Gageti i it avgust 2010

www.kapital.com.mk www.total.com.mk

petok 08/10/2010

[TO SE SLU^UVA VO MAKEDONSKATA IKT-INDUSTRIJA

KRIZATA JA POTTIKNA KREATIVNOSTA I PONUDATA NA NOVI RE[ENIJA PAZAR NA MOBILNA TELEFONIJA

PAMETNITE TELEFONI KOTIRAAT VISOKO NA MAKEDONSKIOT PAZAR KAKO DA GI NAMALITE KORPORATIVNITE TRO[OCI?

KORISTETE UNIFICIRANI KOMUNIKACII

I IT 54 GAXETI TEHNOLOGIJA

BROJ 571 08/10/2010 www.kapital.com.mk

VERICA JORDANOVA jordanova@kapital.com.mk

laud kompjuting, novi bezbednosni re{enija, optimizacija na biznis-procesite, voveduvawe smart uredi koi pred s$ {tedat energija, se samo del od najnovite trendovi vo brzoraste~kata informati~ko-komunikaciska industrija (IKT) vo svetot. Ni Makedonija ne e isklu~ok. I pokraj finansiskite problemi na kompaniite, namalenata pobaruva~ka i skratenite kompaniski buxeti za vnesuvawe IT-noviteti, pove} eto makedonski kompaniii od ovoj sektor se optimisti.

Svesni deka informaciite i komunikaciite se dvigateli vo eden biznis, makedonskite IT-menaxeri velat deka kompaniite od koj bilo sektor nemaat druga opcija osven da gi sledat novite trendovi koi garantiraat optimizacija, za{teda na vreme, lu|e, energija i pari, podobra i poefikasna komunikacija.

Vo ovoj specijalen prilog, osven {to }e vi gi otslikame aktuelnite trendovi vo dinami~nata informati~ko-komunikaciska industrija, }e napravime i pregled na najnovite trendovi i termini koi vlegoa vo sekojdnevna upotreba. Ona {to e jasno e deka Makedonija ne zaostanuva vo svetot na noviteti.

Re~isi site uredi, gaxeti i operativni sistemi koi se top-noviteti mo`at da se najdat i kaj nas. So eden

K

[TO SE SLU^UVA VO MAKEDONSKATA

KRIZATA JA POTTI KREATIVNOSTA I P NA NOVI RE[ENIJA zbor, modernite i proaktivni kompanii i menaxeri vo zemjata ednostavno i lesno mo`at da bidat vo ~ekor so brzoraste~kata industrija.

KRIZATA SĂˆ U[TE GO TRESE MAKEDONSKIOT IT-PAZAR Krizata zna~itelno ja pogodi makedonskata informati~ko-komunikaciska industrija, potvrduvaat site subjekti od ovaa industrija.

Definitivno najpogodeni se kompaniite-distributeri na hardver-oprema, a najmalku onie koi davaat poddr{ka na ve}e instaliranite operativni sistemi.

Stopanskata komora za informati~ki i komunikaciski tehnologii, MASIT, predviduva godinata da zavr{i so rast od okolu 2%, {to e pomal rast vo sporedba so godi{niot rast od 2009 godina, koj dostigna 7,2% vo odnos na 2008 godina. ^lenkite na ovaa Komora o~ekuvaat godinava IT-pazarot da dostigne vrednost od okolu 165 milioni dolari. Godinava, ITpotro{uva~kata padnala za okolu 12,1%, {to se dol`i na efektite od ekonomskata kriza vo prethodniot period.

Glavni pri~ini za padot na IT-potro{uva~kata namalenite buxeti na konzumentite i od javniot i od privatniot sektor vo IT-sferata. Vo drugite pri~ini se vbrojuva i faktot {to Makedonija e mikropazar i golemite distributeri doa|aat so mnogu konkurentni ceni, margin-

ite pa|aat drasti~no, {to dopolneto so odlo`enoto pla} awe, prakti~no gi sveduva na nula.

Najmalku pogodeni se softverskite kompanii i onie koi nudat odr`uvawe i drugi uslugi, iako i vo ovoj del ima pad. Definitivno, nabavkata na novi, golemi, glomazni sistemi e odlo`ena poradi krizata.

Pove}e se baraat alternativni re{enija, sinergija

na postoe~kite sistemi vo kompaniite.

Spored nekoi od sogovornicite, krizata, na nekoj na~in, dade i pozitivni efekti, zatoa {to ja zgolemi

TA IKT-INDUSTRIJA

IKNA PONUDATA

Makedonskata IKT-industrija, iako seriozno pogodena od namalenata pobaruva~ka i ekonomskata kriza, sepak, dr`i ~ekor so najnovite trendovi vo ovaa industrija, koi s$ pove}e odat kon primena na zelena tehnologija, za{teda na energija, optimizacija na biznis-procesite i za{teda po osnova na skladirawe i arhivirawe na podatocite. Na kompaniite i menaxerite im se prepora~uva sledewe i primena na novite trendovi, zatoa {to tie, kolku i da izgledaat slo`eni, sepak, se napraveni za poednostavuvawe, poevtinuvewe i olesnuvawe na biznisot predviduva porast vo site delot na maloproda`bata, IKT-segmenti. no golemite proekti ne “Istoriski gledano, vo posbile zasegnati, kako ni ledniot kvartal od kalenproda`bata i uslugite vo darskata godina proda`bata B2B delot. na IT e najgolema, odnosno Padot na nivoto na innegovoto u~estvo e od 30% dustrijata vo 2010 godina, do 40% od vkupnata godi{na spored analiti~kata ku}a proda`ba. Toj trend naIDC, se o~ekuva da iznesujverojatno }e se zadr`i i va okolu 12%, no do 2014 goovaa godina, poradi {to dina se o~ekuva da dostigne o~ekuvame silen ~etvrti 212 milioni dolari. kvartal”, veli Toni PePredvideniot pad o~ekuvame treski od Inet. da se pojavi kako posledica Vakviot optimizam ne go na visokata baza (godinata delat vo Semos kompjuteri, za sporedba), skromnite koi ne gledaat realni proekcii za porastot na signali deka BDP za ovaa do krajot na godina i faktot godinava mo`e deka godinava da se o~ekuva ne se o~ekuvaat podobruvawe. tolku golemi “Ova e premvladini nabavki. milioni dolari }e dostigne makedonskiot nogu kratok Vo 2009 godina IT-pazar godinava, period vo koj makedonskiot ITpredviduva MASIT {to mo`at da pazar porasna nastanat pozina rekordni tivni promeni.

164,48 milioni Makedonskite kompanii s$ amerikanski dolari, ostpomalku investiraat vo IT- varuvajki porast od 1,8% infrastruktura i softverski vo sporedba so prethodnata re{enija, nasproti faktot 2008 godina (mereno vo {to kompaniite so strandenari, porastot iznesuva ski kapital ve}e odamna gi 7,2%). Ovoj porast na ITimaat uvideno pridobivkite pazarot, pred s$, e rezulod ovie investicii”, objastat na golemite investicii nuvaat vo ovaa kompanija na Vladata vo razvojot na i potenciraat deka namaluinformati~koto op{testvo, vaweto na tro{ocite }e gi koi bea najizrazeni vo skrati sredstvata za razvoj obrazovniot sektor. i istra`uvawe na novi teh- Neodamna, vo intervju nologii i novi re{enija, so za “Kapital”, minis{to }e se zabavi i op{toto terot za informati~ko nivo na razvoj na ovaa op{testvo, Ivo Ivanovski, industrija vo zemjata. go potencira{e faktot I vo Duna Kompjuteri deka nivoto na nevrabopotvrduvaat deka krizata tenost kaj IT-kadarot e najmnogu ja po~uvstvuvale vo re~isi nula. Drugi pokaza-

165

kreativnosta vo pronao|awe novi re{enija so postoe~kite resursi koi im stojat na raspolagawe na kompaniite.

Namalenata pobaruva~ka najmnogu ja po~uvstvuvaa hardver-kompaniite, kade {to se zabele`uva opa|awe vo prosek od okolu 20%-30%, zavisno od kategorijata, no ne i vo delot na notebook kompjuteri, kade {to ima

ogromen porast od okolu 275% vo odnos na prethodnata godina.

Spored MASIT, kompaniite vo sektorite softver i IT-uslugi zabele`uvaat zgolemuvawe na aktivnostite, pred s$ onie koi se prisutni na regionalnite i globalnite pazari. Vo sektorot za IT-uslugi od po~etokot na godinata ima porast od 15,8%, a porastot vo delot softverski paketi, licenci i uslugi za odr`uvawe e 21%. Vo periodot do 2014 godina MASIT

55

I IT 56 GAXETI TEHNOLOGIJA

16%

[TO E “KLAUD KOMPJUTING”?

Procesirawe vo “oblakot” e trend kade {to krajniot korisnik ne treba da se gri`i za hardverskite i/ili softverskite resursi koi gi poseduva, tuku site poslo`eni procesirawa i obrabotki se odvivaat daleku od nivnite uredi.

Ovaa obrabotka i procesirawe obi~no se odviva vo nekoj ogromen klaster od serveri-ma{ini, do koj korisnikot pristapuva preku Internet, koristej}i ja negovata mala i ednostavna lokalna aplikacija.

padna IT-pazarot vo Adriatik regionot vo 2009 godina, vo sporedba so 2008 godina

BROJ 571 08/10/2010 www.kapital.com.mk

teli deka rabotite se dvi`at napred, spored ministerot, se i ogromniot porast vo registriraweto novi IT-firmi i raste~kiot izvoz na IT-uslugite od pove}e od 30 milioni dolari za softver.

“Mal broj zemji mo`at da se pofalat so toa.

Toa za nas ne e dovolno. Bi sakale toa da se podobri. Zatoa, so proektite koi gi pravevme vo mina-

toto i proektite koi gi imame planirano za vo idnina sme orientirani na softverot. Celta ni e dodadenata vrednost na produktot da bide mnogu povisoka, i so izrabotka na doma{ni re{enija za potrebite na Vladata tie doma{ni kompanii da imaat referenca koga }e izlezat nadvor deka rabotele za Vladata, {to vo praktikata se poka`alo kako mnogu zna~ajno”, veli Ivanovski.

Za podobar uspeh vo ovoj pravec toj prepora~uva ITkompaniite da se grupiraat ili da se

preorientiraat od trgovija kon razvoj na uslugi ili softver.

KADE E IDNINATA? Srednoro~no gledano, poznava~ite na ovaa industrija najgolem rast vo ramkite na IKT-industrijata

o~ekuvaat vo delot na IT-uslugite, koi poleka, no sigurno, stanuvaat dominanten segment i vo makedonskiot IT-pazar.

Vtoriot segment kade {to se o~ekuva porast vo sledniov petgodi{en period e

softverot. Ovie dva segmenti, vo uslovi na svetska ekonomska kriza, sekade se pomalku pogodeni od hardverot.

Pove}eto kompanii so koi razgovaravme potvrdija deka najnovi IT-trendovi vo Make-

KAKOV TIP OPREMA TREBA DA NABAVI EDNA KOMPANIJA ZA DA BIDE ISTOVREMENO FUNKCIONALNA, EFIKASNA, MODERNA I VO TREND?

Godinava informati~kokomunikaciskiot pazar se o~ekuva da dostigne vrednost od 2.300 milijardi evra. Evropskata opservatorija za informati~ka tehnologija predviduva najgolem rast na pazarite vo Indija i vo Kina.

I ponatamu najgolemiot udel od 50% vo ovaa industrija go dr`at uslugite vo mobilnata i fiksnata telefonija. Okolu 20% otpa|aat na IT-uslugite, a samo 12% na kompjuteri i druga oprema. donija se dvi`at vo pravec na primena na ekolo{ki proizvodi i re{enija, deloven softver, mobilni uredi i aplikacii, virtuelizacija, avtomatizacija na procesi, no se stava i s$ golem fokus na sigurnosta na podatocite vo kompaniite.

So ogled na faktot {to vo vreme na kriza kompaniite sakaat i da za{tedat, Duna nudi razli~ni re{enija. Na primer, so iznajmuvawe na multifunkconalni uredi Ricoh se postignuva za{teda od re~isi 30% na nivo na kompanijata. Ovie proizvodi se isklu~uvaat koga ma{inata ne raboti za da se {tedi energija, pe~atat dvostrano, dokumentite koi stignuvaat po faks, namesto da se pe~atat, se arhiviraat na kompjuter i na toj na~in se {tedi hartija. “Proizvodite na Apple se dizajnirani za golema za{teda na energija, pri {to

TONI PETRESKI

INET

Potrebno e da se nabavi oprema od doka`ana firma so dolgogodi{no iskustvo i renome, so jaki preformansi i dolga garancija. Malite i sredni biznis-korisnici sakaat prenosni kompjuteri so jaki performansi, profesionalen dizajn, beskompromisna trajnost i doverlivost, sekoga{ so najnova tehnologija koja e vo ramkite na nivnite buxeti. Najnovata multi-kor procesor tehnologija go zabrzuva izvr{uvaweto na zada~ite, duri i koga se raboti so pove}e aplikacii istovremeno.

Memorija so podobar odyiv na aplikaciite ovozmo`uva brzo snimawe DVD i lesno za kompresirawe i otvorawe na golemi dokumenti.

ALEKSANDAR PAJKOVSKI DUNA KOMPJUTERI

Mac mini e proizvod so najgolema energetska efikasnost”, tvrdat vo Duna kompjuteri.

Re{enijata za unificirani komunikacii se s$ pove} e barani, potvrduvaat i vo Semos kompjuteri. Stanuva zbor za edinstvena platforma za koristewe na elektronska po{ta, telefon, audio i videokonferencija, instant-poraki.

“Integracijata na pametnite telefoni vo korporativnoto rabotewe i sledeweto na site biznis-kriti~ni podatoci, elektronskata po{ta, kalendarite, kontaktite i kolaboracijata se nametnuvaat kako neophodnost vo rabotata na edna sovremena kompanija, a so toa i pobaruva~kata za ovoj tip re{enija se zgolemuva od den na den”, velat vo Semos, kade {to vo momentot najprodavani softverski re{enija se integriranite ERP (Enterprise Resource Planning - ERP re{enija), kako

Duna Kompjuteri sekoga{ nudi najinovativni i najefektivni proizvodi i uslugi na svoite komitenti. Vo taa nasoka, ednakvo e va`na optimizacijata na hardverot i softverot. So dobro planirana hardverska infrastruktura se postignuva brzina vo raboteweto, sigurnost, zgolemena efikasnost, no od druga strana i se {tedi na tro{oci, na primer, mo`e da se namali potro{uva~kata na energija i potro{nite materijali. Softverot, pak, ovozmo`uva lesen transfer na podatoci na nivo na kompanija, detalni analizi za uvid vo raboteweto, isto taka i sigurnost na podatocite, namaluvawe na obemnata pe~atena dokumentacija so elektronsko upravuvawe i arhivirawe na podatocite.

GORAN MITREVSKI KABTEL Opremata e po`elno da bide od renomiran svetski proizvoditel, skalabilna, odnosno da ovozmo`i nadgradba po princip “pay as you grow”. Dokolku ne poseduva interni tehni~ki resursi, da anga`ira nadvore{en konsultant/ firma koj bi dizajniral najoptimalno i najsoodvetno tehni~ko re{enie soglasno potrebite i raspolo`liviot buxet na kompanijata.

Integracijata da ja doveri na kompanija integrator/implementator so sodvetni poznavawa na opremata i tehnologijata, i sekako kompanija sposobna istata da ja kompletira vo celost. Opremata da ovozmo`uva interacija na govor, video, podatoci i mobile preku edinstvena platforma.

Vo tek na implementacijata da izbegnuva kakvi bilo obidi za improvizacija i promeni vo konceptot od kakvi bilo pri~ini, a najmalku za da za{tedi od finansiski aspekt.

GERASIM VAN^EV SEMOS Kompaniite, pred s$, treba da napravat analiza na svoite biznis-modeli na rabotewe i soodvetno na toa da se konsultiraat so IT-kompanija koja e stru~na i ima provereno dolgogodi{no iskustvo vo korporativnite re{enija. Sekoja firma koja ima seriozna strategija za razvoj i vodewe na uspe{en biznis, ne mo`e da go zamisli svoeto rabotewe bez investicija vo ITinfrastruktura i deloven softver.

Kako dolgogodi{en Majkrosoft Gold partner, Semos ima izgradeno ekspertiza na re{enijata bazirani na Majkrosoft tehnologii, koi obezbeduvaat namaleni tro{oci, zgolemena produktivnost i uspe{nost vo rabotata.

57

I IT 58 GAXETI TEHNOLOGIJA

BROJ 571 08/10/2010 www.kapital.com.mk

i veb orientiranite re{enija za upravuvawe so ~ove~ki resursi i portalite za implementacija na ISO i HASSP standardite vo pogolemite korporacii.

Vo Inet velat deka vo momentot najmnogu se raboti za ERP re{enija so koi se vr{i optimizirawe na delovnite procesi, zgolemuvawe na efikasnosta na raboteweto i sood-

INDEKS NA PROSE^NA POTRO[UVA^KA ZA IT PO @ITEL, 2009 GODINA (vo SAD dolari) EU 27 832 SLOVENIJA 450 HRVATSKA 248 SRBIJA 96 MAKEDONIJA 79 BIH 35

vetno namaluvawe na tro{ocite na kompanijata. Celta e kompanijata da se fokusira na svoite “core” aktivnosti, so {to }e mo`e da gi zgolemi i svoite prihodi.

Potrebata od kratewe na tro{ocite vo koja bilo kompanija od koja bilo industrija deneska e imperativ.

So ogled na globalnata finansiska kriza i te{koto i bavno zazdravuvawe, se ~ini

NAJBARANITE SOFTVERSKI PROIZVODI VO MAKEDONIJA

INTEGRIRANI ERP RE[ENIJA PRILAGODENI KON EU-STANDARDI OLAP STRUKTURIRANI RE[ENIJA, KAKO PODDR[KA ZA DOBIVAWE NA SOFISTICIRANI ANALIZI NA PODATOCITE MENAXIRAWE NA ^OVE^KI RESURSI SOFTVERI ZA UPRAVUVAWE NA DOKUMENTI DIGITALNO ARHIVIRAWE NA DOKUMENTI deka zgolemuvaweto na efikasnosta i produktivnosta i vo idnina }e se bazira na koristewe na resursite koi

se na raspolagawe na kompaniite. Toa e nevozmo`no da se napravi bez implementirawe na soodvetna IT-

infrastruktura i novi IT-re{enija.

Tokmu zatoa, sega e vistinskoto vreme za vlo`uvawe vo IT, velat ekspertite.

NOVA VIZIJA ZA UPRAVUVAWETO SO ^OVE^KI RESURSI odatocite koi kompaniite gi poseduvaat za svojot kadar mo`e da bidat obemni i da im se potrebni ~asovi za nivno vnesuvawe i prebaruvawe.

Poradi seto ova se javuva potreba od avtomatizacija na procesot na administracija na podatocite za vrabotenite vo sekoja kompanija.

HR.net e softversko re{enie na Semos koe se fokusira na organizacijata i lu|eto od edna strana i na planiraweto i tro{ocite od druga.

So ovaa kombinacija na karakteristiki, aplikacijata kreira edinstven izvor na kvalitetni informacii potrebni vo procesot na donesuvawe na odluki so {to se obezbeduva:

P

namaluvawe na nepotrebni resursi, podobrena efikasnost na administracijata, zgolemena doverlivost pri distribucijata na podatoci, za{teda na rabotni ~asovi, podobra komunikacijata pome|u sektorite, podobren protok na informacii, namaluvawe na tro{ocite za prekuvremeni rabotni ~asovi, podobruvawe na moralot kaj

IZDVOJUVAME: 360° ANALZA Istra`uvaweto se izvr{uva on-line, povratnata informacija e avtomatski procesirana pri {to se generiraat posebni izve{tai za sekoj vraboten.

Administratorot na procesot go kontrolira izdavaweto na izve{taite i mo`e slobodno da definira pra{alnici i razli~ni na~ini na ocenuvawe bazirani na potrebite na organizacijata. Vo sekoe vreme, vo zavisnost od fazata na procesot, toj ima kompleten pregled: koj gi popolnil pra{alnicite, aktivnostite na ispituva~ot i kontrola na dotoga{ sobranite podatoci. Celiot proces mo`e postojano da bide nadgleduvan pri {to mo`at da bidat prevzemeni razli~ni akcii vo koe bilo vreme koi }e obezbedat sobirawe na site potrebni podatoci.

vrabotenite.

Bezbednosta na podatocite, kontrola na pristapot i za{titata od neavtoriziran pristap, se obezbedeni na pove}e nivoa, bazirani na strategijata na kompanijata i otvoreni standardi.

APLIKACIJATA ZA UPRAVUVAWE SO ^OVE^KI RESURSI GI VKLU^UVA SLEDNIVE DELOVNI PROCESI: upravuvawe na organizaciskata struktura kreirawe na elektronsko dosie za vrabotenite otsustva i godi{ni odmori upravuvawe so procesot na vrabotuvawe na novi kadri poddr{ka na procesot na evaluacija preku 360° analiza obuka na vrabotenite portal OLAP sistem za statisti~ka analiza na podatocite

I IT 60 GAXETI TEHNOLOGIJA

IPHONE-MANIJA VO MAKEDONIJA “Proda`bata na iPhone generalno ima stabilen trend”, velat od T-Mobile, koj za samo edna godina na makedonskiot pazar ostvaril proda`ba na pove}e od 6.000 par~iwa iPhone. Najnoviot iPhone 4, koj na makedonskiot pazar e dostapen od 24 septemvri, se smeta deka e najnapredna alatka koja ovozmo`uva brz pristap do pove}e multimedijalni sodr`ini, olesneta i ponapredna komunikacija vo dvi`ewe, ednostavnost pri rakuvaweto i neograni~ena zabava.

BROJ 571 08/10/2010 www.kapital.com.mk

Spored procenkite na mobilnite operatori na na{iot pazar, najgolem interes vo idnina }e ima za pametnite telefoni koi sega se vistinski hit kaj site tri mobilni operatori.

Vo slednive redovi pro~itajte za glavnite noviteti od svetot na mobilnata komunikacija koi doprva doa|aat

PAZAR NA MOBILNA TELEFONIJA

PAMETNITE TELEFONI KOT VISOKO NA MAKEDONSKIO

VASE CELESKA celeska@kapital.com.mk

a makedonskiot telekomunikaciski pazar vo momentot najbarani se pametnite telefoni, koi vo sebe sodr`at brojni aplikacii i celosno gi zadovoluvaat potrebite na korisnicite.

Takanare~enite smart-telefoni (pametni telefoni), koi rabotat na operativni sistemi kako Android i Simbian, proizvodite na RIM (BlackBerry) i na Epl (iPhone) se najpopularni me|u makedonskite korisnici.

Spored procenkite na mobilnite operatori na na{iot pazar, najgolem interes vo idnina }e se pojavi za pametnite telefoni koi vo sebe sodr`at lokaciski bazirani aplikacii i GPS tehnologija. Od druga strana, s$ pogolem interes privlekuvaat i socijalno baziranite aplikacii koi ja olesnuvaat komunikacijata.

Android e noviot opera-

N

tiven sistem razvien od Gugl i e namenet za pametni mobilni uredi. Probivot na Android e zabele`itelen pred s$ zaradi otvoreniot koncept koj go promovira Gugl vo site svoi aplikacii i golemite o~ekuvawa za negovo lesno nadgraduvawe i razvivawe.

Taka, “na pazarot za relativno kratko vreme uspeaja da se pojavat golem broj uredi, od kompanii koi ne mora premnogu da se fokusiraat na razvojot na softver, tuku direktno go implementiraat ovoj operativen sistem so mali modifikacii”, objasnuvaat od T-Mobile.

Od druga strana, poddr`uvaweto na sistemi izgradeni na otvoren kod e eden od klu~ovite za uspeh na Gugl, pa zatoa tie imaat i sosema solidna dokumentacija na Internet za razvivawe i podobruvawe, kako na samiot sistem, taka i na aplikacii za Android. Toa ovozmo`uva lesno razvivawe na ogromen broj aplikacii

koi mo`at da odgovorat i na najraznovidnite barawa na biznisot – od standardni kancelariski alatki i sistemi za upravuvawe so dokumenti, do avtomatizacija na industriski procesi i mobilni navigaciski sistemi.

KOI SE NAJPRODAVANI UREDI? Najprodavani pametni telefoni vo T-Mobile se iPhone 3GS, iPhone4, Blackberry Bold 9700 i Curve 8520, T-Mobile

[TO E ANDROID? Android e softverska platforma za mobilni uredi, sostavena od operativen sistem i mobilni aplikacii.

Kodot na platformata e open source, {to zna~i deka mo`e da bide nadgraduvana za inkorporirawe na najnovite tehnologii kako {to se pojavuvaat. Ona {to e va`no e deka Android ne pravi razlika me|u negovite “mati~ni” aplikacii i onie koi se kreirani od nadvore{na strana – site aplikacii imaat ednakov pristap do tehni~kite kapaciteti na operativniot sistem i samiot mobilen ured.

Ova zna~i deka korisnicite mo`at da go adaptiraat svojot mobilen ured celosno spored nivnite `elbi i povtorno da u`ivaat vo site hardverski i softverski karakteristiki na nivniot ured.

TIRAAT OT PAZAR

Pulse i T-Mobile Pulse Mini.

Vo ONE naglasuvaat deka kaj niv s$ pove}e se baraat portabilni i izdr`livi proizvodi, koi se osposobeni da se povrzat i da ja koristat internet-mre`ata na koja bilo lokacija. Vo momentot se baraat uredi koi “rabotat od prva”, bez komplicirana konfiguracija.

“Vo delot na telefonijata, proizvoditelite imaat trend

kon uredi koi nema da imaat mnogu sli~nosti so momentalnite mobilni telefoni i drugi uredi. Eden mobilen ured }e gi zameni telefonot, kompjuterot, GPS lokatorot i ~ita~ot na elektronski knigi”, prognoziraat od ONE. Najprodavani smart-telefoni vo ONE se HTC Desire i Motorola Milestone, koj vo najbrzo vreme }e bide “nasleden” od ponoviot model Motorola Milestone XT720.

Sekako, tuka se i Blackberry telefonite.

Kolku e atraktiven Android govorat i pove}e od stotina aplikacii za natprevarot za najdobra Android aplikacija organiziran od ONE, koj s$ u{te e vo tek. Ovoj natprevar poka`a deka Android operativniot sistem e s$ poblisku do svojata vode~ka pozicija vo Makedonija, nudej} i mo`nost, preku svojata platforma za razvivawe aplikacii, na{ite programeri so svoite sposobnosti da dadat soodveten pridones vo mobilnata telefonija. Android dava pristap do golem broj alatki koi mo`at da se koristat za kreirawe brzi aplikacii so bogata sodr`ina i korisni~ki interfejs. Ova vo momentov go pravi Android glaven igra~ na scenata na operativni sistemi za mobilni uredi, kako softverska platforma koja ima najgolem rast na pazarot.

I kaj VIP operator najprodavani telefoni vo momentot se pametnite, i toa HTC Wildfire, ZTE Racer, LG Swift, BlackBerry.

Dopolnitelno, interesot za smart-telefonite se zgolemil so izrabotkata na aplikacii za ovoj tip telefoni so lokalna primena i zna~ewe. Ovie aplikacii VIP operator ve}e gi nudi i smeta deka vo sledniot period }e se

zgolemi interesot za nivno koristewe. Od druga strana, ovie aplikacii }e pottiknat i potreba za izrabotka na novi, {to e odli~en signal za razvoj na pazarot vo zemjava i mo`nost za site entuzijasti koi rabotat vo ovaa oblast.

“Smart-telefonite imaat isklu~itelno potencijalen sistem i toa go prepoznaa korisnicite na pazarot, a osobeno onoj tip korisnici za koi telefonot e ne{to pove}e od obi~en aparat za komunicirawe”, velat od VIP operator.

PONUDA PRILAGODENA NA POTREBITE Pobaruva~kata kvalitativno ne se promenila za vreme na ekonomskata kriza, velat od mobilnite operatori.

Razli~nite segmenti (pripejd, postpejd, biznis) s$ u{te imaat sli~ni pobaruvawa za produktite koi gi baraat, vo odnos na cenata i performansite. “Mo`e da se zabele`i promena vo odnesuvaweto na korisnicite na pazarot na telekomunikacii, a toa e zgolemena pretpazlivost od pogolemi investicii – {to rezultira so barawe na pove} e na~ini za pla}awe, kako i opcii za odlo`eno pla} awe”, velat od ONE, kade {to konstantno se kreiraat korisni~ki orientirani promocii za proizvodi i uslugi koi izminatata godina se poka`aa kako isklu~itelno uspe{en biznis-model.

Od VIP operator smetaat deka, generalno, krizata vlijaela korisnicite s$ pove}e da se gri`at da dobijat vistinska vrednost za svoite pari. Po promenata na uslovite na pazarot, ovoj operator sozdade ponudi koi to~no odgovaraat na barawata i potrebite na korisnicite.

PAMETNITE TELEFONI NAJPRODAVANI I VO ZAPADNA EVROPA azarot na mobilna telefonija vo Zapadna Evropa porasnal za 1,5% na godi{no nivo, na 43,3 milioni edinici vo vtoriot kvartal od 2010 godina. Vo izve{tajot na IDC se naglasuva deka “pametnite telefoni gi zasenile tradicionalnite mobilni uredi.” Isporakite na pametni telefoni se zgolemile za 60%, na 14,6 milioni edinici, vo sporedba so podatocite od vtoriot kvartal od minatata godina.

Kaj proda`bata na tradicionalnite mobilni uredi se zabele`uva pad za 14% na godi{no nivo, na 28,7 milioni uredi, za razlika od 33,5 milioni koi bile prodadeni minatata godina.

Isporakite na mobilni telefoni koi koristat Android se zgolemile za 450% na godi{no nivo, dodeka udelot na Android na pazarot se zgolemil od 4% vo 2009 godina na 15% vo 2010 godina.

P

DOA\A NOV, POTENOK IPAD?!

Spored izve{taite na Goldman Saks, Epl najverojatno }e izdade “potenka” verzija na najpopularniot tablet-kompjuter vo svetot, iPad, kon krajot na vtoriot kvartal idnata godina. Se o~ekuva Epl da go zadr`i 9,7-in~niot ekran vo noviot iPad, no da ja namali negovata masa i debelina, a istovremeno }e dodade i mini USB vlez i vgradena kamera. Pomaliot, 7-in~en, iPad }e se pojavi kon krajot na idnata godina.

61

I IT 62 GAXETI TEHNOLOGIJA

BROJ 571 08/10/2010 www.kapital.com.mk

elena tehnologija e nov model na tehnolo{ki razvoj so koj se zadovoluvaat potrebite na sega{nite generacii bez da se zagrozat potrebite na idnite, a pritoa se ovozmo`uva socijalen i ekonomski napredok i na poedinecot i na op{testvata vo celina. Vsu{nost, “zelenata tehnologija” ja harmonizira me|uzavisnosta na ~ovekot, prirodata i tehnologijata.

Kabtel kako vode~ka kompanija na IKT-pazarot vo regionot celoto portfolio na proizvodi i uslugi gi usoglasuva so potrebite na klientite za energetskata efikasnost. Vo prilog na energetski efikasni informacisko-komunikaciski re{enija Kabtel e fokusiran na dizajnirawe, implementacija i odr`uvawe na re{enija koi }e ovozmo`at iskoristuvawe na energijata i za{tita na `ivotnata sredina, istovremeno postignuvaj}i podobri delovni rezultati. Energijata pretstavuva najgolem tro{ok za vodewe biznis denes, duri 30%-40% od tro{ocite na rabotewe odat na tro{ocite za energija.

Razvojot, kvalitetot na `ivotot i potro{uva~kata na energija se povrzani. So ekonomskiot rast i porastot na naselenieto se o~ekuva da se udvoi globalnata potro{uva~ka na energija do 2030. Ova e golem predizvik - kako da se zado-

Z

KABTEL PROMOVIRA ZELENA TEHNOLOGIJA

INOVACIITE NE SE PO@ELNI, TIE SE ZADOL@ITELNI voli vakvata pobaruva~ka od edna strana i kako da se ubla`i vlijanieto vrz okolinata. Kabtel, zaedno so svoite renomirani delovni partneri, Nexans, Alcatel-Lucent, Kaspersky, e vo mo`nost da ponudi celosna optimizacija na informacisko-komunikaciskite sistemi za da se namali potro{uva~kata na energija na eden rentabilen na~in, bez da se naru{i delovnoto rabotewe.

Nexans im pomaga na svoite potro{uva~i da se soo~at so predizvicite za energetska efikasnost vo sekojdnevniot `ivot i vo sekoja biznis-sredina.

Za taa cel, Nexans razviva kabli, kabelski sistemi i re{enija koi: promoviraat obnovlivi izvori na energija (kako {to se veternicite i solarnata energija), ovozmo`uvaat

energetska efikasnost na data-centrite, distribucija na energijata so koristewe na stabilni i efikasni distributivni mre`i koi spre~uvaat gubewe na energijata.

So kvalitetot na svoite proizvodi, Nexans go otvora patot kon Energy Efficiency Ethernet, ovozmo`uvaj}i namaluvawe na tro{ocite i pravej}i gi data-centrite “pozeleni”.

Vo “zeleniot” kabelski sistem materijalite od koi se napraveni elementite vo sistemot ne sodr`at olovo i drugi {tetni materii, t.e se vo soglasno so standardite ROHS (Restriction of Hazardous Substances).

Potro{uva~kata na energija e povrzana so kvalitetot i performansite na kabelskite sistemi. Proizvodite na Nexans gi zadovoluvaat i dvata aspekti.

Mnogubrojnite testovi i sporedbi poka`aa deka koristeweto na povisoka klasa od Nexans proizvodi e poekonomi~no i poisplatlivo. Imeno, napravenata sporedba me|u Sat 6 i Sat7a poka`a deka so koristewe na Sat7a ne samo {to ste podgotveni za idnite data-aplikacii, tuku ste vo mo`nost za za{teda duri do 40% od potro{uva~kata na energija.

FLEKSIBILNOST Denes, raste~kiot biznis bara fleksibilna moderna komunikaciska infrastruktura, {to se prisposobuva na promenlivite potrebi.

Alcatel-Lucent, vrz osnova na doka`anata ekspertiza vo IP-transformacijata, mo`e da ponudi integrirani, nadgradlivi re{enija za mali, sredni i golemi biznisi. Bez razlika dali ima edna ili pove}e

lokacii ili, pak, proda`ba rasprostraneta niz celiot svet, Alcatel-Lucent re{enijata }e Vi obezbedat solidna osnova za Va{iot biznis, a naprednite hardverski sistemi za enkripcija }e se pogri`at za sigurnosta na site Va{i govorni podatoci i dokumenti.

Alcatel-Lucent biznisre{enijata ja podobruvaat produktivnosta na vrabotenite i gi reduciraat komunikaciskite tro{oci preku bogatata so funkcii VoIP-telefonija. Skalabilnite re{enija ja nudat istata visokokvalitetna komunikacija, bez razlika dali Va{eto pretprijatie ima samo nekolku ili 100.000 korisnici. Fleksibilnata arhitektura nudi {irok spektar na opcii, elasti~nost i alatki koi gi minimiziraat tro{ocite na instalacija i drasti~no ja zgolemuvaat sigurnosta.

Mobilnata tehnologija brzo

navleguva vo rabotnata okolina, a vrabotenite ja u`ivaat fleksibilnosta na rabotata vo dvi`ewe.

Alcatel-Lucent obezbeduva mobilnite tehnologii da imaat pozitivno vlijanie vrz delovnite performansi, so pomagawe da se donese efektivna mobilna strategija: poddr{ka na korisnicite, gradewe mre`i i odr`uvawe na mobilna sigurnost, preku poproduktivni vraboteni, podobrena operativna efikasnost, pogolemo zadovolstvo na klientite i lojalnost.

NOVI ANTIVIRUSNI RE[ENIJA Kaspersky Lab e poznat svetski lider vo razvivawe na antivirusni re{enija, koj se bori protiv hakerski napadi, adveri, spajveri, spam i virusi.

Vo poslednite 15 godini Kaspersky Labs ja predvodi antivirusnata industrija vo inovacii, po~nuvaj}i so koristewe na databazni

Site kompanii, a ne samo onie koi se anga`irani vo informati~kata tehnologija, }e mora da se svrtat kon idninata vo koja “zelenata tehnologija” i inovaciite }e bidat ne samo po`elni, tuku i zadol`itelni. “Zelena tehnologija” ne e funkcija, taa e realnost. definicii u{te od 1992 godina. Ottoga{ Kaspersky kontinuirano gi sledi site kompjuterski zakani i {tetnici, razvivaj}i novi tehnologii vo svoite antivirusni re{enija, koi sekojdnevno nudat bezbednost na golemite i malite mre`i niz celiot svet, od mobilni uredi i rabotni stanici do serveri. Vleznite i izleznite podatoci od kompjuterite, vklu~uvaj}i e-po{ta, internet-soobra}aj, kako i mre`niot soobra}aj, postojano se skeniraat, so cel za{tita od maliciozni sodr`ini i kodovi. Postojnite kompjuteri-laptopi

mo`at da ja dobijat istata kompletna za{tita kako i stati~nite kancelariski kompjuteri. Administriraweto e ednostavno.

So internacionalen tim na eksperti, koi sekojdnevno go analiziraat i sledat svetot na zakani i {tetnici, Kaspersky Labs e sekoga{ ~ekor pred svoite konkurenti i nudi najdobra mo`na za{tita za kompaniite i krajnite korisnici. Klientite dobivaat avtomatsko, postojano dopolnuvawe na antivirusnata baza na podatoci, a so edna cel, za{tita i za{teda vo realno vreme.

63

I IT 66 GAXETI TEHNOLOGIJA

BROJ 571 08/10/2010 www.kapital.com.mk

Unificiranite komunikacii se dvigatel za podobra i ekolo{ki pozdrava okolina preku namaluvawe na emisiite na {tetni gasovi {to gi ovozmo`uvaat so reducirawe na potrebata od patuvawa, za{teda na elektri~na energija so novite tehnologii, kako i reducirawe na nepotrebnoto pe~atewe dokumenti ovremeniot na~in na rabotewe na korporativnite korisnici im nalaga potreba od razli~ni tipovi komunikacija, vklu~uvaj}i fiksna i mobilna telefonija, elektronska po{ta, instant-poraki, faks, audio i videokonferencii.

Imaj}i go predvid istoriskiot razvoj na informati~kata i komunikaciskata tehnologija, o~igledno e deka pogolem del od gorenavedenive metodi na komunikacija nastanale vo razli~en period i bile proizveduvani od razli~ni kompanii.

Poradi toa, najgolem del od niv nemale mo`nost za pogolemo me|usebno povrzuvawe i integracija. Sekoja tehnologija se kupuvala posebno, za nea bile izdvojuvani golemi sredstva za odr`uvawe, kako i za obuka na vrabotenite koi bile primorani da menaxiraat pove} e tehnologii, sekoja so svoi karakteristiki i specifi~nosti.

Dopolnitelno, ovaa oprema barala golem prostor za smes-

S

KAKO DA GI NAMALITE KORPORATIVNITE TRO[OCI?

KORISTETE UNIFICIRANI KOMUNIKACII tuvawe, no i predizvikuvala tro{oci za elektri~na energija za nivnata rabota i za klimatizacijata, neophodna za odr`uvawe na rabotnata temperatura.

Denes, trendovite vo informati~kata i komunikaciskata tehnologija se razvivaat vo nasoka na integracija na metodite na komunikacija i nivno s$ pogolemo “kompjuterizirawe”, koe rezultira so edinstveni i interoperabilni platformi za komunikacija. Istite ovozmo`uvaat edna platforma da gi obedini site komunikaciski servisi neophodni za biznisot na sovremenite korporacii, poradi {to i go dobila svoeto ime - unificirani komunikacii (Unified Communications).

Nekolku osnovni karakteristiki na sovremenite trendovi na unificirani komunikacii se slednive: platformata e isklu~ivo softverska - pove}e ne e neophodno da se kupuvaat skapi telefonski centrali, telefonski aparati i ostanata oprema - tuku serverski kompjuteri, kade {to softverski }e se izvr{uvaat komunikaciskite operacii.

Softverskite komunikacii mo`e ednostavno da se prilagoduvaat, nadgraduvaat ili migriraat na novi kompjuteri, {to ne e slu~aj so klasi~nite telefonski centrali; klasi~nite telefonski aparati se zamenuvaat so softverski telefoni, koi, za razlika od prethodnite, se fleksibilni i mo`at da bidat instalirani na koj bilo kompjuter ili pameten mobilen telefon (smart phone). Za vrabotenite kade {to rabotnoto mesto nalaga da imaat telefonski aparat na svojata masa, tuka se modernite verzii na telefoni na IP, USB ili bez`i~na tehnologija, koi osven telefonskata funkcija, poseduvaat indikator za statusot na vraboteniot (kako na primer

“dostapen”, “na sostanok”, “na odmor” itn.); sistemite za unificirani komunikacii sodr`at integriran softver za kratki poraki (instant messaging), koi pokraj razgovorot, davaat i informacija za statusot na vraboteniot. Po potreba, konverzacijata lesno se pretvora vo telefonski povik, audio/ videokonferencija ili spodeluvawe na dokumenti i rabota na zaedni~ki proekt; videokonferenciite, za koi vo minatoto be{e potrebna skapa oprema, sega se del od unificiranite komunikacii i te`neat kon {to pokvaliteten audio i videosignal, koj denes e so HD-rezolucija, pridonesuvaj}i fizi~kata distanca me|u delovnite partneri da bide sosema nebiten faktor, ovozmo`uvaj}i im na kompaniite za{teda na sredstva za skapite slu`beni patuvawa. Dokolku e potrebno da se raboti na zaedni~ka tema, softverite za unificirani komunikacii ovozmo`uvaat spodeluvawe na dokumenti i sinhronizirano rabotewe na pove}e ~lenovi od timot, bez ogled na nivnata fizi~ka lokacija, vo zemjata ili vo svetot. Za u~estvo na vakva konferencija ne e potrebno ni{to pove}e od personalen ili prenosen kompjuter so kamera ili mobilen telefon, kako i internet-pristap; integriraniot sistem za elektronska po{ta i kolaboracija ovozmo`uva vrabotenite da imaat uvid vo statusot i da ja prodol`at komunikacijata preku telefonski povici, video i audiokonferencii preku softverot za elektronska po{ta, bez da koristat dopolnitelni specijalizirani uredi; mo`nost delovnite partneri koi imaat bliska sorabotka da gi povrzat svoite korporativni sistemi za komunikacii preku Internet i da gi izbeg-

VLADIMIR MELOSKI avtorot e direktor na Sektorot za sistemintegraciski re{enija vo Semos, redoven predava~ na najgolemite svetski Microsoft konferencii vo SAD i Evropa i eden od 115-te eksperti vo svetot so titulata Microsoft Most Valuable Professional - MVP for Unified Communications - Exchange Server.

nat dopolnitelnite tro{oci za me|usebnata telefonska komunikacija; vo sekoj moment dostapen e imenikot na vraboteni i delovni kontakti, kako i opisot na nivnoto rabotno mesto, momentalnit status, slikata, mo`nosta da gi povikame na kratok razgovor, telefonski povik na korporativen ili mobilen telefon, videokonferencija ili ednostavno da im ispratime elektronska po{ta; faks-porakite se distribuiraat preku elektronskata po{ta, pri {to se za{teduva na potro{en materijal i elektri~na energija; IT-personalot vo kompaniite, koj dosega be{e zadol`en za menaxirawe samo na kompjuterskata infrastruktura, go nadgraduva svoeto znaewe i ja prezema ulogata na menaxirawe i na komunikaciskata platforma, bidej}i e kompjuterski bazirana, so {to se za{teduva na skapi obuki za specifi~ni telefonski i konferenciski sistemi; Ona {to e najnovo vo unificiranite komunikacii i vo informati~kata tehnologija, voop{to, denes e t.n. cloud computing. Poimot cloud (oblak) asocira na faktot deka site gorenavedeni re{enija se apstraktni i ne se fizi~ki prisutni vo IT-sistemite na korporaciite. Re{enijata se iznajmuvaat kako servis preku soodvetna pretplata od specijalizirani kompanii koi gi nudat ovie uslugi, a informati~kata i komunikaciskata oprema fizi~ki ja ~uvaat i odr`uvaat vo sopstveni specijalizirani prostorii. Ovoj nov tip uslugi u{te pove}e gi za{teduva finansiskite sredstva na kompaniite i ovozmo`uva fleksibilnost vo planiraweto na buxetite.