បិ យអត្តកថា ររៀបររៀង ភិក្ម ុខ ងគលរជជរោ ថាច់
ទិ ត្យ រៅ ម៉ឹ ង
ព.ស.២៥០៣ គ.ស.១៩៦០ ***
បិយអត្ែក្ថា
បិ យអត្តកថា ររៀបររៀង ភិក្ម ុខ ងគលរជជរោ ថាច់
ទិ ត្យ រៅ ម៉ឹ ង
ព.ស.២៥០៣ គ.ស.១៩៦០ ***
កថាមខ អត្ថបទ
បិ យអត្ត កថា
រនេះ
ខ្ុំបា ុ នររៀបររៀងកាលពី ឆ្នុំ១៩៦០
រ ើ យបានជូនឲ្យរក្សួងធមមការពិ និត្យរផទៀងផ្ទទត្់ ថែមទុំងបានចុេះអត្ថបទរនេះ រត្ង់រលខ២៤៦៦ ក្នុងបញ្ជី សរាប់ រក្សួងរនេះផង។ ដល់ មក្ថ្ែង៨រោច ថខរចរត្ ឆ្នុំខាលចោវស័ក្ ព.ស.២៥០៥ រត្ូវនឹងថ្ែង ទី២៧
រមសា
គ.ស.១៩៦២
រក្សួងធមមការបានចាត្់ ឲ្យខ្ុំស ុ ថមែងធម៌រនេះ
ដាក្់ ឧរគោសនសពទ ផាយោមវិទយុជត្ិ
រដើមបីជររគឿងរបដាប់ សត្ិបញ្ញាថ្ន
ជនានុជនរគប់ របរភទ ឲ្យបានរជបចាស់ អុំពីអត្ថន័យថ្នឱវាទរបស់ រពេះសាម សមពុទថធ នរយើ ង ខ្ុំក្ ុ ៏បានសថមែងធម៌រនេះរដាយរសាមនសសរចត្នា។ លុេះដល់ ថ្ែង១៣រក្ើត្ ថខរចរត្ ឆ្នុំខាលចោវស័ក្ ព.ស.២៥០៥ រត្ូវនឹង ថ្ែងទី៦ រមសា គ.ស.១៩៦៣ រក្ុមញាត្ិមរិ ត្និងសិសានុសិសសថ្នរពេះរត្ជ រពេះគុណ រពេះមហារជត្ិបបរញ្ញា ថាច់ ម៉ី (វត្ែរក្ពុុំ ឈូក្ រសុក្ជុរើ ក្ុង (ចូវ ថាញ់) រខត្ែរពេះរត្ពុំង (រោវិញ) ក្មពុជររកាម) បានមូលមត្ិគ្ននជឯក្ចឆន ទ របាេះពុ មរព សៀវរៅរនេះ
ថចក្ជធមមទនក្នុងឱកាសរធវប ើ ុណយទក្ខណា ិ នុបបទន
០១
បិយអត្ែក្ថា
រដើមបីឧទទិសក្ុសលនិងរុំឭក្ដល់ វញ្ញ ិ ា ណក្ខនថ្ធ នរពេះសព
ខ្ុំបា ុ នជួយឧបត្ថមភ
ក្នុងពិ ធប ី ុណយ លុេះរោថត្បានសររមច។
បិ យអត្តកថា នមោ តស្ស ភគវមោ អរហមោ ស្ោាស្ម្ពុទ្ស្ ធ ស។ សូមនសាារចុំរពេះរពេះរត្នរត្័យ គឺរពេះពុ ទ ធ រពេះធម៌និងរពេះសងឃរដាយ រសចក្ែរី គ្នរព។ ក្នុងរវលារនេះ អាោមភាពនឹងសថមែងអុំពី បិ យអត្តកថា ផាយោម វិទយុជត្ិថ្នរបរទសក្មពុជ
រដើមបីជររគឿងរបដាប់ សត្ិបញ្ញាដល់ អស់ រលាក្-
អនក្ជពុ ទសា ធ សនិក្ ឲ្យបានរជបចាស់ អុំពីឱវាទ គឺពក្យររបៀនរបរៅរបស់ រពេះសាមសមពុទជ ធ ាចស់ រទង់រោសសថមែងរុំឭក្សត្ិសាមរត្ីថ្នពពួ ក្សត្ែនិក្រ ឲ្យានការភា្ក្់ រឭក្អុំពីរសចក្ែរី រសចឃ្លលនថ្នត្ណា ា
ដូចានថចក្រៅក្នុង
គមពរី សុំយុត្ន ែ ិកាយ ានបទបាលីថាាៈ
នតថិ អតត ស្ម្ំ មេម្ំ ថរបថា “រសចត្ែីរសឡាញ់រសមើនឹងខលួនមិនាន”។ បានរសចត្ែីថា មនុសស ក្នុងរលាក្គ្នមនរសឡាញ់អវីឬរពញចិត្ែអវីជងខលួនរនាេះរទ, ទុក្ណាជវត្ថុទុំងរនាេះ ជទីរពញចិត្យ ែ ៉ា ងណាក្៏រដាយក្៏យក្មក្របដូចពុុំ បានថដរ ។ រពេះភគវនែមន ុ ី
រទង់រោស់ សថមែងបញ្ញជក្់ អុំពីសនាែនចិត្រែ បស់ មនុសស
ក្នុងសក្លរលាក្ថា “បុគល គ ទុំងឡាយ គ្នមនអនក្ណាមួយរសឡាញ់អវីឲ្យរសមើ នឹងខលួនឬជងខលួនរនាេះរទ” ររពេះថាខលន ួ រនេះរ ើ យជទីរសឡាញ់ជទីរពញចិត្ែ ថ្នបុគគលមួយរ ូបៗរក្អវីររបៀបពុុំ បានរ ើយ។ ដូចជបុគគលមួយរ ូបៗខិត្ខុំសមអិត្ ០២
បិយអត្ែក្ថា
សាអងខលួនរបាណរដាយសាភរាៈ ានអាវ-រខា-ថសបក្រជើងជអាទិឬខុំសិត្សក្់ អុត្សក្់ -កាត្់ សក្់ លាបររបងរមៅទឹក្អប់ រដើមបីរធវរើ ូបោងកាយឲ្យានសរមស់ ផូរផង់ ក្៏ររពេះថត្រសឡាញ់ខលួនរនេះឯង។ របើនិយយឲ្យខលីរៅរទៀត្ មនុសស របុសរសីទរួ ៅ
ខិត្ខុំថសវងរក្អាហារមក្បរិរភាគរគប់ គ្នន
រសឡាញ់ជវី ត្ ិ ឲ្យរស់ បានយូ រ
រនេះក្៏ររពេះថត្
ខិត្ខុំ ងត្ ូ ទឹក្ដុេះថក្អលឲ្យរជេះពី ខលួនរបាណ
ក្៏
ររពេះថត្រសឡាញ់ខលន ួ ។ ពិ រសសរទៀត្, រពលានជើងម ឺ ក្យយី ខិត្ខុំផក្ ឹ ថានុំដ៏ ពិ បាក្, ចាក្់ ថានុំក្៏ានមជុលយ៉ាងរសួច រដើមបីរាងប់ រោគ្នពធពី រ ូបោងកាយជ រដើម សុទថធ ត្រសឡាញ់ខលួនទុំងអស់ ។ រ ួមរសចត្ែរី ៅ រឃើញថាគ្នមននរណាានក្់ រសឡាញ់អនក្ដថ្ទឬវត្ថុដថ្ទឲ្យរសមើនឹងខលួនឬជងខលួនរនាេះរ ើយ។ ឯពក្យថា “ខលន ួ ” រនេះ ោមន័យថដលានមក្ក្នុងអដឋក្ថាទីឃនិកាយ ានពក្យសួរជបញ្ញាថា អវី
ន៎ ! ថដលរៅថា “ខលន ួ ” រ ើ យានរសចត្ែរី ឆលយ ើ
ថា រលាក្ិយធម៌និងរលាក្ុត្រែ ធម៌ទុំងពី ររនេះឯងរលាក្ចាត្់ ថាខលួន ររពេះខលួន រនេះឯង ថត្ងទទួលនូវរសចត្ែស ី ុខផង រសចត្ែទ ី ក្ ុ ផ ខ ង។ រពលណាមិនាន រសចត្ែទ ី ក្ ុ ច ខ ល ូ ក្មរ ុក្ោនរៅក្នុងោងកាយរទ រពលរនាេះរ ើ យអត្ែភាពគឺខលួន រនេះឯង ថត្ងបានជួបរសចត្ែស ី ុខសបាយជនិរនែរត្ ៍ រៅ។ ថត្របើោមអត្ថន័យ ថដលរលាក្បានចងរក្ងជបទវិររគ្នេះថាាៈ ស្ុខទ្ុក្ខំ
អទ្តិ ខាទ្តីតិ>អោត ថរបថា សភាវាៈទុំពរសុីនវូ រសចក្ែស ី ុខនិងទុក្ខ រ្មេះ ថា អត្ត ត ពក្យអោែរនេះរទៀត្ ោមភាសាថខមររយើ ងថដលធ្លលប់ ថត្ថរបរចញជ រសចក្ែថី ខមរនិងធ្លលប់ និយយត្ៗគ្ននរនាេះ គឺថរបថា ខលន ួ , រូបរាងកាយ។ ប៉ាុថនែ ោមការពិ ត្ ពក្យថារ ូបក្ែី កាយក្ែី សុទថធ ត្ជពក្យបាលី ថត្សពវ ថ្ែងរនេះកាលយ រៅជពក្យថខមរអស់ រៅរ ើ យ របើរគនិយយថា រ ូបក្៏សាែប់ បាន, និយយថា
០៣
បិយអត្ែក្ថា
កាយក្៏សាែប់ បាន អនក្សាែប់ អាចយល់ ថារនេះរ ើ យគឺខលួន។ ោមការពិ និត្យនិង ការសរងាត្ រពមទុំងរធវន ើ ិទសសន៍រដាយបញ្ញាចក្ខុនិងមុំសចក្ខុរៅរឃើយថា ខលួន រនេះឯង
គ្នមនអវីដថ្ទររៅពី ចត្ ិ ែ
ររពេះចិត្រែ នេះឯងថត្ងថត្ានក្ថនលងមួយឬ
សមបុក្មួយសរាប់ រជក្រកាន សានក្់ អារស័យជការចាុំបាច់ ររបៀបបាននឹង សត្វពីងពង
ថដលខិត្ខុំព័ទស ធ មបុក្សរាប់ ឋិត្រៅក្នុងរពលថដលគ្នមនក្ិចច
ការអវីរបក្ប លុេះរធវស ើ មបុក្រនាេះរ ួចរ ើ យ សត្វពីងពងរនាេះឯងថត្ងរត្ដាង ខលួនរៅចុំក្ណា ែ លសមបុក្ជនិចច រដើមបីចាុំសាែប់ ដណ ើ ឹ ងពី ទិសទុំងឡាយ រពល ណាសត្វលអិត្ទុំងឡាយមក្ប៉ាេះពល់ ដល់ សមបុក្របស់ វា សត្វពីងពងរនេះឯង រត្់ យ៉ាងរលឿនរៅពិ និត្យរ
រពលរនាេះរ ើ យ
ត្ុថដលរក្ើត្រ ើងយ៉ាងណា
មិញ រីឯចិត្ថែ ដលរជក្សមងរុំ ៅក្នុងអត្ែភាពគឺខលួន ចាុំសាែប់ រមើលនូវរ ូប សុំរ ង ក្លន ិ រសនិងរសាយអារមមណ៍រផសងៗ ថដលរក្ើត្រ ើងក្៏យ៉ាងរនាេះថដរ។ ដូរចនេះ រឃើញថាកាយរ ើ យនឹងចិត្ថែ ត្ងថត្ជប់ គ្ននជនិរនែរ ៍
ពុុំ អាចរៅឆ្ងយពី គ្ននឬ
ដាច់ ពីគ្ននបានរ ើយ។ មនុសសក្ែី សត្វក្ែី សុទថធ ត្ានកាយរ ើ យនឹងចិត្ដ ែ ច ូ គ្នន ទុំងអស់ កាយនិងចិត្រែ លាក្ឧបាដូចជរសរាល ថដលរៅោមគ្ននជនិចច របើគ្នមនការទក្់ ទងគ្ននរទ ពុុំ អាចរបរពឹ ត្រែ ៅបានជដាច់ ខាត្។ រសចក្ែអ ី ធិបាយមក្រនេះ រលាក្អនក្ទុំងឡាយរត្ូវរធវរើ សចក្ែស ី ននិដាឋន ថា
របជុរើ ពមទុំងកាយរ ើ យនឹងចិត្រែ ទើបរលាក្រៅថា
ពិ និត្យនិងការនិទសសន៍ពីរដើមរ
“ខលន ួ ”។
ោមការ
ូ ត្មក្រឃើញថា មនុសសសត្វទរួ ៅក្នុងរលាក្
សននិវាសរនេះ គ្នមននរណាមួយរសឡាញ់អវីឲ្យរសមើនឹងខលួនឬជងខលួនរនាេះរសាេះ។ របើទក្ ុ ជវត្ថុរនាេះជទីរពញចិត្យ ែ ៉ា ងណាក្៏រដាយ
ក្៏មិនរសមើនឹងការរពញចិត្ែ
ចុំរពេះនលួនថដរ។ ពិ រសសបុំផត្ ុ ក្ូនរបពនធថដលជទីរសនហារពញចិត្ទ ែ ក្ ុ រសមើ ជីវត្ ិ យ៉ាងណា ក្៏របដូចនឹងការរសឡាញ់ខលួនពុុំ បានរទៀត្។ ០៤
បិយអត្ែក្ថា
និយយរដាយរហាចរៅ
សូមបីថត្មនុសសថដលានអវយវាៈមិនរគប់
រគ្នន់ ានខាវក្់ ថភនក្, ក្ុំបុត្រចមុេះ, ដាច់ រត្រចៀក្, បាក្់ ថ្ដ-រជើងជអាទិ៍ ក្៏រៅថត្ រសឡាញ់ខនួនជងរសឡាញ់អនក្ដថ្ទថដរ។
រនេះក្ុន ុំ ិយយរ ើយដល់ មនុសស
ថដលានរ ូបោងកាយរគប់ រគ្នន់ មនុសសរបុសរសីរក្មងចាស់ រគប់ របរភទ ខិត្ខុំ ថសវងរក្រទពយសមបត្ែា ិ នលុយកាក្់ ជអាទិ៍ យ៉ាងមក្ោក្់ ថត្ងរ ូបកាយឲ្យានសរមស់
សរាប់ ទិញររគឿងសាភរាៈរគប់ រដាយពុុំ ខាលចរៅែរត្ជក្់ រនាេះ ក្៏
សុទថធ ត្រសឡាញ់ខលួនទុំងអស់ ។ រ ួមរសចក្ែរី ៅ អនក្ណាក្៏រដាយក្នុងរលាក្រនេះ រគខុំ របឹងថរបងរធវើការងារ ានថរក្ថសងលីជអាទិ៍ រទេះបីការរនាេះធងន់ក្រែី សាល ក្ែី ក្៏សុទថធ ត្ទុំនក្ ុ បរមុងខលួនរគជមុនទុំងអស់ ។ បនាទប់ ពីការទុំនក្ ុ បរមុងខលួនរគ រ ើ យ រទើបរគទុំនក្ ុ បរមុងអនក្ដថ្ទានបងបអូនរគជរដើម។ គ្នមនអនក្ណាមួយ ជួយអនក្ដថ្ទមុនជួយខលួនឯងរទ។ ឧបាដូចជអនក្សុីឈនួល ថដលខិត្ខុំរត្ដរ រធវកា ើ រឲ្យរគទុំងរៅែទុំងរត្ជក្់ ក្៏ររពេះថត្ចង់បានថ្ែលឈនួល សរាប់ បុំរពញ អត្ែភាពថដលជទីរសឡាញ់រក្អវីរបដូចពុុំ បានរនាេះ។ ថដលខុំពាបាលជើង,ឺ
រពទយក្ែី
ខុំសិក្ាររៀនសូរត្រៅក្នុងរសៀវរៅធុំៗ
អនក្សិក្ាក្ែី ថដលរពរ
រពញរៅរដាយវិជជយ៉ាងពិ បាក្ៗរនាេះ ក្៏សុទថធ ត្រសឡាញ់ខលួន រ ើ យរគយល់ ថា
លទធផលពី ក្ច ិ កា ច រថដលរគខិត្ខុំ បុំរពញថបក្រញើស
កាយរនាេះជទីរសនហាថ្នអត្ែភាព
ូ រពសរពញោង
រ ើ យជសាភរាៈសរាប់ ឧបត្ថមអ ភ ត្ែភាព
រទៀត្ផង។ រសចក្ែអ ី ធិបាយមក្ប៉ាុរណណេះរនេះ បញ្ញជក្់ ឲ្យរឃើញថា មនុសសរបុសរសី រក្មង-ចាស់ ក្ុង ន រលាក្រនេះ “រសនហាខលួនជងរសនហាអនក្ដថ្ទ”។ ម៉ាាងរទៀត្ ខិត្ខុំថសវងរក្រទពយសមបត្ែិ រដាយឥត្នឹក្ធុញរទន់ អុំពីការលុំបាក្ រដាយរៅែរងារនាេះសុទថធ ត្បុំរពញអត្ែភាពទុំងអស់ ។ ០៥
ការខុំរបឹងថរបងរធវខ ើ លួនឲ្យជទីពឹង
បិយអត្ែក្ថា
របស់ ខលួនរនេះ ជការរបថ្ពណាស់ ប៉ាុថនែភាពររចើនថត្ងថត្គិត្របរយជន៍សួនត្ួ គិត្ថត្ពី សបាយ ឺ ុ ហា
ួ សរ
ត្ុរពក្ ពុុំ បានរឭក្អុំពីររគ្នេះថានក្់ , ពុុំ បាន
រឭក្អុំពីជហា ើ នថ្នជីវត្ ិ
ថដលរចេះថត្្នរៅមុខឥត្ែយររកាយដល់ មែង
ណារសាេះ; ពុុំ បាននឹក្គិត្ថា រត្ើមយ ួ ឆ្ក្ជីវត្ ិ របស់ អញរនេះ បានក្សាងអវី ខលេះ? មួយឆ្ក្ជីវត្ ិ អញរនេះបានរធវអ ើ វីខលេះជូនជត្ិ រគសារ សាសនា មហា ក្សរត្? រត្ើក្ុង ន រវាង២០បាលយឆ្នុំរៅរ ើ យរនេះ ជីវភាពអញយ៉ាងណារៅ? ោម ការពិ ត្ មនុសសទុំងឡាយររចើនថត្បរណា ែ យរ ូបោងកាយ វាចារបរពឹ ត្ល ែ ង់រៅ ក្នុងអុំរពើ អក្ុសលលាមក្អារក្ក្់ ានរលាភាៈ រទសាៈ រា
ាៈជអាទិ៍។ មិនសូវ
ថសវងរក្រសចក្ែល ី អ រសចក្ែរី ត្ឹមរត្ូវនិងការរបរពឹ ត្ស ែិ ុចរិត្ដាក្់ ខលួន ពិ រសស រទៀត្ថែមទុំងានជើរនឿពុុំ សមរ
ត្ុផលរទៀត្ផង។ របើយ៉ាងរនេះ រត្ើចាត្់ ថា
ជអនក្រសនហាខលួនដូចរមែចបាន? អនក្របាជ្ទុំងឡាយានរពេះពុ ទជ ធ រដើម ថត្ង ឲ្យរ្មេះថា ជមនុសសសអប់ខលួន ពនលិចខលួន រធវខ ើ លួនឲ្យធ្លលក្់ រៅក្នុងសភាពអន់ ែយ។ រ ញាណ
ត្ុរនាេះ
សាធុជនទុំងឡាយ
កាលរបើរជបចាស់ ថា
ថដលជបណឌិត្របក្បរដាយរបាជ្
ខលួនជទីរសឡាញ់របស់ ខលួនរ ើ យ
បរណា ែ យខលួនឲ្យធ្លលក្់ រៅក្នុងអុំណាចថ្នត្ណា ា ថដលជររគឿងរៅ
មិនគួរ
ម ងចិត្ែរនាេះ
រ ើយ។ គួរថត្រធវើអុំរពើ ជក្ុសលបនែិចមែងៗរទើបរបថ្ព ររពេះថាការសនសុំបុណយ រនេះ ចាត្់ ថាជអុំរពើ មយ ួ របរសើរបុំផត្ ុ បុគល គ មិនអាចសាមនថាត្ិចររចើនបាន រ ើយ សមដូចពុ ទភា ធ សិត្មួយបទថា ៖
ស្ុមខា េុញ្ញស្ស ឧច្ចមោ ថរបថាាៈ “ការសនសុំនវូ បុណយ ថត្ងនាុំមក្នូវរសចត្ែស ី ុខ”។ ពុ ទភា ធ សិត្
០៦
បិយអត្ែក្ថា
ខាងរលើរនេះ
បញ្ញជក្់ ឲ្យរឃើញរឹត្ថត្ចាស់ ថែមរទៀត្
ររពេះថាបុណយថដលបុគល គ រធវត្ ើ ច ិ ក្ែី
ររចើនក្ែី
អុំពីការសនសុំបណ ុ យ
បុគល គ ពុុំ អាចសាមនបានរ ើយ
រ ើ យថែមទុំងបុណយរនេះរទៀត្ ថត្ងឲ្យផលក្នុងរលាក្ទុំងពី រ ឧបាដូចជ បុគល គ យក្ក្អមរៅដាក្់ ក្ណា ែ លវាល
រគ្នប់ រភលៀងថត្ងធ្លលក្់ ចេះុ ក្នុងក្អមបនែិច
មែងៗ យូ រថខ-ថ្ែងរៅក្អមរនាេះឯងរពញរៅរដាយទឹក្យ៉ាងណាមិញ បុណយថដល បុគល គ សនសុំបនែិចមែងៗ យូ រៗរៅក្៏ររចើនដូរចានេះឯង។ បុណយថដលបុគល គ ក្ុំពុង បុំរពញ រទេះត្ិចក្ែី ររចើនក្ែី បុគល គ រនាេះឯងនឹក្សាមនថា បុណយានចុំនន ួ ត្ិច មិនឲ្យផល លុេះដល់ រពលបុណយរនាេះឲ្យផល រទើបបុគល គ រនាេះដឹងថា បុណយ ានចុំនន ួ ររចើន។ ន័យមួយវិញរទៀត្ អនក្ថដលរៅថារសឡាញ់ខលួនរនាេះ គួរណាស់ ថត្សវេះ ថសវងរក្រធវអ ើ ុំរពើ ជក្ុសលមក្ត្មាល់ទក្ ុ ក្នុងខលួនឲ្យរ ើ យ ក្ុចា ុំ ុំបាច់ ដល់ មរណ ភាពចូលមក្ដល់ រទើបរឭក្រឃើញអុំរពើ ជក្ុសល រត្ើបុណយឯណា
ន៎ មក្ជួយ
ខលួនទន់ ? របើអុំរពើ ជក្ុសលពី មុនៗរនាេះ រយើ ងមិនធ្លលប់ ជប ួ របទេះដល់ មែងរសាេះ។ ម៉ាាងរទៀត្
គួរថត្បុគល គ ទុំងឡាយរជបថា
“ជីវត្ ិ ថ្នរយើ ងោល់ គ្ននពុុំ អាចក្ុំ-
ណត្់ សាមនបានឬពុុំ អាចគូសក្ុំណត្់ សាគល់ បានទល់ ថត្រសាេះ”។ ដូរចនេះបុគគល ណាមួយ របើានគុំនិត្ឬបានរបរពឹ ត្រែ ធវសរបថ ៗរទរនាេះ
ស ថាខលន ួ មិនងាយសាលប់ ឆ្ប់
រ ើ យបរណា ែ យខលួនឲ្យធ្លលក្់ រៅក្នុងហាយនភាព
របរពឹ ត្ថែ ត្អុំរពើ
លាមក្អារក្ក្់ មន ិ ជទីរពញចិត្ថ្ែ នអនក្ផង ានការកាប់ សាលប់ ចងគុំនុំគ ុ ក្ ុុំ ន ួ លួចរបវញ្ច ជអាទិ៍ឬរធវឲ្ ើ យរៅជមនុសសានក្់
សាទក្់ ដរើ ណើ រលអថ្នរគោល់ គ្នន។
មនុសសថបបរនេះឯងថ្ែងណាមួយ គង់ថត្អុំរពើ បាបរនាេះោមមក្ទន់ រដាយពិ ត្ របក្ដ ររពេះថាអុំរពើ បាប បុគល គ ពុុំ ទន់ ជួបរបទេះនឹក្សាមនថាបាបមិនឲ្យផល លុេះ ដល់ អុំរពើ បាបឲ្យផល រទើបបុគល គ បាបដឹងថាបាបានចុំនន ួ ត្ិចឬចុំនន ួ ររចើន។ ០៧
បិយអត្ែក្ថា
មនុសសចុំពូក្រនេះរទៀត្ ឥត្រវល់ នឹងបុណយទនអវីទុំងអស់ រទេះបីានរឃ្លសនិក្រដើររបកាសរៅរក្យ៉ាងណាក្៏ពុុំរធវដ ើ ង ឹ រធវឮ ើ ថដរ រ ើ យររចើនថត្រធវឲ្ ើ យរគ ានឧបសគគក្ុង ន ក្ិចចការរនាេះផង។ ចុេះរបើក្ុំពុងថត្របរពឹ ត្ែនិងរបាទក្នុងក្ិចចការ ជក្ុសលដូរចនេះ ជួនជរសចក្ែសា ី ល ប់ រត្ូវ្នជើហានមក្ដល់ បុគល គ ជើពូក្ រនាេះ រទើបសទុេះសាទរធវអ ើ ុំរពើ បុណយានការឲ្យទនរក្ាសីលជអាទិ៍ របើទក្ ុ ជខុំ រត្ដរក្នុងក្ិចកា ច ររនេះយ៉ាងណា ក្៏មន ិ ងាយនឹងរធវបា ើ ន ររពេះអុំរពើ រនេះ បុគល គ មិនថមនរធវក្ ើ ុង ន រពលដ៏ខលីដរូ ចនេះរទ ោមពិ ត្បុគល គ រត្ូវថត្រធវព ើ ី មន ុ ឲ្យររសច មិន ថមនដល់ ានទុក្ភ ខ ័យមក្ដល់ រទើបរបវារក្រនាេះរ ើយ។ ការរបថ
សយ៉ាងរនេះ
ររចើនថត្អសារឥត្ការ ឧបាដូចជសិសសនិ ងនិ សសិត្ថដលរបុងនឹ ងរប ងយក្ សញ្ញាបរត្អវីមយ ួ
កាលពី មន ុ មក្មិនគិត្ខុំសិក្ាររៀនសូរត្នូវរមររៀនរបស់
ខលួនឲ្យរចេះចាុំ រចេះថត្បថណែត្បរណា ែ យឲ្យរពលរវលាឆលងរៅជញឹក្ញាប់ លុេះ ដល់ រពលរប ងរទើបរបវាយក្រសៀវរៅត្ូច-ធុំមក្រត្ដាងពី មខ ុ រធវយ ើ ៉ា ងរនេះ កាលណារ ើ យរចេះចាុំរទៀត្? របើដល់ រពលរត្ូវរបថជងរៅរ ើ យ។ មា៉ាងរទៀត្,
រសចក្ែសា ី ល ប់ រនាេះជក្ុំពូលថ្នរសចក្ែទ ី ក្ ុ ខយ៉ាងធុំបុំផត្ ុ
មនុសសសត្វទុំងឡាយ ថត្ងភិត្ភ័យរត្់ រក្ជរមក្ រពលគឺរសចក្ែស ី ុខររៀងៗ ខលួន។
ររពេះថា
សាលប់ ។ របើានរ បុណយក្ុសល ដូចរមែចរ ើយ
រពលជួបរបទេះនឹងរសចក្ែទ ី ក្ ុ រខ ពួយជរគ្នដើបូងរ ើ យរទើប ត្ុយ៉ាងរនេះ អនក្ថដលក្ុំពុងថត្រធវសរបថ
ស មិនខុំបុំរពញ
ានឲ្យទនរក្ាសីលជអាទិ៍ទក្ ុ ក្នុងខលួនឲ្យបានបរិបូរពី ចាងយ នឹងសាងសនសុំបណ ុ យក្នុងរពលថដលជួបនឹងរសចត្ែទ ី ក្ ុ រខ ពួយ
បាន។ ររពេះថា “បុណយជមិត្រែ ៅភពខាងមុខ បាបជទុក្រខ ៅនារលាក្ក្ិយ បុណយជយនជើនិេះែមី នាុំមនុសសរបុសរសីឆង ល ទុកាខ”។ អុំរពើ បាបថត្ងនាុំសត្វឲ្យ ០៨
បិយអត្ែក្ថា
រសាយរសាក្
អុំរពើ បុណយថត្ងនាុំសត្វឲ្យបានសុខ
អុំរពើ បាបនាុំឲ្យអាប់ ក្ត្ ិ ែិ
យស អុំរពើ បុណយថត្ងនាុំឲ្យានក្ិត្យ ែិ ស។ ដូរចនេះ គួរថត្បុគល គ ទុំងឡាយ ខុំ ជរមេះមនទិលគឺរសចក្ែរី ៅ បនែិចមែងៗ
ម ងនិងអុំរពើ ដលា ៏ មក្អារក្ក្់
ឲ្យរជេះរស េះពី ខលួន
ដូចជបុគល គ ខុំពាយមដុសសរមួចថដក្ទលយ៉ាងណា
ជរមេះមនទិល គឺរសចក្ែរី ៅ
ការខុំ
ម ងចិត្ក្ ែ ៏យ៉ាងរនាេះថដរ។
ពិ រសសរទៀត្, កាលរបើរក្ើត្ជមនុសសរ ើ យ គួរក្ុប ុំ រណា ែ យខលួនឲ្យ ធ្លលក្់ រៅក្នុងរសចក្ែង ី ងឹត្ងងល់ ឬរដើររៅទុំងរធមចថភនក្រនាេះ ររពេះថាការរក្ើត្ ជមនុសសរនេះ មិនានរក្ើត្រ ើងរដាយងាយៗរទ ជការក្រមថ្រក្រពក្ណាស់ សមដូចជពុ ទភា ធ សិត្មួយបទថាាៈ
ក្ិមឆោ ម្នុស្សេបដិលាមោ ក្ិច្ោំ ម្ឆចន ជីវិតំ ក្ិច្ោំ ស្ទ្ធម្ាស្សវនំ ក្ិមឆោ ពុទ្ធធនម្ុេាមទ្ធ ថរបថាាៈ “ក្ិរយ ិ ថដលរត្ ប់ បានមក្រក្ើត្ជមនុសស ជរបស់ គប ឺ ុគល គ ថត្ងបានរដាយក្រម ជីវត្ ិ គឺការរស់ រៅថ្នសត្វទុំងឡាយ ជធមមជត្ិគប ឺ ុគល គ ថត្ងបានរដាយក្រម ការសាែប់ ធម៌ឬពក្យររបៀនរបរៅអុំពីសានក្់ ថ្នសបបុរស ជក្ិចចគប ឺ ុគគលថត្ងបានរដាយរក្ ការរោស់ ដឹងរបស់ រពេះសាមសមពុទទ ធ ុំង ឡាយ ជក្ិចគ ច ប ឺ ុគល គ ថត្ងបានរដាយក្រម”។ ពុ ទភា ធ សិត្រនេះ ានរសចក្ែរី ជលររៅទូលុំទលា ូ យជពន់ រពក្ណាស់ ររពេះថាការរក្ើត្ជមនុសសរនេះជរបស់ រក្; ០៩
រក្បានរស់ ោនានជីវត្ ិ ឲ្យបាន
បិយអត្ែក្ថា
យឺ នយូ រ
ថែមទុំងរក្បានសាែប់ ពក្យរពចន៍អុំពីសានក្់ ថ្នសបបុរសឲ្យបាន
ចាស់ លាស់ ពិ រសសបុំផត្ ុ រក្បានជួបនឹងរពេះសាមសមពុទរធ ទៀត្ផង។ រ
ត្ុរនេះ អស់ រលាក្អនក្ថដលជពុ ទសា ធ សនិ ក្ទុំងឡាយ កាលរបើបាន
មក្រក្ើត្ជមនុសសរពញលក្ខណាៈ
រ ើ យជអនក្របក្បរដាយរបាជ្ញាណ
រទៀត្រនាេះ គួរថត្រធវើអុំរពើ ណាមួយថដលានផលរបរយជន៍ ដល់ ជត្ិ សាសនា រពេះោជបលល័ងន ា ិងដល់ សាធ្លរណជន មិនរត្ូវទុក្ឲ្យកាលាៈរទសាៈឆលងរៅ
ួស
រដាយឥត្របរយជន៍រនាេះរទ ថែមទុំងមិនរត្ូវគិត្ថត្របរយជន៍សួនត្ួសងគម រគួសារបស់ ខលួនរ ើយ។
រត្ូវគិត្ដល់ របរយជន៍រ ួមនិងរបរយជន៍សាធ្លរណ៍
ចុំរពេះជត្ិ សាសនា រពេះោជបលល័ងជ ា អាទិ៍។ របើបុគល គ ណាមួយ គិត្ថត្ របរយជន៍សួនត្ួរសងគមរគួសាររបស់ ខលួន
មិនជួយសរនាែសដល់ អនក្រក្ខសត្់
ទុគត្ ៌ ជរដើម អនក្រនាេះឯងរវលាថដលជួបរបទេះរសចក្ែទ ី ក្ ុ រខ ពួយ ដូចជរចារ ភ័យអគគិភ័យនិ ងររគ្នេះថានក្់ ចថ្រងថផសងៗ ថត្ងថត្ទទួលរសចក្ែទ ី ក្ ុ រខ ពួយថត្ានក្់ ឯង។ សមដូចពុ ទភា ធ សិត្ថាាៈ
មន កាស្ី លភមត ស្ុខំ ថរបថាាៈ “អនក្បរិរភាគថត្ានក្់ ឯង រថមងមិមបានសុខ” ពុ ទភា ធ សិត្រនេះ ានរសចក្ែទ ី ល ូ ុំទលា ូ យ ថែមទុំងរបក្បរដាយអត្ថន័យយ៉ាងរជលររៅរទៀត្ ផង
ររពេះអត្ថន័យក្នុងភាសិត្រនេះ
រៅបញ្ញជក្់ បុគល គ ណាមួយថដលគិត្ថត្
របរយជន៍សួនត្ួ សងគមរគួសាររបស់ ខលួន។ ជនជើពូក្រនាេះរទៀត្ ពុុំ បាននឹក្ រឃើញដល់ របរយជន៍សាធ្លរណ៍ ដល់ មង ែ រសាេះ។ ដូរចនេះ រសចក្ែទ ី ក្ ុ រខ ពួយក្៏រត្ូវទទួលថត្ានក្ឯងថដរ។ ររពេះថារសចក្ែី សុខឋិ ត្រៅក្ថនលងណា ក្ថនលងរនាេះរ ើ យានរសចក្ែទ ី ក្ ុ ។ ខ រសចក្ែស ី ុខឋិ ត្ ១០
បិយអត្ែក្ថា
រៅរលើបុគល គ រ ូបណា
បុគល គ រ ូបរនាេះថត្ងបានជួបរសចក្ែទ ី ក្ ុ រខ ៅថ្ែងណាមួយ
រដាយពិ ត្របាក្ដ។ របើបុគល គ រ ូបណាថចក្រសចក្ែស ី ុខរៅឲ្យអនក្ដថ្ទ បុគល គ រ ូបរនាេះគង់បានទទួលរសចក្ែស ី ុខរដាយពិ ត្ថដរ។ ររពេះរ
ត្ុដរូ ចានេះរ ើ យ
រយើ ងទុំងឡាយគួរថត្រធវអ ើ ុំរពើ ជរបរយជន៍
សាធ្លរណ៍ ដល់ ជត្ិ សាសនា រពេះោជបលល័ង ា ដល់ ខលួននិងដល់ សាធ្លរណជន រទើបរបថ្ព។ ររពេះជនទុំងរនាេះសុទថធ ត្ជួយសររងាគេះ ជអនក្ានឧបការាៈគុណ ចុំរពេះរយើ ងនិងញាត្ិមត្ ិ ថ្ែ នរយើ ងផង។ រយើ ងមិនរត្ូវបរណា ែ យឲ្យជីវត្ ិ ្ន រៅរដាយឥត្ទីរៅ រត្ូវរធវអ ើ វីមួយទុក្ជរក្រដ ែិ៍ ល់ ក្ន ូ រៅនិងបឆ្ឆជនជន់ ររកាយ រទើបរ្មេះថាជអនក្ានចិត្រែ មោែ ក្រ ុណាចុំរពេះអនក្រក្ខសត្់ ។ សមដូចជសុភាសិត្ថដលបណឌិត្និពនធទក្ ុ ថាាៈ រស់ រៅធមមោ ធីោរបាប់ ថា
រស់ ឥត្ត្ថ្មល
លុេះថត្របឹងថរបង
ទុក្រក្រសា ែិ៍ ន ថ្ដ
ទុក្ពក្យសមែី
រទើបរស់ ថ្ែលថាល។ របើមន ិ ដូរចានេះ
ទុក្ជខុំរស់
រៅយូ រយ៉ាងណា
រស់ ឥត្អុំរពើ
សមែុក្រលាកា
ធីោរបាប់ ថា
រស់ អន់ ជងសត្វ។
១១
បិយអត្ែក្ថា
ថែមទុំងរសបនឹងសុភាសិត្មួយរទៀត្ថាាៈ “រ ូបសត្វទុំងឡាយថត្ងចាស់ រគ្នុំរគ្ន
រក្ររែិ៍ ្មេះរៅនាមិនរគ្នុំរគ្ន
រ ើយ”។ រៅក្នុងថ្ផទសុភាសិត្ទុំងពី ររនេះ
សូមរលើក្យក្ពក្យថដលានខលឹម
សារពី រា៉ាត្់ មក្រធវកា ើ រនិទសសន៍រពមទុំងវិនិចយ ឆ័ និងពរងីក្ដូចត្រៅ ៖ ពក្យថា “រូប” ថរបថា ធមមជត្ិវនា ិ សបាត្់ បង់រៅរដាយអុំណាចរៅែ និងរត្ជក្់ បានដល់ ភត្ ូ រ ូប៤គឺ ដី ទឹក្ រភលង ើ ខយល់ ថដលអារស័យរៅក្នុងរ ូប រនាេះ ឯង។ រ ើ យជធម៌ានលក្ខណាៈនិងរ ូបោងយ៉ាងជក្់ ចាស់ ថត្ផទុយរៅ វិញ ជធម៌ឥត្វិញ្ញាណ សរាប់ ដង ឹ រសជត្ិ រៅែរត្ជក្់ អវីទុំងអស់ ។ មា៉ាងវិញរទៀត្ រលាក្ថរបថា “ថត្ងថត្កាលយពី ត្ច ិ រៅររចើន, ពី រក្មងរៅ ចាស់ , ពី ចររមើនរៅវិនាស”។ សពវ សត្វរត្ូវថត្ដឹងនូវដើរណើ ររបរពឹ ត្រែិ ៅរបស់ រ ូប ថដលរលាក្សនមត្ថា អត្ែភាព។ អត្ែភាពរនេះឯង បានដល់ អវីមយ ួ ថដល រក្ើត្រ ើង រ ើ យរឃើញចាស់ នឹងរភនក្ រលាក្រៅថា រ ូប រទេះបីរ ូបរនាេះជ រភទរសីឬរភទរបុសក្៏រដាយ របើរក្ើត្រ ើងរ ើ យ មិនយូ ររ ើយថត្ងវិនាស រៅជធមមោ ថែមទុំងមិនបានទទួលរទុំរទ រៅោមរពលរវលារទៀត្ផង។ រ
ត្ុ ឹ ន ងរ ើ យ
បានជរពេះសមណរគ្នត្មថដលជរគូយ៉ាងឯក្និង
ជទសសនវិទយ ូ ៉ា ងរឆនម ើ ក្នុងពិ ភពរលាក្រនេះ រទង់រោស់ ថាាៈ
រូេំ ជីរតិ ម្ឆចនំ នាម្មោតតំ ន ជីរតិ “រ ូបរបស់ សត្វទុំងឡាយថត្ងចាស់ រគ្នុំរគ្នរៅ សត្វទុំងឡាយមិនរគ្នុំរគ្នរ ើយ”។
មា៉ាងរទៀត្
១២
ឯនាមនិងរគ្នត្ែរបស់
រ ូបរនេះឯងរបើទក្ ុ ជជនណា
បិយអត្ែក្ថា
មួយជើនាញខាងរវទយវិទានិងធម៌វទ ិ ាយ៉ាងណាក្៏រដាយ
ក្៏មន ិ អាចរក្ឧបាយ
នឹងបនែជវី ត្ ិ អាយុ សងាខរ ឲ្យរស់ រៅយឺ នយូ របានរ ើយ។ ថត្ងវិលរៅមក្ដូច ជក្ង់ចរក្ ថដលរចេះថត្វិលរៅមុខឥត្ឈប់ ឈររៅមួយក្ថនលងរក្ើត្រទ។ ការ ផ្ទលស់ បែូរថ្នរ ូបរនេះឯង រទើបរលាក្ឲ្យរ្មេះថា “អនិចក្ ច មម=សាលប់ =ងាប់ ”។ មា៉ាងរទៀត្ រ ូបរនេះឯង ររបៀបបាននឹងដុថ្ើ នពពុ េះទឹក្ ថដលរត្ូវរលក្ បក្់ របាក្មក្ក្ររ ើងរៅជដុធ ើ ៗ ុំ ប៉ាុថនែពុុំបានឋិ ត្រែរយឺ នយូ ររ ើយ ថ្ែងណា មួយនឹងកាលយរៅជទឹក្វិញរដាយពិ ត្របាក្ដ។ ឯពក្យថា “នាម” ថរបថា ធមមជត្ិណាមួយថដលឱនងាក្រររៅឬធមមជត្ិណាមួយថដលានថត្រ្មេះ ឥត្ានរ ូប សណា ឋ នរនាេះក្៏រៅថា នាម ថដរ។ នាមរនេះឯង រទេះបីជរ្មេះវ ុត្ថុក្ែី ជមនុសសក្ែី ជសត្វក្ែី រលើក្ថលងថត្ ធមមជត្ិថដលមិនទន់ ោុំងរ ើង មិនទន់ រក្ើត្រ ើង រទើបឲ្យរ្មេះថា នាមមិន បាន។ ពក្យថា នាមរនេះរទៀត្ ានរសចក្ែទ ី ល ូ ុំទលា ួ យ រ ើ យមិនងាយនឹង សាបសូនយរដាយងាយរ ើយ។ ដូចជនាងវិសាខា អនាែបិណឌិក្រសដឋី ថដល ជអនក្ានលបីរ្មេះរៅក្នុងរពេះពុ ទសា ធ សនា
សម័យថដលរពេះសាមសមពុទ ធ
រទង់គង់រៅរ ើយ។ សក្មមភាពនិងចរិយសមប័ទ រពមទុំងរ ូបសមបត្ែិ របក្ប រដាយរសាភណភាពយ៉ាងបរិបូណ៌ រ ើ យថែមទុំងជអនក្ានជើរនឿសមរ ផលរទៀត្ផង។ រដាយរ
ត្ុ
ត្ុផលនិងសានថ្ដរបស់ ជនទុំងរនាេះ របើទក្ ុ ជរ ូបោង
កាយថបក្ធ្លលយរៅោប់ រយឆ្នុំយ៉ាងណា ក្៏ នាម របស់ ជនជើពូក្រនាេះរៅរស់ ររវើក្រ
ូ ត្មក្ដល់ សពវ ថ្ែង
ថដលរយើ ងបានសាគល់ រ្មេះរដាយពិ ត្របាក្ដ។
ដូរចនេះរឃើញថា នាមានន័យថបលក្គ្នន; ពិ ត្ានថត្ជគូនឹងពក្យថា រូប។ ប៉ាុថនែ រ ូបថត្ងផ្ទលស់ បែូរនិងថបក្ធ្លលយរៅវិញជការចាុំបាច់
មិនអាចបុគល គ ណាមួយ
ហាមឃ្លត្់ ោោុំងចាុំថ្ែងរនេះ ថខរនាេះ ឆ្នុំមខ ុ បានរ ើយរចេះថត្វិលរៅរក្រសចក្ែី ១៣
បិយអត្ែក្ថា
វិនាសជនិច។ ច ឯនាមវិញរនាេះ មិនរចេះពុ ក្ផុយរលួយរដាយរភលង ើ រឆេះឬក្៏វនា ិ សឯងៗ រនាេះរទ ថត្ងរៅរស់ ររវើក្រលើសក្លរលាក្ ថែមទុំងពុុំ ងាយនឹងសាបសូនយ ឆ្ប់ ៗរនាេះថដរ។ អធិបាយមក្ប៉ាុរណណេះ សឲ្យរឃើញថា រ ូបនិងនាមានភាពរផសងគ្នន។ របើរយើ ងដឹងថា រ ូបថត្ងថបក្ធ្លលយ, រ ូបក្ុំណត្់ មន ិ បាន, រ ូបថត្ងពុ ក្ផុយរលួយ រៅោមសភាពរៅែនិងរត្ជក្់ រនាេះ
រត្ូវថត្រយើ ងរធវអ ើ ុំរពើ ណាមួយឲ្យបានជ
របរយជន៍ រ ួមនឹងរបរយជន៍សាធ្លរណ៍ ដល់ ជត្ិ សាសនា រពេះោជបលល័ង ា ដល់ ខលួននិងដល់ សាធ្លរណជន ររពេះថាជីវត្ ិ គឺការរស់ រៅរនេះ ខលេះានរបរយជន៍ ខលេះឥត្របរយជន៍។ ជីវត្ ិ មនុសសថដលានរបរយជន៍រនាេះគឺាៈ មនុសស ណាមួយថដលក្ុំពុងរស់ រៅក្នុងរលាក្រនេះ របើជបពវ ជត្ ិ (អនក្បួសក្នុងរពេះពុ ទ ធ សាសនា)
អនក្បួសរនាេះបានសិក្ាក្បួនចាប់ ខាងរពេះពុ ទសា ធ សនាររៅរជេះ
រ ើ យ ថែមទុំងបានរបរពឹ ត្ោ ែ មការរចេះដឹងរនាេះ រ ើ យបានបុំរពញមុខងារ ោមឋានាៈរបស់ ខលួន រដើមបីឲ្យរក្ើត្ផលរបរយជន៍ ថែមទុំងក្ិចកា ច រណាថដល រត្ូវទក្់ ទងដល់ ផូវល រលាក្រទៀត្ផង។ ប៉ាុថនែក្ច ិ កា ច រទុំងរនាេះឥត្ទស់ ខុសនឹងចាប់ រពេះពុ ទសា ធ សនា បានបុំរពញក្ិចកា ច ររនាេះឯង សមោមសត្ថភាពថដលអាចរធវបា ើ ន
រ ើយ រដើមបីឲ្យ
រក្ើត្ផលរបរយជន៍ដល់ រពេះពុ ទសា ធ សនាផង ដល់ ខលួននិងដល់ សាធ្លរណជន ផង ឥត្ានខជិលរចអូស រធវខ ើ លួនឲ្យជបពវ ជត្ ិ លមមទីពឹងខលួនឯងបាន ទុំងឲ្យជន ឯរទៀត្ទីពឹងផង។ របើរគ
សថវញ ិ
រគ
សថរនាេះានចិត្ស ែ បបុរស
១៤
ានរបាជ្
សាគល់
បិយអត្ែក្ថា
ការខុសរត្ូវពិ ត្ រ ើ យរបរពឹ ត្ម ែ ន ិ ឲ្យខុសឆ្គុំឆង គ បុំពនរៅរលើផូវល ពុ ទច ធ រក្និង អាណាចរក្ឬចាប់ រដឋបបរវណី
រពមទុំងបានរធវរើ បរយជន៍ឲ្យរក្ើត្រ ើងដល់
របរទសជត្ិាត្ុភម ូ ិ ដល់ សាសនានិងដល់ សាធ្លរណជនទួរៅ រដាយក្ាលុំង កាយវាចាចិត្ន ែ ិងក្ាលុំងរទពយ។ រគ
ជីវត្ ិ ថ្នមនុសសទុំងរនាេះ
រទេះជបពវ ជត្ ិ ក្ែី
សថក្ែី រ្មេះថាជីវត្ ិ ានរបរយជន៍ រដាយពិ ត្។ ររពេះមនុសសរនាេះបាន
បុំរពញក្ិចកា ច ររបស់ ខលួនដ៏ានរបរយជន៍
ក្នុងរពលថដលានជីវត្ ិ រស់ រៅ
លុេះដល់ អស់ ជវី ត្ ិ រៅ
អាចជូនខលួនឲ្យរៅទទួលរសចក្ែី
ក្ិចកា ច រថដលខលួនរធវើ
សុខក្នុងបររលាក្ផង អនក្ថដលរធវអ ើ ុំរពើ លអក្ុង ន រពលថដលខលួនានជីវត្ ិ រស់ រៅ យ៉ាងរនេះ រ្មេះថា ជីវត្ ិ មនុសសានរបរយជន៍។ ររពេះក្ិចកា ច រថដលសល់ រៅ ថត្ងបានជរបរយជន៍សរាប់ បចាឆជនរធវជ ើ គុំរ ូ។ មិនថត្ប៉ាុរណា ណ េះ ថត្ង បានជរបរយជន៍សរាប់ ជត្ិ សាសនានិងជនទួរៅផង។ ជីវត្ ិ មនុសសថដលគ្នមនរបរយជន៍រនាេះ គឺមនុសសណាមួយ ថដលក្ុំពុង រស់ រៅក្នុងរលាក្ របើបពវ ជត្ ិ ពុ ទសា ធ សនិក្ បពវ ជត្ ិ រនាេះ មិនយក្ចិត្ទ ែ ក្ ុ ដាក្់ ក្នុងការររៀនសូរត្ឲ្យរចេះចាុំនវូ ក្បួនចាប់ ថផនក្រពេះពុ ទសា ធ សនា, ថបរជចូលចិត្ែ ក្នុងការរបរពឹ ត្ទ ែិ ស់ ខុសនឹងចាប់ រពេះពុ ទសា ធ សនារៅវិញ
ឥត្បានបុំរពញ
មុខការណាមួយថដលនាុំឲ្យានផលរបរយជន៍ដល់ រពេះពុ ទសា ធ សនា របរទសជត្ិាត្ុភម ូ ិោមទុំនងថដលបពវ ជត្ ិ គួររធវបា ើ នរនាេះ
រត្ ប់ ជរធវខ ើ លួន
ឲ្យជបុគល គ ានក្់ សាទក្់ ដរើ ណើ រក្នុងការចររមើនដល់ រពេះពុ ទសា ធ សនា ជត្ិាត្ុភម ូ ិ
របរទស
រពមទុំងរធវខ ើ លួនឲ្យឃ្លលត្រចញចាក្ផលរបរយជន៍ក្ុង ន បចចុបបនន
និងបររលាក្។ របើរគ ការរធវសរបថ
ដល់
សថវញ ិ រគ
សថរនាេះជអនក្របាសចាក្សត្ិបញ្ញា ាន
សក្នុងក្ិចកា ច រជនិចច
ចូលចិត្ថែ ត្របរពឹ ត្រែ ធវថើ ត្អុំរពើ អារក្ក្់
ានអបាយមុខនិងបញ្ច រវោជរដើម ជអុំរពើ នាុំឲ្យខលួនវិនាសក្នុងរលាក្ទុំងពី រ ១៥
បិយអត្ែក្ថា
ឥត្បានបុំរពញក្ិចកា ច រណាមួយថដលានរបរយជន៍
ដល់ រពេះពុ ទសា ធ សនា
ដល់ របរទសជត្ិ ាត្ុភម ូ ិនិងដល់ សាធ្លរណជន មនុសសថបបរនាេះរទៀត្ របើ ខលួនជអនក្ានក្ាលុំងរទពយយ៉ាងណាក្៏រដាយ ក្៏មន ិ អាចយក្ក្ាលុំងរទពយរនាេះ រៅរធវអ ើ វី ឲ្យរក្ើត្ជផលរបរយជន៍សរាប់ ខលួននិងសាធ្លរណជនថដរ។ រដាយ រហាចរៅ សូមបីថត្ការចាយវាយបរិរភាគររបើរបាស់ ក្ុង ន រគួសាររបស់ ខលួនរនាេះ ក្៏ពុុំហានចាយវាយថដរ ពិ រសសរទៀត្ សូមបីថត្ទិញឱសែសរាប់ ថក្រោគ ខលួននិ ងរគួសារខលួនក្៏ ពុុំហានចុំណាយរទៀត្ផង។ ចូលមក្ដល់
លុេះដល់ រពលមរណសម័យ
រទពយសមបត្ែថិ ដលខលួនខុំបរញ្ច ញរញើសថក្អលត្សូជមួយធមម-
ជត្ិរនាេះ ក្៏រត្ូវវិនាសអស់ រៅរដាយពុុំ បានបរញ្ច ញផលរបរយជន៍ ណាមួយ ទុក្ឲ្យក្ូនរៅរសាេះរ ើយ។ ជីវត្ ិ មនុសសថបបរនេះ ជជីវត្ ិ ឥត្របរយជន៍ពិត្ ឧទ
រណ៍ ដូចសម័យថដលរពេះសាមសមពុទរធ ទង់គង់រៅរ ើយ
ជអនក្ក្ុំណាញ់បុំផត្ ុ
សូមបីថត្ចង់ទទួលទននុំអថមបង
មចឆរយ ិ រសដឋី
ក្៏មន ិ ហាននិយយ
របាប់ ភរិយ សូរដក្រក្ើត្ទុក្ខ ររពេះថត្ពី ចង់បរិរភាគនុំរនាេះ ការរធវយ ើ ៉ា ងរនេះ ជរ
ត្ុនាុំឲ្យខូចក្ិត្យ ែិ សផង
ថែមទុំងជអនក្មិនជទី រពញចិត្ថ្ែ នជនទួរៅ
ផង។ ជីវត្ ិ ដូចយ៉ាងមចឆរយ ិ រសដឋរី នេះ ជជីវត្ ិ ឥត្របរយជន៍ ររពេះខលួនកាល រស់ រៅពុុំ បានក្សាងអវីឲ្យបានថ្ែលែូរន
ទុក្ឲ្យក្ូនរៅររកាយៗសាគល់ សានថ្ដខលួន
រសាេះ។ រពេះពុ ទជ ធ ាចស់ ថដលជរគូមយ ួ យ៉ាងឯក្រៅក្នុងពិ ភពរលាក្រនាេះ រទង់ រោសសថមែងថាាៈ “បុគល គ ឯណារស់ រៅថត្មួយថ្ែង រ ើ យបានរធវរើ បរយជន៍ យ៉ាងររចើន បានរធវអ ើ ុំរពើ លអររចើន ជីវត្ ិ ថ្នបុគល គ រនាេះជជីវត្ ិ របរសើរថ្ែលែូរន ជង ជីវត្ ិ ថ្នបុគល គ ថដលរស់ រៅោប់ រយឆ្នុំ ថដលពុុំ បានរធវរើ បរយជន៍អវីដល ៏ អបនែិច ណារសាេះ។ ១៦
បិយអត្ែក្ថា
រ
ត្ុរនេះរ ើ យ រយើ ងទុំងឡាយថដលជពុ ទសា ធ សនិក្ បានមក្រក្ើត្
ជមនុសសរពញលក្ខណាៈ
រពមទុំងានជីវត្ ិ រស់ រៅ
ក្នុងឋានាៈថដលរបក្ប
រដាយចាប់ រពេះពុ ទសា ធ សនា ចាប់ សរាប់ រដឋរគប់ រគ្នន់ គរួ ក្ុរុំ ភលក្ខលួនឲ្យរសាេះ ខុំរបឹងថរបងបណែុេះសត្ិបញ្ញាឲ្យរគប់ រគ្នន់ ខុំពិចារណានូវរទឹសែីថ្នរពេះពុ ទថធ ដល រពេះអងគបានសថមែងទុក្មក្រនាេះឲ្យចាស់ លាស់ រទើរបថ្ព; ខុំក្ាចត្់ បង់នវូ អុំរពើ អារក្ក្់ លាមក្ថដលបណឌិត្ពុុំ សររសើរ; គួររបកាន់ យក្រត្ូវ លេះបង់អុំរពើ អារក្ក្់ អុំរពើ ខុស។ លេះបង់រទស របកាន់ យក្គុណ លេះបង់អុំរពើ បាបរបកាន់ យក្បុណយ ថដលបណឌិត្ថត្ងោប់ អានរទើបរបថ្ព។ ពិ រសសបុំផត្ ុ គួរថត្រធវអ ើ ុំរពើ ជក្ុសលទន់ ខលួនានជីវត្ ិ រស់ រៅ ក្ុំចាុំ ដល់ មរណភាពចូលមក្សរងគុបរទើបរឭក្រឃើញអុំរពើ ជក្ុសលរនាេះ។ ធមមកថា ថដលសថមែងអុំពីការរសឡាញ់ខលួនរនាេះ ក្៏សមោមកាល រវលាថដររ ើ យ ថត្មុននឹងបញ្ច ប់នវូ ធម៌រទសនាក្នុងឱកាសរនេះ សូមរបមុរុំ បមូលក្ុសលថដលរក្ើត្ពី ការសាែប់ ធម៌រនេះ
ឧទទិសចុំរពេះវិញ្ញាណក្ខនថ្ធ នអត្ីត្
បុពវបុរសទុំងឡាយ ានរពេះមហាក្សរត្ជអាទិ៍។ សូមឲ្យបុពវបុរសទុំងរនាេះ ឋិ ត្រៅក្នុងរសចត្ែស ី ុខថត្មា៉ាង។ —សូមឲ្យរពេះមហាក្សរត្ទុំងពី ររពេះអងគ
ានសរមែចរពេះមហាក្សរត្ិ-
យនីនិងសរមែចរពេះរបមុខរដឋ មួយអរនលើរដាយរពេះោជវងានុវងស មរនែីោជការ រគ្នប់ ត្ថុំ ណងរបក្បរដាយបរមសុខថត្មា៉ាងត្ររៀងរៅ។ —សូមឲ្យរបជពលរលាក្រគប់ ឋានាៈក្នុងសក្លរលាក្ បានរបក្បរដាយ រសចត្ែស ី ុខ ក្ុឲ្ ុំ យានរពៀររវោនឹងគ្នន។ —សូមឲ្យសក្លរលាក្ បានរសចត្ែស ី ុខសងប់រ ១៧
ូ ត្ត្ររៀងរៅ រ ើ យ
បិយអត្ែក្ថា
ានសានចិត្រែ បក្បរដាយរមោែ
ក្រ ុណា
រដើមបីរក្ាមិត្ភា ែ ព
ភាត្រភាព
សមភាព សនែិភាពនិងយុ ត្ធ ែិ ម៌។ ធម៌រទសនា ថដលសថមែងមក្ប៉ាុរណណេះ សនមត្ថាចប់ រដាយសរងខប។ រសាវរជវរដាយាៈ ថាច់ សត្៉ឹ ម
១៨