Menager-30

Pretpriema~ &...

BIZNIS-IZVONREDNOSTA I MAKEDONSKITE KOMPANII

SOVR[ENSTVO VO BIZNISOT NEMA, MO@E SAMO DA SE STREMIME KON NEGO

Pretpriema~ &...

BIZNIS-IZVONREDNOSTA I MAKEDONSKITE KOMPANII

SOVR[ENSTVO VO BIZNISOT NEMA, MO@E SAMO DA SE STREMIME KON NEGO

[TO ZNA^I BIZNIS-IZVONREDNOST?

MENAXMENT

EVROPSKI VS. AMERIKANSKI MODEL

Makedonski top-menaxeri diskutiraa za biznisizvonrednosta vo nivnite kompanii.

iznis-izvonrednost (Business Excellence) ~esto se opi{uva kako zbir na isklu~itelni praktiki vo menaxiraweto so edna organizacija i postignuvawe rezultati, seto toa bazirano vrz set od fundamentalni koncepti i vrednosti. Ovie praktiki evoluirale vo modeli za toa kako treba da raboti edna organizacija od svetska klasa. Mnogu zemji razvile svoi sopstveni modeli na biznis-izvonrednost i gi koristat kako ramki za vrednuvawe i ocenka na performansite na kompaniite i ostanatite tipovi organizacii, preku programi za priznavawe na izvonrednosta.

Vo ovaa prigoda }e gi spomeneme dvata glavni modeli za biznisizvonrednost, onie vo Zapadna Evropa i vo SAD.

B

(European Foundation 1 EFQM for Quality Management) model, se koristi vo Evropa Ovoj model se sostoi od slednive klu~ni faktori: Liderstvo; Politika i strategija; Lu|e; Partnerstva i resursi; Procesi; Rezultati na potro{uva~ite; Rezultati na vrabotenite; Rezultati na op{testvoto; Rezultati na klu~nite performansi.

Modelot Boldrix 2 (Baldrige model) Najpopularniot i najvlijatelniot model vo zapadniot svet e onoj lansiran od strana na amerikanskata vlada, nare~en Malcolm Baldrige Award Model, {iroko poznat kako Boldrix model, ili Boldrix kriteriumi. Okolu 30 zemji vo svetot gi baziraat nivnite ramki za biznis-izvonrednost vrz ovoj model. Boldrix modelot se sostoi od slednive faktori: Liderstvo; Strategisko planirawe; Fokus kon potro{uva~ot i pazarot; Merewe, analiza i menaxment so znaeweto; Fokus kon rabotnata sila; Menaxment na procesite; Biznis-rezultati.

DALI BIZNIS-IZVONREDNOSTA E MO@NA ILI SAMO E UTOPIJA KON KOJA TREBA POSTOJANO DA SE STREMIME I SO TOA DA STANUVAME SÈ PODOBRI KAKO KOMPANIJA? NA OVA PRA[AWE I NA SITE DRUGI ASPEKTI POVRZANI SO KONCEPTOT NA BUSINESS EXCELLENCE, ODGOVORI SE OBIDOA DA DADAT MAKEDONSKITE MENAXERI I OSTANATITE U^ESNICI NA PRVATA KONFERENCIJA ZA BIZNIS-IZVONREDNOST VO MAKEDONIJA IGOR PETROVSKI igor@kapital.com.mk

ekoi menaxeri smetaat deka izvonrednosta e dosti`na i vo nivnite kompanii ja imaat, a sega borbata e kako taa da se zadr`i. Drugi pak smetaat deka izvonrednosta vsu{nost i ne mo`e da se dostigne, zatoa {to toa bi zna~elo deka kako kompanija ili kako lu|e sme go dostignale sorv{enstvoto, a sovr{enstvo ne postoi, tuku samo mo`e da se trudime sekoj nov den da bideme s$ podobri i da se stremime kon nego.

Vo sekoj slu~aj, site prisutni na prvata Konferencija za biznis-izvonrednost vo Makedonija, {to se odr`a na 31 maj vo Skopje, imaa mo`nost od prisutnite govornici – poznati li~nosti od biznisot, konsultanti i akademski eksperti – da nau~at ne{to za razli~nite aspekti {to go so~inuvaat celokupniot mozaik na biznis-izvonrednosta.

Qubi{a Avramovi} od Evropskiot centar za mir i razvoj, obra}aj}i se pred prisutnite, poso~i deka biznisizvonrednosta e va`na i vo makedonskata ekonomija. Ona {to zna~i razvoj vo ekonomijata treba da go napravat

N

kompaniite preku praktiki na izvonrednost vo menaxiraweto, a ne vladite. „Чove~kiot kapital e najva`nata dolgoro~na investicija koja ovozmo`uva sekoja kompanija da ja zajakne konkurentnosta i kone~no da se pribli`i ~ekor poblisku kon biznisizvonrednosta”, re~e Elena Mladenovska-Jelenkovi} od TTK Banka, eden od pokrovitelite na konferencijata.

Praktikite na biznis-izvonrednost na internacionalno nivo se mnogu razvieni i se koristat vo svetot za postojano podobruvawe na raboteweto, a celta na ovaa konferencija e da po~nat da se primenuvaat od makedonskite kompanii.

Nastanot, inaku poznat pod me|unarodnoto ime Business Excelence Show, i, vsu{nost, be{e celodnevno multimedijalno {ou koe{to opfati predavawa, panel-diskusii, videoproekcii i javuvawa vo `ivo na svetski eksperti. Temite {to se obrabotija bea najrazli~ni faktori {to pridonesuvaat za dobli`uvawe do izvonrednosta – standardite za kvalitet, strategiite za odnosi so klientite, podobruvawe na

49

50

MENAXMENT konkurentnosta zaradi pogolem uzvoz, anga`irawe na menaxment-konsultanti, strategii za odnosi so javnost, korporativna op{testvena odgovornost i mnogu drugi.

NEMA IZVONREDNOST BEZ MOTIVIRANI VRABOTENI „Izvonrednosta zna~i razli~ni raboti za razli~ni organizacii, za razli~ni lu|e. Kako jas ja gledam? Sekoja organizacija ima tri klu~ni aspekti vo svoeto rabotewe: strategija, lu|e i izvr{uvawe. Ako tie tri komponenti se vo harmonija, }e dobiete izvonrednost. Ako edna ne e sinhronizirana so drugite, }e se slu~i slednovo: ako imate dobra strategija, a lo{o izvr{uvawe, verojatno }e ve kupi nekoj drug, ako pak imate pogre{na strategija, a dobro izvr{uvawe, verojatno }e propadnete”, re~e Ilijan~o Gagovski, direktorot na Majkrosoft Makedonija, na panel-diskusijata kade {to zaedno so u{te nekolku top-menaxeri od zemjava diskutiraa na temata kako do biznis-izvonrednost.

Kristijan Danilovski od Fx3x istakna deka za niv, koi{to rabotat na globalniot pazar za filmski vizuelni efekti kade {to rabotite se menuvaat sekoj den, izvonrednosta ne e pra{awe na

Ambasadorite na SAD i na Avstrija, Pol Volers i Tomas Mihael Bajer, prenesuvaat iskustva na biznisizvonrednost od razvienite zemji.

izbor ili `elba, tuku pra{awe dali }e bidat konkurentni ili ne. Ko~o An|u{ev, koj{to e involviran vo tri biznis-segmenti, a voedno e i univerzitetski profesor, istakna deka ne mo`e da se postigne biznis-izvonrednos bez da gi motivirate lu|eto, odnosno dobro da gi platite, zatoa {to na

krajot na denot, site rabotime za nekoj interes. „Ako nekoj nema motiv da raboti za interesot na kompanijata, ostvaruvaj} i go voedno svojot interes, toj nema da pridoense za pribli`uvawe kon izvonrednosta”, smeta An|u{ev.

Interesna misla ima{e Zlatko Mu-

[TO E IZVONREDNOST ZA MAKEDONSKITE BIZNISMENI MICROSOFT MACEDONIA

Balans me|u kratkoro~nite i dolgoro~nite celi ILIJAN^O GAGOVSKI

vame ~ove~kite resursi; 5) inovaciite.

Tretiot mehanizam e na{iot pazaren udel vo sekoj segment na na{ite proizvodi i uslugi. Prvite dva mehanizmi mo`e da vi se perfektni, no ako ovoj tretiov vi poka`e deka gubite pazaren udel, toa zna~i deka sproveduvate pogre{na strategija.

ASSECO SEE-MACEDONIA

Zadovoluvawe na potrebite na korisnicite dna od klu~nite raboti e da se najde balans me|u kratkoro~nite i dolgoro~nite strategii. Toa vo Majkrosoft go pravime preku tri operativni mehanizmi: prviot e klasi~en pregled na toa {to sme planirale, a {to sme ostvarile. Vtoriot mehanizam e t.n. *scorecard, preku koj{to se menaxiraat indikatorite koi se pove} e naso~eni kon dolgoro~nite strategii na firmata, a toj ima pet oblasti: 1) proizvodi i uslugi so koi{to doprva nastapuvame na pazarot; 2) proizvodi so koi{to sme ve}e etablirani, no trebaat odredeni finesi za da izvle~eme maksimum od niv; 3) proizvodi so koi sme po~nale da se probivame i gledame golem potencijal za rast; 4) kako gi menaxirame i razvi-

E

DEJAN IVANOSKI

rastevme prethodno so Peksim (prezemena od Aseko pred 4 godini) od mala, pa vo sredna i potoa vo golema kompanija. Koga bevme desetina lu|e, lesno e vo tekot na denot da se vidime site i da se koordinirame vo raboteweto. No koga }e stanete kompanija od 400-500 vraboteni, nema {ansi da se postigne kakvo bilo izvr{uvawe na strategijata, a ne pak izvonrednost bez jasno definirani i implementirani procesi za nejzino postignuvawe.

U{te edna klu~na rabota na koja{to se fokusirame se na{ite vraboteni, bidej}i kako IT-kompanija tie se na{iot najgolem kapital.

FX3X

Pra{awe na opstanok, a ne na izbor ili `elba ali veruvame vo izvonrednost? Da, apsolutno veruvame. Dali mo`e da se postigne? Da, rezultatite na Aseko go poka`uvaat toa. Ona za {to vo kompanijata dlaboko razmisluvame i go analizirame e kako da se odr`i taa izvonrednost i kako istata da se unapreduva. Kako ja kreirame na{ata izvonrednost? Preku implementacija na golem broj procesi i sertifikacii (kako na primer ISO 9001), kako {to

D

KRISTIJAN DANILOVSKI

od izvonrednost podrazbirame kontinuirano investirawe vo na{iot najgolem resurs – lu|eto,

P

?

BROJ 659

13/06/2012

MENAXMENT

www.kapital.mk

KOO I BIZNIS IZVONREDNOSTA

KAKO SO POGOLEM PROFIT DO POGOLEMA OP[TESTVENA ODGOVORNOST? a Konferencijata za izvonrednost, interesno izlagawe okolu korporativnata op{testvena odgovornost kako del od biznis izvonrednosta ima{e profesorot Sini{a Zari} od Ekonomskiot fakultet vo Belgrad, predava~ i na tamo{niot Centar za mir i razvoj.

Toj prvo se osvrna na tezata na Milton Fridman, legendarniot amerikanski profesor i nobelovec po ekonomija, okolu korporativnata op{testvena odgovornost.

“Fridman ima re~eno deka KOO na kompanijata e da go zgolemuva svojot profit. Ako pravi profit }e pla}a i danok na profit.

Vo Makedonija, a i drugi zemji {to sakaat da privle~at stranski investicii, danokot na profit e sveden na samo 10%, dodeka vo razvienite zapadni ekonomii e 30, 40, pa i pove}

N

potoa vo tehnologijata i celata digitalna infrastruktura, no i postojano insistirawe na inovativnosta.

Rabotime vo filmskata industrija, na vizuelni efekti i digitalna animacija, i imame sre}a da rabotime vo industrija {to e stara samo 3-4 decenii, a nie imavme sre}a da bideme relativno rano vklu~eni vo seto toa i da gi sledime dramati~nite promeni {to se slu~uvaat bukvalno na sekoi {est meseci. Vo ovaa industrija ne postoe{e nekoj normiran svetski standard za biznis-izvonrednost, kaj nas standardite se kreiraa vo od, a nie morame celo vreme da sledime s$ {to e najnovo i da bideme vo vrvot. Zasega uspe{no go pravime toa, poslednive nekolku godini imame golemi stapki na rast vo pogled na vrabotuvawa i prihodi, sega sme 105 lu|e, i biznisizvonrednosta e pove}e pra{awe na opstanok na kompanijata otkolku pra{awe na `elba ili izbor za nas.

BRAKO KO^O AN\U[EV

e procenti.

Fridman se pra{uva pred kogo korporacijata treba da bide odgovorna.

Taa e pravno lice, zna~i menaxerite se vsu{nost odgovorni, no pred kogo?

Spored Fridman tie se odgovorni pred sopstvenicite na kapitalot, a ne pred op{testvoto.

So toa {to }e sozdavaat pogolem profit, }e pla}aat pove}e danok, i dr`avniot buxet }e ima pove}e pari za podmiruvawe na socijalnite potrebi. KOO stanuva s$ po`e{ka tema denes, a ovie preporaki na Fridman treba sekoga{ da gi imame na um”, re~e prof. Zari}.

Zari} re~e deka KOO stana nova mantra na PR-ot, t.e. odnosite so javnosta i ako znaeme to~no {to e poleto na PR-ot, nie treba najdobro da gi koristime pridobivkite od KOO. No, pred toa mora da razgrani~ime {to e KOO, a {to e

Motivacija na menaxerite preku u~estvo vo profitot roizvodstvoto e kako vozeweto velosiped, mora{ postojano da gi vrti{ pedalite za da odi{ napred, ne mo`e da stoi{ vo mesto, zatoa {to }e padne{. Za uspe{no proizvodstvo, odnosno postignuvawe izvonrednost, kolku i taa apstraktno i nedosti`no da zvu~i, mora da imame ~etiri klu~ni raboti: 1) ideja, odnosno {to sakame da proizveduvame i imame li komu da go prodademe toa; 2) finansiskiot del; 3) tehni~ko-tehnolo{kiot del i 4) lu|eto, segment {to ~esto go zanemaruvame vo makedonskite kompanii.

Brako e podelena vo pet proizvodni celini i sekoja si ima interna zavr{na smetka, i sekoja celina ja vodat proekt-menaxeri.

Da ne se la`eme, kon izvonrednost ne mo`e da se stremime bez interes, lu|eto ne rabotat bez interes i zatoa mora da gi motivirate na razni na~ini, no su{tinata e deka treba dobro da gi platite.

Vo Brako menaxerite imaat del od profitot {to }e go napravat nivnite proizvodni celini i zatoa imaat interes da napravat sistem {to }e funkcionira izvonredno.

P

filantropija.

“Filantropijata ne e sekoga{ KOO. Edna kompanija mo`e da se odnesuva filantropski, da dade, na primer, donacija za renovirawe na nekoe u~ili{te, no vo isto vreme ako ja zagaduva so otpadni materii rekata {to pominuva pokraj toa u~ili{te, kade e tuka op{testvenata odgovornost?

Edna rabota e filantropijata, koja {to gi polni stranicite na vesnicite sekoj den, a sosema drugo e KOO”, istakna Zari}.

SINI[A ZARI] UNIVERZITETSKI PROFESOR

Ne mo`e da se smetate za kompanija koja postignala izvonrednost vo biznisot, a da ne ste odgovorni kon op{testvoto

POR[E MAKEDONIJA

Do izvonrednosta mo`e samo da se pribli`ime ZLATKO MUCUNSKI

as vo izvonrednost ne veruvam, toa e kako da veruvam vo perpetuummobile, vo ne{to {to ne postoi. No, zatoa veruvam vo promena, vo te`neewe da se bide podobar, da se dostigne ne{to blisku do izvonrednost. Razvojot na sekoj proizvod i usluga treba da te`i kon izvonrednost i zatoa {to taa ne postoi, toa gi tera kompaniite da prodol`at napred. Vo Makedonija se sre}avame so problemi na mentalitetot, dobri sme vo gradewe strategii, no se sopnuvame kaj implementacijata. Kako da ne se sopnuvame? So silno zalagawe od strana na menaxmentot, postojan pritisok da se bide podobar vo s$, i sledewe na principot deka povtoruvaweto e majka na znaeweto. Ako se zapra{ate {to e celta na sekoja kompanija, ima mnogu definicii i koncepti, no na krajot s$ se sveduva na edno: borba da se pronajdat klienti.

J

51

52

PRETPRIEMNI[TVO

Na Konferencijata ima{e i „biznis-ispove-dalnici” kade {to konsultanti od zemjava i od regionot odgovaraa na pra{awa od menaxeri i drugi posetiteli na nastanot.

cunski, direktorot na Por{e Makedonija, koj li~no ne veruva vo izvonrednost, zatoa {to toa e nevozmo`na kategorija. „Veruvam vo promena, vo te`neewe da se bide podobar, da se postigne ne{to blisku do izvonrednosta. Ako za proizvodite {to bile izmisleni pred 100 godini, se smetalo deka se izvonredni, nie bi zastanale so tehnolo{kiot razvoj vo toa vreme”, re~e Mucunski. Toj dodade deka vo negovata kompanija ne toleriraat prose~nost, zatoa {to taa e najgolem neprijatel na izvonrednosta, tuku se posveteni na postignuvawe najgolemo zadovolstvo na svoite klienti.

Vo ramki na konferencijata ima{e golem broj na prezentacii na temi vo vrska so postignuvaweto na izvonrednost vo biznis sektorot i ostanatite organizacii. Ambasadorite na SAD, Avstrija i Slovenija vo zemjava, zboruvaa za iskustvata na nivnite zemji vo postignuvaweto na biznis izvonrednost, a profesorot Dimitrios Nikolaidis, profesor na Uiverzitetot [efild vo Solun, objasni deka razvojot na konkurentskata prednost vo golema mera zavisi od usovr{uvawe na uslugata, odnosno fokusiraweto kon korisnicite. Istovremeno so prezentaciite {to se slu~uvaa vo dve sali na Aleksandar Palas, vo treta prostorija ima{e “biznis ispovedalnici”, odnosno menaxment konsultanti od Makedonija i regionot razgovaraat tet-a-tet so site zainteresirani na koi {to im e potrebna stru~na pomo{ vo vrska so razli~ni temi, kako na primer pristap do finansii za mali i sredni kompanii, efektivni alatki za planirawe na biznisot vo vreme na kriza, javni i privatni partnerstva, postignuvawe na biznis izvonrednost preku alatki za biznis inteligencija i mnogu drugi.

Konferencijata za biznis-izvonrednost ja organiziraa kompanijata Una Logica, Evropskiot centar za mir i razvoj od Belgrad, kako i makedonskiot Nacionalen centar za razvoj na inovaciite i pretpriema~koto u~ewe, so poddr{ka na pove}e doma{ni i stranski kompanii, biznis-komori i nevladini organizacii.

спорт и рекреација по избор

БУЛ: ОКТОМВРИСКА РЕВОЛУЦИЈА БР.15 СКОПЈЕ; TEЛ: +389 2 3092 190 ФAКС: +389 2 3092 152

ФИТНЕС ЦЕНТАРОТ ОПФАЌА:

ПРОФЕСИОНАЛНИ ТРЕНЕРИ СПРАВИ ЗА КАРДИО ВЕЖБИ 4 ЛЕНТИ ЗА ТРЧАЊЕ, СТАТИЧНИ ВЕЛОСИПЕДИ, СТЕПЕРИ, ОРБИТРЕК ПОВЕЌЕНАМЕНСКИ ДИСПЛЕИ ЗА СИТЕ КАРДИОСПРАВИ СВЕТСКИ ПОПУЛАРНА ОПРЕМА CYBEX И TECHNOGYM ПРОГРАМИ ЗА ИСХРАНА И ВЕЖБАЊЕ ДОДАТОЦИ ВО ИСХРАНАТА4 ПРОТЕИНСКИ ШЕЈКОВИ И БАРОВИ КАФEТЕРИЈА САУНА И ЏАКУЗИ МАСАЖА

info@aleksandarpalace.com.mk www.aleksandarpalace.com.mk

54 INTERVJU

TAWA PANDELESKA CACI PAKOVSKA SOPSTVENICI NA STILISIMO

STILISIMO ]E GO OSVOJUVA I STRANSKIOT PAZAR

BROJ 659

13/06/2012

INTERVJU

www.kapital.mk

Po dve godini rabota so modniot brend Stilisimo, Tawa Pandeleska i Slavica-Caci Pakovska ja dobija godine{nata nagrada za biznis-lideri koja ja dodeluva Evropskata biznis-asocijacija

SILVANA @E@OVA silvana@kapital.com.mk

awa Pandeleska i Slavica Caci-Pakovska, osnova~i na modniot brend Stilisimo, ja dobija godine{nata nagrada za biznis-lideri {to ja dodeluva Evropskata biznis-asocijacija vo ramkite na Evropskata nedela na pretpriemni{tvo. Se nadevaat deka ova priznanie }e bide dobar primer za site idni mladi pretpriema~i koi veruvaat vo svoite idei da zapo~nat so nivna realizacija. Vedna{ po osnovaweto brendot gi osvoi simpatiite na `enite koi imaat izgraden stil, `eni koi se svesni za svoite kvaliteti, ja sakaat svojata rabota i pretpo~itaat vo sekoe vreme da izgledaat ubavo. Spored Pandeleska, modata e taa {to prva gi trpi ekonomskite nepriliki. Za eden prose~en gra|anin taa e luksuz, pa zatoa, kako pretpriema~i, iznao|aat na~ini i vo vakvi ekonomski te{ki vremiwa da gi privle~at onie koi sakaat da se doteraat vo Stilisimo. Kolekciite se proizveduvaat vo pet fabriki, sekoja specijalizirana za odreden proizvod od zimskata 2013 kolekcija, koja treba da bide nameneta za stranskiot pazar.

T

Od TV-magazin za stil, moda, modni trendovi i zabava, Stilisimo prerasna vo moden brend koj za brzo vreme se pozicionira{e na pazarot i gi osvoi mladite devojki i `eni so stil i izraz na oblekuvawe. Kolku vreme ste na pazarot i na koj na~in se etabliravte kako moden prepoznatliv brend?

Modnata kolekcija Stilisimo ja lansiravme vo septemvri 2010 godna, koga go otvorivme i na{iot prv butik. Navistina bevme iэnenadeni od faktot {to u{te na samiot po~etok vo na{iot brend se pronajdoa mnogu `eni i devojki koi stanaa na{i postojani klienti. Na{iot imperativ be{e i s$ u{te e kvalitetot. Sakavme da gi pridobieme klientite so ne{to novo, interesno, moderno, no vo isto vreme bezvremensko. Ponudivme kolekcija koja s$ u{te se nosi i }e se nosi i vo slednite godini. Sakavme da sozdademe Stilisimo-`ena, `ena koja ima izgraden stil, `ena koja e svesna za svoite kvaliteti, `ena koja ja saka svojata rabota i seka vo sekoe vreme da izgleda prekrasno. Takvite `eni se pronajdoa vo na{ite kolekcii.

Umeat li makedonskite kupuva~i da prepoznaat kvaliteten doma{en brend? [to e toa {to go baraat, so {to se identifikuvaat, imaat li svoja li~na modna prikazna ili pak, gledaat samo da e evtino?

Se razbira deka ima mnogu `eni koi znaat da prepoznaat {to e kvalitet, mo`ebi imame sre}a {to na{iot

KAKO MODEN BREND POSTOIME SAMO DVE GODINI, NO SE SOO^UVAME SO PROBLEMI OD SEKAKOV KARAKTER. NO, ONIE KOI ]E JA PRE@IVEAT EKONOMSKATA KRIZA I SITE POSLEDOVATELNI RABOTI SMETAM DEKA ]E USPEAT”, VELI PANDELESKA VO INTERVJUTO ZA “KAPITAL” brend go kupuvaat tokmu tie `eni. Ne veruvam deka vo na{ite kolekcii } e se prepoznaat onie koi gi “brkaat” trendovite, onie koi prvo ja gledaat etiketata i cenata, a potoa modelot.

Na pazarot za {iroka potro{uva~ka ima ogromen broj brendovi so sekakov kvalitet, cena i stil. No, kako {to spomenav prethodno, nie u{te na samiot po~etok si zacrtavme celi, na~ela i pateka po koja }e go vodime na{iot brend. Se nadevam deka verbata vo na{ite na~ela i napornata rabota i daleku }e n$ odvedat.

So otvoraweto na Siti mol }e dojdat i golem broj poznati stranski brendovi. Podgotveni li ste da se borite so konkurencijata i na koj na~in }e gi zadr`ite postojanite klienti, no i }e osvojuvate novi?

Konkurencijata e neizbe`na nasekade.

Pazarot na modata e postojana borba so konkurencijata, novite idei i iljadnici modni kombinacii. Sekoj so svojot um, estetika i na~in na rabota.

Nikoj ne mo`e ni{to da vi garantira, sekoj treba iskreno da raboti spored svoite uveruvawa, эatoa {to kone~niot эbor go dava mu{terijata.

Jas se nadevam deka dosega{nite na{i mu{terii se zadovolni od nas, a toa go potvrduva i faktot {to se tie na{i

Stilisimo-prijateli.

Koi se problemite so koi se soo~uvate pri raboteweto? Dali ekonomskata kriza i nelikvidnosta na kompaniite se odrazuvaat i na modniot sektor?

Vo sekoja kompanija ima problemi, bez razlika dali se tehni~ki ili ekonomski. So ogled na toa deka kako moden brend postoime samo dve godini, se soo~uvame so problemi od sekakov karakter. No, onie koi }e ja pre`iveat ekonomskata kriza i site posledovatelni raboti smetam deka } e uspeat. Modata e taa {to prva gi trpi ekonomskite nepriliki. Za eden prose~en gra|anin taa e luksuz, pa zatoa, nie treba da najdeme na~in kako i vo vakvi ekonomski te{ki vremiwa da gi privle~eme site koi sakaat da se doteraat vo Stilisimo.

Kako go ocenuvate toa {to ne postoi nekoja posebna sorabotka me|u makedonskite kreatori i konfekciskoto proizvodstvo?

Imeno, kade se proizveduvaat par~iwata garderoba na brendot Stilisimo?

Kolku {to znam, dosega imalo pove}e sorabotki me|u nekoi od makedonskite kreatori so na{ite tekstilni fabriki, no zo{to toa ne se slu~uvalo vo kontinuitet navistina ne mi e poznato.

Iako makedonskite tekstilni fabriki imaat ogromna tradicija, za `al,

55

56 INTERVJU

Ne veruvam deka vo na{ite kolekcii }e se prepoэnaat onie koi gi “brkaat” trendovite, onie koi prvo ja gledaat etiketata i cenata, a potoa modelot.

mnogu od niv se orientirani samo na davawe lon-usluga. Ne e voop{to lesno da se sozdade, no i da se producira eden brend, no ne treba da zaboravime deka site svetski brendovi produkcijata na svoite obleki ja pravat vo zemji kade {to rabotnata raka e poevtina, so {to nivniot proizvod }e bide pokonkurenten na pazarot.

Kolekcijata Stilisimo se proizveduva vo pet ffabriki, sekoja specijjalizirana za odreden pproizvod. Imame sre}a { {to na{ite fabriki nuddat kvalitetna izrabotka, kkoja oddaleku se gleda vvo sporedba so site onie kineski i turski partali koi se nudat na na{iot pazar.

Ja dobivte nagradata za makedonski biznislideri koja ja dodeluva Evropskata biznisasocijacija. [to zna~i ovaa nagrada za mladi pretpriema~i kako vas?

Imame sre}a {to na{ite fabriki nudat kvalitetna izrabotka, koja oddaleku se gleda vo sporedba so site onie kineski i turski partali koi se nudat na na{iot pazar.

Na{iot imperativ be{e i s$ u{te e kvalitetot.

Sakavme da gi pridobieme klientite so ne{to novo, interesno, moderno, no vo isto vreme bezvremensko

Nagradata “MK Biznislider za 2012” e navistina ogromno priznanie za nas kako pretpriema~i, no i za nas kako moden brend. Bevme prijatno iznenadeni {to ovaa godina Evropskata biznisasocijacija tokmu nam, eden relativno mlad moden brend, ni dodeli nagrada. Se nadevame deka }e bideme dobar primer эa site idni mladi pretpriema~i koi veruvaat vo svoite idei da эapo~nat so nivna realiэacija. Nie bukvalno po~navme od nula, pred nas be{e na{ata verba vo brendot, po~etnite sredstva gi obezbedivme od banka, a s$ ostanato be{e samo naporna rabota koja se slu~uva vo kontinuitet. Modata bara golema po`rtvuvanost, sekoi {est meseci novi idei, novi tkaenini, novi nervozi i problemi, no i nova sre} a po zavr{enata rabota.

Pop-yvezdata Karolina i modniot brend Stili-

simo zapo~naa zaedni~ka humanitarna akcija naslovena “Ja sakam muzikata, ja sakam modata, go sakam `ivotot, gi sakam decata”, ~ii sredstva se nameneti za Klinikata za detski bolesti.

Dali smetate deka humanitarnite akcii i op{testvenata odgovornost se neizostaven del od rabotata na sekoja kompanija?

Sekoja kompanija koja ima barem malku mo`nost bi trebala da nameni del od svoite sredtsva za humanitarni celi.

Smetavme deka zaedno so Karolina mo`eme da pobudime nasmevka kaj mnogu de~iwa koi se pacienti na Klinikata za detski bolesti vo Skopje.

Na{ata humanitarna akcija s$ u{te trae so edna edinstvena cel, da se soberat {to pove} e sredstva эa bolnicata.

Zna~i, nie kako moden brend }e podarime ne del, tuku site pari od proda`bata na mai~kite so potpisot na Karolina. Ja koristime ovaa mo`nost za da gi pokanime site kompanii koi imaat `elba da gi kupat na{ite mai~ki i da gi podarat na svoite najbliski. Samo taka modata }e bide vo funkcija na zdravjeto na na{ite deca.

Se nadevam deka za pretstojnite nekolku meseci }e uspeeme da sobereme dovolno sredstva za da nabavime aparatura koja & e potrebna na Klinikata za detski bolesti.

Koi se sledni biznisplanovi i proekti koi sakate da gi ostvarite?

Vo momentov rabotime na proizvodstvo na na{ata kolekcija esen/zima 2012.

Paralelno rabotime i na zimskata 2013 kolekcija, koja treba da bide nameneta za stranskiot pazar.

Pravime ogromni napori ovaa na{a ideja da bide realizirana, bidej} i veruvame vo na{iot brend, koj bi mo`el da bide konkurenten na site svetski pazari.

INTERVIEW 72 INTERVIEW

KRISTINA DEPO RAKOVODITEL ZA MARKETING I KOMUNIKACII VO [PARKASE BANKA

ISKRENOSTA, FER ODNOSOT I TRANSPARENTNOSTA SE NA[ITE KOMUNIKACISKI VREDNOSTI IGOR PETROVSKI igor@kapital.com.mk

parkase banka vo Makedonija, primenuvaj}i gi iskustvoto i znaeweto na svojata mati~na kompanija od Avstrija, stara 187 godini, intenzivno raboti na unapreduvawe na komunikacijata na bankata so site zasegnati strani. So odgovorniot menaxer za marketing i komunikacii na [parkase-Makedonija, Kristina Depo, razgovaravme za toa koi se najva`nite vrednosti na bankata i kako taa gi komunicira so javnosta.

Koi se glavnite osobenosti na komunikacijata na [parkase banka so javnosta, odnosno koi se glavnite vrednosti koi bankata saka da gi komunicira so potro{uva~ite, vrabotenite, klientite, akcionerite, so site zasegnati strani?

Iskrenosta, fer odnosot i transparentnata komunikacija se del od korporativnata kultura koja se gradi niz site vidovi komunikacija na [parkase banka. Ovie interni vrednosti se potvrduvaat i so na{iot odnos kon potro{uva~ite, akcionerite, klientite i kon zaednicata.

Nie prepoznavame deka investiraweto vo kontinuiranata inovacija, transparentnost i poddr{ka, kako vo procesot, taka i vo krajniot proizvod, e preduslov za da gi ispolnime barawata i o~ekuvawata od nas.

Celta e da dademe kompleten pridones vo

[

Na{iot slogan na grupacisko nivo, “Vo sekoja vrska va`ni se lu|eto�, e moto po koe se vodime i vo [parkase banka. Kaj nas transparentnosta e osnovna kultura na odnesuvawe, pottiknuvaj}i, voveduvaj}i i ostvaruvaj}i go ona {to e definirano so na{ite celi. Se obiduvame da sozdademe partnerski odnos me|u klientite i vrabotenite, a toa e klu~ot za nivnata i za na{ata lojalnost delokrugot na na{eto rabotewe, bidej}i presvrtnica vo glavnite biznis-aktivnosti se razvojnite pazari, novite tehnologii, ekspertizata i ideite. Toa se postignuva preku transparentno i eti~ko odnesuvawe, koe pridonesuva za odr`liv razvoj, gi zema predvid o~ekuvawata na zasegnatite strani i e vo soglasnost so normite na centralnata banka i integrirano niz [parkase.

Vo tekot na izminatite nekolku godini ve}e postignavme su{tinski napredok preku postojanoto ispolnuvawe na celite na na{ata kompanija. Klu~en faktor vo ovoj proces be{e na{ata podgotvenost na promeni.

Tokmu poradi toa, ohrabreni sme da prodol`ime so ponatamo{nite zalo`bi za dosledno postignuvawe na osnovnite celi.

Na koj na~in iskustvoto i ekspertizata na avstriskata mati~na banka pridonesoa vo na~inot na koj{to brendot [parkase komunicira so javnosta vo Makedonija?

Dokolku ja zememe predvid mo`nosta majkata da vlijae na svoeto dete, jasno e deka vo taa nasoka }e bide i komunikacijata na brendot

[parkase vo Makedonija. Crpime iskustvo i znaewe ne samo od mati~nata banka, tuku i od site banki-sestri vo regionot. Nie postoime 187 godini, va`ime za brend so tradicija, sigurnost i doverba. Na{ata banka e lider vo regionot od Jugoisto~na Evropa.

Toa bea i osnovite za na{ata komunikaciska strategija.

Istovremeno, nastojuvavme i interno vo kompanijata da gi vovedeme site komunikaciski standardi koi postojat vo modernite kompanii i da napravime dobar spoj na vrednosnite principi koi ve}e postoeja vo bankata i novi, prilagodeni i usoglaseni so standardite na na{ata grupacija. Na toj na~in, dobivame zabele`liv kvalitet vo komunikacijata.

Kakvi aktivnosti planirate vo idnina za podobruvawe na komuniciraweto na [parkase so javnosta, kako i za zgolemuvawe na informiranosta i educiranosta na mediumite za redovnoto rabotewe na [parkase, nejzinite performansi, investicii i site aktivnosti bitni za nejzinata pozicija na

73 73 Koi se osnovnite to~ki na fokus na [parkase ase vo oblasta na korporativnata op{testvenaa odgovornost, odnosno kako bankata komunicira so javnosta deka KOO ne ja sfa}a samo amo kako filantropija, tuku kako sostaven del od odr`liva biznis-strategija, istovremeno no odgovorna kon zaednicata?

Tokmu ova poslednive dve godini pretstavuva prioritet za nas kako banka, odnosno kako aktivnostite da gi nadminat ednokratnite don-acii i ograni~enata upotreba za promotivni celi i da prerasnat vo dolgoro~ni, razvojni investicii so pozitivno vlijanie vrz blagosostojba na zaednicata.

Svesta za op{testvenata odgovornost sekoga{ postoela vo bankata i mnogu aktivnosti se ostvareni minatata godina vo sklop na Kristina De kreiranata strategija donesena na nivo na po pred platno banka, go kupi to koe{to taa, bankata. na mini-aukci en ci ja jata vo mkitkako pretstavnik na [pa or ga ni Ovaa strategija ima za cel konceptot za zi ra na e na Prvata ma rkase od vorni celi, a Kapital Medra rketing-konfe ia Group. Pa op{testvena odgovornost da go sfati i da go cijata so baloprethodno platnoto go “n ri te }e od at vo brot-rn~iwa polni so aslikaa” pris primeni sekoj vraboten i da u~estvuva vo utnite na kodo boja. nferensproveduvaweto na konkretnite planovi.

Zemaj}i go kako primer deluvaweto na na{ataa grupacija na~in [taermerki{e [parkase (Steiermaerkische Sparkasse), rkasse), ee),), kako i da ja izrazime na{ata poddr{ka opredelbata na na{ata banka i na~inot na nejzinoto rabona humanitarnite celi. tewe, bi izdvoile ~etiri tematski prioriteti:: obrazovanie Toa go pravime postojano postojano, preku na{ite na{ite, no i preku i razvoj na mladi li~nosti, volontirawe i vrabotuvawe, poddr{kata na drugi proekti za koi smetame deka se zna~ajni socijalna integracija, kultura, sport i `ivotna sredina. i }e pomogneme vo podobruvaweto na kvalitetot na `ivoSlikata {to ja imame vo zadnina e slika koja bankata ja kupi tot. Nie bi sakale da ja ~uvstvuvaat na{ata banka ne samo na aukcija na Prvata marketing-konferencija vo Makedonija, kako banka, tuku da ja ~uvstvuvaat kako bliska, banka koja e organizirana od Kapital Media Group. Ova be{e simboli~en sekoga{ so vas.

pazarot? @iveeme vo vreme na ogromni promeni, {to e nepobiten faktor. Najgolema promena ima vo odnos na ubeduvaweto i vlijanieto, kade {to digitalizacijata na pazarnite komunikacii igra posebna uloga.

Treba da gradime odnos so na{ite strani od interes na dolgoro~na osnova. Toa treba da go pravime 24 ~asa dnevno so koristewe na site marketing-alatki preku 360 stepeni komunikacija. Toa zna~i da bideme vo kontakt so na{ite potro{uva~i, sega{ni i idni, preku zgolemeno plasirawe informacii preku mediumite, po~esti reklamni kampawi za odnosite so javnosta, promocii, kampawi za gradewe u{te pogolema prepoznatlivost za brendot, pogolema prisutnost na socijalnite mre`i, da generirame interes i da pottiknuvame aktivno u~estvo.

Od ogromno zna~ewe e i poddr{kata od strana na mojot tim, kako i od na{ata agencija, koja raboti na najzna~ajnite marketin{ki i komunikaciski aktivnosti.

Preku mojata rabota nastojuvam postojano da iniciram golem broj marketin{ki aktivnosti za razvojot na brendot, strate{ki i takti~ki kampawi, promocija na uslugite i proizvodite, brendiraweto i dr., upotrebuvaj}i gi site komunikaciski alatki. ]e go spomenam mojot omilen proizvod “Medo [tedo”. Zaedno so Sektorot za naselenie, sozdadovme eden mo{ne interesen proizvod namenet za decata, koj ve}e ima svoj prepoznatliv imix. [parkase banka e prisutna na pazarot ne samo so svoite proizvodi i uslugi. Taa e

prepoznatliva i preku svoite korporativnoop{testveni proekti, najmnogu naso~eni kon poddr{ka na kulturata, odnosno filmskata industrija i individualni proekti koi se za op{toto dobro na zaednicata vo koja `iveeme.

Generalno, bankite ne va`at za omileni korporacii me|u obi~nite lu|e, osobeno po finansiskata kriza predizvikana vo 2008 godina. Ja znaete onaa anegdotska maksima koja veli deka “bankite se tuka za da ti dadat ~ador koga e suvo, a da ti go zemat koga vrne”. Kako se gleda na ovie raboti vo [parkase? Koi se glavnite aduti {to gi koristi bankata so cel da izgradi imix na organizacija koja go zaslu`uva respektot na javnosta?

So ogled na generalniot stav za bankite, vistinski predizvik e da se vlijae na promenata na misleweto kaj potro{uva~ite.

Na{iot slogan na grupacisko nivo, “Vo sekoja vrska va`ni se lu|eto”, e moto po koe se vodime i vo [parkase banka. Kaj nas transparentnosta e osnovna kultura na odnesuvawe, pottiknuvaj}i, voveduvaj} i i ostvaruvaj}i go ona {to e definirano so na{ite celi.

Se obiduvame da sozdademe partnerski odnos me|u klientite i vrabotenite, a toa e klu~ot za nivnata i za na{ata lojalnost.

Istra`uvaweto koe go napravivme minatata godina poka`a deka najzna~aen pokazatel vo izborot za banka e sigurnosta. Nie toa go imame. Postoime ve}e 187 godini i

za{titata na klientot ja pravime so site raspolo`livi sredstva.

Ponekoga{ bankite, isto kako i kompaniite od drugite sektori, kako da preteruvaat so obidite da vlijaat vrz na~inot na koj{to mediumite }e izvestuvaat za razni aspekti na nivnoto rabotewe. Razbirame deka i najmala gre{ka vo cenovno ~uvstvitelna informacija mo`e da predizvika golema {teta po kompanijata, no spored Vas, kade e granicata me|u korektnosta i profesionalnosta vo odnosite na kompaniite i mediumite, od edna strana i ona {to mo`e da navleze pove}e vo sferata na marketing otkolku na objektivno novinarsko izvestuvawe?

I ednata i drugata profesija podrazbiraat izrazen stepen na odgovornost kon javnosta.

Dokolku gi sporedam, glavnata razlika {to }e ja uvidam e toa {to kaj kompaniite ili bankite se vodi pogolema gri`a za na~inot na koj{to e plasirana taa informacija, dali e adekvatno prenesena i kako }e ja sfatat ~itatelite, nie vodime gri`a i za interesite na vrabotenite, menaxmentot i akcionerite, dodeka vo novinarstvoto ponekoga{ nekoi od ovie raboti se podzaboravaat, va`no e samo da se ima ekskluzivna vest.

Marketingot e edna rabota, novinarskoto izvestuvawe e druga. Iako ponekoga{ e dozvoleno i korisno da se isprepletat, ne treba da se preteruva i treba da postoi granica {to e vest, a {to ~ista reklama.

74

NA RU^EK SO...

K-15

NI[TO NEMA

Tie se timot koj ja sozdade najgledanata televiziska emisija od makedonsko proizvodstvo na site vremiwa. Doa|aat od razli~ni kraevi na Makedonija, a toa {to gi spoilo e zaedni~kata `elba da go podobrat sekojdnevnoto `iveewe na makedonskite gra|ani na podobro, preku satiri~no prika`uvawe na negativnite pojavi vo op{testvoto PETRE DIMITROV dimitrov@kapital.com.mk

oga bev mal sakav da bidam policaec. Mo`ebi zatoa {to imav mnogu strav od niv. Do sedumgodi{na vozrast nemav hrabrost da izlezam sam od doma. Duri imav i improvizirana li~na karta. Podocna stravot go snema.

Arno ama poslednive godini pak se pojavi. No, sega ne se pla{am od ’~i~koto‘

K

policaec, tuku od ’gospodata‘ na vlast.

Kade i da se svrti{ sekade gi ima...”, raska`uva vo negov stil Bubo Karov ili Cacko od K-15.

Policaec, fala bogu, ne stanal, no zatoa nau~il odli~no da sviri na bas gitara, a podocna vlegol i vo novinarstvoto. Retko koj znae deka toj za svojata rabota kako novinar e dobitnik i na presti`nata nagrada „Krste Petkov Misirkov”.

NA[ETO MENI

15 So ekipata na Kna od bogatoto meni ~ivme lu od se a sk Arabe ”, ef za salata „{ ara, pe~urki na sk n~uk i ri`oto so zele pasta so vrgaw.

„@ivoten son mi be{e da imam svoj medium.

Tokmu toa be{e i edna od pri~nite poradi koi od Kavadarci dojdov vo Skopje. Vo toa vreme satirata be{e retko prisuten `anr i mnogu malku novinari imaa takov novinarski pristap. Ako poglednam od dene{na perspektiva vo novinarstvoto, denes ni{to ne e smeneto. Duri e i na polo{o. Za `al, sega ima pove}e ’platenici‘, otkolku profe-

16/11/2011

NA RU^EK SO...

www.kapital.mk

A PREKU NO] sionalci” veli Karov sionalci”, Karov.

Tokmu preku novinarstvoto, vo radio Kavadarci, Kanal 2000, podocna Noma radio, Karov stapuva vo kontakt i so Branko Ogwanovski, popoznat kako likot Mile panika od K-15 i Vasko Todorov ili To{o malerot, koi zaedno sozdadoa eden od najgledanite televiziski proekti od makedonsko proizvodstvo na site vremiwa.

Ogwanovski e nesuden veterinar. „Zo{to go izbrav veterinarstvoto?

Bidej}i ne bev odli~en za da se zapi{am na medicina, a i mnogu sakav stoka”, raska`uva Ogwanovski.

Bidej}i vo osumdesettite koga toj re{il da prodol`i na fakultet nemalo vetirinarna struka vo zemjava, se zapi{al na Zemjodelskiot fakultet na otsekot sto~arstvo.

Na politi~arite

mo`ebi ne im odgov arame, no za sre}a narodot n$ saka

75

foto: FILIP POPOVSKI

BROJ 629

76 „Mi ka`aa deka naskoro }e se otvorat studii po veterinarstvo, no toa do krajot na studiraweto ne se slu~i, pa si ostanav so sto~arstvoto„, veli Ogwanovski.

Na po~etokot od devedesettite godini, inspiriran od Ante Markovi}, Ogwanovski se re{il da si gi testira pretpriema~kite sposobnosti. Nepolna godina vodel prodavnica, a potoa se re{il na nekolku mese~no patuvawe vo Anglija i vo [panija. Tamu rabotel po kafuliwa, prodavnici i u~el, kako {to veli, kako funkcionira kapitalizmot.

KAROV: Lu|eto se is Vo 1992 godina pred startot se na na{i i va{i pla{eni. I so pravo. Podeleni . Vo pomalite mesta ni na slava, bidej}i na Letnite olimpiski ne si od at mo`at da ostanat be z rabota igri vo Barselona, odlu~uva izvesno vreme da prestojuva tamu i da zaraboti od olimpijadata. „Koga stignav vo Barselona si vikam daj u{te sega da si kupam karta za Skopje.

Imav za{tedeno 1.000 germanski marki, a kartata be{e 1.200, pa morav da ostanam vo [panija”, raska`uva Ogwanovski.

Todorov, po poteklo od Radovi{, koj preku likot To{o malerot znae ~esto da deli soveti, vsu{nost e No, vo Makesociolog.

Televizijata e profitabilen biznis vo normalni uslovi. „Jas vsu{nost vo K-15 donija, televizijata e s$ drugo, osven korekten mediumskiot biznis. go rabotam toa {to go u~ev. Temite koi nie gi tretirame se socijalni.”

Vo vremeto koga po~nuva da raboti na proektot K-15, Todorov raboti kako vospituva~ vo skopskiot zatvor Idrizovo. „Do tri ~asot bev vo zatvor, a potoa snimav ske~evi”, raska`uva Todorov.

Osven {to tretira socijalni temi i problemi vo K-15, Todorov e i golem qubitel na nurkaweto. „Sakam da nurkam, bidej}i site pod voda mol~at. Nema gravitacija i ima dobri ribi”, veli Todorov.

Sozdavaweto na kultnata K-15, koja gi spojuva ovie tri li~nosti, po~nuva pred 20 godini. Oficijalno, so emituvawe po~nuva pred 18 no}. {to nema preku na jkomercijalen TODOROV: Ni ne sta da 5 K-1 Treba{e vremem se prodava. proizvod koj sa

godini. „K-15 po~nuva da se emituva na A1. Se se}avate na A1?

Ima{e edna takva televizija. Sega ima samo A2. Toa se istite lu|e, ama sega se A2”, veli Ogwanovski, koj vo toa vreme e pomo{nikdirektor vo A1.

Na po~etokot K-15 se emituva{e edna{ vo dve nedeli, a publikata be{e podelena. „Go smetaa za ~uden proekt.

Razli~en od drugite.

Gleda~ite ili bea odu{eveni ili bea zbuneti. Nikoj dotoga{ ne se osuduva{e na vakov na~in da go tretira sekojdnevieto ili da ja ~epka istorijata. Paralelno so sozdavaweto na K-15 go sozdavme i bendot Duo trio, koj odli~no se vklopi vo celiot koncept”, raska`uva Karov.

Kako i sekoj po~etok i na nivniot proekt mu trebalo vreme da za`ivee i da stane finansiski isplatliv.

Duri po 2-3 godini od emituvaweto vo ramkite na proektot po~nuvaat da pravat reklami, koi nosat pari, i gi pokrivaat tro{ocite.

A dotoga{, kako {to velat, stiskale zabi. „Ni{to nema preku no}.

Treba{e vreme K-15 da stane najkomercijalen proizvod koj sam se prodava”, veli Todorov.

Po izvesno vreme K-15 se obiduva i preku proda`ba na cedea, mai~ki i drugi proizvodi da zapliva vo vodite na {ou-biznisot... se pojavuva i vo strip... „Site tie proekti bea super. Problemot e {to nikoj vo ovaa zemja ne gi po~ituva avtorskite prava”, raska`uva Todorov.

K-15 im nosi golema popularnost, pa se pojavuvaat duri i so sliki~ka vo krstozbor, {to za To{o malerot e dokaz deka se popularni. No, se pojavuvaat i problemi. Iako velat deka poradi nivniot humor, koj naj~esto ima politi~ka dimenzija, nemale nekoi posebni pritisoci od koja bilo priroda, pred nekolku godini prostoriite vo koi funkcionira{e nivnata produkcija izgorea vo

BROJ 659 629

7 77

16/11/2011 13/06/2012 www.kapital.mk www.kapital.mk

po`ar. „Policijata konstatira{e deka se iskr{eni prozorcite i pronajde kanta so benzin. Od obvinitelstvoto podocna n$ informiraa deka nemaat dokazi za podmetnuvawe po`ar. I sigurno se vo pravo. Od kade da znaeme, mo`ebi tokmu toa mesto pred 1.000 godini bilo benzinska pumpa na Aleksandar Makedonski, pa ostanala nekoja kanta so benzin koja izbila na povr{ina i naletala na zapaleno ~kor~e od kibrit.

Inaku, poseriozni obidi za pritisok nemalo...”, veli Karov.

Pred tri godini bea prinudeni da donesat i edna mnogu te{ka odluka. Se otka`uvaat od televiziskata stanica, koja e ostvaruvawe na nivnite soni{ta. Se odlu~uvaat da ja prodadat. „Televizijata ni e edinstveniot neuspe{en proekt vo karierata. No, ako nekoga{ povtorno otvorime televizija i ako toga{ toa bide uspe{en proekt, zna~i ne bilo do nas.

Nekako ni se ~ini deka za neuspehot na toj proekt vinata ne be{e samo do nas.

Kako da bevme vistinski lu|e na pogre{no mesto, vo pogre{no vreme. Televizijata e profitabilen biznis vo normalni uslovi. No, vo Makedonija, televizijata e s$ drugo, osven korekten mediumskiot biznis. S$ ima vrska so politi~kata poddr{ka. Koja bilo televizija vo Makedonija da ostane da funkcionira komercijalno, }e propadne za dva meseci.

Mediumskiot prostor e uzurpiran od neprofesionalci i kvazipoliti~ari”, veli Ogwanovski.

Poradi nesoglasuvawa od razli~na priroda, proektot se sele{e na nekolku televizii. Momentalno K-15 se emituva na TV Alfa, kade {to imaat odli~na sorabotka. „Poradi toa {to avtonomijata i kompletnata sloboda se na{iot Ustav, kako {to trgnala rabotata za nekoja godina }e nema kade da se

emituvame. Na politi~arite mo`ebi ne im odgovarame, no za sre}a narodot n$ saka. Nie go ka`uvame toa {to lu|eto sakaat da go ka`at. Gra|anite se `edni za informacija”, veli Karov.

Za likovite od K-15 koi rastea zaedno so niv, velat deka se karikaturi na na{eto sekojdnevie. „@iveeme vo vreme koga imame uzurpacija na kompletniot ambient. Imate protest na protest. Problem e ako si nezavisen igra~.

Vo zemjava ne se po`elni uspe{ni lu|e koi se bez kontrola”, komentira Todorov.

OGWANOVSKI: Me od neprofesionalcdiumskiot prostor e uzurpiran Na ista linija za i i kvazipoliti~ar i. ambientot vo koj momentalno tvorat e i Karov: „Lu|eto se ispla{eni.

I so pravo. Podeleni se na na{i i va{i.

Vo pomalite mesta ne si odat ni na slava.

Stanaa najgolemi neprijateli, ne poradi ideologijata, tuku poradi egzistencijata. Bidej} i mo`at da ostanat bez rabota. Politikata e najisplatliviot biznis.

Eve vo Kavadarci se formira{e ogranok i na DUI, za tie {to go formiraa da se vrabotat. Ne e problem Grcija, tuku toa {to Politi~arite ni ja zedoa rabotata. N$ fa}a kreativna qubomora. nemame zreli i svesni indvidui. Caruva bezobrazna i rasipana ideeres. logija poradi siten interes.

Politi~arite ni ja zedoaa rabotata. N$ fa}a kreativna qubomora. Se pra{uvam: Zo{to ako s$ e vo red, vo kampawata vikaat: ’Osmeli se‘. Toa obi~no mu se ka`uva na nekoj koj e ispla{en: ’Aj osmeli se ako smee{‘“, veli Karov.

I pokraj site predizvici niz koi pominale i niz tie {to doprva im pretstojat, ekipata K-15 sekoga{ } e najde na~in da stigne do publikata, gra|anite, komentiraat tie. „Dodeka narodot saka da ~ue {to imame da ka`eme, nie }e najdeme na~in toa da go napravime. Formata ne e bitna”, veli Ogwanovski. . Vo zemjava si nezavisen igria~ se bez kontrola Problem e akio usp ko |e lu ni e{ ne se po`eln