มาตรฐาน ISO 14000 คืออะไร ในยุคที่สังคมโลกกําลังใหความสําคัญในเรื่องสิ่งแวดลอม อันเปนผลสืบเนื่องจากมลพิษตางๆ ไมวา ทางอากาศ ทางน้ํา การกําจัดของเสีย ฯลฯ ไดสงผลกระทบตอพลเมืองโลกอยางมาก ผลกระทบนี้ เกิดขึ้นกับทุกประเทศในโลก และเปนเหตุใหเกิดแรงผลักดันใหองคการระหวางประเทศวาดวยการ มาตรฐาน หรือ ISO (International Organization for Standardization) จัดทําอนุกรมมาตรฐานการ จัดการสิ่งแวดลอม “ISO 14000 Series” ขึ้น ISO 14000 เปนชุดของมาตรฐานที่ประกอบไปดวยมาตรฐานหลายเลม เริ่มตนตัง้ แตหมายเลข 14001 จนถึง 14100 (ปจจุบัน ISO กําหนดเลขสําหรับมาตรฐานในอนุกรมนี้ไว 100 หมายเลข) โดยแตละเลมเปนเรื่องของมาตรฐานที่เกีย่ วของกับการจัดการสิ่งแวดลอมทั้งสิ้น โครงสรางของอนุกรมมาตรฐานนี้แบงเปน : • • • • • •
Environmental Management Systems (EMS) Environmental Auditing and Related Environmental Investigations (EA) Environmental Labeling (EL) Environmental Performance Evaluation (EPE) Life Cycle Assessment (LCA) Terms and Definitions (T&D)
สําหรับมาตรฐานที่สามารถยื่นขอรับการรับรองไดก็คอื ISO 14001 Environmental Management Systems - Specification with Guidance for Use หรือที่เรียกและเขาใจกันวา เปนมาตรฐานระบบ การจัดการสิ่งแวดลอม นั่นเอง สาระสําคัญในมาตรฐาน EMS มีดงั นี้ 1. นโยบายสิง่ แวดลอม (environmental policy) การจัดการสิ่งแวดลอมเริ่มดวยผูบริหารสูงสุดขององคกร ตองมีความมุง มั่นที่จะดําเนินการอยาง จริงจัง และกําหนดนโยบายสิ่งแวดลอมขององคกรขึ้น เพือ่ เปนแนวทางสําหรับการดําเนินงานของ พนักงานในองคกร
2. การวางแผน (planning) เพื่อใหบรรลุนโยบายสิ่งแวดลอม องคกรจึงตองมีการวางแผนในการดําเนินงาน โดยอยางนอยตอง ครอบคลุมถึงองคประกอบตาง ๆ ดังนี้ •
• • •
แจกแจงรายละเอียดของกิจกรรมตางๆ ในองคกรที่มีผลกระทบตอสิง่ แวดลอม รวมถึง กิจกรรมที่มีผลกระทบตอสิง่ แวดลอมอยางมาก แจกแจงขอกําหนดทางกฎหมาย และขอกําหนดอื่นๆ ทีอ่ งคกรเกี่ยวของ และตองปฏิบัติ จัดทําวัตถุประสงคและเปาหมายในการจัดการกิจกรรมตางๆ ที่มีผลกระทบตอสิ่งแวดลอม จัดทําโครงการการจัดการสิง่ แวดลอมเพือ่ ใหบรรลุวัตถุประสงคขางตน
3. การดําเนินการ (implementation) เพื่อใหการดําเนินการดานการจัดการสิ่งแวดลอมเปนไปตามแผนที่วางไว อยางนอยองคกร ตอง ดําเนินการใหครอบคลุมถึงองคประกอบตาง ๆ ดังนี้ • •
• • •
กําหนดโครงสราง และอํานาจหนาที่ความรับผิดชอบในการจัดการสิ่งแวดลอม เผยแพรใหพนักงานในองคกร ทราบถึงความสําคัญในการจัดการสิ่งแวดลอม รวมทั้งจัดการ ฝกอบรมตามความเหมาะสม เพื่อใหพนักงานที่เกี่ยวของกับการจัดการสิ่งแวดลอม มี ความรู และความชํานาญในการดําเนินงาน จัดทําและควบคุมเอกสารที่เกี่ยวของกับการจัดการสิง่ แวดลอม ควบคุมการดําเนินงานตางๆ ใหบรรลุตามวัตถุประสงคและเปาหมายที่กําหนดไว จัดทําแผนดําเนินการหากมีอุบัติเหตุตางๆ เกิดขึ้น รวมทั้งมีการซักซอมการดําเนินการ อยางเหมาะสม
4. การตรวจสอบและการแกไข (checking & corrective action) เพื่อใหการจัดการสิ่งแวดลอมไดรับการตรวจสอบและแกไข อยางนอยการดําเนินการขององคกร ตองครอบคลุมถึงองคประกอบตางๆ ดังนี้ • • • •
ติดตามและวัดผลการดําเนินการโดยเปรียบเทียบกับแผนที่วางไว แจกแจงสิ่งตางๆ ที่ไมเปนไปตามแผนการจัดการสิ่งแวดลอม รวมทั้งดําเนินการแกไข จัดทําบันทึกตางๆ ที่เกีย่ วของกับการจัดการสิ่งแวดลอม ตรวจประเมินระบบการจัดการสิ่งแวดลอมเปนระยะ
5. การทบทวนและการพัฒนา (management review) ผูบริหารองคกรตองทบทวนระบบการจัดการสิ่งแวดลอม ในระยะเวลาที่เหมาะสม เพือ่ ใหการจัดการ สิ่งแวดลอม มีการพัฒนาอยางสม่ําเสมอ
ประโยชนของ EMS • • • •
•
บริหารงานดานสิ่งแวดลอมไดอยางเปนระบบ เกิดสภาพแวดลอมการทํางานที่ดี รวมทั้งมีการปองกันในกรณีที่มีอุบตั ิเหตุเกิดขึ้น เกิดภาพลักษณที่ดีตอองคกร ลดภาระคาใชจาย เนือ่ งจากมีการจัดการสิ่งแวดลอมที่เหมาะสม เชน การจัดการทรัพยากร การจัดการของเสีย (waste management) เพิ่มขีดความสามารถในการแขงขันดานการตลาด
หลักการของระบบการจัดการสิ่งแวดลอม
ที่มา : http://www.tisi.go.th/14000/14000-1t.html