Viinnit Nr. 3/2011, ukiut qulingiluassaat
Portviinni Hedviinni pitsaalluinnartoq
Imigassaq Kulturini arlalinni nassaaq
Normumi uani Nerisassani viinni: Nerisassiatit portviinnimik mamarsaasikkit Portviinni – hedviinni pitsaalluinnartoq
Juullimi nerisassat mamartut portviinnimik mamassuseqarnerulersitat. Qupp. 14
Portviinni silarsuarmi hedviinnit akuinnersaralugulu tusaamasaarnersaraat.
Nutaat
Qupp. 3
Imigassaq – kulturini arlalinni nassaaq
Clubvino.gl-imi viinnit toqqaannarlugit piniarneqarsinnaasut pillugit atuakkit Qupp. 22
Ukiorpassuit matuma siorna imigassap aalakoornartua pilerpoq. Qupp. 10
Siunertaq: Viinnit aviisii ataavartumik saqqummersinneqartarpoq, allaaserisanik, nutaarsiassanik nerisassiornermilu ilitsersuutinik imaqarluni, tassani viinnit amerlanertigut nalinginnaasumik sammisaallutik. Taamatuttaaq viinnit aviisianni www.clubvino.gl-imi nioqqutaasunik paasissutissanik aamma imaqartarpoq. Viinnit aviisiat akeqanngilaq, avatangiisinullu iluaqutaasumik digitalikkut kisimi saqqummersinneqartarluni. Kalaallisut qallunaatullu saqqummersinneqartarpoq, Kalaallillu Nunaanni tamani atuarneqartarluni.
Saqqummersitsisoq: Club Vino | Pilersuisoq A/S, Postboks 50, 3911 Sisimiut. Email: webmarketing@ kni.gl. Nittartagaq: www.clubvino.gl. Aaqqissuisut: Jacqueline Jensen, Kurt Lauritsen. Grafisk-inik suliaqartoq: Benny Reffeldt Otte, www.mediaxperten.com. Nioqqutit: Nioqqutit aviisimi pineqartut www.clubvino.gl-imi pigineqarallartillugit pisiarineqarsinnaapput. Unammisitsineq: Pilersuisup marketingip immikkoortoqarfiani sulisut unammisitsinernut peqataasinnaanngillat. Sillimaffigisassat: Akit allanngorsinnaanerannut naqinnerlutaasinnaasullu sillimaffigeqquneqarput.
Portviinni Hedviinni pitsaalluinnartoq Jacqueline Jensen-imit
Q
angaanerusoq portviinni angutit imigannaaraat, nereqatigeereernermi angutit inersimasut inimut allamut iserlutik imertagaat. Ullumikkut arnanit aamma portviinni imerneqartarpoq, arnat kusernernut erlinnartunut iluarisimaarinnittalernikuupput ilisimaqarfiginnilernikuullutillu. Nunap assingani portviinnit immikkoortoqarfii annertunngillat, aqqali sunniuteqapaluttuuvoq. Portviinnimut viinnissat Portugalip avannaani naatinneqartarput, nunami angallavikkuminaatsumi silaannaalu kissartorujussuarmi. Viinnequtit Dourop kuussuata sineriaani sivinganerni qaarsulinni naajartortarput. Viinninik narsaatinik angujuminaassin-
4 | Viinnit – Nr. 3/2011
naasumiittuni paarsinissaq katersinissarlu imaannaanngitsuuvoq, sumiiffiit ilaat pisuinnarluni anguneqarsinnaasarmata. Portviinnip mamassusiata isertugaataasa ilagaat viinnissap immikkuullarissumik ilisarnaataa, tassa angallavikkuminaattumi naanermini aatsaat saqqummersartoq. Viinnissat katersorneqareeraangata issera nunap ilaani Douromi viinniliorfinnut qappiortikkiartorlugu nassiunneqartarpoq. Portviinnili allami naammassineqartarpoq, tassa Vila Nova da Gaiami, Portugalip illoqarfiit annersaasa tulliani Oportop eqqaani naammassineqartarluni. Taamatut ingerlanneqartuaannarsimavoq ullutsinni tankbiilersuarni assartorneqartarluni, siornatigut prammini viinnip issera qisunnik nappartani assartorneqartarluni. Vila Nova da Gaiami portviinni uninngatinneqartarpoq akoorneqartarlunilu, misis-
Viinnequtit Dourop kuussua sinerlugu sivinganerni naajartortarput Viinnit – Nr. 3/2011 | 5
suisartunillu akuerineqareeraangami hedviinni tunisassiarineqartarput avammullu nassiussuunneqartarlutik. Nioqqusiorneq pitsaanerpaamik ingerlanneqarniarluni sakkortuumik nakkutigineqartarpoq. Taaguut portviinni EU-mit illersugaavoq, tassa imaappoq, hedviinnit Portugalimi nunap ilaani Douromi nioqqusiat kisimik ”port”-imik imaluunniit ”portviinni”-mik taaguuserneqarsinnaapput. Nunap ilaani Douromi viinninik portviinninillu nioqqusiornermi viinnissat 100-it sinnerlugit assigiinngitsut atorneqarsinnaapput, assigiinngitsuli tallimat soqutiginartinneqarnerusatput, tassaallutik: Tinta Barroca, Tinta Cão, Tinta Roriz (=Tempranillo), Touriga Francesa aammalu Touriga Nacional. Portviinniliornermi viinnissaq aappaluttoq tusaamasaanersaasoq tassaavoq Touriga Nacional, naatikkuminaattuuvorli annikittuinnarmillu pissarsiffiusarluni. Viinnimut brandymik akoorisarnerup siullermeertumik uppernarsineqarnera 1678-imi pivoq, illoqarfimmi Lamengomi mattuffimmi akoorineq ingerlanneqartarsimalluni. Taamaalilluni portviinnip pinngoqqaarfiatut taanna ulloritinneqarluni. 6 | Viinnit – Nr. 3/2011
1670-ikkunnili viinnit aappaluttut Englandimut imakkut sivisuumik angallanneqartussat brandymik akuneqartarput. Viinnit aappaluttut immakkut angallanneqarnerini ajortinnginnerunissaat siunertaalluni brandy-mik akuneqartarput, taamanilu viinnit ullutsinnut sanilliullugit pitsaassusaat allaanerupput. Portviinnit akiinit erserpoq qanoq suliaalluartigisartut. Silarsuarmi viinnini pitsaasuni portviinni ilaavoq. Portviinnit ukiumi nioqqusiornermi pitsaanerpaat viinnequtinit pisoqaanerusunit viinnissanit nioqqusiarineqartarput. Annikinnerusumik pissarsiffiusarput, paarinissaanullu katersornissaanullu annertunerusumik suliarineqartarlutik. Portviinnit ukiumi nioqqusiat pitsaanerpaat annikitsunngorlugit nioqqusiarineqartarput, soorlu Tawny Porti pisoqaaneq. Ruby Porti viinnequtinit nutaanerusunit viinnissanik nioqqusiarineqartarput. Portviinnimik uninngatitsineq akikitsuunngilaq, nappartanimmi immikkut paarsisoqartariaqarnera inersuillu uninngatitsiviit immikkuullarissut immikkut kissassuseqartariaqartut akikinngimmata.
Portviinni qaqugukkut imerneqartarpa? Ullup naajartulernerani portviinni iluarusuutissaavoq. Nereqatigeereernermi portviinni immiartorfimmut pitsassuuvoq, aammalu ukiumi taarseruttorfiani ualikkut ilorrisimaarutissatut piukkunnarluinnartuulluni, kaffisoreernerup imaluunniit
kingulerartoreernerut kingorna. Portviinni nerisassianut aalajangersimasunut pisariaqartitsinngilaq, arlalippassuarnulli piukkunnartuulluni: Tawny kransekaagilu tulluartupilussuupput, sukkulaamik ki nguleqqiusiamut imaluunniit kaagiliamut
portviinni mamarluinnartuuvoq, portviinni aappaluttoq sunaluunniit aammalumi tawny sunaluunniit piukkunartuuvoq, aammalu sukkulaatinik tamulugassat suulluunniit tulluartupilussuupput.
Sassaalliunneqarnissaa: Portviinni viinnisorfinnut imartusuunut sassaalliutigalugu pitsaanerpaavoq. Taamaattumik aappaluttunik viinni sor finni sassaalliutiginissaa innersuus sutigineqartarpoq viinnisorfillu qiteqqutiinnarlugu immerneqassalluni. Taamaalilluni hedviinni silaannanissaaq mamassusiilu tamarmik malunnalissallutik. Vintage Porti sassaalliutiginnginnerani akunnerit marlussuit sioqqullugu karaffelimut kuineqaqqaartariaqarpoq. Portviinnit allat allamut kueqqaarnagit imerneqariaannaapput.
sallaatsunnguamik kuineqartariaqarpoq, ullorlu ataaseq sioqqullugu puiaasaq napatinneqarsimassaaq.
imerneqartariaqarnera ilumuunngilaq, puiaasaq ullualunnguit ammareernerata kingorna mamassusiata allanngornera annikittuaraararsuuvoq. Seernarnerulersutut issinnaasarpoq, tamannali soqutaanngilaq.
Vintage portviinnini pisoqaanerusuni kinnganeqartuaannarpoq. Portviinnillu karaffelimut kuineqarnerani akulikitsunik putulimmik nakkartitsiveqarnissaq innersuussutigineqarpoq, nakkartitsivinni kaffinut nakkartitsivik atorneqartassanngilluinnarpoq, kaffinummi nakkartitsiviit mamassusiiaasarmata. Nylonstrømpit nakkartitsivittut piukkunnarluinnartuupput. Vintage portviinnit karaffelimut
Kissassusissaq pitsaanerpaaq: Portviinninik Rubynik, Tawnynik LBV-nillu sassaalliinermi kissassusissaq pitsaanerpaaq 18-20 gradiuvoq. Vintage, Colheita Tawny pisoqaaneq 20-21 gradit missaaniitillugu pitsaanerpaavoq. Vintage portviinnit minnerpaamik ukiuni tallimat qulillu akornanni pisoqaatigitillugit imerneqartariaqarput. LBV nioqqutigineqaliinnartoq imerneqarsinnaavoq uninngatinneqarnerminilu pitsaanerulernaviarani. Tamanna aamma Rubymut, Tawnymut Tawnymullu ukiulinnut atuuppoq. Piusinnaanera: Vintage Port puiaasaq ammarneqarnerminiit sapaatip akunnera ataatsip missaani piusinnaavoq. Oqaluttuaq puiaasap ammarneqarnerminiit piusinnaannginneranut peqqutaalluni nal. ak. 24-t iluanni
Ruby Port, LBV aammalu Tawny Port ammariikkat qaammat ataaseq missiliorlugu piusinnaapput, aatsaalli matulluarneqarunik taartumilu nillataartumilu toqqorsimatinneqarunik. Portviinni qerinnartumi uninngatinneqanngisaannassaaq Vintage-tulli, Colheita-tulli aammalu Tawny pisoqaasutuulli nakkartinneqarnikuunnginnami imaluunnit annikittuinnarmik nakkartinneqarnikuulluni. Portviinni sivisuumik uninngatitassatut piukkunnarluinnarpoq. Taamaattumik portviinni +5-+12 gradit akornanniittumi toqqorsimatinneqartariaqarpoq. Gradinik marlussunnik nikeraannarsinnaanera inassutigineqarpoq.
Portviinninik naleqqiussineq
Ruby Port
Ukiut 2-3 missaanni nappartani uninngatinneqartarpoq. Nappartarsuarniit imerneqariaannanngorluni maqinneqartarpoq.
Aappaluttoq taartuuvoq.
Tawny Port
Nappartani mikinerusuni ukiut 2-3 missaanni uninngatinneqartarpoq. Nappartani 500 liiteriniit 700 liiterisut imartutigisunit imerneqariaannanngorluni maqinneqartarpoq.
Qalipaataa kuultiusaavoq kajualaarlunilu, aappilasoqarpaluttarporlu.
Tawny pisoqaq
Ukiuni 10-nik, 20-nik, 30-nik 40-nilluunniit pisoqaatigisutut nalunaarsorneqartuaannarpoq. Viinnip akoornerata ukiumi nioqqusiarineqarnerisut agguaqatigiinneqarpoq.
Qalipaataa qalequtissiatulli aappilatigaaq kajualaarlunilu.
Colheita
Portviinni nappartani mikisuni minnerpaamik ukiuni arfineqmarlunni uninngatitaavoq, viinnissallu ukiumi naatitani kisimi nioqqusiaalluni, soorlu allagartaani takuneqarsinnaasoq
Qalequtissiatut aappilavoq kajualaarlunilu
Late Bottled Vintage
Ukiuni 4-6-ini nappartani uninngatitaavoq. Nakkartitsivikkut imerneqariaannanngorlugu maqinneqartarpoq. Viinnissanik ukiumi naatitani kisimi nioqqusiaalluni, soorlu allagartaani takuneqarsinnaasoq.
SolbĂŚrsaftitut taartutulli qalipaateqarpoq.
Vintage Port
Ukiuni marlunni uninngatinneqartarpoq. Puiaasani ukiut tallimat 50-illu akornanni uninngatinneqartarpoq. Portviinnit pitsaanersaraat. Taamaallaat ukiuni viinnissanik pitsassuarnik katersiffiulluarsimasuni nioqqutissiarineqartarpoq.
Nutaajunermini hyldebĂŚrsaftitulli taartigaaq. Uninngatinnerata sivitsoriartornerani qaammariartortarpoq naggataagullu qalequtissiatut aappilatigilersarluni.
Imigassaq – kulturini arlalinni nassaaq Jacqueline Jensen-imit
10 | Viinnit – Nr. 3/2011
P
ortviinni imigassamik akuneqarsimanngikkaluaruni nassaarineqarsimassanngikkaluarpoq. Imigassap oqaluttuassartaa qangaaniilli pivoq. Ukiuni akullerni musliimit kemikerit pikkorissut peqqutaallutik aammalu mattuttut kristumiut tuluillu niuertut ukiut 700-t kingorna peqqutaallutik ullumikkut portviinni mamarsaatigisinnaavarput. Imigassamik nassaarneq Kangianit Qiterlermit Europami nunanut assigiinngitsunut ingerlaarsimavoq ullutsinnullu imigassartornermik kulturimut nutaamut tapersiillutik. Portviinnip pinngornera 1700-kkut aallartinnerani England Portugalilu viinnimik eqqussinissamut immikkut isumaqatigiissusiorput annikitsumik akitsuu sersullugu. Siusinnerusukkut franskit viinnii Englandimi nuannarineqartupilussuupput, Englandili Frankrigimut sorsunnissamik
na-lunaarpoq, kinguneraalu franskit viinnii Englandimut eqqunneqarsinnaajunnaarnerannik. Portugalillu avannarpasissuaniit viinninik nioqquteqarnnerusoqalerpoq, umiarsuillu illoqarfimmiit Oportomit Londoniliartuaannalerput. Viinni aappaluttoq nappartani angisuuni qisuusuni assartorneqartarpoq, assartorneqarnerali ima sivi su tigisarpoq umiarsuaq apuukkaangat viinni ajortissimasarluni. Viinni sivisuumik piusinnaaqqullugu assigiinngitsunik misilit taasoqarpoq, iluatsinngitsumilli. Ilaanni viin ninik nioqquteqartoq isumassarsivoq nappartarsuarni viinni sivisunerusumik piusinnaaqqullugu brandymik akulaarlugu. Periuseq taanna Spaniami ilikkarsimavaa Spaniamiut brandynik nioqqusiortuummata viinninullu akuleruttarlugit. Portugalimit viinnit kimittornikut mamarineqarlualerput, tamannalu pitsanngorsaataavoq, tuluimmi imigarillualerpaat. Viinnit – Nr. 3/2011 | 11
Londonimi nappartaq viinnimik imalik toqqorsivimmi puigorneqarsimavoq, nas saarineqarmallu paasineqarpoq viinni ineriartorluarsimasoq. Taamaalilluni portviinni pinngorpoq. Ukiuaaluit ingerlanerani nioqqusiorneq aallartinneqarpoq, nioqqusiornermi maleruagassat aammalu pitsaassutsip nakkutigineqarnissaat pilersinneqarput, tamakkulu ullutsinnut suli atuullutik. Imigassaq sivisuumik ineriartortoq Oqaaseq ”alkohol” (imigassaq) Arabiamiusuuvoq. Imigassamik nassaarneq nioqqusiornerlu pingasunik killiffeqarluni ineriartorpoq 700-kkunni 800-kkunnilu aallartittoq. Kangiani Qiterlermi, Iranimi Irakimilu, nassaarineqarpoq. Sivisuumik oqaluattuarineqarsinnaavoq, aanali naalisarnera. Ukiut tuusintit marlussuit siornatigulli aallartitsinikkut akuiaaneq Egyptenimi Grækenlandimilu ilisimaneqarpoq, periuserli pissuseqqaamisut ittuuvoq, inerneri pitsaavallaaratik aammalu ilitsersuutit tammarnikuullutik. 700-kkunni Arabiamiut Spania Italiallu kujataa tiguarpaat ilisimasatillu ingerla12 | Viinnit – Nr. 3/2011
teqqillugit. Musliimit matematikkimik, astronomiimik, kemiimik nakorsaatinillu ilisimasaat tuluit ilinniarfissuini ilinniartitsissutaalerput. Piffissami tassani kemikereq musliimi, Jabir Ibn Hayyan, Irakimi inuuvoq kuultinik atortussiassanillu piiaanissamut periusissanik nassaarsiortuulluni. Pikkorissorsuuvoq, ullutsinnilu kemiimut industriimik suliaqarnitsinni sakkut periusillu nassaarisimasai atorneqartarput. Ilaatigut imigassamik pisariunngitsumik, isumannaatsumik pitsaasumillu nioqqusiornissamik nassaartuuvoq. Jabirip nassaaraa viinni uunnatsillugu aalaq ikummariaannaasoq pilertartoq, tassa imigassaq. Siullermik isumaqarsimagaluarpoq atorfissaqan ngitsoq, misissugassaqqittuutippaali. Jabir ilisimatusarnikkut assigiinngitsutigut misileraavoq, nassaaminillu issusuumik atuakkiorluni. Perseriugaluarpoq (Iranimiu), atuakkianili Arabiamiusut allappai siaruaalluarneroqqullugit. Kemikerit allat marluk musliimiusut, al-Kindi aammalu al-Razi, imigassap imaluunniit ethanbolimik aamma taaneqartartumik, aalartitsilluni akuiaanermik
ingerlatitseqqipput. Assigiinngitsutigut atorneqarsinnaaneranik misilittaapput, al-Razillu nakorsaatitut atorneqarsinnaasunngortippaa. Ilisimatuutut misissuinerat aamma Arabiamiusut allattoqqissaarneqarput. Ilisimasat Europami arriitsunnguamik siaruartorput, siullermik latinisut nutserneqariarlutik kingusinnerusukkut oqaatsinut atorneqartunut nutserneqarput. Taama nikkut mattuttut kristumiuusut Europami mattuffinni napparsimmavinnik pilersitsitsipput. Ilisimatusarluni misissuinernik annertuunik, naasunik naatitsinernik nakorsaatinillu viinninillu nioqqusiornermik ingerlatsisuupput. 1400-kkunni ”toqu qernertup” – Europami nappaassuup – nalaani imigassamik aalartitsilluni akuiaaneq atuinerlu nalinginnaalerpoq. Imigassaq naasulerlugu nakorsaatitut atorneqarpoq, naak ajorunnaarsitsinngikkaluartoq, imerneqareernermini arlalinnik qiimmaallatitsivoq. Ukiorpassuit ingerlaneranni mattuttut Europami imigassamik nioqqusiornermik ingerlatsisuupput, arlallillu kaffisuutinik brændeviinninillu ilisimaneqarluartunik nassaartuullutik.
Jabir Ibn Hayyan
al-Razi
Imigassamik akuiaaneq Imigassaq aalartillugu akuiarlugu nioq qusiarineqartarpoq, tassa imaappoq, naasut qalaartitat aalaat imigassan ngortarluni. Kolpit ruujorillu atorlugit qalaartitsinermi aalat pinngortut nillorsernerisigut isugutanngortinne qartarput. Aalartillugit akuiaanerit arlaleriarluni ingerlanneqartarpoq, taamaalilluni mingoqannginnerpaaq pis sarsiarineqartarluni. Karrit, paarnat, viinnissat qalipaat kigutilerlugit allar passuillu atorlugit aalartillugit akiuar nerisigut, imigassanik assigiinngitsunik nioqqusiortoqartarpoq.
al-Kindi
Viinnit – Nr. 3/2011 | 13
Nerisassiatit
portviinnimik
mamarsaasikkit Jacqueline Jensen-imit
Portviinnit assigiinngitsorpassuupput, paarnatullu tungusunnimmat ukiuunerani nerisassianut arlalinnut akuutissatut atorneqarnissaanut piukkunnartuuvoq. Ingasaannagu atorlugu nerisassianut mamarsaasiunneqarsinnaavoq, imaluunniit miseqqamut mamassuseqarnerulersitsissutaasinnaavoq. Akoorillunilu nerisassiornermi portviinni akugalugu mamarluinnartunngortitsisarpoq.
14 | Viinnit – Nr. 3/2011
NERISASSIANI VIINNI
Juullimi nerisassianut portviinnimik atuinissamut siunnersuutit Qeerlutuup kissarsuummi siaasarnerani qajua bradepandemiittoq portviinnimik aappaluttumik 1 dl-imik akuguk. Pisarnittut miseqqiorit. Paarnarsuit qernertut portviinnimi unnuisikkit. Paarnarsuit qernertut kinisimariikkat iipilillu qeerlutuumut taratseriikkamut qasilitsuleriikkamullu immiutikkit. Pisarnertut kissarsuummi siaanneqassaaq. Puulukiminermut bradepandekkut siatamut portviinni aappaluttoq ½ dl kuiguk qalaaqatigitillugulu. Pisarnertut miseqqiorit.
Inersimasunut kirsebærimik miseqqianut kissalaartumut nillertumulluunniit: miseqqiamut portviinni alussaatinik marlunnik akuguk, portviinnisunnera malunnalaaginnassaaq. Portviinni alussaat ataaseq rødkålimut mamarsaataasupilussuusarpoq. Igamut portviinnimininnguaq akulerutiguk rødkålilu kissalluarlugu, qalaatilaannguarneqassaaq sassaalliutigineqarlunilu. Æbleflæsk: portviinni aappaluttoq alussaatip affaa iipilinik uanitsunillu siatsivigisamut akulerutiguk qalaartilaalaarlugulu. Viinnit – Nr. 3/2011 | 15
NERISASSIANI VIINNI
Portviinnimik igaaq Igaassaq pillugu Igaavit miseraa portviinnimininnguamik akuguk mamarluinnartunngortillugillu. Neqimik kajortitsilluarneq miseqqamut mamaqutaallunilu qalipaateqarnerulersitsisarpoq taamaalilluni miseqqap akussaanik akuneqartariaqarani. Naatsiiat rødkålillu illorineqarsinnaapput. Iggisissatut siunnersuutit Viinni aappaluttoq imaqarluarpaluttoq, aammalu nappartarsunninngitsoq iggisigissallugu piukkunnarluinnartuuvoq. Merlot-imik akusaasinnaavoq, Italiamiut viinniutaat aappaluttuusinnaavoq imaluunniit viinni aappaluttoq viinnissamik Granache-mik sanaajusinnaalluni. Viinnit aappaluttut viinnissamik Shiraz-imik imaluunniit Shiraz-imik akuukkanut, soorlu Frankrigemiit Rhône-meersut Australiameersullu piukkunnarluinnartuupput.
16 | Viinnit – Nr. 3/2011
Nerisassiarinera Igami siatsiviusumi angisuumi neqeeqqat puulukiminernik kipparissunngorlugit aggukkanik ilallugit punnermi kissalaartumi kajortilluarneqassapput. Minutsit 15-20-t missaani sivisussuseqassaaq. Uanitsut hvidløgillu aggorluakkat akulerunneqassapput. Laurbærbladit, salviet nellikellu marluk akulerunneqassapput. Portviinnimik bouillonimillu immerneqassapput minutsinilu 45-ni qalaarusaartinneqarlutik. Taratsunik qasilitsunillu mamarsaaserneqassapput. Bouilloni ingasaannagu taratserneqassaaq. Iga matullugu neqi minutsini 15-ini qalaartinneqassaaq. Igaat matullugit minutsit 7590 missaanni qalaarusaartinneqassapput,
neqip qanoq aqitsiginera apeqqutaalluni. Akunneq ataaseq qaangiuppat neqip aqilisimanersoq misissorneqassaaq. Punneq qajuusallu annertoqatigiit skålimut ammalortuliarineqarlutik akulerunneqassapput. Kissarsuummi plade igamut atorneqartoq, qalaarunnaarsitillugu sakkukillineqassaaq. Igami qajumut qajuusaq ammalorsagaq aalatiitigalugu aatsinneqassaaq. Kissarsuut sakkortusinneqassaaq, miserarlu minutsini 5-10-ni sakkukittunnguamik qalaartinneqassalluni. Arlaannik amigaateqarnersoq ooqattaarneqassaaq
Akussat
(inunnut sisamanut) 800 gram neqi kipparissuaranngorlugu aggugaq (nersussuaq, tuttu, umimmak assigisaaluunniit) Puulukimerngit kilitat marluk, kipparissuaranngorlugit aggukkat 40 gram punneq Skalotteløgit 4 imal. uanitsut nalinginnaasut 2 Hvidløgip immikkoortui marluk LaurbÌrbladit 3 Salvie alussaateeraq 1 Nelliket 2 2 dl portviinni aappaluttoq 4 dl bouillon Taratsut Qasilitsut qernertut Punneq alussaatit 3 miss. (inip kissassusaatut kissassusillit) Qajuusat alussaatit 3 miss.
Akussat
(inunnut 4-5-inut) 500 gram tuttup, umimmaap timmialluunniit neqaa aserortigaq 400 gram puulukip neqaa aserortigaq Alussaatit 3-4 rugmel (manissillugit uuttukkat) ½ dl imeq ½ dl portviinni aappaluttoq 2 manniit 1 uanitsoq angisooq aserorterluagaq Taratsut Qasilitsut qernertut Alussaateeraq 1 rosmarinit panertut Aammalu: 6-8 baconit kilitat 6 laurbærbladit 40 g bradepandemut punneq Qajua: 6 dl hønsebouillon, kissalaartoq 1 dl portviinni aappaluttoq Aammalu: Alussaat 1 miss. maizena Alussaat 1 imeq nillertoq Taratsut Qasilitsut qernertut
NERISASSIANI VIINNI
Forloren hare
portviinnimik miseqqiami
Igaassaq pillugu Neqi aserortigaq qajualu portviinnimik akuneqaraangami nujuartarsunnilertarput neqip illorisallu mamassusaat sak kortunerulertarlutik. Qaqorteqqasunik uutanik rosenkålimillu uutamik illulerlugu sassaalliutigineqassaaq. Viinnit aappaluttut imartorpalaalaartut, paarnarsunnittut annikittumillu garvesyreqartut tamarmik piukkunnarluinnartuupput. Nerisassiarinera Neqit aserortikkat rugmelinik, imermik, portviinnimik manninnillu marlunnik akullugit aalatikkit. Uanitsut aserorterluakkat akulerutikkit, taratsunik, qasilitsunik aserorterlaanik aammalu rosmarininik panertunik akullugit. Neqi aserortigaq kinerpallaaranilu imerpalavallaassanngilaq. Neqi aserortigaq qallerneqassaaq, nillataartitsivimmilu akunnerup missaa uninngatinneqassalluni.
Neqi aserortigaq ”qaqortuliatut” takisuutut ilusilerneqassaaq. Neqi baconinik qaller-neqassaaq. Qaavanut laurbærbladit pinnersaatigineqassapput. Bradepande taneriarlugu neqi ilineqassaaq. Bradepandep sinaatungaasigut silaannaqassaaq. Taamaalilluni kingusinnerusukkut qajuanut inissaqassaaq. Kissarsuummut 200 gradimik kissariikkamut neqi alliup tullianut inissillugu, minutsini 25-ni qalatsinneqassaaq. Kissarsuutip kissassusaa 180 gradimut ap-partinneqassaaq, minutsinilu 25-ni naammatsinnissaata tungaanut qalaarusaartinneqassalluni. Hønsebouillonimik portviinnimillu bradepande immerneqassaaq immerneqareerunilu 180 gradimi minutsini 20-ni qalaateqqinneqassalluni.
Kissarsuut qaminneqassaaq. Qajua bradepandemiittoq igaaqqamut kuineqassaaq. Miseqqap suliarinerani, neqi uninngatinneqassaaq kissarsuutip matua ammarlugu. Miseraq: Maizena imerlu nillertoq tiitorfimmi akulerunneqassapput qajuanullu qalaartinneqartussaanngitsumut aalaterunneqassalluni. Qajua aalatiitigalugu arriitsunnguamik qalatikkiartorneqassaaq. Qimanneqassanngilaq. Qajua minutsialunnguani aalatiitigalugu qalaalaannguartinneqassaaq taratsunik qasilittunillu mamarsaaserneqallattaalluni. Laurbærbladit neqimit peerneqassapput, neqilu fadimut kitserneqassalluni, miseraq allallu illussat sanileriissillugit sassaalliutigineqassaaq
Viinnit – Nr. 3/2011 | 19
NERISASSIANI VIINNI
Saarullik tarajorlugu panertitaq uanitsuligaq viinniligarlu
Igaassaq pillugu Kissarsuutikkut aalisakkamik nerisassiaq kimittooq portviinnip pilerfianit Portugalimeersoq, ileqquusorlu malillugu viinnimik aappaluttumik iggiserneqartarpoq. Iggisissatut siunnersuutit Viinni qaamasoq piukkunnartuunngi laq, viinnili aappaluttoq kimittooq paar narsunnittorlu 16-17 gradimik kissassusilik aalisakkamik nerisassiamut piukkunnarluinnartuuvoq. Viinni nutaarsunnittuussaaq, garvesyreqarpianngitsoq nappartarsunninngitsorlu. Portugalimit, Spaniamit, Italiamit Chilemilluunniit viinni aappaluttoq akuutissarsunnilaartoq piukkunnarluinnartuuvoq. Nerisassiaq qaamasumik syreqarluartumik viinnilerlugu bouillonilerlugulu nerisassiarineqassaaq. Portviinni qaamasoq aamma atorneqarsinnaavoq, mamassusia nerumaarnerulissaaq akuutissarsunninnerulaalerlunilu.
20 | Viinnit – Nr. 3/2011
Nerisassiarinera Saarullik tarajorlugu panertitaq imermi nillertumi tarajuiarlugu unnuisinneqassaaq. Imeq iginneqassaaq.
neqassaaq. Aalisakkamut bouillonimullu taratsut mianersuunneqassapput.
Naatsiiat persillerodilu qalipaajarneqassapput. Mikisunngorlugit aggorneqassapput. Aqilinissaasa tungaanut taratsernagit laurbærbladimilli ataatsimik akullugit qalaartinneqassapput.
Fadi kissarsuummiissinnaasoq uuliamik taninneqassaaq. Saarullimmik tarajorlugu panertitamik naatsiianillu akulerussaq fadimut ikineqassaaq. Raspinik nakkalaffigineqassaaq uuliaminermillu kuserarneqalaarluni, laurbærbladit tallimat sinneruttut qaavanut pinnersaasiunneqassapput.
Laurbærbladi iginneqassaaq. Naatsiiat persillerodilu aseqqorluttunngortinneqassapput, uanitsut kitsikkat, hvidløgit aserorterluakkat saarulliillu tarajorlugit panertitat immikkoortiterluakkat akulerunneqassapput. Tomaatit panertut mikisunnguanngorlugit aggorneqassapput, naatsiianullu timianit salviellu akulerunneqassallutik. Mannik ilivitsoq akulerunneqassaaq, viinnimillu qaamasumik annikitsumik bouillonimillu kissalaartumik sallaatsumik akuneqassalluni. Qajoq annikitsukkaarlugu akulerunneqassaaq. Imerpalalaannguassaaq imerpalarujussuaranili. Taratsilaarlugu qasilitsunillu qaamasunik muskatinillu aserortikkanik mamarsaaser-
Kissarsuummi 200 gradimik kissatseriikkamut fadi alliup tullianut ikkunneqassaaq minutsinilu 20-ni qalaartinneqarluni. Sassaalliutiginnginnerani kissarsuutip matua ammarlugu minutsini tallimani uninngatinneqassaaq. Siunnersuut: Saarullimmut tarajorlugu panertitamut qeeraq imaluunniit qaleralik taarsiunneqarsinnaavoq. Taarserneqassagunilu aalisagaq nerisassiarinnginnerani taratsuni aseqqorluttuni akunnerup affaani uninngatinneqassaaq salinneqarlunilu.
Akussat
(inunnut 4-nut) 400 gram saarullik tarajorlugu panertitaq 5 naatsiiat kissarsuutikkut uutassat 1 persillerodi 6 laurbÌrbladet 3 uanitsut Hvidløgip immikkoortui tallimat 4 timianip kanaartai Alussaateeraq 1 salvie panertut Tomaatit panertitat 6-8 (igalaaminermi pissarsiassaapput) 1 mannik angisooq 2 dl viinni qaamasoq sukkuisattoq (imal. portviinni qaamasoq sukkuisattoq) 3 dl miss. bouillon kimikittoq (kukkukooq imaluunniit nersussuaaraq) Taratsut annikittunnguit Qasilitsut qaqortut Muskatit aserortikkat Alussaatit 3-4 raspi Alussaatit 5-6 olivenolie
Nutaat Rødviinnit – Afrika Kujallermeersut Ukiut 375-it matuma siorna viinniliorfik Bellingham Afrika Kujallermi provinsimii Cape-imi tunngavilerneqarpoq. Viinniliorfiup viinninik pitsanngorsaanera nunap ilaanut tamarmut malunnaateqarpoq, assigiinngitsorpassuartigullu maligassiuisimapput. Bellingham-ip viinnia Shiraz siullermeertumik 1957-imi tuniniagaalerpoq.
Bellingham Merlot 2005 Viinni aligutut aappaluttutut qalipaati lik paarnarsunnittuuvoq ilaatigut kirsebæri sunniallattarlunilu blommesunniallattar toq kingorniinnaagullu nappartarsunni laartartoq. Viinni aappaluttoq imerneqariaannaq mamaqarluarpoq, neqinut akoorluakkanut, savaaqqanut, puulukiminernut qeerlutuunullu siatanut nersussuarmullu qangatut siatamut piukkunnarluinnartoq. Sipaakkit kr. 58,-
Pingasut kr. 449,Bellingham Cabernet Sauvignon 2004 Viinni aappaluttoq taartoq paarnarsunnippoq, viinnimullu mamarsaataalluartumik solbærmarmeladesunniallattarpoq peberfrugtitullu qorsuttut mamaqalaartarluni. Viinni pitsaalluinnartuuvoq, kingorniinnaagullu garvesyresunniallattarlunilu nappartarsunnilaartarpoq. Qeerlutuunut, nerlernut, puulukiminernut siatanut aammalu nujuartanut piukkunnarluinnartoq. Sipaakkit kr. 58,-
Pingasut kr. 449,22 | Viinnit – Nr. 3/2011
Bellingham Shiraz 2004 Viinni aappaluttoq taartoq paarnarsunnittuuvoq, paarnanik qernertunik, tupamik qasilitsunillu qaamasunik akoqarpaluttoq. Kingorniinnaagut nappartarsunnillunilu vaniljesunnillunilu mandelitut sikatatut mamaqalaartarpoq. Nerisassianut akoorluakkanut – soorlu savaaqqamik, tuttumik, umimmammik, timmissanik nujuartanik, neqinik pujuukkanik qeerlutuunilluunniit nerisassianut naasunik akoorluakkanut – mamaqarluartumillu miseralinnut piukkunnartoq. Sipaakkit kr. 58,-
Pingasut kr. 449,-
Viinnit – Nr. 3/2011 | 23
Rødviinnit – Californiameersut Robert Mondavi USA-mi viinniliortartut tusaamasaanersaraat. Viinniliorfimmik pilersitsisoq qanittukkut toqusoq, Amerikami pitsassuarnik viinniliornermi maligassiuisuullunilu siuttuusunasoq, viinniliorfimmut atsiussaavoq. Private Collection-imik taaguusikkat viinnissanit Californiap sineriaani, Coastal Regionimik taaneqartartumi, viinneqarfinneersunit viinniliaapput. Viinnissat sapinngisamik kingusissukkut katersorneqartarput viinniliat paarnarsunninnerullutillu kimittuneruniassammata.
Robert Mondavi – Private Collection Cabernet Sauvignon 2004
Robert Mondavi – Private Collection Zinfandel 2003
Robert Mondavi – Private Collection Pinot Noir 2006
Rødviinni sukkuisattoq kirsebæritut qernertutut mamassuseqarlunilu naasorsunniallattartoq naggataatigullu qasilitsorsunniallartartoq. Peberbøffinut, qeerlutuunut, nerlernut, nersussuarnut tuttunulluunniit siatanut kimittuumik miseralinnut immussuarnullu uninngatitanut iggisigissallugu piukkunnarluinnartoq.
Rødviinni uninngatittariaqanngitsoq imeruernartorlu kigutaarnarsunnillunilu brombærisunnillunilu hindbærisunnitsoq kingorniinnaatigullu qasilitsorsunnilaartoq. Neqinik nerisassianut kimikittunut, frikadellenut, puulukiminernut, pastanik nerisassianut salaatinullu neqilinnut iggisigissallugu piukkunnarluinnartoq.
Viinni aappaluttoq torrattoq kimittulaannguartoq, paarnarsunnilaannguartoq naggataatillugu hindbærisunnillunilu qasilitsorsunnitsoq. Kapisilinnut siatanut, aalisakkanik suppilianut kimittuunut, timmissanullu siatanut immannguaannaq akuukkanut iggisigissallugu piukkunnarluinnartoq.
Sipaakkit kr. 68,-
Sipaakkit kr. 68,-
Sipaakkit kr. 68,-
Pingasut kr. 499,-
24 | Viinnit – Nr. 3/2011
Pingasut kr. 499,-
Pingasut kr. 499,-
Hvidviinnit – Californiameersut
Robert Mondavi – Private Collection Fumé Blanc 2005
Robert Mondavi – Private Collection Chardonnay 2006
Viinni paarnarsunnillunilu nutaarsunnitsoq oqummialaareerlugu nappartarsunnilaalertarpoq. Viinni qaamasoq sukkuisattoq mamartuaannartorlu sassaalliutinnginnerani akunnerup affaata missaani silaannalersorneqaqqaassaaq. Nillataartillugu sassaalliutigineqassaaq. Qalerualinnut, kapisilinnut qaleralinnullu pujuukkanut, aalisakkanik nerisassianut timmissanullu pikkunarpallaanngitsunut pupinnik akullugu flødemik miseralikkanut iggisigissallugu piukkunnarluinnartoq.
Hvidviinni paarnarsunnilluartoq mamassuseqarluartorlu. Aalisakkanik pikkunartunik akuutissalersukkanik nerisassianut, timmissanik akuutisalersukkanut iggisissaqqissoq, imaluunniit tikilluaqqussutitut piukkunnarluinnartoq. Sipaakkit kr. 68,-
Pingasut kr. 499,-
Sipaakkit kr. 68,-
Pingasut kr. 499,Viinnit – Nr. 3/2011 | 25
Portviinnit Quinta do Pégo ukiuni hundredelikkaani ileqquusimasut malillugit viinniliaasarpoq, viinnissat Touriga Nacional, Touriga Franca, Tinto Roriz aamma Tinto Cao atorlugit. Vintage Port ukiuni katersilluarfiusuni viinnissaqarfinnilu pisoqaanerni pitsaanernilu viinniliarineqartarpoq. Viinnissat tummaanneqartarput, viinnilu nappartarsuarni pisoqqani uninngatinneqartarpoq. Vintage Port silarsuarmi portviinnit pitsaanersaattut isigineqarpoq.
IMMIKKUT NEQEROORUT Quinta do Pégo Vintage 2007
Viinninik ilisimasaqarluartut nunanit tamalaaneersut sattaaserlutik ooqattaarineranni pitsaanerpaatut nalilerneqarpoq. Aappaluttoq taartuuvoq, tipigissuulluni, kirsebæritullu paarnarsuartullu qerner tu tut tungusunnilluni. Mamasussia ki ngorniinnaagut suli malunnarluartarpoq, nerumittuuvorlu. Suli nutaajuvoq, sassaal liutiginnginneranilu akunnerit marluk sioqqullugit karaffelimut kuineqartariaqarluni. Portviinni imertinnagu akunnerit 24-t napparlugu uninngatinneqaqqaassaaq. Sunulluunniit taartumik sukkulaatilinnut, kaaginut qaqqortarialinnut, immussuarnut kimittuunut blåskimmelostinulluunniit ine rilluartunut iggisigissallugu piukkunnarpoq. Sipaakkit kr. 30,-
Ataaseq kr. 269,26 | Viinnit – Nr. 3/2011
NUTAAQ
Puiaasaq affaq 37,5 cl Quinta do Pégo Vintage 2000 Nunat assigiinngitsut akornanni pitsaanerpaatut naliligaavoq ”superstar”-imillu taagorneqarluni. Portviinni aappillarissuuvoq, nerumittumik mamassuseqarluartoq paarnarsuartullu qernertutut isseqarluartutut tungusinnitsoq. Mamassusia kingorniinnaagut suli malunnarluartarpoq. Ris á la mande-mut, qaqorteqqasunut kinertunut chokolademousse-nulluunniit iggisigissallugu piukkunnartoq. Sassaalliutiginnginnerani akunnerup affaani silaannalersorneqassaaq. Portviinni imertinnagu akunnerit 24-t napparlugu uninngatinneqaqqaassaaq. Sipaakkit kr. 32,95
Ataaseq kr. 219,-
NUTAAQ
Puiaasaq affaq 37,5 cl Quinta do Pégo LBV 2005 Nunat assigiinngitsut akornanni viinninik unammisitsinerni arlaleriarluni ajugaanikuuvoq, ”akiminut naleqqiullugu pisiassatsialak”-ttullu taagorneqarluni. LBV (= late bottled vintage) puiaasanut maqinneqarnermini imerneqariaannaa sarpoq. Aappaluttoq taartuuvoq paarnatullu aappaluttutut inerilluarsimasutut mamassuseqarluni, mineralisunnilaarpoq oqqamilu qitualaartutullusooq illuni. Portviinni pitsaalluinnartoq, kinguleqqiutinut arlalinnut iggisissatut piukkunnarluinnartoq, pingaartumik juulliaqqami. Paarnanik tærtilianut iggisissatut, tikilluaqqussutitut ilorrisimaarutissatulluunniit sassaalliutigineqarsinnaasoq. Oportomi Portugalimiittumi pisarnerattut peberbøffinut iggisissatut piukkunnarluinnartoq. Silaannalersoqqaartariaqanngilaq, sassaalliutiginnginneranili akunnerit 24-t napparlugu uninngatinneqaqqaassaaq. Sipaakkit kr. 20,-
Ataaseq kr. 139,-
Viinnit – Nr. 3/2011 | 27
Inniminniigit uani
clubvino.gl