Ad’s Ballon Besognes

ZEEKLIMAAT

Het is te druk. Vóór het midden van de maand moet het huis leeg zijn vanwege een volgende verhuizing. Een vriend informeert of het mogelijk is om, met zijn broers en zussen, twee dagen daarvoor nog een ballonvaart te maken. Normaal gesproken stormt het rond deze tijd. De kans is 10% schat ik in, en zeg ‘ja laten we dat doen’.

Het is op de bewuste dag abnormaal warm en vrijwel windstil, totdat we op het veld aankomen. De wind trekt wat aan, toch maar even het KNMI bellen; in deze periode geven ze online geen verwachting meer af. Als het boven de 15 graden wordt kan de windsnelheid mogelijk nog even de 10 knopen aantikken. Het is 16 graden, maar op het moment dat we gaan inflaten zakt de windsnelheid onverwachts toch weg. Ik leid het gezelschap rond in de ballon, vertel hoe het landingssysteem werkt, de rotation vents en de double layer: ‘de meest klimaatvriendelijke balloninnovatie van de afgelopen 30 jaar’ leg ik uit. Ze glimlachen.

Na het opstijgen zien we de inversie op geringe hoogte om ons heen. Een vieze, vette, bruine laag met vale lucht die je beter niet inademt. Ik ben weer vergeten van te voren te vragen of een van de passagiers wellicht luchtwegproblemen heeft, bedenk ik me. Deze smerige laag komt uit het Ruhrgebied zeg ik. Tenminste, bij oostenwind. Bij noordenwind uit de Botlek en Rotterdam; bij zuidenwind uit de industrie en het havengebied van Antwerpen. Een scherpe passagier zegt dat het gelukkig vaak westenwind is. Dat klopt, maar het is steeds vaker een hardere zeewind, soms tot voorbij Breda aan toe.

Boven de inversie is het zicht waanzinnig. Al sinds de droogte van 2018 kijken we verder dan ooit. Op 100 kilometer afstand zien we de contouren van Amsterdam, indrukwekkend. Maar ook zorgelijk. De atmosfeer valt steeds minder goed te lezen. Ik merk het de laatste jaren steeds vaker. Toch kan ik niet besluiten om te stoppen waar ik ooit mee begonnen ben.

Iemand stuurt me een filmpje uit de oude doos, een pauzefilmpje van de TROS (YouTube, zoek op ‘TROS pauzefilmpje 15-3-1984’ en kijk vanaf 1:15). Ik schrik bijna van de frisse beelden, de koeien die nog vrolijk en vrij rondlopen, het trillen van de lucht in de ballon. Ik zie een piloot uit een vorig leven en voel opnieuw de zuivere onbevangenheid, het dankbare gevoel dat ik daar mocht zijn, in the wide open sky, in de tijd dat Nederland nog een zeeklimaat had.