KobiPlastik

KOBİPLASTİK

®

OCAK-ŞUBAT 2013 / 6

(ñï7ï0 3/$67ñ. ñî/(0('( 7* 9( 70 .$95$0/$5,

PLASTİK SANAYİİ DERGİSİ

7(.12/2-ï 785.&(//·'(1 ( )ñ50$ 3257$/,

www.kobiplastik.net

0$5.$ $5d(/ñ. /,9,1*.,7&+(1 )8$5,·1'$

ISSN 2146-2194

6$ñ/,. .$16(5 9( 7h5/(5ñ

+$%(5 0$.$/( )8$5 626<$/ 0('<$ $0%$/$- *$6752 785ï=0 .h/7h5

koldasplastik.com

~ 30;<0 4A>IH>= ~ ?0=C>6A05 H0I8 ~ ;0I4A H0I8 ~ ;0I4A <0A:0;0<0

1987 yılında Üçel Pantoğraf adıyla sektöre adım atan, 2006 yılında isim ve imaj değişikliği yapan Erdal Pantoğraf değişmeyen hedefleri ve AR-GE deneyimi ile hizmet verdiği tüm alanlarda “Değer Yaratma” amacıyla hareket etmektedir.

Lider kuruluş olarak yola çıkan Erdal Pantoğraf, müşterilerine verdiği değer ve hassasiyetle bugüne kadar gelmiş ve sağlam bir imaja sahip olmuştur.

Pantoğraf yazı ve dalma erozyonun yanı sıra günümüzün teknolojisi olan lazer pantoğraf, lazer markalama ile makine, kalıp, otomotiv, elektronik, promosyon, medikal, mücevherat, ev ve mutfak aksesuarları gibi birçok sektöre hizmet vermektedir.

ERDAL PANTOGRAF - ERDAL AKSOY Organize Sanayi Bölgesi 3. Cad. Saraçoğlu İş Merkezi No:5/6 Yukarı Dudullu - Ümraniye / İstanbul Tel: 0(216) 420 59 73 Faks: 0(216) 420 59 74 E-mail: info@erdalpantograf.com

6L] øVWH\LQ %L] <DSDOÕP øVWH÷H 8\JXQ 6HUWL¿ NDOÕ dHOLN 7HPLQL 7HPL]OHQPLú 7DúODQPÕú 3ODNDODU 'HWD\ øúoLOLNOL .DOÕS 6HWOHUL ' < ]H\ øúOHPH 'HULQ 'HOLN øúOHUL 7HO (UR]\RQ øúOHUL

(/ø7 0$.ø1$ 9( .$/,3 (/(0$1/$5, 6$1 7ø& /7' ù7ø øPHV 6DQ 6LW & %ORN 6N 1R < 'XGXOOX hPUDQL\H øVWDQEXO

7HO )DNV

ZZZ HOLWPDNLQD FRP WU

µ7(/ / (52 2=<21 1 3$5 5.85 581'$ $ < <(1ø 9( ( *hd d/h < <$7,5 5,0/$ $5/$ $ ø<ø % %ø5 + +ø=0( (7 6 6810$ $<, +( ('() )/ø<258=¶ 6ø=( '$+$ øù/(0( 0(5.(=/(5ø

7(/ (52=<21 7(=*$+/$5,

'(5ø1 '(/ø. 7(=*$+,

$:($ 63 &1& 'ø. øù/(0( ; < =

62'ø&. 7(/ (52=<21 7(=*$+, ; < =

%2< 0(75( d$3 ¡ 00 ¡ 00

$:($ 93 &1& 'ø. øù/(0( ; < =

&+$50,//(6 7(/ (52=<21 7(=*$+, ; < =

.219$16ø<21(/ 7(=*$+/$5

$:($ %0 &1& 'ø. øù/(0( ; < =

&+$50,//(6 7(/ (52=<21 7(=*$+, ; < =

$'(7 3527+ 6$7,+ 7$ù/$0$ 7(=*$+,

48$6(5 09 & &1& 'ø. øù/(0( ; < =

+,=/, '(/ø. '(/0( 7(=*$+, ; < =

<$7$< 7$5$0$ )5(=( 7(=*$+, ; < =

48$6(5 09 & &1& 'ø. øù/(0( ; < =

(/ø7 0$.ø1$ 9( .$/,3 (/(0$1/$5, 6$1 7ø& /7' ù7ø øPHV 6DQ 6LW & %ORN 6N 1R < 'XGXOOX hPUDQL\H øVWDQEXO

7HO )DNV

ZZZ HOLWPDNLQD FRP WU

'ø. 7$5$0$ )5(=( 7(=*$+, ; < =

Yeni Yılın İlk Sayısı obiPlastik Dergisi olarak yeni yılın ilk sayısı ile karşınızdayız. 2012 yılı içerisinde yayın hayatına başlayan dergimiz kauçuk, ambalaj, makine ve plastik fuarlarında yer alarak sektörde kendini tanıtma fırsatı buldu. 2013 yılı itibarı ile yine plastik endüstrisi ve bağlantılı sektörlerdeki kobilere yönelik tanıtım ve yayınlarımız ile yayın hayatımızı sürdürmeye devam ediyoruz.

Ocak – Şubat sayımızda yine öğretici makalelerimiz mevcut. Tasarım, patent bilinci ile üniversite bağlantısı ve sosyal medyada Twitter’ın kurumunuz içindeki rolü hakkında bilgi sahibi olabileceğiniz makalelerin yanında sağlık sayfalarında kanser konusunu detaylı bir şekilde inceledik.

Polimer Bilimi ve Teknoloji Uzmanı Rüstem Polat “Plastik İşlemede TG ve TM Kavramları” başlıklı yazısı ile eğitim sayfalarımızda olurken, 6 sayfalık dosya konumuz “CNC Tezgâhlarda İmalat Teknolojileri” ana başlığı altında “Dikey İşleme Merkezleri ve CNC Programlama” alt başlığı ile yer almaktadır.

Marka sayfalarımızda bu sayıda Arçelik A.Ş. konuğumuz. LivingKitchen fuarında Beko ve Grundig markaları ile teknolojisini ve çizgisini gösteren Arçelik A.Ş. bir dünya devi olma yolunda hızla ilerliyor.

Gelecek sayımıza kadar çok önemli bir fuar olan WIN fuarlarına katılmış olacağız. 21 – 24 Mart 2013 tarihleri arasında Tüyap’ta gerçekleşecek fuarda otomasyon, hidrolik – pnömatik, enerji, elektrik ve elektronik ile lojistik firmaları biraraya gelecek. 2013’ün en önemli fuarlarından biri konumundaki WIN fuarının Mart fazında KobiPlastik Dergisi olarak yerimizi alarak sektördeki konumumuzu daha da sağlamlaştırma hedefinde olduğumuzu tüm abonelerimize ve okuyucularımıza göstermek istiyoruz.

Patent konusuna özellikle vurgular yaparak her sayımızda değiniyoruz. Türkler’in yaptığı patent başvurularında olan inanılmaz artış sevindirici. Özellikle uluslararası patent konusunda daha öncelikli hareket ederek kazanılmış haklar elde etme zamanımızın geldiğine inancımız giderek yükseliyor.

Bu sayıda biraz daha farklı bir konsept ile karşınızdayız. Plastik sanayii ve ilintili alt sektör haberlerinin ağırlığı olmakla birlikte Türk işadamının öteki gündemi olduğuna inandığımız konularda bilgilendirici sayfalarımızı yine özenle ve dopdolu hazırladık. Gastronomi köşesinde kaliteli bir fasıl nasıl yapılırın simgesi konumundaki bir mekânı tanıtırken turizm sayfasında ise yepyeni bir internet sitesinden haberinizin olmasını istedik.

Bu ay, Mixer Arts’ta 22 Şubat’tan 24 Mart’a kadar ziyarete açık olacak Soyut Sanat isimli bir sergiyi seçtik. Soyut sanat ile modernizasyon bağlantısını inceleyen bir sergi yanı sıra İmprimatur isimli, Viyana Kuşatması günlerinde Roma’da bir handa yaşanan olayları anlatan bir romanı okumanızı tavsiye ediyoruz. Özellikle Papa’nın istifa ettiği bir dönemde okunması gereken Barok bir roman olarak görebiliriz.

2013 yılı, plastik sanayiine hem Türkiye’de hem de dünyada daha çok başarının geldiği bir yıl olması temennisi ile yeni sayıda görüşmek üzere hoşçakalın.

Emre KOLDAŞ Genel Yayın Yönetmeni

OCAK-ŞUBAT 2013

KOBİPLASTİK

7

Nev Medya adÄąna Ä°mtiyaz Sahibi Emre KOLDAĹ&#x17E; (Sorumlu YazÄą Ä°Ĺ&#x;leri MĂźdĂźrĂź) Genel KoordinatĂśr ErdoÄ&#x;an KOLDAĹ&#x17E; erdogan@nevmedya.net Genel YayÄąn YĂśnetmeni Emre KOLDAĹ&#x17E; emre@nevmedya.net SatÄąĹ&#x; ve Pazarlama KoordinatĂśrĂź Ozan KOLDAĹ&#x17E; ozan@nevmedya.net DanÄąĹ&#x;man Yrd. Doç. Dr. Aykut KENTLÄ° Marmara Ă&#x153;niversitesi MĂźhendislik FakĂźltesi Makine MĂźhendisi akentli@marmara.edu.tr EditĂśr AraĹ&#x;. GĂśr. Hikmet NazÄąm EKÄ°CÄ° Ĺ&#x17E;Äąrnak Ă&#x153;niversitesi MĂźhendislik FakĂźltesi Makine MĂźhendisliÄ&#x;i BĂślĂźmĂź nazim@kobiplastik.net SaÄ&#x;lÄąk DanÄąĹ&#x;manÄą Doç. Dr. Nuri HAKSEVER haksevernuri@gmail.com

Elit Makina Gßçleniyor ....................................................................... 16 Yenilikçi Ĺ&#x17E;irket: Arçelik ...................................................................... 20 Rekabet DĂźnya Ligine Ă&#x2021;ÄąktÄą ............................................................... 24 Erkunt DĂśkĂźmâ&#x20AC;&#x2122;e Onur Ă&#x2013;dĂźlĂź ............................................................. 32 Staubli KalÄąp DeÄ&#x;iĹ&#x;tirme ................................................................... 36 Minimum Enerji Maksimum Verimlilik ............................................. 46 Ä°TO 2023 Vizyonu .............................................................................. 54 Temiz Enerji ile Ĺ&#x17E;arj ........................................................................... 55 PlastEurasia Rekor KÄąrdÄą .................................................................... 56 KârlÄąlÄąÄ&#x;Äąn FormĂźlĂź AçĹklandÄą .............................................................. 60 Ä°nĹ&#x;aat Plastikleri LiderliÄ&#x;e DoÄ&#x;ru ..................................................... 68 SektĂśrĂźn Gßç BirliÄ&#x;i Ambalaj FuarÄąâ&#x20AC;&#x2122;nda ............................................ 72

YazÄąlÄąm AslÄą YĂ&#x153;CE FotoÄ&#x;raf Gizem KOLDAĹ&#x17E; gizem@nevmedya.net

B0Ä&#x201E;;8:

Reklâm reklam@kobiplastik.net Abonelik abone@kobiplastik.net KatkÄąda Bulunanlar SavaĹ&#x; GĂ&#x153;MĂ&#x153;Ĺ&#x17E; Arda SAYINER YĂśnetim Yeri: Site Mh. Cevahir Cad. Tevazu Sk. YÄąldÄąz Ap. Nu:24/3 Ă&#x153;mraniye Ä°stanbul TĂ&#x153;RKÄ°YE Tel : +90-216-533-8444 Faks : +90-216-533-0999 E-posta : bilgi@nevmedya.net Web : www.nevmedya.net

KANSER // DOĂ&#x2021;. DR. NURÄ° HAKSEVER

26

50

40

ISSN : 2146-2194 TasarÄąm / BaskÄą

Ege Reklam BasÄąm SanatlarÄą San.Tic. Ltd. Ĺ&#x17E;ti.

EsatpaĹ&#x;a Mahallesi ZiyapaĹ&#x;a Caddesi No:4 34704 AtaĹ&#x;ehir / Ä°STANBUL Tel. : +90 216 470 44 70 Faks : +90 216 472 84 05 Werb : www.egebasim.com.tr KobiPlastik Dergisiâ&#x20AC;&#x2122;nde yayÄąnlanan yazÄąlardaki gĂśrĂźĹ&#x;ler yazarlarÄąna, yayÄąnlanan ilânlarÄąn sorumluluÄ&#x;u ise ilân verene aittir. KobiPlastik Dergisiâ&#x20AC;&#x2122;nde yayÄąnlanan yazÄąlardan kaynak gĂśsterilerek alÄąntÄą yapÄąlabilir. KobiPlastik Dergisi BasÄąn Ahlâk YasasÄąâ&#x20AC;&#x2122;na uymayÄą taahhĂźt eder.

8

KOBÄ°PLASTÄ°K

OCAK-Ĺ&#x17E;UBAT 2013

CDA:24;; $$ <Ä&#x2021;;H>= ;Ä&#x2021;A0;8: Ä&#x2021;Ä&#x2020;;4< 702<Ä&#x2021; Ă&#x192;A4CÄ&#x2021;H>A

ARĂ&#x2021;ELÄ°K A.Ĺ&#x17E;. ;8E8=6:8C274= 5D0A8{=30

ARDA SAYINER

:"4&.ņ/ º;-À,

18

KATMA DEĞERİN ADI : TASARIM

TWITTER NELER VADEDİYOR?

4"7"IJ (À.ÀIJ

22

4ĄćCć<

34

ÜNİVERSİTELER VE PATENT BİLİNCİ

74

?;0BCć: ćĆ;4<434 C6 E4 C< :0EA0<;0A8

28

DOSYA

2=2 C4I6©7;0A30 ć<0;0C C4:=>;>9ć;4Ać

44

62

48

?;0B543{34= ?4C:ć<{4 IćH0A4C

6Ã=4Ćć :4Ć543ćH>ADI

IćH034 50B8;

76

ć<?Ać<0CDA E4 B0;C B>HDC OCAK-ŞUBAT 2013

KOBİPLASTİK

9

:8B0 7014A

HENKEL, AĹ&#x17E;INDIRMA UYGULAMASININ FAYDALI OLDUÄ&#x17E;UNU AĂ&#x2021;IKLADI Pencere çerçeveleri, bina cepheleri ve diÄ&#x;er korumasÄąz yapÄą yĂźzeyleri genellikle hafif ve saÄ&#x;lam bir malzeme olan alĂźminyumdan yapÄąlÄąr. Hava Ĺ&#x;artlarÄąna karĹ&#x;Äą koruyucu kaplama yapÄąlmadan Ăśnce bu metalin ilk iĹ&#x;lemi için çeĹ&#x;itli teknolojiler bulunuyor. YapÄąĹ&#x;tÄąrÄącÄąlar, dolgular ve yĂźzey iĹ&#x;lemleri konusunda dĂźnya pazar lideri olan Henkel, hem tek bileĹ&#x;enli sistemin uygun kullanÄąmÄąnÄąn hem de ayrÄą olarak ĂślçßmĂź yapÄąlan iki bileĹ&#x;enli sistemin uygulanmasÄąnÄąn avantajlarÄą olduÄ&#x;unu dĂźĹ&#x;ĂźnĂźyor. Henkel Teknoloji MĂźdĂźrĂź Michael Frank, â&#x20AC;&#x153;AlĂźminyum Ăśn iĹ&#x;lemine yĂśnelik tek ve çift bileĹ&#x;enli aĹ&#x;ÄąndÄąrmanÄąn her birinin kendi faydalarÄą bulunmaktadÄąrâ&#x20AC;&#x153; dedi.

1 komponentli ĂźrĂźnĂźnĂźn faydalarÄą ~ C Z^S[d ĂŁaĂŁ][TaX] Zd[[P] \ ^[\PS Ä&#x2026; ]SP] Pacc a [\ Ä&#x192; XÄ&#x192; VĂŁ venliÄ&#x;i ~ 3PWP Pi bPh SP ZX\hPbP[ ] TZ[T]\TbX eT Ă?[Ă&#x17D;ĂŁ[\TbX VTaTZcXÄ&#x2026;X] den proses basitliÄ&#x;i 2 komponentli ĂźrĂźnĂźnĂźn faydalarÄą ~ 3TZP_PY ^aP] ] ] STÄ&#x2026;XÄ&#x192;T] 08 P[PÄ&#x192; \ XĂ&#x17D;TaXZ[TaX]T dhPa[P]\Pb ] ] gerektiÄ&#x;i durumlarda yĂźksek esneklik. ~ :X\hPbP[[Pa ] TcZX] cP[TQT VĂ?aT cĂŁZTcX\X ~ 3TZP_PY QP]h^[Pa ]SP ^_cX\P[ SĂŁÄ&#x192;ĂŁZ X[TcZT][XZ eT Qd]d] ]TcX cesinde minimal durulama suyu tĂźketimi.

PLASTÄ°K BARDAK Ä°LE ENERJÄ° TASARRUFUNA DESTEK GĂźnĂźmĂźzĂźn en Ăśnemli sorunu tĂźkenmekte olan doÄ&#x;al kaynaklarÄąmÄąz ve çevrenin korunmasÄą. Ă&#x2021;evre bilincinin geliĹ&#x;mesi ve çevre mevzuatÄąnÄąn AB ile uyumlu hale gelmesi için yapÄąlan çalÄąĹ&#x;malar da her geçen gĂźn artÄąyor. Bu bilince katkÄą saÄ&#x;layan çevreci ĂźrĂźnler de kazandÄąrdÄąÄ&#x;Äą ĂśdĂźller ile Ăźreticilerini teĹ&#x;vik ediyor. Tek kullanÄąmlÄąk gÄąda ambalajÄą ĂźrĂźnleriyle sektĂśrĂźnĂźn lider kuruluĹ&#x;larÄą arasÄąnda yer alan SEM Plastik, Ä°stanbul Sanayi OdasÄą (Ä°SO) tarafÄąndan bu yÄąl 13â&#x20AC;&#x2122;ĂźncĂźsĂź dĂźzenlenen â&#x20AC;&#x153;Ă&#x2021;evre Ă&#x2013;dĂźlleriâ&#x20AC;?nde â&#x20AC;&#x153;Termoform Ă&#x153;retimine Enerji VerimliliÄ&#x;i Projesiâ&#x20AC;? ile ĂśdĂźllendirildi. â&#x20AC;&#x153;Enerji VerimliliÄ&#x;i Uygulama Ă&#x2013;dĂźlleriâ&#x20AC;? kategorisinde â&#x20AC;&#x153;BĂźyĂźk Ă&#x2013;lçekli KuruluĹ&#x;larâ&#x20AC;? dalÄąnda Ford Otosan, EczacÄąbaĹ&#x;Äą Vitra ve SEM Plastik ilk ßç ĂśdĂźlĂźn sahibi oldu. Ă&#x2013;dĂźlĂźnĂź Ă&#x2021;evre ve Ĺ&#x17E;ehircilik BakanÄą ErdoÄ&#x;an Bayraktarâ&#x20AC;&#x2122;Äąn elinden alan SEM Plastik YĂśnetim Kurulu BaĹ&#x;kanÄą Yavuz EroÄ&#x;lu, â&#x20AC;&#x153;Termoform Ă&#x153;retiminde Enerji VerimliliÄ&#x;iâ&#x20AC;? projesi ile ilgili; â&#x20AC;&#x153;Plastik bardaklarÄąn saÄ&#x;lamlÄąÄ&#x;ÄąnÄą sabit tutarken, içlerinde kullanÄąlan yenilenemez kaynak miktarÄąnÄą azaltan ve bunu yaparken de enerji tĂźketimini en aza indiren bir yĂśntem geliĹ&#x;tirdik. Bu yĂśntemle plastik bardaklarÄąmÄąz diÄ&#x;er rakiplerine gĂśre çok daha az enerji ve kaynak kullanÄąlarak Ăźretilebiliyor. BĂźyĂźme hedeďŹ&#x201A;erimiz doÄ&#x;rultusunda bizleri takip eden, bize destek veren tĂźm sektĂśr temsilcilerimize teĹ&#x;ekkĂźr ediyoruz. Plastik sektĂśrĂźnĂźn haksÄąz isnatlarla karalanmak istediÄ&#x;i bir dĂśnemde bu ĂśdĂźl gerçekten çok anlamlÄąâ&#x20AC;? diye konuĹ&#x;tu.

IĹ&#x17E;IKLAR AMBALAJ, KUZEY IRAKâ&#x20AC;&#x2122;TA Ă&#x153;RETÄ°ME BAĹ&#x17E;LIYOR IĹ&#x;Äąklar Ambalajâ&#x20AC;&#x2122;Äąn çimento torbasÄą alanÄąndaki en bĂźyĂźk ihraç pazarÄą Irakâ&#x20AC;&#x2122;ta yerinde Ăźretim yapmak Ăźzere kurduÄ&#x;u â&#x20AC;&#x153;IĹ&#x;Äąklar Paper Sackâ&#x20AC;? fabrikasÄąnda makinalarÄąn montajÄąna baĹ&#x;landÄą. Fabrika, baĹ&#x;ta Lafarge olmak Ăźzere Irakâ&#x20AC;&#x2122;taki tĂźm çimento fabrikalarÄąnÄąn torba ihtiyacÄąnÄą karĹ&#x;Äąlayacak. Irakâ&#x20AC;&#x2122;ta artan çimento torbasÄą talebini yerinde Ăźretim ile karĹ&#x;Äąlayacak IĹ&#x;Äąklar Paper Sackâ&#x20AC;&#x2122;in inĹ&#x;aatÄą ve elektrik, su temini gibi altyapÄą hazÄąrlÄąklarÄą tamamlandÄą.

MakinalarÄąn montajÄąna baĹ&#x;lanan fabrika, yÄąllÄąk 80 milyon adet çimento torbasÄą Ăźretim kapasitesine sahip olacak.

5 bin metrekaresi kapalÄą alan olmak Ăźzere 30 bin metrekarelik araziye kurulan fabrika, ilk etapta 70 çalÄąĹ&#x;anÄąyla Ăźretime baĹ&#x;layacak. ArdÄąndan ek Ăźretim hatlarÄąyla kapasitenin yÄąllÄąk 240 milyon adede çĹkarÄąlmasÄą hedeďŹ&#x201A;eniyor.

SÄ°EMENS UYARIYOR: ISI PAY Ă&#x2013;LĂ&#x2021;ER ALIN Teknolojik mĂźkemmellik, inovasyon, kalite ve gĂźvenilirlik Ăśzellikleriyle Ăśne çĹkan Siemens, merkezĂŽ ÄąsÄąnma sistemine sahip tĂźketicilere, kullandÄąÄ&#x;Äą enerji kadar Ăśdemek için ÄąsÄą pay Ăślçer kullanmayÄą tavsiye ediyor. Siemens, ÄąsÄą pay Ăślçer ĂźrĂźnĂźnĂź yĂźzde 100 gĂźvenli Ăślçßm taahhĂźdĂźyle tĂźketiciye sunuyor. TĂźrkiyeâ&#x20AC;&#x2122;de enerji tĂźketimini azaltmak amacÄąyla merkezĂŽ sistemle ÄąsÄąnan konutlarda ÄąsÄą pay Ăślçer kullanÄąmÄą, zorunlu hale getirildi. Yeni yĂśnetmelik sonrasÄą, ev sahibi veya kiracÄąlar ÄąsÄą pay Ăślçer kullanarak, tĂźkettikleri kadar enerjinin Ăźcretini Ăśdeme imkânÄąna sahip olacaklar. Bina teknolojilerinde dĂźnyanÄąn en bĂźyĂźk Ăźreticilerinden biri olan Siemens ÄąsÄą pay Ăślçer ĂźrĂźnĂźnĂź % 100 gĂźvenli Ăślçßm ĂśzelliÄ&#x;i ile tĂźketiciye sunuyor. Kaloriferlerin yanmaya baĹ&#x;lamasÄąnÄąn ardÄąndan konutlarda ÄąsÄą pay Ăślçer kullanmak gerektiÄ&#x;ini hatÄąrlatan Siemens Bina Teknolojileri DirektĂśrĂź Levent YÄąldÄąrÄąm â&#x20AC;&#x153;TĂźrkiyeâ&#x20AC;&#x2122;de toplam tĂźketilen enerjinin % 30â&#x20AC;&#x2122;undan fazlasÄą konutlarda tĂźketiliyor. YapÄąlan son araĹ&#x;tÄąrmalar, sanayide en az % 20, ulaĹ&#x;Äąmda % 15, bina ve hizmet sektĂśrĂźnde ise % 30 enerji tasarrufu olabileceÄ&#x;ini gĂśsteriyor. Bu oranlarÄą bir araya getirdiÄ&#x;imizde, 5 milyar dolara ulaĹ&#x;an bir tasarruf potansiyeli olduÄ&#x;u gĂśrĂźlĂźyor. AyrÄąca tĂźketiciler ÄąsÄą pay Ăślçer sayesinde sadece kendi kullandÄąklarÄą miktarÄą Ăśdeme imkânÄąna kavuĹ&#x;acakâ&#x20AC;? dedi.

12

KOBÄ°PLASTÄ°K

OCAK-Ĺ&#x17E;UBAT 2013

Misyon, vizyon ve değerlerimiz doğrultusunda müşterilerimiz ve çalışanlarımızın beklentilerini göz önünde bulundurarak, ISO 9001 standartlarında sürekli iyileştirmeyi sağlamak. Çağdaş bilgi ve teknolojiyi yakından takip ederek müşterilerimize ulaştırmak, çalışan yetkinliklerinin arttırılmasını sağlamak, yönetim felsefemiz ve kalite politikamızdır.

Anadolu Yakası Bayii

ć]Ý]ã <PW 3T\^ZaPbX 2PS :Pa[ BZ =^) >UXb) ! BPa VPiX BP]RPZcT_T ćBC0=1D; CT[) ! % %! &(#( 5PZb) ! % %! &($" 4 _^bcP) X]U^/Wc\Wb R^\ fff Wc\dWT]SXb[XZ R^\ ca

ELİT MAKİNA TEL EROZYON ALANINDA YAPTIĞI

7014A

YENİ YATIRIMLARLA HİZMET KALİTESİNİ GÜÇLENDİRİYOR

2005 yılında Dudullu Organize Sanayi Bölgesi’nde kurulan Elit Makina tezgâh satışı ve metal işleme konusundaki deneyimini uygulama alanına taşımış ve 2008 yılından itibaren makine parkuru yatırımlarına başlamıştır.

16

KOBİPLASTİK

OCAK-ŞUBAT 2013

U

zman kadrosu ve teknolojik altyapısı ile kalıp sektörüne her zaman ayrıcalıklı hizmetler sunmayı hedefleyen Elit Makina, hizmet kalitesini güçlendirmek amacıyla, daha önce yapmış olduğu tel erozyon tezgâhı yatırımlarına bir yenisini daha ekleyerek tezgah sayısını üçe çıkarttı.

Yatırımlarını kısa zaman önce tamamlamasına rağmen Elit Makina, tel erozyon alanında da diğer hizmet alanlarında olduğu gibi güvenilir ve başarılı bir tedarikçi konumuna ulaşmıştır. Firmanın bu konuda gösterdiği üstün performansın temelinde teknik kadrosunun 20 yıllık tel erozyon tecrübesi yatmaktadır. Firma yetkilisi Fuat Akkuş yeni yatırıma ilişkin yaptığı açıklamada, ”Tel erozyon işlerinde sahip olduğumuz büyük deneyimden yola çıkarak değerli müşterilerimize bu alanda da kaliteli bir hizmet sunabilmeyi hedefledik. Bugün kısa sürede bu hedefi yakalamış olmanın gururunu yaşıyoruz. Bundan sonra da kalıp imalatçılarının her geçen gün artan ve değişen beklentilerine cevap verebilmek için makine parkurumuzu güncellemeye ve güçlendirmeye devam edeceğiz” dedi.

Elit Makina, İmes Sanayi Sitesi’ndeki üretim alanında müşterilerine, ihtiyacı olan hizmetleri kusursuz bir şekilde ve zamanında teslim etmesi ile müşteri memnuniyetinin çok yüksek olduğu bir şirket profili çizmektedir. Elit Makina hakkında daha detaylı bilgi edinmek için elitmakina. com.tr adresini ziyaret edebilirsiniz.

OCAK-ŞUBAT 2013

KOBİPLASTİK

17

<0:0;4

KATMA DEÄ&#x17E;ERÄ°N ADI TASARIM Ă&#x2013;ncelikle tasarÄąm kavramÄą ve tasarÄąm yapma dĂźĹ&#x;Ăźncesi Ăźzerinde duracak olursak, tasarÄąm yapma dĂźĹ&#x;Ăźncesinin ilk insanÄąn var olduÄ&#x;undan bugĂźne sĂźregeldiÄ&#x;ini sĂśyleyebiliriz. Ä°lk insanla ihtiyaç ĂźrĂźnleri Ĺ&#x;ekillenmiĹ&#x;, çeĹ&#x;itlenmiĹ&#x; ve bu ĂźrĂźnlere ilâvelerle ve Ĺ&#x;ekillerle birlikte gĂźnĂźmĂźze kadar gelmiĹ&#x;tir. Yani tasarlamak, merak, deÄ&#x;iĹ&#x;iklik isteÄ&#x;i ilk insandan bu yana biz insanlarÄąn doÄ&#x;asÄąnda mevcut olan bir his olagelmiĹ&#x;tir.

:BTFNJO Âş;-Ă&#x20AC;, 5BTBSÂ&#x2018;N #Ă&#x2014;MĂ?N :Ă&#x2014;OFUJDJTJ ZBTFNJO P[MVL!EFTUFLQBUFOU DPN US

B

u hisle yola çĹkarak gĂźnĂźmĂźzĂźn ekonomik pazarÄąnda bu hissin ortaya çĹkardÄąÄ&#x;Äą sonuçlara hep birlikte bakalÄąm. Ä°nkâr edilemez bir gerçek ki ekonomik pazarda farklÄą ve ĂśzgĂźn çizgiler taĹ&#x;Äąyan ĂźrĂźnlerin Ăśnemi bĂźyĂźktĂźr.

PazarÄąn canlanmasÄąnda ve rekabet ivmesinin artmasÄąnda bu ĂśzgĂźn çizgilerle oluĹ&#x;turulan somut ĂźrĂźnlerin payÄą yadsÄąnamayacak orandadÄąr. Ă&#x153;rĂźnlerin pazarda tĂźketici için Ăśnem kazanmasÄą, Ăźreticileri yenilik arayÄąĹ&#x;Äąna itmektedir. Ă&#x2021;ĂźnkĂź yeniliklere açĹk olan firmalarÄąn ĂźrĂźnleri ve aynÄą zamanda bu ĂźrĂźnleri tasarlayan ta-

18

KOBÄ°PLASTÄ°K

OCAK-Ĺ&#x17E;UBAT 2013

sarÄąmcÄąlar, ĂźrĂźnleri ve satÄąĹ&#x; grafikleriyle pazarda farklÄą bir trend yakalamaktadÄąr. Ă&#x2013;te yandan, endĂźstriyel tasarÄąma, esas olarak bir katma deÄ&#x;er yaratma sĂźreci diyebiliriz. Ă&#x153;retici firmalarÄąn sayÄąsÄąnÄąn artÄąĹ&#x;Äą, ĂźrĂźn cins ve Ăśzelliklerinin çeĹ&#x;itliliÄ&#x;i, tĂźketicilerin giderek farklÄąlaĹ&#x;an ihtiyaçlarÄą ve artan beklentileri firmalarÄąn rekabet gĂźcĂźnde tasarÄąmÄąn Ăśnemini arttÄąrmÄąĹ&#x;tÄąr. EndĂźstriyel tasarÄąm, fiyat ve kalite gibi unsurlarÄąn yanÄąnda, ĂźrĂźnleri kullanÄącÄą gĂśzĂźnde farklÄąlaĹ&#x;tÄąran gßçlĂź bir rekabet unsuru olarak Ăśne çĹkmaktadÄąr.

AyrÄąca endĂźstriyel tasarÄąm; ĂźrĂźn maliyeti, satÄąĹ&#x; deÄ&#x;eri ve ĂźrĂźnĂźn yaĹ&#x;am dĂśn-

gĂźsĂź, ĂźrĂźnlerin maliyetlerini belirleyici yĂśnĂź ile aynÄą zamanda maliyete dayalÄą rekabet unsurlarÄą Ăźzerinde de etkilidir.

Bu nedenle tasarÄąmÄąn firma maliyet ve rekabet stratejilerine dahil edilmesi, gerekli yatÄąrÄąm ve kaynaklarÄąn saÄ&#x;lanarak her dĂźzeyde etkin bir Ĺ&#x;ekilde yĂśnetimi, firmalarÄąn pazarda daha rahat ve gĂźvenli rekabet avantajÄą yaratmalarÄą açĹsÄąndan hayati bir Ăśnem taĹ&#x;ÄąmaktadÄąr. Ă&#x153;lkemizde endĂźstriyel tasarÄąm konusu, 1980â&#x20AC;&#x2122;li yÄąllardan sonra pazarda kendini ve Ăśnemini hissettirmeye baĹ&#x;lamÄąĹ&#x;tÄąr.

Bunun en belirgin nedeni o tarihe kadar Ăźlkemizde rekabetçi piyasa koĹ&#x;ullarÄąnÄąn bulunmamasÄą ve yaratÄącÄą etkinliklerin desteklenmemesi idi. 1980â&#x20AC;&#x2122;den sonra piyasalarda yaĹ&#x;anan deÄ&#x;iĹ&#x;im, gĂźmrĂźk birliÄ&#x;i, ihracatÄąn artÄąĹ&#x;Äą, Ăźlkemiz sanayicisini rekabet ortamÄąndaki bu çarka uymak durumunda bÄąrakmÄąĹ&#x;tÄąr. Ă&#x2021;ĂźnkĂź her geçen gĂźn yeni ĂźrĂźnler/tasarÄąmlar pazarda etkinlik saÄ&#x;lamakta ve bu durumda pazarda devamlÄąlÄąk saÄ&#x;layabilmek için emek ve para harcanarak oluĹ&#x;turulmuĹ&#x; tasarÄąmlarÄą, tescil zÄąrhÄą ile piyasaya sunmak gerekliliÄ&#x;i doÄ&#x;muĹ&#x;tur. ArtÄąk TĂźrk sanayicisinin de yeni tasarÄąmlarÄąn, firma varlÄąÄ&#x;ÄąnÄąn sĂźrekliliÄ&#x;inin saÄ&#x;lanmasÄąnda Ăśnemli bir faktĂśr olduÄ&#x;u bilincini edinmeye baĹ&#x;lamÄąĹ&#x; olmasÄą, TĂźrk ekonomisi ve ulusal pazarda sĂśz sahibi olabilmemiz açĹsÄąndan sevindirici bir geliĹ&#x;medir.

7014A

ARÇELİK İNOVASYON HAFTASI’NDA ‘EN İNOVATİF ŞİRKET’ ÖDÜLÜNÜ ALDI

A

rçelik, Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından inovasyonun önemini anlatmak ve inovatif çalışmaları desteklemek amacıyla bu sene birincisi düzenlenen Türkiye İnovasyon Haftası’nda ‘En İnovatif Şirket’ ödülünü aldı. Ödülü Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’dan alan Koç Holding A.Ş. Dayanıklı Tüketim Grubu Başkanı ve Arçelik A.Ş. Genel Müdürü Levent Çakıroğlu, bu ödülün, Arçelik’in faaliyetlerinin ve yenilikçilik çalışmalarındaki başarılarının bir göstergesi olduğunu söyledi.

Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından bu sene 6-8 Aralık tarihleri arasında ilki düzenlenen İnovasyon Haftası’na stratejik ortak olarak da destek veren Arçelik, TIM tarafından ‘En İnovatif Şirket’ ödülüne layık görüldü.

Koç Holding Dayanıklı Tüketim Grubu Başkanı ve Arçelik A.Ş. Genel Müdürü Levent Çakıroğlu ödülü Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’dan aldı. İnovasyon Haftası’nın açılışında konuşma yapan

20

KOBİPLASTİK

OCAK-ŞUBAT 2013

Çakıroğlu, bu ödülü almaktan duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Çakıroğlu ‘‘En İnovatif Şirket’ ödülünün, aynı zamanda Arçelik’in hayata geçirdiği başarılı inovasyon çalışmalarının gördüğü takdirin somut bir göstergesi olduğunu belirtti.

Levent Çakıroğlu: “Gelecekteki konumumuzu inovasyon yetkinliklerimiz belirleyecek” Çakıroğlu yaptığı konuşmada ürün ve hizmetlerin daha katma değerli hale gelmesi, Türkiye’nin kalkınması ve dünyada öncü ekonomiler arasında yer alması için tüm paydaşlarla inovasyonun kültürün bir parçası haline getirilmesi gerektiğini söyledi. İnovasyon alanında yapılacak çalışmaların desteklenmesi ve yatırımların artırılarak sürdürülmesinin herkes için önemli bir sorumluluk olduğunu ifade eden Levent Çakıroğlu içerisinde bu-

lunulan İnovasyon Haftası’nın, bu bilincin yaygınlaştırılmasında ve 2023 vizyonunun gerçekleştirilmesinde önemli yol kat edilmesini sağlayacağına inandığını belirtti. Çakıroğlu Türkiye’nin gelecekteki konumunu inovasyon yetkinliklerinin belirleyeceğini sözlerine ekledi.

B>BH0; <43H0

=4;4A E0343Ä&#x2021;H>A. Twitter hiç kuĹ&#x;kusuz ki en popĂźler sosyal medya platformlarÄąndan biri.

TĂźrkiyeâ&#x20AC;&#x2122;de 7 milyon kullanÄącÄąnÄąn bulunduÄ&#x;u Twitter hem anlÄąk oluĹ&#x;u hem de karakter sÄąnÄąrlamasÄąyla daha ney, Ăśz ve hÄązlÄą bir sosyal medya paylaĹ&#x;Äąm platformu olma ĂśzelliÄ&#x;i taĹ&#x;Äąyor. Merkezi birçok teknoloji ve internet kuruluĹ&#x;u gibi Amerika BirleĹ&#x;ik Devletleriâ&#x20AC;&#x2122;nde, San Fransiskoâ&#x20AC;&#x2122;da bulunan Twitter firmasÄąna ismini veren kelime Ä°ngilizceâ&#x20AC;&#x2122;de kuĹ&#x;larÄąn çĹkardÄąÄ&#x;Äą sese denk geliyor.

Ä°

lk adÄąm doÄ&#x;ru hesap kurulumu. HesabÄą markanÄąz için kuracaksanÄąz www.twitter.com/ kÄąsmÄąndan sonra markanÄązÄąn tam ismini twitter hesap adresi olarak seçmeniz uygun olanÄądÄąr. BasÄąlÄą materyallerinizde, reklâmlarÄąnÄązda ve web sitenizde bu uzantÄąyÄą kullanacaksÄąnÄązdÄąr.

DoÄ&#x;ru bir isim ve gĂźvenli bir Ĺ&#x;ifre kombinasyonunun ardÄąndan, profil bilgilerinize faaliyet alanÄąnÄąz veya hangi konuyla anÄąlmak ve tanÄąnmak istiyorsanÄąz bunun kÄąsa açĹklamasÄąnÄą yazmanÄąz gerekmektedir. Bu bĂślĂźm kullanÄącÄąlarÄąn aramalarÄąnda, Twitter isminizin hemen altÄąnda tanÄątÄącÄą metin olarak gĂśzĂźkeceÄ&#x;inden bĂźyĂźk Ăśnem taĹ&#x;ÄąmaktadÄąr. ArdÄąndan ise profil

ARDA SAYINER 3IJOP 3VOOFS 4PTZBM .FEZB "KBOTÂ&#x2018; ,VSVDV 0SUBĹ&#x2014;Â&#x2018; BSEB!SIJOPSVOOFS DPN

fotoÄ&#x;rafÄąnÄązÄą seçmeniz gerekmektedir.

Bu kÄąsÄąmda kurumsal hesaplarda logo, kiĹ&#x;isel hesaplarda ise size ait gerçekçi fotoÄ&#x;raďŹ&#x201A;ar kullanmanÄązÄą tavsiye ediyoruz.

arka planlar olduÄ&#x;u gibi kurumsal hesaplar için tavsiyemiz profesyonel bir ajansla çalÄąĹ&#x;arak uygun Ăślçß, renk ve logolarda Ăśzel bir arka plan çalÄąĹ&#x;masÄądÄąr.

Bir diÄ&#x;er Ăśnemli nokta ise bu temel dĂźzenlemelerin ardÄąndan, markanÄąza veya kiĹ&#x;isel hesapsa kendi karakterinize uygun renklerde bir Twitter arka planÄą seçmektir. Twitterâ&#x20AC;&#x2122;Äąn kendi sunduÄ&#x;u hazÄąr

Twitter diÄ&#x;er sosyal medya platformlarÄąna kÄąyasla daha tek taraďŹ&#x201A;Äą bir ileti ortamÄą.

Facebookâ&#x20AC;&#x2122;taki gibi sizi takip edenleri siz de takip etmek zorunda olmuyorsunuz. â&#x20AC;&#x2DC;â&#x20AC;&#x2122;Follower-Takipçiâ&#x20AC;&#x2122;â&#x20AC;&#x2122; olarak adlandÄąrÄąlan fan sayÄąsÄąnÄą arttÄąrarak orijinal içerikler paylaĹ&#x;mak esas amaç. Tabii Facebookâ&#x20AC;&#x2122;taki gibi yazÄą ve imaj konusunda bir ĂśzgĂźrlĂźÄ&#x;ĂźnĂźz yok. YazÄąlarÄąnÄąz 140 karakterle kÄąsÄątlÄą. Ä°maj konusunda ise yazacaÄ&#x;ÄąnÄąz tweetâ&#x20AC;&#x2122;e fotoÄ&#x;raf linki ekleyebiliyorsunuz. Fakat bu linkteki karakterler 140 ile limitlenmiĹ&#x; harďŹ&#x201A;erinizin bir kÄąsmÄąnÄą tĂźketmiĹ&#x; oluyor. DolayÄąsÄąyla Twitterâ&#x20AC;&#x2122;da mesaj yazmak gerçekten bir kurgu iĹ&#x;i. Bu kurguladÄąÄ&#x;ÄąnÄąz içeriÄ&#x;in beÄ&#x;enisini ise Facebookâ&#x20AC;&#x2122;taki gibi â&#x20AC;&#x2DC;â&#x20AC;&#x2122;like-beÄ&#x;enâ&#x20AC;&#x2122;â&#x20AC;&#x2122; butonuyla deÄ&#x;il içeriÄ&#x;inizin â&#x20AC;&#x2DC;â&#x20AC;&#x2122;Retweetâ&#x20AC;&#x2122;â&#x20AC;&#x2122; yani paylaĹ&#x;Äąm sayÄąsÄąyla Ăślçßyorsunuz. YazdÄąÄ&#x;ÄąnÄąz tweetâ&#x20AC;&#x2122;i â&#x20AC;&#x153;Retweetâ&#x20AC;? etmiĹ&#x; olan kiĹ&#x;i bu içeriÄ&#x;in size ait olduÄ&#x;unu belirterek kendi takipçileriyle bunu paylaĹ&#x;mÄąĹ&#x; oluyor.

Bu sayede sizi daha Ăśnce takip etmeye baĹ&#x;lamÄąĹ&#x; kullanÄącÄąlar Ăźzerinden, onlarÄąn takipçilerine gĂśrĂźnme ve yeni takipçiler kazanma ihtimaliniz artmÄąĹ&#x; oluyor.

â&#x20AC;&#x2DC;Bana kimleri takip ettiÄ&#x;ini sĂśyle, sana kimlerin takipçi olarak dĂśneceÄ&#x;ini sĂśyleyeyimâ&#x20AC;&#x2122;

DiÄ&#x;er bir husus ise kimleri takip edeceÄ&#x;iniz. Ă&#x2021;ok orijinal içerikler paylaĹ&#x;mÄąyorsanÄąz, ĂźnlĂź deÄ&#x;ilseniz veya henĂźz fenomen olmadÄąysanÄąz takipçi sayÄąsÄąnÄą markanÄąz

22

KOBÄ°PLASTÄ°K

OCAK-Ĺ&#x17E;UBAT 2013

için arttırmanızın en basit yolu başkalarını takip etmenizdir. Bu işlemin ardından beklentiniz onların da sizi takibe alması ve bu sayede gün içinde ana sayfalarında paylaşım yapabileceğiniz bir kitle oluşmasıdır. Kişi veya markaları takibe alırken iki önemli kriter vardır. Birincisi bu kişi veya markaların imajı. Yani sizin Twitter sayfanıza bakan bir kullanıcı sizi takip etmeden (follow) önce ilk olarak sizin kimleri takip ettiğinize bakar. Hayat görüşünüzü ve tarzınızı buradan anlamaya çalışır. Takip ettiğiniz kitlenin bir diğer önemi ise size gelecek takipçilerin bu kişiler olacak olmasıdır. Dolayısıyla ünlü bir Türk vecizesini şu hale getirebiliriz: ‘’Bana kimleri takip ettiğini söyle, sana kimlerin takipçi olarak döneceğini söyleyeyim’’. Bu sebeple kitle seçimi önemli.

Bu kurumlar ve kitle hedeflemelerinin ardından en önemli konu ise içerik paylaşımıdır. Twitter anlık ve gündeme dair paylaşımların beğenildiği bir platform olduğundan, marka olarak kendinizden bahsetmenizden çok o günün gündemine bağlı yorumları paylaşmanız daha uygun

olacaktır. Bunun dışında tabii ki markanızdan da bahsedeceksiniz. Fakat bu bahsedişler, markanıza dair anlık gelişmeler, lansmanlar, o gün gösterimi yapılmış reklâmlar veya basına aynı gün duyurulacak içerik veya açılışlar olmalıdır. Yani markanız hakkında durup dururken Twitter’da bir reklâm veya tanıtım metni paylaşmanız bu platformun ruhuna ve kullanıcıların burada buluşma amacına aykırıdır. İçeriklerden bir diğer kastımız da yarışmalardır. Takipçilerinize bir soru sorarak ‘’bu soruyu retweet’leyen ilk 100 kişiye x hediye’’ veya ‘’ sorumuza Twitter’da ilk doğru cevabı veren kişiye x hediye’’ gibi basit yarışmalar düzenlenebilir.

Bunun dışında ‘’hashtag’’ denilen kavram Twitter dünyasında önemli bir yer tutmaktadır. Hashtag bir kullanıcının sizin Twitter kullanıcı isminizi kendi Tweet metninde geçirmesidir. Örneğin yazdığınız bir içerikte @rhinorunner ismini kullanmanız gibi. Bu sayede @ işaretiyle ismini yazdığınız kurumun veya kişinin Twitter sayfasının linkini içeriğinizde paylaşmış olursunuz.

Bunun dışında ‘’trend topic’’ adı verilen paylaşımlar bulunmaktadır. Diyez işareti olan # simgesinin hemen ardından yazılan bu tartışma başlıkları Twitter’da ilk 2 dakika içerisinde belirli bir sayıda yorum alırsa o günün ‘’trend topic’’leri arasındaki yerini alır. Siz de isterseniz # işaretinin ardından bir içerik paylaşarak diğer kullanıcıların bununla ilgili yorum yazmasını veya yazdığınız cümleyi tamamlamasını isteyebilir, ilgi çekici bir başlıkla “trend topic” üretebilirsiniz. Özetle Twitter dünyası Facebook’a kıyasla daha az görsel bir ortam olmakla beraber paylaşım oranları çok daha yüksek ve hızlıdır. Siz de kurumsal bir arka plan tasarımı, şirketinizi yansıtan etkileyici bir tanıtım metni ve ilgi çekici, gündemi hissettiren, markanıza dair gelişmeleri anlık aktaran paylaşımlarla başarılı bir Twitter kullanıcısı olabilir, markanızı bu platformda da temsil edebilirsiniz.

OCAK-ŞUBAT 2013

KOBİPLASTİK

23

Türk şirketleri patentleriyle dünya pazarlarında rekabet ediyor

7014A

Türkler’in patent başvuruları yüzde 10 arttı, A4:014C 3Ã=H0 ;ć6ć=4 ®8:C8 Ulusal ve uluslararası alanda rekabetin en önemli unsuru haline gelen patentli ürün sahibi olma bilinci Türkiye’de sürekli katlanarak artıyor. Türk Patent Enstitüsü tarafından açıklanan rakamlara göre Türkiye’de 2012 yılında alınan patent sayısı, 2011 yılına göre yüzde 10 oranında artış gösterdi. 2012 yılında Türkiye’de yerli ve yabancı şirketlerin patent başvuru sayısının 11 bin 500 adet olarak gerçekleşmesi bekleniyor.

D

estek Patent Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Yamankaradeniz, “Rakamların artması sevindirici ancak Türkiye halen beklenen düzeyin altında. Türkiye Ar – Ge ve inovasyona daha fazla yatırım yaparak dünya pazarlarında rekabet edecek ürünler geliştirme konusunda daha hızlı hareket etmeli.” diye konuştu.

! !{ST QX] " PSTc _PcT]c QPăedadbd Türkiye’de 30 yıldır patent ve marka tescil danışmanlık hizmeti veren Destek Patent, 2012 yılında gerçekleşen ve Türk Patent Enstitüsü (TPE) tarafından yayınlanan patent başvurusu rakamlarını değerlendirdi. 2012 yılında patent başvurusu sayısı geçtiğimiz yıla oranla yüzde 10 artış kaydetti. Türkiye’de yerli ve yabancı şirketlerin patent başvuru sayısı 2011 yılında 10 bin 241 adet olurken 2012 yılında ise bu sayı 11 bin 500 adete ulaştı. 2006 yılında başvuru sayısı 5 bin 136 adet olarak gerçekleşirken 2023 yılına gelindiğinde ise bu sayının yaklaşık 10 kat artarak 55 bini geçmesi bekleniyor.

3ã]hP _PiPa[Pa ]SP aTZPQTc Destek Patent Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Yamankaradeniz, “Türkiye’de ve dünyada rekabet edebilmenin ölçüsü sahip olduğunuz patent sayısı ile doğru orantılıdır. 2012 yılında yaşanan bu hızlı gelişme Türkiye’nin dünya pazarlarında rekabet edebilmesi için önemli bir adımdır” dedi. Türkiye’nin sürdürülebilir bir gelişimi ve büyümeyi yakalamasının önemine dikkat çekerek, yakalanan büyümenin sevindirici olması yanında, halen yetersiz olduğu görüşünü savunan Yamankaradeniz, “Şirketlerimizin bu vizyonu artarak devam etmeli. 2012 yılında yakalanan bu rüzgârı doğru kullanarak Ar–Ge ve inovasyon alanına daha çok yatırım yaparak hızlı hareket etmemiz gerekiyor” şeklinde konuştu.

24

KOBİPLASTİK

OCAK-ŞUBAT 2013

CãaZXhT _PcT]c[T QãhãhTRTZ Yamankaradeniz, TPE tarafından açıklanan rakamlardan bazı dikkat çeken örnekler verdi. Türk şirketleri tarafından yurtdışına yapılan patent başvurusu sayısında yüzde 40 gibi bir oranda artış olduğuna dikkat çekerek, yurtdışından Türkiye’ye yapılan patent başvurusunda ise yüzde 7,5 oranında bir artış kaydedildiğini sözlerine ekledi.

Yamankaradeniz şöyle devam etti: “Türk ekonomisinin 2012 yılında yaklaşık yüzde 3 büyüme kaydedeceğinin tahmin edildiği bir ortamda, artık daha hızlı büyümeye odaklanmak için, yani yüzde 5 üzeri büyüme sağlamak için patente yönelik çalışmaların artışına ihtiyaç vardır.”

$\VHU *ÖPUÖN 0ÖíDYLUOLðL /WG ìWL Yenibosna Merkez Mah. Sanayi Cad. Ladin Sok. Terziler Sit. No.20 K.6 D.610 %DKÁHOLHYOHU ñVWDQEXO T. 0212 451 59 16 pbx F. 0212 451 59 19 ZZZ D\VHUJXPUXN FRP

C4:=>;>9ć

TURKCELL 550 MİLYON LİRALIK ćĆ;4< 702<ć H0A0C8H>A Turkcell, hizmet aldığı firmalara açtığı e-firma portalı b2b.turkcell.com.tr ile geçtiğimiz yıl 550 milyon liralık iş hacmi yaratarak tedarikçilerinin hayatını kolaylaştırıyor.

T

ürkiye’nin lider iletişim ve teknoloji şirketi Turkcell, birçok farklı alanda geliştirdiği çözümlerle müşterilerinin hayatını kolaylaştırırken, iş ortakları ve tedarikçilerini de fark yaratan çözümlerle buluşturuyor.

Turkcell’in bu kapsamda iş ortakları ve tedarikçilerinin kullanımına sunduğu efirma portal üzerinden gerçekleşen işlem hacmi 550 milyon TL’yi aştı.

2011 yılında portaldan yararlanan tedarikçi sayısı 2.304 olurken, bu sayı geçtiğimiz yıl yüzde 10 artarak 2.536’ya ulaştı. Portalın 2013 sonunda 5.000 firma tarafından kullanılması hedefleniyor. Turkcell efirma portalın yarattığı imkânları 2013 yılı içinde tüm iş ortaklarına ulaştırmayı hedefliyor.

Turkcell Genel Müdür Yardımcısı İlker Kuruöz, şirketlerdeki değişen satın alma stratejilerini, bu stratejiler karşısında Turkcell’in geliştirdiği yeni hizmet modellerini, verdikleri hizmetlerle tedarikçilere sağladığı avantajları, tedarikçileri için kurdukları ekosistemi ve son 3 yılda

26

KOBİPLASTİK

OCAK-ŞUBAT 2013

elde ettikleri rakamsal verileri aktarırken Turkcell’in birlikte çalıştığı iş ortağı sayısı ve işlem hacmi ile Türkiye’deki çevrimiçi işlemlerin büyümesine hizmet ettiğini belirtti. Turkcell Genel Müdür Yardımcısı İlker Kuruöz, Turkcell olarak satın alma çözümleri ve tedarikçi zinciri konularında geliştirilen portal ile satın almada yeni bir dönem başlattıklarını söyledi. Kuruöz sözlerini şöyle sürdürdü: “Turkcell olarak müşterilerimiz, iş ortaklarımız ve tedarikçilerimiz için geliştirdiğimiz teknolojilerle, hayata geçirdiğimiz yenilikçi ve yaratıcı çözümlerle insan hayatını değiştirmeyi, dönüştürmeyi ve kolaylaştırmayı hedefliyoruz. Amacımız, Turkcell ile iş yapan tüm tedarikçilerin işlerini kolaylaştırmak, satın alma ve finans ekiplerimizle yürüttükleri işlerin bir kısmını çevrimiçi yapmalarını sağlayarak yardımcı olmaktır.”

Değerlendirmesinde; tedarikçileri ile güven ilişkisi kurmayı başardıklarını, portalın kendilerinde şeffaf yönetim anlayışlarını yansıtma fırsatı verdiğini söyleyen Turkcell Genel Müdür Yardımcısı İlker

Kuruöz sözlerine şöyle devam etti: “Turkcell olarak yarattığımız portal aracılığıyla iş ortakları kadar tedarikçiler için de güvenilir ve istikrarlı bir ticaret ekosistemi yaratıyoruz.”

4 UXa\P{hP VXaT] cTSPaXZÎX[TaT QãhãZ PeP]cPY[Pa Turkcell’in sunduğu hizmet modeli, standart bir portal hizmetinden yola çıkarak hazırlanmış ve içerisinde tedarikçilerin fatura ve tahsilat süreçlerini iyileştirecek sistemler barındırıyor. Portalda tedarikçi yönetimi, satın alma, sipariş ve fatura süreçlerinin çevrimiçi ortama aktarılması ve finansal mutabakatlarının yapılması sağlanıyor.

Bu hizmet modeli sayesinde iş ortakları ve tedarikçiler, fatura ve ödeme ile ilgili tüm işlemleri portal üzerinden gerçekleştiriyor. Turkcell’in başta teknoloji çözümleri üreten iş ortakları olmak üzere, dayanıklı tüketim, otomotiv, sağlık, spor, enerji, tekstil, lojistik, gıda, perakende sektörlerinden tedarikçileri bulunuyor.

OCAK-ŞUBAT 2013

KOBİPLASTİK

27

4Ä&#x201E;Ä&#x2021;CÄ&#x2021;<

PLASTÄ°K Ä°Ĺ&#x17E;LEMEDE C6 E4 C< :0EA0<;0A8 RĂźstem POLAT Polimer Bilimi ve Teknolojisi UzmanÄą

P

lastik malzemeler Ăśzeldir ve kendine gĂśre farkÄą yapÄąsal ve uygulama Ăśzeliklerine sahiptir. Ancak, sektĂśrde kullanÄąlan plastikleri kendi içinde belli Ăśzelliklerine gĂśre sÄąnÄąďŹ&#x201A;andÄąrmak mĂźmkĂźndĂźr. Bu sÄąnÄąďŹ&#x201A;andÄąrma aslÄąnda, deÄ&#x;iĹ&#x;ken proses Ĺ&#x;artlarÄąna baÄ&#x;lÄą olarak bu gruplarÄąn davranÄąĹ&#x;larÄą hakkÄąnda bilgi sahibi olmak ve bu gruptaki plastik resinlerin ortak yĂśnlerinden faydalanmak amaçlÄądÄąr.

GruplandÄąrma için farklÄą Ăśzellikler dikkate alÄąnabilir; ĂśrneÄ&#x;in, termal Ăśzellikler, Ăźretim esaslarÄą, monomer bileĹ&#x;imleri, morfolojik yapÄąlarÄą, fiyat ve pazar Ăśzellikleri gibi. Bu Ăśzelliklerin bir çoÄ&#x;una farklÄą zamanlarda deÄ&#x;inilmiĹ&#x; olmakla birlikte, bu ayki yazÄąmÄązda diÄ&#x;er baĹ&#x;lÄąklara gĂśre çok daha az yer verilen morfolojik Ăśzelliklere deÄ&#x;ineceÄ&#x;iz.

Polimerleri kendi içinde, kroslink Ăśzelliklerine gĂśre termoplastik ( dĂźzgĂźn zincir yapÄąlarÄą) veya termoset (çapraz baÄ&#x;lÄą zincir yapÄąlarÄą) diye temelde iki gruba ayÄąrabiliyoruz. Ancak Ăśzellikle termoplastikleri kendi içinde deÄ&#x;erlendirdiÄ&#x;imizde durum çok daha karÄąĹ&#x;Äąk hale gelmektedir. Bir alt grup olarak termoplastikler, yapÄąlarÄąndaki zincirlerin durumuna gĂśre amorf (dĂźzensiz, Ĺ&#x;ekilsiz-amorphous) veya yarÄą-kristal (semi-crystalline) diye ikiye ayrÄąlÄąr. Ä°Ĺ&#x;te bu yapÄąsal farklÄąlÄąk, malzeme tasarÄąmÄąndan baĹ&#x;lamak Ăźzere nihai ĂźrĂźnĂź elde edene kadarki sĂźreçte son derece Ăśnemli hale gelmektedir.

Amorf termoplastiklerde, zincir yapÄąsÄą içinde belli bir dĂźzen yoktur ve her bir zincir birbirinden baÄ&#x;ÄąmsÄąz olarak matriks içinde hareket eder. YarÄą kristal olanlarda ise durum farklÄądÄąr.

Matriks içinde belli bĂślgelerde zincirlerin yapÄąsal Ăśzelliklerine baÄ&#x;lÄą olarak birbiri Ăźzerinde yerleĹ&#x;miĹ&#x; ve bizlerin kristal diye ifade ettiÄ&#x;i bĂślgeler bulunur. Hem kristal yapÄą hem de dĂźzensiz yapÄą bir arada olduÄ&#x;undan bu yapÄąlara da yarÄą-kristal denmiĹ&#x;tir.

Termal analizlerde, amorf yapÄąlar için tek bir sÄącaklÄąk deÄ&#x;iĹ&#x;keni gĂśzlenirken, yarÄąâ&#x20AC;&#x201C;kristallerde iki farklÄą sÄącaklÄąk gĂśzlenir.

Amorf malzemeler ÄąsÄątÄąldÄąÄ&#x;Äąnda, sÄącaklÄąk arttÄąkça polimer zincirleri birbirinden uzaklaĹ&#x;Äąr ve belli bir sÄącaklÄąÄ&#x;a ulaĹ&#x;tÄąÄ&#x;Äąnda hareket etmeye baĹ&#x;lar. Ä°Ĺ&#x;te bu sÄącaklÄąÄ&#x;a camsÄą geçiĹ&#x; (Tg) sÄącaklÄąÄ&#x;Äą denir. YarÄą kristallerde, Tg deÄ&#x;erinin gĂśzlenmesinden sonra ÄąsÄątmaya devam edildiÄ&#x;inde, yine belli bir sÄącaklÄąÄ&#x;a ulaĹ&#x;ÄąldÄąÄ&#x;Äąnda bu defa kristal yapÄąlar daÄ&#x;ÄąlÄąr ve malzeme eriyik

28

KOBÄ°PLASTÄ°K

OCAK-Ĺ&#x17E;UBAT 2013

hale gelir. Ä°Ĺ&#x;te bu sÄącaklÄąÄ&#x;a da erime sÄącaklÄąÄ&#x;Äą ( Tm) denir. Buradan anlaĹ&#x;ÄąlacaÄ&#x;Äą gibi, amorf plastiklerde sadece bir yumuĹ&#x;ama sÄącaklÄąÄ&#x;Äą gĂśzlenirken, yarÄą-kristal plastiklerde iki farklÄą sÄącaklÄąk gĂśzlenir. Peki bu ne ifade eder? En temel Ăśzellik ĂźrĂźnlerin kullanÄąm sÄącaklÄąklarÄą farkÄądÄąr. Amorf plastikler Tg sÄącaklÄąÄ&#x;ÄąnÄąn altÄąnda kullanÄąlÄąrken, yarÄą-kristal plastikler Tg ve Tm sÄącaklÄąklarÄą arasÄąnda kullanÄąlÄąrlar. TasarÄąm Ăśncesi malzeme seçiminde ĂźrĂźnĂźn kullanÄąm sÄącaklÄąÄ&#x;Äą dikkate alÄąndÄąÄ&#x;Äąnda bu deÄ&#x;erlerin ne kadar Ăśnemli olduÄ&#x;u anlaĹ&#x;ÄąlacaktÄąr.

Genel bir tanÄąmlama ve farklÄąlÄąk olarak iki grup arasÄąndaki farklarÄą aĹ&#x;aÄ&#x;Äądaki Ĺ&#x;ekilde sÄąralayabiliriz: Amorf plastikler; ~ BPQXc \TZP]XZ STÄ&#x2026;Ta[TaT bPWX_cXa[Ta ~ ½[Ă&#x17D;ĂŁbT[ ^[PaPZ bPQXccXa[Ta ~ BĂŁacĂŁ]\T \dZPeT\Tc[TaX XhXSXa ~ 6T]T[ST Ä&#x192;TUUPUc a[Pa ~ >acP[P\P ZP[ _ Ă&#x17D;TZ\TbX ${cXa Ă&#x2013;rnekler: PS, HIPS, ABS, SAN, PC, PMMA YarÄą-kristal plastikler; ~ :X\hPbP[ SPhP] \[Pa SPWP XhXSXa ~ ÂŽ^Z XhX PÄ&#x192; ]\P \dZPeT\TcX VĂ?bcTaXa[Ta ~ HĂŁZbTZ h^ad[\P SPhP] \[ S a[Pa ~ HĂŁZ P[c ]SP STU^a\Pbh^] b RPZ[ Z[Pa hĂŁZbTZcXa ~ >acP[P\P ZP[ _ Ă&#x17D;TZ\TbX $ RXePa ]SPS a Ă&#x2013;rnekler: PE, PP, PA, POM, PBT, PSS BĂźtĂźn bu bilgilerden yola çĹkacak olursa, amorf plastikler için bir erime noktasÄąndan bahsetmek mĂźmkĂźn deÄ&#x;ildir. Ă&#x2021;ĂźnkĂź bu plastikler için bĂśyle bir deÄ&#x;iĹ&#x;im noktasÄą gĂśzlenmemektedir. Peki ne oluyor? YÄąllardÄąr kullandÄąÄ&#x;ÄąmÄąz bu malzemeler için erime noktasÄą diye ifade ettiÄ&#x;imiz sÄącaklÄąklar yanlÄąĹ&#x; mÄą? Yine yÄąllardÄąr, Ăśzellikle enjeksiyonda kalÄąp dolmuyor diye, akÄąĹ&#x;kanlÄąÄ&#x;Äą artÄąrmak için sÄącaklÄąÄ&#x;Äąn 10 - 15° C yĂźkseltilmesi mantÄąÄ&#x;Äą doÄ&#x;ru mu?

Amorf plastiklerde, Tg sonrasÄąndaki ÄąsÄątma etkisi ile zincir hareketleri artmakta ve malzeme zamanla viskoz bir halden

TERMOPLASTİKLER

akışkan hale gelmektedir. Bu noktadan sonra akışkanlığın artması için sıcaklığın artması ile akışkanlık değişmemektedir. Bu sebeple, termal bozunmaya meydan vermemek için amorf plastikler için proses sıcaklığı olarak Tg+100° C şeklinde bir tanımlama yapılmıştır. Yani malzemenin yumuşama noktasının 100° C üzeri onun işleme sıcaklığıdır.

Yarı kristal plastiklerde verimli bir işleme için kristal bölgelerin mutlaka dağılmış olması gerekmektedir. Diğer bir değişle Tm sonrasında işlenebilir. Bu grup için tanımlanan proses sıcaklığı ise Tm+50° C şekliden ifade edilmiştir.

Yandaki tabloda bazı termoplastiklerin Tg ve Tm değerleri verilmiştir.

Polimer LDPE HDPE PP PVC PS HIPS SAN ABS PMMA PA6 PA66 PC PBT

CV °2 -120 -120 -15 87 95 90 105 105 110 50 50 150 70

Tm °2 110 130 170 .. .. .. .. .. ..

230 260 ..

210

Bununla birlikte, prosese bağlı olarak ürünlerin bu işleme sıcaklıkları farklılık göstermektedir.

Aşağıdaki grafiklerde hem amorf hem de yarı kristal malzemeler için uygun sıcaklık aralıklarına dikkat çekilmiştir.

OCAK-ŞUBAT 2013

KOBİPLASTİK

29

:8B0 7014A

PELİN KADILAR BAYRAĞI DEVRALDI 200 bini aşkın üyesi ile dünyanın en büyük sivil toplum kuruluşları arasında yer alan JCI’da (Junior Chamber International – Genç Liderler ve Girişimciler Derneği) 2013 yönetimi göreve başlıyor. Yaparak öğrenme felsefesiyle üyelerinin maksimum deneyim kazanmasını hedefleyen ve aktif gençler için önde gelen küresel ağ (network) olma vizyonu ile hareket eden JCI’da her görev bir yıl süre ile yürütülüyor. Böylece her üye yeni yıl ile birlikte farklı bir görev alarak yeni kazanımlar elde ediyor.

2013 yılı ile birlikte JCI Türkiye’de yeni yönetim görev alıyor.

Pelin Kadılar başkanlığında çalışmalarına devam edecek olan JCI Türkiye 1500’e yakın üyesi, 29 şubesi ve üç temsilciliği ile Türkiye’nin dört bir yanında projelerine devam edecek. 2013 planları hakkında bilgi veren Başkan Pelin Kadılar; “JCI’nın

küresel yapılanmasında çok önemli görevler üstlenen JCI Türkiye olarak 2013 yılında aktif vatandaşlık felsefesi ile projelerimizi geliştirerek sürdüreceğiz. ICC, Birleşmiş Milletler gibi uluslararası ortaklıklarımızın, üyelerimizin ve toplumun değişik kesimlerinden bütün paydaşlarımızın ortak heyecanı ve özverili katkıları ile çalışmaya devam edeceğiz. Gelecek nesillere daha gelişmiş ve yaşanır bir dünya bırakmak için gençlerimizin gelişmesine destek olarak yaşadığımız toplumda pozitif değişime liderlik edeceğiz. Katıldığımız uluslararası kongre ve konferanslarda ülkemizin kültür elçileri olarak özellikle Avrupa’da büyük başarılara imza atıyoruz.

Projelerimizi gerek sosyal medya gerekse de basın aracılığı ile takip eden bütün genç liderlerimizi çalışmalarımızda aramızda görmek ve bu vesile ile kendi liderlik vasıflarını geliştirdiklerine tanık olmak en büyük arzumuz” dedi.

LDS LODOS TEKNİK A.Ş.’YE İKİ ÖDÜL Başarılı çalışmalarına her geçen gün bir yenisini ekleyen CMS Grubu, bağlı şirketleriyle de başarısını taçlandırmaya devam ediyor. CMS grup şirketlerinden LDS Lodos Teknik A.Ş. (LDS), Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) tarafından her yıl düzenlenen Başarılı Sanayi Kuruluşları Ödül Töreni’nde iki ödül birden aldı. EBSO’nun 2011 yılı verilerini dikkate alarak gerçekleştirdiği değerlendirmeler neticesinde LDS, özel amaçlı makine sanayii dalında “2011 Yılının En Fazla İstihdam Sağlayan Şirketi” olarak birinciliğe layık görülürken, “2011 Yılının En Yüksek İhracat Gerçekleştiren Firması” kategorisinde de ikincilik ödülü aldı.

CMS Grubu’na bağlı olarak 2007 yılında hizmete başlayan LDS, endüstriyel tesis proje ve kurulumu, ikinci el komple endüstriyel tesis demontaj – taşıma - montajı, endüstriyel tesis bakım ve onarım hizmetlerinin verilmesi, döküm kalıplarının projelendirmesi, döküm simülasyonlarının ve kalıp üretiminin yapılması, alüminyum proses çıktılarının ergitilip alaşımlandırılması konularında faaliyet gösteriyor.

2011 verilerine göre iki ödüle layık görülen LDS, 2012 yılında da birçok başarılı çalışmaya imza attı. 11 ayda tamamlanarak Haziran ayında devreye alınan 104.000 metrekarelik CMS Gaziemir Tesisi’nin projelendirilmesi ve inşaatı, Macaristan ve Belçika’da iki komple tesisin sökümü, taşınması ve kurulum işlemleri gerçekleştirildi. LDS ayrıca, döküm kalıbı üretim bölümüyle 300’ün üzerinde kalıp projesi ve üretimini 30

KOBİPLASTİK

OCAK-ŞUBAT 2013

tamamlayarak müşteri tesislerinde devreye aldı. LDS, 2012 yılında ayrıca alüminyum ergitme tesisinde 14 bin tonun üzerinde proses çıktısı işleyerek satışını gerçekleştirdi.

2012 yılı sonu itibarıyla portföyünde yer alan 85 firmaya hizmet sunan LDS, faaliyet gösterdiği alanlarda sürekli büyümeyi ve grup dışındaki daha çok firmaya ulaşmayı hedefliyor. En önemli özelliği, faaliyet gösterdiği konularda entegre çözümler sunuyor olmasıyla öne çıkan LDS, bu konularda ayrı ayrı hizmet sunan birçok firma olmasına karşın aynı çatı altında bu hizmetleri sunan tek firma olma özelliğine de sahiptir. Ayrıca yenilenebilir enerji konusunda bölgede lider şirket olmayı hedeflemektedir.

İYİ MAKİNA İYİ SERVİS İmes Sanayi Sitesi B Blok 203 Sk. No:7 Ümraniye - İSTANBUL CT[)+90 (216) 526 65 00 5Pg)+90 (216) 526 65 01 X]U^/Xbc\PZ R^\ fff Xbc\PZ R^\ fff b^SXRZ ^aV

AQ400L AQ600L LN2W Kontrol Sistemli Kompakt Tel Erozyon Tezgahı

SODICK, DÜNYADA İLK 10 YIL POZİSYONLAMA HASSASİYETİ GARANTİSİNİ VEREN TEK MAKİNADIR. Sodick Lineer Motorlu hareket sisteminde verdiği bu garantisini üstün teknolojik bileşenlerle, yüksek hızlı jeneratörle ve eşsiz hassasiyetiyle pekiştirmektedir.

7014A

AVRUPA’DAN ERKUNT DÖKÜM’E ONUR ÖDÜLÜ Ankara’nın köklü sanayi kuruluşu Erkunt Sanayi A.Ş.

Döküm ve Makine Fabrikaları, European Business Awards (Avrupa İş Ödülleri) yarışmasında Ruban Onur Ödülü almaya hak kazandı.

F

arklı sektörlerden binlerce firmaya başarılarını Avrupa’ya kanıtlamaları için fırsat veren “Avrupa İş Ödülleri” programında (The European Business Awards) Türkiye’yi temsil eden Ulusal Finalistler arasında yerini alan Erkunt Sanayi A.Ş. Döküm ve Makine Fabrikaları, ülkemizden Ruban Onur Ödülü’nü almaya hak kazanan 11 firmadan biri oldu.

Avrupa İş Ödülleri 2013’te yüzlerce rakibini geride bırakarak Ulusal Şampiyon seçilen Erkunt Sanayi A.Ş. Döküm ve Makine Fabrikaları, yenilikçilik, iş mükemmelliği ve sürdürülebilirlik özellikleri ile Avrupa’nın en parlak 100 kurumu arasında yerini aldı.

28 Avrupa ülkesinden 15.000 adayın başvurduğu programda onur ödülüne layık görülen 100 firmadan biri olan Erkunt Sanayi A.Ş. Döküm ve Makine Fabrikaları Yönetim Kurulu Başkanı Tuna Armağan, Nisan’da yapılacak galada alacakları ödülle ilgili duygularını ifade etti. Armağan; “60. hizmet yılını doldurmaya hazırlanan Erkunt Döküm ve Makine Fabrikaları, yerli sermayesi ve işgücü ile üretim alanında proses tasarım, döküm, talaşlı imalat ve montaj işlemlerini aynı çatı altında yapabilen dünyadaki nadir entegre firmalardandır. Layık görüldüğümüz bu ödül, bizim ne kadar doğru işler yaptığımızın bir göstergesi. Avrupa İş Ödülleri’nde Ruban Onur Ödülü’ne layık görülmekten ve bu ödülü Türkiye’ye getirecek olmaktan gurur duyuyoruz.

Bu ödülle durmayacak, yeni başarılara imza atmak için, hedeflerimizi daha da büyüterek çalışmaya devam edeceğiz” şeklinde konuştu.

32

KOBİPLASTİK

OCAK-ŞUBAT 2013

<0:0;4

ÜNİVERSİTELER VE PATENT BİLİNCİ

O

smanlı İmparatorluğu, 1879 yılında ‘İhtira Beratı’ ile dünyada patent kanununu kabul eden ilk 10 ülke arasındaydı. O yıllarda buluş yapanlara altın, sim, bakır, madalyalar verilirdi ve bunlar marka yerine geçerdi. 1994 yılında ise, Türk Patent Enstitüsü kuruldu. İlerleyen yıllarda patent alımında sağlanan kolaylıklar, bürokrasinin azaltılması, patent danışmanlığı veren kuruluşların artması ve buna bağlı olarak sınaî mülkiyet kültürünün gelişmesiyle her geçen yıl patent ve faydalı model sayısının artması sağlandı. Ülkemiz, son beş yılda patent sayısını üç kat artırdı ve 2012 yılında alınan patent sayısını 1025’e yükselterek cumhuriyet tarihinin en yüksek seviyesine ulaştı. Bu aşamaya gelinirken ülkelerin girişimcilik ve yenilikçiliğinin bir göstergesi olan buluşlar ve patent sayıları için üniversitelerin oynadığı rol ise her zaman tartışıldı.

Ancak yapılan bilimsel çalışmaların geliştirilmesi ve öğretim üyelerinin teşviki için günümüze kadar kayda değer bir düzenleme yapılmadı.

Kuşkusuz ülkelerin temel bilim ve teknoloji alanındaki başarılarında en büyük göstergelerinden biri üniversitelerin yaptığı çalışmalar ve bilimsel yayın sayılarıdır. Her ne kadar bilimsel yayın sayıları temel araştırmalar açısından önemli olsa da, bu araştırmaların ne ölçüde insanlığa yararlı olduğu konusu üzerinde de düşünülmelidir. Öncelikli amaç, bilimsel araştırmaların çokluğu değil, nitelikli ve faydalı çalışmaların sayısı olmalıdır. Günümüzde üniversitelerde birçok bilimsel

34

KOBİPLASTİK

OCAK-ŞUBAT 2013

çalışma, yüksek lisans ve doktora tezleri yapılmakta, bu çalışmaların çokluğuyla övünülmekte, ancak bunlardan patente dönüşen, ticarîleşebilen ve ülke ekonomisine katkısı olan araştırma sayısının ne kadar olduğu hep göz ardı edilmektedir.

TPE verilerine göre ülkemizde mevcut durumda son beş yıl içinde üniversitelerden alınan patent başvurularının sayısı 1030, üniversitelerden alınan patent başvurularının oranı ise % 7 ve 1996-2012 yılları arasında Türk üniversiteleri adına yapılmış yayınlanmış müracaat sayısı ise 45’tir. Bu veriler de gösteriyor ki, öğretim üyelerimizin yaptığı çalışmaların çoğu bilgi havuzlarında saklı kalmakta, birçok buluş daha üretime geçemeden belki de özelliğini yitirmektedir. Oysa ki eğer ülke olarak dünya ekonomisinde önemli bir yere gelmek gibi bir hedefe sahipsek, yapmamız gereken bilimsel çalışmalardan faydalanmak, yenilik yapmak ve bunu bir teknolojik yatırıma dönüştürmek olmalıdır. Teknolojik gelişmeyi güçlendiren kurumları oluşturmak, sanayileşme hedefi güden ekonomimiz için öncelikli konu halini almalıdır. Bu da ancak ülkelerin bilimsel buluşlarının ticarîleşme ölçütü olan patent sayılarını artırmakla gerçekleşebilir.

Bu amaçla bilimsel ve teknolojik araştırma yetkinliği kazanmış üniversitelerimizde sınaî mülkiyet bilgisinin artırılması, girişimcilik ve yenileşme kültürünün geliştirilmesi gerekmektedir. Üniversitelerin, sanayileşme sürecinde etkin bir rol

4"7"IJ (À.ÀIJ &GPS 1BUFOU (FOFM .ÝEÝSÝ oynamaları için bu kültürün yerleşmesi şarttır. Girişimcilik, teknoloji yönetimi ve inovasyon yönetimi gibi konular akademisyenler için öncelikli ve avantajlı hale getirilmeli, lisanslama konularında çalışmaların artması gerekmektedir.

Böylelikle üniversitelerde yapılan Ar-Ge çalışmaları gelişecek ve üretilen yenilikçi projeler ile sanayi-üniversite işbirliği de sağlanacaktır.

Diğer taraftan bakacak olursak patent kavramının yerleşmesi ile üniversitelerin uluslararası düzeyde rekabet edebilecek bir yeterliliğe ulaşma konusunda kendilerini gözden geçirme imkânları da oluşacaktır. Böylece somut bir amaç çerçevesinde yapılması gerekenler, izlenilmesi gereken yol haritaları sağlıklı bir şekilde çıkarılarak sistematik bir gelişme sağlanabilecektir.

Bu yıl patent kanununda yapılacak değişiklik ile üniversitelerin kurumsal olarak patent sahibi olabilmesi, lisans sahibi olarak gelir elde edebilmesi ve buluşu yapan öğretim üyesinin de patent haklarından en az yüzde 30 pay alabilmesi amaçlanıyor. Bu gelişmeler bilimsel bilgimizin teknolojiye aktarılması için açılması gereken kapıyı biraz olsun aralamış olması bakımından sevindirici bir gelişmedir. Bu gibi çalışmaların artması ile mucide buluşu üzerinde tekel hakkı kazandırarak teknolojinin üretilmesi ve yayılmasını teşvik eden patentlerin de sayısı artacak, üniversitelerimizin sınai mülkiyet sisteminin önemli bir parçası haline gelmesi kaçınılmaz olacaktır.

Plastik Enjeksiyon Ocak Temizleyici Özellikler : Plastik Enjeksiyon Ocak Temizleyici plastik işleme makineleri için bir sıvı korozyon önleyici ve temizleyicidir. İçindeki katkılardan dolayı hammadde yapışarak yanma sırasında çıkardığı inhibitörlerden dolayı vidayı pasa karşı koruyarak temizler.

Akışkan olmasından dolayı tüm bölmelere sızar ve korozyon oluşabilecek her yeri korur. Temizlik sırasında malzeme köpüğe yol açar, buna bağlı olarak plastik enjeksiyon silindir vidasında, sınırlı sayıda olan hacim, genişleyerek plastik granül ile vida da basınç artışına neden olur. Temizleyicinin bu özelliği sayesinde uçlar veya sıcak kanal içinde tüm önceden kalan plastik granül hammadde bu basınçla dışarı atılır.

Kullanım Alanı : Plastik Enjeksiyon Makinelerinde renk dönüşümü sırasında ocakta kalan eski malzemelerin kolayca temizlenmesinde kullanılır.

Kullanım Şekli : Araç gereçlerin yeterli temizliği, inhibesine ve silindir hacminin birimine göre 1/10 granüle g göre yaklaşık %1 Plastik Enjeksiyon Ocak Temizleyici karıştırılır.

Plastik Kaplama ve Koruma Sprey Özellikler: WINPLAST pas ve korozyon önleyici, plastik kaplama malzemesidir. Esnek, gözeneksiz ve kolay bir kaplama sağlar. Çabuk kuru ve rengi sayesinde kalıp ve metal parçalarda hemen tespit edilir.

Her türlü plastik, metal ve kauçuk kalıplarda pas ve deniz aşırı yolculuk için idealdir.

Kullanma Şekli: Uygulama yapılacak yüzey yağdan arınmış, kuru ve temiz olmalıdır. Kullanmadan önce kutuyu 2 dk. çalkalayınız ve 30 cm mesafeden püskürtünüz.

Kullanımı : Plastik enjeksiyon makinalarında kalıp içini korumada kullanılır. İlk baskıda kalıbın yüzeyinden plastiğin yüzeyine çıkar.

:0;8?

Enjeksiyon makinalarÄąnÄązda, hÄązlÄą kalÄąp çÜzĂźmleri ile ĂźretkenliÄ&#x;inizi arttÄąrabilirsiniz.

B

STĂ&#x201E;UBLI HIZLI KALIP DEÄ&#x17E;Ä°Ĺ&#x17E;TÄ°RME TANITIM ARACI TEKRAR TĂ&#x153;RKÄ°YEâ&#x20AC;&#x2122;DE

ir enjeksiyon makinasÄą tesisinde ĂźretkenliÄ&#x;i ve kârlÄąlÄąÄ&#x;Äą arttÄąrmanÄąn birçok yolu vardÄąr, fakat en çok yarar saÄ&#x;layacak olan çÜzĂźmĂź seçmek çoÄ&#x;u zaman zor olabilir. Stäubliâ&#x20AC;&#x2122;nin hÄązlÄą kalÄąp deÄ&#x;iĹ&#x;tirme aracÄą yenilikçi ve etkin çÜzĂźmlerini ilk elden gĂśrme Ĺ&#x;ansÄą tanÄąmaktadÄąr.

Stäubliâ&#x20AC;&#x2122;nin demo aracÄąnda bulunan ĂźrĂźnler ve sistemler ile kalÄąp deÄ&#x;iĹ&#x;tirme sĂźrelerini azaltabilir, operasyonel verimliliÄ&#x;i arttÄąrabilir ve SMEDâ&#x20AC;&#x2122;de (Tekli dakikalarda kalÄąp deÄ&#x;iĹ&#x;imi) baĹ&#x;arÄąya ulaĹ&#x;abilmek için Ăśnemli adÄąmlar atabilirsiniz.

Bu araç ile ziyaretçiler, plastik firmalarÄą için son teknoloji kilitleme sistemleri, kalÄąp baÄ&#x;lantÄąlarÄą ile ilgili bilgilere ve ĂźrĂźnlerle interaktif bir Ĺ&#x;ekilde sunum imkânÄąna sahip olur. Konusunda uzman Stäubli personeli size Ăśzel ihtiyaçlarÄąnÄąza uygun verimliliÄ&#x;inizi arttÄąracak çÜzĂźmler sunacaktÄąr.

Demo araçta kalÄąp deÄ&#x;iĹ&#x;tirme sĂźrenizi hÄązlandÄąrmak için kullanÄąlan en son Stäubli teknolojisine sahip Ăśzel uygulamalarÄą gĂśrebilirsiniz. Ă&#x2013;n ÄąsÄątma, sÄącaklÄąk kontrolĂź, hidrolik maça, takÄąm deÄ&#x;iĹ&#x;tir-

36

KOBÄ°PLASTÄ°K

OCAK-Ĺ&#x17E;UBAT 2013

me, sÄąralÄą enjeksiyonlar ile ilgili uygulamalar ve mekanik, hidrolik ve manyetik kalÄąp deÄ&#x;iĹ&#x;tirme sistemlerini detaylÄą inceleyebilirsiniz.

Stäubliâ&#x20AC;&#x2122;nin esnek hÄązlÄą kalÄąp deÄ&#x;iĹ&#x;tirme sistemleri ĂźretkenliÄ&#x;inizi optimize ederken mevcut tesislerinize entegre edilebilir.

Stäubliâ&#x20AC;&#x2122;nin dĂśrt ana odak alanÄąnÄą aĹ&#x;aÄ&#x;Äądaki gibi sÄąralayabiliriz: ~ :P[ _ hĂŁZ[T\T \PbP[Pa eT PaPQP[Pa Â&#x20AC; kalÄąplarÄąnÄązÄą hÄązlÄą ve gĂźvenli bir Ĺ&#x;ekilde yĂźkleyin. ~ 7 i[ ZP[ _ ZX[Xc[T\T Â&#x20AC; \TZP]XZ WXSa^[XZ eT \P]hTcXZ bXbcT\[Ta Â&#x20AC; ZP[ _[Pa ] i bP niyeler içerisinde kilitleyin. ~ :P[ _ T]TaYX QPÄ&#x2026;[P]c [Pa Â&#x20AC; cTZ[X eT Ă&#x17D;^Z[d sÄącaklÄąk kontrol plakalarÄą, basÄąnçlÄą hava ve hidrolik hatlarÄą. ~ ?PaĂ&#x17D;P cPÄ&#x192; \P Â&#x20AC; a^Q^c Z^[[Pa XĂ&#x17D;X] ^c^\P tik takÄąm deÄ&#x;iĹ&#x;tiriciler.

7 i[ :P[ _ 3TÄ&#x2026;XÄ&#x192;cXa\T demo aracÄą, size tesisinizde park edilebilir mobil sergi imkânÄą sunmaktadÄąr.

Stäubli ĂźrĂźnlerine kolayca ulaĹ&#x;abilecek ve aĹ&#x;aÄ&#x;Äąda yer alan farklÄą bĂślĂźmlerinizdeki çalÄąĹ&#x;anlarÄąnÄąz aracÄą ziyaret edebilecektir.

- SatÄąnalma - BakÄąm - KalÄąp bakÄąm - KalÄąp Ăźretim - Ă&#x153;retim - Proje planlama - Ä°Ĺ&#x; gĂźvenliÄ&#x;i - Otomasyon - Proses mĂźhendisliÄ&#x;i

Bu ziyaretler sÄąrasÄąnda operatĂśrler, mĂźhendisler, fabrika mĂźdĂźrleri Stäubli ĂźrĂźnlerini yakÄąndan tanÄąma imkânÄą bulurken, ayrÄąca ziyaretler sÄąrasÄąnda verilen SMED eÄ&#x;itimi ile fabrikalarÄąndaki imkânlarÄą daha verimli nasÄąl kullanabileceklerine ve SMED çÜzĂźmlerini fabrikalarÄąnda nasÄąl uygulayabileceklerine dair fikir edinebilirler.

Geçen sene 8 farklÄą ilde TĂźrkiye turunu gerçekleĹ&#x;tiren araç mĂźĹ&#x;terilerinden gelen olumlu geri bildirim ve talepler doÄ&#x;rultusunda bu sene KasÄąm 2012 ve Mart 2013 tarihleri arasÄąnda tekrar TĂźrkiyeâ&#x20AC;&#x2122;de olacaktÄąr. Bu tarihler arasÄąnda bir ziyaret talep ediyorsanÄąz; http://www.staubli.com.tr/tr/connectors/qmc-roadshow-turkey-2013/ adresindeki formu doldurabilirsiniz.

narplas

plastik ve metal sanayii

NARPLAS PLASTİK VE METAL SANAYİ PLASTIC AND METAL INDUSTRY İSTANBUL ANADOLU YAKASI OSB AYDINLI MAH.GAZİ BULVARI 2.SOK.NO:4 Pk.: 34953 TUZLA-İSTANBUL Tel :0216 304 03 76 - 77 Fax : 0216 304 03 78 info@narplas.com.tr

<0A:0 Beko Almanya Beyaz EĹ&#x;yadan Sorumlu Genel MĂźdĂźr YardÄąmcÄąsÄą SĂźhel Semerci

ARĂ&#x2021;ELÄ°K A.Ĺ&#x17E;.

BEKO VE GRUNDIG MARKALARI Ä°LE LIVINGKITCHEN FUARIâ&#x20AC;&#x2122;NDA GELECEÄ&#x17E;Ä°N MUTFAK TRENDLERÄ°NÄ° TANITTI 14-20 Ocak tarihleri arasÄąnda KĂślnâ&#x20AC;&#x2122;de dĂźzenlenen Living Kitchen FuarÄąâ&#x20AC;&#x2122;na, uluslararasÄą markalarÄą Beko ve Grundig ile katÄąlan Arçelik A.Ĺ&#x17E;., çevre dostu ve akÄąllÄą teknolojilerle donatÄąlmÄąĹ&#x; ĂźrĂźnlerini ve geleceÄ&#x;in mutfak trendlerini ziyaretçilerle buluĹ&#x;turdu.

A

rçelik A.Ĺ&#x17E;., Almanyaâ&#x20AC;&#x2122;nÄąn KĂśln kentinde dĂźzenlenen LivingKitchen 2013 UluslararasÄą Mutfak MobilyalarÄą ve AksesuarlarÄą FuarÄąâ&#x20AC;&#x2122;na bu yÄąl iki markasÄąyla katÄąldÄą. Beko, Salon 4.1â&#x20AC;&#x2122;deki C40 numaralÄą, Grundig ise Salon 4.2â&#x20AC;&#x2122;deki C11 numaralÄą, markalarÄąnÄąn Ăśzel tasarlanmÄąĹ&#x; stand alanlarÄąnda geleceÄ&#x;in mutfak trendlerini ve en son yenilikleri ziyaretçilerle buluĹ&#x;turdu.

Avrupaâ&#x20AC;&#x2122;nÄąn ßçßncĂź bĂźyĂźk beyaz eĹ&#x;ya markasÄą olan Beko, fuarda â&#x20AC;&#x153;AkÄąllÄą mutfakta buluĹ&#x;alÄąmâ&#x20AC;? sloganÄą ile genç nesil için yemek piĹ&#x;irmeyi, bulaĹ&#x;Äąk yÄąkamayÄą, buzdolabÄą kullanÄąmÄąnÄą ve çamaĹ&#x;Äąr yÄąkamayÄą eÄ&#x;lenceli bir deneyime dĂśnĂźĹ&#x;tĂźren, gelecek odaklÄą, kullanÄącÄą dostu ve enerji tasarruďŹ&#x201A;u mutfak çÜzĂźmlerini sundu. Ă&#x153;stĂźn teknoloji ile ĂźretilmiĹ&#x; olan, yĂźksek performanslÄą, yĂźksek kalitedeki ev aletleri, Ĺ&#x;Äąk ve fonksiyonel tasarÄąmlarÄąyla birlikte çevre dostu Ăśzellikleriyle de Ăśne çĹkÄąyor.

20BC ;X]T 1h ?PcaXRXP Da`dX^[P XbX\[X QT]iTabXi cPbPa \ hT[_PiTbX 1TZ^{]d] Te P[Tc[TaX _^acUĂ?hĂŁ]STZX iPUTaX]X cPĂ&#x17D;[P]S a h^a Grundig ise, bugĂźne kadar televizyon ile mĂźzik sistemlerinde, kiĹ&#x;isel bakÄąm ĂźrĂźnlerinde ve bilgisayarlarÄąnda olduÄ&#x;u gibi teknolojisini, maksimum kullanÄąm kolay-

40

KOBÄ°PLASTÄ°K

OCAK-Ĺ&#x17E;UBAT 2013

çok fonksiyonlu fırın OIM 25602 X gibi her türlü pratik ve çekici fonksiyonlarla uyumlu çok çeşitli akıllı ev aletlerini ziyaretçilerle buluşturdu. Et hazırlanırken az, orta veya iyi pişip pişmediğini anlamak için etin iç kısmındaki sıcaklık bir sensör ile ölçülürken; Beko’nun bir diğer mutfak ürünü olan OIM 25901 X ankastre fırını ‘InnovaChef teknolojisi’ ile mutfağınıza farklı bir renk getiriyor. 82 adet otomatik pişirme programı, dijital renkli pişirme kitabı, USB bağlantısı ve daha fazla tarif ekleme özelliği ile yemek pişirmek artık çok daha basit ve eğlenceli bir deneyim haline geliyor.

lığını ve özel tasarımlarını öne çıkardığı beyaz eşya ürünlerini ilk kez Living Kitchen 2013’te tanıttı.

Beko, önde gelen iç mekân ve ürün tasarımcısı olan Patricia Urquiola tarafından hazırlanan ‘CAST Line by Patricia Urquiola’ isimli seçkin tasarımını Living Kitchen 2013 Fuarı’nda sundu. İlk kez IFA Fuarı’nda duyurulan Patricia Urquiola tasarım ortaklığı ile Beko’nun özgün tasarım anlayışı pratik ev aletleri ile buluşuyor.

Beko, Urquiola ile yapılan tasarım işbirliği kapsamında “CAST Line By Patricia Urquiola” isimli benzersiz ürün yelpa-

zesini bir kez daha vitrine çıkarttı. Sekiz ankastre mutfak ürününden oluşan ürün ailesi, merkezinde farklı yönlerde gazlı ocak karakterleri üzerine kurgulanan ve bu karakterin diğer ürünlere yansıtıldığı endüksiyon ocak, fırın ve davlumbazı da kapsıyor. Ürünlerin kullanım ergonomisi, özgün sadeliği ve zarafeti göz kamaştırıyor.

0Z [[ ÎÝiã\[Ta Vã][ãZ \dcUPZ Xă[TaX]X Tą[T]RT[X WP[T VTcXaXh^a Living Kitchen Fuarı’nda Beko, profesyonel ‘Cooksense’ teknolojisine sahip

Living Kitchen Fuarı’nda BEKO ayrıca, buzdolabı ve dondurucu segmentinde de akıllı uygulamalar ile çok sayıda ilgi çekici ürün sundu. Örneğin ‘Touchstation’ gardırop tipi buzdolabı/dondurucu kombinasyonu, 18 uygulamayı entegre edebilen yenilikçi ve çok ortamlı dokunmatik ekrana sahip.

4e Zd[[P] \ ]SP ^_cX\d\ b^]dÎ XÎX] T] b^] cTZ]^[^YX Living Kitchen Fuarı’nda Beko kullanıcıya en ideal sonuçları sağlayan farklı yenilikçi teknolojiler de sergiledi. Buhar kullanımının gerçek profesyonel fırında nasıl pişirme sonuçları sağlayacağını, yeni çamaşır ve ışıldayan tabaklar ve bardakların nasıl yıkanabileceğini uygulamalı olarak gösOCAK-ŞUBAT 2013

KOBİPLASTİK

41

<0A:0 terdi. DSN 6845 FX bulaşık makinesinde; gizli bir jeneratörün ürettiği yüksek sıcaklıkta su buharı desteği ile son derece gelişmiş bir kurutma imkânı sağlanıyor.

“Buhar duvarında” ayrıca OIM 25701 X ankastre fırın da sergilendi. Pişirme sırasında, doğru zamanda fırının içerisinde arkadan buhar beslemesi sağlayan bir fonksiyon ile donatılan ürün ayrıca, pişirme bölmesine manuel olarak üç defaya kadar buhar verebiliyor. Böylece bir yandan tavuk, et ve balıklar kurumadan nemini muhafaza ederken, ekmeğin de dışı kıtır kıtır ve parlak, içi de özellikle yumuşak hale gelebiliyor.

Beko tarafından sunulan benzersiz ve yenilikçi teknolojiler ile donatılmış bulaşık makineleri de ilk defa Living Kitchen Fuarı’nda tüketicilerin beğenisine sunuldu.

‘Wash@Once’ program özelliğine sahip DSN 6832 FX30 ankastre bulaşık makinesi, farklı tipte bulaşıkları tek seferde yıkayabiliyor. Her türlü bulaşıkta ve hatta plastiklerde bile A sınıfı mükemmel yıkama ve kurutma elde ediliyor. Bulaşık makinesinin üst kısmında kullanılan ‘Gentle Spray’ teknolojisi, bardak veya porselen tabakları hafif su basıncı ile temizliyor.

Makinenin alt tarafında ise standart programlardan yüzde 60 daha güçlü bir su jeti, her seferinde mükemmel temizlik sağlıyor.

42

KOBİPLASTİK

OCAK-ŞUBAT 2013

1TZ^ \dcUPą hTăX[T ÎTeXaXh^a) 4]TaYX TcZX] ãaã][Ta T] XSTP[ cPbPaadU _^cP]bXhT[X bd]dh^a Yeni Beko bulaşık makineleri çevre dostu özellikleriyle de öne çıkıyor. Patentli ‘Etkin Kurutma Sistemi’ (EDS) sayesinde, DIN 6830 FX30 modeli, A+++ sınıfında enerji tasarrufu sağlıyor. Özel bir sistem yardımıyla bulaşık makinesindeki hava dolaşımının rutubet seviyesi düşürülüyor ve böylece önemli miktarda enerji tasarrufu sağlanıyor. Ayrıca, ‘EcoSmart’

ürünleri ile Beko, çevre dostu, A++ enerji sınıfında sadece 6 litre su tüketen DSN 71046 FX6 modeli gibi tasarruflu bulaşık makineleri sunuyor. Tasarımı, yapısı, etkinliği ve son derece verimli akıllı yalıtımı sayesinde, OIM 25603 X ankastre fırın ısı kaybını en aza indiriyor. Enerji tasarrufu konusunda ise tüketiciler, buzdolaplarının verimliliğine özellikle önem veriyor.

A+++ sınıfı enerji verimliliği nedeniyle, yeni CN 136240 X buzdolabı/dondurucu kombinasyonu, A+ kategorisindeki buzdolaplarına kıyasla yüzde 50 daha fazla enerji tasarrufu sağlıyor.

6ad]SXV QThPi TÄ&#x192;hP ĂźrĂźnlerini tanÄąttÄą Grundig, bugĂźne kadar televizyon ve mĂźzik sistemlerinde, kiĹ&#x;isel bakÄąm ĂźrĂźnlerinde ve bilgisayarlarÄąnda Ăśne çĹkardÄąÄ&#x;Äą teknolojisi, maksimum kullanÄąm kolaylÄąÄ&#x;Äą ve Ăśzel tasarÄąmlarÄą ile Living Kitchen 2013â&#x20AC;&#x2122;te ilk kez beyaz eĹ&#x;ya ĂźrĂźnlerini tanÄąttÄą. WeCare beyaz eĹ&#x;ya ĂźrĂźn yelpazesiyle her tĂźr elektrikli ev aletinin tedarikçisi olma yolunda Ăśnemli bir adÄąm atÄąyor. Ă&#x153;stĂźn enerji verimi dĂźzeyine sahip, her zevke ve ihtiyaca uygun fÄąrÄąnlar, buzdolaplarÄą, bulaĹ&#x;Äąk makineleri, çamaĹ&#x;Äąr makineleri ve kurutucular içeren WeCare beyaz eĹ&#x;ya ĂźrĂźn yelpazesiyle tĂźketicilerin karĹ&#x;ÄąsÄąna çĹkÄąyor.

1TZ^ eT 6ad]SXV BcP]S[Pa ]SP keyifli dakikalar Beko standÄąnda hergĂźn 17:00-18:00 arasÄąnda gerçekleĹ&#x;en Happy Hourâ&#x20AC;&#x2122;da, piĹ&#x;irme alanÄąndaki ÄąĹ&#x;Äąklar maviye dĂśndĂźrĂźldĂź ve chill-out mĂźzik eĹ&#x;liÄ&#x;inde, konuklara kokteyller ve atÄąĹ&#x;tÄąrmalÄąklar ikram edildi. AyrÄąca konuklar giriĹ&#x; kartlarÄąnÄą Beko standÄąndaki piyango kutusuna kaydederek, IPad Mini kazanabilecekleri bir piyango çekiliĹ&#x;ine katÄąldÄąlar. Ă&#x2021;ekiliĹ&#x;i kazananlar hergĂźn Happy Hourâ&#x20AC;&#x2122;da standda açĹklandÄą. Grundig standÄąnda da Almanya milli futbol takÄąmÄąnÄąn aĹ&#x;çĹsÄą Strombergâ&#x20AC;&#x2122;in canlÄą piĹ&#x;irme gĂśsterileri gerçekleĹ&#x;tirildi. ;XeX]V:XcRWT] 5dPa WPZZ ]SP LivingKitchen UluslararasÄą Mutfak MobilyalarÄą ve AksesuarlarÄą FuarÄą, Almanyaâ&#x20AC;&#x2122;nÄąn KĂśln Ĺ&#x;ehrinde Koelnmesse GmbHâ&#x20AC;&#x2122;de dĂźzenlenmektedir. Ä°lk kez Ocak 2011â&#x20AC;&#x2122;de dĂźzenlenen fuar, en Ăźst dĂźzey iĹ&#x;tirakçileri bĂźnyesinde toplamaktadÄąr.

LivingKitchen bu yÄąl yine mutfak sektĂśrĂźnde hem Almanyaâ&#x20AC;&#x2122;da hem de uluslararasÄą alanda en Ăśnde gelen oyuncularÄąnÄą KĂślnâ&#x20AC;&#x2122;e getirdi. 42,000 metrekarelik toplam alanda, 160â&#x20AC;&#x2122;tan fazla tedarikçi firma, mutfak mobilyalarÄą, ankastre mobilyalar, tezgâhlar, aydÄąnlatma ve mutfak aksesuarlarÄąna dair en son fikir ve buluĹ&#x;larÄąnÄą sergiledi.

OCAK-Ĺ&#x17E;UBAT 2013

KOBÄ°PLASTÄ°K

43

7014A

PLASFED YÖNETİM KURULU’NUN PETKİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜNE ATANAN SADETTİN KORKUT’U ZİYARETİNDE ÖNEMLİ PAYLAŞIMLAR PLASFED Yönetim Kurulu Üyeleri, Selçuk Aksoy Başkanlığında, PETKİM Genel Müdürlüğü görevine getirilen Sadettin Korkut’a atama nedeniyle ziyarette bulundu. Sektörün sorunlarının da görüşüldüğü ziyarette Selçuk Aksoy, PETKİM ile birlikte devlet nezdinde sektörün sorunlarının ele alınması için girişimde bulunmayı önerdi. Aksoy, “PETKİM, üretim maliyetlerini düşürmek için teşvik edilmeli, yüksek katma değerli ürünler üretmeli” dedi.

P

LASFED Başkanı Selçuk Aksoy ve PLASFED Yönetim Kurulu, sivil toplum örgütlerinde de görev almış, sektörde üst düzey yöneticilik deneyimlerine sahip ismi, Ambalaj Sanayicileri Derneği Başkanı Sadettin Korkut’un PETKİM Genel Müdürlüğü görevine atanması nedeniyle ziyarette bulundu. İzmir’de, PETKİM Genel Müdürlüğünde gerçekleşen ve Korkut’a bir kutlama plaketinin de sunulduğu ziyarette, sektörün sorunları da değerlendirildi; çözüm yolları karşılıklı görüşüldü.

Yapılan ziyarette, hammadde sorununun Türkiye plastik üreticilerini derinden etkilemeye devam ettiğini Sadettin Korkut’a aktaran PLASFED (Plastik Sanayicileri Federasyonu) Yönetim Kurulu, PETKİM’in toplam hammadde arzı, sektör toplam ciro ve ihracatı dikkate alın-

44

KOBİPLASTİK

OCAK-ŞUBAT 2013

“Plastik hammadde-petrokimya tesislerine yönelik aşırı korumacı önlemler sektöre zarar veriyor." dığında, sektör içindeki payının 1/6 oranında olduğunu hatırlattı. Son dönemde alınan hammadde ithalatında koruma önlemlerinin sorunları derinleştirdiğini de aktaran PLASFED Yönetim Kurulu Üyeleri, Türkiye’nin plastik hammadde ithalatına bağımlı olduğunu, PETKİM’in toplam üretiminin dahi iç piyasanın talebinin çok altında kaldığını aktardılar.

PLASFED Başkanı Selçuk Aksoy, PETKİM’in de yararlandığı koruma önleminin sektörün % 84’lük kısmına ciddi zarar verdiğini vurgulayarak, “Plastik hammadde-petrokimya tesislerine yönelik aşırı korumacı önlemler sektöre zarar ve-

riyor. Bunun yerine başta PETKİM olmak üzere üreticilerin girdi maliyetlerinin düşürülmesine yönelik teşviklere ağırlık verilmesi gerekiyor” dedi.

PLASFED’in, Türkiye’nin önde gelen 5 derneği ve 1000’e yakın üyesiyle Türkiye’nin en önemli petrokimya yatırımı olan PETKİM ile ülke ekonomisi için çok büyük bir güç olan Türkiye plastik sektörünün gelişimine fayda sağlayacak, sorunlarını çözecek işbirliklerine açık olduklarını aktaran Aksoy, “Sektörün bütün aktörleri olarak devlete sorunlarımızı birlikte anlatmalıyız. Türkiye plastik sektörünün şemsiye kurumu olarak,

PETKİM ile devlete beraber gidip sektörü korumacı önlemler ile cezalandırmak yerine, PETKİM’in nafta ithalatından ve yüksek enerji kullanımından kaynaklanan maliyet artışlarını sübvanse etmesini talep etmeye hazırız” dedi.

PLASFED Yönetim Kurulu Üyeleri, PETKİM’in imalatçı kimliğinin satıcı kimliğinden daha önemli olduğunu vurgulayarak, sektörün en önemli ihtiyacı olan yüksek katma değerli hammadde üretimini talep ettiklerini, ayrıca gümrüklerde haksız re-

İşbirliği önerisi: “Sektörün bütün aktörleri olarak devlete sorunlarımızı birlikte anlatmalıyız.”

PLASFED Yönetim Kurulu Üyeleri, Sadettin Korkut’un; sivil toplum örgütlerinde çalışmış ve plastik sanayii firmalarında deneyim sahibi bir kişi olarak PETKİM’de sektörün tamamının gelişimini dikkate alan, müşteri odaklı bir çalışma dönemi başlatacağına; müşterilerinin rekabet gücünü azaltmak yerine artıracak girişimlerde bulunacağına dair beklentilerini paylaştılar.

kabete yol açan kalitesiz mamul ithalatının ve piyasa denetimlerinin sağlanması gereğini vurguladığı ziyarette, hammadde arzının da artırılması talebinde bulunuldu. Piyasadaki mamullerde kalitesiz ve standart dışı hammadde kullanılarak yapılan haksız rekabetin önlenmesi gerektiği ve PETKİM’in portföyünde olmayan PE türevlerinin de bir an önce üretilmesi gerektiği talebi de paylaşıldı.

“Masanın her iki tarafını bilen” yeni PETKİM Genel Müdürü Sadettin Korkut’tan PETKİM için yeni vizyon mesajı PETKİM Genel Müdürü Sadettin Korkut ise, PETKİM’in yeni teşvik sistemi kapsamında stratejik yatırımlar sınıfında ilk olma özelliği bulunan -5 milyar Doları rafineri olmak üzere- 17 milyar Dolarlık yatırım planladığını söyledi.

Rafineri yatırımı ile PETKİM’in çehresinin değişeceğini, maliyetlerin düşeceğini ve PETKİM bünyesindeki 22 fabrikada üretilen ürünlerin karışımından müşteriye ulaştırılmasına kadar bir dizi iyileşmenin görüleceğini kaydetti.

Sadettin Korkut, masanın her iki tarafını bilen bir kişi olarak Genel Müdürlüğe getirilmesinin, PETKİM’in yeni vizyonunun ne olacağı konusunda sektöre bir mesaj niteliği taşıdığını belirterek, müşterilere ve PETKİM’e fayda sağlayacak bir çaba içinde olacağını vurguladı.

OCAK-ŞUBAT 2013

KOBİPLASTİK

45

7014A

T-Max Soğutma Sloganı Yenilendi: <ć=ć<D< 4=4A9ć <0:Bć<D< E4Ać<;ć;ć:

Yeni nesil minimum enerji tüketimi, maksimum verimlilik sloganıyla satış rekorları kıran T-MAX soğutma sistemleri rakiplerinize bir adım fark atmanız için yeniden dizayn edildi.

M

inimum enerji tüketimi ve maksimum verimlilik konseptini layıkı ile elinde tutan T-MAX ESE serisi hava kondenserli “chiller” soğutma üniteleri uygun fiyat ve 7/24 teknik destek ile dikkatleri üzerine topluyor. T-MAX Genel Müdürü Sadrettin NİKBAY ürün hakkında sorularımızı yanıtladı.

CãZTcXRX ]TST] C <0G b^ądc\P bXbcT\[TaX]X cTaRXW Tc\T[XSXa. T-MAX soğutma sistemleri kesinlikle piyasadaki minimum enerji ile en yüksek verimi sağlayan soğutma sistemleridir. Bu da şu anlama gelmektedir: İşletmeniz hem enerjiden tasarruf eder hem de verimliliğini arttırır. Bu da işletmelerin maliyetlerini düşürerek kazançlarını arttırmalarını sağlamaktadır. Bunun kanıtını piyasada bizimle işbirliğinde bulunan müesseselerden aldığımız iyi yönde yorum ve teşekkürler yansıtmaktadır. Bizim en büyük desteğimiz müşterilerimizin memnuniyetidir.

46

KOBİPLASTİK

OCAK-ŞUBAT 2013

C <0G b^ądc\P bXbcT\[TaX]X] SPWP QPăZP PeP]cPY[Pa ]T[TaSXa. Mühendislerimiz sürekli müşterilerden aldıkları yorumlarla hareket ederek en iyi ve en ekonomik dizaynı ortaya çıkarabilmek için yoğun bir şekilde çalışmaktadır. Bunun en büyük göstergesi T-MAX ESE serisi Hava Kondenserli Chiller Soğutma Üniteleridir.

Kısaca bu üniteleri işletmelerin tercih etmesinin nedenlerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz: ~ DhVd] UXhPc ~ <X]X\d\ T]TaYX cãZTcX\X eT \PZbX\d\ eTaX\[X[XZ ~ ?Pb[P]\Pi ÎT[XZ _^\_P ~ ®^Z bTbbXi Z^]ST]bÝa ~ 7Ta\TcXZ eThP eXSP[ cX_ b^ądcdRd Z^\_aTbÝaã ~ 4[TZca^]XZ Z^]ca^[[ã VT][Tă\T eP[UX ~ ?a^bTb b e b ] ] bãaTZ[X Z^]ca^[ã ~ B^ądcdRd ZP_PbXcTbX]X] bãaTZ[X ^c^\PcXZ PhPa ~ 3TeaThT VXa\TST SãăãZ PZ \ ÎTZX\X ~ :^[Ph eT TZ^]^\XZ QPZ \ ÝiT[[XąX ~ Bc^ZcP] cTb[X\ ãaã] eT hTSTZ _PaÎP ~ & Vã] !# bPPc cTZ]XZ STbcTZ

4=4A9ć

6Ã=4Ćć :4Ć543ćH>ADI “Dünya genelinde yıllardan beri uygulanan güneş enerjisinden elektrik üretimini, Türkiye olarak yeni yeni keşfediyoruz.

Yatırımcılar düğmeye bastıkça ve yönetmelikler yatırımcıyı destekledikçe, güneşten yararlanmanın ayrıcalığını enerji giderlerimizde hissedeceğiz.”

D

üzce Üniversitesi IEEE Kulübü tarafından Kasım ayında gerçekleştirilen “Güneş Enerjisi ve Geleceğimiz” temalı konferansa katılan IBC SOLAR Türkiye Genel Müdürü Hayri BALİ, “Türkiye’nin güneş potansiyelini herkes biliyor ve tekrar etmek anlamsız gelebilir. Fakat yatırımcıyı yakın gelecekteki faydaları konusunda ikna etmek zorundayız. Elde edeceğimiz verimin, enerji açığımızı kapatmak için büyük bir katkı sağlayacağını anlatmaya çabalıyoruz. Bu konuda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner YILDIZ’ın, “Lisansa tabi olmayan ve 1 megavata çıkaracağımız bir rüzgâr ve güneş enerjisi tasarlıyoruz. Ümit ediyorum ki bunlar Ocak ayında TBMM Genel Kurulu’na sunulur ve sonucunu hep beraber piyasada almış oluruz.” açıklamasının ardından birçok projenin hız kazanacağına inanıyoruz.” şeklinde konuştu.

48

KOBİPLASTİK

OCAK-ŞUBAT 2013

Konya’da kurdukları Güneş Enerjisi Santrali’nin kurulumu ve güneşten enerji üretimi hakkında bir sunum yapan IBC SOLAR Türkiye Proje Müdürü Sadık VERDİOĞLU’na yöneltilen soruların en dikkat çekici olanı yine güneş enerjisi ile nükleer enerjinin kıyaslanmasına yönelikti. Öğrencilerin “Türkiye’ye kurulacak nükleer tesisler yerine neden güneş enerjisi santralleri kurulmuyor” sorusuna karşılık VERDİOĞLU: “ Öncelikle ayırt edilmesi gereken konu, güneş enerji santralleri iklim koşullarına bağlı alternatif enerji kaynakları iken nükleer santraller sürekli enerji üretme kabiliyetine sahip baz yük santraller sınıfında yer almaktadır. Güneş enerjisi santralleri destekleyici bir enerji kaynağıdır. Ülke olarak, carî açığımızın en büyük kalemini oluşturan birincil enerji kaynağı ithalatını minimum seviyeye getirebilmek adına elbette güneş enerjisinden faydalanmamız gerekmektedir.

Güneş enerjisi santralleri kurulumu ile maksimum enerji üretimi bu yoldan sağlanmalıdır” şeklinde az bilenen bazı gerçeklerin altını çizen bir yanıt verdi.

Bilkent Üniversitesi IEEE Kulübü’nün Aralık ayında düzenlediği “Enerji Günleri”ne de davet edilen IBC SOLAR Türkiye Genel Müdürü Hayri BALİ ve Proje Müdürü Sadık VERDİOĞLU, öğrencilerin yoğun ilgisiyle karşılaştılar. Enerji Federasyonu Genel Başkanı Osman ÖZBAY ile Genel Başkan Yardımcısı Bilhan BAŞEYMEZ’in de katılım gösterdiği “Enerji Günleri” özel firmaların katılımları ile iki gün sürdü.

Güneş enerjisinin, kilit derecede önem taşıdığının altını çizen öğrenciler, yönelttikleri sorularda özellikle güneş enerjisi alanında açılacak istihdama yönelik bilgi istediler. Öğrenciler güneş enerjisi konusunda hizmet verebilmek için özel bilgilere ulaşmak ve bu konuda ne gibi çalış-

812 B>;0A 7PZZ ]SP IBC SOLAR güneş enerjisi ile elektrik üretiminde komple çözüm sunan dünyanın önde gelen fotovoltaik uzmanlarından biridir. Firma, Fizik Mühendisi Udo Möhrstedt tarafından 1982 yılında Almanya’nın Bad Staffelstein kentinde kurulmuştur.

IBC SOLAR, 2011 yılındaki 816 milyon Avroluk cirosu ile gücünü ve sektördeki konumunu sağlamlaştırırken bugüne kadar dünya genelinde 2 GW’ı aşan 120 binden fazla fotovoltaik sistem kurulumu sağlamıştır.

Dünyaca tanınmış üreticilerin panel ve bileşenlerinin yanı sıra, IBC SOLAR aynı zamanda kendi markasını taşıyan ürünleri de tedarik ediyor. Ayrıca, IBC SOLAR yatırımcılar ve ticarî kuruluşlar için, planlama aşamasından kuruluma kadar büyük ölçekli proje geliştirme ve ilgili konularda danışmanlık ve sonrasında da sistem izleme hizmetleri ile anahtar teslimi fotovoltaik sistem kurulumları da gerçekleştiriyor.

malar yapmaları gerektiğine dair Hayri BALİ’den birebir bilgi aldılar.

Ayrıca IBC SOLAR Türkiye benimsediği hedef gereği; yatırımcılarla buluşup çeşitli yatırım projeleri üzerinde çalışmalarını sürdürürken öte yandan, güneş enerjisi ile ilgilenen her öğrenciye ulaşıp bu konuda sınırsız bir kaynakları olduğunu, yaratılacak istihdamın yadsınmaması gerektiğini anlatmaya devam ediyor. Bu sebeple Bahçeşehir Üniversitesi ile yaptığı protokol çerçevesinde, belirli dönemlerde IBC SOLAR Türkiye bünyesinde ağırlayacağı öğrencilere staj imkânı sunarak, güneş enerjisi sistemleri üzerine eğitim verip, istihdam yaratacak.

Yakın zamanda yapılan, Tuz Gölü kadar bir alanın güneş panelleriyle kaplanması halinde Türkiye’nin ihtiyacı olan enerjiyi güneş enerjisi ile elde edebileceğinin açıklamasını hatırlatan öğrenciler, Hayri Bali’ye görüşlerini sordular.

Hayri Bali “Güneş enerjisinin kıymeti; üretildiği yerde tüketilmesine imkân sağlaması, iletim kaybı olmaksızın, dağıtım için ek maliyetler gerektirmeden optimum bir verimlilik sunabilmesinden kaynaklanıyor. Var olan büyük sanayi kuruluşlarımızın, AVM’lerin otoparkları gibi büyük alanlar kaplayan ve yüksek enerji miktarları tüketen kuruluşların çatılarına odaklanmalıyız.” şeklinde soru işaretleri ihtiva eden hususlara yönelik görüşlerini paylaştı.

Sürekli artan çevreye duyarlı enerji ihtiyacını karşılamak ve gelecek nesillere temiz ve yaşanabilir bir dünya bırakılması adına dünya çapındaki IBC SOLAR fotovoltaik güç santralleri çevre-dostu enerji üretiyor.

Almanya’dan sonra, Hollanda, Fransa, İspanya, İtalya, Yunanistan, Malezya, Hindistan, Çek Cumhuriyeti, İngiltere, Çin ve Avusturya’da da yatırımları bulunan kuruluşun, 300’ü Almanya’da olmak üzere 440 çalışanı var.

IBC SOLAR Türkiye, Türkiye’nin yüksek güneş enerjisi potansiyeline olan inancıyla, 30 yıllık kurumsal deneyimlerin aktarılması ve bu potansiyelin en doğru yöntemlerle değerlendirilerek gelecek nesillere daha yaşanabilir bir dünya bırakılması adına 2010 yılından bu yana İstanbul’da faaliyet gösteriyor.

OCAK-ŞUBAT 2013

KOBİPLASTİK

49

B0Ą;8:

kanse

Bu ayki sayımızı kanser konusuna ayırdım. Birçok kanser türü her geçen gün daha fazla sayıda ve daha erken yaşta karşımıza çıkmaktadır. Yaşayan her hücrenin kanseri vardır. Bugüne kadar adını dahi duymadığınız ve seyrek olarak gördüğünüz kanserlerin her geçen gün sayısı ve çeşitliliği artmaktadır. En yaygın olarak bilinenler meme, akciğer, prostat, tiroid, kalınbağırsak, mide ve karaciğer, pankreas kanserleri, lenfoma, lösemi vb kan hücrelerini tutan kanserlerdir. Cep telefonu kullanımı ile beyin kanserleri de gittikçe yaygınlaşmaktadır. :P]bTa QT[XacX[TaX ZPQPRP ãÎ VadQP Pha [PQX[Xa) HTaT[ QT[XacX[Ta) Alışılmadık şişlik veya kitle, kanama, ağrı veya yaralar, çevreleyen dokuların sıkışması sonucu sarılık gibi belirtiler <TcPbcPi QT[XacX[TaX) Büyümüş lenf düğümleri, öksürük ve kan tükürme, büyümüş karaciğer, kemik ağrısı, etkilenen kemiklerin kırılması ve nörolojik belirtiler BXbcT\XZ QT[XacX[Ta) Kilo kaybı, iştahsızlık, yorgunluk ve kaşeksi, aşırı terleme, özellikle gece terlemesi, anemi ve aktif kanserin neden olduğu kan pıhtılaşması ve hormonal değişikliklerin görüldüğü paraneoplastik olaylar.

Doç. Dr. Nuri Haksever &OEPLSJOPMPKJ .FUBCPMJ[NB #FTMFONF WF ņË )BTUBM LMBS 6[NBO "OUJ "HJOH 0[POUFSBQJ &.'5 WF #&35 6ZHVMBZ D T

50

KOBİPLASTİK

OCAK-ŞUBAT 2013

ĆX\SX Z bPRP QXaZPÎ b Z VÝiãZT] ZP]bTaX X]RT[ThT[X\) :P[ ] QPą abPZ ZP]bTaX ) Her kanserin ortaya çıkış mekanizmaları temelde birbirlerine benzemesine rağmen özellikle kalınbağırsak kanseri denen kolon kanserinde durum biraz farklıdır. Zira burada kanser hem vücudumuzun içindedir, hem de evimizin bir parçası olarak kabul etmediğimiz kanalizasyon sistemine benzer şekilde vücudumuzdaki atıkların dışarı atılım noktasındadır. Ayrıca yediklerimi-

zin içinde bulunan zararlı kimyasallar da direkt temas yoluyla kalınbağırsak epitelinin yapısını bozabilir.

Bağırsak kanseri, dünyada oldukça yaygın görülen bir kanser türüdür. Kanserden ölüm nedenleri arasında üçüncü sırada yer almaktadır. Başlangıç döneminde oldukça sinsi bir şekilde ilerler. Küçük bir sivilce gibi polip dediğimiz oluşumdan kaynaklanabilir. Bu polip yaklaşık 7-10 yılda büyüyerek kansere neden olur. Bu süreçte hiç belirti vermeyebilir.

Eskiden 60 yaşından sonra tarama önerilirken, şimdilerde tarama yaşı 40 yaşına inmiştir ve 30’lu yaşlarda da görülmeye başlanmıştır. Bunun nedenini özellikle düşünmek gerekir. Bunu fark ettikten sonra yaklaşımımı değiştirdim ve bundan çok fayda gördüm. Özellikle risk gruplarında, erken tarama yapmaya özen göstermek gerekir. Tabii ki ana yaklaşım, sadece tarama yaparak beklemek değil, olma olasılığını sıfıra indirmek için yapılması gereken ne varsa yapmaktır. :^[^] ZP]bTaX aXbZ UPZcÝa[TaX ) İleri yaş ve özellikle alkol alımı, risk faktörüdür. Kırmızı et, özellikle mangalda pişirilmiş yada kızartılmış ve yanmış et yiyenlerde risk

daha fazladır. Sigara içmek ve şişmanlık da önemli risk faktörleri arasındadır. Hastalık belirtisi olarak ortaya çıkan kabızlık, aynı zamanda hastalığın oluşumunda da önemlidir. Zira kanserojen maddeler bağırsak duvarı ile daha uzun süre temasta kalmaktadırlar. Bu doğru olmakla birlikte tersi doğru değildir. İshal şikâyeti olan veya tuvalete her gün rahat çıkan hastalar, kendilerinde bir problem olmayacağı zannıyla hareket etmektedirler. Oysa bu görüş yanlıştır. Zira her gün düzenli defekasyona çıkan şahısların bağırsaklarının ancak 10-15 gün içinde boşaldığını yaptığımız bir çalışmada gözlemledik. Yani maddelerin bağırsaktan geçiş zamanı vardı. Her gün düzenli olarak defekasyon yapan kişilerde dahi atıkların bağırsaktan geçiş zamanları birbirinden farklıdır. Bir diğer hatalı düşünce, ishal olanların bağırsaklarının temizlendiği yönünde idi. Oysa bu da aldatıcı bir düşüncedir ve gerçekleri görmenizi engeller. Burada bahsettiğimiz bağırsak duvarında, çeperde olan kirliliktir. Bağırsak lümeni dediğimiz orta kısım açık ve buradan madde geçişi sıkıntısız ve

hatta çok rahat olabilir. Fakat bu bağırsak duvarının temiz olduğu anlamına gelmez. Şeffaf hortum ile sulama yapanlar, hortumun içinden su geçtiği halde hortumun iç çeperindeki yosun ve benzeri maddelerin yerinde kalmaya devam ettiğini bilirler.

Geç dönemde; kabızlık, ishal, karın ağrısı, ağrılı dışkılama, sebebi bilinmeyen anî kilo kaybı görülebilir. Dışkıda aşikâr kan görülebilir veya gizli kan tespit edilebilir.

Klasik kolonoskopi veya sanal (virtüel) kolonoskopi yapılabilir. <T\T ZP]bTaX ) Meme kanseri (malign meme tümörü) meme dokusundan köken alan bir kanser olup en sık süt kanalları veya lobüllerden kaynaklanır. Süt kanallarından kaynaklanan duktal karsinom, lobüllerden kaynaklanan lobüler karsinom olarak bilinir. Kadınlarda deri kanserinden sonra en sık görülen kanser türü, meme kanseri olup insidansı % 10,4'tür ve kansere bağlı ölümlerinin beşinci en sık nedenidir. Bazı meme kanserleri östrojen veya progesteron gibi hormonlara hassastır.

Hücre yüzeyinde, sitoplazma ve çekirdekte reseptörler bulunur. Hormonlar bu reseptörlere bağlanarak hücrelerde değişikliklere neden olurlar. Meme kanseri

hücrelerinde östrojen reseptörü (ER), progesteron reseptörü (PR) ve HER2/neu olmak üzere üç önemli reseptör olabilir. Üçlü negatif denen durumda bu reseptörlerin hiçbiri olmayabilir.

Kanser hücrelerinin hormonlara hassas olması, hormonların hedef dokuda etkisini engelleyerek tedavi yapmamızı mümkün hale getirir. ER + kanser hücreleri, büyümeleri için östrojene bağlıdırlar. Bu yüzden östrojen etkisini engelleyen tamoksifen gibi ilaçlarla tedavi edilebilir ve genellikle iyi bir prognoza sahiptirler. Hormon negatif kanserlerden daha az agresif tedavi gerektirirler. Hormon reseptörleri olmayan, koltukaltı lenf düğümlerine yayılmış ya da belli genetik özellikleri gösteren meme kanserleri ise daha yüksek riske sahiptirler ve daha agresif tedavi edilirler. Tedavide kullanılan doxorubicin, DNA'ya zarar verir, aynı zamanda hızlı büyüyen normal hücrelerde de ciddi yan etkilere neden olur. Radyasyon tedavisinde ise kalp zarar görür ve sonraki yıllarda kalp yetersizliğine neden olabilir. HER2 + genellikle kötü prognozu gösterir. Ancak HER2 + kanser hücrelerinin monoklonal antikorlara yanıtı vardır ve anlamlı bir şekilde gidişatı iyileştirir. <T\T ZP]bTaX aXbZ UPZcÝa[TaX ) Yaş, cinsiyet, çocuk doğurma ya da emzirme eksikliği, daha yüksek hormon düzeyleri, ırk ve ekonomik durum risk faktörleri olarak bilinir. Alkol alımı, şişmanlık, fazla yağlı beslenme, tütün kullanımı, radyasyon gibi çevresel faktörler ek risk faktörleridir.

Daha az alkol kullanmak, fiziksel olarak aktif olmak, bebek emzirmek ve sağlıklı kiloyu korumak riski azaltabilir. Her ne kadar mamografi ile alınan radyasyon düşük olsa da birikici etkisi ile kansere neden olabilir. Bu risk faktörlerine ek olarak, demografik ve tıbbî risk faktörleri de mevcuttur. Bir memesinde meme kanseri olan bir kadının diğer memesinde kansere yakalanma riski yüksektir. Anne, kız kardeş ya da kızında meme kanseri olan kadınlarda risk daha yüksektir. Aile üyelerinden birinde 40 yaşından önce meme kanseri var ise risk daha yüksektir. 20 yaşında normal bir vücut kitle indeksi olan ve kilosunu koruyan kadınlara oranla ağırlığı artan kadınlarda menopoz sonrası meme kanserine yakalanma riski nerdeyse 2 kat fazladır. Kürtaj, meme kanseri için bir risk faktörü değildir.

Prognoz ve sağ kalım oranı, büyük ölçüde kanser türü ve evresine bağlı olarak değişir. Genç kadınlar çeşitli faktörlere bağlı

olarak post-menopozal kadınlardan daha kötü prognoz sahip olma eğilimindedir. En iyi tedavi ve evresine bağlı olarak 10 yıllık hastalıksız sağ kalım % 10-98 arasında değişir. Tedavi cerrahi, ilaçlar (hormon tedavisi ve kemoterapi) ve radyasyonu içerir.

Meme kanserinin ilk göze çarpan belirtisi genellikle göğüs dokusunun geri kalanından farklı hissedilen bir kitledir. Meme kanseri olgularının %80'inden fazlası kadın bir yumru hissettiğinde keşfedilir.

Muhtemelen bu yumru hissedildiğinde kanser dokusu yıllardır mevcut ve büyümektedir. Koltuk altı lenf düğümlerinde bulunan yumrular da meme kanseri belirtisi olabilir.

Ele gelen kitleden başka meme kanseri belirtileri; meme büyüklüğü ve şeklinde değişiklikler, ciltte çekilmeler, meme başının ters dönmesi ve kendiliğinden oluşan tek meme başında görülen akıntıdır.

Mastodynia denilen ağrı, meme kanseri varlığı veya olmadığı tespitinde güvenilir bir araç değildir. Ancak diğer meme sağlık sorunlarının göstergesi olabilir.

Meme kanseri hücreleri deride bulunan küçük lenf damarlarına yayıldığı zaman deri iltihabını taklit edebilir ve inflamatuar meme kanseri olarak bilinen durum ortaya çıkar. Ağrı, şişlik, ısı artışı ve meme boyunca kızarıklık görülür ve bu görüntü portakal kabuğunu andırır.

Meme kanserinin başka bir türü, memenin Paget hastalığıdır. Burada kızarık-

OCAK-ŞUBAT 2013

KOBİPLASTİK

51

B0Ą;8:

içine su koymamışsanız gene balık ölür.

Koyduğunuz su uygun değilse; balık belki bir süre yaşar ama sonunda gene hastalanıp ölür. Eğer su sağlıklı olsa bile gerekli temizliği yapmazsanız gene balık hastalanacak ve ölecektir. İşte bu bilgi size meme kanseri gibi kanserler ve tüm hastalıklarda hastalıkların gerçek tedavisi ve daha erken tanısını sağlayacaktır. Şimdi sanıyorum “Eski bildiklerinizi unutup yerine yenilerini koymayanların gelecekleri cehalet ile dolar.” sözüm daha bir anlam kazanmıştır. Şimdi doğru soru şu olacaktır: “Biz bu bilgiyi meme kanserine nasıl uygulayabiliriz?” Meme kanseri olması beklenen riski yüksek kişilerde kanserin büyümesini beklemek yerine kanser hücrelerinin büyüyeceği ortamı aramak ve takip edip müdahale etmek çok daha doğru bir davranış olacaktır. CRS denilen bir cihazla hücrelerin durumunu görmek ve organların elektriksel faaliyetlerini tespit etmek, kanser hücreleri çoğalmadan tanı koymamızı sağlar. lık ve meme cildinde hafif pullanma gibi ekzematoid cilt değişiklikleri görülür. Paget ilerledikçe belirtiler; artan hassasiyet, yanma, ağrı, kaşıntı ve karıncalanma olabilir. Ayrıca meme ucundan akıntı gelebilir. Paget tanısı konulan kadınların yaklaşık yarısında memede bir kitle mevcuttur.

Nadiren de olsa, aslında phyllodes tümörü olan kitle, başlangıçta bir fibroadenom gibi sert hareketli şişlik olarak görünür.

Phyllodes tümörleri, meme stroması denen bağ dokusu içinde oluşur ve stromal doku gibi bez dokusu da içerir.

Bazen, meme kanseri, başka organlara yayıldıktan sonra tespit edilir ve metastazın olduğu organa bağlı belirtilere neden olur. En sık yayılmalar kemik, karaciğer, akciğer ve beyinde görülür. Açıklanamayan kilo kaybı, bazen gizli bir meme kanseri habercisi olabilir. Kemik veya eklem ağrıları, nörolojik bulgular ve sarılık metastatik meme kanserinin belirtileri olabilir. Fakat bu semptomlar birçok hastalığın belirtisi de olabilir. <T\T ZP]bTaX]X Ý][ThXRX UPZcÝa[Ta ) Meme kanserini erken tanı için mamografi kullanılır. Manyetik rezonans ve biopsi tanıda kullanılan diğer yöntemlerdir.

Fakat her zaman şu bilgiyi akılda tutmak gerekir. Bu bilgi hayat kurtarıcıdır. “Her varlık ancak çevresi ile var olur.” Bu cümleyi değişik bölümlerde tekrar ele alacağım. Nasıl akvaryum olmadan bir balık yetiştiremezseniz ve balık beslemek için önceden akvaryum ve gerekli şartları sağlamanız gerekiyorsa, kanser hücreleri de uygun ortam olmadan çoğalamaz.

Mammogram elle teşhis etmeye göre çok önemli zaman kazandırsa bile, esasında ancak kanser ortaya çıktıktan ve belirli bir

52

KOBİPLASTİK

OCAK-ŞUBAT 2013

büyüklüğe geldikten sonra tanı koymamızı sağlar. Şunu şöyle bir örnekle somut olarak anlatayım: Mammografi 1 cm’lik bir kitleyi gösteriyor olsun. Tümörünüzün “doubling time” denen ikiye büyüme zamanı ise 1 yıl olsun. Kanser 0 noktasından başlar ve 0,1 cm çapına geldikten sonra 0,2 cm çapına ulaşması 1 yıl alır. 0,4 cm çapına ulaşması da 1 yıl alır ve 0,8 cm çapına ulaşması için 1 yıl daha geçer. Bu örneğimizde 4 yıl geçmesine ve kanser 0,8 cm çapında olmasına rağmen mammografi çekildiğinde sizde kanser yok denecektir. Oysa siz şu satırları okuduğunuz için var olduğunu biliyorsunuz. Ancak 1 yıl sonra kanser 1,6 cm çapına ulaşınca veya mamografiden sadece 4 ay sonra yapılacak yeni bir tetkikte kanser dokusu saptanacak ve size erken yakalandığı söylenecektir. Oysa siz şimdi çok iyi biliyorsunuz ki yaklaşık 5 yıldır kanser vücudunuzda vardı ve yapılan tetkiklerde bu görülmedi.

Doubling time 1 yıl değil, 2 yıl ise, kanseri saptama süresi 10 yıl olacaktır. Yani 10 yıldır mevcut olan bir kanser saptanamıyor.

Fakat kanseri erken saptama yöntemi olarak kanser hücrelerinin varlığı değil, gelişeceği ortamın saptanmasına çalışılsa gerçek erken tanı konulacaktır ve bu da şu andakinden sadece 4-5 yıl önce olmakla kalmayacak, çok daha basit önlemlerle daha uzun bir yaşam süresi sağlanacaktır. Gene akvaryum örneğine geri dönecek olursak içine balık konulmayacaksa durup dururken neden akvaryum ve gerekli ürünler alınıp akvaryum içine su konulur?

Balık getirmeden önce bu hazırlıkların bitmesi gerekir. Yani siz balığı akvaryum olmadan getirirseniz ölür. Ama akvaryumu getirmiş olsanız bile

2AB RXWPi ) Birçok kişi hâlâ bilmemekte veya kabul etmemektedir ama meme kanseri bağırsaklardan başlayan bir kanserdir. O nedenle bağırsakların düzenini ve fonksiyonlarını incelemek bize çok fayda sağlayacaktır. Burada kabızlık ve ishal gibi basit bir durumdan bahsetmiyorum.

Bağırsak duvarının kirliliği ve villüslerin ve bağırsak duvarının görevlerini yapamaması veya eksik yapmasından bahsediyorum. Bu endoskopi ile de saptanacak bir durum değildir. Bağırsak çalışmaması da değildir. Çünkü pek çok kişi “Ben her gün düzenli defekasyon yapıyorum.” diyorlar.

Burada şu örneği vereceğim. Daha net görmeniz için hortumun şeffaf olmasında fayda var. İçinde yosun birikmiş bir hortumdan su geçirdiğiniz zaman yosunlar hortumda duracaktır. Suyun geçmesini engellemeyecekler ama kendileri de yerlerinden uzaklaşmayacaktır. İşte bağırsaklarımızdan da geçiş bloke olmadığı halde bağırsak duvarı kirliliği devam edecek ve bu da pek çok hastalığın başlama sebebi olacaktır. Burada mikro düzeyde tabii ki değişiklikler olmaktadır ama mevcut ticarî yöntemler ile bu bozuklukları tanımlamak için teknoloji yeterli değildir. Fakat siz problemlerin erkenden farkına varır ve bunu kendinize itiraf edebilirseniz sağlığınızı kaybetmeden gerekenleri yapmaya başlayabilirsiniz. ?P]ZaTPb ZP]bTaX ) Eskiden pek bilinmeyen bir kanser olan pankreasın kanseri son zamanlarda sık görülmeye başlanmıştır. Tam iyileşmenin çok seyrek olduğu ve gidişatının kötü olduğu bilinmektedir. Tanı konduktan sonra ancak 5 yıllık yaşam süresi tanınır.

Pankreas kanseri derken pankreasÄąn dÄąĹ&#x; salgÄą yapan ekzokrin bĂślĂźm kanseri kastedilir. % 95â&#x20AC;&#x2122;lik kÄąsmÄą adenokanserdir. PankreasÄąn bir de insĂźlin, glukagon vb hormonlarÄą yapan endokrin kÄąsmÄą da vardÄąr. Bu tĂźmĂśrler genelde %1â&#x20AC;&#x2122;den daha az rastlanÄąr. Pankreas kanseri, genellikle sinsidir ve sessiz katil olarak adlandÄąrÄąlÄąr. Ă&#x2021;ĂźnkĂź erken devrede belirti vermez. Ä°leri evrede belirti verdiÄ&#x;i zaman da genellikle birçok hastalÄąk belirtisi ile karÄąĹ&#x;tÄąrÄąlÄąr.

6T]T[ ^[PaPZ aPbc[P]P] QT[XacX[Ta* ~ :Pa] ] ĂŁbc Z b\ ]SP VĂ?aĂŁ[T] eT b acP yayÄąlan aÄ&#x;rÄądÄąr. KuĹ&#x;ak tarzÄą aÄ&#x;rÄą denir. ~ Ä&#x2021;Ä&#x192;cPW ZPhQ Qd[P]c eT Zdb\P ~ ½]T\[X ZX[^ ZPhQ ~ 0Ä&#x2026;a ^[\PSP] bPa [ Z 6T]T[ST _P]Z reasÄąn baĹ&#x; kÄąsmÄąnda olan kanserlerde gĂśrĂźlĂźr.) safra kesesi taĹ&#x;larÄąndan ayÄąrÄąmda Ăśnemlidir. Courvoisier iĹ&#x;areti denir. ~ Ca^dbbTPd XÄ&#x192;PaTcX ST]T] ca^\Q^ TQXc vĂźcudun herhangi bir yerinde yĂźzeyel toplardamarlarda veya bacaklarda derin toplardamarlarda gĂśrĂźlebilen kan pÄąhtÄąlarÄądÄąr. ~ Ä&#x2020;TZTa WPbcP[ Ä&#x2026; VĂ?aĂŁ[TQX[Xa eThP Ä&#x192;TZTa yĂźksekliÄ&#x;i saptanabilir. ~ 3T_aTbh^] QPiT] ZP]bTa QPÄ&#x192;[P\PSP] gĂśrĂźlebilir. MekanizmasÄą bilinmez.

HastalÄąÄ&#x;Äąn sonucu, nedeni, iĹ&#x;areti veya aynÄą nedene baÄ&#x;lÄą iki farklÄą sonuç olup olmadÄąÄ&#x;Äą belli deÄ&#x;ildir.

Risk faktĂśrleri ~ HPÄ&#x192; Ă?iT[[XZ[T % hPÄ&#x192; ĂŁbcĂŁ ~ 4aZTZ[TaST ZPS ][PaP VĂ?aT " SPWP sÄąktÄąr. ~ BXVPaP XĂ&#x17D;\TZ aXbZX Pac a a ~ BTQiT eT \TheTST] UPZXa SXhTc ~ 4ccT] h^Ä&#x2026;d] SXhTc ~ CPc[P]S a [\ Ä&#x192; XĂ&#x17D;TRTZ[Ta aXbZX Ă&#x17D;^Z Pac a maktadÄąr. Meyve ve içeceklerde bulunan Ĺ&#x;eker olan fruktoz, pankreas kanseri bĂźyĂźmesi ile baÄ&#x;lantÄąlÄądÄąr. ~ Ä&#x2020;XÄ&#x192;\P][ Z ~ Ä&#x2020;TZTa WPbcP[ Ä&#x2026; WT\ ZP]bTa XĂ&#x17D;X] aXbZ faktĂśrĂźdĂźr hem de hastalÄąÄ&#x;Äąn baĹ&#x;langĹç iĹ&#x;areti olabilir. ~ :a^]XZ _P]ZaTPcXc ~ 7T[XR^QPRcTa _h[^aX T]UTZbXh^]d mide Ăźlseri neden olarak ileri sĂźrĂźlen bir bakteridir. ~ 0X[T WXZĂ&#x2030;hTbX* >c^i^\P[ aTbTbXU PcPZ si-telanjiektazi, BRCA2 ve PALB2 geninde otozomal dominant mutasyonlar, PeutzJegherss sendromu, herediter non polipozis kolon kanseri, ailevi adenomatĂśz polip vb hastalÄąklarda sÄąktÄąr. ~ 6X]VXeXcXb eThP _TaX^S^]cP[ WPbcP[ Z[Pa ~ 0[Z^[ cĂŁZTcX\X) Za^]XZ _P]ZaTPcXcX] baĹ&#x;lÄąca nedenidir. Pankreas kanserine dĂśnebilir.

Fakat diÄ&#x;er nedenlere baÄ&#x;lÄą kronik pankreatitlerde pankreas kanser sÄąklÄąÄ&#x;Äą daha fazla artar. Alkol alÄąmÄąnda artÄąĹ&#x; ile risk artar. GĂźnde 4 bardak ve ĂźstĂź içenler-

de risk en bĂźyĂźktĂźr. 30 gram alkol pankreas kanser riskini orta dereceli artÄąrÄąr.

SarÄąlÄąk baĹ&#x;ladÄąÄ&#x;Äą zaman kaĹ&#x;ÄąntÄą gĂśrĂźlebilir. TanÄą, bilgisayarlÄą tomografi ve magnetik rezonans ile konabilir. CA19-9 denen tĂźmĂśr belirteci sÄąklÄąkla yĂźksektir.

Pankreas kanseri Ăśnleyici faktĂśrler Sigara içmek, olgularÄąn % 20-30â&#x20AC;&#x2122;unda neden olduÄ&#x;undan, hastalÄąÄ&#x;Äą Ăśnleyici tedbir olarak sigara içme sonlandÄąrÄąlÄąr. Meyve, sebze ve et yemesi dĂźzenlenebilir. Vitamin D, pankreas kanseri riskini azaltÄąr.

B12, B6 ve folatÄąn pankreas kanser riskini azalttÄąÄ&#x;Äą gĂśsterilmiĹ&#x;tir. Bu nedenle vitamin tabletlerinin alÄąnmasÄą Ăśnerilir.

Kaempferol, quercetin ve myricetin gibi 3 ďŹ&#x201A;avonolun diyette bulunmasÄą, sigara içenlerde pankreas kanseri riskini azaltmÄąĹ&#x;tÄąr. Fakat hiç sigara içmemiĹ&#x; veya daha Ăśnce sigarayÄą bÄąrakmÄąĹ&#x; kiĹ&#x;ilerde ise fayda gĂśrĂźlmemiĹ&#x;tir. Quarcetinden zengin gÄądalar, siyah ve yeĹ&#x;il çay, kapari, elma, kÄąrmÄązÄą soÄ&#x;an, kÄąrmÄązÄą ĂźzĂźm, narenciye, domates, brokoli ve diÄ&#x;er yeĹ&#x;il yapraklÄą sebzeler ve kiraz, ahududu, bataklÄąk çay ĂźzĂźmĂź gibi meyveler ve kÄązÄąlcÄąktÄąr. Myricetin birçok ĂźzĂźm, berry, meyve, sebze, otlar içinde bulunan doÄ&#x;al bir ďŹ&#x201A;avonoldur. Ceviz, zengin bir beslenme kaynaÄ&#x;ÄądÄąr. Kaempferol çaydan izole edilen doÄ&#x;al bir ďŹ&#x201A;avonoiddir.

Brokoli, greyfurt, brĂźksel lahanasÄą, elma ve diÄ&#x;er bitkisel kaynaklardan da elde edilir. ?a^bcPc ZP]bTaX ) Prostat, erkeklerde Ăźreme sisteminin parçasÄą olan bir bez olup, 3 cm uzunluÄ&#x;unda ve 20 cm aÄ&#x;ÄąrlÄąÄ&#x;ÄąndadÄąr. Ä°drar kesesi ve rektum denen baÄ&#x;ÄąrsaÄ&#x;Äąn son bĂślĂźmĂź arasÄąnda bulunur.

Prostat kanseri çok yavaĹ&#x; bĂźyĂźr. Bununla beraber çok hÄązlÄą ilerleyen tĂźrleri de vardÄąr.

Kemiklere ve lenf bezlerine yayÄąlÄąr. Ä°drar yapmada zorluk ve aÄ&#x;rÄąya neden olur.

Ereksiyonda bozulma olabilir.

Erkeklerde 50 yaĹ&#x; Ăźzerinde gĂśrĂźlen bir kanser tĂźrĂź olmasÄąna raÄ&#x;men erken çaÄ&#x;larda da gĂśrĂźlebilmektedir. Belirtileri sÄąk idrara çĹkma, gece idrara çĹkma, idrar yapmaya baĹ&#x;lamada zorluk ve kanlÄą idrardÄąr.

Bunlar gĂśrĂźldĂźkten sonra yapÄąlan bir fizik muayene ve PSA tayininden sonra biopsi ile tanÄą konabilir.

Prostat kanseri risk faktĂśrleri YaĹ&#x; ve aile hikâyesi baĹ&#x;ta gelir. YaĹ&#x; ilerledikçe risk artar. DĂźĹ&#x;Ăźk D vitamini dĂźzeyleri prostat kanser riskini artÄąrmaktadÄąr.

Prostatit de risk faktĂśrĂźdĂźr. Ĺ&#x17E;iĹ&#x;manlÄąk ve yĂźksek testosteron dĂźzeyleri de prostat kanser riskini artÄąrÄąr. ?a^bcPc ZP]bTaX Z^adhdRd UPZcĂ?a[Ta GĂźneĹ&#x; ÄąĹ&#x;ÄąÄ&#x;Äąna maruz kalma vitamin D dĂźzeyini artÄąrmada, dolayÄąsÄą ile prostat kanserine karĹ&#x;Äą korunmada Ăśnemlidir.

B6 vitamini, selenyum, vitamin E, likopen ve soyalÄą gÄądalarÄąn prostat kanserini azaltmada rolĂź olduÄ&#x;u bilinmektedir.

Selenyumun baĹ&#x;lÄąca kaynaklarÄą bitkisel besinlerdir. Ceviz, et, sakatatlar, balÄąk ve kabuklu deniz ĂźrĂźnleri, kepekli unlar, sĂźt ĂźrĂźnleri, sebze ve meyveler ve yumurta gibi besinlerde bol miktarda selenyum vardÄąr.

YeĹ&#x;il çay, içinde bulunan kateĹ&#x;ine baÄ&#x;lÄą olarak koruyucu olabilir. Haftada en az bir kez, bir brokoli veya karnabahar yemek, prostat kanserinin % 40 daha az gĂśrĂźlmesine neden olur. Bu etki, turpgiller içinde bulunan indol-3-karbinol ve diindolylmethane fitokimyasallarÄąnÄąn antiandrojenik ve immĂźn dĂźzenleyici etkilerine baÄ&#x;lÄądÄąr.

Fazla alkol kullananlarda dĂźĹ&#x;Ăźk folat alÄąmÄą ile prostat kanseri daha sÄąk gĂśrĂźlĂźrken, fazla folat alanlarda prostat kanser riski % 79 azalmÄąĹ&#x;tÄąr. Ă&#x2021;inkonun çok uzun sĂźreler, 100 mg/gĂźn gibi yĂźksek dozlarda kullanÄąlmasÄą da prostat kanser riskini artÄąrÄąr. Prostat kanser hĂźcreleri çinkodan yoksundur. Ă&#x2021;inko, NF-kB yollarÄąnÄą inhibe eder.

Anti-proliferatiftir ve anormal hĂźcrelerde apoptozisi uyarÄąr. Fakat ne yazÄąk ki, aÄ&#x;Äąz yolu ile alÄąnan çinkonun prostat hĂźcrelerinde yĂźksek konsantrasyonda olmasÄą taĹ&#x;ÄąyÄącÄąsÄą olmadÄąÄ&#x;Äąndan mĂźmkĂźn deÄ&#x;ildir.

Poliunsature yaÄ&#x; asitleri prostat tĂźmĂśrĂźnĂźn bĂźyĂźmesini artÄąrÄąr ve yaĹ&#x;am sĂźresini azaltÄąrken omega-3 yaÄ&#x; asitleri ise olumlu etki yapar. Palmitik asit, riski artÄąrÄąrken linoleik asit E vitamini ile birlikte riski azaltÄąr. Trans yaÄ&#x;lar da riski artÄąrmaktadÄąr. DĂźĹ&#x;Ăźk karbonhidratlÄą diyetler ve vejetaryen diyetler prostat kanseri bĂźyĂźmesini ve sÄąklÄąÄ&#x;ÄąnÄą azaltÄąr. Kahve tĂźketimi, daha dĂźĹ&#x;Ăźk saldÄąrgan prostat kanseri ile birliktedir.

Gelecek sayÄąmÄązda kanser nasÄąl oluĹ&#x;uyor konusunu inceleyeceÄ&#x;iz.

OCAK-Ĺ&#x17E;UBAT 2013

KOBÄ°PLASTÄ°K

53

C0B0A8< ToplantÄąya Ä°stanbul Ticaret OdasÄą Meclis BaĹ&#x;kanÄą Ä°brahim Ă&#x2021;aÄ&#x;lar, Ä°stanbul Ticaret OdasÄą YĂśnetim Kurulu BaĹ&#x;kanÄą Murat YalçĹntaĹ&#x;, Ä°stanbul Ticaret OdasÄą BaĹ&#x;kan YardÄąmcÄąsÄą Ĺ&#x17E;ekib Avdagiç, Ä°stanbul Ticaret OdasÄą YĂśnetim Kurulu Ă&#x153;yeleri Mehmet DevelioÄ&#x;lu, Ä°srafil Kuralay ile Ä°stanbul Ticaret OdasÄą Genel Sekreteri Dr. Cengiz Ersun katÄąldÄą.

Ä°stanbulâ&#x20AC;&#x2122;da â&#x20AC;&#x2DC;ticaretin simgesiâ&#x20AC;&#x2122; deÄ&#x;iĹ&#x;ti

Ä°STANBUL TÄ°CARET ODASI, ?A>94;4AÄ&#x2021; E4 H4=Ä&#x2021; ;>6>BDH;0 ! !" EÄ&#x2021;IH>=D Ä&#x2021;ÂŽÄ&#x2021;= 6Ă&#x192;ÂŽ;Ă&#x192; :0H=0: >;<0H8 BĂ&#x192;A3Ă&#x192;AĂ&#x192;H>A 131 yÄąllÄąk kĂśklĂź tecrĂźbesi ve tĂźm sektĂśrlerden 320 bin kayÄątlÄą Ăźyesi ile dĂźnyanÄąn en bĂźyĂźk beĹ&#x; odasÄąndan biri olan Ä°stanbul Ticaret OdasÄą, TĂźrkiyeâ&#x20AC;&#x2122;nin 2023 vizyonuna hizmet eden lider kurumlarÄąndan biri olarak projelerini yeni dĂśnemde de tĂźm hÄązÄąyla sĂźrdĂźrĂźyor. stanbul Ticaret Ă&#x153;niversitesiâ&#x20AC;&#x2122;nden Teknopark Ä°stanbulâ&#x20AC;&#x2122;a, Ă&#x2013;ZÄ°MEKâ&#x20AC;&#x2122;ten Ä°hracata Ä°lk AdÄąmâ&#x20AC;&#x2122;a hayata geçirdiÄ&#x;i çok sayÄądaki ĂśncĂź projelerle artÄąk sadece tek Ĺ&#x;ehrin deÄ&#x;il tĂźm TĂźrkiyeâ&#x20AC;&#x2122;nin uluslararasÄą ticaretine yol gĂśsteren bir kuruma dĂśnĂźĹ&#x;en Ä°stanbul Ticaret OdasÄą, gelecek vizyonuna paralel son yÄąllarda daha da geliĹ&#x;en ve gßçlenen kurumsal kimliÄ&#x;ini en iyi Ĺ&#x;ekilde yansÄątacak yeni logosuna da kavuĹ&#x;tu.

lenen kurumsal kimliÄ&#x;ini yansÄątmasÄą açĹsÄąndan logosunda da deÄ&#x;iĹ&#x;ikliÄ&#x;e gitti. Ä°stanbul Ticaret OdasÄąâ&#x20AC;&#x2122;nÄąn 12 Temmuz 1974â&#x20AC;&#x2122;ten bu yana kullandÄąÄ&#x;Äą eski logo yerine TĂźrkiyeâ&#x20AC;&#x2122;nin Ăśnde gelen marka kimliÄ&#x;i duayeni BĂźlent Erkmenâ&#x20AC;&#x2122;in hazÄąrladÄąÄ&#x;Äą logonun kullanÄąlmasÄąna oy birliÄ&#x;iyle karar verildi.

Ä°

TĂźrkiyeâ&#x20AC;&#x2122;nin marka kimliÄ&#x;i duayenlerinden BĂźlent Erkmen yĂśnetimindeki BEK TasarÄąm tarafÄąndan tasarlanan yeni logo, TĂźrk ticaretinin uluslararasÄą alanda gßçlĂź simgelerinden biri olacaÄ&#x;Äą için ayrÄąca Ăśnem taĹ&#x;Äąyor. Ä°stanbul Ticaret OdasÄąâ&#x20AC;&#x2122;nÄąn yeni logosu ve gelecek dĂśnem hedeďŹ&#x201A;eri bir basÄąn toplantÄąsÄą ile paylaĹ&#x;ÄąldÄą. ToplantÄąya Ä°stanbul Ticaret OdasÄą Meclis BaĹ&#x;kanÄą Ä°brahim Ă&#x2021;aÄ&#x;lar, Ä°stanbul Ticaret OdasÄą

54

KOBÄ°PLASTÄ°K

OCAK-Ĺ&#x17E;UBAT 2013

YĂśnetim Kurulu BaĹ&#x;kanÄą Murat YalçĹntaĹ&#x; ve Ä°stanbul Ticaret OdasÄą YĂśnetim Kurulu BaĹ&#x;kan YardÄąmcÄąsÄą Ĺ&#x17E;ekib Avdagiç katÄąldÄą. Yeni logonun tanÄątÄąm filmi, 3 boyutlu hologram teknolojisi ile sunuldu.

HT]X [^V^ CĂŁaZ cXRPaTc SĂŁ]hPb ] ] hT]X bX\VTbX ^[PRPZ TĂźrkiyeâ&#x20AC;&#x2122;nin gelecek vizyonuna hizmet eden lider ve kĂśklĂź bir kurum olan Ä°stanbul Ticaret OdasÄą, geliĹ&#x;en ve gßç-

Ä°stanbul Ticaret OdasÄąâ&#x20AC;&#x2122;nÄąn çok yĂśnlĂź kimliÄ&#x;ini yansÄątan, BĂźlent Erkmenâ&#x20AC;&#x2122;in dĂśrt aylÄąk bir çalÄąĹ&#x;ma sonucunda hazÄąrladÄąÄ&#x;Äą logoda, farklÄą yĂśnlere ancak aynÄą devinim içinde uzanan uçlar, odanÄąn farklÄą sektĂśrleri, dĂźĹ&#x;Ăźnceleri ve talepleri aynÄą çatÄą altÄąnda toplamasÄą gerçeÄ&#x;inin dÄąĹ&#x;a vurumunu ifade ediyor. GeliĹ&#x;im ve deÄ&#x;iĹ&#x;imin simgesi olan turkuaz renginden oluĹ&#x;an logonun ahenk içindeki hareketli yapÄąsÄą ise oda bĂźnyesindeki farklÄą talep ve gĂśrĂźĹ&#x;lerin odayÄą sinerji ve dinamizme yĂśnlendirmesini temsil ediyor.

C4<ćI 4=4A9ć ć;4 Ć0A9 ć<:©=8

G

ünlük hayatımızda çokça kullandığımız cep telefonu, tablet ve dizüstü bilgisayarların kısa şarj ömürleri en çok şikâyet ettiğimiz konuların başında gelmektedir. Peki bu cihazların her yerde şarj edilebildiğini ve bu işlemi temiz enerji kullanarak yapabildiğinizi düşünün.

XDMODO çatısı altında uluslararası tasarımcıların oluşturduğu bir ekip tarafından geliştirilen Solar Pencere Şarj Cihazı güneş bulabildiğiniz her yerde cihazları tekrar şarj etme olanağına sahip olabilmenizi sağlıyor. Geçici olarak bir pencere camına yapıştırılan buluş, silikon pedlerle çevrili bir fotovoltaik panel (PV) ve bir ABS plastik kasadan oluşmaktadır. Fotovoltaik hücreler denen yarı-iletken malzemeler güneş ışığını doğrudan elektriğe çevirirler.

Adından da anlaşılacağı üzere güneş gören bir pencere camına takılarak gücünü tekrar doldurması sağlanan cihaz 1400 mAH şarj edilebilir bir Li-ion pil barındırıyor. Solar pencere şarj cihazı ayrıca verilen mini-USB kablosu aracılığıyla 5V/500mA bağlantı çıkışlarına ve pilin şarj durumunu bildiren kırmızı ve yeşil LED şarj göstergeleri ve aşırı ısınma korumasına sahiptir. Güneş enerjisinin temiz bir enerji kaynağı olduğu ve günümüzde dünyadaki en önemli çevre sorununun, atmosferdeki karbondioksit oranının artışından ve sera etkisinden kaynaklanan küresel ısınma olduğu düşünülürse buluşun çevre bakımından değeri daha iyi anlaşılabilir.

OCAK-ŞUBAT 2013

KOBİPLASTİK

55

PLAST EURASIA İSTANBUL FUARI !! H8;8= IćH0A4C®ć A4:>AD=D :8A38

5D0A

Plast Eurasia İstanbul 2012, 22. Uluslararası İstanbul Plastik Endüstrisi Fuarı, 86 ülkeden 38.726 sektör profesyonelini Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi’nde bir araya getirdi.

56

2

2. yılını kutlayan Plast Eurasia İstanbul Fuarı, Tüyap tarafından PAGEV (Türk Plastik Sanayicileri, Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı) işbirliği ile 43 ülkeden 1085 firma ve firma temsilciliğinin katılımıyla düzenlendi. 29 Kasım – 2 Aralık tarihleri arasında, 9 salonda 80.000 m² sergi alanında gerçekleşen Plast Eurasia İstanbul 2012, yurtiçi ve yurt dışından gelen nitelikli ziyaretçiler tarafından yoğun ilgi gördü.

KOBİPLASTİK

OCAK-ŞUBAT 2013

Sektör firmalarının rekabet güçlerini arttırmalarına, yeni pazarlara ulaşmalarına büyük katkı sağlayan ve önemli yatırımlara yön veren PLAST EURASİA İSTANBUL 2012, 4 gün boyunca 86 ülkeden 38.726 sektör profesyonelinin buluşma noktası oldu. Yurtiçi ve yurtdışında yürütülen yoğun tanıtım çalışmaları sonucu ziyaretçi sayısında sağlanan % 23 artış ile fuar önemli bir rekora imza attı.

Geçen fuarlar ile karşılaştırıldığında bu sene Angola, Arjantin, Avustralya, Çad,

Estonya, Hong Kong, Japonya, Katar, Kolombiya, Litvanya, Lüksemburg, Mali, Nijerya, Portekiz, Senegal, Slovenya, Somali, Tataristan, Tayland, Yemen ülkeleri olmak üzere toplam 20 yeni ülkeden fuara ilk kez ziyaretçi gelmiştir.

Plast Eurasia İstanbul 2012 Fuarı için organize edilen yurtdışı alım heyetleri organizasyonları kapsamında plastik sanayiinin ihracat hedef coğrafyaları kapsamındaki 26 ülkeden gelen heyetlerin

katılımcı firmalar ile buluşması sektöre yeni satış fırsatları yarattı ve yeni pazarlara açılma olanakları olarak yansıdı. Fuarı ziyaret eden ülke sayısı geçen seneye göre % 16 artış ile 86 ülkeye, yabancı ziyaretçi sayısı ise % 41 artış ile 5.873‘e ulaştı. Bu sonuçlar fuarın dünyanın her noktasında bilinen ve takip edilen uluslararası bir organizasyon olduğunu bir kez daha kanıtladı.

Avrasya’nın plastik alanındaki en büyük ticarî buluşması PLAST EURASIA İSTANBUL 2013, 23. Uluslararası İstanbul Plastik Endüstrisi Fuarı, 2013 yılında 5 – 8 Aralık tarihlerinde TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi Büyükçekmece’de gerçekleşecek olup, fuar kapsamında Kompozit İstanbul, Kompozit Ürünler ve Üretim Teknolojileri ile Kimya Avrasya, Kimyasallar, Boya, Hammadde ve Üretim Teknolojileri özel bölümleri de yer alacaktır.

OCAK-ŞUBAT 2013

KOBİPLASTİK

57

7014A 58

KOBİPLASTİK

OCAK-ŞUBAT 2013

Yalın Maliyet Yönetimi ile :©A;8;8Ą8= 5>A<Ã;Ã 0®8:;0=38

7014A

Yalın Enstitü Derneği’nin düzenlediği "Yalın Dönüşümün Malî Boyutunu Yönetmek Semineri" dünya standartlarında yalın performans gösteren Wiremold şirketinin 1991'den beri 20'yi aşan yatırımında yalın muhasebe sistemlerini kuran, yöneten ve 'Gerçek Sayılar: Yalın bir Örgütte Yönetim Muhasebesi' isimli kitabıyla üretimde Nobel Ödülü olarak bilinen 'Shingo Ödülü'nü alan Orest Fiume'u ağırladı. Fiume, 112 yıldır varlığını sürdüren Wiremold'un 30 Milyon dolarlık şirket değerini 'yalın' ile 770 Milyon dolara çıkarttığını vurguladı.

Y

alın felsefenin Türkiye'deki temsilcisi Yalın Enstitü Derneği tarafından düzenlenen "Yalın Dönüşümün Malî Boyutunu Yönetmek Semineri" gerçekleştirildi. Üretimde Nobel Ödülü olarak adlandırılan 'Shingo Ödülü'nü alan Orest Fiume tarafından verilen seminerde CEO'lar, genel müdürler, malî işler yöneticileri ve yalın dönüşüm liderleri ağırlandı.

Orest Fiume, 1991'de yalın dönüşüme başlayan Wiremold şirketinin 9 yıl içinde satışlarını 100 Milyon dolardan 450 Milyon dolara, çalışan başına satışı 90 Bin dolardan 240 Bin dolara ve şirket değerini 30 Milyon dolardan 770 Milyon dolara çıkarttığını belirtti. Fiume aynı zamanda

şirketin ürün geliştirme süresini üç yıldan 12 aya düşürdüğünü ve yalınlaşma sürecinin ilk altı yılında 17 devralım gerçekleştirdiğini de vurguladı.

'Yalın maliyet yönetimi'ni anlatarak şirketlere uyarlanmasını gösteren Fiume, "Yalın ile maliyeti artırmadan geliri artırdık, kaynakları değiştirmeden şirket büyüklüğünü dört katına çıkarttık. Biz burada yalını uygulamaya çalışmadık, yalın olmaya çalıştık" dedi. "Ürün ve sürecin eşzamanlı tasarımı ürün maliyetini daha da düşürür" diyen Fiume, maliyetleri düşürmenin en kolay yolunun 'kaizen, finansal olmayan önlemler ve standart maliyetler' olduğunu açıkladı.

Fiume: “İsrafın ortadan kaldırılması yeni bir zihniyet gerektirir” “Yalın stratejiyi desteklemek, iş süreçlerini basitleştirmek, veriye karşılık bilgi sağlamak, işlemleri ve raporları ortadan kaldırmak yalın muhasebenin gerekliliklerindendir.

Bunları yalına uygun olarak gerçekleştirirseniz yalın muhasebenin önündeki engeller de kalkar” diyen Fiume ‘İsrafın 7 günahı’ olarak adlandırdığı ‘hatalar, taşıma, fazla üretim, bekleme, fazla işleme, hareket ve stok’tan da bahsederken “İsrafın ortadan kaldırılması yeni bir zihniyeti gerektirir, işlerinizi kategorize edin, değer yaratan ve yaratmayan faaliyetleri ayrıştırın” dedi.

Fiume, “İşten çıkarmama politikasını benimserseniz verimliliği artırırsınız. Verimliliğin artması sonucunda da kimse işini kaybetmez. Yalını zamana dayalı bir iş stratejisi olarak algılamalıyız” dedi.

60

KOBİPLASTİK

OCAK-ŞUBAT 2013

20 - 24

May / 2013 M o n d a y t o Fr i d a y | 1 1 a m t o 8 p m A n h e m b i | S ã o Pa u l o - S P | B r a z i l

THE ESSENTIAL TRADE FAIR FOR THE PLASTICS MARKET. With the expansion of the international market, what already was a successful event in Brazil became a global event with much more prestige.

Renovated and deemed the biggest fair in Latin America, FEIPLASTIC comes to transform the market as an important center for generating business within the plastics production chain.

SECTORS PRESENT AT THE EVENT:

Basic Products and Raw Materials

Machinery, Equipment and Accessories

Molds and Tools

Plastics Processors

Synthetic Resins

Instrumentation, Technical Services Control and Automation and Projects

HERE, BIG DEALS ARE MADE. MAKE YOUR FREE REGISTRATION ONLINE AND PARTICIPATE! AVAILABLE UNTIL MAY 17 . th

www.feiplastic.com.br

Institutional Support:

Organization and Promotion:

Entry of children under 16 prohibited, even if accompanied. Event exclusively and free for industry professionals who register early via the website, available until may 17 th, or present an invitation at the event. All others wil be charged an entry fee of R$55.00 at the service counter.

61 OCAK-ŞUBAT 2013 KOBİPLASTİK

2=2 C4I6©7;0A30 ć<0;0C C4:=>;>9ć;4Ać

DOSYA

BÖLÜM 1 3ć:4H ćĆ;4<4 <4A:4I;4Ać E4 2=2 ?A>6A0<;0<0 7XZ\Tc =Pi \ 4ZXRX Şırnak Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü

D

oksanlı yıllardan günümüze kadar olan dönemde ülkemizde imalat otomasyonu konusunda önemli gelişmeler yaşanmıştır.

Bilgisayarların gelişmesiyle birlikte üniversal tezgâhların bilgisayarla kontrolü gündeme gelmiş ve bunun yaygınlaşması çok yüksek miktarda verimlilik artışı sağlamıştır. Bu gelişmelerin yani bilgisayar teknolojilerinin klasik imalat tezgâhlarıyla buluşması 2. Dünya Savaşı sonrasına rastlar. Savaşlar büyük yıkımlara sebep oldukları kadar insanlık için büyük gelişmeler sağlayan bilimsel bulguların ve ilerlemelerin ortaya çıkmasını da sağlamışlardır. İmalat teknolojilerinin bugün bulunduğu noktaya gelmesi genelde savunma sanayii, özelde de havacılık sektörünün ihtiyaçlarına dayanmaktadır. Karmaşık uçak parçalarının istenilen hassasiyette üretilmesi, üretim öncesinde tasarlanması ihtiyacı bu teknolojilerin geliştirilmesi için itici güç olmuştur. Bugün kullandığımız pek çok CAD yazılımının havacılık sanayiinde faaliyet gösteren şirketlere ait olduğu bilinmektedir. Bu firmalar başlangıçta yazılımları kendi ihtiyaçları için gene kendi bünyelerinde geliştirmeye başlamışlar, daha sonra yüksek geliştirme maliyetleri ve bu yazılımlara sanayinin ihtiyaç duyması nedeniyle yazılımlar mevcut işletim sistemleriyle entegre edilerek pazara sunulmuştur. Örneğin CATIA programı Fransız Dassault Aviation firmasının tümüyle kendi ihtiyaçları için geliştirdiği bir programdır. Daha sonra programın kendisi ayrı bir ticarî varlık halini almıştır. Gene Unigraphics NX yazılımı için de aynı şeyi söylemek mümkündür.

McDonnell Douglas havacılık firması UG NX yazılımının temellerini atmıştır. Tasarım yazılımları açısından durum bu iken işin imalat tarafında ilk entegrasyon yani tezgâhların nümerik kontrolü MIT’in çalışmalarına dayanır ve 1952 yılında ilk kez Amerikan takım tezgâhları üretici firma-

62

KOBİPLASTİK

OCAK-ŞUBAT 2013

larından bir olan CINCINNATI marka bir tezgâh üzerinde başarıyla uygulanmıştır.

ATbX\ ) 2X]RX]]PcX cPZ \ cTiVÉW[Pa [^V^bd

Başlangıçta NC yani nümerik kontrol yapılmaktaydı. Bu yapıda işlenecek parçaya ait program delikli kartlara işlenerek bu kartlar tezgâha yüklenmekte ve tezgâh bu sayede yapması gerekenleri algılamaktaydı. Aşağıda bir nümerik kontrol ünitesi görülmektedir.

ATbX\ !) =2 ZPac ^ZdhdRd[d QXa cPZ \ cTiVÉW

Zaman içerisinde elektronik teknolojisindeki ilerlemeler ve ROM (Read Only Memory) kullanımı parça imalat programlarının tezgâh hafızasında saklanabilmesine imkân tanımıştır. Bütün bunlar yani tasarım, imalat ve kesici takımlar konusunda sağlanan teknolojik ilerlemeler esasen tek bir şeye hizmet eder: Metallerin işlenmesi. Metallerin işlenmesi, onlara istenilen biçimin verilmesi ve makineleşme bugün sokaktaki insana çok alelade bir şey gibi gelse bile insanlığın çağ atlamasına sebep olmuştur ve başlı başına bir devrimdir. Bu yazı dizisinin ilk bölümünde dikey ve yatay işleme merkezleri için kod

türetimi ve tezgâhlara aktarımı ayrıntılı şekilde incelenecek, yazının diğer bölümünde ise çok eksen işlemeler ayrıntılı olarak ele alınacak ve son olarak ise torna, tel ve dalma erozyon (EDM) tezgâhlarına nümerik kontrolün uygulanması ve işleme biçimleri üzerinde durulacaktır.

0) 3XZTh ćă[T\T <TaZTi[TaX]X] Temel Yapısı Dikey işleme merkezlerinin üniversal frezelerden mekanik anlamda bazı farklılıkları vardır. Bunlardan en önemlisi şüphesiz tahrik sistemidir. Üniversal tezgâhlarda fener milinin tahriki dişli kutusu veya kayış-kasnak sistemiyle sağlanmaktadır.

Kayış-kasnak sistemi özellikle kalıpçı frezelerinde kullanılmakla birlikte istenen torku sağlayamamaktadır. Bilindiği üzere tork dönme momentidir. Dişli kutusunda ise kayıcı frezeleri yardımıyla dişlilerin konumları değiştirilerek tork ve devir değiştirilir. Buradaki en önemli sorun tezgâhı durdurmadan devir değiştirilememesidir.

CNC tezgâhlarda bu sorun servo motorlar kullanılarak çözülmüştür. Servo motorlar sayesinde tezgâh durmadan devir değiştirilebilmektedir. Gene bir diğer farklılık kızakların hareket mekanizmalarındadır. Üniversal tezgâhlarda kızak hareketleri için vidalı mil kullanılmaktadır. Vida yapısı trapez vidadır. Trapez vidaların geniş diş açısı nedeniyle kısa sürede kızaklarda boşluk meydana gelmektedir. Eski tezgâhlarda kızak tamburları çevrilirse bu durum açıkça görülür. Vidalı mile bağlı önce bir miktar boşta dönecek ardından kızak ilerlemeye başlayacaktır. Bu durumun CNC tezgâhlarda yaratacağı sorun ortadadır. Bu tür bir boşluğun oluşması kesici takımın istenen koordinattan farklı bir noktaya gitmesine sebep olacaktır.

Oysa CNC tezgâhlar da nihai itibariyle birer robotturlar ve robotlarda “repeatability” denilen bir kavram bulunmaktadır.

Repeatability yani tekrarlanabilirlik kav-

ramı kesici takıma bir koordinata gitme komutu verildiğinde o takımın hep aynı noktaya temas edebilme hassasiyetini gösterir. CNC tezgâhlarda bu hassasiyetin tolerans dışına çıkması istenilen parçanın elde edilememesine sebep olacaktır. Dolayısıyla bu konuya bir çözüm gerekmektedir. İşte burada bilyeli yataklar devreye girer. Bilyeli yataklarda bir milin etrafına helisel olarak delinmiş deliklere bilyeler yerleştirilmiştir. Bu sayede boşluksuz ve rijit bir şekilde kızak hareketleri sağlanmaktadır. Aşağıda bir bilyeli yatak görülmektedir.

ATbX\ ") 1Xa QX[hT[X hPcPZ eT ZTbXcX

Bunun dışındaki en önemli fark bir takım magazininin varolmasıdır. Üniversal tezgâhlarda kesici takım fener mili veya kalemliğe kater, pens, mors kovanı gibi aparatlar kullanılarak takılmaktadır ve her seferinde operatör tarafından elle değiştirilmektedir. Oysa CNC tezgâhlarda bu aparatlar aynı olmakla birlikte takım değiştirme işlemi elle değil otomatik olarak yapılmaktadır. Parçanın işlenmesi esnasındaki temel işlem sırası kaba talaş kaldırma, ara kaba operasyonu, yarı bitirme (semi finish) ve bitirme operasyonlarıdır. Bu işlem sırasının tek bir kesici takımla tamamlanamayacağı açıktır.

Birden fazla kesici takımın kullanılması gerekir ve zaman kaybını önlemek için takım değiştirme için otomasyon sistemi gereklidir. Takım magazinleri bir tezgâhta kesici takımların işlem sırasına göre takıldığı mekanik aksamlardır ve takım değiştirme işlemi için ihtiyaç duyulan tahrik pek çok tezgâhta pnömatik yani hava basıncıyla sağlanır. Bu da bir kompresörün varlığını gerektirir. Az sonra da değineceğimiz üzere basınçlı hava sadece takım değiştirmek için kullanılmaz. Diğer bir tür olarak elektrik motoru tahrikli olan takım magazinleri de vardır. Takım magazinlerinin kapasitesi tezgâh kapasitesine göre belirlenir. Takım magazinleri 6, 8, 12 ve hatta 24 kesici takıma kadar çıkabilir. Aşağıda bir takım magazini görülüyor.

ATbX\ #) :TbXRX cPZ \[Pa QPą[ WP[ST QXa cPZ \ \PVPiX]X

Elbette takım değiştirme esnasında fener milinin durması gerekmektedir. Günümüzde takım tezgâhları çok hızlı bir şekilde kesici takım değiştirebilmektedir. Tezgâh kapasitesi tezgâhta bağlama uzunluğu olarak ifade edilir. Takım tezgâhları anılırken bağlama uzunluğuna, kızak mesafesine özellikle vurgu yapılır. Örneğin “X, Y, Z hareketleri: 610, 460, 510 mm gibi… Bir diğer vurgu ise fener mili ucundan tablaya olan mesafedir. Bu değer bir aralık olarak ifade edilir. Yani en yakın ve en uzak aralık. Örneğin 120-630 mm gibi… Buraya kadar anlattıklarımızdan bir takım tezgâhındaki sistemleri şu şekilde sınıflandırabiliriz. Ana tahrik sistemi, kızak hareket sistemi ve yardımcı sistemler. Bu yardımcı sistemlerden biri de yağlama sistemidir. Bugüne kadarki derslerimizde hep şu vurgu yapılmıştır. İnsan için kan ne ise makine için yağ odur.

Makine aksamları birbirleriyle çalışırken sürtünme vardır ve sürtünme beraberinde ısınma ve korozyon yaratır. Yağlamadan amaç hem sürtünmeyi minimize etmek ve aşınmaları önlemek hem de ısı girdisini azaltmaktır. Fazla ısınma beraberinde çok önemli problemler yaratır. Örneğin bir araç motorunu düşünelim.

Motor halihazırda rölantide çalışsa dahi bu kabaca 1000 dev/dk’da çalıştığını gösterir. Motorun çalışması esnasında yağlamanın olmaması halihazırda içten yanmalı bir motorda kısa sürede yatak sarmasına sebep olacaktır. Bu durum diğer makinalar için de geçerlidir. Birbiriyle çalışan aksamlar arasında mutlaka bir yağ filmi olmalıdır. Konuya takım tezgâhları açısından bakıldığında hız kutusunun yağ dolu olması ve aynı zamanda işleme esnasında takımın da yağlanması gereklidir. Takımın soğutulması için tek başına yağ kullanılabileceği gibi burada sarfiyatı azaltmak için soğutma sıvısı kavramı ortaya çıkar. Soğutma sıvısı kullanmanın 3 temel amacı vardır. Yağlamak, soğutmak ve çıkan talaşı kesme bölgesinden uzaklaştırmak. Takım tezgâhlarında en

temel olarak bor yağı-su karıştırılarak elde edilen soğutma sıvısı kullanılır. Ancak bor yağının da içinde bulunduğu bazı yağlarda bakteri üreyebildiği için bu yağların özellikle sağlık gereçleri üretimi yapan firmalarda kullanımı çok sakıncalıdır.

Bu durumda tezgâh kataloğunda belirtilen özel kesme yağları tercih edilmelidir.

Gene bir diğer konu üniversal tezgâhların yarı otomasyonudur; ki bu da tezgâhlara sayısal okuyucu takmakla mümkün olmaktadır. Günümüzde özellikle kalıpçı frezeleri için standart bir ekipman halini almıştır. Operatör, okuyucudan tüm eksenlerde hangi koordinatta olduğunu görebilir ve buna göre talaş kaldırır. Buraya kadar anlatılan konular CNC tezgâhların çalışma mekanik donanımıyla ilgiliydi. Bu noktadan sonra tezgâhların programlanması üzerinde durulacaktır.

1) 2=2 CTiVÉW[Pa ] ?a^VaP\[P]\Pb eT CT\T[ :^\dc[Pa Takım tezgâhlarının programlanması onlara nasıl hareket edeceklerinin söylenmesidir. Temel olarak elimizde 3 ana eksen bulunmaktadır. X, Y, Z eksenleri. Aksi belirtilmediği sürece X, Y eksenleri ilerleme, Z ekseni talaşa kaldırma (dalma) eksenidir. Z ekseni talaş kaldırma ekseni olduğu için bindirme riski en yüksek eksen Z eksenidir. Bindirmeler çoğunlukla kesici takıma haddinden fazla paso miktarı verilmesi, her üç eksende aynı anda hareket edilmesi, güvenli düzlem mesafesinin yetersiz oluşu ve ofset değerlerinin hatalı ayarlanması vb.. hatalar sonucu meydana gelmektedir. Çok eksenli işlemeler sonraki yazının konusu olmakla birlikte tezgâh başlığı ve döner tabla sayesinde ek hareket serbestliği yaratılarak daha kompleks parçaların işlenmesi mümkün olmaktadır.

2, 2.5, 3 eksen işleme operasyonları her CNC tezgâhın yapabileceği operasyonlardır. Burada 2.5 eksen işleme kavramı üstünde durmak gerekmektedir. Çoğu kişi bu kelimeyi sarfetmekle birlikte gerçekte ne anlama geldiğini bilmemektedir. Aslında 2.5 işleme diye bir şey yoktur. 2.5 eksen işleme tezgâhın derinlik algısının değiştirilmesidir. Yukarıda da ifade edildiği gibi normalde tüm tezgahlar X, Y eksenlerinde ilerler, Z ekseninde talaş kaldırır ancak CAM programında iş parçası referans düzlemi değiştirilirse yani X, Z ekseninde ilerleme yapılıp Y talaş kaldırılırsa ya da Y, Z eksenlerinde ilerlenilip X ekseninde talaş kaldırılırsa bu duruma 2.5 işleme denmektedir. Özellikle parçaların yan yüzeylerinden talaş kaldırılmak istendiğinde OCAK-ŞUBAT 2013

KOBİPLASTİK

63

DOSYA

bu operasyonlar uygulanmaktadır. Bu durum kod olarak G17, G18, G19 kodlarında karşılığını bulmaktadır. G17 komutu X, Y ilerleme düzlemi Z talaş kaldırma düzlemini; G18 komutu X, Z ilerleme düzlemi Y talaş kaldırma düzlemini, G19 komutu ise Y, Z ilerleme düzlemi X talaş kaldırma düzlemini ifade eder. Proglamada kodlar temel olarak ikiye ayrılır: Hareket kodları ve statü kodları. Hareket kodları İngilizcedeki “Go” (git) kelimesinden hareketle “G” harfi ile ifade edilir. Burada gidilmesi istenilen konum X, Y, Z eksenlerindeki koordinatlardır. Statü kodları ise hareket değil durum ifade ederler; örneğin fener milinin çalıştırılması, durdurulması, soğutma sıvısının açılıp kapatılması, kesici takımın değiştirilmesi ya da program sonunun belirtilmesi gibi. Bir program satırının temel yapısı şu şekildedir.

artışlı programlama arasındaki farkı anlatmamız gerekmektedir. CNC tezgâhlarda işleme esnasında 3 tane referans yani “sıfır” noktası bulunur. Tezgâh referans noktası (Zero Return), iş sıfır noktası ve iş parçası sıfır noktası. Tezgâh referans noktası (Zero Return) fabrika çıkışı bir ayardır ve gerekmedikçe değiştirilmemesi gerekir. İş referans noktası işleme sonunda kesici takımın gitmesi istenen koordinatları ifade eder. İş parçası referans noktası ise operatörün programlama esnasında tayin ettiği parça üzerindeki bir noktadır. İş parçası sıfır noktası olarak çoğunlukla geometrik orta nokta alınmaktadır. Bazen duruma göre sol üst köşede kullanılabilmektedir. Aşağıda mastercam ortamında iş parçası referans noktasının tayini görülüyor.

N.. G.. X. Y. Z. I. J. K. F; 5^a\ã[ ) 2=2 _a^VaP\ bPc a ] ] cT\T[ hP_ b

N burada satır numarasıdır. N10, N20 gibi… G kodu girildikten sonra X, Y, Z eksenlerinde gidilmek istenen koordinatlar bunun ardından I, J, K parametreleri ve F, yani ilerleme değeri girilir.

I, J, K parametreleri yay açma ya da çevrimlerde (cep frezeleme vb.. ) kullanılan parametrelerdir. F yani ilerleme değeri kesici takımın kesme işlemi esnasında malzeme üzerinde 1 dakikada aldığı yola denir ve çoğunlukla mm/dk olarak ifade edilir. Bu kavram kesme hızı kavramıyla karıştırılmaktadır. Kesme hızı malzeme üzerindeki bir noktanın dakikada dönerek metre cinsinden aldığı yoldur. Torna için parça esas alınmakla birlikte freze için kesme hızı kesici takım üzerindeki bir noktanın dönerek dakikada metre cinsinden aldığı yol olmaktadır. Satırın sonundaki “;” işareti satırın bittiği anlamına gelir, programlama terminolojisinde “EOB” yani “End of Block” (satır sonu) olarak tabir edilir. Tezgâh “;” işaretini gördüğünde bir sonraki satıra geçer. Tekrar komutlara dönecek olursak temel hareket komutları 2 tanedir. Bunlar G00 ve G01 komutlarıdır.

G00 komutu boşta yani talaş kaldırmaksızın hızlı ilerleme komutudur. G01 ise kesme ilerlemesi komutudur. Program yazılırken birtakım ön tanımlamaların yapılması gerekir. Bunlar hangi ölçü sisteminin kullanılacağı (metrik, inch), mutlak mı artışlı programlama mı yapılacağı ve iş referans noktasının tayinidir. G70 komutu inch G71 komutu ise metrik ölçü sisteminin kullanıldığı anlamına gelir. G90 komutu mutlak G91 komutu ise artışlı programlamadır. Bu noktada durup mutlak ve

64

KOBİPLASTİK

OCAK-ŞUBAT 2013

ATbX\ $) <PbcTa20< ^acP\ ]SP Xă _PaÎPb referans (sıfır) noktasının tayini [2]

İş parçası sıfır noktasının programlama tipiyle olan bağlantısı şudur. Örneğin bir kesici takımın sırasıyla A noktasından B’ye, ardından C noktasına gideceğini varsayalım. Burada A noktası iş parçası referans yani 0,0,0 noktası olmuş olsun. B noktasının koordinatları (40,0,0); C noktasının koordinatları ise (70,0,0) olsun. Mutlak programlama (Absolute programming) her hareket noktası için başlangıçta tayin edilen iş referans noktasını esas alır. Yani bu yöntemle programlama yapıldığında hareket kodu şu şekilde olacaktır.

A’dan B’ye G01 X40. Y0. Z0. F1500; B’den C’ye G01 X70. Y0. Z0. F1500;

A’dan B’ye N10 G01 X40. Y0. Z0. F1500; B’den C’ye N20 G01 X30. Y0. Z0. F1500; 5^a\ã[ ") 0ac ă[ _a^VaP\[P\P] ] Z^S hP_ b

Dikkat edilirse kodun 2. satırında X70 ifadesi X30 olarak değişmiştir. Çünkü B noktası referans alındığında C-B arasındaki fark 30 mm olmaktadır.

Program başlarken iş referans noktası da tanımlanmalıdır. Böylece işlem sonunda kesici takım bu koordinatlara gidecektir.

Bunun için G28 komutu kullanılmaktadır.

Hareket kodlarıyla yapılan bu kodlamalardan sonra statü kodları devreye girmektedir. Fener milinin döndürülmesi ve kesici takımın alınması için kod yazılmalıdır.

Kesici takımın magazinden alınması için M06 komutu kullanılır, diğer bir ifadeyle M06 komutu takım değiştirme komutudur. Örneğin M06 T01 şeklinde yazılacak bir kod magazinden 1 numaralı takımın alınması için verilmiş bir komuttur. M03 ve M04 komutları sırasıyla fener milinin saat yönünde ve saat yönünün tersinde döndürülmesi komutlarıdır; ancak tek başlarına bir şey ifade etmezler. Burada “S” parametresinin yani devir sayısının belirtilmesi gerekir. M03 S1000 olarak ifade edilmiş olan bir komut fener milinin saat yönünde 1000 devirle döneceği anlamına gelir. Çok önemli bir nokta ise şudur: aynı satırda birden fazla M kodu bulunamaz. G kodlarında ise böyle bir sınırlama yoktur. Tüm bu tanımlamalar yapıldıktan sonra artık işlemeye geçilebilir. G komutları daha fazla olduğu için M yani statü kodlarının anlamları öncelikli olarak aşağıdaki tabloda verilmiştir. < :>3D M02

Program sonu (Program başa dönmez)

M30

Program sonu (Program başa döner)

M05

Fener milinin durdurulması

M06

Takım değiştirme

M03

Fener milinin saat yönünde çalıştırılması

M04

Fener milinin saat yönünün tersine çalıştırılması

M08

Soğutma sıvısının açılması

M09

Soğutma sıvısının kapatılması

M43

Alt program oluşturma

M44

Alt program iptali

M45

Alt program çağırma

M99

Alt program sonu

M19

Fener mili pozisyonlu durdurma

5^a\ã[ !) <dc[PZ _a^VaP\[P\P] ] Z^S hP_ b

Artışlı programlama (Incremental programming) ise başlangıçta belirtilen iş parçası referans noktasını değil, her gidilecek nokta için bir önceki noktayı “sıfır” noktası olarak kabul etmektedir. Yani B’ye giderken A noktası; C’ye giderken ise B noktası sıfır noktası olmaktadır. Yani kendinden bir önceki noktayı referans noktası olarak kabul etmektedir. Bu durumda aynı hareketin artışlı programlama yöntemine göre kodu şu şekildedir.

0=;0<8

CPQ[^ ) < bcPcã Z^S[Pa ] ] P][P\[Pa

Burada G kodlarına geçmeden önce alt programı açıklayalım; alt program (sub program) genel program içinde özel bir işi yapmak için program kodundan ayrı olarak yazılmış ve istendiğinde çağrılabilen programlardır. Bir torna parçasının içine vida çekmek ayrı bir program olarak yazılır ve işlem sırası geldiğinde çağrılırsa bu bir alt programdır. Statü kodlarının ardından tekrar hareket kodlarına dönecek olursak; G kodları içinde en çok kullanılan komutlar G02 (saat yönünde) ve G03 (saat yönünün tersinde) komutlarıdır. Bu komutlar yay açmak için kullanılır. I, J parametreleri burada devreye girer. Pek çok kişi yay açma komutunun uygulamasında zorlanmaktadır. 90 derece ve katları şeklinde olan yayları açmakta problem yaşanmazken küsuratlı açı değerlerinde yay açmak için I, J parametreleri kullanılmalıdır. Öncelikli olarak kesici takım yay açılmak istenen başlangıç noktasına konumlanmalı, ardından komut yazılmaya başlanmalıdır.

Saat yönünde yay açılacağını varsayarsak G02 komutunun ardından girilen X, Y, Z koordinatları yayın bitiş noktasının koordinatlarıdır. I, ve J parametreleri ise sırasıyla yayın başlangıç noktasından bitiş noktasına kadar olan X ve Y eksenlerindeki mesafe farkıdır ve mesafe farkı girilirken +,- işaretleriyle birlikte girilmelidir.

Merkezi 0,0,0 olan 30 mm yarıçapında bir yarım daire açalım ve başlangıç noktamız 30,0,0 olsun. Bu durumda kod şu şekilde olacaktır.

N10 G00 X30. Y0. F1500;

Örneğin Y, Z parametrelerinde değişiklik olmadığını varsayarsak kod aşağıdaki gibi yazılabilir.

G01 X30. Y30. Z-10. F1500; G01 X40. F1500; 5^a\ã[ %) :^S cTZaPa ] ] Ý][T]\TbX

Takım yarıçap telafisi programlamada önemli bir faktördür. Daha önce I, J parametrelerinden bahsetmiştik, burada da H parametresi devreye girmektedir. Program yapılırken kesici ucun merkezi esas alınır.

Yani kesici takıma bir koordinata gitmesi söylendiğinde takımın merkezi o koordinata gider; bu durumda kesici takımın yarısı işlenen profilin içinde kalır. İşte takımın tümüyle parça dışına çıkması için tezgâha takım yarıçap bilgisinin girilmesi gerekir. Böylece tezgâh kayma miktarını hesaplar ve koordinatlara buna göre gider.

Bu işlem için G41 ve G42 kodları kullanılmaktadır. Kesici takım profilin solundan giderek talaş alıyorsa G41 komutu; sağından giderek talaş alıyorsa G42 komutu kullanılır. G41 ve G42 komutları aynı blok içinde kullanılmamalıdırlar. Bu kodlara ek olarak takım yarıçap bilgisini girmek için H veya D parametreleri kullanılır. Fanuc sistemli makinalarda H; Siemens sistemli makinalarda ise D parametresi kullanılır.

H parametresi aynı zamanda takım boy ofseti belirlemek için de kullanılmaktadır.

Aşağıda takım yarıçap telafisi görülüyor.

Kod yazarken işlenecek geometrik şekle göre çevrimler bulunmaktadır. Örneğin dikdörtgen veya dairesel kesitli cep açma, delik delme, baralama, kılavuz çekme işlemleri için çevrimler bulunmaktadır. Çevrimler önceden belli olan bir geometriyi seri şekilde işlemek için varolan kod satırlarıdır ve işlenecek geometriye göre ana satırda bazı parametreler ihtiva ederler. Örneğin açılacak cebin kaç pasoda işleneceği veya delinen deliğin gagalayarak delinmesi gibi.. Burada gagalama kavramına da açıklık getirelim. Gagalama delik delmeyi kademelendirmektir. Örneğin 30 mm’lik bir delik delinecekse bunu 5’er mm‘lik adımlarla yapmak istediğimizde gagalayarak delmiş oluruz. Matkap ucu her 5 mm’de geri çıkar ve talaşı boşalttıktan sonra tekrar parçaya girer. G kodlarının tamamının tüm ayrıntılarıyla öğretilmesi başlı başına bir ders konusu olmakla birlikte aşağıda G kodlarının tümü işlevleriyle birlikte tablo halinde verilmiştir.

6 :>3D

ćĆ;4Eć

G00

Boşta hızlı hareket

G01

Kesme ilerlemesi

G02

Dairesel hareket CW

G03

Dairesel hareket CCW

G04

Bekleme

G05

Yüksek hızlı frezeleme

G09

Tam durdurma

G10

Offset ayarlama

G11

Offset ayarlamanın iptali

G15

Polar koordinat sistemi iptali

N20 G01 Z-5. F300;

G16

Polar koordinat sistemi

N30 G03 X-30. Y0. Z0. I-60. J0. F1000;

G17

XY düzlem seçimi

G18

ZX düzlem seçimi

5^a\ã[ #) HPh PÎ\P Z^\dcd Ýa]TZ Zd[[P] \

Burada yarım daire açtığımız için X ekseninde daire çapı kadar (60mm) hareket edilmiş ve bu hareket X- doğrultusunda olduğu I-60 ibaresi kullanılmıştır. Y ekseninde ise herhangi bir değişiklik olmadığı için J parametresi 0 değerini almaktadır.

180 dereceden küçük olan yayları açmak için I, J parametrelerinin kullanılmasına gerek yoktur. Yayın bitiş noktasının koordinatlarını ve yarıçapını vermek yeterli olmaktadır. Yazımı şu şekildedir.

G41 (Soldan)

N10 G03 X-30. Y0. Z0. R30. F1000;

ZY düzlem seçimi Inch ölçü sistemi

G21

Milimetrik ölçü sistemi

G27

Referansa gitme kontrolü

G28

Referansa gitme

G29

Referansa geri gitme

G30

2. referans noktası

G31

Atlama fonksiyonu

G33

Diş çekme

G39

Köşede dairesel interpolasyon

G40

Takım yarıçapı iptali

G41

Soldan yarıçap telafisi

G42

Sağdan yarıçap telafisi

G43

Takım boy telafisi (+ yönde)

G44

Takım boy telafisi (- yönde)

G42 (sağdan)

G49

Takım boy telafisi iptali

ATbX\ %) :TbXRX cPZ \ hPa ÎP_ cT[PUXbX]X] VÝbcTaX[\TbX J L

G50

Ölçeklendirme iptali

G51

Ölçeklendirme

5^a\ã[ $) ' STaTRT eT SPWP ZãÎãZ hPh[Pa XÎX] Z^S hPi [ ă

Program yazılırken bir parametrede değişiklik yoksa sonraki satırda bu parametrenin tekrar yazılmasına gerek yoktur.

G19 G20

OCAK-ŞUBAT 2013

> KOBİPLASTİK

65

DOSYA

6 :>3D

ćĆ;4Eć

G54

1.iş parçası referans noktası

G55

2.iş parçası referans noktası

G56

3.iş parçası referans noktası

G57

4.iş parçası referans noktası

G58

5.iş parçası referans noktası

G59

6.iş parçası referans noktası

G73

Derin delik delme çevrimi

G74

Kılavuz çekme çevrimi

G76

Delik içi çevrimi

G80

Çevrim iptali

G81

Delik delme çevrimi

G82

Beklemeli delme çevrimi

G83

Gagalayarak delik delme çevrimi

G85

Baralama

G86

Dairesel olarak seri delik delme çevrimi

G87

Dairesel cep açma çevrimi (konik)

G88

Dikdörtgen kesitli cep açma çevrimi

G89

Dairesel cep açma çevrimi

G90

Mutlak programlama

G91

Artışlı programlama

G92

Parça sıfır noktasının tanıtılması

G94

İlerleme birimi (mm/dk)

G95

İlerleme birimi (mm/devir)

G98

Çevrimde başlangıç-bitiş emniyet noktası

G99

Çevrimde başlangıç-bitiş tanımlanan nokta

CPQ[^ !) 6 WPaTZTc Z^S[Pa ] ] Xă[Te[TaX

Çok sık karşılaşılan sorulardan biri aynı parçadan kızaklara birden fazla bağlayarak nasıl işleyebilirim sorusudur. Aynı parçadan kızaklara birden fazla bağlayarak aynı anda işleyebilmek için birden fazla iş referans noktasının tanımlanması gerekir. Bu sorunun cevabı G54-G59 kodlarında yatmaktadır.

Bu kod dizini 6 tane parça için referans noktası tanımlanmasına izin vermektedir. Yazımızın bu noktasından sonra tezgâh arayüzü, fonksiyonlarının tanıtılması ve imalat öncesi yapılması gerekenler anlatılacaktır.

2) ć\P[Pc ½]RTbX HP_ [\Pb 6TaTZT][Ta eT CTiVÉW 0hPa[Pa Program yazılmasının ardından bu programın doğrulanması gerekir. Bilgisayar destekli imalat programlarında (CAM programları) simülasyon opsiyonu vardır. Bu özellik sayesinde operatör istenilen geometrinin elde edilip edilmediğini imalat öncesinde tespit eder ve yanılma payı minimuma düşer. CAM programları tel kafes (wireframe), 2 boyutlu çizimler

66

KOBİPLASTİK

OCAK-ŞUBAT 2013

(sketch), katı modeller (solid model) ve yüzeyler (surfaces) için takımyolu üretebilmektedir. Takımyolu kesici takımın imalat sırasında izlediği yoldur. Bilgisayar programları takımyolunu simüle etmenin yanı sıra katı model üzerinde de simülasyon yapabilmektedir. Simülasyon yapılarak nerede talaş kaldığının tespiti de mümkündür. Böylece operatör ek bitirme (finish) operasyonları yapabilir.

Aşağıda SolidCAM programında yapılmış bir takımyolu ve katı model simülasyonu görülüyor.

ATbX\ &) B^[XS20< _a^VaP\ ]SP cPZ \h^[d eT ZPc \^ST[ bX\ã[Pbh^]d J!L

Yapılan bu doğrulamanın ardından kodun tezgâha transferi gerekir. Bunun çeşitli yolları vardır. Bilgisayarla tezgâh arasında veri aktarım kablosu bunlardan biridir.

RS232 kablosu olarak adlandırılan veri aktarım kablosu sayesinde 15 metreye kadar tezgâha program aktarımı mümkündür.

Günümüzde en çok kullanılan yöntem ise kod aktarımı için hafıza kartı kullanmaktır. CNC tezgâhların belleği mekanik hard disk değil elektronik hafızadır. İşlenecek parça yönünden; parçanın işlenmemiş (ham) hali “stock” olarak adlandırılmaktadır. İşlenmemiş parça kızaklara bağlama pabuçları veya mengene kullanılarak bağlanabilir. Mengeneyle bağlanırken parçanın uzun olan kenarının X ekseninde bağlanmasına dikkat edilmelidir. Her mengenenin Y ekseninde bir ağız açıklık mesafesi vardır, oysa X ekseninde böyle bir limit yoktur. Bağlama esnasında altlık kullanılacaksa mengene kolu kademeli olarak sıkılmalı ve her kademede plastik tokmakla parçaya vurularak altlığın kayması önlenmelidir. Bağlama tamlığında emin olunamıyorsa komperatör de çekilebilir. Parça bağlandıktan sonra CAM programında tanımlanan iş parçası referans noktası tezgâha tanıtılmalıdır. Yani her üç eksende de sıfır noktasının girilmesi gerekir. Bunun için kesici takım eksenlerde parçaya dokundurabileceği gibi sıfırlama probu da kullanılabilir. Sıfırlama probla-

rının ışıklı olanları mevcuttur ve parçayla temas halinde ışık yanmaktadır. Aşağıda bir sıfırlama probu görülüyor.

ATbX\ ') B U a[P\P _a^Qd

Birbiri ardına kullanılacak kesici takımlar için imalat öncesi ayrı ayrı sıfırlama yapılmalıdır. Bunun diğer yolu ise takım boy ofseti kullanılmasıdır. Önceki bölümde de bahsettiğimiz üzere “H” parametresi boy ofsetini ifade etmekteydi. Burada bağlanacak kesici takımın kendinden bir önceki kesici takıma göre ne kadar uzun veya kısa olduğu bilinirse her takım için ayrı ayrı sıfırlamaya gerek kalmaz. Ancak bu yöntem ölçmedeki sapmalar dikkate alındığında tavsiye etmediğimiz bir yöntemdir. Sağlıklı olan, her takım için ayrı ayrı sıfırlama yapmaktır. Bu işlemler tamamlandıktan sonra parça işlenebilir hale gelecektir. Burada tezgâh kontrol paneli fonksiyonlarına da değinmek istiyoruz.

Tezgâh kontrol panelleri değişebilmektedir. En çok kullanılan kontrol panelleri FANUC ve SIEMENS’tir. Aşağıda Fanuc kontrol sistemi görülüyor.

ATbX\ ') 50=D2 Z^]ca^[ _P]T[X

Ancak elektronik ünite değişse dahi kontrol paneli fonksiyonları aynıdır. En başta devir imalata dair tüm unsurların görüntülendiği bir ana ekran, manuel program girişi için tuş takımı, devir ve ilerleme kontrol düğmeleri, vb.. ayarları açıklayalım. G kodları CAM programında simüle edilebildiği gibi tezgâh üzerinde de simüle edilebilmektedir. GRAPH butonu bu işlemi yapmaktadır. GRAPH butonu aktif hale getirilip CYCLE START butonuna basıldığında simülasyon başlar. Ancak simülasyon esnasında hızlı hareketler bazı hataların gözden kaçmasına sebep olabilir. Bu yüzden program simüle edilir-

?0=4; 1DC>=D

ćĆ;4Eć

EDIT

Yeni program oluşturma, program silme, program değiştirme işlemleri için kullanılır.

AUTO

Otomatik çalıştırma modu

CYCLE START

Program yani tezgâh çalıştırma butonu

yormuşcasına öğrenmesi sağlanır. Ayrıca bu sayede çok sayıda markanın kontrol panelleriyle çalışmak mümkün olmaktadır. Bu programlardan en çok kullanılanı SSCNC SWANSOFT programıdır. Aşağıda programın arayüzü görülüyor.

MDI (Manuel Data Input) Tezgâha elle veri giriş butonu HANDLE

El çarkıyla tezgâh kızaklarını hareket ettirmeye yarar

JOG

Eksenleri X,Y,Z butonlarına basarak kesme hızında hareket ettirme butonu

RAPID

Eksenleri X,Y,Z butonlarına basarak boşta ilerleme hızında hareket ettirme butonu

ZERO RETURN

Eksenleri sıfır noktasına gönderme butonu

DRY RUN

Kesme ilerlemesinde simülasyon yapma butonu

AUX GRAPH

Simülasyon butonu

SINGLE BLOCK

Program kodlarının satır satır işleme butonu. Her satırın ardından yeniden “cycle start” butonuna basılması gerekir

BLOCK DELETE

Programda herhangi bir satırın önüne “/” işareti konur ve bu butona basılırsa tezgâh o satırı okumaz; basılmazsa o satırı da okur

MACHINE LOCK

Tezgâhın tüm eksenlerini kilitler

POWER ON

Kontrol ünitesini açar

POWER OFF

Kontrol ünitesini kapatır

EMERGENCY STOP

Acil durdurma butonu. Basıldığında tüm fonksiyonlar durur.

FEED HOLD

İşleme esnasında basıldığında tüm eksenlerdeki ilerlemeyi durdurur. Tekrar basıldığında program kaldığı yerden devam eder.

SPINDLE CW

Fener milini saat yönünde çalıştırır

SPINDLE CCW

Fener milini saat yönünün tersine çalıştırır

COOLANT ON

Soğutma sıvısını manuel olarak açma

COOLANT OFF

Soğutma sıvısını manuel olarak kapatma

COOLANT AUTO

Tezgâh M08 kodunu gördüğünde soğutma sıvısını açar

JOG FEED

Eksenleri manuel hareket ettirme tuşları

SPINDLE OVERRIDE

Tezgâh devrini her kademede üzerinde yazılı yüzdelik oranda artırıp azaltır.

FEEDRATE OVERRIDE

İlerleme hızını her kademede üzerinde yazılı yüzdelik oranda artırıp azaltır.

HANDLE MULTIPLY

El çarkı üzerindeki her çizgi arası ilerlemeyi ayarlar.X1: iki çizgi arası 1 mikron; X10: iki çizgi arası 10 mikron; X100: iki çizgi arası 100 mikronu temsil eder.

PROGRAM PROTECT

Bu buton basılıyken programlar üzerinde herhangi bir değişiklik yapılamaz ve silinemezler.

RAPID

Boşta ilerleme hız kademesi %25, %50, %100 gibi..

RESET

Basıldığında tezgâh durur ve program başa döner.

OFFSET

Kesici takım ve sıfırlama ayarlarının yapıldığı bölümdür.

CPQ[^ ") :^]ca^[ _P]T[X cdă U^]ZbXh^][Pa

ken DRY RUN fonksiyonu açılmalıdır. DRY RUN fonksiyonu programda bulunan tüm hızlı ilerleme komutlarını (G00) kapatır ve bunları kesme ilerlemesi (G01) olarak gösterir. Tezgâh kontrol paneli fonksiyonlarını tablo halinde verecek olursak: Kontrol paneli üzerindeki butonlar çoğunlukla birlikte kullanılırlar. Örneğin tüm ayarlamalar yapıldıktan sonra tezgâhın

çalıştırılması için önce “AUTO” butonu aktif hale getirilir ve ardından “CYCLE START” butonuna basılır. Günümüzde CNC tezgâhların eğitimi konusunda da bilgisayar programları önemli imkânlar sunmaktadır. Hali hazırda işbaşı eğitim için tezgâh bulunamazsa bunun için mevcut programlar vardır. Tezgâh kontrol sistemi tümüyle programa aktarılarak öğrencinin sanki tezgâh başında çalışı-

ATbX\ () BB2=2 BF0=B>5C _a^VaP\ TZaP] VÝaã]ã\ã J"L

Program üzerinde parça tanımlama, takımlandırma, manuel işleme, dışarıdan kod transfer edilerek simüle etme kısacası gerçek bir tezgâhta yapılabilecek her şey yapılmaktadır. Gene tezgâh simülasyonu yapma konusunda öncü olan bir yazılım da VERICUT programıdır. CNC program yazma eğitimindeki en efektif yol diyalog yöntemiyle programlama metodudur. Bu yöntemde kodlar hafızaya alınmıştır ve girildiklerinde devamında girilmesi gereken tüm parametreler açıklamasıyla birlikte görünür. CNC eğitimi ve eğitim tezgâhları imalatı konusunda dünyada 2 lider firma bulunmaktadır. Bunlar İngiliz BOXFORD ve Avusturyalı EMCO firmalarıdır. Bu firmalar hem eğitim amaçlı tezgâh üretmekte hem de yazılım sunmaktadırlar. BOXFORD firmasının diyalog yöntemiyle programlama yazılımının bir benzeri SIEMENS tarafından piyasaya sürülen SinuTrain SINUMERIK yazılımıdır.

Her iki yazılımda da efektif şekilde kod yazmak mümkündür. CAM programları çok fazla nümerik kod çıkardığı için bu işleme zamanını uzatmaktadır. İşleme zamanını kısaltmak için kod optimizasyonunun yapıldığı NC BRAIN isimli bir program kullanılmaktadır. Gene bir diğer yöntem değişken ilerleme hızı kullanmaktır.

Bu yöntemde sabit ilerleme hızı yerine (örn: F=1500 m/dk) bir ilerleme aralığı verilir (Örn F=300-1500 mm/dk) ve kesme esnasında takımın bu alt ve üst değerler arasında hareket etmesi sağlanır. Bir sonraki yazıda 4,5 eksen işleme, tornalama, EDM (tel ve dalma erozyon) işlemleri anlatılacaktır. :Ph]PZ[Pa) 1) MEB,”CNC Freze İşlemleri 1” 2) Hikmet Nazım Ekici kişisel web sitesi, www.tasarimveimalat.com 3) SSCNC SWANSOFT programı, www.swansc.com OCAK-ŞUBAT 2013

KOBİPLASTİK

67

PVC PROFİLDE DÜNYA LİDERLİĞİ İÇİN

0;<0=H0 ć;4 H0A8Ć8H>ADI İnşaat plastiklerinde 7,5 milyar dolarlık üretim

İNŞAAT

T

ürkiye’nin lokomotif sektörleri plastik ve inşaat sinerji yaratmaya devam ediyor. Ülkemizde inşaat sektörü içinde plastik kullanımı her geçen gün artıyor. 700 firma tarafından gerçekleştirilen inşaat plastikleri üretiminin 2012 yılı sonunda 1,8 milyon ton ve 7,5 milyar dolara yükselmesi bekleniyor. İnşaat plastiklerinin başında ise “PVC” geliyor. Türkiye, PVC üretiminde Avrupa’da birinci, dünyada ise ikinci sırada yer alıyor.

Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) tarafından yayınlanan “Türk İnşaat Sektöründe Plastik Kullanımı 2012” raporuna göre; ülkemizde yaklaşık 700 firma, plastik inşaat mamulleri üretiyor. Sağlam, bakım gerektirmeyen ve korozyona dayanıklı plastikler; yalıtım malzemelerinden pencere ve kapı profillerine, duvar kaplamalarından pis ve temiz su borularına kadar pek çok farklı alanda kullanılıyor. İnşaat plastikleri arasında önemli bir yere sahip olan PVC kapı ve pencere profillerinde Türkiye, son verilere göre; 630 bin tonluk üretim ile Avrupa’da ilk sırada yer alırken, Rusya ile birlikte dünya ikinciliğini paylaşıyor.

İnşaat sektöründeki plastik kullanımı tüketiciler için hem ısı hem de su tasarrufunu beraberinde getiriyor.

Yalıtım sektöründe kullanılan plastikler sayesinde binalarda yüzde 50’ye yakın enerji tasarrufu sağlanırken, enerji kaynaklı carî açık da yüzde 33 oranında azaltılabiliyor. İnşaat sektöründe plastiklerin yoğun olarak kullanıldığı alanlardan biri de borular. Bina tesisatlarındaki plastik borular; esneklik ve hafiflikleri ile tercih ediliyor. Paslanmayan ve zamanla korozyona uğramayan plastik borular suyun daha da çabuk akmasını sağlıyor.

CãaZXhT X]ăPPc _[PbcXZ[TaX P[P] ]SP S ă cXRPaTc UPi[Pb eTaXh^a

68

İnşaat plastikleri ekonomiye sağladığı katma değer ile de her geçen gün önemini arttırıyor. 2011 yılı ile karşılaştırıldığında üretimin yüzde 23’lük artış ile 1,8 milyon ton ve 7,5 milyar dolara ulaşması bekleniyor. 2011 yılında 564,6 bin ton ve 1,4 milyar dolar olarak gerçekleşen plastik inşaat mamulleri ihracatının ise 2012 yılı sonunda 630,6 bin ton ve 1,5 milyar dolara ulaşacağı öngörülüyor. Plastik inşaat mamulleri ihracatında ön plana çıkan ülkeler arasında Irak, Rusya, Azerbaycan ilk üç sırayı alırken bu ülkeleri İran, Gürcistan, Kazakistan, Libya, Türkmenistan, Romanya ve Bulgaristan takip ediyor.

Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Uysal, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, inşaat sektöründe başta PVC olmak üzere yüzde 100 geri kazanılabilen tek malzemenin plastik olduğunu vurguladı. Plastik inşaat mamulleri kullanımının, nüfusu hızla artan ülkemizde, doğal kaynakların korunmasına da büyük ölçüde katkı sağlayacağını belirten Mehmet Uysal, özellikle çevre ile dost ‘Yeşil Bina’larda plastik kullanımının sağladığı avantajların inşaat ve yapı sektörü tarafından farkındalığının her geçen gün arttığını ifade etti.

Plastik inşaat mamullerinin ithalatı ise; 2011 yılında 74,9 bin ton ve 417,8 milyon dolar olarak gerçekleşti. Yılsonunda ithalatın 67,3 bin ton ve 384,6 milyon dolara gerileyeceği tahmin ediliyor.

Plastik inşaat mamulleri ithal ettiğimiz ilk üç ülke Almanya, Çin ve Fransa olarak sıralanıyor.

Ülkemizin Avrupa merkezli plastik inşaat ve yapı ürünleri pazarında elde ettiği ihracat başarısını Gelişmekte Olan 8 Ülkeye (D8) de taşıması gerektiğini vurgulayan Mehmet Uysal, önümüzdeki dönemde Malezya, Nijerya, Bangladeş, Endonezya, Pakistan, Mısır ve İran üzerinde yoğunlaşacaklarını belirtti.

KOBİPLASTİK

OCAK-ŞUBAT 2013

0<10;09

0<10;09 B4:C½AÃ=Ã= 1ÃHÃ: 1D;DĆ<0B8 ! $ 4H;Ã; C0Ać7;4Ać=34 CÃH0? 5D0A E4 :>=6A4 <4A:4Ić 1ÃHÃ:®4:<424{34

SEKTÖRÜN GÜÇ BİRLİĞİ 0EA0BH0 0<10;09 5D0A8{=30

R

eed Tüyap Fuarcılık A.Ş tarafından ASD Ambalaj Sanayicileri Derneği işbirliği ile hazırlanan AVRASYA AMBALAJ 2013 İSTANBUL 19. Uluslararası Ambalaj Endüstrisi Fuarı, AMD Ambalaj Makinecileri Derneği, ESD Etiket Sanayicileri Derneği, KASAD Karton Ambalaj Sanayicileri Derneği, MASD Metal Ambalaj Sanayicileri Derneği, OMÜD Oluklu Mukavva Sanayicileri Derneği, SEPA Sert Plastik Ambalaj Sanayicileri Derneği destekleri ile 12 – 15 Eylül 2013 tarihleri arasında TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi, Büyükçekmece - İstanbul’da gerçekleştirilecektir.

Avrasya Ambalaj 2013 İstanbul Fuarı’na yurtiçi ve yurtdışından yoğun ilgi var. Ürün ve makine salonlarının % 70’i şimdiden rezerve edildi.

2012 yılında ürün gruplarına göre salonların düzenlendiği Avrasya Ambalaj İstanbul Fuarı’nda katılımcı firmalar, fuarın 12 salona ulaşan yapısı içinde, direkt hedef kitlesiyle daha rahat ve hızlı buluşma fırsatını yakaladılar. Katılımcılar için doğru ziyaretçiye platform olan sektörün en etkin ve kapsamlı fuarı, yeni dönemde de fark yaratacak.

72

KOBİPLASTİK

OCAK-ŞUBAT 2013

Serdar YALÇIN ( TÜYAP İcra Kurulu Başkanı) : Kaynakları Doğru Kullanmak, Avrasya Ambalaj Fuarı’nda Yer Almak Fuarlar firmaların kurumsal kimliklerini ön plana çıkardıkları, yan yana duruş sergiledikleri, rakipleriyle karşılaştırıldıkları en büyük ticarî etkinliklerdir. Burada firmanın titizlikle üstünde durması gereken en önemli unsur, firmanın kaynaklarını doğru kullanmak, tercihini doğru fuardan yana yapmaktır. Firma açısından sektörü temsil etmeyen fuarda yer almak, hem para, hem vakit hem de rekabette olunması gereken ortamda bulunmamanın doğal sonucu olarak güç kaybetmeye yol açabilir. Biz, gerek ziyaretçi gerek nitelikli katılımcıyı aynı çatı altında buluşturan fuarımızın, en önemli ticarî etkinlik olduğunu biliyoruz. Ve sektörü doğru fuarda yer almaya çağırıyoruz. Şimdiden % 70 doluluk oranını yakaladığımız fuarımızdan memnun ayrılan katılımcılarımız, yerlerini şimdiden rezerve ettiler. Bu yıl, yoğun bir yurtdışı talebiyle de karşı karşıyayız. Bu da memnuniyetle gözlemlediğimiz bir gelişmedir.

2012 yılında % 17 büyüme başarısı gösteren fuara, bu yıl özellikle yurtdışından yoğun katılım talebi geliyor. Yine büyük ve görkemli bir fuarın yaşanacağı sinyalleri şimdiden alınıyor.

eT 1Ă?[VT]X] T] ZP_bP\[ Y UdPa T] QĂŁhĂŁZ cTZ P\QP[P

[PcU^a\ ] QXa[XZcT bTaVX[T]SXÄ&#x2026;X _ ~ CĂŁ\ ĂŁaĂŁ] Vad_[Pa ] T]X \ĂŁÄ&#x192;cTaX ZPiP] \ ~ 5PaZ[ R^Ä&#x2026;aPUhP[PaSP] h Ä&#x2026;X TcZX] Qd X[XÄ&#x192;ZX[TaX] VĂŁĂ&#x17D;[T]SXaX[TRT ~ EPa^[P] \ĂŁÄ&#x192;cTaX[Ta[T luĹ&#x;ma noktasÄą WTSTU ZXc[T [PY Ă&#x17D;Ă?iĂŁ\[TaX]X ]XcT[XZ[X ~ HT]X ĂŁaĂŁ][TaX eT P\QP lere tanÄątma imkânÄą P] c [PRPÄ&#x2026; Tc TZ]^[^YX Zd[[P] \ ] ] c ~ Ă&#x192;aTcX\ ZP_PbXcTbX c kin ortam QX[X]Xa[XÄ&#x2026;X]X a ]P ZPc [PaPZ \PaZP UdP 9 ;0 10 0<

QXa

Ă&#x17D;[ĂŁ ~ 6ĂŁ artÄąrma

1Ă?[VT]X] aPZX_bXi P\

QP[PY UdPa

Pa [ Ă?a]TZ Pa[Pa PaPb ]SP T] QPÄ&#x192; ~ 0eaPbhP{SP P\QP[PY Ud ] cPQ[^bd hĂŁhT] bTZcĂ?aĂŁ] VĂŁeT ~ ( h [S a XbcXZaPa[P QĂŁ aSTZX Z^[TZ ST STbcTÄ&#x2026;X]X P[P] bTZcĂ? ~ BTZcĂ?a STa]TZ[TaX]X] si tif gßç birliÄ&#x;inin simge [Pa h[P SX SĂŁiT][T]T] bTaVX bP[^] ~ Ă&#x192;aĂŁ] Vad_[Pa ]P VĂ?aT rm tfo pla Äą turan uluslararas rekt hedef kitleyle buluĹ&#x;

=434= 0EA0BH0 0<10;09 Ä&#x2021;BC0=1D; 5D0A8.

0EA0BH0 0<10;09 5D0 A8 Ä&#x2021;;4 :0I0=38;0A ~ "! ĂŁ[ZTST] ' UXa\P eT UXa\P cT\bX[RXbX ~ ($ ĂŁ[ZTST] #& ## iXhPaT cĂ&#x17D;X ~ '% UXa\P XĂ&#x17D;X ZPaPaSP hTcZX[X ]XcT[XZ[X iXhPaTcĂ&#x17D;X

=Ä&#x2021;C4;Ä&#x2021;:;Ä&#x2021; IÄ&#x2021;H0A4CÂŽÄ&#x2021;;4 A 0<10;09 5D0A8{=30H3 8 Avrasya Ambalaj FuarÄą ziy ~ !% 6 SP eT Ä&#x2021;Ă&#x17D;TRTZ BT

aretçilerinin ; Zc�aã]ST]

~ $ 0\QP[PY BP]PhXX]S T] ~ ?[PbcXZ BP]PhXX]S T] ~ ' :^i\TcXZ eT Ä&#x2021;[PĂ&#x17D; BT ZcĂ?

aĂŁ]ST]

OCAK-Ĺ&#x17E;UBAT 2013

KOBÄ°PLASTÄ°K

73

60BCA> CDAÄ&#x2021;I<

ZÄ°YADE FASIL 50B8;8= 4= 4Ä&#x201E;;4=24;Ä&#x2021; 70;Ä&#x2021; Ä&#x2021;BC0=1D;{D= 74A Ä&#x2021;:Ä&#x2021; H0:0B8=30

Z

iyade FasÄąl; Levent ve Suadiye Ĺ&#x17E;ubeleriyle Ä°stanbullularÄą EÄ&#x;lenceye Doyuruyor. TĂźrkiyeâ&#x20AC;&#x2122;nin en iyi fasÄąl mĂźzisyenlerinin akustik canlÄą faslÄą ile haftanÄąn 7 gĂźnĂź doyumsuz bir eÄ&#x;lence sunuyor. Ziyade FasÄąlâ&#x20AC;&#x2122;da konuklar, saat 20.30â&#x20AC;&#x2122;da serenat solo kemanla karĹ&#x;ÄąlanÄąyor. 21.00â&#x20AC;&#x2122;dan itibaren de gece boyunca usta mĂźzisyenlerle mikrofonsuz-akustik fasÄąl eĹ&#x;liÄ&#x;inde eÄ&#x;lence ve eĹ&#x;siz lezzetler sizleri bekliyor. FasÄąl aralarÄąnda oryantal Ĺ&#x;ov, davul Ĺ&#x;ov, roman Ĺ&#x;ov gĂśsterileri ile Dj performanslarÄą mĂźdavimlerini adeta kendinden geçiriyor.

HT]X HPÄ&#x192; ] BĂŁa_aXi :dc[P\Pb 6T[X] 0Ä&#x2026;[Pc\P BTP]b[Pa DoÄ&#x;um gĂźnĂź ve kÄąna gecesi organizasyonlarÄą için eĹ&#x;siz bir mekân Ziyade FasÄąl. DoÄ&#x;um gĂźnlerinde Ăśzel masa sĂźslemesi ve balon yaÄ&#x;muru sĂźrprizlerden sadece birkaçĹ. Daha fazla detay verip sĂźrprizlerin tadÄąnÄą da kaçĹrmamak gerek. KÄąna gecesi kutlamalarÄą da hafife alÄąnmamalÄą, duvaÄ&#x;Äąndan bindallÄą kaftanÄąna, yĂźksek yĂźksek tepelerden Ĺ&#x;ah Ĺ&#x;ahlÄą kÄąna yakma tĂśrenine kadar ritĂźellerin hemen hepsini tam anlamÄąyla uyguluyor. MuhteĹ&#x;em bir kÄąna gecesi olarak hafÄązalara iĹ&#x;lenen gecenin gelenekselleĹ&#x;en gelin aÄ&#x;latma seansÄą da unutulmayan ayrÄąntÄąlar arasÄąnda.

CPS \[ Z 3TÄ&#x2026;X[ 3^hd\[dZ ;TiiTc[Ta Her konuda mĂźkemmeli hedeďŹ&#x201A;eyen Ziyade FasÄąlâ&#x20AC;&#x2122;da meze ve yemekler de TĂźrk meyhane mutfaÄ&#x;Äąndan Ăśzenle seçilip hazÄąrlanÄąyor ve deneyimli servis personelinin gĂźler yĂźzĂźyle servis ediliyor. Steak - tavuk Ĺ&#x;iĹ&#x;, Ziyade spesial pazÄą dolmasÄą, Ziyade spesial bĂśrek, Ziyade spesial irmik helvasÄą mekânÄąn spesiyallerini oluĹ&#x;turuyor.

6TaĂ&#x17D;TZcT] eT H^ad[\PSP] 4Ä&#x2026;[T]\TZ Ä&#x2021;bcThT][TaX] CTaRXWX Aytunç Mekik ve Engin AkkaĹ&#x; iĹ&#x;letmesindeki Ziyade FasÄąlâ&#x20AC;&#x2122;Äąn felsefesini; sÄąnÄąrsÄąz eÄ&#x;lence, eĹ&#x;siz lezzet, huzur veren dekorasyon ve yormadan eÄ&#x;lendiren mĂźzik oluĹ&#x;turuyor. Gerçekten eÄ&#x;lenmek isteyenlerin ve aÄ&#x;zÄąnÄąn tadÄąnÄą bilenlerin ilk tercih ettiÄ&#x;i mekân olan Ziyade FasÄąlâ&#x20AC;&#x2122;Äąn mĂźdavimleri arasÄąnda sanat, iĹ&#x;, spor dĂźnyasÄąnÄąn birçok ĂźnlĂź ismine de rastlamak mĂźmkĂźn. Ä&#x2021;[TcXÄ&#x192;X\) LEVENT : Karanfil Cad. No:25 3.Levent / Ä°stanbul, Rezervasyon : 0533 564 43 56 SUADIYE : YazmacÄą Tahir Sokak No : 22 Sahilyolu Suadiye / Ä°stanbul, Rezervasyon : 0533 293 58 83 www.ziyadefasil.com

74

KOBÄ°PLASTÄ°K

OCAK-Ĺ&#x17E;UBAT 2013

ŞEHRİN TADINI ÇIKARIN

_PWPQXRX[T\TiXbcP]Qd[ R^\ PeP]cPY eT ST]ThX\[TaX]ST] Ýa]TZ[Ta

HT\T ćÎ\T Gastronomik butik restoran Mimolett'te Şef Murat Bozok ile özel bir Paha Biçilemez İstanbul yemek deneyimi ve ayrıca Pera Palace’ın tarihi Kubbeli Salonu'nda, Şarap Butiği Sensus Galata'da, Cihangir'deki lezzet durağı 'Hayat'ta, Mezzaluna'da, Banyan Restaurant'da, İstanbul'un simgesi Kız Kulesi restoranında MasterCard’lılara özel avantaj ve deneyimler.

Kültür - Sanat

MasterCard ile |?PWP 1XÎX[T\Ti ćbcP]Qd[} MasterCard’ın, dünyanın sayılı yıldız şehirlerinde hayata geçirdiği uluslararası 'Paha Biçilemez Şehirler' Projesi, şimdi 'Paha Biçilemez İstanbul' ile İstanbul’u farklı bir gözle yaşamak isteyen meraklılarıyla buluşuyor.

MasterCard; New York, Toronto, Londra, Paris ve Moskova gibi şehirlerden sonra, 16 Kasım 2012 itibariyle 'Paha Biçilemez Şehirler' Projesi’ni, bir çok dünya şehrinden önce İstanbul’da 'Paha Biçilemez İstanbul' adıyla hayata geçirdi.

MasterCard kullanıcılarının, İstanbul’un paha biçilemez güzelliklerini deneyimlemesine imkân verecek ayrıcalıkların sunulduğu özel bir platform aracılığıyla İstanbul meraklılarıyla buluşan 'Paha Biçilemez İstanbul', İstanbul’daki 'Yeme-içme', 'Alışveriş - Moda', 'Kültür - Sanat', 'Müzik - Eğlence', 'Spor - Kişisel Bakım' ve 'Seyahat - Konaklama' alanlarındaki en güncel ayrıcalıklara, www.pahabicilemezistanbul.com sitesi üzerinden ulaşılmasını sağlıyor.

MasterCard sahipleri, şehir hayatının olmazsa olmazı bu altı farklı alandaki ayrıcalıklı tekliflerin bir kısmını site üzerinden satın alabilirken, bir kısmını da siteden indirecekleri bir kupon karşılığında ücret ödemeden deneyimleme imkânı bulacak. İstanbul’un paha biçilemez güzelliklerini özel tekliflerle sunan ve kullanıcılarının İstanbul’un keyfini doya doya çıkarmalarını amaçlayan 'Paha Biçilemez İstanbul' platformu, sadece MasterCard sahiplerinin yararlanabileceği ayrıcalıklarla dolu.

Nublu gibi seçkin kulüplerden Urart gibi değerli takı tasarım markalarına, İstanbul’u paha biçilemez kılan birçok farklı alan ve mekânda geçerli indirim teklifleri ve daha fazlası, www.pahabicilemezistanbul.com’da, İstanbul’u ayrıcalıklı imkânlarla deneyimlemek isteyen MasterCard sahiplerini bekliyor.

SSM’de 'Monet’nin Bahçesi' sergisini MasterCard ayrıcalığıyla gezmenin ardından MüzedeChanga’da şarap ikramı ve ayrıca Sakıp Sabancı Müzesi’nde ve Doğançay Müzesi’nde MasterCard’lılara özel avantaj ve deneyimler. <ãiXZ 4ą[T]RT Nublu’nun Karaköy’deki yeni mekânında Perşembe akşamları indirimli girme, Cuma ve Cumartesi gerçekleşecek konser performanslarını balkondan izleme önceliği ve ayrıca Bombay Night Club'ta MasterCard’lılara özel avantaj ve deneyimler.

B_^a :XăXbT[ 1PZ \ Ayasofya Hürrem Sultan Hamamı'nda özel 'Paha Biçilemez Pir-i Pak Hamam Paketi' ve ayrıca Bebek Baps Pilates’te, Rixos Royal SPA'da, saç tasarımcısı Ertan Altun’da MasterCard’lılara özel avantaj ve deneyimler.

0[ ăeTaXă <^SP Urart El Sanatları’nın büyülü dünyasını daha yakından tanıma fırsatı ve ayrıca Villeroy & Boch’da, Vitra’da, Lidyana'da, Sephora’da MasterCard’lılara özel avantaj ve deneyimler.

BThPWPc :^]PZ[P\P Nişantaşı'nda lüks konaklamanın adresi The Sofa Hotel’in ayrıcalıklı konaklama paketlerinden faydalanma ve ayrıca Karaköy Gradiva Hotel’de ve Pera Palace Hotel, Jumeirah’ta MasterCard’lılara özel avantaj ve deneyimler.

OCAK-ŞUBAT 2013

KOBİPLASTİK

75

:Ă&#x192;;CĂ&#x192;A

GÄ° SER

*

1Pa^Z \ĂŁiXZ TÄ&#x192;[XÄ&#x2026;X]ST A^\P{SP VTĂ&#x17D;T] ^[Ph[Pa P][PcP] Ä&#x2021;\_aX\Pcda{d] hP iPa[Pa AXcP <^]P[SX eT 5aP]RTbR^ B^acX{SXa ;XcTaPcĂŁa HPh ][Pa {]SP] Ă&#x17D; ZP] ZXcPQ ] CĂŁaZĂ&#x17D;T{hT cTaRĂŁ\TbX :T\P[ 0cPZPh cPaPU ]SP] hP_ [\ Ä&#x192;c a

<Ä&#x2021;G4A zB0;C B>HDC{ Ä°simli Grup Sergisine 4E B07Ä&#x2021;?;Ä&#x2021;Ä&#x201E;Ä&#x2021; H0?8H>A

11 EylĂźl 1683 gĂźnĂź, Romaâ&#x20AC;&#x2122;da bir handa bir FransÄąz soylusu aniden ĂślĂźr; akla ilk gelen vebadÄąr ve han içindekilerle derhal karantinaya alÄąnÄąr; bĂśylece dokuz gĂźn dokuz gece sĂźrecek olan gerilim, gizem ve entrika dolu macera baĹ&#x;lar. DÄąĹ&#x; dĂźnyayla tĂźm iliĹ&#x;kileri kopan bu han, hem 17. yĂźzyÄąlda, Ăśzellikle Viyana KuĹ&#x;atmasÄą çerçevesinde geliĹ&#x;en olaylarÄąn tartÄąĹ&#x;ÄąldÄąÄ&#x;Äą, hem de renkli kiĹ&#x;ilikler arasÄąnda gerilimli olaylarÄąn yaĹ&#x;andÄąÄ&#x;Äą bir mekân haline gelir. Sonra ne mi olur? Arka planda uluslararasÄą entrikalarÄąn, biyolojik savaĹ&#x;larÄąn, din çatÄąĹ&#x;malarÄąnÄąn yer aldÄąÄ&#x;Äą iniĹ&#x;li çĹkÄąĹ&#x;lÄą beklenmedik olaylar silsilesi baĹ&#x;lar. Roman, hikâyeyle birlikte akan mĂźzik eĹ&#x;liÄ&#x;inde, okuru yeraltÄą mezarlarÄąna, gizemli dehlizlerdeki simya laboratuvarlarÄąnda ve gizli matbaalarda Avrupaâ&#x20AC;&#x2122;nÄąn kaderini belirleyecek sÄąrlara doÄ&#x;ru peĹ&#x;i sÄąra sĂźrĂźkler. Papaâ&#x20AC;&#x2122;nÄąn bir eserin yayÄąmlanabilmesi için verdiÄ&#x;i onay anlamÄąna gelen Imprimatur, entrika kurgusu iyi ĂśrĂźlmĂźĹ&#x;, gerçek olaylara dayanan canlÄą detaylarÄą ve arĹ&#x;iv araĹ&#x;tÄąrmalarÄąnÄą içeren heyecanlÄą bir tarihsel roman. Barok çaÄ&#x;da mĂźziÄ&#x;in, resmin, tÄąbbÄąn, gastronominin ve astrolojinin dĂźnyasÄąna bir sĂźrĂźkleFunda Alkan, Yeni AnÄąt, Ahmet Duru, EceĹ&#x;an Erdem, Ä°smail AnÄąl GĂźzeliĹ&#x;, Ahmet Sait niĹ&#x;. Imprimatur â&#x20AC;&#x2DC;yenik dĂźĹ&#x;enlereâ&#x20AC;&#x2122; Kaplan, Hakan KÄąrdar, GĂźlay YaĹ&#x;ayanlar, Orhan YÄąldÄązâ&#x20AC;&#x2122;Äąn katÄąlÄąmÄąyla dĂźzenlenen seradanmÄąĹ&#x; bir romandÄąr; bir baĹ&#x;ka gi, soyut sanatÄąn gĂźncel Ăśrneklerini biraraya getirerek, gĂźnĂźmĂźz sanatÄąnda yeterli ilgideyiĹ&#x;le, tarih içinde yitip gitmiĹ&#x;, yi gĂśrmeyen soyut sanata odaklanÄąyor ve buradan hareketle TĂźrkiyeâ&#x20AC;&#x2122;nin modernleĹ&#x;mesi seslerini duyuramamÄąĹ&#x; kiĹ&#x;ilere meselesine yeniden bakmayÄą hedeďŹ&#x201A;iyor. BilindiÄ&#x;i gibi soyut sanat, batÄą dĂźnyasÄąnda moderverilmiĹ&#x; bir sĂśz hakkÄądÄąr. nizmin adeta bir icadÄą ve yeniliÄ&#x;i olarak gĂśrĂźlmekte ve gelenekselden modernliÄ&#x;e geçiĹ&#x;teki dĂśnĂźĹ&#x;tĂźrĂźcĂź rolĂź geniĹ&#x; bir kabul gĂśrmektedir. Sergi baĹ&#x;lÄąÄ&#x;Äąndaki â&#x20AC;&#x153;saltâ&#x20AC;? sÄąfatÄą, sanatta non-fi*SÄąrlarÄą istediÄ&#x;iniz kadar gĂźratife eÄ&#x;ilimi, â&#x20AC;&#x153;Soyutâ&#x20AC;?u vurgulamak; kesin olarak figĂźratif yaklaĹ&#x;Äąmlardan, â&#x20AC;&#x153;soyutlamaâ&#x20AC;?dan yayÄąnlayÄąn, gerçek esraayÄąrmak için kullanÄąlÄąyor. BĂśylelikle daha net bir biçimde, hem sanatÄąn kendi iç dinamiklerine hem rÄąnÄą korur. de bu dinamiklerin toplumlarÄąn sosyo-kĂźltĂźrel yapÄąsÄąnÄą nasÄąl dĂśnĂźĹ&#x;tĂźrdĂźÄ&#x;Ăźne tanÄąklÄąk edebiliyoruz.

KÄ°T AP

Bu baÄ&#x;lamda, â&#x20AC;&#x153;Salt Soyutâ&#x20AC;? ile TĂźrkiyeâ&#x20AC;&#x2122;de batÄąlÄą, modern deÄ&#x;erlerin sanat aracÄąlÄąÄ&#x;Äąyla aktarÄąlmasÄą misyonu nasÄąl geliĹ&#x;ti ve bu misyonda soyut sanatÄąn rolĂź ne oldu, TĂźrk sanatÄąnda yerel konu ve â&#x20AC;&#x153;motifâ&#x20AC;?lerin batÄąlÄą Ăźsluplarla yorumlanmasÄą problematiÄ&#x;i içinde soyut/ soyutlama ikilemi kendini nasÄąl gĂśsterdi, son yÄąllarda soyut/soyutlama ikileminde, batÄą modern soyut sanatÄą ile doÄ&#x;u geleneksel soyut/soyutlamacÄą dekoratif (ornamental) sanatÄą arasÄąnda paralellik kurma çabalarÄąnÄąn ardÄąnda yatan nedenler neler olabilir, TĂźrkiyeâ&#x20AC;&#x2122;de gĂźnĂźmĂźz sanatÄąnda soyut eserlerin yeterince Ăźretilmemesinin nedenleri neler olabilir sorularÄąna yanÄąt aranÄąyor.

â&#x20AC;&#x153;Salt Soyutâ&#x20AC;?ta sergilenen eserler sadece resim ve heykel ile sÄąnÄąrlÄą kalmÄąyor; â&#x20AC;&#x153;soyutâ&#x20AC;?un video, video mapping, rĂślyef ve malzeme aÄ&#x;ÄąrlÄąklÄą resim yorumlarÄąnÄą da kapsÄąyor.

76

KOBÄ°PLASTÄ°K

OCAK-Ĺ&#x17E;UBAT 2013

:ĂŁaPcĂ?a) 8Ä&#x192; Z 6T]Ă&#x17D;^Ä&#x2026;[d BP]Pc 3P] Ä&#x192;\P] ) 7PZP] : aSPa CPaXW) !! Ä&#x2020;dQPc !# <Pac ! " <8G4A ) 1^Ä&#x2026;PiZTbT] 2PS =^) #$ 1^Sad\ :Pc C^_WP]T 1Th^Ä&#x2026;[d Ä&#x2021;bcP]Qd[ C) ( ! ! !#" $# #" F) fff \XgTaPacb R^\ 4) X]U^/\XgTaPacb R^\ BP[ 2d\PacTbX) ( ?PiPa) ! '

H8;;8: ABONELİK BEDELİ

50 :3E 307ć;

DERGİ ABONELİK FORMU Adı Soyadı

: ...............................................................................................................................

Unvanı

:

Firma

: ...............................................................................................................................

Aboneliğin Başladığı sayı :

Faaliyet Alanı

: ...............................................................................................................................

Abone imza :

Adres

: ...............................................................................................................................

......................................................................................

................................................

............................................................................

KREDİ KARTI İLE ÖDEME YAPACAĞIM.

...............................................................................................................................

KREDİ KARTI :

...............................................................................................................................

ADI SOYADI :

VISA

MASTER

: ............................................................ Faks: ......................................................

Tel

GEÇERLİLİK TARİHİ : E-posta

: ...............................................................................................................................

Vergi Dairesi

: ...............................................................................................................................

Vergi No

: ...............................................................................................................................

/

/

GÜVENLİK KODU : HAVALE / EFT İLE ÖDEME YAPACAĞIM. BANKA ADI : HALK BANKASI IBAN : TR22 0001 2009 8610 0009 0006 92

:^QXPlastik Dergisi’ne .......................... sayısından itibaren 1 yıl abone olmak istiyorum. :^QXPlastik Dergisi’nin bir yıllık abonelik bedeli olan 50 TL’yi banka hesabınıza yatırdım. Makbuz ilişiktedir. abone@kobiplastik.net

Site Mh. Cevahir Cd. Tevazu Sk. Yıldız Ap. Nu:24/3 - Ümraniye / İstanbul, TÜRKİYE T: +90-216-533-8444 F: +90-216-533-0999 www.nevmedya.net bilgi@nevmedya.net OCAK-ŞUBAT 2013

KOBİPLASTİK

77

narplas

KOBİ İLAN

plastik ve metal sanayii

NARPLAS PLASTİK VE METAL SANAYİİ İstanbul Anadolu Yakası OSB Aydınlı Mh. Gazi Bulvarı 2. Sk. N:4 Tuzla İstanbul T: +90 216 304 0376 F: +90 216 304 0378 info@narplas.com.tr www.narplas.com.tr 5PP[XhTc 0[P] ) Plastik enjeksiyon üretimi

BARKER PLASTİK METAL KALIP SANAYİİ LTD. ŞTİ.

Fatih Sultan Mehmet San. Sit. C/4 Blok N: 15 Ümraniye İstanbul T: +90 216 634 3110 F: +90 216 634 3111 www.barkerplastik.com 5PP[XhTc 0[P] ) Metal ve plastik enjeksiyon üretimi, otomasyon sistemleri

GÜVENAL TEKNİK HIRDAVAT TİC. SAN. LTD. ŞTİ.

Rami Kışla Cd. Emintaş 3 Sanayi Sit. N: 65-66 Topçular Eyüp İstanbul T: +90 212 501 5381 F: +90 212 577 3743 guvenal@guvenal.net www.guvenal.net

HİDRO DİZEL MAKİNA HİDROLİK SANAYİİ LTD. ŞTİ.

Davutpaşa Cad. Kale İş Merkezi B Blok N: 103 Topkapı İstanbul T: +90 212 483 1502 / 1529 F: +90 212 483 1348 www.hidrodizel.com

İSTANBUL MAKİNA VE OTOMASYON SİSTEMLERİ A.Ş. İmes San. Sit. B Blok 203. Sk. N: 7 Ümraniye - İstanbul T: +90 216 526 6500 F: +90 216 526 6501 imes@istmak.com, info@istmak.com servis@istmak.com

5PP[XhTc 0[P] ) Bosch Radial Pistonlu Pompa

5PP[XhTc 0[P] ) CNC takım tezgâhları, Cad-cam sistemleri

ER-EL MAKİNA YEDEK PARÇA İMALATI VE TİC. LTD. ŞTİ.

Bostancı Yolu İmes E Kapısı Karşısı Hattat Sk. N: 35 Ümraniye İstanbul T: +90 216 314 5097 F: +90 216 420 3627 info@er-el.com.tr www.er-el.com.tr

5PP[XhTc 0[P] ) Teknik hırdavat

78

KOBİPLASTİK

OCAK-ŞUBAT 2013

5PP[XhTc 0[P] ) Çelik imalatı

5PP[XhTc 0[P] ) Bağlama ekipmanları

TSP MAKİNA SAN. TİC. LTD. ŞTİ.

Uluyol Cd. N: 7/A Bayrampaşa İstanbul T: +90 212 544 7987-88 F: +90 212 544 7967 info@tspmakina.com www.tspmakina.com 5PP[XhTc P[P] ) Plastik işleme teknolojileri

TEPRO MAKİNE VE OTO. SİS. TİC. LTD. ŞTİ. İkitelli OSB ESKOOP San. Sit. C6 Blok / 323 İkitelli İstanbul T: +90 212 549 7076 F: +90 212 549 7574 info@t-max.com.tr www.t-max.com.tr 5PP[XhTc 0[P] ) Plastik ve kauçuk yardımcı ekipmanları ve otomasyon sistemleri

5PP[XhTc 0[P] ) Teknik hırdavat

SAY TEKNİK HIRDAVAT KALIP ELEMANLARI SAN. TİC. LTD. ŞTİ.

Yukarı Dudullu İmes San. Sit. A Blok 109.

Sk. N: 5/A Ümraniye İstanbul T: +90 216 466 1547 F: +90 216 466 1558 sayteknik@sayteknik.com.tr www.sayteknik.com.tr

GRÖDİTZ ÇELİK Cumhuriyet Mh. İsmet İnönü Cd. N: 47 Çayırova Kocaeli T: +90 262 658 1390 F: +90 262 658 1394 www.groditz.com.tr

DELTA KALIP ELEMANLARI A.Ş.

Tevfik Fikret Sk. N: 39 Soğanlık Kartal İstanbul T: +90 216 452 0033 F: +90 216 452 6981 deltakalip@deltakalip.com www.deltakalip.com 5PP[XhTc 0[P] ) Plastik ve metal kalıplarında kullanılan merkezleme elemanları üretimi

TEKNO-MET BAĞLANTI ELEMANLARI SAN. TİC. LTD. ŞTİ.

Tuzla Deri Sanayii Karşısı Birmes San. Sit. B7 Blok N: 4 Orhanlı Tuzla İstanbul T: +90 216 394 8108 F: +90 216 384 8109 info@tekno-met.com www.tekno-met.com 5PP[XhTc 0[P] ) Bağlantı elemanları

80

KOBİPLASTİK

OCAK-ŞUBAT 2013