για τα συστήματα οργανωσης του αστικού χώρου

Για τα συστήματα οργάνωσης του αστικού χώρου

Μπούκη Μπαμπάλου – Νουκάκη

21.02.2013

-θα ορίσει τις κινήσεις, πρωτεύουσες και δευτερεύουσες -θα συγκροτήσει τα πλήρη και τα κενά -θα ιεραρχήσει τους υπαίθριους χώρους, ώστε να καθορίσει τις συνθήκες της καθημερινής ζωής των κατοίκων.

Το θέμα που επεξεργαζόμαστε αφορά σ’ έναν υπολειπόμενο περιθωριακό χώρο, ένα απροσδιόριστο κενό της πόλης, που θεωρούμε σε μεταβατική κατάσταση. Το ζητούμενο είναι να αποκτήσει φυσιογνωμία, χαρακτήρα και νόημα και να καταστεί ένας νέος τόπος συλλογικής κεντρικότητας Σε αυτό το «κενό» πρέπει να δημιουργηθεί ένα σύστημα οργάνωσης που: -θα ορίσει τις κινήσεις, πρωτεύουσες και δευτερεύουσες -θα συγκροτήσει τα πλήρη και τα κενά -θα ιεραρχήσει τους υπαίθριους χώρους, ώστε να καθορίσει τις συνθήκες της καθημερινής ζωής των κατοίκων.

"Η πόλη εμφανίζεται ως μια μορφική δομή, που μπορεί να κατανοηθεί μέσα απ’ τη συνεχή ιστορική της ανάπτυξη. Από αυτή την άποψη η αρχιτεκτονική δεν αντιμετωπίζεται ούτε ως το μοναδικό καλλιτεχνικό γεγονός που προτείνεται απ’ την πρωτοπορία, ούτε ως ένα βιομηχανικά παραγόμενο αντικείμενο, αλλά κυρίως ως μια διαδικασία μέσα στο χρόνο, από τη μονάδα κατοικίας ως την πόλη συνολικά"

"On Typology" Rafael Moneo

Giambattista Nolli, pianta grande di Roma,1748

Βαρκελώνη

Βερολίνο

Άμστερνταμ

Παρίσι

Θεσσαλονίκη

Μορφολογία Αστικού Ιστού

Τα γενικά προβλήματα του αστικού σχεδιασμού, κατά τον Franco Purini, είναι: - η αντίθεση ανάμεσα στο σύνηθες και την ταυτότητα - η ιδέα της ταυτότητας της πόλης που υπόκειται σε μια στενή διαλεκτική μεταξύ παρελθόντος και μέλλοντος.

- η αστική ιεραρχία, αιωρούμενη ανάμεσα στη δομική αξία που αναλαμβάνει ένα μέρος του ιστού σε σχέση με ολόκληρο τον πολεοδομικό οργανισμό. Η forma urbis εμφανίζεται λοιπόν ως το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης περισσότερων εντάσεων, οι οποίες καταλήγουν στο να την κάνουν να εκδηλώνεται όχι πια ως μια στατική εικόνα, αλλά ως ένα σχήμα σταθερά μεταβαλλόμενο, δυναμικό, εννοιολογικά διαταραγμένο.

Στο σύγχρονο σχεδιασμό, όπως παρατηρεί ο Manuel Gausa, έχουμε μετατοπιστεί - από την κλειστή ιδέα της σύνθεσης την ακριβή και ακριβώς προσδιορισμένη από τα μέλη της - στο «σύστημα» έναν «ανοιχτό» μηχανισμό, ικανό να δεχτεί ποικίλους συνδυασμούς και διαφορετικές μορφές

Το Ο.Τ. ως χωρικός σχηματισμός εξακολουθεί να βρίσκεται στο κέντρο ενδιαφέροντος των αρχιτεκτόνων, ανάμεσα σε μια σειρά συστημάτων περισσότερο ή λιγότερο αυστηρών και προσδιορισμένων. Αυτό που χαρακτηρίζει τον σύγχρονο προβληματισμό για το Ο.Τ. είναι μετασχηματισμοί που επιτρέπουν: -μεγαλύτερη ενοποίηση των εσωτερικών υπαίθριων χώρων με τον χώρο της πόλης.

-αναζητήσεις υβριδικών μορφών κτιρίων -πειραματισμό με διαφορετικά μεγέθη κτιρίων

Το μοντέλο του οικοδομικού τετραγώνου θεωρεί τις κατοικίες ως γενέτειρες του αστικού ιστού και τον δρόμο ως κεντρικό επεισόδιο της πόλης. και χαρακτηρίζεται από στην ιδέα της συνέχειας και της επανάληψης, την κτιριακή τυπολογία και την αστική μορφολογία.

-A

> Bercy quartier ΠΑΡΙΣΙ

Jean-Pierre Buffi & Associes 1. F. Gehry 2. F. Hamoutene 3. P. Chaix, J.-P. Morel 4. F. Montes 5. Y. Lion 6. F. Dusapin, F. Leclercq

7. C. de Portzamparc 8. H. Ciriani

> 1989-1996

αρχιτέκτονες

-A1

-A

> B e r c y q u a r t i e r - οργάνωση του μετώπου ΠΑΡΙΣΙ

-A2

τα διαχωριστικά

το πλαίσιο

τα περίπτερα

1

2

3

-A

-A3 οι συνδέσεις

η οργάνωση του μετώπου του πάρκου βασίζεται σε 4 στοιχεία:

> πηγαίνει πέρα από την ιδέα της μετωπικότητας, > εκφράζει τις εντάσεις του οικοπέδου και της γειτονιάς, > εντάσσει κανόνες βάθους, διαφάνειας, θέας και > εξασφαλίζει τη συνοχή των επεμβάσεων στο μέτωπο του πάρκου

4

στοιχεία

διαγράμματα

τα διαχωριστικά

1

Τα κενά που καθορίζονται από το σχέδιο ως διακοπές στο μέτωπο των κατασκευών μετατρέπονται σε δομικές συνδέσεις ανάμεσα στο πάρκο και τη γειτονιά. Τα κτίρια που βρίσκονται στα περάσματα ονομάζονται «διαχωριστικά». Αν αυτά τα κτίρια ειδωθούν ως τοίχοι γίνεται σαφές ότι ανήκουν στην πόλη και έχουν ένα δομικό, θεμελιακό ρόλο.

το πλαίσιο

2

Τα διαχωριστικά ενώνονται μεταξύ τους με ένα κτίριο παράλληλο στο πάρκο, που συγκροτεί ένα αρχιτεκτονικό πλαίσιο σε κάθε block.

-A

-A4 τα περίπτερα

3

Πρόκειται για ανεξάρτητα κτίρια μέσα στο πλαίσιο. Οι κενοί χώροι ανάμεσα τους ενοποιούν το εσωτερικό του Ο.Τ. με το πάρκο, φιλτράρουν το φως, δημιουργούν μία ποικιλία οπτικών θεάσεων.

οι συνδέσεις Δημιουργούν μία συνέχεια οριζόντιων στοιχείων ανάμεσα στα διαχωριστικά και τα περίπτερα. Διώροφα μπαλκόνια λειτουργούν ως ενδιάμεσοι χώροι μεταξύ σπιτιού και πάρκου και διασφαλίζουν την διαμπερότητα του εσωτερικού του Ο.Τ.

4

4,5

7

7,8

-A5 > Bercy quartier

1

1,2,3

6

-B

> Mar Bella Βαρκελώνη

Eduard Bru

> 1991-1992

-b1

-B

> Poble Nou Βαρκελώνη

Eduard Bru

-b2

-B

-b3

> V I LA O L I M P I CA

-B

> NOVA ICARIA

-b4

-B

> διαγράμματα

-b5

-B

>Mar Bella Βαρκελώνη

-b6

-B

>Mar Bella

-b7

-C

> Nexus World F U K U O K A, Iαπωνία

Arata Isozaki master plan

> 1990

-C1

d

-C

> Nexus World F U K U O K A, Iαπωνία

e

«το παιχνίδι των ατομικών εκφράσεων» - r e n g a 3D Model

-C2

-D

> Nexus World F U K U O K A, Iαπωνία

Rem Koolhaas

> 1991

-d1

Πομπηία

-D

-d2

>MIES VAN DER ROHE: σπίτια με αίθριο (In Dialogue with China)

-D

-d3

ΙΣΟΓΕΙΟ

-D

-d4

2ος Ο Ρ Ο Φ Ο Σ

-D

-d5

3ος Ο Ρ Ο Φ Ο Σ

-D

-d6

ΔΩΜΑΤΑ

-D

-d7

ΤΟΜΕΣ

-D

> Nexus World

-d8

-e

> Nexus World F U K U O K A, Iαπωνία

Steven Holl > VOID SPACE / HINGED HOUSING > 1989-1991

-e1

διαγράμματα Τέσσερα ζευγάρια κενών

Αναλογίες

Κάθε ζευγάρι συνδέεται με ένα φαρδύ άνοιγμα με μία κλιμακωτή ράμπα.

Οι σημαντικότερες δαστάσεις σε κάτοψη + τομή είναι σύμφωνες με μία αναλογία ( 1 : 1,618 ) βασισμένη στο βάθος των αυλών.

Περάσματα ανάμεσα στα κενά

-e Κατασκευή Τοιχεία από οπλισμένο σκυρόδεμα με κολόνες που φέρουν τα δάπεδα. Τα μέρωπα των αυλών προς τη δύση είναι υαλοπετάσματα, ενώ προς την ανατολή δομικά.

Δημόσιοι διάδρομοι προσφέρουν πρόσβαση στις μονάδες κατοικίας και συνδέουν τις αυλές. Υπάρχει μία εναλλαγή κλειστών - ανοιχτών χώρων, φωτός – σκιάς κατά μήκος κάθε περιπάτου. Καθένα από τα τρία περάσματα αναπτύσσει μία διαφορετική χωρική σχέση: μέσα, από πάνω και στις άκρες των αυλών.

-e2

Μεταλλασσόμενος χώρος Μέσω της περιστροφής πορτών, πανέλων και μικρών χώρων (cabinet) η κάτοψη κάθε μονάδας μπορεί να αλλάξει και να διαμορφώσει μία νέα διάταξη.

-e

> VOID SPACE / HINGED HOUSING

-e3

5

4

-e

>ΚΑΤΟΨΕΙΣ

3

2

1

-e4

0

-e

>ΤΟΜΕΣ

-e5

-e

>ΤΟΜΕΣ / ΟΨΕΙΣ

-e6

-e

-e7

κινήσεις

οργάνωση όψεων

-e

> H2O

-e8

-ΣΤ

> συγκρότημα των κατοικιών Giudecca Βενετία

Gino Valle

> 1982

-ΣΤ

Lodovico Ughi

pianta topografica della citta

1729

Gino Valle συγκρότημα κατοικιών

1982

κάτοψη β΄ ορόφου

κάτοψη α΄ ορόφου

κάτοψη ισογείου

Gino Valle συγκρότημα κατοικιών

1982

-ΣΤ

> Οικισμός στο Δίστομο

Δημήτρης και Σουζάνα Αντωνακάκη

> 1969

-ΣΤ