специјален прилог
Корпоративна општествена одговорност
Што добива заедницата, а што компаниите од КОО практиките?
Општествено одговорното работење го зголемува профитот
Интервју Полексена Ристеска маркетинг менаџер во Млекара АД Битола
Даваме пример за тоа како се помага развојот на општеството
l Корпоративна општествена одговорност со малку пари l корисни совети кога планирате КОО проект
Што значи CSR 2.0 ...или општествена одговорност на иднината
www.kapital.mk
Капитал број 816 19.06.2015
30
Корпоративна општествена одговорност
Што добива заедницата, а што компаниите од К
Општествено - одговор работење го зголемува пр
П пишува
Игор Петровски
igor.petrovski@kapital.mk
Почнувајќи од подобрени профитни маржи, преку зголемена продуктивност, па сè до намален број на отсуство од работа и подобар медиумски профил - придобивките од корпоративната општествена одговорност - КОО се многубројни. Тие се разликуваат од една организација до друга, во зависност од фокусот на нивната активност за КОО.
Детални и сеопфатни извештаи за тоа какви се ефектите од општествено одговорните практики не само за заедницата, туку и за самите компании, сè уште се мошне ретки и присутни само во неколку македонски бизниси, кои се дел од мултинационални корпорации кои ги воведуваат овие принципи на повисоко ниво. Почнувајќи од подобрени профитни маржи, преку зголемена продуктивност, па сè до намален број на отсуство од работа и подобар медиумски профил - придобивките од корпоративната општествена одговорност - КОО се многубројни. “Меѓутоа, ако соодветните активности за ООП се спроведуваат како што треба, придобивките доаѓаат сами по себе“, кажа во неодамнешното интервју за Капитал, Лиза Мекилвена, експерт за КОО од В.Британија. “Сум работелa со ИТ организации кои ги намалиле отсуствата од работа на 1%, со градежни организации кои имаат добиено договори од повеќе милиони фунти и со производствени организации кои заштедиле 1,2 милиони фунти, сè како резултат на нивните активности за КОО“, додаде таа.
Горан Лазаревски, првиот претседател на Координативното тело за КОО во Македонија и актуелен национален претставник на UN Global Compact, вели дека во Македонија, ваквите детални и сеопфатни извештаи, базирани на анализа на влијанието на спроведените активности, сè уште се мошне ретки и присутни само во неколку компании, кои се дел од мултинационални корпорации кои ги воведуваат овие принципи на повисоко ниво. “Во поразвиените економии, извештаите за ООП и одржлив развој се фокусираат на
Корист: Најголема придобивка за една компанија од опште
www.kapital.mk
Капитал број 816 19.06.2015
специјален прилог
31
Корпоративна општествена одговорност со малку пари Еве неколку предлози за одговорни практики со ограничен буџет
КОО практиките?
рното рофитот т.н. нефинансиско известување, односно сериозна анализа на активностите, постигнатите ефекти и извлекување на заклучоци за следните чекори. Од тие извештаи станува видливо дека на пример, само со воведување на вонредни здравствени прегледи и третмани за поштенскиот персонал во Велика Британија, поштата за една година остварила заштеда од над 20 милиони фунти, бидејќи бројот на отсуства на персоналот кој броел над 150.000 лица, значително се намалил. Ваквиот пристап секако бара и следење на бројни параметри во фирмите, што подразбира и соодветни ресурси со кои нашите компании сè уште ретко располагаат, па и тоа влијае на слабото присуство на анализи за ефектите на реализираното“, вели Лазаревски.
Колку се иновативни ОО практики на македонските компании?
Во Македонија сè уште нема издржана анализа за тоа колку се иновативни општествено - одговорните (во понатамошниот текст ОО) практики на компаниите, но од согледувањата на професионалците што ја следат оваа проблематика, сè
XX Прво треба да се почне од „дома“. Организирајте го работниот простор (погони, канцеларии итн) на начин кој ќе го минимизира отпадот. Во оваа насока воведете едноставни практики на домаќинско работење за рационално користење на ресурсите и репроматеријалите (вклучително и електрична енергија, вода, хартија и останаи природни ресурси). XX Воведете процес на консултации со вработените за тоа како може да се зголеми продуктивноста, мотивацијата и задоволството на вработените. Едно претпријатие со средна големина од Србија ја подобрило продуктивноста кај вработените преку намалување на работното време од еден час. Тоа ги намалило оперативните трошоци на компанијата задржувајќи исто ниво на продуктивност во однос на претходната година и намалување на отсуствата од работа за околу 28%. Секако се зголемило и задоволството на вработените. XX Евтин пристап е и градењето на интерен доверлив систем уште постои простор за подобрување и унапредување. “За да се иновира во доменот на ОО, компанијата треба да има целосна свест и проактивно сфаќање за својата улога,
за дојава на неправилности, злоупотреби, мобинг со што се јакне лојалноста и довербата на вработените и се намалува зависноста од висината на платата. XX Воведување на менторски систем на интерни обуки, каде колегите ќе учат за работата на другиот, како процес на стручно усовршување и намалување на зависноста од секој поодделно бидејќи таквата зависност често го ограничува работникот во правото на одмор и отсуства а за фирмата е голем деловен ризик. XX Направете искрена анализа во компанијата колку вашите практики навистина спречуваат дискриминација во било кој дел од работењето, вознемирување и злоупотреба, колку им овозможуваат на вработените слобода на здружување. XX Менторски пристап за практиканти и студенти во рамки на работното време, по 1-2 часа во неколку дена во месецот. XX Финансиската поддршка на помали но значајни проекти од социјалната сфера, за ранливи категории или делови од културата кои не се привлечни за спонзорства често се остварува со мошне ограничени финансиски издатоци. не само во својот сектор, туку и во целото општество. Исто така, перспективата на ОО да ја вгради уште во почетокот на секое свое бизнис планирање, краткорочно и долгорочно“, вели Никица Кусеникова,
ествено - одговорни практики е довербата на потрошувачите
www.kapital.mk
Капитал број 816 19.06.2015
32
Корпоративна општествена одговорност
С
Лиза Мекилвена
експерт за општествена одговорност
ум работелa со многу организации коишто имаат многу ограничени ресурси - нашиот пристап отсекогаш бил да се има мал број на ‘лесни’ активности коишто се фокусираат на животната средина и заедницата. Откако ќе се видат придобивките од таквите активности, станува полесно да се премине на некоја посуштинска активност.
директорка на здружението Конект. Таа посочува два примери на иновативни ОО практики кои се со различен фокус. Фирмата “Везе Шари“ одлучи да го искористи органското ѓубриво кое се продуцира на нивната живинарска фарма. Тоа е стандарден отпад кој се генерира на сите фарми и кое вообичаено ја загадува околината. “Везе Шари“ одлучи отпадот да го искористи за производство на струја и изгради биогас централа (Електрошари) која го откупува органскиот отпад и од други фарми и производни погони кои генерираат ваков отпад. Дополнително, од сувата материја која останува како нуспроизвод од производството на струја ќе се произведува и хумус/ѓубриво. На овој начин се штити животната средина од загадување, се постигнува енергетска ефикасност и се користат обновливи извори на енергија, а дополнително фирмата излегува на пазарот со нови типови на производи и услуги. “Ова е добитна комбинација како за фирмата така и за општеството и животната средина“, вели Кусиникова.
А
Никица Кусиникова директорка на здружение Конект
ко сакате да вложите во развојот на заедницата во која делувате, откријте како вашиот бизнис може да се стави во функција на решавањето на социјалните проблеми. Размислете во која област или во кој сегмент вашата експертиза може најмногу да придонесе. Изградете партнерство со локално здружение; на тој начин ги рационализирате средствата и здружувате комплементарни ресурси.
Друг пример е соработката на фирмата за информатички технологии Информ и здружението „Отворете ги прозорците“ во насока на целосна интеграција на лицата со попреченост преку користење и прилагодувањето на новите технологии кои ќе овозможат информацијата и знаењето да бидат достапни за сите. Користејќи ја техничката експертиза на фирмата и знаењето за потребите и можностите на лицата со попреченост на „Отворете ги прозорците“, Информ како дел од својата општествена одговорност изготви нова едукативна компјутерска игра за стекнување основни математички вештини на лицата со попреченост. На тој начин компанијата ги става своите знаења и експертиза во функција на општествениот развој и директно придонесува за интегрирање на лицата со попреченост во образовниот процес. Полексена Ристеска, маркетинг менаџер во Битолската млекарница-БиМилк вели дека нејзината компанија се труди да биде иновативна во сите активности поврзани со КОО: од заштита на животната средина како
што е селекција и рециклирање на отпад, технологија за филтрирање на водата и слично, до редовното активно вклучување на вработените во заеднички активности со Црвениот крст за крводарителски акции, донации на производи за најранливите групи на општеството, итн. “Не помалку важен аспект од нашата општествена одговорност се и нашите потрошувачи. Во тој поглед, ние сме отворени за запознавање на купувачите со процесите во млечната индустрија, организираме најразлични едукативни посети каде потрошувачите имаат можност поблиску да се запознаат со процесот на производство на млечните производи и да се уверат во нивниот квалитет. Затоа го воведовме 6-ти ноември – светскиот ден на квалитетот, како отворен ден за посета на фабриката. “, објаснува Ристеска.
Стандарди и платформи што се “must have” за секоја компанија
Платформите и стандардите поврзани со KOO се сè поактуелни за македонските компании, велат нашите соговорници.
Што значи CSR 2.0 ...или општествена одговорност на иднината
В
ејн Визер, познат светски научник и говорник на темата корпоративна општествена одговорност го воведе терминот CSR 2.0. опишувајќи како всушност ќе изгледа КОО во иднина, со оглед дека CSR 1.0, или она што беше досегашен пристап, не успеал да ги оствари своите цели до крај. Еве неколку трендови што тој ги предвидува: XX Во иднината ги ќе видиме повеќето големи меѓународни компании кои поминале низ првите четири фази на Корпоративна општествена одговорност (одбранбена, добротворна, промотивна и стратешка), во различен степен на КОО, или пак КОО 2.0. XX Потпирањето врз кодексите на КОО, како и стандардите на Глобалниот договор на Обединетите Нации ISO 14001 и SA 8000, ќе бидат неопходни, но недоволни за да се практикува КОО. Наместо тоа, ќе се
проценува каква иновативност користат претпријатијата во нивните производи, со цел да се справат со социјалните и еколошките проблеми. XX Од прогресивните компании ќе се бара да го покажат целиот „животен циклус“ за управување со нивните производи. Ќе видиме како големите фирми се посветени кон еко - стандардите, односно кон „нулта отпад“ и намалување на штетните емисии на јаглерод. XX КОО во идниот период ќе се насочува во специјализирани дисциплини и функции, вработувајќи повеќе експерти во одредени области (клима, биодиверзитет, човекови права, вклученост на заедницата), односно луѓе со вештини кои треба да ја интегрираат КОО во функционалните области како човечки ресурси, маркетинг и финансии.
Вејн Визер
експерт за општествена одговорност
Планирање: КОО треба да се вгради во секој бизнис план
Спомен-обележје Водици-Охрид Црква Св. Јован Крстител-Аеродром-Скопје Стипендисти на првата сертифицирана академија Адора инженеринг
Корпоративната општествена одговорност е суштински дел од имиџот на градежниот бренд Адора инженеринг и Фондацијата проф. д-р Ванчо Чифлиганец
Фондација проф. д-р Ванчо Чифлиганец, основана 2014 за поддршка на граѓаните, за посреќно, похумано и попросперитетно општество.
Адора инженеринг, членка на Глобалниот Договор на ООН, голем број општествено одговорни проекти, национални и меѓународни признанија.
l Поддршка на магистерските студии на седум врабитени во Адора инженеринг од областа на енергетската ефикасност, недвижностите, финансиите, маркетингот, односите со јавноста. l Поддршка на континуирана едукација, обуки, усовршување, професионален и личен развој на вработените. l Обезбедени 10 стипендии за најуспешните студенти во Македонија за првата сертифицирана академија Адора инженеринг со НАПАГ. l Поддршка на бесплатна Autocad обука и подготвителна обука за полагање Acu испити, дел од глообалната кампања за сертификација на знаењата на студентите и инструкторите. l Донации на книги во библиотеките во Скопје, Охрид, Радовиш, Штип и Пробиштип, поддршка на издавање книги. l Поддршка на спортот во Македонија, талентирани спортисти и клубови. l Помош за санирање на штети од поплави, поддршка на лекување.
l Безбедноста на станарите е гарантирана со докажана асеизмичка стабилност на домовите со тест вештачки земјотре. Прва и единствена компанија во Македонија.
02 30 93 200 l info@fondacijacifliganec.org.mk
www.fondacijacifliganec.org.mk
l Пионер во воведувањето на еко домовите. Компанијата ги изгради првите станбени објекти со сертификат-енергетски пасош А-класа во Македонија. l Драстична заштеда на енергија за греење и ладење, споредено со поранешниот станбен фонд во Македонија. l Прва во Македонија ги воведе фотоволтаиците за заедничко осветлување на објектите со обновливи извори на енергија. l Соодветно управување, одлагање и селектирање на отпадот. l Зелени еко појаси околу сите станбени објекти, од 2004 година. l Одлична звучна изолација на станбените објекти со индекс на звучна проипустливост над 40 db. l Донации во сите општини каде компанијата гради станбено-деловни објекти. info@adora.com.mk l facebook.com/adora.inzenering
www.adora.com.mk
www.kapital.mk
Капитал број 816 19.06.2015
34
Корпоративна општествена одговорност
П
Горан Лазаревски
член на Координативно тело за КОО
раксата покажува дека иновативни практики, иако засега недоволно, се присутни кај нас во големи и мали фирми, независно од нивната дејност. Притоа, иновативноста се огледува во односот кон вработените, потрошувачите и клиентите и поширокото окружување.
Кај дел од компаниите мотивот за приклучување кон Глобалниот договор на ОН (UN Global Compact) и примена на стандардите е да се покаже лидерство и да се биде пред конкуренцијата. Меѓутоа, за значителен дел од компаниите тоа се наметнува како барање од странските деловни партнери, инвеститори и купувачи. Но, сè уште, користењето на овие платформи и стандарди е лимитирано и повеќе претставува исклучок отколку правило. “Во моментот дваесетина македонски субјекти се активни членови на Глобалниот договор (што подразбира дека редовно, на годишно ниво доставуваат извештај за напредокот во доменот на KOO), а 46
Три совети кога планирате КОО проект
1. 2.
Одвојте време за да осигурите дека вашата активност за ООП помага во решавањето и на вашите деловни потреби и на некој социјален проблем Определете одреден број на „шампиони“ во рамките на организацијата - тие ќе осигурат дека ООП се смета за иницијатива на целата организација, а не иницијатива која што се спроведува по налог на менаџментот Кажете ја вашата приказна – запознајте ги вашите тимови и останатите со позитивните влијанија коишто произлегле од вашата активност за ООП.
3.
субјекти се членови на локалната мрежа која ја администрира Конект. Неодамнешното истражување спроведено во рамки на проектот ‘CSR for all’ (проектен партнер за Македонија е Бизнис конфедерација на Македонија) покажа дека стандардот за ООП ISO26000 и Глобалниот договор на ОН се најпрепознаени стандарди (21,8% и 18,2% соодветно). Само 6% од компаниите изјавиле дека примениле некој од стандардите поврзани со KOO“, вели Никица Кусиникова од Конект. Горан Лазаревски, национален претставник во UN Global Compact вели дека Најодржливи општествено одговорни практики се оние кои се поврзани со дејноста на компанијата и го подобруваат нејзиното работење и
успешност на долг рок. “Во таа смисла, компаниите се во голема мера запознаени со предностите од воведувањето на стандарди на ова поле, но пошироката примена секако зависи од нивните можности за ангажирање на финансиски средства и човечки ресурси, без кои процесот не е можен. Според нашите сознанија, ISO 14001 е поприсутен, додека за останатите стандарди како SA8000 засега не може да стане збор. Членството во UN Global Compact, при што македонската мрежа стабилно постои веќе 11 години, не подразбира и автоматско имплементирање на стандардите, бидејќи сепак се работи за индивидуален пристап на секоја компанија членка.“, вели Лазаревски. nnn
www.kapital.mk
Капитал број 816 19.06.2015
О 36
Интервју
XX Објаснете ни накратко за најзначајните проекти во областа на општествената одговорност што ги спроведовте како компанија изминатиов период? Преку нашите активностии проекти во областа на општествената одговорност ние се трудиме не само директно да обезбедиме помош за повеќе ранливи сегменти во општеството, туку и индиректно преку едукација и поттикнување на одредени вредности да помогнеме долгорочноза изградба на подобро општество. Токму на тој начин и ги конципираме нашите активности, како на пример „Баланс+ Олимпијада+“ кој се одржа во повеќе градови и имаше за цел на забавен начин низ игра да ги едуцира потрошувачите за важноста на здравата исхрана и активниот животен стил. Особено задоволство ни претставува акцијата „Вселенска Авантура“ организирана заедно со ТЦ Рамстор каде повеќе од 4.000 дечиња имаа можност да се забавуваат и да учат за тајните на космосот. Би ја издвоиле и хуманитарната акција, прегратка на дар, каде дечињата од повеќе од 150 градинки изработуваа подароци за болните дечиња, при што целта беше да се поттикнат на креативност, емпатија и солидарност. Успешноста на оваа акција беше признаена и со награда за најдобро општествено одговорна практика во ЕУ, имено иницијативата „Европски систем за наградување на општествената одговорност на претпријатијата“ и додели на „Битолската Млекарница“ награда за најдобра општествена практика. Од друга страна пак, преку нашите активности ние сакаме да ги вклучиме и да ги поттикнеме нашите потрошувачи и самите да дадат придонес, покажувајќи дека нивните одлуки и активности имаат позитивно влијание за изградба на подобро и похумано општество.Преку платформата „Хуманоста е важна“ која ја реализиравме заедно со Тинекс, средствата кои беа собрани беа донирани за децата и младите со посебни потреби. Би ја споменале и нашата последна активност „Розови и здрави“, која ја организиравме заедно со здружението за борба против ракот на дојката Борка, пуштајќи во продажба Битолски јогурт со посебен дизајн на пакувањето, со чие купување потрошувачите донираа дел од цената на производот за превенција од ракот на
Полексена Ристеска маркетинг менаџер во Млекара АД Битола
Даваме пример за тоа како се помага развојот на општеството
Како еден од најзначајните играчи во македонското деловно опкружување, имаме одговорност да поставиме стандарди и да бидеме движечка сила во развојот на општеството и тоа во сите сегменти - на еколошки, економски и социјален план. дојката. Она што им е важно на нашите потрошувачи ни е важно и нам, и затоа се трудиме секогаш да бидеме вклучени во активности кои ќе помогнат за изградба
на поквалитетен живот во повеќе сегменти во општеството. XX Кои се актуелните и следните проекти на БиМилк во областа на КОО?
Фокус: Однос со вработените, заштита на животнат
www.kapital.mk
Капитал број 816 19.06.2015
специјален прилог Бимилк во текот на годината е активна во повеќе области на делување во рамките на корпоративната општествена одговорност. Ние остваруваме континуирана соработка со дел од невладините организации, како што се Дану Филантропија која како своја област на делување ги има децата, со невладината организација Борка со која соработката ја стартувавме во 2014 година и истата ја унапредуваме и во текот на оваа година со цел што помасовна едукација на македонските граѓани за превенција од канцер, a од најскоро време започнавме и соработка со невладината организација ИМКА Македонија чија главна цел е поттикнување на позитивни вредности и поведенија кај младите луѓе, преку неформално образование да одговорат на предизвиците на постојано променливата иднина со поголема храброст, мудрост и љубов.Токму на оваа тема за време на летниот периодод 24ти до 31ви јули, ќе бидат организирани два Младински Лидерски Кампови, на кој ќе се вклучат 150 младинци, со цел градење на средина во која младите ќе можат заеднички да ги развиваат основните вредности и да учат нови способности пред се поттикнувајќи младински активизам. Исто така, еден од позначајните проекти на кои се работи во моментов е оформување на фондација која ќе биде промотор на корпоративната општествена одговорност и филантропијата. Кога зборуваме за тековни и идни проекти во областа на корпоративната општествена одговорност, освен соработката со невладиниот сектор,актуелни се и проектите кои Бимилк ги реализира во доменот на однос со вработените, заштитата на животната средина, етичкото управување и односите со пазарот. XX Колкав процент од профитот на годишно ниво одвојува компанијата за општествено одговорни практики од значење за заедницата? Континуираната општествена одговорност е основа на нашето делување и постоење. При утврдување на нашата годишна програма за општествена одговорност ние тргнуваме од анализа на потребите на општеството и постојната ситуација. Врз основа на тоа се определуваат области на делување за кои се поставуваат конкретни и остварливи цели, односно утврдуваме какви промени сакаме да постигнеме со конкретните активности и во зависност од тоа која област на делување е во фокусот на активностите во даден временски период, процентот кој се одвојува од профитот на годишно ниво може да биде различен и не секојпат е точен показател за вистинските инвестиции во ваквите активности. Многу пати се јавува потреба да излеземе во пресрет и да помогнеме со најразлични донации и активности кои не секогаш може да ги сублимираме во цифри. Од реализираните проекти до сега, како и од многубројните донации кои не секој пат се промовирани може да увидите дека се
37
l Најголемата придобивка за самата компанија од нејзината корпоративнаопштествена одговорност е довербата од потрошувачите. И тоа не е само фраза која напразно се кажува, тоа е буквално темелот на кој се гради успехот на Бимилк.
одвојува значителен процент од профитот на годишно ниво за општествено одговорни практики. Како едни од најзначајните играчи во македонското деловно опкружување, имаме одговорност да поставиме стандарди и да бидеме движечка сила во развојот на општеството и тоа во сите сегменти - на еколошки, економски и социјален план. Се надеваме дека со ваквиот пристап ќе допринесеме за развој на свеста кај останатите компании во Македонија за инвестиции во поголем општествен развој, преку континуирано помагање во сите сфери на човековиот живот. XX Со оглед дека КОО не треба да е само конкретен проект, туку генерално начин на функционирање на бизнисот, објаснете ни малку подетално околу тоа како Битолска млекарница ја практикува општествената
одговорност, не само во сегментот хуманитарни активности во заедницата, туку и во смисла на одговорност кон вработените, добавувачите, клиентите, односно сите стејкхолдери? Токму така, опсегот на општествената одговорност на една компанија е многу поголем. Тоа е пред сè одговорност кон потрошувачите за испорака на квалитетен и безбеден производ кој ќе одговори на нивните потреби и желби. Меѓутоа оваа своја мисија компанијата не ја остварува изолирано, туку заедно со сите нејзини стејкхолдери и начинот на кој компанијата пристапува кон својот однос со истите ја диктира нејзината долгорочна одржливост и успех. Бимилк многу сериозно ја сфаќа својата одговорност кон сите стејкхолдери и континуирано инвестира во најразлични програми за обука и надградба на
та средина, етичко управување и односи со пазарот
www.kapital.mk
Капитал број 816 19.06.2015
38
Интервју
l Од позначајните проекти на кои што сме фокусирани периодов ќе го спомнам формирањето на фондација која ќе биде промотор на корпоративната општествена одговорност и филантропијата.
вработените, усовршување на процесот на производство, имплементација на најстрогите стандарди за безбедност и квалитет на производитеи заштита на здравјето и безбедноста на вработените, како и во програми за поддршка на своите кооперанти. XX Кои се најголемите придобивки за вас како компанија од досегашните практики на општествено одговорно работење? (зголемена продуктивност, продажби, подобар имиџ во јавноста...) Најголемата придобивка за компанијата е довербата од потрошувачите. И тоа не е само фраза која напразно се кажува, тоа е буквално темелот на кој се гради успехот на една компанија. Довербата не е нешто што може да го купите, туку треба да ја изградите и постојано да се трудите да го дадете најдоброто од себе за да ја оправдате таа доверба. Ние се грижиме за нашите потрошувачи, за нашите вработени и нашите соработници, a тоа го рефлектираат нашите активности и инвестиции, што за возврат се одразува на продажбата на нашите производи и ни овозможува да се залагаме за поголем развој, не само на нашата компанија, туку индиректно на целокупното општество. XX Колку инвестирате и сте посветени како компанија во имплементирање на стандарди од типот ISO 14001, SA 8000 и приклучување на платформи како UN Global Compact, на пример? Континуираното унапредување на производните и работните процеси со кои се обезбедува висок квалитет и безбедност на производите и заштита на здравјето и безбедноста на вработените се стратешка определба на компанијата. Бимилк е единствената млекара во регионот која ги има имплементирано четирите меѓународно препознатливи стандарди во еден интегриран систем за управување со квалитет (ISO 90001), безбедноста
(ISO 22000), екологијата (ISO 14001) и здравје и безбедност при работа (OHSAS 18001), за којшто стандард, Македонското здружение за заштита при работа во соработка со Европската Унија и ја додели на Бимилк националната награда за добра пракса за безбедност и здравје при работа. Во моментов се работи на имплементација на ISO 5001 стандардот за енергетска ефикасност, додека во блиска иднина се планира сертификација за исполнување на SA 8001 стандардот за општествена одговорност во поглед на заштита на вработените, чии принципи се имплементирани и се почитуваат во компанијата. XX Колку е компанијата иновативна во поглед на користењето на своите ресурси (што не мора да значи директно трошење пари) при општествено одговорните практики? Општествената одговорност на компанијата е еден сеопфатен процес и може да се увиди во многу аспекти од нејзиното работење. Од активностите кои ги преземаме за заштита на животната средина како што е селекција и рециклирање на отпад, технологија за филтрирање на водата и слично, до редовното активно вклучување на вработените во заеднички активности со Црвениот крст на Р. Македонија за крводарителски акции, донации на производи за најранливите групи на општеството, итн. Не помалку важен аспект од нашата општествена одговорност се и нашите потрошувачи. Во тој поглед, ние сме отворени за запознавање на купувачите со процесите во млечната индустрија, организираме најразлични едукативни посети каде потрошувачите имаат можност поблиску да се запознаат со процесот на производство на млечните производи и да се уверат во нивниот квалитет. Затоа го воведовме 6-ти ноември – светскиот ден на квалитетот, како отворен ден за посета на фабриката. nnn