CHIANG MAI UNIVERSITY AIKIDO CLUB ฉบับที่ ๘ วันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๐ (ปีที่ ๑)
AikidoCMU NEWSLETTER
พบกับ ตระหนักรูลมหายใจแหงชีวิต ฝกไอคิโดไมเบื่อบางหรือไง ความเปนยอดฝมือคืออะไร จุดสำคัญของรางกาย วันหนึ่งในชีวิตของปรมาจารย
โดย...แมนาง เสี่ยวเออ โดย..อ.ธีระรัตน บริพันธกุล โดย..อ.สมบัติ ตาปญญา โดย... น.พ.กฤษณะชัย ไชยพร โดย.. กาคุ ฮมมะ เซนเซ
จัดทำโดย ชมรมไอคิโด มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
อาคารกิจกรรมนักศึกษา (อ.มช.) มหาวิทยาลัยเชียงใหม ถ. สุเทพ อ.เมือง จ. เชียงใหม่ 50200 ติดต่อได้ที่
Webboard: Website: Email:
เอ้ (ประธานชมรม) 086-658 7015
ป๋อม (ผู้ประสานงานชมรม) 089-701 7686
กบ (บรรณาธิการจดหมายข่าว) 084-047 4344
http://my.2poon.com/my/?aikidoCMU http://www.geocities.com/cmu_aikido aikidoCMU@yahoogroups.com
หน้า ๑
CHIANG MAI UNIVERSITY AIKIDO CLUB ฉบับที่ ๘ วันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๐ (ปีที่ ๑) เอ้! พี่จะไป เรียนต่อ ละนะ ดูแล ชมรมต่อ ไปด้วย ล่ะ
สารบาญ ครับ ! พี่ต่อไม่ต้องห่วง ผมจะทำงานเต็มที่ เลยครับ
โอ๊ยโหยว ! เพื่อนๆช่วยผม ด้วยเน้อ
นักเขียนในฉบับ ดร.สมบัติ ตาปัญญา อ.ธีระรัตน์ บริพันธกุล
ไอคิโดกับชีวิต: ยอดฝมือ ตอนที่ ๑ ความเปนยอดฝมือคืออะไร ...ดร.สมบัติ ตาปญญา ๓ ฝกไอคิโดไมเบื่อบางหรือไง ...อ.ธีระรัตน บริพันธกุล ๖ ตระหนักรูลมหายใจแหงชีวิต ...แมนาง เสี่ยวเออ ๘ ในหนึ่งวันของปรมาจารย โมริเฮอิ อูเอชิบะ ...กาคุ ฮมมะ เซนเซ แปลโดย ฮานีล คือทองฟา ๑๔ เขาวากันวา ๑๗ การฝกไอคิโดในความคิดของผม: จุดสำคัญของรางกาย ในการฝกวิทยายุทธ(ตอ) ..นพ.กฤษณะชัย ไชยพร ๑๘ AIKIDO(ER) IN FOCUS ๒๐ งานรดน้ำดำหัวชมรม ...โคจิโร ณ เชียงใหม & BO ๒๑ การตูน KIAIKAI SHOMEN UCHI ๒๓ AIKIDO FAMILY ๒๔ ปฏิทินกิจกรรม ๒๔
นพ.กฤษณะชัย ไชยพร
แม่นาง เสี่ยวเอ้อ ฮานึล คือ ท้องฟ้า โคจิโร่ ณ เชียงใหม่ & BO
หน้า ๒
CHIANG MAI UNIVERSITY AIKIDO CLUB ฉบับที่ ๘ วันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๐ (ปีที่ ๑)
ไอคิโดกับชีวิต: ยอดฝีมือ เขียนโดย จอร์จ เลียวนาร์ด
สมบัติ ตาปญญา
บทที่ 1: ความเปนยอดฝมือ คืออะไร?
แมการใหนิยามเรื่องนี้เปนสิ่งที่ยาก ยิ่ง แตหากคุณพบคนที่เปนยอดฝมือแลว คุณก็จะมองออกไดทันที มันอาจจะมีความ หลากหลาย แตก็จะเปนไปตามกฎเกณฑ บางอยางที่ไมเคยเปลี่ยนแปลง มันเปน รางวัลสูงคาแหงชีวิต แตในขณะเดียวกันมัน ก็ไมใชจุดหมายหรือปลายทางจริงๆ แตเปน กระบวนการหรือการเดินทางมากกวา เรา เรียกการเดินทางนี้วาการไปสูความเปนยอด ฝมือ และมักจะคิดเอาวาจะตองมีตั๋วเดินทาง พิเศษซึ่งคนที่เกิดมาพรอมที่มีความสามารถ เหนือคนอื่นๆ เทานั้นจึงจะมีสิทธิครอบครอง แตความเปนยอดฝมือไมไดจำกัดไวเฉพาะ คนที่มีพรสวรรคสุดพิเศษในตัว หรือคนที่โชค ดี มีโอกาสเริ่มฝกฝนในวัยตนกอนคนอื่นๆ เทานั้น ที่จริงแลวมันรอเราอยูทุกคน ขอ เพียงใหเปนคนที่ตั้งใจแนวแนวาจะเริ่มเดิน ไปในวิถีทางนี้ และพากเพียรตอไปเรื่อยๆ ไม วาจะมีอายุเทาไหร เพศอะไร หรือมี ประสบการณในอดีตมาอยางไร
Z ปญหาก็คือเราแทบจะไมมีแผนที่หรือ ลายแทงสำหรับเดินไปบนทางสายนี้ หรือแมแต จะบอกใหรูวาเสนทางนี้อยูที่ไหนก็ยังไมมีเลย ที่ จริงแลวเราอาจมองไดวาโลกสมัยใหมนี้เต็มไป ดวยแผนการรายที่จะขัดขวางการไปสูความเปน ยอดฝมือดวยซ้ำไป เราถูกรุมเราโหมกระหน่ำ ดวยคำสัญญาวาเราจะตองไดรับความพอใจใน ฉับพลัน ประสบความสำเร็จอยางทันที และ หากเจ็บปวดก็จะมีวิธีทำใหหายชั่วคราวไดอยาง รวดเร็ว ซึ่งทั้งหมดนี้ลวนนำเราไปในทิศทางที่ ผิดทั้งสิ้น ในตอนทายเราจะพูดถึงวิธีคิดแบบแก ปญหางายๆ เร็วๆ อีกครั้ง ซึ่งไมเพียงแตจะ กีดกันเราออกจากการที่จะพัฒนาทักษะที่เรามี ศักยภาพอยู แตยังมีผลเสียตอสุขภาพ การ ศึกษา อาชีพ ความสัมพันธ และบางทีอาจ ทำลายความเข ม แข็ ง ของเศรษฐกิ จ ระดั บ ประเทศของเราดวยซ้ำไป แตตอนแรกนี้เรามา สำรวจความเข า ใจเรื ่ อ งการเป น ยอดฝ ม ื อ กั น กอนดีกวา หน้า ๓
CHIANG MAI UNIVERSITY AIKIDO CLUB ฉบับที่ ๘ วันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๐ (ปีที่ ๑)
Z วิถีแหงการไปสูความเปนยอดฝมือ จะเริ่มขึ้นทุกครั้งที่คุณเริ่มตนฝกทักษะใหมๆ ไมวาจะเปนการพิมพสัมผัส ทำอาหาร ฝก เปนทนายความ เปนหมอ หรือเปนนักบัญชี แตเรื่องที่ทำใหเราประทับใจมากเปนพิเศษ ที่ มี ค ุ ณ ภาพเที ย บเคี ย งได ก ั บ การแต ง บทกวี หรือแสดงละคร คือในเรื่องของกีฬาซึ่งเปน ปรากฎการณที่เกิดขึ้นเมื่อกลามเนื้อ จิตใจ และความทุมเทอยางแรงกลาหลอมรวมกัน เปนการเคลื่อนไหวผานมิติของสถานที่และ กาลเวลาอยางสงางามและแนวแน ในการ ทำความเขาใจกับเรื่องการเปนยอดฝมือนี้ กีฬาจะเปนตัวอยางที่เหมาะแกการเริ่มตน เพราะเราจะเห็นผลของการฝกฝนรางกายได ชัดและรวดเร็ววาเปนอยางไร เรามาลองใช ตัวอยางที่เราคุนเคยกันเปนสวนมาก คือการ เลนเทนนิส ซึ่งจะชวยใหเราเห็นหลักการพื้น ฐานที่เปนสากลในการฝกฝนไปสูความเปน ยอดฝมือของทุกเรื่องทั้งดานรางกายและดาน อื่น
ภาพจาก www.elconresort.com
ภาพจาก events.ixs.net/.../ tennis-tickets/index.aspx
Z สมมุติวาคุณเปนคนที่สุขภาพดีพอควร แตก็ยังไมถึงขั้นเปนนักกีฬาที่ฟตเต็มที่เลยทีเดียว คุณเคยเลนกีฬาที่ตองใชการเคลื่อนไหวมาบางแลว เชน วอลเลยบอล ซอฟบอล ซึ่งตองอาศัยการ ประสานงานของตาและมือ และเคยเลนเทนนิสมา บางนิดหนอย – ซึ่งก็อาจจะเปนเรื่องที่ดีก็ได ถา คุณอยากจะเปนยอดฝมือและเริ่มฝกโดยยังไมรู อะไรมากอนมากมันก็มักจะดีกวาที่ จะตองมาแกนิสัยผิดๆ ที่คุณสะสมไว จากการเลนมั่วๆ มากอน ตอนนี้คุณ ไดมาพบครูคนหนึ่งแลว ซึ่งเปนมือ อาชี พ ที ่ ม ี ช ื ่ อ เสี ย งด า นการวาง รากฐานใหกับผูที่ฝกใหมๆ และคุณ ไดตกลงใจที่จะมาฝกที่คอรทเทนนิส แหงนี้อยางนอยสัปดาหละสามครั้ง คุณไดยางกาวขึ้นมาบนเสนทางของ การเปนยอดฝมือแลว หน้า ๔
CHIANG MAI UNIVERSITY AIKIDO CLUB ฉบับที่ ๘ วันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๐ (ปีที่ ๑)
ภาพจาก www.sport.ed.ac.uk
Z บทเรียนของคุณเริ่มจากกาวเล็กๆ กอน คือครูสาธิตใหคุณดูวาการจับไมแรกเก็ตควรทำ อยางไรจึงจะชวยใหคุณตีลูกเทนนิสไดในชวง เวลาที่เหมาะสม ครูชวยสอนใหคุณเหวี่ยงไมแรก เก็ตไปขางหนาแบบฟอรแฮนดจนกระทั่งคุณหา เจอวาทาไหนคุณจึงจะใชแรงจากขอมือไดอยางดี ที่สุด ครูจะยืนอยูบนสนามดานเดียวกับคุณแลว โยนลูกบอลใหคุณตีในแบบฟอรแฮนด และทุก ครั้งที่คุณตีออกไปครูจะถามคุณเสมอวาบอกได ไหม วาคุณตีโดนลูกบอลเร็วไปหรือชาไป ครู แสดงวิธีเคลื่อนไหลและสะโพกใหกลมกลืนกับ การเหวี่ยงแขน และใหกาวยางเขาไปหาลูกบอล ครูจะคอยแกสวนที่คุณทำผิดและคอยกระตุนให กำลังใจ Z คุณรูสึกเกงกางและกระจัดกระจายไม กลมกลืนอยางยิ่ง คุณจำเปนตองคิดเพื่อทำให สวนตางๆ ของรางกายของคุณเคลื่อนไหวไป ดวยกันอยางพรอมเพรียง และการที่ตองคิดนี้ เปนตัวที่มาขัดขวางการเคลื่อนไหวของคุณไมให สงางามและเปนธรรมชาติ
Z คุณเริ่มรูสึกวากำลังจะหมดความ อดทน คุณหวังวาจะไดออกกำลัง แตการฝก แบบนี้แทบจะทำใหคุณเหงื่อไมออกเลย คุณ อยากเห็นลูกบอลที่คุณตีลอยขามตาขายไป ตรงที่ไกลๆ ดานตรงขาม แตครูก็บอกวาตอน นี้คุณอยาเพิ่งคิดไปถึงขั้นนั้น คุณเปนคน ประเภทที่ใหความสำคัญกับผลลัพธมาก แต ตอนนี้ดูเหมือนคุณจะไมเห็นผลอะไรเลย การ ฝกดำเนินตอไปเรื่อยๆ เหมือนจะไมมีวันจบ – ถือแรกเก็ตใหถูก สังเกตใหรูวาตอนไหนมัน กระทบลูกบอล ขยับไหล แขน และสะโพกไป ดวยกัน ยางเทาเขาหาลูกบอล – คุณรูสึกวา ไมเห็นจะกาวหนาไปถึงไหนเลย
ภาพจาก www.richbenvin.com
หน้า ๕
CHIANG MAI UNIVERSITY AIKIDO CLUB ฉบับที่ ๘ วันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๐ (ปีที่ ๑)
ภาพจาก www.sstx.org
Z แตหลังจากคุณหงุดหงิดใจอยูถึงหา สัปดาห ทันใดนั้นมันก็คลายกับวาประกายไฟ สวางวาบขึ้นมา องคประกอบตางๆ ของการตี เทนนิ ส ดู เ หมื อ นกั บจะรวมกั น เข า มาเป น อั น หนึ่งอันเดียวกัน แทบจะเหมือนกับวากลาม เนื้อของคุณรูขึ้นมาเองวามันควรจะทำอะไร คุณไมตองคอยคิดถึงเรื่องเล็กๆ นอยๆ ทุก อยางแลว ในการสังเกตของคุณนี้ มันเริ่มมีชอง วางที่จะทำใหคุณมองเห็นลูกบอลไดมากขึ้น และสามารถเหวี่ยงไมมาใหกระทบมันไดอยาง เหมาะเจาะดวยการเหวี่ยงที่เริ่มต่ำๆ และจบลง ดวยไมที่เหวี่ยงขึ้นสูง คุณรูสึกคันไมคันมือที่จะ ตีใหแรงยิ่งขึ้น อยากเริ่มแขงขันกับคนอื่นๆ เสียที ภาพจาก jupiterimages.com/popup2.aspx?navigationS ubType=itemdetails&itemID=22186722
Z ฝนไปกอนเถอะ ตั้งแตเริ่มตนจนถึง ตอนนี้ครูคอยโยนลูกบอลใหคุณอยูตลอดเวลา คุณยังไมตองยายที่ยืนเลย แตหลังจากนี้คุณจะ ตองเรียนรูที่จะเคลื่อนไปขางซายขวา หนาหลัง ทแยง และตั้งทาเตรียมเหวี่ยงแรกเก็ตเพื่อตี ลูกบอลอีก อีกครั้งหนึ่งที่คุณรูสึกเกงกางและทำ ผิดๆ ถูกๆ คุณเริ่มเซ็งที่พบวาคุณสูญเสียทักษะ บางอยางที่คุณเพิ่งไดมาเมื่อไมนานนี้ พอคุณ เกือบจะบอกเลิกแลว คุณก็พบวาคุณหยุดแยลง กวาเดิม แตคุณก็ไมไดดีขึ้นกวาเดิม สัปดาหแลว สัปดาหเลาคุณพบตัวเองอยูบนเสนกราฟที่เรียบ ตรงขนานกับพื้น ไมมีความกาวหนา ฝมือคุณไม ไดสูงกวาเดิมเลยแมแตนิดเดียว Z สำหรับคนสวนใหญที่เติบโตขึ้นมาใน สังคมนี้ การพบวาตัวเองย่ำอยูที่เดิมโดยไม กาวหนาไปไหนนี้อาจเหมือนกับการลางบาป มันขับเอาอารมณที่เราไมอยากเผชิญหนา และ ความตองการที่เก็บงำไวออกมา คุณพบวาที่จริง คุ ณ ไม ไ ด ม าเล น เทนนิ ส เพี ย งเพื ่ อ ออกกำลั ง เทานั้น แตคุณมาเพื่อใหคุณดูดีดวย คุณมาเพื่อ จะไดแขงกับเพื่อนๆ และเอาชนะเพื่อนๆ ของ คุณ วันหนึ่งคุณจึงตัดสินใจถามครูวา อีกนาน เทาไหรคุณจะเกงเทนนิสเสียที?
หน้า ๖
CHIANG MAI UNIVERSITY AIKIDO CLUB ฉบับที่ ๘ วันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๐ (ปีที่ ๑)
ครูตอบคุณวา “คุณหมายความวาอีกนาน เทาไหรคุณจึงจะตั้งทาไดโดย อัตโนมัติและตีลูกฟอรแฮนดเขา สูเปาไดใชไหม?” “ใช” ครูนิ่งไปสักครู คำถามนี้มัก ทำให ค รู แ หยงเสมอ “เอ อ สำหรับคนแบบคุณซึ่งเริ่มเลน เทนนิสตอนโตเปนผูใหญแลวนี่ ถาคุณมาซอมวันละหนึ่งชั่วโมง สัปดาหละสามครั้ง โดยเฉลี่ย แลวก็จะใชเวลาประมาณหาป” หาป! หัวใจคุณหลนไปกอง อยูบนหลังเทา รูปจาก jonkeegan.com
Z “ตามจริงแลวครึ่งหนึ่งของเวลานั้นก็คือเวลาที่ครูตองสอนคุณ แตหากคุณกระตือรือรน จริงๆ มันอาจกินเวลานอยกวานั้นก็ได” Z คุณตัดสินใจลองถามอีกแบบ “อีกนานเทาไหรผมจึงจะเลนแบบแขงขันกับคนอื่นๆ ไดละ ครับ?” Z “เลนแบบแขงขนเหรอ? มันเปนคำพูดที่กินความกวางนะ” Z “ผมหมายความวาเลนเพื่อพยายามเอาชนะเพื่อนนะ” Z “ครูคิดวาเธอคงจะเริ่มเลนแขงขันไดภายในอีกหกเดือน แตคุณก็ไมควรคิดเลนโดยมีเปา หมายหลักอยูที่การเอาชนะจนกวาคุณจะสามารถตีแบบฟอรแฮนด แบกแฮนด และเสริฟไดอยางดี พอควรแลว และนั่นก็นาจะใชเวลาอีกประมาณหนึ่งปถึงปครึ่งนะ” หน้า ๗
CHIANG MAI UNIVERSITY AIKIDO CLUB ฉบับที่ ๘ วันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๐ (ปีที่ ๑)
Z ความจริงที่ขมขื่นอีกหมอหนึ่งที่คุณตอง กล้ำกลืน Z ครูอธิบายตอไปอีกวา ปญหาของการ เลนเทนนิสไมไดอยูที่วาลูกบอลมันเคลื่อนที่และ แรกเก็ตก็เคลื่อนที่ ซึ่งคุณตองทำตรงนี้ใหไดอยู แลว แตมันยังไมพอเพราะคุณตองเคลื่อนที่ดวย ยิ่งไปกวานั้น หากคุณไมไดเลนกับมืออาชีพที่ สามารถตีลูกมาใหคุณไดอยางถูกที่ เวลาที่คุณจะ ตองใชสวนใหญบนคอรทเทนนิสก็คือการกมลง เก็บลูกบอล การตีลูกใสบอรดหรือการใชเครื่องยิง ลูกบอลใหคุณก็มีประโยชนนะ แตการเลนเพื่อเอา คะแนนหรือพยายามเอาชนะเพื่อนนั้น มันมักจะ หมายถึงวาใครไดเสริฟและใครตีพลาดกอนเสมอ คุณจะไมคอยไดฝกหรอก
ภาพจาก http://www.magnetamerica.com/store/index. php?main_page=product_info&products_id= 427
ภาพจาก www.utica.edu/ucpioneers/wtennis/index.cf m?featureaction=detail&id=1105
สิ่งที่จำเปนจริงๆ สำหรับคุณตอนนี้ก็คือคุณ ต อ งตี ล ู ก บอลเป น พั น ๆ ครั ้ ง ภายใต สถานการณที่มีการควบคุมอยางดีทุกขั้นตอน ฟอรแฮนด แบกแฮนด ฟุตเวริ์ค เสริฟ สปน การตีเฉียดตาขาย การวางลูก การวางแผน การเลน และกระบวนการเหลานี้จะตองคอยๆ เพิ่มเปนขั้นทีละนิดๆ ที่คุณจะกระโดดขาม หรือเวนไปไมได เชน คุณจะวางแผนยุทธ ศาสตรไมไดจนกวาคุณจะบังคับลูกบอลใหไป ตรงจุดที่คุณตองการใหไดเสียกอน และทุก ครั้งที่คุณกาวขึ้นไปในระดับสูงขึ้นไปอีกหนึ่ง ขั้นคุณก็ตองเริ่มคิดอีก ซึ่งหมายความวาทุก อยางก็จะกระจัดกระจายไมเปนรูปไปอีกชั่ว ระยะหนึ่ง หน้า ๘
CHIANG MAI UNIVERSITY AIKIDO CLUB ฉบับที่ ๘ วันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๐ (ปีที่ ๑)
Z ความจริงเริ่มปรากฏในใจคุณ การจะเปนยอดฝมือในกีฬาประเภทนี้คงจะไมงายอยาง ที่คุณหวังมาตั้งแตตนเสียแลว ดูเหมือนวาเสนทางที่อยูขางหนาของคุณจะมองไมเห็นหลักชัย เลย แถมยังตองมีอุปสรรคกีดขวางอีกนับไมถวน และที่สำคัญที่สุดก็คือคุณตองใชเวลานาน แสนนานอยูบนเสนกราฟที่เรียบขนานไปกับพื้นราบ เวลาที่การฝกฝนอยางขมักเขมนเนิ่นนาน หลายชั่วโมงไมทำใหคุณเห็นความกาวหนาเลยแมแตนิด มันไมใชสถานการณที่นาพอใจ สำหรับคนที่ตองการไปใหถึงเปาหมายอยางคุณเลย
Z คุณเริ่มตระหนักวาจะตองตัดสินใจทำอะไรสักอยางแลว ในชวงหนึ่งของการเดินทาง ครั้งนี้ หากไมใชตอนนี้ก็คงอีกไมนาน คุณชักอยากเลิกเลนเทนนิสแลวไปมองหาอะไรที่งายกวา นี้ หรือคุณอาจพยายามใหมากขึ้นเปนสองเทา ขอเพิ่มชั่วโมงเรียนเปนพิเศษ ฝกซอมทั้งวันทั้ง คืน หรือคุณอาจหยุดเรียนกับครูแลวลงแขงกับเพื่อนๆ โดยอาศัยความชำนาญเทาที่คุณไดมา จนถึงตอนนี้ คุณอาจลืมเรื่องการปรับปรุงฝมือการเลนเสีย แลวก็คิดเพียงสนุกกับเพื่อนๆ ซึ่งไม ไดเลนเกงกวาคุณไปสักเทาไหรหรอก แตแนละ คุณอาจเลือกทำอยางที่ครูแนะนำ และเดินตอ ไปบนเสนทางอันยาวไกลสูความเปนยอดฝมือ Z
คุณจะเลือกแบบไหนดีละ?
รูปจาก www.elconresort.com
หน้า ๙
CHIANG MAI UNIVERSITY AIKIDO CLUB ฉบับที่ ๘ วันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๐ (ปีที่ ๑)
ฝกไอคิโดไมเบื่อบางหรือไง? ผมฝกไอคิโดยางเขาป ที่21 ก็เกือบครึ่งหนึ่ง ของชีวิตและมั่นใจวา จะฝกไดเกินกวาครึ่ง ของชีวิตหากไมลม หายตายจากไปเสีย ก อ น มี ค นถามอยู เหมือนกันวาไมเบื่อ หรือไง เห็นเลนกัน มาตั้งนานตั้งแตผมดำจนตอนนี้ผมดำนอย กวาผมหงอกขึ้นเรื่อยๆ หากผมตอบวาไม เบื่อก็คงจะเกินความจริงเปนแนแท แตถา ตอบวาเบื่อก็คงจะเสียหนาและพลอยทำให ไอคิโดเสียไปดวย จึงตอบอยางจริงใจและ ประนีประนอมวาก็มีบางที่เบื่อแตไมมากพอที่ จะทำใหหยุดเลนหยุดซอมไดเกิน1สัปดาห ผมตั้งขอสังเกตวาใครก็ตามที่ฝก ไอคิโดไดอยางตอเนื่องในชวง1ปแรกจะไมมี วั น ที ่ ห ั น หลั ง ให ไ อคิ โ ดได ต ลอดไป เสน ห ไอคิโดอยูตรงไหนหรือมีอะไรที่เปนแรงดึงดูด ใจใหมีการฝกซอมอยางตอเนื่อง มีนักทอง เที่ยวฝรั่งที่เปนนักไอคิโดเมื่อรูวามีชมรม ไอคิโด มช.เขาก็หอบหิ้วชุดฝกที่ทั้งหนักและ กินเนื้อที่ของกระเปาเดินทางมารวมฝกซอม ดวย สมาชิกบางคนตองใชเวลาเดินทางไปกลับครั้งละไมต่ำกวา 3 ชั่วโมง บางครั้งฝน ตก หรืออยูในชวงของการสอบปลายภาคก็ ยังอุตสาหมากัน หากไมรักจริงก็คงหาเหตุไม มาฝกซอมได
อ.ธีระรัตน บริพันธกุล ไอคิโดเปนกิจกรรมที่ชวนใจเพราะ…….. • มีความเปนพลวัตรหรือdynamic ทาที่ฝก ซอมมีความหลากหลาย ลื่นไหล ปรับเปลี่ยน ไดตลอดเวลา รูปแบบของการปองกันตัวเปน ไดตั้งแตหนึ่งตอหนึ่ง หนึ่งตอสองหรือสาม หรือมากกวา อาจเปนการปองกันตัวดวยมือ เปลาหรือมือเปลาตออาวุธ เทคนิคของไอคิโด สามารถที่จะเกิดใหมไดตลอดเวลาเชนเดียว กับการเขียนหนังสือที่นำเอาพยัญชนะ สระ และวรรณยุกตมารวมกัน • ทาที่ฝกแมจะเปนทาที่ซ้ำๆแตก็ไมเคยเบื่อ สาเหตุเปนเพราะอะไรผมเองก็ไมรูเหมือนกัน ฝากผูอานชวยกันคิดและบอกผมดวย ในการ ฝกไอคิโดตองฝกทาเดิมๆเปนรอยๆหรือพันๆ ครั้ง แตกระนั้นการฝกทาเดิมซ้ำก็ไมเหมือนกัน แตจะแฝงดวยความเปลี่ยนแปลงของการ ทรงตัวและความแนนและความคมชัดของทา ที่ฝกทีละนอยๆ การฝกไอคิโดจึงไมสามารถที่ จะเรงใหเกงหรือเรงใหไดสายดำแบบกาว กระโดดได เพราะเปนกระบวนการ เปลี่ยนแปลงที่ตองอาศัยเวลาแบบคอยเปน คอยไปเชนเดียวกับไมใหญเติบโตไดเพราะกาล เวลามากกวาการไดรับปุยเรง หน้า ๑๐
CHIANG MAI UNIVERSITY AIKIDO CLUB ฉบับที่ ๘ วันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๐ (ปีที่ ๑)
• บรรยากาศในการฝกมีความอบอุนและเปน มิตร เนื่องจากไอคิโดไมเนนในเรื่องของการแขง ขันใหรูแพรูชนะ บรรยายในการมาฝกซอมจึงมี ความเปนมิตร มีความเปนพี่เปนนองและไมมีคู แขงจะมีก็แตการพัฒนาตนเองคือฝกใหเกงขึ้น เรื่อยๆ ไมเคยปรากฏเลยวามีการทะเลาะวิวาท หรือการทำรายรางกายกันบนเบาะไอคิโด ซึ่งจะ ตางกันมากกับกีฬาบางอยางที่ เกมสแพแตคน ไมแพ หรือดูบอลแถมมวยเปนตน วัฒนธรรม ของความรุนแรงสวนหนึ่งเกิดจากการจัด กิจกรรมที่เนนในเรื่องของการแขงโดยมุงเนันที่ ชัยชนะและวัดกันดวยศักดิ์ศรี สุดทายก็มักหลีก เลี่ยงการใชความรุนแรงไปไมได • การฝกไอคิโดตอบสนองความเชื่อมั่นที่มีตอ ตนเองในหลายดานๆเชนรูสึกวาสุขภาพดีแข็ง แรง ลดภาวะการเจ็บปวยลงได สุขภาพจิตก็จะ เกิดความเชื่อมั่นเพิ่มขึ้น เชื่อมั่นวาหากเกิด อันตรายกับตนเองก็ยังอุนใจวาสามารถที่จะ ดูแลความปลอดภัยและเอาตัวรอดได ผูที่ฝก ไอคิโดมักจะถูกหลอหลอมใหเปนเปนคนที่ถอม ตนแตก็กลาแสดงออกไดอยางเหมาะสม ในการ เขาสังคมก็เชนกัน การฝกจะสงเสริมการปรับ ตัวใหเขากับคนอื่นไดงายเนื่องจากการฝกจะเนน มิติของการมีปฎิสัมพันธกับคนอื่นอยางหลาก หลายและอยางเขมขนโดยเฉพาะหลักในการ ปองกันตัวที่เนนในเรื่องหลักของความกลมกลืน ซึ่งเปนรูปแบบการปรับตัวที่ยืดหยุนและสามารถ ที่จะนำมาประยุกตใชกับการอยูรวมกันคนอื่นได อยางเหมาะสม การฝกเปนระยะเวลานานจะ ชวยใหผูที่ฝกไดรับประโยชนในการพัฒนา ตนเองในทั้ง 3 ดานทั้งทางดานรางกาย จิตใจ และสังคม ผมมองวาการพัฒนาตนเองก็เปนแรง จูงใจอยางหนึ่งที่ทำใหเกิดพฤติกรรมการฝก ซอมที่ตอเนื่องและยั่งยืน
• ปจจัยรวมอื่นๆที่มีผลตอการฝกซอม เชน การไดเลื่อนสาย ความสะดวกในการ มาฝกซอม สถานที่ฝกเชนความสะอาด ความสวยงามหรือขนาดของพื้นที่ รวมถึง ทาทีของผูสอน ฯลฯปจจัยดังกลาวมีสวน อยูบางแตผมคิดวาเปนปจจัยที่รองลงมา จากที่ไดกลาวไวแลว เปนเรื่องไมงายนักที่ในชีวิตของเราจะพาน พบกับรักแทหรือ ถูกหวยรางวัลที่หนึ่ง หรือพบ กับสิ่งที่ดีๆที่สุดที่เราสมปราถนา ไอคิโดเปนได ทั้งรักแท รางวัลที่หนึ่ง และความสมปราถนาที่ จะทำให ช ี ว ิ ต ของเรามี ค วามสมบู ร ณ แ ละ งอกงามไดอยางย่ังยืน หน้า ๑๑
CHIANG MAI UNIVERSITY AIKIDO CLUB ฉบับที่ ๘ วันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๐ (ปีที่ ๑)
ตระหนักรูลมหายใจแหงชีวิต ขณะที่ชวงนี้ พายุดีเปรสชั่นกำลังออก ฤทธิ์สงผลใหสายฝนโปรยปรายลงมาตลอดทั้งวัน บรรยากาศแบบนี้ทำใหตองหาอะไรทำเพื่อขับไล ความงวงงุน เหมอเหงา และสามหาวซะบาง แลว พลันจึงหยิบหนังสือพิมพมาอานคอลัมน ตางๆจนไปสะดุดกับหัวขอหนึ่ง อานๆไปก็เออออ หอหมกไปกับเคาดวย มือไวเทาความคิด “ปากกากับกระดาษอยูไหนนอ ไดเวลากระจาย ความรูสูชมรมแลวจา.....” V หากถามวา “สิ่งใดเปนเพื่อนสนิท และใกลชิดชีวิตของเรามากที่สุด” คำตอบที่ ไดอาจหลากหลายกันไปขึ้นอยูกับวาผูตอบให ความสำคัญกับสิ่งใดอยูมากในขณะนั้น แตคำ ตอบหนึ่งที่หลายๆคนอาจจะนึกไมถึงก็คือ “ลม หายใจ(ของเรา)” นั่นเองที่เปนเพื่อนสนิทในชีวิต ของคนเรา เพราะการหายใจเปนพื้นฐานของ ชีวิต นอกจากระบบหมุนเวียนอากาศภายในตัว เรา ความคิดของเรา อารมณอันหลากหลาย และความคิดเห็นตางๆ ลมหายใจอยูกับตัวเรา เสมอ เหมือนกับเพื่อนผูซื่อสัตย เมื่อไรก็ตามที่ เรารูสึกความคิดมันกระจัดกระจายหรือจมดิ่งลึก ลงไปในอารมณ หรือวิตกกังวลกับเรื่องใดก็ตาม ขอใหเรากลับมาสูลมหายใจของเรา เพื่อหยุด และสำรวมจิตใจ แตคงจะดีไมนอยถาเรา สามารถตระหนักรูในแตละทุกลมหายใจเขาออก และอยูกับปจจุบันขณะไดตลอดทุกวินาทีที่ผาน ไป
โดย... แมนาง- เสี่ยวเออ
V เมื่ออานมาถึงตรงนี้ หลายคนอาจจะมี ความคิดหนึ่งผุดขึ้นมาวา “การรูทุกลมหายใจที่ เขาออกนั้น พูดนะมันงาย ใครๆก็พูดได แตทำ ไมไดงายๆหรอก” แตก็ขอพูดตอวา คงไมมี อะไรยากเกินไปสำหรับความพยายามและกลาที่ จะเริ่ม จริงไหม อยาลืมวาลมหายใจอยูกับเรา ตลอดเวลา ตราบเทาที่เรายังมีชีวิตอยู เราไม จำเปนตองบังคับลมหายใจของเรา เมื่อสัมผัส ถึงลมหายใจ (ของเรา (ย้ำ)) ลมหายใจก็จะชา ลงและลึกขึ้นอยางเปนธรรมชาติ
หน้า ๑๒
CHIANG MAI UNIVERSITY AIKIDO CLUB ฉบับที่ ๘ วันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๐ (ปีที่ ๑)
V คำถามตอมาคือ “ทำไปทำไม เราก็ หายใจกันทุกวันอยูแลว” การกระทำทุกอยางยอมมี เหตุมีผล มีที่มาที่ไปของตัวมันเอง นั่นก็คือ การ ตระหนักรูลมหายใจเขาออก ก็เทากับวาเรามีสติ ตลอดเวลา เราคงปฏิเสธไมไดเต็มปากวาปญหา ตางๆทั้งที่เกิดขึ้นกับตัวเราเองหรือจะขยายความ รุนแรงไปถึงระดับครอบครัว สังคม จนถึงระดับ ประเทศนั้น สวนหนึ่งก็เกิดมาจากการขาดสติ ทำ อะไรโดยขาดความยั้งคิด ในขณะที่กูรูหลายๆทานก็ มักจะชี้แนะเสมอวา การดำรงชีวิตอยูอยางมีสติจะ นำมาซึ่งพลังชีวิต ซึ่งถาพูดงายๆ เขาใจงายๆ ทำได งายๆก็คือการที่เรามีสติ ทำใหเราสามารถทำสิ่งตางๆ ในชีวิตประจำวันของเราไดอยางมีประสิทธิภาพ ไม หลงไมลืมงายๆ ไมประมาท ไมไรสาระ ทำทุกสิ่ง ทุกอยางอยูบนพื้นฐานของการพิจารณา ไตรตรอง อยูเสมอ และที่สำคัญสำหรับนักไอคิโด เรื่องลม หายใจเปนสิ่งที่สำคัญที่สุดอีกเรื่องหนึ่ง เพราะ คิ (หรือพลังภายใน)ที่มีพลังมหาศาล ก็มาจากการเขา ถึงและรูจักใชลมหายใจเชนกัน
V เพราะฉะนั้นเรามาเริ่มทำความรูจัก กับลมหายใจของเราใหมากขึ้นพรอมๆกันนะ ใครไดผลดียังไงก็มาเลาสูกันฟงดวยนา
(ขอมูลบางสวนจากหนังสือพิมพไทยรัฐ ฉบับวันที่ 5 พ.ค. 50) ปล. ถามีอะไรผิดพลาดก็ขอนอมรับไวดวยความขอบคุณจา
The Art of Peace The Art of Peace begins with you. Work on yourself and your appointed task in the Art of Peace. Everyone has a spirit that can be refined, a body that can be trained in some manner, a suitable path to follow. You are here for no other purpose than to realize your inner divinity and manifest your innate enlightenment. Foster peace in your own life and then apply the Art to all that you encounter. เขียนโดย Morihei Ueshiba แปลโดย John Stevens John Stevens ไดรวบรวมเอา Doka หรือบทกวีขนาดสั้นของปรมาจารยไวในหนังสือ The Art of Peace ตอมา William McLuskie ไดนำมาลงเผยแพรที่เวบไซต http://omlc.ogi.edu/aikido/talk/osensei/artofpeace/
หน้า ๑๓
CHIANG MAI UNIVERSITY AIKIDO CLUB ฉบับที่ ๘ วันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๐ (ปีที่ ๑)
ในหนึ่งวันของปรมาจารย มอริเฮ อุเอชิบะ ~ ตอนที่ 2 ~
ฮานึล คือทองฟา - ผูแปล
และที่อางลางหนา ขาพเจาจะนั่งคุกเขาอยูทาง ดานหลังของทานปรมาจารย ถือแขนเสื้อกิโมโนของ ก้าวย่างของปรมาจารย์มั่นคงและ ทานและรั้งมันมาทางดานหลังเพื่อปองกันมิไหมัน แข็งแรง ภาพส่วนใหญ่จะถ่ายจาก ด้านหลัง เพราะเป็นการไม่สุภาพ เปยก เหตุที่ขาพเจาตองนั่งคุกเขาเปนเพราะวา ที่จะถ่ายจากด้านหน้า ขาพเจามีความสูงมากกวาทานปรมาจารย หาก ภาพโดย: กาคุ ฮมมะ ขาพเจายืน หัวของทานปรมาจารยจะกระแทกกับ ในทุกๆ เชา ทานปรมาจารยจะตื่นนอน หนาอกของขาพเจาเวลาที่ทานปรมาจารยยืนขึ้นหลัง กอนหกนากา โดยมากทานมิไดอาบน้ำ ทาน จากการลางหนา เพียงแตลางหนาในอางขนาดเล็กโดยใชน้ำอุน ที่ไดจากการผสมน้ำตมเดือดกับน้ำเย็นจาก หากเชาวันใดทานปรมาจารยอาบน้ำ วันนั้นของ กอก ทานใชแปรงสีฟนที่ทำจากขนแข็งของ ขาพเจาก็จะเริ่มขึ้นอยางแตกตาง หมู แปรงกับเกลือ หรือ ผงขัดฟน (white powdered toothpaste) หนาที่หนึ่งของขาพเจา วันที่ทานปรมาจารยอาบน้ำ ขาพเจาจะตื่นนอน คือ การเก็บฟนปลอม และจัดเตรียมไวในจาน ราวตีหา เพื่อที่จะเตรียมฟนและตมน้ำที่จะใชในการ ขนาดเล็กสำหรับทานปรมาจารย ขาพเจาคิด อาบ หองอาบน้ำจะมีพื้นไมยกสูงขึ้นเพื่อวางอางที่ทำ วา มีเพียงไมกี่คนเทานั้นบนโลกนี้ที่ไดเห็น จากเหล็ก ในอางจะเติมน้ำเย็น การทำน้ำใหอุนจะทำ ท า นปรมาจารย ใ นขณะที ่ ม ิ ไ ด ใ ส ฟ น ปลอม โดยการตมโดยตรงที่กนอาง โดยการเตรียมไฟจะ หลังจากการเตรียมฟนปลอม หนาที่ตอไปของ เตรียมจากดานนอกของหองอาบน้ำ ขณะที่น้ำรอน ขาพเจาคือ คอยอำนวยความสะดวกใหกับ กนของอางเหล็กก็จะรอนเกินกวาที่จะยืนได ดังนั้นที่ ทานปรมาจารยในขณะที่ทานลางหนา โดย อาง จะไมที่นำมาขัดเปนตารางเพื่อใชในการยืน หรือ ขาพเจาจะมีผาขนหนูที่สะอาด ซุกอยูที่เข็มขัด ไมก็ตองสวมรองเทาไม เกตะ (Geta) ในอางอาบน้ำ ทางดานขวามือของขาพเจา หน้า ๑๔
CHIANG MAI UNIVERSITY AIKIDO CLUB ฉบับที่ ๘ วันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๐ (ปีที่ ๑)
กาคุ ฮมมะ เมื่ออายุ 17 ปี ในปี 2511 กำลัง กวาดทางเดินด้านหน้า ของ Ushitora no
Konjin hokora ภาพโดย: คิคุโนะ ยามาโมโต
ในการอาบน้ำ ในญี่ปุนอางอาบน้ำโลหะแบบนี้ เรียกวา โกเอมอนบุโร (Goemonburu) ซึ่งมาจากชื่อ ของจอมโจร โกเอมอน อิชิคะวะ (Goemon Ishikawa) ที่กระทำความผิดและถูกลงโทษโดยการตม ทั้งเปน น้ำในอางโลหะที่ตมรอนใหมๆ จะแสบ รอนและสรางความเจ็บปวดได การทำใหน้ำมี ความรอนเหมาะสมแกการอาบจะทำโดยให คิคุโน (ผูดูแล) ลงไปแชกอนเพื่อ “นวด หรือ กลึง” (Massage or Knead) ใหน้ำมีความเหมาะสมแกการอาบ วิธีการนี้ในญี่ปุนเรียกวา ยูโมมิ (Yumomi) แมวา ในป 1960 อางโกเอโมบุรุ จะนิยมใชกันในบาน เรือนทั่วไป แตในปจจุบันอางอาบน้ำแบบนี้ มีอยู นอยมาก ขาพเจาหรือคิคุโนมีหนาที่ในการชวยขัดตัวให กับทานปรมาจารยขณะที่ทานอาบน้ำ ครั้งหนึ่ง ทานปรมาจารยเคยเปนคนที่มีกลามเนื้อเปนมัดๆ แตในวันนีี้ ผิวหนังตามตัวของทานก็หยอนคลอย ไปตามอายุ ขาพเจาจึงมักจะจับและรั้งผิวหนังของ ทานลงแลวใชผาขนหนูถูขึ้นเบาๆโดยไมใชสบู
ในขณะที ่ ข า พเจ า จุ ด ไฟสำหรั บ ต ม น้ ำ ขาพเจาจะไมนั่งรออยางเกียจคราน ขาพเจาจะใช ไมกวาดไมไผกวาดทางเดินบริเวณดานหนาโดโจ และศาลเจา ซึ่งปกติแลวระหวางกลางเดือนถึง ปลายเดือนมีนาคม ทางเดินระหวางโดโจจนถึง ศาลเจาจะปกคลุมไปดวยดอกซากุระที่รวงหลน ขาพเจาจะไมกวาดทางเดินในชวงเวลานี้เพราะไม อยากรบกวนความงามของซากุระที่ กระจัดกระจายอยูตามธรรมชาติ หากแตในเวลาอื่น ๆ ขาพเจาจะกวาดตามปกติ รอยเทาของทานปรมาจารย จะเปนรอยเทาเพียง คูเดียวที่ปรากฏบนทางเดินที่กวาดเสร็จใหม แต นานๆ ครั้งจะมีเด็กมาวิ่งเลนกอนไปโรงเรียนผาน ทางเดินที่ขาพเจาเพิ่งกวาดเสร็จ นั่นมักทำให ขาพเจาขุนเคือง เพราะมันทำให ดูเหมือนกับวา ขาพเจาไมไดปฏิบัติหนาที่อยางเหมาะสม การกวาด ทางเดินนี้เปนสิ่งสำคัญ ดวยความเชื่อที่วา การกวาด ในทุกๆ เชาเปนการขจัดปดเปาโชคราย และ วิญญาณราย กอนที่ทานปรมาจารยจะทำพิธีสวด ภาวนา ในตอนเชา ชุดที่ใชในพีธีกรรมดังกลาวคือชุด กิโมโน และ ฮากามา ซึ่งจะถูกเตรียมพรอมไวเพื่อทานปรมาจารย หลังจากที่ทานอาบน้ำเสร็จ อีกหนาที่หนึ่งของ ขาพเจาคือการชวยทานปรมาจารยแตงตัวกอนการ ทำพิธีกรรมตอไป
หน้า ๑๕
CHIANG MAI UNIVERSITY AIKIDO CLUB ฉบับที่ ๘ วันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๐ (ปีที่ ๑)
ทานปรมาจารยจะทำพิธีสวดภาวนาในทุกเชาไมวาฝนจะตก หรือ แดดจะออก หากวันใดฝนตก ขาพเจาและคิคุโนจะคอยถือรมใหทาน ปรมาจารย โดยที่ขาพเจาและคิคุโนมักจะอยูนอกรม ทานปรมาจารยจะถือถาดขนาดเล็ก ที่เรียกวาซามโบ (Sambo) เดิน ตรงไปยังศาลเจา ไอคิ (Aiki) อยางคลองแคลว ภายในถาดมีจานใบเล็ก สามใบ โดยแบงใส เกลือ ขาว และน้ำ ทานปรมาจารยเดินไปยังศาลเจา โดยการกาวเดินอยางมั่นคง แข็งแกรง และมีพลัง อีกทั้งถือซามโบอยูขาง หนาทานอยางสมดุล ทั้งนี้สามารถสังเกตไดจากภาพขางบน ขณะที่ทาน ปรมาจารยเดิน ฮากามาของทานจะเคลื่อนไหวอยางเรียบรอยไปกับ พฤษภาคม 2511 ปรมาจารย์เดิน การกาวเดินของทาน มันยากที่จะเชื่อวาในขณะนั้นทานปรมาจารย ไปศาลเจ้าไอกิ เพื่อทำพิธีใน มีอายุแปดสิบหาปแลว ขาพเจามักนึกถึงตอนที่ขาพเจาติดตามทาน ตอนเช้า ภาพโดย: กาคุ ฮมมะ ปรมาจารยไปยัง ฮมบุโดโจ โตเกียว ในตอนนั้น ทานปรมาจารยเดิน อยางเชื่องชา และออนระโหยโรยแรง ตางกับที่ขาพเจากลาวไวขางตน ทั้งนี้ขาพเจาคิดวานั่น เปนเพียงการแกลงเดินของทานปรมาจารย ขาพเจาเคยเขียนบทความเกี่ยวกับเรื่อง นี้เมื่อยี่สิบกวาปกอนในนิตยสาร Black Belt เมื่อทานปรมาจารยไกลจะถึงศาลเจาไอคิ ทานจะเดินลอดผานประตูศาลเจา หรือ โทริ (Tori) ใน ขณะที่ขาพเจา และคิคุโนไมไดรับอนุญาติใหลอดผานประตูศาลเจาโดยตรงเนื่องจากเราเปนเพียงผูรับใช เราจะเดินออมออกไปทางดานขวาและรีบรุดหนาไปเปดประตู โดยจะเขาไปใน ฮนเดน (Honden) หรืออาคารหลักของศาลเจา ทางประตูทางดานขวา และรีบไปปลดกลอนประตู เลื่อนใหทานปรมาจารย เมื่อทานปรมาจารยเขามา ฮนเดน แลว เราจะปดประตู เบื้องหลังทานอยางเงียบๆ ที่ผนังดานตรงกันขาม ทางดานหลังของศาลเจาจะมี ประตูเลื่อนอยูอีกบาน เมื่อเปดออกจะพบ โอคุเดน (Okuden) ซึ่งเปนโครงสราง (อาคาร) ขนาดเล็กที่ตั้งอยูสวนหลักของศาลเจา เราจะจุดเทียนใหทาน ปรมาจารยกอนที่จะออกไปยังที่ของเราตรงบริเวณทางเขาของศาลเจา ทาน ปรมาจารยจะใชเวลาภาวนาในพิธีกรรมในตอนเชาราวยี่สิบหานาที และในแตละ เดือนจะมีการทำ ทซึคินามิ ไซ (Tsukinami Sai) หรือพิธีกรรมพิเศษหนึ่งครั้ง ซึ่ง พิธีกรรมนี้จะใชเวลากวาหนึ่งชั่วโมง ในวันที่มีการทำ ทซึคินามิ ไซ ตุลาคม 2511 กาคุ ฮมมะ ภายในศาลเจา จะถูกประดับประดาไปดวย เครื่องบูชา ผลไม ผัก อายุ 17 ปี ที่อิวามาโดโจ อาหารแหง และปลา ในการทำพิธีกรรมนี้จะไมมีการใช เนื้อสัตว ภาพ: ถ่ายโดยเพื่อนนักเรียนที่อิวามา แตอยางใด (อานตอฉบับหนา)
หน้า ๑๖
CHIANG MAI UNIVERSITY AIKIDO CLUB ฉบับที่ ๘ วันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๐ (ปีที่ ๑)
ในหนึ่งวันของปรมาจารย มอริเฮ อุเอชิบะ เขียนโดย กาคุ ฮมมะ เซนเซ (Nippon Kan Kancho)V
V เขียนไวเนื่องในวันระลึกถึงวันครบรอบการถึงแกอนิจกรรมของปรมาจารยโมริเฮอิ อูเอชิบะ ในวันที่ 26 เมษายน 2512
ฮานึล คือทองฟา - ผูแปล บทความและภาพ จากเว็บไซต์ http://www.nippon-kan.org/senseis_articles/day-in-the-life.html
กาคุ ฮมมะ เปนศิษยคนสุดทายของปรมาจารย ทานไดเดินทางไป สอนไอคิโดที่ประเทศสหรัฐอเมริกาในป 2519 ในบริเวณเทือกเขา รอคกี้ ทานมีลูกศิษยลูกหามากมายถึงหมื่นคนในเมืองเดนเวอร รัฐโค โรลาโด ที่ซึ่งทานเปนเจาสำนักนิปปอนคังมาจนถึงปจจุบัน
เขาว่ากันว่า...
หลายครั้งในชวงบั้นปลายชีวิตของ ปรมาจารย ทานมักกลาวเศราๆวา “เราไดมอบทั้งชีวิตเพื่อเปดหนทาง แหงไอคิโด แตเมื่อเรามองกลับไป ไมเห็นมีใครตามเรามาเลย” ครั้งหนึ่ง ลูกศิยษชาวอเมริกันพูดกับ ทานวา “ผมตองการฝกฝนไอคิโดของ ทาน” ทานปรมาจารยตอบวา “แปลก จริง! ใครๆเขาอยากที่จะฝกฝนไอคิโด แบบของตัวเองกันทั้งนั้น”
“The Path” ที่มา: ไม่ปรากฏ โหลดมาจาก: www.aikidosydneycity.com/ e-aikitsushin6.html
หน้า ๑๗
CHIANG MAI UNIVERSITY AIKIDO CLUB ฉบับที่ ๘ วันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๐ (ปีที่ ๑)
การฝกไอคิโดในความคิดของผม จุดสำคัญของรางกาย ในการฝกวิทยายุทธ (ตอ)
โดย นพ.กฤษณชัย ไชยพร
จะกลาวถึงจุดบนรางกายที่มีความสำคัญทางวิทยายุทธจุดตอๆไปดังตอไปนี้
กระหมอมหนา (bregma, anterior fontanelle) เปนจุดบรรจบกันของกระดูกกระโหลก ๔ ชิ้น คือ กระดูกหนาผาก (frontal bones) ๒ ชิ้น และกระดูกกระโหลกดานขาง(parietal bones) ๒ ชิ้น ในเด็กเล็กๆจะคลำพบเปนบริเวณ นิ่มๆรูปคลายสี่เหลี่ยมวาวอยูดานบนของศีรษะ ตรงแนวกลางมาทางดานหนา
โคนดั้งจมูก (nasion)
บริเวณ ระหวาง จมูกกับริม ฝปากบน (philtrum)
หน้า ๑๘
CHIANG MAI UNIVERSITY AIKIDO CLUB ฉบับที่ ๘ วันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๐ (ปีที่ ๑)
กกหู (mastoid processes)เปน ปุมนูนหลังใบหู ใกลคอนมาทาง ดานลาง
แกวหู
ทายทอย และตนคอ
หวางขา
กระดูกกนกบ เปนกระดูกชิ้น สุดทายทางดานลาง ตามแนวกระดูกสัน หลัง เปนปลาย แหลมๆอยูหลัง รูทวารหนัก เวลา หักใหมๆเจ็บมาก
ไตทั้งสองขาง แตละขางอยูที่ หลังตรงมุมที่ กระดูกซี่โครงซี่ที่ ๑๒ พบกับกลาม เนื้อที่ทำหนาที่ ยืดหลัง ขอเขา ถาเขาเหยียดตรงอยู และถูกถีบไปทางดาน หลัง เขาจะหลุดได ถา เขาถูกกระแทกไปทาง ดานขางไมวาขางใดเอ็น ยึดเขาและกระดูกออน อาจบาดเจ็บได
เอ็นรอยหวาย เปนเเสนแข็งๆ เหนือสนเทา ยึดระหวาง กลามเนื้อนอง กับสนเทา
ขอขอบคุณ “นายอั้ม” และ “อาหมอ” นายแบบจำเปน
หน้า ๑๙
CHIANG MAI UNIVERSITY AIKIDO CLUB ฉบับที่ ๘ วันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๐ (ปีที่ ๑)
Aikido(er) in Focus สวัสดีปการศึกษา ๒๕๕๐ ตอนรับเปด เทอมกั บ ชมรมไอคิ โดมหาวิทยาลัย เชียงใหม พรอมทั้ง กรรมการชมรมฯชุ ด ใหมที่เปนสมาชิกหนา เดิมๆ แนะนำสมาชิกฉบับ นี้เริ่มจากประธานชมรม ผู ซ ึ ่ ง ได ร ั บ การคั ด สรร และไดรับความเห็นชอบจากสมาชิกชมรมไอคิโด เนื่องจาก นายเอ หรือธวัชชัย มั่นอ่ำ ไดฉายแววแหงความเปนผูนำคือ ขยันและมีความกระตือรือรนตั้งแตเริ่มเขาชมรมฯ หนุมมาด เข ม ที ่ ไ ม ค อ ยมี ม าดชาวสุ โ ขทั ย ผู น ี ้ ก ำลั ง ศึ ก ษาอยู ค ณะ แพทยศาสตรชั้นปที่ ๓ มหาวิทยาลัยเชียงใหม ไมเพียงแตจะ มีผลการเรียนอยูในระดับตนๆของรุน เอก็ยังไมทิ้งกิจกรรม ทั้งของคณะและของชมรมไอคิโด เอ : ผมเห็นไอคิโดครั้งแรกตอนที่อาจารยธีระรัตน และ สมาชิกอีก ๒ คนไปสาธิตในชั้นเรียนของคณะครับ โฟกัส : เห็นแลวคิดอยางไรทำไมถึงไดไปฝก ไอคิโดนาสนใจ ยังไงบาง เอ : ดูแลวนาสนใจดีครับ มันไมเหมือนอยางอื่น ไมมีการ ปะทะก็เลยไปฝกพรอมทั้งชวงเย็นๆก็วาง แถมชวงนั้น ก็เครียดๆอยูในชวงกำลังปรับตัวเลยอยากหาอะไรทำ เพื่อผอนคลาย โฟกัส : ตั้งแตเห็นเอมาฝกครั้งแรกจนถึงปจจุบันก็รวม ๗ เดือนแลว เอขยันมาฝกไมคอยขาดเลย ชอบไอคิโดตรง ไหน เอ: มาฝกแรกๆมันก็ยาก แตฝกไปเรื่อยๆพอเลนไดมันก็สนุก
k นอกจากจะขยันฝกแลว เอไดชวยกิจกรรม ชมรมฯแทบทุกครั้ง ไมวาจะเปนงาน ๕ สัมพันธ (งานสาธิตศิลปะปองกันตัวของ ๕ ชมรม) ไอคิโดเฟรนดชิพครั้งที่ ๔ ที่กทม. งานอบรมภัยทาง เพศที่พิษณุโลก เปนตัวแทนชมรมฯไปสัมมนากับ สโมสรนักศึกษามหาวิทยาลัยเชียงใหม เปนตัวแทน ชมรมไปเขาคายรวมกับชมรมเทควันโด และงานใช แรงงานทั้งหลายของชมรมฯ ความคิดเห็นของสมาชิกฯตอประธานเอ เตย : เอมีความรับผิดชอบดี ขยันและกระตือรือรนใน การฝก มักจะนัดรุนพี่ใหชวยฝกโจ(พลอง)ใหเกือบทุก เชาที่มีเวลาวางโดยดูทาตางๆจากวีซีดีแลวก็ฝกกันเอง เปล : ทำงานไดดีมีความรับผิดชอบสูง ไมรูวาขี้เกรงใจ หรือมั่นใจตนเองสูงเพราะไมคอยขอใหคนอื่นชวย งานอะไร มักทำเองซะหมด กบ : kเอเรียนไอคิโดเหมือนเรียนแพทย คือตั้งใจและ ขยัน ก็เลยเกงทั้งบูทั้งบุน ขวัญ : เอ นักศึกษาแพทยผูทุมเทใหกับชมรมไอคิโด ถึงแมตัวเองจะไมวางแตก็โทรตามสมาชิกใหไปชวย งานไดอยางพรอมเพรียง หลายๆคน : ยกนิ้วให ขอเสียของประธานเอ : กินขาวเสร็จมักมีเศษขาวเศษ อาหารกระจุยกระจายเต็มจาน แลวก็วางขาวของมีคา ทิ้งไวไมเปนที่เปนทางเปน ประจำ วิธีแกไข : หาแฟนเจาระเบียบ
หน้า ๒๐
CHIANG MAI UNIVERSITY AIKIDO CLUB ฉบับที่ ๘ วันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๐ (ปีที่ ๑)
งานรดน้ำดำหัวชมรม โคจิโร่ ณ เชียงใหม่ & BO
ประเพณีที่คนไทยทุกคนรูจักกันเปนอยางดีคง หนีไมพน ประเพณีสงกรานต หรือบางคนอาจจะ พูดลอวา “ประเพณีสงคราม” ก็วาได เพราะดวย ลักษณะของการเลนน้ำที่รุนแรงขึ้นทุกวันๆ หากคิดเลนๆเกี่ยวกับวิวัฒนาการการสาดน้ำ ในวันสงกรานต ในยุครุนปูยายของเราอาจใชเพียง ขันน้ำเล็กๆ (ตามความเขาใจของผูเขียน) นำไป รดน้ำผูหลักผูใหญตามบานของทาน ชวงตอมาเริ่ม มีการนำหลักวิทยาศาสตรเขามาใชมา นั่นก็คือ หลักการใชแรงดันน้ำฉีดออกไป ซึ่งหากมองแค เพียงผาน อาจเห็นไดวาเปนเพียงประเพณีการเลน สาดน้ำของหนุมๆสาวๆ ไมวาชาวไทยหรือชาวตาง ชาติที่เลนสาดน้ำเพื่อใหเย็นกายและเพลินใจเทานั้น แตหากมองใหลึกจริงๆแลวแทจริงประเพณี สงกรานตนี้ เปนประเพณีที่เต็มเปยมไปดวยความ อบอุน ความปติยินดี เมื่อทุกคนในครอบครัวมา พรอมหนากัน ถามถึงสาระทุกขสุขดิบของกันและ กันในชวงปที่ผานมา มีการทำบุญรวมกันและงาน สังสรรคภายในบานของตนเองหรืออาจเรียกไดวา “วันปใหมไทย” นั้นเอง และหนึ่งในพิธีกรรมสำคัญที่จะขาดไมไดใน ประเพณีสงกรานต ก็คือ “การรดน้ำดำหัว”
การรดน้ำดำหัว หาก คิดเลนๆตามความหมาย ของคำแลว หลายคนที่ ไมรูจักหรือผูที่รูนอยอาจ คิดวาเปนการเอาหัวไปใส น้ำหรือเอาน้ำมาใสหัว ซึ่ง แท จ ริ ง แล ว ไม ม ี ค วาม เกี่ยวของระหวางหัวกับ น้ำเลย แตเปนพิธีกรรมที่ แสดงถึ ง ความเคารพใน ประสบการณ วัยวุฒิและ คุณวุฒิของผูหลักผูใหญ ทั้งในครอบครัวและครูบาอาจารย รวมถึงการขอ ขมาลาโทษผูหลักผูใหญที่เราไดกระทำใดๆก็ตาม ที่เปนการลวงเกิน ไมวาจะดวยความตั้งใจหรือไม ไดตั้งใจก็ตาม พรอมทั้งขอพรจากทาน ดวยการ รดน้ำลงบนมือของทานอยางเบาๆ ซึ่งน้ำนั้น อาจจะใสน้ำหอมบางหรือไมใสเลยก็ได เพื่อนำ มาซึ่งความเปนสิริมงคล และความยินดีแกผูที่ เขารวมพิธีกรรม
หน้า ๒๑
CHIANG MAI UNIVERSITY AIKIDO CLUB ฉบับที่ ๘ วันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๐ (ปีที่ ๑)
ในเวลาโพลเพล ของวันพฤหัสบดีที่ 26 เมษายน ณ รานดินดี tea house ในอาณา บริ เ วณของหอนิ ท รรศการศิ ล ปวั ฒ นธรรม มหาวิทยาลัยเชียงใหม ก็เริ่มมีสมาชิกชมรมไอคิ โดมากมายตั ้ ง แต ร ุ น พี ่ ห ลายป ท ี ่ ผ า นมาจนถึ ง ป จ จุ บ ั น ซึ ่ ง มี ท ั ้ ง หน า เด็ ก และหน า ผู ใ หญ (พิจารณาจากวัยวุฒิและคุณวุฒิประกอบกัน) ทยอยเดินทางเขามารวมงานรดน้ำดำหัว ไมนานนักสมาชิกชมรมก็เริ่มมากันพรอม หนาจนทำใหรานดินดีที่กวางขวางดูแคบไปถนัด ตา ซึ่งเปนภาพที่ใหความรูสึกอบอุนหรืออาจจะ รอนก็วาได แตความรอนนี้ก็ไมอาจเผาไหมเราได เพราะความรอนนี้เปนความรอนที่เกิดจากไฟใน ตัวของพวกเรา เมื่อไดเวลาอันสมควร พี่กบพิธีกรสาว(รึปลาว ไมรู) ของเรา ก็เชิญอาจารยสมบัติ อาจารยธีระ รัตน และอาหมอ ขึ้นบนเวที จากนั้นสมาชิก ชมรมก็เขาไปดำหัวและขอพรจากอาจารยทั้งสอง ทานและอาหมอ โดยมีพี่ปอมสาวสวย(จริงๆนะ) ชวยอำนวยความสะดวกดานน้ำอบน้ำปรุงสม ปอย บรรยากาศระหวางการดำหัวก็เต็มไปดวย ชื่นมื่น และความอบอุน
หลังจากในสวนของพิธีการเสร็จสิ้นลงก็มี การรับประทานอาหารรวมกันสำหรับอาหารนั้น ผูเขียนก็จำไมไดแลววามีอะไรบางรูแควาอรอยที เดียว พรอมๆกับมีการฉายวีดีโอ การสาธิต ไอคิโดที่พี่กบเปนผู import มาจากญี่ปุน ระหวางการฉายวิดีโอทีใชผนังของรานดินดี เปนฉาก ปงคุงนักศึกษาหนาใหมของ ม.ช. ก็ สังเกตวาอาจารยที่สาธิตหลายทานมีรางกายที่ ใหญโตโดยเฉพาะสวนของทองและมีศีรษะที่พอ จะสามารถนับจำนวนเสนผมได ปงจึงถามขึ้น มาว า ถ า อยากเล น ไอคิ โ ดเก ง ๆต อ งมี ร ู ป ร า ง เหมือนกับอาจารยญี่ปุนหลายๆทานรึปลาว ไม นานก็มีเสียงตอบกลับมาวาถาอยากรูก็ตองลอง ไวพุงดูสิ ปงก็ตอบกลับดวยเสียงออยๆวา ถา อยางนั้นปงขอเปนแบบปจจุบันดีกวา 21 นากา เสนตายสุดทายที่สมาชิกชมรม ไอคิโดจะไดอยูกันพรอมหนาก็มาถึง ทุกคนคงจะ อยากอยูใหนานกวานี้แตก็ไมสามารถทำได คง ทำไดแตเก็บความรูสึกดีๆ ความประทับใจ ที่ได รับในวันนี้กลับไปและอยากจะไดรับความรูสึก แบบนี้อีกในปตอๆไป หน้า ๒๒
CHIANG MAI UNIVERSITY AIKIDO CLUB ฉบับที่ ๘ วันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๐ (ปีที่ ๑)
จากเว๊บไซต์ http://www.aikido-gerolsheim.de/kidis/dateien/Comic1.gif ใครรู้ภาษาเยอรมันช่วยแปลหน่อย !
หน้า ๒๓
CHIANG MAI UNIVERSITY AIKIDO CLUB ฉบับที่ ๘ วันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๐ (ปีที่ ๑)
AIKIDO FAMILY สายลมแหงการเปลี่ยนแปลงพัดมาเอื่อยๆ พรอมกับเม็ดฝนฉ่ำเย็นรับเปดเทอม สามหนุมของชมรมก็ถึงเวลาตองโบกมือลาไป ศึกษาตอ นายตอ - กิตติศักดิ์ ศิริภาพ จบคณะนิติศาสตร ม.ช. เหมือนกัน เปนอดีต ประธานชมรม ไอคิโดป 2548 ฝกไอคิโดมาได 4 ป (สายฟาปลายเขียว) ตอนนี้ฝกเปนเด็กเตพ เพราะจะไปเรียนตอ ที่เนติบัณฑิต นายตาย - ศักนรินทร ใหมเฟย ฝกไอคิโดมา 4 ป (สายฟาปลายเขียว) เพิ่งเรียนจบ คณะนิติศาสตร ม.ช. กำลังจะไปศึกษาตอที่สถาบัน เนติบัณฑิต กทม.
บายบาย ! คิดถึงกันบางเนอ! อยาลืมฝกซอมตอนะ !
นายดอย - สุเทพ สินสุขเศรษฐ เพิ่งจะจบโรงเรียน มงฟอรตมาหมาดๆ กำลังจะไป เปนนองใหมคณะนิติศาสตร มหาวิทยาลัยแมฟาหลวง เชียงราย ตอนนี้ไดสายสีฟา หลังจากฝกไอคิโดมา 3 ป แลว
ปฏิทินกิจกรรม กิจกรรม
B `
วัน - เวลา
สถานที่
สอบสายสมาคมไอคิโด แหงประเทศไทย
อาทิตยที่ ๑๐ มิถุนายน
เรนบูกังโดโจ (สมาคมไอคิโด แหงประเทศไทย) กรุงเทพฯ
สอบสายชมรมไอคิโด ม.ช.
พุธที่ ๒๗ มิถุนายน
ชมรมไอคิโด
ฝกเด็กๆบานรมไทร
ทุกวันอาทิตย ๐๙.๓๐ ๑๑.๐๐ น.
ชมรมไอคิโด
ฝกประจำสัปดาหB ` ` ` ` ` `
จันทร-พุธ-ศุกร ๑๘.๐๐ - ๒๐.๓๐ น.` สถานที่ฝก ชมรมไอคิโด มหาวิทยาลัยเชียงใหม ใตถุนตึกอาคารกิจกรรมนักศึกษา มหาวิทยาลัยเชียงใหม หน้า ๒๔