2007_4QFull

Page 1


pegueeF&-efomebyej 2007 (1979 mes ÒekeÀeefMele)

ÒeOeeve mebHeeokeÀ [e@. ceeOeJe mekeÌmesvee ’DejefJebo“ mebHeeefokeÀe cebpegÞeer mebHeeove men³eesie ÒeyeesOe kegÀceej ieesefJeue pe³e ÒekeÀeMe ef$eHeeþer Deeféeveer kegÀceej efceÞe ncceeo Denceo ]Keeve mebHeeove-meb®eeueve HetCe&le: DeJewleefvekeÀ leLee DeJ³eJemeeef³ekeÀ meom³elee MegukeÀ

DeepeerJeve : 500 ©., $ewJeeef<e&keÀ : 125 ©., Jeeef<e&keÀ : 50 ©., (Jeeef<e&keÀ MegukeÀ 5 ©. kesÀ [ekeÀ efìkeÀìeW kesÀ ªHe ceW Yeer mJeerkeÀe³e& nw) efJeosMe ceW (mecegêer [ekeÀ mes) Jeeef<e&keÀ : 15 [e@uej ³ee 12 HeeQ[ ke=ÀHe³ee meom³elee MegukeÀ ®ewkeÀ (keÀceerMeve peesæ[keÀj), ceveerDee@[&j, ef[ceeb[ [^eHeÌì Üeje kesÀJeue ’keÀLeeefyebye“ kesÀ veece ner YespeW.

j®eveeSb Je MegukeÀ Yespeves keÀe Helee S-10 yemesje, Dee@HeÀ efove-keÌJeejer jes[, osJeveej, cegbyeF& - 400 088. HeÀesve : 2551 5541, 9819162648 e-mail : kathabimb@yahoo.com (ke=ÀHe³ee j®eveeSb Yespeves kesÀ efueS F&-cesue keÀe Òe³eesie ve keÀjW.) Òe®eej-Òemeej J³eJemLeeHekeÀ : megYee<e efiejer HeÀesve : 9324047340 SkeÀ Òeefle keÀe cetu³e : 15 ©. ke=ÀHe³ee vecetves keÀer Òeefle cebieeves nsleg 15 ©. kesÀ [ekeÀ efìkeÀì DeJeM³e YespeW. (meeceev³e DebkeÀ : 40-44 He=ÿ)

¬eÀce

keÀLeeefyebye

keÀneefve³eeb

~~ 7 ~~ ~~ 12 ~~ ~~ 16 ~~ ~~ 20 ~~ ~~ 23 ~~ ~~ 27 ~~ ~~ 30 ~~ ~~ 35 ~~

yeoceeMe Deeoceer / jekesÀMe kegÀceej efmebn veew ®eewon keÀer ueeskeÀue / [e@. jceekeÀeble ‘ef#eeflepe’ jepee meejbiee... ceePee meejbiee / efMeefMej ke=À<Ce Mecee& Heeb®eJee yetæ{e / kegbÀJej Òesefceue SkeÀ ve³es DeO³ee³e keÀer Meg©Deele / mewueer yeuepeerle DeJ³ekeÌle / De³ee]pe ]Keeve keÀesunt keÀe yewue / jpeveerMe je³e keÀesvee Yej OetHe / DeefKeuesMe kegÀceej

ueIegkeÀLeeSb

~~ 11 ~~ Deuuee peeves ke̳ee nesiee / [e@. leeefjkeÀ Demeuece ‘lemveerce’ ~~ 59 ~~ ceve keÀer cegeqkeÌle / (mJe.) [e@. cenejepe ke=ÀCCe pewve

keÀefJeleeSb / ]ie]peueW / ieerle

~~ 34 ~~ ~~ 56 ~~ ~~ 56 ~~ ~~ 57 ~~ ~~ 57 ~~ ~~ 57 ~~ ~~ 58 ~~ ~~ 58 ~~ ~~ 59 ~~ ~~ 60 ~~

]ie]peue / kesÀMeJe MejCe uebyeer otjer nw (ieerle) / efpeleWê ‘peewnj’ ]ie]peue / Òesceuelee ef$eHeeþer ®egveewleer / jepeerJe ve³eve efleJeejer megKe-meb®eej / [e@. meble kegÀceej ìb[ve ‘jefmekeÀ’ ]ie]peue / censMe keÀìejs ‘megiece’ cesje nsceble ef]peboe nw / Deevebo efmebn Jecee& ve³ee Iej / efnlesMe J³eeme legcnejer íefJe, men³ee$eer / ke=ÀeflekeÀe kesÀMejer onueerpe / ieerlee [esieje

~~ 2 ~~ ~~ 4 ~~ ~~ 38 ~~ ~~ 44 ~~ ~~ 48 ~~

’kegÀí keÀner, kegÀí DevekeÀner“ uesìj yee@keÌme ’Deeceves-meeceves“ / megjWê jIegJebMeer ’meeiej-meerHeer“ / [e@. mejespe kegÀceej HegmlekeÀ-meceer#eeSb

mlebYe

DeeJejCe ef®e$e : [e@. DejefJebo

(efMekeÀeiees Menj kesÀ Heeme Mee@ceyeie& keÀer veiejHeeefuekeÀe keÀer ke=Àef$ece Peerue keÀe ¢M³e.)

’keÀLeeefyebye“ cegbyeF& keÀer ’mebmke=Àefle mebj#eCe mebmLee“ kesÀ meewpev³e mes ÒekeÀeefMele nesleer nw.


kegÀí keÀner, kegÀí DevekeÀner ³en meb³egkeÌleebkeÀ Je<e& 2007 keÀe Debeflece DebkeÀ nw. kegÀí DeHeefjne³e& keÀejCeeW mes Fme DebkeÀ mes nceW Òesme yeouevee Heæ[e. ve³es Òesme kesÀ meeLe leeuecesue yewwþeves ceW kegÀí Je]keÌle ueie ie³ee. efkebÀleg nceejer Gcceero nw efkeÀ cegêCe keÀer ve³eer J³eJemLee mes nceW Heef$ekeÀe kesÀ keÀuesJej keÀes Henues mes yesnlej yeveeves ceW DeHesef#ele mene³elee efceuesieer. Fme yeele Hej keÀF& yeej ]peesj efo³ee peelee jne nw efkeÀ ÒekeÀeMeve kesÀ efueS j®eveekeÀej DeHeveer DeÒekeÀeefMele Je DeÒemeeefjle j®eveeSb ner nceW YespeW. kegÀí uesKekeÀ LeeskeÀ ceW j®eveeSb Yespeles nQ leLee meeLe ceW keÀesF& He$eeefo Yeer mebueive veneR neslee. Fve j®eveeDeeW Hej efJe®eej keÀjvee keÀleF& mebYeJe veneR nw. Deepe osMe ceW íesìer-yeæ[er Fleveer Heef$ekeÀeSb ÒekeÀeefMele nes jner nQ, efkeÀmeer Yeer mebHeeokeÀ kesÀ efueS ³en ì^wkeÀ jKevee efkeÀ ÒekeÀeMeve kesÀ efueS Dee³eer j®evee keÀneR íHe ®egkeÀer nw ³ee veneR, cegeqMkeÀue ner veneR veecegceefkeÀve nw. uesKekeÀeW keÀe ³en mJe³eb oeef³elJe yevelee nw efkeÀ Jes SkeÀ meeLe keÀF& Heef$ekeÀeDeeW keÀes Jes ner j®eveeSb ve YespeW Deewj ³eefo keÀYeer oes Heef$ekeÀeDeeW mes efkeÀmeer j®evee keÀer mJeerke=Àefle-met®evee Dee pee³es lees SkeÀ keÀes Fme yeele keÀer DeJeM³e peevekeÀejer os oW. nceeje ncesMee mes Òe³eeme jne nw efkeÀ mJeerke=Àefle ³ee DemJeerke=Àefle keÀer met®evee uesKekeÀ keÀes peuoer mes peuoer oer pee³es. efpeve j®eveeDeeW kesÀ meeLe JeeHemeer kesÀ efueS efue]HeÀe]HeÀe veneR neslee GvnW ueewìevee nceejer Ssmeer ueIegHeef$ekeÀe kesÀ efueS mebYeJe veneR nw, uesefkeÀve HeesmìkeÀe[& Üeje FmekeÀer met®evee DeJeM³e oer peeleer nw. kegÀí uesKekeÀ Heeb®e ©He³es ]Ke®e& keÀjkesÀ SkeÀ efue]HeÀe]HesÀ ceW cee$e SkeÀ ueIegkeÀLee, SkeÀ ]iepeue ³ee SkeÀ keÀefJelee Yespeles nQ Ssmes j®eveekeÀejeW mes efJevece´ DevegjesOe nw efkeÀ ke=ÀHe³ee ®e³eve keÀer megefJeOee kesÀ efueS SkeÀ yeej ceW keÀce mes keÀce leerve-®eej j®eveeSb YespeW meeLe ceW Helee efueKee HeesmìkeÀe[& DeJeM³e nes. efHeíues Je<e& ’keÀLeeefyebye“ HegjmkeÀejeW keÀer Iees<eCee kesÀ yeeo SkeÀ peeieªkeÀ HeeþkeÀ ves met®evee oer efkeÀ Hegjmke=Àle keÀneefve³eeW ceW mes SkeÀ keÀneveer kegÀí Je<e& HetJe& efkeÀmeer Heef$ekeÀe ceW íHe ®egkeÀer Leer. peye ³en peevekeÀejer keÀneveer uesKekeÀ keÀes oer ie³eer lees GvneWves mJemLe HejbHeje keÀe efveJee&n keÀjles ngS HegjmkeÀej keÀer jeefMe ueewìe oer. Fme Je<e& ÒekeÀeefMele keÀneefve³eeW Hej Yeer HeeþkeÀeW kesÀ DeefYecele Deecebef$ele nQ. DeefYecele He$e Debeflece He=ÿ Hej efo³ee ie³ee nw. Fme Je<e& mes Þeer³egle keÀceueséej peer keÀer mce=efle ceW ³en HegjmkeÀej ’keÀceueséej mce=efle HegjmkeÀej“ kesÀ veece mes peevee pee³esiee.

Deye kegÀí Fme DebkeÀ keÀer keÀneefve³eeW Hej .... jekesÀMe kegÀceej efmebn keÀer keÀneveer ’yeoceeMe Deeoceer“ efMe#ee kesÀ íesìs-yeæ[s keWÀêeW ceW efkeÀme lejn KeguesDeece vekeÀue nesleer nw Fme yeele keÀes ye]Ketyeer jsKeebefkeÀle keÀjleer nw. THej mes veer®es lekeÀ meYeer FmeceW efueHle nQ Deewj ³eefo keÀesF& keÀle&J³eefveÿ efMe#ekeÀ FmekeÀe efJejesOe keÀjlee nw lees Gmes yeoceeMe Deeoceer keÀjej keÀj efo³ee peelee nw. ’veew ®eewon keÀer ueeskeÀue“ keÀneveer ceW [e@. jceekeÀeble ef#eeflepe cegbyeF& keÀer peerJeve-jsKee keÀner peeves Jeeueer ueeskeÀue ceW efvel³e Òeefle ³ee$ee keÀjves JeeueeW mes Heefj®e³e keÀje jns nQ. nj mìsMeve Hej Yeeræ[ ®eæ{leer-Glejleer nw Deewj iebleJ³e kesÀ Heeme Deeles-Deeles Keeueer nes peeleer nw. Hegveë keÀue ÒeejbYe nesieer SkeÀ otmejer ³ee$ee ! Deieueer keÀneveer ’jepee meejbiee .... ceePee meejbiee“ (efMeefMej ke=À<Ce Mecee&) Yeer meHeves efoKeeves Jeeueer cee³eeJeer veiejer cegbyeF& keÀer keÀneveer nw. DemebK³e ueesie keÀneb ®eues peeles nQ kegÀí Helee ner veneR ®euelee. ’Heeb®eJee yetæ{e“ (kegbÀJej Òesefceue) nceejs DeemeHeeme keÀer keÀneveer nw. meceepe kesÀ efueS mees®eves-mecePeves Deewj De®íe keÀece keÀjves JeeueeW keÀer keÀceer veneR nw Hejbleg kegÀí DemeeceeefpekeÀ Deewj mJeeLeea ueesie Ssmes ueesieeW keÀes OeefkeÀ³eekeÀj meejs ceenewue keÀes keÀuegef<ele keÀj osles nQ Deewj efHeÀj keÀesF& jemlee vepej veneR Deelee. mewueer yeuepeerle keÀer keÀneveer ’SkeÀ ve³es DeO³ee³e keÀer MegªDeele“ Yeer efJeHejerle efmLeefle³eeW mes petPeves keÀer keÀneveer nw. mesJeeefveJe=efÊe kesÀ yeeo DeHeves efJeYeeie mes DeHeves Hewmes efceueves kesÀ efueS Sæ[er ®eesìer keÀe Hemeervee yenevee Heæ[lee nw. ’DeJ³ekeÌle“ ceW De³ee]pe Keeve efyebyeeW Deewj ÒeleerkeÀeW kesÀ ceeO³ece mes DeHeveer ceeb keÀes ³eeo keÀjles nQ. peerJeve ceW yengle kegÀí Ssmee Ieìlee nw pees DeJ³ekeÌle ner jn peelee nw. DeHeveer keÀneveer ’keÀesunt keÀe yewue“ ceW jpeveerMe je³e jsKeebefkeÀle keÀj jns nQ efkeÀ HeefjJeej keÀes SkeÀ þesme DeeOeej osves Deewj peerJeve keÀe mlej yesnlej yeveeves keÀer DeeHeeOeeHeer ceW megyen mes Meece lekeÀ petPeles jnvee Heæ[lee nw. keÀF& yeej lees veewkeÀjer kesÀ meeLe-meeLe Heeì& ìeFce keÀece Yeer keÀjves Heæ[les nQ. Ssmes ceW Deeoceer keÀesunt keÀe yewue yeve keÀj jn peelee nw ! Ye´ä Deewj yesFceeve ueesieeW keÀer Deepe nj #es$e ceW letleer yeesue jner nw. efHeÀj Gcceero keÀjveer efkeÀ He$ekeÀeefjlee ceW ’mener“ ueesie Dee³eW ³en SkeÀ efoJeemJeHve ner keÀne pee³esiee. DeHeveer keÀneveer ’keÀesvee Yej OetHe“ ceW DeefKeuesMe kegÀceej yelee jns nQ efkeÀ SkeÀ íesìs mes ]keÀmyes ceW Yeer He$ekeÀej mesefìbie keÀj oueeueer mes THejer keÀceeF& keÀjles nQ. efkeÀme lejn ]KeyejW yevee³eer Deewj oyee³eer peeleer nQ. Ssmes ceW jeä^er³e mlej kesÀ De]Keyeej efkeÀme lejn efyemeele efyeíeles nQ, FmekeÀer keÀuHevee keÀjvee cegeqMkeÀue veneR nesvee ®eeefnS.

keÀLeeefyebye / pegueeF&-efomebyej 2007 ~~ 2 ~~


SkeÀ Yeejle ceW efkeÀleves Yeejle nQ FmekeÀe Devegceeve ueieevee yengle keÀefþve nw. met®evee ÒeewÐeesefiekeÀer ves meejs efJeée keÀes SkeÀ ve³eer Hen®eeve oer nw. meejs mebmeej ceW Yeejleer³e mee@HeÌì Jes³ej Fbpeerefve³ej íe³es ngS nQ. ve peeves efJeosMe keÀer efkeÀleveer kebÀHeefve³eeW kesÀ keÀe@ue meWìme& Deewj DeeGì meesefme¥ie keWÀêeW ceW ner efkeÀleves ³egJekeÀ-³egJeefle³eeb keÀece keÀj jns nQ ! FmekesÀ ®eueles cegbyeF&, yeQieuetj, HegCes, nwojeyeeo, iegæ[ieebJe, veesS[e, keÀes®eer ceW veJe-kegÀyesjeW keÀer mebK³ee efove otveer jele ®eewiegveer yeæ{ jner nw. meeLe ner yeæ{er nw Fme Jeie& keÀer ¬eÀ³e-MeeqkeÌle efpemeves SkeÀ ve³eer meY³elee keÀes pevce efo³ee nw - ’cee@ue-keÀu®ej.“ FmekesÀ DeueeJee Yeer ceuìervesMeveue kebÀHeefve³eeW ceW keÀece keÀjves JeeueeW keÀer leve]KJeeneW ceW Yeer keÀe]HeÀer Je=ef× ngF& nw. Fmeer DevegHeele ceW meæ[keÀeW Hej keÀejeW keÀer efkeÀmceeW Deewj mebK³ee ceW Je=ef× ngF& nw. Deewj FmekesÀ efJeHejerle, efkeÀmeeveeW keÀer Deelcenl³eeDeeW kesÀ DeebkeÀæ[s keÀce ®eewkeÀeves Jeeues veneR nQ. Henues cenejeä^, DeebOe´ ÒeosMe Deewj Deye GÊej ÒeosMe Deewj Hebpeeye mes Yeer efkeÀmeeveeW kesÀ cejves keÀer ]KeyejW Dee³es efove Dee jner nQ. ³en SkeÀ Deueie Yeejle nw. jes]pe keÀjesæ[eW ©He³eeW keÀer ³eespeveeDeeW keÀer Iees<eCee nesleer nw Hej Deece Deeoceer kesÀ peerJeve-mlej ceW keÀesF& Deblej veneR Deelee. Ye´<ì J³eJemLee kesÀ ®eueles Ieesef<ele jeefMe keÀe DeuHeebMe Yeer ueesieeW lekeÀ veneR Hengb®e Heelee. Ssmes ceW ueielee nw efkeÀ osMe ceW mejkeÀej nw ner veneR. yengle Henues ’keÀeues Oeve“ keÀer yeele ngDee keÀjleer Leer Hej Deye ³en meJe&ceev³e nes ie³ee nw. osMe ceW DejyeHeefle³eeW keÀer mebK³ee ceW Delegueveer³e yeæ{eslejer ngF& nw. ef]HeÀuceer efmeleejs pees Henues kegÀí ueeKe uesles Les Deye Deeþ-ome keÀjesæ[ mes keÀce keÀer yeele veneR keÀjles. keÀYeer-keÀYeer efoKeeJes kesÀ efueS íeHes DeJeM³e Heæ[les nQ Hej ³en megveves ³ee Heæ{ves ceW veneR Deelee efkeÀ efkeÀmeer keÀes mepee efceueer nes. osMe kesÀ Deboj Deewj yeenj ve]keÀueer veesì yeveeves Jeeues Oeæ[uues mes DeHevee keÀejesyeej peejer jKes nQ. efyevee DeewÐeesefiekeÀ GlHeeove yeæ{s mesvmeskeÌme kewÀmes jes]pe ve³es keÀerefle&ceeve yevee jne nw ? Ssmee lees veneR nw efkeÀ efJeosMeer DeelebkeÀJeeoer mebieþve Mes³ej yee]peej ceW Hewmee ueiee jns nQ Deewj pees ceew]keÀe yes-ceew]keÀe, - efce³eeb keÀer petleer efce³eeb kesÀ mej Hej - keÀneJele keÀes ®eefjleeLe& keÀjves ceW Heerís veneR jnles ? keÀye lekeÀ osMe DeelebkeÀJeeoer Deewj GûeJeeoer ieefleefJeefOe³eeW keÀes yeoe&Mle keÀjlee jnsiee ? cegbyeF& ceW Leesæ[s-Leesæ[s Deblej mes nesless jns yece efJemHeÀesì, nwojeyeeo, JeejeCemeer, ueKeveT, HewÀpeeyeeo, jeceHegj ... Hetjs Yeejle ceW keÀneR Yeer, F®íevegmeej ®egves ngS mece³e Deewj mLeeve Hej nceues nesles jnles nQ. keÀYeer keWÀê jep³e Hej oes<eejesHeCe keÀjlee nw lees keÀYeer FmekeÀe Guìe. cegDeeJe]pes keÀer Iees<eCee keÀer peeleer nw Deewj efHeÀj meye kegÀí meeceev³e ! nceW ³en mees®evee ®eeefnS efkeÀ FmekesÀ Heerís pees ueesie ³ee mebieþve nQ Jes yengle ner ³eespeveeye× lejerkesÀ mes meejer ieefleefJeefOe³eeW keÀes meb®eeefuele keÀj jns nQ. Fme megefve³eesefpele <eæ[³eb$e keÀes efJeHeÀue keÀjves keÀer mejkeÀej keÀer ke̳ee keÀesF& þesme ³eespevee nw ? FmekesÀ efve³eb$eCe kesÀ efueS ’mee@HeÌì“ efJekeÀuHe nes ner veneR mekeÀlee. ceeDeesJeeoer Deewj vekeÌmeueJeeoer Yeer DeHeves SpeW[s kesÀ Devegmeej osMe kesÀ SkeÀ yeæ[s #es$e ceW HekeÀæ[ yevee³es ngS nQ. Ssmes ceW mejkeÀej efpemekeÀe meyemes yeæ[e Oeæ[e keÀe@vûesme nw, DeHeveer leekeÀle cegmeueceeveeW keÀes efjPeeves ceW ueiee jner nw. leeefkeÀ Deieues ueeskeÀmeYee ®egveeJe ceW cegmeueceeveeW kesÀ Jeesì keÀe@vûesme keÀes efceue pee³eW. ÒeOeeveceb$eer ceveceesnve efmebn keÀe keÀnvee nw efkeÀ osMe kesÀ mebmeeOeveeW Hej Henuee n]keÀ cegmeueceeveeW keÀe nesvee ®eeefnS. Fme lejn lees osMe kesÀ SkeÀ Deewj yebìJeejs keÀes DeeHe nJee os jns nQ. Yeejleer³e cegmeueceeve Fmeer osMe kesÀ veeieefjkeÀ nQ. osMe kesÀ mebmeeOeveeW Hej GvekeÀe Glevee ner n]keÀ nw efpelevee efkeÀmeer Dev³e leyekesÀ ³ee Jeie& keÀe. ve efkeÀmeer mes keÀce Deewj ve efkeÀmeer mes ]p³eeoe. ³en þerkeÀ nw efkeÀ Dee]peeoer mes Henues Deewj yeeo ceW cegmeueceeveeW ves Yeer osMe efvecee&Ce ceW neLe yebìe³ee uesefkeÀve Deepe efyevee keÀesF& Dee³eesie yewþe³es ner yeæ[er Deemeeveer mes meJex#eCe efkeÀ³ee pee mekeÀlee nw efkeÀ meYeer DeHejeefOe³eeW ceW mes cegmeueceeveeW keÀe efkeÀlevee ÒeefleMele nw ? ke̳ee ³en ÒeefleMele cegmeueceeveeW keÀer pevemebK³ee kesÀ DevegHeele kesÀ DevegªHe nw ? GOej Oece&efvejHes#elee Deewj DeefYeJ³eeqkeÌle keÀer mJeleb$elee keÀer ogneF& ossves Jeeueer Heef½ece yebieeue keÀer JeeceHebLeer mejkeÀej efpemeves veboerûeece ceW [bkesÀ keÀer ®eesì Hej vejmebnej keÀje keÀj vejWê ceesoer keÀes Yeer Heerís íesæ[ efo³ee keÀesuekeÀelee mes uesefKekeÀe lemueercee vemejerve keÀes efouueer Yespe osleer nw Deewj keWÀê mejkeÀej keÀes [j kesÀ ceejs lemueercee keÀes efkeÀmeer De%eele mLeeve Hej jKevee Heæ[lee nw. lemueercee keÀesuekeÀelee pee keÀj jnvee ®eenleer nQ efkebÀleg megj#eeJ³eJemLee veneR nes mekeÀleer ! ìsefveme efKeueeæ[er meeefve³ee efce]pee& keÀe Fuee]pe keÀjves Jeeues [e@. js·er keÀes OecekeÀer Yejs He$e efceueles nQ. meueceeve jMoer keÀes Keevee efKeueeves kesÀ efueS Þeerceleer ieesojspe keÀes OecekeÀer oer peeleer nw. ³en meye Yeer Fmeer Yeejle ceW nes jne nw. DeYeer kegÀí efove Henues cegbyeF& veiejHeeefuekeÀe ves ne]peerDeueer oj]i]een lekeÀ peeves Jeeues jemles keÀes, Jeneb kesÀ efYeKecebieeW keÀes nìe keÀj, þerkeÀ Deewj megboj yeveeves keÀe ÒemleeJe jKee Lee. yengle mes efYeKecebies ³eneb efJekeÀueebie yeveekeÀj íesæ[s ie³es nQ Deewj mLee³eer leewj Hej Fme jemles Hej YeerKe ceebieles nQ. lees kegÀí cegmeueceeveeW keÀe keÀnvee Lee efkeÀ Deiej efYeKecebies nì ie³es lees nce YeerKe efkeÀmes oWies Deewj efHeÀj nceW meyeeye veneR efceuesiee. FmeefueS GvnW nìevee veneR ®eeefnS. Fmeer meboYe& ceW kegÀí ueesieeW ves ìerJeer Hej ye³eeve efo³es efkeÀ Jes cegmeueceeve Henues nQ efHeÀj efnbogmleeveer ! Heume Heesefue³ees DeefYe³eeve ceW Yeer Guìe Òe®eej efkeÀ³ee peelee nw efkeÀ ³en cegmeueceeveeW keÀes veHegbmekeÀ yeveeves keÀer meeefpeMe nw ! efnbogmleeveer cegmeueceeveeW mes nceeje efkeÀmeer ÒekeÀej keÀe Üs<e veneR nw. GvnW Jes meye DeefOekeÀej ÒeeHle nQ pees efkeÀmeer Yeer Yeejleer³e veeieefjkeÀ keÀes. De®ís mes De®ís mketÀueeW-keÀe@uespeeW ceW oeefKeuee uesves ceW Gve Hej keÀesF& ÒeefleyebOe veneR nw. mejkeÀejer ³ee iewjmejkeÀejer veewkeÀefj³eeW ceW, ]HeÀewpe ³ee veewmesvee ceW Yeleea kesÀ efueS ³eesi³eleeOeeefj³eeW kesÀ efueS keÀesF& ©keÀeJeì veneR nw. neb, Deye lekeÀ cegK³eOeeje mes Deueie-Leueie jn keÀj GvekeÀe ]HeÀe³eos mes DeefOekeÀ vegkeÀmeeve ner ngDee nw. GvekeÀe Deye oeef³elJe yevelee nw efkeÀ DemeeceeefpekeÀ lelJeeW Deewj DeelebkeÀJeeefo³eeW keÀe KeguesDeece yeefn<keÀej keÀjkesÀ mejkeÀej keÀes peevekeÀejer oW Deewj meyekesÀ efueS megj#ee keÀe ceenewue Hewoe keÀjW. mebHetCe& jeä^ efnle ceW ner cegmeueceeveeW keÀe efnle Yeer efveefnle nw.

keÀLeeefyebye / pegueeF&-efomebyej 2007 ~~ 3 ~~


1234567890123456789012345678901212345 1234567890123456789012345678901212345 1234567890123456789012345678901212345 1234567890123456789012345678901212345 1234567890123456789012345678901212345

b{Q>a ]m∞∑g

v "H$Wmq]]'H$m A‡°b-OyZ 07 H$m AßH$ o_bm. "Hw$N> H$hr, Hw$N> AZH$hr' gXm hr ]{hVarZ hm{Vm h°. X{e H{$ _m°OyXm hmbmV [a A[Zr ^mdZmEß Ï`∫$ H$aZ{ H{$ obE `h [à obI ahm hˇß. ]∂S>{ XwI H$m odf` h° oH$ amÔ≠>r` [d© O°g{ Hw$N> Adgam| [a amÔ≠>r` Mnaà H$m ]ImZ, _mZdVm, Z°oVH$Vm AmoX [a Ï`mª`mZ, JmßYr, Z{hÍ$ AmoX _hm[wÈfm| H$m JwUJmZ VWm "_{am ^maV _hmZ' O°g{ Zmam| VH$ hr gro_V ah J`m h°. o[N>b{ oH$gr AßH$ _| S>m∞. OZmX©Z `mXd H{$ [à _| ]∂S>r A¿N>r ]mV obIr h° oH$ amOZroVH$ [moQ>`© m| _| gßH$Î[ eo∫$ H$m A^md h°. amOZroV _| A[amYr ‡d•oŒm H{$ bm{J Kwg J`{ h¢. µH$mZyZ H$s ga{Am_ YoÇm`mß C∂S>mB© Om ahr h¢. amOZroV H{$ Zm_ [a Ymo_©H$ d°_ZÒ` \°$bmZ{ H$m H$m_ "gßKm{ß' Am°a "[nafXm|' ¤mam AßOm_ oX`m Om ahm h°. amOZroVkm| H{$ obE e°joUH$ `m{Ω`Vm V` H$aZr MmohE VmoH$ oeojV bm{J amOZroV _| Am`{ß. AmO H$b ha E{a{-µJ°a{, AZ[∂T> -Jßdma [°g{ Am°a JwßS>m JXu H{$ ]b [a _ßÃr Am°a gmßgX ]Z OmV{ h¢. CZH$m Mnaà ‡_mU[à ^r Zht X{Im OmVm h°. E{g{ AoYH$Va bm{J A[amoYH$ [•>^yo_ g{ AmV{ h¢. ]∂S>{ e_© H$s ]mV h° oH$ Om[mZ O°g{ N>m{Q>{ X{e ]∂S>r ‡JoV H$a ah{ h¢. Am°a h_ma{ Z{Vm Am°a _ßÃr amOZroVH$ Xmßd [|Mm| _| CbP{ h¢ Am°a OZVm H$m{ _ßoXa-_pÒOX H$s ]mVm| _| CbPm aIm h°. H$m{B© ^r amOZroVH$ MwZmd o]Zm òyZ òam]{ H{$, o]Zm ]yW-H°$[Mna®J H{$ gß[fi Zht hm{Vm h°. µH$mZyZ-Ï`dÒWm [ßJw hm{ MwH$s h°. BgH{$ obE Hw$N> H$aZ{ H$s ]h˛V AmdÌ`H$Vm h°. Ymo_©H$ Am°a amOZroVH$ [moQ>©`m| H$m{ `mX oXbm`m OmZm MmohE oH$ d{ A[Z{ XbJV ÒdmWm~ Am°a d°_ZÒ` H$m{ N>m{∂S> H$a A[Z{ A[Z{ _ßM g{ OZVm H$m{ gm߇Xmo`H$Vm H{$ oòbm\$ EH$OwQ> hm{Z{ H$m AmdmhZ H$a|. Ymo_©H$ Am°a gm_moOH$ EH$Vm H{$ ]ma{ _| [m{ÒQ>am| H$m C[`m{J H$a|. `oX oH$gr [mQ>u H$m H$m{B© _wI[à h° Vm{ Cg_| EH$Vm, ‡{_, gX≤^mdZm [a AmYmnaV b{I OZVm VH$ [h˛ßMm`|. ‡`mgm| H{$ ¤mam Hw$N> ^r gß^d h°. amÔ≠>o[Vm _hmÀ_m JmßYr H$s EH$ AmdmµO [a gmam X{e AßJ´{Om| H{$ odÈ’ EH$OwQ> hm{ J`m Wm. Vm{ AmO E{gm ∑`m| Zht hm{ gH$Vm? Om{ amOZroVH$ Xb OZVm H$s ^mdZmAm| H$m{ ^∂S>H$m gH$V{ h¢ d{ OZVm H$s ^mdZmAm| H$m CoMV _mJ©Xe©Z ∑`m| Zht H$a gH$V{? O] EH$ _wª`_ßÃr A[Z{ am¡` _| XßJm H$adm gH$Vm h° Vm{ A›` _wª`_ßÃr A[Z{ am¡`m| _| ‡{_, EH$Vm Am°a emßoV H$m ‡Mma-‡gma ∑`m| Zht H$a gH$V{? BgH{$ obE —∂T> gßH$Î[ eo∫$ dmb{ ]wo’Ordr Am°a Jµ a° gaH$mar gßÒWmEß AmJ{ AmH$a ‡`mg H$a gH$Vr h¢. amOZroV]mµOm| H$m{ CoMV _mJ© oXIm gH$Vr h¢. qMVm H$m odf` `h h° oH$ h_ ^mdr `wdm[r∂T>r H{$ obE oH$g Vah H$m dmVmdaU V°`ma hm{Z{ X{ ah{ h¢. ∑`m h_ma{ ]É{ AmJ{ Mb H$a EH$ ]{hVa _mhm°b _| Or [m`|J{ `m C›h| dV©_mZ g{ ]XŒma hmbmV _| OrZm [∂S>{Jm. g_Ò`m ]∂S>r odH$Q> h°, qH$Vw g_mYmZ Vm{

v H$Wmq]] A‡°b-OyZ 07 AßH$ Zdß]a 07 _| o_bm. odbß] H$m H$maU gß[mXH$s` _| Ï`∫$ h° O]oH$ h_ S>mH$ g{dm H$m{ H$m{g ah{ W{. JO|– amdV H$s H$hmZr "gw]h' dV©_mZ g_` H${ ehar dmVmdaU H$s hµH$sµH$V ]`mZ H$aVr h°. ]∂S>{ eham| H$m ∑`m H$hZm, _Y{[wam O°g{ Hµ $Ò]mB© eha _| ^r `h EH$ Am_ oMà h°. dV©_mZ g_` _| ehar [nadma H$m AW© hr h° o_`mß-]r]r Xm{Zm| hr H$ht Z H$ht Zm°H$ar H$a ah{ h¢, ‡mBd{Q>, AY© gaH$mar, AZw]ßY `m gaH$mar. [ÀZr ÒZ{h H$s ZmBQ> S>ÁyQ>r g{ am{Oam{O odbß] g{ AmZ{ H{$ H$maU [oV Ambm{H$ H$m A[Zr ]{nQ>`m| Am›`m_m›`m H$m{ ]mar-]mar g{ OJmH$a CZH{$ obE ZmÌVm-bßM ]ZmZm, C›h| ÒHy$b OmZ{ H{$ obE V°`ma H$aZm VWm Bg V°`mar H{$ H$maU Òd`ß H$m`m©b` _| odbß] g{ [h˛ßMH$a [XmoYH$mar g{ A[_moZV hm{Zm, hmoµOar ]hr _| AZw[pÒWV hm{Zm, Ò[Ô>rH$aU [yN>m OmZm AmoX dV©_mZ ehar g‰`Vm H$s XX©ZmH$ hµH$sµH$V h°.ß b{oH$Z H$hmZr H$s Ztd odÌdmg [a oQ>H$s h˛B© h°. BgH{$ obE b{IH$ ]YmB© H{$ [mà h¢. A›`Wm ÒZ{hm H{$ am{O am{O ZmBQ> S>ÁyQ>r g{ b{Q> AmZ{ H$m AZ°oVH$ H$maU ^r hm{ gH$Vm Wm. XaAgb h_ma{ [yd©O g_•’-ÒdÒW g_mO H$m{ ]Zm`{ aIZ{ H{$ obE AZ{H$ A¿N>r [aß[amE h_| X{H$a J`{ h¢ Om{ h_| [ew-g_mO g{ AbJ aIVm h°. oOg_| EH$ [aß[am h° oddmh-[aß[am, oOgg{ odo^fi naÌV{ Am°a gß]ßYm| H$m O›_ hm{Vm h°. O°g{ [oV-[ÀZr, OrOm-gmbr, ^mB©-]hZ, XmXm[m{Vr, X{da-^m^r, MmMm-^VrOr, _m_m-_m_r AmoX. BZ g^r naÌVm| H$m EH$ hr _yb_ßà h° "odÌdmg.' ogµ\©$ odÌdmg [a hr `{ g] gß]ßY H$m`_ hß° A›`Wm hß° Vm{ g] Za-Zmar hr. dV©_mZ g_` H{$ AoYH$Va o\$Î_ Edß Q>r.dr. grna`b ]h˛V hr ^Ï` Am°a Jna_m[yU© T>ßJ g{ Bgr "odÌdmg' H$m{ Vm{S∂ >Z{ H${ H$m_ H$a ah{ h°.ß BgH$s oOVZr ^r qZßXm H$s Om` H$_ hr h°. "oZïe„X' X{IZ{ H{$ ]mX Vm{ H$m{B© _mß A[Zr gm{bh dfu` ]{Q>r H$m{ gmR> dfu` d•’ H{$ [mg ^r Zht ^{OZm Mmh{Jr. Bg Km{a AßYH$ma _| "H$Wmq]]' O°gr gmohpÀ`H$ [oÃH$m VWm "gw]h' O°gr H$hmZr hr "odÌdmg' e„X [a h_ bm{Jm| H$m odÌdmg ]Zm`{ aIZ{ H$m H$m_ H$a ahr h°.

X CÑmg _wIOu, [mZr Q>ßH$s Mm°H$, _Y{[wam (o]hma)-852113,

v "H$Wmq]]' H$m A‡°b-OyZ AßH$ [∂T>m. Am[H{$ gß[mXH$s` g{ kmV h˛Am oH$ odÌd qhXr gÂ_{bZ _| ^mJ b{Z{ H{$ obE odX{e _ßÃmb` H$m{ 90 S>m∞ba `m 4000 È. ^{OZ{ W{. BgH$m Am°oMÀ` g_P _| Zht Am`m. `h Vm{ ZmQ>Áembm _| ZmQ>H$ H{$ Ao^Z{VmAm| H$m{ oQ>H$Q> ]{MZm h˛Am. ò°a! [mßMm| H$hmoZ`mß [∂T>t. eoe^yfU ]∂S>mZ{ r H$s H$hmZr ""]wAm ]h˛V ]r_ma h¢'' Am°a H••$ÓU Hw$_ma "Amew' H$s H$hmZr ""EH$ H$m_a{S> H$s

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 4 &&


_m°V'' [aß[amJV H$WmÀ_H$ e°br _| h¢. b{oH$Z KQ>Zm-]h˛bVm H{$ A^md _| oZÓ‡^mdr aht. Mß– _m{hZ ‡YmZ H$s H$hmZr gwImßV h°. b{oH$Z oe]y ^JV H$m Mnaà X{IV{ h˛E AMmZH$ CgH{$ ˆX` [nadV©Z H{$ [rN>{ ∑`m H$maU ah{ `h Ò[Ô> Zht h˛Am. _{a{ [mR>H$s` _Z _| `h gdmb `m gßX{h [°Xm h˛Am oH$ H$ht A[Z{ VWmH$oWV OdmZ ^mßO{ g{ ^dmZr H$s emXr H$admH$a oe]y ^JV A[Z{ obE Mmb Vm{{ Zht Mb ahm h°. Jm{qdX C[m‹`m` Am°a amO|– amdV H$s H$hmoZ`mß R>rH$-R>mH$ aht. H$odVmEß Am°a µJµOb| ]g gm_m›` gr.

X H{$ed eaU Eg 2/564 ogH$am°b, dmamUgr-221002 v "H$Wmq]]' H{$ VmµOm AßH$ H{$ AmdaU [•> [a ‡H•$oV g{ OwS∂ >r ]h˛aßJVm Z{ _Z _m{h ob`m. aMZmAm| H$m M`Z ^r gwßXa h°. ha H$hmZr _mZdr` gßd{XZmAm| H$m{ dmUr X{Vr gr bJr. H$odVmEß Vm{ R>rH$ h¢, b{oH$Z bKwH$WmAm| _| H$WmVÀd H$s AZw[pÒWoV gr Am^mogV hm{Vr h°.

v dfm~ g{ "H$Wmq]]' qhXr H{$ ‡Mma-‡gma H$m [wZrV H$m`© H$aVr Am ahr h°. A[Z{ Zm_ H{$ AZwÍ$[ `h [oÃH$m H$Wm-b{IZ _| ZdrZVm d oZIma bmZ{ H{$ obE Z`{ Am°a [wamZ{ H$hmZrH$mam| H$m _mJ©Xe©Z H$aVr Am ahr h° `m `yß H$h| oH$ H$Wm-b{IZ _| Z`{-Z`{ VH$ZrH$m| H{$ odH$mg H$aZ{ H$m g\$b ‡`mg H$aVr Am ahr h° Vm{ H$m{B© AoVÌ`m{o∫$ Zht hm{Jr. _wP{ VrZ-Mma gmb [hb{ "H$Wmq]]' H$m EH$ AßH$ X{IZ{ H$m _m°µH$m o_bm Wm qH$Vw H$oV[` H$maUm| g{ Bg [oÃH$m H$s Om{ _woh_ Mb ahr h° Cgg{ Zht Ow∂S> gH$m. A] _¢ ^r Bgg{ Ow∂S>Zm MmhVm hˇß.

X _wHwß$Xbmb

v _Z_m{hZ AmdaU g{ gOr H$Wmq]] (A‡°b-OyZ 2007) o_br. ¡dbßV _w‘{ [a Am[H$m ]{]mH$ gß[mXH$s`. gß[yU© odÌd H$m{ A] [a_mUw A‡gma H$s Am{a AmJ{ AmZm MmohE. oOgg{ odÌd emßoV H$m`_ H$s Om gH{$. Bg AßH$ _| H$mÏ` [j µ¡`mXm ge∫$ h°. H$hmoZ`m| _| "gw]h' JO|– amdV H$s H$hmZr AmYwoZH$ OrdZ H$s ÃmgXr H$m{ ]µòy]r CH{$aVr h°. bKwH$WmAm| _| "Xße' Edß AodÌdmg A¿N>r hß°. "Z_ÒH$ma' bKwH$Wm _| H{$.[r.Or Amoòa H$hZm ∑`m Mmh ah{ hß°. g_P g{ [a{ h°.

S>r[yJ∂T>m, oed_ßoXa H{$ [mg, hOmar]mJ (PmaIßS>)-825301 v "H$Wmq]]' H${ A‡°b-OyZ .07, AßH$ _| AmR>d| odÌd qhXr gÂ_{bZ ›`y`mH©$ _| gß`m{OH$ H{$ ¤mam Am_ßÃU H{$ ]mdOyX S>m∞.[r. O`am_Z H{$ ¤mam oOg Vah Am[H$m{ A[_moZV oH$`m J`m, dÒVwVï dh Z H{$db EH$ N>mQ{ >r [oÃH$m H{$ gß[mXH$ H$m A[_mZ h° ]pÎH$ EH$ AqhXr ^mfr ‡X{e _| 28 dfm~ g{ H$m`©aV EH$ nßhßXr g{dr H$m ^r A[_mZ h°. gß[yU© qhXr gmohÀ` H$m{ Am[H{$ Bg A[_mZ H$s ^Àg©Zm H$aZr MmohE. gmJa-gr[r g{ Bg ]ma Om{ AZ_m{b aÀZ Am[ Ty>ß∂T> H$a bm`{ h¢ Cg [a [hb{ qhXr gmohÀ` _| [`m©· ‹`mZ Zht oX`m, `h h_ma{ obE jm{^ Am°a qMVm H$m H$maU h°. gßVm{f lrdmÒVd h_ma{ g_` H$s dna> b{oIH$m h¢ b{oH$Z BZH$s C[{jm h°amZ H$aVr h°. N>m{Q>{-_m{Q>{ [waÒH$ma Vm{ B›h| AZ{H$ o_b{ h¢ b{oH$Z gmohÀ`H$ma H$m{ O] VH$ [Ÿlr Am°a gmohÀ` AH$mX_r [waÒH$ma Zht o_bV{, Cg{ _m{j Zht o_bVm. ha —oÔ> g{ `h gmjmÀH$ma oXbMÒ[ h°. òmgH$a CZH$s ÒdrH$mam{o∫$ oH$ Bg C_´ _| ^r _wPg{ BÌH$ b∂S>mZ{ H$m{ bm{J bmbmo`V h¢. Zm_ Zht ]VmDß$Jr [a E{g{ VrZ ‡oVo>V gmohÀ`H$ma H{$ Zm_ h°ß? O] BVZm g] Hw$N> ]Vm oX`m Vm{ Amoòa Zm_ ]VmZ{ _| hO© ∑`m Wm? d°g{ ^r Bg H´$mßoVH$mar b{oIH$m _| E{a{ J°a{ Zht, ‡oVo>V gmohÀ`H$ma CÀgwH$ hm|J.{ `hmß bm{J H$`mg bJm ah{ h¢ oH$ VrZ ‡{o_`m| g{ EH$ Vm{ oXÑr H{$ H$Wm _mogH$ H$m gß[mXH$ h° Xygam em`X _wß]B© H$m gmohÀ`H$ma h° Am°a Vrgam odX{er gmohÀ`H$ma. A] Vm{ CZH{$ Ò[Ô>rH$aU H{$ ]mX hr amO Iwb{Jm oH$ dh ^mΩ`dmZ ‡{_r H$m°Z h¢? qhXr _| Vm{ bm{J 65-70 H{$ ]mX ^r b{IH$, b{oIH$m obqdJ BZ _| odÌdmg H$aV{ h¢, Bgg{ AH{$bm[Z ^r H$Q>Vm h° Am°a aMZmÀ_H$ D$Om© ^r o_bVr h°. Hw$b o_bmH$a `h AßH$ ]h˛V A¿N>m h° Am°a oXÑr _| Bg AßH$ H$s MMm© h°. "_mbdJ∂T> H$s _mbodH$m' gM_wM A¿N>m C[›`mg h° b{oH$Z qhXr _| BgH$s MMm© Zht h˛B©.

X AOw©Z qgh "AßoV_'

X gmYZm AJ´dmb,

Pm]wAm-Yma j{Ãr` J´m_rU ]¢H$, Q>dbS>©, _Zmda, Yma-454441

4-gr, E›∑b{d, _`ya ndhma \{$O-1, oXÑr-110091

X `wJ{e e_m©, "Ï`ßH$Q>{e H$soV©', 11, gm°Â`m E›db{d E∑gQ>|eZ, og`mam_ H$m∞bm{Zr, MyZm ^≈>r, H$m{bma am{S>, ^m{[mb - 462039

vCŒma odOm`XÌ_r H$s ew^{¿N>mEß. Xr[mdbr Am ahr h°. ew^H$m_ZmEß AoJ´_. A‡°b-OyZ 07 H$m "H$Wmq]]' o_bm h°. gM _mZZm, _wI[•> [a Z`mZmo^am_ \y$bm| H$m{ X{I X{I ‡gfi hm{ ahm hˇß. ∑`m aßJ h¢. AmßIß{ Zht ^aVt. ]ma ]ma X{I ahm hˇß. AßXa [rg _{_m{na`b Â`yoO`_ dmbm oMà oH$VZm XX©ZmH$. Cµ\$! `h _ZwÓ` H$s H´y$aVm. OrdZ qH$Vw ÈH$Vm Zht oZaßVa JoV_mZ ahVm h°. Q≠>{S> g|Q>a Am°a oa∫$ ÒWmZ - EH$ odamQ> oZ_m©U H{$ ‹dßg H$s H$hmZr H$hVm ah{Jm. "Hw$N> H$hr, Hw$N> AZH$hr' [∂T>H$a `h [à obI ahm hˇß. Am[H$m{ ‡mo·gyMZm hm{ Edß _{ar ‡mWo_H$ ‡oVoH´$`m o_b Om`{. H$odVmEß, µJµObß{ [∂T>r h¢. e{f gm_J´r A^r [∂T>Zm e{f$ h°. lr _hÍ$_, amO|– oVdmar H$s µJµObm| H{$ ∑`m H$hZ{. dmh!!

X Mß–g{Z "odamQ>', g_`, 121, d°Hw$ßR>Ym_ H$m∞bZr, Am{ÎS> [bmog`m, IOamZm H$m{R>r, AmZßX ]mOma H{$ [rN>{, BßXm°a - 452018

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 5 &&


v "H$Wmq]]' A‡°b-OyZ 07 AßH$ ‡m·. g^r H$hmnZ`mß Am°a bKwH$WmEß A¿N>r bJrß. H$odVmAm| _| S>m. dÈU, o]ÎWa{Or Am°a S>m.∞ [mR>H$ Z{ AoYH$ ‡^modV oH$`m. "amÔ≠> KmVr od[fiVm' O°gr H$odVm H$m{ ‡H$moeV H$aZ{ H{$ obE Am[ Y›`dmX H{$ [mà h¢. ∑`m|oH$ E{gr H$odVmEß ]∂S>r [Ã-[oÃH$mAm| _| H$_ hr ‡H$moeV hm{Vr hß°. AZ{H$m| H$nd Z MmhV{ h˛E ^r J⁄ H$odVm obIZ{ H$m{ _µO]ya h°ß. H$mÏ` H$s g^r odYmAm| H$m{ ÒWmZ o_bZm MmohE. Bgg{ [oÃH$m H$m AßVï gm¢X`© Am°a AoYH$ oZIa{Jm. "dmVm`Z' _| oham{oe_m Am°a ZmJmgmH$s H{$ ]ma{ _| [∂T>H$a Am°a "[rg _{_m{nab Â`yoO`_' H$m oMà X{IH$a Ï`oWV hˇß. AmO _mZd H{$ ohVmW© [a_mUw ]_ aohV odÌd H$s AmdÌ`∫$m h° Om{ A_{naH$s XmXmoJar H{$ H$maU gß^d Zht ‡VrV hm{Vm. gß[mXH$s` _| Am[Z{ "^maV-A_{naH$s [a_mUw gßnY' [a Om{ ]mVß{ H$s hß° CZ [a qMVZ _ZZ H$s AmdÌ`H$Vm h°. `h gÀ` h° oH$ A_{naH$m ^maV H$m o_à Zht h° Am°a Z hr d H$^r ^r ^maV H$m ew^qMVH$ hm{ gH$Vm h°. AVï ^maVr` Z{VmAm| H$m{ H$mµ\$s gm{M g_P H$a H$X_ CR>mZm MmohE. H$ht E{gm Z hm{ oH$ h_ A[Z{ hmWm| hr A[Z{ [°am| [a Hw$Îhm∂S>r _ma b| Am°a odH$bmßJ ]ZH$a d°gmIr H{$ obE ^r A_{naH$m H$m _whß VmH$V{ ah|. Bg AßH$ H{$ AmdaU [•> H{$ ododY [wÓ[m| Z{ _Z _m{h ob`m. AmdaU [•> [a aMZmH$mam| H$m Zm_ ‡H$moeV Zht H$a| Vm{ hr A¿N>m. [wÒVH$ g_rjm AßV _| ‡H$moeV hm{Zr MmohE. g^r bKwH$WmEß EH$ OJh Am°a H$odVm, JrV, Jµ O µ b, Xm{h{ BÀ`moX EH$ OJh ‡H$moeV H$aZ{ H$m ‡`mg H$a|.

X amOrd Z`Z oVdmar, H$m`m©. gß`w∫$ oZ]ßYH$, gh`m{J go_oV`mß, Xw_H$m(PmaIßS>)-814101

v oZ`o_V Í$[ g{ "H$Wmq]]' H{$ AßH$ o_b ah{ h°ß. A‡°bOyZ 07 AßH$ Am⁄m{[mßV [∂T>m. gß[mXH$s` "Hw$N> H$hr, Hw$N> AZH$hr' bmµOdm] h°. `h [oÃH$m H{$ gma H$m{ H$h X{Vm h°. gwßXa gß[mXH$s` Edß Aodam_JoV g{ 29 d| df© _| [oÃH$m H{$ ‡d{e h{Vw ode{f ew^H$m_ZmEß.

AßH$ H$s g^r H$hmoZ`mß A¿N>r h¢ qH$Vw Mß–_m{hZ ‡YmZ H$s H$hmZr "^dmZr H$m „`mh' g]g{ A¿N>r bJr. bmMma o[Vm µJbV oZU©` b{ gH$Vm h°, qH$Vw ^dmZr O°gr b∂S>H$s gmhg H$m Om°ha oXImH$a oe]y ^JV O°g{ H$_rZ{ Ï`o∫$ H$m{ g]H$ ogIm gH$Vr h°. "gmJa-gr[r' H{$ AßVJ©V H$Wm b{oIH$m gßVm{f lrdmÒVd H$s ode{f ^{ßQ>dmVm© ^r ‡^modV H$aVr h°. "ogµ\©$ X{I{ Om{ ]wamB© dm{ ZµOa _V X{Zm, ]X≤XwAm oZH$b{ Vm{ bµ\$µOm| _| Aga _V X{Zm', amO|– oVdmar H$s µJµOb H$s `{ [ßo∫$`mß ^r ‡^modV H$aVr h¢.

X _ZmZßX "hf©' hf© -oZdmg, oedZJa, ^dmZr[wa - amOYm_ (o]hma) 854204

v "H$Wmq]]' H$m A‡°b-OyZ 07 H$m AßH$ [∂T>Z{ H$m{ o_bm. H$Wm ‡YmZ hm{H$a ^r [oÃH$m H$hmoZ`m| H{$ gmW hr bKw H$WmEß, H$odVmEß, µJµObß{, g_rjmEß Am°a ^|Q> dmVm©Eß ‡ÒVwV H$a [oÃH$m H$m{ ]oh©_wIVm ‡XmZ H$aVr h°. X{d–| [mR>H$ "_hÍ$_' d S>m.∞ gwa–| d_m© H$s Jµ O µ b| H$mµ\$s O¡]mVr h¢, bKwH$Wm "AodÌdmg' (µH$_b Mm{[∂S>m), H$hmZr "gw]h' lr JO|– amdV, "a‘r' (Jm{qdX C[m‹`m`), ^dmZr H$m „`mh (Mß– _m{hZ ‡YmZ) H$mµ\$s ‡^mdr hß°. "gmJa gr[r' H{$ AßVJ©V lr_Vr gßVm{f lrdmÒVd H$s ^|Q>dmVm© _ohbm geo∫$H$aU H$s CŒm_ o_gmb h°, oH$VZr JhamB© h° CZH$s bmBZ _|, "Vy [ßI b{ b{, _wP{ hm°gbm X{ X{, o\$a AmßoY`m| H$m{ _{am Zm_ Am°a [Vm X{ X{.' `hr Zhrß [yU©V`m gÀ` h° CZH$s ]mV - H$b_ g{ ]∂T>H$a A[Z{ C]mb H$m{ emßV H$aZ{ H$m Am°a H$m{B© Ona`m Zht. gmW hr Am[H$s H$b_ H$s H$am_mV "Hw$N> H$ht, Hw$N> AZH$hr' Jha{ [mZr _| [°R> H$a _m{Vr oZH$mbZ{ H$s g\$b H$m{oee h°. Am[ d [oÃH$m _| emo_b g^r gmohÀ`H$ma ]YmB© H{$ [mà h°ß Om{ gmohÀ` OJV _| A[Zr H$b_ H$s D$Om© g{ am{eZr o]I{a ah{ h¢.

X am_ oH$em{a H$[ya "oH$em{a', 40 Mm°H$gr ZmW _mJ©, emhOhmß[wa (C.‡.) 242001

[mR>H$m|/J´mhH$m| g{ oZd{XZ H$•[`m "H$Wmq]]' H$s gXÒ`Vm amoe _Zr Am∞S>©a g{ ^{OV{ g_`, _Zr Am∞S>©a \$m∞_© [a "gßX{e H{$ ÒWmZ' [a A[Zm Zm_, [Vm, [rZ H$m{S> gohV gmµ\$-gmµ\$ obI|. _ZrAm∞S>©a ^{OZ{ H{$ ]mX [m{ÒQ>H$mS>© [a [ya{ [V{ gohV BgH$s gyMZm AdÌ` X|. Am[H$s gXÒ`Vm AJb{ AßH$ g{ bmJy hm{Jr. [V{ _| [nadV©Z H$s gyMZm ^{OV{ g_` H•$[`m Z`{ [V{ H{$ gmW [wamZ{ [V{ H$m CÑ{I H$aZm Z ^yb|.

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 6 &&


123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234

H$hmZr

]X_me AmX_r H$m{∂T> _| òmO H$s ^mßoV Q>[H$m Wm _wfim! A] Vm{ XadmµO{ [a XÒVH$ hm{V{ hr lrZmW H$m a∫$Mm[ ]∂T> OmVm Wm. _pÒVÓH$ H$m gmam VZmd M{ha{ [a CVa Am`m Wm...[Vm Zht Bg ]ma ∑`m H$h{Jm _wfim! lrZmW H$s [ÀZr AZwamYm H$s KoZ> gh{br H$m X{da Wm _wfim. oH$gr ]h˛amÔ≠>r` Hß$[Zr _| CÉ[XÒW _wfim H{$ o[Vm Z{ A[Z{ gw[wà H{$ obE ]o∂T>`m Zm°H$ar H$s Ï`dÒWm H$a br Wr. A] ]g _wfim H{$ J{´OwEQ> hm{ b{Z{ H$s H$ga Wr. o[N>b{ df© _wfim [mßMmß{ odf` _| Ag\$b ahm Wm o\$a ^r lrZmW Z{ _wfim H{$ M{ha{ [a Ag\$bVm, bÇmm `m [ÌMmVm[ H$m ^md H$^r Zht X{Im Wm. Bg df© _wfim H{$ o[Vm A[Z{ ]{Q>{ H$m{ `{Z-H{$Z ‡H$ma{U CŒmrU© X{IZm MmhV{ W{. [M} g_m· hm{V{ hr _wfim Om|H$ H$s ^mßoV lrZmW g{ Am oM[Q>m Wm Vm{ lrZmW H$m{ _wfim H{$ obE [°adr H$aZ{ H$s hm_r ^aZr hr [∂S>r Wr. _wfim Am∞Zg© H$m [arjm\$b ‡W_ l{Ur _| [mZ{ H$m B¿Nw>H$ Wm [aßVw lrZmW Z{ [m`m Wm oH$ E{gm H$VB© gß^d Z Wm$. Xm{ odf`m| _| _wfim H$s CŒma [wpÒVH$mEß oZar H$m{ar Wt. EH$ ndf` _| _mà Xm{ ‡ÌZ. e{f Xm{ _| R>gmR>g ^ar H$m∞o[`m| [a gma{ CŒma D$b-Obyb! hrambmb BßQ>a H$m∞b{O H{$ JoUV oejH$ lrZmW [mßS>{` A[Zr amjgr H$m`©j_Vm H{$ H$maU H$m∞b{O _| Hß$fl`yQ>a ]m]m ^r H$h{ OmV{ h¢. ‡mMrZ JoUV H$s bw·‡m` _m[H$ ‡Umob`mß gd°`mT>°`m-H$Zdmß-N>Q>mßH$-H$Q≤>R>m-Yya _| ]mV H$aZ{ dmb{ lrZmW H$^r Zm_mßH$Z ‡^mar, H$^r I{b ‡^mar `m H$^r _yÎ`mßH$Z-drjU _| AdÌ` Ow∂S>{ ahV{ hß°. EH$ ]ma Vm{ H$m∞b{O H$s ]agmVr Pm∂S>PßIm∂S> H$s gµ\$mB© H$m ]r∂S>m ^r CR>m ob`m Vm{ lrZmW H{$ [a_ o_à ]bamO o_l Z{ C›h| KgH$Q≤>Q>m ]m]m H$hZm ewÍ$ H$a oX`m. ZdrZ Zm_H$aU gwZ _wgH$mV{ lrZmW Z{ oQ>fl[Ur H$s, ""]baOdm H$s ]mV Am°a Km{∂S>{ H$s [mX ]am]a h°. CgH$m òwX H$m Zm_ hr EH$ A[^´ße h°$. ZßXr H$m H$bOwJr AdVma h° dh! ]°bamO H$m A[^´ße h° ]b amO....$.''

lrZmW H{$ ]{bm°g AªI∂S>[Z, ^m{O[war o_olV H$Mamhr ohßXr Am°a gZH$s og’mßVo‡`Vm H{$ H$maU ghH$_u Vm{ VH©$odVH©$ g{ H$VamV{ hr W{, Òd`ß ‡mMm`© ^r lrZmW H{$ _wßh Zht bJV{ W{. A‹``Z-A‹`m[Z-[arjmAm| H{$ Xm°amZ _hßJmB© ^Œm{ `m ]H$m`m [a Jo[`mV{ oejH$, oejU g{ AoYH$ Q>ÁyeZ-drjU H{$ ‡oV ‡oV]’ ghH$_u, H$m{qMJ o‡` ^Jm{∂S>{ gmoW`m| [a lrZmW H$s oQ>fl[oU`mß AÀ`ßV _maH$ hm{Vr Wt. O] o]hma _| "Xg O_m Xm{' oejm ‡Umbr bmJy h˛B© Vm{ lrZmW H{$ CX≤Jma W{, ""Hw$oejm ZroV...Aoejm ZroV, A] `h "Q>{Z flbg Qy>' H$s Z`r oejm ZroV. oejm Vm{ ‡`m{Jm| g{ hr V]mh h˛B© Om ahr h°. ha Z`r gaH$ma ggwar Z`r oH$Vm]

$&& amH{$e Hw$_ma qgh && obIdmZ{ bJVr h°. EH$ ]ma h_| oejm _ßÃr ]Zm X{ H$m{B©, gmam [M∂S>m hr òÀ_ H$a X| h_.'' ""gm{ H°$g{?'' H$m{B© MwQ>H$s b{Vm. ""[∂T> obI H$a ∑`m hm{Zm h°? X{e H$m{ H$ßfl`yQ>a b{]a MmohE `m g{Îg_°Z. H$m∞b{O _| gmdoY BßpXam odH$mg [à `m amÔ≠>r` ]MV [à H$s Vah [yar \$sg EH$_wÌV O_m H$adm b{Vm. g{eZ [ya{ hm{V{ hr [na[π$Vm amoe H$s OJh grY{ oS>J´r hr W_m X{Vm. bm{ ]{Q>m, ]h˛amÔ≠>r` Hß$[oZ`m| _| MmH$ar Im{Om{ `m ^rI _mßJm{. byQ>_ma H$aZ{ H$m H$b{Om Z hm{ Vm{ Z{VmoJar hr H$a bm{. JY{-IÉam| H{$ Jb{ _| ^r [r.EM.S>r.H$m [≈>m bQ>H$dm H$a N>m{∂S>Vm....OmAm{ [yam X{e hr Ma OmAm{ [Q≤>R>{...$.'' O] VH$ lm{VmAm| H{$ JJZ^{Xr R>hmH{$ ‡mMm`© H$j VH$ [h˛ßMV{, lrZmW d°H$pÎ[H$ `m{OZm ‡ÒVwV H$a MwH{$ hm{V{,$ ""`m o\$a "H$mQ>m{-gmQ>m{ ‡Umbr' hr bmJy H$a X{Vm.'' ""_mZ{?'' [yN>m OmVm. ""qhgm_w∫$ [arjm, drjU òM© g_mo·, _og-H$mJX H$m{ ^r A‡mgßoJH$ ]Zm X{Vm. ha [arjmWu H$m{ [arjm ^dZ _| Xg-]rg oH$bm{ [wÒVH|$ Am°a Jm|X-H¢$Mr H{$ gmW ‡d{e AoZdm`©

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 7 &&


hm{Vm. [Mm© o_bV{ hr [wÒVH$m| _| CŒma Ty>ßT>m{, H¢$Mr g{ H$a©-H$a© [•> H$mQ>m{ Am°a CŒma [wpÒVH$mAm| [a gQ>mgQ> oM[H$m Xm{. _yÎ`mßH$Z ^r gab....'' AmßVm{ß _| ]b [∂S>Z{ VH$ hßgr H{$ \$Ïdma{ C∂S>V{ ahV{. oejm‡Umbr H{$ Im{Ib{[Z, oejH$m| H$s _yÎ`hrZVm, N>mÃm| H{$ [VZ AmoX [a lrZmW H$m AmH´$m{e Ï`ßΩ`-bjUmAo^Ym _| \y$Q>Vm ahVm. AJ∂S>Yfi Am°a ]m°∂S>_ gwPmdm| H{$ ¤mam d{ AmYwoZH$ oejm [’oV H$m{ Job`mV{ ahV{. d{ Om{ lrZmW g{ Ima ImV{ W{, CZ oejH$m| H$s —oÔ> _| lrZmW AmXem~, _yÎ`m|, g_`]’Vm Am°a EH$ oejH$ H$s ÒdÒW [aß[amAm| H{$ ‡oV P∏$s[Z H$s hX VH$ Ow∂S>md aIV{ W{ AVï oX_m∂Jr Í$[ g{ ]r_ma Ï`o∫$ W{. .....Am°a Bgr ]r_mar J´ÒV lrZmW H{$ OrdZ _| H$m{∂T> _| ImO H$s ^mßoV Xmoòb h˛Am Wm _wfim.....$. ""o]hma od⁄mb` [arjm go_oV'' Z{ lrZmW H$m{ eha H{$ Hw$N> [arjm H|$–m| H$m [`©d{jH$ oZ`w∫$ H$a oX`m Wm. BZ_| g{ EH$ lrZmW H$m A[Zm H$m∞b{O ^r Wm. Òd¿N> Edß _`m©oXV [arjm gßMmbZ H$m ]r∂S>m CR>m`{ lrZmW ‡mVï g{ gm`ß VH$ ZrbJm` H$s ^mßoV [arjm H|$– am¢XV{ o\$a ah{ W{. am{µO gw]h-gw]h Am Y_H$Vm Wm _wfim....gyXIm{a [R>mZ H$s ^mßoV. Odm] Vb] H$aVm Wm oH$ lrZmW Z{ CgH{$ oH$Z-oH$Z [arjH$m| g{ gß[H©$ oH$`m Am°a oH$g odf` _| oH$VZ{ AßH$ oXbdm gH{$. lrZmW ‡Vrjm H$aV{ ahV{ oH$ AßJX H$m [mßd ]Z{ _wfim H{$ _wßh g{ H$] \y$b P∂Sß>{..."" A¿N>m _m°gm Or, A] _¢ MbVm hˇß.'' KyßQ>-KyßQ> H´$m{Y Km|Q>V{ lrZmW oZÀ`oH´$`m VH$ ÒWoJV H$a A[amYr ^md g{ _wfim H$m{ gµ\$mB`mß X{V{. _wfim H{$ ‡oV H$Qw> hm{Z{ g{ gm`mg ]MV{ ∑`m|oH$ V] AZwamYm H{$ Zmam∂O hm{Z{ H$m ^` Wm. Ka H$s emßoV ^ßJ hm{Z{ H$m ∂IVam Wm. VmZ{....""_{ar EH$ gh{br H$m H$m_ Zht H$a ah{ hm{ o\$a _¢ Am[H{$ oZR>Ñ{ o_Ãm| H$s OyR>r fl`mob`mß ∑`m| Ym{Vr ahˇß?'' o\$a Vm{ _•JZ`Zr AZwamYm ¤mam V°`ma gw]h H$s [hbr hr Mm` H$m{ ghÛMßS>r [ÀZr H$s EH$ hr \wß$H$ma g{ H$a°b{ H{$ gy[ _| ]Xb OmZm Wm. _wfim g{ o^fim`{ lrZmW [arjmAm| _| H$XmMma X{I Am°a XhH$Z{ bJ{ W{ Am°a EH$ gw]h Vm{ _wfim Z{ ^r hX hr H$a Xr. ]m{bm, ""H$m{B© H$ga Z ah{. Bg ]ma Vm{ Am[H$m{ _wP{ [mg H$amZm hr hm{Jm _m°gmOr, ‡°p∑Q>H$b _| Vm{ E∑gQ>aZb H$s ]mßh C_{R> H$a [Mmg _|

20 \$adar 1960, J´m_ Jwahm, oObm [b_y (PmaIßS>) ÒZmVH$m{Œma (agm`Z odkmZ) Edß odoY ÒZmVH$$. ‡H$meZ ï H$Wm gßJ´h ï "hmßH$m Am°a A›` H$hmoZ`mß'$, "Am{ h [bm_y . ..!', "Om{ ∂ S > m hmnab H$s Í$[H$Wm'$, C[›`mg ï "Ohmß oIb{ h¢ a∫$[bme', "[R> m a [a H$m{ h am', "Om{ BoVhmg _| Zht h°', "gmYm{, `h _wXm~ H$m Jmßd' (`ßÃÒW). oH$em{a C[›`mg ï "H${earJ∂T> H$s H$mbr amV', "d°amJr dZ H{$ ‡{V', "ZrbJ∂T>r H$m IµOmZm' (g•OZmYrZ). "H$hmoZ`mß kmZ H$s odkmZ H$s' H{$ AoVna∫$ PmaIßS> H{$ BoVhmg Am°a gßÒH•$oV [a "AmoX[d©', "CbJwbmZ', "Aoæ[wÈf', "Aa ` H$WmEß' VWm "Ade{f H$Wm' Zm_H$ [wÒVH$m| H$s lß•Ibm$. PmaIßS> H$m ‡oVo>V "amYmH•$ÓU gÂ_mZ' A›`m›` ï (2004), gmJa-_‹`‡X{e-H$m "oXÏ` aOV Abß H $aU' (2002), "H$WmH´ $ _ H$hmZr ‡oV`m{oJVm' (2001), "H$Wmo]ß]' H$hmZr ‡oV`m{ o JVm (2002) VWm "H$WmH´$_ H$hmZr ‡oV`m{oJVm' (2002) VrZm| _| ‡W_ [waÒH$ma. ha‡gmX Xmg O°Z _hmod⁄mb`, Amam _| g߇oV ï oejU. CZMmg b{ hr byßJm. dZm© ]{Bµ¡µOV hm{ H$a _{a{ H$m∞b{O g{ oZH$b{Jm E∑gQ>aZb$. ]g Am[ œ`m{ar _| ItM broOE h_H$m{.'' ""b{oH$Z Xm{ [{[g© _| Vm{ Vw_Z{ H$m∞o[`m| _| EH$ bH$sa VH$ Zht ItMr. Vw_ MmhV{ hm{ oH$ _¢ VwÂhmar H$m{ar H$m∞o[`m| _| AßH$

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 8 &&


oXbmZ{ H$m{ [arjH$ H$s Mm°IQ> [a ZmH$ aJSy>ß. `h ]{h`mB© _wPg{ Zht hm{Jr.'' ""Vm{ E∑Om_Za H$m{ È[`{.....oOVZ{ H$ohE XyßJm.'' _wfim hßgH$a ]m{bm - ""`yoZdog©Q>r _| Vm{ hµOma-[mßM gm° òM© H$aZ{ [a Q>{]wb{Q>a bm{J [mßM H$m{ [Mmg ]Zm X{V{ h¢.'' OmZV{ W{ lrZmW oH$ _wfim Vm{ [H$Vr hm∂ßS>r H$m EH$ XmZm Wm. H$B©-H$B© _wfim ZH$b-[°adr H{$ Mm{a-XadmµO{ g{ oejm _ßoXam| _| ‡d{e H$a ‡m{\{$ga-arS>a H$s Jo‘`mß hoW`m`{ ]°R>{ W{. d{ [mßM H{$ ‡m·mßH$ H$m{ oZÌM` hr [Mmg H$a gH$V{ W{. Xygar Am{a hVme, oZame Am°a Hwß$oR>V gÉ{ od⁄mWu AoZpÌMV ^odÓ` H$m{ _woQ≤>R>`m| _| ^tM{, Ag_` H$s ]wµOwJu Am{∂T>{, A[Z{ Ao^^mdH$m| Edß g_mO H$s H$Qw>o∫$`m| g{ XßoeV hm{Z{ H$m{ Ao^e· h¢. lrZmW O°g{ bm{J AßYr Jbr _| ^Q>H$V{ oZÈ[m` N>mÃm| H$s ^`mdh XwX©em X{I qH$H$V©Ï`od_y∂T> h¢. _¿N>am| H$s ^mßoV oZS>a Am°a IQ>_bm| H$s ^mßoV ]{e_© Wm _wfim. hV‡^ lrZmW AmßI| \$m∂S>{ ^maV H{$ ^odÓ` H$m{ VmH{$ Om ah{ W{. _wfim H$s ]mV _mZm{ dh bmV Wr oOgZ{ lrZmW H$m{ VßXya _| YH{$b oX`m Wm. gM_wM [aß[amEß H$^r Zht _aVt. ]g BZH{$ ÒdÍ$[ ]XbV{ ahV{ h¢. `h oejm H$m{ Ï`dgm` _| ]XbZ{ dmb{, od⁄m H$m{ ‡oVem{Y H{$ hoW`ma H{$ Í$[ _| T>mbZ{ dmb{ Am°a A[Z{ oeÓ`m| H{$ obE Xyga{ ‡oV^membr H$m AßJyR>m H$Q>dm b{Z{ dmb{ –m{UmMm`© H$s [aß[am H$m AamOH$ odÒVma hr Vm{ h° oOgZ{ _wfim O°g{ N>mÃm| H$m{ O›_ oX`m h°. VßXya _| ^wZV{ lrZmW Mr∂I CR>{ W{, ""_wP{ Xbmb g_P aIm h° VyZ{? A^r g{ Kyg X{Z{-b{Z{ H$s ]mV....oZH$b...oZH$b Om _{a{ Ka g{. V{a{ O°g{ N>mÃm| Z{ hr H$m∞b{O-N>mÃmdmgm| H$m{ JwßS>m| H$m AS≤>S>m ]Zm aIm h°.'' _wfim µJµO] H$m Y°`©dmZ oZH$bm. emBÒVJr g{ Mm` òÀ_ H$aVm h˛Am ]m{bm, ""Am[g{ o_bZm ]{H$ma J`m. g_` ]]m©X h˛Am$. _wP{ òwX hr E∑Om_Za g{ o_b H$a naπ{$ÒQ> H$aZm MmohE Wm.'' H´$m{Y g{ H$mß[ ah{ W{ lrZmW. hm|R>m{ß [a Ï`ßΩ` ^ar _wÒH$mZ ob`{ [mg Am`m Wm _wfim. AmV{ hr H$^r oOgZ{ [°a Nw>`{ W{, OmVr ]ma KwQ>Zm| VH$ hr PwH$m Wm. _wfim H{$ OmZ{ H{$ ]mX lrZmW Z{ hma{ h˛E `w’ A[amYr H$s ^mßoV [ÀZr g{ H$hm Wm, ""_¢ ]∂S>m Zmbm`µH$ AmX_r hˇß AZw.

EH$X_ ZmH$mam. Om{ AmX_r Bg bwÉ{ g_` _| EH$ \{$b N>mà H$m{ [mg Z H$am gH{$ dh oZH$Â_m hr Vm{...$. _wfim Bg df© ^r \{$b hr hm{Jm. VwÂhmar gh{br VwÂh| VmZ{ X{Jr. Vw_ _wP{ X{ S>mbm{....'' E{gr gÀ`mZmer _ZïpÒWoV _| [arjmAm| H{$ gß]ßY _| Om{ na[m{Q>© lrZmW Z{ odÌdod⁄mb` H$m{ ^{Or Wr Cgg{ _mZm{ ^yMmb Am J`m Wm. Jm{[Zr` ob∂\$m∂\{$ H{$ IwbV{ hr bJm emßV Prb _| Hß$H$∂S> Zht H$m{B© oebm hr \|$H$ Xr J`r Wr. ^´Ô>mMma _w∫$ [arjm H{$ gaH$mar Xmdm| H$s YoÇm`mß C∂S>mVr lrZmW H$s na[m{Q>© g{ E{gr Ib]br _Mr Wr oH$ amV gmV ]O{ odÌdod⁄mb` H{$ [arjm od^mJ _| EH$ Am[mV≤ ]°R>H$ ]wbm S>mbr J`r Wr VmoH$ lrZmW g{ ∂IVaZmH$ na[m{Q>© obIZ{ h{Vw Ò[Ô>rH$aU Vb] oH$`m Om gH{$. VmoH$ lrZmW H$m{ AJbr gw]h A[Zr na[m{Q>© H$m{ BßQ>a_roS>`Q> oejm [nafX ^{OZ{ g{ am{H$m Om gH{$. H$_ g{ H$_ Bg na[m{Q>© H$m{ "S>m`Î`yQ>' Vm{ AdÌ` hr H$am`m Om gH{$. _wfim g{ oIfi, [arjmAm| H{$ [VZ Am°a A[Z{ og’mßVm| g{ odde lrZmW Z{ VrIr a[Q> V°`ma H$a S>mbr Wr Am°a A] VwUra g{ oZH$mbm Vra dm[g VwUra _| aIZ{ H$m{ amOr Zht W{ lrZmW. Am[mV ]°R>H$ _| [hbm gdmb [arjm oZ`ßÃH$ Z{ hr oH$`m Wm, ""ÒHy$bm| VH$ Vm{ R>rH$ Wm [a Am[Z{ Vm{ A[Zr `yoZdog©Q>r H{$ H$m∞b{Om| H$m{ ^r b[{Q> ob`m h° A[Zr òVaZmH$ na[m{Q>© _|...?'' ""Om{ h˛Am gm{ hr obIm h° _¢Z{.'' ""A[Z{ H$m∞b{O H$m ^r ò`mb Zht oH$`m Am[Z{?'' hrambmb BßQ>a H$m∞b{O H{$ ‡mMm`© ^r ]°R>H$ _| _m°OyX W{$. ""_hm{X`, Am[Z{ _wP{ E{g{ obµ\$mµ\$m| [a XÒVòV H$aZ{ H$m{ H$hm Om{ [Vm Zht H$] H{$ Iwb{ [∂S>{ W{ O]oH$ oZ`_ h° oH$ ‡ÌZ[Ãm| H{$ obµ\$mµ\{$ [arjm g_` g{ [ß–h o_ZQ> [hb{ IwbZ{ MmohE. Vwam© `h oH$ Xygar [mbr H$s [arjm H{$ ‡ÌZ[à ^r [hbr hr [mbr _| Im{b S>mb{ J`{ W{$. ""H$a{∑eZ flbrO....$!'' [arjm oZ`ßÃH$ _wgH$mE W{""ob∂\$m∂\{$ Im{b Zht S>mb{ J`{ W{ ]pÎH$ µJbVr g{ Iwb J`{ W{. `h EH$ gm_m›` _mZdr` ^yb Wr.'' ""Om{ ^r Wm, H|$–mYrjH$ Am°a [arjm oZ`ßÃU H$j H{$ bm{Jm| H{$ gm_Z{ [Mm© Vm{ brH$ hm{ MwH$m Z? lrZmW H{$ ^rVa B©_mZXmar, ‡oV]’Vm Am°a H$V©Ï`oZ>m H{$ Oamgr_ Hw$b]wbm ah{ W{. CZH{$ A[Z{ [´mMm`© o^fim CR>{. ""Am[ Vm{ ]mb H$s Imb CVmaZ{ [a Vwb{ h¢ [mßS>{ Or. _{a{

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 9 &&


H$_©Mmar odÌdÒV hß° Am°a ^bm _¢ [Mm© brH$ H$Íß$Jm?'' ""∑`m|...? Am[H{$ H$_©Mmar µ\$naÌV{ h¢? Am[ H$m{B© X{dVm [wÈf h¢$?'' _ßÃUm H$j H$s Xrdmam| VH$ [a AmÌM`© [wV J`m. Mma Om{∂S>r AmßßI| EH$ Xyga{ g{ Q>H$amZ{ bJt. lrZmW H{$ gm_Z{ dmbr ha AmßI _| AmÌM`© Wm oH$ ]∂S>m| H{$ _ßVÏ`, dh ^r BVZ{ gßd{XZerb _gb{ [a, ]yPZ{ H{$ ]mdOyX lrZmW Mm¢oY`m ∑`m| Zht ah{? CYa lrZmW ‡oVHw$b[oV H{$ d{VZ H{$ ]ma{ _| gm{M ah{ W{. Om{ A^r-A^r H$_a{ _| PmßH$ H$a J`{ W{. "dgm©Mr' H$m gyQ> H°$g{ A\$m{S>© H$a [mV{ h¢ ‡oVHw$b[oV ? `m gm_Z{ ]°R>{ [arjm oZ`ßÃH$ H°$g{ A\$m{S>© H$a [mV{ h¢ µ"Om{oS>`mH$' H$m Í$_mb Am°a "Am∞H$b{' H$r Q>mB©?' "[mH©$a' H${ gwZha{ oZ] dmbr H$b_? ""Am[Z{ obIm h° oH$ [arjmH|$–mß{ [a H$XmMma H{$ ha gß^d VarH{$ A[Zm`{ J`{? EH$ ^r A[dmX Zht o_bm Am[H$m{?'' ""Or Zht$.'' Am°a `h ∑`m h° oH$ Hw$N> [arjmWu CŒma[wpÒVH$mAm| H{$ gmW [arjm ^dZ g{ AZw[pÒWV [m`{ J`{ O]oH$ [arjm H{$ ]mX CŒma [wpÒVH$mAm{ß H$s gߪ`m [yar [m`r J`r?'' [arjm oZ`ßÃH$ Z{ [yN>m. ""Or....._{a{ [mg Bg ]mV H{$ [wÔ> ‡_mU h¢.'' ""Am°a Hw$N>....?'' ""Zm{Q≤>g `m [w∂Om~ g{ ZH$b Vm{ Am_ ]mV Wr. Hw$N> H|$–m| [a Vm{ [wobg A\$ga Am°a hm{_JmS>© H{$ OdmZ hr N>mÃm| VH$ hb [h˛ßMm ah{ W{. ""∑`m|?'' ""A\$ga ∑`m|, gm{ _¢ Zht OmZVm [a hm{_JmS>©≤g Vm{ ]{Mma{ Xg-]rg È[`m| H{$ obE hr ....Am°a Vm{ Am°a Òd`ß drjH$ ^r `hr H$a ah{ W{. `h [arjm H{$ Zm_ [a ^m|∂S>m V_mem h°. _{Ymdr N>mÃm| H{$ ^odÓ` H{$ gmW H´y$a oIbdm∂S>...'' ""EZ\$.....$!'' [arjm oZ`ßÃH$ PwßPbm J`{. ""[mßS>{` Or, µOam gm{oME. Bg na[m{Q>© g{ Am[H${ H$m∞b{O H$s Z{H$Zm_r [a ^r H$mobI [wV Om`{Jr.'' lrZmW H{$ ‡mMm`© Z{ H$hm. ""`h Am[H$s g_Ò`m h°, _{ar Zhrß.'' lrZmW Z{ X{Im, ‡mMm`© H$m M{ham \$∏$ [∂S> J`m Wm. ]wo’Ordr H$hbmZ{ dmbm| H$m obOobOm[Z COmJa hm{ ahm Wm. JßXJr T>H$Z{ H$s ajmÀ_H$ _w–mEß, oejm-Ï`dÒWm H{$ ^Ï` _ßoXam|

H{$ Xr_H$ bJ{ OO©a IßS>ha, ]XaßJ Hß$Jya{, Ï`dÒWm[H$m| H$s Z[wßgH$Vm Am°a [arjm H{$ gmW©dmhm| H$s ZrarhVm ...g] Hw$N> Ò[Ô> Wm. ""h_ ^r H$XmMma _w∫$ [arjmEß MmhV{ h¢ [mßS>{Or,'' oZ`ßÃH$ Jß^ra W{ -'' [a gôVr H$a| Vm{ N>mà qhgH$ hm{ CR>V{ h¢. Vm{∂S>-\$m{∂S>, AmJOZr, oejH$m| [a h_b{...h_ [a emßoV[yU© [arjmEß oZ[Q>mZ{ h{Vw X]md [∂S>V{ h¢...∑`m H$a| h_ ^r$?'' ""H$Qw> \°$gb{ b{Z{ g{ Z S>a|.'' ""[yar `wdm [r∂T>r H$m{ AmO H$s amOZroV Z{ dm{Q>-]¢H$ _| ]Xb S>mbm h°. ha [m∞oboQ>H$b [mQ>u g_oW©V N>mà gßJR>Z h¢, oO›h| ^∂S>H$mV{ h¢ amOZ{Vm ....o\$a h_ A[Zr ]ob ∑`m| X|?'' ""A[Zr H$_µOm{ar H$m{ oH$gr Am°a [a Z Amam{o[V H$a| _hm{X`. emßoV[yU© [arjm H$s Am[H$s AdYmaUm g{ _¢ H$VB© gh_V Zht. `oX _{am Ò[Ô>rH$aU g_m· hm{ MwH$m hm{ Vm{ H•$[`m _wP{ AZw_oV X|.'' H$_a{ _| _m°Z N>m J`m. H$_am ]{hX N>m{Q>m Am°a gßH$am hm{ CR>m. lrZmW H$m{ H$_a{ H$m dmVmdaU KwQ>Z Am°a g∂ß∂S>mßK g{ ^am bJZ{ bJm. d{ CR>{. _m°Z H$m{ ÒdrH•$oV _mZV{ h˛E CR>{ Am°a Y›`dmX kmo[V H$aV{ h˛E H$_a{ g{ ]mha oZH$b [∂S>{. [rN>{ Yra{-Yra{ ]ßX hm{V{ pÒ‡®JXma XadmµO{ H{$ [rN>{ g{ \w$ÀH$ma gr \y$Q>r..... ""]X_me AmX_r h° `h... oX_mµJ H{$ [|M T>rb{....'' ""`wdm [r∂T>r H$s V]mhr H$s o\$H´$ h° Bg{...AßY{ H$m{ A[Zr V]mhr Zht oXI ahr...'' ""oXI{Jr....Xm{ oXZ _| hr....'' odÌdod⁄mb` [naga g{ ]mha oZH$bV{ lrZmW gm{M ah{ W{, Jmßd _| _ohbmEß _wßh AßY{a{ _| [ßo∫$]’ ]°R>r amh-[JS>ßoS>`m| H{$ AmOy-]mOy em°M oZ[Q>mVr ahVr h¢. AmhQ> [mV{ hr PQ> A[Zr gmo∂S>`m| g{ A[Z{ M{ha{ T>ßH$Z{ bJVr h¢ oÛ`mß, Z oH$ A[Z{ oZamd•V

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 10 &&


AßJ. H|$X´mYrjH$ Am°a [arjm od^mJ H{$ AoYH$mar ^r A[Z{ M{ha{ bKw H$Wm T>H$Z{ H$m hr C[H´$_ H$a ah{ W{. [ya{ am¡` _| [arjmAm| H$s O] `hr pÒWoV Wr Vm{ Nw>[mZ{ H$m{ ∑`m Wm? ]g A[Zm M{ham hr Vm{....? lrZmW H$s odÒ\$m{Q>H$ na[m{Q>© H{$ gXH{$ AJbr gw]h H{$ ✍ S>m∞.VmnaH$ Agb_ "VÒZr_' ÒWmZr` g_mMma [Ãm| _| AoYgy M Zm ‡H$moeV hm{ J`r ]h hm{V{ hr hd{br _| H$m{ham_ _M J`m. ]∂S>r ]y∂T>r Wr....""A[nahm`© H$maUm| g{ A_wH$ g{ V_wH$ oVoW`m| H$s µ\$bmßµ\$bmß H|$–m| H$s [arjmEß a‘ H$s OmVr h¢. Z`r oVoW`m| H$s Km{fUm Am°aV| O_rbm ]{J_ H{$ [mg oga Om{∂S>H$a ]°R> J`rß. ""AÑmh `h ∑`m Am\$V ZmoOb h˛B©. _wB© Z{ `h ∑`m oH$`m. H$_]ªV erK´ H$s Om`{Jr.'' H$m{ eha [∂T>Z{ ^{Om Wm `m em°H$ [mbZ{? o_b Om`{ Vm{ Jbm lrZmW gßVwÔ> h˛E W{. C›hm|Z{ A[Zm H$m_ H$a oX`m Wm. X]m Xyß ]X]ôV H$m. AÑmh JmaV H$a{ E{gr OdmZr Am°a OdmZr CZH$s B©_mZXmar, oZ>m Am°a H$V©Ï`[am`ZmVm H$m ogbm o_b H$s AmJ H$m{. E{gr ]{oQ>`m| H$m{ Vm{ qµOXm Xµ\$Z hr H$aZm ]{hVa. J`m Wm [aßVw Cgr em_ ]obamO o_l Z{ lrZmW H{$ _mW{ [a ]_ Z ah|Jr _wB,© Z `h ]dmb CR>J{ m?'' ]∂S>r AÂ_m JwÒg{ g{ bhamVr [Q>H$ oX`m Wm, ""]m{na`m-o]ÒVa ]mßYm{ [mßS>{. A] eha g{ Xya YÂ_ g{ µO_rZ [a ]°R> J`rß. oH$gr N>mÃhrZ H$m∞b{O _| ‡ÒWmZ H$am{. gwZV{ h¢ VwÂhmam Q≠>mßg\$a A] VH$ Mw[ ahr H$mog_ ]r]r [yN> ]°R>t, ""_Ja `h b{Q>a V°`ma hm{ MwH$m h°. H$b [agm| _| Vm_rb ^r hm{ Om`{Jm.'' g] h˛Am H°$g{? Kadmbm| H$m{ H°$g{ ò]a Z h˛B©? CgH{$ Vm°a ]obamO o_l H$s gyMZmAm| H$m{ MwQ>oH$`m| _| C∂S>mZm gß^d VarH{$ g{ µ\$H©$ Zht _mby_ [∂S>m. h_ma{ µO_mZ{ _| Vm{ [°a H$s Mmb Zht Wm. o^fim H$a ]m{b{ lrZmW, ""oejm H{$ h_ma{ _ßoXa H$m{R>m| _| g{ bm{J g_P OmV{ W{ oH$ BgH{$ BamX{ ∑`m h¢?'' ""Aa{ ]hZ. A] Z _mby_ h˛Am h°. `h M∏$a gmb Xm{ ]Xb S>mb{ J`{ h¢ o_oga. oejm H$m{ H$m{R>{ H$s aßS>r ]Zm oX`m h° gmb g{ Mb ahm Wm. \$m{Z ^r AmV{ W{ Ka [a. [a oH$gr Z{ bm{Jm| Z{ Am°a h_ oejH$_u ]Z J`{ h¢ ^∂S>d{. oOgH{$ [mg VmµH$V h° dh H$m{R>m|, aßoS>`m| Am°a Xbmbm| H$m{ òarX ahm h°. _ZMmh{ T>ßJ g{ ‹`mZ hr Zht oX`m.'' ""Ka g{ ^r Hw$N> b{ J`r h° ∑`m?'' ^m{J ahm h°.'' ""A] ∑`m ]Vm`|. _mß, ^m^r Am°a ZZX H{$ JhZ{. O_m oejmÏ`dÒWm H{$ MH´$Ï`yh _| odaW Am°a hoW`ma hrZ I∂S>{ [yßOr g] byQ> b{ J`r. A[Z{ `ma H$s òmoVa. `{ bm{J emXr _| W{ lrZmW. ‡hma H$s ‡Vrjm H$aV{ h˛E Am°a µJµO] `h oH$ d{ ^`^rV J`{ W{, dh AH{$br Wr Om{ amV H$m{ _me©b b{H$a Am`m Am°a VoZH$ ^r Zht W{. gmW b{ J`m.'' ""oejm Ï`dÒWm _| Vw_ O°g{ bm{J g∂S>Vm Hy$∂S>m h¢ ^mB©. Vw_ A] ]∂S>r ]r H$hZ{ bJt, ""A] WmZm [wobg ]wbmH$a O°g{ P∏$s Hy$∂S>{ H$m _wª`mb` g{ Xya [∂S>m ahZm hr Ï`dÒWm H{$ ohV ^r ∑`m hm{Jm? Xm{Zm| ]mobJ h¢. emXr H$a br hm{Jr. _{am Vm{ _| h° Z?'' oXb am{ ahm h° _Ja H$Íß$ Vm{ ∑`m H$Íß$? ]obamO o_l Z{ lrZmW H$m Hß$Ym W[W[m`m Wm. ""OmZ{ XroOE. b∂S>H$m _wgb_mZ hr h° Z oH$gr qhXy H{$ amV H$m{ o]ÒVa [a b{Q>{ lrZmW gm{MV{ ah{ W{, A] Om{ hm{Zm gmW Vm{ Zht ^mJr Z. _Ja h_mam µO_mZm hm{Vm Vm{ [ya{ eha _| h° gm{ hm{ [a CZH$m V]mXbm hr AßV h° Bg b∂S>mB© H$m `m b∂S>mB© XßJm hm{ J`m hm{Vm. g_P J`r Z?'' ""E{gm ∑`mß?'' A^r ]mH$s h°? ]obamO H$s AmdmµO M{VZm g{ [wßN> Zht ahr Wr. ""^B©. b∂S>H$m Vm{ gwfir o\$aH{$ H$m h° Z ∑`m|? oe`m Vm{ ""`ma [mßS>{, oejH$ H{$ A^mdJ´ÒV OrdZ H$m{ hr _yÎ` Am°a AgwaojV hm{V{ OmV{ ^odÓ` H$m{ hr C[bp„Y g_PH$a h_ _yaI Zht.'' ""gm{ Vm{ h°, [a bm{J ]Xb ah{ h¢ Z µO_mZm Vm{ A[Zr H$ht `yQ>m{o[`m _| Vm{ Zht oO`{ Om ah{? H$ht ]{H$ma Vm{ Zht Mb{ J`{ OJh [a hr h°.'' h_$? b{IZr ‡H$meZ, 2/6 hmÍ$Z ZJa, \w$bdmar ."Hß$MZ‡^m', O`‡H$me ZJa (H$Vram), ear\$, [Q>Zm - 801505 Amam, ^m{O[wa (o]hma)-802301 \$m{Z ï 9431852844

AÑm OmZ{ ∑`m hm{Jm

gw

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 11 &&


12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123

H$hmZr

Zm° Mm°Xh H$r bm{H$b

""H•$[`m g^r `mÃr ‹`mZ X|! Aß]aZmW g{ MbH$a

N>Ã[oV oedmOr Q>o_©Zg H$s Am{a OmZ{ dmbr 9ï14 H$s Q≠>{Z A[Z{ oZpÌMV g_` g{ 15 g{ 20 o_ZQ> X{ar g{ flb{Q>\$m∞_© Zß.2 [a Am ahr h°.'' flb{Q>\$m∞_© [a CX≤Km{fUm hm{ ahr h°. flb{Q>\$m∞_© bm{Jm| g{ IMmIM ^am h°. Hw$N> bm{J Aò]ma [∂T>Z{ _| _eJyb h¢ Vm{ Hw$N> bm{J _m{]mBb g{ ]mV H$a ah{ h¢. qH$Vw g^r H$m ‹`mZ Cg Am{a hr h°, Hw$N> `mÃr bMH$-bMH$ H$a Cg Am{a X{I ah{ h¢, oOg Am{a g{ Q≠>{Z AmZ{ dmbr h°. BßoS>H{$Q>a [a bmb Ajam| _| 9ï14 grEgQ>r M_H$ ahm h°. EH$mEH$ bm{Jm| H$m{ Am^mg h˛Am oH$ O°g{ Q≠>{Z Am ahr hm{. g^r bm{J gVH©$ hm{ J`{. H$m{B© H$mH$m A[Zm MÌ_m R>rH$ H$a ah{ h¢ Vm{ H$m{B© ^mB© gmh] A[Zr AQ>°Mr H$m{ gß^mb ah{ h¢. `wdmAm| Z{ Hß$Y{ [a Q>ßJ{ ]°J H$m{ ∂Om{a g{ [H$∂S>m Vm{ Hw$N> bm{Jm| Z{ A∂I]ma H{$ [wqbXm| H$m{ g_{Q>m. H$mH$s Z{ ^r N>m{Q>{ [g© H$m{ ]mhm| H{$ ZrM{ X]m`m, H°$ar ]°J H$m{ hW{br _| [H$∂S>m. bJ^J g^r _ohbm `moÃ`m| H{$ [mg [g© H{$ gmW, EH$-Xm{ flbmpÒQ>H$ H$s W°ob`mß Wt. H$mH$s H{$ ]Jb H$s b∂S>H$s Z{ ZrM{ oIgH$Vr [¢Q> H$m{ Wm{∂S>m D$[a CR>m`m, Q>r-eQ>© H$m{ ZrM{ oIgH$m`m, [°a H{$ g¢oS>b H$m{ R>rH$ oH$`m, Jmbm| [a o]Ia{ ]mb H$m{ H$mZ H{$ D$[a oH$`m, MÌ_{ H$m{ ZmH$ [a M∂T>m`m, N>m{Q>{ g{ [g© H$m{ gß^mbm. _ohbm H$m{M H{$ [mg I∂S>{ `mÃr H$wN> jU AmZ{ dmbr Q≠>{Z H$s oXem H$r Am{a X{I ah{ h¢ Vm{ Hw$N> jU oZH$Q> I∂S>r _ohbmAm| H$s Vaµ\$ X{I ah{ h¢. _ohbmAm| H{$ Jmbm| [a [grZm h°. dhmß bJm`m h˛Am [mCS>a ]hm Om ahm h°. H$wN> H{$ Jrb{ ]mb [rR> [a g{ oM[H$ J`{ h¢. Vah-Vah H$s [m{emH$ YmaU oH$`{ h˛E _ohbmEß I∂S>r h¢. Hw$N> `wdm `mÃr A[Zr µOwε\$m| _| Hß$Kr H$a ah{ h¢ Vm{ Hw$N> oµ\$Î_r JmZm| H{$ ∂Ona`{ `wdoV`m| H$m{ ‡^modV H$aZ{ H$m ‡`mg H$a ah{ h¢. Hw$N> `mÃr _m{]mBb H{$ E\$.E_.H$s YwZ [a _Q>H$ ah{ h¢. bJ{O oS>„]{ H{$ [mg µH$mµ\$s g_` g{ oga [a gm_mZ bmX{ bm{J I∂S>{ h¢. oH$gr H{$ oga [a ]∂S>r gr Q>m{H$ar h° Vm{ oH$gr H{$ oga [a ]∂S>m-gm oS>„]m. J_u ]h˛V h°, g^r [grZ{ g{ Va h¢. µOm{a H$s Amdm∂O H{$ gmW bm{H$b Q≠>{Z H$s ]Om` EH$ _{b

Q≠>{Z flb{Q>\$m∞_© g{ gZgZmVr h˛B© oZH$b OmVr h°. g^r `mÃr Wm{∂S>m [rN>{ oIgH$ OmV{ h¢. d°g{ hr O°g{ oH$gr ]Ñ{]mO H{$ gm_Z{ g{ ]mCßga J|X Am Om`{, Vm{ dh Cgg{ A[Z{ H$m{ AbJ H$a b{Vm h°. V{∂Or g{ J|X odH{$Q>H$s[a H$s Vaµ\$ Mbr OmVr h°. R>rH$ d°g{ hr bm{H$b ÒQ>{eZ [a _{b Q≠>{Zm| H{$ AmZ{ [a hm{Vm h°. [yar Vah g{ V°`ma `mÃr odlm_ H$s AdÒWm _| Am OmV{ h¢. Hw$N> bm{J ]ma-]ma H$bmB`m| _| ]ßYr K∂S>r _| g_` X{I ah{ h¢. Vm{ Hw$N> bm{J _m{]mBb

$&& S>m∞.a_mH$mßV ojoVO && _| ^r g_` X{I ah{ h¢. Hw$N> `mÃr ÒQ>{eZ [a bJr ]ßX K∂S>r H$s Vaµ\$ ^r X{I ah{ h¢. "Zm° oS„]m-Zm° oS>„]m' H$hV{ h˛E bm{J Xm°∂S> ah{ h¢. g^r AmJ{ H$s Vaµ\$ ^mJ{ Om ah{ h¢. AmZ{ dmbr Q≠>{Z 12 oS>„]m| H$s ]Om` 9 oS>„]{ H$s h°. bm{J AmJ{ H$s Vaµ\$ oIgH$ ah{ h¢. Q≠>{Z A] oXImB© X{ ahr h°. EH$ ]ma o\$a g{ bm{J EH$X_ V°`ma, ]°J, [{[a, MÌ_m, [mZr H$s ]m{Vb g] H$m{ Ï`dpÒWV H$a ah{ h¢. A^r Q≠>{Z ÈH$s ^r Zht Wr oH$ Hw$N> \w$Vub{ bm{J MbVr Q≠>{Z _| gdma hm{ J`{. BZ bm{Jm| Z{ MbVr Q≠>{Z H$m{ E{g{ [H$∂S>m O°g{ ]Jwbm [mZr _| V°aVr _N>br H$m{ [H$∂S>Vm h°. _ohbmEß ^r MbVr Q≠>{Z _| gdma hm{ ahr h¢. ]y∂T>r H$mH$s ^r MbVr Q≠>{Z _| gdma h˛B©. Q≠>{Z flb{Q>\$m∞_© [a Hw$N> jU H{$ obE ÈH$s Vm{ g^r `mÃr ^rVa OmZ{ H$m ‡`mg H$a ah{ h¢. Iy] Y∏$m-_w∏$s hm{ ahr h°. H$[∂S>m| H$s BÛr H$s E{gr H$s V°gr hm{ ahr h°. MÌ_m ]{Mmam oJam Om ahm h°. gmh] H$s BZeQ>© AmCQ> hm{ ahr h°. oH$gr Am°a H$s ]mßh H$m [grZm oH$gr Am°a H{$ M{ha{ [a aJ∂S>m Om ahm h°. Hw$N> `wdm `mÃr ]mha I∂S>{ hm{H$a Q≠>{Z H{$ MbZ{ H$m BßV∂Oma H$a ah{ h¢. ∑`m|oH$ C›h| MbVr Q≠>{Z _{ß gdma hm{Zm h° VmoH$ d{ XadmµO{ [a I∂S>{ hm{H$a Iwbr hdm H$m AmZßX b{ gH|$. `h AmZßX Om{o∂I_ ^am h°, b{oH$Z _wß]B©H$a H$m OrdZ Vm{ ∂IVam| g{ hr ^am [∂S>m h°, XadmµO{ [a g{ oJaZ{ g{ ]M ^r J`{ Vm{ ∑`m [Vm ^rVa ]_ hr \$Q> Om`{. V] Vm{ Om{ grQ> [a amOm H$s Vah ]°R>m h°, dh ^r _mam Om`{Jm. A^r Hw$N> _mh [hb{ hr Vm{ Q≠>{Z _| dh ]_ dmbr KQ>Zm KQ>r Wr.

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 12 &&


A] Q≠>{Z Z{ flb{Q>\$m∞_© N>m{∂S>Zm ewÍ$ H$a oX`m. A^r ^r Hw$N> bm{J ^rVa AmZ{ H$m ‡`mg H$aV{ oXI ah{ h¢. ^r∂S> H{$ gmW _¢ ^r ^rVa Am J`m hˇß. g^r EH$-Xyga{ H$m{ YoH$`m ah{ h¢. _wß]B© AmZ{ [a H$^r oH$gr Z{ ZgrhV Xr Wr oH$ Q≠>{Z _| M∂T>Zm hm{ Vm{ ^r∂S> H{$ AmJ{ hm{ OmAm{, `oX CVaZm hm{ Vm{ ^r ^r∂S> H{$ AmJ{ hm{ OmAm{. ^r∂S> Q≠>{Z _| M∂T>m ^r X{Jr Am°a Q≠>{Z g{ CVma ^r X{Jr. R>rH$ d°g{ hr O°g{ ^r∂S> gaH$mam| H$m{ ]Zdm ^r X{Vr h° Am°a gaH$mam| H$m{ o]Jm∂S> ^r X{Vr h°. V] g{ _¢ ^r Cgr oZ`_ H$m [mbZ H$aVm hˇß. Q≠>{Z H$s ^r∂S> H$m Z{V•Àd H$aVm hߡ,d°g{ hr O°g{ H$m{B© Z{Vm H$aVm h°. `⁄o[ oZ`ßÃU ^r∂S> H{$ [mg hm{Vm h°. _¢ ogµ\©$ AmJ{ hr hm{Vm hˇß. `oX flb{Q>\$m∞_© AmZ{ H{$ [hb{ ^r d{ _wP{ ZrM{ CVma X| Vm{ Z MmhV{ hwE ^r _wP{ ZrM{ Hy$XZm hr hm{Jm. MyßoH$ _{am eara Cg g_` Òd`ß H{$ oZ`ßÃU _| Z hm{H$a Cg ^r∂S> H{$ oZ`ßÃU _| hm{Vm h°. ò°a! A] Q≠>{Z Mb MwH$s h°. ^rVa gh`m{J H$m AZyR>m Í$[ X{IZ{ H$m{ o_b ahm h°. Hw$N> jU [hb{ EH$-Xyga{ H$m{ Y∏$m X{Z{ dmb{ A] EH$-Xyga{ H$s ghm`Vm g{ ]°J, [mZr H$s ]m{Vb d A›` gm_m›` H$m{ gwaojV ÒWmZ [a aI ah{ h¢. Q≠>{Z Z{ Yra{-Yra{ MbV{ h˛E JoV [H$∂S> br h°. Xadm∂O{ g{ Hw$N> hdm A] ^rVa AmZ{ _| g\$b hm{ ahr h°. [grZm A] R>ßS>m bJ ahm h°. EH$-EH$ grQ> [a Mma-Mma Ï`o∫$ ]°R>{ h¢, O]oH$ grQ> VrZ bm{Jm| H{$ obE hr h°. Mm°Wm Ï`o∫$ Z Vm{ R>rH$ g{ ]°R>m h° Am°a Z hr R>rH$ g{ I∂S>m h°. em`X bQ>H$m h˛Am h°. O°g{ dh AßVnaj H$s `mÃm H$m AmZßX b{ ahm h°. ]ma-]ma oIgH$ H$a ]°R>Z{ H$m ‡`mg H$a ahm h°. ]rM _| g{ O] H$m{B© `mÃr CR> ^r ahm h° Vm{ Cg{ Mm°Wr hr grQ> [a ]°R>Zm [∂S> ahm h°. a{b `moÃ`m| H$m A[Zm ]Zm`m h˛Am µH$mZyZ h° oH$ Mm°Wm Ï`o∫$ ]rM _| Zht ]°R> gH$Vm. R>rH$ Cgr Vah O°g{ ^maVr` oH´$H{$Q> Q>r_ H$m ]mahdmß oIbm∂S>r ]mahd| Zß]a [a Am gH$Vm h°, [a Q>r_ H$m ohÒgm Zht ]Z gH$Vm. Cg{ dht g{ ]mha H$a oX`m OmVm h°. O] H$m{B© grQ> g{ CR>Vm h° Vm{ ]°R>Z{ H{$ obE hm{∂S> gr _M OmVr h°. ]°R>Z{ H{$ obE Z`{-Z`{ VarµH{$ B©OmX oH$`{ OmV{ h¢. H$m{B© AmJ{ H$s Va∂\$ g{ Vm{ H$m{B© [rN>{ H$s Vaµ\$ g{ ]°R> OmVm h°. R>rH$ d°g{ hr O°g{ MwZmdr _ßMm| [a Nw>Q>^°Ê`{ Z{Vm ]°R>V{ h¢. gm_Z{ dmbr grQ> [a EH$ `wdVr ]°R>r h°. CgH{$ gmW CgH$m [wÈf o_à ^r h°. em`X Hw$N> X{a H$s ^r OwXmB© ]Xm©ÌV Z hm{Vr hm{. BgrobE dh OZab oS>„]{ _| Am J`r h°. dh A[Z{ o_à H{$ Hß$Y{ [a oga aI{ h˛E h°, AmßI| ]ßX! Amg[mg H{$ bm{J Cg{ oZhma ah{ h¢. dh ]rM-]rM _| oga CR>mVr h°, µOwε\{ß$ R>rH$ H$aVr

E_.E.(BoVhmg-qhXr), ]r.ES>.,[r.EM.S>r. ‡H$meZ ï

gm_o`H$ odf`m| [a b{I Edß H$hmZr. "_mZd o_Ã' amOrd JmßYr [a AmYmnaV; "_wß]B© _| EH$ Am°a g_ßXa' _wß]B© _| 26 OwbmB© 2005 H$s ]m∂T> [a AmYmnaV g߇oVï ‡mMm`©, amOrd JmßYr hmB©ÒHy$b, H$Î`mU ([y.) h°, o\$a oga Cg `wdH$ H{$ Hß$Y{ [a aI X{Vr h°. `wdVr Z{ Q>r-eQ>© d Or›g [hZm h˛Am h°. CgH{$ [{Q> Am°a H$_a H{$ ]rM H$m Hw$N> ohÒgm oXImB© X{ ahm h°. `moÃ`m| H$m ‹`mZ Cg Vaµ\$ ]ma-]ma Om ahm h°. dh ohÒgm ]h˛V Jm{am h°. M_H$ ahm h°. CgH{$ [{Q> H{$ AßXa g{ PmßH$Vr h˛B© CgH$s Zmo^ E{g{ bJ ahr h°, O°g{ Òd¿N> Ob _| V°aVr _N>br H$s AmßI M_H$ ahr hm{. o\$bhmb Òd¿N> Ob Am°a V°aVr _N>br H$m Xe©Z bm{J H$a hr ah{ h¢. hm{ gH$Vm h° oH$ oH$gr H$m{ `h Xm{[ha H$s Yy[ H$m gyaO ^r bJ ahm hm{ Am°a dh A[Zr AmßI| g|H$ ahm hm{. `wdVr gwßXa h°. CgH{$ Jmbm| H$m [grZm CgH$m o_à A[Z{ Í$_mb g{ ]ma-]ma [m|N> ahm h°. Amg[mg H{$ bm{J Cg{ oZhma H$a A[Zr `mÃm H$m{ gwI_` ]Zm ah{ h¢. Xadm∂O{ H{$ [mg ^r∂S> ∂¡`mXm h°. Hw$N> bm{Jm| H$m [°a hr Q≠>{Z _| h°. ]mH$s [yam eara Xadm∂O{ H{$ ]mha Pyb ahm h°. d{ bm{J a{b [Q>ar H{$ oH$Zma{ bJ{ Iß^m| H{$ AmZ{ [a A[Zm oga ^rVa H$a b{V{ h¢. I∂S>{ bm{J [yar Vah g{ A[Z{ Xm{Zm| [°am| H$m{ ^r ZrM{ Zht aI [m ah{ h¢. `oX oH$gr H$m _m{]mBb ]O CR>Vm h° Vm{ Cg{ H$B© o_ZQ> bJ OmV{ h¢ A[Z{ hr hmW H$m{ A[Zr [¢Q> H$s O{] VH$ b{ OmZ{ Am°a o\$a g{ oZH$mbZ{ _|. oH$gr `mÃr H$m _m{]mBb ]OVm h° Vm{ na®JQ>m{Z ]OVr h° ""]r∂S>r ObmBb{ oOJa g{ o[`m'' Vm{ oH$gr H{$ _m{]mBb g{ ""gma{ Ohmß g{ A¿N>m qhXm{ÒVmß h_mam.'' `⁄o[ A[Z{ hr Òd`ß H{$ M{ha{ H{$ [grZ{ H$m{ [m|N>Z{ H{$ obE Òd`ß H{$ hmW Ag_W© h°ß. EH$ hmW g{ N>∂S> [H$∂S>r h° Vm{ Xygam hmW ^r∂S> _| X]

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 13 &&


J`m h°. ]∂S>r _e∏$V H{$ ]mX hr Òd`ß H{$ M{ha{ H$m [grZm bm{J [m|N> [mV{ h¢. oOZ `moÃ`m| H$m µH$X N>m{Q>m h°, d{ bm{J R>rH$ g{ gmßg ^r Zht b{ [m ah{ h¢. oI∂S>H$s H{$ [mg ]°R>{ `mÃr Wm{∂S>m-Wm{∂S>m _wÒH$am ah{ h¢. O°g{ C›h| A^r-A^r VZ∂ªdmh o_br hm{. d{ bm{J a{b [Q>ar H{$ oH$Zma{ ]gr Pm{[o∂S>`m| H$m{ X{I ah{ h¢. ]Jb g{ O] H$m{B© Q≠>{Z Jw∂OaVr h° Vm{ Xadm∂O{ [a I∂S>{ Hw$N> _ZMb{ `wdH$ groQ>`mß ]OmV{ h¢, Vm{ Hw$N> AZm[-eZm[ e„Xm| g{ A[Zr od¤Vm H$m [naM` X{V{ h¢. Hw$N> ∂Om{a-∂Om{a g{ oMÑmV{ h¢, hmWm| g{ Bemam H$aV{ h¢. ^`mZH$ ^r∂S> _| ^r AmZßX b{Z{ H$m `h Zm`m] VarµH$m h°>. Hw$N> ohO∂S>{ Q≠>{Z _| Am OmV{ h¢. d{ ^rI _mßJ ah{ h¢. Hw$N> ^mdwH$ X`mbw oµH$Ò_ H{$ bm{J Hw$N> \w$Q>H$a [°g{ C›h| X{ ah{ h¢. ohO∂S>m| H$s H$H©$e Amdm∂O H{$ gm_Z{ g] H$s Amdm∂O Yr_r [∂S> J`r h°. EH$ ohO∂S>m O] Cg `wdVr H{$ [mg OmVm h° oOg{ g] X{I ah{ h¢ Vm{ CgH$m `wdm [wÈf o_à ]∂S>{ Jdub{ AßXmµO _| [mßM È[`{ H$m og∏$m CgH{$ hmW _| W_m X{Vm h°. O°g{ CgZ{ ]h˛V ]∂S>m XmZ oH$`m hm{. Amo∂Ia ]Jb _| ‡{o_H$m h°. XmZr H$m ÒdmßJ H$aZm hr hm{Jm. ohO∂S>m CZ Xm{Zm| H{$ obE bß]r XwAmEß X{Vm h°. `wdVr Cg A[Z{ [wÈf o_à g{ Am°a oM[H$ OmVr h°. O°g{ Cg{ gQ>H$a Am^mg oXbm ahr hm{, o‡` Vw_ oH$VZ{ X`mbw hm{, V^r Vm{ _¢ VwÂh| fl`ma H$aVr hˇß. AJb{ ÒQ>e { Z [a Jm∂S>r ÈH$s. ^r∂S> H{$ gmW EH$ gwXß a _ohbm H$m ‡d{e h˛Am. g^r CgH$s Vaµ\$ X{I ah{ h¢. _Z Vm{ H$a ahm h° CgH{$ obE grQ> Imbr H$a X{ß. [a bm{J ∑`m gm{M|J{. Imbr H$aZ{ [a H$m{B© Am°a ]°R> J`m Vm{! dh [mg hr I∂S>r h°. CgH{$ Amg[mg H{$ `mÃr gmdYmZ hm{ J`{ h¢. EH$ ^mB© gmh] Z{ A[Zm AßJ´{Or H$m A∂I]ma o\$a g{ Im{b ob`m h°. odoeÔ> AßXmO g{ _m{∂S>H$a A∂I]ma [∂T>Z{ H$m Ao^Z` H$aV{ h˛E Cg gwßXa _ohbm H$s Am{a VmH$-PmßH$ H$a ah{ h¢. em`X Mmh ah{ h¢, ]Jb dmbr grQ> Imbr hm{ Am°a dh _ohbm CZH{$ [mg Am ]°R>{ Vm{ AmO H$s `mÃm `mXJma hm{ Om`{. ∂I°a EH$ `mÃr CR>m _ohbm Cg grQ> [a Om ]°R>r. Amg[mg H{$ `moÃ`m| Z{ Cg{ hr ]°R>Z{ oX`m. [aßVw `oX H$m{B© [wÈf `mÃr hm{Vm Vm{ em`X hr A›` `mÃr BVZr odZ_´Vm oXImV{. Cg _ohbm H{$ ]Jb _| EH$ d•’ gÇmZ ]°R>{ h¢. C›hm|Z{ A[Z{ H$m{ R>rH$-R>mH$ oH$`m. MÌ_m [m|N>H$a o\$a g{ bJm`m Am°a A[Z{ µJar] ]mbm| [a hmW \{$am. Wm{∂S>m-gm eara H$m{ \°$bm`m. A] Cg _ohbm g{ CZH$m eara Ò[e© H$a ahm h°. d{ A] Amam_ g{ ]°R> J`{ h¢. A›` `wdm `moÃ`m| H$s Vaµ\$ X{I _mZm{ H$h ah{ h¢, "_{a{ [mg ]°R>H$a H°$gr bJ ahr h°.'

[rN>{ H{$ oS>„]{ g{ ^OZ H$s Amdm∂O Am ahr h°. Hw$N> `mÃr ^OZ Jm ah{ h¢. V]bm Am°a _ßOram ^r ]Om`m Om ahm h°. `h ^OZ Aß]aZmW ÒQ>{eZ g{ hr ewÍ$ h° Am°a gß^dVï _wß]B© grEgQ>r VH$ Omar ah{Jm. `h BZ `moÃ`m| H$m ‡oVoXZ H$m H$m_ h°. odkmZ H$s X{Z Q≠>{Z _| A‹`mÀ_ H$m ag ^r MIm Om ahm h°. d°g{ ^r A‹`mÀ_ H$s EH$ emIm hr Vm{ odkmZ h°. [ya{ oS>„]{ _| ]mVMrV H$m Xm°a Omar h°. Hw$N> `mÃr qgYr ^mfm _| ]mV H$a ah{ h¢. `{ `mÃr gß^dVï CÎhmgZJa g{ h¢. od∆>bdm∂S>r g{ gdma Hw$N> `mÃr ]ßJbm _| ]mV H$a ah{ h¢. H$Î`mU g{ gdma Hw$N> `mÃr ^m{O[war _| ]mV H$a ah{ h¢. Vm{ Hw$N> `wdm `mÃr AßJ´{Or ^mfm _| dmVm©bm[ H$aZ{ _| _gÍ$µ\$ h¢. qhXr _| ^r ]mVMrV hm{ ahr h°. Hw$N> E{gr ^mfmEß ^r ]m{br Om ahr h°ß, oO›h| g_P [mZ{ _| _¢ Ag_W© hˇß. Hw$N> odX{er `wdm ^r `mÃm H$a ah{ h¢. em`X d{ A\´$sH$s h¢. bJ^J qhXwÒVmZ H{$ ha H$m{Z{ g{ bm{J Bg oS>„]{ _| o_b Om`|J{. H$m{B© `mÃr A[Z{ ]{Q>{ H$s [arjm H$m{ b{H$a qMoVV h° Vm{ H$m{B© ]{Q>r H$s emXr H$m{ b{H$a. Vm{ H$B© gaH$ma H$m{ b{H$a [a{emZ h¢ Vm{ Hw$N> ^maVr` oH´$H{$Q> Q>r_ H{$ ‡Xe©Z g{ jw„Y h¢. Hw$N> `mÃr _hßJmB© H$m{ b{H$a [gm{[{e _| h¢ Vm{ Hw$N> bm{J AmYwoZH$ \°$eZ H$m{ b{H$a [a{emZ h¢. Hw$N> A[Z{ am{∂OJma, Zm°H$ar d Ï`dgm` H$m{ b{H$a qMoVV h¢, Vm{ Hw$N> `mÃr e{`a ]mµOma H$s hbMb g{ qMoVV h¢. `{ dhr oZd{eH$ h¢, oOZH$s qMVm h_ma{ odŒm_ßÃr H$m{ ahVr h°. Xygar Vaµ\$ BZ V_m_ PßPQ>m| g{ Xya Hw$N> `wdm `mÃr b∂S>oH$`m| H{$ eara H{$ ^yJm{b H$s Vah-Vah g{ Ï`mª`m H$a ah{ h¢. Vm{ dht Hw$N> `wdm b∂S>oH$`m| H{$ BoVhmg [a MMm© H$a ah{ h¢. Hw$N> `mÃr \$ÒQ>© ∑bmg _| `mÃm H$a ah{ h¢. A[{jmH•$V Bg oS>„]{ _| em{aJwb H$_ h°. H$_ ]m{bH$a d{ bm{J em`X Bg ^r∂S> g{ A[Z{ Am[ H$m{ AbJ gmo]V H$a ah{ h¢. Q≠>{Z _| gdma Hw$N> bm{J ∂Jar] V]µH{$ g{ hm|J{, Vm{ Hw$N> _‹`_dJ© g{ hm|J{. Hw$N> gß[fi dJ© g{ hm|J{. Hw$N> [∂T>{-obI{ hm|J{, Hw$N> AZ[∂T> ^r hm|J{, b{oH$Z Bg `mÃm _| g]H$s JoV EH$ gr h°. AMmZH$ Q≠>{Z H{$ gßX^© _| ô`mb Am`m Am°a bJm oH$ `h Vm{ ogµ\$© [Q>na`m| [a Xm°∂S> ahr h°. amÒVm MwZZm BgH{$ hmW _| Zht h°. ogJZb Vm{ oH$gr Am°a H{$ oZ`ßÃU _| h°. Bg{ Vm{ ogµ\©$ JoV [a hr oZ`ßÃU H$aZm h°. Ohmß ogJZb ham hm{ Om`{ Mb{ Mbm{, Ohmß bmb h˛Am oH$ ÈH$ OmAm{. R>rH$ Bgr Vah g{ em`X ‡H•$oV H{$ ogJZb g{ _ZwÓ` ^r Mb ahm h°. ""H$b H$m _°M Vm{ ^maV OrV J`m.'' oH$gr Z{ H$hm. ""bßH$m g{ o^∂S>Zm hm{Jm, Vm{ [Vm Mb{Jm.'' ""oZïe„X _| Cg oham{BZ Z{ ∑`m H$m_ oH$`m h°. Ao_Vm^

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 14 &&


[a ^mar [∂S>r h°.'' EH$ `mÃr Z{ H$hm, Vm{ Odm] Am`m, ""hmß, ∑`m| Zht [yar o\$Î_ _| hmµ\$ [¢Q> Om{ [hZr h°. dm{ A∆>mah H$s, Ao_Vm^ Vm{ gmR> H$m h°.'' ""Aa{ ! V{ar [Jma ]∂T>r oH$ Zht$?'' EH$ `mÃr Z{ H$hm. ""AJb{ _hrZ{ H$m_ N>m{∂S> XyßJm. VrZ ]ag g{ [Jma Zht ]∂T>m`m. _∑IrMyg g{R> h°.'' ""µOam [mZr H$s ]m{Vb X{Zm'', EH$ `mÃr Z{ H$hm. ""Aa{ CR>m{ Aß]aZmW dmbm|, A^r Ja_ Zht h˛Am ∑`m?'' KmQ>H$m{[a ÒQ>{eZ AmZ{ H{$ ]mX Hw$N> `mÃr CZ `moÃ`m| H$s Vaµ\$ Bemam H$aV{ h˛E H$h ah{ W{ Om{ Aß]aZmW ÒQ>{eZ g{ hr grQ> [a ]°R>H$a Am ah{ W{. Hw$N> ]°R>{ `mÃr I∂S>{ hm{ J`{. ""EH$ [a Xm{ \´$s....!'' Hß$[Zr H{$ ‡Mma H$m dmÒVm X{H$a EH$ `wdH$ H$m{B© dÒVw ]{M ahm h°. Bg ^r∂S> _| ^r dh A[Zm Ï`m[ma H$a ahm h°. ""Aa{ oXZ{e H$s AmBQ>_ H$m ∑`m h˛Am?'' EH$ `wdm `mÃr Z{ H$hm. ""CgZ{ emXr H$a br.'' ""oH$gg{?'' ""oXZ{e g{.'' ""H$]?'' ""Xg-[ß–h oXZ h˛E.'' ""V^r Vm{ AmO H$b Zht oXI ah{ h¢ Xm{Zm|.'' oXZ{e Z{ 9ï14 H$s bm{H$b `mÃm H{$ Xm°amZ EH$ b∂S>H$s g{ ‡{_ H$a ob`m. dh b∂S>H$s ^r Bgr Q≠>{Z g{ ‡oVoXZ `mÃm H$aVr Wr. Cg b∂S>H$s H$m{ hr `{ Am[g _| "AmBQ>_' H$h ah{ h¢. Hw$bm© ÒQ>{eZ [a ImZ{ H{$ oS>„]{ dmb{ oXImB© oX`{. d{ g^r bJ{O _| M∂T> OmV{ h¢. µH$_rµO [°Om_m [hZ{ oga [a Q>m{[r bJm`{ `{ dhr oS>„]{ dmb{ h¢, Om{ bßXZ OmH$a q‡g MmÎg© H$s ]mamV VH$ H$a Am`{ h¢. Bg ]rM N>m{Q>{-N>m{Q>{ [ÀWam| H{$ Qw>H$∂S>m| H$m{ ]OmH$a Hw$N> ]É{ ^rI _mßJ OmV{ h¢. BZ [ÀWam| H{$ Qw>H$∂S>m| H$s Vah B∏$sgdt gXr _| ^r BZ ]Ém| H{$ hmbmV Zht ]Xb{ h¢. Hw$N> hr bm{J BZ ]Ém| H$m{ ^rI X{V{ h¢. d{ _µO{ g{ JmV{ h˛E Mb{ OmV{ h¢. ""^yI{ µJar] H$s `hr XwAm h°....'' dmh ! a{ _wß]B© H$s OrdZ a{Im. ""oQ>H$Q>-oQ>H$Q>!'' Q>r.gr.oQ>H$Q> M{H$ H$a ahm h°. XadmµO{ [a I∂S>{ Hw$N> `mÃr o]Zm oQ>H$Q> [H$∂S>{ J`{ h¢. d{ Q>rgr g{ "Mm`-[mZr' H$s ]mV H$a ah{ h¢. [a dh C›h| oP∂S>H$ ahm h°. EH$ ]{oQ>H$Q> `mÃr Z{ [Mmg

È[`{ _m{∂S>H$a Q>r.gr. H$s [¢Q> H$s O{] _| S>mb oX`{. _{a{ ]µJb H$m EH$ `mÃr Om{ H$mµ\$s X{a g{ gm{ ahm h°, A[Z{ ]µJb dmb{ `mÃr H{$ Hß$Y{ [a ]ma-]ma oga oQ>H$m X{ ahm h°. ahahH$a Mm¢H$ H$a OmJ ^r OmVm h°. Am°a o\$a gm{ OmVm h°. Amg[mg H{$ Hw$N> `mÃr Cg{ Kya ah{ h¢. oI∂S>H$s H{$ D$[a BÌVhma bJm h°. oH$gr Hß$[Zr H{$ ‡m{S>∑Q> H$m ‡Mma oH$`m Om ahm h°. Bgr ]rM XmXa ÒQ>{eZ [a CVaV{ g_` Hw$N> `moÃ`m| _| H$hm-gwZr Am°a Y∏$m-_w∏$s h˛B©. H$B© `mÃr Vm{ flb{Q>\$m∞_© [a oJaV{-oJaV{ ]M{. H$mµ\$s bm{J Bg ÒQ>{eZ [a CVa{ Am°a A] EH$ Vµy\$mZ H{$ emßV hm{Z{ H$m Am^mg hm{ ahm h°. ]M{ h˛E `mÃr M°Z H$s gmßg b{ ah{ h¢. bm{J "M°Z H$s gmßg' H°$g{ b{V{ h¢, Cg{ `hmß X{Im Om gH$Vm h°. `hmß oH$gr `mÃr H$m [m∞H{$Q> ^r _mam J`m. bm{J A[Z{ ]mb R>rH$ H$a ah{ h¢. JßO{ oµH$Ò_ H{$ bm{J Hw$N> ]M{ ]mbm| H$m{ [ya{ oga [a \°$bmZ{ H$m ‡`mg H$a ah{ h¢. O°g{ H$_ o]Obr CÀ[mXZ H{$ H$maU gaH$ma bm{S>e{qS>J H$aH{$ (o]Obr _| H$Q>m°Vr) ha j{à _| [yam H$aZ{ H$m ‡`mg H$aVr h°. [a H$ht Z H$ht AßY{am hr ahVm h°. AQ>°Mr, ]°J, [mZr H$s ]m{Vb g] Hw$N> g_{Q>m Om ahm h°. H$[∂S>{ R>rH$-R>mH$ oH$`{ Om ah{ h¢. Hß$Kr bm{Jm| H$s O{]m| g{ ]mha AmH$a CZH{$ oga [a g°a H$a ahr h°. _wß]B© grEgQ>r ÒQ>{eZ AmZ{ dmbm h°. flb{Q>\$m∞_© [a Q≠>{Z H{$ ÈH$V{ hr h∂Omam| H$s ^r∂S> Z OmZ{ H$hmß µJm`] hm{ OmVr h°, [Vm hr Zht MbVm. E{gm bJ ahm h°, O°g{ H$m{B© ZXr bß]r `mÃm H$aV{ h˛E gmJa _| g_m ahr hm{. R>rH$ Cgr Vah g{ `h ]∂S>r ^r∂S> _wß]B© _| g_m OmVr h°. o\$a O°g{ ZXr gmJa _| o_bZ{ [a A[Zr [hMmZ Im{ ]°R>Vr h°, d°g{ hr `hmß bm{Jm| H$s [hMmZ ^r Im{ OmVr h° Am°a _wß]B`m oµH$Ò_ H$s hm{ OmVr h°. D$[a Am{da o]´O [a M∂T>m Vm{ ZrM{ flb{Q>\$m∞_© [a bm{Jm| H{$ oga-oga oXImB© [∂S> ah{ h¢. ha Ï`o∫$ OÎXr _| h°. g^r flb{Q>\$m∞_© g{ ]mha H$s Vaµ\$ Xm°∂S>{ Mb{ Om ah{ h¢. _ohbmEß, `wdm, ]wµOwJ©, gmh], M[amgr, _mobH$ Am°a _∂OXya g^r ^mJ{ Om ah{ h¢. o\$a em_ H$m{ oH$gr H$m{ 6ï30 H$s bm{H$b Vm{ oH$gr H$m{ amoà H$s 1ï40 H$s AßoV_ bm{H$b [H$∂S>Zr h°. . amOrd JmßYr hmB©ÒHy$b, H°$bmeZJa, H$Î`mU([yd©), R>mU{-421306 \$m{Z- 9226118178/9324345937

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 15 &&


12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123

H$hmZr

amOm gmaßJm...._mPm gmaßJm gm{Z{ H$m Wmb T>bH$m, g_ßXa gwZhar MmXa _| og_Q> J`m. Xya ojoVO [a Hw$N> o]ßXw C^a{.....H$mb{....Ò`mh....Am°a o\$µOmAm| _| Òda bhna`mß JyßOZ{ bJt....amOm gmaßJm...._mPm gmaßJm...Xna`mMm [oU`mbm Am`b`ß Vyµ\$mZ CYmZß! ...._{a{ amOm...._{a{ o‡`...g_ßXa _| ¡dma CR>Z{ bJm h°...Vyµ\$mZ Am ahm h°...AmAm{ Bg Vyµ\$mZ H$m{ o[`|....! Kam| g{ Xya g_ßXa H{$ ]rM H$B©-H$B© oXZ o]VmZ{ H{$ ]mX _Nw>Ama{ dmo[g bm°Q>V{ h°ß Vm{ CZH{$ ÒdmJV _| g_yMr ]ÒVr CÀgd _{ß Sy>] OmVr h°.....JrVgßJrV g{ gam]m{a, oOg_| odah h°, d{XZm h°, ‡{_ h°, Amd{J h°, D$Om© h°, CÑmg h°.... XbXbr µO_rZ, Zmna`b H{$ [{∂S>m|, Z_H$ H{$ I{Vm| Am°a _°ZJ´m{d H$s KZr Pmo∂S>`m| H$m{ XmdmZb H$s Vah brbVm h˛Am `h _hmZJa ^b{ hr bJmVma A[Z{ [ßO{ \°$bm`{ Om ahm hm{ b{oH$Z `hmß H{$ BZ _yb ]mqeXm| H$s gmßÒH•$oVH$ oOOrodfm g{ [ma [mZm CgH{$ obE gß^d Zht. JJZMwß]r A≈>mobH$mAm| H{$ ]rM Q>m[wAm| H$s ^mßoV ]gr BZ ]pÒV`m| Z{ h_{em g{ A[Z{ Am[H$m{, A[Zr gßÒH•$oV H$m{ ]Mm`{ Am°a oObm`{ aIm h°. ‡H$•oV H{$ Cg oZ`_ [a MbV{ h˛E Om{ H$hVm h° oH$ XmdmZb H{$ ]rM, OrdZ h_{em _wÒHw$amVm ah{Jm. ]agm| g{ `h ogbogbm Bgr Vah Mbm Am ahm h°...AZdaV! ojoVO [a C^a{ q]Xw gwZhar MmXa [a o\$gbV{ h˛E µH$ar] Am`{ Am°a oH$pÌV`m| _| V„Xrb hm{ J`{. [mg H$s H$m{br ]ÒVr _| CÀgmh Am° a CÑmg A[Z{ Ma_ [a [h˛ ß M J`m...amOm gmaßJm...._mPm gmaßJm.... T>m{b-Vme{ H$s Bg b`-Vmb H$m{ gwZ, H$b VH$ ‡{_mX{dr H{$ ^r [°a oWaH$Z{ bJV{ W{ Am°a ]y∂T>r aJ| D$Om© g{ ^a-^a CR>Vr Wt. _ÒVr _| Sy>]{ BZ H$m{ob`m| g{ H$m{B© grYm naÌVm Zm hm{V{ h˛E ^r d{ CZH{$ CÀgmh Am°a CÑmg H$s Am{a g{ òwX H$m{ oZob©· Zht aI [mVr Wt. b{oH$Z AmO Bg g]g{ ]{ò]a d{ A[Z{ Am[ _| Im{`r h˛B© Wt. CZH{$ gm_Z{ Wm Aa] gmJa H$m AZßV odÒVma...b{oH$Z Ohmß ZµOa OmVr, dhr M{ham C^a AmVm Am°a ah-ahH$a H$mZm| _| dm{ AmdmµO JyßOZ{ bJVr, dµµ∑V AmZ{ Xm{...gm{Z{ _| _∂T>dm XßyJm VwÂh|....!

dµµ∑V.....! ]{ah_ dµµ∑V!....Amh!.....‡{_mX{dr H{$ _Z _| EH$ Q>rg gr CR>r....BZ gmR> ]agm| _| g] Hw$N> ]Xb J`m.Z dh OdmZr ahr, Z hr d{ bm{J.....EH$ EH$ H$a g] o]Nw>∂S>V{ Mb{ J`{...Am°a AmO....h{ B©Ìda ! ‡{_mX{dr Z{ [bH|$ ^tMt Vm{ AmßgwAm| H$s Xm{ ]yßX| T>bH$H$a Jmbm| H$s Pwna©`m| _| og_Q> J`t. gmR> ]ag [hb{ C›hm|Z{ `hmß µH$X_ aIm Wm V] `h _hmZJa R>rH$ g{ EH$ ZJa H$s eµµ∑b ^r Zht b{ [m`m Wm. Ka g{ g°H$S>m{ oH$bm{_rQ>a Xya...AZOmZ gr OJh....AOZ]r g{ bm{J.

$&& oeoea H•$ÓU e_m© && emXr H$] h˛B© `h Vm{ ‡{_mX{dr H$m{ `mX Zht. em`X Jm{X _| hr ahr hm|Jr V]. b{oH$Z [ß–h ]ag H$s C_´ _| Jm°Zm h˛Am, _mß-]m[, ^mB©-]hZ [rN>{ Ny>Q>{ Am°a Vrga{ hr oXZ [oV H{$ gmW d{ ggwamb g{ ^r odXm hm{ J`t. ggwamb _| Amoòa CZH$m Wm hr H$m°Z? _mß]m[ Z{ ]{Q>r „`mhr Vm{ ^a{-[ya{ [nadma _| Wr b{oH$Z Hw$N> hr oXZm| ]mX \°$br _hm_mar Z{ g] Hw$N> òÀ_ H$a oX`m Wm. A[Z{ [nadma _| ogµ\©$ Ì`m_ BgobE ]M [m`m Wm oH$ dh Ka g{ Xya Wm. KaJ•hÒWr H{$ OJ_JmV{ g[Zm| Z{ Xm{ oXZm| H{$ gµ\$a H{$ ]mdOyX WH$mdQ> H$m Oam ^r Ahgmg Zht hm{Z{ oX`m ‡{_mX{dr H$m{. C›h| ∑`m [Vm Wm oH$ `h eha CZH{$ obE e{a H$s _mßX gm gmo]V hm{Jm oOg_| oZarh OmZdam| H{$ [ßOm| H{$ AßXa OmZ{ H{$ oZemZ Vm{ hm{V{ h¢, ]mha AmZ{ H{$ Zht. "_Â_rOr ImZm bJm Xyß?' ZmJÂ_m H{$ Bg gdmb g{ ‡{_mX{dr H$s Vß–m ^ßJ h˛B©. ^yI Zht h°....Vy Im b{...‡{_mX{dr Z{ H$hZm Mmhm b{oH$Z µOw]mZ Vmby g{ oM[H$ H$a ah J`r. ‡À`wŒma _| d{ ogµ\©$ oga ohbmH$a Zm H$h [m`t Am°a o\$a g{ EH$ ]ma C›hm|Z{ [bH|$ ^tM bt. _Z H$m ^mar[Z _mhm°b _| ^r Vmar hm{ CR>m. Hw$N> Vm{ ]∂T>Vr C_´ H$m VµH$mµOm....Hw$N> EH$ EH$ H$a gßJrgmoW`m| H$m o]Nw>∂S>V{ OmZm ! H$hm Zht Om gH$Vm `{ _O]yar Wr `m A[Zm Im{Om gwI, EH$mH$s[Z ‡{_mX{dr H$m{ amg Am MwH$m Wm. o[N>b{ N>h ]agm| g{ C›hm|Z{ A[Z{ Bg odemb ‚b°Q> g{ ]mha µH$X_ Zht aIm Wm. H$^r BgH$s µOÍ$aV hr _hgyg Zht h˛B© C›h|.

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 16 &&


H$B© ]ag [hb{ [naMmnaH$m H{$ Í$[ _| µH$X_ aIZ{ dmbr ZmJÂ_m AmO Bg Ka H$s Ywar Om{ ]Z MwH$s Wr. ‡{_mX{dr H$m{ _w∫$ H$aV{ h˛E ZmJÂ_m Z{ Ka-]mha H{$ Xmo`Àdm| H$m V_m_ ]m{P ]òy]r A[Z{ H$ßYm| [a CR>m ob`m Wm. dµµ∑V H$s [aVm| H{$ ZrM{ X]{ oOg YwßYbm`{ AVrV H$m{ A] VH$ ‡{_mX{dr ZOaAßXmO H$aVr Am`r Wt AmO EH$mEH$ dh oH$gr o[emM H$s ^mßoV CZH{$ gm_Z{ Am I∂S>m h˛Am. ‡{_mX{dr Z{ ^agH$ H$m{oee H$s CgH{$ [ßOm| g{ òwX H$m{ ]MmZ{ H$s b{oH$Z CgH$s VmH$V H{$ AmJ{ d{ ]{hX H$_µOm{a gmo]V h˛Bß©. gmR> ]ag [hb{ H$m dµµ∑V CZH$s AmßIm| H{$ gm_Z{ VmµOm hm{ CR>m O] gwK∂S>Vm H{$ gmW C›hm|Z{ oH$am`{ H$s Im{br _| A[Zr J•hÒWr O_m`r Wr. H$hmß Vm{ _m`H{$ H$m hd{brZw_m _H$mZ, I{V-IobhmZ, VmµOm Am]m{ hdm...Am°a H$hmß JßXJr g{ ]O]OmVr Job`m| H$s ^yb^wb°`m H{$ ]rM `hmß [oV H$s oH$am`{ H$s Im{br. b{oH$Z M{ha{ [a oeH$Z Zht AmZ{ Xr ‡{_m Z{. em`X `h A[amY]m{Y hr Wm Ì`m_ H$m Om{ ‡{_m H$m{ ]mhm| _| g_{Q>H$a CZH{$ H$mZm| _| dm{ ]wX]wXm`m Wm, _m`mdr h° `h eha! `hmß H$] oH$gH$s oµH$Ò_V Iwb Om`{ [Vm Zht MbVm. _¢ OmZVm hˇß `h OJh VwÂhma{ ahZ{ bm`H$ Zht. b{oH$Z dµµ∑V AmZ{ Xm{, h_mam ^r ]ßJbm hm{Jm, _m{Q>a hm{Jr, Zm°H$aMmH$a hm|J{!.... gm{Z{ _| _∂T>dm XyßJm VwÂh|. dh oXZ Xya Zht O] Vw_ amZr H$s Vah amO H$am{Jr....Am°a Ì`m_ H{$ g[Zm| _| òwX ^r Im{B© ‡{_m Z{ CgH{$ grZ{ _| _wßh Nw>[m ob`m Wm. b{oH$Z H$∂S>r _{hZV H{$ ]mdOyX Ì`m_ H{$ g[Z{ ogµ\©$ g[Z{ hr ]Z{ ah. dh Bg eha H$s, g[Z{ ]{M-]{M H$a g[Z{ OJmVr Cg gVaßJr XwoZ`m H$m ohÒgm Wm oOgH{$ aßJm| _| gam]m{a hm{Z{ H{$ g[Z{ ob`{ g°H$∂S>m| bm{J am{OmZm `hmß qIM{ Mb{ AmV{ h¢. X{IZm dh oXZ ]hwV OÎX Am`{Jm O] ha µOw]mZ [a _{am Zm_ hm{Jm... bm{J _{ar ]Zm`r YwZ| JwZJwZm`|Jm...H$hV{ Ì`m_ H$m M{ham AmÀ_odÌdmg g{ M_H$ CR>Vm Wm. b{oH$Z JwµOaV{ dµµ∑V H{$ gmW CgH{$ `{ e„X H$_µOm{a [∂S>V{ Mb{ J`{. A[Zm ]mOm b{H$a o]bm ZmµJm dm{ AbÒgw]h Ka g{ oZH$b [∂S>Vm. ....Am°a amV J`{ O] bm°Q>Vm, Vm{ PwH$s ZµOa| Am°a gyò| hm|R> CgH$s òmbr O{] Am°a Sy>]Vr AmemAm| H$s MwµJbr H$aZ{ H$m{ [`m©· hm{V{ W{. gm{Z{ _| _∂T>{ OmZ{ H$s bmbgm ob`{ ‡{_m H{$ eara g{ O] ZmH$ H$s bm¢J VH$ H{$ OwXm hm{Z{ H$s Zm°]V Am J`r Vm{ CZH{$ _Z _| Ì`m_ H{$ g[Zm| H{$ hr Zht òwX Ì`m_ H{$ ‡oV ^r odV•ÓUm O›_ b{Z{ bJr. b{oH$Z Ì`m_ H$s H$hr EH$ ]mV Vm{ ghr gmo]V h˛B©. gM_wM _m`mdr Wm `h eha. BgH{$ OmXy Z{ ‡{_mX{dr

H{$ _Z _| H$] òwX H{$ g[Z{ OJm`{ Am°a H$] CZ g[Zm| H$m{ hµH$sµH$V _| ]Xb S>mbm [Vm hr Zht Mb [m`m. gm{Z{ H{$ Wmb Z{ aßJ ]Xbm, g_ßXa XhH$Z{ bJm. H$m{br ]ÒVr _| CÑmg A] OwZyZ H$s e∑b b{ MwH$m Wm....amOm gmaßJm..._mPm gmaßJm....! ‡{_mX{dr H{$ _Z _| o\$a EH$ Q>rg gr CR>r. h{ B©Ìda...! ∑`m| AZw_oV Xr _¢Z{ eemßH$ H$m{ A[Z{ µH$ar] AmZ{ H$s?....∑`m| Zht _hgyg H$a [m`r oH$ CgH$m Bg Vah AmZm qµOXJr H$s Bg em_ _| _{a{ obE Vyµ\$mZ I∂S>m H$a X{Jm? CgH$s ]mVm| _| bmI B©_mZXmar ghr b{oH$Z ∑`m| ^mdZmAm| H$m{ Ï`mdhmnaH$Vm [a hmdr hm{Z{ oX`m _¢Z{? µH$ar] N>h _ohZ{ [hb{ eemßH$ H$m [hbm \$m{Z Am`m Wm. ‡{_mX{dr g{ o_bZ{ H$s ]{Vm]r CgH$s ]mVm| _| gmµ\$ PbH$ ahr Wr. ....Om{ JwµOa J`m Cg{ `mX H$aZ{ g{ ∑`m \µ $m`Xm? Am°a o\$a AmO H{$ Bg Xm°a _| oH$g{ oXbMÒ[r h° _{a{ O°gm| H{$ ]ma{ _| OmZZ{ H$s$? _¢ A[Z{ hmb _| òwe hˇß....bmI H$m{oee H$s ‡{_mX{dr Z{ Q>mbZ{ H$s b{oH$Z eemßH$ Z{ ohÂ_V Zht hmar. ogµ\©$ EH$ ]ma o_bZm MmhVm hˇß Am[g{...X{oIE oZame _V H$soOE....ha ]ma eemßH$ H$m `hr AmJ´h hm{Vm. Am°a o\$a EH$ am{µO ]{hX ^mdwH$ hm{H$a CgZ{ H$hm, ]M[Z g{ _mVm-o[Vm H$s Ow]mZ g{ Am[H$m Zm_ gwZVm Am`m hˇß....AmO ^r CZH$s [r∂T>r H{$ bmIm| E{g{ bm{J h¢ Om{ OmZZm MmhV{ h¢ A] Am[ H$hmß h¢, oH$g hmb _| h¢...._mVm-o[Vm H$m{ AH{$bm N>m{∂S>H$a Bg eha _| Am`m hˇß....Am[H{$ ]ma{ _| _{am obIm [∂T>H$a C›h| ]{hX òwer hm{Jr....Am°a _¢ ha hmb _| C›h| òwe X{IZm MmhVm hˇß. _mß ]ZZ{ H$m gwI ‡{_mX{dr H{$ ^mΩ` _| ^b{ hr Z ahm hm{ b{oH$Z _mVm-o[Vm H{$ gwI H$m{ Vm{ dh _hgyg H$a hr gH$Vr Wt. oµO‘r eemßH$ H{$ obE Om{ H$a [mZm Agß^d Wm Cg{ ^mdwH$ eemßH$ Z{ ]{hX AmgmZr g{ H$a oXIm`m. A[Z{ ^rVa Hw$N> o[KbVm gm _hgyg oH$`m ‡{_mX{dr Z{....Am°a o\$a Om{ ‡{_mX{dr XeH$m| [hb{ Jw_Zm_r _| gwI Im{O H$a Ka H$s MmaXrdmam| _| og_Q> MwH$s Wt, CZH$s

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 17 &&


VÒdra eemßH$ H$s µH$b_ H{$ Ona`{ EH$ ]ma o\$a g{ bm{Jm| H{$ µOhZ _| VmµOm hm{ CR>r, daZm A] VH$ Vm{ `h _mZZ{ dmbm| H$s ^r H$_r Zht Wr oH$ ‡{_mX{dr Bg XwoZ`m _| Zht hß°. eemßH$ AJa ÒdmWu hm{Vm Vm{ A[Zr o]amXar H{$ A›` bm{Jm| H$s Vah H$m_ oZH$b OmZ{ H{$ ]mX dh ^r ‡{_mX{dr H$s Am{a ÈI Z H$aVm. b{oH$Z CgZ{ CZg{ bJmVma gß[H©$ ]Zm`{ aIm. EH$mY ]ma hßgV{ h˛E CgZ{ H$hm ^r, Zht Zht...._¢ Cg o]amXar H$m Zht hˇß....Am[ ]µOwJm~ H{$ ‡oV CÀgwH$VmEß Am°a gÂ_mZ Vm{ _{ar oµ\$VaV _| hr h°...O] VH$ _wP{ Bg _ßM H$m ghmam o_bm h˛Am h° A[Z{ em°µH$ H$m{ [yam H$aVm ahˇßJm...oOg oXZ _{a{ [mg _ßM Zht ah{Jm Hw$N> Am°a X{IyßJm...Bg eha _| H$m_ H$s H$_r h° ∑`m! gM _| eemßH$ Cg o]amXar H$m Zht Wm, ∑`m|oH$ dm{ KmK Zht Wm. ...CgH$s B©_mZXmar Z{ ‡{_mX{dr H$m{ CgH{$ Am°a µH$ar] bm I∂S>m oH$`m. b{oH$Z AmO....! qOXJr H$s oH$Vm] H{$ oOg A‹`m` H$m{ ‡{_mX{dr h_{em H{$ obE ]ßX H$a MwH$s Wt CgH{$ [fi{ EH$ EH$ H$a CZH{$ gm_Z{ IwbZ{ bJ{. CZ [fim| _| XO© B]maV| ]VmVr Wt oH$ bJmVma o_b ahr Ag\$bVmAm| Z{ oH$g Vah Ì`m_ H{$ AmÀ_odÌdmg H$m{ ohbm H$a aI oX`m Wm. ^rVa CR> ah{ PßPmdmVm| H$m{ Nw>[mZ{ H$s ha H$m{oee H{$ gmW ‡{_m H$m{ dh [hb{ g{ H$ht µ¡`mXm X`Zr` ZµOa AmZ{ bJVm Wm. ‡{_m H{$ _mW{ H$s ]∂S>r gr o]ßXr Am°a _mßJ H$m _w∆>r ^a qgXya Ì`m_ H$m{ ]{hX [gßX W{. EH$ dµµ∑V Wm O] dh gOrgßdar ‡{_m H{$ H$mZm| _| ]wX]wXmVm Wm, ]h˛V òy]gyaV bJ ahr hm{ Vw_....Am°a ‡{_m ea_m H$a CgH{$ AmJm{e _| og_Q> OmVr Wt. b{oH$Z ha JwµOaV{ oXZ H{$ gmW OJ_JmVr XwoZ`m H{$ [rN>{ Nw>[m AßnY`mam JhamVm ahm Am°a ‡{_m H{$ _Z _| qµOXJr H{$ ‡oV odao∫$ ]∂T>Vr Mbr J`r. b{oH$Z qµOXJr H$m{ Rw>H$am X{Zm ^r Vm{ AmgmZ Zht Wm. AmoòaH$ma O] [{Q> H$s AmJ ]Xm©ÌV g{ ]mha hm{ J`r Vm{ EH$ am{µO ]mhar XwoZ`m H{$ gm_Z{ C›hm|Z{ KyßKQ> CbQ> oX`m. [wÈf H{$ gm`{ g{ ]mha oZH$b H$a Am`r EH$ OdmZ Am°a òy]gyaV Am°aV H$m{ X{I XwoZ`m H$s ZµOa| oH$g Vah ]XbVr h¢, `h ‡{_m Z{ [hbr ]ma OmZm. ha [wÈf _| dh [rN>{ Ny>Q> MwH{$ A[Z{ o[Vm Am°a ^mB© H$m{ Im{OVt. b{oH$Z Hw$N> hr bÂhm| _| Cg M{ha{ H$s OJh bH$∂S>]ΩK{ H$m oga CJ AmVm. obµOobµOm...µ µJbrµO.... R>ßS>{ Jm{ÌV VH$ H$m{ oZJb OmZ{ H$m{ V°`ma YyV© bH$∂S>]ΩKm. H$[∂S>m| H$m{ ]tYH$a eara H{$ EH$-EH$ AßJ H$m{ Q>Q>m{bVr ZµOam| Z{ ewÈAmV _| C›h| ]{hX VH$brµ\$ Xr. H$B© ]ma ^rVa hr ^rVa am{`t d{. b{oH$Z XhbrµO g{ ]mha oZH$b{ µH$X_m|

H$m dm[g Ka H$s MmaXrdmar _| bm°Q>Z{ H$m _Vb] Wm o\$a dhr µ\$mµH$mH$er. amÒV{ Vm{ CZH{$ gm_Z{ hµOmam| W{ b{oH$Z ha{H$ amÒV{ [a bH$∂S>]ΩKm| H{$ PwßS> H{$ PwßS> KmV bJm`{ ]°R>{ W{. bß]{ dµµ∑V VH$ ‡{_m V` Zht H$a [m`t oH$ oH$g oXem _| µH$X_ ]∂T>m`|, Am°a H°$g{. b{oH$Z O] C›hm|Z{ òwX H$m{ XwodYm H$s pÒWoV g{ C]mam Vm{ EH$mEH$ XwoZ`m ]{hX òy]gyaV hm{ CR>r. Am°aV hm{Z{ H$m Om{ XwI C›h| A∑ga gmbVm Am`m Wm, CgH{$ [rN>{ Nw>[r AHy$V VmH$V H$m{ [hMmZV{ hr C›h| g_P _| AmZ{ bJm oH$ bma Q>[H$mV{ bH$∂S>]ΩKm| H$m{ [mbVy ]ZmZm oH$VZm AmgmZ h°. Am°a V] O›_ ob`m EH$ Z`r ‡{_m Z{ ! b{oH$Z ∑`m BgH$s oµOÂ_{Xma dm{ òwX Wt? Zht!..... BgH$m oµOÂ_{Xma Wm, `h eha....`h _m`mdr eha! Ag\$bVmEß BßgmZ g{ CgH$m AmÀ_odÌdmg Am°a [wÈfmW© hr Zht AmÀ_gÂ_mZ Am°a [wÈfÀd VH$ N>rZ b{Vr h¢. `hr dOh Wr oH$ ‡{_m H{$ ]∂T>V{ µH$X H$m{ Ì`m_ òm_m{er g{ X{IVm ahm. A[Zr ]{]gr [a Xm{ Amßgy VH$ ]hmZ{ H$s B¿N>meo∫$ VH$ Zht ]Mr Wr Cg_|. ‡{_m H{$ [rN>{ I∂S>{ W{ g{R>Or....g[Z{ OJmVr gVaßJr XwoZ`m H$s dh ]∂S>r hÒVr Om{ [ÀWa H$m{ [mag _| ]Xb X{Z{ H$s µHw$ÏdV aIV{ W{. CZH$m ghmam o_bV{ hr ‡{_m H{$ µH$X Z{ E{gm odamQ> AmH$ma ob`m oH$ Ì`m_ H{$ ^rVa ‡{_m H{$ gm_Z{ I∂S>m hm{Z{ VH$ H$s ohÂ_V Zht ahr...Cg ‡{_m H{$ gm_Z{ Om{ CgH$s „`mhVm Wr. b{oH$Z ‡{_mX{dr H$m{ ^r Cg `e-H$soV©, _mZ-gÂ_mZ Am°a YZ-Xm°bV H$s H$_ µH$s_V Zht MwH$mZr [∂S>r. g]g{ [hb{ Vm{ C›h| em_ H{$ dOyX H$m{ PwR>bmZm [∂S>m....dh Ì`m_ oOg{ d{ A[Zm gd©Òd _mZ MwH$s Wt. Ï`mdgmo`H$Vm H$m VµH$mµOm Wm oH$ MmhZ{ dmbm| H$m{ CZH{$ oddmohVm hm{Z{ H$m [Vm Z Mb [m`{. Am°a ‡{_m H{$ dOyX H$m{ _mß-]m[, ^mB©-]hZ, ZmV{-naÌV{Xmam| Z{ BgobE PwR>bm oX`m oH$ CZH$m ImZXmZ ^mßS>-o_amog`m| H$m Zht Wm. A[Zm| g{ Bg Vah Xya hm{Z{ H$s [r∂S>m H$m{ hbmhb H$s ^mßoV òm_m{er g{ [r OmZm [∂S>m C›h|. `{ Ï`mdgmo`H$ X]md hr W{ oH$ Hw$N> hr oXZm| ]mX Ì`m_ H$m{ CgH$s oH$am`{ H$s Im{br _| AH{$bm N>m{∂S> C›h| Cg ]ßJb{ _| Mb{ AmZm [∂S>m Om{ g{R>Or H$s Amam_Jmh Am°a E{eJmh Wm. hmbmßoH$ _Z hr Zht µH$X_ ^r ]{hX ^mar hm{ CR>{ W{ Cg dµµ∑V CZH{$. ]agm| VH$ d{ Ì`m_ H{$ oZod©H$ma M{ha{ Am°a [Wam`r AmßIm| H$m{ ^wbm Zht [m`r Wt. dµµ∑V JwµOam...! ZJa _hmZJa _| V„Xrb hm{ J`m. ]ßJb{ H$s OJh A≈>mobH$m Z{ b{ br. ‡{_mX{dr H$s [r∂T>r [wamZr hm{ J`r. Am°a o\$a EH$ dµµ∑V Am`m O] g{R>Or Zht ah{. ‡{_mX{dr H$m{ [Q>amZr H$m XOm© X{ [mZm Vm{ CZH{$ obE gß^d Zht Wm b{oH$Z

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 18 &&


OmZ{ g{ [hb{ dm{ BVZm µOÍ$a H$a J`{ oH$ CZH{$ ]mX ‡{_mX{dr H$m{ oH$gr H$m _m{hVmO Z hm{Zm [∂S>{. Am°a o\$a O°g{ O°g{ gßJr-gmWr o]Nw>∂S>V{ ah{, ‡{_mX{dr A[Z{ Am[ _| og_Q>Vr Mbr J`t. b{oH$Z AmO....! ha em_ H$s Vah AmO ^r ‡{_mX{dr ]mbH$Zr _| ]°R>r g_ßXa H$s bham| H$m{ oJZ ahr Wt oH$ eemßH$ H$m \$m{Z Am`m. ]{hX R>ßS>r AmdmµO _| o]Zm oH$gr bmJ-b[{Q> H{$ CgZ{ H$hm, Am[H$m{ [Vm Mbm Ì`m_Or JwµOa J`{? ....Am°a [´{_mX{dr H{$ ]y∂T>{ eara _| oghaZ Xm°∂S> J`r. Ì`m_ g{ _{a{ naÌV{ H$s OmZH$mar Vm{ Cg µO_mZ{ _| ^r em`X hr oH$gr H$m{ ahr hm{. ewÈAmV _| H$^r H$^ma dm{ g_ßXa H{$ oH$Zma{ I∂S>m ]ßJb{ H$s Am{a Q>H$Q>H$s bJm`{ oXIVm ^r Wm Vm{ _¢ hr oI∂S>H$s ]ßX H$a b{Vr Wr. hmbmßoH$ E{gm Zht oH$ CgH$s ]{MmaJr _wP{ ÈbmVr Z hm{ b{oH$Z _¢ ^r Vm{ ]{]g Wr. A] ]agm| g{ _wP{ òwX ^r CgH{$ ]ma{ _| Hw$N> Zht [Vm. o\$a H$b H{$ [°Xm h˛E Bg N>m{H$a{ Z{ Cg{ H$hmß g{ Ty>ß∂T> oZH$mbm? Bg gdmb Z{ [b ^a _| CZH{$ _Zm{_pÒVÓH$ H$m{ ]{Vah PßPm{∂S> H$a aI oX`m. AZOmZ ]ZZ{ H$s H$m{oee H$aV{ h˛E C›hm|Z{ [yN>m, Ì`m_ H$m°Z? b{oH$Z òwX H$s AmdmµO oH$gr AßY{ Hw$Eß _| g{ AmVr _hgyg h˛B© C›h|. X{oIE _¢ g] OmZVm hˇß...Am°a V] ^r OmZVm Wm O] Am[H$m BßQ>aÏ`y H$aZ{ Am`m Wm. b{oH$Z _{ar H$m{oeem| H{$ ]mdOyX Am[ A[Z{ AVrV H{$ Bg ohÒg{ H$m{ gmµ\$ Nw>[m J`t Am°a _{a{ Cgybm| Z{ BµOmµOV Zht Xr oH$ o]Zm Am[H$s AZw_oV H{$ Hw$N> ^r obIyß. H$hm Z, _¢ Cg o]amXar H$m ohÒgm Zht hˇß$! Am°a BgH{$ ]mX eemßH$ Z{ Om{ Hw$N> H$hm CgH$m b„]m{bwAm] `hr Wm oH$ o[N>b{ Hw$N> gmbm| g{ Ì`m_ H$m _mZogH$ gßVwbZ R>rH$ Zht Wm, Hw$N> _ohZm| g{ d{ ]r_ma Mb ah{ W{. Xm{ oXZm| g{ CZH$s Im{br H$m XadmµOm ]ßX Wm. AmO Xm{[ha XadmµOm Vm{∂S>Z{ [a CZH$s _m°V H$m [Vm Mbm, ZJa[mobH$m dmb{ bmdmnag H$m R>fl[m bJmH$a CZH$s bme H$m{ b{ J`{. Ì`m_ H{$ H$_a{ g{ [Ã-[oÃH$mAm| _| N>[r ‡{_mX{dr H$s g°H$∂S>m| VÒdra| o_bt Am°a ha VÒdra H{$ _mW{ [a bmb Ò`mhr g{ ]∂S>r gr q]Xr Am°a _mßJ _| Jm∂T>m qgXya CH{$am J`m Wm. bmI H$m{oee H$s ‡{_mX{dr Z{ òwX H$m{ gß`V aIZ{ H$s b{oH$Z _Z H$m EH$ H$m{Zm ^rJ hr J`m. Am°a o\$a Vm{ `mXm| H{$ g_ßXa _| Sy>]VrCVaVr ‡{_mX{dr OmZ{ oH$VZr ]ma ^rVa hr ^rVa hßgt, am{`t, _wÒHw$am`t, oggoH$`mß ^at....! XhH$Vm g_ßXa R>ßS>m hm{H$a gb{Q>r amI _| ]Xb MwH$m Wm. gm{Z{ H$m Wmb Cg amI _| hr H$ht Jw_ hm{ Mbm Wm. H$m{br ]ÒVr H{$ CÑmg g{ H$m{B© V_m_ D$Om© Mwam b{ J`m Wm. am{µO H$s Vah Ka

H$m H$m_H$mO oZ[Q>m H$a ZmJÂ_m ]mbH$Zr _| [h˛ßMr Vm{ X{Im ‡{_mX{dr dhmß Zht Wt. _Â_rOr...! ZmJÂ_m Z{ [wH$mam b{oH$Z H$m{B© CŒma Zht o_bm. ‡{_mX{dr H$m{ Im{OVr h˛B© dh CZH{$ H$_a{ _| [h˛ßMr Vm{ CgH{$ _wßh g{ Mrò oZH$b [∂S>r. ]agm| hm{ J`{ W{ Cg{ ‡{_mX{dr H$s g{dm _| ahV{ b{oH$Z CZH$m E{gm Í$[ CgZ{ [hb{ H$^r Zht X{Im Wm. ZddYw H$m gm lß•Jma oH$`{ d{ H$_a{ _| aI{ AmX_µH$X ere{ H{$ gm_Z{ I∂S>r Wt$& _Â_rOr...! gmhg ]Q>m{aV{ h˛E ZmJÂ_m Z{ ‡{_mX{dr H$m{ [wH$mam. oZod©H$ma M{ham ob`{ ‡{_mX{dr CgH$s Am{a Ky_t. bmb Jm{Q>{Xma gm∂S>r _| ob[Q>r h˛B©, Hw$hoZ`m| VH$ bmb Myo∂S>`mß [hZ{, D$[a g{ ZrM{ VH$ gm{Z{ _| _∂T>r h˛B©. _mW{ [a ]∂S>r gr o]ßXr Am°a _mßJ _| _w∆>r ^a ogßXya....Amh....! gd©Wm AoZß⁄ Í$[-aßJ....Ao¤Vr` gm°ßX`©...AÿxV V{µO....! CZH{$ M{ha{ [a ZmJÂ_m H$s ZµOa| oQ>H$ Z gH$s®. ]agm| [wamZm lß•JmaXmZ Am°a Am^yfUm| H{$ Xog`m| Imbr oS>„]{ o]ÒVa [a Iwb{ [∂S>{ W{. ZmJÂ_m O∂S>dV C›h| X{IVr ahr...A[Zr hr EH$-EH$ Y∂∂S>H$Z H$m{ gmµ\$gmµ\$ gwZVr h˛B©. Cg{ _hgyg h˛Am _mZm{ß gmjmV eo∫$Í$[m gm_Z{ I∂S>r hm{. Hw$N> jU ‡{_mX{dr [Wam`r AmßIm| g{ ZmJÂ_m H$m{ VmH$Vr aht. o\$a EH$mEH$ CZH{$ Jb{ g{ EH$ __m™VH$ Mrò oZH$br Am°a dm{ \y$Q>-\y$Q>H$a am{Z{ bJt. ZmJÂ_m g_P hr Zht [m`r oH$ `h AMmZH$ C›h| hm{ ∑`m J`m h°. ‡{_mX{dr H$m dm{ H$ÈU H´ß$XZ...dh AmV©ZmX..._aKQ> _| AmYr amV H$m{ o[emoMZr H$m gm CZH$m odbm[...C‚\$! _ma{ ^` H{$ ZmJÂ_m H{$ eara H$m gmam òyZ gyI J`m. odÒ\$mnaV Z{Ãm| g{ dh C›h| am{V{-o]bIV{ X{IVr ahr. AMmZH$ ‡{_mX{dr Z{ A[Zm ga Xrdma [a X{ _mam. ....Am°a Bgg{ [hb{ oH$ ZmJÂ_m AmJ{ ]∂T>H$a C›h| am{H$ [mVr, dm{ Xm{Zm| H$bmB`m| H$m{ Xrdma [a [Q>H$Z{ bJt. ZmJÂ_m C›h| gß^mbZ{ H$s H$m{oee H$aVr ahr b{oH$Z d{ ]ma-]ma CgH$s oJaµµ‚V g{ Ny>Q>H$a [mJbm| H$s Vah Xrdma g{ ga Q>H$amVr aht...AmoòaH$ma H$bmB`mß [Q>H$-[Q>H$ H$a C›hm|Z{ gmar Myo∂S>`mß Vm{∂S> S>mbt Am°a o\$a ZmJÂ_m H$s ]mhm| _| ]{hm{e hm{H$a oJa [∂S>t. amV JhamZ{ bJr Wr. odah H{$ bß]{ AßVamb Am°a WH$m X{Z{ dmb{ CÀgd H{$ ]mX g_yMr H$m{br ]ÒVr A] _mXH$Vm H$s oJaµµ‚V _| Wr. Mmam| Va\$ _aKQ> H$m gm gfimQ>m [gam h˛Am Wm. EH$mEH$ Xya H$ht H$m{B© JwZJwZm CR>m Wm....amOm gmaßJm...._mPm gmaßJm...Xna`mMm [oU`mbm Am`b`ß Vy\$mZ CYmZß...! . E/604, H$moV©∑`m Q>m∞da, gmB©]m]m ZJa, _ramam{S> ([yd©)-401 107 (R>mU{), \$m{Z - 9821394486

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 19 &&


12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123

H$hmZr

[mßMdmß ]y∂T>m d{ Mma ]y∂T>{ W{. A[Z{ eh>a H{$ Ï`ÒV Mm°amh{ H$s EH$ [wob`m [a ‡nVoXZ o]bm ZmJm ]°R>V{ W{. eha H$s V_m_ g_Ò`mAm| [a odMma od_e© H$aZm CZH$m am{µO H$m H$m_ Wm. d{ EH$ A¿N>{ Am°a B©_mZXma g_rjH$ ^r W{ Om{ eha H$s V_m_ g_Ò`mAm| H$s ]{]mH$ g_rjm H$aV{, o\$a CgH$m hb oZH$mbV{. Cg eha H$m{ C›hm|Z{ H´$_eï Mma ^mJm| _| ]mßQ> ob`m Wm. CŒma-XojU, [ya]-[pÌM_. Mmam| A[Z{-A[Z{ j{Ãm| _| Ky_V{, dhmß H{$ hmbmV [Vm H$aV{ o\$a Bg [wob`m [a ]°R>H$a AmJ{ H$s aUZroV V` H$aV{. `h [wob`m C›h| dra odH´$_mOrV H{$ qghmgZ g{ oH$gr Vah H$_ Zht bJVr Wr. ∑`m _Omb oH$ CZH{$ ahV{ H$m{B© Km{Q>mbm, O]na`mZm, H$mbm-[rbm, H$m{B© R>Jm-R>Jr [Z[ [mVr. CZH$s oJ’ —oÔ> g{ H$m{B© H$hmß VH$ ]MVm ^bm. A[Z{ eha H$m{ AmXe© eha _| T>mbZ{ H$s [waµOm{a H$m{oee H$s Wr C›hm|Z{. Mmh{ g∂S>H$ H$m _m_bm hm{, o]Obr-[mZr H$s g_Ò`m, ‡XyfU, JßYmVr Zmob`mß `m XôbßXmOr, `{ ]y∂T>{ ha g_Ò`m g{ OyPZ{ _| gj_ W{. odO`lr CZH{$ gmW Wr, ha OJh CZH$s dmh-dmh Wr. Aò]ma CZH$r ‡eßgm H$aV{ AKmV{ Zht W{. ‡eßgH$ bmBZ bJm`{ ahV{. _roS>`m CZH{$ [rN>{ ahVm. [a BZ g]g{ ]{ò]a `{ [yU©Vï oZob©· ahV{ VWm Mmam| oXemAm| _| òy] _Z bJmH$a H$m_ H$aV{. CZH$m eha [yar JoV g{ odH$mg H$a ahm Wm. eha H$s o]J∂S>r oµ\$µOm H$m{ gwYmaH$a d{ ]{hX ‡gfi W{. _Zm{ZwHy$b g\$bVm Z{ eha H$m{ Mma MmßX bJm oX`{ W{. EH$ gwXrK© b∂S>mB© b∂S> ah{ W{ d{. C›hm|Z{ eha H$m{ emßoV Xr Wr. µH$m°_r EH$Vm _| odÌdmg H$aZ{dmb{ ]y∂T>m| Z{ ehadmog`m| H$m oXb [yar Vah OrV ob`m Wm. CZH{$ ahV{ g≈>mKa, OwAmKa H°$g{ MbV{ ^bm. eha H$s gr_m _| Vm∂S>rKa, eam] Ka Ty>T∂ß >{ g{ Zht o_bV{. Xbmb, o]Mm°ob`{, µO_rßXm{µO W{. o_bmdQ> H$aZ{dmb{, hµµ‚Vm dgybZ{dmbm| H$m AVm[Vm Zht Wm. oM∂S>r_ma, ^mßOr_ma g] V∂S>r[ma W{. ]ßXa]mßoQ>`m| H$m ApÒVÀd hr Zht ]Mm Wm. H$_mb H{$ ]y∂T>{ W{. A[Zr OmZ

hW{br [a b{H$a Ky_V{ W{. bm{J CZH{$ µH$X_m| H$m{ My_V{ W{. Or hmß, `hr EH$ E{gm eha Wm oOg_| emßoV ]hmb Wr. Ag_moOH$Vm ey›` Am°a _Vbo]`m| Z{ A[Zm amÒVm ]Xb ob`m Wm. gM-PyR> H$m dhmß N>Œmrg H$m AmßH$∂S>m Wm. eha H{$ ^mb [a g\$bVm H$m gyaO [yar Am^m H{$ gmW M_mM_ M_H$ ahm Wm. E{g{ _| o_bm [mßMdmß ]y∂T>m - hßgH$a ]m{bm- ""Am[H$s dmhdmhr gwZH$a Am`m hˇß. Am[ bm{J Bg eha H{$ gw—∂T> Mma [m`{ h¢. ""Amkm'', - Mmam| EH$ gmW Cgg{ _wòmoV] h˛E. [mßMdmß ]y∂T>m _wÒHw$amH$a ]m{bm- ""AmOH$b ]{H$ma hˇß. Aò]ma [∂T>-[∂T>H$a g_` JwµOmaVm hˇß. [∏$m AW©emÛr, [a _{am

$&& H$wßda ‡{o_b && C[`m{J Zht hm{ ahm h° Xw^m©Ω` h°.'' ""Hw$oQ>b _wÒH$mZ h° BgH$s gß^bZm.'' Mmam| _| g{ EH$ \w$g\w$gm`m. ""Ka H{$ obE AZw[`m{Jr ^r. ]hˇ [yam Zht [∂S>Z{ X{Vr. b∂S>H$m amÒV{ _| hr [|eZ N>rZ b{Vm h°. AOr hbdm-[yar Vm{ _wP{ [|eZ o_bZ{dmb{ oXZ hr Zgr] hm{Vm h°. ]mµH$s oXZm| _| gyIr am{Q>r, ]mgr g„µOr g{ hr JwµOmam hm{Vm h°. ""h_ Am[H{$ obE ∑`m H$a| lr_mZ''- Mmam| ]y∂T>m| Z{ hmW Om{∂S>H$a [yN>m. ""Am[ bm{J [am{[H$mar h¢. X`mbw h¢. _{ar µJbrM qµOXJr H$m{ ghmam X{ gH$V{ h¢. ""H°$g{?'' ""_wP{ ^r Bg [wob`m [a OJh X|. Am[H{$ H$m_ _| hmW ]Q>mDß$Jm. Am[H$m{ ^r Hw$N> amhV o_b{Jr, _¢ ^r Hw$N> gwHy$Z [m OmDß$Jm.'' ""∑`m| Z h_ Am[H{$ ]hˇ-]{Q>{ H$m{ g_Pm`ß{. µH$mZyZ H$m ^` oXIm`|. Ka _| emßoV o_b{Jr Vm{ gwHy$Z A[Z{ Am[ Am Om`{Jm.'' ""eha H{$ d•’ml_m| _| h_mar A¿N>r [°R> h°. H$h| Vm{ oH$gr EH$ _| OJh oXbm X|. dhmß Vm{ Am[H$m{ gwHy$Z o_b{Jm hr

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 20 &&


o_b{Jm Or.'' [mßMdmß ]y∂T>m- ""dh Vm{ hm{ Om`{Jm. Am[ bm{Jm| [a _wP{ [yam odÌdmg h°. [hb{ Am[ A[Zr O_mV _| emo_b Vm{ H$a|- " [a ohV gag Y_© Zht ^mB©' H$m [jYa _¢ ^r hˇß Or.'' ""Bg [wob`m [a h_ Mma hr _wpÌH$b g{ ]°R> [mV{ hß°. [mßMd| H{$ obE h_ OJh H$hmß g{ bm`{ßJ{ ^mB©.'' Mmam| _| g{ oH$gr EH$ Z{ A[Zr gµ\$mB© Xr. ""^mB© H$hV{ hm{ Am°a µ\$mgbm ^r aIV{ hm{. Am[H$m{ _wP{ `hmß ]°R>mZm hr [∂S>{Jm daZm Am[H$s bm{H$o‡`Vm, ›`m` o‡`Vm gßoXΩY hm{ Om`{Jr. O] EH$ AmX_r H$m{ hr A[Z{ ]rM _| ES>O{ÒQ> Zht H$a [m`{ Vm{ [ya{ eha H$m{ ∑`m òmH$ gmW b{H$a Mb|J{ Am[.'' ""`h I{bm Im`m h°. BgH{$ ]mb Yy[ _| gµ\{$X Zht h˛E h¢. MrVm Am°a ^{o∂S>`{ H$m o_bm Owbm ÒdÍ$[ h° `h.'' CZ Mmam| _| g{ EH$ o\$a \w$g\w$gm`m. ""]mV Vm{ Am[H$s gm° µ\$sgXr gM h°. OJh hr g]] h° daZm ∑`m Am[oŒm hm{ gH$Vr h° h_|.'' d{ Mmam| EH$ gmW ]m{b{. ""AOr oXbm| _| OJh hm{Zr MmohE ]g. [wob`m [a Vm{ O°g{-V°g{ OJh hm{ hr Om`{Jr.'' H$hH$a [mßMdmß ]y∂T>m EH$mEH$ CMH$H$a O]na`m CZH{$ ]rM Om ]°R>m. [wob`m oH$Zma{ H{$ Xm{Zm| Am{a H{$ ]y∂T>{ `µH$sZZ oJaV{-oJaV{ ]M{. ""A] O] Am[Z{ A[Z{ ]rM _| OJh X {hr Xr h° Vm{ eha H$m _‹` j{à ^r X{H$a C[H•$V H$a XroOE.'' d{ Mmam| ]y∂T>{, Bg ]y∂T>{ H$s hmoµOa Odm]r, Hw$emJ´ ]wo’, MßMbVm Am°a M[bVm H{$ gm_Z{ ZV_ÒVH$ hm{ MwH{$ W{. C›hm|Z{ A[Z{-A[Z{ j{à _| H$Q>m°Vr H$a eha H$m _‹` j{à Cg{ ‡XmZ H$a oX`m. [ya{ gh`m{J H$m dmXm ^r oH$`m. A] [mßMd| H$m{ ^r OÎXr hr eha _| Cgr Vah H$s Bµµ¡µOV o_bZ{ bJr. Ka _| ]hˇ-]{Q>{ ^r CgH$s Bµµ¡µOV H$aZ{ bJ{. ]{Q>{ Z{ amÒV{ _| [|eZ Nw>∂S>mZm ]ßX H$a oX`m. ]hˇ ZmÌV{ _| hbdm [yar oIbmZ{ bJr. BgH$m l{` dh BZ Mmam| H$m{ X{Z{ bJm. `{ Mmam| ^r A[Z{ Am[H$m{ Y›` g_PZ{ bJ{. [mßMdmß A[Z{ hmW-[°a \°$bmZ{ bJm. CZ Mmam| H{$ j{à _| AoVH´$_U ^r H$aZ{ bJm. Yra{-Yra{ dh CZH$m CÒVmX gmo]V hm{Z{ bJm. CgH$s MmU∑` ZroV Wr, H$naÌ_m Wm, eha OÎXr hr CgH$s O`-O`H$ma H$aZ{ bJm. g]g{ [hb{ CgZ{ o]Mm°ob`{ [mb{. Xbmbm| H$m{ XmZ{ \|$H{$. g≈>mKa, OwAmKa, eam]Ka H´$_eï CgH{$ j{à _| AmgrZ hm{Z{

31 _mM© 1947 Qw>B`m[mZr oObm- Zaqgh[wa (_.‡.) ‡H$meZï ‡m`ï g^r odYmAm| _| ÒVar` [Ã-[oÃH$mAm| _| "oMZÂ_m' (H$hmZr gßJ´h), 'AZwdmßoeH$s', (bKw H$Wm gßJ´h), "Am_ AmX_r ï Zr_ AmX_r', (hmÒ` H$mÏ` gßJ´h), "[naH´$_m' (]mb-oH$em{a C[›`mg), O]b[wa H{$ bKwH$WmH$mam| H$s bKwH$WmAm| H$m gß[mXZ "H$Hw$_' ¤mam. AmH$medmUr O]b[wa N>Va[wa (_.‡.) g{ H$hmoZ`m|, H$odVmAm| H$m ‡gmaU. gÂ_mZ ï "gmohÀ` bm{H$' [na`mdmß ‡Vm[J∂T> g{ "gmohÀ` lr', "oedgßH$Î[ gmohÀ` [nafX', hm|eJm]mX (_.‡.) g{ "H$Wmlr', "[mW{ ` ' O]b[w a g{ "g• O ZAbßH$aU' VWm X{e H$s odo^fi gßÒWmAm| ¤mam gÂ_mZ Edß gÂ_mZm{[moY`mß. AZwdmX ï bKwH$WmAm| H$m _amR>r _| AZwdmX Edß ‡H$meZ, bKwH$WmAm| H$m oZ_m∂S>r bm{H$ dmbr _|AZwdmX, gßH$bZ ‡H$meZmYrZ bJ{. fl`mD$ Ka H$s OJh Vm∂S>rKa, hµµ‚Vm dgybr, ]ßXa]mßQ>, H$firH$mQ> g] OJh \$bZ{-\y$bZ{ bJ{. V∂S>r[ma eha _| ]{IQ>H{$ AmZ{-OmZ{ bJ{. Mmam| ]y∂T>m| Z{ `h g] gwZm Vm{ oIog`mH$a ah J`{. [mßMdm H$m{B© gw]yV N>m{∂S>Vm hr H$hmß Wm. CÎQ>{ Mmam| Cgg{ H$Q>Z{ bJ{.Ag_W©Vm _| hmW _bH$a Cg{ Om|H$ H$hZ{ bJ{. dh ]y∂T>m Om|H$ g{ og`ma ]Z J`m. hw>Am-h˛Am oMÑmH$a Mmam| H$m `em{JmZ H$aVm. qH$Vw [rR> [rN>{ CZH$s oIoÑ`mß C∂S>mVm. OZVm CgH{$ g_W©Z _| OwQ>Z{ bJr Wr. CgH{$ [mg og`ma H$m oX_mµJ Wm hr, o]Zm AmdmµO CZH$s O∂S>| H$mQ>Z{ bJm. O∂S>| H$Q> ahr Wt [a

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 21 &&


AmdmµO Zht hm{ ahr Wr. A] ^{o∂S>`m ]Z J`m Wm [mßMdmß ]y∂T>m. oXZ^a CgH$s ]°R>H$ MbVr. M_M{ òwX ] òwX CgH{$ Ka Om [h˛ßMV{. Mw[Mm[ M∂T>mdm M∂T>m AmV{. dh gw]h g{ em_ VH$ oeH$ma \$mßgVm. oXZ^a A[Z{ XmßV _mßOVm. A[Z{ [ßO{ [°Z{ H$aVm. `e Am°a YZ Xm{Zm| hmWm| g{ ]Q>m{aVm ahVm. X{IV{ hr X{IV{ dh ]hÍ$o[`m, AOJa _| V„Xrb hm{ J`m. g] Hw$N> A[Zr JwßObH$ _| g_{Q>Z{ bJm. oOg{ dh [H$∂S> b{Vm, dh o\$a ^bm H°$g{ Ny>Q>Vm. odam{oY`m| H$m{ g_yMm brb OmVm. S>H$ma VH$ Zht b{Vm. CgH$s gm{bhm| AmZ{ Mb ahr Wr. CgH$s N>b N>X≤_ od⁄m CZ Mmam| H$s N>mVr [a _yßJ Xb ahr Wr. oZÀ` ‡oV CgH$m gÂ_mZ hm{Vm. _roS`m JwU JmZ H$aVm. C>JVm gyaO Wm dh. H$m{B© [mQ>u Cg{ oQ>oH$Q> X{Z{ H$m _Z ^r ]Zm ahr Wr. d{ Mmam| ]y∂T>{ Jw_Zm_r H$s MmXa Vb{ X]{ Om ah{ W{, ]{Mma{. A] o]Zm H$m_ H{$ hm{ J`{ W{ Mmam|. bm{J-]mJ [mßMd{ß H{$ [mg OmZ{ bJ{ W{. eha H{$ Mmam| µOm{Z, _‹` j{à gohV CgH{$ AoYH$ma _| W{. gd© eo∫$_mZ hm{ J`m Wm [mßMdmß ]y∂T>m. [wob`m [a CgH$s C[pÒWoV A] Z H{$ ]am]a Wr. EH$ oXZ `{ Mmam| [mßMd{ß H{$ Ka o_bZ{ Om [h˛ßM{. CgH{$ R>mR>-]mQ> X{IH$a d{ Mmam| XßJ ah J`{. dh ]y∂T>m emZ g{ Pybm Pyb ahm Wm. CgH$m ]µJrMm aßJ-o]aßJ{ X{er-odX{er \y$bm| g{ \y$b ahm Wm. odX{er µH$mbrZ Wm. ZmÌV{ _| a]∂S>r _bmB© Wr. CgZ{ A[Zr _m`m òy] \°$bmB© Wr. ""AOr oH$Ya H$m amÒVm ^yb J`{ Am[ bm{J. _wP{ hr ]wbdm ob`m hm{Vm''- Pyb{ [a ]°R>{ hr ]°R>{ [mßMdmß oMÑm`m. dh hm{-hm{ H$a hßgm Am°a Pyb{ _| hr [ga J`m. Mmam| ]y∂T>{ ÒV„Y W{. [mßMdß{ H{$ gm_Z{ A[Z{ Am[H$m{ ]m°Zm _hgyg H$a ah{ W{. ]°R>Z{ H{$ obE A[Zr-A[Zr OJh Vbme ah{ W{. [mßMdß{ ]y∂T>{ Z{ EH$ Qy>Q>r-\y$Q>r ]¢M H$s Va\$ Bemam oH$`m Vm{ d{ Cg [a ]°R>Z{ H$s OwJV o^∂S>mZ{ bJ{. ]|M H{$ Mmam| [m`{ T>rb{ W{. d{ ]°R>V{, BgH{$ [hb{ oJa [∂S>V{. oJaV{, o\$a ]°R>V{. ]|M pÒWa Wr ∑`m Om{ d{ Cg [a ]°R>Z{ _| g\$b hm{V{. dh ]y∂T>m o\$a hßgm, hßgV{-hßgV{ bm{Q>[m{Q> hm{ J`m. CgH$s AmßIm| g{ Amßgy ]h oZH$b{. CgH{$ gmW CgH{$ ]µJrM{ H{$ [{∂S>-[m°Y{, \y$b-[Œm{ g] R>R>mH$a hßg ah{ W{. BYa BZ Mmam| H$s ÈbmB© \y$Q> [∂S>r Wr. CZH$s AmßIm| g{ AlwYmam ]h Mbr Wr. Hß$R> AdÈ’ hm{ J`m Wm. E{gr A[_mZOZH$ pÒWoV _| d{ òyZ H$m KyßQ> [rH$a ah J`{ W{ ]{Mma{. CZ Mmam| H$s

hmbV Cg oh>bVr h˛B© ]|M O°gr hm{ J`r Wr. A] dhmß g{ oZH$b ^mJZ{ _| hr C›hm|Z{ A[Zr ^bmB© g_Pr. Omß{H$, AOJa, og`ma, ^{o∂S>`m C›h| K{a{ I∂S>{ W{. H$m{B© amÒVm C›h| gyP hr Zht ahm Wm. EH$ ]∂S>m gm S>rb S>m°b dmbm Hw$Œmm CZH$s Am{a P[Q>m Vm{ d{ g] ^mJ I∂S>{ h˛E. _aV{-OrV{, oJaV{-[∂S>V{ ^mJ ah{ W{ d{. [mßMdß{ ]y∂T>{ [a hßgr H$m Xm°am [∂S>m Wm. dh dht g{ Vmob`mß ]OmH$a Hw$Œm{ H$m{ CH$gm ahm Wm. EH$ EH$ H$a g^r ]y∂T>{ EH$ Zmb{ _| Hy$X J`{. "OmZ ]Mr Vm{ bmIm| [m`{, bm°Q> H{$ ]w’y Ka H$m{ Am`{', dmbr H$hmdV CZH{$ gmW gM hm{ J`r Wr. Xyga{ oXZ H$m dmµH$`m AOr] Wm. [mßMdmß g_` g{ [hb{ AmH$a Cg [wob`m [a bß]m b{Q> J`m Wm. CZ Mmam| H$m{ ]°R>Z{ H{$ obE oVb ^a ^r OJh e{f Zht Wr. C›hm|Z{ Cg{ CR>mZ{ H$s ^a[ya H$m{oee| H$s [a dh ]y∂T>m Q>g g{ _g Zht h˛Am. Mmam| Z{ o_bH$a Cg{ KgrQ>m Vm{ dh ]MmAm{-]MmAm{ oMÑmZ{ bJm. AmdmµOß{ gwZH$a ^r∂S> BH$∆>r hm{V{ X{I, d{ Mmam| [Vbr Jbr g{ ^mJ oZH$b. [mßMd| Z{ oH$gr H$m_r amOm H$s ^mßoV CZH$s amO J‘r hoW`m br Wr. CZ Mmam| H$m{ [mßMdmß ]war Vah Xm°∂S>mZ{ bJm. dh [yam e°VmZ ]Z J`m Wm. CgH{$ ]∂S>{-]∂S>{ ZmòyZ Am°a oga [a bß]{bß]{ ]mb CJ Am`{ W{. AmßIm| _| e°VmZr M_H$ ^a J`r Wr. bß]{bß]{ XmßV Am°a _ÒVH$ [a Vrgar AmßI oZH$b Am`r Wr. "Ob Vy, Obmb Vy, AmB© ]bm H$m{ Q>mb Vy' H$hV{ h˛E d{ Mmam| oga [a [°a aIH$a ^mJ{ Om ah{ W{. d{ ]{Vhmem Xm°∂S> ah{ W{. EH$ e°VmZ H$m{ [oN>`mV{ X{I CZH$s og≈>r-o[≈>r Jw_ hm{ J`r Wr. Amoòa BßgmZ W{, d{ e°VmZ H{$ gm_Z{ H$] VH$ ^mJV{. e°VmZ Z{ g]g{ [hb{ EH$ o\$g»>r ]y∂T>{ H$m{ CR>m`m Am°a CXaÒW H$a ob`m. CgH{$ ]mX Xygam, Vrgam o\$a Mm°Wm ^r e°VmZ H$s ]∂S>r AmßV _| g_m J`{. CZH$m dOyX Cg eha _| h_{em-h_{em H{$ obE g_m· hm{ J`m. H$mbmßVa _| [mßMdß{ ]y∂T>{ H$m o\$a EH$jà amO Wm. eha CgH$s _w∆>r _| Am°a g]H$s ZH{$b CgH{$ hmW _| Wr. Cg [wob`m Am°a Cg eha H$m dh AH{$bm dmnag ah J`m Wm. H$hV{ h¢ oH$ [ya{ eha _| [mßMdß{ ]y∂T>{ H$m og∏$m AmO ^r Mb ahm h° Am°a Mmam| ]y∂T>m{ß H$m Zm_ b{dm ^r dhmß A] H$m{B© Zht ah J`m h°. .E_.AmB©.Or, 8 odO`ZJa, O]b[wa (_.‡.) 482002 \$m{Z- 09301822782, 09301123958

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 22 &&


12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123

H$hmZr

EH$ Z`{ A‹`m` H$s ewwÈAmV Cg{ bJm Wm oH$ Amg_mZ CgH$s _w∆>r _| Am J`m h°. dh Iwb{ AmH$me _| C∂S>Z{dmb{ oH$gr [mßIr H$s Vah, AmH$me H$s Dß$MmB`m| H$m{ _m[Z{ bJ{Jm. gM hr _| E{gm h˛Am. CgZ{ [¢Vrg gmbm| H$s Zm°H$ar g{ oZOmV [m br Wr. CgZ{ _hgyg oH$`m Wm oH$ BVZ{ gmb CgZ{ EH$ o[ßOa{ _| [∂S>{ h˛E g{ oZH$mb oX`{ h¢. Cg{ bJm Wm oH$ dh Iwbr hdm _| gmßg b{Z{ bJm h°. Zm°H$ar H{$ oXZm| H$m Ò_aU A] dh H$aZm Zht MmhVm. Cg{ bJm Wm oH$ dh _w∫$ hm{ J`m h°. naQ>m`a_|Q> H$m{ CgZ{ ghOVm g{ ob`m Wm. dh ghO hm{ J`m Wm. daZm, C_´^a Zm°H$ar H{$ MH´$Ï`yh _| dh hmW-[mßd _maZ{ H$s ‡oH´$`m _| ahm h°. CgH{$ Jb{ _| \y$b _mbmAm| H$m Aß]ma bJ J`m Wm. AßoV_ oXZ odXmB© H{$ d∂∑V CgH$m _Z CXmg µOÍ$a h˛Am Wm, b{oH$Z Hw$N> hr oXZm| H{$ ]mX, CXmgr H$m{ CgZ{ CVma \|$H$m Wm. CgZ{ o\$a E{gr _wo∫$ H$s ^rVar _Z g{ oH$VZr ]ma [naH$Î[Zm H$s hm{Jr. Cg{ E{g{ bJVm Wm oH$ dh Bg µH°$XòmZ{ g{ H$ht ^mJ oZH$b{ EH$mEH$, b{nH$Z E{g{ ^bm ^mJm OmVm h° ? dh EH$ ÒWmZ g{ Xyga{ ÒWmZ [a AßY{ Km{∂S>{ H$s Vah ^mJVm ahm Wm Am°a hmß\$Vm ahm Wm. Cg oXZ CgZ{ [rN>{ _w∂S>H$a Zht X{Im Wm. CgH$s q∂OXJr _| daZm AZ{H$m| H$mb{ A‹`m` ^r Am`{ W{. dh naQ>m`a hm{Z{ H$m g[Zm H$]g{ [mb{ h˛E Wm. oXZ _hrZm| _| V„Xrb hm{Z{ bJ{ W{. naQ>m`a_|Q> [a A›` bm{Jm| H$s Vah Cg{ ^r gaH$mar [°g{ o_bZ{ W{. CgZ{ BgH{$ obE g[Z{ ^r X{I{ W{. b{oH$Z E{gm h˛Am Zht. CgZ{ gm{Mm Wm oH$ X∂‚Var H$m_m| _| X{ar hm{Zm Òdm^modH$ hm{Vm h°. dh ‡Vrjm H$aZ{ bJm Wm. Mma _hrZm| H$m AßVamb ]rVm Vm{ CgH$m _mWm R>ZH$m Wm. dh oIfi hm{ CR>m Wm. dh N>Q>[Q>mZ{ bJm Wm. EH$ oXZ [ÀZr Z{ Cg{ PH$Pm{am Wm,"H$] VH$ E{g{ ]°R>{ ahm{J{. h{S> Am∞o\$g OmH$a [Vm Vm{ H$naEJm.......?' "Vw_ ∑`m| qMVm H$aVr hm{? Xµµ‚Var H$m_m| _| BVZr X{a Vm{ hm{ hr OmVr h°. Hw$N> oXZ Am°a X{I b{V{ h¢.' CgZ{ [ÀZr H$m{ _eodam oX`m Wm. "_wP{ Vm{ qMVm Im ahr h°. [{›eZ hr ewÍ$ hm{ OmVr. Mma

[°g{ Vm{ AmZ{ ewÍ$ hm|. ∑`m| Am[ Bg{ grna`gbr Zht b{V{?' "E{gm H$aV{ h¢, EH$mY oMo∆>`mß obI H$a X{IV{ h¢. M{`a_°Z H{$ Zm_. E{g{ Vm{ Mw[ ]°R>Z{ g{ Hw$N> Zht o_b{Jm. H$m{B© H$m`©dmhr Vm{ [∂S>{.' "Om{ ^r H$aZm h° H$naE....bm{Jm| H$m{ Vm{ VwaßV ^wJVmZ hm{ OmVm h°. Ifim gmh] Am[H{$ ]mX _| naQ>m`a h˛E h¢. C›h| Vm{ g] Hw$N> o_b J`m h°.' "[Vm Zht. H°$g{ Cg{ gmam ^wJVmZ hm{ J`m?' "dh Ka _| H$hmß ]°R>m ahm hm{Jm...^mJXm°∂S> H$aH{$ hr Hw$N> o_bVm h°. [Vm h° [oQ>`mbm H{$ oH$VZ{ M∏$a bJm`{ h¢ CgZ{ ?' dh IrP CR>m Wm, "X∂‚Vadmbm| H$s H$m{B© oµOÂ_{Xmar Zht ]ZVr?' "M∏$a Vm{ bJmZ{ hr [∂S>V{ h¢. ...Ifim gmh] g{ EH$ ]ma

$&& g°br ]bOrV && o_bH$a Vm{ X{I|', [ÀZr ]m{br Wr. "Cgg{ o_bH$a ∑`m hm{Jm?' "H$m{B© _eodam hr X{Jm. _¢ Vm{ H$hVr hˇß......Cgg{ o_obE Vm{ EH$ ]ma.' "_¢ Vm{ h{S> Am∞o\$g _| oMo∆>`mß obIyßJm......' "o[N>b{ h∂‚V{ ^r H$h ah{ W{.....Am[....Om{ ^r H$aZm h°... H$naE.' [ÀZr IrP CR>r Wr. CgZ{ Xyga{ hr oXZ aoOÒQ>S>© S>mH$ g{ h{S> Amo\$g _| gß]oß YV AoYH$mna`m| H$m{ oMo∆>`mß obIr Wt. A∂I]mam| _| ^r oMo∆>`mß ^{Or Wt. CgZ{ _hgyg oH$`m Wm oH$ CgH{$ gmW A›`m` hm{ ahm h°. CgZ{ E{gm H$aH{$ ^rVa VH$ amhV _hgygr Wr. oH$VZ{ oXZ oZH$b J`{ W{, [oQ>`mbm g{ CgH{$ [Ãm| H$m H$m{B© CŒma Zht Am`m Wm. Cg{ Ï`dÒWm H$m T>mßMm hr Ma_amVm h˛Am bJZ{ bJm Wm. dh ^fim CR>m Wm. AmH´$m{e _wo∆>`m| _| X_ Vm{∂S>Z{ bJm Wm, CgH$s ^•Hw$oQ>`mß VZ J`r Wrß. dh AmJ ]]ybm hm{ CR>m Wm. CgZ{ _hgygm Wm oH$ Amoòa Ï`dÒWm H$hmß g{ Ma_am`r h°........? H$ht Vm{ Hw$N> J∂S>]∂S>r h˛B© h°. CgZ{ gm{Mm Wm, CgH$s oMo∆>`mß Abr]m]m H{$ oMamµJ H$s Vah H$maJa og’ hm{ßJr. CgH{$ gm_Z{ EH$mEH$ X∂‚Var oVobÒ_ IwbZ{ bJ{ W{. AH$maU hr BVZ{ oXZm| VH$

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 23 &&


^•_Omb _| ahZ{ H$r ÃmgXr g{ dh ha pÒWoV _| ]MZm MmhVm Wm. CgH$r AmßIm| _| EH$mEH$ A[Z{ Hw$brJ Ifim H$m M{ham EH$mEH$ V°aZ{ bJm Wm. oZÒgßX{h CgH{$ AZw^dm| g{ Cg{ ^r Hw$N> grIZm MmohE. Amo∂Ia CgH{$ [mg E{gr H$m°Z gr OmXwB© N>∂S>r h°? EH$ oXZ CgZ{ [ÀZr H{$ bmI Bgama [a I›Zm H{$ Ka OmZ{ H$m _Z ]Zm`m Wm. H$B© oXZm| g{ Cgg{ ^|Q> ^r Zht h˛B© Wr. Ifim Cgr H$m∞bm{Zr _| Vrgar b{Z _| ahVm h°. dh ^r CgH$s Vah Eg.S>r.Am{. H{$ [X g{ naQ>m`a h˛Am h°. "]∂S>{ oXZm| g{ AmZ{ H$s gm{M ahm Wm.' dh ]m{bm Wm. Ifim Z{ H$hm Wm," Hw$N> o_bm? gmV _hrZ{ Vm{ hm{ hr J`{ h¢ Zm naQ>m`a h˛E.' "oMo∆>`mß obIr h¢....h{S> Amo\$g _|.......' "Hw$N> h˛Am oMo∆>`m| g{?' "A^r VH$ Vm{ Zht.......' "hm{Jm ^r Zht.......oH$g `wJ H$r ]mV| H$aV{ hm{ e_m©Or?' "_°ß Vm{ BZH$m{ amÒVm oXIm XyßJm. H$m{Q>© H$Mhna`mß B›ht H$m_m| H{$ obE Vm{ ]Zr h¢. Zm{oQ>g oXbdm X{{V{ h¢ dH$sb g{.' "∑`m| o∂\$Oyb [ßJ{ _| [∂S> ah{ hm{. [oQ>`mbm oH$VZ{ M∏$a bJm`{ h¢ ?' "EH$ ]ma J`m Wm........VrZ _hrZ{ [hb{......' "_wP{ X{oIE....Xm{ _hrZm| _| gmV ]ma M∏$a bJm H$a Am`m hˇß [oQ>`mbm H{$.....E{g{ hm{V{ h¢ H$m_........Ka _| H$] VH$ ]°R>{ ahm{J{?' "Am[H$m{ gwZm h°. gmam ^wJVmZ hm{ J`m h°.....' "o]bHw$b .... J´{¿`yQ>r, [{›eZ... Nw>≈>r H{$ [°g{.... AJb{ h‚V{ ‡m∞drS>|Q> \ß$S> ^r o_b Om`{Jm... _¢ Vm{ CZH{$ oga [a M∂T>m ahm Wm..... ha h∂‚V{ [oQ>`mb{...X{Im ... E{g{ hm{Vr h° H$m`©dmhr..... ' "_wP{ ]VmBE.....∑`m H$aZm MmohE.......?' "[ßnS>V Or...H$m{Q>© H$Mhna`m| H$m{ N>m{o∂S>E.........h{S> Am∞o\$g OmBE... X{IZm H°$g{ BZH$ma H$aV{ h¢ ^bm ? H$m{B© Zht [yN>Vm. M{`a_°Z H$m H$m{B© Odm] Am`m? oH$g XwoZ`m _| Or ah{ hm{ [ßnS>V Or...... ?' "Zht Vm{.... aoOÒQ>S>© S>mH$ g{ S>mbm Wm...... ' "Vm{ ∑`m gm{MV{ hm{ A]?...._¢ Vm{ H$hVm hˇß....gd{a{ hr oZH$b bm{..CZH{$ oga [a O] VH$ M∂T> H{$ Zht ]°R>m{J{ Vm{ H$m_ Zht hm{Jm. T>rb{ h˛E Vm{ X{I b{Zm. bQ>H$m X|J{. dhmß H$s doH™$J X{Ir h°?' Ifim H$hVm J`m Wm. dh gwZVm ahm Wm.

AmµOmXr g{ Xm{ gmb C[amßV, [ßOm] H{$ eha ]Q>mbm _|, od⁄wV BßOroZ`na®J b{IZ ï X{e H$s erf©ÒW [oÃH$mAm| "hßg', "gmnaH$m', "gm·mohH$ qhXwÒVmZ', "JßJm', "gßM{VZm', "H$Wmq]]', "H$WmH´$_', "H$mXß]Zr'BÀ`moX _| H$hmoZ`mß ‡H$moeV. ‡H$meZ ï "A[Zr-A[Zr oXemEß ' , "Jrbr o_≈> r H{ $ oIbm°Z{', "A] dhmß gfimQ>m CJVm h°', "]m[y ]h˛V CXmg h°', "V_mem h˛Am Wm', "_wIm°Q>m| dmbm AmX_r', "Kam¢X{ g{ Xya', "AßYm Km{∂S>m', (H$hmZr gßJ´h) ï "_H$∂S>Omb'(C[›`mg) VWm "Yy[ _| ZßJ{ [mßd', "H$ha H{$ oXZ', VWm "òy]gyaV eha Am°a Mrò|' (gß[moXH$ H$hmZr gßJ´h) ï "ZmJµ\$oZ`m| H{$ X{e _|' (ZmQ>H$), "Q>fl[admg' (H$odVm) VWm "_{a{ AmB©Z{ _|' (gßÒ_aU) VWm "AmO H{$ X{dVm' (bKwH$Wm gßJh´ ) erK´ ‡H$mÌ`. gÂ_mZ ï [ßOm] H{$ AJ´J ` H$WmH$mam| _| EH$ _hÀd[yU© hÒVmja JwÈ ZmZH$ X{d odÌdod⁄mb` A_•Vga g{ E\$.o\$b. h{Vw H$hmoZ`m| [a em{Y H$m`© gß[fi. X{e^a g{ AZ{H$m| gÂ_mZ ‡m·. ^maV H{$ amÔ≠>[oV g{ [ßOm] qhXr gmohÀ` AH$mX_r ¤mam gÂ_mZ ‡m·. g߇oV ï ÒdVßà b{IZ Cg{ bJm Wm, gM hr CgZ{ gmV _hrZm| H$m g_` Jßdm oX`m Wm. CgZ{ Ifim H$m oXIm`m oVobÒ_r amÒVm Im{O oZH$mbm Wm. b{oH$Z CgZ{ ^rVar _Z g{ AmÀ_KmVr g_Pm°Vm oH$`m Wm. b{oH$Z, CgH$s ∂OÍ$aVm| H$m [hm∂S> Cg{ Q>rgZ{ bJm Wm. E{g{ g_`

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 24 &&


_| B›gmZ H{$ Mmam| Va∂\$ ∂OÍ$aVm| H{$ AZ{H$m| Jwß]X EH$mEH$ hr C^a OmV{ h¢. N>m{Q>r o]oQ>`m H$s emXr A^r Cg{ oZ[Q>mZr h°. ]{Q>{ H$s [∂T>mB© H{$ obE ^r [°gm| H$s µOÍ$aV h° A^r.....Am°a CgH$r Pm{br Vm{ Imbr h°. naQ>m`a_|Q> H{$ ]mX VZôdmh o_bZr ^r ]ßX hm{ J`r Wr. [{›eZ H$s Z›ht gr oH$aU oXIr Wr. dh bJVm h° ^∂S>^∂S>mH$a ]wP Om`{Jr. ]{Q>{ H{$ odX{e _| OmH$a [∂T>mB© H$aZ{ H$m g[Zm ^r Vm{ Cg{ B›ht [°gm| g{ [yam H$aZm h°. o[N>b{ h∂‚V{ dh A[Z{ [wamZ{ o]Obr Ka _| J`m Wm. CgH$s AmßIm| H{$ gm_Z{ [wamZ{ oXZm| H{$ Zµµ∑e C^a Am`{ W{. `ht Vm{ CgZ{ A[Zr Zm°H$ar H{$ bJ^J ]rg gmb JwOma{ hm|{J{. _{ZJ{Q> H{$ [mgdmbm AmX_H$X Q≠>mßÒ\$m∞_©a Cgr Vah oga CR>m I∂S>m h˛Am oXIm Wm. Cg{ Ò_aU h°, Bgr OJh [hb{ dmb{ Q≠>mßÒ\$m∞_©a H$m{ ObZ{ g{ H$m{B© ^r ]Mm Zht [m`m Wm. AmJ H$s b[Q>| Amg_mZ H$m{ Ny>Z{ bJr Wt. CgZ{ X{Im Wm, ]∂S>r gr H´{$Z g{ Q≠>mßÒ\$m∞_©a H{$ AbJ AbJ h˛E [wOm~ H$m{ CR>m`m Om ahm Wm, CgZ{ Xya g{ hr X{Im Wm. H$B© [wamZ{ gmWr Cgg{ ]oV`mZ{ bJ{ W{. CgH$s AmßIm| _| [wamZ{ oXZ gagamZ{ bJ{ W{. Cg{ Ò_aU h°, Jo_©`m| H{$ _m°g_ _| ]ma-]ma BgrobE `mS>© H{$ M∏$a bJmZ{ [∂S>V{ W{ oH$ Q≠>mßÒ\$m∞_©a H$m Hy$qbJ ogÒQ>_ R>rH$ g{ H$m_ Vm{ H$a ahm h°. BgH{$ obE ]∂S>{]∂S>{ [ßIm| H$m ^ar Xm{[ha _| MbZm bJ^J gwoZpÌMV hm{Vm Wm. Cg{ Ò_aU h°, A[Zr Am°bmX H$s Vah hr BZ C[H$aUm| H$m ‹`mZ aIZm [∂S>Vm Wm. BVZr oZ>m g{ oZ^m`r S≤>`yQ>r Cg{ AmO Ò_aU hm{ Am`r Wr. Cg{ `ht g{ [Xm{fioV o_br Wr. dh Aµ\$ga ]Z J`m Wm. o]Obr H{$ ]∂S>{-]∂S>{ C[H$aUm| g{ CgH$m ZmVm Qy>Q> J`m Wm, Cg{ A] \$sÎS> _| bJm oX`m J`m Wm. Cg{ bJm Wm....CgZ{ oZ>m g{ A[Zr S>ÁyQ>r oZ^m`r Wr, [yar Zm°H$ar _|. H$m°Z X{IVm h°? o\$a E{gr oZ>m H$m H$m{B© _yÎ` h° ? CgZ{ ^rVa VH$ WH$m h˛Am gm _hgyg oH$`m Wm. X∂‚Va Vßà H$s od^ro]H$m Z{ Cg{ Vm{∂S> oX`m Wm. Ka H$s AmoW©H$ pÒWoV ^r ^wa^wamZ{ bJr Wr. ha jU [ÀZr H$m Cg [a IrPZm ^r W_m Zht Wm. Ao_V ]{Q>{ H{$ g[Z{ EH$mEH$ X_ Vm{∂S>V{ h˛E ‡VrV h˛E W{. N>m{Q>r ]{Q>r H$s emXr H{$ obE ^r A^r Xm°∂S>Yy[ H$aZr Wr. g]g{ ]∂T>H$a [yOm H{$ g[Zm| H$m{ CgZ{ [bm{gZm Wm. [yOm H$m CXmg M{ham dh H$^r X{I hr Zht gH$Vm. h{S> Am∞o\$g _| dh A] oZ`o_V M∏$a bJmZ{ bJm Wm. Cg{ Wm{∂S>r-gr Amem H$s oH$aU A] oXIZ{ bJr Wr. BZ oXZm| CgH$s o[ßS>ob`mß \y$b J`r Wt, gro∂T>`mß M∂T>V{-CVaV{ h˛E.

EH$ X∂‚Va g{ Xyga{ X∂‚Va VH$ ∂\$mBbm| H$m [wobßXm Wm_{ h˛E, Cg{ Òd`ß [a VmÇmw] h˛Am Wm, Cg oXZ, ]Jb _| µ\$mBbm| H$m [wobßXm Wm_{ dh ob‚Q> _| ZrM{ AmZ{ bJm Vm{ ob‚Q> _| I∂S>{-I∂S>{ oH$gr A[naoMV AmX_r g{ ]oV`mZm A¿N>m bJm Wm. CgZ{ H$hm Wm, h{S> Am∞o\$g H{$ ∑bH$m~ H$m H$_mb X{Im{. h_ Aµ\$ga `hmß AmH$a M[amgr hm{ J`{ h¢. Am°a Mm]r H{$ oIbm°Z{ H$s Vah Xm°∂S> ah{ h¢. "H$hmß H$m_ H$aV{ W{ Am[?' Cg e∂ªg Z{ [yN>m Wm. dh ]m{bm Wm,"_¢ gwOmZ[wa _| Eg.S>r.Am{. Wm. gmV _hrZ{ hm{ J`{ h°ß.... naQ>m`a h˛E. ]∂S>m _wpÌH$b H$m_ h° Or. A[Zm hr [°gm oZH$bdmZm.' "_wP{ X{oIE....._¢ E∑gr`Z Wm....`hmß AmH$a \$mBb| CR>mZr hr [∂S>Vr hß°.. Zm CR>m`ß{ Vm{ hm{ J`m H$m_.....∑`m g_P{....' dh IrP CR>m Wm, "bJVm h°...Aµ\$gar h_mar PyR>r Wr. PyR>m ÈV]m Wm.' `hmß Vm{ ]∂S>{-]∂S>{ Aµ\$gam| H$m{ ]Jb _| \$mBb| CR>m`{. EH$ X‚Va g{ Xyga{ Xµµ‚Va VH$ Eo∂S> `mß aJ∂S>V{ h˛E X{Im h° Or. _wP{ X{oIE. [mßMdmß M∑H$a h°. H$m°Z [yN>Vm h°? A^r OmZ{ oH$VZ{ M∑H$a Am°a bJ|{,' dh A[naoMV eôg A] [naM`dmbm eôg bJZ{ bJm Wm. "Am[H$m{ Hw$N> o_bm A^r VH$?' CgZ{ [yN>m Wm. "]g bJ^J H$m_ hm{ J`m h°........BVZr ^mJXm°∂S> H$aH{$ Hw$N> hmogb hm{ Om`. JZr_V h°.' Cg eªg Z{ ob‚Q> g{ ]mha AmV{ h˛E H$hm Wm. dh CgH{$ gmW-gmW MbZ{ bJm Wm. d{ Xm{Zm| ]mha Am J`{ W{, \$m{Q>m{ ‡oV`mß H$admZ{ H{$ obE. ]mha AmH$a g]g{ [hb{ C›hm|Z{ Mm` [r Wr. d{ bJ^J Qy>Q> J`{ W{. CgZ{ gm{Mm Wm oH$ gM hr Cg{ H$m{B© ]Jb _| µ\$mBbm| H$m [wobßXm Wm_{ h˛E `hmß X{I b{ Vm{ oZÒgßX{h CgH$m{ M[amgr g_PZ{ _| H$m{B© ^yb Zht hm{Jr. Xµµ‚Va _| Vm{ CgZ{ O_H$a Aµ\$gar oXImB© h°. E{g{ H$B© M[amgr CgH$s H$m∞b]{b g{ hr AmJ{-[rN>{ Ky_V{ W{. V] qµOXJr H$m A[Zm hr ÈV]m hm{Vm Wm. gaH$mar Or[ H$m{R> r H{$ gm_Z{ I∂S>r ahVr Wr. oH$VZr gwodYmAm| H$m EH$mEH$ Pm{br g{ oN>Q>H$ H$a Xya Om oJaZm, dh gh Zht [m`m Wm. Bg ]ma dh oVbo_bm`m Zht Wm. CgZ{ E{g{ hr Xm{-VrZ M∏$a AmO g{ [mßM _hrZ{ [hb{ `hmß H{$ bJm`{ hm{V{ Vm{ A] VH$

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 25 &&


Cg{ J´{¿`wQ>r, [{›eZ, ‡mdrS>|Q> \ß$S> H$m ^wJVmZ hm{ J`m hm{Vm. b{oH$Z A^r Vm{ CgZ{ OmZ{ oH$VZr ]ma AmR> _ßoµObm B_maV H$s gro∂T>`mß M∂T>Zm-CVaZm h°. Cg{ ]Jb _| µ\$mBb| X]m`{ h˛E, Òd`ß [a ]{hX JwÒgm Am`m Wm. b{oH$Z ∑`m H$aVm ? dh dm[g bm°Q> Am`m Wm. [R>mZH$m{Q> _| CgH$s XwoZ`m h°. CgH{$ g[Zm| H{$ Jwb_m{ha `ht Vm{ \y$bZ{ h¢. [yOm H$m{ amhV o_br Wr. CgH{$ H$m_ Cg{ ]ZV{ h˛E oXI{ W{. dh ‡\w$oÑV hm{ CR>m Wm. CgZ{ Ifim gmh] H{$ _eoda{ H$m{ _mZH$a oZÒgßX{h Òd`ß H$m{ Qy>Q>Z{ g{ ]Mm ob`m h°. gM hr Ka H{$ obE, [°g{ H$m YamVb hm{Zm µOÍ$ar hm{Vm h°. Xm{ _hrZ{ Am°a Hw$N> Zm hm{Vm. H$hmß OmVm dh? CYma _mßJZ{ H$s H$Jma [a oZÒgßX{h hr [h˛ßM J`m hm{Vm dh. Cg{ g[Z{ aßJ bmV{ h˛E bJ{ W{. dh [{›eZ H{$ H$mµJµO [ÀZr H$m{ oXImV{ h˛E [wboH$V h˛Am Wm. _hrZm| H$s _mZogH$ `ßÃUm g{ bJm Wm, _wo∫$ o_b J`r h°. Ka _| CÀgd O°gm dmVmdaU bham CR>m Wm. dh [{›eZ H{$ H$mµJµO gß]ßoYV Xµµ‚Va _| Òd`ß b{H$a J`m Wm. T>mßJy am{S>dmb{ o]ObrKa H{$ [mg hr Vm{ h° X‚Va. ÒHy$Q>a H$m{ I∂S>m H$aV{ dµµ∑V CgZ{ X{Im Wm, o]Obr Ka H{$ H$_©Mmar Q≠>mßÒ\$m∞_©a [a M∂T>{ h˛E gµ\$mB© H$aZ{ _| aV W{. ^moQ>`m ZrM{ I∂S>{-I∂S>{ A[Z{ H$_©Mmna`m| H$m{ ohXm`V| X{ ahm Wm. ^moQ>`m A^r VH$ OyoZ`a B›OroZ`a hr h°. V] ^r dh Bgr [m{ÒQ> [a Wm. Cg{ Ò_aU h°, O] o]Obr Ka H{$ ]∂S>{ Q≠>mßÒ\$m∞_©a H$m{ AmJ bJr Wr, V] dh `hmß Z`m-Z`m hr Am`m Wm. CgZ{ oH$g Vah Q≠>mßÒ\$m∞_©a H$m{ Yy-Yy ObZ{ g{ ]MmZ{ h{Vw V_m_ H$m{oee| Xmßd [a bJm Xr Wt. b{oH$Z Q≠>mßÒ\$m∞_©a ObZ{ g{ ]M Zht [m`m Wm. CgH$s oZ>m H$s g^r Z{ ‡eßgm H$s Wt. BgH{$ E{dO _| Cg{ oZ>mdmZ H$_©Mmar H$m oòVm] AdÌ` o_b J`m Wm. Cg{ Ò_•oV`mß Q>rgZ{ bJr Wt. ^moQ>`m Z{ Cg{ X{I ob`m Wm. dh ]m{bm Wm, "gmh] Or.....H°$g{ AmZm h˛Am? [{›eZ BÀ`moX H$m Hw$N> ]Zm?' CgZ{ H$hm Wm, "V^r Vm{ Am`m hˇß.. [{›eZ H{$ H$mµJµO ]mB© h¢S> b{ Am`m Wm [oQ>`mbm g{. "A¿N>m h˛Am.....Mbm{ oX_mµJr Q>{›eZ Vm{ Xya h˛B©.....' "]h˛V [a{emZ Wm....o[N>b{ oXZm|......' "A] Q>{›eZ Zht b{Zr...._O{ H$am{.....]h˛V g{dm H$a br _hH$_{ H$s.' "V] µO_mZm A¿N>m Wm.... AmO Zm°H$ar _wpÌH$b hm{ J`r h°. ^moQ>`m ' "∑`m H$a|.....Zm°H$ar Vm{ H$aZr hr h° Zm?....Xm{ gmb ah

J`{ h°ß. oZH$b Om`{ßJ{....Am[ Vm{ A¿N>{ g_` [a \´$s hm{ J`{ h¢....' ^moQ>`m Z{ H$hZm Omar aIm Wm. BZ gmbm| H{$ ]rM dh bJ^J JßOm hm{ J`m Wm. CgZ{ ^moQ>`m g{ AbodXm br Wr. CgH{$ oXb _| Am`m Wm oH$ o]Obr Ka H{$ ^rVa OmH$a [wamZr Ò_•oV`m| H$m{ VmµOm H$a{ b{oH$Z....em_ H$m dµµ∑V hm{Z{ H{$ H$maU h{S>∑bH©$ H{$ grQ> [a o_b OmZ{ H$s B¿N>m g{, dh dhmß g{ Am J`m Wm. h{S>∑bH©$ grQ> [a Zht o_bm Wm. eoZdma Am°a BVdma H$s Nw>o≈>`m| H{$ H$maU A] Cg{ gm{_dma VH$ ‡Vrjm H$aZ{ H$s `ßÃUm ^m{JZr Wr. dh CXmg hm{ CR>m Wm. A] h{S> ∑bH©$ H$s oeH$m`V oH$gg{ H$a{? AmYm KßQ>m grQ> g{ [hb{ CR> OmZm, gß^dVï CgH$m AnYH$ma ahm hm{Jm. CgZ{ ÒHy$Q>a ÒQ>mQ>© H$a oX`m Wm. Ka AmH$a Cg{ amhV o_br Wr. Xyga{ oXZ, Ifim Ka Am`m Wm. dh ^r òwe h˛Am Wm oH$ CgH$m bJ^J H$m_ hm{ J`m Wm. "X{Im...? h˛Am Zm H$m_? Vw_ Vm{ hVme hm{ ah{ W{. Mma M∏$a [oQ>`mbm H{$ hr bJ{ h°. ∑`m µ\$H©$ [∂S>m? E{g{ hm{V{ h¢ H$m_. [ßnS>VOr A[Z{ [°gm| H{$ obE hr Xm°∂S>Yy[ H$s h° Zm? Ifim b¿N>{Xma ^mfU X{Z{ bJm Wm. dh ]m{bm Wm, "[a... dhmß Om{ hmbmV h°.... Cµ\$.. H$hmß... H$hmß Zht ^mJm _¢?' "Mb N>m{∂S> A]....H$m_ Vm{ hm{ J`m Zm? _¢Z{ R>rH$ hr H$hm Wm Zm?' "gM....._¢ hr oµ\$Vya _| Wm. H$m{Q>© H$Mhna`m| H{$ M∏$am| _| [∂S>Z{dmbm Wm...[a....Ifim....._hH$_{ H$m H$m{B© \$O© Zht ]ZVm?.....' "oH$g `wJ H$s ]mV| H$aV{ hm{ [ßnS>V Or......?' dh Ifim g{ H$h X{Zm MmhVm Wm oH$ gM hr [oQ>`mbm H{$ M∏$am| H{$ oXZm| dh ^rVa VH$ ]m°Zm hm{ J`m Wm. oH$g Vah _m_ybr g{ ∑bH$m~ H{$ AmX{em| [a dh Mm]r dmbm oIbm°Zm hm{ J`m Wm. H$R>[wVbr H$s Vah ZmMZ{ H{$ obE odde hm{ J`m Wm. b{oH$Z dh Mw[m J`m Wm. CgZ{ o\$bhmb Ifim H$m _wßh _rR>m H$admZm Wm. CgZ{ [ÀZr H$m{ o_R>mB© bmZ{ H$m AmX{e oX`m Wm. . 1288, b{Z-4, lram_eaU_≤ H$m∞bm{Zr,

S>bhm°Or am{S>, [R>mZH$m{Q> ([ßOm])-145001 \$m{Z - 0186 - 2229440

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 26 &&


12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123

H$hmZr

AÏ`∫$

AmYr amV H$m d∂∑V Wm Am°a Amg_mZ _| AmYm MmßX

M_H$ ahm Wm. oµ\$µOm _| AOr]-gr YwYß \°$br Wr. em`X XmdmZb H$m YwAmß Wm. a{b H$s [Q>na`mß I∂S>H$ ahr Wt. a{b Am ahr Wr `m Om ahr Wr Hw$N> _mby_ Zht Wm. OwJZy Am[g _| ]oV`mV{ BYaCYa Ky_ ah{ W{. µH$]´ÒVmZ H{$ ZrboJar H{$ [{∂S>m| [{ bQ>H{$ M_JmX∂S> Zm OmZ{ H$m°Z-gm am∂O COmJa H$a ah{ W{. R>ßS> H$m _m°g_ Wm Am°a amV H{$ AmH$me _| OwJZy H$s Vah oX[-oX[ H$aVm hdmB©Ohm∂O Mbm Om ahm Wm. [ya{ _mhm°b _| amVamZr H{$ \y$bm| H$s òwÌ]y \°$br h˛B© Wr.$ Xya H$ht Mm°amh{ [{ EH$ Hw$Œmm A[Z{ gmoW`m| H$m{ [wH$ma ahm Wm. MM© H{$ H´$m∞g [{ AQ>H$s [VßJ hdm H{$ ha Pm|H{$ H{$ gmW H$mß[ H$mß[ OmVr Wr. A[Zr Y∂S>H$Zm| H$m{ gÂhmb{ hmW _| bmbQ>{Z ob`{ _¢ AmJ{ ]∂T> ahm Wm$. hd{brZw_m Ka H$m Xadm∂Om Iwbm hr Wm. AÂ_m H$ht J`r Wt. g] bm{J Jhar ZtX _| W{. amV H{$ gfimQ>{ _| PtJwam| H$m em{a S>amdZm bJ ahm Wm. A[Z{ S>a H$m{ ^ybH$a _¢ AÂ_m H$s JR>ar Vbme H$a ahm Wm oOg_| bH$∂S>r H$m ]∑gm h°. Cg bH$∂S>r H{$ Zµµ∑µH$merXma ]∑g{ _| EH$ _∂I_br W°br h° Am°a Cg W°br _| gm{Z{-MmßXr H{$ H$B© og∑H|$$ h¢. _¢ oH$gr ]É{ H$s Vah Cg ^yb^wb°`m _| og∑H${ H$s W°br Vbme H$a ahm Wm b{oH$Z _wP{ dh W°br H$ht Zht o_br. EH$ [wamZr Xrdma [{ oN>[H$ob`m| H$s Mhb-[hb Wr. AmJ{ H{$ H$_a{ _| ]h˛V AßY{am Wm. Cg H$_a{ _| ]h˛V [wamZr [ß{qQ>Ωg bJr Wt. OJh-OJh _H$∂S>r H{$ Omb{ W{ Am°a Yyb ^r ]h˛V Wr. AmJ{ EH$ VhòmZm Wm Ohmß EH$ H$m{Z{ _| E∑d{na`_ aIm Wm. dhmß H$mßM H$s [wamZr Amb_mar _| Hw$N> Xwb©^ oH$Vm]| Wr. o_≈>r H{$ \y$bXmZm| _| _m{a[ßI gO{ W{. ogbmB©-H$∂T>mB© H$m gm_mZ \$e© [{ o]Iam [∂S>m Wm. EH$ H$m{Z{ _| J´m_m{\$m{Z Am°a Hw$N> naH$m∞S>© [∂S>{ W{. [yam Ka oH$gr Â`yo∂O`_ H$s Vah bJ ahm Wm. AJa AÂ_m H$m Vm{Vm _wP{ X{I b{Jm Vm{ dh em{a _MmZ{ bJ{Jm b{oH$Z dh Vm{Vm _wP{ H$ht Z∂Oa Zht Am`m. bJVm h° AÂ_m Vm{V{ H$m{ A[Z{ gmW b{H$a J`r h¢. _¢ [yar hd{br _{ß oH$gr ^Q>H$Vr h˛B© AmÀ_m H$s Vah Q>hb ahm Wm b{oH$Z _wP{ og∑H$m| H$s W°br Zht o_br. o[N>dm∂S>{ _| H$ht _m{Jam MQ>H{$ W{ oOgH$s _hH$ma oµ\$µOm _| Wr. Zr_ H{$ [{∂S> [{ ha{ aßJ H$m [aM_ [ßI H$Q>{ [naßX{ H$s

Vah \$∂S>\$∂S>m ahm Wm. V^r EH$ Myhm Hw$N> JwZJwZmV{ h˛E _{a{ [mg g{ Jw∂Oa J`m. BVZr ]∂S>r hd{br Vm{ _¢Z{ oµ\$Î_m| _| X{Ir Wr! _{a{ H$mZm| H$m{ AÂ_m H{$ bm{H$JrV JwZJwZmZ{ H$s Amdm∂O gwZm`r X{ ahr Wr. _¢Z{ CgH$s [m`b H$s PßH$ma ^r gwZr. _¢ BZ AmdmµOm| g{ od[arV oXem dmb{ H$_a{ _| Mbm J`m. dhmß EH$ [wamZr _{∂O [{ Hw$N> H$m∞H$am{M MhbµH$X_r H$a ah{ W{. D$[a H{$ Xam∂O _| CXy© H$s EH$ oH$Vm] Wr oOg{ Xr_H$ bJ MwH$s Wr. ZrM{ H{$ Xam∂O _| _wP{ dh W°br o_b J`r. ""H$ht _¢ ∂ªdm] Vm{ Zht X{I ahm...'' ∂ª`m] Zht gÉmB© Wr. gm{Z{-MmßXr H{$ og∑H$m| H$s W°br A] _{a{ hmWm| _| Wr. Cg W°br _| AOr]-AOr] Vah H$s MrµO{ß Wrß _gbZ gr[, eßI, _m{Vr, Hß$M{, Xwb©^ [ÀWa, bH$∂S>r H$m Hß$Km, [wamZ{ ∂O_mZ{ H$s K∂S>r, _m{a[ßI, aÀZ Am°a H$wN> [wamZ{ ∂O{da. b{oH$Z `h ∑`m....AJb{ hr [b gmar Mr∂O| o_≈>r _| ]Xb J`t. E{gm bJm O°g{ _¢ _H$∂S>r H{$ Omb _| \ß$g J`m hˇß. hmß, _¢ g[Zm X{I ahm Wm O]oH$ gÉmB© Vm{ Hw$N> Am°a hr Wr.

$&& A`mµO òmZ && goX©`m| H$s Yy[ Vm[Z{ H{$ obE g] bm{J A[Z{-A[Z{ AmßJZ _| ]°R>{ W{. [mg hr H${ oH$gr hdmB©A»>{ g{ EH$ hdmB©OhmµO Z{ C∂S>mZ ^ar Wr Om{ Amg_mZ H{$ Zrb{ g_ßXa _| Ïh{b _N>br O°gm bJ ahm Wm. AÂ_m ^r Yy[ Vm[Z{ H{$ obE XadmµO{ H$s X{har [{ ]°R>r Wt. AÂ_m Z OmZ{ ∑`m-∑`m ]∂S>]∂S>m ahr Wt. Hw$Eß H$s oKaZr H$m em{a `hmß VH$ Am ahm Wm. _¢ o[N>b{ [Érg gmbm| g{ AÂ_m H$m{ X{I ahm Wm b{oH$Z AmO ^r dh O°g{ H$s d°gr h°. CZH$m PwauXma M{ham [wamZr g‰`Vm H$s obo[ O°g{ bJVm. CZH{$ hmWm| [{ aJ| Hw$N> Bg Vah C^a Am`r Wt oH$ C›h| EH$-EH$ H$aH{$ oJZm Om gH$Vm Wm. _wP{ CZH{$ hmWm| H$s Zg| g∂S>H$ _mJ© H{$ ^m°Jm{obH$ Í$∂T> oM›h O°g{ bJVrß. oOg Pm{[∂S>rZw_m H$_a{ _| AÂ_m ahVr Wrß dhmß Am°a H$m{B© Zht ahVm Wm. AÂ_m H{$ naÌV{Xma h_ma{ Ka H{$ ]m∂Oy _| ahV{ W{. AÂ_m H$m H$_am h_ma{ Ka H{$ gm_Z{ hr Wm. ]rM _| g{ EH$ [Vbr-gr [JS>ßS>r AßXa ]ÒVr VH$ J`r Wr. Xm{[ha H$m{ AÂ_m Vg]rh ob`{ ]°R> J`rß. Vg]rh gm{Z{ H$s Wr. Zht....Vg]rh gm{Z{ H$s Zht h°. Cg S>amdZ{ g[Z{ H$s

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 27 &&


Vah _{am dh_ hr Wm oH$ Vg]rh gm{Z{ H$s h°. em_ H$m{ AÂ_m o\$a ]∂S>]∂S>mZ{ bJt oH$ dh ^maV-[moH$ÒVmZ od^mOZ H{$ g_` A[Z{ [nadma g{ o]N>∂S> J`rß. AÂ_m A∑ga A[Z{ H$_a{ H{$ [rN>{ bJr H$a{b{ H$s ]{b g{ H$a{b{ MwZm H$aVrß. AÂ_m H$s V›hmB`m| H$m gmWr CZH$m Vm{Vm Wm dZm© AÂ_m H{$ Kadmbm| H{$ obE dh EH$ _wgr]V Wrß. gw]h-em_ Cg Ka H$s N>m{Q>r b∂S>H$s oµ\$µOm ∂Imbm H$m{ am{Q>r X{ OmVr. H$hV{ h¢ oH$ Imbm Z{ o\$Om H$m{ H$•oÃ_ Ìdmg X{H$a EH$ Z`r q∂OXJr Xr Wr. A] Vm{ oµ\$µOm H$m{ ^r µ\w$g©V Zht Wr AÂ_m H{$ obE. o[N>br amV AÂ_m oMÑmVr aht oH$ oµ\$µOm _wP{ R>ßS> bJ ahr h°, Hß$]b Am{∂T>m X{ b{oH$Z oµ\$µOm Vm{ ôdm]m| H$s XwoZ`m _| Im{`r Wr. oH$gr Z{ ^r AÂ_m H$s Mrò Zht gwZr. gw]h H$s A∂OmZ VH$ AÂ_m oMÑmVr aht. Cg oXZ _wP{ [m{ÒQ> Am∞o\$g _| Hw$N> H$m_ Wm. gro∂T>`mß CVaH$a O°g{ hr _{¢ ZrM{ Am`m Vm{ X{Im AÂ_m \w$Q>[mW [{ ^rI _mßJ ahr h°ß. _¢ bJ^J Xm°∂S>V{ h˛E dhmß J`m Vm{ X{Im dh AÂ_m Zht H$m{B© Am°a Wr. Cg ]wo∂T>`m Z{ _wP{ X{IH$a _{a{ AmJ{ hmW \°$bm`m. dh dmµH$B© ^yIr bJ ahr Wr Am°a ^yI H$s dOh g{ Cg{ M∑H$a Am ah{ W{. Cg dµµ∑V _{a{ [mg ]wo∂T>`m H$m{ X{Z{ H{$ obE Hw$N> ^r Zht Wm. ""`h K∂S>r aI bm{...gm{Z{ H$s h°...Bg{ ]{M X{Zm.'' _¢Z{ EßQ>rH$Zw_m K∂S>r ]wo∂T>`m H$m{ oXImV{ h˛E H$hm. ""`h K∂S>r _{a{ oH$gr H$m_ H$s Zht h°.'' ]wo∂T>`m AodMb Òda _| ]m{br. ""EH$ o_ZQ>'', H$hH$a _¢ A[Z{ ]°J _| [°g{ VbmeZ{ bJm. O°g{ hr _¢Z{ Cg{ [°g{ X{Z{ H{$ obE oga CR>m`m dh AmJ{ Om MwH$s Wr. _¢ hmW _| MßX og∏{$ Wm_{ CgH$m [rN>m H$aZ{ bJm. AmB©Z{ H$s EH$ XwH$mZ H{$ gm_Z{ AmH$a _¢ oR>R>H$ J`m oH$ H$m{B© _wP{ X{I Vm{ Zht ahm. _¢ ]∂S>r ohÂ_V H$aH{$ µH$X_ ]∂T>m ahm Wm. AmJ{ Ko∂S>`m| H$s EH$ XwH$mZ Wr Ohmß [|Sw>b_ PZPZm CR>{. _wP{ A[Zr K∂S>r H$m ∂I`mb Am`m. _{am oXb ∂Om{a-∂Om{a g{ Y∂S>H$ ahm Wm. _¢ _yoV©dV dhmß I∂S>m ahm. ]wo∂T>`m ^r∂S> _| H$ht Im{ J`r. AÂ_m H$s ]r_mar g{ CgH{$ Kadmb{ BVZ{ ÃÒV W{ oH$ dh Cg{ _aZ{ H$s ]X≤XwAmEß X{V{ W{. AÂ_m g] X{I-gwZ gH$Vr Wt. A∑ga AÂ_m ]∂S>]∂S>m`m H$aVrß - ""Wm{∂S>r X{a H$m{_m H$s hmbV _| A[Zr ∂H$]´ _| Amam_ H$Íß$Jr o\$a H$m{B© Z`m o∂OÒ_ b{H$a AmDß$Jr...'' Cg oXZ O] AÂ_m am{Q>r Im ahr Wt Vm{ CgH$s am{Q>r ]H$ar b{ ^mJr. oH$gr Z{ ^r AÂ_m H$s ∂I]a Zht br. AÂ_m Cg oXZ ^yIr-fl`mgr Z OmZ{ ∑`m-∑`m ]∂S>]∂S>mVr ahrß-

27 Zdß]a 1980, ÒZmVH$, \°$eZ oS>OmqZJ _| oS>flbm{_m ‡H$meZ ï odo^fi [Ã-[oÃH$mAm| _| H$odVmEß, H$hmoZ`mß Edß bKwH$WmEß ‡H$moeV. g߇oV ï ÒdVßà b{IZ Edß \°$eZ oS>OmBqZJ. ""Mw^Vr h° oXb _| Mfl[b H$s H$sb VwÂhma{ [°am| _| hm{ `m _{a{ [°am| _|.'' AÂ_m ]∂S>]∂S>m ahr Wrß""_ßoXa _pÒOX H{$ PJ∂S>{ _| ]mßQ> oX`m ^JdmZ H$m{, YaVr ]mßQ>r, Aß]a ]mßQ>m, _V ]mßQ>m{ BßgmZ H$m{$.'' J_u Z{ XÒVH$ X{ Xr Wr. flb{Qµ\$m∞_© [{ Jh_mJh_r Wr. Q≠>{Z Ny>Q>Z{ hr dmbr Wr. EH$ ]wo∂T>`m Q≠>{Z H{$ Xadm∂O{ [{ ]°R>r _wP{ [wH$ma ahr Wr. EH$ bÂh{ H{$ obE _¢ Cg ]wo∂T>`m H$m{ X{IH$a Mm¢H$ J`m oH$ H$ht `h AÂ_m Vm{ Zht h¢. Cg ]wo∂T>`m H$m M{ham hˇ]hˇ AÂ_m O°gm Wm. ]wo∂T>`m H$m{ ohMH$s bJ ahr Wrß. CgZ{ A^r-A^r AMma Am°a gyIr am{Q>r g{ A[Zr ^yI o_Q>m`r Wr. Cg{ fl`mg bJr Wr b{oH$Z oH$gr Z{ ^r CgH$s [wH$ma Zht gwZr. g] bm{J _m{]mBb [{ Ï`ÒV W{. _wP{ X{IH$a CgZ{ A[Zr flbmpÒQ>H$ H$s JßXr-gr ]m{Vb _{a{ AmJ{ ]∂T>m Xr. _¢ Cg ]m{Vb [{ A[Zm Í$_mb b[{Q>H$a [mg hr H{$ Zb H$s Va\$ ]∂T> J`m. Zb Im{bZ{ [a Cgg{ Xm{-VrZ ]yßX [mZr Q>[H$H$a µ\$e© [a \°$b J`m. E{gm bJm O°g{ H°$Zdmg [{ H$m{B© oMÃH•$oV ]Z ahr h°. O] _¢ A[Z{ Wa_g H$m [mZr CgH$s ]m{Vb _| C∂S>{b ahm Wm V^r µ\$a_mZ H$m µ\$m{Z Am J`m - "H$hZ{ bJm oH$ AÂ_m V{a{ [mg ∑`m H$a ahr hß°?' BßOZ H$s V{O grQ>r g{ _{a{ H$mZ PZPZm CR>{. _¢ µ\$a_mZ H$s ]mV g_P Zht [m ahm Wm. `h ]wo∂T>`m AÂ_m H°$g{ hm{ gH$Vr h°? Bgg{ [hb{ oH$ _¢ Cg ]wo∂T>`m H$m{ Xm{]mam X{I [mVm Q≠>{Z Mb [∂S>r Wr. hdm _| V°aVr CgH$s JßXr-gr ]m{Vb ^a Z∂Oa Am`r.

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 28 &&


_wP{ AÂ_m H$m{B© OmXyJaZr bJVrß oOgZ{ o[N>b{ OZ_ _| H$B© JwZmh oH$`{ hmß{ Am°a Bg OZ_ _| Cg{ CgH{$ oH$`{ H$s gOm o_b ahr hm{. o\$a EH$ oXZ AÂ_m H$m Vm{Vm EH$ Hw$Œmm b{ ^mJm. H$hV{ h¢ oH$ Cg oXZ Vm{V{ H$m q[Oam Iwbm ahm J`m Wm. hmßbmoH$ q[Oam Iwbm ahZ{ H{$ ]mdOyX Vm{Vm AÂ_m H$m{ N>m{∂S>H$a C∂S>Vm Zht Wm b{oH$Z Cg oXZ EH$ Hw$Œm{ H$s Z∂Oa Cg [a [∂S> J`r. AÂ_m ""o_Q>≤Ry>-o_Q≤>Ry>'' H$hH$a Mr∂IVr aht b{oH$Z g] H{$ g] [ÀWa hm{ J`{ W{. Cg oXZ AÂ_m ]h˛V am{`rß. EH$ o_Q≤>Ry> hr Vm{ Wm AÂ_m H$m gmWr. AJa o_Q≤>Ry> o∂OßXm hm{Vm Vm{ dh C∂S>H$a CgH{$ [mg Am OmVm. AÂ_m AmV{-OmV{ [ßoN>`m| H$m{ o_Q≤>Ry> H{$ gßX^© _| X{Im H$aVt. o_Q≤>Ry> ^r CZg{ BßgmZm| H$s Vah ]oV`mVm Wm. o_Q≤>Ry> H{$ o]N>m{h _| AÂ_m ]r_ma [∂S> J`rß. C›h| ogJZb dmbm a{bd{ H{$o]Z oH$gr _ßoXa O°gm Z∂Oa Am ahm Wm. AÂ_m H{$ hm|R> [Wam J`{. AmßI| Q>H$Q>H$s bJm`{ a{bd{ H{$o]Z H$m{ oZhmaVr ahVt. [bH|$ Vm{ O°g{ P[H$Zm hr ^yb J`r Wt. ""o_Q≤R>y a{bd{ H{$o]Z [{ ]°R>m h°...'' AÂ_m ]∂S>]∂S>mZ{ bJVrß. _¢ AÂ_m _| oXbMÒ[r b{Z{ bJm. AÂ_m _{ar naÌV{Xma ^r Wrß. _wP{ AÂ_m H$m{`b{ H$s E{gr IXmZ Z∂Oa AmVrß oOg_| g{ hram oZH$bVm hm{. g] H$hV{ W{ oH$ AÂ_m H$ZdQ>© _wpÒb_ h¢. C›hm|Z{ BÒbm_ ∂Hw$]yb oH$`m h°. AÂ_m H{$ ]ma{ _| Am°a ^r H$B© AOr]-AOr] Vah H$s ]mV| h_ma{ Jmßd _| \°$br Wrß. ∑`m AÂ_m Z{ Xygam oZH$mh oH$`m h°? AÂ_m H$m Zm_ ∑`m h°? AÂ_m H$s H$m{B© gßVmZ h° ^r `m Zht? Vah Vah H{$ gdmb gVm ah{ W{. CZH$s AmßI{ß g∂S>H$ [{ Q>H$Q>H$s bJm`{ Z OmZ{ oH$gH$m BßV{∂Oma oH$`m H$aVt. H$m{B© XwAm Wr oOg{ AÂ_m ]ma-]ma Xm{ham`m H$aVt. A] AÂ_m Z{ ]∂S>]∂S>mZm N>m{∂S> oX`m$Wm. AÂ_m gµ\{$X ob]mg [hZZ{ bJt. A[Z{ JwZmhm| g{ Vm°]m H$aH{$ am{Z{ bJt. _µOmam| [{ OmZ{ bJrß. Z_m∂O Am°a Hw$amZ [∂T>Z{ bJrß. gµ\{$X ob]mg _| dh \$naÌVm Z∂Oa AmVrß. gw]h-em_ AÂ_m oMo∂S>`m| g{ oKar ahVrß. oMo∂S>`mß AÂ_m g{ Z OmZ{ ∑`m-∑`m ]mV| H$aVrß. ""EH$ Zm EH$ oXZ Vm{ g^r H$m{ OmZm h°,'' AÂ_m oMo∂S>`m g{ H$hVt. Bg [a oMo∂S>`m AÂ_m H$s am{Q>r A[Zr Mm|M _| X]m C∂S> OmVr. _mZm{ H$h ahr hm{ - ""VwÂhmam o∂OßXm ahZm Am°a _a OmZm Vm{ EH$ ]am]a h° AÂ_m!'' A] AÂ_m H$m{ Zm Vm{ J_u bJVr Wr Am°a Zm hr R>ßS>r. A] CZH{$ obE ha _m°g_ EH$ O°gm Wm. AÂ_m H$s AmßI| ]mnae

_| Q>[H$V{ N>fl[a O°gr hm{ J`rß.'' H$µ\$ZMm{a..''AÂ_m ]wX]wXm ahr Wt - ""_m°V H{$ Hw$Eß _| ]mBH$ Mbm ahm hm{Jm.'' S>moH$`m AmVm Am°a AÂ_m H{$ gm_Z{ g{ gmBoH$b H$s KßQ>r ]OmVm h˛Am JwµOa OmVm. My∂S>r ]{MZ{ dmbr AÂ_m H$m{ gbm_ H$aH{$ AmJ{ ]∂T> OmVr. ]Ém| H$s [VßJ `m J|X CgH{$ H$_a{ _| Am OmVr b{oH$Z AÂ_m Bg Ehgmg g{ ^r ]{∂I]a Wrß. ""AÑmh˛ A∑]a...'' _pÒOX _| AµOmZ hm{Vr. ""AÑmh˛ A∑]a...AÑmh ]h˛V ]∂S>m h°....'' AÂ_m ]wX]wXm ahr Wrß. òwXm H{$ Zm_ H$m odX© CZH{$ hm|R>m{ [{ Y∂S>H$Zm| H$s Vah Omar hm{ J`m. CgH{$ Zm_ H$m odX© Vm{ AÂ_m H$s gm{M H$s gahXm| H$s Vah bJmVma Omar Wm. o\$a dh am{Z{ bJr. oggoH$`m| g{ CZH$m oOÒ_ ba∂OZ{ bJm. AÂ_m A[Z{ Am[H$m{ bm{ar gwZmH$a WH$H$a Yy[ _| hr gm{ J`rß. CZH{$ hmWm| _| KwßKÍ$ W{. oH$gr _mgy_ Jm` H{$ Jb{ [{ Nw>ar MbV{ X{I Om{ hmb hm{Vm h° dhr hmb _{am Wm. [naßX{ CZg{ H$hV{ ah{ oH$ Yy[ V{O hm{ J`r h° AßXa OmAm{ b{oH$Z dh Vm{ O°g{ H$m{_m _| Mbr J`r Wt. EH$ ]ma o\$a CZH$s am{Q>r ]H$ar b{ ^mJr. ""AÂ_m....'' A[Z{ Ka H$s N>V [a I∂S>{ hm{H$a _¢ Mrò ahm Wm. em`X AÂ_m ]{hm{e hm{ J`t Wt. [naßX{ CZH{$ Amg-[mg _ßS>am ah{ W{. AÂ_m Z{ _wP{ Jm{X _| oIbm`m h°, _wP{ AÂ_m H$s Jm{X EH$ E{gr B]mXVJmh Z∂Oa Am ahr Wr Ohmß OmH$a BßgmZ A[Z{ gma{ XX© ^yb OmVm h°. _{am oXb Mmh ahm Wm oH$ _¢ EH$ ]ma o\$a AÂ_m H$s Jm{X _| gm{ OmDß$. ""∑`m h˛Am....AÂ_m!'' Bg ]ma _¢ µOm{a g{ Mròm Wm. [ya{ _m{hÑ{ _| Aµ\$am-Vµ\$ar _M J`r. _m{Q>agmBoH$bm| H$s Mhb[hb ]∂T> J`r Wr. ^r∂S> _| oµ\$µOm oJa J`r Wr. CgH$s Hw$hZr _| Mm{Q> bJ J`r Wr. _¢Z{ Cg{ Jm{X _| CR>m ob`m. _wP{ bJm O°g{ AÂ_m N>m{Q>rgr oµ\$µOm ]ZH$a _{a{ [mg h¢. [mg hr H{$ H$mbr _ßoXa _| ∂Om{a-∂Om{a g{ KßoQ>`mß ]O ahr Wrß. ""Wm{∂S>r X{a H$m{_m H$s hmbV _| A[Zr µH$]´ _| Amam_ H$Íß$Jr...o\$a H$m{B© Z`m oOÒ_ b{H$a AmDß$Jr.....'' AÂ_m H$hm H$aVr Wrß. Eß]wb|g AÂ_m H$m{ AÒ[Vmb b{H$a Om ahr Wr. _¢Z{ [m{M© g{ H$ma oZH$mbr Am°a oµ\$µOm H$m{ Cg_| o]R>mH$a Eß]wb|g H$m [rN>m H$aZ{ bJm. Amg_mZ Z{ O°g{ gyaO H$m{ ]mXbm| H$m H$µ\$Z Am{T∂ >m oX`m Wm Am°a hdmAm| _| òmbm H{$ AmßgwAm| H$s Z_r Wr. . dmS>© Zß.11, gΩJ_, OwfimaX{d, oObm, oN>ßXdm∂S>m (_.‡.)480551 \$m{Z - 9229901070

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 29 &&


12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123

H$hmZr

H$m{Îhˇ H$m ]°b _hµO VrZ KßQ>{ H$s ZtX H{$ C[amßV aßOZ OmJ J`m, oMh˛ßH$H$a! CgH{$ Z{Ãm| _| ObZ Wr, gmßg Mb ahr Wr, ]h˛V V{µO _mZm{ X_{ H$m am{Jr hm{. ˆX` H$s Y∂S>H$Z H{$ gQ>rH$ Am^mg h{Vw Cg_| Xmß`r hW{br H$m{ grZ{ [a aIm. Y∂S>µH$Z H$s Jm∂S>r Xm°∂S> ahr Wr...Aodam_! gw]h H$s H$Ér am{eZr! CZtXr XwoZ`mß! Am°a hÎH$sMhb-[hb! oH$gr H$sb-gm Mw^Vm h° g] Hw$N>. O]oH$ qMVm _w∫$ ]M[Z H{$ `hr ‡^mV AmßIm| _| \$]V{ W{ - òy]gyaV aßJm| H$s Vah!...V] Am°a AmO H$m aßOZ! ""Hw$gw_!'' dh Hw$Z_wZm`r qH$Vw CR>r Zht. ogµ\©$ H$adQ> ]Xb br .... AJa dh OmJ ahr hm{Vr Vm{ VÀH$mb, "∑`m h˛Am? H$m{B© ]wam g[Zm X{Im! Vo]`V Vm{ R>rH$ h°?' dµJ°ah-dµJ°ah....Am°a EH$ Ωbmg R>ßS>m [mZr [{e H$a X{Vr, o]Zm _mßJ{. Hw$gw_ H$s ^m{br gyaV [a hmW \{$aZ{ H$m _Z hm{Vm h° Cg{. gm{Vr h˛B© Hw$gw_ H$m M{ham gM_wM _Zm{hmar hm{ CR>Vm h°. H$m{_b Am°a pÒZΩY. nßHß$Vw A[Z{ ]∂T>V{ h˛E hmWm| H$m{ CgZ{ am{H$ ob`m. ...d°g{ ^r dh Cg{ ]{hX VßJ H$aVm ahm h°. YaVr [a [mßd aIZ{ H$s ^r B¿N>m Zht hm{Vr CgH$s. WH$mZ H{$ _ma{ AßJ-AßJ Qy>Q> ahm h°. ...Qy>Q>{Jm Zht! gma{ oXZ H$s H$∂S>r _{hZV oVg [a AmYr amV H$m gl_ OmJaU! bJ^J EH$ ]O{ VH$ dh PwH$m ahm Wm, CZ ]hr-ImVm| [a, oOZH$s AßoV_ JUZm eQ>a oJaZ{ H{$ [yd© VH$ MmhH$a ^r dh Zht H$a [m`m Wm. Am°a A] gw]h H$s `h ∑bmg! E_.H$m∞_. hm{ÎS>a aßOZ C[m‹`m` odX Â`yoOH$ Zm∞b{O! ... _hmZJa H$s gagamVr qµOXJr _| ^r CgZ{ A[Zr H$bm H$m{ gßOm{H$a aIm h°. gßJrV hr h° Om{ Cg{ OrdßV H$a X{Vm h° `XmH$Xm. daZm Im{[∂S>r _| ^a{ h˛E kmZ H{$ ]wb]wb{ Vm{ ogdm` [{Q> ^aZ{ H{$ Am°a oH$gr H$m_ Zht AmV{. H$m∞_g© H$s _m{Q>r-_m{Q>r oH$Vm]| AmO CgH$s OrodH$m _| V„Xrb hm{H$a ah J`r h°ß. AJa AmO dh Z Om`{ Vm{!....H$m{qMJ H{$ gma{ ÒQy>S>|Q≤>g

CgH$s ‡Vrjm H$aV{ ah|J{. V] ∑`m dh M°Z H$s ZtX gm{ [m`{Jm? `h ]mßgwar ]OmH$a ÒdrQ>r H$m oXb ]hbm [m`{Jm? H$Xmo[ Zht! ÒdrQ>r, CgH$s A[Zr BH$bm°Vr ]{Q>r h° - Xm{ gmb H$s Jm{ar-oM≈>r ÒdrQ>r, gµ\{$X D$Z H{$ Jm{b{-gr JwbJwbr, o]ÎHw$b A[Zr _mß [a J`r h°. ]{Q>r H{$ Ò_aU Z{ Cg{ odh≤db H$a oX`m. CgZ{ o]ÒVa N>m{∂S>m, [mßd ∂O_rZ [a aI{ Am°a Xadm∂Om Im{bH$a H$] [mbZ{ VH$ H$s Xyar V` H$s, Cg{ Zht [Vm. ....`h ∑`m Wm. ‡{_ H$s oddeVm `m ]{Q>r H$s oµ\$H´$! Z! gmar amV Hw$gw_ CgH{$ H$_a{ _| gm{Vr Wr. ogµ\©$ ^m{a H$s XÒVH$ H{$ gmW dh aßOZ H{$ [mg Mbr AmVr. ∑`m|oH$ `hr dh

$&& aOZre am` && dµµ∑V Wm O] dh aßOZ H{$ gmoZ‹` _| ah gH$Vr h°....Im{`r gm{`r Am°a oZpÌM®V. V] ÒdrQ>r ^r Cg{ ]∂ªe X{Vr. Jhar ZtX H{$ AmJm{e _| dh Hw$Z_wZmVr ^r Zht Wr. CgZ{ ÒdrQ>r H$m{ Ny>Z{ H$s oh_mH$V Zht H$s. daZm A^r Dß$-Dß$-Amß-Amß H$m Òda [yar o]pÎS>®J _| JßyO CR>{Jm. Amg[∂S>m{g H$m ha Ï`o∫$ OmZ b{Jm oH$ aßOZ H$s gw]h hm{ J`r. ....A] Amaß^ hm{Jm ^mJXm°∂S> g{ [na[yU© oXZ, Om{ AmYr amV H{$ [hb{ VH$ Zht T>b{Jm. ...[m[m OmAm{, OÎXr Om..Am{, daZm _{a{ oIbm°Z{, o]pÒ∑Q≤>g Am°a H$[∂S>{ H°$g{ Am`|J{! CgZ{ µJm°a g{ X{Im, A[Zr ]{Q>r H{$ oZÌN>b M{ha{ H$m{. Zht dh Vm{ Jhar oZ–m _| brZ h°. Vm{ o\$a. ...A[Zr hr AmdmµO H$m{ BVZr Ò[Ô>Vm g{ gwZZm oH$VZm ^`mdh hm{Vm h°, H$^r-H$^r! OyZ H{$ Amo∂Iar oXZm| _| ^r CgH{$ eara [a H$mßQ>{ C^a Am`{. O°g{ A∑ga H$∂S>H$∂S>mVr R>ßS> H{$ oXZm| _| C^a Am`m H$aV{ h¢. gXu H{$ am|JQ>{ R>ßS> g{ I∂S>{ hm{V{ h¢ O]oH$ J_u H{$ ]mhar XheV g{. dh Wm{∂S>r X{a VH$ ÒdrQ>r H$s H$m{_bVm H$m{ oZhmaVm ahm,

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 30 &&


o\$a hQ> J`m. Mwß]Z H$m{ _wÎVdr H$aZm [∂S>m. O] dh \w$g©V _| hm{ Am°a ÒdrQ>r OmJVr ah{, V] VH$ H{$ obE. ...OmZ{ H$] Am`{Jm A] dh Xwb©^ jU! [b ^a _| oZU©` b{Zm hm{Jm Cg{. ...Hw$gw_ H$m{ OJm`{? Cgg{ Mm` H$m [mZr aIZ{ H{$ obE H$h{? H$[∂S>{, OyV{, Q>mB© Am°a [{Z X{Z{ H{$ obE ]m{b{? V] dh oQ>o\$Z H$m AmJ´h H$a{Jr. "Hw$N> ]Zm X{Vr hˇß MQ>[Q>. b{V{ OmAm{ gmW _|. bßM _| Im b{Zm'. CgH$s AZwZ`-odZ` H$s _yV© [naUoV H$m VmÀ[`© h° EH$ KßQ>m. µ¡`mXm hr, hm{ gH$Vm h° Bgg{ H$_ Zht. O]oH$ bJ^J ]rg o_ZQ> A^r ob‚Q> H$m{ gmß°[Z{ hm|J{. V] H$ht OmH$a dh A[mQ>©_|Q> H{$ Cg VhImZ{ _| [h˛ßM{Jm Ohmß CgH$s Z`r-Zd{br ]mBH$ CgH$m BßV∂Oma H$a ahr hm{Jr - ]{g]´r g{. ∂IwX g{ ∂IwX H$m{ V°`ma H$a ob`m CgZ{, _h∂O [ß–h o_ZQ>m| _|. EH$ H$[ Mm` gw∂S>H$s Am°a H$_a{ H{$ ]mha, o]ÎHw$b X]{ [mßd, Mm{am| H$s Vah....Z ZmBQ> ]΄g Am∞\$ oH$`{, Z [°gm| H$s [∂S>Vmb hr H$s. ogµ\©$ Yra{ g{ Xadm∂O{ H$m bm∞H$ Im{bm Am°a EH$ [Mu obIH$a N>m{∂S> Xr...bßM b{ byßJm, ]m∞`! H$É{ XyY-gr CObr gw]h, ]\©$-gm erVb [dZ! aßOZ Z{ ItMH$a gmßg br, E∑grb{Q>a _am{∂S>m Am°a H$mbr g∂S>H$ [a oM[Q>r gµ\{$X [o≈>`m| H$m{ N>m{∂S>Z{ bJm [rN>{, EH$ H{$ ]mX EH$. a∂‚Vma ∂OÍ$ar h° Bg dµµ∑V daZm ∑bmg H{$ ÒQy>S>|Q≤>g hr CgH$m Zm_H$aU H$aZ{ _| [rN>{ Zht ah|J{....KaKwÒgy, H$m_Mm{a, Om{Í$ H$m Jwbm_! H$m{qMJ, CgH{$ oXZ H$m [hbm ohÒgm h°. BVZr "H$m∞_g©' Vm{ CgZ{ [∂T> hr aIr h° oH$ dh Xygam| H{$ obE EH$ Hw$eb _mJ©Xe©H$ ]Z gH$Vm h°. gm{ _hmZJa H{$ ]∂T>V{ ∂IM© H{$ X]md H{$ MbV{ CgZ{ H$m{qMJ ¡dmBZ H$a hr br Amo∂Ia. d°g{ ^r gw]h H$m gmam dµµ∑V ZhmZ{-ImZ{ _| H$Q> OmVm h°. `h H$^r [hb{ dh gm{Mm H$aVm Wm. qH$Vw A] AJa _O]yar Z hm{Vr Vm{ H$m{qMJ H$m{ H$] H$m AbodXm H$hH$a Ka ]°R> MwH$m hm{Vm...dh gw]h hr ∑`m oOg_| A[Zr _Ou g{ CR>Z{ H$s B∂Om∂OV Z hm{, Mm` H$s MwpÒH$`m| H{$ gmW A∂I]ma-Xe©Z H$s _m{hbV Z hm{! Xm{[ha|! Mmh{ oOg _m°g_ H$s hm| dh H$^r ^r Zht X{I [mVm.... J_u H$s oMboMbmVr Yy[ _| PwbgVr Xm{[ha| hm{ß, gXu H{$ Hw$Âhbm`{ Ambm{H$ _| oR>Rw>aVr Xm{[ha| hm| `m o\$a ]mnae H$s na_oP_ \w$hmam{ß _| ^rJVr Xm{[ha| hm|- dh C›h| Z∂Oa ^a H$^r ^r Zht X{I [mVm. O]oH$ MmhVm h° oH$ CZ [{∂S>m|, _H$mZm|, g∂S>H$m| H{$ D$[a \°$b{ h˛E odÒV•V odVmZ H$m{ oZhmaVm ah{. A[bH$ oOgH{$ Vb{ H$s R>m{g YaVr [a ^mJVr h˛B© o∂OßXoJ`m| H{$ ]rM Jßg{

‡H$meZ ï g߇oV ï

odo^fi [Ã-[oÃH$mAm| _| µJµOb| Am°a H$hmoZ`mß ‡H$moeV. AmoXÀ` H$m{qMJ gßÒWmZ H{$ S>mBa{∑Q>a [X [a H$m`©aV Edß AßJ´{Or H{$ oejH$.

h˛E EH$ N>Q>[Q>mV{ _Z _| Bg Ao^bmfm H$m{ ob`{ dh [yar oeX≤XV g{ ‡VrjmaV ahVm h°. ha dµµ∑V ! aßOZ Z{ A[Zr Xm{[ha| oJadt aI Xr Wt. Cg \$_© _°Z{Oa H{$ [mg, Om{ A[Zr µ\$mBbm| [a gw]h g{ em_ VH$ PwH$m ahVm Wm. _hrZ{ H{$ Mma BVdmam| _| g{ VrZ [a ]wbmZ{ H{$ obE [napÒWoV`mß g•oOV H$aVm ahVm Wm dh. Q≠>{S> EßS> H$m∞_oe©`b \$sÎS> H$s Cg oX[oX[mVr \$_© g{ ∂IwX H$m{ H$mQ>H$a X{IZm Zm_w_oH$Z hm{ J`m Wm aßOZ H{$ obE...BßQ>aZ{eZb \$_© H{$ A[Z{ Mm|Mb{ Am°a oµOÂ_{Xmna`mß hm{Vr h¢. oZ^mZr Vm{ [∂S>{ßJr hr AJa Zm_ Am°a [°gm MmohE Vm{! [hb{! ]h˛V [hb{! O] dh oH$em{a Wm, A[Zr em_| VahVah g{ Ï`VrV H$aZm MmhVm Wm. ...]mnae H$s ^rJr em_m| H$m{ Hw$aHw$ar [H$m°o∂S>`m| Am°a Ja_mJa_ Mm` H{$ gmW, J_u H$s gyIr em_m| H$m{ [hm∂S>m| H$s ∂Im_m{er `m ZoX`m| H{$ gyZ{[Z g{ ]mßgwar H{$ gmW Am°a gXu H$s oR>R>waVr em_m| H$m{ aOmB© _| Xw]H$H$a oH$gr A¿N>r oH$Vm] H{$ gmW ]mßQ>Zm MmhVm. qH$Vw A], O] dh AH{$bm Zht ah J`m h° A[Zr em_m| H$m{ og∂\©$ A[Z{ [nadma H{$ gmW g{ob]´{Q> H$aZm MmhVm h°. ...∑`m E{gm hm{ gH$Vm h°? _hmZJa H{$ Xm_Z [a em`X E{gr em_m| H$s VÒdra| Zht X{Ir Om gH$Vt. O°g{ H$m{qMJ H$s MßX ∑bmg{O H$m{ AbodXm H$h, dh \$_© [h˛ßMZ{ H{$ obE ]{Vm] hm{ CR>Vm h° d°g{ hr \$_© H$m{ ]m∞` H$hH$a dh CZ XwH$mZm| H$s Am{a ^mJZ{ bJVm h° oOZH{$ _m{Q>{ ]hr-ImVm| H{$ EH$mCßQ≤>g M{H$ H$aZ{ H{$ obE dh gmXa Am_ßoÃV h°....^mJV{ h˛E Q≠>°o\$H$ H$s ]r_ma M{VZm g{ Jw∂OaV{ h˛E Cg{ Hw$N> ^r `mX Zht ahVm - Z Mm`, Z [H$m°o∂S>`mß, Z oH$Vm]|, Z ∂Im_m{er, Z gyZm[Z

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 31 &&


Am°a Z hr A[Zm Z›hm-gm Hw$Qw>ß]! Cg{ [admh ahVr h° Vm{ ]g CZ AmßIm| H$s, oOg [a ogVma{-gm Q>ßH$m ahVm h° EH$ ‡ÌZ ï H$m_ H$aZm h° `m Zht H$aZm! ]hr-ImVm| H{$ ha{ [•>m| [a AßH$m| H$s bß]r \{$hnaÌV hm{Vr. X{a VH$ dh CZg{ CbPVm ahVm. b{oH$Z O] g_` [yam hm{Z{ H{$ [hb{ VH$ H$m_ [yam Z hm{ [mVm Vm{ dh C›h| b{H$a Ka H$s Am{a Mb X{Vm. Hw$gw_ H$mß[ OmVr, CZ _m{Q>{ ]hr-ImVm| H$m{ X{IH$a ...A] AJb{ oS>Za VH$ BßV∂Oma H$aZm hm{Jm aßOZ g{ o_bZ{ H{$ obE. V] oXZ ^a H$s WH$s-_mßXr Hw$gw_ gm{ OmVr. Cg{ [Vm ahVm, Q>H$Q>H$s bJm`{ Hw$gw_ Cg{ X{I ahr h°. AZdaV qH$Vw A^r Z∂Oa hQ>r oH$ [yam ohgm] o\$a g{ H$aZm hm{Jm, ewÍ$ g{. Bg ^` g{ dh EH$ [b ^r Zht X{ [mVm, A[Zr Cg [ÀZr H$m{, Om{ CgH{$ gmW A[Zm [yam OrdZ Jw∂OmaZ{ H{$ obE Bg _hmZJa _| Mbr Am`r Wr....V] ZtX H{$ ohMH$m{bm| [a gdma Hw$gw_ Cgg{ Xya oZH$b OmVr ]{hX Xya Am°a dh Cg{ KgrQ>H$a Bg XwoZ`m _| dm[g b{ AmZ{ H$s oh_mH$V Z H$a [mVm, ∑`m|oH$ Cg{ S>a Wm E{gm H$aZ{ [a dh AJbr gw]h dµµ∑V [a CR> ^r [m`{Jm `m Zht! V] ÒdrQ>r Am`r Am°a CgZ{ A[Zm H$m`©ÒWb ]Xb oX`m. Zht, ]pÎH$ Hw$gw_ hr ÒdrQ>r H{$ gmW gm{Z{ bJ J`r. Xyga{ H$_a{ _|. ....^m{a H{$ ogdm Hw$gw_ H{$ obE V] H$m°Z gm g_` ]MVm Wm$? H$b H$s amV CgZ{ X{a VH$ JUZmEß H$s Wrß. AmO H$s amV _m{Q>{-_m{Q>{ aoOÒQ>a b{ Am`{Jm, V] Cg [a C›h| "H$m∞[r' H$aH{$ Cg{ XyH$mZXma H$m{ gm¢[ X{Jm -"broOE, Am[H$m \$mBZb ohgm]!' ]mnae h˛B© Wr, `h Cg{ em_ H$m{ [Vm Mbm. Xm{[ha H$m{ bßM H{$ obE oZH$bVm Vm{ ^r oQ>[oQ>[mVr ]yßXm| H$m{ X{I gH$Vm Wm, oO›hm|Z{ Ym{H$a aI oX`m Wm gmar Hw$XaV H$m{. [{∂S>m| [a EH$ AOr] gr OJ_JmVr hna`mbr Ï`m[ ahr Wr. Dß$M{ Q>m∞dam| [a M∂T>H$a AJa dh X{IVm Vm{ gmam eha M_M_mVr Òd¿N>Vm _| Sy>]m OmZ [∂S>Vm. CgH$m _Z h˛Am, ]mßgwar ]Om`{ H$ht Xya oH$gr Im{Ib _| ]°R>H$a Om{ aßJ-o]aßJ{ \y$bm| g{ oKam hm{, Ohmß eha H{$ Hß$Q>rb{ ‡XyfU H$m ^^H$m Z hm{, Ohmß XmZdr H$m{bmhb H$m Xße Z hm{. ....EH$ ‡ÌZ, Cg{ _wßh oM∂T>mVm h°. Om{ ogVma{-gm Q>ßH$m ahVm h°. AmßIm| _| hßgVm h° Cg [a! o

amV H{$ Xg ]O J`{! Ka [h˛ßMH$a aßOZ Z{ H$_b H$m{ Am`m X{Im. dh CgH$m gmbm h°. BH$bm°Vm N>m{Q>m gmbm! qH$Vw Hw$gw_ g{ CgH$s C_´ Hw$N>

∂¡`mXm H$_ Zht h° _mà Xm{ df© ! H$Â[Q>reZ H$s [arjmEß X{V{-X{V{ dh ]y∂T>m hm{ Mbm h°. ]mb P∂S> Mb{ h¢. XyO H{$ MmßX-gr JßOr Im{[∂S>r [a aßJ{ h˛E ]mbm| H$m odab Jw¿N>m h°. AmßIm| H{$ ZrM{ H$s H$mob_m Jhar hm{ Mbr h° Am°a Zmgm[wQ>m| H$m{ Ò[e© H$aVr h˛B© Xm{ bH$sa| _wßh H{$ Xm{Zm| Am{a [h˛ßMH$a bw· hm{ J`r h¢, _mZm| H$m{B© C^am h˛Am [W AMmZH$ YaVr _| Yßg J`m hm{. ...dh dmÒVodH$ ]y∂T>m Zht. CgH$m ]w∂T>m[m PyR>m h°. daZm _Z_m{ohZr Hw$gw_ H$m N>m{Q>m ^mB© BVZm ]y∂T>m! XaAgb _Z H$m ]w∂T>m[m Yra{-Yra{ VZ [a Am¿N>moXV hm{ Mbm h°. CgH$s Zgm| _| ]hZ{ dmb{ R>ßS>{ bhˇ, _pÒVÓH$ _| CR>Z{ dmb{ ZH$mamÀ_H$ odMma, ˆX` _| ]gZ{ dmbr bmBbmµO Hwß$R>m Am°a AmßIm| _| V°aVr ahZ{ dmbr _wXm© H$m_ZmAm| Z{ Cg{ ]wOwoJ©`V H$m ]mZm [hZm oX`m h°. ""H$] Am`{?'' aßOZ Z{ ^agH$ _wÒHw$amZ{ H$s M{Ô>m H$s. WH$mZ Z{ Cg{ oeoWb H$a oX`m Wm. ""KßQ>m ^a h˛Am...bJ^J!'' H$_b Z{ Q>r dr Am∞\$ H$a oX`m. oH$gr ò]na`m M°Zb [a ›`yO X{I ahm Wm dh. ...bJ^J ha KßQ>{ ]mX dh a{oS>`m{, Aò]ma `m Q>r dr g{ oM[H$ OmVm, g_mMmam| H$s Q>m{h _|. ""Hw$N> òmg Wm ∑`m?'' aßOZ H$m Bemam Cg XwoZ`mß H$s Va\$ Wm, oOgH$m dh ohÒgm Vm{ Wm, qH$Vw H{$db Am°[MmnaH$ T>ßJ g{ Xya-Xya, ogµ\©$ Cg{ Ny>Vm h˛Am. ""dhr hÀ`m, S>H°$Vr, _ma[rQ>, ]bmÀH$ma!'' ""^m{OZ oH$`m?'' ""Am[H$m d{Q> H$a ahm Wm.'' ""Mbm{, o\$a X{a H°$gr!'' ImZm ImZ{ H{$ ]mX H$_b Z{ oµOX [H$∂S> br , ""OrOmOr, MobE Z N>V [a. X{oIE oH$VZr ]{hVarZ hdm Mb ahr h°.'' hdm H{$ Hw$N> [wôVm ‡_mU H$_a{ _| ‡d{e H$a ah{ W{ qMoX`m| H$s eµµ∑b _|....CgH$s Q>mB© Pyb ahr Wr - K∂S>r H{$ [|Sw>b_ H$s Vah, JwbXÒV{ _| Jßg{ ZH$br \y$bm| H$m EH$ Jw¿N>m ohb ahm Wm Am°a Hw$gw_ H$s KwßKambr bQ>| bham ahr Wrß. oXZ ^a H$s WH$s _mßXr Hw$gw_ H$m{ ]V©Z _mßOZ{ hm{V{ h¢, ]{ogZ H{$ gm_Z{ I∂S>{ hm{H$a. V] dh X{I [mVr h°, _hmZJa H$m dh ohÒgm Om{ Iwbr oI∂S>H$s H{$ gm_Z{ o]Iam hm{Vm h° _H$mZm|, XaôVm|, Q>md∞ am| Am°a OJ_JmVr ]oŒm`m| H$s eµ∑µ b _|. Xya, H$Vma]’ A[mQ>©_|Q> H{$ o[N>dm∂S>{ g{ CR>Vr am{eZr H{$ ^^H{$ H$s oWJob`mß ZµOa AmVt, oOZH{$ ]rM g{ H$^r H$m{B© Eam{flb{Z JwµOa OmVm -

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 32 &&


Ambm{H$ H$s _m`m H$m{ MraVm h˛Am.....A[mQ>©_|Q> H$s Xgdt _ßoµOb [a ahZ{ H{$ `{ ∑`m H$_ µ\$m`X{ h¢. aßOZ H$m{ H$m_ H$aZm Wm. dh ]hmZ{ ]Zm ahm Wm. CgH$s Ï`ÒV qµOXJr _| g_` H{$ XwÍ$[`m{J H$s H$m{B© JwßµOmBe Zht Wr...dmVm©bm[ `oX ]{µOÍ$aV hm{ Vm{ CgH{$ obE `h dµµ∑V H$s ]]m©Xr hr Wr. òwwX Hw$gw_ g{ Cg{ em∞Q>© H$m{Q>{eßg _| H$m_ MbmZm [∂S>Vm... OmZm h°. µOÍ$ar h°! R>rH$ h°! H$a byßJm! A¿N>m ! o\$a H$^r!... dµJ°ah - dµJ°ah. A] d{ [Mrgdt _ßoµOb H$s N>V [a ]°R>{ h˛E W{ - EH$ Xrdma [a! ""X{Im Am[Z{ `hmß H$m gwI! ]hmZ{ ]Zm ah{ W{!'' aßOZ H$m{ bJm, oH$gr o\$Î_r [X} [a dh [na`m| H$m X{e X{I ahm h°..... gµµ\{$X ]mXbm| H$s AmH•$oV`mß ^mJ ahr hß°. MmßX H$s X_H$Vr Am^m H$^r CZH${ AmJm{e _| oN>[ OmVr h°. H$^r ZßJr, ]{bm°g hm{H$a ]agZ{ bJVr h° [yar [•œdr [a, Ohmß H$m gß[yU© dmVmdaU Py_ ahm h° dm`w H{$ _ßX-_ßX Pm|H$m| g{. ‡mH•$oVH$ gm¢X`© H$s E{gr oZambr N>Q>m X{IH$a dh A^r^yV hm{ CR>m. Cg{ bJm, dh _erZ Zht h°. OrVm-OmJVm, gmßg b{Vm h˛Am EH$ _mßgb eara h°, oOgH{$ AßXa EH$ Y∂S>H$Vm h˛Am ˆX` h° oOgH$s ‡À`{H$ gVam| [a _rR>{ ôdm]m| H$s VÒdra oM[H$s h˛B© h°. ...AJa CgH$s MmgZr H$m{ MIZ{ H$s \w$g©V Cg{ Zht o_bVr Vm{ H$m{B© ∑`m H$a{! H$_b aßOZ H$m{ X{I ahm Wm Q>H$Q>H$s ]mßY{! O°g{ COb{ ]mXbm| H$s [aN>mB™ CgH$s eµµ∑b [a Am oJar hm{ Am°a CgH$m{ X{IV{ ahZm hr CgH$m Xe©Z H$aZm hm{. gmam eha OJ_Jm ahm Wm. g∂S>H$m| [a am{eZr H$s qMJmna`mß Xm°∂S> ahr Wt. oXZ H$m \w$Vubm OrdZ A] A[Zr _mßX _| [∂S>m Wm Abgm`m Am°a CZtXm-gm. A[mQ>©_|Q> H$s gyZr N>V, g]g{ CÉV_ oeIa ‡VrV hm{Vr Wr, oOgH{$ [a{ g] Hw$N> X{Im Om gH$Vm Wm. odab d•j, gß`w∫$ g∂S>H|$, C∂S>V{ ‚bmB© Am{da Am°a oN>Vam`{ h˛E ‡Xr· Q>m∞dg©, Om{ _H$mZm| H{$ ]rM `hmß dhmß, gtJm| g{ CJ Am`{ W{. ""oµOXßJr _| Hw$N> Zht aIm h° OrOm Or. Ï`W© H$s ^mJXm°∂S> g{ H$m{B© µ\$m`Xm Zht. EH$ oXZ Vm{ h_ g]H$m{ _aZm hr h°. _aZ{ g{ `hmß H$m{B© ]M Zht gH$Vm, Mmh{ Am[ OrZ{ H{$ obE oH$VZr ^r O‘m{µOhX ∑`m| Z H$a|. BgrobE H$h ahm hˇß Wm{∂S>r M°Z H$s gmßg ^r ob`m H$naE. ∑`m| H$aV{ h¢ BVZr ^mJ-Xm°∂S>? _V H$naE, _V H$naE! _¢Z{ g] Hw$N> H$aH{$ X{I ob`m h°. H$m{B© µ\$m`Xm Zht. \$m∞_©

^aV{-^aV{ ]y∂T>m hm{ Mbm hˇß. A] Vm{ EΩOm∞_ H{$ Zm_ g{ ^r S>a bJVm h° _wP{. Or MmhVm H$ht S>y] _Íß$ `m gmar XwoZ`mß H$m{ hr AmJ bJm Xyß. gM _moZE, `hr Hw$N> ‡mH•$oVH$ gm¢X`© hr _{a{ OrZ{ H$m ghmam ah J`{ h¢ daZm...'' aßOZ Z{ H$_b H$m{ [H$∂S> ob`m. Cg{ bJm, dh A^r CR>{Jm Am°MH$...Am°a A[mQ>©_|Q> H$s [Mrgdt _ßoµOb g{ N>bmßJ bJm X{Jm, ZrM{ H$s Am{a. H$_b H{$ M{ha{ [a H$m{_bVm Zht Wr. CgH$s bmb Q>{gygr eµµ∑b [a Xm{ AV•· ogVma{ Q>ßH{$ W{, MmßXZr H$s pÒZΩY Am^m _| oPbo_bmV{ h˛E. g] H$hV{ h¢ H$_b H$s Ò[rM CgH$s od¤Vm H$s X{Z h°. kmZ H$s AoVe`Vm hr Cg{ Mw[ Zht ahZ{ X{Vr. O]oH$ aßOZ H$m{ CgH{$ oX_mµJ H$m H$m{B© ÒH´y$ T>rbm bJVm h° BgH{$ obE....qH$Vw Cg{ [mJb H$s l{Ur _| Wm{∂S>{ hr aIm Om gH$Vm h°. ""EH$ oXZ _aZm h° Vm{ ∑`m h_ OrZm N>m{∂S> X|, ]m{bm{? OrZm Vm{ [∂S>{Jm hr H$_b, Mmh{ hßg H{$ Mmh{ am{ H{$.'' ""_¢ Zht _mZVm, AJa OrZm h° Vm{ hßg H$a oO`m{ daZm _a OmAm{.'' ""Bg òy]gyaV —Ì` H$m{ X{IH$a ^r VwÂh| _aZ{ H$s gyP ahr h°! H°$g{ Am`{ H$m{B© EΩOm∞_ h° H$b?'' ""EΩOm∞_ g{ h_{em H{$ obE oH$Zmam H$a ob`m h° _¢Z{. A] Vm{ Am[H$s Vah H$m{Îhˇ H$m ]°b ]ZZm h° Am°a Bgr eha _| EH$ oXZ Amoòar gmßg b{Zr h°, ]g!'' H$m{Îhˇ H$m ]°b! ....aßOZ H$m{ R>{g Vm{ bJr [a dh hßg oX`m - \$sH$s hßgr oOg_| CgH$s WH$mZ Am°a oIfiVm Kwbr h˛B© Wr. ""_¢ H$m{Îhˇ H$m ]°b hˇß?'' ""Am°a Zht Vm{ ∑`m, Om{ gw]h g{ em_ VH$ ]ßYr-]ßYm`r oµOßXJr _| o[gVm ah{ dhr Vm{ hm{Vm h° H$m{Îhˇ H$m ]°b. Z X_ _maZ{ H$s \w$g©V, Z AmµOmXr H{$ Xm{ [b h˛ßh, `{ ^r H$m{B© qµOXJr h°.'' ""Vm{ `h ^r gwZ bm{ H$_b. AJa AmO H$s XwoZ`mß _| A[Z{ [nadma H$m{ ]{hVa oµOßXJr X{Zr h° Vm{ H$m{Îhˇ H$m ]°b ]ZZm hr hm{Jm, g_P{. AJa AmO _¢ VwÂhmar XrXr H$m{ b{H$a Bg emZXma Am°a _ßhJ{ _{Q≠>m{[m{obQ>Z eha _| ah ahm hˇß Vm{ A[Zr ‡oV^m Am°a _{hZV H{$ ]b [a. `hmß H{$ òM} OmZV{ hm{ Vw_! gwB© g{ b{H$a Xdm VH$ µOÍ$aV H$s ha MrµO òarXZr [∂S>Vr h° h_|. Hw$b ]rg hµOma ^r H$_ [∂S> OmVm h° _hrZ{ _|. `hmß H$s hdm ^r o]H$Vr h°, [mZr ^r o]H$Vm h°. AJa H$m{B© H$m{Îhˇ H$m ]°b Zht ]Z{Jm Vm{ JßXr Zmbr H$m H$r∂S>m ]ZH$a ah Om`{Jm, AßS>aÒQ>¢S>!''

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 33 &&


MmßX ]Xbm| H$s Am{Q> _| oN>[ J`m. em`X Cg{ ^r gm{¢X`© H$s C[{jm ^br Zht bJr....O] dmnaX H$s ]{S>m°b AmH•$oV`mß H$od h•X`m| H$m{ qPPm{∂S> H$a CZ_| odo^fi agm| H$m gßMma H$a ahr Wt, O] oMÃH$ma H{$ oXb VyobH$m CR>mZ{ H$m{ ]{Vm] hm{ CR>{ W{, O] H$WmH$mam| H$s H$Î[Zm H$m aÀZOoQ>V qghmgZ OJ_JmZ{ bJm Wm, V] Xm{ A^mJ{, CbP{ h˛E Ï`o∫$`m| H$m{ X{IH$a oH$gH$m oµOJa [r∂S>m Am°a am{f$ g{ Zht ^a CR>{Jm. H$_b H{$ _mZm| oH$gr Z{ V_mM{ O∂S> oX`{ hm| V∂S>mV∂S>. `moZ H$m{Îhˇ H{$ ]°b g{ ^r ]XVa oµOßXJr Or ahm h° dh! ]O]OmVr h˛B© Zmbr H${ EH$ H$s∂S>{ H$s Vah!!....o]Zm YZ-Xm°bV H$m AmX_r Am°a H°$gm hm{Vm h°, ]m{obE? ""_¢ Vm{ em`X E{g{ Z Or [mDß$ Or...Om.... Or...!'' A[Zr P|[ g{ oZ[Q>Z{ H$s Bgg{ ]{hVa `wo∫$ Cg{ Zht gyPr. A] CgH{$ dmÒV{ Z MmßX Wm, Z ]mXb W{, Z [dZ H{$ gwIXm`r Pm|H{$ Om{ J_m©hQ> Am°a erVbVm H{$ _‹`q]Xw [a R>ha g{ J`{ W{. A] Wm H{$db Xße oOg_| CgH$m [yam ApÒVÀd obW∂S>m h˛Am Wm. OmZ{ oH$VZ{ hr dfm~ g{ Am°a oOg{ _mW{ [a N>bN>bm`{ [grZ{ H$s Vah V[mH$ g{ Zht [m|N>m Om gH$Vm Wm. H$_b CR>m Mma µH$X_ MbH$a ÈH$ J`m. ""Vm{ `h ^r g_P bm{ ]aIwXm©a, AmOH$b H{$ H$m∞Â[Q>roQ>d dÎS>© _| o\$a _aZ{ g{ ]{hVa H$m{B© Xygam odH$Î[ ^r Zht h°. ∑`m Vw_ Hy$XZ{ Om ah{ hm{?'' ghgm EH$ N>m`m oXIr _rR>r Mmb g{ AmJ{ H$s Am{a ]∂T>Vr h˛B©. ...Hwgw_ Wr. H$m_ g{ \w$g©V [mH$a Cg{ bJm, AmO H$s amV o]ÎHw$b AZyR>r amV h°, Om{ dfm~ ]mX em`X YaVr H{$ Bg Qw>H$∂S>{ [a [hbr ]ma Am`r h°. AmO aßOZ D$[a J`{ h˛E h¢ Mmh{ oOg ^r dOhm| g{ `h _m`Z{ Zht aIVm, _m`Z{ aIVm h° CZH$m ‚b°Q> _| Cg dµµ∑V AZw[pÒWV ahZm, O] d{ oH$gr AQ>b `m{Jr g{ odamO_mZ ahV{ W{, A[Z{ bß]{ AßH$[Ãm| H{$ gmW. Hw$gw_ H{$ _Z _| EH$ Òdm^modH$ - gr H$ÈUm Mbr Am`r oKgQ>Vr h˛B©. E{gr amVm| H{$ obE dh Vag J`{ h¢, V] d{ A[Z{ oXZ ^a H$m b{Im-Om{Im Cg{ gwZm gH{$, ag b{ b{ H$a. E{gr gw]hm| g{ C›hm|Z{ g_Pm°Vm H$a ob`m h° oOg_| d{ Xya VH$ Om gH$V{ W{, A[Zr AYm™oJZr H{$ gmW-MhbH$X_r H$aV{ h˛E. ....E{g{ oXZ ∑`m oH$am`{ [a ob`{ Om gH$V{ h¢ H$ht g{! CgZ{ ÒdrQ>r H$m{ CR>m`m, ]mßgwar br Am°a Hy$M H$a oX`m N>V H$s Am{a...^bm hm{ H$_b H$m Om{ C›h| KgrQ> b{ J`m N>V H$s

Jµ O µ b

? H{$ed eaU

OJ_JmVr qµOXJr Wr Mma oXZ, ∑`m _µO{ H$s MmßXZr Wr Mma oXZ. EH$ oXZ gmar hµH$sµH$V Iwb J`r, ôdm] H$s OÎdmJar Wr Mma oXZ. C_´ ^a CZH$s AXmdV P{obE, oOZg{ Jhar Xm{ÒVr Wr Mma oXZ. EH$ oXZ CgZ{ Nw>Am Wm fl`ma g{, Am°a _wPH$m{ JwXJwXr Wr Mma oXZ. EH$ bÂhm Am J`m Om{ V°e _|, ha Vaµ\$ BH$ Ib]br Wr Mma oXZ. Zµ\$aVm| H{$ ^r oZemß g] o_Q> J`{, fl`ma H$s ZJar Obr Wr Mma oXZ. oH$VZr ZoX`mß Am°a gmJa ]Z J`{, AmßgwAm| H$s dm{ P∂S>r Wr Mma oXZ. o\$a M_Z [hb{ H{$ O°gm hm{ J`m, bhbhmhQ> _m°g_r Wr Mma oXZ. C_´ XwoZ`mXmna`m| _| H$Q> ahr, oH$gobE XrdmZJr Wr Mma oXZ. . Eg 2/564, ogH$am°b, dmamUgr - 221002 Am{a. A] Mmh{ Om{ ^r hm{, AmO dh ]mßgwar gwZH$a ah{Jr CZg{. ""Am[H$s ]mßgwar ]OmZ{ `hmß Zht Am`m Wm.'' ""_Ja AmO Vm{ Am[H$m{ ]OmZr hr hm{Jm...E{Q> EZr H$mÒQ>!'' ]mßgwar ]Or gma{ ]ßYZm| H$m{ Vm{∂S>H$a. g] Py_ CR>{. ÒdrQ>r ^r OmJ J`r. am{Z{ H{$ ]Om`{ dh hßgZ{ bJr. aßOZ _JZ Wm g] Hw$N> ^ybH$a oH$ gw]h o\$a CR>Zm hm{Jm, H$m{qMJ, \$_© Am°a XyH$mZm| H$s òmH$ N>mZZr hm{Jr...EH$ ]ma o\$a! . ¤mam lr Mß–]br am`, 548/17H{$/ 11H{$ ]{ZrJßO, Z`r ]ÒVr, Bbmhm]mX-211016 \$m{Z-9936696907

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 34 &&


12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123 12345678901234567890123456789012123

H$hmZr

H$m{Zm ^a Yy[ [m∞b Z{ o[Z Hw$eZ CR>m ob`m. gm_Z{ g{ emh Am ahm Wm. Ωbmg S>m{a g{ emh H$m{ grY{ XZXZmVm X{I, CgZ{ o[Z Hw$eZ a°H$ _| Nw>[m oX`m. emh H{$ µΩbmg S>m{a [we H$a Am∞o\$g _| Xmoòb hm{V{-hm{V{ dh g_mMma odko·`m| _| Ï`ÒV hm{Z{ H$m oXImdm H$aZ{ bJm. hmbmßoH$ [m∞b emh H{$ H$mB`mß[Z g{ ]òy]r [naoMV Wm. `h ^r OmZVm Wm oH$ CgH{$ M{ha{ H{$ ^md emh g{ Nw>[ Z gH|$J{. o\$a ^r dh Ï`ÒV ahm, Ao^Z` _|. emh gmoYH$ma gm_Z{ H$s Hw$gu [a O_ J`m Wm. CßJob`mß o[Z Hw$eZ H{$ ÒWmZ [a J`t, o\$a dht R>ha J`t. ""h°bm{ !'' emh Z{ Y•Ô>Vm g{ Am|R> \°$bm`{, ""\°$∑g H$aZm Wm.'' X°oZH$ g_mMma [à H$m H$m`m©b`. µH$Ò]{ _| `ht EH$ _mà \°$∑g Wm. Aò]ma H$m. em_ H$m{ _hÀd[yU© ò]am| H$m{ gß[mXH$r` H$m`m©b` \°$∑g H$aZ{ H{$ obE g^r g_mMma [Ãm| H{$ ‡oVoZoY `hmß EH$à hm{V{. òy] ]hg{ß hm{Vrß. EH$ Xyga{ H{$ H$Va „`m{ßV H$s aUZroV ]ZVr. \°$∑g H{$ MbV{ [m∞b H$m ^r ÈVdm Wm. Am_XZr H$m Z`m Ona`m ^r ]Z J`m Wm. Aò]ma H$m{ hdm ^r Zht Wr oH$ [m∞b Z{ gßÒWmZ H$s gß[oŒm H$m Ï`dgm`rH$aU H$a oX`m h°. emh bJ^J am{µO hr AmVm. \°$∑g H$aZm hm{Vm V] ^r, H$m{B© g_mMma \°$∑g bm`H$ Z hm{Vm V] ^r. AmV{ hr o[Zm| g{ I{bZ{ bJVm. OmV{-OmV{ Xog`m| Ambo[Z S>ÒQ>o]Z _| [h˛ßMm X{Vm. \°$∑g agrX H$m{ g_mMma [mßSw>obo[ H{$ gmW ZÀWr H$aZ{ _| H$B© o[Z| Om`m H$aVm, gm{ AbJ. [m∞b emh H$s Bg haH$V g{ IrO OmVm. EH$ ]ma H$∂S>mB© g{ H$hm ^r. emh Z{ [admh Z H$s. _µO]yaZ [m∞b H$m{ òwX Mm°H$fim ahZm [∂S> Vm. BYa emh Am∞o\$g _{ ßXmoòb hm{Vm, CYa dh o[Z Hw$eZ a°H$ _| Nw>[m X{Vm. ewÈAmVr oXZm| _| emh Z{ Ambo[Zm| H{$ obE [yN>m ^r, [a dh Jm{b H$a J`m. \°$∑g agrX gßbæ H$aZ{ H{$ obE ^r [m∞b Z{ [m]ßXr bJm Xr. EH$ oXZ emh Z{ ]Vm`m Wm oH$ BZ oXZm| AmoW©H$ VßJr Am [∂S>r h°. gß[mXH$ Z{ o[N>b{ _hrZ{ H$m \°$∑g ^wJVmZ am{H$ oX`m.

Hw$N> g_mMma [mßSw>obo[`mß Am°a \°$∑g o]b BYa-CYa hm{ J`{ W{. BgH{$ ]mX ^r emh bm[admh ]Zm ahm. Ambo[Z| Vm{ dh H$^r ^r Zht bm`m. emh H$s H$B© A[rbm| H{$ ]mX [m∞b Z{ Zm{oQ>g ob`m. V] VH$ A›` "[ÃH$ma o_Ã' ^r Am ]°R>{ W{.""AmO H$m{B© ode{f g_mMma h° ∑`m?'' [m∞b Z{ emh H$s g_mMma [mßSw>obo[`mß \°$∑g Am∞[a{Q>a H$s Am{a ]∂T>m Xt. ""VwÂh| Zht _mby_?'' ]mb^≈> ]m{bm. ""[wobg H$ÒQ>S>r _| AmO EH$ `wdH$ _a J`m. WmZm H$m{ g]H$ ogImZm h°. o]ÎHw$b "^md' X{Zm ]ßX H$a oX`m.'' [m∞b Mw[ ahm. dh [ÃH$mnaVm H{$

$&& AoIb{e Hw$_ma && j{à _{ß [∏$m ò]aMr _mZm OmVm Wm. `h ò]a H°$g{ Ny>Q> J`r.....? dh gm{M _| [∂S> J`m. \°$∑g Am∞[a{Q>a Z{ o]b Am°a g_mMma [mßSw>obo[`mß emh H$m{ dm[g H$a Xt. ""`ma ! o[Z| Zht h¢.'' emh Z{ [hby ]Xbm. ""Zht, òÀ_ hm{ J`t.'' [m∞b gmµ\$ PyR> ]m{b J`m. VÀjU AZm`mg _wÒHw$am CR>m. CgH$s Bg _wÒHw$amhQ> H$m _Vb] g^r g_PV{ W{. ogdm` emh H{$. [m∞b Z{ H$B© ]ma emh H$s o[Zm| H$m{ b{H$a gmWr [ÃH$mam| g{ µ\$OrhV H$s Wr. [m∞b H{$ AoVna∫$ [mßM X°oZH$ g_mMma [Ãm| H{$ ‡oVoZoY ApÒVÀd _| W{. [m∞b g]g{ [wamZm Wm. Cg [a Vm_Pm_ BVZm Ωb°¡S> Wm oH$ H$m{B© ^r ‡^modV h˛E o]Zm ]M Zht gH$Vm Wm. bm{Jm| H$s Bgr ZµOa H$m dh µ\$m`Xm ^r CR>m ahm Wm. Aò]ma g{ Vm{ Hw$N> òmg Z o_bVm Wm. XßX-\ß$X _| H$_mB© Wr. grY{-grY{ _m{Q>r Xbmbr. Bgr AmH$f©U _{ß [ÃH$mnaVm H$m{ hoW`mZ{ H{$ f∂S>`ßà ^r MbV{ ahV{. Om{ [ÃH$ma AoYH$mna`m| [a ÈVdm Jmob] H$a g°qQ>J H$am b{, Z{VmAm| H$s Mm[bygr H$a H$m_ oZH$bdm b{, - dhr H$m_`m]. X]ßJ Am°a V{µO Vam©a H$m V_Jm ^r Cgr H{$ _ÀW{. ò]a H$m{ ò]a gmo]V H$a [mZ{ g{ µ¡`mXm _e∏$V oH$gr [ÃH$ma H$m{ hQ>mZ{ Am°a Cg [a òwX H$„Om H$aZ{ `m oH$gr "A[Z{' H$m{ H$mo]O H$amZ{ H$s hm{Vr. Bg [a bß]{-bß]{ KmVH$

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 35 &&


oddmX VH$ hm{ OmV{. H$m{Q>©-H$Mhar ^r. [wobg H$ÒQ>S>r _| _m°V H$s ò]a Z{ [m∞b H$m{ AZ_Zm H$a oX`m Wm. ò]a Ny>Q>Z{ H$s IrO M{ha{ [a O∂S> J`r. Cg{ oH$gr ^r ]mV _| _µOm Zht Am ahm Wm. H{$db ]rM-]rM _| ZH$br hßgr hßg [∂S> Vm....O] g] hßgV{. _m_bm oXbMÒ[ Wm. EH$ _ohbm Z{Vm H$m Mnaà Vma-Vma oH$`m Om ahm Wm. _wßh]mOr X{a VH$ Mbr. EH$-Xm{ bm{J Am°a ZßJ{ oH$`{ J`{. o\$a g] MbV{ ]Z{. [m∞b H$m{ M°Z Z Wm. gm{MV{ gm{MV{ CgH$s òwam\$mV OmJr. WmZm \$m{Z o_bm oX`m. gß`m{J g{ bmBZ [a Xam{Jm H$mXar Wm. dhr, oOg [a `wdH$ H{$ [naOZm| Z{ [rQ>-[rQ> H$a _ma S>mbZ{ H$m Amam{[ bJm`m Wm. H$mXar [m∞b g{ H$_ YyV© Zht Wm. AmdmµO [hMmZV{ hr oMam°ar H$aZ{ bJm. [m∞b Z{ CgH$s _∑IZ]mOr _| ÈoM oXImZ{ H$s µOÍ$aV _hgyg Zht H$s. dh OmJÍ$H$ C[^m{∫$m Wm. _m°µH{$ [a "`yO' hm{Zm Am°a oH$gr H$m{ "`yO' H$aZm [m∞b H$m{ òy] AmVm Wm. dh OÎX hr OmV [a CVa Am`m. _m_bm [mßM hµOma È[`{ _| V` h˛Am. [m∞b ò]a Zht N>m[{Jm. H$mXar Z{ amhV H$s gmßg br. [mg hr WmZm Wm. h{S> H$m›gQ>{o]b [mßM-[mßM gm° H{$ Xg Zm{Q> Am°a ]r`a H$r EH$ ]m{Vb W_m J`m. gw]h _m_bm Vyb [H$∂S> J`m. _mam J`m `wdH$ XobV Wm. Nw>Q>^°Ê`m Z{VmAm| Z{ _wX≤Xm CN>mb oX`m. ^r∂S> Z{ WmZm K{a ob`m. ‡emgZ H{$ hmW-[mßd \y$b J`{. H$ht Zm°H$ar [a hr JmO Z oJa Om`. gaH$ma XobVm| H$s [°am{H$ma. AoYH$mar b{-X{ H$a _m_bm gwbQ>mZ{ H$s H$m{oee| H$aZ{ bJ{. XobV Z{Vm W{ oH$ _mZ hr Zht ah{. [wobg j{ÃmoYH$mar g{ b{ H$a oObmoYH$mar VH$ odZVr H$a MwH{$ W{. _m_bm \ß$gVm hr Om ahm Wm. g^r Aò]mam| H{$ ‡oVoZoY _m°µH{$ [a. H{$db [m∞b Am∞o\$g _| Wm. dh KQ>Zm H$s OmZH$mar _wª`_ßÃr H$m{ X{Z{ H{$ obE \°$∑g H$aZ{ Am`{ Z{VmAm| g{ CbPm Wm. CbPm ∑`m, dh Aò]ma _| "H$m`X{' g{ ò]a N>m[Z{ H{$ obE C›h| È[`m| H$r amh bJm ahm Wm. Z{Vm Vm{ Z{Vm. H$b Aò]ma _| \$m{Q>m{ Z N>[r Vm{ [p„bogQ>r H$hmß? Am°a [p„bogQ>r Z o_br Vm{ amOZroV ∑`m òmH$ hm{Jr? amOZroV H$s XwH$mZ R>ßS>r H$r R>ßS>r ahr Vm{ o\$a BVZr hßJm_{Xma H$dm`X H$m µ\$m`Xm ^r ∑`m? ]mV [Q> J`r. [m∞b Z{ ]mOr [mb{ _| H$a EH$ Am°a Xmßd \|$H$m. Xmßd bJ J`m. CgZ{ A›` ‡oVoZoY`m| H{$ obE ^r È[`{ E{ßR> ob`{. O{] J_© H$a ÈVd{ g{ [h˛ßMm. ed H{$ [mg odam{Y ‡Xe©Z [a ]°R>{ Z{VmAm| _| \$m{Q>m{ oIßMmZ{ H$s hm{∂S> _M J`r. [m∞b Z{ Y∂S>mY∂S> H$B© \$m{Q>m{ CVma ob`{. A›` ‡oVoZoY`m| H{$ ^r dmÒV{.

1 OZdar 1978, b˙_Z ZJbm (\$È©Im]mX) C.‡., E_.Eg.gr.(dZÒ[oV odkmZ) N>Ã[oV emhˇ Or _hmamO odÌdod⁄mb` H$mZ[wa. ‡H$meZ ï H•$oVÀd ï [mßMd{ _mb{ H$s Zmo`H$m (H$hmZr gßJ´h), H$ob`wJ H$s `em{Yam, Jwb_m{ha o\$a oIb{Jm, OrdZ gß‹`m H{$ Cg [ma (gßH$bZ _|) gÂ_mZ ï _m`mX{ d r Ò_• o V `w d m H$WmH$ma [w a ÒH$ma (1997), am__yoV© Ò_maH$ `wdm H$WmH$ma [waÒH$ma (1999), ^JdV ‡gmX Ò_•oV gmohÀ` [waÒH$ma (2002), Am`© Ò_•oV gmohÀ` gÂ_mZ (2002), amY{ Ì `m_ oMVbmßoJ`m H$hmZr [waÒH$ma (2003). 1993 g{ gmohÀ` g•OZ H$s ewÈAmV. V^r g{ A›` ï odo^fi [Ã-[oÃH$mAm| _| aMZm ‡H$meZ. Bgr df© [hbr H$hmZr "]{H$µH$Z' N>[r. _yb odYm H$hmZr. H$odVm, Ï`ßΩ` d oZ]ßY odYmAm| _| ^r b{IZ. em_ H$m{ emh _m°O _| gwZm ahm Wm. [m∞b Z{ g_m{gm| H$m BßVOm_ H$a aIm Wm. A[Zm H$_reZ H$mQ> H$a e{f È[`{ g^r _| ]am]a ]mßQ> oX`{ W{. ]°R>H$ _| _mWwa ZXmaX Wm.dhr g^r H{$ Vram| H$m oZemZm Wm. [m∞b H$s EH$ òmg AmXV Wr. dh ]mar-]mar g{ g^r Aò]maoM`m| H$m{ ]rQ> H$aVm. Bg g_` dh _mWwa H{$ oòbm\$ emh H$m{ ^∂S>H$m ahm Wm. d°g{ hr. oµ\$VaVZ. emh Z{ _mWwa H$m{ ^X≤Xr Jmbr Xr. g^r R>R>m [∂S>{. Wm{∂S>r X{a ]mX S>m∞.]mb^Q≤>Q> MbVm ]Zm. ]Ém ]r_ma Wm. Xdm X{Zr Wr. CgH{$ OmV{ hr _mWwa Am ]°R>m. A] S>m∞.]mb^≈> [a Vbdma| ^ßOZ| bJt. _wµ‚V H$m _µOm. [m∞b ]rM-]rM _| CÀ‡{aH$ H$m H$m_ H$aVm. AmJ{ H$m H$m_ ]mH$s H$aV{ OmV{. dh O_ H$a bwÀµ\$ CR>mVm. `yß H$^r-H$^ma H$s J`rß CgH$s oQ>fl[oU`mß bµOrO hm{Vt. [naMMm©

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 36 &&


H$m _wª` AmH$f©U. BYa EH$ ^rfU XwK©Q>Zm KQ> J`r. S>m∞.]mb^Q≤>Q> H$m Aò]ma N>[Zm ]ßX hm{ J`m. Aò]maZdrgm| H{$ Am[g _| o_bV{ hr S>m∞.]mb^Q≤>Q> ‡H$aU ewÍ$ hm{ OmVm. [m∞b H{$ Am∞o\$g H{$ obE Vm{ `h ò]a ode{fmßH$ Wr. [m∞b oH$gr [à ‡oVoZoY H$m{ N>{∂S>Vm. MQ>Imam| H$m C]mb Kw_∂S>Z{ bJVm. S>m∞.^Q≤>Q> dmÒVd _| M∏$a _| \ß$g J`{ W{. CZH$s S>m∞∑Q>ar Aò]ma H{$ ]yV{ hr Mb ahr Wr. o]Zm oS>J´r H{$ E_.]r.]r.Eg. S>m∞∑Q>a. b{oH$Z hmW H$m°Z S>mb{? H$ht AoYH$mna`m| H{$ oòbm\$ Hw$N> CÎQ>m N>m[ oX`m Vm{? b{Z{ H{$ X{Z{ [∂S> Om`|J{. bm{H$Vßà H{$ Mm°W{ ÒVß^ g{ H$m°Z dmoH$µ\$ Z hm{Jm? Aò]ma dmbm| H$m{ g] _mµ\$. dh Vm{ A¿N>m h˛Am oH$ `h gaH$mar _mµ\$sZm_m H$^r Aò]mna`m| H$s AmßI Zht M∂T> [m`m. M∂T> OmVm Vm{ S>m∞.^Q≤>Q> O{b H{$ Xe©Z H$a ah{ hm{V{. o[N>b{ BoVhmg _| EH$-Xm{ [ÃH$mam| H$m{ CZH{$ "gmWr' `h H$naÌ_m oXIm ^r MwH{$ W{. S>m∞.]mb^Q≤>Q> H{$ AJb{ µH$X_ [a g]H$s ZµOa Wr. ]wa{ dµµ∑V _| S>m∞.^Q≤>Q> H{$ g]g{ µ¡`mXm H$m_ H$m{B© Am`m Vm{ [m∞b. CgZ{ _wµ‚V _| S>m∞.^Q≤>Q> H$m{ ZwÒòm X{ oX`m, ""emh H$s Aò]ma _| gmI KQ> ahr h°. CgH$s OJh H{$ obE ∑`m| Zht AmO_mV{. CgH{$ oòbm\$ [{e H$aZ{ H{$ obE g]yV Mmhm{ Vm{ _¢ _wh°`m H$am XyßJm.'' [m∞b H$s eh. S>m∞. ]mb^Q≤>Q> Z{ hmW [°a _maZ{ ewÍ$ H$a oX`{. AJbr em_ CgZ{ emh H$m{ S>m∞.^Q≤>Q> g{ gmdYmZ ahZ{ H{$ gßH{$V ^r X{ oX`{. H$hmß-H$hmß EoVhmV ]aVZr h¢, dh ^r g_Pm oX`m. emh H{$ gm_Z{ \°$∑g agrX H$m{ g_mMma [mßSw>obo[ _| gßbæ H$aZ{ H{$ obE o[Z Hw$eZ > ^r aI oX`m. emh Z{ Ambo[Z| Vm{∂S>Zr ewÍ$ H$a Xt. [m∞b IrOm Zht. XaAgb dh H$b em_ H$s _hoµ\$b H{$ obE _gmbm [H$m ahm Wm. Amoòa emh _mV Im hr J`m. S>m∞.^Q≤>Q> Z{ oV∂S>r [mßM H$a Aò]ma H$s gßdmXmVm`Jr hoW`m br. _O_m Ow∂S>m. [m∞b AmXV H{$ od[arV ]mV-]mV [a bß]{ AQ≤>Q>mhg ^a ahm Wm. S>m∞.^Q≤>Q> òwer _| _hßJr ÒH$m∞M bm`m Wm. ogJa{Q> H{$ YwEß Am°a ÒH$m∞M H$s H$m∞H$Q>{b ]Z ahr Wr. ""Ò`mbm emh....'' Aò]mnaoM`m| H$m{ Mwfl[r bJmV{ X{I [m∞b Z{ oeJy\$m N>m{∂S>m. _mWwa Pm|H$ _| Wm, CgZ{ emh H$m{ Jna`mZm ewÍ$ H$a oX`m. _O_| _| H$aßQ> Xm°∂S> J`m. emh H$s N>rN>mb{WZ JoV_mZ hm{ J`r. X{a VH$ Xm°a Mbm. AßV _| [m∞b AH{$bm ah J`m. EH$ E∑grS>{›Q> Wm. A^r \$m{Z [a oH$gr g{ OmZH$mar o_br Wr. g_mMma "]ZmZ{' _| _Z Zht bJ ahm Wm. ]{g]´r g{ emh H$m

BßVµOma Wm. emh H{$ gmW o_b H$a dh S>m∞.^Q≤>Q> H$s qZXm H$aZ{ H$m{ AmVwa Wm. [a emh Wm oH$ H$_]ôV Am hr Zht ahm Wm. Xm{VrZ ]ma \$m{Z ^r oH$`m. KßQ>r ]OVr ahr, oagrda Zht CR>m. [m∞ b ]{ M ° Z hm{ J`m, ""∑`m oIM∂ S > r [H$m ahm hm{ J m. ham_µOmXm.....'' E∑grS>{›Q> H$s ò]a O°g{-V°g{ [yar H$s. Am∞[a{Q>a [mßM ]O{ hr Mbm OmVm Wm. òwX hr \°$∑g bJm`m. g_` µ¡`mXm hm{ ahm Wm. emh H{$ AmZ{ H$s gß^mdZm ^r òÀ_ hr Wr. oZamem g{ [m∞b Z{ oQ>o\$Z CR>m`m, Am°a H$m`m©b` H$m eQ>a oJam oX`m. gw]h [m∞b Vam{VmµOm Wm. H$b ^{O{ gma{ g_mMma N>[{ W{. E{gm A∑ga hm{Vm Zht Wm. A∑ga Vm{ [m∞b H{$ g_mMma Mma[mßM oXZ VH$ AQ>H{$ ahV{ W{. H$m{B©-H$m{B© g_mMma Vm{ oObm H$m`m©b` _| hr Jw_ hm{ OmVm. V] [m∞b ^g^gmH$a ah OmVm. Aò]mna`m MwQ>H$s Vm{ b{V{ hr, g_mMma odko· X{Z{ dmb{ È[`{ dm[g b{Z{ H$m{ I∂S>{ hm{ OmV{. [m∞b Aò]ma CbQ> ahm Wm. EH$ Z{Vm g_mMma N>[dmZ{ H{$ obE CgH$s Mm[bygr _| VÑrZ Wm. [m∞b Cg{ ZOaAßXmO H$a ahm Wm. CgH$m _H$gX Bg Vah òwX H$m{ _hÀd[yU© gmo]V H$aZm Wm. Aò]ma ]ßX H$a [m∞b Z{ OÂhmB© br. AmßI{ß Im{bt Vm{ dh \°$b J`t. gm_Z{ g{ emh Am ahm Wm. [m∞b [wbH$ CR>m. emh H$m M{ham CXmgr g{ ^am Wm. [m∞b H$s Cg{ N>{∂S>Z{ H$s CÀHß$R>m h˛B©. emh Z{ Adga Z oX`m. [m∞b H$s Am{a µH$mµJµO ]∂T>m oX`m, "\°$∑g H$a Xm{.' [m∞b Z{ _m°µH{$ H$s ZOmH$V g_Pr. \°$∑g bJm oX`m. Z{Vm Om MwH$m Wm. emh [yar Vah ÈAmßgm Wm. EH$mEH$ [m∞b H$m{ µJbVr H$m Ahgmg h˛Am. Q>{]b [a Ambo[Z Hw$eZ aIm Wm. [m∞b Z{ emh H$s Am{a X{Im. emh H$s o[Zm| H$s Am{a H$m{B© VdÇmm{ Zht Wr. `h AOr] Wm. [m∞b H$m{ Km{a AmÌM`© hwAm. \°$∑g hm{Z{ VH$ emh I∂S>m ahm. Mw[Mm[. [m∞b Z{ \°$∑g agrX ZÀWr H$aZr Mmhr Vm{ CgZ{ _Zm H$a oX`m, ""A] BgH$s H$m{B© µOÍ$aV Zht ah J`r.'' [m∞b R>Jm gm IS>m ah J`m. emh Om ahm Wm. emh Z{ Ωbmg S>m{a Im{b oX`m Wm. Yy[ H$m EH$ ohÒgm Pfl[ g{ H$m`m©b` H{$ EH$ H$m{Z{ _| CVa Am`m. emh Z{ A^r-A^r µH$_rO H{$ µH$\$ g{ Amßgy [m|N>{ W{. [m∞b _wÒHw$am J`m. H$m{Zm ^a Yy[ og_Q> H$a Xm{har hm{Vr Mbr J`r. .

¤mam lr am_gwa{e e_m©, _m{hÑm-Bß–mZJa, oN>]am_D$, oObm - H$fim°O-209721 \$m{Z-09415493117

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 37 &&


èç

Am_Z{/gm_Z{

"H$odVm _{ar aJm| _| a∫$ H{$ gmW KwbH$a Xm°∂S>Vr h° !'

? gwa|– aKwdßer

]h˛V ]ma hm{Vm h° oH$ [mR>H$m| g{ b{IH$ H{$db A[Zr aMZmAm| H{$ _m‹`_ g{ hr ]mV Zht H$aZm MmhVm ]pÎH$ grY{ [mR>H$ H{$ gm_Z{ A[Z{ _Z H$m{ JmßR> Im{bZm MmhV{ h°, b{IH$ Am°a [mR>H$ H{$ ]rM H$s Xrdma òÀ_ H$aZ{ H$m ‡`mg h° `h ÒVß^, Am_Z{gm_Z{. A] VH$ o_oWb{Ìda, ]bam_, (Òd.) ‡m{.H•$ÓU H$_b{e, H•$ÓU Hw$_ma MßMb, gßOrd, (Òd.) gwZrb H$m°oee, S>m∞.]Q>am{hr, amO{e O°Z, S>m∞.A„Xwb o]pÒ_Ñmh, Hwß$XZ qgh, [nahma, AdY{e lrdmÒVd, lrZmW, am_ gwa{e, odO`, odH{$e oZPmdZ, Za|– oZ_m}hr, [wfir nßgßh, Ì`m_ Jm{qdX, ‡]m{Y Hw$_ma Jm{odb, Òd`ß ‡H$me, _oUH$m _m{ohZr, amOHw$_ma Jm°V_, S>m∞. a_{e C[m‹`m`, og’{e, S>m∞.hna_m{hZ, S>m∞.Xm_m{Xa I∂S>g{, a_{e ZrbH$_b, Mß–_m{hZ ‡YmZ, S>m∞.AaqdX, (Òd.) gw_Z garZ, S>m∞.\y$bMßX _mZd, _°Ã{`r [wÓ[m, V{O|– e_m©, hare [mR>H$, oOV{Z R>mH$wa, Aem{H$ "AßOw_', amO|– Amh˛oV, Ambm{H$ ^≈>mMm`©, S>m∞. È[qgh MßX{b, oXZ{e Mß– Xy]{, S>m∞.H•$ÓUm Aoæhm{Ãr, O`ZßXZ, gÀ`‡H$me, gßVm{f lrdmÒVd, Cfm ^Q>ZmJa, ‡o_bm d_m©, S>m∞.oJare Mß– lrdmÒVd, ‡m{. _•À`wßO` C[m‹`m`, gwYm Aam{∂S>m, [ß.oH$aU o_l, S>m∞.V{O qgh, S>m∞.X{d|– qgh, amH{$e Hw$_ma qgh, a_{e H$[ya, S>m∞.Co_©bm oearf, AbH$m AJ´dmb ogJoV`m, gßOrd oZJ_, gyaO ‡H$me, am_X{d qgh, _ßJbm am_Mß–Z, ‡H$me lrdmÒVd, gbm_ o]Z aµOmH$, _XZ _m{hZ "C[|–', ^m{bm [ßoS>V "‡U`r', _hmdra a]mßÎQ>m, Jm{dY©Z `mXd, S>m.∞ od⁄m^yfU, Zya _whÂ_X "Zya' Am°a S>m.∞ VmnaH$ Agb_ "VÒZr_' g{ Am[H$m Am_Zm-gm_Zm hm{ MwH$m h°. Bg AßH$ _| ‡ÒVwV h° gwa|– aKwdßer H$s AmÀ_aMZm. V°`ma H$aH{$ hr X_ b{Vr h°. `h g] H$aV{ h˛E Cg{ hdm H{$ od[arV gmohÀ` EH$ E{gm ¤ma h° oOgg{ gmar XwoZ`m h_mar Am{a Èò, [{∂S> H$s Q>hZr H$s MßMbVm, AmJ d ]mnae VWm AmßYr H$m IwbVr h°. Am°a `oX h_ aMZmH$ma h° ßVm{ h_ A[Zr aMZmAm| H{$ ^` Zht hm{Vm. _m‹`_ g{ [yar XwoZ`m H{$ gm_Z{ [yU©V`m Iwb OmV{ h¢. Am_ bm{Jm| aMZmH$ma H$m{ ^r V_m_ Pß P mdVm| Edß od[arV H{$ obE Om{ ]mV| oZVmßV oZOr hm{Vr h¢, aMZmH$ma C›h| ^r A[Zr [napÒWoV`m| _| A[Z{ OrdZ Edß aMZm-gßgma H$m Km|gbm ]wZZm gß[yU© AZw^yoV`m| H{$ gmW g_J´ Í$[ _| gßgma H{$ gm_Z{ Iwbm aI hm{Vm h°. dh H{$db AmÀ_H|$o–V hm{H$a hr aMZmY_u Zht hm{ X{Vm h°. Bg Vah dh g]H{$ gmW A[Z{ Am[H$m{ ]mßQ>Vm h°. CgH$m gH$Vm, ]pÎH$ dh ha H$m{U g{ gd©oZ> hm{Vm h°. EH$ aMZmH$ma gwI ^r oZVmßV oZOr Zht hm{Vm. dh g_J´ g•oÔ> H{$ gwI _| gwIr H$s gm_moOH$ l{>Vm H$m AmYma ^r gß^dVï `hr hm{Vm h°. hm{Vm h° Am°a CgH$m XX© ^r oZOr d°`o∫$H$ Z hm{H$a g_J´Vm _| _{am O›_ _‹`_dJu` oH$gmZ [nadma _{ß h˛Am. hm{e odÒVma [mVm h°. A[Z{ Amg[mg H$s KQ>ZmAm| H{$ Abmdm `oX gÂhmbV{ hr _wP{ A[Z{ Jmßd JoZ`mar (oObm Aem{H$ZJa, oH$gr Xyga{ _hm¤r[r` X{e _| H$m{B© ]∂S>r KQ>Zm KoQ>V hm{Vr h° Vm{ _‹`‡X{e) H{$ emgH$s` ‡mWo_H$ od⁄mb` _| H$jm 1 _| Xmoòbm aMZmH$ma H{$ gam{H$ma Cgg{ ^r Ow∂S>V{ h¢. aMZmH$ma H$s ‡{_ oXbm oX`m J`m. H$jm 5 VH$ H$s oejm Bgr od⁄mb` _| [yar ‡dmohZr AßVa-gobbm oZaßVa ‡dmohV hm{Vr ahVr h°. oOg_| h˛B©. embm ^dZ H$Ém Am°a I[a°b Wm. dh A‹``Z H$mb dh gß[yU© Í$[ g{ ^rJ OmVm h°. g•OZ EH$ E{gm Y_© h° Om{ ha bJ^J JwÈHw$b H$s [aß[am H$s `mX oXbmZ{ dmbm h°. h_ g] N>mà ‡H$ma H{$ odZme H{$ odam{Y _| O›_ b{Vm h°. "g•OZ' odZme g{ hr JwÍ$Or H{$ AmX{e [a CgH{$ H$É{ µ\$e© H$m{ g·mh _| EH$ ]ma C[Or ey›`Vm H$m{ ^aZ{ H$m ^agH$ ‡`mg ^r H$aVm h°. "g•OZ' Jm{]a g{ br[V{ W{. Xm{Zm| JwÍ$ (oejH$) ]mha H{$ oZdmgr W{. EH$ Vm{∂S>Z{ H$m Zht Om{∂S>Z{ H$m H$_© h°. - Cg oMo∂S>`m H$s Vah Om{ AbrJ∂T> Am°a Xyga{ Â`mZm H{$. AVï Xm{Zm| hr Jmßd _| ahV{ W{. ]É{ A[Z{ ]Ém| H{$ obE AßS>{ X{Z{ g{ [yd© hr oVZH{$ oVZH{$ BH$∆>{ H$aH{$ C›h| A[Z{-A[Z{ Ka H{$ l’mZwgma µOÍ$aV H$s gm_J´r oX`m EH$ gß[yU© ]wZm]Q> Am°a od›`mg H{$ ¤mam EH$ _O]yV Km|gbm H$aV{ W{. JwÍ$OZ oZïewÎH$ Ka [a Q>ÁyeZ [∂T>mV{ W{. H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 38 &&


H$jm [mßM H{$ ]mX A‹``Z h{Vw ZµOXrH$ H{$ µH$Ò]{ Aem{H$ZJa _| AmH$a ahZ{ bJm. dhmß VmD$ Or H{$ b∂S>H{$ (_{a{ ]∂S>{ ^mB©) H{$ gmW oH$am`{ H{$ H$_a{ _| ahH$a [∂T>Z{ bJm. Jmßd g{ µH$Ò]{ _| AmZ{ H{$ H$maU `hmß [nadma g{ odbJ hm{ J`m Am°a Mm°]rgm| KßQ>{ EH$mßV H$mQ>Z{ Xm°∂S>Vm. Jmßd, _mß Edß o[VmOr H$s ]h˛V `mX AmVr. B¿N>m hm{Vr oH$ [∂T>mB© N>m{∂S> N>m∂S>H$a Jmßd ^mJ OmDß$. H$_am, ÒHy$b Am°a Q>ÁyeZ, ]g qµOXJr Bgr C]mD$ T>a} [a MbZ{ bJr. `h ]M[Z [a ‡hma O°gm Wm. _m{hÑ{ _| g]g{ A[naM` g{ Or K]amVm Am°a H$_am O{b H$s H$m{R>ar gm ‡VrV hm{Vm. ]h˛V oXZm| ]mX g] Hw$N> gm_m›` h˛Am. O] Jmßd OmV{ Vm{ gma{ h_C_´ gmWr BH$Q≤>R>{ hm{H$a IobhmZ H{$ _°XmZ _| I{bV{ ahV{ Am°a _¢ EH$mßV _| ]°R>H$a Hw$N> Z Hw$N> gm{MVm ahVm. O]oH$ gma{ Xm{ÒV Am°a A›` J´m_rU b∂S>H{$ Im{-Im{, H$]S≤>S>r Am°a Mm{a og[mhr AmoX I{b I{bm H$aV{. _¢ Bg XaÂ`mZ odMmam| H$s oH$gr Jhar ZXr _| Hy$XH$a Cg_{ ßJm{Vm bJmVm ahVm. odMma H$hmß g{ H$hmß b{ OmV{? EH$ N>m{a g{ Xyga{ N>m{a _| ]h˛V Xyar Vm{ hm{Vr, b{oH$Z H$ht Z H$ht EH$ _hrZ gm VmaVÂ` AdÌ` hm{Vm. _¢ oOZ odMmam| _| Im{`m ahVm Wm, d{ ]m°o’H$ Zht hm{V{ W{, daZ≤ ]h˛V ]woZ`mXr gdmbm| O°g{ hm{V{ W{. C›h| oOkmgm ^r H$hm Om gH$Vm h° - EH$ ]mb oOkmgm- O°g{ XwoZ`m ∑`m h°? `h H$hmß g{ ewÍ$ h˛B©? g]g{ [hbm _ZwÓ` H$m°Z Wm? AßVnaj H{$ A›` J•h, C[J•h H°$g{ h¢? ∑`m CZ_| ^r OrdZ h°? O] Eob`›g Edß C∂S>ZVÌVna`m| H{$ ]ma{ _| [∂T>m Vm{ ]h˛V gmar oOkmgmEß Edß ‡ÌZ _Z _| CR>V{. _gbZ [aJ•hr H°$g{ hm{V{ h¢? B›h| gd©‡W_ oH$gZ{ X{Im? CZH{$ hm{Z{ H{$ ‡_mU ∑`m h¢? `oX H$m{B© ‡_mU h¢ ^r Vm{ C›h| h_ ∑`m| Zht Im{O [m`{? d{ oH$g J•h g{ AmV{ h¢? ∑`m h_mam odkmZ CZH{$ odkmZ g{ H$_Va h°? Bg Vah H{$ ]h˛V gma{ oOkmgw ‡ÌZ _Z _| CWb-[wWb _Mm`{ aIV{. d°g{ Wm{∂S>m R>haH$a gm{Mm Om`{ Vm{ C[am{∫$ ^m{Jm°obH$ ‡ÌZm| _| g{ H$B© ‡ÌZm| H{$ CŒma AmO ^r Zht Im{O{ Om gH{$ h¢. ]µJrM{ _| ]°R>H$a KßQ>m| \y$bm| Am°a CZ [a ]°R>{ ^m¢am{ß H$m{ oZhmaVm. [oj`m| H{$ H$baR>m, ZoX`m H$s H$b-H$b H$mZm| _| _Ywa ag Km{bV{, [{∂S>-[m°Ym| Edß \$gbm| H$s hna`mbr d ‡^mV H{$ ]mbgy`© H$m{ oZhmaV{ h˛E _wP{ AX≤^wV AmÀ_gßVm{f$ Edß gwI o_bVm. BVZm gwI oH$ A] Cg{ e„Xm| H$s eµµ∑b _| ]mßYZm, _w_oH$Z Zht. Bg Xm°amZ _wP{ qhXr H$s [mR>Á[wÒVH$ _| ‡H$moeV H$od`m| H$s OrdnZ`mß Edß H$odVmEß [∂T>Z{ _| ode{f AmZßX AmZ{

bJm. ewÈAmVr Am°a Hw$XaVr Vm°a [a Cg g_` `{ _{a{ ^odÓ` _| H$od hm{Z{ H{$ bjU H$h{ Om gH$V{ h¢. Hw$N> g_` ]mX _¢ EH$mßV `m N>V [a ]°R>H$a oMà ]ZmVm Am°a VwH$]ßoX`mß obIm H$aVm. _mß ImZ{ H{$ obE ]wbmVr ahVr Am°a _¢ KßQ>m| Zht AmVm Wm. ]g ]m{b X{Vm - "A^r Am`m _mß.' _mß H$hVr - "`h b∂S>H$m [mJb h°. Bg{ A[Z{ ImZ{ H$s hr o\$H´$ Zht ahVr. Z Vm{ Bg{ ImZ{ H$m em°H$ h° Am°a Z hr [ohZZ{ H$m. `h A[Zr ]am]ar dmb{ ]Ém| H{$ gmW I{bVm ^r Zht. ]g AH{$bm ]°R>m-]°R>m [Vm Zht ∑`m obIm H$aVm h°? _mß `h oeH$m`V A∑ga oH$`m H$aVr Am°a _¢ ]g hßg ^a X{Vm. O] ^r Nw>o≈>`m| _{ß Jmßd OmVm Vm{ em_ H$m{$ o[VmOr O] "am_MnaV _mZg' H$m [mR> H$aV{ V] _¢ ^r CZH{$ gmW ]°R>H$a gÒda "_mZg' [mR> H$aVm. _{ar b` Am°a Jm`Z g{ o[VmOr Edß A›` [mnadmnaH$ lm{Vm òwe hm{V{ Am°a Vmarµ\$ H$aV{. \$bVï Yra{-Yra{ "_mZg' _| _{ar ÈoM ]∂T>Vr J`r. _{ar gmohpÀ`H$ Ao^ÈoM _| ^r "_mZg' H$m `m{JXmZ h°. "_mZg' odÌd gmohÀ` H$s EH$ E{gr gmohpÀ`H$ H$•oV h° oOg_| OrdZ H{$ ha [j H$m{ CgH$s gß[yU© òy]gyaVr H{$ gmW Z ogµ\©$ C^mam J`m h° daZ≤ CZH$m{ g_Ò`mAm| H{$ [na‡{˙` _| ^r X{IV{ h˛E CZH$m g_mYmZ ^r OrdZ, gßKf© Edß naÌVm| H{$ gßX^© _| gwPm`m J`m h°. `hr H$maU h° oH$ odÌd H$s bJ^J g^r ^mfmAm| _| "_mZg' H$m AZwdmX hm{ MwH$m h°. Am°a dh Ka-Ka _| bm{H$o‡` h°. "_mZg' H{$ gmW odS>ß]Zm `h oH$ AoYH$mße bm{Jm| Z{ Cg{ bmb H$[∂S>{ _| ]mßYH$a ogµ\©$ [yOm H$s dÒVw ]Zm oX`m h°. O]oH$ CgH$m oZaßVa A‹``Z hm{Zm MmohE. EH$ [mR>H$ Am°a Ambm{MH$ H$s —oÔ> g{ ^r. _mZg H{$ g_J´ A‹``Z H$s AmdÌ`H$Vm h°, oOg_| [ydm©J´h Z hm{. o[VmOr Z{ A[Z{ A¿N>{-]wa{ g_` _| _mZg H$s Mm°[mB`m| Edß ‡gßJm| H{$ CXmhaU X{-X{H$a A[Z{ Am[H$m{ T>m∂T>g ]ßYm`m. "_mZg' AmO ^r CZH{$ obE ZXr _| Zmd H$s Vah h°. BgobE d{ H$^r CgH$s JhamB© g{ Zht K]am`{. gmohÀ` gm_moOH$ [nadV©Z H$m AmYma ^r h°. gß[yU© g_mO, CgH{$ [mg C[b„Y gmohÀ`, gßÒH$•oV Edß [aß[amAm| g{ Hw$N> Z Hw$N> D$Om© J´hU H$aVm h° Am°a Cgr H{$ Ambm{H$ _| OrdZ H$s Q>{∂T>r-_{∂S>r S>Ja [a MbVm ^r h°. [nadma _| H•$of hr OrodH$m{[mO©Z H$m EH$_mà gmYZ Wr. o[VmOr Z{ hm`a g{H|$S≠>r [arjm [mg H$aZ{ H{$ ]mX dZAmajH$ Am°a o\$a [Q>dmar H$s Zm°H$ar H$s Am°a Xm{Zm| hr gaH$mar

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 39 &&


Zm°H$na`mß amg Zht AmZ{ H{$ H$maU N>m{∂S> Xrß. Bg ‡H$ma d{ [wZï I{Vr ]m∂S>r H{$ H$m_ _| bJ J`{. o[VmOr hr Mma ^mB`m| _| [∂T>obI gH{$. Ka bm°Q>H$a C›hm|Z{ Ka Edß H•$of H$m amO-H$mO gÂhmbm. C›hm|Z{ Or-Vm{∂S> _{hZV H$s. d{ oXZ-amV J•hÒWr H$s Jm∂S>r _| OwQ>{ ah{. C›hm|Z{ H$^r ^r A[Z{ Hß$Y{ Zht S>mb{. Ka _| [nal_ H$m Òdm^modH$ _mhm°b Wm. BgobE O] ^r _¢ Ka OmVm, I{Vr-]m∂S>r H{$ N>m{Q>{-N>m{Q>{ H$m_m| _| hmW ]Q>m ob`m H$aVm. BgH$m bm^ `h h˛Am oH$ _{a{ ^rVa g{ AmbÒ` o]ÎHw$b µJm`] hm{ J`m Am°a H•$of H{$ ‡oV ÈoM OmJ•V hm{Vr Mbr J`r. \$bÒdÍ$[ o[VmOr H{$ AßXa `h odÌdmg OmJm oH$ _°ß CZH$s odamgV H$m{ gÂhmb [mDß$Jm. dJ© M{VZm Edß OrdZ-gßKf© H$s g_P _{a{ AßXa ogµ\©$ oH$Vm]m| H$m{ [∂T>H$a hr Zht Am`r ]pÎH$ dh _{a{ A[Z{ OrdZmZw^dm| Am°a IwaXa{ `WmW© g{ C[Or EH$ gÉr AZw^yoV Wr. H$odVm b{IZ A‹``Z H{$ g_mZmßVa MbVm ahm. O] ^r H$m{B© KQ>Zm, A›`m` `m em{fU g{ Xe©H$ `m ^m{∫$m H{$ Í$[ _| gmjmÀH$ma hm{Vm Vm{ _Z odMobV hm{ OmVm. gm{MVm, H$me! _{a{ hmW _| oH$gr Z oH$gr Í$[ g{ Ï`dÒWm hm{Vr Vm{ Bg A›`m`r/A[amYr H$m{ VwaßV XßS> X{Vm. EH$ AmH´$m{e Cg CÀ[r∂S>Z H$s ‡oVoH´$`m _| C[OVm, Om{ _Z H$m{ ]{MZ° r H{$ g_ßXa _| S>]w m{`{ aIVm. `h AmH´$m{e ogµ\©$ µH$b_ H{$ _m‹`_ g{ H$odVm aMH$a hr gßVwÔ> hm{Vm. Bgg{ Om`µO JwÒg{ H$m{ EH$ oXem o_br, oOg_| dh Ao^Ï`∫$ h˛Am Am°a Om`m Zht h˛Am. `h H$m∞b{O H{$ oXZ W{. H$od H{$ Í$[ _| [hMmZ ]ZZr ewÍ$ hm{ J`r Wr. Cgr g_` _¢ ‡JoVerb b{IH$ gßK H$m gXÒ` ]Z J`m. Cgg{ d°MmnaH$ gm{M ‡]b h˛B©. g_H$mbrZ H$odVm H{$ ‡_wI hÒVmjam| g{ ‡b{g H{$ H$m`©H´$_m| _| [naM` h˛Am. CZg{ ]mVMrV H$m _m°µH$m Vm{ o_bm hr, gmW hr CZH$s aMZmAm| H$m{ gwZH$a EH$ ‡H$ma g{ [na[π$Vm, oZaßVa AmVr Mbr J`r. ]∂S>{-]∂S>{ H$od-b{IH$m| H$s T>{am| aMZmEß [∂T>t. ]mX _| ‡b{g H$s ÒWmZr` BH$mB© H{$ Hw$N> gmoW`m| Edß ‡_wI H$od`m| g{ d°MmnaH$ Edß Ï`o∫$JV _V^{Xm| H{$ MbV{ ‡b{g H$m{ N>m{∂S>H$a g_mZ, odMmaYmamdmb{ b{IH$ gßJR>Z OZdmXr b{IH$ gßK (Ob{g) _| gXÒ`Vm br. g_`mZwgma H´$_eï b{IZ H$m{ EH$ oXem o_bVr Mbr J`r. g_mZmßVa A[Zr H$odVmEß ‡_wI [Ã [oÃH$mAm| _| ^{OVm ahm. ewÈAmV _| Hw$N> aMZmAm| H$s dm[gr g{ hVm{ÀgmohV h˛Am. Vm{ Hw$N> H{$ N>[ OmZ{ g{ Z`r D$Om© H$m gßMma ^r hm{ gH$m. ohÂ_V ]∂T>r Am°a aMZm Y_© H$s ZXr gd{J ‡dmohV

O›_ - 2 A‡°b 1972, J´m_-JoZhmar, oObm - Aem{H$ZJa (_.‡.) qhXr gmohÀ` Edß amOZroV emÛ _| ÒZmVH$m{Œma. ‡H$meZ ï "g_H$mbrZ OZ_V', "H$Wmq]]', "H$WZ', "Ajam', "dgwYm', "`w’aV Am_ AmXVr', "Jwo∂S>`m', "hßg', "dmJW©', "gmjmÀH$ma', "A]',"XÒVmd{O', "H$mÏ`_', "H$mXßo]Zr', "d{]XwoZ`m', "H•$À`m' gohV X{e H$s ‡oVo>V [Ã[oÃH$mAm| _| H$odVmEß Edß Ambm{MZm Edß H$hmoZ`mß ‡H$moeV. AmH$medmUr Edß XyaXe©Z g{ aMZmAm| H$m ‡gmaU. ode{f ï oejH$ AmßXm{bZ g{ OwS∂ >md. A[Z{ Z{VÀ• d _| gw‡r_ H$m{Q>© H{$ _m‹`_ g{ _‹`‡X{e _| Ω`mah hOma oejH$m| H$s oZ`w o ∫$, "_mZdmoYH$ma OZ oZJamZr go_oV' _| amÔ≠>r` H$m`©H$mnaUr gXÒ`. A‹`jOZdmXr b{IH$ gßK, BH$mB©-Aem{H$ZJa. g߇oV ï _‹` ‡X{e emgZ H{$ ÒHy$b oejm od^mJ _| oejH$ hm{Z{ bJr. Bg XaÂ`mZ AmH$medmUr g{ H$odVm [mR> ‡gmnaV hm{Z{ bJm. a{oS>`m{ [a ]ma-]ma H$odVmEß ‡gmnaV hm{Z{ g{ EH$ AbJ lm{Vm dJ© ]ZVm J`m. Bg ]rM "g_H$mbrZ OZ_V', "H$Wmq]]', "H$WZ', "Ajam', "dgwYm', "XÒVmd{µO', "hßg', "`w’aV Am_ AmX_r', "A]', "JwoS∂ >`m', "dmJW©', "H$mXßo]Zr', "H$mÏ`_', Edß d{] [oÃH$m "d{]XwoZ`m', "H•$À`m' gohV X{e H$s ‡_wI [Ã-[oÃH$mAm| _| g_`-g_` [a aMZmEß ‡H$moeV hm{Vr aht. gmW hr XyaXe©Z g{ ^r H$mÏ` [mR> ‡gmnaV h˛Am. H$odVmAm| [a [mR>H$m| H$s ‡oVoH´$`mAm| Z{ am{_mßoMV oH$`m. gmW hr bJmVma obIZ{ H{$ obE [´{naV ^r oH$`m. AmO _¢ X{e^a _| CZ V_m_ [mR>H$m| H$m{ ˆX` g{ Y›`dmX ‡{ofV H$aVm hˇß, oO›hm|Z{ _{ar H$odVmAm| H$m{ [∂T>H$a A[Zr A_yÎ` ‡oVoH´$`m [Ãm| H{$ _m‹`_ g{ _wP{ ^{Or. b{IH$ H$m{ [mR>H$ ¤mam obI{ J`{ EH$ [m{ÒQ>H$mS>© H$s µH$s_V Am°a _hÀd EH$ b{IH$ hr OmZVm h°.

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 40 &&


Om{ aMZmEß _wP{ [´^modV H$aVr h°ß CZH{$ b{IH$m| H$m{ _¢ ^r [à AdÌ` obIVm hˇß. hmbmßoH$ AmO g_yMr [Ã-odYm [a gßMma H´$mßoV H$m òVam _ßS>am ahm h°. H$odVm _{ar aJm{ß _| a∫$ H{$ gmW KwbH$a Xm°∂S>Vr h°. `oX H$m{B© H$h{ oH$ _¢ obIZm N>m{∂S> Xyß. Vm{ `h oH$gr ^r hmbV _| _w_oH$Z Zht. H$odVm _{a{ obE em°H$ Zht ]pÎH$ OrdZ H$m Y_© h° oOg{ _wP{ ghf© oZ^mZm h°. H$odVm _{a{ obE AßY{a{ Am°a A›`m` g{ b∂S>Z{ H{$ obE H´$_eï _emb Am°a hoW`ma h°. oO›h| _wP{ Xm{Zm| hmWm| _| Wm_{ hr ahZm hm{Jm. ha KQ>Zm H{$ ]mX ÒdVï aMZm O›_ b{Vr h° Am°a ha aMZm H{$ ]mX EH$ VmµOJr ^am gßVm{f ^rVa VH$ CVa OmVm h°. b{IZ H{$ Ze{ H$m{ ogµ\©$ b{IH$ hr OmZ gH$V{ h¢ Am°a EH$ hX VH$ aogH$ [mR>H$ ^r "Zm_ Iw_mar ZmZH$m M∂T>r ah{ oXZamV' H$s Vah. gmohÀ` H$m{ gm_moOH$ [nadV©Z H$m _m‹`_ Vm{ _¢ gX°d _mZVm ahm hˇß. H$mb© _m∑g©, Í$gm{ Am°a b{oZZ H$s H•$oV`m| H{$ X_ [a hr bm{Jm| _| M{VZm Am`r Am°a C›hm|Z{ (gd©hmam dJ© Z{) A[Z{ AoYH$maßm| H$s ‡m· H{$ obE ]∂S>r-]∂S>r H´$mßoV`mß H$s®. ha ]ma aMZm H$aV{ h˛E aMZmH$ma ogµ\©$ aMZm hr Zht H$aVm daZ≤ Òd`ß H$m{ ^r aMVm h°. aMZmH$_© _{a{ obE ogµ\©$ H$mµJµO Am°a H$b_ VH$ hr gro_V Zht ahm ]pÎH$ _¢ A[Z{ Ï`dhmnaH$ Am°a X°oZH$ OrdZ H{$ [fim| [a `Wmgß^d H$_© Am°a gßKf© H$s a{ImEß ItMVm ahm. E_.E.Edß oejH$ ‡oejU [yU© H$aZ{ H{$ [ÌMmV O] oZ`_mZwgma oejH$ H$s Zm°H$ar X{Z{ H{$ A[Z{ dmX{ g{ _‹`‡X{e gaH$ma gmµ\$ _wH$a J`r V] H$odVmAm| H{$ e„Xm| H$m{ OrdZ H{$ `WmW© _| [aIZ{ H$m _m°H$m Am J`m. _¢Z{ Bg{ MwZm°Vr H{$ Í$[ _| ÒdrH$ma ^r oH$`m. g]g{ [hb{ oejH$m| H$m{ EH$à H$a oObm ÒVar` H$_{Q>r ]Zm`r. o\$a Yra{Yra{ gß^mJ Am°a ]mX _| [ya{ ‡X{e ^a _| [´oeojV ]{am{µOJma oejH$m| H$m EH$ ‡mßVr` gßJR>Z "_‹` ‡X{e ZdrZ M`oZV oejH$ gßK' ]Zm`m. o\$a Bg gßJR>Z H$s ‡X{e H{$ g^r oObm| Edß Vhgrbm| _{ ßBH$mB`mß JoR>V H$s J`rß. _¢ hr Bg gßK H$m gßÒWm[H$ Wm. AVï gmoW`m| Z{ _wP{ Bg gßJR>Z H$m ‡mßVm‹`j MwZm. ‡X{e H{$ g^r [¢Vmbrg oObm| H{$ oObm‹`jm| g{ [ÃMma Edß A›` _m‹`_m| g{ gß[H©$ _| ahVm Am°a emgZ [a oZ`wo∫$ H{$ obE X]md ]ZmZ{ h{Vw AmßXm{bZ, YaZm Edß ‡Xe©Z AmoX H$m amÒVm A[ZmVm. _{ar Vah [ro∂S>V Bg gßK _{a{ Ω`mah hµOma gmWr W{. H$B© ]ma H$m{B© Vmarò oZpÌMV H$aH{$ odYmZg^m gà H{$ Xm°amZ ^m{[mb _| _¢Z{ odemb AmßXm{bZ, YaZ{ Edß ‡Xe©Z oH$`{.

]mµH$m`Xm ‡emgZ H$m{ [yd© gyMZmEß Xt. oZ`V oVoW H{$ EH$ oXZ [yd© hr em_ H$m{ h_ bJ^J Zm°-Xg hµOma gmWr Q≠>{Zm| Edß ]gm| ¤mam ^m{[mb H{$ obE Hy$M H$a OmV{ Am°a gw]h h_ ‡X{e H$s amOYmZr ^m{[mb H$s g∂S>H$m| [a hm{V{. h_ma{ Mmam| Am{a EhV`mVZ ^mar [wobg \$m{g© hm{Vm. bmR>r MmO© H$s AmeßH$m gX°d ]Zr ahVr. EH$ ]ma _{a{ Z{V•Àd _| gmoW`m| Z{ gà H{$ Xm°amZ odYmZg^m K{aZ{ H$s H$m{oee H$s. AmJ{ ]∂T>{ Vm{ [wobg Z{ ]{arH{$Q≤>g bJmH$a am{H$ ob`m. O] O]X©ÒVr h_Z{ C›h| bmßKH$a AmJ{ ]∂T>Z{ H$s H$m{oee H$s Vm{ dhmß ^mar gߪ`m _| _m°OyX [wobg \$m{g© Z{ ]{am{µOJma oejH$m| [a bmoR>`m| g{ O_H$a ‡hma oH$`m. h_ma{ g°H$∂S>m| gmWr Km`b hm{ J`{. oO›h| AÒ[Vmb _| ^Vu H$am`m J`m. pÒWoV H$s ZOmH$V g_PV{ h˛E A[Zr _mßJm| H{$ gßX^© _| h_ma{ [´oVoZoY _ßS>b H$m{ ]Ñ^^dZ pÒWV _wª`_ßÃr H$m`m©b` _| _wª`_ßÃr g{ o_bm`m J`m. Ohmß _{a{ ¤mam oZ`wo∫$ H$s EH$gyÃr` _mßJ H$m{ _wª`_ßÃr Z{ _mZZ{ g{ B›H$ma oH$`m Vm{ MMm© H{$ Xm°amZ hr h_mar _wª`_ßÃr g{ ]hg hm{ J`r. ]mX _| C›hm|Z{ PyR>m AmÌdmgZ X{H$a AmßXm{bZ òÀ_ H$adm oX`m. VÀ[ÌMmV A[Z{ dmX{ g{ ^r _wH$a J`{. E{gm h_ma{ gmW H$B© ]ma h˛Am. Bgr ‡H$ma oObm Edß Vhgrb ÒVa [a ^r h_Z{ AmßXm{bZ oH$`{ Am°a oJaµµ‚Vmna`mß Xt gaH$ma ¤mam oZ`wo∫$ Z oH$`{ OmZ{ [a _mZZr` CÉ ›`m`mb` (O]b[wa) _| Ω`mah hOma oejH$m| H$s oZ`wo∫$ H{$ obE EH$ `moMH$m Xm`a H$s, Om{ bß]r gwZdmB© H{$ ]mX ImnaµO H$a Xr J`r. V] _mZZr` gw‡r_ H$m{Q>© _| A[rb H$s. Xw^m©Ω` g{ dh ^r ImnaµO H$a Xr J`r. `moMH$m ImnaµO hm{V{ hr ‡X{e ^a H{$ h_ma{ Ω`mah hµOma gmoW`m| H{$ g[Zm| [a O°g{ dO´[mV hm{ J`m. oZamem H$s EH$ R>ßS>r bha C›h| ^rVa VH$ q^Jm{Vr Mbr J`r. Bg Z°amÌ` g{ C[Or H$mohbr H$m{ o\$a oH$gr Z{ Vm{∂S>Z{ H$s H$m{oee VH$ Zht H$s. g] `h g_PH$a oH$ gaH$mar oejH$ ]ZZ{ H$m CZH$m g[Zm A] H$^r [yam Zht hm{Jm, A[Z{-A[Z{ [wÌV°Zr YßYm| _| bJ J`{. CZ_| g{ AoYH$mße X{e H$s Am]mXr H{$ AZw[mV H$s Vah oH$gmZ hr W{. gm{ Jmßd bm°Q>H$a I{Vr H$aZ{ bJ{ Am°a e{f A[Z{-A[Z{ A›` [wÌV°Zr H$m_. _{a{ obE `h [napÒWoV EH$ ]∂S>r MwZm°Vr Wr. ∑`m|oH$ gßJR>Z H$m ‡mßVr` A‹`j hm{Z{ H{$ ZmV{ gmar OrV-hma H$m oOÂ_m _{am hr Wm. H$_ g{ H$_ Z°oVH$ Vm°a [a Vm{ Wm hr. EH$ ]ma Vm{ _Z _| Am`m oH$ BÒVrµ\$m Xyß. b{nH$Z `h EH$ ewVwa^wJu g_mYmZ Wm. _¢ H{$g ^b{ hr hma J`m b{oH$Z ohÂ_V Zht hmam Wm. gmoW`m| g{ H$hm oH$ _¢ Am[H{$ obE `y.EZ.Am{. VH$ OmDß$Jm. [a d{ _mZZ{ H$m{ V°`ma Zht W{ oH$ A] ^r Hw$N> hm{ gH$Vm h°. A[Z{

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 41 &&


gwa|– aKwdßer H$s VrZ H$odVmEß

gr_m Zht F$VwEß Vm{ AmZr-OmZr h¢, Zrb{ Amg_mZ [a H$b H$mbr KQ>mEß hm|Jr ^`ßH$a ]agmV H{$ ]rM V{O AmßYr hm{Jr, ÈB© H{$ [d©Vm| H$s Vm{ ò°a Zht [{∂S> ^r ohb Om`|J{ EH$ ]ma Vm{, Hw$N> o_≈>r H$Q>H$a ]h Om`{Jr [mZr H$s JoV H{$ gmW YaVr _| hm{ Om`|J{ Hw$N> JT≤>∂T>{ Qy>Q> ^r gH$Vr h¢ [{∂S>m| H$s Hw$N> emImEß. b{oH$Z oMo∂S>`m ! EH$-EH$ oVZH{$ H{$ obE VwÂhmar `mÃm H$s gr_m Zht, VwÂh| X{IH$a _{ar WH$mZ H{$ eara [a bJ OmV{ h¢ A[ma eo∫$ H{$ [a.

‡Om gmar ‡Om _d{oe`m| _| V„Xrb hm{H$a ]{OwdmZ Jm` ]Z J`r h° oOg{ IX{∂S> ah{ h¢ Ï`dÒWm H{$ _wÌVßS> Madmh{, ha{-^a{ _°XmZ [a H$„Om O_mH$a, BZ _d{oe`m| H$m{ ^Jm ah{ h¢ ]ßOa Am°a V[Vr M≈>mZm| dmb{ [R>ma H$s Am{a. oOg Am{a hmßH$ oX`m OmVm h° g_yh _| C›h| d{ Cg Am{a A[Zr JX©Z ZrMr H$aH{$ MbZ{ bJV{ h¢ ghf© oOg oXem _| K{a Xm{ C›h| d{ oKa OmV{ h¢ oZod©am{Y. _d{oe`m| _| V„Xrb hm{ MwH$r ‡Om ^yb J`r h° A[Z{ ZwH$sb{ gtJm| H$m AW© dh ogµ\©$ aß^mVr h°,

h˛ßH$ma Zht ^aVr. Ï`dÒWm H$m Madmhm o\$a bmR>r \$Q>H$maVm h° gßH{$V H$s oXem _| o\$a g{ ^`mVwa hm{ Xm°∂SZ{ bJVm h° _d{erZw_m ‡Om H$m g_yh.

`w’ EH$ oXZ H$s H$m{B© P∂S>[ Zht ha oXZ, ha _hrZ{ Am°a ha df© H{$ ‡oV [b _| EH$ AZdaV `w’ h° qµOXJr. `w’ Om{ òwX g{ ewÍ$ hm{Vm h° Am°a odamQ> VH$ \°$bVm OmVm h°, OrV g]g{ _wpÌH$b hm{Vr h° `ht [a. `w’^yo_ _| ‡ÒWmZ g{ am{H$Vr h¢ g°H$∂S>m| ]{o∂S>`mß, EH$ AZOmZ MrÀH$ma g{ ]ha{ hm{ OmV{ h¢ H$mZ, EH$ ^`ßH$a AßY∂S> H$s Yyb AmßIm| g{ X{IZ{ H$s eo∫$ N>rZ b{Vr h° Hw$N> g_` H{$ obE. A[Z{ eara g{ S>a H{$ H$[∂S>{ CVma \|$H$Zm, AIm∂S>{ _| AmH$a OrV H$s Am{a ]∂T>Z{ H$s [hbr eV© h°. Om{e _| \$∂S>H$Vr oXIZr MmohE _mße[{oe`mß Am°a AmßI{ß Mm°Va\$m Ky_Vr h˛B© Mm°H$fir, òwX ah{ß V°`ma ]ob> ^wOmAm| H{$ AZoJZV ‡hma ghZ{ H{$ obE hr Zht ]pÎH$ _m°µH$m o_bZ{ [a [bQ>dma H{$ obE ^r. ha amÒV{ [a E{g{ AZoJZV Aòm∂S>{ h¢, AbJ-AbJ e∑b _| Ohmß H$_r Zht h° _wÌVßS>{ [hbdmZm| H$s. b∂S>Zm OrZ{ H$s eV© h° (A›`Wm ]MZ{ H$m H$m{B© VarµH$m Zht) Xw_ X]mH$a ^mJZ{ H$m amÒVm ogµ\©$ _m°V H$s Am{a OmVm h°.

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 42 &&


bKwH$Wm

AmhV amÔ≠>

dh g∂S>H$-oH$Zma{ ]{hm{e [∂S>m Wm. Km`b, AÒV-Ï`ÒV, òyZ-o_≈>r g{ bW[W. ZµOXrH$ hr CgH$m gm_mZ o]Iam [∂S>m Wm. CgH{$ Mmam| Am{a ^r∂S> Wr. ^r∂S> [a{emZ Wr. ohÂ_V ]mßY H$a EH$ hmW AmJ{ ]∂T>m. CgZ{ CgH{$ AYZßJ eara H$m{ Í$_mb g{ T>H$ oX`m. X{Im-X{Ir EH$ Xyga{ hmW Z{ ZµOXrH$ [∂S>{ MÌ_{ H$m{ CR>mH$a CgH{$ M{ha{ [a oM[H$m oX`m. Vrga{ hmW Z{ CgH{$ o]Ia{ ]mbm| H$m{ gßdma oX`m. dh g∂S>H$ oH$Zma{ ]{hm{e [∂S>m ahm. CgH{$ eara g{ òyZ A^r ^r Q>[H$ ahm Wm. ^r∂S> ]∂T>Vr J`r. ^r∂S> _| CÀgmh Wm; dh AmX_r H$m{ _aVm

AßoV_ [´`mg _| Hw$N> gmoW`m| H$m{ b{H$a oXÑr `mÃm H$s Am°a H$m{B© gw—∂T> AmoW©H$ AmYma Z hm{Z{ H{$ ]mdOyX gw‡r_ H$m{Q>© _| X{e H{$ Zm_r groZ`a ES>dm{H{$Q> lr Am{.[r.e_m© g{ MMm© H$a C›h| H{$g gm¢[m. lr Am{. [r. e_m© dhr dH$sb h¢ Om{ ]m]ar _pÒOX E∑eZ H$_{Q>r H$s Am{a g{ A`m{‹`m _m_b{ _| dH$sb h¢. dh H$mßJ´{g H{$ brJb g{b H{$ amÔ≠>r` A‹`j ^r ah MwH{$ h¢. gßO` JmYr H{$ oZYZ H{$ [ÌMmV [y. ‡YmZ_ßÃr Òd.lr_Vr BßoXam JmßYr Z{ lr Yra|– ]´˜Mmar Edß lr. Am{. [r. e_m© H$m{ hr amOrd JmßYr H$m{ amOZroV _| AmZ{ H{$ obE _ZmZ{ H$s oµOÂ_{Xmar gm¢[r Wr. d{ JmßYr [nadma H{$ ]h˛V KoZ> ah{ h¢. amÔ≠>r` amOZroV H{$ E{g{ [hby Edß ahÒ` lr e_m© H{$ [mg h¢ Om{ oXbMÒ[ hß°. H$B© ]ma C›hm|Z{ oXÑr pÒWV A[Z{ oZdmg [a _wPg{ MMm© H{$ Xm°amZ CZH$m godÒVa oµOH´$ ^r oH$`m h°. V] _¢Z{ CZg{ A[Z{ gma{ gßÒ_aU ogbogb{dma H$aH{$ EH$ oH$Vm] obIZ{ H$m AmJ´h H$B© ]ma oH$`m Wm. hmb hr _| e_m© Or H$m \$m{Z Am`m Wm oH$ X{a g{ hr ghr d{ _{a{ gwPmdmZwgma dh oH$Vm] obI ah{ h¢. C›hm|Z{ `h ^r Om{∂S>m oH$ oH$Vm] _yb Í$[ g{ AßJ´{Or _| obI ah{ h¢. ]mX _| CgH$m ohßXr gßÒH$aU ^r Am`{Jm. ò°a, e_m©Or Z{ h_mam H{$g Cg [wZod©Mma `moMH$m _| oOVdm oX`m. ‡X{e _| Ω`mah hµOma oejH$m| H$s oZ`wo∫$ hm{ gH$r. _wP{ `e o_bm. Ambm{MH$m| H$m _wßh ÒdVï hr ]ßX hm{ J`m. _{am OJh-OJh ÒdmJV h˛Am Vm{ bß]{ gßKf© H$s gmar WH$mZ OmVr ahr. g\$bVm H$s Zmo`H$m O] o_bVr h° V] h_ ÒdVï hr Zm`H$ hm{ OmV{ h¢ Am°a CgH{$ AVrV H{$ ZIa{ Edß ]{d\$mB`mß ^yb OmV{ h¢. odÒVma ^` g{ Bg odf` H$m{ `hrß g_{Q>Zm hm{Jm. Bg ‡H$aU g{ _{am

? S>m∞. gwa|– _ßWZ

X{IZm Zht MmhVr Wr. ]{hm{er Km`b AmX_r H$m gmW Zht N>m{∂S> ahr Wr. V] amÒVm ]ZmVm EH$ AmX_r AmJ{ ]∂T>m. CgZ{ ^r∂S> H$m{ oN>Vam oX`m. dh PwH$ H$a Km`b AmX_r H{$ H$mZm| _| Hw$N> \w$g\w$gm`m. Km`b AmX_r H$s AmßI| Iwb J`t. hÎH$m-gm ghmam [mH$a dh A[Z{ [mßdm| [a I∂S>m hm{ J`m. CgZ{ H$[∂S>{ Pm∂S>{ Am°a o]Iam gm_mZ gß^mbZ{ bJm. "Vw_Z{ CgH{$ H$mZ _| H$m°Z-gm _ßà \yß$H$ oX`m ^mB©?' _¢Z{ AmÌM`©MoH$V Òda _| [yN>m. Bgg{ [hb{ oH$ dh Hw$N> H$hVm, Km`b AmX_r ]∂S>]∂S>m`m"[mßd [a I∂S>{ hm{Z{ H$m _ßÃ.' . 2711/3, JmßYrZJa, ]ßJm ([ßOm]) 144505

odÌdmg AQ>b hm{ J`m oH$ `oX h_ —∂T> oZÌM` H$m ghmam b{V{ h¢ Vm{ g\$bVm h_mam g_W©Z H$aVr h°. oH$ XwoZ`m _| Agß^d Hw$N> ^r Zht h°. `h _{a{ obE ogµ\©$ dm∑` ^a Zht h°ß, ]pÎH$ OrdZ H$s ‡`m{Jembm _| BZ [a oH$`m J`m ‡`m{J g\$b ahm h°. oOgZ{ A[Zr oµOßXJr H{$ g_yM{ AmZßX g{ dßoMV ah OmVm h°. 2003 _| O] _{a{ H$odVm gßJ´h "µO_rZ oOVZm' H$m J•h ZJa Aem{H$ZJa _{ß od_m{MZ H$aV{ h˛E nßhßXr H$odVm H{$ ‡oVoZoY Edß gwodª`mV H$od amO{e Om{er Z{ gßJ´h H$s H$odVmAm| H$m{ A[Zr o‡` H$odVmEß H$hV{ h˛E CZH{$ q]] Edß ‡VrH$ odYmZ VWm odf` M`Z AmoX H$s ‡eßgm H$s Vm{ A¿N>m bJm. `h gM h° oH$ O] Am[H$m ghr _yÎ`mßH$Z hm{Vm h° Am°a [ydm©J´h aohV gH$mamÀ_H$ oQ>fl[Ur Am[H$s aMZmAm| H{$ ‡oV hm{Vr h°, Vm{ Bg `WmW© g_rjm g{ oZpÌMV Vm°a [a EH$ aMZmH$ma H$m _Zm{]b ]∂T>Vm h°. BgH$m grYm ‡^md CgH{$ ^mdr aMZmÀ_H$ b{IZ [a [∂S>Vm h°. hmbmßoH$ AmO gmohÀ` _| Ambm{MZm H$s Om{ amOZroV Mb ahr h° dh ]h˛V µ¡`mXm CÑ{IZr` Zht h°. E{gr hr amOZroV [waÒH$mam| H$r ^r h°. b{oH$Z Om{ gÉ{ aMZmH$ma h¢ d{ BZ ]mVm| H$s [admh oH$`{ ]µJ°a A[Zm aMZmY_© oZ^mV{ h¢ Am°a EH$ g•OZY_u H$m `hr Xmo`Àd h°. Hw$b o_bmH$a D$Om©Xm`r gmohÀ` H{$ gµ\$a Am°a OrdZ H{$ gµ\$a _| _{a{ obE H$m{B© AßVa Zht h°. Xm{Zm| hr ododY aßJm| g{ ^a{ h˛E Am°a AmZßXXm`H$ h¢. . _hmÀ_m ]m∂S>{ H{$ [rN>{, ]m`[mg am{S> H{$ [mg, Aem{H$ ZJa (_‹`‡X{e) 473-331 \$m{Z -09926625886

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 43 &&


¥

gmJa/gr[r

"aMZmÀ_H$Vm [mQ>© Q>mB_ Om∞] Zht h°!' -S>m∞.gam{O Hw$_ma (BZ oXZm| gmjmÀH$ma odYm H$m Í$[ ]h˛V Hw$N> Èo∂T>]’ hm{ MwH$m h°. dhr ]ßY{-]ßYm`{ ‡ÌZ Am°a CZH{$ Zm[Vm°b H$a oX`{ J`{ CŒma. E{g{ _| ]h˛V g{ AmdÌ`H$ _w‘{ Ny>Q> OmV{ h¢ Am°a AZmdÌ`H$/Agß]’ oddaU ‡_wI hm{ CR>V{ h¢. `hmß [a ‡ÒVwV h°, H$od gam{OHw$_ma Edß H$WmH$ma odbmg Jw·{ H{$ ]rM "H$Wmq]]' H{$ obE h˛B© AZm°[MmnaH$ ]mVMrV H{$ Aße.) ¨ Am[mYm[r Am°a ]XbVr ÈoM`m| H{$ Bg `wJ _|

gmohÀ`H$mam| Am°a gmohÀ` ‡{o_`m| H$m{ ^odÓ` _| PmßH$Z{ H{$ obE _µO]ya H$a oX`m h°. ∑`m E{gm Zht bJVm oH$ AmZ{ dmb{ g_` _| h_| gmohÀ` Am°a ode{fH$a H$odVm H$s E∑g[m`ar S>{Q> H{$ ]ma{ _| gwZZ{ H$m{ o_b Om`{! E∑g[m`ar S>{Q> Xdm H$s hm{Vr h°, XX© H$r Zht Am°a H$odVm XX© H{$ oZH$Q> h°. BgobE CgH$s E∑g[m`ar S>{Q> dhr hm{ gH$Vr h°, Om{ _ZwÓ`Vm H$s _mZr Om`{. ¨ E{g{ _| ‡ÌZ `h CR>Vm h° oH$ [mR>H$ H$odVm g{ ∑`m MmhVm h°. BgH$m CŒma Vm{ _¢ [mR>H$ ]ZH$a hr X{ gH$Vm hˇß. ¨ `h o]bHw$b ghr h°, ∑`m|oH$ b{IH$ [mR>H$ ^r hm{Vm h°. _{am _Vb] `h ^r h° oH$ H$od A[Zr H$odVmAm| g{ ∑`m MmhVm h°? H$od `hr MmhVm h° oH$ oOg ^mdZm, odMma, —oÔ>H$m{U H$m{ dh Ao^Ï`∫$ ahm h° dh [yar VmH$V g{ g߇{ofV hm{ Om`{. ¨ Bgr g{ Ow∂S>m _w‘m `h ^r h° oH$ [mR>H$ H$odVm g{ ∑`m MmhVm h°? [mR>H$ _ybVï Z odMma MmhVm h°, Z ^mdZm. dh H$od g{ oH$gr Z`r Co∫$, Ao^Ï`o∫$ Am°a Z`r ]mV H$s A[{jm aIVm h°. Z`r ]mV _| `h ]mV ^r gpÂ_obV h° oH$ `oX ]mV [wamZr hm{ Vm{ dh Cg{ _m°obH$ Am°a Z`r Ao^Ï`o∫$ _| [mZm MmhVm h°. CXmhaU H{$ obE, `oX oH$gr H$odVm H$m erf©H$ hm{ "‡{_' Vm{ "‡{_' e„X Am°a ^mdZm H{$ Í$[ _| Z`r ]mV Zht h°. [a [mR>H$ Bg H$odVm H$m{ Bg Vah A[{jm Am°a oOkmgm g{ [∂T>{Jm oH$ X{I| ‡{_ H{$ oH$gr Í$[ H$m{ Am°a ‡{_ H$m{ oH$g Í$[ _| `h H$odVm Ao^Ï`∫$ H$aVr h°. [∂T>Z{ H{$ ]mX CgH{$ _Z _| H$od H{$ ‡oV gamhZm Am°a gßVwoÔ> H$m ^md Am gH$Vm h° AWdm dh AgßVwÔ> hm{H$a _Z[gßX

_yÎ`mßH$Z H$a gH$Vm h°. ¨ _Vb] `h oH$ [mR>H$ H$s —oÔ> _| ^r H$B© ]ma H$odVm, H$odVm Zht ahVr? H$odVm AJa H$odVm h° Vm{ dh h_{em H$odVm hr ah{Jr. CgH$m [wamZm hm{ OmZm AWdm oH$gr H$m{ [gßX AmZm Z AmZm AbJ ]mV h°. µOÍ$ar Zht oH$ o]hmar H{$ Xm{h{ g]H$m{ [gßX Am`{ AWdm _wo∫$]m{Y H$s ‡og’ H$odVm "AßY{a{ _|' g]H$m{ ‡^modV H$a{. oZambm H$s "Owhr H$s H$br' Vm{ AmMm`© _hmdra ‡gmX o¤d{Xr O°g{ H$mÏ`-[ßoS>V H$m{ [gßX Zht Am`r Wr. [mR>H$ H$s ÈoM`mß ^r A[Zr oZUm©`H$ ^yo_H$m aIVr h¢. A^r Hw$N> hr oXZm| [yd© ª`mV g_rjH$ S>m∞.Zm_da qgh Z{ gwo_Ãm ZßXZ [ßV H$s AoYH$mße H$odVmEß Hy$∂S>{ _| \|$H$ X{Z{ bm`H$ _mZr Wt. gd}Ìda X`mb g∑g{Zm Vm{ VwbgrXmg H$m{ H$od hr Zht _mZV{ W{. µOÍ$ar Zht oH$ g] bm{J E{gm _mZ|. g]H$s A[Zr - A[Zr [gßX Am°a A[Zm-A[Zm _yÎ`mßH$Z. ¨ E{g{ _| Vm{ H$mÏ`-agmÒdmXZ H{$ H$m{B© ‡oV_mZ hr Zht hm{ gH$V{. ‡oV_mZ Vm{ hm{ gH$V{ h¢ Am°a ‡oV_mZ ]Zm`{ ^r J`{ h¢, [a d{ g] [a g_mZ Í$[ g{ MnaVmW© Zht hm{V{, ∑`m|oH$ _ZwÓ` H{$ gm{M, odMma Am°a OrdZ H{$ ‡oV BVZ{ Am°a XwamJ´h h¢ oH$ g] ]mV| g] [a g_mZ Í$[ g{ bmJy hm{Zm Agß^d h°. ¨ ∑`m Bgr H$maU Ambm{MZm H{$ AbJ-AbJ ÒHy$b µH$m`_ hm{ OmV{ h¢? R>rH$ H$hm. Bgr H$maU ÒHy$b AbJ-AbJ hm{ OmV{ h¢, Z`{-Z`{ dmX Am°a o^fi-o^fi oeoda ]Z OmV{ h¢. H$odVm H$m AohV V] hm{Vm h°, O] oeodam| _| ]ßQ>{ h˛E bm{Jm| H$s AZwXmaVm A›` ÒHy$bm|/dmXm|/oeodam| H$s H$odVmAm| H$m{ H$odVm hr Zht _mZZ{ H$s R>mZ b{Vr h°.

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 44 &&


¨ E{gm Vm{ [hb{ g{ hm{Vm ahm h°. X{d Am°a o]hmar H$m{

b{H$a odJVH$mb _| ]h˛V K_mgmZ hm{ MwH$m h°. `h gX°d hm{Vm ah{Jm, ∑`m|oH$ _ZwÓ` H$s _yb ‡H•$oV ‡d•oŒm _| Om{ oZaßVaVm h° dh Òd^mdJV h°, H$mbJV Zht. ¨ Am[ EH$ bß]{ Aag{ g{ Bg j{à _| h¢ Am°a H$mÏ` OJV H{$ ]mhar-^rVar dmVmdaU H$m{ Am[Z{ X{Im [aIm h°. A[Zr hr ewÍ$ H$s Am°a AmO H$s H$odVmAm| _| ∑`m µ\$H©$ _hgyg hm{Vm h°? ‡maß^ _| oH$em{amdÒWm H$s AZw^yoV`m|ß Am°a [gßXJr H$s H$odVmEß _¢ obIVm ahm. _ybVï d{ am{_mßoQ>H$ h¢. AoYH$mße JrV h¢. H$m∞b{O OrdZ _| Om{ gßgma _{a{ Amg[mg Wm, Cg{ `{ H$odVmEß Iy] [gßX ^r AmVr Wt. CZH{$ [gßX AmZ{ Z{ ^r _wPg{ d°gr H$odVmEß ]∂S>r gߪ`m _| obIdm`t. [a A[Zr H$odVm H{$ Bg Í$[ `m CgH{$ EH$_mà Bg Í$[ g{ _wP{ AmJ{ gßVm{f Zht o_bm Am°a XrZ-XwoZ`m g{ A[Zr Agh_oV`m| Am°a AgßVm{f Z{ _{ar Ï`ßΩ`mÀ_H$ ÈPmZ H$m{ JoV Xr. _{a{ Bg ÈPmZ H$m{ ª`mV [ÃH$ma amO|– _mWwa Z{ [hMmZH$a _wP{ X°oZH$ ZB©XwoZ`m BßXm°a _|, ‡oV g·mh EH$ Ï`ßΩ` H$odVm obIZ{ H{$ obE ‡{naV Edß oZ_ßoÃV oH$`m. ""ÒdmßVïXwIm`'' erf©H$ ÒVß^ _| _¢Z{ CZH{$ X°oZH$ _| [mßM gm° g{ AoYH$ H$odVmEß obIt. ¨ ∑`m ^odÓ` _| H$m{B© Z`m ÈPmZ AmZ{ H$s gß^mdZm h°$? oH$gr ÈPmZ H$s H$m{B© ^odÓ`dmUr Zht H$s Om gH$Vr. Hw$N> ^r hm{ gH$Vm h° Am°a Hw$N> Zht ^r hm{ gH$Vm h°. Z`{ ÈPmZ g{ AoYH$ _hÀd[yU© h° oH$ _¢ aMZmÀ_H$Vm _| goH´$` ahˇß. ¨ A] Om{ _¢ H$hZ{ Om ahm hˇß, Cg{ _OmH$ _| Z b{H$a Jß^raVm g{ b{Z{ H$s O µ Í$aV h°. h_Z{ X{Im h° oH$ qhXr H$od H$s `mÃm Ym{Vr-Hw$aV{, `m Hw$aV{-[Om_{ g{ hm{Vr h˛B© AmO Q>mB©gyQ> VH$ Am J`r h°. `h H{$db ]m¯ [nadV©Z h° `m H$odVm H{$ _mZg _| [nadV©Z H$m ‡VrH$ ^r? E{gm [nadV©Z bJ^J g_mZ AZw[mV _| ha j{à H{$ Ï`o∫$`m| _| Am[ [m`|J{. BZ oXZm| H$m g{R> [J∂S>r-Hß$R>hma-AMH$Z Zht [hZVm. _ohbmEß ^r Z`r-Z`r d{e^yfm _| h¢. `wdH$ ^r [aß[amJV [m{fH$ _| Zht h°ß. `h [m{fmH$m| H$s ‡JoVerbVm Am°a g‰`Vm H$s H$adQ>m| H{$ gmW Z`r [gßXoJ`m| H$m [naUm_ h°. BgH$m H$odVm H{$ _mZg _| [nadV©Z g{ b{Zm-X{Zm Zht h°. ¨ A∑ga Amam{[ bJm`m OmVm h° oH$ AmO H$s H$odVm Am_ OZVm g{ Xya Mbr J`r h°. `h H$hmß VH$ R>rH$ h°?

S>m∞.gam{OHw$_ma Bg Amam{[ H$m AmYma `h ^´_ h°, oH$ H$odVm H$^r Am_ OZVm _| ]h˛V bm{H$o‡` Wr. H$odVm Am_ OZVm H$s MrµO H$^r Zht ahr. Am_ OZVm H$m{ H$odVm H{$ obE AdH$me ^r Zht h°. AmaVr/^OZ Jm b{Zm H$mÏ` ‡{_ Zht h°. H$odVm gX°d Hw$N> bm{Jm| H$m{ hr o‡` ahr h°. AoYH$mße H$od`m| H{$ Vm{ [nadmaOZ VH$ H$mÏ` ‡{_r Zht [m`{ OmV{. ¨ ∑`m AmOrodH$m h{Vw odo^fi j{Ãm| _| H$m`© H$aV{ h˛E ^r A[Zr aMZmÀ_H$Vm H$m oZdm©h oH$`m Om gH$Vm h°? `m CgH{$ obE \´$s bmßga hm{Zm µOÍ$ar h°? H$odVm AWdm aMZmÀ_H$Vm "Om∞]' H$s Vah gw[na^mofV H$m`© Zht hm{Vr. Z hm{ gH$Vr h°. Z CgH$s 11 g{ 5 O°gr H$m{B© oZ`o_V H$m`m©doY hm{ gH$Vr h°. aMZmH$ma oOVZm A[Zr aMZmÀ_H$Vm Am°a Cg{ g_•’ Edß [wÔ> H$aZ{ dmb{ C[mXmZm| H{$ gßgma _| goH´$` ah{Jm, CVZm hr g\$bVm H$s gß^mdZmEß Cg_| hm|Jr. aMZmÀ_H$Vm [mQ>© Q>mB_ Om∞] Zht h°. Z hr Nw>≈>r/\w$g©V H$m H$m_. BgH{$ obE EH$mJ´Vm, dmVmdaU Edß AZwHy$b pÒWoV`mß [a_mdÌ`H$ h¢. BgrobE h_ [mV{ h¢ oH$ ]∂S>{-]∂S>{ gmohÀ`H$mam| H$m{ ^r CZH{$ hr [naOZm| Z{ Kmg Zht S>mbr. o\$a, [nadma H{$ ^aU-[m{fU H$m gmßgmnaH$ Xmo`Àd aMZmH$ma H{$ Hß$Ym| [a hm{ Vm{ pÒWoV`mß E{gr Zht h¢ oH$ gmohÀ` H{$ ]b Am°a ^am{g{ [a [nadma H$s AmdÌ`H$VmEß [yar hm{ gH|$. gma{ gmohÀ`H$ma Za{e _{hVm H$s Vah Y°`©dmZ d gßVm{fr Zht hm{V{, Z [agmB© H$s Vah AH{$b{, Z eaX Om{er H$s Vah gmhgr. gmohÀ`H$ma ‡m`ï OrdZ _| Jha{ Sy>]m ahV{ h˛E ^r OrdZ g{ H$Q>mH$Q>m ‡VrV hm{Vm h°. ∑`m|oH$ OrdZ BYa gmßgmnaH$ ob·Vm H$m [`m©` ]Zm h˛Am h°. BgobE dh odde h° [mQ>© Q>mB_ aMZmH$ma hm{Z{ H{$ obE. _{a{ obE ^r gß^d Zht Wm oH$ _¢ _mà H$odVmAm| g{ OrdZ/[nadma Mbm [mVm. ¨ H$od H{$ Í$[ _| g\$bVm H{$ ∑`m _m[XßS> hm{ gH$V{ h¢?

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 45 &&


12345678901234567890123456789012123456789012 12345678901234567890123456789012123456789012 12345678901234567890123456789012123456789012 12345678901234567890123456789012123456789012 12345678901234567890123456789012123456789012 12345678901234567890123456789012123456789012 12345678901234567890123456789012123456789012

ÒdmoV Xe©Z

S>m∞.gam{OHw$_ma H$s H$odVmEß b∂S>H$s H$m{ ]∂S>r _V hm{Z{ Xm{ Vw_ CYa ∑`m Dß$K ah{ hm{? BYa b∂∂S>H$s ]∂S>r hm{Z{ bJr h°Yra{-Yra{ [mßd [a I∂S>r hm{Z{ bJr h° ! YaVr H$m{ ohbmAm{, b∂S>H$s H$m{ oS>JmAm{, AJa dh gM_wM I∂S>r hm{ Om`{Jr Vm{ h_g{ ^r ]∂S>r hm{ Om`{Jr ! o\$a hmW [gmaVr amoI`m| H$m ∑`m hm{Jm? h_mar gm¢[r ]°gmoI`m| H$m ∑`m hm{Jm? dh [mßd [a I∂S>r hm{ J`r, Vm{ MbZ{ ^r bJ{Jr Z`m-Z`m X{I{Jr, _MbZ{ ^r bJ{Jr ! gßodYmZ X{I b{Jr, Vm{ AoYH$ma _mßJ{Jr o[Vm H$s [mg-]wH$ g{ H$ma _mßJ{Jr ! o\$a gZmVZ [JS>ßoS>`m| H$m ∑`m hm{Jm? hm{Zhmam| H$s _ßoS>`m| H$m ∑`m hm{Jm? Cg{ Hß$M{, [mßM{ Am°a H$m°o∂S>`mß hr oPbmAm{, ogbmB©-]wZmB© H{$ PwZPwZm| g{ oIbmAm{ ! Cg{ X{damZr, oOR>mZr H$s H$hmZr hr H$hZ{ Xm{ AmßMb _| XyY, [mZr AmßIm| _| ahZ{ Xm{ ! MmXa H$m{ _mW{ H$s [J∂S>r _V hm{Z{ Xm{, b∂S>H$s h°, b∂S>H$s H$m{ ]∂S>r _V hm{Z{ Xm{ !

H$mµJµO Vm{ E{gm Mm°amhm h° Ohmß H$b_ g{, oH$gZ{ ∑`m ∑`m Zht Mmhm h°. [a H$odVm \$a_mBer b{IZ Zht h° Am°a AJa h° ^r Vm{ ogµ\©$ _{am. O°gm _wP{ nXIm, d°gm _¢Z{ obIm. O°gm _wP{ gyPm, d°gm _¢Z{ ]yPm. ÒdmoV H{$ ]mXb H$m{ ∑`m µ\$H©$ [∂S>Vm h°. ]yßX gr[r _| oJa{ `m JQ>a _|. Ï`dÒWm H$s oOÂ_{Xmar Â`woZog[{obQ>r H$s h°. _wPg{ O] Q>H$am`r hµH$sµH$V{ß _¢Z{ C›h| e„Xm| _| Jm oX`m. A] _{a{ e„Xm| H$m{ Xwham H$a Mmh{ d{Ì`mEß [Q>m`{ß A[Z{ J´mhH$ Mmh{ X{dmßJZmEß naPm`| A[Z{ ‡^w H$m{.

`{ Om{ YwßYbH$m h°, H$mµ\$s h°! CVZ{ hr oXIm{ Am°a X{Im{ oOg_| qµOXJr oZam[X Mbr Mb{, am{eZr H$s Am°a µOÍ$aV Zht h° `{ Om{ YwßYbH$m h° `hr H$mµ\$s h° ! A[Zr gwoZpÌMV _m°V H$m{ Aµ\$dmh _mZV{ ahZ{ _| qµOXJr H$m bwÀ\$ h° ! [ÀWa [a N>{Zr g{ BoVhmg Im{XZ{dmbm| g{ H$mµJO [a Ò`mhr g{ ^odÓ` JyXZ{dmb{ AQ>H$bY_u ]wa{ Zht ! am{eZr, gß^mdZmAm| H{$ _mßS>Z{ brb H$a Om{ AmßJZ br[Vr h°

Cg [a MbZ{ g{ [°a ObV{ h¢ ! B©Ìda H$^r Zht o_bm [ßoS>Vm| H$m{ am{eZr _| dh arPVm ahm µ\$H$sam| [a Jwµ\$mAm| o]`m]mZm| _| ! am{eZr g{ PH$mPH$ Xm{[ha H°$gr Imbr-Imbr h°, [a gw]h oH$VZr ag^ar em_ oH$VZr bw^mdZr ! AmßI| ]ßX H$aZ{ [a Om{ XrIVm h° dhmß Zht Om [mVr Xya]rZ H$s AmßI ! Vw_ o\$a C∂S> ah{ hm{,

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 46 &&

Dß$M{ Am°a Dß$M{ am{eZr H{$ oeH$ma H$m{ dh o\$a VwÂhma{ [ßI Obm S>mb{Jr ! qµOXJr EH$ [h{br h° am{eZr EH$ CŒma h°, [h{br H$m _µOm CŒma H$s _m°µOyXJr _| Zht, CgH$s AZ]yP _| Nw>[m h° ! dh Om{ YwßYbr- YwßYbr oXImB© X{ ahr h° dhr oµOßXJr h° Am°a dh Om{ EH$X_ gmµ\$ h° _•À`w h° !


Bg ‡ÌZ H$m CŒma _wP{ [mR>H$ ]ZH$a hr X{Zm MmohE. H$od H$s g\$bVm H$m{ _¢ CgH$s H$odVmAm| H$s g\$bVm _| X{IVm hˇß. _¢ H$hZm MmhˇßJm oH$ H$od H$m [X, [´oV>m, od[wb ‡H$meZ, [waÒH$ma, ‡epÒV`mß AmoX H$m _hÀd CgH$s H$odVm g{ Í$]Í$ hm{V{ g_` [mR>H$ H{$ obE Zht hm{Vm. H$odVm AJa Cg{ A[Z{ _| g_{Q> [mVr h°, V^r dh CgH{$ aMo`Vm H$m{ Zß]a X{Vm. MyßoH$ BZ oXZm| Xw^m©Ω` g{ H$odVm H{$ [mR>H$ H$_ hm{ J`{ h¢ BgobE Zß]a EH$à H$aZ{ H{$ obE H$od [waÒH$ma AmoX H{$ [rN>{ AoYH$ Xm°∂S> ahm h°. ¨ H$^r H$dr gÂ_{bZ H$mÏ` gßÒH$mam| H$s [mR>embm H{$ Í$[ _| OmZ{ OmV{ W{. AmO H{$ CgH{$ Í$[ H$m{ X{IH$a H°$gm bJVm h°? O] Vmbm] H$m [mZr ZrM{ CVaVm h° V] Mmam| Va\$ g{ CVaVm. Cgr Vah V_m_ oJamdQ>m| H{$ gmW H$odVm H{$ ‡oV gwÈoM Am°a Jß^raVm H$m ÒVa H$od gÂ_{bZm| _| ^r ZrM{ oJam h°. [hb{ H$od gÂ_{bZ hr H$mÏ` ÈoM`m| H$s $[mR>embm H$h{ OmV{ W{, A] [à [oÃH$mEß, AmH$medmUr, XyaXe©Z g^r OJh N>m{Q>r-]∂S>r E{gr [mR>embmEß Iwb J`r h¢. H$od gÂ_{bZ g{ VmÀ[`© CZ Am`m{OZm| g{ h°, oOg_| H$mÏ`[mR>r H$od H$m OrodV gmjmÀH$ma lm{VmAm| g{ hm{Vm h°. H$odVm E{gr MrµO Zht h° oH$ dh lm{VmAm| H{$ ]∂S>{ g_yh H$m{ H$mÏ` [mR> H{$ gmW gmW [yar Vah g_P _| Am gH{$. H$odVm E{gr gab MrµO hm{Vr Vm{ H$od`m| H$m{ [∂T>mZ{ H{$ obE ]∂S>{]∂S>{ ‡m‹`m[H$m| H$s µOÍ$aV Zht [∂S>Vr. H$od gÂ_{bZ _| gX°d E{gr H$odVmEß hr gwZmB© OmVr ahr h¢ Om{ H$mÏ` [mR> H{$ gmW hr gmW lm{VmAm| H$s g_P _| AmVr Om`{ß. AW© Jmß^r`© H$s H$odVmEß oH$VZr hr _hÀd[yU© ∑`m| Z hm|, H$od gÂ_{bZ _| Zht gwZmB© OmVt. _wo∫$]m{Y Z{ EH$ OJh obIm h° oH$ `oX lm{Vm AmÎhmD$Xb gwZZm MmhV{ hm| Vm{ C›h| H$m_m`Zr Zht gwZmZm MmohE. oZambm ^r H$od gÂ_{bZ H{$ `m{Ω` aMZmEß MwZH$a gwZmV{ W{. H$od gÂ_{bZ _| H$odVm Am°a CgH$m [a\$m∞_}›g/‡ÒVwoV Xm{Zm| _hÀd[yU© hm{V{ h¢, H{$db H$odVm g{ H$m_ Zht MbVm. Cgr Vah H{$db [a\$m∞_}›g g{ ^r Zht MbZm MmohE. BYa H$odVm H$_ Am°a [a\$m∞_}›g AoYH$ hm{ J`m h°. H$od gÂ_{bZm| H$m{ bm{H$o‡` ]ZmZ{ H$s hm{∂S> _| H$odVm H$m ÒVa ^r oJam h° Am°a Xw^m©Ω` g{ MwQ>Hw$b{ _ßM [a M∂T> MwH{$ h¢. ¨ Am_Vm°a [a H$hm OVm h° oH$ Q>{∑Zm{bm∞Or H$bmAm| H$s XwÌ_Z hm{Vr h°, [a gmohÀ` H$m ZmVm H{$db ^mdZmAm| g{ Zht hm{Vm h°. CgH$m ]m°o’H$Vm g{ ^r Jham gß]ßY h°. `m ]m°o’H$ C[H$aUm| g{ gmohÀ` H$m AßVO©JV≤ [na[wÔ hm{Vm h°?

H°$g{? ¨ [wÒVH|$, a{oS>`m{, Q>rdr AmoX. BgH$m ZdrZV_ Í$[ h° BßQ>aZ{Q>. ¨ o]ÎHw $ b qhXr H$s d{ ] gmBQ> , [oÃH$m H$m Bb{∑Q≠>m∞oZH$ Í$[mßVa h°. oZpÌMV hr dh E{gm Í$[mßVa h°, [a Bb{∑Q≠>m∞oZH$ C[H$aUm| H$m{ _¢ H$bmAm| H$m XwÌ_Z Zht _mZVm. C[H$aU Vm{ gmYZ h°, aMZm Zht. C[H$aUm| H{$ C[`m{J H$m H$m°eb aMZmH$mam| _| hm{Zm MmohE. Zht hm{, Vm{ odH$ogV H$aZm MmohE. Z`{ A›d{fUm| H$m{ ‡W_ —oÔ> _| [aß[amJV odMmam| H$s gX°d ^Àg©Zm ghZr [∂S>r h°. Z`r Q>{∑Zmbm∞Or H{$ AmJ{ bJm`{ Om ah{ ‡ÌZ oM›h ^r Cgr ‡d•oŒm H{$ ⁄m{VH$ h¢. ¨ qhXr H$m b{IH$ Hß$fl`yQ>a g{ Ow∂S> ahm h°, E{g{ _| qhXr d{]gmBQ> H$m ∑`m ^odÓ` h°? oZpÌMV hr CgH{$ gw[naUm_ hm|J{. `h ^r EH$ _m‹`_ h°. gmohÀ` Bg _m‹`_ g{ ^r AZ{H$ E{g{ [mR>H$m| VH$ [h˛ßM gH{$Jm Om{ Z OmZ{ H$hmß-H$hmß gßgma H${ oH$gr H$m{Z{ _| hm{ gH$V{ h¢. ¨ CÂ_rX H$a| oH$ qhXr H$s gdm™JrU d{]gmBQ> g{ EH$ Z`{ oµH$Ò_ H$s gmjaVm odH$ogV hm{Jr. `oX BßQ>aZ{Q> gd©gb w ^ hm{ gH$m Vm{ oZpÌMV hr Ao^Ï`o∫$/ g߇{fU H$m \$bH$ odÒV•V hm{Jm. E{gm hm{Zm b{IH$ Am°a [mR>H$ Xm{Zm| H{$ ohV _| hm{Jm. ¨ CÂ_rX H$a| oH$ dh oXZ erK´ Am`{Jm. dh A‹`m` am{MH$ ^r hm{Jm. . _Zm{a_, 37 [ÃH$ma H$m∞bm{Zr, BßXm°a-452018. \$m{Z-(0731) 2561919

odbmg Jw·{, 72- [ÃH$ma H$m∞bm{Zr, >BßXm°a-452018

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 47 &&


.

[wÒVH$-g_rjm

Aml_ Am°a Ka H$m ¤ß¤ ï aMZmÀ_H$ gßd{XZm ? S>m∞. adt–‡gmX qgh

d°H$Î` ( C[›`mg) ï S>m∞.oearf Jm{[mb X{e[mßS>{, qhXr AZwdmX ï a_{e `mXd, [´H$meH$ - CŒma ‡X{e qhXr gßÒWmZ, amOof© [wÈfm{Œm_Xmg Q>ßS>Z qhXr ^dZ, 6-_hmÀ_m JmßYr _mJ©, bIZD$ _y.80 È[`{. _amR>r gmohÀ` H$m ^maVr` gmohÀ` _| _hÀd[yU© ÒWmZ h°. XobV-od_e© H{$ H´$_ _| X`m [dma H$m EH$ C[›`mg h° - "ANy>V' oOgZ{ ANy>Vm| H$s qµOXJr H$s H$B© [aVm| H$m{ CH{$am h°. _amR>r gmohÀ` _| EH$ OmZm-[hMmZm Zm_ h° gw‡og’ gmohÀ`H$ma VWm b{IH$ S>m∞. oearf Jm{[mb X{e[mßS>{ H$m ^r oOZH{$ MoM©V _amR>r C[›`mg "d°H$Î`' H$m Cgr Zm_ g{ qhXr AZwdmX gmohpÀ`H$ Ao^ÈoM gß[fi VWm _amR>r d qhXr ^mfmAm| [a Jhar [H$∂S> aIZ{dmb{ VWm ‡^md[yU© AZwdmX H$aZ{ dmb{ a_{e `mXd Z{ oH$`m h°. `h [wÒVH$ CŒma ‡X{e qhXr gßÒWmZ, bIZD$ g{ gmohÀ`H•$oV`m| H$s AZwdmX `m{OZm H{$ AßVJ©V ‡H$moeV h˛B© h°. `h Hw$>am{J-g_Ò`m [a H|$o–V EH$ E{gm C[›`mg h° Om{ odkmZ[aH$ h° Am°a am{JOoZV H$B© ^´mßoV`m| H$m{ gm_moOH$ —oÔ> g{ Xya H$aZ{ H$m ‡`mg H$aVm h°. d°g{ Hw$>am{J [a oN>Q>[wQ> aMZmEß AmVr ahr h¢ b{oH$Z Aml_ Am°a Ka H$m ¤ß¤ oXImV{ h˛E aMZmÀ_H$ gßd{XZm [hbr ]ma g߇{ofV H$s J`r h°. Bg_| b{IH$ H$s Òd`ß H$s aMZmÀ_H$ d°`o∫$H$ gßd{XZm Vm{ h° hr, gmW-hr-gmW [mnadmnaH$ d gm_moOH$ gßd{XZm ^r Ï`∫$ h° oOgH{$ _yb _| h_{em `h __© oN>[m h° oH$ Hw$>am{Jr ^r h_ma{ [nadma d g_mO H{$ AßJ h¢. C›h| ]ohÓH•$V Zht oH$`m OmZm MmohE, ∑`m|oH$ `h am{J bmBbmµO Zht h°. BoVhmg d [m°amoUH$ gßX^© _| ^r E{g{ ‡gßJ Am`{ h¢ O] `Wmg_` Hw$>am{Jr ÒdÒW h˛E h¢. Am{o∂S>em H{$ H$m{UmH©$ H{$ [mg Mß–^mJm _| ^JdmZ lr H•$ÓU H{$ [wà H$s gy`m}[mgZm H$m ‡gßJ hm{ `m o\$a o]hma H{$ [aß[amJV bm{H$[d© "N>R> [yOm' H{$ _m‹`_ g{ ÒdÒW hm{Z{ H{$ EH$ odH$Î[ H$m ‡gßJ hm{ Hw$>am{oJ`m| H{$ ÒdÒW hm{Z{ H$s EH$ bß]r [aß[am h°. Hw$>am{J [a odo^fi ^´mßoV`m| H$m{ Xya H$aZ{ VWm CgH{$ oZdmaU H{$ obE H$mbmßVa _| _hm[wÈfm| H{$ gm_moOH$ H$m`© hm{V{ ah{ h¢. BZ_| _hmÀ_m JmßYr g{ b{H$a _Xa Q>{a{gm VH$ H{$ Zm_ emo_b

h¢. gmW hr dYm© H{$ Amg-[mg ahZ{dmbr od^yoV`m| `Wm oedmOramd [Q>dY©Z, S>m∞.lr_Vr ‡o_bmVmB© dmaX{H$a, ]m]m Am_Q>{, lr_Vr gmYZmVmB© Am_Q>{ VWm _Zm{ha XrdmU AmoX H{$ Zm_ ‡_wIVm g{ ob`{ Om gH$V{ h¢. H$B© gßÒWmEß ^r BgH{$ oZdmaU H{$ obE H•$VgßH$Î[ h¢ oOg_| JmßYr _{_m{na`b b{‡gr \$mCßS>{eZ, dYm© H$m ^r Zm_ emo_b h°. bobV J⁄ _| obIm "d°H$Î`' C[›`mg Cg Vah H$s gßÒWmAm| O°gm H$m_ Vm{ Zht H$a gH$Vm [aßVw `h "OZOmJ•oV' VWm "bm{H$oejm' µOÍ$a X{ gH$Vm h° Om{ BgH$m _wª` C‘{Ì` h° Am°a oOg{ C[›`mgH$ma Z{ ^r ÒdrH$ma oH$`m h°. "d°H$Î`' H$m AW© hm{Vm h° odH$bVm, jm{^, CŒm{OZm, Xm{f, ÃwoQ>, ›`yZVm, [ßJwVm, oZ]©bVm, ep∑VhrZVm, AZpÒVÀd, A[yU© VWm AYyam. "d°H$Î`' H$s H$Wm "emÛr` —oÔ>H$m{U' VWm "gm_moOH$ X•oÔ>H$m{U' H{$ VmZ{-]mZ{ _| MbVr h° Am°a Aml_ VWm Ka H$m ¤ß¤ I∂S>m H$aVr h° oOg_| Ka H$s OrV hm{Vr h°. Bg C[›`mg _| _wª`Vï Xm{ hr [mà h¢ ï EH$ h¢ S>m∞.dm_Z X{dXŒm amd{aH$a Om{ OZOmJ•oV [°Xm H$aZ{, bm{Jm| H$m{ oeojV H$aZ{, AÒ[Vmb H$m oZ_m©U H$aZ{, AÒ[Vmb _| am{oJ`m| H$m BbmµO H$aZ{ VWm CZH{$ ÒdÒW hm{Z{ [a Ka-[nadma _| bm°Q>Z{ H$m{ ‡{naV H$aV{ h¢. Xyga{ h¢ Afl[m _mO©Zr JwÍ$Or Om{ Òd`ß Hw$>am{J H{$ oeH$ma hm{ OmV{ h¢ Am°a C[Mma H{$ ]mX ÒdÒW hm{Z{ [a Hw$>am{oJ`m| H$s g{dm-ewlwfm d C[Mma H{$ obE "gwIoZYmZ' Aml_ H$s ÒWm[Zm H$aV{ h¢. `h C[›`mg "_¢' e°br _| obIm J`m h° oOgH$m "_¢' Òd`ß EH$ [mà ^r h° Am°a Om{ A[Z{ [ÃH$ma-ZµOna`{ g{ KQ>ZmAm| [a em{Y[aH$ X•oÔ> S>mbV{ h˛E Bg C[›`mg H$m VmZm-]mZm ]wZVm h°. "_¢' H{$ ]ßS>Ám H{$ gmW-gmW Hw$N> Am°a [mÃm| `Wm oMÃm, _mYdr, AoZb, ‡m{.^mb{amd, lr_Vr H$m°a, od_bVmB©, oVbm{Œm_m, gß›`mgr, gwIX| w ZmJMm°Yar, od_bm ]m{aJmdH$a AmoX H$m{ ob`m J`m h° Om{ H$Wm H$s [yU©Vm H{$ obE VWm C[›`mg H{$ oeÎ[ H$m{ bmobÀ` ‡XmZ H$aZ{ H{$ obE dmVm©bm[ H{$ H$Wm{[H$WZ _| ghm`H$ hm{V{ h¢. C[›`mgH$ma S>m∞.X{e[mßS>{ Z{ Òd`ß ÒdrH$ma oH$`m h° oH$ ""`h Xm{ _hm[wÈfm| H{$ ]rM _m°Z gßKf© H$s JmWm h°. _mà BVZm hr Zht, ]pÎH$ ^m{br-^mbr l’m, [ydm©Jh´ , j{à ode{fVm, [j[mV, µJbVµ\$h_r BÀ`moX H$B© ‡d•oŒm`m| H$m I{b ^r Bg_| emo_b h°.'' "d°H$Î`' H$s odf`dÒVw _hmam{J Hw$>am{J [a AZwdmXH$ a_{e `mXd Z{ ghr obIm h° oH$ ""Bg am{J H$m{ b{H$a bm{Jm| H{$ oXbm| _| H$B© µJbV YmaUmEß Wt, em`X AmO ^r h¢. `h H$•oV CZ

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 48 &&


[a ‡H$me S>mbV{ h˛E OZOmJ•oV H$s Am{a EH$ gmW©H$ [hb h°. bobV e°br _| OZOmJ•oV-ÒdÍ$[ H$m `h b{IZ AßYodÌdmg H$m{ Vm{∂S>Vm h° VWm d°MmnaH$ ¤ß¤ H{$ gmW g_mOg{dm H$m AZyR>m CXmhaU ^r ‡ÒVwV H$aVm h°.'' "d°H$Î`' C[›`mg odkmZ[aH$Vm H$m VWm BbmµO H{$ ]mßX Hw$>am{J H{$ R>rH$ hm{Z{ H$m gßX{e ^r X{Vm h°. [wÒVH$ H{$ AZwdmX [a AZwdmXH$ Z{ obIm h° oH$, ""Bg AZwdmX H{$ _m‹`_ g{ AZw^dm| H{$ `{ A‡oV_ jU OrdZ _| gß]b ]ZH$a _wP{ EH$ odoeÔ> D$Om© ‡XmZ H$a|J{, gß^mdZmAm| H{$ ¤ma ^r Im{b|J{.. .. `hr h° N>m{Q>{ g{ oXb H$s Nm{Q>r gr Amem.. ..'' "d°H$Î`' H$m{ gŒmah H$mbIßS>m{ß _| od^∫$ H$a CgH$s H$Wm J∂T>r J`r h° Am°a Hw$>am{J O°g{ EH$ C[{ojV d g_mO-K•oUV odf` H$m{ gm_moOH$Vm g{ Om{S∂ >V{ h˛E VWm ^´_, S>a, AßY-odÌdmg, AÒ[•Ì`Vm d Nw>AmNy>V H$m{ Vm{∂S>V{ h˛E Edß `Wmg_` BbmµO H$amZ{ d ÒdÒW hm{Z{ H$m gßX{e X{V{ h˛E odkmZ[aH$ _mZm h°. C[›`mg H$m `h _mo_©H$ H$Wm{[H$WZ _mZdr` gßd{XZm H$m{ PßH•$V H$a X{Vm h° VWm H$B© gdmb ^r I∂S>{ H$aVm h°. "d{ bm{J h_{em H$hV{,""S>m∞∑Q>a B›h| `hmß g{ b{ OmAm{....'', ""Aa{, dm{ VwÂhmam ]m[ h°. O›_ oX`m h° Vw_H$m{,'' ""hm{Jm. [a A] Zht h°. Cg{ am{J h°.'' "d°H$Î`' _| EH$ Va\$ Afl[m _mO©Zr JwÍ$Or H$m{ Hw$>am{J hm{ OmZ{ [a C›h| CZH$s [ÀZr ÒdrH$maVr h¢ Vm{ Xygar Va\$ ‡og’ ZV©H$s oVbm{Œm_m H$m{ Hw$>am{J hm{ OmZ{ [a Cg{ CgH{$ oXb _| ]gm ‡mUo‡` gß›`mgr ^r ÒdrH$maVm h°. C[›`mg _| Ûr-[wÈf H$s g_VwÎ`Vm H$m ô`mb ^r aIm J`m h° b{oH$Z gß›`mgr H$s OJh (gm_m›`) [wÈf H$m{ aIm OmZ{ dmbm CXmhaU Am°a _O]yVr ‡XmZ H$aVm VWm Ûr-od_e© H$m{ Hw$N> H$hZ{ H$m _m°H$m Zht X{Vm. C[›`mg H$m gma Afl[m JwÍ$Or H{$ Bg H$WZ _| g_mohV h°..""A] _¢ Aml_ H$m Í$[mßVaU AÒ[Vmb _| H$a ahm hˇß. ÒdÒW Hw$>am{oJ`m| H$m{ [wZï C›h| CZH{$ Ka _| ahZ{ oX`m Om` `h oµOÂ_{Xmar g_mO H$s h° ]pÎH$ g_mO H$m EH$ H$V©Ï` ^r h°. _¢ Vm{ `hr H$hˇßJm oH$ am{oJ`m| H$m C[Mma Ka g{ hr hm{Zm MmohE.... o_Ãm{! _¢Z{ gßH$Î[ oH$`m Wm, `h gM h°, qH$Vw BgH$m [nadV©Z A] "d°H$Î`' _| hm{ J`m h°...'' AßV _| Afl[m H$m{ o_bZ{ dmbr Aml_OoZV VrZ H$am{∂S> È[`{ H$s amoe H$m{ ^r Afl[m Or Òd`ß hr W´r-S>r ‡m{J´m_ H{$ OZH$ S>m∞. amd{aH$a H$s gßÒWm "amd{aH$a \$mCßS>{eZ' H$m{ X{ X{V{ h¢. AZwdmX oZÒgßX{h ‡dmh[yU© h°, qH$Vw dV©Zr gß]ßYr Hw$N> Aewo’`mß IQ>H$Vr h¢. AmßH$∂S>mJV Xm{f ( O°g{ ^maV _| H$ht 15

bmI am{Jr Vm{ H$ht 35 bmI am{Jr) H$m{ ^r Xya oH$`m Om gH$Vm Wm. Zm_m| (Afl[m _mO©Zr JwÍ$Or, S>„Î`y.Or._mO©Zr, dmgwX{d JOmZZ _mO©Zr) H$s EH$Í$[Vm [a ^r ‹`mZ oX`m Om gH$Vm Wm. gaH$mar ‡H$meZ H{$ H´$_ _| _yÎ` R>rH$-R>mH$ h° Am°a AßVVï `h H$hZm CoMV hm{Jm oH$ ¡dbßV d ÒdmÒœ` VWm gm_moOH$ odf` [a aoMV Bg C[›`mg H{$ qhXr Í$[mßVa H$m g^r gohpÀ`H$m| H{$ ]rM g{ EH$ ]ma AdÌ` JwµOaZm MmohE. . B©-43, _{H$a Hwß$XZ JmS>}Z, Eg.EZ.S>r.Q>r.H$m∞b{O H{$ oZH$Q>, Owhˇ Vmam am{S>, Owhˇ, gmßVmH´w$O ([pÌM_), _wß]B©- 400 049.

EH$ AZyR>m XÒVmd{O

? S>m∞. amh˛b

eha Jdmh h° (C[›`mg) ï S>m∞. Í$[qgh MßX{b ‡H$meH$ ï ^mdZm ‡H$meZ,109-E, [Q>[∂S>JßO, oXÑr-110091. _yÎ`-450/-È. Í$[qgh MßX{b Z{ gmohÀ` H$s ododY odYmAm| _| gmW©H$ g•OZ oH$`m h°, qH$Vw CZH$s [hMmZ EH$ H$WmH$ma H{$ Í$[ _| ‡oVo>V h°- ode{fH$a EH$ C[›`mgH$ma H{$ Í$[ _|. C[›`mg CZH{$ obE EH$ E{gr odYm h° oOgH{$ _m‹`_ g{ d{$A[Z{ Mmam| Am{a o]Ia{ OrdZ-g_mO Am°a E{oVhmogH$ [nad{e H$m{ Ao^Ï`o∫$ X{Z{ _| [yar Vah H$m_`m] h˛E h¢. "eha Jdmh h°' CZH$m g⁄ï ‡H$moeV C[›`mg h° oOg_| H$mZ[wa Am°a CgH{$ oZH$Q>ÒW Jmßdm|µH$Ò]m| Am°a ZJam| H{$ gm_moOH$-]m{Y H{$ gmW H´$mßoV-H$mna`m| H{$ OrdZ-Xe©Z Am°a CZH{$ H$V•©Àd H$m{ Bg Am°[›`mogH$ H$b{da _| ]∂S>r ]marH$s g{ CX≤KmoQ>V oH$`m J`m h°. ANy>V{ BoVhmg H{$ Bg AZyR>{ XÒVmd{O µ H$m{ [mßM ^mJm| _| od^∫$ oH$`m J`m h° Om{ H$WmÀ_H$ —oÔ> g{ [mnad{oeH$ [mW©ª` H{$ ]mdOyX EH$ Xyga{ g{ "H$m{-nab{Q>{S>' h¢. CXmhaUmW©- H$Wmp›doV, gßd{XZ-erbVm Am°a ‡^mdmp›doV H{$ VÀdm| H$m _m°obH$ oZÍ$[U BgH$s A[Zr ode{fVm h°. MßX{b H{$ ‡ÒVwV C[›`mg _| H$mZ[wa Am°a CgH{$ g_r[ÒWj{Ãm| H$s gm_moOH$, AmoW©H$, amOZroVH$, ^m°Jm{obH$ Am°a gmßÒH•$oVH$ [napÒWoV`m| g{ hr [mÃm|-MnaÃm| H$m M`Z-MwZmd oH$`m J`m h° oOgg{ `h C[›`mg ‡mUdmZ ]Z J`m h°. C[›`mg H{$ VrZ ^mJ Ohmß AmOmXr-[yd© H{$ BoVhmg H{$ [na‡{˙` _| _hmZ H´$mßoVH$mna`m| H{$ À`mJ-]obXmZ, o]´oQ>e h˛Hy$_V H{$ H$mb{-

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 49 &&


H$maZm_m| VWm VÀH$mbrZ gm_moOH$, Ymo_©H$, AmoW©H$ Am°a amOZroVH$ pÒWoV`m| H{$ AmoVer Aµµ∑g h¢ Vm{ e{f Xm{ ^mJ gm_moOH$ OrdZ H{$ gam{H$mam| H$s OrdßV H$WmEß h¢ oOZ_| b{IH$ Z{ A[Zr b{IZ-eo∫$ H$m g_woMV C[`m{J oH$`m h°. [ydu CŒma ‡X{e H{$ oH$gmZm| H$s Xem-XwX©em H{$ dU©Z Vm{ [hb{ ^r h˛E h¢ b{oH$Z `hmß Z`{ ZµOna`{ g{ VameZ{ H$s H$m{oee h°. S>r.E.dr. H$m∞b{O H$mZ[wa _| C[›`mg H{$ ‡_wI [mà ]m]y amoYH$ma_U qgh H$s _hmZ H´$mßoVH$mar Mß–e{Ia AmOmX g{ ^|Q> Am°a ^JVqgh, odO`Hw$_ma og›hm, AO` Km{f, gwa|– [mßS>{, OßJ]hmXwa qgh, gwa{e ^≈>mMm`©, AmoX X{e-‡{o_`m| H{$ ‡gßJ, Hw$agdmß ∑b], ‡H$me [wÒVH$mb` H{$ gßX^© H$m{ [∂T>V{ h˛E bJVm h°, _mZm{ß BoVhmg H{$ [fi{ [bQ> ah{ hm|...._Z _| amÔ≠>-amJ H$m ^Ï`-^md ^a OmVm h°. C[›`mg H$s ewÈAmV OgdßV ZJa Zm_H$ Jmßd H{$ oH$gmZm| H{$ OrdZ H$s odgßJoV`m| g{ hm{Vr h°. ]rM-]rM _| ‡H•$oV H$s _m{hH$_mo_©H$ N>od-N>Q>m g{ _Z AmÎhmoXV hm{Vm h°. AZw^yoV H{$ AmYma [a g•oOV g_r˙` C[›`mg _| AVrV H{$ AmBZ{ _| g_H$mbrZ —Ì` gßd{XZm g{ g_p›dV bJV{ h¢. Bg_| gZ≤ 1857 H$s H´$mßoV Am°a H$mZ[wa H{$ gm_naH$ _hÀd H{$ gmW-gmW H$mZ[wa H{$ Am°⁄m{oJH$ odH$mg, ]bdßV ZJa Am°a A›` H$Ò]m| H{$ odH$mg-oZ_m©U H$m Í$[m`Z A[Z{ [ya{ [nad•Œm _| CÀH$f© Am°a Dß$MmB© ob`{ h˛E h¢. H´$mßoVH$mar gßJR>Zm|, gm_moOH$ gßÒWmZm| H$s X{e H$s AmµOmXr _| _hÀd[yU© ^yo_H$m H$m ]h˛V `WmW© AßH$Z h˛Am h°. Hß$Or AmßIdmbm| H{$ òyZr- IßyIma M{ham| H{$ H$É{-oM∆>{ ^r Bg C[›`mg H$m{ E{oVhmogH$Vm ‡XmZ H$aV{ h°ß. ""]m°Ibm`{ AßJ´{O og[mhr Z{ [{∂S>m| H$s Pwa_wQ> _| EH$ _mZdmH$ma Ry>ßR> H$m{ oZemZm gmW Vm]∂S>Vm{∂S> Jm{ob`mß XmJr Wt.'' am_Mß– _wgX≤Xr Am°a H$_bm _wgX≤Xr (Om{ Mß–e{Ia AmOmX H$m{ A[Zm ^mB© _mZVr Wt) H$m oOH´$ Am°a amoYH$m H$m H$WZ""_mV•^yo_ H{$ obE AmÀ_mh˛oV g{ ]∂T>H$a Hw$N> Zht. CÑ{IZr` h¢. MßX{b H{$ [yd© C[›`mgm| "[mWa Q>rbm' Am°a "ZQ>gma' _| `WmW© M{VZm H$s O°gr VmµOJr od⁄_mZ h° CgH$s O°gr hr AZw^yoV- "eha Jdmh h°' _| ^r hm{Vr h°. C[›`mgH$ma Z{ ]∂S>r oeX≤XV g{ AmßMobH$Vm H$s g^r ode{fVmAm| H$m{ Oyhr H$s _mbm _| Mß[H$ [wÓ[m| H$s ^mßoV o[am{ oX`m h°. MßXb { H$m Ambm{¿` C[›`mg AmÀ_m›d{fU H{$ ÒVa [a g_mO-OrdZ H{$ gÀ` g{ gmjmÀH$ma H$aZ{dmbm C[›`mg h°.

C[›`mg _| gm_moOH$ OrdZ H{$ ]rM Ï`m· Im{Ibm[Z Am°a Ï`o∫$_Z H$s V∂S>[ Am°a bbH$ H$m A^rÔ> oMÃU h˛Am h°. b{IH$ Ï`o∫$ H$m{ CgH{$ [ya{ [nad{e _| aIH$a X{IZm MmhVm h°. `⁄o[ H$ht-H$ht [mÃm| H$m{ CZH{$ [ya{ [nad{e gohV oMoÃV H$aZ{ H{$ M∏$a _| C›h| N>m{∂S> oX`m J`m h°, `m CZH$s [H$∂S> Hw$N> T>rbr [∂∂S> J`r h°, oOgg{ C›h| grY{ oµOßXJr H{$ YamVb [a I∂S>m H$a oX`m J`m h°. oXbr[ qgh, ^ya{qgh E{g{ hr [mÃ-Mnaà h¢. ]a∑g BgH{$ oH$ [mà Am°a [nad{e ÒdVï hr g‡mUVm Am°a ‡m_moUH$Vm [m OmV{. Ibrbwa©h_mZ, O°Vwofigm, hramZßX Am°a gwIB© qgh [naJ ` [mà h¢, Om{ qµOXJr H$m{ Om{S∂ >Z{ H{$ obE Ao^e· h¢. ^rVa Qy>Q> MwH{$ g_a ]hmXwa qgh ]mha g{ _O]yV oXIV{ h¢ _Ja BH$∆>{ hm{H$a oXemhrZ Am°a AbJ-AbJ ahH$a JoVhrZ ]Z{ ahZm Hw$N> bm{Jm| H$r oZ`oV hm{Vr h°. b{IH$ Z{ E{g{ Ï`o∫$`m| H{$ ¤ß¤-[r∂S>m H$m{ ^r ]∂S>r JhamB© g{ CH{$am h°. C[›`mg _| dÒVwJV odÒVma h°...AmYwoZH$ gm_moOH$, amOZroVH$, AmoW©H$, Z°oVH$ odH•$oV`m| H$s g_Ò`m H$m odÒVma. AßV]m©¯ OZ-OrdZ H{$ _yÎ`JV gm_moOH$-amOZroVH$ oZÍ$[U H$m _m{h b{IH$ H$m{ oZaßVa ]mßY{ h˛E h¢. BgrobE Am°[›`mogH$ KQ>ZmAm| H$m{ oH$gr H$Wmgyà _| gßdmaZ{ H{$ ]Om` dh _ZïpÒWoV`m| Am° a ‡H• $ oV H$m oMÃU OJh-OJh H$aV{ MbV{ h¢ . ""....[pÌM_r ojoVO _| qgXyar aßJ o]I{a{ h˛E gy`© Z{ oH$aU| g_{Q> br Wt.'' ""OyZ H{$ AßoV_ g·mh H$m [hbm oXZ Wm. gw]h g{ hr Amg_mZ _| ]mXb N>m`{ h˛E W{. amV dfm© h˛B© Wr, [aßVw gw]h [mßM ]O{ H{$ Amg[mg dfm© W_ J`r Wr. b{oH$Z H$mb{-^ya{ ]mXbm| H{$ g_yh [pÌM_ H$s Am{a Xm°∂S>V{ oXImB© X{ ah{ W{. _ßWa JoV g{ hdm ]h ahr Wr. ‡^m N>V [a Mbr J`r. Cg{ gmam eha H$m{ha{ _| Sy>]m h˛Am ZµOa Am`m. H$ht-H$ht oQ>_oQ>_mVr am{eZr oXI ahr Wr. Bgg{ H$Wm _| ghO am{MH$Vm Am J`r h°. Bg_| H$m{B© gßX{h Zht oH$ Í$[qgh MßX{b H$m C[›`mgH$ma A[Z{ H$œ` H{$ ‡oV ]∂∂S>m gOJ Am°a gVH©$ oXIVm h°. ehar gßÒH•$oV Am°a gm{M H{$ gmW J´mÂ`]m{Y H{$ q]] _Z H$m{ _wΩY H$aV{ h¢ . Amß M obH$Vm H{ $ aß J Òdm^modH$Vm H$m{ ]∂ T > m V{ Am° a ‡m_moUH$Vm [°Xm H$aV{ h¢. oZ_©bm H$hVr h°,""h_ [waIZ H$s S≤>`m{∂T>r N>m{o∂S> H°$ Z OB]{.'' hbYa ]mO[{`r H$s H´$mßoVY_u gm{M, CZH$s AmÀ_H$Wm H$m ‡gßJ Am°a gZ≤ 1927-28 H$m X{eÏ`m[r _µOXya AmßXm{bZ, 9 AJÒV 1925 H$m H$mH$m{ar H$mßS>, gmB_Z H$_reZ Am°a 1932 H$m Ï`m[H$ H´$mßoVH$mar AmßXm{bZ

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 50 &&


oVoW`mß gm˙` [{e H$aVr h¢- ""O] _hmZ H´$mßoV-[wÈf hbYa ]mO[{`r dmÒVodH$ AmµOmXr H$m g[Zm X{IV{ Ag_ H{$ Jm{bmKmQ> Zm_H$ ÒWmZ _| EH$ _H$mZ H{$ _b]{ _| X]H$a g_m· hm{ J`{ W{. dh 18 AJÒV 1950 H$m oXZ Wm.'' b{IH$ H$m{ ^r _hgyg hm{Vm h° oH$ h_ ÒdmYrZ Vm{ hm{ J`{ _Ja ÒdVßà Zht. odH$mg, Zd-oZ_m©U H$s JoV Yr_r h°. `hmß _m{h^ßJ H$m Òda Vm{ Zht [a M{VZm AmH´$mßV AdÌ` h°...""Nw>Q>^°Ê`{ gŒmm _| ohÒg{Xmar H{$ obE ]{Vm] h¢. `hr Zht, H$b VH$ X]{-oN>[{ AßJ´{Om| H$m gmW X{Z{dmb{ amO{-_hmamO{, µO_tXma AmO H$mßJ´{g _| KwgH$a A[Zr OJh _µO]yV ]ZmZ{ H$s H$m{oee _| h¢. _wP{ X{e H$m ^odÓ` ]h˛V C¡db Zht oXI ahm. BZH$m emgZ H$m T>ßJ AßJ´{Om| g{ o^fi Zht hm{Jm. ∑`m [Vm `{ ^r CZH$m AZwH$aU H$a|......A^r Z ghr..]mX _|.....`mZr OmVr` gßKf© H$m{ ]∂T>mdm Xm{- ]mßQ>m{ Am°a emZ H$am{.'' amoYH$ma_U qgh H$s C∫$ Co∫$ H$m{ `WmW© H{$ [na‡{˙` _| X{I| Vm{ `h AdYmaUm ghO _| hr hm{ gH$Vr h° oH$ dÒVwoZ> gKZ AZw^d hm{Z{ H{$ ZmV{ `WmW© _| ApÒVÀddmXr Xe©Z H$s —oÔ> (^r) ahVr h°. ApÒVÀddmXr qMVZ Z{ AmO OoQ>b [nad{e _| CbPr pÒWoV`m| H$m{ g_PZ{ H$s eo∫$ Am°a oXem ^r Xr h°. AÒVw, Mmh{ ghr g_mYmZ Z o_b{ [a Agbr Om`Om µOÍ$a o_b Om`{Jm. AmµOmXr H{$ g_` [mQ>ueZ H{$ Xm°amZ H$mZ[wa _| odÒWmo[V [nadma H$m XmÈU Xem-Ï`Wm H$m oMÃU oXbH$e h°. X{d{ß– AhˇOm H$m [nadma EH$ E{gm hr g_Ò`mJ´ÒV [nadma h° oOgZ{ ]ßQ>dma{ H{$ XXub{ Xße H$m{ X{Im, ^m{Jm, oO`m h°. [moH$ÒVmZ _| A[Z{ Kadmbm| g{ o]N>∂S> OmZm, oXÑr H{$ H$Ì_rar J{Q> BbmH{$ _| AmH$a AÒWm`r Í$[ g{ ]gZm Am°a o\$a H$mZ[wa ‡ÒWmZ-odÒWm[Z. AH{$b{[Z H$s Jhar AZw^yoV, amY{ H$s _mß oZ_©bm H$s _•À`w, H$ht amoYH$m H$m{ [wÃ-[woÃ`m| H{$ ^odÓ` H$s qMVm Vm{ H$ht A[Z{ Xmo`Àd Am°a H$V©Ï` H{$ ‡oV oZU©` b{Z{ H$s oddeVm-od\$bVm, Vm{ H$ht ‡{_-‡U` H{$ ‡gßJ AmÀ_od^o∫$ H$s Am{a b{ OmV{ h¢. odV•ÓUm ^r OJmV{ h¢. ‡{_-‡gßJ g{ JwµOaV{ h˛E Ak{` (e{Iaï EH$ OrdZr) H{$ e{Ia H$s `mX VmµOm hm{ AmVr h°. C[›`mg H$m CŒmam’© gm_moOH$ OrdZ-]m{Y g{ ode{f Ow∂S>m h°. amoYH$m a_U H{$ AVrV OrdZ H$s _mo_©H$ PmßH$s- _Z H$m{ og∫$ Am°a na∫$ H$aVr h°. oMÃXe©Z ]m]y H$s _•À`w g{ CZH{$ OrdZ _| CXmgr ^a AmVr h°. EH$ ‡H$ma H$s _wo∫$ VWm Amam{o[V OrdZ OrZ{ H{$ obE _µO]ya g{ ]Z OmV{ h¢ amoYH$ma_U qgh. [wÃr

e°bOm H{$ A[Z{ [oV H{$ gmW CZH{$ _mZogH$ AgßVwbZ H$m bm^ CR>mH$a N>X≤_ Í$[ g{ CZH{$ ¤mam ]ZdmB© J`r "H$m{R>r R>mHw$amZ' H$s dgr`V A[Z{ Zm_ H$adm b{Zm Am°a N>m{Q>r ]{Q>r Zo_Vm H$m H$m{R>r g{ ^mdmÀ_H$ Ow∂S>md Am°a AßV _| e°bOm H{$ [oV oed_ og’mW© ¤mam H$m{R>r H$m{ ]{M oX`{ OmZ{ H{$ ]mX Cg [a..""H$m{R>r BÒ_mBb Imß'' IwXm X{IH$a Zo_Vm H$m odojflV hm{ OmZm dmH$B© _Zm{d°kmoZH$ Ï`ßOZm H$m CÀH$f© ob`{ h˛E h¢. Bg ‡H$ma H$ht H$Wm-e° b r, H$ht AmÀ_-H$WmÀ_H$ e° b r, H$ht _Zm{odÌb{fUmÀ_H$ e°br, H$ht dU©ZmÀ_H$, H$ht gßdmX Am°a H$ht [à e°br _| aoMV `h C[›`mg A[Z{ ^rVa H$_©erb ‡{aUmAm|, AZw‡{aUmAm|, g߇{fUmAm| Am°a gßd{XZmAm| H$m{ odÌdgZr ]ZmVm h° Am°a Ï`o∫$Àd H$s [maXoe©Vm _| [mÃm| H{$ Mnaà H$m odµOZ gm¢[Vm h°- E{gm ‡m`ï H$_ Am°[›`mogH$ H•$oV`m| _| ‡m· hm{Vm h°. gmaVï ha CÂXm C[›`mg A[Z{ g_`-g_mO H$m{ gmW©H$ e„X X{Vm h°. "eha Jdmh h°' _| ^r [nad{e-O›` `wJ-pÒWoV Am°a OrdßV [mÃm| H$m ghO gß]ßY ÒWmo[V h˛Am h°. H$mbO`r H•$oV H{$ odoeÔ> JwU-VÀd g{ `w∫$ `h C[›`mg AmßMobH$ gßÒ[e© Am°a ÒWmZr` aßJ g{ AoYH$ _yV©_mZ hm{ CR>m h°. MßX{b H{$ b{IZ H$s ode{fVm h° oH$ AmßMobH$ ]m{Y H$s VyobH$m g{ d{ A[Zr H$WmÀ_H$ aMZm H$m{ AoYH$ AmH$f©H$, am{MH$ Am°a _mo_©H$ ]Zm X{V{ h¢. AdYr, ^m{O[war e„X-‡`m{J H{$ gmW AßJ´{Or H{$ e„X H$Wm-‡dmh _| ]mYH$ Zht, ]pÎH$ o_R> m g Km{ b V{ h¢ . bm{H$m{o∫$`m| VWm bm{H$JrVm| H{$ ‡`m{J g{ AoVna∫$ Òdm^modH$Vm Am J`r h°. `yß C[›`mg H$m{ [∂T>V{ h˛E H$mZ[wa eha H$m EH$ "E„gQ≠>°∑Q>' _Z-_pÒVÓH$ _| C^aVm h° Am°a oeÎ[-odYm H{$ Ao^Zd ‡^mdr-‡`m{J g{ AmÌdÒV H$a OmVm h°. . gmohÀ` Hw$Q>ra, 44, gmBQ>-2, odH$mg[war, Z`r oXÑr-110 0018

A[Z{ Amg-[mg H$s H$odVm

? Zya _whÂ_X "Zya'

A[Z{ hm{Z{ H$m Ehgmg (H$. gß.)ï S>m∞. dÈU Hw$_ma nVdmar, ‡H$meH$ ï Z_Z ‡H$meZ, Xoa`m JßO, Z`r oXÑr-110002. _yÎ`- 125/- È. g_H$mbrZ qhXr H$odVm H$m e„X-AW©, odMma-gßd{XZ OJV oZaßVa KZm Edß odÒV•V Ï`m[H$ hm{Vm Om ahm h°. BVZm, odMma ^mfm oeÎ[ d°od‹` [hb{ H$^r qhXr H$odVm _| Zht oXIm

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 51 &&


oOVZm oH$ AmO H$s H$odVm _| ZµOa AmVm h°. _ZwÓ` H{$ OrdZ gßKf©, CgH$m d°MmnaH$-gm_moOH$ [j Edß ^mfm-oeÎ[ H$m gd©Wm Z`m hm{Vm ÒWm[À` Edß Cg_| A[Z{ V_m_Va [{Mm{ò_ H{$ gmW dV©_mZ H$m oZw>a-AX^wV g_` H$s _m°OyXJr AmO H$s H$odVm H$m Ohmß ew∑b [j h°, dht H•$ÓU[j ^r. _ZwÓ` H{$ OrdZ-gßKf©, d°MmnaH$ CÀH$f© Edß ^mofH$-e°pÎ[H$ od_e© H$m `hr ew∑b Edß H•$ÓU [j S>m∞. dÈU Hw$_ma oVdmar H{$ g⁄ï ‡H$moeV H$odVm-gßJ´h ""A[Z{ hm{Z{ H$m Ehgmg'' _| ]∂S>r MwÒVr-XwÈÒVr H{$ gmW Ao^Ï`∫$ hm{ J`m h°. gM [yoN>E Vm{ Wm{∂S>m Z`{ AßXmOm| o_OmO g{ MrµOm| H$m{ X{IZ{ Edß C›h| e„X X{Z{ H{$ EH$ òmg ad°Ê`{ H{$ MbV{ g_H$mbrZ H$mÏ`-[na—Ì` H$m{ Hw$N> Am°a g_•’ H$aVm h° `h H$odVm-gßJ´h. oZVmßV A[Zr EH$ AbJ e°br, —oÔ> Edß gßd{XZm H{$ gmW _m°OyX BZ H$odVmAm| H$m H$od, H$od H$_, _ZwÓ` AoYH$ oXIVm h°. Am°a `hr Bg gßJ´h H$s H$odVmAm| H$s C[bp„Y h° oH$ Ohmß AmO H$m H$odVm obIZ{dmbm AmX_r H$od ]ZZ{, oXIZ{ H{$ obE ]{Vah _am Om ahm h°, dht EH$ A¿N>m H$od A[Zr H$odVmAm| g{ ogµ\©$ AmX_r hr ]Zm ahZm MmhVm h° Am°a `h H$_ ]∂S>r ]mV Zht. XaAgb `h EH$ H$od H$s Zht EH$ A¿N>{ AmX_r H$s obIr H$odVmEß h¢° oOg_| e„X-Xa-e„X AmX_r H{$ ‡oV EH$ AmX_r H$s [r∂S>mgßd{XZm, XwïI Edß ]{M°Zr XµO© hm{Vr Mbr J`r h°- ""b{oH$Z bhˇbwhmZ hm{H$a ^r/AmoIa H$odVm hr Vm{ h°/Om{/AmX_r H$m{/ CgH{$ hm{Z{ H$m/ H$amVr h° Ehgmg.'' XaAgb `h ^`mdh KZ{ Am°a Ò`mh hm{V{ OßJb _| AmX_r H{$ Vbme H$s H$odVmEß h¢. Hw$b B∑`mdZ H$odVmAm| [a AmYmnaV Bg gßJ´h H$s H$odVmAm| _| Om{ òmog`V ZOa AmVr h°, dh h° H$od H$m MrµOm| H$m{ X{IZ{-oXImZ{, g_PZ{ H$m gbrH$m Am°a _woÌH$b g{ _wpÌH$b ]mV H$m{ ghOVm, gw]m{YVm Edß gwJ_Vm g{ H$h OmZ{ H$m VarµµH$m; `h gbrH$m-VarµH$m hr H$od H$m{ dh ^mfm C[b„Y H$am X{Vm h° Om{ AmO H$s g_H$mbrZ H$odVm _| ]h˛V H$_ oXIVr h°. R>m{g Am°a [H$s h˛B©, Xw]m}YVm H$s Am{a OmVr o\$a ^r [maXeu. `{ A‡oV]’ g{ ‡oV]’Vm H$s H$odVmEß h¢. odMmamÀ_H$ gßd{XZ Edß gßd{XZmÀ_H$ d°MmnaH$Vm H$s `{ H$odVmEß Om{ grY{-grY{ oH$gr Í$∂T> hm{ Mb{ odMma g{ [yar Vah Agß]’ h¢; [a `h Agß]’Vm OrdZ g{, OrdZmZw^d g{ hr e„X ]Zr H$odVmEß h¢. e„Xm| [a AJmY odÌdmg H$s H$odVmEß-""e„X/∑`m| hm{ _m°Z/]O CR>m{/ OrdZ H$s/gß[yU© gß^mdZmAm| H$m{ b{H$a.'' Am°a ∑`m JO] oH$

H$od H{$ Bg AmdmhZ H{$ gmW hr e„X O°g{ A[Zm _m°Z À`mJ X{V{ h¢. [H{$ YmZ H$s ]mob`m| g{ PwZPwZmV{ ]Ém| H{$ gmW oIboIbmV{ Am°a aOZrJßYm H$s ^rZr JßY \°$bmV{ e„X, Bg gßJh´ H$s H$odVmAm| H{$ Mfl[{-Mfl[{ [a _m°OyX h¢ Am°a g]g{ Ah_ ]mV `h oH$ H$odVmEß A[Zr ^mfm H{$ ob]mg _| h¢. BZ H$odVmAm| _| H$odVm H$s ^mfm h° Am°a `h ^mfm hr h° Am°a CgH$m ÒWm[À`-od›`mg Om{ J⁄ H$m{ [⁄ ]Zm X{Vm h°. ‡{_ Bg gßJ´h H$s H$odVmAm| H$s oeamAm| _| h°, oXemAm| _| h°. ‡{_ Am°a gßd{XZm H$s AWH$ Vbme Am° "fl`mg. Bg gßd{XZgßdmXhrZ, ‡{_hrZ, oZw>a hm{Vr Om ahr XwoZ`m _|, ‡{_ H{$ [j _| H$od H$m oZd{XZ A¿N>m bJVm h°. oOg{ Zm{Q> oJZZ{ H$s \w$g©V Zht dm{ N>V [a OmH$a Q>h-Q>h MmßXZr X{IZ{ H$s \w$g©V H$hmß g{ oZH$mb [m`{Jm. [°gm hr CgH$m MmßX Am°a MmßXZr. `h [°gm hr h° ^` H$m H$maU. H$od EH$ ]{hVa ‡{__` XwoZ`m H$m AmJ´hr AmH$mßjr h°. Bgr ‡{_-gŒmm H$m{ ÒWmo[V H$aZ{ H$m ôdm] X{IVr H$odVmEß h¢ `{ ∑`m|oH$, ""gŒmm Am°a gwodYm H$s/aßJrZ amVm| H$s Am{a g{/AmßI| \{$aVr H$odVm/_yÎ` Am°a "AmX_r' hm{Z{ H$s ImoVa/[hm∂S> hm{Vr oµOßXJr H$m{/T>m{Vr h°/ A[Zr [rR> [a.'' e„X, ‡{_ Am°a ]É{! `{ ]ma-]ma BZ H$odVmAm| _| Z_yXma hm{V{ h¢. ∑`m µJO] oH$ ‡{_, e„Xm| _| ]Mm h˛Am h° Am°a e„X, ]Ém| _ß{ `m e„X, ‡{_ _| ]Mm h˛Am h° Am°a ]É{ e„Xm| _|....]É{, Om{ OyVm| H$s aIdmbr [a h¢, Om{ AmBÒH´$s_ ]{M ah{ h¢, Om{ Q≠>{Z H{$ S>„]{ ]whma ah{ h¢...]É{ Om{ A[Z{ o[VmAm| ¤mam ]{M{ Om ah{ h¢, oH$gr H$m{ ]Ém Zht, Vm{ H$m{B© A[Z{ ]É{ H$m{ [mb Zht [m ahm. B›ht ]Ém| H$m ghMa _Ja e„X µOÍ$a h°, Am°a ‡har ^r. [a gßH$Q> _| Vm{ e„X ^r h°. ‡{_ gßH$Q> _| h°. ‡{_ H$aZ{ H$s OJh| gßH$Q> _| h¢.....e„X, ‡{_, ]É{, ‡H•$oV, dm{ V_m_, Om{ OrdZ H$s AoZdm`©Vm H{$ obE, OrdZ H$s oZaßVaVm obE µOÍ$ar h°, Om{ A^r ]Mm h˛Am h°, H$od `h g] Hw$N> ]Mm b{Zm MmhVm h°. H$od H$s `h gßd{XZ —oÔ> hr H$odVmAm| H$s OmZ h° Am°a `h OmZ Om{ OhmZ H{$ obE h°, BZ H$odVmAm| H{$ am{_-am{_ _| g_mB© h˛B© h°. EH$ [•WH$ ^mofH$ gßaMZm Edß AmÒdmX H$s `{ H$odVmEß A[Zr odoeÔ> oZo_©oV H{$ H$maU AbJ g{ oMp›hV hm{ OmVr h¢. Xygar EH$ Am°a òy]r h°, BZ_| Am`m "V[mH$[Z', Om{ H$odVmAm| H$m{ Dß$⁄Z{ g{ ]Mm`{ aIVm h°. ha ÒVa [a Mm°H$fim, Am°a OJm h˛Am H$od O°g{ Xygam| H$m{ ^r OJmZm MmhVm h°. ]Ém| H$s oH$bH$mar Am°a XmXr _mß H{$ g[Zm| H$m{ ]Mm b{Z{ H$s _woh_ [a oZH$b{ H$od H$m µO¡]m hr Cg{ Ah_ ]Zm X{Vm h°. XO©Zm| E{gr

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 52 &&


H$odVmEß h¢ Bg gßJ´h _| Om{ [∂T>Z{ g{ VAmÑxH$ aIVr h°. o\$a ^r "ojoVO [a EH$ [JS>ßS>r', "‡{_ erf©H$ h°', "EH$ ApÒVÀddmZ amV H{$ odÈ’' "O] oMo∂S>`m', "[yar YaVr H{$ obE', Edß "‡À`{H$ IweJdma _m°g_ _|' odoeÔ> h¢. Hw$b o_bmH$a `h oH$ H$odVm H$s `h oH$Vm] gOJJß^ra H$mÏ`-‡{o_`m| H$m{ [gßX Am`{Jr ∑`m|oH$ gwßXa-ge∫$ H$ndVmAm| H$m{ N>m[m ^r ]{hX òy]gyaVr g{ J`m h°. ...CÂ_rX H$s OmZr MmohE oH$ H$od H$s AJbr oH$Vm] Am°a ]{hVa Am°a gwßXa Edß odMmam{Œm{OH$ hm{Jr. . gr.gr.E_.∑b{Âg bm, XojU-[yd© a{bd{, 3, H$m{`bm KmQ> ÒQ≠>rQ>, H$m{bH$mVm- 700 001

gmµ\$-gwWam Ï`ßΩ` Am°a gmW©H$ gm{M ? oJare Mß– lrdmÒVd

A[Z{ A[Z{ AY]rM (oZ]ßY) ï S>m∞. gwa{ß– d_m© ‡H$meH$ ï C_{e ‡H$meZ, 100 byH$aJßO, Bbmhm]mX. _yÎ`- 140/- È. gwa{ß– d_m© H$s [wÒVH$ "A[Z{ A[Z{ AY]rM' [Mmg oZ]ßYm| H$m gßJ´h h° oOg_| Ò[Ô>Vï oZod©dmX g{ oXIZ{dmb{ odf`m| H{$ _m‹`_ g{ Ï`o∫$, g_mO d amÔ≠> g{ gß]oß YV AZ{H$ ¡dbßV ‡ÌZm| H$m{ a{ImßoH$V H$aV{ h˛E EH$ E{gr gmW©H$ ]hg CR>m`r J`r h° Om{ Ï`ßΩ` H{$ C›_w∫$ ‡gma Am°a hmÒ` H{$ AZyR>{ MwQ>rb{[Z g{ [mR>H$ H{$ _Z H$m{ Z H{$db JwXJwXmVr h° daZ≤ A[Z{ ^rVa oN>[{ AmH´$m{e, XwI, AdgmX, oZR>Ñm[Z, Z{VmoJar, AmVßH$dmX, ^´Ô>mMma AmoX g{ Cg{ Í$]Í$ H$amVr h°. oZ]ßYm| H{$ Bg gßJ´h _| Ï`ßΩ` H{$ AZ{H$ Am`m_ h¢; H$ht ha\$Z_m°bm hm{Z{ H$s C[`m{oJVm [a YmaXma oQ>fl[Ur h° Vm{ H$ht AgßVwÔ> ahZ{ H{$ AmZßX H$m hmÒ`-o_olV odÌb{fU h°; H$ht AmbÒ` Am°a oZR>Ñ{[Z H$s Jm°ad-JmWm H$s ]mZJr h° Vm{ H$ht og`mgV H{$ H$H$ha{ Am°a Hw$gudmXr ZµOna`{ H$s MwQ>rbr Ï`mª`m h°; H$ht KwQ>Zm, Q>mßJ, _wJm©, _m{]mBb, ogJa{Q>-ogJma AmoX O°g{ Am_ odf`m| H{$ _m‹`_ g{ OrdZ H$s hµH$sµH$V H$s Ò[Ô>-]`mZr h° Vm{ H$ht Z`r oejm-ZroV, Z{VmAm| H{$ Xm{Jb{[Z, ]mµOmadmX, ‡MobV gmohpÀ`H$ odYmAm| AmoX [a hmÒ`m{›_wIr gßdmX h°. gßJ´h _| Ï`o∫$JV d gm_moOH$ _Zm{d•oŒm`m| Am°a ‡d•oŒm`m| g{ gß]ßoYV gm{bh oZ]ßY h¢. Xm{ oZ]ßY AmbÒ` d oZR>Ñ{[Z H$m{ b{H$a h¢ oOZ_| ]∂S>{ hr am{MH$ T>ßJ g{ ‡_mX H{$ AZ{H$ bm^ ]Vm`{

J`{ h¢. "A[Z{ A[Z{ AY]rM' erf©H$ g{ EH$ ÒdVßà oZ]ßY ^r h° oOg_| CZ AYH$Ma{ haµ\$Z_m°bm Ï`o∫$`m| [a MwQ>rbm Ï`ßΩ` h° Om{ Mmam| Am{a hmW-[°a _maZ{ [a ^r oH$gr j{à _| ‡drU Zht hm{ [mV{ Am°a H$ht H$s B™Q> H$ht H$m am{S>m Om{∂S>V{ h˛E O°g{-V°g{ Zm_ H$_mV{ h¢. "AgßVwoÔ> H$m gwI' AgßVwÔ> Ï`o∫$`m| H$m OrdZ-Xe©Z h° oOg_| `h og’ H$aZ{ H$m MwQ>rbm ‡`mg oH$`m J`m h° oH$ AgßVwÔ> ahZ{ _| A[Zm EH$ gwI h°; H$m`m©b` hm{ `m ]mµOma, odYmZg^m hm{ `m gßgX H$_©Mmna`m| d odYm`H$m| Edß gmßgXm| H$s hr MmßXr h°. "BH$ bVrµ\$m h° qµOXJr' _| _mZd OrdZ _| XwI H{$ ]mh˛Î` Am°a òwer H{$ oZVmßV A^md H$m{ a{ImßoH$V H$aV{ h˛E EH$ E{gr gH$mamÀ_H$ gm{M H$m{ ‡oV[moXV oH$`m J`m h° oOgH{$ AZwgma OrdZ H$m{ bVrµ\$m _mZH$a OrZ{ g{ CgH$s ZmH$mo_`m|, odS>ß]ZmAm| Am°a [r∂S>mAm| H$m{ hßg H$a C∂S>m`m Om gH$Vm h°. "Hw$guZm_m' [X, gŒmm, eo∫$ d ‡oV>m H$s ‡VrH$ ]Zr Hw$gu [a YmaXma Ï`ßΩ` h° oOg_| Hw$gu [mZ{, hoW`mZ{, Cgg{ oM[H{$ ahZ{, Cg{ ]MmZ{, ohbmZ{ AmoX H{$ MbV{ Mmam| Am{a _Mr Y_mMm°H$∂S> r H$m oXΩXe©Z H$am`m J`m h°. "Mm{ar Mm{ar g{ Z Om`' _| Km{Q>mbm, h{am\{$ar, naÌdVIm{ar, A[haU, O_mIm{ar, _wZmµ\$mIm{ar, VÒH$ar, R>Jr AmoX H$m{ A[Z{ _| g_{Q>{ Mm{ar H$s odeX Ï`mª`m H$s J`r h° Am°a YZ-Xm°bV H$s Mm{ar H{$ AoVna∫$ [wÒVH$, kmZ, VH$ZrH$, oXb, H$Wm, gßJrV AmoX H$s Mm{ar [a Ï`ßΩ` H$gm J`m h°. S>m`ar EH$ E{gm gmYZ h° oOg_| _ZwÓ` A[Zr Hwß$R>mAm|, ^mdZmAm|, AmH´$m{em|, odam{Ym|, ‡U`-‡gßJm|, H$Î[ZmAm|, AmÀ_-H$WmAm|, AmÀ_-‡epÒV`m| AmoX H$m{ Òd{¿N>m d gwodYm H{$ AZwgma obo[]’ H$a gH$Vm h°; "S>a _V S>m`ar obI' _| B›ht g] Vœ`m| H$m{ COmJa H$aV{ h˛E S>m`ar obIZ{ H$s C[`m{oJVm [a YmaXma oQ>fl[Ur H$s J`r h°. "WyH$Zm _Zm Zht h°' gM [yN>m Om` Vm{ WyH$Z{dmbm| ode{fH$a [mZ ImZ{dmbm|- Z{ H$ht ^r WyH$Z{ H$m{ A[Zm bm{H$VmßoÃH$ AoYH$ma Am°a [a_ H$V©Ï` _mZ ob`m h°. b{IH$ Bg ‡d•oŒm g{ XwIr h° Am°a gm{MVm h° H$me bm{J ^´Ô>mMma, _wZmµ\$mIm{ar, O_mIm{ar, H$mbm]mOmar, bmb\$sVmemhr, naÌdVIm{ar AmoX [a WyH$V{. "[wÈf-[wamU' _| [wÈf H$m{ [na^mofV H$aZ{ H{$ gmW-gmW CgH{$ ‡H$ma, CgH$s ode{fVmEß, CgH$s l{oU`mß VWm g_mO, Y_©, ¡`m{oVf d Zjà emÛ _| CgH$s pÒWoV [a [am{j Ï`ßΩ` oH$`m J`m h° Edß _ZwÓ` H{$ ^rVa od⁄_mZ Xß^, gm_moOH$ Ï`dÒWm _| Ï`m· CgH$s ‡YmZVm VWm E{a{-J°a{ Ï`o∫$`m| H$m{ odH$mg-[wÈf, bm°h-[wÈf, H$od-[wÈf, [wÒVH$-

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 53 &&


[wÈf AmoX gß]m{YZm| g{ od^yofV H$aZ{ H$s MmQw>H$mnaVm{›_wI ‡d•oŒm [a Mm{Q> H$s J`r h°. "]_ ]_ ^m{bm Vß]m{bm' _| ZJam| _| Mb ah{ AoYH$mar ∑b] Am°a CgH{$ ^rVa I{b{ OmZ{dmb{ Vß]m{bm [a YmaXma oQ>fl[Ur h°. "]mV ]VßJ∂S>' _| ^maVr`m| H{$ AÀ`oYH$ ]mVyZr hm{Z{ [a \$]oV`mß H$gr J`r h¢ Am°a ‡mMrZ H$mb _| hm{Z{dmb{ emÛmW©, Z{VmAm| H$s ]mVyZr YßY{]mOr, dH$sbm|, ‡d∫$mAm| gmohÀ`H$mam| H$s bß]r dV•©Àd H$bm H{$ _m‹`_ g{ ]mV H$m ]VßJ∂S> ]ZmZ{ Am°a o]Zm ]mV H{$ YwAmßYma ]m{bV{ OmZ{ H{$ H$m°eb H$m{ COmJa oH$`m J`m h°. "_Zhˇg _r_mßgm' _Zhˇg H$m{ [na^mofV H$aZ{ H$m hmÒ`m{›_wI ‡`mg h° VWm _Zhˇgm| H$s oµH$Ò_m|, CZH{$ bQ>H$m|-PQ>H$m|, CZH$r H$maJwOmna`m| VWm CZH{$ JwUm| H$m VH©$-[aH$ Edß Vœ`mÀ_H$ odÌb{fU h°. _waJ{ H$s OmZ òVa{ _|' oZ]ßY _| _waJm Zm_H$ [jr H{$ _m‹`_ g{ _O]yV BßgmZm| ¤mam H$_µOm{a BßgmZm| Am°a ]bdmZ X{em| ¤mam ]bhrZ X{em| H$m{ _waJm ]ZmZ{ H$s òVaZmH$ ‡d•oŒm [a H$amam Ï`ßΩ` H$gm J`m h°. `oX "ogJa{Q> H{$ ]hmZ{' ogJa{Q> [rZ{ H{$ µ\$m`Xm| [a Ï`ßΩ` h° Vm{ "gwoI©`m| _| ogJma' _| ogJma H$s ]∂T>Vr h˛B© bß]mB© H$s ]mV CR>m H$a BßgmZ H{$ ]m°Z{ hm{V{ OmZ{ H$s ÃmgXr H$m{ Òda oX`m J`m h°. gßJ´h _| amOZroV Am°a amOZ°oVH$ odf`m| g{ gß]ßoYV Xg oZ]ßY h¢ oOZ_| dV©_mZ amOZroV H{$ Xm{Jb{[Z, Z{VmAm| H$s ÒdmW©[aVm, bm{H$emhr H$s o]gmV H{$ _m{ham| VWm H$m`©[mobH$m H{$ odo^fi AßJm| H$s _ßWamdmXr —oÔ> [a H$amam Ï`ßΩ` oH$`m J`m h°. "AmajU EH$ gw[aohQ> _wH$m]bm' _| ^maVr` bm{H$Vßà _| [yar Vah g{ hmdr EH$ H{$ ]mX EH$ _w‘{ CN>mbV{ ahZ{ H$s og`m`V H$m{ COmJa oH$`m J`m h°. "EH$ H$H$ham amOZroV H$m' dV©_mZ ^maV H$s amOZroV [a E{gm VrIm Ï`ßΩ` h° oOg_| AdgadmXr, ^´Ô> d Km{Q>mb{]mO amOZ{VmAm| H$s [m{b Im{br J`r h°. "òm_m{e oIM∂S>r [H$ ahr h°' _| oIM∂S>r H$s CÀ[oŒm, CgH{$ ‡H$ma, CgH{$ ÒdmX AmoX H$s odd{MZm H$aV{ h˛E oIM∂S>r Am°a amOZroV H{$ gß]ßY H$m{ Ò[Ô> oH$`m J`m h° VWm ^maV H$s oIM∂S>r gßÒH•$oV, ]Ém| H$s oIM∂S>r ^mfm, oIM∂S>r gaH$ma d oIM∂S>r ^m{O AmoX [a Ï`ßΩ` oH$`m J`m h°. "oX_mµJr ]wIma' _| ogZ{_m, oH´$H{$Q>, [arjm Am°a MwZmd [a Mm{Q> H$s J`r h°. "Z`r oejm ZrnV H$m AmXe© ‡ÌZ [Ã' _| gaH$mar H$_©dmna`m| H$s H$m_Mm{ar, og`mgV H$s oJaoJQ>r ‡d•oŒm, Xr_H$ bJ{ bm{H$VßÃ, _ZwÓ` H$s ÒdmW©[aVm, CgH{$ AH$maU Xße H$m Òd^md VWm Xm{Jb{[Z H{$ JwU AmoX [a MwQ>rbm Ï`ßΩ` oH$`m J`m h°. "Z{Vm Am°a

Zg{Zr H$m I{b' _| gmß[ Am°a gr∂T>r H{$ I{b H$s VO© [a [naH$pÎ[V Z{Vm Am°a Zg{Zr H{$ I{b H{$ _m‹`_ g{ dV©_mZ amOZroV _| CVa{ Z{VmAm| H$s VÒdra CVmar J`r h°. "[X H{$ bm^ ]Zm_ bm^ H{$ [X' _| [X [a ahZ{ H{$ bm^m| [a VrIr oQ>fl[Ur H$aZ{ H{$ AoVna∫$ CZ bm{Jm| H$s ^r PbH$ oXIm`r J`r h° Om{ Hw$N> [Xm| H{$ gmW C[b„Y hm{ Om`m H$aV{ h¢. "]∂S>{ H$m_ H$s MrµO h° Km{∂S>m' _| dV©_mZ ‡OmVßà _| Z{VmAm| H{$ g_W©H$m| H$r Cg ZÒb [a Ï`ßΩ` oH$`m J`m h° Om{ MwZmd _| A[Zr g{dm ‡XmZ H$aV{ h¢, AmdÌ`H$Vm [∂S>Z{ [a ‡Xe©Z H$admV{ h¢ VWm o]H$mD$ hm{Z{ H{$ MbV{ A[Z{ ha Z`{ Òdm_r H{$ ‡oV dµ\$mXmar oXImV{ h¢. "amOZroV g{ ‡{naV' dV©_mZ amOZ°oVH$ Ï`dÒWm [a YmaXma oQ>fl[Ur h° oOg_| Cg{ Kwg[°oR>`m, emßoV-od‹dßogZr VWm A›`m`, [j[mV Am°a ^{X^md H$aZ{dmbr ]Vm`m J`m h°. "h_mam Agbr dmX _ßWamdmX' X{e H$s dV©_mZ emgZ-Ï`dÒWm [a [yar Vah hmdr h˛B© ‡m`ï ÒdmWu Am°a gwÒV Zm°H$aemhr H$s H$maJwµOmna`m| [a Ï`ßΩ`[yU© Mm{Q> h°. gßJ´h _| emarnaH$ AßJm| g{ gß]ßoYV Mma oZ]ßY h¢ Om{ KwQ>Zm, Q>mßJ, ZmH$ Am°a XmßV H$m{ b{H$a h¢. gaH$ma H°$g{ AmVßH$dmoX`m| H{$ AmJ{ KwQ>Z{ Q>{H$Vr h¢, A_arH$m H$s Kw∂S>oH$`m| _| Am OmVr h° `h "KwQ>Z{ H$m XX©' _| Xem©`m J`m h°. "Q>mßJ [a oQ>fl[Ur' ha ]mV _| Q>mßJ A∂S>mZ{, bJmZ{ Am°a oH$gr H$m{ ]∂T>V{ X{I H$a Cg{ am{H$Z{ H$s ‡d•oŒm [a H$amam ‡hma h°. "ZmH$ Hw$a{XZ{ H$s H$bm' _| EH$ Xyga{ H$m{ ZrMm oXImZ{ Am°a A[_moZV H$aZ{ H$s XwÓ‡d•oŒm [a H$Q>mj oH$`m J`m h°. "AmZm Am°a o\$a OmZm CZH$m' ]M[Z _| XmßV oZH$bZ{ Am°a ]w∂T>m[{ _| CZH{$ oJaZ{ g{ Ow∂S>{ h˛E XX© H$m E{gm `WmW© Am°a Ï`ßΩ`mÀ_H$ oMÃU h° oH$ XmßVm| Vb{ CßJbr X]mZr [∂S>Vr h°. gßJ´h H{$ oZ]ßYm| _| [mßM oZ]ßY ]mµOmadmX g{ gß]ßoYV h¢. "[Q>mZ{ H$m [mR>' _| gm°X{ [Q>mZ{ `m H$O© [Q>mZ{ g{ b{H$a J´mhH$m|, amOZ°oVH$ Xbm|, gaH$mam|, gmßgXm|, od[oj`m| AmoX H$m{ [Q>mZ{ H$s ]∂T>Vr _mßJ [a MwQ>rbm Ï`ßΩ` oH$`m J`m h°. "[°g{ H$s _oh_m' _| [°gm H$_mZ{, ]Q>m{aZ{, òM©Z{, \|$H$Z{, ImZ{, [MmZ{, hO_ H$aZ{, MwamZ{, _mßJZ{, CR>mZ{ Am°a ]MmZ{ AmoX o^fi-o^fi pÒWoV`m| _| _ZwÓ` H$s XwJ©oV [a `WmWm}›_wI qH$Vw H$Qw> dma oH$`m J`m h°. "‡{_ g{ ]m{bm{ O` _m`m Xr' _| _ZwÓ` H$s YZ H{$ ‡nV ‡mH•$oVH$ bmbgm Am°a gmW hr Cg{ _hmR>oJZr _m`m H$h H$a XwÀH$maZ{ H{$ T>m|J [a YmaXma Ï`ßΩ` h°. "]mµOmadmX H$s JoV ›`mar' VWm "_mb Am°a _ßS>r H$m AW©emÛ' _| C[^m{∫$mdmXr g‰`Vm H{$

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 54 &&


‡^md g{ ]mµOma _| [nadoV©V hm{ MwH$s XwoZ`mß [a Mm{Q> H$s J`r h°, gßJ´h H{$ VrZ oZ]ßY Y_© Am°a Am`wd}X g{ gß]ßoYV h¢. "JwÍ$-JmWm' _| oejm, gßJrV, gmohÀ`, ‡]ßYZ VWm Am‹`mÀ_ H{$ j{à _| ]war Vah \°$b{ JwÍ$dmX H$s [m{b Im{bV{ h˛E `h Ï`mdhmnaH$ og’mßV ‡oV[moXV oH$`m J`m h° oH$ `oX BZ j{Ãm| _| g\$bVm [mZr hm{ Vm{ JwÍ$ AWdm JwÍ$-[ÀZr H{$ oZaßVa M∏$a bJmZ{ hm|J{. "Jm{_yà ^r Bß[m{Q>}S>' _| Jm{_yà oMoH$Àgm O°gr ‡mMrZ ^maVr` [’oV`m| H{$ A_arH$sH$aU [a oQ>fl[Ur H$aV{ h˛E A_arH$m ¤mam Jm{_yà H{$ [{Q>|Q> H$am ob`{ OmZ{ H{$ bm^m| [a Ï`ßΩ` H$gm J`m h°. "^mßoV ^mßoV H{$ ]m]m' odo^fi ‡H$ma H{$ ]m]mAm| [a MwQ>rbm dma H$aVm h° Am°a ]Ém| H$m gß]m{YZ ]Z{ ]m]m, C[moYdmb{ ]m]m, Ag_` ]y∂T>{ hm{ OmZ{dmb{ ]m]m, C[moYdmb{ ]m]m, KyZr a_mZ{ d o^jm _mßJZ{dmb{ ]m]m AmoX H$m H$Ém oM∆>m Im{bZ{ H$m ‡`mg H$aVm h°. gßJ´h H{$ ]mah oZ]ßY ododY odf`m| g{ gß]ßoYV h¢. "_{a{ AI{b AZw^d' _| b{IH$ Z{ ^mJ-Xm°S∂ > dmb{ I{bm| _| A[Zr AÈoM H$m am{MH$ dU©Z H$aV{ h˛E gw]h-gw]h CR> H$a Xm°∂S>Z{-^mJZ{ O°g{ I{b H$s oh_mH$V [a Mm{Q> H$s h°. "_m{]mBb [na®X{' _m{]mBb \$m{Z H$m AßYmYwßY ‡`m{J H$aZ{dmb{ Ï`o∫$`m| [a H$Q>mj h° oOgH{$ _m‹`_ g{ CgH{$ ]mVyZr, KwøKy, emßV, Jm{a°`m Am°a _m{a H{$ Òd^md dmb{ C[^m{∫$mAm| H$s AmXVm| [a ‡H$me S>mbm J`m h°. "odH$Î[H$Wm' am{oQ>`m|, amOZ°oVH$ Xbm|, gm]wZm|, oS>Q>O}›Q>m|, gmohpÀ`H$ odYmAm| `hmß VH$ oH$ ‡YmZ _ßoÃ`m| VH$ H{$ odH$Î[ Z Ty>ß∂T> [mZ{ H$r [r∂S>m [a H$amam Ï`ßΩ` h°. "gXu-OwH$m_ H$m g_mO-emÛ' _| gXu-OwH$m_ H{$ AMmZH$ AmH´$_U g{ ÃÒV Ï`o∫$ H$s oddeVm [a Ï`ßΩ`mÀ_ oQ>fl[Ur H$s J`r h°. "gmar XwoZ`m EH$ S>ob`m _|' EH$ AXZm gr MrµO S>ob`m H{$ _m‹`_ g{ gma{ gßgma H$m{ EH$ B©Ìda-‡XŒm S>ob`m H$m Í$[ ‡XmZ oH$`m J`m h°. "gw]h H$s g°a' _| A[Z {H$od-o_à H{$ gmW gw]h Q>hbV{ g_` CZH$s H$odVmAm| H$m{ P{bZ{ H$s b{IH$s` [r∂S>m Am°a AßV _| odde hm{H$a Q>hbZ{ g{ AbodXm H$hZ{ H$m AVto–` gwI _wInaV hm{V{ h¢. "g{dm H{$ obE ewoH´$`m' dV©_mZ g_` _| Ï`m· naÌdV b{Z{ Am°a X{Z{ H$m ‡d•oŒm [a H$amar Mm{Q> h° Am°a "hßgr I{b Zht h° _∑Ir _maZm' _| b{IH$ Z{ ^rI _mßJZ{ O°g{ AXZ{ g{ H$m`© H$m{ BVZm IßJmbm h° oH$ _µOmb h° oH$ H$m{B© _∑Ir ]M Om`. "hµH$ g{ _mßJm{ ^rI' _| o^Imna`m| d gmYwAm| H{$ AoVna∫$ ]∂S>{-]∂S>{ amÔ≠>m| ¤mam N>m{Q>{ amÔ≠>m| H$m{ o^jm oX`{ OmZ{ H$s ‡d•oŒm [a Mm{Q> H$s J`r h°. "h_mar V°br` gßÒH•$oV'

^maV _| [yU© Í$[ g{ Ï`m· o_bmdQ> H$s gßÒH•$oV [a H$Qw> Ï`ßΩ` h° Am°a "qhXr gmohÀ` H$s Z`r odYmEß' dV©_mZ qhXr gmohÀ` _| ‡MobV Z`r-Z`r odYmAm| [a YmaXma oQ>fl[Ur h°. gßJ´h H{$ ‡m`ï g^r oZ]ßY ÒdÒW Ï`ßΩ` H$s YmaXma MmHy$ g{ ^rVa VH$ Mm{Q> H$aV{ h¢ VWm [mR>H$ H$m{ ZßJr gÉmB© g{ gm_Zm H$amH{$ CgH{$ ˆX` H$m{ PH$Pm{a X{V{ h¢. oZ]ßY oH$gr ^r odf` [a hm| CZ_| b{IH$ H$s B©_mZXma gm{M h°, CgH$s `WmWm}›_wIr H$Î[ZmerbVm h° Am°a ^m|S>{[Z g{ Xya ahZ{ H$m ‡`mg h°. ^mfm ]m{bMmb H$s h° Am°a oZ]ßY [∂T>V{[∂T>V{ E{gm bJVm h° O°g{ H$b-H$b ZXr ]h ahr hm{. Ao^Ï`o∫$ _| H$gmd Am°a Vbdma H$s Zm{H$ H$m VrIm[Z h° Om{ [mR>H$ H$m{ H$œ` g{ Z H{$db Ao^fi Í$[ g{ Om{∂S>Vr h° ]pÎH$ CgH$s hµH$sµH$V g{ Cg{ AmÌdÒV ^r H$aVr h°. amOZroV _| JwaJm| H{$ obE "Km{∂S>{' Am°a Z{VmAm| H{$ g_W©H$m| H{$ obE "Zg{Zr' O°g{ n]ß]m| H$m ‡`m{J ]h˛V ‡^mdr h°. Hw$N> oZ]ßY Vm{ E{g{ h¢ oH$ _Z hm{Vm h° oH$ [∂T>Vm hr Mbm Om` Am°a Hw$N> oZ]ßY [mR>H$ H$m{, AmH´$m{e g{ ^a X{V{ h¢. dV©_mZ amOZroV H{$ Km{a [VZ H{$ ‡nV b{IH$ [yU©V`m OmJ´V d qMoVV h° Am°a em`X Bgr H$maU AZ{H$ oZ]ßYm| _| CgH{$ odH•$V Í$[ Edß CgH{$ XwÓ[naUm_m| [a Ï`ßΩ` H$s [wZamd•oŒm h˛B© h°; Bgr ‡H$ma naÌdVIm{ar Edß ^´Ô>mMma g{ ^r dh ]h˛V ÃÒV h° oOgH{$ H$maU odo^fi oZ]ßYm| _| ]ma-]ma CZ [a MwQ>rbm Ï`ßΩ` oH$`m J`m h°. qH$Vw ^maVr` emgZ-Vßà VWm gm_moOH$ Ï`dÒWm _| bmBbmµO ]r_mar H$s ^ßmoV \$bVr-\y$bVr BZ odH•$oV`m| H$m{ oOVZm ^r H$m{gm Om` CVZm hr l{`ÒH$a h° Bg obE H$ht-H$ht [wZamd•oŒm o]ÎHw$b Zht IQ>H$Vr. Hw$b o_bm H$a gßJ´h H{$ AoYH$mße oZ]ßY gmµ\$-gwYa{ Ï`ßΩ` X{Z{ H{$ gmW-gmW EH$ gmW©H$ gm{M H$m{ ^r O›_ X{V{ h¢ Om{ h_mar gm_moOH$ M{VZm H$m{ ^rVa VH$ ‡^modV H$aVr h°. . E\$ 301, Aßgb o‡`Xoe©Zr A[mQ>©_|Q≤>g, 28 gam{oOZr Zm`Sy> _mJ©, Bbmhm]mX- 211001

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 55 &&


JrV

µJO µ b ? ‡{_bVm oÃ[mR>r

bß]r Xyar h° ?oOV|– "Om°ha' AÂ_m Z{ AmQ>{ H{$ Zm°-Xg bS≤>Sy> ]mßY oX`{; ]m{bt- ""aÒV{ _| Im b{Zm, bß]r Xyar h°!'' R>m{g ‡{_ H$m Vab Í$[ AmßIm| g{ N>bH$m`m. _mß H$s __Vm X{I H$b{Om hmWm| _| Am`m. "Xhr-_N>na`m' H$hH$a _{a{ Jmb-hmW-My_{. g_Pm`m oH$-oga [{ J_N>m ]mßY ob`m{ by _|! ]ma-]ma AmßIm| H$s Jrbr H$m{a| [m|N> aht; X]{ hm|R> g{ Q>[H$ ahr, ]{]g _ßOyar h°! ]m{bt-"aÒV{ _| Im b{Zm bß]r Xyar h°!' o[Vm _wP{ ]g _| ]°R>mZ{ AS≤>S>{ VH$ Am`{. Jm∂S>r _| Wr X{a, Ob{]rJa_-Ja_ bm`{. N>m{Qy> OmH$a h°ßS>[ß[ g{ [mZr ^a bm`m$& _wP{ o[bmH$a [mßd Nw>`{ H$h- "MbVm hˇß....^m`m!' VZ H$s VßXyar ¡dmbm Xa-Xa ^Q>H$mVr h°; Jmßd N>m{∂S>H{$ eha Om ahmhˇß, _O]yar h°! ]m{bt- "aÒV{ _| Im b{Zm, bß]r Xyar h°!'' ¡`m| hr Jm∂S>r, Ny>Q>r, hm`! o[Vm ]h˛V am{`{ Pwau dmb{ Jmb, AmßI H{$ [mZr g{ Ym{`{

oOg K∂S>r g{ h_ _ehˇa hm{Z{ bJ{, qµOXJr H{$ S>Ja gyZ{-gyZ{ bJ{$& MmhVm| Z{ oH$`m h_H$m{ _µO]ya `yß, ]g obµ\$mµ\$m| _| h_ dµµ∑V T>m{Z{ bJ{$& amV H$s Z ò]a Z ò]a Xm{[ha, Vmob`m| H{$ o]N>m°Zm| [{ gm{Z{ bJ{$& `{ h° _ÒÍ$o\$`V `m OwZyZ{-g\$a, IwX oZµJmhm| g{ ^r Xya hm{Z{ bJ{$&

. 41-gV[w∂S>m, AUweo∫$ ZJa, _wß]B©- 400094

ÈßY{ Jb{ g{ ]m{b{, ""bÑm! oMQ≤>R>r obI X{Zm$& "aÒV{ _| H$m{B© Hw$N> ImZ{ H$m{ X{, _V b{Zm$& µOhaòwamZr H$m YßYm MbVm h° eham| _|; gm{M-g_PH$a MbZm ]{Q>m! ]h˛V µOÍ$ar h°!'' ]m{bt-"aÒV{ _| Im b{Zm bß]r Xyar h°!' eha [h˛ßMH$a _¢Z{, Xa-Xa H$s R>m{H$a Im`r. ZXr oH$Zma{ ]g{ Jmßd H$s `mX ]h˛V Am`r. XadmµO{ H$m Zr_, gm_Z{ eßH$a H$s _oR>`m. [r[bdmbm [{∂S> Am°a dh H$Ñz H$s ]oµJ`m. _woI`m H$s ]mV| ah-ahH$a H$mZm| _| JyßOr; Ka H$m MZm-M]{Zm, ]{Q>m! hbdm-[yar h°$& ]m{bt-"aÒV{ _| Im b{Zm bß]r Xyar h°!'

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 56 &&

. EZ-33/6, a{UwgmJa, gm{Z^– (C.‡.) 231218


MwZm°Vr ? amOrd Z`Z oVdmar H$Ì_ra g{ H{$ab VH$ [ßOm] g{ o_Om{, ZmJm VH$ AmVßH$dmX, CJ´dmX, AbJmddmX H$a ahm h° oXZ amV òyZr-VmßS>d. H$hVm h° Aò]ma Z∑gbdmX H$s M[{Q> _| 13 am¡`m| H{$ 165 oOb{ h¢ AmO. ^m{b{-^m{b{ hnaOZ AmoXdmog`m| H{$ gmW A’©X{er d odX{er o_eZna`mß X{H$a ododY ‡bm{^Z I{b ahr h° Y_m™VaU H$m oKZm°Zm-I{b. Y_m™VaU.... ]m{ ahm h° amÔ≠>mßVaU H$m odf-]rO. _mZdVm boÇmV H$bßoH$V H´y$a A_mZwfr oZR>mar H$mßS. H$a ahm H$ÈU-H´ß$XZ _µOXya oH$gmZ/qgJya, ZßXrJ´m_. Mhˇß Am{a gßH$Q>, od[Xm òVa{ _| AmßVnaH$ gwajm gr_m ^r Zht gwaojV gm_Z{ I∂S>r h° _wßh ]m`{ gwagm-gr MwZm°Vr. b{oH$Z Bg bh˛-bwhmZ X{e _| H$b_H$ma, o\$Î_H$ma, H$bmH$ma ^r ]Jb| PmßH$Z{ bJV{ h¢ ∑`m| BZ MwZm°oV`m| H{$ Zm_ [{...... A] bJ{ h¢ ∑`m| H$VamZ{ ]wo’Ordr ^r amÔ≠>dmX g{....... E{g{ _| Ï`W© h° H$aZm dm{Q> H{$ gm°XmJam| H$s ]mV|. oOZH{$ oXbm{ oX_mµJ _| ogµ\©$ Hw$gu Am°a gŒmm H$s gwajm hr h° EH$ _mà MwZm°Vr. . gß. "_ßXmalr', Hw$∂S>ar ]m¢gr,oObm-]mßH$m, ^mJb[wa (o]hma) 813104

gwI-gßMma ?S>m∞. gßV Hw$_ma Q>ßS>Z "aogH$' _wP{ A¿N>m bJVm h° ]mßQ>Zm, N>m{Q>r-N>m{Q>r òwoe`mß AoYH$ g{ AoYH$ Xygam| H$m{, ∑`m|oH$ _{ar oµOßXJr µJ_m| g{ b]a{µO h° Am°a O] _wPg{ òwer [mH$a d{ Xyga{ òwe hm{V{ h¢ Vm{ H$_ hm{V{ h¢ _{a{ A[Z{ XwI-XX© H$^r Vw_ ^r X{Im{ A[Zm H$a _{ar `h OrdZ-e°br, o\$a X{Im{J{ oH$ VwÂhmar [r∂S>mEß ^r H$_ hm{ ahr h¢ Am°a gwI H°$g{ Mb{ AmV{ h¢ VwÂhma{ [mg. . 535/1- Ama, _ram[wa, Bbmhm]mX- 211003

µJµOb _h{e H$Q>ma{ "gwJ_' µOhmß _| fl`ma H$s gyIr ZXr O°g{ Zht h¢ h_, oVo_a _| OwJwZwAm| H$s am{eZr O°g{ Zht h¢ h_$& eaU _| Om{ ^r AmVm h° Cg{ amhV hr X{V{ h¢, XaôVm| Z{ ]Vm`m AmX_r O°g{ Zht h¢ h_$& ]∂T>m H{$ hmW H$m{B© ^r H$^r ^r Vm{∂S> b{ h_H$m{, JwobÒVmß _| Jwbm]m| H$s H$br O°g{ Zht h°ß h_$& h_ma{ dmÒV{ Xm{ Mma _` H{$ Om_ H$mµ\$s h¢, g_ßXa H{$ bdm| H$s oVÌZJr O°g{ Zht h¢ h_$& h_ma{ [mg AmH$a H$m{B© ^r fl`mgm Zht ahVm, H$hm Xa`m Z{ g{ham H$s òwer O°g{ Zht h¢ h_$& KQ>m ]m{br ]agV{ h¢ Vm{ h_ O_ H$a ]agV{ h¢, "gwJ_' ]{-dµµ∑V ]mnae H$s Z_r O°g{ Zht h¢ h_$&

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 57 &&

. hmÒ[rQ>b H¢$[g, Hw$admB©, oObm odoXem (_.‡.)


_{am h{_ßV oµOßXm h° ?AZma qgh d_m© ("H$Wmq]]' H{$ A‡°b-OyZ 06 AßH$ _| "gmJa-gr[r' ÒVß^ _| gwlr gßVm{f lrdmÒVd H$s Ao^Ï`o∫$ g{ ‡{aUm [mH$a.) H$m°Z H$hVm h° h{_ßV _a J`m h°? h{_ßV qµOXm h°, `h AbJ h° oH$ dh XwoZ`m H$m{ Zht oXIVm gm{ XwoZ`mß H$hVr h° h{_ßV _a J`m h°. h{_ßV qµOXm h°, _{ar gmßgm| _| AmßIm| _| e„Xm| _| oMÃm{ß _| _{ar ha MrµO _|, XwoZ`mß H$m{ [Vm Zht _mß g{ [hb{ [wà Zht _aVm _mß H{$ obE [wà Zht _aVm o\$a _{am h{_ßV H°$g{ _a J`m _{am h{_ßV qµOXm h°, gM H$hVr hˇß _{am h{_ßV qµOXm h°, _{am h{_ßV g]g{ Zm`m] h° gm{ "H$ht Hw$N> hm{ Z Om`' H{$ ^` g{ Nw>[m ob`m h° A[Z{ _| dh _wP_| h°, ÒdÒW Am°a gwaojV h°, gßÒH$mnaV Am°a oeojV h°, _{am h{_ßV AJhZ-[yg H{$ h{_ßV H$s Vah AÎ[Ordr Zht oMaOrdr h°, dh H$b ^r Wm AmO ^r h° H$b ^r ah{Jm. _{a{ h{_ßV g{ _{am gßdmX Omar h° dh _{ar `m{OZmAm| _| gh^mJr h° _{am ò`mb aIVm h° _wP{ am{Z{ Zht X{Vm h° _wP{ ]hH$Z{ Am°a ^Q>H$Z{ Zht X{Vm h° XwoZ`mß-dmbm{!

H$mZ Im{bH$a gwZ bm{ "h{_ßV _a J`m h°' dm∑` _{a{ obE _aZ{ O°gm h° `h dm∑` _wPH$m{ ÈbmVm h° Agr_-AWmh XwïI [h˛ßMmVm h° gm{ A] H$^r _V H$hZm oH$ _{am h{_ßV _a J`m h° _{am h{_ßV qµOXm h° X{Im{-X{Im{ dh _wP{ [wH$ma ahm h° _mß...._mß.....H$h ahm h° _{am h{_ßV qµOXm h°. ."_Yw]Z', XrZX`mb H$m∞bm{Zr,

H$mgJßO, EQ>m (C.‡.)- 207123

Z`m Ka

? ohV{e Ï`mg

`{ Z`r gXr H{$ Z`{ AmX_r H$m Z`m Ka h° Bg Ka _| o[Vam|, [yd©Om| Am°a AJ´Om| H$s N>V Zht h° ÒZ{h H{$ dmVm`Z Zht h¢ Bg Z`{ Ka _| ‡{_ H$s oI∂S>oH$`mß Zht h¢ Zht h°ß __Vm H{$ ¤ma `{ o]Zm am{eZXmZm|, oI∂S>oH$`m| Am°a XadmµOm| H$m Z`m Ka h° Ab]Œmm Xrdma| h¢, [hb{ Vm{ _H$mZm| H{$ Mmam| Va\$ Xrdma| h˛Am H$aVr Wt `m H$_am| H{$ ]rM A] Bg Z`r gXr H{$ Z`{ Ka _| Xrdma| hr Xrdma| h¢, AmX_r Am°a AmX_r H{$ ]rM Xrdma Vm{ o[N>b{ oXZm| I∂S>r hm{ J`r Wr H$_ g{ H$_ dhmß Xrdma H{$ BYa Am°a CYa Vm{ AmX_r Wm A] `{ Z`m AmX_r, AmX_r Zht ahm Xrdma ]Z J`m h°, Z`{ Ka _| MbVr-o\$aVr Xrdma| h¢ Xrdmam| hr Xrdmam| g{ ^am h˛Am h° Z`m Ka Bg Z`r gXr H{$ Z`{ AmX_r H{$ Z`{ Ka _| Am[H$m ÒdmJV h°. . 1, _mÈoV H$m∞bm{Zr, Z`m [wam, H$m{Q>m-324001

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 58 &&


1234567890123456789 1234567890123456789 1234567890123456789 1234567890123456789

VwÂhmar N>od

?H•$oVH$m H{$ear

123456789012345 123456789012345 123456789012345 123456789012345 123456789012345

gh`mÃr

`mX h°..... OrdZ H{$ g\$a [a, O] h_ [hbr ]ma gmW Mb{ W{, Vm{ Vw_Z{ hm°b{ g{ Wm_ br Wr, _{ar ]mßh......... Am°a Ao_Q> AodÌdmg H{$ gmW oQ>H$m oX`m Wm A[Zm oga........ _{a{ H$mßY{ [a.........gm{Zmß! gm{MVm hˇß A] VH$.... oH$ ∑`m| H$m`_ Zht aI gH$m _¢, VwÂhma{ Cg odÌdmg H$m{ H°$g{ N>m{∂S> gH$m _¢ VwÂh|, XwoZ`m H$s ^r∂S> _|, ha g\$a AH{$b{ V` H$aZ{ H{$ obE........!

odXm b{V{ h˛E, Vw_Z{ AMmZH$ [wH$mam Wm _wP{, Am°a H$ar] AmH$a _{a{ _mW{ [a AßoH$V H$a oX`{ W{, A[Z{ hm{R>m| H{$ `wJb oM›h, Hß$[Hß$[mV{ hm{R>m| g{ Hw$N> Z H$hm Wm Vw_Z{, o\$a ^r, [∂T> ob`m Wm _¢Z{, VwÂhmar AmßIm| _|, Z OmZ{ H$m AZwam{Y..... Cg [b Vm{ Vw_g{ odXm b{ br Wr _¢Z{.....gm{Zmß, [a XadmµO{ [a I∂S>r Xw[Q≤>Q>{ H$m{ AßJwbr _| b[{QVr, AmßIm| _| AmgwßAm| H$m{ Wm_H$a, _wP{ oZhmaVr.... VwÂhmar N>od g{ _¢ AmO VH$..... odXm Zht b{ [m`m.....

. 64, oH$em{a JßO, ]∂S>m ]mOma, [fim (_.‡.)

bKwH$Wm

_Z H$s _wo∫$ ? S>m∞. _hmamO H•$ÓU O°Z amOm Z{ gwZm Wm oH$ EH$ _hmZ gßV embdZ _| Hw$oQ>`m ]ZmH$a ah ah{ h¢. EH$ oXZ dh Ky_Vm h˛Am gßV H{$ Xe©Zm| H$m{ Om [h˛ßMm. Hw$oQ>`m _| Cg g_` gßV AH{$b{ W{. EH$ Hw$Œm{ H$m o[Ñm D$Y_ _Mm ahm Wm Am°a gßV N>m{Q>{ ]mbH$ H$s Vah Cg o[Ñ{ g{ I{b ah{ W{. amOm H$m{ `h X{IH$a ]∂S>m AmKmV bJm. CgZ{ A[Zr eßH$m gßV H{$ gÂ_wI Ï`∫$ H$a Xr - _hmamO, j_m H$a|, Am[ O°g{ gmYw H$m{ O[-V[, ^OZ-‹`mZ, H$sV©Z-[yOZ N>m{∂S>H$a EH$ o[Ñ{ H{$ gmW I{bVm X{IZ{ H$s Amem _wP{ Zht Wr. `h ∑`m Am[H$m{ em{^m X{Vm h°? gßV _wÒH$am`{. o\$a C›hm|Z{ amOm H{$ Hß$Y{ [a bQ>H{$ YZwf H$s Am{a gßH{$V H$a H{$ [yN>m - amOZ≤, ]h˛V gwX•∂T> YZwf h° VwÂhmam. [a BgH$s ‡À`™Mm Bg g_` Iwbr ∑`m| h°? Bg{ ]mßYH$a Zht aIV{? amOm Z{ H$hm - ‡^w, YZwf H$s S>m{a ha g_` ]mßYH$a Zht aIr OmVr. H$m_ [∂S>Z{ [a hr ]mßYr OmVr h°. ha g_` ]mßYH$a aI| Vm{ YZwf _| bm{M Zht ahVm. o\$a Cgg{ Vra MbmZm gß^d Zht hm{Jm. dh o]ÎHw$b ]{H$ma hm{ Om`{Jm. gßV Z{ H$hm - dÀg. `hr JoV _Z H$s h°. _Z H{$ YZwf H$m{ ^r ha g_` ]mßY{ aIZm CoMV Zht h°. oZaßVa ‹`mZ Am°a gmYZm H$m VZmd ^r _Z H$s j_VmAm| H$m{ H$_ H$a X{Vm h°. Cg{ _w∫$ ^r aIZm MmohE. AdH$me ^r X{Zm MmohE. V^r _Z gmYZm H{$ `m{Ω` ah{Jm. . ¤mam lr_Vr Co_© H•$ÓU, E-47, emÛr H$m∞bm{Zr, Aß]mbm, N>mdZr-133001

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 59 &&


123456789012345678901 123456789012345678901 123456789012345678901 123456789012345678901 123456789012345678901 123456789012345678901

XhbrO

_¢ Vm{ CgH{$ XadmµO{ [a am{µO gw]h OmVr Wr gOXm H$aZ{ V] X{IVr Wr oH$VZ{ hr oMamµJ Ob ah{ h¢ XhbrO [a CgH$s, V] _{ar Í$h Am°a _{ar AmßIm| _| OmJ OmV{ W{ M{VZm H{$ Òda......

? JrVm S>m{Jam

_¢Z{ gwZm Wm oH$ H$m{B© BÌH$ _| Sy>]r CgH$s XaµJmh [a [mßMdm oMamµJ ObmZ{ OmVr Wr, Vm{ _¢Z{ ^r A[Zr VH$Xra H$m{ Í$B© H$s ]mV ]Zm oX`m Am°a IwX [mßMdmß oMamµJ ]Z Ob ahr hˇß V{ar XhbrO [a V] g{.....! . 379 \´{$›S>g H$mbm{Zr, S>rEdr H$m∞b{O am{S>, OmbßYa- 144001

ï ‡mo·-ÒdrH$ma ï d°amJr H$m JUVßà (C[›`mg) ï oZ^©` _oÑH$, `yoZH$ ‡H$meZ, 9/2/1 [pÌM_ Km{f[m∂S>m am{S>, H$mßoH$Zm∂S>m ]mOma, CŒma Mm°]rg [aJZm ([.]ß.) _y. 101. ]{Ka AmßI| (H$.gß.) ï V{O|– e_m©, AÈ [p„bH{$e›g ‡m. ob., 9 Xna`mJßO, Z`r oXÑr- 110002. _y. 200/bm{H$H$Wm H$r –m{[Xr (H$.gß.) ï X{d|– qgh, Ao^Ym ‡H$meZ, am_X`mbw ZJa, _wO‚\$a[wa- 842002. _y. 125/BpÂVhmZ (H$.gß.) ï Ì`m_ gwßXa oZJ_, 1415 [yoU©_m, aVZbmb ZJa, H$mZ[wa- 208022. _y. 31.50 gwòm©] H{$ [a (H$.gß.) ï H$_b{e e_m©, aMZm ‡H$meZ, 15 Jm{`mJ{Q> gm{gm`Q>r, ‡Vm[ZJa, ]∂S>m°Xm (JwO.). _y. 60/H$hmZr H$s Vbme (H$.gß.)ï gw^mf Mß– JmßJwbr, AmaVr ‡H$meZ, 364, Amdmg odH$mg H$m∞bm{Zr, `m{. 2, Pyßgr, Bbmhm]mX. _y. 150/^mßS> _ßS>br H$m ^yV (H$.gß.)ï oed_yoV© qgh, e„X ^maVr, 84 Am{ÎS> bÌH$a bmBZ, ]°ahZm, Bbmhm]mX. _y. 150/A[Z{-A[Z{ AY]rM (Ï`ßΩ`) ï S>m∞ gwa|– d_m©, C_{e ‡H$meZ, 100 byH$a JßO, Bbmhm]mX. _y. 140/g_H$mbrZ gm° bKwH$WmEß (b.gß.)ï gß. S>m∞ gVre Xw]{, AmH$me [p„beg© EßS> oS>ÒQ≠>r„`yQ>g©, B©- 10/663, CŒmamßMb H$m∞bm{Zr, bm{Zr ]m∞S©a, JmoO`m]mX-201102. _y. 150/AmAm{ BßgmZ ]Zm`| (b.gß) ï [•œdramO Aam{∂S>m, gwH$soV© ‡H$meZ, S>r.gr.oZdmg H{$ gm_Z{, H$aZmb am{S>, H°$Wb 136027. _y. 80/VaßJ-Ã` (H$mÏ`) ï gß.S>m∞ a_{e ZrbH$_b, _rZmjr ‡H$meZ, E_.]r.32/2 ]r, Jbr Zß.2, eH$a[wa, oXÑr- 110092. _y. 300/AH$maU (H$.gß.) ï amO|– Amh˛oV, Ao^Ym ‡H$meZ, am_X`mbw ZJa, _wO‚\$a[wa- 842002. _y. 150/gM Vm{ `hr h° (H$.gß.) ï gXmoed H$m°VwH$, gmohÀ` gßJ_, "l_\$b', 1520 gwXm_m ZJa, BßXm°a- 452009. _y. 100/_¢ A`m{‹`m (H$.gß.) ï ha{am_ g_r[, e„Xmbm{H$, gr-3/59 ZmJmOw©Z ZJa, gmXV[wa odÒVma, oXÑr- 110094. _y. 75/gmßg-gmßg d•ßXmdZ (H$.gß.) ï _Yw ‡gmX, lr ‡H$meZ, 32 gaH$ma b{Z, H$m{bH$mVm- 700007. _y. 125/H$Zm∞Q> flb{g [a ]r∂S>r [rVr oXÑr (H$.gß.) ï AoIb{e Hw$_ma, gnaVm ]wH$ hmCg, 186, JwÍ$ am_Xmg ZJa, Jbr Zß. 2, b˙_rZJa, oXÑr- 110092. _y. 120/[yOmoæ (H$m.gß.) ï ]•O|– Aoæhm{Ãr, oObm H$mamJma H{$ [rN>{, _Zm{ha ZJa, \$V{h[wa (C.‡.) 212601. _y. 95/VwÂhma{ obE (µJ.gß.) ï S>m∞. BßoXam AJ´dmb, H$ÌVr ‡H$meZ, O`JßO, AbrJ∂T>- 202001. _y. 50/H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 60 &&


H$Wmq]] H$Wm‡YmZ ð_mogH$ [oÃH$m (1979 g{ oZaßVa ‡H$moeV) odkm[Z Xa| Edß AmH$ma gß]ßYr OmZH$mar [oÃH$m-AmH$ma ï 24 g|_r x 19 g|_r

ÒWmZ o[N>bm AmdaU Xygam/Vrgam AmdaU/ ^rVar aßJr [•>

N>[mB© H$m j{Ã\$b ï 21 g|_r x 16 g|_r

Xa ï10000È. ï 5000 È.

ÒWmZ [yam [•> AmYm [•>

Xa ï3000 È. ï2000 È.

[°Zb odkm[Z (EH$ [•> H$m 1/6 ^mJ) ï 750 È. AoYH$ OmZH$mar H{$ obE H•$[`m gß[H©$ H$a| ï ‡Mma-‡gma Ï`dÒWm[H$, "H$Wmq]]', E-10, ]g{am, Am∞\$ oXZ π$mar am{S>, X{dZma, _wß]B©- 400 088.

oZd{XZ aMZmH$mam| g{ "H$Wmq]]' EH$ H$Wm ‡YmZ ð_mogH$ [oÃH$m h°, H$hmZr H{$ Abmdm bKwH$WmAm|, H$odVm, JrV, µJµObm| H$m ^r h_ ÒdmJV H$aV{ h¢. H•$[`m [oÃH$m H{$ Òd^md Am°a ÒVa H{$ AZwÍ$[ hr A[Zr l{> aMZmEß ‡H$meZmW© ^{O|. gmW _| `h ^r CÑ{I H$a| oH$ odMmamW© ^{Or J`r aMZm oZU©` AmZ{ VH$ oH$gr A›` [oÃH$m _| Zht ^{Or Om`{Jr. 1. H•$[`m H{$db A[Zr A‡H$moeV Am°a _m°obH$ aMZmEß hr ^{O|. AZyoXV aMZmAm| H{$ gmW _yb b{IH$ H$s AZw_oV AmdÌ`H$ h°. 2. aMZmEß H$mJO H{$ EH$ Am{a A¿N>r hÒVobo[ _| hm| AWdm Q>ßoH$V H$adm H$a ^{O|. 3. aMZmAm| H$s ‡oVobo[ A[Z{ [mg aI|. dm[gr H{$ obE Òd-[Vm obIm, oQ>H$Q> bJm obµ\$mµ\$m AdÌ` gmW aI|. A›`Wm aMZm gß]ßYr oH$gr ^r ‡H$ma H$m [ÃmMma H$aZm gß^d Zht hm{Jm. 4. gm_m›`Vï ‡H$meZmW© Am`r H$hmoZ`m| [a EH$ _mh H{$ ^rVa oZU©` b{ ob`m OmVm h°, A›` aMZmAm| H$s ÒdrH•$oV `m AÒdrH•$oV H$s AdoY Xm{ g{ VrZ _mh hm{ gH$Vr h°. H$hmoZ`m| H{$ Abmdm M`Z H$s gwodYm H{$ obE EH$ ]ma _| H•$[`m EH$ g{ AoYH$ aMZmEß (bKwH$Wm, H$odVm, JrV, µJµOb AmoX) ^{O|.

J´mhH$m|/gXÒ`m| g{ H•$[`m g_` ahV{ A[Z{ ewÎH$ H$m ZdrZrH$aU H$am b|. Z`{ gXÒ`m|/J´mhH$m| H$m{ ewÎH$ ‡m· hm{Z{ H$s AbJ g{ gyMZm ^{OZm gß^d Zht h°. `oX VrZ _mh H{$ ^rVa Z`m AßH$ Z o_b{ Vm{ H•$[`m AdÌ` gyoMV H$a|.

H$Wmq]] / OwbmB© - oXgß]a 2007$&& 61 &&


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.