Ego beenverlenging

●

Dagelijks katern over het persoonlijke in het leven ● 25

★★ DINSDAG 20 APRIL 2004

13cm

BEENVERLENGING VOOR MANNEN NIEUWE TREND IN PLASTISCHE CHIRURGIE

Dag grote man W at zou u geven voor een paar centimetertjes meer?

Sommige mannen hebben er maanden helse pijn voor over om tien centimeter groter te zijn. Beenverlenging is een van de pijnlijkste vormen van plastische chirurgie, die tot voor kort alleen gebruikt werd voor medische redenen: als je ene been langer was dan het andere of als je last had van dwerggroei. Maar nu stappen ook kleine mannen naar de plastisch chirurg voor een paar centimeters meer.

In Italië en Duitsland staat de deur van de chirurgen ook al open voor mannen die om esthetische redenen een hoofd groter willen zijn. In België blijft beenverlenging beperkt tot wie kleiner is dan 1m55. “Daar ligt voor ons de grens”, zegt de dienst Orthopedie van UZ Pellenberg, het enige ziekenhuis in ons land dat de ingreep uitvoert. “We krijgen ook wel vragen van mensen die 1m70 zijn, vooral mannen dan. Maar als het puur om esthetische redenen is, dan weigeren we. Een hostess van 1m68 die 1m70 wil zijn omdat ze anders geen mannequin kan worden, daar beginnen we niet aan. Ze zou trouwens ook littekens overhouden aan de behandeling en wat heb je daaraan als model?”

Dat betekent niet dat beenverlenging in België beperkt blijft tot medische redenen. “Het kan ook om sociale en zwaar psychologische redenen. Mensen die kleiner zijn dan 1m55 hebben het erg moeilijk om sociaal te functioneren. Ze hebben niet alleen praktische problemen, zoals met hun voeten aan de pedalen in een auto kunnen, maar ook sociaal wordt hun lengte als abnormaal beschouwd. Boven 1m55 doen we normaal gezien geen beenverlengin-

Hanz is vandaag dertien centimeter groter dan vijf jaar geleden. Hij liet zijn benen verlengen. ‘Wat de borsten zijn voor een vrouw, is de lengte voor een man.

Hoeveel vrouwen hebben hun borsten al niet laten vergroten?’, zegt psycholoog Daniël Nettle.

‘Is het dan zo onlogisch dat mannen groter willen worden?’

DOOR KATRIJN SERNEELS gen, behalve als er zwaar psychologische redenen spelen. Als mensen zodanig onder hun kleine gestalte lijden dat het hun psychisch functioneren ernstig belast, dan worden hun benen ook verlengd. Maar een psycholoog moet vaststellen waar de grens ligt.”

Er zijn ook wel mannen van 1m65 die naar Pellenberg bellen omdat ze groter willen zijn. “Maar zodra ze gehoord hebben wat de behandeling inhoudt, hoe pijnlijk het is en hoe lang het duurt, haken de meesten vanzelf af. De mannen die beslissen om er wel mee door te gaan en die de toestemming van de psycholoog krijgen, zijn vrij tevreden over het resultaat van hun beenverlenging. Maar ze zeggen er wel bij dat ze het geen tweede keer zouden doen, omdat het zo zwaar is. Daarom zijn we erg terughoudend als het gaat

om beenverlengingen om psychologische of esthetische redenen.”

Hanz (24) heeft geen minuut spijt van zijn beenverlenging in Pellenberg. “Ik ben niet alleen fysiek, maar ook psychisch gegroeid. Ik denk niet langer aan mezelf als een kleine man, maar als een gewone man. En dat maakt een wereld van verschil, ik voel me veel beter in mijn vel als ik over straat loop.

De beenverlenging heeft meer dan acht maanden geduurd en dat is lang.

Maar wat zijn acht maanden in een mensenleven? Ik moest wel in een rolstoel zitten en kon maar kleine stukjes lopen, maar dat heeft mijn leven niet doen stilstaan. Ik ging met de toestellen rond mijn been studeren. Ik studeerde kantoor, ik zat in mijn laatste jaar toen ik de beenverlenging liet doen. Pijn heb ik nooit veel gehad, ik heb het geluk dat ik een hoge pijndrempel heb. Ook toen ze de schroeven in mijn been zetten, voelde ik gewoon een prik. Het is eigenlijk een soort piercings die tot op het bot gaan. Je ziet er wel afschrikwekkend uit met dat ijzerwerk rond je benen. De dag dat de behandeling voorbij was, was een heel bijzondere dag. Al kon ik niet meteen lopen: ik was net weer een baby. Eerst kroop ik, toen liep ik van de tafel tot de kast. Maar na drie weken kon ik gewoon weer lopen en was ik dertien centimeter groter.”

Is groot zijn zo belangrijk voor mannen? Volgens de Britse psycholoog Daniël Nettle wel. “De voorkeur voor grote mannen gaat waarschijnlijk terug naar de tijd toen grotere mannen betere kansen hadden om te overleven”, zegt professor Nettle, die werkt aan de universiteit van Newcastle.

>>> VERVOLG OP PAGINA 27

(Foto Tim Dirven / Patrick De Roo)

Ilizarov, de uitvinder van de beenverlenging De Russische professor Gavriil Abramovitsj Ilizarov was de eerste man die per toeval een been verlengde. Tijdens de Tweede Wereldoorlog behandelde hij vele slachtoffers met ingewikkelde beenbreuken.

Hij begon te experimenteren met schroeven die de botten recht konden houden tijdens de genezing. De schroeven moesten af en toe aangedraaid worden om te zorgen dat het bot op de juiste plaats bleef zitten. Toen Ilizarov terug-

keerde van een vakantie, zag hij iets opmerkelijks op de röntgenfoto van een van zijn patiënten: het been was langer geworden. De verpleegster had tijdens de afwezigheid van Ilizarov de schroef in de verkeerde richting aangedraaid. In plaats van ervoor te zorgen dat de twee stukken botten dichter tegen elkaar kwamen, had ze de twee stukken bot uit elkaar gehaald. In dat gat was er nieuw bot gegroeid en het been

van zijn patiënt was langer geworden. In 1971 stichtte professor Ilizarov zijn eigen orthopedische kliniek in Siberië, meer dan 2.500 kilometer van Moskou.

Daar ontwikkelde hij zijn methode om mensen langer te maken.

Door de schroeven elke dag een millimeter verder te draaien groeit er steeds nieuw bot in de ontstane opening. Mensen kunnen tot twintig centimeter langer worden dankzij de Ilizarovmethode.

Mail uw reactie op dit artikel naar ego@demorgen.be

1. De chirurg maakt een metalen cilinder met schroeven vast aan het been.

2. De twee botten van het onderbeen worden gebroken.

3. Een week later begint de patiënt met het uiteenschroeven van de botten: een millimeter per dag.

4. In de opening groeit nieuw bot. Spieren, zenuwen en bloedvaten groeien ook.

5. Elke centimeter groei vereist vijf weken revalidatie.

DE WET VAN Ik hou werkelijk álles bij, tot ongeveer een week voor ik het nodig heb.

26

MURPHY

Uw eigen wet van Murphy? Mail naar ego@demorgen.be

● DINSDAG 20 APRIL 2004

KORT GEKNIPT ✁ VERTROUW NIEMAND

Soms zadelen ouders hun kinderen op met het idee dat ze niemand en niets mogen vertrouwen. Daar zitten vaak goede bedoelingen achter, want ze willen hun kind op die manier beschermen. Ze zijn bang dat hun kind zich in al zijn argeloosheid door kwaadwillende mensen laat beschadigen. Maar door kinderen te leren om iedereen en alles te wantrouwen, hoe goed bedoeld ook, ontneem je kinderen hun levenslust.

7

✁ FAMILIE Alles wat je van je familie meekrijgt, of het nu gaat om materiële of immateriële dingen, kun je beschouwen als erfgoed.

Beleefdheid moet je leren in het begin van het leven. Ouders zeggen: ‘Liefje, trek niet aan de staart van de hond. Hoe zou jij je voelen als de hond aan jouw staart trok?” Het kind antwoord: “Ik heb geen staart, dus wat kan het mij schelen?” Maar je moet gewoon volhouden, en je kind blijven voorhouden om zich in te leven in anderen. Beleefdheid is gewoon moeilijk aan te leren.

● Filmmaker JULIEN VREBOS trekt dezer dagen samen met actrice Ann Ceurvels van stad tot stad.

Het resultaat is te zien in het Vitaya-reisprogramma Wie kent Vlaanderen?.

UIT: Schrijfster Judith Martin in Psychology Today

✁BELEEFD ZIJN Iedereen wil dat andere mensen beleefd tegen je zijn, maar ze willen zelf wel de vrijheid om niet beleefd te moeten zijn tegen anderen. Maar zo werkt het niet. We willen onszelf niet aan banden leggen, en dat idee stamt uit de tijd waarin we geloofden dat iedereen goed en vriendelijk geboren wordt.

Waarom zou je kinderen etiquette moeten leren, als dat toch maar hypocriet en gekunsteld is. Maar als baby’s zo goed zijn, waarom maken ze ons dan wakker in het midden van de nacht? Waarom gaan ze zelf niet naar het toilet? Het is gewoon een feit dat beleefdheid een training vraagt in zelfbeheersing.

SIGMUND

“Er zijn maar twee oplossingen in het leven: ofwel ben je wantrouwig, ofwel heb je vertrouwen. Als je de ene keer iemand wantrouwt en hem de volgende keer vertrouwt, ben je goed op weg om schizofreen te worden. Je moet kiezen. Ik kies voor het vertrouwen. Misschien wordt mijn vertrouwen vaak beschaamd – dat is dan jammer – maar ik wil met open vizier vechten. Ik heb er geen zin in om voortdurend op mijn hoede te zijn voor het achter hoeken en kanten loerende gevaar. Volgens een recente studie behoren de Vlamingen tot de wantrouwigste mensen in Europa. Ik geloof daar geen zier van. Ik ken heel wat mensen die recht door zee gaan. Onder bepaalde omstandigheden zal een Vlaming sommige zaakjes misschien niet helemaal vertrouwen, maar geldt dat niet voor elke mens? Ken je de Zweden? Die zijn pas wantrouwig! En hautain bovendien. Als iets niet uit Zweden komt, halen ze er hun neus voor op.”

“Maar natuurlijk! Mannen kunnen van mannen houden zonder dat ze er per se mee in de koffer willen duiken. Ik ben compleet zot van vrouwen, maar gelukkig kan ik er goed afblijven. Als dat niet zo zou zijn, werd ik knettergek. Dat is het mooie van de liefde: je kunt iemand graag zien zonder vunzige bijgedachten te koesteren.

“Ik ben vrij monogaam in mijn relaties. Ik ben een aanhanger van de seriële monogamie. Ik kan trouwens niet vrijen met iemand waar ik niets voor voel. Als het op seks en relaties aankomt, ben ik vrouwelijk van aard. Ik voel geen enkele affiniteit met al die macho’s die om de zeven seconden aan seks denken. Ik heb geen enkele behoefte om alle vrouwen die ik tegenkom te versieren. One night stands zijn niet aan mij besteed.”

6. Bent u bang voor de dood?

“Er zijn twee zekerheden in het leven: het moment waarop het licht aangaat en het moment waarop het dooft. Bang zijn voor de dood heeft geen enkele zin. Een lange doodsstrijd schrikt me niet af. Man vader is nooit ziek geweest. Op de dag dat hij met pensioen ging, kreeg hij te horen dat hij leukemie had. Zes jaar lang heeft hij doorgebracht in ziekenhuizen. Mijn moeder en vader hebben toen de meest intense momenten van hun relatie beleefd. Zoals zoveel mensen denk ik vaak: ‘Moge het licht in een keer uitgaan.’ Maar misschien is het juist heel mooi om langzaam weg te glijden en om de hele film van je leven in slowmotion te herbeleven. Als je tegen een boom rijdt en je bent op slag dood, weet je niet eens meer dat je ooit geleefd hebt.”

7. Kan iedereen kunstenaar zijn?

● Elke dag stelt

Jan Stevens 7 levensvragen aan een man/vrouw met persoonlijkheid.

EGO BRIEF ● AN OLAERTS Beste mijnheer Bert Anciaux, Graag wil ik u melden dat ik er deze dagen bij loop als een kasteelheer met driedubbel gelaagde omwallingen en ophaalbruggen van oogleden die ik van mijn leven niet meer open krijg. Een hele cavalerie aan kostelijke zalven is intussen voorbij gedenderd: Shiseido anti-puffiness, Lancôme diabolic yeux en Guerlain inflight serum. Al verzamelen de troepen van Ici Paris om mij strak te komen trekken, ik blijf rimpelen van vermoeienis. Doodop en pompaf tegelijk ben ik. En dat is, beste mijnheer Bert Anciaux, uw schuld en slecht voor mijn zelfvertrouwen.

Het ligt aan uw spreidingsplan, beste mijnheer Bert Anciaux, en uw aanhoudende voorspellingen omtrent uw spreidingsplan. Vannacht ben ik andermaal opgestaan om te kijken of het er was. Bleek het alweer een trein die voorbijreed. Eergisteren werd de bijslaper kwaad toen ik hem wakker pookte met de vraag: Pssst! Zou dit het spreidingsplan nu zijn?

En als er straks iets rommelt in het donker, is het waarschijnlijk wéér uw spreidingsplan niet. Doorheen de duisternis lig ik te luisteren, beste mijnheer Bert Anciaux, naar pakjesvluchten uit al uw streken.

Inspanningen echter voor niks behalve slaaptekort. Want telkens als ik een geluid meen op te merken, betreft het wat anders dan uw spreidingsplan. Een midlifemotard met een nieuwe knalpot. De buurman op een overdreven hoogtepunt. De buurvrouw die treurig het toilet doorspoelt. Of de lift die naar nul wordt geroepen.

Soms draai ik van nachtenlang wachten zodanig door, beste mijnheer Bert Anciaux, dat ik de spijsvertering van Jan Becaus denk te ontwaren in mijn oorschelp. Terwijl Jan Becaus zolang hij leeft allicht geen wind zal laten en al zeker niet op de buis. Straks zie ik langsheen het raamkozijn nog pakjes naar beneden pinkelen van slapeloze inbeelding. Vroeger had ik nergens last van, maar als nu de gordijnen bewegen, denk ik dat het uw spreidingsplan is. U spreekt te veel over uw spreidingsplannen, beste mijnheer Bert Anciaux. Ik krijg er visioenen van. En wallen. En daar hoef ik niet voor in de Brusselse rand te wonen. Als ik een bijsluiter lees, begint het overal te jeuken en te steken. Mag ik daarom vragen om niet met nóg een spreidingsplan op de proppen te komen. Of ik kom een warm pakje nachtbraaksel in uw brievenbus leggen.

Dag mijnheer Bert Anciaux. ● Freelance-journaliste An Olaerts schrijft elke week in Ego een dringende brief.

EGO ● LICHAAM & GEEST DE VERBORGEN BOODSCHAPPEN VAN HET LICHAAM

4. Kan liefde zonder seks?

“Liegen en bedriegen zijn twee verschrikkelijke woorden. De katholieke kerk heeft ze uitgevonden met de bedoeling om ons schuldgevoelens aan te kweken. Als kind werd ik er constant van beschuldigd een leugenaar te zijn. ‘Je liegt! Je liegt!’ Een kind heeft maar één wapen om zich tegen de volwassenen te verdedigen en dat is zijn fantasie. Het geloof in eigen dromen is ons enige wapen tegen de onverschilligheid; de kerk is daar niet van gediend. Ze heeft onze fantasie om zeep proberen helpen door ons in het verdomhoekje van de leugenaars te plaatsen.

“Ik weet niet of de rijken alleen door liegen en bedriegen rijk geworden zijn. Van werken zal het in elk geval niet zijn. Ik ben niet jaloers op rijke mensen. Onze samenleving bestaat uit twee soorten mensen: degenen die tellen en degenen die geteld worden. Ik wil de rest van mijn leven geteld worden. Want in die categorie zitten de mooiste mensen.”

✁DIKKE PENIS

UIT: Het groot lexicon van nutteloze feiten, door Hein Meijers en Simon Roozendaal

2. Worden we door de media gemanipuleerd?

5. Liegen en bedriegen de rijken vaker dan de armen?

UIT: Schrijfster Judith Martin in Psychology Today

Staat het mensenmannetje qua lengte van het lid in de schaduw van de bonobo en de chimpansee, hij kan trots zijn op de dikte van dit nuttige onderdeel. De vermoedelijke verklaring daarvoor is dat wij zo intelligent zijn. Daarom moet de vagina breed zijn, anders kan het hoofdje er bij de geboorte niet door. En dus moet ook de penis wel breed zijn, wil de vrouw er plezier aan beleven.

“Geluk heeft niets met deugdzaamheid te maken. Wie deugdzaam wil worden, moet zich aan talloze regeltjes houden. Dat staat haaks op geluk. Naar het geluk kun je niet toe leven. Je beseft pas dat je gelukkig geweest bent als het geluksmoment allang voorbij is. Als we naar geluk moeten streven, worden we waanzinnig. Wie het geluk najaagt, loopt in zijn ongeluk.

“Op mijn zestiende reisde ik voor het eerst naar Griekenland. Ik liep over van geluk omdat ik eindelijk de Acropolis kon beklimmen. Tot ik boven stond. Toen dacht ik: ‘Fuck, is dit alles? De ansichtkaarten zijn honderd keer mooier.’ Mijn geluk was naar de vaantjes. Maar ik heb me de rest van de vakantie wel erg gelukkig gevoeld. Al besefte ik dat pas maanden later.”

3. Is het gezond om wantrouwig te zijn?

(Foto Jimmy Kets)

✁ IK HEB GEEN STAART

1. Is een deugdzaam leven hetzelfde als een gelukkig leven?

“Ongetwijfeld. De media zijn in handen van de sales and marketing managers. We leven in de eeuw waarin alles te koop is; we leven in het tijdperk van het getal. Letters zijn dood en begraven. Televisiezenders, kranten en tijdschriften worden gerund als commerciële ondernemingen en moeten zoveel mogelijk winst maken of zo hoog mogelijke kijk- en leescijfers halen. Omwille van de kijkcijfers bespelen de media de grijze massa. Het enige lichtpuntje is dat sommige programmamakers nog steeds de guts hebben om hun eigen ding te doen. Ze durven tegen het systeem in te gaan.

Ik hou van structuren, maar ik walg van systemen. Een systeem heeft als enige doel om de mensen tussen de lijntjes te laten lopen. Die lijnen worden door de machthebbers getrokken; de gewone mensen hebben daar geen fluit over te zeggen.”

UIT: De liefdesladder, over families en nieuwe liefdes, door Else-Marie Van den Eerenbeemt

UIT: De liefdesladder, over families en nieuwe liefdes, door Else-Marie van den Eerenbeemt

LEVENSVRAGEN AAN JULIEN VREBOS

“In elke mens zit creativiteit. Alles hangt af van de kansen die iemand in zijn leven krijgt. Mijn grote voorbeeld is wijlen Leopold Gatos. Ooit heb ik een reportage over hem gedraaid. Gatos was een gepensioneerde mijnwerker die in een kleine bungalow tussen de chique villa’s van Keerbergen woonde. Elke morgen ging hij naar het stort.

Met het afval dat hij daar vond, maakte hij kunstwerken tegen het onrecht in de wereld. Zijn tuin stond vol sculpturen tegen het Amerikaanse imperialisme en tegen de wantoestanden in de derde wereld. Het dorp verklaarde hem zot, terwijl hij gewoon zijn eigen wereld gecreëerd had. Ik heb ontzettend veel bewondering voor mensen die het aandurven om hun eigen schepping op te bouwen. Zij onttrekken zich aan het systeem en worden daardoor kunstenaars.”

Een arm om het middel Eigendomssignalen komen het meest voor en zijn een van de interessantste manieren om een partner te behouden omdat mensen zich er niet altijd bewust van zijn dat ze ze gebruiken. De meeste eigendomssignalen houden lichamelijke nabijheid in. Ze creëren de indruk dat twee mensen emotioneel een band hebben omdat ze met elkaar naar bed gaan. Een man die tijdens een feestje zijn arm slaat rond het middel van zijn vrouw, zendt daarmee twee boodschappen uit: privé stelt hij zijn vrouw gerust en in het openbaar zegt hij tegen iedereen dat zij van hem is. De vrouw die een stofje van het colbert van haar man wegveegt, of zijn das schikt, stuurt dezelfde boodschap van geruststelling en eigenaarschap.

(Foto Jimmy Kets)

DeMorgen

Bron: De verborgen boodschap, door Peter Collett, uitgegeven bij Bruna.

EGO ● LICHAAMSTAAL COLLECTIEF ONTSLAG SLECHT VOOR HET HART

HUILBABY’S ZIJN OVERVERMOEID DOOR HUN OUDERS

Een collectief ontslag verdubbelt bij de overblijvende collega’s het risico op hart- en vaatziekten. Dat blijkt uit een studie van het Finnish Institute for Occupational Health in Helsinki. Een team van wetenschappers bekeek voor de periode 1991-2000 de werksituatie en overlijdensakte van 22.430 functionarissen bij de Finse openbare diensten. Ze kwamen tot de bevinding dat werknemers die meer dan 18 procent van hun collega’s zien vertrekken, de grootste kans lopen aan een hartaandoening te sterven.

“De verhoging van de werkdruk en de onzekerheid over het behoud van de arbeidsplaats die met zulke ontslagen gepaard gaan, verhogen het gevaar op gezondheidsproblemen”, zo schrijft het magazine Bild der Wissenschaft (Stuttgart) in zijn uitgave van mei in verband met de studie.

Volgens nieuw onderzoek in het Wilhelmina Kinderziekenhuis in het Nederlandse Utrecht zijn huilbaby’s vaak kinderen die oververmoeid zijn door hun zeer actieve ouders. De baby wordt tegenwoordig te vaak van hot naar her gesleurd en wordt daardoor in het slaapritme gestoord.

Als het thuis is willen ouders het kind bij zich hebben terwijl ze bijvoorbeeld tv kijken. Regelmaat en rust worden zo zwaar verstoord waardoor de baby oververmoeid raakt en huilbuien krijgt.

Voor alle ouders die denken gezegend te zijn met een huilbaby: de definitie van een huilbaby is pas van toepassing als een kind drie uur per dag, gedurende drie dagen per week over een periode van drie weken huilt. Het onderzoek wees immers ook uit dat 20 procent van de ouders die zei een huilbaby te hebben een gewoon kind had dat zijn keel wel eens durft open te zetten.

CASPER & HOBBES

27 DINSDAG 20 APRIL 2004 ●

DeMorgen

HEEFT UW KIND EEN GEZONDE GESTALTE?

2

3

4

5

DE OUDERS EN HUN KIND • Slechts 25% van de ouders met te zware kinderen herkent het probleem.

• 33% van de moeders en 57% van de vaders bestempelt hun zwaarlijvig kind als 'normaal'.

• Zwaarlijvigheid= BMI boven 35 (BMI= Body Mass Index= lichaamsgewicht gedeeld door het kwadraat van de lichaamslengte, normaal tussen 20 en 25) • 7% van de jongens heeft overgewicht. 8% is zwaarlijvig.

• 10% van de meisjes heeft overgewicht. 13% is zwaarlijvig.

MAGER KIND

LICHT ONDERGEWICHT

NORMAAL GEWICHT

LICHT OVERGEWICHT

ZWAAR OVERGEWICHT

Moet mogelijk gezonder eten

Geen zware Het perfecte gewicht, Mag enkele kilo's kwijt Kan leiden tot gezondheidsproblemen de goede gestalte door te sporten diabetes type 2

• Volgens de huidige evolutie is 20% van de mannen en 33% van de vrouwen zwaarlijvig tegen 2020 Grafiek De Morgen / Bron: The Observer / Foto Corbis

EGO PEDAGOGIE ● OUDERS ZIEN OVERGEWICHT KINDEREN NIET MEER

Mijn kind, gezond kind Een te dik kind: de meeste ouders zien het niet meer. Een derde van de ouders, en dan vooral vaders, meent zelfs dat hun zwaarlijvig kind het normale leeftijdsgewicht heeft. Ouders blijken niet meer te weten wat een normaal kinderlichaam voorstelt. ‘Ze willen het niet weten’, zegt de Vlaamse psychologe Caroline Braet.

DOOR PETER DUPONT

T

e vet, te dik of abnormaal te dun? De overheid mag nog zoveel bewust maken, als Jan Publiek de gezondheidsnormen voor zichzelf verlegt, is het een maat voor niets. De Engelse onderzoeker Alison Jeffery is kordaat: “Weggesmeten geld. Gezondheidsadviezen vallen in dovemansoren. Ouders moeten eerst opnieuw geïnformeerd worden.”

Jeffery, een onderzoeker aan de Peninsula Medical School of Exeter and Plymouth Universities, bestudeerde 300 kinderen en hun ouders. Ze vroeg elke ouder om het eigen gewicht en dat van hun zevenjarig kind te beschrijven. De kinderen moesten aan de hand van kaarten vertellen tot welke gewichtscategorie ze behoorden. Ook de ouders kregen dezelfde vraag over hun kind.

De resultaten waren verbijsterend. Slechts 25 procent van de ouders met te zware kinderen herkende het probleem. Geen enkele van de vaders identificeerde het overgewicht van hun zoon, zelfs niet als die moddervet was. En om het helemaal bont te maken: 33 procent van de moeders en 57 procent van de vaders bestempelde hun zwaarlijvig kind als ‘normaal’. Zwaarlijvigheid betekent dat de Body Mass Index (BMI, het gewicht in

kilogram gedeeld door het kwadraat van de lengte in meter) boven de 35 ligt, terwijl een resultaat tussen de 20 en 25 normaal is.

De studie van Jeffery vormt een onderdeel van een grootscheeps onderzoek naar de ontwikkeling van diabetes in de vroege kindertijd. Daaruit blijkt dat 7 procent van de jongens met overgewicht kampt en dat 8 procent zwaarlijvig is. De meisjes scoren nog beroerder met achtereenvolgens 10 en 13 procent.

Een verband tussen de ‘vetgevoeligheid’ en de opvoeding, het inkomen of de sociale klasse van de ouders kon Jeffery niet vinden.

Magere ouders zijn even blind voor het overgewicht van hun kind als meer vlezige ouders. Waarmee het argument sneuvelt dat te zware ouders sneller geneigd zijn om hun kinderen slanker te zien dan ze zijn. Probleem is dat het traditionele lichaamsbeeld zo vervaagd is dat sommige ouders zelfs bij de huisarts klagen dat hun perfect normale kind te mager is. Wel blijkt dat moeders én vaders sneller het overgewicht van hun dochter dan dat van hun zoon herkennen.

En hoe zit het met zelfperceptie van de koters? Niet minder dan twee derde van hen zijn zich niet bewust van hun gewicht. De meerderheid, vooral meisjes, hebben de neiging om hun gewicht te onderschatten. Ook

de ouders zitten er vaak naast over hun gewicht. Een kwart van de moeders en meer dan de helft van de vaders met een teveel aan kilo’s meende dat ze bijna op hun goede gewicht zat. ‘Overgewicht’ is duidelijk een definitie die niet meer onder de hersenpan van vele volwassenen schuilt. Volgens de onderzoeker is het vooral onrustbarend dat zelfs een radicale gewichtstoename bij een kind niet meer door ouders wordt gezien.

Jeffery: “Je kunt zeggen dat je een zevenjarige stigmatiseert als je hem te zwaar noemt, maar de gezondheidsgevolgen zijn te ernstig om dat niet te doen. Sommige van die kinderen worden immuun tegen insuline en vooral meisjes zullen als vette tieners met een batterij aan psychologische problemen te maken krijgen. Zoals pesten en geweld.”

‘Je kunt zeggen dat je een zevenjarige stigmatiseert als je hem te zwaar noemt, maar de gezondheidsgevolgen zijn te ernstig om dat niet te doen’ Over één generatie is de perceptie van het menselijke lichaam radicaal veranderd, vindt Jeffery. Te vette lichamen zijn normaal geworden. Zwaarlijvigheid bij Britse kinderen tussen zes en vijftien jaar verdrievoudigde in elf jaar tijd. Volgens de huidige evo-

lutie is een derde van de volwassenen, 20 procent van de mannen en een derde van de vrouwen, tegen 2020 zwaarlijvig. Type 2 diabetes wordt dan ook een van de grootste zorgen omdat het zich zo snel verspreidt. Vier op de vijf mensen met diabetes hebben een overgewicht. Te veel gewicht, zeker rond de taille, maakt de natuurlijke insuline van het lichaam minder effectief.

In België lijdt 10 procent van de kinderen aan suikerverslaving en zwaarlijvigheid. Volgens professor Caroline Braet van de Universiteit Gent weten de meeste zwaarlijvige mensen wel degelijk dat ze een probleem hebben. “Dat blijkt uit de dagelijkse drama’s: kleren passen, zwemmen, zonnen enz. Ze vermijden dergelijke situaties. Wel vergelijken mensen zich meestal met de groep waarin ze zich bewegen. Mensen met overgewicht leven vaak tussen andere mensen die te zwaar zijn. In vergelijking met hen vinden ze zich en hun kinderen best meevallen.”

Te zware kinderen zijn volgens Braet ook gemakkelijk over het hoofd te zien. “Kinderen behoren normaal graatmager te zijn.

Dan wordt een klein buikje of wat molligheid al snel vergeten.” Volgens de psychologe speelt in dit soort onderzoeken zeker ook de sociale wenselijkheid mee. “De ouders weten het wel, maar durven of willen het niet zeggen.”

Braet vindt het net erg zinvol om de bevolking te blijven bestoken met gezondheidsadviezen. “Niet zoals met ‘het mag een maatje meer zijn’-campagne van Mieke Vogels.

Overgewicht in de kindertijd leidt tot het ‘verdriet van België’: een reeks grote gezondheids- en mentale problemen met soms een behoorlijke levensverkorting tot gevolg. Welke campagne dan wel goed is, daar ben ik zelf nog niet uit.”

Het onderzoek van Alison Jeffery vind je op www.earlybirddiabetestrust.org

VERVOLG VAN PAGINA 25 ● DAG GROTE MAN Uit een studie bij vijfduizend mannen blijkt dat ze menen dat lengte een belangrijke factor is voor vrouwen bij de partnerkeuze.

“Grootte is eigenlijk een secundair geslachtskenmerk: wie groot is, is geen jongen meer. Door hun lengte geven mannen aan volwassen en geslachtsrijp te zijn. Wat borsten zijn voor een vrouw, is de lengte voor de man. Hoeveel vrouwen hebben hun borsten al niet laten laten vergroten? Is het dan zo onlogisch dat mannen naar een plastisch chirurg stappen omdat ze groter willen worden?”

Niet alleen in de liefde, ook op het werk zijn kleine mannen in het nadeel. Uit studies blijkt dat grote mannen meer verdienen dan kleine mannen. “Ik vind beenverlenging een fantastische manier voor kleine mannen om wat hoger in de pikorde te raken”, zegt Jack Turner (39), een Britse verkoper die naar het Ilizarov Center in Italië trok om een hoofd groter te worden. “Al moet je je geen illusies maken: je zult niet opeens

supermodellen aan de haak slaan.

Ik voel me veel beter in mijn vel nu ik 1m70 ben in plaats van 1m62. Al had ik wel gehoopt om 1m75 te worden, maar dat is niet gelukt. De pijn die je moet doorstaan kan zelfs de stoerste man veranderen in een huilende baby.”

De pijn is niet het enige bezwaar dat sceptici tegen beenverlenging hebben. De prijs loopt ook hoog op: een beenverlenging om esthetische redenen kost tussen 40.000 en 60.000 euro. Reken daarbij de maanden van afhankelijkheid, waarin je niet meer dan een paar stappen kunt zetten en je in een rolstoel moet voortbewegen. Een beenverlenging is een werk van lange adem en sterke wil. Het laten groeien van het bot kan drie tot zes maanden duren en daarna moet het bot hard worden. Voor elke centimeter die erbij is gekomen, moet je vijf weken rust rekenen. Zes centimeter kan je dus een jaar tijd kosten. Gaan werken kun je gedurende dat jaar ook wel vergeten.

En dan zwijgen we nog over het risico op infecties. Een kwart van de patiënten krijgt te maken met complicaties, vaak gaat het om infecties rond de schroeven die in het been geplaatst zijn. Als de infectie niet op tijd opgemerkt wordt, kan ze zich verspreiden over het beenweefsel en daarna naar het bot. Tien procent van de

bot niet stevig genoeg om op te staan en kan het breken. Al gaan dokters niet over één nacht ijs voor je ze op je nieuwe benen laten lopen: met röntgenstralen wordt gecontroleerd of het bot wel sterk genoeg is.

Redenen genoeg dus om klein te blijven. Stijn wilde na een eerste kennismaking met beenverlen-

‘Beenverlenging is een fantastische manier voor kleine mannen om wat hoger in de pikorde te raken’ patiënten krijgt ook last van tijdelijke schade aan de zenuwen, wat chronische pijn of motorische beperkingen tot gevolg kan hebben, zo bleek uit een studie van 814 beenverlengingen. En bij wie echt pech heeft, en dat is een op de twaalf, is het nieuwgevormde

ging niet groter worden. “Ik ben klein, 1m33. Voor vrouwen is het makkelijker, een vrouw mag klein zijn. Maar een kleine man, dat zien de meeste vrouwen toch niet zitten. Het is niet onmogelijk om een vriendin te vinden, maar het is moeilijk. Maar een goede

vriendin vinden, dat is voor niemand makkelijk, of je nu groot of klein bent.”

Eigenlijk werd Stijn behandeld voor zijn o-benen. “Dat was medisch noodzakelijk, want op mijn dertigste zou ik anders niet meer kunnen lopen. En daar hoorde ook een kleine beenverlenging bij, ik heb er twee à drie centimeter mee gewonnen. Maar het was heel pijnlijk, ja. Je benen worden eigenlijk gebroken, waarna het bot weer aangroeit. Maar door elke dag aan de schroeven in je been te draaien en het gat een millimeter groter te maken blijft je been groeien. Het bot dat groeit, dat doet geen pijn. Het zijn de spieren die uitgerekt worden, die je die pijnen bezorgen. In het begin heb je geen zin meer om op te staan en een eindje te lopen. Ze hebben me gevraagd of ik niet verder wou gaan met de beenverlenging, maar daar heb ik voor bedankt. Ik voel me goed in mijn vel zoals ik ben, ik hoef niet groter te worden om gelukkig te zijn.”

EGO ● HET ONZINNIGE LICHAAM SOMMIGE DELEN VAN HET MENSELIJK LICHAAM LIJKEN NERGENS GOED VOOR. AFLEVERING 8

Stuitje Alle dieren met een skelet, de gewervelde dieren, hebben een staart. Alleen de mens en de mensapen (gorilla, chimpansee en gibbon) niet. Waarom? “Ik weet het niet”, zegt John de Vos, conservator paleontologie van Naturalis in Leiden.

Maar de resten van die staart zijn nog wel te vinden. Aan de onderkant van de ruggengraat onder het heiligbeen zit het stuitje, een klein stukje bot van ongeveer een vierkante centimeter groot, eigenlijk drie of vier op elkaar gepropte staartwervels. De functie van het stukje is overbodig geworden.

De staart is in veel opzichten een mysterieus lichaamsdeel.

Waarom dieren dit hulpmiddel hebben, is ook niet eenduidig, zegt De Vos. Voor sommige dieren is het een extra hand, voor andere een evenwichtsorgaan en voor bijvoorbeeld de kangoeroe is het een derde beentje om stabieler te staan.

Bij mens en mensaap is de staart verdwenen en de evolutie is nog niet zo ver dat ook de resten zijn opgeruimd. Het stuitje is geen lastig overblijfsel zoals appendix of verstandskiezen die bij het minste of geringste tot ingrijpen noden. Je kunt er wel hard op vallen en als gevolg daarvan langdurig pijn hebben, die vaak onder de noemer lage rugpijn in de statistieken verdwijnt.

Het is niet duidelijk van welke dokter het stuitje is. De expert van de ruggengraat, de snelweg met zenuwbanen door het lichaam, is de neurochirurg, maar het stuitje valt niet echt onder hem. Hij stopt bij het heiligbeen, want in het stuitje zijn geen zenuwen meer te vinden, zegt dr. Johan Voormolen van de Nederlandse Vereniging van Neurochirurgen, verbonden aan het Leids Universitair Medisch Centrum.

Hij ontzenuwt het verhaal dat een val op het stuitje altijd tot blindheid leidt. “Als je hard valt, kan de schok via de wervelkolom worden doorgegeven naar het hoofd en dan kunnen zenuwen beschadigd raken. Je kunt blind worden of doof of iets anders, net welke zenuwen beschadigd raken.”

Meestal buigen algemeen chirurgen of orthopeden zich over het botje of een scala van alternatieve genezers, maar dat doet zich vaker voor bij vage ondefinieerbare pijnen waarvoor niet meteen een oorzaak is te vinden.

Illustratie: Han van de Ven

1

Het stuitje is niet altijd de oorzaak van pijnen in de rug, de diagnose is moeilijk te stellen. Maar als het rudiment de boosdoener is, dan valt er wel wat aan te doen. Meestal geeft de arts een injectie met een ontstekingsremmer. Als dat niet helpt, rest het verwijderen van het botje, in medisch jargon de coccygectomy.

Uit de statistieken blijkt dat deze ingreep in Nederland niet vaak voorkomt, hij wordt niet eens apart bijgehouden. Voormolen weet dat de ingreep gebeurt bij mensen die pijn blijven houden. “Dan is de ingreep een laatste redmiddel, maar het resultaat is pover. Zo’n 50 procent van de patiënten heeft er baat bij.”

Wetenschappelijke literatuur hierover is zeldzaam en beschrijft onderzoeken van hooguit enige tientallen patiënten. Daaruit komt een diffuus beeld naar voren. De ingreep is omstreden in de medische wereld. In ieder geval moet de arts eerst een injectie proberen, is de conclusie van Noors onderzoek.

Een ijverige Amerikaan die een website bijhoudt over het stuitje (www.coccyx.org), geeft een lijstje met deskundigen opgedeeld naar land, maar Nederland en België ontbreken. De ingreep gebeurt er gewoon te weinig.

Marc van den Broek / © de Volkskrant

EGO ● IN DE HOEK GEZET ‘TOOTHING’ BRENGT ONBEKENDEN DICHTER BIJ ELKAAR Eerst was er Bluetooth, toen kwam ‘bluejacking’ en nu is er ‘toothing’. Werd de draadloze Bluetooth-technologie eerst misbruikt om sms-achtige berichten naar wildvreemden te sturen, momenteel maken Britse mobiele bellers er pikante afspraakjes mee.

Bluetooth is bedacht om elektronische apparaten draadloos met elkaar te laten communiceren. Zo is het mogelijk om gegevens uit een gsm of pda zonder snoeren naar de pc te sturen.

Slimmeriken kwamen erachter dat het ook mogelijk is om tussen telefoons onderling gratis sms-achtige berichtjes te sturen. Het probleem: in een volle treincoupé heb je geen idee

welk mobieltje in de nabijheid het bericht ontvangt. Voor de echte bluejacker is dit echter juist de grap. Intussen kan simpelweg het bericht ‘toothing?’ in Groot-Brittannië al genoeg zijn voor het arrangeren van een pikante afspraak. Met name in het openbaar vervoer, tijdens conferenties of zakelijke trainingen is toothing populair. Er is zelfs al een website aan het verschijnsel gewijd, die de beginnende toother aanwijzingen geeft hoe te handelen. Aspiranttoothers moeten overigens geen al te romantische verwachtingen hebben van een afspraak via de mobiele telefoon. De meeste ontmoetingen vinden plaats in het openbaar toilet.