b'O{ dxLg] ;flxlTos k|sfzg jif{ %& c+s % k"0ff{Í !%@ k';–df3 @)&$ k|wfg ;Dkfbs tyf k|sfzs
/f]rs l3ld/] ;xof]uL
;'wL/ l3ld/] – Joj:yfkg k|tLs l3ld/] – ;Dkfbg cfj/0f …u/LaL s]+ ;Ldf g} cl5Ú
hLtaxfb'/ /fodfemL …d}lynLÚ ;Dks{ &! nfdf]9'Ëf dfu{, uxgfkf]v/L, 6Ëfn sf7df8f}+ – % kmf]g M $$#@&)#, $$#@@)! e-mail : nepalirachana@gmail.com web: http://www.khasskhass.com
d'b|s M >L k|];, hfjnfv]n, nlntk'/, kmf]g M %%#@*@@ ljlzi6 ;b:otf z'Ns M 36Ldf ?= %,))).– o; cÍsf] ?= #).–
sljtf d]/f] :jf:Yo ;Gb]z tLg d'Qms o'6g{ afWotfsf jfo'kª\vL 3f]8fx¿ a]nsf] ;Demgf h'xf/L uhn uhn 3f]if0ffkq d'Sts
o; cÍdf >Lxl/ km'ofFn 1fg'jfs/ kf}8]n d'/fl/ l;Ub]n ljho tfdfª …ljZjf;Ú ;"a ;]g d'g kf}8]n nj ufpFn] ZfÍ/ zfx ;'zLn zfx dLgf rf}nfufO{+
% ^ & ( !) !! !@ !@ !# !#
1ftJo rv]jf rv]jL
eLdlglw ltjf/L
!$
syf–n3'syf 5Nsg g;s]sf] v'zL ;"o{ c:tfpF5 cd]l/sf e;]{; aGb sf]7f ;ªqmd0f k|j[lQ
/Ltf tfd|fsf/ gj/fh >]i7 dx]Gb| rfln;] s[i0f ahufO{+ c?0f gbL vqL
!^ @! @% @& @*
n]v–lgaGw–;dLIff d]/f] …kN6gÚ ofqf n]vsx¿sf] ;Dd]ngdf o'qm]g hf“bf ;flxTosf PsnJo Pp6f n3'—n]v gf6ssf/ ;d / pgsf] gf6\Ø k|j[lQ …cfuf]sf] HjfnfÚ syfdf afndgf]lj1fg
dgk|;fb ;'Aaf k|sfz P /fh ;[hg nD;fn 8f= gogfy kf}8]n 8f= xf]dk|;fb u[x:yL 8f=7fs'/k|;fb kf]v|]n
@( #( %! %^ %* ^#
s[lt ;dLIff ofofj/Lo–cg';GwfgfTds s[lt …8f]Nkf]Ú 7fs'/ zdf{ e08f/L …o'jf leIf'sf] k|]dsyfÚ lr/~hLjL g]kfn
&! *)
al;laofFnf] l;lSsd ;flxTo kl/ifbsf] …lrGtgÚ
*@
2 ÷ /rgf
lzj /]UdL
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
lr7L rk]6f zª\s/ zfxsf] s[lt ;dLIffk|lt
/fdxl/ vqL
*$
xfd|f] s'/f ;QfsfdLx¿sf unt k|j[lQ Û ;j]{If0f lxhf] cfh
k|tLs l3ld/] zlz zfx
*^ **
sf ljlzi6 ;b:o
gj/fh ;'j]bL, /fd]5fk÷afa'/fd kf}8]n, /fd]5fk÷gu]Gb|/fh zdf{, sf7df8f}+÷sfzLgfy a/fn, lj/f6gu/÷r"8fdl0f uf}td, sf7df8f}+÷ /d]z uf]vf{nL, jL/u~h÷;fdgfy kf}8]n, nlntk'/÷ k/z' k|wfg, sf7df8f}+÷ Clif/fd l3ld/], x]6f}+8f÷zª\s/ljqmd zfx, sf7df8f}+÷x/Lz slNkt sf7df8f}+÷8f= pk]Gb| uf}td, sf7df8f}+÷?Sdgfy kf}8]n, nlntk'/÷P;\=aL= zfx, 6Lsfk'/÷df]xg b'jfn, ag]kf÷/Tg>L >]i7, sf7df8f}+÷pbok|sfz rfkfufO{+, sf7df8f}+÷sflt{s]o l3ld/], ;nf{xL÷8f= pk]Gb| dxtf], xfn d:sf], ¿;÷8f= eLid cfrfo{, xfn d:sf], ¿;÷8f= dl0f/fh kf]v/]n, xfn d:sf], ¿;÷hLjf nfld5fg], xfn d:sf], ¿;÷v]d/fh nfld5fg], xfn d:sf], ¿;÷8f= ljlGbtf nfld5fg], xfn d:sf], ¿;÷bLks e08f/L, sf7df8f}+÷;'zLnf/fgL /f0ff, nlntk'/÷ONof e§/fO{, sf7df8f}+÷afa's[i0f lji6, sf7df8f}+÷g[k]Gb|k'?if oflb, nlntk'/÷gu]Gb|/fh Gof}kfg], uf]/vf÷uf]ljGb lul/ k|]/0ff, xfn cd]l/sf÷sdnf ;¿k, xfn cd]l/sf÷ljZj/fh af:tf]nf, kf]v/f÷8f= gj/fh rfln;], sf7df8f}+÷lbnLks'df/ rfkfufO{+,sf7df8f}+÷dfof 7s'/L, nlntk'/÷s[i0f ahufO{+, xfn j]nfO{t÷g/]Gb|/fh kf}8]n, sf7df8f}+÷lji0f'axfb'/ l;+x,sf7df8f}+÷uf]ljGbk|;fb >]i7, sf7df8f}+÷8f= ;'ifdf cfrfo{, nlntk'/÷/df zdf{, sf7df8f}+÷5lj/d0f l;njfn, sfe|]÷8f=d's]z rfln;], nlntk'/÷hn]Zj/L >]i7, sf7df8f}+÷ljef]/ a/fn, sf7df8f}+÷;ËLtf bfxfn, sf7df8f}+÷ ;xb]j uf}td, sf7df8f}+÷rGb|snf g]jf/, sf7df8f}+÷nIdL pk|]tL, sf7df8f}+÷j;Gt l/hfn, sf7df8f}+÷pGglt af]x/f …lznfÚ, sf7df8f}+÷?s' sfsL{, sf7df8f}+÷zld{nf v8\sf -bfxfn_, O6x/L÷ljhoWjh yfkf -nLnfWjh yfkfsf 5f]/f_, sf7df8f}+÷bfdf]b/ k'8f;}gL lszf]/, sf7df8f}+÷7fs'/ zdf{, u'NdL÷bof/fd bfxfn, sf7df8f}+÷O{=dx]Gb| u'?ª\, sf7df8f}+÷3gZofd /fhsl0f{sf/, sf7df8f}+÷cdL/ yfkf, sf7df8f}+÷;GbLk e§/fO{, xfn c:6«]lnof÷cgGtk|;fb jfUn], sfe|]÷kjg cfnf]s, sf7df8f}+÷lji0f'k|;fb zdf{ k/fh'nL, kj{t÷O{=;'dg k/fh'nL, xfn cd]l/sf÷8f=;'lgtf k/fh'nL Pd=8L=, xfn cd]l/sf÷8f]lnGb|k|;fb zdf{, sf7df8f}+÷s'j]/k|;fb zdf{, sf7df8f}+÷lzj k|sfz, xfn cd]l/sf÷wg/fh lu/L, lrtjg÷uf]ljGbk|;fb l3ld/] …j]bdl0fÚ, sf7df8f}+÷kf]if rfkfufO{, ef]hk'/÷lg/~hg zdf{ l3ld/], sf7df8f}+÷8f=b'a;' If]qL, sf7df8f}+÷OGb|/fh kf}8]n, alb{of÷g/]Gb|axfb'/ >]i7, sf7df8f}+÷ljof]uL a'9fyf]sL, sf7df8f}+÷lji0f' cf]nL, sf7df8f}+÷afh'/fd kf}8]n, sf7df8f}+÷8f s]zjk|;fb pkfWofo, sf7df8f}+÷6]saxfb'/ lh/]n, bf]nvf÷/fd]Zj/ >]i7 hng, nlntk'/÷ljho rfln;], sf7df8f}+÷Zofd bfxfn, cf]vn9'Ëf÷dx]Gb| rfln;], sf7df8f}+÷b]j]Gb| uf}td, sf7df8f}+÷k|bLks'df/ >]i7, nlntk'/÷dbg /]UdL, sf7df8f}+÷ls/0fljqmd yfkf, nlntk'/÷uf]kLs[i0f zdf{, sf7df8f}+÷;'bz{g zfSo, jL/u~h÷uLtf s]z/L, sf7df8f}+÷r]jgk|;fb sfˆn], /fd]5fk÷dx]z uf]vf{nL, nlntk'/÷h]aL vqL, kfFry/÷8f=uf]ljGb/fh e§/fO{, sf7df8f}+÷>L/fd l;+x a:g]t, sf7df8f}+÷ /fh]Gb| e08f/L, sf7df8f}+÷e/t e§/fO{, sf7df8f}+÷o'j/fh l;+x sfsL{, nlntk'/÷c?0f clwsf/L, lj/f6gu/÷w|'jxl/ clwsf/L -gGbgxl/ clwsf/L …cf]vn9'Ë]Úsf 5f]/f_, nlntk'/÷/fhs'df/ l3ld/], xfn stf/÷lxSdtaxfb'/ yfkf, xfn gfOh]l/of÷ldlynf b]jsf]6f, sf7df8f}+÷/fd]Zj/ km'ofFn, sf7df8f}+ ÷;"a;]g cf]nL, sf7df8f}+÷s]bf/ ;Í]t, /fd]5fk, xfn a]nfOt÷ uf]kfn a/fn, sf7df8f}+÷u+uf ;'j]bL, lj/f6gu/÷k|sfz P /fh, sf7df8f}+÷ljgob]j n'OF6]n -df= jf;'b]j n'OF6]nsf gflt, 8f= ljBfb]j zdf{ n'OF6]nsf 5f]/f_, sf7df8f}+
k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 3
sf] ;"rgf • k|Llt kmG6df 6fOk u/L O{d]nåf/f k7fOPsf :t/Lo /rgfnfO{ u|fXotf lbOg]5 . • k|sfzgfy{ /rgf k7fpFbf n]vssf] t:jL/, 7]ufgf, Od]n, kmf]g g+= ;d]t clgjfo{ ¿kdf k7fpg' kb{5 . • k|sfzg cof]Uo, c:ki6, ga'lemg] cIf/ ePsf x:tlnlvt ;fdu|L :jLsfo{ x'g] 5}gg\ . • s[lt ;dLIff lglDt k':ts k7fpFbf k':ts @ k|lt klg k7fpg' kb{5 . • k|sfzgfy{ cfPsf ;fdu|Lsf] cTolws rfksf sf/0f tTsfn k|sflzt ul/xfNg xfdL c;dy{ 5f}+ . • ;fdu|L k7fPsf] rf}yf] cÍ;Dd klg k|sflzt geP /rgf c:jLs[t ePsf] 7fGg' kb{5 . • ‘/rgf’ df k7fO;lsPsf ;fdu|L c¿ klqsfdf klg k7fOP / b'j}lt/ k|sflzt x'g uP eljiodf To:tf /rgfsf/sf ;fdu|L …/rgfÚdf k|sflzt gx'g ;S5g\ . k]m;a"s, 6\jL6/df /flvPsf ;fdu|L klg c:jLsfo{ x'g]5g\ . • ‘/rgf’ df k|sflzt ;fdu|L k|ltsf] bfloTj ;DjlGwt n]vsdf g} /xg]5 . k|sfzgfy{ /rgf k7fpFbf pko'{Qm a'Fbfx¿df Wofg lbg cg'/f]w ul/G5 .
4 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
sljtf
d]/f] :jf:Yo ;Gb]z >Lxl/ km'ofFn
d]/f] :jf:Yo / wf/0ff ljifodf hf] a'‰g vf]H5g\ hxfF lh1f;f ltgsf] ld6fpg egL ub}{ hdsf]{ oxfF yfn]sf] 5' d ug{ /f]u tg'sf] JofVof / ljZn]if0f Kof/f kf7s Û ;'Gg'xf];\ g lhosf] Tof] /f]usf] sf/0f ! of}6f /f]u lrgL eof] / u'lnof] vfg} gldNg] eof] csf]{ /f]u 5 /Qmrfk tg'df cfn:o cNsfOsf] vfg} x'Gg lg l7Sssf] ;'dw'/f] :jflbi6tfsf] g'g s}n]sflxF otfptf kl/uP eTsG5 of] hLjg @ 5ftL kf]Nb5 cDnlkQ 5 ptf ufgf] / uf]nf klg vfg} x'Gg s'g} lk/f] / cldnf] 3f]Rg]5 ;f]nf agL s}n] kf]Nb5 eTetL pb/df aNemG5 x} …cN;/Ú …PnhL{Ú 5 9';L ugfp5 eg] efUg} k¥of] klt{/ # s}n] b'Vt5 of] ;d:t d'6'df cfuf] agL kf]Nb5 a:tfdf klg 9f8 b'V5 ax't} ;Íi6 emg\ 3f]Nb5 cfFvf 5g\ sdhf]/ x]b{5' d tf rZdf nufO{sg b'Vbf sfg c;fWo rs{g k'uL t8\kG5 d]/f] dg $ cfkm}+df sdhf]/ e} s/ b'j} u5{g\ lgs} emDemd v'§f n'Un'u sfDb5g\ knkn} s] lxF8\g' v} 7D7d Û s}n] b'V5 g;f g;f tg'e/L r:sf] lbO{ a];/L d]/f cË ;d:t z}lyn eP afFRg] oxfF s] u/L < % 3fF6L b'V5 c;fWo …6lG;nÚ eO{ 6GsG5 x} 6G6g ;Grf] 5}g z/L/ kf]]Nb5 lgs} uNb}5 of] emGemg b'V5g\ hf]lg{x¿ ;a}lt/ ;w}+ kf/]/ ddf{xt afFRg} si6 eof] tyflk clxn] ;f/} ePF cfxt . % k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 5
of}6f /f]u lgsf] eof] olb eg] csf]{ v8f e}lbg] csf]{ /f]u lgsf] eof] olb eg] cs}{ v8f e}lbg] s] s:tf ;'O /f]lkP tg'e/L uGg} g;Sg] ePF s] s] cf}iflw vfOP slty/L eGg} g;Sg] ePF . & afFr]sf] 5' bjfOs} e/k/L vfP/ eft};l/ ToNn] sfd u/]g /] olb eg] dg]{5' afwf k/L d}n] cf}iflw vfg afNojod} yfnL ;s]sf] lyPF P]n];Dd bjfOs} e/ k/L ;Íi6n] g} lhPF . * ue}{b]lv d /f]usf] 3/ eO{ x"F hlGdPsf] c/] cfdfafa' oxL eg]/ lbgx"F ;Demfpg] ub{y] cG7fpGg pd]/;Dd aFlrof] vfO{ lgs} cf}iflw cfof] sfn eg] bjfO ljif e} 8:g] 5 /] lhGbuL (
tLg d'Qms
(*$(!!)((( sf7df8f}+
1fg'jfs/ kf}8]n
! s] sfd dnfO{ Tof] ;'Gb/ d'xf/ klg cfpFlbgf} eg] ;'g]/ of] lbnsf] k'sf/ klg dg ldn]/ dfq s] ug'{ s'/f gldn] kl5 lhGbuL of] nfUbf]/}5 a]sf/ klg @ /x]g rfxgf afFsL ca uLt ufpg klg 5}g s'g} /x/ s;}l;t dfof nfpg klg lgolt g} lgd{d ePkl5 s;sf] s] nfU5 5}g uGtJo ca d]/f] st} wfpg klg # slxn] nfUYof] lhGbuL of] cfˆgf] sljtf h:tf] klg slxn] nfUYof] lhGbuL of] cfˆgf] /ldtf h:tf] klg slxnf] nfUYof] k|b"lift ¿kdf hd]sf] Tof] kf]v/L h:tf] clxn] nfUgyfNof] :jR5 lgd{n ;l/tf h:tf] klg (*$!**%%%@ uf}zfnf, sf7df8f}+
6 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
o'6g{ d'/fl/ l;Ub]n Pp6f cljj]sL u}/ lhDd]jf/ rfns ;lGsPkl5 7fpF s'7fpF x]b}{ gx]/L o'6g{ lnG5 /fhdfu{df of] ck|Toflzt o'6g{n] xfdL hgtf ls+st{Joljd"9 5f}+ of] o'6g{n] af6f] la/fPsf 5f}+ aflx/ of] b]zsf u'08fsf uf8Ln] of] ;donfO{ s'lNrP/ IftljIft kf/]sf] 5 ;do 3fOt] 5 cGof}ndf 5f}+ xfdL af6f] otf 5}g xfdLsxfF af6f] ptf klg 5}g xfdLsxfF af6f] psfnf] klg 5 xfdLsxfF af6f] cf]/fnf] klg 5 xfdLsxfF a;el/ xfdL ofqL5f}+ . cf8 e/f];f ToxL Psdfq rfnsdf 5 xfdLn] eGg] t …h] u5f}{ u/ ltd}| g} 5 e/ ÛÚ xfd|f OR5f / cfzf ljk/Lt
k"0ff{Í – !%@
rfnsn] o'6g{ lnof] e/v/} h;/L b]z xfFSg] rfnsn] lnP c:ktfnsf] PDa'n]G; PDa'; yfk]/, wflbªsf] df]8df]8df uN5Ldf, uf}+8fdf s'l//x]5 Pp6f 3fOt] u|fxs ;'Vvf klx/f] uof] /fhdfu{df af9Ln] tf08j dRrfpg yfNof] t/fO{df rf}yf] c+u x]nLdf n'sfP/ ;a} c+u sfnf] cfsfznfO{ kmGsf] df/]/ 36gf:yn k'lu;s] nfOe k|;f/0f ug{ æ;of}+ 3fOt], xHhf/f}+ xtfxtÆ xfjfdf uP, xfj} ;fdfrf/ l6k] cfFvfn] b]v]sf] eP kf] Û cfFvfdf b]lvGYof]–cfF;'sf] e]n=== hdLgdf 6]s]sf] eP kf] Û yfxf x'GYof] Pp6f v'§f] lemSof] csf]{ efl:;g] klx/f]sf] tf08j=== ;fdflhs ;~hfnsf] c;fdflhs k|f0fL ;]NkmL gfos
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 7
htftt} 5g\, :jtGq kqsf/ ;]NkmL gfos ;dj]bgfsf] 5ftLdf s'Nrb} /StfDo t:jL/ lnG5 cknf]8 u5{ xtf/sf] ;flxTo t'?Gt} nfOs u5{ sd]G6 vf]H5, sxfF 5g\ dflg;x¿ < nfOs ug]{x¿ af9Ldf alu;s] sd]G6 ug]{x¿ klx/f]df k'l/O;s] rfdnsf] 9'+uf ldl;G5 Jofkf/sf] gfddf ;8]sf] rfdn /fxtdf k'U5 p4f/sf] gfddf ds} lkGbf 3'g lkl;G5 /fhgLltsf] gfddf ds} / 3'g lrGg g;Sg] oL s:tf dfG5] < xg{ lgif]lwt If]qsf] df}gtf e+u ub}{ 3'OFlsG5 Pp6f e6\e6] 6«flkmssf] l;6L aGb x'G5 6«flkmsn] klg o' 6g{ lnG5 oxL /fhdfu{df of] nf]sdfu{df PDa';df k/]sf] 3fOt] nf]stGq af]s]sf] PDa'n]G; ;Fu;Fu} bf}8G5 cljj]sL e6\e6] e6\ e6\ e6\e6]nfO{ s] yfxf Tof] PDa'n]G; leq klxn]sf] IftljIft ePsf]
clxn]sf] ;do 5 eg]/ s] yfxf p;nfO{ af9Ln] aufP/ ar]sf] Psd'7L ;f;sf] w'sw'sL dfq} 5 eg]/ e6\e6] :jtGqtfsf] PSn} ;f; km]/]/ x'OFlsof] xtf/ t p;nfO{ g} 5 odnf]s k'Ug st} sf]xL t rf]lvg' lg Û xfdL slj sljtfdf slt kf]lvg' < 3fOt] ;do ndtGg ;'t]sf] 5, cr]t 5 ck|]zg lyP6/df ;]tf] sf]6df O{Zj/ x'g g;s]sf odb"tx¿ 5g\ pleP/ x]5{g\ lbge/sf] lzsf/ Pp6f cfpF5 x:ofªkm:ofª ub}{ ˆnf]/fO8 l;h/ xftdf lnP/ lemS5 lduf}{nf / aGb u5{ ljj]ssf] a§f h;/L Pp6f cljj]sL rfnsn] /fhdfu{df o'6g{ lnPYof] To;/L g} Pp6f cljj]sL 8fS6/n] o'6g{ lnG5 ck|]zg lyP6/df (*$!@&)^&^ uf]s0f{, sf7df8f}+
8 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
afWotfsf jfo'kª\vL 3f]8fx¿ ljho tfdfª …ljZjf;Ú
cf]– afWotfsf jfo'kª\vL 3f]8fx¿ s;}u/L – dnfO{ of] e"uf]n gs6fpg' dnfO{ dg k5{ oxL cfsfz dg k/fpF5'– of] wtL{, of] df6f] 8fFkm] / d'gfnn] v;|]sf] oxL kfvf / kj{tx¿ / :g]x u5'{ tfKs]df cf]8fn]sf] l9F8f] / u'Gb|'snfO{ .
;hfpg rfxG5' of] dgsf] km"nbfgLdf .
dnfO{ l;dfgf gs6fpg' x]g{ kfpFlbg ;u/dfyf plePsf] ToxfF hf] x/]s laxfg dnfO{ x]/]/ d':s'/fpF5 ;'Gg kfpFlbg of] em'k8Ldf h:tf] k/]jfsf] ;/ud hf] laxfg a]n'sL d]/} lglDt ufO{ /xG5 hKg kfpFlbg ToxfF ç dl0f kb\d] x'F hf] xfd|} k'vf{sf cflbd gf;f] x'g\ . oxL cfsfzsf afbnsf 3/x¿ d]]/fx'g\ . d oxLF cfsfzdf pbfpg] tf/fx¿ l6k]/
cf] – afWotfsf jfo'kª\vL 3f]8fx¿ la/fgf] Tof] cfsfzd'lg la/fg} Tof] wtL{dfly nu]/ dnfO{ k5fg{ gvf]h agfpg gvf]h lkFh8fsf] r/L d t :jtGqtf dg k/fpg] dfG5] p8\g rfxG5' oxL :jR5Gb cfsfzdf / d':s'/fpg rfxG5' oxL cfsfzsf] km]/f] ;dft]/ oxL df6f]sf] 6Lsf] nufP/ :jR5Gb d':sfg . kSs}– d]/f] cf]7df rfjL nfUg]5 ToxfF xTof x'g]5 d]/f] d':sfgsf] s;/L afFr'nf / d cfˆg} d':sfgsf] xTof/f eP/ ef] vGofpFlbg ToxfF d]/f] lgwf/sf] df]tL a¿ vGofpF5' oxL df6f]df To;kl5 of] df6f]n] 9fk df/]/ eGg]5 dnfO{ :ofaf; afa' Û à w/fg –!$, ljhok'/ tamangbiju93@gmail.com
k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 9
a]nsf] ;Demgf ;"a ;]g d]/f] a]n Û ltdL lsg dfl/of} < lsg << dg} ltdL ltdLg} d eP/ cfk;df ldn]/, b"/ b]zaf6 /dfO–/dfO cfPsf lyof}+ hLjg]Zj/Ln] 5f]/LnfO{ h:t} u/L x'sf{PsL lyOg\ . ! ltdL klg ;b\;xrf/L eP/ eujfg lzjafafnfO{ r9fpg /, d / d]/fx¿sf] :jf:Yosf] nflu a]nkq / lsnf]sf lsnf] tf}nsf tf}n kmn kmlnlbGYof} . @ t/ zfob Û s;}sf] eg;'gd} ltdL dfl/of} d slt sdhf]/ Û ltdLnfO{ arfpg ;lsgF, ltdLdfly a~r/f, cfx|fs;L jf 8f]h/ nufpFbf slt b'Vof] xf]nf < k|f0ffGtdf slt si6 eof] xf]nf ltdLnfO{ . # PsfPs ltdL gePsf] b]Vbf of] lbn To:t} u/L b'MVof]–cfFvf aUof] lsgls, ca of] h'gLel/ ltdLnfO{ kfpg ;Sg] 5}g, a?, yfxf kfPF ltdLnfO{ h:t} dnfO{ klg t 5f8\g] 5}g To;kl5 klg ltd|f] / d]/f] cfTdfsf] ldng;Dd klg ;Dej 5}g . $ d]/f] a]n Û x'g t cGTo k|s[lt xf] t} klg ltdL t d kl5 klg zof}+ zof}+ jif{;Dd, d]/f] klg k|tLs eP/ pleO/xg] lyof} t/ csfnd} dfl/P/ ;lsof} . % ca d]/f] lbn b'v]/ s] x'G5 < cfFvf au]/ s] x'G5 << ltd|f] cf;gdf t a'sf] df6f]sf] y'k|f] 5, dfq P dg'jf Û olt u'gL a]nnfO{ lsg cfkm" h:t} dfg]gf} ca ddf p;sf] ;Demgf dfq} afFsL /flvlbof} < ^ sf7df8f}+ (*$!^^()&$
10 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
h'xf/L d'g kf}8]n g]tf— hgtf ltdL xf} O{Zj/ xfd|f] ltdL xf} kfngxf/ ltd|} dtn] kb k8sfO{ hf]/]+ ;a 3/af/. geP xfd|f ;ft k':tf dfUg]sf ;gtfg cfh s/f]8f}+ hf]/]sf 5f}+ s[kf xf] ltd|f] of/. hgtf— v"a lrGof 5f}+ g]tfnfO{ ltdL xf} s:tf 8fFsf ef]6 lng] a]nfdf eG5f} s's'/nfO{ klg sfsf . hLtkl5 ltdL km'Nb} lx+8\5f} a]n'gh:tf] 6'Gg xfdLnfO{ g} agfpFb} lx+8\5f} anLsf] sfnf] af]sf . g]tf— ca xfdL ;'lw|G5f}+ hgtf 5f]8 k'/fgf s'/f jfrf k"/f h;/L u5f}+{ gu/] nfOlbg' r'/f . ;8s agfO{ k'n agfpF5f}+ vfGgf}+ sldzg yf]kf u+ufhnafx]s c¿ vfGgf}+ 5f]8\5f}+ cd[t ;'/f . hgtf— g]tf / 5]kf/f] p:t} /+u abN5g\ rfF8} v"a lrGof 5f}+ ltdLnfO{ s:tf ltdL xf} kfF8] . rf]/x¿sf] nfjfnZs/ hf] 5fg] klg rf]/} ;bf;j{bfb]lv lrGof 5f}+ ltdL xf} s:tf ;fF8] . g]tf— 5f]8L kh]/f] r9\5f}+ ;fOsn lsl/of vfO{ eG5f}+ of] k6s lhtfOb]p hgtf e'O{+df gfs bN5f}+ . l;+ufk'/ agfpF5f} d'n's r'g bfd gvfO{ ho dw]z ,ho kxf8 eG5f}+ xfdL efO{ efO{ . hgtf— ;Qf u'Dg] 8/n] ltdLx¿ s's'/ la/fn]f ldN5f} ;a} ldn]/ 6'qmf6'qmf kf/L d'n's a]R5f} . dg{ g kg]{ h:tf] ltdLx¿ u'sf] k};f l6K5f} 7"nf] y}nL kfP ltdLx¿ cfdfnfO{ klg /]6\5f} . ef] ef] ltdLx¿ gfª\uf k|f0fL 5}g nfh z/d hgtfs} 6'KkLdf ltdLx¿ u5f}{ ;a} s'sd{ . b]z agfpg] b]z prfNg] ;f/f vf]s|f gf/f k};f ltd|f] 7"nf] Oi6 c¿ ;a xfQLsf bf/f .
)!$$**!^#
zflGtuf]/]6f], rfjlxn, sf7dfG8"
k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 11
uhn nj ufpFn] e]6\g} x'Gg ltdL d'6'sf] rfn xlNng yfN5 b]Vg} x'Gg sxL+ st} skfn xlNng yfN5 Û v]ns"bsf] ;f}vLg ltdL tSdf t slt slt sfvLsf] k;Lgf b]v]/ ?dfn xlNng yfN5 Û sxfgL x]/+] lstfadf hjfgL x]/]+ kbf{df x]b}{ rndn ubf{ Tof] tfn xlNng yfN5 Û w/tL sDkfof} ltdLn] xNnfof} ;+;f/ klg ltd|f] of}jg b]v]/ nf]eL sfn xlNng yfN5 Û htftt} ltd|} rfx 5 ltd|} 5 dFfu ahf/df h;} a:5f} ltdL 6]andf sdfn xlNng yfN5 Û lgaunle@gmail.com ljgfos j:tL, afnfh'
uhn
ZfÍ/ zfx lhGbuLdf s]xL u¿Fnf ;f]r eg] lnOof] ;lsPg b'v];f]d} xtfz hfg] eOof] s's'/sf] klg ;'lbg cfpF5 /] eGb5g\ sxfFaf6 k'luof] sxfF bf]ifL x'g] eOof] P]n] b]v]sf] e/] x'Gg ablng] ;do xfg]{sf] cfjfh x'Fb}g o:t} x'g] eOof] e/f];f lbg] ePg sf]xL cfkmGt sf] eg"F a}u'g cfˆgf] b]V5 sf] gfbfg x'g] eOof] x'g' s] lyof] k"/f ug{ g;s]sf] 5 kL/ b'MvhGhL/ g;sL tf]8\g o;} hfg] eOof] pN6} eP5 s] sd{ o:tf] kfk kf] eof] ls of] eP Tof] x'G5 g} /fhL 5' ;hf ef]Ug] eOof] à /Ë rf]s, uNsf]kfvf, 7d]n )!–$$!(()# 12 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
3f]if0ffkq ;'zLn zfx cfdf ltdLn] ;'Gof} ls gfOF of] va/ Û p Û ltgLx¿n] ufpFufpFdf rkL{ agfpg] /] Û p Û ltgLx¿n] 3/3/df rkL{ agfpg] /] Û ca rfF8} xfd|f] 3/df klg rkL{ aG5 xf]nf t/ rkL{sf] s] sfd xfdLnfO{ < P cfdf Û ef]sf] k]6nfO{ klg rkL{ nfU5 / Û shahsushil7@gmail.com
d'Sts dLgf rf}nfufO{+ klxn] klxn] dL7f dL7f e/f];f lbnfof} ltdLn] clxn] ToxL e/f];fdf ljif 3f]n]/ lknfof} ltdLn] t/ dt ltdLk|lt olt e/f];f ug]{ eO;s]5' ls, xfF;L xfF;L ltd}| gfdsf] ljif lkpg] agfof} ltdLn] à kfFrvfn, sfe|]
;lxt c? ;flxlTos klqsf, ljljw ljifosf kf7\o ;fdu|L Pj+ :6]zg/L ;fdfgx¿sf lglDt xfdLnfO{ ;Demg'xf];\ Û
kf7Ø ;fdu|L k;n -k|f]= sdn ;'j]bL_ hfd] dfs]{6, /Tgkfs{, sf7df8f}+ k;n gDa/ !*, kmf]gM $@$#!%)
k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 13
1ftJo
rv]jf rv]jL eLdlglw ltjf/L
¨hgtfsf dfem nf]slk|otf sdfP/ klg ;Qfaf6 plrt sb/ gul/Psf ;|i6f x'g\ eLdlglw ltjf/L -!(^*– @)^*_ . ;dsfnLg / slgi7x¿n] k|1f k|lti7fgdf cf;g hdfpFbf hlxn] klg ltjf/L pk]lIft g} /x] . g]kfnL ;flxTodf ltjf/Lsf] of]ubfg lgs} vFlbnf] /x]s]f 5 . gf6s, syf, sfJo, uLt uhn, lgaGw / pkGof; If]qsf l;4x:t clj:d/0fLo ;h{s x'g\ eLdlglw ltjf/L . @)&# df eLdlglw ltjf/L ;flxTo ;ldltn] …u'lnof] :d[ltÚ zLif{sdf eLdlglwsf ;+:d/0ffTds n]vx¿sf] ;+u|x k|sflzt u/]sf] 5 . lzj /]UdL / 8f=a]Gh' zdf{åf/f ;+slnt of] ;+u|x k7gLo 5 . To;} ;+u|xaf6 k|:t't ul/Psf] xf] of] …rv]jf rv]jLÚ–k|=;+= ©
c;f/ aL; ut] e/v/ aQLdfq an]sf] lyof] . d cfˆgf] ;GWof e|d0faf6 kms]{/ cfpgnfu]sf] lyPF . wf]aLvf]nfs]f kmfF6af6 Pshf]8L lrl8of uLt ufpFb} ufpFb} …1fg]Zj/Ú lt/ nfu] . ;+of]u, d klg ltgLx¿sf] c+bfh zo uh hlt kl5 x'g uPF ltgLx¿ cfk'; cfk';df h'xf/L v]ln/x]sf lyP . d klgk|To]s x/kmsf] dgdgdf ;dfnf]rgf ub}{ lx+8]sf] lyPF . b'ef{Uojz rf}8f]af6f] cfOk'Uof] 9fqm]sf] 8]8f /x]5 …yfkfynLÚ l76Lsf] …dxf/fhu+hÚ lj5f]6sf] ;do eof] tL b'j} hgfsf] d'vaf6 olt uLt lgl:sof] ls dfgf]+ kx/faf6 5x/f vl;/x]sf] 5 cflv/L avtsf uLt log} x'g\ M– l76L –ufpFdf 8'Ng] levf/L x'G5 jgdf lzsf/L cjZo ef]ln e]6\ x]fnf bfHo" Û cfh xf];\ ;jf/L sbdsf] 5fof Û d]/f] ;fg' dfof Û xh"/ 5]p d ljgtL u5"{ cfh xf];\ ;jf/LÆ 9fqm] –cfsfzdfxfF afbn p7\of] sfdnf] cf]9/] sn]hf lr/L nfpy]+ k|Llt uof} s7} Û 5f]8]/ sn]hf lr/L nfPy]+ k|Llt uof} s7} Û 5f]8]/ -b'j} hgf cfˆgf] 8]/f lt/ lx+8]_ æufpFdf 8'Ng] levf/L x'G5Æ dgfl;j, hf] dflg; ljgf pBf]u cNnfl/P/ lx+8b\ 5, Tof] levf/L g} x'G5Ù olb pBf]uL eP sbflk To;/L lx+8\b}gYof] . Tof] l76f]sf] s:tf] g}lts ljrf/ Û h;nfO{ xfdL d"v{, c;Eo ;+emG5f}+ sf]OnL sfnf] 5, s] ug'{ p;sf] unfn] g} dfl/lbG5 . as'nf] ;]tf] 5, t/ Joy{ 5 . æjgdf lzsf/LÆ 14 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
jgdf vf; u/]/ lzsf/L g} 3'D5 . æcjZo ef]ln e]6 xf]nf bfHo" Û cfh xf];\ ;jf/L ÛÆ p cfˆgf] k|]dL -9fqm]_nfO{ bfHo" Û eGg] ;+jf]wg u/L/x]sL 5 . p;sf] sqf] rnfsL Û bfHo" Û eGgfsf] tfTko{ u"9 5, >4]o 5 . æcfh xf];\ ;jf/L ÛÆ cfxf Û egfOsf] s:t]f dfw'o{ Û æsbdsf] 5fofF ÛÆ sbdsf] 5fofF < cfxf Û p;sf] hln/x]sf] sn]hf 7+8f u/fpgfsf] tfst c¿ sf]xL dflg;;Fu gePsf] x'gfn] p; -9fqm]_nfO{ sbdsf] 5fof Û eGg] ;+af]wg ul//x]sL 5 Sof :juL{o k|]d Û æd]/f] ;fg' dfof ÛÆ sqf] gjLgtf Û d]/f] ;fg' dfof < cfxf Û slt /fd|f] ;+jf]wg . æxh"/ 5]p d ljgtL u5'{Æ ;/ntfsf] ;fy;fy Sof gd|tf Û ;+uLtsf] ;fy ;flxTo Û Sof ld7f; Û Sof uDeL/tf Û Sof kb–nflnTo Û Sof ;f}Gbo{ emNs]sf] Û æcfh xf];\ ;jf/LÆ km]l/ pxL ;d:of To:tL dflg;af6 o:t]f kB lg:sg' s] of] cToGt cfZro{ xf]Og < wGo Û æcfsfzdfxfF afbn p7\of]Æ 7Ls To;a]nf cfsfzdf klg afbn p7]/ cfO/x]sf] lyof] . cfxf Û ;do cg';f/sf] rLh Û Tof] 9fqm] k|s[lt;Fu klg s:t]f ;+aGw /fVtf] /x]5 < æsfdnf] c9]/Æ slt /fd|f] pkdf Û p -9fqm]_ s:t]f b]z–eQm /x]5 . c¿ s'g} pkdf p;n] kfPg < :jb]zdf a'lgg] …sfdnf]Ú . æsn]hf lr/L nfPy]+ k|Llt uof} s7} 5f]8]/Æ px' Û df¥of], df¥of], e't'Ss} kf¥of], sn]hf g} lr/Llbof] . o:tf] s8f rf]6 nfpgfnfO{ tf– g j5L{n], g vGh/n] g tf t/jf/ 5"/Ln] g efnf, rSs", v"F8fn] sfxfF ;Snf v's"/Ln]Ú æuof] s7} Û 5f]8]/Æ cflv/df hf] eGof] o:tf] nHht ;fy eGof] ls zfob To:tf] nHht t gf/bsf] aLgdf / s[i0fsf] d'/nLdf klg d'lZsn ;Fu lg:sFbf] xf] . l8u|L l8Knf]df pkflw of]Uotf tf}ng] 9s x'g\, t/ jf:tljs kbfy{ xf]– k|ltef, h'g gx'Fbf 9s j]sf/ x'G5 . h;sf] k|ltef 5 p;}sf] ;+;f/ 5 . tL b'j} hgfn] g ljz]if k9]sf 5g\\ . g b]z b]zfGt/ 3'd]sf cf} s'/f ;+d ;'g]sf 5g\ s]jn cfˆgf] k|ltefsf] hf]8n] lbge/ uLt /rgf u/] ;fFem k¥of] aQL aNof] . s7} Û ærv]jf–rv]jLÆ h:tf ljr/fx¿ Û zf/bf–jif{ ! ;+Vof&, ;+jt\ !((@ efb|
k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 15
syf–n3'syf
5Nsg g;s]sf] v'zL /Ltf tfd|fsf/ æltdL v'zL 5f} xf]Og sGrg < dnfO{ yfxf 5 ltdLn] zAbn] JoSt gu/] klg dgn] oxL rflx/x]sL lyof} .Æ slxn]b]lv a'‰g yfNof] p;n]. gf/L dgsf] s'/f < d låljwfdf k/]+ . v'zL====s] d ;fFRr} v'zL g} 5' t < s] d}n] rfx]sf] nIo k|flKt oxL lyof] t < v'zL of] b'O{ cIf/sf] ulx/fO{;Dd k'Ug c;Ifd ePkl5 Tof] v'zLsf] cf}lrTo g} s] /x\of] / Û 6f9f /x]/ klg d]/f b'O{ gogn] s;}sf] cGt/x[bo k9\g EofO/x]sf 5g\ . Pp6f qf; af]s]sf] Tof] cGof]nu|:t dg,cfˆg} cGt/dgleqsf] o'4df 3fon 5 . /StfDd] 5 / 5 ;fydf Tof] 3fOt] dgnfO{ s'g} pkrf/ u/fpg g;Sg'sf] Joyf . cfh Tof] 3fon dgn] klg t cfˆg} efUo agfpg] ljwftf / sd{ n]Vg] b}jnfO{ lwSsfb}{ xf]nf . s'g} Pp6f 7f]; w/ftnsf] cefjdf 38Lsf] k]08'nd xlNnPh:t} slxn] otf / slxn] ptf e}/x]sf] cfˆgf] hLjgnfO{ cfkm}+ JoË\ UofTds b[li6n] lgxfbL{ xf] . / slxn]sfxL+ cfkm}+ k|Zg ubL{ xf] æcld/f Û t}n] rfx]sf] hLjg oxL xf] <Æ s] hjfkm lbg ;S5] ;don] aGbL agfPsL Ps gf/Ln] < lxGb' ;+:sf/df afFlwPsf] hLjg cfhsf] j}1flgs / pQ/fw'lgs o'udf cfP/ klg :jfwLgtf k|fKt ug{ c;Ifd /x]5 . c;Ifdtfsf] ef/L af]s]/ lx+l8/x+bf hLjg ylst eP/ kfOnf kfOnf ;fy{stfsf] lx;fa dfUbf] /x]5 . dnfO{ o:t} nfU5 gf/L hLjg k9\bf / cfk"m :jo+nfO{ x]bf{ . æsGrg Û d}n]+ h] u/]+ . cfˆgf] nflu xf]Og cfdfa'jfsf] nflu u/]+ . ltdL dg ;fgf] gu/ . dnfO{ ljZjf; u/ . gq s] d cfh klg oxfF cfpFy]+ / < Æ xf] oxL zAb af]Nb} zfob dnfO{ cfk"mk|lt ljZj:t kfg{ xf]nf cFufnf]df a]/]/ ;w}+eGbf a]Un} / d]/f] OR5feGbf k/ k'u]/ dfof ug{ yfn]sf pgn] . lbgel/ lhpFbf] nfz ag]/ c;XØ kL8fdf lklN;PsL d sxfF pgsf] dfofdf tflQg clg dflQg ;Sy]+ / < dnfO{ t kf]Nof] Tof] dfofn] . Tof] :kz{n] . clg 8:of] Tof] pQ]lht Zjf;n] . slt ;lhn} eGg ;s]sf cfdfa'jfsf] nflu u/]+ eg]/ Û clg slt lgn{Hh ag]/ af]ns ] f,gq d s] cfpFy+] / oxfF eg]/ . s] oxfF cfP/ pgn] ddfly pksf/ u/]sf x'g\ t < ca d}n] cfˆgf] xs / clwsf/ klg pksf/ / bofsf] ¿kdf 16 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
yfKg' kg{] < d pgsL k|o] ;L,pgsL hLjg;fyL . pgsf] ;flGgWo kfpg',;+;u{ kfpg' ,cK7Øf/f] gdfgL eGg'kbf{ pgsf] dg ;Fu;u} tg klg kfpg' s] d]/f] k"0ff{lwsf/ leq kb{g } / < d 56\k6fPF pGd'St x'g pksf/sf] af]emaf6 . dgdf /x]sf] pynk'ynn] Hjfnfd'vLsf] ¿k lnof] cgfof;} ækf]Nof] dnfO{ tkfO{+sf] dfofn' :kz{n] . 8:of] dnfO{ tkfO{+Fsf] ulx/f] Zjf;n] . lh:sfO{ /x]5 dnfO{ tkfO{+Fn] nufpg' ePsf] ;"6n] . JoËØ ul//x]5 dnfO{ clg d]/f] sd{nfO{ / efUonfO{ tkfO{+Fn] nufpg' ePsf] /ftf] cIftfsf] 6Lsfn] . Tof] tkfO{+Fsf] gofF l;s|L / cf}+7Ln] d]/f] pkxf; ub{} 5 a'‰g' ef] pkxf; ÛÆ pm Psbd} ckTofl/nf] gh/n] dnfO{ lgxf/L /xG5 . ;w}+ cfˆgf] cfFvfeGbf Kof/f]nfUg] p;sf] cfFvf cfh glrg]sf] h:tf] nfUb}5 . t/ d jf:tf ulb{g h:tf];'s} gh/n] x]/f];\ g . æcfh d]/f] ;f}efUosf] c+Zfa08f ug{' ef] tkfO{+Fn] < d lbgel/ c;XØ clUgHjfnfdf hln/x]+ . cfh kTgL x'g'sf] k"0f{ cl:tTj cfwf efudf lrl/Psf] 5 . tkfO{+F cGbfh nufpg ;Sg'x'Gg kL8fn] /StfDd] ePsf] x[bosf] . tkfO{+F t k'?if kg'{ ef] lg . s'g} klg sfd ug{ ;dy{ :jtGq pGd'St Pp6L :jf:gL /xb}+ cfdfa'jfsf] nflu dfq csL{ ljjfx u/]/ Nofpg] dxfk'?if .Æ kL/ ,Joyf,Iff]e /Unflgn] Ps}k6s uFflhPsL d . ljlIfKth:t} eO{ pgnfO{ cfs|d0f ug{ k'u]5' . s] ;Sg' / Û pgn] lgzAb cfˆgf] alnof] cFufnf]df a]/]/ r6k6fpg} lbPgg\ . d]/f] s]z d';f/L /x] . d]/f] lk7\o'+F ykykfO{ /x] lg/Gt/ . d}n] w]/} k|of; u/]+ km'TsF'+ cFufnf]af6,cem} b'Tsf?F pgnfO{ . t/ dfofdf klUng] afgL d]/f] cfkm"nfO{ ;jf{Ë 5f]l8lbPF pgsf] cFufnf]df . lehfO{ lbPF b'O{ gogsf] cfF;'n] pgsf] 5ftL lgy'|Ss, h] t knf{ . cfF;';Fu} pn]{/ ctLt 5rlNsG5 cfFvfdf . æsGrg, d ltdLnfO{ dg k/fpF5' .Æ ;xkf7L kjgsf] of] cleJolStdf d}n] klg xNsf hjfkm lbPF . æd}n] ltdLnfO{ s] u/]sL 5' / dg gk/fpg'nfO{ .Æ æTo:tf] xf]Og . a'lemgf} ltdLn] < cfO{ ne o' eg]sf] Sof .Æ kjgn] lh:s]s} kf/fdf eGof] . æcfO{ nj o' zAbx¿ unfdf kf;f] nfUnf x} ltdLnfO{ . /fd|/L ;f]r]+ . xfdL b'O{df w]/} c;dfgtf 5 . ;aeGbf 7"nf] t hftLotfsf] km/s To;dfly ltdL k¥of} pRrjuL{o ;DkGg kl/jf/sf 5f]/f . d k/]+ lgDgjuL{o kl/jf/sL 5f]/L . ls s;f] <Æp;sf] s'/fnfO{ kl/xf;df p8fPF . æof/ ==========Û ltdL d]/f] k|]d t :jLsf/ . To;kl5 hftLotf / of] juL{o lje]b t sxfF k'U5 sxfF . of] PSsfO;f}+ ztfAbLdf klg hftkft / wgL u/La < ltdLnfO{ yfxf 5}g <hftkftdf e]befj u¥of] eg] t sfg"g kf] nfU5 t d}ofF Û Æ kjgn] 7§f s} efjn] eGof] . k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 17
ældq kjghL Û sfg"g eg]sf] sfuhL l;4fGt dfq xf] . Jojxf/df To;n] sfd ub}{g . oxfFnfO{ of] s'/f yfxf /x]g5 . bof nfUof] oxfF dfly . To;}n] dnfO{ xf]Og, s'g} cfˆgf] s'ndf rNg] ;DkGg kl/jf/sL l76LnfO{ cfO{ nj o' eg . gq k5'tfpg' knf{ .Æ obfsbf o:tf] egfeg kjg;FUf d]/f] eO/xGYof] . ;xkf7LaLr c:jfefljs lnOg d}n] o;nfO{ . :jfefljs nfUg] s'/fn] To;a]nf d]/f] x[bodf ykykfpg yfNof] . ha slxn]sfxL+ lh:sg] dfWod aGg] k|]dsf] s'/fn] lbgfg'lbg pbfpg] ;"o{sf] ¿k lng yfNof] . x/]slbg lhl:sPsf] efg kfb}{ kjg cfˆgf] k|]dsf] k|bz{g ddfly uYof]{ . ;do aUb} uof] . kjgsf] x[bodf el/Psf] k|]d 5lNsP/ d;Dd cfOk'Ug yfNof] . d klg 8'Ag yfn]+ k]|dsf] ;fu/df . ækjg Û xfdL b'O{sf] a]d]n hftLotf / cldNbf] kfl/jfl/s :t/n] ubf{ xfd|f] k|]ddf w]/} tuf/fx¿ t]l;{g ;S5g\ . km]l/ ltdL PSnf] 5f]/f . s'g} klg xfntdf ltd|f cfdf a'jf hftsL / ;DkGg 3/ s'n3/fgsL a'xf/L g} leœofpg rfxg' x'G5 xf]nf . Tof] Psbd :jfefljs xf] . ltdLn] dnfO{ nfFbf pxfF dfly s] laT5 ;f]r]sf 5f} <Æ d}n] hfg] hlt bz{g 5fF6]+ . æ5f]8 To:tf lrGtf . lj/f]w xf]nf clnlbg . To;kl5 t s;f] Pp6} ePsf] 5f]/fnfO{ TofUnfg\ t . clg dnfO{ :jLsfg{ k/]kl5 ltdLnfO{ g:jLsf/L ;'v Û Ækjgn] cb"/bzL{ ts{ lbof] . æof] t ;/f;/ ltdLn] pxfFx¿sf] dfofsf] cgfjZos kmfObf lnPsf] x'G5 . cleefjssf] dg ?jfP/ u/]sf] sd{sf] kmn dL7f] x'Fb}g kjg . dnfO{ s:tf] s:tf] Pp6f clglZrttfsf] ;+qf;n] ufFlh/x]5 . clxn] g} s] lau|]sf] 5 / Û xfdL ldqtf d} ;Lldt /xf}+ g . ;Rrf / ljZjfl;nf] ldqtfsf] aGwgdf . zfob o;}df xfd|f] enfO xf]nf .Æ d}n] kjgnfO{ ;Demfpg] k|of; ul//x]+ . æjflxoft s'/f gu/ sGrg . ldqtf hf]8]sf ldqx¿ / nf]Ug]:jf:gL aLrsf] ;DaGwsf] km/s t ltdL kSs} a'‰5Øf} g} . s]xL x'Fb}+g g8/fpm . ;do ;fk]If ;a} 7Ls x'G5 . dnfO{ c¿ s]xL yfxf 5}g . a;,olt yfxf 5 . ltdL d]/L xf} dfq d]/L / d dfq ltd|f] xF'+ .Ækjg s'g} s'/f ;'Gg / a'‰g tof/ lyPg . d dgel/ låljwf kf]t]/ ePklg kjgsf] ;fy nfu]+ . æva/bf/ Û Tof] ;F3f/ gf£g] xf]Og . Tof] clwsf/ of] s'hftnfO{ eufPsf] If0f g} u'dfO{ ;ls;\ . of] s]6L chftsL / s+ufn kl/jf/sL Û of] 3/sL a'xf/L slxNo} aGg ;lSbg . t}n] o;nfO{ TofUg ;lsg;\ eg] tF ;d]t 5f]/f /xFbg } ;\ . PSnf] 5f]/f eP/ o:tf] cljj]sL sfd ug{] y'Ss t]/f] a'l4 . PO{ gsr/L 5]lnP/ a;\ 5]lnP/ . d t]/f] 5fof klg x]g{ ;lSbg d]/f] cfFvf ckljq x'G5 .Æ ;f;'sf] of] uh{gfn] ;FfRr} 8/n] y/y/L x'bF } d kjgsf] k5fl8 5]lng k'u+] . 3/ k:g] s'g} af6f] e]l6Pg . Tof] /ft UjfnL 3/sf] rf/f] /fVg] sf]7fdf a:t'sf] uf]a/sf] uGw;Fu d'l5P/ a:of}+ . dnfO{ hLjgdf klxnf] k6s af6f]df 18 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
kmflnPsf] /2L ;fdfg;Fu ;fl6Ph:tf] nfUof] . kL8f afFr]sf] If0f kL8fd} kLl8t ;':s]/fx¿n] noj4 eP/ lgb|f klg rf]bf]{/x]5g\ hLjgdf . cfFvfaf6 u+uf hd'gf g} ax\of] . lar/f kjgn] klg nfrf/ ljjz dnfO{ c+ufn]/ slxn] d]/f] cw/ d]/f] gog r'Db} Tof] /ft sf6\of] . k9\bf k9\b}sf] cljj]sL sfd , s'g} cfo;|f]tsf] af6f] 5}g . xfdL 3/b]lv 6f9f cfP/ a:g yfNof}+ . lbgx¿ si6s/ aGb} lalt/x] . d t aflx/ g} /x]+ . t/ d]/f] cgle1tfdf kjgsf] 3/df cfjthfjt x'Fbf]/x]5 . hftLo / juL{o e]befjsf] Toqf] avfg nufP/ dnfO{ c+FufNg] kjgn] d]/f] lglDt 3/;Fu ;fdflhs n8fO{+ n8\g ;s]g . t/ klg s]xL u'gf;f] /x]g pm ;Fu . p;sf] dgdf d]/f] nflu 5tf5'Nn dfof g} dfof /Xof] ;w}+ . k"0f{]sf] h"gh:tf] dL7f] cfTdLotf ;b}j kfPF . em/gfsf] lgd{n hnh:tf] clj/n ckgTj kfPF . To;}df d d'Uw lyPF ;Gt'i6 lyPF . ;do klg slt rfF8} lat]5 . xfdL Ps ePsf] klg b'O{ jif{ lalt ;s]5 . ljjfxsf] bf];|f] jif{ o;f] Dofl/h Plgj;{/L dgfcf}+g eGg' k¥of] eGg] ;f]]r agfP/ Tof] lbg d}n] p;nfO{ Jou|tfsf ;fy klv{a;]sL lyPF . lsgls klxnf] jif{ t xftd'v hf]8\g' g} xDd] lyof] . lgSs} ca]nf pm :jfQ sf]7fdf k;]/ gaf]nL ndtGg k/]/ klN6of] . 3f]/ cfZro{ ;w}+ 3/ kms{]kl5 Jou|tfsf ;fy dnfO{======Û t/ cfh=======cfh s] eof] p;nfO{ < d crDddf k/]+ . 5]pdf a:g uPF . 6fpsf] d';f/]+ . RofKk d]/f] xft ;dft]/ Ps} ;f;df eGgyfNof] . æx]/g======sGrg Û cfdf km]l/ d]/f] hftsL s]6L;Fu ljjfx ug{] eGg'x'G5 . s]6L x]/]/ s'/f l5gL;Sg' eP5 . t]/f] nflu 5b}+5] xfd|f] nflu ul/b] . gq d ljif vfP/ d5'{ eGg' x'G5 . Ps af]tn ljif klg ;fydf /fVg' ePsf] 5 . ;a} lbbL alxgLx¿ Klg s/ u5{g\ To;} eg]/ .Æ d ckTofl/nf] cfFvf pm dfly c8\ ofpF5' . t/ pm cfFvfdf cfFvf vK6\ofP/} ;lhnf];Fu eG5 . æd}n] hlthgf ljjfx u/]klg d]/f] nflu t ltdL dfq /xG5\Øf} . slt ;'Gg' srsr d}n] t x'G5 elg lbPF . l;Gb"/ kf]t] xfn]/ NofOlbG5' Pp6L hftsL s]6L . s] ef] / ÛÆ pkm\ Û s:tf] s'/f ;'Gg' k¥of] . o;f] cfFvf vlK6Psf] 7fpFaf6 ;f/]+ . k/ 8fF8fdf afSnf] cFWof/f] t'Fjfnf] nfu]sf] 5 . nfUof] sf]7fdf PSsfl; afSnf] lxpF k/]sf] 5 . To;sf] lr;f]n] s7\oflª\u|P/ d r]tgfz"Go ePsL 5' . s] af]Ng' <zfob s'/fs} ef/Ln] lslrP/ af]Ng} kf] hflg+g ls Û g :jLsfg{ ;s]+ . g gsfg{ ;s]+ . efjz"Go ePF d . olb p;n] To;a]nf Åbon] dnfO{ x]/]sf] eP dx;"; ug{ ;SYof] zfob . af]nL cf]7df lgMzAb xfjefjdf klg kf] a:bf] /x]5, t/ To:tf] sxfF eof] / Û k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 19
kl5 lj/f]w u/]+ oyfzSo . h] x'Fb}5 unt x'Fb}5 eg]/ . t/ ;dosf] kl/aGbdf k/]/ d]/f] s]xL rn]g . kjg Psbd} Psf]xf]l/;s]sf] lyof] . To;kl5 d}n] hLjgnfO{ ;dosf] xftdf ;'Dkg afx]s s]xL pkfo b]lv+g . ;f}tf Û xf] Ps sfNklgs dlxnf cfP/ sNkgfd} t;f{O/xG5] ;f}tfsf ¿kdf . d]/f] 5]psf] cf]5\ofg lr;f] agfP/ ,/ftdf kjgn] slxn] dnfO{ PSnf] agfPg . csf]{ ljjfx kZrft klg zf/Ll/s ¿kdf pm d]/f] ;fy} /x\of] . dfgl;s ¿kdf slt ljZj;gLo /x\of] Tof] d eGg ;lSbg . t/ x/]s /ftsf] p;sf] ;flGgWodf d b]Vg k'Uy]+ cs}{ Pp6f gdL7f] b[ZoÛ pgsf] d'xf/df Pp6L nf]Ug]sf] :kz{ / dfofsf] ef]sL ct[Kt dlxnf . clg grfxFbf grfx+b} d pmaf6 6fl9g dha"/ x'Gy]+ . d dx;"; uy{]+ d]/f ;f}efUosf k|tLsx¿ p;n] vf];]sL 5] . d]/f] c+Fufnf]df jf dnfO{ cF+ufn]/ a;]sf nf]Ug]nfO{ cfkm"df ;dflxt ug{ cft'/ 5] . ljjflxtf eP/ klg nf]Ug]sf] dfof / ;fdLKo gkfPsL ljjflxt s'df/L ;f}tfsf] ct[Kt rfxgf dnfO{ lalem/x]sf] 5 . Pp6L lgbf]{if gf/Ln] lg/k/fw b08 kfO/x]sL 5] . d Tof] a'‰5' . t/ d s] ug{ ;S5' < rfxG5] eg] d p;sf] nflu Hofg lbg tof/ 5' . t/ cfˆgf] dfof cfˆgf] k|]d alnbfg ug{ ;lSbg . slt a;f];\ Ps ljjflxtf nf]Ug]sf] :g]x,cfTdLotf / ;fdLKo ljgf . nf]Ug]n] cfdfa'jfsf] nflu ljjfx u/] klg pm t nf]Ug];Fu p;s} nflu cfPsL xf] lg Û slt a'emfpg' dg ;f;';;'/fsf] d'xf/ tfSb} p;n] < x'g;S5 p;n] ljb|f]x u/L jf lj/x ufO{ . To;}n] t Pp6f;Fu afFlwPsf] efUo km'sfP/ csf]{;Fu afFlwlbP t . s'g} kz'nfO{ Pp6f uf]7 cem egf}+ lsnfaf6 csf{] lsnfdf ;f/]h:tf] . d ctLtsf] ulx/fOdf 8'Ab} plqb} jt{dfgsf] ;txdf k5fl/g cfOk'u+] .ælsg 6f]nfPsL sGrg < cfh t ltdL 6f]nfpg] xf]Og Psbd pdª\ lut kf] x'g'kg{] t v'zLn] . ;f}tf hf] klG5of] ltd|f] hLjgaf6 xf]Og / <Æ kjgn] km's{b}{ To;f] eg]sf] dnfO{ k6Ss} dg k/]g . xf] Û cfh d v'zL x'g'kYof]{ . pdª\lut x'g' kYof]{ . lsgls d}n] cfk"m PSn} l;ª\uf] ¿kdf nf]Ug]¿kL /fhf / pgsf] /fHodf /hfO{ ug{ kfpg] ePF :jtGq;Fu . t/ klg d v'zL aGg ;sL /x]sL 5}g . Psgf/L dg csf]{ gf/L dgsf] kL8fdf Jolyt 5, kLl8t 5 . )@%–%*!)%% afnu|fd rf]s, O6xl/
20 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
;"o{ c:tfpF5 gj/fh >]i7 slxNo} km';{b ePg– hlxNo} xtf/ . cflv/ sxfF g} k'Ug' 5 / < s]÷s] g} l;Wofpg' lyof] / < a; 3'Dg] / 3'dfpg] qmddf pN6f ;Lwf cl3 kl5 . d[To'sf] d'v;Dd o;} eG5g\ ;a} . ;fFemsf] vfgflkgf ;sfP/ cf]5\ofgdf kN6]sf] dfq s] lyPF, ufpFaf6 ch'{gn] kmf]g u/]/ eGof]– …lzjnfn ltd|L cfdf ;f/} la/fdL kg'{eP5 . s] u/f}+ <Ú …PDa'n]G;df /fv]/ sf7df8f}+ lnP/ cfpm . d jL/ c:ktfncufl8 al;/xG5' x},Ú– d}n] eg]+ . To;kl5 d]/f] lgb|f / ysfO stf x/fof] stf===. cfhsf] lbg;Dd d]/L cfdfn] 5f]/f 6fpsf] b'Vof] ;d]t dnfO{ eGg'ePg zfob dnfO{ kL/ ylkG5 eg]/ xf]nf . dnfO{ klg slxNo} km';{b ePg cfdf;Fu a;]/ b'O{ ufF; vfg] clg bf]xf]/f] s'/f ug]{ . d]/L cfdfnfO{ af]s]/ NofPsf] PDa'n]G; jL/ c:ktfn gcfOk'u];Dd ch'{gnfO{ d}n] l5g÷l5gdf kmf]g ul//x]+– …clxn] cfdfnfO{ s:tf] 5 / sxfF cfOk'Ug'eof]Ú eg]/ . ch'{g klg tTsfnsf] l:yltaf/] atfpFb} uof] . bz}+df 3/ uPsf] a]nf k5\of}/Ldf a]/]/ df]afOn kmf]g cfdfsf] xftdf /flvlbPsf] lyPF . gLnf] e\'OFdf /ftf] km"na'§] k5\of}/L cfdfn] v'a} dg k/fpg'ef] t}klg cfdfn] eGg'eof]– …lzj Û o;/L cfˆgf] ufF; s6fP/ d]/f] nflu s]xL klg NofOlbg'kb}{g . ltdL v';L /x\of} eg]dfq} klg d]/f nflu nfv;/x x'G5 .Ú cfdfsf] dxfg\tf b]v]/ d]/f ux el/P . …cfdf clg of]rflx+ df]afOn kmf]g xf] . tkfO{+;Fu s'/f ug{ dg nfu] d kmf]g ul//xG5' lg .Ú cfdfn] eGg'ef]– …xQ]/L of] efF8f] dnfO{ rnfpg} cfpFb}g ltdLn] kmf]g u/]/ s] ug'{ / afa} .Ú …d l;sfOlbG5' lgÚ eGb} d}n] cfdfsf] xft ;dft]/ df]afOnsf] l:qmg cufl8 nUb} eg]+– st}af6 kmf]g u¥of] eg] of] aHg yfN5 . clg of] xl/of] ePsf] 7fpFdf lyr]/ sfglg/ nfg] ptfaf6 af]n]sf] cfjfh ;'lgG5 – cfkm" klg af]Ng] clg s'/f l;l4Pkl5 of] /ftf] ePsf] 7fpFdf lyRg] .Ú cfdfn] a'em]h:tf] u/L 6fpsf] xNnfpg'ef] . o;k6s eg] ch'{gn] kmf]g u/]– …lzjnfn xfdL gfu9'Ëf sf6]/ yfgsf]6g]/ cfOk'u]sf 5f}+ . cfdfnfO{ lgs} ;f/} ePh:tf] 5, Odh]{G;Lsf] l6s6 lnP/ a:g" x} .Ú k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 21
cfdf dxfg\ x'g'x'G5 / t cfdfnfO{ wtL{ clg u+ufh:tf pkdf lbOG5 . To:tf dxfg\ cfdfsf xfdL ;Gtlt ;fFRr} ;'k'q x'g ;Sof}+ ls df;'sf] 8Nnf]dfq} < of] ljlDat eO;s]sf] 5 . P]gfcufl8 pleP/ k|Zg ug{ 8/ nfU5 ls d c;n 5f]/f x'gdf st} r's]s} x'Fnf . cfhsfnsf 5f]/f5f]/L cfdfnfO{ Ps;/f] nufpg lbP/ clg Psk]6 vfg lbg ;s]sf]df g} cfˆgf] st{Jo k"/f ePsf] 7fG5g\ / wSs" nufP/ eGb} lxF8\5g\ …d}n] cfdfnfO{ kfn]sf] 5' .Ú t/ slxNo} a'‰b}gg\ ls oL ;Gtltn] kfn]/ kflng] j:t' xf]Ogg\ cfdf . cfdf ;bf;j{bf dgdf x'g'k5{ . jrgdf x'g'k5{ . clg w8\sgdf x'g'k5{ . x[bo a]r}g eP/ cfof], 56\kl6g yfn]+ lgs}a]/ s'bf{ klg PDa'n]G; gcfOk'u]sf]n] kmf]g u/]+– …xfdL snÍLsf] 6«flkms hfddf k/]sf 5f}+, lzjnfn . ;do nfUnf h:tf] 5 .Ú eGb} ch'{gn] kmf]g /flvlbof] . of] /fhwfgLsf] a;fO klg ;w}+sf] c:tJo:t . hlxNo} xtf/ k/]sf] x'G5 clg h'g uNnLdf l5/] klg 6«flkms hfdsf] x}/fgL . dnfO{ ;+;f/ b]vfpg] a]nfdf d]/L cfdfnfO{ slt 56k6L ePsf] lyof] xf]nf Tof] cg'dfg;d]t nufpg ;lsFb}g . xfd|f] kfOnfn] wtL{ 6]s]kl5 ha ?g yfN5f}+ . clg cfdfsf] sfvdf a;]/ cfdfs} b"w r';]/, cfdfnfO{ g} nft xfG5f}+ t}klg cfdf slxNo} l/;fpg'x'Gg . lemlemg' x'Gg clg lbSs dfGg'x'Gg . snÍL–sfnLdf6L–6]s"–lqk'/]Zj/ x'Fb} d]/L cfdfnfO{ af]s]sf] PDa'n]G; jL/ c:ktfncl3 cfP/ /f]lsof] . o;a]nf 5f]/f x'g'sf] k/LIff lbg] ;do cfPsf] 5 . …C0f / wgsf] lx;fa ug]{ xf]Og d]/L cfdf ;s'zn x'gk' 5{, 8fS6/ ;fa .Ú Odh]{G;Lsf] l6s6 lnO;s] klg jL/ c:ktfnsf] eL8ef8 pxL t xf] . lgs} a]/kl5 d]/L cfdfnfO{ Pshgf 8fS6/ / tLghgf g;{n] lnP/ hfg'ef] / 9f]sf aGb ul/lbg'ef] . d]/f] a'jf g]kfnL ;]gfdf sfo{/t x'g'x'GYof] . b]z u[xo'4df km;]sf] a]nf bf]xf]/f] le8Gtdf k/]/ zxfbt k|fKt ug'{ef] . /fxt:j¿k ;/sf/n] ;f9] ;ft nfv ?k}ofF lbPsf] lyof] . Tof] ;f9] ;ft nfv xfd|f] nflu ;f9] ;fts} bzf ag]/ cfof] . Tof] ;f9] ;ft nfv 3/ cfOk'u]sf] /ft cftª\ssf/Ln] 3/ 3]/]/ eg]– …Tof] ;f9] ;ft nfv xfdLnfO{ rGbf b] gq 3/df cfuf] nufOlbG5f}+ clg yfxf kfpnf === .Ú 3/df d]/L cfdf / ddfq} lyof}+ . xfdL lg/Lx lyof}+ . To:tf e';lt3|];Fu hf]/L vf]Hg'eGbf ;f9] ;ftsf] bzf kG5fpg pQd 7fGof}+ / k7fOlbof}+ . To;kl5 klg cfkm"nfO{ ljb|f]xL eGg] tL cftª\ssf/Lx¿n] b'Mv lbg 5f8]gg\ . slxn] vfg]s'/f vf];]/ vfOlbGy] clg slxn] ltdLklg xfdL;Fu} lxF8\g'k5{ eGy] . b]z / hglxtsf nflu xfd|f] kf6L{n] ;xL sfd ub}{5 . xfd|f] ljho eP/ ;/sf/df k'u]kl5 ;j{xf/f / lgd'vf hgtfsf] ;/sf/ aGg]5 . 22 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
e|i6frf/sf] cGTo eO{ ;'zf;g sfod x'g]5 . To;}n] lzjnfn ltdL klg xfdL;Fu lxF8\g'k5{ . b]zlgdf{0fdf h'6\g'k5{ eGy] . cfdf v'a} 8/fpg'ef]– …hf] ePsf ef}lts ;+/rgf eTsfpFb}, laufb}{ lxF8\g]n] clg u/La ;f]emf hgtfnfO{ dfb}{ lxF8\g]n] v}, s] b]z agfpnfg\ / < afa' lzj Û ltdL 3/ 5f]8]/ zx/ hfpm, oxL+ a:of} eg] ltgLx¿n] lnP/ hfg]5g\ . hfpm lzj hfpm=== ltdL zx/df g} ;''/lIft /xg]5f} .Ú …la/fdL km"ndfofsf] cfkmGt sf] xf], otf cfpgf];\ t .Ú eGb} Pshgf g;{n] af]nfpg'ef] . d g;{sf] ghLs} uPF . km]l/ g;{n] eGg'eof]– …tkfO{+sL cfdfnfO{ ck|]zg ug'{kg]{ eof], oxfFg]/ x:tfIf/ ul/lbg' clg @ gDa/ sfpG6/df k};f hDdf u/]/ of] cf]vtL lnP/ cfpg'xf]nfÚ eGb} d]/f] xftdf Pp6f sfuh ydfOlbg'eof] . d]/L cfdfnfO{ d]/f] sqf] lrGtf . zx/ l5/]kl5 oxfFsf ;+3if{sf lbgn] ubf{ slxNo} km';{b ePg cfdf;Fu} a;]/ vfg], ;Grf] la;Grf] ;f]w]/ ;dod} cf]vtL pkrf/ ug]{ / cfdfn] klg eGg'ePg– dnfO{ oxfF b'V5 . vfg dg nfUb}g / lgb|f klg nfUb}g=== . zfob pxfF dnfO{ kL/ ylkG5 eg]/ xf]nf cyjf ;fgfltgf s'/f ;'gfP/ b'Mv lbg rfxg'x'GgYof] . To;}n] t cfdf eGg] zAb g} dxfg\ 5 . o:tf dxfg\ cfdfsf ;Gtlt k'iknfnx¿, k'iksdnx¿, k'ikf a:g]tx¿nfO{ 7"nf] cfzf / ;+3if{n] x'sf{pg'eof] . pxfFsf] cfzf e/f];f x'ls{;s]sf xfdLdfem k|ltljlDat eof] ls ePg < ;f]Wg 8/ nfU5, xfdL ;Gtfg eof}+ ls df;'sf] 8Nnfdfq} < cfh klg xfdLsxfF nfvf}+ cfdf 5g\– h;sf] ;"o{ rfF8} c:tfpF5 . …lzjnfn eg]sf] tkfO{+ g} xf] < otf lxF8\gf];\ .Ú– Pshgf 8fS6/n] d]/f] bfFof xft ;dft]/ PsfGtdf nu]/ eGg'eof] …lzjnfn Û xfdL 8fS6/x¿ eujfg\ xf]Ogf}+ . of] s'/f ;'gfpg'kbf{ xfdLnfO{ klg g/fd|f] nfU5 t/ k|s[ltsf] lgod g} o:tf] 5 ls sltko s'/f xfdLn] rfx]/dfq} klg x'Fb}g . To;}n] lzjnfnhL Û dfkm ug'{xf]nf tkfO{+sL cfdf===.Ú – 8fS6/ ;fasf] unf cj?4 eof] . cfsfzdf sfnf] afbn d8fl/P/ tktk cfF;'sf yf]kfh:tf r'lxg yfn] . t}klg d]/f] cfFvf /l;nf] ePg lsgeg] eujfg\nfO{ of] d~h"/ lyPg ls …lzjnfn tF 5f]/f x'g'sf] k/LIffdf km]n eO;\ . tFnfO{ ?g] clwsf/ 5}g . t]/L cfdf afFr'Gh]n /f]u kfn]/ afFlrg\ . kL8f ;x]/ afFlrg\ . pkrf/ u/]/ lg/f]uL eO{ afFRg] wf]sf] cw'/} /fv]/ dl/g\ . /f]un] leq–leq} d'6'–sn]hf] vfPsf] s;}n] b]v]g . 5ftL kf]n] klg, 6fpsf] b'v] klg clg vfg} dg gnfu] klg tL ;a} cfkm}+n] a]xf]l/g\ . t}+n] cfdfnfO{ c:ktfn hfpF eg]/ Ps zAb klg ;f]lwg;\ . t]/L cfdf csfnd} dl/g\ . of] t]/f] sdhf]/L xf]===.Ú xf===xf== cfsfzjf0fL ePh:tf] nfUof] d e'OFdf yrSs a;]+ . k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 23
h] gx'g' lyof]– Tof] eO;Sof] . o;nfO{ abNg ;lsFb}g . xhf/ rf]6 ;x]/ eP klg ca cufl8sf] sfo{ ;DkGg ug}{ k5{ . olQs}df crfgs dnfO{ /fh' sfsfsf] kmf]g cfof] . d}n] eg]+– sfsf Û d c:ktfndf 5' . cfdfnfO{ ;fx|} eP/ ufpFaf6 ch'{gn] NofPsf] lyof] . pkrf/s} qmddf cfdf t === .Ú d oxfFeGbf cl3sf] zAb af]Ng ;ls/x]sf] lyOgF . s;/L xf] bz} ldg]6kl5 cfOk'Ug'ePsf /fh' sfsfn] sf7df8f+}df /x]sf ;a} cfkmGtnfO{ kmf]g u/L hfgsf/L u/fpg'eof] . d / ch'{g lxhf]b]lv g} ToxL+ lyof}+ . cGo ;fyL– z'elrGts hDdf eof}+ sf]xL ldqn] cfo{3f6df uP/ ToxfFsf] Joj:yf ldnfpg] sfd ug'{eof] . c:ktfnsf] sfuh kq ldnfP/ xfdL cfdfsf] kfly{j z/L/nfO{ zjjfxgdf /fvL cfo{3f6tkm{ nfUof}+ . /fgLkf]v/L–d}tLb]jL clg /ftf]k'n x'Fb} xfd|f] uf8L cl3 a9\b} lyof] eg] d]/L cfdfsf] kfly{j z/L/ / d ;Fu;Fu} x'g] ;do 5f]l6Fb} lyof], OGr afO OGr . cfo{3f6 k'Ubf zj hn]sf] gdL7f] uGwn] dg Pstdf;sf] agfof] . ToxfF /x]sf zjsf] nfOg b]Vbf x/]ssf] hLjg cflv/ Ps lbg of] k+lQmdf ldNg cfOk'Ug} k5{ . hlt d]/f]÷d]/f] eg]/ sdfP klg clg hdfP klg d/]kl5 sf]xL s]xL cfˆgf] x'Fb}gg\ . Ps dfgf rfdn / Ps df]x/ bfdnfO{ Pp6f ;]tf] sk8fdf a]/]/ 5ftLdf /flvlbFbf /x]5g\ . s] xfd|f] hLjg kl5 oltn] k'U5 / < clg s] xfdLn] olt kfpgs} nflu b'Mv u/]sf xf}+ t < a|x\dgfnsf] ;+:sf/ ;s]/ km]l/ zjnfO{ af]s]/ # g=sf] lrtflt/ nluof] . w"k ;NsfP/ sf]xL cl3 clg sf]xL kl5 nfu] . lrtfnfO{ tLg kmGsf] nufP/ zjnfO{ lrtfdfly /flvof] . ;a} dnfdLn] df6f] lbg] sfd ;s]kl5 hf}–ltn £o" / w"k ;NsfP/ d}n] cfdfsf] d'vdf bfuaQL lbPF . o;a]nf d a]xf]; eP/ emG8} n8]sf] . ;fyLx¿n] ;dft]/ k/ nuL ;Demfpg], a'emfpg] / ;fGTjgf lbg] sf]lzz ug{'eof] . s] of] dg a'em\nf / < ;Dem]nf / < 3f6sf] sfd ;sL d sf]/f a;]+ . a|x\dgfndf / lrtfdf /fv]/ ul/Psf] ;+:sf/ x]/]kl5 dnfO{ klg hLjg / j}ejk|lt df]x clnslt 36]h:tf] nfUof] . cflv/ d/]kl5 ToxL Ps dfgf rfdn / Ps df]x/ bfd clg Ps 6'qmf ;]tf] sk8f eP k'U5 eg] lsg ;w}+ sfd÷sfd clg k};f÷k};f eg]/ tgfjdf afFRg' < ;"o{ c:tfpF5 ;do cfPkl5 . (*$!–)*@*^% hf]ludf/f–& wflbª
24 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
cd]l/sf e;]{; aGb sf]7f dx]Gb| rfln;] ut % dxLgf b]lv ;'g;fg /x]sf] l5d]sLsf] 3/df cfh rxn kxn b]lvb}5. kfFr dxLgf cl3 kl/jf/ e]6\g cd]l/sf uPsf a'9f a'9L cfh 3/ kms]{/cfP5g\ / pgLx¿nfO{ e]6\g cfpg]x¿sf sf/0f l5d]sLsf 3/df rxn kxn ePsf] lyof]. 5/ l5d]ssf] rng cg';f/ ljdn l5d]sLsf] s'zn d+un ;f]Wg pgsf] 3/df hfG5. cf]xf] cfdf slxn] kms{g' eof] cd]l/sfaf6< a'9L cfdfnfO{ b]Vgf;fy ljdn k|Zg u5{ cF, lxhf] cfof}+ afa'. clg afa' gfgL cf/fd} t x'g'xf]nf lg Û a'9L cfdf hafkm lbg'x'G5. ljdn eG5–xfdL t cf/fd} 5f}+. clg cfdfx¿sf] cd]l/sf ofqf s:tf] eof] t< w]/} a:g' eof], clg sfF sfF 3'Dg' eof]< lsgd]n klg t ug{' eof]xf]nf. cfd} vNnf] :j/df eGg'x'G5–sfF 3'Dg kfpg' lg afa' Û Tof] cld|sf eg]sf] t ch+usf] b]z / 5. d t e't'Ss} ePF af af. sqf] ljzfn. t/ s] ug{' afa', xfdLh:tfnfO{, g cfkm" PSn} lgSng ;Sg'. lgSn]/ lg Sofg{' /. xfdL a;]sf] /fHo xf] ls s] xf] eGy], Totf t xfd|f 7fpmFsf h:tf g t 6\ofDk' gt a; g}. ;a}sf cffˆg} uf8L . P /fQ} Û lx8\g]af6f]klg 5}g . clg af6f]df lx8]sfklg sf]xL b}lvb}g. g af]Ng hflgG5 g af]n]s} a'lemG5. lsgd]n< lsgd]nsf] t s'/} gu/f}+ afa'. ;fdfg t ;:t} xf] lg, ToxfFsf] kfFr ?Kk] b]lv g} ;fdfg lsGg kfOG5 t/ s] ug{' /, TofFsf] kfFr ?Kk] eg]sf] t xfd|f]t kfFrzo rfln; x'bf] /]5. Pp6f l:j6/ / Pp6f 5fnfsf] Aofu /fd|f] nfu]/ a'9fnfO{ lslGbgf];\ g eGof t l:j6/ ToxfFsf] Ps zo aL; /] clg Aofu tToxL+s} tLgzo krf; /] Û cfDdfdf, b'O{yf]s u/]/ xfd|f] k};f t em08} PsrfnL; xhf/ /]. a'9fn] emG8} gdf/]sf Û x}g xf] xfd|f] k};f / ltgsf k};fdf lsg o:tf] efsf] afa'< lar/La'9Lcfd}nfO{ ljdn s;/L a'emfj;\ Tof] leGgtf. clg 3'Dg t 3'Dg' eof] xf]nf lg < o;f] cnL cnL 3'ldof] gfO{. 5f]/L HjfO{+n] af]nf / uf sf]. b'a} sfd ug{ hfFbf /]5g\. Pp6fsf] lbp; sfd e] csf]{sf] a]n'sf x'bf] /]5. k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 25
pgLx¿sf]km';{bdf slxn] sfxL+ o;f] st} st} nlulbGy]. HjfO{+nfO{ t eGg] s'/f ePg o;f] 5f]/LnfO{ ltd]? 3'dfO{klg lbb}gf} eGof] eg] pN6} p s/fpF5]s] ug{' t cfdf, g]kfn 5f8]/ cfOxflnof] slt l/0f u/]/, ca Tof] klg ltg}{ k¥of], Pp6fn] sdfP/ of] 7fpFdf b'O{ hfgf kflng uf/f] 5. kfPsf] sfd 5f8]/ tkfO{+x¿nfO{ 3'dfpg nuf}+ eg] ef]ln km]l/ sfd kfOPgeg] cs}{ ;d:of. g]kfn b]lv cd]l/sf cfOxfNg' eof], oxL g} 3'dfO{ e}uof] lg Û clg kfkfFr dxLgf s;/L latfpg' eof] t tkfO{+x¿n]< cf afa' Û HjfO{+n] xfdL uPkl5 Pp6f 7"nf] l6le lslg lbg' eof], clgxfdL a;'Gh]nsf] nflu eGg' x'GYof] lxGbL l;l/on cfpg] b'O{ tLgj6f RofgnlnOlbg'eof] . ToxL x]¥of] a:of] ubf{ ub}{ kfFr dxLgf g} kf] latfof}+ xfdLn] t Û xf], of] g} jf:tljstf xf] 5f]/f 5f]/Lx¿n] af]nfP/ cd]l/sf 3'Dg hfg] clwsf+z a'9f a'9Lx¿sf] cj:yf. af]nfpg] 5f]/f 5f]/LnfO{klg yfxf5 of] ;d:of.t/ s]ug{' pgLx¿klg ljjz 5g\ af]nfpg. lsgls Ps t pgLx¿nfO{klg /x/ x'G5 cfˆgf afa' cfdfnfO{ 3'dfpg] 8'nfpg]. km]l/ csf]{ slt afa' cfdfv} xfdLnfO{ af]nfpg' kb}{g< eg]/ s/fPsf] s/fO{ u5{g\ / oL / o:tf ;d:of x'bf x'b} af]nfpg afWo x'G5g\ / 3'Dg eg]/ cfpg]x¿ cfpF5g\ b'O{ rf/ lbgo;f] a;]sf] 7fpF jl/kl/ 3'D5g\ clg aGb sf]7fdf l6le x]/]/ kms{G5g\. à cf?af/L, sf7df8f}+ xfn 6]S;;, cd]l/sf
nlntk'/–k'nrf]sdf
kfOg] 7fpF
cl:dtf :6]zg/L nlntk'/, x6{ SnLlgs;Fu} -k|f]= d'/f/Lk|;fb l;Ub]n_ )!–%%$%($^, (*$!@&)^&^ oxfF ljljw kqklqsf / :6]zg/L ;fdfgx¿ klg kfOG5g\ .
26 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
n3'syf
;ªqmd0f s[i0f ahufO{+ elStk'/ /fHosf] rrf{ ;+;f/e/ km}lnPsf] lyof] . Ps l5d]sL b]zdf k|hftGqjfbL / csf]{df ;fDojfbL zf;g Joj:yfn] tLa| ultdf cfly{s k|ult ul//x]sf] lyof] . pQm /fHosf] km\o'hg ;lxtsf] elStjfbL zf;g Joj:yfdf ;a} hgf d:t lyP . t/ cfly{s k|ult, ljsf; / lgdf{0f z"Go lyof] . elStdfu{df nfu]sf ;f/f hgtf, g]tf, k|zf;g / ;/sf/ k|d'vsf sf/0f elStjfbsf] hu dha"t ePsf] lyof] . rf]/, 8fsf / t:s/x¿ k|x/Lsf] elSt u/]/ sfd kmQ] ub{y] . k|x/Lx¿ k};fsf] elStufg ufpFb} ltgsf nflu cfFvf lrlDnlbGy] . g]tfx¿ hgtfsf] elSt u/]/ ;f+;b kb k8\sfpFy] . / /fHo 9's'6L bf]xg ub{y] . sd{rf/Lx¿ xflsdsf] / xflsd dGqLsf] elQm u/]/ v"a kmfObf lnGy] . sfo{stf{x¿ ;fgf g]tfsf] / ;fgf g]tf 7"nf g]tfsf] elSt ub{y] . / sldzg, 7]Ssfk6\6f xft kfb{y] . dGqL, k|wfg dGqL / pRr kb:y ;/sf/L sd{rf/Lx¿ ljb]zLsf] elQm u/]/ x08L yfKby] . b}lgs ¿kdf klqsfx¿ elQmufg 5fKby], /]l8of] / 6LeLdf y/Ly/Lsf ehg k|;f/0f x'GYf] . hgtf ljleGg gfdwf/L kf6L{sf] l;Q}df elQmufg ufpFby] . pQm /fHosf ;a} dflg;sf gzf gzfdf elQmsf] /ut bf}8]sf] lyof] . To; /fHodf cGofo, cTofrf/, rf]/L, t:s/L, e|i6frf/ df}nfPsf] lyof] . /fHo ;+s6df k/]sf] lyof] . / klg ;a r'krfk lyP . Tof] b[Zo b]v]/ ;f/f ;+;f/ nlHht ePsf] lyof] . c¿ st} gb]lvPsf tL ljlrq elQmufdLx¿Pp6f cfOPglhcf]sf] gh/df k/] . cfOPglhcf]n] ljb]zL ljz]if1 NofP/ cg';Gwfg u/fof] . nfdf] cWoog / cg';Gwfg kZrft To;sf] sf/0f kQf nufpg ;kmn eP . To;sf] d'Vo sf/0f ltgsf cfFvf / dl:tisdf k|hftGq, nf]stGq / u0ftGqn] ;ªqmd0f u/]sf] /x]5 . bajgaikrishna@yahoo.coma]nfOt
k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 27
k|j[lQ c?0f gbL vqL afa'cfdf gePsf] Pshgf bzjif{sf] afns /Tgkfs{sf] ;8ssf] k]6Ldf a;]/ …xh"/ d}n] vfg kfOg dnfO{ ef]s nfUof]Ú eg]/ /f]P/ s/fO/x]sf] x'G5 . d]/f] cfˆgf] b[li6 klg ToxL afnsdfly k¥of] . To; afnsnfO{ b]Vbf cfˆgf] vNtLaf6 k};f lems]/ lbg dg nfUof] t/ csf]{ k}bnofqLn] …xfdLn] sfd u/]/ cfˆgf] vr{ kfpg slt ufx|f] k5{ o;n] sfd gu/L gu/L k]6Ldf a;]/ dfUb}df s] kfpFg ;S5 <Ú eg]sf] d}n] ;'Gg k'u]+ . Tof] s'/f ;'g]/ d]/f] dgdf g of] ckfË 5 g of] /f]uL 5 o;n] s'g} JolQmsf] 3/df uP/ sfd u/]/ a:of] eg] t vfg a:g klg kfpF5 eGg] nfUof] . d}n] …P efO d ltdLnfO{ Pp6f 3/df sfd ug{ n}hfG5' ltdLnfO{{ vfg nfpg / a:gsf] klg Joj:yf x'G5Ú eg]+ . t/ d]/f] egfO ;'g]/ klg g;'g} em}+ u/]/ Tof] afns ?Fb} ef]s nfUof] eGb} ofq'x¿;Fu k};f dflu/x\of] . (*$!&(&^^$ ;fdfv';L dfu{, sf7df8f}+
Dfbg k'/:sf/ k':tsfnosf] cg'/f]w oxfFåf/f lnlvt, k|sflzt tyf ;Ílnt g]kfnL efiffsf ;fdu|Lx¿ dbg k'/:sf/ k':tsfnonfO{ pknAw u/fOlbg'xf];\, xfdL tL ;fdu|L oxfFsf efjL ;Gtlt / cfufdL k':tfsf nflu ;'/lIft /fVg]5f}+ . xfdL;Fu #&,))) k':ts, %^,)) kqklqsf, !%,))) krf{–kDkn]6, @,))) cl8of]–lel8of], %),))) kmf]6f], tyf !@),))) k[i7 kf08'lnlkx¿ ;'/lIft 5g\ .
dbg k'/:sf/ k':tsfno kf]:6 aS; g+=$@, kf6g9f]sf, nlntk'/ Email : info@mpp.org.np
kmf]g g+= )!–%%$(($* 28 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
n]v–lgjGw–;dLIff
d]/f] …kN6gÚ ofqf dgk|;fb ;'Aaf cfdfsf] OR5f lyof] d kN6g] ag"F . clg OR5f Tof] nt{/f] lyPg . cfdfsf] o:tf] OR5f pd|]/ x'ls{g] k[i7e"lddf k;f}+ . klxn];fgf]ltgf] ;:tf] cfjf;Lo /]:6'/]G6 g} rNg] xfd|f] Ps tNn] sf7sf] 3/df k"j{ g]kfnsf kN6g]x¿ -la|l6z clg ef/tLo kmf}hsf_ 5'§L cfpFbf bflh{lnª zx/af6 pFwf] lahgaf/Ldf cfOk'u]kl5 oxfF Psb'O{ lbg a;]/} pgLx¿ … kfxf8Ú r9\y] . tL kN6g]x¿sf] /jfkm / ?lkofF, af]nL / j]ze"iff, afs; / a]l8ª\af6 Hofb} k|efljt ePsL x'g'k5{ d]/L cfdf . ufpFsf Psb'O{ cfOdfO{x¿ cfˆgf xftn] l;nfPsf] / a'g]sf] y}nL, emf]nf h:tf rLh lnP/ tL kN6g]nfO{ e]6 r9fpg klg cfpFy] clg kfpFy] tL rLhsf] bfd bf]Aa/ t]Aa/ . …cfdf, pg]/n] s] b]sf] Tof]<Ú ;f]Wbf cfdf elGyg\Ù …wf]of r9fsf] xf} ÛÚ sf]O sf]O kN6g]n] y|L PS; /dsf] af]tn klg vf]Ny] / rfVg lbGy] .…bjfO{sf] sfd u5{ o;n] ÛÚ eGy] . clg cfdfn] dnfO{ klg lblGyg\ – …nf, tF klg vf, bafO c/] ÛÚ 3fF6Lb]lv 5ftL;Dd r//// kf]Nb} hfGYof] Tof] uf9f /ftf] t/n k]o . ef]lnkN6–kl;{kN6 e/f}6]nfO{ ef/L af]sfP/ -To;a]nf;Dd lahgaf/Lb]lv klZrdlt/ hfg] uf8Lsf] ;8s ag]sf] lyPg ._ cfˆgf] …kfxf8sf]Ú 3/ hfg] a]nfdf pgLx¿n] ltg{'kg]{ /sdeGbf zo–8]8zo ?lkofF a9L g} lbO/fv]/ hfGy] . ;q c7f/sf] cNnf/] x'Fb}b]lv cfdfn] dnfO{ kN6g hfg af/Daf/ pT;flxt ul//xlGyg\ . laxfg laxfg 3/s} s'v'/fn] kf/]sf] cG8f sfFr} vfg lblGyg\ . /L; p7\bf s/fpFlyg\, ækN6g hfg' klg g;Sg] x'tLxf/f ÛÆ… x'tLxf/f ÛÚ cy{ ga'em] tfklg Tof] zAbsf] Wjlgn] ;fx|} g/fd|/L laemfpFYof] . d}n] klg SofK6]g, d]h/ x'g] ;kgf b]Vb} gb]v]sf] r}+ xf]Og . kN6g egf{ x'g] d]/f] PskN6sf] k|of; c;kmn eO;s]sf] lyof] . z/L/sf] clgjfo{ pFrfO{df l5/]+ t/ cf]hg ubf{ 5ofnL; s]hL dfq Û lgDgtd cf]hg x'g'kg]{ krf; s]hL . l/qm'l6ª\ clkm;/nfO{ lgj]bg ug{ vf]Hb} eg]+Ù …So} gvfO{ vfln k]6 cfÚsf] d ÛÚ t'?Gt hjfa cfof]Ù …rf/rf/ s]hL s] vfP/ a9fpg]<Ú ;fyLx¿ xfF;] . xfF;] dfq xf]Og, df]/fx¿n] of] s'/f]nfO{ slt lbg;Dd hf]s g} agfP . k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 29
csf]{ kN6, lahgaf/Ls} Ps SofK6]g 8L) aL) k|wfg 5'§Ldf cfPsf] df}sfdf pgsf] l;kmfl/z lnP/ uPF . hnkxf8 l8kf]df l/qm'l6ª\ clkm;/ pgs} ldq lyP . l;kmfl/zsf] z:qn] PsfPs d]/f] cf]hg a9fOlbof] clg lkmlhsn 6]:6df kf; Û Tof] egf{ cfl6{n]/Lsf] lgldQ lyof] . …ca ef]ln cfpg' d]l8sn hfFrsf] nflu ÛÚ eg]kl5 d ahf/lt/ cf]/flnPF . ahf/df lbgel/ 6xlnPkl5 ;fFemkv l/Í l;g]dfdf Oª\ln; d'jL …lna/]zgÚ x]g{ k;]F . o'4e"lddf 6\ofÍx¿ s'b]sf], k8\s]sf], 6\ofÍx¿df cfuf] nfu]sf] clg To;leqsf l;kfxLx¿ hn]sf], hNb} u/]sf 6\ofÍx¿ kf]v/Ldf k;]sf], df/]sf], d/]sf], 56kl6Psf] ljeT; b[Zon] el/Psf] …lna/]zgÚ x]/]kl5 o'4df cfl6{n]/L kmf}hsf] o:t} bzf t x'G5 eGg] ;Dem]/ tLj| ljt[i0ff k}bf eof] dleq . ef]lnkN6 d]l8sn hfFrdf k'Ug] ;dodf d l;+xdf/Lb]lv l;ª\tfd cf]/fnf] lahgaf/Ltkm{ emb}{lyPF . 3/df k'u]/ cfdfnfO{ eg]+Ù …lh) cf/) sf] elt{ v'n]sf] 5}g /}5, cfl6{n]/Lsf] dfq} /}5 ÛÚ cfdfnfO{ cfl6{n]/L eg]sf] Sof xf] Sof xf] Û s]xL dxLgfkl5 Ps lbg ufpFsf] deGbf b'O{ jif{n] h]7f] Ps hgf ;fyL t]haxfb'/ d'lvof pkm{ …t]h]Ú l;t hnkxf8 l/qm'l6ª l8kf] k'u]F . t/ To; lbg egf{ v'n]sf] lyPg . ToxL+sf Pshgfn] …k;L{ cfpg"Ú eg]kl5 xfdL kmls{of}+ . l;+xdf/Lb]lv cf]x|fnf] lxF8b} embf{ of}6f pk›] sL/fn] d]/f] lubLdf h] n]Vb}lyof] To} s'/f ;fFemkv 3/df cfOk'u]kl5 cfdfa'afnfO{ ;'gfPFÙ …d kN6g nfu]F ÛÚ pgLx¿ v'zLn] ;fgf] /dfPsf xf]Ogg\ Û…ca k;L{ hfg'k5{ ÛÚklg eg]+ . d kN6g nfu]sf] s'/f PSs}l5gdf ufpFel/ km}lnof] . k;L{ hfg] lbgdf laxfg} xfd|f] 3/sf] dflyNnf]kl§ a:g] l5d]sL km'k"n] dnfO{ cfzLjf{b lbFb} kf]N6f]af6 kfFr ?lkofFsf] gf]6 lgsfn]/ d]/f] xftdf yDofOlbOg\ . ;g\ !(^( ;fnlt/ kfFr ?lkofFsf] gf]6 b]vfpg nfoss} x'GYof] . t/ t]h] / d]/f] eg] cs}{ of}6f j}slNks of]hgf lyof] .b'O{tLgj6f km]g]{ n'uf clg of}6f gf]6a's / k]g klg Aofudf xfn]/ t]h]l;t d 3/af6 lg:s]+. …t]h] klg kN6g nfu]sf] xf]<Ú a'afsf] k|Zg . …xf]Og, p t hnkxf8;Dd d]/f] ;fyL uOlbPsf] ÛÚ d]/f] pQ/ . v'zL / b'Mvsf] ldl>t efj lnP/ cfdf / afafn] dnfO{ x]l/k7fP . xfdL uPsf] x]gx{] ¿ c¿ l5d]sLx¿ klg lyP . l;ªtfd psfnf] lxF8/] xfdL P3f/ ah]lt/ l8kf] k'Uof}+ . t/ ckm;f];Û tTsfnLg /fi6«klt 8f) hfls/ x':;}gsf] cfsl:ds lgwgdf /fi6«n] ;KtfxJofkL zf]s dgfO/x]sf]n] egf{ s]Gb| aGb lyof] . of] s'/f] yfx gu/L uOPsf] lyof] . Tof] lyof] d] dxLgfsf] klxnf] xKtf . egf{ eOxflnG5 ls eGg] lwklwk] cfzf d/]kl5 ToxfFaf6 ahf/tkm{ cf]/flnof}+ . kN6g nfu]F eg]/ 3/af6 lg:s]sf] dfG5] ca kmls{g' s;/L < kN6g etL{ nfUg g;s] kz'kltgu/sf] kmf6s x'Fb} g]kfn l5g{k' 5{ eGg] xfd|f] of]hgf lyof] . 30 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
/fli6«o zf]sdf l;g]df xnx¿ klg aGb lyP . ahf/d} s'lGg s;sf]df xf] /ft sf6]/ ef]lnkN6 laxfg ;'s]kf]v/Llt/ hfg] uf8L r9\of}+ . 3'd eGHofªb]lv ;'s]kf]v/Ltkm{ nfUbf d]/f] dg Ps tdf;n] cfb{| eO/x]sf] lyof] . Tof] cfb{| dg 5rlNsg vf]lh/x]sf] lyof] . hLjgdf klxnf] kN6 To; lbzftkm{ ofqf ul//x]sf] lyPF . ufpF3/ 5f]8]/ k/b]z uO/x]sf] d]/f cfFvfdf 3l/3l/ dl;gf efOalxgLx¿ cfO/xGy] eg] dgsf] Psf+z /f]dfl~rt klg eO/x]sf] lyof] . ;'s]kf]v/L k'u]kl5 ToxfFaf6 lxF8b} l;dfgf k'U5f}+ . af6f]sf] b'O{ lsgf/df plePsf rf/ kfFrj6f sf7sf 3/ ePsf] l;dfgf ufpF k'Ubf t]h]n] atfpF5–…of] af6f]sf] bflxg] lsgf/fb]lv ptf g]kfn clg af6f]b]lv otf OlG8of xf] ÛÚ x]l//x"F, al;/x"F h:tf] nf]enfUbf] xl/of] NofG8:s]k . t/ st} g/f]lsO{ lxFl8/x]sf 5f}F . 7fpF 7fpFdf 9'Ëfsf] ;f]lnª dfq la5\ofPsf] af6f] a];'/ k5\ofpFb} k5\ofpFb} k'U5f}+ kz'kltgu/sf] kmf6s . …ca g]kfn k:of}+ ÛÚ eG5 t]h] . d klxnf]kN6 d]/f] k'v{\of}nL b]z g]kfne"ld 6]Sb}5' eGg] hfg]/ Ps lsl;dsf] /f]dfl~rt klg eO/fv]sf] lyPF . aL;j6f 3/ ePsf] ;fgf] ahf/ kz'kltgu/af6 km]l/ k}bn} lkmSsntkm{ nlDs/x]sf x'G5f}+ . To; a]nf ToxfF uf8L u'8\g] ;8s ag]sf] lyPg g t lrofv]tL g} z'¿ ePsf] lyof] . dL7f] caf]wtf cf]9]/ r'krfk plePsf tL af6'nf xl/of gfuLx¿ d]/f cfFvfx¿af6 x6\g} dfg]sf lyPgg\ . tL gfuLdfly r9]/ pk|m"F pk|m"F nfUg] . gfuL b]v]sf] lyOgF klxn], Tof] zAb ;'g]sf] dfq lyPF a'afn] s'/f u/]sf] .lkmSsn ahf/b]lv s]xL 6f9f a:tLdf t]h]sf lbbL e]gfx¿sf] 3/df k'Ubf ;fFem kl/;s]sf] lyof] . ef]lnkN6 laxLaf/ lkmSsn ahf/ xf6df /Dg] lbg . lg:Sof}+ 3'Dg . t/ d eg] xf6ahf/ 3'DgeGbf klg xf6xf6 3'd/] afOF, kf]t,] nf5f OToflb a]rlavg ug]{ d]/L af]h' / afh]nfO{ e]65 \ ' ls eGg] 7"nf] cfzfdf lyPF . d]/f a'afsf cfdf / ;fgfafa' Onfd If]qsf 3'dGt] Aofkf/L . jif{ b'O{ jif{df xfdLnfO{ e]6g \ cfpFy] . d}n] cfzf u/] cg';f/ ahf/sf] d"n ;8ssf] Ps lsgf/df k;n lkmFhfP/ b'O{ rf/ u|fxsx¿l;t s]xL Jo:t /x]sf b'j} afh]af]hn ' fO{ k/}af6 lrlgxfn]+ . 5]pdf k'u/] …af]h' ÛÚ eGb} rfFbLsf] ;'Gb/ sfF8a] §' ] sNnL nufPsf] pgsf] v'§fdf 6fpsf]n] 5f]P/ 9f]u u/]+ . clg afh]nfO{ klg To;} u/]+ . …cfDaL Û dgk/;ft d]DaLx}gÛ stfaf6 kf] cfO;\ xfp<Ú pgLx¿sf cfFvf cfZro{ rDs]sf eP . lsg clg stf lxF8s ] f]< yk k|ZgnfO{ pQ/ lbFb} eb|k/' lt/ sfd ug{ hfgnfu]sf] eg]+ . lrofvfhf v'jfpg afh]n] xfdLnfO{ Ps 7fpF nu] . afGsL k/]sf] cg'xf/ ePsf tL afh] xfd|f] 3/df cfP/ cf7bz lbg a:bf hlxNo} v08v08 /fdfo0f af]s/] cfpg] clg laxfgkv no xfn]/ k9\g] uy]{ . To;a]nf d afh]l;t 6fFl:;P/ a:y]F cfFvf lstfasf] k[i7df c8\ofP/ .knªdf kn]6 F L df/]/ ;'Gb/sf08 jflr/x]sf afh] cfh;Dd klg d]/f cfFvfaf6 6f9f ePsf 5}gg\ . k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 31
xf6 p7\g] a]nfdf km]l/ afh] af]h'sf] 5]pdf uP/ a;]F . af6f]vr{ clns rflxof] eg]/ af]h'nfO{ lemHofPF . af]h'n] So} gegL sDd/df afFw]sf] y}nLsf] d'v vf]n]/ g]kfnL k};f k'ugk'u aL; ?lkofF hlt d]/f] xftdf /flvlbOg\ . b'j}sf kfpdf lz/ /fv]/ 9f]u u/]+ clg ljbf lnPF . ef]lnkN6 laxfg …of] lkmSsn ahf/ d'lGt/ aUg] lal/ª vf]nfnfO{ g5f]8L k5\ofP/ hfg'eP 6\ofqm\ofSs zlgZr/] k'luG5 clg Tot}af6 rfOg] eb|k'/ hfg] ÛÚ :yfgLo Ps ;Hhgn] o:tf] ;'emfj lbPkl5 lal/ª vf]nfsf] lz/b]lv vf]nfnfO{ k5\ofpFb} t/fO cf]ln{g] xfd|f] ofqf cf/De eof] . lr;f] ;ª\ nf] sGrg kfgLdf Ps 7fpF s]xL a]/ lemË] df5fx¿l;t v]N5f}+ . vf]nfsf] b'O{tkm{ afSnf] hËn . hlt tn k'Uof] au/ plt kmfFl6nf] x'Fb} uPsf], b'O{ 5]pdf jg cem aflSnFb} uPsf] . ltvf{ nfUbf To} vf]nfsf] kfgL vfG5f}+ . cufl8 k/ x]bf{ b'O{ tkm{sf 8fF8fx¿ ztfAbLof}+kl5 e]6]/ Psfk;nfO{ cFufln/x]sf b]lvGy] . To;s} kNnf]kl§ xf]nf zlgZr/] ahf/Û t/ 8fF8fx¿sf] Tof] ;Ëd kf/ ug]{ lalQs} cl3lNt/ p:t} b'O{ 8fF8fx¿ p;/L g} k|]djz cln lgx'l/P/ Pscsf{l;t cFufnf]df afFlwPsf clg kl5lNt/ s] 5 ltgLx¿n] 5]lnlbPsf x'Gy] . of}6} dfG5] Tof] lal/ª\ vf]nfsf] au/df lxF8s ] f] b]lvPg g t sf]xL lxF8s ] f] kfOnf5fk g} .b'Ol{ t/ /x:odo hËnsf] A¥ofs]6n] 5]lsP/ ps';d'sl' ;Fbf] rsdGgtfaLr b'O{ lg/Lx dg'vs ] f aRrfx¿ e6\lsPsf] cfTdfem}F lxFl8/x]sf. au/ cem kmfFl6nf]===emg\ emg\ kmfFl6nf] aGb} uO/x]sf] . clg== clg t cgfof;} au/sf] afn'jfdf Ps 7fpF s'g} lx+;s | hgfj/sf] kGhfsf] Ps nx/ 5fkdfly xfd|f] cfFvf k¥of]. 3f]K6]/ tL 5fkx¿ /fd|/L lgofN5f}F . lrt'jf of af3s} kfOnf5fk x'gk' 5{ Û clg xfdL b'j} efOn] x7ft\ ;]tf] ePsf] Ps csf{sf] cg'xf/ dfq x]¥of},+ So} af]ng ] f}+ . lxFl8/Xof}+ r'krfk . To:tf] lgh{g 7fpFdf s'g} lx+;s | hgfj/åf/f xfdL dfl/of}+ eg] xfd|f] d[To'sf] va/ sxL+ klg k'Ug] 5}g, / To;/L x/fPsf xfdLnfO{ vf]h/] slxn] kfOg]5g } eGg] ;f]Rb} ;f/f z/L/ rL;f] eP/ cfof] . cfk:tdf s] s] s'/f u/]/ e'lng] r]i6f uYof}+{ . t/ dfq b'O{ tLg zAb t'ls{GYof] clg km]l/ d'v ;'SYof] . To:tf hf]/ 8fF8fx¿sf] ldngkl5 ldngkl5 ldngkl5 ld=== cf]ˆkm Û slt sf6\of}+ slt sf6\of}+ . ef]sn] nvt/fg Û t/ lxFl8/xg'kg]{ >fk v'§fdf af]s/] lxF8s ] f] lx8Ø}} . kl5 ofqfsf] o} cg'ej / cg'el" tnfO{ Kn6 agfP/ d}n] lj;ËltjfbL k|jl[ Qsf] Ps syf n]v+] h;sf] zLif{s 5 …of}6f wldnf] vf]nfsf] lsgf/dfÚ . ;Q/Lsf] bzsdf ufGtf]ssf ;'jf; bLksåf/f ;Dkflbt dfl;s klqsf …;'wfÚsf] syf k|ltof]lutfdf of] syfn] bf];f| ] :yfg kfPsf] lyof] . s]xL kl5 o} syf pg} ;'jf; bLksn] lxGbLdf cg'jfb u/L ;flxTo csfb]dL, lbNnLsf] ;dsfnLg ef/tLo ;flxTo -!(*@_df k|sflzt u/] . clg lxGbLaf6 32 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
u'h/ftL / sGg8 efiffdf klg k|sflzt ePsf] kq d}n] kfPsf] lyPF . cfh Tof] syfn] ;'jf; bLkssf] lxGbL cg'jfb s[lt …ef/tLo g]kfnL sxflgofFÚdf ;Ílnt x'g] ;f}efUo kfPsf] 5 . lal/ªsf] anf}6] au/df lxF8\bf lxF8\bf cGTodf b]Vof}+ 6f9fdf 8fF8fx¿ . ca cfk:tdf slxNo} e]6 gx'g] u/L 5'l§P/ ;kf6 e"ld km}lnPsf] d}bfg . Tot}lt/ xfd|f] cfFvfn] l7Dofof] Ps 5]p of}6f s6]/f h:tf] 9fFrf klg h;nfO{ b]v]/ xfdL km]l/ pT;flxt eO{ To} s6]/fnfO{ tfs]/ cl3 a9\of}+ . ToxfF k'Ubf b]lvof] of}6L cfOdfO{, zlgZr/] ahf/ hfg] / ToxfFaf6 kmls{g] dflg;x¿ lglv|;s]kl5 cfˆgf] a]rlavg ug]{ ;fdu|Lx¿, jt{gx¿ p7fpg nfu]sL /lxl5g\. s6]/f k'Ug'eGbf afx| sbd klxNo} tL :qLnfO{ s/fP/ eg]+ d}n] – … lbbL Û lrof vfhf So} 5 eg] lbg':g, ef]sn] dg{ cfFl6of] ÛÚ …d}n] t ca k;n p7fÚsf] kf] Û vfg]s'/f klg ;Kk} l;l4;Sof] .Ú pgsf] cg'xf/ / af]nL s'g} ls/ftLgLsf] h:t} lyof] . …xf]Og, lkmsf lrof dfQ} eP lg x'G5 ÛÚ eGof}+ . wGg, xfd|f] l:yltdfly bof hfu]5 clg km]l/ r'Nxf hf]l8g\ / lrofsf] efF8f a;fOg\ . lkmsf lrof tof/ ePkl5 xn'Ë] -l;Ne/_sf] a6'sfdf g"g xfn]sf] Ps Ps a6'sf lrof vfP/ nfdf] ;f; km]¥of}+ clg ;f]Wof}+ – …zlgZr/] hfg] af6f] stf xf]<Ú …t]t} clns cufl8 uP;L /fhdfu{ e]l6G5 . To} af6f]n] l;w}+zlgZr/] ahf/ k'¥ofpF5 .Ú lkmsf lrof km]l/ ylkdfUof}+ . ca eg] af6f]df km6fskm'6's dflg;x¿ cf]xf]/bf]xf]/ u/]sf] e]6\g yflnof] . t/fOsf] ;dtn e"ld . dfG5] / ufOa:t'x¿ lxF8]/ algPsf] af6f] h:tf] . lgs} a]/ lxF8]/ klg lrofjfNgL lbbLn] eg]sf] /fhdfu{ e]l6Pg . …/fhdfu{ stfaf6 k'luG5 bfO{<Ú af6f]df e]l6Psf] Pshgf ;HhgnfO{ ;f]W5f}F . t'?Gt hjfa cfpF5 –…tkfO{+x¿ /fhdfu{d} t lxFl8/xg'esf] 5 ÛÚ …xf] /<Ú xfdLn] em§ ljZjf; ug{ ;s]gf}+ . xfd|f] sNkgfsf] /fhdfu{ rflxF ;'Gb/ rf}8fbf/ cnsq] ;8s lyof] .b'O{ rf/ ;fOsn ;jf/Lx¿ klg cfphfp u/]sf] b]lvg yflnPsf] lyof] . …ca zlgZr/] slt 6f9f xf]nf<Ú ;f]WYof}+ af6f]df e]l6PsfnfO{ . hjfa cfpFYof] – b'O{ sf]z, rf/ dfOn, kfFr lsnf]ld6/ OToflb . xfdL sGˆo'H8 Û b'O{ a6'sf lkmsf lrofsf] e/df b'O{ efO k'Uof}+ zlgZr/]sf] jNnf] 5]p . of}6f bf]sfg lyof] ToxfF, bf]sfg ;fdfGotM 7"n} eGg ;lsg] . bf]sfg3/ b'O{ tNn] sf7sf] . e'OFtnfdf bf]sfg, dfYnf] tnf lgjf;:yfg . ToxL+ k]6Ldf lj>fd ug{ a:of}+ . k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 33
…efOx¿ sfFaf6 cfpg'efsf]<Ú ;f]w] bf]sfg]n] . …xfdL bfhL{lnªaf6Ú pQ/ d}n] lbPF . …d klg t pt}sf] xf] lgÛ t/ d rflxF v;f{ª\af6 otf cfPsf] .Ú pgn] To;f] eGbf xfdLnfO{ cfˆgf] ufpFs} dfG5] e]6] h:tf] nfUof], clg xfd|f] dnLg cg'xf/ pHoflnof] . cem c¿ s]xL s'/f ePkl5 xfdLn] d'v} kmf]/]/ pgnfO{ eGof}+ – …bfO, xfdLnfO{ cfh Ps /ft ot} xh"/sf]d} af; lbg'xf];\ x} Û ef]ln t xfdL eb|k'/ nfUg] .Ú k;n] bfOn] csdlsFb} clgR5fk"j{s …x'G5 lgÛÚ eg]kl5 9'Ss eof}+ . clg lg:Sof}+ zlgZr/] ahf/ 3'Dg . ahf/df Ps 7fpF s]xL vfg]s'/f lsg]/ vfof}+ clg kf/; 6flsh gfdsf] Ps l;g]df 3/df k'/fgf] lxGbL lkmNd x]g{ k:of}+ . l6s6 sf6]/ ;fgf] uf]bfd h:tf] l;g]df 3/sf] vrfvr eL8leq xfdL b'O{ efO klg ldl;of}+ . s'g hdfgfsf] ANofsPG8jfO6 lkmNd, k'/flgPsf] lk|G6sf] l5s]{lds]{, To}dfly xnleq ?dlNn/x]sf] l;u/]6 la+8Lsf] w'jfFn] emg} ANofs PG8jfO6Û lg:;fl;Fbf] xkxkL udL{ Û c6"6 xf]xNnfsf] ANofsxf]nn] :n't\ :n't\ lgln/x]sf] lyof] lkmNdsf] 8fonu Û s'g} d'ZsLnn] dWofGt/;Dd x]/]kl5 lg:Sof}+ / af;lt/ nfUof}+ . To; /ftsf] xfd|f] af;3/, v/;fªu] bfOsf] bf]sfg, k'Ubf 8\ofd8'Dd aGb eO;s]sf] Û 6fpsf] pFef] kmsf{P/ s/fP/ k'sf¥of}+ – …bfO ÛÚ === km]l/ …bfh' ÛÚ === km]l/ …bfOÛÚ tLgkN6 s/fPkl5 dfq afb{nLaf6 … sf] xf}<Ú k|Zgn] xfd|f] pkl:ylt btf{ u¥of]. …xfdL kf] bfh' ÛÚ …sf] xfdL<Ú …xfdL bfhL{lnªsf efOx¿, bfh' Û oxL+ af; a:g] eg]/ cl3 tkfO{+;Fu s'/f ePsf] lyof] lg ÛÚ …P== nf} Tot} a/G8flt/} ;'Tg'xf];\ g ÛÚ …t/ xfdLl;t cf]9g \ ]cf]5\ofpg] So} 5}g lg ÛÚ s]xL l5gkl5 dflyaf6 b'O{j6f af]/f emfl/lbP pgn] clg eg] – …nf}, efOx¿, o} cf]5\ofP/ b'v;'v ;'Tg'xf]nf .Ú xfd|f] pt}sf] dfG5]Û ;'Tg] Joj:yf /fd|} xf]nf eGg] sqf] cf8e/f];f lyof] . t/ s] ug]{ Û clg af]/f cf]5\ofP/ cfcfˆgf] Aofudfly 6fpsf] c8\ofP/ kN6\ of}+ . /ftel/ sfgdf nfdv'§] l6lglg ah]sf] ;'Gb} clg kfv'/f / v'§f xTs]nfn] Kof6Kof6 ahfpFb} eP klg . w]/}a]/kl5 h;f]t;f] lgbfOP5 . ef]lnkN6 laxfg} eb|k'/ hfg] uf8Lsf] :6\ofG8 k'U5f}+ . uf8Lef8fsf] hfgsf/L lnPkl5 vNtL 5fd]+ – cxF, b'O{ hgfnfO{ gk'Ug] /x]5 . ;fyLsf] uf]hLdf km'6]sf] sf}8L lyPg . d]/} e/df lyof] p .eb|k'/ e|d0fof]hgf cf}iflw lsGg] k};f geP/ d/]sf] /f]uLh:t} lkln{Ss} eof] . km]l/ 34 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
lkmSsnlt/} kmls{g] eof}+ . t/ cfª lhl/Ë x'g] lal/ª vf]nf eP/ xf]Og, cs}{ af6f] ;f]wk"5 u/]/ hfg'k5{ eGg] ;f]Rof}+ . otfptf ;f]wk"5 u5f}{+ lkmSsn hfg] s'g} j}slNks af6f]af/] . Pshgf yf¿ bfOnfO{ e]6\of}+ . pgn] eg] – … zflGtk'/sf] af6f] eP/ hfg'k5{ . d zflGtk'/ g} hfFb}5', lxF8\g'xf];\ dl;t ÛÚ clg nfUof}+ tLghgf zflGtk'/sf] psfnf] .b'O{lt/ hËnn] 9fs]sf] zflGtk'/sf] Psnf; psfnf] / 3'dfp/f] af6f] lxF8]sf 5f}+ . lxF8]sf 5f}+ aLraLrdf s] s] ukm ub}{ . Ps 3G6f lxFl8;Sbf klg zflGtk'/ ufpF gk'Ubf cwL/ eO;s]sf] lyPF d . yf¿ bfOn] …ca w]/ 5}g, ltxL+ xf], k'Ug} nfUof}+Ú eGg 5f]8]sf] lyPg . zlgZr/]df laxfg vfhf vfPsf]n] ca 5f]l8;s]sf] lyof] . cem Ps 3G6f hlt lxF8]kl5 aNn s]xL 3/x¿ b]lvg yfn] . zflGtk'/ ufpF cfOk'u]5f}F . yf¿ bfOn] xfdLnfO{ pgsf] Ps lrghfgsf] 3/df nu] . /ftf] df6f] / uf]a/n] lnk]sf], cUnf] l8n ePsf] l;s'jfdf ds}sf] vf];]nfsf] lk/f ;fl/lblG5g\ xfdLnfO{ 3/sL dlxnfn]. kfgL dfu]/ vfG5f}+ . s]xL a]/kl5 lkmsf lrof klg cfof] . bzkGw| ldg6kl5 km]l/ af6f] nfUg p7\5f}F . yf¿ bfOsf] uGtJo ToxLF;Dd eP klg xfdLnfO{ ToxfFb]lv lkmSsnlt/ hfg] af6f] b]vfpg xfdL;Fu 5]psf] of}6f 3'DtL;Dd cfP . p7]/ b'O{ rf/ sbd lxF8]/ cl3 xfdLn] kfgL / lrof vfPsf] 3/nfO{ s[t1tfk"j{s kl5lNt/ kms]{/ x]bf{ b]v]F – To; 3/sL u[lx0fLn] xfdL a;]sf] 7fpFnfO{ kfgLdf ltt]kftL rf]a]/ 5lDsFb} /lx5 . Tof] b]v]/ dnfO{ Tof] 3/sf] HjfO{+ x'g dg nfu]sf] lyof] Û xfdLnfO{ elgPsf] lyof] – …olta]nf lxF8/] cfh} t lkmSsn k'Ug ;Sg'xG' g . of] af6f] g5f]8L uPsf] uPs} u/] cfOtaf/]sf] jlt{/ h/l;ª ufpF k'luG5 .Ú h/l;ª ufpF k'Ubf ulx/f] ;fFem kl/;s]sf] lyof] . e]l6Psf] klxnf] 3/df af; dfUof}+ . sxfFaf6 cfPsf clrgf¿ cNnf/] l76fx¿nfO{ s;n] kf] ;xh} af; lbg] / Û …oxfF t af; kfOFb}g x}ÛÚ o:t} hjfan] xfdLnfO{ xtfz agfO/x]sf] lyof] . hxfF hxfF aQL an]sf] b]VYof}+ ToxfF ToxfF af; dfUg k'UYof}+ –…bfh', lbbLÛ ce/ k¥of}+ Û af; kfOG5 ls ÛÚ v/n] 5fPsf, df6f]n] lnk]sf km6fs km'6's 3/x¿ . ca /fd|} cFWof/f] eO;s]sf] lyof] . dw'/f] aQLsf] lwklwk b]v]/ of}6f 3/df af;sf] laGtL la;fof}+ – …;fx|} ce/ k¥of}+ Û af; lbg'eP wd}{ x'G5 ÛÚ xftdf lwa|L lnP/ 3/sL dlxnf l;s'jf;Dd lg:s]/ sf] sxfFaf6 cfPsf] ;f]lwg\. …xfdL bfhLl{\nª a:g], P]n] zlgZr/]af6 cfpFbfcfpFb} cFWof/f] e}xfNof] Û / af; vf]Hg s/ nfUof] Û xfdLnfO{ o} l;s'jfd} a:g'lbg'eP klg x'G5 ÛÚ eGof}+ . lwa|Lsf] dw'/f] k|sfzdf xfdLnfO{ /fd|/L lgofn]kl5 ljnlDat nodf …x'G5, a:g'xf];\ g ÛÚ eg]/ leqaf6 of}6f u'Gb|›L lgsflnlbOg\ . km]l/ eGof}+ – … k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 35
ef]sn] dg{ cfFl6of], eft ksfOlbg'eP ;fx|} /fd|f] x'GYof] Û slt nfU5 k};f lbG5f}+ .Ú rfdn / ltx'gsf] df]n tf]s]/ klxNo} k};f dflug\ / xfdLnfO{ cFWof/f] cf]9fO/fv]/ leq sxfF clNkg\ . u'Gb|›Lsf] Gofgf]df kn]+6L s;]/ a:of}+ b'O{ efO . lg:k§ cFWof/f]df Pscsf{nfO{ klg gb]lvg] . cfk:tdf aft df/]sf] cfjfhn] dfq xfdL ;Fu} 5f}+ eGg] a'lemGYof] . lgs} a]/kl5 d"n b}nf] 3¥ofSs pl3|of] clg lwla|sf] dw'/f] pHofnf] xfd|f] 5]p;Dd cfof] . eftsf] ;fgf] efF8f clg ltx'gsf] s/fxL lnP/ tL dlxnf l;s'jfdf cfO;s]sL lyOg\ / xfd|f] cl3lNt/ /fv]/ …n' bfh'x¿ vfg'xf];\Ú elgg\ . …s]df vfg]<b'O{6f yfn lbg'xf];\ g Û 8f8' kGo' / Ps nf]xf]6f kfgL klg ÛÚ eGof}+ . aQL klg ToxfF /flvdfUof}+ . yfn NofOlbPkl5 efF8fsf] eft b'O{j6f yfndf a/fa/ efu nfof}+ . ltx'g s]sf] lyof] P]n] ;Demgf 5}g . ;fgf] :jfbn] vfOPg tfQftf] eft Û k|To]s ufF;l;t …ef]hgeGbf ef]s dL7f]Ú pvfgsf] JofVof :jfbn] lgln/x]sf lyof}+ . vfO;s]kl5 ;a} jt{gx¿ cfFugsf] kFw]/f]df wf]O{ kvfnL l;s'jfdf /flvlbof}+ . To;} If0f 3/sL dlxnf aflx/ lg:s]/ xfdLnfO{ elG5g\ – …n' bfh'x¿, tkfO{+x¿ cfaf] hfg'xf];\ .P]n] d]/f] a'9f cfPkl5 dnfO{ df5{ ÛÚ cSs g aSs k¥of}+ xfdL . To:tf] :jfb;Fu vfPsf] vfgf sfFr} kN6]nf h:tf] eof] . la:tf/} /L; p7]/ cfof] . …tkfO{+n] cl3 g} t];f] eGg'kYof]{ Û xfdL c¿lt/} af; vf]HYof}+ Û ca o:tf] cGwsf/df, o:tf] gf}nf] 7fpFdf sfF hfg' xfdL<Ú k666 af]n]+ d . …pM tn Pp6f 3/ 5, TofF af; kfpg'x'G5 . d t oxfF cf}/t PSn} 5', d]/f] nf]Ug] cfOk'Ug] a]nf klg ef] .tkfO{+x¿ ca]/ gu/L p7\g'xf];\ .Ú tL :qLn] o;f] eg]kl5 ca xfdLn] gp7L w/ kfPgf}+ . …s'g af6f] stflt/ hfg' aQL b]vfOlbg'xf];\, x}g k'N7f] g} agfOlbg'xf];\Ú eGof}+ . zfob d§Lt]nsf] cefjn] xf]nf, k'N7f]sf] ;§f afF;sf] dl;gf l;6f d'7f kf/]/ /fFsf] aflnlbOg\ . clg cfFugaf6 tn 7f8f] cf]x|fnf] hfg] uf]/]6f] b]vfOlbOg\ . cK7]/f] uf]/]6f] xftn] kl5lNt/ 6]Sb} cf]ln{g'kg]{ . t]h]sf] xftn] prfn]sf] 5 /fFsf] . d cl3lNt/ 5' . s]xL tn dw'/f] aQL an]sf] b]lvof] . 5]pdf k'u]/ …3/klt afa}, 3/klt cfd}Ú eGb} af;sf] lglDt laGtL k'sf/]+ . …ofF t af; ldNb}g x}, eSv/ ;'Ts]/L efÚsf] 5 ÛÚ leqaf6 hjfa cfof] . cem} tn em¥of}+. ca /fFsf] lgEg} nfu]sf] lyof] . ;fyLn] xNnfP/ km's]/ afNg] sf]lzz ul//x]sf] lyof] . tn Ps 7fpF km]l/ of}6f aQL aln/x]sf] 3/ b]lvof] . leqaf6 dfG5]x¿sf] u'gu'g cfjfh klg cfO/x]sf] lyof] . af;sf] lglDt km]l/ laGtL k'sf/]+ d}n] g} . o:tf] sfd ;fyLn] dnfO{ g} ug{ nfpFYof] . leqaf6 …sf] xf]< 36 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
sxfFsf] xf]<Ú k|Zg cfPkl5 d}n] ;flas pQ/ bf]xf]¥ofPF . clg xfd|} bf}+t/] b]lvg] Ps o'js aflx/ lg:Sof] xfdLnfO{ lgofNg . km]l/ laGtL la;fOof] – … xfd|f] lahf]u eof], ;fx|} ce/ kl/of], tkfOFnfO{ wd}{ x'G5==Ú OToflb . cfkt k/]kl5 ljgo / ljGtLsf] cg]s zAb, :j/ / z}nL :jtM lg:sFbf /x]5g\ . To; o'jsn] eGof] – …3/leq t 7fpF 5}g, otf ds}sf] vf]Ndfdf ;'Tg'eP x'G5 .Ú …hxL+ eP klg x'G5 . ;'Tg' kfP e}xfNof] lg xfdLnfO{ÛÚ b'j}n] Ps};fyeGof}+ . clg p;n] of}6f lwa|L lnP/ cfP/ xfdLnfO{ ds}sf] vf]Ndfsf] xf]+rf] dfYnf] tnfdf nUof] . dfYnf] tnfdf r9\g] ln:g' l;Ëf] ¿vsf] anf] vf]k]/ v'8lsnf agfPsf] . ;'s]sf] ds} tf5]sf] vf];]nfn] el/Psf] 7fpFdf 7"nf] u'Gb|›L cf]5\ofOlbof] p;n] / eGof] – …n' bfh'x¿, b'Mv;'v o:t}df ef klg /ft sf6\g'xf];\ x} ÛÚ p;n] lwa|L klg /flvlbof] . ds}sf] vf];]nfsf] y'k|f]n] To;} To;} Gofgf] lyof] Tof] vf]Ndf . l;?sf] xf]+rf] 5fgf] . gf]6a's / snd lgsfn]/ lbgel/sf] ofqfsf s]xL s'/fx¿ n]v]+ . afF;sf] lrdsf] leQfdf of}6f ;fgf] kftnf] k'l:tsf l;pl/Psf] b]v]F . lgsfn]/ x]/]F – d'gfdbg /x]5 . klxNo} k9]sf], km]l/ k9\g yfN5' . rf/kfFr k[i7 kl9;Sbfg;Sbf lwla|sf] t]n t'/]/ lwklwk ub}{ lgEof] . lg:k§ eof] . clg vf];]nfsf] y'k|f]dfly cf]5\ofPsf] u'Gb|Ldf kN6]sf] Ps}rf]l6 laxfg dfq Ao'FlemPF . /ftel/ kfgL k/]5, xfdLn] yfx} kfPgf}+ . p7\gf;fy km]l/ d'gfdbg ;dft]F . Tof] 7fpFdf To;/L d'gfdbg k9\g'sf] cJoQmgLo cgf}7f] cfgGb km]l/ slxn] bf]xf]l/P/ cfPg . 3/sf tL ldng;f/ o'jf aGw'n] laxfg lrofvfhf v'jfP/ xfdLnfO{ ljbf u/] . tL aGw'nfO{ cfh klg ;lDem/xG5' . kl5 sxL+ st} e]6 eof] xf]nf xfd|f], t/ Pscsf{nfO{ lrGg g;s]sf xf}+nf . h/l;ª ufpFaf6 lxF8]/ xfdL km]l/ lkmSsn k'U5f}F . lkmSsn ahf/af6 ;fFem kg{cl3 km]l/ pxL lbbLsf] 3/df 6'Kn'SsÛ xfdLnfO{ b]v]/ lbbL 5Ss dfq xf]Og kSs Û b'Mvsf] afSnf] WjfF;f] kf]ltPsf] 3/df tLg lbgcl3sf] pxL kfx'gfx¿ cgk]lIft 9Ën] kms]{/ cfpFbf s:tf] eof] xf]nf, cfh ;lDemG5' . kl;{kN6 laxfg h]h:tf] kfs]sf] vfOj/L ToxfFaf6 km]l/ z'¿ eof] xfd|f] a]6'Ëf]sf] …xfOlsª\Ú . kz'kltgu/ x'Fb} ;'s]kf]v/Ltkm{ . lbg nfdf] ePsf]n] ;fFem k?Gh]n;Dd lgs} g} b"/L to ug{ ;lsGYof] . bfhL{lnªaf6 lxF8]sf] lbgb]lv g} xfdLn] laxfg vfgf vfPkl5 Ps}rf]l6 /ftL af; a;]sf] 7fpFdf dfq vfg] ul//x]sf lyof}F . To;/L b'O{ 5fs vfP/ k|To]s lbg xfdL @% b]lv #% lsnf]ld6/sf] b"/L lxFl8/x]sf lyof}+ . h'Qfn] ca nQf 5f8\g] cj:yfdf k'lu;s]sf] lyof] . lhpdf nfPsf];lxt tLg hf]8L z6{KofG6 d}ln;s]sf] lyof] . o; aLr st} g'xfof}F ls g'xfPgf}+ Tof] klg P]n] 7Ls;Fu yfx 5}g . o:t} cj:yfdf ;'s]kf]v/L k'u]kl5 ca xfdL ;'s]ahf/sf] klZrd kfvfd'lGt/ kg]{ k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 37
kdf{u8L a:tL tfs]/ cf]/flnof}+ . kdf{u8Lsf] /fgf8fF8fdf d]/f cfkmGt kg]{sf] 3/ lyof] hxfF d klxNo} a'af;Fu PskN6 k'u]sf] lyPF / pgLx¿af6 d /fd|} kl/lrt lyPF . ;fFem gemb}{ To; lbgsf] uGtJodf k'luof] . d]/f] ck|Toflzt cfudgn] d]/L km'k" kg]{ clg km'kf ;fy} ;GWof lbbLx¿ cg'xf/} pHofn]/ rlst b]lvP . pgLx¿sf] d':s'/fpFbf] :jfutn] ;f/f ysfg sxfF k'Uof] yfx} ePg . ef]lnkN6 …ca hfg'k¥of]Ú eGbf …x}g, Ps b'O{ lbg a;]/ la:tf/} hfg"Ú eg] .km'k' km'kfn] To;f] eg]kl5 Ps lbg a:g] eof}+ .zfob To} lbg xf]nf xfdLn] /fd|/L g'xfOw'jfO u/]/ k|m]; cg'ej u/]sf] . ;GWof lbbLn] xfdLnfO{ /fgf8fF8fsf] ;]/f]km]/f] 3'dfOg\ klg . w]/} lbgkl5 eg]h:tf] vfg;'Tg klg kfO/x]sf lyof}F . egf}+ d]hdfg} eO/x]sf] lyof] xfd|f] . k|To]s lbg, ;fFem laxfg 3/sf] ofbn] lk/f]NYof] . d]/f ;;fgf efOx¿ clg alxgL emNemnL cfFvfdf cfpFy] . kN6g guP/ cGoq} uPsf] s'/f] 3/df, l5d]sdf yfx kfO;s]sf xf]nfg\ Û h];'s} xf];\ ca 3/} kmls{g'k5{ Û 3/ k'Ug] lalQs} cfdf / a'afsf] v'§fdf 9f]u]/ dfkmL dfU5' . d}n] 9fF6]+, d}n] tkfO{+x¿nfO{ xtfz agfPF . cab]lv slxNo} o;f] ug]{ 5'OgF . t/ d kN6g r}+ hfFlbgF, c¿ g} sfd u/]/ tkfO{+x¿nfO{ ;xof]u ug]{5' . o:t} s]s] eGg] lg0f{o dgn] lnO/x]sf] lyof] . clg t];|f] lbg dHhfn] vfgf vfOj/L kdf{u8Laf6 xfdLn] ljbf lnof}+ .zfob laxfgsf] bz P3f/ ah]sf] lyof] . ToxfFaf6 lxF8]/ dem'jf a:tL, bË], /]lnª x'Fb} lahgaf/L k'Ug] af6f] yfx ePsf]n] p:tf] ufx|f] ePg . ca lal/ª vf]nfsf] xf]Og, dfg] eGHofªsf] km]baf6 aUg] 5f]6f /ËLtsf] u8\lt/} u8\ lt/ lxFl8/x]sf lyof}+ .Psflt/ 3/sf] tLa| cfsif{0f, csf]{lt/ dgel/ nfh / Unflgsf] u¿Ëf]kg . d 3/af6 lg:sg] a]nfdf dnfO{ kfFr ?lkofFsf] gf]6l;t cfzLjf{b / z'esfdgf lbg] tL l5d]sL km'k"sf] cg'xf/ ca s;/L x]g{'< pgnfO{ s] eGg'< kl5 sdfO u/]/ kfFrsf] ;§f kRrL; g} lbg] ;ÍNk u/] klg pgsf] Tof] kfFr ?lkofFsf] d"No / dxQf d}n] kl5 kmsf{pg ;f]r]sf] kRrL; of krf; ?lkofFn] af]Sg ;S5< o:tf s'/fx¿ dgdf v]nfpFb} clg af6f]df s]xL cNdlnFb} aQL gaNb} lahgaf/L ahf/ 6]lsof] . r'krfk cfTd;dk{0f ug{ uO/x]sf] ck/fwL h:t} 3/leq k;]F d . a'af d'8fdf al;/x]sf clg cfdf r'Nxfdf So} ul//x]sL .b'O{ tLghgf c¿ dflg;x¿ klg lyP . a'afcfdf b'j}sf kfpdf kfn}kfnf] 9f]u u/]+ . v'zL, pbf;L s]xL gePsf] efjz"Go lyP pgLx¿sf cfFvf Û d}n] s]xL eg]+ elggF, clxn] So} ;Demgf 5}g . t/ a'afn] olQ eg]sf] cem} sfgdf aH5 …kms]{/ cfO;\ Û cfaf] a;\ Û ÛÚ manprasads@gmail.com
38 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
n]vsx¿sf] ;Dd]ngdf o'qm]g hf“bf k|sfz P /fh ;g\ @)!& sf] cGt/f{li6«o k]gsf] s+u|]; k"jL{ o"/f]kdf /x]sf] o'qm]gsf] lnlee (Lviv) zx/df x'g] ePsf] lyof] . ;f]leot o'lgog / o'uf]:nfleof 6'lqmPkl5 o:t} ;Dd]ng k"j{ sDo'lgi6 b]z lslu{h l/klAnssf] ljz]s :nf]e]lgofsf] An]8 / ;lj{ofsf] a]nu|]8df klg ePsf] lyof] / d ToxfF k'u]sf] lyPF . bf];|f] ljZjo'4 kl5 zlQmzfnL ePsf] ;f]leot o'lgogsf ljleGg b]zdWo] ?;kl5 ;aeGbf dxTjk"0f{ /fHo o'qm]g g} eof] . ce}m klg o'qm]g ;DkGg b]z 5 / o;sf] k|ltJolQm cfo lgSs} w]/} 5 . ;g\ @)!$ df ?;n] x:tIf]k u/L lqmldofnfO{ o'qm]gsf] sAhfaf6 d'Qm u/L cfˆgf] b]zdf ldnfPsf] 5 . o'qm]gsf] k"jL{ efudf /x]sf] 8f]gjf; (Donbas) If]qdf ?;L efiff af]Ng] w]/} ;+Vofdf /x]sf 5g\ . ToxfF klg ?; ;dy{sx¿n] ToxfFsf] k|zf;gdf sAhf u/]sf 5g\ . o'qm]g k|j]z ug{ ToxfFsf] le;f lng'kg]{ eof] . eL;f lng lbNnL hfg'kg]{ eof] . To;sf] nflu kGw| lbgb]lv Ps dxLgf nfUg] s'/f ;'lgof] . s+u|]; z'? x'Fb} lyof] ;]K6]Da/ !& b]lv . lbNnLdf ToxfF a:bf s] u/]/ a:g] To:tf] udL{df eg]h:tf] nfUof] . d]/f 5f]/fa'xf/Lx¿ cd]l/sfsf] Go"of]s{df sfd u/]/ a;]sf 5g\ . ToxL+af6 eL;fsf] lgldQ sf]lz; u/]+ . cd]l/sf h:tf w]/} b]zsf gful/sx¿nfO{ o'qm]g k|j]z ug{ eL;f g} rflx+b}g . Go"of]s{af6 eL;f kfpg ToxfFsf] sG;'n]6 clkm;df sf]lz; gu/]sf] eP zfob eL;f g} kfOFb}g lyof] ls < ToxfF klg Ps xKtf s'g'{ k¥of] . o'qm]gsf] k]gn] o;k6ssf] s+u|];df g]kfnaf6 klg sf]xL cfcf];\ egL eL;fsf] lglDt l;kmfl/; Go"of]s{sf] o'qm]gsf] sG;'n]6df k7fOlbof] clg aNn d}n] eL;f kfPF . eL;f gkfP/ o;k6s w]/} b]zsf k|ltlglw cfpg kfPg5g\ . o;k6s a+unfb]z / Dofgdf/af6 sf]xL cfpg kfPg5 . o'qm]gdf klxnf] lbg bf]xfaf6 stf/ Po/sf] Kn]gdf r9] bf]xfsf] xjfO{ c8\8fdf o'qm]gsf] /fhwfgL lsoe (Kiev) ofqf ug]{x¿ ljb]zL g} a9L ePsf] h:tf] nfUof] . Pp6f bfx|Ljfn ofqL lyof] h;sL :jf:gLn] d'v ;d]t gb]lvg] u/L a'sf{ nufPsL lyO{ . bf]xfaf6 lsokm hfg] Kn]g klg ;fFu'/f] lyof] . Kievaf6Lviv k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 39
hfFbf d;Fu} a:g] clk|msfsf] gfldlaofaf6 cfPsf] /x]5 h;n] o'qm]gsf] vfsf]{e eGg] zx/df 8fS6/ x'g cWoog ul//x]sf] 5 . o'qm]gdf cWoog ug{ o'qm]gsf] efiffdf ug'{ gk/]/ c+u|]hLdf ul//x]sf] s'/f eGof] . o'qm]gsf] k"jL{ efudf tf ?;n] x:tIf]k u/]sf] 5 . lqmldofnfO{ t ?;df g} ldnfO;Sof] vfsf]{edf ;d]t ?; ;dy{s ;d"xn] sAhf u/]sf] 5 eGg] a'lemG5 . o'qm]gsf] k"jL{ efudf ?;L efiff g} dft[efiff ePsf JolQm klg 5g\ . æToxfF ce}m klg o'4 eO/x]sf] 5, hfg ;'/lIft 5}gÆ eGbYof] . o'qm]gsf] ;/sf/n] eg] ;j{q o'qm]gdf o'qm]gL efiffsf] k|rf/ ug{ vf]lh/x]sf] eGbYof] . gfldlaofnfO{ blIf0f klZrd clk|msf elgGYof] / klxnf] ljZjo'4 cl3 of] hd{gLsf] pklgj]z lyof] . clk|msfsf] blIf0fL efudf k't{ufn, a]lNhod, k|mfG; h:tf b]zsf pklgj]z /x]sf b]z :jtGq eP . dnfO{ p;Fu Pp6f k|Zg ug{ dg nfUof] . æpklgj]z eg]sf] slxn] /fd|f] x'Fb}g, t}klg ljleGg b]zsf pklgj]zdWo] …sd v/faÚ s'g lyof] xf]nf <Æ p;sf] egfO lyof] ;aeGbf v/fa rflx+ a]lNhod pklgj]zaf6 lyof] h;sf] pbfx/0f s+uf]df lyof] . gfldlaof :jtGq ePkl5 ;]gfn] cfˆgf] xftdf ;Qf lnPsf] /x]g5 . bf]xf kl5 bf];|f] jfo'ofg Ukrainian Airlines o'qm]gsf] /fhwfgL lsoe (Kiev) df cf]Nof]{ . xfd|f] o'qm]gL eL;fdf 5fk nfUof] . o'qm]g k'Ugf;fy s] nfUof] eg] c+u|]hL hfGg] dflg; g} kfpg ufx|f] /x]5 Kiev sf] xjfO{ c8\8fdf Tourist Office /x]5 . t/ ToxfF d hfg nfu]sf] zx/ lnleesf] gS;f /x]g5 . Kiev xjfO{ c8\8fdf 8n/ @) ;f6+] . %@) o'qm]lgog k};f cfof] . ToxfF 8n/sf] ljlgdob/ @^ /x]5 . xjfO{ c8\8fdf k]g s+u|];df b'O{hgf :nf]eflsofaf6 cfPsf k]g s+u|];sf Delegate e]l6P . oLdWo] Pshgf gj]{sf k"j{/fhb"t /x]5g\ . xfdLnfO{ xjfO{ c8\8fdf lng o'qm]gsf] k]gn] uf8L k7fPsf] /x]5 . d;Fu} :nf]eflsofsf b'O{hgf afx]s Pp6L clk|msg s]6L klg lyOg\ . ltgL klg xf]6ndf xfdL;Fu} cfOg\ . xf]6]n Dniester o'qm]g ;f]leot ;+3sf] ;b:o ePsf] a]nf $) jif{ cufl8 ag]sf] /x]5 . ;f] xf]6]ndf xfd|f] cf/If0f gePsf]n] el/O;s]sf] /x]5 . dnfO{ / k'/fgf] lnlnesf] Ps b[Zo tL clk|msg s]6LnfO{ lnlee 40 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
zx/sf] City Centre df /x]sf] hfd xf]6]ndf k7fOof] . PenCongress sf w]/}h;f] lqmofsnfk Hotel Dniester d} x'GYof] h'g zx/af6 aflx/ lyof] . xfd|f] hfd xf]6]naf6 ToxfF lx+8]/ hfg Pp6f kfs{ eP/ hfg' kb{Yof], sl/a kGw| ldg]6 nfUbYof] . d;Fu} xf]6]ndf a:g] sfnL s]6L klxnf]k6s k]g s+u|];df cfPsL /lx5 . o;k6s k]g s+u|];df k|m]Gr af]Ng] b]zaf6 w]/} sd dflg; dfq cfPsf lyP . of] k|]mGr efifL s]6L cfˆgf] b]zsf] k]gsL cWoIf /lx5 . k]gsf] tkm{af6 ;Fu;Fu} cfOk'u]sf]n] / o;nfO{ klg efiffsf] ;d:of k/]sf]n] sfo{qmd ePsf 7fpF nufot hxfF klg dnfO{ ;Fu;Fu} nlulbcf];\ eGg] ub{yL . laxfg a|]skmf:6 klg xfdL;Fu} vfGYof}+ . vfgf vfg tn hfcf}+ eg]/ d p;sf] sf]7fdf v6v6fpFy] . p;sf] sf]7f t];|f] tNnfdf lyof], d]/f] kfFrf}+df . PskN6 p;n] 9f]sf vf]nL t/ p;n] cfˆgf] skfn afFw]sL lyOg . Psk6s p;n] dnfO{ cl3Nnf] lbg dfq eg]sL lyO{, xfdLn] cfˆgf] 3'D6f] cfˆgf] nf]Ug]sf] cufl8 dfq vf]Nb5f}+ . To; s]6Lsf] gfd cfOzf lyof] ToxL gfd k}uDa/ df]xDdbsL kTgLsf] klg lyof] . p;sf] pd]/ $% jif{sf] lyof] h'g d]/f] eGbf tL;jif{ sd lyof] . æltdL t deGbf rfF8} lx+8\g ;Sbf /x]5f}Æ eGyL . d}n] To;sf] ef]lnkN6 p;nfO{ o;af/] k|Zg u/]sf] lyPF . p;n] k|]mGr efiffdf g} pQ/ lbPsL lyO{— æof] s'/fnfO{ la;{g' kb{5 .Æ d}n] To;kl5 p;Fu;Fu} lx+8\g sd ug{ yfn]+ . o;k6s ef/tdf Pp6f gofF k]g ;]G6/ v'n]5 h;sf] gfd "South India Pen Center" /flvP5 . ut jif{ dfq a}Unf]/df cGt/f{li6«o k]gsf] cg'jfb / eflifs clwsf/ ;ldlt (Translation and Linguistic Rights Committee) sf] a}7s ePsf] lyof] . ToxfF cGt/f{li6«o k]gsL cWoIf / ;lrj uPsf lyP . To;}a]nf ;g @)!* sf] k]g s+u|]; ;]K6]Da/ dxLgfsf] cflv/df dxf/fi6«sf] k'gf -k"0f]+_ df ug]{ lg0f{o eP5 . o;k6ssf] k]g s+u|];df ;f] s+u|]; cfof]hgf ug]{ sfd blIf0f ef/t k]g (PEN-South India) nfO{ lbOg] eP5 . ;f]xL sfddf ;3fp k'¥ofpg u'h/ftdf w]/} jif{ a;]sf t/ xfn s0ff{6sdf a;f]af; ug]{ k'/fgf ufGwLjfbL g]tf u0f]z b]jfOnfO{ klg lnleedf af]nfOPsf] /x]5 . …cn OlG8of k]gÚ w]/} jif{ k'/fgf] eP tfklg clxn] ;lqmo /x]g5 . …lbNnL k]gÚ b'O{ jif{ cl3 dfq :yfkgf eP klg pQ/ ef/tdf /x]sf]n] To;nfO{ ;Dd]ng cfof]hgf ug{ glbg] lg0f{o eP5 / o;n] gofF blIf0f ef/t k]g s+u|];df sljtf eGg] tfldngf8'sL kqsf/ klg cfPsL lyOg\ h;nfO{ d}n] o'qm]gdf ;f]w]sf] lyP— …ltdLnfO{ oxfF cfpg] aGbf]a:t s;n] ldnfof] <Ú pgn] eg]sL lyO{g\— …blIf0f ef/tsf s]xL dflg;n] .Ú xfn} a}+Unf]/df Pshgf sGg8 efifL dlxnf kqsf/ uf}/Lsf] xTof ePsf] lyof] . clxn] ef/tdf ef/tLo hgtf kf6L{sf] g]t[Tjdf NDA sf] ;/sf/ 5 . t/ k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 41
s0ff{6sdf eg] s+u|];sf] ;/sf/ 5 . gofF blIf0f ef/t k]gnfO{ k'gf s+u|];sf] cfof]hgf u/fpg] d'Vo p2]Zo df]bL ;/sf/sf] lqmofsnfknfO{ cfnf]rgf ug{ ;lhnf] xf];\ eGg] h:tf] nfU5 . df]bL ;/sf/ cNk;+Vosk|lt c;lxi0f' ePsf] 5 eGg] ljb]zsf s]xL ;+:yfx¿df wf/0ff 5 . cGt/f{li6«o k]gn] oxL s+u|]; z'¿ x'g] lalQs} …blIf0f ef/t k]gÚ nfO{ klg ;b:otf lbof] . u0f]z b]jfO{ efiffljb\ klg /x]5g\ / g]kfnsf of]u]Gb| ofbjnfO{ klg lrg]sf /x]5g\ . dflg; ljåfg\ /x]5g\ / cg]s k':ts n]v]sf /x]5g\ . pgL …ufGwLjfbLÚ JolQm x'g\ egL lnleedf cfPsf ef/tLon] eGby] . n]Dau{ (Lemburg) s;/L lnlee (Lviv) aGof] < cfhsf] Ps ztfAbL cufl8 klxnf] ljZjo'4sf] ;dodf lnlee cl:6«of–x+u]/L ;fd|fHosf] Ps lx:;f lyof] . of] zx/ cl:6«ofsf] Ps efu x'gfn] ToxfFsf] cf}krfl/s efiff hd{g lyof] . To; tfsf d]/f] hGd eO{ lnlee cfpg kfPsf] eP ToxL efiff lnlee zx/df n]vs a'‰y]+ / af]Ny]+ x'Fnf h:t]f clxn] a'‰b5' . To;eGbf sl/a *) jif{ cl3 kf]Nof08sf] ljefhg eO{ b'O{ b]z -?; / hd{gL_ n] Ps–Ps lx:;f e]§fPsf lyP . sl/a Ps zo jif{;Dd kf]Nof08sf] gfd g} gS;faf6 d]l6of] . klxnf] ljZjo'4df hd{gLsf] xf/ ePkl5 kf]Nof08sf] k'gh{Gd eof] / lnlee zx/nfO{ klg kf]Nof08nfO{ lbOof] . To;a]nf lnleesf] cs}{ gfd lyof] . kf]Nof08sf] kf]lnz efiff /f]dg lnlkdf n]lvG5 h'g lnlk xfdLn] a'‰g ;Sb5f}+ . bf];|f] ljZjo'4df hd{gLsf] xf/ ePkl5 kf]Nof08sf] ;Ldf klg klZrdlt/ ;fl/P5 / lnlee zx/ o'qm]gnfO{ lbOP5 . o'qm]lgog efiffsf] lnlk ?;Lh:t} …l;l/lnsÚ (Cyrillic) 5 / /fd|/L a'‰g ;lsGg . d}n] ;g\ !(^% lt/ sf7df8f}+df ?;L efiff k9\g yfn]sf] lyPF t/ aLrdf 5f]l8lbPsf] lyPF . To;a]nf l;s]sf] ?;L lnlk eg] clxn] klg sfd nfUof] . clxn] lnlee klZrdL o'qm]gsf] …uflnlzofÚ k|fGtsf] Pp6f zx/ 5 h'g kf]Nof08s]f ;Ldfsf] ghLs /x]sf] 5 . g"gsf] vfgL ghLs ePsf] k|fGtnfO{ uflnlzof eGg] rng /x]5 . ut jif{ -;g\ @)!^_ :k]gsf] uflnlzof k|fGtdf cGt/f{li6«o k]gsf] s+u|]; a;]sf] lyof] . o;}sf/0f xf]nf :k]g / o'qm]g b'j} b]zdf uflnlzof gfdsf] k|fGt /x]sf] . 42 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
k|To]s jif{ cGt/f{li6«o k]gsf] s+u|];sf] Pp6f Theme x'G5 . o; jif{ ;f] lyof] …k|f]kf]ufG8fsf] ;dodf s;/L ;fFrf] s'/f kQf nufpg] <Ú clxn] ?; / o'qm]gsf] ;DaGw lrl;Psf] / o'qm]gsf] s]xL Onfsfdf ?;n] sAhf / x:tIf]k u/]sf]n] oxL ljifonfO{ ;Daf]wg ug{ cyjf Wofgfsif{0f ug{ of] Theme nfO{ lnOPsf] h:tf] nfU5 . bf];f| ] ljZjo'4 cufl8 lnlee Onfsfdf w]/} ;+Vofdf ox'bLx¿sf] a;f]af; lyof] . lx6n/n] oLdWo] ;a}h;f]sf] hftLo;kmfof (Genocide) u/]5 cyjf logLx¿ efu]/ a]nfot cyjf cd]l/sf k'us ] f /x]5g\ . o; k6ssf] Keynote address k]g s+u; ]| df nG8gsf] o'lgel;{6L sn]hdf sfg"gsf] cWofkg ug]{ k|fWofks lkmlnk :ofG8;\ (Philippe Sands) n] lbPsf lyP . :ofG8;\n] lnlee ljZjljBfnos} d'Vo Hall df k|jrg lbg kfPsf]df v'zL k|s6 u/] . pgn] xfn} East West Street eGg] k':tsdf hg;+xf/ (Genocide) / dfgjtfsf] lj?4 ck/fw (Crimes Against Humanity) s;/L cGt/f{li6«o sfg"gsf] cË aGg uP / o;f] u/fpg lnlee zx/, oxfFaf6 sfg"g k9]sf b'Oh { gf Vofltk|fKt jlsnsf] s] e"ldsf lyof] eGg] rrf{ u/L pgsf] cfˆgf] kfl/jfl/s k[i7e"ld;Fu hf]8/] k':ts n]vs ] f 5g\ . :ofG8;n] k|jrg lbPsf] lnlee ljZjljBfnosf] xndf Pshgf lx6n/sf] kf6L{sf] ;b:on] &% jif{ cufl8 ;g\ !($@ df o; Onfsfdf a:g] &%,))) ox'bLx¿sf] cfdxTof ug]{ of]hgf ;fj{hlgs u/]sf] /x]5 . ;g\ !(#( df kf]Nof08nfO{ b'O{ 6'qmf u/L hd{gLsf] lx6n/ / ;f]leot o'lgogsf :6flngn] afF8/] lnPsf /x]5g\ . To;}an ] f Lamberg df hd{g zf;gsf] km]l/ :yfkgf ePsf] /x]5 . lkmlnk :ofG8;\n] cfˆgf] kfl/jfl/s k[i7e"ldaf/] klg af]n] . cfk"m Oltxf;sf/ geO{ jlsn ePsf] / s]xL JolQmx¿sf] lqmofsnfkaf6 s;/L sfg"g aGg] k|lqmofdf c;/ k5{ eGg] s'/f klg atfP . pgn] c+uh ]| Ldf n]vs ] f] k':tssf] o'qm]lgog efiffdf klg cg'jfb eO{ k|sflzt eP5 . pgsf] egfO{ lnlee;Fu ;DAlGwt rf/ hgf JolQmx¿sf] lqmofsnfkn] Genocide -hftLo ;+xf/_ / Crimes Against Humanity -dfgjtfsf] lj?4 ck/fw_ n] cGt/f{li6«o sfg"gdf 7fpF kfof] eGg] lyof] . k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 43
lkmlnk :ofG8; (Philippe Sands) nfO{ ;g\ @)!) df lnlee ljZjljBfnoaf6 k|jrg lbg af]nfOof] . pgL eGb} lyP, ædnfO{ lnleedf n]vs eP/ af]nfPsf] xf]Og, jlsn ePsf]n] af]nfPsf] lyof] .Æ bf];|f] ljZjo'4kl5 ;g\ !($^ sf] hd{gLsf] Nurnberg df ul/Psf] Trial df klxnf] k6s hftLo ;+xf/ (Genocide) / dfgjtflj?4 ck/fw (Crimes Against Humanity) nfO{ ck/fwsf] ;"rLdf /flvof] . o; cl3 s'g} cGt/f{li6«o ck/fwsf] Trial df oL ljifonfO{ /flvPsf] lyPg . xfn} ;g\ !((* df ;lj{ofsf] :nf]e]8fg ldnf];]les (Slovddan Milosevic) / lrNnLsf tfgfzfx lkgf]z] (Pinochet) nfO{ cGt/f{li6«o cbfntdf bf]iff/f]k0f ul/Psf] /x]5 . Philippe Sands n] cfkm} k"j{ o'uf]:nfleof, o'ufG8f, lnljof, ckmuflg:tfg h:t]f 7fpFdf o'4 ck/fw ;DaGwL cGt/f{li6«o d'2f x]/]sf /x]5g\ . :ofG8;\sf] lktfdxsf] hGd xfnsf] lnlee zx/df ;g\ !()$ df ePsf] /x]5 ha o;sf] gfd nf]dju{ lyof] . lnlee k'u]kl5 lkmlnk ;]G8;\n] cfˆgf] lktfdx lncf]g hGd]sf] 3/ klg km]nf kf/]5g\ . lncf]gsf] kl/jf/df :ofG8;\sf sfsf a:bf /x]5g\ . bf];|f] ljZjo'4tfsf lnof]g dfq pgsf kl/jf/df hLljt ;b:o /x]5g\ h;nfO{ ;g\ !(#( df leogf cyjf lx6n/sf] hd{g ;fd|fHoaf6 lgjf{l;t ul/Psf] /x]5 . lktfdx lncf]gn] cfˆgL kTgL cyjf ;fgL 5f]/L -lkmlnksL cfdf_ nfO{ ;fy glnOsg leogfaf6 k]l/; knfog u/]sf /x]5g\ . lnlee cfpFbf lkmlnkn] cfˆgf] lktfdxn] nG8gdf 5f8]sf s]xL sfuhkq NofPsf /x]5g\ . lkmlnkn] …dfgjtf lj?4 ck/fwÚ nfO{ cGt/f{li6«o sfg"gdf b08gLo agfpg] k|]/0ff nfP6/kfVt (Lauterpact) gfds sfg"gsf k|f]km];/af6 kfPsf] s'/f n]v]sf 5g\ . h;n] !$ jif{sf] pd]/df lnlee ljZjljBfnosf] sfg"gsf] Faculty df k|j]z u/L leogf / nG8g k'uL a]nfotsf] SoflDa|h ljZjljBfnodf k|fWofks eP5g\ . ;g\ !($% df International Bill of Rights of Man eGg] k':ts n]v]5g\ . To;sf] ljifo /x]5 …JolQmsf] klg cGt/f{li6«o sfg"g adf]lhd clwsf/ x'G5 . To;}a]nf cleJolQmsf] :jtGqtfsf] x/0f ug{ gkfOg] s'/f klxnf] k6s s'g} document df n]lvPsf] lyof] . bf];|f] ljZjo'4 ;lsPkl5 ;g\ !($% df a]nfotsf rlr{n, cd]l/sfsf ?hj]N6 / ;f]leot ;+3sf :6flngn] hd{gLsf g]tfx¿ lj?4 d'2f rnfpg :jLs[lt lbP . cGt/f{li6«o sfg"gdf hg;+xf/ (Genocide) eGg] zAbsf] klxnf] k6s k|of]u klg lnleeaf6 ePsf] lyof] . csf]{ sfg"g ljz]if1 n]lDsg klg lnlees} cf;kf;af6 cfPsf /x]5g\ . pgn] klg Lauterpact h:t} lnlee ljZjljBfnodf g} sfg"g k9]sf /x]5g\ . ;g\ !($% df lx6n/n] kf]Nof08df xdnf ubf{ n]lDsg efu]/ cd]l/sf k'u]5g\ / pgnfO{ o'4 44 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
ck/fwaf/] cg';Gwfg ug{ cd]l/sL ;/sf/n] sfd nufP5 . ;g\ !($% sf] gf]e]Da/df Nurnberg sf] Trial z'? x'G5 / o;sf] lgldQ la|l6z 6f]nLdf vl6Psf nfp6/kfS6 (Lauterpact) x'G5g\ eGg] pgn] JolQmsf] lglDt sfd clk|msfsf] lhe'/L k]gsL k|ltlglw / o'qm]g k]gsL :jo+;]js ;+/If0fsf] ;Fu n]vs ul//x]sf x'G5g\ eg] n]lDsg cd]l/sg ;/sf/sf] lgldQ sfd ub}{ jflzË6gdf x'G5g\ / pgn] …;d"xÚ sf] ;+/If0fsf] lglDt sfd u5{g\ . ToxfF @@ hgf o'4 ck/fwLx¿sf] Trial x'Fbf ToxfF XofG; k|mfÍ klg x'G5g\ hf] lx6n/sf JolQmut jlsn klg lyP . pgnfO{ lx6n/n] kf]Nof08sf] ueg{/ agfPsf lyP . :ofG8;\ eG5g\ …&% jif{ cl3 ueg{/ XofG; k|mfÍn] xfn k|jrg eO/x]sf] sf]7faf6} cfˆgf] k|jrgdf lnlee zx/sf ;Dk"0f{ ox'bLsf] ;fd"lxs xTof ug]{ k|:tfj u/]5g\ . To;kl5 lnleesf] Ghetto df /flvPsf ox"bL kl/jf/dWo] nfp6/kfS6 / n]lDsgsf kl/jf/sf ;b:o klg lyP h;nfO{ Concentration Camp df k7fO{ xTof ul/of] . ;g\ !($% df bf];|f] ljZjo'4kl5 Do'lgvdf k|mfÍnfO{ cd]l/sL ;]gfn] klqmG5 . pgn] cfk"mn] u/]sf ck/fwaf/] cfˆgf] 8fo/Ldf n]v]sf /x]5g\ . pgnfO{ lnleedf pgn] u/]sf] ck/fwdWo] hg;+xf/ / dfgjtf lj?4 ck/fw x'G5g\ . Trial sf] klxnf] lbgdf ;f]leot ;+3sf] tkm{af6 Prosecutor n] lnleedf nu]/ xTof / pTkL8g ePsf] 7fpF b]vfpF5g\ hxfF lnlee zx/sf] s]Gb|df /x]sf] hfgf]ePsf sG;G6«]zg SofDk klg x'G5 . lnleedf !,##,))) ox'bLx¿sf] xTof ul/Psf] lyof] k|mfÍn] lnlee ljZjljBfnodf lbPsf] k|jrgsf] s]xL lbgkl5 . hfgf]ePsf SofDk;df *))) s]6fs]6Lsf] klg xTof ul/Psf] lyof] . n]lDsg (Lemkin) / nfp6/KofS6 (Lauterpact) nfO{ o;/L cfd xTof ul/g] dWo] pgsf kl/jf/ klg ePsf] s'/f yfxf x'Fb}g . jf:tjdf pgLx¿n] bf]iff]/f]k0f u/]sf] XofG; k|mfÍs} s'/f yfxf x'Fb}g . ToxL lbg …hg;+xf/Ú / dfjgtfsf] lj?4 ck/fwÚ eGg] cf/f]k s'g} cbfntdf klxnf] k6s nfU5 . Ps jif{ Trial rn]kl5 ;g\ !($^ df km};nf x'G5 . …dfgjtfsf] lj?4 ck/fwÚ / hg;+xf/ s;/L cGt/f{li6«o sfg"gdf k|j]z u¥of] eg] lnlee zx/sf] ljZjljBfnosf] Law Faculty / oL b'j} hgfåf/f hf]l8g k'U5 . k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 45
gof“ ;b:otf :jLs[t jflif{s z'Ns gltg]{ s]xL s]Gb|nfO{ k]gaf6 ;'if'Kt agfpg] x/]s jif{ k]g s+u|];df gofF ;b:o ylkG5g\ / k'/fgf ;b:odWo] s;}n] jflif{s ;b:otf z'Ns glt/]df ;'if'Kt cj:yfdf /fVg] cyjf o'qm]gsf] lnlee zx/sf] Ps b[Zo ;b:otfaf6} vf/]h ug]{ klg x'G5 . o;k6s gofF ;b:otf blIf0f ef/ts]f k]g, k]g So'jf, uflDaof k]gnfO{ lbOof] . lgjf{rg cGt/f{li6«o k]gdf ;b:ox¿sf] k|ltjif{ lgjf{rg x'g] u5{ . b'O{ ;L6 o;k6s vfnL ePsf]df kfFr hgf pDd]bjf/ lyP, hf] lgSs} of]Uo lyP . o;dWo] kf]r'{unsL y]/];f s8f/], n]jgfgsL Odfg x'dfbfg, :jL8]gsf] k]gsf cf]nf, blIf0f clk|msf k]gsL dfhL{ c/km8{ pDd]bjf/ ePsf lyP . n]jgfg / blIf0f clk|msfsL b'O{hgf dlxnf pDd]bjf/ lgjf{rgdf ljhoL eP . n]vsx¿sf] cfkTsfnLg sf]if o;nfO{ g]b/Nof08 k]gsf ;b:on] x]5{g\ . o;k6s ;xfotf kfpg]df g]kfnL klg ePsf] s'/f u/] . d}n] s;n] kfof] egL ;f]Wbf uf]Ko x'gfn] eGg gldNg] eg] . p;sf] 3/ g]b/Nof08sf] pQ/L efudf /x]sf] Groningendf /x]5 . k"j{ ;f]leot o'lgogsf] lxKkL s]Gb| ;g\ !(&) sf] bzsdf Plzofdf o"/f]ksf o'jf ko{6sx¿n] e|d0f ug{ yfn] . logLx¿ nfdf] skfn kfNy] . /s ufgfdf / k"j{sf wd{df cle?lr lnGy] . lognfO{ …lxKkLÚ eGby] . To;tfsf ;f]leot o'lgog / k"jL{ o'/f]ksf b]zaf6 klZrdL o'/f]k …kmnfdsf] kbf{Ú (Iron Curtain) af6 5'l§Psf] lyof] . Plzofdf lxKkLx¿sf] …tLy{:ynÚ g]kfn lyof] / o;} sf/0fn] tTsfn g]kfnnfO{ ko{6gs]Gb| agfpg ;xfos eof] . k"j{ ;f]leot o'lgog / k"jL{ o'/f]kdf o:tf] zx/ lnlee lyof] . To;tfsf k"jL{ o"/f]kaf6 klZrdL o"/f]kdf ofqf ug{ ;lhnf] lyPg . o:tf lxKkLx¿ lnleedf lutf/ ahfpg, uLt ufpg cfpFy] . o;/L ToxfF cfpg] o'jfju{n] cfˆgf] Pp6f cgf}krfl/s …u0f/fHoÚ klg 3f]if0ff u/]sf lyP . ;g\ !(&^ / !(&& df pgLx¿n] ToxfF Ps pT;j klg 46 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
cfof]hgf u/]sf lyP . o; zx/df To; 7fpFsf] gfd l;eofqL :of8 (Sviyatri Sad) lyof] . To; tfsf :s"n / ljZjljBfnosf ljBfyL{, snfsf/ / cGo lxKkLx¿sf aLr of] zx/ nf]slk|o lyof] . clxn] To:tf] 5}g . aL;f}+ ztfAbLsf dWolt/ o'qm]gsf] k"jL{ efu cl8;f (Odessa) lgjf;L o'qm]gL g]kfn cfO{ cfhLjg oxL+ a;f]af; u/] . pgn] Hotel Royal/ Yak & Yeti Restaurant v]nL ko{6gsf] ljsf;df ;3fp k'¥ofP . pgsf] gfd lyof] af]l/; (Boris) pgsf] hLjgL k|mfG;sf] Ps n]vsn] Tiger for Breakfast zLif{s lbP/ n]v]sf 5g\ . cGt/f{li6«o z/0fsf zx/x¿ pTkLl8t n]vsx¿, snfsf/, kqsf/nfO{ z/0f lbg] zx/x¿sf] ;+Vof klg clxn] a9]/ ^% k'u]5 . oL zx/dWo] clwsf+z o"/f]kdf 5g\ . cd]l/sfsf kL6\;ju{ / Oyfsf dfq /x]5g\ . o;k6ssf] k]g s+u|];sf s]xL rfvnfUbf emnsx¿ ;g\ @)!% df Sofgf8fsf] So'a]sdf ePsf] k]g s+u|];df cGt/f{li6«o k]gsf] cWoIfs]f lgjf{rg ePsf] lyof] . o;df tLg}hgf pDd]bjf/ dlxnf lyP . o;df t'sL{sL Ps dlxnf cf]bfn h]gj (Oral Zeyneb) / ;lj{og k]gsL ljbf (Vida) nfO{ x/fP/ d]lS;sg k]gsL h]lgkm/ SntLd]G6n] lht]sL lyOg\ . o;k6s Board sf] lgjf{rgdf ;d]t n]jgfgsL 8'dfg x'dfobfg / blIf0f clk|msf k]gsL dfhL{ cf]/km8{ lgjf{lrt eP . ut jif{ :k]gsf] p/]G;]df ePsf] k]gsf] s+u|];df k]gsf]] sfo{sf/L cWoIf P:6f]lgofsL dlxnfn] lht]sL lyOg\ . cGt/f{li6«o k]gsf] cWoIf, sfo{sfl/0fL ;b:o, sfo{sfl/0fL lgb]{zs / o;kfln lgjf{lrt ePsf b'O{ dlxnf ;lqmo 5g\ . k]g s+u|];n] kfl/t u/]sf k|:tfjx¿ k|To]s jif{ k]g s+u|];n] pTkL8gdf k/]sf n]vsaf/] cg'jfb tyf eflifs clwsf/af/] / zflGtsf] lgldQ n]vs zflGta/f] k|:tfj kfl/t ub{5 . o;k6s klg & j6f o:tf k|:tfj kfl/t ePsf 5g\ . o;sf] cltl/Qm ljleGg b]zx¿df cleJolQmsf] :jtGqtfaf/] kfl/t ul/Psf lgDg k|:tfjx¿ o;df 5g\ . o;dWo] cGt/f{li6«o k]gsf] ljleGg ;ldltx¿n] k|:tfj af/]df 5nkmn u/]kl5 dfq ;fwf/0f;efdf k]z ul/G5 . o;/L 5nkmn ul/Psf k|:tfjdWo] ^ j6f ljifo cg';f/ lyP h;nfO{ PseGbf a9L b]znfO{ klg nfu" ug{ ;lsG5 . o:tf k|:tfj O{zlgGbf (Blasphemy)af/] a+unfb]z, kfls:tfg, OG8f]g]lzof, Dofgdf/, cfo/Nof08 / ;fpbL c/a;Fu ;DalGwt lyP . o;}u/L 3[0ff (Hate Speech) af/] zflGt ;ldlt (Writers for Peace) ;ldlt, dlxnf n]vs (Women Writer Committee) n] cleJolQmsf] :jtGqtfsf] /Iff ug{ ljleGg sbdx¿sf] ;'emfj lbPsf] 5 . k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 47
o;}u/L d[To'b08 (Death Penalty) af/]sf] k|:tfj lyP . b]z ljz]if af/]sf] k|:tfj rLg, ef/t, ?;L ;+3, leotgfd, t'sL{ / o'qm]gaf/] lyP . ef/t af/]sf] k|:tfjdf s0ff{6s /fHosf] a}Unf]/df s]xL xKtf cufl8 xTof ul/PsL kqsf/ uf}/Lsf] xTof/fnfO{ o'qm]gsf] zx/sf] Ps b[Zo clxn];Dd kqmfp kg{ g;s]sf]df ef/t ;/sf/nfO{ ;lqmo x'g cfXjfg ul/Psf] lyof] . ;fwf/0f;efdf d}n] s'g} klg /fHodf sfg"gL Joj:yf (Law and Order)sf] sfd ef/th:tf] ;+3Lo b]zdf /fHo ;/sf/sf] x'g] s'/f x'gfn] ef/tsf] s]Gb|Lo ;/sf/sf] ;§f /fHo ;/sf/nfO{ klg cfXjfg ug'{k5{ eg]kl5 To;} adf]lhdsf] k|:tfj :jLs[t eof] . To;kl5 afaf /fdb]jsf] Pp6f k':tsnfO{ ;]G;/ u/]sf]df To;nfO{ x6fpg ef/tsf] s'g} /fHosf] lhNnf cbfntn] nufPsf] k|ltaGw af/]sf] lyof] . ef/tsf] emf/v08 /fHodf a;f]af; ug]{ ;Gyfn cflbjf;Lsf] pNn]v u/L Pshgfn] pkGof; n]v]sf]df emf/v08 ;/sf/n] ;Gyfnx¿sf] efjgfdf rf]6 k'u]sf]n] /fHodf ;f] k':ts k|ltalGwt u/fPsf] /x]5 . To:tf] k|ltaGw nufpg' cleJolQm :jtGqtfsf] lj?4 sbd x'gfn] o;nfO{ x6fpg cg'/f]w ul/Psf] lyof] . rLgaf/] kfl/t ul/Psf] k|:tfjdf cg]s n]vs / kqsf/ rLgn] ltAat, l;ªlsofËdf dfq geO{ xªsªdf ;d]t ;/sf/åf/f pTkLl8t ul/Psf] s'/f n]lvPsf] lyof] . cfklQhgs s'/f 5fk]sf] cleof]udf xªsªsf s]xL k|sfzsnfO{ ;d]t sf/jfxL ul/Psf] /x]5 . rLgsf gf]a]n k'/:sf/ ljhoL n]vs lnpnfO{ pgn] n]v]sf] n]vsf] sf/0fn] sf/fuf/df /flvPsf]df SofG;/ /f]u nflu ToxL+ lat]5g\ . pgnfO{ rLg aflx/ uO{ pkrf/ u/fpg ;d]t cg'dlt lbOPg5 . kfl/t k|:tfjdWo] k]g dlxnf ;DaGwL 3f]if0ffkq ;d]t lyP . o;df clx+;f, ;'/Iff, lzIff, ;dfgtf, kx'Fr / Parity h:tf ljifodf dlxnfx¿nfO{ ;dfg clwsf/ lbg'kg]{ s'/f n]lvPsf] 5 . Oefg k|mfÍf] ljZjljBfnosf] xndf k|jrg x'g] ubf{ Pshgf o:tf] lqmldog tftf{/ cfof] h;n] ?;L efiff dfq af]Ng hfg]sf] lyof] cfˆgf] dft[efiff afx]s . ?;L efiff / o'qm]gL efiff b'j} 48 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
OG8f] o'/f]lkog efiffkl/jf/sf] ;b:o x'g\ / c+u|]hL / g]kfnL efiff klg ToxL kl/jf/sf ;b:o x'g\ . Go"of]s{df o'qm]gsf] sG;'n]6 clkm;df s'/f u/]sf] ;DemG5' Pshgf o'qm]gL;Fu . oL b'O{ efiff aLr s] km/s 5 eg]/ ;f]w]sf] lyPF . xfdL ;a} ?;L efiff a'‰5f}+ t/ ?;Lx¿n] eg] o'qm]gL efiff a'‰b}gg\ eGg] hjfkm kfPsf lyP . k]g s+u|]; ;dfkg x'g' cufl8sf] /ftLsf] s'/f xf] . d xf]6]nsf] kfFrf}+ tNnfsf] sf]7fdf lgbfO;s]sf] lyPF . cfk"mn] a;]sf] kfFr lbgsf] k|ltlbg #) 8n/sf] b/n] !%) 8n/ lt/L /l;b lnO;s]sf] lyPF . dWo/ftlt/ d]/f] sf]7fsf] 9f]sf s;}n] v6\v6fof] . 9f]sfdf t];|f] tNnfdf a:g] pxL clk|msL s]6L lyO{ hf] ef]lnkN6 :jb]ztkm{ lx+8\b} lyO{ . s] eof] egL d}n] ;f]Wbf p;n] cfˆgf] sf]7fsf] kfFr lbgsf] ef8f ltg{ vf]Hbf k|ltlbg $) 8n/sf] lx;fan] xf]6]nsf sd{rf/Ln] ef8f lng vf]h]5g\ . d]/f] / p;sf] sf]7f p:t} ePsf]n] lsg p;nfO{ dfq a9L k};f lng yfn] egL emu8f ul//x]sL /x]5 . d}n] xf]6]nsf] l/;]K;gdf uP/ c+u|]hLdf s'/f ul/lbPF . s]6Ln] klg lrQ a'emfO{ . d}n] ef]lnkN6 k|:yfg ug]{ x'gfn] emu8f gug{ cg'/f]w u/]+ . t'ngfTds b[li6n] ;d"x b]z eP klg o'qm]gdf u/LaL klg /x]5 . cd]l/sL Ps 8n/sf] @^ o'qm]gL ;fFl6bf] /x]5 . To;sf] qmozlQm lgSs} /x]5 . s'g} /]:6'/fFdf vfgf vfof] eg] #÷$ 8n/b]lv a9L nfUbf] /x]g5 . d}n] lnleedf vfgf vfg /]:6'/fFsf] gfd ToxfFsf] ko{6s clkm;df ;f]Wbf ToxfF sfd ug]{ s]6f]n] eg]sf] ;DemG5', ækmnfgf] /]:6'/fF /fd|f] 5 . t/ ToxfF vfg] cf}sft oxfFsf w]/} dflg;sf] 5}g .Æ lnlee zx/af6 xjfO{ c8\8f;Dd sl/a $ lsnf]ld6/ hfg 6\ofS;Ldf tLg 8n/ dfq nfUbf] /x]5 . o'qm]gaf6 g]kfn kms{g] lbg lso]e (Kiev) df xjfOhxfhdf tL; jif{ hltsL o'qm]gL s]6L e]6]+, hf] stf/sf] bf]xfsf] af6f]af6 c:6«]lnofsf] l;8\gLtkm{ p8\b} lyO{ . p c;fWo ldng;f/ lyO{ / p;Fu d]/f] w]/} s'/fsfgL eof] . s]6Lsf afa'cfdf b'j} o'qm]gdf a:bf /x]5g\ . p;sf] afa' o'qm]g ;f]leot ;+3sf] ;b:o x'Fbf lgDg :t/Lo ;/sf/L sd{rf/L /x]5 . clxn] l/6fo8{ eO;s]kl5 o'qm]g ;/sf/af6 k|fKt x'g] k]G;gn] a8f d'l:snn] vfg k'Ubf] /x]5 . c:6«]lnofdf p;sf] ljjfx ePsf] /x]5 Pp6f c:6«]lnofdf a;f]af; ug]{ sf]l/og d"nsf] 8fS6/;Fu . p;n] ToxfF /fd|f] k};f sdfpg] ePsf]n] jif{df b'O{k6s p c:6«]lnofaf6 o'qm]g cfpFbL /lx5 / afa'cfdfnfO{ cfly{s ;xfotf ubL{ /x]5 . o;k6ssf] k]g s+u|]; / o; cl3 d k'u]sf] k]g s+u|]; aLr km/s d ljut 8]9 bzsdf gf} b]zdf cfof]lht k]g s+u|]; / Ps ;]ldgf/ hfg] df}sf kfPF . k]gsf] ;fwf/0f ;efdf b]zsf] lqmofsnfksf] Jofks k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 49
cfnf]rgf xf]nf egL ?; cyjf Dofgdf/ h:tf b]zn] efu glnPsf x'g\ ls < w]/} sd b]zdf o'qm]gsf] b"tfjf; /x]sf] 5 h;n] o'qm]g cfpg eL;f lbg ;Sb5 . o;sf/0f klg s}of} b]zaf6 s+u|];df k|ltlglw cfpg g;s]sf xf]nfg\ . lnlee zx/ snfTds 5, ko{6sLo 5 . o'g]:sf]n] o;nfO{ World Heritage City klg dfg]sf] 5 . sf7df8f}+ pkTosfdf tLg b/af/ :Sjfo/ -sf7df8f}+, kf6g / eQmk'/_, :joDe', rfFu'gf/fo0f / kz'kltgfy dlGb/ o'g]:sf]sf] World Heritage of Mankind sf] List df k/]sf 5g\ . lnleedf t ;Dk"0f{ zx/ g} To;Listdf k/]sf] 5 . oxfF cg]s luhf{3/ / Do'lhod /x]sf 5g\ . o:tf] snfTds zx/;Fu bf];|f] ljZjo'4sf s]xL 36gfqmd klg ufFl;Psf] x'gfn] oxfFsf] e|d0f a9L rfvnfUbf] ePsf] lyof] . ljut s]xL jif{x¿df ef/tdf /x]sf] …lgjf{l;t ltAatL n]vsx¿sf] k]gÚ / …pO3'/ k]gÚ sf] ;d]t ;xeflutf lyof] . o;k6s eg] tL s]Gb|x¿af6 sf]xL cfPg . cl3Nnf jif{df lognfO{ ;Dd]ngdf ;xefuL x'g / ofqf ug{ ;xfotf ug]{ ;/sf/x¿n] ;f] sfd ug{ g;s]sf] jf grfx]sf]n] klg xf]nf . (*$($%%%@@ sf7df8f}+
k|To]s cÍ k7gLo / ;+u|x0fLo
cleJolQm b'O{ dlxg] ;flxlTos klqsf cleJolQm kl/;/ kDa' dfu{, uf}/L gu/, rfjlxn, sf=d=kf–* sf7df8f}+ kmf]gM $$&@^#&, O{d]nM avibyakti@gmail.com, j]aM www.abhibyakti.tk
50 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
;flxTosf PsnJo ;[hg nD;fn jl/i7 ;flxTosf/ Pjd\ ;flxlTos kqsf/ gu]Gb|/fh zdf{;Fu d]/f] lrghfg @)%% ;fnsf] lxpFbdf ePsf] xf] . dbgdl0f bLlIft, 1fg'jfs/ kf}8]n / pxfF g]kfnu~h cfP/ ldl8of ;]G6/df a:g' ePsf] lyof] . xfdL cyf{t\ ;gt /]UdL, g/]Gb|hª lk6/ / d ToxfF uP/ pxfFx¿nfO{ e]6]sf lyof}+ . To;kl5 /fi6«slj dfwj l3ld/]nfO{ /yf/f]x0f u/fpg] tyf pxfFsf] clegGbg u|Gy k|sfzg ug]{ l;nl;nfdf / cGo ;Gbe{x¿df dWo tyf ;'b"/klZrdsf] ofqfdf cfpFbf d]/f] pxfFx¿;Fu e]6 x'g] qmd a9\b} uof] . To;kl5 t d sf7df8f}+ hfFbf klg pxfFsxfF e]6\g hfg], cleJolQmdf k|sfzgfy{ cfˆgf] /rgf lbg], cleJolQmsf] gofF c+s dfu]/ Nofpg] ug{ yfn]kl5 tyf @)^$ ;fn k'; @% ut] b]lv df3 !$ ut] ;Dd xfdLn] ;Fu;Fu} blIf0f ef/tlt/sf] ofqf u/]kl5 t emg\ pxfF;Fusf] ;Dks{ / ;DaGw a9\b} / emflËb} uPsf] 5 . gu]Gb|/fh zdf{;Fu d]/f] ;DaGw ufFl;Psf] s/La b'O{ bzs k'Ug vf]h]5 . o; aLrdf pxfF;Fu ePsf e]63f6, p7a;, ;xjf; / ;flGgWosf cfwf/df pxfFk|lt d]/f] h]h:tf] wf/0ff ag]sf] 5 Tof] d oxfF k:sb} 5' . s'lGg lsg xf], s'g} JolQmk|lt ul/g] cfb/efj lgtfGt cf}krfl/s jf b]vfj6L x'Fbf] /x]5 t/ s'g}k|lt ul/g] To:tf] cfb/efj eg] leq} b]lv pb\ ej x'Fbf]/x]5, g};lu{s x'Fbf] /x]5 . gu]Gb|/fh zdf{nfO{ d}n] ug]{ cfb/ / >4f gSsnL x'g ;Sb}g, Tof] x[bosf] s'gf b]lvg} lg>[t ePsf] g};lu{s xf] . xf] ;fFRr} d pxfFnfO{ dfg u5'{ >4f u5'{ cfb/ u5'{ . lsg < lsgls To;sf] sf/0f 5 . pxfF d]/f] gh/df :jR5 5ljsf] JolQm x'g'x'G5 . pxfFsf] ;fbf hLjg z}nL 5, ljrf/ pRr 5g\ . pxfFdf s'g} bDe 5}g, cf8Da/ 5}g . c?k|lt l/;, 8fx jf Oiof{sf] efj d b]lVbg . cfˆgf] cg's"ndf dflQg] / k|lts"ndf cflQg] afgL pxfFdf 5}g . pxfF zfGt / uDeL/ :jefjsf] JolQm eP/ klg v/f] x'g'x'G5 . xf] pxfFsf] Tof] v/f]kgn] emg\ dnfO{ a9L k|efj kf/]sf] 5 . pxfF ;To s'/f k]6df n'sfP/ gSsnL s'/f d'vaf6 lgsfNg' x'Gg . cfˆgf] dgsf] s'/f h:tfsf] t:t} eGg'x'G5 . cfkm\gf cGt/Ë ldq;Fu cfd'Gg];fd'Gg] a;]/ xfsfxfsL eGg' x'G5 –æltd|f syf dnfO{ dg kb}{gg\ jf kmnfgf kmnfgf ;flxTosf/sf s[lt jf n]vg z}nL dnfO{ dg kb}{g .Æsd} dfG5] o:tf] k|i6jfbL x'G5g\ . ;To af]Ng] ;fx; sd}n] u5{g\ . d pxfFnfO{ cfb/ o;sf/0f klg ub{5' ls pxfF;Fu Pp6f o'usf] Oltxf;5, ;+3if{zLn hLjg 5, g]kfnL jfª\dosf] pTyfg / ljsf; ug]{ Pp6f k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 51
pRr / kljq nIo 5, Tof] nIo k|fKt ug]{ PsnJosf] h:t} ;fwgf 5, c7f]6 / O{dfg 5, w}o{ / ;sf/fTds wf/0ff 5 . log} t x'g\ Pp6f dfG5]df x'g'kg]{ u'0fx¿ Û eujfgsf t sltko cju'0f jf sdhf]/Lx¿ x'G5g\ eg] xf]nfg\ pxfFsf klg s]xL cju'0f / sdhf]/Lx¿ t/ d pxfFnfO{ Ps c;n dfG5]sf] ¿kdf b]Vb5' . gu]Gb|/fh zdf{sf b'O{ JolQmTj 5g\ ;flxlTos / ;Dkfbs, ltgsf] JofVof / avfg 5'§f5'§} gu/];Dd pxfFsf] hLjg ufyf cw'/f] /xG5 . oL b'j} JolQmTjsf] ljsf; qmd ;Fu;Fu} h:tf] ePtf klg pxfFsf] ;Dkfbs JolQmTjn] ;flxlTos JolQmTjnfO{ pl5g]sf] 5 . gu]Gb|/fh zdf{ eg]kl5 hf];'s}n] klg cleJolQmsf JolQm cyf{t\ b'O{ dlxg] ;flxlTos klqsf …‘cleJolQmÚ sf] ;Dkfbs eGg] a'‰b5 . pxfF cleJolQms} kof{o dflgg' x'G5 . pxfFn] @)@& ;fnb]lv :jtGq kqsfl/tf z'¿ ug'{ ePsf] xf] . To;}a]nf b]lv ;flxlTos klqsf cleJolQm btf{ eP/ o;sf] k|sfzg k|f/De ePsf] xf], z'¿sf];dodf o;sf] lg/Gt/tfdf s]xL cj/f]w cfPtf klg @)#$;fn b]lv clxn];Dd cleJolQm lg/Gt/ ¿kdf k|sflzt e}/x]sf] 5 . clxn];Dd of] klqsfn] !(@cf}+ k"0ff{Ísf] ofqf k"/f u/]sf] 5 . of] ofqf cjlwdf cleJolQmn] d]rLb]lv dxfsfnL;Dd lxdfn, kxf8 / t/fO{df s}+of}+ kf7s sdfPsf] 5, s}+of}+ ;flxTosf/ hGdfPsf] 5 . of] klqsf g]kfnL ;flxTosf] ljsf;df Pp6f ultnf] sf]z]9'Ëf ;flat ePsf] 5 . o;sf] >]o gu]Gb|/fh zdf{nfO{ afx]s c?nfO{ lbg] 7fpF g} 5}g . of] klqsfsf] k|sfzg cufl8 a9fpFbf cfOk/]sf s}+of}+ emGem6, s}of}+ xG8/ / s}of}+ r'gf}tLx¿sf] ;fdgf ug]{ pxfFsf] ;fx;, w}o{, cfkm"n] ;dft]sf] af6f]df cufl8 a9\g] ch'{g b[li6 / cys kl/>ds} kmn:j¿k cleJolQmn] oltnfdf] ofqf ug{ ;kmn ePsf] oyfy{ xfd|f] ;fd' 5 . ;flxTo jf ;flxlTos kqsfl/tfdf nfu]/ b'Mv kfPsf] /fHon] gx]/]sf] jf jf:tf gu/]sf] eg]/ u'gf;f] ub{5g\ c?x¿, pxfFdf eg] cfTd;+t'li6 b]lvG5 . pxfF eGg' x'G5 – æd}n] ;flxlTos kqsf/ ag]/ To:tf] s'g} b'Mv kfPsf] 5}g, pN6} o; …cleJolQmÚ ;Fu ufFl;Psf lbgx¿ d]/f] hLjgsf ldqtf, ;b\efjgf, ;f}xfb{tf / ;'v ;Gtf]ifsf lbgx¿ ;fljt ePsf 5g\ .Æ dnfO{ nfU5 of] …cleJolQmÚ ;flxlTos klqsf k|sfzg jf ;+rfng u/]/ pxfFn] k|fKt ug'{ ePsf] nfe jf >]o dflysf ;'v ;Gtf]ifx¿ g} x'g\ . cleJolQmn] cfly{snfe klg k|bfg u/\of] xf]nf eg]/ t sNkgf klg ug{ ;lsb}g . of] klqsf gu]Gb|/fh zdf{sf] k|lti7f;Fu hf]l8P/ dfq rn]sf] oyfy{ xfd|f] ;fd'5 . pxfFn] cleJolQmnfO{ cfly{snfe ;Fu hf]8]/ x]/]sf] eP o;sf] lg/Gt/tf plxNo} e+u e};SYof] xf]nf . cGt/jftf{df st} pxfFn] eg]sf] ;'g]sf] lyPF . æcleJolQm d]/f] zf]v xf], of] d afFr'Gh]n afFR5, d;Fu} d5{ .Æ s] of] s'/f ;To xf] < eg]/ d}n] pxfF;Fusf] s]xL lbg klxn]sf] e]6df ;f]w]sf] lyPF. k|To'Q/df pxfFn] eGg' eof]— …Tof] cjwf/0ffdf cj kl/jt{g 52 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
cfPsf] 5 . hLjf nfld5fg]hLn] cleJolQmnfO{ hLjGt /fVg / o;sf] k|sfzgdf lg/Gt/tf lbg cfu|x u/]/ s]xL cfly{s ;xof]u ;d]t ug'{ ePsf] x'Fbf pxfFsf] kljq efjgfnfO{ sb/ ub}{ cGo s]xL ;flxTo k|]dL dxfg'efjn] ;d]t cfly{s ;xof]u ug'{ ePsf]n] cleJolQmsf] cIfo sf]ifdf s/La !% nfv wg/fzL hDdf ePsf] x'Fbf cleJolQmnfO{ eljiodf lg/Gt/ hLjGt /fVg d]/f 5f]/fx¿ / s]xL e/kbf{ ;flxTosf/nfO{ ;dfj]z u/]/ Ps ;+rfns ;ldlt u7g ug]{ / o;nfO{ ;+:yfut ug]{ ljrf/ u/]sf] 5' .Æ cleJolQmn] ;+:yfut ¿k lng] / of] hLjGt /x]/ eljiodf lg/Gt/ k|sflzt x'g] s'/f ;'g]/ dnfO{ klg v';L nfUof] . gu]Gb|/fh zdf{sf] hLjgsf] csf]{ kf6f] ;flxlTos JolQmTj xf] . yf]/} n]v]/ klg pxfFsf] bl/nf] :yfg 5 ;flxTohutdf . pxfFsf b'O{ pkGof; dxfk'?if -@)@*_ / lbjf:jKg -@)@(_ x'g\ eg] b'O{ syf ;+u|x kLknsf] af]6d'lg -@)#(_ / PsfGtsf cfkmGtx¿ -@)%%_ x'g\ . To;sf cltl/Qm pxfFsf y'k|} syf, lgaGw / ;dfnf]rgfx¿ ljleGg kqklqsfdf 5l/P/ /x]sf 5g\ . pxfFsf ;du| ;flxlTos s[ltx¿dfly b[li6ut ubf{ tL oyfy{jfbL n]vgdf kb{5g\ eGg] d]/f] 7DofO 5 lsgls ltgn] ;dsfnLg ;dfhsf] oyfy{ lrq k|:t't ub{5g\ . ltgsf] k|:t'lt Joª\UofTds 5, To;}n] tL cf]hgbf/ 5g\ . …dxfk'?ifÚ pkGof;df j+zhsf] gftfn] dxfk'?if x'g k'u]sfx¿sf] b'b{zf bzf{OPsf] 5 / g]kfnL ;dfhdf jf:tljs dxfk'?ifsf] cefjsf] ;+s]t ul/Psf] 5 . …lbjf:jKgÚ pkGof;df b'O{6L s]6Lx¿sf] syf 5 . Pp6Ln] laafx gu/]/ b'Mv kfpF5] eg] csL{n] ljjfx u/]/ b'Mv kfpF5] . klxnL s]6Ln] hjfgLdf s]6fx¿sf] w'O/f] nfUbf jf:tf ul/g, s;}nfO{ kTofOg . kl5 P]gfdf cfˆgf] skfn km'n]sf] b]v]/ eml:sG5] / cfkm"nfO{ ?rfpg]] s]6f;Fu ;DaGw a9fpg vf]Hb5] t/ s]6f] 6fl8G5— cnk x'G5 / p;sf] hLjg lbjf:jKgdo x'G5 . ;dodf xf]; gk'/ofpgfn] hLjg cGwsf/do x'G5 . …kLknaf]6 d'lgÚ syf ;+u|xdf !% j6f c;n syfx¿ ;+u|lxt 5g\ . tL ;a} syfdf ljljw kIfsf cfw'lgs hLjgsf k|ltljDa emlNsG5g\ . … PsfGtsf cfkmGtx¿Údf ;+u|lxt syfx¿ klg JoªUofTds 5g\ . …PsfGtsf cfkmGtx¿Ú zLif{ssf] syf 5f]6f] dL7f] / cToGt rf]l6nf] 5 . ljut hLjgdf cfOnfu]sf klxn] glhlsPsf / kl5 6fl9Psf ;fyL ;+uflt jf cfkmGt egfpFbfx¿sf] af/]df PsfGtdf a;]/ syfsf] kfq 3f]lTnG5, To;/L 3f]lTn+bf To:tf ;fyL ;+uflt ldq jf cfkmGtx¿ :jfy{k"lt{ x'gf;fy 6fl9g] :jfyL{ dgf]j[lQk|lt tLvf] JoªUo ul/Psf] 5 syfdf . h:t} – æp;Fu d]/f] ;DaGw ldqtfsf] cfh ;+:d/0f ljZn]if0f ubf{ dnfO{ s:tf] nfU5 eg] p;n] g} t xf], p;n] dlt/ xft a9fof] ldqtfsf] nflu . dnfO{ /fd|f] nfUof] . d}n] klg xft a9fPF . p;n] ax't} >4fk"j{s d]/f] xft ;dfof], cf]7 d'vlt/ nUof] clg d]/f] xftdf y'Ss y'lslbof] .Æ k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 53
pxfFn] @)–@@ aif{s} pd]/df ;flxTodf snd rnfpg' ePsf] /x]5 . pxfFn] n]vs ] f] cfFz' zLif{ssf] sljtf agf/;df k9\g a:bf agf/; lxGb' ljZjljBfnosf] 5fqjf0fL klqsfdf -;g\ !(%(_ 5flkPsf] / k'/:s[t klg ePsf] /x]5 . Tof] g} pxfFsf] klxnf] k|sflzt /rgf xf]— hf] o; k|sf/ 5 – cfF;' s'g xfjfn] af]sL Nofof] s;sf] of] clezfk s'g ufyfsf] dgf]Joyfsf] ;':d[ltdo of] /fk z'is x[bodf Joyf lg/Gt/ ?4 unfdf lgTo k|nfk o'un gh/df gL/ lg/y{s eUg x[bodf z'is cnfk ;fwg kydf g}/fZo ltld/ ;a, e|fGt hLjg lr/ cleej >fGt cjoj /hgLdo du SnfGt slDkt kuku alu/x]sf cGt/lxt e} h;df hLjg l;Gw' sljtf x}gg b[u hnsf oL ;+lrt ljGb' ljGb' . olt ;'Gb/ / :t/Lo ;flxTo /rgf ug]{ ;|i6fsf] sndn] lsg lg/Gt/tf gkfPsf] xf]nf eGg] lh1f;f nfu]/ d}n] pxf;Fu k|Zg ubf{ pxfFn] eGg' eof]— …n]Vg} cN5L nfUof], hfFu/ rn]g, dg nfu]g To;}n] n]lvg .Ú lsg cN5L nfUof] < lsg dg nfu]g < eg]/ d}n] k|ltk|Zg ug{ rflxg . s/La cfwf ztfAbL ;do ;flxlTos kqsfl/tfdf Pslgi7 eO{ cfˆgf] hLjg ck]{sf ;flxTo ;fws gu]Gb|/fh zdf{;Fu d}n] g]kfnL ;flxTosf] eljio s:tf] 5 < g]kfnL ;flxTodf sfnhoL s[lt s'g s'g x'g\ < tyf oxfFnfO{ dg kg]{ ;flxTosf/x¿ sf] sf] x'g\ < eg]/ k|Zg ubf{ pxfFn] eGg' eof] –æk|ydtM d}n] g]kfnL ;flxTosf] uxg cWoog u/]s} 5}g . d]/f] l5kl5k] 1fgsf] cfwf/df eGg' kbf{— g]kfnL ;flxTosf] ljsf; gePsf] x}g, ePs} 5 t/ hltg} n]vg / k|sfzgsf] 8ªu'/ nfu]tf klg b]jsf]6f, ;d, n]vgfy / nfld5fg]sf] t'ngfdf s[ltx¿ cfpg ;s]sf 5}gg\ . clxn] s[ltsf] :t/eGbf k':tssf] Jofkf/ a9L 5 . xNnfafb / u'6aGbL a9L 5 . pQ/ cfw'lgstf / k|of]usf] gfddf cg's/0f a9L 5 . lgtfGt df}lns / cTo'Rr :t/ geO{ s'g} s[lt sfnhoL xF'b}g . dnfO{ dgkg]{ ;flxTosf/x¿ w]/} 5g\ . t/ ltgsf klg ;a} xf]Og, 5flgPsf s]xL /rgfdfq dgk5{g\ . To:tf s]xLsf] gfd lng'kbf{— k'/fgfdf efg'eQm, b]jsf]6f, n]vgfy, ;d / gofFdf e"kL, zzL, sfnLk|;fb, If]qk|tfk, hubLz l3ld/], 1fg', dg', >]i7 lk|of cflb x'g\ . 8f= w|'jrGb| klg /fd|f n]vsdf kb{5g\ . dbgdl0f bLlIft kf}/:To;flxTo tyf ;+:jm[ltsf pRr sf]6Lsf n]vs x'g\ .Æ 54 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
@)^$ ;fnsf] hf8f] ofddf gu]Gb|/fh zdf{ ljgf]b bLlIft w|'j ;fksf]6f / d blIf0f ef/tlt/sf] ofqfdf ;Fu} lyof}+ . ljgf]b bLlIft, w|'j ;fksf]6f / d af6fdf kg]{ tLy{:yn, d7 dlGb/ cflbdf hfGYof}+, lgi7fk"j{s k"hf cf/fwgf uYof}{ t/ pxfF eg] s'g} klg d7, dlGb/ jf pkf;gf :yndf k|j]z ug'{ ePg, aflx/} a;]/ ko{6sLo wd{ lgjf{x ug'{ eof] . of] s'/f d]/f] dgdf ul8/fv]sf] lyof] To;}n] d}n] Pslbg pxf;Fu k|Zg u/+] æ;/sf] eujfg\ k|ltsf] wf/0ff p:t} xf] ls clxn] kl/jt{g ePsf] 5 <Æ pxfFn] eGg' eof]— …p:t} xf], s]xL kl/jt{g ePsf] 5}g . o;sf] sf/0f d tkfO+{nfO{ eG5'— d]/L xh"/cfdfn] ef]hg jf lrNnf] dL7f] h] ;'s} ef]Ho j:t' tof/ u/]kl5 xfdLnfO{ lbg'eGbf klxn] eujfgsf] nflu eg]/ clnslt lrdf]6]/ rf/}lt/ kmfNg' x'GYof] / To;kl5 dfq xfdLnfO{ vfg lbg'x'GYof] . pxfFsf] Tof] sfo{n] d]/f] afn dl:tisdf s] k|efj k¥of] eg]— s;}n] lrdf]6]/ ldNsfPsf] vfg]s'/f vfP/ afFRg] sf]xL eujfg x'g ;Sb}g . oqtq d7– dlGb/sf s73/f agfP/ /flvPsf d"lt{x¿ t dfG5]n] agfPsf eujfg\ x'g\— d ltgnfO{ eujfg\ dflGbg . t/ d Pp6fcb[Zo, cnf}lss, ck/Dkf/ ;jf]{Rr zlQmnfO{ eg] dfGb5' . Tof] ;jf]{Rr zlQm xfdLn] a; eg]sf] 7fpFdf a:b}g . xfdLn] ldNsfPsf] vfFb}g .Ú cfˆgf] wf/0ff o;/L k|i6 ;Fu /fVg' x'G5 pxfF . g]kfnL ;flxlTos kqsfl/tfsf] ljsf;df bL3{sfnLg ;fwgf / of]ubfgdf l;h{gfTds of]ubfg ;d]t hf]l8P/ pxfFsf] JolQmTj lgdf{0f ePsf] 5 . s/La cfwf ztfAbL;Dd ;flxlTos kqsfl/tfdf PsnJo ;/L ;fwgf/t /xg' ePsf >L zdf{hLn] ljleGg n]vssf Ps bh{geGbf a9L dxTjk"0f{ ;flxlTos s[ltx¿sf] ;Dkfbg ug'{ ePsf] / b'O{ bh{geGbf a9L dxTjk"0f{ ;flxlTos s[ltx¿sf] k|sfzg ug'{ ePsf] 5 . o; cjlwdf pxfFn] ljleGg cGt//fli6«o ;flxTo ;Dd]ngx¿df efu lng' ePsf] 5 . g]kfn kqsf/ ;+3sf] cWoIf nufot cGo ljleGg ;flxlTos ;+3 ;+:yf tyf k'/:sf/ u'7Lx¿df pxfFsf] ;lqmo tyf lg0ff{os ;xeflutf /x]sf] 5 . pxfFn] b'O{ bh{g eGbf a9L ;flxlTos ;+:yfx¿af6 ;Ddfg tyf k'/:sf/x¿ k|fKt ug'{ ePsf] 5 . @)&$ ;fndf dfq pxfFn] tLgcf]6f dxTjk"0f{ k'/:sf/x¿k|fKt ug'{ ePsf] 5— @)&$ ;fn h]7 @% ut] …dbg– zLnf k|lti7fgÚ sf7df8f}+af6 ?=!,)!,)))÷–sf] …dbg–zLnf ;flxlTos kqsfl/tf k'/:sf/Ú, efb| ^ ut] g]kfn ;/sf/af6 ?=!,)),)))÷–sf] …dxfslj b]jsf]6f k'/:sf/Ú / c;f]h !( ut] …v]dnfn–xl/snf nfld5fg] ;dfh sNof0f k|lti7fgÚ lrtjgaf6 -;+o'Qm ¿kdf_ ?=@,)),)))÷–;lxtsf] …kß>L ;DdfgÚ k|fKt ug'{ ePsf] 5 . (*%*)@$%)! g]kfnu~h
k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 55
Pp6f n3'—n]v 8f= gogfy kf}8]n jfª\d'v O6flnog ljåfg / Luciano Petech n] cfˆgf] k':ts Mediaeval HistoryofNepal df uLtuf]ljGb k':ts -jL/ k':tsfno $=$% ;+Vof xfn clen]vfno_ sf] k'liksfjfSo 5kfpFbf >Ls}nf;s"6jhdxfkfq eGg] kf7 k9]sf lyP . pQm kf7 z'4 xf]Og, z'4 kf7 t >Ls]nf;s'6+'ahdxfkfq xf] egL/fli6«o Pj+ cGt/f{li6«o ¿kdf Vofltk|fKt ljåfg\ Pj+ ldqj/ 8f= dx]z/fh kGtn] k"l0f{df k"0f{fÍ !!( df !# k[i7 nfdf] n]v 5kfpg'ePsf] 5 . ;f] n]v k9]kl5 o; k+lQmsf/nfO{ klg ;flxTosf/x¿n] n3'syf n]v]h:t} Pp6f n3'n]v n]Vg] ljrf/ cfof] . 8f= dx]z/fh kGtn] k"l0f{df k"0f{fÍ !$@ df lnR5lj /fhf lzjb]j -k|yd_ sf b'O{cf]6f lznfn]v 5kfpg'ePsf] 5 —!= eQmk'/ emf}v]nsf] / @= nlntk'/ xf}unsf] . emf}v]nsf] of] lznfn]v ;j{k|yd ;'/]zHof]lt zfSo / To;kl5 8f= k'?iff]Qdnf]rg >]i7n] 5kfpg'ePsf] xf] . pxfFx¿n] k9\g'ePsf] kf7df cz'l4 b]lvPsf] 5 eGg] s'/f l6Kk0fLsf]@% 7fpFdf n]v]/ cf+}NofFO{ 8f= kGtaf6 o; lznfn]vsf] k'gd'{b|0f ePsf] 5 . o; clen]vsf] kf7—k9fOdf slt;Ddsf] ;"Id]lIfsfn] x]l/Psf] 5 eGg] s'/f pQm n]vsf] !& g+= sf] l6Kk0fLn] klg atfpF5, h'g o; k|sf/sf] 5 — æxfdLn] GTjk9]sf] cIf/df G :ki6 5}g . TjeGbf dfly l8sf]eGbf tn pmWjf{w/ /]vf b]lvG5M t/ To;df gsf] cfsf/ cfPsf] 5}g .Æ o; lsl;dsf] ;"Id b[li6 nufP/, clg sl7g kl/>d u/]/ kf7 kl9Psf] eP tfklg o; clen]vsf] kf7—k9fOdf cem} cz'l4 afFsL /x]sf 5g\ eGg] s'/f tnsf] k|;Ëaf6 yfxf kfpg ;lsG5 . cz'4 kf7 — s/0fLof] oZr}tf -emf}v]nsf] !) k+lQm, xf}unsf] ( k+lQm_ z'4 kf7 — s/0fLof] o:Tj]tf k|df0f — clen]vsf] 5fkf x]bf{ bf]nv b]lvFb}g, Psnv dfq :ki6;Fu b]lvG5 . clen]vsf] k+lQma4 ¿kdf sF'lbPsf] efudf r cIf/ c6fpg] 7fpF klg b]lvFb}g .
56 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
-k"l0f{df k"0ff{Í !$@ df k|sflzt k|ltR5ljaf6_ o:t} cz'l4 nlntk'/ xf}unsf] clen]vsf] kf7—k9fOdf klg b]lvG5 . p;} t n3'n]v Û s] b'O{– b'O{cf]6f n]v n]Vg' eg]/ ;f] cz'l4nfO{ klg o;}df uflePsf] xf] . pk;+xf/ klxn] klxn] t æxfdL cfˆgf e"nnfO{ ;xif{ :jLsf/ ub{5f}F . c¿x¿n] xfd|f] e"n b]vfOlbg'ePdf klg pxfFx¿nfO{ wGojfb lbO{ cfˆgf] e"n ;RRofO{ 5kfpg]5f}F .Æ -Oltxf; —;+zf]wg—$%, k[=#_ eGg] pRr cfbz{ lyof] / ;f]xLcg';f/ sfd eO/xGYof] klg . cfhef]ln t hdfgf ablnP5 Sof/ Û o:tf] lsl;dsf] jrgj4tf k"/f ug{] rng klg x/fP5 ls Û -k|;Ë–– 8f= dx]z/fh kGtn] kf6g, xMvfuNnLsf] lnR5ljsfnsf] clen]v ;Dkfbg u/L k|sfz ug{'ePsf]df pxfFn] k9\g'ePsf] kf7 / cg'jfbdf ;d]t cz'l4 b]lvPsf]n] ;f] ;+zf]wg u/L ;Gbe{ klqsf @)&@ ;fpg–c;f]hsf] cÍdf … Pp6f n]vÚ k|sflzt ul/Psf]df xfn;Dd klg To;–;DaGwL s'g} k|ltlqmof k|fKt gePsf] cj:yf Û_ (*%!)^*%#* sfnLdfu{, gofF afg]Zj/, sf7df8f}+
k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 57
gf6ssf/;d / pgsf] gf6\Ø k|j[lQ 8f= xf]dk|;fb u[x:yL != k[i7e"ld
hg/n ;d/ ;dz]/ hËaxfb'/ /f0ff tyf sLlt{/fHonIdLsf ;'k'q, hg/n 8Da/;dz]/sf gflt / ;flxTosf/ k'is/;dz]/sf efO afns[i0f ;dsf] hGd lj=;+= !(%( ;fn df3 @$ ut] ePsf] xf] . pgL @)#* ;fn >fj0f ^ ut] o; ;+;f/af6 ljbf ePsf x'g\ . cfO=P;=;L ;Ddsf] cf}krfl/s tyf ;flxTo, snf, bz{g h:tf cgf}krfl/s lsl;dsf ljljw ljifodf :jfWoogaf6 lzIff xfl;n u/]/ uxg lsl;dsf] af}l4s 1fg k|fKt u/]sf pgL sKtfg, n]ˆ6\g]G6 tyf sg]{n;Dd ePsf lyP . dGbflsgLl;t lj=;+= !(&* ;fn a}zfv @! ut] ljjfx aGwgdf afFlwPsf ;d lj=;+= !(&) df v'n]sf] uf]/vf efiff k|sflzgL ;ldlt, g]kfnL efiff k|sflzgL ;ldltdf kl/0ft ePkl5 To;sf] cWoIf ePsf x'g\ . -;df{, @)## M @_ afns[i0f ;d ;DkGg kl/jf/df hlGdP/ x'ls{Psf JolQm ePsf]n] pgnfO{ s]xL s'/fsf] sdL lyPg tfklg afh] 8Da/;dz]/sf] qm"/ tyf lx6\n/L k|j[lQ dg kb}{gYof] . lj=;+= !((& ;fndf /f0ff lj/f]wL 7xl/Psf bz/yrGb h:tf JolQmx¿nfO{ lbPsf] k|f0fb08n] klg pgnfO{ lgs} b'MvL agfof] . km]l/ nIdLgGbg rfnL;]n] …k[YjL gf/fo0f zfxsf] pbo gePsf] eP oL gk'+;s /f0ffx¿n] s]xL ug{ ;Sb}gy]Ú -;df{, @)## M #_ eGg] jL=P=sf] pQ/ kqdf n]v]sf s'/fn] lgs} txNsf dlRrof] / pgnfO{ k|wfg dGqL h'4;dz]/sf] cfb]z cg';f/ ^ jif{sf] nflu h]n xflnof] . h]n hLjg latfpg] qmddf Ifo/f]un] cfqmfGt ePsf rfnL;]sf] afFRg] ;Defjgf gb]v]/ lgsfn] kl5 lgwg eof] . o; vfnsf 36gfaf6 cToGt b'MvL ePsf ;dn] df}g /xg' plrt 7fg]gg\ / @))& ;fnsf] hgqmflGtdf ;/sf/ lj/f]wL efif0f lbP . /f0ffsfndf of] 7"nf] hf]lvd lyof] . o;af6 ;dn] klg sf/fuf/sf] sfn sf]7/Ldf /xg' k¥of] . pgsf ;fydf lj/f]wL ljrf/ /fVg] c¿ klg y'lgPsf lyP . /f0ff ePsf sf/0f ;dn] s'6fO vfg'k/]g tfklg lk6fOs} sf/0f Gx'R5]dfgsf] h]n leq} lgwg eof] . of] b'b{zf k|ToIf b]v]kl5 afns[i0f ;dz]/ hËaxfb'/ /f0ffn] cfˆgf] gfdsf] k5fl8 ;d dfq} n]Vg yfn]sf x'g\ . -;df{, @)## M $–^_ /f0ff kl/jf/df hlGdPsf eP klg /f0ffx¿sf] gLlt, lgod / P]; cf/fdsf] lj/f]wL eP/ ;fwf/0f b]zjf;Lx¿ ;dfg cfˆgf] b}lgsL z'?u/]sf pgn] g]kfnL snf / ;flxTosf If]qdf ljlzi6 of]ubfg k'¥ofP . 58 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
@= ;dsf s]xL ;flxlTos s[ltx¿ M– afns[i0f ;dsf k|z:t} s[ltx¿ kq–klqsfdf k|sflzt 5g\ . To; cltl/Qm k':tsfsf/ s[ltx¿ klg k|z:t} 5g\ . tL dWo] s]xL oxfF pNn]vug'{ ;fGble{s 7xl/G5 . cfuf] / kfgL -@)!!_ v08sfJo, lr;f]r"Nxf] -@)!%_ dxfsfJo, tntn -@)$&_ syf ;+u|x, lgoldt cfsl:dstf -@))%_ lgaGwfTds lsl;dsf] bfz{lgs u|Gy, d]/f] sljtfsf] cf/fwgf -@)@#_ cfTdhLjgL, xfd|f /fli6«o lje"ltx¿sf] ;+lIfKt hLjgL -@)@$_ hLjgL tyf d'6'sf] Joyf -!(*^_, w|'j -!(*^_, d's'Gb OlGb/f -!(($_, k|Nxfb -!((%_, cGwj]u -!((^_, eQm efg'eQm -@)))_, d -@))@_, k|]dlk08 -@))(_, cd/l;+x -@)!)_, tn dfly -@)!!_, tfg;]gsf] em/L -@)@&_, cldtjf;gf -@)@&_, eLd;]gsf] cGTo -@)@*_, :jf:gLdfG5] -@)##_, df]tL/fd -@)##_, pm d/]sL 5}g -@)#%_ h:tf k"0ff{ÍL gf6s / af]S;L -!(((_, et]/ -@))(_, tkf]e"ld -@)!$_, cTofw'lgstf -@)@)_ rf/PsfÍL -@)@)_, df6f]sf] ddtf -@)@^_, la/fdL / s'?jf -@)@&_ h:tf gf6s PsfÍL ;+u|xx¿ k|sflzt 5g\ . To;}u/L lrqsnf, d"lt{snf h:tf cGo ljleGg lsl;dsf k|sflzt tyf ck|sflzt k|z:t} s[ltx¿ afns[i0f ;dsf 5g\ . -;df{, @)## M *–!)_ lj=;+= !(*^ ;fndf k|sflzt pgsf] d'6'sf] Joyfaf6 cfw'lgs g]kfnL gf6ssf] z'¿cft ePsf] dflgG5 eg] lj=;+= !((! ;fnsf] …zf/bfÚ klqsfdf k|sflzt ;dsf] …ab{xfdf lzsf/Ú klxnf] cfw'lgs g]kfnL lgaGw xf] . k|d'v ¿kdf ;fdflhs / dgf]j}1flgs b'O{ lsl;dsf syfx¿ ;dn] n]v]sf 5g\ . k/fO 3/, z/0f, s}s]oL, km'6]sf] aGwg, ¿ksf] d"No, ;fdflhs syfx¿ x'g\, tntn, v's'/L, xl/l;l4, 6fFug3f]8f, gf}nL h:tf syfx¿ dgf]j}1flgs 5g\ . -uf}td, clwsf/L, @)^( M %*_ …lrl6Ss k/]sf] z}nLdf n]lvPsf ;dsf syf lhpFbf kfqx¿n] el/Psf 5g\ . -zdf{, @)%^ M !)@_ pgn] uB / kB b'j} vfnsf sljtfx¿ n]v]sf] kfOG5 . cfuf] / kfgL uBdf n]lvPsf] v08sfJo xf] . ;+:s[tdf lgwf{/0f ul/Psf] dxfsfJo ;DaGwL dfGotfnfO{ gk5\ofP/ ;dn] lr;f] r"Nxf] dxfsfJodf gfos gflosfsf] rog cfˆg}+ lx;fan] u/]sf 5g\ . et]/, d's'GbOlGb/f, k|]dlk08 h:tf ;fdflhs / af]S;L cldtjf;gf h:tf dgf]j}1flgs gf6sx¿ ;dn] n]v]sf 5g\ . To;}u/L cd/ l+;+x, eLd;]gsf] cGTo, df]tL/fd, eQm efg'eQm, /fh]Gb|nIdL h:tf gf6sx¿ P]ltxfl;s x'g\ . k|Nxfb / w'|j h:tf kf}/fl0fs gf6sx¿ klg pgn] n]v]sf 5g\ . afns[i0f ;dsf uBfTds / kBfTds b'O{ lsl;dsf gf6sx¿ 5g\ . d'6'sf] Joyf, tfg;]sf] em/L, w'|j, d's'GbOlGb/f, k|Nxfb, cd/l+;+x, eLd;]gsf] cGTo h:tf kBgf6s x'g\ eg] d, :jf:gL dfG5] h:tf uB gf6s x'g\ . To;}u/L d's'Gb OlGb/f, d, cdn]v, lrGtf, xl/ttf/f cflb ;+of]ufGt gf6s x'g\ eg] d'6'sf] Joyf, k|Nxfb, cGwj]u, k|]dlk08, cd/l;+x, eLd;]gsf] cGTo k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 59
h:tf ljof]ufGt gf6s x'g\ . et]/, k|f0fbfg, cdn]v h:tf ;d:of d"ns gf6sx¿ klg ;dn] n]v]sf 5g\ . pgsf clwsf+z kB gf6sx¿ cg'i6'k 5Gbdf n]lvPsf 5g\ . ;dsf kBfTds gf6sx¿ g]kfnL ;flxTosf clåtLo pknlAw x'g\ . -;df{, @)## M !!_ ;dn] g]kfnL ;flxTosf ljljw ljwfdf ;kmntf xfl;n u/]sf 5g\ tfklg gf6\Ø ljwfdf cema9L ;kmntfsf] lzv/ r'Dg k'u]sf] c'gej x'G5 . #= ;dsf] gf6\Ø k|j[lQ gf6ssf/ afns[i0f ;d g]kfnL gf6\Øhut\sf dxTjk"0f{ pknlAw x'g\ . pgn] ;'V' vf g]kfnL gf6\Øf]BfgnfO{ j;Gtsf] xl/ofnLdf k'¥ofP . …ljof]ufGt+ ggf6sd\Ú eGg] k"jL{o gf6\Øk/Dk/fnfO{ pl5g]/ ljof]ufGt gf6snfO{ klg :jLsf/ ub}{ klZrdL gf6\Ø ;flxTosf] xf/fxf/Ldf k'¥ofpg' pgsf] j}lzi6\o /Xof] . af}l4stf / tfls{stfnfO{ cfTd;ftub}{ pgn] y'k}| gf6s n]v] . ;fdflhs, kf}/fl0fs, P]ltxfl;s h'g;'s} ljifodf klg snd rnfP/ cfˆgf efjgfsf hfb"u/Ln] kf7snfO{ cfNxflbt agfpg] gf6ssf/ ;dsf] cfˆg} lsl;dsf] d"No / dfGotf 5 . uB / kBdf plts} xft rn]sf ;dsf b'MvfGt / ;'vfGt b'j} vfnsf gf6sx¿ 5g\ . z]S;kLo/sf em}+ ;dsf gf6sx¿ clegosf ;fy} k7gLo klg 5g\ . -;df{, @)## M &#+_ lj=;+= !(^@ df :jfF/sf] … ]| L k|efj c6naxfb'/Ú ljof]ufGt gf6ssf] ¿kdf n]lvof] . To;df yf]/} c+uh klg 5 t/ To;sf] ljsl;t ¿k ;ddf cfP/ dfq b]vf k¥of] . z'¿ z'¿df ;d z]S;\kLo/af6 k|efljt b]lvG5g\ . pgn] sflnbf; h:tf k"jL{o gf6ssf/sf] k|efjnfO{ klg cfTd;ft\ u/]sf 5g\, egf}+ k"jL{o / kfZrfTo gf6\Ø k/Dk/fsf] ld>0f ;ddf kfOG5 . vf; eGg] xf] eg] pgdf …Pl:sn;Ú b]lv …DoflS;d uf]sL{Ú ;Ddsf] k|efj 5 . a]nfotsf] lqmi6f]km/ dfnf],{ aËfnLdf 8L Pn= /fo, ljDajfb, lxGbLdf hozÍ/k|;fb h:t} g]kfnLdf ;d z]S;\kLo/sf] guLr 5g\ . To:t} j8{;j\ y{af6 klg k|efljt /x]sf b]lvG5g\ . -yfkf @)$! M $÷!_ pgL k"jL{oeGbf klZrdL b[Zo ljefhgdf ;kmn 5g\ . b'MvfGt gf6s n]Vg] kl/kf6L klZrddf hlGdPsf] xf] . o:tf vfnsf gf6sx¿ s?0ff / qf;n] el/Psf x'G5g\ . ;dsf] …eLd;]gsf] cGToÚ klg ;kmn b'MvfGt gf6s xf] . o;df cÍ dfq ljeflht 5, b[Zo 5}g . ;dsf gf6sx¿df ldqk/Dk/fsf] l;h{gf ePsf] x'G5 . cfbzf]G{ d'v oyfy{jfb / oyfyf]G{ d'v cfbz{jfb pgdf kfOG5 . ;dsf] … | d d~rg u/]sf] pm d/]sL 5}gÚ gfdsf] gf6s …uf}/LzÍ/Ú gf6\Ø ;d"xn] ;j{ky xf] . …d'sG' bOlGb/fÚ b'MvfGt agfpg] ljrf/ ubf{ub}{ ;'vfGt agfPsf x'g\ . -yfkf, @)$! M $÷!_ o;df …kltelQm t db}g { , kfkL klt eP klgÚ h:tf plQmx¿sf] k|of]u ePsf] 5 . d'sG' bOlGb/fdf ejb]j cfPkl5 dfq} ultdotf cfpF5 . gfl:ts h:tf b]lvP klg ;d lji0f'kl| t cf:yf /fV5g\ / u?8 eQm 5g\ . d"ntM pgdf cfl:tskg 5 . gf6sx¿df PsfIf/L c, cf, O cflbaf6 60 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
z'¿ ug]{ k|rng 5 . k|Nxfb afx]s k|fozM ;dsf gf6sx¿df lqsf]0ffTdstf kfOG5 . d'sG' bOlGb/fdf d'sG' bOlGb/f / ejb]jsf] lqsf]0ffTdstf 5 . To:t} k|d] lk08df ;ljtf, gs'n / P8ljn, …cGwj]udfÚ kDkmf, u?8Wjh / hojL/ cflb o;sf gd"gf x'g\ . -yfkf, @)$! M $÷!_ pgsf b'MvfGt gf6sx¿df k|f/De, ljsf; / pTsif{{ tyf ;'vfGt gf6sx¿df k|f/De, ljsf; / cGTo kfOG5 . pgsf b'MvfGt gf6ssf] cGTodf Pp6f /x:ofTds tTj n'ss ] f] x'G5 . 3ft, k|lt3ft, cf:yf / cgf:yf, cfWoflTdstf / ef}ltstfsf] åGå k|Nxfb gf6sdf kfOG5 . lgliqmo kfqsf] ¿kdf k|Nxfb plePsf] 5 eg] lx/0oslzk' ;zQm 5 . ;+:sf/ / kl/l:yltsf] åGå klg pgsf gf6sdf kfOG5 . cGwj]udf kDkmf / u'?8Wjhsf] j}jflxs hLjgdf kl/l:yltsf] cfudg hojL/ xf] . ;d c;n kfqsf v/fjL b]vfpg rfxFbg } g\ . c;nnfO{ cflbb]lv cGTo;Dd c;n / v/fanfO{ cflbb]lv cGTo;Dd v/fa b]vfpF5g\ . k|d] lk08df clehft ju{sf] kfq P8ljn xf] eg] dWod ju{sf kfqdf gs'n / ;ljtf k5{g\ . ;'vfGt gf6sdf ldq k/Dk/fsf] lgjf{x ePsf] 5 . k|d] lk08sL ;ljtfsf] rl/qdf hLjGttf kfOG5 eg] d'sG' b OlGb/fsL OlGb/fsf] rl/qdf l:y/tf e]l6G5 . b[Zodf dfq /rgf ePsf] ;dsf] gf6s xf], df]tL/fd . cÍ, b[Zo / efux¿df k|d] lk08 afFl8Psf] 5 . g]kfnL gf6sdf of] klxnf] k|of]u xf] . sfof{lGjltsf ;fy} ;doflGjlt / :yfgflGjltsf] k|of]u z]S;\kLo/sf] b'MvfGt gf6sdf 5}g -pkfWofo, @)%% M !*)_ t/ klg k|d] lk08df rflx+ ePsf] b]lvG5 . k|d] lk08 ue{gf6s xf] . l/dfnsf] …of] k|d] Ú df ;kgfdf rf]/L cf}n F f] 78\ofpg' klta|tfsf] k|tLs xf] eg] ;dsf] …dÚ gf6sdf tLg kN6;Dd d eGg' cfTdfsf] k|tLs cyjf 1fgsf] k|tLs dflgG5 . ;dsfnLg g]kfnL gf6ssf/x¿df ljljwtf kfOGg t/ ;ddf ljljwtfsf] k|of]u kfOG5 . OA;g]nL / …jgf{8{ ;fFÚ sf h:tf ukmL gf6s ;dsf 5g\ . -;df{, @)## M &$_ d'sG' bOlGb/fdf k"jL{o ;+:sf/sf] ¿kdf ejb]j cfPsf 5g\ . kltj|tf / ;lxi0f'tfsL ;3g ¿k OlGb/f xf] . u|Ls gf6ssf] h:tf] b"/ufdL k|efj ;ddf 5 . cGtå{Gåsf] ;kmnLe"t k|of]u ;dsf gf6ssf] ljz]iftf xf] . …d 6]lg;gaf6 k|efljt 5'Ú eg]/ ;dn] eg]sf 5g\ . -yfkf, @)$! M $÷!_ pgdf lqsf]0ffTdstfsf] k|efj o;af6 k/]sf] x'g;S5 . k|ltåGåL kfqsf] ;+of]hg ug]{ kl/kf6L klg ;ddf 5 . gf/L kfqsf] dgf]bzfnfO{ ;dn] k|sfz kf/]sf 5g\ . sxfgL P]ltxfl;s / b'MvfGt 5 eg] kB clg ;'vfGt 5 eg] uBdf n]Vg] pgsf] rng 5 . …d'sG' b OlGb/fÚ rflx+ ;'vfGt eP/ klg kBdf n]lvPsf] 5 . b]jsf]6fsf] ;Dafbdf sNkgf, efjgf / cg'el" t kfOG5 eg] ;ddf af}l4stf, tfls{stf / efjgfTdstfsf] lqj]0fL kfOG5 . j}rfl/s k|:t'lt / bfz{lgs w/ftndf ;d plePsf 5g\ . u|Ls gf6sx¿df lgoltsf] e"ldsf x'G5 eg] ;dsf gf6sdf kfqsf rfl/lqs q'l6af6 qf;bsf] l;h{gf x'G5 . lxGbLsf hozÍ/ cflbsf gf6sx¿df cfWoflTdstflt/sf] k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 61
em'sfj x'G5 . To:t} cfWoflTdstflt/sf] :kz{ ;ddf klg 5 . df]tL/fd e§ / zDe'k; | fb 9'Ën ] sf uhnsf] k|efj klg pgdf kfOG5 . cGTofg'kf| ;ljxLg cg'i6'k 5Gbsf] k|of]u pgn] u/]sf 5g\ . z¿z'¿df kB / kl5 uB gf6s n]Vg] sfo{ pgaf6 ePsf] 5 . :t/Lo kl/isf/ / kl/dflh{t efiff z}nLsf] k|of]u ug'{ ;dsf] j}lzi6\o /x]sf] kfOG5 . o;}n] g]kfnL gf6\Ø ;flxTodf afns[i0f ;d lzv/ x'g\ / pgnfO{ g]kfnL gf6\Ø ;d|f6 eGg ;lsG5 . $= lgisif{ w]/}jif{ g]kfnL efiff k|sflzgL ;ldltsf cWoIf, lqrGb| sn]hsf g]kfnL k|fWofks, k|hftGqf]Q/ sfndf g]kfn /]l8of] tyf k|rf/ ljefusf lgb]{zs, uf]/vf blIf0f afx' -bf];|f]_ tyf g]kfn /fhsLo k|1fk|lti7fgsf pks'nkltsf ;fy} lqe'jg k'/:sf/ @)@( k|fKt ug]{ ;flxTosf/ afns[i0f ;d g]kfnL gf6\Ø hutsf z]S;\kLo/ dflgG5g\ . pgL æJolQm leqsf :jfefljs k|j[lQnfO{ ljZn]if0f u/]/ clåtLo sfJofTds cg'e"lt gf6sLo ¿kn] k|s6 ug{df lgk'0f b]lvPsf 5g\ .Æ -zdf{, @)%^ M !!!_ syf, sljtf, gf6s, lgjGw, ;dLIff, v08sfJo, dxfsfJo h:tf ljwfdf ;+nUg /x]/ ;kmntf xfl;n u/] klg gf6s k|lt pgsf] a9L cle?lr b]lvG5 . gf6sdf pgsf] d'Vo bz{g k|]d xf] . -a/fn, @)#( M !^!_ efiffsf] z'4tf, efjgfsf] ufDeLo{, cg'e"ltsf] ljZjJofkstf / ljifoj:t'sf] :jfefljstf, cleJolQmdf sljtfTdstf, dgf]j}1flgs ljZn]if0fdf ;"Idtf, bz{gdf dfgjtf ;dsf ljlzi6 u'0f x'g\ . -zdf{, @)%^ M !!$_ af}l4s lsl;dsf] rdTsfl/s efiffz}nLsf] k|of]u ug]{ afns[i0f ;dn] g]kfnL gf6\Ø If]qdf qmflGt g} NofP, To;}n] pgnfO{ gf6\Ø ;d|f6 elgPsf] xf] . ;Gbe{ ;fdfu|L ;"rL pkfWofo, 8f= s]zjk|;fb -@)%%_, b'MvfGt gf6ssf] ;[hg k/Dk/f, sf7df08f} M g]kfn k|1f k|lti7fg . uf}td, 8f= nId0fk|;fb, 1fg' clwsf/L -@)^(_, g]kfnL syfsf] Oltxf;, sf7df08f} M g]kfn k|1f k|lti7fg . yfkf, df]xglxdf+;' -@)$!_, gf6ssf/ ;d -df}lvs cleJolQm_, sLlt{k'/ M lq=lj= sLlt{k'/ ax'd'vL SofDk;=, g]kfnL ljefu . a/fn, O{Zj/ -;+=_ -@)#(_, ‰ofnaf6 -t];f| =] ;+=_, nlntk'/ M ;femf k|sfzg . zdf{, 8f= tf/fgfy -@)%^_, g]kfnL ;flxTosf] Oltxf; -rf}=;+=_, sf7df08f} M cIf/ k|sfzg . zdf{, tfgf -@)##_, ;d / ;dsf s[lt -bf]=;+=_, nlntk'/ M ;femf k|sfzg . )! $&&)@#! 3§]s'nf], sf7df8f}+
62 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
…cfuf]sf] HjfnfÚ syfdf afndgf]lj1fg 8f=7fs'/k|;fb kf]v|]n -;f/j:t'–cfuf]sf] Hjfnf syfdf afndgf]lj1fg zLif{ssf] n]v dgf]j}1flgs l;4fGtsf cfwf/df tof/ kfl/Psf] 5 . dgf]j}1flgs l;4fGtsf] Jo'TklQ / cy{, dgf]lj1fgsf] k/Dk/f, afndgf]lj1fg h:tf pkzLif{s cGtu{tsf k|;ª\usf] pNn]v ul/g'sf ;fy} cfuf]sf] Hjfnf syfsf] afndgf]j}1flg s ljZn]if0f ul/Psf] 5 . syf ljZn]if0fsf qmddf afnkfqdf pTkGg ljb|f]xfTds k|j[lQ ljsl;t x'g] d'Vo sf/0f :g]x/lxt ckdfghGo Jojxf/, 3[0ff, dfgl;s Pjd\ zf/Ll/s oftgf, lt/:sf/hGo kL8f x'g' xf] eGg] lgisif{ lgsflnPsf] 5 . _ ! ljifokl/ro syfsf/ dfof 7s'/L -;g\!(*^_ sf] cfuf]sf] Hjfnf syf afndgf]lj1fgdf cfwfl/t 5 . pgL hLjgsf] cfGtl/s Pjd\ afXo kIfnfO{ oyfy{ ¿kdf lrq0f ug]{ syfsf/ x'g\ . pgsf gh'/]sf] hf]8L -@)#)_ udnfsf] k"mn -@)##_ ;fF3' t/]kl5 -@)#(_rf}tf/f] ;flIf 5, dfof 7s'/Lsf syf, cfdf hfg'xf];\ h:tf syf;ª\ux| x¿ k|sflzt 5g\ . ;dfhdf cjl:yt d"NodfGotfx¿, ljs[lt, a]lylt, k|]d, ;b\efjsf] vf]hL pgsf syfx¿df ul/Psf] x'G5 . u|fdL0f hLjg / zxl/of hLjgaLr åGå Pjd\ ToxfF JolQmsf lghL cfsfª\Iff, cefjsf sf/0f ct[Kt cj:yfdf /x]sf Jojxf/nfO{ syfdf k|:t't ul/Psf] x'G5 . ct[Kt cj:yfaf6 ljsl;t x'g] dfgjLo kL8f, cfqmf]z / j]bgfsf sf/0f 7s'/Lsf syfx¿ cfsif{s aGg k'u]sf 5g\ . oyfy{df s]lGb|t syfx¿df ;fdfGo ljb|f]x /x]sf] x'G5 . 7s'/L kfl/jfl/s tgfj / ;fdflhs emd]nfdf k/]sf hLjgsf] qf;bLo syf l;h{gf ub{l5g\ . syfdf ljleGg k':tfaLr åGå, k|ltåGåsf] lrq0fsf ;fy} ;fdflhs c;Ëlt, ljs[lt, ¿9L / To;af6 kLl8t dfgjLo ;+j]bgf /x]sf] kfOG5 . ul/df dfl;s -@)^%_ klqsfdf k|sflzt cfuf]sf] Hjfnf syfleq afnssf dgdf k|To'TkGg cefj, lt/:sf/, ckx]ngfåf/f ljb|f]xsf] Hjfnf blGsPsf] 5 . afns s'df/ cleefjsx¿nfO{ dfg]{, a]kQf agfpg] / cfk"mnfO{ cdfgjLo Jojxf/ ug]{x¿k|lt cfqmf]z JoQm ub{5 . oxfF Pp6f afnssf dgdf ljsl;t ePsf] cefj, ct[Kttf / kL8fhGo cj:yfnfO{ dgf]j}1flgs l;4fGtsf cfwf/df ljZn]if0f ul/Psf] 5 . k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 63
@ dgf]lj1fgsf] ;}4flGts cjwf/0ff @=! Jo'TklQ / cy{ dgsf] cWoog ug]{ j}1flgs zf:qnfO{ dgf]lj1fg elgG5 . dflg;sf dgsf] k|j[lQ, p;sf ljleGg cj:yf tyf lqmof / To;df kg]{ k|efj cflbsf] cWoog, ljZn]if0f ug]{ lj1fg jf zf:qsf ¿kdf dgf]lj1fg lrlgg] ub{5 -kf]v/]n, @)$)M !)$*_ . o;nfO{ c+u|]lhdf psychology elgG5 / o;sf] Jo'TklQnfO{ x]bf{ u|L;]nL psycho±logusÖaf6 psychology zAb ag]sf] b]lvG5 . …;fOsf]Ú zAbn] cfTdf / …nf]u;Ún] zf:q jf lj1fg eGg] af]w u/fpF5 . cyjf cfTdfsf] cWoog ug]{ j}1flgs zf:q eGg] a'lemG5 -bLlIft, @)^&M $&#_ . @=@ dgf]lj1fgsf] k/Dk/f dgf]lj1fgsf ;DaGwdf rrf{ ug]{ k/Dk/fsf] yfngL O{=k"= kfFrf}+ ztfAbLsf y]lnhaf6 ePsf] dflgG5 . pgL;Fu} Pgfl;d]G8/, kfOyfuf]/;, x]/flSn6;, k/d]gfOl8h, Kn]6f], Pl/:6f]6n cflb b]vfk/] . Kn]6f]n] lje]bL dgf]lj1fgsf] :yfkgf u/] . Pl/:6f]6nn] ljrf/sf] JofVof u/]sf] x'Fbf pgnfO{ dgf]lj1fgsf hgs eg]sf] kfOG5 -l;+x tyf l;+x, ;g\@))@M !&_ . Pl/:6f]6nkl5 O;fsf] ;qf}+ ztfAbL;Dd dgf]lj1fg ;DaGwL ljrf/ Pjd\ lrGtg k||rngdf cfPsf] b]lvb}g . ;qf}+ ztfAbLdf b]vfk/]sf dgf]j}1flgsx¿df /]g]sf6]{h, l:kgf]hf, nfOjlgTh, 6d; xA;, hf]g ns cflb /x]sf 5g\ . logn] dfgf]lj1fgnfO{ cfTdf jf dgsf] lj1fg eg]sf 5g\ . o;nfO{ logLx¿n] r]tgfsf] lj1fg dfg]sf] x'Fbf logaf6 k|ltkflbt dgf]lj1fg cg'ejfTds aGg k'Uof] . cg'ejdf cfPsf s'/fnfO{ dxTTj lbOof] . gf8LtGqsf] cWoog, cfTdf / z/L/ ;DaGwL lrGtg dfgl;s ;+j]bgf k|ToIfLs/0fsf ;fy} OlGb|ofg'ejnfO{ a9L hf]8 lbOof] -zdf{, ;g\@))@M #%_ . c7f/f}+ ztfAbLdf hh{js{n], 8]lj8 Xo'd, 8]lj8, xs{n], yd; l/8, jf]Nkm, SoflG88 ns, sfjflg;, lkg]n, h]/]dL j]Gyd, Odfg'cn sfG6, hf]g lgsf]n;, l66]G; cflb dgf]j}1flgsx¿n] dgf]lj1fgsf] rrf{ Pjd\ JofVof u/]sf] b]lvG5 . of] ;dodf dgf]lj1fgdf cg'ejjfb / a'l4jfbsf] :ki6 k|efj k¥of] . o;df ;'vjfb, dfgjtfjfb / pkof]lutfjfbsf] ;d]t k|efj k/]sf] kfOG5 -zdf{, ;g\ @))@M ^(_ . u':tfj ˆofSg/, cu:tsDt], h]D;ldn, yf]d; a|fpg, cNk|m]8 ljg], ;/ rfN; 8fla{g, cn]Sh]G8/ j]g, laNx]Nd pG6, cf];jfN8 s'Nkm], ljlnod h]D;, ljlnod DofS8'un, Oefg kfenf]e, l6rg/, DofS; abf{Od/, l;UdG8 k|mfo8, cNk|m]8 P8n/, sfn{ lh= o'Ë, s/]g xgL{, Ol/s k|md, x]l/:6]s ;lneg cflb dgf]j}1flgsx¿sf] of]ubfg pTs[i6 /x]sf] kfOG5 . ˆofSg/, 64 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
8fla{g, DofS8'un, abf{Od/ h:tf ljåfg\x¿af6 k|:t't ljrf/ Pjd\ dfGotfs} w/ftndf k|mfo8 b]vfk/] . k|mfo8af6 k|ltkflbt dgf]ljZn]if0fsf gf}nf tYox¿n] ;flxTo, hLjgrl/q, ;dfhzf:q, gLlt zf:q, lzIff, dfgj lrlsT;f cflbsf kf7sx¿nfO{ cfslif{t u/]sf] 5 . pgsf gofF lrGtgn] afns, lszf]/ Pjd\ dfgj hut\nfO{ k|efljt t'Nofof] -ltjf/L, @)#%M !))_ . pgsf kZrjtL{ j}1flgsx¿n] k|mfo8sf] dgf]ljZn]if0fnfO{ cfwf/ agfpFb} dfgjLo ljrf/, efjgf, JolQml;4fGt cflbsf] cWoog u/]sf 5g\ . dgf]lj1fgsf]] rrf{ Pjd\ JofVof O{=k"=b]lv g} x'Fb} cfP klg hLjgf]kof]uL j}1flgs cWoog l;UdG8 k|mfo8 -;g\!*%^–!(#$_ af6dfq ePsf] kfOG5 . pgn] hLjg ofqfsf qmddf hGdb]lv d[To';Dd x'g] dfgj Jojxf/sf] JofVof, ljZn]if0f u/] . afns, lszf]/, o'jf, k|f}9 Pjd\ j[4fj:yfdf ljsl;t x'g] dgf]sfª\Iff, t[i0ff, 3[0ff h:tf /fd|fg/fd|f b'j} kIfsf] rrf{ ub}{ JolQmsf zf/Ll/s, dfgl;s, JoQm Pjd\ cJoQm Jojxf/sf] lrq0f u/]sf] kfOG5 . dfgl;stf :j:y eP r]tg / c:j:y eP cr]tgåf/f JolQmsf Pif0ffx¿sf] cleJolQm x'g] ub{5 . JolQmsf r]tg Pjd\ cr]]tgut Jojxf/sf :j¿k / cj:yfsf] ljZn]if0f u/]sf] b]lvG5 . kZrjtL{ dgf]j}1flgsx¿n] klg s'g} g s'g} ¿kdf k|mfo8åf/f k|ltkflbt l;4fGtnfO{ g} cfwf/ dfg]/ cfˆgf] dfGotf :yflkt u/fPsf 5g\ . @=# afndgf]lj1fg Affndgf]]lj1fgn] afnsx¿sf dgsf] cWoog ub{5 . dgf]j}1flgsx¿sf cg';f/ afNofj:yfsf] ;d'lrt cg'ej / lzIff afx]s hLjgsf] ;du| ljsf;n] k"0f{tf k|fKt ub{5 . o;n] uef{wfgb]lv kl/kSj cj:yf;Dd afnsx¿df pTkGg lqmofzLn Jojxf/sf] cWoog ub{5 -kf08]o, ;g\!(^^M @_ . dflg;x¿n] afnsx¿sf] kfng, kf]if0f u/] klg pgLx¿sf] rfxgfnfO{ Wofg lbPsf] b]lvb}g . cleefjsx¿n] afnrfxgfnfO{ jf:tf gu/L cfk"m cg's"n Jojxf/ ug{ afWo t'Nofpg] k|j[lQsf sf/0f pgLx¿sf] dg s'l07t eO{ åGå ljsl;t x'g k'Ub5 . afnsx¿ b]v]sf gofF j:t'nfO{ ;dfpg], v]nfpg] / /fd|f] gnfUbf kmfNg, l6Kg / gfz ug{df cfgGb dfGb5g\ . cleefjsx¿ afnsn] rfx] cg';f/sf j:t'x¿ :jtGqtfk"j{s v]nfpg lbb}gg\ . OlR5t j:t' k|fKt x'g g;Sbf pgLx¿ dg s'l07t eO{ /f]P/ åGå JoQm ub{5g\ -z'Sn, @)!%M @_ . afNo hLjgsf] k|f/De cfdfn] ue{wf/0f u/]kl5 x'G5 egL dgf]lj1fgn] afnsx¿sf] cWoog u/]sf] b]lvG5 . afns hGdb}b]lv /f]P/ åGå JoQm ub{5 . afXo hLjgnfO{ klg gjhft lzz', afnlzz', afNofj:yf / lszf]/fj:yf egL juL{s/0f u/]sf] kfOG5 . pm cfˆgf] rfxgf cleefjsx¿af6 k"0f{ xf];\ eGg] rfxG5 t/ k"0f{ gx'Fbf dfgl;stf k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 65
s'l07t eO{ åGådf kb{5 . afns gofF j:t'k|lt cfslif{t eO{ jo:sx¿;Fu To; ;DaGwdf hfGg rfxg] pT;'stf k|s6 ub{5 . p;n] ;f]r]cg';f/sf sfo{df afwf pTkGg x'Fbf åGå b]vfkg]{ ub{5 . g}ltstf / ;fdflhs dof{bf a'em]/ To;} cg';f/ sfd ug{ pm pTk|]l/t x'G5 . afnsx¿ cfˆgf] OR5f bldt x'Fbf kl/jf/;Fu cfqmfds eO{ åGåu|:t aGb 5g\ . k|ToIf ¿kdf lj/f]w ug{ g;Sbf cf]R5\ofgdf lk;fa u/]/ lj/f]w hgfpF5g\ . afnsn] lgb|fdf lk;fa ug'{ jo:sx¿sf gsf/fTds Jojxf/ lj?4 ul/Psf] åGåsf] k|ltsf/ xf] -e08f/L, @)^#M !@%_ . afnsx¿n] ;f]r]cg';f/ cleefjsx¿af6 dfof, ddtf k|fKt ug{ g;Sbf ljb|f]x ub{5g\ . ltgn] b]vfpg] ljb|f]xnfO{ gd|, lzi6 Jojxf/åf/f lgoGq0f gul/P dfgl;s ljs[lt ljsl;t eO{ g}ltstf lj?4 Jojxf/ ub{5g\ . ck/fwtkm{ pGd'v x'Fb} dB kfg, of}g ck/fw, rf]/L, emu8f h:tf b'isd{tkm{ ;/Ls x'g k'Ub5g\ -z'Sn, @)!%M @@$_ . o;/L afndgf]lj1fgn] afnsx¿sf dfgl;s, zf/Ll/s ljsf;sf] cWoog ub{5 . ;dod} OR5f ;Gt'i6 x'g g;Sbf dgl:ylt s'l07t eO{ åGåfTds Jojxf/ ub}{ cfk/flws ¿kdf b]vfkb{5 . jfndgf]lj1fgn] afnsx¿n] ug]{ c:j:y Jojxf/sf] cWoog ub{5 . # cfuf]sf] Hjfnf syfdf afndgf]lj1fg syfsf/ dfof 7s'/Lsf] cfuf]sf] Hjfnf syf afndgf]lj1fgdf cfwfl/t 5 . cfleefjs ljxLg afnaflnsfx¿ ;8snfO{ cf>o:yn agfP/ b}lgsL JotLt ul//x]sf x'G5g\ . To:tf cf>o ljxLgx¿nfO{ xf]6n ;~rfnsx¿n] ;fFemlaxfgsf] ;d:of ;dfwfg ul/lbg] k|nf]egdf kf/L sfddf nufpg] ub{5g\ . k]6sf] ;d:of ;dfwfg x'g] cfzfdf dWo /flqb]lv ;"of]{bo k"j{;Ddsf s]xL ;dosf] lj>fd afx]s lbg/ft sfddf hf]tfP/ cyf]{kfh{g ug{ nfnflotx¿ lgw{Ss afnaflnsfnfO{ zf]if0f ul//x]sf x'G5g\ . zf]if0f, bdg, cGofo / ckdfgsf] kL8f ;x]/ afFr]sf] s'df/ ljb|f]x ub{5 . pmleqsf] sf]dn efj bldt eP/ s7f]/ / cfqmfds aGg k'u]sf] b]lvG5 . dgf]lj1fgsf cg';f/ afnssf] dfgl;s If]q hlt s7f]/ x'G5 Tolt g} pm ljb|f]xL aGb5 . h;n] cfk"mdfly s7f]/ Jojxf/ ub{5 To;}k|lt cfk"m klg s7f]/ eP/ b]vfkg]{ k|j[lQ ljsl;t x'G5 . cfuf]sf] Hjfnf syfdf s'g} qmflGtsf/L ;d"xn] k'?ifnfO{ uf]nLåf/f xTof u/L >LdtLnfO{ ckx/0f ub}{ 3/df cfuf] nufOlbPkl5 ;xf/fljxLg afn– aflnsfx¿sf bogLo cj:yfsf] lrq0f ul/Psf] 5 . xf]6n ;~rfnsaf6 ufF;af; Pjd\ ;xf/fljxLg afnaflnsfx¿nfO{ l;Q}df sfddf nufP/ zf]if0f ul/Psf] 5 . lbbL, efO b'j}nfO{ k]6el/ vfg lbP/ sl7g kl/>d ug{ afWo agfOPsf] 5 . pgLx¿ afa'cfdfsf] jfT;No :g]xaf6 jl~rt x'Fbf klg 66 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
b'j}hgf ;fy} 5Fbf;Dd kL8f af]w ePsf] b]lvb}g . xf]6nsf u|fxssf] ;]jfdf nufOPsL lbbLsf] cj:yf PsfPs c1ft aGg k'Ub5 . dflnsn] sfG5LnfO{ st} nu]/ a]lrlbPsf] jf s;};Fu hfgafWo u/fOPkl5 lbbLsf] vf]hLdf s'df/ rf;f] /fVb5 . lbbLsf] vf]hL ug{ nfu]kl5 afnsnfO{ ufnL ub}{ sfddf nufOFbf ljb|f]x k||s6 ePsf] kfOG5 . sfG5L / p;sf] efO ;fydf 5Fbf tL b'O{aLr kL8faf/] ;f]wvf]h Pjd\ :g]x cfbfgk|bfg x'g] ub{Yof] . u|fxsaf6 cfk"mk|lt xftkft x'gvf]Hbf cfF;'sf] bxdf 8'a'NsL dfb}{ ;fx'gLsf ufnLsf] ef/ af]s]/ lxF8\g] sfG5L z/L/ / pd]/n] wfGg g;Sg] u/L sfddf ;+nUg x'g] u/]sL b]lvG5] . pm Ps lbg x/fPkl5 efOnfO{ kL8faf]w ePsf] b]lvG5 . efOn] lbbLsf] vf]hL ubf{ dflnSgLsf] s7f]/ jfSjf0f o;/L k|s6 ePsf] 5 M–æd}n] t]/L lbbLsf] 7]Ssf lnPsL 5' / dnfO{ yfxf x'g] dnfO{ t]/L lbbL sxfF uO{ eg]/ < lx/f]Og x'g uOls kf]On uO{, dnfO{ s] yfxf <Æ -7s'/L, @)^%M @)_ . o:tf s7f]/ zAb u'l~hPkl5 ljb|f]x pTkGg x'g k'u]sf] 5 . pm lbbLsf] ljof]udf ljnf}gf u/]/ ?Fbf cnlR5g nfu]sf] eg]/ ufnL u/]kl5 cem p;df dfgl;s kL8f a9\b5 . ?Fbf lbbL kms{Gg eGg] yfxf kfPsf] efO ljof]usf] j]bgf ;xFb} xf]6nsf] sfddf nfuL PsfsL hLjg JotLt ug{ yfNb5 . afns k|]d, :g]xsf] cefjdf dfgl;s cl:y/tfsf sf/0f w}o{ /lxt cj:yfdf sfd ub}{ hfG5 . vfg nfu]sf] u|fxsnfO{ kfgL lbg nfUbf u|fxssf] efudf kfgL k/]kl5 zf/Ll/s cfqmd0f ePsf] s'/fn] dfgl;s kL8f ylklbPsf] 5 . ;w}+ dflnsaf6 x'g] cdfgjLo Jojxf/n] b'Mlvt Pjd\ Jolyt t'NofPsf] 5 . To;} u/L csf]{ u|fxsnfO{ kfgL lbg nfUbf kfgLsf] hu yfndf v;]/ u|fxssf] cg'xf/ / sk8f e/L bfn kf]lvPkl5 k"j{ u|fxsaf6 s'6fO vfPsf] x'Fbf k"j{ 36gf :d/0f eO{ p;sf dgdf 3[0ffefj pTkGg eP/ Psf]xf]/f] x]l//xG5 . p;sf] r]tgaf6 u|fxs;Fu /fd|f] Jojxf/ ug{ vf]h] klg cr]tgåf/f ckx]ngf, lt/:sf/, cefj, cGofo, cTofrf/sf] abnf lng vf]h]sf] b]lvG5 . klxnf h:t} s'6fO vfOg] eo / dfgl;s kL8faf6 d'Qm x'gsf nflu efu]/ sf7df8f}+ hfg] a;df k|j]z u/L /fhwfgL k'Ub5 . s'df/n] sf7df8f+}sf] afn u[xdf cf>o k|fKt u/] klg cGo afn– aflnsfx¿df h:tf] /rgfTds sfo{sf] ljsf; x'g ;Sb}g . p;df cGo ;fyLx¿åf/f lgld{t 3/ eTsfpg], lrq Roflt lbg], lgx'F vf]Hg], emu8f ug]{ s7f]/ :jefjsf] ljsf; x'g k'Ub5 . /rgfTds sfo{sf] lj/f]w Pjd\ ljgfz u/]/ cfk"mn] ef]u]sf] cTofrf/sf] abnf lng vf]h]sf] kfOG5 . ;a} afn– aflnsfx¿nfO{ dft[:g]xsf] cfjZostf x'G5 . pgLx¿ dft[:g]xsf] cefjdf :j:y, g}ltstfo'Qm, ;dfh ;fk]If sfo{ ug{ c;dy{ x'G5g\ . JolQm OlR5t k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 67
j:t' k|fKt gx'Fbf xLgtfaf]wsf ;fy} cGofo, cTofrf/sf] lzsf/ aGbf ljs[t dfgl;stfsf] ljsf; eP/ ?U0f cj:yfdf k'Ub5 . dft[Tj cefjdf x'ls{Psf afnsx¿ c;fdfGo Jojxf/ ug]]{, km6fxf, abdf; / ljj]s /lxt x'g k'Ub5g\ -ltjf/L, @)#)M (%_ . syfdf s'df/ ;fyLx¿;Fu l/;fpg], s'g} g s'g} ¿kdf cfqmf]z JoQm ug]{, gaf]Ng], c¿sf snf ljgfz ug]{, cfuf] nufpg] h:tf sfo{df ;+nUg ePsfn] ljj]s /lxt JolQmsf ¿kdf b]vfkb{5 . pmleq ljj]s/lxt s7f]/ dfgl;stfsf] ljsf; x'gdf qmflGtsf/L / /fHokIfsf] xft /x]sf] a'lemG5 . bfdf]b/ ;/n] s'df/sf] s7f]/ dfgl;stfnfO{ b|ljt t'Nofpg] k|of; u/]sf] b]lvG5 . ;/n] p;nfO{ vfg, a:g / /fd|f ;fyLx¿;Fu v]Ng kfPsf] s'/f ub}{ cEof; k'l:tsf, k':ts Rofltlbg], afns lgld{t lqm8f 3/ Pjd\ ;fdu|L ljgfz ul/lbg], emu8f ug]{ sfo{ gug{ egL ;DemfPsf 5g\ . pgsf] sf]dn, :g]xo'Qm Jojxf/af6 b|ljt ePsf] s'df/ cfˆgf] cGt/kL8f JoQm ub}{ afa'cfdfk|lt ePsf] cfqmd0f / 3/df cfuf] nufP/ cfˆgf] / lbbLsf] hLjg ljgfz ul/Psf] s'/fn] cfqmfds t'NofPsf] ljrf/ ;'gfpF5 . p;sf] Jojxf/ b]v]/ ql;t ag]sf ljBfyL{x¿ s;};Fu gaf]Ng], PSn} a:g rfxg]nfO{ afnu[xaf6 lgsfNg'k5{ eGb5g\ . /ldnf ld;n] gofFdf ;a} afnsx¿ o:t} x'G5g\ egL ljBfyL{x¿nfO{ ;DemfPsf] b]lvG5 . s'df/leq cfk"m / cfˆgf cleefjsk|lt ePsf] cTofrf/sf sf/0f k|ltzf]wsf] efjgf ljsf; ePsf] kfOG5 . ckl/lrtx¿n] 3/df cfuf] nufP/ ljrNnL Pjd\ ufF;, af;ljxLg cj:yfdf k'¥ofPsf x'Fbf p;n] uf]7df cfuf] nufOlbP/ dfgl;s kL8faf6 d'lQm k|fKt ug{ vf]h]sf] b]lvG5 . dgf]ljZn]if0f l;4fGt efiffk/s aGb} hfFbf ;dfnf]rgfn] cle3ft– l;4fGtnfO{ u|x0f u/]sf] e]l6G5 . dfgl;s ¿kdf ljsl;t ePsf] 3fpsf] kL8fbfoL cg'e"ltnfO{ cle3ft eg]sf] kfOG5 . JolQmn] d[To', csfn d[To', lj5f]8, ckx/0f, anfTsf/, ljgfz, g[z+ztf h:tf ;ª\s6fj:yfdf k/]/ uxg kL8faf]w ubf{ cle3ft x'G5 . of] b[Zo 3fp eGbf 3fts vfnsf] d'6'sf] 3fp h:t} xf] . cle3ft cfGtl/s / afXo u/L b'O{lsl;dsf] x'G5 . cfGtl/s 3/kl/jf/sf cfkmGt hgsf] kL8f, ljof]u h:tf ;ª\s6sf sf/0f ljsl;t x'G5 eg] afXo rflxF o'4, ljgfz;Fu ;DalGwt x'G5 . oL b'j} hLjgsf nflu ;dfg dd{e]bL ljWj+zsf/L x'G5g\ . cle3ft afns, o'jf, k|f}9 ;a}df x'g ;S5 . afNofj:yfdf cfdfafa';Fusf] lj5f]8, cfTdLo hgsf] d[To', ljof]u cflbsf sf/0f ljsl;t x'G5 -zdf{, @)^^M ^#_ . cfuf]sf] Hjfnf syfsf] s'df/df o:t} vfnsf] cle3ft ljsl;t ePsf] b]lvG5 . pm cfkmGt hgsf] ljof]usf] kL8f vKg g;sL csf{sf] uf]7df cfuf] nufOlbG5 . syfdf /ldnf ld;n] cfuf] nufpg'sf] sf/0f ;f]4f geg] klg bfdf]b/ ;/n] 68 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
kmsfP/ ;f]4f s'df/ cfk"mleqsf] kL8f o;/L JoQm ub{5 M– æxfdLn] klg pgLx¿sf] s] ljuf/]sf lyof}+ / < xfd|f afnfO{ uf]nL xfg]/ df/] clg cfdfnfO{ r'N7f] tfGb} n5fb}{ nu] 3/df cfuf] nufOlbPÆ -7s'/L, @)^%M @!_ . o;/L Pp6f afns cfkmGt hgsf] ljof]udf k/]/ 3/af/ljxLg cj:yfdf k'uL xf]6ndf sfd ubf{ klg ;w}+ lt/:s[t, ckx]lnt / cd}qL Jojxf/af6 cle3ftsf] lzsf/ ePsf] 5 . p;n] xf]6n dflnsaf6 :g]xo'Qm Jojxf/ k|fKt u/]sf] eP dfgl;s kL8f ef]Ug'kg]{ lyPg . lbbL;Fusf] ;flGgWonfO{ ;d]t cnUofP/ g/lkzfrx¿n] kz'nfO{ h:t} a]lrlbPsf] ;Í]t kfOG5 . o;/L syfdf cdfgjLo Jojxf/af6 afnsdf ljsl;t dfgl;s kL8fnfO{ ;zQm ¿kdf lrq0f ul/Psf] 5 . $ lgisif{ syfsf/ dfof 7s'/Ln] cfuf]sf] Hjfnf syfdf cGofo, cTofrf/, bdg, zf]if0f, ckdfgnfO{ lrq0f u/]sL 5g\ . afnaflnsfx¿ cefj Pjd\ ct[Kt rfxgf ljsl;t x'Fbf cGtd{gdf bldt eP/ /x]sf cr]tgut OR5f ljb|f]xåf/f JoQm ub{5g\ eGg] dgf]j}1flgs kIfsf] ;kmn lrq0f ul/Psf] 5 . JolQmdf lglxt s'l07t OR5fx¿ ;do, kl/l:ylt cg';f/ lj:kmf]6 x'g k'Ub5g\ . syfsf] afn kfq s'df/leq ;'if'Kt cj:yfdf /x]sf] kL8f¿kL bfjfgn k|s6 ePsf] 5 . pm cGo afn–aflnsfx¿n] h:t} afa'cfdfsf ;fydf /xL jfT;No :g]x k|fKt ug{ rfxG5 t/ Tof] rfxgf s'g} cTofrf/Låf/f vf]l;Psf] 5 . ;a} afnaflnsfx¿df o:t} rfxgf ;'if'Kt cj:yfdf /x]sf] x'G5 . s'g} qmflGtsf/Lx¿n] qmflGt ug]{ lgx'Fdf afa'nfO{ df/]/ cfdfnfO{ ckx/0f u/L 3/df cfuf] nufO lbPsf lyP . ;xf/fxLg s'df/ / p;sL lbbL sfG5L xf]6ndf cf>o k|fKt u/]/ a;] klg zf/Ll/s kl/>d, j]bgf / dfgl;s oftgf vKb} /x]sf cj:yfdf g/eIfLx¿sf xftdf k'uL eGg] s'/fsf] ;ª\s]t slxNo} klg kmls{P/ cfplbg eGg] dflnSgLsf] cfzoaf6 ldNb5 . lbbLaf6 ;d]t PlSnPsf] s'df/ w}o{ u'dfpg k'u]sf] b]lvG5 . cem xf]6ndf zf/Ll/s Pjd\ dfgl;s oftgf ef]Ug' kbf{sf] cle3fthGo kL8f ljWj+;df kl/0ft x'g k'Ub5 . pm q"m/, s7f]/ / ljWj+; b]vL, ef]uL u/]/ cfPsf] x'Fbf cr]tgsf sf]dn efjgfx¿ klg s7f]/ aGg k'u]sf 5g\ . To;}n] s'df/ l;h{gf, sf]dntf / ;f}xfb{ Jojxf/k|lt gsf/fTds b[li6sf]0f ePaf6 k':ts, slk RofTg, tf]8kmf]8 ug{ / cfuf] nufpg k'Ub5 . To;sf/0f k|:t't syfdf afn efjgfnfO{ s'l07t x'g glbO{ :g]x Pjd\ ;Ddfg ug'{k5{ eGg] dgf]j}1flgs ;Gb]z lbPsf] kfOG5 .
k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 69
;Gbe{–;fdu|L 7s'/L, dfof= -@)^%_= cfuf]sf] Hjfnf= ul/df= j= @^, c+= !), k"= #!), k[= !&–@! . ltjf/L, j?0fs'df/= -@)#)_= dfgl;s ;ª\3if{ sf/0f / lgjf/0f= dw'ks{= j= (,c+= ^^, k"=^&, k[= (!–(^ . ================= -@)#%_= dgf]lj1fgsf k|jt{sx¿= sf7df8f}+M g]kfn /fhsLo k|1f–k|lti7fg . bLlIft, g/]Gb|dl0f cfrfo{= -;+kf=_= -@)^&_= cª\u|]hL g]kfnL ;femf ;+lIfKt zAbsf]z= -cf7f+} ;+=_, nlntk'/M ;femf k|sfzg . kf08]o, hubfgGb= -;g\!((^_= afndgf]lj1fg= -bf]=;+=_, jf/f0f;LM tf/f klAns];g . e08f/L, s[i0fk|;fb=-@)^#_= dgsf] /f]u= nlntk'/M ;femf k|sfzg . zdf{, df]xg/fh=-@)^^_= cfw'lgs tyf pQ/ cfw'lgs kf7s d}qL ;dfnf]rgf= sf7df8f}+M Sj]:6 klAns];g . zdf{, /fdgfy= -;g\@))@_= dgf]lj1fg sf Oltxf;= -gjf}+ ;+=_= cfu/fM nIdLgf/fo0f cu|jfn . z'Sn, nfnlh/fd= -@)!%_= afndgf]lj1fg= jf/f0f;LM gfu/L k|rfl/0fL ;ef . l;+x, c?0fs'df/ tyf l;+x, cflzifs'df/= -@))@_= dgf]lj1fg s] ;Dk|bfo Pjd\ Oltxf;= -rf}yf];+=_= lbNnLM df]tLnfn jgf/;Lbf; . tpokhrel6@gmail.com
70 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
ofofj/Lo–cg';GwfgfTds s[lt …8f]Nkf]Ú 7fs'/ zdf{ e08f/L != ljifo–k|j]z of] r/fr/ hut\ -k|s[lt_ kl/jt{gzLn 5, lgTo– g"tgtfdf kl/0ft x'g] k|s[lt dfgjLo hLjg klg xf] . To;}n] r/}j]lt, r/}j]lt eGg] k"jL{o ;+:s[t ;flxTodf elgPsf] xf] . dflg;sf] hLjg g} Ps ofqf xf] . xfd|f kf}/fl0fs u|Gyx¿n] j0f{g u/]sf syfx¿df ljljw k|;ª\ux¿ cfpF5g\ . sltko k'/f0fx¿df cflbofqLsf ¿kdf gf/bd'lgnfO{ lnPsf]5 lsgls gf/bd'lg :ju{, dTo{ / kftfndf e|d0f ul//xg] cys cfWoflTds ofqL x'g\, eGg] ul/G5 . o:t} cGo JolStsf k|;ª\u klg cfpF5g\ . oL s'/fx¿n] s] b]vfpF5g\ eg] dflg; e|d0fzLn x'G5 . af}l4s k|f0fL klg ePsf] sf/0f lh1f;fdf afFr]sf] 5 . ;a} s'/f s;}n] eGb}df ljZjf; ub}{g . cfkm} cg'ej ug{ rfxG5 . k/Dk/fut ¿kdf rlncfPsf ljleGg lsl;dsf lqmofsnfkx¿n] P]ltxfl;s, ;f+:s[lts l:yltnfO{ cjnf]sg u/fpF5g\ . Pshgf JolQmn] cfk"mn] 3'd]sf 7fpFsf] jf cjnf]sg u/]sf 7fpFsf] ljifodf lnlka4 u/]/ c¿nfO{ klg cfgGbsf] cg'e"lt u/fpg' dxfg\ sfo{ dfGg'kb{5 . ofqf ug]{ dflg;sf] efjgfTds hLjgnfO{ o;/L klg x]g{ ;lsG5 M ofqfdf lhGbuL xfF:5g\ ofqf kfP /dfpF5g\ cfgGb–/; kfpF5g\;f}Gbo{sf ljrf/ 5g\ . r/}j]lt r/}j]lt ljrf/–/; efjgf zf:q–dd{1sf ;fy ;fydf x'G5 ;fwgf . k|s[ltleqsf] ;f/ cGtx[{bosf] Wjlg n]vgLleq kfP/ PsTj efjdfa'gL . ;+;f/ /rgfleq /x:o slt 5g\ slt ToxL /x:o vf]h]/ b]vfpF5g\ lg kf/vL . g]kfnL efiff–;flxTosf] :j¿k b]lvg' cl3 g} ofqfsf n]vf]6x¿ kfOPsf] s'/f efiffzf:qLx¿sf] lg/Gt/ cg';Gwfgaf6 k|fKt eO;s]sf 5g\ . o; ;Gbe{df uulg/fhsf] ofqf, hª\uaxfb'/sf] a]nfot ofqf k|frLg k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 71
sfnv08sf ofqfj[QfGt pNn]Vo pknlAw x'g\ . kl5 qmdzM ;flxlTos :j¿k cfpFbf;Dd ofqfj[QfGtdf w]/} ofqLx¿n] snd rnfPsf 5g\ . ofqfsf ;fy} g]kfnL efiff / ;flxTodf dxTTjk"0f{ pknlAw k|bfg ug]{ of]uL g/xl/gfy, k"0f{k|sfz g]kfn ofqLaf6 ofqfs} kmn:j¿k ;flxlTos pknlAw xfl;n u/]sf 5g\ . clxn] lgofqfn]vg cToGt k|efjzfnL ¿kdf cfPsf] 5 . jt{dfg ;dodf of] k|j[lQ lg/Gt/ ¿kdf cufl8 a9\b} uPsf] 5 . of] ;Gbe{n] efjgf o;/L t/ª\lut ePsf] 5 M ofqf xf] lhGbuL eG5g\ o;sf] leq cy{ 5 cy{df hLjg rN5 ;+;f/ o;leq 5 . cGtx[{bosf] 1fg 1fgsf] /f; leq 5 o;}df ldN5 cfgGbcfgGb leq /f; 5 ;+;f/–/;df cfk\mg} ul/df al;{g] x'Fbf lbJofgGb ToxfF x'G5 k"0f{tf x'G5 lbJotf . oxfF ofqfs} ljifosf] rrf{ rn]sf] 5 . rrf{n] klg cfgGb–/; k|fKt x'G5 eg] ofofj/Lo lh1f;fdf slt cfgGbsf] cg'e"lt x'G5 xf]nf . o; qmddf ltAataf6 g]kfn cfpg] / g]kfnaf6 ltAat hfg] ofqLx¿sf] ljj/0fnfO{ x]bf{ of] w]/} k'/fgf] k/Dk/f xf],h:tf] nfU5 . Jofkf/L, ;+:s[ltljb\, wfld{s cflb ofqLx¿sf] ofqfsf] qmd k|frLg ;dob]lv lyof] / cBflk 5 klg . af6f] gx'Fbfsf] ljs6 cj:yfdf klg g]kfnL Jofkf/L dxLgf lbg nufP/ Xnf;f k'u]sf] tYo ;a}nfO{ yfxf ePsf] s'/f xf] . o:t} Jofkf/Lsf] emns dfq xf]Og, k};f sdfpg] / 3/ :ju{ agfpg] dxfslj nIdLk|;fb b]jsf]6fsf] v08sfJod'gfdbgsf gfos dbgdf klg kfOG5 . otfsf jif{x¿df klxnfsf] ef]6 clxn]sf] ltAat jf Xnf;f hfg' eg]sf] ;j{;'ne jf ;dfGo ePsf] 5 . clxn] ;+;f/sf h'g;'s} b]zdf hfg ;'ne ePsf] 5 . To;}n] klg ljljw lsl;dsf ;fdflhs ofqLx¿sf] pNn]Vo j[l4 ePsf] 5 . wfld{s ofqf, Jofkfl/s ofqf / cGo lsl;dsf ofqfdf g]kfnLx¿ s]lGb|t ePsf 5g\ . g]kfnLx¿ clxn] ;+;f/el/ km}lnPsf x'gfn] klg efiff–;flxTosf] ljsf; x'Fb} uPsf] x'gfn] cfhsn kmf6\6k'm6\6 ;flxlTosofqf klg k|f/De ePsf] 5 . c¿n] cfk\mgf] ofqfljj/0f lnlka4 gu/] klg ;flxlTosofqfsf ofqLx¿n] jf cGo k]zfdf eP klg ;flxTon]vgtkm{ nfu]sf JolQmTjx¿n] eg] ofqfsf] cg'e"ltnfO{ lnlka4 ug{ yfn]sf 5g\ . jt{dfg ;dodf g]kfnL ;flxTosf] If]qdf ljleGg ;flxTosf/x¿n] o;df nfu]/ w]/} ;flxlTos lgofqfsf k':tsx¿ k|sflzt u/]sf 5g\ . g]kfnL efiff–;flxTosf kf7snfO{ h;sf dfWodn] ;+;f/ lrGg w]/} ;lhnf] ePsf] 5 . g]kfnsf] ofqfdf lg/Gt/ nfUg'ePsf lgofqfsf/ lji0f'k|;fb zdf{ k/fh'nLsf] ltAat ofqf -@)&@_ ofqfj[QfGt 72 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
klg Ps ofqfg';GwfgfTds s[lt lyof] . To;kl5 8f]Nkf] ljZjsf] hLljt ;ª\ u|xfno -@)&$_ klg cg';GwfgfTds s[lt cem kl/dflh{t :j¿kdf g]kfnL ;flxTo kmfF6df cfPsf] 5 . s[ltsf] ;f/tTTjnfO{ leq\ofpFbf klg oxfF t/ª\ lut efjgfnfO{ hf]8\g dg nfUof] M ofqfsf s[lt 5g\ w]/} w]/}df …8f]Nkf]Ú leGg 5 ;xefuL x'Fbf b]v]F leqL ;f}Gbo{ k"0f{ 5 . dfG5]sf] efjgf v'N5 v'N5 x[bo k"0f{tM ljlw–ljwfgsf];f/ leq–aflx/ ldNb5 . cg]sf}F ¿k 5g\ x]bf{ ;f}Gbo{ 5 htftt} ;'Gb/ efjgfleq au]sL u08sL st} . @= n]vskl/ro g]kfnL ;flxTosf] If]qdf rlr{t Pj+ :yflkt lgofqfsf/ lji0f'k|;fb zdf{ k/fh'nL @)!^ ;fpg !% ut] /fgLkfgL, kj{tdf hlGdPsf x'g\ . lzIffdf lqe'jg ljZjljBfno, g]kfnaf6 Pd=P= u/]sf lji0f'sf] ?lrsf] ljifo klg kbofqf xf] . k|]; sfplG;n g]kfndf PSsfO; jif{ sfd u/]kl5 clxn] /fli6«o ;~rf/ ljsf; s]Gb|df ;+nUg 5g\ . n]vgsf] If]qdf …kqsf/ cfrf/ ;+lxtf / JofVofgfTds l6Kk0fLÚ -;xn]vg @)^^_ klxnf] s[lt lyof] eg] e'F8Lk'/f0f k|sfzgaf6 @)&@ c;f/df k|sflzt … ltAat ofqfÚ bf];|f] s[lt -@)&@ ;fn_ sf] ¿kdf cfPsf] lyof] . ljleGg lrqx¿ /x]sf] cfj/0f k[i7afx]s sl/a @^@ k[i7sf] k':tssf] cGtdf cToGt ;'Gb/ /ª\ uLg wfld{s, P]ltxfl;s, k|fs[lts, k'/ftflTTjs If]q;Fu ;DalGwt lrqx¿ ;dfj]z ul/Psf] lyof], ;fy} g]kfnsf] x'Dnf If]qsf ufpFn]x¿sf] lrq, ljs6 kxf8L e"efu, ljleGg h8La"6L / k"mnsf k|hfltx¿ cflb w]/} lrqdf ;d]l6Psf] lyof] . ;Gbe{;"rL k|:t't u/]/ n]vsLo Odfgbf/L klg emlNsPsf] lyof] . o:t} o:t} ;fx;L / si6k"0f{ ofqf dg k/fpg] cToGt ;+j]bgzLn JolQmTjsf] ¿kdf lrlgG5g\ – lji0f'k|;fb zdf{ k/fh'nL . s] lrgfpg' s] lrGg' s[ltn] ;a eGb5 lji0f'k|;fbsf] ofqf cfkm}df kl/k"0f{ 5 . k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 73
w]/} sl7g Yof] dfu{ lxDdtleq 8f]l/Fbf ofqf–;'Gb/Yof] w]/} efjgf :jR5 kfl/Fbf . #= ljifolj:tf/ klxn]sf] s[lteGbf a[xt\, cem ;'Gb/, k9\g'kg]{ lji0f'k|;fb zdf{ k/fh'nLsf] e'F8Lk'/f0f k|sfzgaf6 g} @)&$df k|sflztcsf]{ cg';GwfgfTds lgofqfs[lt 8f]Nkf] ljZjsf] hLljt ;ª\u|xfno hg;dIfcfPsf] 5 . lgofqfsf] cToGt ;'Gb/ cfs[ltsf] cg'ejhGo s[lt xf] 8f]Nkf] . ;a}n] :jLsf/ u/]sf] g]kfnsf] :ju{ xf] 8f]Nkf] . of] ;f/} sl7g ofqf xf] . lji0f'sf] ;fx;nfO{ ;nfd ug'{k5{ . To;df klg kf7snfO{ ;Fu;Fu} 8f]¥ofpg ;Sg' 7"nf] ;kmntf xf] . ofqfljj/0f cGo ofqf–ljj/0feGbf k[ys\ 5 lsgls sltko ofqLx¿ ofqfsf]qmddf bfofF–afofF st} gx]/L cfuf] lng uP e}mF nlIft 7fpFdf k'Ug] / ;fdfGo cjnf]sg ug]{ clg kmls{xfNg] lsl;dsf x'G5g\ . sltko Jofkf/Lx¿ Jofkf/sf] l;nl;nfdf dfq s]lGb|t x'g] u/]sf x'G5g\ t/ of] ofqfj[QfGtdf 8f]NkfnfO{ cfˆgf] ofqfsf] s]Gb|ljGb' agfP/ To;leqsf ;Dk"0f{ kIfx¿nfO{ ;d]6\g] k|of; ePsf] 5 . g]kfnsf ;a} 7fpF ;'Gb/ 5g\, To;df klg lgofqfsf/sf] b[li6df 8f]Nkf If]q ;'Gb/ dfq geO ljljwtfn] el/Psf] ;+;f/s} ;ª\u|xfnosf] ¿kdf /x]sf] j0f{g dxTTjk"0f{ /x]sf] b]lvG5 . -s_ 8f]Nkf] ljZjsf] hLljt ;ª\u|xfno s[lt rf/ v08df ljeflht 5 . pkzLif{sx¿ b'O{ zAbb]lv ;ft zAb;Ddsf /x]sf 5g\ . oL pkzLif{sx¿n] g} e|d0f u/]sf] 7fpFsf] ljifodf atfpF5g\ / ToxfFsf] lqmofsnfknfO{ ;ª\s]t u5{g\ h;n] ubf{ kf7snfO{ ca s] x'Fb}5 eGg] k"jf{g'dfg x'G5 . of] vf]hd"ns s[lt xf] eGg] s'/fsf] k'li6 ug]{ ;Gbe{;"rL cGtdf lbOPsf] 5 . k|To]s v08sf] k|f/Dedf kbofqf gS;f / e]/L gbLsf] gS;f lbOPsf] 5 . z'¿df g]kfn, 8f]Nkf]sf] gS;f,prfO tflnsf cflb lbP/ o; k':tsnfO{ 1fgj4{s, vf]hd"ns agfOPsf] 5 . cg]sf}F t:jL/x¿;lxt sl/a $$) k[i7 /x]sf] of] a[xb\u|Gyn] 8f]Nkfsf] ;Dk"0f{ t:jL/ lvFr]sf] 5 . ;'Gb/ cfj/0f;lxtsf] of] k':tsn] Pp6f JolStn] ;+:yfn] ug'{kg]{ sfo{ u/]sf] dx;'; x'G5 . o:tf] sfd cfk\mg} rfFhf]kfFhf]df ug'{ eg]sf] cToGt ;fx;L sfd xf] / b]zsfnflu g} dxTTjk"0f{ s'/f xf], t;y{ cToGt To:tf ;fx;L Pj+ ;zSt n]vgL ePsf JolQmnfO{ gdg ub}{ eGg dg nfUof] M g]kfn leqsf] lrq dgdf pqFbf klg cfkm} of] dg e'mNg]5 cfk\mg} xf] ;Dkbf egL . 8f]Nkf xf];\ cGo x'Dnf xf];\ Onfd xf];\ st} klg ;f}Gbo{ b]Vg kfOG5 k|s[lt–leqsf] Wjlg .
74 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
cg]sf}F em/gf, vf]nf,gbL, tfn ljzfn 5g\ lbJof}ifwL oxfF ldN5g\ lxdfnsf d'xf/ 5g\ . :jR5Gb wf/0ff leq a6'jfsf la;fO 5g\ PsTj efjgf x'G5 Ps} xf] ;a ¿k 5g\ . -v_ 8f]Nkf] ljZjsf] hLljt ;ª\ux| fnosf] klxnf] v08df – 8f]Nkf] ofqfsf rfFhf]kfFhf], 8f]Nkf] M ljZjsf] hLljt ;ª\ux| fno, h'kmfnsf] $^ jif]{ cwa}; F ] w'n] ljdfg:yn, kf/ª\usf] b]pnL / w'kLrf}/sf] rf]tg {] , e]/Lsf] cFufnf]df afFlwPsf] b'g} ahf/, sfugLdf l5/lPsf] ;'nLuf8sf] ;]tf] 5fn, r'gj' f/sf snfTds r6\6fg / gLnf ;Nnf, ;'Gb/ ;]–kmf]S;'G8f] em/gfl;t k|d] fnfk, l/ª\df]sf af]g wdf{jnDaL v; IfqL, k|sl[ tsf] cg'kd pkxf/ ;]–kmf]S;'G8f] tfn, bGTosyfdf ;]–kmf]S;'G8f] tfn zLif{ssf P3f/j6f lgofqfTds :j¿k /x]sf 5g\ . oL k|:t't ofqf lgaGwleq klxnf] ofqfsf] tof/L / cToGt ljs6 7fpFsf] ofqf ePsf] x'gfn] dNn 6«fensf ;fyL b'uf{ e08f/Lsf] ;Nnfx cg';f/ ofqfsf cg'ejL u0f]z /fO{sf] ;fydf afUn'ªsf] a'lt{jfªaf6 ofqf z'¿ u/]/ 9f]/kf6g, ?s'dsf] pQ/L ufpF dfO{sf]6, 8f]Nkf]sf] b'g}, ;]–u'Daf, ;fNbfª, Bf]/fk, 5fsf{ ufpF x'Fb} 8f]Nkf]sf] k"jL{ kfvf], wjnflul/ lxdfnsf] pQ/k"jL{ efu d':tfªsf] sfua]gL;Ddsf] of]hgf ag]sf] / tbg'¿k ofqf k|f/De u/L cufl8 a9]sf] lj:t[t j0f{g /x]sf] 5 . Txf]Nkf]–jfo'naf6 8f]Nkf] gfds/0f s;/L x'g uof] < ljb]zLx¿sf] vf]hdf of] 7fpF s:tf] 5 < 8f]Nkf] lsg elgof] < cflbsf ;fy} klZrdfx¿sf] b[li6df :ju{, cd"No xL/f, lxdfno kfl/sf] ;'Gb/ :ju{, ;fª\lu|nf, n's]sf] pkTosf, k[YjLleqsf] csf]{ k[YjL eg]/ lrlgg] 8f]Nkfsf] ljifodf cg]s ls+jbGtL ePsf] atfOPsf] 5 . 8f]Nkf]nfO{ hLljt ;ª\u|xfno agfpg'k5{ eGg] wf/0ff, cToGt ;'Gb/ eP/ klg /fHon] slxNo} Wofg glbPsf], v;/fHoaf/] k|df0f;lxt rrf{ ePsf]5 . ltAatsf /fhf ;|ªrª uDkf] / e[s6 ' Lsf] P]ltxfl;s rrf{, 8f]Nkf]sf] ljsf; ;Fu;Fu}k|frLgtd ;Gbe{, ToxfFsf] ;Dkbf, ;+:s[lt, /Lltl/jfh hu]gf{ ug{ ;s] kl5;Dd ;+;f/sf dflg;x¿n] b]Vg–;'Gg kfpg]tkm{ lj:t[t rrf{ ul/Psf] 5 . h'kmfn ljdfg :ynsf] ljifodf lgofqfsf/sf] klxnf] ltAat ofqf lgofqf;ª\u|xdf klg rrf{ ePsf] / oxfF klg w'n] ljdfgsf] s'/f / ;g\ !*$* ;Dd wf}nflul/nfO{ ;a}n] pFrf] lxdfn eg]sf] / kl5 !*^%df ;u/dfyf ;+;f/sf] pFrf] lxdfn eGg] kQf nufPsf] ;Gbe{ k|df0f;lxt p7fOPsf] 5 . h'kmfnaf6 8fFuLjf8fufpF, kf/Ë, w"kLrf}/, 8f]Nkf]sf] csf]{ ;kgf b'g}ahf/, ;'nLuf8sf] tL/ x'Fb} sfugLsf] ;fgf] ufpF / ToxfFsf ;'Gb/ snfTds r6\6fg, gLnf ;Nnfsf] cjnf]sg ub}{ ;'Gb/ ;]–kmf]S;'G8f] em/gf Pj+ tfnsf] cjnf]sg u/]sf k|;ª\ux¿ o; v08df cfPsf 5g\ . To; If]qsf] j0f{gsf] ;Gbe{df tYout s'/fx¿nfO{ k'li6 ug{ kfbl6Kk0fL klg lbOPsf] 5 . k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 75
-u_ 8f]Nkf] ljZjsf] hLljt ;ª\u|xfnosf] bf];|f] v08df – lqk'/ f;'Gb/Lsf] sfv, hub'nfsf] sfvdf ;'s'df/L sfOufpF, n]s cUnf] a}gL df}o{sf], lxdfn cUnf] a}gL sfudf/fsf], ltnf / hjfsf] kmfF6df kmn]sf] df;L{ wfg zLif{ssf rf/j6f lgofqfTds lgaGw /x]sf 5g\ . oL rf/ lgofqfdf ¿kfuf8af6 lqk'/fsf]6sf nflu lx+8]sf], a:g] / vfg] ;d:of x'g] x'gfn] nuftf/ lx+8\g'k/]sf], e]/LgbL 8f]Nkf]sf] ;b/d'sfd x'Fb} blIf0f aUg] s0ff{nLsf] d'Vozfvf ePsf], af6f]df /ft k/]sf]n] sxfnL nfUbf] cFWof/f]sf] cj:yfdf k'/fgf] ;Demgf ePsf], ;fFem ;ft ah] lqk'/fsf]6 k'u]/ af; a;]sf] / ToxfFsf] lj=;+= !$!$df :jo+ pTklQ eO{ :yfkgf ul/PsL lqk'/f;'Gb/L dlGb/ ;Gbe{ cflb P]ltxfl;s dxQfsf ljifox¿ cfPsf 5g\ . ToxfFsf] j0f{g ug]{ qmddf elgPsf] 5 M 9sgLdf 7f]lsFbf 6\ofª\u cfPsf] cfjfh ;'g]kl5 s'8];f]dfly b]lvPsf gf}j6f k'tnL b]jLsf ¿kdf p8]/ dfly cfP . tL gf} alxgL k'tnLx¿ afnf, lqk'/f, ;'Gb/L, dflnsf, sfnL, jfuLZj/L, sgs;'Gb/L, a8Ldflnsf / lqk'/f;'Gb/L x'g\ . To;dWo]sf tLg k'tnLx¿ afnf, lqk'/f / ;'Gb/L 8f]Nkfsf] xfn dlGb/ ePsf] :yfgdf g} a;] eg] dflnsf 8f]Nkfsf] u'Dabdf al;g\ . To;/L tLdWo] rf/ alxgL 8f]Nkfdf g} a;] . afFsL alxgLdWo] sfnL ;Nofgsf] v}/fjfg,jfuLZj/L afFs]sf] g]kfnuGh, sgs;'Gb/L h'Dnf, lqk'/f;'Gb/L a}t8L / a8Ldflnsf afh'/fdf a;] eGg] ljZjf; clxn];Dd /x]sf] 5 ===. -k[i7 !!#_ To;kl5 e]/Lsf] lsgf/ x'Fb} r'uf8, r'gfufpF, r'jf8f, lns'jf8f, 3f]8fvf]/, afnfª\u|f eGHofª kf/ ub}{ sfOufpFdf af; a;L csf]{ lbg hub'nf vf]nf t/]/ klZrd nflu dfemfufpF, l/dL, e\mofsf]6, w'kLnfUgf, rf}F/Lsf]6 x'Fb} df}o{n]s -$)))dL=_, sflGh/f]jf lxdfn If]qsf] ;f}Gbo{ x]b}{ ofqf cufl8 a9]sf] j0f{g cfPsf] 5 . -3_ 8f]Nkf] ljZjsf] hLljt ;ª\u|xfnosf] t];|f] v08df – ljsf;df cft'/ kxf8L ;'Gb/L a'lt{jfª, n]s, 9f]/ / a]F;Ldf laTg] af]jfªjf;Lsf] hLjgrqm, k|s[ltsf] j/bfg kfPsf] nf]enfUbf] 9f]/kf6g, lxdfnL n]sdf v]Ng] l8naxfb'/ / nfnrL d}Fof, bfdfofdsf] d'6'sf] emf]Ftf xNnfpg] eL/, :ofªvf]nfsf] au/ / em/gfsf] h:tf] rf]vf] dfof, k"jf{ª\usf] dfofhfndf r'n'{Dd 8'a'NsL dfbf{, ?s'dsf] hfª\nfw'/Ldf s}nfz kj{tsf] emNsf] zLif{ssf cf7j6f lgofqfTds lgaGw /x]sf 5g\ . oL zLif{sx¿n] :jo+ klg s'g 7fpFdf e|d0f ePsf] 5 eGg] :ki6 kf/]sf 5g\, tyflk ;"Id¿kdf cjnf]sg ubf{ @)&! efb| @$ ut] u0f]z /fO{;Fu ofqf k|f/De u/L afUn'ª, a'lt{jfª, 9f]/kf6g, d}sf]6 If]qsf ef}uf]lns, ;f+:s[lts / s[lifhGo s'/fx¿sf ;fy} hghLjgsf ;Gbe{x¿ cfPsf 5g\ . . 9f]/kf6g cToGt nf]enfUbf] k|s[lt k|bQ ;f}Gbo{sf] lj:t[t j0f{g, 76 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
psfnL / cf]/fnL ub}{ lxF8]sf] ?s'dsf] ljs6 ufpF d}sf]6sf] k]Ndf k'u]sf], bfdfofd eL/sf] r]k x'Fb} lxdufpF k'u]kl5 cfk"m afFr]sf] cg'e"lt, ?s'dsf] lxdufpF -lxdfnL du/ ufpF_ k'u]kl5 ;f; cfPsf] s'/f, d}sf]6 /fh:j ;ª\ sngug]{ dxTTjk"0f{ 7fpFsf] j0f{g, h8La"6Lsf] ;ª\sng ug]{ 7fpF, ljleGg r/fr'?ª\uLsf] sn/j ;'Gb} :ofªvf]nf pkTosf, bf]n], gf}wf/], k'mkmfnåf/, hfª\ nf w'/Lsf] /dfOnf] -hxfF s}nfzsf] emNsf] nfUg] 7fpF_ cflb sltko ofqfdf sl7gfO eP klg tL 7fpF x]bf{ cfgGbsf] cg'e"lt ePsf] j0f{g /x]sf] 5 . o; v08df klg s0f{ zfSo, hgsnfn zdf{, hh{ aL ;]Nn/, lk6/ dfly;g, 6f]gL x]ugsf ;Gbe{x¿ / kfbl6Kk0fL klg lbOPsf] 5 . -ª_ 8f]Nkf] ljZjsf] hLljt ;ª\u|xfnosf] rf}yf] v08df – sflGh/f]jf lxdfnsf] sfvdf kfx'gf x'Fbfsf] If0f, gfª\bfnf]af6 b]lvg] cd"No xL/fsf] 6f]kL, P]ltxfl;s ;]–u'Dafsf] cfFugdf UofNh]gsf] x[boel/sf] dfof, OGb|sf] :ju{df Ps lrD6L afn'jf, gfdu'ªsf phf8 rf]t]{g, d]/f] ;kgfsf] ufpF ;fNbfªdf lrl/Psf] 5ftL, /f]Sof]sf] s'6Ldf x[boel/sf] d]hdfg, HofGtf nfsf] kfvfdf x/fpFbf gfp/;Fu hDsfe]6, 5ftL k'msfP/ ;'t]sf] Bf]t/fk, e\mof/sf]O{ nfsf] gfs] psfnf], 5fsf{sf :jfledfgL ufpFn], k"jL{ 5fsf{df g"g / ;'gvfgL;Fu nxl;Fbf, cUnf] w'/L h'ªa]g nfdf lxglxgfPsf] sfg, 9'ª\u] o'usf] emNsf] lbg] d':tfª\sf] ;fª\tf, d[To'sf] d'vaf6 k'mTs]/ gofF hLjg kfPF, vRr8 uf]7fnf] x'Fbf kfPsf] yfsvf]nfsf] cfTdLo ;Tsf/ u/L ;f]x| pkzLif{s /x]sf 5g\ . oL zLif{sx¿df lgofqfsf/n] dflyNnf] 8f]Nkf]nfO{ nIo agfP/ lxF8]sf] !# lbgkl5 ;]–kmf]S;'G8f] tfn / l/ªdf] ufpFeGbf pQ/ nfu]kl5 g]kfnleqsf] csf]{ g]kfn x]g]{ rfxgf k|f/De ePsf]n] hlt;'s} si6 Joxf]g'{k/] klg pmhf{ k|fKt ePsf] ;Gbe{, sflGh/f]jf lxdz[ª\vnfsf] dgf]/d b[Zo, ofssf] ayfg, ef]hkqsf] hª\un, k|s[ltsf] cg'kd ;[hgf, lxdkft x'Fbfsf] cj:yf ofqfsf] nIo jf dxQfdf ;]–u'Dafsf] bz{g u/]/ jf; a;]sf] k|;ª\u, ;fNbfª / 5fsf{ef]6sf] cjnf]sgsf ;fy} ljljw P]ltxfl;s l:yltsf] j0f{g lj:t[t ¿kdf ul/Psf] 5 . 8f]Nkf] e|d0fkl5 n]vssf] lgisif{ o:tf] 5 M cGtl/If jf cGoq st} dflg;n] eGg] :ju{ 5}g . dflg;n] ;w}+F ;Tsd{ u¿g\, ldlxg]tL ag"g\ / ;'vb hLjg JotLt u¿g\ eg]/ k"jh { n] cfk\mgf ;GtltnfO{ :ju{sf] nf]e b]vfPsf x'g\ . ;fFrf] cy{df :ju{ k[YjLdf g} 5 . ljb]zLsf nflu k[YjL ePsf :ju{dWo] g]kfn Pp6f xf] =====. -k[i7 @%$_ o; v08df ;f/} dxTTjk"0f{ efjgfTds cleJolStx¿ cfPsf 5g\ . oxfFleq ;ª\s]t u/]sf P]ltxfl;s k[i7e"ldnfO{ ;a}n] dgg ug'{kg]{ x'G5 . o;} ;Gbe{nfO{ lgofqfsf/sf] egfO o:tf] 5 M d b]zbz{g ug{ lxF8]sf] Pp6f klys g x'F . df6f]nfO{ 5'g ofqfdf lg:s]sf] ofqL . 8f]Nkf]nfO{ ghLsaf6 5fDg] /x/df c¿ w]/} 7fpFdf k'u]F . oxL cj;/df d}n] afUn'ªsf] kmfu'g] w'/LnfO{ cFufnf] xfn]F . ?s'dsf] :ofªvf]nfsf] r6\6fg r9]F . ?s'd / 8f]Nkf]sf] ;Ldfdf k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 77
/x]sf] kj{tnfO{ s}nfz kj{th:tf] egL gfds/0f u/]/ hfªnf w'/L kf/ u/]F . cl3Nnf] jif{ ;]–kmf]S;'G8f] tfn;Fu nufPsf] cw'/f] k|]daGwgnfO{ k"/f u/]F========. -k[i7 #*!_ -r_ 8f]Nkf] ljZjsf] hLljt ;ª\u|xfnosf] ;Gbe{df o:tf pbfx/0fx¿ cg]s lbg ;lsG5 t/ k|To]s pkzLif{sdf efjgf;Fu ljifo dfq geP/ g]kfnLx¿sf] ;DklQnfO{ s;/L xfdLn] 7Dofpg ;s]sf 5}gf}F / clxn];Dd klg cfk\mgf] s'/f c¿n] b]vfOlbg'kg]{, To;}df 8f]l/g'kg]{ OToflb s'/f kfbl6Kk0fL;lxt u|Gysf/n] b]vfPsf 5g\ . o; s'/fnfO{ cfk\mgf] efjgf o;/L JoSt ub{5' M ;+;f/leqsf b[Zo s;/L x]g'{kb{5 ;"Id x]/fOsf]cy{ …g]kfnÚ a'e\mg'kb{5 . :ju{ g]kfn xf] eG5g\ xf] of] g]kfn :ju{ xf] k"0f{tfleq 5g\ k"0f{ t;y{ b]z k"0f{ 5 . $= ;dfkg 8f]Nkf] ljZjsf] hLljt ;ª\u|xfno ofqfj[QfGtsf] k|f/Dedf lbOPsf gS;f tyf /ª\uLg t:jL/x¿n] ljljwtfsf] af]w cjZo u/fpF5g\ . lgofqfsf/sf] e|d0f cToGt sl7g t/ /dfOnf], P]ltxfl;s tYox¿sf] cjnf]sg lyof] . Pp6f ;+:yfåf/f ul/g'kg]{ sfo{ JolStaf6 ePsf] 5 . of] e|d0faf6 lgofqfsf/n] k':tsdf k|z:t P]ltxfl;s tYox¿, x/]s s'/fx¿nfO{ k'li6 ug]{ 8f6fx¿, klZrdfx¿n] lgs6af6 x]/]sf] elgPsf tYox¿, /fHon] Wofg lbg g;s]/ k5fl8 k/]sf] 8f]Nkfsf] cj:yf, ToxfFsf] ;+:s[lt, k/Dk/fnfO{ /fHon] arfpg g;s]sf s'/fn] vNaNofpg] sfd u/]sf] ;Gbe{df ;ts{ x'g'kg]{tkm{ ;r]t agfPsf s'/fx¿ k|z:t cfPsf 5g\ . sltko 7fpFdf ljb]zLn] n]v]sf k'/fgf P]ltxfl;s s'/fnfO{ n]vsn] c;To ;fljt u/]sf 5g\ . s'g} ls+jblGth:tf b]lvg] eg]sf 5g\ lsgls s'g} 7f]; k|df0f gePsf] eg]sf 5g\ . h:t} M log} syfafx]s cflwsfl/s s]xL k|df0f 5}g t/ 8f]Nkf]df clxn] klg 7"nf k'/fgf af]gu'Daf, wfFdLemfFqmL, tGqdGqsf] k|efjePsfn] ;ftf}F ztfAbLdf zlStzfnL /x]sf] af]gwd{ oxfF klg k|efjsf/L lyof] eGg ufx|f] ePg====. -k[i7 @%&_ o;df ldl>t ;+:s[ltsf] rrf{, ldl>t 3/sf] ;Gbe{, afnLgfnL, s[lifk/Dk/fsf s'/fx¿, cfo;|f]tdf of;f{u'Dafsf s'/f, cGgsf] pAhgLn] s]jn tLg dxLgf wfGg] / h8La'6Laf6 tLg dxLgfsf] vr{ rNg] / cGo dxLgfx¿ w]/} si6s/ ePsf k|;ª\ux¿ oyfy{ ¿kdf cfPsf 5g\ . efiffut q'l6sf ;DaGwdf ;r]ttf ckgfOPsf] 5 . To;}n] o; k':tsdf ofqfsf ;;fgf s'/fb]lv P]ltxfl;s, k'/ftflTTjs ljj/0fx¿ k|f;ª\lus ¿kdf klg pNn]v 78 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
ePsf] sf/0f s]jn ofqfj[QfGt geP/ cg';GwfgfTds ax'pkof]uL s[ltaGg k'u]sf] 5, eGg ;lsG5 . ;flxTosf/ dbgdl0f bLlIftHo"sf] cu|n]v …8f]Nkf] kmf]S;'G8f] M b]jtfTdfsf] k|:t'ltÚ, lgofqfsf/ Pj+ ;dfnf]rs 8f= tf/fgfy zdf{sf] … kf7sx¿nfO{ dGqd'Uw kfg]{ lgofqfTds s[ltÚ, ljåfg\ /fds[i0f /]UdLsf] … ofqf n]vssf] cg'ej kf7ssf]Ú zLif{s n]v, k|df]b k|wfgsf] lj:t[t ¿ksf] cu|n]v …8f]Nkf]af/]sf] cg'kd k':tsÚ, k|f= hut\ pkfWofo k|]lIftsf] …;fxl;s ofqfsf] hLjGt b:tfj]hÚ zLif{ssf cu|n]vx¿n] / lgofqfsf/sf] …cfk\mgf s'/fÚn] k':tssf] ;Dk"0f{ lr/kmf/ ePsf] 5 . b]zsf d"w{Go ;|i6f, ;dfnf]rs, ljåfg\x¿sf] ;fGble{s cleJolStn] k':tssf] ul/df a9fPsf] 5 . lgofqfsf/ lji0f'k|;fb zdf{ k/fh'nLsf] of] ofqf cfk}m+df b':;fx;k"0f{ 5 . v08–v08df gS;f;lxt ofqf ljj/0fsf lrqx¿ k|z:t lbOPsf]n] kf7snfO{ a'e\mg, cem oyfy{tfdf k'Ug / hLjGttf e]6\6fpg lgofqfn] an cjZo k'¥ofPsf] 5 . cGtdf 8f]Nkf] ljZjsf] hLljt ;ª\u|xfnoa[xb\ cg';GwfgfTds s[lt k9]/ dgdf k/]sf] t/ª\lut efjnfO{ sljtfTds :j¿k lbFb} of] efjgfTds n]vnfO{ 6'ª\UofpF5' M lzj–;ª\sNksf ;fy cGtx{[bo :j:y 5 ;dfh lglDt afFRg]sf] ;To–;f}Gbo{ ;fy 5 . hxfF ljrf/ 5g\ /fd|f ;a}sf] lrQ xb{5g\ ;To–oyfy{ wf/fn] kfvf–kj{te'mDb5g\ . st{Jolgi7 ef] dfG5]k"mn;dfg xf] ;w}+F hLjGttf ToxLF x'G5 cd/ x'G5 Tof] ;w}+F . lji0f'k|;fbsf] 8f]Nkf] 8f]Nkf]df ;f/ ldNb5 3'Dbf3'Db} x/fPF5' ;+;f/ ;f/ v'Nb5 . awfO{ 5 awfO{ 5 awfO{ 5 ;w}+Fel/ a9"g\ ;[hg–cfgGb, al;{o"g\zAb–dfw'/L . @)&$ dfu{ @) ut]
k"0ff{Í – !%@
(*$!@$%##! w'Daf/fxL, sf7df8f}F
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 79
…o'jf leIf'sf] k|]dsyfÚ lr/~hLjL g]kfn lrgLofF n]vs jfË rË5L åf/f lrgLofF efiffdf n]lvPsf], cªu|]hLdf cg'jfb u/L g]kfnL efiffdf cg'jfb ul/Psf], ;zQm k|]dsyfdf cfwfl/t syf xf] æ o'jf leIf'sf] k|]dsyfÆ h;nfO{ s/]06 klAns]zg k|f=ln=n] k|sfzg u/]sf] xf] . lrgLofF efiffaf6 cª\u|]hLdf cg'jfb ug]{ x' hLx'O{ / uf]Ë x'cfgldg x'g\ eg] g]kfnLdf sflt{s]o l3ld/]n] cg'jfb ug{' ePsf] xf] . rLgsf] wd{, ;+:s[lt / ;dfhsf af/]df hfGg rfxg]x¿sf nflu cToGt} pkof]uL of] s[lt, ldËxfO{ cyf{t ldËr / :ofcf]OGrsf] k|]dsyfdf cfwfl/t 5 . ldËr, kl/jf/sf] rf}yf] 5f]/f ePsf] x'Fbf ldËxfO{;Fu dlGb/ hfg' / leIf' aGg'sf] ljsNk g/x]sf] - k[=%, rf}yf] x/km _ wfld{s / ;fdflhs s[TonfO{ s[ltsf] ljifo agfOPsf] 5 . a'4 hGde"ld / af}4 wd{ dfGg], b]z / hgtfsf af/]df, cToGt 3lgi7 ;DaGw /x]sf g]kfn / rLg aLrsf] wfld{s / ;f+:s[lts ;DaGwnfO{ klg s[ltn] :ki6 kf/]sf] 5 . s]xLjif{ otf g]kfn / rLgaLr ;flxlTos ;DaGw lj:tf/ x'g] qmddf 5, of] s[ltsf] k|sfzg To;}sf] Pp6f s8Lsf]¿kdf cfPsf] 5, h'g g]kfnL ;flxTo / ;flxTosf/sf nflu v'zLsf] s'/f xf] . lnk'ns ] k|s/0f ckjfbdf /x]afx]s, g]kfnsf] :jfwLgtf / ;fj{ef}d;Qfsf] ;Ddfg ug]{ c;n l5d]sL;Fu ;fdflhs, ;f+:s[lts / ;flxlTos ;DaGw :yfkgf ePsf] 5 . xfd|f] ;flxTon] klg To;};uF ;xofqL x'g] cj;/ k|fKt u/]sf] 5 . ;fFRr} eGbf o; s[ltn] g]kfn rLg ;DaGwdf ;flxlTos / ;f+:s[lts ¿kn] ;d]t gf}nf] cfofd yk]sf] 5 eGbf cltzof]lQm x'bF g } . klZrdf ;flxTo / ef/tLo ;flxTosf] cTolws jfx'No /x]sf] xfd|f] b]zdf lrgLofF ;flxTosf] klg lj:tf/} k|j]z x'Fb}5, h'g Psbd} ;sf/fTds 5 . o;n] ubf{ g]kfnL ;dfh / lrgLofF ;dfhnfO{ Pscfk;df :ki6;Fu j'‰g ;xh agfPsf] 5 . cem egf}+ ;flxTosf dfWodaf6 lgs6td l5d]sL;Fu kl/lrt x'g] cj;/ k|fKt ePsf] 5 . ;|ËrË uDkf] / e[s'6Lsf] ;dob]lv g} /f]6L a]6Lsf] ;DaGw /x]sf], ljZj zlQm ag]sf] Pp6f c;n l5d]sLsf] k|To]s Jojxf/ a'e\mg ca l9nf ug'{ x'Fb}g . lg/Gt/ o:tf ;flxTo / ;+:s[lt cfbfg k|bfg ug]{ ;t\sfo{x¿ eO/xg' k5{ . æh;n] x/]s cK7\of/f] kl/l:yltx¿ ;xg ;S5, cGTodf pm g} k|efjzfnL dfG5] aG5 Æ -k[=!%_ eGb} hLjg hLpgsf nflu w}o{ / ;+odsf] 80 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
cfjZostf b]vfOPsf] 5 . lrgLofF ;fdflhs ;f+:s[lts hLjgz}nLnfO{ s[lt dfkm{t\ 5n{Ë kfl/Psf] 5 . g]kfndf h:t} ljjfx ;df/f]xdf cfdfafa'n] 5f]/LnfO{ bfOhf] lbg] k|rng /x]5 . bfOhf]df /ftf] sfuhsf k"mna'6\6fx¿ 6fFl;lbg] k/Dk/f /x]5 . bfOhf]nfO{ cfsif{s agfpg / ;f}efUosfnflu /fd|f a'6\6f / cIf/ x¿n] n]Vg] rng /x]5 . æ lkmlgS; -r/f_ ;"o{lt/ p8]sf] Æ æ;'vb bfDkTo hLjg ko{Gt sfod /xf];\Æ æ ltd|f ;Gtltx¿ bzf}+ xhf/ k':tfdf km}ln/x'g\Æ / æ c;Lldt ;'v / bL3f{o' /xf];\Æ h:tf cfzLjf{b lbg] k|rng /x]5 . xfd|f] ;+:s[ltdf ;Gtfgn] 8fF8f sfF8f 9fs'g\ eGg] cfzLjf{b;Fu ldNbf] h'Nbf] /x]sf] 5 . pko'{Qm k|rng x]bf{ ;f+:s[lts ¿kn] xfdL blIf0ftkm{ dfq xf]Og, pQ/tkm{ klg TolQs} ghLs /x]sf] cfef; kfOG5 . æxfg j++zsf] ;+:yfks / klxnf] zf;s lnpkfËsf] lgtDadf &@ j6f sf]7Lx¿ lyP . c¿ s;sf] x'g ;S5 < ldË j+zsf ;+:yfks / klxnf] zf;s r' o'cfgrfËsf] hGdFb} gf}nf] :j¿k lyof]Æ -k[=!!(_ eGb} lrgLofF Oltxf;sf s]xL cb\e't tYox¿nfO{ s[ltn] kf7s ;dIf k|:t't u/]sf] 5 . h;n] xfdLnfO{ lrgLofF wd{, ;+:s[lt / Oltxf;sf] af/]df yf]/} ePklg hfgsf/L u/fOsf] 5 . xfd|f] ;fdflhs k|rngdf /x]sf af]S;L ljBf, eljiojf0fL, Hof]ltif zf:q / cg'xf/sf] cWoogaf6 JolQmsf] ljz]iftf atfpg ;Sg] ¿kfs[t lj1fgsf] k|rng rLgdf /x]sf] kfOG5 . ljleGg k|sf/sf a'4x¿sf] af/]df, af}4 u|Gysf] af/]df / leIf'ssf] af/]df rrf{ ul/Psf] 5 . s'g}klg JolQmnfO{ /fd|f] leIf' aGg pm;Fu ;'l/nf] / ;'dw'/ cfjfh x'g'kg]{ /x]5 . o;/L rLgsf] ;fdflhs, ;f+:s[lts / wfld{s cj:yfsf] af/]df s[ltn] k|sfz kf/]sf] 5 . clt/l~ht h:tf] nfUg] / st} st} :j}/sNkgfdf axlsPsf] s[ltdf, c;Dej h:tf nfUg] syf ls:;fx¿ /x]sf 5g\, To;sf afah"b of] s[lt ;zQm 5 . g]kfn rLgsf] ;fdflhs / ;f+:s[lts ;DaGwsf af/]df of] s[lt sf];]9'Ëf ;fljt ePsf] 5 . n]vs / cg'jfbs b'j} awfO{ / z'esfdgfsf kfq 5g\ . eljiodf klg o:tf] ;f+:s[lts / ;flxlTos s[ofsnfk cfbfg k|bfg x'Fb} hfcf];\ eGg] xflb{s sfdgf Û (*$!#^*(%@ uf]bfj/L, nlntk'/
k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 81
l;lSsd ;flxTo kl/ifbsf] …lrGtgÚ lzj /]UdL æl;lSsd ;flxTo kl/ifbn] vf;u/L l;lSsds} k|ltefx¿sf] vf]h u/L l/kf]6{ tof/ u5{ . cg';Gwfg cGj]if0f cflb u/L pNn]vgLo sfo{ ug]{, k':ts kqklqsf cflb k|sflzt ug]{ p2]Zo lnPsf] 5 . tL afx]s ;flxTodf g}lts pTyfg lbg] k|of; /x]sf] x'Fbf …lrGtgÚ To;} sf]lzz dWo]sf] Ps ;flxlTos ;+sng xf] . o;sf] t'ngfTds ljj]rgf lj1x¿n] u?g\ of gu?g\ o;sf] ;/f]sf/ xfdLnfO{ 5}g . ;[hgzLn ;flxTosf] l;h{gf ug]{ /x/df kl/ifb ;Fw} nugzLn /xg]5 eGg] s'/fdf xfdL ljZj:t 5f}+ . of] eGbf a9L eGg' xfdLnfO{ 5}g lsgls xfdL st{Jo / nugzLntfdf ljZjf; u5f}{+ .Æ–;DkfbsLo ¿kdf /x]sf] …xfd|f] lrGtgÚ df o:tf] elgPsf] 5 . h'g !(*% df k|j]zfÍ …lrGtgÚ ;flxlTos ;fdlos ;Íng k|wfg ;Dkfbs lzj k|wfgsf] ;DkfbsTjdf k|sflzt 5 eg] bf];|f] cÍ ;g\ !(*^ df k|sflzt 5 . slt cÍ lgSNof] eGg ;lsGg tfklg b'O{ cÍ g}klg cd"No eP/ /x]sf 5g\ . l;lSsdsf] ;flxlTos Oltxf;b]lv ;g\ !(*%–*^ ;Ddsf] ;flxlTos ultljlw k|:t't u/]sf] 5 . 8f= O{Zj/ a/fnsf cg';f/ l;lSsdaf6 k|sflzt klxnf] klqsf …dfgj lgjf]{w… xf] h'g !(%@ df u0f]z /fO{sf] ;Dkfbgdf lgSn]sf] lyof] . csf]{ klqsf l;lSsdsf] …s~rgh+3fÚ xf] . Pp6} jfSodf eGg'kbf{ …lrGtgÚsf] ljz]iftf eGg' g} :t/Lo n]v /rgf xf] . k|tfkrGb| k|wfgn] …kl/lzi6Ú zLif{sdf k|sflzt n]vdf …cfVofgÚ zAbsf] k[i7e"lddf syfs]f lj:t[t JofVof / ljZn]if0f ub}{ syf / cfw'lgs g]kfnL syfsf] Oltxf; n]Vg' ePsf] 5 . of] n]v pNn]vgLo 5 . csf]{ n]v 8f=sdnf ;fFs[Tofogsf] 5–…ef/tLo ;flxTosf] ;Gbe{df efg'eQmsf] :yfgÚ . k|:t't cÍsf] ljz]if ¿ksf] ;fdu|Ldf 8f= kf/;dl0f k|wfg;Fusf] cGtjf{tfnfO{ lng ;lsG5 . o;} cÍdf csf]{ vf]hk"0f{ n]v k|sflzt 5 sfzLgfy tdf]6sf] – …dfWolds slj g]kfnåf/f /lrt Ps ;jfn hafa sfJoÚ . df]tL/fd e§sfnLg sfkLdf kfOPsf] of] sfJo kfNkfnL slj 5ljnfn g]kfnsf] xf] . pxfFsf cGo sfJox¿df …uf]KfL uLtÚ …k'q lzIffÚ…v8\u:t'ltÚ 82 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
cflb klg pknAw 5g\ . jf:tjdf 5ljnfn g]kfnsf] kl/ro ;lxt pknAw sfJox¿sf] ;Íng lgsfNg ;s]klg x'GYof] . æl;lSsd]nLx¿n] r]tg eO{ g]kfnL ;flxTosf] >Lj[l4 ug]{ hdsf]{ u/L la8f] p7fPsf] ev{/} xf] . clk|n !($) df ufGtf]ssf] Pp6f ;fgf] 3/sf] sf]7f lgs} o'js o'jtLx¿n] el/Psf] 5 . ToxfF rf/hgf hf]lznf tGg]/L lzIfs cudl;+x tfdfª, kb\dl;+x ;'Aaf, t'n;Laxfb'/ IfqL, lgdf jfËbL tf/u]g klg cfPsf 5g\ cfˆgf cfˆgf sljtf ;'gfpg . sljtf kf7n] ljlrq ce"tk"j{ pNNff; cf}/ cfgGbn] sf]7fsf] jftfj/0fdft'n;L axfb'/ If]qL Pp6f ;flxlTos ;+:yfsf] :yfkgf xf];\ eGg] k|:tfj u5{g\ . of] k|:tfj ;xif{ / Psdtn] cg'df]lbt x'G5 . km:j¿k cktg ;flxTo kl/ifbsf] hGd x'G5 . tL rf/hgf sljsf cfbL gfpFsf cIf/sf ;xsf/dfÆ eGb} 8fS6/ a/fn n]Vg'x'G5. o;}qmddf 8f= a/fn cem} n]Vg'x'G5–!(&% b]lv l;lSsddf s]xL k|ltefjfg n]vs b]vf k/]sf 5g\ . k|ltefjfg n]vsdWo] nfnaxfb'/ a:g]tsf] gfpF lng ;lsG5 t/ ltgn] c+u|]hLdf g} n]Vg ?rfPsf 5g\ . pgsf] ælxh d]lhi6]h k]O+u u]i6Æ eGg] pkGof; lgs} rlr{t ePsf] 5 . t/ /fwfs[i0f sfˆn]n] …eGg g;s]sf] s'/fÚ pkGof; n]lv l;lSsd]nLx¿n] klg g]kfnLdf pkGof; n]Vg ;S5g\ eGg] b]vfOlbPsf 5g\ .Ú l;lSsdsf] ;flxlTos kqklqsfsf] Oltxf; n]Vg'x'g] k'ik zdf{sf] lgDg n]vfO{ cl3 ;fb{5'– æ;flxlTos cleJolQmsf] dfWod efiff xf] eg] To; cleJolQmnfO{ kf7s;Dd k'¥ofpg] Pp6f k|d'v dfWod kqsfl/tf xf] . cfw'lgs ljZj;flxTosf] ax'd'vL ljsf;df kqklqsfsf] 7"nf] e"ldsf /x]sf] 5 . kqsfl/tfPp6f o:tf] dfWod xf] h;af6 xfdL efiff ;flxTosf k|yd k|of; / n]vgLsf] pb\3f6g ug{ ;Ifd aG5f}+ . cfh sltko jl/i7 dflgPsf ;flxlTos dxf/yLx¿ ;j{k|yd klqsfaf6} ;flxTotkm{ pGd'v k|l;4/ ;Ddfgsf] r'nLdf k'u]sf 5g\ . pbLodfg n]vs slj tyf l;sf? sndx¿nfO{ xf};nf / k|f]T;fxg lbgdf kqsfl/tfsf] dxTjk"0f{ of]ubfg /x]sf] 5 . efiff–;flxTo, snf, ;+:s[lt cflbsf] ;[hgf, ljsf; k|rf/ /k|;f/ ug]{ k|d'v ;fwg klg kqklqsfnfO{ dfGg ;lsG5 . k|hftGqdf kqsfl/tfnfO{ rf}yf] :6]6 elgP h:t} ;flxTosf] ljsf;df klg kqsfl/tfnfO{ Pp6f k|d'v ;+jfxs dfGg ;lsG5 .Æ–-l;lSsddf ;flxlTos kqsfl/tfsf] ljsf;, k[=*)(, j[xt ;dfnf]rgf, @)$%, ufGtf]s k|sfzg, ufGtf]s_ @& k'; )&$ )! $$&)@$% ^! do"/dfu{, dWo jfg]Zj/, sf7df8f}+
k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 83
zª\s/ zfxsf] s[lt ;dLIffk|lt d]/f] b[li6sf]0f /fdxl/ vqL ut sflt{s–d+l;/ @)&$ sf] …/rgfÚ k"0ff{Í !%! df k|sflzt zª\s/ zfxsf] …a'4 Hof]ltsf s]xL /lZdÚdf 3gZofd /fhsl0f{sf/Ú zLif{ssf] s[lt ;dLIff k9]kl5 s]xL n]Vg} kg]{ / k':tssf] ljifoj:t'af/] cjaf]w ug}{ kg]{ cfjZostf af]w eof] dnfO{ . /fhsl0f{sf/sf k':tsx¿af/] kq–klqsfdf w]/} ;dLIffx¿ k|sflzt e};s]sf 5g\ . tL s'g}af/] clxn];Dd s;}n] klg c:j:y lsl;dsf] k|ltlqmof hgfPsf] dnfO{ yfxf 5}g . t/ pko'{Qm s[ltsf ;DaGwdf zª\s/ zfxn] …d dfq} hfGg], ;Gbe{ ldnf];\ gldnf];\ d}n] n]v]kl5 d}n] g} eg]s} 7LsÚ eGg] vfnsf] cx+af6 s[lt–;dLIff n]v]sf] b]v]F . o;af6 dh:tf kf7sdf s]xL ljrng pTkGg eof] . /ge'Nndf kg]{ s'/f s] eg] a'4 ;DaGwL !^ cf]6f n]vx¿ ePsf] !!@ k]hsf] …a'4 Hof]ltsf s]xL /lZdÚ s[ltsf] ;dLIffdf gjfuGt's ;dLIfs s]jn ^ k]hsf] a'4 / O{Zj/ af/]sf] Pp6f n]vdf dfq s]lGb|t ePsf] kfOof] . c¿ s'g} n]vdf pgsf] b[li6 k'u]sf] b]lvPg . k':tssf] ;dLIff ubf{ c¿ n]vx¿df b[li6 gk'Ug' b[li6 bf]if egf}F ls s] egf}F Û Pp6f n]v …a'4 / O{Zj/Ú af/] s]lGb|t x'Fb} zª\s/ zfxn] bzj6f ljifo csygLo jf cJofs[t eg]sf] s'/f n]v;Fu s]xL t's 5}g, s]jn c:ki6 u/]/ cfkm\gf] kfl08To 5fF6]sf] k|i6 5 . n]vdf pNn]v u/]sf s'/f /fd|/L gx]/L, gk9L tyfut\ a'4n] eGg'ePsf s'/fnfO{ 7f8} sf6]/ dfgf}F lgofqfsf/n] eg]sf s'/f egL k|Zg ;"rs cf}Fnfx¿ 78\ofpg' /fd|f] ePg . o;f] u/]sf] b]Vtf dnfO{ cfZro{ nfu]sf] 5 . a'4jf0fLnfO{ /fhsl0f{sf/n] s;/L cfˆgf] jf0fL eGg ;S5g\ / < To:tf] ;fx; pgn] s;/L ug{ ;S5g\ / Û cyf{t\ a'4n] eGg'ePsf 1fg1'gsf s'/fnfO{ dfgf}F n]vsn] eg]sf] h:tf] u/L n]vsdfly k|Zgx¿ 78\ ofPsf] b]Vtf d ;fx|} 5Ss dfq xf]Og b'Mlvt klg 5' . ;dLIff ubf{ ;dLIfsn] ljifoj:t' /fd|/L k9\g' p;sf] bfloTj xf]Og / < nx8df ;dLIff ubf{ …af6f] g 3f6f] bu'5{ nf6f]Ú eOPnf eg]/ ;ts{ x'g' kg]{ xf]Og / < clg ;dLIfs zfx ;f]Wg' x'G5 a'4sf tL tLg jrgx¿sf] ;|f]t s] xf] < cfwf/ s] xf] < lqlk6ssf s'grflxF lgsfoaf6 pb\w[t ul/Psf x'g\ eGg] h:tf lg/y{s k|Zg /fVg'x'G5 . …a'4 Hof]ltsf s]xL /lZdÚ gfds k':tssf ;a} lgaGwx¿ s'g} g s'g} k':tssf] cfwf/ lnO{ To;df cGj]if0f u/L n]lvPsf 84 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
lgaGwx¿ x'g\ . of] s'/f ;a}nfO{ yfxf 5 . tL dWo] s'g} klg dglrGt] asdkm';] ukm / sNkgfsf] cfwf/df /lrPsf xf]Ogg\ . s[ltsf] ;du| n]vsf cfwf/x¿sf] ;Gbe{ ;fdu|L cGtu{t !! cf]6f k':tsx¿sf] gfdfjnL ;f]xL k':tssf] k[i7 ;+Vof !!# df pNn]v ul/Ps} 5 . cfh a'4 wd{af/] vf]htnf; / cGj]if0f u/L xhf/f}F xhf/ k':tsx¿ k|sflzt ePsf 5g\ . h;af6 a'4 / a'4 bz{gaf/] gofF – gofF cfnf]sx¿ pb\3fl6t ug]{ hdsf]{ ePsf 5g\ / x'Fb} 5g\ . tL ;a} lqlk6s / ;'Qlk6sdf dfq s]lGb|t ePsf 5}gg\ . olb o;f] x'Fbf] xf] t s]jn tL b'O{ u|Gydfq eP k'luxfNof] c¿ yk cg';Gwfg, cGj]if0f ug'{kg]{ cfjZostf g} /xFb}gYof] . km]l/ …7fpF g 7x/ a'9Lsf] /x/Ú eg] em}F zª\s/ zfx …o:tf] e|dfTds ukm /hgLz h:tf u'?af6 dfq x'g ;Sb5Ú eg]/ /hgLz h:tf dxfg\ af}l4s w/f]x/nfO{ cfIf]k nufpg' x'G5 . /hgLz cyf{t\ cf]zf] h:tf clåtLo JolQmTjnfO{ cfIf]k nufPsf]b]v]/ dnfO{ xfF:g dg nfU5 . eujfg\ a'4af/] cf]zf]sf k':ts k9]df / k|jrg Sof;]6 ;'g]df cf]zf] slt dfly k'lu;s]sf 5g\ eGg] s'/f :jtM k|l:6G5 . h] xf];\, cf]zf] h:tf af}l4s lzv/ k'?if (Intellectual Giant) k|lt c;fGble{s ljifjdg ug'{ eg]sf] cfkm\g} cjd"Nog u/L …x'l66\ofpFn] ;u/ yfDg vf]h]e}mFÚ ePg / < zªs/ zfx /fhsl0f{sf/sf] n]vgk|lt k|ltlqmof lbFb} n]V5g\ – ljifoj:t' ;a}n] yfxf kfPs} x'g\, gofF b[li6sf]0f s]xL p7fPsf] b]lvFb}g , ljkZogf Wofgaf/]df n]Vg' ePsf] Hofb} j]z tyf cg's/0fLo hRb5 t/ oy]i6 eg] 5}g . ljkZogf Wofg h:tf] uxg ljifonfO{ s] * k]hsf] n]vdf k"0f{ ug{ ;lsG5 < s:tf] c;Gt'lnt wf/0ff Û of] ;dLIffdf ;§Lk7fg Wofgsf] ;Gbe{ lsg hf]l8Psf], of] Wofg u/]sf] eP lgofqfsf/ 3gZofdsf] ;a} ufF7f] v'Ng] lyof] /] . x]g'{;\ zfxhL, of] Wofg t n]vsn] klg u/]s} xf]nf, pgn] of] Wofg ;fwgf u/]sf] 5}g eg]/ tkfOFn] s;/L 7f]s]/ eGg ;s]sf] . n]vs /fhsl0f{sf/sf] s:tf] ufF7f] gv'n]sf] xf] To;nfO{ lgSof}{n ul/lbg d tkfO{+nfO{ ljgd| cg'/f]w ub{5' . ;dLIfs eG5g\– …gq oxL zfo/Ldf atfP ;/L x'g] 5 .Ú km]l/ eG5g\– … zfo/ yfxf ePg, cg"k hnf]6fn] ufPsf] uhnÚ . s] jfSo n]v]sf] xf] d /Gge'Nndf k/]F, zfo/L /], yfxf ePg /] clg uhn /] . o:tf] ;txL s'/f u/]/ x'G5 / zfxhL < km]l/ k|:6 s'/f s] eg] s;}nfO{ ljz]ifu/L tkfOF h:tf lbUe|ldt ljåfgnfO{ af6f] b]vfpg …of] a'4 Hof]ltsf s]xL /lZdÚ k':ts n]v]sf] xf]Og . of] t s]jn dxfdgf a'4k|ltsf] n]vssf] >4f, cf:yf / ;b\efjgfs]f km"nkftL xf] . o; k':tsnfO{ k9]/ g]kfnL kf7sn] a'4 / a'4 wd{af/] s]xL g"tg 1fg xfl;n ug{ ;s"g\ egL n]lvPsf] s[lt xf] . c:t' . (*$)@%&@() sf7df8f}+
k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 85
;QfsfdLx¿sf unt k|j[lQ Û /fhgLlt / ;Qfn] ;flxTonfO{ ;Fw} cfˆgf] :jfy{ cg's"nsf] uGtJodf 8f]¥ofpg k|of; ul//x]sf] x'G5 . ;flxTo eg] ;Qfsf] …:jfefljs k|efjÚsf] k+hfleq hsl8P/ /lx/xg rfxFb}g . ;Qf clg /fhgLlt ;d]tsf] oyf]lrt uGtJo klxNofpg dfu{lgb]{zg ug]{ sfddf ;flxlTos ;h{sx¿n] pTk|]/ssf] e"ldsf lgjf{x u/]sf x'G5g\ . ;Qf;Lg g]t[Tjn] ug{ rfx]sf hgkIfLo / c;n sfddf ;flxlTos hut, snf, ;f+uLlts, ;f+:s[lts If]qn] ;Fw} :jfut / ;/fxgfg} ul//x]sf] x'G5 eg] sy+sbflrt\ ltgLx¿n] af6f] la/fpg vf]Hf] eg] vj/bf/L ;lxt ;'wf/ ug{ klg cfˆgf l;h{gf dfkm{t\ ;r]t t'NofO/x]sf x'G5g\ . ;do kl/jt{gsf cGt/fndf ;dosf] ultdf klg kl/jt{g cfpg' :jfefljs xf] . ;flxTo klg ToxL kl/jlt{t ult cg'¿k g} ljsl;t x'g] xf] . ;dosf] Tof] ultnfO{ kl/jlt{t / ljsl;t ug{ ;flxlTos ;h{s nufot cGo If]qsf af}l4s JolQmTjx¿sf] klg of]ubfg /x]sf] x'G5 hlt /fhgLlts cyjf ;Qfs]lGb|t kfqx¿sf] To;df e"ldsf x'G5 . ;Qf /fhgLltn] ;flxTosf/, ;h{s cyjf cGo ljleGg If]qsf af}l4s JolQmTjx¿nfO{ ;Fw} cfkm" cg's"nsf] :jfy{df k|of]u / kl/rflnt ug{ vf]H5. lglxt p2]Zo k|fKt ul/;s]kl5 eg] ;Qf;Lgx¿ ltgnfO{ nTofOlbg klg kl5 kb}{gg\ . agf/;df a;]/ g]kfnL /fli6«o sfª\u|];sf] d'vkq …o'ujf0fLÚ sf] ;Dkfbgdf ;dlk{t eO nfu]sf dxfslj b]jsf]6fn] ;d]t sfª\u|];sf] 3f]/ pk]Iffdf k/]/ x08/ vfg'k/]sf] lyof] . /f0ffx¿sf] tTsfnLg ;Qfn] cfˆgf] ljkIfdf …ds}sf] v]tLÚ n]v]sf] eGg] cleof]udf ;flxTosf/ s[i0fnfn clwsf/LnfO{ h]ndf g} zxLb x'g afWo kf/]sf] lyof] . Oltxf;af6 jt{dfg k|;+udf hfcf}+ . :yfgLo, k|fb]lzs, ;+3Lo r'gfjx¿ ;kmntfk"j{s ;DkGg u/L u0ftflGqs gofF ;+ljwfg sfof{Gjogsf] qmddf 5f}+ xfdL . afFsL /x]sf] /fli6«o ;efsf] r'gfj klg ;DkGg ePsf] 5 . ljljw If]qdf lj1tf b]vfP/ /fli6«o 5lj agfO;s]sf JolQmTjx¿ h;sf] ;xh} ;+;bdf pkl:ylt / k|ltlglwTj x'g ;Qm}gÙ ltgsf of]Uotf, ljåQf / cg'ejaf6 ;d]t b]zn] cfjZos k/]sf] a]nf, ;+s6sf] a]nf /fi6«lxtsf ;jfndf oyf]lrt nfe lng ;sf];\ eGg] kljq dg;fon] ;+ljwfgdf Joj:yf ul/Psf] xf] /fli6«o ;ef . To:tf] ul/dfdo ;efdf bnx¿n] cfˆgf k|ltlglwx¿nfO{ pDd]bjf/ agfpFbf klxn]s} em}+ k'/fg} nf]eLkfkL cf;]kf;] k|j[lQnfO{ 5f]8\g g;s]sf] 86 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@
b]lvof] . /fli6«o :t/df gu0o of]ubfg ePsf, hgtfn] gkTofPsf, cfkmGt, cf;]kf;], bnabn" / xg'dfgx¿s} eL8 hDdf u/]/ bnx¿n] ;+ljwfgn] kl/sNkgf u/]sf] /fli6«o ;ef u7gsf] kljq clek|fo ljk/Lt s[ofsnfk u/]sf] k|i6} b]lvof] . kf6L{sf kIfdf /x]/ b]z / hgtfsf lglDt lhpHofg ck]{sfx¿ pk]lIft g} /x] . bndf gjfuGt'sx¿sf] r'/Lkm'/L /Xof] . af}l4s, ;flxlTos, z}lIfs, ;f+:s[lts If]qdf dxÎjk"0f{ of]ubfg lbg]x¿nfO{ /fli6«o ;ef k|j]zdf aGb]h g} nufOof] . k6s k6s ePsf nf]stflGqs, u0ftflGqs cfGbf]ngx¿df cfˆgf /rgf, l;h{gf, af}l4stfsf ljljw dfWodaf6 ;dlk{t eO ;xof]u u/]sf :jgfdwGo ;h{s JolQmTjx¿nfO{ …sfd x'~Hf]n efF8f], sfd ;lsPkl5 7Ff8f]Ú s} z}nLdf ;Qf;Lg / ;QfsfdLx¿n] ;Fw} k|of]u dfq ug{ vf]lh/xg], kb, k|lti7f, k|f]T;fxg, k'/:sf/ cflbdf cof]UonfO{ g} sfvL Roflk/xg] k|j[lQsf] cGTo gx'g] clg k|hftGq, nf]stGq, u0ftGqsf] sfkmnsf] :jfb s]jn ;QfsfdL / pgLx¿sf cf;]kf;]x¿n] dfq rfVg kfO/xg] xf] eg] x]Ssf /fv'g\ ;QfjfbLx¿n] Û ;do kl/jt{gzLn 5 . kl/jlt{t ;dosf] j]udf hgtfnfO{ cfˆgf l;h{gfdfkm{t hufpg] ;fdYo{ /fVg] ;h{sx¿sf] pmhf{zLn ;[hgzlQmsf] /fk / tfkdf k/]/ slyt /fhg]tfx¿ Oltxf;sf] ue{df ljnLg x'g'k/]sf y'k|} k|;+ux¿ k9\g kfOG5 . ;QfsfdLx¿nfO{ a]n}df r]tgf eof Û
zf]s Û >4f~hnL ÛÛ
g]kfnL cfVofg If]qsf cUnf, pHjn gIfq … Ú / …¿k/]vfÚsf dfWodaf6 /fli6«o 5lj agfPsf cd/ syflzNkL dg' a|fhfsLsf] @)&$ df3 !( ut]&% jif{sf] pd]/df ePsf] lgwgaf6 xfdL ddf{xt 5f}+ . o; b'Mvb If0fdf zf]sfs'n kl/jf/ hgdf xflb{s ;dj]bgf ;lxt lbj+ut ;|i6fdf >4f~hnL JoQm ub{5f}+ .
k"0ff{Í – !%@
k';–df3 @)&$
/rgf ÷ 87
zlz zfxsf] t"lnsf
88 ÷ /rgf
k';–df3 @)&$
k"0ff{Í – !%@