Tạp chí Thế giới PR số 02/2010

Số 02/2010

ĐỔI MỚI QUẢN LÝ GIÁO DỤC ĐẠI HỌC BÁO CHÍ LÀ NGHỀ THÔNG TIN PR TRONG CHÍNH PHỦ

SOFT SKILL?...

PR TRONG TRƯỜNG ĐH ĐẠI HỌC HÒA BÌNH VỚI MỤC TIÊU CHẤT LƯỢNG “VỀ THÔI”

Khởi nghiệp cùng

Khoa Quan hệ công chúng và Truyền thông Trường Đại học Hòa Bình Giới thiệu chung : Cùng với sự phát triển của CN Tư bản và nền kinh tế thị trường, ngành Quan hệ công chúng (Public relations- Gọi tắt là PR) chuyên nghiệp ra đời và phát triển, khẳng định vai trò thiết yếu của mình trong xã hội và nền kinh tế hiện đại, PR trở thành một công cụ quan trọng để bảo vệ, duy trì và phát triển các hoạt động kinh tế, văn hóa, xã hội của các cơ quan tổ chức. Các chuyên gia PR là người chịu trách nhiệm quản lý mối quan hệ giữa tổ chức, doanh nghiệp và công chúng rộng rãi của tổ chức đó; bảo vệ uy tín, xây dựng và phát triển thương hiệu cho cơ quan, tổ chức, tạo dựng, phát triển mối quan hệ hiểu biết lẫn nhau và duy trì sự tín nhiệm. Xuất hiện ở Việt nam chưa lâu nhưng ngành QHCC đang được coi là ngành ưa chuộng nhất (hotest) bởi sự mới mẻ, tính năng động và thu nhập cao khi ra trường cho người học ngành này. Ngày 16.02.2009 Bộ giáo dục và Đào tạo ra quyết định số 92/QĐ-BGDĐT mở và đào tạo ngành Quan hệ công chúng và truyền thông tại trường Đại học Hòa Bình. Trường Đại học Hòa Bình trở thành trường đại học thứ ba trên cả nước được phép đào tạo chuyên ngành này. Lực lượng cán bộ và chương trình đào tạo: Trưởng Khoa: Nhà Báo, CVCC Dương Trọng Dật, nguyên tổng biên tập báo Sài Gòn giải phóng Cán bộ giảng viên: Đội ngũ cán bộ giảng viên cơ hữu và thỉnh giảng giàu kinh nghiệm giảng dạy và thực tiễn, đến từ các trường đại học, học viện, các tòa soan báo, các hãng kinh doanh, doanh nghiệp lớn như CocaCola, Toyota(8 Giáo sư, phó giáo sư, 10 tiến sỹ, 16 thạc sỹ và 5 cử nhân đại học)…… Với chương trình đào tạo được soạn bởi các chuyên gia PR chuyên nghiệp và tham khảo chương trình chuẩn của các trường có danh tiếng trên thế giới ở Canada, Anh, Mỹ …. , Khoa 2

Thế giới PR / Số 2 - 2010

QHCC và TT Trường Đại học Hòa Bình sẽ sớm “trình Làng” những cử nhân QHCC năng động, sáng tạo với đầy đủ các kỹ năng PR cần thiết, vững vàng trong chuyên môn, có khả năng đảm đương bất cứ nhiệm nào mà xã hội giao phó. Đặc biệt với sự ra đời của tạp chí “Thế giới PR”, Khoa QHCC tạo ra cho sinh viên một sân chơi lành mạnh, giúp sinh viên thực hành kỹ năng làm báo và các kỹ năng PR ngay từ năm đầu tiên khi bước chân vào giảng đường đại học. Sau 4 năm theo học tại Khoa QHCC- Trường Đại học Hòa bình Sinh viên tốt nghiệp sẽ có vốn kiến thức sâu rộng, thành thạo các kỹ năng chuyên ngành và có đủ năng lực để tham gia các hoạt động xã hội sau khi tốt nghiệp: * Về kiến thức Các Cử nhân QHCC được trang bị kiến thức chuyên ngành vững vàng trên các lĩnh vực như báo điện tử, báo in, phát thanh, truyền hình, quảng cáo và các lĩnh vực khác của PR, có khả năng thực hiện mọi nhiệm vụ liên quan tới các mối quan hệ giao tiếp trong xã hội như phát ngôn viên, giám đốc truyền thông hay PR tiếp thị của một tổ chức hay một doanh nghiệp. Cử nhân tốt nghiệp ngành PR có hiểu biết rộng về mọi mặt của đời sống xã hội, có thể thực hiện các chức trách và công tác tại các tổ chức có liên quan đến báo chí, truyền thông đại chúng, các bộ

phận marketing của các công ty. * Về kỹ năng Cử nhân ngành QHCC được đào tạo kỹ năng thực hành trên các lĩnh vực báo chí, phát thanh, truyền hình …., có khả năng phân tích, thảo luận, bình luận những vấn đề về báo chí, QHCC trong các tồ chức nhà nước cũng như trong các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Điều này giúp sinh viên khi ra trường có thể sớm hòa nhập và phát triển trong môi trường làm việc mới. Cử nhân khoa QHCC có kỹ năng viết, giao tiếp và biên tập tốt. Có thể viết các thông cáo báo chí, các bài thuyết trình, nghiên cứu, tư vấn và làm việc với khách hàng. Có thể tổ chức các sự kiện đặc biệt cho các cơ quan, doanh nghiệp, xây dựng các kế hoạch quảng bá và truyền thông tới các đối tượng khác nhau. * Về năng lực và việc làm sau khi tốt nghiệp: Cử nhân QHCC có khả năng thực hiện các chương trình phỏng vấn, biên tập viên tại các cơ quan báo chí, tạp chí, hãng tin, hãng thông tấn, đài phát thanh, đài truyền hình; làm cán bộ giảng dạy, cán bộ nghiên cứu tại các cơ sở đào tạo, nghiên cứu về báo chí và QHCC; làm cán bộ chức năng trong các cơ quan như lãnh đạo, quản lý doanh nghiệp hoặc thực hiện các chức trách, công tác đòi hỏi sự hiểu biết có hệ thống, cơ bản về lý luận và kỹ năng nghiệp vụ về QHCC như các cơ quan văn hóa – tư tưởng và các cơ quan, đơn vị tổ chức chính trị - xã hội. Có lẽ chính bởi do sức hấp dẫn của nghề PR đối với giới trẻ và phương châm giáo dục đúng đắn “lấy chất lượng đào tạo làm tiêu chí” nên ngay sau khi thành lập Khoa QHCC và TT đã tập hợp được gần 400 sinh viên đầy nhiệt huyết với nghể PR về tụ họp dưới mái trường Đại học Hòa Bình để cùng với 1500 sinh viên của Trường “Nâng cánh bay xa” thực hiện những hoài bão, ước mơ và khát vọng của thế hệ trẻ. •Khoa QHCC và TT

CÙNG BẠN ĐỌC L

ời đầu tiên cho phép ban biên tập nội dung tạp chí Thế giới PR gửi lời cảm ơn chân thành đến quý độc giả xa gần đã ủng hộ Thế giới PR trong thời gian qua. Thế giới PR đang cố gắng từng ngày để mang được nhiều hơn thông tin và kiến thức đến cho độc giả. Ra mắt vào những ngày đầu năm 2010, khi mà nền kinh tế đất nước đã có những cuộc “vượt cạn” thành công, Thế giới PR góp phần cung cấp cho bạn đọc những thông tin bổ ích về một lĩnh vực vô cùng mới mẻ, lý thú và thiết thực đối với mỗi tổ chức, cá nhân. PR là gì? Giải mã như thế nào những bí mật của PR? PR vận hành ra sao trong hoạt động của các doanh nghiệp, các tổ chức xã hội, các cơ quan truyền thông? Hoạt động thực chất của PR trong nền kinh tế thị trường như thế nào? Không chỉ thế, tạp chí Thế giới PR còn tham vọng cung cấp cho bạn đọc nhiều vấn đề về đời sống xã hội, khám phá khát vọng và nỗ lực chinh phục đỉnh cao của các doanh nhân, các nhà họat động văn hóa, giáo dục, các nhà báo, các văn nghệ sĩ. Bạn đọc có thể tìm thấy ở đây những phút thư giãn với các tác phẩm văn học nghệ thuật, biết và hiểu thêm về một địa điểm du lịch hấp dẫn. Thời gian tới, chúng tôi mong muốn nhận được nhiều bài viết hơn nữa từ quý độc giả, góp phần xây dựng nội dung tạp chí thêm phong phú và hấp dẫn. Mọi đóng góp và ý kiến xin gửi về địa chỉ email: qhcc@ttuni.com.vn Thay mặt ban biên tập, xin cảm ơn!

•Ban Biên Tập

Số 2 - 2010 / Thế giới PR

TRONG SỐ NÀY ĐỔI MỚI QUẢN LÝ GIÁO DỤC ĐẠI HỌC

Thế giới PR / Số 2 - 2010

ĐH HÒA BÌNH VỚI MỤC TIÊU CHẤT LƯỢNG

NƯỚC TƯƠNG ĐEN

MC Hồng Phượng:Trưởng thành hơn về mọi mặt

Thời trang Minh Hạnh: ĐƠN GIẢN MÀ HUYỀN BÍ

NHỌC NHẰN NGHỀ BÁO

Mùa xuân đi trẩy hội Lim

LỤA TÂN CHÂU - VANG BÓNG MỘT THỜI

NỤ CƯỜI CHÂU THỔ

LÀNG CƯỜI VĂN LANG

Trang thơ

Kho báu

TỰ TI DÂN TỘC

ĐỘC ĐÁO HÀNG CHÂU

KỲ VĨ HẠ LONG

Cốm làng Vòng

BƯỞI NĂM ROI

BÁO CHÍ LÀ NGHỀ THÔNG TIN

PR trong hoạt động của Chính phủ

PR LÀ MỘT NGHỆ THUẬT

SOFT SKILL? BẠN CÓ BIẾT ?

NHỮNG NGƯỜI NỔI TIẾNG & VĂN HÓA PR

KHỞI NGHIỆP cùng 8X

MỞ RỘNG & SIẾT CHẶT

THÙNG RÁC HÀ NỘI: Vừa thừa, Vừa thiếu

Cuộc sống nơi bãi Giữa sông Hồng

GIẤC MƠ THƯỢNG ĐẾ

TIN NHANH PR

HỌC TIẾNG ANH TRÊN BEA.VN

TUỔI TRẺ PR & SÁNG TẠO KHOA HỌC KỸ THUẬT

TÌNH BẠN

“VỀ THÔI”

THƯ GIÃN

“VŨ ĐIỆU TÌNH YÊU KHÔNG TUỔI”

TÂM SỰ MÙA THI

Số 02/2010

ĐỔI MỚI QUẢN LÝ GIÁO DỤC ĐẠI HỌC BÁO CHÍ LÀ NGHỀ THÔNG TIN PR TRONG CHÍNH PHỦ

SOFT SKILL?...

PR TRONG TRƯỜNG ĐH ĐẠI HỌC HÒA BÌNH VỚI MỤC TIÊU CHẤT LƯỢNG “VỀ THÔI”

,IǔJ OHIJƼQ DÜOH

Số 02/2010 Gương mặt trang bìa: Tuyết Nhung (PR1)

TIÊU ĐIỂM

ĐỔI MỚI QUẢN LÝ GIÁO DỤC ĐẠI HỌC •ĐẶNG ỨNG VẬN (GS. TSKH. NGND. Hiệu trưởng Trường Đại học Hoà Bình)

Chỉ thị của Thủ tướng và Chương trình hành động của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã thể hiện quyết tâm rất lớn tạo sự đổi mới toàn diện, giáo dục đại học bắt đầu từ khâu đột phá thay đổi mạnh mẽ công tác quản lý nhà nước cũng như của các cơ sở giáo dục đại học, kiên quyết chấm dứt tình trạng không kiểm soát được chất lượng đào tạo. Trong Chỉ thị về Đổi mới Quản lý giáo dục Đại học giai đoạn 2010 – 2012 ban hành ngày 27 tháng 2 năm 2010, Thủ tướng đã chỉ rõ trách nhiệm của Bộ Giáo dục và Đào tạo trong việc thực thi quản lý nhà nước bao gồm: tham mưu cho Chính phủ (mục 6), lập kế hoạch (mục 2, 5 và 8), định chế (mục 3, 4, 10 và 11), hướng dẫn, kiểm tra, giám sát (mục 7 và 12) và đánh giá (mục 9). Thủ tướng cũng đã khẳng định vai trò và trách nhiệm của các Bộ, ngành và địa phương, khẳng định cần tạo cơ chế và động lực trong quản lý nhà nước và quản lý của các cơ sở đào tạo. Chương trình hành động của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã nêu rất cụ thể từng công việc phải làm, cán bộ, đơn vị phụ trách và thời hạn thực hiện ở cấp Bộ; cũng đã chỉ ra những công việc cần thiết các trường phải thực hiện. Trong một số nội dung 6

Thế giới PR / Số 2 - 2010

chủ yếu, Chương trình hành động cũng quy định rõ hình thức xử phạt nếu các trường chậm trễ trong việc thực hiện. Chương trình hành động của Bộ GD - ĐT đã thể hiện được một bước tiến quan trọng trong công tác quản lý cấp nhà nước. Hiệu quả của Chương trình không thể đánh giá ngày một ngày hai được nhưng tính công khai, minh bạch và sự kiên quyết trong kế hoạch tổ chức thực hiện đã hứa hẹn những thay đổi quan trọng. Thực tiễn phát triển đa dạng và phong phú của giáo dục đại học Việt Nam trong thời gian qua cho thấy hệ thống giáo dục đại học luôn luôn chịu những tác động nhiều chiều từ xã hội, từ hội nhập quốc tế và đặc biệt là từ sự xâm nhập ngày càng tăng của cơ chế thị trường. Sẽ rất không thực tế nếu tách giáo dục

đại học khỏi cơ chế thị trường bởi vì giáo dục đại học đáp ứng nhu cầu nhân lực trình độ cao cho thị trường lao động và thị trường khoa học - công nghệ. Lao động có trình độ cao và khoa học công nghệ tiên tiến là bí quyết cất cánh của mọi nền kinh tế. Ngày nay, trên thế giới, Nhà nước đứng ra trợ giúp xu thế đổi mới giáo dục đại học định hướng nhu cầu của thị trường với ba phương thức chủ yếu: bãi bỏ định chế (de-regulation), tư nhân hoá (privatization) và chống độc quyền(de-monopolization). Điều đó phản ánh tư tưởng “nhà nước nhỏ nhưng hiệu quả”. Sự tương tác lẫn nhau giữa Nhà nước với giáo dục đại học cũng chuyển từ kiểu Nhà nước định chế sang kiểu Nhà nước giám sát (state supervising model). Điều đáng chú ý là, đại học tuy

TIÊU ĐIỂM

đã được trao quyền tự chủ khá lớn từ tay Nhà nước, nhưng cơ chế thị trường lại trở thành sự trói buộc mới mà giáo dục đại học khó có thể thoát ra về các mặt như kinh phí, học phí, quản lý, nhân sự đánh giá… và đều đã nảy sinh những ảnh hưởng sâu rộng. Thực tiễn phát triển giáo dục thế giới cho thấy, cải cách giáo dục đại học định hướng thị trường không hề đòi hỏi Chính phủ hoàn toàn rút lui mà là chính phủ xuất phát từ nhu cầu của thị trường để dẫn dắt sự vận hành của giáo dục đại học. Một mặt, đối với chính phủ mà nói, điều tiết và quản lý các trường đại học là trách nhiệm không thể chối bỏ; mặt khác, thị trường là rất không ổn định và hỗn loạn, trường đại học cũng cần tới sự điều hành nắm bắt có hiệu quả của chính phủ, chẳng hạn, trên phương diện tổ chức

đào tạo một số ngành nghề, về sự mở rộng các nghiên cứu cơ bản, sử dụng hệ thống “đánh giá chất lượng”... Ngoài ra, khi thị trường chưa chín muồi, có rất nhiều yếu tố, kể cả hành vi do con người gây ra sẽ tạo nên sự dao động của thị trường, quá trình cải cách giáo dục đại học định hướng nhu cầu thị trường, vì thế, cần có một trật tự pháp chế để được bảo vệ. Những khiếm khuyết của thị trường dễ dẫn đến sự bất cập và lãng phí trong đầu tư giáo dục, và sự can thiệp của chính phủ là có tính hợp lý của nó. Khi phân tích về thị trường chi phối giáo dục đại học Hoa Kỳ, có học giả đã viết: “nhưng trong giai đoạn sớm, giai đoạn định hình của cạnh tranh thị trường ở nhiều quốc gia thì dường như là để thị trường chi phối giáo dục đại học sẽ là một sự lựa chọn đặc biệt ngây thơ đối với các nhà

hoạch định chính sách”. Đối chiếu với sự phát triển giáo dục đại học Việt Nam dễ dàng nhận thấy rằng chúng ta đang dần dần bị lôi cuốn theo sự vận hành của quá trình này. Chúng ta đang mở rộng khu vực tư nhân trong giáo dục đại học bằng cách chia sẻ chi phí giữa nhà nước và người học, mở thêm các trường tư và chuyển các trường dân lập thành tư thục. Chúng ta cũng dần dần tạo điều kiện cạnh tranh bình đẳng giữa các trường trong khu vực công và tư, giữa các trường công với nhau, giữa các trường tư với nhau và giữa các trường của Việt Nam với các trường nước ngoài. Luật Giáo dục cũng đã khẳng định sự bình đẳng giữa truờng công và trường tư. Sự khác biệt chỉ là ở nguồn vốn đầu tư. Xu thế chống độc quyền trong giáo dục đại học Việt Nam vì thế đã Số 2 - 2010 / Thế giới PR

TIÊU ĐIỂM rất rõ ràng. Chính phủ cũng đã nhấn mạnh trong nhiều văn bản chính thức về việc trao quyền tự chủ cho các trường, nhấn mạnh tính tự chủ phải đi kèm với tự chịu trách nhiệm trước xã hội (trách nhiệm về tinh thần, pháp lý và trách nhiệm giải trình). Việc trao quyền tự chủ cho các trường tức là giảm thiểu sự can thiệp của chính phủ về các mặt tài chính, nhân sự, chương trình giảng dạy đối với đại học, đem quyền đưa ra những quyết sách giao cho trường học; đồng thời với tăng cường quản lý vĩ mô, kiên quyết thực hiện nới lỏng, giảm bớt các thủ tục hành chính, giảm bớt xin - cho. Cân bằng cung cầu trong giáo dục đang được điều tiết bởi cả chính phủ và thị trường. Quy định về mở ngành và xác định chỉ tiêu tuyển sinh cho các trường đại học - cao đẳng là một sự đổi mới cần được ghi nhận, theo đó, việc mở ngành hoặc tăng chỉ tiêu tuyển sinh của các trường chủ yếu dựa vào 3 yếu tố: chỉ tiêu phát triển của toàn hệ thống; năng lực tuyển sinh và đào tạo của nhà trường những năm trước đó và thực tế sự chuẩn bị về đội ngũ và cơ sở vật chất phục vụ đào tạo của trường trong năm học tới. Mặt khác, chủ trương kiên quyết kiểm soát cho được chất lượng đào tạo của Chính phủ cũng không nằm ngoài xu thế đó. Xuất phát từ quan điểm trên đây, tôi kiến nghị: thứ nhất, Bộ Giáo dục và Đào tạo nên bổ sung một mục trong chương trình hành động: Lãnh đạo Bộ và các đơn vị liên quan trong 8

Thế giới PR / Số 2 - 2010

cơ quan Bộ rà soát tổng thể tất cả các công việc lâu nay do Bộ làm trực tiếp hoặc Bộ quyết định. Những công việc nào mà cán bộ ở cơ quan Bộ vẫn làm, những nội dung nào mà Bộ vẫn xét duyệt lâu nay, nếu đi ngược lại những nguyên tắc trên đây thì nên bãi bỏ như trong thời gian vừa qua, Chính phủ đã loại bỏ một phần đáng kể các văn bản thủ tục hành chính các cấp. Đây cũng là một dịp Bộ rà soát lại cơ cấu tổ chức quản lý, tách các cơ quan tài trợ, các nhà quản lý khỏi những người cung cấp dịch vụ cũng như tách bạch các chức năng tư vấn, phân phối và quản lý ở tầm vĩ mô. Thứ hai: nên có một nghiên cứu so sánh về tính tự chủ của các trường nước ngoài và các trường của Việt Nam tại Việt Nam để có thể đề xuất một cơ chế tự chủ thoả đáng cho các trường của Việt Nam nhằm tạo điều kiện pháp lý để các trường Việt Nam có thể cạnh tranh bình đẳng với các trường nước ngoài. Quản lý bao gồm việc lập kế hoạch, tổ chức, phân bổ và huy động nguồn lực: nhân lực, tài chính và tự

nhiên, chính sách tuyển dụng nhân viên, lãnh đạo, điều khiển và kiểm soát một tổ chức hoặc sự nỗ lực vì mục đích hoàn thành một mục tiêu nào đó. Một trong những hạn chế ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng và việc nâng cao chất lượng giáo dục đại học Việt Nam chính là nguồn lực tự nhiên thể hiện ở môi trường, cảnh quan và diện tích đất đai của các trường. Nhà trường có thể tuyển dụng nhân lực từ nhiều nguồn trong xã hội: sinh viên, nghiên cứu sinh tốt nghiệp, có thể huy động vốn đầu tư từ xã hội, nhưng nguồn tự nhiên chỉ có thể trông chờ vào nhà nước. Không có đất đai rộng rãi thì không có trường lớp khang trang, giảng đường luôn chật chội, phòng thí nghiệm bé nhỏ, cơ sở thực hành hạn chế dẫn tới hạn chế năng lực nâng cao chất lượng đào tạo của trường. Nhu cầu học tập ngày càng tăng, nhu cầu nhân lực trình độ cao ngày càng lớn thì quỹ đất dành cho các trường đại học cũng cần phải tăng theo cho phù hợp. Vì vậy, tôi kiến nghị Chính phủ giao Bộ Tài nguyên Môi trường, Bộ Xây dựng, Bô Tài Chính phối hợp với Bộ GD - ĐT trình Chính phủ một chương trình quốc gia dành quỹ đất cho các trường đại học công và tư. Chủ trương của Chính phủ giao đất sạch cho các trường tư thục được thể hiện trong Nghị định 69/2008/NĐ - CP ngày 30 /05/2008 là một chủ trương rất hợp thời và rất cần được hiện thực hoá. Thay vì phải bỏ rất nhiều công sức tiền bạc lo

TIÊU ĐIỂM cho khâu đất đai xây dựng, các trường có thể tập trung đầu tư vào việc xây dựng các giảng đường khang trang, các phòng thí nghiệm, thực hành tiên tiến. Tác động của chính sách này đến chất lượng giáo dục đại học Việt Nam chắc chắn là không nhỏ. Chất lượng là sự đáp ứng nhu cầu của người học. Nhìn ra thế giới, kiến thức nhân loại là chung, kỹ năng của nhân loại cũng là chung nhưng để học hỏi những kỹ năng, những kiến thức đó, không nước nào, không dân tộc nào có cách tổ chức giáo dục hoàn toàn giống nhau và có không ít những mô hình đã thành công. Điều thực sự đáng nói ở đây là nền giáo dục nào càng đa dạng, càng thiếu tính khuôn phép, tính nhất thể thì nền giáo dục ấy càng hiệu quả và hiệu quả nhất là nền giáo dục đại học Hoa Kỳ. Giáo dục cho mọi người luôn là mục tiêu hướng tới của các cải cách liên quan đến giáo dục. Bình đẳng về tiếp cận có vai trò quan trọng trong duy trì ổn định xã hội cũng như tăng cường đoàn kết dân tộc. Giáo dục nhằm phục vụ các mục đích phát triển kinh tế không có nghĩa là tạo ra những công dân cứng nhắc, rập khuôn theo các yêu cầu về khoa học kỹ thuật. Trong thời đại mới khi yếu tố con người càng ngày càng nắm vai trò chủ chốt quyết định thành công thì các nước cũng nhận thức rằng giáo dục phải nhằm tạo ra những con người toàn diện, phát triển mọi mặt và

được tôn trọng. Mặt khác, chuyển từ giáo dục tinh hoa sang giáo dục cho số đông, chuyển từ nền giáo dục cho những người thích học sang cho những người đa phần buộc phải đi học, từ một tập thể người học tương đối đồng đều về chất lượng và năng lực sang một tập thể đa dạng cả về năng lực, trình độ và tâm nguyện là một sự biến đổi ghê gớm đối với hệ thống giáo dục và xã hội. Những thay đổi này khiến cho mô hình giáo dục tinh hoa và cả xã hội đều không thích ứng kịp. Vì thế, tôi kiến nghị: hệ thống giáo dục đại học cần được cơ cấu lại sao cho học sinh, sinh viên không bị mối đe doạ thải loại mà thay vào đó là sự chuyển đổi từ nội dung đến hình thức và phương thức học tập thích hợp với năng lực, sao cho mỗi người đều cảm thấy mình “ngồi đúng chỗ”, cảm thấy việc học là có ích, là hứng thú và đều có thể “thành đạt”. Phân tầng chất lượng đào tạo để thiết kế hệ thống giáo dục đại học, để tập trung đầu tư của

nhà nước là việc cần làm. Sẽ có các trường tinh hoa như là Đại học Tổng hợp trước đây, có các trường đào tạo nhân lực đáp ứng nhu cầu xã hội và có các trường đáp ứng nhu cầu học tập của số đông. Bộ GD - ĐT sẽ xây dựng tiêu chuẩn kiểm định chất lượng riêng cho từng tốp trường, bởi nếu không, chúng ta hoặc sẽ hạ thấp tiêu chuẩn các trường Top trên hoặc làm nản lòng các trường Top dưới. Rất nên phân biệt giữa tiêu chuẩn kiểm định (nhằm đảm bảo các trường thực hiện mục tiêu/nhiệm vụ chính trị một cách có chất lượng) và tiêu chuẩn xếp hạng (như những tiêu chuẩn của trường ĐH Jiao Tung Thượng Hải). Dĩ bất biến ứng vạn biến. Lấy mục tiêu tối thượng của giáo dục là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài cho đất nước làm cái bất biến, nội dung, chương trình, phương thức, tổ chức hệ thống giáo dục là cái khả biến để có thể đáp ứng được nhu cầu nhân lực và học tập luôn biến động của xã hội và thị trường./. Số 2 - 2010 / Thế giới PR

TIÊU ĐIỂM

ĐH HÒA BÌNH VỚI MỤC TIÊU CHẤT LƯỢNG •TS. Trần Thị Thu Hà (Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Hòa Bình)

Phóng viên: Chào Cô! Thưa Cô, được biết trước khi về làm quản lý ở các trường Đại học Cô đã có khoảng thời gian hơn 30 năm làm việc trong Bộ Tài chính. Cô có thể cho biết công tác quản lý tài chính có gì khác so với công tác quản lý giáo dục. TS. Trần Thị Thu Hà: Xin cảm ơn phóng viên trẻ quan tâm và biết tôi đã làm việc trong ngành tài chính hơn 30 năm, cũng già quá rồi (cười). Hiện nay có nhiều trường phái khác nhau đưa ra các “khái niệm quản lý” để trả lời câu hỏi “quản lý là gì?” như của Tailor, Fayel, Hardkoont, Peter. Fdruker, Peter F. Dalark... nên chưa có định nghĩa thống nhất. Tuy vậy, theo tôi có thể hiểu “Quản lý là một hoạt động bao gồm chủ thể, khách thể, mục đích, điều kiện quản lý trong một thời gian nhất định”. Theo cách hiểu đó thì quản lý tài chính và quản lý giáo dục giống nhau ở chỗ “quản lý” bao gồm 5 yêu tố: - Chủ thể: Ai quản lý? - Khách thể: Quản lý ai? - Mục đích: Quản lý vì gì? - Điều kiện: Quản lý như thế nào? - Thời gian: Bao lâu? “Quản lý” vừa là khoa học, vừa là nghệ thuật, và hai ngành tài chính, giáo dục hoạt động khác nhau, nên cả 5 yếu tố nêu trên đều khác nhau, bởi vậy quản lý cũng phải khác nhau. 10

Thế giới PR / Số 2 - 2010

Phóng viên: Đối với mỗi tổ chức, cá nhân hay một cơ quan, đoàn thể thì cơ sở vật chất bao giờ cũng là một trong những yếu tố quyết định tới sự tồn tại và phát triển bền vững. Điều đó đúng với trường Đại học Hòa Bình như thế nào? TS. Trần Thị Thu Hà: Cơ sở vật chất là một trong những yếu tố có tính quyết định đối với sự tồn tại và phát triển của một trường Đại học, nhưng không phải là yếu tố duy nhất. Bởi có cơ sở vật chất khang trang, nhưng không có đội ngũ cán bộ, giảng viên, nhân viên và sinh viên thì trường Đại học cũng không tồn tại, phát triển. Trường Đại học Hòa Bình đang từng bước nỗ lực thực hiện 10 tiêu chí đảm bảo chất lượng đào tạo Đại học do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định. Trong đó rất coi trọng cơ sở vật chất là tiêu chí thứ 9 để đảm bảo chất lượng đào tạo. Phóng viên: Đại học Hòa Bình là một cái tên mới trên bản đồ Giáo dục Việt Nam, những bạn trẻ đang và sẽ trở thành sinh viên của Trường chắc hẳn đều muốn biết bộ mặt cơ sở vật chất của trường hiện nay và sau này trong một tầm nhìn xa hơn. Rất mong nhận được những lời chia sẻ của cô về vấn đề này? TS. Trần Thị Thu Hà: Để có cơ sở vật chất đáp ứng yêu cầu giảng dạy, học tập, đảm bảo chất lượng, Hội đồng Quản trị Trường Đại học Hòa

TIÊU ĐIỂM Bình đã và đang lo đất xây dựng trụ sở * HĐQT chủ trương trường tại Hà Nội khoảng 63ha (trong đó nhà trường hoạt động đào tại xã Tiến Xuân, huyện Thạch Thất 60.7 tạo vì mục tiêu chất lượng ha, Mỹ Đình, Q. Cầu Giấy 0.35 ha, Quận không vì mục tiêu lợi Thanh Xuân 2ha). Trường đang sử dụng nhuận. Vì vậy, mức học phí của trường thấp hơn 4 cơ sở tại Hà Nội (Mỹ Đình II, Số 216 các trường ngoài công đường Nguyễn Trãi, số 220 đường Tây lập tại Hà Nội. Học phí Sơn, số 220 Đường Láng) với hơn 7000 chủ yếu đảm bảo chi phí m2. Trong đó, có 54 phòng học tất cả đều hoạt động thường xuyên có thiết bị dạy học, 13 phòng máy với 615 máy tính, 8 xưởng thực hành với 200 của trường, phần vốn loại thiết bị, 2700 đầu sách thư viện... Để xây dựng cơ sở vật chất chuẩn bị cho năm học 2010-2011, Trường ban đầu do các nhà đầu sẽ xây dựng tiếp tại Mỹ Đình đủ chỗ học TS. Trần Thị Thu Hà - Phó Hiệu trưởng tư lo. Chủ trương này đã cho 5000 sinh viên. làm yên lòng sinh viên và Sau khi Chính phủ phê duyệt làng đại giảm bớt gánh nặng tài học tại huyện Thạch Thất, Hà Nội. Trường sẽ xây chính cho BGH và đội ngũ CB, GV, NV đang dựng trên khu đất 60.7ha tại xã Tiến Xuân. Với làm việc cho trường. khu đất khá rộng như vậy, Trường Đại học Hòa * Trường khai thác mọi nguồn thu hợp pháp Bình sẽ có khu giảng đường hiện đại, khu làm dù nhỏ nhất để bổ sung kinh phí cho trường. việc thích hợp cho cán bộ và các GS, PGS, khu Ngoài học phí, trường tận thu các nguồn từ hợp Xưởng thực hành đầy đủ và đặc biệt sẽ chăm lo tác liên kết đào tạo với các doanh nghiệp; tổ chức thư viện điện tử, khu văn hóa thể thao ký túc xá, kinh tế các tổ chức chính trị nghề nghiệp, các các dịch vụ cho sinh viên, cán bộ, giảng viên, Trường, các Viện, các Trung tâm trong và ngoài nhân viên của trường. nước. Trong xu thế Nhờ quy hoạch và thiết kế của hội nhập quốc gia chuyên gia nước ngoài, hy vọng trường và quốc tế hiện này, Đại học Hòa Bình sẽ là một trường Đại con đường phát học khang trang, hiện đại cho sinh viên triển nguồn lực nói Việt Nam và sinh viên nước ngoài đến chung và nguồn tài học, ngang tầm với các Đại học trong chính nói riêng chỉ nước và quốc tế. có thể là “hợp tác, liên kết”. * Trường tổ chức Phóng viên: Tài chính là vấn đề chi tiêu hợp lý theo nhạy cảm và phức tạp. Những trường thứ tự ưu tiên và tiết ngoài công lập thường phải đối mặt kiệm: với một vấn đề tài chính nan giải là học phí cao - Ưu tiên chi phí trang thiết bị cho các phòng hơn các trường công. Trường Đại học Hòa Bình học đầy đủ. giải quyết bài toán này như thế nào? - Ưu tiên chi phí giảng dạy cho giảng viên. TS. Trần Thị Thu Hà: Tài chính đúng là vấn - Ưu tiên chi học bổng cho sinh viên học khá, đề khó khăn của các trường Đại học ngoài công giỏi, xuất sắc, sinh viên nghèo, dân tộc. lập. Nhưng càng khó khăn, các trường Đại học - Mỗi CB, NV làm nhiều việc và thu nhập theo ngoài công lập càng tìm nhiều giải pháp để thoát “kết quả đầu ra”. ra và tự khẳng định thương hiệu. Trường Đại học - Mỗi GV đảm bảo giảng dạy đủ giờ chuẩn theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, được Hòa Bình cũng có những giải pháp đặc thù: Số 2 - 2010 / Thế giới PR

TIÊU ĐIỂM trả lương cao hơn khi đạt thêm học hàm, học vị. - Trường ban hành “Quy chế chi tiêu nội bộ”, quy định thủ tục và quy trình thanh toán các khoản chi phí. Không có khoản chi nào ngoài thủ tục, quy trình được thanh toán. - Phân cấp từng phần hoặc toàn phần cho các Phòng, Khoa để đơn vị thực hiện tự chủ tài chính, tiết kiệm chi tiêu. Phóng viên: Được biết Cô vừa là Phó Hiệu trưởng nhà trường vừa kiêm nhiệm chức Trưởng khoa Tài chính - Kế toán một trong những Khoa đi đầu trong mọi phong trào của Trường Đại học Hòa Bình. Bên cạnh sự bận bịu của công việc

chắc hẳn Cô cũng có rất nhiều kỷ niệm ngọt ngào đối với sinh viên? TS. Trần Thị Thu Hà: Khi biết tôi nhận lời về trường Đại học Hòa Bình làm việc, một người bạn đã hỏi “làm để làm gì mà làm mãi thế?”. Tôi trả lời ngay “làm để trẻ, khỏe và vui”. Về trường Đại học Hòa Bình tôi làm nhiều việc cùng một lúc: Phó Hiệu trưởng, Chủ nhiệm Khoa Tài chính - Kế toán, Giám đốc Trung tâm du học Quế Lâm Trung Quốc, Chủ tịch Công đoàn trường. Sau hai 12

Thế giới PR / Số 2 - 2010

năm thành lập, Trường đã tuyển được gần 1500 sinh viên trong đó Khoa Tài chính - Kế toán gần 750 sinh viên, đội ngũ CBGVNV cơ hữu và thỉnh giảng đã gần 300 người. Trường Đại học Hòa Bình thật sự là “Một cơ thể sống thiêng liêng”. Tôi thấy mình khỏe, trẻ, vui và thanh thản. Thực hiện lời dạy của các cụ xưa “Tiến vi quan, thoái vi sư”, sau khi rời Bộ Tài chính về hưu, tôi làm việc tại các trường Đại học Phương Đông, Đại học Bà Rịa - Vũng Tàu và nay là Đại học Hòa Bình. Tôi có nhiều kỷ niệm với sinh viên. Tôi nhớ một kỷ niệm gần đây. Một buổi chiều mùa đông rất lạnh, sau ngày làm việc, tôi về đến nhà xe của Trường, nhà đã trống vắng hết xe, cuối nhà một cô gái quay lưng úp mặt vào tường, tôi đến gần, chần chừ không biết có phải là sinh viên của trường không? Hồi lâu sau tôi đặt tay lên vai và cô gái quay lại, nước

mắt còn chảy dài. Được biết cô gái là sinh viên năm thứ nhất của Trường, người dân tộc Nùng, quê tận Bắc Kạn, cha đã mất, mẹ đi nương bị ngã gãy chân, mắt gần mù, em không đủ tiền đóng học phí nên trường đã thông báo không được thi hết học kỳ, em sẽ phải bỏ học, về quê giúp mẹ, không còn hy vọng đổi đời. Quả đúng như vậy. Tôi đã làm thủ tục để em vay tín dụng sinh viên và hứa nếu em thi hết học kỳ đạt khá, giỏi, trường sẽ cấp học bổng và trợ cấp diện sinh viên dân tộc. Về

TIÊU ĐIỂM phần mình tôi đã tặng em một suất học phí. Cuối học kỳ ấy em thi 7 môn đều đạt điểm 7; 8. Đến ngày nhà giáo Việt Nam 20/11, em đến gặp tôi và tặng một món quà ngộ nghĩnh như hồi mẫu giáo. Tôi mở tờ giấy gấp tư và đọc nét chữ nắn nót: “Lúc ở nhà mẹ cũng là cô giáo Khi đến trường cố giáo như mẹ hiền Mẹ và cô là hai cô giáo Cô và mẹ đấy hai mẹ hiền” Tôi nhớ sinh viên này bởi sự ngây thơ trong sáng với ước mơ đổi đời của sinh viên người dân tộc, nhưng sự nghiệt ngã đời thường đã ngăn cản các em, nếu biết nâng đỡ các em sẽ làm được những điều kỳ diệu cho bản thân, gia đình và Tổ quốc. Phóng viên: Một câu hỏi cuối thay cho lời kết: Nếu có điều gì đó muốn nói với các em đang và sẽ là sinh viên của “Mái trường mang tên niềm khát vọng”, Cô sẽ nói điều gì? TS.Trần Thị Thu Hà: “Mái trường mang tên niềm khát vọng” là của các em. Bốn năm học trong trường Đại học rất ngắn ngủi nhưng có tính quyết định cả đời người. Để sau này không nuối tiếc một thời thanh xuân, các em hãy coi đây là “cơ hội vàng” để “chỉnh mình, tích lũy kiến thức, rèn kỹ năng, xây tình bạn”. “Kiến thức, kỹ năng, tình bạn” là những tài sản vô giá để các em mang theo vào đời sau khi tốt nghiệp Đại học. Phóng viên: Xin chân thành cảm ơn Cô! Ngày 05/4/2010 Thanh Hà (thực hiện)

Số 2 - 2010 / Thế giới PR

SỰ KIỆN TRUYỀN THÔNG

NƯỚC TƯƠNG ĐEN *Tổng quan sự việc *Chất độc trong nước tương gay từ cuối năm 2001, chất gây ung thư Đứng ở góc độ chuyên môn, hai chuyên gia 3-MCPD đã được phát hiện có trong nước đầu ngành tại khu vực TPHCM là PGS-BS Nguyễn tương. Tuy nhiên ngành Y tế TP.HCM đã Chấn Hùng và BS Đặng Huy Quốc Thịnh - Phó GĐ không công bố thông tin này. Trong các năm tiếp BV Ung bướu TPHCM - đã cho biết mối quan hệ theo, hàng loạt kết quả xét nghiệm nước tương bị giữa chất này với bệnh ung thư. Trong chuyên “ém”, dù đã vượt mức đến “kinh hoàng” (có mẫu môn, chất 3-MCDP là viết tắt của chữ 3 Monolên đến 1.700mg/kg, trong khi quy định cho phép Chloro Propane 1,2 Diol - hiểu một cách nôm na là không vượt trên 1mg/kg). chất có thể gây ung thư cho người sử dụng. Giới Mãi đến năm 2007, “câu chuyện” khoa học cảnh báo, 3-MCPD là chất nước tương có chứa chất gây ung có nguy cơ gây ung thư là nhờ thư mới được báo chí phanh vào việc xác định theo phương Con số 111 vụ ngộ phui. Khi đó, người tiêu dùng, pháp nghiên cứu trong phòng độc thực phẩm với 4.128 các siêu thị ngay lập tức thí nghiệm ở một số động người mắc, 31 người tử vong quay lưng với sản phẩm vật như chuột, thỏ... Theo đưa ra trong cuộc họp cuối năm 2009 này. Thậm chí có người đó cho thấy, 3-MCPD là của Ban Chỉ đạo quốc gia về vệ sinh an tên là Hà Hữu Tường đã chất có thể gây biến toàn thực phẩm (VSATTP) vừa qua rất có thể đâm đơn kiện doanh đổi gene - một trong chỉ là phần nổi của tảng băng chìm, nhưng cũng nghiệp sản xuất và những nguyên nhân cho chúng ta thấy được phần nào tình hình vệ sinh Sở Y tế TP.HCM, đòi hàng đầu gây nên ung an toàn ăn uống của người dân hiện nay. Thiết bồi thường 30 tỷ đồng. thư. nghĩ, nhìn lại sự vụ điển hình: nước tương có Hàng trăm nghìn lít nước Các bác sĩ cho biết: chứa độc chất 3-MCPD ồn ào nhất năm tương bị thu hồi, tịch thu và Hàng ngày chúng ta đang 2007, mọi chuyện dường như vẫn tiêu hủy. Các hãng sản xuất vô tình tiếp xúc với những tác còn nguyên tính nóng hổi. nước tương rơi vào tình cảnh nhân có thể gây đột biến gene sống dở chết dở... như virus, tia bức xạ, tia cực tím Trước sức ép dư luận, vụ “ém” và cả trong thực phẩm ăn uống thông tin nước tương bị đưa ra xử lý. Ông Lê nếu có những hoá chất (những độc chất như Trường Giang - Phó Giám đốc Sở Y tế TP.HCM 3-MCPD)... Chúng đều là những tác nhân có thể cũng bị kỷ luật với hình thức “khiển trách”; ông gây đột biến gene nếu cứ tác động lặp đi lặp lại Nguyễn Đức An - Chánh thanh tra Sở Y tế TP bị kỷ trên tế bào, đến một lúc nào đó sẽ gây tổn thương luật “cách chức”, sau này chuyển thành mức cảnh tế bào không hồi phục, dẫn đến đột biến vĩnh cáo vào năm 2009. viễn, từ đó gây ra ung thư. Sau sự cố nước tương đen nhiễm chất 3-MCPD Ở trường hợp chất 3-MCPD trong nước tương, (chất gây ung thư), cơ quan chức năng đã phải đây là độc chất chỉ phát sinh ra nếu nhà sản xuất vào cuộc chấn chỉnh, các cơ sở sản xuất hứa hẹn áp dụng sản xuất theo kỹ thuật cũ là phương pháp cải tiến kỹ thuật để cho ra sản phẩm sạch (không thuỷ phân bằng acid clohydric thì mới tạo ra chất có chất 3-MCPD) với giá bán cao hơn so với trước. 3-MCPD. Nếu nhà sản xuất áp dụng theo công Tuy nhiên, từ đó đến nay gần như thị trường này nghệ mới là lên men sinh học thì chất 3-MCPD bị buông lỏng, mạnh ai nấy làm. Theo cảnh báo hoàn toàn không có, hoặc nếu có thì cũng ở mức của một số chuyên gia: Thị trường nước tương cho phép, nên không gây hại cho sức khoẻ người hiện nay vẫn đang rất phức tạp. tiêu dùng.

Thế giới PR / Số 2 - 2010

SỰ KIỆN TRUYỀN THÔNG *Ém nhẹm thông tin – đùn đẩy trách nhiệm Nhìn lại những gì đã được báo giới khai thác rất cặn kẽ trong vụ nước tương đen thời gian ấy, cho đến bây giờ những người quan tâm đến vụ việc vẫn chưa hết bức xúc vì những hành động của các cá nhân có liên quan. Rõ ràng sự ém nhẹm thông tin khiến cho một “bí mật chết người” có cơ hội tồn tại qua bao nhiêu năm, sự né tránh, đùn đẩy trách nhiệm cho nhau… đã gieo vào tâm trí hoang mang sẵn có của công chúng những sự bất bình khó có thể tha thứ. Về vụ này, các báo đã phân tích một cách có hệ thống, cho thấy Phó GĐ Sở Y tế TPHCM Lê Trường Giang đã... “ỉm” thông tin nước tương nhiễm 3-MCPD. Ông Giang phát hiện nguồn tin nước tương nhiễm 3-MCPD từ năm 2002, có báo cáo Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Tài (kiêm Trưởng ban chỉ đạo liên ngành về chất lượng VSATTP của TP), nhưng sau đó không tích cực thực hiện chỉ đạo của ông Nguyễn Thành Tài về việc phối hợp với các cơ quan chức năng khuyến cáo người tiêu dùng không nên sử dụng các sản phẩm nước tương nhiễm chất gây ung thư. Trong những năm từ 2003 đến 2006, ông Giang liên tục nhận được thông tin về tình trạng nước tương sản xuất trong nước bị ô nhiễm 3-MCPD. Tuy nhiên, ông đã không báo cáo Đảng uỷ và Ban GĐ Sở Y tế vụ này. Ông Giang cũng giấu luôn cả lãnh đạo Thành uỷ và lãnh đạo UBND TPHCM. Chính ông Giang thừa nhận khi kết thúc đợt thanh tra năm 2005, thanh tra sở đã có báo cáo miệng với ông về tình hình sản xuất, lưu thông nước tương có 3-MCPD vượt quá quy định. Hơn nữa, khi Trung tâm Y tế dự phòng có công văn số 1574 (ngày 28.12.2006) báo cáo tình hình các cơ sở sản xuất nước tương vi phạm về hàm lượng 3-MCPD, ông Giang không báo cáo BS Dũng - Giám đốc Sở y tế TP, cũng không đưa vào hệ thống quản lý công văn đến của Sở Y tế, mà tự ý giao Trưởng phòng Quản lý VSATTP và Chánh Thanh tra sở.

Ngày 11.8.2005, Giám đốc Sở Y tế ra QĐ số 587/SYT-QĐ thành lập Đoàn thanh tra liên ngành VSATTP (thời hạn từ 12.8.2005 đến 12.10.2005). Trong lúc thanh tra nửa chừng, khi thấy ông An chánh Thanh tra Sở báo cáo kết quả có nhiều mẫu nước tương hàm lượng 3-MCPD không đạt, ông Giang đã ký công văn số 4326/SYT-NVY (ngày 16.9.2005) gửi Cục ATVSTP, xin gia hạn thời gian công bố hàm lượng 3-MCPD cho các DN, để “giúp” một số Cty, DN, cơ sở không ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh. Đến khi đợt thanh tra vừa kết thúc vào ngày 12.10.2005, thì ngày 17.10.2005, ông Giang tiếp tục ký công văn số 4820/SYT-NVY, với nội dung: “Sở Y tế chấp nhận gia hạn thời gian công bố hàm lượng 3-MCPD đến 30.2.2006”. Đây chính là “lá bùa” ém công bố kết quả của thanh tra... Đã thế, trong báo cáo tổng kết hoạt động Chương trình đảm bảo VSATTP của TPHCM năm 2006 (tổ chức ngày 14.4.2007, do ông Giang - với tư cách Phó trưởng ban thường trực Ban chỉ đạo liên ngành về VSATTP - ký) gồm 19 trang, chỉ thấy vẻn vẹn 20 chữ phê bình nước tương mua ở chợ có... độ đạm quá thấp. Chưa hết, trong kế hoạch hành động đảm bảo VSATTP năm 2007 (gồm 8 trang, cũng do ông Giang ký), không hề có chữ nào đề cập cần phải giải quyết ngay tình trạng nước tương nhiễm 3-MCPD! Ai cũng có thể đặt câu hỏi: Vậy, động cơ gì khiến các nhà chức trách đặt lợi ích của một số DN lên trên tính mạng, sức khoẻ hàng triệu người dân, nếu không phải vì lợi ích của ông gắn với DN? Đây phải chăng là dấu hiệu của tội phạm tham nhũng?... Đáng nói, sau khi bị báo chí phanh phui, những người liên quan lại liên tục đổ lỗi cho nhau là chủ mưu trong vụ “ỉm” thông tin về nước tương bị nhiễm 3-MCPD nhằm tạo điều kiện cho các cơ sở nước tương bán sản phẩm thu lợi. Trong khi tìm hiểu về việc ém nhẹm thông tin, báo giới đã liên lạc với ông Nguyễn Xuân Mai Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh y tế công cộng tại TPHCM. Ông Mai từ chối với lý do: “Tất cả các kết quả đều đã được chúng tôi báo cáo với Cục Số 2 - 2010 / Thế giới PR

SỰ KIỆN TRUYỀN THÔNG ATVSTP. Cục mới là cơ quan chức năng đủ thẩm quyền công bố...”. Sau khi dư luận lên tiếng mạnh mẽ về tình trạng ém nhẹm thông tin, thì chính ông Nguyễn Xuân Mai ngày 24.5, đã tiết lộ những kết quả kiểm nghiệm từ tháng 1.2006-4.2007 mà không hề... e ngại vấn đề không có “thẩm quyền công bố”. Theo đó, viện đã nhận tổng cộng từ nhiều nguồn 213 mẫu nước tương, kết quả có đến 69 mẫu có chất 3-MCPD vượt tiêu chuẩn cho phép, từ mức 1,4 lần đến 3.029 lần. Tuy nhiên đến ngày 25.5, ông Trần Đáng - Cục trưởng Cục ATVSTP - thông tin cho báo chí biết rằng, cục chỉ nhận được thông tin nước tương chứa chất 3-MCPD vượt tiêu chuẩn cho phép thông qua báo chí (?). Ông Trần Đáng cũng lại cho biết mãi đến giữa tháng 5, cục mới nhận được báo cáo kiểm tra nước tương từ Sở Y tế TPHCM. Nhưng sau khi nhận được, cục cũng không công bố cho NTD biết, mà cho rằng việc công bố là việc riêng của Sở Y tế TPHCM. Vậy thì Cục ATVSTP đã để đâu mất chức năng, nhiệm vụ được Nhà nước giao là quản lý ATVSTP nhằm bảo vệ sức khoẻ NTD trên cả nước? Việc cục đổ trách nhiệm công bố kết quả kiểm nghiệm nước tương cho mỗi Sở Y tế TPHCM có cho thấy một sự thờ ơ đối với hàng chục triệu NTD trên các tỉnh, thành còn lại? Phản ứng về vụ việc ém nhẹm thông tin nước tương chứa độc chất, người dân tỏ ra vô cùng giận dữ, bức xúc. Trên báo Tuổi trẻ, một bạn đọc ở Tiền Giang đã lên tiếng: Từ trước đến nay, báo chí đã nhiều lần đặt vấn đề phải công bố tên các cơ sở sản xuất nước tương có chất gây ung thư để bảo vệ người tiêu dùng nhưng các cơ quan chức năng vẫn phớt lờ. Như vậy có khuất tất gì ở đây không? Việc ngành y tế TP.HCM “ém nhẹm” nước tương có chất gây ung thư cho thấy vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm đã bị ngay cơ quan kêu gọi người dân thực hiện an toàn vệ sinh thực phẩm thả nổi. Người tiêu dùng giờ đây hoang mang tự hỏi liệu sau nước tương đến gia vị nào trong bữa ăn có chất gây bệnh mà cơ quan chức năng ém nhẹm, 16

Thế giới PR / Số 2 - 2010

không công bố? Trả lời cho câu hỏi của phóng viên báo Lao Động về trách nhiệm của các cơ quan chức năng, luật sư Trần Hồng Phong - Trưởng Văn phòng luật sư Phong & Associates, thuộc đoàn luật sư TPHCM cho rằng: Hai cơ quan Thanh tra Bộ Y tế và Cục ATVSTP phải chịu trách nhiệm trong việc để chậm công bố thông tin hoặc thông tin vi phạm bị ém nhẹm, vấn đề là xác định mức độ trách nhiệm đến đâu mà thôi. Là cơ quan cấp trên, có chức năng kiểm tra, giám sát việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của đơn vị ở địa phương, lại để xảy ra tình trạng như vậy, sao lại không bị liên đới? Mặt khác, những kết quả được báo cáo trong mấy năm qua, cũng lại không công bố, thì họ phải chịu trách nhiệm trực tiếp, chứ không thể tất cả “đánh bùn sang ao” cho Sở Y tế TPHCM. Vậy trách nhiệm cần phải xem xét ở đây ít nhất là đối với 3 cơ quan: Sở Y tế TPHCM, Thanh tra Bộ Y tế và Cục ATVSTP, chứ không thể chỉ một cơ quan, đơn vị nào! *Chiêu PR của một hãng nước tương Thông tin nước tương C là một trong hàng loạt sản phẩm được công bố từ Thanh tra Sở Y tế TPHCM có chứa chất 3-MCPD vượt tiêu chuẩn cho phép, cộng thêm thông tin về nước tương này tại Bỉ đã bị UBATTP Liên minh Châu Âu cho là có chất 3-MCPD khiến NTD hoang mang. Tuy nhiên ở thời điểm ấy, tại nhiều quán ăn, thậm chí trên nhiều tuyến đường ở HN có dán tờ quảng cáo khá to, in rất đẹp: “C tự hào là nước tương duy nhất được Bộ Y tế cho phép công bố “không có 3-MCPD” trên bao bì”. “Cam kết trả 1 tỉ đồng cho bất cứ ai tìm được một chai nước tươn C không đạt tiêu chuẩn của Bộ Y tế về chất 3-MCPD”. Giải thưởng 1 tỉ đồng mà Cty công bố rộng rãi rất dễ đánh lừa người tiêu dùng (NTD), bởi vào thời điểm báo chí đăng tải thông tin từ Thanh tra Sở Y tế TPHCM danh sách “đen” tới 20 nhà sản xuất (NSX) vi phạm, trong đó có nước tương C. Vậy “đòn” quảng cáo với giải thưởng hết sức hấp dẫn của Vitecfood quả là đánh trúng tâm lý NTD. Nước

SỰ KIỆN TRUYỀN THÔNG tương C dễ dàng lọt khỏi tầm nghi ngờ của khách hàng: Báo chí có đăng sai hoặc có sự nhầm lẫn không khi C cam kết công khai như vậy mà báo chí lại công bố có tên C trong danh sách “đen”? (Theo công bố của Thanh tra Sở Y tế chiều 23.5 thì nước tương C vi phạm hàm lượng chất 3-MCPD vào thời điểm tháng 8.2005, vượt tiêu chuẩn cho phép đến 2,57 lần). Người dân dù háo hức với giải thưởng đến mấy cũng không dám mạo hiểm, bởi mới đây, ông Lê Trường Giang, Phó giám đốc Sở Y tế TP HCM thừa nhận: “Khi chúng tôi lấy 2 mẫu cùng một lô nước tương đi xét nghiệm ở 2 labo (phòng thí nghiệm) lại cho 2 kết quả khác nhau. Vì vậy, khi nhận kết quả kiểm nghiệm, chúng tôi cũng không dám chắc kết quả có chính xác 100% hay không”. Ngay cả ở Viện Vệ sinh Y tế công cộng TP HCM, nơi C “hợp đồng” làm xét nghiệm, khi kiểm nghiệm cũng chênh nhau về 3-MCPD. Nỗi lo “tiền mất tật mang” của người dân và cuộc thi như “mò kim đáy bể” khiến cả một chương trình tuyên bố hùng hồn và rầm rộ suốt gần tháng trời đến nay mới có 2 người dám “liều mình” tham gia (theo Tiền Phong). Chiêu PR “đúng lúc” của V khiến nhiều người phải trầm trồ là “cao tay”. Nhưng suy nghĩ một cách cặn kẽ hơn, người ta chỉ thêm cảm thấy đáng cười và đáng buồn. Vì có lẽ tưởng như đúng lúc mà hóa ra chẳng đúng. Trong khi sự thật là thứ mà tất cả những người tiêu dùng quan tâm vào lúc này. Như thế há chẳng phải lại là “phản PR”? Sau “xì-căng-đan” về vụ treo giải thưởng 1 tỉ đồng đánh đố người tiêu dùng về việc tìm ra chai nước tương C có chất 3-MCPD, Vitecfood lại gây ra một “xìcăngđan” mới khi phát tán thông tin về các cơ sở sản xuất (CSSX) nước tương vi phạm (Báo Lao Động). Từ các CSSX đến CLB nước chấm và Hội Lương thực-Thực phẩm TPHCM đều đang bất bình vì cho rằng Công ty V đã dùng “chiêu bẩn” nhằm cạnh tranh không lành mạnh

trong lúc các CSSX bị dính chất 3-MCPD đang ra sức khắc phục hậu quả, cải tiến công nghệ SX. V không phải là một thương hiệu nhỏ trong làng SX nước chấm tại VN nhưng, hết lần này tới lượt khác, đã hành xử theo lối gây ra ân oán với những DN cùng ngành. Cứ đà này, cộng đồng DN nước chấm còn mãi bị dìm trong những đống bùn ơn oán. Các đại gia nước ngoài - như Tập đoàn thực phẩm Lee Kum Kee (LKK) từ Hồng Kông, đã đến, và có những nước đi đường hoàng tại thị trường VN. DN sản xuất nước tương trong nước làm thế nào để cạnh tranh? *Mấy lời cho câu chuyện vệ sinh an toàn… Điều đáng chú ý là đến nay, những người chịu trách nhiệm chính trong vụ nước tương “đen” đã được điều chuyển công tác, bị xử lý “cảnh cáo”;nhưng có người chỉ bị kỷ luật “khiển trách” và vẫn tiếp tục giữ chức. Nếu không quan tâm đến mấy hình thức kỷ luật đặng cho “phải phép” với thời thế (chứ chưa chắc với dư luận), có lẽ hầu hết chúng ta đều không mong những chuyện như thế này sẽ lại tái diễn trên một đất nước mà người dân còn rất đói thông tin về vệ sinh an toàn thực phẩm, làm sao để có bữa cơm ngon mà không bị đầu độc bởi những người có trách nhiệm khi họ hoàn toàn có thể giúp tạo ra một kết cục tốt đẹp hơn. Cũng như vậy, về phía các DN sản xuất nước tương đã bị lên danh sách “đen”, họ có lẽ đã có bài học cho riêng mình trong lĩnh vực kinh doanh kiếm lợi nhưng bài học đắt giá nhất mà người tiêu dùng khắp cả nước mong muốn họ học thuộc, ngấm sâu có lẽ chính là lương tâm, trách nhiệm của mỗi nhà làm nước chấm hay thực phẩm nói chung đối với khách hàng cũng là đồng loại, đồng bào của họ. Họ cũng có thể là những PR-er xuất sắc mà không cần phải treo những giải thưởng có vẻ cụ thể trong con số nhưng quá mơ hồ, oái ăm trong thực tế như vậy!

PHƯƠNG LAM

Số 2 - 2010 / Thế giới PR

NHẤT NGHỆ TINH

MC Hồng Phượng Trưởng thành hơn về mọi mặt •Tùng Khanh

au khi đoạt giải Én vàng năm 2006, Hồng Phượng chính thức trở thành Người dẫn chương trình của đài Truyền hình TP.HCM. Hiện nay, Hồng Phượng đang là một trong số những MC trẻ của HTV tham gia dẫn khá nhiều chương trình của đài. Không những thế, cô còn nhận nhiều lời mời làm MC cho các chương trình event của các doanh nghiệp, công ty. Chúng tôi đã có dịp trao đổi với Hồng Phượng, nghe cô tâm sự về nghề làm MC truyền hình.

• Vì sao Hồng Phượng quyết định tham gia cuộc thi “Người dẫn chương trình truyền hình” của HTV? • Hồng Phượng: Trở thành một MC chuyên nghiệp là ước mơ từ bé của tôi. Ngay từ khi còn nhỏ, tôi đã thích xem những chương trình truyền hình có chị Quỳnh Hương, Quỳnh Hoa làm MC, nhưng tôi không bao giờ dám nghĩ mình có đủ khả năng và cơ hội để trở thành một MC chuyên nghiệp. Kể từ khi Đài truyền hình TP.HCM tổ chức cuộc thi “Người dẫn chương trình truyền hình”, tôi đã chú ý theo dõi từ những ngày đầu và mong muốn được thử sức. Lần đầu đi thi (vào năm 2005), tôi không đặt nặng chuyện thắng thua mà chỉ mong muốn được học hỏi. Năm đó tôi chỉ được 18

Thế giới PR / Số 2 - 2010

giải khuyến khích, nhưng thời gian gắn bó với cuộc thi đã đủ để tôi học hỏi được nhiều điều, trưởng thành hơn và nhận ra mình cũng có khả năng để làm tốt công việc này, một công việc thật sự thú vị. Vì vậy, năm 2006 tôi quyết định thử sức lần nữa và tự đặt ra cho mình tiêu chí phải thành công. Với những nỗ lực hết mình, tôi đã thực hiện được ước mơ, nhận giải Én vàng 2006. • Từ sau khi đoạt giải đến nay, công việc này với Hồng Phượng thế nào? Có thuận lợi và khó khăn gì không? • Hồng Phượng: Những ai theo dõi cuộc thi “Người dẫn chương trình truyền hình 2006” hầu hết đều có chung 1 nhận xét: cuộc thi được đầu tư kỹ lưỡng, thu hút đông đảo khán

giả và chọn được những gương mặt triển vọng cho truyền hình cả nước. Vì vậy, sau khi đoạt giải, tôi lập tức được “thử lửa” với những chương trình lớn của HTV và được đông đảo khán giả ủng hộ. Giải thưởng là bệ phóng để tôi đến được với truyền hình, được làm công việc mình ao ước. Tuy nhiên, so với các anh chị đi trước, tôi đến với nghề hơi sớm, còn quá trẻ vì thế kinh nghiệm chưa nhiều nên khó có thể tham gia vào những chương trình chính luận. Tôi hiểu điều đó nên trong suốt thời gian qua, tôi đã không ngừng học hỏi, nỗ lực trau dồi. Đến nay bên cạnh những cuộc thi định kỳ, những chương trình giải trí của HTV, tôi cũng đã vinh dự được tham gia dẫn những chương trình chính luận của HTV và TP như:

NHẤT NGHỆ TINH cầu truyền hình Hào thiêng Phú Quốc, Hát về Trường Sa thân yêu-hát về biển đảo của tổ quốc, Đại hội các dân tộc thiểu số tại TP.HCM, Lễ tuyên dương công dân trẻ TP 2009… • Theo chị, làm MC cho truyền hình có khó không? MC truyền hình khác gì với MC các chương trình khác? • Hồng Phượng: Nghề dẫn chương trình truyền hình sẽ dễ với những ai thích nó, nhưng sẽ khó với những ai đam mê nó. Nếu chỉ đơn giản là “thích”, thì làm người dẫn chương trình cũng sẽ rất đơn giản: chỉ cần mặc áo đẹp, ngoại hình xinh xắn một tí và mạnh dạn nói năng là có thể làm được. Nhưng nếu “đam mê”, bạn sẽ phải tìm hiểu. Càng tìm hiểu, bạn sẽ thấy nó càng thú vị nhưng cũng lắm phức tạp. Với tôi, đó là một nghề khó vì “làm dâu trăm họ” mà. Nếu bạn “lỡ lời” vào những thời điểm quan trọng, bạn sẽ bị đào thải ngay. Khi xuất hiện, bạn không còn là bạn mà khi đó bạn là người đại diện cho cả ekip hàng trăm người, bạn phải nói và chỉ được nói những gì khán giả muốn nghe và là người quyết định sự thành bại của cả một chương trình. Làm MC truyền hình khó hơn hẳn làm MC cho những chương trình không có truyền hình. MC của những chương trình sự kiện chỉ phục vụ cho một số đông người và những điều họ nói là những điều mà BTC sự kiện muốn nói. Còn MC truyền hình phục vụ cho khán giả cả nước, những điều họ nói không chỉ phải làm hài lòng khán giả, phục vụ cho

mục đích của chương trình mà còn phải phù hợp với những chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước. • Chị tự nhận thấy mình so với hồi mới vào nghề trưởng thành hơn ở điểm nào? • Hồng Phượng: Tôi đã trường thành hơn về mọi mặt nhưng điều tôi cảm thấy vui nhất là tôi đã biết phấn đấu thế nào, cư xử thế nào để có thể sống được với nghề và không ngừng phát triển. • Chị có lời khuyên gì cho các bạn trẻ đang muốn theo

đuổi nghề làm MC truyền hình? • Hồng Phượng: Nếu các bạn đã quyết định theo đuổi nghề thì hãy đầu tư cho nó một cách nghiêm túc. Với sự phát triển của truyền hình như hiện nay, không thiếu cơ hội cho các bạn. Quan trọng là các bạn có biết tìm kiếm, nắm giữ và phát huy hay không thôi. Hãy yêu nghề bằng chính con tim mình, bạn sẽ tìm được những điều thật sự quý giá.

Số 2 - 2010 / Thế giới PR

NHẤT NGHỆ TINH

THỜI TRANG Minh Hạnh: ĐƠN GIẢN MÀ HUYỀN BÍ •Thực hiện NGUYỄN THỊ NGỌC HẢI

PV: Chị lại vừa thành công ở Ý với tư cách khách mời quốc tế duy nhất của tổ chức thời trang Rome: Altamoda. Lần này chị chinh phục thiên hạ bằng sản phẩm gì? Minh Hạnh (MH): Tôi mang đi 36 bộ chủ yếu là thổ cẩm, vải đay gai lụa dệt tay của VN, đặc biệt với nữ trang bằng sừng. Thuyết phục thế giới PV: Có phải chọn thổ cẩm - lợi thế “nói” được chất dân tộc? MH: Đó là loại vải quý. Hoa văn đặc biệt và màu sắc dễ nhận diện. Có bản sắc, nhưng là loại khó dệt nhất. Phải xe sợi bằng tay, dệt thô, nhuộm bằng củ nâu, lá rễ rừng. Đặc biệt in bằng sáp ong những hoa văn cổ. Thêu tay, không miếng nào giống miếng nào bởi mỗi người thợ với cảm xúc bất chợt và tính cách riêng biệt của họ, nó gợi cảm hứng lúc nào cũng muốn khám phá. Dấu ấn rõ tính cách, cảm xúc, thời điểm. Trong nhiều lần đến với phương Tây, thổ cẩm bao giờ cũng có sức thuyết phục cao. PV: Vậy chị phải làm gì để bộ sưu tập bộc lộ được nguồn gốc, còn phải đồng điệu với khán giả quốc tế? MH: Tôi đã nghiên cứu nhiều về cuộc sống ở nơi đó, và quyết định làm nghệ thuật Gothic, khắc họa mô týp hoàng gia VN

Thế giới PR / Số 2 - 2010

trên cơ sở thổ cẩm. Người Ý vô cùng thích thú vì di sản của họ hầu hết là di sản kiến trúc. Họ có sự đồng cảm, bởi cuộc biểu diễn chuyên nghiệp luôn đòi hỏi bộc lộ được nguồn gốc nhưng thách thức phải mang hơi thở cuộc sống, mặc dễ dàng, ứng dụng cao, quan điểm thiết kế đi sát khuynh hướng thời trang thế giới. Phải bộc lộ được quan điểm, cảm xúc thiết kế, đối tượng thiết kế, công nghệ, kỹ thuật. PV: Nữ trang bằng sừng có phải để “né” công nghệ? MH: Công nghệ mình không thể so sánh với họ phải xử lý bằng cái họ không có: làm bằng tay. Thêu, nghề sừng xương tạo khắc tạo hình. PV: Chị thích gì nhất ở bộ sưu tập của chị lần này? MH: Đó là tạo hình cực kỳ đơn giản. Đạt được khuynh hướng tối giản Minimalist hiện nay đang là mốt hiện đại. Sự tối giản ấy được kết hợp với những kỹ thuật cao như trâm vàng cài bằng sừng, hoa văn mô týp VN. Vòng, phụ kiện, phụ trang sừng độc đáo. Nguồn nguyên liệu đặc biết, tạo hình thiết kế tương thích hơi thở thời đại, có khả năng tham gia thị trường. PV: Phản ứng của khán giả như thế nào? MH: Tôi thấy hơi... kỳ, vì mỗi bộ ra đều được vỗ tay

nhiệt tình. Khi diễn xong, nhiều người còn nhảy lên sau sân khấu chúc mừng. Có người chờ đợi mua bằng được. Đồ sừng bán đến 80%. Họ say đắm và rất tinh tường. Áo dài mang kích cỡ theo người mẫu Tây, rất đắt hàng. PV: Có dấu hiệu gì trong khó khăn khủng hoảng kinh tế? MH: Đó là 1 câu hỏi lớn được đặt ra: Con đường nào của ngành thời trang trong khủng hoảng? Tôi dự các cuộc họp báo, thấy quyết tâm của ngành thời trang Ý: càng khó khăn càng làm mạnh, càng gắng sức nỗ lực, một cái nhìn thực sự tin tưởng vào tương lai mới vược được. Thời trang Ỳ dự kiến năm 2009 sẽ giảm 5% theo dự kiến, làm họ rúng động. PV: Có vẻ thời trang Minh Hạnh được đón nhận ở quốc tế nhiều hơn, trong khi chiến lược là phải chinh phục nội địa? MH: Nói thế cũng có ý đúng. Trung bình mỗi năm tôi ra với quốc tế 2-3 lần. Đã vài chục cuộc, chỉ còn châu Phi tôi chưa tới. Đi châu Âu nhiều nhất, Mỹ ít hơn. Mỹ là nơi có khuynh hướng khác. Mỹ trước tiên làm kinh tế để làm văn hóa. Châu Âu làm kinh tế qua con đường văn hóa. Đó là tôi nói trong lĩnh vực thời trang. Sản phẩm Minh Hạnh đã rõ nét ở TP.HCM. Những áo kiểu

“Trong nhiếu lần đến với phương tây, thổ cẩm bao giờ cũng có sức thuyết phục cao.” sơmi, quần đơn giản dễ mặc dễ giặt, đi làm, đi chơi nhẹ nhàng. Những hàng khó mặc có thị trường khác, ở nước ngoài. Một chút huyền bí PV: Xin chị tự nhận xét đặc sắc phong cách thời trang Minh Hạnh? MH: Đơn giản, cá tính mạnh, luôn còn 1 chút gì để khám phá. Đơn giản, dứt khoát mạnh mẽ, một chút huyền bí. PV: Lấy ví dụ cụ thể vào trang phục? MH: Ở 1 cái áo chẳng hạn. Vài đường cắt tạo sự mạnh mẽ, thường sử dụng mô týp hình học. Những trục tung, hoành, chọn sự mất cân đối trong cái cân đối. Dù có tương phản sắc màu cũng trong sắc độ tương đồng, tạo quần thể hài hòa. Tìm điểm chấm phá đặc biệt trong sự bình thường. Quan điểm của tôi: Đơn giản nhưng không tầm thường nhạt nhẽo. Đơn giản sau khi chắt lọc từ phức tạp. PV: Thế còn huyền bí? MH: Bí ẩn: còn 1 cái gì đó để khám phá. Thí dụ bí ẩn của màu sắc, họa tiết, kỹ thuật. Kết hợp họa tiết cung đình VN, màu sắc phương Tây. Kết hợp Đông Tây nhuần nhuyễn. Đông mà rất Tây, Đông Tây gặp nhau là con đường ngắn nhất cho thiết kế thời trang thành công. Giá trị nguồn gốc là nét chấm phá trong huyền bí, người ta thấy cần, muốn hiểu thêm. Khi họ muốn khám phá là cơ hội mình tiệm cận con đường văn minh thế giới, tính cập nhật quyết định thành công. Bộc lộ nguồn gốc và sự cập nhật thời đại, là sự hòa nhập văn minh. Nguồn gốc đặc biệt của mình và trình độ

tương thích với cuộc sống hiện nay là điều tôi luôn suy nghĩ. PV: Những áp lực của chị trong nghề là gì? MH: Áp lực khủng khiếp. Phải biết được thế giới cần gì, cuộc sống cần gì. Quên đi nguồn gốc, sẽ không có đẳng cấp quốc tế, thế giới không bao giờ công nhận học là ai. Làm sao bộc lộ nguồn gốc và khả năng thích nghi. Được làm mới trên nền tảng bất di bất dịch đó. Ai cũng có thể thấy, nhưng làm gì trong cái thấy là do mình quyết định. Tính chủ quan của người làm nghệ thuật rất lớn. Phải sử dụng kỹ thuật 3D, không gian ba chiều... Già rồi học cách nào nữa... nhiều học sinh ngại bảo cô sao cứ bắt 3D. Mặc vô đẹp là được rồi... PV: Vậy cách học của Minh Hạnh là thế nào? MH: Ban đêm từ 10g đến 1-2g sáng, tất cả tài liệu nào liên quan đến ý định là tôi xem hết. Anh Nghĩa chồng tôi có 1 kho sách đầy đủ. Rồi lên mạng, nghiên cứu các bộ sưu tập từ chất liệu, công nghệ, kỹ thuật, phải coi hết... PV: Sự thành thục lão luyện của chị về kiến thức khổng lồ ấy được bộc lộ như thế nào? MH: Thí dụ tôi nhìn 1 chất liệu cách xa 4-5m có thể biết sợi gì. Áo chị mặc kia là sợi cotton, dệt loại gì, sọc nằm trong khuynh hướng năm nào. Khu áo thuộc kỹ thuật series máy gì. Nhà thiết kế không chỉ là vẽ. Tôi biết có những nhà thiết kế của thế giới giỏi rất tổng hợp: là nhà thiết kế, kiến trúc sư, kỹ sư, thi sĩ, nhà văn, nhà kinh tế. PV: Chị rất chú ý đào tạo thế

NHẤT NGHỆ TINH hệ trẻ và có rất nhiều học trò đang làm việc trong các công ty may mặc lớn. Chị mong gì ở họ? MH: Người trong nghề cho là tôi đã bỏ ra khoảng hơn chục năm để có được 1 thế hệ nhà thiết kế trẻ như hiện nay. Mỗi năm làm 1 cuộc thi lớn phát hiện tài năng. Sau đó tôi có tham gia hướng dẫn họ khi họ gặp khó khăn về chuyên môn và giúp mở các mối quan hệ. Tôi muốn các nhà thiết kế có tham gia thị trường thì mới phát triển được. Ngoài ra không được ảo tưởng nghề là danh vọng, tiền bạc, không biết mình là ai. Quyết định là tay nghề, quan trọng là tấm lòng với cuộc sống có chân thành hay không. Làm ra sản phẩm thấy thỏa mãn ngôi sao là chềt non ngay. Nhiều học sinh hỏi tôi: Cô cho con biết phải có yếu tố nào để theo nghề. Tôi bảo: Con phải là người tốt. Sẽ không tốt, nếu phủ nhận mục đích sống. PV: Chị có lần nói: Làm thời trang phải dữ. Vì sao vậy? MH: Dữ ở đây có nghĩa là: nếu nhận thức đúng về cái đẹp thì phải biết bảo vệ trên cơ sở cộng đồng. Thế giới hội thảo rất nhiều về quan niệm này. Cái đẹp có thể da đen hay trắng của mỗi cá nhân, nhưng cơ sở cộng đồng là văn hóa phát triển theo hướng văn minh. Phong cách tôi- nói lời khó hiểu sâu được vấn đề. Cái bên trong sẽ nói ra cái bên ngoài. Có chiều sâu, có cá tính không. Mỗi người có bản lĩnh chứng minh phong cách mình, thí dụ người nền nã sẽ không chịu được diêm dúa, còn người thích sex không mặc kín được.... Số 2 - 2010 / Thế giới PR

NHẤT NGHỆ TINH

NHỌC NHẰN Nghề báo •DƯƠNG TRỌNG DẬT

rong một cuộc gặp gỡ thân mật trước ngày Nhà báo, một Bí thư Quận uỷ hỏi tôi: Anh vừa đi Nga về à? Nhà báo các anh sướng

thật. Vâng, nhà báo chúng tôi sướng thật. Được đi đây đi đó, thậm chí được tháp tùng lãnh đạo cao cấp nhà nước công du ở những miền đất xa xôi, mà với nhiều người có mơ cũng không tới được. Nhưng, mấy ai thấy, nghề báo cũng rất nhọc nhằn. Chiếc Boeing 767 đáp xuống san bay Haneda vào đúng 15 giờ. Chúng tôi hấp tấp nhào xuống. Lễ đón Thủ tướng Việt Nam sẽ tổ chức đúng vào lúc 15 giờ 5 phút. Thảm đỏ đã được trải xuống tận chân máy bay. Chúng tôi cố gắng len vào giữa hàng cảnh sát và vệ sĩ để chứng kiến giây phút trọng đại của lịch sử. Công Thành Đức, phóng viên Hãng phim tài liệu và khoa học Trung ương cùng các phóng viên truyền hình trong ngoài và nước, máy móc dây nhợ lỉnh kỉnh quanh người, chạy ào ào như bị ma đuổi theo hướng tay chỉ của các nhân viên an ninh. Trong tiếng nhạc vừa tấu lên, Vụ trưởng Vụ Báo chí Bộ ngoại giao hét to: - Các nhà báo Vịêt Nam chú ý: Đề nghị thao tác nghề nghiệp khẩn trương, lên xe gấp để kịp đến đền Minh Trị. Chúng tôi lên xe. Giở chương trình làm việc đã thấy chóng mặt. 15 giờ 5 phút, lễ đón tại sân bay. 15 giờ 10, về khách sạn New Otani. 16 giờ 45, thăm đền Minh Trị. 17 giờ 15, thăm công viên Yayogi. 17 giờ 45, thăm Đại sứ quán Việt Nam và tiếp đại diện Việt kiều. 19 giờ, Hạ nghị sĩ Watanabe mời cơm thân mật Thủ tướng Thủ tướng làm việc căng thẳng và đương

Thế giới PR / Số 2 - 2010

nhiêm nhà báo cũng phải theo dõi căng thẳng. Đây là một sự kiện rất có ý nghĩa cả về chính trị, kinh tế lẫn ngoại giao. Ngồi trong xe, trong khi người phụ trách báo chí của Bộ Ngoại giao Nhật kiểm tra rất kỹ thẻ hành nghề của chúng tôi, vụ trưởng vụ báo chí phân bua: - Thủ tướng có xe dẹp đường. Đi nhanh lắm, nhưng chúng ta phải đến đền Minh Trị trước. Chúng tôi đến đền Minh Trị trước thật. Sau đó là cuộc chạy maratông chân không bén đất cùng hành trình của Thủ tướng. Dự tiếp Hạ nghị sĩ Watanabe, tiếp Chủ tịch Công ty Toshiba, tiếp Chủ tịch Công ty Nippong Kolei, thăm xã giao Chủ tịch Hạ viện Nhật Bản, gặp Bộ trưởng Tài chính Miyazawa, dự họp Uỷ ban kinh tế hỗn hợp Việt - Nhật, đến hoàng cung thăm Nhật hoàng và Hoàng hậu, tiếp các cụ Thủ tướng Hashimota, Murayama và hội đồng cấp cao với Thủ tướng Obuchi v.v… Vẫn một công thức rất khắc nghiệt. Đến trước Thủ tướng, đứng ở một vị trí định sẵn được dự đúng 5 phút. Phóng viên ảnh và quay phim được phép ở dài hơn một phút. Khoảng thời gian còn lại chờ họp báo hoặc thông cáo báo chí để đưa tin. Và đương nhiên nội bất xuất, ngoại bất nhập. Kết thúc là một cuộc chạy đua muôn thuở. Người lăm le máy ảnh, người kè kè micro. Các nhà báo viết tối mặt tìm… săn tài liệu, trao đổi, phỏng vấn. Phóng viên truyền hình và quay phim tất bật với đồ nghề trên vai ngược xuôi như ngựa vía. Sau đó lại túi bụi với viết, truyền ảnh, truyền tin. Với truyền hình là thuê sóng, thuê kênh, và… Khi xong việc, tất cả mới nhớ là mình đã đói mèm. Nhìn nhau ngỡ như vừa trải qua một cuộc chiến tranh. Nhưng luật lệ của bạn rất chặt chẽ.

NHẤT NGHỆ TINH Chỉ tiếp Thủ tướng, phu nhân và những thành viên chính thức của đoàn có liên quan. Không có ngoại lệ và… ăn theo. Chúng tôi đã được phát tiền ăn mỗi người 30 đôla cho một ngày để tự lo liệu. Anh Quang Tuấn, phóng viên báo Nhân dân và Trần Anh Thái, phóng viên Báo Quân đội Nhân dân rủ tôi ra phố. Nhưng hầu hết các tiệm ăn bình dân ở Tokyo giờ đó đã đóng cửa. Ăn trong khách sạn thì không đủ tiền. Mới buổi sáng, tôi và Nguyễn Văn Thắng, phóng viên Saigon Times Daily phải… Ngậm bồ hòn làm ngọt khi uống một ly cà phê và ăn một chiếc bánh ngọt hết mỗi người 15 đôla. Tokyo là một thành phố đắt đỏ nhất thế giới. May sao, Công Thành Đức và Vương Khánh Luông đã cứu… Một bàn thua. - Lên chỗ bọn em ăn đỡ mì tôm. Có gì mai hãy tính. Tôi lên chỗ Đức và Luông. Trước đó, tôi định rủ Kinh Quốc, phóng viên truyền hình cùng đi. Nhưng tôi chưa kịp nói gì thì Quốc đã vừa viết vừa đẩy về phía tôi một gói… chà bông, mời: - Anh ăn không? - Ăn! Không lẽ cậu không ăn cơm? - Không! Em có lương khô đây rồi. Rồi anh chìa chai nước suối: - Chà bông và nước suối. Anh thử xem. Dễ ăn lắm. Đủ calo để làm việc. Nếu không, anh qua chỗ bọn nó ăn mì tôm đi. Các cậu ấy có kinh nghiêm. Mì tôm có thể đủ cho cả một chuyến đi. Quốc nói đúng. Tôi thật sự kinh ngạc về tài lo xa của cánh quay phim. Với cách ăn dã chiến: Bỏ mì tôm vào ly và nấu bằng... nước nóng trong vòi, hình như trong đời tôi chưa bao giờ được ăn bữa mì tôm ngon đến thế. Va-ly mì tôm Thạch Sanh quả đã trợ giúp chúng tôi suốt chặng đường từ Nhật Bản đi Australia, những lúc chúng tôi không đủ thời gian để có thể ăn một bữa cho ra hồn vì quá bận hành nghề. Đến nỗi, trên đường trở về, trong những phút thoải mái cuối cùng trên chiếc chuyên cơ, cánh nhà báo chúng tôi, với sự khơi mào của chị Kim Hải, phóng viên Thông tấn xã Việt Nam, đã cùng sáng tác một bài thơ… con

cóc về đề tài mì tôm: Không đi không biết Ôttra. Đi thì mới biết ở nhà vẫn hơn Sáng Xítny tối Menbơn Mì thịt thì ít mì tôm thì nhiều Đêm nằm vỗ bụng đói meo Thương ai lội suối trèo đèo trời Tây Kinh Quốc giơ gói chà bông lên: - Không có mì tôm. Còn có cái này nữa, vừa

vặn hết… 7kg. Tôi ngồi lặng im. Một valy mì tôm, 7kg chà bông cho chuyến đi là nhiều hay ít? Không ai biết. Chẳng có gì đáng làm ầm ĩ, nhưng đằng sau những dòng tin thời sự nóng hổi, những bài viết tâm huyết, không hoàn toàn là một cuộc du ngoại mà có cả vị mặn chát mồ hôi. Và nếu ở chiến trường, đương nhiên sẽ là cả máu và nước mắt… Trước 30 – 4, Thu Uyên gọi điện cho tôi báo sẽ vào Sài Gòn – Em vào làm chương trình truyền hình trực tiếp kỷ niệm ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam – Cô bảo vậy và nói thêm – 3 giờ chiều mai em vào. Tối, em sẽ phôn cho anh. Nhưng mãi 10 giờ đêm mới thấy cô gọi điện tới. Máy bay trễ mấy tiếng đồng hồ (chuyện thường ngày của hàng không). Và một lô những chuyện tương, cà, mắm, muối cô phải chuẩn bị trước cho chương trình: xem xét địa điểm, chuẩn bị nội dung, tư liệu phụ trợ, nhân sự cho phỏng

Số 2 - 2010 / Thế giới PR

NHẤT NGHỆ TINH vấn… cả hàng tá những chi tiết kỹ thuật: phối hợp với đạo diễn hình ảnh, người quay phim, nhân viên kỹ thuật. Mà mọi việc lại đều phải chặt chẽ, tỉ mỉ, khoa học. Chỉ để có một chương trình trực tiếp 2, 3 giờ những người làm truyền hình phải lo cả núi công việc trong ít nhất hàng tuần, có khi hàng tháng. Trước đó, cô đã cùng các đồng sự đi Trung Quốc, Pháp và nhiều địa phương trong cả nước chuẩn bị cho chương trình kỷ niệm ngày sinh nhật Bác 19 -5. - Em rất ít thời gian. Ngày mai em xin gặp anh được không? Đến bây giờ em vẫn chưa hình dung là chương trình sẽ như thế nào. Nếu được, anh “cố vấn” cho em vài ý và giúp em gặp một số nhân vật lịch sử. Cố vấn thì không thể! Truyền hình là lĩnh vực xa lạ đối với tôi. Nhưng chắc là tôi có thể góp vài lời về nội dung, giúp cô tổ chức gặp gỡ. Và tôi nhận lời. Tôi tìm địa chỉ và liên hệ với một số người trong có tiến sĩ Nguyễn Xuân Oánh theo yêu cầu của Thu Uyên. Vào lúc cao điểm tuyên truyền cho ngày 30 – 4 như thế này gặp được họ cũng khó. Vậy là nối liên lạc với cô để định ngày giờ tiếp xúc với mọi người còn khó hơn. Hiểu được điều đó, khi liên lạc lại với tôi, cô xin lỗi: - Sáng nay nhiều việc có, em xin lỗi. Em không có điện thoại di động. Rất may, các anh ấy đã thuê cho một Mobicard dùng trong những ngày làm chương trình. Vâng! Tôi biết cô rất bận! vẫn là chuyện “bếp núc” muôn thuở cho công việc. Coi hiện trường sẽ diễn ra mít tinh tại Dinh Thống Nhất và là nơi sẽ tường thuật trực tiếp. Làm việc với sở Văn hóa – Thông tin về chương trình và nội dung ngày lễ. Gặp người cùng dẫn chương trình để trao đổi về chuyên môn cùng các cán bộ kỹ thuật xem xét các vấn đề về kỹ thuật, dự kiến các sự cố. Còn những ngày sau đó là sự căng thẳng cao độ cho việc chuẩn bị về nội dung. Lịch làm việc của đoàn bố trí dày đặc. Đi Bình Dương gặp một số nhân chứng lịch sử. Tham dự một số hoạt động kỷ niệm tại thành phố. Trao đổi với một số khách mời để chuẩn bị nội dung cho cuộc phỏng vấn trực tiếp trong đó có một số khách nước ngoài. Ra Phan Rang với đoàn cựu chiến binh Hàn Quốc. 24

Thế giới PR / Số 2 - 2010

Và cuối cùng là kịch bản của chương trình… Mãi đến trưa 29 – 4, Thu Uyên mới gọi để báo tin vui, nhưng giọng cô có vẻ đã khá mệt mỏi: - Cơ bản xong kịch bản, anh ạ. Nhưng em có việc cần anh giúp đỡ. Tôi đến T78 vào cuối giờ trưa. Căn phòng nhỏ ở lầu một mở tung cửa. Thu Uyên ngồi trên chiếc ghế nhỏ gần như bò ra với chiếc máy tính xách tay. Xung quanh cô rất nhiều tài liệu, băng hình. Trên bàn lỏng chỏng mấy cái ly uống nước và… nửa chiếc bánh mì khô. Mời tôi vào, cô cười: - Em xin lỗi, lộn xộn quá. Từ sáng đến giờ em đã ăn uống gì đâu. Có nhiều việc phải làm nốt trong ngày hôm nay. Nhưng em không liên hệ với ông Nguyễn Xuân Oánh được. Đành phải cầu cứu anh. Rót cho tôi ly nước cô lại ngồi vào bàn: - Anh chờ em một chút. Sẽ xong ngay. Nhưng đêm nay có lẽ em phải thức trắng. Cô có thức trắng đêm không và có bao nhiêu người phải thức trắng đêm như cô? Tôi không biết, nhưng sáng 30 – 4, trên chương trình trực tiếp truyền hình, tôi vẫn thấy nụ cười thường trực trên môi cô. Hoàn toàn không dấu vết gì của sự mệt mỏi. Có điều, dấu sau nụ cười rất tươi ấy, thưa các khán giả đáng kính của tôi, là những nỗ lực không mệt mỏi của tập thể người thực hiện chương trình, biên tập viên, đạo diễn hình ảnh, quay phim, kỹ thuật viên và trên hết là tổng chỉ huy chương trình, những việc làm có tên và không có tên, ngoài người dẫn chương trình được xuất hiện trước camera, đa số trong họ luôn là những đám đông im lặng. Khi tôi viết những dòng này, nhiều nhà báo tên tuổi vẫn miệt mài cùng các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước trong các chuyến đi làm việc cả trong nước và ngoài nước. Bao nhiêu nhà báo khác đã cùng ăn ngủ với dân trong cơn lũ lụt thế kỷ miền Trung, cùng lặn lội với công nhân xây dựng trên các công trình xây dựng của đất nước. Trong cái được gọi là niềm vui, xin bạn đọc rộng lượng hãy chia sẻ cùng chúng tôi cái nhọc nhằn của nghề báo và những câu chuyện trên đây chỉ là chuyện nhỏ, thậm chí quá nhỏ.

HỒN VIỆT

Mùa xuân đi trẩy hội Lim Năm đầu học xa quê tôi thật tự hào giới thiệu cho mọi người tôi là người con của xứ Kinh Bắc - Bắc Ninh bởi xứ ấy tôi đã sinh ra và lớn lên trong những làn điệu dân ca Quan họ mượt mà, ấm áp tình người, nơi đó hằng năm cứ mỗi độ xuân về chúng tôi lại cùng nhau đi trẩy hội Lim.

“Hồng Vân từ ký” (Bài ký trên bia lăng Hồng Vân) từ cuối thế kỷ XVIII, đã ghi về núi Lim như sau: “Hồng Vân là quả núi tương đối bằng phẳng, không cao, nơi có nhiều đất đẹp, cảnh vật thanh kỳ. Ngước nhìn lên bầu trời lơ lửng một đoá mây hồng. Người đời lấy đó đặt tên cho núi, với ý rằng đây là nơi “địa linh nhân kiệt”, nảy sinh những danh hiền vang tiếng thế gian, người người ngưỡng vọng”. Có thể nói núi Lim và vùng Lim là gương mặt cảnh quan tiêu biểu của Kinh Bắc xưa, là điểm tụ hội lịch sử - văn hoá của miền đất thân thương này, làng xóm trù phú ruộng đồng xanh tốt, dân thông thạo làm ruộng, dệt lụa, giỏi giao thương buôn bán xuôi ngược. Nói đến người Nội Duệ - Cầu Lim nổi tiếng cần cù, đảm đang, kết tinh thành câu ca truyền đời “Trai Cầu Vồng - Yên Thế, gái Nội Duệ - Cầu Lim”. Người phụ nữ vùng Lim tiêu biểu cho sự tài đảm và xinh đẹp của phụ nữ Kinh Bắc: “Bấy lâu con gái làng nhà, / Nổi danh nức tiếng tài hoa giữa vùng, / Đã giỏi dệt cửi lại giỏi nữ công, / Ngược xuôi Nam - Bắc

Nguồn: internet

uân sang Kinh Bắc lại tưng bừng rộn rã những lễ hội dân gian nhưng đặc sắc và cuốn hút hơn cả là hội xuân Quan họ tại núi Lim. Quý khách từ Bắc Giang, phường Vũ Ninh xuôi xuống, từ Hà Nội ngược lên, từ mọi ngả dồn về, tất cả đều tụ hội tại núi Lim vào ngày 13 tháng Giêng âm lịch hằng năm, để dự ngày hội lớn của xứ Kinh Bắc, của người “Nội Duệ - Cầu Lim”. Ngọn núi bình dị này nằm ngay cạnh quốc lộ 1A, quãng km 24 (Hà Nội - Lạng Sơn), nay thuộc thị trấn Lim, huyện Tiên Du, là nơi đất đẹp, thanh kỳ, nơi hằng năm diễn ra hội Lim - lễ hội thể hiện tập trung và rực rỡ nhất tinh hoa sinh hoạt văn hoá vùng quê Kinh Bắc. Núi Lim là nơi thắng địa. Nơi đây có lăng Hồng Ân (lăng mộ tướng công Nguyễn Đình Diễn) và chùa Hồng Ân (Hồng Ân tự). Lăng Hồng Ân hiện không còn nhưng chùa Hồng Ân vẫn còn đứng đó bởi được người dân liên tục trùng tu. Theo nhiều tài liệu cổ, chùa Hồng Ân không chỉ là danh thắng nổi tiếng mà còn là trung điểm tâm linh của vùng Nội Duệ - Cầu Lim. Lời văn bia

•Nguyễn Thị Hà - PR1

gánh gồng bán buôn”.

Hội Lim không phải năm nào cũng mở hội lớn, song dù lớn hay nhỏ hội Lim vẫn luôn luôn cuốn hút, trở thành nỗi khao khát, thèm muốn được tham dự của tất cả mọi người. Từ xưa lưu truyền bài ca nói lên sự hấp dẫn của hội Lim xưa: “Ba năm hai cái hội chùa, / Nào ai có lỡ bỏ bùa cho ai, / Già già, trẻ trẻ, gái trai, / Đua nhau ăn mặc hán hài đi xem. / Hội Lim ai thấy cũng thèm, / Tổ tôm, bài điếm, giò nem thiếu gì. / Đồn rằng có dệt cửi thi, / Cao lâu trăm thức thiếu gì thức ngon...” (Ca dao vùng Lim)

Hội Lim là nơi sinh hoạt văn hoá nghệ thuật dân gian tiêu biểu nhất của quê hương Kinh Bắc. Lễ hội diễn ra trong không khí trang nghiêm, sùng kính. Dân các làng thuộc tổng Nội Duệ xưa gồm Lũng Sơn, Lũng Giang, Đình Cả, Duệ Nam, Lộ Bao... từ các ngả rước kiệu với cờ, thần quê hương. Cả không gian làng xóm, phố chợ, đường

Số 2 - 2010 / Thế giới PR

HỒN VIỆT

“Hôm nay sum họp trúc mai / Tình chung một khắc, nghĩa dài trăm năm”

Cuộc đối đáp giữa đôi bên Quan họ trong canh hát tưởng như không thể nào chấm dứt, bởi quan họ dùng dằng chẳng 26

Thế giới PR / Số 2 - 2010

muốn chia tay, rằng: “Người ơi người ở đừng về”; những canh hát kéo dài thâu đêm suốt sáng; lời ca, điệu hát, miệng cười, nhời nói, mắt nhìn lúng liếng làm say mê quyến rũ người hát, người nghe và quý khách thập phương về dự hội. Đi trẩy hội Lim là bạn có cơ hội về một vùng nước non kỳ thú, về với sinh hoạt lễ hội dân gian đặc sắc nhất của xứ Kinh Bắc - Bắc Ninh, là một lần được tham gia sinh hoạt dân ca Quan họ - loại hình dân ca đạt tới đỉnh cao của thi ca, âm nhạc, được tổ chức Văn hoá - Khoa học và giáo dục của Liên Hợp Quốc (UNESCO) công nhận “Dân ca Quan họ Bắc Ninh là Di sản văn hoá phi vật thể Đại diện của Nhân loại”. Có thể nói hội Lim là dịp phô diễn rực rỡ nhất tinh hoa văn hoá dân tộc trên vùng quê hương Bắc Ninh - Kinh Bắc. Nếu có dịp mời các bạn đến với quê hương của tôi - quê hương của những làn điệu dân ca Quan họ để tự mình cảm nhận được nét đẹp của loại hình dân gian này.

Nguồn: nghesi.vn

“Ba năm hai cái hội chùa, / Nào ai có lỡ bỏ bùa cho ai, / Già già, trẻ trẻ, gái trai, / Đua nhau ăn mặc hán hài đi xem ...” (Ca dao vùng Lim)

Nguồn: internet

xá, đồi gò tràn ngập, rực rỡ màu cờ sắc áo, âm vang tiếng nhạc, tiếng trống, bạt ngàn người chen nhau trảy hội. Biết bao nhiêu trò vui trong các đám hội sao mà hấp dẫn, phong phú là vậy! Nào vật, chọi gà, đánh đu, đấu cờ, thi làm cỗ, thi dệt vải, thi têm giầu cánh phượng... Nhưng náo nức, hấp dẫn và cuốn hút nhất là sinh hoạt văn hoá Quan họ trong ngày hội. Các liền anh với áo the, khăn xếp, ô lục soạn; các liền chị với áo mớ ba, mớ bảy, nón thúng quai thao, gặp gỡ nhau theo lời hẹn ước mùa xuân năm trước: “Đến hẹn lại lên”. Quan họ đón tiếp thiết đãi nhau thật mặn mà, nồng hậu; nói với nhau những lời nhã nhặn, lịch lãm; mời nhau những món ăn đặc sắc được người phụ nữ Cầu Lim nổi tiếng khéo tài chế biến. Mê say và đắm đuối, cuốn hút nhất là các canh hát Quan họ. Cuộc hát diễn ra ở trong nhà, trước cửa chùa, ven sườn đồi, trên những thuyền thúng giữa ao, hồ, bồng bềnh những tưởng trên dòng Tương Giang. Hàng trăm làn điệu Quan họ ca lên với đủ các trạng thái, cung bậc của tình cảm: yêu nhau, thương quý nhau, lo lắng, nhớ nhung, khắc khoải chờ mong, giữ vẹn lòng thuỷ chung, trân trọng ân nghĩa giữa người với người:

HỒN VIỆT

LỤA TÂN CHÂU VANG BÓNG MỘT THỜI •Châu Thành

am bộ có câu ca dao nổi tiếng mà ngày nay chưa dễ mấy ai quên:

Bên nàng mặc lãnh Mỹ A Đưa đò sang chợ tưởng xa hoá gần

Lãnh Mỹ A, mơ ước của chị em phụ nữ Nam Bộ thời ấy là một sản phẩm của làng lụa Tân Châu, Làng lụa vang bóng một thời. Nằm ở bên bờ sông Tiền, Tân Châu thuộc tỉnh Châu Đốc, nay là huyện Tân Châu, tỉnh An Giang. Nơi đây vốn là vùng lụa nổi tiếng của đất lục tỉnh Nam Kỳ. Theo các bậc cao niên kể lại, Lụa Tân Châu xuất hiện khoảng năm 1875, nhưng mãi đến năm 1909 xưởng dệt đầu tiên mới ra đời. Những năm đầu 1939 - 1945 của thế kỷ 20 là thời cực thịnh của lụa Tân Châu. Nơi đây người người dệt lụa, nhà nhà dệt lụa. Từ biên giới Campuchia đến Tân Châu, Tân An, Phú Lâm… đâu đâu cũng thấy bạt ngàn màu xanh dâu tằm và âm thanh rộn rã của khung cửi từ sáng sớm đến tối mịt. Trên bến dưới thuyền, thương lái đổ đến Tân Châu. Hoạt động buôn bán diễn ra tấp nập. Lụa Tân Châu không chỉ được ưa chuộng ở thị trường trong nước, Lào, Campuchia mà còn được ưa chuộng ở thị trường Pháp. Nhu cầu tiêu dùng ngày càng cao, làng lụa Tân Châu càng phát triển mạnh. Cùng với sự sáng tạo của những nghệ nhân tài hoa, những năm 60 của thế kỷ trước, Tân Châu đã cho ra đời một sản phẩm vô tiền khoáng hậu: lãnh Mỹ A. Lãnh Mỹ A bền, đẹp, láng mịn có thể hút ẩm và luôn thoáng mát, đặc biệt càng mặc lâu càng óng ả khiến dân sành lụa mê mẩn tìm mua. Đến mức có lúc một chỉ vàng chỉ mua được vài mét vải. Theo các bậc cao tuổi, thời hoàng kim, Tân Châu có 60 xưởng dệt, 120 lò ươm tơ. Nghề dệt lụa Tân Châu danh giá đến mức đã xuất hiện một câu ca dao:

Suốt ngày dệt lụa trồng dâu Thờ cha nuôi mẹ quản đâu nhọc nhằn.

Cùng với sự phát triển của đất nước, những năm sau giải phóng, lụa Tân Châu phát triển khá mạnh. Vùng đất này đã có những năm tháng ăn nên làm ra không kém thời hoàng kim của thế kỷ trước. Nhưng kinh tế thị trường với những công nghệ dệt hiện đại tràn vào đã làm phá sản một làng nghề. Hiện nay chỉ còn một số rất ít nghệ nhân thiết tha gắn bó với nghề truyền thống. Và cũng chỉ một số khách hàng ít ỏi cảm nhận được vẻ đẹp của lụa Tân Châu. Họ là những nhà thiết kế thời trang, nghệ sĩ, khách du lịch nước ngoài. Có một câu chuyện thú vị: Trước khi lên đường sang Châu Âu du học, nhà thiết kế thời trang Võ Việt Chung được mẹ tặng một chiếc áo lụa Tân Châu - chiếc áo đã gắn bó với bà suốt 40 năm mà vẫn giữ được màu sắc nguyên thuỷ và chất lụa rất mịn màng. Chính chiếc áo đã gợi ý cho anh thực hiện bộ sưu tập “Mơ về Châu Á” và “Sự hồi sinh” bằng chất lụa Tân Châu đặc biệt ấn tượng với giới thời trang châu Á và quốc tế. Phải chăng, bằng chính bộ sư tập ấy, nhà thiết kế thời trang đã gửi đến chúng ta thông điệp mơ dệt lụa ước về sự hồi sinh của làng nghề vang bóng một thời?

Trai nào thanh bằng trai sông Của Gái nào thảo bằng gái Tân Châu Số 2 - 2010 / Thế giới PR

HỒN VIỆT

NỤ CƯỜI CHÂU THỔ •Bút ký của Nguyễn Dương

ôi đứng lặng đi trên cầu Rạch Miễu. Cây cầu nối liền ốc đảo Bến Tre với các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long và xa hơn với Sài Gòn, Hà Nội. Ngửa mặt đón những cơn gió chướng tràn về, tôi ngơ ngẩn nhìn những dề lục bình rực rỡ màu hoa tím trôi lững lờ dọc triền sông. Bến phà Rạch Miễu, nỗi sợ hãi của những người lái xe mỗi lần qua cù lao Bến Tre đã biến mất. Hàng đoàn xe vùn vụt phóng q u a cầu như tận hưởng niềm hạnh phúc của con người sau hàng trăm năm bị dòng sông phân cách. Tôi bất giác nhớ câu nhái một bài hát “có con chim le le nó đậu cành tre. Sao em không lấy chồng Thị Nghè lại lấy chồng Bến Tre?” và chợt bật cười. Bây giờ câu hát ấy đã lạc hậu. Cái cảnh gần nhà xa ngõ, một khoảng cách tưởng chừng xa ngái đã được lấp đầy. Con đường Sài Gòn- Bến Tre có thể đi về trong vài tiếng đồng hồ, không chỉ là mơ ước cháy bỏng của người dân mà còn là tiền đề phát triển của một vùng đất. Nhưng trước khi có cầu Rạch Miễu, người dân châu thổ đồng bằng sông Cửu Long đã được nếm trái ngọt đầu tiên của đường lối đổi mới: cây cầu Mỹ Thuận nối 2 bờ sông Tiền. Và cùng với cây cầu, những đô thị hiện đại đã mọc lên như những huyền thoại giữa vùng đất châu thổ trù phú. Những khu công nghiệp nổi tiếng, những cánh đồng, những vườn cây chuyên canh với những sản vật nổi tiếng: vú sữa Vĩnh Kim, bưởi Năm Roi, xoài cát Hoà Lộc, gạo nàng thơm chợ Đào, nước mắm Phú Quốc, cá ba sa… được thế giới biết tiếng như đặc sản của Việt Nam nói chung và Nam Bộ nói riêng. Cái hương vị ấy của châu thổ, đã từng được thế hệ chúng tôi say mê qua những trang “Đất rừng Phương Nam” của nhà văn Đoàn Giỏi, ngày nay càng hiện hình sinh động hơn trong những tour du lịch sông nước đất Phương Nam. Khó ai có thể không xao lòng khi nhìn cô gái Nam bộ khoác khăn rằn yểu điệu chèo ghe trên sông đưa khách du ngoạn giữa một màu xanh mênh mông của đất trời, cây trái, với nụ cười mê hoặc trên môi, nụ cười châu thổ. Cũng không ai không bị hút hồn bởi một vùng đất sông nước hữu tình còn thấm vẻ hoang sơ của thiên nhiên với những món ăn dân dã chỉ vùng đất này mới có. Mắm thái Châu Đốc ăn với bông so đũa. Cá linh kho lạt và bông điên điển. Nộm xoài khô cá sặc. Cá lóc nướng trui bọc đất sét. Lẩu mắm với vô số các loại rau rừng đặc sắc là lá sầu đâu. Rồi thì chuột, rắn, rùa, cua đinh và rất nhiều món ăn khoái khẩu khác. Tất cả tạo nên một hương sắc Nam Bộ mà những ai đã đến một lần, không thể nào quên. Không chỉ sản vật độc đáo, Nam Bộ còn nổi tiếng với những con người nghĩa hiệp “giữa đường thấy sự bất bằng chẳng tha”. Những Vương Tử Trực, Hớn Minh, Lục Vân Tiên trong thơ văn của Nguyễn Đình Chiểu là những con người thực ngoài đời. Họ như cây bần, cây đước, vươn lên từ phù sa châu thổ và dường như không sợ bất cứ kẻ thù nào. Từ Nguyễn Trung Trực, Trương Công Định tới nữ anh hùng Nguyễn Thị Định, Tạ Thị Kiều. Điển hình là chị Út Tịch “Còn cái lai quần cũng đánh”. Cương cường, ngay thẳng, con người Nam bộ còn giàu tính sáng tạo, nhạy cảm với cái mới. Có lẽ nhờ nằm ở giữa đầu mối giao lưu văn hoá Nam - Bắc, Đông – Tây nên nhạy bén, linh hoạt, dễ thích ứng? Hay đứng trước nhiệm vụ khai sơn phá thạch con người không thể bằng lòng với những khuôn thức giáo điều trong cả nếp nghĩ, cách làm ăn? Chỉ biết trên con

Thế giới PR / Số 2 - 2010

HỒN VIỆT

đường chinh phục đói nghèo, con người Nam Bộ không chỉ đổ nước mắt mồ hôi, cần cù chịu khó mà đã phát huy cao độ chất xám, vượt lên thiên nhiên, vượt qua chính mình, chắt lọc những trí tuệ của đời sống. Chính tình yêu máu thịt với vùng đất châu thổ, thở hơi thở của châu thổ đã cho họ sức sáng tạo vĩ đại, gắn liền với sự hưng vong của cả cộng đồng, tạo ra bản sắc riêng cho một vùng đất. Từ các loại vũ khí súng ngựa trời, giàn thun phóng lựu, ong vò vẽ trong chiến tranh, Nam Bộ thời đổi mới đã xuất hiện vô số những “hoàng đế không ngai” trong sản xuất làm ăn. Hàng loạt chàng nông dân “Hai lúa” trên các lãnh vực đã tạo ra những thương hiệu đặc sắc, được tôn vinh. Vua cá giống Tám Tiếu (An Giang) người tạo ra giống cá bống tượng đầu tiên của Việt Nam. Vua dừa Đỗ Thành Thưởng (Bến Tre) người nông dân Việt Nam đầu tiên được Hiệp hội trồng dừa Châu Á - Thái Bình Dương trao tặng giải thưởng “Cây của cuộc sống”. Vua bảo tồn sinh học Dương Văn Châu (Trà Vinh) người đã 2 lần qua

Thái Lan và Malaysia với các chương trình bảo tồn sinh học. Vua bưởi Năm Roi Mười Tước xuất thân từ đứa trẻ chăn trâu học chưa hết lớp ba 10 năm ròng hướng dẫn thực hành cho các kỹ sư nông học. Vua chế tạo máy nông nghiệp Bùi Hữu Nghĩa (Long An) Trần Văn Nghĩa (Trà Vinh) mày mò chế tạo nhiều loại máy nông nghiệp cung cấp cho nông dân dù chưa học qua trường lớp nào. Thần đèn Nguyễn Cẩm Lũy, mới học qua lớp 4 trường làng mà di dời, nâng cao, chống nghiêng hàng trăm di tích và công trình dân sinh. Rồi còn vô số những vua cua đinh, vua cá sấu, vua ngêu, vua bò, vua lúa giống… Tất cả đang tạo ra một sức sống mới cho mảnh đất Phương Nam vốn

được thiên nhiên ưu đãi nhưng cũng đầy những thử thách khắc nghiệt. Cuộc sống là một trường đại học lớn. Không biết ai đó đã nói như thế. Thực tế đã được chứng minh. Chưa được đầu tư lớn, nhưng những người “dân ấp, dân Lân” trong thơ Nguyễn Đình Chiểu đang vươn lên trở thành những người làm chủ vận mệnh của mình. Không chỉ những chiếc cầu khỉ được thay thế bằng cầu bê tông. Những con đường giao thông, đường điện lưới quốc gia , trường học trạm xá về đến tận các thôn xã vùng sâu hẻo lánh. Cái nghịch cảnh “chiều chiều ra đứng bờ sông, muốn về quê mẹ mà không có đò” đã trở thành kỷ niệm của một thời xa lắc. Sau cầu Mỹ Thuận, cầu Rạch Miễu sẽ là cầu Cần Thơ. Con đường đến khí điện đạm Cà Mau, đến đất mũi Viên An xích lại trong gang tấc. Cái vùng đất màu mỡ, nơi cung cấp nhiều loại cây trái nổi tiếng, cái vựa lúa góp phần nuôi sống 80 triệu dân và đóng góp chủ yếu vào lượng gạo xuất khẩu, đang thay đổi từng ngày. Sẽ thêm những con đường cao tốc, đường sắt, đường hàng không kéo gần lại khoảng cách với Hà Nội và Sài Gòn, “những con đường nối những bờ vui” Vượt qua cầu Rạch Miễu, chúng tôi ghé vào một nhà hàng đặc sản Bến Tre. Gió châu thổ vẫn thổi về lồng lộng. Đón trái dừa từ tay cô con gái của quê hương Đồng khởi, tôi như mê đi trong vị ngọt say người của dừa siêm. Tôi say vị dừa siêm? Say nụ cười cô gái hay say cái tương lai tươi sáng của một vùng đất đang hiện dần trước mắt? Cùng với cầu Rạch Miễu, Bến Tre sẽ có cuộc “vượt cạn” ngoạn mục? Sẽ có một cuộc “đồng khởi” về kinh tế, một bứt phá trong tương lai? Chưa biết, nhưng tôi thực sự có lòng tin: có một bệ phóng vững chắc, đất chín rồng, trong đó có Bến Tre chắc chắn sẽ “vượt vũ môn” góp phần đưa đất nước hoá rồng. Bởi, tôi tin ở sức sáng tạo của Người Nam Bộ; sức sáng tạo vốn là tinh hoa được kết tinh từ truyền thống văn hoá, là kết quả của sự tích luỹ dồi dào, sung mãn sinh lực và thần trí dân tộc. Tôi im lặng nhắm mắt lại. Gió từ sông vẫn phóng khoáng thổi về. Và tôi giật mình. Trong gió tôi cảm nhận được rất rõ ràng vị nồng nàn của phù sa - phù sa miền châu thổ.

Số 2 - 2010 / Thế giới PR

VĂN HÓA - NGHỆ THUẬT

LÀNG CƯỜI VĂN LANG T

•VÂN HẠNH

Ngôi làng cổ thời Hùng Vương rơm trộn bùn trát Truyền thuyết của làng kể rằng: vào thời Hùng thành tường, khi Vương, Vua Hùng và các Lạc hầu Lạc tướng rất ngủ nằm ổ rơm, ổ yêu thích săn bắn, có lần đã nghỉ lại một vùng bán lá chuối, đắp chăn sơn địa suốt 3 ngày 3 đêm. Thấy phong cảnh nơi sui… đây “sơn thủy hữu tình”, “anh hoa phát tiết”, “đất Người Văn lành mây tụ”, nhà vua đã truyền lệnh cho nhân Lang nói bằng dân tới lập làng, khai khẩn đất hoang, và tuyên giọng thổ âm nghe đặt tên làng là Văn Lang. Theo xác minh của các nặng, hơi ê a, lè nhà sử học, đây chính là một làng cổ mang tên nhè kết hợp với nước thời Hùng Vương. Năm 1966, làng được một số tiếng đệm đổi tên thành Văn Lương thuộc xã Văn Lương, rất lạ tai. Ở đây còn huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ. Nhưng dân gian tồn tại khá nhiều từ vẫn quen gọi mảnh đất này là Văn Lang. vựng của người Việt cổ: lền ông lền bà (đàn ông Địa hình của Văn Lang chủ yếu là đồi rừng, đàn bà), hấng (hứng), đỏng (đỉnh), nhà qua (nhà nhiều gò, rừng rậm, như: rừng Cấm, gò Cổ Bồng, tao), nhà bay (nhà mày)… Những đặc điểm về gò Non Sấu,… lại có nhiều đầm địa hình, nếp sinh hoạt và ngôn sâu như: đầm Đồng Lối, đầm Gò ngữ này đã để lại dấu ấn đậm nét Sui, đầm Lải… trong truyện cười của họ. Người dân Văn Lang chủ yếu sống bằng nghề nông, họ làm Truyện cười Văn Lang ruộng trên dộc, ruộng bậc thang Từ hiện thực vất vả, khó nhọc và một số ruộng chiêm trũng,… người dân Văn Lang phóng đại, năng suất thấp nên đời sống cường điệu những sự vật, hiện nhân dân nhìn chung còn khó tượng đời sống để từ đó cùng cất Cánh đồng làng Văn Lang khăn. Đặc sản của vùng là dứa, lên tiếng cười sảng khoái quên đi sắn tuy nhiên chỉ sản xuất theo phương thức tự những cục nhọc của kiếp người. Họ kể cho làng cung tự cấp. Trước Cách mạng người dân Văn xóm, cho anh em, họ hàng, cho con cháu nghe Lang không có nhà gạch mà phần lớn là nhà lấy những câu chuyện hài hước. Đời này qua đời

Thế giới PR / Số 2 - 2010

Một ngôi chùa ở Văn Lang

ôi về Văn Lương vào một buổi chiều cuối xuân, không khí còn se lạnh. Nhấn ga vượt qua những con dốc chạy vòng vèo quanh làng, tôi ngỡ Văn Lương giống như những làng quê trung du khác của Việt Nam. Thế nhưng, đằng sau cái không gian bình lặng của một làng quê đất Việt là những tâm hồn không bình lặng. Thấp thoáng sau những vẻ mặt chất phác và đôn hậu là tâm hồn hài hước bông lơn của con người, những cây cười mặc áo nông dân.

VĂN HÓA - NGHỆ THUẬT khác, người dân Văn Lang đã hình thành một kho tàng truyện cười độc đáo và phong phú được lưu truyền cho đến ngày nay. Truyện cười Văn Lang chủ yếu được lưu truyền theo phương thức truyền miệng. Theo thống kê chưa đầy đủ kho tàng này có khoảng 300 tác phẩm. Năm 2006 NXB Văn hóa thông tin và trường Đại học Hùng Vương đã phối hợp xuất bản cuốn sách “Làng cười Văn Lang” với 174 truyện do Hữu Thục và Huy Thiện sưu tầm và giới thiệu. Có thể thấy truyện cười Văn Lang bao chứa trong nó khá đầy đủ các tiểu loại của truyện cười như: truyện khôi hài, truyện trào phúng châm biếm, truyện tiếu lâm giải trí, truyện nói khoác… Theo phân loại của PGS.TS Lê Trường Phát và ThS Hữu Thục thì đề tài truyện cười rất phong phú: chủ điểm lao động sản xuất, đấu tranh với thiên nhiên (có đề tài săn bắt hái lượm, ca ngợi những sản vật nông nghiệp,…); chủ điểm sinh hoạt đời sống, đấu tranh xã hội (truyện đả kích châm biếm bọn thống trị, tấn công các thế lực xấu xa… ); chủ điểm sinh hoạt giải trí, tính giao nam nữ (truyện vui, truyện tếu, giải trí phòng the). Một vấn đề mà được rất nhiều người quan tâm: truyện cười Văn Lang có từ khi nào? Cho đến nay các nhà nghiên cứu cũng khó có được

câu trả lời chính xác. Nhưng nhìn vào hệ thống đề tài của truyện cười Văn Lang nhất là mảng đề tài săn bắt hái lượm thì có thể suy đoán rằng truyện cười Văn Lang xuất hiện khá sớm. Nghệ nhân của làng kể lại rằng vào thời con người vẫn sống bằng săn bắt hái lượm thì việc nuôi trâu vẫn còn rất tự nhiên, họ không đóng chuồng trại tử tế cũng không có người chăn thả như sau này. Cha ông ta thời bấy giờ sau khi cày bừa xong liền thả trâu vào rừng, đến vụ mùa sau lại lên rừng bắt trâu về. Hiện thực này được phản ánh trong truyện “Chuyện rủi”. Đến nay ở Văn Lang vẫn còn một quả đồi gọi là Trại Trâu, nơi đây xưa kia chính là rừng già. Hơn nữa Văn Lang là một làng cổ thời Hùng Vương, theo truyền thuyết thì đây là một mảnh đất thiêng “sơn thủy hưu tình”, “anh hoa phát tiết”, nhưng ở cái thuở hồng hoang, ban sơ ấy thì nơi đây còn là rừng già nhiều thú dữ, trùng độc đe dọa cuộc sống của con người. Có lẽ từ trong thực tiễn đấu tranh sinh tồn này thể hiên rất rõ trong những câu chuyện cười. Có thể kể ra đây những truyện: “Thút thít thịt nó dốt” nhân vật chính là con hổ biết nói tiếng người, con người còn sống chung kết bạn với hổ phản ánh một thực tế là vào thời gian câu chuyện ra đời có thể con người vẫn chưa thoát dạng khỏi con vật; hay như

Nông dân Văn Lang

Số 2 - 2010 / Thế giới PR

VĂN HÓA - NGHỆ THUẬT các truyện “Bóp vỡ họng gấu”, “Bắt sống trăn gió” kể về chiến tích phi thường của con người chống lại thú dữ. Tuy nhiên phương thức mà con người dùng để chiến thắng ác thú mới chỉ dừng lại ở những mánh khóe, khôn vặt, ranh mãnh chứ chưa phải là cái khôn ngoan của trí tuệ. Bởi thế có thể khẳng định đây là giai đoạn con người bắt đầu thoát thai khỏi con vật. Mặc dầu bấy nhiêu vẫn chưa phải là chứng cơ xác đáng khẳng định truyện cười Văn Lang xuất hiện từ thời tiền sử nhưng văn học là sự phản ánh hiện thực nên những suy đoán trên không phải là hoàn toàn không đáng tin.

có gì đáng nói, như chuyện thường ngày xảy ra. Thủ pháp nói khoác đã được dùng như một vũ khí thông minh, sắc bén để đả phá những thế lực cường quyền, ác bá. Truyện “Mè ranh say rượu” kể về bọn chức sắc trong làng rủ nhau bê cỗ xuống bè gỗ giữa đầm đánh chén, uống rượu say nôn thốc nôn tháo xuống đầm, lũ mè ranh đớp phải say quá dạt hết vào hai bên bờ. Đáng chú ý hơn cả là nhóm truyện đả kích các thế lực xâm lược, ví dụ như các truyện “Trổ hết tài ta xem”, “Quả bí một hột”, “Đề cao đức quân tử”… Qua những câu chuyện này hình ảnh bọn xâm lược hiện lên vừa ngu dốt vừa xấu xa, trí tuệ của bọn chúng bị Thủ pháp nghệ thuật của truyện người Văn Lang hạ xuống ngang với cười Văn Lang trí tuệ của loài chó; ngay đến hình ảnh quân tử - một biểu tượng thiêng liêng Truyện cười Văn Lang là sản của văn hóa nho giáo cũng bị họ mô phẩm của người bình dân nên ngôn tả giống như quả bí còn tươi có cuống ngữ rất giản dị, chân chất, đôi khi Cổng làng Văn Lang suồng sã. Những câu chuyện của họ - ngụ ý một mẫu đàn ông không mấy đặc sắc ở thủ pháp phóng đại, ngoa dụ, cường tốt đẹp. điệu, kết cấu ngắn gọn, chặt chẽ, kịch tính, kết Truyện cười Văn Lang còn dùng tiếng cười thúc bất ngờ lại được kể bằng giọng thổ âm đặc thông minh của mình để bóc trần bộ mặt của bọn trưng khiến người nghe cười như nắc nẻ và không thực dân Pháp khi chúng kéo đến xâm lươc núp thể quên. Họ không chỉ là người sáng tác mà còn dưới chiêu bài “khai hóa văn minh”. Khi đó ở Palà người diễn xướng rất tài hoa. Dường như mỗi ri có hội thi nói phét có sự tham gia của nhiều dân con người được sinh ra và lớn lên ở nơi đây đều tộc trên thế giới, trong đó có người làng Gabrôvô tiềm ẩn tố chất nghệ sỹ. – Bungari, một làng được coi là nói phét giỏi Có một nhóm lớn truyện được họ dùng thủ nhất thế giới, thế nhưng lại phải chịu thua tài nói pháp phóng đại, bởi thế mới có câu “Văn Lang phét của làng Văn Lang (truyện “Nhất thế giới”). cả làng nói khoác”. Xôi dẻo đến mức vướng vào Những câu chuyện hài hước đến đây không chỉ ngọn tre dính chặt ở đó luôn. Củ dừng ở mức độ gây cười mà còn sắn dài xuyên qua quốc lộ 24 một là vũ khí đấu tranh sắc bén, qua chị nông dân đào được rắt vào đó đề cao trí tuệ của con người cạp váy về đến nhà sắn đã chín bở Việt Nam, truyền bá lòng tự tôn tung. Cây rau dền to đến mức mới dân tộc. trèo lên ngang chừng mà nhìn Người Văn Lang còn tỏ ra rất thông minh trong việc sử đụng thấy Hà Nội duyệt binh,… Tuy tình tiết bất ngờ khiến cho người là khoác lác nhưng lại không làm nghe phá lên cười hả hê khi câu người nghe khó chịu bởi lẽ đó là Giếng Trám - một ngôi giếng cổ ở Văn Lang chuyện kết thúc, ví như truyện cái khoác rất có duyên. Bề ngoài “Tiếng đàn bầu” kể về một anh nọ dùng tiếng là nói khoác nhưng thực chất là niềm tự hào về đàn bầu để tán tỉnh một bà góa, thấy bà ta khóc những sản vật của quê hương. Khi kể lại có thái nghĩ tưởng bà ta đã xiêu lòng. Không ngờ hỏi ra độ rất tự nhiên, thản nhiên như không khiến cho mới biết: “Nhà tôi ngày xưa chỉ biết mỗi nghề bật các sự vật dị thường trở nên gần gũi như chẳng

Thế giới PR / Số 2 - 2010

VĂN HÓA - NGHỆ THUẬT bông thôi, tiếng đàn của anh khiến tôi nhớ đến tiếng bật bông của chồng tôi nên tôi khóc”. Ngoài ra họ còn rất khéo sử dụng yếu tố tục để gây cười. Yếu tố tục làm tăng tính trào phúng, đả kích, chủ yếu nhằm phê phán thói hư tật xấu trong xã hội, và bọn cường hào ác bá. Truyện “te hẻ tè he” kể về một bà con dâu trong đám ma bố chồng giả vờ đau khổ khóc lóc vật vã không ngờ hớ hênh làm tốc váy, mấy tay thợ kèn trông thấy liền thổi lên một khúc kỳ lạ nghe ra thành “te hẻ tè he”. Người Văn Lang không chỉ hài hước hóm hỉnh trong truyện kể mà còn trong cả đời sống hàng ngày. Một mẩu chuyện ngoài đường, một câu nói thường nhật cũng được họ biến thành truyện cười một cách rất tự nhiên và thông minh. Một bà mẹ mắng con mặc quần áo không biết giữ gìn: “Ghê gớm mặc như phá ấy, cái quần đùi 7 năm đã rách rồi”, vừa mắng vừa để chế diễu cái sự nghèo của mình cũng vừa để cười cho quên khó nhọc. Bởi thế trong cuộc sống của họ luôn đầy ắp niềm vui, niềm yêu đời. Tâm hồn làng Cười Văn Lang là một vùng nông nghiệp bán sơn địa, thiên nhiên khắc nghiệt nhưng thật kỳ lạ tiếng cười vui tươi lại cất lên từ hiện thực trăm đắng nghìn cay của cuộc sống. Giải mã những câu chuyện cười chúng ta sẽ thấy một tâm hồn Văn Lang hài hước, hóm hỉnh, bông lơn nhưng rất đỗi đôn hậu. Người dân nơi đây tuy còn nghèo khó lam lũ nhưng rất lạc quan, yêu cuộc sống, yêu lao động. Năng khiếu hài hước, trí tượng cừ khôi kết hợp với khả năng sử dụng ngôn ngữ linh hoạt đã giúp người Văn Lang có thể ứng tác tùy theo hoàn cảnh rất tài tình và nhanh nhạy. Mỗi câu chuyện ra đời là sản phẩm của trí tuệ tập thể mang đậm tính quần chúng. Thật đáng ngạc nhiên khi con người nơi đây bề ngoài mộc mạc hồn hậu như củ sắn, củ khoai nhưng lại có tâm hồn đẹp đẽ, tinh tế đến vậy. Trong kho tàng truyện cười Văn Lang không

có bóng dáng của sự bi quan chán nản, dù khi châm biếm môt hiện thực xấu họ cũng nói bằng cách rất dí dỏm. Một tâm hồn lạc quan như thế thật hiếm thấy vùng đất nào có được. Về Văn Lang bạn sẽ thấy con người nơi đây không chỉ thích kể chuyện mà còn rất yêu văn nghệ, họ có cả một dàn nhạc công nào nhị, nào đàn bầu, nào trống… họ say sưa góp vui trong các liên hoan văn nghệ quần chúng chẳng khác nào các dàn nhạc chuyên nghiệp. Cái nghèo, cái khắc nghiệt của thiên nhiên, cái cằn cỗi của đất đai không làm vơi đi tinh thần lạc quan yêu đời của người Văn Lang. Họ yêu quê hương, yêu những điều bình dị nhất của xứ sở đó chính là cái gốc tâm linh sâu xa nhất làm nảy sinh tâm hồn lạc quan, hài hước, dí dỏm ở họ, hơn thế nó còn là nội lực vô tận giúp mảnh đất này vượt qua bao thăng trầm của lịch sử. Ngay nay người Văn Lang vẫn tiếp tục kể cho con cháu nghe những câu chuyện của cha ông đồng thời không ngừng sáng tạo ra những câu chuyện mới. Công tác bảo tồn truyện cười Văn Lang Tuy truyện cười Văn Lang có một bề dày lịch sử như vậy song công tác bảo tồn, sưu tầm, quảng bá còn rất khiêm tốn. Duy nhất mới chỉ thấy cuốn “Làng cười Văn Lang” do Hữu Thục và Huy Thiện sưu tầm và giới thiệu là công trình công phu nhất về kho tàng phi vật thể quý giá này. Tháng 4 năm 2007 trường Đại học Hùng Vương đã thực hiện 1 hội thảo khoa học “ Làng cười Văn Lang – di sản văn hóa dân gian cội nguồn đất Tổ” Ngoài ra cũng chỉ có một vài nhà nghiên cứu sưu tầm nhỏ lẻ quan tâm. Những nỗ lực này xem ra quá ít ỏi đối với một giá trị văn hóa mấy nghìn năm tuổi. Hiện truyện cười Văn Lang đang đứng trước nguy cơ mai một do những nghệ nhân trong làng đã đều tuổi cao sức yếu, có cụ đã về với tiên tổ.

Có một giải pháp nào cho di sản truyện cười Văn Lang ?

Số 2 - 2010 / Thế giới PR

VĂN HÓA - NGHỆ THUẬT

Trang thơ

Màu tình yêu LÃNG ĐÃNG TRUNG DU Chê bụi bặm phố phường em ngược về đất tổ Lãng đãng trung du Quanh co đồi cọ Vị chè xanh say người Sông Thao lững lờ trôi Câu hát ghẹo quê em không ai hát nữa rồi Chòng chành nón quai thao Thuyền ai xuôi Bạch Hạc? Rượu Ấm Thượng mềm môi Điệu hát xoan héo hắt 99 con voi quỳ mờ ảo giữa khói mây Bưởi Đoan Hùng ai nếm để tơi say? Thổn thức trung du Lãng đãng bức tranh siêu thực Bảng lảng bóng liêu trai Những gam màu rót từ ký ức Nàng tiên thứ bảy bay về trời Để phố phường ngơ ngác với thời gian Mai em về bỏ lại đất Tràng An Điệu hát xoan lạc loài bên ngõ vắng Sao em nỡ chia tay? Thị thành ngược xuôi Ngơ ngẩn bước chân Trời hồ Gươm thiếu nắng Còn đâu sắc hoa ngọt ngào trung du Giữa Quảng Bá Nghi Tàm ? •Dương Trọng Dật (tặng VH)

Em hỏi anh tình yêu màu gì ? Anh bảo em chính là màu em thích Em thả hồn vào biển cả mênh mang Sóng ngời xanh, gió mơn trớn khẽ khàng Thầm thì với em đó là mầu Ngọc bích Biển say nồng và hai đứa ....yêu nhau Đừng hỏi anh tình yêu màu gì Bởi anh biết trả lời sao cho được Người với người từ muôn thuở trước Sống để yêu nhau đâu biết nó màu gì Chỉ biết rằng thủy chung là màu tím Hi vọng màu xanh, hạnh phúc màu hồng Anh yêu em với men say biển cả Xa nhớ, gần thương pha lẫn giận hờn Anh đến với em bằng tấm lòng chung thủy Cuồng nhiệt, hờn ghen, hanh phúc, nhớ nhung Anh yêu em nên trái tim mách bảo: Màu tình yêu là bảy sắc cầu vồng •Ánh Dương – K2_PR (04/ 2010)

Bóng Cơ – nia mẹ Con muốn viết tặng mẹ bài thơ Về những điều hằn sâu trong nếp nghĩ Của riêng con, của cả cuộc đời mẹ Con muốn viết những điều mẹ không nói Về những ngày nắng hè oi ả Về đường xa dông bão mẹ đi qua Của năm dài cặm cụi nuôi con Con muốn viết, viết thật nhiều mẹ ạ! Nhưng ơn mẹ giấy mực nào ghi nổi Tứ thơ đầy không tả hết mẹ yêu Con muốn viết, viết thật nhiều hơn nữa Bóng Cơ – nia che mát cả đời con. •Đỗ Thị Tuyết - PR2

Thế giới PR / Số 2 - 2010

VĂN HÓA - NGHỆ THUẬT

Trang thơ

KÉP HÁT HẠNG BA HOA HỒNG CÁT TRẮNG Anh không tặng hoa đâu Tên em đã là một đóa hồng đỏ nắng Bông hồng nhung mảnh mai Mọc lên từ gió Lào cát trắng Miền Trung Em lớn lên trong hoang dại gió rừng Tháng 7 mưa ngâu Gầm gào con lũ quét Đêm rừng Trường Sơn Lạnh căm cơn gió rét Trong nắng hạn khét đồng Thương đất bạc như vôi Nghiệt ngã mưa dông Gầy guộc hạt phù sa nuôi khát vọng con người Trong nước mắt của đất đai Nụ cười em sao lạ thế Như hạt ngọc trai Hóa thân từ nỗi đau nhân thế Bông hồng bé con Giữa nắng lửa xao lòng Gói tuổi thơ trong cát bỏng mênh mông Khắc khoải miền Trung Em giấu gì ở trong đôi mắt Cây xương rồng không gai Uống cay đắng từ hồn thiêng của dất Như gió Lào quê em Thắp lửa triệu tâm hồn •Dương Trọng Dật (tặng H-04/2010)

Trong tiếng mõ điếm đàng Đêm bỗng toát mồ hơi Sân khấu sơn son thếp vàng Chỉ còn một vai hề độc diễn Áo mão xênh xang Mãi võ Sơn Đông hay gái bán hoa tứ chiếng? Múa may như nhập đồng Bi hài vai kép hát hạng ba Quyền lực, hư danh Bùa mê vĩ cuồng thuốc chữa đã lờn toa? Đánh cắp tương lai Ăn mày quá khứ? Bất chấp đạo lý, lương tâm Chân đất cát nhảy bổ vào lịch sử Hoàng đế không mặc quần Câu chuyện chưa bao giờ cũ Dẫu hoài công vẽ mặt vẽ mày Đằng sau nụ cười chú tễu vô hồn Hiện nguyên hình Chiếc hình nộm bằng rơm Thôi xin đừng lớn lối lộng ngôn Vua chèo đã chẳng ra gì Quan chèo kiếp hề thêm nhọ Thân đất sét dẫu mạ vàng Vẫn chỉ là đất thó Sau tốc váy trình làng, trống mở cờ giong Mẹ Đốp lai hoàn thân mõ Lá nho mỏng mảnh đã rơi rồi Xin đừng xăm mặt xăm mình Trát phấn với tô son •Dương Trọng Dật (tặng THD-04/2010)

Số 2 - 2010 / Thế giới PR

VĂN HÓA - NGHỆ THUẬT

Kho báu

Truyện ngắn •Minh Phúc Đức

au giờ học, thằng Phong và tôi chui qua lỗ thủng dưới chân tường rào, lọt vào sân sau xưởng máy. Lấp trong cỏ rậm rạp, có các ổ trứng chim. Chim bên kia sông đến trảng cỏ đẻ nhiều đến nỗi lắm khi gót chân đặt xuống đã dẫm phải những quả trứng nóng hổi. Nhặt đầy trứng, tụi tôi mang về đổi cho bọn con gái lấy đủ thứ: dây thắt lưng khóa đồng, bật lửa bọc da voi, con dao cũ cán chạm trổ, mấy cái bóng đèn đứt tim… Hai đứa cất của cải chung vào một cái thùng gỗ, tôi giao cho Phong giữ. Tùng – tên nhóc con nhà khá giả ở ngoài phố - thường gạ mua những thứ đó. “Còn lâu” – Phong phẩy tay. Lâu lâu, hai thằng lại kiểm kê kho báu và mơ về bao nhiêu dự định ghê gớm. Một hôm, khi đuổi theo con chim lủi trong vệt cỏ, chân tôi vấp phải khoen cầm của một cái nắp cống. Hai đứa hì hục nhấc cái tấm đan xi măng nặng nề lên. Phong ở trên canh chừng tôi nhảy xuống thám hiểm. Lần mò một lúc, tôi chỉ vớ được một cái bảng tròn bằng kim loại bám đầy đất bùn. Bỗng chân tôi dẫm phải vật gì đó sắc nhọn. Vết cắt dưới gan bàn chân đau nhói. Phong lo lắng: “Sao không mày?”. “ Không sao” - Tôi nói gan góc. Thằng bạn gầy gò dìu tôi đi cà nhắc về nhà. Đến chiều tôi bắt đầu sốt. Tôi ở với bà nội, bà nghĩ thằng cháu do phơi nắng nên chỉ bị cảm xoàng. Tôi nghỉ học. Thằng Phong chạy sang, hết sức lo âu. Chân tôi sưng tấy. Nó chạy ra nhà thuốc hỏi bà dược sỹ, rồi hốt hoảng chạy về bảo tôi cần vào bệnh viện gấp. Bà nội nghe chuyện rụng rời. Gom góp tiền bạc trong nhà và vay mượn hàng xóm, bà đưa tôi lên bệnh viện thành phố. Bác sỹ bảo: “ Nếu đến trễ vài ngày chân thằng nhỏ có thể phải cưa bỏ!”. Bà ngồi khóc ròng. Tôi nằm mơ thấy toàn ác mộng. Có một lúc tỉnh dậy, thấy thằng Phong ngồi mí giường, mắt đỏ vằn. Nó ghé tai tôi: - Mày kêu bà nội đừng lo tiền thuốc, để tao tính! - Lấy đâu ra? Mày đừng có làm bậy à nghen. Tôi giật thót. - Đời nào! Thằng bạn cau có. Tôi nằm quay mặt ra cửa sổ. Nhà thằng Phong cũng khó khăn như nhà tôi, nó lại chỉ là thằng con nít, lấy đâu ra tiền mà giúp đỡ. Thế nhưng thật kỳ lạ, cứ cách ngày, thằng bạn tôi lại đưa bà nội nắm bạc lẻ. Ít thôi, nhưng đủ cho tôi đi chích thuốc. Qua một tuần thì vết thương gan bàn chân tôi khô se, dấu hiệu lành hẳn. Bác sỹ cho tôi về nhà. Một hôm đi học về tôi gặp Tùng. Thằng nhóc đứng trống nạng bên cửa hàng trên phố, bộ dạng kiêu hãnh oai phong. Trên người nó, toàn những thứ quen thuộc – sợi thắt lưng khóa đồng, dắt con dao cùn cán chạm trổ tuyệt đẹp, tay nó cầm cái bật lửa da voi bật tanh tách. “Nhìn tao nè, ghê không?” - Tùng nhe răng cười đắc thắng. Tôi lùi lại không tin vào mắt mình. Trước cái thùng gỗ trốnng rỗng, thằng Phong nhìn tôi vẻ sợ sệt: “Tao bán hết mấy thứ hay nhất cho thằng Tùng rồi!”. Tôi bước sấn lên “Mày dám hả?”. Phong lắp bắp “Tao nghĩ cứu cái chân mày quan trọng hơn!”. Tôi chợt hiểu ra. Hồi lâu tôi hỏi thêm: “Nhưng bán mấy thứ kia cũng đâu đủ tiền mua thuốc?” -“Ờ, có cách chứ. Tao vô xưởng máy in dọn cỏ thuê, chiều nào cũng làm…” Vết đứt dưới chân tôi giờ chỉ là sẹo mờ. Mỗi lần nhìn nó tôi lại nhớ về kho báu tìm thấy thuở ấu thơ - Cái kho báu nằm trong trái tim thằng bạn thân nhất.

Thế giới PR / Số 2 - 2010

VĂN HÓA - NGHỆ THUẬT

TỰ TI DÂN TỘC M

ỗi nền văn hoá dân tộc trong từng giai đoạn phát triển đều có những mặt phù hợp và những mặt không phù hợp với các thế hệ sau. Trải qua các giai đoạn phát triển, những mặt phù hợp được phát huy và nâng cao, được bảo tồn trong bản sắc văn hoá, những mặt không phù hợp dần dần bị thu hẹp lại.

uá trình kế thừa và phát triển văn hoá bao giờ cũng gắn chặt với quá trình phát triển của lịch sử. Muốn xây dựng một nền văn hoá mới, vì vậy, phải tìm cho ra những điểm mạnh và cả những điểm yếu trong văn hoá và tâm lý dân tộc để phát huy tối đa tính ưu việt vốn có và khắc phục, vượt qua những lực cản của những tập quán văn hoá lạc hậu, bảo thủ, những đặc tính văn hoá không phù hợp với sự phát triển. Tính tự ti dân tộc là một ví dụ. Tính tự ti, thiếu tự tin, nhút nhát được nhà nghiên cứu Bùi Quốc Châu, tiến sĩ khoa học danh dự Sri Lanka xếp thứ 27 trong 37 nét tính cách của người Việt Nam. Đương nhiên cũng không phải chỉ người Việt Nam mới có nét tính cách này. Nhưng vì sao tính thiếu tự tin lại là một tính cách phổ biến? Là một người ngoại đạo trong lĩnh vực nghiên cứu tâm lý, chúng tôi thử đưa ra một lý như

Trải qua hàng ngàn năm dựng nước và giữ nứơc, nền văn minh chủ yếu của chúng ta vẫn là nền văn minh nông nghiệp, yếu tố duy lý và khoa học trong văn hoá chưa được phát huy đúng mức. Trong nền văn hoá Việt Nam, văn hoá nhân văn phát triển khá phong phú nhưng văn hoá khoa học lại rất hạn chế. Chúng ta có thừa các nhà văn hoá nhưng lại thiếu các nhà khoa học. Đối mặt với sự phát triển mới của đất nước, do thiếu yếu tố khoa học và tính duy lý những nhân tố hết sức cần thiết để tiếp cận tự nhiên, xã hội, con người một cách khách quan, để xử lý vấn đề có luận cứ, hợp quy luật, chúng ta không đủ tự tin, lúng túng trong nhiều quyết sách cũng là chuyện đương nhiên. Đó cũng là nguồn gốc dẫn đến chuyện giáo điều, bảo thủ, bất chấp quy luật. Vì vậy, tăng cường yếu tố khoa học và duy lý trong nền văn hoá là một yêu cầu bức thiết không chỉ đối với xây dựng nền văn hoá mới mà còn bức thiết đối với việc xây dựng những con người mới đủ tự tin chiếm lĩnh tương lai đưa đất nước vững vàng hội nhập với cộng đồng quốc tế

•AN SINH

Do phát triển mạnh văn hoá nhân văn nhưng hạn chế trong văn hoá khoa học, trong văn hoá Việt Nam, tư duy thiết thực, sáng tạo và tính hiệu quả bị coi nhẹ. Lối học khoa cử, từ trong đào tạo đội ngũ trí thức càng củng cố thêm nếp tư duy này. Đó là lý do tại sao sinh viên Việt Nam ở nước ngoài học rất giỏi nhưng sau khi ra công tác thì lại phát triển rất hạn chế. Thiếu tư duy thiết thực và sáng tạo sẽ không đủ tự tin đưa lý thuyết vào cuộc sống khi giải quyết những vấn đề từ thực tiễn đề ra. Nó cũng khiến chúng ta rất dễ sa vào căn bệnh khoa trương hình thức, coi thường lợi ích của mỗi cá nhân, coi thường động lực của sự sáng tạo, chỉ hô hào suông và coi nhẹ biện pháp tổ chức thực tiễn. Trong xã hội, coi trọng cái danh hơn cái thực. Trong hoạt động kinh doanh, không lấy hiệu quả kinh tế xã hội làm thước đo để xác định phương án kinh tế, lựa chọn dự án đầu tư phát triển. Đó cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến cơ chế quan liêu bao cấp kéo dài, làm trì trệ bước phát triển của xã hội và đã được đảng ta khắc phục bằng đường lối đổi mới, trước hết là đổi mới tư duy kinh tế. Số 2 - 2010 / Thế giới PR

VĂN HÓA - NGHỆ THUẬT

Đất nước ta đã chảy qua thời gian dài đô thị hoá ở cấp độ thấp, sau đó là một thời kỳ đóng cửa, kép kín. Chúng ta chỉ quan hệ với một bộ phận nhỏ thế giới, các quốc gia trong phe xã hội chủ nghĩa theo cơ chế kinh tế kế hoạch hoá tập trung. Đa số sống trong tâm lý kép kín, nặng tính tiểu nông, tiểu kỷ, thậm chí còn lo sợ khi tiếp xúc với mọi tác động từ bên ngoài. Tâm lý tự ti ấy càng nặng căn hơn với quan hệ văn hoá làng xã vốn có ưu điểm là một thành trì trong cuộc chiến tranh chống xâm lược nhưng về mặt nào đó cũng là những thành trì bảo thủ, tầm nhìn hạn hẹp, nhiều khi không vượt khỏi những gì xảy ra sau luỹ tre làng. Tâm lý tự ti khi đối mặt với thế giới bên ngoài là điều khó tránh khỏi. Không đến nỗi hoảng sợ như Phan Thanh Giản lúc thấy ngọn đèn treo ngược khi đi thăm Pháp nhưng từ môi trường kép kín của cơ chế quan lưu bao cấp đến một nền kinh tế mở, sự choáng ngợp, âu lo cũng là một tâm lý có thể giải thích được. Lịch sử đấu tranh chống các kẻ thù xâm lược đã khẳng định ý chí quật cường của dân tộc Việt Nam, nhưng dường như trong hàng ngàn năm bị đô hộ, chà đạp vẫn in lại một dấu ấn nào đó như một di chứng của khuôn mấu nô lệ mà các loại kẻ thù cố tình nhào nặn. Tâm lý sùng ngoại là một ví dụ. Bệnh tự ti thể hiện trong những biểu hiện viết bằng tiếng nước ngoài nhan nhản trên đường phó Hà Nội, thành

Thế giới PR / Số 2 - 2010

phố Hò Chí Minh. Những danh thiếp, thiệp mừng năm mới, sinh nhật, giáng sinh… không viết bằng tiếng Việt. Trong khi điều tương tự hoàn toàn không xảy ra ở các nước phát triển. Một đĩa nhạc compact nhái của nước ngoài được ưa chuộng hơn một đĩa nhạc được sản xuất ở Việt Nam dù chất lượng đĩa nhạc Việt Nam tốt hơn. Tâm lý vọng ngoại không chỉ thể hiện qua việc xài tiếng nước ngoài, thích lấy chồng ngoại, thích làm thuê cho người ngoại quốc, thích du học để ở lại nước ngoài… mà còn thể hiện trong nhiều trạng thái khác nữa - Thực ra chỉ là biểu hiện của một tâm lý tự ti - rất cần được định hướng, giáo dục nhưng chỉ có thể loại bỏ triệt để cùng với việc xây dựng một xã hội mới và sự phát triển mạnh mẽ của một nền kinh tế - xã hội đất nước. Sự phát triển của xã hội Việt Nam suốt kỳ hàng ngàn năm lịch sử gắn liền với sự tồn tại của chế độ phong kiến, chủ nghĩa tư bản chưa hình thành. Con người cá nhân, tự do cá nhân chưa có cơ sở xã hội để phát triển. Lại nữa, trong điều kiện khắc nghiệt của lịch sử, kẻ thù luôn dình rập trước ngõ, để đảm bảo cho chiến thắng trong đấu tranh chống ngoại xâm, cái tôi cá nhân luôn phải hoà đồng vào cái ta. Con người chủ yếu là hát đồng ca chứ không hát solo. Sự hy sinh cái tôi trong hoàn cảnh đó là rất cần thiết, nhưng ở số đông người sự hy sinh cũng

làm biến mất luôn cái bản ngã cá nhân. Đó là mảnh đất tốt cho tâm lý tự ti, thậm chí nhút nhát. Trong khi đó cơ chế dân chủ, một trong những điều kiện để hình thành nhân cách cá nhân lại chưa hoàn thiện. Mặc dù vốn có truyền thống dân chủ nhưng trong chế độ phong kiến vẫn là dân chủ theo kiểu “ tướng sĩ một lòng phụ tử hoà nước sông chén rượu ngọt ngào”. Xây dựng chế độ mới, phải khắc phục nhược điểm chết người này để hình thành những con người cá nhân, không phải con người cá nhân cực đoan của chủ nghĩa tư bản mà là con người cá nhân xã hội chủ nghĩa. Nhiệm vụ xây dựng và phát triển đất nước đòi hỏi phải xây dựng nền văn hoá dân tộc Việt Nam ngang tầm phát triển của thời đại. Mục tiêu đó đòi hỏi nền văn hoá mới của chúng ta phải thâu thái được những tinh hoa của nền văn hoá dân tộc và nhân loại, ngăn chặn được những ảnh hưởng xấu từ nhiều phía, nhưng đồng thời cũng phải khắc phục được những yếu tố khiếm khuyết trong truyền thống. Chỉ có như thế chúng ta mới phát huy được nguồn lực to lớn của con người Việt Nam – Nhân tố quyết định của công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.

THIÊN ĐƯỜNG DU LỊCH

ĐỘC ĐÁO HÀNG CHÂU •Vị Thanh

ổi tiếng từ hơn 1500 năm trước với sản vật tơ lụa,

cứu về phật giáo Trung Hoa.

gốm sứ và trà, Hàng Châu nằm trên con đường tơ

Phía nam Tây Hồ là chùa Lục Hòa cũng là một thắng

lụa lừng danh từ châu Á sang châu Âu. Hàng Châu còn được

cảnh nổi tiếng của Hàng Châu. Chùa được xây bằng gỗ và

biết đến với con kênh Đại Vận Hà dài 1.764 km, đào vào đời

gạch trên một ngọn đồi vào thời Nam Tống (386 - 581). Ngôi

nhà Tùy (581 - 618) làm ròng rã 37 năm, nối Hàng Châu ở

chùa có hình bát giác, cao 60 mét, 13 tầng, nhìn ra sông Tiền

phương Nam với Bắc Kinh .

đường với quan niệm làm giảm bớt sự hung hãn của con

Điểm độc đáo đầu tiên của du lịch Hàng Châu là thắng

sông và vừa làm ngọn hải đăng cho tàu bè qua lại. Chùa

cảnh Tây Hồ. Rộng 500 ha, nằm trong quần thể di tích và

được trùng tu nhiều lần vào triều Minh và triều Thanh. Đáng

danh thắng đặc sắc với nhiều đền chùa và di tích văn hóa

chú ý: gần chùa Lục Hòa có một trung tâm triển lãm về chùa

cổ, Tây Hồ là một siêu phẩm trác việt của thiên nhiên. Tương

cổ Trung Hoa cũng rất được sự quan tâm của khách thập

truyền, xưa kia hồ là một phá thông ra biển. Trải qua hàng

phương.

ngàn năm, phù sa bồi lấp đường thông ra biển, tạo ra một

Không dừng ở cảnh quan, là một trong những tour du

hồ nước rộng như ngày nay. Năm 1089, nhà thơ Trung Quốc

lịch hấp dẫn của Trung Hoa đại lục, Hàng Châu còn thu hút

nổi tiếng Tô Đông Pha, lúc đó là quan quản lý Hàng Châu

du khách bởi những sản phẩm du lịch mới. Bảo tàng tơ lụa,

đã cho xây một lối đi qua hồ dài 2,8 km. Xung quan bờ hồ,

mở cửa năm 1992, tái hiện lịch sử 5000 năm của tơ lụa Trung

không gian huyền ảo với những hàng cây dương liễu thướt

Quốc. 7 phòng triển lãm đồ sộ, trưng bày một số sản phẩm

tha rủ bóng xuống mặt hồ xanh màu lục thủy. Đứng trên bờ

tơ lụa được bảo tồn của các vương triều Trung Hoa trong

hồ, du khách có thể chiêm ngưỡng cây cầu Đoạn Trường

lịch sử, những bức tranh mô tả văn hóa dệt lụa của Trung

- nơi ghi dấu thiên tình sử của đôi uyên ương Lương Sơn

Quốc. Tại đây, du khách cũng còn được hướng dẫn cách dệt

Bá - Chúc Anh Đài. Về đêm, cảnh sắc Tây Hồ huyền hoặc hơn

lụa, mua những sản phẩm lụa nổi tiếng. Bảo tàng Trà đặt tại

trong ánh đèn muôn sắc. Đến Tây Hồ vào những đêm trăng

Long Tỉnh, nơi có sản phẩm trà lừng danh ở phía tây Tây Hồ,

sáng, du khách có thể thả thuyền dạo chơi trên hồ ngắm

mở cửa năm 1991. Nằm trong khu vực rộng 5,5 ha, gồm 4

Tam Đàn Ấn Nguyệt với những tòa tháp bằng đá xây giữa

tòa nhà, du khách có thể tìm thấy ở đây lịch sử cây trà và sự

hồ. Mỗi tháp có 5 hốc tường đặt những lồng đèn được thắp

phát triển của ngành công nghiệp trà Trung Quốc. Hơn 300

nến, soi bóng xuống mặt hồ lung linh như hàng ngàn tinh

loại trà của Trung Quốc được trưng bày tại đây. Cũng ở bảo

tú. Cảnh sắc Tây hồ kết hợp với những vẻ đẹp xung quanh

tàng này, du khách có thể tìm hiểu văn hóa trà Trung Hoa và

tạo nên một hoa viên khổng lồ đặc sắc Trung Quốc, đặc biệt

thưởng thức hương vị những đệ nhất danh trà trong một

là khi những cành đào rực rỡ khoe sắc vào mùa xuân.

không gian lãng mạn như cổ tích.

Chùa Linh Ẩn - một trong 10 ngôi chùa cổ nhất Trung

Một cơ hội thú vị khác: nếu đến Hàng Châu vào tháng 8

Quốc, nằm gần Tây Hồ cũng là một là một điểm đến thu hút

âm lịch, du khách sẽ được tham gia lễ hội Ngắm thủy triều đỏ

du khách. Chùa tọa lạc trên khuôn viên 16 ha được xây dựng

trên sông Tiền Đường, con sông mà nàng Kiều của Nguyễn

từ 1600 năm trước. Chùa Linh Ẩn xưa từng là một quần thể

du đã trẫm mình. Với hình thái đặc biệt ở vịnh Hàng Châu,

kiến trúc gồm 9 tòa, 18 dinh, 77 điện với 1300 phòng đủ chỗ

thủy triều lên nhanh nhưng rút rất chậm. Khi thủy triều lên,

ở cho 3000 nhà sư. Trải qua nhiều biến thiên lịch sử, chùa chỉ

đã tạo ra hiện tượng thiên nhiên độc đáo có một không hai.

còn một ngôi. Nhưng gian điện thờ đầu tiên vẫn còn đôi liễn

Những ngọn sóng dâng cao cả chục mét như hàng ngàn

lưu thủ bút của vua Khang Hy ca ngợi phong cảnh của chùa.

con ngựa tung bờm phi nước đại ập vào bờ hàng giờ, làm

Đặc biệt, chùa Linh Ẩn có bộ sưu tập lớn về Văn học Phật

tăng thêm sức hấp dẫn của thủy triều sông Tiền Đường và

Giáo, là nơi lý tưởng cho những nhà Phật học muốn nghiên

nét độc đáo của Hàng Châu. Số 2 - 2010 / Thế giới PR

THIÊN ĐƯỜNG DU LỊCH

Kỳ quan đất dựng giữa trời cao

Nguồn: internet

KỲ VĨ HẠ LONG •YÊN TỬ

Nằm ở Đông Bắc Việt Nam, vịnh Hạ Long là một phần của vịnh Bắc Bộ có diện tích 1553 km2 gồm 1969 hòn đảo lớn nhỏ. Trong đó có 989 đảo có tên và 980 đảo chưa có tên. Vịnh Hạ Long có thể coi là một kiệt tác của thiên nhiên, được UNESCO công nhận là di sản danh thắng mang giá trị toàn cầu và được xếp vào top 29 khu vực có hang động đẹp nhất thế giới.

ruyền thuyết lưu truyền rằng, vào thời mới lập nước, nước ta bị giặc ngoại xâm xâm lược. Ngọc hoàng sai Rồng mẹ đem theo một đàn Rồng con xuống hạ giới giúp người Việt đánh giặc. Thuyền giặc từ biển ào ạt tiến vào vừa lúc đàn Rồng hạ giới. Đàn Rồng lập tức phun ra muôn ngàn châu ngọc và thoắt biến thành muôn ngàn đảo đá trên biển, tạo thành bức trường thành vững chắc ngăn chặn chiến thuyền của địch. Đoàn thuyền của địch lao nhanh bị chặn đột ngột, đâm vào các đảo đá vỡ tan tành. Sau khi giặc tan, thấy cảnh sắc đất trời thanh bình, cây cối tươi tốt, con người hòa thuận Rồng mẹ quyết định không về trời mà ở lại hạ giới. Nơi Rồng mẹ đáp xuống có tên là Hạ Long. Nơi Rồng con hạ thế là Bái Tử Long. Nơi đàn Rồng quẫy đuôi trắng xóa được đặt tên là Bạch Long Vĩ. Đi du lịch giữa vùng biển Hạ Long, bạn như lạc vào thế giới cổ tích vĩ đại bằng đá. Bàn tay thiên tài của tạo hóa đã tạo ra một thế giới các hòn đảo mà nhiều đời nay chưa ai khám phá hết vẻ đẹp của chúng. Có đảo giống như một con Rồng đang bay lượn trên mặt biển (Đảo Rồng). Có đảo giống như một ông già đang ngồi câu (hòn Lã Vọng). Rồi vô số những đảo kỳ lạ khác như hòn Đầu Người, hòn Cặp Gà, hòn Cánh Buồm, hòn Lư Hương… Thế giới bằng đá ấy cũng biến ảo khôn lường trong góc

Thế giới PR / Số 2 - 2010

THIÊN ĐƯỜNG DU LỊCH nhìn của người chiêm ngưỡng và theo góc độ ánh sáng trong ngày. Nhưng tuyệt vời hơn ở Hạ Long là thế giới các hang động. Hang Đầu Gỗ vốn là nơi Trần Hưng Đạo giấu cọc gỗ lim diệt giặc Nguyên trong trận chiến lịch sử Bạch Đằng. Đó là một hang động mang dáng vẻ trầm mặc uy nghi, được coi là động của các kỳ quan. Đứng ở dưới vòm hang, bạn sẽ có cảm giác đứng trước một lâu đài cổ kính có lối kiến trúc đồ sộ và hùng vĩ. Giữa hang sừng sững cột trụ chống trời khổng lồ được trang trí bởi bàn tay điêu khắc tài tình của thiên nhiên với dây leo, rồng cuốn, phượng múa, mây bay. Trần hang là bức tranh khổng lồ với cảnh thiên nhiên hoang sơ, những đàn voi đi kiếm ăn, những chú sư tử lim dim mắt, những chú nai ngơ ngác. Phía dưới là những nhũ đá lung linh, kỳ lạ ẩn hiện tùy theo trí tưởng tượng mỗi người. Sử ghi, năm 1917, đến thăm hang Đầu Gỗ, ngỡ ngàng trước vẻ đẹp của tạo hóa, vua Khải Định đã khắc một tấm văn bia ca ngợi vẻ đẹp hang Đầu Gỗ và Vịnh Hạ Long.

Thánh Gióng để lại sau khi giúp dân xua đuổi yêu quái. Đi vào sâu trong hang, cảnh trí còn nhiều điều sửng sốt hơn. Tới đỉnh cao nhất của động, du khách sẽ bất ngờ với khu vườn thượng uyển có hồ nước trong vắt, phong cảnh hữu tình, với muôn vàn cây si, vạn tuế cùng cây đa cổ thụ và nhiều loài chim sinh sống. Những ngày đẹp trời,

từng đàn khỉ kéo nhau xuống đây kiếm ăn, vui chơi làm náo động cả một vùng. Hang Sửng Sốt là trung tâm du lịch Hạ Long. Nơi đây là nơi tập trung nhiểu đảo đá đặc sắc của quần thể thiên nhiên này. Thăm hang Sửng Sốt bạn không thể không ghé thăm bãi tắm Ti Tốp, hang Bồ Nâu, hang Trinh Nữ, động Mê Cung, hồ Động Tiên, hang Luồn, động Thiên cung… những kỳ quan có một không hai. Và ngoài những hang động trên biển, nhắc đến Hạ Long không thể không nhắc đến Bãi Cháy, đảo Tuần Châu, núi Bài Thơ, những tuyệt tác của tạo hóa. Có lẽ đấy là lý do mà đại thi hào Nguyễn Trãi cách đây hàng trăm năm đã tặng cho Hạ Long.

Hang Sửng Sốt nằm trong đảo Bồ Hòn, được người Pháp đặt tên là “động của những sửng sốt”. Đây là hang động rộng và đẹp bậc nhất của Vịnh Hạ Long. Động có hai ngăn chính. Ngăn một như một nhà hát lớn rộng thênh thang. Trần hang được phủ bằng một tấm màn nhung óng mượt với vô số những nhũ đá lung linh, những bức tượng ngựa đá, voi đá, hải cẩu… nửa hư nửa thực. Bước vào ngăn 2, bạn sẽ thấy một cảnh tượng khác hẳn: một khoảng không mênh mông có thể chứa được hàng ngàn người. Ngay tại lối ra vào là một chú ngựa đá và thanh gươm dài. Tương truyền là của Số 2 - 2010 / Thế giới PR

QUÀ TẶNG CUỘC SỐNG

Cốm làng Vòng •Hà Thị Thanh Hoài - PR3 - K2 (Đầu thu 2009)

hớ về Hà Nội người ta thường nghĩ về một món quà ngon nổi tiếng - thứ quà của lúa non - cái thứ quà vừa dân dã vừa thanh tao có tên gọi “Cốm làng Vòng”. Làng Vòng cách trung tâm Hà Nội về phía Tây Bắc độ dăm cây số, gồm có các thôn: Vòng Tiền, Vòng Hậu, Vòng Sở, Vòng Trung, nhưng chỉ có hai thôn Vòng Hậu và Vòng Sở là làm cốm ngon. Ngày nay, Hà Nội được quy hoạch mở rộng thêm, làng Vòng xưa trở thành phường Dịch Vọng quận Cầu Giấy. Cốm màu xanh nhẹ tự nhiên, thứ màu xanh sẵn có của nếp non và thứ nếp cái hoa vàng, một năm hai vụ. Vụ chiêm chỉ cho cốm vào tháng tư. Vì là trái vụ nên cốm của vụ chiêm không mấy hấp dẫn. Muốn ăn cốm ngon phải đợi đến vụ mùa, bắt đầu từ tháng 7 đến tháng 10, bởi khi đó là mùa thu - mùa của đất trời Hà Nội – cốm sẽ kết 42

Thế giới PR / Số 2 - 2010

tinh những gì tinh túy nhất. Để tạo ra những hạt cốm xanh và dẻo, người dân làng Vòng đã phải rất công phu trong khâu chế biến. Đầu tiên phải trồng lúa, đợi đến lúc lúa khum ngọn, còn sữa thì gặt đem về. Lúa không được vò hay đập mà phải tuốt. Sau đó cho vào rang, rang xong phải giã ngay không được để nguội. Trong quá trình giã phải có kỹ thuật không được giã mạnh tay Cốm sẽ bị nát, khi giã phải luôn tay đảo Cốm từ trên xuống dưới cho thật đều. Giã khoảng 10 lần thì đem đi sàng và hồ rồi đựng vào lá sen. Nếu cẩn thận hơn thì bọc trước là một lớp lá ráy để giữ mát cho Cốm không bị khô và mất màu. Lớp lá sen ngoài có tác dụng giữ mùi thơm đặc trưng của nếp cốm. Lá sen là một loại lá sạch sẽ “gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”, Cốm khi được gói trong lá sen sẽ ngon hơn thơm hơn khi gói bằng những thứ lá khác.

Cốm thường được ăn cùng với chuối tiêu trứng cuốc nhưng ngon nhất là ăn với trái hồng chin đỏ. Trong Cuốn “Hà Nội băm sáu phố phường”, Thạch Lam đã ví “Cái màu xanh tươi của Cốm như ngọc thạch quý, màu đỏ thắm của hồng như ngọc lựu già. Một thứ thanh đạm một thứ ngọt sắc không gì hòa hợp bằng”. Cốm ra lò chia làm nhiều loại: Cốm lá me, Cốm rót, Cốm mộc, Cốm non thông thường. Cốm lá me nhỏ và nhẹ như lá me, thường bay ra qua những lần sàng sảy. Loại này ít và hiếm thường chỉ để cho gia chủ thưởng thức và quả thật hương vị của loại này làm cho một vài thực khách may mắn được nếm chúng nhớ mãi không thể quên. Cốm rót ngon thứ nhì, chỉ chiếm 2/10 mỗi mẻ Cốm. Đây là những hạt nếp non sau khi giã sẽ tự vón lại với nhau như hạt ngô hạt đậu. Cốm còn lại trong cối giã là loại Cốm đầu

QUÀ TẶNG CUỘC SỐNG nia loại một loại hai được đưa ra bán. Đến cuối tháng, Cốm mộc là nếp cuối mùa nên hạt to và cứng thường để rang thành Cốm khô pha chế ăn tạm đợi mùa sau. Nhưng Cốm mộc cũng phải có màu xanh của mạ già pha ánh vàng mới đúng là nguyên chất. Hương cốm làng Vòng thơm bao nhiêu thì mồ hôi người làm Cốm mặn bấy nhiêu. Một cân Cốm ngon cũng chỉ bán được vài chục ngàn, người đi các tỉnh mua lúa, người ở nhà chế biến, lại còn phải người phải gánh hàng rong đi khắp mọi ngõ ngách bán. Mỗi lần nghe thấy tiếng rao của người bán Cốm trong tôi lại dâng lên một cảm giác thật khó tả, như quen như lạ, ấm áp và bình yên. Tôi thấy thương biết bao những con người ấy. Đi sâu vào trong làng tìm hiểu nguồn gốc của món quà đặc biệt này tôi được nghe các cụ kể: “Vào một mùa thu cách đây cả ngàn năm khi lúa bắt đầu uốn cong thì trời bắt đầu đổ mưa to gió lớn, đê vỡ ruộng lúa cao nhất đồng cũng bị ngập trong biển nước. Người làng Vòng mò mẫm đi cắt những bông lúa còn non ấy về rang khô ăn dần chống đói. Không ngờ món ăn bất đắc dĩ ấy lại có hương vị đặc biệt từ đó người dân làng Vòng cứ độ thu về lại làm Cốm ăn. Qua nhiều lần rút kinh nghiệm sáng

tạo thêm hạt Cốm ngày càng xanh dẻo và thơm. Cốm trở thành đặc sản quý tiến vua nhà Lý (1009_1225) và trở thành món ăn tao nhã nổi tiếng của người Tràng An. Quả đúng như vậy chỉ cần cho vào miệng ta nghe mát lạnh đầu lưỡi, vị ngọt nhẹ và dẻo quánh lan tỏa mang hơi hướng từ cánh đồng bao la và hương thơm dịu ngọt của hoa sen, gây xúc động cho những đứa con xa nhà. Tuy nhiên trong quá trình đô thị hóa ồ ạt như hiện nay các làng nghề

truyền thống đang ngày càng mai một, cách đây 5 năm cả Hà Nội có đến 83 làng nghề thì giờ chỉ còn còn 40 làng nghề. Đây là một thực

trạng cần được xã hội quan tâm. Nằm trong guồng quay đó, cốm làng Vòng đang đứng trước nguy cơ mai một. Làng Vòng giờ đã khác xưa, chỉ cần bước ra khỏi cổng làng người ta đã thấy đủ mọi âm thanh cuộc sống đô thị, và không ai dám chắc rằng hương Cốm làng Vòng thân quen kia sẽ không bị những âm thanh vội vã xô bồ của cuộc sống hiện đại cuốn đi. Cốm làng Vòng vẫn thơm ngon như ngày nào nhưng người ở lại với nghề thì thưa dần theo thời gian. Nghề nào cũng có lúc hưng lúc thịnh nhưng nếu như vẫn giữ gìn được tình yêu với Cốm thì có lẽ thời gian không phải là một trở ngại lớn.

Mùa thu Hà Nội lại về, ở đâu đó trong từng góc phố vẫn là những tiếng rao nghe tha thiết lòng người, hương Cốm vẫn vương vấn đâu đây… Nắng vẫn vàng ươm, trải dài trên vạn vật…

Số 2 - 2010 / Thế giới PR

QUÀ TẶNG CUỘC SỐNG

BƯỞI G NĂM ROI

iống Bưởi Năm Roi do ông Trần Văn Bưởi (1918-1990) người làng Mái Dầm nay thuộc xã Phú Hữu A, huyện Châu Thành, Hậu Giang phát hiện. Chuyện kể rằng, sinh thời ông Bưởi làm nghề buôn bán trên sông. Một tối ông nằm ngủ trên ghe tàu ở huyện Tân Châu (Châu Đốc, An Giang) ông vô tình vớt được một trái cây trôi trên sông. Đó là trái bưởi da có màu xanh. Bổ ra thấy ruột màu đỏ vàng. Tép bưởi mọng nước trông rất ngon mắt, nếm vào vị rất ngọt. Ông Bưởi đem về quê ở Mái Dầm trồng thử

•Bình Minh

ưởi gặp chất đất Phú Hữu lớn nhanh và cho ra những trái bưởi mê hoặc lòng người. Nó nhanh chóng được nhân giống khắp vùng ven sông Hậu. Tương truyền, sợ con cháu trong nhà hái làm mất giống cây quý, ông Bưởi đe: “đứa nào hái trộm trái cây là ông đánh 5 roi nghe chưa?” Cái tên Bưởi Năm Roi bắt nguồn từ đó.

Với vị ngọt pha lẫn vị chua rất dịu, bưởi Năm Roi trở thành thứ trái cây đặc sản của miệt vườn Nam Bộ. Ngày nay, bưởi được trồng nhiều nhất ở Châu Thành, Hậu Giang; Long Hồ, Bình Minh, Vĩnh Long; Chợ Lách Bến Tre. Bưởi Năm Roi có khi có trái lên tới 3,4 kg, có khi 5 kg. Điều độc đáo hơn các giống bưởi khác là bưởi Năm Roi cho trái quanh năm.

Thế giới PR / Số 2 - 2010

QUÀ TẶNG CUỘC SỐNG

hông chỉ nổi tiếng ở Nam Bộ, ngày nay bưởi Năm Roi còn được ưa chuộng trong thị trường cả nước. Bưởi Năm Roi đang chiếm vai trò vượt trội với người tiêu dùng phía Bắc bên cạnh các loại bưởi nổi tiếng như bưởi Diễn, bưởi Đoan Hùng. Được chứng nhận bảo hộ thương hiệu, ngày nay bưởi Năm Roi còn vươn ra các thị trường khó tính của thế giới như Hà Lan, Đức, Nga, Mỹ và đang trên đường trở thành một thương hiệu nông sản đặc sắc Việt Nam.

Số 2 - 2010 / Thế giới PR

NGHỀ PR

BÁO CHÍ LÀ NGHỀ THÔNG TIN •PGS. TS. Nguyễn Thị Minh Thái

PGS. TS. Nguyễn Thị Minh Thái

on người ở bất cứ đâu trên trái đất này, khi mở mắt thức giấc đón chào ngày mới, phải chăng đều giống nhau ở chỗ, cùng có chung một câu hỏi: ngày hôm nay có gì mới? Và ai nấy, phải chăng đều cùng mong ước được trả lời ngay, được biết ngay tất cả những gì cần được biết trong một ngày mới; và không những chỉ trong một ngày mới, mà nói chung, là tất cả những gì được coi là chưa biết, so với cái đó được biết (nghĩa là đó cũ). Nhu cầu chung ấy của nhân loại được gọi là nhu cầu cần được thông tin, một nhu cầu tinh thần thiết yếu nhất của quyền con người (quyền được thông tin) trên trái đất rộng lớn mênh mông, mà con người là sinh vật trung tâm. Câu hỏi đặt ra là: Ai sẽ thoả mãn nhu cầu này? Người thoả mãn nhu cầu này chính là những nhà báo. Nhà báo do đó trở thành người làm nghề đưa tin,với nhiệm vụ đặc thù là cung cấp thông tin về tất cả những gì mới mà những người cần nhận tin phải được 46

Thế giới PR / Số 2 - 2010

biết, và phải được biết mỗi ngày mỗi giờ, thậm chí mỗi phút, mỗi giây để thoả mãn nhu cầu được thông tin không bao giờ vơi cạn của con người. Vì thế, không phải tình cờ mà mỗi sáng thức dậy, trong một ngày đang bắt đầu, đang trôi chảy, trong từng phút giây đi qua…con người lại với tay bật nút radio, mở nút màn hình

PGS.TS Nguyễn Thị Minh Thái: Tốt nghiệp Khoa Ngữ văn trường ĐHTH Hà Nội, chuyên ngành Văn học Tiến sĩ tại Viện Sân khấu, Điện ảnh, Âm nhạc St-Petersbourg SNG. Uỷ viên hội đồng Khoa học liên ngành Báo chí - văn học của ĐHQGHN. Uỷ viên hội đồng Lý luận phê bình Hội Nhà văn Việt Nam Chủ tịch hội động Lý luận phê bình Hội Nhà văn Hà Nội Chủ nhiệm Bộ môn Văn hoá Truyền thông, Khoa Báo chí Trường ĐH KHXH &NV, ĐHQG Hà Nội. Giảng viên thỉnh giảng khoa Quan hệ công chúng và Truyền thông – trường Đại học Hoà Bình

truyền hình, hay háo hức mở một tờ báo để mong ngóng xem tin tức. Và tự đó rất xa xăm, khi

con người chưa có báo viết, báo nói, báo hình, báo điện tử phong phú như thời đại bùng nổ thông tin toàn cầu như hiện nay, thì loài người vẫn có những cách thông tin cổ xưa nhất, để đáp ứng nhu cầu thông tin, đương nhiên là xuất hiện cùng với sự hình thành xã hội loài người, ngay từ buổi bình minh của mình. Ở khung cảnh làng xã cổ truyền Việt Nam truyền thống, khi chưa có bất kỳ một thông tin hiện đại nào, và người dân quê lại thường là mù chữ, thì cơ chế thông tin truyền thống hiển nhiên tồn tại dưới dạng tin đồn, kiểu rỉ tai nhau, đồn thổi từ một thành mười, và tất nhiên đã là tin đồn thì phương thức tồn tại của nó là truyền tin qua tai, dân gian nói tắt là sang tai… Hiển nhiên, nhân vật được gọi là nhà báo (người đưa tin qua tai) của cơ chế tin đồn này, chính là kiểu nhà báo đi rao tin bằng loa tay, nghĩa là bằng mồm, cho làng trên xóm dưới biết: nhân vật mẹ Đốp (trong vở chèo cổ “Quan âm Thị Kính”). Mà lời nói thì… theo gió bay, nên chuyện “tam sao thất bản”, chuyện lời qua tiếng lại, phi văn bản, không chính xác, là chuyện thường ngày ở… làng Việt ngàn xưa. Vì thế, ở làng nghề Việt xưa người ta rất sợ mang tiếng, và rất sợ … tin đồn. Tuy nhiên, đây chỉ là bức tranh xa xưa của thông tin truyền thống trong xã

NGHỀ PR hội Việt Nam trước thế kỷ XX, khi Việt Nam chưa xuất hiện chữ quốc ngữ và cuộc giao lưu với văn hoá phương Tây chưa bắt đầu. Vì vậy có thể nói, trên toàn cầu, báo chí đã trở thành nghề thông tin đặc biệt cần thiết, đặc biệt được phát triển trong xã hội đương đại, phát triển đến mức bùng nổ các phương tiện truyền thông đại chúng, đến mức xã hội đương đại trở thành xã hội của công nghệ thông tin, với sự phát triển vượt bậc của các phương tiện truyền thông tối tân nhất, mà con người liên tục sáng tạo để thoả mãn nhu cầu được thông tin với chất lượng cao nhất, nhanh chóng nhất của thế kỷ XXI. Lẽ dĩ nhiên, nhà báo đóng một vai trò lớn lao trong việc thoả mãn nhu cầu cao nhất về thông tin của xã hội đương đại. Vì trong bản chất, nghề báo là nghề thông tin về cái mới và chỉ thông tin về cái mới mà thôi. Cho nên, tất cả những tin tức đưa chậm, không còn mới nữa, và nói như nhà thơ Chế Lan Viên “không cứa vào lòng ai được nữa’’, thì dân trong nghề báo gọi đó bằng một cái tên đầy miệt thị “tin thiu’’ (để đối trọng với những tin kịp thời, được gọi là “tin tươi’’). Cho nên, nghề báo thường được định nghĩa giản dị là nghề thông tin về CÁI GÌ MỚI, đang xảy ra, vừa xảy ra, nhưng chưa được biết, và sẽ xảy ra mà chưa

đoán biết được. Bởi vậy, những người làm nghề thông tin về cái mới này, chắc chắn phải là các nhà báo. Từ góc nhìn báo chí và sâu xa hơn nữa, là từ góc nhìn đào tạo nghề báo, có thể dễ thấy rằng, một nền truyền thông trong xã hội đương đại chỉ có thể được “chuyên nghiệp hoá’’, nếu được xây dựng vững chắc bằng công nghệ đào tạo nghề truyền thông cho những sinh viên khoa báo chí, để sau này khi tốt nghiệp ngành báo chí học, họ có thể trở thành nhà báo, với tư cách là những người thông tin chuyên nghiệp. Và cũng chính vì thế, câu hỏi CÁI GÌ MỚI? dường như sẽ trở thành câu hỏi triết học cho nghề báo, và việc trả lời câu hỏi triết học của nghề nghiệp này sẽ là sự ám ảnh suốt cuộc đời hành nghề báo chí của các nhà báo toàn cầu. Nói cách khác, đây là câu hỏi thường trực đeo đuổi các nhà báo đến trọn đời. Bởi vậy, nghề báo có đặc thù chính

là ở chỗ: mỗi phút, mỗi giờ, mỗi ngày, mỗi tuần, mỗi tháng, mỗi năm, năm này qua năm khác, cho đến khi xuôi tay nhắm mắt, các nhà báo đều phải trả lời câu hỏi triết học cơ bản trên bằng các tác phẩm báo chí, trên các phương tiện truyền thông đại chúng: báo nói, viết, hình, điện tử… bằng tất cả các loại thể báo chí thích hợp như tin, tường thuật, phỏng vấn, phóng sự, ghi chép, chân dung, tiểu phẩm…, chỉ để nhằm một mục đích duy nhất là thông báo về Cái gì mới. Nhu cầu được thông báo cái mới là nhu cầu lớn nhất của đại chúng. Vì thế, các nhà báo - vốn được coi là những nhà thông tin chuyên nghiệp, mới có thể được tôn vinh là chủ thể của ngành truyền thông đại chúng. Không một quốc gia nào lại không coi trọng diễn đàn thông tin đại chúng, với vai trò vô cùng quan trọng trong việc tồn tại và phát triển vận mệnh chính trị của quốc gia mình. Có lẽ chính vì thế mà báo chí trong xã hội hôm nay đã tự nhiên có một quyền lực xã hội rất đáng kể, mà người ta có thể gọi đó là “quyền lực thứ tư’’ của xã hội hiện đại. Là nghề trả lời câu hỏi triết học cái gì mới?, nên khi chọn lựa và quyết định theo đuổi nghề báo chí, người học nghề là sinh viên báo chí phải hiểu rất rõ những điều kiện thiết yếu Số 2 - 2010 / Thế giới PR

NGHỀ PR để có thể theo nghề đến cùng. Không phải ngẫu nhiên, điểm đầu vào của ngành báo chí hệ đại học ở Việt Nam hôm nay luôn luôn là điểm chuẩn cao nhất. Và cũng không phải ngẫu nhiên mà có cơ sở đào tạo báo chí đại học lại yêu cầu môn thi năng khiếu báo chí khi tuyển sinh. Đó là vì nghề thông tin đã rất cần ở nhà báo khả năng nhìn thấy thông tin ở khắp mọi trong đời sống nơi chốn xã hội

của c o n người. Và cũng chỉ trong đời sống con người, cái mới, mới là cái luôn luôn xảy ra trong mọi lĩnh vực sinh hoạt của đời sống con người. Theo quy luật, cái mới lại luôn luôn bị phủ định bởi một cái cũ hơn nó, để rồi chính cái mới này lại bị một cái mới hơn nữa phủ định. Nhà báo sẽ là người nằm trong dòng chảy thông tin luôn luôn vận động không ngừng như thế, nên nhà báo buộc phải thông hiểu mọi lĩnh vực đời sống để có thể phát hiện cái mới trong mọi lĩnh vực và thông tin về cái mới trong mọi lĩnh vực ấy. Cho nên báo chí là nghề cần có năng khiếu phát hiện thông tin và tiếp theo đó là 48

Thế giới PR / Số 2 - 2010

năng khiếu truyền tin. Trước hết phải là có những năng khiếu này mới có thể làm báo. Nhiều người đã lầm lẫn về bản thân khi chọn nghề báo, mà tưởng như đó là một nghề thời thượng trong xã hội hiện đại. Thích được nổi tiếng, thích được mọi người trong xã hội nể trọng và thích được bàn dân thiên hạ săn đón, nên nhiều thí sinh đã chọn nghề báo một cách cảm tính đầy sai lệch, mà không biết rằng nghề báo là một nghề nặng nhọc, và nguy hiểm, phải có năng khiếu riêng, và phải thật đam mê thông tin, như một đam mê có sự soi xét, can thiệp c ủ a l ý

tính để có thể gìn giữ đam mê ấy suốt đời thì mới có thể làm một nhà báo theo đúng nghĩa nghề nghiệp của nó. Vì thế, nếu bạn trẻ nào muốn trở thành nhà báo, phải tự xem xét mình một cách khách quan xem mình có thực sự đam mê nghề thông tin không và có năng khiếu phát hiện thông tin không, và sau đó, là có năng khiếu diễn đạt thông tin không? Thường là, những thí sinh khi có ý định chọn nghề báo, ngay từ trường trung học cơ sở, từ các lớp 10,11,12 họ đã học giỏi đều các môn học, nhất là những môn học của khoa học xã hội, đặc biệt là môn Văn. Có thể

nói, với cách học như thế, họ đã có đầy đủ ý thức cho một nghề nghiệp có yêu cầu rất cao như nghề báo chí. Tuy nhiên, thực tiễn phát triển báo chí Việt Nam hiện đại suốt mấy chục năm qua cho thấy rằng, có nhiều con đường trở thành nhà báo, chứ không phải con đường học đại học báo chí là con đường duy nhất để trở thành nhà báo. Trong số hàng chục nghìn nhà báo hiện nay, số đông nhất vẫn là những người làm báo do tự học lấy nghề báo, bằng cách được truyền nghề từ những nhà báo giỏi ngay trong toà soạn báo. Có những nhà báo vào nghề nhưng không có bằng cử nhân báo chí, mà lại có những bằng cấp ở các lĩnh vực khác: văn học, sử học, luật học, tin học, mỹ thuật, giáo dục học, kinh tế, ngoại ngữ, ngôn ngữ… Trong thực tế, nhiều toà soạn đã tổ chức thi tuyển, và không hiếm trường hợp, người vượt qua được cuộc tuyển chọn lại không phải là sinh viên báo chí mà là sinh viên của các ngành khác, nhất là những ngành có liên quan rất mật thiết đến đặc thù riêng, hoặc có khi chỉ là cách làm riêng, hay là giọng điệu riêng của từng tờ báo, hoặc từng thể loại như báo viết, báo nói, báo hình, báo điện tử… Bạn trẻ có thể yên tâm nếu tự thấy mình đặc biệt có những khả năng đã nói ở trên, thì dù có học ngành gì, bạn cũng sẽ trở thành một nhà báo, như chính bạn muốn trở thành. Còn nếu như bạn nhầm lẫn, tưởng lầm mình có thể thành nhà báo,

NGHỀ PR

nhưng thực sự là bạn không có thiên hướng, khả năng, và chỉ mới thinh thích thôi thì xin bạn chuyển hướng tức thì, kẻo muộn. Nghề báo là nghề thực hành, nên cần kỹ năng cao trong tác nghiệp và khi tác nghiệp thì rất cụ thể. Có những người học nghề báo và đã tốt nghiệp đại học báo chí, nhưng khi ra trường họ vẫn không thể viết nổi dù chỉ một cái tin, với số lượng chữ trong đó chỉ chiếm diện tích bằng một…bao diêm. Và tất nhiên, họ sẽ nhanh chóng bị đào thải hoặc nhẹ nhất, họ cũng bị (hay được) đào tạo lại từ đầu. Vì thế, đừng yên chí là sau khi đã học báo chí ở các trường đại học thì có thể trở thành nhà

báo ngay. Kinh nghiệm thực học trong các trường đại học báo chí cho thấy rằng, trong quá trình được đào tạo, sinh viên báo chí hôm nay hơi quá thiên về học kỹ thuật làm báo, mà lại nghiêng nhiều về lý thuyết, nên một mặt, do coi nhẹ việc học thêm về một ngành chuyên sâu nhất định, nên họ không có một bệ đỡ vững vàng về một chuyên môn sâu, mặt khác, có thể nói rằng, họ đã bị chính cái lý thuyết báo chí làm cho thui chột khả năng thực hành và thậm chí cả năng khiếu báo chí vốn có ở họ nữa. Có thể nói, báo chí là một nghề có thể tự học, hoặc là một nghề có thể học được, còn dạy thì không.

Trường hợp tốt nhất để thành nhà báo đã nằm trong chính con người bạn và ý chí của bạn. Khi bạn đã muốn trở thành nhà báo thì chẳng có cách gì ngăn cản, miễn là bạn hội tụ những yếu tố cần và đủ, mà trong đó, niềm đam mê làm báo được kể như một điều kiện tiên quyết. Niềm đam mê là cái mà không ai có thể dạy cho ai, nếu không phải chính là mình có hay không. Có đam mê sẽ tìm ra con đường ngắn nhất để đến được…La Mã. Vì La Mã chỉ có một, còn đường đi, cách đi thì có hàng nghìn. Cách đi nhanh nhất trên con đường ngắn nhất sẽ thuộc về những người đam mê tìm tòi và thực sự có năng khiếu tìm tòi và trí tuệ tìm tòi mà thôi.

Số 2 - 2010 / Thế giới PR

NGHỀ PR

PR trong hoạt động của Chính phủ

•TS. Trần Thị Thanh Thủy (Học viện Hành chính)

Đặt vấn đề PR (Public Relations) hay Quan hệ công chúng vốn là một thuật ngữ rất quen thuộc trong kinh doanh. Tuy nhiên, có thể khẳng định rằng đó không phải là lãnh địa riêng của khu vực kinh doanh, đó cũng là những gì các chính phủ nói chung và Chính phủ Việt Nam nói riêng vẫn đang thực hiện. Trên thế giới, PR đã có lịch sử lâu dài, được nhìn nhận như một lý thuyết, một hệ giá trị chuyên ngành, một loại tổ chức chuyên nghiệp phát triển một kiểu văn hóa chuyên ngành, một loại ngành nghề có tiêu chuẩn và đạo đức riêng và một chuyên ngành đào tạo, bồi dưỡng trong xã hội. Ở Việt Nam, PR còn là một lãnh địa mới tuy đang dần được nhìn nhận như là một loại ngành, nghề, có các lý thuyết liên quan chứ không còn chỉ đơn thuần là các kĩ thuật đơn lẻ. Bài học từ khu vực kinh doanh cho thấy mỗi tổ chức đều theo đuổi một mục đích riêng và kèm theo đó là một đối tượng hướng tới được xác định. Đó là công chúng của tổ chức. Công chúng, với tư cách cá nhân hay nhóm, đều tồn tại và phát triển trong một bối cảnh cụ thể liên cá nhân. Các cá nhân hay nhóm khác có ảnh hưởng quan trọng đến việc cá nhân hay tổ chức đạt được mục tiêu của mình. 50

Thế giới PR / Số 2 - 2010

Do vậy, các tổ chức nói chung và Chính phủ nói riêng không thể đạt được mục tiêu của mình một cách biệt lập hoặc không tính đến công chúng của mình. Thực tiễn cho thấy là các nỗ lực PR xuất phát từ nhận thức quan trọng là tương tác, đối thoại tích cực và hệ thống với công chúng (chứ không phải tảng lờ, không tính đến công chúng, thậm chí đơn thuần tạo dấu ấn một cách “ăn xổi, ở thì” hay dối trá và chụp giật) đóng vai trò quan trọng trong việc tạo dựng thương hiệu và sự trung thành của công chúng hoặc “khách hàng” đối với tổ chức. Do vậy, PR thực chất là một cách tiếp cận, một công cụ có hệ thống và mang tính chiến lược trong ứng xử với công chúng của tổ chức. Nói cách khác, nhìn nhận đúng bản chất và xác định đúng vai trò của PR đối với tổ chức và hệ thống sẽ cho phép tận dụng tối đa các điểm mạnh và cơ hội mà hoạt động này đem lại cho tổ chức. Chính phủ cũng có thể được xem như là một thương hiệu với qui mô, phạm vi và cách thức hoạt động đặc thù để tạo ra các tác động, các hiệu ứng đặc biệt về mặt chính trị, kinh tế, văn hóa, môi trường trong xã hội mà không có bất cứ một doanh nghiệp nào có thể so sánh. Trước thực tiễn sự suy giảm,

sói mòn niềm tin đối với Chính phủ ở nhiều quốc gia hiện nay, PR cho Chính phủ cần được quan tâm một cách thích đáng nhằm giúp tạo dựng một hình ảnh tích cực và niềm tin đối với chính phủ, tăng sự hỗ trợ, trước nhất là từ chính công chúng của nó, rồi đến các đối tượng quan tâm khác; nhằm thu hút đầu tư và quan trọng hơn nữa là tạo áp lực cho những đổi mới trong chính nội bộ Chính phủ.

Chính sách - Quyết định 77/2007/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành quy chế phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí của cơ quan hành chính nhà nước - Quyết định 26/2002/QĐBVHTT của Bộ trưởng Bộ Văn hóa Thông tin, ngày 26/9/2002 về việc ban hành Quy chế phỏng vấn trên báo chề việc phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí: Quyết định 07/2007/QĐ-BNV của Bộ trưởng Bộ Nội vụ, ngày 13/7/2007 ban hành Quy chế phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí.

NGHỀ PR PR là gì ? Theo World Business Encyclopedia, “PR là một hoạt động nhằm tăng cường khả năng truyền thông và sự hiểu biết lẫn nhau giữa các tổ chức/ cá nhân với một hay nhiều nhóm được gọi là công chúng”. Có thể quan niệm về PR thông qua so sánh PR với các thuật ngữ có liên quan. Trên thực tế, cùng một kiểu hoạt động như nhau nhưng ở các dạng tổ chức khác nhau, với mục tiêu của tổ chức khác nhau, chúng có tên gọi và gắn với bản chất khác nhau. Các khái niệm liên quan đến PR có thể được chia thành hai nhóm bao gồm: (i) Nhóm liên quan đến hoạt động kinh doanh, có mục đích thương mại, bao gồm: Quảng cáo, Marketing, Xúc tiến thương mại; và (ii) Nhóm liên quan đến hoạt động hành chính và chính trị, bao gồm: Dân vận, Tuyên truyền, Vận động. Các hoạt động trên đây và PR có các điểm chung của chúng là đều (i) chỉ một dạng hoạt động; (ii) nhằm thiết lập và duy trì sự kết nối với công chúng của tổ chức thông qua các hoạt động truyền thông. Một vài sự khác biệt là ở một số điểm. Một là, PR là một nỗ lực tổng hợp và hệ thống, mang tính là một tiến trình hơn so với giao tiếp, quảng cáo. Hai là, chủ thể thực hiện PR là chính cơ quan, tổ chức đó, do vậy, đôi khi người ta so sánh rằng: “quảng cáo là tự khen mình, PR là để nhân vật thứ ba khen mình”. Ba là, PR hướng công chúng tới tổng thể tổ chức thay

vì một hoặc một vài sản phẩm hay dịch vụ, cho nên, có câu ngoa ngữ rằng : “Các quảng cáo nói dối về sản phẩm, PR nói dối về tổ chức”. Từ các lập luận trên, có thể quan niệm “PR là những nỗ lực giao tiếp có hệ thống, có kế hoạch của một cá nhân hay tổ chức nhằm tạo dựng hình ảnh tích cực về tổ chức và thiết lập, duy trì, phát triển những mối quan hệ có lợi với công chúng của nó”. Như vậy, xét về bản chất, PR là một quá trình có những đặc điểm sau : Một là, PR gắn với thông tin, giao tiếp và quản lý vì bản chất của giao tiếp gắn với thông tin. Tuy nhiên, không nên nhầm lẫn PR là giao tiếp. Giao tiếp là một phần của các tổ chức, tuy nhiên, giao tiếp có thể diễn ra một cách ngẫu hứng, tự phát. Trong khi đó, PR là giao tiếp mang tính chủ động, có mục đích rõ ràng, có hệ thống, và được quản lý. Hơn nữa, giao tiếp, kể cả giao tiếp công vụ cũng có thể diễn ra kiểu độc thoại, một chiều, trong khi phàm đã tính tới PR, nỗ lực lại tập trung vào đối thoại. Bên cạnh đó, PR cũng không đơn thuần là thuyết phục vì thuyết phục chỉ hướng tới vận động, thuyết phục công chúng làm cái mà tổ chức muốn. Hai là, PR gắn với công chúng. Cần phân biệt giữa

nhóm công dân nào đó với công chúng. Sự khác biệt giữa hai đối tượng này là : (i) Mức độ liên quan: công chúng có xu hướng chủ động; trong khi nhóm công dân có xu hướng quan niệm rằng tổ chức có tính đến họ.

(ii) Nhận diện vấn đề: hậu quả của những gì tổ chức làm là một “vấn đề”; (iii) Nhận diện các cản trở: nhận thức rằng họ không bị cản trở khi thực hiện các hành động để giải quyết vấn đề. Nếu không có bất cứ điều kiện nào trong số trên đây phù hợp với nhóm thì nhóm sẽ không là mối quan tâm của tổ chức. Chỉ khi một tổ chức làm một cái gì đó ảnh hưởng đến công dân hoặc công dân ảnh hưởng đến tổ chức thì đôi bên có xu hướng nhận diện về sự liên quan và nhận diện vấn đề có liên quan. Công chúng của Chính phủ khác với khách hàng của doanh nghiệp bởi vì doanh nghiệp có thể lựa chọn lấy một nhóm riêng lẻ khách hàng nào đó có tiềm năng nhất trong việc sử dụng dịch vụ và hàng hóa của họ. Chính phủ, trái lại, không Số 2 - 2010 / Thế giới PR

NGHỀ PR lựa chọn được công chúng của mình, ít ra là đối với công dân - nhóm chủ chốt trong công chúng. Có thể nhận diện công chúng của Chính phủ bao gồm hai nhóm chính là công dân và đối tác. Cụ thể là, (i) “công dân và tổ chức/doanh nghiệp”/khách hàng ; (ii) các bên hữu quan/đối tác ; (iii) các nhà tài trợ. Như vậy, so với các chủ thể PR khác trong xã hội, công chúng của Chính phỉ có tính đặc thù là toàn bộ công dân trong xã hội. Điều này hết sức quan trọng vì cách thức PR cũng như nhất cử nhất động của Chính phủ ảnh hưởng rộng lớn đến đời sống nhân dân… Công chúng của chính phủ còn liên quan đến “các đối tác” - là các bên có liên quan hoặc kết nối với một tổ chức bởi vì họ và tổ chức đó ảnh hưởng lẫn nhau. Đối tác, do vậy, là bất cứ cá nhân hay nhóm nào có thể ảnh hưởng hoặc bị ảnh hưởng bởi những hành động, quyết định chính sách, hay mục tiêu của tổ chức. Trong bản thân công chúng cũng có thể được chia thành hai nhóm là công chúng chủ động và công chúng bị động. Công chúng “chủ động”, tập hợp xung quanh các “vấn đề”, tìm kiếm các tổ chức, các tác nhân gây ra các vấn đề đó - tìm kiếm thông tin, tìm cách xoa dịu các tổn thất, tạo áp lực đối với các tổ chức gây vấn đề, và tìm kiếm các quy định của chính phủ điều chỉnh đối với tổ chức và “vấn đề” đó. Ba là, PR gắn với quản lý hình ảnh (image) của cá nhân và tổ chức. 52

Thế giới PR / Số 2 - 2010

Phạm vi của PR chính phủ Quan hệ với công chúng bao gồm ba mảng nội dung chính: 1- Xác định công chúng chiến lược 2- Thực hiện các hoạt động PR hướng tới công chúng và vì công chúng. Các hoạt động PR cụ thể trong Chính phủ bao gồm : - Đặt tên tổ chức - Thiết lập mạng lưới: tiếp xúc với công dân, doanh nghiệp; thực hiện các cuộc viếng thăm, các câu lạc bộ,… - Thể hiện trách nhiệm xã hội (hoạt động từ thiện, quyên góp, tổ chức hiến máu nhân đạo) - Phát ngôn: Dạng văn bản (theo quy định về thẩm quyền, hình thức,...) hoặc dạng khẩu ngữ (các tuyên bố, đối thoại...) - Cung cấp thông tin (họp báo, diễn đàn: Ví dụ họp báo về thí điểm bỏ HĐND cấp huyện, quận) - Tư vấn (trực tuyến, qua điện thoại). - Tổ chức các phong trào và sự kiện: như tìm hiểu về lịch sử, truyền thống, về lãnh tụ (học tập và làm theo tư tưởng, lối sống Chủ tịch Hồ Chí Minh), về các vấn đề chính trị - xã hội (như cải cách hành chính,…), các kỉ niệm ngày thành lập, các hội diễn, triển lãm, các giải thưởng (như thi tay nghề giỏi, khéo tay hay làm, thi đấu thể thao; các chiến dịch thông tin (như chống hút thuốc, hạn chế tỷ lệ sinh nhiều con, an toàn giao thông, vệ sinh an toàn thực phẩm, dinh dưỡng, phòng chống AIDS…). - Thiết kế các hình ảnh (logo, thiết kế kiến trúc trụ sở)

- Giải quyết hoặc quản lý khủng hoảng. 3- Đánh giá mối quan hệ và hình ảnh của tổ chức hay Chính phủ nói chung trong lòng công chúng Các hoạt động trên được thực hiện và được phân loại trên cơ sở sử dụng các tiêu chí khác nhau: Truyền thống và hiện đại (truyền khẩu, hội họp /ICT, Digital...). Khi một nhân vật nổi tiếng bàn luận hoặc sử dụng một dich vụ nào đó của tổ chức...; Tĩnh - động (văn bản, tài liệu in ấn, các báo cáo, tờ rơi/thuyết trình, video clip, hội nghị, hội thảo, các cuộc viếng thăm, các phóng sự truyền thông, các lễ kỉ niệm, họp báo, giao lưu, các giải thưởng...) và tổng hợp (Email, trưng bày, triển lãm). Trực tiếp - gián tiếp (truyền thông đại chúng - truyền thông trực tiếp); Ngôn từ - phi ngôn từ ; trong các giai đoạn khác nhau của tổ chức như Giai đoạn mới thành lập, đang ổn định khi khủng hoảng; Định kỳ và đột xuất.

Chủ thể và khách thể PR trong Chính phủ (CP) Chủ thể là toàn bộ hệ thống hành chính nhà nước bao gồm các (i) cá nhân CBCC và đơn vị, cơ quan; (ii) Cộng tác viên: bao gồm công dân, doanh nghiệp, các nhân, tổ chức NGOs ; và truyền thông đại chúng. Trong Chính phủ, các đơn vị thực hiện các nhiệm vụ trực tiếp liên quan thường là các bộ phận (Phòng, Ban, Cục, Vụ...) như: Văn phòng, Phòng hành chính, Đối ngoại, Quan hệ Quốc tế, Thông tin - Tổng hợp, Thông

NGHỀ PR tin - Báo chí; Trung tâm tư vấn, Phòng Tuyên truyền; Văn phòng Chính phủ. Đội ngũ cộng tác viên này cần được quản lý, đào tạo,... để vừa hỗ trợ tốt cho CP, vừa trở lại tác động vào chính phủ, tạo áp lực cho sự thay đổi của Chính phủ. Truyền thông đại chúng là một đối tượng đặc biệt, vừa là chủ thể: cơ quan phát ngôn của các tổ chức trong Chính phủ, vừa là khách thể theo đó Chính phủ phải thể hiện khả năng phục vụ, quản lý của mình để làm hài lòng và tạo điều kiện cho truyền thông đại chúng lớn mạnh.

PR đang ngày càng trở nên quan trọng hơn PR đang ngày càng trở nên quan trọng và phổ biến hơn vì một số lí do: Trong xã hội nói chung: - Nhu cầu tương tác: Tồn tại trong cộng đồng, các cá nhân, nhóm và tổ chức có một nhu cầu tự nhiên là biết về người khác và để người khác biết đến mình vì nhu cầu mang tính bản chất của vạn vật là sinh tồn. Sự tương tác trong một thế giới cực kì rộng lớn cho thấy không dễ gì tự nhiên công chúng Biết đến một ai đó, một tổ chức nào đó, Hiểu nó, Hành động và Cộng tác với nó(1). PR, với nền tảng là giao tiếp là một hình thức để kết nối với thế giới bên ngoài, để “thể hiện mình và biết người”(2). - Áp lực cạnh tranh: Cạnh tranh trong cuộc sống ngày càng trở nên khốc liệt hơn, cạnh

tranh không chỉ riêng trong kinh doanh mà còn trong nhiều lĩnh vực khác. Để dành được và đảm bảo thị phần trong thương trường, nguyên lý “hữu xạ tự nhiên hương” không còn luôn đúng nữa trong một thị trường có quá nhiều lời chào bán. Chính vì vậy, các cá nhân, tổ chức, cũng như doanh nghiệp cần học được cách quản lý thương hiệu. Chính phủ, ở một mức độ nào đó, có thể được xem như là một “siêu thương hiệu” do tính phức tạp về bản chất của mục tiêu và nhiệm vụ, sự rộng lớn về qui mô, phạm vi, và mức độ ảnh hưởng cũng như số lượng người tham gia. Hơn nữa, uy tín, hiệu quả của thương hiệu này quyết định hoặc ảnh hưởng sống còn đến phần lớn các thương hiệu còn lại trong xã hội và thị trường. (Footnote 1: ở cấp độ quốc gia, đọc thêm tài liệu tham khảo về Public diplomacy). - Phát triển công nghệ thông tin: Hội nhập và toàn cầu hóa làm thế giới trở nên mở rộng hơn rất nhiều; trong khi công nghệ thông tin và truyền thông làm (ICT) cho thế giới trở nên “phẳng” hơn, với rất ít, thậm chí không còn ranh giới. Chúng ta đang sống ở một thời đại mà thông tin có thể được cập nhật ngay lập tức và 24/7. Do vậy, thông tin đã cũ hoặc bị lãng quên có thể tạo nên nguy cơ về việc mất thị phần hoặc hiểu nhầm. Bên cạnh đó, thế giới ảo của Internet cũng đang tạo ra một khuôn khổ pha trộn giữa thật và ảo, giữa hư và thực, buộc các cá nhân và tổ chức cần

chủ động để khẳng định hoặc tái định vị vị trí, hình ảnh của mình trong lòng công chúng. - Toàn cầu hóa và hội nhập: Xu hướng du lịch và tái định cư quốc tế đang ngày càng trở nên phổ biến cũng là một động lực quan trọng của PR. Nói tóm lại, trong một thế giới quá rộng lớn và không ngừng thay đổi, PR trở nên ngày càng quan trọng hơn, giúp đáp ứng nhu cầu thể hiện bản thân một cách chuyên nghiệp, cung cấp cho cá nhân và tổ chức một thứ “quyền lực mềm” gắn với sự hiểu biết và ấn tượng từ phía các bên liên quan. Đối với tổ chức: Một tổ chức thưc hiện tốt công việc PR sẽ hiểu được công chúng của nó nghĩ gì và muốn gì, và tương tự, công chúng của nó cũng sẽ có đủ thông tin và không hiểu lầm về những gì tổ chức hướng tới và đang thực hiện. PR giúp tổ chức : - Tạo hiểu biết qua lại: Duy trì tương tác, đối thoại - thu nhận được feedback, ý tưởng để quay trở lại phục vụ tốt hơn - Tạo hình ảnh tích cực cho tổ chức - Thu hút được sự quan tâm, ủng hộ - Tạo niềm tin, uy tín - Thiết lập quan hệ lâu dài - Thay đổi cách tiếp cận bên trong; Hỗ trợ quá trình học hỏi trong nội bộ và phát triển văn hóa tổ chức tích cực, đúng hướng,... - Tạo dựng phát triển thương hiệu - Tiết kiệm: Hạn chế được Số 2 - 2010 / Thế giới PR

NGHỀ PR những chi phí về tinh thần, vật chất, tài chính do không phải chi trả cho kiện tụng, chống đối, phá đám, hiểu lầm,… PR tỏ ra đặc biệt hữu hiệu khi: - Tổ chức muốn thay đổi diện mạo, hình ảnh - Ra mắt sản phẩm, dịch vụ mới - Tổ chức gặp khủng hoảng - Cạnh tranh khốc liệt (Câu chuyện các hãng sữa ứng phó trong khủng hoảng liên quan đến cơn bão melamin là một ví dụ tốt cho trường hợp này). Nói một cách ngắn gọn, PR giúp tổ chức đạt được sự hài lòng, cam kết, ủng hộ từ công chúng của nó. Vai trò của PR đối với Chính phủ: Một là, trong không ít các chính phủ và không ít các tình huống cụ thể, chính phủ có thể nhầm tưởng rằng mình đang hành động một cách hợp lý nhất để thỏa mãn một cách tốt nhất nhu cầu công dân. Tuy nhiên, điều đó có thể chỉ là ý chí chủ quan. Thậm chí, chính phủ mới đang phục vụ tốt nhất nhu cầu của bản thân bộ máy “quan liêu”của mình. Do vậy, PR cần được xem như là một công cụ chiến lược để hạn chế nguy cơ chủ quan đó. Hai là, có thể có sự xung đột về mục tiêu cũng như cách thức thực hiện mục tiêu trong hệ thống hành pháp. PR là hình thức công khai các tiến trình, các ý tưởng và sáng kiến, cho phép giảm thiểu sự chống đối, tăng cường phản biện, và sự 54

Thế giới PR / Số 2 - 2010

ủng hộ khi chương trình, chính sách,... được đưa vào thực tế, và do vậy, hạn chế được các nguy cơ về các “vấn đề”, thậm chí khủng hoảng. Nói cách khác, PR là một cách để nhận diện sự khác biệt, ghi nhận các quan điểm và định hướng mục tiêu và các giá trị hợp lý nhất trong khuôn khổ hợp pháp. Ba là, quan niệm cho rằng Chính phủ là duy nhất, là đương nhiên - đang có thể dần trở thành ngộ nhận. Công cuộc cải cách, đổi mới chính phủ trên thế giới đang chỉ ra một thực tế quan trọng là vai trò của Chính phủ không thay đổi tuy nhiên cách thức thực hiện vai trò đó đang phải thay đổi theo cách thích ứng với xu thế phát triển, theo đó, khu vực tư (như ở một số quốc gia phát triển như Anh và Mỹ) có thể tham gia chia sẻ đảm nhiệm vai trò của chính phủ với tư cách là đối thủ cạnh tranh, là đối tác và thậm chí là hình mẫu ở một số khía cạnh hoặc kĩ thuật quản lý. Chính sự hiện diện và năng lực của khu vực tư này đã tác động và góp phần làm thay đổi cách thức thực hiện vai trò của Chính phủ, buộc nó phải thừa nhận và tính đến khu vực tư trong cuộc chơi. Do vậy, để tăng cường năng lực cạnh tranh cho chính phủ thì chính trong nội bộ chính phủ cũng cần có “tinh thần cạnh tranh”. Nói cách khác, PR đang dần trở thành một lẽ tự nhiên khi các đơn vị trong nội bộ chính phủ và Chính phủ, với tư cách tổng thể, đều cần PR để khẳng địnhị thế và ưu thế của mình.

Bốn là, tương tác có vai trò đặc biệt quan trọng đối với chính phủ vì công chúng của chính phủ là toàn xã hội - nếu hoạt động chính phủ không hiệu quả, không hiệu qủa có thể tạo nên khủng hoảng, đặc biệt là khủng hoảng niềm tin. Do vậy, PR – với tư cách là công cụ nhằm tăng cường “đối thoại cộng đồng” trong quản lý hành chính nhà nước đóng một vai trò quan trọng. Nói cách khác, PR là một phần không thể thiếu trong quản trị chiến lược trong Chính phủ nhằm xây dựng và củng cố mối quan hệ lâu dài giữa Chính phủ và công chúng nhằm tăng cường hiểu biết qua lại, hỗ trợ và đồng thuận, tiết kiệm và giảm xung đột, chống phá.

Các nguyên tắc PR Để PR hiệu qủa, các hoạt động PR cụ thể cần đảm bảo các nguyên tắc sau: 1- Có kế hoạch: có chương trình, lộ trình cụ thể, rõ ràng, gắn với quản trị chiến lược và tầm nhìn chứ không phải khi có chuyện xảy ra mới tính đến PR. 2- Trung thực, chính xác: Tạo dựng hình ảnh tích cực về tổ chức mà không bóp méo thông tin, không dối trá. Hạn chế tối đa việc đính chính thông tin. 3- Hình thức phù hợp 4- Đúng thẩm quyền và “mở rộng” thẩm quyền. 5- Hướng tới cộng tác 6- Fair - play và hướng thiện 7- Thích ứng : Mỗi thời kì lịch sử đều có dấu ấn của nó lên Chính phủ, tạo nên một

NGHỀ PR hình ảnh nhất định về Chính phủ (mặt khác, chính cách thức hoạt động của chính phủ cùng là một phần của lịch sử). PR trong Chính phủ cần làm rõ các đặc điểm bản chất của mỗi thời kỳ, mỗi chế độ. Có thể phân tích cụ thể thêm về nguyên tắc “Đúng thẩm quyền và “mở rộng” thẩm quyền” như sau: Một mặt, các hoạt động PR cần được tiến hành trên cơ sở tuân thủ đúng các quy định về thẩm quyền (ví dụ: trong việc phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí, Quyết định 77/2007/QĐTTg của Thủ tướng Chính phủ và Quyết định 07/2007/QĐBNV của Bộ trưởng Bộ Nội vụ có quy định rõ về thẩm quyền phát ngôn,…). Tuy nhiên, bản chất hoạt động PR không thể bó hẹp vào một vai trò và nỗ lực của một vài “người phát ngôn” hay chuyên gia. Vai trò lớn, bản chất phức tạp và phạm vi rộng lớn của PR cho thấy nó không thể được thực hiện một cách đồng bộ và hiệu quả chỉ đơn thuần bởi một vài cá nhân hay phòng/ ban PR. Với tổ chức nói chung và Chính phủ nói riêng, cần xây dựng phương châm “mọi người đều là đại sứ” - đặc biệt là các nhà quản lý. Do vậy, trách nhiệm của các nhân viên chuyên trách sẽ nặng nề hơn rất nhiều theo cách họ không chỉ phải thực hiện các hoạt động PR theo đúng chức năng, nhiệm vụ mà còn phải hướng dẫn những người khác, nhất là các nhà quản lý – những người đại diện cho tổ chức khi ra bên ngoài - để họ cũng có thể thực

hiện PR một cách hiệu quả. Một ví dụ nữa là, khi tổ chức gặp các “vấn đề” việc các nhà quản lý, hoặc đơn vị chuyên trách PR cần chủ động thông đạt các thông điệp, các cách giải thích để các cá nhân hiểu, đồng cảm và có thể trả lời với bên ngoài một cách thống nhất và bảo vệ được uy tín của tổ chức. Không làm tốt việc này, các cá nhân sẽ gặp khó khăn trong việc phát ngôn về, họ thậm chí sẽ hiểu nhầm hoặc có sự nghi ngờ về động cơ, năng lực của các nhà quản lý.

Đánh giá hiệu quả PR Tương tự như đánh giá hoạt động giao tiếp, điều này không dễ dàng, đòi hòi nhiều phương pháp phức tạp và tốn kém về thời gian. Trong nội bộ, đánh giá hiệu quả PR cần bao gồm đánh giá cả về quá trình và kết quả. Với bên ngoài, cần đánh giá các phẩm chất của mối quan hệ giữa Chính phủ và công chúng. Cụ thể là, cần đánh giá về: mức độ hiểu biết qua lại; mức độ tin cậy; mức độ ràng buộc về lợi ích đôi bên; mức độ đồng thuận, nhất trí; mức độ cam kết, ủng hộ; và mức độ hài lòng.

Kết luận Có thể nói, tuy không chính thức sử dụng phổ biến thuật ngữ PR nhưng bản chất của PR đã và đang được tiếp cận và thể hiện khá đầy đủ trong Chính phủ, mặc dù tính hệ thống, chiến lược và chuyên nghiệp của hoạt động này cũng cần được bàn luận thêm.

- Hoạt động PR nên được quan tâm đúng mức hơn, nên được quy định một cách có hệ thống, đầy đủ trong các hình thức văn bản QLHCNN có hiệu lực cao như văn bản qui phạm PL - Trong các cơ quan HCNN nên có một đơn vị trực tiếp, chuyên trách, chịu trách nhiệm toàn diện, chuyên nghiệp về PR. - Ngoài ra, PR nên trở thành một môn học trong đào tạo, bồi dưỡng về hành chính nhà nước nói chung (như trong chương trình đào tạo Thạc sĩ Quản lý, Thạc sỹ Quản lý công), đặc biệt là dành cho các nhà quản lý.

Trích dẫn (1) và (2): Giao tiếp và Kĩ năng thuyết trình, trong Cẩm nang quản lý, Trần Thị Thanh Thủy (2008) (chủ biên), Nxb. Lý luậnChính trị, Hà Nội. Tài liệu tham khảo 1. Brody, E. W. (1987), The Business of Public Relations, Praeger, New York 2. Brody, E. W. (1988), Public Relations

Programming

and

Production, Praeger, New York 3. Grunig, J. E. (chủ biên) (1992), Excellence in Public Relations and Communication Management (nguyên bản tiếng Anh), Hillsdale, New Jersey. 4. Lindenmann, W. K. (1997), Guidelines and Standards for Measuring and Evaluating PR effectiveness, (nguyên bản tiếng Anh), Viện Quan hệ Công chúng, Gainesville.

Số 2 - 2010 / Thế giới PR

NGHỀ PR

•PHẠM THỊ LAN HƯƠNG. PR2

PR LÀ MỘT NGHỆ THUẬT Con người luôn hướng đến cái CHÂN – THIỆN – MỸ. Trong ba giá trị này, “Mỹ” hay “Cái đẹp” là điều mà ai cũng yêu thích và cố gắng đạt được. Cái đẹp không chỉ tồn tại ở hình thức bên ngoài mà còn tiềm ẩn bên trong bản chất con người, sự vật, hiện tượng. Với tư cách là chủ thể thẩm mỹ, con người luôn đi tìm cái đẹp, khám phá cái đẹp và cao cả hơn là sáng tạo cái đẹp. Đặc biệt trong nghệ thuật, cái đẹp là lý do sống còn, là một trong nhiều nhân tố tạo nên sự thành công của tác phẩm. Quan hệ công chúng, gọi tắt là PR (Public Relations) là một nghề hàm chứa nghệ thuật 56

Thế giới PR / Số 2 - 2010

bởi những người làm PR luôn phải đề cao và quan tâm đến cái đẹp, tính trung thực và tính thuyết phục.

ái đẹp mà người làm PR sáng tạo ra không chỉ thỏa mãn con mắt người xem mà nó còn chiếm lĩnh tình cảm của họ. Để công chúng hiểu và ấn tượng tốt với tổ chức của mình, người làm PR đòi hỏi phải có một kế hoạch lâu dài và bền bỉ nhằm mục tiêu xây dựng hình ảnh trong lòng công chúng. Tạo dựng hình ảnh ở đây không phải là hình thức phô trương thanh thế hay tự đánh bóng tên tuổi bằng những vụ scandal như trường hợp công ty Vedan, hay

của các sao trong làng giải trí Việt mà phải là các hoạt động tốt đẹp mang đầy ý nghĩa và đặc biệt không gây ảnh hưởng xấu đến cộng đồng, xã hội. Đôi khi hoạt động ấy lại nằm trong những điều bình dị như tặng quà, ủng hộ từ thiện, trồng cây xanh, xử dụng các sản phẩm tái chế… Một hãng chuyển phát nhanh của Hoa Kỳ đã áp dụng điều này vào thực tế bằng “Dự án các thành viên” – một sáng kiến mà các thành viên của Công ty được quyền lựa chọn nhiệm vụ và tập thể. Với phương châm cùng làm việc, nỗ lực ủng hộ từ thiện này sẽ quyên góp số tiền lên tới năm triệu đô la. Điều quan trọng là người làm PR phải

NGHỀ PR biết hoạt động nào phù hợp với năng lực của tổ chức mình để có những chiến thuật mang lại hiệu quả thì sẽ thu hút được công chúng và giúp họ biết đến giá trị của tổ chức mình. Nghệ thuật trong PR còn thể hiện ở khả năng sáng tạo và khám phá mong muốn của khách hàng, từ đó đánh thức nhu cầu và đáp ứng cho họ. Đồng thời đề ra những giải pháp hiệu quả kịp thời để giải quyết sự cố, nhằm mục tiêu làm cho công chúng cảm thấy hài lòng, tạo niềm tin, là cơ sở thắt chặt mối quan hệ giữa hai bên. Các công ty nếu muốn chiến thắng và giữ được khách hàng thì phải chứng minh được rằng các sản phẩm, con người và cả việc truyền thông của họ xứng đáng đạt được mức độ tin cậy. Disney thực hiện điều ấy rất tốt. Trung tâm giải trí này đã phát triển các khu quy hoạch và dịch vụ du lịch khiến cho khách hàng luôn tin tưởng khi chọn đây là nơi vui chơi cho các kỳ nghỉ. Khoa học, văn hóa, xã hội, phong tục truyền thống… chứa đựng những nét đẹp nghệ thuật mà người làm nghề PR cần tôn trọng và ứng dụng cho phù hợp. Tùy vào từng thời điểm, hoàn cảnh, không gian và chủ đề mà hoạt động PR được đưa ra nhằm đạt hiệu quả cao và phát huy tối đa những giá trị của hoạt động cũng như giảm thiểu sự mất cân đối hay hạn chế tầm nhìn chiến lược đã được vạch ra. Ví dụ như Coca Cola đã lấy ý tưởng từ nghệ thuật dân gian truyền thống để sáng tạo nên hình ảnh Coca Cola bằng chai vỏ khía vì không gì phù

hợp với bản chất và tinh thần của một dân tộc hơn nghệ thuật truyền thống của họ. Sự liên hệ này đã giúp chiến dịch PR của Coca Cola thành công hơn bao giờ hết. Không chỉ thế, quản lý thời gian, quy trình xử lý thông tin ra vào của tổ chức cũng là nghệ thuật. Bên cạnh đó việc trình bày các tài liệu như tờ rơi, logo, pa – no… với màu sắc, biểu tượng cũng là nghệ thuật dẫn dụ khách hàng quan tâm đến thông điệp. Cũng như trên truyền hình và Internet, âm thanh, hình ảnh, từ ngữ, giai điệu là vô cùng quan

Tóm lại, có thể mạnh dạn gọi PR là nghệ thuật – một nghệ thuật truyền thông thuyết phục. Hay nói như Edward Burns – người đặt nền móng cho ngành Quan hệ công chúng hiện đại, PR là “một nghệ thuật trong khoa học”.

trọng. Nó thể hiện tính chuyên nghiệp và vẻ đẹp văn hóa của tổ chức. Nhưng điều cốt lõi là: “PR thì luôn sáng tạo trong công việc, độc đáo trong thông điệp, hài hòa cùng khách hàng và khác biệt với đối thủ”. Để thực hiện thành công những từ khóa này người làm PR phải biết khéo léo, linh hoạt; xử lý một cách thông minh và hiệu quả trong mọi tình huống.

Số 2 - 2010 / Thế giới PR

NGHỀ PR

SOW

a thought and you reap an act an act and you reap a habit a habit and you reap a character a character and you reap a destiny

•(Sưu tầm) KIM DOANH

SOFT SKILL? BẠN CÓ BIẾT ?

“S

oft skill” là thuật ngữ dùng để chỉ các kỹ năng trong cuộc sống con người như kỹ năng sống, giao tiếp, lãnh đạo, làm việc theo nhóm, kỹ năng quản lý thời gian, thư giãn, vượt qua khủng hoảng, sang tạo và đổi mới. Đó là những kỹ năng thường không được học trong nhà trường, không liên quan đến kiến thức chuyên môn, không thể sờ nắm, không phải là kỹ năng cá tính đặc biệt mà phụ thuộc chủ yếu vào cá tính của từng người. Chúng quyết định bạn là ai, làm việc thế nào, là thước đo hiệu quả trong công việc. “ Soft skill” còn mô tả những đặc tính riêng về tính cách của người xin việc như sự duyên dáng trong giao tiếp, sự thân thiện và tinh thần lạc quan. “Soft skill” bổ trợ cho “ hard skill” là những kỹ năng chính nhà tuyển dụng yêu cầu ở ứng 58

Thế giới PR / Số 2 - 2010

viên. Một điểm mới mà nhiều sinh viên hiện nay có được là sự “năng động”. Phần lớn họ có ý thức được về cuộc sống và sự nghiệp trong tương lai, họ đặt ra những mục tiêu phấn đấu và quyết tâm thực hiện nó bằng những công việc thực tế. Hãy gạt bỏ những quan điểm cố hữu, những áp đặt xã hội lên cả một thế hệ, giáo dục là tăng cường khả năng làm việc sáng tạo, gò bó khuôn khổ sẽ bóp chết những cây giống và làm nó cằn cỗi ngay từ khi đâm chồi nảy lộc. Các doanh nghiệp tư duy rằng sinh viên cần một công việc để sống mà quên mất những mơ ước của sinh viên. Một vị trí làm việc không phù hợp sẽ nhanh chóng thui chột tài năng, những hoài bão và để rồi họ lần lượt rời bỏ và rời đến các doanh nghiệp khác nơi họ có thể chứng minh khả năng. Sinh viên luôn giàu ý tưởng,

hoài bão và muốn biến những ý tưởng trở thành hiện thực, sự lựa chọn hàng đầu của các sinh viên sẽ là các công ty nước ngoài nơi người lao động thể hiện được mọi khả năng sáng tạo của mình, chúng ta đánh mất nhân tài vì những lý do đơn giản nhất. Chúng ta đặt một bài toán cho doanh nghiệp và sinh viên, họ cùng ngồi để trao đổi một cách nghiêm túc: Doanh nghiệp có thể làm được gì để có được nhân lực giỏi; Sinh viên cần gì ở doanh nghiệp? Tại sao doanh nghiệp không đào tạo cho sinh viên ngay từ khi họ còn đang học trên giảng đường, tại sao chúng ta không cho sinh viên cơ hội để làm việc để họ tích lũy kinh nghiệm? Thay vì mất rất nhiều công sức để tuyển dụng những sinh viên mới ra trường để ươm mầm tài năng. Thay vì chuẩn bị những bài Test, hãy cho sinh viên cơ hội để chứng tỏ mình từ những

NGHỀ PR công việc đơn giản nhất và có thể uốn nắn, đào tạo họ cho phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp. Càng ngày người ta càng cho rằng EQ (viết tắt của cụm từ “Emotional Quotient” – chỉ số cảm xúc) quan trọng hơn IQ (viết tắt của cụm từ “Intelligence Quotient”, thường dịch là số trí tuệ hay còn gọi là chỉ số thông minh). Các nhà tuyển dụng có

GIEO

ý tưởng, gặt hành động hành động gặt thói quen thói quen gặt tính cách tính cách gặt số phận ( Charles reade )

một nguyên tắc truyền khẩu rằng: “Với IQ người ta tuyển lựa bạn, nhưng với EQ người ta đề bạt bạn”. Những người thành đạt không phải là người có IQ cao nhất mà có EQ cao nhất.

Để có được EQ cao bạn cần tạo cho mình một phương pháp học tập, làm việc hợp lý ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Bởi “Soft skill” là yếu tố cần thiết để bạn và tôi trang bị trên con đường lập nghiệp.

Số 2 - 2010 / Thế giới PR

NGHỀ PR

NHỮNG NGƯỜI NỔI TIẾNG

& VĂN HÓA PR

•Written by Di Li K h á i niệm PR (Public Relations – Quan hệ công chúng) PR, xin đừng nhầm lẫn mới bắt đầu du nhập vào Việt Nam từ năm Dễ dàng có thể tìm đọc trên báo những câu phỏng vấn kiểu 2003 và qua 5 năm phát triển, người Việt đã bắt như “Anh/chị nghĩ sao khi có người bảo rằng anh/chị đang tạo xì đầu biết đến PR nhiều hơn. Đáp ứng nhu cầu của căng đan để PR cho chính mình?” hay “Nhiều người nói anh/chị PR đông đảo công chúng, một số ít trường như Học viện không tốt bằng các đồng nghiệp”. Rồi người ta hay nhờ nhau PR Báo chí và Tuyên truyền, ĐH Hòa Bình cũng bắt đầu hộ cái này, PR hộ cái kia. Thậm chí nhiều người còn khẳng định mở chuyên ngành này, rồi đến các cơ sở giáo dục tổ rằng vụ lình xình báo chí có liên quan đến tác phẩm văn học chức các lớp ngắn hạn để cung cấp chứng chỉ. PR nở của một nhà văn nữ nổi tiếng và một tác phẩm khác được nghi rộ đến nỗi người ta bội thực PR. Giờ khái niệm này là đạo văn là nhằm mục đích PR, hoặc ca sĩ nọ kiện tùm lum một không chỉ dành riêng cho các công ty, tổ chức cô nhà báo cũng là để PR. Như vậy có rất nhiều người vẫn chưa mà hầu hết cá nhân đều coi PR là quan hiểu bản chất PR là gì, ngay cả những người đáng lẽ phải hiểu khái trọng, đặc biệt là những người niệm này hơn ai hết là giới báo chí hoặc những người nổi tiếng. của công chúng. Theo Edward Bernays, cha đẻ của PR, thì PR gắn bó mật thiết với công chúng mà “Trước khi muốn công chúng yêu mến, hãy khiến họ hiểu mình trước đã. ” Nói nôm na, PR nhằm tạo dựng, duy trì, phát triển uy tín và mối quan hệ tốt đẹp giữa một tổ chức, cá nhân và công chúng, tạo nên sự hiểu biết và ủng hộ của công chúng. PR khác quảng cáo ở chỗ, quảng cáo là tự ta nói về bản thân ta, còn trong PR: hãy để người khác nói tốt về mình. Công chúng của PR bao gồm 2 dạng chính: Công chúng nội bộ là những người trong công ty hay tổ chức, và công chúng bên ngoài bao gồm khách hàng, các nhà chức trách và đặc biệt là giới báo chí, truyền thông. Như vậy, một người nổi tiếng sẽ có công chúng nội bộ là gia đình, bạn bè, và công chúng bên ngoài là những khán giả trực tiếp và gián tiếp của họ. Tóm lại, công chúng là bất kỳ ai ngoài bản thân họ.

PR phản PR Ở nước ngoài, PR rất được coi trọng. Bởi vì đúng như Philip Kotler, cha đẻ của marketing hiện đại, thì quảng cáo thì dễ kiểm soát song “PR là thứ mà bạn phải cầu mong chứ không phải trả tiền là được”. Do đó nhiều người nổi tiếng đã phải tìm kiếm sự trợ giúp từ các ông bầu là vì lý do này. Ngoài việc giúp họ giao dịch hợp đồng, quản lý quảng cáo… ông bầu còn vạch ra các chiến lược PR để những người nổi tiếng có thể chiếm được tối đa cảm tình của công chúng. Thậm chí nhiều người nổi tiếng đẳng cấp quốc tế còn tuyển cả phát ngôn viên cho thêm phần chuyên nghiệp. Chúng ta thường thấy các ông bầu o bế ca sĩ về cách ăn mặc, không được quan hệ trai gái bừa bãi, phát biểu trước báo chí phải đúng mực với những câu trả lời được luyện sẵn và học thuộc lòng, cũng chỉ là nhằm mục đích duy nhất: PR. Bởi vì trong PR, giữ gìn hình ảnh và uy tín là mục tiêu hàng đầu. Ở nước ta, không phải người nổi tiếng nào cũng có ông bầu, vì thế chuyện người của công chúng gây ra sự nhố nhăng khiến công chúng phát ghét

Thế giới PR / Số 2 - 2010

là điều hết sức bình thường. Chúng ta vẫn còn nhớ chỉ cần một câu nói của vài cô ca sĩ nổi tiếng như: Hở hang mà đẹp thì vẫn chấp nhận được, hay Nhạc sỹ nào muốn nổi tiếng thì đưa bài hát đây đã tiếng để muôn đời khiến công việc của họ bị ảnh hưởng tới mức nào. Đôi khi, những phát ngôn kiểu như vậy có thể chỉ là vô tình, song do họ thiếu cẩn thận, thiếu kinh nghiệm, thiếu nhận thức và nhất là không được một ông bầu rèn giũa phương thức tiếp xúc với công chúng một cách chuyên nghiệp nên mới gây ra sự. Nhiều người nổi tiếng cũng nhầm tưởng PR là quảng cáo, là để nhiều người biết đến mình hơn nên còn cố tình gây ra xì căng đan bằng các vụ kiện cáo, cãi nhau, nói xấu nhau trên báo chí nhằm khiến tác phẩm bán chạy. Thực ra đây là những phương thức phản PR. Điều này có thể khiến tác phẩm bán chạy hơn, có lợi cho nhà sản xuất và có lợi về mặt kinh tế cho tác giả, song về mặt tiếng tăm thì đâu có khác gì “người đốt đền”. Mất thiện cảm của công chúng là điều tối kỵ nhất trong học thuyết cơ bản của PR.

NGHỀ PR

Trong PR, đừng coi thường báo giới Trong quan hệ công chúng, báo giới được đưa lên vị trí trọng yếu. Do đó, cho dù nhiều người nổi tiếng không có thiện cảm với giới thuyền thông nhưng họ vẫn học cách cư xử đúng mực với các nhà báo để dành thiện cảm. Vì bất kỳ một người nào hiểu biết về PR đều hiểu rằng, truyền thông là con đường quan trọng nhất khiến một cá nhân, một tổ chức dành được thiện cảm của công chúng. Nhiều người đã từng đọc trên tạp chí Đẹp một bài phỏng vấn rất dài của nhạc sĩ HT và AQ. Trong đó, phóng viên đã khen HT là người PR rất tốt và chính anh cũng không phủ nhận điều này. Tuy nhiên, một cô phóng viên của một tờ báo uy tín đã tiết lộ rằng sau khi thực hiện xong một bài PV với nhạc sỹ HT để viết bài cho báo mình, thì tình cờ có một tờ tạp chí trong SG ngỏ ý muốn nhờ cô xin giúp vài bức ảnh của HT để minh họa cho một bài viết khác, (tuy nhiên đây là một tạp chí không có tiếng tăm lắm) cô liền gọi điện cho nhạc sỹ để xin ảnh. HT từ chối không có ảnh, liền sau đó anh nhắn tin lại đại ý là: Anh tưởng em đưa anh lên báo nào, hóa ra là một tờ báo không có tên

Quản trị khủng hoảng cũng cần phải có kinh nghiệm PR còn là một phương tiện cứu cánh tuyệt vời cho các tổ chức, cá nhân với chức năng “Quản trị khủng hoảng”. Ví dụ, một công ty sản xuất ô tô đổ tiền tỉ vào quảng cáo để gây dựng thương hiệu. Đang bán được hàng thì bỗng một ngày có khách hàng gặp tai nạn, nhưng túi khí an toàn trên xe không được kích nổ. Vậy là chẳng ai dám mua loại xe đắt tiền đấy nữa. Rõ ràng công ty ô tô không thể tiếp tục đổ tiền ra để quảng cáo “Xe của chúng tôi rất an toàn”. Biện pháp duy nhất để phục hồi lại uy tín chính là các phương thức PR. Dễ hiểu sau khi xảy ra vụ lộ ảnh nóng của ca sỹ Hồng Kông Chung Hân Đồng và Trần Quán Hy, cả hai đều tổ chức họp báo để xin lỗi công chúng nhưng cuộc họp báo của Chung Hân Đồng đã gặp thất bại. Chủ nhiệm Lâm Kiên Nhạc của công ty giải trí EAM (công ty quản lý Trần Quán Hy) có kinh nghiệm hơn phía EEG (công ty quản lý Chung Hân Đồng). Ông ta đã để phía EEG tổ chức họp báo trước nhằm rút kinh nghiệm và đạo diễn cho Trần Quán Hy cẩn thận từ lời nói, bộ quần áo đến cách thể hiện trước công chúng. Bàn ghế và trang phục của Trần Quán Hy hôm đó đều giản

tuổi gì. Anh nể em lắm mới nhận lời PV. Em tưởng báo nào anh cũng lên à. Có thể HT cũng là một người của công chúng thực hiện PR theo kiểu tự phát, nên không hiểu rằng làm mất lòng báo giới hoặc phát ngôn bừa bãi trước báo giới cũng là một điều tối kỵ. Còn nhớ khi hoa hậu NNT mới đăng quang, có nhà báo nữ đến tìm cô để phỏng vấn, song người đẹp chỉ đứng sau chấn song mà không thèm mở cửa và hỏi vọng ra những câu xấc xược. Toàn bộ chi tiết này được phóng viên bê nguyên xi lên báo. Trong khi đó nhiều hoa hậu khác tiếp xúc với phóng viên bằng phong cách giản dị, và cởi mở. Họ gìanh được cảm tình của nhiều nhà báo nên những lời bình luận về họ trên báo cũng thường tốt đẹp. Trong PR, ngoài phương tiện thô sơ như “word of mouth” (truyền miệng) thì truyền thông là con đường nhanh nhất để người của công chúng tạo sự hiểu biết lẫn nhau đối với công chúng. Vì thế, những công ty quản lý giải trí của nước ngoài đặc biệt rất chuyên nghiệp trong việc “nâng niu” các nhà báo.

dị, thái độ của anh cũng không màu mè và chân thành. Thực ra nói năng thế nào, thành công hay thất bại không phải do tự Trần Quán Hy và Chung Hân Đồng nghĩ ra mà được, mà phải đòi hỏi kinh nghiệm và tính chuyên nghiệp cao. Quản trị khủng hoảng là một phần cực kỳ cần thiết đối với các công ty giải trí và những người nổi tiếng. Phía Việt Nam cũng có diễn viên TL bị lộ phim “hot”. Cô cũng được đạo diễn vạch ra phương án “quản trị khủng hoảng”. Song hành động quản lý kém chuyên nghiệp thể hiện qua 30 phút “chiếm ghế” của Đài truyền hình TW để khóc lóc và xin lỗi thành ra gây hiệu ứng ngược lại. TL đang từ chỗ đáng thương thành ra đáng ghét. Và không những chỉ mình cô bị ghét mà toàn bộ ê kíp hôm đó còn bị “ghét lây”. Mong muốn được nổi tiếng, những lời nói “vô tình gây sốc”, những xì căng đan của giới nghệ sỹ là chuyện vốn dĩ hết sức bình thường, song nếu chính bản thân họ hiểu biết hơn về “công nghệ PR” và văn hóa PR, hẳn những điều đáng tiếc sẽ không xảy ra. Họ sẽ chiếm được cảm tình tuyệt đối của đông đảo quần chúng, trừ phi chính bản thân họ mong muốn bị mất uy tín và hình ảnh trước công chúng. Số 2 - 2010 / Thế giới PR

NGHỀ PR

PR TRONG TRƯỜNG ĐẠI HỌC •PHẠM HIỆP (Bản tin ĐHQGHN)

“Q

uan hệ công chúng (QHCC) - PR không chỉ giúp chúng ta thu hút được nhiều nguồn tài trợ mà còn giúp chúng ta thu hút được nhiều sinh viên, cán bộ giỏi đến học tập và làm việc” Đã 8 năm trôi qua kể từ khi tờ Expressnews, Mỹ công bố lời nhận xét nổi tiếng đó của ông Lee Elliot, trưởng phòng QHCC, Đại học Alberta; dường như truyền thông (TT) và QHCC đã trở thành một trong những mối quan tâm hàng đầu của các đại học hiện đại. Trên các trang web của các đại học trên khắp thế giới, từ những đại học danh tiếng như Havard đến những trường đại học “trung bình” như Loughborough, hay thậm chí cả những trường đại học nhỏ ở các nước đang phát triển như đại học Birzeit, Palestine(3), đại học nào cũng có một hoặc nhiều bộ phận chuyên trách quảng cáo về thương hiệu và hình ảnh của trường, ẩn dưới những tên gọi khác nhau nhưng lại có một mục đích chung: Trung tâm QHCC (Public Relations Center), phòng TT (Office of communications), Ban Công tác công chúng (Public Affairs Department)…. VÀI NÉT SƠ LƯỢC Khái niệm “truyền thông” lần đầu tiên xuất hiện trong cuốn Yearbook of Railway Literature (Cẩm nang đường sắt trong năm), của Ivy Lee (1877-1934) xuất bản năm 1897 khi ông nhắc lại chuyện đã chủ động bí mật hé lộ thông tin cho giới báo chí về dự án tuyến đường sắt nối liền từ

Thế giới PR / Số 2 - 2010

Newfoundland (Canada) tới Bắc Mỹ nhằm tranh thủ sự ủng hộ từ phía chính quyền, các doanh nghiệp và công chúng. Nhưng cũng phải mãi cho đến vài chục năm trở lại đây, thế giới mới quan tâm nhiều hơn đến lĩnh vực này. Và rõ ràng, sự ra đời và phát triển của QHCC chính là hệ quả tất yếu của tốc độ phát triển của thị trường ngày một đa dạng và phong phú suốt hơn một thế kỷ vừa qua. Có đến hơn 800 nhà kinh tế học đã cố gắng định nghĩa thế nào là QHCC và một trong những định nghĩa tiêu biểu của nhóm Cutlip, Center và Broom: “Quan hệ công chúng là quá trình quản lý nhằm xây dựng và duy trì những mối quan hệ đôi bên cùng có lợi của một tổ chức với cộng đồng mà sự thành công hay thất bại của tổ chức phụ thuộc rất nhiều vào quá trình này”. Ích lợi của QHCC có thể tóm tắt trong các trường hợp sau đây: khi tổ chức/doanh nghiệp tung ra sản phẩm hoặc chính sách mới; khi tổ chức/ doanh nghiệp muốn nâng cao uy tín; khi tổ chức/doanh nghiệp có ngân sách hạn chế; và cuối cùng là khi tổ chức/

doanh nghiệp gặp khủng hoảng. QHCC là phương cách tốt nhất để chuẩn bị và tạo dư luận tốt. Quảng cáo không làm được việc này và marketing cũng vậy. QHCC giúp tổ chức/doanh nghiệp tạo dư luận tốt thông qua sự ủng hộ của giới truyền thông và các chuyên gia phân tích thương mại. Quảng cáo dễ gây ấn tượng nhưng không dễ dàng thuyết phục công chúng tin. Một đặc điểm quan trọng nữa, chi phí cho hoạt động QHCC lại thấp hơn các loại hình khuyến mãi khác. Khi so sánh chi phí cho chiến dịch tiếp thị trực tiếp hoặc đăng một mẫu quảng cáo với chi phí cho một thông cáo báo chí đương nhiên mẫu thông cáo báo chí sẽ có một lượng công chúng rộng rãi hơn. TRIẾT LÝ: ĐẠI HỌC – DOANH NGHIỆP QHCC & TT là sản phẩm tất yếu của cơ chế thị trường và ngày nay, hầu như tất cả các đại học hiện đại đều có một hay nhiều bộ phận phụ trách quan hệ công chúng. Như vậy, sợi dây ngầm ràng buộc QHCC & TT với các trường đại học chính là triết lý: đại học – doanh nghiệp của người Mỹ. Các nhà lãnh đạo đại học của Mỹ, ngay từ đầu đã cho rằng các tri thức không thể mãi được cất trong “tháp ngà”, mà cần phải chuyển giao vào cuộc sống càng nhiều càng tốt, để làm được việc này cần phải tranh thủ sự ủng hộ và quan tâm càng nhiều càng tốt của cộng đồng xã hội. Và QHCC & TT lại càng trở nên quan trọng khi các chính phủ ngày càng đầu tư ít hơn cho khoa học và giáo dục đại học.

NGHỀ PR “Trong quá khứ, các đại học không cần phải bận tâm quá nhiều về việc chứng tỏ mình. Hiện nay Chính phủ không còn rót tiền đều đều cho các đại học như những năm 1960 - 1970. Thời thế đã thay đổi, và chúng ta không thể ngồi trên bờ nhìn dòng sông chảy mãi” – TS.

Ken Norrie, chủ nhiệm khoa Nghệ thuật, đại học Alberta, nhận định. Thậm chí, ngay cả khi Chính phủ vẫn tiếp tục trợ cấp tài chính hằng năm, thì các nhà lãnh đạo đại học không thể bỏ qua vô vàn lợi ích của việc gắn kết với doanh nghiệp tư nhân. Ðể sự gắn kết này đạt được nhiều hiệu quả thì phải cần đến vai trò của QHCC & TT. Các doanh nghiệp liệu có dám mạnh dạn tiền đầu tư cho các dự án đại học không nếu như các đại học không có một kế hoạch chủ động trong việc quảng bá cho các dự án đó? Các phụ huynh chắc chắn sẽ thích gửi con em họ vào một đại học có quan hệ tốt với các doanh nghiệp và các công ty bên ngoài. “What we do?” (chúng tôi làm gì?) là slogan của Phòng QHCC, đại học Loughborough (Anh). Ban lãnh đạo của đại học này tin tưởng rằng: “Danh tiếng: tất cả những gì cán bộ và sinh viên nói và làm, tất

cả những gì mà xã hội nghĩ – chính là một phần tất yếu của thành công của chúng tôi”. Còn tại Ấn Ðộ, Hiệp hội các đại học của nước này đã thành lập hẳn một Hội đồng QHCC chuyên giúp đỡ và tập huấn các cán bộ phụ trách QHCC tại các đại học của nước này. “Mỗi đại học đều đang làm QHCC theo cách của họ, nhưng để khai thác hết tiềm năng của giáo dục đại học tại Ấn Ðộ, cần phải có một chiến lược lâu dài nhằm phát huy hết ảnh hưởng của QHCC trong lĩnh vực giáo dục” – TS. Vishwanath Pandey, trưởng phòng QHCC, đại học Banaras Hindu, một trong những thành viên sáng lập ra hội đồng QHCC, nhận định. …ở Việt Nam Ðầu những năm 1990, cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, giống như nhiều doanh nghiệp và tổ chức khác thời bấy giờ, các đại học Việt Nam bắt đầu quan tâm đến thương hiệu của mình: Các trường đại học bắt đầu tổ chức các cuộc thi làm logo hay in những cuốn lịch được phát cho sinh viên vào các dịp Tết có hình logo đó; hoặc những dịp kỷ niệm, lễ tuyên dương, giải thi đấu không chỉ khép kín trong các trường đại học nữa mà bắt đầu được thông cáo rộng rãi trên báo chí và truyền hình. Nhưng rõ ràng là từng đấy vẫn chưa đủ để tạo nên thương hiệu cho các trường đại học khi mà các logo đều quá sơ sài, lại nhang nhác giống nhau, quanh đi quẩn lại chỉ là trang vở, ngọn đuốc hay một vài biểu tượng về ngành học mà trường đó đào tạo; trong khi đó các sự kiện thì vẫn chủ yếu chỉ được “tường thuật” một cách thiếu sáng tạo lại trên các phương tiện thông tin truyền thông. Nói đúng hơn, các trường đại học vẫn chưa

có được bộ định vị thương hiệu bao gồm từ logo, màu sắc chủ đạo, các form mẫu chuẩn của phong bì, giấy viết thư hay slogan… của mình như các doanh nghiệp đã làm được (như Viettel hay Coca Cola chẳng hạn). Trong bối cảnh đó, các đại học ngoài công lập hay đại học quốc tế không có nguồn ngân sách thường xuyên của nhà nước lại là các cơ sở đi tiên phong trong việc chủ động xây dựng chiến lược QHCC & TT. Ðại học FPT, mặc dù mới được thành lập, nhưng lại được thừa hưởng rất nhiều từ công ty mẹ là tập đoàn FPT trong việc chủ động xây dựng hình ảnh và QHCC. Hiểu được tâm lý của phụ huynh, hàng tháng, đại học FPT phát hành một nội san đặc biệt dành riêng cho cha mẹ sinh viên trong đó tóm lược tất cả các hoạt động của sinh viên trong tháng từ thời gian biểu, lịch thi, đến các sự kiện vui chơi giải trí…. Ngược lại, đối với sinh viên, đại học FPT xây dựng một Nội san với cái tên cũng rất sinh viên: Nội san Cóc đọc (Con cóc là linh vật của đại học FPT) trong đó Ban biên tập chủ yếu là các sinh viên đang học tập tại trường. Cũng đối với công tác QHCC, các đại học quốc tế lại có một cách làm cũng rất ấn tượng. “Tôi thường xuyên nhận được điện thoại từ đại học RMIT Việt Nam hoặc từ các chương trình đại học quốc tế khác đề nghị giúp mở một quỹ tiết kiệm để ngay từ bây giờ đã bắt đầu chuẩn bị tài chính với nhiều ưu đãi và cam kết sau này sẽ cho con tôi vào học trường của họ.” - Ông Bùi Tuấn, một phụ huynh có con đang học cấp 2 cho biết - “Mặc dù tôi đã từ chối nhưng một vài người quen của tôi cũng đã đồng ý rồi. Cái giỏi là không hiểu làm sao họ lại biết được con tôi tên là gì, học

Số 2 - 2010 / Thế giới PR

NGHỀ PR ở đâu và lại còn biết được số điện thoại của tôi để liên lạc”. THÁCH THỨC… Thị trường càng biến động phức tạp, đa dạng thì vai trò của QHCC & TT càng được thể hiện rõ nét và đương nhiên là điều này cũng kéo theo đòi hỏi những người làm QHCC & TT ngày càng phải chuyên nghiệp và sáng tạo hơn. Tuy nhiên, nguồn nhân lực cho lĩnh vực này vẫn còn thiếu trầm trọng, ngay cả tại các doanh nghiệp trên thế giới. Ở Việt Nam đây vẫn là một lĩnh vực còn khá mới, chưa nhiều trường đại học có chuyên ngành này. Tuy có một vài trường đại học triển triển khai đào tạo nhưng lại chủ yếu lấy giảng viên từ các ngành báo chí, xã hội chuyển sang (trong đó có thể kể đến Khoa Truyền thông &Văn hóa đối ngoại mới được Học Viện Ngoại Giao thành lập năm 2008). Trường đại học, về cơ bản vẫn mang đặc thù của một tổ chức phi lợi nhuận với đối tượng khách hàng nhiều, đa dạng và phức tạp (xem thêm bảng bên). Một sinh viên khi ở giảng đường là khách hàng của trường đại học nhưng khi ra ngoài cuộc sống, tiếp xúc với xã hội thì sinh viên đó lại đóng vai trò là “đại sứ” quảng cáo cho đại học đó – một ví dụ điển hình về sự phức tạp của trường đại học mà rất ít doanh nghiệp gặp phải. Tuy nhiên, có một điều không thể chối cãi, là muốn phát triển, muốn giảm thiểu các tác động tiêu cực và trên hết là muốn đưa tri thức ra khỏi “tháp ngà” càng nhanh càng tốt, thì các đại học ngày nay không thể không quan tâm đến vai trò của lĩnh vực QHCC & TT. Mà để làm tốt được điều này thì không thể chỉ trông chờ vào sự nỗ lực của các lãnh đạo đại học, của bộ

Thế giới PR / Số 2 - 2010

phận phụ trách QHCC mà còn của bất kỳ thành viên nào trong trường đại học đó. Bảy nhóm tổ chức/ khách hàng/ thân chủ chính của đại học ngày nay

1) Chính phủ: Mặc dù đầu tư cho giáo dục đại học vẫn là nhiệm vụ tất yếu của bất kỳ Chính phủ nào trên thế giới. Nhưng rõ ràng, duy trì và tạo lập được các mối quan hệ tốt với các thành viên làm việc tại Chính phủ, các Bộ Ngành chắc chắn sẽ gây nhiều tác động tích cực hơn cho các trường đại học ngày nay, không ở khía cạnh tài chính mà còn cả ở khía cạnh tinh thần, 2) Sinh viên: Là “đại sứ” và là “người làm QHCC” miễn phí và tốt nhất cho trường đại học. Toàn xã hội sẽ nhìn vào các sinh viên để đánh giá xem trường đại học như thế nào. 3) Giảng viên, Chuyên viên hành chính: Vừa là người lao động nhưng cũng lại là những “khách hàng nội bộ” của chính đại học đó. Có thể chia “khách hàng” đặc biệt này thành 3 dạng: i) Dạng 1: Những người luôn quan tâm, bảo vệ và xây dựng hình ảnh của trường đại học. Những người này cần được khuyến khích và ủng hộ nhằm tranh thủ sự nhiệt tình của họ giúp xây dựng hình ảnh của trường đại học với cộng đồng xã hội; ii) Dạng 2: Những người thờ ơ với mọi chuyện ngoài công việc của họ. Những người này thường luôn cam kết rất cao và luôn làm rất tốt việc họ được giao, nhưng cũng không nên đặt quá nhiều

hy vọng vào họ; iii) Dạng 3: Những người luôn bi quan vào tương lai của mình cũng như tương lai của trường đại học. Các nhà lãnh đạo cần cẩn trọng với những người như thế này. 4) Cựu sinh viên: Một nguồn lực rất lớn mà nhiều trường đại học trên thế giới đã lãng quên hoặc không khai thác hết. Không một cựu sinh viên nào lại không muốn trường cũ của mình phát triển và thịnh vượng. Các đại học Mỹ đã làm rất tốt công tác này. Và thật dễ hiểu khi tại sao nguồn tài chính ngoài ngân sách nhà nước của các đại học Mỹ thường luôn luôn dồi dào, đa dạng. Bởi một phần rất lớn là từ chính những cựu sinh viên của họ. 5) Doanh nghiệp và cộng đồng: Mối quan hệ tất yếu giữa đại học – doanh nghiệp đã, đang và sẽ thể hiện được tính ưu việt của nó. Ðây chính là một trong những nhân tố tích cực nhất giúp tri thức có thể sớm ra khỏi “tháp ngà” 6) Phương tiện thông tin đại chúng: Tranh thủ được sự ủng hộ của “khách hàng” này đem lại vô vàn lợi ích cho các đại học, đặc biệt trong trường hợp xảy ra khủng hoảng. 7) Gia đình sinh viên: Khi phụ huynh làm đơn chuẩn bị cho con em họ đăng ký vào một trường đại học nào đó. Chắc chắn họ sẽ tham khảo những kinh nghiệm của anh chị đi trước trong gia đình trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.

NGHỀ PR

KHỞI NGHIỆP cùng 8X •Ngọc Trâm - Hải Âu (ĐHQG Hà Nội)

Tạo dựng những hướng đi riêng

kiếm được công việc phù hợp, của Nino Maxx, bạn sẽ thấy tiêu chí đầu tiên mà nhiều 8X những băng rôn quảng cáo với đặt ra là sự kiên trì, chờ đợi và gương mặt rất xinh của Đinh Vào nghề PR chưa được 2 năm yêu nghề. Khó khăn lớn nhất mà Ngọc Diệp (sinh viên năm thứ nhưng cô sinh viên năm thứ 4 các bạn gặp phải là việc sắp xếp 4, ngành Báo chí, ĐHKHXH&NV), chuyên ngành Báo chí, thời gian, làm sao vừa bảo đảm hoa khôi ĐHQG TP.HCM ĐHKHXH&NV giờ lên lớp vừa hoàn thành tốt năm 2004. Với những Tình ( Đ H Q G công việc. Khanh cho biết sở dĩ danh hiệu đạt được hình “người cần T P. H C M ) , cho đến nay bạn vẫn hoàn thành như “Giọt mực tím việc hơn việc cần người” Nguyễn tốt cả việc học và làm chính là dễ thương” (Báo đang nâng cao áp lực cạnh M a i nhờ sự giúp đỡ, tạo điều kiện Mực tím), “Hoa tranh giữa các ứng viên và yêu cầu Khanh thuận lợi của các đồng nghiệp khôi người đẹp của nhà tuyển dụng. Để có công đã phần trong J.W.T, đặc biệt là của anh mùa xuân” (NVH việc phù hợp, chỉ có tấm bằng nào đó Nguyễn Ngọc Thụy - Giám đốc Thanh niên), “Hoa chuyên môn thôi không đủ... k hẳng khôi Tây Đô 2004” PR của J.W.T. Còn với Phúc, bạn định được luôn tự sắp xếp một lịch làm việc (Cần Thơ)… Diệp là vị trí của mình thật khoa học theo từng ngày người mẫu ảnh khá quen với hàng loạt bài và hoàn thành tốt thuộc, từng xuất hiện PR thành công cho các công việc ngay trên ảnh bìa cho các Trước thương hiệu hàng đầu như Omo, trong ngày, báo như Thế giới quan niệm đó, xu Sunsilk, Clear, Dove, PS, Close không ôm phụ nữ, Thời hướng ngày nay rất nhiều up (Uniliver), các sản phẩm của đồm nhiều trang trẻ… bạn sinh viên tìm kiếm công Dutch Lady, Pepsi... Cũng như việc, khi làm Là một người việc làm thêm ngay từ khi còn ở nhiều bạn trẻ khác, Khanh bắt việc, dù là mẫu, Diệp rất ghế giảng đường. Xu hướng lập đầu tìm kiếm công việc làm công việc am tường về nghiệp của 8X là tìm kiếm công thêm ngay từ khi còn là sinh viên nhỏ nhất thời trang và mỹ việc có nền tảng vững chắc năm nhất và tìm được công việc cũng phải hết phẩm, Diệp chọn hoặc kinh doanh... bán hàng tại một cửa hàng băng sức chú tâm. cho mình hướng đi đĩa với mức lương 500.000đồng/ Còn Diệp, bạn luôn riêng là viết về mảng tháng. Trải qua hai lần thay đổi cố gắng cân bằng giữa văn hoá - nghệ thuật. Hiện chỗ làm, Khanh đã tham gia thi các show chụp ảnh, dành nhiều nay, Diệp là cộng tác viên thường tuyển và bắt đầu công việc tại thời gian cho những giờ học tại xuyên cho trang Thời trang & Mỹ công ty quảng cáo J.W.T với một trường và tại nhà. Cô sinh viên phẩm của Báo Tiếp thị và Gia hợp đồng 3 tháng. Hoàn thành năm thứ 4, ngành Báo chí này có đình. tốt công việc, J.W.T kéo dài hợp một vốn ngoại ngữ rất khá, đặc đồng thêm 3 tháng và cứ thế biệt là tiếng Anh. Những khó khăn đến nay Khanh đã có gần 2 năm Khanh, Phúc đều nhớ như in gắn bó với công việc này với Ấp ủ những ước mơ ngày đầu tiên rụt rè đi xin việc ở chức danh trợ lý PR của J.W.T. Làm việc cho hơn 10 công nhiều nơi cho đến khi tìm được Dạo qua cửa hàng thời trang ty khác nhau, được đi qua rất công việc. Theo hai bạn, để tìm Số 2 - 2010 / Thế giới PR

NGHỀ PR nhiều nước trên thế giới, Phúc cho biết bạn đang ra sức tích luỹ kinh nghiệm để cho ra đời một công ty du lịch riêng do chính cậu làm chủ với những tour du lịch chất lượng cao và đội ngũ nhân viên đa số là các bạn sinh viên. Mai Khanh mong muốn trở thành một PR chuyên nghiệp. Còn Ngọc Diệp, ngoài những giờ học trên lớp, các show chụp ảnh, Diệp vẫn thường xuyên tham gia vào các hoạt động xã hội, văn nghệ trong trường. Sắp tới đây cô sẽ tham gia chương trình Thắp sáng ước mơ do Liên chi đoàn Khoa Ngữ văn Báo chí (ĐHKHXH&NV) tổ chức để gây quỹ học bổng cho các bạn sinh viên nghèo vượt khó. Diệp tâm sự, công việc giúp bạn trưởng thành, tự tin ở bản thân mình hơn. Với Ngân, để kỷ niệm một năm ngày ra đời của cửa hàng, dịp tới đây Ngân sẽ tổ chức một buổi lễ nhỏ dành cho khách hàng với nhiều chương trình khuyến mãi bằng những quà tặng hấp dẫn. Việc kinh doanh đã đi vào nề

Thế giới PR / Số 2 - 2010

nếp, Ngân cũng bắt đầu cho một năm học mới với dự định mở lớp dạy thủ công cho các bạn sinh viên để tăng nguồn hàng “handmade” cho cửa hàng đồng thời cũng giúp tăng nguồn thu nhập cho các bạn sinh viên. Với Ngân, ý tưởng là một lẽ nhưng điều quan trọng là biến chúng thành hiện thực. Còn rất nhiều những 8X với những bước khởi đầu khác nhau nhưng hầu hết họ đều đạt được những thành công nhất định. Không ngại khó, ngại khổ, được học hỏi và làm việc thật sự là những tiêu chí chọn chỗ làm của 8X. Việc tiếp xúc với thực tế sẽ đem lại nhiều kiến thức bổ ích cho sinh viên, điều quan trọng là phải biết cân bằng giữa việc học và làm. Sức trẻ, niềm say mê và những ước mơ ấp ủ, chính điều đó đã tạo nên “thương hiệu” cho một thế hệ 8X trẻ trung, năng động và thành đạt.

8X8X 8X 8X

THĂNG LONG HÀ NỘI

MỞ RỘNG & SIẾT CHẶT •Nguyễn Thị Huyền Trang - PR2

ái lạnh của thời khắc chuyển mùa như bắt đầu co lại, mùa xuân Hà Nội năm nay có phần ấm hơn. Như quy luật tất yếu của tự nhiên, Đông tàn Xuân nở, cái lạnh thấu xương của mùa đông khiến con người ta mệt nhoài, nhưng khi mùa Xuân chớm đến thì sự sống như bừng tỉnh trong giác quan của muôn loài. Lang thang trên đường phố Hà Nội vào những ngày cuối đông, tôi chợt nhận ra sự thay

được khoác thêm một chiếc áo mới ấm áp hơn, đẹp đẽ hơn. 999 năm Thăng Long – Hà Nội mới thật sự đẹp trong con mắt những người con Tổ quốc. 2010, Hà Nội có gì khác với 1000 năm về trước, điều này có thể nhận thấy bằng chính sự thay đổi nơi đây. Từ con người đến cảnh vật, sự đổi thay từ bên ngoài đến bên trong đều trở nên đẹp đẽ hơn. Thiên nhiên thay đổi, con người cũng khác đi nhiều, bên trong tâm hồn mỗi

đổi của mảnh đất kinh kì. Mùa đông của Hà Nội là cái lạnh thấu xương của khí trời phương Bắc, với những cơn mưa phùn lất phất khiến mỗi người đều cảm nhận được cái giá buốt trong từng thớ thịt. Năm nay, mùa đông Thủ đô không lạnh, tôi nhận thấy ở sự thay đổi trong từng ngóc ngách của sự sống. Mảnh đất kinh kì như

con người là sự tăng lên của tình cảm nhân loại – sự đồng điệu trong những tâm hồn biết bao dung. Ngày qua ngày, xã hội càng phát triển, nhưng ở nơi ấy vẫn đang cần những bàn tay biết sẻ chia gánh nặng, những bàn tay biết truyền hơi ấm tình thương. Thăng Long xưa – Hà Nội nay, màu sắc của cuộc sống thay đổi từng ngày. Trên mảnh

đất kinh kì ngàn năm, mỗi mái nhà dường như được sưởi ấm bởi người mẹ Hà Nội. Ở đâu đó nơi đây, những mảnh đời lang bạt, bất hạnh vẫn còn đang mong chờ được sưởi ấm chở che bằng biết bao vòng tay nhân ái. Những đứa trẻ mồ côi, khuyết tật, hay thậm chí chỉ còn lại tia hi vọng sống mong manh vẫn đang chờ chết trên hè phố. Xã hội sẽ không còn để những mầm xanh héo trên cành, những búp non ngừng vươn đón ánh dương, và như “Cô bé bán diêm” chết bên góc phố cùng với những que diêm đã lụi tàn, lạnh buốt trong đêm giao thừa. Những mảnh đời ấy, những con người ấy đã hơn một lần đi vào văn chương và trong đó mọi tinh tế của cuộc sống được lột tả bằng ngòi bút rung cảm của người nghệ sĩ. Mỗi người sinh ra đều có quyền được sống, và phải sống sao cho đúng với hai chữ “CON NGƯỜI”. Hãy đưa đôi bàn tay về phía trước mở rộng đón những chồi non của Đất Nước và đem hơi ấm tình yêu đến giúp chồi non ấy nảy lộc đầu Xuân. Chính bằng những đôi bàn tay ấy, mùa Đông Hà Nội đã trở nên ấm áp hơn, hạnh phúc hơn. Cuộc đời hãy đừng để những vì sao “tắt” trên hè phố, hãy dùng đôi bàn tay nhỏ bé của một “con người”… “mở rộng và siết chặt”…

Số 2 - 2010 / Thế giới PR

CÙNG SUY NGẪM

THÙNG RÁC HÀ NỘI: Vừa thừa, Vừa thiếu

ối với bất cứ đô thị nào của Việt Nam, đặc biệt là Thủ đô Hà Nội, thì môi trường đã và đang trở thành một vấn đề nóng bỏng, nhất là trong thời điểm chỉ còn 200 ngày nữa sẽ đến Đại lễ 1000 năm Thăng Long - Hà Nội. Để

Chỉ cách nhau có 2m mà có đến 3 thùng rác tại khuôn viên trường Đại học Quốc gia

có một không gian sạch đẹp và không có rác, ngoài ý thức của người dân còn cần đến những chính sách phù hợp của các cơ quan hữu quan. Không thể nói lỗi thuộc hoàn toàn về phía người dân trong khi ở những nơi rất cần có quy định về rác thì lại không có chế tài và thậm chí, không có cả… thùng rác. Thùng rác hằng ngày vẫn góp phần vào việc làm cho môi trường trở nên xanh - sạch 68

Thế giới PR / Số 2 - 2010

•Bài và ảnh: Trịnh Huyền Thương, Lê Hồng Thái - PR4 - K2

còn những người đi chợ muốn đẹp. Thế nhưng hình như với tìm một nơi vứt rác cũng không Thủ đô, việc đặt và bố trí thùng có đành tiện đâu vứt đó. Cả một rác lại chưa thực sự hợp lí. Việc dãy dài chuyên bán quần áo và đặt thùng rác ra sao ảnh hưởng rất lớn đến hành động bỏ rác hàng ăn ở chợ Xanh rác ngập vào thùng của người dân. Nếu lối đi. Tại một hàng bán quần chịu khó quan sát chúng ta dễ bò và cắt gấu quần miễn phí, dàng nhận thấy ở Hà Nội, thùng những ống quần bị cắt bỏ vứt rác chỗ thừa vẫn thừa còn chỗ bừa bãi ra cả đường đi, trên nắp cống, cả người bán lẫn người thiếu thì vẫn thiếu. Tại khuôn mua hàng đều vô tư dẫm lên. viên của trường Đại học Quốc Một người dân đi chợ cho biết: Gia Hà Nội chưa đầy 300 “Đi chợ Xanh mấy năm nay rồi m2 mà đã có đến 20 thùng mà cứ mỗi lần muốn vứt rác lại rác, bao gồm cả thùng rác không biết vứt ở đâu. Chả hiểu vô cơ và hữu cơ. Nhưng sao cả chợ mà không có đến rác vẫn không được bỏ một chiếc thùng rác nào”. vào đúng vị trí mà vương vãi khắp sân trường, trong Tại điểm chờ xe buýt cạnh cả bồn hoa và thậm chí là trường Đại học Quốc gia Hà Nội, nơi hằng ngày tập trung rất đài phun nước. Nguyên nhiều người cũng không có lấy nhân là do thùng rác đặt một chiếc thùng rác. Chợ Đồng tại những nơi khuất tầm Xa thuộc phường Mai Dịch, nhìn và có nơi chỉ cách quận Cầu Giấy, rồi cả một khu nhau 2m mà có đến 3 phố dài ở khu đô thị Mỹ Đình II thùng rác. Phải chăng vì thùng cũng trong tình trạng như thế. rác quá nhiều nên không biết đăt ở đâu cho hợp lí? Trong khi đó tại con phố Phan Văn Trường kéo dài gần 1 km nơi có khu chợ quen thuộc của sinh viên – chợ Xanh thì lại không có một thùng rác nào. Tiểu thương bán đồ ăn và hoa quả thi nhau vứt giấy ăn, vỏ hoa Một cửa hàng bán quần bò và cắt gấu quần miễn phí vứt bừa bãi trước lối đi tại chợ Xanh quả, túi nilon ra chợ,

CÙNG SUY NGẪM >>

Đồng ý rằng trường đại học là nơi tập trung rất nhiều sinh viên, cán bộ giảng viên mỗi ngày nên cần nhiều thùng đựng rác, nhưng chợ búa là nơi trao đổi buôn bán, người người ra vào nườm nượp thì “mật độ dân số” có ít hơn trong khuôn viên một trường đại học? Thế mà trong khi một trường đại học không biết để thùng rác ở đâu cho hết, thì nơi chợ búa lại không biết kiếm đâu ra thùng rác. Vấn đề thừa thiếu thùng rác tại Hà Nội quả thật đã tạo nên sự bất hợp lí một cách nực cười Thiết nghĩ, muốn người dân tăng cường ý thức bảo vệ môi trường, tạo ý thức tự giác bỏ rác vào thùng thì một điều giản đơn là phải bố trí thùng rác cho hợp lý và thuận tiện. Việc giữ gìn môi trường xanh - sạch – đẹp đâu nhất thiết phải hành động đao to búa lớn, trước hết nó bắt đầu từ những hành động nhỏ nhất: “đặt thùng rác vào lí . nơi hợp lí”.

Phóng sự ảnh

Cuộc sống nơi

bãi Giữa- sông Hồng •Thực hiện : LÊ HỒNG THÁI - PR4

Bãi Giữa – tên những người dân thường gọi khi nhắc đến bãi bồi giữa sông Hồng, nơi được bồi tụ bởi lượng phù sa dồi dào từ dòng sông Cái.

Mảnh đất xanh tươi trù phú dưới gầm cầu Long Biên với cánh đồng ngô xanh mướt tạo nên một vùng dân cư đặc biệt giữa lòng Thủ đô Hà Nội.

Số 2 - 2010 / Thế giới PR

CÙNG SUY NGẪM

Mọi mối liên hệ với thế giới bên ngoài đều thông qua một chiếc cầu sắt cũ bám vào thành cầu Long Biên.

Cư dân nơi đây một phần là người dân địa phương, một phần là dân từ các vùng quê khác về làm ăn sinh sống. Bãi Giữa trở thành một khu dân cư đặc biệt giữa lòng Thủ đô.

Thế giới PR / Số 2 - 2010

CÙNG SUY NGẪM

Người dân nơi đây sống bằng nghề trồng trọt,…

… chăn nuôi

Số 2 - 2010 / Thế giới PR

CÙNG SUY NGẪM

… và đánh bắt cá trên sông.

Chuối, thứ quả đặc trưng của bãi Giữa.

Thế giới PR / Số 2 - 2010

CÙNG SUY NGẪM

Vật nuôi quen thuộc – những “Người bạn” của cư dân bãi Giữa.

Cuộc sống cư dân nơi đây phụ thuộc vào mực nước sông Hồng. Vài năm trở lại đây tình trạng hạn hán gây rất nhiều khó khăn cho cuộc sống vốn đã vất vả của cư dân bãi Giữa.

Số 2 - 2010 / Thế giới PR

CÙNG SUY NGẪM

Phương tiện đi lại của người dân bãi Giữa.

Thú vui giải trí của trẻ em là nghịch nước trên chiếc cầu khỉ nối nhà cậu với bãi bồi.

Thế giới PR / Số 2 - 2010

CÙNG SUY NGẪM

“Nhà ở” của cư dân xen lẫn các thửa ruộng đang canh tác.

Các khu đô thị với những tòa nhà đầy đủ trang thiết bị chỉ cách khu nhà lụp sụp của cư dân bãi Giữa một nửa dòng sông và nửa nhịp cầu.

Số 2 - 2010 / Thế giới PR

CÙNG SUY NGẪM

•Nguyễn Hoàng

GIẤC MƠ THƯỢNG ĐẾ 1. Không biết có phải vì là ngày ông Táo chầu trời không mà 23 tháng chạp VN Airlines đã kín chỗ. Cô bé ở văn phòng bảo tôi: Hay để em đặt chỗ ngày mai cho anh. Hôm nay chỉ còn vé Jestar Pacific, chuyến 15 giờ 50. Ngày mai thì lỡ hết công việc. Thời gian tính kỹ rồi. Chợt nhớ mình mới đọc bài về Pacific Airlines. Thôi, đi một chuyến cho mở rộng tầm nhìn. 2. Cậu lái xe đưa tôi ra sân bay lúc 15 giờ thiếu 10 phút. Chưa đi Pacific lần nào nên tôi ghé đại một quầy thủ tục. Cô nhân viên xem vé rồi đưa trả tôi tấm thẻ golden Lotus. - Chú ơi! Thẻ vàng chỉ có giá trị khi chú bay với VN Airlines. Tôi nhận thẻ lên máy bay và đành lên phòng đợi của Sasco. Vừa may, tôi gặp anh bạn là Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Anh vừa đi thăm và tặng quà đồng bào các dân tộc ở Tây Nguyên về. Tôi hỏi thăm về chuyện bà con đón Tết. Anh nói vội mấy câu rồi giơ đồng hồ: - Tôi phải ra máy bay. Anh bay chuyến mấy giờ? - Tôi đi Pacific , chuyến 15 giờ 50. - Thế thì còn sớm chán. Chào anh. Vâng quả là còn sớm chán. Nhưng chờ mãi không thấy thông báo gì, tôi nhìn trên thẻ: giờ lên máy bay – 1 giờ 30. Tôi lật đật ra cửa số 3. Đúng là người ta đang xếp hàng lên máy bay thật. Bảng điện hiện số: Chuyến bay BL 806. Đúng là chuyến bay của tôi. Vừa bước lên máy bay, cậu tiếp viên to cao đã 76

Thế giới PR / Số 2 - 2010

làm tôi giật thót người. - Chú ơi! Cháu mời chú qua đây. - Có chuyện gì vậy? - Hành lý xách tay của chú quá khổ. Sao lại quá khổ nhỉ? Chiếc túi xách tay đã theo tôi hàng chục chuyến bay? - Tháng trước chú đi VN Airlines cũng bằng chiếc túi này. - Nhưng máy bay bọn cháu nhỏ. Tôi nhìn quanh: Airbus 320. Tôi đã từng đi A.320. Túi của tôi vẫn bỏ lọt khoang hành lý. Thấy tôi băn khoăn, cậu tiếp viên nằn nì: - Chú có gì quý thì lấy ra. Cháu bỏ túi xuống khoang gửi đồ. Đến sân bay chú sẽ lấy. Tôi thấy mình đang rơi vào tình huống bất ngờ và lố bịch. Gửi đồ thì mất thời gian? Lấy đồ ra lại quá phiền phức. - Sao lúc làm thủ tục không ai nói với chú nhỉ? - Chắc tại mấy cô không nhìn thấy hành lý xách tay. Làm thủ tục không coi hành lý xách tay? Đúng là chuyện như đùa. Nhưng thấy không nên vì chuyện mình ảnh hưởng đến hành khách khác. Tôi đề nghị: - Bây giờ có 2 cách: Hoặc là chú xin huỷ chuyến bay, hoặc cháu thu xếp cho chú 1 chỗ để hành lý. Cậu tiếp viên nhìn tôi: - Thôi được! Mời chú về chỗ ngồi. Cháu sẽ gọi xin ý kiến. Không biết cậu ta xin ý kiến ra sao nhưng sau đó tôi thấy cậu xách hành lý của tôi ra phía sau. Quay lại, cậu nhã nhặn bảo: - Xong rồi chú ơi! Túi xách của chú để trong khoang hành lý hàng ghế thứ 15. Tôi thở phào. Có cảm giác vừa đi qua một đoạn đường dốc cao vác nặng. Nhờ trời Phật phù

CÙNG SUY NGẪM hộ. Thật may. Bây giờ thì tôi có thể yên tâm thực hiện một thói quen mỗi khi lên máy bay: ngủ. 3. Tôi không ngủ được lâu. Tiếng thánh thót của cô tiếp viên làm tôi chợt tỉnh. - Chú ơi! Cháu mời chú uống nước. - Chỗ cháu có nước gì? - Nước cam, nước táo, cà chua… - Xin lỗi, có bia không? Làm ơn cho chú lon 333. Cô tiếp viên xinh đẹp lịch thiệp kéo chiếc bàn lên đặt xuống 1 cái ly và lon bia. - Chú làm ơn cho cháu xin 15.000đ. Tôi ngẩn người. Hôm nay là ngày gì mà lắm sự bất ngờ thế nhỉ? Tôi đã bay nhiều lần, cũng từng bay với các hãng hàng không nhiều nước… - Thế… suất ăn bao nhiêu? - Thưa chú, 20.000. - Còn bánh mì. - Dạ, cũng 20.000. Tôi im lặng bật nắp lon bia. Người kinh doanh có lý của người kinh doanh. Tôi sực nhớ, có thể cô nhân viên văn phòng mua cho tôi chuyến bay giá rẻ. Tôi lật chiếc vé. Không rẻ hơn bình thường… Tôi định hỏi cô tiếp viên. Rồi thôi. Bữa ăn là chuyện nhỏ. Rất nhỏ. Nhưng chắc quá tầm hiểu biết của cô tiếp viên. Bữa ăn trả tiền, có thể, cũng là một triết lý kinh doanh mà chỉ những người cao hơn cô tiếp viên nhiều lần mới hiểu được. Nhưng tôi chợt phân vân: Chúng ta sẽ ra biển lớn bằng thứ tư duy nào? Đồng tiền cũng có đồng tiền dại và đồng tiền khôn. Và chuyện bữa ăn liệu có phải là chuyện “tham bát bỏ mâm” như ông bà xưa nói. Tôi bỗng đâm nghi ngờ bài viết về hãng hàng không cạnh tranh giá rẻ mà chính tôi đã duyệt in.

4. Làm việc đến nửa đêm tôi mới phát hiện ra mình đang đói. Cái cảm giác lạ lùng buổi chiều khiến tôi bỏ dở lon 333 và không muốn ăn gì thêm. Cảm giác ấy đã hại tôi. Nhưng Hà Nội 11 giờ đêm cấm các cửa hàng ăn uống. Lần đầu tiên trong đời, giữa đêm ông Táo chầu trời tôi chưa đói bằng cách bật nắp lon Heineken và uống một mình, lon bia được ghi giá 1 USD. Tôi cố dỗ giấc ngủ. Truyền hình đang truyền trực tiếp giải bóng đá Anh. Trong giấc ngủ lơ mơ tôi thấy mình bay trên chuyến bay được phục vụ đến tận răng và giật mình. Có vẽ như câu cửa miệng “khách hàng là thượng đế” ở Việt Nam vẫn chỉ là chuyện trong mơ và chưa hết là một món đồ chơi xa xỉ. 5. Mang tâm trạng luyến tiếc về giấc mơ thượng đế, tôi đổi chuyến bay về Sài Gòn sang Việt Nam Airlines. 9 giờ sáng 26 tháng chạp, tôi lên xe ra sân bay để bay chuyến 11 giờ. Cô nhân viên văn phòng “mở hàng” buổi sáng bằng một tin không vui: - Anh ơi! Hàng không báo có sự cố, chuyến bay 11 giờ của anh lùi lại 14 giờ. Hay anh quay lại Hà Nội? Tôi điếng người. Làm sao quay lại? Phòng khách sạn đã trả. Không lẽ thuê thêm một ngày? Lên sân bay cũng chờ đợi nhưng có lẽ đỡ hơn. Thôi, cũng đành nhắm mắt đưa chân… Tại phòng thủ tục sân bay, giấc mơ thượng đế bị xói mòn thêm khi cô nhân viên bảo tôi: - Chú đi 2 người phải không. Cháu làm thủ tục luôn. Nhưng chỉ một mình chú được vào phòng khách Golden Lotus. Bà chị dâu tôi xuê xoa: - Thôi chú ơi! Phòng chờ nào chả là… phòng chờ. Nhưng tôi hơi tò mò, cái thẻ vàng của chú có quyền lợi gì đặc biệt không? Tôi ngớ người. Có gì đặc biệt nhỉ? Lâu lâu người ta có gửi thông báo về số điểm và vô số chỉ dẫn nhưng tôi chả hiểu bao nhiêu. Chuyện Số 2 - 2010 / Thế giới PR

CÙNG SUY NGẪM thưởng vé, ưu đãi các thứ, nghe bảo có nhưng tôi chưa thấy bao giờ. Có điều, mỗi lần đi được làm thủ tục riêng, vào phòng khách ngồi sa lông, ăn trái cây hay tô mì gói tíng ra chắc cũng mấy chục ngàn. Và cái chính có lẽ là chút hãnh diện: mình là người quan trọng. - Nhưng trước đây… - Trước đây vẫn miễn phí chủ thẻ và thêm 1, 2 người. Bây giờ thì hết rồi. - Không thể có ngoại lệ? - Không được đâu chú ơi! Đó là quy định. Vâng! Quy định thì hết cách rồi. Ai chẳng muốn làm thượng đế nhưng cũng phải có người cho mới được chứ. Nhưng lại nghĩ, quy định là do con người. Không biết người có trách nhiệm khi làm quy định có nghĩ đến chuyện khách “vàng” đi cùng với thân nhân, với vợ con? Mang tâm trạng hơi nặng nề, tôi vào phòng cách ly. Đồng hồ chỉ đúng 11 giờ. Việc đầu tiên của tôi là bỏ chiếc thẻ vào thùng rác. Nhưng còn đến 3 tiếng nữa. 3 tiếng là 180 phút là… 10.800 giây. Tôi cố gắng câu giờ nhưng thời gian vẫn đi chậm như rùa bò. Giữa lúc đang nhen nhóm hy vọng thì nhận thêm một gáo nước lạnh từ trên trời rơi xuống. - Hàng không Việt Nam trân trọng thông báo, do máy bay về muộn, chuyến bay VN 217 sẽ khởi hành chậm. Thời gian cất cánh là 14 giờ 20. Chúng tôi xin chân thành xin lỗi… Tôi ngồi im. Lại chậm, bất khả kháng. Lại xin lỗi. Vẫn điệp khúc xưa nay. Hàng không Việt Nam xin lỗi. Nhưng tội vạ đổ hết lên đầu khách hàng. Tôi đưa mắt nhìn hàng trăm “thượng đế” nét mặt u sầu ngó mông lung ra sân bay mơ về một phép lạ. Không ai biết mọi người nghĩ gì? Riêng tôi trong đầu cứ lởn vởn mãi câu “khách hàng là thượng đế”. Khách hàng là thượng đế là nghệ thuật kiếm tiền hay là văn hoá kinh doanh? Cao hơn có phải đó là cái gốc của sự phát triển. Và tôi giật mình: Giấc mơ hoá rồng sẽ mãi mãi chỉ là giấc mơ huyền tưởng nếu không hiểu thấu đáo đạo lý thâm sâu của kinh doanh - một nền kinh doanh vì phẩm giá con người. Tôi nhìn quanh. Các “thượng đế” có vẻ đã kiên nhẫn chờ đợi. Nhưng còn có thể làm gì hơn ngoài mơ ước và chờ đợi? Trách ai bây giờ? Có trách thì tôi phải tự trách mình: Sao mình lại khởi hành vào đúng ngày 13.

GIẤC MƠ THƯỢNG ĐẾ 78

Thế giới PR / Số 2 - 2010

TIN NHANH

16h

, thứ 6, ngày 5 tháng 3 năm 2010, tại Giảng đường 6, trường ĐH Hòa Bình, tập thể lớp PR3 đã tổ chức chương trình trò chơi “Lì xì đầu năm”. Tham dự chương trình có các vị khách mời gồm thầy Hiệu trưởng Đặng Ứng Vận, thầy phó khoa PR Dương Trọng Nhân, cùng một số giảng viên trong khoa. Dưới sự dẫn dắt của hai MC duyên dáng Đặng Vũ Hiệp và Thanh Ngọc, mở đầu chương trình các bạn sinh viên PR3 đã cùng nhìn lại những kỷ niệm của lớp thông qua 2 clip vui nhộn, tiếp đó là tiết mục văn nghệ với bài hát “Quê hương tuổi thơ tôi” đầy ý nghĩa do bạn Minh trình bày và tiết mục nhảy shaking vô cùng độc do bạn Tuyết Nhung PR1 tham gia biểu diễn. Các bạn cũng đã cùng nhau ôn lại những nét đẹp văn hóa của người xưa, trong đó có tục “Lì xì đầu năm”. Sinh viên PR3 đã rất hào hứng tham gia trò chơi “Hãy chọn đúng giá” và kết quả cuối cùng, phần thắng thuộc về hai bạn Hoài và Hường với phần thưởng 1 triệu đồng. Nhưng thật bất ngờ khi muốn nhận được phần thưởng này hai bạn sẽ phải ủng hộ quỹ lớp tới 950 nghìn đồng. Bên cạnh phần tọa đàm của các thầy cô tham dự chương trình, thầy Hiệu trưởng Đặng Ứng Vận đã đấu giá bức tranh “Giã gạo” của họa sỹ Trần Minh Đức với giá 1,5 triệu đồng – một “cái giá” vô cùng bất ngờ và mang ý nghĩa khích lệ to lớn. Số tiền này sẽ được Ban tổ chức gửi về ủng hộ trẻ em ở làng trẻ Hữu Nghị, Hà Nội. Chương trình là dịp thực hành quý giá cho môn học “Tổ chức sự kiện” của sinh viên khoa PR. •(Thanh Hà)

DIỄN ĐÀN SINH VIÊN

rong ba ngày 17, 18 và 19 tháng 3 năm 2010 tại Trung tâm Triển lãm Nông nghiệp số 2 Hoàng Quốc Việt, trường ĐH Hòa Bình đã tham gia chương trình Ngày hội sinh viên Thủ đô với nghề nghiệp do Thành đoàn Hà Nội phối hợp với các trường ĐH, CĐ, THCN và THPT trên địa bàn Hà Nội tổ chức. Tham gia Ngày hội, trường ĐH Hòa Bình tổ chức các hoạt động tư vấn tuyển sinh kèm theo nhiều chương trình trò chơi như hát karaoke và vui chơi có thưởng. Ngày hội là cơ hội tốt để sinh viên của Trường rèn luyện và trau rồi các kỹ năng mềm, cũng là dịp để tên gọi ĐH Hòa Bình đến gần hơn với các bạn học sinh trong toàn thành phố. (Thanh Hà)

ối 26 tháng 3 vừa qua, trong không khí tưng bừng kỷ niệm ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh của tuổi trẻ cả nước, Đoàn trường ĐH Hòa Bình tổ chức “Đêm hội văn hóa sinh viên đại học Hòa Bình”. Tham gia đêm hội có khoảng 700 sinh viên trong và ngoài trường, với hơn 15 gian hàng của các bạn sinh viên các khoa. Đặc biệt, trong dịp này, lần đầu tiên Khoa Mỹ thuật công nghiệp trường ĐH Hòa Bình đã tổ chức Triển lãm tranh lần thứ nhất do cán bộ và sinh viên trong Khoa sáng tác. Triển lãm trưng bày khoảng 20 bức tranh được vẽ trên các chất liệu khác nhau như sơn dầu, thêu, chì than,… cùng với những sản phẩm handmade độc đáo do các bạn sinh viên khoa MTCN sáng tạo nên. Đêm hội diễn ra trong không khí vui tươi, sôi nổi và nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình của các bạn sinh viên. •(Thái Vân.PR2)

hiều thứ sáu, ngày 12 tháng 3, ba cán bộ giảng viên và bảy sinh viên Khoa Quan hệ công chúng và Truyền thông trường ĐH Hòa Bình đã tham gia ghi hình chương trình trò chơi “Ô cửa bí mật”. Trong buổi ghi hình, đội chơi khoa PR đã tham gia sôi nổi, nhiệt tình các trò chơi với phương châm “Tuổi trẻ PR năng động, tự tin và chiến thắng”. Kết quả sinh viên Đặng Vũ Hiệp lớp PR3 – K2 đã chiến thắng ở trò chơi thứ nhất và lọt vào vòng thương lượng. Chương trình sẽ phát sóng vào 12 giờ trưa ngày Chủ nhật mùng 9 tháng 5 tới trên kênh VTV3 Đài Truyền hình Việt Nam. Mời các bạn quan tâm đón xem. (Thanh Hà)

Số 2 - 2010 / Thế giới PR

DIỄN ĐÀN SINH VIÊN

HỌC TIẾNG ANH TRÊN BEA.VN T

hật tình cờ, một ngày cô bạn thân nhờ tôi mua giúp một thẻ học tiếng Anh trực tuyến BEA card. Lúc đó tôi vẫn chưa hiểu thế nào là học tiếng Anh trực tuyến. Sau mới biết đó là hình thức học qua mạng internet, là phương tiện truyền thông đại chúng mới xuất hiện kết hợp được cả truyền hình (video), truyền thanh (audio), sách vở (text) và còn nhiều tính năng tuyệt vời khác như Chat, Forum… Những lợi ích đầu tiên phải nói đến là chi phí. Vì không phải trả phí cho lớp học, các chi phí khác như của các lớp học truyền thống nên học phí của một khóa học trên BEA.VN chỉ bằng 1/10 học phí của một khóa học truyền thống. Chưa kể là học viên có thể học mọi lúc mọi nơi, không phải chịu cảnh tắc đường hay đến lớp muộn… Học trên internet người học có thể tiếp cận kho tư liệu tiếng Anh khổng lồ mà không một trung tâm ngoại ngữ nào có thể cung cấp. Trong thư viện của BEA có hơn 5.000 đầu sách e-book tiếng Anh. Trong trang BEA Fun có hàng nghìn video clip, bài hát tiếng Anh, trò chơi vừa giải trí, vừa luyện tiếng Anh và rất nhiều nguồn tư liệu phong phú khác. Ngoài ra học viên có thể giao lưu kết bạn khắp mọi miền đất nước và quốc tế thông qua chat, diễn đàn hay gửi tin nhắn tới các bạn cùng khóa học. Nói về BEA.VN trên diễn đàn bạn Trần Thị Thu Thủy, Học viện Tài chính chia sẻ rằng: “Thưa quý thầy cô và các anh chị trong ban biên tập của BEA, em rất cảm ơn BEA vì những chuyên mục hấp dẫn, bổ ích và đầy lý thú. Đặc biệt là chuyên mục “Mỗi ngày một bài học”, đúng là mỗi video clip là một thông điệp cũng như một câu chuyện dí dỏm, hài hước và đầy tính khoa học nữa. Ở đây, mỗi bạn có thể tự tìm cho mình cách học Tiếng Anh thực sự phù hợp với mình. Chúc chuyên mục ngày càng thành công hơn nữa”. Bạn Lê Thanh Quý, Sinh viên du học tại Hàn quốc viết trên diễn đàn: “Em là sinh viên đang sống và học tập tại nước ngoài, ngôn ngữ sử dụng chủ yếu ở đây là tiếng Hàn Quốc, tuy nhiên em thấy chương trình học này rất hấp dẫn. Sinh viên Việt Nam hiện giờ sống và học tập ở nước ngoài tương đối đông, mà BEA mới phát hành và cung cấp thẻ tại Việt Nam, em hi vọng ‘’BEA Tuyệt Vời’’ này sẽ được phổ biến rộng rãi hơn nữa”. LẠI THỊ HƯỜNG - Lớp PR3 - ĐHHB

Thế giới PR / Số 2 - 2010

DIỄN ĐÀN SINH VIÊN

TUỔI TRẺ & SÁNG TẠO KHOA HỌC KỸ THUẬT Nguyễn Danh Thủy, sinh viên lớp PR4, K2, trường ĐH Hòa Bình, sinh ra và lớn lên trong một gia đình lao động nghèo thuộc xã Âu Lâu – Yên Bài – TP Yên Bái. Bố làm công nhân với đồng lương ít ỏi, mẹ làm nông nghiệp lam lũ quanh năm với ruộng đồng… những sớm, những chiều nhìn cảnh cha mẹ nhọc nhằn kiếm tiền nuôi nấng hai chị em ăn học đã gieo vào lòng Thủy nhiều ước mơ, trong đó có ước mơ sẽ sáng tạo ra những máy móc thiết thực cho cuộc sống của người lao động.

em đã sáng chế ra chiếc máy đào sàng cát liên hoàn và đoạt giả Ba trong cuộc thi này. Đến năm 2009, với ước mơ đổi màu huy chương, Thủy đã sáng tạo ra chiếc Máy thái tước măng và đoạt giải Nhì trong Cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc lần thứ 5. Công

rong quá trình học tập, rèn luyện trên ghế nhà trường, Thủy có niềm đam mê về nghiên cứu và sáng chế các loại máy móc. Từ những đồ chơi ngày bé như con thuyền máy chạy bằng mô-tơ nhỏ dưới nước hay chiếc ô tô đã giúp Thủy dần hình thành các ý tưởng sáng tạo nên những chiếc máy mang lại lợi ích thiết thực cho đời sống con người. Năm 2006, Thủy được giải Khuyến khích trong Cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc lần thứ 2 với công trình máy đấm lưng do Quỹ Hỗ trợ sáng tạo kỹ thuật Việt Nam (VIFOTEC) tổ chức. Năm 2008

trình của em đã được Ban Tổ chức lựa chọn tham dự Cuộc thi – Triển lãm quốc tế sáng tạo khoa học công nghệ trẻ lần thứ 6 năm 2009 tổ chức tại Nigiêria từ ngày 20/2 đến ngày 2/3/2010. Giờ đây, khi đã là sinh viên năm thứ nhất khoa PR trường ĐH Hòa Bình, Thủy vẫn không ngừng nung nấu những ý tưởng và dự định về một chiếc xe lăn đa năng giành cho người khuyết tật. Mặc dù gặp rất nhiều khó

•Thanh Hà

khăn về điều kiện kinh tế nhưng Thủy đã cố gắng khắc phục để có thể đạt được những giải thưởng cao, không phụ lòng bố mẹ, thầy cô, bạn bè đã luôn bên cạnh và giúp đỡ em. Ý tưởng Thủy có để sáng tạo ra chiếc máy thái tước măng xuất hiện vào mùa hè năm em học lớp 11. Khi đó, Thủy có đi làm thêm tại một cửa hàng bán ăn sáng bún măng. Ngày nào cũng vậy, Thủy thấy những nhân viên ở đây phải dùng tay để tước một khối lượng măng rất lớn, tốn kém thời gian và sức lao động, trong đầu em bắt đầu hình thành ý nghĩ về chiếc máy thái tước măng. Những ngày đầu khi bắt tay vào thực hiện ý tưởng của mình Thủy đã gặp rất nhiều trở ngại, trong đó trở ngại lớn nhất là kinh phí và nguyên vật liệu. Em đã phải đến các quán đồng nát để tìm kiếm và tận dụng tất cả những thứ có sẵn trong gia đình. Một trở ngại không nhỏ nữa em gặp phải trong quá trình thực hiện là không có máy móc, dụng cụ hỗ trợ. Ban đầu em làm hoàn toàn bằng thủ công, sau đó, được sự giúp đỡ của một bác thợ cơ khí gần nhà Thủy đã thiết kế hoàn thiện và Số 2 - 2010 / Thế giới PR

DIỄN ĐÀN SINH VIÊN

vận hành thành công chiếc máy. Cấu tạo chiếc máy thái tước măng rất đơn giản và gọn nhẹ, bao gồm: 1. Bộ phận cắt có nhiều lưỡi dao, được thiết kế hình tròn, đường kính 10cm gắn vào một trục bi cố định được giữ khoảng cách với nhau khoảng 0,5cm, ốp chặt với quả lô làm điểm tì cho lưỡi dao. 2. Bộ phận ép gồm hai lò xo được thiết kế sao cho hai quả lô, một quả gắn lưỡi dao và một quả gắn trục gỗ luôn áp sát vào nhau tạo nên độ ép nhất định để có thể cắt măng hiệu quả nhất. 3. Bộ phận máy gồm một mô tơ củ để chạy điện 12V truyền chuyển động bằng hệ thống xích con đến quả lô gắn lưỡi dao. 4. Bộ phận khung được chế tạo cố định chắc chắn bằng thép với chiều cao 40cm, chiều 82

Thế giới PR / Số 2 - 2010

rộng 30cm, chiều sâu 30cm. 5. Bộ phận hứng thành phẩm thiết kế linh hoạt có thể đưa ra vào theo ray và lấy sản phẩm ra một cách dễ dàng. 6. Bộ phận vỏ máy được làm bằng tôn gia công ốp xung quanh thân máy cố định bằng bu lông, có thể tháo dời để bảo dưỡng và sữa chữa. Ưu điểm của máy thái tước măng là thiết kế đơn giản, gọn gàng với giá thành rẻ, chỉ từ 300 đến 400 ngàn đồng; năng suất gấp đến 50 lần so với lao động thủ công và đặc biệt rất dễ sử dụng, tiết kiệm năng lượng. Nhược điểm: do máy chế tạo bằng khung thép nên trọng lượng hơi lớn, nếu có thể chế tạo bằng vỏ

nhựa thì giá thành và trọng lượng máy sẽ giảm, thuận tiện hơn cho sử dụng. Nguyễn Danh Thủy là một sinh viên PR, nhưng em không chỉ tập trung trau dồi những kiến thức về ngành, mà còn say mê nghiên cứu khoa học kỹ thuật với mong muốn giản dị: làm ra những máy móc thiết thực và phù hợp với đời sống và với người lao động có mức thu nhập vừa và nhỏ.

DIỄN ĐÀN SINH VIÊN

TÌNH BẠN •

XA THỊ HỒNG CHUYÊN - PR4

Tiết 2, thứ 5 ngày 15 tháng 5 năm 2007 “Kỷ niệm” – Ta gọi niềm vui, nỗi buồn, sự hờn giận của những ngày tháng xa xôi là “kỷ niệm”. Kỷ niệm luôn khắc sâu trong trái tim mỗi chúng ta. Có thể với ai đó, kỷ niệm là cát bụi, nhưng cũng có thể với ai đó kỷ niệm là tất cả. Với tôi cũng vậy, tôi có cho riêng mình những gì mãi mãi không thể quên, những tháng ngày được sống cùng C và tập thể A2 thật khó phai mờ… … 00h38’, thứ 7 ngày 27 tháng 6 năm 2009 … “Từ ngày mai sẽ không còn nữa những buổi trưa nắng gắt mày ỳ ạch đèo tao đi học Địa (mệt nhưng vẫn cười), sẽ không còn những buổi hai đứa lai nhau ra quán chè gọi một lúc hai cốc rồi lại vòng vèo qua ngã tư ăn bánh bao, bánh rán (hai đứa vẫn thường gọi đùa là thời đại hoàng kim). Rồi những chiều vòng qua chỗ chị Chiền nấu cơm, mày xui tao đuổi theo hai anh đi phía trước cốt chỉ để “nhìn mặt nó”. Những hôm đi học qua nhà thằng Béo, tao bị nó trêu, mày lại trợn mắt lên và đả lại nó… Liệu có lấy lại được không những đêm hai đứa không ngủ được. Mày kể chuyện, tao chỉ biết im lặng và lắng nghe. Những đêm hai đứa bàn tán và mơ mộng về những chàng “hot boy” (của riêng hai đứa). Rồi mỗi sớm mai thức dậy lại nhận ra: “Mình thật là ngốc” nhưng rồi lại có một ngày để yêu thương. Dù trong mắt nhiều người tao với mày là một đôi bạn lệch rơ nhau: Tao hiền >< mày đanh đá; mày là cường hào ác bá, thống trị nhân gian >< tao là tầng lớp bị trị, là nô lệ. Kệ họ! Tao thích thế, dù có sống với mày 5 năm, 10 năm hay cả cuộc đời thì tao vẫn muốn thế. Lý do ư? Đơn giản chỉ vì chúng ta là bạn, dù mai này cuộc sống có thế nào thì vẫn là như thế…” (Trích những dòng lưu bút H viết tặng tôi trong quãng thời gian chúng tôi học cùng nhau). Tôi đã có một người bạn như thế. Người đó có tính cách gần như trái ngược hoàn toàn với tính cách của tôi. Thật khó tin nhưng chúng tôi lại trở thành bạn thân của nhau. Dường như H là người hiểu tôi nhất và cũng là người luôn ở bên cạnh tôi nhiều nhất trong những thăng trầm của cuộc sống. Tuy chưa bao giờ nói ra nhưng tôi biết H luôn mong những điều tốt đẹp nhất sẽ đến với tôi. Với H, hy sinh tất cả vì bạn bè là điều có thể. Có thể, bạn không tin lắm vào sức mạnh của tình bạn, có thể bạn không tin lắm vào câu chuyện của tôi, và cho rằng trong thời đại ngày nay những điều tôi nói chỉ có trong chuyện cổ tích. Nhưng bạn hãy suy nghĩ tích cực hơn chút đi, hãy tin vào sức mạnh diệu kỳ của một tình bạn đích thực. Tôi tin sức mạnh của tình bạn không hề nhỏ hơn bất cứ thứ sức mạnh nào đó có trên thế giới. Tôi tin tất cả những điều đó vì tôi có một tình bạn như thế!

Số 2 - 2010 / Thế giới PR

MUÔN MẶT DOANH NHÂN

“VỀ THÔI” “V

ề thôi, khi đã đi xa xong rồi” NTK thời trang - họa sĩ Sĩ Hoàng bảo với tôi cách đây chưa lâu. Giật mình hỏi anh “sao lại thế?” anh cười đáp “Hết thời! Nhưng... hết thời mà vẫn sang!” Tên tuổi và sự nghiệp đỉnh cao của anh gắn liền với nét trang phục thuần Việt: Áo dài. Trên chặng đường ngoài 20 năm thiết kế - sáng tạo, Sĩ Hoàng thủy chung như nhất chỉ với một dáng áo thướt tha. Sinh ra dưới mái nhà thuần Việt, tinh thần ấy đã nuôi lớn tài năng của anh và từ đó tạo nên những sản phẩm không lẫn vào đâu được: từ chiếc áo so tài của một thí sinh đoạt giải trong cuộc thi Hoa hậu Áo dài lần đầu tiên năm 1989, trường phái Áo dài vẽ đã được khai sinh và trở nên hưng thịnh đến tận bây giờ. Rồi Áo dài dạ hội, Áo dài dạo phố, Áo dài dành cho các vị Phu nhân nguyên thủ quốc gia, Áo dài cho các vị khách quý khi viếng thăm Việt Nam như Hoàng Hậu Thụy Điển, Nữ Hoàng Đan Mạch, Áo dài cưới chủ đề “Vương triều”... Không đếm nổi bao nhiêu bộ sưu tập đã ra đời, không nhớ nổi bao nhiêu quốc gia anh đã từng “đem chuông đi đánh xứ người”. Chưa bằng lòng, anh chủ trương “đưa áo dài Việt Nam ra với thế giới” bằng những bộ sưu tập áo dài được thiết kế phù hợp với các phong cách văn hóa khác nhau và thói quen ăn mặc của những thị trường mới như Pháp, Trung quốc… Khá độc đáo là bộ sưu tập cho thị trường Mỹ: áo dài rất hồn nhiên nhập vào với loại trang phục bụi đời đặc trưng 84

Thế giới PR / Số 2 - 2010

•LÊ THỊ PHƯƠNG NGA

của người Mỹ là quần jeans áo pull, vậy mà vẫn hài hòa, vẫn duyên dáng như thường! Mới “ra lò” vào đầu năm 2010, tức thì đã gây xôn xao là bộ sưu tập “Áo dài teen” dành cho những cô bé lứa tuổi “choai choai, chương chướng”: vẫn là áo dài đấy, nhưng kiểu dáng gọn gàng, tươi vui, mặc với loại quần ưa thích của các cô teen là quần jeans để tha hồ tung tăng đùa giỡn, những họa tiết - trang trí cũng được ưu tiên thiết kế theo kiểu “chương chướng, choai choai”, cũng dễ thương như những chủ nhân tương lai của chúng. Đ a n g sung sức vậy mà bỗng dưng anh tuyên bố “về thôi” là sao? Tò mò hết cỡ, bèn quá bộ tới chỗ ở mới anh, cố tìm cho rõ sự tình. Bước qua cổng nhà vườn Long Thuận của họa sĩ Sĩ Hoàng, tọa lạc tại Q9 TPHCM, cảm giác đầu tiên là ngỡ ngàng. Trong khuôn viên gần 20.000m2, anh lại một lần nữa trải lên đó khả năng sáng tạo vượt trội của mình, nhưng lần này với chủ đề “TRỞ VỀ”: nhà cạnh con rạch dưới tán cây to, xây theo kiểu nhà rường xưa cho thông gió, trần lại cao nên rất mát mẻ, không cần quạt điện, chiếc máy lạnh không có “chỗ chơi” ở

MUÔN MẶT DOANH NHÂN đây. Chiều chiều, cầm tách trà nhâm nhi trên cái xích đu được “cải tạo” lại từ những chiếc xe bò cũ, hoặc ngồi dưới gốc dừa đọc sách, mỏi mắt thì nhìn ra đám lúa trổ đòng thơm trước mặt, hay thả bộ ngang bờ ao vỗ tay vài cái là cá chen nhau bơi tới chờ mồi. Mấp mé mép nước lâu lâu lại bắt quả tang đám cua đồng nhả bọt, dàn mướp hương, bầu bí che mát lối đi, gà vịt chạy lăng quăng trong vườn đầy các loại rau trái. Khách có ghé chơi đâu cần tất tả chạy chợ chi cho cực. Sẵn gà vịt đấy, rau đấy, cá cua đấy, uống xong bình trà là có bữa cơm ngon. Giữ nhà thì có mấy chú chó Phú Quốc chăm chỉ tinh khôn, chứ chẳng có cái camera chống trộm hay chuông báo động nào hết. Sáng sớm, cứ đi hết mấy vòng ao để cho cá ăn, ngắt lá vàng cho cây cối trên đường từ mảnh vườn sau ra gian nhà trước, là coi như đã hoàn thành bài thể dục buổi sáng. Nhưng, gây ấn tượng nhất trong không gian dân dã ấy lại là một sân khấu nổi trên mặt hồ trong xanh, được đặt cạnh một cây cầu cong cong bắc ngang con mương, có mái đỏ với tay vịn chạm trổ hình búp sen như trong tranh thủy mạc. Sân khấu này dành cho những đêm biếu diễn âm nhạc dân tộc chuyên nghiệp và trình diễn thời trang áo dài đãi khách trong và ngoài ngước. Khán giả sẽ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp kỳ ảo hòa quyện của ánh trăng, của tiếng nhạc, của sắc màu sân khấu lung linh, khi ngồi trên khán đài là nhà thủy tạ Vọng Nguyệt Trà ở phía đối diện, bao quanh bởi hàng dừa nước cao vút. Còn những khi có chương trình ca kịch dân tộc, sân khấu nhỏ ấy sẽ được nối ra đến giữa hồ để khán giả có thể nhìn thấy từng nét diễn xuất của nghệ sĩ. Tôi biết, từ rất lâu rồi, Sĩ Hoàng mơ có được

một không gian cho áo dài gồm ở cả 3 thì: quá khứ, hiện tại và tương lai. Anh mong một ngày nào đó sẽ xây được cụm “Bảo tàng - Nhà hát - Thư viện áo dài”, đó sẽ là nơi “nàng” Áo dài của anh được xinh tươi mãi. Bước vào tuổi 50, một phần ước mơ của anh đang thành sự thật: anh đã có được một sân khấu cho riêng mình, một sân khấu cho “người yêu” Áo dài của anh thỏa sức tỏa hương khoe sắc, cho bạn bè bốn phương đến chơi có một không gian ấm cúng, thân tình để giao lưu văn hóa. Anh bảo có đi là phải có về. Hòa vào không gian trong chuyến trở về của anh nơi nhà vườn Long Thuận, tự dưng thấy lòng nhẹ nhõm hẳn. Tôi chợt hiểu vì sao hai chữ “hết thời” anh nói ra thật nhẹ nhàng, không hề vương chút đắng cay: hết rồi một thời phiêu lãng, qua rồi cái thuở hăm hở chinh phục đỉnh vinh quang, chỉ còn lại sự chín chắn và dồi dào của mạch nước ngầm đam mê sáng tạo cứ âm thầm chảy mãi. Giờ đây, ở độ tuổi nắng xiên khoai, anh đang trở về chốn anh đã bước chân đi: về với thanh thản, với bình an từ những nét văn hóa thuần Việt.

Số 2 - 2010 / Thế giới PR

THƯ GIÃN

Chùm truyện cười của Lan Tím

Chứng bệnh lao Trong giờ ra chơi, Thảo than thở với Tuấn: Thảo: Cậu biết không, hôm qua tôi đi khám bệnh, bác sĩ chẩn đoán tôi bị bệnh lao. Híc Tuấn: Khiếp quá, thế sao bà không đi chữa ngay đi? Thảo: Bác sĩ bảo bệnh của tôi vô phương cứu chữa. Tuấn (hốt hoảng): Thế cậu bị bệnh gì? Lao phổi, lao tâm, lao lực hay lao não? Thảo: Nếu thế thì đã chữa được. Bệnh của tôi nặng hơn cơ: đó là cứ thấy đồ ăn là « lao vào » Tuấn: trời...

Thế giới PR / Số 2 - 2010

THƯ GIÃN

Tắt quá Trong giờ ngoại ngữ Adam: Bà cho tôi mượn quyển sách dậy thì... Eva: Sách dạy thì cho con trai hả? Tôi chỉ có sách dạy thì cho con gái thôi, ông mượn không? Adam: Không, không. Ý tôi là quyển dậy các thì trong tiếng Anh mà. Eva: Vậy mà tôi cứ tưởng...

Quả chuối Tí: Đố biết 3 quả na cộng một quả na thì ra cái gì? Tèo: Ra 4 quả na chứ gì nữa. Tí: Sai bét, là ra quả chuối. Tèo: Sao lại thế? Tí: Đây nhé, 3 quả na viết là « bana » cộng thêm 1 quả na nữa là « banana ». Chẳng là quả chuối thì là gì? Tèo: (mắt tròn xoe thán phục)

? Số 2 - 2010 / Thế giới PR

GIÁ SÁCH CỦA BẠN

Vũ điệu

tình yêu

không tuổi

•PHẠM THU THẢO - PR1- K2

ật lại trang sách cũ mang tên Vũ điệu tình yêu không tuổi lòng tôi lại có cảm giác xao xuyến, bồi hồi như cái ngày đầu tiên vô tình chạm vào tay cậu bạn cùng bàn mà mình rất yêu quý. Tôi ngỡ ngàng trước những tình cảm giản dị nhưng ẩn sâu trong đó là muôn ngàn nụ hồng tình yêu rực rỡ. Cuốn sách là quà tặng cho những ai chưa yêu, đang yêu và đã được yêu. Là quà tặng cho tất cả những ai tin vào phép lạ của tình yêu. Vũ điệu tình yêu không tuổi tuyển tập những mẩu chuyện, những bài báo hay nhất về tình yêu và cuộc sống trên tờ The New York Times. Được chọn dịch ở Việt Nam, Vũ điệu tình yêu không tuổi trở thành một trong mười ba cuốn sách hay nhất trên kệ sách Sống Đẹp của NXB Phụ nữ năm 2007. Với Vũ điệu tình yêu không tuổi bạn sẽ biết sự lãng mạn không gợi lên từ những món quà hấp dẫn, những bó hoa tươi đẹp hay những kì nghỉ dài ngày chỉ dành cho hai người mà tồn tại ngay trong cuộc đời thường nhật và thật giản đơn khi chúng ta chạm tay vào tình yêu. Bạn cũng sẽ thấy trong thế giới đầy rẫy sự hỗn loạn, toan tính, bon chen thì tình yêu lại là ánh sáng giúp bạn vững bước 88

Thế giới PR / Số 2 - 2010

đi tiếp chặng đường dài đầy khó khăn. Bạn sẽ cảm thấy cuộc đời này thật đáng sống, đáng ước mơ bởi trái tim bạn lúc nào cũng tràn ngập tình yêu. Cuốn sách luôn ẩn chứa những điều kì diệu nhất. Đó là những câu chuyện kể về cảm giác lãng mạn phi thường khiến chúng ta phải nín thở thinh lặng mà rưng rưng khi suy ngẫm về sức mạnh của tình yêu. Câu chuyện nào cũng đáng nhớ cho dù được viết ra bởi một cụ bà 80 tuổi vẫn kể về chồng mình say sưa. Hay bởi một người phụ nữ đã vượt qua sự cô đơn để tìm được cho mình một người chồng như m o n g muốn hoặc bởi hai vợ chồng đã kỷ niệm ngày cưới của mình bằng cách cắm trại trong nhà khi thời tiết xấu không như dự định. Hay đơn giản như sự băn khoăn của người đàn ông khi chưa kịp nói xong tiếng yêu vợ mình qua điện thoại mà đã phải gác

máy. Tất cả những khoảnh khắc thiêng liêng ấy luôn hiện diện xung quanh chúng ta và ngay trong bản thân ta. Đọc cuốn sách này bạn sẽ nhớ lại những kỉ niệm tình yêu trong quá khứ mà chính bạn có thể đã quên - những kỉ niệm mãi mãi là một phần của bạn. Bạn sẽ nhìn lại những thời khắc khó khăn mà tình yêu từng phải trải qua ngay cả khi phải đối mặt với đau thương và mất mát. Hơn hết bạn sẽ biết thêm nhiều điều thú vị về bản chất thực sự của tình yêu. Tôi hi vọng Vũ điệu tình yêu không tuổi sẽ làm trái tim bạn thấy được sự kì diệu nhất. Điều kì diệu là khi bạn bối rối khi bắt gặp ánh mắt của ai đó; điều kì diệu khi tình yêu bạn từ bỏ lâu nay bỗng nhiên lại tìm tới bạn dù cho năm tháng có trôi đi. Điều kì diệu của việc bạn sẽ giữ cho mình yêu và được yêu mãi mãi.

TƯ VẤN TUYỂN SINH

TÂM SỰ MÙA THI •KHÁNH LINH - Chuyên Anh ĐH Sư phạm HN

Mùa thi đã đến, hãy lắng nghe tâm sự của hai bạn trẻ, học sinh lớp 12 Trường THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm trong buổi học thêm chuẩn bị cho kỳ thi sắp tới: Hương: Cậu đăng ký thi Khối C, vậy định thi vào trường nào vậy? Lan: Tớ học chỉ trung bình khá nên phải học thêm, định thi vào ngành “hot” là quan hệ công chúng Học viện Báo chí và Tuyên truyền nhưng chỉ tiêu ít lắm, nghe nói chỉ tuyển 50 sinh viên mỗi khóa nên tớ định đăng ký vào ĐH Sư phạm. Hương: Kém tắm quá; Chả chịu tìm hiểu gì cả; Vào Google mà tra qhcc.vn; Còn hai trường nữa đào tạo ngành này là Đại học Hòa Bình - Hà Nội và Đại học Dân lập Văn Lang - TP HCM. Chỉ tiêu 400 sinh viên mỗi năm. Xét tuyển cho đến khi đủ chỉ tiêu, đăng ký sớm được ưu tiên xét tuyển. Với lực học của cậu trúng tuyển chắc chắn. Lan: Nhưng điều kiện học tập có được như trường công lập không? Hương: Kỳ cục, trường tư bây giờ trang thiết bị xịn hơn trường công nhiều. Anh họ tớ năm ngoái thi vào Khoa Báo chí ĐH XHNV thiếu 1 điểm đã nộp nguyện vọng 2 vào Trường Đại học Hòa Binh và đã trúng tuyển vào Khoa Quan hệ công chúng và Truyền thông. Anh ấy kể: ”Giảng đường trang bị đầy đủ máy điều hòa, đèn chiếu , trang thiết bị âm thanh. Năm đầu đã được thực hành viết tin, viết PR, thông cáo báo chí, phỏng vấn

và trả lời phỏng vấn sử dụng máy tính xách tay, máy ảnh, máy quay phim, máy ghi âm chuyên dụng do Khoa trang bị. Được đi kiến tập tại các tòa soạn, các nhà xuất bản

ty, doanh nghiệp…. . Nói chung là miễn chê. Lan: Thế nhưng tớ vẫn băn khoăn vì học phí trường tư hơi cao. Hương: Ôi dào, đắt sắt ra

và các công ty, doanh nghiệp liên kết trên địa bàn Hà nội. Lan: Còn các thầy cô thì sao? Hương: Yên tâm đi, các thầy cô đều là các giáo viên giỏi có tâm huyết với nghề giáo dục nên cùng nhau góp vốn xây dựng trường, cùng với sự tham gia của các thầy cô đến từ Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Đại học KHXH & NV, Đại học Sư phạm…, các tòa soạn, các trung tâm truyền thông các chuyên gia PR của các công

miếng đấy. Trường Thăng Long này, Trường FPT này,…, rồi cả trường Harvard bên Mỹ này đều là những trường tư thục, học phí cao ngất ngưởng vậy mà học sinh vẫn xếp hàng dài đó thôi. Với lại học phí mức 6.950.000 đ /một năm không thay đổi trong toàn khoá học thì cũng đâu có cao. Lan: Ừ nhỉ, Cậu có lý, tớ theo cậu đăng ký vào Đại học Hòa Bình.

Số 2 - 2010 / Thế giới PR

TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÒA BÌNH VIỆN CÔNG NGHỆ & HỢP TÁC ĐÀO TẠO

Chịu trách nhiệm xuất bản Mai Thời Chính

Biên tập Nguyễn Sơn

Chủ biên Khoa Quan hệ công chúng và Truyền thông Trường Đại học Hòa Bình

Tổ chức xuất bản Nhà thơ Dương Trọng Dật TS Dương Trọng Nhân

Cố vấn nội dung Doanh nhân Bùi Quang Độ Nhà văn Nguyễn Thị Ngọc Hải Nhà văn Lê Quang Trang Nhà báo Nghiêm Minh Nhà văn DiLi

Tổ chức thực hiện Lệ Xuân, Quốc Khánh Hoàng Hà, Tuấn Dũng, Phương Lam

Trình bày thiết kế mỹ thuật Công ty TNHH Truyền thông Hướng Dương Nguyễn Tài Thư - Vũ Mạnh Tú

Số đăng ký xuất bản 390-2009/CXB/139-18/TN In và chế bản tại nhà in quân đội 1

I. Cao đẳng chính quy (liên thông đại học): 1. Ngành nghề đào tạo: Kế toán, tài chính Ngân hàng, Công nghệ thông tin. 2. Đối tượng tuyển sinh: Cao đẳng chính quy chuyên nghiệp: Xét tuyển theo nguyện vọng 1,2,3 từ kết quả thi đại học của các khối A,C,D 1,2,3,4. Thời gian đào tạo: 3 năm. Cao đẳng chính quy kỹ thuật: xét học bạ học sinh đã tốt nghiệp Trung học phổ thông hoặc tương đương. Thời gian đào tạo: 3 năm. Thực hành trong phòng máy cấu hình cao. Giáo trình chuẩn QT. Giáo viên giảng dạy nhiều kinh nghiệm đảm bảo sinh viên có thể tiếp cận ngay với công việc được giao sau khi tốt nghiệp. Giảng đường trang bị đầy đủ thiết bị trợ giảng như đèn chiếu, máy tính và thiết bị âm thanh hiện đại. Tuyển sinh liên tục. Khai giảng vào Tháng 1, Tháng 6 và Tháng 9 hàng năm. 3. Học phí 5.200.000/năm (một năm học 10 tháng). 4. Tốt nghiệp cấp bằng Cử nhân cao đẳng hệ chính quy. Học sinh tốt nghiệp khá được liên thông lên đại học. II. Đại học chính quy: 1. Ngành đào tạo: Kế toán, Tài chính ngân hàng, Công nghệ thông tin, Quan hệ công chúng. 2. Đối tượng tuyển sinh: Xét tuyển theo nguyện vọng 1,2,3 từ kết quả thi đại học của các khối A,C,D1,2,3,4. Học phí: 6.950.000/năm 3. Hồ sơ đăng ký dự thi: - Theo mẫu của Bộ Giáo dục và Đào tạo 4. Thời gian đào tạo: 4 năm. Tốt nghiệp cấp bằng Cử nhân đại học *** Đặc biệt ngành “hot” : Quan hệ công chúng(PR). “Xuất hiện ở Việt nam chưa lâu nhưng ngành PR đang được coi là ngành ưa chuộng nhất bởi sự mới mẻ, tính năng động và thu nhập cao khi ra trường cho người học ngành này “ Chi tiết xem Website : http://qhcc.ttuni.edu.vn III. Hệ trung cấp chuyên nghiệp liên thông lên đại học 1. Ngành đào tạo: Kế toán, Tin học ứng dụng. 2. Đối tượng tuyển sinh: Học sinh đã học hết chương trình lớp 12 chưa tốt nghiệp THPT hoặc đã tốt nghiệp THPT. 3. Hình thức tuyển sinh: Xét tuyển theo kết quả học tập trong học bạ hoặc điểm thi đại học, cao đẳng. 4. Hồ sơ đăng ký dự tuyển: Theo mẫu của Bộ Giáo dục và Đào tạo 5. Thời gian đào tạo: 2 năm(20 tháng). Thực hành trong phòng máy cấu hình cao. Giáo trình chuẩn QT . 6. Tốt nghiệp cấp bằng Trung cấp chính quy được liên thông đại học. Nếu đủ điều kiện học thêm một năm cấp bằng Cao đẳng chính quy. Các khóa Ngắn hạn: Liên tục tuyển sinh các khóa Đồ Họa Máy tính, Thiết kế - dàn trang sách báo, Flash, kỹ thuật truyền hình, quay phim và chụp ảnh. Văn phòng tuyển sinh 1: # 220 - Đường Láng - Đống Đa Hà Nội (Trung tâm Viespa -Trường đào tạo cán bộ Lê Hồng Phong), ĐT: 04- 22471155, 04-66624566. Văn phòng tuyển sinh 2: #11 Lô 2A -Trung Yên – Yên hòa - Cầu giấy – Hà Nộị(Công ty Công nghệ Tân Đức). ĐT: 04 - 66624566 04 - 37832581. Đăng ký học trực tuyến qua web site của Viên CN và HTĐT theo địa chỉ: Lô CC2, Mỹ Đình II - TP. Hà Nội. Điện thoại liên hệ: 04- 66624566, 04-37871907 , 01687488879 Websites: http://ttuni.edu.vn, http://qhcc.ttuni.edu.vn, http://hbuniv.edu.vn, Hotline: 01687488879, 0974459095

TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÒA BÌNH KHOA QUAN HỆ CÔNG CHÚNG & TRUYỀNTHÔNG

THÔNG BÁO TUYỂN SINH 2010 Hàng năm Khoa Quan hệ công chúng và Truyền thông trường Đại Học Hòa Bình tuyển 400 chỉ tiêu đại học, hệ chính quy tập trung ngành Quan hệ công chúng và truyền thông. Trường không tổ chức thi mà chỉ xét tuyển; Căn cứ vào kết quả thi tuyển sinh Đại học hàng năm trên cả nước. Thí sinh đăng ký nguyện vọng 1 có thể đăng ký thi tại các trường đại học khác sau đó chuyển kết quả về Trường Đại học Hòa Bình. Thí sinh đủ điểm sàn khối A, C, D 1,2,3,4 đều có thể đăng ký nguyện vọng 2 và nguyện vọng 3 vào Khoa Quan hệ công chúng và Truyền thông – Trường Đại học Hòa Bình. Mã trường: HBU. Mã ngành: 601. Thời gian đào tạo: 4 năm Tiêu chí: Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho xã hội đạt chuẩn mực quốc tế 1. Chuẩn đào tạo: Năm đầu sinh viên được trang bị các kiến thức chung dành cho sinh viên khối khoa học xã hội và nhân văn tương tự ngành báo chí. Những năm sau sinh viên đựợc học và nghiên cứu các kiến thức chuyên ngành cùng các kỹ năng quan hệ công chúng như Kỹ năng giao tiếp, kỹ năng thuyết trình, kỹ năng phỏng vấn, kỹ năng tổ chức sự kiện, viết thông cáo báo chí, xây dựng chiến lược truyền thông PR, quản lý khủng hoảng, tạo dựng và quảng bá thương hiệu, chiến luợc Marketing, quảng cáo và tiếp thị.... Phòng học trang bị điều hòa nhiệt độ, laptop, máy chiếu và các thiết bị âm thanh đáp ứng mọi yêu cầu thực hành ngoại ngữ, tin học và viết bài PR. Sinh viên được trang bị máy tính xách tay, máy ảnh, máy quay phim, máy ghi âm chuyên dụng khi thực hành tác nghiệp và đặc biệt được tham gia viết bài, biên tập, thiết kế trang trí và công tác xuất bản cho tờ báo “Thế giới PR”. Đây là sân chơi lý tưởng cho sinh viên ngành PR. 2. Chuẩn bằng cấp: Tốt nghiệp sinh viên được cấp bằng Đại học chính quy ngành QHCC và TT. 3. Chuẩn nghề nghiệp: Theo học ngành này sinh viên có cơ hội tiếp cận, trao đổi và học hỏi các kỹ năng, nghiệp vụ chuyên ngành để có thể trở thành phát ngôn trong các Bộ, Ngành, các Sở ngoại vụ, chuyên viên PR của các doanh nghiệp, các cơ quan báo chí và truyền thông. Tốt nghiệp cử nhân QHCC và TT có thể làm việc tại: + Các Cục, Vụ, Viện TT: Viện chiến lược quốc gia, Viện chiến lược thông tin và truyền thông, TT. thông

tin kinh tế và hợp tác khu vực, TT. Thông tin kinh tế xã hội quốc gia, Cục báo chí, Cục xuất bản, Cục thông tin đối ngoại, Cục quản lý phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử.... + Các ban tuyên giáo từ trung ương đến các tỉnh, huyện..... + Các phòng chức năng : Quản lý báo chí và xuất bản, Thông tin đối ngoại.... trực thuộc các sở thông tin và truyền thông, Sở ngoại vụ.... ở các tỉnh, thành phố trong nước và đại diện tại nước ngoài. + Các phòng PR, đối ngoại của các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế trong cả nước. Hoặc trở thành: + Cán bộ giảng dạy, nghiên cứu tại các trường Đại học và Cao đẳng. + Phóng viên, biên tập viên tại các báo, tạp chí, các cơ quan thông tấn, đài phát thanh, truyền hình từ trung ương đến địa phương. TCT truyền thông đa phương tiện Việt nam, TCT phát triển phát thanh truyền hình và thông tin như EMICO, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, các cơ quan phát thanh và truyền hình các thành phố, các tỉnh, báo Nhân dân, báo Lao động, báo Thanh niên, Vietnamnet, Vnexpress, Tạp chí điện ảnh và Các báo điện tử tủa các cơ quan tổ chức từ Trung ương đến địa phương. Các khóa ngắn hạn: Liên kết với Học viện Báo chí và Tuyên truyền mở các khóa đào tạo PR cơ bản và nâng cao, kỹ thuật truyền hình và báo chí, nhằm cung cấp các kiến thức và các kỹ năng thực hành giúp học viên có khả năng vận dụng và tác nghiệp PR trong các doanh nghiệp phù hợp với môi trường PR đặc thù của Việt Nam. Khai giảng vào ngày 10 hàng tháng tại Cơ sở 1- Mỹ Đình – Hà Nội. Thủ tục đăng ký theo học: Đăng ký học trực tuyến qua website của Khoa QHCC và Truyền thông hoặc trực tiếp tại Văn phòng Khoa, theo địa chỉ: Lô CC2, Mỹ Đình II- TP. Hà Nội. Điện thoại liên hệ: 04- 66624566, 04-37871907, 01687488879 Lưu ý: Nhận được kết quả thi (NV1, NV2, NV3) thí sinh chuyển ngay về Văn phòng Khoa qua đường chyển phát nhanh hoặc nộp trực tiếp theo thời gian quy định của Bộ GD & ĐT. Ưu tiên các thí sinh nộp hoặc đăng ký hồ sơ trước theo thứ tự thời gian.

TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÒA BÌNH Lô CC2 – Khu Đô thị Mỹ Đình 2 – TP Hà Nội Tel: 043.7871904 – Website: www.hbuniv.edu.vn Trường Đại học Hòa Bình được thành lập theo Quyết định số 244/QĐ-TTg ngày 28 tháng 02 năm 2008 của Thủ tướng Chính phủ. Ngày 05 tháng 5 năm 2008, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có Quyết định số 2558/QĐ-BGDĐT công nhận Chủ tịch Hội đồng Quản trị và Quyết định số 2559/QĐ -BGDĐT công nhận Hiệu trưởng Trường Đại học Hòa Bình.

PHƯƠNG CHÂM: Nâng cánh bay xa. BIỂU TƯỢNG LOGO: Chim hòa bình tung cánh bay xa TRƯỜNG CA: Mái trường mang tên niềm khát vọng. CỜ TRUYỀN THỐNG: Màu xanh hòa bình MỤC TIÊU ĐÀO TẠO: Mục tiêu trên hết là chất lượng giảng dạy chuẩn, nghề nghiệp chuẩn, đáp ứng nhu cầu xã hội, sớm trở thành địa chỉ tin cậy về giáo dục đại học cho thế hệ trẻ. Giảm tối đa sự đóng góp của người học đặc biệt là con em các gia đình nghèo và dân tộc ít người. CÁC NGÀNH ĐÀO TẠO: Công nghệ thông tin; Kỹ thuật điện tử viễn thông; Tài chính kế toán (Tài chính Ngân hàng; Kế toán; Quản trị kinh doanh) ; Đồ họa ứng dụng; Quan hệ công chúng và truyền thông; Cao đẳng chính quy liên thông lên đại học ( Hệ chuyên nghiệp, hệ kỹ thuật). Tổng số sinh viên của trường hiện nay là hơn 1.500 sinh viên. LÃNH ĐẠO NHÀ TRƯỜNG VÀ ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, GIẢNG VIÊN - Chủ tịch HĐQT: Ks. Bùi Quang Độ - Hiệu trưởng: Gs.TSKH.NGND Đặng Ứng Vận - Phó Hiệu trưởng: Ts. Trần Thị Thu Hà - Đội ngũ giảng viên giỏi, giàu kinh nghiệm, tâm huyết với sự nghiệp giáo dục và đào tạo, đã từng tu nghiệp ở nước ngoài đến từ các trường Đại học có danh tiếng như Đại học Quốc gia, Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Bách khoa, Đại học Công nghiệp Hà Nội, Đại học Giao thông, Học viện Hành chính quốc gia, Học viện báo chí và tuyên truyền, Học viện Ngân hàng, Đại học Hà Nội. Trong đó có 11 giáo sư, 16 phó giáo sư, 2 tiến sĩ khoa học và 82 tiến sĩ, 114 thạc sĩ…. CƠ SỞ HẠ TẦNG VÀ VẬT CHẤT KỸ THUẬT - Hiện trường có 7 cơ sở đào tạo và liên kết đào tạo. Diện tích Giảng đường/phòng học là 3.300m2. Có 13 phòng máy tính với hơn 600 máy tính phục vụ công tác giảng dạy, học tập, quản lý và nghiên cứu. 100% phòng học được trang bị máy chiếu và thiết bị âm thanh hiện đại. Thư viện của trường có số đầu sách gần 3.000 cuốn. - Địa điểm đào tạo hệ chính quy: + Cơ sở 01: Khu Đô thị Mỹ Đình II - Hà Nội. + Cơ sở 02: 216 (Km 9) Đường Nguyễn Trãi - Quận Thanh Xuân – Tp. Hà Nội. + Cơ sở 03: 220 Đường Láng - Đống Đa - Hà Nội + Cơ sở 04: 190 Tây sơn - Đống Đa - Hà Nội. QUYỀN LỢI CỦA SINH VIÊN • Được học tại giảng đường trang bị điều hòa, máy chiếu và thiết bị âm thanh hiện đại. • Học bổng cho các sinh viên học giỏi và con em gia đình chính sách và người dân tộc. • Cơ hội du học nước ngoài tại các trường Đại học liên kết với Đại học Hòa Bình( Đại học Sheffield HallamAnh quốc, Đại học Vrije – Vương Quốc Bỉ; Đại học KH_KT điện tử Quế Lâm- Trung Quốc). • Được bồi dưỡng kỹ năng lập nghiệp trước khi khi ra trường. Thực tập, các tòa soạn báo, trung tâm thông tin, đài phát thanh và truyền hình và tại các doanh nghiệp trên địa bàn Hà Nội. Sinh viên tốt nghiệp khá giỏi được ưu tiên tuyển chọn vào các đơn vị , đối tác của Trường hoặc các doanh nghiệp liên kết với Trường. ĐIỆN THOẠI LIÊN HỆ: 04 – 37871904, 04 – 37871905, : 04 – 37871907 Website: http://www.hbuniv.edu.vn