BLOMMEKES

DUIZENDBLAD, EEN KRUIDJE VOOR HET BLOEDEN

Half november, en nog ontluiken bloemen tussen al het herfstgeweld. Madeliefjes, groot kaasjeskruid, boerenwormkruid. In een berm om de hoek schitteren de krijtwitte bloemen van duizendblad, Achillea millefolium, een naam als een gedicht.

CLAUDINE DECOCKER

DE OUDE GRIEKEN

Achillea dankt haar Latijnse naam aan Achilles, de Griekse held van de Trojaanse oorlog. Hij gebruikte het kruid om de wonden van soldaten te verzorgen. De kanten bladeren lijken wel uit duizenden blaadjes te bestaan, vandaar millefolium – letterlijk duizendblad.

VEELZIJDIG KRUIDJE

Het aromatische duizendblad bevat bitterstoffen. Een thee van jonge of gedroogde blaadjes bevordert de spijsvertering. Looistoffen hebben een bloedstelpende werking. De etherische olie in de plant heeft een ontsmettend effect. Vandaar het gebruik van de volksnaam ‘soldatenkruid’ en het Engelse ‘nosebleed’. Toch twee waarschuwingen: het is niet aangewezen om de plant tijdens een zwangerschap te gebruiken. En bij aanraking kunnen de blaadjes allergische reacties veroorzaken.

LIEVER DROOG

Wie eenmaal de fijn geveerde blaadjes van het duizendblad herkent, komt het overal tegen, met de meeste kans op plekjes in volle zon. Verder neemt deze inheemse pionier met weinig genoegen. Tijdens de voorbije gortdroge zomer was de plant in haar element. Verstoorde bodems, droogte, ze kan het allemaal hebben en groeit en bloeit onafgebroken van juni tot de eerste vorst. De streep levendig groene bladeren aan de rand van de stoep tonen hoe dat komt. Diep ingesneden en licht behaard verdampen de blaadjes weinig water. Als een dikke mat spreiden ze zich uit om de wortelstok koel en vochtig te houden. Ook de stengels van de plant zijn dun en onderaan zelden vertakt. Zelfs de bloemen blijken uit vele kleine bloempjes te bestaan. Ze hebben het effect van een schermbloemige, maar dat zijn ze niet. Achillea’s behoren tot de composietenfamilie, net als madeliefjes en asters. Maar hier vertakt de stengel zich bovenaan steeds weer en de vele mini lintbloempjes vormen zo een plateau voor zweefvliegen, wilde bijen en vlinders. Duizendblad wordt zo’n zestig centimeter hoog. Af en toe vind je enkele toefen met roze bloemen.

NEVEN EN NICHTEN

In onze zoektocht naar makkelijke en droogteresistente tuinplanten hebben Achillea’s veel te bieden.

• Achillea filipendula, geel duizendblad, is een veel forsere Aziatische neef en een oude bekende in klassieke tuinborders. • Achillea ptarmica of wilde bertram is ook een wilde soort. De bladeren zijn niet gedeeld zoals bij duizendblad. De plant groeit dan ook bij voorkeur op plaatsen die vochtiger zijn.

• Achillea millefolium wordt als tuinplant sinds jaren veredeld met als resultaat cultivars in vele kleuren van lichtgeel tot terracotta, van lichtroze tot felle zuurstokkleurtjes. Ze dragen namen als ‘Moonshine’, ‘Pretty Belinda’ en

‘Cerise Queen’. Een echte snoepwinkel, ook voor insecten. Het is een ideale weefplant die zich goed aanpast aan buurplanten. De platte bloemschermen bieden een mooi contrast met grassen en aarvormige bloeiwijzen en zorgen voor het natuurlijk effect van een bloemenweide. Zelfs in de winter behoudt de plant haar stevige structuur en naturel. Voor de tuinier is het een zorgeloze plant: met rust laten ligt in haar aard. En in het vroege voorjaar zal ze je duizendvoudig belonen.

↓ Duizendblad (blad) (bloem) © Dirk Desmet