Woord vooraf

Dit boek is een van de resultaten van een vijf jaar durend onderzoeks- en cultureel stimuleringsproject (2017-2022), ‘Traveling Caribbean Heritage’ (tch), met betrekking tot de geschiedenis en hedendaagse praktijk van cultureel erfgoed op Aruba, Bonaire en Curaçao. Dit project is gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (nwo) en gecoördineerd vanuit het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde in Nederland. tch was een samenwerkingsverband van kitlv, Erasmus Universiteit Rotterdam, University of Curaçao, University of Aruba en Stichting FuHiKuBo op Bonaire, samen met een twintigtal erfgoedorganisaties op de drie eilanden en in Nederland. Dit boek kan worden beschouwd als behorend bij de veel grotere tweedelige studie Antilliaans erfgoed - Toen en nu 1 en Antilliaans Erfgoed - Nu en verder 2, onder redactie van Gert Oostindie en Alex van Stipriaan, tevens de tch-projectleiders. Het verscheen in 2021 en telt twintig onderzoeksbijdragen van Antilliaanse en Nederlandse onderzoekers.

Dit boek gaat over het hoedenvlechten op Curaçao. Ook op de andere eilanden zijn strohoeden gemaakt, maar het centrum lag op Curaçao. Mijn belangstelling voor de Curaçaose strohoedencultuur ontstond naar aanleiding van de vele sprekende historische foto’s die ik in de loop der jaren tegenkwam. Daar wilde ik ooit wat mee doen. Vandaar dat dit boek naast tekst, heel veel beeldmateriaal bevat, dat op zichzelf ook weer erfgoed is. Een groot gebrek van koloniale beeldcollecties is dat de afgebeelde lokale personen anoniem blijven, terwijl afgebeelde Europeanen veelal wel bij name worden genoemd. Daarmee lijkt de lokale bevolking vooral decor te blijven van de koloniale onderneming. Door nu juist de ‘gewone’ Curaçaoënaar in dit boek visueel centraal te stellen in de context van een typisch Curaçaos verhaal hoop ik iets van die koloniale anonimiteit te doorbreken en het verhaal toch een zichtbare persoonlijke dimensie te geven. Mochten lezers mensen op foto’s herkennen, geef dit alstublieft door via info@alexvanstipriaan.com.

Ik dank de beheerders van de belangrijkste beeldcollecties op dit gebied, waar ik dankbaar gebruik van heb gemaakt. Met name de Universiteitsbibliotheek Leiden (collectie kitlv), het Nationaal Museum voor Wereldculturen in Amsterdam/Leiden (collectie Tropenmuseum), het Stadsmuseum Tilburg (collectie Fraters van Tilburg), het Nationaal Archief Den Haag (collectie Van de Poll) en het Nationaal Archief Curaçao (collectie Fischer).

Verder gaat mijn dank uit naar Annemieke van der Veen die als studente geschiedenis in 1982 op Curaçao onderzoek deed naar de strohoedennijverheid en daar in 1984 in Leiden op afstudeerde. Ik heb veel gehad aan deze studie die ook vier decennia later nog steeds het enige serieuze onderzoek naar dit onderwerp is. Ook nu nog spreekt zij er met passie over.

Ten slotte wil ik speciale dank uitspreken aan degenen die mij op verschillende manieren bij dit onderzoek hebben geholpen: Alex Wallé, Genara Engelhardt, Rensley Victoria, Max Scriwanek, Petra Robben, Sinaya Wolfert, Bea Moedt, Luc Alofs en Gert Oostindie.