Novi m2 prilog

СПЕЦиЈАЛЕн ПРиЛоГ нА МАГАЗиноТ КАПиТАЛ

...нови

www.kapital.mk петок 13/09/2013

м2

OgrOmni [Oping-centri niknuvaat vO makedOnija nija

!

Bankite so pove}e krediti pottiknaa kupuvawe stanovi

| Специјален прилог | нови m2

Палма Мо очекува да биде лотсе почетокот на но врворен на и. Тој се гради на површием на од метри квадра и ве32.000 ќе се склучени договотнрии со поголем дел од компаниите шт отворат локали во ов о ќе ој центар.

ОгрОмни ш шОпинг-центри никнувААт вО

Novi 50 iljadi [ samo vo skopje i Александар Јанев

Н

aleksandar.janev@kapital.mk

еколку огромни шопингцентри се во финална фаза на изградба и веќе следниот месец се очекува тие да ги отворат вратите за потрошувачите! Четирите нови шопинг-центри потврдуваат дека трендот на изградба на трговски комплекси с$ уште е актуелен во Македонија. Во време на економска криза, многумина се прашуваат дали има потреба од толку многу трговски центри кога куповната моќ на граѓаните паѓа? Дали постоечките трговски центри ги задоволуваат потребите на граѓаните, колкава е посетеноста на шопинг-центрите кои во моментов работат во Скопје и според тоа каква судбина ги чека новите што допрва ќе се отворат? „Капитал“ преку овој специјален прилог ви ги дава одговорите на овие логични прашања!

Што с$ се гради?

Иако во моментов се градат неколку трговски центри во Скопје, засега најизвесно е отворањето на Capitol Mall

46 | 13 Септември, 2013

во населбата ново лисиче во близина на станбениот комплекс „Адора инженеринг“, во текот на месецов се очекува да се отвори трговскиот центар на глиц груп, со површина од 3.000 квадратни метри во населбата Аеродром, лоциран на булеварот Јане Сандански, точно спроти постоечкиот трговски центар Бисер. Овој проект е комплекс од трговски центар и дел за домување. Според планот, целата површина ќе изнесува 33.500

метри квадратни, а како инвеститори на објектот се компаниите Сити плаза, Пера констракшн и Стоун бриџ. Објектот има три подземни нивоа со гаражи со површина од 15.000 метри квадратни, четири нивоа на трговски простор

Специјален прилог | нови m2 |

некОлку градОви вО земјава

Capitol Mall Residence ќе се от&вори во населбата Ае од ром, има три подземни нирд во со гаражи со површина од 15а .00 0 м2, четири ниво простор со вкупананапотрговски 12.000 м2 и резиденц вршина од лен дел со површина од 8.0ија 00 м2

[opiNg-kvadrati g-kvadrati vo tetovo

компанијата ренова гради комплекс од трговски центар, хотел и станебни згради, со вкупна површина од 42.000 метри квадратни во центарот на тетово, а ќе биде отворен во март догодина. со вкупна површина од 12.000 метри квадратни и резиденцијален дел со површина од 8.000 метри квадратни со

приближно 72 апартмани со различна големина, односно вкупна површина на комплексот од 35.000 метри квадратни.

Неколку огромни шопингцентри се во финална фаза на изградба и веќе следниот месец се очекува тие да ги отворат вратите за потрошувачите. Еден во скопската населба Аеродром, друг во соседната населба Ново Лисиче, два грандиозни шопинг-центри во Тетово... Со тоа уште повеќе се потврдува трендот на забрзан развој на трговски комплекси кои на едно место им нудат на клиентите диверзифицирана понуда на производи и услуги од облека и храна до ресторани и детски игротеки

Луѓето што ќе живеат во нив ќе имаат на располагање и фитнес-центар, до којшто ќе може директно да се спуштат со четирите лифтови, а децата ќе можат да

13 Септември, 2013 |47

| Специјален прилог | нови m2

АјдовАн Адемоски

инвеститор на Capitol Mall & Residence

„Во овој проект мојата градежна компанија Сити плаза вложи 35 милиони евра и секој детаљ е внимателно осмислен, со скапи вградени материјали, со максимален комфорт за жителите и за посетителите на комплексот. Накратко, единствен спој на резиденцијално и шопингискуство на начин кој мислам дека први ќе го понудиме во Македонија.“

ГтЦ со околу 27.000 посети дневно е најпосетуван трговски центар во скопје. и покрај тоа што во моментов голем дел од издавачкиот простор на ГтЦ е празен, сепак поради локацијата на трговскиот во центарот на градот важи за најатрактивен. ги носат во игротека, односно забавно катче од 1.000 метри квадратни, каде што ќе имаат надзор од професионалци. На покривот од зградата ќе има заедничка тераса за станарите од 800 метри квадратни. „Во овој проект мојата градежна компанија Сити плаза вложи 35 милиони евра, од коишто речиси една третина ги обезбедив од Халкбанк, и секој детаљ е внимателно осмислен, со скапи вградени материјали, со максимален комфорт за жителите и за посетителите на комплексот. Накратко, единствен спој на резиденцијално и шопингискуство на начин кој мислам дека први ќе го понудиме во Македонија. Дел од становите решивме да ги продаваме откако ќе бидат завршени, да види клиентот

што купува, но на мое лично задоволство, веќе 30% од становите се продадени. Едно е да продаваш од макета, што се вели, друго е вака, да се увери купувачот дека ние навистина сме направиле вонсериски простор за домување, забава и шопинг“, изјави во интервју за „Капитал“, инвеститорот Ајдован Адемоски. Малку подалеку, во соседната населба Ново Лисиче во близина на станбениот комплекс „Адора инженеринг“, нов трговски центар почна да гради Глиц груп. Според планот, овој центар ќе има површина од 3.000 метри квадратни. „Негова предност е што тој е единствен трговско-деловен објект во овој дел на Скопје, во населбата Ново Лисиче, општина Аеродром, кој е

Се продава комплетно опремен луксузен стан од 90m2, гаража од 30м2 и подрум 8м2, во Дебар Маало. ЦЕНА: 160 000 EUR Станот е опремен со најквалитетен дабов паркет, ексклузивни плочки, вградени елементи во дневна од даб, спуштени плафони и елементи од гипс, даб-алуминиум врати и прозори, климатизација, Акрон плакари, комплетна луксузна кујна, купатило со мини џакузи, опремена детска соба... Гаражата е надземна во самата зграда, целосно поплочена, со автоматска подвижна порта, вградено мини купатило, инсталирано парно, а може да се користи и како дуќан-канцеларија.

48| 13 Септември, 2013

КОНТАКТ: Јанаќи 070 204 125; Дејан 070 222 567

оливер димитровски Агенција за менаџирање со недвижности New Way

„Полошкиот целосно готов и ќе биде регион има отворен во текот на огромен септември. Атрактивниот капацитет за трговски центар е развој на овој бизнис. Има изграден по најновите многу луѓе што се иселени стандарди за квалитет, од овој крај, но се враќаат енергетски ефикасен, во лето, а кон Тетово вкупно со модерни системи за гравитираат околу 350.000 греење и за ладење, луѓе со одлична куповна моќ.“ деловни простории со прилагодлива површина, лифтови, Шефки неколку влезови, идризи генерален директор заедничко осветлување на Ренова со фотоволтаици и „Проектот РЕМ е сопствен паркинг-простор. многу интересен За објектот има голем за Тетово, а интерес од деловните мислам дека субјекти и тој е речиси овој регион има целосно закупен. Меѓу капацитет и закупувачите има за два комплекси од ваков реномирани брендови, тип. РЕМ е комплекс од кои се доста популарни 20.000 метри квадратни кај граѓаните, како трговски центар, 8.000 трговскиот центар метри квадратни хотел и Рамстор, кој ќе биде 14.000 станбена површина. отворен наскоро. Новиот Изградбата е во полна пареа деловно-трговски центар и очекувам с$ да биде готово на Глиц груп 2012 во Ново до март следната година.“ Лисиче, на жителите на овој дел од Скопје ќе им понуди богат на малопродажен простор избор на производи и во Скопје се зголемува, услуги за задоволување на секојдневните потреби“, велат особено поради најавите за зголемување на понудата и од Глиц Груп 2012. намалување на интересот за Агентите за недвижности неа. Поради тоа, според нив, велат дека дисбалансот меѓу и цените на малопродажниот понудата и побарувачката

СЕ ПРОДАВААТ СТАНОВИ SORAVIA RESORT зграда ROMA стан бр.38 со поглед на Скопје 100.4 m²+17.4 m² 2 стана во ДЕБАР МААЛО ул.29 Ноември 50.46 m², 1 кат и 52.61 m², поткровје стан ул. Иван Аговски, 11 КАРПОШ I, 86 m²+ 5 m² тараса 3 стана во CITY TOWER 2 x 52+4²; 1 x 73+4² тел: 070/250-459; 070/221-001

Специјален прилог | нови m2 |

80

милиони евра чини изградбата на четирите грандиозни трговски центри, во скопските населби Аеродром и Ново Лисиче и два во Тетово

50

илјади метри квадратни нов шопинг-простор се отвора наскоро во Скопје и во Тетово

35-50 евра за метар квадратен се движи цената за закуп на продавници во првата (централна) зона во Скопје

простор ќе останат на сегашно ниво или ќе продолжат да паѓаат.

Тетово станува нова Мека за шопинг во Македонија

Во следните месеци, два грандиозни шопинг-центри ќе се отворат во Тетово. Првиот, лоциран на влезот на Тетово, го гради компанијата Палма Трејд и се очекува да биде отворен на почетокот на ноември. Тој се гради на површина од 32.000 метри квадратни и веќе се склучени договори со поголем дел од компаниите што ќе отворат локали во овој трговски центар. Од познатите брендови, овде ќе бидат сместени Њујоркер, Литл биг, Симпо, Своч, Пума, супермаркет Рамстор, ДМ дрогерија, Спорт вижн, Бургер кинг и други. Стотина метри поблуску до центарот на градот, компанијата Ренова гради комплекс од трговски центар, хотел и станебни згради, со вкупна површина од 42.000 метри квадратни. „Одлуката да градиме ваков комлекс дојде како изненадување од мој пријател и всушност така и почна како заеднички проект со Електрометал. Проектот е многу интересен, особено за Тетово, а мислам дека овој регион има капацитет и за два комплекси од ваков тип. РЕМ е комплекс од 20.000 метри квадратни трговски центар, 8.000 метри квадратни хотел

и 14.000 станбена површина. За сите станови обезбедивме гаража и паркинг-простор за хотелот и за трговскиот центар, поради што мораше да направиме три нивоа под земјата“, вели Шефки Идризи, генерален директор и сопственик на Ренова. Тој вели дека во текот на изградбата, компанијата одлучила целосно да го преземе проектот и поради тоа, планот за отворање е поместен за март следната година. Целата инвестиција ќе достигне до 20 милиони евра. „Полошкиот регион има огромен капацитет за развој на овој бизнис. Има многу луѓе што се иселени од овој крај, но се враќаат во лето, а кон Тетово вкупно гравитираат околу 350.000 луѓе што имаат одлична куповна моќ“, вели Димитровски од Агенцијата за менаџирање со недвижности New Way. Пазарните истражувања покажуваат дека Штип и Струмица имаат најголем потенцијал како центри каде што ќе се развива овој бизнис на градење на големи шопинг-центри. Дел од најавите веќе се во фаза на конкретни проекти (во Штип неодамна се постави камен-темелник на трговски центар) кои ќе придонесат за дополнителен развој на тие региони.

ГТЦ с$ уште има најголема посетеност Ако се споредат бројките на посетеност на постоечките трговски центри, најпосетен е Градскиот трговски центар (ГТЦ) со околу 27.000 посети дневно. И покрај тоа што во моментов не е целосно пополнет, локацијата на овој трговски центар го прави доста атрактивен. ГТЦ има вкупна површина од 120.000 метри квадратни, изграден е на 5 нивоа, но сепак најпрометно е призмејето каде што работат 107 дуќани, од кои најголемиот дел за облека. Проблематично за ГТЦ и состојбата во којашто се наоѓа, што нема единствен сопственик, туку 10% од него поседува државата, додека останатите сопственици на просторот се над 250 граѓани или приватни фирми. Оливер Димитровски од Агенцијата за менаџирање со недвижности New way,

кој управува со поголем дел од локалите во ГТЦ, вели дека за него овој шопингцентар е на прво место. „Во центарот на градот има 150.000 луѓе што работат во администрација, и тоа е голем потенцијал за шопинг. Затоа се грижам ГТЦ секогаш да добива нови и ексклузивни клиенти кои ќе ги понудат своите брендови во продавниците. Инаку на што би личел центарот на градот? Тврдам дека и сега во ГТЦ има репрезентативни компании коишто работат“, вели Димитровски. Тој вели дека главна причина за тоа што многу од локалите во ГТЦ се празни е цената за закуп на просторот, бидејќи сопствениците тешко прифаќаат да ги симнат цените, иако условите за работа се многу сменети. Во такви услови, некои од компаниите потклекнуваат и се откажуваат од центарот на Скопје, барајќи поевтина локација. „ГТЦ нема единстевна ценовна политика бидејќи има различни споственици. Некои од нив, дури и во време на криза с$ уште мислат дека с$ е розово, но цената не може да биде како пред 2008 година, бидејќи никој денеска не може да прави бизнис како тогаш. Сега просечната цена за закуп во ГТЦ приземје се движи од 30 до 35 евра, што е двојно пониска од пред кризата“, објаснува Димитровски. Улица Македонија која исто така важи за дел од градот каде што се лоцирани

продавници на познати брендови, има празни локали, и тоа е одраз на немоќта на економијата да ги апсорбира. Агентите за недвижности коментираат дека во тој дел има фрапантно намалување на цената на закуп на просторот, дури и до 30% за една година. На второ место по посетеност во главниот град е Скопје сити мол со 21.000 посети дневно. Според агентите, не изненадува огромниот интерес за овој шопингцентар, иако с$ уште не поминала ниту една година откако се отвори, бидејќи тој ги исполнува сите услови да биде регионален шопингцентар. На простор од 90.000 метри квадратни, (целата инвестиција надмина 100 милиони евра), Скопје сити мол лани за првпат ги лансираше на македонскиот пазар популарните брендови како Зара, Масимо Дути, Страдивариус, Пул енд Беар, Бершка и францускиот синџир супермаркети Карфур. Трговскиот центар нуди богати забавни содржини како што се мултиплекс киното со 3D технологија на Синеплекс, потоа куглана за семејна забава и деловно дружење Бо Боулинг, многу кафе-барови, ресторани, брза храна, козметика, книжарница, детски катчиња, потреби за домаќинство, сервисни услуги и други содржини поради што и стана популарно и многу посетено место и за македонските граѓани, но и за тие од соседството.

Се продава повеќенаменски објект 500м2, со двор 200м2 за паркинг. Погоден за хостел, канцеларии, домување. Нов некористен, документација уредна, вселив веднаш. Во Скопје, Тафталиџе 1.

Тел: 078 355-013

13 Септември, 2013 |49

| Специјален прилог | нови m2

d-r Van^o

^ifliganec

генерален директор на адора инженеринг

na[ imperatiV e gra\anite da @iVeat bezbedno i kValitetno

К

ако го оценувате градежниот пазар во Македонија од аспект на изградбата на станови за домување и која е позицијата на Адора инженеринг? Во време на подем на високоградбата во Македонија, градежните компании ја искористија поволната бизнисклима која ја создаде државата во градежниот сектор, што резултира со експанзија на изградбата на станови. По 11-годишниот континуиран развој, Адора инженеринг израсна во градежен лидер во Македонија, прва најуспешна

50 | 13 Септември, 2013

компанија во градежништвото во 2012 година и на 12-то место по успешност меѓу сите компании, според Централниот регистар. Висококвалитетната и стабилна градба според современите европски стандарди, енергетски ефикасните домови и иновациите за квалитетно, економично и здраво домување, во што сме секогаш напред, се синоним за градежниот бренд Адора инженеринг. Потврда за нашата позиција e и изборот за единствен градежен супребренд за 2013/2014 година, најеколошка компанија во 2013 година, наградата за корпоративна филантропија во 2012

година, осумте награди за најдобри ООП, а во меѓунарни рамки признанијата за најдобра компанија и најуспешен менаџер во 2012-та година од Европската Бизнис Асамблеа. Наградите, но најмногу задоволните купувачи и изградените 1.500 елитни висококвалитетни станови во Скопје, Охрид и Струмица, се потврда за успехот на компанијата и сериозна, одговорна и морална обврска за иднината. Конкретно, колку и каде гради сега Адора инженеринг? Адора Инженеринг во овој период инвестира во изградба на три нови елитни станбено-деловни објекти во срцето на Општина Аеродром, Скопје, во близина на Меѓународната автобуска и железничка станица, кај старите воени бараки. Овие објекти, кои ќе понудат 350 елитни станови, деловни простории и модерни паркиралишта, ги градиме според методологијата за врвна асеизмичка стабилност, стандардите за висококвалитетно домување и енергетска ефикасност со примена на последниот збор на зелените технологии, што ги намалува трошоците за домување на станарите на долг рок. Во моментов ги довршуваме петте елитни станбени објекти во Ново Лисиче-Аеродром-Скопје, со што го заокружуваме станбениот комплекс Адора со 500 елитни станови. Во општината, каде што имаме најголеми инвестиции, со 11 станбени објекти и еден деловно-трговски центар, во паркот со авион, на кејот на Вардар, ја градиме црквата Свети Јован Крстител, како подарок за жителите на општината Аеродром, Скопје и Македонија, којашто треба да е готова и осветена до крајот на годинава. Статистиката покажува зголемена градежна активност и поголема понуда на станови, особено во Скопје. Како Вие ја оценувате понудата и како оди продажбата на новоизградените станови? Точно е дека има голема понуда на новоизградени станови во Македонија, особено во Скопје, но според нас поентата е да се зголемува процентот на квалитетно изградени станови. Нашиот приоритет за стабилна, брза и квалитетна еко градба, дава добри резултати. Само во август, иако е еден од најпасивните периоди за продажба на недвижности поради летните одмори, во Адора инженеринг се продадени 34 елитни станови во Скопје и Охрид, што значи секој ден е продаден еден стан и повеќе. Во туристичката сезона, забележителен интерес имаше и во Охрид, каде за два месеци се продадоа десеттина станови. Во овој бизнис успешно ќе се носат единствено компаниите кои градат брзо и квалитетно, бидејќи тоа го препознаваат купувачите. Како генерално ја оценувате улогата на банките во раздвижувањето на пазарот? Вие имате и конкретни договори за соработка со некои комерцијални банки? Колку тој факт ја олеснува продажбата? Банкарскиот систем и станбеното кредитирање имаат значајна улога за раздвижување на пазарот на недвижности, со оглед дека добар дел

Специјален прилог | нови m2 |

Адора инженеринг е првата компанија која од независноста на Македонија, со „вештачки земјотрес“ заедно со ИЗИИС научно ја потврди врвната асеизмичка стабилност на своите станбени објекти. Вештачкиот потрес од 5,5 степени по Европската макросеизмичка скала по повод 50 годишнината од скопскиот земјотрес, помина без никакви оштетувања на станбената десеткатница во општина Аеродром, Ново Лисиче, Скопје. од граѓаните купуваат стан со кредит. ги гради своите станбено-деловни Адора инженеринг има добра соработка објекти. со сите деловни банки во Македонија, Адора Инженеринг доста интензивно кои не следат во развојот. Како резултат работи во областа на енергетската на слухот за потребите на граѓаните ефикасност. Чувствувате ли и соработката на Адора инженеринг зголемување на свесноста кај со НЛБ Тутунска банка, за прв пат граѓаните за ова или сеуште цената во Македонија со субвенционирање е главниот пресуден фактор кога се од страна на компанијата во првите купува нов стан? три години, воведена е историски Како пионер кој во Македонија ги најниска каматна стапка од 2,5%, со воведе енергетски ефикасните што граѓаните со различен социјален станови, Адора инженеринг постојано статус можат да станат сопственици ги едуцира граѓаните за придобивките на стан. Ваква соработка имаме и со од еко домовите, кои на станарите им Стопанска, Шпаркасе и Комерцијална овозможуваат долгорочна заштеда банка. Купувањето стан со кредит од на енергија и пари. Во еко објектите Адора инженеринг е олеснето поради на Адора, заедничкото големата доверба која во осветлување е со банките со рентабилноста фотоволтаици на сончева и кредибилитетот ја ужива енергија, за што станарите компанијата, како и со не добиваат посебни специјалниот сектор кој сметки за струја, а работи на поврзување на зедничко осветлување има Изградбата и купувачите со банките. и при прекин на струјата продажбата Како се формира во јавната електромрежа. цената за метар Преку нашите настапи и на станови е квадратен станбен публикации во јавноста, висок морален простор во општина со години работиме на и одговорен Аеродром и Ново подобра информираност на Лисиче, каде што граѓаните за бенефициите чин на секој е најактивна Адора од енергетски ефикасните бизнисмен во Инженеринг? домови, за кои сме и Градежните локации градежништвото, наградувани, со што купени на јавна лицитација купувачите се добро за безбеден во Реонски Центар и запознаени и свесни за и долг живот Ново Лисиче, општина придобивките. Адора Аеродром, Скопје Адора инженеринг во својот на повеќе Инженеринг ги има сектор за проектирање генерации платено по убедливо има двајца стручњациграѓани највисоки цени, од 304 специјалисти кои работат до 411 евра за метар на унапредување на квадратен, со што енергетската ефикасност, компанијата дава значаен придонес а користиме и надворешни еминентни во полнењето на државниот буџет. Во стручни консултанти. формирањето на продажната цена на Исто така, уреденото колективно стан на овие локации, само земјиштето домување и изградбата на станбени учествува со износ до 274 евра по метар површини како комплекси со услови квадратен станбен простор. На вредноста за вистинско колективно домување на земјиштето на нето станбена е нешто релативно ново на нашиот површина, се додава надоместокот за пазар. Колкав е интересот на уредување на градежното земјиште ( купувачите за ваков тип на содржини давачките за комуналии ) од 108 евра, кога одлучуваат да купат нов дом? со што се добива износ до 382 евра за При носењето одлука за купување метар квадратен, што ја претставува нов дом, на купувачите влијаат многу основната цена на станбениот простор фактори, но секако, современите пред почеток на градба и продажба. трендови наметнуваат нови потреби До завршувањето на градбата, на за квалитетно колективно домување. дооформувањето на вистинската цена за Адора инженеринг беше лидер кој продажба на станбениот простор, влијаат во Македонија воведе уредување на повеќе фактори како асеизмичката околината на станбените објекти со сигурност, геомеханичката стабилност, зелени дрвореди и цветни паркови, а енергетската ефикасност и квалитетот на оваа практика продолжи со изградба и градба со примена на најновите европски донирање саат-кули, фонтани и црква, стандарди, според кои Адора инженеринг сегде каде што компанија гради објекти.

Адора инженеринг повеќе години гради енергетски ефикасни објекти според европските стандарди, уште пред донесувањето на Правилникот за енергетски карактеристики на згради во Македонија. Како компанија која подготвено ги дочека законските измени, таа е првата која новите елитни станбени објекти во Скопје, општина Аеродром, ги гради со изработен елаборат за топлинска заштита, според кој зградите се ниско енергетски од класа „Б“, што е повисоко ниво од законски пропишаната класа „Ц“. Адора инженеринг е комплетно подготвена со сите параметри да биде прва градежна компанија во Македонија, која ќе извади „енергетски пасоши“ за своите станбени објекти. Според проф. д-р Петар Николовски, стручњак за енергетска ефикасност, кој го изготви елаборатот, потрошувачката на енергија во новите објекти е 40 киловатчасови на метар квадратен станбен простор за затоплување во грејната сезона, кога една неизолирана или лошо изолирана зграда има потрошувачка од 180 до 220 киловат-часови на метар квадратен. Тоа значи дека во новите станбени објекти на Адора инженеринг има четири пати помалку потрошувачка на енергија за греење, или за еден стан од 50 м² во зимската сезона, станарите ќе плаќаат околу 1.200 денари месечно, за струја за греење. Потврда за енергетската ефикасност на елитниот станбен објект на Адора инженеринг, Скопје-Под Водно, е добиената сметка за вкупно потрошената струја од само 1.353 денари за стан од 89 м² за период јули-август годинава, во екот на летната сезона, кога температурите се највиски и клима уредите најактивни. Како општествено одговорна компанија, Адора инженеринг во 2012 и 2013 година за стипендии, поддршка на научни, хуманитарни активности и манифестации од културата и спортот, за хортикултурно оплеменување на околината на станбените објекти, нивно осветлување со фотоволтаици и за изградба на црквата во Скопје, има одвоено значителни средства кои ги вложивме за доброто на пошироката заедница. Наш приоритет е станарите и граѓаните да живеат во убаво осмислени станбени комплекси, во својот дом да се чувствуваат пријатно и исполнето, а граѓаните за тоа на Адора инженеринг и возвраќаат со доверба, втор и трет купен стан и препорака на доброто искуство на други купувачи. Тоа е наша најголема награда и потврда дека сме на вистинскиот пат. Изградбата и продажбата на станови е висок морален и одговорен чин на секој бизнисмен во градежништвото, за безбеден и долг живот на повеќе генерации граѓани

13 Септември, 2013 | 51

| Специјален прилог | нови m2

ИзгрАдбАтА нА стАновИ дрАстИчно се нАмАлИ,

Bankite so pove]e pottiknaa kupuvaw

6,5%

изнесува каматата на долгорочните кредити за маќинствата со девизна клаудо ла, што е намалување од 0,7зупр оцентни поени за седум месе ци

Александар Јанев

aleksandar.janev@kapital.mk

И

зградбата на станови паѓа. Градежните компании годинава (во првите седум месеци) добиле дозвола за изградба на 2.956 станови, што е за 35% помалку споредено со првите седум месеци лани. Во истиот период банкарите одобриле 19,5 милиони евра станбени кредити, што е една третина повеќе споредено со претходната година. Драстично намалената изградба на станови паралелно со зголеменото креитирање всушност, ја разјаснува состојбата на пазарот на недвижности која се создаде претходните години, кога градежништвото, особено станбената изградба, доживеа голема експанзија. Имено, големиот број станови кои се изградија изминатите години с$ уште се продаваат судејќи според бројот на одобрени станбени кредити.

52 | 13 Септември, 2013

Лани на пример, градежните компании завршиле целосно 6.433 станови, што е 22,4% повеќе од 2011 година, а банките одобриле 34 милиони евра станбени кредити, што би било доволно за купување на само една петтина од изградените станови. Агентите за недвижности велат дека има огромна понуда на изградени станови, така што не е изненадување што годинава изградбата забавува. Иако нема официјален податок за продажбата на новоизградените станови, според анализите на некои независни консултантски агенции за недвижности, се проценува дека околу една третина од понудените станови на продажба с$ уште се празни.

Улогата на банките

Доколку се анализира движењето на каматите што го регистрира Народната банка, може да се каже дека каматните стапки на станбените кредити значително се намали откако банките на почетокот на летото направија своевидна акција на промоција на нови станбени кредити со поповолни услови со цел да ја стимулираат продажбата. Во

јануари на пример, просечната камата на долгорочен кредит за домаќинство со валутна клаузула изнесувала 7,2%, за во јули да се спушти на 6,5%. Банкарите потврдуваат дека промотивните кампањи го зголемиле интересот кај граѓаните за станбени кредити. „Побарувачката за станбени кредити е зголемена и е на задоволително ниво. Инвестициите во сопствен простор се од голема важност за решавање на станбеното прашање и сигурна иднина за семејството. Ние ги променивме условите за станбен кредит понудувајќи многу поволна каматна стапка, поради што очекуваме интересот уште повеќе да порасне“, објаснуваат од Прокредит банка. Од Комерцијална банка исто така објаснуваат дека интересот за станбени кредити во последно време бележи одреден пораст, особено поради намалувањето на каматната стапка на кредитот со валутна клаузула. „Побарувачката за станбени кредити зависи пред с$, од движењата на пазарот на недвижности, како и од куповната

Специјален прилог | нови m2 |

, а побарувачката расте

e krediti awe stanovi моќ на клиентите, односно од нивната кредитна способност. Во периодот што следува се очекува релативна стабилност во побарувачката на станбени кредити во корелација со актуелните состојби на пазарот на недвижности во земјава“, велат од Комерцијална банка.

Градежниците очекуваат поголема продажба

Намалувањето на каматите на станбените кредити, освен граѓаните, со душа го чекаа и градежниците. Според нив, овој потег значително ќе го раздвижи пазарот на недвижности, кој одредено време стагнира. Очекуваат до крајот на годината засилена продажба на становите. „Намалувањето на банкарските камати за станбените кредити веќе подолго време е наше барање и секако дека е добредојдено. Банкарите се свесни дека тоа ќе им донесе бенефит и ним, бидејќи тие всушност, финансиски ја поддржуваа изградбата на сите тие станови, така што продажбата е и нивна цел. Се чувствува

раздвижување на пазарот, интересот за купување станови расте, но сепак, рано е да се каже какви ќе бидат ефектите од оваа таканаречена банкарска акција“, вели Сеад Кочан, претседател на Градежната комора при Соујзот на стопански комори. Никола Велковски од Стопанската комора пак, исто така оценува дека поевтинувањето на станбените кредити е добро за да се стимулира продажбата на недвижности. „Не можам да кажам со сигурност во проценти колку ќе порасне продажбата, меѓутоа трендот е нагорен. Имаме одлична понуда на станови на пазарот, така што сигурен сум дека менувањето на кредитните услови ќе мотивира поголем број граѓани да се одлучат да инвестираат во недвижности“, изјави Велковски. Оливер Димитровски од агенцијата за недвижности Њу веј лимитед објаснува дека сите коцки се местат за да придонесат да порасне продажбата на станови.

2.956

дозволи за градба на станови се издадени во првите седум месеци од годинава

35% 15%

помалку градежни дозволи се издадени во однос на истиот период лани

пад на цената на метар квадратен до крајот на годината очекува директорот на Јавното станбено претпријатие, Цветко Грозданов „Јасно е дека инвеститорите се подготвени да покријат дел каматите на станбените кредити. Од друга страна, паѓаат и цените на становите, така што несомнено се очекува зголемување на продажбата. Овие акции се пожелни за да го раздвижат пазарот, но сепак, не може да се тврди дека ова ќе направи некаков ‘бум’. Добро е што веќе не тапкаме во место. Трендот е позитивен, но рано е да се каже каков ќе биде ефектот до крајот на годината“, оценува Димитровски. Дека има голем интерес за купување станови потврдуваат и од компанијата

13 Септември, 2013 | 53

| Специјален прилог | нови m2

Градежните компании годинава добиле дозвола за изградба на 2.956 станови, што е намалување од дури 35% споредено со првите седум месеци лани. Во истиот период банкарите одобриле 19,5 милиони евра станбени кредити, што е една третина повеќе споредено со претходната година. Ваквото драстично намалување на изградбата на станови веројатно не е логично ако се знае дека с$ повеќе расте интересот за станбени кредити, меѓутоа логиката треба да се бара во генералната слика на пазарот што се создаде претходните години, кога градежништвото доживеа експанзија. Пазарот во изминатите години се презасити со нови станови, кои ако се суди според кредитирањето, дури сега се продаваат Сад-Ком, која гради станбено-деловен објект во состав на Скопје Сити Мол. Објектот нуди 140 станови а треба да биде целосно изграден до крајот на годината. „Продажбата и на становите и деловниот простор тече од самиот почеток на изградба на објектот. Становите се во голем процент продадени. Интересот е исто така голем и кај Македонците кои живеат надвор од земјава. Се надеваме дека до завршување на градбата ќе биде продаден целиот станбен и деловен простор“, велат од Сад-Ком.

Цените на становите ќе паднат за 15%?!

Цените на становите ќе паднат за 15% во блиска иднина, оценува Цветко Грозданов, директор на Акционерското друштво за стопанисување со станбен и деловен простор. Тој тврди дека маржите на приватниците надминуваат 30%, што е основа за пад на цените на недвижностите. „Просечната цена по метар квадратен станбена површина - зборувам за градежна, не за продажна - изнесува од 370 до 450 евра за метар квадратен, но сепак, тоа е условено и од типот на градбата. На пример, не е исто градба на колективна станбена зграда која е на пет ката и зграда на 15 ката, а има разлика и во квалитетот на вградениот материјал. Доколку станува збор за луксузни станови, сигурно дека и цената ќе биде повисока . Кога на оваа цена ќе се додаде пазарната цена на земјиштето, комуналиите, како и останатите трошоци, цената просечно би требала да се движи во рамките на цените кои им ги нудиме ние како акционерско друштво“, изјави неодамна Грозданов, истакнувајќи дека недвижностите допрва ќе поевтинат. „Во иднина очекувам продажните цени да паднат од 10% до 15% во однос на денешните. Доколку се гасифицираат фабриките коишто произведуваат градежни материјали или превозот биде

54 | 13 Септември, 2013

19,5

на метан и ако на пример, се користат други евтини енергенси, треба да се очекува пад и на цените на градежните материјали“, потенцира Грозданов. Народната банка регистрираше пад на цените на метар квадратен во првите три месеци од годинава за 5,5%. „Ваквиот тренд на намалување може да се објасни со тенденцијата на раст на изградените станбени згради во изминатиот неколкугодишен период. Падот делумно е стимулиран и од странските инвестиции во изградбата на недвижности“, пишува во извештајот на Централната банка. Според процентот на намалување на цените што го пресмета Народната банка, произлегува дека станбениот квадрат поевтинил од 45 до 70 евра, односно најевтините станови, кои првично се продавале по 850 евра за квадрат, сега би требало да се купат за 800, тие што чинеле 950 евра сега се околу 900, а тие од 1.000 евра паднале на 945 евра. Најскапите станови од 1.200 или 1.300 евра за квадрат сега би требало да може да се купат за 1.150, односно 1.230 евра за метар квадратен. Индексот на цените на становите НБМ го прави врз основа на податоците за Скопје, кои ги собира од огласите за продажба што ги објавуваат агенциите за недвижности.

Креативност во продажбата

Огромната понуда на станови во новоградби на пазарот ги натера градежните компании да се послужат и со невообичаени маркетиншки методи за да привлечат купувачи. Бесплатно комплетно опремување на новокупениот стан, попусти за одредени професии, пониска цена за втор купен стан од истата компанија, гратис подземна гаража се само дел од понудата на градежните компании. „Веќе не е доволно само да ги изградите становите, туку мора да понудите некакви поволности, да ги промовирате

милиони евра станбе одобриле банките одни кредити на годината, што е ед почетокот на повеќе од лани третина

со силен маркетинг за да можете да ги продадете“, објаснува Кочан. Агентите за недвижности велат дека во моментов цените на новоградбите во Скопје се движат од 800 до 1.300 евра, но потенцираат дека честопати купувачите со инвеститорот во четири очи се договараат за одреден попуст. Искуството на агенциите покажува дека сега многу повеќе се бараат станови во новоградби отколку стари станови, како што беше во минатото. Сепак, посочуваат дека кога станува збор за атрактивна локација, речиси нема разлика во цената меѓу стар и нов стан. Според последните статистички податоци, просечниот трошок за изградба на метар квадратен изнесува 812 евра. Приватните инвеститори пак, спротивно на очекувањата дека недвижностите ќе поевтинуваат, велат дека нема простор за поголем пад на цената. „Не може да се говори за намалување на цените на становите, бидејќи вредноста на земјиштето останува иста, а не се променети ни цените што ги плаќаме за комуналии, за расчистување на локацијата на којашто се гради. На пример, моменталните цени на станбениот квадрат во Скопје се минимални кога ќе се земат предвид сите трошоци за изградба, а минимална е и заработката што ја имаат градежните компании, зашто мал е процентот на купувачи на станови во текот на изградбата. Најчесто се купува кога објектот е готов. Тоа значи дека инвестицијата (зградата) треба сама да се изгради, односно компанијата мора да земе кредит, кој потоа нормално, влегува во крајната вредност на квадратот“, објаснуваат градежниците.