ប្បស្នាពុទ្ស្ន ធ សនា រពះររូសង្ឃសុមមធ ធន់ - វាន់ សាស្ត្សាាចារយសាលាធមមវន ិ យ ័ វត្ាឧណ្ណ ា មលាម ភនមំ ពញ មរៀបមរៀង្ ក្នង្ ុ ព.ស.២៤៩៣ រ.ស.១៩៥១ សមមាចរពះមហាសុមមធាធិបត្ី ជួន-ណាត (មោត្ញ្ញដមណ្ណ) សង្ឃនាយក្រណៈមហានិកាយ វត្ាឧណ្ណ ា មលាម បានពិ នត្ ិ យមផទៀង្ផ្ទទត្់ រត្ឹមរត្ូវម ើ យ ព.ស.២៤៩៦ រ.ស.១៩៥៣
របសានពុ ទសា ធ សនា
ប្បស្នាពុទ្ស្ន ធ សនា បុច្ឆា វិសជ្ជនា
វុុធស សា ជ្
ស្នសនកថា ១-បុចាឆ សាសនៈ ប្របថាដូចមមាច? វិសជជនា ប្របថា ពាក្យមរបៀនរបមៅ, ពាក្យទូនាមន, ឱវាទ, ឬ ដើបូនាមន។ ២-បុ.សាសនៈ
ប្ដលប្របថា
ពាក្យមរបៀនរបមៅមនាះ
មត្ើ
មរបៀនរបមៅមៅមលើអ្នក្ណ្ណ? មធវអ្ ើ នក្ប្ដលរបត្ិបត្ាតា ិ មឲ្យមៅោអ្វី? វិ.ពាក្យមរបៀនរបមៅមៅមលើជនក្នុង្មលាក្ទាំង្មូល ឲ្យរបរពឹ ត្ា សុចរិត្រត្ឹមរត្ូវលឡ ឲ្យមវៀរចាក្អ្ំមពើ អារក្ក្់ មោយកាយ វាចា ចិត្។ ា សាសនាមនះមធវអ្ ើ នក្ប្ដលរបរពឹ ត្រា បត្ិបត្ាតា ិ ម
ឲ្យម ើង្ពី
ិ នភាព
មៅកាន់ ឧត្ាមភាព, ឲ្យម ើង្ពី មូ ហ ភាពមៅកាន់ បណឍិត្ភាព, ឲ្យម ើង្ ពី ទក្ ុ ភា ខ ពមៅកាន់ សុខភាព, ឲ្យម ើង្ពី អ្នធបុថុជន ជ មៅកាន់ ក្លាណបុថជ ុ ន ជ , ឲ្យម ើង្ពី ក្លាណបុថជ ុ ន ជ មៅកាន់ អ្រិយជន មវៀរប្លង្ប្ត្ អ្នក្ប្ដលមិនទាន់ បានរបរពឹ ត្រា បត្ិបត្ាតា ិ មឲ្យ
០១
ម ត្់ចត្់ ។
របសានពុ ទសា ធ សនា
៣-បុ.សាសនៈ ប្របបានដូចមមាចត្មៅមទៀត្? វិ.ប្របថា
ពាក្យបណ្ណ ា ,ំ
ពាក្យផ្ទាំមផញ,ើ
ការមរបៀនរបមៅ,
សាសនា, លទធិ, ពាក្យបង្គាប់ , ការបង្គាប់ បញ្ញជ, ដើណឹង្, សំបុរត្, ពាក្យ របកាស, ការរបកាសរបាប់ , ការមជឿសាាប់ , ការោក្់ ទណឍក្មម, ការ ផ្ទចលមទាស, ការប្ក្សរមួល, ការររប់ ររង្, ការរត្ួត្រតា។ ៤-បុ.ពាក្យប្ដលមៅថា សាសនាឬសាសាន បានមក្ពី ពាក្យ ណ្ណ? វិ.បានមក្ពី ពាក្យ សាសនៈ ប្ត្មរបើកាលយមក្ថា សាសនា ដូច មៅថា សាសនារពះពុ ទធ សាសនារពា
ម ណ៍ោមដើម សរមសរកាលយ
ោសាសានមៅតាមសូរមសៀង្និយាយក្៏មាន។ ៥-បុ.អ្វីមៅថា សាសនា? វិ.លទធិឬបញ្ដ ត្ឬ ាិ ពាក្យមរបៀនរបមៅ ប្ដលសាសាាចារយចង្រក្ង្ ទុក្ោភាសិត្ឬោចាប់ វន ិ ័យ ប្ដលទាក្់ ទង្មោយសីលធម៌ សរមាប់ របមៅមហាជនឲ្យដឹង្ចាស់ ថា របស់ ណ្ណរួររបរពឹ ត្ា របស់ ណ្ណរួរ មវៀរ ទាំង្ផលូវកាយ ទាំង្ផលូវវាចានិង្ផលូវចិត្ា ដូមចនះមៅថា សាសនា។ ៦-បុ.ចុះពាក្យថា សាសនា១, ឱវាទ១, អ្នុសាសនៈ១ ទាំង្៣
០២
របសានពុ ទសា ធ សនា
មា៉ត្់ មនះមានមសចក្ាី ប្បលក្គ្ននដូចមមាចខលះ? វិ.មានមសចក្ាប្ី បលក្គ្ននតាមដើមណើ រពាក្យដូមចនះ ការទូនាមនមរបៀន របមៅោសាធារណៈទួមៅ
មិនមានមបាះចំមពាះឬក្ំណត្់ មពលមវលា
ដូចោសាសាាមានក្់ ៗ បានមរបៀនរបមៅថា “សត្វមលាក្ប្ដលមក្ើត្មក្ រត្ូវប្ត្របរពឹ ត្ស ា ុចរិត្ សលូត្រត្ង្់ដល់ គ្នននិង្គ្នន មិនរត្ូវរបរពឹ ត្អា ា រក្ក្់ មៅរក្រនគ្ន ី ន
ោម
ត្ុនាំឲ្យប្បក្មរបះឆាដល់ រក្ុមរណៈរបស់ ខលួនមទ”
ដូមចនះោមដើម មៅថា សាសនា, ពាក្យមរបៀនរបមៅក្នុង្ទីចមំ ពាះមុខ រឺ
មុននឹង្ឲ្យដើបូនាមនមតាង្ប្ត្របជុគ្ន ើ ន ោមុន
ដូចោបិតារបស់ នាង្
វិសាខា បានមរៀបចំអាពា ៍ ពិ ពា ៍ ដល់ នាង្វិសាខាឲ្យមានរូរសក្រ មរសចម ើ យ មុននឹង្បញ្ជ ូននាង្ឲ្យមៅមៅខាង្ផទះសាវមី ក្៏មៅនាង្ ឲ្យមក្អ្ង្ាុយជិត្ ម ើ យទូនាមនថា “ក្ូនឯង្ក្ុំនាំមភលង្ ើ ខាង្មរៅឲ្យចូល មក្ខាង្ក្នុង្ផទះ
រឺក្នា ុំ ំពាក្យអ្នក្ឯមទៀត្មរៅផទះ
ប្ដលមរមពាលត្ិះ
មដៀលដល់ មាតាបិតាមក្មក្និង្សាវមីរបស់ នាង្ ឲ្យចូលមក្ខាង្ក្នុង្ផទះ របាប់ ដល់ មាតាបិតាមក្មក្និង្សាវមីនាង្
ោម
ត្ុនាំឲ្យមក្ើត្មទាស
ម ើយ” ដូមចនះោមដើម មៅថា ឱវាទៈ។ ពាក្យមរបៀនរបមៅក្នុង្រគ្នោដើបូង្
០៣
ចំមពាះអ្នក្ប្ដលមក្កាន់
របសានពុ ទសា ធ សនា
ថានក្់ ឬរក្ុមរណៈរបស់ ខលួន ប្ដលរត្ូវកាន់ ឬរបរពឹ ត្ោ ា មួយគ្ននឬរសប គ្នន
ឲ្យបានមចះដឹង្យល់ ការបមណាើរ
ោការបនាទប់ បនសំឬបមណ្ណ ា ះ
អាសននសិន ដូចោឧបជាយ៍ មរបៀនរបមៅដល់ ភក្ ិ ុខ ប្ដលមទើបបាន ឧបសមបទាថមៗ ី ក្នុង្មពលោលំោប់ បនាទប់ អ្ំពីញត្ាច ិ ត្ុត្ក្ ថ មមវាចាមក្ មដើមបីឲ្យភិក្ុថ ខ មមី នាះដឹង្បមណាើរោការបមណ្ណ ា ះអាសនន, យា៉ង្មនះមៅ ថា អ្នុសាសនៈ។ ៧-បុ.ម
ត្ុដច ូ មមាចបានោសាសនាមក្ើត្ម ើង្ដើណ្ណលឬោរូ
នឹង្សត្វមលាក្? មរពាះម
ត្ុអ្វី?
វិ.មបើមិនមានសត្វមលាក្មក្ើត្ម ើង្មទ សាសនានឹង្មក្ើត្មក្ឯក្ ឯង្មិនបានមទ
មរពាះសាសនាទាំង្មូល
អារស័យមោយសត្វមលាក្
សុទប្ធ ត្មានការទាក្់ ទង្
ទាំង្មានមដើមក្ំមណើ ត្មក្ើត្មក្ពី សត្វ
មលាក្ទាំង្អ្ស់ ផង្។
មូលហេតុ ននស្នសនា ៨-បុ.មូលម
ត្ុប្ដលនាំឲ្យមក្ើត្សាសនា
សរមាប់ ឲ្យសត្វ
មលាក្ចាប់ យក្ោទីពឹង្មធវស ើ កាារបូោ មានប៉ុនាមនយា៉ង្? រឺអ្វីខលះ? មត្ើ មូលម
ត្ុណ្ណសំខាន់ ោង្មរ? ចូរអ្ធិបាយមក្មមើល?
០៤
របសានពុ ទសា ធ សនា
វិ.មាន៣យា៉ង្ រឺមសចក្ាខា ី ល ច១, ការខវះខាត្១, មសចក្ារី ត្ូវ ការ១។
មសចក្ាខា ី ល ចោ
អ្ធិបាយថា
មូលម
ត្ុនាំឲ្យមក្ើត្លទធិសាសនា,
ចិត្រា បស់ សត្វមលាក្ររប់ ោន់ ររប់ ថានក្់
មាន
មទាះមចះក្ាី
លងង្ក្ ់ ាី ប្ត្ង្មានមសចក្ាត្ ី ក្់ សលុត្ភ័យខាលចចំមពាះទុក្មខ ទាសររប់ យា៉ង្ ប្ដលនាំខលួននិង្ជីវត្ ិ របស់ ខលួនឲ្យទទួលមរគ្នះថានក្់ ប្របង្ប្សវង្រក្សរណៈោទីពឹង្មក្ជួយ ចមរមើន
ោម
ត្ុឲ្យខំរបឹង្
ឃុំររង្ឲ្យមក្ើត្មសចក្ាស ី ុខ
ការពារឬបមណ្ណ ា ះបណ្ណាទុក្មខ ទាសមរគ្នះថានក្់ ររប់ យា៉ង្មិន
ឲ្យមក្ើត្មានដល់ ខលួននិង្ជីវត្ ិ របស់ ខលួនបាន, ប្សវង្រក្ទីពឹង្មនះឯង្ ោម
អាការប្ដលសត្វមលាក្
ត្ុនាំឲ្យមក្ើត្វត្ថុដ៏ស័ក្ស ាិ ិទិរា ធ ប់ អានម ើង្
ទុក្មខ ធវស ើ កាារបូោ នមសាារ មដើមបីប្រសក្អ្ំពាវនាវឬអ្ង្វរក្រសូមឲ្យវត្ថុ ដ៏ស័ក្ស ាិ ិទិមធ នាះ ជួយការពារភ័យអ្នារាយឬមរគ្នះថានក្់ មផសង្ៗ ម ើ យ សូមបណ្ណ ា លឲ្យមក្ើត្មសចក្ាស ី ុខ-ចមរមើនររប់ យា៉ង្
មោយមជឿោក្់
ថា វត្ថុដស ៏ ័ក្ស ាិ ិទិប្ធ ដលខលួនរាប់ អានមនាះ មានអ្ំណ្ណចខាលំង្ពូ ប្ក្ អាច ជួយមរោមប្រជង្សទួយខលួននិង្ជីវត្ ិ របស់ ខលួនឲ្យរ ួចផុត្រស ះអ្ំពីភយ ័ អ្នារាយមផសង្ៗ។ ការត្ក្់ សលុត្ខាលចរបស់ សត្វមលាក្មនះឯង្ ោមូល ម
ត្ុ នាំឲ្យមក្ើត្លទធិសាសនា។
០៥
របសានពុ ទសា ធ សនា
មសចក្ារី ត្ូវការរបស់ សត្វមលាក្ ោមូលម សាសនា។
មានអ្ធិបាយថា
ត្ុនាំឲ្យមក្ើត្លទធិ
សត្វមលាក្ប្ដលមក្ើត្មក្អារស័យ
មៅក្នុង្មលាក្តាមទំមនើង្ឯក្ឯង្មិនបាន រត្ូវប្ត្ពឹ ង្ពាក្់ អារស័យនូវ គ្នននិង្គ្នន,
ការប្ដលរត្ូវពឹ ង្ពាក្់ អារស័យគ្ននមនាះ
ោមសចក្ារី ត្ូវ
ការ ដើបូង្បំផត្ ុ , ប្ដលនាំឲ្យសត្វមលាក្មៅរ ួបរ ួមគ្ននោពួ ក្ោរក្ុម។ ក្៏សត្វមលាក្ប្ដលមៅរ ួមគ្នន
ោពួ ក្ោរណៈយា៉ង្មនះ
រប្មង្មាន
អ្ធារស័យចិត្រ ា ន ំ ិត្មរគ្នត្រគ្នត្និង្លឡិត្លឡមផសង្ៗពី គ្នន
ោធមមតា
រប្មង្ពិ ចារណ្ណមឃើញថា
ការប្ដលមៅរ ួមសាមរាោ ី មួយគ្នន
វិមសសោោង្ការមៅប្បក្ប្ខញក្មចញមោយប្ ក្ពី គ្នន, រតារបណី
មានមមតាា
អ្ត្់ ឱនដល់ គ្ននលឡោោង្ការរបណ្ណំង្របប្ជង្ដមណាើមណ្ដ
ឬដមណាើមវាសនាគ្នន, ក្ុ
លឡ
ការរបរពឹ ត្អា ាិ រក្ក្់ មានកាប់ សមាលប់ លួចបលន់
ក្ ឆមបាក្ មបៀត្មបៀន មោរមៅដល់ គ្នន ក្៏គ្នមនអ្នក្ណ្ណមួយ
គ្នប់ ចត្ ិ ឬ ា រត្ូវអ្ធារស័យមទ
រួរប្ត្មានចាប់ សរមាប់ ចង្ឡុលបង្គហញ
របាប់ ការខុសរត្ូវ រុណមទាស អារក្ក្់ លឡ, យា៉ង្មនះោមដើម មទើបលឡ, មមា៉លះម ើ យ
សត្វមលាក្ក្៏របជុគ្ន ើ ន តាំង្ចាប់ ម ើង្
ោទំមនៀមទមាលប់
ម ើ យនាំគ្ននកាន់ របរពឹ ត្ារបត្ិបត្ាមិ ដើមបីមសចក្ាស ី ុខ - ចមរមើន ដល់ ពួក្
០៦
របសានពុ ទសា ធ សនា
រណៈ។ ចាប់ ឬលទធិរបណ្ពណី មនះ កាលមបើមានក្មាលំង្ខាលំង្ពូ ប្ក្ស័ក្ាិ សិទិមធ រចើន ក្៏មក្ើត្មៅោលទធិសាសនាម ើង្។ មសចក្ារី ត្ូវការមនះឯង្ ោមូលម
ត្ុនាំឲ្យមក្ើត្លទធិសាសនា។
ការខវះខាត្ោម
ត្ុនាំឲ្យមក្ើត្សាសនាៈ
មានអ្ធិបាយថា
ធមមតាសត្វមលាក្ប្ដលខសត្់ មខសោយរក្ីរក្លំបាក្ កាលមបើបានទទួល មសចក្ាស ី ុខរសួលឬចរមុង្ចមរមើនដល់ ខលួនអ្ំពីវត្ថុណ្ណៗ រប្មង្និយម រាប់ អាន ម ើ យមោង្យក្វត្ថុមនាះៗ ថាោទីពឹង្, កាលមបើរសឡាញ់ គ្នប់ ចត្ ិ រ ា ន ំ ិត្មៅមលើវត្ថុណ្ណៗម ើ យ ប្ត្ង្ទទួលរាប់ អានវត្ថុមនាះៗ ថា ោរបសខពង្ខ ់ ពស់
រួរដល់ សកាារបូោមគ្នរពមៅ។
មសចក្ាខ ី វះខាត្មិនររប់ រគ្នន់ មទើបចាត្់ ថាោមូលម
មោយម
ត្ុមនះ
ត្ុនាំឲ្យមក្ើត្លទធិ
សាសនាមួយប្ដរ។ មសចក្ាខា ី ល ច ោមូលម ការ១, ការខវះខាត្១ មូលម ប្ដលោមូលម
ត្ុសំខាន់ ោង្មរ មរពាះមសចក្ារី ត្ូវ
ត្ុទាំង្ពី រមនះមក្របជុច ើ ះុ ក្នុង្មសចក្ាខា ី លច
ត្ុសំខាន់ ោង្មរបង្ឡស់ មរពាះថា សត្វមលាក្ររប់
ចំពូក្ រប្មង្រសឡាញ់ខលួននិង្ជីវត្ ិ របស់ ខលួន ម ើ យរបាថានមសចក្ាស ី ុខ សឡប់មខពើមមសចក្ាទ ី ក្ ុ ដ ខ ច ូ ៗគ្នន គ្នមនមោមះណ្ណមួយមពាលថា មិនខាលច
០៧
របសានពុ ទសា ធ សនា
ភ័យអ្នារាយប្ដលោម
ត្ុនាំឲ្យមក្ើត្ទុក្មខ ទាសមនាះមទ
មរពាះម
ត្ុ
មនាះមទើបមររត្ូវមោង្យក្របស់ ប្ដលខលួនពិ ចារណ្ណមឃើញថា មាន ឫទធិអ្ំណ្ណចោសរណៈទីពឹង្មធវស ើ កាារបូោ មដើមបីបានឃុំររង្ការពារ ទុក្មខ ទាស ដល់ ខលួន
រពមទាំង្បណ្ណ ា លឲ្យមក្ើត្មសចក្ាីសុខ-ចមរមើនររប់ យា៉ង្ មនះឯង្ោមដើមម
ត្ុសំខាន់ នាំឲ្យលទធិសាសនាមក្ើត្ម ើង្
ក្នុង្មលាក្មនះ។
គុណភាពននស្នសនា ៩-ប.សាសនាមានរុណភាពដូចមមាចខលះ? វិ.សាសនាមានរុណភាព អាចដឹក្នាំឲ្យបុរល ា អ្នក្មគ្នរពរាប់ អានឲ្យរបក្បមោយរុណ រឺមសចក្ាល ី ឡ ឲ្យមវៀរនូវអ្ំមពើ អារក្ក្់ ររប់ យា៉ង្។ ន័យដណ្ទមទៀត្សប្មាង្ថា
សាសនាោមគ្នលសំខាន់ សរមាប់
ចង្ឡុលបង្គហញផលូវប្ដលរួររបរពឹ ត្ន ា ិង្មិនរួររបរពឹ ត្ា,
ោបប្ង្ឡក្យា៉ង្
ធំមាំ មធវឲ្ ើ យមនុសសមានមសចក្ាកា ី ល ហាន, ោមររឿង្របោប់ ប្ដលមាន សិរណ្ី រក្ប្លង្ោង្មររឿង្របោប់ ររប់ យា៉ង្, ោមគ្នលធម៌ឬោមររឿង្ ណ្ដ សរមាប់ មធវម ើ នុសសឲ្យសមភាពោមនុសសពិ ត្ ប្ដលខុសពី សត្វ
០៨
របសានពុ ទសា ធ សនា
ត្ិរចា ិ ឆ ន, ោមគ្នលឬោដួង្ប្ក្វណ្នការសិក្ាពិ ត្ៗ ោមររឿង្ឃុំររង្ មលាក្។ រុណភាពរបស់ សាសនាមនះ មពាលទុក្ក្នុង្ទីឯមទៀត្ោមរចើន ប្ត្
ួ សក្មាលំង្នឹង្អ្ធិបាយមរៀបរាប់ ឲ្យបានសពវ ររប់
ទុក្ណ្ណោ
មោះរសាយរំគ្នយមសចក្ាឲ្ ី យពិ សាារមិនបានក្៏ពិត្ប្មន
ប៉ុប្នាសូមឲ្យ
មលាក្អ្នក្សិក្ាយល់ មសចក្ាថា ី រុណភាពរបស់ សាសនារ ួមចុះមៅ ក្នុង្រុណ រឺមសចក្ាល ី ឡទាំង្អ្ស់ ។
ប្បហភទ្ននស្នសនា ១០-បុ.សាសនាមានប៉នា ុ ម យា៉ង្? អ្វីខលះ? វិ.មានពី រយា៉ង្រឺៈ ១-សាសនាអ្ង្វរក្រ។ ២-សាសនាអ្ង្វរក្រមិនបាន។ ១១-បុ.សាសនាដូចមមាចមៅថា សាសនាអ្ង្វរក្រ? បានដល់ សាសនាអ្វី? វិ.សាសនាប្ដលរាប់ អានមានវត្ថុស័ក្ស ាិ ិទិ ធ រួរមគ្នរពមកាត្ខាលច យា៉ង្ខពស់បំផត្ ុ ប្ដលបុរល ា រួរប្រសក្អ្ំពាវនាវអ្ង្វរក្រ សូមឲ្យជួយ
០៩
របសានពុ ទសា ធ សនា
បីបាច់ រក្ាឃុំររង្
ការពារទុក្មខ ទាសររប់ យា៉ង្
ក្ុឲ្ ំ យធាលក្់ ដល់ ខលួន
រពមទាំង្ជួយបណាុះបណ្ណ ា លឲ្យខលួនបានមសចក្ាស ី ុខ-ចមរមើន
មៅ
ថា សាសនាអ្ង្វរក្រ (បន់ រសន់ បួង្សួង្) បានដល់ ពា ិ រសាសនា (សាសនាខាង្មរៅ) មានសាសនារពា
ម ណ៍ោមដើម ពី មរពាះសាសនា
រក្ុមមនះមជឿរពះអាទិមទពឬរពះឥសូរ
រពះនារាយណ៍ និង្រព
ម
ថា
ោសរណៈ។ ១២-បុ.សាសនាដូចមមាច
ប្ដលអ្ង្វរក្រមិនបាន?
បានដល់
សាសនាអ្វី? វិ.សាសនាប្ដលមជឿក្មមមជឿផលរបស់ ក្មម រឺមជឿម
ត្ុប្ដល
ខលួនឯង្បានមធវើ រពមទាំង្មជឿផលប្ដលខលួនទទួលរង្ថា ោប់ ទាក្់ ទង្ មក្អ្ំពីម
ត្ុមនាះៗ
រត្ូវប្ត្ប្រសក្អ្ង្វរក្រ
មោយរបកាន់ មជឿថា
មិនមានរបស់ ណ្ណប្ដល
សូមឲ្យជួយផាល់ទំនក្ ុ បរមុង្បានមទ
មៅថា
សាសនា អ្ង្វរក្រមិនបាន (សាសនាមិនបាច់ បន់ រសន់ បួង្សួង្) បាន ដល់ ពុទសា ធ សនា មរពាះពុ ទសា ធ សនាមនះអាង្ក្មមផលោធំ។ ១៣-បុ.ពា ិ រសាសនា
មក្ើត្មុនពុ ទសា ធ សនាឬពុ ទសា ធ សនា
មក្ើត្មុន?
១០
របសានពុ ទសា ធ សនា
វិ.ពា ិ រសាសនាមក្ើត្មុនពុ ទសា ធ សនាក្៏មាន
មក្ើត្មរកាយក្៏
មាន។ ១៤-បុ.ពា ិ រសាសនាមក្ើត្ពី រត្ឹមណ្ណមក្? វិ.មក្ើត្ម ើង្ពី រត្ឹមមានសត្ានិក្រក្នុង្មលាក្មក្។
ការហកើ តហ
ង ើ ននពុទ្ស្ន ធ សនា
១៥-បុ.ចុះពុ ទសា ធ សនាមក្ើត្ម ើង្ពី រត្ឹមណ្ណមក្? វិ.មក្ើត្មានពី រត្ឹមរពះពុ ទបា ធ នរតាស់ ដង្ ឹ អ្នុត្រា សមាមសមមាពធិញ្ញដណមក្។ ១៦-បុ.មបើរាប់ តាំង្ពី ឆានំរពះពុ ទបា ធ នរតាស់ ដឹង្មក្
ទល់ នឹង្ឆានំ
ខាល មទាស័ក្ ព.ស.២៤៩៣ ប្ដលោឆានំប្ត្ង្មសៀវមៅមនះ មត្ើ ប៉ុនាមនឆានំម ើ យ? វិ.តាំង្ពី រពះពុ ទបា ធ នរតាស់ មក្ទល់ នឹង្ឆានំមនះ
បាន២៥៣៨
ឆានំម ើ យ។ ១៧-បុ.ចុះបាន៤៥ឆានំពីណ្ណមក្
យក្មក្បញ្ច ូលោមួយនឹង្
ពុ ទស ធ ក្រាជ ២៤៩៣ ឆានំមៅោ ២៥៣៨ឆានំ? វិ.មឆលយ ើ មោយសមង្ខប រពះពុ ទមា ធ នរពះជនម៨០ឆានំរត្់
១១
កាល
របសានពុ ទសា ធ សនា
មៅោររ
សថបានរពះជនម២៩ឆានំរទង្់មចញបួសៗ បាន៦ឆានំ មទើប
បានរតាស់ ដង្ ឹ នូវអ្នុត្ារសមាមសមមាពធិញ្ញដណ
ក្នុង្រពះជនមរំរប់ ៣៥
លុះដល់ រពះជនម៨០រត្់ រទង្់រល ំ ត្់ ខនធចល ូ កាន់ បរិនិពាវន។ ប្ដលរទង្់ បានោរពះសពវ ញ្ដូពុទច ធ ំនន ួ ៤៥ឆានំ,
មលើក្យក្៤៥ឆានំមនាះមក្ផសំនឹង្
ពុ ទស ធ ក្រាជ២៤៩៣ ឆានំប្ដលក្នលង្មៅម ើ យរត្ូវោ ២៥៣៨ឆានំ ោ ឆានំប្ដលមសៀវមៅរបសានពុ ទសា ធ សនាមនះមក្ើត្ម ើង្។ ១៨-បុ. ពុ ទសា ធ សនា ប្របថាដូចមមាច? វិ.ប្របថា ពាក្យមរបៀនរបមៅ, ពាក្យឱវាទ, ឬដើបូនាមនរបស់ រពះ ពុ ទធ (មលាក្អ្នក្រតាស់ ដឹង្នូវធម៌ពិត្) ។ (១)
១៩-បុ. ចូរអ្ធិបាយអ្ំពីពាក្យថាពុ ទសា ធ សនា
ឲ្យលមមសាាប់
បានមក្មមើល? វិ.ពាក្យថា “ពុ ទសា ធ សនា” ប្ចក្មចញោពី របទ រឺពុទៈធ ោបទ១, សាសនាោបទ១, ពុ ទៈធ មនះោនាមមនុសសអ្សាចរយមានក្់ ប្ដលបាន រតាស់ ដង្ ឹ នូវញយយធម៌។ ពុ ទៈធ ប្ដលមយើ ង្មគ្នរពផ្ទទល់ សពវ ណ្ថងមនះរឺ អ្ង្ារពះបរមសាសាា ប្ដលមក្ើត្ក្នុង្រត្ក្ូលសក្យៈ ោត្ិោក្សរត្មៅក្នុង្ ១-អ្រិយសចច
១២
របសានពុ ទសា ធ សនា
មជឈិមរបមទស រឺរបមទសឥមណឍៀសពវ ណ្ថងមនះ, មបើរត្ ិ ពី ចន ំ ន ួ ឆានំថយ មរកាយពី ឥ ូវមនះ
មៅទល់ នឹង្កាលសម័យប្ដលមនុសសអ្សាចរយ
មនាះមក្ើត្ម ើង្ មានចំនន ួ ២៥៧៣ ឆានំម ើ យ។ មនុសសអ្សាចរយមនាះ ោរពះរាជបុរត្ណ្នរពះបាទសិរស ី ុមទាធទនៈ ោរពះមៅរក្ុង្ក្បិលព័ សាុ។ មនុសសអ្សាចរយមនាះរបសូត្មៅណ្ថងសុរក្ មពញបូណ៌មីប្ខពិ សាខ ឆានំច មានរពះនាមថា សិទត្ ធ ៈថ បានមសាយ រាជយមៅណ្ថងអាទិត្យ មពញបូណ៌មីប្ខក្ត្ាក្ ិ ឆានំឆវូល ក្នុង្រពះជនមោររមប់ ១៦ឆានំ លុះមសាយរាជយមក្ដល់ រពះជនម២៩ឆានំ បានពិ ចារណ្ណមឃើញ ចាស់ នវូ មសចក្ាទ ី ក្ ុ រខ ពួយ ប្ដលមក្ើត្អ្ំពីោត្ិ ជរា ពាធិនិង្មរណៈ មោយរបាោញដ៏កាលហានម ើ យ
ក្៏ធញ ុ រទាន់ មនឿយណ្ណយរពះទ័យ
មិនអាចនឹង្រទាំមៅមសាយរាជយត្មៅមទៀត្បានម ើយ បពវ ោជ មៅណ្ថងរព
ក្៏មចញសាង្
សបត្៍ មពញបូណ៌មី ប្ខពិ សាខ ឆានំមថាះ លុះ
រទង្់រពះផនួសរ ួចម ើ យ
ក្៏ខំយក្រពះទ័យទុក្ោក្់ ក្ុង្ ន ការប្សវង្រក្ធម៌
មដើមបីរល ំ ត្់ បង្់នវូ មសចក្ាទ ី ក្ ុ រខ ពួយលំបាក្ទាំង្មនាះ ដរាបដល់ ណ្ថងពុធ មពញបូណ៌មី ប្ខពិ សាខ
ឆានំរកា
សមាមសមមាពធិញ្ញដណ។
១៣
រពះអ្ង្ាបានរតាស់ ដង្ ឹ នូវអ្នុត្ារ -
របសានពុ ទសា ធ សនា
មនុសសអ្សាចរយមនះម ើ យប្ដលមាននាមថា ពុ ទធ ប្របថា រពះ អ្ង្ារោបចាស់ នវូ មញយយធម៌ ប្ដលោធម៌ពិត្, ឬប្របថា រពះអ្ង្ាភាញក្់ រឭក្អ្ំពីមដក្លក្់ រឺមសចក្ាល ី ងង្ម់ លល, ឬប្របថា រពះអ្ង្ាមចះដឹង្គ្នមន សល់ ចមនាលះ។
រពះពុ ទោ ធ មាចស់ មនះរទង្់បានរតាស់ ដង្ ឹ ម ើយ
រទង្់
ពិ ចារណ្ណមឃើញនូវសត្ានិក្រ ប្ដលមក្ើត្ម ើង្ក្នុង្មលាក្ មានសនាាន រកាស់ មោយមមា
ៈ រឺមសចក្ាល ី ងង្ម ់ ក្ររប់ សង្ាត្់ លុះរទង្់ពិចារណ្ណ
មឃើញដូមចានះម ើ យ ក្៏មានរពះទ័យអាណិ ត្អាសូរដល់ ពពួ ក្មនុសស សត្ាទាំង្មនាះ រត្ូវការជួយមោះឲ្យរ ូចពី មមា ឲ្យមក្ើត្បញ្ញដភលសា ឺ វ ង្ម ើង្ មទាសោមដើម ររប់ យា៉ង្។
ៈរឺមសចក្ាល ី ងង្ ់ មដើមបី
បានសាាល់ អារក្ក្់ -លឡ
សុខ-ទុក្ខ
រុណ-
ម ើ យប្សវង្រក្ឧបាយមោះខលួនឲ្យរ ួចអ្ំពីមសចក្ាទ ី ក្ ុ ខ ត្ពី មនាះមក្រពះពុ ទរធ ទង្់សប្មាង្ធម៌មទសនា
មរបៀន
របមៅសពវ សត្ានិក្រអ្ស់ ចន ំ ន ួ ៤៥ឆានំ លុះដល់ ណ្ថងអ្ង្គារ មពញបូណ៌មី ប្ខពិ សាខ ឆានំមាញ់ ក្៏រទង្់បរិនិពាវនក្នុង្រពះជនាមយ៨០ឆានំរត្់ ។ រពះ សាសាាមនះម ើ យប្ដលមៅថា ពុ ទៈធ ។ ធម៌ោពាក្យមរបៀនរបមៅទាំង្អ្ស់ របស់ រពះពុ ទោ ធ មាចស់ មនាះ មៅថា សាសនា រឺធម៌ោចាប់ សរមាប់ មរបៀនរបមៅ។ រ ួមពាក្យ
១៤
របសានពុ ទសា ធ សនា
ទាំង្ពី រមា៉ត្់ រឺពុទៈធ ១មា៉ត្់ សាសនា១មា៉ត្់
មៅថា ពុ ទសា ធ សនា
“ពាក្យមរបៀនរបមៅរបស់ រពះពុ ទ”ធ
រឺចាប់ សរមាប់ របមៅសត្ានិក្រ
ក្នុង្មលាក្ទាំង្មូលមិនឲ្យលងង្ម់ លល
សរមាប់ របមៅសត្ាឲ្យមានបញ្ញដ
ភលថា ឺ ល
មានឧបាយមចះមរើខលួនឲ្យរ ូចរស ះអ្ំពីមសចក្ាទ ី ក្ ុ ខ
ឲ្យដល់ នវូ
មសចក្ាស ី ុខ-ចមរមើនររប់ យា៉ង្។ ២០-បុ.ធមមោត្ិអ្វីខលះប្ដលមៅថា ពុ ទសា ធ សនា? មានមររឿង្ អាង្ដូចមមាច? វិ.មបើមពាលមោយរ ួបរ ួម សំមៅយក្សីល១ សមាធិ១ បញ្ញដ១ ទាំង្៣មនះមលាក្មៅថា ពុ ទសា ធ សនា មរពាះមានមររឿង្អាង្ប្ដល មលាក្សប្មាង្ទុក្ថា
“ពុ ទសា ធ សនាមានសីល
ោថានក្់ មដើម
មាន
សមាធិោថានក្់ ក្ណ្ណ ា ល មានបញ្ញដោថានក្់ ខាង្ចុង្”។ ២១-បុ.ចុះសីល សមាធិនិង្បញ្ញដ ទាំង្៣មនះ មត្ើបានមសចក្ាី យា៉ង្ណ្ណ? វិ.ការរវាំង្របយ័ ត្ឬ ន សរង្ួមកាយវាចា ឲ្យមានរមបៀបមរៀបរយ លឡ មលាក្មៅថា សីលៈ, ភាពណ្នចិត្ោ ា ក្ុសលប្ដលត្មាល់នវូ មសមើ លឡក្ុង្ ន អារមមណ៍ប្ត្មួយឬការរក្ាចិត្ឲ្ ា យសងប់រមាងប់
១៥
មលាក្មៅថា
របសានពុ ទសា ធ សនា
សមាធិ,
មសចក្ាដ ី ង្ ឹ ចាស់ ឬដឹង្ពិ ត្របាក្ដក្នុង្ក្ង្សង្គខរទាំង្ឡាយ
មលាក្មៅថា បញ្ញដ។ ២២-បុ.ចុះធម៌ទាំង្៣មនះ ោថានក្់ ណ្នពុ ទសា ធ សនា? មរពាះម
ម
ត្ុដច ូ មមាចបានោមលាក្រាប់ ថា
ត្ុអ្វី?
វិ.រុណោត្ិ៣យា៉ង្មនះោលមឡណ្នពុ ទសា ធ សនារឺ សីល មលាក្ ចាត្់ ទក្ ុ ថាោរុណលឡររួ រាប់ ថានក្់ ខាង្មដើម សារាទិរណ ុ
មរពាះនាំមក្នូវអ្វិបបដិ-
(រុណមានមិនមៅារក្ហាយ
សាាយមរកាយោមដើម),
សមាធិ មលាក្ចាត្់ ទក្ ុ ថាោរុណលឡររួ រាប់ ថានក្់ ក្ណ្ណ ា ល មរពាះនាំ មក្នូវឥទធិវធា ិ ទិរណ ុ (រុណមានប្ថលង្ឫទធិបានោមដើម), បញ្ញដ មលាក្ ចាត្់ ទក្ ុ ថាោរុណលឡររួ រាប់ ថានក្់ ខាង្ចុង្បំផត្ ុ
មរពាះនាំមក្នូវតាទិ -
ភាព (ភាពោអ្នក្រំមភើបញាប់ ញ័រក្នុង្អារមមណ៍មផសង្ៗ។ ២៣-បុ.សីល សមាធិ បញ្ញដ ប្ដលោថានក្់ ណ្នពុ ទសា ធ សនាដូច មពាលមក្មនះ
មត្ើឲ្យផលរបមយាជន៍ដល់ អ្នក្របត្ិបត្ាិ
ប្បលក្គ្ននដូច
មមាចខលះ? វិ.សីល អាចញាុំង្បុរល ា អ្នក្របត្ិបត្ាតា ិ ម ឲ្យបាននូវវិោជ៣, ឲ្យលះបង្់នវូ កាមសុខលលិកានុមយារ, ឲ្យក្នលង្នូវអ្បាយទាំង្៤, ឲ្យ
១៦
របសានពុ ទសា ធ សនា
លះបង្់នវូ ក្ិមលសបានមោយត្ទង្ាបបហានៈ,
ឲ្យផ្ទចញ់នវូ វីត្ក្ ិ ម ា -
មទាសណ្នក្ិមលសទាំង្ឡាយ , ឲ្យជរមះនូវសង្ាមិ លសធម៌ រឺទច ុ ចរត្ ិ (១)
ទាំង្៣របការ ឲ្យដល់ នវូ ភាពោមសាតាបននៈនិង្សក្ិទាគ្នមី។ សមាធិ ញាុំង្បុរល ា អ្នក្របត្ិបត្ាតា ិ ម ឲ្យបាននូវអ្ភិញ្ញដ៦, ឲ្យ លះបង្់នវូ អ្ត្ាក្ល ិ មថានុមយារ, ឲ្យក្នលង្នូវកាមធាត្ុ, ឲ្យមវៀរបង្់នវូ ក្ិមលសធម៌បានមោយវិក្ម ខ ភនបបហានៈ,
ឲ្យផ្ទចញ់នវូ បរិយុោឌនណ្ន
ក្ិមលសទាំង្ឡាយ , ឲ្យជរមះនូវសង្ាមិ លសធម៌ រឺត្ណ្ណ ហ ទាំង្ឡាយ, (២)
ឲ្យដល់ នវូ ភាពោអ្នាគ្នមិបុរល ា បាន។ បញ្ញដ ញាុំង្បុរល ា អ្នក្របត្ិបត្ាតា ិ ម ឲ្យលុះនូវបដិសមភិទាទាំង្ ៤, ឲ្យអ្ប់ រស ំ នសំនវូ មជឈិមា បដិបទា, ឲ្យក្នលង្នូវភាពទាំង្អ្ស់ , ឲ្យមវៀរ បង្់នវូ ក្ិមលសធម៌បានមោយសមុមចឆទបបហាន, អ្នុសយៈណ្នក្ិមលសទាំង្ឡាយ ឲ្យដល់ នវូ ភាពោរពះអ្រ
(៣)
ឲ្យផ្ទចលផ្ទចញ់នវូ
, ឲ្យជរមះនូវសង្ាមិ លសធម៌ រឺទិដឌិ
នាបាន។
១-រឺក្ំ ុ សប្ដលក្ិមលសមរគ្នត្រគ្នត្ យា៉ង្ក្ណ្ណ ា លឲ្យរបរពឹ ត្ក្ ា នលង្នូវទាវរទាំង្៣។ ២-រឺក្មិ លសយា៉ង្ក្ណ្ណ ា លររបសង្ាត្់បទ ិ បាំង្នូវក្ុសលចិត្ម ា ន ិ ឲ្យរបរពឹ ត្មា ៅបាន។ ៣-រឺក្មិ លសយា៉ង្លឡិត្ប្ដលមដក្រតាំមៅក្នង្ ុ សនាាន រង្ចាំមពលណ្ណមានបចចយ ័ រួរ មក្ើត្ម ង្ ើ ក្៏មក្ើត្ម ង្ ើ មពលមនាះ។
១៧
របសានពុ ទសា ធ សនា
ប្បហភទ្ននពុទ្វ ធ ចនៈ ២៤-បុ. ដូចមមាចមៅថា ពុ ទវធ ចនៈ? វិ.រពះវាចាឬរពះបនទូល
ប្ដលរពះសមាមសមពុទោ ធ មាចស់ រទង្់
រតាស់ សប្មាង្មចញចាក្រពះឱសឌរបស់ រពះអ្ង្ា មៅថា ពុ ទវធ ចនៈ។ ២៥-បុ.ចុះពុ ទវធ ចនៈមានប៉ុនាមនយា៉ង្? វិ.ពុ ទវធ ចនៈមនះ
មលាក្ប្ចក្មចញមៅោមរចើនរបការរឺ
ប្ចក្
មចញោ១ក្៏មាន, ោ៩ក្៏មាន, ោ៨៤០០០ក្៏មាន។ ២៦-បុ.រត្ង្់របមភទណ្នពុ ទវធ ចនៈ
ប្ដលមលាក្ប្ចក្មចញោ១
មនាះ មត្ើសំមៅយក្អ្វី? ចូរអ្ធិបាយ។ វិ.មលាក្សំមៅយក្វិមុត្រិា ស,
មសចក្ាថា ី
រពះពុ ទវធ ចនៈទាំង្
អ្ស់ ប្ដលរពះអ្រ ំ សមាមសមពុទរធ ទង្់រតាស់ សប្មាង្របមៅសត្ានិក្រ ក្នុង្មលាក្ទាំង្មូល រាប់ តាំង្ពី ណ្ថងប្ដលបានរតាស់ ដង្ ឹ នូវអ្នុត្ារសមាម សមមាពធិញ្ញដណោដើបូង្ ឱោរសប្ត្មា៉ង្ មសចក្ាមី ៅ
ដរាបដល់ ណ្ថងប្ដលរពះអ្ង្ាបរិនិពាវន
មាន
រឺមសចក្ាស ី ុខប្ដលមក្ើត្អ្ំពីការរ ួចរស ះចាក្
ម ង្ររប់ យា៉ង្។
២៧-បុ.រត្ង្់របមភទណ្នពុ ទវធ ចនៈ
១៨
ប្ដលមលាក្ប្ចក្មចញោ២
របសានពុ ទសា ធ សនា
យា៉ង្ មនាះមត្ើសំមៅយក្វចនៈណ្ណ? ចូររាប់ រពមទាំង្អ្ធិបាយមក្ មមើល។ វិ.មលាក្សំមៅយក្ធម៌១ វិន័យ១, មសចក្ាថា ី ធម៌ សំមៅយក្ ធម៌ប្ដលមានមៅក្នុង្ណ្ផទណ្នរពះសុត្ន ា ប ា ិដក្និង្រពះអ្ភិធមមបិដក្
ោ
ចាប់ សរមាប់ មរបៀនរបមៅឬទូនាមនចិត្ឲ្ ា យសាឡត្បរិសុទធ, វិន័យ សំមៅ យក្វិន័យប្ដលមានមៅក្នុង្ណ្ផទណ្នរពះវិន័យបិដក្ទាំង្មូល
ោចាប់
សរមាប់ បង្វក្ ឹ ហាត្់ ពត្់ ត្រមង្់កាយវាចាឲ្យមានរមបៀបមរៀបរយ
ឲ្យ
មានសណ្ណ ា ប់ ធានប់ ឬឲ្យសុភាពរាបសា។ ២៨-បុ.ចុះរត្ង្់របមភទណ្នពុ ទវធ ចនៈ ប្ដលមលាក្ប្ចក្មចញោ ៣មនាះ មត្ើសំមៅយក្ពុ ទវធ ចនៈណ្ណ? ចូរអ្ធិបាយ។ វិ.រពះពុ ទវធ ចនៈ៣យា៉ង្មនាះ មលាក្សំមៅយក្បឋមពុ ទវធ ចនៈ រពះវាចារបស់ រពះពុ ទោ ធ ដើបូង្១, មជឈិមពុ ទវធ ចនៈ រពះវាចារបស់ រពះ ពុ ទោ ធ ក្ណ្ណ ា ល១, បចឆម ិ ពុ ទវធ ចនៈ រពះវាចារបស់ រពះពុ ទោ ធ ទីបំផត្ ុ ១។ អ្ធិបាយពុទវធ ចនៈ៣យា៉ង្មោយសមង្ខប ក្)
បឋមពុ ទវធ ចនៈ
រពះពុ ទដ ធ កា ី ប្ដលរពះសមាមសមពុទរធ ទង្់
បមញ្ច ញរពះវាចាបនលឺក្ុង្ ន មពលប្ដលមទើបបានរតាស់ ោដើបូង្ថមៗ ី ក្ំពុង្
១៩
របសានពុ ទសា ធ សនា
មៅមលើរត្នបលល័ង្មា ៅម ើយ, រទង្់បនលឺបនាុះបង្គឡប់ ត្ណ្ណ ហ ថាៈ អនេកជាតិវជ្ំសរំវជ្ សា ិសជ្ស ំវអេិុវិជ្ំ គហការំវគនិជ្ន ោ វធុកាាវជាតិវបុេបបុេំ គហការកវធិនឋោជ្ិវបុេវនគហំវេវកាហជ្ិ ជ្ព្វវវនតវផាជ្ុកាវភគ្គាវគហកូដំវ ិសជ្ង្ាតំ វិសជ្ាារគតំវិិតោំវតា ន េំវយមជ្ជគាគ្គ (កាលត្ថារត្ មិនទាន់ បានរតាស់ ដង្ ឹ នូវអ្នុត្ារសមាមសមមាពធិញ្ញដណមៅម ើយ) របទះ,
“ត្ថារត្ប្សវង្រក្ោង្ផទះ
ត្ថារត្ក្៏រតាច់ រង្គាត្់ មៅមក្ៗ
រឺត្ណ្ណ ហ មិនទាន់ ជប ួ
ក្នុង្វដាសង្ារអ្ស់ ោត្ិោ
អ្មនក្, ការមក្ើត្ (ក្នុង្ក្ំមណើ ត្មផសង្ៗ) ក្៏ោទុក្ឥ ខ ត្រសាក្, ណ្នោង្ផទះ រឺត្ណ្ណ ហ ,
ឥ ូវមនះត្ថារត្មឃើញោង្ឯង្ម ើ យ
ោង្ឯង្នឹង្សង្់
ផទះរឺអ្ត្ាភាពរបស់ ត្ថារត្ ត្មៅមទៀត្មិនបានមទ មរពាះឆឡង្ ឹ ជើនីរ (រឺ ក្ិមលសដ៏មសស)
ទាំង្អ្ស់ របស់ ោង្ឯង្
ត្ថារត្បានកាច់ បំបាក្់
អ្ស់ រលីង្គ្នមនសល់ មទ, (ទាំង្) ដើបូលផទះ រឺអ្វិោជ ត្ថារត្ក្៏រ ុះមរើ មចាលមចញអ្ស រលីង្ម ើ យប្ដរ, ចិត្រា បស់ ត្ថារត្បានដល់ នវូ រពះ និពាវន ប្ដលរបាសចាក្សង្គខរម ើ យ ត្ថារត្ដល់ នវូ ការអ្ស់ ត្ណ្ណ ហ
២០
របសានពុ ទសា ធ សនា
ទាំង្ឡាយម ើ យ”។ រពះវាចាមនះមៅថា
បឋមពុ ទវធ ចនៈ
មរពាះោរពះពុ ទដ ធ កា ី
ដើបូង្បង្ឡស់។ ពុ ទវធ ចនៈមនះ រពះអ្ង្ារទង្់រតាស់ បនលឺមៅណ្ថងពុធ មពញបូណ៌មី ប្ខពិ សាខ
ឆានំរកា
រឺណ្ថងប្ដលរពះអ្ង្ារតាស់ ដង្ ឹ
ឲ្យបុរល ា ណ្ណសាាប់ មទ), ២៤៩៣
(មិនប្មនសប្មាង្
មបើរត្ ិ ពី ណ្ថងមនាះមក្ទល់ នឹង្ពុ ទស ធ ក្រាជ
ប្ដលោឆានំមរៀបមរៀង្មសៀវមៅមនះ
បាន២៥៣៨ឆានំ
ម ើ យ។ ខ)
មជឈិមពុ ទវធ ចនៈ
រពះពុ ទដ ធ កា ី
ោក្ណ្ណ ា លឬោចមនាលះណ្នវចនៈទាំង្ពី ររឺ
ប្ដលរទង្់រតាស់ សប្មាង្ បឋមពុ ទវធ ចនៈនិង្មជឈិម
ពុ ទវធ ចនៈ។ មជឈិមពុ ទវធ ចនៈ មានមសចក្ាព ី ិ សាារណ្ណស់ មិនអាចពណ៌ នាឲ្យ សពវ ររប់ បានមទ សូម អ្ធិបាយសមង្ខបដូចត្មៅមនះ ៖ រពះសមាមសមពុទប ធ រមររូ សមមាពធិញ្ញដណ
រទង្់បានរតាស់ ដឹង្នូវអ្នុត្រា សមាម-
ម ើ យរទង្់បនលឺនវូ រពះវាចាបនាុះបង្គឡប់ ត្ណ្ណ ហ
ចាប់
តាំង្បនាុះបង្គឡប់ ត្ណ្ណ ហ មក្ រពះអ្ង្ារទង្់របក្បមោយមហាក្រ ុណ្ណដល់
២១
របសានពុ ទសា ធ សនា
សត្វទាំង្ឡាយ
រទង្់សប្មាង្នូវធម៌មទសនា
បញ្ច វរាយ ិ ភិក្ុោ ខ មដើម
មរបាសសត្ានិក្រមាន
ម ើ យរទង្់មធវព ើ ុ ទដ ធ ើមណើ រមៅរបមៅសត្វក្ុង្ ន
រសុក្ត្ូច-ធំ រទង្់របត្ិសាឌនពុ ទប ធ រិស័ទទាំង្៤ រឺ ភិក្ុ,ខ ភិក្ុន ខ ី, ឧបាសក្, ឧបាសិកា
ឲ្យតាំង្មៅក្នុង្រពះសទធមមរបស់ រពះអ្ង្ា
វិន័យោពុ ទអា ធ ោញដល់ ពពួ ក្ស
រទង្់បញ្ដ ត្រា ពះ
ធមមិក្ៈ, រទង្់របកាសរព
ម ចរិយធម៌
ឲ្យទូលាយ ផសពវ ផាយោរបមយាជន៍ដល់ សពវ សត្ានក្ិរ, រទង្់ញាុំង្ រពះបរិយត្ាធ ិ ម៌ បដិបត្ាិធម៌ បដិមវធធម៌ ឲ្យរបរពឹ ត្មា ៅក្នុង្សាសនមណឍល,
រទង្់របត្ិសាឌនសាសនារបស់ រពះអ្ង្ា
មលាក្ទាំង្មូល
ឲ្យរបរពឹ ត្មា ៅក្នុង្
រទង្់សប្មាង្ធម៌មទសនាតាំង្ពី ណ្ថងប្ដលបានរតាស់
ដឹង្នូវអ្នុត្ារសមាមសមមាពធិញ្ញដណ ដរាបមក្ទល់ នឹង្របត្ិសាឌនវិន័យ ទុក្ោសាសាាណ្នបរិស័ទទាំង្ឡាយ
ជើនស ួ រពះអ្ង្ាចមំ ពាះរពះមហា
អាននទប្ដលោពុ ទុប ធ ោឌក្ថាៈ “នោវនោវអាេេទវជ្ោវធនមោវិវ ិសេនោវិ នធជ្ិនោវបញ្ញនោោវនសវនោវជ្ជ្ិចនមេវជ្ោា” មានលអាននទ! ធម៌និង្វិន័យណ្ណប្ដលត្ថារត្បានសប្មាង្ បាន បញ្ដ ត្មឋ ើ យ
(ទុក្សរមាប់ របមៅ)
២២
អ្នក្រាល់ គ្នន
ធម៌វន ិ ័យមនាះោ
របសានពុ ទសា ធ សនា
សាសាារបស់ អ្នក្រាល់ គ្នន
អ្ំណឹះឥត្ពី ត្ថារត្មៅ
(រឺកាលប្ដល
ត្ថារត្បរិនិពាវនក្នលង្មៅម ើ យ) ធម៌វន ិ ័យមនាះឯង្ោររូបាអាចារយ របស់ អ្នក្រាល់ គ្នន។ រពះពុ ទដ ធ កា ី ប្ដលរទង្់សប្មាង្ ចាប់ តាំង្ពី ឆានំប្ដលបានរតាស់ ដឹង្មក្ទល់ នឹង្ឆានំប្ដលរទង្់បរិនិពាវនក្ំណត្់ ៤៥ឆានំ មៅថា មជឈិមពុ ទវធ ចនៈ ោវាចារបស់ រពះពុ ទោ ធ ក្ណ្ណ ា លឬោចមនាលះ។ រ) បចឆម ិ ពុ ទវធ ចនៈ រពះវាចាមនះ កាលរពះអ្រ ំ សមាមសមពុទោ ធ មាចស់ រទង្់បំមពញពុ ទក្ ធ ិចច ររប់ រគ្នន់ តាមពុ ទប ធ បមវណី លុះដល់ រពះជនម ៨០រត្់
រទង្់ផមទើ លើមញ្ញចសនៈោទីបរិនិពាវន
មរកាមចមនាលះណ្នមដើម
សាលរពឹ ក្សទាំង្រូ ក្នុង្សាលវមនាទានមលលក្សរត្ិយ៍ រទង្់របត្ិសាឌន ធម៌និង្វិន័យទុក្ជើនស ួ រពះអ្ង្ា។
លំោប់ មនាះ
រទង្់មបើក្ឱកាសឲ្យ
ពួ ក្ភិក្ុទា ខ ំង្ឡាយទូលសួរអ្ំពីមសចក្ាស ី ង្ស័យក្នុង្វត្ារបត្ិបត្ាមិ ផសង្ៗ ក្នុង្មពលប្ដលរពះអ្ង្ារង្់រពះជនមមៅ
ក្ុឲ្ ំ យភិក្ុទា ខ ំង្ឡាយនឹក្សាាយ
មរកាយ ប្ត្មពលមនាះគ្នមនភិក្ុណ្ណ ខ ទូលសួរម ើយ។ ត្ពី មនាះមក្ រទង្់ រតាស់ មៅភិក្ុទា ខ ំង្ឡាយឲ្យមក្ជិត្ ម ើ យរទង្់ោស់ មត្ឿនោមចឆម ិ វាចាថាៈ
២៣
របសានពុ ទសា ធ សនា
ហេទទាេិវភិកនា ិវអាជ្េោោជ្ិវនោ ិមវធនមោវជ្ាារាវអបបមនធេវជ្ជ្ានធថ មានលភិក្ុទា ខ ំង្ឡាយ!
៏ ឥ ូវមនះ ត្ថារត្ោស់ មត្ឿនអ្នក្រាល់
គ្នន, សង្គខរទាំង្ឡាយ មានមសចក្ាវី នា ិ សមៅោធមមតា, (អ្នក្ទាំង្ឡាយ ចូរញាុំង្ក្ិចទា ច ំង្ពួ ង្
ប្ដលោរបមយាជន៍ខលួននិង្របមយាជន៍អ្នក្ដណ្ទ)
ឲ្យបរិបូណ៌ (ក្នុង្សនាាន) មោយមសចក្ាម ី ិនរបមាទចុះ។ មនះោបចឆម ិ ពុ ទវធ ចនៈ រឺោរពះវាចាខាង្មរកាយបំផត្ ុ ។ រពះ វាចាមនះ រទង្់រតាស់ មៅណ្ថងអ្ង្គារ មពញបូណ៌មី ប្ខពិ សាខ ឆានំមាញ់ មពញបចចូសសម័យ បរិនិពាវនមៅ,
មុនមពលបរិនិពាវនមួយរសបក្់
ម ើ យរទង្់
មបើរត្ ិ តាំង្ពី ណ្ថងមនាះមក្ដល់ ឆានំប្ដលមសៀវមៅមនះ
មក្ើត្ម ើង្ បានោង្២៤៩៣ ឆានំម ើ យ។ ២៩-បុ.ចុះរត្ង្់ពុទវធ ចនៈ ប្ដលមលាក្ប្ចក្មចញមៅោរបមភទ ៥ មនាះមត្ើសំមៅយក្ពុ ទវធ ចនៈណ្ណ? ចូររាប់ រពមទាំង្អ្ធិបាយ! វិ.មលាក្សំមៅយក្និកាយទាំង្៥របការ រឺ ១-ទីឃនិកាយ, ២មជឈិមនិកាយ, ៣-សំយុត្ន ា ិកាយ, ៤-អ្ង្ាុត្រនិកាយ, ៥-ខុទក្ ទ និកាយ។ អ្ធិបាយនិកាយ៥មោយសមង្ខប
២៤
របសានពុ ទសា ធ សនា
ក្) ទីឃនិកាយ ិតុតោឹនជ្ិវជ្ុតោ ោ វតិនគ្គាវមជ្សវជ្ង្ានោ ឯជ្វធីឃេិកានោតិវបឋនមវអេុនោជ្ិនោ និកាយណ្ណប្ដលមលាក្សមស្ត្ង្គាះមោយសូរត្៣៤ (មានរព
ម-
ោលសូរត្ោមដើម) មោយវរា៣ និកាយមនាះមៅថា ទីឃនិកាយ ោ ដើបូង្មោយអ្នុមលាម (មិនទំនាស់ ដល់ របមយាជន៍)។ ធីឃបបមណំវជ្ុោោេំវជ្ជ្ូហនោវេិោជ្នោវិ មួយមទៀត្ បានោមលាក្មៅថា ទីឃនិកាយ មរពាះរបជុឬ ើ អារស័យនូវសូរត្មានចំនន ួ ប្វង្។ ខ) មជឈិមនិកាយ ធីមឌ្ឍជ្តជ្ុតោ ោ វនធវវិវជ្ុោោេិវមតាវនស េិកានោវជ្ជគាិនមវបញ្ចវធជ្ិគាប រសគានោ និកាយណ្ណប្ដលមលាក្សមស្ត្ង្គាះមោយសូរត្១៥២ (មានមូលបរិយាយសូរត្ោមដើម) មោយវរា១៥ និកាយមនាះមៅថា មជឈិមនិកាយ។ រ) សំយុត្ន ា ិកាយ
២៥
របសានពុ ទសា ធ សនា
ជ្តោវជ្ុតោជ្ហជ្ាេិវជ្តោវជ្ុតោជ្ោេិវិ ទាវជ្ដោីវនិិវជ្ុតោ ោ វឯនសវជ្ំមុតោជ្ង្ានោ និកាយណ្ណប្ដលរបក្បមោយសូរត្៧៧៦២ ត្រណសូរត្ោមដើម)
និកាយមនាះមៅថា
(មានឱឃ-
សំយុត្ន ា ិកាយ
ប្ដល
សមស្ត្ង្គាះមោយសំយុត្។ ា ឃ) អ្ង្ាត្ ុ រា និកាយ េិវជ្ុតោជ្ហជ្ាេិវបញ្ចជ្ុតោជ្ោេិវិ ជ្តោបញ្ញញជ្វជ្ុោោេិវជ្ំខាវអង្ាុតនោ រវអមំ ការរាប់ នវូ សូរត្៩៥៥៧
(មានចិត្ប ា រិយាទានសូរត្ោមដើម)
ក្នុង្និកាយណ្ណ និកាយមនាះមៅថា អ្ង្ាុត្រា និកាយ។ ង្) ខុទក្ ទ និកាយ ឋនបោវវិតុនរានបនតវេិកានមវធីឃអាធិនក តធញ្ញំវុុធិ សា ិេំវេិកានោវយុធទនកាវជ្នោ រពះពុ ទវធ ចនៈដណ្ទមរៅពី មនាះមៅមទៀត្
មវៀរប្លង្ប្ត្និកាយ
ទាំង្៤ មានទីឃនិកាយោមដើម (និកាយមនះ) មលាក្មពាលថា ខុទក្ ទ និកាយ។
២៦
របសានពុ ទសា ធ សនា
ខុទក្ ទ និកាយមនះ មានរបមភទ១៥រឺៈ ១-ខុទបា ទ ឋ, ២-ធមមបទ, ៣- ឧទាន, ៤-ឥត្ិវ ុត្ាក្ៈ, ៥-សុត្ន ា ិបាត្, ៦-វិមានវត្ថុ, ៧-មបត្វត្ថុ, ៨-មថរគ្នថា, ៩-មថរីគ្នថា, ១០-ោត្ក្, ១១និមទទស, ១២-បដិសមភិទា, ១៣-អ្បទាន, ១៤-ពុ ទវធ ស ើ , ១៥-ចរិយាបិដក្។ ៣០-បុ.ចុះរត្ង្់ពុទវធ ចនៈ
ប្ដលប្ចក្មចញមៅោ៩មនាះ
មត្ើ
សំមៅយក្ពុ ទវធ ចនៈណ្ណ? ចូររាប់ រពមទាំង្អ្ធិបាយ។ វិ.សំមៅយក្មគ្នលឬអ្ង្ាសាសនាណ្នរពះពុ ទមា ធ ន៩យា៉ង្រឺៈ ១-សុត្,ា ២-មរយយ, ៣-មវយាក្រណៈ, ៤-គ្នថា, ៥-ឧទាន, ៦ឥត្ិវ ុត្ាក្ៈ, ៧-ោត្ក្, ៨-អ្ពភ ូត្ធមមៈ ៩-មវទលលៈ។ អ្ធិបាយអ្ង្ាសាសនា៩យា៉ង្មោយសមង្ខប ក្)
សុត្ៈា
សំមៅយក្ឧភមតាវិភង្ានិមទទសៈនិង្បរិវារៈោមដើម
រពមទាំង្មង្ាលសូរត្ រត្នសូរត្ោមដើមនិង្ពុ ទវធ ចនៈដណ្ទប្ដលមោមះ ថាសុត្ន ា ៈា ផង្។ ខ) មរយយៈ សំមៅយក្សូរត្ប្ដលមានគ្នថាឬសគ្នថវរាទាំង្ អ្ស់ ក្ុង្ ន សំយុត្ន ា ិកាយ។
២៧
របសានពុ ទសា ធ សនា
រ) មវយាក្រណៈ សំមៅយក្អ្ភិធមមបិដក្ទាំង្អ្ស់ និង្សូរត្ ប្ដលគ្នមនលាយមោយគ្នថា។ ឃ) គ្នថា សំមៅយក្ធមមបទ មថរគ្នថា មថរីគ្នថាឬពាក្យប្ដល ោគ្នថាសុទ។ ធ ង្) ឧទានៈ សំមៅយក្ការលាន់ វាចា ប្ដលរពះអ្ង្ារទង្់រោប ម
ត្ុអ្វីមួយ ម ើ យរទង្់បនលឺម ើង្ មលាក្សំមៅយក្សូរត្៨២ ប្ដល
របក្បមោយគ្នថា អារស័យមោយមសាមនសសញ្ញដណ។ ច) ឥត្ិវ ុត្ាក្ៈ សំមៅយក្សូរត្ប្ដលពពួ ក្សាវក្មលាក្សប្មាង្ អាង្ដល់ រពះពុ ទដ ធ កា ី ោបនាទប់ ប្ដលមានបាលីថា “វ ុត្ាំ ម
ត្ំ ភរវតា
មរពាះរពះដ៏មានរពះភារបានសប្មាង្ពាក្យមនះម ើ យ” ដូមចនះោមដើម មលាក្សមស្ត្ង្គាះយក្សូរត្១១០។ ឆ) ោត្ក្ៈ សំមៅយក្មរឿង្ប្ដលសប្មាង្អាង្ដល់ ោត្ិប្ដល ក្នលង្មៅម ើ យ សំមៅយក្ោត្ក្៥៥០ោត្ក្ មានអ្បណាក្ោត្ក្ ោមដើម។ ជ) អ្ពភ ូត្ធមមៈ សំមៅយក្ធម៌ប្ដលរទង្់សប្មាង្ថា មិនប្ដល មក្ើត្ម ើង្ មក្ើត្ម ើង្បាន ថារួរមសងើចអ្សាចរយ ដូចសូរត្ប្ដលមាន
២៨
របសានពុ ទសា ធ សនា
បាលីថាៈ ិោោនរានជ្វ ភកានិវ អិា រោ ស វ អុភូតធនមោវ អាេនេទ វ មានលភិក្ុខ ទាំង្ឡាយ! អ្ចឆរយ ិ អ្ពភ ូត្ធម៌៤យា៉ង្មនះ
(១)
មានក្នុង្អាននទ ដូមចនះោ
មដើម។ ឈ) មវទលលៈ សំមៅយក្ពួ ក្សូរត្ប្ដលអ្នក្សួរម ើ យបាន មចះដឹង្និង្ការរជះថាលក្នុង្ចិត្ា មានចូ មវទលលសូរត្ោមដើម។ ៣១-បុ.ចុះរត្ង្់ពុទវធ ចនៈប្ដលប្ចក្មចញមៅោ៨៤.០០០ មនាះ មត្ើមលាក្សំមៅយក្ពុ ទវធ ចនៈណ្ណ ចូរអ្ធិបាយ។ វិ.មលាក្សំមៅយក្រពះធមមក្ន ខ ៨ ធ ៤.០០០
ប្ដលមានមៅក្នុង្
បិដក្ទាំង្៣រឺ រពះសុត្ានប ា ិដក្មាន២១.០០០ធមមក្ន ខ ,ធ រពះវិន័យបិដក្ មាន២១.០០០ធមមក្ន ខ ,ធ រពះអ្ភិធមមបិដក្មាន៤២.០០០ធមមក្ន ខ ធ រ ួមោ ៨៤.០០០ រពះធមមក្ន ខ ធ ។ (២)
៣២-បុ.ចុះសត្ថុសាសនៈប្ដលមានអ្ង្ា៩យា៉ង្
មានសុត្ោ ា
មដើមនិង្ឧទាន៣យា៉ង្ មានមសចក្ាប្ី បលក្គ្ននដូចមមាចខលះ? ១-បរិស័ទទាំង្៤រឺៈ ភិក្១ ុខ , ភក្ខន ុ ី១, ឧបាសក្១, ឧបាសិកា១ មពញចិត្ច ា ល ូ គ្នល់ សាាប់ ធម៌រពះអាននទមន ិ មចះប្ឆឡត្ឆឡន់។ ២-ធមមក្ន ខ ធ ប្របថា រំនរធម៌, ក្ង្ធម៌, រក្ុមធម៌, យា៉ង្ធម៌។
២៩
របសានពុ ទសា ធ សនា
វិ.មិនមានប្បលក្គ្ននមទ, ប្បលក្គ្ននប្ត្មោយមទសនាន័យប៉ុមណ្ណ ា ះឯ រត្ង្់អ្ត្ថរស (រសោត្ិណ្នមសចក្ា)ី មនាះ ក្៏មក្របជុច ើ ះុ មៅក្នុង្ឱវាទទាំង្ ៣យា៉ង្ដូចគ្នន។ ៣៣-បុ.ចុះឱវាទ៣យា៉ង្មនាះរឺអ្វីខលះ?
ចូរមរៀបរាប់ រពមទាំង្
អ្ធិបាយខលីៗមក្មមើល។ វិ.ឱវាទ៣យា៉ង្រឺៈ ១-ជ្ុវបាបជ្សវអករណំវការមិនមធវបា ើ បទាំង្អ្ស់ ២-កុជ្លជ្សូបជ្ជ្បទាវការបំមពញក្ុសល ៣-ជ្ិិតោប រសនោធបេំវការដុសខាត្់ ចត្ ិ ខ ា លួនឲ្យផូរផង្់។ អ្ធិបាយ ការជ្ិេនធវើបាបទាំ ង្អជ្់ មនាះរឺការមិនរបរពឹ ត្មា ធវន ើ វូ អ្ំមពើ អ្ក្ុសលររប់ យា៉ង្
រឺមវៀរ
ចាក្ការរបរពឹ ត្អា ាិ រក្ក្់ មោយកាយ វាចា ចិត្ា ការមិនមធវបា ើ បមនះ មលាក្សំមៅយក្ការសរង្ួមលឡក្ុង្ ន សីល
មរពាះសីលមានអ្ំណ្ណច
អាចលះបង្់មចាលបាននូវវីត្ក្ ិ ម ា មទាស រឺមទាសក្នុង្ការរបរពឹ ត្ក្ ាិ នលង្ សំមៅយក្មទាសប្ដលមក្ើត្ម ើង្មោយការមធវើផ្ទទល់ កាយនិង្វាចា។
៣០
របសានពុ ទសា ធ សនា
ការជ្េស ំកុជ្លគ្គប់ោាង្ មនាះការបំមពញក្ុសលប្ដលរបរពឹ ត្មា ៅររប់ ភូមិ
មានការ
បំមពញទានោមដើម ក្៏រកា ឺ ររបរពឹ ត្ស ាិ ុចរិត្មោយកាយវាចាចិត្មា នាះ ឯង្ ការបំមពញក្ុសលទាំង្អ្ស់ បាន អារស័យមោយសមាធិ មរពាះ សមាធិមានអ្ំណ្ណចអាចលះបង្់មចញបាននូវបរិយុោឌនក្ិមលស ក្ិមលសប្ដលមធវច ើ ត្ ិ ឲ្ ា យង្គក្មរ
រឺ
សំមៅយក្មទាសប្ដលមក្ើត្ម ើង្
ចំមពាះប្ត្ផលូវចិត្។ ា ការដុជ្ខាត់ិិតោរបជ្់យលួេ មនាះសំមៅយក្ការជរមះចិត្ឲ្ ា យសាឡត្បរិសុទធ
ចាក្អ្នុសយ-
ក្ិមលស រឺមសចក្ាីមៅ
ម ង្របស់ ចត្ ិ ា ប្ដលមដក្រតាំមៅក្នុង្សនាាន
សត្វ
ទនទឹង្ឬរង្់ចាំមមើលឲ្យប្ត្មានទំនង្ឬបចចយ ័
ោក្ិមលសលឡិត្
ប្ដលមក្ើត្ម ើង្បានក្៏មក្ើត្ម ើង្ ការជរមះចិត្ាឲ្យសាឡត្បានអារស័យ មោយបញ្ញដ
មរពាះបញ្ញដមានអ្ំណ្ណច
អាចលះបង្់នវូ អ្នុសយ-
ក្ិមលសបាន។ ឯតំវ ុុទាសាេវ សជ្េំវ មនះោពាក្យមរបៀនរបមៅឬោឱវាទរបស់ រពះពុ ទទា ធ ំង្ឡាយ។
៣១
របសានពុ ទសា ធ សនា
ធុរៈកា ង ុ ប្ពះពុទ្ស្ន ធ សនា ៣៤-បុ.ធុរៈឬរបស់ របមសើរក្នុង្រពះពុ ទសា ធ សនា
មានប៉ុនាមន
យា៉ង្? អ្វីខលះ? វិ.ធុរៈ ក្នុង្រពះពុ ទសា ធ សនាមាន២យា៉ង្រឺៈ ១-រនថធរុ ៈ ២-វិបសសនាធុរៈ។ ៣៥-បុ. ដូចមមាចមៅថារនថធរុ ៈនិង្វិបសសនាធុរៈ? វិ.ក្ិចប្ច ដលក្ុលបុរត្រត្ូវមរៀនទមនទញឲ្យមចះចាំតាមបិដក្ទាំង្ ៣ រឺវន ិ ័យបិដក្ សុត្ន ា ប ា ិដក្និង្អ្ភិធមមបិដក្ឬក្៏មរៀនមចះចាំសាទត្់ នូវនិកាយ១ក្ាី និកាយ៣ក្ាី ឬក្៏ចប់ ទាំង្អ្ស់ ក្ាី ម ើ យសប្មាង្និយាយ ពនយល់ របាប់ បង្គហត្់ បមរង្ៀនអ្នក្ដណ្ទបាន យា៉ង្មនះមៅថារនថធរុ ៈ។ ក្ិចប្ច ដលក្ុលបុរត្អ្នក្របរពឹ ត្រា សាល
មរត្ក្អ្រចំមពាះទីមដក្
ទីអ្ង្ាុយដ៏សាងត្់ ម ើ យត្មាល់នវូ ការអ្ស់ មៅនិង្ការសូនយមៅក្នុង្អ្ត្ាភាព ចមរមើនវិបសសនាមោយអ្ំណ្ណចណ្នការមធវមើ រឿយៗ ឥត្រសាក្ ឲ្យ ចិត្ថ ា យមចញអ្ំពីក្មិ លសត្ូច-ធំ
ដរាបដល់ បានលុះរពះអ្រ
ត្ា
យា៉ង្មនះ មៅថា វិបសសនាធុរៈ។ ៣៦-បុ.ចុះមបើក្ល ុ បុរត្មរៀនសូធយរបរពឹ ត្តា ា មរនថធរុ ៈ មិនបាន
៣២
របសានពុ ទសា ធ សនា
មរៀន
មិនបានរបរពឹ ត្ាតាមវិបសសនាធុរៈមទឬក្៏មរៀនប្ត្វិបសសនាធុរៈ
មិនបានមរៀនរនថធរុ ៈមទ មត្ើក្ល ុ បុរត្មនាះអាចសមរមចផលរបមយាជន៍ បរិបូណ៌សមរួរតាមវាសនាប្ដលខលួនបានក្សាង្ប្ដរឬមទ? មបើដមូ ចានះ លុះប្ត្មធវដ ើ ច ូ មមាច មទើបសមរមចផលរបមយាជន៍ ដខ ៏ ពង្ខ ់ ពស់តាមបំណង្ បាន? ចូរសប្មាង្អ្ំពីរនថធរុ ៈនិង្វិបសសនាធុរៈ ប្ដលមានការទាក្់ ទង្ គ្ននមនាះមក្មមើល។ វិ.មបើក្ល ុ បុរត្មរៀនសូធយកាន់ របរពឹ ត្ប្ា ត្មាខង្ៗមិនបានសមរមច ផលរបមយាជន៍ តាមវាសនាប្ដលខលួនក្សាង្មទ, លុះប្ត្មរៀនទមនទញ របរពឹ ត្តា ា មធុរៈទាំង្សង្ខាង្ មទើបសមរមចផលរបមយាជន៍ដខ ៏ ពង្ខ ់ ពស់ តាមបំណង្បាន
រនថធរុ ៈនិង្វិបសសនាធុរៈ
ប្ដលមានការទាក្់ ទង្គ្នន
ដូចសប្មាង្ត្មៅមនះ មយាគ្នវចរក្ុលបុរត្ោន់ មដើម ប្ដលបានមរៀន វិបសសនាធុរៈ ម ើ យបានសមរមចមរាផលោន់ ខពស់មៅបាន ក្៏មលាក្ អារស័យនូវរនថធរុ ៈោមុនសិន
មទាះបីត្ច ិ ត្ួចក្៏មោមះថាបានមសព
រប់ បានមរៀនសូធយមោយពិ ត្ មទើបមលាក្បំមពញវិបសសនាធុរៈ ោ ខាង្មរកាយ មរពាះរនថធរុ ៈ ោមរានាយក្ នាំមុខធម៌ទាំង្ពួ ង្ មបើមិន មរៀនរនថធុរៈមទ
មិនអាចនឹង្បំមពញវិបសសនាធុរៈឲ្យមពញបរិបូណ៌ឬ
៣៣
របសានពុ ទសា ធ សនា
ឲ្យសមរមចដូចបំណង្បានម ើយ។ មរពាះម
ត្ុមនះ ពួ ក្ពុ ទប ធ រិស័ទមានមសចក្ារី បាថាននឹង្បំមពញ
វិបសសនាធុរៈ រួរមរៀនរនថធរុ ៈឲ្យដឹង្ ពិ ធច ី មរមើនោមុន ម ើ យសឹម បំមពញវិបសសនាធុរៈោមរកាយ មរពាះការមរៀនរនថធរុ ៈមនះ ទុក្ដូចោ មរៀនប្ផនទីរបស់ វប ិ សសនាធុរៈ ឲ្យដឹង្ទិសដើបន់ ការបំមពញវិបសសនា ធុរៈ
ទុក្ដូចោមដើរតាមប្ផនទី
ម ើយ
ប្ដលរនថធុរៈចង្ឡុលបង្គហញមរសច
ការបានសមរមចមរាផលោលំោប់ ថានក្់
ដើណ្ណក្់ ក្ណ្ណ ា លផលូវ
ទុក្ដូចោសាលា
សរមាប់ អ្នក្ដើមណើ រឈប់ សរមាក្,
សមរមចរពះអ្មត្មហានិពាវន
ការបាន
ទុក្ដូចោមធវដ ើ មើ ណើ រមៅដល់ រសុក្
ប្ដលរបក្បមោយមសចក្ាស ី ុខ របាសចាក្ទុក្ភ ខ យ ័ ររប់ យា៉ង្។ ឯការមរៀនរនថធុរៈមនាះ មទាះបីមរៀនទមនទញមចះចាំសាទត្់ ក្ុង្ ន រពះ ណ្រត្បិដក្ទាំង្អ្ស់ ឥត្មសសសល់ ប្ត្មបើមិនបានកាន់ របរពឹ ត្ប ា ដិបត្ាិ ឲ្យសមរួរតាមថានក្់ ធម៌ ប្ដលបានមរៀនសូធយមចះចាំមក្មនាះមទ ក្៏មិន អាចនឹង្សមរមចផលរបមយាជន៍តាមបំណង្របស់ ខលួនបានម ើយ ការ មរៀនរនថធុរៈ ទុក្ដូចោរគ្នន់ ប្ត្មចះប្ផនទីសាទត្់ ប្ត្ថាមិនបានរបរពឹ ត្ា កាន់ ឲ្យ
ម ត្់ចត្់
ទុក្ដូចោមិនបានមធវដ ើ មើ ណើ រមៅតាមប្ផនទីចង្ឡុល
៣៤
របសានពុ ទសា ធ សនា
របាប់ មបើមិនបានមធវដ ើ មើ ណើ រមៅតាមប្ផនទីមនាះមទ មធវដ ើ ច ូ មមាចម ើយ នឹង្បានសមរមចមរាផលោថានក្់ ៗ ទុក្ដូចោមិនបានមៅដល់ សាលា ដើណ្ណក្់ សរមាប់ អ្នក្ដើមណើ រឈប់ សរមាក្ក្នុង្រយៈផលូវ មបើមិនបានដល់ សាលាោដើណ្ណក្់ ៗតាមផលូវមទ
មធវដ ើ ច ូ មមាចម ើយនឹង្បានដល់ រពះ
និពាវន ទុក្ដូចោមិនបានមៅដល់ រសុក្ ប្ដលរបក្បមោយមសចក្ាី សុខររប់ យា៉ង្។ មរពាះម សាសនា
ត្ុមនាះក្ុលបុរត្
ប្ដលមានសទាធរជះថាលក្នុង្រពះពុ ទធ
រួរណ្ណស់ ប្ត្នាំគ្ននរបឹង្ប្របង្មរៀនទមនទញកាន់ របរពឹ ត្ន ា វូ
រនថធរុ ៈនិង្វិបសសនាធុរៈ
ទាំង្ពី ររបការមនះឲ្យបានសមរមចសមរួរ
តាមវាសនា មរពាះធុរៈទាំង្ពី រមនះ ោសមបត្ាម ិ ួយយា៉ង្វិមសស របស់ អ្នក្កាន់ រពះពុ ទសា ធ សនាឬទុក្ោមររឿង្របោប់
សរមាប់ ឆុះល បំភផ លឺ ូវល
ដល់ អ្នក្បដិបត្ាិ ឲ្យមានដើមណើ រមដើរមៅកាន់ មសចក្ាស ី ុខ-ចមរមើន ក្នុង្ បចចុបបនននិង្បរមលាក្បានមោយរសួល។
ព័ សតតា ុ ងននប្ពពុទ្ស្ន ធ សនា ៣៧-បុ.ចុះពួ ក្សត្ានិក្រ សាសនា
បាននាំគ្ននរបរពឹ ត្កា ា ន់ តាមរពះពុ ទធ
មត្ើសមាាល់ មឃើញនូវវត្ថុអ្វីោព័ សាុតាង្ឬោសាក្សី
៣៥
វត្ថុោ
របសានពុ ទសា ធ សនា
ព័ សាុតាង្មនាះ មត្ើមានប៉ុនាមនយា៉ង្? អ្វីខលះ? វិ.វត្ថុោព័ សាុតាង្មាន៥យា៉ង្រឺៈ ១-រពះបដិមាក្រ រ ូបសនង្រពះពុ ទ។ ធ ២-មដើមមពាធិរពឹ ក្យោមឈើ ប្ដលរពះអ្ង្ាបានរតាស់ ដង្ ឹ ។ ៣-រពះសាូបឬរពះមចត្ិយ
សរមាប់ បញ្ច ុះរពះធមមក្ន ខ ន ធ ិង្រពះ
អ្ដឌរិ បស់ រពះសមាមសមពុទ។ ធ ៤-រពះជិនធាត្ុ ធាត្ុរបស់ រពះជិនរសី។ ៥- រពះធមមក្ន ខ ៨ ធ ៤.០០០ ប្ដលតាំង្មៅក្នុង្ភាជន៍រឺ បិដក្ ទាំង្៣។ ពួ ក្សត្វមលាក្ បានមឃើញនូវវត្ថុោព័ សាុតាង្ទាំង្៥យា៉ង្មនះ ម ើ យ បានោនាំគ្ននមជឿោក្់ ថា “រពះពុ ទសា ធ សនាមានពិ ត្” រពមទាំង្ នាំគ្ននកាន់ របរពឹ ត្ទា ា ំង្មសាច លំោប់
ូ រប្
ទាំង្របោរាស្ត្សាត្ង្ ឹ ណ្ដប្ត្មរៀង្ខលួន
ោ
មក្ឥត្មានបនធូរបនថយម ើយ។
ផលននប្ពះពុទ្ស្ន ធ សនា ៣៨-បុ.រពះពុ ទសា ធ សនាប្ដលមយើ ង្កាន់ សពវ ណ្ថងមនះ ផលដូចមមាចខលះ? ចូរអ្ធិបាយ។
៣៦
មាន
របសានពុ ទសា ធ សនា
វិ.មានផលដូចអ្ធិបាយមោយមសចក្ាស ី មង្ខបត្មៅមនះ ៖ រពះពុ ទសា ធ សនា
ប្ដលមានម ើង្ោដើបូង្
មៅក្នុង្មជឈិម-
របមទស ោរបមទសធំមៅចំក្ណ្ណ ា លប្ផនដីណ្នជមពូទីប វ មនះ កាលមុន ប្ដលមិនទាន់ មានរពះពុ ទសា ធ សនាមៅម ើយ ពួ ក្មនុសសសត្វជនា ើ ន់ មនាះនាំគ្ននកាន់ លទធិសាសនាមផសង្ៗ ោផលូវរបត្ិបត្ាត្ ិ ង្ ឹ មពក្ក្៏មាន ធូរ មពក្ក្៏មាន ប្ដលោវត្ារបត្ិបត្ាស ិ ុទប្ធ ត្ឥត្ផលរបមយាជន៍ទាំង្អ្ស់ មបើទក្ ុ ណ្ណោដូមចានះ
ក្៏ឥត្មានមនុសសសត្វណ្ណមួយដឹង្ថាឥត្ផល
របមយាជន៍ ម ើ យមរើរំនិត្រាវរក្មសចក្ារី បត្ិបត្ាិោថមមី ទៀត្ម ើយ។ លុះដល់ រពះសមាមសមពុទបា ធ នរតាស់ ដង្ ឹ ម ើង្ រទង្់សប្មាង្ធម៌ មទសនាមរបាសបញ្ច វរាិយភិក្ុោ ខ ដើបូង្ថា “មានលភិក្ុទា ខ ំង្ឡាយ អ្នក្ ទាំង្ឡាយមិនរត្ូវមសពរប់ នវូ វត្ារបត្ិបត្ាិ ប្ដលត្ឹង្មពក្និង្ធូរមពក្ ទាំង្ពី រមនះមទ រត្ូវបំបាត្់ មចាលមចញឲ្យផុត្រស ះពី សនាានចិត្ា ក្ុំ នឹក្នាឲ្យមសាះ មរពាះោវត្ារបត្ិបត្ាអា ិ រក្ក្់ ផង្, មថាក្ទាបផង្, មិន របមសើរផង្,
មិនមានរបមយាជន៍ផង្,
ម ើ យរទង្់សប្មាង្នូវមសចក្ាី
បដិបត្ាោ ិ ក្ណ្ណ ា ល រឺអ្ដឌង្ក្ ាិ មរា ោផលូវរបក្បមោយអ្ង្ា៨របការ រឺៈ សមាមទិដៈឌិ របាោញយល់ រត្ូវ១, សមាមសង្ាបបៈ រត្ិះរិះរត្ូវ១, សមាមវាចា
៣៧
របសានពុ ទសា ធ សនា
និយាយរត្ូវ១, សមាមក្មមនៈា ការង្គររត្ូវ១, សមាមអាជីវៈ ចិញ្ចឹមជីវត្ ិ រត្ូវ១, សមាមវាយាមៈ ពាយាមរត្ូវ១, សមាមសត្ិ រឭក្រត្ូវ១, និង្ សមាមសមាធិ ការត្មាល់ចត្ ិ រា ត្ូវ១។ ផលូវរបត្ិបត្ាក្ ិ ណ្ណ ា លមនះ
របរពឹ ត្មា ៅមដើមបីមសចក្ាស ី ងប់រមាងប់
ផង្, មដើមបីដង្ ឹ របណ្ពផង្, មដើមបីដង្ ឹ លឡផង្, មដើមបីបាននូវរពះនិពាវន ផង្។ រពះអ្ង្ារទង្់របមៅធម៌១មទៀត្ មៅថា សចចធម៌ (ធម៌ពិត្) ៤ យា៉ង្ រឺមសចក្ាទ ី ក្ ុ ខណ្នបញ្ច ក្ន ខ ១ ធ , ត្ណ្ណ ហ មមដឹក្នាំឲ្យមក្ើត្ទុក្ខ១, រពះ និពាវន ធម៌ោមររឿង្រំលត្់ ទក្ ុ ខ១, មសចក្ារី បត្ិបត្ាិ មធវអ្ ើ នក្របរពឹ ត្ឲ្ ា យ ដល់ នវូ ការរលត្់ ទក្ ុ ខ១។ សចចធម៌ោធម៌ក្បា ំ ំង្ មនុសសសត្វក្ុង្ ន កាល មនាះឥត្មានអ្នក្ណ្ណមួយមចះដឹង្ម ើយ។ លុះដល់ រទង្់រតាស់ សប្មាង្ នូវសចចធម៌មនះម ើង្មពលណ្ណ
សចចធម៌មនះ
ហាក្់ ដច ូ ោអ្នលូង្ដ៏ធំ
វាយសំពង្នូវរពះសទធមម ប្ដលទុក្ដូចោសារជ័យ ឲ្យលាន់ ឮក្ង្រំពង្ ផសពវ ផាយសពវ ទិសត្ំបន់ ។ សូរសពទ ណ្នរពះសទធមមមនះ អាចោស់ នវូ មនុសសសត្វទាំង្ឡាយ ប្ដលក្ំពុង្មដក្លក្់ មោយមមា
ៈ រឺមសចក្ាីលងង្ឲ្ ់ យភាញក្់ រឭក្បាន
៣៨
របសានពុ ទសា ធ សនា
ររប់ គ្ននក្នុង្មពលមនាះ លុះដល់ មនុសសសត្វ មរកាក្ម ើង្អ្ំពីមដក្លក្់ រឺមសចក្ាល ី ងង្ម់ នះម ើ យ រទង្់រតាស់ សប្មាង្នូវលក្ខណធម៌៣យា៉ង្រឺ អ្និចល ច ក្ខណៈ១, ទុក្ល ខ ក្ខណៈ១, អ្នត្ាលក្ខណៈ១, ឲ្យសត្វមលាក្ មឃើញចាស់ ដឹង្ចាស់ ប្ថមមទៀត្ រ ួចម ើ យរទង្់សប្មាង្ធម៌និង្វិន័យ ោឧបាយដ៏វមិ សសសរមាប់ រល ំ ត្់ មភលើង្ទុក្ន ខ ិង្មភលង្ ើ ក្ិមលស ទុក្ោទឹក្ សរមាប់ រល ំ ត្់ មភលើង្មផសង្ៗក្នុង្មលាក្។ រពះពុ ទសា ធ សនាមនះ ោសាសនាលឡវមិ សស អាចនឹង្ចង្ឡុលនូវ ទទឹក្អ្រមឹត្
រឺរពះនិពាវន
ឲ្យមរសាចចុះមៅមលើសត្ានិក្រក្នុង្មលាក្
ទាំង្មូល
ប្ដលក្ំពុង្មៅារក្ហាយមៅមោយរំនរមភលង្ ើ ទុក្ខនិង្មភលើង្
ក្ិមលស ឲ្យរត្ោក្់ សុខរសួលបាន។ ក្នុង្មលាក្មនះ ពុំ មានសាសនា ណ្ណមួយមានទទឹក្អាចនឹង្រំលត្់ បាននូវមភលើង្ទុក្ន ខ ិង្មភលង្ ើ ក្ិមលស ឲ្យ ដូចោរពះពុ ទសា ធ សនាមនះម ើង្។ រពះពុ ទសា ធ សនាមនះ
ទុក្ដូចោរបស់ មានត្ណ្មលយា៉ង្វិមសស
ប្ដលមលាក្អ្នក្របាជញទាំង្ ឡាយបានត្មាល់ទក្ ុ ក្នុង្ទូ មពាលរឺរពះណ្រត្ បិដក្។ រពះពុ ទសា ធ សនាមនះ មបើអ្នក្ណ្ណមួយបានមរៀន បានរបរពឹ ត្ា
៣៩
របសានពុ ទសា ធ សនា
កាន់ តាមឲ្យ
ម ត្់ចត្់ ម ើ យ បានសមង្ាត្ពិ និត្យពិ ចារណ្ណសពវ ររប់ មៅ
រង្់មឃើញចាស់ ដង្ ឹ ចាស់ មោយខលួនឯង្ថា ថាល អាច
មានរសោត្ិវមិ សសណ្ថល
ុ ចរបមយាជន៍ឲ្យដល់ ខលួន ក្នុង្បចចុបបននមនះផង្ក្នុង្មលាក្ខាង្
មុខផង្។ ផលណ្នរពះពុ ទសា ធ សនាមនះមានមរចើនោអ្មនក្បបការណ្ណស់ ប្ត្ពុំ មានមពលនឹង្អ្ធិបាយឲ្យពិ សាារបាន ទុក្ោដូមចានះ សូមមលាក្ អ្នក្សិក្ាទាំង្ឡាយរោប តាមមសចក្ាប្ី ដលអ្ធិបាយោសមង្ខបខាង្ មលើមនះ ក្៏រង្់មានមពលលឡ មលាក្អាចពិ ចារណ្ណមសចក្ាឲ្ ី យពិ សាារ មោយរបាោញមរៀង្ខលួនបានមោយង្គយ។
ពុទ្ស្ន ធ សនារុងហរឿងនិ ងអាប់ ឱន ៣៩-បុ.រពះពុ ទសា ធ សនា
ប្ដលថាមុំ ថាើង្រ ុង្មរឿង្ម ើ យនិង្អាប់
ឱនថយចុះ មត្ើមោយសារអ្វី? វិ.មោយសារពួ ក្បរិស័ទ
មធវឲ្ ើ យរ ុង្មរឿង្និង្អាប់ ឱនមរាយមរៀវ
ថយចុះ។ ៤០-បុ. ចុះបរិស័ទមានប៉ុនាមនចំពូក្? អ្វីខលះ? វិ.បរិស័ទមាន៤ចំពូក្រឺៈ
៤០
របសានពុ ទសា ធ សនា
១-ភិក្ុប ខ រិស័ទ, ២-ភិក្ុន ខ ីបរិស័ទ, ៣-ឧបាសក្បរិស័ទ, ៤-ឧបាសិកាបរិស័ទ។ ៤១-បុ.ចុះពួ ក្បរិស័ទ ខំរបរពឹ ត្រា បត្ិបត្ាន ិ វូ ធម៌យា៉ង្ណ្ណ មធវឲ្ ើ យ រពះពុ ទសា ធ សនា
ថាមុំ ថាើង្រ ុង្មរឿង្ឋិ ត្មថរចិរកាលបាន?
របត្ិបត្ាន ិ វូ ធម៌យា៉ង្ណ្ណ
មិនរបរពឹ ត្ា
មធវឲ្ ើ យរពះពុ ទសា ធ សនាអាប់ ឱនមរាយមរៀវ
ថយចុះ? វិ.រពះពុ ទសា ធ សនា
ប្ដលថាមុំ ថាង្ ើ រ ុង្មរឿង្ឋិ ត្មថរចិរកាលបាន
មោយសារពួ ក្បរិស័ទទាំង្ឡាយនាំគ្ននឧសា ៍ សាាប់ ធម៌,
មរៀនធម៌,
រទរទង្់ធម៌, ពិ ចារណ្ណធម៌, របត្ិបត្ាធ ិ ម៌មោយមគ្នរព រឺមោយយក្ ចិត្ទ ា ក្ ុ ោក្់ យា៉ង្
ម ត្់ចត្់ ,
មបើពពួ ក្បរិស័ទមិនបាននាំគ្ននសាាប់ ធម៌,
មរៀនធម៌, រទរទង្់ធម៌, ពិ ចារណ្ណធម៌, របត្ិបត្ាធ ិ ម៌ មោយមគ្នរពមទ មនាះរពះពុ ទសា ធ សនា
ក្៏នឹង្អាប់ ឱនមរាយមរៀវថយចុះោលំោប់
ដរាបដល់ វនា ិ សសាបសូនយ។ ៤២-បុ.បណ្ណ ា បរិស័ទទាំង្៤ពួ ក្មនះ
ពួ ក្ណ្ណរបត្ិបត្ាដ ិ ច ូ មមាច
ឲ្យពុ ទសា ធ សនារ ុង្មរឿង្? រួរមធវដ ើ ច ូ មមាចមទៀត្? វិ.បណ្ណ ា ពពួ ក្បរិស័ទទាំង្មនាះ
៤១
ចំប្ណក្ខាង្ភិក្ុប ខ រិស័ទនិង្
របសានពុ ទសា ធ សនា
ភិក្ុន ខ ីបរិស័ទឬសាមមណរបរិស័ទ
ប្ដលោបពវ ជត្ ិ មៅក្នុង្វត្ាអារាម
នីមួយៗ លុះណ្ណប្ត្មានភិក្ុចា ខ ស់ ខលះ ក្ណ្ណ ា លខលះ ខចីខលះនិង្សាមមណរ ចាស់ -ខចីតាមលំោប់ ខលះៗ ោអ្នក្មឆលៀវឆាលត្បុិនរបសប់ ក្ុង្ ន ធម៌ វិន័យ អាចសប្មាង្អ្ធិបាយ
ពនយល់ របាប់ មរមក្ើត្ឬបង្គហត្់ បង្គហញមរបាន
ោអ្នក្មានសាមរាធ ី ម៌
ឥត្មានទាស់ ប្ទង្ប្ខវ ង្រំនិត្គ្នន
មានឭក្ពា
សណ្ណ ា ប់ ធានប់ លឡ ោអ្នក្ឧសា ៍ មរៀនទមនទញនូវពុ ទវធ ចនៈ ឲ្យមចះចាំ សាទត្់ រពមទាំង្មចះអ្ប់ រប ំ នទំចត្ ិ រ ា ន ំ ិត្ក្នុង្ផលូវសីល សមាធិ បញ្ញដ ឲ្យ ម ត្់ចត្់ រត្ឹមរត្ូវតាមពុ ទាធនុញ្ញដត្និង្ពុ ទប ធ បញ្ដ ត្ាិ
មទើបមោមះថាវត្ា
អារាមមនាះ មានការលូត្លាស់ ថមុំា ថាង្ ើ ឋិ ត្មថរចិរកាលមៅ។ ចំប្ណក្ខាង្ឧបាសក្បរិស័ទនិង្ឧបាសិកាបរិស័ទ ររ
សថមៅក្នុង្មជើង្វត្ានីមួយៗ
សីល៨,
សីល៥,
ប្ដលោ
លុះណ្ណប្ត្មានអ្នក្រក្ាសីល១០,
និង្មានទាយក្ទាយិ កា
អ្នក្មានសទាធរជះថាល
បានទំនក្ ុ បរមុង្វត្ាអារាមឬផ្ទាប់ ផុន ា រពះសង្ឃមោយបចចយ ័ ៤រឺៈ ចីវរបបចចយ ័ ១, បិណឍបាត្បបចចយ ័ ១, មសនាសនបបចច័យ១, រិលានមភសជជបបចចយ ័ ១ រពមទាំង្នាំគ្ននមធវប ើ ុណយឲ្យទានមផសង្ៗមទៀត្ មទើបវត្ាអារាម មនាះ មានការលូត្លាស់ ថមុំា ថាង្ ើ រ ុង្មរឿង្ឋិ ត្មថរចិរកាលមៅបាន។
៤២
របសានពុ ទសា ធ សនា
មរពាះម
ត្ុមនះ
សូមពុ ទន ធ ិកាយសបបុរសទាំង្ឡាយអ្នក្កាន់
រពះពុ ទសា ធ សនា រួរឧសា ៍ របឹង្ប្របង្របរពឹ ត្រា បត្ិបត្ាតា ិ មពុ មទាធវាទ ប្ដលរទង្់រតាស់ សប្មាង្ទុក្មក្ក្នុង្រវាង្៤៥ឆានំ
ឲ្យបានក្ប់ ទក្ ុ ក្នុង្
សនាានរគ្នន់ ោសារណៈ ទីពឹង្អារស័យមៅក្នុង្មលាក្មនះនិង្មលាក្ ខាង្មុខ។ ធមមក្ថា ប្ដលសប្មាង្អ្ំពីរបសានពុ ទសា ធ សនា ោរមបៀប បុចាឆវិសជជនា ចប់ មោយសមង្ខបប្ត្ប៉ុមណាះ។ រសាវរោវមោយៈ ថាច់ សុតឹ
៤៣