ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ Σεπτέμβρης 2016
Αγαπητοί μου φίλοι, μετά την πολύ ωραία εμπειρία - συνάντηση στην Βυζίτσα και τους θερμούς χαιρετισμούς μου σε όλους σας καθώς και ευχαριστίες στους συντελεστές της διοργάνωσης και τους συμμετέχοντες, σας προσκαλώ στην έκθεση
που διοργανώνει το ArtWall Project Space Σοφοκλέους 26, 10552, Αθήνα όπου συμμετέχω με το έργο: “Noctua” (προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη νυξ=αγρυπνώ ή/και τη λατινική noc=νύχτα, προφανώς περιγράφοντας τον κυρίως νυκτόβιο τρόπο ζωής της κουκουβάγιας). διαστάσεις: γλυπτό, ύψους 210 (Χ) πλάτους 120 (Χ) βάθους 160 υλικά: μεικτά
αύριο στα εγκαίνια: Δευτέρα στις 8:00μμ στις 10:30 ακολουθεί πάρτι
https://theartwall.wordpress.com/2016/07/17/1460-art-days-artwall/
http://www.theartwall.gr/
Εγκαίνια: Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου, 2016 στις 8:00
Διάρκεια: 5 Σεπτεμβρίου – 30 Σεπτεμβρίου, 2016
Opening party: Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου, 2016, 22:30, Fresh Hotel Air Lounge
ελεύθερη είσοδος ναι Σόφη μου...όπως συνεννοηθήκαμε… θα μιλήσουμε ευχαριστώ αγόρι μου....έστω καθυστερημένα, αλλά έλειπα
Ευχαρίστως Στέλιο, να το κανονίσουμε με την πρώτη ευκαιρία θα χαρώ ιδιαιτέρως
καλή συνέχεια στο ταξίδι σου!
Αγαπημένε Σάββα σ' ευχαριστώ! Εύχομαι ολόψυχα να πηγαίνουν όλα καλύτερα, και να είσαι το συντομότερο κοντά μας Σ’ ευχαριστώ Τόνυ Δεν είναι εύκολο να έρθω στο Βερολίνο λόγω των οικονομικών δυσκολιών μιας και τα δυό μου παιδιά σπουδάζουν και τα έξοδα έχουν αυξηθεί. Χάρηκα που άκουσα νέα σου
το έργο με το οποίο συμμετέχω σ’ αυτήν την έκθεση είναι γλυπτό ύψους 210 Χ1.20Χ1.80 μεικτά υλικά και ο τίτλος είναι:
Συγχαρητήρια Jean-Francois Χαίρομαι που ακούω νέα σου Πολύ ενδιαφέρων τόπος
Αγαπητέ μου Δημήτρη, πως είναι δυνατόν να χρησιμοποιείται ακόμα αυτήν την γλώσσα; Σας θαυμάζω! και για την άνεση της χρήσης, αλλά και την ευχέρεια του ανάλογου πληκτρολογίου. Είμαι εντυπωσιασμένη αλλά αδυνατώ να ακολουθήσω… αν και ίσως να έχω επηρεαστεί από το ύφος. Ας γυρίσουμε όμως στην αντιπρόταση που την βρίσκω εξαιρετικά ενδιαφέρουσα.
Απ’ ότι βλέπω: οι ώρες λειτουργίας της έκθεσης είναι : Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 17.:00 – 21:00 Επομένως έχουμε επιλογή Τρίτη και Πέμπτη. Ίσως προτιμώ Τρίτη. Μιας και δεν θέλω να βγαίνω συχνά και πιθανών Παρασκευή να χρειαστεί να ξανακατέβω για κάποιους φίλους. Αν όμως σας βολεύει η Πέμπτη, δεν έχω καμία αντίρρηση. Μπορούμε να το κανονίσουμε. Περιμένω λοιπόν από εσάς την συνέχεια. φιλικά διακείμενη, προς τον εξαίρετο ερμηνευτή με ιδιαίτερη χαρά που άκουσα νέα σας Κατερίνα
Σοφία, we are friends
Αγαπητέ μου Δημήτρη, πως είναι δυνατόν να χρησιμοποιείται ακόμα αυτήν την γλώσσα; Σας θαυμάζω! και για την άνεση της χρήσης, αλλά και την ευχέρεια του ανάλογου πληκτρολογίου. Είμαι εντυπωσιασμένη αλλά αδυνατώ να ακολουθήσω… αν και ίσως να έχω επηρεαστεί από το ύφος. Ας γυρίσουμε όμως στην αντιπρόταση που την βρίσκω εξαιρετικά ενδιαφέρουσα.
http://www.abc.net.au/radionational/programs/philosopherszone/at-the-movieswith-gilles-deleuze-part-2/3012248 https://www.youtube.com/watch?v=a_hifamdISs https://camerastyloonline.wordpress.com/2009/07/01/gilles_deleuze_cinema1/ https://www.google.gr/search?q=%CE%9D%CF%84%CE%B5%CE%BB%CE%AD%CE%B 6+%CE%BC%CF%80%CE%AD%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BD&ie=utf-8&oe=utf8&client=firefox-b&gfe_rd=cr&ei=3NPJV7msEqLb8AfZva74CQ https://www.youtube.com/watch?v=GvGf0JIat0s
https://translate.google.gr/#el/en/%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%B9%CE%B F%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CF%8C%20%CF%81%CE%B5%CF%80% CE%BF%CF%81%CF%84%CE%B1%CE%B6%0A%CE%9B%CE%B1%20%CE%A7%CF%8C %CE%B3%CE%B9%CE%B1%20%CE%BA%CE%B1%CE%B9%20%CE%BF%CE%B9%20%C F%80%CE%BF%CE%BB%CE%B5%CE%BC%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AD%CF%82% 20%CF%84%CE%B7%CF%82%20%CE%BF%CE%BC%CE%AF%CF%87%CE%BB%CE%B7 %CF%82%0A%CE%9F%CE%B9%20%CE%A4%CF%83%CE%B1%CF%84%CF%83%CE%B 1%CF%80%CF%8C%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CF%82%20%CE%AC%CF%86%CE%B7% CF%83%CE%B1%CE%BD%20%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%BB%CE%AC%20%22%CE %AF%CF%87%CE%BD%CE%B7%22%20%CE%BC%CE%B5%20%CF%80%CE%B9%CE%B F%20%CE%B3%CE%BD%CF%89%CF%83%CF%84%CF%8C%20%CF%84%CE%BF%20% CE%BC%CE%B5%CE%B3%CE%AC%CE%BB%CE%BF%20%CF%86%CF%81%CE%BF%CF %8D%CF%81%CE%B9%CE%BF%20%CE%9A%CE%BF%CF%85%CE%B5%CE%BB%CE%A C%CF%80%20%CE%AD%CE%BD%CE%B1%20%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B9%CF% 84%CE%B5%CE%BA%CF%84%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C%20%CE%BA %CE%B1%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%BA%CE%B5%CF%8D%CE%B1%CF%83%CE%B C%CE%B1%20%CE%B1%CF%80%CF%8C%20%CF%80%CE%AD%CF%84%CF%81%CE% B1%2C%20%CF%80%CE%BF%CF%85%20%CE%B2%CF%81%CE%AF%CF%83%CE%BA %CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B9%20%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD%20%CE%B A%CE%BF%CF%81%CF%85%CF%86%CE%AE%20%CF%84%CE%BF%CF%85%20%CE% A3%CE%AD%CF%81%CE%BF%20%CE%9C%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%AD%CF%84 %CE%B1%20%CF%83%CE%B5%20%CF%85%CF%88%CF%8C%CE%BC%CE%B5%CF%8 4%CF%81%CE%BF%203.000%20%CE%BC%CE%AD%CF%84%CF%81%CF%89%CE%BD.
https://www.youtube.com/watch?v=GvGf0JIat0s http://www.baldwhiteguy.co.nz/photos/chachapoyas.html http://museoleymebamba.org/chachaarki.website.pdf καταπληκτική δουλειά! εργάζομαι πυρετωδώς Μάριε έχασα το κινητό μου και όλες τις επαφές μου, μαζί. Τηλεφωνώ στο κινητό σου αλλά είναι κλειστό. Το τηλέφωνο του σπιτιού σου δεν το έχω. του σπιτιού μου είναι: 210 5028030 Έγινε συνέλευση προχθές...δεν ξέρω αν είχες πάει
βγαίνουν όλα τα θέματα στην φόρα
επικυρώθηκε αύριο έχουμε τομέα
Με κάλεσαν αύριο στον Τομέα...πρωτοφανές και περίεργο...δεν ξέρω τι βλέψεις έχουν πότε θα τα πούμε; Κατερίνα
Morning of Drunkenness
O my Good! O my Beautiful! Appalling fanfare where I do not falter! rack of enchantmants! Hurrah for the wonderful work and for the marvelous body, for the first time! It began in the midst of children's laughter, with their laughter will it end. This poison will remain in all our veins even when, the fanfare turning, we shall be given back to the old disharmony. O now may we, so worthy of these tortures! fervently take up the superhuman promise made to our created body and soul: that promise, that madness! Elegance, science, violence! They promised to bury in darkness the tree of good and evil, to deport tyrannic respectability so that we might bring hither our very pure love. It began with a certain disgust and it ends, - unable to grasp this eternity, - it ends in a riot of perfumes. Laughter of children, discretion of slaves, austerity of virgins, loathing of faces and objects here, holy be all of you in memory of this vigil. It began with every sort of boorishness, behold it ends with angels of flame and ice.
Little drunken vigil, holy! if only because of the mask you have bestowed on us. We pronounce you, method! We shall not forget that yesterday you glorified each one of our ages. We have faith in the poison. We know how to give our whole life every day. Now is the time of the Assassins.
Drunkenness Appalling fanfare falter rack enchantments Hurrah marvelous midst laughter remain veins turning worthy tortures fervently take up madness Elegance, science, violence bury deport tyrannic respectability bring hither disgust grasp this eternity a riot of perfumes discretion of slaves austerity of virgins loathing of faces vigil holy boorishness behold flame drunken vigil bestowed We pronounce you, method glorified faith Assassins
μέθη τρομακτικός σαλπίσματα διστάζω ράφι ξόρκια Ζήτω θαυμάσιος μέσο γέλιο Παραμένει /απομένω φλέβες στροφή άξιος βασανιστήρια θέρμη αναλαμβάνω παραφροσύνη Κομψότητα, την επιστήμη, τη βία θάβω απελάσουν τυραννική σεβασμό φέρετε εδώ αηδία αδράξουμε αυτή την αιωνιότητα μια πανδαισία αρωμάτων διακριτική ευχέρεια των σκλάβων λιτότητα των παρθένων απέχθεια των όψεων αγρυπνία ιερός σκαιότητα βλέπω φλόγα μεθυσμένος αγρυπνία κατοχυρωμένες Σας προφέρει, η μέθοδος δοξασμένο πίστη δολοφόνοι
Drunken Morning (Illuminations – 11 – Matinée d'ivresse) Καλλιτέχνης: Arthur Rimbaud (Jean Nicolas Arthur Rimbaud) Άλμπουμ: Illuminations Τραγούδι: Illuminations – 11 – Matinée d'ivresse Γαλλικά
Illuminations – 11 – Matinée d'ivresse . . Ô mon Bien ! Ô mon Beau ! Fanfare atroce où je ne trébuche point ! chevalet féerique ! Hourra pour l'œuvre inouïe et pour le corps merveilleux, pour la première fois ! Cela commença sous les rires des enfants, cela finira par eux. Ce poison va rester dans toutes nos veines même quand, la fanfare tournant, nous serons rendu à l'ancienne inharmonie. Ô maintenant, nous si digne (1) de ces tortures ! rassemblons fervemment cette promesse surhumaine faite à notre corps et à notre âme créés : cette promesse, cette démence ! L'élégance, la science, la violence ! On nous a promis d'enterrer dans l'ombre l'arbre du bien et du mal, de déporter les honnêtetés tyranniques, afin que nous amenions notre très pur amour. Cela commença par quelques dégoûts et cela finit, — ne pouvant nous saisir sur-le-champ de cette éternité, — cela finit par une débandade de parfums. . . Rires des enfants, discrétion des esclaves, austérité des vierges, horreur des figures et des objets d'ici, sacrés soyez-vous par le souvenir de cette veille. Cela commençait par toute la rustrerie, voici que cela finit par des anges de flamme et de glace. . . Petite veille d'ivresse, sainte ! quand ce ne serait que pour le masque dont tu nous as gratifié. Nous t'affirmons, méthode ! Nous n'oublions pas que tu as glorifié hier chacun de nos âges. Nous avons foi au poison. Nous savons donner notre vie tout entière tous les jours. . . Voici le temps des Assassins. Αγγλικά translation
Drunken Morning . . O my Good! O my Beauty! Atrocious fanfare in which I never falter! Enchanted easel! Hurrah for the unknown work and for the marvellous body, for the first time! It began in the laughter of children, it will finish so. This poison will linger in all our veins even when, the fanfare returning, we are delivered again to the old disharmony. Oh, we now so worthy of such tortures, let us fervently grasp this superhuman
promise made to our created bodies and souls: this promise, this madness! Elegance, science, violence! They’ve promised the tree of good and evil will be buried in darkness, the tyrannical virtues will be deported, so we can bring here our love so pure. It began with certain disgusts and it ends – we being unable to seize this eternity all at once – it ends with a riot of perfumes. . . Laughter of children, discretion of slaves, austerity of virgins, horror of the faces and objects here, hallowed be you by the memory of this vigil. It began with all boorishness, behold, it ends with angels of fire and ice. . . Little drunken holy vigil! If only on account of the mask you’ve granted us. We endorse you, method! We’ve not forgotten that yesterday you glorified every century of ours. We have faith in poison. We know how to give our whole life every day. . . This is the age of assassins.
Επίσης δεν έχω προλάβει να τελειώσω τις σκέψεις για τις διαλέξεις...η αρχή της χρονιάς ...συντονισμός, παιδιών κλπ. με έχουν δυσκολέψει
όμως το έχω επεξεργαστεί πολύ σαν θέμα θα στο στείλω σύντομα
Προέκυψε και ο Νόμος για τα μέλη εεπ - εεδιπ σε προσωποπαγείς θέσεις λέκτορα... όπου είχαμε κάποιες συνομιλίες και συναντήσεις με τα άλλα μέλη εεπ της σχολής...κλπ
Πρόταση προηγούμενου χρόνου Μάριε καλημέρα!!! Σου στέλνω τα αναπτύγματα της διάλεξης, ώστε να έχεις μια ιδέα της διαδοχής που θα ακολουθήσω.Αν υπάρχει κάποια διαφωνία ή διαφορετική προσέγγιση να έχουμε τον χρόνο να το δούμε.. (ας πούμε μπορεί να θεωρήσεις την διαδρομή πολύπλοκη...αν και τα θέματα τα έχω πιάσει με απλό εισαγωγικό τρόπο (εντελώς αναφορικά)...ή μπορεί να μην σε ενδιαφέρει να ακουστεί στο εργαστήριό σου πχ η έννοια του δομισμού γιατί έχεις άλλη κατεύθυνση στο πρόγραμμά σου) Η διάλεξη για το γ΄εργαστήριο έχει θέμα: «The Hypothesis of the stolen Painting», κινηματογραφικό έργο του Raoul Ruiz, εμπνευσμένο από την ιδιότυπη
προσωπικότητα του συγγραφέα, θεωρητικού και καλλιτέχνη Pierre Κlossowski του οποίου η πυκνή ερωτική φαντασία είχε επιρροές από λογοτέχνες όπως ο Μαρκήσιος ντε Σαντ και ο σουρεαλιστής Georges Bataille. Το τελευταίο μυθιστόρημα του Κlossowski ¨La Baphomet¨, είναι και η υπόθεση του έργου του Raoul Ruiz θεματικά αναπτύγματα: • Ένα παράδειγμα του ¨διακόπτω¨ - μια αφηγηματική ροή, μια προσλαμβάνουσα, μια υπόθεση. • Τύποι δομών. • Μορφή – φόρμα • Catherine Belse: yλωσολόγος, μελετά τις συνέπειες της μεταδομιστικής θεωρίας στις πτυχές της πολιτισμικής ιστορίας και κριτικής • Μια μικρή γνωριμία - αναφορά στον δομισμό, μεταδομισμό, post-structuralism και την σειρά των μελετητών του • Richard Prince: μια ενδεικτική αναφορά στο βιβλίο του, WHY I GO TO THE MOVIES ALONE ( γιατί πάω στις ταινίες μόνος) • Pierre Klossowski μικρή βιογραφία και αναφορά στο έργο του • Raoul Ruiz μικρή βιογραφία και αναφορά στο έργο του • The Hypothesis of the stolen Painting, περίληψη και συζήτηση στην διάρθρωση της σειράς • Τι σημαίνει πολυεπίπεδη υπαρξιακή σχετικότητα; μια εμπειρία του ανοίκειου. • Το Δικαστήριο: ταινία του Ινδού σκηνοθέτη Τσαϊτάνια Ταμάν • Αννα Baumgart: multimedia Πολωνή δημιουργός • Διακοπή - Μπένγιαμιν • Μπρεχτ και άλλοι • Κενό, εντροπία τα περισσότερα κείμενα που έχω χρησιμοποιήσει σαν πηγές τα έχω μεταφράσει η ίδια έχω χρησιμοποιήσει μόνο μέρη αυτών για την σύσταση όλο το κείμενο είναι περίπου 25 σελίδες οπότε υπολογίζω ένα δίωρο ευελπιστώ να έχει μια ανοιχτότητα που να χωράει συζήτηση και συμμετοχή. Το ιδανικό θα ήταν, αν πάει καλά και το συνεχίσουμε, να προαναγγέλλονται κάθε φορά οι θεματικές της επόμενης και να υπάρχει ένα feedback όπως είπες από τους ίδιους τους φοιτητές. Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον αν προετοίμαζε ο καθένας κάτι μικρό που να μην τον αποσπά από το εργαστήριο.. αντίθετα να συμπληρώνει με αφορμή το έργο στο οποίο εργάζεται την σκέψη που τον απασχολεί// να τα συλλέγω, επιμελούμαι και αναπτύσσω εις βάθος// μια μορφή σύνθεσης όπου θα ομαδοποιούνται ανάλογα και θα οδηγούνται κατά ένα τρόπο στον κεντρικό κορμό της φιλοσοφίας από την οποία εκινούν. Έτσι θεωρώ πως θα έχει ενδιαφέρον γιατί θα δουλέψουν τρόπους - του πως
ερευνούμε τις καταγωγές μας και πως κατανοούμε την αφετηρία της σκέψης μας, συν το ότι κατά την παρουσίαση θα είναι ενεργοί - η έννοια του τραπεζιού ως διάλεξη… όχι ως σχήμα μιας και εκεί είμαστε χαλαροί σύμφωνα με τη δομή του χώρου. Αν σε ενδιαφέρει; ...δεν είμαι βιαστική. Είναι μια ιδέα. Ας δούμε όπως είπες πως θα πάει. απλά ήθελα να ξέρεις τις σκέψεις μου μιας και δεν μου είναι εύκολο να στις μεταφέρω προφορικά, και επ΄ ευκαιρία να ολοκληρώσω κάπως όσα δεν πρόλαβα, όταν δουλεύαμε με τα μέλη ΕΕΠ για τις προτάσεις μας.
1) Το πρωτείο της Τέχνης Χλόη Κολύρη Η σημερινή συζήτηση για τα προβλήματα που θέτει το καλλιτεχνικό φαινόμενο έχει ένα πολύ μεγάλο εύρος. Εδώ θα επικεντρωθούμε σε ένα ερώτημα με τρεις όψεις α] Είναι η Τέχνη μέρος του πολιτισμού –μαζί με τη Γλώσσα, τη θρησκεία , τη Φιλοσοφία η είναι κατευθείαν εγκαταστημένη στο Είναι ισαρχέγονη με την ύπαρξη. β] Είναι προσβάσιμη η Τέχνη από τον Λόγο η ο αφαιρετικός χαρακτήρας των εννοιών του καθιστά το έργο τέχνης απροσπέλαστη στην νοητική ανάλυση ; γ] Τι μετράει περισσότερο το αισθητικό αποτέλεσμα ή η δυνατότητα της τέχνης να φέρνει τους ανθρώπους κοντά ,η δομή και το περιεχόμενο η το ρίζωμα της σε κάποιο πιθανό θεμέλιο Θα τα δούμε όλα αυτά επικεντρώνοντας κυρίως στη σύγχρονη Τέχνη διότι πιστεύουμε ότι η Τέχνη είναι προσβάσιμη - αν και φαινόμενο ιστορικό –μέσα από το ζωντανό παρόν. Θα το δούμε αυτό σε τρεις άξονες ,στη σχέση της Τέχνης με την Αισθητική στη σχέση της με το ανθρώπινο υποκείμενο και στη σχέση της με το Λόγο. Α] Τέχνη και Αισθητική. Ζωή και θάνατος της αισθητικής. Αισθητική είναι ο γνωστικός κλάδος που έχει αναλάβει να απαντήσει για τη Τέχνη μέσα από την τάξη της φιλοσοφίας και του λόγου. Ο Όρος εμφανίζεται στο βιβλίο του Γκ. Mπαουμγκαρντεν <<Aesthetica>> τον 17ο αιώνα και θέμα της είναι το ωραίο και υψηλό υπό τη μορφή της μετάθεσης μιας διανοητικής η ηθικής αλήθειας στο χώρο του αισθητού, των αισθήσεων ακουστικών η οπτικών. Στο βιβλίο αυτό οι μέχρι τότε περιφρονημένες αισθήσεις και εμπειρίες εξυψώνονταν στο χώρο του πνεύματος και του λόγου Στον αρχαίο κόσμο ,αλλά και την κλασσική εποχή o ορθός Λόγος είναι η πηγή της αισθητικής κρίσης που μάλιστα αντανακλά την τάξη και αρμονία του Κόσμου και της Φύσης ,το έργο τέχνης αναπαράγει στα δικά του όρια μια διάσταση της παγκόσμιας η θεϊκής
αρμονίας προσπαθεί να αποτυπώσει κάθε πτυχή τους. Το πρότυπο είναι η σοφή συμμετρία της φύσης ,η αισθητική κρίση υποτάσσεται σε κανόνες σχεδόν μαθηματικούς. Αυτή όμως η απόδοση η αποτύπωση της ήδη υπάρχουσας ωραιότατος – της αιώνιας αλήθειας μέσω των αισθήσεων καταλήγει σε απλή διακόσμηση .Τώρα στη νεωτερκότητα μετά το Γαλιλαίο η αισθητική κρίση αλλάζει αφεντικό και υποτάσσεται στο νεωτερικό υποκείμενο και στα συναισθήματά του Η νέα θρησκεία είναι η έκφραση ενός ακραίου ατομικισμού όπως στο ρομαντικό κίνημα, η τον εξπρεσιονισμό π.χ σ΄ αυτά πρέπει να στηριχτεί ο καλλιτέχνης δεν υπάρχει κόσμος η θεός σαν έννοια παραγωγής του Ωραίου. Στην μετανεωτερικότητα μέχρι και σήμερα η αισθητική θεωρία έχει κατακερματιστεί, πνέει τα λοίσθια, η έμφαση δίδεται στις επιμέρους τοπικότητες και εκφράσεις χωρίς να υπάρχει αναφορά σε ένα κεντρικό ιδεώδες η στο πέρασμα της αιώνιας αλήθειας στο αισθητό .Η μοντέρνα τέχνη πρέπει να ορίσει εκ νέου το εγχείρημα της αφού κάθε επίκληση είτε σε εξωτερική αναφορά[κόσμος φύση] είτε σε εσωτερική[υποκείμενο, αλήθεια,λογος0 έχει κλονισθεί. Η αισθητική δίνει την θέση της στην επικοινωνία και τη συμμετοχή άνθρωποι καλούνται μέσα από την κατανόηση του έργου να μοιραστούν ένα λιγότερο εύρος άξων είναι εύθραυστο συνυπάρχειν Β]Τέχνη και ανθρώπινο υποκείμενο Είδαμε ως εδώ την αποκέντρωση της θεωρίας του έργου τέχνης από την Αισθητική. Ο δεύτερος άξων αφορά την απόσπαση της τέχνης από την οπτική γωνία του ανθρώπινου εγώ που μάλιστα συμβαδίζει με την αποδόμηση του φυγοκεντρικού υποκείμενου από τον Νίτσε τον Φρόυντ και τον Χάιντεγκερ Cogito νοώ άρα υπάρχω ο άνθρωπος στο κέντρο του σύμπαντος, κύριος και υπεύθυνος για όλα. Η Δυτική σκέψη τόσο στον αρχαίο κόσμο όσο και στο νεωτερικό ανέπτυξε ένα λόγο που ελάχιστα ασχολείται με τη σχέση δυο επικοινωνούντων υποκειμένων.Oπως σοφά παρατηρεί η Lucy Irrigaray Φιλοσοφία σημαίνει μόνο αγάπη της Σοφίας ενώ η σοφία της αγάπης δεν λαμβάνεται καθόλου υπόψιν. Ο Λόγος περικλείει μια κρυμμένη προσταγή. Ο Σοφός εκφέρει, ο ακροατής δέχεται τον Λόγο μαζί με την εγκυρότητα του. Έτσι διαμορφώνεται Λόγος εξαρτημένος από τη λογική και τις ανάγκες της, γίνεται εργαλείο ενός λογοκεντρικού υποκειμένου που ενδιαφέρεται για την εδραίωση της ορθότητας και μέσω αυτής και της εξουσίας του Όμως δεν άρχισαν έτσι τα πράγματα Ο Homo erectus 100 εκ έτη πριν, ανακαλύπτει ότι κάποια φωνήματα τραβάνε την προσοχή των άλλων πλασμάτων γύρω τού με τρόπο που διευκολύνει τη κοινή ζωή .ΟΣΟΙ μπαίνουν σ΄ αυτή την κοινή ζωή, την αρχέγονη κοινότητα είναι οι πρώτοι άνθρωποι Δηλαδή ανθρωπινότατα ,κοινότητα και γλωσσά αναδύονται ταυτόχρονα. Σίγουρα η γλώσσα είναι η δομή της οργάνωσης του ανθρώπου σε αμάδες και κοινωνίες Όμως η γλώσσα ΄΄ μας έχει’’ –λέει ο Λακάν, η γλωσσά’’ μας μιλάει’’ συμπληρώνει ο
Χάιντεγκερ- εξυπηρετεί το δικό της σχέδιο ,τη συνοχή της ομάδος, γίνεται ένας τρόπος κοινής ζωής. Όμως αρκεί για να έκφραση την πρωταρχική αδιάσπαστη ενότητα, άνθρωπος ,σώμα ,κινητής ,γλωσσά ; Μόνος του ο Νους χωρίς αισθήσεις καταλήγει στον ιδεαλισμό και τη Μεταφυσική, μόνη της η Γλώσσα σε έκαμπτες δομές Είναι όμως η σάρκα, ακριβώς το ένσαρκο ον που συγκροτήθηκε ως άνθρωπος αυτό το ον που η γλώσσα κάλεσε για να γίνει άνθρωπος Και ένσαρκο ον δεν είναι το απλό οργανικό σώμα της βιολογίας και της Ανατομικής δεν είναι ένα υλικό αντικείμενο και μόνο. Το ένσαρκο ον δεν απαρνείται την υλικότητα του ,την έχει μονίμως διαθέσιμη αλλά και την υπερβαίνει χτίζοντας πάνω της στιβάδα προς στιβάδα την πλήρη συνείδηση με τις αισθήσεις .τις επιθυμίες την ιστορία, την ταξικότητα. Από τη μια μεριά το ένσαρκο σώμα και από την άλλη σαν πειρασμός ,ο διαμορφωμένος Λόγος του πνεύματος που ευθύς εξ αρχής εγγράφεται σε κάθε εξουσιαστική Δομή Αυτό συνοπτικά είναι το σημερινό δίλημμα στη θεωρία της τέχνης. Είναι απλό επακόλουθο της Νόησης ,είναι δευτερογενές προϊόν της γλώσσας και της εξ αυτής επικοινωνίας η αυτόνομα ανήκει κατευθείαν στην ύπαρξη ; Αν η Τέχνη είναι ένα απλό σύστημα επικοινωνίας είναι τουλάχιστον ισαρχέγονη με τη γλώσσα και μάλιστα η ανταπόκριση της με το ένσαρκο σώμα είναι ολοκληρωτική Οι μακρινοί μας πρόγονοι εξίσου με μας τους συγχρόνους ανθρώπους, αγγίζουν, αδράχνουν, πλάθουν τα υλικά που βρίσκονται γύρω τους ,εκεί που φτάνει το χέρι τους Είναι κοινά υλικά κανείς δεν έχει προνομιακή πρόσβαση σε αυτά αφού μας δίδοντα μαζί με τον κόσμο Μέσω των υλικών και τα σώματα συνδέονται μεταξύ τους και επικοινωνούν δι΄ αυτών .Οι άνθρωποι μετρούν στην αρχή με το ίδιο τους το σώμα, το άνοιγμα της παλάμης ,η διάσταση των ποδιών, το άνομα του βραχίονα, μετά τα αξιολογούν και ταυτόχρονα τα συμβολοποιούν. Το πρώτο θεμέλιο της Τέχνης είναι ένα σημείο που το χέρι γραφεί και το μάτι σαρώνει, προσέξτε όμως . Ανάμεσα σε χιλιάδες σημεία το σημείο της Τέχνης αντί να περιγράφει εξωτερικά και αισθητηριακά μια εσωτερική πραγματικότητα έχει τη δύναμη να δείχνει το πράγμα, την ύλη, στην αλήθεια του. Δεν πρόκειται δηλαδή για ένα υποκείμενο που διαλέγει και εκφράζει, αλλά το αντίθετο . Για να μπεις στην ανθρωπινότητα πρέπει να αποδεχθείς το σύστημα σημείων που διαθέτει η Τέχνη με απλά λόγια: η Τέχνη είναι ο τόπος όπου φανερώνεται ο τρόπος με τον οποίο υπάρχει για μας αληθινά ο κόσμος. Είδαμε ως εδώ δύο συστήματα σημείων τη Γλώσσα και τη Τέχνη Και τα δυο. Δεν είναι προϊόντα εξελικτικής διαδικασίας που οδηγούν καθώς ο άνθρωποςυποκείμενο τα χειρίζεται στo πολιτισμό .Αντίστροφα είναι η έναρξη ,η αναγγελία της ανθρωπινότητας Προ των δύο πυλώνων ζωικό είδος ,μετά άνθρωπος. Μια βασική διαφορά όμως των δύο συστημάτων είναι ότι η Τέχνη είναι διαρκώς προδεδομένη στο σώμα και υπό την κυριαρχία του σώματος . Μάλιστα συνδέει τα σώματα μέσω των υλικών Όλοι τα αγγίζουν, μερικοί τα πλάθουν άλλοι τα
κομματιάζουν Ένας τα στήνει, άλλοι τα γκρεμίζει τα συνδυάζουν σε ποικίλους συνδυασμούς ,μέχρι που κάποια στιγμή αστράφτει το σημείο αποκαλύπτεται το ήδη υπάρχον και εκλαμβάνεται σαν μήνυμα από τους άλλους γύρω. Είναι το πρώτο μήνυμα της Τέχνης που πρέπει να αποκαλούμε Πρώτη και όχι πρωτόγονη και είναι ένα μήνυμα που δεν εγχειρίζεται δεν παραδίδεται σε περγαμηνή όπως εκείνο του Λόγου ,δεν έχει τη μορφή εντάλματος Δεν είναι νομοθέτημα η απλά παιδαγωγικό διάβημα . Αντίθετα είναι δωρεά είναι ανταλλαγή και τα δύο συνεπάγονται άγγιγμα όχι διείσδυση , μοίρασμα και όχι κατοχύρωση Είναι μια γλώσσα ασταθής αλλά πολύ ακριβέστερη από τη φωνητική Δεν περνά σε λέξεις η σύσπαση των μυών, η συστροφή, η αλλαγή φοράς Το ένσαρκο σώμα αδιαμεσολαβητα από το Λόγο περνά στην Τέχνη σαν μια σειρά από ανοιχτές επιλογές Αυτές οι επιλογές απαρτίζουν την ανθρώπινη Μοίρα Η Τέχνη είναι ανθρώπινη Μοίρα To μοίρασμα στους δύο και μετά στους πολλούς το διαφυλάσσει η τέχνη- απέναντι στην κυριαρχική μετάδοση του Λόγου – ως κόρη οφθαλμού .Τέχνη και Λόγος όμως είναι αντίθετοι και στον τρόπο που αντιλαμβάνονται τη διαφορά. Ο Λόγος διδάσκει ,παράγει όμοια που αποδέχονται την εντολή του, η Τέχνη διασπά την παραγωγή όμοιων Σκανδαλωδώς ευνοεί το διαφορετικό και του επιτρέπει να υπάρχει γιατί δεν εκδίδει ένταλμα, ότι δίνει το δίνει σαν άγγιγμα, υπόμνηση ,πρόκληση. Και τέλος ο Λόγος θεωρεί το χώρο και το χρόνο σαν απριορικές κατηγορίες που δίνουν εισιτήριο στο λογικό άνθρωπο να προσανατολιστεί και να χρησιμοποιήσει τη φύση σαν αντικείμενο. Για την Τέχνη όμως ο χώρος και ο χρόνος λειτουργούν αλλιώς Ο χώρος είναι απέναντι αδρανής ,αδιάφορος και ενιαίος Όμως το χέρι σκαλίζει το βράχο, πλάθει τον πηλό ο χώρος αντιστέκεται σθεναρά αλλά το χέρι ιχνηλατεί μια κρυμμένη περιοχή και την αποκαλύπτει τη δείχνει και στους άλλος γύρω του Το σημείο αλαζονεύεται τον συμπαγή χώρο τον αποσταθεροποιεί και αυτό γίνεται αντιληπτό από τα άλλα πλάσματα , όχι μέσω της νόησης αλλά επειδή είναι συνδεδεμένοι όλοι μέσω της ύλης μέσω των σωμάτων που αγγίζουν το ίδιο χώμα Ο Λόγος απλώνεται κάθετα στο χώρο αποκορυφώνεται προς το Θείο προς Το Παγκόσμιο Πνεύμα προς την πλατωνική ιδέα Μπορείς να τον δεχθείς να τον προσκυνήσεις η να τον απορρίψεις ,έτσι κι αλλιώς αυτός σε διαμορφώνει Η Τέχνη απλώνεται οριζόντια κοντά στη γη ,αγαπά αστροφώτιστες έρημους ,απόκοσμες βουνοκορφές η ολόφωτα ασβεστολιθικά νησιά ,πάντα όμως σε επαφή με μια γη που διαρκώς αλλάζει .Αυτό μάλιστα καθορίζει και τη σχέση της Τέχνης με το χρόνο Ο λόγος είναι οριστικά διαμορφωμένος επομένως στο παρελθόν . Η Τέχνη είναι ανοιχτή σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο παρόν σε ένα γίγνεσθαι ,η έκταση της είναι από την εναρκτήρια στιγμή που μια επιθυμία σηκώνει ένα χέρι μέχρι τότε που αυτή η αρχική κίνηση και το ίχνος της θα συγκινεί κάποιον άλλο μπορεί και στην αιωνιότητα Και γιατί έχει σημασία αυτό το διπλό ζεύγμα της Τέχνης στο παρόν και
το γίγνεσθαι ;στη στάση και τη ροή ; Γιατί έτσι κρατιέται πιο γερά το ρίζωμα της Τέχνης στην επιθυμία και γιατί εδώ θα βρούμε λίγο πιο κάτω την εγκοπή της με το υποσυνείδητο Η Τέχνη δρα προ πάσης λογικής η νοητικής επιλογής, όμως τη σκέψη την έχει ήδη διαθέσιμη καθώς και αυτή ανήκει στη συνείδηση στο ένσαρκο σώμα, τους άλλους και τα πράγματα οπού η Τέχνη ισαρχέγονα ανήκει . Το βρίσκουμε αυτό και εμπειρικά . Ένας καλλιτέχνης λέει: αν το πω δεν θα το φτιάξω, ένας καλλιτέχνης πρέπει να τρώει κάποτε τη γλώσσα του Αυτό θεωρώ Πρωτείο της Τέχνης .Ότι ξεκινάει από την Υλη, την Σάρκα και τον Νου σε ισοζυγισμένες αποστάσεις και μπορεί έτσι να κρατήσει άμυνα στην απορρόφηση του Λόγου στις εξουσιαστικές του τάσεις Η νόηση αν αφεθεί ελεύθερη αφηνιάζει και επιτρέπει στο λογοκεντρικό της υποκείμενο-δηλαδή το νεωτερικό άνθρωπο- να επιβάλλει την εξουσία του πάνω στους άλλους 2) ΤΈΧΝΗ και ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ. Ένα βήμα μπρος ,ένα βήμα πίσω Χλόη Κολύρη Ο πρώιμος Φρόυντ θέτει Τέχνη και δημιουργικότητα υπό την αιγίδα του Λόγου Στην κλασσική διχοτομία του, Υποκείμενο-Αντικείμενο το έργο τέχνης δεν είναι παρά ένα αντικείμενο του δρώντος υποκειμένου. Και είναι πάντα ένα υποκατάστατο μιας απαγορευμένης επιθυμίας στην ίδια κατηγορία ανήκουν τα όνειρα ,τα παιγνίδια ,τα γλωσσικά λάθη και οι ονειροπολήσεις Γι έναν σχεδόν αιώνα η περίφημη θεωρία της πρωτογενούς και δευτερογενούς διαδικασίας δέσποσαν στη θεωρία της Τέχνης Με λίγα λόγια Ο Φρόυντ μας λέει: Oι απαράδεκτες σεξουαλικές και κυριαρχικές μας επιθυμίες απωθούνται στο υποσυνείδητο -η πρωτογενής διαδικασία - από όπου επιστρέφουν στη συνείδηση στο φως της ημέρας παραμορφωμένες και αγνώριστες υπό ειδικές προϋποθέσεις που αποτελούν την δευτερογενή διαδικασία. Άρα το έργο Τέχνης είναι απλή εκπλήρωση επιθυμιών όπως το όνειρο η τα παιγνίδια που μηχανεύονται τα παΐδια Αν κρατήσουμε κάτι από την πρωτογενή διαδικασία είναι οι ερωτικές και επιθετικές συνιστώσες της Τέχνης και το ρίζωμά της στην ανεκπλήρωτη επιθυμία Η ψυχανάλυση είναι συνομήλικη της αφηρημένης Τέχνης και συνομιλούν με ένα κοινό δώρο ,τον συμβολισμό. Ότι είναι για το λόγο η μεταφορά και η παρομοίωση είναι για την Τέχνη ο συμβολισμός Το σύμβολο είναι κάθε μορφή έμμεσης αναπαράστασης και σημειωτικής. Ένα σύμβολο στέκει στη θέση μιας απωθημένης επιθυμίας η άλυτης ενδομυϊκής σύγκρουσης. Το συμβολικό δημιουργείται με κοινούς μηχανισμούς κομμάτιασμα, παραμόρφωση, ανασύνθεση, συμπύκνωση [Πωλ Κλεε, δεσποινίδες του Μονφορ] Το υλικό των ονείρων ,η αφηρημένη ζωγραφική και γλυπτική και η ατονική μουσική στηρίζονται στην απελευθέρωση σχημάτων σημείων, χρωμάτων, ήχων, λέξεων από το φυσικό
και οικείο τους περιβάλλον. Η θεωρία που σχετίζει την Τέχνη με ανεκπλήρωτες επιθυμίες είναι χρήσιμη για να καταλάβουμε την Διονυσιακή πλευρά της Τέχνης Ο άνευ ορίων Διονυσιακός κόσμος του υποσυνείδητου είναι συμμετρικός με μια πλήρως απελευθερωμένη Τέχνη που συνορεύει όμως με την παραφροσύνη και την πλήρη άρνηση της πραγματικότητες --- και αυτό ήταν πλήρως αποδεκτό και στο κίνημα του ρομαντισμού ορμή και θύελλα Γκαίτε, Βέρθερος –θανατομανία -και σε μοντερνιστικά ρεύματα του 20ου αιώνα [φοβισμός ,ντανταϊσμός, λετρισμός στον Αρτώ στον Μπατάιγ, στο σινεμά του Κρονεμπεργκ] Δεν είναι εξίσου ικανοποιητικές οι Φροϋδικές ερμηνείες για τη δευτερογενή διαδικασία όπου όμως ανήκει το σπουδαιότερο κομμάτι η δομή το υλικό η διαφορά του καλλιτέχνη από κάθε άλλο ανθρώπινο όν. Αναγκαστικά το έργο τέχνης διαμορφώνεται σαν ένας συμβιβασμός μεταξύ πρωτογενούς διαδικασίας-που τελείται στο υποσυνείδητο-και δευτερογενούς που συμβαίνει στη συνείδηση και υπόκειται καθαρά στους νόμους της λογικής και της πραγματικότητας . Έτσι όμως η θεωρία αυτή θα σκοντάψει στο θέμα του χρόνου Είδαμε ότι ο Λόγος είναι διαμορφωμένος, άρα ήδη στο παρελθόν και επομένως έχει ήδη παραιτηθεί οντολογικά από το μέλλον ενώ αντίθετα η πράξη της Τέχνης δένει παρελθόν και μέλλον με το νήμα της επιθυμίας που τη διαπερνά Η Τέχνη αντιστέκεται σε λογικές αναλύσεις γιατί όπως είδαμε έχει δικό της χώρο και χρόνο Είναι πάντοτε ήδη όχι πλέον και ούτε ακόμη. Όμως η σύγχρονη θεωρία της Τέχνης είναι αντίθετη με τον Φροϋδισμό και σε ένα άλλο βασικό σημείο Ο Φρόυντ θεώρησε την Τέχνη αλλά και όλο τον Πολιτισμό προϊόν ενός και μόνου μηχανισμού άμυνας του Εγώ ,της εξιδανίκευσης Εκεί υπάγονται ακόμη και η Τεχνη,η κοινωνική οργάνωση ,η πολιτική, η ταξικότητα, η επανάσταση ,όλα στα χέρια ενός υποκειμένου που διευθέτει τα πάντα κατά την απώθηση και μετατροπή των ενστίκτων αδιέξοδο καταλαβαίνει και ο ίδιος ο μεγαλοφυής Φρόυντ Το 1918 στο έργο :Η Σεξουαλική Ηθική του Πολιτισμού, γράφει ‘’το έργο Τέχνης ενθαρρύνει τη σεξουαλικότητα και ανακινεί όλα τα πάθη και τη λαχτάρα για απόλαυση μέσα από την περιφρόνηση κάθε ηθικής αρχής’’ Όμως ο ώριμος Φρόυντ στο έργο ¨Ο Ντοστογιέφσκι και η πατροκτονία ΄΄ το 1928 γράφει «,,μπροστά στο πρόβλημα του καλλιτέχνη ο Αναλυτής και ο Λόγος καταθέτουν τα όπλα τους » Και τέλος στο έργο του ΄΄Το Ανοίκειο’’[μτφρ.Γ. Ξηροπαίδης] προφέρει και το τελικό «Η Προσωρινότητα και η εξαφάνιση του Ωραίου γεννάει δυο διαφορετικές αντιδράσεις στην ανθρώπινη ψυχή, Απελπισία η επανάσταση» Από μόνος του παραιτήθηκε από το ψυχογραφικό μοντέλο που θεώρει την Τέχνη μια εξευγενισμένη νεύρωση και ξαπλώνει στο ντιβάνι Νταβίντσι και Μιχαήλ-Άγγελο .πρέπει να σημειώσουμε ότι ο καλλιτέχνης αντίθετα από ότι συμβαίνει στο όνειρο βρίσκει εύκολα το δρόμο του πίσω στην πραγματικότητα και έχει την ικανότητα να δίνει μορφή στις φαντασιώσεις του με τρόπο ελκυστικό για τον θεατή από πού έρχεται αυτή η ανεξήγητη ικανότητα -που αντιστοιχεί με την
φορμαλιστική πλευρά της τέχνης-και που μάλιστα έχει κατευθείαν πρόσβαση στο υποσυνείδητο του θεατή αν δεν βρίσκεται ήδη εκεί ευθύς εξ αρχής δεμένη με την ύπαρξη και ανεξάρτητη από κάθε νοητικό υπερκαθορισμό; Είναι άραγε η αισθητική μορφή του έργου απλή δωροδοκία για να αντέξουμε το υποσυνείδητο νόημα ; Θα δούμε πιο κάτω τι σημασία έχει αυτό για το άγχος του δημιουργού Το ερώτημα παραμένει .Είναι η τέχνη ένα προϊόν της συνείδησης με το οποίο αυτή προσπαθεί να αποκτήσει έλεγχο και σταθερότητα στον εξωτερικό κόσμο ; Είναι μια διαδικασία προσαρμοστική ; ορίζει Το τι θα ανασυρθεί από ότι είναι απαράδεκτο , κλεισμένο στο υποσυνείδητο και θα στερεοποιηθεί ενωπίω του ευρύτερου κοινωνικού και πολιτισμικού πλαισίου ; Μια τέχνη ,που στηρίζεται σε δοκιμές πάνω στο μέσο για να βρεθεί η μορφή που θα γίνει και από τους άλλους αποδεκτή άρα υποταγμένη στη νόηση και ελεγχόμενη από το Λόγο η θα εγγραφεί κατ ευθείαν στην ύπαρξη και θα συναντήσει εκεί ότι ευθύς εξ αρχής υπάρχει δηλαδή τον κόσμο την ύλη τους άλλους και την τέχνη που απλά δεν κατασκευάζεται ,αντίθετα φωτίζεται δείχνεται ,περιγράφεται αφού είναι ήδη πάντα εκεί ευθύς εξ αρχής Είδαμε ότι καθώς ψυχανάλυση και αφηρημένη τέχνη όντας συνομήλικες μοιράστηκαν τη γλώσσα του συμβολισμού και υιοθέτησα την εικόνα ενός καλλιτέχνη ιδιαίτερα ευθραύστου, κατειλημμένου από πνεύματα σε πυρετώδη και αγχωτική αναζήτηση του έργου του, κάτι που αναβίωσε την Πλατωνική ιδέα για τη συγγένεια τέχνης και τρέλας αλλά και τελείως αντίστροφα την Νιτσεϊκή για την τέχνη ως απελευθέρωση ενστίκτων και ορμών. Κάθε περίοδος της τέχνης ,κάθε ιστορική περίοδος έχει όμως το δικό της αφήγημα για τη θεωρία. Η μεταμοντέρνα τέχνη αντιστοιχεί με την περίοδο του Στρουκτουραλισμού και της Αποδόμησης Το υποκείμενο ,η συνείδηση του καλλιτέχνη ,δεν είναι πια το επεξηγηματικό σημείο, η προσοχή στρέφεται στις δομές ,την ομάδα τις μεμονωμένες ερμηνείες και όχι τα συνολικά συμπεράσματα. Μια και ο Φροϋδισμός δεν κατόρθωσε να ξεκλειδώσει το μυστικό της μυστηριώδους ικανότητας του καλλιτέχνη η Μ.Κλάιν και οι αναθεωρητές της ψυχανάλυσης στράφηκαν από τη μελέτη του αρχικού θεωρητικού ίχνους στη δομή του υλικού πάνω στην οποία η Τέχνη αποτυπώνεται και στο τι σημαίνει η συμμετοχή στη τέχνη για καλλιτέχνη και θεατή. Όλα αλλάζουν στην αντίληψη της πρωτογενούς και δευτερογενούς διαδικασίας. Από την πρώτη κρατάμε την συμπύκνωση και μετάθεση των εικόνων που εύκολα διαχέονται και καταλαμβάνουν τη θέση η μία της άλλης. Υπάρχει πλήρης ελευθερία, απεριόριστη ενέργεια, όλα υπάγονται στην αρχή της ηδονής όπως συμβαίνει και με την libido αλλά ο χώρος και ο χρόνος δεν υπάγονται πια στο υποσυνείδητο αλλά προσλαμβάνονται με το σύνολο του εαυτού όχι μόνο συνειδησιακά αλλά με το σύνολο της ύπαρξης του καλλιτέχνη Τώρα από τη δευτερογενή διαδικασία κρατάμε την υπαγωγή στην
αρχή της πραγματικότητας ,την υποταγή στους κανόνες της γραμματικής και φορμαλιστικής λογικής ,Η ενέργεια δημεύεται διατίθεται για την ομάδα και όχι το υποκείμενο την ηδονή διαδέχεται η ησυχία την ελευθερία ο προκαθορισμός όμως όλα αφορούν το σύνολο του εαυτού και των ιδιοτήτων του. Η θεωρητική σύλληψη της τέχνης από τη Λογική η Την Ψυχανάλυση έχει πολλές αντιφάσεις. Χωρίζει αυθαίρετα την τέχνη σε περιεχόμενο [μορφή] και νόημα [ουσία] το ένα στην υπαγωγή του Εγώ[γλώσσα-λογική-και το άλλο στη δικαιοδοσία του υποσυνείδητου[επιθυμία –ορμές] Πως θα το εφαρμόσουμε αυτό στην αφηρημένη τέχνη όπου το περιεχόμενο μπορεί να είναι πιο ασύντακτο [δηλ. από το υποσυνείδητο από ότι το νόημα [συνειδητό] Πιο ενδιαφέρον έχει μια διάκριση ανάμεσα στην Τέχνη που μπορούμε να αφηγηθούμε ,να περιγράψουμε [discursive] και στην non-discursive] όπου η περιγραφή αντικαθίσταται με ένα ωκεάνιο συναίσθημα.
BACON – DELEUZE Χειμωνάς Στο διαδύκτιο http://www.eens.org/EENS_congresses/2010/Voulgari_Sofia.pdf στο κομπιούτερ μου file:///C:/Users/user/Downloads/Voulgarigranada.doc%20-%20Voulgari_Sofia.pdf σελ 2: Θα ήθελα να προτείνω εδώ, ακολουθώντας, στην ουσία, την πορεία που έχουν υποδείξει ο Δημήτρης Μαρωνίτης (2001), ο οποίος αντιπαραθέτει στην αλληγορία την «οριακή κυριολεξία» της γραφής του Χειμωνά, και η Τζίνα Πολίτη, όταν έγραφε ότι «η γραφή του Χειμωνά […] είναι μια γραφή πάσχουσα που ο αναγνώστης τη βιώνει ως πάθημα, ακριβώς όπως βιώνει τα παθήματα της ψυχής του» (2001: 218), να διαβάσουμε τον Χειμωνά με τους όρους αφενός μιας ανεξάλειπτης αινιγματικότητας (βλ. Πολίτη 2001: 220), αφετέρου και κυρίως μιας ριζικής σωματικότητας πάνω στην οποία αποτυπώνεται η έκλειψη της ταυτότητας σε επίπεδο αφηγηματικών προσώπων και μέσω της οποίας ενεργοποιείται μια διαδικασία «συναισθηματικής» ή «παθητικής ανάγνωσης»,3 που παραλύει και διασκορπίζει το «εγώ». Μια τέτοια ανάλυση του σώματος στον Χειμωνά ως τόπου κριτικής της αναπαράστασης, της αφήγησης και αυτοαναφορικότητα της γραφής του όσον αφορά τη γένεση του (νέου) λόγου, βλ. Voyiatzaki 2002, Βογιατζάκη 2002 και 2007· για μια αποδομητική ανάγνωση του Χειμωνά, με επίκεντρο τον Αδελφό, και με άξονα την αποδοχή και/ή απόρριψη του Λογοκεντρισμού, βλ. Θαλάσσης 1992: 207–240.
3 Με τους όρους αυτούς επιχειρώ να μεταφράσω τον όρο «affective reading», που χρησιμοποιεί ο Ernst van Alphen στο βιβλίο του για τη ζωγραφική του Francis Bacon (1992: 16)· η προσέγγισή του αφορμάται από και επικεντρώνεται στη συναισθηματική και αισθητηριακή εμπλοκή του θεατή στο έργο, η οποία προκαλεί μια παράλυση, ένα μούδιασμα, μια στιγμιαία απώλεια του «εγώ» ή του εαυτού, αποτέλεσμα της βίαςπου ασκεί πάνωτου το έργο (βλ. 1992: 9–10). … σελ 3 υποσημειώσεις : 4 Γενικά, όχι μόνο η έντονη εικονοποιητική διάσταση της πεζογραφίας του Χειμωνά αλλά και το ενδιαφέρον του συγγραφέα για τη ζωγραφική, που φανερώνεται από τα προσεγμένα και σημαίνοντα εξώφυλλα των αυτοτελών εκδόσεων των έργων του, αλλά και από την ενασχόληση του ίδιου με το σχέδιο, υποστηρίζουν έναν τέτοιο παραλληλισμό. 5 Αντλώ τα παραθέματα από την πρόσφατη συγκεντρωτική έκδοση των αφηγημάτων του Χειμωνά (2005). Στο εξής ο αριθμός των σελίδων θα δίνεται μέσα στο κυρίως κείμενο μετά το κάθε παράθεμα. Η χρονολογία που ακολουθεί την πρώτη αναφορά του τίτλου είναι η χρονολογία της πρώτης έκδοσης. Σελ.4: Σύμφωνα με τον Κούντερα, ο Μπέικον αντιμετώπισε το σώμα σαν «απλό ‘ατύχημα’», «ένα ατύχημα το οποίο θα μπορούσε εύκολα να φτιαχτεί με κάποιον άλλον τρόπο, για παράδειγμα […] με τρία χέρια, με τα μάτια τοποθετημένα στα γόνατα.» (Kundera 2009: 92). Ίσως σε αυτό το τυχαίο του σώματος να παραπέμπει η υπόσχεση που απευθύνει προς τη μάνα του νεκρού νέου ο αφηγητής του Πεισίστρατου (1960), συνειδητοποιώντας, μπροστά στον θάνατο, μπροστά στην τρωτότητα του ανθρώπου, την αποστολή του: «(σ’ τ’ ορκίζομαι θα γίνω μια μέρα μεγάλος συγγραφέας και θα γράψωπολλά βιβλία που θα έχουν πολλήν ανθρωπιά και θα μιλάν για όλους μας έτσι καθώς είμαστε στριμωγμένοι ο ένας μέσα στον άλλον και θα γράψω κι ένα βιβλίο με όνομα […] και θα μιλάει για έναν άνθρωπο και μια κυρία τέρας με πέντε μύτες κι οκτώδάχτυλα στο ένα χέρι …)» (109–110). Οι εικόνες του σώματος ως ατυχήματος προκαλούν, όπως λέει ο Κούντερα, πραγματικό τρόμο· έναν τρόμο, που προέρχεται από τον «αισθησιασμό», όχι από την «παραφροσύνη της ιστορίας», αλλά από «την ατυχή φύση του ανθρώπινου σώματος» (2009: 92). Ο άνθρωπος είναι στον Χειμωνά ένα τέτοιο ατυχές και άτυχο σώμα: ένα ζώο μοναχικό, ευάλωτο και απροστάτευτο, εκτεθειμένο στην «αόριστη απειλή»6 του θανάτου: «Άνθρωποι είναι ανθρώπινα κομάτια. Κρεμασμένα που περιστρέφονται πολύ αργά με μια κρούστα χοντρό λίπος από άγνωστο ψάρι να τους προφυλάει από το αβάσταχτο κρύο και πολύχρωμα από ένα φως», λέει ο τραγικός και αντιφατικός Γιατρός Ινεότης
(227), ο οποίοςως γιατρός-συγγραφέαςπονάει, αλλά και καταφρονεί τους ανθρώπους εν όψει του αναπόδραστου αφανισμού τους, προκειμένου να ανατείλει το νέο ανθρώπινο γένος. Όπως γράφει ο Gilles Deleuze για το έργο του Μπέικον, ο οποίος έχει εξυμνήσει όσο κανένας άλλος ζωγράφος την ομορφιά του κρέατος, έχει αναδείξει όσο κανένας τον αμφίσημο αισθησιασμό που αναδίνει το κρέας, το ανθρώπινο σώμα ως σφαχτάρι,7 ορίζοντας μια «ζώνη απροσδιοριστίας, αναποφασιστικότητας, ανάμεσα στον άνθρωπο και το ζώο» («une zone d’ indiscernibilité, d’ indécidabilité, entre l’ homme et l’ animal») (Deleuze 1984: 20), το κρέας είναι για τον Μπέικον το πράγμα που κατεξοχήν ανακινεί συναισθήματα λύπης, συμπόνιας, ελέους («Pitié pour la viande!»), αφού «κάθε άνθρωποςπου υποφέρει είναι από κρέας» («tout homme qui ________________________________________________________ 6 Από τον Πεισίστρατο (Χειμωνάς 2005: 44): «Διαισθάνεσαι δίπλα στις γαλήνιες μορφές μια φρίκη, που συνήθως δεν παίρνει μορφή, μιαν απειλή αόριστη.». 7 Όπως λέει ο Μπέικον, «όταν είσαι ζωγράφος, δεν είναι δυνατό να παραβλέπεις την ομορφιά που έχει το χρώμα του κρέατος.»· «Είναι γεγονός πως είμαστε από κρέας και επίσης πως είμαστε δυνάμει σφαχτάρια» (Sylvester 1988: 46). file:///C:/Users/user/Downloads/Voulgarigranada.doc%20-%20Voulgari_Sofia.pdf σελ 2: Θα ήθελα να προτείνω εδώ, ακολουθώντας, στην ουσία, την πορεία που έχουν υποδείξει ο Δημήτρης Μαρωνίτης (2001), ο οποίος αντιπαραθέτει στην αλληγορία την «οριακή κυριολεξία» της γραφής του Χειμωνά, και η Τζίνα Πολίτη, όταν έγραφε ότι «η γραφή του Χειμωνά […] είναι μια γραφή πάσχουσα που ο αναγνώστης τη βιώνει ως πάθημα, ακριβώς όπως βιώνει τα παθήματα της ψυχής του» (2001: 218), να διαβάσουμε τον Χειμωνά με τους όρους αφενός μιας ανεξάλειπτης αινιγματικότητας (βλ. Πολίτη 2001: 220), αφετέρου και κυρίως μιας ριζικής σωματικότητας πάνω στην οποία αποτυπώνεται η έκλειψη της ταυτότητας σε επίπεδο αφηγηματικών προσώπων
και μέσω της οποίας ενεργοποιείται μια διαδικασία «συναισθηματικής» ή «παθητικής ανάγνωσης»,3 που παραλύει και διασκορπίζει το «εγώ». Μια τέτοια ανάλυση του σώματος στον Χειμωνά ως τόπου κριτικής της αναπαράστασης, της αφήγησης και
αυτοαναφορικότητα της γραφής του όσον αφορά τη γένεση του (νέου) λόγου, βλ. Voyiatzaki 2002, Βογιατζάκη 2002 και 2007· για μια αποδομητική ανάγνωση του Χειμωνά, με επίκεντρο τον Αδελφό, και με άξονα την αποδοχή και/ή απόρριψη του Λογοκεντρισμού, βλ. Θαλάσσης 1992: 207–240. 3 Με τους όρους αυτούς επιχειρώ να μεταφράσω τον όρο «affective reading», που χρησιμοποιεί ο Ernst van Alphen στο βιβλίο του για τη ζωγραφική του Francis Bacon (1992: 16)· η προσέγγισή του αφορμάται από και επικεντρώνεται στη συναισθηματική και αισθητηριακή εμπλοκή του θεατή στο έργο, η οποία προκαλεί μια παράλυση, ένα μούδιασμα, μια στιγμιαία απώλεια του «εγώ» ή του εαυτού, αποτέλεσμα της βίαςπου ασκεί πάνωτου το έργο (βλ. 1992: 9–10).
… σελ 3 υποσημειώσεις : 4 Γενικά, όχι μόνο η έντονη εικονοποιητική διάσταση της πεζογραφίας του Χειμωνά αλλά και το ενδιαφέρον του συγγραφέα για τη ζωγραφική, που φανερώνεται από τα προσεγμένα και σημαίνοντα εξώφυλλα των αυτοτελών εκδόσεων των έργων του, αλλά και από την ενασχόληση του ίδιου με το σχέδιο, υποστηρίζουν έναν τέτοιο παραλληλισμό. 5 Αντλώ τα παραθέματα από την πρόσφατη συγκεντρωτική έκδοση των αφηγημάτων του Χειμωνά (2005). Στο εξής ο αριθμός των σελίδων θα δίνεται μέσα στο κυρίως κείμενο μετά το κάθε παράθεμα. Η χρονολογία που ακολουθεί την πρώτη αναφορά του τίτλου είναι η χρονολογία της πρώτης έκδοσης.
Σελ.4: Σύμφωνα με τον Κούντερα, ο Μπέικον αντιμετώπισε το σώμα σαν «απλό ‘ατύχημα’», «ένα ατύχημα το οποίο θα μπορούσε εύκολα να φτιαχτεί με κάποιον άλλον τρόπο, για παράδειγμα […] με τρία χέρια, με τα μάτια τοποθετημένα στα γόνατα.» (Kundera 2009: 92). Ίσως σε αυτό το τυχαίο του σώματος να παραπέμπει η υπόσχεση που απευθύνει προς τη μάνα του νεκρού νέου ο αφηγητής του Πεισίστρατου (1960), συνειδητοποιώντας, μπροστά στον θάνατο, μπροστά στην
τρωτότητα του ανθρώπου, την αποστολή του: «(σ’ τ’ ορκίζομαι θα γίνω μια μέρα μεγάλος συγγραφέας και θα γράψωπολλά βιβλία που θα έχουν πολλήν ανθρωπιά και θα μιλάν για όλους μας έτσι καθώς είμαστε στριμωγμένοι ο ένας μέσα στον άλλον και θα γράψω κι ένα βιβλίο με όνομα […] και θα μιλάει για έναν άνθρωπο και μια κυρία τέρας με πέντε μύτες κι οκτώδάχτυλα στο ένα χέρι …)» (109–110). Οι εικόνες του σώματος ως ατυχήματος προκαλούν, όπως λέει ο Κούντερα, πραγματικό τρόμο· έναν τρόμο, που προέρχεται από τον «αισθησιασμό», όχι από την «παραφροσύνη της ιστορίας», αλλά από «την ατυχή φύση του ανθρώπινου σώματος» (2009: 92). Ο άνθρωπος είναι στον Χειμωνά ένα τέτοιο ατυχές και άτυχο σώμα: ένα ζώο μοναχικό, ευάλωτο και απροστάτευτο, εκτεθειμένο στην «αόριστη απειλή»6 του θανάτου: «Άνθρωποι είναι ανθρώπινα κομάτια. Κρεμασμένα που περιστρέφονται πολύ αργά με μια κρούστα χοντρό λίπος από άγνωστο ψάρι να τους προφυλάει από το αβάσταχτο κρύο και πολύχρωμα από ένα φως», λέει ο τραγικός και αντιφατικός Γιατρός Ινεότης (227), ο οποίοςως γιατρός-συγγραφέαςπονάει, αλλά και καταφρονεί τους ανθρώπους εν όψει του αναπόδραστου αφανισμού τους, προκειμένου να ανατείλει το νέο ανθρώπινο γένος. Όπως γράφει ο Gilles Deleuze για το έργο του Μπέικον, ο οποίος έχει εξυμνήσει όσο κανένας άλλος ζωγράφος την ομορφιά του κρέατος, έχει αναδείξει όσο κανένας τον αμφίσημο αισθησιασμό που αναδίνει το κρέας, το ανθρώπινο σώμα ως σφαχτάρι,7 ορίζοντας μια «ζώνη απροσδιοριστίας, αναποφασιστικότητας, ανάμεσα στον άνθρωπο και το ζώο» («une zone d’ indiscernibilité, d’ indécidabilité, entre l’ homme et l’ animal») (Deleuze 1984: 20), το κρέας είναι για τον Μπέικον το πράγμα που κατεξοχήν ανακινεί συναισθήματα λύπης, συμπόνιας, ελέους («Pitié pour
la viande!»), αφού «κάθε άνθρωποςπου υποφέρει είναι από κρέας» («tout homme qui ________________________________________________________ 6 Από τον Πεισίστρατο (Χειμωνάς 2005: 44): «Διαισθάνεσαι δίπλα στις γαλήνιες μορφές μια φρίκη, που συνήθως δεν παίρνει μορφή, μιαν απειλή αόριστη.». 7 Όπως λέει ο Μπέικον, «όταν είσαι ζωγράφος, δεν είναι δυνατό να παραβλέπεις την ομορφιά που έχει το χρώμα του κρέατος.»· «Είναι γεγονός πως είμαστε από κρέας και επίσης πως είμαστε δυνάμει σφαχτάρια» (Sylvester 1988: 46). Σελ.:7 Ο Deleuze (1984Q 9-10), αναλύοντας τη «Λογική της αίσθησης» (Logique de la sensation), η οποία ανάγεται κατά κύριο λόγο στην διάκριση figural (το σχετικό με τη μορφή ως παράσταση) / figurative (το σχετικό με την αναπαράσταση)(Lyotard), απόρροια της εικαστικής απομόνωσης της «Μορφής» (Figoure) στο έργο του Μπέικον, που συνεπάγεται την ανάσχεση της αναπαράστασης, τη διακοπή της αφήγησης, την παρεμπόδιση της εικονογράφησης, επιχειρεί να ερμηνεύσει τη δηλωμένη αντίθεση του Ιρλανδού ζωγράφου στην αφηγηματικότητα με αφετηρία τις έννοιες των «τάξεων της αίσθησης» («orders of sensation») ή «επιπέδων αίσθησης» («levels of sensation»), που έχει χρησιμοποιήσει ο ίδιος σε συνεντεύξεις. 9 Σύμφωνα με τον Ernst van Alphen (1992), ο οποίος αξιοποιεί τον στοχασμό του Deleuze, το έργο του Μπέικον προβάλει την αφήγηση όχι σαν προϊόν, αποτέλεσμα συνοχής και συνέχειας, αλλά ως διαδικασία, ως αίσθηση, που δεν αναπαράγεται, αλλά συμβαίνει(28). Ο Μπέικον όπως και ο Χειμωνάς , σύμφωνα με την ερμηνεία που προτείνω, δεν δημιουργεί χαρακτήρες, που θα υπονοούσαν κάποια σχέση με κάποιο αντικείμενο εκτός του έργου, αλλά μορφές ΄ η Μορφή είναι και δεν αναφέρεται παρά στον εαυτό της (van Alphen 1992: 28). Αν λοιπόν η αφήγηση στον Χειμωνά νοηθεί ως διαδικασία, «ως ενέργημα σωματικό, συνδεδεμένο με το ¨γίγνεσθαι-ζώο¨ Χειμωνάς» (Βέλτσος 2008:42), όπου ενσωματώνεται κυριολεκτικά η «λογική της αίσθησης», την οποία βιώνουν τόσο οι μορφές στα κείμενά του όσο και ο αναγνώστης, ο οποίος «παθαίνει», προσλαμβάνει δηλαδή την αφήγηση όχι μέσω του εγκεφάλου, του μυαλού, αλλά
μέσω του νευρικού του συστήματος (βλ. van Alphe 1992: 32), το σώμα εκφράζει με τρόπο απτό και ορατό, δηλαδή μέσα από την παραμόρφωση, την ανταπόκριση των αισθήσεων στον έξω κόσμο (βλ. van Alphe 1992: 32). Με τα λόγια του van Allpen που περιγράφουν τον Μπέικον και μπορούν να αποδοθούν και στον Χειμωνά,
Gilles Deleuze was one of the most influential and revolutionary philosophers of the twentieth century. Francis Bacon: The Logic of Sensation is his long-awaited work on Bacon,widely regarded as one of the most radical painters of the twentieth century.The book presents a deep engagement with Bacon's work and the nature of art. Deleuze analyzes the distinctive innovations that came to mark Bacon's style: the isolation of the figure, the violation deformations of the flesh, the complex use of color, the method of chance, and the use of the triptych form. Along the way, Deleuze introduces a number of his own famous concepts, such as the 'body without organs' and the 'diagram,' and contrasts his own approach to painting with that of both the phenomenological and the art historical traditions.Deleuze links Bacon's work to CTzanne's notion of a 'logic' of sensation, which reaches its summit in color and the 'coloring sensation.' Investigating this logic, Deleuze explores Bacon's crucial relation to past painters such as Velasquez, CTzanne, and Soutine, as well as Bacon's rejection of expressionism and abstract painting.Long awaited in translation, Francis Bacon is destined to become a classic philosophical reflection on the nature of painting. (From the publisher) Audience Gilles Deleuze ήταν ένας από τους πλέον σημαίνοντες και επαναστατικούς φιλοσόφους του εικοστού αιώνα. Francis Bacon: Η λογική του Sensation είναι το πολυαναμενόμενο έργο του σχετικά με Μπέικον, που θεωρείται ευρέως ως μία από τις πιο ριζοσπαστικές ζωγράφους του εικοστού βιβλίου αιώνα.Η παρουσιάζει μια
βαθιά εμπλοκή με το έργο του Μπέικον και τη φύση της τέχνης. Deleuze αναλύει τα διακριτικά καινοτομίες που ήρθε για να σηματοδοτήσει το στυλ του Μπέικον: η απομόνωση του σχήματος, οι παραμορφώσεις παραβίαση της σάρκας, το συγκρότημα χρήση του χρώματος, η μέθοδος της τύχης, και η χρήση του εντύπου τρίπτυχο. Στην πορεία, ο Ντελέζ εισάγει μια σειρά από δικές διάσημα ιδέες του, όπως το «σώμα χωρίς όργανα» και το «διάγραμμα», και έρχεται σε αντίθεση δική του προσέγγιση στη ζωγραφική με ότι τόσο η φαινομενολογική και η τέχνη ιστορική traditions. Deleuze συνδέει Μπέικον εργαστεί για την έννοια CTzanne για μια «λογική» της αίσθησης, η οποία φτάνει σύνοδο κορυφής του στο χρώμα και το «χρωματισμό αίσθηση.» Διερεύνηση αυτή τη λογική, ο Ντελέζ διερευνά κρίσιμη σχέση του Μπέικον με το παρελθόν ζωγράφους, όπως ο Velasquez, CTzanne, και Soutine, καθώς και την απόρριψη του εξπρεσιονισμού και αφηρημένα painting. Long περίμενε στη μετάφραση του Μπέικον, Francis Bacon προορίζεται να γίνει ένα κλασικό φιλοσοφικό προβληματισμό σχετικά με τη φύση της ζωγραφικής. (Από τον εκδότη) ακροατήριο
Μυθιστόρημα κ.α. δεν θα ήθελα να σας δυσαρεστήσω …αλλά αυτή η σιωπή σας …δηλώνει ή καλεί την απόσταση. Θα την σεβαστώ αλλά λυπημένη κυρίως γι αυτό που επιτρέπετε να υφίστασθε. Αυτόν το περιορισμό ή αν το θέλετε και την στέρηση που επιβάλετε. Ο λόγος των πράξεών σας δεν αντιστοιχεί σ’ αυτή τη σιωπή… Άρα κάτι σας υποχρεώνει; Ή ο λόγος σας δεν αντιστοιχούσε επ’ ακριβώς στα συναισθήματά σας; Ή την επιθυμία σας; Μήπως δεν θέλατε να με δυσαρεστήσετε; Δεν καταλαβαίνω γιατί δεν είστε ειλικρινής; Τι σας φοβίζει να εκφράσετε αυτό που αισθάνεστε; Τι οδυνηρό; Ας παίξετε μ’ αυτό; Ας παίξετε ακόμα και με την οδύνη της άρνησης σε κάτι που λανθασμένα προσκαλέσατε; Με την συνθήκη της αποφυγής αλλά να μην παίζετε; Παρ’ εκτός μιας αγαπημένης, που εξαιρεί όλα τα άλλα; Εγώ δεν το δέχομαι για την ζωή μου αυτό. Κρύβομαι στο φως του φεγγαριού και ατενίζω τις όψεις του. Δεν μπορώ να κλείσω το παράθυρο… Βαγγέλη καλημέρα,
περιμένω από σένα να ορίσεις το ραντεβού μας, εγώ ακόμη έχω τον χρόνο.
Επ' ευκαιρία, σήμερα θα είμαι στην γκαλερί Artwall, το απόγευμα 5:00_9:00μμ
αν αυτό είναι μια ευκαιρία.
καθόλου ανυπόμονη...απλά εργάζομαι σκληρά και χαίρομαι να έχω ένα μήνυμά σας και μετά από την απόλυτη εξάντληση χωρίς σκοπό, να σου παίρνει και τις πινακίδες η δημοτική αστυνομία στις 23: 48 τα μεσάνυχτα !!???? ο αγαπητός φίλος κι ένας από τους εξαίρετους δασκάλους που παρακολουθώ τα τελευταία χρόνια...Μπιτσώρης, μόλις είδε το έργο είπε: "psyche" αργότερα μου εξήγησε πως οι γάλλοι ένα συγκεκριμένο είδος καθρέφτη το ονομάζουν psyche miroir...η πλάτη που έχω σχεδιάσει σ' αυτή την σπασμένη καρέκλα και έχω εγκιβωτίσει το σχέδιο του αγγέλου με φτερά [κτήρια φυλακών]...έχει ακριβώς το σχήμα του συγκεκριμένου καθρέφτη...(εν αγνοία μου) πόσο ενδιαφέρον μου προξενούν οι θεάσεις που ανατρέπουν την μυθολογική διάσταση μιας υποτιθέμενης πρόθεσης...
χαίρομαι γι αυτήν την μικρή ρωγμή που μου αφήνετε ώστε να αφουγκραστώ κάτι από την καθημερινότητά σας... το ωχού ήταν η αγανάκτησή μου για το ότι με θεωρείται αδίκως ανυπόμονη και η άχρωμη σκέψη ήταν το προηγούμενο μνμ με τα άχρωμα γράμματα, που σας
διήγειρε και με είπατε ανυπόμονη. Οι ανυπάκουοι ήταν πάντα αλλού, δεν λάβαιναν μέρος στο πείραμα… αυτό ίσως τους έδωσε ένα μικρότερο ποσοστό.
Μιλώντας στο πρώτο αχνό μνμ, για κάλεσμα της απόστασης... αν θυμάστε
Εννοούσα πως μπορεί να την προκαλέσει σαν το λύκο μέσα στην νύχτα.
...ναι σας σκέφτομαι αλλά γιατί σας προξενεί μια δέσμευση δυσάρεστη αυτό; δεν είναι φυσικό; δεν έχει υπάρξει μια γνωριμία με μια εν δυνάμει υπόθεση; τι σας φοβίζει; εμένα προσωπικά τίποτα
εκτός της βεβαιότητάς σας πως αυτό ξεκίνησε από την ματιά μου;
αναρωτηθήκατε αν αυτό είναι μόνο η εντύπωσή σας... μήπως το βλέμμα μου και η όλη συμπεριφορά μου έχει μια θερμή υποδοχή και δεν εκδηλώνει κατ' ανάγκη ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον.... πως εσείς διεγείρατε αυτό το ενδιαφέρον και τώρα το αρνείστε λέτε πως ήταν αποτέλεσμα κολακείας...και τώρα φοβάστε... μα τι και γιατί?
μια γνωριμία είναι μόνο βέβαια μετά το θερμό πλησίασμα κατά την έξοδό μας άλλαξε το "δυνάμει" αλλά όχι γιατί γεννιούνται νέα ερωτήματα ως προς την συμπεριφορά σας που με απομακρύνουν... εμένα μου αρέσει να είμαι ελεύθερη μιας και ήδη έχω έναν γάμο και τρία παιδιά...κι αναζητώ μια σχέση αλλά επ’ ουδενί με δεσμεύσεις σαν να είναι η στιγμή να δημιουργήσω κάτι ...αλλά να χαρώ με κάτι. Είναι μια άλλη θέση που ακριβώς έφερε κοντά εμένα με τον τελευταίο αγαπημένο μου, τον γνωστό (μια και σας έχω μιλήσει) δικηγόρο. Χαιρόμαστε Δεν θέλουμε υποχρεώσεις
έχουμε Επίσης μας συνδέει μια κοινή μυθολογία κι εδώ για μένα βρίσκεται το σημαντικό… τρεφόμαστε απ' αυτήν ... "ο μοναχικός περιπατητής στην πόλη" (μιας και γι' αυτόν και για μένα ο Μπωντλαίρ ήταν η νεανική μας και παντοτινή αγάπη)
με έχετε θυμώσει κινείσθε με κάποιες βεβαιότητες που δεν σας ανήκουν Αν τις προκάλεσα… πιστέψτε με, άθελά μου το ότι έχετε παρακινήσει το ενδιαφέρον μου δεν σημαίνει κάτι δεσμευτικό ή σαν μια απαίτηση απ' εσάς πλην ίσως το να μοιραζόμαστε στιγμές ή λόγια που μπορούν να μας φέρουν – πιθανόν - πιο κοντά, αν αυτό ¨μπορεί¨ να συμβεί... αλλά σε κάθε περίπτωση σας γνωρίζω κάθε φορά λίγο περισσότερο συζώντας με έναν μουσικό σε μορφή κάμπιας – που προσπαθεί να διαρρήξει το κουκούλι του… ακούω μόνιμα minimal μουσική
Το Τοπίο Αγαπητοί μου φίλοι Έχω την τύχη να είμαι γέννημα θρέμμα αυτής της συνοικίας που έχει έναν πολύ όμορφο λόφο μπροστά από το ποικίλο όρος. Κάθε Σαββάτο και Κυριακή πρωί περπατάω στο ποικίλο όρος σε μονοπάτια που έχουν δημιουργήσει οι ποδηλάτες μιας και είναι αγαπημένος τους προορισμός. Έχει κάποια ξύλινα παγκάκια μάλλον φθαρμένα πια, που θέλουν άμεσα αντικατάσταση. Σκεφτόμουν τις προάλλες ένα team που εθελοντικά θα ανακατασκευάζει αυτά τα υπέροχα καθίσματα και θα καθαρίζει τα απομεινάρια των επισκεπτών. Κάθομαι λοιπόν μετά την περιπατητική με τον σκύλο μου εκεί σε ένα συγκεκριμένο κάθισμα με τραπέζι και σχεδιάζω το τοπίο καθώς μελετώ το τοπίο και για να υπάρξει ένα έργο για τους τοπιογράφους, την ομάδα μας, μιας και κατά την δράση που είχαμε δεν μπόρεσα να αποδώσω πέρα της φωτογραφικής εμπειρίας. Έχω αρχίσει να έχω μια απόδοση στην σκέψη, που θα περιγράψω παρακάτω. Το σημαντικό όμως γίνεται το ότι, προσπαθώντας να αποδώσω μέσα από την συλλογική εργασία εν τέλει γίνεται μοναχικά. Ας σταθώ όμως στο αποτέλεσμα που χτίζεται.. Μιας και εκεί είναι η αξία της όλης εμμονής και αναζήτησης
Συγνώμη επειδή απάντησε μόνο η Ελένη Τζιρτζιλάκη και η Κατερίνα η Πασχαλίδου (από Λονδίνο),...οι άλλοι δεν ενδιαφέρεστε; θα ήθελα αν είναι δυνατόν μια απάντησή σας ώστε να γνωρίζουμε και να ενημερωθούμε όλοι. Επίσης να σας θυμίσω πως υπάρχει και το απλό και εύκολο να γραφτεί "όχι". Σας βεβαιώνω πως δεν θα ενοχληθεί κανείς. Θα μπορούσαμε να το αφήσουμε στην τύχη του κι όσοι βρεθούμε αλλά αυτό μας έχει δείξει πως δεν μας οδήγησε κάπου.
ενώ ένα 'οχι΄ θα μας δήλωνε ¨τι απόφαση¨ να πάρουμε για το ¨αν θα γίνει αυτή η συνάντηση¨ ή όχι... βοηθείστε λίγο
Jean-Luc Nancy Μιας και αναφέρθηκα σ’ αυτή την ευχάριστη επίσκεψη, του Μπιτσώρη, θα ήθελα να σας προϊδεάσω για μια πολύ ενδιαφέρουσα δουλειά που θα παρουσιάσουμε …σύντομα από το ραδιόφωνο του Beton7art radio, που σιγά σιγά θα ξεκινήσουν οι εκπομπές των“City Travellers” ο Βαγγέλης Μπιτσώρης συγγραφέας, μεταφραστής, o ο οποίος έχει εργασθεί βασικά πάνω στον Derrida , θα μας παρουσιάσει σε μια σειρά περίπου 4 εκπομπών, ραδιοδιαλέξεων, ένα μικρό βιβλίο, το οποίο έχει μεταφράσει, αλλά δεν έχει εκδοθεί, με τίτλο: «Noli me tangere» του Jean-Luc Nancy Οι χριστιανικές παραβολές διατηρούν την δύναμή τους και πέρα από την σφαίρα της θρησκείας. Μεταφέρουν μέσα από ένα μεγάλο κομμάτι της σύγχρονης λογοτεχνίας την κατάστασή τους, υπό μία μορφή “τύπου” μηνύματος. Όποιος έχει αυτιά να ακούσει, ας ακούσει. Δεν υπάρχει μήνυμα χωρίς πρωταρχικά να δημιουργηθεί, να υπάρξει ως μια προσφυγή. Ή πιο απλά χωρίς να υπάρξει στο ίδιο το μήνυμα μια κατεύθυνση προς μια σημασία ή μια ικανότητα που ο λόγος της είναι να ακουσθεί. Όχι υπό την μορφή μιας προτροπής “δώσε προσοχή”, αλλά μάλλον σαν μια προειδοποίηση: “αν δεν καταλαβαίνετε, το μήνυμα θα σας ξεφύγει”. Εκπομπές Σεπτέμβρη 2016 - Ιούνη 2017 Τέλη Σεπτέμβρη. Ξεκινάμε την προετοιμασία για την επανέναρξη των εκπομπών μας ([url=http://beton7artradio.gr/ekpompes/?p=39]http://beton7artradio.gr/ekpompes/?p=39 [/url]) στο διαδικτυακό ραδιόφωνο beton7artradio ([url=http://www.beton7artradio.gr/index.php/en/]http://www.beton7artradio.gr/index.ph p/en/[/url]). Την πρώτη εκπομπή γι' αυτή την σαιζόν την υπολογίζουμε μέση Οκτώβρη.\
Αυτό όμως που θα τρέξει Νοέμβρη - Δεκέμβρη είναι μια παρουσίαση σε 4 ραδιοδιαλέξεις μίας μεταφραστικής εργασίας του Βαγγέλη Μπιτσώρη, που εγκαινιάζει και μια νέα εποχή στις παρουσιάσεις μας. Οι καλεσμένοι μας πλέον θα μπορούν να παρουσιάζουν μια εργασία τους ανέκδοτη σε μια σειρά ραδιοδιαλέξεων, όπου το αντικείμενο μελέτης θα επηρεάζει τις συζητήσεις που θα προηγούνται ή θα ακολουθούν. Με την ευκαιρία μάλιστα αυτής της ανακοίνωσης θα θέλαμε να προσκαλέσουμε φίλους που εργάζονται ανάλογα να μας προτείνουν θεματικές που θα μπορούσαν να αναπτύξουν μέσα από την εκπομπή μας υπό την μορφή των ραδιοδιαλέξεων.
Ας προϊδεάσουμε λοιπόν περί της πολύ ενδιαφέρουσας εργασίας του Βαγγέλης Μπιτσώρη. Ο Βαγγέλης Μπιτσώρης συγγραφέας, μεταφραστής, ο οποίος έχει εργασθεί βασικά πάνω στον Derrida, θα μας παρουσιάσει σε μια σειρά περίπου 4 εκπομπών, ραδιοδιαλέξεων, ένα μικρό βιβλίο, το οποίο έχει μεταφράσει, αλλά δεν έχει εκδοθεί, με τίτλο: «Noli me tangere» Αυτό όμως που θα τρέξει Νοέμβρη- Δεκέμβρη είναι μια παρουσίαση σε 4 ραδιοδιαλέξεις μίας μεταφραστικής εργασίας του Βαγγέλη Μπιτσώρη, που εγκαινιάζει και μια νέα εποχή στις παρουσιάσεις μαw. Οι καλεσμένοι μας πλέον θα μπορούν να παρουσιάζουν μια εργασία τους ανέκδοτη σε μια σειρά ραδιοδιαλέξεων, όπου θα αντικείμενο μελέτης θα επηρεάζει τις συζητήσεις που θα προηγούνται ή θα ακολουθούν τις ραδιοδιαλέξεις. Η σκηνή στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη, κατά την οποία ο μόλις αναστημένος Ιησούς διατάσσει την Μαγδαληνή, μη μου άπτου (Noli me tangere – μη με εγγίζεις). Μια στιγμή – κλειδί στην γενική παραβολή από την οποία απαρτίζεται η ζωή του, ένα ιδιαίτερα καλό παράδειγμα αυτής της ξαφνικής εμφάνισης της οποίας μία φυγή εμπεριέχεται ήδη. Αναστήθηκε, μιλάει, κάνει έκκληση και φεύγει. Μην με αγγίζετε. Πέρα από την ιστορία του Χριστού, αυτή η φράση μέσα στην καθημερινότητα, λέει κάτι σημαντικό γύρω από το άγγιγμα γενικότερα. Υπενθυμίζει τη θέση όπου το άγγιγμα δεν πρέπει να αγγίξει, ώστε να μεταφερθεί από το ένα σημείο στο άλλο το “άγγιγμά του” : η τέχνη του, η λεπτότητα, η χάρη του. Το δοκίμιο μ’ αυτόν τον τίτλο είναι μια συνεισφορά στο έργο του Nancy, της αποδόμησης του χριστιανικού μοντέλου, μέσα από αξιόλογα γραπτά του για την τέχνη, αναλύσεις των έργων ζωγραφικής “Noli me tangere” των ζωγράφων: Rembrandt, Durer, Tiziano, Pontormo, Bronzino και Correggio. Ένα δοκίμιο που βρίσκεται σε σιωπηλό διάλογο με το μνημειώδες αφιέρωμα του Jacques Derrida στο έργο του Jean-Luc Nancy: “ Le toucher ”
Αγαπητοί φίλοι τοπιογράφοι επειδή τρέχει μια έκθεση που παίρνω μέρος στο Artwall Σοφοκλέους, κάτω από την Αθηνάς και θα είμαι εκεί Παρασκευή απόγευμα: 6:00 – 9:00 τι θα λέγατε να πιούμε μια μπύρα επάνω στο μπαρ του ξενοδοχείου fresh στον 9ο και να τα πούμε… κατά τις 8:30
Αγαπητή Φαίη δεν κατάφερα να σου στείλω νωρίτερα μνμ όπως είχαμε συνεννοηθεί. Εξάλλου δεν κατέβηκα στην σχολή σήμερα, οπότε δεν θα μπορούσα από πλευράς μου να κανονίσουμε κάτι. Πως είναι οι υποχρεώσεις σου; Αυτές τις ημέρες έχω πιεστεί κάπως με κάποιες εργασίες που ολοκληρώνω. Αλλά από την άλλη εβδομάδα θα μπορούσα να βρεθούμε όποια μέρα και εκτός σχολής Αν αυτό μας εξυπηρετεί.
Θα χαρώ να τα πούμε..
Αγαπητέ Μίνο επειδή είμαστε στην εξέλιξη μιας συνεργασίας με Ζήκα και πρέπει να διαβάσω κάποια άρθρα από το e-class μου είπαν να σου ζητήσω να μου ανοίξεις έναν λογαριασμό? - αν κατάλαβα καλά...? Εσύ σίγουρα ξέρεις τι χρειάζεται να γίνει. Επομένως περιμένω μνμ για το τι χρειάζεσαι να κάνω Σ' ευχαριστώ εκ των προτέρων
Βαγγέλης Μπιτσώρης
2. μνμ
Βαγγέλη καλημέρα, περιμένω από σένα να ορίσεις το ραντεβού μας, εγώ ακόμη έχω τον χρόνο. Επ' ευκαιρία, σήμερα θα είμαι στην γκαλερί Artwall, το απόγευμα 5:00_9:00μμ
Μετά την επίσκεψη του Μπιτσώρη, ανάρτησα στο f/b
αν αυτό είναι μια ευκαιρία. ο αγαπητός φίλος κι ένας από τους εξαίρετους δασκάλους που παρακολουθώ τα τελευταία χρόνια...Μπιτσώρης, μόλις είδε το έργο είπε: "psyche" αργότερα μου εξήγησε πως οι γάλλοι ένα συγκεκριμένο είδος καθρέφτη το ονομάζουν psyche miroir...η πλάτη που έχω σχεδιάσει σ' αυτή την σπασμένη καρέκλα και έχω εγκιβωτίσει το σχέδιο του αγγέλου με φτερά [κτήρια φυλακών]...έχει ακριβώς το σχήμα του συγκεκριμένου καθρέφτη...(εν αγνοία μου) πόσο ενδιαφέρον μου προξενούν οι θεάσεις που ανατρέπουν την μυθολογική διάσταση μιας υποτιθέμενης πρόθεσης...
Μια δεύτερη ανάρτηση :
Μιας και αναφέρθηκα σ’ αυτή την ευχάριστη επίσκεψη, του Μπιτσώρη, θα ήθελα να σας προϊδεάσω για μια πολύ ενδιαφέρουσα δουλειά που θα παρουσιάσουμε …σύντομα από το ραδιόφωνο του Beton7art radio, που σιγά σιγά θα ξεκινήσουν οι εκπομπές των“City Travellers” ο Βαγγέλης Μπιτσώρης συγγραφέας, μεταφραστής, o ο οποίος έχει εργασθεί βασικά πάνω στον Derrida , θα μας παρουσιάσει σε μια σειρά περίπου 4 εκπομπών, ραδιοδιαλέξεων, ένα μικρό βιβλίο, το οποίο έχει μεταφράσει, αλλά δεν έχει εκδοθεί, με τίτλο: «Noli me tangere» του Jean-Luc Nancy Οι χριστιανικές παραβολές διατηρούν την δύναμή τους και πέρα από την σφαίρα της θρησκείας. Μεταφέρουν μέσα από ένα μεγάλο κομμάτι της σύγχρονης λογοτεχνίας την κατάστασή τους, υπό μία μορφή “τύπου” μηνύματος. Όποιος έχει αυτιά να ακούσει, ας ακούσει. Δεν υπάρχει μήνυμα χωρίς πρωταρχικά να δημιουργηθεί, να υπάρξει ως μια προσφυγή. Ή πιο απλά χωρίς να υπάρξει στο ίδιο το μήνυμα μια κατεύθυνση προς μια σημασία ή μια ικανότητα που ο λόγος της είναι να ακουσθεί. Όχι υπό την μορφή μιας προτροπής “δώσε προσοχή”, αλλά μάλλον σαν μια προειδοποίηση: “αν δεν καταλαβαίνετε, το μήνυμα θα σας ξεφύγει”.
Αυτό οδήγησε στην επανάχρηση του forum:
Εκπομπές Σεπτέμβρη 2016 - Ιούνη 2017 Τέλη Σεπτέμβρη. Ξεκινάμε την προετοιμασία για την επανέναρξη των εκπομπών μας (http://beton7artradio.gr/ekpompes/?p=39) στο διαδικτυακό ραδιόφωνο beton7artradio (http://www.beton7artradio.gr/index.php/en/). Την πρώτη εκπομπή γι' αυτή την σαιζόν την υπολογίζουμε μέση Οκτώμβρη. Αυτό όμως που θα τρέξει Νοέμβρη - Δεκέμβρη είναι μια παρουσίαση σε 4 ραδιοδιαλέξεις μίας μεταφραστικής εργασίας του Βαγγέλη Μπιτσώρη, που εγκαινιάζει και μια νέα εποχή στις παρουσιάσεις μας. Οι καλεσμένοι μας πλέον θα μπορούν να παρουσιάζουν μια εργασία τους ανέκδοτη σε μια σειρά ραδιοδιαλέξεων, όπου το αντικείμενο μελέτης θα επηρεάζει τις συζητήσεις που θα προηγούνται ή θα ακολουθούν. Με την ευκαιρία μάλιστα αυτής της ανακοίνωσης θα θέλαμε να προσκαλέσουμε φίλους που εργάζονται ανάλογα να μας προτείνουν θεματικές που θα μπορούσαν να αναπτύξουν μέσα από την εκπομπή μας υπό την μορφή των ραδιοδιαλέξεων. Ας προϊδεάσουμε λοιπόν περί της πολύ ενδιαφέρουσας εργασίας του Βαγγέλης Μπιτσώρη. Ο Βαγγέλης Μπιτσώρης συγγραφέας, μεταφραστής, ο οποίος έχει εργασθεί βασικά πάνω στον Derrida, θα μας παρουσιάσει σε μια σειρά περίπου 4 εκπομπών, ραδιοδιαλέξεων, ένα μικρό βιβλίο, το οποίο έχει μεταφράσει, αλλά δεν έχει εκδοθεί, με τίτλο: «Noli me tangere» του Jean-Luc Nancy Η παρουσίαση αυτή θα είναι μια μικρή συνεισφορά στο έργο του Jean-Luc Nancy. Ένα έργο που αποδομεί το χριστιανικό μοντέλο, μέσα από τα αξιόλογα γραπτά του για την τέχνη. Αναλύσεις των έργων ζωγραφικής “Noli me tangere” των ζωγράφων: Rembrandt, Durer, Tiziano, Pontormo, Bronzino και Correggio. Μία εργασία, που βρίσκεται σε σιωπηλό διάλογο με το μνημειώδες αφιέρωμα του Jacques Derrida στο έργο του Jean-Luc Nancy: “ Le toucher ” Το Μη μου άπτου λατ. (Noli me tangere= μη με εγγίζεις) είναι χριστιανική έκφραση από την Καινή Διαθήκη που αναφέρεται στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη (20.17). Η βιβλική σκηνή της αναγνώρισης του Ιησού από την Μαρία Μαγδαληνή μετά την Ανάστασή του έγινε αντικείμενο μιας μακράς, εκτεταμένης και συνεχούς εικονογραφικής παράδοσης στη χριστιανική τέχνη από την εποχή του Φρα Αντζέλικο (1395-1455) μέχρι τις ημέρες μας. Κατά την σκηνή στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη, ο μόλις αναστημένος Ιησούς διατάσσει στην Μαγδαληνή, μη μου άπτου (Noli me tangere – μη με εγγίζεις). Μια στιγμή – κλειδί στην γενική παραβολή από την οποία απαρτίζεται η ζωή του Ιησού. Ένα ιδιαίτερα καλό παράδειγμα αυτής της ξαφνικής εμφάνισης στην οποία η φυγή εμπεριέχεται ήδη. Αναστήθηκε, μιλάει, κάνει έκκληση και φεύγει. Μην με αγγίζετε. Πέρα από την ιστορία του Χριστού, αυτή η φράση μέσα στην καθημερινότητα, λέει κάτι σημαντικό γύρω από το άγγιγμα γενικότερα. Υπενθυμίζει τη στιγμή που το άγγιγμα δεν πρέπει να αγγίξει, κι έτσι να μεταδώσει από το ένα σημείο στο άλλο κάτι- ότι, με τέχνη, λεπτότητα, χάρη.
Οι χριστιανικές παραβολές διατηρούν την δύναμή τους και πέρα από την σφαίρα της θρησκείας. Μεταφέρουν μέσα από ένα μεγάλο κομμάτι της σύγχρονης λογοτεχνίας την κατάστασή τους, υπό μία μορφή μηνύματος,“τύπου κώδικα”. "Όποιος έχει αυτιά να ακούσει, ας ακούσει". Δεν υπάρχει μήνυμα χωρίς πρωταρχικά να έχει δημιουργηθεί, να έχει υπάρξει ως μια ανάγκγη για "προσφυγή". Ή πιο απλά χωρίς να υπάρξει στο ίδιο το μήνυμα μια κατεύθυνση προς μια σημασία ή μια ικανότητα που ο λόγος της (/) είναι να ακουσθεί. Όχι υπό την μορφή μιας προτροπής “δώσε προσοχή σ΄αυτό”, αλλά μάλλον σαν μια προειδοποίηση: “αν δεν καταλάβαίνετε, το μήνυμα θα σας ξεφύγει”. …σύντομα από το ραδιόφωνο του Beton7art radio, που σιγά σιγά (μέσα Οκτ.) θα ξεκινήσουν οι εκπομπές των“City Travellers” Το παραπάνω κείμενο που θα δουλέψει σαν την κατευθυντήρια οδό των αναζητήσεών μας, καθώς και ο όλος συντονισμός είναι της Κατερίνας Αθανασίου, η οποία εκπέμπει παρέα με τον Αντώνη Λακίδη και τον Bobby Coltrane. Οι παραπάνω κύριοι και κυρίες, ετοιμάζουν τις δικές τους κατευθύνσεις πάνω στις εκάστοτε θεματικές, που σημαίνει πως ο τρόπος που λειτουργεί η παρέμβαση και η οδός που θα ακολουθήσει ο καθένα τους είναι ανεξάρτητη και ο συντονισμός γίνεται απ' ευθείας στο studio. Μουσική: Λουκάς Δημητρέλος.
Και στο http://artcoursescitytravellers.blogspot.gr/
Τετάρτη, 28 Σεπτεμβρίου 2016 ...μετά την περσινή σαιζόν, που η κεντρική μας κατεύθυνση ήταν το : "Who Can Speak?"
Επιστροφή στην προετοιμασία του Υλικού των εκπομπών μας. από City Travellers Σήμερα στις 23:41 συνεχίζω με την δημιουργία ενός φακέλου με ανάλογο υλικό:
Εικονογραφική παράδοση Μεγάλοι ζωγράφοι έκτοτε, εκτός από τους αναφερόμενους, απεικόνισαν αυτή τη σκηνή της Καινής Διαθήκης, όπως ο Αντρέα Μαντένια (1431-1506), ο Χανς Χόλμπαϊν ο νεότερος, ο Φραντσέσκο Σολιμένα (Francesco Solimena) (1657- 1747), ο Federico Fiori Barocci (15261612), o Άντον Ράφαελ Μενγκς στην Εθνική Πινακοθήκη Λονδίνου κ.α.
Πίνακας του Αντόνιο ντα Κορρέτζιο (Antonio Allegri da Corregio) περ. 1534, Μουσείο ντελ Πράδο
Ο Ιησούς και η Μαρία Μαγδαληνή, τοιχογραφία του Ιταλού ζωγράφου Φρα Αντζέλικο στη μονή Αγίου Μάρκου στη Φλωρεντία (1437).
Noli me Tangere από τον Χανς Χολμπάιν τον Νεότερο, 1524.
Η κατά την παράδοση θέση της σκηνής στο Παρεκκλήσιο του Παναγίου Τάφου στην Ιερουσαλήμ.
Η εμφάνιση του Ιησού στη Μαρία Μαγδαληνή μετά την Ανάσταση, Αλεξάντρ Ιβάνοφ, 1835
Μη μου άπτου, Φρα Μπαρτολομέο περ. 1506
Μη μου άπτου, Τιτσιάνο, περ. 1511-15, Εθνική Πινακοθήκη Λονδίνου.
Πηγές
Arnold Mondatori, Τα μεγάλα Μουσία του Κόσμου, Τόμοι 11 έκδόσεις Φυτράκη, 1969 3η
https://el.wikisource.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%AC_%CE%99%C F%89%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CE%BD
Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο Θρησκευτικό κείμενο
Καινή Διαθήκη Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος, καὶ ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν Θεόν, καὶ Θεὸς ἦν ὁ Λόγος. 2 Οὗτος ἦν ἐν ἀρχῇ πρὸς τὸν Θεόν. 3 πάντα δι' αὐτοῦ ἐγένετο, καὶ χωρὶς αὐτοῦ ἐγένετο οὐδὲ ἕν ὃ γέγονεν. 4 ἐν αὐτῷ ζωὴ ἦν, καὶ ἡ ζωὴ ἦν τὸ φῶς τῶν ἀνθρώπων. 5 καὶ τὸ φῶς ἐν τῇ σκοτίᾳ φαίνει, καὶ ἡ σκοτία αὐτὸ οὐ κατέλαβεν. 6 Ἐγένετο ἄνθρωπος ἀπεσταλμένος παρὰ Θεοῦ, ὄνομα αὐτῷ Ἰωάννης· 7 οὗτος ἦλθεν εἰς μαρτυρίαν, ἵνα μαρτυρήσῃ περὶ τοῦ φωτός, ἵνα πάντες πιστεύσωσιν δι' αὐτοῦ. 8 οὐκ ἦν ἐκεῖνος τὸ φῶς, ἀλλ' ἵνα μαρτυρήσῃ περὶ τοῦ φωτός. 9 Ἦν τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, ὃ φωτίζει πάντα ἄνθρωπον, ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον. 10 ἐν τῷ κόσμῳ ἦν, καὶ ὁ κόσμος δι' αὐτοῦ ἐγένετο, καὶ ὁ κόσμος αὐτὸν οὐκ ἔγνω. 11 εἰς τὰ ἴδια ἦλθεν, καὶ οἱ ἴδιοι αὐτὸν οὐ παρέλαβον. 12 ὅσοι δὲ ἔλαβον αὐτόν, ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν τέκνα Θεοῦ γενέσθαι, τοῖς πιστεύουσιν εἰς τὸ ὄνομα αὐτοῦ, 13 οἳ οὐκ ἐξ αἱμάτων, οὐδὲ ἐκ θελήματος σαρκὸς, οὐδὲ ἐκ θελήματος ἀνδρὸς, ἀλλ' ἐκ Θεοῦ ἐγεννήθησαν. 14 Καὶ ὁ Λόγος σὰρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν, καὶ ἐθεασάμεθα τὴν δόξαν αὐτοῦ, δόξαν ὡς μονογενοῦς παρὰ πατρός, πλήρης χάριτος καὶ ἀληθείας. 15 Ἰωάννης μαρτυρεῖ περὶ αὐτοῦ καὶ κέκραγε λέγων· Οὗτος ἦν ὃν εἶπον, Ὁ ὀπίσω μου ἐρχόμενος ἔμπροσθέν μου γέγονεν, ὅτι πρῶτός μου ἦν. 1
(…) 20.17
κ' Τῇ δὲ μιᾷ τῶν σαββάτων Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ ἔρχεται πρωῒ σκοτίας ἔτι οὔσης εἰς τὸ μνημεῖον, καὶ βλέπει τὸν λίθον ἠρμένον ἐκ τοῦ μνημείου. 2 τρέχει οὖν καὶ ἔρχεται πρὸς Σίμωνα Πέτρον καὶ πρὸς τὸν ἄλλον μαθητὴν ὃν ἐφίλει ὁ Ἰησοῦς, καὶ λέγει αὐτοῖς· Ἦραν τὸν Κύριον ἐκ τοῦ μνημείου, καὶ οὐκ οἴδαμεν ποῦ ἔθηκαν αὐτόν. 3 ἐξῆλθεν οὖν ὁ Πέτρος καὶ ὁ ἄλλος μαθητής καὶ ἤρχοντο εἰς τὸ μνημεῖον. 4 ἔτρεχον δὲ οἱ δύο ὁμοῦ· καὶ ὁ ἄλλος μαθητὴς προέδραμε τάχιον τοῦ Πέτρου καὶ ἦλθε πρῶτος εἰς τὸ μνημεῖον, 5 καὶ παρακύψας βλέπει κείμενα τὰ ὀθόνια, οὐ μέντοι εἰσῆλθεν. 6 1
ἔρχεται οὖν Σίμων Πέτρος ἀκολουθῶν αὐτῷ, καὶ εἰσῆλθεν εἰς τὸ μνημεῖον καὶ θεωρεῖ τὰ ὀθόνια κείμενα, 7 καὶ τὸ σουδάριον, ὃ ἦν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ, οὐ μετὰ τῶν ὀθονίων κείμενον, ἀλλὰ χωρὶς ἐντετυλιγμένον εἰς ἕνα τόπον. 8 τότε οὖν εἰσῆλθε καὶ ὁ ἄλλος μαθητὴς ὁ ἐλθὼν πρῶτος εἰς τὸ μνημεῖον, καὶ εἶδε καὶ ἐπίστευσεν· 9 οὐδέπω γὰρ ᾔδεισαν τὴν γραφὴν ὅτι δεῖ αὐτὸν ἐκ νεκρῶν ἀναστῆναι. 10 ἀπῆλθον οὖν πάλιν πρὸς ἑαυτοὺς οἱ μαθηταί. 11 Μαρία δὲ εἱστήκει πρὸς τῷ μνημείῳ κλαίουσα ἔξω. 12 ὡς οὖν ἔκλαιε, παρέκυψεν εἰς τὸ μνημεῖον καὶ θεωρεῖ δύο ἀγγέλους ἐν λευκοῖς καθεζομένους ἕνα πρὸς τῇ κεφαλῇ καὶ ἕνα πρὸς τοῖς ποσίν, ὅπου ἔκειτο τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ. 13 καὶ λέγουσιν αὐτῇ ἐκεῖνοι· Γύναι, τί κλαίεις; λέγει αὐτοῖς· Ὅτι ἦραν τὸν Κύριόν μου, καὶ οὐκ οἶδα ποῦ ἔθηκαν αὐτόν. 14 καὶ ταῦτα εἰποῦσα ἐστράφη εἰς τὰ ὀπίσω, καὶ θεωρεῖ τὸν Ἰησοῦν ἑστῶτα, καὶ οὐκ ᾔδει ὅτι Ἰησοῦς ἐστι. 15 λέγει αὐτῇ ὁ Ἰησοῦς· Γύναι, τί κλαίεις; τίνα ζητεῖς; ἐκείνη δοκοῦσα ὅτι ὁ κηπουρός ἐστι, λέγει αὐτῷ· Κύριε, εἰ σὺ ἐβάστασας αὐτόν, εἰπέ μοι ποῦ ἔθηκας αὐτόν, κἀγὼ αὐτὸν ἀρῶ. 16 λέγει αὐτῇ ὁ Ἰησοῦς· Μαρία. στραφεῖσα ἐκείνη λέγει αὐτῷ· Ραββουνί, ὃ λέγεται, διδάσκαλε. 17 λέγει αὐτῇ ὁ Ἰησοῦς· Μή μου ἅπτου· οὔπω γὰρ ἀναβέβηκα πρὸς τὸν πατέρα μου· πορεύου δὲ πρὸς τοὺς ἀδελφούς μου καὶ εἰπὲ αὐτοῖς· ἀναβαίνω πρὸς τὸν πατέρα μου καὶ πατέρα ὑμῶν, καὶ Θεόν μου καὶ Θεὸν ὑμῶν. 18 ἔρχεται Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ ἀπαγγέλλουσα τοῖς μαθηταῖς ὅτι ἑώρακε τὸν Κύριον, καὶ ταῦτα εἶπεν αὐτῇ. 19 Οὔσης οὖν ὀψίας τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ τῇ μιᾷ σαββάτων, καὶ τῶν θυρῶν κεκλεισμένων ὅπου ἦσαν οἱ μαθηταὶ συνηγμένοι διὰ τὸν φόβον τῶν Ἰουδαίων, ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς καὶ ἔστη εἰς τὸ μέσον, καὶ λέγει αὐτοῖς· Εἰρήνη ὑμῖν. 20 καὶ τοῦτο εἰπὼν ἔδειξεν αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ τὴν πλευρὰν αὐτοῦ. ἐχάρησαν οὖν οἱ μαθηταὶ ἰδόντες τὸν Κύριον. 21 εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς πάλιν· Εἰρήνη ὑμῖν. καθὼς ἀπέσταλκέ με ὁ πατήρ, κἀγὼ πέμπω ὑμᾶς. 22 καὶ τοῦτο εἰπὼν ἐνεφύσησε καὶ λέγει αὐτοῖς· Λάβετε Πνεῦμα ἅγιον· 23 ἄν τινων ἀφῆτε τὰς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινων κρατῆτε, κεκράτηνται. 24 Θωμᾶς δὲ εἷς ἐκ τῶν δώδεκα ὁ λεγόμενος Δίδυμος, οὐκ ἦν μετ' αὐτῶν ὅτε ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς. 25 ἔλεγον οὖν αὐτῷ οἱ ἄλλοι μαθηταί· Ἑωράκαμεν τὸν Κύριον. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· Ἐὰν μὴ ἴδω ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ τὸν τύπον τῶν ἥλων, καὶ βάλω τὸν δάκτυλόν μου εἰς τὸν τύπον τῶν ἥλων, καὶ βάλω τὴν χεῖρά μου εἰς τὴν πλευρὰν αὐτοῦ, οὐ μὴ πιστεύσω. 26 Καὶ μεθ' ἡμέρας ὀκτὼ πάλιν ἦσαν ἔσω οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ καὶ Θωμᾶς μετ' αὐτῶν. ἔρχεται ὁ Ἰησοῦς τῶν θυρῶν κεκλεισμένων, καὶ ἔστη εἰς τὸ μέσον καὶ εἶπεν· Εἰρήνη ὑμῖν. 27 εἶτα λέγει τῷ Θωμᾷ· Φέρε τὸν δάκτυλόν σου ὧδε καὶ ἴδε τὰς χεῖράς μου, καὶ φέρε τὴν χεῖρά σου καὶ βάλε εἰς τὴν πλευράν μου, καὶ μὴ γίνου ἄπιστος, ἀλλὰ πιστός. 28 καὶ ἀπεκρίθη Θωμᾶς καὶ εἶπεν αὐτῷ· Ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου. 29 λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· Ὅτι ἑώρακάς με, πεπίστευκας· μακάριοι οἱ μὴ ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες. 30 Πολλὰ μὲν οὖν καὶ ἄλλα σημεῖα ἐποίησεν ὁ Ἰησοῦς ἐνώπιον τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, ἃ οὐκ ἔστι γεγραμμένα ἐν τῷ βιβλίῳ τούτῳ· 31 ταῦτα δὲ γέγραπται ἵνα πιστεύσητε ὅτι Ἰησοῦς ἐστιν ὁ Χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, καὶ ἵνα πιστεύοντες ζωὴν ἔχητε ἐν τῷ ὀνόματι αὐτοῦ. http://www.christies.com/lotfinder/ZoomImage.aspx?image=http://www.christies.co m/lotfinderimages/D55297/d5529723&intObjectID=5529723&lid=1
Alessandro Allori (Florence 1535-1607) Noli me tangere
Giuseppe Mazza, Italian, 1653–1741 Noli Me Tangere, ca. 1710–30
Nancy in 2006 at European Graduate School. Born
Era
26 July 1940 (age 76) Caudéran (near Bordeaux), France 20th-century philosophy
Region
Western Philosophy
School
Continental philosophy Deconstruction
Institutions
University of Strasbourg
Main interests
Literary criticism Ontology
Influences[hide]
Heidegger · Derrida · Lacoue-Labarthe · Hegel · Granel · Bataille · Blanchot · Nietzsche
Βιογραφία, στοιχεία και άρθρα μεταφρασμένα στα Ελληνικά http://www.frenchphilosophy.gr/jean-luc-nancy/#.V-uyUDXdB_k
ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΝΑΝΣΥ ΣΕ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ «Αυτό που μας σημαίνουν οι αραβικοί λαοί», μτφρ. Β. Μπιτσώρης, ένθετο «Αναγνώσεις», Η Κυριακάτική Αυγή, 29 Απριλίου 2011. Γαλλικό κείμενο / Αγγλικό κείμενο.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΤΟΥ ΝΑΝΣΥ «Όψεις του από-κοινού: Τα παγωμένα νερά της Ευρώπης, η βιοτεχνολογία, ο εγκόσμιος χριστιανισμός» (μια συζήτηση με τους Αθηνά Αθανασίου, Γεράσιμο Κακολύρης & Απόστολο Λαμπρόπουλο), Σύγχρονα Θέματα, τχ. 128-129, Ιανουάριος – Ιούνιος 2015. «Ζούμε το τέλος ενός πολιτισμού» (συνέντευξη στον Γρηγόρη Μπέκο), Το Βήμα της Κυριακής / «Βιβλία», 1 Μαρτίου 2015, σ. 8. «Το “δυτικό” βρίσκεται στο τέλος του, ένα τέλος παγκόσμιο» (συνέντευξη στον Τάσο Τσακίρογλου), Η Εφημερίδα των Συντακτών, Σάββατο 21 Φεβρουαρίου 2015, σσ. 61.
ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΝΑΝΣΥ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ «Να διακόψουμε το ναζιστικό μύθο», επιλογή αποσπάσματος & ελλ. τίτλου-μτφρ. Άκης Γαβριηλίδης (απόσπασμα από το βιβλίο τού Jean-Luc Nancy La communauté désoeuvrée, Christian Bourgois, Παρίσι 2004 [1986], σ. 109-120), ιστοχώρος Nomadic Universality, 8 Ιουνίου 2014. https://nomadicuniversality.wordpress.com/2014/06/08/%ce%bd%ce%b1%ce%bd%c f%83%cf%8d-%ce%bd%ce%b1%ce%b4%ce%b9%ce%b1%ce%ba%cf%8c%cf%88%ce%bf%cf%85%ce%bc%ce%b 5-%cf%84%ce%bf%ce%bd%ce%b1%ce%b6%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%b9%ce%ba%cf%8c%ce%bc%cf%8d%ce%b8%ce%bf/
«Η κοινότητα δεν υπήρξε ποτέ», μτφρ.-σημειώσεις Άκης Γαβριηλίδης (Απόσπασμα από το βιβλίο τού Jean-Luc Nancy La communauté désoeuvrée, Christian Bourgois, Παρίσι 2004 [1986], σ.33-36), ιστοχώρος Nomadic Universality, 2 Μαΐου 2014.
ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΝΑΝΣΥ ΣΕ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ Κουμπής, Τάκης, «Η φιλοσοφία ενώπιον του σπαρασσόμενου κόσμου», Η Κυριακάτικη Αυγή / «Αναγνώσεις», 1 Μαίου 2011.
Mπαντιού, Aλαίν, «Ανοιχτή επιστολή στον Zαν-Λυκ-Nανσύ», μτφρ. Βαγγέλης Μπιτσώρης, ένθετο «Αναγνώσεις», Η Κυριακάτική Αυγή, 29 Απριλίου 2011. [Η επιστολή αναρτήθηκε στις 4 Απριλίου στο Verso Books UK και μπορεί να βρεθεί εδώ.] Μπιτσώρης, Βαγγέλης, «Aλαίν Mπαντιού, Zαν-Λυκ Nανσύ: Tο φιλοσοφικό διάφορον στο πεδίο της πολιτικής. Η ανταπάντηση του Ζαν-Λυκ Νανσύ (στον Α. Μπαντιού)», Η Κυριακάτικη Αυγή, 29 Απριλίου 2011.
ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΝΑΝΣΥ ΣΕ ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ «Το μόνο που λέμε είναι “Δώστε στην Ελλάδα μια ευκαιρία”». Συλλογικό κείμενο των Costas Douzinas, Jacqueline Rose, Giorgio Agamben, Slavoj Zizek, Lynne Segal, Gayatri Spivak, Etienne Balibar, Judith Butler, Jean-Luc Nancy, Chantal Mouffe, David Harvey, Eric Fassin, Joanna Bourke, Immanuel Wallerstein, Wendy Brown, Sandro Mezzadra, Marina Warner, Drucilla Cornell. Η Εφημερίδα των Συντακτών, Τετάρτη 18 Φεβρουαρίου 2015. «Δεν υπάρχει συμμετρία μεταξύ του «εξτρεμισμού» της Αριστεράς και της Δεξιάς», Judith Butler, Etienne Balibar, Costas Douzinas, Wendy Brown, Slavoj Zizek, Chantal Mouffe, Toni Negri, Joanna Bourke, Sandro Mezzadra, Drucilla Cornell, Engin Isin, Bruce Robbins, Simon Critchley, Jacqueline Rose, Eleni Varika, Micael Lowy, Jean-Luc Nancy, Jodi Dean, μτφρ. Αντώνης Γαλανόπουλος, ιστοχώρος Κοίτα τον ουρανό. Καλωσήρθατε στην έρημο του πραγματικού, 4 Ιουνίου 2014 (Πηγή: The Guardian). «Όχι στην επιστροφή της δικτατορίας στην Ελλάδα», (Οι υπογράφοντες: Michel Agier, Zineb Ali-Benali, Athena Athanassiou, Chryssanthi Avlami, Paola Bacchetta, Étienne Balibar, Driss Belhacenne, Anne Emmanuelle Berger, Antonia Birnbaum, Wendy Brown, Judith Butler, Marie-Claire Caloz-Tschopp, Dimitris Christopoulos, Catherine Colliot-Thélène, Marie Cuillerai, Sonia Dayan-Herzbrun, Stéphane Douailler, Sara R. Farris, Éric Fassin, François Gèze, Marie-Elisabeth Handman, Engin Isin, Maria Kakogianni, Danièle Kergoat, Camille Louis, Giacomo Marramao, Sandro Mezzadra, Jean-Luc Nancy, Matthieu de Nanteuil, Georges Navet, Toni Negri, Bertrand Ogilvie, Mathieu Potte-Bonneville, Beatriz Preciado, Josep Ramoneda, Jacques Rancière, Judith Revel, Joan W. Scott, Yves Sintomer, Michel Surya, Alberto Toscano, Eleni Varikas, Patrick Vauday, Patrice Vermeren, Sophie Wahnich, Frieder Otto Wolf, Pierre Zaoui, Slavoj Žižek), Επιμέλεια μετάφρασης: Κωνσταντίνα Μαγγίνα, ιστοχώρος Κοίτα τον ουρανό. Καλωσήρθατε στην έρημο του πραγματικού, 14 Ιουνίου 2013 (Πηγή: Liberation).
ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΟΥ ΝΑΝΣΥ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Ένα απόσπασμα από το Είναι ενικό πληθυντικό (Être singulier pluriel) του Ζαν-Λυκ Νανσύ, μτφρ. Χάρης Λάμπρου, ιστότοπος athens.indymedia.org, 21 Ιουλίου 2014. «Η κοινότητα δεν υπήρξε ποτέ», (απόσπασμα από το βιβλίο του Jean-Luc Nancy, La communauté désœuvrée, Παρίσι: Christian Bourgois, 2004 [1986], σσ. 33-36), μτφρ.σημειώσεις Α. Γ., ιστότοπος Nomadic Universality, 2 Μαΐου 2014.
«Να διακόψουμε το ναζιστικό μύθο», (απόσπασμα από το βιβλίο του Jean-Luc Nancy, La communauté désœuvrée, Παρίσι: Christian Bourgois, 2004 [1986], σσ. 109-120), μτφρ.-σημειώσεις Α. Γ., ιστότοπος Nomadic Universality, 8 Ιουνίου 2014.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΓΙΑ ΝΑΝΣΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Major works
Les Fins de l'homme In 1980, Nancy and Lacoue-Labarthe organized a conference at Centre culturel international de Cerisy-la-Salle on Derrida and politics entitled "Les Fins de l'homme" ("The Ends of Man"). The conference solidified Derrida’s place at the forefront of contemporary philosophy, and was a place to begin an in-depth conversation between philosophy and contemporary politics. Further to their desire to rethink the political, Nancy and Lacoue-Labarthe set up in the same year the Centre de Recherches Philosophiques sur la Politique (Centre for Philosophical Research on the Political). The Centre was dedicated to pursuing philosophical rather than empirical approaches to political questions, and supported such speakers as Claude Lefort and JeanFrançois Lyotard. By 1984, however, Nancy and Lacoue-Labarthe were dissatisfied with the direction work at the centre was taking, and it was closed down.[1] During that period Lacoue-Labarthe and Nancy produced several important papers, together and separately. Some of these texts appear in Les Fins de l'homme à partir du travail de Jacques Derrida: colloque de Cerisy, 23 juillet-2 août 1980 (1981), Rejouer le politique (1981), La retrait du politique (1983), and Le mythe nazi (1991, revised edition; originally published as Les méchanismes du fascisme, 1981). Many of these texts are gathered in translation in Retreating the Political (1997).
La Communauté désœuvrée Nancy's first book on the question of community, La Communauté désœuvrée (The Inoperative Community, 1986), is perhaps his best-known work.[2] This text is an introduction to some of the main philosophical themes Nancy continued to work with. Nancy traces the influence of the notion of community to concepts of experience, discourse, and the individual, and argues that it has dominated modern thought. Discarding popular notions, Nancy redefines community, asking what can it be if it is reduced neither to a collection of separate individuals, nor to a hypostasized communal substance, e.g., fascism. He writes that our attempt to design society according to pre-planned definitions frequently leads to social violence and political terror, posing the social and political question of how to proceed with the development of society with this knowledge in mind. La Communauté désœuvrée means that community is not the result of a production, be it social, economic or even political (nationalist) production; it is not une œuvre, a "work of art" ("œuvre d'art", but "art" is here understood in the sense of "artifice"). "The community that becomes a single thing (body, mind, fatherland, Leader...) ...necessarily loses the in of being-in-common. Or, it loses the with or the together
that defines it. It yields its being-together to a being of togetherness. The truth of community, on the contrary, resides in the retreat of such a being." (Preface, xxxix).
L'Expérience de la liberté Nancy's dissertation for his Doctorat d'État looked at the works of Kant, Schelling, Sartre and Heidegger, and concentrated on their treatment of the topic of freedom. It was published in 1988 as L'Expérience de la Liberté (The Experience of Freedom). Since then, Nancy has continued to concentrate on developing a reorientation of Heidegger’s work. Nancy treats freedom as a property of the individual or collectivity, and looks for a "non-subjective" freedom which would attempt to think the existential or finite origin for every freedom. Nancy argues that it is necessary to think freedom in its finite being, because to think of it as the property of an infinite subject is to make any finite being a limit of freedom. The existence of the other is the necessary condition of freedom, rather than its limitation.
Le sens du monde Nancy addresses the world in its contemporary global configuration in other writings on freedom, justice and sovereignty. In his 1993 book Le sens du monde (The Sense of the World), he asks what we mean by saying that we live in one world, and how our sense of the world is changed by saying that it is situated within the world, rather than above or apart from it. To Nancy, the world, or existence, is our ontological responsibility, which precedes political, judicial and moral responsibility. He describes our being in the world as an exposure to a naked existence, without the possibility of support by a fundamental metaphysical order or cause. Contemporary existence no longer has recourse to a divine framework, as was the case in feudal society where the meaning and course of life was predetermined. The contingency of our naked existence as an ontological question is the main challenge of our existence in contemporary global society. All of these themes relating to world are taken up again by Nancy in his 2002 book La création du monde ou la mondialisation (The Creation of the World or Globalization), where he makes the distinction between globalization as a deterministic process and mondialisation as an open-ended "world-forming" process. Here, he connects his critique with Marx's critique of political economy, which saw "free labour" as what produces the world. Nancy argues that an authentic "dwelling" in the world must be concerned with the creation of meaning (enjoyment) and not final purposes, closed essences, and exclusive worldviews. The present system of expanding cities and nodes in the planetary techno-scientific network (tied to capitalism) leads to the loss of world, because the world is treated as an object (globe), even though the self-deconstruction of ontotheology increasingly made it the "subject" of its own creation.
Être singulier pluriel In his book Être singulier pluriel (Being Singular Plural, 2000), Nancy tackles the question of how we can speak of a plurality of a "we" without making the "we" a singular identity. The premise of the title essay in this book is that there is no being without "being-with," that "I" does not come before "we" (i.e., Dasein does not
precede Mitsein) and that there is no existence without co-existence. In an extension from his thoughts on freedom, community, and the sense of the world, he imagines the "being-with" as a mutual exposure to one another that preserves the freedom of the "I", and thus a community that is not subject to an exterior or pre-existent definition. “There is no meaning if meaning is not shared, and not because there would be an ultimate or first signification that all beings have in common, but because meaning is itself the sharing of Being.” The five essays that follow the title piece continue to develop Nancy’s philosophy through discussions of sovereignty, war and technology, identity, the Gulf War and Sarajevo. Nancy’s central concern in these essays remains the "being-with", which he uses to discuss issues of psychoanalysis, politics and multiculturalism, looking at notions of "self" and "other" in current contexts.
Artistic analysis Nancy has also written for art catalogues and international art journals, especially on contemporary art. He also writes poetry and for the theatre and has earned respect as an influential philosopher of art and culture. In his book Les Muses published in 1994 (The Muses, 1996), he begins with an analysis of Hegel’s thesis on the death of art. Among the essays in The Muses is a piece on Caravaggio, originally a lecture given at the Louvre. In this essay, Nancy looks for a different conception of painting where painting is not a representation of the empirical world, but a presentation of the world, of sense, or of existence. Nancy has published books on film and music, as well as texts on the problem of representation, on the statute of literature, on image and violence, and on the work of On Kawara, Charles Baudelaire, and Friedrich Hölderlin.
Film theory Nancy's text L'intrus formed the basis for French director Claire Denis's film of the same name. He has written extensively on film, including The Evidence of Film, a short work on Abbas Kiarostami. Nancy appears in the film The Ister, based on Martin Heidegger's 1942 lectures on Friedrich Hölderlin's poem "Der Ister" (published as Hölderlin's Hymn "The Ister"). The film focuses on the relation of politics, technology and myth. Nancy appears in Phillip Warnell's 2009 film Outlandish: 'Strange Foreign Bodies', which also features a text he wrote specifically for the project, Étranges Corps Étrangers. Nancy also contributed a poem, 'Oh The Animals of Language' to Warnell's 2014 film 'Ming of Harlem: Twenty One Storeys in the Air'.
Η φωνή φέρνει τα ίχνη και δημιουργεί τις διαφορές (http://www.frenchphilosophy.gr/wp-content/uploads/2013/11/Nancy-J.-L.-Treisphraseis-tou-J.-Derrida-20041.pdf /σελ.2/3 , « Ο Μωρίς Μλανσό είναι νεκρός» ) 1. «Ναι, ξέρω, προσχήματα που δίνουμε στον εαυτό μας για να αποφύγουμε το γράψιμο» Η φωνή και το φαινόμενο, «Η άπειρη διαφορά είναι πεπερασμένη» 2. «Ξέρεις, ούτε εγώ είμαι βέβαιος ό, τι καταλαβαίνω πολύ καλά» 3. « Τώρα έχω μια ουλή τόσο μεγάλη όσο και η δική σου»
]Le toucher : Jacques Derrida et Jean-Luc Nancy
https://muse.jhu.edu/article/212854/pdf
" For we must first touch the world, palpate its body, and poke around in the [End Page 306] "darkness" of the senses, of the invisible here and now, the corporeal, and the "irrational" to "get a sense" of this world, of what it means.
Derrida on Touching Jean Luc Nancy Κείμενο και μετάφραση. Translated by Christine Irizarry Titlte: On Touching – Jean-Luc Nansy Jacques Derrida
§2 Spacings The Incommensurable, Syncope, and words beginning with “ex-“ Σελ. 31, 32
One of Nancy's rare references to Aristotle is an even rarer one to Peri psuches Μία από τις σπάνιες αναφορές του Νανσύ στον Αριστοτέλη, που την κάνει ακόμα σπανιότερη, το ότι είναι, για το «Περί ψυχής» in which he reminds us, without alluding to touch himself, that “Aristotle's psuchesστην οποία μας θυμίζει, χωρίς να αναφέρεται λεπτομερώς, να αγγίζει τον εαυτό του [Αριστοτέλης: «Περί ψυχής Α» μετάφραση Ι.Σ. Χριστοδούλου: 402b 15 …Και από αυτά, όμως είναι δύσκολο να αποφασίσουμε ποια, από την φύση τους, διαφέρουν μεταξύ τους, κι αν πρέπει πρώτα να εξετάσουμε τα μέρη ή τις λειτουργίες τους όπως, για παράδειγμα, πρώτα την νόηση ή το νου, και την αίσθηση ή την ικανότητα να αισθανόμαστε και με τον ίδιο τρόπο, τα άλλα. Κι αν είναι να προηγηθούν οι λειτουργίες, πάλι θα είχαμε δυσκολία αν , πριν από αυτές, πρέπει να εξετάσουμε τα αντικείμενά τους, όπως λόγου χάρη, το αισθητό πριν από την ικανότητα της αίσθησης, και το νοητό πριν από τον νου. Άλλωστε φαίνεται πως για να μελετήσουμε τις αιτίες των ιδιοτήτων των υποστάσεων, είναι χρήσιμο όχι να γνωρίσουμε μόνο την ουσία – όπως γίνεται στα μαθηματικά, που αρκεί να ξέρουμε τι είναι το ευθύ και το καμπύλο, ή η γραμμή και το επίπεδο, για να αντιληφθούμε με πόσες ορθές είναι ίσες οι γωνίες του τριγώνου – αλλά και, αντίστροφα, οι ιδιότητες συμβάλουν σημαντικά για να γνωρίσουμε την ουσία. Γιατί, όταν θα μπορούμε να αποδώσουμε τις ιδιότητες όπως μας παρουσιάζονται, είτε όλες είτε οι περισσότερες, τότε θα μπορούσαμε κάλλιστα να μιλήσουμε και για την ουσία·(…) Και φαίνεται ότι, στις περισσότερες περιπτώσεις, η ψυχή, δίχως το σώμα, ούτε πάσχει ούτε προκαλεί κανένα πάθος δεν οργίζεται για παράδειγμα, ούτε δείχνει θάρρος, ούτε επιθυμεί, και γενικά δεν αισθάνεται. (…) Αν λοιπόν, κάποιο από τις λειτουργίες ή τα πάθη της ψυχής της ανήκει, η ψυχή θα μπορούσε να υπάρχει ξέχωρα από το σώμα· αν , όμως, τίποτα δεν της ανήκει, δεν μπορεί να υπάρχει χωριστά, αλλά θα συμβαίνει με αυτή ό,τι και με το ευθύ, το οποίο, ως ευθύ έχει πολλά κατηγορήματα· αγγίζει, για παράδειγμα, τη χάλκινη σφαίρα σε ένα σημείο, ενώ δεν θα μπορεί να την αγγίζει έτσι, αν υπάρχει χωριστά· και είναι πράγματι αχώριστο, αφού ακριβώς, πάντα, βρίσκεται με κάποιο σώμα. Φαίνεται έτσι πως, και τα πάθη της ψυχής, όλα συνδέονται με κάποιο σώμα· το θάρρος, η πραότητα, ο φόβος, ο οίκτος, η τόλμη, επίσης η χαρά και η αγάπη και το μίσος γιατί, όταν εμφανίζονται αυτά, πάσχει και το σώμα με κάποιον τρόπο.» (…) σελ. 104 Για το αν, τώρα, το αισθητήριο είναι εσωτερικό ή όχι, αλλά είναι απευθείας η σάρκα, καθόλου δεν φαίνεται να είναι απόδειξη, το γεγονός ότι η αίσθηση παράγεται αμέσως μόλις αγγίξουμε κάτι. Γιατί, ακόμα και έτσι, αν κατασκευάζαμε ένα είδος υμένα και περιβάλαμε τη σάρκα με αυτόν, αμέσως μόλις ο υμένας αγγίξει την σάρκα, θα μεταδώσει την αίσθηση με τον ίδιο τρόπο παρόλο που είναι φανερό, ότι το
αισθητήριο δεν βρίσκεται στον υμένα κι αν ο υμένας ήταν συμφυής με την σάρκα, η αίσθηση θα μεταδιδόταν ακόμα πιο γρήγορα. (… ) Σελ.115 Αν πράγματι έχουμε αίσθηση όλων όσων γίνονται αισθητά με την αφή (αφού όλες οι ποιότητες του απτού ως απτό γίνονται αισθητές σε εμάς με την αφή), είναι ανάγκη, αν ακριβώς, λείπει κάποια αίσθηση, να μας λείπει και κάποιο αισθητήριο· και όσα πράγματα αισθανόμαστε αγγίζοντάς τα τα ίδια, είναι αισθητά με την αφή, την οποία συμβαίνει να έχουμε· όσα, όμως αισθανόμαστε με τα ενδιάμεσα, και χωρίς να τα αγγίζουμε τα ίδια, είναι αισθητά δια μέσου(…)», a substance [in the sense of form] of a living body-was united with the body like μια ουσία [με την έννοια της μορφής] ενός ζωντανού σώματος -που ενώθηκε με το σώμα όπως το «κερί που το σχήμα του δίνεται». ‘wax and the shape given to it.’” [Αριστοτέλης: «Περί ψυχής Β: 412b 5 σελ.66 :» Γι΄αυτό και δεν πρέπει να ερευνούμε αν η ψυχή και το σώμα είναι ένα πράγμα, όπως δεν το κάνουμε για το κερί και το αποτύπωμα, ούτε γενικά για την ύλη κάθε πράγματος και για εκείνο του οποίου είναι ύλη· γιατί, επειδή το ένα και το είναι έχουν πολλές σημασίες, η κυρίως σημασία του είναι η εντελέχεια. Γενικά, λοιπόν, έχουμε πει τι είναι η ψυχή· είναι μια υπόσταση με την έννοια της μορφής. Κι αυτό, σημαίνει πως η ψυχή είναι αυτό που ένα συγκεκριμένο σώμα ήταν να είναι· ακριβώς όπως αν κάποιο από τα εργαλεία ήταν φυσικό σώμα, για παράδειγμα ο πέλεκυς· η υπόστασή του, πράγματι, θα ήταν το να είναι πέλεκυς, και η ψυχή του θα ήταν αυτό· γιατί, αν αυτή χωριζόταν από τον πέλεκυ, δεν θα ήταν πιά πέλεκυς, παρά μόνο με το όνομα. (…) σελ. 109 ΧΙΙ. Γενικά τώρα, για όλες τις αισθήσεις, πρέπει να θεωρήσουμε ότι η αίσθηση είναι εκείνο που δέχεται τις αισθητές μορφές χωρίς την ύλη· όπως το κερί δέχεται το αποτύπωμα του δαχτυλιδιού χωρίς το σίδερο και το χρυσό, και παίρνει την σφραγίδα του χρυσού και του χαλκού, αλλά όχι ως χρυσό ή χαλκό.» ]
And it is also in these last pages of his Ego sum that Nancy first revisits (so to speak) his own reference to Freud's note. Indeed, this point is quite significant, and accordingly, no doubt, we shall have to give sustained attention to it later on. Naturally, although the word “touch” does not appear there, the stakes of his demonstration do touch on what “touching” may mean. It deals with a subtle but firm distinction between orality and buccality, between os and bucca, the latter being more ”primitive” than the former. The
mouth speaks but it does so among at her things. It can also breathe, eat, spit. It has “not always been speaking”. Not always been an oral agency. ”the instant speaking begins, an unstable and mobile opening forms. For a few instants, nothing is discernible, ego will not say anything. All that ego does is open up this cavity” (Nancy, “Unum quid,” p.162). The mouth that can scream, the closed mouth at the breast, thus opens up before the “oral stage.” The mouth attaches itself to the breast in an “identification more ancient than any identification with a face,“ the ”mouth slightly open, detaching itself from the breast, in a first smile, a first funny face, the future of which is thinking”(ibid.).
At this point, a footnote refers us to “psyche” and to Freud’s “posthumous” note. Now, although the mouth is touching (but let me stress once again that the, in 1979. Nancy does not make use of the work “touch” in this context and thematically)3 , it is also detaching itself from the breast. It interrupts the contact in order to speakthink, In a first opening, an initial and original spacing. “And there, what comes to pass is that [the ego] spaces itself out [ce qui s’y passé c’est qu’ il s’y espace]. ‘Spacing brings about the free, the open, [the spacious] for man’s settlement and dwelling; (Heidegger)4. But man is that which spaces itself out and never dwells elsewhere, perhaps, but in this spacing, in the areality of the mouth’ (Nancy, “Unum quid,” pp.162-63).5 At this moment, then, the point where he puts in place a concept of areality that will organize a new logic of space (the logic of the ego’s “exteriority” as well “spacing of places,” “distancing and strangeness that make up place,” “tracings,” and so forth), we have just come across a guarded and uneasy reference to Heidegger - almost an objection. It seems to me that this sets up, ten years in advance, Nancy’s great problematic in L’experience de la Liberte (The experience of the freedom)6. This work will also be one of the strongest to have it out with Heidegger, in a debate (Auseinanderssetzung) that is among the most necessary, that is so say, a debate that harries and worries things so as to question them or call them into question, most closely, efficiently, and effectively, in effect, indeed, starting from a comprehensive, understanding, patient, and tireless reading – a generous reading. Από τις σημειώσεις 3, 4,5,6, μόνο η 3 έχει κάποιες παρατηρήσεις, οι άλλες αναφέρουν τα πρωτότυπα βιβλία. Η 3 παρά ταύτα λέει: In this silencing, this bracketing of touch, in the context of eating, one can recognize a gesture of thought that is both Aristotelian and nonAristotelian. This would thus be a good “introduction”(though the mouth) to our problem, as well as to the subtle yet necessary distinctions or implications between eating and touching, eating and talking nourishment. Aristotle does concede that the
nutritive power (to thre ptikon)can be separated from all the others senses But that is a theoretical abstraction, for all animals have the same touch. Above all, for all animals, touch remains the primary sensory function. Without it, no other sense exists. Furthermore, Aristotle point out, the qualities of food can only be appreciated through touchQ “ Touch is the sense of food” (Peri Psuches 414b7). In addition, it is true that, for animals at least, unlike plants, the other powers cannot be isolated from this power of nutrition (ibid., 413a-414b). 4. Martin Heidegger,”Lart et L’espace, in Questios IV, trans, Jean Beaufret, …etc 5and 6. https://www.scribd.com/doc/36441506/Derrida-on-Touching-Jean-Luc-Nancy One of Nancy's rare references to Aristotle is an even rarer one to Peri psuches in which he reminds us, without alluding to touch himself, that “Aristotle's psuches- a substance [in the sense of form] of a living body-was united with the body like ‘wax and the shape given to it.’” And it is also in these last pages of his Ego sum that Nancy first revisits (so to speak) his own reference to Freud's note. Indeed, this point is quite significant, and accordingly, no doubt, we shall have to give sustained attention to it later on. Naturally, although the word “touch” does not appear there, the stakes of his demonstration do touch on what “touching” may mean. It deals with a subtle but firm distinction between orality and buccality, between os and bucca, the latter being more ”primitive” than the former. The mouth speaks but it does so among at her things. It can also breathe, eat, spit. It has “not always been speaking”. Not always been an oral agency. ”the instant speaking begins, an unstable and mobile opening forms. For a few instants, nothing is discernible, ego will not say anything. All that ego does is open up this cavity” (Nancy, “Unum quid,” p.162). The mouth that can scream, the closed mouth at the breast, thus opens up before the “oral stage.” The mouth attaches itself to the breast in an “identification more ancient than any identification with a face,“ the ”mouth slightly open, detaching itself from the breast, in a first smile, a first funny face, the future of which is thinking”(ibid.).
At this point, a footnote refers us to “psyche” and to Freud’s “posthumous” note. Now, although the mouth is touching (but let me stress once again that the, in 1979. Nancy does not make use of the work “touch” in this context and thematically)3 , it is also detaching itself from the breast. It interrupts the contact in order to speakthink, In a first opening, an initial and original spacing. “And there, what comes to pass is that [the ego] spaces itself out [ce qui s’y passé c’est qu’ il s’y espace]. ‘Spacing brings about the free, the open, [the spacious] for man’s settlement and
dwelling; (Heidegger)4. But man is that which spaces itself out and never dwells elsewhere, perhaps, but in this spacing, in the areality of the mouth’ (Nancy, “Unum quid,” pp.162-63).5 At this moment, then, the point where he puts in place a concept of areality that will organize a new logic of space (the logic of the ego’s “exteriority” as well “spacing of places,” “distancing and strangeness that make up place,” “tracings,” and so forth), we have just come across a guarded and uneasy reference to Heidegger - almost an objection. It seems to me that this sets up, ten years in advance, Nancy’s great problematic in L’experience de la Liberte (The experience of the freedom)6. This work will also be one of the strongest to have it out with Heidegger, in a debate (Auseinanderssetzung) that is among the most necessary, that is so say, a debate that harries and worries things so as to question them or call them into question, most closely, efficiently, and effectively, in effect, indeed, starting from a comprehensive, understanding, patient, and tireless reading – a generous reading. Από τις σημειώσεις 3, 4,5,6, μόνο η 3 έχει κάποιες παρατηρήσεις, οι άλλες αναφέρουν τα πρωτότυπα βιβλία. Η 3 παρά ταύτα λέει: In this silencing, this bracketing of touch, in the context of eating, one can recognize a gesture of thought that is both Aristotelian and nonAristotelian. This would thus be a good “introduction”(though the mouth) to our problem, as well as to the subtle yet necessary distinctions or implications between eating and touching, eating and talking nourishment. Aristotle does concede that the nutritive power (to thre ptikon)can be separated from all the others senses But that is a theoretical abstraction, for all animals have the same touch. Above all, for all animals, touch remains the primary sensory function. Without it, no other sense exists. Furthermore, Aristotle point out, the qualities of food can only be appreciated through touchQ “ Touch is the sense of food” (Peri Psuches 414b7). In addition, it is true that, for animals at least, unlike plants, the other powers cannot be isolated from this power of nutrition (ibid., 413a-414b). 4. Martin Heidegger,”Lart et L’espace, in Questios IV, trans, Jean Beaufret, …etc 5and 6.
Γεγονική πύκνωση Σ’ αυτό το σάιτ με οδήγησε η αναζήτηση δύο λέξεων που χρησιμοποίησε η Χλόη: «εγινε..... εν μέσω της γεγονικής πύκνωσης» https://aformi.wordpress.com/2010/11/12/%CF%85%CF%80%CE%BF%CE%BA%CE%B5%CE %AF%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CE%B5%CE%BD%CE%B4%CE%B5%CF%87%CE%BF%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE% BA%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1-%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%B9%CE%B6/ εν τέλει δεν τις βρήκα αλλά βρήκα μια πολύ ενδιαφέρουσα ανάπτυξη γύρω από την ενδεχομενικότητα : Υποκείμενο, ενδεχομενικότητα και ριζοσπαστική πολιτική (…) ο συγγραφέας του ιστολογίου καταλήγει στο άρθρο του: «Θεωρώ, λοιπόν, πως για να εκτιμήσει η αντισυστημική Αριστερά το ιστορικό της καθήκον και τις ευθύνες της στο διάστημα αυτό, πρέπει να επαναδιατυπώσει και να αναβαθμίσει θεωρητικά τις έννοιες, τόσο του υποκειμένου όσο και της ενδεχομενικότητας. Αυτός είναι και ο στόχος του κειμένου: Μέσα από μία σύντομη αναδρομή σε στοχαστές που συνέβαλλαν στην εγγραφή της έννοιας της ενδεχομενικότητας στη ριζοσπαστική πολιτική και φιλοσοφική σκέψη, να παρέμβει αναδεικνύοντας την επαναστατική της θεωρητική δυναμική. Χρειάζεται σε αυτούς τους καιρούς, όσο παράδοξο και αναντίστοιχο και αν φαίνεται να αποστασιοποιηθούμε κάπως και να ‘μελετήσουμε’ (με γνώμονα μία αντικαπιταλιστική, ανατρεπτική στρατηγική), όπως έγραψε κάπου και ο Ζίζεκ,[2] μια που η ‘τυφλή’ δράση δίχως ορίζοντα και περιεχόμενο μπορεί να αποβεί πλήρως αναποτελεσματική. Αν δεν είναι σήμερα εξαιρετικά επίκαιρη η λενινιστική επιταγή του ‘Τι να κάνουμε’[3] -χωρίς επαναστατική θεωρία δεν υπάρχει επαναστατική πράξη- τότε πότε θα είναι;! Και συνεχίζει με την αναδρομή: Θα ξεκινήσουμε από τον Αλτουσέρ, θα περάσουμε από το Μαρξ και το Μακιαβέλι, για να καταλήξουμε στο Λακλάου, τον Ζίζεκ και τον Μπαντιού. Για τους πρώτους φιλοσόφους αντλούμε κατά κύριο λόγο την ανάλυσή μας από τη σκέψη του Λουί Αλτουσέρ.[4] Πολλαπλές αναγωγές μαρξισμού και ψυχανάλυσης διαπερνούν, συνέχουν και ενισχύουν την αναλυτική μας προσέγγιση. Αν θέλω αναλυτικά το άρθρο υπάρχει σημειωμένη η παραπάνω διεύθυνση… αλλά παρακάτω κρατώ δύο τρεις πολύ σημαντικές σημειώσεις για την τυχαιότητα του Μακιαβέλι σημειώσεις που μου έκαναν εντύπωση, μέσα από μια γρήγορη ματιά:
Μακιαβέλι και Μαρξ Ακολουθώντας και πάλι εδώ τις απόψεις του Αλτουσέρ, ο χάρτης της πολιτικής αλλάζει μετά την εμπειρία της σκέψης του Μακιαβέλι. Και αυτό γιατί είναι ο θεωρητικός της συντυχίας, εισάγει δηλαδή στην πολιτική θεωρία ως καθοριστικό παράγοντα το τυχαίο. Το στοιχείο αυτό της πολιτικής του φιλοσοφίας εκτίθεται στο σημαντικότερο έργο του, τον «Ηγεμόνα».[11] Ξεκινώντας το συλλογισμό του από τα σύγχρονα καθήκοντα του Ηγεμόνα, που ήταν η πολιτική ενοποίηση των κρατιδίων της Ιταλίας με σκοπό να καταστεί η πολιτική ισχύς, τίθεται ως αποφασιστικός παράγοντας, η τύχη. Για να καταστεί λοιπόν επιτυχημένη η παρέμβαση του Ηγεμόνα (επαναστατικού πολιτικού κόμματος, κατά τον Γκράμσι),[12] πρέπει αυτός να διαθέτει την ικανότητα εντοπισμού των νέων αγνώστων και απρόσμενων πολιτικών ενδεχομένων που αναδύονται. Οφείλει να έχει την πολιτική διαίσθηση να ταυτοποιεί το «ανώνυμο» πεδίο πολιτικών δυνατοτήτων που διανοίγονται, χωρίς να προκύπτουν από τον κυρίαρχο αυτοματισμό της κοινωνικής και πολιτικής αιτιότητας, και εμφανίζονται απρόβλεπτα και παράλληλα να διαθέτει τη δυνατότητα να αξιοποιεί το υλικό αυτό στην κατεύθυνση του επιθυμητού μετασχηματισμού. Ο Αλτουσέρ βρίσκει έναν κοινό παρονομαστή ακριβώς σε αυτή τη πρωτοπόρα διερεύνηση του νέου, του αχαρτογράφητου, αυτού που ανακύπτει στο περιθώριο της πολιτικής κανονικότητας. Αυτό το πολιτικό κενό (το οποίο αντανακλά την απουσία Καταγωγής και Αιτίας), όπως το κατονομάζει, αποτελεί νησίδα πολιτικής «γύμνιας», ένα χώρο δηλαδή όπου μπορούν να οικοδομηθούν, σχετικά αυτοτελώς, νέες πρακτικές και νέες δομές, που θα υπηρετούν και θα ενισχύουν εναλλακτικά πολιτικά σχέδια (κυρίως επαναστατικά). Είναι ο στοχασμός της γεγονικής συγκυρίας, η οποία στερείται αιτία καταγωγής. Είναι ο κόμβος που συνδέει την επικούρεια φιλοσοφική παράδοση με τον Μπαντιού (για τον οποίο θα μιλήσουμε πιο κάτω αναλυτικά). Αναμφίβολα αποτελεί μία συνολική ρήξη με τις συμβατικές και ηθικές αρχές της πολιτικής: Η πραγματική τύχη είναι το κενό των άκρων! Των περιθωρίων! Αυτή η ένστικτη διαίσθηση της υλικότητας της συγκυρίας, της ευκαιρίας που πρέπει να «πιαστεί από τα μαλλιά», παρομοιάζεται από το Μακιαβέλι με την εικόνα της αλεπούς. Η αλεπού της πολιτικής, έχει πρώτα από όλα τη δεξιότητα να ανιχνεύει τα πολιτικά κενά, να ψηλαφεί τα πεδία εκείνα που δεν υπάγονται αυστηρά στους τυπικούς πολιτικούς καθορισμούς, που δεν προσπορίζουν δομικά προσχώματα στην επανασταστική και αντισυστημική δράση. Να εντοπίζει τις νησίδες-ευκαιρίες οικοδόμησης καινοτόμων επαναστατικών πρακτικών, αφού αυτές βρίσκονται σε περίσσεια σε σχέση με τις υπάρχουσες δομές. Βέβαια, προϋπόθεση αυτών είναι μια προεργασία σε σχέση με την αξιοποίηση αυτής της τύχης, ώστε να καταστεί δυνατή η εμπέδωση νέων πολιτικών δυνατοτήτων που ανέκυψαν και να αποτελέσει τη συντακτική χειρονομία. Ωστόσο, θεωρούμε ότι ο όρος πολιτικό κενό είναι σωστός και επιστημονικά ακριβής, στο βαθμό που
τέτοιες καταστάσεις ανοιχτής ενδεχομενικότητας, κρύβουν τον κίνδυνο να υπερπληρωθούν με τάσεις εντελώς αντίρροπες και από κυρίαρχες και συντηρητικές πολιτικές δυνάμεις. Εδώ, θα παραπέμψουμε μία ακόμα φορά στον Μπαντιού και την από μέρους του χρήση της έννοιας της εμμένειας (βλέπε πιο κάτω). Στο σημείο αυτό, έχει ίσως αξία να σημειώσουμε ότι και ο ίδιος ο Μαρξ είχε «φλερτάρει» με την έννοια της συντυχίας στην ιστορία, κατά την αναζήτηση των ιδιαίτερων συνθηκών συγκρότησης του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής (ΚΤΠ). Αν όχι διαπιστώνει, τουλάχιστον υπαινίσσεται ότι η τυχαία «συνάντηση» πολλών ετερογενών στοιχείων έπαιξαν πολύ καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της μήτρας του ΚΤΠ και επομένως το σύνθετο «όλο» που προκύπτει δεν είναι προγενέστερο, αλλά μεταγενέστερο της εμπέδωσης των στοιχείων αυτών (συνάντηση προλεταρίων που διαθέτουν μόνο την εργασιακή τους δύναμη με τους «ανθρώπους των σκούδων»).[13] Οι επεξεργασίες αυτές που λαμβάνουν χώρα την περίοδο της «ωριμότητας» του Μαρξ, έρχονται σε αντίφαση με άλλα εδάφια, πιο πρώιμα, στα οποία μόνο η αναπόδραστη ιστορική αναγκαιότητα φαίνεται να ερμηνεύει τον τρόπο μετάβασης από τη φεουδαρχία στον καπιταλισμό. Κοινός τόπος ανάμεσα σε Μαρξ και Μακιαβέλι δεν είναι μόνο η «συνάντηση», αλλά και ο τροπισμός της σκέψης τους: Ο στοχασμός στα άκρα, στα όρια. Όπως ο Μαρξ, για να αντιληφθεί τα κοινωνικά φαινόμενα, υιοθετεί τη μέθοδο των αφαιρέσεων για να διαπιστώσει τα πραγματικά δίπολα που τα προσδιορίζουν (ο ΚΤΠ για παράδειγμα, είναι ένα θεωρητικό σχήμα μοντελοποίησης της κυρίαρχης αντίθεσης αστικής τάξης και προλεταριάτου), έτσι και ο Μακιαβέλι στοχάζεται απαλείφοντας τους μέσους όρους, για να αντιληφθεί τις γενικές τάσεις που διέπουν τις κοινωνικές καταστάσεις. Και λέμε γενικές τάσεις, διότι εκεί συνοψίζεται το όλο νόημα: Υπάρχουν μόνο τάσεις, όχι ασάλευτοι κοινωνικοί ή ιστορικοί κανόνες, αλλά μόνο εξαιρέσεις.[14] Ο Άκης Γαβριηλίδης σε ένα άρθρο του, επεξηγεί διεξοδικά γιατί ο μόνος παραγωγικός στοχασμός είναι αυτός των άκρων.[15] Το πρόταγμά του είναι ότι οφείλουμε να σκεφτόμαστε με βάση την εξαίρεση και όχι τον κανόνα – στα άκρα που αποτελούν τα όρια της κανονικότητας – όχι από εκκεντρικότητα ή εξαιτίας της γοητείας κάποιου επιτηδευμένου διαφορισμού, αλλά διότι πρέπει να γνωρίζουμε τις ακραίες όψεις των πραγμάτων, ώστε να είναι δυνατό να διεισδύσουμε, να ερμηνεύσουμε και να γνωρίσουμε τη φύση του μέσου όρου. Το αντίστροφο είναι αδύνατο. Αν στοχαστούμε την έκτακτη στιγμή, τότε μπορούμε να κατανοήσουμε επαρκώς την ομαλότητα, διαφορετικά, απλά θα την αναπαράγουμε ταυτολογικά. Δύο παραδείγματα μπορούν να φωτίσουν περαιτέρω την παραπάνω θεώρηση. Πρώτον, ο Φουκώ συστηματοποίησε και ενσωμάτωσε στην προβληματική του αυτόν τον τρόπο σκέψης, που χαρακτηριστικότερα αποτυπώνεται στην εργασία του για την ιστορία της τρέλας.[16] Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν, πως η κατεξοχήν κατάσταση μη κανονικότητας, η τρέλα, είναι ήδη εγγεγραμμένη στην αιτιώδη αλυσίδα της λογικής και παράγεται (και τυχαία) από το ίδιο πρωτογενές υλικό που συνθέτει και το «υγιές», το «ομαλό». Δεύτερον, στρέφοντας το βλέμμα μας στο Φρόυντ και το Λακάν, εύκολα θα διαπιστώσουμε ότι ο μηχανισμός γένεσης της «ψυχολογικής ανωμαλίας», του «συμπτώματος» νευρώσεις, ψυχώσεις, κλπ), σχηματικά, αξιοποιεί τίποτα περισσότερο από ότι ήδη υπάρχει, δηλαδή το
ασυνείδητο από τη μία πλευρά και τα υλικά βιώματα και παραστάσεις από την άλλη. Το πρώτο εμφωλιάζεται γενικά λογοκριμένο στις δεύτερες, αλλά τόσο το πρώτο όσο και το δεύτερο δε λογίζονται ως εξαιρέσεις στην κανονικότητα του υποκειμένου. Συμπερασματικά, η εξαίρεση λειτουργεί ως όρος του κανόνα και το έκτακτο και αναπάντεχο ως συνθήκη του ομαλού και προβλέψιμου.[17] Και αυτή η αποδομητικού τύπου (αλά Ντεριντά) τοποθέτηση – μακιαβελική κληρονομιά, είναι εξαιρετικά χρήσιμη για τη μάχιμη αναμέτρηση της αντικαπιταλιστικής/ αντισυστημικής ιδεολογίας απέναντι στην κυρίαρχη, της οποίας η ισχύς και αποτελεσματικότητα έγκειται σε μεγάλο βαθμό, στην αναγωγή και σύγκριση των πάντων με την αστική κανονικότητα και τις παραδεδεγμένες νόρμες. Και του Ερνέστο Λακλάου Οι ηγεμονικές πρακτικές λοιπόν, είναι αυτές που αναλαμβάνουν τη συρραφή στο πεδίο της πολιτικής, που απορρέει από την καταστατική έλλειψη, την «αδυνατότητα» που οικοδομεί το κοινωνικό. Αυτές προσδίδουν μία κλειστότητα στο ανοιχτό χαρακτήρα του κοινωνικού, η οποία είναι πάντα προσωρινή και ρευστή. Αυτή η αδυνατότητα λοιπόν που αποδόθηκε στην πάλη των τάξεων (εξωτερικός και όχι εσωτερικός-διαλεκτικός παράγοντας των κοινωνικών διαδικασιών κατά το Λακλάου), συνεπάγεται το ριζικά ενδεχομενικό, μη ντετερμινιστικό χαρακτήρα της ηγεμονίας. Η έκβαση των ταξικών αναμετρήσεων δεν ανάγεται πουθενά, όπως πχ σε οικονομικά στάδια, στην αδιαμφισβήτητη νίκη του προλεταριάτου κάποτε στο μέλλον, κλπ, αλλά με ένα τρόπο προκύπτει τυχαία.[21] Η ηγεμονική πρακτική της άρχουσας τάξης ωστόσο είναι μερική, μια που κατορθώνει να καθηλώνει το νόημα σε κάποιους κόμβους, ποτέ όμως οριστικά. Η ηγεμονία τελικά, είναι το όνομα αυτής της προσωρινής και ενδεχομενικά κατασκευασμένης ταυτότητας της κοινωνικής δομής, η οποία τελεί υπό διακύβευμα διαρκώς, αφού η πάλη των τάξεων είναι το τραύμα που εμμένει, σοβεί στην καρδιά αυτού του δήθεν αρμονικού οικοδομήματος και δε γίνεται να επουλωθεί. Έτσι, δεν μπορεί να υπάρξει κάποια «κλειστότητα» σε οποιοδήποτε ρηματικό-κοινωνικό οικοδόμημα. Στον αντίποδα της συνάρθρωσης έχουμε την «εξάρθρωση». Είναι ακριβώς αυτός ο ριζικός ανταγωνισμός στο κέντρο της κοινωνικής-συμβολικής δομής που ενεργοποιεί την εξάρθρωση, δηλαδή τη διαδικασία εκείνη που εκκενώνει τα σπουδαιότατα σημαίνοντα (κενά σημαίνοντα) και η ταυτότητα της δομής διαρρηγνύεται. Στοιχεία του γλωσσικού της πλαισίου χάνουν τη σύνδεσή αναμεταξύ τους και γίνονται έωλα. Η εξάρθρωση ως ιδιάζουσα έννοια που εισάγει ο Λακλάου, θα τολμούσαμε να πούμε πως αντιστοιχεί στις δυναμικές αναδιατάξεις των κοινωνικών συσχετισμών, στις κοινωνικές επαναστάσεις και γενικότερα στις εντάσεις της πάλης των τάξεων, όπου πολιτικές έννοιες που συνδράμουν στην κοινωνική συνοχή, επαναπροσδιορίζονται και εκκενώνονται από το παλιό τους νόημα, στο οποίο και μετατοπίζεται μερικά ή ολοσχερώς ως προς το σημαινόμενό τους. Η διαμάχη για την ηγεμονία (και τελικά την εξουσία) είναι θα μπορούσαμε να πούμε, το άλλο όνομα της διαδικασίας που περιγράφει το δίπολο «συνάρθρωση-εξάρθρωση». Μπορούμε λοιπόν, να αντιληφθούμε ότι η εξάρθρωση προσιδιάζει αφενός στη δομική αδυνατότητα που αναφέρθηκε προηγουμένως και εισάγει το υποκείμενο (πολιτικό, ταξικό, κλπ) σε μία ζώνη απροσδιοριστίας, στην οποία τα πάντα φαντάζουν δυνατά. Αυτό, που για το κυρίαρχο πολιτικό σκηνικό ήταν ουτοπία, στην κατάσταση εξάρθρωσης, αναφαίνεται στον ορίζοντα,
μπορεί να διατυπωθεί ως εφικτή, επίκαιρη και αναγκαία πολιτική πρόταση, στοιχίζει πλατιές μάζες γύρω του (βλέπε τον πρόλογο). Η εξάρθρωση έτσι, γίνεται ο εν γένει τόπος του υποκειμένου, η απόλυτη ενδεχομενικότητα, ένα πεδίο παραγωγής αλήθειας (βλέπε Μπαντιού πιο κάτω).
Σλαβόι Ζίζεκ Ο Ζίζεκ συντάσσεται αλλά και εμβαθύνει σε ριζοσπαστική κατεύθυνση τη θεωρητική χειρονομία του Λακλάου. Και για αυτόν λοιπόν, το κοινωνικό-συμβολικό πεδίο δομείται γύρω από μία κεντρική τραυματική αδυνατότητα, μια ασυμβολοποίητη ρωγμή. Για το Ζίζεκ, που χρησιμοποιεί ευρύτατα τη λακανική θεωρία ως εκτεταμένο εργαλείο κοινωνικοπολιτικής ανάλυσης, αυτό το κενό είναι το «Πραγματικό».[22] Το πεδίο δηλαδή της σημασιοδότησης αρθρώνεται γύρω από αυτό το θεμελιακό αδιέξοδο.[23] Κατ’ επέκταση, η σημασία/ ουσία των υποκειμένων δεν είναι προδεδομένη, αλλά απαντάται και ανάγεται στο κενό της δομής, το συμβολικό δίκτυο της οποίας τα εγκαλεί ως τέτοια. Ωστόσο, εδώ έγκειται και η ένσταση του Ζίζεκ απέναντι στον Αλτουσέρ: Ο δεύτερος ισχυριζόταν ότι αν οι κοινωνικές σχέσεις των δομών προϋποθέτουν και εγκαλούν το άτομο ως υποκείμενο, αυτό δε σημαίνει ότι είναι κιόλας, αφού υπάρχει ως τέτοιο μόνο αναφορικά ως προς αυτές. Η αποδιάρθρωσή τους και κυρίως η «απομυθοποίηση» των ιδεολογικών πρακτικών που εγκλείονται και αντιστοιχούν σε αυτές, καταρρίπτει το άτομο ως υποκείμενο. Δεν είναι κατά τον Αλτουσέρ μία πλαστή κατηγορία, την οποία αρκεί να συνειδητοποιήσουμε και μετά θα απολέσουμε εύκολα (η αντίληψη περί ιδεολογίας ως κίβδηλου μανδύα της κοινωνίας). Ο ίδιος άλλωστε, επέμενε στην υλικότητα της ιδεολογίας, ως πρακτικής και άρα όχι απλά μια αρνητικά φορτισμένη ταξική συγκάλυψη (αν και υλοποιεί και αυτό το ρόλο με θετικό πάντα τρόπο). Αυτήν την αντίφαση του Αλτουσέρ (θετικότητα της ιδεολογίας-ανυπαρξία υποκειμένου), την επιλύει ο Ζίζεκ, με τη βοήθεια του Λακάν, ως εξής: Το υποκείμενο υπάρχει τελικά γιατί δεν εγκαλείται από το Μεγάλο Άλλο με συμπαγή και αρραγή τρόπο, αφού αυτός είναι διχασμένος καταστατικά, όπως είπαμε προηγουμένως. Αυτό σημαίνει ότι, κάτι περισσεύει που δεν μπορεί να το αναπληρώσει, άρα το υποκείμενο δεν είναι ένα πλήρες κατασκεύασμα, το οποίο μπορεί να αποδιαρθρωθεί. Το υποκείμενο υπάρχει, γιατί ακριβώς υπάρχει αυτός ο αδύνατος πυρήνας στο εσωτερικό της Συμβολικής Τάξης. Αυτή η ανυπαρξία αναγωγής του υποκειμένου, είναι τελικά ο ορισμός του υποκειμένου (με λίγα λόγια ολοκληρωτική τροποποίηση του αλτουσεριανού υποκειμένου, η «αποτυχία της υποκειμενοποίησης», το υποκείμενο είναι το όριό του, όπως λέει και ο ίδιος).[24] Απόρροια και ταυτόχρονα όρος αυτής της νέας θεωρητικής προσέγγισης, είναι ότι η ιδεολογία προσιδιάζει στο ρόλο της φαντασίωσης για το «ψυχαναλυτικό υποκείμενο»: Είναι το θετικό έρεισμα, το πραγματικό σενάριο πλήρωσης, στρέβλωσης και εισαγωγής απόστασης από τον τραυματικό «εξωτερικό» πυρήνα που ονομάζεται κοινωνικός ανταγωνισμός. Στην προέκταση αυτού του συλλογισμού λοιπόν, προκύπτει ότι η συνάρθρωση είναι ριζικά ενδεχομενική και παράγεται ως αποτέλεσμα μιας συμβολικής συμπύκνωσης και όχι μιας εσωτερικής αναγκαιότητας (ανοδική κίνηση της Απόλυτης Ιδέας). Αυτό ωστόσο, το αδιέξοδο και αναποφάνσιμο, δεν πρέπει να αποτελεί αιτία για κάποια παραίτηση από την
όλη διαδικασία του επαναστατικού κοινωνικού μετασχηματισμού. Πρέπει από την άλλη, να δώσει το έναυσμα για μία ενθουσιώδη «παραίτηση»: Παραίτηση από τις αυταπάτες και τον εφησυχασμό της καταστροφικής νομοτέλειας και εσχατολογίας. Είναι μια χειρονομία από μέρους του Ζίζεκ, προσεταιρισμού και τοποθέτησης του εγχειρήματος του Μπένγιαμιν,[25] περί εποικοδομητικού πεσιμισμού, στο έδαφος της λακανικής θεωρίας για το κοινωνικό. Η κατάδειξη της αδυνατότητας επαρκούς παράστασης του «κοινωνικού αντικειμένου», οδηγεί στη χαρά και τον ενθουσιασμό της ανοικτότητας και απειρότητας ενός φάσματος δυνατοτήτων, που σε περιόδους κρίσεων («εξάρθρωση») και όχι μόνο ανακύπτει ως διαθέσιμο και εφικτό. Παρ’ όλα αυτά, ο Ζίζεκ αντιλαμβανόμενος τη κεντρικότητα της συνάρθρωσης-εξάρθρωσης στο παιχνίδι της ηγεμονίας, αλλά και τη σχετική αυτονομία του πολιτικής, προσβλέπει στην οικοδόμηση ενός εντελώς (κατά τα άλλα) νέου πολιτικού υποκειμένου που θα εκφράζει τα συμφέροντα των υποτελών τάξεων. Τη θεωρεί απολύτως αναγκαία, βάσει και του τρόπου που λειτουργεί η ταξική πάλη αναγόμενη στην πολιτική σφαίρα, για αυτό και οι επίμονες αναφορές του στο Λένιν, στα τελευταία του έργα. Αναζητά το λενινισμό του σήμερα: Ποια χαρακτηριστικά οφείλει να έχει το σύγχρονο όχημα της εργατικής τάξης και των κοινωνικών της συμμαχιών, στην κατεύθυνση επαναστατικής ανατροπής του αστικού κράτους. Ποιο είναι εκείνο δηλαδή, το πολιτικό μόρφωμα, που θα μπορεί να ενσωματώνει τις καινοτόμες θεωρητικές επεξεργασίες και πως θα πραγματοποιεί τη συναρμογή και εκπροσώπηση διαφορετικών κινημάτων, σεβόμενο δηλαδή τη σχετική του αυτοτέλεια. Σε όλο αυτό το στοχασμό, διατηρεί την ασφαλιστική δικλείδα, του πειραματισμού και του απρόβλεπτου, αφού και αυτό είναι ένα υποκείμενο, που τις λύσεις και τις προτάσεις δεν τις έχει όλες προδεδομένες, αλλά τις παράγει ή «ανακαλύπτει» στην πορεία δράσης του, με τομές και ασυνέχειες, στα κρίσιμα σταυροδρόμια που καταργείται ο ντετερμινισμός.
Αλαίν Μπαντιού Συμβάν είναι η μη αναγώγιμη μοναδικότητα, που αποτελεί στοιχείο εκτός «νόμου», κανονικότητας των καταστάσεων. Με άλλα λόγια, είναι το «κάτι άλλο», το απρόβλεπτο, το αναπάντεχο, το εκτός των συνήθων μηχανιστικών εντός του συστήματος αιτιάσεων. Αποτελεί ένα πλεόνασμα παράτολμο, «εξανεμιζόμενο μόλις εμφανιστεί». Είναι σημαντικό ότι είναι έντοπο, αναφέρεται δηλαδή σε μία κατάσταση συγκεκριμένη[27] -για αυτό αποτελεί για τον Μπαντιού και εργαλείο πολιτικής ανάλυσης- και ταυτόχρονα πλεονάζον, με την έννοια ότι είναι ανοικείο και αποσυνδεδεμένο από τις συντεταγμένες της κατάστασης. Αλήθεια είναι η πραγματική διαδικασία μιας πιστότητας σε ένα συμβάν. Είναι ο ερχομός στο «Είναι» αυτού που δεν είναι ακόμη. Διαφορετικά είναι το απείρως πολλαπλό που απορρέει από το συμβάν, η υλική χάραξη, μέσα στην κατάσταση, του συμβαντικού πλεονάσματος. Μία ενύπαρκτη ρήξη μέσα στην ίδια την κατάσταση και πουθενά αλλού. Τέλος, είναι ετερογενής ως προς τις θεσμοθετημένες γνώσεις της κατάστασης και παράγει νέες εκ του μηδενός. Πιστότητα είναι ακριβώς ο δρόμος χάραξης/παραγωγής της αλήθειας. Είναι η διαρκής διερεύνηση της κατάστασης, σύμφωνα με τις επιταγές του συμβάντος. Ένα εξακολουθητικό
ρήγμα, η προέκταση του συμβάντος στο διηνεκές. Με τους όρους του Σπινόζα, δεν είναι η εμμένεια στο Είναι, αλλά η εμμένεια στο συμβάν. Τα υποκείμενα είναι οι τοπικές εκδοχές της διαδικασίας αλήθειας («σημεία» αλήθειας), που είναι ιδιαίτερες και ασύγκριτες επαγωγές. Τοπολογικά λοιπόν, το συμβάν βρίσκεται στο επέκεινα του Είναι. Η επιρροή του Λακάν στη σκέψη του, εντοπίζεται στο γεγονός ότι αναγνωρίζει ο Μπαντιού στο καθεστώς του συμβάντος την απόλυτη αδυναμία κατηγοριοποίησης και συμβολοποίησής του. Διανοίγει νέα ρηματικά πλαίσια και κατηγορίες και επινοεί νέες ορολογίες, αφού καταστατικά ανήκει στην τάξη του ακατανόμαστου. Η πλεονασματική του διάσταση, η οποία αναφέρθηκε προηγουμένως, είναι το πολιτικο-φιλοσοφικό ανάλογο, υπαινίσσεται κάπου ο Μπαντιού, του λακανικού Das Ding, του Objet-petit-a. Είναι το αμιγές αναπλήρωμα, η ανυπολόγιστη και διασαλευτική προσθήκη, που καθιστά ρηγματώδη την καθεστηκυία τάξη, ανεξαρτήτως πεδίου αναφοράς.[28] Η αλήθεια που παράγεται από την ανάδυση του συμβάντος, συγκροτεί τους ολότελα δικούς της νέους κανόνες, που είναι τελείως «ξένοι» με εκείνους της επανάληψης των γνωρίμων νορμών. Έτσι, ριχνόμαστε στη σφαίρα του αναποφάνσιμου κάθε φράσης που επιδιώκει την κατονομασία του. Σε τελευταία ανάλυση, θα λέγαμε ότι είναι μια μπεκετική χειρονομία στο πεδίο της πολιτικής. Ο Μπαντιού εξαιτίας ακριβώς αυτής της θεωρητικής αναβάθμισης της έννοιας του συμβάντος στην πολιτική του θεωρία, έχει κατηγορηθεί εν πολλοίς για αγνωστικισμό και αδυναμία διατύπωσης επανασταστικής πολιτικής πρότασης, που δεν ξεπερνά τα όρια της κριτικής της παραδοσιακής αντικαπιταλιστικής πρακτικής και στρατηγικής: Ότι πρόκειται σε τελική ανάλυση για ένα μεσσιανισμό του συμβάντος, το οποίο όταν έρθει, αρκεί – ως πολιτικό υποκείμενο – να είμαστε έτοιμοι να το αξιοποιήσουμε και να το στρέψουμε σε αντισυστημική κατεύθυνση και εκεί τελειώνουν οι όροι της επιτυχίας. Σα να μην έχει καμία σημασία όλη η προετοιμασία που πρέπει να γίνει σε κοινωνικό επίπεδο, ώστε να έχει τις προϋποθέσεις να στρέψει την κατάσταση εκεί που θέλει[29] (ζητήματα τα οποία δεν έχασαν ποτέ την κρισιμότητά τους για την πολιτική ανατροπής του αστικού κράτους και υπό αυτήν την έννοια είναι πιο «παραδοσιακά»). Στην Ελλάδα άλλωστε, έχουμε το παράδειγμα του συμβάντος της εξέγερσης του Δεκέμβρη του 2008, το οποίο η Αριστερά δεν κατόρθωσε να αξιοποιήσει στην κατεύθυνση τροποποίησης του συσχετισμού δυνάμεων. Οι ενστάσεις αυτές είναι απολύτως κατανοητές, ακόμα και ορθές: Όντως υπάρχει ένας τέτοιος κίνδυνος στην ανάγνωση του Μπαντιού, το συμβάν να επισκιάσει κάθε τι άλλο σημαντικό σε όλες τις απειράριθμες όψεις της πάλης των τάξεων. Θεωρούμε ωστόσο, ότι αφενός δεν υποτιμά αυτές τις εκφάνσεις, μια που και ο ίδιος έχει ασχοληθεί με τις μορφές συγκρότησης του εργατικού κινήματος (οργανώσεις, συνδικαλιστικοί φορείς, κλπ). Αφετέρου θέλει, εστιάζοντας ως επί το πλείστον, στην πολιτική στρατηγική του κόμματος της εργατικής τάξης και συμμάχων της, να ανιχνεύσει τον ύστατο όρο της επιτυχίας αυτής, διότι εκεί «παίζεται όλο το παιχνίδι» εντέλει: Γνωρίζοντας τα καταστροφικά αποτελέσματα της θεωρίας των σταδίων, αλλά και κυρίως την ανυπαρξία ευελιξίας στα νέα απρόσμενα δεδομένα που ανακύπτουν στην ταξική πάλη από πλευράς επαναστατικού φορέα, ο οποίος
τα βάζει στην προκρούστεια κλίνη των αδιάψευστων θεωρητικών εργαλείων του μαρξισμού-λενινισμού, από τα οποία απορρέει και όλη η «αλήθεια». Επαναλαμβάνουμε κωδικοποιημένα λοιπόν, ότι ο Μπαντιού αξιολογεί ως σπουδαιότερο κίνδυνο της ανατρεπτικής πολιτικής το γνωστό «οτιδήποτε κοινωνικό γεγονός δε χωράει στη δική μας ανάλυση/ θεωρία τόσο το χειρότερο για αυτό»!
ΓΥΑΡΟΣ http://lyk-lechain.ilei.sch.gr/lyklec/stuff/ancient/aristot/a005.pdf
Αριστοτέλης: «Περί ψυχής Β» μετάφραση Ι.Σ. Χριστοδούλου: Σελ. 64 Έτσι θα ξεκινάει το βίντεο Αρχή για το ταξίδι στην Γυάρο: « Ας πούμε, λοιπόν, πως αυτά ήταν όσα μας παρέδωσαν οι προγενέστεροι σχετικά με την ψυχή και πάλι, ας επανέλθουμε, όπως στην αρχή, προσπαθώντας να ορίσουμε τι είναι ψυχή. Ένα γένος των όντων, λέμε πως είναι η υπόσταση· όμως από μίαν άποψη, την εννοούμε ως ύλη, η οποία καθαυτή, δεν είναι ένα συγκεκριμένο πράγμα· ενώ από μιαν άλλη, σαν σχήμα και μορφή, από την οποία προσδιορίζεται ένα συγκεκριμένο πράγμα· και από μια τρίτη, ως αυτό που προκύπτει από αυτά τα δύο. Η ύλη, όμως είναι δυνατότητα, ενώ η μορφή εντελέχεια, και, αυτή η τελευταία, έχει δύο σημασίες: είναι αφ’ ενός όπως η γνώση, και αφ’ ετέρου όπως η άσκηση της γνώσης. Υποστάσεις, τώρα, φαίνεται κατεξοχήν να είναι τα σώματα, και, απ΄ αυτά, τα φυσικά· γιατί αυτά είναι αρχές των άλλων. Από τα φυσικά σώματα πάλι, άλλα έχουν ζωή και άλλα δεν έχουν· και. Για ζωή μιλούμε, όταν κάτι θρέφεται, αναπτύσσεται και παρακμάζει από μόνο του. Κάθε φυσικό σώμα που έχει ζωή, πρέπει να είναι υπόσταση, και μάλιστα με την έννοια της σύνθετης υπόστασης. Κι επειδή εδώ πρόκειται για ένα τέτοιο σώμα, που δηλαδή έχει ζωή, το σώμα δεν θα μπορούσε να είναι ψυχή· γιατί το σώμα δεν συμπεριλαμβάνεται στα κατηγορήματα ενός υποκειμένου, αλλά, μάλλον, είναι το ίδιο υποκείμενο και ύλη. Αναγκαστικά, λοιπόν, η ψυχή είναι υπόσταση· ως μορφή ενός φυσικού σώματος, που έχει την δυνατότητα της ζωής. Και η υπόσταση αυτή είναι εντελέχεια. Η ψυχή, επομένως, είναι εντελέχεια ενός τέτοιου σώματος. (…) Η ψυχή είναι η πρώτη εντελέχεια ενός φυσικού σώματος, που έχει την δυνατότητα της ζωής. Και, τέτοιο σώμα, είναι όποιο είναι οργανικό. Όργανα είναι και τα μέρη των φυτών, αλλά πάρα πολύ απλά· όπως για παράδειγμα, το φύλλο είναι σκέπασμα του περικαρπίου, ενώ το περικάρπιο του καρπού. Και οι ρίζες είναι κάτι ανάλογο με το στόμα· γιατί και τα δύο τραβούν την τροφή. Αν, λοιπόν, πρέπει να πούμε κάτι γενικό, για κάθε είδος ψυχής, θα λέγαμε πως η ψυχή είναι η πρώτη εντελέχεια ενός φυσικού, οργανικού σώματος. Γι’ αυτό και δεν πρέπει να ερευνούμε αν η ψυχή και το σώμα είναι ένα πράγμα, όπως δεν το κάνουμε για το κερί και το αποτύπωμα, ούτε γενικά, για την ύλη κάθε πράγματος και για εκείνο του οποίου είναι ύλη· γιατί, επειδή το ένα και το είναι λέγονται από πλεονασμό, η κύρια σημασία είναι η εντελέχεια.»
Σύμφωνα με τον Τριανταφυλλίδη: εντελέχεια η [endelé<x>ia] O27 : (φιλοσ.) 1. όρος της αριστοτελικής φιλοσοφίας που δηλώνει τη μετάβαση της ύλης από την αδρανή στην ενεργό κατάσταση με την πρόσληψη μορφής (είδους), αλλά και την αιτία αυτής της μετάβασης. 2. ζωτική δύναμη που διέπει και καθοδηγεί την υλική ενέργεια των οργανικών όντων. [λόγ. < αρχ. ἐντελέχεια (στη σημ. 1)] ενδελέχεια η [enδelé<x>ia] O27 : (λόγ.) α. συνεχής και με ζήλο, διαρκής και ακατάπαυστη φροντίδα, επιμέλεια. β. αντί του εντελέχεια. [λόγ. < αρχ. ἐνδελέχεια] (?)
http://www.syllapofthem.com/article-geomakriveia.htm Η εντελέχεια και η ενδελέχεια α. εντελέχεια = εν + τέλος + έχω β. ενδελέχεια = εν + δόλιχος => ενδελεχής = μακροχρόνιος, διαρκής, διηνεκής ενδελεχώς = συνεχώς, αδιαλείπτως - ενδελέχεια = η διάρκεια, το αδιάλειπτον. Δόλιχος = ο μακρός δρόμος, μήκους άνω των 2 σταδίων, εν αντιθέσει προς τον δρόμον του σταδίου. Δόλιχος = (επιθ) μακρός, επίπονος Δολιχοδρομώ = τρέχω τον δόλιχον Σταδιοδρομώ = τρέχω το στάδιον. Ο ορισμός της «εντελέχειας» και η γεωμετρική ακρίβεια της Ελληνικής Γλώσσης. Την «εντελέχεια» την δημιούργησε ο Αριστοτέλης και την χρησιμοποιεί 30 φορές στο έργο του «Φυσική ακρόασις» και 39 φορές στο έργο του «Μετά τα Φυσικά» Επίσης ο Σέξτος ο Εμπειρικός την χρησιμοποιεί 5 φορές στο βιβλίο του «Προς Λογικούς». • Ένας κορμός δένδρου για να γίνει τραπέζι, χρειάζεται την επενέργεια κάποιου τεχνίτη. Αυτός και μόνον αυτός θα μετεξελίξει τον κορμό από την εν δυνάμει ουσία του τραπεζιού στην εν ενεργεία ουσία του τραπεζίου. • Ένας σπόρος σιταριού όταν πέσει στο χώμα, μετεξελίσσεται από την εν δυ νάμει κατάσταση του στάχυος στην εν ενεργεία κατάσταση του στάχυος αφ' εαυτού του και χωρίς την μεσολάβηση κανενός τεχνίτη. • Η δυνατότης, λοιπόν, ενός όντος να μετεξελίσσεται αφ' εαυτού από την εν δυνάμει κατάσταση στην εν ενεργεία κατάσταση, αποτελεί την λεγόμενη «εντελέχεια».
Γι’ αυτό γράφει ο Χειμωνάς στον Αδελφό(1975): «Γιατί άλλος τρόπος από το σώμα δεν υπάρχει. Ψυχή είναι ένα ακατάπαυστο σώμα που δεν καταλήγει» (Χειμωνάς 2005: 325) «Άλλος τρόπος από το σώμα δεν υπάρχει. Ψυχή είναι μίμηση σπουδαίου σώματος(331)
το τοπίο Αγαπητοί μου φίλοι Έχω την τύχη, να είμαι γέννημα θρέμμα αυτής της συνοικίας που έχει έναν πολύ όμορφο λόφο μπροστά από το ποικίλο όρος. Κάθε Σαββάτο πρωί, συχνά και Κυριακή, περπατάω στο ποικίλο όρος, σε μονοπάτια που έχουν δημιουργήσει οι ποδηλάτες μιας και είναι αγαπημένος τους προορισμός. Έχει κάποια ξύλινα παγκάκια μάλλον φθαρμένα πια, που θέλουν άμεσα αποκατάσταση. Σκεφτόμουν τις προάλλες ένα team που εθελοντικά θα ανακατασκευάζει αυτά τα υπέροχα καθίσματα και θα καθαρίζει τα απομεινάρια των επισκεπτών. Κάθομαι λοιπόν μετά την περιπατητική με τον σκύλο μου εκεί σε ένα συγκεκριμένο σημείο με κάθισμα και τραπέζι. Σχεδιάζω το τοπίο που βλέπω, ενώ μελετώ «το τοπίο» και για να υπάρξει ένα έργο για τους «τοπιογράφους», την ομάδα μας, μιας και κατά την δράση που είχαμε δεν μπόρεσα να αποδώσω κάτι πέραν της φωτογραφικής καταγραφής. Έχω αρχίσει να έχω κάποιες σκέψεις, που θα σας τις περιγράψω παρακάτω ή μια άλλη στιγμή· γίνεται σημαντικό, το ότι, προσπαθώντας να αποδώσω μέσα από την συλλογική εργασία εν τέλει γίνεται μοναχικά. Θα σταθώ όμως στο αποτέλεσμα που χτίζεται.. Μιας και εκεί είναι η αξία της όλης εμμονής μελέτης και αναζήτησης. Θα ήθελα να ξεκινήσω με παραπομπές σε διάφορα events που τρέχουν στην πόλη έχοντας άμεση σχέση με το αντικείμενό μας και εμείς δεν είμαστε μέσα. Αλλά δεν με πειράζει, καθόλου αυτό. Αν αποφασίσουμε να πράξουμε ένα έργο, θα το δείξουμε μέσα από την ιδιαιτερότητά μας ατομικά. Αυτό που με πειράζει προσωπικά είναι η χαλαρότητα με την οποία το αντιμετωπίζουμε. Κι έτσι δεν μπορούμε να το υποστηρίξουμε δυναμικά. Εδώ τίθεται κι ένα μικρό θέμα εμπιστοσύνης. Αλλά δεν θα σταθώ. Λοιπόν όταν στέκομαι εκεί μόνη αρχίζω και δημιουργώ κάποιους κανόνες ικανούς να με βοηθήσουν να δω την σχέση μου, με το τοπίο που ξετυλίγεται μπροστά μου, αχανές. Από κάπου πρέπει να αρχίσω. Την πρώτη φορά μπορεί να είναι μια γραμμή που θα με οδηγήσει σε ένα αποτέλεσμα· αλλά σύντομα μέσα από το αποτέλεσμα συγκροτείται αυτό που με ενδιαφέρει. Ας πούμε, για μένα σχεδιάζοντας, διαπίστωσα πως μ’ αρέσει πολύ ο τρόπος που συναντιέται το πράσινο με το λευκό της πόλης. Σ’ αυτές τις συναντήσεις διαπίστωσα τις συγκρούσεις της πόλης με την φύση. Και σαν μορφή στο τελάρο μου… πέραν της αληθινής διάστασης που έχει η φράση. Τα σχήματα είναι διαφορετικής ποιότητας ως ουσία παράστασης αυτών. Επομένως κρατώ στα χέρια μου και δημιουργώ ένα εργαλείο αποτύπωσης μιας σκέψης, μιας σχέσης. Ως φύση αντιλαμβανόμαστε το πραγματικό φυσικό ανθρώπινο περιβάλλον. Από το οποίο, επιλέγω μια δυνατότητα να αποτυπώσω και χωρικά συνήθως προσδιορισμένη.
Αυτό είναι το τοπίο, διαβάζω: «Ως φύση, εκλαμβάνετε το πραγματικό φυσικό ανθρώπινο περιβάλλον. Από το οποίο ‘‘αποσπάται’’ το τοπίο». «Το τοπίο ως ‘‘κατασκευή’’ μέσω της οποίας διαμεσολαβείτε η φύση.» Όμως δεν αρκούμαι σ’ αυτό. Διαπιστώνω πως αυτό που επιλέγω είναι γιατί όλη αυτή την περίοδο έχω επηρεαστεί από μια εικόνα, και αυθόρμητα την αναπαραγάγω. Την τοποθετώ σ’ αυτό που βλέπω, κι έτσι η επιλογή μου κρίνεται από αυτό που φαντάζομαι και ποθώ.
Κατερίνα Αθανασίου