Το κορίτσι στο ψυγείο by Kastaniotis Editions

KERET sel_final_Layout 1 20/04/2012 2:17 μ.μ. Page 5

ΕΤΓΚΑΡ ΚΕΡΕΤ

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΣΤΟ ΨΥΓΕΙΟ

Διηγήματα

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΕΒΡΑΪΚΑ

ΛΟΥΙΖΑ ΜΙΖΑΝ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣ ΤΑΝΙΩΤΗ

KERET sel_final_Layout 1 20/04/2012 2:17 μ.μ. Page 6

ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟΥ: Etgar Keret, Pipelines © Copyright Etgar Keret

First Published in Hebrew in «Pipelines», am Oved, 1992 The Girl on the Fridge: First Published in Hebrew in «Missing Kissinger», Zmora-Bitan, 1994 Published by arrangement with the Institute for the Translation of Hebrew Literature © Copyright για την ελληνική γλώσσα Εκδόσεις Καστανιώτη Α.Ε., Αθήνα 2010 Έτος 1ης έκδοσης: 2012 Aπαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του παρόντος έργου στο σύνολό του ή τμημάτων του με οποιονδήποτε τρόπο, καθώς και η μετάφραση ή διασκευή του ή εκμετάλλευσή του με οποιονδήποτε τρόπο αναπαραγωγής έργου λόγου ή τέχνης, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2121/1993 και της Διεθνούς Σύμβασης Βέρνης-Παρισιού, που κυρώθηκε με το ν. 100/1975. Επίσης απαγορεύεται η αναπαραγωγή της στοιχειοθεσίας, σελιδοποίησης, εξωφύλλου και γενικότερα της όλης αισθητικής εμφάνισης του βιβλίου, με φωτοτυπικές, ηλεκτρονικές ή οποιεσδήποτε άλλες μεθόδους, σύμφωνα με το άρθρο 51 του ν. 2121/1993.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ Α.Ε. Ζαλόγγου 11, 106 78 Αθήνα % 210-330.12.08 – 210-330.13.27 FAX: 210-384.24.31

e-mail: info@kastaniotis.com www.kastaniotis.com ISBN 978-960-03-5232-0

KERET sel_final_Layout 1 20/04/2012 2:17 μ.μ. Page 7

Το κορίτσι στο ψυγείο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Γενέθλια . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Δεν είναι άνθρωποι . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Η θρεπτική αξία του ονείρου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Αίθουσα αναμονής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Τέρας στο τάβλι . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Χουμπέζα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Μπούμερανγκ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Γιορντάν . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ο χυμός των μύθων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Η πλάκα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Γιούλια . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Εγώ και η Ανέτ πηδιόμαστε στην Κόλαση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ο Ρεχάμιμ και ο Σκουληκάνθρωπος – Μια άθλια ιστορία . . . . . . . . . . Ο Αρκάντι Χιλούα ταξιδεύει με το λεωφορείο νούμερο πέντε . . . . . . Όχι πολιτικά . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Άραβας με μουστάκι . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ενενήντα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ο Θεός Νάνος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Μισερό Σέντερ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Σαν τις νυχτερίδες . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ανθρώπινο ομοίωμα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Έλα να μείνουμε στο επίπεδο της μεταφοράς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Μαϊμού εναντίον ανθρώπου. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ο Γκιούλιβερ στα ισλανδικά . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Το ζήτημα της ύβρεως . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Η ζήλια των συγγραφέων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11 14 16 23 25 29 32 33 38 42 44 46 48 50 53 57 61 64 66 67 75 78 81 85 87 90 93

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

KERET sel_final_Layout 1 20/04/2012 2:17 μ.μ. Page 8

ΕΤΓΚΑΡ ΚΕΡΕΤ

Μεταφρασμένη ιστορία – Ο βρικόλακας ή Ο κύριος Μακτάγκρετ Εβραϊκή ιστορία (α. Μηχανοκίνητη περιπολία / β. Ταξίδι) . . . . . . . . . Σλόμο πουστρόνο πάρ’ τον πούτσο μου και δρόμο . . . . . . . . . . . . . . . . Ημέρες σαν τη σημερινή . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Νανούρισμα στο χρόνο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Εγώ κι ο Λούντβιχ σκοτώνουμε τον Χίτλερ χωρίς λόγο (ή Βερολινέζικη άνοιξη) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Το θανάσιμο χαμόγελο του Χανς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Χαρούμενα χρώματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Κανένας δεν καταλαβαίνει τα κβάντα. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Αλίσα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Τίποτα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

97 103 110 111 115 117 125 128 130 132 136

KERET sel_final_Layout 1 20/04/2012 2:17 μ.μ. Page 9

Στον πατέρα μου και τη μητέρα μου

KERET sel_final_Layout 1 20/04/2012 2:17 μ.μ. Page 10

KERET sel_final_Layout 1 20/04/2012 2:17 μ.μ. Page 11

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ Σ ΤΟ ΨΥΓΕΙΟ

Μαζί

Της είπε πως είχε κάποτε μια φιλενάδα που της άρεσε να είναι μόνη. Κι αυτό ήταν τρομερά λυπηρό, γιατί είχαν δεσμό, και δεσμός, το λέει και η λέξη, σημαίνει να είσαι μαζί με τον άλλον. Εκείνης όμως της άρεσε ιδιαίτερα να είναι μόνη της. Έτσι, μια φορά τη ρώτησε: «Γιατί; Φταίω σε κάτι;» Κι εκείνη του είπε: «Όχι, εσύ δεν φταις καθόλου, είναι κάτι που έχει να κάνει με την παιδική μου ηλικία». Δεν το έπιασε και τόσο αυτό, την ιστορία με την παιδική ηλικία, και για να το καταλάβει κάπως καλύτερα προσπάθησε να βρει κάτι ανάλογο από τη δική του παιδική ηλικία. Και δεν βρήκε τίποτα. Όσο και να σκέφτηκε, τα παιδικά του χρόνια έμοιαζαν σαν τρύπα στο δόντι κάποιου άλλου – ένα δόντι που δεν ήταν βέβαια υγιές, αλλά που δεν ενοχλούσε και πολύ, τουλάχιστον όχι τον ίδιο. Κι εκείνη η κοπέλα, που της άρεσε να είναι μόνη, όλη την ώρα τού κρυβόταν, και για όλα έφταιγε η παιδική της ηλικία. Αυτό το πράγμα τον νευρίαζε τρομερά. Στο τέλος τής είπε: «Εξήγησέ μου λοιπόν, αλλιώς τα χαλάμε». Κι εκείνη είπε εντάξει και τα χαλάσανε.

KERET sel_final_Layout 1 20/04/2012 2:17 μ.μ. Page 12

ΕΤΓΚΑΡ ΚΕΡΕΤ

Η Ογκέτ δείχνει συμπόνια «Είναι πάρα πολύ λυπηρό», είπε η Ογκέτ. «Λυπηρό και συγκινητικό συνάμα». «Ευχαριστώ», είπε ο Ναχούμ πίνοντας το χυμό του. Η Ογκέτ παρατήρησε πως ψιλοέκλαιγε και δεν θέλησε να τον τσιγκλήσει, τελικά όμως δεν κατάφερε ν’ αντισταθεί στον πειρασμό και τον ρώτησε: «Δηλαδή μέχρι σήμερα δεν ξέρεις τι ήταν αυτό από την παιδική της ηλικία που την έκανε να σ’ αφήσει;» «Δεν με άφησε», τη διόρθωσε ο Ναχούμ, «χωρίσαμε». «Έτσι λες εσύ», είπε η Ογκέτ. «Δεν είναι “αυτό που λέω εγώ”», επέμεινε ο Ναχούμ, «είναι η ζωή μου. Για μένα τουλάχιστον κάτι τέτοιες λεπτομέρειες έχουν σημασία». «Και μέχρι σήμερα δεν ξέρεις ποιο γεγονός από τα παιδικά της χρόνια ήταν η αρχή για όλα αυτά;» συνέχισε η Ογκέτ. «Δεν είναι κάποιο γεγονός που τα άρχισε όλα αυτά», τη διόρθωσε ο Ναχούμ, «εσύ τα άρχισες». Και αφού σιώπησε για λίγο, πρόσθεσε: «Ναι, είναι κάτι με το ψυγείο».

Δεν είναι του Ναχούμ Όταν η φιλενάδα του Ναχούμ ήταν μικρή, οι γονείς της δεν είχαν υπομονή μαζί της, γιατί αυτή ήταν μικρή και γεμάτη ενέργεια, κι εκείνοι ήταν ήδη γέροι και ανόρεχτοι. Η φίλη του Ναχούμ προσπαθούσε να παίξει μαζί τους, να τους μιλήσει, όλα αυτά όμως μονάχα τους εκνεύριζαν ακόμα περισσότερο. Δεν είχαν δύναμη. Δεν είχαν καν τη δύναμη να της πουν να το βουλώσει. Αντί γι’ αυτό λοιπόν τη σήκωναν ψηλά, την κάθιζαν πάνω στο ψυγείο και πήγαιναν στη δουλειά τους ή όπου αλλού έπρεπε να πάνε. Το ψυγείο ήταν τρομερά ψηλό, και η φίλη του Ναχούμ δεν μπορούσε να κα-

KERET sel_final_Layout 1 20/04/2012 2:17 μ.μ. Page 13

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΣΤΟ ΨΥΓΕΙΟ

τέβει. Κάπως έτσι λοιπόν πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της παιδικής της ηλικίας στην κορυφή του ψυγείου, τραγουδώντας στον εαυτό της τραγούδια και ζωγραφίζοντας μικρές ζωγραφιές στο στρώμα της σκόνης που συσσωρευόταν πάνω του. Η θέα από ψηλά ήταν πολύ όμορφη, ένιωθε μια ευχάριστη και ζεστή αίσθηση στον ποπό της. Και τώρα, που ήταν πλέον ενήλικη, νοσταλγούσε πολύ εκείνη την εποχή, τη μοναξιά. Κι ο Ναχούμ καταλάβαινε πολύ καλά τη θλίψη της, μια φορά μάλιστα επιχείρησε να την κολλήσει στη σκεπή του ψυγείου, δεν έφτανε όμως αυτό. «Είναι τρομερά ωραία ιστορία», ψιθύρισε η Ογκέτ και άγγιξε απαλά την παλάμη του Ναχούμ. «Ναι», μουρμούρισε ο Ναχούμ τραβώντας το χέρι του πίσω, «είναι τρομερά ωραία, αλλά δεν είναι δική μου».

KERET sel_final_Layout 1 20/04/2012 2:17 μ.μ. Page 14

ΓΕΝΕΘΛΙΑ

Τ είναι αστραφτερά και τα λεφτά ψιλά. Το τελευταίο από τα μο-

ο λεωφορείο σταματά, ο οδηγός σού χαμογελά, τα παράθυρα

νά καθίσματα στην αριστερή πλευρά είναι άδειο, λες και το έχουν κρατήσει για σένα, αυτό που σου αρέσει περισσότερο απ’ όλα, με το τζάμι πίσω του. Το λεωφορείο προχωράει, τα φανάρια πρασινίζουν για να περάσει, κι ο νεαρός που τρώει σπόρια μαζεύει τα φλούδια σ’ ένα σακουλάκι. Ο ηλικιωμένος εισπράκτορας σήμερα δεν θέλει εισιτήριο, αγγίζει μονάχα το γείσο του καπέλου του και εύχεται με μια ευχάριστη φωνή να έχουμε μια όμορφη μέρα. Και πράγματι θα είναι μια όμορφη μέρα. Γιατί σήμερα έχεις γενέθλια. Είσαι έξυπνη, χαριτωμένη και η ζωή είναι μπροστά σου. Ακόμα τέσσερις στάσεις, θα χτυπήσεις το κουδούνι κι ο οδηγός θα σταματήσει, ειδικά για σένα. Θα κατέβεις από το λεωφορείο, κανείς δεν θα σε σπρώξει, κι η πόρτα θα κλείσει όταν θα έχεις πλέον απομακρυνθεί. Και το λεωφορείο θα ξεκινήσει, οι άνθρωποι θα σου κάνουν χαρούλες, κι ο νεαρός που έτρωγε σπόρια θα σου κουνάει το χέρι μέχρι να εξαφανιστεί, δίχως λόγο και αιτία. Ποιος χρειάζεται δικαιολογίες, σήμερα έχεις γενέθλια και στα γενέθλια συμβαίνουν ευχάριστα πράγματα. Και το κουτάβι που τρέχει τώρα προς το μέρος σου θα κουνήσει την ουρά του όταν το αγγίξεις, ακόμα και τα σκυλιά διακρίνουν τις γιορταστικές επετείους.

KERET sel_final_Layout 1 20/04/2012 2:17 μ.μ. Page 15

ΓΕΝΕΘΛΙΑ

Στο διαμέρισμά σας άνθρωποι θα περιμένουν στα σκοτεινά, πίσω από τα όμορφα έπιπλα που εσύ η ίδια έχεις διαλέξει. Μόλις ανοίξεις την πόρτα, θ’ αναπηδήσουν και θα σε αιφνιδιάσουν. Ακριβώς όπως αρμόζει σε κάθε έκπληξη. Θα είναι όλοι εκεί, οι άνθρωποι που αγαπάς, οι πλέον ακριβοί και οι πιο σημαντικοί. Και θα φέρουν δώρα, που είτε έχουν αγοράσει είτε έφτιαξαν μόνοι τους. Δώρα ευφάνταστα, αλλά και πράγματα πρακτικά. Οι εύθυμοι θα διασκεδάσουν, οι σοβαροί θα περάσουν καλά, ακόμα και οι μελαγχολικοί θα χαμογελάσουν αληθινά. Το φαγητό θα είναι υπέροχο, μετά θα προσφέρουν φράουλες και θα τελειώσουν με μιλκ-σέικ βανίλια, από το νοστιμότερο μαγαζί της πόλης. Θα βάλουν ένα δίσκο του Κιθ Τζάρετ και όλοι θα τον ακούσουν, θα βάλουν ένα δίσκο του Σατί και κανείς δεν θα νιώθει θλιμμένος. Κι όσοι είναι μόνοι τους θα νιώσουν μαζί απόψε, και κανείς δεν θα ρωτάει: «Πόση ζάχαρη;», γιατί όλοι πλέον γνωρίζουν τους πάντες. Στο τέλος θα φύγουν, κι όσοι θέλεις θα σε φιλήσουν, κι όσοι δεν θέλεις θα σου σφίξουν το χέρι. Και μονάχα αυτός θα μείνει, ο άντρας με τον οποίο ζεις, ωραίος και γεμάτος κατανόηση και πιστός. Αν επιθυμείς, θα κάνετε έρωτα ή θα σου κάνει μασάζ στο κορμί με λάδι, που αρωμάτισαν στο μαγαζί ακολουθώντας μια ειδική συνταγή. Αν το ζητήσεις, θ’ ανάψει τη λάμπα αλογόνου και θα μείνετε αγκαλιασμένοι χωρίς να μιλάτε, αναμένοντας την ανατολή. Κι εκείνο το μαγικό βράδυ, αν είμαι εκεί, θα πιω μιλκ-σέικ βανίλια και θα χαμογελάσω αληθινά, θα δοκιμάσω το υπέροχο φαγητό. Και πριν φύγω, αν θέλεις, θα σε φιλήσω, ή μπορεί απλά και μόνο να σου σφίξω το χέρι.

KERET sel_final_Layout 1 20/04/2012 2:17 μ.μ. Page 16

ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ

Οπρόσεξε.

Νταβιντόφ, ο οδηγός του μοίραρχου, ήταν ο πρώτος που τον

«Έρχονται βάσανα», είπε και σηκώθηκε από το άδειο κιβώτιο πάνω στο οποίο καθόταν. «Είναι απλά ένας αξιωματικός των Συνοριακών Φρουρών, Νταβιντόφ», τον αγνόησε ο Στάιν, συγκεντρωμένος απόλυτα στο τάβλι. «Ξέρεις τι σημαίνει αυτό;» συνέχισε ο Νταβιντόφ, όρθιος, χωρίς να παίρνει τα μάτια του από τον αξιωματικό με την περίεργη χακί στολή. «Όχι, δεν ξέρω», ψέλλισε ο Στάιν ανυπόμονα, «θα κάτσεις πια; Είναι η σειρά σου». «Σημαίνει πως πρόκειται ν’ αποσπάσουν κάποιον από εμάς κοντά τους, “ενίσχυση σε ανθρώπινο δυναμικό” το λένε αυτό, δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει». «Θ’ αποσπάσουν κάποιον από εμάς λοιπόν, μπιγκ ντιλ. Ρίξε πια τα ζάρια, Νταβιντόφ». «Για σένα μπορεί να μην είναι μπιγκ ντιλ, αλλά για τον κακομοί...» άρχισε ο Νταβιντόφ, ο Στάιν όμως τον έκοψε: «Σ’ τ’ ορκίζομαι, Νταβιντόφ, αν δεν ρίξεις πια τα γαμημένα τα ζάρια, πάω αμέσως στον μοίραρχο και ζητώ απόσπαση. Μπορεί εκεί να τα καταφέρω να τελειώσω ένα παιχνίδι». «Ξέρεις, Στάιν», είπε ο Νταβιντόφ παίρνοντας τα μάτια του από τον αξιωματικό των Συνοριακών Φρουρών, «μια μέρα να πας εκεί και θα λες άλλα. Αυτοί οι Συνοριακοί Φρουροί δεν μοιάζουν

KERET sel_final_Layout 1 20/04/2012 2:17 μ.μ. Page 17

ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ

με τίποτε απ’ όσα ξέρεις, θα σε φάνε ζωντανό. Και μάλιστα έναν ασκεναζί* καραμπινάτο σαν εσένα», κάγχασε ο Νταβιντόφ, «θα χρειαστεί να σε ξύσουν με σπάτουλα από το καπό του τζιπ τους». «Απ’ ό,τι βλέπω, δεν πρόκειται να τελειώσει σήμερα αυτό το παιχνίδι». Ο Στάιν παράτησε το τάβλι εκνευρισμένος, ένα δευτερόλεπτο πριν έρθει ο Σαρμπάνι ιδρωμένος και του πει πως ο μοίραρχος θέλει να του μιλήσει. «Αυτοί οι τύποι της Συνοριακής Φρουράς κουβαλάνε εντελώς διαφορετικά μυαλά από εμάς. Είναι τρελοί, βίαιοι, απείθαρχοι», ξεκαθάρισε ο μοίραρχος με το στυλό στο αυτί, «γι’ αυτό όμως κι εγώ πρέπει να τους στείλω κάποιον που να είναι καλός στρατιώτης και δεν θ’ αντιδράσει στις προκλήσεις τους, κι όχι κανέναν θερμοκέφαλο σαν τον Άκερμαν ή τον Σαρμπάνι, που στην καλύτερη περίπτωση θα καταλήξει στη φυλακή και στη χειρότερη στο νοσοκομείο». Ο Στάιν μάζεψε τα πράγματά του και ανέβηκε με τον αξιωματικό στο τζιπ. Θα προτιμούσε να του έλειπαν αυτές οι κολακείες. «Δεν είναι τόσο τρομερό, μια εβδομάδα είναι μόνο», προσπάθησε να παρηγορηθεί. Από μακριά ο Νταράι τον κοίταζε με ύφος «συμμετέχω στο πένθος της οικογένειας».

* Οι Εβραίοι της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. (Σ.τ.Μ.)

2 – Το κορίτσι στο ψυγείο

«Οκέι, ποιο ζώον μού έκλεψε το μαχαίρι των κομάντο;» ρώτησε ο μαλλιαρός κοντός που γυρνούσε στη σκηνή ολόγυμνος. «Ηρέμησε, Ζανζούρι, το πήρα για λίγο, για να κόψω λευκοπλάστη». Ένας μαύρος και κάθιδρος στρατιώτης έτεινε ένα τεράστιο μαχαίρι με μια πυξίδα στη λαβή. Ο Ζανζούρι άρπαξε βιαστικά το μαχαίρι και ταυτόχρονα ακούμπησε τη λεπίδα του στο λαιμό του μαύρου.

KERET sel_final_Layout 1 20/04/2012 2:17 μ.μ. Page 18

ΕΤΓΚΑΡ ΚΕΡΕΤ

«Σαφίκ, βλαμμένε Βεδουίνε. Μια φορά ακόμα αν πιάσεις με τα ιδρωμένα σου χέρια τα πράγματά μου, θα σου χώσω αυτό το μαχαίρι στο μαύρο κώλο σου, κατάλαβες;» Ο αξιωματικός που μπήκε στη σκηνή αγνόησε το επεισόδιο. «Το κρεβάτι σου είναι εκεί πέρα», είπε κι έδειξε στην άκρη της σκηνής, «πώς είπες πώς σε λένε;» «Στάιν, Σμούλικ Στάιν», ψέλλισε ο Στάιν. «Το κρεβάτι σου είναι εκεί, Στάιν», έδειξε ξανά το ίδιο κρεβάτι. «Και βγαίνουμε για περιπολία σε δυο ώρες, να είσαι έτοιμος». Όταν έπαιρνε μέρος στις περιπολίες με τα αντιαεροπορικά άρματα υπήρχαν πάντα εμπόδια. Δεν μπορούσαν να περάσουν ούτε ένα δρόμο χωρίς να τους πετάξουν κοτρόνες. Τώρα όμως, μέσα στο τζιπ της Συνοριακής Φρουράς, η Γάζα έμοιαζε υπέροχη. Ήταν τέσσερις στο τζιπ. Ο Ζανζούρι οδηγούσε και εκτός από τον Στάιν ήταν και ο ιδρωμένος μαύρος κι ένας ακόμα, κοκκινομάλλης. Ο κοκκινομάλλης έβγαλε από το τσεπάκι του τζάκετ του μια τσιχλόφουσκα, την έβαλε στο στόμα και πέταξε το χαρτί. «Ε, Τσερκέζε, πέτα κι εδώ μια τσιχλόφουσκα», απαίτησε ο Ζανζούρι, που τον είδε από τον καθρέφτη. «Τελείωσαν», είπε ο κοκκινομάλλης χαμογελώντας και αποκαλύπτοντας τα σάπια του δόντια. «Το μουνί της μάνας σου». Ο Ζανζούρι έφτυσε έξω από το τζιπ. «Ο πρώτος Άραβας που θα πιάσω σήμερα την έχει άσχημα!» Το δεύτερο τζιπ τούς προσπέρασε, ο οδηγός του ήταν ένας στρατιώτης λεπτός με σημάδια, δίπλα του καθόταν ο αξιωματικός. Μπροστά τους στα εκατό μέτρα σερνόταν με δυσκολία πάνω στο πεζοδρόμιο ένας γέρος Άραβας. Ο Στάιν είδε τον σημαδεμένο να στρίβει άγρια το τιμόνι, ν’ ανεβάζει τις δυο ρόδες στο πεζοδρόμιο και να χτυπάει τον γέρο. Ο γέρος πετάχτηκε κάμποσα μέτρα και σωριάστηκε με το πρόσωπο προς τα κάτω, ακίνητος. «Ο μουγκός είναι τρελαμένος σήμερα», κάγχασε ο Ζανζούρι, «είδες πώς τον πέταξε στον αέρα;»

KERET sel_final_Layout 1 20/04/2012 2:17 μ.μ. Page 19

Ο Στάιν δεν κατάλαβε τι ακριβώς είχε συμβεί, γύρισε και είδε το πτώμα στο πεζοδρόμιο, τον Ζανζούρι να γελάει και τον Τσερκέζο να μασάει τσίχλα. Προσπάθησε να βάλει αυτές τις εικόνες σε μια λογική σειρά, αλλά δεν τα κατάφερε. Το δεύτερο τζιπ σταμάτησε στη γωνία σε ένα από τα στενά, ο Ζανζούρι βιάστηκε να σταματήσει πίσω του. Ο Στάιν πήδηξε από το τζιπ, έτρεξε βιαστικά προς τον μουγκό και τον βούτηξε από την μπλούζα. «Τον πάτησες επίτηδες, τρελέ, πάτησες έναν άνθρωπο επίτηδες, δεν σου είχε κάνει τίποτα». Ο Τσερκέζος άρπαξε τον Στάιν με μια λαβή από πίσω και τον τράβηξε από τον μουγκό. «Δεν πάτησε άνθρωπο», τον διόρθωσε ο Ζανζούρι, «Άραβα πάτησε, τι κάνεις έτσι λοιπόν σαν τρελός;» Ο Στάιν αισθανόταν την καυτή ανάσα του Τσερκέζου να πιέζει τον αυχένα του και ήξερε πως, αν άνοιγε το στόμα του ν’ απαντήσει, θα ξεσπούσε στα κλάματα. «Η σκεπή εκεί πέρα», έδειξε ο αξιωματικός μη δίνοντας σημασία σε όσα είχαν γίνει. «Κάποιος είναι επάνω, θέλω να τον κατεβάσουν ο Ζανζούρι και ο Τσερκέζος και να τον φέρουν εδώ». Ο Τσερκέζος παράτησε τον Στάιν. Αυτός και ο Ζανζούρι εξαφανίστηκαν σ’ ένα διπλανό στενό, που οδηγούσε στο σπίτι του οποίου τη σκεπή είχε δείξει ο αξιωματικός. Δυο λεπτά αργότερα ξαναφάνηκαν, σέρνοντας μαζί τους κάποιον, με τα χέρια δεμένα πισθάγκωνα και μ’ ένα φαρδύ λευκοπλάστη κολλημένο στο στόμα του. «Του βούλωσα το στόμα», είπε ο Ζανζούρι, «τους σιχαίνομαι όταν αρχίζουν να φωνάζουν και να μυξοκλαίνε». Ο μουγκός πέταξε ένα μουγκρητό συγκατάβασης και κούνησε καταφατικά το κεφάλι του. Πλησίασε τον δεμένο Άραβα, έκανε πως σκύβει, ξαφνικά όμως ανασηκώθηκε και τον χτύπησε στο πρόσωπο. «Βρήκατε τίποτα πάνω του;» ρώτησε ο αξιωματικός βαριεστημένα. «Αυτό εδώ!» –ο Ζανζούρι έδειξε με περηφάνια ένα μπουκάλι

ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ

KERET sel_final_Layout 1 20/04/2012 2:17 μ.μ. Page 20

ΕΤΓΚΑΡ ΚΕΡΕΤ

μαύρη μπίρα μ’ ένα κουρέλι δεμένο στο λαιμό– «κι είχε και κοτρόνες». Ο μουγκός συνέχιζε να βαράει τον Άραβα, που είχε πλέον σωριαστεί χάμω, βγάζοντας τρομαχτικά μουγκρητά. «Φτάνει!» απαίτησε ο Στάιν και προχώρησε προς το μέρος του. Ο μουγκός άφησε τον Άραβα, τράβηξε το κλομπ του από το τζάκετ του και κάρφωσε τον Στάιν μ’ ένα βλέμμα απειλητικό. «Η αλήθεια είναι πως αρχίζεις να μου τη δίνεις στα νεύρα, Στάιν», είπε ο αξιωματικός με απάθεια, μ’ ένα σβησμένο τσιγάρο στην άκρη του στόματός του. Ξανάβαλε το τσαλακωμένο πακέτο των τσιγάρων Έσκοτ στο τσαντάκι που είχε περασμένο στους γοφούς του κι έψαξε κάτι στις τσέπες του παντελονιού του. Αφού δεν το βρήκε, συνέχισε να μιλάει: «Ποιος νομίζεις πως είσαι, Στάιν, ο Ερυθρός Σταυρός; Αυτοί οι βρομιάρηδες μόνο ένα πράγμα έχουν στο νου τους: να σε σκοτώσουν. Είναι ο μοναδικός λόγος για τον οποίο ζουν. Βάλ’ το καλά στο μυαλό σου. Μπορεί να μοιάζουν εξωτερικά σαν εμάς, αλλά δεν είναι έτσι. Δεν είναι άνθρωποι αυτοί!»

Το πεσμένο σώμα συσπάστηκε στο έδαφος, ο Στάιν προσπάθησε να το πλησιάσει για να το βοηθήσει. Ο μουγκός τού έφραξε το δρόμο. «Βλέπω πως απλά δεν καταλαβαίνεις», συνέχισε ο αξιωματικός, «καλά, πώς το λένε: “πίσω έχει η αχλάδα την ουρά”. Τσερκέζε, σήκωσέ τον», είπε δείχνοντας με το χέρι του. Ο Τσερκέζος σήκωσε τον Άραβα από πίσω, κρατώντας τον για να μη σωριαστεί. Το πρόσωπο του Άραβα ήταν ένα μίγμα ιδρώτα και σκόνης. «Ζανζούρι, το μαχαίρι», είπε ο αξιωματικός και άπλωσε το χέρι του, με το σβησμένο τσιγάρο ακόμα στο στόμα. Ο Ζανζούρι τράβηξε το μαχαίρι από το τζάκετ του και το ακούμπησε στο χέρι του αξιωματικού που το περίμενε. Ο αξιωμα-

KERET sel_final_Layout 1 20/04/2012 2:17 μ.μ. Page 21

τικός έλεγξε προς στιγμήν το μαχαίρι και χτύπησε τη λαβή με το δάχτυλο. «Η πυξίδα στη λαβή είναι χαλασμένη», δήλωσε. «Ναι, το ξέρω», επιβεβαίωσε ο Ζανζούρι, «για όλα φταίει αυτός ο Βεδουίνος ο βλαμμένος». Έδειξε τον μαύρο, του οποίου η στολή, μουσκεμένη στον ιδρώτα, έδειχνε πιο σκούρα από τις στολές των άλλων. «Δεν πειράζει», συνέχισε ο αξιωματικός με την ήρεμη φωνή του και έσκισε το πουκάμισο που φορούσε ο Άραβας. Τα κουμπιά του σκόρπισαν στο έδαφος και μπροστά στα μάτια του Στάιν αποκαλύφθηκε ένα τριχωτό στήθος που ανεβοκατέβαινε με γοργό ρυθμό. «Όχι!» Ο Στάιν πρόλαβε να κάνει ένα βήμα προς τον αξιωματικό. Ο μουγκός κατέβασε το βαρύ ξύλινο κλομπ στον αυχένα του και ο Στάιν έπεσε κάτω. «Κράτα τον με το κεφάλι πάνω», ο Στάιν άκουσε τον αξιωματικό να διατάζει. «Όχι τον Άραβα, βλάκα, τον πονεσιάρη», άκουσε τον Τσερκέζο να σαρκάζει. Τώρα ήταν γονατισμένος, ο μουγκός τον στήριζε με το ένα χέρι κάτω από τη μασχάλη του και με το άλλο τραβούσε τα μαλλιά του κρανίου του. Τρία μέτρα πιο κει ο αξιωματικός πλησίασε το μαχαίρι στην κοιλιά του Άραβα που έτρεμε κι εκείνος δεν μπορούσε να κάνει τίποτα. Ο αξιωματικός άνοιξε την κοιλιά στα δυο με μια γρήγορη κίνηση και χύθηκαν κάτω τυλιγμένες σημαίες, σημειώματα, καραμέλες και τηλεφωνικά κέρματα. «Μην αγγίξετε τις καραμέλες, είναι δηλητηριασμένες», τους επέστησε την προσοχή ο αξιωματικός και επέστρεψε το μαχαίρι στον Ζανζούρι. Ο Τσερκέζος άνοιξε μια σημαία, ήταν της ΟΑΠ. Ο Ζανζούρι και ο μαύρος γέμισαν τις τσέπες της στολής τους με τηλεφωνικά κέρματα. Ο Τσερκέζος ξέντυσε τον Άραβα, που αφού άδειασε ήταν επίπεδος σαν τεντόπανο. Τον τύλιξε στρίβοντάς τον σαν οχτάρι και τον ακούμπησε πάνω στη ρεζέρβα του τζιπ.

ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ

KERET sel_final_Layout 1 20/04/2012 2:17 μ.μ. Page 22

ΕΤΓΚΑΡ ΚΕΡΕΤ

«Για λέγε, Τσερκέζε, τι θα τον κάνεις;» ρώτησε ο Ζανζούρι. «Γέμιση του τοστ, παλτό, άνα αάρεφ.* Σε κάτι θα φανεί χρήσιμος». Ο Τσερκέζος σήκωσε τους ώμους. «Αυτοί οι Τσερκέζοι είναι τόσο τσιγκούνηδες, τι να πεις;» ψιθύρισε ο Ζανζούρι στον μαύρο, με τις τσέπες να κουδουνίζουν από τα τηλεφωνικά κέρματα. Παρόλο που είχε φάει το χτύπημα με το κλομπ του μουγκού πάνω από πέντε λεπτά νωρίτερα, ο Στάιν σκέφτηκε πως τώρα ήταν η σωστή στιγμή να λιποθυμήσει.

Ο Στάιν συνήλθε στη σκηνή, πάνω στο κρεβάτι με τα ρούχα και τα παπούτσια, με φριχτούς πόνους στον αυχένα, και δύσκολα μπορούσε να κουνήσει το λαιμό του. Όλοι κοιμόντουσαν τώρα. Μέσα στο σκοτάδι διέκρινε τη φωσφορούχο βελόνα στην πυξίδα που ήταν πάνω στη λαβή του μαχαιριού του Ζανζούρι. Ο Στάιν σηκώθηκε ήσυχα από το κρεβάτι, τράβηξε το μαχαίρι από τη θήκη και ακολούθησε την πορεία που του υποδείκνυε η βελόνα από φώσφορο.

* Αραβικά στο κείμενο: «Ξέρω κι εγώ;» (Σ.τ.Μ.)

KERET sel_final_Layout 1 20/04/2012 2:17 μ.μ. Page 23

Η ΘΡΕΠΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ

Ξ στερναχ να τρώει το όνειρο στο οποίο σε είχα ονειρευτεί. Πήκαι βρήκα τρομαγμένος τον Έγκ-

δηξα απ’ το κρεβάτι μου οργισμένος και του έκοψα τη μύτη μ’ όλη μου τη δύναμη. Ο Έγκστερναχ παράτησε τα υπολείμματα του ονείρου, εγώ όμως δεν υποχώρησα και συνέχισα να τον βαράω. Ακόμα κι όταν σύρθηκε κάτω από το κρεβάτι και έχασε την αισθητή μορφή του, δεν σταμάτησα να χτυπώ τη ρευστή πλέον σιλουέτα. Στο τέλος σταμάτησα. Εξαντλημένος και ιδρωμένος μάζεψα τα υπολείμματα του ονείρου. Δεν είχε αφήσει και πολλά, μόνο το μαύρο αθλητικό παντελόνι που φορούσες, το άτολμο χαμόγελό σου και μια κάποια επαφή μεταξύ μας, δεν ξέρω ποια – ίσως μια αγκαλιά. Ο Έγκστερναχ είχε φάει τα πάντα γύρω-γύρω κι είχε αφήσει μονάχα αυτή, απογυμνωμένη. Απέμεινα ξαπλωμένος στο πάτωμα φορώντας μόνο το εσώρουχό μου, κάθιδρος, απελπισμένος και σιωπηλός. Ώρες υπομονετικού ύπνου, περιμένοντας να έρθει το όνειρο. Και τώρα – τίποτα, χειρότερα κι από τίποτα, μία και μόνο υποψία γεύσης που πέφτει στο στόμα μου από μια ανύπαρκτη γρανίτα. Κάτω απ’ το κρεβάτι ακούγεται ένα τρομερό κλάμα. Ήταν ο Έγκστερναχ. Αρχικά νόμισα ότι ήταν κλάμα πόνου – είχα άλλωστε καταφέρει φοβερά χτυπήματα στη σιλουέτα, δεν υπήρχε όμως ούτε ίχνος πόνου στον δυνατό λυγμό. Δοκίμασα τα δάκρυα του Έγκστερναχ που κυλούσαν στο πάτωμα του δωματίου και η γεύση τους μου φάνηκε γλυκιά – ο Έγκστερναχ έκλαιγε από ευτυχία και τα δάκρυά του μου περιέγραφαν την υπέροχη γεύση του ονείρου, που είχε επιφέρει ρίγη σε κάθε κομμάτι του ανύπαρκτου

ύπνησα μέσα στη νύχτα

KERET sel_final_Layout 1 20/04/2012 2:17 μ.μ. Page 24

ΕΤΓΚΑΡ ΚΕΡΕΤ

κορμιού του. Ο λυγμός του μου αποκάλυψε όλες εκείνες τις μακριές νύχτες που περίμενε κενός κάτω απ’ το κρεβάτι μου, τρεφόμενος από τα κομμάτια των ονείρων μου. Όνειρα πληκτικά και απαθή, που προκαλούσαν αηδία, τα οποία μασούσε αργά, δίχως δυνατότητα επιλογής, όνειρα πόνου, εγκατάλειψης και φόβου, τα οποία προσπαθούσε ν’ αφανίσει εντελώς για να ελευθερώσει τον ύπνο μου, και τα οποία τόσο συχνά παρέμεναν σφηνωμένα στο λαιμό του κάνοντάς τον να υποφέρει. Κάθε νύχτα ο Έγκστερναχ κατάπινε επί ώρες απάθεια και πόνο, αφήνοντας τον ύπνο μου ήρεμο και σκοτεινό, κι απόψε επιτέλους ανταμείφθηκε, χόρτασε την άγρια πείνα του και για λίγο ήρθε σε επαφή με μια εναλλαγή στο κενό. Το σώμα του γνώρισε κάτι πέρα από το τίποτα. Η ανατολή είχε σχεδόν φτάσει, και η σκιώδης παλάμη του συντρόφου μου γλίστρησε έξω απ’ το κρεβάτι, δείχνοντας το κέντρο του δωματίου, τα κομμάτια του ονείρου που μου είχαν απομείνει: τη φόρμα, το χαμόγελο, τη μεθυστική επαφή που δεν γνώριζα τη φύση της, τα χλομά δάχτυλα της σκιάς που έμοιαζαν να λένε: «Να, φίλε μου, άφησα κάτι καλό και για σένα».