(*) Maar zwarte sneeuw is er in overvloed
(*)
V.U. Filip Baeyens, Grote Markt 1 Sint-Niklaas / ontwerp Tim Polfliet
28 en 29 oktober 2023 in de Paterskerk Gaea Schoeters Joke J. Hermsen Myrddin & Imre De Cauter Sofie Verraest Yves Petry Benjamin Glorieux Louke Vanhoutteghem Arvid Viaene Bart Vereecke Joke Van Leeuwen Caro Van Thuyne Geerten Meijsing Michiel Hendryckx Jef Rademakers Tom Kestens Lieselot De Wilde Dirk Van Boxem Joke Vander Laenen Jo Komkommer Twiggy Bossuyt Christophe Vekeman Fikry El Azzouzi Rika Ponnet Kristien De Wolf Dirk Leyman programma & tickets ccsint-niklaas.be
sint-niklaas.bibliotheek.be facebook.com/archipelfestival
curator Kristien De Wolf
literair festival Sint-Niklaas
workshops
thema levenslust
Improvisatietheater – Nelle De Maeyer
Ook voor deze editie van Archipel vormt een vers van de roemruchte dichter Paul Snoek de slagzin en inspiratiebron voor een divers en kwalitatief programma. “Maar zwarte sneeuw is er in overvloed” herbergt een literair festival met een waaier aan auteurs, muzikanten en theatermakers rond het thema levenslust. Met voordrachten en monologen, interviews en muziek, van filosofie tot poëzie, van slam tot flamenco, we zetten alle middelen en genres in om de zwarte sneeuw te doen smelten. We gaan op zoek naar het wel en wee van het schrijven, naar lees- en podiumlust, naar de levenslust van de straat, naar plekken waar het bloed sneller stroomt en oorden van stilte, naar de oorsprong van wellevenskunst, naar een thuis en andere hemels. Een festival vol goesting en smaken, een caleidoscoop aan genres en stijlen, een ode aan het leven en de letteren, dat is Archipel 2023!
Letters worden woorden, woorden worden zinnen, zinnen worden verhalen. Met deze attributen gaan we vertellen, bewegen, fantaseren, luisteren, theater spelen, misschien zelfs dansen en nog veel meer … Nelle De Maeyer, theatermaker en begeleider sociaal-artistieke projecten, nodigt anderstaligen uit om samen te creëren. Een traject van 4 workshops die je aanzetten tot podiumlust! In de Bib > 30 september, 7, 14 en 21 oktober van 9.30 uur tot 12.30 uur Deelname: gratis Leeftijd: van 6 tot 99 jaar (max. 10 deelnemers) Info en inschrijven: archipel@sint-niklaas.be Literair bloggen – digitale workshop met Dirk Van Boxem Dirk Van Boxem, auteur, coach, docent en oprichter van de literaire blog Aanlegplaats nodigt 8 aspirant-schrijvers uit om samen met hem de eerste stappen naar een literaire blog te zetten. Met schrijfoefeningen, close reading en technische knepen maak je je eigen literaire blog. 11, 18 en 25 oktober van 19.30 uur tot 21.30 uur Deelname: gratis Leeftijd: 16+ Info en inschrijven: archipel@sint-niklaas.be (uiterlijk tegen 4 oktober) The Masked Reader – Marianne Vonck Marianne Vonck, lector Nederlands en communicatie, maakt van leesbevordering een heilige zaak. Zien lezen doet lezen: een eenvoudig uitgangspunt dat voor haar studenten de start vormde voor de ontwikkeling van leesbevorderingsprojecten. Op deze namiddag stellen enkele studenten twee projecten voor aan leerkrachten en geïnteresseerden. In de Bib > woensdag 25 oktober om 14 uur Deelname: gratis Info en inschrijven: archipel@sint-niklaas.be
curator Kristien De Wolf Verwaarloosde olijfgaarden, Ford Mustangs van voor 1986, Johny Cash en Steve McQueen, verse kruiden en Orval, God en Zarathustra, Vivien Leigh, spreeuwenwolken en bittere sla, Bach en hiphop, Gerard Reve en Andy Warhol,… Auteur Kristien De Wolf houdt van vele dingen. Net als een glas, zo ook liever het leven: vol. En zo ook haar debuut, Rotgeluk, een verhalenbundel over zoekende mensen die, met veel ironie en mededogen, een onderkomen krijgen in een glasheldere taal. Ook in haar roman Ava Miller en ik wordt gezocht naar en hoog ingezet op vriendschap en weerbaarheid. De Wolf oogst lof voor haar stijl en psychologische karaktertekeningen. Een zoektocht naar identiteit, naar een eigen verhaal, vormt de uitdaging van haar meest recente roman Regensoldaten. In 2024 verschijnt haar nieuwe boek Mooie Jo. Wie wat vindt, heeft slecht gezocht. Maar Kristien De Wolf is een ontdekking, als auteur en als curator!
zaterdag 28 oktober 12 uur / Nelle De Maeyer – improvisatietheater
18 uur / Sofie Verraest – ’t Land is ’t land niet: Café The Bolero
Letters worden woorden, woorden worden zinnen, zinnen worden verhalen. Theatermaker, yogaleraar en begeleider van sociaal-artistieke projecten Nelle De Maeyer zocht en vond mensen met een migratieachtergrond voor een unieke ode aan het leven. Woord, zang, theater: verwacht je aan een explosie van podiumlust!
Café The Bolero is een curieus dorpscafé. Zwarte sneeuw dwarrelt er genadeloos rond, levenslust wordt er lustig aan de lippen gezet: door de cafébaas, door de veearts en de melkboer, door Grote Joe, door Kim die de stad verruilt voor het dorp. Ondertussen koeren honderden duiven en sluipt er een vos rond. Een monoloog tussen hoop en wanhoop, het verhaal van kleine levens en grote verlangens.
13 uur / Gaea Schoeters – een licht hart in donkere tijden Auteur, journalist, librettist, scenarist, en dat allemaal met evenveel kwaliteit als branie. Wat ze ook onderneemt, Gaea Schoeters beklijft. Wat, hoe, waarom, ze meandert door haar leven en haar schrijverschap, tegen de achtergrond van de wereld van vandaag. Soms een waterval, dan een donkere rivier of een open zee: maak kennis met het universum van Gaea Schoeters. Een Q&A, verpakt als woordenstroom! 14 uur / Kristien De Wolf in gesprek met Yves Petry Yves Petry is een unieke stem in de hedendaagse literatuur. Groot stilist met een filosofische en aparte kijk op hedendaagse thema’s. Schepper van een universum vol dwarsdenkers, met de intellectuele moed om ons denken op losse schroeven te zetten en een transpersoonlijke en spirituele laag aan te raken. Een gesprek over fifty ways om naar het leven en de wereld te kijken.
20.30 uur / Slam-jam met Benjamin Glorieux, Loeke Vanhoutteghem,
Arvid Viaene en Bart Vereecke Zeg maar ja tegen het leven! Of hij nu de cellosuites van Bach speelt, het podium deelt met klassieke muzikanten, Roland of Zwangere Guy, acteurs of dansers, cellist Benjamin Glorieux is een onnavolgbaar fenomeen. Samen met woordkunstenaars en slammers Loeke Vanhoutteghem, Arvid Viaene en Bart Vereecke tekent hij voor een slam-jam zonder weerga.
zondag 29 oktober
15.30 uur / Myrddin en Imre De Cauter - Zwaluwe
10.30 uur / Joke van Leeuwen en Lieselot De Wilde
Vader en dochter, twee telgen uit dé Vlaamse muzikantenfamilie bij uitstek, De Cauter. Zwaluwe is hun eerste gezamenlijke cd, opgenomen in een kapel in de Drôme. Een ontmoeting tussen flamenco en klassiek, tussen scherp en breekbaar, tussen een meesterlijk flamenco-gitarist en een even getalenteerde celliste. Een onmisbaar concert dat je aan de rand van de duende brengt.
Speels, sprankelend, vol trefzekere observaties in een unieke woorden- en beeldtaal, het lange en stuwende epische gedicht Levenslust is vintage Joke van Leeuwen. Aan haar zijde de al even creatieve Lieselot De Wilde, sopraanzangeres en performer. Met stem en draaiorgel verkent ze chanson en klassiek, jazz en het oude muziekrepertoire van over de hele wereld. Een dichter en een zangeres, samen easy like Sunday morning.
16.30 uur / Rika Ponnet in gesprek met Joke J. Hermsen Hoe je naar een thuis kunt verlangen en er tegelijkertijd op uit wil trekken. Waar zijn we thuis in de wereld? Bij de ander of in de taal, bij onszelf of in de verbeelding van het denken? Relatiedeskundige Rika Ponnet ontvangt, Onder een andere hemel, Joke J. Hermsen, één van de meest briljante en veelzijdige filosofen van de Lage Landen. Een gesprek over heimwee en Fernweh, over Wanderlust en het verlangen naar een thuis.
Tijdens het festival kan je genieten van een koffiesalon uitgebaat door De Foyer. Boekhandel ‘t Oneindige Verhaal voorziet een boekenstand.
tickets en reservaties
curator Kristien De Wolf
literair festival Sint-Niklaas
Archipel info Dagticket: 12 euro / 11 euro (+65) / 8 euro (-26, vriendenpas) / 2,4 euro (kansentarief) Weekendticket: 18 euro / 17 euro (+65) / 13 euro (-26, vriendenpas) Reservaties Via ccsint-niklaas.be of aan de balie van de schouwburg. Tijdens het festival kan u tickets verkrijgen aan de festivalkassa in de Paterskerk.
praktisch
parking Schouwburgplein en parking Zwijgershoek. Het treinstation is op wandelafstand van de Paterskerk. De Paterskerk is toegankelijk voor mindervaliden en rolstoelgebruikers.
R IN
ccsint-niklaas.be sint-niklaas.bibliotheek.be facebook.com/archipelfestival
G
P T S TA
IO N
P
RAA T
G
PL
EZ
AN
TS
TR
TRU
TR AAT
P
STAT ION SS
HOF
STR
A AT
WEE
LST
R IN
AA T
P ANK
P
ERS
TRA
AT
GROTE MARKT
(*) Maar zwarte sneeuw is er in overvloed
Festivallocatie: De Paterskerk, Truweelstraat 138 P Parkeermogelijkheden: parking Siniscoop, parking Stationsplein, parking Grote Markt,
(*)
programma
grafisch ontwerp: Tim Polfliet v.u. Filip Baeyens, Grote Markt 1 Sint-Niklaas
28 en 29 oktober 2023 in de Paterskerk
12 uur / Literair bloggen met Dirk Van Boxem, Joke Vander Laenen
16.30 uur / Christophe Vekeman in gesprek met Jef Rademakers:
en Jo Komkommer
Reve is leven!
Dirk Van Boxem, onbevangen lezer, frutselaar, auteur van Morgenster, tijdknipper. Joke Vander Laenen, Ongeschikt voor de liefde, geschikt voor zon en schaduw. Jo Komkommer, Mont Ventoux-beklimmer, auteur van Dinsdagen in november en De opkomst & ondergang van de Citroën Berlingo. Drie volleerde bloggers buigen zich welwillend over levenslust en slaan het middaguur op een spreekwoordelijk Hammerklavier. Meteen ook de presentatie van Kant & Wal, de eerste publicatie van dé literaire schrijversblog Aanlegplaats.
Gerard Reve, leraar en belijder, markies en volksschrijver, relschopper en aardige jongen, behoort tot de grootste Nederlandse auteurs van de twintigste eeuw. Stilistisch meesterschap en een indringende thematiek maken, ook vandaag nog, zijn oeuvre uniek. Vrijheid! Ziekte! Ouderdom! Een gesprek over Reves lusten en lasten: met Zeer Fijne Boy Jef Rademakers en Reve-kenner bij uitstek, Christophe Vekeman, nemen we alvast een serieuze slok op de viering van honderd jaar Reve.
13 uur / Twiggy Bossuyt – voordracht uit het werk van Caro Van Thuyne De onmacht van woorden, de veerkracht van ons lichaam, de heilzaamheid van de natuur en zintuiglijkheid: Caro Van Thuyne exploreert in haar werk op hoogst originele en sensitieve wijze wat verdriet doet, hoe de rauwheid van het bestaan ons raakt, op welke manieren we het leven omhelzen. Schrijfster en actrice Twiggy Bossuyt geeft op eigengereide wijze een stem aan de veelzijdigheid van een hedendaags auteur met een oude ziel. 14 uur / Dirk Leyman in gesprek met Geerten Meijsing Veelgeprezen en gelauwerd stilist Geerten Meijsing verruilde op jonge leeftijd Nederland voor het land waar de citroenen bloeien, eerst in de heuvels rond Lucca, later in Syracuse, Sicilië. Een intens leven en een oeuvre dat baadt in licht, geuren en kleuren, een leven en oeuvre die getuigen van stijl en smaak, van hooggestemde idealen, van savoir-vivre en wellevenskunst. Papieren man en literair recensent Dirk Leyman gaat met de auteur in gesprek. 15.30 uur / Michiel Hendryckx over Cyriel Buysse en het verlangen naar Frankrijk In de voetsporen van Stevenson, Simenon of Buysse, zij het met een ezel, een motor, boot of automobiel, fotograaf Michiel Hendryckx is, op het ritme van zijn eigen Wanderlust, altijd ergens. Geprezen als fotograaf, auteur en maker van televisieprogramma’s, als chroniqueur van een leven onderweg, als gids bij een traag en aandachtig leven: Michiel Hendryckx is de uitgelezen leidsman voor een Vroolijke Tocht met Cyriel Buysse.
18 uur / Fikry El Azzouzi en Tom Kestens Een beheerste pen, bijtende humor en satire, fantasie, harde verhalen. Romanschrijver, columnist en theatermaker Fikry El Azzouzi zet zonder schroom zijn eigen leefwereld, de magische en realistische, de Vlaamse en de Marokkaanse, bikkelhard en kwetsbaar in het literaire landschap. Dé drarrie van de Vlaamse letteren, op tempo gebracht door Tom Lalalover Kestens, zorgt voor een prangende finale van het festival!
tentoonstelling in de Bib 5 t/m 29 oktober / Gelukkig moet het ergste nog komen - Kristien De Wolf Kristien De Wolf groeide, letterlijk, op onder de Sint-Niklase Onze-Lieve-Vrouwekerk. Kinder- en jeugdjaren van dagboeken en opstellen, toneelstukken en zangtalent, leeshonger en een langzaam rijpende schrijflust tijdens lange zomers. Gelukkig moet het ergste nog komen toont het wordingsproces van een schrijfster: van twijfel tot ambitie, van kladversies tot boek, van zwart-wit tot polychroom foto’s, van Reve tot de bijbel, van Wase velden tot Spaanse hoogvlaktes. Feestelijke opening op donderdag 5 oktober om 20 uur Inschrijven: bibpubliekswerking@sint-niklaas.be
RUBRIEKSNAAM
Literair festival neemt twee dagen lang Paterskerk in
Vol levenslust naar Archipel Ze is schrijver, loopbaancoach en olijfboer, maar straks tijdens het laatste weekend van oktober vooral curator van het onvolprezen literaire festival Archipel in Sint-Niklaas. Kristien De Wolf neemt die opdracht vol levenslust aan, maar schuwt de dualiteit niet. Het resultaat is een wonderlijk mooi en veelzijdig literair programma, een weekend lang in de Paterskerk, een draaiboek voor twee dagen woordelijke begeerte en letterkundige genegenheid.
Op 28 en 29 oktober neemt het literaire festival Archipel de Paterskerk in. Stel je vooral géén stoffige tweedaagse met lang uitgesponnen voorleessessies voor. Het wordt een beetje rock ‘n roll, met literatuur in functie van hedendaagse beleving, met veel ruimte voor inspiratie. Want wat te denken van de wellevenskunst volgens Geerten Meijsing, wanderlust met Cyriel Buysse en Michiel Hendryckx, schrijflust in de
20
handen van literaire bloggers, de branie van Gaea Schoeters, lust en leed van Gerard Reve en Jef Rademakers, de dartelheid van Joke Van Leeuwen, Lieselot De Wilde op draaiorgel, de flamenco van Myrddin en Imre De Cauter tot de onvoorspelbaarheid van cellist Benjamin Glorieux. ‘Een festival als een levenselixir’, kortom.
“Literatuur is niet dood, het is volop in transformatie, in beweging. Daar staan we voor open.” Curator is deze keer Kristien De Wolf, die al twee romans en een kortverhalenbundel uitbracht: ‘Regensoldaten’, ‘Ava Miller’ en ‘Rotgeluk’. Haar volgende boek is op komst. Kristien groeide op het Onze-Lieve-Vrouwplein in Sint-Niklaas op en woont nu in Zele. Met haar tomeloze dadendrang en ongebreideld enthousiasme is zij de perfecte match met Archipel. “Kristien was twee jaar geleden als auteur aanwezig op Archipel, toen Christophe Vekeman curator was. Ze kwam
echter niet zomaar even een uurtje haar ding doen. Ze bleef twee dagen lang. Ze was meteen ook de meest enthousiaste bezoeker!”, lacht Patrick Van Belleghem van de Bib van SintNiklaas. “Haar grote goesting inspireerde ons om haar nu als curator te engageren. Kristien is auteur, kent het literaire veld, heeft waardevolle connecties, kan haar enthousiasme overbrengen én heeft een heel mooie band met het Waasland.”
Zwarte sneeuw en levenslust Een literair festival vorm en inhoud geven, daar heeft Kristien De Wolf vooral véél zin in. “Het is een avontuur, een creatieve opportuniteit zonder limieten. Ik ben aan de slag gegaan met de gedichten van Paul Snoek als inspiratiebron. Ik werd getroffen door de zin ‘Maar zwarte sneeuw is er in overvloed’, uit het gedicht ‘Wat je nog niet wist’. Levenslust zit altijd in mij, maar het leven toont zich onvermijdelijk ook in donkere tinten. ‘Maar zwarte sneeuw is er in overvloed’ is daarom de slagzin, levenslust is het centrale thema. Het biedt een opening om ook meer nieuwe literaire vormen een podium te gunnen, zoals slam poetry of bloggen.”
RUBRIEKSNAAM
“Op zoek naar het goddelijke”
Kot te klein
Want verjonging en vernieuwing is een streefdoel. “We willen een zo gevarieerd mogelijk publiek bereiken. Jongeren lezen minder poëzie, maar kíjken nu meer naar poëzie. Het is heel verrijkend om ook dat te brengen. Want literatuur is niet dood, het is volop in transformatie, in beweging. Daar staan we voor open”, aldus Kristien De Wolf, die vooral en heel graag vele vragen stelt. “Hoe leeft en overleeft de mens in de wereld? Dat is de centrale vraag die ik altijd opnieuw stel. Ik zoek naar levenslust en zwarte sneeuw en naar hoe het allemaal zit, naar het goddelijke in deze wereld. En dat doe ik ook heel graag tijdens Archipel, samen met zoveel mogelijk mensen.”
Het literaire festival bestaat al meer dan twintig jaar. Het kreeg de naam ‘Archipel’, naar de debuutbundel van Paul Snoek. Auteur Christophe Vekeman merkte twee jaar geleden terecht op: ‘Dit is zó bijzonder. Als Archipel in Antwerpen of Gent zou plaatsvinden, was het kot te klein’. Hebben we in Sint-Niklaas een te grote literaire bescheidenheid? “We vangen minder wind dan vergelijkbare literaire festivals in grootsteden, maar op vlak van kwaliteit en aanbod hoeven we niet bescheiden te zijn. Integendeel, we hebben kwaliteit in alle richtingen en in heel wat genres, van interview, theatermonoloog en slam poetry tot bloggers en muziek. Er is ook ruimte voor participatie en
interactie. En alles vindt plaats in de Paterskerk, wat ook symbolisch belangrijk is, in een historisch gebouw dat een nieuwe vorm heeft aangenomen om de toekomst te omarmen. Zo is dit festival ook, als verbinding tussen een stukje traditie en vernieuwing. Het ís gewoonweg fantastisch, dus we verwachten dat het kot deze keer effectief te klein zal zijn!”
Archipel, 28 en 29 oktober, Paterskerk, Sint-Niklaas Programma & tickets: www.ccsint-niklaas.be www.sint-niklaas.bibliotheek.be
21
Curator Kristien De Wolf
Presentator Paul Schrijvers
Boekenstand ‘t Oneindig Verhaal
Kristien De Wolf in gesprek met Yves Petry
Myrddin en Imre De Cauter
Rika Ponnet & Joke J. He
ermsen
Sofie Verraest
Slam Jam met Benjamin Glorieux (cello), Loeke Vanhoutteghem, Arvid Viaene en Bart Vereecke
Joke van Leeuwen met Lieselot De Wilde op draaiorgel
Literair bloggen met Dirk Van Boxem, Joke Vander Laenen en Jo Komkommer
Michiel Hendryckx
Twiggy Bossuyt leest werk voor van Caro Van Thuyne
Dirk Leyman in gesprek met Geerten Meijsing
Christophe Vekeman in gesprek met Jef Rademakers
Fikry El Azzouzi met muziek van Tom Kestens