Ego Single

Page 1

Dagelijks katern over het persoonlijke in het leven ● 23

VRIJDAG 5 AUGUSTUS 2005

ALLEENSTAAND ZIJN BIEDT KANSEN, MAAR OOK ANGSTEN

De kwetsbare vreugde van de single

(Foto ?)

E

■ Bridget Jones is dan wel een komisch personage, toch blijkt ze alle kenmerken van een typische single te hebben. Ze is sterk, zelfbewust en trots op haar onafhankelijkheid, maar kijkt tegelijk ook uit naar haar droomprins en is vaak eenzaam en ongelukkig. (Foto Corbis / VPM)

r zijn meer singles in Vlaanderen dan in het land van Bridget Jones, zo blijkt uit de studie ‘Portrait of The Family in Europe’. Maar waar je ook single bent, de ervaring is dezelfde. En Bridget Jones kan er weer van meespreken. In de eerste aflevering van haar nieuwe dagboek, dat gisteren in The Independent stond, is haar relatie met Mark Darcy drie maanden geleden afgelopen. Bridget is weer single en dat moet gevierd worden. Toeval of niet, de Britten hebben de week van 8 tot 12 augustus uitgeroepen tot de National Singles Week. Maar is single zijn eigenlijk wel iets om te vieren? Single zijn is geen synoniem meer voor zielige oude vrijster, maar wat is het dan wel? “Het is meer dan de periode tussen twee relaties, het is een manier van leven geworden”, zegt de Franse socioloog Jean-Claude Kaufmann. “Single zijn is geen vorm van mislukking, het aantal solo’s dat zich positief en strijdlustig opstelt is gegroeid en groeit nog steeds, want er zijn heel wat positieve kanten: seksuele vrijheid, het kiezen van je eigen ritme en tijdsindeling, je dromen kunnen waarmaken, veel mensen ontmoeten... Singles gaan twee keer vaker naar musea of de cinema dan wie dezelfde leeftijd heeft maar tot een koppel behoort. En vrouwelijke singles doen dat wel drie keer meer dan getrouwde vrouwen, zo blijkt uit Frans onderzoek. Ook zegt 37 procent van de single vrouwen daarin dat ze een of meer keer seks per week heeft. Een derde zegt al eens met een getrouwde man een relatie gehad te hebben. Ook al maken ze geen deel uit van een koppel, dat blijft wel hun uiteindelijke streefdoel. Het koppel is nog altijd een symbool voor geslaagd zijn in het leven en van geluk. Ook al is het geen must meer om samen te zijn, het blijft wel de droom. Single zijn vraagt organisatie, en je hebt meer energie nodig om alleen en gelukkig te leven. Single zijn is een vorm van levenskunst, meent Odile Lamourère, schrijfster van Célibataire aujourd’hui. Dat single zijn kansen biedt, maar ook beperkingen, blijkt heel duidelijk uit een onderzoek bij duizend Britse singles, naar aanleiding van de National Singles Week in Engeland. Drieëntachtig procent van de singles vindt dat een goeie carrière hebben belangrijker is voor wie single is, ze vinden ook dat

Bridget Jones is terug, en ze is opnieuw single. Ze is niet alleen: 14 procent van de Vlamingen is alleenstaand, en dat is een van de hoogste percentages van Europa. Single zijn heeft twee kanten: 82 procent vindt het een kans om nieuwe ervaringen op te doen, maar 71 procent zegt ook dat bang zijn om iets alleen te doen een drempel is om nieuwe dingen te proberen. DOOR KATRIJN SERNEELS je meer kans op een job kunt maken als je single bent. Acht op de tien singles vindt dat single zijn een kans is om nieuwe levenservaringen op te doen, maar zeven op de tien zijn er zich ook van bewust dat de angst om iets alleen te doen hen ervan weerhoudt om nieuwe dingen te proberen. Zo vindt de

DE VERSCHRIKKELIJKE VAKANTIE Duizend singles antwoordden op onderstaande vragen over het alleenstaande leven. Wat schrikt je het meest af om de eerste keer alleen te doen? (Meerdere antwoorden toegelaten)

Met vakantie gaan 65% Naar een feestje gaan 47% Een restaurant bezoeken 50% Op café gaan 54% Naar een discotheek 33% of club gaan Naar de bioscoop gaan 19%

Is angst om iets alleen te doen een obstakel bij het ontdekken van nieuwe dingen? ja 71% 29% nee Helpt single zijn om nieuwe dingen te ervaren in het leven? ja 82% 18% nee Grafiek De Morgen / © www.nationalsinglesweek.co.uk

helft van de singles het moeilijk om alleen een café of restaurant binnen te stappen of naar een feestje te gaan. Vier op de tien voelen een drempel om de eerste keer alleen naar een club te gaan, en een op de vijf aarzelt om alleen naar de cinema te gaan. Het moeilijkste is de stap zetten om voor het eerst alleen op vakantie te gaan, vindt 65 procent. Al is de grote meerderheid ervan overtuigd dat de vrijheid van reizen zonder vrienden of familie leuk is, omdat je dan kunt doen wat je wilt. Ook vinden zes op de tien dat alleen reizen een ideale gelegenheid is om nieuwe vrienden te maken, dat je spontaner bent, en dat je meer kans maakt om avonturen te beleven als je alleen op pad bent. Maar singles hebben ook oog voor de nadelen: het minst aangename aan alleen reizen is alleen eten, vinden vier op de tien, zo blijkt uit een ander onderzoek bij duizend Amerikanen in opdracht van Fodor’s Travel Publications. Iets meer dan de helft is er ook van overtuigd dat alleen reizen bij mannen minder raar is dan bij vrouwen. Twee op de vijf denken dat wie alleen reist toch een beetje raar wordt gevonden. Alleen reizen gaat blijkbaar gepaard met gemengde gevoelens. Single zijn is dan ook gebaseerd op een contradictie. “Er zijn twee identiteiten die tegelijkertijd aanwezig zijn”, zegt de Franse socioloog Jean-Claude Kaufmann. “De identiteit van de single, die zijn manier van leven heeft, en de identiteit van iemand-zonder-partner: je bent single omdat je niet tot een koppel behoort, er is dus een gemis. De ene identiteit wisselt de andere af. Wie single is wordt heen en weer geworpen tussen het plezier van zijn onafhankelijkheid en zijn verlangen naar een relatie.” Dat verklaart een heleboel van de tegenstrijdige gevoelens die een single kunnen overspoelen: ze willen soms af van hun leven alleen, maar ze willen hun onafhankelijkheid ook niet zonder slag of stoot opgeven. Ze willen graag een duo vormen, maar ze willen wel zichzelf blijven. Ze twijfelen eraan of ze wel aantrekkelijk en leuk genoeg zijn, maar een nieuwe partner moet wel aan hoge eisen voldoen. Angst en vreugde wisselen elkaar af. “Single zijn is een ambivalente ervaring”, zegt Kaufmann. “Soms lach je, soms huil je.” En dat doet Bridget ook. Het ene moment is ze zelfbewust en vol strijdlust, de andere moment wanhopig en verdrietig.

Mail uw reactie op dit artikel naar ego@demorgen.be


NUTTELOZE

24 DeMorgen

● VRIJDAG 5 AUGUSTUS 2005

FEITEN

De voet is het lichaamsdeel dat het vaakst gestoken wordt door insecten.

Uw eigen nutteloos feit? Mail naar ego@demorgen.be

EGO FOTOREEKS ● BLOEMLEZING (9) Het is zomer, bloementijd bij uitstek. Overal staan er bloemen in bloei. Als u van bloemen houdt, hebt u ze ongetwijfeld al meer dan eens van dichtbij bekeken en bestudeerd. Maar zo gedetailleerd als in deze Ego-reeks hebt u ze vast nog nooit gezien.

■ Bestuiving van de cosmosbloem. Het stuifmeel (rode ballen) ligt op een deel van de stamper. Stuifmeelkorrels worden aangemaakt door de meeldraden. Stuifmeelkorrels die landen op een stamper kunnen een mannelijke voortplantingscel naar het vruchtbeginsel transporteren, waar een nieuw zaadje voor een nieuwe plant kan ontstaan. (Foto Science Photo Library)

EGO WETENSCHAP ● HET GROOTSTE DEEL VAN ONS LICHAAM IS TUSSEN ZEVEN EN TIEN JAAR OUD

Uw lichaam is jonger dan u Wat uw leeftijd ook is, uw lichaam is vele jaren jonger. Zelfs als u onlangs nog veertig kaarsjes hebt uitgeblazen, bent u grotendeels niet ouder dan tien jaar. Deze bemoedigende vaststelling, die voortkomt uit het feit dat de meeste lichaamscellen zichzelf vernieuwen, is nog eens bevestigd door een nieuwe methode om de leeftijd van onze lichaamscellen te bepalen.

D

e Zweedse bioloog Jonas Frisen, die verbonden is aan het Karolinska Instituut in Stockholm, berekende dat ons lichaam gemiddeld zeven tot tien jaar oud is. Hij komt meteen ook met een verklaring op de proppen waarom mensen zich gedragen volgens hun echte leeftijd en niet volgens de leeftijd van hun lichaamscellen. Frisen ontdekte tijdens zijn onderzoek immers dat enkele van onze lichaamscellen niet vernieuwen en dus ons hele leven meegaan. Het gaat om een kleine minderheid van onze cellen die zich hoofdzakelijk in onze hersenschors bevinden. Wetenschappers waren er nog altijd niet uit of de hersenschors al dan niet nieuwe cellen aanmaakt. Frisen heeft nu echter een nieuwe techniek ontwikkeld om de exac-

SIGMUND

DOOR NICHOLAS WADE te leeftijd van lichaamscellen na te gaan. Vroegere experimenten waarbij dnamateriaal een chemisch kenteken kreeg,

Alleen een kleine minderheid van cellen, voornamelijk in de hersenschors, gaat ons hele leven mee leverden geen bevredigende resultaten op. Daarom ging Frisen op zoek naar een natuurlijk kenteken in ons dna. Hij her-

innerde zich dat de nucleaire wapentests in de jaren zestig een grote hoeveelheid radioactief carbon-14 in de lucht joegen. Planten ademden die carbon-14 in, en werden vervolgens opgegeten door dieren en mensen. Het carbon-14 belandt in ons dna telkens een cel splits en het dna wordt gedupliceerd. De meeste moleculen in een cel vernieuwen constant, maar dat is niet het geval bij dna. Al het carbon-14 in het dna van een cel is daar aanwezig sinds de geboortedatum van de cel, de dag waarop de moedercel splitste. Door het gehalte van carbon-14 via een verrijkingsmethode na te gaan, slaagde Frisen erin de leeftijd te berekenen van de cellen. Frisen stelde een speciale schaal op die hij baseerde op de aanwezigheid van carbon-14 in jaarringen van Zweedse pijn-

■ De personen op deze foto zijn bijna even oud. Wat hun lichaam betreft dan toch, want dat is continu in roulatie. Oude cellen breken af, nieuwe nemen hun plaats in. (Foto Jimmy Kets)

bomen. Nadat hij zijn methode via verschillende tests op punt had gesteld, kwam hij onlangs voor het eerst naar buiten met resultaten. Lichaamscellen van de borstspieren van dertigers zijn gemiddeld 15,1 jaar oud, zo berekende

DOOR PETER DE WIT

hij. De cellen die aan de oppervlakte van onze darmen liggen, zijn hooguit vijf dagen oud en de gemiddelde leeftijd van de darmen zelf is 15,9 jaar. Zijn team onderzoekers ging vervolgens ook de leeftijd van de lichaamscel-

CASPER & HOBBES

len in onze hersenen na. Tot nu toe dacht men dat de hersenen geen nieuwe neuronen ontwikkelen eens de structuur ervan volgroeid is, behalve in twee specifieke regio’s: het reukorgaan en de hippocampus. Via zijn nieuwe methode kan Frisen van alle regio’s van de hersenen de leeftijd bepalen. Voorlopig heeft hij dat alleen nog maar gedaan voor de visuele cortex, die dezelfde leeftijd blijkt te hebben als de persoon zelf. Dat gedeelte van de hersenen maakt dus geen nieuwe neuronen aan na de geboorte. Cellen van de kleine hersenen zijn dan weer wel een pak jonger dan de hersenschors zelf, wat erop wijst dat die zich wel continu vernieuwen. Een andere omstreden vraag is of ons hart al dan niet nieuwe spiercellen ontwikkelt na onze geboorte. De algemene overtuiging is dat dat niet het geval is, maar Frisen kwam tot het resultaat dat het hart in zijn geheel wél nieuwe cellen ontwikkelt. Over de vernieuwing van de spiercellen kon hij echter nog geen resultaten voorleggen. Hoewel de meeste mensen hun lichaam zien als een statisch gegeven, is het dus continu in roulatie. Oude cellen breken af, nieuwe cellen nemen hun plaats in. Elke weefselsoort heeft zo zijn eigen levensduur afhankelijk van de arbeid die de cellen moeten verrichten. De cellen waaruit de maag bestaat, gaan bijvoorbeeld hoogstens vijf dagen mee. De rode bloedcellen die na hun tocht van 1.500 kilometer door onze bloedvaten flink gehavend zijn, houden het zo’n 120 dagen uit. De cellen aan de oppervlakte van onze huid worden om de twee weken vervangen en onze lever vervangt zichzelf om de 300 tot 500 dagen. Zelfs ons beenderstelsel gaat gemiddeld maar tien jaar mee.

© The Independent

DOOR BILL WATERSON


25 ★★ VRIJDAG 5 AUGUSTUS 2005 ●

EGO PSYCHOLOGIE ● VEERTIENJARIGE JONGEN IS DE NIEUWSTE AANWINST VAN OXFORD

EGO ● LICHAAMSTAAL

Kind op de universiteit

WIE AF EN TOE ALCOHOL DRINKT, DENKT BETER Volgens de gezaghebbende Britse krant The Guardian is het bewezen: gematigde alcoholdrinkers denken beter dan geheelonthouders of lieden die overdrijven met drank. Research van de Australische Nationale Universiteit (ANU) in Canberra suggereert dat gematigd drinken de kracht van de hersenen opkrikt. Wie helemaal niets drinkt of overmatig drinkt, kan een sul worden. Het betrof een studie bij 7.000 mensen van 20, 40 en 60 jaar oud. Wie binnen de veilige alcoholconsumptienormen

Wie zou nu geen wonderkind willen zijn? Wonderkinderen zelf kennelijk. Van de kleine genieën die naar de universiteit worden gestuurd nog voor ze de baard in de keel hebben gekregen, zijn er niet veel die zich daar later gelukkig bij voelen. Maar hoe vertel je als twaalfjarig wiskundig genie thuis dat je liever kok zou worden?

bleef, kon zich beter uitdrukken, had een beter geheugen en kon sneller denken dan degenen die zich aan de uiteinden van het drinkspectrum bevonden. ‘Veilig’ betekent 14 tot 28 ‘standaard drinks’ per week voor mannen en 7 tot 14 voor vrouwen. Geheelonthouders bleken dubbel zoveel kans te lopen de laagste score te halen dan occasionele drinkers. Bovendien bleken volgens Bryan Rodgers van de ANU gematigde drinkers ook het gezondst te zijn.

FITTE VROUWEN LEVEN LANGER

A

■ Kinderen met een IQ van boven de 140 hebben meer moeite met het houden van een vaste job of partner en het behalen van een diploma. (Foto Corbis / VPM)

grote druk op het kind”, vertelt professor Henk Guldemond, methodoloog aan de universiteit van Nijmegen. “Maar veel begaafde kinderen leggen ook voor zichzelf de lat te hoog.” Ouders vragen zich nu af of het wel gezond is steeds jongere kinderen voor al die studenten en professoren aan de universiteit te werpen. Voorgangers van Yinan Wang bleken immers niet zo dankbaar voor de carrière die hun IQ hen gebracht heeft. Sufiah Yosuf, die op dertienjarige leeftijd aan Oxford haar studies begon, hield het studentenleven slechts twee jaar uit. Op haar vijftiende vluchtte ze weg om in een hotelletje in de buitenwijken receptioniste te worden. Ze wilde niets meer te maken hebben met haar ouders, die, naar haar zeggen, te veel druk op haar hadden gezet. Een hoogbegaafd kind krijgt nog meer dan een gewoon kind af te rekenen met prestatiedruk. Als bij een kind een hoog IQ wordt vastgesteld, gaat men ervan uit dat hij wel succesvol moet worden, terwijl intelligentie daar geenszins een garantie toe biedt. Dat bleek onder meer uit de studie van de Amerikaanse psycholoog Lewis Terman. Samen met zijn team volgde hij 1.500 hoogintelligente kinderen gedurende een periode van zeventig jaar. Uitein-

delijk moest hij tot de verrassende vaststelling komen dat kinderen met een IQ van boven de 140 helemaal niet succesvoller waren dan hun minder intelligente schoolmaatjes. In tegendeel bleken ze meer moeite te hebben met het houden van een vaste job of partner en een vierde haalde zijn diploma niet.

Een hoogbegaafd kind krijgt nog meer dan een gewoon kind af te rekenen met prestatiedruk Hoogbegaafden hebben het volgens het Centrum voor Begaafdheidsonderzoek in Nijmegen in de samenleving veel moeilijker dan mensen met een normale intelligentie, omdat het probleem zo weinig erkend wordt. Bij ‘wonderkinderen’ speelt zich juist het omgekeerde fenomeen af: zij worden te veel erkend in hun buitengewone intelligentie. De kleine Yinan Wang heeft al een heel team professoren en bege-

leiders naast zich om hem in elke stap in zijn ‘ongetwijfeld briljante wetenschappelijke carrière’ bij te staan. Echt gezond kan dat niet zijn voor een veertienjarige, hoewel de kleine er zelf weinig problemen mee lijkt te hebben. Volgens zijn toekomstige leerkrachten gedraagt hij zich nu en dan nog wel wat puberaal, maar zal dat snel worden weggewerkt eens hij werkelijk een student is. Integreren met de andere studenten zit er echter niet in. Vanwege zijn leeftijd mag hij niet in dezelfde zaal slapen als de andere studenten en moet dus een aparte kamer voorzien worden. Maar stellen we dat het onverantwoord is een tiener in een universitaire omgeving op te sluiten, wat is dan het alternatief? “Op school zou hij enkel verveeld geraken”, meent professor Guldemond. Geniale kinderen gedragen zich op de schoolbanken vaak weerspannig omdat ze gefrustreerd zijn in hun vermogen. “Wat andere kinderen vijf keer uitgelegd moeten krijgen, snappen zij na twee keer al. Als ze op de schoolbanken blijven, gaan ze op termijn alle leer- en levenslust verliezen. Is het dan beter die kinderen aan hun lot over te laten of hun lot te bezegelen door hen uit de natuurlijke omgeving weg te rukken?”

LEES DE COMPLEETSTE KWALITEITSKRANT EEN KWART GOEDKOPER.

Vrouwen die minder dan 85 procent presteren van wat fitte vrouwen presteren, hebben twee keer meer kans om binnen de acht jaar te sterven. Dat is het resultaat van een grootschalig Amerikaans langetermijnonderzoek bij 5.721 gezonde vrouwen en 4.471 vrouwen met hartklachten. Op basis van de gemiddelde resultaten van alle proefpersonen en eerder vastgelegde resultaten voor mannen bepaalden de onderzoekers een normaal fitheidsniveau. Dokter Gulati, een cardioloog uit Chicago, leidde het onderzoek dat deze week in New England Journal of Medicine wordt gepubliceerd. Zijn team berekende de uithoudingscapaciteit van vrouwen zonder hartproblemen in

metabolische equivalenten of mets. Een met is de hoeveelheid energie of zuurstof die verbruikt wordt om een minuut lang stil te zitten. Rustig wandelen vereist drie mets per minuut en lopen meer dan zes mets. De onderzoekers ontdekten dat vrouwen 8,2 mets per minuut moeten kunnen verbruiken om het normale fitheidsniveau te bereiken. De studie wilde op basis van fitheid de overlevingskansen vaststellen tijdens de acht jaar dat de vrijwilligers gevolgd werden. Het resultaat in beide groepen was verrassend: bij de groep vrouwen die minder dan 85 procent van het vereiste niveau behaalden, overleden dubbel zoveel mensen tijdens het acht jaar durende onderzoek.

(Foto AP)

DOOR TINA DE GENDT an de overkant van de Noordzee is nogal wat commotie ontstaan over de jongste aanwinst van de universiteit van Oxford. Yinan Wang is amper veertien en start in oktober een opleiding fysica. Hij is daarmee niet de jongste, maar wel de zoveelste minderjarige student aan de universiteit. Nogal wat mensen maken zich zorgen over het stijgend aantal ‘kindstudenten’ op de Britse universiteiten. Ouders vragen zich af of het wel gezond is kinderen van twaalf al aan dergelijke druk bloot te stellen. ‘Geniaal of niet, een kind blijft een kind’ is de redenering. Bovendien blijkt het studentenleven aan de Britse topschool niet echt gunstig te zijn voor de mentale gezondheid van de jongeren, zelfs als ze op de normale leeftijd zitten. Terzelfder tijd lekt immers het verhaal van Alice McGovern uit. Deze negentienjarige studente stond aan het begin van een briljante carrière aan diezelfde universiteit toen ze, schijnbaar zonder enige aanleiding, zichzelf het leven benam. Therapeuten denken dat de prestatiedruk op het meisje de oorzaak was voor haar zelfmoord. Volgens de Britse professor Thomas Stuttaford is het een mythe dat succes altijd zelfvertrouwen geeft. “Dat kan, maar het kan ook een standaard worden waar je naar op moet leven en die je de hele tijd moet proberen te evenaren.” Zelfmoord bij jongeren tussen vijftien en 24 komt vaker voor bij buitengewone presteerders dan bij de middelmatige studenten. Psychologen denken dat de oorzaak daarvan enerzijds bij de omgeving ligt, maar ook bij de kinderen zelf. “Als ouders bij hun kind een gave ontdekken, gaan ze die vaak extra in de verf zetten en dat legt

DeMorgen

GEEN TOENAME GEBOORTES BIJ VOLLE MAAN Het is een fabeltje dat er tijdens volle maan meer kinderen geboren zouden worden, zo meldt www.gezondheid.be. Dat blijkt althans uit een onderzoek in North-Carolina (USA), waarbij gegevens van meer dan 500.000 geboortes werden geanalyseerd. De veronderstelling dat de maan

een invloed zou hebben op de vruchtbaarheid van de vrouw, en dus ook het tijdstip van conceptie en geboorte, klopt dus niet. Volle maan en ook de andere maanstanden hebben geen enkele invloed op het tijdstip van de geboorte of eventuele complicaties.

U wilt elke dag De Morgen meer dan een kwart goedkoper lezen? Surf naar www.demorgen.be/abonnement of stuur deze voordeelbon ingevuld terug.

• ELKE DAG: de basiskrant met Binnenland, Buitenland, De Financiële Morgen, Intercity en cultuurbijlage Bis.

ONTVANG DE MORGEN: ❏ per post voor 12 maanden tegen 244 € of 26% korting op de kioskprijs (0,80 i.p.v. 1/1,50 € per krant)

• EXTRA OP MAANDAG: DM Sport, met de onvolprezen column van Hugo Camps.

❏ per post voor 3 maanden tegen 72 € of 13% korting op de kioskprijs (0,95 i.p.v. 1/1,50 € per krant)

• EXTRA VAN DINSDAG TOT EN MET ZATERDAG: Ego, dagelijks katern over het persoonlijke in het leven.

❏ via krantencheques voor 6 maanden tegen 144 € of 13% korting op de kioskprijs (0,95 i.p.v. 1/1,50 € per krant)

• EXTRA OP WOENSDAG: DM Boeken, literatuurbijlage met boekennieuws en columns.

Naar dit e-mailadres sturen wij uw toegangscode voor www.demorgen.be.

U betaalt nu nog niets, maar wacht op ons betaalformulier. Krantencheques enkel verkrijgbaar voor 6 maanden. U betaalt er uw krantenverkoper of rondeman mee.

Surf naar www.demorgen.be/abonnement, fax deze bon naar 02 520 41 92 of stuur hem naar De Morgen – Lezersactie, Arduinkaai 29, 1000 Brussel.

Uw gegevens komen terecht in het bestand van De Persgroep nv. Ze zijn bestemd om uw abonnement te beheren en u op de hoogte te houden van de activiteiten van De Morgen. Wij kunnen uw gegevens doorgeven aan derden. Wenst u dit niet? Laat het ons dan schriftelijk weten. U hebt het recht tot toegang en verbetering van deze gegevens.

* Aanbod geldig in België tot 15/08/2005. (actie 5600 woe)

• EXTRA DIKKE WEEKENDKRANT: nieuwsbijlage Reporter, leesen kijkbijlage Zeno, economische bijlage ECO, sportbijlage Supporter en DM Magazine Deluxe met interviews, lifestyle, reizen en culinaire tips.


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.