avtomobilizam_2011-2

AVTOMOBILIZAM

www.kapital.mk apital.mk

petok 23/09/2011 3/09/2011

VO O^EKUVAWE NA POZITIVNI TRENDOVI NA AVTOMOBILSKIOT PAZAR VO MAKEDONIJA

PAZAROT VO NOKDAUN, PLANOVITE NA AVTODILERITE AMBICIOZNI KREDITIRAWE I LIZING NA AVTOMOBILI

SO POPUSTI I POVOLNOSTI DO KLIENT POVE]E

AVTOMOBILI NA IDNINATA

VO MODA E DA SE VOZI NA STRUJA

36 AVTOMOBILIZAM

BROJ 621 23/09/2011 www.kapital.com.mk

VERICA JORDANOVA jordanova@kapital.com.mk

odinata koja{to izminuva za avtomobilskiot pazar }e ostane zapametena kako edna od polo{ite.

Negativnite trendovi vo proda`ba na novi avtomobili koi po~naa u{te vo 2010 godina otkako Vladata gi izmeni, odnosno olesni uslovite za uvoz na polovni avtomobili, prodol`ija i godinava. Spored izjavite na uvoznicite na novi avtomobili, tie ne o~ekuvaat nikakov presvrt do krajot na godinata. Vakvite negativni tendencii osven {to se odrazuvaat vrz raboteweto i finansiskata kondicija na avtouvoznicite, se odrazuvaat i vrz finansiskite institucii - banki i lizing-kompanii, ~ija ponuda i uslovi se klu~ni za pottiknuvawe na proda`bata.

Velat deka vakviot ograni~en pazar ne ostava premnogu prostor za razvoj na novi proizvodi.

VOZDR@ANI O^EKUVAWA Avtodilerite procenuvaat deka vkupnata proda`ba na novi vozila vo 2011 godina }e bide okolu 10% poniska vo odnos na 2010 godina, i }e zavr{i duri pod nivoto na proda`bata vo 2004 godina.

Toa, spored niv, jasno uka`uva deka vo Makedonija ne se sledat svetskite trendovi vo odnos na favorizirawe na vozila so namalena emisija na {tetni gasovi. Naprotiv, minatogodi{nata vladina merka za olesneti carinski i ekolo{ki uslovi za uvoz na polovni avtomobili, go uni{ti pazarot.

Iako se nadevaat i veruvaat deka vakvata sostojba }e po~ne da se menuva, pove}e od jasno

G

VO O^EKUVAWE NA POZITIVNI TRENDOVI NA AVTOMOBILSKIOT PAZAR VO MAKEDON

PAZAROT VO NOKD PLANOVITE NA AVTODILERITE AM

e deka 2011 godina }e zavr{i mnogu lo{o.

Iako na globalno nivo avtomobilskata industrija do`ivuva vistinska preporodba i raste dramati~no, pazarot vo Makedonija kontinuirano pa|a. Vo Por{e Makedonija, uvoznik na [koda, Folksvagen i Audi, o~ekuvaat deka vo 2012 godina i na{iot pazar }e se rehabilitira i }e po~ne da raste.

Velat deka ekonomskata kriza

i padot na pobaruva~kata na novi vozila ne gi demoralizirala i deka uspeale so novi inovativni ponudi i odli~na usluga, da go zgolemat pazarnoto u~estvo.

“So gordost mo`am da ka`am deka pobaruva~kata za na{ite brendovi se dvi`i po nagorna linija i seto toa se dol`i na na{ite postojani zalo`bi za ispora~uvawe na vrvna usluga na klientite koi na toa vra}

aat so lojalnost kon brendot duri i koga ekonomskata situacija e na nezavidno nivo”, veli Zlatko Mucunski, direktor na Por{e Makedonija.

Vodeni od mototo “sekoga{ da im nudime na na{ite klienti i pove}e od o~ekuvawata” od kompanijata najavuvaat `e{ka esen so mnogu novi modeli na vozila i novi finansiski produkti.

Del od uzvoznicite, pak, iako

Padot vo proda`bata na novi avtomobili vo Makedonija koj drasti~no po~na minatata, go odbele`uva pazarot i vo tekot na ovaa godina. Uvoznicite na avtomobili nemaat mnogu nade` deka rabotite naskoro }e se promenat na podobro, no ostanuvaat na stariot kurs - postojano da gi nosat novitetite na pazarot, da ponudat ekstra usluga, posebno postproda`na i da gi zadovolat potrebite na kupuva~ite! nitelna vrednost za na{ite sovremena stanica za tehni~ki verni kupuva~i”, velat od pregled. Pri kraj na eskompanijata-uvoznik na ovie enta, po~etokot na zimata, avtomobilski brendovi. planirame da lansirame Deka krizata na pazarot ne akcija so zimski gumi, so cel gi demotivira avtodilerite, da ja pottikneme svesta kaj potvrduvaat i uvoznicite na klientite za potrebata od drugi brendovi. nivno koristewe vo interes Vo oktomvri Tojota avto cen- na li~nata bezbednost, kako tar po~nuva so prezentacija i bezbednosta na site patna tretata generacija na nici vo voziloto”, velat od “tojota jaris” (Toyota Yaris), Avto ku}a. nadopolneta so podinami~en Najhrabro vo borbata protiv dizajn, pokvalitetni materi- opadnatata proda`ba, a vo jali vo izrabotkata i inova- obid da privle~e novi klienti tivni tehnolo{ki re{enija. otide kompanijata Automotiv Vo zimskite meseci, poradi grup, koja minatata nedela zgolemuvawe na go otvori noviot pobaruva~kata za Reno-centar. vozila so pogon Kiril Kalenikov, na ~etiri trkala generalen direk(Ur b an Cr uiser, tor na Reno ause o~ekuva da iznesuva RAV4, Land Cruiser) tomotiv grup veli padot vo proda`bata , Tojota podgotvuva deka so noviot godinava interesni i priobjekt o~ekuvaat mamlivi ponudi slednite nekolku za site kupuva~i na vozila godini da osvojat 20% od potrood ovoj tip. {uva~kiot kola~ vo sporedba “Iako brendot Leksus ne e so sega{nite 15% od pazarot na{iot primaren biznis, no koi gi dr`at trite brenda, kako brend e del od grupacija- Reno, Da~ia i Nisan. ta na Tojota, ne mo`eme da ne Ovaa kompanija se nadeva go spomeneme i pojavuvaweto deka lu|eto povtorno }e ja na modelite GS, CT i IC dizel, vratat doverbata vo novite vozila koi na{ite kupuva~i avtomobili i pazarot kone~no }e mo`at da gi poglednat }e se stabilizira. vo na{iot salon kon krajot [TEDLIVOSTA PRED na godinata”, najavuvaat od EKOLOGI^NOSTA Tojota.

Iako vo Makedonija nabavkata So ogled na toa {to ekonom- na vozilo e determinirana skata kriza i namalenata od dlabo~inata na xebot na kupovna mo} se isto taka kupuva~ite i od dostapnosta zna~ajni faktori koi ja na- do povolni finaniski usmalija proda`bata vo Make- lovi, sekako ne smee da se donija, od Avto ku}a, uvoznikot zanemarat nitu ekolo{kite na avtomobili od gamata na aspekti na vozilata. Vladite, Opel, najavuvaat atraktivni no i glavnite gradovi {irum akcii so golemi popusti i svetot voveduvaat najrazli~ni povolnosti na celata gama merki so koi go stimuliraat avtomobili dogovoreni vo kupuvaweto i upotrebata na sorabotka so osiguritelnite vozila koi pomalku ja zagadukompanii i bankite. vaat sredinata i pravat poma“Pokraj toa, za sekoj na{ la {teta vo gusto naselenite klient pri kupuvawe na nov centri. Vo ovoj del posebno avtomobil }e sleduva gratis se stimulira upotrebata na tehni~ki pregled vo na{ata elektri~ni avtomobili, koi

10%

NIJA

DAUN,

MBICIOZNI ja konstatiraat navistina siroma{nata proda`ba na novi avtomobili, zabele`uvaat u{te eden trend na pazarot, a toa e `elbata da se dojde do nov avtomobil poradi koja del od lu|eto ja otfrlaat opcijata za polovno vozilo. “Tie po~nuvaat da se fokusiraat kon novite vozila, od aspekt na zgolemenite tro{oci za odr`uvawe na staro vozilo”, velat od MakAutoStar.

Vo odnos na esenskata ponuda velat deka podgotvuvaat razni paketi na oprema za re~isi site modeli na Mercedes (Mercedes) i Micubi{i (Mitsubishi), kako i razni povolnosti za nisko u~estvo i fleksibilna otplata na voziloto. Tokmu vo momentov imame takva promotivna ponuda za Micubi{i.

Tuka se i ~estite akcii za tekovno odr`uvawe, so {to sekoga{ obezbeduvame dopol-

37

39 PRODA@BA NA NOVI PATNI^KI AVTOMOBILI

2008 godina - 17.783 prodadeni avtomobili, najmnogu vo istorijata na nezavisna Makedonija

UVOZ NA AVTOMOBILI PO GODINI 70000

62519

10000

16151

Vkupno

7183

20000

Patni~ki upotrebuvani

10574

30000

28651

23013

40000

51399

50000

Patni~ki novi

2944

60000

4119

imaat mal domet (od 160 do 200 kilometri) koj mo`e da se postigne so edno polnewe na baterijata. Primer, vo Pariz za da vlezete so avtomobil vo strogoto centralno podra~je mora da platite posebna dava~ka i plus skap parking-prostor. Dokolu vozite eletromobil se osloboduvate od ovie dava~ki i dobivate besplatno polnewe na baterijata. Vo mnogu drugi gradovi {irum svetot, kako Hamburg, San Francisko i drugi taksistite dobivaat povolnosti za da kupat vakvi avtomobili ~ija emisija na CO2 e nula.

Drugi, pak, stimuliraat programi nare~eni car to drive za kratkoro~no iznajmuvawe na vakvi avtomobili, so cel da se namali zagaduvaweto.

Makedonskite uvoznici na avtomobili koi gi pra{avme kakva e kaj nas svesnosta na kupuva~ite za ekolo{kite aspekti na vozilata koi gi kupuvaat, odgovorot e ednoglasen: ekolo{kata svest ne e prenaglasena, {tedlivosta e posilen argument.

“Site znaeme deka cenite na benzinite poskapea za 30% i trgnuvaj}i od niskiot `ivoten standard, pogolemiot del od kupuva~ite se interesiraat za vozila so motori so nova tehnologija i mala potro{uva~ka”, potvrduvaat od Avto ku}a.

I od Por{e velat deka dodeka vo SAD i Evropa ekolo{kite vozila se promoviraat i subvencioniraat, kaj nas svesta za ekolo{kite aspekti na vozilata e na mo{ne nisko nivo.

“Nie se trudime kaj klientite da go pottikneme razmisluvaweto za za{tita na `ivotnata okolina i zatoa sekomu od niv toplo gi prepora~uvame vozilata od na{ite brendovi koi se krajno ekonomi~ni i prijatelski nastroeni kon okolinata”, velat od kompanijata.

Vo Tojota, kompanija koja na globalno nivo e proglasena za “najzelen brend”, istaknuvaat deka potragata po {tedlivi vozila gi naso~uva kupuva~ite kon zapoznavawe so benefitite od vozilata so niska emisija na CO2 i nivnata povrzanost so malata potro{uva~ka.

“Nie vo Tojota imaj}i go bogatoto iskustvo vo proizvodstvo na ovie vozila, na site posetiteli vo na{iot proda`en salon nastojuvame na {to poednostaven na~in da im gi

0

2011

2010

2009 IZVOR- CARINSKA UPRAVA NA RM

predo~ime pridobivkite od luksuznite modeli e dobra, no ovie vozila, objasnuvaj}i im deka s$ u{te postoi prostor deka so kupuvawe na vozilo za izedna~uvawe na na{ite koe e prijatelski raspolo`eno zakonski regulativi so tie vo kon prirodata }e dobijat Evropskata unija. i vozilo koe }e bide prijatelski raspolo`eno i kon potro{uva~kata na gorivo, moment koj e eden od odlu~uva~kite padna proda`bata vo 2010 godina vo pri kupuvaweto novo odnos na 2009 godina vozilo”, objasnuvaat od Tojota. Ottamu smetaat deka vladinata merka za osloboduvaweto od akciz- Uvoznicite na novi avtomobinata dava~ka za hibridnite li ocenuvaat deka Makedonija avtomobili, olesnuvawe koe vo momentot go sobira otpadot se dvi`i od 2.500 evra kaj od Evropa, a nivnite zalo`bi “tojota prius” (Toyota Prius) pa za zgolemuvawe na ekolo{kite do pove}e od 10.000 evra kaj kriteriumi vo zemjata, za `al,

28,47%

se zagu{eni.

Fakt e deka kakvi vozila }e se vozat vo edna zemja zavisi vo najgolema mera od `ivotniot standard i kupovnata mo} na naselenieto, no isto taka e fakt deka re~isi site dr`avi vo svetot voveduvaat s$ postrogi pravila vo zadovoluvawe na ekolo{kite standardi i danoci koi proporcionalno se vrzuvaat za emisijata na {tetni gasovi, velat tie i baraat dr`avata da gi preispita aktuelnite pravila za uvoz na polovni avtomobili i da gi zgolemi beneficiite i pogodnostite za kupuvawe ekolo{ki vozila.

40 AVTOMOBILIZAM

BROJ 621 23/09/2011 www.kapital.com.mk

PORSCHE MACEDONIA

FOLKSVAGEN KOMERCIJALNI VOZILA GI ZGOLEMI ISPORAKITE VO SVETSKI RAMKI ZA 29% o prvite {est meseci od ovaa godina brendot Folksvagen Komercijalni vozila prodol`i so ostvaruvawe na planiranoto konstantno zgolemuvawe na isporakite. Vo prvata polovina vode~kiot proizvoditel na lesni komercijalni vozila vo Evropa ispora~a 260.300 edinici {irum svetot, {to pretstavuva zgolemuvawe od 29% vo sporedba so istiot period minatata 2010 godina.

Folksvagen Komercijalni vozila se edni od retkite koi ja pokrivaat celata gama na lesni komercijalni vozila.

Najprodavniot model, “T5”, so svoite izvedbi “transporter”, “karavela”, “multivan” i “kalifornija” postigna zavidni brojki. “Transporter” e daleku najdobar na pazarot vo toj segment, i pokraj postojanite napadi od novi modeli od konkurencijata, a seto toa se dol`i na negovite brojni inovacii i sekako, nad 60 godini iskustvo.

Novoto “kedi” pak, koe go ima{e svoeto debi minatata godina, navistina im ostavi golem vpe~atok na klientite so svojata fleksibilnost, prostornost i

V

ekonomi~nite motori. So tie karakteristiki ovoj model brzo stanuva bestseler i kako tovarno i kako patni~ko vozilo.

Koga zboruvame pak, za Krafter, najgolemiot dostavuva~ od gamata na Folksvagen komercijalni vozila, treba da spomeneme deka od negovoto pojavuvawe s$ se slu~uva so mnogu golema brzina. Polesnite motori, kako i drugite tehni~ki modifikacii ja namalija te`ina kaj site Krafter modeli, {to ovozmo`uva zgolemuvawe na korisnata nosivost do 10%. Toa e klu~en faktor vo dnevnite transportni operacii.

Noviot “krafter” se karakterizira so potpolno obnovena motorna linija – za 3,4 litri pomala potro{uva~ka i so pogolem vrte`en moment, 10% pogolema nosivost, podobrena karoserija i podobra za{tita od korozija i podobreni elementi vo enterierot so sve`i i trajni materijali. Od nego se o~ekuva da ponese dobar udel od pazarot na komercijalni vozila.

Za uspehot vo proda`bata, sekako, zaslu`en e i “volkot”, noviot model od gamata na VW

komercijalni vozila, “amarok”. Od nego se ispora~ani re~isi 30.000 primeroci, a vo momentov kompanijata ima nad 31.000 nara~ki. “Amarok” se karakterizira so ogromna mo}nost, sila i agilnost, a poseduva i ne{to {to mo`ebi i ne se o~ekuva od eden pikap, a toa e intelegencijata! “Amarok” e prviot 4-pogonski pikap vo svojata klasa so namalena SO2 emisija i revolucionerna ekonomi~nost, so isklu~itelno niska potro{uva~ka od samo 7,5 litri gorivo.

Novitet vo gamata na Folksvagen Komercijalni vozila e “polo siti van” (Polo CityVan) so 1.2 TDI motor, tovaren prostor od 1,2 m3 i nosivost od 563 kilogrami. Ova vozilo e nameneto

za lesno i brzo spravuvawe so gradskiot soobra}aen mete`.

Ovoj izdr`liv i kompakten avtomobil ovozmo`uva besprekorno ednostavno izvr{uvawe na sekojdnevnite obvrski, a mo`nosta za povrat na danok gi sveduva tro{ocite na kompaniite na minimum.

41

KREDITIRAWE I LIZING NA AVTOMOBILI

SO POPUSTI I POVOLNOSTI DO KLIENT POVE]E

VERICA JORDANOVA jordanova@kapital.com.mk

ankite i lizing-kompaniite imaat mnogu z n a~ a j n a u l o ga v o proda`bata na vozila na eden pazar. Toa e nesporno, isto kako {to e nesporen faktot deka kolku porazvien i podinami~en e pazarot, tolku pogolema, poraznovidna, pa i poevtina e ponudata na razli~ni finansiski uslovi za nabavka na avtomobil.

Vo Makedonija, za `al, pazarot e mal i ograni~en, {to vo golema mera se javuva kako pre~ka za samite finansiski institucii.

Negativnite trendovi gi potvrduvaat podatocite od Narodnata banka na Makedonija. Na krajot na 2009 godina kaj doma}instvata bile plasirani vkupno 66,5 milioni evra avtomobilski

B

Ponudata i uslovite na bankite i lizing-kompaniite za finansirawe na nabavkata na novi vozila vo aktuelnite uslovi na pazarot ne donesuvaat ni{to novo. Golem del od niv ponudite gi “kobrendiraat” so odredeni uvoznici. Prilagoduvaj}i se na potrebite na kupuva~ite, tie godinava ponudija produkti za nabavka na polovni vozila

krediti. Toj plasman na krajot na 2010 godina bil za osum milioni evra pomal, odnosno minatata godina bankite imale plasirano 58,4 milioni evra vo avtomobilski krediti.

Nadolniot trend prodol`i i godinava, so toa {to sumata na plasirani avtomobilski krediti zaklu~no so juni iznesuvala 52,3 milioni evra!

Iako i bankite i lizing-kompaniite sostojbata ja ocenuvaat kako seriozna, sepak, se razlikuvaat vo odnos na o~ekuvawata i planovite.

“Brojkite za proda`bata na novi avtomobili so Makedonija se razo~aruva~ki i zasega nema ni{to na povidok {to bi mo`elo da go smeni ovoj trend”, veli Maja Lape, direktor na NLB lizing, koja tvrdi deka 2011 godina kako

52,3

milioni evra e sumata na plasirani avtokrediti zaklu~no so juni 2011

godina so isklu~itelno niska proda`ba soodvetno negativno }e vlijae na plasmanite na lizing-kompaniite. Propu{tena e mo`nosta da se osovremeni i taka stariot vozen park vo zemjata, konstatira taa, {to e mo`no pred s$ so stimulirawe vo ramkite na zakonskite propisi, kako {to se namaluvawe ili ukinuvawe na akcizite za avtomobili do opredelena zafatnina, propisi od oblasta na zagaduvaweto, ograni~uvawe na uvozot na polovni avtomobili itn.

“Prodava~ite na vozila navisti-

8

HRVATITE KUPUVAAT SÈ POVE]E AVTOMOBILI

milioni evra pomalku avtomobilski krediti bile plasirani vo 2010 vo odnos na 2009 godina

na se obiduvaat na site na~ini da gi privle~at kupuva~ite i vo toj kontekst, mo`nostite za finansirawe na nabavkata imaat klu~no zna~ewe, no vo momentov nema indikacii deka }e se smeni ne{to poseriozno na avtomobilskiot pazar”, veli Lape.

Kako del od politikata za prilagoduvawe na pazarot i potrebite na kupuva~ite, NLB lizing podgotvuva namenski lizing produkt za polovni vozila.

“Trgnuvaj}i od faktot deka i ovaa godina vo Makedonija s$ u{te pove}e se uvezuvaat i prodavaat polovni vozila od stranstvo otkolku novi, za prvpat na pazarot }e ponudime standardiziran lizing na polovni vozila, prilagoden na specifikite na predmetot na finansirawe, od aspekt na negovata vrednost i starost”, najavuva Lape.

Osven toa, NLB lizing voveduva i specijalni ponudi so opre-

Vo prvite osum meseci od godinata vo Hrvatska proda`bata na novi avtomobili porasna za 13,6% vo odnos na istiot period prethodnata godina. Vkupno se prodadeni 29.612 avtomobili. Najgolem pazaren udel vo istiot period, 11,8%, ostvari Folksvagen, na vtoro mesto, so udel od 10,3%, e Opel, a tret Reno, so udel od 9,6%.

Najprodavan avtomobil e “opel astra”, od koj vo prvite osum meseci se prodadeni 1.342 avtomobili. deleni prodava~i na vozila, vrz osnova na nivni kampawi nameneti za posebni modeli ili segmenti na kupuva~i.

Promena i presvrt vo negativniot trend vo vtorata polovina na 2011 godina o~ekuva prviot ~ovek na S-Lizing, Sa{a Boko. Negoviot optimizam se zasnova na o~ekuvaweto vo idniot period klientite da gi uvidat prednostite od kupuvawe avtomobil na lizing i deka } e ima zgolemuvawe na ovoj

na~in na finansirawe. Uslovite vo S-Lizing za finansirawe patni~ki vozila se dvi`at od 20% u~estvo i kamati od 8%, so mo`nost za fleksibilno prilagoduvawe kon potrebite na klientot. Periodi~nite akcii za proda`ba na vozila so oddelni importeri dopolnitelno gi olesnuvaat uslovite za kupuvawe vozila na lizing, veli toj.

Del od bankite ponudija i kreditni linii za nabavka na stari vozila, a drugi

potvrduvaat deka najgolem del od odobrenite potro{uva~ki krediti se tro{at za ovaa namena.

Kako i NLB lizing, taka i ProKredit banka, osven standardnata ponuda na avtomobilski krediti, godinava ponudi i avtomobilski kredit za nabavka na vozilo od vtora raka (vozilo na staro), pri {to za aplikacija za kredit potrebno e samo da se dostavi do bankata profaktura od ovlasteniot

43

44 AVTOMOBILIZAM SPECIJALEN PRILOG septemvri 2011 Izdava: KAPITAL MEDIA GROUP doo ul.

Veqko Vlahovi} br.11, Skopje (delovna zgrada na Tehnometal Vardar AD, 2 kat) p.fah: 503 Republika Makedonija telefon: +389 2 3298 110 faks: +389 2 3298 111 e-mail: kapital@kapital.com.mk Urednik na specijalni prilozi: Verica Jordanova Avtor na prilogot: Verica Jordanova Grafi~ki dizajn: Nikolaj Toma{evski Igor Toma{evski Fotografija: Aleksandar Ivanovski Fotoarhiva na Kapital Marketing: Jasmina Savovska Tro{anovski www.kapital.mk

BROJ 621 23/09/2011 www.kapital.com.mk

diler. Od bankata velat deka ako se sporedi vtoriot kvartal so prviot kvartal godinava, ima porast vo isplatata na avtomobilski krediti za fizi~ki i pravni lica. Toa vo eden del se dol`i i na zaedni~kata kampawa na ProKredit banka i Por{e-Makedonija.

Bankata sorabotuva i ima potpi{ani dogovori so site ovlasteni dileri na avtomobili vo Makedonija, so koi vo tekot na godinata organizira i zaedni~ki promotivni akcii za nabavka na vozila na kredit.

Vo ramkite na ovie akcii voobi~aeno se nudat podobri uslovi, kako: namaleni kamatni stapki, zgolemen rok na otplata na kreditot, mo`nosti za 0% u~estvo i sl. Iskustvoto poka`a deka ovie kampawi se dosta uspe{ni i interesot e golem, velat ottamu.

Od Stopanska banka, koi se nadevaat deka slednata godina }e porasne proda`bata na novi avtomobili, a so toa i interesot za nivnite namenski krediti, velat deka zna~aen del od nivnite klienti koi apliciraat za potro{uva~ki kredit sredst-

Банките и лизинг компаниите “влегоа“ во авто sалоните и so sвоиte finansiski ponudi se dobli`ija do kupuva~ite. I pokraj toa avtomobilskoto kreditirawe kontinuirano opa|a vata ata gi namenuvaat za kupuvawe poloven avtomobil.

“Iako kupuvaweto novi avtomobili e so namalen intenzitet poslednive godini poradi golemiot broj polovni vozila dostapni na pazarot, Stopanska banka vo 2011 godina podgotvi i promovira{e novi kreditni proizvodi za ovaa namena. Toa bea Maksi rata – kreditot za

naselenie dostapen ekskluzivno so Avtonova i Automobile SK, pri {to klientite imaat unikatna mo`nost da kupat avtomobil so pomalo u~estvo, odnosno u~estvoto da go platat na krajot na kreditot zaedno so poslednata rata (maksi rata), pritoa, celiot toj iznos od u~estvoto da ne podle`i na kamata. Za pravnite lica

bea ponudeni u{te dva novi proizvodi, odnosno Maksi rata za komercijalni vozila i nov “kredit bez u~estvo”, velat od Stopanska banka.

Inaku, opredelba na site banki koi go nudat ovoj tip namenski kredit e da sorabotuvaat so site dileri na avtomobili vo zemjata, da se dostapni ne samo vo filijalite na bankata, tuku i vo salonite na avtodilerite, pri {to vrabotenite na salonite dobivaat obuka kako da gi prezentiraat i prodavaat ovie kreditni proizvodi. So site tie elementi bankite se obiduvaat da go olesnat pristapot na klientite do krediti.

46 AVTOMOBILIZAM

AVTOMOBILI NA IDNINATA

VO MODA E DA BROJ 621 23/09/2011 www.kapital.com.mk

VERICA JORDANOVA jordanova@kapital.com.mk

lektromobili i hibridni vozila se najnovite trendovi vo avtomobilskata industrija okolu koi site avtomobilski proizvoditeli vo posledno vreme gi kr{at kopjata. Novite goriva, nasproti tradicionalnite fosilni goriva, se top-tema vo ovaa industrija, koja s$ po~esto izleguva so noviteti na ovoj plan.

Iako e rano da se zboruva za nivnoto masovno proizvodstvo i koristewe, poradi nivnata visoka cena i ograni~enite serii vo koi se proizveduvaat, ekspertite predupreduvaat na u{te eden moment - s$ dodeka ne po~nat pomasovno da se iskoristuvaat obnovlivite izvori na energija, kako vetrot i sonceto, elektri~nite avtomobili nema da mo`at da bidat dolgoro~na zamena na vozilata koi koristat fosilni goriva poradi skapata cena na elektri~nata energija.

Deka vozeweto na struja definitivno e “in” potvrdi i neodamna odr`aniot saem vo Frankfurt, kade {to vo poseb-

E

BMW i3

Opel Ampera na hala site bitni igra~i vo avtomobilskata industrija gi pretstavija svoite noviteti vo ovaa oblast.

Eden od niv e maliot elektri~en avtomobil na Audi so dve sedi{ta, koj se dvi`i so pomo{ na “e-tron” elektromotor, dodeka litium-jonskite baterii }e ovozmo`at prodol`en dostrel na vozewe.

“So ovoj model Audi doka`a deka, kako BMV (BMW) so i3 i Reno so “tvizi” Twizy, e mnogu zainteresiran za istra`uvawe na idninata”, istaknuvaat od germanskata avtokompanija.

Noviot urban koncept na Audi podrazbira kombinacija na

elementi od trka~ki avtomobil i gradsko vozilo.

Za razlika od ova vozilo, koe s$ u{te e vo test-faza, BMV na po~etokot na avgust gi pretstavi svoite prvi seriski elektromobili: maliot elektri~en avtomobil i3 i sportskiot plug-in hibridno kupe i8. Stanuva zbor za vozila so nulta emisija na {tetni gasovi. Od bavarskata kompanija potenciraat deka dvete vozila imaat silni performansi, dinamika vo vozeweto i upravuvaweto po koi brendot od Minhen, vsu{nost, e poznat.

Kupeto i8 ima nov 1,5-litarski tricilindri~en motor, koj } e se najde i vo mnogu drugi MINI modeli planirani za 2014 godina. Iako i dvata modeli se odlikuvani razli~no, tie delat nekoi zaedni~ki dizajnerski crti - sjaen crn pokriv, delovi od karoserijata vo srebrena boja i so kralski

sina boja naglaseni re{etki na ladilnikot, felnite i stranicite. Se o~ekuva vo idnina tie da bidat osnovnite karakteristiki na noviot brend vo semejstvoto BMV. BMW i3 }e se proizveduva vo 30.000 primeroci godi{no, a cenata na dvata modeli }e bide objavena na po~etokot na 2013 godina.

Trendot ne ja odmina nitu najgolemata ~e{ka kompanija, [koda auto, koja po~na so izrabotka na desetina avtomobili na elektri~en pogon Oktavija grin E-lajn (Octavia Green E line), koi zasega ne se nameneti za proda`ba, tuku za testirawe na nivnata prakti~na upotreba, sigurnost i bezbednost. Seriskoto proizvodstvo se najavuva za 2013 ili 2014 godina.

Elektri~niot motor obezbeduva kontinuirano rabotewe na 60 kilovat-~asovi so maksimalna mo}nost od 85 kilovat-~asovi.

S$ povisokata cena na naftenite derivati, koja, spored sudeweto na site, nema namera da miruva i vo godinite {to doa|aat, gi tera proizvoditelite na avtomobili, no i gra|anite da koristat drugite alternativi

47

SE VOZI NA STRUJA

Pove}eto proizveduva~i vlo`uvaat golemi sredstva koi bi im bile dosta isplatlivi i dostapni na gra|anite vo nivniot izbor od alternativi, {to ni malku ne pretstavuva lesna zada~a. So ogled na toa kako stojat denes rabotite, najdobri pogledi za prezemawe na tronot za najisplatlivi pogonski goriva imaat prirodniot gas (CNG), vodorodot (gorivnite }elii), biogorivata (etanol, biodizel, nafta), a elektri~nata bienergija so koja se “hranat” hibridite mo`e da ja svede potro{uva~kata na goriva na minimum. Ne treba da se izostavat ni elektri~nite avtomobili, koi sega-zasega se najverojatna opcija za bliska idnina.

Chevrolet Volt Oktavija grin E-lajn ima zabrzuvawe od nula do 100 km na ~as za 12 sekundi. Nejzinata maksimalna brzina e ograni~ena na 135 km na ~as.

SE PODGOTVUVAAT I HIBRIDNI TOVARNI VOZILA Prikaznata ne zastanuva ovde.

Neodamna Xeneral motors

i korejskiot proizvoditel na eletronika LG potpi{aa dogovor za sorabotka za zaedni~ko usovr{uvawe na tehnologijata za elektri~ni avtomobili. LG ve}e podolgo vreme ispora~uvaat baterii za hibridnite modeli na Xeneral motors, “{evrolet volt” (Chevrolet Volt) i negoviot ev-

ropski rodnina, modelot “opel ampera” (Opel Ampera).

Najgolemata korist za korejskata kompanija }e bide toa {to vo nejzinata ponuda }e se pojavat deneska s$ pobaranite tehnolo{ki re{enija za avtoindustrijata.

Inaku, proda`bata na hibridniot “{evrolet volt” amerikanskata korporacija ja po~na vo dekemri minatata godina. Toj startuva so pomo{ na elektromotor ~ii baterii se polnat na doma{nata elektri~na mre`a, a opremen e i so do-

polnitelen motor so vnatre{no sogoruvawe, kogo go dopolnuva litium-jonska baterija za vreme na vozeweto. Dopolnitelniot motor (na benzin ili etanol) na ovoj avtomobil mu ovozmo`uva preminuvawe na 610 kilometri so edno polnewe.

Xeneral motors za proda`ba ovaa godina proizvede 4.488 primeroci od “{evrolet volt” i prakti~ki site se prodadeni.

Rastot na proda`bata go ko~i visokata cena od 32 iljadi dolari, so subvencija za ekolo{ki transport.

48 AVTOMOBILIZAM

BROJ 621 23/09/2011 www.kapital.com.mk

Vo Evropa ovoj tip vozila, odnosno “opel ampera”, koi na tehnolo{ko nivo se prakti~ki isti, ~ini mnogu pove}e – 42.900 evra. Rakovodstvoto na Opel letovo objavi deka ve}e dobile nara~ka za 5.000 primeroci, a procenuva deka do krajot na 2012 godina }e prodade 10.000 od svoite elektromobili.

Ford i Tojota, koi ve}e prodavaat avtomobili na hibriden pogon, najavija deka }e sorabotuvaat na razvoj na plinsko-elektri~en pogon za kamioni i sportski vozila. Inicijativata e del od nastojuvawata na industrijata vozilata da se prilagodat na novite standardi za ekonomi~na potro{uva~ka i pomalo zagaduvawe na `ivotnata sredina. Procenkite se deka }e im bidat potrebni najmalku 2-3 godini za razvoj na noviot sistem, koj }e se koristi kaj kamioni i drugi tovarni vozila.

PRETSTAVEN HRVATSKIOT ELEKTRI^EN SUPERAVTOMOBIL rvatskata kompanija Rimac avtomobili na saemot za avtomobili vo Frankfurt go pretstavi najbrziot elektri~en superavtomobil vo svetot.

Modelot nare~en “koncept uan” (Concept one) e pridvi`uvan od ~etiri elektromotori, po dva na sekoja oska, koi zaedno obezbeduvaat 1.088 kowski sili. Maksimalnata

H

brzina iznesuva 305 kilometri na ~as, a elektri~niot superavtomobil mo`e da pomine 600 kilometri so edno polnewe.

Napojuvaweto e obezbedeno od komplet baterii koi se nao|aat vo predniot i vo zadniot del na avtomobilot, kako i zad patnicite. ^etirite elektromotori se reguliraat po elektronski pat.

SAD I EU SO EDINSTVENI STANDARDI ZA ELEKTRI^NITE AVTOMOBILI AD i zemjite od Evropskata unija planiraat da usvojat edinstveni standardi za elektri~nite vozila, {to treba proizvoditelite da gi pottikne na razvoj i plasman na pogolem broj ekolo{ki ~isti avtomobili, najavi trgovskiot komesar na EU, Karel de Guht.

Toj izjavi deka zemjite se dobli`ile do izrabotkata na edinstveni propisi za elektromobilite, blago-

S

darenie na koi kompaniite }e izbegnat naso~uvawe vo razli~ni pravci i rizik od pazarni barieri, prenese amerikanskata agencija Blumberg.

Osven toa, so standardite mora da se predvidi i predupreduva~ki zvuk so ~ija pomo{ ovie elektri~ni

vozila, koi se prakti~ki ne~ujni, na pe{acite }e im go najavuvaat svoeto dobli`uvawe.

TOP PET OPERATIVNI GORIVA NA IDNINATA 1. PRIRODEN GAS (CNG) Prirodniot gas, koj se sostoi od metan, bi mo`el da poslu`i kako zamena za fosilnite goriva. Osven toa {to e ~ist vo odnos na benzinot i dizel-gorivoto (bidej}i e izgraden od 25% do 50% pomalku {tetni sostoj}i), CNG go ima vo golemi koli~ini, {to pretstavuva eden od va`nite faktori. Lesnata dostapnost na ovoj gas e zadovoluva~ka, {to gi pravi sre}ni i blagodarni korisnicite na alternativnite goriva.

2. BIOGORIVA Stanuva zbor za biolo{ki masi kako etanol, biodizel i nafta. Ovie alternativno benzinski ili dizelski goriva glavno se napraveni od biolo{ki surovini i otpadi. Najgolemiot nedostatok na ovie goriva, bidej}i sodr`at golemi koli~ini pesticidi, e toa {to trajno ja zagaduvaat `ivotnata sredina. Isto taka, problemot kaj ovie goriva se javuva vo golemoto emituvawe {tetni izduvni gasovi.

3. GORIVNI ]ELII Vo poslednite desetina godini vo Evropa, posebno vo golemite gradski sredini, se vozat avtomobili koi kako pogonsko gorivo koristat gorivni }elii. So pomo{ na hemis-

ka reakcija na vodorod i vozduh se proizveduva elektri~na energija koja mo`e da se klasificira kako baterija. Iako ima pove}e vidovi gorivni }elii, naj~esto se koristat najevtinite, membranskite. Idninata na ovie goriva zavisi od namaluvaweto na cenata, koja treba da gi re{i problemite so neprakti~nite gorivni }elii.

4. HIBRIDI Koga pristignaa na pazarot Pirus po~na so prava lavina od komentari, zabele{ki, no i pofalbi. Kako i da e, hibridnite avtomobili denes se mnogu popularni vo razvienite zemji, a so usovr{uvawe na hibridnite tehnologii (pomalku gorivo pove}e kilometri) vaka upravuvanite vozila gi ~eka svetla idnina.

5. ELEKTRI^NA ENERGIJA Minatata godina za prv pat vo istorijata za najdobar avtomobil be{e izbran elektri~niot avtomobil “nisan lif” (Nissan Leaf). Ova govori deka vo bliska idnina elektri~nite avtomobili }e gi zamenat avotomobilite na fosilnite goriva. Spored nekoi predviduvawa, slednite nekolku godini na pazarot bi trebalo da dojde do vistinska poplava od elektri~ni avtomobili.