PAPATHEODOROU_XRISTOUGENNA final_Layout 1 10/11/2011 2:34 ΜΜ Page 5
ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ
Ο ΑΪ-ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΤΟ ΡΑΝΤΑΡ Και άλλες χριστουγεννιάτικες ιστορίες
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ
PAPATHEODOROU_XRISTOUGENNA final_Layout 1 10/11/2011 2:34 ΜΜ Page 6
©
Copyright Βασίλης Παπαθεοδώρου – Εκδόσεις Καστανιώτη Α.Ε., Αθήνα 2011
Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του συγγραφέα καθώς και τις σελίδες του στο facebook: www.juvenilebooks.gr www.facebook.com/profile.php?id=1068902674 www.facebook.com/pages/Στη-Διαπασών/210324575672306 Έτος 1ης έκδοσης: 2011 Aπαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του παρόντος έργου στο σύνολό του ή τμημάτων του με οποιονδήποτε τρόπο, καθώς και η μετάφραση ή διασκευή του ή εκμετάλλευσή του με οποιονδήποτε τρόπο αναπαραγωγής έργου λόγου ή τέχνης, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2121/1993 και της Διεθνούς Σύμβασης ΒέρνηςΠαρισιού, που κυρώθηκε με το ν. 100/1975. Επίσης απαγορεύεται η αναπαραγωγή της στοιχειοθεσίας, σελιδοποίησης, εξωφύλλου και γενικότερα της όλης αισθητικής εμφάνισης του βιβλίου, με φωτοτυπικές, ηλεκτρονικές ή οποιεσδήποτε άλλες μεθόδους, σύμφωνα με το άρθρο 51 του ν. 2121/1993.
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ Α.Ε. Ζαλόγγου 11, 106 78 Αθήνα % 210-330.12.08 – 210-330.13.27 FAX: 210-384.24.31
e-mail: info@kastaniotis.com www.kastaniotis.com ISBN 978-960-03-5381-5
PAPATHEODOROU_XRISTOUGENNA final_Layout 1 10/11/2011 2:34 ΜΜ Page 7
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Ο Αϊ-Βασίλης στο ραντάρ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Ο Αϊ-Βασίλης και ο χοντρός Γιαννάκης . . . . . . . . . . . . . . . . 47 «Χριστός γεννάται σήμερον» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 Το τυχερό ελατάκι . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
PAPATHEODOROU_XRISTOUGENNA final_Layout 1 10/11/2011 2:34 ΜΜ Page 8
PAPATHEODOROU_XRISTOUGENNA final_Layout 1 10/11/2011 2:34 ΜΜ Page 9
Ο ΑΪ-ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΤΟ ΡΑΝΤΑΡ
PAPATHEODOROU_XRISTOUGENNA final_Layout 1 10/11/2011 2:34 ΜΜ Page 10
PAPATHEODOROU_XRISTOUGENNA final_Layout 1 10/11/2011 2:34 ΜΜ Page 11
Σ
ΤΟ ΚΟΛΟΡΑΝΤΟ ΣΠΡΙΝΓΚΣ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΠΟΛΙ-
τειών κάθε χρόνο στις 23 Δεκεμβρίου χιονίζει. Μπορεί να μην έχει χιονίσει καθόλου όλη τη χρονιά, αλλά εκείνη ειδικά την ημέρα οι δρόμοι, τα αυτοκίνητα, οι σκεπές των σπιτιών, τα προαύλια των σχολείων, τα πάρκα καλύπτονται από ένα παχύ στρώμα χιονιού που κρατά μόλις τρεις ημέρες, μέχρι τις 25 Δεκεμβρίου, και μετά αρχίζει σιγά σιγά να λιώνει, αφήνοντας όμως σε όλους γλυκές αναμνήσεις από τα Χριστούγεννα. Οι τρεις αυτές ημέρες αποτελούν για τους κατοίκους του Κολοράντο Σπρινγκς ένα σημάδι, ένα έθιμο. «Μας θυμήθηκε και φέτος ο καιρός», λένε ο ένας στον άλλον, γεμάτοι χαρά και αισιοδοξία για τον καινούριο χρόνο που έρχεται, αλλά προπάντων γεμάτοι ευχαρίστηση για αυτή την όμορφη συνήθεια της φύ
PAPATHEODOROU_XRISTOUGENNA final_Layout 1 10/11/2011 2:34 ΜΜ Page 12
ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ
σης που επαναλαμβάνεται σταθερά για πάνω από πενήντα χρόνια: ήταν 23 Δεκεμβρίου του 1955, όταν το χιόνι έκανε για πρώτη φορά την εμφάνισή του στον ουρανό της πόλης και τη σκέπασε για τρεις ημέρες. Και από τον επόμενο χρόνο έγινε σταθερός επισκέπτης, συνεπής πάντα στο ετήσιο ραντεβού του. Το πρώτο που σκεπάζουν οι νιφάδες του χιονιού είναι η πινακίδα στην είσοδο της αεροπορικής βάσης NORAD, σήμα κατατεθέν της πόλης. Ίσως να μην υπάρχει και κάποιο άλλο αξιοθέατο στην περιοχή, παρά μόνο αυτή η αεροπορική βάση. Περίεργο, ε; Ίσως όχι και τόσο. Το πιο περίεργο είναι ότι το πρωί της 24ης Δεκεμβρίου κάθε χρόνου εκατοντάδες παιδιά περιμένουν με ανυπομονησία στην ουρά, από πολύ νωρίς, ίσως πριν ακόμα χαράξει, να ανοίξουν οι πύλες του στρατοπέδου και να ξεχυθούν μαζί με τους δικούς τους μέσα στις εγκαταστάσεις, τραβολογώντας από τα μανίκια τους γονείς τους και τους παππούδες τους, για να πάνε να δουν αυτό που όλοι ονομάζουν «η ομορφότερη και πιο ανθρώπινη χριστουγεννιάτικη εμπειρία». Και μόλις ο αξιωματικός της πύλης σηκώσει την μπάρα της εισόδου, τότε μέσα στο στρατόπεδο γίνεται ένα πραγματικό πανηγύρι. Αϊ-Βασίληδες με μπαλόνια και δώρα περιμένουν σε κάθε γωνιά τα παιδάκια για να φωτογραφη
PAPATHEODOROU_XRISTOUGENNA final_Layout 1 10/11/2011 2:34 ΜΜ Page 13
Ο ΑΪ-ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΤΟ ΡΑΝΤΑΡ
θούν μαζί τους, μια τεράστια φάτνη δεσπόζει μπροστά στο κτίριο της Διοίκησης και μικρά σπιτάκια, που στήθηκαν τις τελευταίες ώρες, περιμένουν τους επισκέπτες, να κάτσουν στους πάγκους και να γευτούν γιορτινά κέικ, μπισκότα και άλλες λιχουδιές. Μυρωδιές και χρώματα παντού. Για δύο ημέρες το στρατόπεδο μεταμορφώνεται σε μια παραμυθένια πόλη για τα παιδιά. Αλλά αυτό που πραγματικά περιμένουν όλοι με ανυπομονησία, αυτό για το οποίο έρχονται στην αεροπορική βάση, είναι να ανοίξει το μεγάλο αμφιθέατρο. Εκεί όπου βρίσκεται η τεράστια οθόνη που δείχνει, λεπτό προς λεπτό, στιγμή προς στιγμή, το ταξίδι του Αϊ-Βασίλη στις πόλεις και στα χωριά, στις πρωτεύουσες και στα πιο απομακρυσμένα μέρη του κόσμου. Εκεί όπου κάθονται όλοι και παρακολουθούν με χαρά και αγωνία τη διαδρομή του άγιου με το έλκηθρο και τα ελάφια. Γιατί τα ραντάρ της βάσης NORAD είναι συντονισμένα ώστε να ακολουθούν αυτό το μεγάλο ταξίδι. «Πέντε, τέσσερα, τρία, δύο, ένα!» φωνάζουν όλοι μαζί τους αριθμούς, και στο «ένα» γίνεται η σύνδεση με το χωριό του Αϊ-Βασίλη στη Λαπωνία. Και τότε ένα σούσουρο εξαπλώνεται σε όλη την αίθουσα, κραυγές ενθουσιασμού από τα μικρά παιδιά, αλλά και α
PAPATHEODOROU_XRISTOUGENNA final_Layout 1 10/11/2011 2:34 ΜΜ Page 14
ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ
πό τους γονείς τους και τους παππούδες τους, οι οποίοι υπήρξαν κι αυτοί κάποτε παιδιά που έρχονταν στη βάση με τους δικούς τους για να δουν και να ακούσουν τις ιστορίες από τα ταξίδια του Αϊ-Βασίλη. Και μέσα σε όλο αυτό τον ενθουσιασμό που επικρατεί, λίγοι είναι αυτοί που δίνουν σημασία σ’ ένα γεράκο, ο οποίος έχει ντυθεί Αϊ-Βασίλης και βρίσκεται καθισμένος σε μια άκρη του στρατοπέδου. Δεν τον κρατάνε τα πόδια του, ούτε έχει τη ζωντάνια και τη δύναμη να σηκώσει στην αγκαλιά του μικρά παιδιά. Όμως αυτός ο γεράκος, χρόνια τώρα, εδώ και δεκαετίες, λέει το πιο παράξενο χριστουγεννιάτικο παραμύθι. Κάθε χρόνο, αυτές τις μέρες, πιάνει τη θέση του και αρχίζει να διηγείται την πραγματική ιστορία του στρατοπέδου, το πώς ξεκίνησαν όλα...
휨 Ο ντυμένος Αϊ-Βασίλης γεράκος κοίταξε το ακροατήριό του με χαρά. Δεν ήταν πολλά άτομα: δυο αδελφάκια με τη μητέρα τους, που δεν πρόφτασαν να μπουν στο αμφιθέατρο, ένα αγοράκι με τον παππού του, δυο φιλενάδες που είχαν ξεφύγει από τους γονείς τους κι έτρωγαν μαλλί της γριάς. Δεν τον πείρα
PAPATHEODOROU_XRISTOUGENNA final_Layout 1 10/11/2011 2:34 ΜΜ Page 15
Ο ΑΪ-ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΤΟ ΡΑΝΤΑΡ
ζε όμως, αυτός ήθελε να λέει κάθε χρόνο την καταπληκτική ιστορία του, άσχετα με το πόσα άτομα ήταν εκεί να τον ακούσουν. Ακόμα κι ένα παιδάκι θα του ήταν αρκετό. «Τα πολύ παλιά χρόνια», άρχισε να εξιστορεί ο γεράκος, «η χώρα μας είχε μεγάλη έχθρα με μια άλλη χώρα, που την έλεγαν Ρωσία. Η Ρωσία ήταν οι “κόκκινοι”, εμείς ήμασταν οι “μπλε”. Οι δύο χώρες είχαν λοιπόν τόσο μεγάλη έχθρα μεταξύ τους, που η μία ήθελε να καταστρέψει την άλλη...» Τα παιδάκια τον κοίταζαν αδιάφορα, οι δυο φιλενάδες συνέχιζαν να τρώνε το μαλλί της γριάς και να πειράζονται μεταξύ τους. «Εδώ, στο στρατόπεδο αυτό, βρισκόταν ένα κέντρο παρακολούθησης των αεροπλάνων, ένα κέντρο εξοπλισμένο με ραντάρ. Οι αξιωματικοί και το εκπαιδευμένο προσωπικό έλεγχαν με τα μηχανήματά τους αν υπήρχε κάποια απειλή από τους κόκκινους. Αυτό έπρεπε να το κάνουν συνέχεια, είκοσι τέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο. Η ασφάλεια της πατρίδας τους, της πατρίδας μας, ήταν στα χέρια τους. Και μέσα στην κεντρική αίθουσα επιχειρήσεων, απ’ όπου ελέγχονταν όλα τα ραντάρ, βρισκόταν κι ένα κόκκινο τηλέφωνο, ένα τηλέφωνο που δε χτυπούσε ποτέ, και όλοι ήξεραν ότι αν χτύπαγε έστω και μία φορά,
PAPATHEODOROU_XRISTOUGENNA final_Layout 1 10/11/2011 2:34 ΜΜ Page 16
ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ
τότε αυτό θα σήμαινε πόλεμο. Όλοι έκαναν κάθε μέρα τη βάρδιά τους και το καθήκον τους έχοντας αυτό το φόβο: μην τυχόν χτυπήσει το τηλέφωνο. Ευτυχώς, δε χρειάστηκε να σηκώσει ποτέ κανείς το κόκκινο ακουστικό...» Ο γεράκος σταμάτησε για λίγο την εξιστόρηση κι έριξε μια ματιά στα λιγοστά παιδάκια που τον παρακολουθούσαν – στην παρέα τους είχαν προστεθεί και κάνα δυο ακόμα. Παρατήρησε πως τώρα τον άκουγαν γεμάτα ενδιαφέρον και περιέργεια – ακόμα και τα δυο κορίτσια με το μαλλί της γριάς είχαν σταματήσει να πειράζουν η μία την άλλη και τον κοιτούσαν με απορία. Χαμογέλασε ευχαριστημένος και, για να μη χάσει το ακροατήριο το ενδιαφέρον του, βιάστηκε να συνεχίσει την αφήγησή του με μεγαλύτερο πάθος και ενθουσιασμό. «Έτσι λοιπόν το τηλέφωνο παρέμενε βουβό. Μέχρι εκείνη τη μοιραία βραδιά. Τη νύχτα της 24ης Δεκεμβρίου 1955...»
휨 «Λοιπόν, παιδιά, άντε να κάνουμε και αυτή τη βάρδια και να πάμε σπίτια μας να γιορτάσουμε», είπε ο σμήναρχος Χάρυ Σουπ στους τρεις αξιωματι
PAPATHEODOROU_XRISTOUGENNA final_Layout 1 10/11/2011 2:34 ΜΜ Page 17
Ο ΑΪ-ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΤΟ ΡΑΝΤΑΡ
κούς που θα έμεναν μαζί του στην αίθουσα επιχειρήσεων εκείνο το απόγευμα: τον Τζο, που είχε πάθος με τη φωτογραφία, τον Άνταμ, έναν ντροπαλό νεαρό που πάντα υπάκουγε στις διαταγές των ανωτέρων του, και τον καβγατζή Πάτρικ, που όλο ήθελε να κάνει το δικό του. Ο Πάτρικ ήταν πολύ δύσκολος άνθρωπος, δεν άκουγε κανέναν, ήταν απείθαρχος και συνέχεια δημιουργούσε φασαρίες. Κανείς δεν ήθελε να συνεργάζεται μαζί του, όλοι τον έβρισκαν ενοχλητικό αλλά και τον φοβόντουσαν. Μόνο ο σμήναρχος Σουπ τον συμπαθούσε, ίσως επειδή καταλάβαινε ότι ο νεαρός ήθελε πάνω απ’ όλα ζεστασιά και αγάπη, για να ξεχάσει τα δύσκολα παιδικά χρόνια που είχε περάσει. Γιατί ο Πάτρικ είχε κάτσει και τα είχε πει όλα στο σμήναρχο, μια βραδιά που είχε πιει πολύ και είχε μεθύσει. «Μια φωτογραφία, ελάτε να σας τραβήξω μια φωτογραφία», είπε ο Τζο, έχοντας ετοιμάσει ήδη τη μηχανή του και περιμένοντας τους άλλους να στηθούν σε μια πόζα. Ο Άνταμ κοίταξε τον ανώτερό του, αν θα έδινε την άδεια, ενώ ο Πάτρικ ξεφύσηξε βαριεστημένα και στάθηκε πρώτος πρώτος μπροστά από το γραφείο. «Ωραία, ας φωτογραφηθούμε λοιπόν για να θυ
– Ο Αϊ-Βασίλης στο ραντάρ
PAPATHEODOROU_XRISTOUGENNA final_Layout 1 10/11/2011 2:34 ΜΜ Page 18
ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ
μόμαστε αυτή τη βραδιά», είπε τελικά ο Χάρυ και ο Άνταμ άφησε για λίγο την οθόνη του ραντάρ και στάθηκε δίπλα τους. Ο Τζο άρχισε να τραβά φωτογραφίες, τη μια μετά την άλλη – όλους μαζί, μετά τον καθένα μόνο του και στο τέλος τον καθένα με κάποιον άλλο συνάδελφο. Ο Χάρυ πέρασε το χέρι του πάνω στον ώμο του Πάτρικ, σαν να τον αγκάλιαζε πατρικά. Ο Πάτρικ δεν κουνήθηκε από τη θέση του, αλλά έσκασε ένα δειλό χαμόγελο, δείγμα ότι του άρεσε η κίνηση του σμήναρχου. «Και τώρα μία όλοι μαζί», φώναξε χαρούμενος ο Τζο, και ρυθμίζοντας τη μηχανή στο αυτόματο, έσπευσε να στηθεί κι αυτός δίπλα στην υπόλοιπη παρέα. Κατόπιν έτρεξε να εμφανίσει τις φωτογραφίες, ενώ ο Άνταμ ξανακάθισε μπροστά στην οθόνη του ραντάρ κι ο Πάτρικ πήρε τα κιάλια για να ελέγξει το διάδρομο απογείωσης. Ήταν πια έξι η ώρα το βράδυ και είχε ήδη σκοτεινιάσει. Κι έτσι κύλησαν άλλες δύο ώρες περίπου, με τους τέσσερις άντρες αμίλητους και απορροφημένους στα καθήκοντά τους. Ήταν φανερό ότι όλοι βιάζονταν να τελειώσει η βάρδια και να πάνε στις οικογένειές τους. Μόνο ο
PAPATHEODOROU_XRISTOUGENNA final_Layout 1 10/11/2011 2:34 ΜΜ Page 19
Ο ΑΪ-ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΤΟ ΡΑΝΤΑΡ
Πάτρικ δεν είχε κανέναν να τον περιμένει εκείνο το βράδυ. «Γιατί δεν έρχεσαι να γιορτάσουμε μαζί;» του πρότεινε ο Χάρυ. «Θα είμαστε με τη γυναίκα μου και τα παιδιά, και θα μας έκανε μεγάλη χαρά να έρθεις...» Ο Πάτρικ κοκκίνισε, αλλά γύρισε από την άλλη μεριά το πρόσωπό του για να μη δει ο σμήναρχος την ντροπή του. «Όχι, όχι», είπε ξερά, και ο Χάρυ δεν επέμεινε περισσότερο. Και τα λεπτά συνέχιζαν να περνάνε πολύ αργά, η ανυπομονησία να μεγαλώνει. Όλοι σκέφτονταν γαλοπούλες και γλυκίσματα, και δώρα κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Κανείς δεν είχε πια το νου του στη δουλειά. «Εγώ λέω να ετοιμαζόμαστε σιγά σιγά», πρότεινε γελαστά ο Τζο. Κι εκείνη ακριβώς τη στιγμή χτύπησε το κόκκινο τηλέφωνο, κάνοντας τους τέσσερις άντρες να παγώσουν έντρομοι στις θέσεις τους... «Το... το... το... κκκ... όκκινο τηλέφωνο...» άρχισε να τραυλίζει ο Άνταμ. Στέκονταν και οι τέσσερις ακίνητοι, ακούγοντας τη συσκευή να χτυπά και να ξαναχτυπά, χωρίς να ξέρουν τι έπρεπε να κάνουν. Πρώτη φορά συνέβαι
PAPATHEODOROU_XRISTOUGENNA final_Layout 1 10/11/2011 2:34 ΜΜ Page 20
ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ
νε αυτό, δεν υπήρξε ποτέ άλλοτε κανείς που να έχει ακούσει τον ήχο αυτού του τηλεφώνου. «Στις θέσεις σας αμέσως!» πρόσταξε ο σμήναρχος Χάρυ. Αμέσως ο Άνταμ ξαναγύρισε στην οθόνη του, ενώ ο Πάτρικ άρχισε να φοράει τη στολή του πιλότου. Ο Τζο έτρεξε στις γύρω αίθουσες φωνάζοντας από το διάδρομο: «Συναγερμός! Το κόκκινο τηλέφωνο!» Ακολούθησε μεγάλη αναταραχή στο κτίριο. Σμηνίτες κι αξιωματικοί πετάγονταν από παντού πανικόβλητοι, χωρίς να ξέρουν τι να κάνουν. Οι πιο πολλοί έτρεχαν στο θάλαμο επιχειρήσεων. Εκεί όπου το κόκκινο τηλέφωνο εξακολουθούσε να χτυπά... Ο Χάρυ ήταν ο ανώτερος σ’ εκείνη την αίθουσα. Αυτός έπρεπε να ενεργήσει, δικό του καθήκον ήταν το τηλέφωνο. Σκέφτηκε την οικογένειά του που θα τον περίμενε, σκέφτηκε τα Χριστούγεννα που χάλαγαν, αλλά πάνω απ’ όλα σκέφτηκε τον πόλεμο που θα ακολουθούσε. Κι αυτό τον έκανε να διστάζει ακόμα πιο πολύ. «Στα ραντάρ δε βλέπω τίποτα», φώναξε ο Άνταμ, φοβίζοντας ακόμα περισσότερο τους υπόλοιπους. Μα πού να ήταν ο εχθρός; Πόσο αόρατοι μπορούσαν να γίνουν οι κόκκινοι;
PAPATHEODOROU_XRISTOUGENNA final_Layout 1 10/11/2011 2:34 ΜΜ Page 21
Ο ΑΪ-ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΤΟ ΡΑΝΤΑΡ
Ο Χάρυ πήρε επιτέλους την απόφαση και σήκωσε το ακουστικό με χέρια που έτρεμαν. Περίμενε να ακούσει κάποιον ανώτατο αξιωματικό να του λέει για πόλεμο. «Ο... ορίστε;» είπε με φωνή που προσπαθούσε να την κρατήσει ήρεμη. Ο φόβος του όμως δεν τον άφηνε. Και τότε, από την άλλη άκρη της γραμμής, άκουσε μια παιδική φωνή: «Θέλω να μιλήσω με τον Αϊ-Βασίλη. Μήπως ξέρετε πού θα τον βρω;»
휨 «Είμαστε σε πόλεμο! Ο καθένας στη θέση του! Η πατρίδα μάς χρειάζεται τώρα! Δε θα νικήσουν οι κόκκινοι!» Ο πτέραρχος εισέβαλε στο κτίριο φωνάζοντας άγρια, με σκοπό να ξεσηκώσει όλους τους άντρες, να τους κάνει να νιώσουν τον κίνδυνο. «Είναι κατάσκοποι, έβαλαν μικρά παιδιά να κάνουν τους κατασκόπους...» Στο πέρασμά του, όλοι οι άντρες, από απλοί σμηνίτες μέχρι ανώτεροι αξιωματικοί, παραμέριζαν κι έτρεχαν στα πόστα τους. Είχαν αρχίσει πλέον να φοβούνται διπλά: και τον πόλεμο με τους κόκκινους,