TANER MURAT
Kîrîm Tatarğa Álem-í Tayyarat Aviarium Scythicum ad scientiam conformatus
TANER MURAT
KÎRÎM TATARĞA ÁLEM-Í TAYYARAT AVIARIVM SCYTHICVM ad scientiam conformatus
CreateSpace Basîm Úyí, Charleston, SC, USA 2010
Aldsóz
Kolîñîzdakî álem-í tayyaratnî ázírlegende temel niyetím Látinğeden Kîrîm Tatarğasîna ya da Kîrîm Tatarğasîndan Látinğege terğúme yapkanlarîñ karşîlaşkan zorlîklarîna bír şáre tapmaktîr. Şalîşma ekí bólímden ibaret. Bírínğí bólím Látinğe-Kîrîm Tatarğa sózlígí, 1298 başlîksóz kapsay. Bízím tílímízíñ zengínlígínden ekínğí bólím Kîrîm Tatarğa-Látinğe sózlígí taa geníştír, 1858 başlîksóz íşíndeliy. Kuş kitaplarînda her kuş óz kuş korantasîna otîrtîlîr. Demek ke bo konîda uzman bolmagan kíşílerge elifbe sîralî bír memba keregír. Bonîñ úşún bo sózlíkní ázírlegende kuş konîsînda uzman bolmaganlarga kolaylîk sawlap yardîm etmek niyetím men tertíplí bír kósterge ayîrdîm. Bo ğolda, ewelkí Kazakşa-Kîrîm Tatarğa sózlígímde de kullangan kurallarîndan ayîrîlmadan, "kuş" sózín aldînda sózí men bírleştíríp yazdîm. Sóz mesela ketenkuşî, sewdakuşî, balkuşî we sayire. Hep bo makulnuñ tesírínde ğañî, ayîrî bír añlam yaratkan ekí sózní bírleştíríp yazdîm, mesela
gúmúşgágáa, terekkakkan, bataklîkkarlîgaşî, deñízdudukuşî we sayire. Bonday etíp, karlîgaşlardan ayîrî bír koranta bolgan bataklîkkarlîgaşnî we dudukuşlardan ayîrî bír koranta bolgan deñízdudukuşnî karlîgaş mad dudukuş kanelerínden ayîrmaga şalîştîm.
5
Kuşlarîñ túrlí-túrlí ózlíklerín de sîzîkşîk man ayîrdîm, mesela ak-mañlaylî-balşîbînğî, kara-tumşuklîkarkîldak, ambar-baykuşî we sayire. Látinğe-Kîrîm Tatarğa bólímínde kuşlarîñ tatarğasî normal sîralî yazdîm, mesela ak-moyînlî-torgay, altîn-tokîmağî, şólzakşasî we sayire. Kîrîm Tatarğa-Látinğe bólímíne kelgende sózlíkní aktarganlarîñ yardîmîna kelíp, sîralama kuşlarîñ ózlíkleríne kóre tuwul da temel añlamîna kóre yapîldî, mesela torgay, ak-moyînlî; tokîmağî, altîn-; zakşasî, şól-; we sayire. Bír kuşuñ ekí ya da ekíden fazla atî bolganî turumlar d karşîma şîktî. Bo turumlar başka tíllerde de rastlana, başka tíllerde kuşuñ fazla atîndan bírísí "bírínğí at" dep ayîrîla. Kîrîm Tatarğasî dokîz milletten tuwgan bír tíl bolganîna mením kóríşím şodîr ke "bírínğí at" ayîrmaga bízím heş hakkîmîz yoktîr çúnkí bonî yapsak óz dokîz atamîzdan sekízín kabletmiy kaytarîp tek bír atamîzga razî bolağakmîz, óz kímlígímízden tek dokîzda bírín kabletíp tokîzda sekízí men razîlaşmayğakmîz . Bonîñ úşún men bír kuşuñ aktarîp tapkan bútún atlarîn bírdiy tutup, ayîrmadan hepísín sîraladîm. Bo fazla atlarnî bírdiy tutkanîm da, Látinğe-Kîrîm Tatarğa kesímínde bír balaban orta nokta man • işaretlep, Kîrîm Tatarğa-Látinğe kesímínde de bír eşañlamlîk man ↔ işaretledím. Sózlígíñ taksiratî mutlak bardîr, onîştan okuwğularîmdan şúndúden affuw ístiyğekmen. Amma bírkaş sene ewel başlagan bo şalîşmama bíryerlerde nokta salmak zorîndaman, başka şalîşmalarîm da bar, onlar da bír soñ bekliy. Mením dawam ózímdiy kuşlardan heşbír bílgísí bolmaganlarga bíraz fayda tiysetmektír.
Taner Murat
6
LÁTINĞE - KÎRÎM TATARĞA ÁLEM-Í TAYYARAT
AVIARIVM LATINO-SCYTHICVM ad scientiam conformatus
7
Acan th is cann abin a Acroceph alu s schoenobaenus Acridothe res tri stis •şe ge rtkíğ í Acroceph alu s aedon aed on •kal în - tu mşu kl îay kabak •kal în - g ág áal î- şîbaw
A
Acroceph alu s ag rico l a •tarl a- ay kab ag î •tarl a- şîbaw î
Acan th is cann abin a •ke te n ku şî •kîn apku şî •ke n dírku şî
Acroceph alu s arun din aceus •bal aban - kamîşay kabag î •bal aban - kamîşşîbaw î
Acan th is fl ammea •şe kíl dek •sîrt- ke te n ku şî
Acroceph alu s du meto ru m •sîrt- kamîş- ay kab ag î •sîrt- kamîş- şîbaw î
Acan th is fl avi rostris •sarî- g ág áal î- şe kíl de k •sarî- g ág áal îke ten ku şî
Acroceph alu s g risel di s •A ğe m- ay kabag î •A ğe m- şîbaw î
Acci pi ter brevipes •kîska- ay akl î- atmağ a •aw - atmağ asî
Acroceph alu s mel an opogo n •mîy îkl î- kamîşay kabag î •mîy îkl î- kamîş- şîbaw î
Acci pi ter gentil is •kó ge rşín - atmağ asî •bal aban - atmağ a •şay l ak Acci pi ter ni sus •to rg ay - atmağ asî •kíşke ne- atmağ a •bo z- do g an •şu n kar
Acroceph alu s paludico l a •sîzîkl î- kamîşay kabag î •su w - ay kabag î •sîzîkl î- kamîş- şîbaw î •su w - şîbaw î
Acridothe res cristatellus •ke ke şl í- şe ge rtkíğ í •Kîtay - şe ge rtkíğ ísí
Acroceph alu s palustris •batakl îk- ay kabag î •batakl îk- şîbaw î
Acridothe res g ing ianus •bo z- şe ge rtkíğ í
Acroceph alu s schoenobaenus
9
Acroceph alu s sci rpaceus Alecto ris chukar •de re - ay kabag î •de re - şîbaw î Acroceph alu s sci rpaceus •kamîş- ay kabag î •kamîş- şîbaw î Acroceph alu s stento reus •Ni l - ay kabag î •Ni l - şîbaw î Actitis hypo leucos •şay îr- pal şîkşîsî Actitis macu l arius •me ne kl í- pal şîkşî Aegi th alo s cau datu s •u zu n - ku y ru kl îbo y kuş Aegol ius fu nereus •şi mal i y - bay ku ş •şîpal ak- ay akl îbay ku ş Aegypius mon achus •tazka ra •kara- k artşag ay Aeth i a cristatell a •ke ke şl í- al ak Aeth i a psi ttacul a •du du ku ş- tu mşu kl îal ak Ag apo rni s person ata •sarî-y akal îsew daku şî •sarî-y akal î- se w da A g apo rni s pull arius •kîzîl -y ú zl í- sew daku şî •kîzîl -y ú zl í- sew da
Ag apo rni s ro seicol li s •g ú l -yú zl í- sew daku şî •g ú l -yú zl í- sew da Agel aiu s phoeniceus •al - kan atl î- karataw u k Aix g ale ri cul ata •Kîtay - añ g îrî Aix sponsa •o rman - añ g îrî Aj aj a aj aj a •pe mbe - kaşîkşî Al aemon al audipes •ke ke şe- bo zto rg ay Al au da arvensis •bal şmîr •bo zto rg ay •tarl a- to rg ay î •ke rge n Al au da gu lgul a •kíşke ne- bo zto rg ay Al au da razae •Razo - bo zto rg ay î Al ca to rda •u stu ral î- al ak •u stu rag ág áa Al cedo atthis •kó k- bal îkşî Al cedo cristata •ke ke şl í- bal îkşî Alecto ri s barbara •be rbe r- kírkíg í •be rbe r- ke kl íg í Alecto ris chukar •kîn al î- kírkík •kîn al î- ke kl ík
10
Alecto ris g raeca An as cy ano ptera Alecto ris g raeca •taş- kírkíg í •taş- ke kl íg í Alecto ris mel anoceph ala •kara- te pe l í- kírkík •arap- kí rkíg í •kara- te pe l í- ke kl ík •arap- ke kl íg í Alecto ris phi lby •kara- mo y în l î- kírkík •kara- mo y în l î- ke kl ík
A mmo perdix g riseogul aris •ku m- kírkíg í •şó l - kírkíg í •ku m- ke kl íg í •şó l - ke kl íg í A mmo perdix heyi •ku m- arap- kírkíg í •ku m- arap- ke kl íg í An aplectes rubriceps •al - başl î- to kîmağ î
Alecto ris ru fa •kîzîl - kírkík •kîzîl - ke kl ík
An as acu ta •kîl ku y ru k- ó rde k •kîl ku y ru k
Al le alle •kíşke ne- al ak
An as ame ri cana •şîj g îru w ğ î-A me ri kaó rdeg í
Alo pochen aegy pticu s •M îsîr- kazî A mandava aman dava •kîrmîz î- mu mg ág áa A mandava subfl ava •sîzîkl î- mu mg ág áa •al tîn - kó kíre kl ímu mg ág áa
An as bah amensi s •ak-y ú zl í- kîl ku y ru kl î-ó rde k •ak-y ú zl í- kîl ku y ru k An as capensis •A fri ka- M u ru n î- ó rde g í An as casarca •pasre n kl í- añ ku t
A mau ro rni s phoenicu ru s •ak- karîn l î- bi y day ak
An as castanea •ke stane re ng í- ó rde k
A mazon aestiva •maw î- mañ l ay l îdu du kuş
An as clype ata •kú re kşí-ó rde k •kú re kşí
A mazone tta brasil iensi s •A mazo n - ó rde g í
An as crecca •kíşke ne- ó rde k
A mmo manes cinctu ru s •kíşke ne- şól bo zto rg ay î
An as crecca caroli nensis •y e şíl - kan atl îA me ri ka-ó rdeg í
A mmo manes dese rti •şó l - bo zto rg ay î
An as cy ano ptera •to l are ng í- ó rde k 11
Tachy baptus ru fi col lis The risti cus caudatus Tch ag ra senegal a •S ene g al -i te l gesí •S ene g al - tag an ag î
T
Te rathopius ecau datu s •ku y ru ksu z- bú rkú t Te rpsi phone vi ri di s •A fri ka- ğ e nne tşîbîn ğ îsî
Tachy baptus ru fi col lis •kíşke ne- dal g îş •kíşke ne- g ag ara
Te trao mlo koiewiczi •Kaw kaz- ka rabaw u rî •Kaw kaz- ku rî
Tachy cineta bi colo r •te re k- karl îg aşî
Te trao tetrix •karab aw u r •ku r
Tachy marpti s melba •dak- su rkarl îg aşî •ak- karîn l îsu rkarl îg aş Tado rn a can a •bo z- başl î- añ ku t Tado rn a fe rru ginea •pasre n kl í- añ ku t Tado rn a radj ah •şah - añ ku t Tado rn a tado rn a •ke stane re ng í- ku şakl îañ ku t Tado rn a tado rnoi des •A w u stral i ye- añ ku tî Tado rn a varieg ata •ğ en ne t- añ ku tî •Ke n ğe- Ze l an t- ăñ ku tî Taenio pyg i a gu ttata •ze bír- şîmşîg î Ta rsi ger cy anu ru s •maw î- ku y ru kl îbú l búl
Te trao u rog allu s •ke me rle k •tarkan •tatar Te traog al lus altaicu altaic u s •A l tay - ul arî Te traog al lus caspius •Kaza r- u l arî Te traog al lus caucasicu s •Kaw kaz- u l arî Te trastes bo nasi a •dak- taw u g î •karîk •bo ztaw u k Te trax tetrax •sîpîrg ağ î •kíşke ne- toy ku şî Th al assarche mel an oph rys •kara- k aşl î- ğ ay ka •kara- k aşl î- al batro s The risti cus cau datus •ó g íz- mo y înl î- ay n ak •A mazo n - ay n ag î 62
Th re skio rni s aeth iopica Tu rdo ides squami ceps •ó g íz- mo y înl î- i bis •A mazo n - i bi sí Th re skio rni s aeth iopica •ve li y - ayn ak •ve li y -i bi s Th re skio rni s spi nicoll is •A w u stral i ye- ay n ag î •A w u stral i ye- i bisí Ti chodro ma mu rari a •ğ arku ş •du w ar- tîrmaşîkku şî Ti nnun culu s al au darius •kó y ke ne k •al aşa- do g an •al aşa- to g an Tme to thy l acu s tenellu s •al tîn - ğ adîrak To ckus n asutu s •bo z- mú y ú zg ág áa •bo z- ó reñ ge ku ş To rgos negevensis •kîrîşîk-y ú zl í- arapkartşag ay î To rgos trachelio to s •kîrîşîk-y ú zl í- A fri kakartşag ay î To xostoma ru fu m •kaw e re n g í-e rkele w ğ í Tring a breviceps •bo z- ku y ru kl î- palşîkşî Tring a ci nerea •sarî- bağ akl î- pal şîkşî Tring a e ry th ro pus •al aşa- kîzîl - bağ akl îpal şîkşî
Tring a fl avi pes •kíşke ne- sarî- bağ akl îpal şîkşî Tring a gl areol a •taw - pal şîkşîsî Tring a hy poleucos •şay îr- pal şîkşîsî Tring a mel ano leuca •bal aban - sarî- bağ akl îpal şîkşî Tring a nebul aria •y e şíl - bağ akl î- pal şîkşî Tring a och ro pus •u zu n - bağ akl î-yeşíl pal şîkşî Tring a semi pal mata •bo z- pal şîkşî Tring a so li tari a •e sme r- pal şîkşî Tring a stagn atil is •batakl îk- pal şîkşîsî Tring a to tanu s •kîzîl - bağ akl î- pal şîkşî Troch ilu s •ko l i bri y •şîbîn ku ş Troglo dy tes trog lody tes •şal îku şî Tu rdo ides alti rostris •I rak- l akîrdag î Tu rdo ides caudaus •sîradan - l akîrd ak Tu rdo ides fu lvu s •sarîğ a- l akîrd ak Tu rdo ides squami ceps •A rap- l akîrdag î 63
Tu rdu s atrogul aris Ty to al ba gu ttata Tu rdu s atrogul aris •kara- mo y în l î- say rak Tu rdu s dissi mil li s •kara- k arîn l î- say rak Tu rdu s i li acu s •kîzîl - kan atl î- say rak Tu rdu s kessle ri •ak- sîrtl î- say rak •Ke ssle r'n íñ- say rag î Tu rdu s men achensis •Ye me n -say rag î
Tu rdu s uni colo r •şal - say rak •Ti cke l l 'n íñ- say rag î Tu rdu s viscivo rus •ó kse o tî- say rag î Tu rnix sy lvati ca •kíşke ne- taw - bó dene sí Ty to al ba gu ttata •amba r- bay ku şî •taska
Tu rdu s me rul a •kara- say rak •karat aw u k Tu rdu s mig rato riu s •A me ri ka- say rakî Tu rdu s n auman ni eunomu s •karağ a- say rak Tu rdu s obscu ru s •ak- kaşl î- say rak Tu rdu s palli dus •bo z- say rak Tu rdu s ph ilo melos •ó tken - say rak Tu rdu s pil aris •tarl a- say r ag î •ardîşku şî •arğ aku şî •arşaku şî •bo zbakkal Tu rdu s ru fico lli s •kîzîl - mo y în l î- say rak Tu rdu s to rquatu s •y akal î- say rak •bo ztaw u k
64
U pupa epo ps Vul tu r mon achus a chus
U U pupa epo ps •ke ke şe •be bi şek U raegin thu s beng alu s •maw î- mu mg ág áa U ragu s sibi ri cus •u zu n - ku y ru kl îku ral ay U ri a aalge •sîradan - al ak U ri a lo mvi a •kal în - g ág áal î- al ak U ro ci ssa e ryth ro rhy nch a •kîzîl - tu mşu kl î- maw îsaw u skan U ro col ius macrou ru s •maw î- e ñ sel í- îşan kuşî
V Vanellus armatus •te mírğ í- tarakay Vanellus g reg r eg ariu s •sú rme l í- tarakay Vanellus in di cus •H i n t- tarakay î •bal aban - tar akay Vanellus leucu rus •ak- ku y ru kl î- tarakay Vanellus spino sus •şîg an akl î- tarakay Vanellus vanellu s •tarak ay Ve rmi vo ra ch ry soptera •al tîn - kan atl î- tîrtîl ğ î Ve rmi vo ra pereg ri na •Te n ne sse - tîrtîl ğ îsî Vul tu r mon achus •tazka ra •kara- k artşag ay
65
Wil soni a can adensis Xenu s cinereus
W Wil soni a can adensis •Kan ada- ó tl e gen í Wil soni a ci trin a •sarî-y ú zl í- ó tlege n Wil soni a pusil l a •ó tle gen takîy al î•Wi l so n 'n îñ- ó tlege ní
X Xanthoceph alu s x an thocephalus •sarî- başl î- kar ataw u k Xe ma sabin i •şatal - ku y ru kl î- şakl ay •S abi n 'n íñ - şakl ay î •şatal - ku y ru kl î- kag ay •S abi n 'n íñ - kag ay î Xenu s cinereus •sarî- bağ akl î- pal şîkşî
66
Zen ai da macrou ra Zo stero ps pal pebrosu s
Z Zen ai da macrou ra •u zu n - ku y ru kl îku rku r Zo notrich i a al bi col li s •ak- mo y în l î- to rg ay Zo notrich i a capensi s •kîzîl -y akal î- to rg ay Zo notrich i a geo rg ian a •batakl îk- to rg ay î Zo notrich i a leuco ph ry s •ak- taj l î- to rg ay Zoo the ra dau ma •al tîn - say rak •Wh i te 'n íñ - say rag î Zoo the ra n aevi a •me mi şi y- say rak Zoo the ra sibi ri ca •S e bír- say rag î Zo stero ps abyssin ica •ak- karîn l î- akkó zl ík Zo stero ps e ryth ropleuru s •ku l an - kan atl îakkó zl ík Zo stero ps j apon icu s •Japo n - akkó zl íg í Zo stero ps pal pebrosu s •şarki y - akkó zl ík
67
KÎRÎM TATARĞA - LÁTINĞE ÁLEM-Í TAYYARAT
AVIARIVM SCYTHICO - LATINVM ad scientiam conformatus
69
akanagî, karkar-/albatros, akak-kekeşlíkekeşlíal ak, an ti kaka -
Synthlibo ramphus antiquus
A
↔ak-şáşlí-alak al ak, du duku şştumşuklî -
Cyclo rrhynchus psittacula Ae thia psittacula akan agî, kar -
Le rwa le rwa ↔kar-keklígí ↔kar-kírkígí
al ak, kal în - g ágáal îî-
Uria lo mvia al ak, kara -
Ce pphus grylle
akan ak
Arbo ro phila atro gularis ↔ak-yúzlí-keklík ↔ak-yúzlí-kírkík akbaba, kîzîl -
Gyps fulvus
al ak, kekeşlí -
Ae thia cristate lla al ak, kíşkene -
Alle alle al ak, mermer -
Brachyramphus marmo r atus
↔kîzîl-ak-baş-kartakay akkó zl íg í, Japon -
Zo ste ro ps japonicus akkó zl ík, ak - karînl î -
Zo ste ro ps abyssinica akkó zl ík, ku lan kanatlî -
Zo ste ro ps e rythro ple urus akkó zl ík, şarkiy -
al ak, sîradan -
Uria aalge al ak, ustu ralî -
Alca to rda ↔usturagágáa al ak, u zun - g ág áal îî-
Brachyramphus pe rdix al akan at
Cardue lis spinus
Zo ste ro ps palpe bro sus
↔kara-başlî-şîmşîk ↔sarîğakuşî
akto rgay
Ple ctro phenax nivalis
al aşîray
Fringilla coe le bs
al ak, ak - şáşl íí-
Synthlibo ramphus antiquus ↔antika-alak
↔ğawrawuk al batros, akak - kekeşl íí-
Dio me de a cauta ↔ak-kekeşlí-ğayka 71
al batros, gezgen - / ardîşku şî al batros, gezgen -
añg îr, sarîsarî - şîjg îruwğ îî-
Dio me de a e xulans ↔gezgen-ğayka
De ndro cygna bicolo r añg îrî, Kîtay -
Aix gale riculata
al b atros, karakara - ay akl îî-
Dio me da nigripes ↔kara-ayaklî-ğayka al batros, karakara - kaşlî -
Thalassarche me lano phrys Dio me de a melano phrys ↔kara-kaşlî-ğayka
añg îrî, o rman -
Aix spo nsa añ kut, bo zz - başlî -
Tado rna cana añ kut, kestanereng ííku şaklî -
Tado rna tado rna
al batros, kral -
Dio me de a e po me pho ra
añ kut, pasren kl íí-
Tado rna fe rrugine a Casarca fe rrugine a Anas casarca
↔kral-ğayka al batros, şal - başl îî-
Dio me de a chlo ro sto ma ↔şal-başlî-ğayka
añ kut, şah -
Tado rna r adjah
al batro s, sarîsarî - mu runl î -
Dio me de a chlo ro rhynco s ↔sarî-murunlî-ğayka
añ kutî, Awu strali ye -
Tado rna tado rno ide s añ kutî, ğennet -
Tado rna varie gata
al bawu r
Erithacus rube cula ↔birebit
↔Kenğe-Zelant-ăñkutî ă ñ kutî, Kenğe - Zel ant -
Tado rna varie gata
al tînkóz
Buce phala clangula ↔altînkóz-órdek al tînkózí, I sl an tt-
↔ğennet-añkutî arating a - du duku şî, kîrmîzî - ğ aşmaklî -
Buce phala islandica ↔Islant-altînkóz-órdegí añg îr, akak - yúzlí şîjg îruwğ îî-
De ndro cygna viduata
Aratinga e rythroge nys arating a - du duku şî, maw î - tajl îî-
Aratinga acuticaudata ardîşku şî
Turdus pilaris
añg îr , kíşkene şîjg îruwğ îî-
↔arğakuşî ↔arşakuşî ↔bozbakkal ↔tarla-sayragî
De ndro cygna javanica
72
arğakuşî/ arğakuşî/aykabagî, sîrtsîrt-kamîşkamîşarğ akuşî
atmağ asî, to rg ay -
Turdus pilaris
Accipite r nisus
↔ardîşkuşî ↔arşakuşî ↔bozbakkal ↔tarla-sayragî
↔boz-dogan ↔kíşkene-atmağa ↔şunkar ay kabag î, Ağem -
Acro ce phalus grise ldis
arşakuşî
Turdus pilaris ↔ardîşkuşî ↔arğakuşî ↔bozbakkal ↔tarla-sayragî
↔Ağem-şîbawî ay kabag î, bal aban kamîş -
Acro ce phalus arundinace us
atmağ a, bal aban -
Accipite r gentilis Astur palumbarius
↔balaban-kamîş-şîbawî ay kabag î, batakl îk -
Acro ce phalus palustris
↔kógerşín-atmağasî ↔şaylak atmağ a, kîskakîska - ay akl îî-
↔bataklîk-şîbawî ay kabag î, dere -
Acro ce phalus schoeno bae nus
Accipite r bre vipe s ↔aw-atmağasî atmağ a, kíşkene -
Accipite r nisus
↔dere-şîbawî ay kabag î, kam îş -
Acro ce phalus scirpaceus
↔boz-dogan ↔şunkar ↔torgay-atmağasî atmağ a, ótken - esme rr-
Me lie rax me tabate s
↔kamîş-şîbawî ay kabag î, mîyîkl î kamîş -
Acro ce phalus me lano pogo n
atmağ asî, aw -
Accipite r bre vipe s ↔kîska-ayaklî-atmağa
↔mîyîklî-kamîş-şîbawî ay kabag î, Nil -
Acro ce phalus stento re us
atmağ asî, kóge rşín -
Accipite r gentilis Astur palumbarius ↔balaban-atmağa ↔şaylak
↔Nil-şîbawî ay kabag î, sîrt - kamîşkamîş -
Acro ce phalus dume to rum
atmağ asî, ótken - G abar -
Micro nisus gabar
↔sîrt-kamîş-şîbawî
73
toyn ag î, kún tuw arar - balşîbîn - / tu rn a toyn ag î, kún tuw arar balşîbîn -
toyn ak, paspas - kuy ru kl îî-
Bute o ve ntralis
Pe rnis ptilo rhynchus ↔kúntuwar-balşîbîn-sarî
↔pas-kuyruklî-sar toyn ak, u zun - bağ aklî -
Bute o rufinus
toyn ag î, Moñ gol -
Bute o he milasius ↔bayîr-sarî ↔bayîr-toynagî ↔Moñgol-sarî
↔kîzîl-sar ↔kîzîl-toynak ↔uzun-bağaklî-sar toyn ak, y aman -
Bute o buteo
toyn ag î, S wainso n 'n îñ -
Bute o swainsoni ↔kîr-sarî ↔kîr-toynagî ↔Swainson'nîñ-sarî
↔sar ↔toynak ↔yaman-sar tukan
Ramphasto s to co
toyn ak
Bute o buteo ↔sar ↔yaman-sar ↔yaman-toynak toyn ak, ak - kó zlí -
tukan , oy al îî - tu mşu kl îî-
Ramphasto s vitellinus tul tokîmağ î, ak kanatlî -
Euple cte s albono tatus
Butastur tee sa ↔ak-kózlí-sar toyn ak, ayn a - kan atl îî-
tul tokîmağ î, ateş mañl ay lî -
Euple cte s diade matus
Bute o lago pus ↔ayna-kanatlî-sar toyn ak, kîzîl -
tul tokîmağ î, kara kanatlî -
Euple cte s ho rde aceus
Bute o rufinus ↔kîzîl-sar ↔uzun-bağaklî-sar ↔uzun-bağaklî-toynak toyn ak, kîzîl kîzî l - kuy ru kl î -
tul tokîmağ î, kîzîl -
Euple cte s o rix tul tokîmağ î, u zun ku y rukl îî-
Bute o jamaice nsis ↔kîzîl-kuyruklî-sar
Euple cte s pro gne tu rn a
Bute o line atus
Grus grus Grus cine re a
↔kîzîl-omîzlî-sar
↔tokîrawun
toyn ak, kîzîl - omîzl îî-
158
turna, akak-/uzunbağak tu rn a, akak -
Grus le uco ge ranus ↔ak-tokîrawun tu rn a, kîzîl - başl îî-
U
Grus antigone ↔kîzîl-başlî-tokîrawun tu rn a, ó tken -
Grus ame ricana ↔ótken-tokîrawun
ul arî, A l tay -
tu rn a, taj lî - bo z -
Bale arica re gulo rum
Te trao gallus altaicus ul arî, Kawkaz -
tu rn a, taj lî - kara -
Te trao gallus caucasicus
Bale arica pavo nina tu rn asî, Kan ada -
ul arî, KazarKazar -
Grus canadensis ↔Kanada-tokîrawunî
Te trao gallus caspius ustu rag ág áa
tu rn asî, kelín -
Anthro po ide s virgo Grus virgo
Alca to rda ↔usturalî-alak u zunbağak
tu rumtay
Himanto pus himanto pus
Aquila chrysae tos ↔altîn-şoñgîr ↔kaya-şoñgîrî ↔kîzîl-başlî-dogan ↔kîzîl-başlî-togan ↔kral-şoñgîr túyekuşî
Struthio came lus ↔dewekuşî túyekuşî, eme -
Dro mice ius no vae ho llandiae ↔eme-dewekuşî
159
úgú le / y apal ak
Y
Ú úgú le
Strix passe rina Glaucidium passe rinum ↔torgay-yapalagî
y apal ag î, atmağ a -
Strix ulula Surnia ulula y apal ag î, Ğ ay îk -
Strix uralensis
úgú le, kîzîlğ aa-
↔uzun-kuyruklî-tawyapalagî
Strix aluco ↔kulaksîz-yapalak
y apal ag î, Hi nt -
Athe na brama ↔alaşa-yapalak y apal ag î, kar -
Bubo scandiacus Nycte a scandiaca ↔ak-yapalak y apal ag î, şól -
Strix butle ri y apal ag î, to rg ay -
Strix passe rina Glaucidium passe rinum ↔úgúle y apal ag î, u zun ku y rukl îî - taw -
Strix uralensis ↔Ğayîk-yapalagî y apal ak
Athe ne no ctua ↔kíşkene-baykuş
160
yapalak, akak-/zakşa, pembepembe-karînlîkarînlî-kókkóky apal ak, ak -
Bubo scandiacus Nycte a scandiaca ↔kar-yapalagî
Z
y apal ak, al aşa -
Athe na brama ↔Hint-yapalagî y apal ak, ku laksîzlaksîz -
Strix aluco ↔kîzîlğa-úgúle
zag an
Gypae tus barbatus
y apal ak, maw - baş -
↔sakallî-kartakay ↔sakaltay
Otus sco ps y apal ak , sakall îî-
zakşa
Strix ne bulo sa
Co rvus co rax ↔ker ↔kuzgî ↔kuzgun
y apal ak, şal - sîzîklî -
Otus bruce i y apal ak, sîzîkl î -
Strix varia
zakşa, kalîn - tumşukl î -
Eurysto mus glaucurus
y apal ak, y akalî -
↔kalîn-tumşuklî-ker ↔kalîn-tumşuklî-kuzgun
Otus bakkamo ena y asto rg ay
zakşa, kîskakîska - kuy ru kl îî-
Calcarius lappo nicus
Co rvus rhipidurus ↔kîska-kuyruklî-ker ↔kîska-kuyruklî-kuzgun
yeşíl baş
Anas platyrhyncho s ↔yeşílbaş-órdek
zakşa, kîzîl -
Co racias nae via
yú pekkuy ru gî, Japon -
↔kîzîl-ker ↔kîzîl-kuzgun
Bo mbycilla japo nica ↔Japon-múyúzbaşî ↔Japon-samîrî
zakşa, kó kk-
Co racias garrulus
yú pekkuy ru gî, sedírsedír -
↔kara-karga ↔kók-ker ↔kók-kuzgun
Bo mbycilla ce dro rum ↔sedír-múyúzbaşî ↔sedír-samîrî yú pekkuy ru k
Bo mbycilla garrulus
zakşa, pembe - karîn lî kók -
Co racias caudata
↔múyúzbaş ↔samîr
↔pembe-karînlî-kók-ker 161
zakşa, tel - ku y ruklî - kó k - / zakşasî, şól ↔pembe-karînlî-kókkuzgun zakşa, tel - ku y ruklî kók -
Co racias abyssinicus ↔tel-kuyruklî-kók-ker ↔tel-kuyruklî-kók-kuzgun zakşa, y akalî -
Co rvus albicollis ↔yakalî-ker ↔yakalî-kuzgun zakşasî, Hin t - kó kk-
Co racias be nghale nsis ↔Hint-kók-kerí ↔Hint-kók-kuzgunî zakşasî, şó l -
Co rvus rufico llis ↔şól-kerí ↔şól-kuzgunî
162
ÍŞÍNDEKÍLER
Aldsóz___________________________________________5 Látinğe Kîrîm-Tatarğa Álem-í Tayyarat___________7 Aviarium Latino-Scythicum ad scientiam conformatus Kîrîm Tatarğa-Látinğe Álem-í Tayyarat__________69 Aviarium Scythico-Latinum ad scientiam conformatus
163
Made in the USA Charleston, SC 29 November 2010