звучна сигнализација, посебен радиосистем.

Техничкиот дел од спецификациите предвидува возилата да бидат со дизелмотор со зафатнина од 1.900 до 2.300 кубни сантиметри и моќност од 110 до 140 kW. Ваквиот мотор, како што истакна министерката за внатрешни работи, Гордана Јанкулоска, е многу поекономичен од оној на досегашните возила. Потрошувачката, додаде Јанкулоска, со новите автообили ќе се намали за три пати. Од победничката компанија велат дека својата најдобра понуда ја усогласиле со фабриката Шкода ауто и со концернот Фолксваген, кој е 100-процентен сопственик на Порше-Македонија. „Ова претставува уште еден доказ дека Порше, како сериозен странски инвеститор, не е дојден во Македонија во потрага по брз профит, туку има долгорочна стратегија за понуда на автомобили со супериорен

квалитет по одлични цени“, се вели во соопштението од ПоршеМакедонија. Најповолниот понудувач е должен во текот на следните три години да врши бесплатен редовен сервис на возилата. Оваа карактеристика на тендерот, како што информираа од комисијата која го спроведуваше електронското надавање, била една од најважните. Глобална стратегија на централата на Порше во Австрија е под своја капа да ги добие и автомобилите „сеат“. Таквиот тренд постои секаде во светот, велат и од ПоршеМакедонија, а тоа би требало да се случи и во земјава. Засега не одговараат дали се водат преговори за преземање на Сеат во Македонија. Додека Порше-Македонија е задоволна од исходот на последното наддавање, Ка-дис не ни учествуваше поради, како што наведуваат оттаму, непостоењето законска основа за повторување на аукцијата. Ка-дис ќе ги искористи сите правни средства за заштита на своите права. Ставот на Кадис е дека јавната аукција за набавка на

150 возила завршила на денот кога тие беа избрани за најповолни понудувачи. Оттаму велат дека возилото што го нуди Порше-Македонија има едвај 5% попуст од официјалниот ценовник, додека Ка-дис на легитимниот тендер, на кој победи, понуди над 30% попуст од официјалниот ценовник на „сеат алтеа фритрек“. Ка-дис веќе доставиле поднесоци за испитување на поништената постапка до МВР, до Министерството за финансии, како надлежно за работата на БЈН за повреда на постапка, и до Управен суд за времена мерка. Сите поднесоци се поткрепени со докази и видеоснимка од, според нив, легитимниот тендер, се наведува во соопштението. Првиот тендер за набавка на 150 полициски возила пропадна бидејќи двете компании, Порше-Македонија и Ка-дис, кои беа единствени понудувачи, дадоа понуди со недоследности. Во понудата на Порше беше ставен невалиден електронски потпис, а Кадис понудија висока цена.

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ средА 05.09.2012

политика 7 За ламбринидис, правата на имигрантите поважни од оние на малцинствата во еУ

П

рактиката на почитување на човековите права внатре во ЕУ треба да послужи како пример за другите земји и региони во светот, истакна Ставрос Ламбринидис, нов специјалниот претставник на ЕУ за човекови права. Новата стратегија на ЕУ за промоција на човековите права е потребно да биде спроведена и разгледана на соодветен начин со потреба за видливост, оценија европратениците при првата средба со Ламбринидис. „Фактот што г-динот Ламбринидис, поранешен европратеник и поранешен вицепретседател на ЕП, на првиот ден од својот мандат се сретна со европратениците дава надежи дека нашата политика за човековите права ќе стане одговорна“, изјави Елмар Брок, претседател

на Комисијата за надворешни работи на Европскиот парламент, на која обраќање имаше Ламбринидис. Повикан да зборува од европратениците за почитувањето на правата на малцинствата и кршењето на човековите права внатре во ЕУ, односно за „двојните стандарди“, поранешниот шеф на грчката дипломатија беше јасен дека неговиот мандат не му дозволува да се занимава со правата на малцинствата во земјите-членки на ЕУ. Во неговите приоритети Ламбринидис ги стави правата на имигрантите, фундаменталните права кои се на удар со борбата против тероризмот и правата на приватност, нарушени во ерата на Интернетот. Според него, нема да има многу големи соопштенија за печатот, туку работа во кулисите.

нов проект за осовременување... или за уривање на македонскиот правопис?

П

остои потреба да се ревидира и да се осовремени правописот на македонскиот стандарден, литературен јазик, пишува во Стратегијата за развој на културата во Македонија 2012–2017 година. Но, професорот Људмил Спасов од катедрата за македонски јазик на Филолошкиот факултет, во изјава за Дојче Веле оценува дека со проектот всушност ќе се урива правописот: „Се повикуваат на тоа, божем, да се решат некои секојдневни проблеми, но тие се решаваат чекор по чекор, а не со уривање на правописот, или со негова ревизија. Ова што тие го заговараат претставува интервенција во целиот правопис. Ова е резултат повторно на некои идеи за уривање, или за измена на македонскиот национален идентитет“, вели Спасов, кој тврди дека постои опасност да се добијат два правописа: еден на Мисирков, Конески и Тошев, а ќе постои и некој друг правопис, на некои други луѓе. Од друга страна, од Институтот за македонски јазик и од Советот за македонски јазик, реплицираат дека во случајот не може никако да се каже дека ќе се отфрлат традициите и оти ќе се воведе нешто ново. „Во рамки на таа стратегија никаде не пишува дека има каква било намера да се менува правописот, да се наметнува нешто ново наспроти она што постои досега“, вели вишиот научен соработник во Институтот за македонски јазик и претседател на Советот за македонски јазик, Убавка Гајдова.

260.000 невРАБОТенИ а само 5.700 слободни места!

561 1.355 најголем дел од слободните работни места се однесуваат на занаетчии, работници во услужни дејности и продажба, како и научници и стручњаци

магистри и доктори на науки. Тие сметаат дека средното училиште е потценето, иако според нив тоа е класата –мотор што ги движи државите напред.

слободно место за научници и стручњаци

Габриела Делова

А

gabriela.delova@kapital.mk

ко б а р ате р а б о т а м е ѓ у 5.6 67 слободни места, станете занаетчија или продавач. Последната анализа на Државниот завод за статистика покажува дека во земјава има 5.667 слободни работни места. Меѓу нив најбројни се местата во преработувачката индустрија и во услужната дејност и продажбата. Конкретно, во преработувачката индустрија во моментот има 1.355 места, а 1.503 слободни позиции има во услужните дејности и продажбата. Речиси 1.000 работни места има во секторот за трговија и поправка на моторни возила и мотоцикли, 632 места има во секторот градежништво, 423 во објектите за сместување и сервисни дејности со храна. Најмалку слободни места, пак, има во секторот

слободни места во преработувачката индустрија

за снабдување со електирчна енергија, гас, пареа и климатизација. Ваквите податоци на Државниот завод за статистика уште еднаш ја покажуваат реланата слика на пазарот на трудот. Тоа што познавачите

со години го потенцираат, а компаниите го потврдуваат, статистиката веќе го покажува. Познавачите причината за ваквата поразителна статистика ја гледаат во хиперпродукцијата на дипломирани студенти и личности со титули

на земјава & фалат и научници и стручњаци

Во Македонија во моментот има 561 слободно места за стручњаци и научници. Во соопшението објавено од Државниот завод за ревизија нема објаснување за какви точно стручњаци и научници станува збор. Ако се погледне последната информација на статичарите, само изминатата година во земјава докторирале 197 лица, а магистрирале 1.294 лица. Ваквата парадоксална слика познавачите ја толкуваат со нерамномерноста во однос на науките во кои докторираат и магистрираат. „Најголем број од студентите не само што дипломираат, туку и магистрираат и докторираат на општествените науки. Стручњаци од областа на металургијата, хемијата, биологија, екологија с$ уште фалат“, велат аналитичарите. Токму поради тоа, велат познавачите, потребна е стратегија да се промени трендот на хиперпродукција како на високообразован кадар, така и на студенти од едни исти студиски науки. Можеби, велат тие, укинувањето или ставањето студиски групи во мирување не треба да биде првиот потег, но сепак треба детално да се разгледа сликата на пазарот на труд во земјава и со што се соочуваат оние што нудат и бараат работа.

Расмусен му повтори на Иванов: членство во НАТО кога ќе го решите спорот со Грција катерина Синадиновска

П

katerina.sinadinovska@kapital.mk

ретседателот Ѓорге Иванов на средбата со генералниот секретар на НАТО, Андерс Фог Расмусен, порача дека Македонија треба да биде примена во Алијансата, а билатералниот спор да биде решаван последователно: „ Прашањето поради кое сме надвор од НАТО е билатерално и во минатото многу земји и без решавање на билатерални прашања успеале да влезат во Алијансата и во ЕУ, па тоа ни дава и нам надеж дека е можно такво решение. Токму Грција, пред да стане членка на НАТO не ги решила своите отворени прашања со соседите, па сепак станала дел од евроатлантското семејство. Ние бараме од политичките елити, не од граѓаните на Грција, да имаат желба да најдеме решение. Кај нас постои и ние сме подготвени. Не ни треба да чекаме Самит на НАТО за да добиеме покана за членство“, истакнал Иванов на средбата, како што пренесе државната агенција МИА. Иванов на средбата изразил незадоволство од односот кој НАТО Алијансата и нејзиниот прв човек го презентираа во врска со пресудата од Хаг, но и побарал помош и поголем ангажман: „Како да постигнеме договор сами со Грција, кога цела Европа не може да се договори со неа. Ние сме убедени и сигурни дека НАТО е способен да носи исправни одлуки

претседателот Ѓорге иванов на средбата со генералниот секретар на нато, андерс Фог расмусен, порача дека Македонија треба да биде примена во алијансата, а билатералниот спор да биде решаван последователно. на ова, расмусен врати – ги цениме вашите напори, но членството ќе биде понудено кога ќе се реши проблемот со името во многу тешки времиња. Сега е момент да го сторат истото и за Македонија, која не заслужува до недоглед да стои пред вратите

на Алијансата“. Но, ваквите пораки на Иванов не наишле на разбирање, ако се има предвид фактот дека

генералниот секретар не отстапил од ставот дека од Македонија ќе се бара да најде компромис со Грција, па дури потоа да стане збор за членство: „Ние донесовме одлука на Самитот на НАТО во Букурешт во 2008 година, а тоа е дека сме подготвени да & дадеме покана за почеток на пристапни преговори на вашата земја веднаш кога ќе биде донесено заедничко прифатливо решение за прашањето за името. Ние сме подготвени да го исполниме тоа. Процесот се одвива меѓу Скопје и Атина и одлуката на НАТО во Букурешт беше поддржана од сите членки на Алијансата. Сите одлуки во НАТО се носат со консензус и ни треба согласност од сите членки за почеток на преговори за членство“, изјавил Расмусен по средбата. Расмусен сепак го уверил Иванов дека ќе разговара со грчката власт за да направат чекор напред, а шефот на нашата држава кажал дека неколкупати праќал покани за средби со грчкиот државен врв на кои не добил позитивен одговор: „Замислете, 21 година нема средба меѓу македонски и грчки претседател! Јас четири пати го поканувам претседателот на Грција, но тој четири пати ме одбива. Затоа упатувам апел до Грција да почне да постапува одговорно кон нас и да најдеме решение кое е во интерес и на самата Грција, но и на регионот. Ние ги исполнуваме сите критериуми за членство и време е и тоа да го добиеме, а на Балканот да почне да се шири зона на мир и да се надминат долгите периоди на трауми и конфликти. Време е целиот Балкан да живее во мир“, порача Иванов.

КАПИТАЛ средА 05.09.2012

WWW.KAPITAL.MK

8 компании пазари

Градоначалниците бараат повеќе простор за градење, ГУП за Скопје ќе се доработува Нацрт-верзијата за Генералниот урбанистички план за Скопје с$ уште не е доработена, а ќе се усвои кога ќе се исцрпат сите забелешки од страна на градоначалниците Соња Јованова-наумовска

Г

Sonja.jovanova@kapital.mk

радоначалниците повторно дебатираа за нацрт-верзијата на најважниот документ за градот - Генералниот урбанистички план. Иако претходно истите заедно со советниците изгласаа една верзија, сега добија нова, дополнета верзија на планот, за која дебатираа неколку часа и за која се изнесоа низа забелешки. За градските татковци

најважно е да имаат доволно земјиште за станбена изградба, јасна поделеност меѓу надлежностите на град Скопје и општините, но и јасна разграниченост меѓу индустриска и станбена зона во самите општини. Ова особено го потенцираше градоначаникот на Кисела Вода, каде што има најголема концентрација на индустриски капацитети. „Сега Кисела Вода е многу тесна, планот е да се создаде една станбена зона за живееење,

NA 19 SEPTEMVRI VO “KAPITAL” ^ITAJTE

SPECIJALEN PRILOG

AVTO

“VISOKI OKTANI NA MAKEDONSKITE u Vo ovoj specijalen dodatok “Kapital” vi gi pretstavuva najbaranite marki na avtomobili od visoka klasa na makedonskiot pazar. u Koi se najprodavani “delovni avtomobili” vo Makedonija? u Kakvi avtomobili vozat makedonskite menaxeri? u Kolkav del od proda`bata na novi avtomobili otpa|a na ovaa kategorija vozila? u [to naj~esto baraat klientite vo ovoj pazaren segment? u Koi se svetskite noviteti vo tehnologijata {to gi pravat avtomobilite poednostavni za koristewe, posigurni i poekonomi~ni? u Koi novi modeli na avtomobili }e bidat prezentirani ovaa esen?

ZA POVE]E INFORMACII VO VRSKA SO PRILOGOT I ZA KOMERCIJALNO PRETSTAVUVAWE VO ISTIOT OBRATETE SE NA DO MARKETING SEKTOROT NA E-MAIL prilozi@kapital.com.mk TELEFON 02 3298 110 LICA ZA KONTAKT: GORDANA MIHAJLOVSKA I BOBAN \ORGIEVSKI

да се изврши пренамена на земјиштето кај бараките 11 Октомври, кај бараките на Првомајска и пренамена на објектите кои порано биле индустрија, каде што Скопје завршувало, кај старата рампа, во услови кога Кисела Вода веќе има индустриска зона, која почнува од цементарницата до мостот на Маркова Река“, истакна Марјан Ѓорчев, градоначалник на општина Кисела Вода. Тој потенцира дека Кисела Вода е единствената општина во која и индустриските капацитети и објектите за домување се на исто место. За земјиштето на кое се наоѓа фабриката ОХИС вели дека намената, сепак, ќе му остане индустрија, но не тешка хемиска индустрија, туку лесна за рециклирање или за преработување на индустрискиот отпад на Скопје. „ОХИС е на површина од 82 хектари и би било штета ако таква површина со пруга и гасоводна станица биде пренаменета во нешто друго“, додава Ѓорчев. Координаторот за изработка на генералниот урбанистички план, Андреј Токарев, вели дека с$ додека планот не биде усвоен како предлог-план во рамките на Советот на град Скопје и с$ додека не се добие согласност од Министерството за транспорт и врски, планот е уште отворен за забелешки. Тој вели дека допрва ќе се рагзледуваат барањата

на градоначалниците, но потенцира дека е од голема важност да се стави акцент и на зеленилото во градот. „Сите сакаат да имаат повеќе простор за градежна активност за станбена изградба, ама тоа треба да биде во интерес на цел град. Наша цел е да ја подобриме намалената количина на зеленилото, која беше освојувана за разни градби досега. Мора да ја испочитуваме нормативата да имаме зеленило барем 12 метри квадратни простор по жител. Ние утврдивме дека во градот речиси четвртина од површината е неискористен простор без никаква намена и планираме тука да направиме нешто“, објаснува Токарев. Градоначалникот на град Скопје, Коце Трајановски, е оптимист дека ќе се усогласат забелешките и на стручната јавност и на градоначалниците и дека за брзо време ќе се донесе палнот. „По трет пат дискутираме за ГУП на Скопје. Важно е да се знае дека не постојат два плана за Скопје, само зависи во која фаза е разгледувано. Тоа е материја која с$ уште се доработува, но ние ги скративме сите рокови со цел да добиеме побрзо Генерален урбанистички план кој ќе важи десет години и на општините ќе им овозможи нов циклус на развој“, потенцираше Трајановски.

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ средА 05.09.2012

9

Македонија ќе остане без вода ако не почне да ја штеди?! Општинските водоводни мрежи имаат загуба на питка вода и до 70%, водата за пиење се користи и за печките во индустријата, за полевање на земјоделските површини, за миење на автомобилите. Државата проблемот го препушти на општините, кои велат дека се немоќни Дејан азески

С

о застарени водоводни мрежи, кои имаат загуба на вода до 70%, ги дочекуваме климатските промени и намалувањето на водниот фонд во земјава. Питката вода продолжува да се користи за ладење на индустриските капацитети и за полевање на насадите. Директорите на локалните водоводни претпријатија се едногласни дека застарената водоводна мрежа треба што побрзо да се менува и дека е потребна стратегија за заштита и користење на питката вода. „Капитал“ веќе објави дека 411.768 граѓани во земјава секојдневно остануваат без вода поради рестрикции и слаб притисок. Тоа се жителите на осум поголеми и десетина помали општини: Куманово, Тетово, Дебар, Прилеп, Кавадарци, Неготино, Свети Николе... Според анализите на Светската банка, се очекува Македонија да стане многу посува, а постои голема веројатност од недостиг на вода, особено во лето. Водниот потенцијал во иднина во септември се очекува да биде дури за 50% помал од тој во јуни. Реката Треска се очекува да изгуби 40% од водниот птенцијал. Целокупниот потенцијал за производство на струја од хидроцентралите ќе опадне за 30% до 2050 година. Лилија Бурунчук, директор на канцеларијата на Светската банка во Скопје, смета дека е

недозволиво што последниот Мастер план за води во Македонија е донесен уште во 1976 година. „Владата на Македонија ќе треба да направи анализи и да одлучи како ќе ги насочи инвестициите за искористување на водните ресурси за производство на електрична енергија или пак за наводнување, комунална или индустриска вода... Ќе треба уште многу да се работи на управување со водните ресурси, штедење вода и спречување на загубите од овој навистина скапоцен ресурс“, вели Бурунчук. И од општинските водоводни претпријатиа се свесни дека апсолутен приоритет треба да претставува обновата на водоводната мрежа. Никола Мицковски, директор на Јавното претпријатие Исар од Штип, вели дека знае што значи еден град да губи неповратно 70% од питката вода. „Ние губиме три милиони литри вода поради застарената мрежа. Тоа е една мала акумулација од типот на Велешко Езеро или на кочанската акумулација Градче. Значи парите се единствениот проблем. Според наша проценка, само за ревитализација на штипскиот водовод се потребни повеќе од пет милиони евра“, вели Мицковски. За решавање на проблемот со водоснабдување веќе две години функционира отворен кредит од Светската банка. Но, од банката велат дека интересот е слаб.

Фото: Ивана Кузмановска

dejan.azeski@kapital.mk

Само штипскиот водовод има загуба на вода од три милиони кубни метри. Тоа е колку едно Велешко Езеро.

проблемот со водата да се решава на државно ниво

С

поред сегашната регулатива, водоводите целосно се грижа на локалната самоуправа, а министерството за животна средина било надлежно само за поголеми капитални проекти од оваа област. но, познавачите на состојбите велат дека без издигнување на проблемот со водоснабдувањето на централно ниво тој нема да се реши, бидејќи општините никогаш нема да обезбедат стотици милиони долари потребни за обновување на застарената водоводна мрежа.

NA 12 SEPTEMVRI VO “KAPITAL” ^ITAJTE

SPECIJALEN PRILOG

“NOVI TEHNOLOGII ZA SOVREMENO @IVEEWE” “Kapital” vo ovoj specijalen dodatok Vi gi pretstavuva najnovite tehnolo{ki usovr{eni aparati koi sovremenoto `iveewe go podignaa na nivo na sovr{enstvo! u Analiza na pazarot - {to se nudi i {to se bara na makedonskiot pazar? Koi tehnolo{ki aparati, neophodni vo sovremenoto `iveewe, se najbarani od makedonskite potro{uva~i? u Koi se kriteriumite na makedonskiot potro{uva~ pri izborot na sovremeni tehnolo{ki aparati funkcionalnosta, energetskata efikasnost ili pak dizajnot i `elbata na kupuva~ite? u Kolkavo e vlijanieto na ve}e doka`anite brendovi so inovativni tehnologii vrz odlukata za kupuvawe? u Kolku se barani energetski efikasnite aparati na na{iot pazar i kakva e informiranosta na potro{uva~ite za “A” oznakata koja ja sodr`at ovie aparati?

ZA POVE]E INFORMACII VO VRSKA SO PRILOGOT I ZA KOMERCIJALNO PRETSTAVUVAWE VO ISTIOT OBRATETE SE NA DO MARKETING SEKTOROT NA E-MAIL prilozi@kapital.com.mk TELEFON 02 3298 110 LICA ZA KONTAKT: GORDANA MIHAJLOVSKA I BOBAN \ORGIEVSKI

„Отворениот кредит ќе трае уште четири години. Засега евидентно е дека интересот е мал поради процедурите, лошата финансиска состојба и нискиот кредитен рејтинг на повеќето општини“, велат од канцеларијата на Светската банка. Причините за слабата искористеност на кредитот од ресорното Министерство за животна средина ги гледаат во лошата финансиска состојба на општините. „Прво, кредитот е достапен за општините кои се веќе влезени во втора фаза од децентрализацијата. Тоа е првото ограничување. Понатаму, многу од општините не се финансиски способни да го враќаат кредитот, така што веројатно ќе треба да се направат некакви корекции во пристапот“, вели Сашо Секуловски од Министерството за животна средина.

КАПИТАЛ средА 05.09.2012

WWW.KAPITAL.MK

10 компании пазари Европа ја зголеми добивката за осум пати

> БроЈка

о првите шест месеци од годинава кондиторската компанија Европа оствари приход од 350.237 илјади денари, кој е зголемување за околу 1% во однос на истиот период од претходната година, кој изнесуваше 347.862 илјади денари. Приходите на домашен пазар се зголемени за 6% во однос на истиот период од претходната година и изнесуваат 177.883 илјади денари, а минатата година истите изнесуваа 173.295 илјади денари. На странските пазари компанијата оствари приход во износ од 312.435 илади денари и е зголемување од 2,1% во однос на претходната година. Расходите за

д Самостојниот синдикат на индивидуалните земјоделски производители во Кочанскиот регион бараат поголема откупна цена за оризовата арпа и за белиот ориз од годинашната реколта и да можат да откупат одредени количини КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ илјади евра се на располагање за компании од Хрватска, Словенија, за потребите на стоковите резерви. Банка 3м 6м 24м 36м Турција, Шпанија и Австрија се заинтересирани да ја реализираат „Бараме зголемување на откупната цена на арпата, Комерцијална банка 3,10% 4,00% не смее 6,80% за која најниската цена да биде7,00% помалку модернизацијата и електронската наплата на патарините долж НЛБ Тутунска банка 3,20% за килограм.

4,05% 6,50% 6,90% од 25 денари Исто така, предлагаме Коридорот 10. Тие доставија понуди до Агенцијата за државни 3,20% 4,00% 6,65% количини 6,85% на предадените патишта под чија надлежност од 1 октомври ќе преминат Стопанска банка субвенционирање бел ориз,4,00% односно двојна по Шпаркасе банка арпа или3,00% 5,50% субвенција 6,00% патарините. Следува период во кој ќе треба да се испита дали површини 4,80% и по откупени Охридска банка засеани 4,30% 5,50%количини.

6,00%Воедно, понудите одговараат на техничките услови што се потребни за предлагаме државните резерви да откупат дел банка 3,00% 3,80% 6,80% 6,90% проектот. По разгледувањето завршува првата фаза кога ќеПрокредит се од производството, со цел да се спречи паѓањето ТТК на банка 3,20% 7,20% одбере техничкото решение по кое ќе се отвори втората фаза на откупната цена“,4,10% истакнува6,70% Ставре Јанев, Алфа банка 3,30% на Самостојниот 4,20% 7,40% тендерот кога ќе се понудат цени за изведбата претседател синдикат. 7,60%

В

првите шесте месеци од оваа година изнесуваат 339.073 илјади денари и се намалени за 2,2% во однос на истиот период од претходната година. Најголемо учество во вкупните трошоци имаат потрошените суровини и материјали, 50%, и изнесуваат 169.480 илјади денари, а во изминатата година истите изнесуваа 185.254 илјади денари, што значи се намалени за 8,5%. Добивката пред оданочување за првите шест месеци од оваа година е зголемена за повеќе од осум пати и изнесува 11.163 илјади денари, а претходната година истата за шесте месеци изнесуваше 1.155 илјади денари.

оризопроизводителите бараат поголема откупна цена

6

О

Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

3,20% 3,50% 4,00%

4,20% 4,80% 5,00%

5,70% 7,50% 8,00%

6,00% 8,00% 8,40%

Стопанска б. Битола Капитал банка

3,80% 3,50%

4,80% 4,50%

7,40% 7,00%

7,60% 8,00%

Скандал: И фирмите ќе мора да ,00% плаќаат такса за слушање музика! КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

Банка

Македонска музичка индустрија ,23% Здружението бара од хотелите, угостителските објекти, но и од семкарниците, салоните за разубавување, капелите и од производствените погони да плаќаат такса за слушање ,54% музика во текот на работното време. Стопанската комора реагира, фирмите веќе плаќаат една музичка такса, на ЗАМ петре Димитров

О

petre.dimitrov@kapital.mk

свен на ЗАМ, кој ги штити авторските а NASDAQ права на авторите на музика и на кој хотелите, угостителските објекти веќе му плаќаат такса за зата во Сао слушање музика, сега ќе мораат да му плаќаат и на новото здружение Македонска музичка индустрија (ММИ). Новата такса е драстично повисока од таа на ЗАМ. Ако на пример, за еден хотел кој има 180 соби на ЗАМ му плаќа по 10.000 денари, на ММИ ќе треба да му плаќа мпании 52.000 денари. Она што исто така е чудно е дека висината на таксата е одредена од неколку фактори. Така на пример, повисока такса ќе имаат објектите во туристички компании од регион отколку тие во нетуристички, хотелите со пет ѕвезди исто така ќе плаќаат повисока такса од тие со една, различна ќе биде и цената на такса за музика која ќе се пушта пред 24 часот и по тој временски период... Законот за авторски и сродни

,60%

,34%

,74%

,86%

,66%

права, предвидува таксата да се плаќа и на ЗАМ и на ММИ, а остава простор да се појави и ново здружение, кое исто така, ако ја добие потребната дозвола од Министерството за култура, ќе може да наплаќа такса. За хотелиерите и за угостителските работници новата такса, која ќе треба да ја плаќаат и семкарниците, капелите, телевизиите, радиостаниците, производствените погони, салоните за разубавување... е само дополнително оптоварување. „Не можеме да плаќаме за иста такса на две здруженија. И тоа за механичка музика“, вели Соња Бибановска, потпреседател на Здружението на угостители и туризам при Стопанската комора на Македонија, која информираа дека ги упатиле своите забелешки до надлежните институции и дека нивниот став го поддржуваат сите здруженија, од Здружението на хотелиери до Здружението на занаетчии. Здружението ММИ во 2003 година добило привремена

+

и на берзата

,32%

рани на

04.09.2012

Стопанска банка Битола ФЗЦ 11 Октомври RMDEN10 Скопски пазар Тутунска банка 04.09.2012

Бетон Македонска берза Кјуби Комерцијална банка Макстил

раст

+2,78% +2,62% +1,14% +0,36% +0,22%

-12,62% -2,7% -2,99% -1,82% -1,03%

нова цена

1.849,95 391,00 87,99 3.850,00 1.804,00

нова цена

3.600 136.901,00 1.300,00 2.502,00 101,00

36м

3,60% 3,30% 3,45% 3,40%

4,00% 3,80% 3,75% 3,90%

Охридска банка Прокредит банка ТТК банка

2,50% 2,20% 2,00%

3,00% 2,90% 2,50%

4,00% 3,60% 3,65%

4,50% 3,80% 4,05%

Алфа банка

3,20%

4,10%

3,70%

4,00%

Уни банка

1,90%

2,40%

3,00%

3,20%

2,50% 2,20% 2,10% 2,20%

2,80% 2,80% 2,60% 2,50%

4,50% 4,10% 4,40% 4,00%

5,10% 4,50% 4,60% 4,50%

Euribor (EUR)

1м 0,12%

3м 0,29%

6м 0,55%

12м 0,82%

Libor (CHF)

0,13% 0,25% 0,03%

0,34% 0,45% 0,07%

0,65% 0,73% 0,17%

0,99% 1,07% 0,38%

Стопанска б. Битола Капитал банка ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

профитот на фирмите. Сметам дека е вистинско време за оваа такса, бидејќи таа сеМЕЃУБАНКАРСКИ одлага со КАМАТНИ СТАПКИ години“, вели Арсовски. Рочност преку ноќ 1 недела 1м 3м Она што е сосема нејасно е прво, како ќе се врши СКИБОР 2,05% 3,02% 4,03% 4,51% контролата за слушање музика, кој ќе оди во МКДОНИА 2,10% инспекција, како се одредени сумите за казна, БоДан арсовски за што ќе ги користи ММИ собраните средства и претседател на ММИ ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ можеби најважното, што ако се формира и трето слушањето музика го зголемува Основна кам. стапка Стапка на профитот инфлација на или четврто здружение како што налага законот? фирмите. сметам4,00% дека е вистинско време 5,20% за Народна банка на Македонија Значи ли тоа дека ќе се воведат и нови такси? таа се одлага со години“, 13,40% Народна банка 12,00% Самото постоење на паралелни здруженија за на Србијаоваа такса, бидејќи е образложението на претседателот на2,50% мми многу експерти е спорно само по себе. Народна банка на Хрватска 6,00% 3,60% 2,20%

Централна банка на Црна Гора Централна банка на Словенија

вторник - 04.09.2012

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

Банка Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка

3м 3,10% 3,20% 3,20%

6м 4,00% 4,05% 4,00%

24м 6,80% 6,50% 6,65%

36м 7,00% 6,90% 6,85%

Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка Уни банка Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје Стопанска б. Битола

3,00% 4,30% 3,00% 3,20% 3,30% 3,20% 3,50% 4,00% 3,80%

4,00% 4,80% 3,80% 4,10% 4,20% 4,20% 4,80% 5,00% 4,80%

5,50% 5,50% 6,80% 6,70% 7,40% 5,70% 7,50% 8,00% 7,40%

6,00% 6,00% 6,90% 7,20% 7,60% 6,00% 8,00% 8,40% 7,60%

Капитал банка

3,50%

4,50%

7,00%

8,00%

3м

6м

24м

36м

Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка

2,00% 1,80% 1,85% 1,70% 2,50% 2,20% 2,00%

2,50% 2,40% 2,35% 2,10% 3,00% 2,90% 2,50%

3,60% 3,30% 3,45% 3,40% 4,00% 3,60% 3,65%

4,00% 3,80% 3,75% 3,90% 4,50% 3,80% 4,05%

Алфа банка

3,20%

4,10%

3,70%

4,00%

Уни банка

1,90%

2,40%

3,00%

3,20%

Еуростандард банка Халкбанк АД Скопје

2,50% 2,20%

2,80% 2,80%

4,50% 4,10%

5,10% 4,50%

Стопанска б. Битола Капитал банка

2,10% 2,20%

2,60% 2,50%

4,40% 4,00%

4,60% 4,50%

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

1м 3м 6м ПРИНОС НА ОТВОРЕН ИНВЕСТИЦИСКИ ФОНД Euribor (EUR) 0,12% 0,29% 0,55% Отворен инвестициски фонд Libor (EUR) 0,13% 0,34% Нето вредност 0,65%

Инструмент

камата

Благајнички записи Ломбарден кредит

3,75% 5,50%

СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

Домашна валута Домашна валута со валутна клаузула Странска валута

Држава ЕМУ

Валута евро

Среден курс во 61,5015

САД В.Британија Швајцарија

долар фунта франк

48,9350 77,7319 51,2171

Канада Австралија

долар долар

49,5980 50,0908

Извор: НБРМ

ДВИЖЕЊЕ НА ИНФЛАЦИЈАТА ВО МАКЕДОНИЈА ПЕРИОДОТ 2010/2011 4% 3% 3% 2% 2% 1% 1% 0% -1%

-1% 01/10

04/10

06/10

09/10

12.860.261,71

-2,48%

1 недела47.243.150,15 1м 3,02% 20.043.039,47 4,03% 25.224.270,30

3м 3,45% -0,59% 4,51% -1,02%

4,91%

-3,78%

-6,00%

-9,08%

-2,05%

-4,36%

49.233.560,62

-0,05%

0,61%

61.575.764,65 0,23% Основна кам. стапка Стапка на инфлација

0,70%

МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

КД БРИК Рочност КД Нова ЕУ СКИБОР

преку ноќ 2,05% КБ Публикум - Балансиран 2,10% МКДОНИА КБ Публикум - Обврзници

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ

Народна банка на Македонија Народна банка на Србија Народна банка на Хрватска Централна банка на Црна Гора Централна банка на Словенија

4,00% 12,00% 6,00%

5,20% 13,40% 2,50% 3,60% 2,20%

12/10

03/11

06/11

09/11

12/11

Извор: Државен завод за статистика

0,45% 24.284.393,00 0,73% 0,07% 37.799.174,13 0,17%

Иново Статус Акции

10% 20% 13%

КУРСНА ЛИСТА

12м 0,82% 0,99% 1M 1,07%2,25% 0,38%1,17%

Libor (USD) Илирика Југоисточна Европа 0,25% Libor (CHF) 0,03% Илирика Глобал-Растечки пазари

КБ Публикум Паричен

24м

2,50% 2,40% 2,35% 2,10%

илјади евра годишно ќе треба да плаќаат Libor телевизиите (EUR) на ММИ за пуштање музика Libor (USD)

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

Банка

6м

2,00% 1,80% 1,85% 1,70%

Еуростандард милиони евра на годишно ниво собира ЗАМ од такса за банка Халкбанк АД Скопје слушање музика, според слободните проценки на ХОТАМ

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

пад

-

дозвола за наплата на оваа такса, која траела до 2004 година и тогаш по судски пат успеало да ја наплати таксата секаде каде што ја побарало. Здружението повторно ја активираше оваа такса летово, кога го презентираше и новиот правилник. Разликата меѓу ЗАМ и ММИ е што новото здружение, освен правата на авторите, ги штити и тие на продуцените. Бодан Арсовски, директор на ММИ, вели дека нема да има отстапувања. И покрај тоа што најголем дел од фирмите имаат сериозни проблеми со ликвидноста и со плаќањето на постоечките давачки. „Слушањето музика го зголемува

18 17

3м

Комерцијална банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка

3M

6M

1Y

YTD

ДАТУМ

5,80%

-2,22%

-9,80%

1,87%

13.08.2012

5,93%

-7,83%

-4,29%

-2,53%

13.08.2012

-5,56%

-9,72%

-17,87%

-10,65%

13.08.2012

4,68%

5,59%

13.08.2012

-22,91%

-7,67%

13.08.2012

-8,22%

0,44%

13.08.2012

1,79%

4,14%

3,24%

13.08.2012

1,52%

3,17%

1,91%

13.08.2012

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ средА 05.09.2012

11 Групацијата Триглав оствари добивка од 41,6 милиони евра

Г

рупацијата Триглав оствари нето-добивка од 41,6 милиони евра во првата половина од 2012 година. Објавената нето-добивка на Заваровалница Триглав како матична компанија изнесува 25 милиони евра, што е 18% помалку во споредба со истиот период лани. Во првите шест месеци од годинава, групацијата Триглав има пресметано премии за осигурување и коосигурување во износ од вкупно 523,6 милиони евра и оствари пораст на добивката од 22,1%. Постигнатите резултати од страна на групацијата се должат на доследното придржување до стратешките насоки во основната

Факом со добивка од 19 милиони денари

> БроЈка

дејност на осигурување. Комбинираниот количник на групацијата во неживотно осигурување, којшто е индикатор за профитабилност во основната дејност на осигурување е подобрен за еден процентен поен и достигна 88%. Добивката на групацијата Триглав од неживотно осигурување, како основна дејност, е зголемена од 38,3 милиони евра на 40,7 милиони евра. Освен полугодишните резултати, Заваровалница Триглав објави дека ќе учествува во докапитализацијата на Абанка, што е предмет на исполнување на одредени услови. Бенјамин Јошар е нов член на Управниот одбор.

В

о првите шест месеци од годинва производителот на челични конструкции Факом а.д. оствари вкупни приходи од 463 милиони денари и кај истите има намалување од 36,81% споредено со истиот период во 2011 година. Намалување има и кај вкупните расходи од 32,61% во споредба со првото полугодие од минатата година. Компанијата има позитивен финансиски резултат од 19 милиони денари. Во истиот период минатата година компанијата оствари 74 милиони денари.

3

години прослави бизнис-центарот во Виница кој работи во состав на локалната самоуправа на општина Виница. По тој повод беше промовирано ДВД-издание за бизнис-секторот во општината. Видеоматеријалот нуди информации за основната дејност, капацитетите, производството, како и контакт-информации за триесетина фирми од општините Виница и Зрновци. Проектот, чија вредност изнесува 120 илјади денари, целосно е поддржан од Министерството за економија на Република Македонија.

ЕЛЕМ бара „памет“ кои проекти да се финансираат со докапитализацијата?! Модели за докапитализација на ЕЛЕМ и за лов на инвеститори треба да понуди консултантот кој Електрани на Македонија го бара со цел докапитализација на државната компанија до 49%

од консултантот. Директорот на ЕЛЕМ, Влатко Чингоски, најавува дека преку нови инвестиции, кои ќе ја зголемат капиталната вредност на компанијата до 2013 година, треба да се докапитализира ЕЛЕМ до 49%. За продажба не размислувале. Неофицијалните информаци се дека консултантската куќа KPMG веќе го проценила имотот на ЕЛЕМ на околу 700 милиони евра. и регионалниот пазар, на финансиската состојба „Консултантот треба да ги анализира сите на ЕЛЕМ, да изготви финансиска оценка на релевантни финансиски, правни и технички средствата на ЕЛЕМ, да понуди краткорочен и аспекти на трансакцијата и да изврши соодветно долгорочен бизнис-план и да изврши анализа на истражување на пазарот. Врз основа на овие правната состојба на компанијата. Во задачите анализи, ќе треба да предложи и да поддржи на консултантот се и подготовка на целокупната модел за спроведување на постапката со цел да документација за реализација на процесот“, ФЈУЧЕРСИ привлече реномирана инвеститорска база и да објаснуваат од ЕЛЕМ. обезбеди најдобра структура за докапитализација Директорот на ЕЛЕМ, Чингоски, тврди дека НАФТА на компанијата. По спроведување на докапитализацијата не значи и продажба на дел ЛЕСНА СУРОВА ПРИРОДЕН ГАС трансакцијата, Владата ќе остане главен од ЕЛЕМ.

96,69 2,79 (мнозински) акционер со не помалку од 51% од „Докапитализација значи зголемување на акционерскиот капиталBRENT на ЕЛЕМ. Консултантот ќе капиталната вредност на компанијата, а не ЗА ЗАТОПЛ. има задача да направи 115,80 и анализа на домашниот 317 продажба. На пример, со изградбата на Бошков

катерина попоска

Е

katerina.poposka@kapital.mk

лектрани на Македонија бара консултант во постапката за докапитализација кој има искуство во издавање акции и кој ќе понуди оптимален модел за докапитализација на државната компанија до 49%. Целта на докапитализацијата е да се обезбедат дополнителни вложувања во енергетиката. Извори од Владата брифираат дека новиот консултант, за кој ЕЛЕМ веќе распиша тендер, МАКЕДОНСКА БЕРЗА ќе треба да сугерира кои енергетски проекти се МБИ 10 за ЕЛЕМ, но и за инвеститорот, кој ќе приоритетни ја докапитализира компанијата. Консултант ќе се 1.843,95 бара МБИД од редовите на меѓународните консултанти или инвестициски банки.

1.765,94објавен на интернет-страницата Во тендерот ОМБнема детали што конкретно бараат на ЕЛЕМ

118,68

-0,45% -0,33% -0,08%

+0,23% +1,07%

-0,43% -0,28%

Извор: Македонска Берза

Вредностите кои ги гледате денеска, се од последниот ден на тргување, вторник - 04.09.2012

МАКЕДОНСКА БЕРЗА МБИ10 МБИ10 МБИ10 ИНДЕКСИ РЕГИОН3.000 3.000

МБИ 10 BELEX15 1.843,95 439,41 Главен индекс на Белградска берза МБИД CROBEX 1.765,94 1.666,98 ОМБ Главен индекс на Загребската берза 118,68

SASX 10 -0,45% -0,36% 681,16

-0,33% SOFIX 320,55 -0,08% ATHEX

+1,74%

652,28

Главен индекс на Љубљанската берза

439,41 13.090,84

16.102,50

32,20$/унца

1.760,50

-0,36% +0,69%

NASDAQ 3.066,97

Извор: Македонска Берза официјалниот пазар на Македонска берза

на пазарот на јавно поседувани друштва

Главен на Загребската Заеднички индексиндекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи

3.000 3.000 3.000

+1,74%

+0,58%

FTSE 100 5.753,91

2.400 2.400 2.400

+0,74%

1.800 1.800 1.800

+0,69% +0,48% SWISS

DOW JONES

DAX13.090,84 Заеднички индекс 30 7.004,03

6.382,25

SBITOP 514,50

1.756,50$/бушел

Соја протеин +8,57% NASDAQ +3,00% +0,69% +0,60% 3.066,97

380,00 13.090,84

481,00

Заеднички индекс 30 големи американски компании котирани на Њујоршка берза

Неопланта

330,00

BRAZIL BOVESPA +0,51% -0,34% 57.061,45 АЗИЈА ИНДЕКСИ

+0,51% 57.061,45 ЗАГРЕБСКА БЕРЗА 470,00

-0,10%

Индекс на најголемите јапонски компании котирани на Токиска берза

TOPIX CAC 40 726,69

-0,66%

3.433,65

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

ЕВРОПА ИНДЕКСИ BSE 30

-0,27%

+0,58%

Индекс на компании котирани на примарен пазар на Токиска берза

+0,32%

17.440,87 FTSE 100

5.753,91

Индекс на 30 најголеми компании котирани на берзата во Бомбај

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

Извор: Блумберг

DAX 7.004,03

+18,83%

+0,48%

Индекс на 30 најголеми герм. компании котирани на Франкфуртска берза

ТОЗ пенкала CAC 40 3.433,65

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао 100,00

,

-0,34%

1

0,99

104 104104 07/10 07/10 10/10 10/10 02/11 02/11 05/11 05/11 09/11 09/11 01/12 01/12 04/12 04/12 08/12 08/12 07/10 10/10 02/11 05/11 09/11 01/12 04/12 08/12

ОМБ е составен од најликвидните обврзници котирани на Македонска берза

ЛЕСНА СУРОВА 96,69

BRENT 115,80

+0,23% +1,07%

-5,89%

+0,58% 5.753,91БЕРЗА +0,74% ЉУБЉАНСКА

0,50

19,01

+25,00%

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани М1на Лондонска берза

1.164,00

+16,40%

SWISS Комерцијална банка +0,48% -0,86% -18,37% 6.382,25 -1,68%

.

DAX Интереуропа 7.004,03 0,40

1,17

Индекс на 30 најголеми герм. компании Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Податоците за акции со најголема промена во регионот, се земаат од веб страниците на котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал

04.09.2012

раст нова цена АЗИЈА ИНДЕКСИ +2,78% 1.849,95

Стопанска банка Битола NIKKEI 225 ФЗЦ 11 Октомври +2,62% 8.775,51 RMDEN10 Индекс +1,14% на најголемите јапонски компании Индекс на 20 најголеми и најликвидни одТокиска берза Скопскикомпании пазар +0,36% котирани на швајцарскиот пазар на капитал Тутунска банка +0,22%

-0,86%

-0,10%

1693,40$/унца

СРЕБРО 32,20$/унца

БАКАР 7.649,25

ПРИРОДЕН ГАС 2,79

ЗА ЗАТОПЛ.

317

МЕТАЛИ

+0,34% +2,41% +1,00%

НИКЕЛ

16.102,50

АЛУМИНИУМ 1.760,50

ЧЕЛИК 340,00.$/унца

-0,43% -0,28%

+1,5% +0,6% /

13,79%

Белградска, Загрепска и Љубљанска берза Индекс на 100 најголеми британски компании ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч. котирани на Лондонска берза

SWISS 6.382,25

108 108108

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао Паоло, Бразил Поуње

Диоки ЕВРОПА ИНДЕКСИ -13,04% FTSE 100

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза Истрабенз

+0,74%

Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ берзата, без финансиски компании

Енергопроект -5,44% BRAZIL -3,89% BOVESPA

1,83

Заеднички индекс на 500 котирани компании на

112 112112

ФЈУЧЕРСИ НАФТА

ЗЛАТО

Чачанска банка

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

NIKKEI HANG SENGПаоло, Бразил двете225 најголеми американски берзи 8.775,51 ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ 19.429,91 ДЕН ДО 15Ч.

116 116116

Главен индекс на Атинската берза

АМЕРИКА ИНДЕКСИ БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

големи американски Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ компании котирани на Њујоршка берзата, без финансиски компании Индекс на 30 најголеми герм. компании берза Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Заеднички индекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал Валидус

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

ATHEX 652,28

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Главен индекс на Љубљанската берза

+0,60% S&P 500 -0,86% 1.406,58

NASDAQ 3.066,97

Главен индекс на Сараевската берза 19,96

120 120120

+1,54%АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА

07/10 07/10 10/10 10/10 02/11 02/11 05/11 05/11 09/11 09/11 01/12 01/12 07/10 10/10 02/11 05/11 09/11 01/12 DOW JONES

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза

SASX 10 ШЕЌЕР 681,16

Главен индекс Загребската берза метали и суровини Главен индекс на Софиската берза на Податоците зана фјучерсите на нафта, се земаат од веб страната американската финансиска агеција Блумберг

2.000 2.000 2.000 Главен индекс на Атинската берза

АМЕРИКА ИНДЕКСИ

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

Главен индекс на Белградска берза 889,50$/бушел

-0,34% +0,23%

ATHEX 2.200 2.200 2.200 652,28 ЕВРОПА ИНДЕКСИ

Главен индекс на Љубљанската берза

+1,54%

2.610,00$/бушел

BELEX15 ПЧЕНИЦА 439,41 CROBEX КАФЕ 1.666,98 1,64/бушел

2.600 2.600 2.600 берза Главен индекс на Софиската берза Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао Паоло, Бразил

+1,74%

802,75$/бушел

SOFIX BRAZIL BOVESPA 2.800 2.800 2.800 57.061,45 320,55

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

-0,36% -1,41% SOFIX СОЈА -0,29% +0,55% 320,55

+0,35% +0,00% +1,06% +0,23% -0,01%

+0,60% +0,00%

SASX 10 681,16

берзата, без финансиски компании

СУРОВИНИ КАКАО ИНДЕКСИ -1,08% РЕГИОН

ПЧЕНКА

Индекс на 100 светски компаниииндекс котирани на на NASDAQ берза Главен Сараевската берза

-0,29% +0,51%

CROBEX S&P 500 1.666,98 1.406,58

S&P 500 1.406,58

124 124124

340,00.$/унца

7.649,25

Главен индекс на Атинската берза

Заеднички индексиндекс 30 големи Главен наамерикански Белградска компании котирани на Њујоршка берза

CAC 40 3.433,65

1693,40$/унца

ИНДЕКСИ АМЕРИКА ИНДЕКСИРЕГИОН

SBITOP 514,50

3.100 3.100 3.100

ЗЛАТО

2.600 2.600 2.600

-0,08%

ОМБ ОМБ ОМБ

-0,33%

НИКЕЛ 2.900 2.900 +0,34%2.900 +1,5% 2.700 2.700 МАКЕДОНСКА БЕРЗА 2.700 АЛУМИНИУМ 2.400 2.400 2.500 2.500 СРЕБРО 2.400 2.500 МБИ 10 +2,41% +0,6% 2.300 2.300 2.300 2.200 2.200 -0,45% 2.200 1.843,95 2.100 2.100 2.100 +0,23% 2.000 2.000 БАКАР ЧЕЛИК 2.000 МБИД 1.900 1.900 +1,00%1.900 / -0,33% 1.800 1.800 1.700 1.700 1.765,94 1.800 1.700 06/10 06/10 10/10 10/10 02/11 02/11 05/11 05/11 09/11 09/11 12/11 12/11 04/12 04/12 08/12 08/12 07/10 07/10 10/10 10/10 02/11 02/11 05/11 05/11 09/11 09/11 01/12 01/12 04/12 04/12 08/12 08/12 06/10 10/10 02/11 05/11 09/11 12/11 04/12 08/12 07/10 10/10 02/11 05/11 09/11 01/12 04/12 08/12 ОМБ +1,54% -0,08% 118,68 МБИ 10 е составен од 10 најликвидни акции на компании котирани на МБИД е составен од 15 најликвидни акции на компании котирани

+0,00%

2.800 2.800 2.800

Главен индекс на Софиската берза

SBITOP Извор: Македонска Берза 514,50

BELEX15 DOW JONES

МБИД МБИД МБИД 3.300 3.300 МЕТАЛИ 3.300

-0,45%

3.000

Главен индекс на Сараевската берза

-0,29%

Мост, вредноста на ЕЛЕМ ќе порасне. Тоа е еден вид докапитализација. Ние инвестираме во нови проекти, кои во иднина ќе произведуваат струја, ќе донесат нови приходи, а со тоа и вредноста на компанијата ќе се зголеми. Тоа е она што сакаме да го постигнеме. Она што КПМГ го работи во Македонија за ЕЛЕМ е, всушност, проценка на вредноста на имотот на компанијата“, објасни неодамна Чингоски. Иако Катарците се споменуваат за едни од најзаинтересираните инвеститори во ЕЛЕМ, неофицијалните информации на „Капитал“ од Qatar Electricity and Water Company се дека оваа компанија засега не планира да инвестира во ЕЛЕМ.

HANG SENG 391,00 19.429,91 87,99

802,75$/бушел

ПЧЕНИЦА 889,50$/бушел

КАФЕ 1,64/бушел

СУРОВИНИ

-1,08% -1,41% +0,55%

КАКАО

2.610,00$/бушел

ШЕЌЕР 19,96

СОЈА 1.756,50$/бушел

+0,35% +1,06% -0,01%

Податоците за фјучерсите на нафта, метали и суровини се земаат од веб страната на американската финансиска агеција Блумберг ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

-0,66%

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

3.850,00 1.804,00

ПЧЕНКА

Чачанска банка 380,00

+8,57%

Соја протеин 481,00

+3,00%

к

о

м е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ средА 05.09.2012

балкан 13

Србија спојува банки за да не банкротираат Комерцијална банка ќе остане во трајна сопственост на Србија, додека останатите банки во кои државата има малцински или мнозински удел, српската валда има намера да ги спои, дознава весникот „Блиц“ Васе Целеска

В

државата да го зачува својот мнозински удел. Српската влада во наредните неколку години нема намера да ја приватизира оваа банка, а крајната цел е Комерцијална банка да остане во мнозинска домашна сопственост. Освен во Комерцијална банка, во овој момент, државата преку поврзани лица, има повеќе од 50% удел во банките Јубмес, Српска банка, Чачанска банка и Поштенска штедилница. После докапитализацијата во април, српската влада стана и мнозински акционер во Привредна банка Белград, Развојна банка и Нова Агробанка, додека Дунав осигурување, осигурителна компанија во државна сопственост, ја има Дунав банка.

vase.celeska@kapital.mk

ладата на Србија има намера да ги спои банките кои имаат државен капитал со цел да избегнат банкрот. Според српските медиуми, владата има намера да направи анализа за работата на малите банки во кои има удел, а идејата е да се оди на окрупнување на капиталот, бидејќи состојбата во банкарскиот сектор во земјата станува неодржлива. „Сега имаме нерационална ситуација со доста мали банки во кои државата има удел. Генерано идејата е да се оди на окрупнување, бидејќи состојбата е многу критична“, вели анонимен извор од српската влада за весникот „Блиц“. Засега е извесно дека државата ќе остане

3

милиони евра изнесува добивката на банките во кои српската влaда има удел, во првите шест месеци од годинава

2

поединечен најголем акционер во Комерцијална банка, така што ќе ја докапитализираа оваа банка до крајот на годината. Првобитно во буџетот за 2012 година, биле планирани 11 милијарди динари (9 милиони евра) за оваа намена, но дури по ребалансот на буџетот ќе се дознае колку точно пари ќе останат. Договорот со останатите помали акционери, како Европската банка за обнова и развој (ЕБРД) и германските и шведските фондови, подразбира државата да инјектира пари во Комерцијална банка со што нејзиниот удел во 2013 година ќе падне на 27,46%. Постоеше и закана дека последново ќе се случи во иднина, бидејќи на крајот на април пропадна емисијата на акции кои оваа банка ја распиша со цел

милиони евра изнесува добивката на српската Комерцијална банка во првите шест месеци од 2012 година

Државата е сопственик на третина од банкарскиот сектор во Србија Според податоците на Народната банка на Србија (НБС) за првите шест месеци од оваа година, седумте банки во кои државата има удел оствариле добивка од 3,7 милијарди динари (три милиони евра). Овој успех на државните банки во најголем дел настана благодарение на Комерцијална банка, која во првата половина од годината оствари профит од 2,2 милијарди динари (околу два милиони евра). Од друга страна, Привредна банка Белград и Развојна банка имаат заедничка загуба поголема од седум милијарди динари

6

милиони евра изнесува загубата на Привредна банка Белград и Развојна банка во првата половина од оваа година к

о

м е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а с

(околу шест милиони евра) и покрај тоа што државата инјектираше капитал во две банки, исто како и во Нова Агробанка, и тоа во изност од речиси 200 милиони евра. Овие средства буквално се земаат од џебовите на даночните обврзници, што претставува основна причина поради која многу економисти тврдат дека државата не треба да контролира една третина од банкарскиот сектор во земјата. Меѓутоа, Бранко Урошевиќ, професор на Економскиот факултет во Белград, смета дека правилото дека државата секогаш е лош сопственик не важи во сите случаи. „Знам многу луѓе кои водат банки со државна сопственост и кои поради тоа добро работат. Ја имате и Агробанка каде што државата немаше мнозински удел, а пропадна најмногу поради несогласувањето на сопствениците и управата на банката“, вели Урошевиќ. Тој додава дека е многу почиста ситуацијата во оние банки каде што државата е единствен сопственик, како во Јумбес или Поштенска штедилница, бидејќи таму владата е директно одговорна за добрите и за лошите резултати. „Треба да се има предвид дека сите спојувања на банки во една голема банка секогаш не е добра идеја“, вели Урошевиќ и го наведува примерот со Шпанија, каде што спојувањето на четири лоши регионални банки го загрози целиот банкарски сектор.

и

Дали искуството може да се купи?

Дали добриот совет ќе ме чини скапо? Имате контрола и безбедни сте или имате доверба и жалите поради тоа?

Глобални предизвици – светски решенија Одлуки е потребно да се донесуваат секојдневно. ЕОЅ ви помага да ги донесете вистинските. Ние обезбедуваме финансиски услуги во полето на маркетинг, информации за ризици, раководење со побарувања и платежни услуги, и нудиме поддршка за сите прашања кои се однесуваат на профитабилни клиентски односи – со фокус и разбирање, а користејќи ја мрежата ширум светот. Повеќе детали можете да најдете на www.eos-matrix.mk.

With head and heart in finance

120215_250x191_EOS_MK.indd 1

15.02.2012 10:32:18 Uhr

КАПИТАЛ средА 05.09.2012

WWW.KAPITAL.MK

14 свет

Августовски кошмар за производителите на автомобили во Европа Продажбата на автомобили во Европа опаѓа десетти месец по ред, а август беше најкатастрофален за призводителите на автомобили. Францускиот и италијанскиот пазар, како и пазарите на земјите од Медитеранот се соочуваат со најголеми тешкотии во овој сектор васе Целеска

vase.celeska@kapital.mk

Р

егистрацијата на нови автомобили во Европа, посебно во Франција и во Италија, продолжи да се намалува и минатиот месец, а според последните податоци најтешко поминаа државите од Медитеранот, затегнати од должничката криза во еврозоната, поради што побарувачката за автомобили опаѓа. „Продажбата на автомобили во Франција се намали за 11% во август. Ова е десетти месец по ред во кој опаѓа продажбата на автомобили. Во Италија состојбата е уште позастрашувачка, бидејќи во август се забележува 20% пад на продажбата“,

соопшти Серџо Маркионе, извршен директор на Фиат, уште пред објавувањето на официјалните податоци. За првпат во последните седум месеци во Шпанија порасна продажбата на нови автомобили за 3,4%, но тоа е затоа што Шпанците се обидуваат да ги избегнат повисоките стапки на Данокот на додадена вредност (ДДВ), кој стапи на сила од почетокот на овој месец. „На хоризонтот не се гледаат никакви знаци на закрепнување на автомобилскиот пазар во Европа“, истакнува Маркионе. „Набљудувајќи ја побарувачката, најдобро се

NA 26 SEPTEMVRI VO “KAPITAL” ^ITAJTE

SPECIJALEN PRILOG

ZDRAV @IVOT SPRAVETE SE SO STRESOT u Vra}aweto na pointenzivni rabotni obvrski posle le`ernoto leto drasti~no go zgolemuvaat nivoto na stres. Ekspertite, lekarite, nutricionistite prepora~uvaat aktivnost so nesmaleno tempo pred doa|aweto na zimata! u Kapital vi pomaga kako polesno da gi nadminete stresnite sostojbi i da bidete aktivni i na povisoko energetsko nivo! u Koi fizi~ki aktivnosti mo`ete da gi praktikuvate za da go podobrite imunitetot? u Velosipedot go {titi srceto i krvnite sadovi. Zo{to da se dvi`ite na dve trkala? u Vitaminska podgotovka pred sezonata na grip i nastinki. u Top esenski namirnici koi ne smeete da gi propu{tite!

ZA POVE]E INFORMACII VO VRSKA SO PRILOGOT I ZA KOMERCIJALNO PRETSTAVUVAWE VO ISTIOT OBRATETE SE NA DO MARKETING SEKTOROT NA E-MAIL prilozi@kapital.com.mk TELEFON 02 3298 110 LICA ZA KONTAKT: GORDANA MIHAJLOVSKA I BOBAN \ORGIEVSKI

продаваат автомобилите за високата класа, или пак оние од најевтиниот сегмент“, вели Флавио Ниови, раководител на Цетелем, француски центар за анализа на автомобилскиот сектор во Европа. Главните двигатели на француската економија, автомобилските компании, не можат да обезбедат раст, бидејќи автомобилскиот пазар е најтешко погоден, додава тој. Најголемиот француски производител на автомобили, Рено, кој претежно работи за средната класа, минатиот месец забележа пад на продажбата од 30%, а притоа се забележува раст на моделите „сандеро“ и џипот „дастер“ на Дачија. Од ПСА Пежо Ситроен, вториот по големина производител на автомобили во Европа, сооштија дека се соочуваат со 11% пад на продажбата во Франција. Поради тоа, компанијата одлучи да скрати 10.000 работни места во земјата, бидејќи компанијата се бори со растот на загубите.

Најмногу се продаваат луксузните автомобили

Американскиот производител Форд, кој пак неодамна соопшти дека загубата на европскиот пазар го надмина критичниот праг од милијарда долари, соопшти дека забележа пад на продажбата во август за 17% во Франција и 22% во Шпанија. Дејвид Арнолд, главниот аналитичар на автомобилскиот пазар во Креди Свис, вели дека во однос на август минатата година, продажбата на автомобили во Франција е намалена за 25%.

Во Италија и во Шпанија падот изнесува по 35%. На сите овие пазари очигледно е дека падот ќе продолжи. Покрај падот на побарувачката, Киа е меѓу најбараните брендови. Заедно со Хјундаи стабилно го зголемуваат уделот на европскиот пазар. Во август нивниот удел изнесува 5,9%, што на годишно ниво претставува зголемување од 1,25%. Германскиот Фолксваген не само што е број еден бренд во Европа, тој и понатаму продолжува да ги краде клиентите од својата конкуренција. Продажбата на моделите на германскиот гигант Фолксваген минатиот медец во Франција се намали за 7,4%, а во Шпанија се зголеми за 8,7%. Ова се многу подобри резултати од просечните показатели на пазарите во двете земји. Од Фолксваген велат дека подобро оди продажбата на луксузните модели на Ауди. Продажбата на моделите на Ауди во Франција забележа раст од 8,4%, а во Шпанија од 9,7%. Од БМВ исто така соопштија дека има раст на продажбата на двата пазари. Фиат пак, на пазарот во Шпанија забележа раст на продажбата за 13%, но истовремено се соочи со 34% пад на продажбата во Франција. Околу 10.000 Шпанци купиле нови автомобили пред да порасне стапката на ДДВ во земјата, но ако не се понудат поагресивни попусти, септември и октомври ќе бидат катастрофални за автомобилските производители во Европа, велат од Факонауто, шпанската асоцијација на производители на автомобили.

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ средА 05.09.2012

15

ФЕЉТОН

46

Почитувани читатели, Капитал Медиа Гроуп ви го претставува апсолутниот светски бестселер на Џим Колинс, „Од добри кон одлични“ (Good to great), во издание на Pub Publisher од Скопје. Со својот истражувачки тим, Колинс подредил список од речиси 1.500 глобални компании во потрага по оние што покажале исклучителни резултати со текот на времето. Конечно, списокот го свел на 11, меѓу кои Кимберли Кларк, Филип Морис, Жилет, откривајќи ги нивните заеднички карактеристики за корпоративен успех. Прочитајте зошто некои компании се вивнуваат до врвот, а други не.

ПОСлЕдНО ПОГлаВјЕ: „Oд дОбри дО ОдличНи“ КаКО ВОВЕд ВО „НаПраВЕНО да ТраЕ“

Како Волмарт и Хјулит-Пакард станаа одлични компании?

Одличните компании кои траат, всушност, минале низ процесот на акумулација и доживеале пробив следејќи го образецот „Oд добри до одлични“ во почетната фаза на своето постоење. Погледнете го моделот на замаец од примерот за компаниите Волмарт и Хјулит-Пакард

М

ногумина мислат дека Сем Волтон, основачот на синџирот супермаркети Волмарт, едноставно се појавил на сцената со својата визионерска идеја за дисконтна малопродажба и остварил пробив со компанија која била речиси на самиот старт. Но, тоа не е ни блиску до вистината. Сем Волтон ја започнал својата работа во 1945 година, со продавница од типот „сé по долар“. Својата втора продавница ја отворил дури по седум години. Го развивал работењето постепено, чекор по чекор, туркајќи го замаецот круг по круг, сé додека во средината на шеесеттите години не се наметнал сам од себе концептот на ежот (голем дисконтен продажен центар), како природен чекор кој следува во таа фаза на еволуцијата. На Волтон му бил потребен четврт век за да го развие бизнисот од продавница „сé за еден долар“ до синџир од 38 Волмарт супермаркети. А потоа, во периодот од 1970 до 2000 година Волмарт го достигнал потребниот момент на сила и доживеал вистинска експанзија со повеќе од три илјади продавници и повеќе од 150 милијарди долари (да, добро прочитавте, милијарди долари) промет. Токму исто како пилето, чие излегување од јајцето го спомнавме во поглавјето за замаецот, Волмарт постепено се развивала со децении пред тоа да стане видливо, т.е. пред да напукне лушпата од јајцето. Како што напишал самиот Волтон... „Некако со текот на времето луѓето се здобија со впечаток дека Волмарт... е само една феноменална идеја која преку ноќ се претворила во успешна приказна. А всушност, тоа беше резултат на сето тоа што го работевме уште од 1945 година... Нам, како и на поголемиот број други кои оствариле успех преку ноќ, ни беа потребни речиси 20 години за тоа достигнување.“ Ако сакате училишен пример за акумулација која води до концептот на ежот, по што следува феноменален пробив, тогаш тоа е Волмарт. Единствената разлика е во тоа што Сем Волтон го следел моделот како мал претприемач која гради исклучителна компанија од самите темели, наместо во улога на извршен директор да работи на трансформација на

постоечката компанија. Но, основната идеја е иста.

Визионерите од Силиконската Долина

Компанијата Хјулит-Пакард претставува уште еден одличен пример на функционирање на образецот „Oд добри до одлични“ на дело, и тоа во почетниот стадиум од развојот на одличната компанија која трае. Основниот принцип што го примениле Бил Хјулит и Дејвид Пакард во својата компанија не бил одговорот на прашањето „Што“, туку „Прво кој“, започнувајќи од себе – тие двајца биле првите кои се качиле во автобусот. Тие биле најдобри пријатели за време на студиите и едноставно, сакале заедно да изградат одлична компанија која ќе привлече други луѓе со слични вредности и стандарди. Прво што решиле на основачкиот состанок на 23 август 1937 година било тоа дека ќе дизајнираат, изработуваат и ќе продаваат производи во областа на електричната индустрија, општо кажано. Прашањето што да се произведува било оставено за подоцна... Хјулит и Пакард со месеци се вртеле во круг, обидувајќи се да дојдат до нешто, што било, што би ја придвижило компанијата. Размислувале за трансмитери за јахти, контролни единици за клима-уреди, медицинска опрема, засилувачи за фонографи и многу други нешта. Правеле електронски сензори за кугларници, механизми за придвижување телескоп и електронски шок-стимулатори кои им помагаат на луѓето со претерана телесна тежина да ослабат. Навистина не е важно што сé произведувала компанијата на почетокот доколку тоа бил патот кој требало да се помине за тие двајца, заедно со другите луѓе кои размислуваат слично, да изградат успешна компанија. Тоа е вистински пример за почеток по образецот „Прво кој... а потоа што“. Подоцна, како што растела компанијата Хјулит-Пакард, цело време останала верна на принципот „Прво кој“. По Втората светска војна, во мигот кога приходите биле драстично намалени поради престанување на договорот со војската поради завршувањето на војната, Хјулит-Пакард вработиле голем број одлични стручњаци од владините

лаборатории без никаква конкретна работа која би им ја повериле. Да се потсетиме на Пакардовиот закон, кој го наведовме во третото поглавје: ниту една компанија не може да го зголемува порастот на приходот побрзо од бројот вистински луѓе способни за имплементација на тој приход и притоа да станат одлични. Хјулит и Пакард го негувале и го спроведувале овој концепт и вработувале одлични луѓе секојпат кога ќе им се укажела можност за тоа. Хјулит и Пакард биле вистински лидери од „Петтото ниво“, прво како претприемачи, а потоа и како лидери на компанијата. Со години откако ХјулитПакард станала една од најважните технолошки компании во светот Хјулит ја задржал исклучителната лична скромност. Потпретседателот на компанијата, Барни Оливер, во 1972 година напишал во писмото за препорака до ИЕЕЕ Одборот за награда на основачот. „Иако постигнавме исклучителен успех, тоа не ги расипа нашите основачи. Неодамна, на состанок на извршниот одбор Хјулит изјави: „Видете, ние се развиваме поради тоа што целиот сектор се развиваше. Ја имавме таа среќа што седевме на самиот нос на ракетата која летна високо. Не треба себеси да си припишуваме ама баш никакви заслуги“. Настапи момент на тишина во кој сите размислуваа за овој скромен коментар, потоа Пакард рече: „Па, добро Бил, ако ништо друго, барем не ја упропастивме целосно работата“.“

Џ

им Колинс (роден 1958 година во Колорадо, САД) е американски бизнис-советник, автор и професор на Универзитетот Стенфорд, каде што предава Одржливост и раст на компаниите. Тој е редовен колумнист и советник на „Харвард бизнис ривју“, „Бизнис вик“, „Форчн“, „Инк. Магазин“, СНН други реномирани бизнис-магазини. Автор е на повеќе бестселери, како „Изградено да трае“ (1994), „Постпретприемништво: претворете го вашиот бизнис во истрајна голема компанија“ (1995), „Од добри до одлични“ (2001), „Од добри до одлични и социјалниот сектор“ (2005), „Како големите паѓаат“ (2009), „Големи по избор“ (2011).

ВиСтинСКи лиДер ОД „ПеттО ниВО“

Н

епосредно пред да почине Дејв Пакард, имав можност да го запознаам. И покрај тоа што беше еден од првите милијардери во Силиконската Долина, кој сам си ја изградил кариерата од нула, живееше во истата скромна куќа која тој и неговата сопруга ја изградиле во 1957 година, со поглед на мал овоштарник. Малечката кујна со излижан линолеум и едноставно опремената дневна соба зборуваа дека се работи за човек на кого не му беа потребни материјални симболи кои би викале „јас сум милијардер, јас сум важен, јас сум успешен“. „За него идеално поминато слободно време“, како што вели Бил Тери, кој работел со Пакард 36 години, „беше да собере неколку свои пријатели, па заедно да вршат ситни работи низ дворот“. Пакард го остави своето богатство вредно 5,6 милијарди долари на добротворен фонд, а по неговата смрт семејството ставило фотографија на неговата посмртница која го прикажувала како седи на трактор во фармерска облека. Насловот со ништо не укажувал на неговиот статус на голем индустријалец на дваесеттиот век. Едноставно пишувало: „Дејвид Пакард, 1912–1996 година, фармер“ итн. Без сомнение, се работи за вистинско „Петто ниво“.

(Продолжува) Во утрешниот број: Збирот на суштинските вредности е она по што се препознава една компанија повеќе од кој било нејзин производ. Кои се одличните компании што успеале да ги зачуваат суштинските вредности и покрај менувањето на нивната деловна стратегија? Книгата „Од добри до одлични“, во издание на Publisher, може да ја купите во книжарница Три во ГТЦ, Скопје.

к о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а с