Mechelen belevingsgids

Reportage over de Mechelse kerken

‘Sacrale, rustige sfeer, maar stil is het hier niet’ Maar liefst acht historische kerken telt de Mechelse binnenstad. Daar is al heel veel over gezegd en geschreven, maar meestal ligt de focus op wat het bekijken waard is.

Wat observeer je in de Mechelse kerken als je niet alleen je ogen gebruikt? Onze redac­ trice ging op pad met Herman Caullier, gepensioneerd bankbediende en blind sinds zijn negentiende.

25

druk over omdat er zoveel schilder-, beelden hout­snij­werken zijn die om zijn aandacht vragen. Hetzelfde gevoel omschrijft hij in de gotische Sint-Jans­kerk 17 , de rijkste van de stad. Vanbuiten licht en sober, maar binnenin volgestouwd met kostbare kunst.

Ik ben het niet gewoon kunstwerken luid­op te beschrijven terwijl ik ernaar kijk, maar vandaag doe ik dat als vanzelf. Ik deel mijn ogen met Herman en ook voor mij gaat een wereld open. Ik probeer alle geschilderde figuren en hun emoties zo gedetailleerd mogelijk te omschrijven en benoem de diverse kleuren. Wanneer we naar Rubens’ Wonderbare Visvangst in de Onze-Lieve-

mechelse kerken

Het is een stralende, warme dag wanneer Herman en ik naar Mechelen rijden om vier van de acht voor ons nog onbekende historische kerken te bezoeken. Elke na­ mid­dag (behalve op woensdag) tussen 13 en 17 uur (in de winter 16 uur) zijn die toe­gankelijk voor het publiek. Op ons pro­ gramma staan achtereenvolgens de SintRomboutskathedraal 25 , de Sint-Jans-­ ­­kerk 17 , de Onze-Lieve-Vrouw-van-Hans­­­­ wijk­­basiliek 59 en de Onze-Lieve-Vrouwover-de-Dijlekerk 57 . Bij het betreden van elke kerk tikt Herman meer­maals met zijn stok op de grond. Meer dan een echo heeft hij niet nodig om te weten of we ons in een heel grote, dan wel een relatief kleine ruimte bevinden. ‘Dit is een heel lichte kerk’, zegt Herman als we door de SintRomboutskathedraal 25 stappen. Hoewel hij visueel geen licht van donker kan onder­ scheiden, slaat hij de nagel op de kop. ‘Ik voel het gewoon’, verklaart hij. De muren en zuilen van de kathedraal zijn inderdaad van boven tot onder witgekalkt. Hierdoor oogt ze uitnodigend en geeft ze rust. Voor Herman komt de kathedraal echter eerder

31 57

57

Vrouw-over-de-Dijlekerk 57 kijken en het me alweer opvalt hoeveel rode gewa­den er in het schilderij voorkomen, zegt Herman: ‘Via het rood toonde men rijk­dom, want de natuurlijke kleur rood was vroeger zo zeld­ zaam dat hij nog duurder was dan goud.’

mechelse kerken

In twee van de vier kerken krijgen we een plattegrond met daarop een rondleiding en details bij de verschillende werken. Telkens wordt voorgesteld om links te beginnen, maar Herman verkiest om door de midden­ gang naar voren te gaan omdat hij de ruimte zo beter in zich kan opnemen. De OLV-over-de-Dijlekerk 57 heeft brede, lange gangen waar het rustig en aangenaam vertoeven is. De moderne glas­ ramen op hoge hoogte trekken mijn aandacht. ‘Zijn er speciale taferelen afge­ beeld?’, vraagt Herman. Toch niet, want de tekeningen in de glasramen zijn strak en louter grafisch.

Vierkanten, recht­ hoeken, driehoeken en cirkels in tal van kleurschakeringen zorgen voor een speels lichtspel.

Hans­wijkbasiliek 59 betreden ben ik op­ recht onder de indruk van het Mariabeeld dat hier centraal staat en wordt omgeven door kaarsen en hortensia’s in bloei. Op­ nieuw probeer ik tot in detail te beschrij­ven wat ik zie, Herman luistert en streelt het rijkelijk versierde gewaad van de Madonna.

‘In alle kerken hangt een sacrale, rustige sfeer, maar stil is het niet. In de SintRom­boutskathedraal klonken oude gezangen, in de Sint-Janskerk hoorde ik een compositie van Mozart voor klarinet en in de OLV-van-Hanswijkbasiliek konden we genieten van koormuziek die klaar­blij­ kelijk daar was opgenomen’, zegt Herman als onze uitstap erop zit. Of er één favoriete kerk bij zat? ‘Ik vond ze alle vier uniek. De kathedraal en de Sint-Janskerk deden mij wat aan musea denken, de OLV-van-Hans­ wijkbasiliek en de OLV-over-de-Dijlekerk zijn intiemer, je komt er tot rust’, besluit Herman.

Herman voelt aan de poreuze muren, laat zijn vingers glijden over het gedetailleerd houtsnijwerk van de imposante preek- en biechtstoelen en glimlacht wanneer hij vaststelt dat Sint-Jozef in de kathedraal een sigaar lijkt vast te houden. Wellicht gaat het om een roos of lelie waarvan enkel het steeltje is overgebleven. Wanneer we de

32 59