b'O{ dxLg] ;flxlTos k|sfzg sflt{s–dª\;L/ @)&& jif{ ^) c+s # k"0ff{Í !^&
/f]rs l3ld/] Joj:yfks
as
s.
;'wL/ l3ld/]
co m
k|wfg ;Dkfbs tyf k|sfzs
kh
;Dkfbs
ha
ss
k|tLs l3ld/] cfj/0f
w
w
w .k
sLlt{ rGb
n]–cfp6÷l8hfOg
z+s/ kf}8]n ;Dks{
&! nfdf]9'Ëf dfu{, uxgfkf]v/L, 6Ëfn sf7df8f}+ – % kmf]g M $$#@&)#, $$#@@)! e-mail : nepalirachana@gmail.com web: http://www.khasskhass.com
d'b|s M >L k|];, hfjnfv]n, nlntk'/, kmf]g M %%#@*@@ ljlzi6 ;b:otf z'Ns M 36Ldf ?= %,))).– o; cÍsf] ?= %).–
o; cÍdf % % ^ & ( !) !! !# !$
lbnf zfx s[i0f ahufO{+ k|df]b lu/L /f;f
!% @) @! @%
jf;'b]j clwsf/L
#$
ljdn clwsf/L df]xg b'jfn nIdL pk|]tL bLK; zfx /fhs'df/ nfld5fg]
$) $( %# ^! ^%
/d]zhË l;hfklt
&)
s.
co m
lbg]z clwsf/L lqe'jgrGb| jfUn] gj/fh l/hfn o'j/fh clwsf/L ddtf kGt ld> xl/ sf]sf{nL las]z sljg hfg' lwtfn ljhoWjh yfkf
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
sljtf–uhn–uLt uLt Ufhn kfFr d'Sts cfdf ;kgf ;f/} yfs]sf] 5' Åbo 5]bg d]/f af M tLg d'Sts kfFr d'Qms syf–n3'syf phf8 zx/ rKkn ;f/ËLsf] w"g Ps lbgsf] ofqf syf n]v–lgaGw 6fªl6ªsf :jflbnf kn k|]df zfxMb[9tf, ljb|f]x / lzIff ;dk{0fsL ;Ëd ;|i6f pT;fxÚ df d]/f] klg pT;fx eujfg lh1f;f 3/ lrofsf] r'/Lkm'/L 1ftJo /f0ffsfndf ;flxTosd{sf nflu ;xof]u cGtjf{tf{ /fhgLlts jfbsf] dfq kl5 nfUg] n]vsx¿======== s[lt ;dLIff …DffofdxnÚ M hLjg;ª\3if{sf s7f]/ cg'ej 2 ÷ /rgf
bfdf]b/ k'8f;}gL …lszf]/Ú &^ k|f=slkn c1ft
sflt{s–dª\;L/ @)&&
*@ k"0ff{Í – !^&
;ª\3if{zLn dlxnfsf] cfTdsyf …cIf/ ;fwgf / uf]w"lnÚ …;Dk"0f{df hLjg cfrfo{Ú;;{tL{ x]bf{ xfd|f] s'/f dxfsljk|lt /fli6«o st{Jo ;j]{If0f lxhf] cfh
k|f 8f xl/x/ e08f/L ;Ltf/fd pk|]tL
(@ !)@
/f]rs l3ld/] zlz zfx
!)^ !)*
sf ljlzi6 ;b:o
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
gj/fh ;'jb] L, /fd]5fk÷gu]Gb|/fh zdf{, sf7df8f}+÷sfzLgfy a/fn, lj/f6gu/÷r"8fdl0f uf}td, sf7df8f}+÷ /d]z uf]vf{nL, jL/u~h÷;fdgfy kf}8n ] , nlntk'/÷ k/z' k|wfg, sf7df8f}+÷ Clif/fd l3ld/], x]6f}+8f÷zª\s/ljqmd zfx, sf7df8f}+÷x/Lz slNkt sf7df8f}+÷8f= pk]Gb| uf}td, sf7df8f}+÷?Sdgfy kf}8n ] , nlntk'/÷P;\=aL= zfx, 6Lsfk'/÷df]xg b'jfn, ag]kf÷/Tg>L >]i7, sf7df8f}+÷pbok|sfz rfkfufO{+, sf7df8f}+÷sflt{so] l3ld/], ;nf{xL÷8f= pk]Gb| dxtf], xfn d:sf], ¿;÷8f= eLid cfrfo{, xfn d:sf], ¿;÷8f= dl0f/fh kf]v/]n, xfn d:sf], ¿;÷hLjf nfld5fg], xfn d:sf], ¿;÷v]d/fh nfld5fg], xfn d:sf], ¿;÷8f= ljlGbtf nfld5fg], xfn d:sf], ¿;÷bLks e08f/L, sf7df8f}+÷ONof e§/fO{, sf7df8f}+÷g[kG] b|k?' if oflb, nlntk'/÷ gu]Gb|/fh Gof}kfg], uf]/vf÷uf]ljGb lul/ k|/] 0ff, xfn cd]l/sf÷sdnf ;¿k, xfn cd]l/sf÷ljZj/fh af:tf]nf, kf]v/f÷8f= gj/fh rfln;], sf7df8f}÷ + lbnLks'df/ rfkfufO{,+ sf7df8f}÷ + dfof 7s'/L, nlntk'/÷s[i0f ahufO{+, xfn a]nfO{t÷g/]Gb|/fh kf}8n ] , sf7df8f}+÷lji0f'axfb'/ l;+x,sf7df8f}+÷ uf]ljGbk|;fb >]i7, sf7df8f}+÷8f= ;'ifdf cfrfo{, nlntk'/÷/df zdf{, sf7df8f}+÷5lj/d0f l;njfn, sfe|÷] 8f=d'sz ] rfln;], nlntk'/÷hn]Zj/L >]i7, sf7df8f}+÷ljef]/ a/fn, sf7df8f}+÷;ËLtf bfxfn, sf7df8f}+÷ ;xb]j uf}td, sf7df8f}+÷rGb|snf g]jf/, sf7df8f}+÷nIdL pk|t] L, sf7df8f}+÷j;Gt l/hfn, sf7df8f}+÷pGglt af]x/f …lznfÚ, sf7df8f}+÷?s' sfsL{, sf7df8f}+÷zld{nf v8\sf -bfxfn_, O6x/L÷ljhoWjh yfkf -nLnfWjh yfkfsf 5f]/f_, sf7df8f}+÷bfdf]b/ k'8f;}gL lszf]/, sf7df8f}+÷7fs'/ zdf{, u'NdL÷bof/fd bfxfn, sf7df8f}+÷O{=dx]Gb| u'?ª\, sf7df8f}+÷3gZofd /fhsl0f{sf/, sf7df8f}+÷cdL/ yfkf, sf7df8f}+÷;GbLk e§/fO{, xfn c:6«l] nof÷cgGtk|;fb jfUn], sfe|÷] kjg cfnf]s, sf7df8f}+÷lji0f'k; | fb zdf{ k/fh'nL, kj{t÷O{=;'dg k/fh'nL, xfn cd]l/sf÷ 8f=;'lgtf k/fh'nL Pd=8L=, xfn cd]l/sf÷8f]lnGb|k; | fb zdf{, sf7df8f}+÷s'j/] k|;fb zdf{, sf7df8f}+÷lzj k|sfz, xfn cd]l/sf÷wg/fh lu/L, lrtjg÷uf]ljGbk|;fb l3ld/] …j]bdl0fÚ, sf7df8f}+÷kf]if rfkfufO{, ef]hk'/÷lg/~hg zdf{ l3ld/], sf7df8f}+÷8f=b'a;' If]qL, sf7df8f}+÷OGb|/fh kf}8n ] , alb{of÷ g/]Gb|axfb'/ >]i7, sf7df8f}+÷ljof]uL a'9fyf]sL, sf7df8f}+÷lji0f' cf]nL, sf7df8f}+÷afh'/fd kf}8n ] , sf7df8f}+÷8f s]zjk|;fb pkfWofo, sf7df8f}+÷6]saxfb'/ lh/]n, bf]nvf÷/fd]Zj/ >]i7 hng, nlntk'/÷ljho rfln;], sf7df8f}+÷Zofd bfxfn, cf]vn9'Ëf÷dx]Gb| rfln;], sf7df8f}+÷ b]jG] b| uf}td, sf7df8f}+÷k|bLks'df/ >]i7, nlntk'/÷dbg /]UdL, sf7df8f}+÷ls/0fljqmd yfkf, nlntk'/÷uf]kLs[i0f zdf{, sf7df8f}+÷uLtf s]z/L, sf7df8f}+÷of]uz ] uf]vf{nL, xfn cd]l/sf÷jf;' >]i7, xfn cd]l/sf÷8f=an/fd uf}td, xfn cd]l/sf÷r]jgk|;fb sfˆn], /fd]5fk÷dx]z uf]vf{nL, nlntk'/÷h]aL vqL, kfFry/÷8f=uf]ljGb/fh e§/fO{, sf7df8f}+÷>L/fd l;+x a:g]t, sf7df8f}+÷ /fh]Gb| e08f/L, sf7df8f}+÷e/t e§/fO{, sf7df8f}+÷o'j/fh l;+x sfsL{, nlntk'/÷c?0f clwsf/L, lj/f6gu/÷w|j' xl/ clwsf/L -gGbgxl/ clwsf/L …cf]vn9'ËÚ] sf 5f]/f_, nlntk'/÷/fhs'df/ l3ld/], xfn stf/÷lxSdtaxfb'/ yfkf, xfn gfOh]l/of÷ldlynf b]jsf]6f, sf7df8f}+÷/fd]Zj/ km'ofFn, sf7df8f}+ ÷;"a;]g cf]nL, sf7df8f}+÷s]bf/ ;Í]t, /fd]5fk, xfn a]nfOt÷ uf]kfn a/fn, sf7df8f}+÷u+uf ;'jb] L, lj/f6gu/÷k|sfz P /fh, sf7df8f}+÷/fdk|;fb bfxfn, sf7df8f}+÷snfw/ sfˆn], sf7df8f}+÷nLnfgfy >]i7, l;/fxf–#÷rGb|sfGt cfrfo{, c3f{vfFrL÷gjk|1fkg ;flxlTos klqsf, af/f÷cfEof k/fh'nL, xfn cd]l/sf÷ljdn cof{n, sf7df8f}+÷ljwfg cfrfo{, tgx'F÷hfg' lwtfn, nlntk'/÷ljgob]j n'OF6n ] -df= jf;'bj] n'OF6n ] sf gflt, 8f= ljBfb]j zdf{ n'OF6n ] sf 5f]/f_, sf7df8f}+
k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 3
sf] ;"rgf
ha
ss
kh
as
s.
co m
— k|Llt kmG6df 6fOk u/L O{d]nåf/f k7fOPsf :t/Lo /rgfnfO{ u|fXotf lbOg]5 . — k|sfzgfy{ /rgf k7fpFbf n]vssf] t:jL/, 7]ufgf, Od]n, kmf]g g+= ;d]t clgjfo{ ¿kdf k7fpg' kb{5 . — k|sfzg cof]Uo, c:ki6, ga'lemg] cIf/ ePsf x:tlnlvt ;fdu|L :jLsfo{ x'g] 5}gg\ . — s[lt ;dLIff lglDt ;dLIff k7fpFbf k':ts @ k|lt klg k7fpg' kb{5 . — k|sfzgfy{ cfPsf ;fdu|Lsf] cTolws rfksf sf/0f tTsfn k|sflzt ul/xfNg xfdL c;dy{ 5f}+ . — ;fdu|L k7fPsf] rf}yf] cÍ;Dd klg k|sflzt geP /rgf c:jLs[t ePsf] 7fGg' kb{5 . — ‘/rgf’ df k7fO;lsPsf ;fdu|L c¿ klqsfdf klg k7fOP / b'j}lt/ k|sflzt x'g uP eljiodf To:tf /rgfsf/sf ;fdu|L …/rgfÚdf k|sflzt gx'g ;S5g\ . k]m;a"s, 6\jL6/df /flvPsf ;fdu|L k7fOP klg c:jLsfo{ x'g]5g\ . — ‘/rgf’ df k|sflzt ;fdu|L k|ltsf] bfloTj ;DjlGwt n]vsdf g} /xg]5 .
w
w
w .k
k|sfzgfy{ /rgf k7fpFbf pko'{Qm a'Fbfx¿df Wofg lbg cg'/f]w ul/G5 .
4 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
sljtf–uLt–uhn–d'Qms
uLt lbg]z clwsf/L
kh
as
s.
co m
P, hLjg d;Fu slt v]N5:f\ s':tL < ef], k'Uof] emu8\g u/f}+ /Ëj[li6 Û ahfpF d[bË, ;'gfpF dL7f uLt dtfpF of] ;fFem, a;fpF gofF /Lt d 5f]8\5' l/;fpg, gb]vf tF 3's{L{ d x'F t]/f] af6f], tF xf]:f\ d]/f] b[li6 Û ghLs} x'g]5Gf\ v'zLsf sof}+ af; lgofNb} x'g]5Gf\ ;'gf}nf ;of}+ cfz g e]6\5' d PSn}, g t]/} 5 zlQm d x'F :jKg t]/f], tF xf]:f\ d]/f] k|flKt Û
ss
dhadhikari@gmail.com
ha
uhn
w .k
lqe'jgrGb| jfUn]
w
w
cfFvf w]/} ldrLldrL ?g' k¥of 5 sn]hLdf sn]6L 5 w'g' k¥of 5 5f8L hfpm cfh ;fOt\ /fd|f] k¥of 5 efUo d]/f] ;w}+;w} s'g' k¥of 5 ltdL uof} ptf vf6 xif{ e¥of 5 otf cfˆgf] knª\ ;Fw} g'g' u¥of 5 lj/xdf d'6' af]N5 ;'Gg' k¥of 5 cfFz' lkO{ xfF;f] afF8\g] x'g' k¥of 5 ctLtsf bk{0f ;a} x]g'{ k¥of 5 leQfaf6 lemsL t:jL/ 5'g' k¥of 5 foden2058@gmail.com
k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 5
kfFr d'Sts gj/fh l/hfn
co m
b]z b'v]sf] b'Vo} 5, t/ tL xfFl;/x]5g\ k"hfug]{ gfddf cem,} dfnf uFfl;/x]5g\ o:tf] 5 lj8Djgf, kl/efiff ug}{ sl7g c¿sf rsf]{ :j/ af]sL,3/}df afl;/x]5g\
kh
as
s.
pm ;'lt/x]sf] lyof], xfdLn] hufPsf xf}F hfGbf hfGb} 5ftL, lryf]g{ nufPsf xf}F r'Tyf] :jfy{ af]s]/, cxf]Û lxF8\g yflnP5 b]zsf] ;tLTj t,cfdGq0fd} 8ufPsf xf}F
w
w
w .k
ha
ss
cfTdk|sfzg lglDt, slt gfª\lug' x'G5 s'sf7 hfGbf hfGb}, cem} emfªl\ug' x'G5 c;+oldt x'Fb} a9\g], of] xf]Og d"n ;do df6f] ;a}sf] a/fa/, slt afª\lug' x'G5 < cg'/f]w ul//x]sf] 5',;femf x'g l;Sgf];\ hLjgel/ g} j;Gtem}+, tfhf x'g l;Sgf];\ ljZjf;df cf:yf vf]Hbf,kSs} e]l6G5g\ ;ËLtsf] nflnTodf, afhf x'g l;Sgf];\ xf],afFRg] cfzf af]s]/,dl//x]5g\ sf]xL b'u{lGwt b]Vbf b}Vb,} tl//x]5g\ sf]xL sfFwdf sNkgf /fvL,lxFl8/x]5g\ af6f] cf:yfsf] kvf{naf6, eml//x]5g\ sf]xL nabapragyapan@gmail.com
à:jfledfga:tL, af/f 6 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
cfdf o'j/fh clwsf/L
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
cfˆgf kL8fx¿ n'sfP/ cfˆgf ef]s, Kof; / bb{x¿ 5'kfP/ ;a} ;Gtfgn] vfP vfPgg\ nfP nfPgg\ eGb} x/kn cfˆgf ;Gtfgsf] hLjg, OR5f / eljiosf] nflu dl/xQ] xfNg] cf:yfsf] dlGb/ dfq x}g l;+uf] cfsfz / wtL{ eP/ hGd lbP/ dfq x}g tft] gub}{ / tf]t]af]nL gaf]Nb} klg efjgf / cfjZostf a'em]/ Jojxf/ ul/lbg] cfdf ltdL ;fFRr} dxfg / ;xgzLn wtL{ ltd|f] dfof g lsGg ;lsG5 g e'Ng ;lsG5 g ltg{ ;lsG5 s]jn a'‰g ;lsG5
co m
cfdf kl/jf/sf] ldof] ;+:sf/, ;+:s[lt, ;Eotf / cf:yfsf] bLof]
;bf ;bfsf] nflu c:tfP/ 6f9f 6f9f x'Fbf klg k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 7
ubaraj35@hotmail.com
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
x[bodf Hof]lt ag]/ aln/xg] ltdL ;[li6sf] cg'kd 5xf/L lyof} ;vf/} lnkL kf]tL u/]/ r'Nxf] / cu]gfdf ?dlNn+b} 5f]/Lx¿sf] sf]/Laf6L dfq x}g 3/ 3'/]g / af/Lsf sfGnfx¿ :ofxf/]/ 5ftLel/ cft{gfb af]s]/ klg ;Gtfgsf] v'zLsf] nflu cf]7el/ xfF:b} ;xof]uL, v]tfnf / 5/l5d]sL ldnfpFb} xfd|} lglDt afFRof} xfd|} lglDt xfF:of} o:tL cfdfnfO{ cGt/fTdfb]lv sf]6L sf]6L gdg Û dg dl:tis / w'sw'sLaf6 sf]6L sf]6L k|0ffd ÛÛ
w
w
g]kfnL n]vg ;'wfg{ rfxg]x¿sf nflu z/brGb| j:tLåf/f lnlvt cTo'kof]uL k':ts
…g]kfnL s;/L n]Vg] <Ú k|sfzs lzIfs dfl;s 1fg lj1fg z}lIfs ;xsf/L ;+:yf ln= hfjnfv]n, nlntk'/ )!–%%$#@%@, %%$*!$@ 8 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
;kgf ddtf kGt ld>
s. as
w .k
ha
ss
kh
dfg]/ o:t} o:t} ;f]r]/ To:t} To:t} d glhls+b} lyPF ltdL;Fu k5\ofpb} ltdLnfO{ psfnL cf]/fnLx¿df ;fFem clg ;a]/Lx¿df d sf]b{} lyPF ltd|f] t:jL/ dgsf] dem]/Ldf
co m
ltdL sf] lyof} d ;f]Rb} lyPF xhf/f}+ k|ltljDax¿df d ltdLnfO{ vf]Hb} lyPF clg ;f]r]+, zfob d]/f uLtsf efjx¿ lyof} ltdL d]/f cg'e"ltx¿sf ;Fufnf] lyof} ltdL
w
w
ltdL n'sfdf/L v]Nb} tL eGHofª clg rf}tf/Lx¿df d ltdLnfO{ s'b{} tL km"nsf af/Lx¿df vf]Hb} lyPF ltdLnfO{ d tL GofpnLsf efsf clg t/hx¿df clg nfnL u'/fF; / ;'gufefdf ltdLnfO{ vf]h]+ d}n] tL aGb cfFvfx¿df ltdLnfO{ s}b u/]+ d}n] mishramamata98@gmail.com
àc:6«]lnof k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 9
;f/} yfs]sf] 5' xl/ sf]sf{nL
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
;w}+ s]sf] xtf/ < Psl5g t a; Û cfpm l5lKkPsf] vfhf tof/ 5 Ps 8asf] nufpm k;Lgf klg k'l5 lbG5f}+ s]xLa]]/ ;':tfP/ hfpm :g]xsf ;a} kª\vfx¿ vf]n]/ dfofsf] zLtn xfjfn] xlDs/x]sf lyP psfnLsf rf}tf/Lx¿ atf;sf] a]u ;Fu} 3/L dGb 3/L a'nGb cfO/xg] vf]nfsf ;';]nLx¿ ;'Gb} nxnx wfg em'n]/ kx]+nk'/ ;'gf}nf kmfF6x¿sf] /ldtf dgdg} u'Gb} Ps l5g t ysfO df/]/ hfpm dfofsf sf]dn un}+rfx¿ la5\ofOlb+b} a:g cg'goljgo ul//x]sf lyP /ldt]sf kmn}+rfx¿ x'G5, kmls{ cfpFbf x} cfh t lbg klg 9lNs;Sof] clns xtf/df 5' s;}nfO{ cfh} ge]6L gx'g] afrf aGwgdf 5' gl/;fpm eGb} ;a};Fu kms{g] afrfx¿ ub}{
10 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
dfkmL dfUb} xtf/xtf/ cfPsf] 5' af6f] nfdf] lyof] ca]/ eof] vfglkgsf] n]7f ul//xg' kb}{g vfFb}vfFb} vfPsf] 5' a? Psnf]6f kfgL b]pm xftuf]8f wf]P/ 3'Kn'Ss ;'T5' ;f/} yf]s]sf] 5' .
co m
s.
khatiwadaharikrishna@gmail.com
as
Åbo 5]bg
ss
kh
ljs]z sljg
w
w
w .k
ha
afa", ltdLnfO{ RofKk ;dft]/ dfofsf] sfvdf /fv]/ xd]zf r'ld/xg dg 5 dnfO{ t/ d s] u¿F < afa", ltdLnfO{ dfofsf] au}Frfdf a;fP/ ltdLnfO{ dfofsf] km"ndf ;'tfP/ dfofsf syf ;'gfpFg dg 5 dnfO{ dfofsf sljtf ;'gfpFg dg 5 dnfO{ uf]bfj/Lsf] ;'uGw 5l/lbg dg 5 dnfO{ Åbosf] 6Lsf g} lgwf/df nufOlbg dg 5 dnfO{ t/ d s] u¿F <
k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 11
kh
as
s.
co m
afa", cfsfz;Fu cfsfz g} ;fk6L dfu]/ ltd|f] cfFvfdf ljzfn cfsfz ;hfOlbg dg 5 dnfO{ OGb|]gLsf ;ft} /ª ;fk6L dfu]/ ltd|f] hLjgsf x/]s kfOnfkfOnfdf 5l/lbg dg 5 dnfO{ ;+;f/el/sf ;a};a} sfF8fx¿ ;+;f/el/sf km"nx¿;Fu ;fk6L dfu]/ cfkm}FnfO{ sfF8fsf] kxf8 agfP/ ltd|f x/]s ky sfF8fljxLg agfOlbg dg 5 dnfO{ k|]dn] k'l/lbg dg 5 dnfO{ zflGtn] el/lbg dg 5 dnfO{ r'Dagn] ;hfOlbg dg 5 dnfO{ t/ d s] u¿F <
w
w
w .k
ha
ss
of] cg'zfl;t ;dfh of] ;fF3'/f] k|]dsf] xfFufdf em'lG8Psf] ;dfh of] cgGt cfTdLotf ga'em\g] ;dfh of] ;dfhxLg ;dfh / ;+sL0f{ l;4fGt / jfbdf afFRg] of] ;dfhn] dnfO{ s]xL ug{ klg cg'dlt lbFb}g afa", d s] u¿F < bikeshkabinbhagat@gmail.com.
12 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
d]/f af M tLg d'Sts hfg' lwtfn
co m
lhGbuLnfO{ cfˆg} ;fydf lx8fPsf d]/f af cljrlnt kfOnfx¿n] ;w}F af]s]sf d]/f af g 5t g s'g} ;fydf klg xfdL lrlrnf 5f]k]/ PSnf] a/sf] ¿vh:t} cfFwLx'/L yfd]sf d]/f af .
ss
kh
as
s.
sfddf g /ftsf] lgb«f g ef]s ePsf d]/f af ;Gtfgsf v'zLdf dfq cfgGb vf]h]sf d]/f af /f]un] 56k6fpFbf c:ktfnx¿nfO{ klg lht]/ slt si6 / Kof;df lhGbuL latfPsf d]/f af .
w
w
w .k
ha
plQs} ;fx;sf] ;u/dfyf p7fPsf 5g\ d]/f af c´} knkn ;Gtfgsf v'zL vf]h]sf 5g\ d]/f jf rf/}lt/ eP klg cUnf kvf{nx¿sf] r'gf}tL t} klg lhGbuL lhTg] c7f]6df lx8]sf 5g\ d]/f af . (*%!)^#^)& àe}+;]kf6L nlntk'/
kfl/G5 ;Qf ha v08v08 /xG5 s] /fi6« ToxfF cv08 y'ltG5 kQf ha vft vft l;l4G5 zf]ef clg k"mnaf6 – /fi6«slj dfwj l3ld/] k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 13
kfFr d'Qms ljhoWjh yfkf
co m
plxn] lyof] rNtL t/sf/L df 5's'gL sf] rNtL lkmtL{ b]lvGy] htftt} s'6'gL sf] lxhf] cfh klg p:t} 5 /fhgLlt eGg' ls s] htftt} laulauL 5 s+; st} zs'gLsf]
kh
as
s.
9'Ëfdf km'Ng] sdnsf] km"n x'Fb}g d?e"lddf htftt} d"n x'Fb}g sfd ug]{sf] e"n x'G5 gug]{sf] s] x'g' < uwf uw} xf]o;sf] s'g} s'n x'Fb}g
w .k
ha
ss
;f}Gbo{n] dfq s] ug{' w]/} df]8nx¿ ?Fb}5g\ zLn :jefjsf] rrf{ ug{ b|f}kbL, ;Ltf 5b}5g\ s'/fn] dfq s] ug{' hLjgsf] ef]ufO cgGt 5 hgtfx¿ cGofon] ?Fb}5g\ g]tfx¿ r':b}5g\
w
w
bLg b'MvL b]v]df cfF;' klg emfl/G5 cTofrf/Lx¿sf] k]6sf] sL/f dfl/G5 h:n] h];'s} eg] klg ;xg} k5{ oxfF of] b]zdf g]tf x'g kfP h] klg af]lnG5 sf]/f]gf cfof] sfn ag]/ a:g kg]{ eof] nf; ug]/ dflg; b]Vbf dflg; efU5g\ nf} sf]/f]gf cfof] eg]/ .
(*$!@$%^(# àafn'jf6f/, sf7df8f}+
14 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
syf–n3'syf
phf8 zx/ lbnf zfx
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
dfx'/Lsf em'08x¿ h:tf ldn]sf ;'Gb/ 3/x¿,a:tL, kmfF6x¿, 7"nf 7"nf ckf6{d]G6, c:ktfn, :s"n, sn]h, ;+u|xfno, k':tsfno Pstf zx/df ;'Gb/tfsf c;ª\Vo pbfx/0fx¿ lyP . ufpFnfO{ zx/df kl/0ft u/]/ o:tf] ;'Gb/ agfpgdf g/]z wL/h /f0ffn] cfˆgf] k"/} hLjg ck{0f u/]sf lyP . pgn] cfˆgf] JolQmut :jfy{ slxNo} x]/]gGf\ . oxfF;Dd ls, pgn] ljjfx ug{ ;d]t ;f]Rg EofPgGf\ . k"/} tgdgn] Pstf zx/nfO{ ;DkGg u/fpg tNnLg /x] . h;n] b]v] klg Pstf zx/df ;a}n] gh/ nufpFy] . Pstf zx/ klxn] ufpF lyof] . 6'qmf6'qmf lyof] . dfYnf] ufpF, tNnf] ufpF, 6f/L ufpF, a];L ufpF o:t} o:t} ljefudf ljeflht lyof] . g/]z wL/h /f0ffsf] w]/} jif{sf] cys d]xgtn] Pstf ufpFsf] d'xf/ km]l/of] . cfˆgf] ufpFdf ePsf cd"No ;|ft] ;fwgsf] ;b'kof]u u/]/ ufpFnfO{ zx/df kl/0ft u/] . pgsf] cg'godf ;fy lbg ufpFsf xhf/f}+ o'jf, a[4a[4fx¿ cfa4 eP . 6'qmf6'qmfdf ljeflht ufpFnfO{ Ps u/]/ ;'Gb/ zx/df kl/0ft u/] . ;+;f/s} ;'Gb/ / pbfx/0fLo zx/sf ¿kdf lrlgg k'Uof] Pstf zx/ . ;a} v'zL lyP . ;a} ;DkGg lyP . ;a} ldn]/ a;]sfn] aflx/sf, l5d]ssf zx/x¿n] s'bl[ i6n] x]g{ ;Sb}gy] . s;}nfO{ s]xL cefj lyPg . ;a lahL x'Gy] . ;an] >d uy{] . cfˆgf] zx/sf pTkfbgx¿ cGo zx/df k7fpFy] . ;kmn pbfx/0fsf] Pp6f gd"gf lyof] Pstf zx/ . Pslbg uf8L b'3{6gfdf k/]/ g/]zsf] d[To' eof] . g/]zlagf Pstf zx/ ;'g;fg eof] . zx/df cGo g/]zx¿ pTkGg eP . k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 15
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
l5d]sLx¿sf] ;/;Nnfx / dfu{bz{gdf lx+8\g yfn] . zx/sf cg]s 7"nf 7"nf lg0f{ox¿ ub{f l5d]sLx¿n] cfkm"nfO{ kmfObf x'g] lx;fan] dfq ;f]Ry] . s]xL k|nf]eg / s6'tfdf l5d]sLn] km;fO;s]sf lyP . ldn]/ sfd ug]{ k|nf]eg b]vfP/ l5d]sLn] Pstf zx/nfO{ cfˆgf] sAhfdf kfg{ ;f]lr/x]sf] lyof] . la:tf/} cfˆgf sfdbf/x¿ Pstf zx/df leœofpFb} lyof] . 8fS6/, lzIfs, rfns, cGo s'/fx¿ k|of]u ub{} lyof] . cfˆgf] zx/sf ljljwtf c;+Vo vfgL / pTkfbgx¿nfO{ JolQmut :jfy{sf] nflu a]Rg yfn] . g/]z wL/hsf] Pstfsf] ;kgf la:tf/} 6'6\g yfNof] . Pslbg crfgs sfnf] cFWof/f] /ftdf PSsfl; sxfFaf6 sf]nfxn dlRrPsf] lyof] . cFWof/f]nfO{ lrg{] u/]/ dfG5]sf cfjfhx¿, rLTsf/x¿ cfO/x]sf lyP . zx/df xfxfsf/ dlRrPsf] lyof] . dfG5]x¿ ;8sdf efufefu ul//x]sf lyP . sf]xL ‰ofnaf6 xfd kmfNb} lyP . sf]xL 9f]sfsf zLzfx¿ km'6fP/ aflx/ lgSnFb} lyP . ;fgf;fgf afnaflnsfx¿ cToGt} sf?l0fs cfjfhdf rLTsf/ ul//x]sf lyP . 8/nfUbf] w'jfFn] k"/} zx/ 9fSb} lyof] . dfG5]x¿ Psn] csf]{nfO{ n5f/k5f/ kfb{} cfkm" efUg] sf]l;; ul//x]sf b]lvGy] . dfgf} pgLx¿n] d[To'sf] eofgs csf6\o Tof] ;TotfnfO{ klg lhTg] 5Gf\ / d[To'~hoL x'g]5Gf\ . zx/sf cfln;fg dxnx¿df w'jfFn] 9kSs} 9fs]sf] lyof] . l;d]G6sf leQfx¿ ;'s]sf sf7 h:tf] bGbgL aln/x]sf blvGy] . lah'nLsf tf/x¿df 8/nfUbf] u/]/ em/em/L lemNsfx¿ pl7/x]sf lyP . dxn leq w'jfFn] lg:;fl;P/ P]+7g k/] h:tf] sltko dfG5]x¿ £ofF £ofF u/]/ s/fpFb} lyP . 3/ j/k/sf xl/of ¿vx¿ klg bGsFb} lyP . uf8L df]6/, ;8s k]6L htftt} cfuf]n] cfˆgf] tf08j b]vfO/x]sf] lyof] . cToGt} 8/nfUbf] , sxfnLnfUbf], Åboljbf/s, sf?l0fs cj:yfdf k"/} zx/ 56\k6fO/x]sf] lyof] . dfgf} of] k"/} zx/n] d[To' eGbf Ps kn klxn]sf] clGtd Zjf; km]l/Psf] 5 . xf], cfuf]n] ;a} hnfpFb} lyof] . Ps Ps u/]/ ;a} lgNb} lyof] . ca s]xL afFsL /xg] 5}g . efUg]x¿ sxfF;Dd efu'Gf\ < ;8s, k]6L, 3/, dxn, dlGb/, dl:hb, u'Daf, r}To, cf>d, wfd, jg, h+un sxfF;Dd < 16 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
s;/L < slt~h]n < Pp6f 3/af6 lgSn]sf] cfuf]n] k"/} zx/ hnfpFb} lyof] . hxfF;Dd efu]klg of] cft+ssf/L cfuf]n] 5f]8\g] 5}g Û sf]xL sf]xL dfG5]x¿ cfˆgf] hLjgel/ sd{ u/]/ sdfPsf cyfx ;+DklQsf kf]sfx¿ ;+em]/ cfuf]d} xf]ldP/ klg hf]ufpg k|of; ul//x]sf b]lvGy] . sf]xL cfˆgf ;fgf ;fgf 5f]/f5f]/LnfO{ sfvL Rofk]/ ;8sdf bf}l8/x]sf lyP . sf]xL cfˆgf u/uxgfsf] afs; hn]sf]df u'gf;f] ub{}{ lyP . of] k};f ;DklQ eGg] s'/f klg crDds} x'Fbf]/x]5 . gq dfG5]x¿ cfˆgf] Hofg eGbf klg Kof/f] dfg]/ cfuf]d} xf]ldP/ d[To';Fu v]Ng klg lsg g8/fPsf xf]nfGf\ t < cfuf] cgj/t blGs/x]sf] lyof] . w'jfFn] sfnf] /ftnfO{ cem sfnf] agfpFb} lyof] . zx/df efubf}8 rln/x]sf] lyof] . bdsn cfpg] 5fF6 b]lvPsf] lyPg . sf]xL nuftf/ kmf]g nufpb} lyP . ptfaf6 l/KnfO{ cfpYof]Ù tkfO{+n] ;+ks{ ug{ vf]Hg' ePsf] df]afOn gDa/ p7]g s]xL ;do kl5 k'gM ;Dks{ ug{'xf]nf . ptf bdsnjfnf u'? df]afOn cGt} ldNsfP/ k|]dfnfkdf n'Kt x'Fb} eGb} lyPÙ xd t'dsf ax't Kof/ s/]t] x] . tf]xf/ lagf xd hL gf kfO{ Û cfˆgL k|]ldsfnfO{ sfvdf ln+b}–tf]xf/] vflt/ ckgf lhGbuL tf]xf/] xL sbdf]d] Go'5f/ s/lbof . tf]xf/] vflt/ bLg b'lgofF w/d ;a e'nfu]nL Û p;sL k|]ldsf ;/fkmtsf] unfdf em'lG8G5] / eG5], Otgf Kof/ gf s/f] ls, xd t'xf/ vflt/ kfun xf]OhfO Û xdf/ eL afnaRrf cfbdL x} Û xd P];g sfd gxL+ s/t] x}, n]lsg xdsf eL t'd;] Kof/ x} Û ;/fkmt nflhdfnfO{ cfˆgf] afx'kf;df alnof] ul/ ;dfpF5 / eG5, xdf/ rfxt x} ls, xd t"sf ax't Kof/ s/]+, ax't cfgGb b]+, d:tL s/]+, ckgL d:t hjfgL n'6fb]+, cf}/ t]/L u'Nhf/ of}jgsf /;kfg s/]+ . o] hjfgL s]jn t]/] ;] n'6fb'F . Sof]+ ls, xd lh;sf Kof/ s/t x} psf lhGbuL gf aaf{b s/L . nflhdf klg ;/fkmtsf] k|]ddf n'Kt x'Fb} cfkm"nfO{ klg cem alnof];Fu p;sf] afx'df s:5] / eG5], ;/fkmt t]/] Ps emns xd]+ k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 17
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
ldnhfO tf] o] lhGbuL d:t xf]Ohft x] . o] d:t hjfgL t]/] vflt/ xflh/ x] Û cfhf d:tL s/n] Û s;}sf a;]sf ;'Gb/ 3/x¿ phf8]/ sf]xL /dfpF5Gf\ . sf]xL l5d]sLsf] v'zL b]Vg ;Sb}gGf\ . cfufsf lkmlnËfx¿ cf]sN5Gf\ / emf]:5Gf\ pgLx¿sf 5fgf]x¿df . oL sfnf /ftx¿df sfnf st"{tx¿ slt x'G5Gf\ slt . sf]xL cfktsf] 38Ldf t8\lk/x]sf a]nf sf]xL lgw{Ss, lgl:kmqmL cfˆgf] xj; d]6fp5Gf\ . cem h;sf] xftdf bdsnsf] rfaL 5Ù h;sf] xftdf k"/} zx/sf] rfaL 5, pgLx¿g} l;km{ cfˆgf] JolQmut :jfy{df n'Kt 5Gf\ / t cg]s zx/ /f]Psf 5Gf\ . ufpF /f]Psf 5Gf\Ù a:tL /f]Psf 5Gf\Ù clg efj's eP/ dfG5]sf dg /f]Psf 5Gf\Ù df6f] /f]Psf] 5 . ;/fkmtn] cfˆgf] hjfgLsf] Kof; d]6\of] . alnof] afx'sf] an b]vfpFb} nflhdfnfO{ ysfof] / cfkm"klg yfSof] . clg cf]5\ofgdf nvt/fg klN6P/ cf/fd ug{yfNof] . ptf ;/fkmtsf] kmf]g aHof] . w]/} k6s aHof] alh/Xof] . Pstf zx/sf] Pstf hNof] . jg hNof] a:tL hNof] . dg hNof] . d'6' hNof] k"/} zx/ hNof] . Pstfsf gfos g/]z wL/hsf] ;fx; hNof]Ù ;a} hNof] . aln/Xof] blGs/Xof] / cGtdf v/fgL ag]/ p8\gyfNof] . nflhdfn] ;/fkmtsf] cfFvfdf ;Gtf]ifsf] efjn] x]/L / egLÙ tf]xf/ Kof/d]+ bd x} Û xd+]+ tf] ysflbof Ù a:f\ xd hLjge/ tf]/] ;] P];g Kof/ rfxt] x} Û tf]/] Ps emnss] lnP xd lstgf t8kt] x} Û t" cfgf cft] xL /xgf Û ;/fkmtn] nf]nfPsf gh/n] nflhdfnfO{ x]¥of] / eGof]Ù P];g x/ af/ cfg]sf] s};g ldnL < P hf] aft]+ x} cGWof/] s] aft]+ x} . P b'lgofFd] cGWof/]s] ;xf/]d] hf}g aft eL xf] ;st x] Û bdsnsf] rfaL h;sf] xftdf lyof] . ;/fkmt, ;Ldf kf/LsL cfˆgL k|]ldsfsf] afx'kf;df a]l/Psf] 5 . pm ;/fkmtnfO{ km'lTsg g} glbg] ;f]rdf x'G5] . cg]s t/Lsfn] cfkm";Fu w]/} ;do ;Dd /fVg rfxG5] . lsg < ;fFRrLs} ;/fkmtsf] dfofn] xf] of t hn]/ v/fgL ePsf] l5d]sLsf] a:tL x]g{ rfxG5] < 18 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
dilashah94@gmail.com
àg]kfnuGh !* afFs]
ha
ss
kh
as
s.
co m
otf /ftel/ cfuf] blGs/x]sf] lyof] . slt efUg ;Sg]x¿ efu] . slt 3/ leq g} lg:;fl;P/ d/] . slt s/]G6 nfu]/ d/] . slt hn]/ v/fgL eP . slt cfwf hn]sf z/L/x¿nfO{ l3;fb{} cft{gfbdf s/fO/x] . 7"nf 7"nf ckf6{d]G6x¿, ejgx¿, c:ktfn, sn]h, xf]6n k;n s]xL /x]g . laxfg Tof] ;'Gb/ a:tL phf8 ePsf] lyof] . d'bf{ hnfO;s] kl5sf] d;fg3f6 h:tf] . g/]zsf] Pstfsf] ljzfn ;kgf v/fgL eof] . dfgjtfsf] lgd{d hngsf] k/fsfi7f lyof] Tof] 36gf . g ;/fkmt cfof] g bdsn cfof] . g s;}n] cfuf] lgefof] . ;a hn] ;a v/fgL ag] . sfnf] /ftkl5 phfl8Psf] a:tL d?e"ld h:t} ePsf] lyof] . ptf cfˆgL k|]ldsfsf] kNn'df u'6'd'l6P/ ;'t]sf] ;/fkmt 3f]/ lgb|faf6 lapFlemP/ z/L/ tGsfpFb} ubf{ otf Pstf zx/sf] a:tL phf8 alg;s]sf] lyof] . 7"nf] z/L/ tGsfpFb} ;/fkmt eGb} lyof]Ù ax't ;'Gb/ ;kgf b]v] x}, xd Pstf zx/sf /fhf cf}/ t'd /fgL aGg] jfnL xf] Û
w
w .k
jL/u~hdf kfOGf] 7fpF
dfO{:yfg a's :6n
dfO{:yfg, jL/u~h
dfO{:yfg, jL/u~h
-gf/fo0fdfg sfdf{rfo{_
-;'/]z hf]zL_
w
lemu' ;dfrf/ ;]G6/
oxfF cGo ljleGg kq–klqsf tyf k':tsx¿ klg pknAw 5g\ .
k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 19
rKkn s[i0f ahufO{+
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
Pslbg 9'\Ëf df6f] klg af]Ng]5g\ eGg] ul/G5 . geGb} rKKfnx¿n] af]Ng yfn] . lxF8\bf Kof6\===Kof6\===cfjfh lgsfNg] rKknx¿n] af]n]sf lyPgg\ . tL ;+jfbstf{x¿ 8lDkª ;fO6sf] kmf]x/sf] 8+u'/ d'lg blaPsf k'/fgf rKknx¿ lyP . …clxn]sf axfnjfnf dGqLsf] kfpnfO{ s'g} a]nf ;'/Iff lbPsf] lyPF . dnfO{ uj{ nfU5 To:tf JolQmsf] kfp;Fu;Fu} dxLgf}+ ofqf ug]{ cj;/ kfPF . lvP/ hL0f{ ePsf] 6fo/sf] rKknn] dGqLsf] wfs nufpFb} eGof] . …d t ;'Gb/Lsf] kfpsf] zf]ef lyPF . pgsf] sf]dn :kz{nfO{ cem;Dd cg'e"lt ul//x]sf] 5' .Ú Pp6f n]l8h rKknn] uj{ u¥of] . …d t axfb'/ rKkn xf] lg . e|i6 g]tfsf] ufnf ahf/]/ cfPsf] x'F .Ú To; rKknn] zfg b]vfof] . …d]/f] t efUo g} sdhf]/ . p C0fn] lylrPsf] lyof] . d u/Lasf] kfpn] lylrg';Dd lylrPF .Ú lkmQf rF'l8Psf] Pp6f xjfO rKknn] eGof] . lkmQf r'Fl8Psf] xjfO{ rKknsf] b'Mv / u/LaLsf] s'/f ;'g]/ c¿ rKknn] p;nfO{ luHofP . p;nfO{ vlkg;Sg' kL8f eof] . p;n] l/;fpFb} eGof]–…o:tf] / p:tf] dflg;sf] kfpnfO{ af]s]sf] lyPF eg]/ s] uj{ ug"{ < lsg wfs nufpg" < cflv/ xfdL s;} g s;}sf] v'6\6fn] lylrPsf rKkn g} xf}+ . To;df klg xfdL ;a} Pp6} kmf]xf]/sf] 8+u'/ d'lg blaPsf 5f}+ .Ú bajgaikrishna@yahoo.com
àa]nfot
20 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
;f/ËLsf] w"g k|df]b lu/L
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
cfh crfgs p;sf] kmf]g cfof] . p;n] pT;'stfk"0f{ efjdf dnfO{ p;sf] ljx]sf] lgDtf lbof] kmf]gd} . kmf]g /flv;s]kl5 d tLg jif{ klxn]sf] ;Demgfdf 8'Ag k'u]5' . tLg jif{ klxn] ha d ;?jf eP/ a}+ssf] sf]xnk'/ zfvfdf k'u]sf] lyPF . ToxfF SoflG6gaf6 lrof vfhf lnP/ cfpg] l76f] lyof] pm . pm 5f]6f] ;dodf d]/f] 3lgi7 ldq aGg k'Uof] . x'g klg pm d]/f] 8]/fsf] cl3Nnf] 3/df a:Yof] . pm a:g] 3/ SoflG6gsf] ;fx"sf] g} lyof] . a]n'sf kfFr ah]kl5 d]/f] ;fy} p;sf] klg 5'§L x'GYof] . d}n] p;nfO{ klxnf] k6s e]6\bf pm ;f/ËLdf dL7f] w'g ahfO/x]sf] lyof] . Tof] w'gn] dnfO{ ;fFlRrs} df]lxt agfPsf] lyof] . p;nfO{ ;a}n] ;f/ËLjfnf eg]/ af]nfpFy] . dfgf}+ p;sf] jf:tljs gfd p;nfO{ afx]s c¿ s;}nfO{ yfx} lyPg . sfof{no ;dokl5 xfd|f] w]/}a]/ ukmufkm x'g yfNof] . k|foM pm dnfO{ Tof] ;f/ËLdf w'g ;'gfP/ d'Uw agfpFYof] . pm k|foM cfˆgf] kl/jf/ ;DemGYof] / eGg] uYof]{ æ;/ Û of] ;f/ËL dnfO{ d]/f] a'jfn] d bz jif{sf] x'Fbf d]/f] hGdlbgdf pkxf/ lbg'ePsf] xf] . Tof] lbgb]lv cfh;Dd d]/f] ;fydf 5 . 3/af6 aflx/ s]xL lsGg hfFbf klg o;df w'g ahfpg] cEof; ug]{ ub{y]+ . o;/L g} l;s]sf] xf] d}n] w'gx¿ ahfpg .Æ t/ p;sf] Pp6f s'/f dnfO{ lrQ a'em]s} lyPg . pm cfˆgf] 3/ sxfF k5{ yfx} 5}g eGg] uYof]{ . Ps lbg p;n] cfˆgf] syf ;'gfof] . æcfheGbf kGw| jif{ cufl8 ha d afx| jif{sf] lyPF, 3/df a'jf, cfdf clg bfO x'g'x'GYof] . Ps lbg ufpFsf] Pshgf ;fyLn] …Tof] u0f]z k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 21
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
/ /fh' 5g\ lg, ltgLx¿n] dx]z ;fx"sf b'O{j6f s'v'/f rf]/]/ vfP5g\ . clg gfd rflx+ t]/f] lnP5g\ . dx]z ;fx" l/;fpFb} t]/f] 3/df uPsf] 5 . t]/f afnfO{ s'/f nufpg .Ú p;sf] Tof] s'/fn] dnfO{ ;fx|} 8/ nfUof] . Ps t dx]z ;fx"sf] ufnL clg To;dfly a'jfsf] s'6fO{ . d]/f] afn dl:tisn] s'6fO{ / ufnLaf6 s;/L aRg] eGg] pkfo dfq vf]Hg yfNof] . clg ufpFsf] a; la;f}gLdf k'u]/ Pp6f a;df r9]F . Tof] a;n] dnfO{ of] zx/df NofOk'¥ofof] . ;fFem kl/;s]sf] lyof] . d larNnLdf k/]sf] yfxf kfP/ af6f]sf] 5]pdf a;]/ ?g yfn]F . Tof] b]v]/ SoflG6gsf] ;fx"hLn] dnfO{ cfˆgf] 3/ Nofpg'eof] . clg d ToxL SoflG6gdf efF8f df‰g] / lrof–gf:tf k'¥ofpg] sfd ug{ yfn]F . ;fx"hLn] dnfO{ vfg / a:g lbg'ePsf] 5 .Æ d}n] lh1f;fjz p;nfO{ tnasf af/]df ;f]w]+ . p;n] ;xh ¿kdf ædnfO{ k};fsf] s] sfd, vfg / a:g kfPs} 5' . clg cfjZostf x]/]/ ;fx"hLn] n'uf sk8f klg xflnlbg'ePs} 5 .Æ eGof] . clg d}n] Tof] ;fx"n] >d zf]if0f u/]sf] s'/f a'em]F . p;n] cfˆgf] 3/sf] ofb cfO/xg] tyf kl/jf/;Fu e]6\g] OR5f klg JoQm u¥of] . t/ p;n] cfˆgf] ufpFsf] gfd;d]t lal;{;s]sf] lyof] . d]/f] dgdf Pp6f OR5f hfUof], p;nfO{ p;sf] kl/jf/sf] lhDdf nufOlbg], p;nfO{ p;sf] 3/;Dd k'¥ofOlbg] . cflv/ jiff}{+b]lv 3/ kl/jf/af6 5'l§Psf]nfO{ kl/jf/sf] lhDdf nufpg' klg k'0osf] sfd xf] lg Û d}n] p;nfO{ p;sf] ufpFsf] gfd w]/} k6s ;f]w]+ . lbglbg} ;f]Wg] uy]{+ t/ pm atfpg ;Sb}gYof] . o; af/]df d cfˆgf] kl/jf/;Fu klg s'/f ug]{ uy]{+ . d]/L cfdfn] sf7df08f}+af6 kmf]gdf æa8f] k'0osf] sfd ug{ nflu5;\ rfF8} k"/f x'G5 .Æ eg]/ cfzLjf{b lbg'x'GYof] . Ps lbg cfdfn] Pp6f pkfo klg l;sfpg'eof] . s/Lj b'O{ xKtf lat]kl5 Ps lbg ;fFemsf] ;dodf ukmsf] l;nl;nfdf d}n] p;nfO{ æltdLnfO{ ltd|f] a'jfn] of] ;f/ËL sxfFaf6 22 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
lslglbg'ePsf] <Æ eg]/ ;f]w]F . p;n] …ljBfk'/ ahf/Ú sf] gfd lnof] . clg d}n] p;}sf] cufl8 Nofk6kdf O06/g]6sf] ;xfotfn] …ljBfk'/Ú vf]Hg yfn]F . :qmLgdf l5d]sL /fi6« ef/t / g]kfnsf] t/fO{ ;lxt kfFrj6f …ljBfk'/Ú b]lvof] . dnfO{ p;sf] xfpefpaf6 pm g]kfnsf] kxf8L e]usf] afl;Gbf xf] eGg] kSsf lyof] . u'unn] g]kfnsf] kxf8L e]usf] e]/L c~rn, ;'v]{t lhNnfsf] Pp6f 7fpFsf] gfd klg …ljBfk'/Ú eg]/ b]vfof] . p;n] klg slgs'yL u/]/ ePklg ljBfk'/ / 5]p5fpsf] c¿ 7fpFsf] gfd klg k9\of] / pT;flxt x'Fb} æu''=====6'=====;/==;/== u'6' g} xf] d]/f] ufpFsf] gfd, dnfO{ ofb cfOxfNof] lg ÛÆ eGof] . dnfO{ klg v'zL nfUof] t/ k|s6 eg] ul/gF . a? zÍfn' efjdf k|Zg u/]F æu'6' g} xf] t ltd|f] ufpFsf] gfd <Æ p;n] æxf] .Æ eGof] . km]l/ ækSsf <Æ ækSsf u'6' g} xf] ;/ .Æ p;sf] ljZjf; b]v]/ dklg ljZj:t ePF . d}n] d]/f] a}+ssf] sf7df08f}+ zfvfdf ;Fu} sfd u/]sf] Ps hgf ldq ;'v]{t zfvfdf ;/]sf 5g\ eGg] ;'g]sf] lyPF . d}n] tL ldqnfO{ kmf]g nufPF . clg ;Dk"0f{ a]nLla:tf/ nufPF . clg Tof] s]6f]nfO{ p;sf] 3/;Dd k'¥ofpg] OR5f JoQm u/]F . clg p;sf] af / bfOsf] gfd / ufpFsf] gfd -u'6'_ l6kfPF / d2t ug{ cfu|x u/]F . pgn] klg d]/f] cfu|x ;xif{ :jLsf/ u/] clg z'qmaf/ a}Fsdf cfwf lbgsf] ljbf kl5 Pshgf :yfgLo sd{rf/LnfO{ lnP/ u'6'df uP/ a'em]/ va/ ug]{ cfZjf;g lbP . rf/ lbg kl5 z'qmaf/sf] lbg tL ldqsf] kmf]g cfof] æ;/, Tof] s]6f]sf] 3/ clg kl/jf/sf] kQf] nfUof], d}n] p;sf] kl/jf/nfO{ e]6]/ cfPF, pgLx¿ klg p;nfO{ e]6\g pT;flxt 5g\ . p;sf] bfOsf] df]afOn gDa/ l6Kg';\ .Æ d}n] l6k]F . ToxL ;fFem d}n] p;nfO{ p;sf] kl/jf/sf ;a} ;b:ox¿;Fu s'/f u/fOlbPF . p;sf] eSsfgf] el/P/ cfP5, p;n] unf cj?4 eP/ cfjfh lgsfNg ;s]g . d]/f klg cfFvf /;fP . p;sf] bfh' ;f]daf/ p;nfO{ lng cfpg] eof] . To; lbg Tof] ;f/ËLjfnfn] dnfO{ æ;/ tkfO{+n] dnfO{ cfh 7"nf] k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 23
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
u'g nufpg'ef]Ú, tkfO{+ klg d;Fu d]/f] ufpF cfpg';\ g d]/f af, cfdf clg bfO xh"/nfO{ b]v]/ s:tf] v'zL x'g'x'G5 .Æ d}n] p;sf] cfu|xnfO{ :jLsf/ ug]{ ljrf/ u/]F . t/ d}n] gf6s u/]F, æclxn] hfGg, df}sf ldn]sf] v08df s'g}lbg cfpFnfÆ elglbPF . Tof] /ft ca]/ ;Dd Tof] ;f/ËLjfnfn] dnfO{ dw'/ w'gx¿ ;'gfof] . p;sf] Tof] SoflG6gsf] ;fx"n] p;nfO{ axnfP/ gk7fpgsf nflu w]/} k|of; u¥of] . t/ ;kmn x'g ;s]g . cflv/ ;f]daf/sf] lbg klg cfof] . ;fFemkv p;sf] bfh' klg cfOk'Uof] . p;sf] bfh'nfO{ lrGg dnfO{ vf;} ufx«f] k/]g . cflv/ b''j}sf] cg'xf/ sf6Ls'6L ldn]sf] hf] lyof] . bfh' rflxF afF;'/L ahfpFbf]/x]5 . To; lbg pgLx¿n] ;f/ËL / afF;'/Lsf] w'gsf] ;'Gb/ ld>0f ;'gfP/ dnfO{ dGqd'Uw agfP . ef]lnkN6 lbpF;f] bfh'efOnfO{ d}n] sfof{nos} df]6/df ;Ldf kf/Lsf] ?k}l8of ahf/ nu]/ s]xL sk8fx¿ lsg]/ tL b'O{ bfh'efOnfO{ pkxf/ :j¿k lbPF . pgLx¿ csf]{ lbg laxfgsf] lrof lkP/ lxF8\g] s'/f ;'gfP, d}n] sfof{nosf] 8«fOe/nfO{ g]kfnu~hsf] k|l;4 ld7fO{ …/fj8LÚ laxfg} Nofpg]ul/ ;fFemd} k};f lbP/ k7fPsf] lyPF . ef]lnkN6 d klg a;kfs{;Dd tL bfh'efOnfO{ 5f]8\g uPF clg ToxL+ /fj8L klg lbPsf] lyPF . ;+of]ujz cfh d]/f] ;?jf To:tf] u|fdL0f e]usf] zfvfdf ePsf] 5 hxfF Ps xKtfkl5 Tof] ;f/ËLjfnf hGtL lnP/ cfpFb}5 . tLg jif{kl5 cfh p;nfO{ e]6\g d w]/} pT;'s 5' . zeegiree@gmail.com
;lxt c¿ ;flxlTos klqsf, ljljw ljifosf kf7\o ;fdu|L Pj+ :6]zg/L ;fdfgx¿sf lglDt xfdLnfO{ ;Demg'xf];\ Û
kf7Ø ;fdu|L k;n -k|f]= sdn ;'j]bL_ hfd] dfs]{6, /Tgkfs{, sf7df8f}+ k;n gDa/ !*, kmf]gM $@$#!%)
24 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
Ps lbgsf] ofqf syf /f;f
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
x]6f}+8f . oxfF x'Fbf l5§} p7\5' . laxfg kfFr aHbf gaHb} pl7;S5' . p7]/ klxnf rk{L{ hfG5' . k]6 xNsf ePkl5 afy?dlt/ nfU5' . bfFt df‰5' . g'xfpF5' . sf]7fdf kms{]/ n'uf km]5{' . clg , efG;fdf uP/ lrof ksfpFF5' . lrof lkpFb} /]l8of] ;'G5' . o;/L g} d]/f] laxfgsf] ;do laT5 . cfh zlgjf/ . labfsf] lbg . To;/L g} laTof] . 38L x]bf{ cf7 alh;s]sf] lyof]] . ;fDa cfOk'u]sf 5}gGf\ . kmf]g ug{ dgnfu]g . sf]7fd} s'l/a;]+ . s]xL a]/d} pgL cfOk'u] . dl{g{ª jfs eg'F g, o;f] 8'n]/ cfOof] . l9nf ePsf] t 5}g lg Û k;Lgfn] leh]sf pgL jfrfn eP . d s]jn d':sfPF . lrof lkpg] xf] ls Û d}n] ;f]w]F . aflx/} hfpmF g Û pgL af]n] . em6k6 sf]7f aGb u/]+ . tTsfn xfdL aflxl/of}+ . ;8sdf cf]ln{of}+ . gf:tf u/]/ hfpmF Û d}n] eg]+ . pgn] ;xdltdf 6fpsf] xNnfP . ;8s kf/ u¥of}+ . clns lxF8\gf;fy lkknaf]6sf] km]bdf pleof}+ . ToxfF 5]j}df xg'dfg dlGb/ 5 . ;Fu} s[i0f dlGb/ klg 5 . k5fl8k6\l6 Pp6f wf/f] 5 . tL dlGb/df bz{gfyL{x¿sf] 3'FOrf] 5 . sf]xL k"hf ul//x]sf 5Gf\ . sf]xL kfgL r9fO/x]sf 5Gf\ . sf]xL 306f ahfO/x]sf 5Gf\ . dlGb/sf] k|f+u0fdf s]xL dfG5]x¿ ulkmO/x]sf 5Gf\ . cGo s]xL dfG5]x¿ cf–cfˆgf ;fdfgx¿ a]Rg Jo:t b]lvG5Gf\ . Ps Hof]ltifL klg 6';'Ss a;]sf 5Gf\ . xfdLnfO{ b]v]/ xg'dfg dlGb/sf k'hf/L afh] d':s'/fP . xfdLn] xft hf]8]/ clejfbg u¥of}+} . hjfkmdf k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 25
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
pgn] klg xft hf]8] . kl5 ;Fu}sf] ld7fO k;ndf k:of}+ xfdL . /fd sfsf, gd:t] Û eGb} d s';{L{df a;]+ . ;Fu} ;fDa klg a;] . P], /fh' afa' Û o]Fg+ uano\ jofu' < sfsfsf] k|Zgsf] hjfkmdf d}n] eg]]+–lgGx' :jGx' bt . 5]Fo\ df+ afoft uo] Rj+ < kfol5 . l5tM n] < lht M 7Ls b' wfo]dfln . oL sfsfn] oxL k;ndf ;Dk"0f{ hLjg latfO;s] . a8f] b'MvL 5Gf\ . a"9L /f]uL l5Gf\ . b'O{ 5f]/L cljjflxt 5Gf\ . tLg 5f]/fx¿dWo] h]7f] n7]a|f] 5Ù dflxnf] b'Jo{;gL 5 / sfG5f] cln sfdnfUbf] 5 . oxL sfG5f] rflxFn] ;a} sfdwGbf wflg/x]sf] 5 . sfsf, dx]Zj/ Uj n] < b'g], Rof bfo]sfRj+u' b' . d Psl5g s';{L{af6 p7]/ leq uPF . dx]Zj/ :6f]e g]/ Jo:t 5Gf\ . dx]Zj/, s] 5 < 7Ls 5, bfO Û slxn] cfpg'eof] < b'O{ tLg lbg eof] . n, o;f] gf:tf u¿F g Û a:g':f\ g, d NofOlbG5' . b'O{ 7fpFdf x} . x:f\ Û gf:tf cfOk'U5, h]/Lk'/L, t/sf/L . xfdL skfsk vfgyfN5f}+ . lrof klg lkpF5f}+ . xtf/} 5 xfdLnfO{ . vfOj/L p7\5f}+ . k};f lt/]/ aflx/ lg:sG5f}+ . ;8s–ahf/ . cfh Tolt rxnkxn 5}g . zlgjf/ eP/ xf]nf, zfob Û 26 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
k]6Laf6 lxFl8/x]sf 5f}+ . dfG5]x¿sf] 7]nd7]n 5}g . xfdLnfO{ 6f9} k'Ug' 5 jf:tjdf . kfs{lt/} hfpmF Û ;fDasf] k|:tfjdf d lg?Q/ /xG5' . s]jn d"s lxFl8/xG5' . rf}af6f]df cfOk'u]kl5 d cl8G5' . pgL klg 6Ss cl8G5Gf\ . b'a}hgf df}g . x7fTf\ d af]N5'Ù xf]Og, k/ e'6gb]jL rf]stkm{ hfpmF Û ToxfF vfnL 6«sx¿ cfpF5Gf\ . To;}df r9]/ hfpmFnf, x'Gg < ;fDa ;':t/L af]N5Gf\ tkfO{+ h] eGg'x'G5 . xfdL pt} cu|;l/t x'G5f}+ . vf;df xfdL jL/uGh hfFb}5f}+ . clg , ToxfFb]lv /S;f}n;Dd . cS;/ xfdL labfsf] lbg sxLF g sxLF 3'Dg lg:sG5f}+ . clxn] xfdL rf]sdf plePsf 5f}+ . vfnL 6«ssf] cfudgsf] k|tLIffdf . c¿ dflg;x¿ klg o;/L g} ple/x]sf 5Gf\ . df8\;fa, gd:t] Û Pp6f dfG5] ;fDanfO{ xft p7fP/ eG5 . To;sf] pQ/df ;fDa xft xNnfpF5Gf\ dfq, af]Nb}gGf\ . clns ghLs cfP/ Tof] dfG5] ;f]W5–6f9} xf] ls < xf]Og, jL/uGh;Dd . hjfkm e'FOdf emb{f gemb{} Tof] dfG5] cf]em]n kl/;S5 . xfdL ToxLF ple/x]sf 5f}+ . 38L x]5{', gf} aHbf] 5 . oxfFaf6 hfg l9nf] eof] eg] ptfaf6 kmls{g klg l9nf] x'G5 . cft'/L x'G5 . a;x¿ gcfPsf xf]OgGf\ . ltgdf r9]/ hfg] xfd|f] of]hgf 5}g . 6«sx¿ klg cfPs} x'Gf\, t/ tL ;fdfgn] el/e/fp 5Gf\ . To;}n] /f]s]gGf\ . aNn Pp6f vfnL 6«s cfOk'Uof] . xfdLn] Ozf/f u¥of}+ . /f]lsof] . xtf/xtf/ 8«fOe/l;6sf] kl5lNt/ r9\of}+ / a:of}+ . ;fydf b'O{ o'jtLx¿ klg 5Gf\ . xh'/x¿ sxfF;Dd < 8«fOe/sf] ;f]wgL . jL/uGh Û xfd|f] egfOdf vnf;L efO 7f8}} eG5 –ahf/;Dd} t k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 27
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
hfFb}g, j/;Dd dfq . x'G5 x'G5 Û xfdL xtfl/+b} af]N5f}+ . 6«s u'8\5 . Sof;]6 rs{f]{ aH5 . la:tf/} u'l8/x]sf] 5 6«s . Sof;]6 klg s/fO/x]s} 5 . t/ , xfdL ;a} r'krfk 5f}+ . ahf/ k5fl8 k¥of] . cf]/fnf] . cln s6]kl5 s/f{ vf]nf . k'n t¥of}+ . l5gd} kz'kltgu/ 6]Sof}+ . uf8L /f]lsof] . u'?hL em/] . s]xL ldg]6d} pgL kms{]/ cfP . k'gM uf8L u'8\of] . s] eof] < Pp6L o'jtLn] k|Zg ul/Gf\ . ltd|L lbbLnfO{ e]6]/ cfPsf], w]/} eof] ge]6]sf] . u'?hLsf] hjfkmdf tL o'jtL nhfpFb} xfFl;Gf\ . cs{L{ o'jtL klg d';'d';' xfFl;/x]sL l5Gf\ . xfdL b'O{ eg] k|ltlqmofxLg 5f}+ . cfh lbpF;f] eLd lj/fu bfOnfO{ e]6\g cfpF5' eg]sf] lyPF . e';'Ss} la;{]5' . ptfaf6 kms{]/ hfg EofOFb}g . a"9f l/;fpF5Gf\ ca . ef]ln uP/ dfkmL dfUg'knf{ . dgdf o:t} s'/f v]ln/x]sf] lyof] . crfgs uf8L £ofRr /f]lsPkl5 em;Ë ePF . tLg gDa/ k'n eG5Gf\ Sof/ of] 7fpFnfO{ . 8«fOe/ vnf;L b'a} cf]n{] . ;Fu;Fu} tL b'O{ o'jtL klg . xfdL klg cf]ln{of}+ . ;8ssf] bfofFafofF cf7bzj6f 5fk|fx¿ 5Gf\ . ;a}df lrofgf:tf, ;'s'6L, df5f, vf]oflas{] cflb kfOG5Gf\ . w]/}h;f] sf/f]af/Lx¿ tfdfª hfltsf 5Gf\ . clwsf+z 6«sx¿ oxLF lj>fd lnG5Gf\ . s]xL ;dosf] a;fOkZrfTf\ . xfdL ;a} uf8Ldf kmls{G5f}+ . r9\5f}+ / a:5f}+ . 6«s k'gM u'8\gyfN5 . Sof;]6 3lGsG5, rf]nL s] kL5] Sof x} Û Û r'g/L s] gLr] Sof x} Û Û xfdL emsemsfpg yfN5f}+ . 28 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
uf8L u'l8/x]s} 5 . Pstdf; . xfdL em'ln/x]s} 5f}+ . sltv]/ l5§} kyn}of k'Uof}+ . k|x/L rf}sLlg/ ;fdfGo hfFr eof] . u'Nhf/ 5 ahf/ . oxfF Ps n]vs ldq a:y], lje' clwsf/L . klxn] l6s6 sfpG6/ vf]n]/ a;]sf lyP, clxn] s] u5{Gf\ kQf] 5}g . ;f9] bz aHbf] 5 . l9nf] eO;s]sf] 5 . slta]nf k'Ug], slta]nf kmls{g] < 6'Ëf] 5}g . 6«s t u'l8/x]s} 5 . ;do alu/x]s} 5 . ofqf/t xfdL df}g 5f}+ . cs:dfTf\ 6«s /f]lsG5 . Psn] csf{sf d'v tfS5f}+ . tTIf0f u'?hL d'v/ x'G5Gf\ vfgf vfg]] 7fpF cfOk'Uof] . cfpgf]:f\, tkfO{+x¿ klg vfgf vfg Û cf1fsf/L ljBfy{L{em}+ xfdL em5f{+ ToxfF . vnf;L s]6f] / b'O{ o'jtL 8«fOe/sf k5fl8 nfU5Gf\ . xfdL Pp6f lrof k;ndf k|lji6 x'G5f}+ . k/jfgLk'/ xf] of] 7fpF . pgLx¿ rf/hgf vfgf vfP/ kmls{+bf xfdL b'O{ 6«sdf rl9;s]sf lyof}+ . ca eg] 6«s x'FOlsg yfNof] . >Lk'/ k'Ug w]/} ;do nfu]g . lgd]ifd} k'u]sf]h:tf] cg'ej eof] . oxLF;Dd xf], tkfO{+x¿ emg{f{]:f\ Û vnf;Ln] eGof] . b'O{hgfsf] k};f vnf;Lsf] xftdf ydfP/ xfdLn] wGojfb 1fkg u¥of}+ / ;Lwf k}bn lxF8\g yfNof}+ . 306f3/ k'Uof}+ . b'a} k;Lgfn] leh]sf 5f}+ . ca ePg eg]/ l/S;f vf]Hof}+ . Ps l/S;f xfd|f] ;fd' b]vfk¥o{f] . /f]Sof}+ . rl9xfNof}+ . rnf], cfbz{gu/ dsfn' xf]6n s] kf; ;fDan] cfb]z lbP . l/S;f cl3 a9\of] . dLgfahf/ ghLs k'Ubf /d]z uf]v{fnL ;/sf] ;Demgf eof] . d}n] eg]+Ù ;fDahL, uf]v{fnL ;/nfO{ e]6]/ hfg] ls Û e/] kmls{+bf e]6f}+nf . pgsf] hjfkmdf d r'k a;]+ . k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 29
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
l/S;fn] xfdLnfO{ dsfn' xf]6n ;fd' emfl/lbof] . k};f lnP/ l/S;f rfns kmSof]{ . ToxfF 5]pdf rf/kfFrj6f yf]qf 6]Dkf]x¿ nfdaWb 5Gf\ . tLdWo] cufl8sf] Pp6fdf xfdL ;jf/ eof}+ . 6]Dkf] el/g afFsL 5 . To;}n] s'g{'k¥o{f] . s'¥o{f}+ . kl5, el/Psf] 6]Dkf] v6v6 ub{} cl3 ;¥of}+ . ;8sdf hfd 5 . ;jf/L;fwgx¿ lrKn]sL/fem}+ l3l;|/x]sf 5Gf\ . xg{x¿ alh/x]sf 5Gf\ . ud{L{ 5 . cTof;nfUbf] 5 . lgs} ;do nfUof] /S;f}n ef/tLo e+;f/;Dd 6]Dkf]nfO{ k'Ug . k};f lbP/ km6fkm6 cf]l{n{of}+ . nfdf] 6«flkms hfd . w"nf]w'jfFsf] cf]O/f] . dflg;x¿sf] eL8ef8 . sf]nfxn JofKt . xfdL ahf/lt/ ;f]lemof}+ . b'a}sf] k]6df d';f bf}l8/x]sf] 5 . klxnf k]6 k"hf ug{'knf{ . oxfF cfP/ vfgf s] vfg', c¿ sRofss'r's vfg'kn{f Û d}n] d'v vf]n]+ . xf] lg Û ;fDan] ;xdlt hgfP . Pp6f xf]6ndf k:of}+ . a:of}+ . bf] hux ;AhLk'/L, afb d]+ /;u'Nnf eL Û c8{/ u/]+ d}n] . ceL nLlho]uf eGb} sfdbf/ s]6f] uof] . t'?Gt} lnP/ cfof] klg . Unf;df kfgL /flvlbof] . vfg Tolt ;do nfu]g . kfgL lkPgf}+, s:tf]s:tf] nfUof] . k};f lt/]/ lgl:s+bf 3fd rs{} lyof] . ca sxfF hfg] Û ahf/sf] leqleqaf6 /]Nj] :6]zglt/ hfg'kn{f . o:t} of]hgf aG5 . 3/x¿ . uNnLx¿ . ;fgf7"nf k;nx¿ . dflg;x¿ . log} b[Zox¿aLr xfd|f] k|j]z . uNnL uNnL lxFl8/x]sf 5f}+ . Pp6f l;8L k;n cufl8 6Ss 30 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
/f]lsof}+ . dnfO{ huhLt l;+xsf uhnx¿sf] l;8L lsGg' 5 . k;naf6 pgsf ;Hbf, qmfO km/ qmfO / d/fl;d gfds tLg l;8Lx¿ lsg]+ . c¿ lsGg' 5}g . a:f\ . xfd|f] lxF8fO :6]zgtkm{ nlIft . ulkm+b} lxFl8/x]sf 5f}+ . :6]zg k:g'cl3 ;8ssf] 5]p5fp s]xL em'k|f k;nx¿ 5Gf\ . ljz]iful/ gf:tf / kmnkm"nsf k;nx¿ . ;fDahL, oxfF k/]jfsf] df;' kfOG5 . vfg] xf] ls < d]/f] ;f]wfOdf pgn] eg] cxF Û pgn] ?lr b]vfPgGf\ . :6]zgdf kfOnf 6]Sof}+ . xNnfx¿ htftt} . klxnf ;' ug{] 7fpF vf]h]/ uof}+ . lgMz'Ns d"qTofu u¥o{f}+ . clg, ToxfFsf v]ntdf;fx¿ x]g{ pBt eof}+ . xfdL oxfF cfpg'sf] k|d'v p2]Zo eg]s} k':ts v/Lb ug{' xf] . To;y{, k':ts k;ndf uof}+ . Pp6f ;fgf] bf]sfg 5 . Ps jof]j[4 a:5Gf\ . lxGbL / cª\u|]hL efiffdf 5flkPsf b}lgs cvaf/x¿ 5Gf\ . cGo klqsfx¿ 5Gf\ . s]xL ;flxlTos c;flxlTos lstfax¿ klg 5Gf\ . 5/k:6 5Gf\ ;a} . cfFvf 8'nfpF5f}+ . d]/f] /f]hfOdf k5{Gf\ ;Dk"0f{ sxflgof+F M df]xg /fs]z, krf; sxflgofF M k|]drGb / cfufdL ctLt M eLid ;fxgL . ;fDasf] /f]hfOdf k5{Gf\ – uflna 5"6L z/fa M /jLGb| sflnof, /ft d]+ xf/df]lgod M pbok|sfz / af3 M s]bf/gfy l;+x lsG5f}+ . x+; / syfb]zsf b'O{b'O{ cÍx¿ klg lsG5' d . lsgd]n ;lsof] . ca kmls{g' k5{, ;f]R5f}+ . :6]zg aflx/ pkl:yt x'G5f}+ . nuQ} Ps l/S;fdf ;jf/ eP/ jL/uGhtkm{ pGd'v . pxL uf8Lx¿, l/S;fx¿, 6fFufx¿, dfG5]x¿sf tfFtL . pb]snfUbf . eG;f/df l/S;f /f]lsof] . ;fdfGo hfFr . ;lIfKt ;f]wk"5 . v'Nnf . k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 31
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
;Lwf dLgfahf/df k'u]/ xfd|f] cjt/0f . d"n;8ssf] 5]pdf cjl:yt Pp6f 3/ . To;sf] d'lGt/ /x]sf] Ps k;ndf xfdL cl8G5f}+ . efph", gd:sf/ Û ;fDa af]N5Gf\ . d klg xft hf]8\5' . efph" gd:sf/ ub{} xfF:g'x'G5 . ;/ x'g'x'G5 < ;fDasf] k|Zgdf efph" af]Ng'x'G5–x'g'x'G5 . dfly g} hfgf]:f\ g Û xfdL dflyNnf] tnfdf plSnG5f}+ . pxfFnfO{ af]nfpF5f}+ . pxfF uGhL / xfkmKofG6df b]lvg'x'G5 . clejfbg u5{f}{+ . sf]7fd} hfpmF eGg'x'G5 . hfG5f}+ . ;f]kmfdf a:5f}+ . pxfF cy{fTf\ /d]z uf]v{fnL ;/sf] n]Sr/ z'¿ x'G5 x]g{':f\ g, n]vk9d} laTg] eof] lhGbuL . slt n]Vg', slt k9\g' Û n]lv;fWo 5}g . kl9;fWo 5}g . vf;df dnfO{ k9fpg dgnfUb}g . ;fDahLnfO{ yfxf 5, hgsnfn zd{f klg 9sfn x'Gf\ lg Û gf/fo0f 9sfn /fd|f cfVofgsf/ x'Gf\ . ljKnj 9sfnsf] jf:tljs gfd yfxf 5 < pgL afa'/fd 9sfn x'Gf\ . /f;fhLsf] k"/f gfd /fh' ;fodL xf]Og < ;fodL eg]sf dfgGw/ xf]OgGf\ < ;fFRrL, w':jfF+ af tkfO{+sf sf] k5{Gf\ < k|sfz ;fodL w':jfF+ afsf k'q xf]OgGf\ < pxfFsf] n]Sr/ hf/L 5 . xfdLn] s]xL af]Ng kfPsf 5}gf}+ . nfdf] xfO sf9\of}+ dfq . aLrdf vfhf cfOk'Uof] . tLg}hgfn] tof/L rfprfp vfgyfNof}+ . lrof klg lkpg yfNof}+ . pxfFsf] kmt/kmt/ sfod} 5 . 38L x]5{' . ;fFemsf] 5 aHbf] 5 . xfdLnfO{ x]6f}+8f kmls{g' 5 . d}n] ;fDanfO{ Ozf/f u/]+ . d tkfO{+x¿nfO{ cfh d]/f] k':tsfno b]vfpF5' . n cfpgf]:f\ Û pxfF p7]/ csf{] sf]7flt/ hfg'x'G5 . ljjz xfdL pxfFsf] kl5 nfU5f}+ . 32 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
sayamiraju@gmail.com
à uf}/Lgu/, sf7df8f}+
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
nf} , x]gf]{:f\ Û of] cleJolQmsf] k"/f ;+sng . of] /rgfsf], of] rflxF ======Û pxfF 7]nLsf 7]nL lgsfn]/ xfd|f] ;fd' k5fg{'x'G5 . xfdL cjfs\ x]l//xG5f}+ . ;/, 6\jfOn]6 sxfFg]/ 5 < d aLrd} ;f]W5' . pxfF b]vfpg'x'G5 . d x7fTf\ p7]/ uOxfN5' . ;fDa klg kl5 cfpF5Gf\ . 6\jfOn]6aflx/ xfd|f] ;Nnfx x'G5, ca oxfFaf6 efluxfNg'k5{, gq a"9fn] latfpF5Gf\ . ;/, xfdL hfG5f}+ ca Û sf]7fdf kmls{gf;fy xfdL] ;dj]t :j/df eG5f}+ . x'G5, x'G5 . cfpFb} ugf]{:f\ g Û pxfF af]Ng'x'G5 . xfdL tTsfn labfjf/L x'G5f}+ . ;8s ahf/ cFWof/f]n] 5f]lkO;s]sf] 5 . a"9fn] rf6\g' rf6] Û ;fDa v'O®o ;':s]/f xfN5Gf\ . t/ dgdf kfk 5}g a"9fsf] . clns Psf]xf]/f] dfq Û d k|ltlqmof hgfpF5' . xtf/xtf/ xfdL l/S;f r9]/ a;kfs{tkm{ nfU5f}+ . a;kfs{df x]6f}+8f hfg] a;sf] l6s6 sf6\bf a]n'sLsf] cf7 ah]sf] lyof] . xfdL x]6f}+8f cfOk'Ubf ;f9] bz ah]sf] lyof] . Tof] lbg . o;/L Tof] Ps lbgsf] ofqf clj:d/0fLo ag]sf] lyof] .
d]/f] nfz kljq rGbg 3;f];\ sfqf] dnfO{ agf];\ g]kfnL ;'s'df/ xftx¿n] v;|f ag]sf n'uf Û — gf6\o ;d|f6 afns[i0f ;d
k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 33
n]v–lgaGw
6fªl6ªsf :jflbnf kn jf;'b]j clwsf/L
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
;do vfnL lyof] . sf7df8f}F g5f]8]sf] w]/} klg ePsf] lyof] . nIdL k|kGg ;/ / d}n] lzj/fqLdf kf]v/flt/ 3'Dg hfg] of]hgf agfof}F . xfdL sf:sLsf] Ps ufpF k'Ug], ;'k/ dfbL hnljB't\ kl/of]hgfsf] lgdf{0ffwLg ;'?ª ;d]t x]g{ eg]/ Totf nfu]sf lyof}F . To;sf Pshgf k|j4{s ljutdf Ps ljsf; a}+ssf] ;~rfns ePsfn] klg xfdLnfO{ kl/of]hgfdf hfg ;xh lyof] . ;do r}t eP/ klg udL{ lyPg . ljZjdf efO/; ;ª\qmd0fsf] k|sf]k ljikmf]6s cj:yfdf k'Ub} lyof] . g]kfnn] klg xjfO oftfoft aGb u/]/ efO/; ;+qmd0f l5g{ glbg s]xL kxn ul/;s]sf] lyof] . cfGtl/s cfjfudg rfn" g} lyP . xfdL Kn]g r9]/ laxfg} kf]v/f k'Uof}F . /d0fLo kf]v/f To;lbg c¿ pHofnf] b]lvof] . ;fdfGo lrof gf:tf u/L xfdL ufpFlt/ xflGgof}F . uf8L ljhok'/ x'Fb} ljhok'/ vf]nfsf] lsgf/f lsgf/} uf8L x'lQof] . v]nfdf @ j6f k"n aGb} lyP . ;8s clwsf+z :yfgdf alg;s]sf] / s]xL sfnf]kq] x'Fb} /x]5 . ko{6gsf] :jfb dgdf k;]b]lv cGgk"0f{ Pl/ofdf of] ofqf d]/f] nflu t];|f] kfOnf lyof] . klxnf], 5f]d/f]ª;Ddsf] ofqf, bf];|f] ;]tL tyf ;fbL{v]fnf ;Ddsf] ofqf / of] t];|f] . w]/} klxnf /d]z ljsn nufotsf ;|i6fl;t ndh'ª hfFbf ozf]a|Dx zfxsf] b/af/;Ddsf] k}bn ofqfnfO{ uGbf rf/ k6s g} eof] . To;f] t ToxfFsf afl;Gbf lbglbg} l5gl5g} lxFl8/fv]s} 5g\, k|fs[lts /Dotfl;t ;fIfTsf/ ul//x]s} 5g\ . cfkm" :jod\ klg wflbªsf] 8fF8fkfvf s'b]s} xf] . kxf8L e]usf] kbofqfdf vf]nf lxF8\b} uof] 7fpF 7fpFaf6 lxdfnn] lrofpF5 . vf;u/L cGgk"0f{ e]udf Tof] cfgGb cfpF5 . df};dn] ;fy 34 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
lbPsfn] o; k6ssf] ofqfdf /dfOnf]] eof] . pQ/sf] lxdfn vf]N;f tyf vf]Frdf x'Fbf klg a]nf a]nf cfFvf r'Dg cfOk'Uof] . xfdL dfbL vf]nf 5f8]/ 8fF8flt/ nfUof}F . 8fF8fdf xl/ofnL dgUo b]lvof] . dfly klg dfbLl;t e]6 eof] . ToxfF nx/} hnljB'tsf kl/o]fhgf lgdf{0f eO/x]sf lyP . To;sf] dflyNnf] kl/of]hgf xf] zfob ;'k/ dfbL . gbL j/bfg xf] xfd|f] nflu . xfdLn] To;sf] dxQf hfg]/ klg hfg]gf}F . gbL pkof]u of]hgf lgs} l9nf eof] . xfdLn] ;do / kfgL lg3f{tn] v]/kmfNof}F . kf]v/faf6 !* lsdL hlt b"/L kf/ u/]kl5 /dfOnf] 8fF8f cfOk'Uof] . dnfO{ t k/ xf]Og j/} af; a;"F h:tf] nfUof] . gbL kfl/ emg\ km/flsnf] k;fl/Psf] 8fF8f] b]lvof] . cfxf, cfxf . kfl/sf] k;fl/Psf] 8fF8f] l;sn]; /x]5 . xfdL k'u]sf] 7fpFdf rflxF dfly hª\un, aLrdf v]tLkftL, tn dfbLsf] pln{bf] axfj . hdLg pQ/ kmls{Psf] / p3f/f] vfnsf] lyof] . ToxfF xfjf, 3fd, ;'Gb/tf / df]xstf Ps}rf]l6 af; a:g cfPh:tf] nfUof] . xfdLn] @$ d]ufjf6sf] ;'k/ dfbL kl/of]hgf sfof{nodf cf]ln{P/ vfgf vfof}F / ToxfFaf6 b]lvPsf] ;'/Dotf cjnf]sg u¥of}F . d}n] pQ/k"j{af6 lrofPsf] lxdfnnfO{ vfgfcl3 g} df]afOnsf] Sofd]/fdf s}b ul/;s]sf] lyPF . zx/af6 s]xL k/ hfFbf slt /dfOnf] < t/ klg xfdL zx/d} sf]lrG5f}F, k|b"lift a:tLd} /fdfpF5f}F . o;df xfd|f] s]xL afWotf 5 s]xL x':;'kg . hf] xf];\ ufpFsf] r/LnfO{ ufpF g} /dfOnf] nfUof] . 3dfOnf] 8fF8fn] dg xg'{;Dd x¥of] . vfgfkl5 xfdL s]xL pQ/k"jL{ af6f] nfuL ;3g a:tL k'Uof}F . afSnf] a:tL ePsf] 6fªl6ª emg\ /dfOnf] /x]5 . /dfOnf] u'?ª a:tLsf] 5gs g} a]Un} . ToxfF s/La #)) 3/x¿ /x]5g\ . xl/ofnLdf a]l/Psf] 6fªl6ªdf hlxNo} pQ/lt/sf lxdfnn] pHofnf] kmfln/xg], dfbLn] uLt ;'gfO/xg] . ;dzLtf]i0f hnjfo' ePsfn] pQL; l56} x'ls{G5 To:tf e"uf]ndf . kmntM 3fF; bfp/f tyf xl/ofnL slxNo} sdL x'g kfpFb}g . ufpF tyf af6fsf l8ndf pQL;sf rfªsf rfª sf7 vnf] /fv]sf] b]lvof] . 3/3/df v;Laf]sf tyf s'v'/f kfn]sf] cfef; eof] . ToxfF t kSs} klg k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 35
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
3/3/df xf]d :6] xf]nf eGg] xfdLn] cg'dfg u¥of}+ . xl/ofnL ;lxtsf] s[lif e"ldn] ToxfF afl;Gbf kf}/vL 5g\ eGg] emNsfO/x]sf] lyof] . . !^^% ld6/sf] prfOsf] of] a:tL /l;nf] kf]l;nf] df6f]sf] gd"gf h:tf] b]lvGYof] . ufpFnfO{ kmGsf] nufO{ xfdL k"jL{df]8 x'Fb} pQ/af6f] ttfO{ lagf cndn dfbL em¥of}{F . d}n] k"j{lt/af6 au]sf] ;fgf] vf]N;Lsf] ulx/fO, kfgLsf] ;+uLt tyf To;kl/sf] rf}tf/faf6 b]lvg] b[Zodf cj0f{gLo /Dotf kfPF . lk;fgLsf] k'/fgf] k|ljlw ;Demfpg] kfgL 36\6 cfkm}Fdf /dfOnf] ;fwg lyof] . 6fªl6ªsf] lz/tkm{ 3gf hª\un tyf xl/ofnL lyof] . ToxfF dflysf] 8fF8f] k|k' emg\ /dfOnf] xf]nf . lxF8]/ hfFbf Ps 306f hlt nfUg] . dnfO{ ToxfFsf] xl/ofnL dfq xf]Og ;Dk"0f{ kl/j]z dg k¥of] . tn tn 3fd nfu] klg 8fF8flt/sf] xl/ofnLdf s'lx/f] n'sfdf/L v]ln/x]sf] lyof] . 6fªl6ªsf] pQ/k"jL{ s'gfdf dfbLsf] Ps eFufnf] lnO{ dgfªsf] Ps 5]p cfOk'Ubf] /x]5 . dfbL vf]nf e]6g \ xfdL cf]ln{b} lyof},F xNsf jiff{n] xfdLnfO{ :jfut u¥of] . ha vf]nf k'Uof}F jiff{ cfkm}F x/fof] . dfbL aUg 5f8]g . p;sf] k|jfx nf]enfUbf] lyof] . xfdL kl/of]hgfsf] afFw jl/kl/ uof}F . To;sf] s]xL tnaf6 ;'?ª vlgPsf] lyof] . xfdL ;aj]af6 ;'?ª k'Uof}F . ToxfF wdfwd sfd eO/x]sf] lyof] . ;'?ª agfpFbf ldlxg ef}ule{s ;e]{ u/L b'al} t/af6 5]l8g], dd{t tyf cGo ;xhLs/0fsf nflu ;aj] jf afOkf; agfpg] ug'{ kbf]{ /x]5 . ;'?ªdf r6\6fg cfP sf6\g agfpg ;lhnf] t/ kfgLsf] d"n, afn'jf cflb cfP cln sl7g x'g] s'/f rfn kfOof] . ToxfF s]xL ;do /xFbf s;/L ;'?ªsf] sfd x'g] /x]5, sfdbf/nfO{ aQL tyf clS;hg s;/L k'¥ofOFbf] /x]5 eGg] rfn kfOof] . oltv]/ g]kfndf w]/} hnljB't ljsf; kl/of]hgfn] ;'?ª lgdf{0f ul/x]sf]n] To;df g]kfnL k|ljlwsx¿ of]Uo g} dflgbf /x]5g\ . kl/of]hgfsf] af/]df ;fyL k'ikHof]lt 9'ªu\ fgfn] ;a} a]lnla:tf/ nufP . oyf]lrt hf]lvd lnO{ lghL If]qn] ljsf;df u/]sf] ;fem]bf/L jf:tjdf tf/Lkm ug{ nfos lyof] . o; qmddf a9f]Q/L cfpg ;s] d'ns ' df ljsf; / /f]huf/Lsf] cj;/ l;h{gf eO/xG5 . xfdL vf]nf tyf au/df x'Fbf dfbLsf] r]kaf6 lxdfnn] lrofO/x]sf] 36 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
lyof] . xfdLn] klg a]nf a]nf ltgnfO{ lrofof}F . dgfª tyf l;sn];sf] r]kaf6 b]lvPsf] lxdfnsf] ;]tf] tfn' cfkm\gf] zL/dfly /fv]/ Psfw kmf]6f] lvRof}F . kl/of]hgfsf] hfgsf/L kl5 xfdL s]xL a]/ vf]nflt/} /ª\aª\luof}F . dfbLaf6 cfsfz cToGt ;'Gb/ b]lvof] . ePsf afbn klg s~rg . d}n] To; kl/j]zsf] w]/} kmf]6f] lvr]F . Psfw kmf]6f] ;fdflhs ;~hfndf klg kf]i6 u/]F . xfdL km]l/ 6fªl6ª plSnof}F . ToxfF s]xL uf]nf] 3/ klg b]lvof] . d}n] s'b\b} uP/ ToxfF klg kmf]6f] lvr]F . ;fFemdf xfdL Pp6f 3/df l5¥of}+ . Tof] k|sfz x]8 ;/sf] 3/ lyof] . ToxfF :yfgLo hgk|ltlglw nufotsf k|fljlws 6f]nL / xfdL h'6\of}F . ufpFn]x¿ klg cfP . vfglkg ToxLF rNof] . lbpF;f] lhpFb} ePsf v;L tyf s'v'/f a]n'sf df;'df kl/0ft eP . d"nf ufh/ ;nfb aGg] g} eP . xfdL ufpFn]l;t ldl;of}F . cfsfzaf6 s]xL zLt, srf}/f tyf lunf;df tftf] tftf] k]o . kl/j]z /dfOn} eof] . cfˆg} /ˆtf/df xfd|f] vfglkg z'¿ eof] . ufpFkflnsf cWoIf j]b axfb'/ u'?ª, x]8;/ k|sfz / !* jif{ sf]l/of a;]/ cfPsf eLd bfOx;Fu /dfOnf] s'/fsfgL eof] . lk|sf]le8sf] a]nf, ko{6s cfpg /f]lsO;s]sf] lyof] . s]xL a]/ ufpFkflnsf cWoIf;Fu ko{6g tyf ljsf;sf s'/f eP . pgL o'jf eP klg ufpFdf s]xL u/f}F eGg] efjgfsf /x]5g\ . dnfO{ pgsf] ;]jfefj / ljsf; ;DaGwL ;f]r lgs} dg k¥of] . gofF zf;sLo ;+/rgf, kof{Kt hfgsf/L tyf lgb]{lzsfsf] cefj tyf n]vfk/LIfssf] s]xL afª\uf] / k};f sdfpg] b[li6 ;d]tsf] sf/0f lar/f kflnsf cWoIfx¿ u/fPsf] sfdsf] /sd e'QmfgL lbg g;Sbf jf lbPsf] e'QmfgLdf a]?h' b]lvbf x}/fg ePsf] rfn kfOof] . gofF lhDd]af/Lsf ;fyLx¿nfO{ gl;sfO{ s;/L kf/ nfU5 t < vf;df hgk|ltlglw eGbf klg sd{rf/L ;fyLx¿n] n]vf k|0ffnL b'?:t /fVg ;Sg' k5{ . kfl/sf] l;sn];l;t hf]8\g] cWoIfsf] of]hgf sfof{Gjog ePkl5 of] If]q nf]enfUbf] pks]Gb|sf] ¿kdf ljsl;t x'g] :ki6} b]lvof] . xfdL kfl/ t uPgf}F t/ lxdfn x]l/sg ug]{ kbofqfsf nflu 6fªl6ª emg\ dxTjsf] x'g] cGbfh o;sf] ef}uf]lns cjl:yltn] atfO/x]sf] lyof] . k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 37
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
e]8Luf]7 k'g:yf{kg, afujfgL tyf cfw'lgs s[lif ug]{ cWoIfsf] of]hgf ;kmn x'g ;s] 6fªl6ªn] k'ghL{jg kfpg ;SYof] eGg] dnfO{ nfUof] . d pgLaf6 k|efljt g} ag]F . gfds/0fs} ;jfndf of] ufpFsf] gfd aFb]nl;t n8\g] ufpF /x]5 . u'?ª efiffdf 6fªl6ªsf] cy{ …aFb]nl;tsf] n8fOFÚ /x]5 . jl/kl/sf hª\un, hª\undf /xg] aFb]n nufotsf hgfj/sf] pkl:yltn] of] s'/f k'li6 klg u5{g\ . ;fFem uf9f x'Fb} uof] . l;sn]; qmdzM aNb}, hNb} / pHoflnb} uof] . cfxf, cfxf Û ;fFemsf] emndn aQL xfdLnfO{ nf]Eofpg an]sf] efg eof] . km/flsnf] / nfdf] cfotgdf km}lnPsf] l;sn]; ;fFRr} dgf]/d b]lvof] . xfd|f] lha|f]n] gf:tfsf] :jfb / cfFvfn] l;sn];sf] emndn rxskfg ul//x\of] . lbpF;f] eg] 6fªl6ª dgf]xf/L lyof] . l;sn];af6 x]bf{ 6fªl6ª klg TolQs} lemlnldnL b]lvGYof] xf]nf . ko{6snfO{ nlIot u/L vf]lnPsf xf]d :6] n] klZrd g]kfndf ;fFRr} /f}gs yk]sf] 5 . o;n] ;+:s[lt ;+/If0f, /f]huf/L tyf cfo cfh{gnfO{ 6]jf lbPsf] 5 . g]kfnsf w]/} ufpF, vf;u/L u'?ª ufpFn] o;nfO{ hLjGttf lbPsf 5g\ . k"j{df rflxF z]kf{x¿n] ko{6snfO{ cf/f]x0fdf ;3fO{ cfˆgf] klxrfg ;+;f/df km}nfPsf 5g\ . a;fOsf] cf/Dedf kflnsf cWoIf tyf x]8;/, cGgk"0f{ jftfj/0f ;+/If0fsf ;fyLx¿, OlGhlgo/, k'ikHof]lt, nIdL ;/ / d ukmufkmdf nfUof}F . kl/of]hgfn] nfdf] eP klg ufpFn]sf nflu af6f] vf]Ng ;3fPsf] /x]5 . xfdLn] cWoIfaf6 l;sn]; hf]8L ;8s :t/f]Gglt ug]{ of]hgf, e]8L uf]7 k'g:yf{kgf nufot s[lif tyf ;fgf Joj;fo k|j4{g ug]{ of]hgf ;'Gof}F . k9]n]v]sf o'jfx¿ ufpFdf ga:g] /f]u ToxfF klg /x]5 . ufpF To;nfO{ lrg]{ tv{/df /x]sf] b]lvof] . 6fªl6ªsf] e"b[Zo, ljsf; lgdf{0fdf o'jf k':tfl;t 5nkmn, kl/of]hgf / :yfgLosf] aLrsf] xflb{stf cjnf]sg, l5d]sL ko{6sLo uGtJosf] eJotf cg'ej cflbn] ddf ulx/f] 5fk 5f]of] . ukmufkmdf e'lnb} gf:tf vfFbf vfFb} gfRg], ufpg] kfnf] cfof] . /fd|f] gfRg gcfpg] d}n] g} s]xL kmGsf nufP/ ;d"x gfrsf] z'¿jft u/]F . 38 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
ToxfF w]/} uLt ah] t/ xfdL ;a}nfO{, …cfFwL vf]nfdf, s] Nofpg] sf];n ] L leg]{ emf]nfdfÚ dg k¥of] . Tof] uLt ;fFRr} ld7f] lyof] . To;sf zAb, efj tyf ;+uLt ;/n, uDeL/ tyf nf]slk|o lyP . To; uLtdf xfdL v"a gfFRof}F . To; uLtdf gfFRbf dnfO{ klg gfFRg nfos uLt n]Vg dg nfUof] . ns8fpgsf] cj;/ kf/L s]xL uLt n]vF] klg . gfFrdf lkm6 x'g] uLt vf;u/L nf]suLtn] ;xeflutfsf] 9f]sf vf]N5 . ;a}n] ckgfPkl5 Tof] cfˆgf] x'Fb} hfG5 . g]kfnsf w]/} nf]suLt Tox\L k|so[ f kf/ u/L nf]slk|o ePsf 5g\ . xfdL ToxfF /xFbf s]xL hf]8L o'jfx¿ dBkfgn] n7\l7P/ ;fyLsf] ;xf/fdf cfOk'u] . To;f] t af6f]df xfdLn] w]/} o'jfx¿nfO{ ufpF k;]sf] b]vs ] f lyof}F . vfglkgdf xf]; gk'¥ofO{ a9L /f}l;bf To:tf] xljut x'G5 . 3/ 5f]8b\ f slxn]sfxLF xfdL cg'zf;g e'lnlbG5f}F . o'jfx¿df Tof] rl/q b]lvof] . To; ;fFem xfdL ca]/;Dd} a:of}F . cGtdf cfltYo afktsf] /ftf] 6Lsf u|x0f u/L xfdL nfvfkfvf nfUof}F . gfFRbf gfFRbf xf}l;Psf] z/L/ cf]R5\ofg kfpgf;fy cr]t x'g] g} eof] . clxn] klg dnfO{ 6fªl6ª / l;Sn];n] lrdf]l6/xG5 . 8fF8f8fF8} lxF8\g], dfly k|k';Dd k'Ug], dfbL emg]{, nf]sn cUof{lgs vfGsLdf s]xL ;do latfpg] dg;'af Ho'Fbf] g} 5 . sf]/f]gf sx/sf] cj/f]w ;lsPkl5 km]l/ k'Ug]5' d ToxfF . ;fyLefOl;t ko{6g, s[lif, ;fgf Joj;fonfO{ PsLs[t ug]{ df]8naf/] s'/f ;'Gg / cGtsf] cg'ej ;'gfpg] wf]sf] dgdf 5 . uf]7sf e]8f ;+/If0f ug{sf nflu @ j6f ef]6] s's'/ kfNbf ltgn] af3l;t h'Wg;Sg] ltgsf cg'ej ;lDemg nfos 5 . ToxL e|d0fdf sf7df8f}F cfpg] qmddf kf]v/f dxfgu/sf d]o/l;t k'luPsf] k'DbL e'DbL sf]6df lgdf{0ffwLg ^* lkm6sf] dxfb]jsf] d"lt{ ;lxtsf] Eo" 6fj/sf] u'?of]hgf, s/La &) k|ltzthlt tof/ eO;s]sf] k"jf{wf/sf] lrq klg :d[ltdf tfh} 5 . ToxfFaf6 b]lvg] kf]v/f c¿ a[xt\ / dgf]/d x'g] g} ef] . sf:sLnfO{ k|s[ltn] lg lbPsf] 5, s:s]nLn] To;sf] dxQf rfn kfPsf klg 5g\ . (*%!)((!(@ à sf7df8f}+ k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 39
k|]df zfx M b[9tf, ljb|f]x / lzIff;dk{0fsL ;Ëd ;|i6f ljdn clwsf/L
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
;g\ @)!& sf] gf]e]Da/ @* tfl/vdf cd]l/sfsf] d'Vo rf8 …Yofª\S; luleªÚdf k|]df zfxn] /fd|f/fd|f t:aL/x¿ kf]:6 ug'{ef] pxfFsf] k]m;a's leQf]df . Pp6f t:jL/n] d]/f] dg RofKk} ;dfOlbP5 . t:aL/n] tflgPsf] dgn] lbdfunfO{ k|]dfn] n]v]sf] :6f6; klg x]g{ eg]5 Sof/] cfFvf ltgdf u9] / Tof] cleJolQm dfld{s nfUYof] . gfltgL snzsf] u'Go"rf]nL sfo{qmd 5 . gfltgLsf] uf]8f wf]P/ cfzLjf{b lbOPsf] 5 / k|]dfn] cfk"mnfO{ …efUodfgL xh'/cfdfÚ n]Vg''ePsf] lyof] . To;n] ddf k|]df zfx :j;+:s[lt–;+:sf/k|lt cf}wL uj{ ug]{ JolQm xf] eGg] efj uf9f kf¥of] . ;+o'Qm /fHo cd]l/sfsf] sf]nf]/f8f] :df]sL lxn /f]8l:yt ckf6{d]G6 -jf;:yn_ af6 %#^ dfOn b"/Ldf k5{ o'6fx, ;fN6 n]s l;6L . ToxfF a:g] k|]df zfx;Fu dnfO{ ;fdflhs ;~hfnn] ljB'tLo ;fyL aGg] cj;/ lbof] . d}n] ;Gb]zs -d];]Gh/_ k7fP/ s'/fsfgL ug{ vf]h]F t/ Tof] ;Dej ePg . Ps lbg d :6f]/df sfd ug]{ tof/Lsf nflu xflh/ ug{ nfu]sf] lyPF . d]/f] df]afOndf x]bf{ pxfFnfO{ cgnfOgdf b]v]F . ;Lw} ;Grf]la;Grf] ;f]w]F . d]/f] ;f]wfOdf ptfaf6 s'g} k|To'Q/ cfPg . ;fFemsf] $M#) ah]b]lv sfd z'¿ eof] . sfd z'¿ ul/;s]kl5 df]afOn rnfpg', Rof6 ug'{, ;fdflhs ;~hfndf Jo:t x'g' :6f]/sf] lgodljk/Lt x'g] u5{ . ctM Dof;]Gh/af6 sn u/L k|]dfaf/] lh1f;f /fVg} ;lsgF d}n] . To;sf] nut} s]xL lbgkl5 zfx la/fdL k/L c:ktfndf pkrf/ u/fO/x]sf] t:aL/ ;fdflhs ;~hfnsf] leQfdf b]v]F . dgdg} k|]df zfxsf] :jf:Yonfesf] sfdgf ul//x]F d}n] . 40 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
;g\ @)!&, l8;]Da/ @) tfl/v, a'waf/, ;fFem %M%% ah] k|]df zfxsf] ;fN6 n]v l;6Ll:yt OG6/dfpG6]g c:ktfn, o'6fx /fHodf lgwg ePsf] ;dfrf/ kf] k9\g k''u]F d . 5fkfx¿n] kx]Fnf] u'nfkm cf]Onfof] eg]/ klg ;dfrf/ lbO/x]sf lyP . cgnfOg ;flxlTos klqsf … zAbkyÚn] æk|]df zfx /lxgg\Æ eGg] zLif{ ;dfrf/ lbof] . tL ;dfrf/ x]g'{ d cfkm}FnfO{ :tAw agfpg' lyof] . /ftsf] !@M#) kl5 sfdaf6 8]/f cfPF . h'6kfgL, ;nf{xLsf d]/f ;fyLx¿n] k|]df zfxsf] lgwgn] c;n u'?cfdf Pj+ cª\u|]hLsf pTs[i6 lzlIfsf u'dfpg'k/]sf] kL8f kf]Vb} dnfO{ ;Gb]zs aft u/] . kL8f ;f6f;f6 u/]/ Rof6 aGb u/]F d}n] . d]/f :tAwtfsf vftdf :d[ltx¿n] rfª yKb} nu] . vf;df d]/f] a'emfOdf k|d] f lbbL cyf{t\ k|d] f ld;sf] lgwgn] g]kfnsL Ps cb\et' \ ;ª\3if{zLn gf/L vf]:b} lyof] . Pp6L la5§} ljb'ifL lzlIfsf lgNb} lyof] clg Ps k|ltefzfnL dgf]j1 } flgs ;flxTosf/ x8Kb} lyof] . pxfFsf] of]ubfg kSs} ;a}n] t gla;]n { fg\ lg Û eGb} d}n] cfˆg} dgnfO{ j]bgfsf] ;fu/af6 plqg nufPF . dflg;sf] dg slt c6]/L aG5 slxn]sfxLF – yfs]/ cfPsf] eP klg dnfO{ lgb|f nfUb} nfu]g . k|d] f lbbLn] z}lIfs If]qdf k'¥ofPsf of]ubfg ;lDemPF, ;lDem/x]F / ltgn] dnfO{ lrdf]l6/x] /fte/}h;f] . k|]df zfxsf] of]ubfg g]kfnL ;flxTosf] sljtf, syf Pj+ afn;flxTo If]qdf t lyof] g} Tof]eGbf klg dxŒjk"0f{ of]ubfg cª\u|]hL lzIff–;]jfdf lyof] . pxfFn] cª\u|]hL lzIffdf v]n]sf] dxŒjk"0f{ e"ldsfdf d]/f] :d/0f 8f]xf]l/Psf] 8f]xf]l/o} eof] – dg emg\emg\ ljuttkm{ df]l8of] . lbdfudf /x]sf 8fo/Lsf kfgf klN6g yfn] – afNosfn, :s"n] hLjg, h'6kfgL :s"n Pj+ k|]df lbbLsf] cª\u|]hL lzIf0f Kn6sf ¿kdf cfP l;g]dfsf k"j{bLlKt 36gfem}F . k|]df lbbL cyf{t\ cfˆgL u'?cfdfnfO{ ca d Pp6f ;+:d/0f n]v]/ >4f;'dg k|s6 u5'{ eGg] lgwf] dgn] lnPF . s;f]s;f] lgbfP5' laxfgL kv . of] ToxL Ps ljBfyL{sf] j]bgf ;dk{0f xf] . ljqmd ;+jt\ @)$) sf] bzssf] z'¿jftlt/sf] s'/f xf] – d o's]hLdf k9\y]F . k|]df zfx ;nf{xL h'6kfgLl:yt gjhLjg ljBf>ddf lzlIfsfsf] ¿kdf cfpg'eof] – Pp6L sfv] aflnsf Rofk]/ . xfdLNffO{ cª\u|]hL k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 41
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
lzIff lbg eg]/ cfpg'ePsL k|]df zfxn] ljBfnosf lzIfslzlIfsfdWo] w]/} k9]sL eg]/ ul/Psf s'/fn] zfob d]/f] afndl:tisdf ulx/f] 5fk 5f]l8;s]sf] x'Fbf] xf] . Oltxf;, g]kfnL / cª\u|]hL ljifodf Pd P u/]sL ljb'ifL lzlIfsf kfpFbf :s"n g} klg v'zL ePsf] x'Fbf] xf] t/ To;sf] cfsng ug]{ a'tf t To; v]/ d;Fu lyPg . k|]dfn] slxNo} cfk"mn] olQ k9]sf], cfkm" ;flxTosf/ ePsf] eg]sf] xfdLn] slxNo} ;'g]gf}F . pxfFn] k9fpg] t/Lsf / z}nL eg] xfd|f] afndgl:ylt cg's"n x'GYof] . lj;+ @)#& df :yfkgf ePsf] Tof] ljBfnosf ;+:yfks x'g'x'GYof]– kf:6/ k|]dbofn k|wfg cyf{t\ cfKkf . pxfF la|l6; ;]gfsf kfOn6, ;dfh;]jL, ljsf;k|]dL, k|wfg k~r, uflj; cWoIf, wd{u'? Pj+ ;nf{xLsf lbJolktfs} ¿kdf k|l;4 x'g'x'GYof] . pxfFsL kTgL dfof k|wfg cyf{t\ dfof cfG6Lsf] ljBfno ;]jf Pj+ of]ubfg klg sDtLsf] 5}g . dfof cfG6Lsf] ;fysf] sf/0f klg k|]dbofn -cfKkf_ lzIff;]jf, ;dfh ;]jfdf k|l;4 aGg'ePsf] lyof] . ljBfnodf lgMz'Ns lzIff / xf]:6nsf] klg Joj:yf lyof] . lj;+ @)$).)$! d} ljBfno lhNnfsf] pTs[i6dWo] Ps alg;s]sf] lyof] . ljBfnosf] kl/j]z Pj+ dha"t cfsif{s ef}lts ;+/rgfsf lx;fan] g]kfnsf] Ps dfq gd"gf lzIffno dflgGYof] xf]nf To; a]nf . ljBfyL{ P;Pn;L pQL0f{ e};s]kl5 ljBfnosf] lhDd]jf/L k"/f ePsf] 7flgGYof] . xf]:6nsf s]xL ljBfyL{x¿nfO{ pRr lzIffsf nflu klg cfKkfn] Joj:yf ug'{ePsf] lyof] . ;a}n] k9\g kfpg] eP klg d"ntM a];xf/f, 6'x'/f, u/La afnaflnsfx¿nfO{ xf]:6ndf /fvL ;Dk"0f{ k|aGw ul/GYof] . o;}n] xf]:6ndf hghflt ljBfyL{sf] afx'No /x] klg ljBfnodf rflxF ;a} ju{–;d"xsf ljBfyL{ x'Gy] . g]quGhsf ljBfyL{afx]s cf;kf;sf ufpFaf6 klg ljBfyL{ k9\g cfpFy] . ljBfno ;/sf/L geP klg dfG5]x¿ af]l8{ª :s"n eg]/ lrGy] . jf:tjdf pQm ;+:yf ljb]zL ;+:yfsf] cg'bfgdf ;~rflnt lyof] . ;nf{xL lhNnfsf] dfq s] s'/f, g]kfne/} sxlnPsf] ljBfnodf kYof]{– gjhLjg ljBf>d, h'6kfgL . ljBfnosf] d"n ljz]iftf g} km/flsnf] hdLg, dha"t ejg, lgMz'Ns lzIff Pj+ pTs[i6 cª\u|]hL lzIf0f lyof] . 42 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
Toltv]/ ;/sf/L ljBfnodf rf/ sIffb]lv dfq} cª\u|]hL k9fOx'GYof] . gjhLjg ljBf>d ckjfb} lyof] –lzz' sIffb]lv g} cª\u|]hL k9fOg] . g]quGhjf;Lsf afnaflnsfnfO{ 3/}5]pd} c+u|]hL;d]t k9fOg] ljBfnodf lgMz'Ns k9\g kfpg' cxf]efUo lyof] . hf]sf]xLnfO{ To:tf] cj;/ gh'g]{ – Tof] klg af]l8{ª k4ltsf] lzIf0f . lzIfsnfO{ bfOlbbL eg]/ ;Daf]wg ug]{ rng lyof] . cfsfz] gLnf] /ªsf] ;6{, uf9f gLnf] /ªsf] :s6{÷xfkmkfOG6 Pj+ s8f cg'zf;g ljBfyL{sf klxrfg lyP . Tolt dfq xf]OgÙ zfGt jftfj/0f, rf/}lt/ dha"t kvf{n, /fli6«o ufg -h:t}M x6L xf]Og 86L n8\g] g]kfnLsf] afgL===_, lk§L k/]8, k7gkf7gk|lt uDeL/, cg'zf;g, kf]zfs Pj+ pTs[i6 lzIf0f ljBfnosf ljz]iftf lyP . lzz'b]lv b; sIff;Dd k9\g] ljBfyL{sf] ;ª\Vof s/La xhf/sf] xf/fxf/Ldf /xFbf] xf] . gjhLjg ljBf>ddf ;fdfGob]lv cAan lzIfs ;]jf ug{ cfpFy]– hfGy] klg . /fd|f] k9fP/ ljBfyL{df /fd|f] 5fk 5f]8\g] klg s]xL x'Gy] . k|]df zfx cª\u|]hL lzlIfsfsf ¿kdf cfpg'ePsf] lyof] . lrl6Sssf] ;fbf klx/g To:t} ¿k/ª, 3'ln{ª skfn, 7"N7"nf cfFvf – b]Vb}df Tolt v]/sf] /fhkl/jf/s} ;b:oem}F nfUYof] . y/ zfx ePsf] / /]l8of] 6]lnlehgdf klg /fhf/fgL / /fhkl/jf/sf dflg;sf] gfpF cfpFbf zfx g} eg]/ cfpg] x'gfn] klg xfdLleq pgL /fhkl/jf/s} ;b:o x''g\ ls eGg] ghflgFbf] e|d x'ls{Psf] x'Fbf] xf] . PSnL ;Gtfg 5f]/L hnsf] kfngkf]if0f / x'sf{Odf ;do lbFb} lzIf0f k]zfnfO{ g} cfˆgf] hLljsf]kfh{gsf] dfWod agfpg'ePsf] lyof] pxfFn] . 5f]/Lsf] eljiotkm{ ;dlk{t lyof] pxfFsf] hLljsf . pxfFn] tLg sIff;Dd k9fPsf] lxhf]h:t} nfU5 . pxfF;Fu k9\g kfpg' d]/f nflu 7"nf] cj;/ g} lyof] . 3/ufpFdf cª\u|]hL l;sfO lbg] jf l;sfpg ;Sg] sf]xL t 5Fb} lyPg . cg]s sf/0f k/] xf]nfg\ u'?cfdfsf] lzIf0fLo hLjgdf –aLraLrdf pxfFn] :s"n 5f]8\b} km]l/ cfpFb} u/]sf] dw'/f] 5fof 5 d]/f] :d[ltsf vftdf st} . k|]dfn] jL/uGh–h'6kfgL cf]xf]/bf]xf]/ u/]sf] klg lxhf] h:tf] nfU5 dnfO{ – sltko ctLt ctLt aGg} rfxFbf /x]g5g\ lg t dflg;sf] ef]ufOsf Û k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 43
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
3f]sGt], /6Gt], n]vGt], ;:j/jfrg, pRrf/0f, ;fd"lxstf cflbdf ;a} ljlw ldl;Gy] – pxfFsf lzIf0f k4ltdf . b08 / k'/:sf/ k|]dfsf lzIf0f l;sfOsf d"n l;4fGt x'Gy] . cª\u|]hL ljifo / k|]dfsf] gfd ;'Ggf;fy e':sf}n / uf]a/u0f]zx¿sf] rflxF ;ft} hfGYof] . k|]df lbbL b08df s]lGb|t eO{ l;sfO k|efjsf/L agfpg rfxg'x'GYof] . ufO{ xd/f dftf x} === cª\u|]hL xdsf] s'5 gxL cftf x} eGg] cª\u|]hLsf] 8/ l;G8«f]djfnf ljBfyL{ …8«k cfp6Ú ub}{ cGoq :s"n rxfb}{ lxF8\y] . eosf] sf/0f k|]df g} . ldlxg]tL Pj+ cª\u|]hLdf ?lr /fVg] ljBfyL{sf nflu rflxF km]l/ k|]df lbbL eujfg} . ltgsf nflu …dfO{ l8o/Ú x'g'x'GYof] . zAbfy{ s07 u/fpg', jfSo g} s07 u/fpg', /fd|f cIf/sf] cEof; u/fpg' Pj+ lzIf0f kmnbfoL u/fP/} 5f]8\g' k|]dfsf lzIf0fsf ljz]iftf lyP . ;fgf] sIff -aL Ps, b'O{, tLg_ df k9\bf d}n] k|]dfsf] ;fydf k|foM nf]vs]{ / 5f]/L dfq kfpFy]F . nf]vs]{nfO{ cf}wL dg k/fpg'x'GYof] pxfF . d]/f] :d/0fn] aL, Ps, b'O{, tLg / gf} sIff dfq k9]sf] atfpF5 . c¿ sIffdf k9]÷gk9]sf] osLg 5}g dnfO{ . zfob hLjg ;ª\3if{sf qmddf pxfF cGoq uPsf] a]nf k9\g gkfOPsf] h:tf] nfU5 . kfFr, 5, ;ft / cf7 sIffdf rflxF cGo bfOlbbL -u'? u'?cfdf_ n] k9fPsf] ;DemG5' . kfFr÷5 sIffdf k9\bf ;+:yfkssf 5f]/LHjfOFsf] sdflG8ª cª\u|]hL lzIf0fn] xfd|f] cª\u|]hL sdhf]/ x'g} kfPg . sIff gf}df dnfO{ k|]df;Fu k'gM k9\g] cj;/ ldNof] lj;+ @)$* lt/ . lstfa cfFvfghLs} /fv]/ k9\g] afgL k|]df zfxsf] lyof] . tL kl/j]z klg d]/f :d[ltdf syfgse}Fm cfpF5g\–hfG5g\ . Tof] a]nfdf pxfFdf kl/jt{gzLn :jefj kfOof] . pbf/, pbfQ, ;x[boL, bofn', dfofn', ldqjt\ 9ª\un] k|:t't ePsf] b]Vbf xfdL crDd dfGYof}F . k|]df lbbL;Fusf] lzIf0fsf ;Demgf d]/f] :d[ltdf PsPs cfO/x]sf 5g\ . h:t}M – b; sIffsf] ljBfyL{nfO{ j8{ ldlgª cfPg eg] tLg sIffsf] d]wfjL ljBfyL{n] uP/ atfPsf] . Tof] g} b08:j¿k kfPsf] . – ljBfyL{sf] ;lqmotf -8:6/ agfpg], ljBfyL{n] k9fpg] Pj+ ;fd"lxs lrof agfP/ vfg]÷v'jfpg]_ 44 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
sIffdf s;}n] klg xNnf ug{ gkfpg], cg'zfl;t x'g'kg]{ . k|]df lbbL ;dfgtf, Pstf Pj+ ;fd"lxstfdf ljZjf; ug'{x'GYof] . ldlxg]tL, h]x]gbf/ ljBfyL{sf nflu dxfg\ nfUYof] k|]df . cª\u|]hL /fd|f] agfP dfq eljiodf s]xL ug{ ;lsG5 eGg] l;4fGt af]s]sL k|]df zfx lzIffnfO{ hLjgsf] Hof]lt 7fGg'x'GYof] . pxfFdf a]nfa]nfdf gf/LjfbL ljrf/ klg k|s6 ePsf] kfOGYof] . Ps ljb|f]xL :jefjsL ;ª\3if{zLn gf/Lem}F nfUYof] k|]df . k|]df lbbLsf] k"j{k|fylds tx / k|fylds txsf] ljBfyL{ x'Fbfsf] Ps ;Demgf klg d]/f] lbdfudf tfh} /x]sf] 5 . k|]df lbbLnfO{ ;Daf]wg ubf{ t]SjfGbf]sf v]nf8Ln] cfˆgf] u'?nfO{ af] -clejfbg_ u/]em}+ ug'{kYof]{ . h:t} M u'8 dl8{ª lbbL Û u'8 cfkm6/g'g lbbL Û u'8 Olelgª lbbL Û s8f cg'zf;gdf ljBfyL{ /xGy] ;w}F . j8{ ldlgª gcfpg] ljBfyL{sf] s'g} u'Ghfo; x'GgYof] sIffdf . ctM sltko ljBfyL{ k9fO 5f]8]/ cGoq klg hfGy] . k6sk6s 5f]/L hnsf] eljiosf nflu g} afFR5' / afFRg]5' === p;nfO{ s]xL agfpF5' eGg] zfx k|ltefzfnL lzlIfsfsf ;fy} ;ª\3if{sL k|ltd"lt{ Pj+ :jfledfgL, ljb|f]xL, dgsf/L, bofn', b[9, ;Ifd gf/L JolQmTj x'g'x'GYof] . clxn] ;DemFbf nfU5 –x}g o:tf] ;a} ljz]iftfsf] ;lDd>0f ePsf klg s'g} gf/L x'G5g\ / < k|hftGqsf] k'gM:yfkgfkl5 ;/sf/n] cgGtnfn >]i7nfO{ k|csf] ¿kdf h'6kfgL :s"ndf v6fof] . To; a]nfb]lv bfOlbbL zAbsf] rng x6]/ ;/fld;sf] rng nfu" eof] . ljBf>dsf cAan cª\u|]hL lzIfsx¿ d]3/fh sf]O/fnf -tTsfnLg k|c_, /fdhLjg l;+x -k"j{ ;ef;b\ ;+ljwfg;ef_, OGb| ;'Aaf -tTsfnLg k|c_, O{Zj/L k|wfg, aaL u'?ª, PnL k|wfg -;+:yfkssL 5f]/L_, OGb| kf08]o cflb;Fu d}n] k9\g] df}sf kfPsf] x'F . ;a};Fu cg'u[xLt /xFbf/xFb} k|]df ld;sf] cª\u|]hL k9fOsf] h:tf]
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
–
k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 45
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
c¿sf] 5fk /x]g ddf . pxfFsf] lzIffsf] k|efjn] ddf cª\u|]hLk|lt dfq lh1f;f a9fPg 1fgs} aufgdf kufxf nufOlbPsf] lyof] . xf]nf To;}n] klg d ljBfnosf cª\u|]hLsf /fd|f ljBfyL{dWo] Ps ulgGy]F . cª\u|]hL;Fu g8/fpg] x'g'sf] sf/0f xf] – k|]df lbbLsf] cfwf/e"t cª\u|]hL lzIf0f . cfO{P -k|jL0ftf k|df0fkq tx_ k9\g] a]nf cu|hx¿n] clgjfo{ cª\u|]hLsf] xfpu'hL b]vfOlbP lsgeg] pgLx¿ cª\u|]hL cg'QL0f{df Xofl6«s ul/;s]sf lyP . ctM d klg ;'/Iff kmf}hsf] clws[t aGg] of]hgf af]Sb} cGo ljifo lng k'u]F . hLjgdf cª\u|]hLnfO{ d"n ljifo agfP/ pRr lzIff xfl;n ug{ gkfPsf]df rflxF a]nfa]nf k5'tf] nfU5 . k|]df zfx tTsfnLg hg]{nsL 5f]/L x'g'x'GYof] . pxfFn] rfx]sf] eP /fd|f] ;/sf/L ;]jf;'ljwf lnO{ ;'vsf ;fy hLjgofkg ug{ ;Sg'x'GYof] . ;DkGg eP/ klg 5f]/L hnsf] eljiosf] nflu 7"nf] ;ª\3if{ ug'{eof] . ;do qmd;Fu} k|]df zfxsf] sf7df8f}F k|j]z eof] . hnsf] ;fy cfdfn] 5f]8\g' ePg . hnn] klg cfdfsf] ;fy 5f]l8gg\ . kf6g c:ktfndf hGdL, sf7df8f}F–jL/uGh–;nf{xL h'6kfgLdf x'ls{PsL Pj+ h'6kfgL ;nf{xLdf :s"n] hLjg k"/f u/]sL hn g]kfnL l;g]j[QsL pTs[i6 / ;kmn gflosf . gflosf aGg'sf] d"n k|]/0ff>]o cfdf k|]df zfxnfO{ g} hfFbf] xf] hnsf] klg . d}n] lj;+ @)^@÷)^# lt/ cfˆgL u'?df k|]df zfx;Fu e]6L cGtjf{tf{ lng] of]hgf agfPF . nlntk'/lt/ a:g] k|]df;Fu kmf]g ;Dks{ klg eof] . zfob ;xof]uLn] kmf]g p7fOg\ . /, /]:kf]G; klg /fd|} kfPsf] lyPF d}n] . vf]hLvf]hL hfg] km';{b ePg lsgeg] d !) M))–&M)) ;Ddsf] …k|'km l/8/Úsf] hflu/df Jo:t lyPF . ;flxTosf/ k|]df zfx;Fu cGtjf{tf{ lng] rfxgf rfxgfdf dfq ;Lldt eof] . ;flxTosf] Oltxf;df ultnf] cGtjf{tf{ cfpg] ;Defjgf 6¥of] . d pxfFsf] ljBfyL{ ePsfn] pxfFaf/] w]/} a'em]sf] lyPF t/ s] ug'{ < ;don] h'/fPg e]6jftf{ . s]xL jif{kl5 ;Gtfgsf] dfofn] k|]df zfx cd]l/sf hfg'eof] . ;g\ @)!& sf] km]a|'c/L !) tfl/vsf lbg d klxnf] k6s sf]nf]/f8f] k'u]F . ljsl;t b]zdf k'u]kl5 df]afOn, ;fdflhs ;~hfn Pj+ OG6/g]6sf] kx'Frdf /x]F . ;r{ ub}{ k|]df zfx vf]h]F . d ljdn clwsf/L, 46 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
h'6kfgL eg]kl5 dfq …k|m]G8 l/Sj]:6 P;]K6Ú eof] . ;fyL algof] . pxfF;Fu d];]Gh/df klg Rof6 ug]{ sf]l;; u/]F . k|ZgfjnL tof/L u/L hafkm lng] ;f]r klg agfPF . d];]h o:tf] lyof]– …xfpm cf/ o" < ld; ÛÚ …cfO{ Pd ljdn k|md h'6kf6L, ;nf{xLÚ …xfpm cf/ o" <Ú sf] hafkm d}n] slxNo} kfOgF . k|]df;Fu To;sf] hafkm geP/ xf] of lsg pxfFn] Pp6f zAb klg l/KnfO{ ug'{ ePg . lsg xf]nf eGb} d]/f dgdf s'/f v]ln/x] . cs:dft\ la/fdL k/]sf], c:ktfnsf] a]8df /x]/ pkrf/ u/fO/x]sf] t:aL/ ;fdflhs ;~hfndf b]v]F . dgdf lr;f] k:of] . k|]df zfx cyf{t\ k|]df lbbL cyf{t\ k|]df ld;n] cfˆgf] b'Mv– kL8f, sxfgL slxNo} atfpg' ePg, u'gf;f] klg ug'{ ePg . af}l4s, lrGtgzLn, cGt/d'vL, efj's, sNkgfzLn, :jfledfgL, b[9k|lt1, pbf/, ;Ifd Pj+ ;ª\3if{zLn gf/Lsf] pbfx/0f alg/xg'eof] hLjgko{Gt . lj;+ @)!&÷)!* b]lv g} k|sfzgsf If]qdf syfdfk{mt b]lvg'ePsL k|]dfsf ljljw ljwfsf k':tsfsf/ s[lt k|sflzt 5g\ . pxfFsf] of]ubfg d"ntM cfVofg If]qdf a9L b]lvG5 . …kx]Fnf] u'nfkmÚ / …ljifofGt/Ú syf;ª\u|x k|sfzgkZrft\ zfx lgs} rlr{t Pj+ cAan n]lvsfsf ¿kdf lrlgg'eof] . pxfFsf …cfpm dnfO{ ;Def]u u/Ú sljtfdf k'?ifk|wfg ;dfhk|lt ljb|f]x / lg/fzf kfOG5 eg] …nf]Ug]Ú syfdf ct[Kt rfxgf Pj+ s'07fsf] cleJolQm . lg/fzf Pj+ dgf]j}1flgs cleJolQmnfO{ zfnLg 9ª\un] k|:t't ul/Psf] kfOG5 pxfFsf /rgfdf . Jojxf/df obfsbf pxfF pu| gf/LjfbL lrGtg laDa klg lbg'x'GYof] . o;sf] pbfx/0f xf]– 5f]/L hnnfO{ ;fydf lnP/ PSn} afFRg' . cGTodf, k|]df zfx -lj;+ @))! M >Lk'/ jL/uGh, k;f{ – @)&$ k'; % M o'6fx /fHo, cd]l/sf_ cyf{t\ k|]df ld; Û JolQmut÷kfl/jfl/s hLjg h]h:tf] eP klg k|]df zfx k|ydtM Ps cb\e't\ cª\u|]hL lzlIfsf . TofuL, b[9k|lt1 lzIff;]jL klg xf] . lzIffsf] Hof]ltn] dfq ;dfh kl/jt{g x'G5 eGg] dfGotfsL b[9 ;+jfxs . Tolt dfq xf]OgÙ k|]df zfx g]kfnL ;flxTosf] Oltxf;df yf]/} jif{ dfq n]v]/ rlr{t ag]sL pTs[i6 k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 47
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
dgf]j}1flgs Pj+ cl:tTjjfbL ;|i6f–;h{s klg . yf]/} ;fwgf u/]/ klg u'0ffTds /rgf n]Vg] k|]dfsf sljtf, cfVofg Pj+ afn;flxTon] ;w}F pxfFsf] gfd lg/Gt/ sfod /fVg]5g\ g]kfnL ;flxTodf . …dDdLÚ Pj+ … cfsfz ljeflht 5Ú -;+o'Qm n]vg_ n3' pkGof; / pkGof; n]vgkl5 ;flxlTos j[Qdf x/fPsL k|]dfsf s[lt yf]/} 5g\ t/ k|efjsf] ;3gtf uxgtd . pxfFsf] cfTdj[QfGt n]lvPsf] eP Tof] g]kfnL ;flxTosf] Oltxf;df cd"No lglw x'g] lyof] . k|]df lbbLsf] r]nf] d}n] d"n cª\u|]hL ljifo lnP/ pRr lzIff xfl;n ug{ ;lsgF . kl/l:yltn] klg lbPg . cª\u|]hL ljifonfO{ hLjgj[lQsf] dfWod agfpg g;s]sf]df / u'?df;Fu lj:t[t cGtjf{tf{ lng gkfPsf] k5'tf] zfob hLjgko{Gt g} ddf /xg]5 . cw'/f]– ck"/f] /flVfof] Pp6f ;Tsfo{ clg ;don] sxfF klv{of] / < lgoltsf] v]n . u'dgfdh:t} eP klg k|]dfn] s/La cfwf bzs ;flxToIf]qdf /fv]sf] ;lqmotf g]kfnL ;flxTosf] dxŒjk""0f{ k"FhL xf] eGg' cTo'lQm x'Gg . cª\u|]hL lzIffdf dxŒjk"0f{ of]ubfgn] k|]df lbbLnfO{ h'6kfgL :s"nn] ;w}F ;Demg]5, ;Ddfg ul//xg]5 . ;fgf t/ vFlbnf s[lt lbPsf sf/0f klg k|]df zfxnfO{ g]kfnL ;flxTosf] Oltxf;n] sflvRoflk/xg]5 . ef}lts z/L/ dfq} klxrfg x}g lg u'?df Û s[ltn] ;w}F cd/ agfO/fVg]5 –tkfO{+ cd/ gf/L ;|i6f . cgGt >4f;'dg ;flxTo;flwsf u'?df ÛÛ l8;]Da/ !), @)!( sf]nf]/f8f] bimal.adhikari85@icloud.com
k|of;sf kTy/df gbL;/L axG5' xfF;L d t/Ën] e/L . d kf]v/L e}m+ plx 7fpF hlDbg 5 z'4 of] hLjgsf] ;a} s'/f .. — dxfslj b]jsf]6f 48 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
…pT;fxÚ df d]/f] klg pT;fx df]xg b'jfn
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
@)$@ dfu{ !%, af}4df k|ultzLn n]vsx¿sf] e]nfn] ;femf ;xdltsf] cfwf/df …pT;fxÚ nfO{ dfl;s¿kdf g} lgoldt k|sfzg ug]{ p2]Zon] ;Dkfbs d08nsf] rog ePsf] lyof] . pQm e]nfn] kfFrhgf k|ultzLn ;flxTosf/x¿ kfl/hft, vu]Gb| ;+u|f}nf, /d]z ljsn, df]xg b'jfn / cfgGbb]j e§nfO{ ;Dkfbs d08ndf /xg e]nfn] cg'/f]w u/] cg';f/ rog eof] . sfo{sf/L ;Dkfbsdf O:dfnL, ;xsfo{sf/L ;Dkfbsx¿df zfb"{n e§/fO{ / b]ljsf ltdlN;gf /xg] Joj:yf eof] . To;tfsf d k|ultzLn n]vs snfsf/ ;+3sf] s]Gb|Lo ;ldltdf z/b ag]kfsf] gfdaf6 ;lqmo /x]sf] x'gfn] k|ultzLn hut\df kl/lrt lyPF . d]/f] lglDt Tof] e]nf / To; e]nfaf6 ;Dkfbs d08ndf /xg] ;Dkfbs agfOPsf]df lgs} uf}/j dx;"; u/]sf] To;If0f d}n] ;w}+ g} :d/0f ug'{kg]{ If0f eof] . kfl/hft d]/f] cfbz{sf ;flxlTos of]4f / rlr{t ;flxTosf/ . pgL;Fu o;} cjlwdf w]/} ;fdLKo hf]l8of] klg / ;flxlTos l;h{gfsf lx;fan] d]/f lk|o gfd klg x'g\ . To;tfsf g} kfl/hftsf k|sflzt pkGof;, syf, sljtfsf k':tsx¿ k9]+ . @)$) c;f/ #@ b]lvsf] …hgdtÚ kflIfsdf kfl/hftsf ;+:d/0f 5flk+b} cfPsf] xf] . …Pp6f lrqdo z'?jftÚ ;+:d/0fb]lv, … klxnf] ;flxlTos cleJolQmÚ, …cfqmd0fx¿Ú, …dgsf] ulx/fO{df k:g]x¿Ú, …Jo:ttfsf] bf];|f] em6f/f]Ú, …Pp6f ?dfgL ;+emgfÚ, …xfn;fnsf s'/fÚ, …bz ?lkofF bfd d]/f] hLjgsf] ;+of]uÚ, …c;Gt'lntx¿;FuÚ gfds ;+:d/0fx¿ hgdtdf 5fKg lbO{ ;+:d/0f n]vgdf 3R3RofOlbPsf] k'/fgf] ofb :d[ltdf cfO/xG5 . hgdtaf6 pxfFsf] clegGbg, hgdt kfl/hft cª\s / hgdt kfl/hft :d[lt cª\s klg k|sflzt 5g\ . k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 49
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
vu]Gb| ;+u|f}nfsf] gfukf]v/Lsf] 8]/fdf @)@^ ;fn kmfu'glt/ … lau'nÚ ;fdlos ;+sngsf nflu syf dfUg uPsf] ;Demgf 5 . @)@& j}zfvdf …lau'nÚ df logsf syf …pHofnf] v:g'eGbf cl3Ú k|sflzt ePsf] lyof] . Toltv]/b]lvsf] logL;Fusf] d]/f] ldqtf emfª\lub} hfg'afx]s cf]em]ndf k/]sf] 5}g . …hgdtÚ n] logsf] ;Ddfg ug{ kfPsf] 5'Ù o;}u/L d]/f] ;Demgfdf logn] cIf/ clejfbg u/]/ d]/f] ;Ddfg u/]sf 5g\ . k|ultzLn–;fdflhs r]t\ ePsf xfdLx¿ cf–cfˆgf] ;flxlTos If]q, l;h{gf / ultljlwdf ;lqmo 5f}+ . …pT;fxÚ df klg logL;Fu ! jif{ ;Fu} ;flxlTos ;Dkfbgdf /dfof}+ . /d]z ljsn d}n] lgs} ;Ddfg ug{ kfPsf] ;flxlTos cleoGtf cyf{t\ jl/i7 cfVofgsf/ x'g\ . logsf h]7f5f]/f ljho rfln;] ;dsfnLg ldq dfq geO{ k|fylds lzIfs tflnddf !) dxLgf;Dd ;Fu;Fu} ;xkf7L eP/ k9\g kfPsf cfTdLo ldq klg x'g\ . /d]zbfOsf syfx¿ d dg k/fP/ k9\g] u5'{ . d]/f bfh' s[i0fk|;fb b'jfn;Fu eP/ /d]zbfh' a/f]a/ 3/ cfpg] u5{g\ To;tfsf . cfgGbb]j e§ d]/f cfb/0fLo ;flxlTos u'? . k|ultzLn r]t\ ;flxTodf eg{ l;kfn' logL lzIf0f ;]jf / ;flxlTos l;h{gfdf hLjg ;dk{0f ub}{ cfPsf ;|i6f x'g\ . @)$$ ;fndf k|sflzt …cfnf]rgf / kl/roÚ d]/f] k':tsdf logn] e"ldsfdf n]v]sf 5g\– æo; k':tssf s}og\ kf7snfO{ yfxf x'g]5 >L df]xg b'jfn t >L …z/b ag]kfÚ gfds cfnf]rs x'g'x'Fbf] /x]5 . h;nfO{ xfdLn] @)#) pk|fGtb]lv ;do–;dodf k9\b} cfPsf lyof}+ . clg slt gf}nf kf7snfO{ of] klg yfxf x'g]5 M @)#) sf] bzsdf g} g]kfnL ;flxTosf] Oltxf;df 7fpF–7fpFdf a/f]a/ rrf{df cfO{ cfˆgf] Pp6f lglZrt 7fpF agfO;s]sf ;flxTosf/x¿sf ;DaGwdf >L df]xg b'jfnn] olt v/f]v/L lsl;dn] cfˆgf ;dLIffTds dGtJo lbO;Sg' ePsf] /x]5 . x'g klg ;fy} o:tf l6Kk0fL, dGtJo, ;dLIff, cg'zLng / cfnf]rgfn] Tolt a]nfsf] n]vgnfO{ sltsf] k|efj kf¥of] xf]nf .Æ 50 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
dnfO{ oL ;|i6fx¿;Fu …pT;fxÚ df a;]/ l;h{gfTds ofqfdf nfUg kfpFbf lgs} pT;fx ylkPsf] xf] . kfFrhgf xfdL ;Dkfbsx¿ ljljw ljwf x]g{] / ;Dkfbg ug]{ sfo{df h'6s ] f lyof}+ . d lgaGw ljwf x]g{] ;Dkfbsdf bl/Psf] dnfO{ ofb 5 . @)$@ df3b]lv @)$# k';;Dd hDdf !@ cª\sdf ;Dkfbs eO{ ;flxlTos ;]jfdf nfu]sf] ljut Oltxf; d]/f nflu uf}/jk"0f{ If0fx¿ x'g\ . ! jif{sf] ;Dkfbg sfo{df …pT;fxÚ df 5flkPsf lgaGwsf/ / lgaGwdf DofS;Ld uf]sL{åf/f lnlvt …ljifoj:t'Úaf/]sf] lgaGw, OGb|k; | fb /]UdLsf] …/fli6«o uLtsf/ aGg] w'gdfÚ, df]bgfy k|l>tsf] …latf{sf /}tLx¿Ú, ndh'ª clwsf/Lsf] …dx+uf] k':tsÚ, df]xg b'jfnsf] …7"nfa8f egfpFbfx¿ / dÚ 5flkPsf 5g\ . o;}u/L chft zdf{sf] … OHhtÚ, /ljnfn clwsf/Lsf] …k|ltef ;DdfgÚ, 3gZofd kf}8n ] sf] …kf]On hfg] afgLÚ, kf]if/fh kf}8n ] sf] …klx/f] / s'lxgf]Ú, …z"/jL/ kf}8o\ fnsf] …u'? u0f]zhLÚ, hgsk|;fb x'dfufO{+sf] …;do / hLjgÚ, /ljls/0f lghL{jsf] … ukm;kmÚ lgaGwx¿ 5flkPsf 5g\ . @)$# k';sf] cª\sdf jif{el/sf lgaGwx¿af/] s[i0frGb|l;+x k|wfgsf …pT;fxÚ sf lgaGw Ps k|ltlqmof, zlQm nD;fnsf] n]v–lgaGw ;DaGwL l6Kk0fL / d"Nofª\sg kl/jf/sf] … pT;fxM Ps ;ª\lIfKt cWoogÚ k|sflzt ePsf] b]lvG5 . Ps jif{ pT;fxsf] ;Dkfbs eO{ k|ultzLn ;flxlTos ofqfkydf nfUbf–nfUb} d]/L dftf lvns'df/L b'jfnsf] b'bf{Gtdo 36gfaf6 lbj+ut x'Fbf …pT;fxÚ n] @)$# k';df o;vfnsf] ;dj]bgf 5fk]/ dnfO{ 9f9; lbPsf] k|;ª\u :d[ltsf nflu oxfF hfgsf/L lbg vf]h]+ . æsfe|] lhNnfsf] ag]kf zx/ lgjf;L >L df]xg b'jfn k|ultjfbL ;flxTo;]jLx¿sf dfemdf ;'kl/lrt x'g'x'G5 . lzIff / ;dfh;]jfsf] If]qdf klg pxfFnfO{ lhNnfaf;Lx¿ /fd|/L lrGb5g\ . ut kf}if @( ut] @)$# laxfg # ah] pxfFsL cfdf >LdtL lvns'df/L b'jfnsf] lgwg ePsf] ;dfrf/n] pxfFnfO{ lrGg], hfGg] ;a} hgtf ;fy} o; …pT;fx kl/jf/Ú nfO{ klg lgs} b'MvL t'NofPsf] 5 . pxfFn] @)$@ dfu{ !% pk|fGt ;femf ;xdltsf] cfwf/df v8f ePsf] …pT;fxÚ sf] ;Dkfbs–d08n -@)$@–@)$#_ df a;L ug'{ePsf] of]ubfgsf] ;Demgf ug'{ o; cj;/df ljz]if dxTj /fVg] k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 51
co m
s'/f xf] . pxfFnfO{ k/]sf] o; ulx/f] zf]ssf a]nfdf …pT;fx kl/jf/Ú pxfFk|lt xflb{s ;xfg'e"lt JoQm ub}{ cfpFbf lbgdf k'gM o:t} pT;fx / hfFu/ lnO{ b]z / hgtfsf] ;]jfdf ;dlk{t x'g ;Sg'xf];\ egL ;dj]bgf JoQm ub{5 – pT;fx kl/jf/ . Æ dk|lt kf]v]sf ;dj]bgfsf pb\uf/ / pT;fxdf ufFl;Psf ;[hgf, >dsf syfx¿ d ;w}+ ;lDem/xG5' . pT;fxs} ;Dkfbg qmddf oL ljlzi6 ;flxTosf/x¿;Fu ag]kfl:yt d]/f] 3/df vfgf ;Fu;Fu} vfPsf tL If0fx¿ klg ;Demgfdf cfO/xG5g\ .
s.
(*$!^#)$^% àag]kf, sfe|]
kh
as
c:6«]lnofdf g]kfnL / Ol08og :jflbi6 kl/sf/x¿sf :jfb lng xfdLnfO{ ;lDemg'xf];\ Û
w .k
ha
ss
MIRCHI
w
w
INDIAN + NEPALESE KITCHEN Greenwood Plaza 36 Blue Street, North Sydney NSW 2216 Greenwood Plaza Shop No FC13 Australia Phone : +61401200190 email:mirchinsydney@gmail.com
52 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
eujfg lh1f;f nIdL pk|]tL
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
cfTdf, k/dfTdf, k'gh{Gd, hLjg, df]If, cflb ljleGg r]tgfdf p8]/ lrGtg ug{' / cfˆgf] b[li6sf]0faf6 cflTds ljsf; ug{'sf] cy{ k[ys k[ys 5 . t/ Ps}k6s k[ystflt/ k'U5' eGg' vf8ndf kg{' xf] zfob . t/ dfgj hLjg g} Ps /x:odo >[ª\vnfn] el/Psf] 5 eGg] c¿n] h:t} d}n] klg t cg'e"t ul//x]5' . xf] o; cy{df hLjgnfO{ klg k[ys dfGbf km/s gkn{f h:tf] nfU5 . lgb|fdf slxn] t hLjg e]6\g e]6\g vf]H5' t/ yfxf gkfO{ x/fpF5 / dnfO{ dWo/ftn] nv]6\5 . xf] haha lgb|fdf hLjgxLg x'g} nfU5' d ta ta 6f9f st}af6 k|]ldn efjsf] t/Ën] tfg]/ dL7f] w'gdf t/lËt u/fp5 . lgb|fdf g} kf] emgemgfpF5 t d+lGb/df aHg] z+v 306sf] cfjfh . tGb|fsf] ;+;f/df ehgsf dL7f] u'~hg z+v 306fsf] w'g Pstdf;n] ah]sf] ;'g]/ d pGd'Qm eP/ /dfPsL 5' . logdf 5'§} cfgGb cfpF5 cfO/xG5 . cfxf Û cfgGb gfKg] dfgs x'Fbf] xf] t d klg dfkg u/]/ ;'6'Ss eGg] lyPF t/ 5}g s;/L eGg' / < slxn]sfxLF tGb|f of ;kgfdf dfq xf]Og x/]s lbgsf] ljkgfdf klg tL emGsf/ ljr/0f u5{' / To;sf] cg';/0f ug{ dg nfU5 . log} t/Ëdf t/lËt eP/ la:tf/} eujfg k|lt ljZjf; hfU5 zfob . dlGb/df cfTdfx¿ klg bf}l8/xG5g\ c/] . t/ lsg dlGb/df cfTdfx¿ bf}8g' . d 5Ss k5{' slxn]sfxLF . s] dlGb/df t eujfg x'Gf kg{] x}g / < lsg cfTdf / Û cfTdf eg]sf] e"t, ls e"t klg a:5g\ / dlGb/df . e"t af/] s'/f ug{ k6Ss} dg 5}g olta]nf . kl5 s'g}j]nf dg nfUof] eg] s'/f u/f}+nf e"t s] xf] e|d xf] ls ;To h] g} ePklg . k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 53
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
lgs} lbg b]lv hLjgsf] /+u ;f]r]/ d /+uxLg h:t} eP5' Sof/ . d n]Vg vf]H5' ;w}+ ;w}+ hLjgsf dL7f uLt / ToxL ljifo /f]Hb} z'¿ u5{' . t/ tL t efUb} k/k/ k'u]/ dnfO{ nf]Kkf Vjfpg vf]H5Gf\ af Û clg an u/]/ k'/fg} /+udf kf}l8g vf]H5' . kf}8b} lgs} k/ k'u]kl5 yfx} gkfO{ ;'6'Ss xft nfU5 hLjgsf] ;'gf}nf] /+udf eujfg k|ltsf] efj . xQ]l/sf s:tf] uxg ljifo lg eg]/ cflQPsL klg t 5' . of] s:tf] bzf pkm\ d km]l/ c¿ ljifo ;f]R5' . t/ xft nfU5 z"Go . clg s:fn] kf] k"0f{¿kdf a'em]sf 5Gf\ xf]nf / eujfgsf s'/fx¿ Û d}n] klg t a'em]sL g} sxfF 5' / < cxF s]xLklg a'em]s} 5'O{g . s] d ;dYf{ 5' t o; af/] n]Vg Û cxF 5}g laNs'n} 5'Og . t/ s]xL t eGg} k5{ cfˆg} cg'ejdf efjgfsf] /+u ld;fP/ . cfˆgf efjgf n]Vg lsg cflQg' / < h'g c;/Nn aUg' clg lg/Gt/ alu/xg'sf] Pp6f bz{g . sxfFaf6 s;/L z'¿ u/f}+ wd{ clg eujfgsf s'/f . olts}df wd{, eujfg dlGb/, k"hfsf cfjfhn] dnfO{ PsfPs pT;flxt kf5{ / sndsf] lga To;} ljifodf bf}8g yfN5. ;fFRr} ca ga'em] klg a'em] h:t} u/]/ k'Ug} k5{ s]xL bz{g ld;fpb} ePklg . xf]Ù cfh o;}sf/0f eujfgsf af/]df wd{sf af/]df s'/f ug{ nfu]+ . eujfg gx'g' xf] t lsg eujfgsf] gfddf x/]s rf8kj{sf /+u/f]nL x'GYof] xf]nf . /fd gjdLdf /fdsf] k"hfÙ a'4 hoGtLdf a'4sf] k"hfÙ s[i0f ci6dLdf s[i0fsf] k"hfÙ cg]s ;Gbe{df gf/fo0fsf] k"hf, ljhof bzdLdf gjb'u{f ejfgLsf] k""hfÙ efO ltxf/df nIdL k"hfÙ >L k~rdLdf ;/:jtL k"hfÙ lzj/fqLdf lzjsf] k"hfÙ cGo b]jb]jLx¿sf] lgod / ;do cg';f/sf] k"hf, k|f0f, k|lti7f u/]/ hLjGt ePsf 5Gf\ eGg] cf:yf / ljZjf;sf ;fy lsg ul/GYof] xf]nf ToxL d"lt{{df g} nLg eP/ . To;}n] eujfg t 5Gf\ oqtq h'g ¿kdf klg of] ljZja|Dxf08df . t/ wd{ g} ga'emL wd{s} ljifodf cfpg] d]/f dgsf cfjfhx¿ s:tf] xf]nfg\ eg]/ d cGof]ndf 5' . O{Zj/, b]jL b]jtf / eujfgdf s] km/s 5 < of] Pp6f ax;sf] ljifo xf] . cfsf/ ls lg/fsf/ clg eujfg d"lt{{sL dfG5] eGg] s'/f ;xh 5}g. lg/fsf/ eujfg lzjsf] 54 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
dlxdf dxŒj / ljZjf; lxGb' k/Dk/fdf ;jf]{Rr dflgG5. lxGb" wd{sf] ;jf]{Rr zlQm / uf}/jsf ¿kdf lzj eujfgnfO{ ljleGg gfd, :j¿k / sd{sf ¿kdf dflgg] s'/f ;a}nfO{ yfxf 5Fb}5 . eujfg lzjnfO{ s}nf;s"6 kj{t b]lv lnP/ k|s[ltsf x/]s tfgfjfgfx¿df d"lt{{ of lzjlnË cem 9'Ëf ;d]t :yfkgf u/]/ cf:yfn] cf/fwgf k"hf ul/G5. of] lxGb" wd{ ;+:s[ltsf] k/Dk/fut ljZjf; xf]. of] ljifoaf/] ;xh x'g s]xL cfWoflTds lrGtsx¿sf egfO ;xof]u lng] t/v/df 5' . t/ oL ljleGg jfbsf egfOdf klg km/s km/s k|;Ë kfP/ cndln klg /x]5' . cfkm"nfO{ cfˆgf] OlGb|on] c/fPs} s'/fsf] j}zfvL 6]s]/ pleg vf]Hbf lzj / zlQm dftf kfj{tLsf] dlxdf sxfFaf6 PsfPs emª\s[t x'G5. oL;Fu} OGb|, u0f]z nIdL, ;/:jtL, /fd, s[i0f a'4 ;lxt t]lQ; sf]6L eujfg O{Zj/ b]jL b]jtfdf slt 5'6\5g\ eg] slt dnfO{ v'zL kfb{} dgel/ dRrLdRrL /dfpF5g\ . eujfgsf] s'g} ¿k 5}g, t/ cg]sGf\ ¿kdf ;a}sf] dgdf x'G5Gf\ eGg] s'/fn] klg slxn]sfxFL c;fdfGo agfpg] /x]5 . ;fgf] dgdf c6\g] eujfg of] ljzfn a|Xdf08df lkm+hfl/P/ x/]s tTjdf x'G5 eGg] s'/f csf6\o 5 . ;lbof}+b]lv dflg;nfO{ cg'zfl;t agfpg of b'Mv ;'vdf ;Dxflng eujfgsf] kl/sNkgf u/]/ lgd{f0f u/] x'g\ ls Û To;}sf] k/fsfi7f xfdL cfkm"n] dfGb} cfPsf] gLlt / lgodaf6 k5fl8 gxl6 sl6j4tfsf ;fy d"lt{{nfO{ k"hf u/]/ s]xL ;Gtf]if k|fKt u5{f{+}. sf]xL df]If k|flKtsf nflu cfˆgf] cf:yfsf] eujfgdf nLg eP/ ;Gt'i6 5Gf\ . sf]xL cfkm";Fu ePsf] eujfgnfO{ lal{;{P/ ef}tfl/b} otf g ptfsf ePsf 5Gf\ . rfx] hf] h:tf] / hf] sf]xL x'g\ ;+;f/sf] ;jf]{Rr ;Qf k~rtŒjdf ljho k|fKt ug{]nfO{ g} eujfg dflgG5 . x/]s o'usf dflg;x¿ ef}lts oGqaf6 ;Gt'i6 geP/ cfWoflTdstfsf] ulx/f] cg'e"ltdf nLg x'g] km/s k|s[of ePklg Ps} ;f]rn] plePsf 5Gf\ . km/s cfofd ePklg x/]s 7fpFsf d7 dlGb/x¿ Pstfsf] Sofgef; ag]/ x/]snfO{ 5f]O/x]5g\ . of] ljZjf; klg xfd|f] /utdf k'v{faf6 g} cfPsf] xf] . xfd|f] /utdf h'g k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 55
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
eujfgsf] bz{gn] h/f uf8]sf] 5 To;}df kl/rflnt eO/x]5f}+ hlt g} cfbz{sf s'/f u/]klg . d klg o;}sf] nx}nx}df nfu]/ lg/Gt/ eujfgsf] d"lt{ k"hf ul//x]5' . Psdgn] nfU5 wd{ t gzf g xf]. of] gzf g} xf] jf c¿nfO{ s] x'G5 yfxf 5}g. slt 8/n] nfhn] / km';{bn] eujfg k|ltsf] /+udf / a]/+udf lnKt 5g\ zfob. o;nfO{ s;}n] s'g ¿kn] :jLsf5{g\ sltsf] s'g b[li6sf]0f x'G5. clg km]l/ eujfg d"lt{ ls dfG5] eGg] s'/f hl6n x'bfx'b} klg slxn]sfxLF dfG5]nfO{ ;xh / k|ToIf dfGg] cg]sGf cfwf/ x'G5Gf\ . dfG5]sf] dgdf klg eujfgsf] jf; x'G5 eGg] s'/f s;}nfO{ yfxf 5}g t/ ;a}nfO{ yfxf gePsf] klg sxfF xf] / < slxn] cb[Zo ¿kn] ;xof]uL ag]/ s'g} dfG5] ;'6'Ss cfpF5 / k/v ug{ gkfO x/fpF5Gf\ . t/ eujfgsf] ¿k ePsf] s'/f eg] rflxF sltnfO{ x]Ssf g} /xGg. s'g} JolQmn] s;}nfO{ u'g nufP/ cfTdfb]lv g} ;'/Iff lbof] eg] pm p;sf nflu eujfg x'G5 . / t eGg] u5{Gf\ kmnfgf] t d]/f] eujfg g} xf]. clg km]l/ dfG5]sf] dg slxn] t dfgj ge} bfgj x'g ;S5 . gfgLx¿ eujfgsf ¿k x'Gf\ eGg] s'/f ;a}n] cg'ej u/]s} 5g\ . ;fgf] s'/f cfkm"nfO{ kL/ k/]/ lg/fz ePsf] a]nf gfgLsf] xfpefp b]v]/ v'zLsf] t/Ën] d':s'/fpg' klg eujfg k|flKt g} dfGg'kb{5. xf] o:t} d]/L tLg jif{sL gfltgLsf] sf/0f d afFRg ;xh ePsf] d'Qm s07n] elg/xbf dnfO{ cfgGb x'G5 . ;dosf] tfnd]ndf hlt;'s} ;Tsfo{ u/] klg dfgj z/L/ wf/0f ug{] /fd, s[i0f, a'4, o;'nfO{ h:tf] eujfg c¿ z/L/wf/LnfO{ cGweQm ¿kdf dfGg g;lsg] /x]5 . oL dfgj z/L/ wf/0f ug{] eujfgx¿ / lg/fsf/ cfsf/sf eujfgx¿df klg uDeL/ ;Gbe{ slxn]sfxLF pAhG5 d]/f] dgdf . To:t} cfkm}n] / cfkm" cufl8sf k':tfsf] cg'ejdf pbo eP/ labf eO;s]sf dfgj sNof0fsf k|tLs ;fO/fd ç zflGt a|Xdfafaf cf]zf] nufotnfO{ klg eujfgsf] ¿kdf lnOG5 / k"hf / cg';/0f ul/b} 5. 56 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
…O{Zj/sf] cj;fg eO;Sof]’ eg]/ eujfgsf] cl:tTjdfly g} lgT;]n] cfklQhgs efj k|s6 u/]tf klg of] a|Xdf08df eujfg dfGg] w]/} ePklg gdfGg] klg 5g\ . t/ ;a}n] ghflgbf] ul/ eujfg dflg/x]sf x'G5Gf\ . of] ;[li6sf] nodf /x:o, ;+zo, c1fg, cNk1fg, pHofnf] / cFWof/f] ;a} km/s ;+:sf/ / ;+:s[lt cg';f/ eujfg sNkgfdf 5Gf\ . dfG5] cfˆgf ;f/f ef}lts ;'v;'ljwf Tofu]/ eujfg k|flKtsf] lrGtgdf nLg ePsf klg 5g\ . ;lbof}+ b]lvsf] oxL vf]h g} dfgjhfltsf] pRr:t/Lo vf]h ePsf] 5. of] /x:osf] kl/lwleq eujfg k|flKt ljlgd{f0fjfb g} xf] ls s] xf] . ljnogsf] noa4 l;nl;nf jf kl/jt{gzLn ;+;f/sf] lgod xf]. eujfgsf] cl:TfTjsf] s'/f ;f]Rbf sxfF s'g cj:yfdf eujfg xf]nf s;}n] cg'ej u/]sf 5Gf\ t < of] ljZja|Dxf08df eujfgn] s;/L dfgj hfltnfO{ Gofo u/]/ k|]d u/]sf 5Gf\ .hLjg k|ltsf] k|]d, df]x nf]e, 3[0ff cx+sf/ sk6, b'/frf/ / 8/ qf;af6 klG5g cfljisf/ ePsf] of] cljlR5Gg ;jf]{Rr ;Qf eujfg g} 1fgsf] ljho / c1fgsf] k/fho xf]nf . ljzfn a|Xdf08 x]/]/ clåtLo zlQm / cb\e't k|s[ltdf /dfpg] xfdL cfkb ljkbdfÙ b'Mv ;'v / cGofo cTofrf/df eujfg g} k'sf5f}+ . of] k|ljlw / lj1fgsf] ljsf;;Fu} ljZj kl/j]zsf dflg;x¿df cg]s ;d:ofn] u|l;t eP/ tgfjn] cj;fbdf hfFbf ;d]t eujfgsf d"lt{nfO{ gtd:ts eP/ k|fy{gf ul//x]5g\ k"hf ul//x]5Gf\ . pkm\ Û slt s'/f afk/]]afkm Û of] t st} bz{gsf] /x:o kf] xf] ls Û yfxf 5}g hLjg / hut\\sf s'/f k6Ss} dnfO{ . t/ yfxf eP/ g} xf]nf ls s] xf] o;/L kf]lv/x]sL 5' Pstdf;n] d]/f lh1f;f . hLjg ef]ufO{sf s'Og]6fx¿ rf]Ol6P/ 6'lqmP/ 5/k:6 x'Fbf klg eujfg Wjlg clGtd cl:tTj xf] zfob . hLjgk|ltsf] t[i0ffdf cg'zf;gsf] l;/l;/fx6 / cfgGbsf] jif{f elgg] zAb / cy{ eujfg vf]h xf] zfob . To;}n] t gfl:ts x'F eGg] ;flxTosfzsf b]jsf]6fn] k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 57
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
clGtd If0f eujfgnfO{ ;Demg'n] klg xfdLdf xfd|f] 1fgsf] 9f]sf vf]Ng euL/y ofqfdf kf}l8/x]sf 5f}+. To;}n] eujfg k|]dsf] k/fsfi7f, zAb xf]Og z"Go xf] / cy{ xf]Og cg'ej xf] . xfdL ljz]if tM 9'Ëfsf] d"lt{ of s'g} dfgj lgl{d{t 9nf]6sf] d"lt{ cy{fTf\ k|m]dleqsf] s'g} ;'Gb/ t:jL/nfO{ k|f0f k|lti7f u/]/ eujfg eG5f}+} / dfG5f}+ . of] dlGb/df klg x'g ;S5 3/df klg. dlGb/ eujfgsf d"lt{nfO{ g} a;fpg] wf/0ffn] lgd{f0f ul/G5 eg] 3/ dfgj hLjgsf]] dxŒjnfO{ s]lGb|t u/]/ agfOG5 . h;df Pp6f cf:yf / ljZjf;n] ;fgf] 7"nf] h:t} ePklg k"hf ug{ sf]7fsf] lgd{f0f x/]s 3/df ul/G5 / k"hf ub{f c¿ h:t} d klg ;Gt'i6 x'G5' . of] k/fk"j{sfnb]lv rlncfPsf] xfd|f] ;+:sf/ klg t xf] Û dxfef/tsf] o'4df ;fIfft\ eujfg s[i0fsf] d'vf/ljGbaf6 hLjg / hut\af/] k|sfz kfb{} ch{'gnfO{ ;Demfpg] qmddf lgl:sPsf jf0fLx¿sf] dxŒjk"0f{ u|Gy uLtfnfO{ dflgG5. To:t} ljleGg ljifo / ;Gbe{ cg';f/sf cGo y'k|} wfl{d{s u|Gyx¿ klg TolQs} pkof]uL 5g\ . t/ oL ljleGg wd{ / ;d'bfodf k|rlnt cg]sf}+ wd{ u|Gysf] lgd{f0f s;n] u¥of] eGg] k|i6 5}g. Clif d'lgx¿sf] r]tgf / lrGtgaf6 k|s6 eof] of sf]af6 < o;af/] klg cGof]n g} 5. t/ klg xfdLdf oL u|Gy k|lt ljZjf; /lx cfPsf] 5. k'v{fx¿ d"lt{nfO{ eujfgsf] ¿kdf ljZjf;n] slNkb} tLy{f6g, Gof; Wofg, tk, o1 / k"hfkf7, w'k u/]/ ;Gtf]if cg'e"t uy{]. dlGb/df jf 3/df ePsf d"lt{nfO{ g} cfˆgf b'Mv, kL8f, v'zL ;'gfP/ lrQ a'emfpFy] / sQ{Jo / cg'zf;gsf] bfo/fdf /xGy]. cfhsf] ;do clns km/s eP/ slt 7fpFdf eujfgsf] k|of]udf ljs[lt klg cfpg yfn]sf] 5 . o;nfO{ x]Ssf /fv]/ ;doqmddf sltko k/Dk/fsf cgfjZos cfwf/x¿ eTsfOg' / ;xL s'/fsf] k|of]u ug{] u/]sf] s'/f eg] ;'Gb/ kIf xf]. sd{ ug{ g5fl8 dg zflGtsf nflu / ;dfhsf] lxt / ;Gtfgsf] gLlt lgodsf nflu ;+:sf/sf nflu eujfg ;Demg' pQd xf]. wd{nfO{ ;+s6df kfg{] 9f]+uL u'? / a|fXd0faf/] klg ljr/0f ug{] ;do ePsf] 5 . 58 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
eujfg vf]hsf] cy{ Wofgdf nLg eP/ cfgGb cg'e"lt ub{f e]l6G5 eGg] klg 5. olb o:tf] cfgGb g} xf] eg] d]/f klg s]xL cg'e"lt 5Gf\ . b'O{ tLg k6ssf] Wofgdf d sxfF sxfF p8]/ cfgGbn] t/lËt ePsL 5' . ;kgf s} s'/f ug{] xf] eg] Psk6s xfdLn] lrq of d"lt{df b]lvg] :j¿ksf s[i0f eujfg;Fu ;+jfb u/]sL 5' . lzjhLnfO{ pQ/ lt/sf] kv{fndf ghLs}af6 l:gUw ¿kdf n]l;b} x/fPsf] b]v]sL 5' . clg csf{] d}n] Ps}k6s dfq b]v]sf] ;kgfsf] ;'Gb/ sn]j/n] b|ljt b|ljt eP/ klg cnf}lss ;'vef]udf em+s[t x'G5'. lakgfdf latfPsf] rf/ jif{sf] pd]/ kl5 hLjgdf Ps}k6s ePklg cfdfsf] sfvdf 6fpsf] /fVbf ;f/f b'Mv lgsf] ePsf] ;kgf ;Dembf eujfg kSs} 5g\ eGg dg nfU5. eujfg ;a}lt/ k'Ug g;Sg] ePsfn] eujfgsf ¿kdf xfdLn] cfdfa'afnfO{ k7fPsf ;Gbe{ klg xfdLn] ;'g]sf 5f}+. a'afcfdfnfO{ eujfg dfg]sf cg]s k|;+ux¿ 5Gf\ . u0f]z eujfgn] a'afcfdfnfO{ eujfg dfg]/ kl/qmdf u/]sf cg]s /f]rs syfx¿ lagf cg'ej cfPsf xf]Ogg\ . ljleGg hft hflt / cfˆgf wd{sf kIfw/x¿n] ;do / ;Gbe{ cg';f/ k"hf ug{'Ù cf/fwgf ug{' k/Dk/f b]lv rlncfPsf] ;+:sf/ / ;+:s[ltsf efjnfO{ cl3 ;fb{f 7Ls} xf] . eujfg cg]s gfd, cg]s ¿ksf / km/s b]z, e]if clg efiffsf ePklg wd{sf] pkfb]otf Pp6} xf] . t/ kl5 JofVof ug{] wd{eL? / s]xL ljåfgx¿n] km/s kl/efiff u/]/ s]xL e|ldt ePsf] kfOG5. dfG5]nfO{ dfG5]n] afF8]/ dlGb/, dl:hb, :t"k, luh{f3/ nufot / lxGb", af}4, lqml:rog, d'l:nd, h}g, ls/ft, ox'bL, lzv, axfO cflb ljljw wd{fjnDaLx¿sf gfdn] ;Ldf tf]lslbPsf] 5. gq t oL ;a} d"lt{df eujfgsf k|tLs / no 5Gf\ eGg] xfd|f] ljZjf; eP/ ;+ul7t x'g' kg{] xf] lg . cf:yfsf] w/f]x/ lji0f' cjtf/ kz{'/fd / /fd eQm xg'dfg ;lxt /fdfo0fsfnLg / dxfef/t sfnLg s]xL Clifx¿ / jL/ of]4f cem} hLpFb} ePsfn] ci6 lr/GhLjL eP;\ eg]/ cflzif lbg] rngsf s'/f oxfF pNn]v ug{' 7Ls} xf]nf .
k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 59
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
ljZje/sf dflg; of] ;do sf]/f]gf sx/af6 lgs} u|l;t 5Gf\ . o;sf] ;+qmd0f a9]/ lbg k|ltlbg nfvf}+ dflg;x¿ dg{' / afFRg'sf] bf];fFwdf 5Gf\ eg] d[To' ePsfx¿sf] bogLo cj:yfn] ;f/f b'lgofF g} ;+j]lbt ePsf] 5 . crfgs pTkGg ePsf] of] sf]/f]gfsf] n8fO{+df o;j]nf lj1fg klg gfsfd ePsf] k|ToIf cg'ej ul//x]sf 5f}+ . j}1flgs, 8fS6/ / lrGtsx¿ klg xf/ vfO/x]sf] cj:yfdf eujfgsf] k'sf/fdf ljZj g} 5 cEo:t eO/x]sf 5Gf\ . lqmlZrog, lxGb", d'l:nd, af}4, ls/ft, ox"bL, lzv, axfO, h}g cflb ljljw wd{fjnDaLx¿n] eujfgnfO{ k'sf/ ul//x]sf 5Gf\ . sf]/f]gf d'lQmsf nflu lxGb"ax'n /fi6«sf lxGb" wd{fjnDaLx¿ dfq geO cd]l/sf / o'/f]ksf slt b]zdf lxGb" wd{k|lt cf:yf /fv]/ >Ls[i0f, >L/fdsf] ehg sLt{g ug{]Ù ufoqL dGq hk ug{]Ù of]u Wofg ug{] ;Gbe{n] eujfg k|lt gofF cfofd yk]sf] 5. ;fy} cGo ljleGg wd{fjnDaLx¿n] eujfgsf] :d/0f u/]sf] ;dfrf/sf b[Zon] klg eujfg 5Gf\ eGg] ljZjf;sf y'k|} cjwf/0ff k|:t't u/]sf] 5. gq t oL zlQmzfnL /fi6«x¿n] cGo ;d:of;Fu h'w] h;/L g} sf]/f]gfaf6 h'w]/ o;nfO{ lgd{"n kfg{] lyP. c¿g} cg]s pkfo ug{] lyP x'g\ olb eujfg gx'g] eP . dfgjnfO{ eujfg dfGg] km/s b[li6sf]0fsf s'/f ;do ;dodf phfu/ u/]/ Oltxf;sf] sn]j/ ablnb} cfPsf slt slt ;Gbe{nfO{ lng ;lsG5. slxn] s'g ¿kdf slxn] s'g ;Todf eujfg dfgjdf k|ToIf pb\3fl6t eO/x]sf 5Gf\ . o;j]nf of] vf]Hg 6f9f hfg' g} kb{}g. cl3kl5 h] h:tf] ePklg ;dosf] rf]6 ;x]/ ;]jf ug{] ;]tf j:qwf/L :jf:Yosd{L{x¿ g} sfkmL 5Gf\ clxn]nfO{ eujfgsf ¿kdf lng. clg ;'/Iffsd{L{sf] of]ubfgnfO{ klg e'Ng x'Fb}g. pgLx¿sf] of] alnbfgnfO{ ;don] sltsf] Gofo ug{ ;S5 yfxf 5}g. Oltxf; s;/L sf]l/G5 Tof] klg yfxf 5}g. ;'g]/ / ;dfrf/df x]/]/ g} logn] u/]sf Tofu / tk:ofsf] k"hf ug{ dg nfU5. To;}n] clxn]sf dfgj¿kL eujfg log}nfO{ eGbf cltzof]lQm gxf]nf . lakshmiuprety@gmail.com
60 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
3/ bLK; zfx
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
dnfO{ ;Demgf x'Fbf xfdL d"n3/sf] aflx/kl§ 5]pdf hf]l8Psf] ;fgf] kv]6] kfnLdf a:Yof}F . To;nfO{ ;a}n] Ujfun eGy] . t/fOsf] nfdf] ;dosf] u[x:yL af]s]/ afafcfdf xfdL b'O{ aRrf Rofk]/ d"n3/ kxf8 kms{]blv ToxL Ujfundf a:g yfn]sf] /] Û leQfsf] sfpn]n]s dflyaf6 lbp;f] dWofGxdf Ps}l5g Psem'Nsf] 3fd kf]lvPkl5 t'?Gt} b]p/fnLsf] 8fF8fn] 5]sf] kfl/xfNYof] . To} Psl5gsf] Gofgf] 3fd clg afFsLsf] ;]lknf] ToxL kv]6] UjfunnfO{ d}n] hLjgdf k|ydk6s 3/ eg]/ lrg]F . vf]O lsgxf] s'lGg Û dnfO{ a'‰g] ePb]lv g} 3/ zAb;Fu lgs} cfsif{0f lyof], cfTdLotf lyof] . p;f] t 3/ g?rfpg] s'g k|f0fL xf]nf . t/ dnfO{ clns a];L g} cfTdLo nfUYof] zfob . cF Û d Ujfunsf] s'/f ub{} lyPFÙ Tof] ;fgf] kv]6] Ujfun, ;fF3'/f] Ujfun . t/ d]/f] lk|o Ujfun . Tof] d]/f] lyof] . xfd|f] lyof] . c+zsf] dfldnfdf s] v6\k6 k/]5 efOefOdf s'lGg Û Pslbg afafn] xfdL ;a}nfO{ l3RofpFb} a];L kmfF6df emfg{'eof] . d lgSs} /f]PF To;j]nf . afaf Û Ujfunklg af]s]/ n}hfpF g a];Ldf Û eGb} ?Gy]F eg]/ cfdf cem} k'/fgf lbg ;Demfpg'x'G5 slxn]sfxLF . a];L eml/of] . ;Fu} xfd|f] 3/ klg em¥of]] . p;j]nf cefjn] pGdQ kv]6f xfn]sf] lyof] zfob . ds}sf] 9f]8n] af/]sf] em'k8Ldf nUfeu b'O{ ;fn xfdLn] 6fpsf] n'sfof}F . ToxL em'k8L km]l/ d]/f] csf]{ 3/ aGof] . 3/ t s] lyof]Ù ultnf rf/cf]6f afv|fsf kf7f ;lhn} xnrn ug{ g;Sbf x'g\ . t/ xfdL rf/ dfgj k|f0fL ePe/sf lem6Lu'G6f ;lxt ToxL em'k8Ldf c6\of}+ . afaf k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 61
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
eGg] ug{'x'GYof]Ù dha"/Lsf gfd dxfTdf ufGwLÙ lxGbL l;g]df pxfFnfO{ dg kYof]{ . pvfg klg pt}sf] lyof] . z'¿df d lgSs} l/;fPF em'k8L b]v]/ h;n] dnfO{ af/Daf/ d]/f] Kof/f] Ujfun ;DemfpFYof] . t/ afgL lg/Gt/tfsf] pkh xf] zfob . dnfO{ afgL kb{} uof] . eg'F kfb}{ uPF . cGttM dnfO{ ToxL 9f]8] em'k8L lk|o nfUg yfNof] . Tof] t xfd|f] 3/ lyof] lg Û slxn]sfxLF afafnfO{ ;f]Wy]+–Ujfun klg 3/ x'g], em'k8L klg 3/ x'g], lalN8Ë klg 3/ x'g]Ù s;/L o:tf] x'G5 afaf < afaf eGg' x'GYof]–dfG5] hxfF cf8 nfu]/ a:5 ToxL 3/ xf] . 3/ 9'Ëf df6f] of 9f]8n] aGg] xf] . t/ dxŒj dfofn] lbg] xf] . h:tf] ls xfdL :fa} Pscs{fnfO{ dfof u5f}{+ . d afafsf] ;a} s'/f a'l‰bg lyPF . t/ 3/ zAbnfO{ ljz]if hf]8 lbGy]+ h'g d]/f] clt lk|o, cfTdLo lyof] . cln kl5 9'Ëfdf6f / sf7sf] hf]8hfddf cln kSsL 3/ agfpg'eof] afafn] . dnfO{ cem} ;Demgf 5, Tof] 3/ agfpFbf /ftL ca]/;Dd klg d ;;fgf sf7sf 6'qmf, 9'Ëf a6'Nb} otfplt ul//xGy]+ lgSs} sfd u/]h:tf] . ;a} v'zL lyP gofF 3/ aGb} u/]sf]df . d clns a];L p5flnPsL lyPF v'zLn] . a:gsf] nflu 3/ ;a}nfO{ rflxG5 . gq /ft kbf{, kfgL kbf{, x'/L cfpFbf sxfFF hfg' < d o:t} a'‰y]+ t/ slxn]sfxLF afafn] c¿;Fu eg]sf] ;'Gy]+–cfkm" u}of] eg]klg s]6fs]6Lsf nflu cf]t nfUg] 7fpF x'G5 lg Û …u}of] eg]klg ÛÚ of] zAb z"n v}+ u8\Yof] dgdf . afaf gx'+Fbf xfdL oxL 3/df a:g'k5{ . o:t} ;f]r]/ d}n] afaf / 3/nfO{ Psfs{fsf] kof{o dfGy]+ zfob . clg plts} Kof/f] klg . 5f]/Ln] hft hgfpF5] eGg] egfO lyof] / 5 cem} klg . d klg 3/ lnkkf]t ug{ v"a dg uy{]+ ;fgf]df . bz}+ ltxf/df 6f]nsf sfsL lbbLx¿ ;Fu kfl/ vfF8Lsf] vf]NrL;Dd k'Uy]+ /ftf] / ;]tf] df6f] lng To} Kof/f] 3/ /ª\ufpg eg]/ . ;Sg] eGbf a];L df6f]sf] kf]sf] af]s]/ sGb} sGb} xft kfp 6]s]/ 3/ kml{s{Gy]+ . lslGrt\ b'Mv nfUy]g . lsgls Tof] ;a d]/f] Kof/f] 3/sf] nflu x'GYof] . ;dosf] klxof 3'Db} uof] . xfdL 7"nf eof}+ . 3/ k'/fgf] / emg\ Kof/f] x'Fb} uof] . ;a} cfcfˆgf sfd, cWooglt/ nfluof] t/ 3/ ;bf 62 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
em}F ;a}sf] s]Gb|laGb' lyof] . cf:yfsf] ,cf>osf] / cfˆgf]kgsf] ldof] lyof] . d]/f] pd]/n] psfnL nfu]sf] x]b{} a:of] 3/n] . Tof] aLrdf d}n] 3/ kl/jf/ afx]s csf{] sf]xLnfO{ dfof u/]F . d]/f] lax] eof] ToxL dfofn';Fu . To;kl5 d k'gM a]3/ ag]+ . lax]sf] sfo{qmd ;dflKt;Fu} Tof] 3/ h'g d]/f] clt lk|o lyof] d]/f] /x]g . d]/f] clwsf/ /x]g . Tof] t d]/f] 3/af6 ablnP/ dfOtL kf] aGof] . otf d ;fFRr}sf] a]3/ ag]+ . d]/f >Ldfgsf] k'Vof}{nL 3/ a]lrPsf] /x]5 / p;}sf/0f xfdL 8]/fdf a:g' kg{] lyof] . lgs} ;do d lhGbuLsf] gofF z'¿jft, gofF lhDd]jf/L / dfofn'sf] ;fysf] v'zL / 3/ cfˆgf] g/xg'sf] kL8fdf prflnFb} k5fl/Fb} /x]+ . 8]/f klg t 3/ xf] Û afafsf] s'/f ofb cfpFYof]–dfG5] hxfF a:of] ToxL+ 3/ x'G5 dfof / cfˆgf]kgn] afFWg ;s] . d}n] lgs} sf]l;; u/]+F Tof] 8]/fnfO{ 3/ :jLsfg{Ù t/ ;lsg . ;do;dodf cflQ+b} 3/ k'Uy]+ cfdfafafnfO{ e]6\g . j/k/sfn] eGg] uy]{Ù kNnf] 3/df kfx'gf cfPsf 5g\ . d lsg kfx'gf < s;}n] ;f]Wy]Ù slt lbgnfO{ cfof} dfOt < lsg dfOt < dnfO{ slxNo} kfx'gf / dfOtL zAb dg k/]g h'g zAbn] dnfO{ d]/f] 3/;Fusf] ;DaGwaf6 la/fgf] dx;"; u/fpFYof] . cfSsnem'Ssn 3/ hfFbf x]y{]+ cfkm"n] slt /x/ u/L lnkkf]t u/]sf] leQf, kmn}Frf, aflx/sf] cDafsf] af]6, rf]6fdf d]/f] ;'Tg] la:t/f, d]/f] k'/fg' ;Gb"s, vfgf vfFbf d}n] a:g] lk/f, dnfO{ dg kg{] cDvf]/f ;a} ;a} To:t} x'GYof] . dfofn] d';fy]{+ . Tof] 3/;Fu Ps vfnsf] cJoQm cj0f{gLo cfTdLotf lyof] cem} . Gofgf] tftf] dL7f] vf]O s] s] c;fWo cfˆgf] nfUYof] . km]l/ emnSs dfOtL / kfx'gf zAbn] dg s6Ss vfGYof] . t/ dg b'v]/ s] x'G5 < ;To t ToxL lyof] ls Tof] 3/ ca d]/f] /x]g . d}n] t ca cfkm+}n] d]/f] 3/ agfpg'Yof]{ . cfh cfˆg} 3/ agfPsf] 5' . ;do;Fu} lhGbuLsf] dfGotf abln+bf]/x]5 . cfbz{ abln+bf]/x]5 . /x/ / rfxgf klg kf] pn6kfn6 x'Fbf]/x]5 Û ;don] vf]O s:tf] s:tf] n'sfdf/L v]Nb} /Xof] hLjgdf . cefj / cK7\of/fsf emfªdf cNdln+b} cNdln+b} ;To t of] klg xf] ls dnfO{ plxn]sf] em}F 3/k|lt df]x klg 5}g . k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 63
deepssanu@gmail.com
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
3/ x'g}k5{ eGg] s]xL 5}g . d}n] b]v]F of] aLrdf plt d]xgtn] gª\u|f lvofpFb} 3/ agfpg] afaf hfFbf vfnL xft hfg'eof] . t 3/ lsg olt la£g df]xsf] s'/f < slxn]sfxLF nfU5 cf Û dfG5]nfO{ 3/ lsg rflxof] < t/ km]l/ cfTdf 5fD5' Ù e]6\5' 3/sf] nf]e dgsf] g]kYodf st} 5 . t/ lsg < clxn] t d plxn]sf] em}F s]6fs]6L /lx+g . h:tf] s'g}j]nf lyPF / 3/nfO{ afafsf] kof{o dfGy]+ . cfFvf lrDd u/]/ ;f]R5' . afaf cfpg'x'G5 dgsf] cfFvfdf / eGg'x'G5–cfkm" u}of] eg]klg s]6fs]6Lsf nflu cf]t t /xG5 lg Û xf] t Û 3/ dfG5]sf] nflu clt df]xsf] s'/f /x]5 . cfsf+Iff /x]5 clg tLa| cfjZostf /x]5 . t/ cfˆgfnflu sDf / s]6fs]6Lsf nflu a];L /x]5 . slxn]sfxLF d]/f] r'Na'n] s]6f] nfl8Fb} eG5Ù cfdf Ù d d]/f] 3/ cfkm}F agfp5' lg d]/f] nflu t Û To;a]nf p;sf afaf dSv k/]/ xfF:g'x'G5 . t/ dnfO{ eGg dg nfU5Ù 5f]/f Û 3/ cfˆgfnflu sDf s]6fs]6Lsf nflu a];L agfOG5 . ltdL klg cfˆg}nflu agfpFb}gf} . Tof] 3/sf] xsbf/ kl5 ltd|f s]6fs]6L x'G5g\ . t/ d elGbg p;n] ;'Gg] u/L . dgdg} eG5'— cfkm" u}of] eg]klg s]6fs]6Lsf nflu cf]t /xG5 lg Û
w
w
k|To]s cÍ k7gLo / ;+u|x0fLo
cleJolQm
b'O{ dlxg] ;flxlTos klqsf cleJolQm kl/;/ kDa' dfu{, uf}/L gu/, rfjlxn, sf=d=kf–* sf7df8f}+ kmf]gM $!!$(*&, O{d]nM avibyakti@gmail.com, j]aM www.abhibyakti.com.np
64 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
Joª\o ljgf]b
lrofsf] r'/Lkm'/L /fhs'df/ nfld5fg]
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
klxnf klxnf k;ndf uP/ lrof vfpF g eGbf lkmSsf ls b"w xfn]sf] eGy] . !%–@) k};f sk lrof x'Gy]Ù Tof] klg ltg{ 7;7;L sGy] . clxn] tL lbg uP oL lbg cfP d'O{+ vfg] 7fpFdf s] hftL knfP eg] em}+ lrofsf] rl{t{snf a'emL g;Sg' ePsf] 5 . lrofsf] z'¿jft s;n] u¥of]Ù lsg u¥of] / s;sf] d'vdf klxnf k¥of] eGg] gflna]nL sxL+st} pNn]v ePsf] kfOb}g . tyflk Ps hgf lrofkf/vL eGg'x'GYof]Ù xfd|f e'F8Lleqsf ;Dk"0f{ cª\ux¿ /ftel/ ;'Tg] clg ;a]/} 3fF6L 5]pdf cfP/ sltv]/ vfgf cfpnf eg]/ lrofpg] ePsf]n] e'F8L b]jtfnfO{ v'zL kfg{sf nflu xfdLn] Psflaxfg} lrofsf] r':sL nufpg] u/]sf xf}+ . o:tf wf/0ff /fVg] egf}+ jf o;sf] pTklQ / cf/Desf ;DaGwdf vf]hL gLlt ub{} hfg] xf] eg] lrofsf] k|f/Deb]lvsf avfg cf/De ug{]x¿ k|z:t} e]l6g ;SnfGf\ . lrof lj1x¿n] emGf\ k|:tfjgfb]lv p2]Zo;Ddsf au|]NtL jf0fLx¿ ahfb{} cg]sf}+ ts{ cfFSnfGf\ . h] xf]:f\ pxfFx¿sf] lrof syg cf–cfˆg} 7fpFdf xf]nf tyflk cfkm";d]t lrofaf6 c5"tf] eg] /xg ;s]sf] 5}g . s]xL ;do klxn]sf] s'/f xf] . e}/j :d[lt;Ddfg sfo{qmddf Jo:t lyPF . g]kfnL xf:oJoª\Uo ;flxTodf e}/j co{fnn] k'¥ofpg' ePsf] of]ubfg / ;h{ssf l;h{gf ;'Ggdf d:t lyPF . Pshgf lbbLn] sfo{qmd :yndf lrof lnP/ cfpg'eof] . d;Fu} a;]sf ldqn] lrof vfGg eGg' eof] . d}n] lrofsf] lunf; ;dfpFb} eg]+Ù …pxfF lrof gvfP/ To:tf]Ù d lrof vfP/ o:tf] ÛÚ lsgls lrof vfg] / lrof gvfg] xfdL b'j}sf] z/L/ p:t} lyof] . lrofsf] s'/f ubf{ xfd|} lrlnd] 6f]nsf] lrgLdfofsf] lrofsf] rrf{ rf}tkm{L{ rn]sf] lyof] . pgsf] lrof k;ndf lrof vfg rf/}lt/sf dflg;x¿ wfpFy] . sxL+ ge]l6Psf dflg;x¿;d]t lrgLdfofsf] lrof k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 65
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
k;ndf cfPkl5 e]6 ug{ kfpFy] . ;a}n] a8f] cfgGb;Fu lrofsf] r':sL nfpFy] / tntn d]6]/ 3/lt/ cfpFy] . of] lrofsf] g;f ;fFRr} crDd / pb]s nfUbf] x'bF f] /x]5 . laxfg ;a]/} lrofsf] r':sL gnufO{ la:t/faf6 l;/s kmfNg] / dem]/Ldf v'§f rfNg] zfob sd} xf]nfGf\ . d]/f dfdf3/sf dfOnf dfdfsf dfOnf 5f]/f dgxl/ dhu}of lrof gvfO laxfg p7\g} ;lSbg eGg' x'GYof] . efph'n] …P xh'/ lrof cfof] pl7:of] ÛÚ eg]kl5 bfO xfO{ ub{} la5f}gfnfO{ afO{ ug{x' G' Yof] . Psrf]l6 d]/f clt g} ldng;f/ ldq tf/frGb| lt/fsf]6LnfO{ e]6\g af/f uPsf] lyPF . d d:t lgb|fdf /x]5' . :6f]esf] cfjfhn] lapFlemPF . o;f] 38L x]/]sf] t /ftsf] Ps ah]sf] /x]5 . lgb|faf6 lapFem] klg lgbfP em}+ ul//x+] +. ;fyLn] d]/f] l;/s kG5fpFb} lrof vfg'x'G5 < eg]/ dnfO{ sf]6\ofpg' eof] . d}n] ev{/ lgb|faf6 lapFem]sf] axfgf ub{} vfGg eg]/ hjfkm lbPF . x]gf]{:t lrofsf] rSs/ Û lrof t/n e}sg c;fWo} ;/n klg 5 . ;a}sf] 3/df k:5, ;a};Fu v'zL eP/ a:5 . hlta]nf vfg dgnfUof]Ù hltv]/ lt;{gf hfUof], plta]nf tof/ x'G5 . ;a}sf ÅbonfO{ 5'G5 . tyflk slxn]sfxLF ljleGg axfgfafhL a'G5 . cf]dgu/sf cgdf]n cf]:tL Pslbg u'gf;f] ug{'x'GYof]Ù crfgs clt h¿/L c8rg cfOk/]/ cd{n]sf] c8\8fdf uPsf] lyPF . u0ftflGqs ud nufP/ sd{rf/L s'r{L{d} 6fFl;P/ a;]sf x'G5g\ eGg] uh{g ufpF;Dd cfOk'u]sf] lyof] . t/ g]dKn]6df …leqÚ eg]/ n]lvPklg zfvf k|d'v ckem{6 cfgGb cf]:tL cfˆgf] cf;gdf cf;Lg lyPgg\\ . ;]jfu|fxLx¿ pg}nfO{ s'l//x]sf lyP . pgsf] sf]6 s';L{df xfFl;/x]sf] / 6f]kL 6]a'ndf 6fFl;/x]sf] lyof] . cfˆgf] s';{L{df a;]/ sfddf sl;g' kg{] ;dodf cGoq a's{';L df/]sf] / ;]jfu|fxLnfO{ cnkq kf/]sf] b]v]kl5 cs{f sd{rf/LnfO{ ;f]Wbf pgn] hjfkm lbPÙ …pxfF lrof vfg hfg' ePsf] 5 .Ú w]/} lbg wfPF, aNn aNn sfd ldnfP/ cfPF Û km]l/ o;sf] kfj/ df]jfOnsf] 6fj/ eGbf klg rs{f{] 5 . lrofsf] 6's6's] 6f]sgsf] 6fj/ 6kSs nfUof] eg] h:tf];'s}sf] sfd klg ykSs eOxfNg] . 6's6's] 6f]sg nfu]g eg] x'g] sfd klg gx'g] eg]/ ntSs ufNg] . Pslbg kf/L lkknwf/fsf k|B'Dg k|;fb k/fz/ eGb} x'g'x'GYof]Ù …;fgf] sfd k/]/ ;b/d'sfd uPsf] lyPFÙ ;a} sfuh k|df0f 66 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
k]; ubf{ ;d]t sfd x'g] 5fF6sfF6 b]lvPg . hltv]/ klg 98\8f kN6fP/ c8\8fdf k|df0f k'u]g eg]/ kv{fPsf] kv{fo} u/] . b'O{ rf/ lbg lalt;Sbf klg sfd gePsf]n] lhNnf/fd k/]+ . hlt k|df0f k]; ub{f klg sfd x'g] rfn gb]v]kl5 cfkm"h:t} ;]jf lng cfPsf PshgfnfO{ a]lnla:tf/ ;'gfPF . pgn] eg]cg';f/ ;fgf] sfuhdf kf]sf] kf/]/ ‰ofnaf6 k|df0f km'Q leq kmflNbPsf] t'?Gt} sfd ;s]/ sfuhft d]/f] xftdf xflNbP . lrofsf ljz]iftfx¿ elg;fWo / ulg;fWo 5}gg\ . s'g kf6L{ km'6\of], s;n] slt n'6\of], s;n] s;nfO{ s'6\of], ;a} va/ lrof k;naf6 yfxf kfpg ;lsG5 . ;/sf/ 9fNg]b]lv ;8sdf cfuf] afNg];Ddsf ukm lrof k;nd} x'G5 . ;Qf / ljkIfLx¿ Ps cfk;df gflËP klg, ;f]em\ofpg} g;Sg] u/L aflËP klg, /ftL sf]n rf6] klg, pl5Qf] x'g]u/L s'/f sf6] klg cflv/ kf6L{n] cfof]hgf u/]sf] lrofkfg sfo{qmddf ;/Ls ePkl5 …t}+ rf]/ d} rf]/ ldnfpF ca Pstfsf] :j/Ú eg] em}+ lrof lgNof], s'/f ldNof] Û x]gf]{:t lrofsf] sdfn Û axfgf;Fu} o;sf rfxgf klg y'k|} 5Gf\Ù h] ub{f klg lrof g} cufl8 ;5{ / ;Ddfg u5{ . s;}sf] :jfut ug{k¥of] lrof, labfO ug{ k¥of] lrof, kfx'gf hfFbf lrof, cfpFbf lrof, s;};Fu e]6 eof] lrof, s]xL n]6 eof] lrof, d'v wf]of] lrof, k':ts kmf]of] lrof, vfgf vfof] lrof, ufgf ufof] lrof, 6fpsf] b'Vof] lrof, emfFqmLn] km'Sof] lrof, z/L/ uNof] lrof, k]6 rNof] lrof, c8\8fdf uof] lrof, 98\8f x]¥of] lrof Û hxfF klg hlxn] klg ;a}sf] ;Tsf/df h'6\g] lrofsf] rl{t{snf ;fFRr} a'lemg;Sg' 5 . wgLb]lv u/La;Dd, aRrfb]lv a'9f;Dd, /f]uLb]lv ef]uL;Dd, dxfTdfb]lv hf]uL;Dd, ;f]emfb]lv afËf;Dd ef]sfb]lv gfËf;Dd, 5'Nofxfb]lv d'Nofxf;Dd, j/b]lv jw';Dd km6fxfb]lv ;fw';Dd ;a}nfO{ lrofsf] r':sL gnufO{ lrQ} ga'‰g] . cfkm" klg rfpl/Psf] r'D;f] z/L/df rds eg{ lr;fkfgL rp/df lr6lr6 k;Lgf sf9\b} 3'dlkm/ ;s]kl5 pxL lrgLdfof ;fx'gLsf] lrof k;ndf k'u]+ / cfu|x u/+]Ù …;fx'gL lrof vfpF g ÛÚ ;fx'gLn] ;f]lwg\Ù …s'g lrof xh'/ <Ú d}n] lh1f;f /fv]+Ù …oxfF s:tf s:tf lrofx¿ kfOG5g\ / <Ú k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 67
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
;fx'gLn] lrofsf] k|sf/ / u|fxssf] ?lrsf ;DaGwdf o;/L atfpg yfNg' eof]Ù != d6sf lrof M dL7f] af]n]/ u|fxs kmsfpg], dGbultdf lrof ksfpg] clg df6f]sf] skdf xfn]/ lbg] . df6f]sf] efF8f] gkmfNg], r'lxg] rl{s{g] ePdf g/d df6f]n] n'k'Ss 6fNg], s;}n] gb]Vg] u/L wf]P/ ;'sfpg], n'sfpg] / cj:yf x]/L km]l/ km'sfpg] . of] lrof ;a}n] dgk/fpF5Gf\ . tyflk df6f], af6f] / v]tjf/Lsf] kf6f]sf] ljsf;sf nflu lgsf; ePsf] ah]6 cfˆg} e"F8Ldf r]6 ug{]x¿ of] lrofk|lt a9L cfslif{t x'g] ub{5g\ . @= Knfli6s lrof M zLzf / :6Lnsf] sknfO{ lj:yflkt ug{], Knfli6ssf] pTkfbgnfO{ :yflkt ug{], lunf;sf] kL+w} gk'l/g] b'O{ 3'6\sf lrof lkP/ lrQ a'emfpg] / htftt} Knfli6s sk kmfn]/ kmf]xf]/ lkmhfpg]x¿ of] lrofk|lt gh/ nufpg] ub{5g\ . #= ;Vv/ lrof M ;fdfGotof of] lrof tftf]kfgLdf lrofklQ xfn]/ ksfpg] clg tftf]kfgL;Fu} ;Vv/ 6f]Sb} vfg] lrof xf] . o:tf] lrof ufpF3/lt/ lrgLsf] cefjdf a9L k|of]u ul/G5 . tyflk pv' ls;fgnfO{ dfg{], :jb]zL ;Vv/ pTkfbgnfO{ kl5 kfg{] / b]zsf] cy{tGq l5d]slt/ ;fg{] k|j[lQn] el/Psfx¿ of] lrofk|lt v'zL x'g] ub{5Gf\ . $= v/fgL lrof M cf]bfgdf s;f}+8L a;fn]/ lrof ksfpg] . cfuf] gan]/ km'Sbf km'Sbf v/fgL p8]/ s;f}+8Ldf k:g] / lrofdf v/fgL a:g] . of] lrof k|foMh;f] ufpFsf u/Lax¿n] lkpg] / lhpg] ub{5g\ . tyflk ltg}nfO{ t;f{pg], cg]sf}+ cfZjf;g a;f{pg], a]nfa]nfdf ufpF hfg], km"ndfnf / gd:t] vfg] . d'vn] dfof u/]sf] h:tf] ug{] t/ Jojxf/n] u/Lax¿nfO{ v/fgL agfpg]x¿ of] lrofk|lt a9L rfv /fVg] ub{5g\ . %= km;L{emf]n] lrof M ;w}+ ;d[l4sf] uLt ufpg] t/ ;d[l4 slxn] cfpg] rfn gkfpg], ;Fw} cefj em]ln/xg], cfZjf;gsf] /f]6l] kËdf v]ln/xg], dxFuLn] 9f8 ;]ss ] f, kfs]sf km;L{df t/sf/L / lrof b'as } f] ;kgf b]vs ] fx¿n] leqsf] emf]nsf] lrof / aflx/sf] vf]nsf] ltpg ksfP/ d'vdf lnpg nufpg]x¿ of] lrofk|lt /dfpg] ub{5g\ . ^= x'Ssf lrof M b"w gxfn]sf] lkmSsf c¿eGbf cln ;:tf], vfFbfv]l/ 68 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
x'Ssfsf] kfgL h:tf] 7':; ugfpg], z/L/nfO{ xNsf :j:y agfpg] ePsf]n] k|foM of] lrofnfO{ ;a}n] ;xdlt hgfpg] ePklg x'Ssf ;dft]/ cfˆg} sxfgL 5fF6\g], ;f]emf ;femfnfO{ C0f lbPh:tf] u/]/ p;sf] u}/Lv]t ;f6\g], rqmj[l4 Aofhsf] 8f]/L af6\g], rZdf gfssf] 8fF8Ldf ;f/]/ gh/ ss{fpg] / C0fLnfO{ lrlnd kms{fpg]x¿ of] lrofk|lt ghLs x'g] ub{5Gf\ . &= rsn]6L lrof M Ps dfgf b"wnfO{ cfwf dfgf x'g] u/L ttfpg] . lrgL lrofkQL r6Ss ldn]sf], 3'6'Ss lkpFbf n'6'Ss lgGb|f nfUg] . of] lrofk|lt s;}n] vf]6 nfpFb}g tyflk ;a}n] vfg kfpFb}g . hf];Fu zlQm alnof], ?o}ofFsf] vlnof] 5 pgLx¿ of] lrofsf] r':sL dHhf;Fu nufpg] ub{5g\ . *= a]:jfbL lrof M lrgL gxfNg], lrofklQ dfq ld;fpg], vfFbf s'g} :jfb gx'g] lha|f] l/;fpg], hjfgLdf hLjg ttfPsf, pd]/ 9Nb} uPkl5 ;'u/n] ;tfPsfx¿ of] lrofk|lt lgs6 x'g] ub{5g\ . (= kf]s] lrof M nfdf] wfuf]df t'n{'Ë em'l08P/ kmNg], b"w of tftf]kfgLdf xfNg] lalQs} n't'Ss uNg], htf 9nfof] pt} 9Ng], 7"nfnfO{ dfofn] 3]g{] / ;fgfnfO{ k6Ss} g6]g{] of] lrofsf] :jefj u0ftGq;Fu ldNbf]h'Nbf] 5 . ljs6 a:tLdf cfPsf] ah]6 ;d]t ;'udsf] tf/] xf]6ndf a;]/ :j:tL ug{ klNsg]x¿ of] lrofk|lt ljz]if 9lNsg] ub{5g\ . !)= cu{flgs lrof M ljleGg ;+:yfx¿n] y/Ly/Lsf sn/ / emn/ nufP/ lk7\oF" ;8\lsPsf]b]lv k]6df Uof; c8\lsPsf];Dd ;a} 7Ls x'G5 egL ljleGg lj1fkg ub{} :jb]zL x/f]{] / a/f]{]sf] gfd a]r]/ ljb]zL 8n/ leœofpg rnv]n ug{]x¿ of] lrofk|lt a9L ?lr /fVg] x'g] ub{5g\ . xh'/x¿n] ;fx'gLsf] d'vf/ljGbaf6 jl{0f{t lrofsf] gfnLa]nL rfn kfOxfNg' ef] Û d t a8f] b'ljwfdf k/]+ . nf} g ;'6'Ss atfOlbg'xf];\ s'g lrof dufpg 7Ls xf]nf < (*$%)#!#!& à x]6f}+8f–$
k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 69
1ftJo
/f0ffsfndf ;flxTosd{sf nflu ;xof]u /d]zhË l;hfklt
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
;+;f/df cflbsfnb]lv g} zf;sx¿n] cfkm"nfO{ l/emfP afkt\ cfˆgf ;]js, k|hf, /}tL, efO ef/bf/ x¿nfO{ ljljw If]qdf ljlzi6 of]ubfg k'¥ofP afkt\ ljlzi6 sfo{sf] k|z+;f ub{} pkxf/, gub k'/:sf/, dfg–;Ddfg, kb pGglt, kbjL, rf};Nnf, bf];Nnf, Ogfd, gub, as; rGbf ;xof]u ug]{ u/]sf] k/Dk/f kfOG5 . o;} u/L g]kfndf klg g]kfnsf ljleGg zf;g sfndf of] qmd rn]sf] Oltxf; 5 . o;}qmddf g]kfndf hxflgofF /f0ff zf;g sfndf /fhf dxf/fhfn] cfkm"nfO{ l/emfP afkt\ g]kfnL efiff ;flxTo, wd{– ;+:s[ltsf] If]qdf ljlzi6 of]ubfg k'¥ofP afkt\, s[ltx¿ n]v] afkt\, cg'jfb u/] afkt\, k|sfzg u/] afkt\ tTsfnLg /f0ff zf;sx¿af6 gub as; dfl;s kfl/tf]lifs lbOPsf] kfOG5 . >L # rGb| s} kfnfdf lj=;+= !(&) ;fn kf}if @( ut]sf] v8\u lg;fgf ;gb adf]lhd uf]/vf efiff k|sflzgL ;ldlt v8f ePsf] lyof] .! gf=;'= /fddl0f cflbsf l6kf]6 adf]lhd sf};L tf];f vfgfaf6 tna vfg] Joj:yf ul/Psf] lyof] . ToxL avt b]lv d"Nofª\sg / k|sfzg Joj:yf z'¿ ePsf] xf] . tTsfnLg j]nfotsf] cS;kmf]8{ o'lgel;{6Lsf] a8lnog nfOj]/Lsf nflu lj=;++ !(^% ;fn / !(^^ ;fndf k'/fgf] ;+:s[t k':ts v/Lb u/L k7fpg !)÷!) xhf/ ?k}ofF lbPsf] s'/f clen]vaf6 k'li6 x'G5 .@ ;+:s[t tyf g]kfnL efiff ;flxTosf k':ts, Jofs/0f ;flxTo, gofF lsl;dsf] kfqf] 5fk] afkt\ lj=;+= !(%& ;fnb]lv lj=;+= @))! ;fn ;Dd y'k}| ljlzi6 ;|i6f JolQmTjx¿nfO{ gub as; lbPsf] clen]v 70 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
cWoog ubf{ kfOPsf] 5 . x]/f}F M— lj=;+= !(%& ;fndf kl08t uf]kfn kfF8]n] Jofs/0f rlGb|sf agfP afkt\ lj=;+= !(&* ;fndf kl08t s'nrGb|nfO{ as; lj=;+= !(&( ;fndf kl08t lu/LzaNne hf]zL pkfWofonfO{ as; lj=;+= !(*) ;fndf kl08t rqmkfl0f rfln;]nfO{ lstfj n]v] afkt\ as; lj=;+= !(*) ;fndf kl08t xl/nfn kfWofnfO{ gofF lsl;dsf] kfqf] 5fk] afkt as; lj=;+= !(** ;fndf x]8 kl08t ;f]dgfy kfWofnfO{ as; lj=;+= !(*( ;fndf kl08t sf]dn gfy kfWo -clwsf/L_ nfO{ >Ldb efujt uLtf uf]/vfnL af]nLdf tof/ u/]sf] x'gfn] bf];Nnf lbOPsf] 5 lj=;+= !((@ ;fndf æu+uf uf}/jÆ k':ts ;+:s[t efiffdf 5fk] afkt kl08t s'nrGb| uf}tdnfO{ as; lj=;+= @))! ;fndf kl08t s'nrGb| uf}td w]/} k9]sf kl08t x'gfn] dxLgf jf/L eQf as; lbPsf] b]lvG5 .# o;}u/L >L # rGb|sf] zf;g sfndf a]nfotsf k|f]km];/ 6g{/, /Nkm lnnLn] g]kfnL efiffsf] æg]kfnL zAbsf]zÆ 5kfpgfsf nflu cfly{s d2t lgldQ n]vL k7fPsf] cg'/f]w cg';f/ a[l6; PgEjfo; ;fx]jn] ;g\ !(@% l8;]Da/ !^ tf/Lvsf] ^)!* gDj/sf] lddf] n]vL cfPsf] b]lvG5 . >L # rGb|af6 klg ;f] l8S;g/L 5kfpgnfO{ lgh k|f]km];/ 6g{/nfO{ ?= $))) rf/ xhf/ a[l6; PgEjfo; dfkm{t\ k7fPsf] b]lvG5 .$ g]kfnL efiff / ;flxTosf] pGgltsf nflu hLjg clk{g] ljlzi6 ;fws >L ;"o{ljqmd 1jfnLsf] ;fws ljlzi6tf oL sfo{x¿af6 :ki6 x'G5 ;Dkfbs, cg'jfbs, zAbsf]z, Oltxf; n]vg, vf]h–cg';Gwfg, df}lns n]vg, efiff ;flxlTos ;+u7s, kqsfl/tf, lzIfs, k|f1 . k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 71
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
tTsfnLg g]kfn /fhsLo k|1f k|lti7fgsf ;b:o b]lv s'nklt ;Dd pgL ePsf lyP . pgsf] hLjg -lj=;+= !(%%–@)$@_ ;Dd /x]sf] lyof] . 1jfnLn] Oltxf; n]vg tyf pkfGof; cg'jfb, hLjgL n]vg tyf cg'jfb u/]sf lyP . efg'eQm :df/s u|Gy -!((&_, efg'eQmsf] /fdfo0f -!(()_ h:tf lgs} s[ltsf] ;Dkfbg pgn] u/]sf 5g\ . efg'eQmsf vf]hL, JofVof / k|rf/df pgsf] ;fx«} 7"nf] of]ubfg 5 . pgn] slj efg'eQmsf] hLjg rl/q -!(*$_ klg n]v]sf 5g\ . 1jfnLsf] efiff / ;flxTo ;]jf cg's/0fLo /x]sf] ;fIfL :j¿k Oltxf; 5 .% sf7df8f}+sf ;flxlTos lqd"lt{ n]vgfy kf}8\ofn, afns[i0f ;d / nIdL k|;fb b]jbsf]6f em}F bfhL{lnªsf ;flxlTos lqd"lt{ w/0fLw/ zdf{, ;"o{ ljqmd 1jfnL / kf/;dl0f k|wfgnfO{ dfGg'k5{ .^ g]kfnL efiffsf] PsLs/0f ug]{ cflbslj efg'eQm cfrfo{sf] af/]df lgs} g} of]ubfg lbPsf 5g\ 1jfnLn]. efg'eQmsf] /fdfo0f -!(()_ 5fKg], efg'eQm :df/s u|Gy 5fKg] -!((&_ sfddf logs} k|d'v e"ldsf /x]sf] kfOG5 . xfd|f cflbslj efg'eQm cfrfo{ -lj=;+= !*&!–!(@%_ sf] u08sL c~rnsf] tgx'F lhNnf /D3fdf b]jLeQm gfd lnP/ hGdg] efg'eQm cfrfo{n] ;+:s[tsf] cWoog u/]sf lyP . afh] >Ls[i0f cfrfo{sf] x]/ ljrf/df x's{g] pgsf] 3fF;Laf6 k|]/0ff kfO{ efiff ;]jfdf nfUg] c7f]6 u/]sf s'/f efg'eQmsf] hLjgLaf6 hfgsf/L ldN5 .& cflbslj efg'eQm cfrfo{sf k|sflzt k':ts x'g\ != afn sf08sf] kBfg'jfb !*(* /rgf k|sfzg !($) @= /fdfo0f c? sf08 !(!) /rgf k|sfzg !($! #= k|Zgf]Q/ !(!) /rgf $= eQmdfnf !(!) /rgf %= jw' lzIff !(!( /rgf ^= km'6s/ /rgf ljleGg ldltdf &= /fduLtf !(@% xf] .* o; ;fgf] cg';GwfgfTds n]vaf6 of] s'/f :ki6 x'G5 ls hxflgofF /f0ff zf;g sfndf klg g]kfnL efiff ;flxTo tyf ;+:s[tsf ;fwsx¿af6 n]lvPsf k':tssf] k|;+zf ug,]{ k|sfzg Joj:yf ldnfpg], 72 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
ss
kh
as
s.
co m
kfl/tf]lifs lbg], dfg;Ddfg ug]{, gub as; lbg], bf];Nnf, rf};Nnf lbg] k/Dk/f kfOof] . g]kfnL efiffdf /fdfo0f n]v]/ ljlzi6 of]ubfg k'¥ofPsf cflbslj efg'eQm cfrfo{åf/f lnlvt efg'eQm /fdfo0fsf] gofF ;+:s/0f tof/ u/L 5kfpgfnfO{ bflh{lnªaf6 ;"o{ ljqmd 1jfnLn] vr{ dfuL k7fPsf] x'gfn] g]kfnsf tTsfnLg /f0ff zf;s >L # h'4 af6 s+= ?= !*@%. c7f/ ;o kRrL; lbPsf] / To;} u/L bflh{lnªsf] g]kfnL ;flxTo ;Dd]ngn] k|sfzg u/]sf] efg'eQm :df/s u|Gy -!((&_, bflh{lnªsf ljBfyL{ / c¿ ;j{;fwf/0f dflg;nfO{ afF8L lbg lgldQ ;f] u|Gy #)) -tLg ;o_ v/Lb ugf{nfO{ s+= ?= @@% b'O{ ;o kRrL; ;"o{ ljqmd 1jfnLnfO{ k7fPsf] a]xf]/f clen]vaf6 k'li6 x'G5 . of] ;fgf] cg';GwfgfTds n]vnfO{ :ki6 kfg]{ p2]Zon] oxfF d"n ;fdu|Lsf] ¿kdf k|of]u ul/Psf ck|sflzt clen]vx¿nfO{ cWoog cg';Gwfg lglDt ;xh xf];\ eg]/ clen]vsf] ptf/ kl/lzi6df ldlt cg';f/ qmddf ldnfP/ /flvPsf] 5 .
ha
kl/lzi6 -!–@_
w
w
w .k
!= bflh{lnªdf /x]sf] ;"o{ ljqmd 1jfnLn] efg' eQm /fdfo]0fsf] gofF ;+:s/0f tof/ u/L 5kfpgfnfO{ ifr{ dfuL k7fofsf] x'gfn] ;f] sfDdf ifr{ ugf{nfO{ aS;]sf] gf]6 s+=?= !*@% c7f/ ;o] krL; gLh ;"o{ ljqmd 5]p k7fO{ bLgf gLdLt d'G;L iffgfsf xfsL+ sf/LGbf x:t] bLg] sfd u/ O{lt ;Djt !(*( ;fn sflt{s !( ut] /f]h $ z'ed kf]sf g+= !$-s_ ;Djt !(*( ;fn sflt{s–r}q v8\u lg;fgf d'=g+= *^% @= bfhL{lnªsf] g]kfnL ;fxLTo ;Dd]ngn] k|sf; u/]sf] efg' eQm :df/s u|Gy bfhL{lnªsf jLBfyL{ / c? ;j{ ;fwf/0f dfgL;nfO{ jf8L bLgf gLdLt ;f] u|Gy sLtfk #)) tLg ;o if/Lb ugf{nfO{ gf]6 s+= ?= @@% b'O{ ;o] krL; bfhL{lnª a:g] ;"o{ ljqmd 1jfnL 5]p k7fO{ k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 73
bLgfnfO{ c}g ;jfnsf] /Lt k'¥ofO{ d'G;L iffgfsf xfsL+d sf/LGbf x:t] bLg] sfd u/. O{tL ;Djt !((& ;fn dfu{ ut] /f]h, ;b/ !((&.*.!*.# kf]sf g+= @%-v_ ;Djt !((& ;fn sflt{s–r}q÷ k'm6s/ v8\u lg;fgf d'=g+= %*@÷ k]h #@ ;|f]tM /fli6«o clen]vfno, /fdzfx ky, sf7df8f}+, g]kfn
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
;Gbe{ ;fdfu|L != dxfd08n q}dfl;s jif{ !@÷cª\s ! k"0ff{Í $% ;fpg–c;f]h @)&^÷k]h $@ ;Gbe{ ds} kj{ – /d]zhË l;hfklt @= lxdfnL u'/fF; å}= jif{ @@÷k"0ff{Í &( h]7 c;f/@)&^÷k]h &( g]kfnaf6 j]nfotsf] nfOj|]/LnfO{ k':ts as;÷– /d]zhË l;hfklt #= cfn]v df= jif{ @ cª\s ! k"0ff{Í !!÷ @)&^ ;fpg÷ k]h $(÷%) s'df/L rf]ssf] clen]v – /d]zhË l;hfklt $= k|f]km];/ 6g{/ /Nkm lnnLsf] g]kfnL zAbsf]z k|sfzg vr{– ck|sflzt–/d]zhË l;hfklt %= g]kfnL ;flxTosf] Oltxf; k|sfzs gjLg k|sfzg sf7df8f}+ @)%! 8f= tf/fgfy zdf{ k]h !$@ ^= P]hg P]hg÷ k]h !$# &= g]kfnL n]vs sf]z÷ 36/fh e6\/fO{÷ ;+:s/0f– k|yd @)%^÷ k]h $#* *= P]hg P]hg÷ k]h $#( rameshjungsijapati@gmail.com
cd/fjlt z"Godf /Rg rfxG5' t}klg dg'io h:tf] cd/ d}n] b]lvg Sj} klg Û — /fi6«slj dfwj l3ld/] 74 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
:jf:Yo tyf hg;+Vof dGqfnosf] ;Gb]z rf8kj{sf] a]nf v/Lb ubf{ ljrf/ ug{'kg]{ s'/fx¿M
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
• ;se/ cgnfO{g ;]jfaf6 ;fdu|L v/Lb u/f}+, • ;fdu|L v/Lb ug{ 3/af6 aflx/ lg:sg k/]df clgjfo{ ¿kdf df:ssf] ;xL tl/sfn] k|of]u u/f}+, • b}lgs pkef]Uo ;fdfgx¿ glhs}sf] k;naf6 v/Lb u/f}+, eL8 gePsf] a]nf kf/]/ hfg] u/f}+, • k;nd} uP/ lsgd]n ubf{ clgjfo{¿kdf df:ssf] ;xL tl/sfn] k|of]u ug{'sf ;fy} ef}lts b"/L sfod u/f}+, • lsgd]n ug{' cl3 / ul/;s]kl5 ;fa'g kfgLn] xft w'g] jf :oflg6fOh/sf] k|of]u clgjfo{ ¿kdf u/f}+, • lsgd]n u/]/ 3/df k|j]z ubf{ /fd|f] ;Fu @) ;]s]G8 ;Dd ldrLldrL ;fa'gkfgLn] xft wf]cf}+, • ;Dej eP;Dd b}lgs pkef]Uo ;fdu|Lx¿ ! xKtfsf] nflu k'Ug] u/L lsgf}+, • e'QmfgL ubf{ ljB'tLo k4lt / sf8{x¿ k|of]u u/]/ e'QmfgL u/f}+, • ;se/ v'b|f k};f lnP/ lsgd]n ug{ hfcf}+, • aflx/af6 cfPkZrft ;se/ g'xfpg], ;Dej geP xft, d'v / uf]8fx¿ /fd|f];Fu ;fa'g kfgLn] ldrLldrL wf]cf}+, • nfdf] ;do / eL8ef8df aflx/ hfFbf nufPsf sk8fx¿ 5'§} /fVg] / wf]P kl5 k'gM k|of]u ug]{ u/f}+, • sfdsf l;nl;nfdf lgoldt aflx/ uO{/xg' kg]{ JolQmx¿ 3/df a:g] kl/jf/sf ;b:ox¿;Fu ;s];Dd Go"gtd ef}lts b"/L sfod ug]{ u/f}+, • cfkm"n] k|of]u ug]{ ;jf/L ;fwgsf] a9L k|of]u x'g] 7fpFx¿ lgoldt ¿kn] Snf]l/g 3f]n jf :oflg6fOh/n] ;kmf u/f}+,
w
Jofkf/L ju{x¿df ;d]t ljz]if cg'/f]w
w
• k;nx¿ laxfg ;a]/}b]lv ca]/;Dd v'Nnf /fvf}+, o;n] ubf{ ;]jfu|fxLx¿ km/s km/s ;dodf cfO{ vl/b ug{ ;Sg] x'Fbf eL8ef8 sd ug{ d2t k'Ug]5 . • k;ndf cfpg] ;a} u|fxsx¿nfO{ df:s ;xL tl/sfn] k|of]u ug{, ef}ltsb"/L, xftsf] ;/;kmfO{ ug{ k|f]T;flxt ug]{ / ;f] ;DalGw hfgsf/L ;a}n] b]Vg] 7fpFx¿df /fvf}+ .
sf]le8—!( af6 cfkm" arf}+ / c¿nfO{ klg arfcf}+ . g]kfn ;/sf/ ;~rf/ tyf ;"rgf k|ljlw dGqfno
;"rgf tyf k|;f/0f ljefu ;~rf/u|fd, sf7df8f}+ .
k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 75
cGtjf{tf{
/fhgLlts jfbsf] dfq kl5 nfUg] n]vsx¿ nf]eL, :jfyL{ / rf]/af6f]af6 kmfObf s'DNofpg vf]Hg]x¿ dfq x'g\ Û
co m
– jl/i7 ;flxTosf/, bfdf]b/ k'8f;}gL …lszf]/Ú
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
[bfdf]b/ k'8f;]gL …lszf]/Ú o; ;dosf cToGt ;lqmo ;flxTosf/ x'g'x'G5 . pxfFsf kfFr lgofqf ;ª\u|xx¿, cf7 sljtf;ª\u|xx¿ / Ps bz{g s[lt ul/ rf}w ;ª\u|x k|sfzdf cfPsf 5g\ . tL ;a} s[ltx¿ kf7sx¿n] dg k/fPsf s[ltx¿df kb{5g\ . pxfF g]kfn ;/sf/sf] gfoj dxfn]vfk/LIfs x'g'x'G5 . pxfFdf ;x;lrj h:tf] pRr kbdf nfdf] ;do ;]jf u/]sf] cg'ej dfq xf]Og b]zsf ;txQ/ dWo] 5oxQ/ lhNnfdf k'u]/ ToxfFsf kL8f / kl/ l:ylt ghLsaf6 a'em]sf] cg'ej klg 5 . ljb]zsf klg krf;eGbf a9L d'n'sdf k'u]/ clwsf+z b]zx¿ / ToxfFsf] hghLjgaf/] k'8f;}gLn] s[lt k|sfz ;d]t ul//xg' ePsf] 5 . bfdf]b/ k'8f;}gLsf] n]vgn] g]kfnL lgofqf n]vgd} gofF df]8 lnof] eGg] klg clwsf+z ;dfnf]rs tyf kf7ssf] dt kfOG5 . pxfFsf ;flxlTos s[ltx¿df z}nLut / ljifout gjLgtf / gjLg cfljisf/sf 5fkx¿ e]l6g] ePsf]n] klg a9L k7gLo ag]sf kfOG5g\ . bfdf]b/ k'8f;}gL sfddf k|ltj4, n]vgdf hLjg clk{g] dfq xf]Og ;a};Fu ldng;f/, xFl;nf] / k|]ldn Jojxf/ ug]{ :jefjsf] b]lvg'x'G5 . jl/i7 ;flxTosf/ bfdf]b/ k'8f;}gL;Fu kqsf/ Pj+ ;flxTosf/ ;'ldqf ;'dLn] ug'{ ePsf] cGt/Ë jftf{sf] k|d'v c+z oxfF k|:t't 5— ;Dkfbs .]
76 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
oltv]/ ljZj sf]lj8–!( sf] ;Gqf;n] cfqmfGt 5 . dfG5] Hofg hf]ufpg PSn} a:g afWo 5 . tkfO{+ s] s:tf sfo{df nflu/xg' ePsf] 5< :jfefljs xf] alxgL sf]lj8–!( n] oltv]/ ljZj dfgjhut hLjg / d/0fsf] bf];fFwdf 8/fO/x]5 . sf]/fgf efO/;sf] ;Gqf;n] dfG5] dfG5];Fu eflu/x]5 . 3/af6 aflx/ lg:sbf s'g if8\sf] sf]/f]gfn] 5'G5, Tof] kQ} x'Fb}g . To;}n] ;hutfk"j{s hLjg hf]ufO/fVg' k/]sf] 5 . o; cj:yfdf s]xL l;h{gzLn / hLjg pkof]uL sfd ug{ ;lsg] /x]5 . of] cjlwdf d}n] l;h{gfsd{df ;do nufPF . kl/0ffdtM s]xL lgofqf ;ª\u|x / s]xL sljtf ;ª\u|xx¿n] hGd lnPsf 5g\ . ;flxlTos s[ltx¿sf] cWoog c¿ afSnf] ag]sf] 5 . dfG5]x¿ hLjg ;ª\3if{k"0f{ 5 eG5g\ . ;fFRr} hLjg ;ª\3if{k"0f{ g} xf] < oxfFnfO{ s:tf] nfU5 < ;ª\3if{ ljgf hLjg x'Fb}g . ;Tosf] nflu / ;To :yfkgf ug{sf] nflu ;+;f/df hLjg 5 . hLjgsf] cl:tTj /fVg s'g} g s'g} tŒjx¿;Fu nl8/xg h¿/L klg 5 . hLjgnfO{ 9fNg vf]Hg] tŒjx¿n] rf/} lbzfaf6 3]l//xG5g\ / cfqmd0f ul//xG5g\ . hLjg ;'/Do / ;kmn agfpg xfdLn] ltgLx¿sf ;fy s8f Jojxf/ ug}{ kb{5 . /f]u, ef]s / zf]ssf lj?4 n8]/ ;'vL / ;d[4 hLjg cl3 a9fpg klg ;ª\3if{ lg/Gt/ ul/g} /xg' kb{5 . hLjg/Iffsf] nflu, /fhg}lts, cfly{s / k|fs[lts k|lts"ntfx¿nfO{ lhTg klg ;w} 86]/ v6\g h¿/L x'G5 g} . hLjg ;d[4 agfpg' eg]sf] klg cfk"mnfO{ dha"t kfg]{ / cfk"mnfO{ clxt ug]{x¿nfO{ gfz ug'{ klg xf] . Pp6f ;}lgs o'4df cfk"mnfO{ arfpg] / zq'nfO{ l;Wofpg] /0fgLlt c+uLsf/ ul/G5 . k|frLg sfndf efnf / 9fnsf] k|of]u ul/GYof] . efnf zq' gfz ug{ / 9fn zq'sf] k|xf/sf] k|lt/Iff ug{ . clxn];Dd klg o'4df xltof/sf] gLlt …xfGg]Ú / …/f]Sg]Ú ljifog} s]lGb|t 5 . hLjgdf klg of] gLlt h¿/L 5— /fd|f tŒjnfO{ ;Da4{g ug]{ / v/fjtŒjnfO{ gi6 ug]{ . v/fj tŒjnfO{ gi6 ug{ ;lsPg eg] hLjg /xFb}g, /fd|f tŒjx¿nfO{ a9fOPg eg] hLjg cl3 k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 77
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
a9\b}g . If0f If0fdf ;hutf / If0f If0fdf ;antfn] dfq hLjg ;fy{s aGb5 . o;sf] nflu n8fO ckl/xfo{ 5 hLjgdf . nfdf] ;dob]lv ;flxTo l;h{gf ub}{ cfpg' ePsf] 5 . ;flxTo s] xf] < cyjf hLjg / ;flxToaLr s:tf] ;DaGw /xG5 < hLjg / hutsf] af/]df cleJoQm ul/Psf] b[li6sf]0f ;lxtsf] snfTds k|:t'lt ;flxTo xf] . hLjgsf cy{, pkof]lutf, ;fy{stf / lg:;f/tfsf af/]df ;flxTo l;h{gf ul/G5 . hLjgdf s] eO/x]5 dfq xf]Og, s] x'g'kb{5 eGg] s'/fx¿ klg ;flxTodf ;d]l6G5 . of] s'/f hutsf] xsdf klg nfu" x'G5 . lhGbuL gn]lvPsf] vfnL sfuh h:t} xf], JolQm cfkm}+n] To;nfO{ ;fy{s agfpg] xf] . lhGbuL;Fu ct[lKt / c;Gt'li6 x'G5g\ . s[ofzLn geP Ps If0f klg l6Sg ;lsFb}g hLjgdf . lhGbuL eg]sf] ef]ufO klg xf] . gef]u];Dd a'‰g ufx|f] k5{ lhGbuL . lhGbuL ;fFRr} 7"nf] pknlAw xf] . of] ;f]r] / vf]h]h:tf] 7\ofSs} t x'Fb}g, t/ c;Lldt ;+efjgfaLrdf ;kmntf xfl;n ug{ h¿/L 5 hLjgdf . hLjg geP hutsf] klg s] cy{ < hLjg / ;flxTo b'j} kl/efiffdf c6fpg ;St}gg\ . hLjg ;w}+ ;ª\3if{af6 cl3 a9\b5 / :jtGqtf / :jfledfg rfxG5 . l;h{gf jf ;flxTosf] d"n Wo]o klg ToxL xf] . ;fy{s, ;f}Do / ;'Gb/ ;flxTo hLjg h:t} x'G5 . ;'Gb/ hLjg / ;'Gb/ ;flxTo p:t} p:t} x'g\ . hLjgdf cWoog cfjZos 5}g, ;flxTo h¿/L 5}g eGg]x¿ xfd|f] ;dfhdf w]/} 5g\ . ;flxTonfO{ cg'Tkfbs eGg]x¿nfO{ s] hjfkm lbg'x'G5 < of] ;+;f/df cj:yfx¿ km]l/O/xG5g\ . dfG5]sf ljrf/x¿ klg gjLg ¿kdf cfO/xG5g\ . ljrf/nfO{ gjLg kl/l:ylt;Fu tfbfTDo sfod ug{ cWoog cfjZos 5 . cWoog ul/Psf ljifox¿, To;af6 ag]sf ljrf/, jfb, l;4fGt / bz{gx¿ ;flxlTos /Ëdf n]lvg h¿/L 5 . To:tf ;flxTon] hLjgnfO{ ;ª\s6af6 arfpg / gofF af6f] vGg pTk|]l/t 78 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
ub{5g\ . hLjgdf l;Sg] eg]s} cK7]/f]x¿af6 xf] . Wofgk"j{s, xf]zk"j{s / lg8/tfsf;fy sfo{ ug]{ xf] eg] ;+;f/df c;lhnf] / cK7]/f] eGg] s]xL 5}g . cK7]/f];Fu h'Wg' klg cWoog ug'{ xf] . cWoog ug'{ / ;flxTo n]Vg' eg]sf] efjL k':tfnfO{ cg'ej, b[li6sf]0f, l;4fGtsf] sf];]nL tof/ ul/lbg' klg xf] . To;n] efjL ;dfh / ;+;f/ cem pHofnf] agfpg d2t ub{5 . ;flxTo eg]sf] lsga]r u/]/ gfkmf gf]S;fg lgsfNg] ljifo xf]Og . ;flxTosf] Pp6f cIf/ jf zAb dfq l;h{gf ug'{klg dfG5]sf] nflu gjLg cfljisf/ ;'Dkg' xf] . To;}n] ;flxTo cg'Tkfbs eGg' hLjg / hutsf] ult / cy{g} ga'‰g' xf] h:tf] dnfO{ nfUb5 . cWoog gug]{, ljrf/ k}bf gug]{, lrGtg dgg gug]{ / lg0f{odf gk'Ug] xf] eg] dfG5] x'g'sf] klg s] cy{ < ;dfhdf s]xLn] p208 :jefj b]vfO/x]5g\, s]xLn] ljb|f]xL :jefj b]vfpFb}5g\ / s]xL 3d08Lx¿ 5g\ . To:tfx¿nfO{ dTy/ kfg{ lsg g;lsPsf] xf]nf < ;dfh / afbn p:t} xf] . If0f If0fd} ¿k km]g]{ / If0f If0fd} uh{g], rDsg], jl;{g] / lanfpg] . ;dfh ;dy/ d?e"ld afFlr/xg ;St}g, afFRg'klg x'Fb}g . ;dfhdf c;Gtf]ifL, ct[Kt, nf]eL / dfQ'/x¿sf] hdft 5 . logLx¿ cfjZos klg k5{ ;dfhnfO{ . dfG5] ct[lKt, c;Gt'i6L / cefjsf] ;3g hª\undf k|j]z u5{, t/, To;af6 cl3 a9\g] lxDdt, hfFu/ / k|of; cl3 a9fpFb}g . kl/0ffdtM h3Go ck/fw;d]t ug{ cl3 a9b5 . To;}sf] kmn:j¿k dfG5]n] rf]5{, anfTsf/ u5{, 8s}tL u5{, xTof u5{, o:t} o:t} . c;Gtf]if dfG5]sf] cfjZos tŒj xf], t/, c;Gtf]ifnfO{ pGdfblt/ dfq ws]Ng' / To;tkm{ cl3 a9\g] ;xL af6f] cjnDjg gugf{sf] sf/0f ;dfhdf ck/fw 36]sf 5g\ . ljb|f]x / 3d08 Ps xb;Dd 7Ls x'G5 t/ To;}sf] cf8df c¿sf] If]qdf k|xf/ ug'{ eg] 7Ls xf]Og . To; dfg]df n]vs klg ljb|f]xL x'G5 lg . /fHo;Qf ;w}+ k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 79
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
oyfl:ylt arfpg rfxG5 . ;dfh ;w}+ cu|ultdf cl3 a9\g rfxG5 . ;flxTosf/n] eg] ;fdflhs dfgl;stf a'em]/ cfˆgf l;h{gf dfkm{t\ k|ltsf/sf xltof/x¿ k|xf/ ub{5 . tkfO{+sf ;a} s[ltx¿ ahf/df l56f]eGbf l56f] laS5g\ . s:tf] ;flxTo jf s[lt n]lvof] eg] kf7sn] a9L ?rfpF5g\ < kf7snfO{ rdTsf/ lbg ;lsof] eg] ahf/df s[ltsf] dfu a9L x'G5 . kf7ssf] ?lr a'em]/ / kf7snfO{ tfGg ;Sg] Ifdtfsf] ljsf; u/]/ s[lt n]lvof] eg] dfq kf7ssf] ?lr leq kb{5 . n]vsn] klxnf] s'/f t n]Vg] ljifodf cWoog a]:;/L ug'{ k¥of], bf];|f] s'/f p;n] gofF 9Ëaf6 n]Vg ;Sg' k¥of], t];|f] n]vsn] tof/ u/]sf] s[ltn] dfG5]df cfzf / pdË l;h{gf ug{ ;Sg' k¥of] . clg, k|ltef rflx+ < k|ltef / gbL p:t} p:t} x'g\ . gbL aUb} uPkl5 ;ª\nf] aG5, d]xgt, k|oTg / lg/Gt/tfn] k|ltef lgvfl/G5 / /fd|f] lbzf klxNofpg d2t ldN5 . s'g} /fhgLlts jfb dgk5{ < d s'g} /fhgLlts jfbsf] kl5 lxF8\g] n]vs xf]Og . Pp6f ;Rrf n]vs s'g} jfb, l;4fGt, bz{g / ljrf/sf] kl5 nfUb}g . a?, gofF gofF ljrf/, l;4fGt / bz{g lgdf{0f u/]/ dfG5]x¿nfO{ gofF af6f] b]vfpF5 ;Rrf n]vsn] . cfw'lgs sfn;Dd O{Zj/sf] ;jf]{Rrtf :jLsfl/Psf] lyof] . To;a]nf;Dd n]vs ;jf]{Rr lyof], Oltxf;sf] ljZjf; ul/GYof], cflbd cfbz{, d"No dfGotf ug]{ dxfVofgsf] ;jf]{Rrtf :jLsfl/Psf] lyof] . To;}aLr lgT;]sf] …O{Zj/sf] d[To'Ú -8]y ckm uf8_, /f]nfF jf6{sf] …n]vssf] d[To' -8]y ckm lb cy/_, k'ms'ofdfsf] …Oltxf;sf] cGToÚ -8]y ckm lx:6«L_, Nof]tf/sf] dxfVofgsf] cGToÚ -O08 ckm u|of08 Gof/]l6e_ s[ltx¿ k|sfzdf cfPkl5 k'/fgf ljrf/x¿ uNof{d\ u'n'{d 9n] . clxn] t tL kl5Nnf ljrf/x¿ klg k'/fgf e};s] . bz xhf/ jif{otf ;dfhdf s[lifsf] pb\ej ePkl5 ;dfhdf prgLrsf] lgdf{0f eof] . sfn{ dfS;{ 80 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
ha
ss
kh
as
s.
co m
/ DofS; a]j/n] ju{ / ju{;ª\3if{sf] rrf{ klg u/] . ljZjdf ;dfhjfb, k"FhLjfb, ;fDojfbsf bz{gx¿ cl3 a9] . t/, k"0f{ s]xL b]lvPgg\, k"0f{ s'g} x'Fb}gg\ klg . To;}n] d s'g} /fhgLlts jfbsf] kl5 nfUg] kIfdf 5}g . /fhgLlts jfbsf] dfq kl5 nfUg] n]vsx¿ nf]eL, :jfyL{ / rf]/af6f]af6 kmfObf s'DNofpg vf]Hg]x¿ dfq x'g\ . ltgLx¿ c;n n]vs xf]Ogg\ . hLjgdf ;kmn s;/L aGg] xf]nf < ;kmntfsf] lglZrt gfkf] 5}g . ;kmntf eg]sf] dfG5]sf] ;f+:s[lts / j}rfl/s :t/df e/ kg]{ s'/f xf] . Tof] d'VotM ;fdflhs l:yltdf e/ kb{5 . tkfO{+ x/]s lbg n]Vg'x'G5 < xf] d x/]s lbg s]xL g s]xL kl9/x]sf] x'G5' / s]xL g s]xL n]lv/x]s} x'G5' . d]/f x/]s If0fx¿ vf]hdf cl3 a9\g ?rfpF5g\ .
w
w .k
k7gLo ;flxlTos klqsfx¿
w
g]kfnL, cleJolQm, efg', xfd|f] k'?iffy{, bfloTj, lzjk'/L ;Gb]z, zfNdln, hgdt, ;'n]v, zAbfª\s'/, sf}lzsL, z[ª\vnf, gjk|1fkg, cIf/dfu{, hd36, r]tg ;Gb]z, sNkt?, cfn]vg, gf/L:j/, /h:yn, skg jfg]Zj/, bf]efg, j}hoGtL, zAb;+of]hg, jlgtf, clegj, syflnsf, ;+ud cleofg cflb ;flxlTos klqsfx¿ lgoldt ¿kdf k|sflzt eO/x]sf 5g\ .
k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 81
…DfofdxnÚ M hLjg;ª\3if{sf s7f]/ cg'ej k|f=slkn c1ft
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
lgdf]{xL Jof; -k|f=8f= j]bJof; pkfWofo Gof}kfg]_ g]kfnL ;flxTosf ofqf;+:d/0fsf/–;+:d/0fsf/ / l;4fGtsf/ b'j} x'g\ . ;f]x|j6f ;+:d/0fx¿ ;FuflnPsf] pgsf] ;f]x|f}+ s[lt …dfofdxnÚ -@)&&_ ofqf;+:d/0ffTds / ;+:d/0ffTds b'j} ¿kdf u/L ;ftf}+ / ;+:d/0ffTds ¿kdf dfq rflx+ t];|f] lzv/ cf/f]x0f xf] . ;fdfGoeGbf ljz]if u'0ffTds ePs}n] oxfF …lzv/ cf/f]x0fÚ kbfjnLsf] pkof]u ul/Psf] xf] . ;+:s/0fsf/ Jof; :jo+ l;4fGtsf/ ;d]t ePsfn] ;+:d/0fsf] :d[ltdotf, l:yltzLntf, kfl/j]lzs kl/j[Qtf, tYofTdstf cflb tŒjsf] ljljT;fk|lt k|sfz kfg'{ Tolt cfjZos k/]g . …dfofdxnÚ k':tsleq qmdfg';f/ ;ftf}+ :yfgdf /x]sf] ;+:d/0f xf] …dfofdxndf b'of]{wg lgoltÚ . /fli6«o :t/sf ljleGg ;flxlTos klqsfdf k"j{k|sflzt ;+:d/0f eP klg s[ltut ¿kdf ;d]l6P/ cfpFbf o;sf] a]Un} k|efj kg'{ :jfefljs} xf] . …dfofdxnÚ zLif{s g} laDafTds jf Wjlgd"ns k|tLt x'G5 . kf}/fl0fs ldysnfO{ k[i7e"lddf /fv]/ ljz]if b'O{ ck|Toflzt 36gfåf/f cfk"m ddf{xt ePsf] ;+:d/0ffTds sf?l0fs b[i6fGt k|:t't ub}{ ;fdlos /fhgLltsf ;ª\3Lotf, nf]stGq, u0ftGq cflb 36sx¿ dfofdxne}+m e|flGto'Qm jf wf]sfo'Qm ePsf] l:yltnfO{ ;ª\s]t u/]sf] a'‰g ;lsG5 . oBlk s[ltleq /fhgLltsf] uGw;Dd klg e]l6Gg . o;/L cfk}+mn] ef]u]sf 36gflrqaf6 ;fdlos j:t'l:yltsf] af]w u/fpg ;Sg] s[ltsf] zLif{s g} …dfofdxnÚ /flvg' cToGt ;6Ls / ;fy{s b]lvG5 . ;+;f/ ;a dfof xf], ef}lts ;Dkbf ;a dfofdxn x'g\ eGb} JolQm jf ;dfhnfO{ cfWoflTdstftk{m pTk|]l/t ug'{ klg s[ltsf/sf] 82 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
p2]Zo x'g;S5 . o; b[li6n] klg …dfofdxnÚ zLif{ssf] ;fy{stf k'li6 x'g cfpF5 . Jof;df ;|i6fr]t dfq geP/ ;dLIffTds r]t klg tLj| 5 . …dxlif{ dbgdl0f bLlIftÚ ;+:d/0fdf pgn] ;dLIffTds r]tsf] e/k"/ pkof]u u/]sf 5g\ . bLlIft;Fusf] ;fIffTsf/df bLlIftsf pknAw ;du| s[ltsf] ;dLIf0f ub}{ bLlIftsf s[lt cToGt pmhf{bfoL ePsf] / cfk"m tLaf6 cToGt nfeflGjt x'g k'u]sf] wf/0ff JoQm u/]sf 5g\ . ;fy} bLlIftsf] kl/jf/ ;d]t k|]/0ffk|bfos /x]sf] /f]rs ljj/0f k|:t't u/]sf 5g\ . ;bf l;h{gfTds n]vgd} /dfO/xg] Jof; / bLlIft;Fusf e]6sf cg]s k|;ª\un] b'j}sf] l;h{g ;fdYo{ / /rgf:t/sf] af]w x'G5 . :d[ltsf] cGtt{xaf6 n]lvPsf l;h{gzLntfsf lgs} k|]/0ffbfoL c+zx¿ ;lGglxt /x]sfn] of] ;+:d/0f P]ltxfl;s dxŒj /fVg] lgs} pRr :t/sf] ;+:d/0f b]lvG5 . /rgfTds zlQm ;fdYo{sf cfwf/df bLlIftnfO{ …dxlif{Ú pkflw lbg' klg ;dLrLg nfUb5 . …b]jdlGb/df 8]9 dxLgfÚ df …/Tg>LÚ klqsfsf ;Dkfbs–k|sfzs zfGtb]j e6\6/fO{ / pgsL kTgL zfGtf e6\6/fO{ ;/n, lgZ5n, lg:k[x, ;x[boL, ;xof]uL / cfTdLo efjgfn] el/k"0f{ pgLx¿k|lt xflb{stfsfn] ;+af]wg ul/Psf zAb x'g\ …bfh'–efph"Ú . …lgdf]{xL Jof;Ú of] ;flxlTos gfd ;j{k|yd …/Tg>LÚ d} 5flkPsf] pNn]v;lxt kLPr=8L=ug]{ wf]sf] af]s]/ cfh e'ml;lNs/fe}+m ;dflwdUg eO{ ef]ln k'tnL x'g] dxŒjfsfª\Iffdf 8]9dxLgfsf] 5f]6f] cjlwd} uDeL/ r'gf}tLx¿ kf/ u/L zf]wfyL{df btf{ x'g k'u]sf] /f]rs / dfld{s k|;ª\u plNnlvt 5 . pbf/ efjgfsf zfGtb]jsf] 3/ Jof;sf] af}l4s sd{sf lglDt …b]jdlGb/Ú g} ;flat ePsf] 5 . /fli6«o dxŒj /fVg] JolQmTjsf af/]df ePsf ;+:d/0f x'gfn] klg k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 83
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
oL clws dxŒjsf 5g\ . …3fdsf kfOnfÚ sf n]vs w=r=uf]tfd] klg To:t} dxŒj /fVg] JolQmdWo] Ps x'g\ . :g]x / ;b\efj /fVg] x/]s JolQm;Fu Jof; g"g–lrgL–kfgLe}+m 3'Ng ldNg ;Sg] ePsfn] w=r=;Fu klg xflb{s ¿kdf 3'nldn x'Fb} ;+:d/0f n]vgsf k|s[lt / k|j[lQaf6 pTk|]l/t ePsf 5g\ . ;+:d/0f / cfVofg b'j} y/L n]vgdf ;zQm ¿kn] snd rnfpg] w=r= ;+:d/0fdf ljZj;gLotf / oyfy{k/stf b'j} x'g] ePsfn] cfk"mnfO{ cfVofgeGbf ;+:d/0f n]vg g} clws lk|o /x]sf] atfpF5g\ . slxn]sfxL+ clt;fdfGo j:t'sf] k|of]un] klg ljz]if 36gfsf] ¿k lnG5 . Psn] k|of]u u/]sf lghL j:t' csf]{n] k|of]u ug'{ /fd|f] dflgb}g . To:t} 36gfn] cfxt t'NofPsf] ltQm k|;ª\u …uf}/flbbLsf] sfOFof]Ú df jl0f{t 5 . e|fd/L bzf cfPkl5 glrtfPsf] 36gf klg 3l6t x'g k'U5 / To;df kml;G5 . o; ;+:d/0fdf 8f=x+;k'/] ;'j]bLsf] 3/df cfltYodf hfFbf cfk"mn] cghfgd} To:tf] lglif4 j:t'sf] k|of]u ug{ k'u]sf sf/0f n]vsn] x'g;Ddsf] ckdflgt ePsf] dx;"; u/]sf 5g\ . of] kf7 h;n] k9\5, kSs} klg c¿sf lghL j:t'sf] k|of]udf ;r]t x'G5 . o; ;+:d/0fdf tLg k|;ª\u 5g\,tLgj6}n] lghL j:t'sf] k|of]u lglifl4sf] ;Gb]z lbG5g\ . ;fwf/0f j:t'sf] k|of]uaf6 c;fwf/0f k|]/0ff lbg' ;+:d/0fsf] ljz]iftf b]lvG5 . n]vsdf k/]sf] dfgl;s kL8faf6 kf7s klg uDeL/ aGb5 . cToGt sf?l0fs ;+:d/0f xf] …s7} Û d]/f afaf ÛÚ o;df r/d cfly{s cefjdf lklN;Psf afaf–cfdfsf] hLjGt lrq0f 5 . zLif{sn] g} o; tYonfO{ ;ª\s]t u/]sf] 5 . d[To'zo\ofdf /x]sf lktfn] cfˆgf ;Gtfgsf lglDt u/LjL ;dfKt kfg{ g;s]sf] cfTdUnflgaf6 ;+:d/0f k|f/De ePsf] 5 . ;/n, ;flTjs, zfGt, ;Tolgi7, :jfledfgL, lgnf]{eL, lg/xª\sf/L h:tf Clift'No u'0fx¿ hf] lktfdf ljBdfg 5g\, ltg} u'0f k'qdf klg rl/tfy{ b]lvG5g\ . lktfn] cfly{s ;DkGgtf lbg g;s] klg k'qn] ;';+:sf/ / ;'lzIff k|fKt ug'{nfO{ uf}/j ;DemG5g\ . cfdfsf] zf/Ll/s kL8f / lktfsf] dfgl;s kL8f b'j} a'e]msf ;+:d/0fsf/ k'qn] 84 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
lktfk|lt ck{0f u/]sf] tk{0f / lk08eGbf 7"nf] dxŒj /fVb5 o; ;+:d/0fn] . oyfy{df of] ;+:d/0f lkt[–>4f ;+:d/0f xf] . ;+:d/0fsf/n] ef]Ug'k/]sf ljs6 l:ylt;Fu …d s[t1 5'Ú ;+:d/0f ;DalGwt 5 . Psflt/ eofgs zq' /f]u / csf]{lt/ r/d cfly{s cefj ;DeFmb}df x/s;}nfO{ sxfnL nfU5 . ;–;fgf s'/fdf 7"nf7"nf ckdfg klg pgn] a]xf]g'{kg]{, Pskl5 csf]{ /f]usf] k|xf/ klg pg}dfly cfOnfUg] h:tf Pskl5 csf{ sf?l0fs ljDan] pgsf] hLjg–o'4 bzf{O/x]sf 5g\ . ;dfhdf b'h{gdfq xf]Ogg\, ;Hhg / ;xof]uL kfqx¿ klg 5g\ . 8'Ag nfu]sfnfO{ t[0fsf] ;xf/f eg]e}+m cfˆgL d'6'sL /f]uL kTgLsf] pkrf/sf qmddf h;n] ;b\efj, ;xof]u ;'emfjx¿ lbP ltgk|lt ;+:d/0fsf/n] s[t1tfefj k|s6 u/]sf 5g\ . o;/L k|To]s ;+:d/0fn] cd"No 1fg, ;Gb]z / cg'ej k|bfg u/]sf 5g\ . cg]s kfl/jfl/s kL8f a]xf]/]sf ;+:d/0fsf/n] k|fs[lts kL8f klg a]xf]/]sf 5g\ . k;fxf vf]nfsf] /f}b| ¿k b]v]/ To;nfO{ pgn] …l/;fxf vf]nfÚ / …af}nfxf vf]nfÚ sf] klg ;+1f lbPsf 5g\ . ;fdfGo s'/f plwGb}– plwGb} :d[ltsf] kl/kfsdf k|To]s ;+:d/0fnfO{ kf7sdf sf?l0fstfsf] ;[li6 ug{ ;+:d/0fsf/ ;kmn b]lvG5g\ . …uf}zfnfsf] a;la;f}gLdfÚ cGoeGbf n3' cfsf/sf] ;+:d/0f xf] . o;df b'O{ k|;ª\u 5g\ . Ps} k|;ª\un] ;+:d/0f k"/f eP klg csf]{ k|;ª\u klg ylkPsf] 5 . /, oL b'j} k|;ª\un] leGgfleGg} ;Gb]z lbPsf 5g\ . dfG5]nfO{ ;'vL x'g slt ;DklQ rflxG5 < / v';L x'g sqf] sqf] sf/0f < log} b'O{ bfz{lgs k|Zgsf] pQ/ b'O{ k|;ª\uaf6 :kli6Psf] 5 . ljjztfn] levf/L x'g' k/] klg dft[hfltdf jfT;Noefj x'G5 / levf/Ldf klg Tofu / pbf/tfsf] ;x[boL efjgf ;lGglxt x'G5 eGg] tYonfO{ o; ;+:d/0fn] :ki6 kf/]sf] 5. …;Demgf >4f~hln M d[To'~ho ;|i6fk|ltÚ ;+:d/0f …cGtd{gsf] ofqfÚ sf n]vs g]kfnL ;flxTodf cgdf]n /Tg/flz k|bfg ug]{ pg} hubLz l3ld/]sf] ;Demgfdf cfwfl/t 5 . ;|i6fl;tsf] ;fFrf] kl/ro eg]s} p;sf s[ltl;tsf] k|uf9 kl/ro xf] . kª\lQmsf/af6 l3ld/]sf k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 85
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
;flxlTos JolQm / s[ltTjsf ;DaGwdf bh{gf}+ n]v n]lvPsf 5g\ . l3ld/] n]vgs} sf/0f kª\lQmsf/k|lt :g]x /fVg'x'GYof] / pkxf/:j¿k cfˆgf cg]s s[lt k|bfg ug'{ePsf] lyof] . dfOnf]df SofG;/af6 ylnPsf l3ld/]nfO{ e]6\g egL ;+:d/0fsf/ Jof;;lxt g]kfnL ;flxTosf Voftgfdf ;dfnf]rs k|f=8f=s]zjk|;fb pkfWofo Pj+ k|f=/fh]Gb| ;'[j]bL e]6\g cfpFbf la/fdL l3ld/] :jo+ uf8Lrfns eP/ pxfFx¿nfO{ lng hfg'h:tf] clj:d/0fLo ;Demgfsf] ;+jfbfTds hLjGt lrq o;df lglxt 5 . ;+:d/0fsf] dxŒjk"0f{ cfwf/ ltlyldlt klg xf] . …;Demgfdf w/x/L xfO{ :s"nÚ df klg n]vsn] ltlyldlt v'nfPsf 5g\ . pgsf] bf];|f] hflu/ k|j]zsf] klxnf] lbg lyof] . pgsf] lemgf]ldgf] jf b'Anf]kftnf] z/L/ b]v]/ cfk"mh:t} s'g} k7gfyL{ xf] ls eGg] cg'dfgn] pgnfO{ pgsf] ;djoL Ps hgf 5fqn] ;+af]wg ug'{ cgf}7f] s'/f lyPg lsgeg] pgsf] b]xoli6 / :jefj g} s]6f}n]h:tf] b]lvGYof] . t/ pgL ;fg} pd]/df ljljw u'0f;DkGg /x]sf] tYo ;+:d/0fn] g} bzf{pF5 . ;+:d/0fsf/df :jfledfg / cfTdd"Nofª\sgsf] pRrtd Ifdtf /x]sf] s'/f klg tnadfg;lxtsf] lgo'lQmkqn] g} v'nfpF5 . dfWolds ljBfno:t/sf] lzIf0f k]zfdf k|j]z u/]/ To; ljBfnodf latfPsf] sfnfjlw ;jf{lws ;Gt'li6bfos / ljBfnoLo lzIfs hLjgsf] :j0f{sfn} /x]sf] tYo ;+:d/0fsf/n] dx;"; u/]sf 5g\ . ;fy} lh1f;' 5fqsf ;/n / lgaf]{wkgn] ;+:d/0fdf /f]rstf yk]sf 5g\ . …t:d} >L u'/j] gdMÚ g]kfnL ;dfnf]rgf If]qsf Ps d"w{Go dgLifL k|f=8f= s]zjk|;fb pkfWofosf] ;+:d/0fdf s]lGb|t 5 . cfTdLotf ;+:d/0fsf lglDt cfjZos tTTj xf] . ToxL cfTdLo / >4fefjn] of] ;+:d/0f n]lvPsf] 5 / o;df ;+:d/0fsf/sf] gfds/0f ;+:sf/b]lv ljBfjfl/lwsf] bLIffGt;Dd Pj+ lq=lj ;]jfdf k|ljli6b]lv k|fWofksdf kbf]Gglt;Dd k'/f]lxt ePsf lktft'No u'?k|lt lziowd{sf] kfngf ul/Psf] 5 . o; ;+:d/0fdf ;+:d/0fsf/ Jof;sf] af}l4s JolQmTjsf] kf6f] :ki6 / v'n:t ePsf] 5 . ;fg}df cfˆgf lktfaf6 cfbz{k'?if 86 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
dflgPsf …s]zjbfh'h:tf] x'g'k5{Ú eGg] s'/fsf] k|efj ;+:d/0fsf/df k/]sf] 5 / ToxL cg'¿k pgn] s]zju'?af6 dfu{bz{g;d]t kfO/x]sf 5g\ . pgsf uBsljtfeGbf kBsljtf ck]Iffs[t /fd|f /x]sf] ;'emfj klg pg} cfˆgf u'?bfh'af6 kfPsf 5g\ . zf]wlgb]{zssf x}l;otn] ljBfjfl/lwsf] df}lvs k/LIffdf ;d]t pkl:yt x'Fbf æJof;hLnfO{ kLPr=8L=sf] pkflw lbP x'G5 <Æ eGg] ;DalGwt 8LgHo"sf] k|Zgdf 8f=s]zjsf] hafkm Jof;sf] zf]wfyL{ JolQmTj / zf]wk|aGwsf ;DaGwdf lgs} dggLo /x]sf] 5 . h:t} M æJof;hLn] q"m/ lgolt / s7f]/ kl/ l:yltut cg]s afwfJojwfgx¿sf aLr ckf/ w}o{ / ;+odsf ;fy o:tf] :t/Lo zf]wk|aGw ;dodf g} tof/ kf/]/ a'emfPsf 5g\ . To;}n] o; zf]wk|aGwsf lglDt Pp6f kLPr=8L=sf] pkflw lbg x'g] gx'g] t s] s'/f eof] / Û d t eG5' lognfO{ of] Pp6} zf]wk|aGwsf nflu tLgj6f kLPr=8L=sf] pkflw lbg'k5{ . Pp6f …ofqf;flxTosf] l;4fGtÚ sf] nflu, Pp6f …g]kfnL ofqf;flxTosf] Oltxf;Ú sf] nflu / Pp6f rflx+ …g]kfnL ofqf;flxTosf] k|j[lQut ljZn]if0f / d"Nofª\sgÚ sf] nflu .====Æ -…t:d} >L u'/j] gdMÚ, dfofdxn @)&&, k[= !#(_ oyfy{df ;+:d/0fsf/sf] zf]wk|aGwdf oL tLgj6} ljz]iftf lglxt /x]sfn] zf]wlgb]{zsdf of] eGg] cfF6 cfPsf] lyof] . ;j{k|yd ;g\ !(&) sf] …;u/dfyfÚ klqsfdf Jof;sf] …;DemgfÚ zLif{ssf] ofqf;+:d/0f k|sflzt ePsf] lyof] . To; tYosf] pNn]v klg o;} ;+:d/0fdf 5 . /, ;+:d/0fsf/n] cfˆgf] yftynf] sn}of, af/fdf ;flxlTos ;+:yfx¿sf] :yfkgfsf ;fy} dxfslj b]jsf]6fsf] k|ltdf :yfkgf u/L eflifs, ;flxlTos / ;f+:s[lts hfu/0fsf] zª\v3f]if u/]sf] tYo klg oxL ;+:d/0fdf blz{Psf] 5 . kl5 b]jsf]6fsf] pQm ;flnsnfO{ dw]; cfGbf]ngsf gfpFdf 3gn] ahf/Lahf/L k'm6fP/ kmflnPsf] / To;nuQ} pgn] To; k}t[s ynf]sf] kl/Tofu ug'{k/]sf] lj8Dagfsf] lrq klg o;df cª\lst 5 . o;n] lgdf]{xLsf] ;+:d/0fsf/ JolQmTjdf lgs} d dxŒj /fv]sf] b]lvG5 . …pk\m=== v]/} uof] /ut ÛÚ df @)^@–^# sf] hgcfGbf]ngdf k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 87
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
;xefuL x'Fbf 3fOt] eO{ k|f0ffGtsf] l:yltdf k'u]sf] cToGt sf?l0fs cj:yfsf] lrq0f 5 . ;+:d/0fsf/ ;QflnK;fdf nfu]sf s'g} klg bnsf sfo{stf{ geP klg ;Tosf k'hf/L ePsfn] :j]R5fk"j{s hgcfGbf]ngdf P]Soa4tf hgfpg h'n";df ;xefuL x'g k'u]sf lyP . x"nd"ndf lhp hf]ufpg' clgsfndf aLp hf]ufpg' eGg] hfGbf hfGb} klg pgL bf}8fbf}8 rln/x]sf] cfsl:ds eL8n] ws]lnP/ af6f]5]pd} uDeL/ 3fOt] x'g k'u]sf lyP . pgsf] lz/af6 /utsf] en au]sf] lyof] . Psflt/ ev{/} uh'/Ldf a;n] lsr]/ >LdtL ynf kl/;s]sL lyOg\ . ToxL cfnf] 3fpsf] vf6f a:g gkfpFb} Tof] kL8fdfly csf]{ kL8f ylkPsf] lyof] . To; b'MvbfoL eofjx j:t'l:yltsf] ljj/0f k|:t't ub}{ cf}iflwsf] k|ltlqmof:j¿k a]xf]g'{k/]sf] ddf{Gts kL8fsf] ;d]t ;"Idtfk"j{s lrq0f u/]sf 5g\ . pQm 36gfkl5sf] o; P3f/ jif{] cjlwdf b]zdf cg]s /fhg}lts kl/jt{g gePsf xf]Ogg\, ;+;bsf] k'g:yf{kgf x'Fb} nf]stGq, u0ftGq / ;ª\3Lotf ;d]tsf] ;+ljwfg sfof{Gjogsf] r/0fdf 5 t/ Jof; / pgLh:tf c;ª\Vo gful/sn] To:tf] bf?0f kL8f e]mn]/ klg b]z / hgtfdf clxn] kl/jt{gsf] s'g} ;''vb cg'ej x'g gkfpFbf …pk\m===v]/} uof] /ut ÛÚ zLif{sn] lj8Dagfsf] lrq lv+r]sf] 5 . rf]6}rf]6, 3fp g} 3fp / kL8}kL8fsf sf?l0fs z[ª\vnfn] el/Psf oL ;+:d/0fx¿ ;+:d/0fsf/n] d;Ln] xf]Og, cfF;'n] n]v]sf] cg'ej x'G5 . olt b'Mv, si6 / oftgf a]xf]/]/ klg ;+:d/0fsf/ w}o{ / ;+od g5f]8L cfˆgf] l;h{gfTds cf/f]x0fsf ;fy} af}l4s cf/f]x0f ug{ klg r's]sf 5}gg\ . pgsf] of] cbDo pT;fx / cfF6af6 x/s'g} kf7s kSs} klg rlst x'G5 . o:tf bf?0f 36gfx¿sf] z[ª\vnf pg]/ tof/ kfl/Psf] ;+:d/0f–u|GynfO{ …dfofdxnÚ geg]/ …hLjgo'4sf ;+j]bgfÚ jf …hLjgsf] ljbL0f{ axLvftfÚ elgPsf] eP ce}m hFRYof] ls eGg] nfU5 . h]xf];\, sf?l0fs 36gfx¿sf] ldxLg lrq0fn], lzNk;Hhf Pj+ kl/is[t z}nLn] k|To]s ;+:d/0f cAan bhf{sf /rgf x'g k'u]sf 5g\ . ;+:d/0fsf/sf hLjgdf lgs} sfnf lbgx¿ cfP, ltg} sfnf lbgdWo] Ps xf] …b'ef{Uo ofqfÚ ;+:d/0fdf cfPsf] lbg klg . o;df 88 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
;+:d/0fsf/sL kTgL jL0ff sn}of 3/af6 sf7df8f}+tk{m k|:yfg ubf{ af6f]df a;n] uf]8f lsr]/ ylnPsf] cj:yfsf] bf?0f lrq0f xf] of] ;+:d/0f . ofqf k|:yfg ubf{ b'lg{oltsf] s'g} ;fgf] ;ª\s]t gb]lvP klg tLg hgfsf] ;xofqf x'g' g} cz'esf] ;ª\s]t xf] . uDeL/ / hl6n kl/l:yltdf Gofok|flKteGbf Hofgs} ;'/Iffn] clws dxŒj /fVb5 . To; ljifd kl/l:yltdf bz{sdWo]s} Ps xSsL k'?ifsf] af]nLn] plrt lbzflgb]{z u¥of] . k'ln;s]zsf] rSs/df gk/L pkrf/sf lglDt uGtJotk{m nfuL jL/ c:ktfn k'¥ofOof] . ;+:d/0fsf/ Jof; ;dfrf/d"ns kqsfl/tf If]ql;t ;+nUg x'g k'Ubfsf] ;+:d/0f xf] …k|tLs :d[ltofqfÚ . …k|tLsÚ klqsfsf] gfd xf] . @)%# ;fndf k|tLs k|sfzg ;d"xsf :jfdL Pj+ k|wfg;Dkfbs–k|sfzs hubLz zdf{af6 efiff;Dkfbs;lxt zlgjf;/Lo kl/lzi6fª\ssf] ljz]if ;Dkfbssf] e"ldsf kfP/ lhDd]jf/L jxg ubf{sf] l:ylt–lrq xf] of] ;+:d/0f . o;df kqsfl/tfsf] e}memd]nf / af]lemnf] sfo{ljj/0fsf] ldxLg lrq0f 5 . ck|Toflzt nf]8;]l8ªsf] df/sf sf/0f :jf6\6:jf6\6 lah'nL sfl6+bf sDKo'6/df ;]e ug{ afFsL ;fdu|L :jfxf x'g] l:yltn] k'¥ofPsf] lbSbf/Ln] g]kfnsf] lah'nL;Fu ;Da4 k|ljlwsf] nyflnª\ª] ofqfnfO{ Oª\lut ub{5 . lah'nLrf]/ / dflkmofsf] Tolt j]nfb]lv clxn];Dd klg huhuL 5 . ltgn] g]kfnnfO{ Tolt j]nb} l] v b'ul{ ttk{m ws]Nb} cfPsf] l:yltaf]w o; ;+:d/0fn] u/fpF5 . s'g} klg lhDd]jf/L lnPkl5 To;nfO{ dgf]of]un] k"/f ug]{ ;+:d/0fsf/sf] afgL oxfF klg v'n:t ePsf] b]lvG5 . xhfdsf] 3'Dg] d]rdfly a;]/ skfn s6fpFbfsf] cj:yfdf klg sfdn] k5\ofpg g5f8]sf] / xhfdsf] ;'ljwfcg';f/ 3'dL3'dL Pp6f emsf]n { fUbf] uHofªdHofª n]vsf] efiff;Dkfbg u/]sf] /f]rs k|;ª\un] ;+:d/0fdf ld7f; yk]sf] 5 . o; ;ª\u|xsf] clGtd ;+:d/0f xf] …cfh dg lgs} xn'ª\uf] ePsf] 5Ú . ;+:d/0fsf/sf xflb{s ldq lr/~hLjL g]kfnL hf] ee{/fpFbf] PsrfnL; jif{sf] o'jf pd]/df g} lbjª\ut x'g k'u] . lrtjg uLtfgu/ lgjf;L pgL Ps pmhf{zfnL ;flxlTos JolQmTj lyP . lrqsfl/tfdf klg pgsf] ljz]if ?lr / nufj lyof] . cNkfo'd} lgwg x'gfsf sf/0f k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 89
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
pgsf s[lt k|sfzdf cfpg kfO/x]sf lyPgg\ . ;+:d/0fsf/sf] ;f}xfb{efjn] pgsf s[lt k|sfzg ul/g'k5{ eGg] x'6x'6L hfu[t eof] / lr/~hLjLsL kTgL d~h'nfO{ ljZjf;df lnP/ ;+:d/0fsf/s} g]t[Tjdf ;Dkfbg–k|sfzg ;ldlt u7g ul/of] h;df kª\lQmsf/sf] ;d]t ;+nUgtf lyof] . ;Dkfbs;d"x lgs} v6]/ lr/~hLjLsf] …d[To' k/flht 5Ú eGg] :y"nsfo ;flxlTos u|Gysf] nf]sfk{0f x'Fbfsf cj;/df ;Dkfbg;+of]hs ;+:d/0fsf/af6 lbOPsf] dGtJo klg xf] of] ;+:d/0f . ;+:d/0fsf/n] To; nf]sfk{0f ;df/f]xnfO{ k"/fk"/ Ps ;flxlTos cg'i7fg ;De]msf 5g\ / oyfy{df Tof] ;flxlTos cg'i7fg g} xf] klg . of] ;+:d/0fsf/sf] cfbz{ d}qLefjsf] ck"j{ P]ltxfl;s b[i6fGt xf] . dflg; :jefj / ?lrn] g} lgs6td / 3lgi7td x'Fb} hfG5 . ;+:d/0fsf/ lgdf]{xLsf] :jefj g} ;x[boL / ;flxlTos 5 . hf] cfˆgf :jefjsf cg's"n x'G5g\ tL;Fu cfTdLo efjn] lgs} ‰oflDdg] k|s[lt / k|j[lQ ;+:d/0fsf/sf] x'Fbf ToxL k|efjdf kª\lQmsf/ klg njfnj :g]xdf /dfpFb} ;flxlTos lbzflgb]{z kfO/x]sf] 5 . :d[ltdotfnfO{ efj'stf / snfTdstfsf] k|uf9 /ª\udf 3f]n]/ k|:t't ug'{ ;+:d/0fsf/ Jof;sf] d"n ljz]iftf g} xf] . To;df pko'Qm k[i7e"ld / kl/j]zsf] klg pgn] o:tf] ;'Gb/ / ;hLj lrq0f u5{g\ h;af6 ;+:d/0f lgs} cf:jfB / ?lrs/ aGg k'U5 . cGtdf, ;a} ;flxlTos ;h{s;Fu cfˆg} lsl;dsf :d[ltdo 36gf–k|;ª\u x'G5g\ . ltgnfO{ sxfF s] s;/L k|:t't ug]{ eGg] cb\e't ;Lk yf]/} dfq n]vsdf x'G5 . ;+:d/0fsf/ lgdf]{xL Jof;df klg ToxL ljlzi6 ;Lk ljBdfg 5 . JolQmTjsf] cfsng ug{ klg pgL l;4x:t b]lvG5g\ . o;} ;+:d/0f;ª\u|xleq To:tf cg]s b[i6fGt lglxt 5g\ h;nfO{ p4[t ubf{ n]vn] nfdf] cfotg lnG5 . ;+:d/0fsf] tfgfafgf a'Gg] qmddf / zAb zAbsf] cfzo–clek|fo, jfSo jfSosf cy{sf] tf/tDo ldnfpg] qmddf klg Jof;sf] ;"Idr]t clws ;lqmo /xg] x'Fbf pgsf ;+:d/0fn] ;fy{s :j¿kdfq xf]Og ;'Gb/ ;Gb]z ;d]t d'vl/t ub{5g\ . hf], P]ltxfl;s dxTTjsf ;flxlTos JolQmTj 5g\ ltgLx¿;Fusf] ;+jfbn] 90 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
cGtlj{z]iftfx¿ ;d]t v'n]/ cfpg] x'Fbf ;+:d/0fsf/ dgf]ljZn]ifs ;d]t b]lvg k'u]sf 5g\ . Jof;sf ;a}h;f] ;+:d/0f kª\lQmsf/n] k9\g] u/]sf] x'bF f cGo ;+:d/0f– u|Gysf t'ngfdf ;Tof>oL / cg'ejf>oL :d[ltdo 36gf–k|;ª\uaf6 lg:;[t ;3g snfTdstf / ;Gb]z k|fr'on { ] …dfofdxnÚ ;+:d/0fsf/sf] dfq geO{ g]kfnL ;flxTos} pTs[i6 ;+:d/0ffTds s[ltx¿dWo] Ps xf] eg]/ lgw{Ss;Fu eGg ;lsg] cfwf/x¿ oy]i6 b]lvG5g\ . (*$%!!))#)_
co m
àe/tk'/—!@, lrtjg
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
df};d cg';f/sf tfhf kmnkm"n / h";sf nflu xfdLnfO{ ;Demg'xf];\ Û
;+od kmnk"mn P08 h"; ;]G6/ w'Daf/fxL, sf7df8f}+ :sfO{hf]g kf6L{ Kofn];sf] ;fd'Gg], laef]/ xf]6n;Fu} (*%@)^^^#(÷(*^&%&*&%)
oxfF :t/Lo / /fd|f] cNnf]sf] sf]6 klg kfOG5 . t}of/L ?= %%))÷– sk8f dfq ?=#)))÷– k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 91
;ª\3if{zLn dlxnfsf] cfTdsyf …cIf/ ;fwgf / uf]w"lnÚ k|f= 8f= xl/x/ e08f/L
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
…cIf/ ;fwgf / uf]w"lnÚ c+u"/afaf hf]zLsf] cfTdsyf xf] . cfTdsyf eGg' cfˆg} syf xf], cfˆgf ;dosf] ;+;f/ xf], Oltxf;, ;+:s[lt, ;Eotf / ef]ufOsf] lghL cg'e"lt xf] . o;df JolQmsf] ctLtb]lv jt{dfg;Ddsf] ef]ufOsf] k|ltljDj k|s6 x'G5 . k|:t't s[ltdf klg hGdb]lv cem egf}+ k'Vof}{nL yftynf]b]lv clxn];Ddsf pgsf ef]ufOsf] oyfy{tf ljleGg zLif{s pkzLif{ssf dfWodaf6 k|s6 ePsf] 5 . d}n] ;f]r] ;Dem]sL c+u"/afaf eGbf w]/} If]qdf sfd u/]sL ax'd'vL k|ltefsL wgL c+u"/afafnfO{ …cIf/ ;fwgf / uf]w"lnÚ df e]§fPF . :gftsf]Q/ cWoogsf nflu sf7df08f}df cfPkl5 d}n] c+u"/afaf hf]zLsf] gfd ;'Gb} clg ljleGg ;df/f]xdf pgnfO{ b]Vt} cfPsf] x'F . cToGt cfsif{s JolQmTjsL wgL c+u"/afaf Toltv]/ -@)#@ ;fnlt/_ kßsGof sn]hsf] lk|lG;kn lyOg\ . kßsGofsf] kof{os} ¿kdf pgnfO{ lrlgGYof] . c+u"/afaf hf]zL eGg]ljlQs} kßsGof sn]h / kßsGof sn]h eGg] ljlQs} c+u"/afaf hf]zL eGg] a'lemGYof] . k~rfotsfnsf rf/j6f ;/sf/L sn]h -lqrGb|, kf6g, jfNdLls / kßsGof_ dWo]sf] Pp6f sn]h xf] kßsGof sn]h . @)#) ;fndf gofF lzIff of]hgf nfu" ePkl5 ;a} ;/sf/L / klAns sn]hx¿ lq=lj=sf] cflËs SofDk;sf ¿kdf kl/0ft eP . o;/L lq=lj=sf] ;DjGwg k|fKt SofDk; ePkl5 klg SofDk; k|d'vsf ¿kdf c+u"/afaf hf]zL g} oyfjt\ ¿kdf /lxg\ . c+u"/afaf hf]zL Ps ;fx;L / ;Ëif{zLn dlxnf 92 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
x'g\ . cToGt ;DkGg kl/jf/df hGd]/ klg pgL cWoog cWofkg / cWoj;fodf nflu/fVg] cfkm\gf] gfd cg';f/sf] sfd ug]{ JolQm x'g\ . lsgls c+u"/sf] cy{ cËLsf/ ug'{ xf], lbOPsf] lhDd]jf/L k"/f ug'{ xf] . c+u"/afafn] Tof] lhDd]jf/L k"/f ul/g\ . To;}n] pgL rlr{t eOg\ . cJojl:yt ¿kdf la/fnfn] aRrf ;f/]em}+ ;f/L;f/L rn]sf] kßsGof sn]h -kl5 SofDk;_ nfO{ ahf/sf] s]Gb|d} Jojl:yt j;f]jf; lbnfOg\ . s/La c7tL; /f]kgL If]qkmn cf]u6]sf] sn]h kl/;/leq lgdf{0f sfo{ ;DkGg u/L k7gkf7gnfO{ Jojl:yt t'NofOg\ . Tof] pgsf] hLjgsf] ;jeGbf 7"nf] / dxTjk"0f{ sfo{ xf] . pgn] lk|lG;kn ePsf] Ps bzs klg glaTb} h'g sfo{ k"/f ul/g\ Tof] sfo{ l;ltldlt hf];'s}n] k"/f ug{ ;Sg] lyPgg\ . sd{7 dlxnfsf] ¿kdf pgL ;dfhdf lrlgb} uOg\ . cg]sf}+ lj£gafwf / JojwfgnfO{ ;xFb} c+u"/afaf lx+l8/lxg\ . oxL lx+8fOn] pgnfO{ rrf{sf] lzv/df k'¥ofof] . pgLk|lt ljZjf; hufof] . ljZjf; / e/f];fsf] kfq aGb} uOg\ . o:tL ;ª\3if{zLn / sd{7 dlxnfsf af/]df hfGg] a'em\g] / lrGg] pT;'stf dnfO{ Tolt a]n}b]lv ePsf] xf], hltv]/ d sf7df8f}+df plqPF . …cIf/ ;fwgf / uf]w"lnÚdf n]vsLo dGtJo / k|sfzsLo afx]s hDdf gf} cWofo /x]sf 5g\ . klxnf] cWofodf kfl/jfl/s k'i7e"ldsf] rrf{ 5 eg] bf];|f] cWofodf hGd, afNosfn / k|f/lDes lzIff af/] pNn]v ul/Psf] 5 . o;} u/L t];|f] cWofodf kl/jf/hgsf] rrf{ 5 eg] rf}yf] cWofodf cWoog cGt/utsf] P;=Pn=;L= b]lv :gftsf]Q/ Pj+ aL=Pn / a]nfotsf k9fOsf af/]df rrf{ 5 . kfFrf} cWofodf kßsGof / d zLif{s /x]sf] 5 . 5}7f}+ cWofodf cGo ;fdflhs sfo{df pgsf] ;+nUgtfsf] rrf{ /x]sf] 5 eg] ;ftf}+ cWofodf ljb]z ofqfsf s]xL cg'e"lt 5g\ . cf7f}+ cWofodf tgsL /f]uL dgsL lg/f]uL zLif{s /x]sf] 5 eg] gjf}+ cWofodf hLjgsf] pQ/f4{ ofqf /x]sf] 5 . o;cl3 k|sflzt pgsf gf} j6f s[ltafx]s b;f}+ s[ltsf ¿kdf …cIf/ ;fwgf / uf]w"lnÚ -cfTdsyf, @)&$_ /x]sf] 5 . kl/hft / k|]df zfxsL ;dsfnLg ;flxTosf/ c+u"/afafsf ;flxlTos JolQmTjsf] k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 93
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
cWofout 5'§} rrf{ o;df 5'6] klg pgsf] k|zf;sLo / ;dfh;]jL JolQmTjsf] eg] lj:t[t rrf{ /x]sf] 5 . sf7df08f} l8NnLahf/sf afl;Gbf tf/fk|;fb kGt c+u"/afafsf xh'af{ lyP . pgsf] k':t}gL ynf] kfNkfsf] a'9fsf]6 lyof]] . ¿kGb]xLsf] l;d/f eGg] 7fpFsf pgL hldGbf/ lyP . ToxfF logsf] 3/, lj3f}+ lj3f hdLg v]tjf/L au}+rfsf ;fy} xflQ, 3f]8f, j:t'efp / hUuf hdLg ;d]t x]g]{ x¿jfr?jf / slDtof;d]t lyP . To;}n] >L # rGb|| zDz]/n] v'zL eP/ lognfO{ ;'Aafsf] kb ;d]t lbPsf lyP . Tolt v]/ ;'Aafdf tf/f lhNnfdf af/f eGg] pvfg ;d]t rlr{t lyof] . tf/f k|;fbsf] b'O{ >LdtL dWo] sfG5L >LdtLaf6 hGd]sf kLtfDj/k|;fb kGt ;flx+nf 5f]/f lyP . log} ;flx+nf 5f]/f kLtfDj/k|;fb kGt / a'xf/L bLks'df/L nf]xgLaf6 bf];|L 5f]/Lsf ¿kdf lj=;+= !(** df c+u"/afaf hlGdOg\ . h]7L 5f]/L kl5 km]l/ klg 5f]/L g} hGd]sf]df kl/jf/sf ;b:ox¿ lvGg eP . kl/jf/df pgL jf:tf gul/PsL ;Gtfg eOg\ . afj' cfdf klg pgnfO{ wfOsf lhDDff nfP/ c;dod} t/fOlt/ em/] . To;f] t sf7df08f}sf wgL ;De|fGt / ;DkGg ju{sf dflg;x¿ x/]s lxpFbdf hf8f] 5Ng, dgf]/~hg ug{ / v]tLkftL p7fpg t/fOlt/ emg]{ u5{g\ . slxn]sflxF ;kl/jf/ em5{g\ eg] slxn] k'?ifx¿ dfq emg]{ u5{g\ . oxL qmddf @, # dxLgfsL c+u"/ afa'cfdfsf] dfofaf6 @, # dlxg} jl~rt\ x'lG5g\ . km]l/ jif{ lbg k"/f x'+bf gx'+b} efO s[i0fk|;fb kGtsf] hGd ePsf]n] pgL cfdfsf] dfofaf6 k"/} 6fl9Og\ . ;fg} b]lv s'b\g, pkm|g g;Sg] c+u"/afaf /Qm cNktf;DaGwL /f]u -Yofn]l;ldof_ af6 kLl8t lyOg\ . af]Nbf es\esfpg\] uly{g\ . To;}n] pgnfO{ ;f]emL, nf6L, Eofª\u|L, km;L{, uf]Hofª\u|L cflb lrq ljlrq gfdn] ;Daf]wg ul/GYof] . kl/jf/sL czQm ;b:o ePs} sf/0fn] ubf{ afa' kLtfDj/n] kl5 pgsf] w]/} dfof ug{ yfn] . kLtfDj/n] snsQfdf a;]/ Dofl6«s;Dd k9]sf lyP . pgsf] cFu|]hL /fd|f] lyof] . 5f]/f5f]/LnfO{ pgL cfkm} cFu|]hL k9fp+y] . 5f]/fnfO{ dfq xf]Og 5f]/LnfO{ klg k9fpg' k5{ eGg] efjgf pgdf lyof] . 5f]/Lsf nflu Toltv]/ k9g] :s"n 94 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
lyPg . 5f]/fsf nflu b/af/ :s"n v'n]sf] lyof] . Tof] klg Pln6 ju{sf JolQmsf nflu lyof] . kGt kl/jf/ klg ;DkGg ;De|fGt Pln6 kl/jf/ leq} kYof]{ . t/ :s"nsf] k9fOn] dfq gk'Ug] 7fgL 5f]/f5f]/L ;a}nfO{ k9fpg kLtfDj/n] 3/d} :s"n vf]n]sf lyP . hxfF bfh'efOsf 5f]/f5f]/L ;d]t k9\y] . o;/L Psflt/ 3/d} c+u"/afafsf] k9fO rNg yfNof] eg] csf{lt/ !!, !@ jif{ k'Ubf gk'Ub} Toltv]/sf] kl/j]z cg';f/ pgsf ljjfxsf] s'/f klg rNg yfNof] . lbbLsf] d[To' ljjfx ePs} s]xL ;dod} ePsf] x'Fbf pgnfO{ dfUg legfHo"b]lv lnP/ u'¿k'/f]lxt ;d]t cfpg yfn] . cfdf bLks'df/L 5f]/Lsf] ljjfx ;DkGg kl/jf/df xf];\ eGg] rfxgf /flVyg\ eg] afa' kLtfDj/ rf+lx kl/jf/ wgL dfq xf]Og :ofgf] klg xf];\ eGg] rfxgf /fVy] . o;} rfxgf cg';f/ c+u"/sf] ljjfx lglZrt eof] . l8NnLahf/ lgjf;L lxdfno /fh hf]zL / rGb|s'df/L hf]zLsf ;'k'q an/fd hf]zL];+u lj=;+= @))) ;fndf ljjfx ;';DkGg eof] . an/fd hGd]sf] cf7 dxLgf k'Ubf gk'Ub} afa'sf] lgwg ePsf]n] cfdf rGb|s'df/Ln] cfˆgf Psdfq ;GtfgnfO{ a8f] ;xh / ;';f/sf ;fy kfn]sL lyOg\ . 5f]/fsf] ljjfx eJotfsf ;fy ;DkGg ug{], a'xf/LnfO{ df]6/df /fv]/ Nofpg] / leqfpg] rGb|s'df/Lsf] OR5f eg] k"/f x'g kfPg . /f0ffsfndf Toltv]/ /]l8of] ahfpg, ef8fs} df]6/ / aUuL r9\g klg tTsfnLg zf;saf6 cg'dlt lng' kYof]{ . ;f] cg'dlt gkfPsfn] tfDbfgd} /fv]/ ePklg gofF a]x'nL leq\ofOof] . k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 95
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
ljjfx kl5 klg c+u"/afafsf] k9fO oyfjt\ ¿kdf rNof] . dfOtd} a;]/ pgL k9b} uOg\ . @))$ ;fndf >Ldfg\ >LdtL b'a}n] ;Fu} P;=Pn=;L= lbP . Toltv]/ ;DkGg ;De|fGt ju{sf dlxnfn] ;j{;fwf/0fn] em}+ lx+8\g 8'Ng kfpFb}gy] . hxfF hfFbf klg tfdbfgdf of oftfoftsf] ;fwg k|of]u ug'{ kYof]{ . @))$ ;fndf sf7df08f} s]Gb|af6 P;=Pn=;L= k/LIff lbg] $ dlxnf lyP . k/LIff s]Gb| b/af/ :s"ndf lyof] . ToxfF k'Ug c+u"/afaf tfDbfgdf, e'jg /f0ff df]6/df / ;fxgf k|wfg / ;fwgf k|wfg lx+8]/} uPsf] s'/f c+u"/n] cfTdsyfdf pNn]v u/]sL 5g\ . P;=Pn=;L= kf; u/]kl5 >Ldfg\ >LdtL b'a}sf] OR5f ;fOG; k9\g] eP klg 5f]/L ePsf sf/0f c+u"/n] sn]h k9g kfOgg\ . 3/d} snf ;+sfosf] cWoog u/L ;g\ !(%) df cfO= P= kf; ul/g\ . o;};fn pgsf] klxnf] ;Gtfg eof] . o;/L ;Gtfg hGd]kl5 klg pgsf] k9fO /f]lsPg . pgL la= P= k9\g jgf/; uOg\ . ToxfFdfq pgn] dlxnf sn]h uP/ k9\g kfOg\ . ;g\ !(%@ df la= P= / ;g\ !(%$ df Pd= P= /fhgLlt zf:qdf k9fO k"/f ul/g\ . pgsf >Ldfg\ an/fd hf]zLn] klg o;};fn ef}lts zf:qdf Pd=P;=;L= k"/fu/] . of] o:tf] hf]8L xf] h;n] z'¿ b]lv cGt ;Ddsf ;a} k9fO ;Fu;Fu} k"/f u/]/ ;Fu;Fu} b'a} k|fWofkg k]zfdf ;+nUg eP . c+u"/afafn] @)!! ;fnb]lv kßsGofdf / an/fdn] lqrGb|df k|fWofkg k|f/De u/] . To;kl5 g]kfn n sn]haf6 c+u"/n] la=Pn= ul/g\ . ;g\ !(%& df sf]nDaf] Knfg cGt/ut la|6Lz ;+ljwfgsf] cWoog ug{ c+u"/afaf a]nfot uOg\ . pgn] ToxfFaf6 l8ln6 ul/g\ . pgsf >Ldfg\ an/fd hf]zL klg sf]nDaf] Knfg cGt/ut lk=Pr=8L= ug{ ;+u;+u} uP . k9\g] ljZjljBfno eg] b'a}sf km/s lyP . o;/L k9fO dfq ;+u;+u} xf]Og 5fqj[lQ klg ;+u;+u} kfP/ ljb]z hfg] c+u"/afaf / an/fdsf] hf]8L clåtLo, gd"gf hf]8L lyof] . pgLx¿nfO{ ;w}+ kl/j]zn], kl/jf/n] / k};fn] ;fy lbof] . o;df c+u"/afafsf] OR5f, cfsf+Iff / tLg tLg ;Gtfg eP/ klg k9fO g/f]Sg] h'g c7f]6 xf] Tof] k"/f ePsf]5 . ;Gtfg eP/ klg cfˆgf] ;f}Gbo{nfO{ oyfjt /fVg] c+u"/ hjfgLdf cToGt ;'Gb/ lyOg\ . Pd=P= k9bf sIffs} ;xkf7L pgnfO{ 96 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
x]g{ >Ldfg\ / efO;+u s'/f ug]{ axfgfdf 8]/fdf cfO /xg] s'/fsf] pNn]v pgn] u/]sL 5g\ . -cIf/ ;fwgf / uf]w"ln, !!)_ c+u"/afaf a]nfotaf6 lkmg]{ lalQs} kßsGofsf] lk|lG;kn eOg\ / Toltv]/ ;/sf/L sn]hsf] ;Dk"0f{ lgo'lQm lzIff dGqfnon] uYof]{ . lj=;+= @)!* h]7 @% ut] c+u"/afafn] lk|lG;knsf] lgo'lQm lnP/ cfp+bf xlif{t x'+b} tTsfnLg lk|lG;kn tLy{k|;fb 9'+ufgfn] cfˆgf] s';L{df -lk|lG;knsf] s';L{df_ c+u"/afafnfO{ /fv]sf lyP . oltdfq xf]Og lk|lG;kn x'g vf]Hg] c¿x¿nfO{ kG;fP/ kßsGofsf lk|lG;kn c+u"/afaf g} x'g' k5{ eg]/ pgn] c8\8L ;d]t lnPsf lyP /] . -cIf/ ;fwgf uf]w"ln k[= !%!_ o;/L c+u"/afafn] cfkm"nfO{ lk|lG;kn agfpgdf tLy{k|;fb 9+'ufgfsf] dxTjk"0f{ of]ubfg /x]sf] s'/f ck|ToIf¿kdf pNn]v u/]sL l5g\ . @))& ;fnsf] /fhg}lts kl/jt{gkl5 ;+3 ;+u7g vf]n]/ hgtfsf jLrdf hfg] kf6L{, b/jfl/of / JolQmx¿ jLrdf Ps lsl;dsf] xf]8jfhL g} rNg yfNof] . ljz]if u/L ls;fg ;+u7g / dlxnf ;+u7gx¿ v'n] . v'Nb} uP . Psflt/ dËnfb]jL l;+x / csf{lt/ k'0ok|efb]jL 9+'ufgfsf dlxnf ;+u7gx¿ v'ln;s]sf lyP . of] b]v]/ b/jfl/of dlxnfx¿n] klg j'dg ef]nG6/L ;le{; vf]n]sf lyP . To;df sdn zfx, sdnf /f0ff / lk|G;]k zfx cflbsf] ;xeflutf lyof] . o;}jLr k'0ok|efb]jL 9'+ufgfn] ;~rfng u/]sf] dlxnf ;+u7g rnfpg s]z/ zD;]/n] / dËnfb]jL l;+xsf] g]t[Tjdf v'n]sf] dlxnf ;+u7g ;~rfngsf] nflu l;+x zD;]/n] Ps Ps cf]6f 3/ lbPsf lyP . o;/L ;j{;fwf/0f dlxnfx¿n] vf]n]sf] ;+u7g ;~rfngsf] nflu b/jfl/ofx¿n] rfv /fv]/ 3/} lbPsf] b]v]/ b/jfl/of dlxnfx¿ klg cfˆgf] ceLi6 k"/f ug{ cfˆgf ultljlwnfO{ a9fpg ;j{;fwf/0f dlxnfnfO{ cyf{t\ hgtfnfO{ g} dfWod agfpg rfxGy] . o;} qmddf k9]n]v]sL b/af/sf] ;d]t ;lGgs6 /x]sL c+u"/afafnfO{ pgLx¿n] k|of]u u/] . pgsf] clkm; -kßsGof SofDk;sf] sfof{no_ d} uP/ sf7df08f} lhNnf dlxnf ;+u7gsf] ;efklt eOlbg cg'/f]w u/] . ;f;'sf] :jLs[lt kfPkl5 c+u"/nfO{ ;efklt x'g s'g} cK7\of/f] k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 97
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
ePg . ;+u7gdf ;xfgf k|wfg, dL/f /f0ffb]lv lnP/ b/jfl/ofx¿sf >LdtLx¿ >LdtL wg/fHonIdL zfx, uLtf /f0ff, nIdL/fHo zfx, s?0ff zfx cflb lyP . c¿ b/jfl/of dlxnfx¿sf] ;d]t 7"nf] e"ldsf lyof] . o; ;+u7gn] /fhf/fgLsf] hGdf]T;jdf d]nfsf] cfof]hgf ug]{, /sd ;Íng ug]{, ;Ílnt /sdaf6 b'vL dlxnfx¿nfO{ ;Lk l;sfpg] -l;nfO a'gfO cflb_, ;fIf/ agfpg], dlxnfx¿n] pTkfbg u/]sf ;fdfgx¿ ahf/ k'¥ofpg], g]zgn 6«]l8+usf] l8n/ eP/ Jofkf/ ug]{ / c;xfo dlxnfx¿nfO{ sfd lbg yfn] kl5 o;sf] Jofks k|rf/ k|;f/ eof] . b'a} dlxnf ;+u7gn] k|fKt u/]sf 3/x¿ klg o;} ;+u7gnfO{ k|fKt eP . Jofkf/ Joj;fo a9b} uof] . ld7fOsf Jofkf/ z'¿ eof] . rd]gf u[x ;~rfng ul/of] . x/]s dxLgf a:g] dlxnf ;+u7gsf a}7sn]] cfˆgf of]hgfnfO{ sf7df08f} lhNnfsf ufpF ufpFdf j8f j8fdf k'¥ofof] . o;n] Jofj;flos, ;f+u7lgs sfo{dfq xf]Og wfld{s g}lts k|jrgsf sfo{qmd klg ;~rfng u¥of] . o;sf nflu k+l8t v]d/fh s]zjz/0fsf] db\bt klg lnOof] . o;/L dlxnf ;+u7gn] cfˆgf] Joj;fo rf}tkmL{ ¿kdf a9fof] . o;af6 ;+u7gsf] gfddf rf/ j6f 6«s hf]8\g'sf ;fy} vf;f Jofkf/ klg u¥of] . To;a]nf Ps} jif{df Ps s/f]8 gfkmf ;d]t sdfof] . oxL gfkmfaf6 b'MvL u/La ljwjfsf 5f]/f5f]/L k9fpg k|To]s ufpFsf @ hgf ljwjfnfO{ dfl;s kRrf; ?lkofFsf b/n] k|f]T;fxg eQf lbg] Joj:yf u¥of] . 7d]n / OGb|fo0fLdf lgMz'Ns :jf:Yo s]Gb| vf]Ng'sf ;fy} ufpFufpFdf k|f}9 lzIff sfo{qmd ;d]t ;~rfng u¥of] . o;/L ;~rflnt sfo{qmdaf6 gAa] hgfn] P; Pn ;L. kf; u/] . c;xfo s]6fs]6LnfO{ klg sfkLsnd lslglbg], :s"n lkm; ltl/lbg] sfd ;d]t dlxnf ;+u7gn] u¥of] . sltko JolQmx¿n] O{iof{jz ;+u7gsf] abgfd ug{ vf]h] . kq klqsfdf cgfjZos xf]xNnf dRrfP t/ oyfy{tf a]Un} lyof] . dlxnf ;+u7gn] ;dfh ;]jfsf sfdx¿ u/]sf] b]v]/ /fhf lqe'jgsL alxgL tf/f /fHonIdL /f0ff / pgsf >Ldfg\ s[i0fzD;]/ 98 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
/f0ffn] klg :jljj]sn] ;dfh ;]jf ug{ ;+u7gsf] gfddf ?= Psnfv aL; xhf/ k|bfg u/] . of] k};f ko{6g pBf]udf nufpg] lg0f{o u/L tf/f /fHonIdLs} gfpFaf6 tf/fufpF k|f=ln= u7g ul/of] . o;sf nflu jf}4df tLg ;o ;TrfnL; /f]kgL gf} cfgf hUuf lnO{ lznfGof; ;d]t cfkm}+ ;DkGg ul/of] . !^ sf]7] l/;f]6{ ejg tof/ ul/of] . kßsGof ax'd'vL SofDk;;df ;'sL{r'gfsf] dfq k|of]u 5 . l;d]G6sf] k|of]u 5}g . tf/fufpFdf k|of]u x'g] ;a} s'/fx¿ g]kfnLkg emNsg] vfnsf 5g\ . o;df o"=Pg=sf P8efOh/ cfli6«ofsf gful/s sfn{ k|':rfsf] ;xof]u /x]sf] 5 . o;sf] k|yd r/0fsf] pb\3f6g @)#! ;fndf tTsfnLg a8fdxf/fgL P]Zjo{af6 eof] . o;sf] ;';~rfng tLgjif{;Dd :jL; ld;gsL ld; :kf/n] ul/g\ . of] l/;f]6{ /fd}| u/L rNb} uof] . o;/L tf/fufpFn] ljsf; ub}{ uof] . o;}jLr @)#@ ;fndf pgL /f=k+=;= dgf]gLt eOg\ . To;kl5 pgL ;fdflhs ;+:yfdf k"0f{¿kn] cfa4 eOg\ . ;+ljwfgsf] bf];|f] ;+zf]wg @)#@ n] juL{o ;+u7gsf] gfddf s'g} ;Dklt /fVg gkfOg] gLlt ag]kl5 dlxnf ;+u7g / tf/fufpF k|f=ln=nfO{ ldnfP/ tf/fufpF ljsf; ;ldltsf] gfddf ;+:yf btf{ ul/of] . dlxnf ;+u7gn] sdfPsf] wg ;Dklt 3/ / uf8Lx¿ ;a} tf/fufpF ljsf; ;ldltdf ;¥of] . @)#$ ;fnb]lv @)^$–@)^% ;Dd o;sf] cWoIfdf c+u"/afaf cfkm}+ cf;Lg eOg\ / ;+:yfsf] b]v/]v ul/g\ . hGd]b]lv g} /f]u;+u n8b} cfPsL c+u"/afaf hf]zL ;sf/fTds ;f]rsf ;fy cl3 a9]sfn] SofG;/ /f]u nufot bh{gf}+ /f]usf] k|ltsf/ ug{ ;kmn ePsL 5g\ . h;/L 8fS6/n] tLg jif{ dfq cfo' /x]sf] egL 3f]if0ff ul/Psf rlr{t ljZj k|l;4 j}1flgs :6]kmg xls8n] k}tfnfdfq xf]Og cfsfzsf tf/fx¿ x]/]/ lx+8 eGb} cl3 a9]sfn] %) jif{ eGbf a9L JxLn r]o/df a;]/ a|Xdf08sf] cWoog u/] . pgLem}+ c+u"/afaf klg cfhef]ln JxLnr]o/df a;]/ ;fdflhs / wfld{s lqmofsnfkdf xf]ld+b} 5g\ . c+u"/ ;+nUg ePsf ;+:yfx¿sf] pGglt / k|ult ePs} b]lvG5 . &% jif{ k"/f ePkl5 tf/fufpFsf] cWoIfaf6 /fhLgfdf lbP/ k"/} k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 99
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
;dfh;]jf / wfld{s lqmofsnfkdf nfu]sL c+u"/n] d[To'kl5 klg cfˆgf] z/L/ sfd nfuf];\ eGg] rfx]sL 5g\ / z/L/ bfg ug]{ OR5f JoQm u/]sL 5g\ . o;df 5f]/f5f]/Ln] klg d~h'/L lbpg\ eGg] pgsf] cfzo 5 . lgZro g} ;Gtfgx¿n] cfdfsf] OR5f k'¥ofpg] g} 5g\ . o;/L c+u"/afaf cWofTdjfbL x'Fbf x'Fb} ef}ltsjfbL klg ePsL 5g\ . cfkm" d/]kl5 klg z/L/ sfd nfuf];\, . lrlsT;fzf:qsf ljBfyL{x¿n] cfkm"dfly cg';Gwfg u?g\ eGg] OR5f cfsf+Iff hfx]/ u/]sL 5g\ . o;af6 pgL aflx/L ¿kn] dfq xf]Og leqL ¿kn] g} ;dfh ;]jfdf nfu]sL x'g\ eGg] s'/f k'li6 ePsf] 5 . hLjgsf] uf]w"ln a]nfdf k|:t't ul/Psf] of] ljrf/ cToGt dxTjk"0f{ / ;sf/fTds 5 . pgsf] cfo" nlDjof];\ . pgL bL3{hLjL ag'g\ . pgLåf/f /lrPsf s[ltx¿sf] cWoog cg';Gwfg xf];\ . gf} cWofodf ljeflht o; s[ltdf /fVg} kg]{ / g/fvL gx'g] Pp6f dxTjk"0f{ cWofo eg] 5'6]sf] b]lvG5 . Tof] xf] n]vg k|sfzg ;DaGwL cWofo . oBlk 7fpF7fpFdf l;h{gfTds n]vg / k|sfzgsf af/]df rrf{ t 5 t/ To;leq ;fËf]kfË rrf{ cfpg ;s]sf] b]lv+b}g . pgn] cfˆgf] ;flxlTos JolQmTjaf/] klg clns lj:tf/k"j{s s]xL pNn]v ul/lbPsf] eP kf7snfO{ a9L nfe x'g] lyof] . k|f= 8f= s'df/ sf]O/fnf / pk k|f= /Tgdl0f g]kfnåf/f ;Dkflbt g]kfnsf] gf/L ;flxTosf/ kl/ro sf]z -@)&#_ df c+u"/afafsf] ;fËf]kfË ;flxlTos kl/ro lbOPsf] 5 . To;df lbOPsf] hGd ldlt / cIf/ ;fwgf / uf]w"lndf lbOPsf] hGd ldltdf eg] leGgtf b]lvG5 . pQm kl/ro sf]zdf c+u"/afafsf] hGd ldlt lj=;+= !(*( efb| #) sf7df08f} l8NnLahf/ /x]sf] 5 eg] cIf/ ;fwgf / uf]w"lndf c+u"/afafsf] hGd ldlt lj=;+= !(** xl/zogL PsfbzL ;fpg n]lvPsf] 5 . -k[=@!_ o;/L Pp6} JolQmsf] hGd ldlt s[lt lkR5] km/s km/s /x]sf] b]lvG5 . cWo]tf / cg';Gwfgstf{sf] nflu of] ;'vb ljifo xf]Og, 6fpsf] b'vfOsf] ljifo xf] . kßsGof dxfsfJodf lzjuf]kfn l/;fnn] kßsGof sn]hsf] :yfkgfsfnsf lk|lG;kn eg]/ -!_ jf]w ljqmd -@_ b]jLk|;fb -#_ ldqnfn 100 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
as
s.
co m
-$_ tLy{k|;fb / -%_ sdnf l;Gxfsf] gfd pNn]v u/]sf 5g\ . -l/;fn @)%&, !!$–!!%_ kßsGofsf] ljsf;sfndf c+u"/afaf hf]zLsf] gfd 5}+7f}+ gDa/df /x]sf] 5 . cyf{t\ c+u"/afaf eGbf klxn] sdnf l;Gxf lk|lG;kn /x]sf] s'/f dflysf] ljj/0fdf b]lvG5 . t/ c+u"/afafn] cIf/ ;fwgf / uf]w"lndf eg] cfkm"eGbf klxn] lk|lG;kn tLy{k|;fb 9'+ufgf /x]sf] s'/f pNn]v u/]sL l5g\ . o;df s]xL c:ki6tf b]lvG5 . cIf/ ;fwgf / uf]w"lnsf] csf]{ ;+:s/0f cem kl/is[t / kl/dflh{t xf];\ . o; leqsf s;/f d;/f x6'g . log} z'e]R5fsf ;fy k':ts k9\g lbP/ s]xL n]Vg pTk|]l/t ug'{ ePsf]df cIf/ ;fwgf / uf]w"lnsf k|sfzs pTs[i6 k|sfzgnfO{ xflb{s wGojfb glbO /xg ;lSbgF . pTs[i6 k|sfzgn] cfˆgf] gfdcg';f/sf o:tf cg]sf}+ pTs[i6 s[ltx¿ k|sflzt ub{} hfcf];\ eGg] z'esfdgf k|s6 ub{5' .
ha
ss
kh
(*$@ %%# !(! à lj/f6gu/ -:juL{o hf]zLsf] cfTdsyfaf/]sf] of] ;dfnf]rgfTds n]v @)&^ ;fndf g} n]lvPsf] xf] t/ …/rgfÚnfO{ xfn dfq k|fKt ePsf] xf] . ;+=_
w .k
Dfbg k'/:sf/ k':tsfnosf] cg'/f]w
w
w
oxfFåf/f lnlvt, k|sflzt tyf ;Ílnt g]kfnL efiffsf ;fdu|Lx¿ dbg k'/:sf/ k':tsfnonfO{ pknAw u/fOlbg'xf];\, xfdL tL ;fdu|L oxfFsf efjL ;Gtlt / cfufdL k':tfsf nflu ;'/lIft /fVg]5f}+ . xfdL;Fu #&,))) k':ts, %^,)) kqklqsf, !%,))) krf{–kDkn]6, @,))) cl8of]–lel8of], %),))) kmf]6f], tyf !@),))) k[i7 kf08'lnlkx¿ ;'/lIft 5g\ .
dbg k'/:sf/ k':tsfno kf]:6 aS; g+=$@, kf6g9f]sf, nlntk'/ Email : info@mpp.org.np
kmf]g g+= )!–%%$(($* k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 101
…;Dk"0f{df hLjg cfrfo{Ú ;;{tL{ x]bf{ ;Ltf/fd pk|]tL
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
hLjg :d[lt k|lti7fg bds emfkfåf/f @)&^ r}qdf k|sflzt s'n ^&@ k[i7sf] ;Dk"0f{df hLjg cfrfo{ gfds :d[ltu|Gy kf7sx¿sf dfemdf ev{/} cfOk'u]sf] 5 . k|f/De, s'n ;ft cWofo / Ps kl/lzi6 o; :d[ltu|Gydf ;d]l6Psf 5g\ . k|f/Dedf uf]ljGb/fh e6/fO{sf] hLjg cfrfo{ ;DaGwL nfdf] k"j{k|sflzt ;+:d/0ffTds,;dfnf]rgfTds n]v 5flkPsf] 5 . o;}df ufF+l;P/ hLjg cfrfo{sf s]xL yfg sljtfx¿ lxGbL / cªu|]hLdf cg'jfb ;d]t ePsf 5g\ . oxfF P;=8]lj8sf] cleJolQm g]kfnL / cªu|]hL b'a} efiffdf 5flkPsf] 5 . cWofo Psdf hLjg cfrfo{sf] JolQmut ljj/0f, hLjg cfrfo{sL >LdtL ;ªuLtf cfrfo{sf] cGt/jftf{ 5 eg] e"ldk|;fb bfxfnsf] hLjg cfrfo{ / hLjg :d[lt k|lti7fgsf] kl/rofTds n]v k|sflzt 5 . cWofo b'O{df hLjg cfrfo{ ;DaGwL %* hgf slj n]vsx¿sf hLjg cfrfo{;+u ;DalGwt ;+:d/0fx¿ 5flkPsf 5g\ . cljgfz >]i7sf] o; cl3 sflGtk'/sf] sf];]nLdf 5flkPsf] n]vn] o; :d[ltu|Gydf :yfg kfPsf] 5 eg] s]xL jif{ cl3 cGgk"0f{ kf]i6sf] …km';{bÚdf 5flkPsf] hLjg cfrfo{ ;DaGwL /]zd lj/xLsf] hLjg cfrfo{sf ljljw kf6fx¿sf] ljifodf k|sfz kf/]/ n]lvPsf] 5'6fpg gldNg] ;+:d/0f ;Dkfbsn] v} lsg xf] 5'6fPsf 5g\ Û cWofo tLgdf hLjg cfrfo{sf n]v /rgfdfly ljleGg !% hgf ;dfnf]rsn] cfcfkm\gf ;dfnf]rsLo wf/0ff k|i6 ¿kdf /fv]sf 5g . cWofo rf/df hLjg cfrfo{sf 5 yfg syf 5flkPsf 5g\ / tLg yfg n3' JoªUo klg Ps} :yfgdf /fv]/ 5flkPsf 5g\ . cWofo kfFrdf hLjg cfrfo{n] b]zfGt/ ;fKtflxsdf lgoldt :tDesf ¿kdf n]v]sf $$ yfg 5flgPsf …cyf{t\Úx¿ 5flkPsf 5g\ . 102 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
cWofo 5 df 5hgf sljx¿n] hLjg cfrfo{sf] b]xfGt kl5 n]lvPsf 5 yfg sljtf / hLjg cfrfo{sf kfFr yfg o; cl3 ck|sflzt sljtf / rf}w yfg d'Qms k|sflzt 5g\ . cWofo ;ftdf o; cl3 ;ªu|xdf cfPsf ;d]t #( yfg sljtf e"ldsf ;lxt k|sflzt 5g\ . e"ldsf n]Vg] sfd u/]sf 5g\ slj O{Zj/ jNNfen] . kl/lzi6df hLjg cfrfo{sf s]xL lrq /rgf / cGo kfl/jfl/s t:jL/x¿ /x]sf 5g\ . hLjg cfrfo{n] …/rgfÚ klqsfsf] klg #, $ j6f cfj/0f agfPsf] s'/f o;}df k|sflzt /f]rs l3ld/]sf] ;+:d/0fdf elgP klg tL lrq vf]Hg] hfFu/ rn]s]f b]lvPg . hLjg cfrfo{sf] hGd @)!% ;fn r}q @) ut] d]rL c+rnsf] kfFry/ lhNnfdf /x]sf] of;f]ssf] r'r'/] eGg] ufpFdf eP tfklg pgLx¿sf] kl/jf/ @)@^ ;fn b]lv emfkfsf] bdsdf :yfoL ¿kdf a;f]af; u/]sf] xf] . hLjg cfrfo{ -@)!% r}q @)–@)$% j}zfv @#_ 5f]6f] ;dodf g} g]kfnL ;flxTosf] sljtf ljwf, kqsfl/tf / nlntsnfsf If]qdf 5f]6f] ;dodf :yflkt gfd xf] . pgsf] hLjg cjlw clt sd ePsf sf/0f pgn] eljiodf c¿ s] s] ug{ ;Sy] jf ;Qm}gy] eGg] s]jn cg'dfg dfq} ug{ ;lsG5 . lsgls pgn] of] k[YjLnf]s 5f8]sf] klg tLg bzs gfl3;s]sf] 5 . pgn] cfˆgf] 5f]6f] ;dodf h] hlt ug{ ;s] To;}n] pgnfO{ arfP/ eg] /fv]sf] 5 . n]vs ;flxTosf/x¿sf] lgwgkl5 :d[lt u|Gyx¿ k|sflzt x'g'nfO{ vf;} gf}nf] s'/f dflg+b}g t/ lgwg ePsf] tLg bzs kl5 nueu ;a}n] la;{g nfu]sf ;|i6fnfO{ ;lDemP/ hLjg :d[lt k|lti7fgn] k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 103
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
Pp6f ;/fxgLo sfd eg] cjZo u/]sf] 5 . o; k'gLt sfo{sf nflu k|lti7fgnfO{ ljz]if wGojfb lbg} k5{ . To;df klg Pp6f n]vssf 5l/P/ /x]sf ljleGg vfn] n]v /rgfx¿nfO{ Pp6} u|Gydf c6fP/ lgsfNg' eg]sf] rfgr'g] s'/f kSs} xf]Og . o:tf vfn] :d[lt u|Gy g]kfnL ;flxTodf lj/n} dfq k|sflzt ePsf xf]nfg\ . hLjg cfrfo{ ;DaGwL cWoog ug{ rfxg] kf7s clg zf]w ug{ rfxg] ljBfyL{x¿sf nflu ;d]t o; u|Gyn] cfjZos v'/fs kSs} lbg] g} 5 . kf7s Pj+ zf]wfyL{x¿n] o; u|Gysf] cWoog kl5 cfˆgf wf/0ff agfpg ;xof]uL l;4 x'g] lsl;dn] of] u|Gy tof/ kfl/Psf] 5 . :d[lt u|Gysf] ;Dkfbg ug]{ lhDd]jf/L kfPsf 5g\ n]vs s[i0f w/fjf;Ln] . pgn] cfˆgf] ;DkfbsLosf] zLif{s /fv]sf 5g\ q'l6 / sdhf]/L hlt d]/f kIfdf . ;DkfbsLosf] clGtd cg'R5]bdf pg}n] pNn]v u/]sf jfSox¿ M– æs[ltdf k|z:t ;DkfbsLo q'l6x¿ ePsf x'g ;S5g\ . df]6f] s[lt agfpg] s|ddf cg]sf}+ dfgjLo c;fjwfgL ePsf x'g ;S5g\ o; u|Gydf h] hlt czf]egLo q'l6 / sdhf]/Lx¿ e]l6Pnfg\, tL ;a} d]/f bf]if / c;Ifdtfx¿ x'g\ . ltgn] ddf cem} w]/} kl/isf/ afFsL /x]sf] ;fljt ug]{ 5g\ . To;af6 eljiodf c¿ sfdx¿sf nflu dnfO{ q'l6d'Qm aGg ;fjwfg ug]{ 5g\ .Æ @)&& ;fn cflZjg !% ut] s[i0f w/fjf;Ln] cfˆgf] ;fdflhs ;+hfn km];a'sdf u|Gy k|sflzt ubf{sf] Pp6f q'l6sf] e"n;'wf/ eg] u/]sf 5g\ . h:fdf k[i7 %$@ df nf; zLif{ssf] sljtf hLjg cfrfo{sf] eg]/ 5flkPsf] 5 Tof] sljtf hLjg cfrfo{sf] geO ljwfg cfrfo{sf] ePsf] pgsf] e"n :jLsf/ 5 . sfdgf u/f}+ o;afx]s cGo cIfDo q'l6x¿sf] pgn] k'gM :ki6Ls/0f lbO/xg' gk/f];\ . u|Gydf q'l6x¿ k|z:t} b]lvG5g\ . st} lxHh] g} lalu|Psf] b]lvG5, st} kbof]u / kbljof]ux¿ Gfldn]sf]] b]lvG5 . x|Zj bL3{df klg xf]; gk'u]sf] w]/} 7fpFdf b]lvG5 . st} st} zAbx¿ g} 5'6]sf 5g\ h:fn] ubf{ eGg vf]h]sf] s'/f] g} c:ki6 ePh:tf] b]lvG5 . st} dfemsf k+lQmx¿ g} 5'6]sf 5g\ . st} dfG5]sf gfdx¿ ;d]t 5'6]sf 5g\. ;a} 104 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
eGbf v8lsPsf] s'/f hLjg cfrfo{sf] lgwg ePsf] ldlt g} km/s km/s pNn]v ul/Psf] 5 . cd[tnfn >]i7n] hLjg cfrfo{sf] @)$# ;fn j}zfv @# ut] lgwg ePsf] pNn]v u/]sf 5g\ . To;} u/L t'n;L e6/fO{n] @)$% ;fn j}zfv @# ut] n]v]sf 5g\ . hLjg cfrfo{;Fu nfdf] ;ª\ut u/]sf n]vs /d0f l3ld/]n] ;d]t @)$% ;fn j}zfv @) ut] cfˆgf] ljjfx ePsf] t/ v} s;/L xf] hLjg ljjfxdf 5'6]sf] < To;sf] tLg lbg kl5 hLjgsf] lgwg ePsf] s'/f n]v]sf 5g\ . o;sf] lx;fa x]bf{ hLjgsf] lgwg @)$% j}zfv @# ut] g} ePsf] k'li6 x'g] b]lvG5 . @*( kfgfsf] …hLjg :d[lt k|lti7fgsf] :yfkgfÚ zLif{s n]vdf ;b:ox¿sf] gfd lb+bf #)!, #)@ gDa/sf ;b:o $^*, $^( df klg b]xf]l/Psf 5g\ . n]vsLo c;fjwfgL ePklg o:tf s'/fdf ;DkfbsLo ;fjwfgL k'u]sf] b]lvPg . o;/L Ps¿ktf x'g'kg]{ ltlyldltdf / k|i6 b]lvg] s'/fdf ;d]t uNtL ePsf] x'Fbf o:fdf ;Dkfbssf] Wofg s;/L k'Ug g;s]sf] xf] < km]l/ of] u|Gy Tolt xtf/df lgsflnPsf] klg xf]Og o:fsf nflu kof{Kt ;do klg lyof]. t/ oL / o:tf s'/fx¿df ;Dkfbssf] lkml6Ss} Wofg k'u]sf] b]lvPg . ca cfOGbf klg ;DkfbsnfO{ o:tf lhDd]jf/Lx¿ cfpg ;S5g\ ca eg] pgn] o:tf q'l6x¿nfO{ q'l6/lxt agfpg ljz]if Wofg k'¥ofpg' kg]{ b]lvG5 . ;Dkfbgsf] sfd Tolt ;lhnf] kSs} klg xf]Og To;df ePsf uNtL sdhf]/Lx¿ kf7s ;fd' k'u]kl5 dfq} yfxf x'g] ePsfn] o:tf u|Gyx¿sf] ;Dkfbg ug]{ ;Dkfbsx¿n] ;dodf g} ljrf/ k'¥ofP/ sfd ubf{ u|Gyx¿sf] ul/df cem pRr x'g] s'/fdf b'O{ dt x'b}g . hLjg :d[lt k|lti7fgn] u/]sf] of] :t'To sfdsf nflu eg] ljz]if wGojfb lbg} k5{ . s.upreti2011@gmail.com
àd]rLgu/, emfkf xfn, a"9fgLns07,sf7df08f}+
k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 105
dxfsljk|lt /fli6«o sQ{Jo
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
OlGb|o uf]? z/L/ xnf]df afFwL afFwL vg vg v]t lap 5g\ hudf sd{ xhf/f}+ /f]k kmnfpm nx nx v]t Û –nIdL k|;fb b]jsf]6f g]kfnsf lj/f6\ jfª\do k|ltef dxfslj nIdLk|;fb b]jsf]6fsf] hGd lj=;+=!(^^ ;fn sflQs @& ut] nIdLk"hfsf] lbg ePsf] lyof] . SofG;/ /f]un] u|:t ePkl5 cfjZos pkrf/ ;dod} x'g g;s]/ lj=;+=@)!^ ;fn ebf} @( ut] pxfFsf] lgwg ePsf] xf] . tTsfnLg ;/sf/ / k|1fk|lti7fgn] dxfsljsf] :jf:Yof]krf/ lglDt ;do 5Fb} cfjZos k|jGw u/]sf] eP krf; jif{s} cNkfo'df dxfsljsf] lgwg x'g] lyPg . pxfFsf] cb\e't k|ltefaf6 g]kfnL ;flxTo cem nfeflGjt eO/xg kfpg] lyof] . of] s6' ;To xfdLn] :jLsfg}{ kb{5 . dxfsljsf] To;/L c;dod} cj;fg x'g'n] g]kfnL ;flxTonfO{ 7"nf] 3f6f k/]sf] 5 . dxfslj b]jsf]6f g]kfnsf t lj/f6\ k|ltef x'g'x'GYof] g}, pxfFsf sltko s[lt ljZj ;flxTo;Fu s'd hf]g{ ;Sg] vfnsf klg 5g\ . pxfFsf dxTjk"0f{ s[ltx¿ ljb]zL efiffdf cg'jfb eP/ :t/Lo d'b|0f– k|sfzg eP/ aflx/L ljZjdf hfg ;s]sf eP ljZj ;flxTos} dxfg\ k|ltefsf ¿kdf b]jsf]6fsf] Voflt cGt//fli6«o If]qdf km}lng] lglZrt lyof] . otflt/ ;/sf/ / k|fl1s ;+:yfx¿sf] Wofg ghfg' b'ef{Uo g} xf] . dxfsljn] cfˆg} hLjgsfndf df}lns ¿kdf g} …zfs'GtnÚ, … k|ldy;Ú / cGo s]xL s[lt d"n c+u|]hL efiffdf /rgf ug'{ePsf] lyof] . cfˆgf sltko rlr{t sljtf cfkm}+n] c+u|]hLdf cg'jfb ;d]t ug'{ePsf] 106 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
lyof] . tL s[ltnfO{ :t/Lo k|sfzg u/L ljb]zsf g]kfnL lgof]ux¿ dfkm{t\ k|rf/ ug]{ tTk/tf ;/sf/L :t/af6} x'g'kb{Yof] . cem klg l9nf ePsf] 5}g . ;j}sf] Wofg otflt/ hfg} kb{5 . sf]/f]gf dxfdf/Ln] k'¥ofPsf] cj/f]wsf sf/0f o; jif{ dxfsljsf] Pszo P3f/f} hGdhoGtL ;fljs em}}+ ;ef ;fdf/f]x cfof]hgf u/L dgfOg] z;xhtf /x]g . t/ klg g]kfnL efifLsf Åbodf /x]sf dxfslj k|ltsf] >4f ;~rf/ dfWod, er'{cn dfWodx¿af6 ePklg JoQm ePsf lyP . ;flxlTos If]qsf] lg/Gt/sf] 3R3RofO{ kl5 ;/sf/n] dxfsljsf] sd{:yn /x]sf] sf7df8f}}+sf] d}tLb]jLl:yt … sljs'~hÚnfO{ /fli6«o ;DklQ agfPsf] 5 / o; 7fpFnfO{ ;+u|xfnosf] ¿k lbg g]kfn k|1f k|lti7fgsf] lhDdf lbOPsf] 5 . ;+u|xfno tof/ x'g b'O{ jif{ nfUg] hfgsf/L lbPsf] 5 k|lti7fgn] . oqf] ;do glnO{ zL3|fltzL3| sfd ;DkGg ul/g'kg]{ wf/0ff ;flxlTos If]qdf b]lvg' :jfefljs} xf] . cfufdL hGdhoGtLsf cj;/df pb\3f6g x'g] u/L ;lqmotfk"j{s nflukg]{ bfloTj cj k|lti7fgsf] sfFwdf cfPsf] 5 . dxfsljsf] l8NnLahf/ wf]aLwf/fl:yt hGd3/sf] ;+/If0f / ;'/Iffsf] lhDd]bf/L klg lng'kb{5 ;/sf/n] . Tof] 3/nfO{ klg /fi6«sf] ;Dkbf agfOg' cfjZos 5 . ;flxlTos tLy{:ynsf ¿kdf /x]s]f dxfsljsf] hGd3/ pk]lIft /lx/xg' lsdfy{ plrt xf]Og . otflt/ klg ;/sf/sf] Wofg k'Ug} k5{ . d~rdf e§\ofOg] vf]qmf efif0f, cf]7] elQm / cf8Dj/L Jojxf/ h:tf kmf];|f s'/faf6 tL lj/f6\ k|ltefsf] jf:tljs sb/ sbflk x'b}g . o;lglDt 7f];, k|ToIf k|efj kg]{ / /fli6«o jfª\dosf] ul/df psf:g] vfnsf ;fy{s sfo{qmdx¿ ;DkGg ug{ ;/sf/n] g} sDd/ s:g'kb{5 . o:tf pbfx/0fLo sfd ;DkGg ul/Pdfq dxfsljn] g]kfnL jfª\do / g]kfn /fi6«sf] ul/df a9fpg aufPsf] k;Lgfsf] ;xL d"NofÍg / ;Ddfg ePsf] dfGg ;lsg] 5 . log} efjgf ;lxt g]kfnsf dxfg\ k|fl1s Hof]ltk'~h, g]kfn cfdfsf cgGo ;flxTo ;k"t dxfslj nIdLk|;fb b]jsf]6f k|lt Pszo P3f/f}+ jflif{sLsf cj;/df xfdL xflb{s >4f ;'dg clk{t ub{5f}+ Û k"0ff{Í – !^&
sflt{s–dª\;L/ @)&&
/rgf ÷ 107
w
w
w .k
ha
ss
kh
as
s.
co m
zlz zfxsf] t"lnsf
108 ÷ /rgf
sflt{s–dª\;L/ @)&&
k"0ff{Í – !^&