Check in แม่เมาะ#2

Page 1


Check In แม่เมาะ

1


4

Check In แม่เมาะ


คำานำา

“ยิ่งเดินทางมากขึ้น สิ่งที่เรารู้ก็ ยิ่งเพิ่มขึ้น โลกที่เราเห็นก็จะกว้างขึ้นเช่นกัน..” Check in แม่เมาะ เล่มแรกถูกจัดทำาขึ้นในปี 2557 ในครั้งนั้น เราได้นำาเรื่องราวของความตื่นตาตื่นใจที่ทีมผู้จัดทำา วารสารรายเดือน “สวัสดีแม่เมาะ” ได้พบปะผู้คนและพบเห็นเรื่องราวดีๆ ใน อ.แม่เมาะ และอยากนำามาเล่าสู่กันฟังกับผู้อ่าน ให้มาสัมผัส อ.แม่เมาะ ในแบบที่เราเห็นกัน เช่นเดียวกับ Check in แม่เมาะ² เล่มนี้ ที่เวลากว่า 3 ปีที่ผ่านมา เราได้เดินทาง พบปะ และเรียนรู้ชุมชน อ.แม่เมาะ มากและลึกยิ่งขึ้น ทำาให้หนังสือเล่มนี้ไม่ได้มีแค่ที่กิน ที่เที่ยวที่เพิ่มมากขึ้นเท่านั้น แต่ยังมีเรื่องราว ของอาชีพและผลิตภัณฑ์ดีๆ จากกลุ่มวิสาหกิจชุมชนในพื้นที่ ให้ท่านได้เลือกช็อปสินค้าจากท้องถิ่นโดยคนในท้องถิ่นกันได้เต็มที่ อ๊ะ อย่าอ่านเพียงอย่างเดียวล่ะ อ่านแล้วก็เตรียมตัวให้พร้อม แล้วมาสัมผัสกับแหล่งท่องเที่ยว วิถีชุมชน ทักทายกับ คนที่นี่ แล้วคุณจะรู้ว่า อ.แม่เมาะ มีอะไรดีๆ มากกว่าที่คิด เก็บของ...แล้วออกเดินทางกันเลย

Check In แม่เมาะ

5


สารบัญ

50 ร้านข้าวซอยสาละวิน

6

เล่าเรื่อง อ.แม่เมาะ

52 ร้านก๋วยเตี๋ยวปาลา

12

กฟผ.แม่เมาะ 4 ยุค

20

อำาเภอ แม่เมาะ

56 ซาลาเปาตี๋แว่น

22

ตำาบล แม่เมาะ

24

พิพิธภัณฑ์ถ่านหินลิกไนต์

60 นำ้าพริกกรอบเมาะหลวง

26

สวนพฤกษชาติและลานสไลเดอร์

28

สวนเฉลิมพระเกียรติเหมืองแม่เมาะ

30

พระพุทธรูปโบราณ 3 องค์

66

32

สำานักสงฆ์ถ้ำาเทพสถิตย์

ตำาบล บ้านดง

68

34

แห่ช้างผ้า

ถ้ำาวิมานเทวา (ปล่องลม)

70

36

ภูเขาไฟจำาป่าแดด

ภาพเขียนสีดอยผาก้าน บ้านท่าสี

72

38

วัดรัตนคูหา (ถ้ำาผากล้วย)

ผลิตภัณฑ์จากป่าชุมชน

40

วัดทุ่งกล้วย โพธาราม

74

กาแฟแม่ส้าน

76

42

แผ่นดินหวิด

ก๋วยเตี๋ยวบ้านหัวฝาย

78

44

ลาบมัณฑนา

สถานีท่องเที่ยวบ้านท่าสี

80

46

ลาบพรรคกระยาจก

ตลาดสมุนไพร ประตูผา

82

48

ร้านแกงแค

ผ้าพื้นเมืองสวนป่าแม่เมาะ

84

มะขามยักษ์และกลุ่มจักสาน บ้านหัวฝาย

Check In แม่เมาะ

54 เนินไส้กรอก 58 รวมร้านกาแฟสดยอดฮิต 62 รวมสินค้าบ้านใหม่นาแขม 64 กลุ่มตัดเย็บเวียงสรรค์


86 ตำาบล นาสัก 88 วัดถ้ำาอินทร์เนรมิต

122 ตำาบล จางเหนือ 124 พระพุทธบาทกอรวก

90 ทะเลสาบนาสัก

126 ดอยสะโตง 92 ศูนย์จัดการต้นนำ้าแม่จาง 128 พระธาตุดอยจู้ 130 บั้งไฟวังตม 94 ของดีสบจาง 132 ก๋วยเตี๋ยวริมทาง 96 ข้าวลืมผัว ลืมเมีย 98 ขนมบ้านนาสัก

100 ตำาบล สบป้าด 102 ผาหอบ

134 กระเป๋านาสันติราษฎร์ 136 ปุ๋ยฮิวมัสบ้านหาด 138 ตุงล้านนา กอรวก 140 ภาพบะเก่าชาวแม่เมาะ 143 Post Card

104 วัดสบปาด 106 วัดฉลองราชศรัทธาราม 108 ศูนย์เรียนรู้ฯ ครูเรณู 110 ศูนย์เรียนรู้ฯ ลุงอ้วน 112 บ้านไร่วิลาวัลย์ 114 ก๋วยเตี๋ยวหมูแดงสบเติ๋น 116 ก๋วยเตี๋ยวปาแต้ม 118 อารมณ์ดิน 120 เมล่อน สบปาด Check In แม่เมาะ

7


6

Check In แม่เมาะ


เล่าเรื่องเมืองแม่เมาะ เมืองเมาะ หรือ อ.แม่เมาะ เป็นอำาเภอหนึ่งในจังหวัด ลำาปาง เชื่อกันว่าคนแม่เมาะสืบเชื้อสายมาจากชาวไทยใหญ่ หรื อ พวกเงี้ ย วตระกู ล พม่ า อพยพลงมาจากทางทิ ศ เหนื อ (จ.เชียงราย) สมัยที่สยามทำาศึกกับพม่า และรวมตัวกันตั้งรกราก อยู่ตามลำานำ้าแห่งหนึ่งในจังหวัดลำาปาง ซึ่งต่อมาเรียกว่า ลำานำ้า แม่เมาะ มาจากคำาว่า เหมาะ ในภาษาพื้นบ้านล้านนา หมายถึง อุดมสมบูรณ์ เหมาะแก่การตั้งถิ่นฐานที่อยู่อาศัย เนื่องจากลำานำ้า แห่งนี้ได้หล่อเลี้ยงชีวิตผู้คนจนถึงปัจจุบัน หรืออีกความเชื่อหนึ่ง เล่าขานกันว่า ชนกลุ่มนั้นได้พากันหลบหนีศึกสงครามระหว่าง ชาวพม่ า และชาวไทยในช่ ว งการแย่ ง ดิ น แดนสมั ย นั้ น มาอยู่ บริเวณลำานำ้าแห่งนี้ จึงเรียกว่า เหมาะ ซึ่งเป็นความหมายว่า เหมาะแก่การหลบภัยสงครามมาหาความสงบและปลอดภัย ในภาษากลาง หมายถึง หมอบ หรือหลบ ซึ่งต่อมาชาวบ้านได้เรียก ชื่อเพี้ยนไปจากเดิมเป็น ลำานำ้าแม่เมาะ จนกลายเป็น อ.แม่เมาะ ในปัจจุบัน อ.แม่เมาะ ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของจังหวัดลำาปาง ห่างจากตัวเมืองประมาณ 30 กิโลเมตร มีเนื้อที่ทั้งหมด 860.44 ตารางกิ โ ลเมตร ประมาณ 537,775 ไร่ 70% ของพื้นที่ใน อำาเภอเป็นภูเขา และป่าไม้ มีลักษณะเป็นแอ่งกระทะตามพื้นที่ ของจังหวัด และอีก 30% เป็นพื้นที่ราบ จึงทำาให้สภาพอากาศ ในช่ ว งฤดู ห นาว มี ห มอกหนา และ หนาวจั ด มี อ าณาเขต

ด้านทิศ เหนือ ติดต่อกับ อ.แจ้ห ่ม และ อ.งาว จ.ลำ า ปาง ทิศตะวันออก ติดต่อกับ อ.สอง และ อ.ลอง จ.แพร่ ทิศใต้ ติดต่อกับ อ.แม่ทะ จ.ลำาปาง และ อ.ลอง จ.แพร่ และทิศตะวันตก ติดต่อกับ อ.เมืองลำาปาง เวลาหลายร้อยปีผ่านไปจากบริเวณลำานำ้าแม่ เ มาะก็ เริ่มขยายออกเป็นหมู่บ้านต่างๆ เริ่มมีการพัฒนาเกิดขึ้นในพื้นที่ จากยุคการทำาไม้ของบริษัทบอมเบย์ เบอร์มา สู่ยุคของการเริ่ม ทำาเหมืองลิกไนต์ จนเกิดการพัฒนาเส้นทางรถไฟเข้ามาสู่ในพื้นที่ มีการก่อสร้างโรงจักรไฟฟ้าขนาดเล็ก และโรงปุ๋ย ต่อเนื่องจนถึง การสร้างโรงจักรแม่เมาะหรือที่รู้จักกันในนามโรงไฟฟ้าแม่เมาะ ของการไฟฟ้ า ฝ่ า ยผลิ ต แห่ ง ประเทศไทย (กฟผ.) แม่ เ มาะ ในปัจจุบัน จำานวนคนในหมู่บ้านเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จนทำาให้สามารถ ยกฐานะเป็นอำาเภอ ทีป่ ระกอบด้วย 5 ตำาบล และ 44 หมูบ่ า้ น อัน ได้แก่ ตำาบลบ้านดง ตำาบลนาสัก ตำาบลจางเหนือ ตำาบลแม่เมาะ และตำาบลสบป้าด มีประชากรประมาณ 50,000 คน ประกอบด้วย ชนพื้นเมือง (คนเมือง) นอกจากนั้นยังมีคนพื้นเมืองผสมพม่า คนพื้นเมืองผสมเงี้ยว (ไทใหญ่) และคนต่างถิ่นทั้งจากภาคเหนือ ภาคกลาง ภาคอีสาน ที่เข้ามาประกอบอาชีพและตั้งรกรากอยู่ อาศัยผสมกลมกลืน มีภาษาท้องถิ่นคือคำาเมืองล้านนา สำาหรับ ชนเผ่าพื้นเมือง (ชาวเขา) ใช้ภาษากะเหรี่ยง ภาษาอีก้อ และ ภาษาเย้า ในการสื่อสาร Check In แม่เมาะ

7


การพัฒนาอำาเภอแม่เมาะในปัจจุบันนั้น นอกจากการ ขับเคลื่อน การพัฒนาผ่านหน่วยงานภาครัฐที่มีหน้าที่รับผิดชอบ โดยตรงอย่างอำาเภอแม่เมาะ และองค์การบริหารส่วนท้องถิ่นแล้ว จากการมีโรงไฟฟ้าแม่เมาะและเหมืองแม่เมาะดำาเนินการอยู่ ในพื้นที่ ทำาให้ที่ อ.แม่เมาะ มีโอกาสทางด้านการพัฒนาสูงกว่า พื้นที่อื่นๆ โดยมีเงินงบประมาณที่ กฟผ.แม่เมาะ คืนสู่ชุมชนโดยรอบ ผ่านทางค่าภาษีท้องถิ่น ค่าภาคหลวงแร่ กองทุนพัฒนาไฟฟ้า โรงไฟฟ้าแม่เมาะ ซึ่งมีงบประมาณที่ได้จากการผลิตไฟฟ้าของ โรงไฟฟ้าแม่เมาะ (ประมาณปีละ 360 ล้านบาท) รวมถึงงบประมาณ ที่ กฟผ.แม่เมาะ ใช้ในการดำาเนินโครงการด้านความรับผิดชอบ ต่อสังคม และสนับสนุนสมาคมพัฒนาแม่เมาะ ให้ขับเคลื่อนการ พัฒนาคุณภาพชีวิตและการศึกษาของเยาวชนในพื้นที่ จนทำาให้ อ.แม่เมาะ มีการพัฒนาและเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ตลอดจน เกิดการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวและภาคธุรกิจที่เกี่ยวข้องเพิ่มขึ้น อย่างต่อเนื่อง จากการขับเคลื่อนร่วมกันของทุกๆ ฝ่ายอย่างต่อเนื่อง ทำ า ให้ วั น นี ้ อ.แม่เ มาะ เริ่มมีช ื่อเสียงและภาพลักษณ์ที่ดีด้าน การท่องเที่ยว โดยมีสถานที่ท่องเที่ยวต่างๆ มากมาย ไม่ว่าจะเป็น เหมืองถ่านหินลิกไนต์แม่เมาะ ทุ่งดอกบัวตอง ภูเขาไฟจำาป่าแดด และสถานที ่ ท่องเที่ยวเชิง วัฒ นธรรมและเชิง นิเวศน์ ที่รอการ มาพิสูจน์และสัมผัสจริง อัดแน่นพร้อมนำาเสนอกับผู้อ่านแล้วใน Check In แม่เมาะ ฉบับนี้

8

Check In แม่เมาะ


Check In แม่เมาะ

9


กาลครั้งหนึ่ง ณ ดินแดนที่ไม่หลับใหลตามกาลเวลา ใต้ผืนพิภพแห่ง

นี้ยังมีถ่านหินลิกไนต์ ทรัพยากรอันมีค่า และความมุ่งมั่นในการผลิตไฟฟา พัฒนาอย่างต่อเนื่อง เพื่อสร้างความสุขแก่ชาวไทยอย่างไม่มีที่สิ้นสุด ที่แห่งนี้...การไฟฟาฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) แม่เมาะ

12

Check In แม่เมาะ


Check In แม่เมาะ

11


1

ยุคบุกเบิกเหมืองและโรงไฟฟ้าแมเ่ มาะ 2464 พลเอกพระเจ้ า บรมวงศ์ เ ธอ กรมพระกำาแพงเพชรอัครโยธินว่าจ้าง ผู้เชี่ยวชาญชาวอเมริกันลงพื้นที่สำารวจ หาเชือ้ เพลิงเพือ่ นำามาใช้แทนฟืนสำาหรับ หัวรถจักรไอนำ้ารถไฟ จึงได้ค้นพบว่าใน ประเทศไทยมีถา่ นหินลิกไนต์ ณ บริเวณ อ.แม่เมาะ จ.ลำาปาง และ อ.คลองขนาน จ.กระบี่

2470 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประธิ ป ก พระปกเกล้ า เจ้ า อยู ่ หั ว รัชกาลที่ 7 ทรงมีพระบรมราชโองการให้ สงวนแหล่งถ่านหินที่มีอยู่ในประเทศไว้ เพือ่ ให้ทางราชการเท่านัน้ เป็นผูด้ าำ เนินการ และห้ามมิให้ประทานบัตรการทำาเหมือง แก่เอกชนอื่นใด

12

Check In แม่เมาะ


2497 เริม่ เปิดหน้าดินเพือ่ ขุดถ่านหิน ลิกไนต์จากเหมืองแม่เมาะออกจำาหน่าย ควบคู ่ กั บ ดำ า เนิ น การเจาะสำ า รวจหา ปริมาณถ่านหินลิกไนต์ จากการสำารวจ ในขณะนั้ น พบว่ า ที่ แ ม่ เ มาะแห่ ง นี้ มี ถ่ า นหิ น ลิ ก ไนต์ ฝ ั ง ตั ว อยู ่ ทั่ ว พื้ น ที่ ประมาณ 120 ล้านตัน สามารถขุดขึน้ มา ใช้งานได้ 43.6 ล้านตัน

2511 รัฐบาลได้ตราพระราชบัญญัติ จัดตัง้ การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) ขึ้ น โดยรวมกิ จ การของ การลิกไนต์ การไฟฟ้ายันฮี และการไฟฟ้า ตะวันออกเฉียงเหนือ มาเป็นหน่วยงาน เดียวกัน เมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม 2512

2515 คณะรัฐมนตรีได้อนุมตั โิ ครงการ ก่ อ สร้ า งโรงไฟฟ้ า ลิ ก ไนต์ แ ม่ เ มาะ พร้อมกับงานขยายเหมืองแม่เมาะ เพื่อ เพิ่มกำาลังการผลิตรองรับความต้องการ ของผู้ใช้ไฟฟ้าทั่วภาคเหนือ ภาคกลาง ตอนบน และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ บางพืน้ ที่

2518 เริ่มก่อสร้างโรงไฟฟ้าเครื่องที่ 1-3 ต่ อ ด้ ว ยการก่ อ สร้ า งโรงไฟฟ้ า เครื่ อ งที่ 4-7 รวมจำ า นวน 7 หน่ ว ย รวมกำ า ลั ง การผลิ ต ติ ด ตั้ ง รวม 825 เมกะวัตต์

2528 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูห่ วั เสด็จพระราชดำาเนินพร้อมด้วยสมเด็จ พระเทพรั ต นราชสุ ด าฯ สยามบรม ราช-กุมารี และสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณ์วลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี ทรงประกอบรัฐพิธีเปิดโรงไฟฟ้า แม่เมาะอย่างเป็นทางการ เมื่อวันที่ 7 กุมภาพันธ์ 2528 ด้วยทรงเล็งเห็นถึง ความสำาคัญด้านพลังงานไฟฟ้าที่มีต่อ ปวงชนชาวไทย

2529 ดำ า เนิ น การก่ อ สร้ า งโรงไฟฟ้ า เครื่องที่ 8 – 13 อย่างต่อเนื่อง แล้วเสร็จ เมื่อปี 2538 ทำาให้โรงไฟฟ้าแม่เมาะ มีกำาลัง การผลิตติดตั้งทั้งหมด 2,625 เมกะวัตต์ จากโรงไฟฟ้าทั้งหมด 13 หน่วย

Check In แม่เมาะ

13


2

ภารกิจการผลิตไฟฟ้า เพื่อความสุขของคนไทย

ปัจจุบัน กฟผ.แม่เมาะ ยังคงปฏิบัติภารกิจในการผลิตไฟฟ้าจากโรงไฟฟ้า 10 หน่วย มีกำาลังการผลิตติดตั้ง 2,400 เมกะวัตต์ โดยใช้ถ่านหินลิกไนต์ในบ่อเหมืองแม่เมาะเป็นเชื้อเพลิง ซึ่งมีต้นทุนราคาเชื้อเพลิงตำ่าที่สุด นับเป็นโรงไฟฟ้าหลักของ กฟผ. สร้างความมั่นคงด้านพลังงานแก่ประเทศ พร้อมกับปฏิบัติภารกิจด้านความรับผิดชอบต่อสังคม โดยการนำาเทคโนโลยีเครื่องกำาจัด ก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (FGD) และมลสารอื่นๆ ติดตั้งในโรงไฟฟ้าแม่เมาะ ครบทุกหน่วย ควบคู่กับการตรวจติดตามคุณภาพ อากาศจากกระทรวงสาธารณสุข และกรมควบคุมมลพิษ ได้เข้ามากำากับดูแลด้านสิง่ แวดล้อมอย่างใกล้ชดิ มีการติดตัง้ สถานีตรวจวัด คุณภาพอากาศ 11 สถานี จากบริเวณพื้นที่ปฏิบัติงาน และชุมชนโดยรอบ นอกจากนี้ยังได้นำาระบบมาตรฐานสากลมาพัฒนาการดำาเนินงานให้มีประสิทธิภาพ โดยได้รับการรับรอง ระบบบริหาร คุณภาพ ISO 9001 ระบบการจัดการสิ่งแวดล้อม ISO 14001 ระบบการจัดการอาชีวอนามัยและความปลอดภัย มอก.18001 นอกจากนั้นยังได้นำามาตรฐานแนวทางความรับผิดชอบต่อสังคม ISO 26000 มาดำาเนินงาน จนทำาให้ได้รับรางวัลการันตีด้าน ความรับผิดชอบต่อสังคมอย่างต่อเนือ่ งมากมาย ไม่วา่ จะเป็น CSR-DIW CSR-DPIM รางวัลเหมืองแร่สเี ขียว รางวัลโรงงานอุตสาหกรรม สีเขียว รางวัล ASEAN COAL AWARDS ในเวทีระดับนานาชาติ และรางวัลแห่งความภาคภูมิใจ ด้านการบริหารสู่ความเป็นเลิศ (Thailand Quality Class : TQC) ซึ่งโรงไฟฟ้าแม่เมาะเป็นหน่วยงานด้านการผลิตไฟฟ้า หน่วยงานแรกและหน่วยงานเดียว ในประเทศไทย ที่สามารถคว้ารางวัลมาครองได้ต่อเนื่องเป็นปีที่ 2 นับตั้งแต่ปี 2556

14

Check In แม่เมาะ


Check In แม่เมาะ

15


16

Check In แม่เมาะ


3

เทคโนโลยีการผลิตไฟฟ้าแห่งอนาคต และ มาตรฐานการดำาเนินงานระดับสากล กฟผ.แม่เมาะ เลือกใช้เทคโนโลยีการผลิตไฟฟ้าจากถ่านหินทีด่ ที สี่ ดุ ในปัจจุบนั คิดเป็นมูลค่าก่อสร้างกว่า 36,811 ล้านบาท มาใช้ในทดแทนโรงไฟฟ้าเครื่องที่ 4-7 ที่ใช้งานมากว่า 30 ปี จนครบกำาหนดอายุการดำาเนินงาน จากเดิมที่ โรงไฟฟ้า 4 เครื่อง ผลิตไฟฟ้าได้ 600 เมกะวัตต์ ด้วยเทคโนโลยีสมัยใหม่จาก บริษัท อัลสตอม เพาเวอร์ ซึ่งเป็นบริษัท ชั้นนำาในระดับโลก ที่ใช้เครื่องกำาเนิดไอนำ้าที่มีประสิทธิภาพสูงชนิด Ultra-supercritical ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการใช้ เชื้อเพลิง และลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม อีกทั้งยังมีการติดตั้งอุปกรณ์ช่วยลดการปล่อยมลสาร เช่น เครื่องกำาจัดก๊าซ ไนโตรเจนออกไซด์ เครื่องดักจับฝุ่นแบบไฟฟ้าสถิตย์ และเครื่องกำาจัดก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ซึ่งมีประสิทธิภาพดีที่สุด ทำาให้โรงไฟฟ้าทดแทนโรงเดียวมีกาำ ลังการผลิตถึง 600 เมกะวัตต์ อัตราการใช้ถา่ นหินต่อวันลดลงหลายพันตันเมือ่ เทียบกับ โรงไฟฟ้าเครือ่ งเดิม ส่งผลให้ยดื อายุการใช้ถา่ นหินจากเหมืองแม่เมาะได้นานขึน้ ทีส่ าำ คัญทีส่ ดุ คือเรือ่ งของสิง่ แวดล้อม มีระบบ ควบคุมให้คณ ุ ภาพอากาศดีและเป็นมิตรต่อสิง่ แวดล้อมมากยิง่ ขึน้ โดยเริม่ ก่อสร้างเมือ่ ปี 2558 กำาหนดแล้วเสร็จในปี 2561

Check In แม่เมาะ

17


18

Check In แม่เมาะ


4

คิดและทำาเพื่ออนาคตที่ยั่งยืน

กฟผ.แม่เมาะ ได้มุ่งมั่นพัฒนากระบวนการผลิตที่ใช้ นวั ต กรรมทั น สมั ย เพื่ อ รองรั บ ความต้ อ งการใช้ ไ ฟฟ้ า ของ ประเทศ พร้อมๆ ไปกับการดูแลวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของชุมชน รอบโรงไฟฟ้า โดยดำาเนินงานด้านความรับผิดชอบต่อสังคม ควบคู่กับการสร้างคุณค่าร่วมกันระหว่าง กฟผ.แม่เมาะ และ ชุมชน ทั้งในด้านเศรษฐกิจสังคม และสิ่งแวดล้อม มองภาพ ให้ชัดขึ้นคือการที่องค์กรใช้ศักยภาพหลักในการพัฒนาชุมชน ให้ได้รับประโยชน์ร่วมกัน โดยมีหน่วยงานด้านสื่อสารองค์การ และชุ ม ชนสั ม พั น ธ์ ที่ มี บ ทบาทในการส่ ง เสริ ม สนั บ สนุ น กิจกรรมต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับชุมชน ทั้งด้านวัฒนธรรมประเพณี การสร้างสัมพันธภาพที่ดี การสนับสนุนงานด้านสาธารณูปโภค การส่งเสริมอาชีพ และการสื่อสารจาก กฟผ. สู่ชุมชน ตลอดจน มีการกำาหนดความรับผิดชอบของกองจิตอาสา ซึง่ เป็นหน่วยงาน ต่างๆ ของ กฟผ.แม่เมาะ ดูแลและสร้างความสัมพันธ์แบบ หนึ่ ง หน่ ว ยงานหนึ่ ง หมู่ บ้ า นกั บ ชุ ม ชน 44 หมู่ บ้ า นในพื้ น ที่ 5 ตำาบล ซึ่งในปี 2559 กฟผ.แม่เมาะ ยังได้ริเริ่มโครงการใหม่ๆ เพื่อพัฒนาชุมชนตามแนวคิดการสร้างคุณค่าร่วม อาทิ - แผนเพาะต้นกล้าพลังงาน สร้างคุณค่าเยาวชน ที่ เ น้ น สร้ า งความรู้ ค วามเข้ า ใจภารกิ จ การผลิ ต ไฟฟ้ า ให้ กั บ เยาวชนในพื้นที่ อ.แม่เมาะ โดยเยาวชนที่เข้าร่วมกิจกรรม จะได้รับการคัดเลือกให้เป็น EGAT-Maemoh Ambassador หรือฑูตพลังงาน กฟผ.แม่เมาะ ทำาหน้าที่สื่อสารและสร้างความ เข้าใจด้านพลังงานร่วมกับ กฟผ.แม่เมาะ อีกด้วย

- แผนพาแอ่ ว ชุ ม ชน ชมวิ ถี ค นแม่ เ มาะ เป็ น การ พาคณะดูงานที่เข้ามาเยี่ยมชมภารกิจ กฟผ.แม่เมาะ ลงพื้นที่ ท่องเที่ยวชุมชน พร้อมเชิญชวนให้อุดหนุนสินค้า OTOP โดย ได้ รั บ ความร่ ว มมื อ จากหน่ ว ยงานท้ อ งถิ่ น ผู้ นำ า ชุ ม ชน และ สมาชิกชุมชน ในการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวให้มีความพร้อม ต้อนรับนักท่องเที่ยว - แผนคนหัวใจช่าง เป็นการนำาศักยภาพ และความถนัด งานด้ า นช่ า งของผู้ ป ฏิ บั ติ ง าน กฟผ.แม่ เ มาะ ถ่ า ยทอดเป็ น องค์ความรู้ มอบประสบการณ์ สู่เยาวชนในพื้นที่ อ.แม่เมาะ เพื่ อ ให้ นำ า ความรู้ ที่ ไ ด้ รั บ นำ า ไปสอบใบประกอบวิ ช าชี พ เป็นใบเบิกทางการทำางานในอนาคต นอกจากนี้ยังมีการปรับปรุงและพัฒนาแผนงานใหม่ ให้ ส อดคล้ อ งกั บ การดำ า เนิ น งานสร้ า งคุ ณ ค่ า ร่ ว มกั บ ชุ ม ชน และสังคม อ.แม่เมาะ อาทิ แผนการจัดการสภาพแวดล้อม โรงไฟฟ้าแม่เมาะ แผนงานปลูกป่าฟื้นฟูสภาพเหมือง แผนการ พัฒนาผู้ปฏิบัติงานจิตอาสา แผนงานประชาสัมพันธ์ เชิ ง รุ ก ทั้งภายในและภายนอกองค์กร เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพในการ ทำางานอย่างรอบด้าน การพั ฒ นาอย่ า งยั่ ง ยื น ทั้ ง ของประเทศและชุ ม ชน โดยรอบ เป็นเป้าหมายสูงสุดในการขับเคลื่อนการดำาเนินงาน ของ กฟผ.แม่เมาะ ซึง่ เราจะยังคงเดินหน้าพัฒนากระบวนการผลิต ตลอดจนคั ด สรรสิ่ ง ที่ ดี ที่ สุ ด เพื่ อ ความสุ ข ของประชาชน ชาวไทยตลอดไป... Check In แม่เมาะ

19


20

Check In แม่เมาะ


รู้จัก กันไปแล้วกับประวัติศาสตร์ความเป็นมา ของ อ.แม่เมาะ

และการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) แม่เมาะ ซึ่งอยู่ร่วมและผูกพัน กับอำาเภอแม่เมาะมาช้านานจนเปรียบเสมือนคนบ้านเดียวกัน Check in ถึงถิ่นแม่เมาะทั้งที มีอะไรให้ไปเที่ยวบ้าง?? อาจเป็นคำาถาม ที่หลายคนยังสงสัยเมื่อพูดถึงการมาท่องเที่ยวในอำาเภอนี้ ขอบอกเลยว่าที่นี่ ไม่ได้ มี แ ค่ ชื่ อ เสี ย งในการเป็ น แหล่ ง ผลิ ต ไฟฟ้ า จากถ่ า นหิ น ลิ ก ไนต์ ข นาดใหญ่ ของประเทศเพียงเท่านั้น เพราะ กฟผ.แม่เมาะ ได้ให้ความสำาคัญกับการส่งเสริม การท่องเที่ยวในพื้นที่ โดยมีแหล่งท่องเที่ยวของ กฟผ. ที่ต้องห้ามพลาด อาทิ สวน พฤกษชาติ พิพิธภัณฑ์ฯเหมืองแม่เมาะ ลานสไลเดอร์ สวนเฉลิมพระเกียรติ(ทุ่ง บัวตอง) และที่สำาคัญที่สุด ในพื้นที่ทั้ง 5 ตำาบลของ อ.แม่เมาะ ยังมีเสน่ห์ ที่รอการมาพิสูจน์ ทั้งแหล่งท่องเที่ยวที่สวยงาม อาหารการกิน ครบทุกแนว ทั้งพื้นเมือง อย่าง แกงแค ลาบ ก๋วยเตี๋ยวสารพัด ขนมนมเนย ที่อร่อยไม่แพ้ใน ตัวเมือง และที่สำาคัญคือความเป็นธรรมชาติและดั้งเดิมของสถานที่ท่องเที่ยวที่มี ความสดใหม่ และ อัธยาศัยที่ดีของเจ้าบ้านที่พร้อมต้อนรับนักท่องเที่ยวทุกคน ที่มาเยือน พลิกหน้าต่อไป เพื่อพบกับที่ กิน-เที่ยว ใน อ.แม่เมาะ จาก ต.แม่เมาะ ต.นาสัก ต.จางเหนือ ต.สบป้าด และ ต.บ้านดง ที่รอให้ท่านมาสัมผัส และพิสูจน์ ด้วยตัวเอง

Check In แม่เมาะ

21


วัดเมาะหลวง 22

Check In แม่เมาะ


ตำาบลแม่เมาะ คำาขวัญ ตำาบล แม่เมาะ

พระเจ้าเงี้ยวล้ำาค่า บูชาศาลหลักเมือง เยือนถิ่นภูเขาไฟ

ผาช้างงามตา ลือเลื่องเหมืองถ่านหิน อัศจรรย์ใจแผ่นดินหวิด

ตำาบลแม่เมาะ แบ่งเขตการปกครองออกเป็น 12 หมู่บ้าน ประกอบด้วย บ้านห้วยเป็ด, บ้านห้วยรากไม้ , บ้านหางฮุง บ้านเมาะสถานี, บ้านปงชัย, บ้านห้วยคิง, บ้านใหม่นาแขม, บ้านเมาะหลวง, บ้านเวียงสวรรค์, บ้านใหม่มงคล, บ้านนาแขมพัฒนา และบ้านเวียงหงษ์ล้านนา มีพื้นที่รวมทั้งสิ้น 117.5 ตารางกิโลเมตร ลักษณะภูมิประเทศส่วนใหญ่ ประมาณ 70% เป็นภูเขา และ 30% เป็นพื้นราบ ต.แม่เมาะ มีผู้อยู่อาศัย ที่หลากหลาย ทั้งคนทิ้งถิ่นดั้งเดิมที่สืบเชื้อสายมาจาก ชาวไทใหญ่ ชาวเงี้ยวและผู้ท ี่ย้ายมาอยู่อาศัยและทำางานในพื้นที่พร้อมๆ กับการเกิดขึ้นของ กฟผ.แม่เมาะ เป็ น ศูนย์รวมของ หน่วยงานสำาคัญต่างๆ ในพื้นที่ อาทิ ที่ว่าการอำาเภอแม่เมาะ วิทยาลัยเทคโนโลยีและการจัดการ กฟผ.แม่เมาะ โรงเรียนแม่เมาะวิทยา กองทุนพัฒนาไฟฟ้า โรงไฟฟ้าแม่เมาะ และรัฐวิสาหกิจขนาดใหญ่ ซึ่งเป็นแหล่งสร้างอาชีพและรายได้ ให้แก่คนในพื้นที่ คือ การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) แม่เมาะ นอกจากการเป็นศูนย์กลางของ อ.แม่เมาะ แล้ว ตำาบลแม่เมาะ ยังมีแหล่งท่องเที่ยวตามธรรมชาติและวัฒนธรรมที่ สำาคัญอีกหลายแห่ง อาทิ วัดเมาะหลวง วัดทุง่ กล้วยโพธาราม ประเพณีแห่ชา้ งผ้า และแหล่งเรียนรูด้ า้ นธรณีวทิ ยาทีส่ าำ คัญ อย่าง ภูเขาไฟจำาป่าแดด แผ่นดินหวิด ถำ้าเทพสถิตย์ ถำ้าผากล้วย เป็นต้น รวมถึงเป็นแหล่งรวมของร้านอาหารและสินค้าผลิตภัณฑ์ ของดีของ อ.แม่เมาะ แถมยังมีตลาดนัดคลองถม ณ ตลาดนัดบ้านใหม่นาแขม ทุกวันพฤหัสบดี และ ตลาดนัดคลองถมแม่เมาะ บริเวณข้างที่ว่าการอำาเภอแม่เมาะ ทุกเย็นวันจันทร์ อีกด้วย ทางจักรยานแม่เมาะ Check In แม่เมาะ

23


ตำบล

แม่เมาะ ชิล

24

Check In แม่เมาะ

“Mae Moh Mine Museum” มหัศจรรย์แหล่งเรียนรู้..พิพิธภัณฑ์ที่ทันสมัยที่สุดในภาคเหนือ


พิพิธภัณฑ์ศูนย์ถ่านหินลิกไนต์ศึกษา (เหมืองแม่เมาะ) เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยูห่ วั แหล่งเรียน รูเ้ รื่องพลังงาน และการทำางานของ กฟผ.แม่เมาะ พิพิธภัณฑ์ฯ แห่งนี้ เปิดให้เข้าเยี่ยมชมตั้งแต่ปี 2550 โดยในปี 2558 ได้ ทำาการปรับปรุงเพื่อเพิ่มความทันสมัย ตอบโจทย์การเรียนรู้ด้าน พลังงานของไทย ณ ตอนนี้พร้อมแล้วที่จะเปิดให้ทุกคนได้มา สัมผัสเรียนรู้อีกครั้ง เริม่ ต้นจากอาคารใหม่ทางด้านซ้าย ทีจ่ ดั แสดงนิทรรศการ เฉลิมพระเกียรติ และห้องฉายภาพยนตร์เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 ต่อมาด้วยการปรับปรุง และตกแต่งภายในอาคารพิพิธภัณฑ์เดิมใหม่ทั้งหมด โดยมีห้อง นิทรรศการ และโซนให้ความรู้ที่ผ่านการนำาเสนอผ่านเทคโนโลยี สมัยใหม่มากมาย อาทิ เรื่องราวของจักรวาล โลก และ ถ่านหิน จุดกำาเนิดของถ่านหิน ประวัตศิ าสตร์และวิวฒ ั นาการของสิง่ มีชวี ติ การนำ า ถ่ า นหิ น มาใช้ เ พื่ อ ผลิ ต ไฟฟ้ า ในประเทศไทย กระบวนการผลิตไฟฟ้า รวมถึงการอยู่ร่วมกันระหว่าง กฟผ. แม่เมาะ กับชุมชน อย่างยั่งยืน นอกจากนี้ยังมีไฮไลท์ เ ด็ ด ที่ไม่ควรพลาดคือห้องฉายภาพยนต์ 4D หรือ 4 มิติ ที่สนุกสนาน เร้าใจเหมือนได้เข้าไปอยู่ในจอเอง แถมยังมีโซนถ่ายภาพที่ระลึก แบบ 3 มิติ ที่เปิดให้เซลฟี่กันแบบทันยุคทันสมัยอีกด้วย อย่าลืม ชวนลูกชวนหลานและเพื่อนๆมาเที่ยวหาน้องถ่านน้อยกันนะ ครับ “Mae Moh Mine Museum” เปิดบริการ วันอังคาร-วันอาทิตย์ เวลา 09.00-16.00 น. หยุดทุกวันจันทร์และวันหยุดนักขัตฤกษ์

Check In แม่เมาะ

25


ตำบล

แม่เมาะ ชิล

ชมความงามสวนพฤกษชาติ

พร้อมไถลลงลานสไลเดอร์

26

Check In แม่เมาะ


สวนพฤกษชาติ เป็นพื้นที่ที่ได้รับการปรับปรุงจากที่ ทิ้งดินให้กลายเป็นสวนสาธารณะประดับด้วยพรรณไม้สวยงาม ภายในสวนยังเป็นที่ประดิษฐานพระบรมราชานุสาวรีย์รัชกาล ที่ 7 ผู้ซึ่งโปรดเกล้าฯ ให้สงวนแหล่งถ่านหินที่แม่เมาะ ภายในสวน สามารถใช้เป็นที่ พักผ่อนหย่อนใจของครอบครัวด้วยกิจกรรมต่างๆ เช่น ถ่ายภาพ ชมสวนดอกไม้หรือรับประทานอาหารแบบปิกนิก ร่วมกันกับครอบครัวพร้อมชมบรรยากาศพระอาทิตย์ตกยามเย็น อีกด้วย แถมอีกหนึ่งกิจกรรมเด็ดที่เด็กและผู้ใหญ่ควรมาสัมผัส คือการเล่นลานสไลเดอร์ ที่ผู้เล่นจะนั่งบนแผ่นพลาสติก หรือ แผ่ น กระดาษลั ง แล้ ว สไลด์ ล งมาจากด้ า นบนลานสไลเดอร์ ซึ่ง เป็นเนินหญ้าลาดลงสู่บริเวณสนามกอล์ฟ เหมืองแม่เมาะเรียก เสียงกรี๊ด และเสียงหัวเราะจากผู้เล่นทุกเพศทุกวัยแถมปัจจุบัน สถานที่ แ ห่ ง นี้ ยั ง ใช้ ใ นการจั ด งานสำ า คั ญ ประจำ า ปี ไ ด้ แ ก่ งานเทศกาลท่องเที่ยวแม่เมาะ และงานวันเด็กแห่งชาติอีกด้วย รั บรองว่ า มาเยี ่ ย มชมที่เ ดียวได้ก ลับ ไปทั้ง ความรู้ ความสุข และสนุกสนานแน่นอน

18.318568, 99.742946

Check In แม่เมาะ

27


ตำบล

แม่เมาะ ชิล

ความสวยงามผสานความโรแมนติค

สวนเฉลิมพระเกียรติฯ

28

Check In แม่เมาะ


สวนเฉลิมพระเกียรติเหมืองแม่เมาะ ตั้งอยู่บนระดับความสูง 200 เมตรและพื้นที่ กว่า 500 ไร่บริเวณที่ทิ้งดินด้านตะวันตกของ บ่อเหมือง ที่เกิดจากการนำาดินในบ่อเหมืองมา สร้างเป็นภูเขาเทียม โดย กฟผ.แม่เมาะ ได้ ก่อสร้างสวนแห่งนี้ขึ้นแทนศาลาชมวิวเดิม เพื่อ เปิดเป็นแหล่งท่องเที่ยวใหม่ ที่พร้อมต้อนรับ คนในพื้นที่และคนต่างจังหวัดให้ได้มาพักผ่อน หย่อนใจตลอดทั้งปี รวมถึงรองรับการจัดงาน สำาคัญต่างๆ เช่น งานเทศกาลท่องเที่ยวแม่เมาะ เป็นต้น ไฮไลท์ ข องสวนเฉลิ ม พระเกี ย รติ อ ยู่ ที่การชมวิวทิวทัศน์พระอาทิตย์ลับฟ้ายามเย็น บนสุดขอบบ่อเหมืองแม่เมาะ โดยมีมุมสบายๆ ให้นั่งชมความสวยงามในบรรยากาศที่แตกต่าง กันไป ทั้งบริเวณนำ้าพุ ริมสระบัว บริเวณศาลา ชมวิว และบนหอชมวิวสูงสามชั้นซึ่งจากจุดนี้ เราสามารถมองเห็ น ภาพกว้ า งบริ เวณพื้ น ที่ ทั้ง โรงไฟฟ้าแม่เ มาะ เหมืองลิกไนต์แ ม่เมาะ อ่างเก็บนำ้าแม่จาง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วง ฤดูหนาวนี้ พืน้ ทีบ่ นสวนฯจะมีอากาศเย็นกว่าพืน้ ที่ ด้านล่างและมีลมพัดอ่อนๆ เหมาะกับการพา ครอบครัว คู่รัก และเพื่อนๆ มาเที่ยว และเก็บ ภาพสวยๆเป็นที่ระลึกร่วมกันอีกด้วย

18.318568, 99.742946

Check In แม่เมาะ

29


ตำบล

แม่เมาะ ชิล

สรงนำ้าสักการะ

พระพุทธรูปโบราณคู่อำาเภอแม่เมาะ 30

Check In แม่เมาะ


พื้นที่ อ.แม่เมาะ นับเป็นหนึ่งในพื้นที่ที่มีชุมชนอาศัย ตั้งรกรากมาตั้งแต่สมัยโบราณ ทำาให้มีรากฐานทางประเพณี วัฒนธรรม และหลักฐานทางประวัตศิ าสตร์ทเ่ี ก่าแก่หลายประการ สืบต่อกันมาถึงปัจจุบัน หนึ่งในหลักฐานทางประวัติศาสตร์และ สิง่ ศักดิส์ ทิ ธิค์ บู่ า้ นคูเ่ มืองของ อ.แม่เมาะ ก็คอื พระพุทธรูปโบราณ 3 องค์ อ ายุ ไ ม่ ต ำ ่ า กว่ า 150 ปี ซึ ่ ง ปั จ จุ บ ั น ประดิ ษ ฐานอยู ่ ท ี ่ ศู น ย์ วั ฒ นธรรมอำ า เภอแม่ เ มาะตรงข้ า มกั บ วั ด เมาะหลวง บ้านเมาะหลวง ต.แม่เมาะ นั่นเอง แต่เดิมพระพุทธรูปโบราณทั้งสามองค์ประดิษฐานอยู่ที่ วัดเมาะหลวงเก่า หลังจากมีการขอใช้พื้นที่เพื่อการทำาเหมืองแร่ ลิกไนต์จึงได้ย้ายมาประดิษฐานในพื้นที่วัดเมาะหลวงปัจจุบัน เมื ่ อ ปี 2535 และเมื ่ อ วั น ที ่ 5 ธั น วาคม 2541 ได้ ย ้ า ยมา ประดิษฐานและวางศิลาฤกษ์ ในพื้นที่ปัจจุบัน โดยพระพุทธรูป สามองค์ มี ค วามแตกต่ า งกั น โดยที ่ พระพุ ท ธรู ป องค์ ก ลาง

และองค์ขวาสุด สร้างโดยช่างฝีมือชาวไทใหญ่ ได้รับอิทธิพล ด้านศิลปะมาจากประเทศจีน มีลักษณะพระพักตร์ พระโอษฐ์ พระเนตร พระกรรณใหญ่ แต่องค์กลางเคยเกิดอุบัติเหตุทำาให้ ต้องบูรณะพระเศียรใหม่ โดยช่างชาวหริภุญชัย (ลำาพูน) ในอดีต จึงมีพุทธลักษณะแบบล้านนา และองค์ซ้ายสุด เป็นองค์ที่สร้าง หลังสุดในยุคร้อยกว่าปีที่แล้ว โดยพ่อหนานเกษม เขมะจารี นอกจากนี้บริเวณรอบอาคารประดิษฐาน ยังมีต้นโพธิ์ 2 ต้น ที่ชมุ ชนนิยมนำาไม้คา้ำ ศรีมาคำา้ เพือ่ สะเดาะเคราะห์สบื ชะตา รวมถึง มีต้นตะเคียนโบราณอายุหลายร้อยปีขุดได้จากบ่อเหมืองอยู่ บริเวณด้านหน้าอีกด้วย ซึ่งในปัจจุบัน ในช่วงวันสำาคัญทาง พระพุทธศาสนา รวมถึงวันสงกรานต์ พุทธศาสนิกชนใน ต.แม่เมาะ จะร่วมทำาพิธีสักการะ สรงนำ้าพระพุทธรูปทั้งสามองค์ เพื่อความ เป็นสิริมงคล ในโอกาสการขึ้นปี๋ใหม่เมือง อีกด้วย 18.27391,099.64250

Check In แม่เมาะ

31


ตำบล

แม่เมาะ ชิล

พาลงถำ้าเทพสถิตย์

ความงามที่ซ่อนตัวใต้ผืนดิน อ.แม่เมาะ

32

Check In แม่เมาะ


แหล่งท่องเที่ยวถำ้าใน จ.ลำาปาง ที่เรามักนึกถึงจะมี อุทยานแห่งชาติถำ้าผาไท หรือ ถำ้าพระเจดีย์ ใน อุทยานแห่งชาติแม่วะ หากที่จริงแล้วจากสภาพภูมิศาสตร์ของภาคเหนือที่มีภูเขาหินปูนอยู่หลายแห่ง ยังมีถำ้า หินงอกหินย้อยที่สวยงามรอการค้นพบและพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวได้อีกมาก หนึ่งในถำ้าที่สวยงามนั้น ตั้งอยู่ไม่ ใกล้ไม่ไกลที่สำานักสงฆ์ถำ้าเทพสถิตย์ บ้านเมาะหลวง ต.แม่เมาะ เมื่อเดินทางเข้ามา อ.แม่เมาะ เลี้ยวซ้ายทางเข้าที่ว่าการ อ.แม่เมาะ ขับรถผ่านวัดเมาะหลวงไปประมาณ 1 กิโลเมตร จะเห็นสำานักสงฆ์ถำา้ เทพสถิตย์อยู่ทางขวามือ จากภายนอกเราจะเห็นอาคารปฏิบัติธรรมและที่พัก สงฆ์เล็กๆ อยู่ภายใต้เงาไม้สูงใหญ่ แวะนมัสการองค์พระพุทธคันธารราฐ จำาลองก่อนเข้าตัวถำา้ ซึ่งเป็นพระพุทธรูป ที่มีพุทธลักษณะในสมัยทวารวดี ปางปฐมเทศนา แกะสลักจากหินดำาศักดิ์สิทธิ์ของประเทศพม่า ประดิษฐานอยู่ หน้าปากถำา้ ที่มักมีผู้มากราบไหว้ขอพร เมื่อเดินเข้าไปในถำา้ ระยะ 10 เมตรแรกจะพบกับทางแคบและ ห้องเล็กๆ แต่เพียงอึดใจเดียวเมื่อเข้าไปสู่ห้องที่สอง จะพบกับโถงถำา้ ที่กว้างกว่า 20 เมตร และสูงเกือบเท่าตึกสองชั้น และ ยังมีห้องต่างๆ ที่สามารถเข้าไปได้และมีหินงอกย้อยที่เกิดจากการสรรค์สร้างของธรรมชาติ ที่มีลักษณะสวยงาม แตกต่างกันถึง 4 ห้อง โดยคนท้องถิ่น เชื่อว่าในอดีตถำา้ มีความลึกมากกว่านี้และมีเส้นทางเชื่อมต่อกันกับถำา้ อื่น ๆ ในพื้นที่ เช่น ถำา้ ผาโง้ม ถำา้ ผากล้วย อีกด้วย

18.269660, 99.637221

Check In แม่เมาะ

33


ตำบล

แม่เมาะ ชิล

ประเพณีแห่ช้างผ้า

34

Check In แม่เมาะ


ประเพณี แ ห่ ช้ า งผ้ า เป็ น ประเพณี ข องชาวไทใหญ่ หรือชาวเงี้ยว ที่อาศัยอยู่ในบริเวณบ้านเมาะหลวงในอดีตซึ่ง แต่ เ ดิ ม นั้ น ช้ า งเป็ น สั ต ว์ สำ า คั ญ ในการทำ า อาชี พ ปางไม้ การถวายช้ า งผ้ า มี ตำ า นานมาจากเรื่ อ งเล่ า ในอดี ต ว่ า มีช้างลากไม้เดินไปติดหล่มขึ้นมาไม่ได้ ชาวบ้านจึงได้บนบาน จะหาช้ า งเผื อ กมาถวายผี เจ้ า ที่ แ ก้ บ นหากนำ า ช้ า งขึ้ น มาได้ ปรากฏว่าช้างขึ้นมาจากหล่มได้จริง แต่ชาวบ้านไม่สามารถหา ช้างเผือกมาแก้บนได้ จึงนำาผ้ามาทำาเป็นตัวช้างถวายแทนจน ภายหลั ง ได้ ป ฏิ บั ติ สื บ ต่ อ กั น มาจนกลายเป็ น ประเพณี โดยปัจจุบันทุกๆ ช่วงเทศกาลสงกรานต์ ชาวบ้านจะทำาช้างผ้า

พร้อมด้วยขบวนแห่ ทีป่ ระกอบด้วยเครือ่ งครัวทานและปัจจัยต่างๆ แห่วนรอบอุโบสถ 3 รอบ ในบรรยากาศสนุกสนาน มีการละเล่น เอาช้างผ้ามาชนกัน สร้างความสนุกสนานและสามัคคีของคน ในชุมชน ก่อนนำาปัจจัยถวายแก่วัด ปัจจุบัน มีการแห่ช้างผ้า ที่วัดทุ่งกล้วยโพธาราม, วัดเมาะหลวง ต.แม่เมาะ และวัดหัวฝาย ต.บ้านดง ซึ่งถือว่าเป็นประเพณีหนึ่งเดียวในประเทศไทย ที่ยังคง อนุรักษ์และสืบสานมาอย่างต่อเนื่องในทุกๆ ปี

18.272635,99.641744

Check In แม่เมาะ

35


ตำบล

แม่เมาะ ชิล

ไหว้สาพระนาคปรก

36

Check In แม่เมาะ


แอ่วภูเขาไฟจำาป่าแดด ภูเขาไฟจำาป่าแดด หมู่บ้านเมาะหลวง อ.แม่เมาะ แหล่งท่องเที่ยวเพื่อศึกษาความรู้ด้านธรณีวิทยาของภูเขาไฟ จำาป่าแดด หนึ่งในภูเขาไฟไม่กี่แห่งในประเทศไทย ที่เคยคุกรุ่น และระเบิ ด ในอดี ต เกิ ด เป็ น ถ่ า นหิ น ลิ ก ไนต์ ใ ห้ เราได้ ใช้ จ น ปัจจุบัน ด้วยความสูงจากพื้นดิน 160 เมตร บนเส้นทางการเดิน 700 กว่าขั้นบันได ใช้เวลาประมาณ 30-40 นาทีในการเดิน ไปถึ งส่วนด้านบนภูเขาไฟนั้นรับรองว่าไม่ร้อน เพราะมีลมเย็น พัดตลอดเวลาแถมยังมีหอชมวิวและจุดชมวิวไว้ให้พักชมเมือง แม่เมาะจากมุมสูงอีกด้วย ปั จ จุ บั น ภู มิ ทั ศ น์ โ ดยรอบทางขึ้ น ภู เขาไฟได้ รั บ การ ปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง และมีพระพุทธรูปปางนาคปรกองค์ใหญ่ ที่ กฟผ.แม่เมาะ ร่วมกับชุมชน ต.แม่เมาะ และหน่วยงานต่างๆ ในพื้นที่จัดสร้างขึ้น ประดิษฐานอยู่บนริมปากปล่องยอดภูเขาไฟ จำาป่าแดดอีกด้วย ซึ่งในพื้นที่ อ.แม่เมาะ เองก็มีความเชื่อ เรื่องการมีอยู่ขอ พญานาค ดังจะเห็นได้จากเรื่องเล่า วัฒนธรรม ตลอดจนสถานที่ต่างๆ ที่มีเรื่องของพญานาคเข้ามาเกี่ยวข้อง เสมอโดยพระพุทธรูปปางนาคปรกองค์นี้ มีสีขาวทั้งองค์พระ ขนาดหน้าตัก 6 เมตร สูง 12 เมตร ลักษณะเป็นพระอิริยาบถ นั่งขัดสมาธิบนขนดตัวพญานาค พระหัตถ์ทั้งสองวางซ้อนกัน บนพระเพลามีพญานาคแผ่พังพานปกคลุมเบื้องบนพระเศียร เบื้องหน้ามีองค์พระสิวลี พระอรหันต์บรมสาวกแห่งพุทศาสนา พระภิกษุสงฆ์แห่งโชคลาภและความสมบูรณ์มั่งคั่งที่ไม่เคยขาด ประดิษฐานอยู่

ชมดอกเสี้ยวบาน

สักการะพระพุทธรูปเสร็จแล้ว มาพักกายให้หายเหนื่อย โดยชมความสวยงามของดอกเสี้ยวขาว ที่ขึ้นตามธรรมชาติในช่วง เดือนมกราคม-กุมภาพันธ์ ทั่วบริเวณปล่องภูเขาไฟพร้อมกับส่ง กลิ่นหอมมาตามสายลม ทำาให้รู้สึกผ่อนคลาย ถึงแม้ว่าดอกเสี้ยว ที่นี่จะไม่ได้ขึ้นหนาแน่นเหมือนที่อื่น แต่ถ้าพูดถึงบรรยากาศ ความสงบสวยงามตามธรรมชาติ แ ล้ ว รั บ รองว่ า ที่ แ ห่ ง นี้ น่ า มา สัมผัสไม่แพ้ที่อื่นอย่างแน่นอน

18.26926,099.63094

Check In แม่เมาะ

37


ตำบล

แม่เมาะ ชิล

กายสบาย ใจสงบ ณ วัดรัตนคูหา

ถํ้าผากล้วย

38

Check In แม่เมาะ


วัดรัตนคูหาได้รับอนุญาตจากสำานักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติให้ตั้งเป็นวัด เมื่อวันที่ 20 มิถุนายน 2556 เลี้ยวซ้ายจากปากทางเข้าวัดที่ร่มรื่นไปด้วยต้นไม้น้อยใหญ่ไปไม่กี่ร้อยเมตร คือบันไดสูงที่จะนำาเราไปสู่ ถำ้าผากล้วย ซึ่งถือเป็นจุดเริ่มต้นของวัดรัตนคูหา โดยในปี 2529 หลวงปู่เสมอ นิมโล และหลวงพ่อคำาภา โชติโก ได้มาตั้งที่พักสงฆ์รัตนคูหาถำ้าผากล้วยขึ้น ณ บริเวณถำ้าแห่งนี้ เนื่องจากเห็นว่าเป็นสถานที่สงบเหมาะแก่การ ภาวนา ใช้เวลาเดินถึงปากถำ้าประมาณ 10 นาที ในวันที่อากาศร้อนจัดเรากลับได้รับไอเย็นจากปากถำ้าที่แผ่ ออกมาเชื้อเชิญให้เข้าไป ซึ่งภายในมีการจัดแสงไฟไว้เป็นระยะ และมีมุมสำาหรับนั่งสมาธิวิปัสสนาตลอดแนวทาง เดิน ซึ่งโดยปกติแล้วในวันหยุดเสาร์ อาทิตย์ จะมีญาติโยมและพระภิกษุเข้ามาปฏิบัติธรรมเสมอ หากใครอยาก ชมวิวทิวทัศน์ สามารถขึ้นไปกราบนมัสการองค์พระพุทธชยันตีเมตตาทันใจโลกนาถที่ประดิษฐานอยู่บนเนินเขา ที่สามารถมองเห็น กฟผ.แม่เมาะ และอำาเภอแม่เมาะได้จากมุมสูง และภายในอุโบสถวัดหลังใหม่ยังประดิษฐาน พระประธาน พระไภษัชยคุรุ (พระกริ่งเขลางค์) ขนาดหน้าตัก 56 นิ้ว ที่ กฟผ.แม่เมาะ ได้สนับสนุน ทองแดง จำานวน 1,500 กิโลกรัม จากอะไหล่โรงไฟฟ้าแม่เมาะที่หมดสภาพแล้วคิดเป็นมูลค่ากว่า 3,475,041 บาท ในการหล่อองค์พระอีกด้วย

18.2940301,99.6529107

Check In แม่เมาะ

39


ตำบล

แม่เมาะ ชิล

วัดทุง ่ กล้วยโพธาราม

40

Check In แม่เมาะ


วัดทุ่งกล้วยโพธาราม เป็นอีกหนึ่งวัดเก่าแก่ของ อ.แม่เมาะ ที่มีอายุมากกว่า 100 ปี โดยเชื่อกันว่า ก่อสร้างมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2400 ในพื้นที่ลำานำ้าแม่เมาะในอดีต และปัจจุบันได้ย้ายมาตั้งอยู่ที่หมู่บ้านเมาะ หลวง ต.แม่เมาะ โดยวัดทุ่งกล้วยโพธารามแห่งนี้ เป็น 1 ใน 3 วัด ของ อ.แม่เมาะ ที่ยังคงไว้ซึ่งประเพณี แห่ช้างผ้า ซึ่งเป็นประเพณีที่โดดเด่นแห่งเดียวในประเทศ นอกจากนี้ วัดทุ่งกล้วยโพธารามยังถือจุด ศูนย์กลางด้านศาสนพิธีต่างๆ ของ ต.แม่เมาะ ที่มีการจัดงานประเพณีสำาคัญ อาทิ งานตานก๋วยสลาก บวชสามเณรภาคฤดูร้อน งานวันพญาวันขึ้นปีใหม่ งานสวดมนต์ข้ามปี และยังเป็นโรงเรียนผู้สูงอายุ สถานที่เรียนรู้ของผู้สูงอายุตำาบลแม่เมาะอีกด้วย นอกจากนี้พระอุโบสถหลังใหม่ ซึ่งผ่านพิธีผูกพัทธสีมา ฝังลูกนิมิต และฉลองพระอุโบสถเมื่อปี 2556 นั้น ยังเป็นพระอุโบสถที่มีความสวยงามทางสถาปัตยกรรม และลวดลายที่วิจิตรตระการตาโดดเด่นที่สุดแห่งหนึ่งใน อ.แม่เมาะ เลยก็ว่าได้

18.289377,99.661822

Check In แม่เมาะ

41


ตำบล

แม่เมาะ ชิล

42

Check In แม่เมาะ


แอ่วงานประเพณี เที่ยวแผ่นดินหวิด บ้านปงชัย

หนึ่งในความอัศจรรย์ของธรรมชาติที่ อ.แม่เมาะ ในช่วง วันแรม 15 คำ่า เดือน 8 เหนือของทุกปี หมู่บ้านปงชัย ต.แม่เมาะ จะจัดงานประเพณี ท่องเที่ยวแผ่นดินหวิด หนึ่งในความอัศจรรย์ ของธรรมชาติ ที่ อ.แม่เมาะ แผ่นดินหวิด ตั้งอยู่บนพื้นที่ของบ้านปงชัย ต.แม่เมาะ เป็นหนึ่ง ในแหล่งท่องเที่ยวและศึกษา ด้านธรณีวิทยาและความเชื่อทางวัฒนธรรม ประเพณีของ อ.แม่เมาะ ในด้านธรณีวทิ ยา แผ่นดินหวิดเกิดจากปรากฏการณ์ ทางธรรมชาติที่ ลม นำ้า และการเคลื่อนตัวของผิวโลกทำาให้เกิดการทรุด และแยกตัวของชั้นดิน โดยในภาคเหนือ มีปรากฏการณ์เดียวกันหลายแห่ง เช่น แพะเมืองผี จ.แพร่ และ เสาหินนาน้อย จ.น่าน ในด้านความเชื่อ “แผ่ น ดิ น หวิ ด ” มี ต ำ า นานเล่ า ว่ า เกิ ด จากภู เขาไฟระเบิ ด โดยบริ เวณ แผ่นดินหวิดจะมีฆ้องคำา กลองคำา อยู่ในถำ้า และมีผีกุมภัณฑ์หรือผียักษ์ รักษาอยู่ เนือ่ งจากในคืนเดือนเพ็ญชาวบ้านจะได้ยนิ เสียงตีฆอ้ งหรือเสียงกลอง ดังกังวานอยู่เสมอ จากความศรัทธาทำาให้ชาวบ้านได้ร่วมกันสร้างเจดีย์ทราย บริเวณสันหมูแม่ด้อง (สันกลางของพื้นที่แผ่นดินหวิด) ตั้งแต่ปี 2482 และ ต่อมาในปี 2549 จึงมีการบูรณะเจดีย์องค์ใหม่ขึ้น ซึ่งปัจจุบันคือ พระธาตุ ขอุปคำา รวมถึงมีการสร้างรอยพระพุทธบาท เพื่อให้พุทธศาสนิกชนได้ สักการะบูชาอีกด้วย ในงานประเพณีท่องเที่ยวแผ่นดินหวิด จะมีการบวงสรวงพระธาตุ ขอุปคำา ทำาบุญตักบาตร สรงนำ้าพระธาตุ จุดบั้งไฟ ขอฝน รำาวงพื้นบ้าน รวมถึงการจัดชกมวยไทยอีกด้วย เรียกได้ว่า มาเที่ยว งานเดียว ได้ทั้งความรู้ ได้บุญ และได้ความสนุกสนาน ในคราวเดียวกัน 18.26745 , 099.68202

Check In แม่เมาะ

43


ตำบล

แม่เมาะ ชิม

“ลาบปลาและอาหารพื้นเมืองรสเยี่ยม” @ร้านลาบมัณฑนา บ้านใหม่มงคล

ร้านเล็กแต่ลาำ

44

Check In แม่เมาะ


หิวแล้ว ไปกินอะไรกันดี “หิวแล้ว ไปกินอะไรกันดี” เป็นคำาถามที่ใครหลาย คน รวมถึงคนทำางานในหน่วยงานต่างๆทั้งราชการและเอกชน ในพื้นที่ อ.แม่เมาะ ตั้งคำาถามกัน ใน อ.แม่เมาะ ยังมีร้านอาหาร รสชาติดี แบบแซ่บๆ อีกหลายร้านที่รอการพิสูจน์ จากการ ตระเวนชิมลิม้ รสแล้ว พบว่ารสชาติอร่อยไม่แพ้ในตัวเมืองหรือใน ห้างอย่างแน่นอน ร้านลาบมัณฑนา ร้านเล็กๆ ริมทาง เมื่อได้เข้ามาใน ร้านแล้วพบว่ามีอะไรหลายๆอย่างที่ดีเกินคาด ไม่ว่าจะเป็นเรื่อง ของความสะอาด บรรยากาศในร้าน รวมถึงเมนูอาหารที่หลาก หลายและน่าลอง นายอ้วนได้เลือกเมนูเด็ดอย่าง ลาบหมูคั่ว ส้ากุ้งเต้น จิ้นนึ่ง แกงแคเนื้อ และลาบปลา ซี่งต้องขอบอกว่า ร้านลาบมัณฑนา ตั้งอยู่ตรงข้ามสำานักสงฆ์บ้านใหม่ ทุกเมนูที่สั่งมาอร่อยแบบเข้มข้นถึงอกถึงใจทุกอย่าง โดยเฉพาะ มงคล จากถนนสายหลักเลี้ยวเข้าถนนหน้าไปรษณีย์แม่เมาะ ลาบปลา ที่ทำามาจากปลานวลจันทร์ โรยหน้าด้วยเกล็ดปลา ตรงเข้ามาจนถึงวิทยาลัยเทคโนโลยีและการจัดการ กฟผ.แม่เมาะ ทอดทำาให้รู้สึกถึงความกรุบกรอบเวลาเคี้ยวและมีหนังปลาและ เลี้ยวซ้ายเข้า ซอย 13 บ้านใหม่มงคล ตรงมาประมาณ 200 สมุนไพรทอดคลุกเคล้าอยู่ด้วย ผสานกับความนุ่มของเนื้อปลา เมตร ร้านจะอยู่ทางขวา อย่ างลงตั ว และหอมกลิ่นเครื่องเทศขึ้นจมูก นอกจากนี้ ชุดผักเครือ่ งเคียงของร้าน ยังประกอบไปด้วยผักปลอดสารนานา สำาหรับผู้ที่จะมาตอนมือ้ เที่ยง เพื่อความสะดวกรวดเร็วแนะนำา ให้โทรสัง่ อาหารล่วงหน้ากับ ชนิดที่มีประโยชน์ และแน่นอนว่าปลูกในชุมชนละแวกนั้น อาทิ คุณมัณฑนา มาปันสาย ได้ที่ 085-037-6387 กระถิน มะรุม เพกา ถั่วฝักยาว หรือถ้ายังไม่จุใจสามารถเดินหา ร้านเปิดเวลา 08.00-20.00 น. ของทุกวันและปิดในวันอาทิตย์ ผักสวนครัวปลอดสารที่ข้างร้านมาเพิ่มได้อีกด้วย

18.26749 , 099.65884

Check In แม่เมาะ

45


ตำบล

แม่เมาะ ชิม

“พรรคกระยาจก”

เหล่าจอมยุทธนักชิมทัง้ หลายคราวนีข้ า้ น้อยจะพาท่านท่อง ยุทธภพแถวๆ ห้วยคิง ต.แม่เมาะ พบยอดฝีมือด้านอาหารพื้นเมือง ที่ร้าน “พรรคกระยาจก” เกริ่นมาซะขนาดนี้ ก็เพื่อให้เข้ากับชื่อร้าน ของพี่ทองสุข ไชยชนะ หรือ พี่นาย ประมุขพรรค เอ้ย! เจ้าของ ร้านนั่นเอง ชื่อเก๋แต่ขาย ลาบ นำ้าตก ย่างรวม แกงอ่อม จิ้นนึ่ง พริกข่า ฯลฯ แต่รสชาติว่าไม่ได้เพราะเข้มข้นกลมกล่อมชนิดลูกค้า มาสั่งทั้งทานที่ร้านและกลับบ้านไม่ขาดสาย โดยเฉพาะกลุ่มบริษัท คู่ค้ากับ กฟผ. แม่เมาะ เพราะเป็นแนวของหนุ่มๆ เขา จำาพวก ลาบ หลู้ แนวอีสานก็มีลาบอีสาน ต้มแซ่บ และ ตับหวาน ที่พี่นายบอกว่าสูตรมาจากลูกค้ารถบรรทุกเปิดหน้าดินเขาสอนให้ ทำา ของเขาเด็ดที่เครื่องเทศรสจัด ทุกอย่างทำาเองยกเว้นนำ้าพริกลาบ ที่สั่งตรงมาจาก อ.แม่ทะ เมนูส่วนใหญ่ใช้เนื้อวัวจากเขียงเนื้อบ้าน เมาะหลวง จึงสดใหม่ทกุ วันไม่มกี ลิน่ แต่ชา้ ก่อน... ผูช้ อบทานเนือ้ หมู ก็มี ลาบกับตับหวาน และไข่เจียวฟู (แก้เผ็ด) ที่สั่งมาทานได้ พูดถึงเจ้าของร้าน พี่นายตามคุณพ่อมาอยู่ อ.แม่เมาะ ตั้งแต่เรียนโรงเรียนลิกไนต์ แม้จะไปทำางานที่กรุงเทพฯ แต่ก็กลับมา ลงหลักปักฐานที่นี่ตั้งแต่ปี 2533 เริ่มตั้งร้านเมื่อปี 2535 ที่ขาย อาหารทุกวันนี้รู้สึกมีความสุข เพราะได้อยู่กับครอบครัวพร้อมหน้า

46

Check In แม่เมาะ


ร้านไปไม่ยากเลยอยู่บริเวณโค้งห้วยคิง ถนนผาลาด-แม่เมาะ มาจาก กฟผ. แม่เมาะ อยู่ซ้ายมือข้างตลาดชุมชนห้วยคิง โทร. 087-180-5772 ดูดีๆ นะ เพราะเขาปลูกต้นไม้หน้าร้าน ชนิดบังมิดเลยทีเดียว

18.30083 , 099.69643

Check In แม่เมาะ

47


ตำบล

แม่เมาะ ชิม

มาเที่ยวแม่เมาะแล้วไปทานอาหารที่ไหนดี คำาตอบ ลำาดับต้นๆ ของคนแม่เมาะคงไม่พ้น “ร้านแกงแค” หนึ่งใน เมนูตอ้ งห้ามพลาดทีใ่ ครต่อใครต่างพูดกันติดปากว่าอร่อยเด็ด จนต้องบอกต่อ มาถึงร้านแกงแคทั้งที ต้องพาไปรู้จักกับ ป้านิต หรือ นางนิตยา ใจดี และป้าแสงเดือน แปงกล สองพี่น้อง ที่มาตั้ง รกรากอยูท่ ี่ อ.แม่เมาะ ได้ 20 กว่าปีแล้ว เริม่ จากเปิดร้านอาหาร ตามสั่งทั่วไปแต่ครั้งหนึ่งเคยลองทำาแกงแคขายปรากฏว่า ลู ก ค้ า ติ ด ใจรสมื อ จนเป็ น ที่ ม าของร้ า นแกงแคในปั จ จุ บั น เมนูเด็ดที่ต้องสั่งกันทุกโต๊ะคือ แกงแค ขายดีที่ส ุด ต้ อ ง แกงแคกบ หรือจะเลือกเป็นเนื้อหมูย่าง / เนื้อไก่ / เนื้อปลา ช่อนก็ได้ ด้วยความกลมกล่อมของเครื่องแกงต้นตำารับที่ ผสมผสานสมุนไพรพื้นบ้าน ทั้งมะแขว่น เมล็ดผักชี หอมแดง พริก ข่า ตะไคร้ อย่างลงตัว ประกอบกับความพิถีพิถันในการ โขลกเครือ่ งแกงเองกับมือใหม่สดทุกวัน ทำาให้แกงแคเป็นอาหาร ยอดนิยมในหมูล่ กู ค้าและนักท่องเทีย่ ว ยังมีเมนูขน้ึ ชือ่ อีกมากมาย อาทิ นำ้าพริกหนุ่มเสิร์ฟพร้อมผักนึ่ง แกงส้มตูนใส่ปลากด ปลาเผาเกลือ ไข่เจียวไข่มดแดง กุ้งคั่วเกลือ และอาหารป่า ตามฤดูกาล รับรองว่าทานแล้วจะติดใจแน่นอนราคาไม่แพง เริ่มต้นที่ 60 บาท การเดินทางเข้ามาจากตัวเมืองลำาปาง ให้มองหา ร้านแกงแคทางขวามือบนถนนผาลาด – แม่เมาะ ก่อนถึง ทางเข้าหมู่บ้านเวียงหงส์ล้านนา ต.แม่เมาะ ร้านเปิด ให้บริการตั้งแต่ 09.00 – 15.00 น. สำารองที่นั่งล่วงหน้าได้ที่ โทร. 089-838-0134 18.285744,99.670960

48

Check In แม่เมาะ


อาหารพื้นเมืองต้องแวะ

“ร้านแกงแค”

Check In แม่เมาะ

49


ตำบล

แม่เมาะ ชิม

“ เปิดตำานาน ร้านสาละวิน ”

50

Check In แม่เมาะ


ร้านข้าวซอย

สาละวิน

เปิดทุกวันตั้งแต่เวลา 08.00 – 20.00 น. ถ้ามาจากถนน ผาลาด – แม่เมาะ ถึงแยกไปรษณีย์ อ.แม่เมาะ เลี้ยวขวา จากนั้นตรงเข้ามาเรื่อยๆ ประมาณ 1 กิโลเมตร ร้าน จะอยู่ทางขวามือ โทรสั่งก่อนล่วงหน้า หรือสั่งเป็น ข้าวกล่อง ได้ที่ 083-472-2081 / 088-269-1737

ร้านข้าวซอยอร่อยใน อ.แม่เมาะ มีอยู่หลายร้าน แต่ข้าวซอยสูตรต้นตำารับ ไทยใหญ่มีที่นี่ที่เดียว “ร้านข้าวซอยสาละวิน” แถวบ้านใหม่ห้วยรากไม้ ต.แม่เมาะ เพราะเจ้าของสูตรคือ “ยายอุ๊ สุวรรณนพ” หญิงชาวไทยใหญ่แห่งลุ่มแม่นำ้าสาละวิน อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน ผู้ถ่ายทอดเสน่ห์ปลายจวักให้ลูกหลานจากรุ่นสู่รุ่น เลยทีเดียว หลายคนไปชิมมาหลายครัง้ แล้วยังคงติดใจในรสมือของสาวๆ บ้านนี้ บอกกัน ปากต่อปาก ทำาให้ร้านสาละวินคงอยู่คู่กับแม่เมาะมาถึง 40 ปี (หูววว นานมากจ้า) เมนูเด็ดที่ขาประจำาสั่งกัน ได้แก่ ข้าวซอย ผัดไทยกุ้งสดห่อไข่ หมูสะเต๊ะ ยำาสาละวิน ที่ ค ลุ ก เคล้ า รวมมิ ต รทะเลสดโรยด้ ว ยแป้ ง กรอบข้ า วซอยที่ ท างร้ า นตั้ ง ใจทำ า เป็ น พิเศษลืมไม่ได้เลย คือ ขางปอง นับว่าเป็นเมนูชาติพันธุ์จากเผ่าไทยใหญ่เป็นการ นำาผักสมุนไพรที่ปลูกจากสวนหลังร้านมาชุบแป้งทอดทานกับนำ้าจิ้มเปรี้ยวหวาน เมนูเค้ายังมีอีกมากมายจัดให้อิ่มหนำาสำาราญกันไปเลย

ยิ่งตอนนี้ร้านปรับปรุงโฉมใหม่ เป็นห้องแอร์เย็นฉำ่าเอาใจลูกค้าสุดๆ จ้า ทางร้านกระซิบมาว่าวุ้นเย็นก็หอมหวาน อร่อยไม่แพ้กับเมนูอื่นๆ เลยน้า

18.2625984,99.6600731

Check In แม่เมาะ

51


ตำบล

แม่เมาะ ชิม

ก๋วยเตี๋ยวป้าลา อร่อยแต่เล็กจนโต 52

Check In แม่เมาะ


บรรยากาศร้านก๋วยเตี๋ยวคู่ร้านซ่อมรถมอเตอร์ไซค์ เครื่องใช้ไม้สอยเรื่อยไปจนถึงโต๊ะไม้สีเข้ม ทีผ่ า่ นการใช้งานมานาน บ่งบอกถึงกาลเวลาของร้านนีไ้ ม่นอ้ ย ใครใช้ชวี ติ ทีแ่ ม่เมาะมานานน้อยคนจะไม่รจู้ กั ก๋วยเตีย๋ วเนือ้ ตุน๋ ป้าลา (นางศรีลา เก็งวินจิ ) กับเนือ้ ตุน๋ ทีเ่ ปือ่ ย หอม นำา้ เข้มข้น มีชน้ิ ฟักใส่ลงไปให้ความหวาน เป็นสไตล์ของป้าลาที่ขายมานานถึง 27 ปี ก็อย่างที่ป้าว่า “บางคนพาลูกมากินตั้งแต่เล็กๆ จนโต ทำางานทำาการกันแล้ว ก็ยังมากินก๋วยเตี๋ยวป้าอยู่” เคล็ดไม่ลับเนื้อต้องเป็นส่วนสามชั้น เนื้อเปื่อยจะต้ม ตั้งแต่กลางคืนแล้วมาตุ๋นอีกทั้งวัน ส่วนเนื้อสดนุ๊มนุ่มต้องผ่านการหมัก 1 คืน แต่ละวันต้องใช้เนื้อ ถึง 6 กิโลกรัม ตุ๋นในหม้อลูกใหญ่เบอร์ 40 ที่ร้านยังมีเนื้อหมู ลูกชิ้นหมู อยู่นะจ๊ะ ใครไม่ทานเนื้อ ก็มาอุดหนุนกันได้ ป้าลาเป็นคนท่าปะตุ่นนาแขมย้ายไปอยู่กับสามีที่กรุงเทพฯ แต่ยังไงก็ไม่เหมือนบ้านเรากลับมา ค้าขายดีกว่า ที่ร้านสามีก็ซ่อมรถไป ลูกชายก็ได้เข้าทำางาน กฟผ. (หล่ออีกต่างหาก) แค่นี้ป้าก็มีความสุขแล้ว ไม่คิดเลิกขายก๋วยเตี๋ยวด้วยกลัวจะเหงา ร้านหาง่ายมากจากถนนแม่เมาะ-ผาลาด เข้ามาถึงซุ้มเข้าหมู่บ้านนาแขมพัฒนา หรือซอยนำ้าแข็ง ช.ช้าง ตรงเข้ามา 100 เมตร ร้านอยู่บริเวณทางแยกซอย 1 ที่จอดรถสะดวก ร้านเปิดทุกวันตั้งแต่ 08.00-15.00 น. โทร.054-330-107

18.268393,99.644336

Check In แม่เมาะ

53


ตำบล

แม่เมาะ ชิม

54

Check In แม่เมาะ

“เปิดตำานาน เนินไส้กรอก”


คนแม่เมาะน้อยคนนักจะไม่รจู้ กั “เนินไส้กรอก” ขนาดงาน เดิ น วิ่ ง แม่ เ มาะฮาล์ ฟ มาราธอนฯยั ง มี จุ ด กลั บ ตั ว ที่ เ นิ น ไส้ ก รอก กันเลยทีเดียว เฉลยคือ ร้านไส้กรอกรสอร่อยอยู่ตรงเนินนี้นี่เอง แต่ ถ้ า ไม่ ใช่ ค นแม่ เ มาะอาจจะงงคื อ ถ้ า เข้ า มาจากหน้ า โรงเรี ย น แม่ เ มาะวิ ทยาประมาณ 100 เมตร เลยแยกเลี้ยวเข้าหมู่บ้าน ใหม่มงคล ลงเนินมาจะอยู่ขวามือ หน้าร้านนี้บอกตามตรงไม่มีอะไร โดดเด่น แต่ถา้ เห็นรถจอดตรงเนินก็รา้ นนัน้ แหละทีข่ ายไส้กรอก เรียกว่า ตำานานก็ดูเหมาะสม เพราะเปิดขายมา 25 ปีแล้ว ตั้งแต่รุ่นคุณแม่ จนถึงรุ่น “พี่ปุ้ม” มลฤดี จินดาสถาน ที่เน้นสูตรเดิมเป๊ะเพราะแม่ พี่ปุ้มสั่งไว้ว่าอย่าเอาเปรียบลูกค้าและห้ามเปลี่ยนสูตร ของแพง อย่างไรก็ต้องให้ลูกค้าเต็มๆ โดย แต่ละวัน พี่ปุ้มจะใช้หมูเนื้อแดง อย่างดี 18 กิโลกรัม หากหมดต้องทำากันสดๆ หลังร้าน ทำาให้บางที จะเห็นลูกค้านัง่ รอกันหลายคิว เคล็ดลับอยูท่ ผ่ี สมมันหมูแต่นอ้ ยพอให้ ไส้กรอกไม่แข็ง ใช้เฉพาะมันที่คอเท่านั้นเครื่องปรุงต้องถึง กระเทียม พริกไทย และข้าวเหนียวนึ่ง

ถ้ า ไม่ อ ยากรอ โทรสั ่ ง พี ่ ป ุ ้ ม ได้ ท ี ่ โทร.089-434-0475 และเตือนกันซักนิดตอน จอดรถลงซื้ อ ให้ ร ะมั ด ระวั ง กั น ด้ ว ยจอดให้ ชิ ด ดูรถหลัง เบรกดีๆ เพราะมันเป็นเนินชันและทีส่ าำ คัญ บริเวณหน้าร้านยังเป็นถนนสำาหรับปั่นจักรยาน หรือไบค์เลน ถ้าจะเข้าไปซื้อไส้กรอกอย่าลืมมอง ซ้ายมองขวาก่อนข้ามถนนด้วยนะ

18.22699,99.69076

18.281126, 99.662967

Check In แม่เมาะ

55


ตำบล

แม่เมาะ ชิม

ซาลาเปาตี๋แว่น

ความอร่อยที่ไม่เหมือนใคร

56

Check In แม่เมาะ


ใครเคยกินซาลาเปาไส้ฮังเล..ยกมือขึ้น มามะทางนี้ จะพาไป แม่เมาะดูซาลาเปาสารพัดไส้หลากสี ที่มาจากความตั้งใจคิดค้น สูตรอย่างไม่หยุดยั้งของครอบครัว พี่จิ๋ม อติพร แสงเกษตรชัย ซึง่ มีสามีนกั คิดอยูเ่ บือ้ งหลังความสำาเร็จจากไส้หมูสบั กับไส้ฮอ่ งเต้ 2 อย่าง ไส้ฮ่องเต้ก็ว่าแปลกแล้ว คือมี หมูสับ ฮอทดอก ปูอัด ไข่เค็ม กุนเชียง เป็นส่วนผสม ตอนนี้มีเพิ่มอีก 8 ไส้ คือ ฮังเล สีส้ม / ไส้หมูแดง สีชมพู ไส้ถั่วเหลือง-กุ้งแห้ง-ไข่เค็ม สีเหลือง / ไส้เผือก-แปะก๊วย สีม่วง ไส้ถั่วแดง-งาดำา-พุทราจีน สีขาวปนงาดำา ไส้หมูหยองนำ้าพริกเผาไข่เค็ม สีขาวแต้มแดง ไส้ครีม-ไข่เค็ม (แบบไส้ไหล) สีขาวแต้มเหลือง ไส้ผักรวมเจ สีขาวแต้มเขียว ในความแปลกยั ง อั ด แน่ น ด้ ว ยความอร่ อ ยของแป้ ง ซาลาเปาเนื้อนุ่มและคุณภาพของวัตถุดิบเช่น เนื้อหมูล้วนๆ แปะก๊วย พุทราจีน ฯลฯ เทียบกับราคาลูกละ 10 บาท ถือว่าไม่แพง เลย แถมตอนนี้ยังได้ขึ้นทะเบียน OTOP ของ อ.แม่เมาะ แล้วด้วย

พี่จิ๋ม เกิดและโตที่ อ.แม่เมาะ พบรักกับสามีชาวนครสวรรค์ ชอบทำาซาลาเปา ขนมจีบ ให้สามีนำาไปฝากน้องๆ ที่ทำางานจน ได้รับเสียงเชียร์ให้ทำาขาย แต่กว่าจะนำาออกขายได้ ต้องหาข้อมูล จากร้านดังๆ มาปรับปรุง ทดลองทำาหลายรอบชิมแล้วชิมอีก ก็เพราะอยากให้คนแม่เมาะได้ทานของอร่อย “ ซาลาเปาตี๋แว่นอยู่ติดกับร้านก๋วยเตี๋ยวสาวโสด บ้านเวียงสวรรค์ ซอย 7 รับสั่งจัดเบรค สนใจแวะไปชิม หรือโทรสั่งได้ที่ โทร 054-330-461 , 087-183-3833 ” ซาลาเปาตี๋แว่น

18.26090, 99.64149

Check In แม่เมาะ

57


ตำบล

แม่เมาะ ชิม

รวมกาแฟรสเด็ด ร้านดัง

หากร้านกาแฟกับการท่องเที่ยวเป็นของคู่กัน สำหรับ ต.แม่เมาะ แล้ว ถ้าอยากมองหาร้าน กาแฟดีๆซักแห่งที่สามารถรองรับนักท่องเที่ยวได้อย่างครบวงจร ทั้งเมนูกาแฟ เครื่องดื่มอัน หลากหลาย ตบท้ายด้วยการเติมความหวานจากเค้กโฮมเมด ต้องมาแวะเช็คอินที่สามร้านนี้เลย

“ฮิมม่อน”

18.3000157,99.694261

เหมาะสำาหรับลูกค้าชื่นชอบในสไตล์กาแฟเข้มหอม หวานน้อย คัดสรร เมล็ดกาแฟแหล่งเพาะพันธุ์ ที่ บ้านแม่แจ๋ม อ.แจ้หม่ จ.ลำาปาง แล้วนำามาสีคว่ั เอง ในโรงคั่ ว หลั ง บ้ า นทางร้ า นได้ เ พิ่ ม ความใส่ ใ จในรายละเอี ย ดของลู ก ค้ า แ ต่ ล ะ ค น ที่ แ ต ก ต่ า ง กั น สำ า ห รั บ ข า ป ร ะ จำ า ข อ ง ที่ นี่ น อ ก จ า ก นี้ ยั ง มี ก า แ ฟ ไซ ฟ่ อ น แ ล ะ เ ม นู ฮิ ม ม่ อ น ที่ เ ป็ น เ อ ส เ พ ร ส โซ่ อี ก แ น ว โอวว..เรื่องราวของกาแฟช่างมากมายเหลือเกิน เชิญไปคุยกับเจ้าของร้าน ต่อเอง ร้านอยู่ที่ ริมถนนลงเนินโค้งหมู่บ้านห้ว ยคิงจากถนนผาลาดเข้ า แม่เมาะผ่านบ้านพัก กฟผ. ลงมาเริ่มชะลอเกือบถึงทางโค้ง อยู่ด้านขวา เปิดทุกวันจันทร์-ศุกร์ 08.00-16.00 น. เสาร์-อาทิตย์ ปิดเร็วหน่อย 15.00 น. โทรสั่งที่ 082-194-6784 ฮิมม่อนแม่เมาะ โรงคั่ว&ร้านกาแฟ

Daily Sweet

ฮิมม่อน 58

Check In แม่เมาะ

นำ้ากะหนม


บรรยากาศดี ใน ต.แม่เมาะ 18.2742218,99.6543502

“Daily Sweet”

ร้านที่บรรยากาศดี กว้างขวาง เป็นที่นัดพบคุยกันเป็นกลุ่มใหญ่ และ อยู่ไม่ไกลจากตัวอำาเภอ คงต้องเป็นร้านนี้ที่ตกแต่งร้านได้ทันสมัย ในสไตล์ Loft ทำาให้ร้านกาแฟแห่งนี้เป็นมากกว่าร้านกาแฟทั่วไป มีเมนูแปลกใหม่ให้ลองเช่น ลาเต้เบาเซนเย่น ชาอินเดีย ส่วนรสชาติกาแฟไม่ต้องพูดถึง เขาใช้เมล็ดกาแฟ พันธ์อราบิก้า 100% อ้อ...อย่าลืมเบเกอรี่ หากเป็นเครปเค้ก, บานอฟฟี่, พานา คอตตา ทางร้านทำาเอง ร้านเปิด 08.00-17.30 น. ปิดเฉพาะวันเสาร์ ไปง่ายมาก จากถนนสายผาลาดแม่เมาะ ถึงบริเวณแยกไปรษณีย์แม่เมาะ เลี้ยวขวาเข้าไป พอเลยจากการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค เลี้ยวซ้ายซอยแรก ขับตรงไปเรื่อยๆ ร้านจะอยู่ ขวามือ ก่อนถึงเทสโก้ โลตัส หรือ โทรสอบถามได้ที่ 094-739-6948

“นํา้ กะหนม”

Daily Sweet Cafe

ร้านนำ้ากะหนมเป็นร้านแรกๆของแม่เมาะที่มีการขายเมนูเค้ก Homemade และนำ้าผลไม้ปั่น ที่นี่มีเมนูแปลกใหม่ให้ลูกค้าเลือกมากมาย เช่น M150 ปั่นปีโป้ นำ ้ า องุ ่ น ปั ่ น โยเกิ ร ์ ต ชาปั ง เย็ น ชาเขี ย วที ่ น ี ่ ก ็ ห อมหวานสั ่ ง ตรงจากไร่ ช าชื ่ อ ดั ง จากทางภาคใต้ ส่วนกาแฟก็คั่วสดหอมมันจากดอยช้าง เรื่องราคาก็ไม่แพงอย่าง ที่คิด เค้กจะอยู่ที่ 35 – 55 บาท สำาหรับเครื่องดื่มราคาอยู่ที่ 30 – 40 บาทเท่านั้น หากท่านใดสนใจสั่งทำาเค้กอวยพรวันเกิด หรือสั่งชุดเบรคของว่างก็สั่งได้เลยตามใจชอบ ติดต่อได้ที่เบอร์ 081-716-1120 ร้านเปิดทุกวันจันทร์ – วันเสาร์ เวลา 09.00 – 15.30 น. ร้านนำ้ากะหนม-กาแฟ&เค้ก

18.300540, 99.696743

Check In แม่เมาะ

59


ตำบล

แม่เมาะ ช็อป

นำ้าพริกกรอบเมาะหลวง OTOP 5 ดาว รายแรกใน อ.แม่เมาะ

60

Check In แม่เมาะ


นับเป็นอีกหนึง่ ก้าวทีย่ งิ่ ใหญ่และความภาคภูมใิ จจากกลุม่ แม่บา้ นเกษตรกรบ้านเมาะหลวงผูผ้ ลิตนํา้ พริกกรอบสมุนไพร นํ้าพริกตาแดง นํ้าพริกกุ้งกรอบ นํ้าพริกปลาป่น และนํ้าพริกลาบ รสชาติดี คุณภาพเยี่ยม จนได้รับรางวัลการันตี ให้เป็น OTOP 5 ดาว รายแรกของ อ.แม่เมาะ ด้วยมาตรฐานด้านความสะอาด และจุดเด่นที่ไม่เหมือนใคร

เสน่หข์ องนำา้ พริกกรอบสมุนไพรบ้านเมาะหลวง คือการใช้สูตรดั้งเดิมที่สืบทอดภูมิปัญญากันมาจากรุ่นสู่ รุ่น พร้อมพัฒนาปรับปรุงสูตร ให้สามารถแช่เย็นเก็บไว้ ได้นานถึง 3 เดือน พร้อมบรรจุภัณฑ์ที่มีความทันสมัย พกพาง่าย สามารถนำาไปคลุกกินกับข้าวสวยร้อนๆ ก็ได้ หรือกินคูก่ บั เนือ้ ย่างก็อร่อยไปอีกแบบมีจาำ หน่าย แบบขวด ราคา 40 บาท แบบกล่อง ราคา 30 บาท แบบซอง ราคา 20 บาท และแบบ box set 3 ขวดบรรจุกล่อง ใบบัว ราคา 170 บาท

หากสนใจซื้อผลิตภัณฑ์มีจำาหน่าย ณ ที่ทำาการ กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านเมาะหลวง บ้านเมาะหลวง ต.แม่เมาะ อ.แม่เมาะ จ.ลำาปาง 52220 โทร 089-953-1964 หรือ 081-595-5685 และยังสั่งซื้อออนไลน์ได้ที่ นำ้าพริกกรอบสมุนไพรเมาะหลวง สวนผักไฮโดรโปนิกส์

Check In แม่เมาะ

61


ตำบล

แม่เมาะ ช็อป

อุดหนุน 9 ผลิตภัณฑ์

บ.ใหม่นาแขม สร้างรายได้ให้ชุมชน ความเข้มแข็งของชุมชน เกิดจากการที่สมาชิก ในชุมชนประกอบอาชีพสุจริต และมีรายได้มั่นคง สำาหรับ บ้านใหม่นาแขม ต.แม่เมาะ อ.แม่เมาะ จ.ลำาปาง แล้ว การรวมกลุ่ม ของแม่บ้านในชุมชนนับเป็นส่วนหนึ่งของ การสร้างงานให้แก่สมาชิกในชุมชนได้ไม่น้อย กลุม่ แม่บา้ นเกษตรกร บ.ใหม่นาแขม ต.แม่เมาะ รวมตัวกัน โดยการนำาของ นางอริสสรา เครือบุญมา ผู้ใหญ่บ้าน ที่ต้องการให้แม่บ้านทุกคนมีรายได้จุนเจือ ครอบครัวอีกทางหนึ่ง จึงเกิดเป็นกลุ่มอาชีพสร้างสรรค์ 8 ผลิตภัณฑ์ และ 1 บริการ ได้แก่ 1.ผักไร้ดิน (ผักปลอดสารพิษ) 2.แหนม 3.ถั่วแปรรูป 4.มะขามแก้ว 5.ผ้าถักโครเชต์กระเป๋าผ้า 6.เห็ด 7.ข้าวเกรียบผู้สูงอายุ 8.ไก่พันธุ์ไข่ และ 9.การให้บริการบ้านพักโฮมสเตย์ กิจกรรมทั้งหมดอยู่ภายใต้ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง บ้านใหม่นาแขม ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากการไฟฟ้า ฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) แม่เมาะ และหน่วยงาน ในท้องถิน่ 62

Check In แม่เมาะ

ด้ ว ยความพร้ อ มทางด้ า นอาคารสถานที่ ท่ี ส ะดวกสบาย ผลิตภัณฑ์ทห่ี ลากหลาย มีการพัฒนาให้ได้มาตรฐาน OTOP รองรับความต้องการของตลาด และราคาเป็นกันเอง ซึ่งในปีนี้ ทางศูนย์ฯ จะมีการร่วมมือกับ กฟผ.แม่เมาะ ดำาเนินโครงการ นำาร่อง เพื่อนำาคณะศึกษาดูงานผู้เข้าเยี่ยมชม กฟผ.แม่เมาะ มาท่องเที่ยวและจับจ่ายซื้อหาสินค้าภายในศูนย์อีกด้วย หากมีโอกาสแวะมาเที่ยว อ.แม่เมาะ อย่าลืมแวะมา อุดหนุนผลิตภัณฑ์ชมุ ชน ทีศ่ นู ย์เรียนรูเ้ ศรษฐกิจพอเพียงบ้านใหม่ นาแขม ต.แม่เมาะ อ.แม่เมาะ จ.ลำาปาง ผู้สนใจสั่งสินค้า สามารถติดต่อได้ที่ โทร. 089-700-6715


Check In แม่เมาะ

63


ตำบล

แม่เมาะ ช็อป

64

งานตัดเย็บทุกชนิด ไว้ใจ

“กลุ่มตัดเย็บบ้านเวียงสวรรค์”

Check In แม่เมาะ


จุดเริ่มต้นของวิสาหกิจชุมชนกลุ่มตัดเย็บเสื้อผ้าบ้าน เวียงสวรรค์ เกิดเมื่อวันที่ 6 ตุลาคม 2549 โดย นางบังอร กองเศษ และเพื่อนๆ อีก 4-5 คน ที่ต้องการช่วยพ่อบ้านหาราย ได้เข้า ครอบครัว ได้เริ่มทดลองเย็บเสื้อโปโลด้วยมือง่ายๆ ส่งขายตาม การสัง่ ซือ้ ต่อมาเมือ่ กลุม่ มีความเข้มแข็งขึน้ ได้นาำ โครงการเสนอต่อ หน่ ว ยงานทั้ ง ภาครั ฐ และเอกชนจนได้ รั บ การสนั บ สนุ น งบประมาณจากการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) แม่ เมาะ และศู น ย์ พัฒ นาชนบทผสมผสานแม่เ มาะ (PDA) ภายใต้การสนับสนุนของ กฟผ. รวมทั้งหน่วยงานราชการต่างๆ ในพืน้ ที่ ทัง้ เครือ่ งจักรสำาหรับตัดเย็บรวมไปถึงการอบรมเพือ่ พัฒนา ฝีมืออย่างต่อเนื่อง ทำาให้เสื้อผ้า และชุดพื้นเมืองที่ผ่านการ ตัดเย็บจากกลุ่ม มีความพิถีพิถันมีเอกลักษณ์อันโดดเด่น ได้แก่

การเย็บด้วยตะเข็บคู่ แม้จะเป็นผ้าฝ้ายผสม แต่ทรงสวย ดูแล รักษาง่าย ทนทาน สามารถซักด้วยเครื่องซักผ้าได้เลยที่สำาคัญ ที่สุด คือมีราคาย่อมเยา สำาหรับเสื้อจำาหน่ายในราคาเริ่มต้น ตัวละ 280 บาท ขึน้ ไปกลุม่ วิสาหกิจตัดเย็บเสือ้ ผ้าบ้านเวียงสวรรค์ยงั รับทำา ของที่ระลึกไม่ว่าจะเป็น หมวก ถุงผ้า ชุดยูนิฟอร์มทำางาน และ อื่นๆ ที่เกี่ยวกับการตัดเย็บอีกด้วย หากสนใจสั่งทำา หรือซื้อสินค้า สามารถติดต่อได้ที่ คุณบังอร กองเศษ ประธานกลุ่มตัดเย็บเสื้อผ้าบ้านเวียงสวรรค์ โทร. 081–167–5759 หรือ 089–953-1964

Check In แม่เมาะ

65


66

Check In แม่เมาะ

วัดหัวฝาย ต.บ้านดง


ตำาบลบ้านดง คำาขวัญ ตำาบล บ้านดง

ธรรมชาติตระการตา พระบาทนารองเด่นสง่า เจ้าพ่อประตูผาคู่เมือง ลือเลื่องภาพเขียนสี แหล่งวัฒนธรรมโบราณคดี คนเมืองนี้นำ้าใจงาม ตำาบลบ้านดง ตัง้ อยูใ่ นเขตการปกครองของอำาเภอแม่เมาะทางทิศเหนือ ประกอบไปด้วย 8 หมูบ่ า้ น ได้แก่ บ้านหัวฝาย, บ้านดง, บ้านท่าสี, บ้านจำาปุย, บ้านกลาง, บ้านแม่ส้าน, บ้านสวนป่าแม่เมาะ และบ้านหัวฝายหล่ายทุ่ง สภาพพื้นที่โดยทั่วไป เป็นภูเขาสูง มีพื้นที่ราบตามหุบเขาและเชิงเขา พื้นที่บางส่วนยังอยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติ และเขตอุทยานแห่งชาติถา้ำ ผาไท ประชาชนในพืน้ ทีม่ คี วามหลากหลายทางด้านวัฒนธรรมและศาสนา ทัง้ คนเมือง คนอีสานและชนเผ่าต่างๆ ซึง่ นับถือศาสนาคริสต์ และอาศัยอยูบ่ นยอดดอยบ้านกลางและแม่สา้ นอย่างกลมกลืน โดยจากสภาพภูมปิ ระเทศและประวัตศิ าสตร์อนั ยาวนาน ทำาให้ ตำาบลบ้านดงมีแหล่ง ท่องเทีย่ วทางธรรมชาติทส่ี วยงาม อาทิ ถำา้ วิมานเทวา (ปล่องลม) ถำา้ จำายาแก้ ตลอดจนมีภาพเขียนสีโบราณ ปรากฏอยู่หลายพื้นแห่ง โดยจุดสำาคัญพบที่บริเวณประตูผา และล่าสุดมีการค้นพบโครงกระดูกมนุษย์โบราณ อายุกว่า 6,000-12,000 ปี และภาพเขียนสีในสภาพสมบูรณ์ที่ดอยผาก้าน หมู่บ้านท่าสี ซึ่งปัจจุบันชุมชนในพื้นที่เริ่มมีความตื่นตัว ด้านการพัฒนาการท่องเที่ยวในชุมชน จนเกิดเป็นสถานีท่องเที่ยวบ้านท่าสี ที่พร้อมต้อนรับผู้มาเยือนทั้งไทยและต่างประเทศ อีกด้วย เจ้าพ่อประตูผา ต.บ้านดง

Check In แม่เมาะ

67


ตำบล

บ้านดง ชิล

ถำ้าวิมานเทวา (ปล่องลม)

“ความงามดุจเจียรนัย ใต้ผืนดินบ้านท่าสี”

จากปากถำ้าที่เล็กเพียงคนเดียวเดินผ่าน สู่บันไดทางลงที่ลึกและยาวไกล กว่าถำ้าไหนๆ ที่เคยสัมผัส มาถึงยังจุดหมายใจกลางถำ้าวิมานเทวา หรือถำ้าปล่องลม ที่กว้างขวาง สวยงาม ระยิบระยับตาไปด้วยหินงอก หินย้อย ที่เปล่งประกายท้าทายแสง จากไฟฉายพกพาอันน้อย ของทีมมัคคุเทศก์นำาทางจากสถานีบ้านท่าสี ที่พาทีมงาน มาพิสูจน์ความงามจากแหล่งท่องเที่ยวแห่งใหม่ที่รอการค้นพบแห่งนี้ ในปี 2542 จากความบังเอิญหรือสิ่งดลใจที่เรามิอาจรู้ได้ เกิดเหตุการณ์ท่อน ซุงที่ชาวบ้านตัด ล้มมากระแทกกับก้อนหินใหญ่ จนก้อนหินนั้นเคลื่อนเกิดเป็นรูขนาด เล็ก มีสายลมพัดออกมาตลอดเวลา ซึ่งต่อมาเป็นที่มาของชื่อถำ้าปล่องลม ได้สร้าง ความสงสัยแก่ นายชาญ เปียงสืบ อดีตผู้ใหญ่บ้านท่าสี ที่ได้รับรู้เรื่องราว จึงขึ้นมาดู และเปิดปากถำ้า ปีนลงไปสำารวจในเส้นทางหลุมลึก จนพบหินงอกหินย้อยในถำ้า และ เริ่มพัฒนาที่แห่งนี้ด้วยตนเอง จุดเด่นของถำ้าวิมานเทวา ที่แตกต่างจากที่อื่นคือ ทางลง 68

Check In แม่เมาะ

เป็ น แนวดิ่ ง ค่ อ นข้ า งสู ง ได้ อ ารมณ์ แ บบ หนังผจญภัย ผสานเข้ากับความสวยงาม ของหินงอกหินย้อย ทีย่ งั สดใหม่เป็นประกาย ไม่แห้งเหมือนถำ้าอื่นๆ อีกทั้งรูปทรงและ ขนาดของหินงอกหินย้อยนีก้ ใ็ หญ่อลังการมาก มี มุ ม ที่ น่ า ประทั บ ใจที่ เ ราขอตั้ ง ชื่ อ เองว่า มุมนำ้าตก เพราะมีลักษณะเหมือน ชัน้ นำา้ ตกเรียงกันอย่างสวยงาม ถ้าใครชอบ ถำ้าแนวนี้แล้วรับรองว่าพลาดไม่ได้


การมาเที่ ย วถำ้ า วิ ม านเทวา จะมีมคั คุเทศก์ชมุ ชน“สถานีทอ่ งเทีย่ วท่าสี” นำาท่านเดินชมวิวทิวทัศน์ ลัดเลาะไปตาม ป่าชุมชนบ้านท่าสี เพื่อสัมผัสกับแหล่ง อารยธรรมสำาคัญ ไม่วา่ จะเป็น ภาพเขียนสี ถำ้า ตลอดจนเล่าถึงเรื่องราวของประวัติศาสตร์และการค้นพบโครงกระดูกมนุษย์ โบราณอายุ 10,000 - 12,000 ปี และหากจะอยู่ค้างคืนก็มีโฮมสเตย์ ของชุมชนให้บริการอีกด้วย ซึ่งรายได้ ส่วนหนึ่งจะคืนกลับสู่ชุมชนเพื่ออนุรักษ์ และพัฒนาพื้นที่ต่อไป

สนใจจองทริปท่องเที่ยวดีๆ ได้ที่ ป้าน้อย 081-028-8301 พี่หมู 081-796-9246 และคุณนัท 096-631-7982 Check In แม่เมาะ

69


ตำบล

บ้านดง ชิล

ภาพเขียนสีโบราณ ดอยผาก้าน บ้านท่าสี

70

Check In แม่เมาะ


เมื่อพูดถึงภาพเขียนสีโบราณในภาคเหนือ ภาพเขียนสี ประตูผา ต.บ้านดง อ.แม่เมาะ คงเป็นหนึ่งในสถานที่ท่องเที่ยว ที่หลายคนคงนึกถึงเป็นอันดับแรก แต่น้อยคนนักที่จะรู้ว่านอก จากแหล่งภาพเขียนสีประตูผาแล้ว ใน อ.แม่เมาะ ยังมีแหล่ง ภาพเขี ย นสี โบราณอยู่อีก หนึ่ง ในนั้นก็คือแหล่ง โบราณคดี ภาพเขียนสีดอยผาก้าน บ้านท่าสี ที่อยู่ไม่ไกลจากภาพเขียนสี ประตูผา และหลังจากการพิสูจน์ด้วยวิธีการทางวิทยาศาสตร์ แล้ว พบว่ามีอายุถึง 10,000-12,000 ปี ย้อนหลังไปหลายสิบปี ในเดือนมีนาคม 2542 ภาพเขียนสี ดอยผาก้าน บ้านท่าสี ถูกค้นพบครั้งแรกโดยนายชาญ เปียงสืบ อดีตผู้ใหญ่บ้านท่าสี โดยมีการศึกษาทางวิชาการและงานด้าน โบราณคดีอย่างต่อเนื่อง จนกระทั่งในปี 2553 คณะวิจัยจาก มหาวิทยาลัยศิลปากรและผู้วิจัยจากประเทศฝรั่งเศส ได้ขุดพบ เจอโครงกระดูกมนุษย์โบราณ อายุประมาณ 10,000-12,000 ปี รวมถึงเครื่องมือหินต่างๆ เช่นหินเจาะรู เปลือกหอย เครื่องใช้ มือเครื่องใช้โบราณ บริเวณหลุมศพซึ่งอยู่ใต้บริเวณภาพเขียนสี

จากคำาบอกเล่าของผู้ใหญ่ชาญ เชื่อว่าดอยผาก้าน เป็น เส้นทางสัญจรของคนในอดีต เนือ่ งจากตลอดแนวของดอยผาก้าน มีตานำ้า และถำ้า ที่คณะเดินทางสามารถใช้ดื่มกินและพักอาศัย ชั่วคราวได้ ส่วนภาพเขียนสีที่เกิดขึ้นนั้น มีลักษณะและการใช้สี ใกล้เคียงกับภาพเขียนสีประตูผา อาจเกิดจากกลุ่มคณะเดินทาง ที่ผ่านมาในเส้นทางนี้ ต้องการทำาจารึกบอกเรื่องราว หรืออาจ เป็นพิธีกรรมที่เกี่ยวข้องกับการตายและการจัดการศพ จึงพบ หลุมฝังศพใต้ภาพเขียนสีทั้งสองแห่งบนดอยผาก้านแห่งนี้ นอกจากตำานานภาพเขียนสีแล้ว ยังมีเกร็ดเล็กน้อยเกีย่ วกับ ชื่อดอยผาก้าน ซึ่งมีชื่อเรียกมาจากสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 ที่ทหารอเมริกา ทิง้ ระเบิดใส่ฐานทัพญีป่ นุ่ บริเวณหนองบอม ต.บ้านดง และทหารญี่ปุ่นที่เหลือรอดได้หลับหนีมาซ่อนอยู่บนผาแห่งนี้ จนเรียกว่า ผาก๊าน (ภาษาเหนือแปลว่า แพ้) และเพี้ยนคำาเป็น ดอยผาก้านในปัจจุบัน สำาหรับนักท่องเที่ยวหรือผู้สนใจเข้าเยี่ยมชม สามารถติดต่อสอบถามได้ที่กลุ่มมัคคุเทศก์ชุมชนบ้านท่าสี ป้าน้อย โทร 081-028-8301, พี่หมู 081-796-9246 และคุณนัท 096-631-7982

18.513366, 99.820405

Check In แม่เมาะ

71


ตำบล

บ้านดง ชิม

นำ้าผึ้ง มะแขว่น

ผลิตภัณฑ์ล้ำาค่า

จากซุปเปอร์มาร์เก็ตป่าชุมชน

72

Check In แม่เมาะ


ป่ากับคนนั้นอยู่ร่วมกันได้ หากคนดูแลป่า ป่าก็จะ ดูแลคนเช่นกัน คำากล่าวนี้เป็นจริงที่ผืนป่าชุมชนบ้านกลาง และ บ้านแม่ส้าน ที่ชาวบ้านได้ช่วยกันฟื้นฟู ดูแลรักษา จนเกิดความ อุดมสมบูรณ์ ทำาให้ป่า และสัตว์ป่านานาชนิด กลายมาเป็นรายได้ หมุนเวียนให้กับชุมชนได้ตลอดทั้งปี สำาหรับนำ้าผึ้งนั้น เป็นผลผลิตของชุมชนบ้านกลาง ชาว บ้านใช้เวลากว่า 10 ปี ในการสั่งสมประสบการณ์ และหาวิธีที่ ถูกต้อง ในขั้นตอนการเก็บรังผึ้งจากภูมิปัญญาชาวบ้านโดยทำา อุปกรณ์จากเศษไม้ไผ่แห้งในชุมชน ที่เรียกว่า ตอย และ ก๊อบ เพื่อใช้ทำาเป็นบันไดปีนขึ้นเอารังผึ้งบนต้นไม้สูง โดยจะเก็บช่วง เวลาพลบคำ่า โดยชุมชนจะเก็บเฉพาะบริเวณนั้น ไม่เก็บลงมาทั้ง รัง ตามแนวคิดการพึ่งพาอาศัย โดยไม่ทำาลาย เพื่อเหลือรังให้ กับตัวอ่อนผลิตนำ้าผึ้งต่อไป เมื่อได้รังผึ้งมาจึงบีบเอานำ้าผึ้งออก จากรัง แล้วกรองผ่านผ้าขาวบางถึง 2 ชั้น เพื่อความสะอาด ของนำ้าผึ้ง และบรรจุลงขวดต่อไป นำ้าผึ้งป่าจากชุมชนบ้านกลาง จะมีความหวาน หอม ส่วนสีที่แตกต่างกันในแต่ละขวดเกิดจาก เกสรดอกไม้ป่าแต่ละชนิด สามารถเก็บไว้บริโภคได้นานถึง 1 ปี โดยไม่ต้องแช่ตู้เย็น ที่สำาคัญคือมาจากธรรมชาติ ไร้สารเคมี ปลอดภัยต่อผู้บริโภค ราคาเริ่มต้น ขวด 300ml 120 บาท 700ml 250 บาท หากสนใจติดต่อซื้อได้ที่ กลุ่มนำ้าผึ้งป่าชุมชน บ้านกลาง โทร.081 – 027 - 0750

ส่วน มะแขว่น เครือ่ งเคียงลาบและอาหารพืน้ เมืองรสเยีย่ ม เป็นผลผลิตของชุมชนบ้านแม่ส้าน ที่ในฤดูหนาวมีมะแขว่น ออกมากที่สุด ชาวบ้านจะออกไปเก็บมะแขว่นดิบมาตากแห้งไว้ ตามบ้านเรือน ประมาณ 3 แดด (3วัน) จะได้ผลมะแขว่นที่สวย ขาย ได้ราคาดีกว่าปล่อยให้สุกแห้งคาต้น หากเราเข้าไปหมู่บ้านใน ช่วงนี้จะได้กลิ่นมะแขว่น ส่งกลิ่นหอมโชยมาตามลม นอกจากจะ ใช้เป็นเครื่องเทศดับคาวในอาหารพื้นเมืองแล้ว มะแขว่น ยังเป็น สมุนไพรที่มีสรรพคุณช่วยในการขับเลือดลมได้ดีอีกด้วย ราคา ขายส่งเริ่มต้นที่กิโลกรัมละ 70 บาท ผู้สนใจซื้อสามารถสอบถามข้อมูลได้ที่ ผู้ใหญ่แก้ว ลาภมา ผู้ใหญ่บ้านแม่ส้าน โทร.084 – 804 – 2483 ได้เลย

Check In แม่เมาะ

73


ตำบล

บ้านดง ชิล

แก้วนี้เขาทำาเองทุกอย่าง

“กาแฟจ๋าดอยแม่ส้าน”

74

Check In แม่เมาะ


ขับรถทางไกลจำาเป็นต้องพึ่งกาแฟ จะดื่มทั้งที รสชาติ ก็ต้องเข้มข้น กลมกล่อม ขอชวนไปลองที่นี่เลย “กาแฟจ๋าดอย แม่ส้าน” ที่นำาเมล็ดกาแฟจากพื้นที่สูงของ อ.แม่เมาะ มาปรุงให้ มีรสชาติดี คอยเสิร์ฟให้แก่นักเดินทางที่สัญจรไปมา ณ จุดพัก รถริมทาง บริเวณศาลเจ้าพ่อประตูผา ถนนสายลำาปาง – งาว โดย มีบาริสต้าคนเก่งที่ใครๆรู้จัก นามว่า พี่หมู“อนงค์ศรี ทรายแก่น” และพีจ่ า๋ “อชิรญาณ์ ต่อตัน” พระเอกของร้านคือ กาแฟกลิน่ หอม รสกลมกล่อม รวมถึงโกโก้เข้มข้นที่พี่หมูทำาเองทุกอย่าง ตั้งแต่ ปลูก เก็บเกี่ยว ผ่านกระบวนการทำาเมล็ดกาแฟดิบ สีดิบ คัดขนาด คั่ว บรรจุภัณฑ์ จนถึงชงให้ลูกค้าดื่มกันเลยทีเดียว ผู้ที่ชื่นชอบ การดื่มกาแฟ และโกโก้ จะได้ลิ้มรสความสดใหม่ของเมล็ดกาแฟ ที่มีกลิ่นหอมขึ้นจมูก และโกโก้ที่ปลูกบนดอยแม่ส้าน ต.บ้านดง อ.แม่เมาะ ซึ่งการจะปลูกกาแฟให้ได้ผลดี ทุกกระบวนการต้อง อาศัยธรรมชาติที่สมบูรณ์ ทั้งนำ้าลำาธารที่สะอาด และดินอุดม ด้วยแร่ธาตุ เจ้าของร้านนีท้ ง้ั คุยเก่งและคุยสนุก ยิง่ เป็นเรือ่ งวิถชี มุ ชน ความรู้เรื่องกาแฟ ช่วยแนะนำาแหล่งท่องเที่ยวและโฮมสเตย์ ที่มีอยู่หลายแห่งในหมู่บ้านด้วย เหมาะสำาหรับผู้ที่เดินทางไกล ต้องการพักให้หายเหนื่อย และยังได้สักการะเจ้าพ่อประตูผาให้ อุ่นใจ รับเครื่องดื่มที่ทำาให้สดชื่น แถมที่ร้านยังมีถั่วปลุกเสกให้ได้ ขบเคี้ยว และกล้วยปลุกเสกรับประทานฟรีกับเครื่องดื่มอีกด้วย หากสงสัยว่าทำาไมต้องปลุกเสก อันนี้คงต้องขอให้พี่หมูช่วยตอบ ไปได้เลยที่ร้านกาแฟจ๋าดอยแม่ส้าน โทร. 081-796-9246

18.5139666,99.8196034

Check In แม่เมาะ

75


ตำบล

บ้านดง ชิม

76

Check In แม่เมาะ

“ก๋วยเตี๋ยวบ้านหัวฝาย” ความธรรมดาที่ไม่ธรรมดา


ก๋วยเตีย๋ วเจ๊หอย ก๋วยเตีย๋ วกันเอง หรือก๋วยเตีย๋ วหัวฝาย สุดแล้วแต่ลกู ค้าอยากจะเรียก “เจ๊หอย” หรือพีว่ นั ดี มณีวรรณ เจ้าของร้านอัธยาศัยดีคนนี้ เขาก็ไม่ว่าอะไร ร้านนี้ขายก๋วยเตี๋ยวมากว่า 20 ปีแล้ว มีทั้งนำ้าใส นำ้าตกและเย็นตาโฟ ก็ดูธรรมด๊า ธรรมดาที่ไหนๆ ก็มี ลองมาดูความไม่ธรรมดากันดีกว่า เริ่มจากราคา ก๋วยเตี๋ยวเด็กขาย 10 บาท ก๋วยเตี๋ยวผู้ใหญ่ขายเริ่มต้น 20 บาท ถูกมากๆ ต่อด้วยบรรยากาศในร้านที่กันเองสมชื่อ เพราะเมื่อเข้าไปจะเห็นลูกค้าลวกเส้น ลวกผักเอง เสิร์ฟเอง ถือชามก๋วยเตี๋ยวมานั่งห้อยขา ขัดสมาธิรับประทาน อย่างสบายอารมณ์ เจ๊หอยบอกว่า ยิ่งวันเสาร์ – อาทิตย์ แทบไม่ได้จับตะกร้อ ลวกก๋วยเตี๋ยวเพราะเด็กๆ ในหมู่บ้าน จะมาแย่งลวกก๋วยเตี๋ยวเองอย่างสนุกสนาน และต้องขอเตือนลูกค้าว่าถ้าไปเวลาเที่ยงตรง ของจะเริ่มหมด โดยเฉพาะหมูหมักที่ทั้งนุ่มทั้งเปื่อยจะหมดก่อน เจ๊หอยบอกสูตรแบบไม่หวงวิชาว่า การหมักหมูต้องใช้ เครื่องเทศธรรมชาติ คือแป้งมัน นำ้ามันหอย ซีอิ้วขาว เคล้าให้เข้ากันหมักไว้ 1 คืน จะอร่อยกว่าใช้ผงปรุงรสสำาเร็จรูป อีกอย่างที่ตั้งใจทำาให้ลูกค้า คือ ถั่วกับพริกป่นต้องทำาเอง นอกจากจะอิ่มท้องราคาเบาๆ แล้ว ลูกค้าจะอิ่มใจกับบรรยากาศของร้านที่อยู่ในศาลากว้างของศูนย์สาธิตการตลาด บ้านหัวฝาย ติดกับลานกีฬาต้านยาเสพติด ดูๆไปเหมือนเป็นศูนย์อาหาร หรือศูนย์กลางของชุมชนเสียมากกว่า การเดินทางไปไม่ยาก จากถนนเส้นหลักผาลาด – แม่เมาะมาถึงสามแยกห้วยคิง เลี้ยวซ้ายเลาะคลองส่งนำ้าอ่างเก็บนำ้าแม่ขามไปประมาณ 9 กิโลเมตร ถึงแยกหนองบอมที่มีศาลา ขายปลา เลี้ยวขวาไปทางหมู่บ้านหัวฝาย จนถึงวัดหัวฝาย เลยไปอีกนิดประมาณ 50 เมตร ก็จะ ถึงร้านก๋วยเตี๋ยวติดถนนด้านซ้ายมือ ไปชิมกันได้ทุกวันไม่มีวันหยุด เริ่มขายกันตั้งแต่เช้า 09.00 น. อย่าลืม! เที่ยงหมด อดนะจ๊ะ เจ๊หอยฝากบอก

18.273282, 99.788370

Check In แม่เมาะ

77


ตำบล

บ้านดง ชิม

พูดแล้วก็จะหาว่าโม้ แต่ของเค้าดีจริงๆ เพราะที่ บ้านท่าสี ต.บ้านดง แห่งนี้ เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มีความหลากหลาย และอุดมไปด้วยเรื่องราวประวัติศาสตร์ และสถานที่ท่องเที่ยว ธรรมชาติให้เราตื่นตาตื่นใจกันเพียบ เริ่มต้นเลยที่จำานวนถำ้า ที่มีถำ้าที่พร้อมรับการสำารวจจากนักท่องเที่ยวถึง 7 ถำ ้ า โดยมีถา้ำ พระเอกคือถำา้ วิมานเทวา(ถำา้ ปล่องลม) ทีม่ คี วามลึกและ สวยงามของหินงอกหินย้อยอย่างมาก ต่อมาด้วยภาพเขียนสี และเรื่องราวประวัติศาสตร์โครงกระดูกมนุษย์โบราณที่ถูก ค้ น พบที่ นี่ ซึ่ ง เป็ น หนึ่ ง ในหลั ก ฐานโบราณคดี ที่ สำ า คั ญ ของ ประเทศไทยอีกด้วย ส่วนกิจกรรมยอดฮิตของที่นี่ นอกจาก การเทีย่ วถำา้ แล้ว สถานีทอ่ งเทีย่ วท่าสี ยังมีเส้นทางปัน่ จักรยาน ความยาวกว่า 10 กิโลเมตร ท่องเที่ยวชุมชน วนรอบภูเขา ผ่านสถานที่เที่ยวหลักพร้อมแวะกินผลไม้ใหม่ๆ สดๆ จากสวน ได้อกี สุดท้ายแต่ไม่ทา้ ยสุดทีน่ ย่ี งั มีรา้ นกาแฟสถานีหนีเมีย ทีว่ า่ กั น ว่ า เป็ น ร้ า นกาแฟที่ วิ ว สวยบรรยากาศดี อั น ดั บ ต้ น ๆ ของ อ.แม่เมาะ เลยแหละ ซึง่ ทุกกิจกรรมทีว่ า่ มานี้ สถานีทอ่ งเทีย่ ว ท่าสี สามารถจัดบริการมัคคุเทศก์นำาเที่ยว จัดเลี้ยงอาหาร โฮมสเตย์ จัดสถานที่ทำากิจกรรมกางเต๊นท์ค้างคืนได้ในราคา กันเอง

18.431160,99.762564

78

Check In แม่เมาะ


ครบเครือ ่ งเรือ ่ งท่องเทีย ่ ว พักผ่อน ผจญภัย ชมวิว @สถานีท่องเที่ยวท่าสี ขายกันขนาดนี้ ไม่อยากบอกเลยว่า นี่ยังได้แค่ครึ่งเดียวของกิจกรรม และเรื่องราวที่มีในพื้นที่ท่องเที่ยวแห่งนี้ หากใครสนใจสามารถติดต่อ สอบถาม ข้อมูลที่ ป้าน้อย โทร 081-028-8301 และพี่นัท โทร 061-313-2214 ได้เลยจ้า

Check In แม่เมาะ

79


ตำบล

บ้านดง ช็อป

สมุนไพรจากป่าชุมชน

สู่ภูมิปัญญาท้องถิ่นของชาวอิ่วเมี่ยน

80

Check In แม่เมาะ


การแวะมาสักการะเจ้าพ่อประตูผา เป็นอีกหนึ่งจุดหมายปลายทางของผู้ขับขี่บนถนนสายลำาปาง – งาว นอกจากจะได้ขอพรให้เดินทางปลอดภัยโดยสวัสดิภาพแล้ว ของป่าและสมุนไพรนานาชนิดยังเป็นอีกหนึ่งสินค้า ที่ไม่ควรพลาด ณ ‘ตลาดต้องชม’ สถานีอาชีพขอพามาปักหมุดกันที่ตลาดแห่งนี้เพื่อแนะนำา สินค้ายอดฮิต จาก เจ้าถิ่นกัน ชาวอิ่วเมี่ยน ชนเผ่าพื้นเมืองจาก ต.บ้านดง อ.แม่เมาะ จ.ลำาปาง กว่า 30 ชีวิต ยึดอาชีพขายสมุนไพรให้แก่ นักท่องเที่ยวที่มาแวะตลาดต้องชมแห่งนี้มาเป็นเวลากว่าหลายชั่วอายุคน จากการปลูกฝังมาตั้งแต่สมัยบรรพบุรุษ ที่สอนให้รู้จักสมุนไพร ทำาให้มีความรู้ด้านสรรพคุณตัวยาเป็นอย่างดี ที่ตลาดแห่งนี้มีสมุนไพรจำาหน่ายกว่า 50 ชนิด ทั้งสมุนไพรรักษาโรค สมุนไพรชูกำาลัง อาทิ กวาวเครือแดง ฮ่อสะพายควาย โด่ไม่รู้ล้ม รากสามสิบ ไม้ฝาง กำาลังเสือโคร่ง นำ้าผึ้งป่า ฯลฯ แต่ที่ลูกค้านิยมซื้อกัน คือ เอ็นยืด ขายดีถึงขั้นลูกค้าโทรมาสั่งซื้อแล้วให้จัดส่ง ทางไปรษณีย์ สมุนไพรเหล่านี้ส่วนใหญ่จัดหามาจากป่าชุมชนในพื้นที่ ต.บ้านดง ราคาเริ่มตั้งแต่ 10 – 100 บาท เท่านั้นตลาดเปิดทุกวันตั้งแต่ เวลา 07.00 – 18.00 น. (ขึ้นอยู่กับแต่ละร้าน) สามารถแวะอุดหนุนกลุ่มแม่ค้า พ่อค้าชาวอิ่วเมี่ยนได้ทุกร้าน ณ ตลาดต้องชม หรือ กาดประตูผา ต.บ้านดง อ.แม่เมาะ จ.ลำาปาง ข้อแนะนำา : หากต้องการใช้สมุนไพรเพื่อรักษาโรค แนะนำาให้ต้มดื่ม มากกว่าการดองเป็นเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ 18.5139666,99.8196034

Check In แม่เมาะ

81


ตำบล

บ้านดง ช็อป

กลุ่มตัดเย็บเสื้อผ้า บ.สวนป่าแม่เมาะ

เรื่องเสื้อผ้าพื้นเมือง ไว้ใจได้เลย หมู่เฮา หมู่เฮาจาวเหนือ...เฮามาชวนกันใส่เสื้อผ้าพื้นเมือง กันดีกว่าเจ้า สถานีอาชีพขอพามาแอ่วที่ บ.สวนป่าแม่เมาะ ต.บ้านดง อ.แม่เมาะ จ.ลำาปาง ซึ่งมีกลุ่มอาชีพที่เชี่ยวชาญ ด้านการตัดเย็บผ้า ฝ้ายพื้นเมืองเป็นพิเศษ รับรองว่าถูกใจทุกท่านแน่นอนเจ้า “งานที่รักมักสนุก” เป็นสิ่งที่พิสูจน์แล้วจากป้านาย หรือ นางมาลี ใจแก้ว คนเชียงใหม่ ที่มาตั้งรกรากอยู่ ณ บ้านสวน ป่าแม่เมาะ ต.บ้านดง ตั้งแต่สมัยยังสาว ในปี 2547 ป้านายได้ตั้ง กลุ่มวิสากิจชุมชนตัดเย็บเสื้อผ้าประจำาหมู่บ้านขึ้นจากการสะสม องค์ ค วามรู้ ด้ า นการออกแบบเสื้ อ ผ้ า โดยตรงจากกรุ ง เทพฯ แล้วได้นำามาประยุกต์ให้เข้ากับวัตถุดิบในท้องถิ่น มีสมาชิกกลุ่มจาก ชุมชน บ้านสวนป่าแม่เมาะ บ้านท่าสี และ บ้านดง ต.บ้านดง กว่า 20 ชีวิต ผลิตภัณฑ์ของกลุ่มทำาเองทุกขั้นตอน เริ่มตั้งแต่ การผลิตเส้นด้ายจากวัสดุธรรมชาติ อาทิ มะเกลือ ใบหูกวาง และ ใบสัก เพื่อให้ได้สีสันจากธรรมชาติแท้ๆ ที่การันตีได้ว่า ไม่มีการตกสี ในตอนซักแน่นอน หลังจากได้เส้นด้ายแล้ว กลุ่มจึงนำาผ้ามาทอ และ ตัดเย็บเป็นเสื้อผ้าพื้นเมืองดีไซน์ต่างๆ ในขัน้ ตอนต่อไป เรียกได้วา่ เป็นธุรกิจทีค่ รบวงจร ด้วยรูปแบบ ลวดลาย ทีป่ า้ นายดัดแปลงให้ไม่เหมือนใคร และราคาทีแ่ สนย่อมเยา เริม่ ต้นเพียง 180 บาท ทำาให้เป็นทีต่ อ้ งการของตลาดในปัจจุบนั จนมี กลุ่มลูกค้าจากขอนแก่น เชียงใหม่ สุโขทัย รวมถึงแม่ค้าจาก JJ mall (ตลาดนัดสวนจตุจักร) สนใจสั่งกันเข้ามาไม่ขาดสายจนได้รับเลือก ให้เป็นผลิตภัณฑ์ OTOP ประจำาจังหวัดลำาปาง ในระดับ 4 ดาว

82

Check In แม่เมาะ


สร้างความภาคภูมิใจให้กับสมาชิกไม่น้อย และทุกๆ ปียังได้เป็น ตัวแทนของ อ.แม่เมาะ ในการออกร้านจำาหน่ายสินค้าตามงาน มหกรรมจัดแสดงสินค้า OTOP ระดับประเทศ ในอนาคตกลุ่มจะพัฒนาให้ลูกค้าสามารถสั่งสินค้าผ่าน ทางเว็บไซต์ออนไลน์ได้ด้วย ส่วนตอนนี้สั่งกันทางไลน์ หรือ โทร. ได้ที่เบอร์ 084-687-0961 จ้า Check In แม่เมาะ

83


ตำบล

บ้านดง ช็อป

มะขามยักษ์แช่อิ่ม

เปรี้ยวอมหวานรสชาติต้องลิ้มที่บ้านดง

ได้ขา่ วมาว่าแถว ต.บ้านดง นีเ้ ค้าปลูกต้นมะขามกันเยอะ แต่ถา้ รสชาติถกู ใจชวนนำา้ ลายไหลก็ตอ้ งมะขามแช่อม่ิ ทีไ่ ร่นอ้ งเอยบ้านดงเพราะ มีรสหวานอมเปรี้ยวกลมกล่อมลงตัวมาก ดังนั้นจึงไม่รอช้า รีบไป ทำาความรู้จักกันเลย มะขามยักษ์แช่อิ่มไร่น้องเอย รวมกลุ่มกันเมื่อปี 2555 จาก ความคิดริเริ่มของ พี่ลิ้ม นางสุพัตรา นาระตะ โดยเอาสูตรแช่อิ่มรสเด็ด มาจากน้องสะใภ้ชาวเพชรบูรณ์ เมืองต้นตำารับผลิตภัณฑ์มะขาม แต่ เดิมเริ่มจากการนำามะขามเพชรบูรณ์มาแปรรูป แต่ปัจจุบันใช้มะขาม จากสมาชิกกลุ่มในชุมชนที่มีการสนับสนุนให้ปลูกทั้งหมด มีกรรมวิธีใน การทำาที่ใส่ใจทุกขั้นตอน เริ่มจากคัดเลือกมะขามแก่ นำามาลวกในนำ้า ร้อน แกะเปลือก แล้วนำาไปแช่ในนำ้าปูนใส ทิ้งไว้ 1 คืน จากนั้นนำาไป แช่นำ้าตาลผสมนำ้าเกลืออีก 3-4 คืน พี่ลิ้มยำ้าเคล็ดลับมัดใจผู้บริโภคก็คือ ทางกลุม่ ไม่ผสมหัวเชือ้ และสารกันบูดลงไปในการแช่อม่ิ ทำาให้ได้รสชาติ หวานจากนำ้าตาลแท้ แม้จะไม่ได้ใส่สารกันบูด แต่หากใส่ไว้ในตู้เย็นก็ สามารถเก็บมะขามแช่อิ่มได้นานเป็นเดือน และถ้าเปิดรับประทานแล้ว ลืมใส่ตู้เย็นก็อยู่ได้ประมาณ 3-4 วัน ผลิตภัณฑ์มีทั้งมะขามแช่อิ่ม ไร้เมล็ด ขาย กก.ละ 200 บาท ส่วนแบบมีเมล็ด ราคาขึ้นอยู่กับราคา ตลาด นอกจากนี้ยังมีผลิตภัณฑ์มะขามคลุกนำ้าตาล และมะขามแช่อิ่ม เส้นคลุกนำ้าตาล ขายทั้งปลีกและส่ง มีลูกค้ามากมายทั้งจาก กรุงเทพฯ เชียงราย และทั่วลำาปาง ปัจจุบนั นอกจากขายผลิตภัณฑ์แปรรูปแล้วยังขายฝักสดรวมถึง กล้าพันธุ์มะขามอีกด้วย หากสนใจมะขามแช่อิ่มสามารถหาซื้อได้ตาม งาน OTOP ทั่วจังหวัดลำาปาง และสั่งซื้อได้ที่ 080-679-8599 84

Check In แม่เมาะ


จักสานสร้างมูลค่า ภูมิปัญญา บ้านหัวฝาย

ลุงศรีไว ปกแก้ว เล่าว่างานจักสานเริ่มต้นจากการมีใจรัก ในงานช่างก่อน ภายหลังเกษียณจากงานประจำาจึงได้ฝึกฝนงานจักสาน จนกลายเป็นงานถนัด เพราะเห็นว่างานจักสานสามารถสร้างมูลค่า จากวัตถุดิบในท้องถิ่น เช่น ไม้ไผ่ ธูปาษี โดยปรับผลิตภัณฑ์ให้ทัน สมัยได้ สินค้าที่ผลิตออกมามีหลากหลายชนิด อาทิ ขันโตก พาน หวด หมวก ตะกร้า นำ้าถุ้ง (ตะกร้าตักนำ้า) นำ้าต้น ข้องใส่ปลา ฝักใส่มีด เรียกว่า สารพัดอย่างเลยทีเดียว ยังไม่หยุดพัฒนาผลงานเพียงเท่านี้ จึงได้ร่วม เข้ารับการอบรมหลักสูตรต่างๆ โดยได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงาน ที่เกี่ยวข้องใน อ.แม่เมาะ ทำาให้ส ามารถต่อยอดพัฒนาผลิต ภั ณ ฑ์ ให้มีคุณภาพ สวยงาม และตอบสนองความต้องการของตลาดได้เป็น อย่างดี นอกจากนี้ ลุงศรีไว ยังยินดีส อนทำาเครื่องจักสานให้ แ ก่ ผู้ที่สนใจ โดยไม่คิดค่าบริการใดๆ หากสนใจเรียน หรือสั่งซื้อ ผลิตภัณฑ์ ติดต่อได้ที่ บ.หัวฝาย ม.1 ต.บ้านดง อ.แม่เมาะ จ.ลำาปาง โทร.089-557-7960

Check In แม่เมาะ

85


86

Check In แม่เมาะ

พระธาตุดอยตุง ต.นาสัก


ตำาบล นาสัก

ตำาบลนาสัก ตั้งอยู่ในเขตการปกครองของอำาเภอ แม่เมาะทางทิศตะวันออก ประกอบด้วย 9 หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านแม่จาง, บ้านปางป๋วย, บ้านวังนำ้าต้อง, บ้านนาสัก, บ้านใหม่รตั นโกสินทร์, บ้านสบจาง, บ้านแม่ หล่วง, บ้านข่วงม่วง และบ้านทุ่งเลางาม ลักษณะพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขา อยู่ใน เขตป่าสงวนแห่งชาติแม่จาง และพืน้ ทีข่ องการไฟฟ้าฝ่ายผลิต แห่งประเทศไทย (กฟผ.) แม่เมาะ หมูบ่ า้ นต่างๆ ตัง้ อยูต่ ามทีร่ าบ เชิงเขา มีพื้นที่โดยเฉลี่ยทั้งหมด 131.63 ตารางกิโลเมตร มีระยะทางห่างจากที่ว่าการอำาเภอแม่เมาะ 40 กิโลเมตร โดยมีทิศเหนือ ติดต่อกับ ต.จางเหนือ อ.แม่เมาะ จ.ลำาปาง

ทิศใต้ ติดต่อกับ ต.สบป้าด อ.แม่เมาะ จ.ลำาปาง ทิศตะวันออก ติดต่อกับ ต.บ้านปิน อ.ลอง จ.แพร่ ทิศตะวันตก ติดต่อกับ ต.แม่เมาะ และ ต.บ้านดง อ.แม่เมาะ จ.ลำาปาง เป็นอีกตำาบลหนึ่ง ของ อ.แม่เมาะ ที่มีสถานีรถไฟปางป๋วยผ่านตัวตำาบล เป็นแหล่ง ปลู ก ข้ า วพั น ธุ์ ดี แ ละมี ส ถานที่ ท่ อ งเที่ ย วทั้ ง ด้ า นธรรมชาติ เช่น ทะเลสาบนาสัก ที่เป็นแหล่งท่องเที่ยวและประมงที่สำาคัญ ของชุมชน จนเป็นที่มาของเมนูขึ้นชื่ออย่างหลามปลา อีกทั้ง ยังมีแหล่งท่องเที่ยวทางศาสนามากมายรอนักท่องเที่ยวให้มา สัมผัส

อ่างเก็บนำ้าแม่จาง ต.นาสัก Check In แม่เมาะ

87


ตำบล

นาสัก ชิล

พาไปเที่ยววัดถำ้าอินทร์เนรมิตร หนึ่งในคำาขวัญของ อ.แม่เมาะ

“ถํ้าอินทร์เนรมิต แหล่งผลิตไฟฟ้า ถ่านหินล้ําค่า สวนป่าสักทอง”

88

Check In แม่เมาะ


Check in แม่เมาะ ขอนำ า ท่ า นผู ้ อ ่ า น ตามไปเยี ่ ย มชม

วัดถำ้าอินทร์เนรมิต ซึ่งเป็นหนึ่งในสถานที่สำาคัญในคำาขวัญ อำ าเภอแม่ เ มาะที ่ ว่ า “ถำ้า อินทร์เนรมิต แหล่งผลิต ไฟฟ้า ถ่านหินลำ้าค่า สวนป่าสักทอง” วัดถำ้าอินทร์เนรมิต ตั้งอยู่ที่บ้านแม่จาง หมู่ 1 ตำาบล นาสัก อ.แม่เมาะ บนถนนเส้นสบป้าด-นาสัก (หลังโรงไฟฟ้า แม่เมาะ) แต่เดิมถำ้าอินทร์ฯ มีชื่อเรียกว่าถำ้าผาช้างหมู และ จากคำาบอกเล่าของชาวบ้าน มีาษีตนหนึ่ง ชื่อ อินทร์ ได้มา จำาศีลอยู่ จึงเรียกว่าถำ้าอินทร์ ต่อมามีการเติมคำาว่าเนรมิตเข้าไป จึงเป็นถำ้าอินทร์เนรมิต ซึ่งในปี 2523 หลวงปู่พวง ฆรมุตโต ได้ธุดงค์มาจำาพรรษา พัฒนาสร้างเป็นสำานักสงฆ์ฯ และได้รับ อนุญาติให้เป็นวัดถำ้าอินทร์เนรมิตในปี 2545 ก่อนจะเข้าไปยัง ตัวถำ้าอินทร์ ควรแวะกราบพระพุทธปฐมบรมวิทสุทธิมหามุนี (หลวงพ่อประทานพรเนรมิต) พระพุทธรูปปางประทานพร

องค์ใหญ่ที่คนในพื้นที่เชื่อในความศักดิ์สิทธิ์ และมักมาขอพรกัน ซึ่งประดิษฐานอยู่บนพิพิธภัณฑ์หลวงปู่พวงฯ ที่เราสามารถเข้าไป เยีย่ มชมประวัติความเป็นมาของวัดได้ ภายในถำา้ อินทร์เนรมิต จะแบ่งออกเป็นชัน้ บนกับชัน้ ล่าง โดยชั้นบนได้ปรับปรุงให้สามารถนั่งสมาธิหรือปฏิบัติธรรมได้ และในชั้นล่าง สามารถเดินเข้าไปชมความงดงามภายในตัวถำ้า ผ่านทางเดินแคบๆ ไปสูห่ อ้ งใหญ่ทม่ี หี นิ งอกหินย้อย และพระพุทธรูป ประจำาวันเกิดให้สักการะ ซึ่งนับว่าวัดถำ้าอินทร์ฯเป็นอีกหนึ่งใน สถานที่ที่มีทั้งความสวยงาม สงบ ร่มเย็น ที่ผู้มาเยือนไม่ควรพลาด แวะเยี่ยมชมในการมาเที่ยว อ.แม่เมาะ

18.28924 , 099.7756

Check In แม่เมาะ

89


ตำบล

นาสัก ชิล

พักผ่อนหย่อนใจ @ทะเลสาบนาสัก

90

Check In แม่เมาะ


ทะเลสาบนาสัก เป็นส่วนหนึ่งของอ่างเก็บนำ้าแม่จาง ด้วยเส้นทางถนนที่ง่ายต่อการเข้าถึงจาก อ.แม่เมาะ สู่เส้นทางไปยัง ต.นาสัก ขอเชิญมาสัมผัสกับความสวยงามทางธรรมชาติยามเช้า พร้อมกับชมวิวทิวทัศน์แนวภูเขา ซ้อนที่สวยงามไม่แพ้ที่ใด เหมาะกับการพักผ่อนหย่อนใจ ทานอาหารปิคนิคแบบครอบครัว เพื่อนฝูง และพายเรือ ล่องแพชมธรรมชาติและเกาะแก่งต่างๆโดยรอบบริเวณ

Check In แม่เมาะ

91


ตำบล

นาสัก ชิล

พักผ่อนหย่อนใจในวันสบาย ๆ

หน่วยจัดการต้นนำ้าแม่จาง

92

Check In แม่เมาะ


หากอยากพักผ่อนในบรรยากาศอุทยาน ที่ร่มรื่น เย็นสบาย แต่ไม่อยากต้องขับรถไปไกลไปต่างอำาเภอหรือต่างจังหวัด แม่เมาะ มีอีกหนึ่งสถานที่ใน อ.แม่เมาะ ที่มีทั้งความร่มรื่น มุมพักผ่อน เส้นทางเดินป่าเพือ่ ชมแหล่งต้นนำา้ แม่จางแหล่งชีวติ ของคนแม่เมาะ ณ หน่วยจัดการต้นนำ้าแม่จาง ใกล้ๆ นี่เอง การเดินทางจากตัว อ.แม่เมาะ ไม่เกิน 30 นาที เลี้ยวเข้า ตรงสามแยกสวนป่าแม่จางและก่อนเลี้ยวซ้ายเข้าเส้นทางไป ต.นาสัก / จางเหนือ สู่ถนนเลียบคลองส่งนำ้า เพื่อเข้าไปยังหมู่บ้าน ทุ ่ ง เลางาม ต.นาสัก เราก็จ ะถึง หน่วยจัดการต้นนำ้าแม่จาง หน่วยจัดการต้นนำา้ แม่จาง มีพน้ื ทีร่ บั ผิดชอบกว่า 332 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 2 แสนไร่ ภารกิจหลัก ของหน่วยฯ คือการบริหาร จัดการนำ้า และอนุรักษ์ฟื้นฟูระบบนิเวศต้นนำ้านอกจากนี้หน่วย จัดการต้นนำ้า ยังเป็นแหล่งศึกษาเรียนรู้ด้านการทำาฝายชะลอนำ้า ในพื้ น ที่ ป่ า ต้ น นำ้ า ที่ สำ า คั ญ เนื่ อ งจากที่ แ ห่ ง นี้ ไ ด้ บู ร ณาการกั บ

ทั้งชุมชนและหน่วยงานภาครัฐรอบข้าง รวมถึง กฟผ. แม่เมาะ ในการทำาฝายชะลอนำ้า ทุ ก ๆ ปี จนได้รับความสนใจจากสถานศึกษาและหน่วย งานราชการหลายแห่ง อาทิ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มาจัดกิจกรรมค่ายอย่างต่อเนื่อง นอกจากงานค่ายและทัศนศึกษาแล้ว ที่ แ ห่ ง นี้ ยั ง เปิ ด รั บ นั ก ท่ อ งเที่ ย วทั่ ว ไปผู้ ส นใจ เข้ามาปิคนิคทานอาหารกลางวัน หรือเดินชม ตามเส้ น ทางธรรมชาติ แ หล่ ง ต้ น นำ้ า ซึ่ ง มี ฝ าย ชะลอนำ้าหลายรูปแบบให้ศึกษาตลอดเส้นทาง และทีส่ าำ คัญคือความสงบสะอาดและไม่พลุกพล่าน เหมาะกับการพักผ่อน ในวันสบายๆ กับครอบครัว และคนรักนั่นเอง

18.22699,99.69076

Check In แม่เมาะ

93


ตำบล

นาสัก

ชอบชิม

นำ้าอ้อยหวาน ข้าวสารหอม ลำาแต๊ ๆ ต้องข้าวแคบที่สบจาง

94

Check In แม่เมาะ


ที่มาของข้าวแคบอันขึ้นชื่อของกลุ่มแม่บ้าน บ.สบจาง ที่นำาโดย นางพรรณวิไล จันมะโน ผู้ใหญ่บ้านสบจาง และ ประธานกลุ่มแม่บ้าน นางบุญศรี เครือสืบ ทั้งสองเล่าว่าข้าว แคบนี้แต่เดิมนิยมทำาให้กับแม่ลูกอ่อนกินตอนอยู่ไฟหลังจาก คลอดลูก ต่อมาก็ลองเอามาเสิร์ฟเป็นของว่างในงานประเพณี สำาคัญของชุมชน หลังจากนัน้ มีคนต่างถิน่ ได้มาชิมเกิดติดใจรสชาติ แนะนำากันปากต่อปาก เป็นที่รำ่าลือว่ารสชาติดี ถ้านึกถึง ข้าวแคบก็ต้องที่บ้านสบจางแห่งนี้เท่านั้น ทำาให้เริ่มมีลูกค้าจาก ต่างจังหวัด ทั้งเชียงใหม่ ลำาพูน แม่ฮ่องสอน หรือแม้กระทั่ง กรุงเทพฯ ที่มาสั่งข้าวแคบกันไม่ขาดสายขนาดที่ว่าสมาชิกกลุ่ม กว่า 30 ครัวเรือนผลิตกันแทบไม่ทันเลยทีเดียว สำาหรับวัตถุดิบ ในการทำาข้าวแคบนั้นต้องใช้ข้าวเหนียวที่เป็นข้าวเก่าเท่านั้น

เพราะไม่แฉะ ไม่เละ นำามาผสมกับงาแล้วรีดเป็นแผ่นวงกลม จากนั้นนำามาตากแดดให้แห้งสนิท ส่วนการรับประทานก็ไม่ยาก สามารถทอดกับกระทะ หรือย่างกับเตาถ่านก็ได้ ส่วนราคาไม่ แพงแบบถุง 20 บาท ส่วนทอดสำาเร็จขายในงานต่างๆ 10 บาท เท่านั้น ปัจจุบันทางกลุ่มฯ ได้ประยุกต์ข้าวแคบให้มีรสชาติ สีสนั ทีห่ ลากหลาย อาทิ รสฟักทอง รสข้าวกำา่ รสข้าวไร่ รสอัญชัน ทำาให้เกิดจุดเด่นของผลิตภัณฑ์มากขึ้น นอกจากข้าวแคบ ข้าวกล้องหอมมะลิแล้ว บ้านสบจาง ยังมีกระยาสารท ข้าวกล้องหอมมะลิ ทั้งข้าวเจ้า ข้าวเหนียว ข้าวไรส์เบอรี่ และนำ้าอ้อยแผ่นซึ่งกำาลังจะร่วมพัฒนาผลิตภัณฑ์ กับ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา ลำาปาง และ กฟผ. แม่เมาะ เพื่อให้พร้อมแก่ตลาดในอนาคตอีกด้วย หากสนใจสั่งซื้อ ติดต่อที่ โทร.093-284-6982 ได้เลย

Check In แม่เมาะ

95


ตำบล

นาสัก

ชอบชิม

“ข้าวลืมผัว” “ข้าวลืมเมีย”

96

Check In แม่เมาะ


ทำาไมต้อง “ข้าวลืมผัว” “ข้าวลืมเมีย” แว๊บแรกที่เห็นผลิตภัณฑ์ข้าวสารที่ ต.นาสัก ได้ แต่สงสัยว่าทำาไมต้องชือ่ นี้ รับประทานแล้วจะลืมผัวลืมเมีย อย่างที่ว่าจริงหรือเปล่า วันนี้ นายรัตน์ อุหม่อง ผู้ใหญ่บ้าน แม่จาง จะช่วยไขข้อสงสัยกัน จริงๆ แล้วข้าวลืมผัวนัน้ เป็นชือ่ ของพันธุข์ า้ วเหนียว ส่ ว นข้ า วลื ม เมี ย เป็ น ชื่ อ ของพั น ธุ์ ข้ า วเพื่ อ สุ ข ภาพ ที่กลุ่มแปรรูปผลิตภัณฑ์การเกษตรบ้านแม่จาง หมู่ 1 ต.นาสัก อ.แม่เมาะ จ.ลำาปาง ริเริ่มปลูกจากการเดิน ทางไปดูง านเกษตรที่ จ.ตาก และ จ.เพชรบูรณ์ และ ได้นำาพันธุ์ข้าวสองชนิดนี้มาปลูกที่บ้านเกิด เนื่องจากเห็น ความสำาคัญของการบริโภคข้าวที่มีประโยชน์ ไม่เป็นโทษ ต่อสิ่งแวดล้อม การปลูกข้าวที่นี่จะไม่ใช้สารเคมี หรือปุ๋ย เร่งผลผลิต แต่จะใช้ปุ๋ยหมักทำาเอง ดังนั้นผลผลิตที่ออก มาจะใช้เวลาปลูกจนถึงเก็บเกี่ยวประมาณ 110 – 120 วัน

?

ลักษณะเด่นของข้าวลืมผัว และข้าวลืมเมีย คือ มีกลิ่น หอม ผิว มัน นุ่มเหนียว มีค ุณ ค่าทางโภชนาการสู ง มีสารต้านอนุมูลอิสระ ป้องกันมะเร็ง ลดคอเลสเตอรอล บำารุงสมอง ป้องกันโรคหัวใจ โรคพาร์กินสัน ช่วยให้ ผิวพรรณเปล่งปลัง่ บรรเทาอาการขาดฮอร์โมนของวัยทอง ตลอดจนช่วยลดการหย่อนสมรรถภาพทางเพศ สำาหรับ วิธีการหุง / นึ่ง สามารถผสมข้าวขาว 2 ส่วน กับข้าว ลืมผัวหรือข้าวลืมเมีย อีก 1 ส่วน หรือถ้าชอบความนุ่ม เหนียวจะหุงทานล้วนๆ เลยก็ยังได้ การจั ด จำ า หน่ า ยข้ า วลื ม เมี ย ทั้ ง ปลี ก และส่ ง อยูท่ ร่ี าคาถุงละ 65 บาท ส่วนข้าวลืมผัวราคาถุงละ 60 บาท สามารถติดต่อซือ้ ได้ทก่ี ลุม่ แปรรูปผลิตภัณฑ์การเกษตร บ้านแม่จาง หมู่ 1 ต.นาสัก อ.แม่เมาะ จ.ลำาปาง โทร.088-408-7964 หรือ 054-266-299

Check In แม่เมาะ

97


ตำบล

นาสัก

ชอบชิม

ขนมที่บ้านนาสัก แวะมาซื้อ แล้วจะติดใจ

98

Check In แม่เมาะ


“สิบปากว่าไม่เท่าตาเห็น สิบตาเห็นไม่เท่ามือคลํา สิบ มือคลําก็คงจะไม่เท่าได้ลองชิมด้วยตัวเองนะจ๊ะ” ขอชวนท่านมาชิมขนมของว่างแสนอร่อย ในราคาประหยัด ที่บ้านนาสัก ต.นาสัก อ.แม่เมาะ จ.ลำาปาง ดูซิว่าจะมีอะไร มานำาเสนอกันบ้าง “กลุ่มกล้วยกวนและขนมอบ” ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี 2553 โดยป้านวล หรือ นางฟองนวล แปบบิด หัวหน้ากลุ่ม พร้อมด้วย สมาชิกแม่บ้านถึง 20 ชีวิต โดยนำาความรู้ที่ได้จากการเรียนทำาขนมตั้งแต่สมัยยังสาว สอนให้กับสมาชิก ต่อมาได้รับสนับสนุน จากการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) แม่เมาะ ด้านอุปกรณ์ และการอบรมเพิ่มพูนความรู้ นำามาปรับปรุงสูตรขนม ให้ถูกใจกลุ่มลูกค้าหลัก ซึ่งก็คือ ร้านค้าและชุมชนในพื้นที่ ต.นาสัก สำาหรับขนมที่ขายดิบขายดี ขายหมดทุกวัน ได้แก่ กล้วยกวน ทำาจากกล้วยหอมทอง สดใหม่ในพื้นที่ ไม่มีการผสมสารกันบูด หรือแป้ง ขายราคา 10-20 บาท เท่านั้น ส่วนกล้วยฉาบที่มีทั้งรสเค็ม และหวาน ราคาถุงละ 10 บาท งานขนมเค้ก งานคุกกี้ ก็ขายดีไม่เป็นรองใคร รายได้เฉลี่ยถึงวันละ 1,000 – 2,000 บาทเลยนะจ๊ะ ถือเป็นอีกกลุ่มอาชีพที่สามารถทำารายได้เป็นอาชีพหลักได้ ทางกลุ่มฯ เน้นการขายส่งให้ร้านค้าในชุมชนเป็นหลัก หากร้านไหนสนใจนำาผลิตภัณฑ์ไปวางขายสร้างรายได้กันบ้างก็สามารถติดต่อได้ที่ 088-400-1794 เลยจ้า

Check In แม่เมาะ

99


นำ้าตกแม่เกี๋ยง ต.สบป้าด

100

Check In แม่เมาะ


ตำาบล สบปาด

ตำาบลสบป้าด แบ่งเขตการปกครองออกเป็น 8 หมู ่ บ ้ า น ประกอบด้วย บ้านสบป้าด, บ้านสบเติ๋น, บ้ า นสวนป่ า แม่ จ าง, บ้านสบเมาะ, บ้านห้วยรากไม้, บ้ า นปงต้ น ปิ น , บ้านแม่เ กี๋ยง และบ้านใหม่ฉลองราช สภาพพื้นที่โดยทั่วไปเป็นที่ราบ พื้นที่บางส่วนมีความลาด เอียงจากทิศเหนือไปทิศใต้ มีพน้ื ทีโ่ ดยรวมประมาณ 148.50 ตารางกิโลเมตร ระยะทางห่างจากที่ว่าการอำาเภอแม่เมาะ ประมาณ 15 กิโลเมตร โดยมีทิศเหนือ ติดต่อกับ ต.นาสัก อ.แม่เมาะ จ.ลำาปาง ทิศใต้ ติดต่อกับ ต.หัวเสือ อ.แม่ทะ จ.ลำาปาง ทิศตะวันออกติดต่อกับ อ.ลอง จ.แพร่ และ

ทิศตะวันตก ติดต่อกับ ต.แม่เมาะ อ.แม่เมาะ จ.ลำาปาง สมาชิกใน ชุมชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม รับจ้างและมีอาชีพ เสริมคือหัตถกรรม ในสมัยโบราณ ต.สบป้าด เป็นที่ราบสูงเชิง เขาลาดเอี ย งไปทางทิ ศ ตะวั น ออกเฉี ย งใต้ ที่ เ ป็ น แอ่ ง นำ้ า จื ด ขนาดใหญ่ในสมัยโบราณ และบริเวณรอบพื้นที่ของตำาบลเป็น แนวภูเขาผีปันนำ้าตอนกลางจึงทำาให้มีถ้ำาและนำ้าตกที่สวยงาม เช่น นำ้าตกแม่เกี๋ยง แหล่งท่องเที่ยวผาหอบ เป็นต้น นอกจากนี้ ต.สบป้าด ยังมีความโดดเด่นด้านศาสนาและวัดวาอารามทีส่ วยงาม ดังเช่น วัดฉลองราชศรัทธาราม และวัดสบป้าดอีกด้วย

อ่างเก็บนำ้าห้วยบ้านเก่า ต.สบป้าด

Check In แม่เมาะ

101


ตำบล

สบปาด ชิล

“ผาหอบ” วิวสวย นำ้าใส

แหล่งท่องเที่ยวใหม่ บนสายนํ้าจางที่ไม่เคยเหือดแห้ง

102

Check In แม่เมาะ


“ผาหอบ” ชื ่ อ นี ้ ม ิ ไ ด้ ห มายถึ ง อาการหอบแต่ อ ย่ า งใด (แม้หลายๆ คนที่เดินเข้าไปอาจจะมีอาการหอบเล็กน้อย) เพราะว่า ชื่อ “ผาหอบ” นี้ ชาวบ้านเรียกกันตามลักษณะของหน้าผาสูงทั้งสอง ฝั่งที่หอบ(หัน)เข้าหากัน สันนิษฐานว่าสายนำ้าได้ไหลผ่านภูเขามาแต่ใน อดีตและกัดกร่อนเรื่อยๆ จนเกิดเป็นหน้าผาขึ้นในปัจจุบัน โดยผืนนำ้า ที่ไหลเย็นใสสะอาดคั่นกลางผาหอบนี้ มาจากสายนำ้าจาง ที่ไหลจาก อ่างเก็บนำ้าแม่จาง ผ่านชุมชน อ.แม่เมาะ จนมาถึงผาหอบแห่งนี้ก่อน จะไหลไปยัง อ.แม่ทะ อ.สบปราบ เข้าสู่แม่นำ้าวัง ต่อไปนั่นเอง ความสวยงามและไฮไลท์สุดๆ ของผาหอบคงหนีไม่พ้นหน้าผา และผืนนำ้า ที่มีความสูงใหญ่ รูปทรงงดงาม เหมาะกับการถ่ายภาพ วิวทิวทัศน์ นำ้าใสเย็นเหมาะแก่การคลายร้อน แถมปัจจุบันสมาชิกใน ชุมชนยังได้มีกิจกรรมล่องแพ พายเรือ เพื่อชมบรรยากาศและสำารวจ ถำ้าซึ่งมีอยู่ระหว่างเส้นทางอีกด้วย การเดินทางไปผาหอบนั้นใช้เวลา ไม่นาน เริม่ จากแยกไปรษณีย์ อ.แม่เมาะ ขับตรงไปเรือ่ ยๆ จนถึงบ้านห้วย รากไม้ ข้างทางรถไฟไปจะเห็นป้ายทางเข้าผาหอบ ขับตามทางเรื่อยๆ ไปยังบ้านแม่เกี๋ยง จะถึงปากทางเข้าผาหอบ ใกล้วัดแม่เกี๋ยงนี่เอง ใครกลัวไปไม่ถูกลองไปตามพิกัด GPS ใน Google Maps หรือสอบถามได้ที่ กฟผ แม่เมาะ

18.2239103,99.6967162

Check In แม่เมาะ

103


ตำบล

สบปาด ชิล

วัดสบป้าด

ศูนย์รวมจิตใจของ ต.สบป้าด

104

Check In แม่เมาะ


วัดสบป้าด เป็นวัดเก่าแก่ และศูนย์รวมจิตใจของชาว ต.สบป้าด ที่สร้างขึ้นตั้งแต่ พ.ศ.2400 ในอดีต มีพระครูสุนทร ปัญญาคุณ (หลวงปู่ครูบาอินก๋วน นนฺทปญฺโญ) ซึ่งเป็นพระเกจิอาจารย์ชื่อดัง เป็น เจ้าอาวาสวัดสบป้าด และภายหลังจาก หลวงปู่ครูบาอินก๋วน ถึงแก่มรณกรรมเมื่อวันที่ 19 ธันวาคม 2557 ได้มีการจัดพิธีพระราชทานเพลิงศพอย่างสมเกียรติบนเมรุนกหัสดีลิงค์ เมื่อวันที่ 31 มกราคม 2559 ปัจจุบัน วัดสบป้าด ยังคงเป็นศูนย์กลางของชุมชนในพื้นที่ ทั้งในงานด้านการศาสนา ตลอดจนการ ใช้พื้นที่วัดเพื่อจัดกิจกรรมสำาคัญต่างๆ เช่น การออกหน่วยแพทย์เคลื่อนที่ กฟผ.แม่เมาะ งานทอดกฐินประจำาปี เป็นต้น

18.24975 , 099.7622

Check In แม่เมาะ

105


ตำบล

สบปาด ชิล

106

Check In แม่เมาะ

ในวันนี้ หากเอ่ยถึงชื่อ “วัดฉลองราช ศรัทธาราม” น้อยคนที่จะไม่รู้จัก เพราะวัดแห่งนี้ ไม่ได้มีชื่อเสียงเฉพาะใน อ.แม่เมาะ เท่านั้น เพราะ หลังจากทีโ่ ครงการไถ่ชวี ติ โค - กระบือ ของวัด ได้รบั การร่วมมือและสนับสนุนจากรายการเรือ่ งเล่าเช้านี้ ในการประชาสัมพันธ์ ระดมทุน รวมถึงออกอากาศ เผยแพร่ทางสถานีโทรทัศน์ไทยทีวีสี ช่อง 3 ได้ทำา ให้วัดกลายเป็นที่รู้จักของผู้คนทั้งประเทศ และมี แรงศรัทธาหลัง่ ไหลมาร่วมทำาบุญกับวัดไม่ขาดสาย “วั ด ฉลองราชศรั ท ธาราม” เป็ น ที ่ ประดิ ษ ฐานของพระประธานไม้ ต ะเคี ย นทอง แบบพระพุทธรูปปางเชียงแสน (สิงห์1) ขนาดใหญ่ ที่สุดในประเทศ สร้างจากไม้ตะเคียนอายุกว่า 500 ปี ที่ค้นพบในบ่อเหมืองลิกไนต์ ภายในวัด มีลานปฏิบัติธรรม สงบร่มรื่นในสวนสัก ที่มี พระพุทธรูปองค์ใหญ่กว่า 500 องค์ ที่เกิดจาก ศรัทธาการสร้างของพุทธศาสนิกชนทั้งในและ ต่างประเทศ ประดิษฐานเรียงรายอยู่ทั่วบริเวณ และมีองค์จำาลองของหลวงปู่ทวด และองค์เจ้าแม่ กวนอิมให้ผู้ศรัทธาได้สักการะบูชาอีกด้วย


วัดฉลองราชศรัทธาราม

18.255603, 99.631663

Check In แม่เมาะ

107


ตำบล

สบปาด

ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง บ้านห้วยรากไม้

ชิล

บ้านสวนครูเรณู

18.24739 , 099.65748

108

Check In แม่เมาะ


นางรัศภัธ ยิง่ สุขสันติสขุ หรือทีร่ จู้ กั กันในนาม “ครูเรณู” ผู้เลือกใช้วิถีการเกษตรบนพื้นฐานแห่งความพอเพียง สร้างชีวิต ใหม่ที่มีทั้งความสุข อิสระ และสุขภาพที่ดี และส่งต่อสิ่งดีๆ เหล่า นี้สู่ชุมชนรอบข้างและทุกๆคนที่ต้องการ โดยได้ตั้งกลุ่มวิสาหกิจ ชุมชนเกษตรอินทรียบ์ า้ นห้วยรากไม้ ซึง่ เกิดจากการมองเห็นปัญหา ร่วมกัน ในการทำาเกษตรเชิงเดี่ยวของชุมชนในพื้นที่ ที่ใช้สารเคมี ไม่ว่าจะเป็นยาฆ่าหญ้า ยาฆ่าแมลง ปุ๋ยเคมี สร้างมลพิษสะสมใน ร่างกายและแพร่กระจายทางอากาศ โดยกลุ่มฯเริ่มต้นจากการ ทำาปุ๋ยอินทรีย์ใช้เอง ปลูกผักปลอดสารพิษ พร้อมๆ ไปกับการ ร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับเครือข่ายเกษตรกรรมยั่งยืนภาคเหนือ สร้างผลผลิตใหม่ๆและพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ในปี 2550 พื้นที่การเกษตรของครูเรณู ได้รับเลือกจาก สำานักงานการปฏิรูปที่ดินจังหวัดลำาปาง ตั้งเป็นศูนย์เรียนรู้ เศรษฐกิ จ พอเพี ย งชุ ม ชนในเขตปฏิ รู ป ที่ ดิ น ตำ า บลสบป้ า ด และในปีต่อมา ครูเรณูก็ได้รับเลือกจาก สำานักงานเกษตรและ สหกรณ์จงั หวัดลำาปางให้เป็นปราชญ์ชาวบ้าน พร้อมๆ กับตัง้ ให้เป็น

ศูนย์เกษตรอินทรีย์ครบวงจร จังหวัดลำาปาง ที่เพียบพร้อม ทั้งด้านสถานที่ และที่พักโฮมสเตย์ ที่สามารถรองรับคณะได้ สูงสุดถึง 200 คน การตั้งเป็นศูนย์เรียนรู้นี้ ทำาให้มีโอกาสได้ จัดฝึกอบรมทั้งในด้านทฤษฎีและปฏิบัติการ และ เป็นแหล่ง ศึกษาดูงานให้กับหน่วยงานภาครัฐและเอกชน ไม่ว่าจะเป็น สำานักงานเกษตรและสหกรณ์ จ.ลำาปาง, กองทุนฟื้นฟูและพัฒนา เกษตรกร, ธ.ก.ส, สถานศึกษา และ ผู้ส นใจจากทั่ว ประเทศ สิง่ สำาคัญทีส่ ดุ ทีค่ รูเรณูมงุ่ หวังให้ผทู้ แ่ี วะเวียนเข้ามาศึกษา ในศูนย์แห่งนีไ้ ด้กลับไป คือ “แนวคิด” ทีจ่ ะนำาไปเปลีย่ นแปลง วิถีชีวิตของตนเอง ทำาให้เขาเข้าใจว่า การเกษตรแบบนี้อาจไม่ทำา ให้รา่ำ รวยในทันที แต่จะทำาให้มพี ออยูพ่ อกิน มีชวี ติ และสุขภาพทีด่ ี มีอิสระในการดำาเนินชีวิต และมีสิ่งที่เราเป็นเจ้าของ ซึ่งก็คือ พืชผัก ต้นไม้ ที่จะหล่อเลี้ยงชีวิตเราไปได้ตลอด ซึ่งผู้สนใจเข้ามา ศึกษาเรียนรู้หรือมาพักผ่อนท่ามกลางธรรมชาติ สามารถติดต่อครูเรณู ได้ที่โทร 081-881-2063 Check In แม่เมาะ

109


ตำบล

สบปาด ชิล

ศูนย์เรียนรู้เกษตร

เศรษฐกิจพอเพียงลุงอ้วน

110

Check In แม่เมาะ


นายสมโภช ปานถม หรือ ลุงอ้วน เจ้าของ รางวัลพระราชทาน เกษตรกรดีเด่นแห่งชาติ ประจำา ปี 2558 และปราชญ์เกษตรดีเด่นจังหวัดลำาปาง เป็ น หนึ่ ง ในเกษตรกรนำ า ร่ อ งด้ า นการปลู ก พื ช ผั ก ปลอดสารเคมีและการปฏิบัติตามปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพียง ของบ้านห้วยรากไม้ ต.สบป้าด ที่ได้เริ่ม เรียนรู้จากการศึกษาด้วยตัวเอง และเข้าศึกษาดูงาน จนสามารถพลิกฟื้นผืนแผ่นดินที่ไม่มีใครเชื่อว่าจะ ทำาการเกษตรได้ จนกลายเป็นแปลงเกษตรผสมผสาน ที่มีความสมดุล และเผื่อแผ่สู่ผู้คนโดยพัฒนาเป็น ศู น ย์ เรี ย นรู้ แ ละเครื อ ข่ า ยปราชญ์ ช าวบ้ า นของ ชุ ม ชน ต.สบป้ า ด และเป็นศูนย์ศึก ษาดูง านของ หน่วยงานต่างๆ เช่น ธนาคารเพื่อการเกษตรและ สหกรณ์ กรมพัฒนาที่ดิน อำาเภอแม่เมาะ โครงการ คนกล้าคืนถิ่น อย่างต่อเนื่องอีกด้วย ภายในศูนย์เรียนรู้ของลุงอ้วน มีการจัด ฐานเรียนรูก้ จิ กรรมต่างๆ ทีน่ า่ สนใจกว่า 10 ฐาน อาทิ การทำาก๊าซชีวภาพจากมูลสัตว์ การปลูกกุยช่ายขาว การเลี้ยงกบเลี้ยงปลา ปุ๋ยชนิดต่างๆ และวิธีทำาบัญชี ครัวเรือน ซึ่งผู้สนใจสามารถแวะเวียนมาเยี่ยมชม พูดคุย ซื้อหาพืชผลทางการเกษตร หรือจะมาพัก ค้ า งคื น ในรู ป แบบของโฮมสเตย์ เ พื่ อ พั ก ผ่ อ นไป พร้อมกับศึกษาเรียนรู้ด้านการเกษตรได้เช่นกัน ติดต่อลุงอ้วนได้ที่ โทร 087-176-8101

18.232281,99.650437

Check In แม่เมาะ

111


ตำบล

สบปาด ชิล

ไร่วิลาวัลย์ พักผ่อนหย่อนใจ สไตล์รีสอร์ทริมนำ้า

112

Check In แม่เมาะ


บรรยากาศดีๆ ที่แม่เมาะ จะดีขึ้นขนาดไหนถ้าได้นั่งริมนำ้า ดื่มดำ่ากับบรรยากาศฝนพรำา พักผ่อน พร้อมชมแสงดาวในยามคำ่าคืน Check in แม่เมาะ มีแหล่งที่เที่ยวและพักผ่อนมาแนะนำากัน ไม่ใกล้ ไม่ไกล ที่ ไร่วิลาวัลย์ บ.ห้วยรากไม้ ต.สบป้าด นี่เอง จากถนนเส้น อ.แม่เมาะ-ต.หัวเสือ อ.แม่ทะ ห่างจากตัวเมืองแม่เมาะไม่เกิน 20 นาที เราก็จะเดินทาง มาถึงไร่วิลาวัลย์ ที่ปัจจุบัน เปิดให้บริการเป็น รีสอร์ท บ่อตกปลา และร้านอาหารควบคู่กันแบบครบวงจร โดยโซนร้านอาหารจะเป็นแบบซุ้มนั่งไม้ตั้งอยู่ริมนำ้า สามารถตกปลา ซึ่งมีทั้งปลาจะระเม็ด ปลายี่สก ปลานิล ที่ตกมาแล้วสามารถนำาไปทำาอาหารสดๆ หรือชั่งออกที่ราคากิโลกรัมละ 70 บาท ถ้าไม่ถนัด ตกปลา ก็สามารถสั่งอาหารมานั่งทางเคล้าบรรยากาศได้ ส่วนที่พักนั้นจะเป็นแบบห้องปรับอากาศ เริ่มต้นคืนละ 500 บาท สามารถเดินทางมาส่วนตัวหรือแบบหมู่คณะก็ได้ ไฮไลท์สำาคัญนั้นคือเรื่องของบรรยากาศแบบ บ้านไร่ริมนำ้าสำาหรับผู้ที่อยากหนีแสงสีและความวุ่นวายในเมืองมาพักผ่อน อยู่กับธรรมชาติ ไร่วิลาวัลย์เปิดให้บริการทุกวัน ยกเว้นวันพุธ สามารถโทรติดต่อสอบถาม จองที่พัก ได้ที่ คุณวลัยพรรณ วิลาวัลย์ โทร 081-2880751,080-0597982 18.219133,99.659019

Check In แม่เมาะ

113


ตำบล

สบปาด ชิม

ก๋วยเตี๋ยว

หมูแดงสบเติ๋น

114

Check In แม่เมาะ


เราพาแวะเวียนไปที่ริมรางรถไฟ ลองชิมก๋วยเตี๋ยวริมราง อยู่ใกล้สถานีรถไฟแม่จาง ต.สบป้าด จากตัวอำาเภอแม่เ มาะ ไปทาง อบต.สบป้าด พอถึงสามแยกตู้ ATM สีชมพู เลี้ยวซ้าย จะพบว่ า ทางไปหมู่บ้านสบเติ๋น วิวสวยมากก... ภูเขาเขียวครึ้มตระหง่านอยู่ไม่ไกลตา ไปอีกเรื่อยๆ ผ่านวัด และโรงเรียนสบเติ๋น “ร้านก๋วยเตี๋ยวหมูแดงป้านุ้ย” จะอยู่ทางขวามือ เยื้องกับสถานีรถไฟแม่จาง ตั ้ ง มานาน 30 ปี แ ล้ ว ขายตั ้ ง แต่ ถ ้ ว ยละ 7 บาท จนเดี ๋ ย วนี ้ ธ รรมดา 35 บาท พิ เ ศษ 40 บาท เขาเด่นที่หมูแดงทำาเอง ก๋วยเตี๋ยวแห้งจะมีนำ้าหมูแดงหวานๆ ใส่ให้ด้วย เปิด 09.00-15.00 น. ไม่มีวัน หยุด ยกเว้นป้าต้องไปหาหมอโรคความดัน โทรถามก่อนได้ที่เบอร์ 080-499-7242 การไปนั่งกินก๋วยเตี๋ยว ป้านุ้ย “สมนึก แสงสว่าง” จะทำาให้คุณได้เห็นสไตล์ที่หาได้ยากจากที่อื่น ไม่ว่าจะเป็นตู้ก๋วยเตี๋ยวโบราณ กว่า 40 ปี หม้อก๋วยเตี๋ยวบนเตาถ่านไม้ ความใจดี ตามใจลูกค้า อยากได้เส้นรวมหรือสั่งก๋วยเตี๋ยวแค่ 10 บาท อะไร.. ยังไง.. ป้านุ้ยจัดให้โหม้ด

Check In แม่เมาะ

115


ตำบล

สบปาด ชิม

มือ้ กลางวันนีท้ ไี่ หนดีนะ ได้ยนิ มา ว่ามีรา้ นก๋วยเตีย๋ วขายคูข่ นมครกอยูล่ ะแวก เดียวกับวัดสบป้าด พอเอ่ยปากถามคน แถวนี้ ใครๆก็แนะนำา “ก๋วยเตีย๋ วป้าแต้ม” หรือป้าสุณี มหามิตร แต่ก่อนก็เคยขาย หน้าวัด ตอนนี้ย้ายมาขายที่ของน้องชาย อยู่ไม่ไกลจากวัดสบป้าด มาจากข้างวัดอีก ประมาณ 150 เมตร เลีย้ วซ้ายข้ามสะพาน คอนกรีต ร้านอยู่ขวามือ โล่งโปร่งสบาย (ยังไงต้องไปดูเองนะฮะ) พอนั่งลงสั่งเส้น เล็กแห้งรวมหมู ป้าแต้มถามว่า เส้นเล็ก เหนียว หรือ บ่เหนียว จนต้องเข้าไปดูใกล้ๆ ว่าต่างกันอย่างไร ก็ได้คำาตอบว่าเส้นเล็ก เหนี ย วคื อ ที่ นิ ย มไปทำ า ผั ด ไทยนั่ น เอง

ก๋วยเตีย๋ วถ้วยละ 30 บาท แต่ได้ลกู ชิน้ ตัง้ 7ลูก ไม่รวมเนื้อหมูในชาม ยังไม่พอ ป้าแต้มมีผัก สลัดสดๆ ทีป่ ลูกเองทีส่ บป้าด เสิรฟ์ ลูกค้าไม่อน้ั แถมจะใส่ถุงให้เอากลับไปกินที่บ้านอีกต่าง หาก นอกจากก๋วยเตี๋ยวยังมีขนมครกโบราณ ใส่เผือกของ ยายมา คำาเปียง สองคนนีเ้ ขาช่วยกัน บางทีขนมครกไม่หมด ป้าแต้มก็ใส่รถถีบไป ขายให้ ทานไปก็เห็นลูกค้าเก็บถ้วยเอง บางคน ก็ลา้ งให้ดว้ ย ช่วยเหลือจุนเจือกัน เพราะป้าแต้ม เจ็บเข่าจากนำ้าหนักที่เยอะ เดินเหินลำาบาก ก็ได้ลูกค้านั่นแหละที่ช่วยเหลือกัน ร้านนี้ขาย ทุกวัน เริม่ 10 โมงเช้า แต่จะหยุดหากมีงานทีว่ ดั จึงขอให้โทร.สอบถามก่อน ที่ 084-483-5784

บางทีความน่ารักของวิถีชุมชนที่เราพบเห็น ก็ทำาให้เราเกิดความอิ่มเอิบใจ จนทำาให้อาหาร มื้อนั้นแสนอร่อยและมีคุณค่าทางใจ 116

Check In แม่เมาะ


ก๋วยเตี๋ยวป้าแต้ม แถมนำ้าใจ

18.2485257,99.7608628

Check In แม่เมาะ

117


ตำบล

สบปาด ช็อป

“อารมณ์ดิน”

ความแตกต่างชวนให้คิดสร้างสรรค์ ถ่ายทอดสู่งานปั้นผ่าน “อารมณ์ดิน” 118

Check In แม่เมาะ


ใครว่ า มาลำ า ปางแล้ ว จะมี แ ต่ ถ้ ว ยชามกาไก่ ข าย อย่างเดียวล่ะสถานีอาชีพพามาเทียบชานชาลาที่อารมณ์ดิน สตูดิโอ บ.ใหม่ฉลองราช ต.สบป้าด อ.แม่เมาะ จ.ลำาปาง ขอบอกเลยว่าที่นี่พิเศษมากสำาหรับผู้ศรัทธาในพระพิฆเนศ เทพผู้ประทาน ความสำาเร็จให้กับทุกคน พี่โจ หรือ นายอรรถเทพ สมัครธัญกิจ ศิลปินนักปั้น ชาวแม่เมาะ เจ้าของอารมณ์ดินสตูดิโอ ผู้ถ่ายทอดศาสนา ความเชื่อ และความศรัทธา ลงบนผลงานศิลปะที่ตนเองถนัด เมือ่ ปี 2547 เป็นจุดเริม่ ต้นธุรกิจเล็ก ๆ ทีท่ าำ ทุกอย่างด้วยตนเอง โดยใช้ วิ ช าความรู้ ด้ า นออกแบบดี ไ ซน์ เ ซรามิ ก ที่ ต น ได้รำ่าเรียนมาเกิดเป็นของประดับตกแต่งสวนที่มีเอกลักษณ์ พิ เ ศษเฉพาะตั ว คื อ งานปั้ น ทุ ก ชิ้ น จะต้ อ งสร้ า งความสุ ข ให้ แ ก่ ผู้ เ ป็ น เจ้ า ของและนั่ น ก็ คื อ ที่ ม าของอารมณ์ ดิ น จุดเปลี่ยนสำาคัญของพี่โจ คือ การได้มีโอกาสแสดงผลงาน ปั ้ น รู ป หล่ อ “สามเณร” มี แรงบั น ดาลใจมาจากศาสนา

กับวิถีชีวิตของชาวพุทธ ที่งาน Creative Lanna จ.เชียงใหม่ ลู ก ค้ า จากต่ า งประเทศให้ ค วามสนใจและเริ่ ม เป็ น ที่ รู้ จั ก มากขึ้ น ในช่วงนั้นเองยอดการสั่งสินค้าเพิ่มขึ้นด้วย ปัจจุบันได้ผลิตผลงาน สู่ตลาดในประเทศ และต่างประเทศ โดยผลงานสร้างชื่อของพี่โจ ก็คือ รูปปั้นองค์พระพิฆเนศ ที่ได้ศึกษาประวัติ และเรื่องราวของ ท่ า นอย่ า งละเอี ย ดจากผู้ เ ชี่ ย วชาญที่ พิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ พ ระพิ ฆ เนศ จ.เชียงใหม่ เรียกได้ว่าใส่ใจทุกขั้นตอนการผลิต ทำาให้ลูกค้า ที่บูชา องค์ พ ระพิ ฆ เนศจากอารมณ์ ดิ น สตู ดิ โ อมั่ น ใจได้ เ ลยว่ า ผ่ า น การเบิกเนตรและผสมมวลสารศักดิ์สิทธิ์จากประเทศอินเดียแล้ว ทุกองค์ สินค้ามีราคาตั้งแต่หลักร้อยถึงหลักหมื่น หากสนใจสั่งซื้อ หรือเยี่ยมชม ขอความรู้จากอารมณ์ดินสตูดิโอ ติดต่อได้ที่หมายเลข โทรศัพท์ 081-992-0390, 081-020-8668 หรือ http://arromdinstudio.blogspot.com/ อารมณ์ดินสตูดิโอ

Check In แม่เมาะ

119


ตำบล

สบปาด ช็อป

เมล่อนสบป้าด

หอมหวานไม่แพ้ ถิ่นกำาเนิดญี่ปุ่น

120

Check In แม่เมาะ


เมล่อนญีป่ นุ่ แท้ๆ รสชาติดี และอีกหลากหลายพืชพรรณ ยอดฮิต แห่งเดียวใน อ.แม่เมาะ อยู่ไม่ไกล ที่นี่ “ธานฟาร์ม” บ้านสบป้าด ต.สบป้าด “คิมูจิ ราชินี1 กาเลีย และ ซูโม่” เป็นชื่อ 4 สายพันธุ์ เมล่อนญี่ปุ่นที่ปลูกในฟาร์มของ นายไพศาล วงศ์แปง หรือ ธาน อดีตช่างเชือ่ ม การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) แม่เมาะ ผูผ้ นั ตัวเองมาเป็นเจ้าของสวนเมล่อน ด้วยความหลงใหลในรสชาติ เมล่อน โดยเริ่มศึกษาเมื่อปี 2556 จากอินเทอร์เน็ต และจาก ผู้มีประสบการณ์ในสมาคมเมล่อนแห่งประเทศไทย ใช้เวลาเรียนรู้ กว่า 2 ปี จึงตัดสินใจสั่งเมล็ดพันธุ์เมล่อนจากญี่ปุ่น และลงมือทำา โรงเรือนด้วยตัวเอง หัวใจสำาคัญที่จะทำาให้ลูกเมล่อนโตได้ขนาด มาตรฐาน คือปุ๋ย ซึ่งปัจจุบันต้องนำาเข้าจากญี่ปุ่นเท่านั้น และ ระบบนำ้าหยดที่ต้องให้ถึงวันละ 5 ครั้ง ละ 60 ซีซี เมล่อน สามารถเติบโตในภูมิอากาศแบบบ้านเราได้ โดยให้ผลผลิตได้ถึง 4 ครั้ง/ปี ตั้งแต่เริ่มเพาะต้นกล้าจนถึงช่วงให้ผลผลิตใช้เวลา ประมาณ 3 เดือน ลูกเมล่อนที่ได้มาตรฐานควรมีนำ้าหนักเฉลี่ย 1.8 – 2.2 กก. ราคากิโลละ 90-100 บาทแล้วแต่สายพันธุ์ ปัจจุบันธานฟาร์มขยายธุรกิจมีผลิตภัณฑ์เพิ่มมากขึ้น ทั้ง องุ่น สตรอว์เบอรี่ มะนาวในท่อซีเมนต์ และพืชผักสวนครัว อีกมากมาย ผู้ที่สนใจสามารถติดต่อพี่ธาน โทร. 061-278-8360 ได้เลยค่ะ ธาน ฟาร์ม

Check In แม่เมาะ

121


122

Check In แม่เมาะ

วัดนาแช่ ต.จางเหนือ


ตำาบล จางเหนือ คำาขวัญ ตำาบล จางเหนือ

แม่นำ้าจางแหล่งชีวิต รวมจิตสามวัฒนธรรม สูงล้ำารอยพระบาท พระธาตุดอยจู้ เชิดชูแหล่งท่องเที่ยวดอยสะโตง ตำาบลจางเหนือ แบ่งเขตการปกครองออกเป็น 7 หมู่บ้าน ประกอบด้วย บ้านปงแท่น, บ้านนาแช่, บ้านกอรวก, บ้านทาน, บ้านวังตม, บ้านนาสันติราษฎร์ และบ้านจางเหนือพัฒนา พื้นที่ส่วนใหญ่มีลักษณะเป็นที่ราบสูงแถบเชิงเขา สลับกับ ที่ราบลุ่ม พื้นที่บางส่วนของชุมชนอยู่ใกล้เขตป่าสงวนแห่งชาติ ป่าแม่จาง (ตอนขุน) และมีป่าละเมาะ โดยมีแหล่ง นำ้าธรรมชาติที่สำาคัญ เช่น ห้วยแม่หาด ห้วยแม่ตีบ ห้วยแม่เผียน และเป็นแหล่งต้นนำ้าแม่จาง ลำานำ้าสำาคัญที่หล่อเลี้ยง อ.แม่เมาะ มีพื้นที่โดยรวมประมาณ 269.06 ตารางกิโลเมตร เป็นตำาบลที่ห่างจากที่ว่าการอำาเภอแม่เมาะมากที่สุด สมาชิก ในชุมชนประกอบอาชีพเกษตรกรรมเป็นอาชีพหลัก การมีทั้งชนเผ่าอาข่า คนพื้นเมือง และคนอีสาน ทำาให้ ต.จางเหนือ มีความหลากหลายทางด้านวัฒนธรรมและศาสนา ถึงกระนั้นสมาชิกในชุมชนก็อยู่ร่วมกันได้อย่างเป็นสุข อีกทั้งยังมี แหล่งท่องเที่ยวตามธรรมชาติสำาหรับท่านที่ชื่นชอบในการผจญภัยต้องไม่พลาด

ทุ่งนาใน ต.จางเหนือ Check In แม่เมาะ

123


ตำบล

จางเหนือ ชิล

พระพุทธบาทกอรวก ความงดงามของ ต.จางเหนือ

ที่รอการพิสูจน์

18.4164419,99.8631891

124

Check In แม่เมาะ


แม้จะอยูห่ า่ งไกล แต่ววิ ทิวทัศน์อนั สวยงามบนยอดเจดีย์ ของสำานักสงฆ์พระพุทธบาทกอรวกนัน้ น่าสัมผัสด้วยตนเองไม่แพ้ ที่ใดใน อ.แม่เมาะ เลยทีเดียว การเดินทางเริ่มต้นจากใจกลาง อ.แม่เมาะ ผ่านไปยังถนนทีอ่ ดุ มไปด้วยความสวยงามทางธรรมชาติ บนเส้นทางกว่า 40 กิโลเมตร เข้าสู่พื้นที่หมู่ 7 บ้านจางเหนือ พัฒนา ต.จางเหนือ ซึ่งเราจะเห็นจุดสังเกตเด่นชัดคือยอดเจดีย์ สี ท องอยู่ บ นยอดเขาเมื่ อ มาถึ ง เชิ ง เขาก็ จ ะพบกั บ สำ า นั ก สงฆ์ พระพุทธบาทกอรวกแวะสักการะพระพุทธรูปสมเด็จพระองค์ปฐม ต่อด้วยการเดินเท้าขึ้นบันไดลาดชันอีกกว่าร้อยขั้น ไปยัง พระพุทธบาทกอรวก (นางอย) สถานทีศ่ กั ดิส์ ทิ ธิอ์ นั เป็นทีเ่ คารพ ของชุมชนตำาบลจางเหนือ ซึง่ ประวัตขิ องพระพุทธบาทฯ เชือ่ กันว่า

มีการค้นพบครั้งแรกตั้งแต่ปี พ.ศ. 2439 และได้มีการบูรณะ ให้เป็นสถานที่ที่เหมาะแก่เคารพสักการะและทำาพิธีของชุมชน ในปี พ.ศ.2500 ต่อมาในปี 2535 จึงมีการก่อสร้างสำานักสงฆ์และ องค์เจดีย์บนยอดดอยขึ้นตามความศรัทธา ซึ่งองค์เจดีย์บนยอด ดอยทั้ ง สององค์ นี้ ต้ อ งใช้ ก ารเดิ น เท้ า ขึ้ น ไปบนภู เขาหิ น อี ก ประมาณ 500 เมตร จนถึงจุดสูงสุดของยอดเขาที่สามารถชมวิว ทิวทัศน์ ทั้งทุ่งนา ภูเขา ทะเลสาบนาสัก รวมถึงภาพกว้างของ ชุมชมจางเหนือได้เกือบทั้งหมด ซึ่งเป็นภาพอันสวยงาม และ เหมาะกับผู้ชื่นชอบการท่องเที่ยวธรรมชาติรวมถึงการถ่ายภาพ อย่างยิง่ โดยทุกปีชว่ งวันวิสาขบูชาจะมีการทำาพิธสี รงนำา้ พระพุทธบาท ซึง่ จะมีชาวบ้านในชุมชนต่างๆ ของ ต.จางเหนือ เข้าร่วมจำานวนมาก

Check In แม่เมาะ

125


ตำบล

จางเหนือ ชิล

ดอยสะโตง

สัมผัสสายลมและทิวทัศน์

เหยียบจุดสูงสุดของ ต.จางเหนือ อ.แม่เมาะ

126

Check In แม่เมาะ

เมื่อถามถึงสถานที่ท่องเที่ยวที ่ คนจางเหนื อ อยากแนะนำ า ก็ จ ะมี ชื่อ ดอยสะโตงปรากฏขึ้ น มาอยู่ เ สมอ Check in แม่เมาะ มีโอกาสไปพิสูจน์ ดอยสะโตงโดยมี นายสุ ว ิ น รู ป ทอง ผู้ใหญ่บ้านปงแท่น อาสาเป็นผู้นำาทางสู่ ยอดดอย 8 โมงเช้าทีมงานจากกฟผ.แม่เมาะ ได้กระโดดขึ้นรถขับเคลื่อนสี่ล้อ ของผู้ใหญ่สุวินจากที่ทำาการผู้ใหญ่บ้าน การเดิ น ทางครั้ ง นี้ ไ ม่ เ งี ย บเหงาเพราะ มีพน่ี อ้ งในชุมชนมาร่วมทางร่วมเทีย่ วกับเรา จนเต็มคันรถ จากหมู่บ้านเข้าสู่เส้นทาง ซ.11 ดอยสะโตง ไปยังที่พักแรมจำาป่าบาง ซึ่งเป็นจุด พักแรมและกางเต็นท์ ด้วย ระยะทางเพียง 5 กิโลเมตร บนเส้นทาง เกวียนและทางขึ้นเขาที่ทรหดเราจึงใช้ เวลาบนรถเกือบ 1 ชั่วโมง และพบว่า จุ ด นี้ คื อ จุ ด กึ่ ง กลางระหว่ า งเชิ ง ดอย กั บ ย อ ด ด อ ย ที่ ไ ด้ รั บ ก า ร ป รั บ ป รุ ง จากกรมป่ า ไม้ ใ ห้ เ ป็ น ที่ พั ก แรมและมี การพั ฒ นาทางขึ้ น สู่ ย อดดอยสะโตง ให้เป็นเส้นทางศึกษาธรรมชาติอกี ด้วย จาก จุดดังกล่าว ผูใ้ หญ่บา้ นฯ บอกกับเราพร้อม อมยิ้มว่าเดินไปอีก 2 กิโลแม้วถึงยอดดอย ซึ่ ง ก็ ส มกั บ คำ า รำ่ า ลื อ เกี่ ย วกั บ กิ โ ลแม้ ว เพราะเราใช้เวลาเดินไปพักไป เก็บข้อมูล ไปกว่า 3 ชั่วโมง จนถึงยอดดอยสะโตง


ซึง่ มีความสูงจากระดับนำา้ ทะเล 1,077 เมตร นับว่าสูงที่สุดใน ต.จางเหนือ อ.แม่เมาะ จ.ลำาปาง อีกด้วย ตลอดระยะทางการเดินป่า เราจะ พบฐานการเรียนรู้ต่างๆ บนเส้นทางศึกษา ธรรมชาติ กว่า 20 ฐาน ซึ่งแต่ล ะจุด จะบอกถึงเรื่องราวและความสัมพันธ์ข อง สิ่งต่างๆ ภายในป่า ทั้ง นำ้า ดิน และ หิน, ปลวกนักย่อยสลายแห่งป่าต้นไทร, เฟิน, ไลเคน,ครัวธรรมชาติ รวมถึงปรงพืช ดึ ก ดำ า บรรพ์ ที่ มี อ ายุ ม ากกว่ า ร้ อ ยปี ใ น ผืนป่าแห่งนี้และอีกหลายๆ เรื่องราวที่มี ข้อความพร้อมตัวอย่างให้เห็นและสัมผัส ได้จริงในผืนป่า จนมาถึงบริเวณยอดดอย

มี ผ า หิ น ยื่ น อ อ ก ไ ป ด้ า น น อ ก ภู เข า ที่ ช าวบ้ า นเรี ย กกั น ว่ า ผาสะโตงปั ง สามารถออกไปชมวิ ว พระอาทิ ต ย์ ขึ้ น ยามเช้า สูดอากาศเย็นบริสทุ ธิ์ และมองเห็น พื้นที่ อ.ลอง จ.แพร่ ได้ ผู้ส นใจเข้ า ศึกษา เรี ย นรู้ ธ รรมชาติ ด อยสะโตงต้ อ งใช้ ร ถ ขับเคลื่อนสี่ล้อ หรือมอเตอร์ไซค์วิบาก เพื่อความสะดวกขอแนะนำาให้แจ้งกับ ผู้ใหญ่สุวิน โทร.080-1286676 ล่วงหน้าเพื่อนำาเข้าพื้นที่

18.3598511,99.8912621

Check In แม่เมาะ

127


ตำบล

จางเหนือ ชิล

พูดถึงคำาว่าตำานานแล้ว ขอบอกว่าอำาเภอแม่เมาะของเรา มีตาำ นานมากมายให้เล่าขาน เพราะทีอ่ าำ เภอแม่เมาะเมืองภูเขาไฟ และถ่านหินลิกไนต์แห่งนี้ เป็นทีอ่ ยูอ่ าศัยของผูค้ นมาตัง้ แต่สมัยโบราณ สังเกตได้จากการค้นพบภาพเขียนสี และโครงกระดูกมนุษย์โบราณ หลายพื้นที่โดยเฉพาะภาพเขียนสีประตูผาที่โด่งดังไปทั่วประเทศ นำาอีกหนึ่งตำานานเรื่องเล่าจากงานประเพณีสรงนำา้ พระธาตุดอยจู้ ซึง่ เป็นทีเ่ คารพนับถือของชาวบ้านวังตม ต.จางเหนือ มาฝากกัน พระธาตุดอยจู้ บ้านวังตม ต.จางเหนือ อยู่ห่างจาก ตัวเมืองอำาเภอแม่เมาะ ประมาณ 60 กิโลเมตร เป็นที่เคารพ สักการะของชาวบ้านวังตมมาแต่อดีต องค์พระธาตุดอยจูไ้ ด้บรู ณะ ขึ้นมาใหม่เมื่อประมาณ 50 ปีที่แล้ว โดยพระอ้ายวงค์สวรรค์ เป็นผู้มาบูรณะ แต่เดิมมีก้อน (ฐาน) พระธาตุตั้งแต่ไม่มีประวัติ ว่าปรากฎเมื่อใด ซึ่งพระธาตุดอยจู้จะมีพระธาตุพี่น้องที่จะทำาบุญ สรงนำ้าพระธาตุในช่วงเดียวกัน คือ พระธาตุพระนอน และ พระธาตุทลายเหงา อ.งาว จ.ลำาปาง รวมถึงพระธาตุจอมแจ้ง อ.เมือง จ.แพร่ เรื่องเล่าตำานานจากผู้เฒ่าผู้แก่บอกว่า ในอดีต มีนายพรานชื่อว่า ปู่ฮ้อ ได้ไล่ล่ากวางป่า ซึ่งเป็นพระอินทร์ แปลงกายมาดูใจมนุษย์ โดยไล่ล่าจนกวางหนีมานอนตรงจุดแรก คือพระธาตุพระนอน แล้วยังหนีนายพรานมาเรื่อยๆ

จนมาแอบเหงาอยู่ ที่ พระธาตุ ทลายเหงา และหนีตอ่ มาทีพ่ ระธาตุดอยจู้ ซึ่ ง เป็ น ที่ สู ง มองเห็ น นายพรานได้ กวางเลยมา “จู้” หรือหมายถึงอยู่ตรงนี้ เมื่ อ รู้ ว่ า นายพรานตามมาไม่ ทั น แล้ ว กวางก็หายตัวไป 1 คืนและไปปรากฏที่ พระธาตุจอมแจ้ง จ.แพร่ เป็นที่สุดท้าย จึงได้กลับร่างเดิมเป็นพระอินทร์และเล่า เรือ่ งราวทีเ่ กิดให้พระเมืองแพร่ในยุคนัน้ ฟัง จนเกิ ด การสร้ า งพระธาตุ ใ นจุ ด ต่ า งๆ ตามเรื่องเล่านั่นเอง ประเพณีสรงนำ้าพระธาตุดอยจู้ มีความเก่าแก่สืบต่อมาทุกปี มีขึ้นในช่วง เดือน 8 ตามปฏิทินล้านนา หรือในเดือน พฤษภาคม โดยปีนี้ตรงกับวันที่ 10 และ จะสรงนำา้ พร้อมกับพระธาตุพน่ี อ้ ง ซึง่ ชุมชน เชื่อว่าองค์พระธาตุจะช่วยให้ฝนฟ้าตก ต้องตามฤดูกาล และการเกษตรได้ผลดี

18.471509,99.986809

128

Check In แม่เมาะ


เปิดตำานาน

พระธาตุดอยจู้

Check In แม่เมาะ

129


ตำบล

จางเหนือ ชิล

130

Check In แม่เมาะ

ม่วนชื่นคักๆ งานบุญบั้งไฟ บ้านวังตม


คำาอีสานที่ว่า ม่วนซื่นคักๆ หรือ สนุกมากๆ ในภาษากลางคือคำาอธิบาย บรรยากาศอารมณ์ และ ความสนุกสนาน ของชาวอี ส านได้ อ ย่ า งดี ง านนี้ จ ะพา ผู้ อ่ า นไปม่ ว นซื่ น และเช็ ค อิ น กั น ไกลถึ ง บ้านวังตม ต.จางเหนือ ซึ่ ง นอกจากจะเป็ น หมู่ บ้ า นที่ ไกลใช้เวลาเดินทางจากตัว อ.แม่เมาะ มาก ที่สุดแล้ว ยังเป็นหมู่บ้านที่มีชุมชนจาก ภาคตะวั น ออกเฉี ย งเหนื อ หรื อ ภาค อีสานย้ายถิ่นมาอาศัย จนเกิดเป็นชุมชน ชาวอีสานที่มีวัฒนธรรมและเอกลักษณ์ ท้องถิ่นเป็นของตัวเอง งานบุญบัง้ ไฟ เป็นอีกหนึง่ ประเพณี สำาคัญของชาวอีสานที่ชุมชนบ้านวังตมได้ สืบสานและจัดขึน้ มา โดยการจุดบัง้ ไฟนัน้ มาจากความเชื่ อ ในการบู ช าพญาแถน ซึ่ ง มี ห น้ า ที่ ค อ ย ดู แ ล ใ ห้ ฝ น ต ก ต้ อ ง ตามฤดู ก าลและชื่ น ชอบไฟอย่ า งมาก ห า ก ห มู่ บ้ า น ใ ด จั ด ง า น บุ ญ บั้ ง ไ ฟ ฝนก็ จ ะตกนำ้ า ท่ า อุ ด มสมบู ร ณ์ ใ นพื้ น ที่ แต่ ห ากไม่ จั ด ก็ จ ะประสบกั บ ภั ย แล้ ง

หรือภัยพิบัติ ประเพณีบุญบั้งไฟจะจัดขึ้น ช่วงเดือน 6 หรือก่อนฤดูฝ นของทุกปี สำาหรับปีนี้ที่บ้านวังตม คึกคักกว่าปีก่อนๆ ด้วยจำานวนบั้งไฟ 16 กระบอกชุมชน ได้จัดขบวนแห่จากบ้านวังตมไปถึงบ้าน นาแช่ต.จางเหนือมีการจัดเวทีหมอลำาเพื่อ ความสนุกสนาน พร้อมกับการแต่งกาย จากชายเป็นหญิงของคนในชุมชนทีว่ า่ กัน ว่าแต่งเพือ่ ล่อฟ้าล่อฝน ก่อนจะเริม่ จุดบัง้ ไฟ แข่ ง ขั น กั น ในช่ ว งบ่ า ยซึ่ ง บั้ ง ไฟที่ ใช้ จุ ด ในงานชาวบ้านจะทำาขึ้นเองโดยแบ่งตาม เขตต่างๆ ในหมู่บ้าน พร้อมตั้งชื่อบั้งไฟ อาทิ อินทรีผยองฟ้า เหินฟ้า มังกรฟ้า พญาแถน เป็นต้น สำ า หรั บ กติ ก าแข่ ง ขั น ก็ ง่ า ยๆ แข่งกันที่ลีลาการขึ้นของบั้งไฟ ความสูง เวลาที่อยู่บนอากาศแต่ ค วามสนุ ก จะอยู่ ตรงที่ถ้าใช้ชนวนจุดไม่ติด 2 ครั้ง ชาวบ้าน ใ น เ ข ต นั้ น ๆ จ ะ ต้ อ ง รั บ ผิ ด ช อ บ ด้ ว ยการถู ก จั บ ไปโยนลงบ่ อ โคลนใน บริเวณงาน

ซึ่งแรกๆ อาจจะมีการขัดขืนบ้าง แต่หลังๆ ด้วยอากาศที่ร้อน สังเกตได้ว่า ชาวบ้านบางคนยินดีท่จี ะวิ่งไปลงบ่อโคลน ด้วยตัวเอง ก่อนขึ้นมาฟ้อนรำาในจังหวะ เพลงอี ส านพร้ อ มส่ ง เสี ย งเชี ย ร์ ห มู่ บ้ า น อื่นๆ กันต่อ สำาหรับความศักดิ์สิทธิ์ของ พญาแถนกับประเพณีบั้งไฟจะมีจริงหรือ ไม่นั้นเราไม่อาจทราบได้ บอกได้แค่ว่า หลังจากเสร็จสิ้นงานบุญมีพายุฝนลูกใหญ่ โปรยปรายความชุ่มฉำ่าทั่วทั้ง อ.แม่เมาะ เท่านั้นเอง

18.4731494,99.9505424

Check In แม่เมาะ

131


ตำบล

จางเหนือ

ชอบชิม

ก๋วยเตี๋ยวริมทาง จางเหนือ

132

Check In แม่เมาะ


ตำาบลจางเหนือ เป็นพื้นที่กอง จิ ต อาสาของฝ่ า ยจั ด การโรงไฟฟ้ า แม่เมาะแม้จะเป็นตำาบลที่ไกลมากที่สุด แต่ แ ทบทุ ก กิ จ กรรมในตำ า บลนี้ จ ะมี ผู้ปฏิบัติงานเข้ามามีส่วนร่วมด้วยเสมอ น้อยคนที่เข้ามาแล้วไม่รู้จัก “ก๋วยเตีย๋ วป้าหวน” สุทนิ ตันใจ แห่ง บ.กอรวก ต.จางเหนือ เมือ่ เดินเข้าไป ในร้านกลิ่นเนื้อที่ตุ๋นด้วยสมุนไพรยาจีน หอมโชยปะทะจมูก เย้ายวนให้ต้องสั่ง ก๋ ว ยเตี๋ ย วเนื้ อ รวมเพิ่ ม เครื่ อ งในด้ ว ย

เพราะความกรุบไม่แข็งเกินไปของเครือ่ งใน ทำาให้กว๋ ยเตีย๋ วริมทางอร่อยอย่างไม่นา่ เชือ่ ก๋วยเตีย๋ วหมูนา้ำ ใส ก็นา่ ลองเช่นกันมีเนือ้ สดๆ ทีม่ าส่งทุกวันจากแม่หลวงสมจิตร เคล็ดลับ อีกอย่างคือใช้เตาถ่าน จะทำาให้นำ้าตุ๋น เข้ ม ข้ น ด้ ว ยความร้ อ นเดื อ ดตลอดเวลา นั่ ง คุ ย กั บ ป้ า หวนทำ า ให้ เ ห็ น ความมานะ และรักในงานของตน ป้าหวน ชอบขายของ ตามงานวัด งานบุญ ตั้งแต่เด็กช่วยพ่อแม่ เลี้ยงพี่ๆ น้องๆ 12 คน อีกแรงจนตอนนี้ ลูก ๆ จบการศึกษา มีงานดีๆ ทำาแล้ว

ป้ า หวนก็ ไ ม่ ย อมเลิ ก ขายก๋ ว ยเตี๋ ย วที่ เปิดมาถึง 13 ปี “เอ็นดูลูกค้า” ป้าว่า ร้านอยู่เลยจาก อบต.จางเหนือ ประมาณ 800 เมตร อยู่ขวามือมีปั้มหลอดขาย ของชำาด้วย ลองเข้าไปพูดคุยกับพี่น้อง ในแต่ละชุมชน อาจจะทำาให้เราเห็นมุมน่ารัก บนความสุขที่พอเพียง...ไปด้วยกันนะ โทร. 084-3741170

18.4122509,99.8661487

Check In แม่เมาะ

133


ตำบล

จางเหนือ ช็อป

นึกถึงกระเป๋า นึกถึง

กลุ่มตัดเย็บ บ.นาสันติราษฎร์

ในยุคที่สินค้าเกษตรราคาไม่แน่นอน กลุ่มแม่บ้าน บ.นาสันติราษฎร์ ต.จางเหนือ อ.แม่เมาะ จ.ลำาปาง ได้คิดรวมกลุ่ม กั น หาช่ อ งทางสร้ า งรายได้ ใ ห้ กั บ สมาชิ ก ในชุ ม ชนจึ ง เกิ ด เป็นกลุม่ ตัดเย็บกระเป๋า บ.นาสันติราษฎร์ ซึง่ เป็นหนึง่ ในกลุม่ อาชีพ ของ อ.แม่เมาะ ที่สามารถสร้างรายได้อย่างต่อเนื่องและยั่งยืน “เปลีย่ นความถนัดเป็นรายได้ ขยายให้สมาชิกในชุมชน ได้มกี นิ มีใช้” เป็นแนวคิดของประธานกลุ่ม ตัดเย็บกระเป๋า บ.นาสันติราษฎร์ นางรจนา อินเตชะ หรือ แม่หลวงรจนา ภรรยาคนสวยของ นายตี๋ อินเตชะ ผู้ใหญ่บ้าน บ.นาสันติราษฎร์ แรกเริ่มเดิมที แม่หลวงเป็นชาว อ.แม่ทะ มีญาติพี่น้องทำางานตัดเย็บกระเป๋า จึงได้คลุกคลีและฝึกฝนจนกลายเป็นความถนัด ต่อมาได้ชักชวน เพื่อนบ้านที่อยู่ใน บ.นาสันติราษฎร์ มาเรียนด้วยกัน ลงทุนซื้อ จักรเย็บผ้า และลองนำากระเป๋าที่ตัดเย็บไปเสนอขายแก่ร้านค้า ทองคำาใน จ.สุโขทัย ซึ่งได้ผลตอบรับที่ดี จึงเป็นจุดเริ่มต้นของการ ก่อตั้งกลุ่มฯ ตั้งแต่ปี 2548 จุดเด่นของกระเป๋า คือ ราคาไม่แพง

134

Check In แม่เมาะ

เริ่มต้นที่ 10 บาท ขึ้นอยู่กับจำานวนที่สั่ง และความยากง่ายใน การออกแบบ โดยกลุ่มฯ จะเน้นผลิตตามที่ลูกค้าสั่งเท่านั้น เพื่อ ไม่ให้มีสินค้าค้างในมือ ลองผิดลองถูกกันมากว่า 10 ปี ปัจจุบัน มีสมาชิกทั้งแม่บ้านและวัยหนุ่มสาวกว่า 37 คน กลุ่มลูกค้าหลัก คือ ร้านทองซึ่งจะนำาไปสมนาคุณให้กับลูกค้าอีกที แม้จะเป็นกระเป๋าทีด่ เู รียบง่าย แต่กลุม่ ฯ ก็ให้ความสำาคัญ กับทุกกระบวนการผลิต เริม่ ตัง้ แต่การลงไปเลือกเนือ้ ผ้าและลายผ้า ด้วยตัวเอง การออกแบบกระเป๋าให้ทนั สมัยตรงตามความต้องการ ของตลาด และลงมือตรวจสอบกระเป๋าทุกใบก่อนส่งถึงมือลูกค้า ทำาให้ลกู ค้าพากันแนะนำาปากต่อปาก แวะเวียนมาอุดหนุนไม่วา่ งเว้น กันเลยทีเดียว ในอนาคต กลุ่มฯ ตั้งใจว่าจะพัฒนาผลิตภัณฑ์ ให้คนรูจ้ กั เพิม่ มากขึน้ พร้อมกับขยายสมาชิกให้ทว่ั หมูบ่ า้ นจนสามารถ ทำาเป็นงานประจำาได้เลย หากผูใ้ ดสนใจเรียน หรือสัง่ ตัดเย็บกระเป๋า ติดต่อได้ที่ กลุ่มตัดเย็บกระเป๋า บ.นาสันติราษฎร์ ต.จางเหนือ อ.แม่เมาะ จ.ลำาปาง โทร.081-746-5576


เปลี่ยนความถนัดเป็นรายได้ “ ขยายให้สมาชิกในชุมชนได้มีกินมีใช้

Check In แม่เมาะ

” 135


ตำบล

จางเหนือ ช็อป

พลิกดินให้เป็นทอง ฮิวมัสล้านปี อินทรีย์แม่เมาะ กระแสการทำ า เกษตรอิ น ทรี ย์ กำ า ลั ง เป็ น ที่ นิ ย ม ในหมู่เกษตรกรทั่วประเทศ ปุ๋ยฮิวมัสซึ่งเป็นผลิตผลจากการ ขุ ด บ่ อ เหมื อ งแม่ เ มาะมี คุ ณ สมบั ติ ข องปุ๋ ย อิ น ทรี ย์ ที่ ดี และเป็นตัวช่วยที่มีคุณภาพ ทำาให้เกษตรกรนำามาใช้กันมากขึ้น สถานีอาชีพจึงขอพามาที่ชุมชนบ้านหาด บ.นาแช่ ต.จางเหนือ อ.แม่เมาะ จ.ลำาปาง ที่ตั้งของ “กลุ่มผลิตฮิวมัสล้านปีเพื่ออาชีพ แบบยั่งยืน” ซึ่งสร้างรายได้ให้ชุมชนเป็นกอบเป็นกำา ก่อนจะผันตัวมาเป็นผู้ส่งเสริมการทำาเกษตรอินทรีย์ นายคำาสุข อุ่นเรือน หัวหน้ากลุ่มวิสาหกิจชุมชน กลุ่มผลิต ฮิวมัสล้านปีเพื่ออาชีพแบบยั่งยืน เคยผ่านการใช้สารเคมีในการ ทำาเกษตรกรรมมาหลายปี เพราะคิดว่าสะดวก รวดเร็ว 136

Check In แม่เมาะ


ได้ผลทันตาเห็น แต่พบว่ายิ่งใช้สารเคมียิ่งทำาให้ขาดทุนเรื่อยๆ จนกระทั่งได้รู้จักปุ๋ยฮิวมัส ผลผลิตจากการนำา “ลีโอนาไดท์ (Leonardite)” ซึ่งเป็นดินในชั้นถ่านหินของเหมืองแม่เมาะ จึงนำามาทดลองใช้ปลูกพืชผัก ปรากฏว่าได้ผลดี ช่วยประหยัดต้นทุน แถมยังไม่ต้องพึ่งพาสารเคมีเหมือนแต่ก่อน เพราะปุ๋ยฮิวมัส ช่วยให้พืชแข็งแรง มีภูมิต้านทานโรคต่างๆ ได้ดี ต่อมาได้รวม กลุ ่ ม กั น เมื ่ อ ปี 2554 โดยมี นายชั ย พร เสาระวะ ผู ้ ป ฏิ บ ั ต ิ งานส่วนกลางกองบำารุงรักษาโรงไฟฟ้าแม่เมาะ 4 การไฟฟ้า ฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) แม่เมาะ เป็นผู้ช่วยติดต่อ ประสานงานและหาตลาดในการวางจำาหน่ายผลิตภัณฑ์โดยมี สมาชิกทั้งสิ้น 12 คน ในโรงงานขนาดย่อม โดยเน้น ให้สมาชิก ทุกคนร่วมกันทำา และนำารายได้ไปช่วยเหลือครอบครัว

ปัจจุบันมีผลผลิตเฉลี่ย วันละ 4-5 ตัน/วัน จำาหน่ายในราคา กระสอบละ 200-250 บาท (ถ้ามาซื้อถึงที่โรงงานราคากระสอบละ 150 บาท) กลุม่ ลูกค้า รายใหญ่คอื กลุม่ ผูป้ ลูกยางพาราทาง ภาคใต้ ซึ่งล่าสุดมี ยอดออเดอร์กว่า 1,000 กระสอบ สร้างรายได้กว่า 600,000 บาท/ปี ในอนาคตทางกลุ่มฯ ต้องการพัฒนาผลิตภัณฑ์ และรูปแบบบรรจุภัณฑ์ให้ดีขึ้น สะดวกต่อการนำาไปใช้ และ อยากขยาย เครือข่ายให้ทั่วทั้ง 5 ตำาบลใน อ.แม่เมาะ โดยยินดี ให้เข้าศึกษา ดูกระบวนการทำางาน ติดต่อได้ที่ คุณชัยพร 086-188-9617 และ 087-192-7358

Check In แม่เมาะ

137


ตำบล

จางเหนือ ช็อป

138

Check In แม่เมาะ


“เสริมมงคลชีวิต”

ด้วยตุงล้านนา บ.กอรวก

“ตุ ง ” หั ต ถกรรมพื้ น บ้ า นของชาวเหนื อ ที่ ถู ก

ถ่ายทอดจากเรื่องราวความศรัทธา ความเชื่อสู่การใช้ในงานบุญ วัฒนธรรม ประเพณีในท้องถิ่น และปัจจุบันตุงยังถูกนำามาใช้ ประดับอาคารสถานที่ เพือ่ สร้างบรรยากาศ สะท้อนความเป็น ล้านนา แก่ผพู้ บเห็น สถานีอาชีพ ฉบับนีข้ อแนะนำากลุม่ ตุงล้านนา บ.กอรวก ต.จางเหนือ อ.แม่เมาะ จ.ลำาปาง ผูเ้ ลือกงานถักตุงเป็นงานยามว่าง สร้างรายได้ให้แก่ชุมชน งานศิ ล ปะที่ ถู ก ถ่ า ยทอดจากความรั ก มั ก จะสะท้ อ น ลงบนผลงานที่ ป รากฏเช่ น เดี ย วกั บ การทำ า ตุ ง ของยายมู ล นางคำามูล วัวดี หัวหน้ากลุ่มตุงล้านนา ที่รวบรวมสมาชิก แม่บ้าน ในชุมชน บ.กอรวก จำานวน 15 คน มาเรียนรู้การทำา “ตุงใย” คือการสร้างตารางสี่เหลี่ยมจัตุรัสตามขนาดที่ต้องการ

แล้ ว ใช้ ไ หมประดิ ษ ฐ์ ห ลากสี ถั ก ลงบนอุ ป กรณ์ ที่ เรี ย กว่ า กี่ ถั ก เพื่อให้มีเส้นใยคล้ายใยแมงมุม ด้วยความเชื่อที่ว่าใยเหล่านี้จะ ช่วยดักป้องกันภยันตราย สิ่งชั่วร้ายได้ นอกจากนี้ยังมี “ตุงไชย” หรือตุงที่พบเห็นได้ทั่วไปทั้งงานมงคลและอวมงคล ตุงที่ถูกถัก ขึ้นมาล้วนเป็นงานฝีมือทรงคุณค่า ที่ใช้เวลาทำาอย่างน้อย 2 วัน ต่อชิ้น ทำาให้มีความสวยงาม และเอกลักษณ์เป็นของตัวเอง โดย สามารถสัง่ ทำาตามขนาด จำานวน หรือเลือกสีเสริมมงคล ตามความ ต้องการได้ ราคาเริ่มต้นเพียง 49 – 299 บาท หากต้องการสั่งซื้อหรือศึกษาเรียนรู้ สามารถติดต่อได้ที่ 091-635-7928 หรือ 093-049-6318 Check In แม่เมาะ

139


โรงปุ๋ยแม่เมาะ โรงงานปุ๋ ย เคมี แ ห่ ง แรกของประเทศไทยของ บริษัท ปุ๋ยเคมี จำากัด ตั้งอยู่ในพื้นที่ บ.ห้วยเป็ด ต.แม่เมาะ เริ่มก่อสร้างเมื่อปี 2506 ใช้ ถ่านหินลิกไนต์ เป็นวัตถุดิบสำาคัญใน การผลิต ทำาให้ บ.ห้วยเป็ด เป็นที่ๆ คึกคักและเจริญที่สุดในยุคนั้น

สไลเดอร์แม่เมาะ Check In แม่เมาะ

สวนสนุกของเด็กๆ มานานกว่า 30 ปี


โค้งห้วยคิง

บ้านใหม่นาแขม

สมัยก่อนถ้าจะเข้าเมืองแม่เมาะต้องเข้าไปทางเส้นทางบ้านดง ถนนสายผาลาด-แม่เมาะ ยังไม่มี

สมัยอพยพกันมาใหม่ๆ

สร้างถนน

การก่อสร้างถนนจากในเมืองลำาปาง ผ่านสู่อำาเภอแม่เมาะ เข้าไปยัง กฟผ.แม่เมาะ

การขนส่ง

ไม่ง่ายเลย กับการขนส่งเครื่องจักรและอุปกรณ์ มาก่อสร้างโรงไฟฟ้าในยุคนั้น

โรงจักรแม่เมาะ

โรงจักรแม่เมาะ หรือ โรงไฟฟ้าแม่เมาะ ในปัจจุบัน นั่นเอง

หนุ่มๆ ทหารเกณฑ์แม่เมาะ ช่วงปี 2521 ยุคสงครามอินโดจีนตอนปลาย

ล่องแพ ทะเลสาบนาสัก

เรามีโรงกำาจัดก๊าซซัลเฟอร์ฯ (FGD) แล้วจ้า !!

Check In แม่เมาะ


Check In แม่เมาะ


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.