Oranjemagazine 2023

ORANJE BOVEN

Rond Koningsdag, 4 & 5 mei 2023

Benieuwd

Beste inwoners,

De bijzondere feestdagen zijn in aantocht. Het zijn dagen die ons op een speciale manier verbinden. Dagen waarop we onze verschillen vergeten. Dagen die we dus moeten koesteren.

De activiteiten rondom en op Koningsdag en op 4 en 5 mei zijn volop in voorbereiding. Hulde aan onze vrijwilligers van de Oranjeverenigingen en Comités 4 en 5 mei in alle dorpen en aan al die anderen die meehelpen. En niet te vergeten, dank aan de sponsors.

Zoveel activiteiten en zoveel enthousiasme om het voor elkaar te krijgen, het stemt mij ieder jaar weer vrolijk. Goed dat Elan met dit boekje laat zien wat er in de hele gemeente te doen is.

Op Koningsdag ervaren we hoe belangrijk het vorstenhuis is, ook in deze tijd. Het is meer dan een traditie. Het Koningshuis verbindt en geeft rust en vertrouwen. Ik heb veel waardering voor onze vorst.

COLOFON

Mede namens alle inwoners feliciteer ik Koning Willem-Alexander van harte met zijn geboortedag op 27 april. Onze goede wensen voor een mooi nieuw jaar, samen met Koningin Máxima en de prinsessen Amalia, Alexia en Ariane.

Belangrijk vind ik de herdenking van de gevallenen op 4 mei. Hoe indringend het is om te leven met oorlog hebben we het afgelopen jaar meer en meer gezien. Welvaart en vrede, democratie en recht zijn minder vanzelfsprekend dan we dachten. Zonder onze steun zijn onze democratie en rechtsstaat kwetsbaar. Uw aanwezigheid bij de herdenkingen is een uiting van uw betrokkenheid. Herdenken doen we samen. Op 5 mei vieren we dat vrijheid uiteindelijk het laatste woord heeft. Hijs de vlag in top!

Ik wens u en jullie plezierige en waardevolle dagen toe.

Jan Kottelenberg, uw burgemeester

Oranje Magazine... is een uitgave van:

Elan Media Group B.V.

Torenstraat 3

4041 GA Kesteren (0488) 44 20 36 info@elan-media.nl www.elan-media.nl

Waalbandijk 11 • 4051 CJ Ochten • info@ledschermdebetuwe.nl

ledschermdebetuwe.nl

Doorplaatsing mogelijk naar andere uitgaves

April 2023

Oplage: 10.000

Vormgeving

Elan Media Group B.V.

Miranda Masurel

Druk

R&H, Dodewaard

Verspreiding

Verspreidingsbureau

Rhenen

Copyright

Het auteursrecht op de in dit tijdschrift verschenen artikelen wordt door de uitgever voorbehouden. Het verlenen van toestemming tot publicatie in dit tijdschrift houdt in dat de auteur de uitgever onherroepelijk machtigt de bij of krachtens de auteurswet door derden verschuldigde vergoeding voor kopiëren te innen en dat de auteur alle overige rechten overdraagt aan de uitgever. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd of gekopieerd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever.

Acquisitie

Ilona van Veen

Edith Gelderman

Voorwoord

op Koningsdag in IJzendoorn

Expositie 4-5 mei in gemeentehuis over herdenken en vieren

Van eind april tot midden mei bent u welkom in het gemeentehuis om de expositie te bezoeken over oorlog en bevrijding. Zoals vele jaren eerder regelt Sem Arends deze expositie. Twee geschilderde portretten van Johannes van Zanten zijn hier ook te zien.

September 1944

De totstandkoming van beide schilderijen is een verhaal op zich. Zoals u weet herdenken we sinds een aantal jaren in Opheusden, bij het monument ‘Vliegers in het vuur’, de luchtlandingen bij Arnhem in september 1944. In de nabijheid van dit monument maakten zestien parachutisten in september 1944 een noodlanding. De verzetsgroep van Johannes van Zanten bracht hen in het geheim over naar boerderij de Hazenhof aan de Boveneindsestraat in Kesteren. Na drie dagen liepen zij ’s nachts naar IJzendoorn onder leiding van de verzetsgroep. Vervolgens werden zij met een roeiboot de Waal overgezet naar bevrijd gebied.

September 2022

Het portret van Johannes van Zanten

Het idee voor een portret was van historicus Victor Laurentius. Hij vroeg aan Gijs Donker een schilderij te maken. Het resultaat was het kleine portret van een bekende foto. Gijs Donker maakte ook een groter schilderij, naar een foto die het boek ‘Ten onrechte beschuldigd’ siert dat Conny van der Heijden schreef over Van Zanten.

Dochter nam schilderijen in ontvangst

Dochter Irene Bruning-van Zanten nam beide schilderwerken in ontvangst toen ze van over de Waal kwamen. De komende weken zijn deze schilderijen te zien tijdens de expositie in het gemeentehuis over herdenken en vieren.

Willen we als inwoners van IJzendoorn Koningsdag samen beginnen? Lees dan vooral even verder. Predikant L. Hak van de Hervormde Kerk in IJzendoorn miste vorig jaar de aubade bij het Dorpshuis in IJzendoorn wel. ‘Jammer dat er in ons dorp ook op burgerlijk gebied steeds meer teloor dreigt te gaan’ zei hij. ‘Ik heb wel een alternatief om op een vergelijkbare wijze samen met de dorpsbewoners Koningsdag beginnen: Op dezelfde tijd als anders is er een moment van zang van vaderlandse liederen en een kort appèlwoord op het plein voor de kerk (of in de kerk, al naar gelang het weer is en de mogelijkheden zijn om met muziek de zang te begeleiden). Ook zullen er zegenwensen uitgesproken worden en doen we voorbede

voor onze koning, overheid en volk. Hierin mag de kerk haar taak verstaan. Vorige jaar bij het uiten van nog slechts wat gedachten hierover waren er bewoners die spontaan zeiden: ‘Dan komen wij ook!’ Ook nu waren er weer positieve reacties bij het uitwerken van dit plan. We zijn benieuwd! Neem gerust uw muziekinstrument mee, als u wilt meespelen met het zingen.

Tijd: 9.00 - 9.30 uur. Aansluitend kan ieder nog op tijd naar de evenementen in de buurdorpen gaan, als daar behoefte aan is. Wie weet, kunnen we ook nog even gezellig koffiedrinken op het kerkplein.’

Alle IJzendoorners hartelijke welkom!

Op 16 september 2022 was er een herdenkingsbijeenkomst bij ‘Vliegers in het Vuur’. De volgende dag werd de reddingsactie herdacht van de zestien parachutisten. Een groep genodigden liep die ochtend van de Hazenhof, via het grafmonument van Johannes van Zanten in Kesteren, naar de Waal in IJzendoorn. Leden van Pontoongroep ’40-’45 voerden daar een zogenoemde Waalcrossing uit. Toen zij terugkwamen vanaf de overkant van de Waal richting IJzendoorn brachten zij twee schilderwerken mee waarop Johannes van Zanten is afgebeeld.

Johannes van Zanten uit Kesteren (1 juni 19112 december 1944) was een van de hoofdmannen van het verzet in rivierenland tegen de Duitse bezetter tijdens WOII. Door verraad is hij in september 1944 in Utrecht gearresteerd. Een paar maanden later werd hij bij de Willem III kazerne in Apeldoorn gefusilleerd. Hij ligt begraven op de oude begraafplaats in Kesteren, Nedereindsestraat. Bij zijn graf vindt elk jaar een herdenking plaats op 4 mei.

In de oorlog werden veel gedichten en liederen gemaakt door koningsgezinden en het verzet, zo ook ‘Koninginnedag 1942’. Het was vooral een teken van verzet, met koningin Wilhelmina als symbool van saamhorigheid.

Koninginnedag 1942

Gij zijt van ons, wij zijn van u, Al scheiden ons de zeeën nu; Geen Führer kan dit rooven. Geen vijand die ons overwon,

Geen executie-peloton, Het blijft: Oranje boven! Want daarbij zijn wij opgevoed, Het zit in ons, in ziel en bloed,

Wat anderen ook bouwen. Geen Mussert met z’n kliek erbij, Geen N.S.B., al stelen zij Mijn schild ende betrouwen.

Zoo naadren wij den grooten dag, Ten spijt van hakenkruis en vlag Blijft het zooals te voren.

Geeft d’N.S.B.-er u de bons:

Wij zijn van u, gij zijt voor ons De Koningin-geboren. Wij, Wilhelmina, Koningin Der Nederlanden, het heeft zin

Uw jaardag te gedenken, Met dank voor wat God in u gaf, Al wil men met terreur en graf Ons volksbewustzijn krenken.

Oranje-volk en - Vaderland, Geworden uit Uw Vaderhand: Daar willen wij voor waken! Oranje hier en wij weer vrij,

Opdat die dag weer toogdag zij: God! Wil zóó toekomst maken!

Uit het Geuzenliedboek 1940-1945 van H.M. Mos en M.G. Schenk

Altijd keuze uit 150 scooters

Broekdijk 40 b | 4041 CW

Kesteren | 0344 - 64 12 85 info@bergscooters.nl | www.bergscooters.nl

Industrieweg 2a , Kesteren

T. 0488 48 4030 info@polmanbouwbedrijf.nl

www.polmanbouwbedrijf.nl

Hoofdstraat 2

4041 AD Kesteren

T. (0488) 48 21 33 Open van 8.00 - 17.00 uur

Apothekers: J. Wisman, B. Nowicki, M. van Hunnik, A. Stoer, S. van Dijk en medewerkers zijn u graag van dienst.

www.apotheekdebongerd.nl

HONDENTRIMSALON BOUWENS BOOGERD

09.45 uur Optocht versierde fietsen, en alles wat wielen heeft…

Inschrijving vanaf 9.30 uur op het plein bij Ons

Dorpshuis Nedereindsestraat 27a. We gaan samen met Fanfare Kesteren en de oldtimers op weg naar het Dorpsplein. De winnaar maken we tijdens de aubade bekend.

10.30 uur Aubade

Clown Blinky

Ga op zoek naar Blinky. Ze loopt rond op het plein en maakt geweldige ballonfiguren voor jullie.

Speelplezier

Dit jaar hebben we weer een aantal spectaculaire attracties zoals: een stormbaan, een multiplay en voor de kleintjes een draaimolen en een springkussen.

Hoofdstraat 22 A, Kesteren 06 42

Hilde Boelhouwers-Koops

Markstraat 2a

4041 EB Kesteren

Telefoon 0488 - 48 29 85 of 06 - 53 35 46 64

THUIS OPHALEN EN BRENGEN IS MOGELIJK

Samen met de kinderen van alle basisscholen in Kesteren en onder begeleiding van Fanfare Kesteren zingen we een aantal liederen. Er is een toespraak door wethouder Marien Klein van gemeente Neder-Betuwe. Na de aubade kijken we gezamenlijk naar het oplaten van de duiven.

Vanaf 11.00 uur Gezellig samenzijn op het plein Kom samen genieten van een kopje koffie of thee met een heerlijke oranjelekkernij. Voor de kinderen is er een traktatie en ranja.

Kleedjesmarkt voor de jeugd

Kijk de kasten na, ruim de zolder op en zoek een mooi plekje om je spulletjes te verkopen. Vanaf 10.00 uur mag je beginnen met opbouwen, stal alles mooi uit en dan natuurlijk hopen op een goede (ver)koop.

Kinderboerderij

Kom jij ook kijken wat voor dieren er allemaal zijn?

Glittertattoos

Kratten stapelen

Heb jij stalen zenuwen en geen last van hoogtevrees? Trek dan je stoute schoenen aan en probeer zoveel mogelijk kratjes op elkaar te stapelen zonder te vallen! De stapel gaat een keertje omvallen, maar je bent goed gezekerd en zakt rustig naar beneden. Neem iemand mee die jou de kratjes kan aangeven.

Concert Fanfare Kesteren

Terwijl u geniet van alle activiteiten op het plein speelt Fanfare Kesteren bekende nummers.

Vanaf 14.00 uur Feest op het Plein

We maken er met zijn allen een gezellig feestje van! Er is livemuziek met Dj’s. Ook is er een optreden van de band Anderkovver met als ingrediënten een vleugje humor en een toefje chaos.

Torenstraat 14 4041 ga kesteren 0488 - 72 58 50 www.hbkaasenmeerkesteren.nl

Laat jij ook een mooie glittertattoo zetten? Zoek een mooie uit, kies een kleur en dan kun je er zeker een paar dagen van genieten.

Komen jullie ook naar het Dorpsplein in Kesteren waar we gezamenlijk de verjaardag van de Koning vieren!

Pottenveld 6 - 4043 AB Opheusden

T. 085 - 021 29 99

E. info@hendrikstransportbedrijf.nl

• Landbouwmaterialen

• Schrikdraadapparaten

• Afrasteringmateriaal

• Alle soorten draad en gaas

• Ladders

• Kruiwagens

• (Tuin-)gereedschappen

Koningsdag in Opheusden

09.00 uur Aubade bij het gemeentehuis

- Zingen van Koningsdagliederen

- Toespraak wethouder Marien Klein van Neder-Betuwe

- Oplaten ballonnen

Pottenveld 6 - 4043 AB Opheusden T. 085 - 021 29 99

E. info@hendrikstransportbedrijf.nl

Dorpsstraat 14-16 4043 KK Opheusden Tel. 0488 - 44 14 12 www.degaasgigant.nl info@degaasgigant.nl

Veerweg 1 - 4043 JV Opheusden Telefoon: 0488 44 12 07 info@veerhuis-opheusden.nl www.veerhuis-opheusden.nl

- Loslaten van de duiven door de duivenvereniging

- Prijsuitreiking van de ballonnenwedstrijd van Koningsdag 2022

Koningsdag geopend!

Dokter G. van Empelstraat 17 4043 LZ Opheusden Tel: 0488 - 44 25 44

Open van 8.00 - 18.00 uur

Apothekers: J. Wisman, B. Nowicki, M. van Hunnik, M. van Gessel, S. van Dijk en medewerkers zijn u graag van dienst.

www.apotheekdelinge.nl

Na de aubade: Optreden van Kunst en Vriendschap

10.00 uur Oranjeveiling

Voor de leukste baby- en kinderkleding!

Koopjeshal Opheusden IS VERNIEUWD!

Hommeltje baby- en kinderkleding Burgemeester Lodderstraat 17, Opheusden

T. 0488 - 44 22 19 www.hommeltje-kinderkleding.nl

Hét adres voor de betere gebruikte meubels!

Rijnbandijk 117, Opheusden

- Opbodverkoping van goederen die gesponsord zijn door de ondernemers (Opbrengst is ten bate van Koningsdag 2024)

11.30 – 12.00 uur Versierde fietsen

Wie heeft de mooiste versierde fiets? Voor iedere deelnemer is er een prijs. Gezamenlijk wordt er een route door het dorp gereden.

12.30 - 16.30 uur Middagprogramma voor jong en oud

Foodplein (Makan-Makan, Bor Catering, Snackmobiel Roodbeen, Bolly’s)

Kettingzaagartiest

Brandweer met spuithuisje

Kleedjesmarkt

Stormbaan

Diverse springkussens

Sweeper

Rodeo-stier

Tractorbaan

Free-running

Schminken

Draaiorgel

Klimtoren

En nog veel meer!

Dodewaard

26 en 27 april 2022

Feest in Dodewaard

Koningsnacht 26 april 2022

Locatie: sportpark de Eng (voetbalvereniging Dodewaard, Dalwagen 82)

Aanvang: 20.30 uur

Kom naar de gezellig feestavond in de tent bij het voetbalveld. Deze avond gaat muzikaal verzorgd worden door de feestdj Matthew.nl en Marco Schuitmaker

De Vlasman 2 6669 ND Dodewaard T. 0488 42 78 11 E. info@henriakkerman.nl

Dodewaard | T 0488 - 727 081 ww w.geldersebouwmeesters . nl

Koningsdag 27 april 2022

Locatie: sportpark de Eng (voetbalvereniging Dodewaard)

Aanvang:

11.00 uur Aubade voor de Koning met wethouder Nees van Wolfswinkel. Daarna een kleedjesmarkt, puzzeltocht, luchtkussens en veel muziek verzorgd door Jan Valkenier met onder andere een optreden van de Waredo’s en Jeroen van Zeist.

Wij, de Oranjevereniging en voetbalvereniging Dodewaard, hopen op uw komst en spreken de wens uit om er samen, fijne en mooie dagen van te maken. De besturen van beide verenigingen.

Feestdj Matthew Marco Schuitmaker Jeroen van Zeist

Zomerdromen

Het is warm vandaag en er hangt een heerlijke lucht van vers gemaaid hooi en zomerbloemen. De polder van de Maneswaard staat vol met ronde hooischelven en daarachter stroomt de Rijn. Op de Rijnbandijk in Opheusden klinken vrolijke kinderstemmen. De buurkinderen van Griffioen, Abbas en Stuurbrink en nog twee kinderen van schoenmaker Heij uit het dorp spelen tikkertje, verstoppertje en ik zie, ik zie wat jij niet ziet.

door Carin Weustenenk

Gisteren is het gezin Abbas samen met de buren gevlucht, het was koud en mistig geweest. Papa had nog gauw een fiets gepakt uit hun schuurtje. Ze konden niet langer in Opheusden blijven, het voedsel raakte op en een gedeelte van de voorste schuilkelder was geraakt door een granaat.

’s Nachts schoten de Duitsers vanaf de Betuwelinie granaten over het dorp. Het maakte een fluitend lawaai en Janny was vaak heel angstig wakker geworden. De gevechten wilden maar niet stoppen en daarom besloot men te vluchten. Iedereen uit de kelder had zich die zondagmorgen 8 oktober 1944 verzameld in de schuur, toen de schuurdeur plotseling openging.

’s Nachts schoten de Duitsers vanaf de Betuwelinie granaten over het dorp. Het maakte een fluitend lawaai en Janny was vaak heel angstig wakker geworden. De gevechten wilden maar niet stoppen en daarom besloot men te vluchten.

Op de foto ziet u ze allemaal tegen de dijk aanzitten. In de zomer van 1944 lijkt de oorlog ver weg. Met een schok wordt Janny wakker, waar is ze? Opheusden, droomt ze? Ze wrijft in haar ogen en plotseling weet ze het weer.

De families van de Berg, Lindner, Griffioen, Abbas, Stuurbrink en nog enkele evacués uit Scheveningen hadden dagen in de kelders gezeten van boerderij Dijkzicht (nu Rijnbandijk 51). Boerderij Dijkzicht ligt net buiten het dorp. Opheusden was bevrijd door de Engelsen maar de Duitsers waren donderdag 5 oktober een tegenoffensief gestart. Het dorp was dan weer in Amerikaanse handen en dan weer in Duitse handen geweest en er werd vreselijk gevochten. De dode en gewonde soldaten lagen rondom de boerderij. Dijkzicht werd wel zeven keer getroffen door een voltreffer en iedere keer moesten de volwassen mannen gaan kijken of er geen brand was uitgebroken.

Een Duitse Soldaat stond verbaasd naar binnen te kijken, zoveel burgers nog in deze boerderij. Van de soldaat moesten ze vluchten naar het westen, Duits bezet gebied. Ze mochten niet over de dijk lopen en moesten lawaai maken want anders zou er misschien op hun geschoten kunnen worden. De jonge jongens liepen zingend voorop met stokken waaraan babyluiers waren gebonden en zo waren ze in Maurik aangekomen. De familie Abbas kwam bij de dorpsbakker terecht. Ineens ruikt Janny de lucht van versgebakken brood: ‘Ik ga papa en de bakker helpen’. Zachtjes, om de anderen niet wakker te maken gaat ze naar beneden. Het duurde lang voordat het weer zomer werd.

Wilt u meer lezen? Dijkvriendinnen (verhalen van meisjes uit Opheusden in oorlogstijd) is verkrijgbaar bij kantoorboekhandel Van Leeuwen.

Buurkinderen aan de Rijnbandijk v.l.n.r. achterin: Sammelien Griffioen, Janny Abbas, Corry Heij, logé v.l.n.r. midden: Corry Griffioen, Houke Abbas, Ita Verhaaf, Corrie Stuurbrink, Jopie Heij. v.l.n.r. voor: Aldert Abbas, Dit Stuurbrink

Boerderij Dijkzicht vlak na de oorlog. Rijnbandijk 51 Opheusden

Boerderij Dijkzicht 2023 Rijnbandijk 51 Opheusden

Samen oude foto’s kijken met Corry van Wely-Stuurbrink in haar boerderij in Ochten.

Uitzicht vanaf de Hervormde kerk. Het huis met de rode pannen is de voormalige manufacturenwinkel van Lindner. Daarachter woonde familie Griffioen, in het midden familie Lindner en daar weer rechts van familie Abbas. In het huis ervoor woonde de familie Stuurbrink.

Koningsdag in Ochten

Op Koningsdag staan het Van Drielplein en de Molendam in Ochten bomvol met allerlei leuke attracties en is er van alles te doen voor jong en oud.

11.00 -11.15 uur Aubade met burgemeester

Jan Kottelenberg, onder begeleiding van Harmonie Ochten

Liniestraat 28a | 4051BP Ochten T. (0344) 70 10 23 Uitsluitend op afspraak info@buntstoffering.nl www.buntstoffering.nl

Cafetaria en lunchroom

Industrieweg 21 Ochten 0344 - 64 36 22 info@vandoorn.net www.vandoorn.net

Burgemeester Houtkoperlaan 3 4051 EW Ochten

Tel: 0344 - 64 23 00

Open van 8.00 - 18.00 uur

Administratiekantoor

J. Klop Administratiekantoor

J. Klop

Wij zoeken personeel met voorkeur beschikbaar tussen 11.30-16.00 uur.

Liniestraat 10, Ochten | 0344 64 48 00 proef-tijd.com

Apothekers: J. Wisman, B. Nowicki, M. van Hunnik, A. Stoer, S. van Dijk en medewerkers zijn u graag van dienst.

www.apotheekdebongerd.nl

Molendam 9 - 4051 BG Ochten D i e n s tverlening op maat!

11.15 uur - 18.00 uur

• Uitzending Koningsdag op mega groot scherm

• Kleedjesmarkt

• Draaimolen

• Bootjes

• Kinderboerderij

• Speelrups

• Bungee Trampoline

• Mini Reuzenrad

• Jungle Base Jump

• Zwembad met ballen

• Lasergame Arena

• Race Simulator

• Ballonnenclown

• MEGA blokken

• Mini springkussen

• Schminken

• Eet & Drinkplein met diverse foodtrucks (voor ieder wat wils)

C. BIONDA bouwkundig tekenwerk en advies

Bonegraafseweg 27a 4051 CG Ochten

Telefoon: 0344 - 64 48 30

Mobiel: 06 - 50 61 45 01

Heuningstraat 33B 4051 CA Ochten 06 - 5379 5485 info@vandijkbuiteninrichting.nl www.vandijkbuiteninrichting.nl

E-mail: marcobionda@hetnet.nl

12.00 uur

Eerste deel zeepkistenrace (kinderen)

14.30 uur

Tweede deel zeepkistenrace (grotere kinderen en volwassenen)

17.00 uur

Prijsuitreiking zeepkistenrace

17.00 uur

Einde attracties

18.00 uur:

• Einde eten & drinken op het plein

• Het Dorpshuis blijft langer open

Sportpark “De Hoeken” Keizerstraat 104 4053 HK IJZEND OORN T 0344-643840 (dinsdag en donderdag tussen 19 en 21 uur) E info@svlecartouche.nl WWW.SVLECARTOUCHE.NL

Koningsdag in Echteld

08.00 uur Klokgelui

09.45 uur Ophalen ballonnen voor de kinderen in de Prins Willem-Alexanderschool (tot uiterlijk 09.55 uur).

is door het dorp Echteld. Jullie creativiteit, puzzel-skills, sportiviteit en doorzettingsvermogen zullen op een leuke manier op de proef gesteld worden. Normaal mag je geen telefoon gebruiken, maar nu is één telefoon per groep noodzakelijk!

12.30 uur Verkoop van o.a. broodjes hamburger en frites bij dorpshuis ‘de Hoge Hof’.

14.00 uur Wedstrijd: Wie het langste ... op de Rodeostier kan blijven zitten. We noteren je naam, leeftijd en tijd zodat ook hier een winnaar uit komt.

GARAGE DE GREEF

10.00 uur Opening door raadslid Laurys Bennink namens het gemeentebestuur van Neder-Betuwe bij de Prins Willem-Alexanderschool, aansluitend aubade m.m.v. de schoolkinderen onder muzikale begeleiding van “De Harmonie” uit Ochten. Oplaten van de ballonnen.

11.00 uur Namens de Oranjevereniging wordt u een kopjekoffie/thee met oranje tompouce aangeboden. U bent van harte welkom in dorpshuis ‘De Hoge Hof’.

Inschrijven puzzel-escape-tocht bij het dorpshuis.

11.30 uur Start eerste deelnemers puzzelescape-tocht. Dit jaar is de puzzeltocht in een nieuw jasje gestoken. De puzzel-escape-tocht

14.30 uur Voor kinderen tot 12 jaar zijn er diverse spelletjes te doen bij het dorphuis. De DJ zal er in de middag een feestje van maken. Onder het genot van een hapje en een drankje maken we er met zijn allen een geslaagde dag van.

n o@garagedegreef n

Achterstraat 55 Echte d 0344 641256

Nieuwsgierigheid

naar de ander

Over leven met oorlog

Sinds een aantal maanden groeit er een klein jongetje in mijn buik. Wat had ik dat graag aan mijn grootouders verteld! Helaas zijn zij al jaren geleden overleden. Toch fantaseer ik af en toe over hun reactie. Zouden ze net zo blij zijn geweest als 36 jaar geleden, toen mijn moeder hen vertelde dat ze in verwachting was van mij?

Natuurlijk waren ze in de eerste plaats dolgelukkig dat ze opa en oma werden, eindelijk waren er weer drie generaties in onze familie. Hitler had definitief niet gewonnen. Alle vier mijn grootouders overleefden als Joden de Tweede Wereldoorlog. De ouders van mijn vader door onder te duiken. De ouders van mijn moeder door te vluchten. Vooral dat laatste verhaal heeft altijd veel indruk op me gemaakt. Mijn opa Herman groeide op in Berlijn. Mijn oma Helen in Wenen. Daar hadden ze een goed leven, totdat…

Na de Anschluss in 1938 besloten ze toevallig allebei naar Den Haag te vluchten.

Mijn opa trok in bij zijn zus Rosa, mijn oma vond onderdak bij een neef. Niet veel later ontmoetten ze elkaar bij ANSKI, een organisatie voor Joodse migranten uit Oost-Europa. Herman en Helen werden verliefd.

Erg lang duurde hun prille liefdesgeluk niet. In 1942 werd de gele Jodenster ingevoerd. Herman en Helen voorvoelden dat dit weleens heel verkeerd zou kunnen aflopen en vluchtten naar Zwitserland. Ze verkregen valse persoonsbewijzen en stapten op de trein. In Antwerpen trouwden ze in een synagoge, voordat ze hun weg vervolgden naar Lyon, in Vichy-Frankrijk. Daar werden ze al snel verraden. Een buurtbewoner rook ‘onraad’ en gaf hen aan bij de politie voor een paar Franse francs.

Herman en Helen werden naar Rivesaltes gestuurd, een klein doorgangskamp. Deportatie naar een vernietigingskamp in Polen leek onafwendbaar.

nietwegmeerdenkente. diverseWijbiedencloud oplossingen.

Door Natascha van Weezel. Journalist, filmmaker, auteur en vaste columniste van Het Parool.

Mijn opa besefte dat. Zodra ze het kamp binnenkwamen riep hij dan ook op hoge toon tegen de commandant dat het een schandalig misverstand was dat hij en zijn vrouw hiernaartoe waren gebracht; hij was immers een zeer belangrijke Zwitserse journalist en helemaal geen Jood. Hij eiste dat hij mocht telefoneren voor opheldering met de Zwitserse consul in Vichy. Herman kende die consul helemaal niet, was natuurlijk wel Joods en al helemaal geen bekende journalist. De commandant stond niet toe dat een gevangene zou telefoneren, maar bij hoge uitzondering mocht Herman een telegram sturen aan de consul. En dat deed mijn opa: ‘Geheel per ongeluk in Rivesaltes terechtgekomen. Vraag om uw medewerking. Schrijf zoals u weet voor dit en dat blad.’

De consul begreep kennelijk dat er levens op het spel stonden en telegrafeerde terug:

‘Ja, deze man ken ik goed. Onmiddellijk vrijlaten!’

Ik probeer altijd stil te staan bij het lot van vluchtelingen, ik ben immers het kleinkind van vluchtelingen, al waren ook zij toen in de ogen van sommigen slechts ‘gelukszoekers’. Zelf werd ik geboren in 1986. Ik groeide op in Amsterdam en had alles wat mijn hartje begeerde. Toch klopte er iets niet. Ik voelde altijd een bepaalde zwaarte, een diep verdriet bij mijn grootouders. Als peuter begreep ik daar natuurlijk niets van, maar intuïtief kreeg ik de behoefte om iedereen gelukkig te maken. Naast een lief kind was ik ook een angstig kind. Ik vertoonde een beetje gek gedrag, maar niemand zocht er wat achter. Het ging pas mis toen ik in de puberteit kwam.

Mijn opa en oma besloten zonder verder uitstel naar Zwitserland te vluchten. Dat moest wel te voet. Een afstand van zo’n 250 kilometer. Ze liepen vier dagen en vier nachten zonder eten en drinken. Daarna kwamen ze terecht in een vluchtelingenkamp in Genève.

Mijn opa en oma besloten zonder verder uitstel naar Zwitserland te vluchten. Dat moest wel te voet. Een afstand van zo’n 250 kilometer. Ze liepen vier dagen en vier nachten zonder eten en drinken. Daarna kwamen ze terecht in een vluchtelingenkamp in Genève. Na de oorlog keerden mijn grootouders terug naar Den Haag, waar ze hoorden dat hun ouders en zusjes waren vermoord in Auschwitz. Dit verhaal, hoe heftig ook, inspireert me om meerdere redenen. Ik vind het ongelooflijk dapper dat mijn opa heeft durven bluffen. Indirect heb ik mijn leven te danken aan zijn moed en de goede daad van een wildvreemde: De consul handelde puur uit empathie.

Ik werd steeds onzekerder en kreeg de behoefte om controle uit te oefenen. Concreet koos ik daar mijn lichaam voor uit: Ik ontwikkelde anorexia nervosa. Na jaren aanmodderen trof ik een psycholoog die zei dat dit kon komen door mijn familiegeschiedenis, ze noemde het een transgenerationeel trauma. Ik verklaarde haar voor gek. Hoezo? Ik had zelf toch niets meegemaakt? Hoe kon ik dan getraumatiseerd zijn? Eerst verzette ik me hevig tegen deze theorie, maar hoe langer ik erover nadacht, hoe logischer het eigenlijk klonk. Anorexia is een manier om te verdwijnen, om niet te bestaan. En dat was een gedachte die ik kende uit mijn vroege jeugd: Het was eigenlijk toch helemaal niet de bedoeling dat ik er was, als Joods meisje? Mijn grootouders waren dan wel ‘gewoon’ doorgegaan na de oorlog - mijn opa werd daadwerkelijk een beroemd journalist -, geestelijk bevrijd waren

ze nooit. Ze dachten nog elke dag aan hun vermoorde familieleden en hadden (vermoed ik) last van survivor’s guilt. De moeder van mijn vader zei soms letterlijk dat ze haar hadden moeten ‘pakken’ in plaats van haar zus. Ook merkte ik dat ze nachtmerries hadden als ik bij hen logeerde. De oorlog lag al decennia achter hen, maar de wereld zouden ze nooit meer vertrouwen. En ik, hun kleindochter, pikte dat op.

In mijn familie werd overigens wél gesproken over de oorlog. Ik ben me ervan bewust dat dit een uitzondering is. De meeste overlevenden zwijgen. Ze willen hun afschuwelijke herinneringen uitwissen en nieuwe generaties niet ‘belasten’ met hun pijn. Dit is vast goed bedoeld, maar werkt volgens mij averechts. In families waar dat gebeurt heersen doorgaans nog veel ergere spanningen. Je kúnt herinneringen namelijk niet uitwissen. Natuurlijk kan je doen alsof, maar uiteindelijk komen ze altijd terug, als een boemerang. Ik geloof wel degelijk dat je familiegeschiedenis invloed heeft op je leven. Zowel in negatieve als in positieve zin.

Niet alleen de gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog, de verhalen over Japanse interneringskampen en het verzet. Maar we zouden het volgens mij óók moeten hebben over het slavernijverleden, over de koloniale tijd in NederlandsIndië, over de genocide in Srebrenica en de oorlogen in Syrië en Oekraïne. Hoe zijn deze mensen beïnvloed door wat ze hebben meegemaakt? Wat zijn de persoonlijke verhalen van al díe ‘oude’ en ‘nieuwe’ Nederlanders? En op wat voor manier worden deze herinneringen nu overgedragen aan hún kinderen en kleinkinderen? Ik denk dat iedereen zijn stem zou moeten laten horen, zijn verhaal moet vertellen. En anderen zouden daarnaar moeten luisteren.

De meeste overlevenden zwijgen. Ze willen hun afschuwelijke herinneringen uitwissen en nieuwe generaties niet ‘belasten’ met hun pijn.

Vaak krijg ik de vraag of we iets kunnen leren van de Holocaust. Dat vind ik een rotvraag, want dan lijkt het net alsof het ergens goed voor is geweest. Dus nee, een les wil ik niet verkondigen. Wel denk ik dat het belangrijk is om over onze familiegeschiedenis te praten. Nu de eerste generatie Holocaustoverlevenden wegvalt, hebben we die verhalen extra hard nodig. We moeten blijven herdenken.

Niet met een half oor, maar écht. Mijn grootste wens is uiteindelijk dat we meer naar elkaar gaan omkijken en oprechte interesse in elkaar tonen, ongeacht afkomst, etniciteit of religie. Dat we verder kijken dan onze eigen vierkante meter. Ook hier vormt mijn opa een belangrijke inspiratiebron. Na de oorlog zei hij altijd: “De Holocaust mag niet alleen ons Joden nooit meer overkomen, maar helemaal niemand!” Daarin schuilt volgens mij de ware empathie: Op die manier geef je aan dat je niet alleen je eigen groep of gemeenschap wil beschermen tegen het kwaad, maar iederéén.

Herdenken

in Ochten

Het thema van herdenken en vieren in 2023 is Leven met oorlog.

De afstand in tijd tot de Tweede Wereldoorlog wordt ieder jaar groter, maar de herinneringen en het belang van vrijheid geven we aan elkaar door. Immers ook nu hebben oorlog en de dreiging daarvan een grote impact op ons leven. Het belang van vrijheid is hiermee actueler dan ooit.

Met het thema ‘Leven met oorlog’ is er aandacht voor de gevolgen van oorlog op individuen, families en de samenleving als geheel. Het thema bevat naast ‘oorlog’ gelukkig ook het woord ‘leven’. Het leven in vrijheid is niet vanzelfsprekend. Toch zoeken we dit voor ons, onze (klein)kinderen en de mensen om ons heen. In het bijzonder voor hen die gevlucht zijn en in ons midden wonen.

Laten we herdenken en vieren. Iedere inwoner van Ochten en Eldik willen we graag ontmoeten tijdens de herdenking. Er zal tijdens de plechtigheid onder meer muzikale begeleiding zijn en een inbreng van de scholen. In de periode voorafgaand aan de herdenking zullen leerlingen creatief bezig gaan met wat vrijheid in deze tijd voor hen betekent en deze vrijheid in foto’s vastleggen.

De meest bijzondere foto’s worden geselecteerd en voorgelegd aan een onafhankelijke jury. Voor elke deelnemende school zal een foto prominent aanwezig zijn op 4 mei.

Maakt u gebruik van de vrijheid samen te herdenken en ook de bijdrage van de kinderen te bewonderen? Het programma start 4 mei om 19.30 uur bij het monument aan de Kerkstraat in Ochten.

Tour de Waal omdat VRIJHEID ’n feest is!

Tour de Waal is het jaarlijkse Bevrijdingsdag-evenement aan de oevers van de Waal. Van Slot Loevestein tot aan Fort Pannerden is het feest op meerdere locaties. Hoogtepunten zijn de fietsroutes, broodjesdropping voor de kinderen, de colonne met oude legervoertuigen en kunst, muziek en poëzie. Zet dus alvast vrijdag 5 mei 2023 met grote letters in je agenda!

In samenwerking met het Comité 4/5 mei zijn er op Bevrijdingsdag 5 mei diverse activiteiten. De locatie is speelveld De Kuip achter eethuisje De Veerstoep aan Veerstoep 1 langs de Waalbandijk.

Vanaf 10.00 uur: Vertrek (elk uur) van een groep oude voertuigen; Ochten is het startpunt van de bevrijdingstocht naar kasteel Doornenburg.

11.00 uur: Colonne oude legervoertuigen bezoekt Zorgcentrum Anker te Kesteren. Deze colonne houdt om 11.30 uur een tussenstop in Ochten op weg naar Zaltbommel.

12.45 uur: Toespraak burgemeester A.J. Kottelenberg.

Aansluitend: Aansteken van het Bevrijdingsvuur

13.10 uur: Broodjesdropping

Nieuwsgierig

naar de compilatie van Tour de Waal 2022? Scan deze QR code.

In 2022 was er veel belangstelling in Ochten bij de broodjesdropping!

Kies voor vertrouwde kwaliteit

Herdenkingsbijeenkomst in Opheusden

Herdenkingsbijeenkomst op donderdag 4 mei 2023 om 19.00 uur op de begraafplaats aan de Dalwagenseweg en om 19.30 uur bij het monument voor het gemeentehuis in Opheusden.

19.00 uur Kranslegging op de oude begraafplaats aan de Dalwagenseweg bij de graven van de onbekende soldaat en bij het graf van Opheusdenaar Van Dam. Aansluitend wordt het Wilhelmus gespeeld.

Plm. 19.15 uur Formeren van de deelnemers voor de stille tocht, voorafgegaan door de tamboers

19.20 - 19.30 uur Klokluiden

19.25 uur Verzamelen bij het monument

19.30 – 19.37 uur Opening ceremonie bij gemeentehuis door het Comité 4/5 mei

19.40 uur Vlaggen halfstok door militairen van het Regionaal Militair Commando Noord

19.45 uur Toespraak door wethouder Nees van Wolfswinkel van Neder-Betuwe

19.58 uur Last Post

20.00 uur Twee minuten stilte

20.05 - 20.10 uur Gedichten voorgedragen door de kinderen van de basisscholen

20.10 - 20.20 uur Kranslegging

20.20 uur Slotwoord en aansluitend defilé langs het monument

Installatiebedrijf

Dodenherdenking te

Kesteren

Herdenkingsbijeenkomst op 4 mei a.s. rondom het graf van Johannes van Zanten op de oude begraafplaats aan de Nedereindsestraat te Kesteren.

19.15 uur Verzamelen bij de ingang van de oude begraafplaats aan de Nedereindsestraat

19.30 uur Gezamenlijk naar het graf van Johannes van Zanten

Bijdragen van leerlingen basisscholen in Kesteren

Toespraak door wethouder Herma van Dijkhuizen

Muziek en zang door Fanfare Kesteren en Kesterens Gemengd Koor

20.00 uur: Taptoe gevolgd door twee minuten stilte

Zingen van het Wilhelmus Kranslegging door de familie Van Zanten, Comité 4/5 mei en gemeente Neder-Betuwe

Defilé langs het graf van Johannes van Zanten en de oorlogsgraven van Frits van de Wetering en Willem van Vlaanderen

Na afloop is er een kopje koffie in Ons Dorpshuis aan de Nedereindsestraat 27a, Kesteren

Dodenherdenking te Dodewaard

18.00 uur Nationale vlaggen halfstok

19.05 uur Begraafplaats Kalkestraat Stille tocht langs de oorlogsgraven met kranslegging en plaatsen kaarsjes bij de oorlogsgraven

19.40 uur Aansluitend stille tocht naar het monument aan de Pluimenburgsestraat

19.47 uur Herinnering aan en stil moment voor Cees van Meer

19.59 uur Last Post door trompettist Amicitia

20.00 uur Twee minuten stilte Daarna opvolgend:

T. 0488 – 411 055 (dag en nacht bereikbaar)

Torenstraat 3a, Dodewaard | info@weversuitvaart.nl www.weversuitvaart.nl

Een persoon die u lief had, is niet meer. In die droevige omstandigheden is het regelen van een uitvaart zwaar. Dan is het goed om te weten dat Wevers Begrafenisverzorging naast u staat.

Niet alleen met “eerste hulp na overlijden” evenzo met raad en daad, maar ook met gewoon een luisterend oor of een troostende schouder. Wij zijn er als we er moeten zijn. Daar waar nodig op de voorgrond, maar meestal op eerbiedige afstand. Uit oprechte naastenliefde voor onze medemens beoefenen wij ons vak.

Kernwoorden als ‘vertrouwd’, ‘betrokken’ en bovenal “met toewijding’ zijn voor ons niet zomaar woorden. Dit is de basis om voor u een waardig afscheid te realiseren. Aandacht voor het verdriet van de nabestaanden vinden wij net zo belangrijk als de verzorging van de overledene en het organiseren van de uitvaart. Wij zijn er voor u, maar ook voor uw kinderen, ouders en anderen die rouwen om het verlies van een dierbaar persoon.

Vanaf het moment van overlijden, en eventueel zelfs daarvoor, tot lang nadat u definitief afscheid heeft genomen, kunt u bij ons terecht met al uw vragen, twijfels en emoties. Vanuit ons hart helpen we u door deze moeilijke tijd.

Zingen twee coupletten van het Wilhelmus

Toespraak door burgemeester Kottelenberg

Verhaal over T. van Eck door Carla Witte (namens de familie en het Comité 4/5 mei Dodewaard

Gedichten door leerlingen basisscholen

Kranslegging door de gemeente, veteranen en Comité 4/5 mei

Plaatsen bloemen bij monument door schoolkinderen

Plaatsen bloemen/kransen door andere aanwezigen

Defilé langs monument door alle aanwezigen

21.10 uur Vlaggen worden gestreken

Muzikale omlijsting door muziekvereniging Amicitia. Begeleiding van de stille tochten door tamboer Bram Wenno.

‘Vertrouwd, betrokken en met toewijding’

Programma 4, 5 & 6 mei

te Echteld

Donderdag 4 mei

19.00 uur

Herdenkingsdienst in de Protestantse Kerk

20.00 uur

Kranslegging bij het monument

20.20 uur

Gezamenlijk koffie drinken in dorpshuis “De Hoge Hof”.

Telefoon 0317 61 39 66

Nedereindsestraat 2, 4041 XG Kesteren info@commitmentverzekeringen.nl

is onderdeel van

Vrijdag 5 mei

Tour de Waal

Kijk op de bladzijden 24 en 25 voor meer informatie.

Zaterdagdag 6 mei

12.00 uur Inschrijven fietspuzzeltocht in dorpshuis ‘De Hoge Hof’

12.15 uur Start eerste deelnemers fietspuzzeltocht

13.30 uur Einde inschrijving +/- 17.00 uur Prijsuitreiking fietspuzzeltocht bij het dorpshuis

20.00 uur Zaal open van het dorpshuis

20.30 uur Oranjefeest met Donnie & Ronnie’s feestshow

Het gesloten dossier, de zoektocht tussen Kesteren en

Opheusden

door Carin Weustenenk

Bevrijdingsdag is een dag waarop we de vrijheid vieren. Maar voor een aantal mensen zijn de dagen rondom 4 en 5 mei moeilijk, ze denken aan familieleden of vrienden die niet meer bij hen zijn.

Deze gezinnen waren geëvacueerd naar de steenfabrieken van Maurik. De boerderij van senior lag in het spergebied dat vanaf half februari bewaakt wordt door SS’ers. De mannen wilden hooi, aardappelen en levensmiddelen ophalen. De goederen waren bestemd voor het vee, hun gezinnen en de gevluchte burgers in de steenfabrieken.

De vragen waren:

• Wat is er precies gebeurd op 4 maart 1945?

• Waren de papieren in orde?

• Veel burgers gingen goederen halen bij hun huizen in het spergebied, waarom werden mijn familieleden dan gefusilleerd?

• Is er sprake van verzetswerk?

Samen met Gertjan van Dorland en mijn zoon Mervin zijn we in allerlei archieven gedoken. Na een aantal weken kwamen we tot de volgende conclusies:

• Deze drie moorden zijn onderdeel van 20 à 21 moorden in het spergebied van Rhenen, Kesteren en rond Bennekom.

• Hoofdverantwoordelijke is Michael Hans Lippert, kolonel van de 34 SS FreiwilligenGrenadier-Division Landstorm Nederland en regiment 84.

• Deze moorden vinden plaats op onschuldige burgers die in veel gevallen goederen of voedsel in hun woningen gaan halen.

• Het zijn Nederlandse Oorlogsslachtoffers.

• Aan de hand van diverse verklaringen van SS’ers hebben we een verslag gemaakt. De papieren waren in orde en ze zijn door de wacht toegelaten in het spergebied.

• Bij al deze 20 à 21 moorden is er in de dossiers geen enkele link met het verzet.

• Er zijn geen verzetsactiviteiten van deze drie mannen bekend. Dat betekent niet dat deze mannen geen verzetswerk gedaan kunnen hebben, maar er is geen link met het fusilleren.

Mocht u aanvullende informatie hebben dan kunt contact opnemen met: carin.weustenenk@gmail.co

September 2022 kwam ik in contact met Mevrouw Dicky Huibers - Van Vlaanderen, de oudste dochter van Willem van Vlaanderen Jr. Zij vroeg mij of ik iets wist of wilde onderzoeken over de dood van haar vader, oom en oudoom. De drie mannen zijn op 4 maart 1945 gefusilleerd door SS’ers op de Betuwelinie (De Spees). Willem van Vlaanderen Jr. ligt op de erebegraafplaats van Loenen. Frederik van de Wetering en Willem van Vlaanderen Sr. liggen begraven in Kesteren.

Willem van Vlaanderen Jr. Dicky haar vader. Geboren in 1910 te Ochten. Het gezin woonde met drie jonge kinderen in Tiel.

Frederik van de Wetering Dicky haar oom. Is getrouwd met de zus van Willem van Vlaanderen Jr. Ze hadden een dochter, Paula, en woonden in Zaltbommel.

Willem van Vlaanderen Sr. Dicky haar oudoom. Geboren in 1897 te Ochten, woonde met zijn vrouw Eef, dochters Nelly en Christina op hun boerderij aan de Rijnbandijk even buiten Kesteren.

EEN FAMILIEBEDRIJF WAARIN JOUW

UNIEKE KRACHT TELT

Typisch jij. Bij GMB.

elkaar

Werken bij GMB betekent werken bij een familiebedrijf waar mensgericht ondernemen centraal staat. Je krijgt veel vrijheid om je functie in te vullen vanuit je eigen kracht en talenten en krijgt alle ruimte om jezelf te ontwikkelen. Zo draag je optimaal bij aan de missie van GMB om duurzame oplossingen te bedenken en realiseren op het gebied van waterkwaliteit, waterveiligheid, bioenergie en industriële bouw en infra.

Met zo’n 550 medewerkers hebben we veel kennis en vakmanschap in huis in allerlei disciplines, van kantoor tot op de bouw. Samen werken we aan veelzijdige uitdagingen en toonaangevende projecten in heel Nederland. Binnen GMB heerst er een ontspannen werksfeer, hechten we veel waarde aan samenwerken en is er veel ruimte voor lol met elkaar.

Zie jij jezelf wel werken bij GMB? Kijk op werkenbijgmb.eu en solliciteer direct op een leuke vacature.

We bieden jou:

• Fijne werksfeer

• Een goed salaris

• 40 vrije dagen per jaar

• Veel ontwikkelmogelijkheden