Kreditiranje prilog 2013

СПЕЦИЈАЛЕН ПРИЛОГ НА МАГАЗИНОТ КАПИТАЛ

en v t S Sop m So i do nSk ti t!

S i v di e r k

...КРЕдИТИРАњЕ НА НЕдвИжНОСТИ петок 20/12/2013 /www.kapital.mk

bankarite i grade@nicite najdoa formula kako da prodavaat Stanovi

So poniSki kamati do naglo pogolem intereS za Stanbeni krediti cenite na nedvi@noStite vo celiot regionot pa\aat!

| Специјален прилог | Кредитирање на недвижности

Bankarite i grade@nicite najdoa formula kako da prodavaat stanovi

So poniski kamati do naglo pogolem interes za stanbeni krediti Александар Јанев

П

aleksandar.janev@kapital.mk

ромотивните акции што ги направија банкарите годинава за да предизвикаат што поголем интерес за станбените кредит веројатно дадоа резултат ако се знае дека само за десет месеци банките одобриле 29,9 милиони евра повеќе кредити за купување станови. Како оди продажбата на становите не може со сигурност да се каже бидејќи не постои

56 | 20 декември, 2013

податок во земјава што ќе го покаже тој тренд, меѓутоа, коцките се местат за да бидат задоволни и банкарите и градежниците. Каматните стапки на долгорочните кредити за граѓани, според податоците на Народната банка во период од една година паднале за еден процентен поен, од 7,4% во октомври лани на 6,4% истиот месец годинава, а цените на метар квадратен во третиот квартал се намалиле за 1,3% на годишно ниво. Ако се знае дека лани градежниците целосно изградиле 6.433 станови, а годинава бројката се зголеми за уште 4.023, а според проценките најмалку една третина од

изградените станови се непродадени, гужвите пред шалтерите во банките за барање станбени кредити и допрва ќе се создаваат. Банкарите потврдуваат дека промотивните кампањи го зголемиле интересот кај граѓаните за станбените кредити. Од Стопанска банка објаснуваат дека подобрените услови и постојаното иновирање во производите поттикнале поголема побарувачка во втората половина од оваа година, но се очекува истиот тренд да продолжи со исто темпо и во 2014 година. „Во 2014 година очекуваме интересот за станбените кредити нив да биде

Специјален прилог | Кредитирање на недвижности

Камати на долгорочни кредити за граѓани (со валутна клаузула) 7,6% 7,4%

7,2%

7,4 7,1

7,0% 6,8%

7,1

7,2

7,2

7,1

7,1

7,0

6,6%

6,9

6,4%

6,5

6,6

6,5

VII.13

VIII.13

IX.13

6,2%

6,4

6,0% 5,8%

X.12

XI.12

XII.12

I.13

II.13

III.13

IV.13

V.13

VI.13

X.13

Каматите за една година паднаа за еден процентен поен генерално во рамките на овогодишниот без драстично отскокнување нагоре или надолу. Каматните стапки на станбените кредити моментално се на историски најниското ниво, така што слободно може да кажеме дека се и меѓу најниските во регионот а веќе се доближуваат и до оние од поразвиените земји. Во секој случај, движењето на каматните стапки на станбените кредити ќе зависи од движењето на стапките на изворите на средствата/референтните каматни стапки за еврото со оглед на тоа што доминантната валута во која се водат овие кредити е евро“, објаснуваат од Стопанска банка. Од ПроКредит банка исто така потврдуваат дека во последно време се забележува уште поголем интерес за станбените кредити. „Побарувачката за станбени кредити е на задоволувачко ниво. Инвестициите во сопствен простор се од голема важност за решавање на станбеното прашање и сигурносна иднина за семејството. Побарувачката за кредити бенефиции за станбеното кредитирање. за реновирање, доградба, подобрување на условите во постоечкиот дом исто така „Веруваме дека тој тренд ќе продолжи и наредната година. Условите за бележи зголемување бидејќи граѓаните одобрување станбен кредит, а особено долгорочно ги чувствуваат бенефитите од намалената потрошувачка на енергија. каматите имаат релаксирачки тренд, што е особено видливо во изминатиот Со оглед на позитивните очекувања и период. Во текот на 2014 година може поволните услови за станбени кредити да се случат дополнителни олеснувања очекуваме зголемениот интерес да во поглед на условите“, најавуваат од продолжи и понатаму. Каматната Охридска. стапка е атрактивна и прилагодена на моменталната ситуација во економијата. Само 3,9% од станбените Доколку има простор во иднина би кредити се нефункционални следело дополнително намалување на Станбените кредити важат за најсигурни каматната стапка“, велат од ПроКредит пласмани за банките и тоа го докажуваат банка. и податоците од Народната банка, Од Комерцијална банка објаснуваат според кои само 3,9% од нив доцнат за дека барањата за станбените кредити наплата и спаѓаат во лоши кредити. се интензивирале откако банката ги Самиот факт што имаат недвижен имот промени условите за кредитирање, а како обезбедување ги прави станбените оптимизмот дека следната година ќе кредити сигурни а со тоа и клиентите биде подобра за економијата се поажурни во редовната навестува дека може да се отплата на своите месечни очекува уште поголем обврски. интерес од граѓаните Меѓутоа, и покрај тоа, за овие кредити. банкарите објаснуваат За да порасне дека одлуката за побарувачката за милиони евра кредит одобрување на станбените кредити, и за станбен кредит е станови одобриле ба банкарите велат нк индивидуална и зависи во првите десет месе ите дека следната ци од тоа дали клиентите ги годинава година може исполнуваат условите на да се очекуваат банката. дополнителни „Одлуката за одобрување

Промотивните акции што ги направија банкарите годинава за да предизвикаат што поголем интерес за станбените кредит веројатно дадоа резултат ако се знае дека само за десет месеци банките одобриле 29,9 милиони евра повеќе кредити за купување станови. Коцките се местат за да бидат задоволни и банкарите и градежниците. Каматните стапки на долгорочните кредити за граѓани, според податоците на Народната банка во период од една година паднале за еден процентен поен, од 7,4% во октомври лани на 6,4% истиот месец годинава, а цените на метар квадратен во третиот квартал се намалиле за 1,3% на годишно ниво. Ако се знае дека евра изнесува просеч понудата на нови станови е огромна, цена на метар квадраната станбен простор во зе тен гужвите во банките за барање станбени мјава кредити допрва ќе се создаваат!

29.9

812

на станбен кредит зависи пред се од кредитната способност на клиентите, како и од вредноста и квалитетот на недвижниот имот кој се нуди како обезбедување Од аспект на сигурност на пласманите на банките, станбените кредити се сметаат за посигурен пласман споредно со потрошувачките кредити, имајќи предвид дека истите се обезбедени со хипотека на недвижен имот“, велат од Комерцијална банка. Дури и стрес тестовите на Народната банка покажаа дека доколку се остварат најлошите можни сценарија, лошите станбени кредити може да достигнат најмногу до 19,2% од вкупното портфолио. МН: Градежниците очекуваат поголема продажба Намалувањето на каматите значително ќе го раздвижи пазарот на недвижности кој одредено време стагнира, прогнозираат градежниците кои годинава според податоците од Државниот завод за статистика, изградиле за 29,2% помалку станови споредено со лани. Тие потврдуваат дека има огромна понуда на изградени а непродадени станови, така што не е изненадување што годнава изградбата забавува. Сеад Кочан, претседател на Градежната комора при Сојузот на стопански комори очекува засилена продажба на

20 декември, 2013 | 57

| Специјален прилог | Кредитирање на недвижности становите. Според него, намалувањето очи се договараат за одреден попуст. на банкарските камати за станбените Искуството на агенциите покажува дека кредити е добредојдено, се чувствува сега многу повеќе се бараат станови во раздвижување на пазарот, интересот новоградби отколку стари станови, како за купување станови расте. И покрај што беше во минатото. Сепак, посочуваат тоа што има огромна понуда, сепак дека кога станува збор за атрактивна не се стравува дека може да дојде со локација, речиси и да нема разлика во презаситување на пазарот и градежен цената меѓу стар и нов стан. крах како што се случи во некои земји од МН: Цените на становите догодина ќе регионот. паднат за 5%?! „Становите се уште се продаваат Цените на становите ќе паднат добро, впрочем може да за уште 5% догодина, видите и од цените на оценува Цветко Грозданов, пазарот, а тие немаат директорот на значителен пад, иако Акционерското друштво во јавноста постојано за стопанисување со се создава некаква станбен и деловен станови се изградени атмосфера дека простор. Тој тврди за десет месеци година тие треба да се дека маржите ва , е 29,2% помалку спор што намалат и дека се на приватниците едено нереално високи. надминуваат 30% со лани Ние сме пазарна што е причина за економија и понудата високите цени на и побарувачката ја метар квадратен, но одредуваат цената, и истовремено тој тука ја никој не смее да влијае гледа и основата за пад на на тоа. Било какво промовирање на цените на недвижностите. паѓањето на цените, може да го одведе „Откако ние почнавме да градиме градежниот сектор во големи проблеми, станови, приватните инвеститори се затоа што тогаш пазарот ќе се закочи, најдоа под силен притисок да ги намалат никој нема да купува, сите ќе чекаат. цените бидејќи нашите станови се многу А, за тоа зошто цените на станбениот поевтини. Така, можам да потврдам квадрат се релативно високи, најголем дека има намалување на цената на виновник е скапото земјиште. До пред метар квадратен за околу 100 евра 3-4 години, земјиштето влегуваше со просечно, но мислам дека цената ќе 20-25% во нето цената на изградбата на падне барем за уште 5% следната година. една зграда, а сега дури и до 35%“, вели Колку и да се правдаат приватните Кочан. инвеститори со трошоците за градба, Никола Велковски од Стопанската дури и најлуксузните станови не може комора пак, исто така оценува дека да се поскапи повеќе од 50 евра по поевтинувањето на станбените кредити е метар квадратен, а продажните цени добро за да се стимулира продажбата на на нивните станови и државните се недвижностите. разликуваат многу повеќе. Наша цел „Тоа што го банките значително ги меѓу другото е да бидеме регулатор олеснија условите за добивање станбени на пазарот и со градење на поевтини кредити се почувствува врз продажбата. станови да извршиме притисок да се Се повеќе граѓани се охрабруваат намалат цените на целиот пазар “, да земат кредит, самите станови ги изјави Грозданов истакнувајќи дека ставаат под хипотека и тоа доведува недвижностите допрва ќе мора да до зголемување на продажбата. Имаме поевтинат. одлична понуда на станови на пазарот, Според последните статистички така што сигурен сум дека менувањето податоци, просечниот трошок за на кредитните услови ќе мотивира уште изградба на метар квадратен изнесува поголем број граѓани и догодина 812 евра. Приватните инвеститори да се одлучат да инвестираат пак, спротивно на очекувањата во недвижности“, изјави дека недвижностите ќе Велковски. поевтинуваат, велат дека Огромната понуда на нема простор за поголем станови во новоградби пад на цената. на пазарот ги натера „Не може да се говори градежните фирми за намалување на паднала цената на да се служат и цените на становите, становите во третиот со невообичаени бидејќи вредноста на квартал споредено со маркетиншки методи земјиштето останува ис ти от пе ри од лани за да привлечат иста, а не се променети купувачи. Бесплатно ни цените што ги комплетно опремување плаќаме за комуналии, на новокупениот стан, за расчистување на попусти за одредени локацијата на која професии, пониска цена за втор купен се гради. На пример, стан од истата фирма, гратис подземна моменталните цени на станбениот гаража, се само дел од понудата на квадрат во Скопје се минимални, кога градежните фирми. ќе се земат предвид сите трошоци за „Веќе не е доволно само да ги изградите изградба, а минимална е и заработката становите, туку мора да понудите што ја имаат градежните фирми. Зашто, некакви поволности, да ги промовирате мал е процентот на купувачи на станови со силен маркетинг за да може да во текот на изградбата, најчесто се продадете“, објаснува Кочан. купува кога објектот е готов. Тоа значи Агентите за недвижности велат дека дека инвестицијата (зградата) треба сама во моментов цените на новоградбите да се изгради, односно фирмата мора да во Скопје се движат од 800 до 1.300 земе кредит кој потоа нормално влегува евра. Но, потенцираат дека честопати во крајната вредност на квадратот“, купувачите со инвеститорот во четири објаснуваат градежниците.

4023

-1,30%

58 | 20 декември, 2013

Цветко Грозданов

директор на Акционерското друштво за стопанисување со станбен и деловен простор

Откако ние почнавме да градиме станови, приватните инвеститори се најдоа под силен притисок да ги намалат цените бидејќи нашите станови се многу поевтини. Можам да потврдам дека има намалување на цената на метар квадратен за околу 100 евра просечно, но мислам дека цената ќе падне барем за уште 5% следната година. Колку и да се правдаат приватните инвеститори со трошоците за градба, дури и најлуксузните станови не може да се поскапи повеќе од 50 евра по метар квадратен, а продажните цени на нивните станови и државните се разликуваат многу повеќе. Наша цел меѓу другото е да бидеме регулатор на пазарот и со градење на поевтини станови да извршиме притисок да се намалат цените на целиот пазар

Сеад кочан

претседател на Градежната комора при Сојузот на стопански комори

Становите се уште се продаваат добро, впрочем може да видите и од цените на пазарот, а тие немаат значителен пад, иако во јавноста постојано се создава некаква атмосфера дека тие треба да се намалат и дека се нереално високи. Ние сме пазарна економија и понудата и побарувачката ја одредуваат цената, и никој не смее да влијае на тоа. Било какво промовирање на паѓањето на цените, може да го одведе градежниот сектор во големи проблеми, затоа што тогаш пазарот ќе се закочи, никој нема да купува, сите ќе чекаат. А, за тоа зошто цените на станбениот квадрат се релативно високи, најголем виновник е скапото земјиште. До пред 3-4 години, земјиштето влегуваше со 20-25% во нето цената на изградбата на една зграда, а сега дури и до 35%

| Специјален прилог | Кредитирање на недвижности

SopStven dom So viStinSki kredit!

Д

онесувањето на одлука за купување на нов дом е една од најзначајните одлуки на секое семејство. По подмирувањето на основната потрошувачка кошница, одвојување на месечна заштеда, на врвот на финансиската пирамида на семејството се семејните станбени инвестиции - купување на стан или изградба на куќа. Станбената инвестиција го подобрува животниот комфор, но претставува долгорочна обврска за отплата на инвестицијата. Затоа потребен Ви е сигурен партнер за финансирање на инвестицијата во согласност со Вашите потреби и можности. Бидејќи отплата се одвива на долг рок, од клучна важност е да си обезбедите долгорочна сигурност во отплатата – без изнедувачки трошоци преку целиот период на отплата! ПроКредит Банка обезбедува станбени кредити по атрактивни каматни стапки, сигурност во целиот период на отплата и прилагодена отплата во согласност со Вашите потреби и можности.

Поголема ефикасност во домот – поволно финансирање При планирањето на семјните инвестиции од клучна важност би ви било долгорочно намалени трошоци за енергија и помали месечни семејни трошоци. Вградување на енергетско ефикасни решенија во домот или пак купување на енергетско ефикасни апарати во домаќинстовото, на прв поглед може да изгледа како поголем трошок. Но од друга страна, тоа резултира со трајна заштеда на енергија и долгорочно намалување на месечните трошоци за енергија. Тоа значи дека по одреден период обезбедувате сигурен

60 | 20 декември, 2013

поврат на почетната инвестиција и долгорочно намалени трошоци за енергија. Доколку ви се потребни средства, ПроКредит Банка нуди кредити за енергетска ефикасност кои што се наменети за реновирање или подобрување на постоечки стан, куќа или други резидентни градби кои ќе имаат ефект на заштеда од мин 20% енергија. Кои инвестиции можат да

Атрактивни услови од ПроКредит Банка за одговорни инвестиции во Вашиот дом Станбен кредит: n каматна СтаПка од 5,5% фикСна за Првите три години и варијабилна за оСтанатиот Период 4,5% + 6 меСечен еУрибор, но не ПониСка од 6,95% n рок на отПлата до 25 години

еко кредити за реновирање во домот: n каматни СтаПки од 5,5% за кредити во евра и 6,5% за кредити во денари n рок на отПлата до 15 години

ви обезбедат заштеда на енергија: изолација на објекти, вградување на системи за греење и ладење, замена на прозорци и врати, користење енергија од обновливи извори како соларни панели за загревање на вода, котел за парно на биомаса и сл, замена на старите апарати за домаќинство со енергетски ефикасни апарати со минимум А енергетска класа и други инвестиции кои ќе овозможат заштеда на минимум 20% енергија.

| Специјален прилог | Кредитирање на недвижности

Цените на недвижностите во најголем дел од Европа растат паралелно со заздравувањето на економиите, додека пак во некои од нив и понатаму не може да запре силниот пад, покажува најновото истражување на пазарот на Global Property Guide. Иако овој извештај не ја опфаќа Македонија, според податоците од Народната банка, во третиот квартал цените на недвижностите благо се намалиле за 1,3% на годишно ниво.

Cenite na nedvi@nostite vo Celiot regionot pa\aat!

Ц

ените на недвижностите во најголем дел од Европа растат паралелно со заздравувањето на економиите, додека пак во некои од нив и понатаму не може да запре силниот пад, покажува најновото

62 | 20 декември, 2013

истражување на пазарот на Global Property Guide. Заздравувањето на пазарот на недвижности продолжува во третиот квартал и во многу повеќе земји се забележува раст на цените отколку пад. Во периодот од јули до септември цените на недвижностите прилагодени

за инфлацијата пораснале на 27 од 40 пазари на недвижности кои досега ги објавиле статистичките податоци, наведува Global Property Guide. Во второто тримесечје, 30 од 42 пазари бележат раст на цените на недвижности прилагодени за инфлација.

Во најновиот извештај на Global Property Guide се издвојува и силен растечки тренд на цените и подобрување на трендот на 32 пазари во третото тримесечје во однос на истиот период лани, односно слабеење на девет. Иако овој извештај не ја опфаќа Македонија, според податоците од Народната банка, трендот бил растечки во третиот квартал кога цените на недвижностите пораснале за 1,8% на годишно ниво. Во Европа продолжува оправувањето, констатира оваа компанија, издвојувајќи 12,46% скок на цените на недвижностите во главниот град на Естонија, Талин во однос на истиот период лани. Само за споредба во минатогодишното трето тримесечје цените таму паднаа за 0,86%. Силен скок на цените се забележува и во Германија, за 9,61% на годишно ниво прилагодено за инфлацијата, а во Данска за 6,53%, во Полска за 5,13% и во Турција за 4,65%. Авторите на извештајот сепак истакнуваат дека шесте најстабилни пазари во истражувањето лоцирани се токму во Европа. Групата ги вклучува Шпанија, Грција, Русија, Романија, Хрватска и Холандија. Шпанија е најстабилен пазар за недвижности во светот, истакнува Global Property Guide, укажувајќи на падот на

| Специјален прилог | Кредитирање на недвижности

Цени на недвижности (Global Property Guide) Естонија Германија Данска Полска Турција Шпанија Грција Русија Романија Хрватска Србија Македонија

12,46% 9,61% 6,53% 5,13% 4,65% -9,46% -8,85% -8,18% -7,15% -6,56% -5% -1,3%

цените во 12 месечниот период заклучно со годинешното тримесечје кое бележи пад од 9,46%. Во вториот квартал цените на недвижностите во Шпанија се намалиле за 12,4%, додека пак во првиот квартал паднале за 12,82%. Дополнително недвижностите во Шпанија поевтинија уште за 13,82% во последните три месеци лани. Грција се пласираше пред Шпанија со пад на цената во третиот квартал за 8,85% во споредба со истиот период лани, кога паднаа за 13,58%.

И Русија во третиот квартал повторно забележа силен пад на цените на недвижностите за 8,18% во однос на истиот период лани. Во претходното тримесечје недвижностите поевтинија уште за 8,31%. Во Романија пак, падот на цената изнесува 7,15%. Во Хрватска падот на цените на недвижностите прилагоден за порастот на инфлацијата изнесува 6,56%. Во Србија пак, цените на недвижностите паднале за околу 5%, меѓутоа и во такви услови се намалила побарувачката. Според информациите од агенциите

за недвижности, лани најмногу се продавале стари станови и тоа оние со помала квадратура. Наспроти негативниот тренд на цените на недвижностите во поголем дел од Европа, па и во регионот, Global Property Guide евидентира дека во Дубаи, Обединетите Арапски Емирати цените пораснале за дури 21,37%. Скок на цените на недвижностите имало и во Тајван и тоа за 14,98%.

| Специјален прилог | Кредитирање на недвижности

i Sre}ni{ni novogoo`di}ni i b znici pra SO ADORA IN@ENERING 2,5 % SUBVENCIONIRAN KREDIT I FLEKSIBILNO ODLO@ENO PLA]AWE NA NOVIOT EKO DOM

А

дора Инженеринг е првата градежна компанија која воведе субвенционирање на своите купувачи, во првите три години од отплатата на станбениот кредит, со историски најниска камата од 2,5 % на станбен кредит во Македонија, во соработка со НЛБ Тутунска Банка. Компанијата има добра соработка со сите деловни банки: Стопанска,

Шпаркасе, Комерцијална и Охридска Банка, со кои на граѓаните им се одобруваат поволни кредити за купување нов, елитен еко дом, како и своја служба која во најкраток рок им помага на купувачите да ја завршат процедурата за добивање станбен кредит од банкараските институции. Адора Инженеринг го поддржува владиниот проект „Купи куќа, купи стан“, преку кој голем број граѓани купија свој нов дом во Скопје и Охрид.

Misijata na Adora In`enering e site gra|ani, od razli~ni socijalni i ekonomski sloevi da dobijat povolna mo`nost za re{avawe na stanbenoto pra{awe, koe e od `ivotna va`nost.

А класа еко комплекс

Скопје - Аеродром Елитен еко објект

Скопје - Под Водно

Енергетски ефикасен објект

Охрид - Билјанини Извори

Iznenaduvawa za kupuva~ite na stan za novogodi{nite i bo`i}ni praznici 02 30 93 200 l 02 5 215 215 075 240 200 l 072 204 024 078 240 467 l 070 365 738

www.adora.com.mk

* info@adora.com.mk

www.facebook.com/adora.izenering