បបមាទិ កថា ររៀបររៀងរោយ រពះសិរវី ស ិ ទ្ ុ ិ ធ ធន់ -វ៉ាន់ វត្តឧណ្ណ ា រោម ភនរំ ពញ ថ្ងៃទ្ី២០ ខែកញ្ញា គ.ស.១៩៦២ ***
បបមាទិ កថា
បបមាទិ កថា ពុ ទ្ភា ធ សិត្មានកនុងគមពរី សំយុត្ន ត ិកាយថា នត្ថិ អត្តសមំ បេមំ
នត្ថិ ធញ្ញសមំ ធនំ
នត្ថិ េញ្ញសមា អាភា
វុដ្ិ ឋ បវ េរមា សរា។
ការរសឡាញ់រសមើរោយែលួនមិនមាន, រទ្ពយរសមើរោយរសូវមិនមាន, ពនលឺរសមើរោយបញ្ញាមិនមាន, រភលៀងហ្នឹ ងឯងរបរសើរថ្រកខលងជាងរសះ។ អធិបាយសបខេប ការរសឡាញ់វត្ថុមានវិញ្ញាណនិងឥត្វិញ្ញាណ រហ្ើ យរបឹងខរបងខសវង រកទំងយប់ ថ្ងៃមន ិ គិត្អំពីការរនឿយហ្ត្់ ខត្ពី ខាងមាន-បានតាមបំណងរបស់ ែលន ួ
រពួយលំបាកឬយ៉ងណ្ណៗ ឲ្យ ឯវត្ថុអស់ ទំងរ
ខត្ជាររគឿងទ្ំនក ុ បរមុងជប់ រលៀងអាយុ ជវី ត្ ិ របស់ ែលួន សុែរសួលប៉ុរណ្ណ ា ះ
រត្ង់រនះសឲ្យរ
ះរោត្ក៏រាន់
ឲ្យបានគង់វងសនិង
ើញថាការរសឡាញ់វត្ថុទំងរ
ះមិន
រសមើការរសឡាញ់ែលន ួ ឯងរទ្, ឯការរសឡាញ់ែលួនរោលគឺ អត្តភាពរនះមាន ការងូត្ទ្ឹកដុសខកែលសមាែត្ែលួនឲ្យោែត្លែ
រសលៀកោក់ រខាអាវរត្ឹមរត្ូវ
តាមសម័យនិ យម, ជប់ រលៀងបំប៉នែលួនរោយបាយនំ ចំណីរត្ីោច់ ឲ្យធាត្់ ធំលែ, របាសរាសសមាែត្ភូមឋា ិ នលំរៅមិនឲ្យរោមកររាករៅរលើរបាោទ្យ៉ងលែមានថានក់ ៧-៨ជាន់ , ការោរឬកមាាត្់ បង់នវូ រោគរោយឱសង
០១
បបមាទិ កថា
រផសងៗជារដើម
ទំងរនះរ្មះថារសឡាញ់ែលួនរត្ឹមរត្ូវតាមវិធអ ី
ម័យ
រោយពិ ត្រៅរហ្ើ យ ររោះថាការរធវអ ើ វី, គិត្អវី, និយយអវី សុទ្ខធ ត្របារពភ មករលើែលួនឯងជាមុនទំងអស់ ជាពិ រសសរៅរទ្ៀត្
តាមឱវាទ្របស់ រពះ
សមណរាត្មបរមសមពុទ្កា ធ លរពះអងគគង់រពះជនមរៅរ ើយ រទ្ង់សខមតង សឹងមានចាស់ ោស់ កុង ន គមពរី ែុទ្ក ទ និកាយធមមបទ្ថា ៖ អត្តតនបញ្េ េិយំ ជញ្ញញ
របខេយយនំ សុរខេិត្ំ
តិណ្ណ មញ្ញត្រំ យាមំ
េដ្ិជបគេយយ េណ្ឌិបត្ត។
រសចកតថា ី ៈ របើបណឌិត្ដឹងថាែលួនជាទ្ីរសឡាញ់ គបបីរកាែលួនរ
ះទ្ុក
ឲ្យលែ គបបីខងទំសមាែត្ែលួនកនុងវ័យទំង៣ វ័យណ្ណមួយកុឲ្ ំ យខានរ ើយ។ ឯវ័យទំង៣ រ អាយុ ពុទ្ោ ធ ស
ះអធិបាយោប់ ររៀបតាមវ័យកនុងសត្វត្សទ្ី ២៥ថ្ន
គឺកណ ំ ត្់ យកតាមអាយុ របស់ មនុសសចំនន ួ ៧៥ឆ្នំមក
ខបងខចកជា៣ថានក់ ថានក់ ដប ើ ូង២៥ឆ្នំ
គឺកណ ំ ត្់ តាំងពី ឆ្នំខដលរកើត្ររៀង
រហ្ូ ត្រៅដល់ អាយុ ២៥ឆ្នំរៅថា បឋមវ័យ (វ័យដើបូង), ថានក់ ទ្ីពីរ២៥ឆ្នំ គឺកណ ំ ត្់ តាំងពី អាយុ ២៦ឆ្នំរហ្ូ ត្ដល់ អាយុ ៥០ឆ្នំរៅថា មជឈិមវ័យ (វ័យ កណ្ណ ត ល), ថានក់ ទ្ីបី២៥ឆ្នំ គឺកណ ំ ត្់តាំងពី អាយុ ៥១ឆ្នំររៀងរហ្ូ ត្រៅដល់ អាយុ ៧៥ឆ្នំរៅថា បចឆម ិ វ័យ (វ័យទ្ីបំផត្ ុ )។ ឯការរកាខងទំសមាែត្ែលួនទ្ុកឲ្យលែោែត្ កនុងវ័យទំង៣រ
ះដូរចនះ
របើរគហ្សថគរួ រធវកា ើ រកុសលមានឲ្យទនរកាសីល៥ សីល៨ ចររមើនរមតាត ០២
បបមាទិ កថា
ភាវ
ជារដើម តាមកមាលំងរបស់ ែលួនខដលអាចរធវបា ើ ន, របើបឋមវ័យមិនអាច
បំរពញការកុសលឲ្យបានរគប់ រាន់ រទ្
ពី ររោះមានការកងវល់កុង ន កិចប ា ំ-
រពញវិជាារផសងៗ មានអកសរោស្តសតជារដើម លុះចូលដល់ មជឈិមវ័យ គួរកុំ បខណតត្បរណ្ណ ត យកាលរវោឲ្យកនលងហ្ួ សរៅ គួររបឹងខរបងរធវកា ើ រកុសល ឲ្យបាន, ខត្របើវយ ័ កណ្ណ ត លរៅមានការែវល់ខាវយរកទ្ទ្ួលទនចិញ្ាឹមជីវត្ ិ ែលួននិងរកុមរគួោរមិនអាចនឹងរធវកា ើ រកុសលរកើត្រទ្,
លុះចូលបចឆម ិ វ័យ
គួររបឹងខរបងជរមះចិត្រត ធវកា ើ រកុសលឲ្យខាងខត្បានកុឲ្ ំ យខាន
រធវយ ើ ៉ ងរនះ
រៅថារសឡាញ់ែលន ួ បីបាច់ រកាែលួនឲ្យោែត្លែពិត្របាកដ។ របើជាអនកបួស រត្ូវែំែវល់ខាវយរធវវើ ត្តរបត្ិបត្តត្ ិ ច ូ -ធំ យកចិត្ទ្ ត ក ុ ោក់ កុង ន ការររៀនសូរត្ធមម វិន័យឲ្យរចះាំោទត្់ ជើ
ញ រហ្ើ យកាន់ របរពឹ ត្ឲ្ ត យបានរត្ឹមរត្ូវ រដើមបី ដរូ
យករសចកតស ី ុែចររមើន-សួគ-៌ និោវន, រធវយ ើ ៉ ងរនះរទ្ើបរៅថា រសឡាញ់ ែលួនឬសែិត្ោែងែលួនឲ្យបានោែត្លែពិត្របាកដ, ជាពិ រសសរៅរទ្ៀត្ របើកុង ន បឋមវ័យ មានកិចក ា ងវល់រវល់ ពីការររៀនសូរត្ធមមវន ិ ័យឬរធវជា ើ រគូបររងៀន សិសានុសិសសឬក៏ ែវល់ខាវយកនុងការរធវើវត្តត្ច ូ -ធំ មានឧបជាយវត្ត អាចរិយ វត្តជារដើម រហ្ើ យបខណតត្បរណ្ណ ត យកាលឲ្យកនលងហ្ួ ស រៅមិនបានបំរពញ សមណធម៌ឲ្យបរិបូណ៌រទ្ លុះចូលដល់ មជឈិមវ័យគួរកុំរបខហ្សរធវស រ ើយ គួរែិត្ែំ ចររមើនសមណធម៌ឲ្យបាន ខត្របើកុង ន វ័យទំងពី រគឺ បឋមវ័យនិង
០៣
បបមាទិ កថា
មជឈិមវ័យ
មានកិចក ា ងវល់រវល់ ររៀនសូរត្រធវវើ ត្តរបត្ិបត្តផ្ទ ិ ទ ល់ ែលួនឬរធវជា ើ
អនកកាត្់ រសចកតែ ី ុ ស-រត្ូវឲ្យរគឬរវល់ រោះរោយអាង៌របោនរផសងៗ រហ្ើ យ ែំបំរពញសមណធម៌ឲ្យខាងខត្បានកុខា ំ នឲ្យរោះ, របើបានរធវស ើ មណធម៌ រគប់ វយ ័ ទំង៣ឬវ័យណ្ណមួយរទ្ើបរៅថារសឡាញ់ែលួន ខងទំរកាសមាែត្ ែលួនឲ្យោែត្លែពិត្របាកដ។ រោយរហ្ត្ុរនះរហ្ើ យបានជារពះពុ ទ្ស ធ ខមតងថា “ការរសឡាញ់ បសមើ បោយខ្លួនមិ នមាន”។ អវីក៏រោយឲ្យខត្ររៅអំពីរសូវឬររៅអំពីវត្ថុ
ខដលោប់ បញ្ា ូលរៅ
កនុងធញ្ា ជាត្ ដូចជាមាសរបាក់ ខកវកងថ្ពទ្ូរយ សូរយកានត រពរជនីលជារដើម វត្ថុទំងរនះរាន់ ខត្ជាររគឿងអលង្ការ សរមាប់ ត្ុបខត្ងលមែែលួនរបាណរបស់ មនុសសមានក់ ៗខត្ប៉ុរណ្ណ ា ះ មិនខមនជាវត្ថុអាចញុំងអត្តភាព ឲ្យធាត្់ ធរំ ស់ ោនមានជីវត្ ិ រ
ះបានរទ្
មានខត្រសូវឬវត្ថុខដលោប់ បញ្ា ូលរៅជាមួយ
ធញ្ា ជាត្ ដូចរសខង រោត្ ោដូវជារដើមអាចចិញ្ាឹមអត្តភាពរបស់ មនុសស ឲ្យធាត្់ ធំ រស់ ោនមានជីវត្ ិ រៅឋិ ត្រងរបាន។ ឯមាសរពរជជារដើម អស់ ទំងរ ឲ្យោងកាយមនុសសធាត្់ ធរំ ោយរត្ង់ៗ
ះមិនអាចទ្ទ្ួលទនឬជប់ រលៀង ឬរោយផ្ទទល់ ៗ
ោច់ ខាត្ រតាងខត្យកវត្ថុមានមាស រពរជជារដើមរ
០៤
រ
ះមិនបានជា
ះរៅចំណ្ណយដូរយក
បបមាទិ កថា
រភាជ
ហាររផសងៗ
ខដលរកើត្អំពីធញ្ា ជាត្មកទ្ទ្ួលទនឬជប់ រលៀង
ជីវត្ ិ មនុសសរទ្ើបរស់ រៅបានរោយរសួល។ រហ្ត្ុរនះរហ្ើ យ
បានជារពះសមពុទ្រធ ទ្ង់សខមតងថា
បោយរសូវមិ នមាន”
“រទព្យបសមើ
ររោះរសូវអាចចិញ្ាឹមជីវត្ ិ របស់ មនុសសវិរសស
ជាងរទ្ពយរផសងៗខដលមានរៅកនុងរោក។ ពនលឺអវីក៏រោយ ពនលឺទំងរ
ឲ្យខត្ររៅអំពីបញ្ញា
រោករៅថាពនលឺទំងអស់ ,
ះភលម ឺ ន ិ រសមើនឹងពនលឺបញ្ញារទ្។ ររោះរហ្ត្ុអ?វី ររោះថាពនលឺកុង ន
រោកទំងអស់ កុន ំ ិយយរៅងវីដល់ ពនលឺត្ច ូ ៗ សូមបីខត្ពនលឺធៗ ំ ដូចជាពនលឺ រពះអាទ្ិត្យ ពនលឺរពះចស្តនទជារដើម ក៏មន ិ រសមើពនលឺបញ្ញាខដរ រោយរហ្ត្ុមកពី រពះអាទ្ិត្យភលបា ឺ នខត្កនុងរវោថ្ងៃ ដល់ រពលយប់ មន ិ អាចភលឺបាន រពះចស្តនទភលឺ បានខត្កនុងរវោយប់
ដល់ រពលថ្ងៃមន ិ អាចភលបា ឺ ន រ
ើញថាពនលឺទំងពី រ
រនះជារដើម ភលម ឺ ន ិ រសមើានរទ្ រពះអាទ្ិត្យភលរឺ ពលថ្ងៃ រពះចស្តនទភរលឺ ពលយប់ មិនដូចជាពនលឺរោលគឺ បញ្ញារទ្។ ការពិ ារណ្ណឬការដឹងចាស់ ោស់ នវូ អារមមណ៍ទំងឡាយ មានរ ូប ជារដើម
រហ្ើ យរចះពិ ារណ្ណរ
ើញចាស់ នវូ ថ្រត្លកខណ៍ទំង៣យ៉ងគឺ
អនិចាំ រ ូបមិនរទ្ៀង១ ទ្ុកខំ រ ូបជាទ្ុក១ ខ អនតាត មិនខមនែលួន រពមទំងរកឧបាយ រដើមបីរោស់ ែលួនឲ្យរចញាកថ្រត្លកខណ៍យ៉ងរនះជារដើម រោករៅថា
០៥
បបមាទិ កថា
បញ្ញាៗ រនះជាត្ួរចត្សិកធម៌និងជាសហ្ជាត្ិធម៌ ធំជាងធម៌ទំងពួ ង អាច រត្ួត្រតារលើធម៌ទំងអស់ បាន ឆលុះយល់ រ
ើញចាស់ នវូ អត្ីត្ អ
គត្និង
បចាុបបនន ដឹងចាស់ នវូ រហ្ត្ុអារកក់ -លែ បុណយ-បាប គុណ-រទស ោគល់ កច ិ ា ទំងពួ ងបានោល់ រពលមិនររើសថាយប់ ឬថ្ងៃរ ើយ។ រហ្ត្ុរនះបានជារពះសមពុទ្រធ ទ្ង់សខមតងថា “ព្នលឺ បសមើ បោយបញ្ញ ា មិ នមាន” ពី ររោះបញ្ញាាត្់ ទ្ក ុ ជាពនលឺមយ ួ យ៉ងវិរសស ភលបា ឺ នទំងយប់ ទំងថ្ងៃ ថ្រកខលងជាងពនលឺ ខដលមានរៅកនុងរោក មានពនលឺរពះអាទ្ិត្យ ពនលឺរពះចស្តនទជារដើម។ អនលងទ្ ់ ឹកខដលមានរៅកនុងរោកទំងអស់ ដូចជាទ្រនល សទឹង បឹង សមុរទ្ទំងឡាយធំ-ត្ូច រទះបីមានទ្ឹកររចើនរហ្ើ យររៅយ៉ងណ្ណក៏រោយ ចុះ មិនរសមើនឹងទ្ឹករភលៀងរ អមាលរ
ះររបើការបានែលះ
ះរទ្។ ររោះរហ្ត្ុអវី? ររោះថាអនលងទ្ ់ ឹកទំង ខត្មិនបានសពវ រគប់ ដច ូ ទ្ឹករភលៀងរទ្។ ឯទ្ឹក
រភលៀងវិញររបើការបានសពវ រគប់ ទ្ិសត្ំបន់ បាន របើរធវខើ រសក៏បានផលរសូវ លែ របើរធវច ើ មាារក៏បានផលិត្ផលបរិបូណ៌ រ ុកខជាត្ិនិងត្ិណជាត្ិរៅកនុងថ្រព ភនទ ំ ំងត្ូច-ធំ ក៏អាចរសស់ ររោងលូត្ោស់ ដុះោលរកើត្កាលវាលគុមព រត្ជាក់ រត្ជើោែត្លែរៅបាន មនុសសសត្វខដលរកើត្រៅរលើខផនដីទំងត្ូច ធំ
រគប់ សញ្ញាត្ិ
មានជីវភាពនិងសុែភាពរបរពឹ ត្រត ៅបានរោយរសួល
០៦
បបមាទិ កថា
រោយោរខត្ទ្ឹករភលៀងរ
ះឯង
របើខបរជាឆ្នំណ្ណនីមយ ួ មិនមានទ្ឹករភលៀង
ឬមានខដរ ខត្មិនបរិបូណ៌ កនុងឆ្នំរ
ះមនុសសសត្វទំងពួ ង មានរសចកតទ្ ី ក ុ ខ
រពួយលំបាកជាយ៉ងថ្រកខលងចំរោះជីវភាពនិងសុែភាព ទំងរ ុកខជាត្ិនិង ត្ិណជាត្ិ កនុងថ្រពរោត្ក៏សវិត្រសរោនអន់ ងយចុះជាលំោប់ មិនមានការ ចររមើនលូត្ោស់ ដះុ ោលរកើត្រ ើងបានរទ្
ប៉ុរណ្ណ ា ះជារដើមក៏ររោះខត្
ាមនទ្ឹករភលៀង។ រោយរហ្ត្ុរនះរហ្ើ យ
បានជារពះសមពុទ្ប ធ រមរគូរទ្ង់សខមតងថា
“ទឹ កប្ល ៀខរបបសើ រក្រកលលខជាខរសះទាំខឡាយ” ពី ររោះទ្ឹករភលៀង អាចសររមចរបរយជន៍ទំងពួ ងបាន។ ចប់ រោយសរងខប រោវរជាវរោយៈ ថាច់ សុតឹម
០៧