Σύρος
Λίγα λόγια Η Σύρος είναι ένα νησί των Κυκλάδων. Πρωτεύουσά της Σύρου είναι η Ερμούπολη, η οποία είναι και πρωτεύουσα του Νομού Κυκλάδων καθώς και έδρα της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Η Σύρος αναπτύχθηκε ιδιαίτερα μετά το 1826, όταν εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες από τα Ψαρά, τη Χίο, την Κάσο, την Κρήτη και τη Μικρά Ασία (Σμύρνη και Αϊβαλί). Υπήρξε ναυτικό, βιομηχανικό και πολιτιστικό κέντρο του νέου ελληνικού κράτους.
Οι κάτοικοί της Σύρου επίσημα λέγονται Σύριοι/Συρίες (όπως Πάριοι, Νάξιοι, Κύπριοι κλπ. - κατά το κύριος/ κυρία δηλ.) ενώ στην καθομιλουμένη συνηθίζονται τα Συριανοί/Συριανές.
Γεωγραφία Η Σύρος βρίσκεται στο κεντρικό σημείο των Κυκλάδων και απέχει 83 ναυτικά μίλια από τον Πειραιά και 62 από τη Ραφήνα. Η έκτασή της είναι 84,069 τ.χλμ.. Γειτνιάζει με αρκετά νησιά του κυκλαδίτικου συμπλέγματος. Στα βόρεια βρίσκεται η Άνδρος, βορειοανατολικά η Τήνος και ανατολικά η Μύκονος καθώς και τα μικρά νησιά της Δήλου και της Ρήνειας. Βορειοδυτικά βρίσκονται η Κέα και η Γυάρος, δυτικά η Κύθνος και νοτιοδυτικά η Σέριφος. Στα νότια βρίσκονται η Σίφνος, η Αντίπαρος, η Πάρος και η Νάξος.
Γεωγραφία (συνέχεια) Το βόρειο μέρος της Σύρου, που ονομάζεται «Απάνω Μεριά», είναι ορεινό και κατοικείται από ελάχιστους κατοίκους. Το τμήμα αυτό του νησιού έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον διότι διαφέρει μορφολογικά από το υπόλοιπο. Είναι το μοναδικό μέρος που έχει ασβεστολιθικά πετρώματα, σε αντίθεση με το υπόλοιπο νησί που καλύπτεται από ηφαιστειακά πετρώματα. Διαθέτει λίγους δρόμους και σηματοδοτημένα μονοπάτια αλλά περιέχει τοπία με βράχια, γεφυράκια και σπηλιές. Από αυτά τα μονοπάτια γίνεται η πρόσβαση στις βόρειες παραλίες της Σύρου (Γράμματα, Λία, Αετός, Βαρβαρούσα) που λόγω της έλλειψης δρόμων, είναι ερημικές και ιδανικές για απομόνωση και ηρεμία. Το νότιο μέρος είναι πεδινό και εκεί βρίσκονται τα περισσότερα χωριά και οι πιο γνωστές παραλίες του νησιού. Οι οικισμοί εκεί είναι ανεπτυγμένοι τουριστικά, ενώ και το οδικό δίκτυο είναι αρκετά καλό. Η πρωτεύουσα Ερμούπολη βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του νησιού.
Οικισμοί Στο νησί υπάρχουν αρκετοί οικισμοί, μεταξύ των οποίων ο ενετικός οικισμός της Άνω Σύρου καθώς και οι προϊστορικοί οικισμοί Καστρί και Χαλανδριανή. Μερικά γνωστά χωριά της Σύρου είναι ο Γαλησσάς, το Κίνι, η Ντελαγράτσια (ή Ποσειδωνία), ο Φοίνικας και η Βάρη.
Δημοτική Ενότητα: Δημοτική Ενότητα Άνω Σύρου Άγιος Δημήτριος, Αγρός, Άη Μιχάλης, Αληθινή, Άνω Σύρος, Γαλησσάς, Δανακός, Επισκοπείο, Κίνι, Μεσαριά, Μύττακας, Πάγος, Παπούρι, Παρακοπή, Πλατύ Βουνί, Φοινικιά, Χαλανδριανή, Χρούσα Δημοτική Ενότητα Ερμουπόλεως Αζόλιμνος, Άνω Μάννα, Ερμούπολη, Μάννα, Τάλαντα Δημοτική Ενότητα Ποσειδωνίας Άδειατα, Αζόλιμνος, Βάρη, Βήσσας, Μέγας Γιαλός, Ποσειδωνία, Φοίνικας
Δοιήκηση Η Ερμούπολη ήταν η πρωτεύουσα του Νομού Κυκλάδων που αντικαταστάθηκε το 2011 από την Περιφερειακή Ενότητα Κυκλάδων, η οποία ανήκει στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Έδρα της περιφέρειας παραμένει η Ερμούπολη. Ο Δήμος Σύρου - Ερμούπολης είναι πλέον ο μοναδικός δήμος του νησιού και περιλαμβάνει διοικητικά τη Σύρο, τη Γυάρο καθώς και τις γειτονικές τους νησίδες. Δημιουργήθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης από τη συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Άνω Σύρου, Ερμουπόλεως και Ποσειδωνίας. Στεγάζεται στο δημαρχείο Ερμούπολης, ένα κτίριο τριώροφο στη πρόσοψη και διώροφο στην πίσω πλευρά με πλούσια αρχιτεκτονική διακόσμηση, το οποίο βρίσκεται στην Πλατεία Μιαούλη και ανεγέρθηκε με σχέδια του Γερμανού αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλλερ μεταξύ 1875 και 1891. Έδρα του δήμου είναι η Ερμούπολη και ιστορική έδρα η Άνω Σύρος. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της απογραφής πληθυσμού που διενήργησε το 2011 η Ελληνική Στατιστική Αρχή, η Σύρος παρουσιάζει μικρή αύξηση πληθυσμού σε σχέση με προηγούμενες δεκαετίες. Συγκεκριμένα, ο πληθυσμός του νησιού ανέρχεται σε 21.507 κατοίκους. Η πυκνότητα πληθυσμού ανά τετρ. χλμ ανέρχεται σε 209,91 κατοίκους.
Εκπαίδευση Εκπαιδευτικά ιδρύματα Επεξεργασία Για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, στο νησί λειτουργούν αρκετοί βρεφονηπιακοί σταθμοί και νηπιαγωγεία, καθώς και 11 δημοτικά σχολεία (9 δημόσια, 1 ιδιωτικό και 1 ειδικό) . Τα 9 δημόσια δημοτικά σχολεία είναι κατανεμημένα ως εξής: 6 στην Ερμούπολη, 1 στην Άνω Σύρο, 1 σε Βάρη-Μάννα και 1 στην Ποσειδωνία. []
Για τη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση λειτουργούν τρία ημερήσια γυμνάσια, ένα εσπερινό γυμνάσιο με τάξεις λυκείου, ένα Γενικό Λύκειο, δύο Επαγγελματικά Λύκεια (ένα πρωινό και ένα εσπερινό), ένα Εργαστηριακό Κέντρο, ένα Ειδικό Επαγγελματικό Γυμνάσιο και ένα Εργαστήριο Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης. [25]
Για την Τριτοβάθμια εκπαίδευση λειτουργούν οι εξής σχολές: •
Τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και συστημάτων (Πανεπιστήμιο Αιγαίου)
•
Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού (ΑΕΝ)
[26]
Πληροφορίες για το νησί(τουριστικές) Η Σύρος βρίσκεται στο κέντρο σχεδόν των Κυκλάδων, 83 ναυτικά μίλια από τον Πειραιά και 62 ναυτικά μίλια από τη Ραφήνα με έκταση 84,069 τ.χλμ. Το ταξίδι με το συμβατικό πλοίο διαρκεί περίπου 4 ώρες, ενώ με τα σύγχρονα ταχύπλοα διαρκεί λιγότερο από 3 ώρες. Είναι περιτριγυρισμένη ανατολικά από τα νησιά Άνδρο, Τήνο, Μύκονο, Νάξο, Πάρο, δυτικά από τη Σίφνο, Σέριφο, Κύθνο, Κέα και βόρεια από τη Γυάρο. Από το λόφο της Άνω Σύρου μπορεί να δει κανείς όλα αυτά τα νησιά και αμέσως θα καταλάβει γιατί η Σύρος εξελίχθηκε σε διοικητικό, εμπορικό, πνευματικό και πολιτιστικό κέντρο των Κυκλάδων. Έχει πληθυσμό περίπου 20 χιλιάδες κατοίκους, ορθόδοξους και καθολικούς και πρωτεύουσά της είναι η Ερμούπολη, «Η Αρχόντισσα του Αιγαίου», χτισμένη αμφιθεατρικά στους λόφους που περιβάλλουν το λιμάνι. Η Ερμούπολη δημιουργήθηκε μέσα στις φλόγες τις ελληνικής επανάστασης του 1821 από πρόσφυγες που ήρθαν από την επαναστατημένη Ελλάδα, όταν έγιναν οι μεγάλες σφαγές από τους Τούρκους. Γοητεύει αμέσως η εντυπωσιακή αρχιτεκτονική της, καθώς είναι ίσως η μοναδική κλασσική πόλη που έχει απομείνει στην Ελλάδα. Μια αρχιτεκτονική που μαρτυρά την ιστορία της Σύρου που ξεκινά από τους πανάρχαιους χρόνους και καταλήγει στο σήμερα. Ένας αριστοτεχνικός συνδυασμός του παλιού με το νέο, του κλασσικού με το μοντέρνο.
Ο μεσαιωνικός οικισμός της Άνω Σύρου, κτισμένος στον ψηλότερο λόφο, πάνω από το λιμάνι, στεφανωμένος από την καθολική επισκοπή του Αγίου Γεωργίου, μένει ανέγγιχτος από το πέρασμα του χρόνου. Ολόκληρη η πόλη είναι ένα αξιοθέατο για την αιγαιοπελαγίτικη αρχιτεκτονική της, με τα στενά δρομάκια, τα χαμηλοτάβανα σπίτια και τα αμέτρητα σκαλοπάτια. Το βόρειο μέρος του νησιού ονομάζεται «Απάνω Μεριά» και είναι ορεινό, ενώ στο νότιο μέρος, που είναι πεδινό, βρίσκονται οι περισσότεροι οικισμοί, χωριά και παραλίες της Σύρου. Η Απάνω Μεριά, με τη γραφικότητα της και την ηρεμία της, προσφέρεται για εξερεύνηση καθώς οι δρόμοι και τα μονοπάτια ναι μεν είναι ελάχιστα, αλλά οδηγούν μέσα από ένα εκπληκτικό τοπίο με βράχια, σπηλιές, γεφυράκια στις παρθένες στις άβατες παραλίες του νησιού. Αντίθετα, το νότιο μέρος της Σύρου είναι οδικά άριστο με ασφαλτοστρωμένους δρόμους που συνδέουν όλα τα χωριά μεταξύ τους αλλά και με την Ερμούπολη. Οι οικισμοί εδώ είναι αναπτυγμένοι τουριστικά, με σύγχρονες ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις και οργανωμένες παραλίες.