Riser 2012 (46)

Climb&Fly Stap voor stap, zo gaat het bergop

De Cobrastart Toplanden op de Marmolada Interview Oliver Guenay ‘Paragliding is inspiratie’

dec2011

De Max Methode

46

riser To rise, rose, risen (Eng): Move upward!

Riser is het officiële orgaan van de Afdeling Schermvliegen van de KNVvL. Riser is gratis voor KNVvL-leden die zijn aangesloten bij de Afdeling Schermvliegen.

Hoofdredacteur Bastienne Wentzel Redactie-adres: Eikenlaan 11, 3749 AE Lage Vuursche riser.schermvliegen@knvvl.nl.

Redactie Peter Blokker, Bastienne Wentzel, Maaike Zijderveld, Erik Louwes.

Concept & Art direction: Charles Pellens.

Vormgeving & DTP Jos Claassen, Charles Pellens.

Medewerkers Jan Jacob Stam.

Druk Drukkerij Hub Tonnaer bv.

Advertenties Alle informatie, opgave en aflevering mail naar riser.schermvliegen@knvvl.nl.

Digitale foto’s en tekst Kunnen worden aangeleverd via: riser. schermvliegen@knvvl.nl of per cd-rom.

Klaterhoen Tijdsgewricht ‘Nederland van boven’ heet de nieuwe televisieserie van de VPRO. Het programma beoogt met behulp van fraai gefilmde vogelperspectiefopnamen erachter te komen hoe Nederland functioneert. Een actieve mierenhoop is er niets bij als je de beelden bewondert en het commentaar beluistert. De reacties zijn -hoe kan het ook anders in Nederland beneden – verdeeld. ‘Prachtige documentaire en schitterende combinaties tussen beelden en statistieken’, tot ‘toch te oppervlakkige insteek’.

Welke reacties er ook zijn, in ieder geval prettig aan de filmopnamen is, dat ze minstens met een duidelijk informatief doel gemaakt zijn.

‘Nederland van boven’ spreekt natuurlijk als titel bij menig parapenter tot de verbeelding. Het op die manier bekijken van de wereld en je met driedimensionale vrijheid even aan diezelfde wereld beneden kunnen onttrekken, blijft een ongeëvenaarde ervaring en mogelijkheid. Voor sommigen onder ons is dit echter niet voldoende, er moet meer. Het moet veel, lang, ver, hoog, laag, hard of met actie. Nee ook niet vol-

De redactie is niet aansprakelijk voor schade, ontstaan door eventuele fouten in de berichtgeving. De redactie, noch het bestuur van de Afdeling Schermvliegen is verantwoordelijk voor de inhoud van door derden ingezonden stukken.

doende, eigenlijk moet er nog iets: een camera. En dan natuurlijk niet een fotocamera, maar graag een filmcamera. Het liefst zo’n kleintje gemonteerd op de helm. Een eindeloze stroom filmpjes is het gevolg. Meer, meer en nog veel meer. Is het dan nooit genoeg? Nee helemaal niet, nooit. Ontelbare tochten langs bijvoorbeeld het duin, talloze bochten, tegenliggers, veel helmgras, veel zand en zee en soms wat binnenland, dat de enorme groothoek nog net registreerde. Dat is één variant. De andere is dat de piloot de camera kort ter hand neemt en zichzelf even terloops registreert als ware maker van de beelden. En dan is er nog de ultieme variant. Voorafgaand daaraan heeft thuis waarschijnlijk eerst een urenlange studie plaats gevonden in een zitje hangend aan de zolderbalk. Met de camera op telescoopstok of in de hand, is niet alleen minutieus getest hoe het bekende landschap fraai door de groothoek meegenomen wordt, maar vooral ook uiterst nauwkeurig op welke manier de piloot perfect in beeld komt. Daarbij heeft de piloot meteen maar even de verschillende gelaatsuitdrukkingen geoefend. Want ja je moet toch wat als je keer op keer minutenlang het middelpunt bent van de belangstelling. Want dat lijkt toch het enige doel te zijn van deze varianten van ‘Nederland van boven’ en in dit typische tijdsgewricht van vooral... me, myself and I. klaterhoen@xs4all.nl

2

inditnummer

Cover: eerste wintervlucht in Schruns, Oostenrijk. Foto Peter Blokker 1 Climb & fly

4

De Cobra start

8

Toplanden op de Marmolada

10

Interview met Oliver Guenay

14

De Max Methode

16

Een Fries met een twist

24

KNVvL-nieuws 28 Recensies en nieuws

32

Uit het logboek van...

35

Lierterreinen in Nederland

36

Agenda,KNVvL, clubs

38

3

Reizen

Oude discipline wordt nieuwe trend

Climb&Fly Tekst en foto’s: Peter Blokker

Herfst en winter, thermiek laat je in de steek. Het zijn prima seizoenen om een voettocht naar de startplaats te maken.

Of, als de omstandigheden ook dat niet toelaten, bij de kachel plannen te maken voor een zomerse vliegbivak.

“Ecovliegen” wordt weer hip!

Een artikel ter inspiratie…

4

Uitrusting en piloten worden steeds vaker met kabelbaan of busje naar de startplaats getransporteerd

Allmenalp Klettersteig

Op de top ben je pas halverwege! Deze oude uitspraak is voor alpinisten de harde waarheid. De zware beklimming is achter de rug en op de top wordt wat lekkers uit de tas gehaald, genieten we van het uitzicht en maken topfoto’s van de trotse lachende koppen bij het topkruis. Direct na het topfeest betalen we de prijs met een knieslopende afdaling om vermoeid en stoffig in het dal terug te keren. Het is dan ook geen wonder dat veel bergbeklimmers bij het begin van de schermvliegsport, halverwege

de jaren tachtig, probeerden onder een lap stof de top te verlaten. Die lappen stof hadden qua prestatie meer weg van een valscherm dan van de moderne vleugels. De Climb & Fly pioniers hielden het na een aantal pogingen vaak voor gezien. Hoe aantrekkelijk het concept ook was, de luchtige afdaaltechniek bleek vaak niet te functioneren.

De wind stond verkeerd, de top had geen ‘startbaan’ of met de toen nog belabberde glijhoek van het scherm was het dal niet bereikbaar. Gevolg: alsnog de

lange weg naar het dal te voet afleggen maar nu met een dikke pakzak als extra belasting op de knieën. Al snel verdwenen deze pakzakken in de hoek van de schuur.

Nieuwe ontwikkelingen De schermvliegsport als zelfstandige discipline bleef zich natuurlijk verder ontwikkelen.

Elke ontwikkeling, van harnassen met schuimprotectie tot reservechute’s, verhoogde niet alleen de veiligheid en prestaties maar ook het gewicht en volume van de

5

uitrusting. Uitrusting en piloten worden steeds vaker met kabelbaan of busje naar de startplaats getransporteerd. De gemiddelde moderne piloot heeft de pakzak hooguit vijf minuten per dag op zijn rug. Kenmerkend voor een groeiende sport als paragliding is de onvermijdelijke opsplitsing in disciplines en de fabrikanten die daar maar al te graag op inspelen. Naast thermiekvleugels, acroschermen en speedgliders komen er steeds meer lichtgewichtvarianten op de markt. Mede gevoed door

Reizen

Stap voor stap zo gaat het bergop

evenementen als de Red Bull X-Alps groeit de interesse in de Climb & Fly discipline en laait het vuur van de para-alpinisten weer op. Een gemiddelde complete uitrusting, bestaande uit een standaard-scherm, comfortabel harnas met schuimprotectie, reserveparachute en integraalhelm weegt zo’n 15 tot 20 kilogram.

Met de huidige ontwikkelingen bezit ik nu, zonder op veiligheid in te leveren, een complete lichtgewichtuitrusting van slechts 9 kilogram met het pakvolume van een dagrugzak.

Ecovliegen Een groep piloten is ontstaan die zichzelf ecovliegers noemen. Zij gaan op eigen kracht op avontuur in de bergen, zonder deze prachtige speeltuin te vervuilen met uitlaatgassen of zich een weg te banen tussen kabelbaantoeristen. Na een spectaculaire klim worden zij beloond met een relaxte glijvlucht naar het dal, of zelfs een cross-country vlucht als klap op de vuurpijl. De groep ecovliegers is nog relatief klein, maar steeds vaker leggen bergwandelaars hun scherm uit op startbare toppen in de Alpenlanden. Zij stippelen een avontuur uit door de wildernis en gaan op zoek naar die -

misschien nog onbevlogen - prachtige startplek die alleen toegankelijk is met een uitdagende beklimming. De door nieuwe ontwikkelingen beperkte omvang van het ‘afdaalgereedschap’ biedt de ruimte om ook serieuzere beklimmingen te ondernemen, waarbij klimtouwen, stijgijzers en pickels nodig zijn. Ook voor de klimuitrusting is tegenwoordig volop ultralight materiaal beschikbaar. Beter dan

ooit tevoren is de klim- en vliegsport verenigbaar en zal vanuit beide disciplines instroom in de Climb & Fly scene plaatsvinden.

Stappenplan Stap voor stap… zo gaat het bergop en ook in de Climb & Fly discipline. De beklimming van de koningin der Alpen, de Mont Blanc (4807 m), is een bekroning op een jarenlange alpiene carrière. Om de berg vervolgens af

te vliegen moet je als piloot ook de nodige bagage hebben om bijna vierduizend hoogtemeters aan luchtlagen te doorkruizen.

Bovendien moeten alle omstandigheden nog eens kloppen, hetgeen zonder windvaan en startdummies volledig aankomt op eigen beoordeling en interpretatie. Klopt alles op de top dan is het, na een paar dagen klimmen buiten de beschaving, een raadsel hoe hard het waait

Startplaats: Allmenalp, Landing: Kandersteg Startplaats: officiële startplaats boven de Allmenalp tegen de helling van First,

op ongeveer 10 à 15 minuten lopen vanaf het topstation/berghut.

De windsok is vanaf het topstation te zien.

Landingsplaats: Grote weide naast het dalstation van de kabelbaan.

Let op de hoogspanningslijnen.

Coördinaten start: 46°29’38” (46.4941)N; 7°39’3” (7.651)E – hoogte 1758 m Coördinaten landing: 46°29’24” (46.49)N; 7°39’46” (7.663)E - hoogte : 1181 m Red tape: IPPI stage IV is vereist om zelfstandig te vliegen. Geen kosten voor gebruik

van de start- en landingsplaats. Geen inschrijving en/of aanmelding nodig.

Alternatieve starts: First, Steintal, Alpschelehubel, Ryharts Paragliders kennen de Allmenalp al lang. De thermiek, door de ochtendzon en een ca. 350 meter hoge rotswand in gang gezet, zorgt voor stijgende lucht. Na de beklimming van de Allmenalp Klettersteig is de dichtstbijzijnde startplaats achter de Allmenalp te vinden. Al vrij snel na de start vanaf de ruime alm vlieg je over de rotsmuur en zie je de waterval waarlangs de klettersteig je omhoog leidde. Alternatieve startplaatsen zijn er zeker. Wie er nog niet doorheen zit bij het bereiken van de Allmenalp kan doorklimmen naar de aantrekkelijke top, First (2520 m). Met anderhalf uur lopen vanaf de Allmenalp win je 700 hoogtemeters en verdubbel je de vluchtduur en een weidser uitzichtpunt is in de nabije omgeving niet te vinden. Het landingsveld is ruim en voorzien van meerdere vlaggen en windsokken. Er zijn inmiddels wat uurtjes verstreken sinds je hier de auto hebt geparkeerd, dus pas op voor de eventueel aangetrokken valleiwind.

6

Meer informatie Zowel online als gedrukt is er geen database met Climb & Fly routes. Over klimroutes (Via Ferrata’s, wandelgidsjes en alpien) is wel veel informatie beschikbaar.

Begin eens bij je favoriete vlieggebied en zoek een klim- of wandelgidsje van datzelfde gebied, online of bij de betere reisboekhandel (Pied-à-Terre, Amsterdam). Aanraders: Rother Wanderfuhrer (www. rother.de) en de beroemde klettersteigatlas van Hüsler.

landingsterrein in Kandersteg

in het dal. Wie ambities heeft voor deze tak van sport doet er verstandig aan iets aan carrièreplanning te doen. Geen van de vliegscholen in ons vlakke land biedt Climb & Fly cursussen aan. De doelgroep is te klein en diegenen die zich tot deze discipline aangetrokken voelen zijn toch vaak autodidactische avonturiers. In de Alpenlanden organiseren wel steeds meer vliegscholen dergelijke avon-

turen. Het eenvoudigst is het om te beginnen met zogenaamde Hike & Fly tochten, waarvoor geen uitgebreide klimervaring en technische uitrusting nodig zijn. In dit geval is dan vaak een officiële startplaats voorhanden met windvaan en zijn bij vliegbare omstandigheden al piloten in de lucht. Soms kan gebruik gemaakt worden van kabelbaantransport voor de vlieguitrusting.

Mocht het geen vliegbaar weer

zijn, kun je eventueel met de kabelbaan weer naar beneden.

Dit zijn ideale omstandigheden voor je eerste tochten. Het is niet meteen nodig een lichtgewicht uitrusting aan te schaffen en het klimmen is makkelijker aan te leren zonder pakzak die je uit balans probeert te brengen.

Naarmate je meer klimervaring opdoet kunnen de tochten een meer alpien karakter krijgen. Uiteindelijk kunnen zelfs

Klettersteig Allmenalp, Freiburger Alpen Karakter: Avontuurlijke sportklettersteig in uitgesproken alpiene omgeving.

Modern gezekerd met een aantal spectaculaire passages Uitgangspunt: Dalstation Allmenalp kabelbaan (1181 m), tevens direct bij de lokale

vliegclub en het landingsterrein.

Tijdspanne: Ongeveer 15 minuten aanloop en vervolgens 2,5 uur klettersteig.

Markeringen: Instap is aangegeven, hier en daar routeschilden, probleemloos te vinden.

Horeca: Kandersteg. Restaurant Allmenalp op de alm.

Deze Ferrata & Fly tocht is in 2005 mogelijk gemaakt met de aanleg van deze spectaculaire klettersteig vanuit het Berner Oberlander vakantieoord Kandersteg naar de zonnige Allmenalp tegen de flanken van First.

Vanuit het dalstation van de kabelbaan geven bordjes de richting van de klettersteig aan. De instappas is direct als sleutelpassage ingericht, de honderd meter hoge loodrechte wand op om bij een drie-touwenbrug uit te komen. De uitzichten worden telkens indrukwekkender, ook recht naar beneden. Met behulp van waaghalsachtige constructies wordt enkele keren de waterval overgestoken en via een gedraaide trapconstructie wordt een overhang overwonnen. Aan het eind wordt nog eens goed uitgehaald met een steile traverse, schuin omhoog naar de rand van de rotsmuur. Hier gaat het over een weideweg naar het bergstation van de Allemenalpbaan. De kabelbaan biedt de service aan om de pakzak met vlieguitrusting te transporteren en daarvoor in ruil een klettersteiguitrusting ter beschikking te stellen. Geen schande, in deze adembenemend fraaie route.

7

meerdaagse bivaktochten door de bergen gemaakt worden, waarbij je meerdere dagen bent afgezonderd van de beschaving en je ook ’s nachts je vleugel nog boven je hoofd hebt; ditmaal dienstdoende als tent.

De kroondiscipline De substroming Ferrata & Fly is bijzonder geschikt om het klimmen en vliegen te combineren.

Er is weinig klimtechnische uitrusting nodig voor de veelal spectaculaire route naar de startplaats. Via ferrata is Italiaans en betekent vrij vertaald in het Nederlands ‘ijzeren weg’. Het is een tussenvorm tussen bergwandelen en klimmen. Bij via ferrata, ook wel klettersteig genoemd, is een route uitgezet met staalkabels, die in de rotsen vastgezet zijn. De klimmer zekert zich met een klimgordel en zogenaamde klettersteigset aan de stalen kabels. Hoewel het klimmen een aanslag kan zijn op je biceps en de pijlloze dieptes je kunnen doen duizelen, is de techniek eenvoudig en snel te leren.

Voor de avontuurlijk aangelegde vliegers die de uitdaging aandurven staat hiernaast een routebeschrijving voor “Ferratavliegers”.

Techniek

De cobrastart is ideaal voor het starten bij zeer harde,

De Cobra start

laminaire wind. Bijvoorbeeld aan zee of op een klif. Leer de techniek van een van de beste groundhandlers ter wereld: Anthony Green.

Het scherm ligt gevouwen. De helper laat de tip omhoog komen

‘Ik wil niet opscheppen maar deze t Tekst en foto’s: Anthony Green Vertaling: Bastienne Wentzel

8

5

De techniek van de Cobrastart is simpel.

In vijf stappen ben je veilig weg in harde wind: 1.

2.

3.

4.

5.

Koppel je aan en vouw je scherm als een accordeon.

Leg het aan de rand van een steil klif.

Ga zelf aan de rand van het klif staan zo dat de lijnen strak staan.

Laat iemand die je vertrouwt het scherm rustig de lucht in begeleiden vanaf de tip.

Rem een beetje zonder het scherm te stallen en laat je meenemen de lucht in.

Weer en wind zijn essentieel. De dynamische wind die tegen het klif blaast moet zo laminair en gelijkmatig zijn als mogelijk. Je hebt harde wind nodig, zo hard als jij en je scherm kunnen verdragen. Voor mij betekent dat 32-36 km/u met een 16m2 scherm en 63 kilo pilootgewicht. Koud, nat weer is ideaal. Zon is je vijand. Een inklapper vlak voor je start kan ongemakkelijk zijn.

Controleer je scherm, lijnen en harnas goed voor en tijdens het aankoppelen. Dat spaart je gewaardeerde starthulp het weer neer moeten halen van het scherm als tijdens de start blijkt dat je een line-over hebt of verkeerd bent aangekoppeld. Het scherm is naar de wind gericht, net als de piloot. Alles vliegt in dezelfde richting.

Je scherm moet zo dicht mogelijk bij de stijgende lucht, ofwel de

rand van het klif liggen. Zorg dat het ver weg is van alles dat je scherm ervan kan weerhouden de lucht in te gaan. Zorg ook dat je vriend de helper op een veilige plek staat.

Het is een apart gevoel als de vleugel langzaam de lucht in gaat.

Omdat de lucht zo goed als vertikaal stijgt, moet je scherm een klein beetje naar beneden gericht over het klif hangen om goed lucht te happen. Het vergt wat oefening voor je helper om de tip lucht te laten vangen en over de rand te laten vliegen. Wanneer dat niet lukt zouden de condities te licht kunnen zijn.

Laat je niet door je scherm wegtrekken voordat je er klaar voor bent.

Breek je start af als je teveel kracht voelt wanneer een kwart van de vleugel is gevuld. Als je naar je scherm wordt getrokken zijn de condities te sterk of je gebruikt niet genoeg gewicht. Zorg voor een grote veiligheidsmarge.

Controleer je scherm waarbij je op één plek blijft staan. Dune de Pyla, Wijk aan Zee of dergelijke groundhandling-plekken zijn perfect om te oefenen met het omhoogtrekken van je scherm vanaf de zijkant. Als je je scherm stallt of je verliest druk door gebrek aan techniek begin je opnieuw.

Pas als de vleugel stabiel is en geheel gevuld met lucht dan vertel je je vriend om de tip los te laten. Rem licht aan de hoge kant en volg de vleugel de lucht in.

Je houdt druk op het scherm terwijl het zich vult.

Je remt enigszins aan de hoge zijde.

De helper laat los en je loopt met lichte remdruk onder het scherm.

Laat het scherm je omhoog trekken. Zorg dat je voorwaarts vliegt eventueel met hulp van je vriend.

Handen hoog en vliegen!

echniek vereist veel ervaring’

9

Reizen

Toplanden op de M

Toplanden op een gletsjer in het hartje van de Italiaanse Dolomieten.

De daarvoor benodigde vliegroute langs beroemde bergen met klinkende namen als Sass Pordoi, Sassolungo en het Sella-massief maakt dit tot een geweldige ervaring.

Maar waar let je op?

Welke weersituatie is vereist?

Waar loert het gevaar?

In 2001 had ik al eens het voorrecht om een toplanding te kunnen maken op de Marmolada gletsjer (3342 m) in de Dolomieten. Helaas zonder enig bewijsmateriaal zoals foto’s of gps. Jammer, maar ook een uitnodiging om het nog eens te doen maar dan goed. Wel heb ik na de eerste toplanding altijd grappend tegen gasten van mijn safarigroepen gezegd dat ik €100,- beloning aan het Gipfel-kreuz had genageld voor wie me dit na doet. Het lukte me pas in september 2011 weer om een toplanding te maken. Per radio meldde ik me vanaf de Marmolada grappend bij de groep dat ik de €100,- van het Gipfel-kreuz aan het pellen was. Inderdaad is er in tien jaar tijd geen van mijn safari-gasten topgeland op de Marmolada, terwijl ik er elk jaar toch twee tot vier weken met groepen op pad ben. Hoe komt dit? Is het zo moeilijk?

Lef vereist Enkele moeilijkheden zijn te overwinnen, de eersten zijn van psychische aard. Ook al zouden alle omstandigheden perfect zijn vergt het een aardige portie lef. De geweldige, vertikaal oprijzende rotswanden van soms meer dan een kilometer hoog dwingen veel respect af.

Ook de daarbij behorende thermiekbellen kunnen soms lomp uitvallen, niet zelden werk je met stijgwaarden van 8 m/s. Verder moet je weten dat de top van de Marmolada slechts vliegend of bergbeklimmend te bereiken is. Er gaat geen weg of skilift naar toe. Dit betekent dat je er wel weer moet kunnen starten na een toplanding...

10

Marmolada gletsjer in de Dolomieten

Tekst en foto’s: André Manuel

Welk weer?

Ideaal is een zwakke noordenwind van ongeveer 10 km/u op 3000 meter hoogte. Dit is de wind die je nodig hebt om er weer te kunnen starten. De wolkenbasis moet zich minimaal enkele honderden meters boven de Marmolada bevinden.

Zodoende heb je tijd om afdalend naar de zich op 3342 meter hoogte bevindende Marmolada-top een aantal belangrijke zaken te checken.

Deze reserve is ook nodig om te voorkomen dat je door een plotseling dalende wolkenbasis niet meer kunt starten, blauwthermiek is dan natuurlijk perfect.

Beste startplek?

Met Canazei als basis voor mijn vliegsafari’s vliegen we regelmatig vanaf de Col Rodella. Deze is centraal gelegen tussen de meest beroemde bergen in de Dolomieten en is een perfect uitgangspunt om de Marmolada al vliegend te ‘bedwingen’. Met de Col Rodella heb je door goede thermiek of convergentie de beste kaarten om relatief makkelijk de eerste hoogtewinst te maken.

De Col Rodella is echter wel een complexe berg qua wind om veilig te kunnen starten omdat er meerdere windsystemen bij elkaar komen.

Er zijn meerdere startplaatsen waarvan er enkele op een bepaald moment van de dag gevaarlijk worden.

Informeer je dus goed!

Check de wind...

Al afdalende moet je dus nog enkele belangrijke zaken afchecken.

Waar komt de wind nu daadwerkelijk vandaan? Niet te sterk, of net zo erg, te zwak? Ideaal is een aankomsthoogte van ± 3700 meter. Door boven de gletsjer in alle windrichtingen vliegend je groundspeed te checken weet je waar de wind vandaan komt en hoe sterk. Sommige vario’s (thermiek-centrerende) hebben dit al voor je uitgerekend maar vertrouw daar niet op! Boven de gletsjer is de windsituatie meestal anders dan in de laatste thermiekbel, die misschien zelfs onder invloed stond van een dalwindsysteem. Registreer je een meteowind van minder dan 5 km/u dan loop je het risico dat je niet meer van de gletsjer kunt starten. Direct boven het eeuwige ijs staat bijna altijd de wind bergaf, dus rugwind! Dit komt omdat de luchtlaag direct boven de gletsjer afkoelt en naar beneden zakt. Daarom is op de Marmolada gletsjer een noordenwind (330° tot 020°) van minstens 5 à 10 km/u noodzakelijk om er weer te kunnen starten. ...en de sneeuwsituatie Deze is van groot belang. Als je boterzacht bent geland in een sneeuwlaag van een meter is de vreugde daarover snel voorbij als je weer wilt starten... Geen sneeuw kan weer gevaarlijk zijn want met wat pech is de gletsjer nat en glad. Hoe kun je dit nu al vliegend inschatten? Oude en harde sneeuw (ijs), met dus kans op gladheid, ziet er

11

van een afstand vaak vies uit door stof en vuil in de lucht die zich in de loop van de zomer op de gletsjer heeft afgezet. Nieuwe frisse sneeuw mag je kort na een koufrontpassage ook in de zomer boven de 3300 meter verwachten. Nieuwe sneeuw is na enkele dagen op grotere hoogte door invloed van zon en wind gecomprimeerd waardoor je er niet meer diep in zakt.

De landing Hoe daal je, de situatie beoordelend, comfortabel af en waar land je vooral niet?

De Marmolada-gletsjer is omgeven door honderden meters vertikaal oprijzende rotswanden die stevige stijgwaardes produceren. Het kan daardoor moeilijk zijn om comfortabel naar beneden te komen.

De oplossing is echter simpel, ga midden boven de grote ijsvlakte hangen van de gletsjer en je daalt gestaag af. Mocht je, lager komend, veel turbulentie ondervinden door bijvoorbeeld een toch wat te sterke meteo-wind dan kun je de toplanding altijd nog veilig afblazen door gletsjerafwaarts weg te vliegen richting Belvedere en het Fedaia stuwmeer. Blijft de afdaling naar de gletsjer rustig, dan moet je een hellinglanding maken die elke piloot eigenlijk zou moeten kunnen.

Land zo hoog mogelijk op de gletsjer omdat deze daar dun is en er geen gletsjerspleten zijn waar je in zou kunnen vallen.

Heb je inschattingsfouten gemaakt en kun je niet meer starten?

Dan staat er voor de hoge nood een berghut op de Marmolada-top ter bescherming van gestrande bergbeklimmers en piloten. Deze is altijd open en er ligt zelfs brandhout voor in de houtkachel! Bekleed met staalplaten is deze luguber ogende hut bestand tegen de ruwe weersomstandigheden op die hoogte en kan levensreddend worden.

Natuurlijk kun je ook nog een vlucht met een reddingshelikopter ‘boeken’.

Marmolada toplanding op 26 september 2011 Ik kan me tot 3800 meter hoogte opwerken, zodat ik ruim de tijd heb om op alle vragen een antwoord te krijgen. Al dalende zie ik dat er al drie piloten op de gletsjer geland zijn, wat een mazzel!

Door de diepte van hun voetsporen kan ik goed de sneeuwsituatie inschatten. Mijn vermoeden is juist, het sneeuw-dek lijkt perfect. “Fototoestel !” schiet het ineens door mijn hoofd, maar met een smartphone op zak heb ik die dit keer bij me, weer mazzel! Tien jaar na mijn eerste poging ben ik ook met gps op pad dus wat let me?

Langzaam afdalend, geen enkele turbulentie te bespeuren, een gelukzalig gevoel bekruipt me. Alles zit mee denk ik, ik doe het!

Onder me een schier eindeloze, steeds steiler wordende sneeuwvlakte met verderop een gapende diepte. Wat een gigantische glijbaan denk ik nog...

Mijn hellinglanding is perfect, boter zacht en dwars op de helling waar ik misschien vijf centimeter in de sneeuw zak, pffff. Het scherm valt boven mij neer en glijdt ogenblikkelijk naar beneden om mijn voeten heen. Ik denk: “Braaf blijven staan André en niet op je scherm stappen want anders...” Ik pluk het scherm voorzichtig in een fieldpack van de sneeuw en loop een paar meter omhoog waar het vlakker is. Daar is een prima startplek met een ideaal hellingspercentage van zo’n dertig procent. Er volgt een hartelijke begroeting door de drie, reeds eerder gelande piloten die van Tsjechische komaf blijken te zijn. Felicitatie’s over en weer en natuurlijk worden er ook de nodige foto’s gemaakt van elkaar.

Schitterend om hier weer te staan, wat een ervaring, wat een uitzicht!!

Na geruime tijd starten de Tsjechen weer. Elke start verloopt prima. Zoals op alle vliegsafari’s wacht ik ook nu bijna volautomatisch tot iedereen gestart is. Als enige blijf ik dan over maar nu sta ik wel even op een heel andere plek! Wel erg alleen opeens en dat om half zes ‘s avonds met een al bijna ondergaande septemberzon. Niet iedereen vindt dat wat, maar ik geniet er toch nog even van. Nico Ursem, één van mijn gasten deze week komt op ruime afstand langs vliegen maar bedankt voor mijn uitnodiging om er gezellig bij te komen staan.

Na een prima start vlieg ik over de gletsjer naar de gigantische rotswanden die de gletsjer omzomen en hopla, weer met 5 m/s omhoog! Houdt het dan nooit op hier, het is bijna oktober en zes uur ‘s avonds! Binnen no-time zit ik weer op 3700 meter maar genoeg nu. Op naar het dal, naar een lekkere Italiaanse pizza en een biertje. Uitglijdend richting zonsondergang met 2300 meter hoogte verschil ter beschikking gaan de belevenissen nog eens door mijn hoofd. Een prachtige afsluiting van weer drie succesvolle weken in de Dolomieten.

Nico Ursem, één van mijn safari-gasten van Touch-the-Sky deze week, komt op ruime afstand langs vliegen maar bedankt voor mijn uitnodiging om er gezellig bij te komen staan.

(Foto: Nico Ursem)

Vliegveiligheid vergroten begint bij een goede uitrusting Tekst: Ayke Jager

Daarom is het prettig als de schoen waterdicht is en toch voldoende kan ventileren. GoreTex is bijvoorbeeld een materiaalsoort die dit kan geven. Daarnaast is het fijn als je schoenen niet al te zwaar zijn.

Dit loopt niet alleen lekkerder maar bij een langere vlucht hangen je schoenen dan ook niet als een paar blokken onderaan je benen. Er zijn speciale paraglidingschoenen die voorzien zijn van al die handigheidjes. Zorg daarom voor goede schoenen, want het zou toch zonde zijn als je een vliegweek voortijdig moet afbreken door verkeerd materiaal?!

Er wordt veel geschreven over de veiligheid van schermen of harnassen, maar aandacht besteden aan andere onderdelen van de uitrusting is ook geen overbodige luxe. Vandaar nu de focus op het belang van goede schoenen. Schoenen zijn bij het vliegen in meerdere opzichten belangrijk. Doordat je enkels zowel bij de start als bij de landing best zwaar belast kunnen worden, is extra steun zeer gewenst! Een goede paraglidingschoen biedt veel steun rondom en boven de enkels. De meeste gewone schoenen hebben openstaande haakjes waar de veters achter gehaakt worden. Het lijkt iets onbenulligs, maar je bent de eerste niet bij wie een lijn aan de haakjes blijft hangen, van je eigen scherm of die van een ander. Gesloten oogjes voorkomen dit probleem. Vertrouwen op de startplek vind je ook in een goed profiel onder je schoenen. Als je op de berg staat te glibberen, begin je met minder zekerheid aan je start en dus aan je vlucht.

En uitglijden tijdens de start kan zelfs gevaarlijke situaties opleveren.

Een goede zool zorgt voor een betere grip op de startplek en dat geeft meer zekerheid. De wachterdichtheid van een schoen kan ook een positieve bijdrage leveren. In de ochtend is het gras vaak nog nat. Als je met natte voeten vliegt en op grotere hoogte terecht komt, kun je het daardoor zelfs echt koud krijgen en dan is vliegen geen pretje meer! Maar als het erg warm is, kunnen je voeten ook flink zweten.

Vliegsafari-kalender 2012

Vliegsafari Data Istrië 7-14 april Paasweek, combineerbaar met navolgende Slovenië safari Slovenië 14-21 april Combineerbaar met voorafgaande Istrië safari. 21-28 april (volgeboekt) Sicilië 12-20 mei Aanmelden voor 31 januari. In overleg ook 8 of 9 dagen mogelijk Karinthië 28 april–5 mei (Mei vak.) | 26 mei-2 juni (Pinksteren) | 21-28 juli | 28 juli-4 aug.

Karinthië (Bergbrevet cursus) 11-18 aug. & 18-25 aug. In samenwerking met Maurik Paragliding, prijs-info aldaar Dolomieten Sept. 1-8 | 8-15 | 15-22 | 22-29 (laatste week reeds volgeboekt) Griekenland (strand&vlieg) Okt. 13-20 | 20-27, herfstvak. Aanmelden voor 1 juni, ook 8 of 9 dagen mogelijk Prijzen zijn inclusief logies-ontbijt, transport terplaatse en de diensten van een ervaren en lokaal goed bekende gids/vliegleraar.

Besloten groepen kunnen in overleg met ons, zelf een week kiezen (afwijkend van de kalender) voor een bepaalde bestemming.

De Karinthië-safari is exclusief ontbijt vanwege verblijf in appartementen. *(afhankelijk van het aantal deelnemers)

Kenmerken & voordelen van een Touch-The-Sky vliegsafari: Op elke bestemming is er een ervaren gids/vliegleraar als back-up.

Daardoor zul je zelfs als ervaren piloot meer, veiliger en kwalitatief mooiere vluchten maken.

Lekker makkelijk, alles is geregeld! Slaapplaats, alternatief programma, kennis en transport terplaatse.

Om de kwaliteit te kunnen waarborgen nemen we maximaal 10 piloten aan. Grotere groepen slechts na overleg.

Vanuit een centraal gelegen en comfortabel standplaats-adres worden meerdere vlieggebieden bezocht.

Het lastige verhuizen naar de diverse overnachtingsadressen, zoals bij een safari gebruikelijk, vervalt hiermee.

Onze vliegsafari´s zijn bedoeld voor gebrevetteerde piloten. Iedereen vliegt dus na de briefing op eigen verantwoording en zelfstandig. Natuurlijk houden we altijd een oogje in ´t zeil, zelfs de beste piloot “struikelt” wel eens...

Indien gewenst brengen we je uiteraard graag op de hoogte van de meest actuele start- en vliegtechnieken.

Mocht je überhaupt moeite hebben met harde wind op de start, er is altijd vakkundige hulp aanwezig.

Vliegen met een groep is natuurlijk vele malen leuker, succesvoller en veiliger dan met slechts 1 of 2 piloten.

Voor meer informatie: fly@touch-the-sky.at 0043-6644009586 (Oostenrijk) www.touch-the-sky.at

Weekprijs v.a.* €460,€460,Op aanvraag €385,Op aanvraag €460,Op aanvraag

Interview

Interview met Oliver Guenay

‘Paragliding is inspiratie’ Piloot en auteur Oliver Guenay bracht dit jaar zijn nieuwe gids ‘Best flying sites of the Alps’ op de markt. De eerdere Duitstalige vlieggidsen ‘Schönste fluggebiete....’ zijn al jaren een begrip.

Wie is de man achter deze boeken?

Tekst: Bastienne Wentzel Foto’s: Oliver Guenay

Oliver Guenay is wat je noemt een gepassioneerd man. Hij kan lyrisch vertellen over de duizenden vluchten die hij heeft gemaakt, maar zich ook opwinden over mensen die minder fanatiek zijn dan hij. Het woord inspiratie valt veelvuldig tijdens het gesprek. “Paragliding is een filosofie. Je waarneming verandert als je vliegt,” zijn zinsneden die steeds terugkomen.

Maar ook: “Je kunt nooit hét gevoel krijgen wanneer je maar eens per jaar vliegt. Dan zul je nooit de routine ontwikkelen waarmee je echt kunt genieten van een mooie en vooral veilige vlucht.”

In de cursussen die Guenay geeft en tijdens de tandemvluchten probeert hij dat gevoel over te brengen. “Ik wil dat mijn tandempassagiers vertrouwen krijgen in de piloot en het materiaal. Ik laat ze hun ogen dicht doen, de risers loslaten en

ervaren waar ze zijn: in de lucht.

Sommigen zijn bang maar het lukt mij meestal om ze te laten ontspannen. Dan geef ik ze de stuurtokkels en laat ze zelf het gevoel van het vliegen ervaren.

Kinderen staan het meest open hiervoor.”

Klimmen, vliegen, reizen Guenay (1961) komt van oorsprong uit München maar leefde over de hele wereld van de VS en Australië tot Frankrijk en Chili. Hij heeft tegenwoor-

14

dig een vast onderkomen in het Duitse Pfronten, aan de noordkant van de Alpen vlakbij alle mooie Duitse vliegstekken zoals Breitenberg en Tegelberg.

Niettemin reist hij het grootste deel van zijn tijd de wereld door als gids voor vliegexpedities, als tandempiloot, thermiek- en XC-cursussen, als berggids en op zoek naar materiaal en fotospots voor zijn boeken en artikelen.

De autodidact is begonnen als extreem klimmer maar raakte daar naar eigen zeggen

De sport aan het vliegen is het sjouwen met je pakzak omhoog

‘uitgeput’ van. “Op een gegeven moment zag ik mensen vanaf de top naar beneden zweven aan een stuk doek. Dat zag ik als een ontsnapping.” In 1986 tikt hij een BLS Speedmax paraglider op de kop, met zeven cellen, en leert zichzelf vliegen. Slechts een jaar later vliegt hij al met tandems en doet mee aan de wereldkampioenschappen in Verbier (Zwitserland). Sindsdien maakt hij zoveel mogelijk bijzondere reizen deels klimmend en vliegend in alle werelddelen.

Geen sport Opmerkelijk genoeg vindt Guenay paragliding geen sport.

“Ik heb een hekel aan de benaming ‘sport’ voor paragliding.

Het is een inspiratie voor mij.

De sport aan het vliegen is het transport naar de startplaats.

Het sjouwen met je pakzak omhoog.” Ook over de huidige competitiedrang in paragliding

kan Guenay zich opwinden. “Ik heb niks tegen competitie maar het is te ver doorgeschoten.

Competitie heeft de juiste mensen nodig met respect voor de natuur en haar krachten.

Er zit een hoop technologie in competitie, zoals de nieuwe tweelijners. Maar een ketting breekt altijd bij de zwakste schakel. Dat is niet de natuur of de technologie maar de mens.

Die veroorzaakt de ongelukken.”

Guenay leeft van de inkomsten van zijn publicaties, cursussen en gidswerk. Een eigen vliegschool voor de inkomsten vindt hij een slecht idee: “Dat levert mij veel te veel administratieve rompslomp op. Het neemt leeftijd van je weg. Anders gezegd: ik kan eigenlijk alleen maar schrijven en vliegen. Ik heb geen enkele school afgemaakt. Ik ben begonnen met een boek met extreme bergklimroutes en tekende daar zelf de routes bij.

Kijk-boek voor overlandliefhebbers ‘Best flying sites of the Alps’ - Oliver Guenay Eternity Press 2011. ISBN 978-1-920436-04-9 Eindelijk vond Oliver Guenay een uitgever voor de Engelse versie van zijn vlieggids die al sinds begin jaren negentig een standaardwerk in het Duits is. ‘Die schönsten Fluggebiete der Alpen’ is maar liefst vier keer vernieuwd en een Engelse versie was al lang beloofd. Maar ‘Best Flying sites...’ is geen vertaling van de Duitse gids. “Dit boek is mijn selectie van duizenden vliegkilometers,” zegt Guenay. “Ik wil een instrument bieden voor piloten. Hoe ziet een vliegstek eruit, wat zijn de bijzonderheden, is er vervoer, wie moet je om informatie vragen?” Volgens Guenay zijn er negentien minder interessante stekken uit de opsomming weggelaten en twintig nieuwe toegevoegd. Er staan nu 110 must-see plaatsen in, ieder met alle praktische info die je maar kunt wensen.

Verder heeft elke plek een beschrijving van de vliegcondities, de specifieke gevaren en opvallend veel informatie over XC-mogelijkheden. Het is voorzien van duidelijke kaartjes en veel mooie, moderne foto’s voornamelijk van Guenay zelf.

De stekken zijn makkelijk in het boek terug te vinden aan de hand van overzichtskaartjes per land met nummers. Ook de index is goed bruikbaar omdat de namen van de vliegstekken zijn gehanteerd die in de paraglidingwereld het meest worden gebruikt. Zo heette St. André eerst Le Chalvet naar de startplek. Daar kom je niet ver mee als je de weg wilt vragen. Een beetje jammer is de grote hoeveelheid advertenties door het boek heen, die ongetwijfeld noodzakelijk waren om het te financieren. Ze leiden af van de conventionele, nette en leesbare vormgeving.

Het boek is echt een kijk-boek, groot en zwaar. Om mee te nemen tijdens vliegtrips is er - heel handig - een pdf (voor laptop of om een paar pagina’s uit te printen) en een ePUB versie (een app voor je tablet of smartphone). Deze zijn net als het boek te bestellen op www.bestflyingsites.com.

De uitgever vond die tekeningen zo mooi dat hij het boek wilde publiceren.”

Dat schrijven ook niet altijd gemakkelijk is heeft Guenay ondervonden bij het maken van zijn nieuwe boek ‘Best flying sites of the Alps’ (zie kader).

“Dit boek heeft me heel wat hoofdbrekens en tijd gekost.

Vaak vroeg ik me af: ‘wat doe ik hier’ als ik weer maanden van huis was om vliegstekken te bezoeken en informatie te vergaren.” Maar het publiceren van boeken over paragliding is nodig, zegt hij. “Paragliding heeft

15

reflectie nodig. Ik wil andere mensen alle facetten van het vliegen laten zien. Een andere reden om boeken te schrijven is om als sport serieus genomen te worden. Met een boek krijg je een zekere mate van respect.

Kijk, we hebben een goede gids, de vliegstekken zijn georganiseerd, we hebben regels. We zijn geen ongecontroleerde bende vliegers meer.”

Techniek

Vliegen met beide benen De Max Methode

Tekst en foto’s: Peter Blokker en Bastienne Wentzel

Max Morriën en Thijs Versloot hebben een missie: de kunst en het belang van het groundhandlen onder de aandacht te brengen. Op een mistige donderdag in november zijn Peter Blokker en Bastienne Wenzel getuige van de kracht van de Max-methode.

Je komt aan op de startplaats, de spanning stijgt. Enigszins nerveus sta je startklaar. Er zijn twee scenario’s denkbaar: Je vliegt na een goede start veilig weg en haalt opgelucht adem, of je wordt ongecontroleerd diagonaal de startplaats overgetrokken. Voor veel piloten is het moment tussen in het harnas stappen en de vlucht zelf de spannendste fase van het vliegen. Door te werken aan goede groundhandlingskills sta je zelfverzekerder op de start en zal je uiteindelijk onder moeilijkere omstandigheden veilig kunnen starten. Na jarenlange ervaring en lang experimenteren hebben Max Morriën en Thijs Versloot de Max-methode ontwikkeld, een nieuwe lesmethode om piloten binnen korte tijd de kunst

16

van het parakiten te leren. Door het scherm als een powerkite te leren besturen kun je op een speelse wijze de verfijnde technieken leren beheersen.

Max Morriën en Thijs Versloot vliegen zelf al tientallen jaren en geen enkele Nederlandse piloot heeft meer soarkilometers op de teller staan dan zij. Als de wind voor de meeste soarders te cross, te hard of juist te zacht is, vliegen Max en Thijs vrolijk verder. Als allround vliegpioniers weten ze niet alleen met een paraglider om te gaan, maar vliegen ook met paramotors, zweefvliegtuigen en al dan niet zelf ontworpen trikes. Thijs is naast een bedreven vlieger ook auteur van het officiële lesboek “Theorie van het snorvliegen en paragliding”.

Met gebundelde krachten heb-

ben ze een schat aan ervaring om schermvliegend Nederland, ook op de grond, naar een hoger niveau te tillen. Ze geven groundhandling lessen die iedere piloot, van beginner tot veteraan, op een hoger niveau brengen. Ze zijn ervan overtuigd dat veel te weinig piloten een goede schermbeheersing hebben. De start wordt daardoor een zenuwslopende affaire. Max: “Ik ken mensen die gestopt zijn met vliegen omdat ze de stress van de start niet meer aankonden.

En dat is helemaal niet nodig. Wij leren ze in een dag de basisvaardigheden. Daaraan wordt bij veel scholen veel te weinig aandacht besteed vind ik.”

Zonder handen Een instructiesessie duurt on-

“Ik krijg mensen die nog nooit een scherm hebben aangeraakt” Max Morriën (rechts) laat redacteur Peter Blokker zien hoe je een scherm negatief trekt en weer herstelt.

n op de grond geveer drie uur. Alvorens we zelf in het harnas stappen krijgen we een demonstratie van de skills van Max en Thijs. Ogenschijnlijk moeiteloos zetten ze het scherm op zonder ook maar een riser of remlijn aan te raken, een vlotte en goed gerichte input van je lichaam is voldoende. Een scherm dat op z’n kop ligt wordt met een enkele remlijn uit zijn benarde positie gehaald. Simultaan zetten Max en Thijs hun schermen in de kitestand, als trotse cobra’s staan de doeken rug aan rug tegen elkaar. We krijgen te zien hoe je met lege handen op de rug het scherm boven je hoofd kan blijven sturen en zo zelfs kan starten. Uitsloverij? Misschien wel, maar wie wil nou niet kunnen showen op de start in plaats van voor aap te staan. Maar

zonder handen groundhandlen is ook een serieuze vaardigheid.

De heren zetten hiermee hun bewering kracht bij dat de meeste piloten te veel met hun handen (dus remlijnen) doen.

Met deze show laten Max en Thijs zien wat er allemaal mogelijk is met de moderne schermen en hoe (ogenschijnlijk) eenvoudig deze zijn te bedienen op de grond. Bovendien zie je meteen dat er tegenwoordig weinig voor nodig is om een scherm te laten vliegen. Thijs: “Een scherm is ervoor ontworpen om te vliegen en wil dat dan ook. Veel mensen kunnen wel een scherm stil boven hun hoofd houden. Maar ik zie vaak dat mensen daarbij allerlei ongewenste gewoontes hebben zoals te veel of te vaak remmen, pompen of veel lopen.

Wij laten zien dat dat helemaal niet nodig is.”

Eén op één instructie Na de groundacroshow is het onze beurt om te laten zien hoe handig of onhandig wij zijn met het scherm. We krijgen één op één les, zeg maar private guiding.

Ook voor Max heeft deze wijze van begeleiding de voorkeur: “Liever niet met meerdere mensen tegelijk. Ik had eens een vader en een zoon. De zoon had het snel door, maar de vader had wat meer begeleiding nodig. Ik ben dan geneigd meer aandacht aan de vader te geven terwijl het ook de bedoeling is de zoon verder te helpen.”

Terwijl Thijs met Bastienne een serie uitgekiende oefeningen afwerkt, houdt Max mijn

17

bewegingen nauwlettend in de gaten. Elke onnodige beweging en overbodig gesjor aan lijnen wordt door Max direct opgemerkt en gecorrigeerd. Omdat ik het groundhandlen langdurig met een ouwe lap heb geoefend en nu met een moderner lichtgewicht scherm bezig ben ondervind ik dat een subtielere groundhandling mogelijk en zelfs noodzakelijk is. Dankzij de persoonlijke begeleiding van Max gaat dat leerproces verbazingwekkend snel. Als een autodidact heb ik dagenlang op een veldje gestaan om de basis van het groundhandlen onder de knie te krijgen, maar er blijkt altijd nog wat te leren te zijn. “Je hebt dan iemand nodig die je de trucjes kan leren”, aldus Max. Thijs vervolgt: “Het hangt helemaal van de ervaring en de wensen van de piloot af. Ik krijg mensen die nog nooit een scherm hebben aangeraakt en mensen die hun bergbrevet hebben. De één heeft het binnen een half uurtje door. Dan gaan we verder verfijnen, het niveau verhogen. De ander heeft de hele dag nodig voor een onderdeel. Ook krijgen we mensen die angst hebben, daar passen we de oefeningen dan op aan.”

SIV-training op de grond Thijs laat zien dat je heel veel oefeningen die je in een SIV cursus uitvoert prima op de grond kunt trainen. Hij zet de Spiruline ondersteboven en houdt hem een metertje boven de grond. Dan remt hij helemaal door en het scherm vouwt zich in de typische full stal hoefijzer.

Hij laat de remmen in een keer los en het scherm schiet door en knalt tegen de grond. In de lucht was het scherm dus voor je of in het ergste geval onder je terecht gekomen. Dan laat hij zien dat je gedoseerd de remmen moet vrijgeven en het scherm opent zich weer rustig. Gaat het scheef, dan schiet het scherm in een SAT. Ook dat kun je zien gebeuren.

Even later laat Max mij zien hoe

je een scherm negatief trekt en hoe je dat voorkomt door op tijd de rem weer vrij te geven.

Thijs: “Ik heb al vaak ongelukken bij het soaren kunnen voorkomen doordat ik dit soort technieken beheers. Daarom ben ik ervan overtuigd dat meer oefenen met groundhandlen het aantal ongelukken kan doen verminderen.”

Na drie uur is het klaar. Meestal zijn mensen dan moe en gaan dingen fout. Dat is frustrerend, zegt Thijs. Je kunt beter stoppen op het hoogtepunt. Bovendien: “Ik kan iemand de technieken aanleren, maar oefenen moet je zelf doen.” Veel uren groundhandlen dus, op het strand of een veldje zonder obstakels en met een vrije aanstroming.

Leren parakiten = vaker vliegen Max en Thijs werken op zo’n dag graag met kleine schermen zoals de Little Cloud Spiruline.

Daarmee kun je met windsnelheden van drie tot tien meter per seconde groundhandlen,

vertelt Thijs. “Als er wat misgaat met zo’n klein scherm is het geen ramp. Je wordt hooguit een stukje meegesleept.” Maar als iemand het met zijn eigen scherm wil leren is dat ook geen probleem. Bastienne merkt dat deze kleinere schermen heel snel reageren. Als je dus teveel input geeft, bijvoorbeeld te hard aan de A-risers trekt of teveel remt, reageert het scherm heel heftig.

Je wordt met je neus op de feiten gedrukt.

Na afloop van de trainingssessie voel ik me een andere piloot.

Ik heb al veel tijd besteed aan groundhandling en verschillende fasen doorlopen; van het door de modder getrokken worden tot de cobrastart. Dat ik in een paar uur tijd onder de begeleiding van Max en Thijs mijn niveau nog aanzienlijk kon verbeteren, verraste mij dus. Ook betekent dit dat het hoogtepunt van de leercurve nog niet is bereikt en de Max-methode me nog verder kan helpen. Een aanrader dus voor iedere piloot, beginner of vergevorderde. Naast het feit

dat het gewoon erg leuk is om te doen, kan het net het verschil maken tussen een fraaie of fatale start. Meer informatie: www.parakiting.nl

Try this at home Om zelf eens te proberen. Ook jouw scherm krijg je waarschijnlijk na enige oefening boven je hoofd zonder ook maar één lijn te hoeven gebruiken.

Stap 1: Leg het scherm netjes in een hoefijzervorm en ga klaar staan als bij achterwaartse start.

Trek de achterste risers en remlijnen wat aan. Hiermee trek je de achterrand wat naar je toe en voorkom je dat er snel spanning op deze lijnen komt te staan in de opzetfase. Laat vervolgens alle lijnen los.

spanning op de A-lijnen komt te staan.

wat in de richting van de laagste wingtip.

Stap 3: Zorg dat je stevig staat, zet eventueel één voet naar voren. Beweeg je bovenlichaam vlot en vastberaden naar achteren, blijf druk uitoefenen terwijl het scherm opkomt.

Stap 5: Als het scherm bijna boven je hoofd staat, kun je door met het scherm mee te lopen de druk iets verminderen om te voorkomen dat het scherm over je heen vliegt.

NB. Voor de veiligheid is het verstandig om de stuurtokkels wel in de hand te houden (ongeremd, tegen de katrolletjes) voor het geval je los komt.

Stap 4: Met harde wind moet je je best doen om te blijven staan.

Blijf achterover leunen. Komt het scherm iets scheef op, loop dan

Stap 2: Ga met gebogen knieën sterk voorovergebogen staan, zover naar achter lopend tot er

18

EHBO-dag bij Falcon Air

Onderhoudscursus EHBO

De jaarlijkse EHBO-dag van Falcon Air zal komend winterseizoen plaatsvinden op zaterdag 4 februari 2012.

Deze dag is voor Instructeurs Schermvliegen verplicht, maar ook andere Schermvliegers zijn welkom.

De dag wordt verzorgd door het Instructiekader van de EHBOvereniging Horst, onder auspicien van ’t Oranje Kruis.

Er zal o.a. behandeld worden : levensreddende handelingen, bewustzijnsstoornissen, botbreuken, bloedingen, kneuzingen, hulpmiddelen (van een simpele pleister tot steriele drukverbanden), maar ook een mitella, thermische deken en het vervoer van gewonden. Ook het inroepen van professionele hulp, via 112, komt aan de orde.

De welbekende EHBO cursus voor Parapenten van Pancho and Amelia gaan we op zaterdag 11 februari 2012 in Diemen organiseren. De cursus begint om 9.00 uur en duurt tot 16.30 uur. De kosten van de Parapente-EHBO opleiding bedragen € 48,- p.p. inclusief lunch.

De cursus is opgezet voor degene die een Parapente-EHBO diploma bezit en dit geldig wil houden voor de instructiebevoegdheid. Parapenters die niet aan de eisen hoeven te voldoen, kunnen ook deelnemen aan deze cursus die gericht is op letsels die in relatie staan tot onze sport.

De cursus wordt gegeven door Bert Groen, hij werkt als EHBO’er op de traumahelikopter en bij de ambulancedienst in de regio Amsterdam. De uitslag van de uitgegeven getuigschriften wordt middels een rapportage-verslag aan het afdelingsbestuur ter hand gesteld.

Informatie Lokatie: Het Rode Kruisgebouw, Loevenstraat 17a, 5961 TV, Horst (N. Limburg).

Tijd: 9.30 uur - 16.30 uur.

Kosten: € 30 Inlichtingen en aanmelden: Huub Coumans, tel : 0411-673376 of huub.coumans@planet.nl

Informatie Lokatie: Diemen Tijd: 9.30 uur - 16.30 uur.

Kosten: € 48,- inclusief lunch Inlichtingen en aanmelden: Inschrijven voor het EHBO onderdeel per e-mail via: info@js-training.nl. Vermeld tevens uw gegevens zoals KNVvL en brevetnummer.

Foto: Maaike Zijderveld, iolar fotografie.

The natural function of the wing is to soar upwards and carry that which is heavy up to the place where dwells the race of gods. More than any other thing that pertains to the body

it partakes of the nature of the divine.

— Plato, Phaedrus.

Veiligheid

Zo hoort het: een enthousiaste piloot met instructeursbevoegdheid geeft les.

Van de Veiligheidscommissie

Les geven zonder bevoegdheid:

geen goed idee!

De lezers van dit blad zijn allemaal enthousiaste vliegers. En enthousiaste vliegers willen ook anderen graag het gevoel van vliegen laten ervaren. Tot zover prima! Maar zelf vliegen is iets anders dan anderen leren vliegen.

Volgens de spelregels van onze afdeling is dat alleen toegestaan voor piloten met een instructeursbevoegdheid. En dat is niet voor niets, want zoals een goede voetballer nog geen goede coach is, is een goede vlieger nog geen goede instructeur. Het lijkt zo simpel als je het eenmaal onder de knie hebt en dan ben je al snel vergeten hoeveel geploeter op een oefenhelling daar aan vooraf ging.

En hoe eng die eerste hoogte vlucht was; en die boom die ineens voor je stond op de landing of die keer dat je iets te enthousiast in de remmen hing en je scherm in een stall trok op 5 meter hoog. Ik snap heel goed hoe verleidelijk het is om bijvoorbeeld tegen een vriend of vriendin te zeggen: kom een dagje

mee naar het strand dan zal ik je laten vliegen boven het duin. Maar zelfs voor iemand die al kan vliegen is dat toch even iets anders dan een glijvluchtje op een rustige zomerdag in de Alpen. Nu zullen degenen die weleens lesgeven bij het lezen van deze tekst denken dat ik overdrijf, want bij hen is het altijd goed gegaan. Wacht nog even met het omslaan van de bladzijde en lees verder.

De veiligheidscommissie en het afdelingsbestuur krijgen namelijk in toenemende mate meldingen en signalen dat er ongelukken gebeuren en dat via 112 een ambulance moet worden opgeroepen. Dat is in de eerste plaats vervelend voor de persoon die op de brancard komt te liggen, zeker als het om rug- of ander ernstig (blijvend) letsel gaat.

Maar het is ook vervelend voor de piloot die denkt zijn vriend(in) een dienst te bewijzen door hem (haar) te leren vliegen. Het zou niet de eerste vriendschap zijn die hierdoor

22

sneuvelt. En dan heb ik het nog niet eens over een eventuele aansprakelijkstelling door de verzekeringsmaatschappij.

Kortom: laat het lesgeven over aan instructeurs; die zijn er voor opgeleid en weten langs welke geleidelijke weg je iemand kunt leren vliegen. Dat dit geen garantie is voor het vermijden van ongelukken, weet de veiligheidscommissie maar al te goed. Een deel van de voorvallen die worden gemeld gebeurt helaas tijdens een opleiding. Maar scholen en instructeurs weten doorgaans hoe ze daar op moeten reageren, zowel naar de cursist toe als naar de hulpdiensten en de andere cursisten. En samen met hen probeert de veiligheidscommissie uit de voorvallen lering te trekken en het vliegen veiliger te maken.

Reageren? Mail naar Wouter Stigter, veiligheid.schermvliegen@knvvl.nl

Wedstrijd

Tekst en foto’s: Huub Coumans

Zomerse omstandigheden bij NK Precisie Klassiek 2011 In het weekend van 24 en 25 september werden voor de 36ste keer de Nederlandse Kampioenschappen Precisie Klassiek gehouden bij Falcon Air in Horst/America.

Onder mooie zomerse omstandigheden met de wind recht over de baan kon op zaterdagmorgen met de wedstrijd begonnen worden. Voorafgaand aan de eerste wedstrijdvluchten was de startvolgorde van de teams al door loting bepaald en legde wedstrijdleider Huub Coumans nogmaals de regels uit van het klassieke NK. De wedstrijdpiloten die direct na de driftersvluchten startten zetten al gelijk goede scores: Theo Schoofs 14 cm, Ad van den Akker 29 cm en Huub Coumans 11 cm. Nadat iedere vlieger aan de beurt was geweest, kon de ronde geldig afgesloten worden. In de tweede ronde was de score voor Ad 14 cm, en voor Huub 8 cm. Er kwam al tekening in het klassement. Ook deze ronde kon zonder problemen geldig afgesloten worden.

In de derde ronde had de zon ook zijn werk gedaan en waren er thermische toestandjes.

Dit was dan ook aan de scores te merken, want die werden wat minder goed. Na deze ronde zat het wedstrijdvliegen er op voor de zaterdag. Het werd tijd voor een drankje, de barbecue en natuurlijk de sterke verhalen.

Op zondagmorgen ging de wedstrijd verder. Maar deze dag hadden we te maken met een dwarrelwind, wat ook zijn invloed had op de doelaanvallen. Het werd een stuk lastiger om goede scores te zetten. Er kwamen toen ook veranderingen in de klassementen. Er was ook meer tijd voor nodig, om deze vierde ronde af te werken en geldig te ver-

Doellanding open klasse.

klaren. De wind begon steeds grilliger te worden en de wedstrijd werd een tijd stil gelegd.

Helaas veranderden die omstandigheden niet meer en werd besloten om het bij deze vier rondes te laten. Immers, een NK Precisie is al geldig bij drie rondes. De scores werden allemaal bij elkaar geteld, individueel en teams. Toen kon de prijsuitreiking beginnen.

Waar gaat het om?

Het NK Precisie Klassiek draait om een stipje van drie centimeter. Dat moet je aantikken op een electronische doelschijf, een pad, van 30 cm doorsnede. Die doelschijf ligt dan weer op een 50 cm dik luchtkussen, met een diameter van 5 meter. Alles binnen de doelcirkel van 10 meter wordt met een meetband gemeten, behalve natuurlijk de landingen op de doelschijf. Die worden automatisch geregistreerd. Iedere ronde scoor je dus een bepaalde afstand, tot de doelstip. Raak je die doelstip, dan heb je 0,00 cm, oftewel een DC (dead center). De score per ronde kan nooit meer dan 10 meter zijn, ook al land je 200 meter buiten de doelcirkel.

Aan het einde van de wedstrijd worden al jouw scores bij elkaar geteld. Voor de teamscore worden de score van jou, bij die van

Theo Schoofs De winnaars van 2011 Winnaar Open klasse: Huub Coumans, Falcon Air totaal : 1,18 meter.

Winnaar Bergschermen: Theo Schoofs, Action Air Sports totaal: 3,71 meter.

Winnaar Teams (3 personen): Para team Nistelrode totaal : 24,45 meter

je twee teamgenoten geteld. Een jury van minimaal drie personen doet die metingen. De hoofdjury of wedstrijdleider houdt verder in de gaten of alles volgens de regels verloopt en iedere vlieger faire doelpogingen kan maken.

De NK Precisie Klassiek is heel spectaculair om te zien, zeker door de Open klasse, maar is ook veel veiliger voor de deelnemers dan de NK Precisie Stand Up. Er gelden hier andere regels dan bij de NK Precisie Stand Up maar het Precisie Klassiek heeft dan ook een veel langere traditie.

Voor het verloop van de hele geschiedenis kun je terecht op de KNVvL-site, onder Wedstrijden, en dan in de Hall of Fame het onderdeel Precisie aanklikken.

Theun-Atse de Zee schrijft in mei 2011 voor de tweede keer in voor de Performance- en Veiligheidstraining (SIV) bij Action Air Sports. Een paar weken voor de training benadert hij SIV-instructeur Ronald ten Berge met de mededeling dat hij in samenwerking met acropiloot en ervaren D-bagger Pál Takáts met een Dbag een exit wil maken vanuit een tandem paraglider.

Of dat ingepast kan worden in de SIV-training?

Een Fries met een twist Tekst en foto’s: Ronald ten Berge Toen Theun-Atse mij zijn idee voorlegde dacht ik in eerste instantie ‘Ja hoor, daar heb je die Fries weer met zijn droge humor’. Maar al snel bleek dat hij bloedserieus was en zich al op allerlei manieren had voorbereid. Na mezelf hierin ook verdiept te hebben, wilde ik graag mijn medewerking verlenen. Als instructeur krijg je niet vaak te maken met wat er zoal bij een D-bag exit komt kijken.

‘D-bag’ staat voor Deployment bag.

Het is een rechthoekige zak die meestal onder een tandem paraglider of een hetelucht ballon hangt.

Je paraglider zit daar op een speciale manier in opgevouwen zodat die snel en (hopelijk) foutloos zal openen en jijzelf er onder. Er zijn zes of zeven verschillende vouwmethoden, legt Takáts uit. “Ik gebruik alleen de makkelijkste. De best uitziende methode opent niet altijd beter.”

Zodra je je ontkoppelt val je naar beneden en trek je eerst de lijnen en daarna de paraglider uit de zak… een spectaculaire startmethode!

We wilden alles zo professioneel mogelijk aanpakken. Alles wat met de Dbag te maken had zou onder leiding en controle gebeuren van Pál Takáts.

24

En ik vond het beter om dit evenement buiten de reguliere SIV-training te laten plaats vinden, zodat we onze volledige aandacht er aan konden wijden. Een SIV met een groep piloten is namelijk erg gebonden aan tijd door alle vluchten en de briefings en debriefings en ik wilde alle rust en tijd hebben om samen alles goed voor te bereiden. En bijvoorbeeld het wachten op een wind die precies hard genoeg is voor de start, en zacht genoeg voor de landing, zou binnen de SIV ook niet gepast zijn.

Het was een mooie en leerzame ervaring voor iedereen, ook voor mij persoonlijk. Wat dacht je! Ik kreeg persoonlijk les van de nummer 1 van de acrowereld. Ik leerde alles van het installeren van de paraglider in de D-bag en de gang van zaken en de mogelijke problemen vanaf de start tot en met de exit en de opening van de paraglider. En dat ging niet alleen over problemen die ik kon verwachten zodra Theun-Atse ‘uit de zak’ was, maar ik heb hem echt heel veel vragen kunnen stellen op gebieden van materiaal en vliegtechniek. Zelfs psychologie kwam aan bod. Volgens mij werd hij uiteindelijk ook wel een beetje moe van mij, maar ik vond het fantastisch!

Interview met Theun-Atse de Zee Wat heeft je doen besluiten om met een D-bag te beginnen?

Ik had een aantal YouTube-fimpjes gezien en dacht dit moet ik ook kunnen en wat zou het mooi zijn als je dit vanuit een ballon kunt doen.

Hoe kwam je met Pál Takáts in contact?

Toen ik op zoek was naar een D-bag kwam ik op de website van JustAcro terecht en zag dat Pál in het verleden ook cursussen gaf, maar nu niet meer. Via via wist ik dat hij tegelijk met een SIV-training die ik wilde volgen in Turkije was en heb hem nogmaals gevraagd of hij me dit wilde leren en dat heeft hij gedaan.

Hoe verliep de voorbereiding naar het moment van D-baggen toe?

Pál moest veel organiseren en dat kost soms veel tijd in Turkije. Ook hadden we onze bedenkingen over de harde wind op de landing in Ölüdeniz. Het waaide nog een tijd te hard voor Pál om alleen aan de tandem veilig te kunnen landen.

Was je erg nerveus of had je een gezonde spanning voor de sprong?

Ik was best gespannen. De show die Pál vooraf op de start nog gaf met een van zijn leerling geleend scherm kon me eigenlijk niets bekoren. Het starten met de tandem was pittig, Pál had moeite met het opzetten van de tandem. Ik kon met de D-bag voor mijn neus niet makkelijk meedraaien. De wind was best heftig en hij riep Angélique om hulp.

Toen eenmaal het scherm boven zijn hoofd stond hoefden we maar één stap te zetten en waren in de lucht.

Hoe heb je het D-baggen op het moment zelf ervaren?

Het moment suprême was fantastisch! Je moet in een stallpositie zitten en kijken hoe het scherm uit de tas getrokken wordt en zich vult. Het scherm mag in een twist niet te

25

veel doordraaien. Mijn scherm vulde zich niet symmetrisch, had een kleine cravatte en ik viel helemaal scheef onder mijn scherm met een twist in mijn lijnen. Ik kon echter alles snel oplossen. Na de drop viel er een behoorlijk stuk spanning van mij af. Het is zoiets als de eerste berg- of liervlucht.

Hoe voelde het een dag later? En hoe kijk je er nu op terug?

Ik voel me nu net als de day after. Ik geniet er nog van, het vraagt naar meer.

Heb je het als een extra veiligheid ervaren dat je een instructeur onder je op zee had?

Tuurlijk, ik heb van Ronald al veel geleerd in Ölüdeniz wat vliegen betreft. Ook regelde hij een speedboot, wat ik anders zelf had moeten doen.

Zou je het een volgende keer zonder SIVinstructeur doen of toch weer met?

Ik zou dit de volgende keer weer in een SIV training doen, omdat je na de drop je SAT of helikopter kunt verbeteren en het is zeker zo prettig als iemand met expertise op je vingers kijkt.

Wanneer wordt de volgende keer?

In 2012 ga ik weer met een SIV-training mee.

Dan ga ik zeker ook weer D-baggen!

Interview met Pál Takáts Waarom ben je met acro gestart?

Ik was jong en gemotiveerd om meer advanced manoeuvres in paragliding te leren.

In Hongarije is er geen water. Het was altijd spelen en soaren op en voor de start. Dit ging na verloop van tijd vervelen en toen heb ik acro ontdekt en de basics hiervan geleerd.

Ik had er erg veel plezier in en wilde steeds meer leren. Toen was er geen weg meer terug… ik was verslaafd!

manoeuvres, wereldrecords die ik wil halen, ook in XC en met de paramotor. Maar daar wil ik nu nog niets over zeggen.

Hoe lang ben je meestal van huis?

Ik heb een huis in Budapest en Zwitserland maar ik ben eigenlijk zo’n 365 dagen per jaar van huis.

Hoeveel schermen ‘verbruik’ je per jaar?

Gemiddeld een tot twee schermen per jaar.

Deze zijn na een jaar niet meer goed genoeg voor topprestaties. Dit houdt in dat ze niet veilig genoeg meer zijn voor het vliegen van alle acromanoeuvres, maar wel nog veilig genoeg om gewoon mee te vliegen.

Wat zijn de eisen voor een locatie om te D-baggen?

Er moet veel hoogte zijn. De gewenste hoogte is mede afhankelijk van de locatie en de piloot. Het beste is boven water maar het kan ook boven land. Het D-baggen kan uit een helicopter, ballon of tandem paraglider.

Uit een helicopter is meer risicovol met name door de airspeed.

Je hebt inmiddels Infinity aan de tandem gedaan. Wat is je volgende uitdaging?

Ik ben altijd aan nieuwe manoevres aan het werken. Zo werk ik nu aan een nieuwe stijl om bepaalde manoeuvres uit te voeren. Het plan is om in de zomer van 2012 een korte videoclip te maken om een nieuwe spectaculaire stijl van acro te introduceren. Daarnaast wil ik ook Esfera doen; dit is een SAT linksom met vervolgens een Infinity Tumbling en daarna uitleiden met een SAT rechtsom. Alles wat ik solo doe, wil ik ook aan de tandem doen. Ik heb een groeiende lijst van ideeën en

Wat zijn de minimale eisen voor de piloot?

De piloot moet veel ervaring hebben met stalls. Hij moet deze feilloos kunnen inleiden, stabiliseren en uitleiden. Hij moet een fullstall in vijftig meter kunnen uitvoeren. De piloot moet een bestuurbare en een normale noodchute hebben. De SIV-instructeur met boot is een hele goede combinatie die extra veiligheid oplevert wanneer de piloot niet goed handelt indien het fout gaat. Maar de piloot kan ook overmoedig worden door de adrenalinestoot die hij krijgt van de D-bag manoeuvre. Indien de piloot na de D-bag ma-

26

noeuvre een SIV- of acrotraining zou volgen, moeten de manoeuvres om die reden ook simpel worden gehouden. Theun-Atse was de hele dag erg nerveus maar tijdens de vlucht naar het D-bag moment toe was hij rustig en kalm.

Wat zijn de eisen voor de vliegcondities met de tandem?

De wind op de start moet zo’n 20 km/uur zijn dus soaringcondities. Als dit niet het geval is, moet de startplek steil zijn. De D-bagger hangt ongeveer een meter lager en moet lang rennen zonder wind. Daarbij zit de Dbag voor zijn gezicht. Hij kan dus vrijwel niets zien tijdens de start. Beneden op de landing mag niet teveel wind zijn. Er hangt immers nog maar een piloot alleen aan de tandem.

Hoe vaak komen problemen zoals een cravatte voor?

Van de 450 sprongen tussen de 25 en 50%.

De problemen varieerden van één serieuze knoop tot een paar twists en een paar cravattes. Alles kon echter worden opgelost.

Wat was je eerste gedachte toen je TheunAtse zag?

Wow! Bijna vijftig, grijs en interesse in Freestyle flying. Dit was verrassend! Ik vond het erg cool dat hij dit wilde proberen en vond het leuk om hem te helpen bij deze ervaring.

Van logboekje...

...tot complete uitrusting

air time keePS yOu in the air Schermen harnaSSen Pakzakken OccaSiOnS reddingSSchermen helmen kleding radiO’S SchOenen SPeedSyStemen SPeedriding cadeaubOnnen WindmeterS VariO’S dVd’S bOeken en kaarten lierbenOdigheden

Bezoek de winkel...

... of surf direct naar:

Lekbandijk 43 4119 RA Ravenswaaij

www.airtime.nl www.parashop.nl

Paragliding Sport

KNVvL

Tekst: Erik Louwes Foto: Marysia Zolik Ja, verrast was Chris Borra wel over het moment dat hij de onderscheiding van de KNVvL kreeg. Maar hij was nog meer verguld dat het de gouden medaille van de KNVvL was die hem werd uitgereikt door KNVvLvoorzitter Frits Brink.

Al lange tijd probeerde het hoofdbestuur de voormalig KNVvL-voorzitter in het zonnetje te zetten voor zijn verdiensten als vrijwilliger binnen de Afdeling Schermvliegen, maar vooral als voorzitter van de KNVvL tot hij twee jaar geleden werd opgevolgd door Frits Brink. Vaak was Chris in het buitenland en dus niet aanwezig op een ledenvergadering of een ander geschikt lijkend moment.

Verrast Maar Chris Borra is gelukkig wel altijd op de ledenvergadering van de Afdeling Schermvliegen.

Dus daar kon hij worden verrast door Frits Brink en medehoofdbestuurslid Bert Wijnands en oud-hoofdbestuurslid Frits

Goud voor Chris Borra:

‘Leuk als je resultaat boekt’ Paymans die onlangs dezelfde hoogste onderscheiding van de KNVvL kreeg.

“Ja, ik ben heel erg trots dat ik ben onderscheiden en vooral ook dat het de gouden medaille is geworden”, glunderde de man met de snor.

“Chris Borra is aangetreden als voorzitter toen het heel moeilijk was, destijds bij de afdeling, en later binnen de KNVvL. De

boel stond binnen de KNVvL op springen. Gelukkig is het gelukt om alle geledingen bij elkaar te houden. Chris heeft daar een belangrijk aandeel in gehad”, memoreerde Frits Brink die blij was de erkenning nu eens publiekelijk te kunnen doen.

Hij roemde Chris bovendien voor zijn vasthoudende inzet in de strijd tegen de onzinnige regelgeving van de rijksoverheid die

28

het lieren welhaast onmogelijk zou maken. Chris werkte twee jaar geleden eendrachtig samen met onder andere toenmalig hoofdbestuurslid Frits Paymans en KNVvL-medewerkster Veva Ekkelenkamp. “Dat we nog kunnen vliegen, komt mede door hun inspanningen.”

Daarnaast heeft Chris zich volgens Frits Brink vooral ook ingezet voor ‘governance’ ofwel

een goede organisatie en wijze van bestuur binnen de KNVvL. Traject Welke taken en verantwoordelijkheden hebben verenigingen, afdelingen, het bondsbureau en het hoofdbestuur? Chris heeft daarvoor samen met directeur Ronald Termaat een heel traject uitgezet dat geleidelijk vruchten afwerpt in een steeds profes-

KNVvL zet zich in voor bescherming luchtruim Winnaar gouden KNVvL-medaille sioneler functionerende KNVvL. “Destijds trad Chris aan als een soort interimvoorzitter. Hij zou niet lang blijven en zich inzetten om alles weer goed op de rails te krijgen. Dat is hem in korte tijd gelukt en toen vertrok hij weer.”

Maar waarom is Chris Borra altijd voor het schermvliegen in de weer? “Ik heb mezelf ook wel afgevraagd wat mijn drijfveer is. Waarom steek ik er zoveel tijd in, terwijl het werk zo nu en dan ook veel ergernis opwekt.

Je kunt het alleen maar doen als je een kick krijgt om resultaten te boeken. Als alles weer goed loopt, daar kan ik van genieten.”

Voorkomen “Toen ik aantrad als voorzitter stond de KNVvL op springen, numeriek was er een meerderheid om de zaak op te heffen.

Gelukkig is dat voorkomen en gaat het nu steeds beter. Kijk, als je iets bereikt, dan is het leuk.”

Vervolgens kondigde Chris aan dat hij met het Hoogheemraadschap gaat overleggen om de startplek op Langevelder Slag te verbeteren. “Ik ga er eerst kijken en dan praten met het schap.

Ik denk dat we het wel weer goed krijgen. Het zou jammer zijn als deze startplaats verloren zou gaan”, vertelde Chris aan de ledenvergadering alsof het de gewoonste zaak is om van je hobby een dagtaak te maken.

Namens de Afdeling bood voorzitter Maarten van Eck hem bloemen aan als blijk van waardering voor zijn grote inzet en betrokkenheid. Ook Maarten refereerde aan de inspanningen van Chris voor het liervliegen in Nederland, maar ook voor zijn inspanningen op het internationale vlak om de belangen van onder meer het schermvliegen te verdedigen.

Tekst: Erik Louwes Als een paraglider de mist in gaat in de duinen, wie moet er dan optreden? De waterpolitie, de ‘wijkagent’, de boswachter, het Hoogheemraadschap, de stekbeheerder, de gemeente, zeg het maar.

Het is allemaal nog niet zo eenvoudig om toezicht te houden op de naleving van regels voor niet alleen paragliders, maar ook motorvliegtuigen, paramoteurs, ballonvaarders, zeilvliegers en andere beoefenaren van luchtsporten. Daarom heeft KNVvLvoorzitter Frits Brink het initiatief aangekondigd om met alle mogelijke betrokkenen aan tafel te gaan zitten. Op de soarplekken Zoutelande en Langevelderslag begint het dermate druk te worden, dat er overlast ontstaat.

Niet alleen door bijvoorbeeld schermvliegers die ook in het

duin starten en landen terwijl dat niet mag, maar vooral ook door andere sporters die zich niet bewust zijn van afspraken en regels.

En intussen dreigen onbedoeld incidenten of veel schade aan de natuur. Daarmee dreigen risico’s van sluiting van de soarstekken.

Brink wil de discussie voor zijn en met de rijksoverheid, Vereniging Nederlandse Gemeenten, openbaar ministerie, politie en anderen overleggen hoe de regels voor luchtvaart kunnen worden gehandhaafd en onder meer de natuur kan worden beschermd.

Brink laat zich daarbij bijstaan door de hoofdbestuursleden Schnitker en Weijnhijmer die onder meer veel van luchtrecht afweten.

Frits Brink deed zijn aankondiging tijdens de ledenvergadering van de Afdeling in Motel Maarsbergen. Het initiatief van de KNVvL-voorzitter past

uitstekend in de toenemende zorg van schoolhouders, schermvliegverenigingen, leden en ook het afdelingsbestuur over de toenemende drukte op onder meer de soarplekken.

Robert Beukers opperde om vooral ook de initiatieven van kitesurfers in de gaten te houden. Kitesurfers beginnen hun grenzen te verleggen en schaffen steeds vaker een schermvlieguitrusting aan om vooral in de duinen te gaan soaren. Diverse organisaties geven er les in zonder de vereiste opleidingen en met gebrek aan kennis over de regels, afspraken en veiligheid. Vincent Verbon riep het bestuur op om met de Nederlandse Kitesurf Vereniging te gaan praten om problemen te voorkomen en mogelijkheden voor samenwerking te zoeken.

Die handschoen pakt het bestuur op.

Instructeursopleiding 2012 Wie instructeur bergvliegen of lieren wil worden en meer wil weten, wordt uitgenodigd contact op te nemen met de portefeuillehouder opleidingen, André Bizot. Iedereen die ruime ervaring heeft als hulpinstructeur is van harte welkom.

De opleiding is vooral gericht op het verbeteren van je didactische vaardigheden, je leert effectiever lesgeven. Je toekomstige cursisten kunnen daardoor sneller leren. Daarmee verhoog je het plezier voor je cursisten (en voor jezelf ) en draag je bij aan het verbeteren van de veiligheid.

Lees meer op http://www.knvvl.nl/afdelingen/ schermvliegen/opleidingen/afdelingscursussen en http://www.knvvl.nl/afdelingen/schermvliegen/organisatie/documenten; zie onder handboeken: Opleidings- en examenpro-

gramma instructeursopleiding.

Je kunt je interesse laten weten via een mail aan opleiding.schermvliegen@knvvl.nl

HARNASSHOP NL PARAGLIDING EQUIPMENT

29

KNVvL

Theorie-examens op 20 april 2012 De eerstvolgende theorie-examens voor brevet 2 en 3 worden gehouden op vrijdag 20 april 2012 in de Jaarbeurs in Utrecht. De inschrijving sluit 20 maart 2012.

Het examen staat uitsluitend open voor leden van de Afdeling Schermvliegen van de KNVvL. Aan het examen voor brevet 2 kan alleen worden deelgenomen door leden die beschikken over KNVvL brevet 1, aan het examen voor brevet 3 alleen door leden die beschikken over brevet 2.

Aanmelding voor het examen geschiedt door overmaking van â‚Ź 30,00 op girorekening 896830 t.n.v. de Afdeling Schermvliegen te Woerden onder vermelding van: - uw voorletters en achternaam - uw KNVvL lidmaatschapsnummer - uw huidige brevetnummer - het soort examen dat u wilt afleggen: B2 of B3 Het inschrijfgeld dient op de sluitingsdatum van de inschrijvingstermijn aanwezig te zijn op de rekening van de Afdeling Schermvliegen. Bedenk dat het overschrijven van het inschrijfgeld enige tijd vergt. Bij onjuiste, onvolledige of te laat ingestuurde aanmeldingen is deelname aan het examen niet mogelijk. Het overgemaakte bedrag zal niet worden teruggestort, net zo min als bij afzeggingen nĂĄ de sluitingsdatum of indien verzuimd wordt op het examen aanwezig te zijn. De met het examen gemoeide kosten zijn dan immers al gemaakt. Correct aange-

melde kandidaten ontvangen tijdig een uitnodiging met daarin de laatste aanwijzingen voor het examen. Het examen voor brevet 2 of 3 bestaat uit 100 meerkeuzevragen. De theorie-exameneisen zijn opgenomen in het document Eisen Theorie-examens. Deze afbakening kan als leidraad dienen voor de bestudering van de benodigde examenstof en als handleiding voor het samenstellen van cursusmateriaal. De examenstof is grotendeels, doch niet uitsluitend te vinden in het Handboek schermvliegen van de KNVvL en het Reglement Schermvliegen.

Genoemde documenten zijn te vinden in de downloadsectie van de afdeling: http://www.knvvl.nl/afdelingen/schermvliegen/organisatie/documenten Geadviseerd wordt naast het bestuderen van handboek en reglement ook kennis te nemen van andere literatuur dan wel deel te nemen aan de theorie-opleiding die wordt verzorgd door verscheidene scholen.

Zie voor verdere informatie www.knvvl.nl/ afdelingen/schermvliegen/examens

30

Veel geslaagden theorie-examens Op vrijdag 4 november vonden in de Jaarbeurshal in Utrecht de theorie-examens plaats voor schermvliegbrevet 2 en 3. Bij brevet 2 bleken de onderdelen meteorologie en vliegpraktijk de lastigste onderdelen. Brevet 3 is deze keer bijzonder goed gemaakt.

Van de 55 kandidaten die het examen voor brevet 2 aflegden zijn er 40 (73%) geslaagd. Dit is een zeer goede score. Aan brevet 3 namen 18 kandidaten deel en daarvan zijn er 17 (94%) geslaagd. De examencommissie feliciteert alle geslaagden met het behaalde resultaat.

De volgende theorie-examens zullen plaatsvinden op vrijdag 20 april 2012 van 20.00 tot 22.00 uur. Aanmelding kan tot 20 maart 2012. Voor meer informatie over de examens en inschrijving verwijzen we naar de rubriek op pagina brevetten en examens van afdeling schermvliegen http://www.knvvl.nl/afdelingen/schermvliegen/examens.

Advance Impress 3 4 12 neuari 20EN-C n yet febr eerd en Ca ach rtific lijn r

Eindelijk leverbaar: de lichte versie van de fameuze Impress 2.

Met zijn 4,7 kg (M) en leverbaar in drie maten luidt dit ligharnas

rw ce uw ne Ve V ge en vo 3-lij DH Ge chte E

een nieuwe generatie in. LTF getest, goed opvouwbaar, geen plank maar een hangmatsysteem. Ingenieus anti-vergeet-banden-vastte-maken-systeem. Mousse, cockpit met spoiler en een aantal handigheidjes maken dit harnas tot een aantrekkelijk product.

Cayenne 4

Oordeel na enkele lange vluchten: buitengewoon comfortabel na zorgvuldig afstellen, wat zo een uurtje in beslag kan nemen.

Het vliegt als rijden in een luxe auto wanneer je een Renault Clio gewend bent. Alleen de adviesprijs van €1290 zou roet in het kunnen eten gooien. Meer info: http://www.advance.ch.

www.panchoamelia.nl

CLASSIC Routes the world’s best hang gliding and paragliding cross country routes

Cross Country magazine brings you Classic Routes, a collection of 20 of the finest paragliding and hang gliding cross country routes in the world, told through stories and photos.

Bubbling with inspiration and packed with information, these Classic Routes are personal adventures, where some of the greatest names in paragliding and hang gliding guide us through some of the finest landscapes in the world.

Tour France’s Lake Annecy; ride massive convergence in Spain‘s Piedrahita; top land the Marmolada in Italy; surf jungles in Nepal, rock walls in Austria and castles in Germany till exhaustion and ecstasy force you to land for a cold beer in Australia’s outback. Then pick Classic Routes up the next day and start all over again.

With stories, glide-by-glide guides, hand-illustrated maps and the best photography from Cross Country magazine‘s pool of photographers, Classic Routes blends a mixture of flatland and mountains, desert and jungle, urban and remote to deliver what we hope you will find to be not just the ultimate XC pilot’s tick list, but a ‘book of flying dreams’.

AVAILA BLE NOW A T

192 Pages - Hardback - Coffee Table Book

www.classic-routes-book.com CANADA - USA - BRAZIL - NORWAY - WALES - ENGLAND - GERMANY - AUSTRIA - ITALY - SWITZERLAND - FRANCE - SPAIN - SOUTH AFRICA - AUSTRALIA - NEPAL - INDIA

SUBSCRIBE TO CROSS COUNTRY MAGAZINE AT

XCSHOPCOM

29

Tekst: Peter Blokker

Recensies

App die je moet hebben ParaWing SOS iPhone App Een basisregel voor de avonturier die zich, ter land of in de lucht, buiten de beschaving begeeft is voorbereid te zijn op een noodsituatie. Met 112 kom je in Nederland een heel eind maar vooral in de Alpenlanden is het vaak handiger het nummer van de bergreddingsdienst onder de knop te hebben. Op de website van de klim- en bergsportvereniging NKBV is gratis een veiligheidswijzer te downloaden, een-

voudig op te vouwen tot creditcardformaat, met telefoonnummers van reddingsinstanties en meteodiensten in alle Alpenlanden.

Kan het niet nog eenvoudiger? Jawel, de Duitse verzekeringsmaatschappij Parawing heeft voor iPhone bezitters een handige app ontwikkeld om snel hulp in te kunnen schakelen bij een ongeval. De ParaWing Notfall App heeft een aantal functies die in nare situaties van pas kunnen komen. Voor alle landen binnen de EU en een aantal daarbuiten, zijn de voor paragliders relevante noodnummers voorgeprogrammeerd; zo bereik je bijvoorbeeld in Zwitserland direct de Rega. Misschien niet het eerste waar je aan denkt als je in een boom boven een afgrond hangt, maar ook het nummer voor het blokkeren van je creditcard is paraat. De applicatie maakt gebruik van het gps-signaal om de coördinaten van je positie in kaart te brengen.

Handig om door te geven aan reddingsinstantie. Daarnaast biedt de app de mogelijkheid om een sos-signaal te geven door het scherm te laten flikkeren. Deze functionaliteit trekt echter meer accu dan aandacht.

Download deze gratis app en zorg dat je er nooit gebruik van hoeft te maken! http://itunes.apple.com/in/app/parawing/ id417005241?mt=8

€

k 10 op or 0, ee ti n eebij in Flym ng n ru a Live weergave van uw vlucht via GPS Toegepast bij de X-Alps 2011

ou wer il va ste de ke n r va nde rio

B1-NAV Vario+GPS Perfect uitleesbaar via pc € 488,-

€ 678,-

Nederlandse folder download via website

www.panchoamelia.nl 32

Hoe een parapente een ei legt…

Le Nid DVD 53 min. Frans, Engelse ondertiteling

In Saint Hilaire du Touvet komen baby’s uit een ei en springen met een glider uit het nest (le nid in het Frans).

Dat is tenminste wat de dvd-hoes doet vermoeden en met deze stelling is de toon gezet voor het script. Ik bezit een aardige collectie Franstalige buitensport dvd’s en of het nu gaat over extreemskiën, alpinisme of vliegen… er moet een verhaal in zitten. Zo is er een Franse ski-film (getiteld Apocalypse Snow) waarin een skiër met een gestolen magisch superheldenpak in staat is halsbrekende toeren uit te halen. Le Nid laat zien dat de kids in de het Franse berggebied Chartreuse het vliegen in de genen hebben en brevet 3-waardige theorieles krijgen van een verstrooide professor op de basisschool.

De cliffhanger van het verhaal zal ik niet verklappen, om de eenvoudige reden dat ik het niet helemaal begreep. Misschien komt dat wel doordat de scènes met de schoolkinderen me een adempauze gaven tussen de adembenemend fraaie beelden van deze enorme speeltuin waar adrenaline je warm houdt gedurende alle seizoenen. In de winter zijn we getuige van de witte editie van de Coupe Icare. Als nuchtere Noord-Hollander laat carnaval me koud en Saint Hilaire is nou eenmaal het Rio de Janeiro van het schermvliegen. In de vreemdste kostuums rollen en vliegen speedriders de pistes af. Na deze komische vertoning komen adrenalinejunkies ook ruim aan hun trekken, waarin de markante rotswand van de Dent des Crolles als fraai decor dient voor speedflyers, Climb & Fly tochten en zelfs BASE jumpers. Thermiek, acro en carnaval; piloot of idioot, deze film zal je op enig moment zeker boeien. Al is het alleen maar omdat deze dvd laat zien dat je het hele jaar door de passie voor het vliegen kunt vasthouden en sommigen misschien toch wel in een vogelnest zijn grootgebracht en nooit écht volwassen zijn geworden. De film won dit jaar de Critics’ Award tijdens het Coupe Icare filmfestival.

Bestellen: www.xcshop.com voor £ 19.95 ( € 21,06) incl. verzendkosten.

Theorie benaderd vanuit de praktijk “Theorie van het snorvliegen en paragliding”, Thijs Versloot, ISBN/EAN 978-90-811639-1-0, € 37,50 Met dertig jaar op de teller, waarvan hij al de helft vliegend doorbrengt, is snorvlieginstructeur Thijs Versloot een BN-er in scherm-vliegland. Met zijn boek wil Thijs zijn praktijkervaring en vakkennis overbrengen. Van de ruim tweeduizend Nederlandse schermvliegers beoefent hooguit tien procent de snor-vliegdiscipline. Om binnen deze doelgroep, in een tijdsbestek van vier jaar, alweer de derde druk uit te kunnen geven van het instructieboek is op zich al een indrukwekkende prestatie.

In de zojuist verschenen derde editie is de titel “Theorie van het snorvliegen” uitgebreid met de woorden “en paragliding”. Deze subtiele aanpassing nodigde mij uit om het boek eens door te werken. Daar kwam niets van terecht. Er was namelijk van het gebruikelijke werken en worstelen om een theorieboek door te komen geen sprake. Nadat Thijs hoogstpersoonlijk op een doordeweekse avond een exemplaar bij mij had afgeleverd, heb ik het boek in één adem uitgelezen. Ik moet bekennen de snorspecifieke hoofdstukken en motortechnieken overgeslagen te hebben om toch nog een paar uur nachtrust te genieten. Technische onderwerpen als aerodynamica worden eenvoudig maar effectief gepresenteerd, zonder de noodzaak voor complexe theorie of vergelijkingen.

Een aanrader voor diegenen die, na het stampen van examenstof uit andere theorieboeken, nou eens willen weten hoe het in de praktijk echt werkt.

Een andere verade-ming tijdens het lezen is de actualiteit van de stof. De schermvliegbranche

heeft zich de afgelopen jaren enorm snel ontwikkeld en de ‘negatieve instelhoeken’ en ‘vierlijners’ hebben hun langste tijd gehad. De nieuwste vliegen groundhandlingtechnieken worden rijkelijk met foto’s ondersteund. Waar mogelijk wordt fotomateriaal gebruikt in plaats van schematische tekeningen. Door de KNVvL is dit boek erkend als officieel lesboek voor het snorvliegexamen. Voor de motorloze paragliders biedt het boek vooral een verdieping in praktische vliegsituaties en startmethodes. Het hoofdstuk bergvliegen is helaas wat beperkt, maar zo blijft er wat over voor een vierde druk! Bestel het boek bij Thijs zelf: thijsversloot@ live.nl. Info: http://www.parakiting.nl/theorieboek. html

XCertina Bag MKIII De XCertina snelpak-zak MKIII heeft een update ondergaan. Met de nieuwe klittenbandsluiting zijn de schotjes van de voorrand van je scherm na het cel-op-cel leggen keurig te fixeren. Het verder opvouwen van je scherm is nu een fluitje van een cent, zelfs in een stevige wind, wat vooral na een soarsessie aan onze kust van voordeel is. Het bovenopper-vlak van de zak is in de vernieuwde versie van gaas om het scherm te kunnen laten ademen.

Verkrijgbaar via www.XCshop.com

33

Red Bull X-Alps 2011 DVD Het geneesmiddel voor diegenen die leiden aan een post-X-Alps depressie is gereed. Hunker je ernaar de spanning en sensatie her te beleven, bestel dan de nieuwe Red Bull X-Alps DVD. Alle pijn, roem en strijd van de extreme voet- en vliegtocht is samengebracht in 55 minuten beeldmateriaal. Ook beeldmateriaal dat de atleten zelf geschoten hebben tijdens hun gevecht met de elementen is inbegrepen.

Waarschuwing van Red Bull: deze DVD zet je hartslag in de hoogste versnelling!

Diverse verkoopadressen, circa € 25,excl. Verzendkosten.

Nieuws

Innovatie De basis van de Independence Innovation is een comfortabel en duurzaam harnas, het bijzondere is de protector. Dit is een combinatie van een airbag en schuimprotector. Het harnas heeft net zo weinig gewicht en volume als een airbag harnas maar zodra hij uit de pakzak komt, begint de protector zich te vullen en blaast het harnas zichzelf op. Je vindt aan dit harnas ook geen luchtinlaat. Nog voordat je startklaar bent, heeft de protector zich volledig gevuld. Verder is er voldoende pakruimte, heeft het goede sluitingen en karabiners en de reserve zit symmetrisch onder de benen.

Bron: Air Time Paragliding Sport

Vleugelexperimenten Voorlopig blijft het nog bij experimenteren en prototypes, maar ontwikkelingen gaan snel en het zal niet lang duren voor we de ‘vreemde vleugels’ van Ozone en Sol zelf kunnen bevliegen. De Braziliaanse schermfabrikant Sol heeft ‘s werelds eerste éénlijner gebouwd en ermee gevlogen. Een video op Youtube bewijst dat de ‘One’ inderdaad vliegt. Sol verklaart dat de prestatie van het scherm hoger is dan van een tweelijner en de stabiliteit indrukwekkend.

De handling van het scherm is wel dusdanig anders en besturing kan enkel door gebruik te maken van de stabilolijnen en gewichtsverplaatsing. www.solparagliders.com.br Tegelijkertijd ontwikkelt Ozone de XXLite, een scherm met een enkele doeklaag. Deze conceptvleugel is nog niet te koop. Al voor de officiële presentatie bij de Coupe Icare dook dit scherm op in een Youtube video bij een testvlucht. Al jaren is Ozone de producent van de lichtste gecertificeerde vleugels die in de handel zijn, de Ultralight. Met deze innovatie om in plaats van een boven- & onderdoek slechts één doeklaag toe te passen, waarbij ook nog het modernste lichtgewichtmateriaal wordt gebruikt, ontstaat een scherm van 1,345 kg (19 m2) dat in een heuptas opgevouwen kan worden. De vliegeigenschappen blijken enigszins ‘speciaal’. We zijn benieuwd! Bekijk hier de video: http://www.vimeo. com/29247558

Swing gaat ook voor klein en licht De degelijke Duitse schermenmaker kondigt twee nieuwe en lichte snelle schermen aan. De Apus is een speedflyer, volgens Swing het kleine broertje van de Mistral (EN B), maar met korte lijnen, een kleinere strekking en uiteraard een klein oppervlak. Het is bedoeld als tweede scherm, speelgoed om altijd bij je te hebben, aldus Swing. Ook liefhebbers van Fly&Hike kunnen met dit scherm uit de voeten. De Apus heeft certificering D meegekregen en is er in de maten 15, 17 en 19 m2.

De Hybrid Sport is een minivleugel in de maten 15 en 17 m2 en slechts 3 kg. Een speedrider geschikt voor skiën, soaren en vliegen met harde wind. De handling hangt zoals gewoonlijk bij speedflyers sterk af van de wing loading. Grotere maten tot zelfs 26 m2 zijn in aantocht. www.swing.nl

Gezocht: 6 talentvolle piloten voor een 2012 sponsoring jonge talenten voor EN-A wedstrijdpiloten voor EN-C reageer via onze site

www.panchoamelia.nl 34

Logboek

Tekst: Henri van Heffen, foto’s: Peter Blokker

In deze terugkerende rubriek nemen we een kijkje in een logboek van één van onze lezers en lichten we er een bijzondere vlucht uit. Misschien heb je ook wel een vlucht in je logboek staan met een uitroepteken in de kantlijn. Een vlucht die bijzonder voor je is, vanwege de locatie, prestatie of om andere reden. Heb je er ook nog een fraaie foto bij en kan je in ongeveer tweehonderd woorden vertellen waarom dit een vlucht is die je nooit meer vergeet? Stuur het verhaal met foto dan op naar riser.schermvliegen@knvvl.nl

Uit het logboek van...

Henri van Heffen

Datum: 22 september 2011 Locatie: Wijk aan Zee GPS Coördinaten: 52º 30’ 20” N, 4 º 35’ 27” O Scherm: Gradient Bright 3 Weer: wind 280º, 10 à 11 knopen, bewolking 6/8, 18ºC

In 2011 heb ik mijn eerste zelfstandige soarvlucht gemaakt Een hele gewone soarvlucht waarvan je je misschien afvraagt wat er bijzonder aan is. Het is ook lastig om dat onder woorden te brengen.

Soarvluchten worden gepland naar aanleiding van de weersverwachtingen. Meestal zijn de goede dagen doordeweeks. Je wacht thuis gewoon de juiste omstandigheden af. Vandaag stond de wind goed en zijn we weer vertrokken naar Wijk aan Zee. Je vliegvrienden zijn het belangrijkst. Samen vliegen is natuurlijk het leukst. Zeker als beginner heb je collega piloten nodig. Ook de ervaring die ik heb opgedaan in het schoolcircuit komt nu erg goed van pas. Nu wil ik iedereen daarom nog eens bedanken. Gewoon normaal toch?

Maar er is deze dag nog iets dat mijn aandacht heeft getrokken: Die kleine vleugels die konden vliegen als de wind voor mijn scherm te hard was. Met zo’n minivleugel erbij neemt je airtime aanzienlijk toe. De vleugels zelf zijn veilig maar vliegen wel sneller. Met deze vleugeltjes kan je tussen windkracht 3 en 6 spelen en/of vliegen. De oppervlakte ligt tussen de 15 en 20 meter en ze zijn aantrekkelijk geprijsd. We hebben doorgevlogen tot zonsondergang. Vanwege de schemering besluit ik te landen, de indrukken van een enkele vlucht kunnen soms groot zijn. Zo groot dat de aanschaf van een minivoile inmiddels dichterbij komt. Het is gewoon een sterke drang, zelfs dromen over warme winterbestemmingen helpt niet.

HARNASSHOP NL PARAGLIDING EQUIPMENT

35

Lieren

Tekst: Peter Blokker en Bastienne Wenzel, foto’s: Peter Blokker, Guido Louman, Joost Mineur

Officiële stekken voor vliegen over ons vlakke land, deel 3

Lierterreinen in Nederland

In elke uitgave van de riser komt wel een exotische bestemming aan bod. Maar waar vliegen wij laaglanders in het weekend of op een avondje na werktijd? Zonder een westelijke soarwind zijn we aangewezen op onze liervelden. Verspreid over het land vinden we inmiddels aardig wat

Lopik

vliegstekken, elk met hun eigen charme, potenties en beperkingen. De boodschap van deze serie is duidelijk: verlaat eens voor een keer je vaste vliegbasis, trek het land in, zoek het avontuur op!

Laat je met een frisse wind in het gezicht oplieren en verwerf zo nieuwe inzichten en uitzichten als gast bij een andere school of club. Ter inspiratie worden in deze rubriek twee willekeurige (officiële) lierterreinen uitgelicht. De meest actuele informatie staat vermeld op de genoemde websites en check altijd even of er niets veranderd is voordat je op avontuur gaat.

36

Lierterrein Lopik

AARLANDERVEEN - Efficiënt lieren in Groene Hart

LOPIK – Actie aan de Lek

Adres Oost-westveld: Aarlanderveenseweg 2, Aarlanderveen Coördinaten: N 52° 08’ 27.1” E 04° 44’ 30.3” Veldlengte: 1000 meter Adres Noord-zuidveld: Aarlanderveenseweg 1, Nieuwkoop Coördinaten: Noord-zuidveld: N 52° 08’ 23.5” E 4° 45’ 30.6” Veldlengte: 1500 meter Oriëntatie: Alle richtingen Stekbeheer: SkyGliders (Joost Mineur) Website: www.skygliders.nl

Adres lierveld: Tiendweg 12, 3411 NB Lopik Coördinaten: N 51˚57’34” , O 04˚55’31” Oriëntatie: NNW-ZZO Veldlengte: 750 meter Stekbeheer: Action Pilots Lopik Website: http://www.facebook.com/ActionPilotsLopik

Met meer dan duizend tandemvluchten is het ook lastig kiezen. Joost Mineur kan zo niet dé mooiste vlucht ooit vanaf zijn liervelden in Aarlanderveen noemen. “Ik heb vele leuke en memorabele vluchten gemaakt, vrijwel alle als tandempiloot. ‘s Ochtends vroeg vliegen met de dauw op het veld, de zon onder zien gaan op de Noordzee bij helder weer, uitzicht op de skyline van onder andere Rotterdam. Ik ontdek hier nog steeds dingen die me niet eerder opvielen. Het blijft een geschenk om dat telkens weer met nieuwe mensen te kunnen delen.”

Het plezier in het vliegen staat voorop bij SkyGliders. De sfeer op het veld is relaxed en gezellig, zegt Joost, met veel toeschouwers en ad-hoc tandempassagiers bij mooi weer. Maar SkyGliders is ook een efficiënte club. Op goede dagen maken ze tweehonderd vluchten. En dat kan natuurlijk niet zonder strakke regels en een uitgekiende startprocedure. “Op de startplaats is de sfeer professioneel en gefocust, maar we vergeten niet dat ons team en onze piloten dit voor hun plezier doen. Iedereen heeft een baan buiten het paragliding.”

Joost is bescheiden over ‘zijn’ liervelden: “Er zijn hoegenaamd geen overlandmogelijkheden in Aarlanderveen. Vanwege het natte landschap is thermiek nauwelijks voorspelbaar en sowieso geldt er een vliegplafond van 1200 ft.” Maar SkyGliders is niet voor niks een van de grootste vliegclubs van Nederland. De leden zijn juist enthousiast over de mogelijkheden. Regelmatig vind je toch thermiek, zeggen ze.

Het is dan de uitdaging om onder het vliegplafond te blijven vliegen.

Je kunt alleen vliegen bij SkyGliders als je lid wordt van de club. Joost legt uit: “Het lidmaatschap is een bewuste keuze. Het bleek dat op mooie dagen mensen opdoken die we anders nooit zagen, zodat onze trouwe aanhang juist dan langer moest wachten. Met de invoering van het lidmaatschap is dat opgelost.” Je kunt overigens altijd een keertje de sfeer komen proeven zonder gelijk lid te worden. De vliegdagen staan vermeld op de website van de club.

In de Lopikerwaard, een typisch Hollands polderlandschap in MiddenNederland, ligt het veld van lierclub Action Pilots Lopik. Tussen de slingerende Lek en de dorpjes Lopik en Cabauw strekt het langgerekte lierterrein zich uit als een groene startbaan. Met een breedte van zo’n dertig meter heeft iedere landing hier een doellandingskarakter, hetgeen je aanmoedigt om een goed voorbereid circuit te vliegen.

Voor de kersverse vliegers met dons tussen de vleugels is deze locatie dan ook minder geschikt. Begin 2011 heeft Robert Beukers de vliegschool Action Air Sports overgedragen aan Ronald en Angélique om samen met een aantal enthousiaste piloten een lierclub op te starten.

Gevorderde cursisten van Action Air Sports kunnen af en toe in Lopik terecht en ook worden tandempiloten en liermannen opgeleid. Om gebrevetteerde piloten de ruimte te geven zijn de opleidingsactiviteiten echter beperkt. Action Pilots Lopik is vooral een lierclub voor en door gebrevetteerde piloten. De club is hecht en gezellig, maar ook gastpiloten worden vriendelijk ontvangen. Vanaf brevet 2 lier is iedereen welkom om op deze interessante locatie te vliegen, mits aangemeld via de website en in bezit van eigen materiaal. Uiteraard is het ook mogelijk tandemvluchten te maken, boekingen via www.actionairsports.nl/agenda. Gevlogen wordt er in de weekenden van april tot en met oktober. In de “natte seizoenen”, voor zover we die nog kunnen onderscheiden, is het laaggelegen veld niet begaanbaar.

Op mooie winterdagen, na vorst of sneeuwval, zouden de Action Pilots best wel eens uit hun winterslaap gewekt kunnen worden…

Houd de aankondigingen op Facebook in de gaten!

Lierterrein Aarlanderveen

Contact

Lidmaatschap KNVvL Opgave lidmaatschap KNVvL in combinatie met de Afdeling Schermvliegen: KNVvL ledenadministratie, Houttuinlaan 16A, 3447 GM Woerden, telefoonnummer 0348 - 437060. Afdelingsbijdrage: € 22,00, KNVvL-bijdrage: € 54,00.

KNVvL Bestuur Afdeling Schermvliegen Voorzitter: Maarten van Eck, voorzitter.schermvliegen@knvvl.nl Secretaris: Marysia Zolik, secretaris.schermvliegen@knvvl.nl Penningmeester: Maurice Janssen, penningmeester.schermvliegen@knvvl.nl Kwaliteitsmanagement: John Joosten, kwaliteitsmanagement.schermvliegen@knvvl.nl Portefeuillehouder scholen en examens: Maurice Janssen, examens.schermvliegen@knvvl.nl, scholen.schermvliegen@knvvl.nl Portefeuillehouder brevettering en opleidingen: André Bizot, opleiding. schermvliegen@knvvl.nl Portefeuillehouder veiligheid en techniek: Wouter Stigter, veiligheid.schermvliegen@knvvl.nl, techniek.schermvliegen@knvvl.nl Portefeuillehouder public relations en belangenbehartiging, vice-voorzitter: Erik Louwes, communicatie.schermvliegen@knvvl.nl, belangenbehartiging.schermvliegen@knvvl.nl Portefeuillehouder wedstrijden: Maarten van Eck (ai), wc.schermvliegen@knvvl.nl

Agenda 24 januari 2012 Vergadering Afdelingsbestuur, KNVvL-kantoor, Woerden 28 februari 2012 Vergadering Afdelingsbestuur, KNVvL-kantoor, Woerden 3 maart 2012 Instructeursdag, Motel Maarsbergen, Maarsbergen 20 maart 2012 Sluitingsdatum inschrijving theorie-examen 27 maart 2012 Vergadering Afdelingsbestuur, KNVvL-kantoor, Woerden 20 april 2012 Theorie-examen, 20-22 uur, Jaarbeurs, Utrecht 24 april 2012 Vergadering Afdelingsbestuur, KNVvL-kantoor, Woerden 29 mei 2012 Vergadering Afdelingsbestuur, KNVvL-kantoor, Woerden 26 juni 2012 Vergadering Afdelingsbestuur, KNVvL-kantoor, Woerden

Ongevallen/Voorvallen Elk voorval bij het schermvliegen ten gevolge waarvan letsel van enig belang aan een persoon of schade aan enig goed is toegebracht, alsmede elk voorval dat afwijkt van de normale gang van zaken en waaruit lering kan worden getrokken, moet binnen 3 maal 24 uur door of namens de betrokkenen ter kennis van de Veiligheidscommissie van de Afdeling Schermvliegen van de KNVvL worden gebracht. In geval van een opleidingssituatie moet deze melding door de betrokken instructeur worden gedaan.

Het voorval online melden op de site http://veiligheid.knvvl-schermvliegen.nl Schademelding, verzekering en informatie Leden van de Afdeling Schermvliegen van de KNVvL zijn verzekerd voor wettelijke aansprakelijkheid in hun hoedanigheid van beoefenaar van de schermvliegsport. Verzekerde som € 1.500.000,- Het polisnummer is 19.007.04 bij De Nederlandse Luchtvaartpool, Oostenburgervoorstraat 140-144, 1018 MR Amsterdam, telefoon 020-5301040.

Brevetten Schermvliegen De afgifte van Brevet 1 geschiedt door een door de KNVvL erkende opleidingsinstantie schermvliegen. Kosten € 10,- (excl. door de opleidingsinstantie te rekenen toeslagen), te voldoen aan de opleidingsinstantie die het brevet uitgeeft. De afgifte van Brevet 2 en 3 geschiedt door het Afdelingsbestuur.

Lidmaatschap van de KNVvL Afdeling Schermvliegen is verplicht. Brevetaanvraagformulieren, takenlijsten en eigen medische verklaring verkrijgbaar bij scholen en via http://www.brevet.aero/schermvliegen/aanvraagformulieren.

Kosten € 16,50 over te maken op girorekening 896830 t.n.v. Afdeling Schermvliegen te Woerden; duidelijk vermelden naam en welk brevet.

Een IPPI-Card kan worden aangevraagd via www.knvvl.nl/schermvliegen, kosten € 12,-. Een FAI-sportlicentie moet worden aangevraagd bij het Algemeen Secretariaat van de KNVvL, kosten € 9,-. Logboekjes kosten € 2,50 per stuk eveneens te bestellen via http://www.knvvl.nl/webshop Theorie-examens op 20 april 2012 De eerstvolgende theorie-examens voor brevet 2 en 3 worden gehouden op vrijdag 20 april 2012 van 20.00 tot 22.00 uur in de Jaarbeurs in Utrecht.

De inschrijving sluit 20 maart 2012. Het examen staat uitsluitend open voor KNVvL-leden die in het bezit zijn van brevet 1 respectievelijk brevet 2. Aan het examen voor brevet 2 kan dus alleen worden deelgenomen door diegenen die al beschikken over KNVvL brevet 1 en aan het examen voor brevet 3 alleen door diegenen die al beschikken over brevet 2. Zie voor verdere informatie www.knvvl.nl/afdelingen/schermvliegen/examens/theorie-examens

Zie voor actuele data ook www.knvvl.nl

38

KNVvL-erkende instructeurs

KNVvL-erkende Opleidingsinstanties

A. J. Wierenga E.J. Wierenga J. Eringa H.M.J. Coumans R. ter Harkel F.G.M. Jansen A. Klopfenstein L.H. ten Napel E.C.M. Beekman T.M.W. Kuper A. Manuel A.G.H.M. Bizot J.P. Dekker J.W.H. Omlo G. Mesander R. van Veen J. Ijsselsteijn L. Montforts

Absolute Airadventure Paragliding Holland, Vincent Verbon & Henk Alberts, Turfschipper 96, 2292 JB Wateringen, 0174-290458 en 06-51278458, info@paragliding.nl, www.paragliding.nl Action Air Sports, Ronald ten Berge, Anemoonhof 20, 6002 WN Weert, 0495-548595, info@actionairsports.nl, www.actionairsports.nl Air Time Paragliding Sport, Ayke Jager & Barry Zeldenrust, Lekbandijk 43, 4119 RA Ravenswaaij, 034-5558881, mail@airtime.nl, www.airtime.nl Eurofly Paragliding, Lucas ten Napel, Moorblick 1, D-48599 Gronau, 0049(0)2562-710677 en 06-54663893, eurofly-paragliding@t-online.de, www.eurofly.nl Falcon Air, Huub Coumans, ‘t Schild 31, 5282 VJ Boxtel, 0411 - 673376, huub. coumans@planet.nl, www.falcon-air-online.nl Maurik Paragliding, István Molnár, Aalsloot 25, 3993 HA Houten, 06-16810988, info@maurikparagliding.nl, www.maurikparagliding.nl Para Adventure, André Wierenga, Amsterdamsestraatweg 400, 3551 CW Utrecht, 030-2434264, andre@parapente.nl, www.parapente.nl Paraglidingschool Inferno, Roland ter Harkel, Kogellaan 10, 7602 JL Almelo, 0546-860662, info@paraglidingschool.nl, www.paraglidingschool.nl Parapente Noord-Nederland, Geert Mesander, Kromme Elleboog 40, 9751 RE Haren, 050-5719934 en 06-13182565, www.parapentenoord.nl Parasailingteam Nistelrode, Rob van de Akker, Heufkens 526, 5403 LV Uden, www.parasailingteam.nl, info@parasailingteam.nl Pro Air Paragliding, André Bizot, Prunusstraat 49, 7271 HP Borculo, 0545-273305, info@proair.nl, www.proair.nl Skygliders Paragliding, Joost Mineur, Veursestraatweg 98, 2260 AG Leidschendam, 070-317 82 16 / 06-245 320 26, info@skygliders.nl, www.skygliders.nl

KNVvL-erkende Schermvliegverenigingen AA Paragliding Holland (7301), Vincent Verbon, Turfschipper 96, 2292 JB Wateringen, 0174-290458 en 06-51278458, info@paragliding.nl, www.paragliding.nl Achterhoekse Vliegers XCC (7201), J.M. van Steenderen, Zutphensestraatweg 49A, 6953 CJ Dieren, 0313-496940, secretariaat@achterhoeksevliegers.nl Eerste Ned. Parapente Vereniging (Para Adventure) (7655), André Wierenga, Amsterdamsestraatweg 400, 3551 CW Utrecht, 030-2434264, andre@parapente.nl, www.parapente.nl Falcon Air (8503), Huub Coumans, ‘t Schild 31, 5282 VJ Boxtel, 0411-673376, huub.coumans@planet.nl, www.falcon-air-online.nl Paraglidingclub Sky Rebels (7198), Aart de Harder, Bergse Linker Rottekade 221b, 3056 LG, Rotterdam, 06-54757845, aart@raatsaam.nl, www.skyrebels.nl Parasailingteam Nistelrode (7289), Rob van de Akker, Heufkens 526, 5403 LV Uden, www.parasailingteam.nl, info@parasailingteam.nl Plus 4 (715232), Dick ter Maat, Postbus 647, 7500 AP Enschede, dtermaat@t-online.de, www.plus-4.nl Pro Air Paragliding (8502), André Bizot, Prunusstraat 49, 7271 HP Borculo, 0545-273305, info@proair.nl, www.proair.nl Skyclub Holland (7297), Alex Schreurs, Meester Meinenweg 9 te 7107 AN Winterswijk Kotten, 0543-563253, fwa.schreurs@kpnmail.nl Stichting Eurofly Paragliding (7292), Ton van Duuren, Moorblick 1, D-48599 Gronau, 0049(0)2562-710677 en 06-54663893, vanduuren-t@versanet.de, www.eurofly.nl Twentse Paragliding Club Skyline (7657), Maarten Swart, Middendorpstraat 7, 7855 PR Meppen, 0591-377155, skyline.bruinehaar@gmail.com

39

verval datum

Berg Tandem

Lier

instructeurnr

Naam

Geldigheid aantekeningen per 1 december 2011

9201 - 9202 - 9221 IL 9222 IL 9226 IL 9230 - 9403 IL 9405 IL 9501 IL 9518 IL 9602 - 9606 IL 9701 IL 9703 - 9801 IL 9802 IL 9805 - 9807 -

IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB

x x x x x - x x x x x x x x x x x x

15-11-2014 15-03-2012 15-11-2011 15-11-2014 23-04-2014 10-06-2014 21-12-2011 10-06-2014 16-12-2013 10-08-2014 01-09-2012 15-11-2014 15-11-2014 11-11-2011 11-01-2012 22-06-2012 31-08-2014 15-11-2014

C. Snoey 9808 IL G.J. Hubertus 9902 - CH. Blonk 9905 - A. Jager 9907 - W.G.van Brink 9908 - M.F.J. Schel 9912 IL M F Wout 0101 - R.E. ten Berge 0201 IL G.A.C.T. van Atten 0203 IL A.E. Meindertsma 0204 - J.M. Mineur 0205 IL J.M. Klopfenstein-Geijsen

0208 - R.J.M. Kortink 0209 - H.J. Alberts 0210 - R.J. van Zijl 0211 IL J.G.M. Sikking 0214 - L.A.N.W. de Wit 0215 IL T. Wolbert 0216 IL P. Rehorst 0401 IL G.J.J. van Helvoort 0501 IL P. J .A. Scheurink 0502 IL I. Molnar 0505 IL H.J. ter Maat 0506 IL R. P. M. Beukers 0507 IL R.C. van Koutrik 0509 - L. Kragten 0601 - S. Haas 0603 - C. Borra 0702 IL G.A.N. van Rijn 0703 IL M.W.J.Arends 0704 IL R.E.Wolff 0705 IL V.Verbon 0706 IL R.Dijk 0801 IL B.Zeldenrust 0802 - A.A.H.N. van den Akker

0901 IL S.R.Majoor 1001 IL M.Kommer 1002 IL

IB IB IB IB IB - IB IB IB IB IB

x x x x x x x x x x x

12-09-2012 14-11-2011 09-07-2014 07-01-2012 14-08-2014 13-07-2014 15-11-2014 03-05-2012 10-07-2011 12-09-2013 25-09-2012

IB IB IB - IB - IB IB - IB IB IB IB IB IB IB - IB IB - IB - IB

x - x x x x x x x - x x x x x x x x x x x x x

04-02-2012 10-06-2014 21-09-2014 31-07-2012 09-07-2014 07-04-2014 01-07-2014 27-06-2012 28-01-2014 08-07-2014 10-06-2014 06-12-2011 12-06-2014 28-12-2011 06-03-2012 22-05-2012 17-02-2014 06-02-2014 07-04-2014 19-06-2014 01-10-2014 11-11-2014 27-12-2011

- x 12-09-2012 IB - 19-05-2012 IB x 19-05-2012

Het is nog geen weer om in Nederland te vliegen.

Maar wie al vast wil warmlopen, is van harte uitgenodigd voor de 21e Nationale Delta & Parapente Beurs in de Olympia sporthal in Wageningen. Zo klinkt het officieel, maar het is vooral het informele begin van het schermvliegseizoen.

De entree bedraagt 2 euro per persoon en kinderen hebben gratis toegang van 10 tot 17 uur.

Beursorganisator Ton Draaijer heeft de aanmeldingen al weer binnen. Veel schermvliegscholen en bedrijven met schermvlieguitrustingen hebben een stand gereserveerd.

Het belooft dus weer gezellig druk te worden. In het hart van de hal is het kinderplein ingericht.

De afdeling Schermvliegen reikt tijdens de beurs de prijzen uit voor de winnaars van de XContest.

“En natuurlijk is er een gezellige bar voor de sterke vliegverhalen”, zegt Ton Draaijer, “De afgelopen Deltaen Parapentebeurs is door praktisch alle deelnemers als bijzonder positief ervaren. Vandaar dat we met het beursteam besloten hebben de komende beurs volgens hetzelfde concept te organiseren.”

BEURS Delta en Paragliding

Wageningen zaterdag 29 januari 2012

Kijk voor meer informatie en routebeschrijving op www.vliegsportbeurswageningen.nl

Kijk voor meer informatie en routebeschrijving op www.vliegsportbeurswageningen.nl