«Αξιολόγηση και ιεράρχηση των κλάδων οικονομικής δραστηριότητας στην Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας»

Αξιολόγηση και ιεράρχηση των κλάδων οικονομικής δραστηριότητας Ηλείας

Σεπτέμβριος 2021

στην

Περιφερειακή

Ενότητα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 3 1.

ΟΙ ΚΛΑΔΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Η ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΗΛΕΙΑΣ ........................................................................................................ 4 1.1.

1.2.

1.3.

2.

Οικονομικό προφίλ της περιφερειακής ενότητας Ηλείας .................................................................. 4 Κλαδική εξειδίκευση της περιφερειακής ενότητας Ηλείας.............................................................. 22 Μεθοδολογικό σημείωμα για την εκτίμηση της συνεισφοράς και των διασυνδέσεων μεταξύ των κλάδων στην οικονομία .................................................................................................................... 28 1.4. Αξιολόγηση και ιεράρχηση των κλάδων στην περιφερειακή ενότητα Ηλείας βάσει της συνεισφοράς τους, των διασυνδέσεων τους και της συγκριτικής μεταβολής τους με τους υπόλοιπους κλάδους32 1.5. Η επίδραση της κρίσης λόγω της πανδημίας του κορονοϊού στους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας της περιφερειακής ενότητας Ηλείας το 2020 και οι προβλέψεις για το 2021 ..... 44 Η ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΗΛΕΙΑΣ ................................................................................ 49

3.

2.1. Η ταυτότητα της έρευνας ................................................................................................................. 49 2.2. Τα αποτελέσματα της έρευνας......................................................................................................... 50 ΟΙ ΚΛΑΔΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Η ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ........................................................................................................... 57 3.1.

3.2.

4.

Οικονομικό προφίλ της περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος ................................................................... 57 Αξιολόγηση και ιεράρχηση των κλάδων στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος βάσει της συνεισφοράς τους, των διασυνδέσεων τους και της συγκριτικής μεταβολής τους με τους υπόλοιπους κλάδους73 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ................................................................................................................................... 81

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΙΝΑΚΩΝ .................................................................................................................................. 84

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

2

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο σκοπός της έκθεσης είναι η αξιολόγηση και ιεράρχηση των κλάδων οικονομικής δραστηριότητας βάσει της συνεισφοράς τους και των διασυνδέσεων τους με τους υπόλοιπους κλάδους στην περιφερειακή ενότητα Ηλείας και την περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Παράλληλα παρουσιάζεται η εκτίμηση του ύψους της μείωσης των πωλήσεων, της απασχόλησης, των επενδύσεων και άλλων μεγεθών λόγω της πανδημίας του κορονοϊού στην περιφερειακή ενότητα Ηλείας.

Στο κεφάλαιο 1 παρουσιάζεται η κλαδική ανάλυση και ιεράρχηση στην περιφερειακή ενότητα Ηλείας. Στο κεφάλαιο 2 παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της έρευνας στις επιχειρήσεις της περιφερειακής ενότητας Ηλείας. Στο κεφάλαιο 3 αναλύονται και ιεραρχούνται οι κλάδοι στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Στο κεφάλαιο 4 παρουσιάζονται τα βασικά συμπεράσματα Στο παράρτημα πινάκων παρουσιάζονται οι αναλυτικοί πίνακες κατάταξης των κλάδων που χρησιμοποιήθηκαν στην έκθεση.

Η μελέτη πραγματοποιήθηκε χρησιμοποιώντας στοιχεία από διάφορες πηγές όπως Ελ.Στατ, Eurostat, ICAP DATABANK, ενώ παράλληλα πραγματοποιήθηκε έρευνα σε δείγμα επιχειρήσεων του νομού Ηλείας.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

3

1.

ΟΙ ΚΛΑΔΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Η ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΗΛΕΙΑΣ

Στο παρόν κεφάλαιο παρουσιάζεται το οικονομικό προφίλ της Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας, η θέση της στην Ελληνική οικονομία και τα βασικά χρηματοοικονομικά στοιχεία των επιχειρήσεων ΑΕ, ΕΠΕ και ΙΚΕ που δραστηριοποιούνται στην Περιφερειακή Ενότητα.

1.1.

Οικονομικό προφίλ της περιφερειακής ενότητας Ηλείας

Το ΑΕΠ της Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας μετά τη σημαντική μείωση που σημείωσε το 2016, το επόμενο έτος έφτασε τα € 1,710 εκατ. σημειώνοντας αύξηση κατά 3,3% και ξεπερνώντας ελαφρώς τα επίπεδα του 2015. Το 2018, βάσει των προσωρινών δεδομένων, το ΑΕΠ διαμορφώνεται σχεδόν στα ίδια επίπεδα με το 2017 σημειώνοντας μικρή αύξηση (0,1%). Η Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας για το 2018 καλύπτει περίπου το 21,6% του ΑΕΠ της περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, ενώ συγκρινόμενη με τη χώρα ως σύνολο, το μερίδιο του ΑΕΠ ανέρχεται περίπου σε 0,96%.

Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας Εξέλιξη πραγματικού ΑΕΠ νομού Ηλείας (2014-2018)

ΑΕΠ νομού Ηλείας ως ποσοστό % του ΑΕΠ της περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και του συνόλου χώρας (2014-2018)

Πηγή: Ελ.Στατ Σε σταθερές τιμές 2015 / Στοιχεία 2018: Προσωρινά Δεδομένα

Από την κατανομή της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (ΑΠΑ) στην Περιφερειακή Ενότητας Ηλείας ανά μονοψήφιο κλάδο οικονομικής δραστηριότητας για το έτος 2018, προκύπτει ότι οι ενοποιημένοι κλάδοι του εμπορίου, μεταφορών, ξενοδοχείων και εστίασης καθώς και της γεωργίας, δασοκομίας & ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

4

αλιείας μαζί με τη Δημόσια Διοίκηση, ασφάλιση, εκπαίδευση & υγεία καλύπτουν το 63,7% της ΑΠΑ. Ακολουθεί ο κλάδος της διαχείρισης ακίνητης περιουσίας με 13,4% και οι ενοποιημένοι κλάδοι ορυχείων, βιομηχανίας & ηλεκτρισμού οι οποίοι καλύπτουν το 10,7% της περιφερειακής ΑΠΑ. Ωστόσο ο εμπορικός τομέας που είναι ο πιο ανεπτυγμένος στην Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας καλύπτοντας το 23,8% της περιφερειακής ΑΠΑ υπολείπεται έναντι του σχετικού μεριδίου στο σύνολο της χώρας (26,9%). Αντίθετα ο ενοποιημένος κλάδος γεωργίας, δασοκομίας & αλιείας καλύπτει το 22,5% της περιφερειακής ΑΠΑ, έναντι μόλις 4,2% στο σύνολο της χώρας.

Κατανομή (%) Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας ανά ευρύτερο τομέα οικονομικής δραστηριότητας και σύγκριση με σύνολο Ελλάδος (2018)

Πηγή: Ελ.Στατ

Σχετικά με την κατανομή της απασχόλησης σε μονοψήφιους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας βάσει των στοιχείων του Μητρώου Επιχειρήσεων της Ελ.Στατ έτους 2018, το 40,29% των εργαζομένων στην ΠΕ απασχολείται στον κλάδο της Γεωργίας, δασοκομίας & αλιείας, ενώ με διαφορά ακολουθεί ο κλάδος του εμπορίου (χονδρικό, λιανικό & επισκευές αυτοκινήτων), που απασχολεί το 16,67% του συνόλου των εργαζομένων. Με μερίδιο 11,09% και 8,09% ακολουθούν οι υπηρεσίες παροχής καταλύματος και εστίασης και η εκπαίδευση αντίστοιχα, ενώ ο κλάδος με το μικρότερο μερίδιο είναι αυτός της Διαχείρισης ακίνητης περιουσίας που απασχολεί μόλις το 0,09% των εργαζομένων. Ο συνολικός αριθμός απασχολούμενων για το έτος 2018 στην Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας ανήλθε σε 39.602. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

5

Κατανομή Απασχόλησης Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας σε ενοποιημένους κλάδους (2018) Κωδικός NACE Αναθ.2 Α

Περιγραφή

ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ 15.956

40,29%

ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΚΑΙ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ· ΕΠΙΣΚΕΥΗ ΜΗΧΑΝΟΚΙΝΗΤΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΟΤΟΣΥΚΛΕΤΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΑΡΟΧΗΣ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΣΤΙΑΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

6.600

16,67%

4.393

11,09%

3.202

8,09%

1.977 1.446

4,99% 3,65%

1.169

2,95%

1.110

2,80%

ΣΤ

ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ, ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΑΜΥΝΑ· ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ

929

2,35%

Η

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ

910

2,30%

Σ Ρ

ΑΛΛΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΕΧΝΕΣ, ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ ΚΑΙ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ

574 305

1,45% 0,77%

Ν

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

257

0,65%

Κ

182

0,46%

165

0,42%

138

0,35%

Ι

ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΑΡΟΧΗ ΝΕΡΟΥ· ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΛΥΜΑΤΩΝ, ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗΣ ΠΑΡΟΧΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ, ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ, ΑΤΜΟΥ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

117

0,30%

Λ

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ

37

0,09%

Β

ΟΡΥΧΕΙΑ ΚΑΙ ΛΑΤΟΜΕΙΑ

x

x

Ω

ΑΓΝΩΣΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

x

x

39.602

100%

Ζ Θ Ο Γ Π Μ Ξ

Ε Δ

ΓΕΩΡΓΙΑ, ΔΑΣΟΚΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑ

Μερίδιο (%)

ΣΥΝΟΛΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΗΛΕΙΑΣ Πηγή: Ελ.Στατ, Μητρώο Επιχειρήσεων 2018

Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της Ηλείας το 2018 ανήλθε σε € 1.717 εκατ. καταλαμβάνοντας την 21η θέση μεταξύ των νομών της χώρας και την τελευταία θέση μεταξύ των νομών που απαρτίζουν την περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

6

Κατάταξη των Νομών της Ελλάδας βάσει ΑΕΠ 2018 Κατάταξη Νομός 1 Αττική 2 Θεσσαλονίκη 3 Ηράκλειο 4 Λάρισα 5 Αχαΐα 6 Δωδεκάνησα 7 Εύβοια 8 Κυκλάδες 9 Βοιωτία 10 Μαγνησία 11 Κοζάνη 12 Αιτωλοακαρνανία 13 Χανιά 14 Φθιώτιδα 15 Κορινθία 16 Μεσσηνία 17 Ιωάννινα 18 Θάσος, Καβάλα 19 Έβρος 20 Σέρρες 21 Ηλεία 22 Πέλλα 23 Ημαθία 24 Κέρκυρα 25 Χαλκιδική 26 Αρκαδία Ποσά σε € εκατ. Πηγή: Ελ.Στατ

ΑΕΠ 2018 85.918 15.774 4.329 3.957 3.876 3.415 2.895 2.768 2.688 2.565 2.472 2.349 2.344 2.117 2.008 1.978 1.958 1.840 1.791 1.720 1.717 1.646 1.588 1.563 1.527 1.459

Κατάταξη 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51

Νομός Πιερία Αργολίδα Τρίκαλα Λέσβος, Λήμνος Ρέθυμνο Λασίθι Ροδόπη Λακωνία Καρδίτσα Ξάνθη Δράμα Κιλκίς Φλώρινα Ζάκυνθος Άρτα Πρέβεζα Χίος Ιθάκη, Κεφαλληνία Θεσπρωτία Ικαρία, Σάμος Καστοριά Φωκίδα Λευκάδα Γρεβενά Ευρυτανία

ΑΕΠ 2018 1.451 1.449 1.436 1.299 1.207 1.191 1.155 1.131 1.102 1.085 1.001 901 851 736 732 687 630 581 557 542 486 464 304 299 189

Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ του νομού Ηλείας το 2018 ανήλθε σε €11.018 και βρίσκεται στην 40η θέση μεταξύ των νομών της χώρας και στην τρίτη και τελευταία θέση μεταξύ των νομών της περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

7

Κατάταξη των Νομών της Ελλάδας βάσει του κατά κεφαλήν ΑΕΠ 2018 Κατάταξη

Νομός

ΑΕΠ ανά κάτοικο 2018

1 Αττική 2 Βοιωτία 3 Κυκλάδες 4 Ζάκυνθος 5 Αρκαδία 6 Κοζάνη 7 Φλώρινα 8 Λασίθι 9 Δωδεκάνησα 10 Κέρκυρα 11 Ιθάκη, Κεφαλληνία 12 Αργολίδα 13 Χανιά 14 Θεσσαλονίκη 15 Λάρισα 16 Ηράκλειο 17 Χαλκιδική 18 Ρέθυμνο 19 Θάσος, Καβάλα 20 Εύβοια 21 Κορινθία 22 Φθιώτιδα 23 Αχαΐα 24 Λευκάδα 25 Μαγνησία 26 Λακωνία Ποσά σε € Πηγή: Ελ.Στατ

22.915 22.060 21.823 18.492 17.783 17.542 17.126 16.077 15.838 15.349 14.995 14.977 14.700 14.273 14.065 13.824 13.806 13.786 13.770 13.595 13.574 13.265 12.917 12.723 12.602

Κατάταξη 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51

Νομός Μεσσηνία Θεσπρωτία Έβρος Πέλλα Πρέβεζα Ιωάννινα Αιτωλοακαρνανία Λέσβος, Λήμνος Άρτα Ικαρία, Σάμος Ημαθία Κιλκίς Τρίκαλα Ηλεία Πιερία Χίος Φωκίδα Ροδόπη Καρδίτσα Καστοριά Δράμα Σέρρες Ευρυτανία Γρεβενά Ξάνθη

ΑΕΠ ανά κάτοικο 2018 12.488 12.351 12.154 11.968 11.859 11.684 11.662 11.634 11.530 11.471 11.221 11.193 11.091 11.018 11.015 11.011 10.924 10.416 10.397 10.356 10.340 10.251 9.999 9.762 9.713

12.504

Α. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΗΛΕΙΑΣ Στην παρούσα ενότητα παρουσιάζεται η εξέλιξη βασικών οικονομικών μεγεθών επιχειρήσεων της Περιφέρειας Ηλίας, για την οποία αποτύπωση της οποίας χρησιμοποιήθηκαν οικονομικά στοιχεία από την ICAP DATABANK. Ειδικότερα, για την συγκρίσιμη διαχρονική μεταβολή των βασικών οικονομικών μεγεθών αντλήθηκαν εταιρείες νομικής μορφής ΑΕ, ΕΠΕ και ΙΚΕ με δημοσιευμένα οικονομικά στοιχεία σε ένα ή περισσότερα έτη της περιόδου 2015-2019. Ο αριθμός εταιρειών για τις οποίες αντλήθηκαν στοιχεία παρουσιάζεται στο ακόλουθο διάγραμμα.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

8

Αριθμός επιχειρήσεων – ΠΕ Ηλείας (2015-2020)

Πηγή: ICAP

Λόγω του εξαιρετικά μικρού αριθμού των επιχειρήσεων που έχουν δημοσιεύσει στοιχεία για το έτος 2020, η ανάλυση της εξέλιξης των χρηματοοικονομικών μεγεθών θα περιοριστεί στα έτη 2015-2019, όπου ο αριθμός των επιχειρήσεων είναι συγκρίσιμος με μικρές αποκλίσεις.

Πωλήσεις – ΠΕ Ηλείας (2015-2020)

EBITDA – ΠΕ Ηλείας (2015-2020)

Πηγή: ICAP

Σημαντική μείωση κατά 10,4% στις πωλήσεις των εξεταζόμενων επιχειρήσεων παρατηρήθηκε το έτος 2017. Την επόμενη χρονιά σημειώθηκε μικρή ανάκαμψη η οποία όμως δεν συνεχίστηκε και το 2019, έτος κατά το οποίο οι πωλήσεις 150 επιχειρήσεων ανήλθαν σε € 397,2 εκ. παρουσιάζοντας μικρή πτώση συγκριτικά με το 2018 (κατά 1,9%).

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

9

Το 2019 η εταιρεία με τις υψηλότερες πωλήσεις (19.464.585€) είναι η «ΟΛΥΜΠΙΑ - XENIA Α.Β.Α.Ε.» που δραστηριοποιείται στον τομέα της βιομηχανίας (είδη διατροφής) και ακολουθεί με μικρή διαφορά η «ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΑΠΟΘΗΚΗ Α.Ε.» με έσοδα από πωλήσεις 19.323.448€. Την πρώτη πεντάδα συμπληρώνουν οι επιχειρήσεις «ΑΓΡΟΦΡΟΥΤ ΕΛΛΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΝΤΑΖΗΣ Α.Β.Ε.Ε.», «ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ, - ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ Α.Β.& Ε.Ε.», και «Ε.Π.Τ.Ε.Α. Α.Ε.», με πωλήσεις που ξεπερνούν τα 14,9 εκ. € εκάστη. Τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) των εξεταζόμενων επιχειρήσεων μετά την πτωτική πορεία που παρουσίασαν τη διετία 2016-2017, σημείωσαν αύξηση κατά 30,8% το 2018 η οποία συνεχίστηκε πιο ήπια το 2019, έτος κατά το οποίo το EBITDA των 150 επιχειρήσεων ανήλθε σε € 24,4 εκατ. Τη διετία 2016-2017 οι εξεταζόμενες επιχειρήσεις της ΠΕ Ηλείας παρουσίασαν ζημιές οι οποίες έφτασαν τα € 3,4 εκατ. το 2017. Ειδικότερα, οι εταιρείες «ΔΟΞΑ Α.Β.Ε.Τ.Ε.» (βιομηχανία μη μεταλλικών ορυκτών προϊόντων), «ΓΕΚΑΠ Ε.Π.Ε.» (βιομηχανία χημικών, αερίων, χρωμάτων), και «ΣΟΥΛΗΣ - ΚΙΟΥΝΙΣ Α.Β.Ε.Ε.» (βιομηχανία λευκών ειδών και ειδών από ύφασμα) παρουσίασαν τις μεγαλύτερες απώλειες στα κέρδη προ φόρων τους το 2017 συγκριτικά με το 2016 οι οποίες ανέρχονται σε €4,53 εκατ. Την ίδια χρονιά (2017) οι εταιρείες «ΔΟΞΑ Α.Β.Ε.Τ.Ε.», «ΠΑΝΤΑΖΗΣ ΦΡΟΥΤΑ Α.Ε.» και «ΓΕΚΑΠ Ε.Π.Ε.» ήταν οι πιο ζημιογόνες παρουσιάζοντας ζημιές ύψους €5,44 εκατ. Το 2018, οι εξεταζόμενες εταιρείες σημείωσαν κέρδη, τα οποία την επόμενη χρονιά αυξήθηκαν κατά ≈68%, αγγίζοντας τα € 8,5 εκ.. Η εμπορική εταιρεία «ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ, - ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ Α.Β.& Ε.Ε.» και η «ΟΛΥΜΠΙΑ - XENIA Α.Β.Α.Ε.» που δραστηριοποιείται στη βιομηχανία ειδών διατροφής παρουσίασαν το έτος 2019 τα υψηλότερα κέρδη προ φόρων.

Κέρδη προ φόρου – ΠΕ Ηλείας (2015-2020)

Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις-υποχρεώσεις – ΠΕ Ηλείας (2015-2020)

Πηγή: ICAP ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

10

Οι βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις των εξεταζόμενων εταιρειών παρουσίασαν καθοδική πορεία τη διετία 2017-2018, ενώ το τελευταίο έτος της εξεταζόμενης χρονικής περιόδου (2019) εμφάνισαν αύξηση κατά 4,4%. Καθ’ όλη την εξεταζόμενη περίοδο οι βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις δεν καλύπτουν τις υποχρεώσεις των επιχειρήσεων, οι οποίες το 2019 ανέρχονται σε €225,9 εκ., έχοντας μειωθεί ελάχιστα (0,2%) από το προηγούμενο έτος. Β. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΝΑ ΤΟΜΕΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Ακολουθεί χρηματοοικονομική ανάλυση των οικονομικών αποτελεσμάτων του ανωτέρω δείγματος επιχειρήσεων που αντλήθηκε από την ICAP DATABANK, οι οποίες εδρεύουν εντός των διοικητικών ορίων της Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας και ασκούν κύρια δραστηριότητα σε έναν από τους ακόλουθους τομείς: •

Δευτερογενής τομέας: παραγωγικές μονάδες που δραστηριοποιούνται στη βιομηχανία, τις κατασκευές, την ενέργεια, την ύδρευση

•

Εμπόριο: παραγωγικές μονάδες που δραστηριοποιούνται στο χονδρικό και λιανικό εμπόριο κάθε είδους αγαθών, στην παροχή υπηρεσιών συναφών με την πώληση των εν λόγω αγαθών, καθώς και στην επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσικλετών

•

Παροχή υπηρεσιών: παραγωγικές μονάδες και οι οργανισμοί του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα που παρέχουν υπηρεσίες μεταφορών-συγκοινωνιών, υγείας, τουρισμού (ξενοδοχειακές και τουριστικές επιχειρήσεις, επιχειρήσεις εστίασης), εκπαίδευσης, τηλεπικοινωνίων, πληροφορικής, χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, κλπ.

Ο εξεταζόμενος αριθμός επιχειρήσεων για όλη την περίοδο αναφοράς, ανά τομέα δραστηριότητας, παρουσιάζεται στο ακόλουθο διάγραμμα.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

11

Αριθμός επιχειρήσεων ανά τομέα δραστηριότητας – ΠΕ Ηλείας (2015-2020)

Πηγή: ICAP

Οι αποκλίσεις που παρουσιάζονται στον αριθμό των επιχειρήσεων που εξετάζονται ανά τομέα οικονομικής δραστηριότητας είναι μικρές για όλη την εξεταζόμενη περίοδο 2015-2019, συνεπώς είναι εφικτή η σύγκριση των διαφόρων χρηματοοικονομικών μεγεθών που ακολουθεί.

Δευτερογενής τομέας Σε όλη την εξεταζόμενη περίοδο από το 2015 έως και το 2019, οι πωλήσεις για τις επιχειρήσεις του δευτερογενή τομέα παρουσιάζουν μικρές διακυμάνσεις, με το μέσο ρυθμό μεταβολής να διαμορφώνεται σε 0,52%. Για το 2019, οι πωλήσεις μειώθηκαν κατά 4,63% και άγγιξαν τα € 158,3 εκ., ωστόσο δεδομένου ότι μερικές εταιρείες δεν έχουν δημοσιεύσει οικονομικά αποτελέσματα για το συγκεκριμένο έτος η μείωση αυτή ενδεχομένως τροποποιείται (ενδεικτικά αναφέρεται η εταιρεία «ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΙ, ΑΦΟΙ, ΦΑΡΜ Α.Ε.» οι πωλήσεις της οποίας το 2018 ανήλθαν σε € 12 εκατ., ενώ η μη δημοσίευση αποτελεσμάτων για το 2019 επηρεάζει σημαντικά το αποτέλεσμα). Οι εταιρείες «ΗΛΕΙΑΚΗ ΕΛΑΙΟΥΡΓΙΑ ΕΜΠΟΡΙΑ & ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ Α.Ε.», «ΕΛΑΙΟΥΡΓΙΚΗ ΗΛΕΙΑΣ Α.Ε.» και «OLYMPIAN GREEN Α.Ε.» παρουσίασαν τις μεγαλύτερες μειώσεις στις πωλήσεις τους το 2019 σε σχέση με το προηγούμενο έτος (€ 9,8 εκατ.). Τα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων κέρδη των επιχειρήσεων του δευτερογενή τομέα, το 2017 ανήλθαν σε € 6 εκατ. σημειώνοντας σημαντική μείωση κατά 38,2% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, το 2018 αυξήθηκαν κατά € 1,2 εκ., για να ανέλθουν το 2019 στα € 9,7 εκ., δηλαδή ακριβώς στα ίδια επίπεδα με το 2016.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

12

Πωλήσεις δευτερογενή τομέα (2015-2020)

EBITDA δευτερογενή τομέα (2015-2020)

Πηγή: ICAP

Για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο δευτερογενή τομέα, οι χρήσεις του 2017 και 2018 έκλεισαν με ζημιές € 2,8 εκ. και € 0,6 εκ. αντίστοιχα. Η τάση αυτή άλλαξε το 2019, όπου τα κέρδη προ φόρων άγγιξαν τα € 2,7 εκ., την υψηλότερη τιμή της υπό εξέταση περιόδου. Οι εταιρείες «ΟΛΥΜΠΙΑ XENIA Α.Β.Α.Ε.» και «Ε.Γ.Ν.ΗΛ. Ε.Π.Ε.» παρουσίασαν τα μεγαλύτερα κέρδη το 2019. Οι βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις των επιχειρήσεων του δευτερογενή τομέα σημείωσαν πτωτική πορεία την διετία 2017-2018. Το 2019 οι απαιτήσεις των επιχειρήσεων ανήλθαν στα € 74,5 εκ., αυξημένες δηλαδή 3,3% συγκριτικά με το προηγούμενο έτος, καλύπτοντας σε σημαντικό βαθμό τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις του έτους οι οποίες ανήλθαν σε € 74,9 εκατ.

Κέρδη προ φόρων δευτερογενή τομέα (2015-2020)

Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις-υποχρεώσεις δευτερογενή τομέα (2015-2020)

Πηγή: ICAP

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

13

Εμπόριο Οι συνολικές πωλήσεις των εξεταζόμενων επιχειρήσεων του εμπορικού τομέα μειώθηκαν κατά 17,3% το 2017 σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ενώ το 2018 σημειώθηκε αύξηση κατά 10,3% η οποία όμως δεν διατηρήθηκε το 2019. Οι εταιρίες «ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΑΠΟΘΗΚΗ Α.Ε.», «ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ, - ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ Α.Β.& Ε.Ε.» που δραστηριοποιείται στο εμπόριο ειδών διατροφής, η εταιρεία «VEPHARM Α.Ε.» που εμπορεύεται φάρμακα και το σούπερ μάρκετ / πολυκατάστημα «ΤΕΡΖΗΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ, Α.Ε.Ε» το έτος 2019 σημείωσαν τα μεγαλύτερα έσοδα από πωλήσεις συμβάλλοντας κατά 31,9% στις συνολικές πωλήσεις του έτους, συγκεντρώνοντας αθροιστικά σχεδόν € 60 εκ. Την τελευταία διετία της εξεταζόμενης χρονικής περιόδου (2018-2019), τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων είχαν ανοδική πορεία, με τη μεγαλύτερη αύξηση να σημειώνεται το 2018 (42,58% συγκριτικά με το από το 2017), η οποία συνεχίστηκε μειούμενη το 2019 (13,59%). Ειδικότερα, το έτος 2019 το EBITDA της εταιρείας «ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ, - ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ Α.Β.& Ε.Ε.» ξεπέρασε τα € 1,3 εκ.

Πωλήσεις – Εμπόριο (2015-2020)

EBITDA - Εμπόριο (2015-2020)

Πηγή: ICAP

Το 2015 οι εξεταζόμενες επιχειρήσεις σημείωσαν ζημιές, ενώ την επόμενη διετία τα κέρδη προ φόρων και τόκων του εμπορικού τομέα κυμάνθηκαν σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα. Το 2018 τα κέρδη προ φόρων και τόκων στο σύνολο των επιχειρήσεων αυξήθηκαν αισθητά συγκριτικά με την προηγούμενη χρήση (454,6%), συνεχίζοντας την ανοδική πορεία και το 2019, με μια αύξηση κατά 22,7%. Οι τρεις εταιρίες με τα περισσότερα κέρδη προ φόρων για το 2019 είναι οι «ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΔΙΟΝΥΣΙΑ

ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ

Α.Β.&

Ε.Ε.»,

«ΑΡΔΕΥΤΙΚΗ

Κ.

ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

Α.Ε.»

που 14

δραστηριοποιείται στο εμπόριο μηχανημάτων και εργασιών, και «ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ Α.Ε.»., συγκεντρώνοντας περίπου €2,23 εκατ., δηλαδή σχεδόν το 41,9% επί των συνολικών κερδών των εξεταζόμενων επιχειρήσεων του τομέα. Οι βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις είδαν περιορίστηκαν σημαντικά το 2017, σημειώνοντας μείωση της τάξεως του 14,62%, ενώ το 2019 επανήλθαν ακριβώς στα ίδια επίπεδα με το 2015 αγγίζοντας τα € 54,5 εκ.. Καμία χρονιά οι βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις δεν καλύπτουν τις υποχρεώσεις, με τις δεύτερες να αγγίζουν το 2019 τα € 75,4 εκ..

Κέρδη προ φόρων – Εμπόριο (2015-2020)

Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις-υποχρεώσεις Εμπόριο (2015-2020)

Πηγή: ICAP

Υπηρεσίες Από την έναρξη της εξεταζόμενης χρονικής περιόδου έως και το 2018, οι πωλήσεις στον τομέα των υπηρεσιών είχαν καθοδική πορεία, φτάνοντας το 2018 στα €47,1εκ.. Το 2019 οι πωλήσεις των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα των υπηρεσιών παρουσίασαν αύξηση κατά 7,2% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, φτάνοντας τα €50,5 εκ.. Οι πωλήσεις της τουριστικής επιχείρησης «Ε.Π.Τ.Ε.Α. Α.Ε.» και των «Κ.Τ.Ε.Λ. ΝΟΜΟΥ ΗΛΕΙΑΣ Α.Ε.» ανήλθαν το 2019 σε € 25,3 εκατ. διαμορφώνοντας σχεδόν το 50% επί των συνολικών πωλήσεων των εξεταζόμενων επιχειρήσεων του τομέα. Τα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα των υπηρεσιών, παρουσιάζουν έντονες μεταβολές καθ’ όλη την περίοδο αναφοράς (2015-2019). Αξιοσημείωτη είναι η μεγάλη μείωση που σημειώθηκε το 2016 στο EBITDA (-50%) η οποία όμως περιορίστηκε την επόμενη διετία εφόσον το EBITDA των εξεταζόμενων επιχειρήσεων σημείωση

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

15

αύξηση κατά 40,6% και 30,4% αντίστοιχα. Το 2019 σημειώθηκε μικρότερη μείωση κατά 25,8% και τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων ανήλθαν σε €6,9 εκατ.

Πωλήσεις - Υπηρεσίες (2015-2020)

EBITDA - Υπηρεσίες (2015-2020)

Πηγή: ICAP

Σε χαμηλά επίπεδα κινήθηκαν τα κέρδη προ φόρων για τον τομέα των υπηρεσιών σε όλη την περίοδο αναφοράς 2015-2019. Ειδικότερα το 2016 και 2017, σημειώθηκαν ζημιές ύψους € 3,2 εκ. και € 1,4εκ. αντίστοιχα, με την ξενοδοχειακή επιχείρηση «ARTY HOTELS Α.Ε.» να σημειώνει τις μεγαλύτερες ζημιές τη συγκεκριμένη διετία. Το 2018 τα κέρδη προ φόρων σημείωσαν σημαντική ανάκαμψη για να μειωθούν και πάλι το 2019 κατά 63,5% αγγίζοντας τα € 0,5 εκ.. Το 2019 οι εταιρείες «Ε.Π.Τ.Ε.Α. Α.Ε.» και «ARTY HOTELS Α.Ε.» καθώς και τα «Κ.Τ.Ε.Λ. ΝΟΜΟΥ ΗΛΕΙΑΣ Α.Ε.» παρουσίασαν τις μεγαλύτερες απώλειες κερδών συγκριτικά με το προηγούμενο έτος.

Κέρδη προ φόρων - Υπηρεσίες (2015-2020)

Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις-υποχρεώσεις Υπηρεσίες (2015-2020)

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

16

Οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις των επιχειρήσεων του τομέα υπηρεσιών παρουσιάζουν ανοδική τάση έως και το 2018, ενώ το 2019 παρουσίασαν μικρή μείωση κατά 2% φτάνοντας τα €75,6 εκ.. Οι βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις των επιχειρήσεων καθ’ όλη την εξεταζόμενη περίοδο δεν επαρκούν για την κάλυψη των υποχρεώσεών τους. Γ. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ

Κερδοφορία Η μεγάλη μείωση που σημειώθηκε στα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων των επιχειρήσεων του δευτερογενή τομέα το έτος 2017 είχε ανάλογη επίδραση στον δείκτη περιθωρίου EBITDA του τομέα την ίδια χρονική περίοδο, ο οποίος από 5,93% το 2016 μειώθηκε σε 3,8% το 2017. Την επόμενη διετία ο δείκτης παρουσίασε ανοδική τάση, και το 2019 έφτασε το 6,12%. Δυσμενής είναι η εικόνα που παρουσιάζει ο δείκτης περιθωρίου EBITDA του εμπορικού τομέα, ο οποίος κυμάνθηκε σε χαμηλά επίπεδα για όλη την περίοδο αναφοράς (2015-2019). Tο 2019 σημείωσε την υψηλότερη τιμή όλης της εξεταζόμενης περιόδου (4,17%), ωστόσο η συνολική χαμηλή επίδοσή του επηρέασε το δείκτη περιθωρίου EBITDA της Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας. Σαφώς καλύτερη εικόνα παρουσιάζει ο δείκτης περιθωρίου EBITDA στον τομέα των υπηρεσιών, ο οποίος παρά τις διακυμάνσεις του σε όλη την υπό εξέταση περίοδο, παρουσιάζει τιμές σημαντικά υψηλότερες από τους υπόλοιπους τομείς. Λόγω της μείωσης των κερδών προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων το 2019, ο δείκτης μειώθηκε κατά 30,6%, ενώ το προηγούμενο έτος σημείωσε την υψηλότερη τιμή (19,67%). Ο δείκτης περιθωρίου κέρδους προ φόρων στη Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας κυμαίνεται σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα μέχρι το 2018. Ειδικότερα τη διετία 2016 - 2017, ο εν λόγω δείκτης στην ΠΕ σημείωσε αρνητικές τιμές, λόγω των ζημιών που παρουσίασαν οι επιχειρήσεις του τομέα των υπηρεσιών και του δευτερογενή τομέα (το 2017) αλλά και τα μειωμένα κέρδη του εμπορικού τομέα. Το 2019 η αύξηση των κερδών προ φόρων του εμπορικού τομέα επίδρασε θετικά στο δείκτη περιθωρίου κέρδους της Περιφερειακής Ενότητας ο οποίος ανήλθε σε 2,14%.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

17

Περιθώριο ΕΒΙΤDA % (2015-2019)

Περιθώριο κέρδους προ φόρων % (2015-2019)

Πηγή: ICAP

Αποδοτικότητα κεφαλαίων Ανάλογη με την κατάσταση κερδοφορίας είναι και η εικόνα που προκύπτει από την εξέταση του δείκτη αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων του δευτερογενή τομέα, ο οποίος για τα έτη 2017 και 2018, παρουσιάζει τη δυσμενέστερη εικόνα συγκριτικά με τους άλλους τομείς, αλλά και τη ΠΕ στο σύνολό της. Στον αντίποδα, ο δείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων για τις εμπορικές επιχειρήσεις, παρά τις χαμηλές τιμές που παρουσιάζει τη τριετία 2015-2017, σημείωσε τεράστια μεταβολή από το 2017 στο 2018 (414%) και συνεχίζει την ανοδική πορεία και το 2019, όπου ανέρχεται στο 13,25%. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

18

Οι ζημιές που παρουσίασαν οι επιχειρήσεις του τομέα υπηρεσιών τη διετία 2016-2017, είχε σαν αποτέλεσμα ο δείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων να διαμορφώνεται σε αρνητικά επίπεδα τη διετία 2016-2017, ενώ ελαφρώς βελτιωμένος εμφανίζεται μόνο για το 2018.

Αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων % (2015-2019)

Πηγή: ICAP

Κεφαλαιακή διάρθρωση Στην Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας, η σχέση των ξένων προς τα ίδια κεφάλαια έχει ανοδική τάση την πρώτη τριετία, ενώ τα δύο τελευταία έτη της εξεταζόμενης περιόδου (2018 και 2019) μειώνεται αντίστοιχα κατά 4,4% και 0,9%. Σε πολύ υψηλά με διαφορά επίπεδα κινείται ο δείκτης για τις εμπορικές επιχειρήσεις για την περίοδο 2015-2018. Παρ’ όλα αυτά, έχει πτωτική τάση και το 2019 παρουσιάζεται μειωμένος κατά 7% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Μεγαλύτερες διακυμάνσεις παρατηρούνται στη σχέση ξένων προς ίδια κεφάλαια στον τομέα παροχής υπηρεσιών. Ειδικότερα, η αύξηση του δείκτη ήταν έντονη από το 2016 στο 2017 (σχεδόν 53%), ενώ τα επόμενα έτη οι μεταβολές ήταν πιο ήπιες. Ο δείκτης ξεκίνησε να μειώνεται το 2018 και το 2019 περιορίστηκε στο 0,94, ενώ καθ’ όλη την εξεταζόμενη περίοδο παρουσιάζει τις χειρότερες επιδόσεις σε σύγκριση με τους λοιπούς τομείς επηρεάζοντας αρνητικά την εικόνα της Περιφερειακής Ενότητας. Ο δείκτης για τις επιχειρήσεις του δευτερογενή τομέα κινείται σχεδόν για όλη την περίοδο (πλην του 2017) σε υψηλότερα επίπεδα από αυτά του συνόλου των επιχειρήσεων της Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας. Πιο συγκεκριμένα, ο δείκτης έχει αυξητική τάση καθ’ όλη την εξεταζόμενη χρονική περίοδο, ενώ το 2019 ανήλθε σε 1,99, αυξημένος δηλαδή κατά 26,9% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Σχέση ξένων προς ίδια κεφάλαια ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

19

(2015-2019)

Κάλυψη Χρηματοοικονομικών Δαπανών (2015-2019)

Πηγή: ICAP

Ο δείκτης κάλυψης των χρηματοοικονομικών δαπανών από τα λειτουργικά κέρδη προ φόρων τόκων και αποσβέσεων μετά από τη μείωση που σημείωσε το 2017 συγκριτικά με το 2016, το 2018 παρουσίασε σημαντική αύξηση (76,2%) για το σύνολο της περιφερειακής ενότητας, ενώ συνέχισε την ανοδική πορεία και το 2019 όπου ανήλθε στο 3,84, καταγράφοντας την υψηλότερη τιμή όλης της εξεταζόμενης χρονικής περιόδου. Ο σχετικός δείκτης για τις επιχειρήσεις του δευτερογενή τομέα σημείωσε αρκετές διακυμάνσεις, και ενώ την πρώτη διετία κινούνταν σε υψηλότερα επίπεδα συγκριτικά τόσο από το σύνολο της ΠΕ όσο και από τους άλλους τομείς, την τελευταία τριετία παρουσίασε τις χειρότερες επιδόσεις. Αξιοσημείωτη είναι η αύξηση του δείκτη για τις εμπορικές επιχειρήσεις, που από το 2,97 για το 2017 ανήλθε στο 6,87 το επόμενο έτος (αύξηση 131,7%), η οποία οφείλεται τόσο στην αύξηση των κερδών προ φόρων τόκων και αποσβέσεων κατά 41,6% όσο και στη μείωση των χρηματοοικονομικών δαπανών ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

20

κατά 38,9%. Η αύξηση της τιμής του δείκτη συνεχίστηκε και για το 2019 (κατά 35,2%). Αισθητά αυξήθηκε η τιμή του δείκτη κάλυψης χρηματοοικονομικών δαπανών και για τις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών το 2018 συγκριτικά με το προηγούμενο έτος (κατά 92%) γεγονός που οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση του EBITDA, ενώ για το 2019 σημείωσε μικρή μείωση φτάνοντας το 3,04.

Ρευστότητα Ιδιαίτερα καλές είναι οι συνθήκες ρευστότητας των επιχειρήσεων του δευτερογενή τομέα, με τον σχετικό δείκτη, να διαμορφώνεται σε υψηλότερα επίπεδα από αυτά της Περιφερειακής Ενότητας και των λοιπών τομέων, παρά την καθοδική πορεία που παρουσιάζει καθ’ όλη την εξεταζόμενη περίοδο. Αντιθέτως, δυσμενής είναι η εικόνα για τις επιχειρήσεις στον τομέα των υπηρεσιών, καθώς ο δείκτης γενικής ρευστότητας αφενός παρουσιάζει τις χειρότερες επιδόσεις από τους υπόλοιπους τομείς, αφετέρου έχει πτωτική πορεία την περίοδο 2015-2018, σημειώνοντας μικρή αύξηση κατά 5% το 2019 οπότε έφτασε το 0,54. Ομοίως και οι εμπορικές επιχειρήσεις κινούνται σε χαμηλά επίπεδα για όλα τα έτη, ενώ για την τελευταία διετία έχουν καλύτερες επιδόσεις από το σύνολο των επιχειρήσεων της ΠΕ Ηλείας, και σαφώς καλύτερες από τον τομέα των υπηρεσιών, με το γενικό δείκτη ρευστότητας να διαμορφώνεται σε 0,92 για το 2019.

Γενική ρευστότητα (2015-2019)

Πηγή: ICAP

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

21

1.2.

Κλαδική εξειδίκευση της περιφερειακής ενότητας Ηλείας

Στην ενότητα αυτή εξετάζεται η κλαδική ειδίκευση της περιφερειακής ενότητας Ηλείας με την χρήση του συντελεστή εγκατάστασης (Location Quotient). Για την προσέγγιση της ειδίκευσης ενός νομού και της χωρικής συμπεριφοράς των οικονομικών δραστηριοτήτων υπολογίζεται ο Συντελεστής Εγκατάστασης. Ο Συντελεστής Εγκατάστασης Location Quotient επιτρέπει τις συγκρίσεις μεταξύ νομών και δραστηριοτήτων, με έμμεσο τρόπο, δηλαδή, με αναφορά στα εθνικά μεγέθη χρησιμοποιώντας στοιχεία απασχόλησης. Υπολογίζεται από τον τύπο: 𝐿𝑄

=

𝐴𝑖𝑟 𝐴𝑟

/

𝐴𝑖𝑛 𝐴𝑛

όπου LQ = ο συντελεστής εγκατάστασης Air = η απασχόληση του κλάδου i στον νομό r Ar = η συνολική απασχόληση του νομού r Ain = η απασχόληση του κλάδου i στο σύνολο της χώρας An = η συνολική απασχόληση της χώρας Εάν LQ = 1 τότε ο κλάδος i είναι αναπτυγμένος στον νομό όσο και στο σύνολο της χώρας.

LQ > 1 ο κλάδος i είναι περισσότερο αναπτυγμένος στον νομό απ’ ότι στο σύνολο της χώρας.

LQ < 1 ο κλάδος i είναι λιγότερο αναπτυγμένος στον νομό απ’ ότι στο σύνολο της χώρας.

Στο ακόλουθο γράφημα παρουσιάζονται οι σημαντικότεροι κλάδοι βάσει μεριδίου στις συνολικές πωλήσεις άνω του 1% και με συντελεστή εγκατάστασης μεγαλύτερο του 1 οι οποίοι στον νομό Ηλείας είναι περισσότερο αναπτυγμένοι έναντι της χώρας. Τα στοιχεία απασχόλησης που χρησιμοποιήθηκαν προέρχονται από το μητρώο επιχειρήσεων της Ελ.Στατ. έτους 2018 που είναι το πιο πρόσφατο διαθέσιμο και η ανάλυση των κλάδων πραγματοποιείται σε 3ψήφιο επίπεδο. Οι εκτιμήσεις όλες πραγματοποιούνται με την παραδοχή ότι η οικονομική δομή του νομού Ηλείας δεν έχει μεταβληθεί ουσιαστικά μεταξύ 2018 και 2021 που είναι απολύτως ρεαλιστική.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

22

Μερίδιο (%) στις συνολικές πωλήσεις του νομού (2018)

Γράφημα των σημαντικότερων κλάδων στον νομό Ηλείας βάσει μεριδίου στις συνολικές πωλήσεις άνω του 1% και συντελεστή εγκατάστασης LQ μεγαλύτερο από 1.

463

17,0% 15,0% 13,0% 11,0%

9,0% 7,0% 011

473 5,0% 103 3,0%

472 475

493 1,0% 563 1,000

010

462 1,500

2,000

012

104

014 2,500 3,000 3,500 4,000 4,500 Συντελεστής ειδίκευσης Location Quotient

5,000

5,500

Πηγή: ICAP -Επεξεργασία στοιχείων Ελ.Στατ

Οι πιο σημαντικοί κλάδοι με μερίδιο στις συνολικές πωλήσεις του νομού πάνω από 1% στους οποίους παρουσιάζει υψηλή ειδίκευση η Ηλεία με δείκτη LQ>1 είναι το Χονδρικό εμπόριο τροφίμων, ποτών και καπνού - κωδ. 463 (LQ=1,612) με μερίδιο στις συνολικές πωλήσεις 17,1%, η Καλλιέργεια μη πολυετών φυτών - κωδ. 011 (LQ=5,271) με μερίδιο στις συνολικές πωλήσεις 6,3%, Λιανικό εμπόριο καυσίμων κίνησης - κωδ. 473 (LQ=1,433) με μερίδιο 6,0%, η Επεξεργασία και συντήρηση φρούτων και λαχανικών - κωδ. 103 (LQ=1,974) και μερίδιο 3,8%, οι Πολυετείς καλλιέργειες - κωδ. 012 (LQ=4,645) με μερίδιο 3,1%, η Παραγωγή φυτικών και ζωικών ελαίων και λιπών - κωδ. 104 (LQ=5,340) με μερίδιο 2,9%, η μικρή αγροτική παραγωγή (Αγρότης Ειδικού Καθεστώτος) - κωδ. 010 (LQ=3,741) και μερίδιο 2,8%, το Λιανικό εμπόριο τροφίμων, ποτών και καπνού - κωδ. 472 (LQ=1,195) με μερίδιο 2,6%, το Λιανικό εμπόριο άλλου οικιακού εξοπλισμού (υφάσματα, οικοδομικά υλικά, χαλιά, ηλεκτρικές συσκευές, έπιπλα κλπ) κωδ. 475 (LQ=1,277) με μερίδιο 2,4%, η Ζωική παραγωγή κωδ. 014 (LQ=2,607) με μερίδιο 2,2%, το Χονδρικό εμπόριο ακατέργαστων γεωργικών πρώτων υλών και ζώντων ζώων - κωδ. 462 (LQ=1,956) και μερίδιο 1,8% και οι Υποστηρικτικές προς τη γεωργία δραστηριότητες και δραστηριότητες μετά τη συγκομιδή (που πραγματοποιούνται επί πληρωμή ή βάσει σύμβασης: προετοιμασία εδαφών, επεξεργασία καλλιεργειών, ψεκασμοί και καταπολέμηση ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

23

παρασίτων, κλάδεμα, προετοιμασία για τις αγορές, δηλαδή καθαρισμός, κοπή, ταξινόμηση, απολύμανση κλπ) - κωδ. 016 (LQ=1,766) και μερίδιο 1,0%. Βάσει του συντελεστή εγκατάστασης και των στοιχείων του μητρώου επιχειρήσεων της Ελ.Στατ. έτους 2018 ο νομός Ηλείας έχει ειδίκευση σε αρκετούς τομείς της πρωτογενούς παραγωγής φυτικής ή ζωικής προέλευσης και του χονδρικού εμπορίου τους. Από τους 115 κλάδους σε 3ψήφιο επίπεδο ανάλυσης οι 38 κλάδοι που έχουν δείκτη LQ>1 κάλυψαν το 2018 το 59% των συνολικών πωλήσεων, που σημαίνει ότι η περιφερειακή ενότητα Ηλείας παρουσιάζει σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό κλαδική εξειδίκευση σε αυτούς έναντι της χώρας ως σύνολο. Στον ακόλουθο πίνακα παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της ανάλυσης με κατάταξη των κλάδων κατά φθίνουσα σειρά βάσει μεριδίου που κάλυψαν στις συνολικές πωλήσεις το 2018.

Πίνακας κλαδικής ειδίκευσης νομού Ηλείας βάσει Συντελεστή Εγκατάστασης (Location Quotient) Κωδικός NACE Αναθ.2

Περιγραφή

LQ

463 471 011 477

Χονδρικό εμπόριο τροφίμων, ποτών και καπνού Λιανικό εμπόριο σε μη ειδικευμένα καταστήματα Καλλιέργεια μη πολυετών φυτών Λιανικό εμπόριο άλλων ειδών σε ειδικευμένα καταστήματα Λιανικό εμπόριο καυσίμων κίνησης σε ειδικευμένα καταστήματα Άλλο ειδικευμένο χονδρικό εμπόριο Επεξεργασία και συντήρηση φρούτων και λαχανικών Πολυετείς καλλιέργειες Παραγωγή φυτικών και ζωικών ελαίων και λιπών Χονδρικό εμπόριο ειδών οικιακής χρήσης Αγρότης Ειδικού Καθεστώτος Λιανικό εμπόριο τροφίμων, ποτών και καπνού σε ειδικευμένα καταστήματα Λιανικό εμπόριο άλλου οικιακού εξοπλισμού σε ειδικευμένα καταστήματα Ζωική παραγωγή Χονδρικό εμπόριο ακατέργαστων γεωργικών πρώτων υλών και ζώντων ζώων Δραστηριότητες εστιατορίων και κινητών μονάδων εστίασης Άλλες χερσαίες μεταφορές επιβατών Δραστηριότητες παροχής ποτών Υποστηρικτικές προς τη γεωργία δραστηριότητες και δραστηριότητες μετά τη συγκομιδή Παραγωγή ειδών αρτοποιίας και αλευρωδών προϊόντων Χονδρικό εμπόριο άλλων μηχανημάτων, εξοπλισμού και προμηθειών

1,612 0,829 5,271 0,990

Μερίδιο στις συνολικές πωλήσεις (2018) 17,1% 7,9% 6,3% 6,2%

1,433

6,0%

0,916 1,974 4,645 5,340 0,263 3,741 1,195

4,6% 3,8% 3,1% 2,9% 2,8% 2,8% 2,6%

1,277

2,4%

2,607 1,956

2,2% 1,8%

0,810

1,7%

1,011 1,071 1,766

1,4% 1,3% 1,0%

0,759

1,0%

0,422

0,9%

473 467 103 012 104 464 010 472 475 014 462 561 493 563 016 107 466

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

24

Κωδικός NACE Αναθ.2

Περιγραφή

LQ

105 494

Παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων Οδικές μεταφορές εμπορευμάτων και υπηρεσίες μετακόμισης Δραστηριότητες άσκησης ιατρικών και οδοντιατρικών επαγγελμάτων Δραστηριότητες αρχιτεκτόνων και μηχανικών και συναφείς δραστηριότητες παροχής τεχνικών συμβουλών Πώληση μερών και εξαρτημάτων μηχανοκίνητων οχημάτων Δραστηριότητες ηλεκτρολογικών, υδραυλικών και άλλων κατασκευαστικών εγκαταστάσεων Κατεδαφίσεις και προετοιμασία εργοταξίου Συντήρηση και επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων Μικτές γεωργοκτηνοτροφικές δραστηριότητες Παραγωγή, μετάδοση και διανομή ηλεκτρικής ενέργειας Λιανικό εμπόριο επιμορφωτικών ειδών και ειδών ψυχαγωγίας σε ειδικευμένα καταστήματα Κατασκευή δομικών μεταλλικών προϊόντων Άλλη εκπαίδευση Κρατική διοίκηση, οικονομική και κοινωνική πολιτική Νομικές δραστηριότητες Κατασκευή κοινωφελών έργων Άλλες δραστηριότητες παροχής προσωπικών υπηρεσιών Πώληση μηχανοκίνητων οχημάτων Δραστηριότητες παροχής συμβουλών διαχείρισης Κατασκευή επίπλων Κατασκευή κτιρίων για κατοικίες και μη Δραστηριότητες λογιστικής, τήρησης βιβλίων και λογιστικού ελέγχου· παροχή φορολογικών συμβουλών Τυχερά παιχνίδια και στοιχήματα Συλλογή αποβλήτων Έρευνα και πειραματική ανάπτυξη στις φυσικές επιστήμες και τη μηχανική Κατασκευαστικές εργασίες ολοκλήρωσης και τελειώματος Κατασκευή προϊόντων από σκυρόδεμα, τσιμέντο και γύψο Κατασκευή δρόμων και σιδηροδρομικών γραμμών Κατασκευή άλλων κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων Ποτοποιία Άλλες εξειδικευμένες κατασκευαστικές δραστηριότητες Πώληση, συντήρηση και επισκευή μοτοσυκλετών και των μερών και εξαρτημάτων τους Άλλες δραστηριότητες ανθρώπινης υγείας Άλλες ταχυδρομικές και ταχυμεταφορικές δραστηριότητες

0,727 0,640

Μερίδιο στις συνολικές πωλήσεις (2018) 0,9% 0,8%

0,794

0,7%

0,695

0,7%

0,882

0,5%

0,731

0,5%

1,648 1,184 5,999 0,434

0,5% 0,5% 0,4% 0,4%

0,826

0,4%

0,674 0,811 0,657 0,736 0,456 0,724

0,4% 0,4% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3%

0,327 0,196 1,067 0,577 0,708

0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3%

0,836 1,886 0,102

0,3% 0,3% 0,2%

1,136

0,2%

0,854

0,2%

0,611 1,390 0,500 1,234

0,2% 0,2% 0,2% 0,2%

1,018

0,1%

0,295 0,750

0,1% 0,1%

862 711

453 432 431 452 015 351 476 251 855 841 691 422 960 451 702 310 412 692 920 381 721 433 236 421 139 110 439 454 869 532

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

25

Κωδικός NACE Αναθ.2

Περιγραφή

LQ

553

Χώροι κατασκήνωσης, εγκαταστάσεις για οχήματα αναψυχής και ρυμουλκούμενα οχήματα Κτηνιατρικές δραστηριότητες Λιανικό εμπόριο εξοπλισμού πληροφοριακών και επικοινωνιακών συστημάτων σε ειδικευμένα καταστήματα Τεχνικές δοκιμές και αναλύσεις Παραγωγή προϊόντων αλευρόμυλων· παραγωγή αμύλων και προϊόντων αμύλου Παραγωγή άλλων ειδών διατροφής Εκτυπωτικές και συναφείς δραστηριότητες Καταλύματα διακοπών και άλλα καταλύματα σύντομης διαμονής Άλλες δραστηριότητες κοινωνικής μέριμνας χωρίς παροχή καταλύματος Υπηρεσίες τροφοδοσίας για εκδηλώσεις και άλλες δραστηριότητες υπηρεσιών εστίασης Επισκευή ειδών ατομικής και οικιακής χρήσης Επισκευή μεταλλικών προϊόντων, μηχανημάτων και ειδών εξοπλισμού Πολλαπλασιασμός των φυτών Δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις π.δ.κ.α. Αθλητικές δραστηριότητες Μεταποιητικές δραστηριότητες π.δ.κ.α. Λιανικό εμπόριο σε υπαίθριους πάγκους και αγορές Κατασκευή γεωργικών και δασοκομικών μηχανημάτων Κατασκευή άλλων μεταλλικών προϊόντων Δραστηριότητες προγραμματισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών, παροχής συμβουλών και συναφείς δραστηριότητες Λιανικό εμπόριο εκτός καταστημάτων, υπαίθριων πάγκων ή αγορών Δραστηριότητες διασκέδασης και ψυχαγωγίας Δραστηριότητες κοινωνικής μέριμνας χωρίς παροχή καταλύματος για ηλικιωμένους και άτομα με αναπηρία Ασφάλιση Έκδοση βιβλίων, περιοδικών και άλλες εκδοτικές δραστηριότητες Δραστηριότητες παροχής ιδιωτικής προστασίας Διαχείριση ακίνητης περιουσίας έναντι αμοιβής ή βάσει σύμβασης Κατεργασία και επικάλυψη μετάλλων· μεταλλοτεχνία Παροχή ατμού και κλιματισμού Ηχογραφήσεις και μουσικές εκδόσεις Κατασκευή άλλων προϊόντων πρωτογενούς επεξεργασίας χάλυβα Κοπή, μορφοποίηση και τελική επεξεργασία λίθων Δημιουργικές δραστηριότητες, τέχνες και διασκέδαση

2,035

Μερίδιο στις συνολικές πωλήσεις (2018) 0,1%

1,488 0,496

0,1% 0,1%

1,217 0,285

0,1% 0,1%

0,260 0,551 0,305

0,1% 0,1% 0,1%

0,650

0,1%

0,909

0,1%

0,875 0,401

0,1% 0,1%

1,915 0,312

0,1% 0,1%

0,419 1,072 1,059 1,556 0,182 0,117

0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1%

0,794

0,1%

0,256 1,141

0,05% 0,05%

0,360 0,267

0,05% 0,05%

0,153 0,406

0,04% 0,04%

0,865 2,065 1,478 1,769

0,04% 0,03% 0,03% 0,03%

0,519 0,167

0,03% 0,03%

750 474

712 106 108 181 552 889 562 952 331 013 829 931 329 478 283 259 620

479 932 881

651 581 801 683 256 353 592 243 237 900

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

26

Κωδικός NACE Αναθ.2

Περιγραφή

749

Άλλες επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες π.δ.κ.α.

910 Δραστηριότητες βιβλιοθηκών, αρχειοφυλακείων, μουσείων και λοιπές πολιτιστικές δραστηριότητες 772 Ενοικίαση και εκμίσθωση ειδών προσωπικής ή οικιακής χρήσης 332 Εγκατάσταση βιομηχανικών μηχανημάτων και εξοπλισμού 325 Κατασκευή ιατρικών και οδοντιατρικών οργάνων και προμηθειών 465 Χονδρικό εμπόριο εξοπλισμού πληροφοριακών και επικοινωνιακών συστημάτων 429 Κατασκευή άλλων έργων πολιτικού μηχανικού 383 Ανάκτηση υλικών 370 Επεξεργασία λυμάτων 234 Κατασκευή άλλων προϊόντων πορσελάνης και κεραμικής 951 Επισκευή ηλεκτρονικών υπολογιστών και εξοπλισμού επικοινωνίας 771 Ενοικίαση και εκμίσθωση μηχανοκίνητων οχημάτων 682 Εκμίσθωση και διαχείριση ιδιόκτητων ή μισθωμένων ακινήτων 861 Νοσοκομειακές δραστηριότητες 631 Επεξεργασία δεδομένων, καταχώρηση και συναφείς δραστηριότητες· δικτυακές πύλες 619 Άλλες τηλεπικοινωνιακές δραστηριότητες 141 Κατασκευή ειδών ένδυσης εκτός από γούνινα ενδύματα 722 Έρευνα και πειραματική ανάπτυξη στις κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες 773 Ενοικίαση και εκμίσθωση άλλων μηχανημάτων, ειδών εξοπλισμού και υλικών αγαθών 284 Κατασκευή μηχανημάτων μορφοποίησης μετάλλου και εργαλειομηχανών 949 Δραστηριότητες άλλων οργανώσεων 501 Θαλάσσιες και ακτοπλοϊκές μεταφορές επιβατών 941 Δραστηριότητες επιχειρηματικών, εργοδοτικών και επαγγελματικών οργανώσεων 852 Πρωτοβάθμια εκπαίδευση 649 Άλλες δραστηριότητες χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών με εξαίρεση τις ασφάλειες και τα συνταξιοδοτικά ταμεία 743 Δραστηριότητες μετάφρασης και διερμηνείας 681 Αγοραπωλησία ιδιόκτητων ακινήτων Πηγή: ICAP, Επεξεργασία στοιχείων Ελ.Στατ

LQ

0,383

Μερίδιο στις συνολικές πωλήσεις (2018) 0,03%

0,882

0,02%

0,617

0,02%

0,420

0,02%

0,300

0,02%

0,158

0,02%

0,127 0,418 1,237 1,035

0,02% 0,02% 0,01% 0,01%

0,449

0,01%

0,119 0,057

0,01% 0,01%

0,495 0,126

0,01% 0,01%

0,059 0,095

0,01% 0,01%

0,067

0,01%

0,216

0,01%

0,679

0,01%

0,396 0,061 0,519

0,004% 0,004% 0,003%

1,213 0,198

0,002% 0,002%

0,120 0,056

0,001% 0,0003%

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

27

1.3.

Μεθοδολογικό σημείωμα για την εκτίμηση της συνεισφοράς και των διασυνδέσεων μεταξύ των κλάδων στην οικονομία

Η εκτίμηση της συνεισφοράς των κλάδων οικονομικής δραστηριότητας πραγματοποιήθηκε με την χρήση α) του μεθοδολογικού πλαισίου της ανάλυσης Εισροών-Εκροών και β) της ανάλυσης απόκλισηςσυμμετοχής Α) Η ανάλυση εισροών-εκροών (input-output analysis). Ο πίνακας εισροών-εκροών είναι ένας από τους σπουδαιότερους πίνακες των Εθνικών Λογαριασμών, με μεγάλη αναλυτική σημασία που περιγράφει τις οικονομικές δραστηριότητες μιας χώρας και την αλληλεπίδραση μεταξύ τους. Η ανάλυση εισροών-εκροών περιγράφει τις διακλαδικές σχέσεις (αλληλεξαρτήσεις) των κλάδων οικονομικής δραστηριότητας μιας οικονομίας και ποσοτικοποιεί τις σχέσεις μεταξύ των εισροών και των εκροών του οικονομικού συστήματος δηλαδή την κατανομή του προϊόντος κάθε κλάδου στις οικονομικές χρήσεις του συστήματος. Η ανάλυση εισροών – εκροών θεμελιώθηκε με τις εργασίες του καθηγητή W.W. Leontief και έχει πολλές εφαρμογές στην οικονομική ανάλυση. Ο πίνακας εισροώνεκροών διαιρείται σε τρία τμήματα. Το τμήμα ενδιάμεσης ανάλωσης, το τμήμα αρχικών εισροών και το τμήμα τελικής ζήτησης. Το τμήμα ενδιάμεσης ανάλωσης περιγράφει σε χρηματικές μονάδες τις συναλλαγές μεταξύ των διαφόρων τομέων της οικονομίας. Τα στοιχεία του πίνακα δηλώνουν τις αγορές που κάνει ένας τομέας της οικονομίας από τους υπόλοιπους (στήλες) αλλά και συγχρόνως και τις πωλήσεις προς τους άλλους τομείς (γραμμές του πίνακα). Οι αρχικές εισροές είναι οι αμοιβές της εργασίας και το οικονομικό αποτέλεσμα των επιχειρήσεων, οι φόροι ή επιδοτήσεις, οι εισαγωγές και άλλα μεγέθη που συνθέτουν την προστιθέμενη αξία. Στο τμήμα της τελικής ζήτησης αναλύονται κατά τομέα η ιδιωτική και η δημόσια κατανάλωση, οι εξαγωγές, οι μεταβολές αποθεμάτων και ο σχηματισμός παγίου κεφαλαίου. Το σύνολο παραγωγής κάθε κλάδου (στήλη) είναι ίσο με το σύνολο ζήτησης του ιδίου κλάδου (γραμμή). Από τον αρχικό πίνακα εισροών-εκροών προκύπτουν δύο τύποι πολλαπλασιαστών. α) Οι κάθετοι πολ/στές (backward linkages multipliers) ή πολλαπλασιαστές κάθετης διασύνδεσης οι οποίοι δείχνουν πόσο θα μεταβληθεί η παραγωγή στην οικονομία μέσω των διακλαδικών επιδράσεων ενός κλάδου προς τους προμηθευτές του και τους προμηθευτές των προμηθευτών όταν αυξηθεί κατά 1 μονάδα η τελική ζήτηση των προϊόντων ενός κλάδου (π.χ κατανάλωση, επένδυση, εξαγωγές) και β) οι οριζόντιοι πολ/στές (forward linkages multipliers) ή πολλαπλασιαστές οριζόντιας διασύνδεσης ενός κλάδου που εκφράζουν τη συνολική μεταβολή που προκαλείται στην ζήτηση της οικονομίας (τους ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

28

πελάτες του κλάδου) εξαιτίας μιας μοναδιαίας αύξησης των πρωτογενών εισροών του κλάδου (αμοιβές συντελεστών παραγωγής, προστιθέμενη αξία, εισαγωγές) δηλαδή της προσφοράς. Οι κάθετοι πολ/στές (demand driven multipliers) ονομάζονται τύπου Leontieff ενώ οι οριζόντιοι (supply driven multipliers) τύπου Ghosh από τα ονόματα των επιστημόνων που πρότειναν τα δύο υποδείγματα αναλύσεων. Σχηματικό υπόδειγμα πίνακα εισροών-εκροών Εκροές

Πρωτογενής τομέας

Δευτερογενής τομέας

Τριτογενής τομέας

Τελική ζήτηση (πωλήσεις προς νοικοκυριά, κράτος, επενδύσεις, εξαγωγές)

Συνολικές εκροές (πωλήσεις)

Εισροές

€Χ.ΧΧΧ

€Χ.ΧΧΧ

€Χ.ΧΧΧ

€ΧΧ.ΧΧΧ

€ΧΧ.ΧΧΧ

Πρωτογενής τομέας

€Χ.ΧΧΧ

€Χ.ΧΧΧ

€Χ.ΧΧΧ

€ΧΧ.ΧΧΧ

€ΧΧ.ΧΧΧ

Δευτερογενής τομέας

€Χ.ΧΧΧ

€Χ.ΧΧΧ

€Χ.ΧΧΧ

€ΧΧ.ΧΧΧ

€ΧΧ.ΧΧΧ

Τριτογενής τομέας

€Χ.ΧΧΧ

€Χ.ΧΧΧ

€Χ.ΧΧΧ

€ΧΧ.ΧΧΧ

€ΧΧ.ΧΧΧ

Αρχικές εισροές (πληρωμές για μισθούς, κέρδη, φόρους, εισαγωγές κλπ) Σύνολο (αγορές)

εισροών

€ΧΧ.ΧΧΧ

€ΧΧ.ΧΧΧ

€ΧΧ.ΧΧΧ

€ΧΧ.ΧΧΧ

€ΧΧ.ΧΧΧ

€ΧΧ.ΧΧΧ

Σύνολο πληρωμών

Σύνολο δαπανών

Ένα παράδειγμα πολ/στή: ένας κλάδος έχει κάθετο πολ/στή 2,3. Αυτό σημαίνει ότι αν αυξηθεί η ζήτηση των προϊόντων του κατά 1 εκατ. € τότε η συνολική παραγωγή/προσφορά της οικονομίας θα αυξηθεί κατά 2,3 εκατ. €. Για να ταξινομηθούν οι κλάδοι βάσει των διασυνδέσεων τους οι οριζόντιοι και κάθετοι πολ/στές κανονικοποιούνται (normalization) - ο συντελεστής κάθε κλάδου διαιρείται με τον μέσο όρο του συνόλου των συντελεστών όλων των κλάδων, ώστε να μπορεί να υπολογιστεί η σχετική σημασία κάθε κλάδου στο σύνολο των κλάδων. Η κατάταξη των κλάδων βάσει των οριζόντιων και κάθετων διασυνδέσεων πραγματοποιείται σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα κανονικοποιημένων πολ/στών. Περιγραφή κατάταξης Κλάδος

κλειδί

ολικών

Οριζόντιος πολ/στής διασυνδέσεων

Κάθετος πολ/στής

>1

>1

<1

>1

(οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

29

Κλάδος κλειδί οριζόντιων διασυνδέσεων

>1

<1

Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων

<1

<1

Οι κλάδοι των οποίων οι πολλαπλασιαστές είναι πάνω από 1 έχουν ισχυρά και πάνω από τον μέσο όρο πολ/στικά αποτελέσματα και συμβολή στην δημιουργία του προϊόντος της οικονομίας. Όταν ο κάθετος πολ/στής ενός κλάδου είναι μεγαλύτερος από 1 σημαίνει για την οικονομία ότι μια αύξηση της ζήτησης των προϊόντων του κλάδου οδηγεί σε σημαντική (πάνω από τον μέσο όρο) αύξηση πωλήσεων των άλλων κλάδων από τους οποίους πραγματοποιεί αγορές και στην συνολική παραγωγή της οικονομίας. Όταν ο οριζόντιος πολ/στής είναι μεγαλύτερος από 1 σημαίνει για την οικονομία ότι μια αύξηση της προσφοράς (π.χ προστιθέμενη αξία) του κλάδου οδηγεί σε σημαντική (πάνω από τον μέσο όρο) αύξηση πωλήσεων των άλλων κλάδων προς τους οποίους διατίθενται τα προϊόντα που προσφέρει ο κλάδος, καθώς επίσης στην συνολική δαπάνη της οικονομίας (καταναλωτική, επενδυτική, εξαγωγές). Οι κάθετες διασυνδέσεις των κλάδων χαρακτηρίζονται ως προς τα πίσω διασυνδέσεις (backward linkages), ενώ οι οριζόντιες διασυνδέσεις ως προς τα εμπρός διασυνδέσεις (forward linkages). Βάσει των παραπάνω όταν ένας κλάδος έχει κανονικοποιημένους πολ/στές (ταυτόχρονα οριζόντιους και κάθετους) πάνω από 1 χαρακτηρίζεται ως κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων με σημαντική συνεισφορά και πολ/στικές επιδράσεις τόσο προς την πλευρά της προσφοράς όσο και προς την πλευρά της ζήτησης. Αν ο κλάδος έχει μόνο κάθετο πολ/στή μεγαλύτερο του 1, είναι δηλαδή κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων, τότε είναι σημαντικός για την οικονομία λόγω της σημαντικής επίδρασης που έχει στους κλάδους προμηθευτές του. Αν ο κλάδος έχει μόνο οριζόντιο πολ/στή μεγαλύτερο του 1, είναι δηλαδή κλάδος κλειδί οριζόντιων διασυνδέσεων, τότε είναι σημαντικός για την οικονομία λόγω της επίδρασης που έχει στους κλάδους πελάτες των προϊόντων που παράγει. Αν τέλος και οι δύο πολ/στές είναι κάτω του 1 τότε ο συγκεκριμένος κλάδος έχει συνολικά χαμηλότερη από τον μέσο όρο πολ/στική επίδραση στην οικονομία. Για την ανάλυση των επιδράσεων σε επίπεδο περιφέρειας ή νομού ο αρχικός πίνακας εισροών-εκροών που καταρτίζεται για το σύνολο Ελλάδας μετασχηματίζεται και περιφερειοποιείται με την χρήση των συντελεστών εγκατάστασης (LQ - Location Quotient) – βλ. κεφάλαιο 1.2. Οι συντελεστές εγκατάστασης δείχνουν τον βαθμό συγκέντρωσης του κλάδου στην περιφέρεια/νομό συγκριτικά με το σύνολο χώρας. Αν ο συντελεστής είναι μεγαλύτερος του 1 και υψηλός σημαίνει ότι ο κλάδος υπερεκπροσωπείται στον νομό ή περιφέρεια έναντι της χώρας οπότε το προϊόν του κλάδου όχι μόνο καλύπτει την τοπική ζήτηση αλλά εξάγεται στους υπόλοιπους νομούς και εκτός χώρας. Στην περίπτωση που ο συντελεστής είναι μικρότερος από 1 σημαίνει ότι ο κλάδος τους πρέπει να προμηθευτεί ενδιάμεσα αγαθά και υπηρεσίες ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

30

από προμηθευτές εκτός του νομού ή περιφέρειας προκαλώντας διαρροές από την τοπική ή περιφερειακή οικονομία.

•

Ο υπολογισμός των συντελεστών εγκατάστασης πραγματοποιήθηκε βάσει στοιχείων απασχόλησης που είναι διαθέσιμα σε επίπεδο νομού και σε 2ψήφια ανάλυση από το μητρώο επιχειρήσεων της Ελ.Στατ (τελευταίο διαθέσιμο μητρώο έτους 2018).

•

Ο τελευταίος διαθέσιμος πίνακας εισροών-εκροών για την Ελληνική οικονομία είναι του έτους 2015.

•

Ο πίνακας εισροών-εκροών είναι διαθέσιμος σε 2ψήφια ανάλυση 65 κλάδων βάσει ταξινόμησης NACE Rev. 2.0.

•

Η περιφερειοποίηση του εθνικού πίνακα εισροών-εκροών 2015 πραγματοποιήθηκε με στοιχεία απασχόλησης 2018. Γίνεται η παραδοχή ότι η τεχνολογία παραγωγής της ελληνικής οικονομίας παραμένει σταθερή εντός 5ετίας.

Β) Η ανάλυση απόκλισης συμμετοχής. Η ανάλυση απόκλισης συμμετοχής είναι μια μέθοδος περιφερειακής ανάλυσης ο στόχος της οποίας είναι: •

Να εκτιμήσει την περιφερειακή/ τοπική ανταγωνιστικότητα

•

Να δώσει μια εικόνα λειτουργίας του μίγματος των κλάδων της περιφέρειας/νομού

Η μέθοδος διαχωρίζει την συνολική μεταβολή του οικονομικού μεγέθους (π.χ προστιθέμενης αξίας) μιας περιφέρειας/νομού σε τρείς συνιστώσες από τις οποίες προκύπτει: α) την εθνική συμμετοχή (το μερίδιο της μεταβολής που οφείλεται στην ανάπτυξης του συνόλου της οικονομίας) β) το μίγμα των κλάδων (το μερίδιο της μεταβολής που οφείλεται στην κλαδική σύνθεση της περιφέρειας/νομού) και γ) την περιφερειακή διαφοροποίηση (το μερίδιο της μεταβολής που οφείλεται στα συγκριτικά πλεονεκτήματα και την ανταγωνιστικότητα της περιφέρειας/νομού). Ένας κλάδος έχει συγκριτικό πλεονέκτημα στον νομό έναντι της χώρας αν προηγείται στον νομό έναντι του ιδίου κλάδου σε επίπεδο χώρας που σημαίνει ότι η ποσοστιαία μεταβολή της απασχόλησης στον νομό είναι υψηλότερη έναντι της αντίστοιχης ποσοστιαίας μεταβολής της απασχόλησης σε επίπεδο χώρας. Για την εφαρμογή της ανάλυσης απόκλισης – συμμετοχής έχουν χρησιμοποιηθεί στοιχεία απασχόλησης αντί της προστιθέμενης αξίας λόγω έλλειψης τέτοιων δεδομένων σε 2ψήφια ανάλυση ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

31

κλάδων βάσει ευρωπαϊκής ταξινόμησης κλάδων οικονομικής δραστηριότητας NACE Rev. 2.0. Ακολουθώντας την ανάλυση εισροών-εκροών και για λόγους συμβατότητας η εφαρμογή της απόκλισης – συμμετοχής πραγματοποιήθηκε σε 2ψήφια ανάλυση 65 κλάδων. Σημειώνεται ότι τα αποτελέσματα της ανάλυσης είναι διαφορετικά για διαφορετικές χρονικές περιόδους λήψης δεδομένων. Τα στοιχεία απασχόλησης ελήφθησαν από το μητρώο επιχειρήσεων της Ελ.Στατ το οποίο είναι διαθέσιμο σε 2ψήφια ανάλυση κλάδων μέχρι και το επίπεδο του νομού, ωστόσο μόνο για την τριετία 2016-2018 και όχι για παλαιότερα έτη, οπότε οι συνιστώσες της μεταβολής υπολογίστηκαν για την περίοδο 2016-2018.

Η τελική κατάταξη των κλάδων χρησιμοποιεί ως κριτήρια α) τον χαρακτηρισμό του κλάδου από την ανάλυση εισροών-εκροών β) τον χαρακτηρισμό του κλάδου βάσει ανάλυσης απόκλισης – συμμετοχής γ) το μέγεθος του κλάδου βάσει του μεριδίου του (%) επι των πωλήσεων όλων των κλάδων στο σύνολο του νομού. Ένας κλάδος χαρακτηρίζεται ως κλάδος κλειδί όταν α) βάσει της ανάλυσης εισροών-εκροών θεωρείται κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων ή β) βάσει της ανάλυσης απόκλισης – συμμετοχής έχει συγκριτικό πλεονέκτημα και γ) το μερίδιο του επί των συνολικών πωλήσεων είναι άνω του 0,5%.

1.4.

Αξιολόγηση και ιεράρχηση των κλάδων στην περιφερειακή ενότητα Ηλείας βάσει της συνεισφοράς τους, των διασυνδέσεων τους και της συγκριτικής μεταβολής τους με τους υπόλοιπους κλάδους

Η ιεράρχηση των κλάδων βάσει των πολ/στικών αποτελεσμάτων και των διασυνδέσεων τους με τους λοιπούς κλάδους (ανάλυση εισροών-εκροών), παρουσιάζεται στο παρακάτω γράφημα όπου το επίπεδο απεικόνισης διαχωρίζεται σε 4 τεταρτημόρια. Στο τεταρτημόριο Α τοποθετούνται οι κλάδοι κλειδιά ολικών διασυνδέσεων οι οποίοι προκαλούν σημαντικά πολ/στικά αποτελέσματα στους κλάδους από τους οποίους προμηθεύονται προϊόντα και υπηρεσίες και στους κλάδους στους οποίους διαθέτουν τα προϊόντα/υπηρεσίες που παράγουν. Στο τεταρτημόριο Β προβάλλονται οι κλάδοι κλειδιά οι οποίοι έχουν σημαντικές επιδράσεις στους κλάδους-προμηθευτές τους. Στο τεταρτημόριο Γ απεικονίζονται οι κλάδοι με αξιόλογες πολ/στικές επιδράσεις στους κλάδους-πελάτες τους. Τέλος στο τεταρτημόριο Δ εμφανίζονται οι κλάδοι που έχουν χαμηλό επίπεδο πολ/στικών επιδράσεων τόσο στους κλάδους-προμηθευτές όσο και στους κλάδους-πελάτες.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

32

Ταξινόμηση της σημαντικότητας των κλάδων στην περιφερειακή ενότητα Ηλείας βάσει των διασυνδέσεων τους με τους υπόλοιπους κλάδους 1,70 1,60

Κάθετες διασυνδέσεις

1,50

Κλάδοι κλειδιά κάθετων Β N78 διασυνδέσεων P85

1,40 1,30

Κλάδοι κλειδιά ολικών διασυνδέσεων

Α O84 Q87_Q88 S94

N80-N82 S96 H53 Q86 M72 F I R93 1,10 H52 C10-C12 E36J62_J63 K66 M73 G47 H49 E37-E39 N79 J59_J60 C18 C23 K64 M74_M75 1,00 G46 G45 M69_M70 J61 K65 M71 C33 J58 C16 S95 C25 A01 A02 N77 R90-R92 0,90 D35 C22 A03 Γ C17 C24 H50 C13-C15 H51 0,80 C27 Κλάδοι κλειδιά οριζόντιων διασυνδέσεων C31_C32 C21 Δ C28 C30 Κλάδοι χαμηλότερων C20 C19 0,70 διασυνδέσεων L68Β 0,80 0,90 1,00 1,10 1,20 1,30 1,40 1,50 1,60 Οριζόντιες διασυνδέσεις

1,20

Πηγή: ICAP- Επεξεργασία στοιχείων Ελ.Στατ.

To Χονδρικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών με μερίδιο στον συνολικό τζίρο των επιχειρήσεων του νομού 28,8% (στοιχεία μητρώου επιχειρήσεων Ελ.Στατ.

2018), χαρακτηρίζεται ως κλάδος κλειδί και έχει σημαντικές διασυνδέσεις τόσο με τους προμηθευτές όσο και με τους πελάτες. Οι 15 σημαντικότερες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο παρουσιάζονται στον επόμενο πίνακα ταξινομημένες βάσει δημοσιευμένων πωλήσεων 2019:

Επωνυμία ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΑΠΟΘΗΚΗ Α.Ε. ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ, - ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ Α.Β.& Ε.Ε.

Περιγραφή κλάδου ICAP Εμπόριο (Φάρμακα - Καλλυντικά Απορρυπαντικά)

Πωλήσεις 2019 19.323.448

VEPHARM Α.Ε.

Εμπόριο (Είδη Διατροφής) Εμπόριο (Φάρμακα - Καλλυντικά Απορρυπαντικά)

ΠΑΝΤΑΖΗΣ ΦΡΟΥΤΑ Α.Ε. (1)

Εμπόριο (Είδη Διατροφής)

ΤΕΡΖΗΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ, Α.Ε.Ε

Χονδρικό Εμπόριο ειδών Σουπερμάρκετ

HELLAS OIL Α.Ε.

OLYMPION TRADING ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Α.Ε.Β.Ε. (2)

Εμπόριο (Είδη Διατροφής)

ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ Α.Ε.

Εμπόριο (Είδη Διατροφής)

8.437.075

ΤΣΑΧΑΛΟΣ, Α., Α.Ε.

Εμπόριο (Είδη Διατροφής)

7.418.016

12.877.738 12.622.523 9.917.740

Εμπόριο (Είδη Διατροφής)

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

15.259.368

33

Επωνυμία

Περιγραφή κλάδου ICAP

ΚΑΡΚΑΒΙΤΣΑ, ΑΝΔΡΕΑ ΑΦΟΙ Ο.Ε.

"GEOKOSMOS" ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ & ΣΙΑ ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΡΟΦΙΜΩΝ – ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΩΝ - ΠΟΤΩΝ - ΚΑΠΝΟΥ ΙΚΕ ΜΠΙΛΙΑΣ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ι.Κ.Ε.

Πωλήσεις 2019

Εμπόριο (Χημικά - Αέρια - Χρώματα)

6.937.523

Εμπόριο (Είδη Διατροφής)

5.310.130

Εμπόριο (Είδη Διατροφής)

4.892.090

ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ, Κ., - Χ. ΛΙΑΚΟΣ Ε.Π.Ε.

Εμπόριο (Ποτά)

4.670.501

ΑΡΔΕΥΤΙΚΗ Κ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε.

Εμπόριο (Μηχανήματα - Εργαλεία - Λειαντικά)

4.640.339

GEOPLANT Α.Ε.Ε.Γ.Ε. Εμπόριο (Χημικά - Αέρια - Χρώματα) 4.284.476 Πηγή: ICAP (1) Η εταιρεία από τις σημαντικότερες του κλάδου στην Ελλάδα στις 9/3/2018 αιτήθηκε λήψη μέτρων βάσει πτωχευτικού κώδικα. Τελευταία διαθέσιμα στοιχεία τζίρου €13.408.410 (2017) (2) Τελευταία διαθέσιμα στοιχεία τζίρου €8.025.601 (2018)

Το Λιανικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών με μερίδιο στις συνολικές πωλήσεις 25,6% είναι ο δεύτερος σημαντικότερος ευρύς κλάδος για τον νομό με εκπροσώπους όπως: Επωνυμία ΚΑΠΟΣ Α.Ε. ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΗΣ, Γ., Α.Ε.Β.Ε. "RSM MARKET" (1) ΑΜΑΛΙΑΣ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ Α.Ε. ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΣ, Α., & ΥΙΟΣ Α.Ε. ΜΠΕΒΟΥΔΑΣ, ΧΡΗΣΤΟΣ, Ι.Κ.Ε. ΓΕΩΔΥΝΑΜΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ι.Κ.Ε.. ΑΜΑΡΑΝΤΟΣ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ, Ι.Κ.Ε. ΣΙΔΗΡΕΜΠΟΡΙΚΗ Α.Β.Ε.Ε. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Α.Ε. ΚΟΤΣΙΛΙΜΠΑ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ι.Κ.Ε. Πηγή: ICAP

Περιγραφή κλάδου ICAP Εμπόριο (Σουπερμάρκετ - Πολυκαταστήματα) Εμπόριο (Σουπερμάρκετ - Πολυκαταστήματα) Εμπόριο (Σουπερμάρκετ - Πολυκαταστήματα) Εμπόριο (Φάρμακα - Καλλυντικά - Απορρυπαντικά) Εμπόριο (Σουπερμάρκετ - Πολυκαταστήματα) Εμπόριο (Είδη Υγιεινής & Κρουνοποιίας Υδραυλικά) Εμπόριο (Σουπερμάρκετ - Πολυκαταστήματα) Εμπόριο (Είδη Υγιεινής & Κρουνοποιίας Υδραυλικά) Εμπόριο (Ηλεκτρολογικό - Ηλεκτρονικό Υλικό) Εμπόριο (Χημικά - Αέρια - Χρώματα)

ΠΩΛΗΣΕΙΣ 2019 10.536.924

8.774.305 4.460.697 2.588.922

2.343.801 1.941.831 1.458.342 1.205.282 1.162.723

(1) Τελευταία διαθέσιμα στοιχεία τζίρου €10.783.857 (2016) Στον κλάδο δραστηριοποιείται μεγάλος αριθμός 2.194 σύμφωνα με το μητρώο επιχειρήσεων της Ελ.Στατ. (2018) το μεγαλύτερο μέρος των οποίων είναι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις.

Η Παραγωγή τροφίμων, ποτών και προϊόντων καπνού με μερίδιο 9,8% είναι ο τρίτος σημαντικότερος κλάδος. Οι 10 σημαντικότερες εταιρείες του κλάδου είναι:

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

34

Επωνυμία

Περιγραφή κλάδου ICAP

ΟΛΥΜΠΙΑ - XENIA Α.Β.Α.Ε.

Βιομηχανία (Είδη Διατροφής)

19.464.585

ΦΡΑΟΥΛΕΣ ΚΥΡΙΑΖΗ Α.Ε.

Βιομηχανία (Είδη Διατροφής)

13.081.778

ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΙ, ΑΦΟΙ, ΦΑΡΜ Α.Ε. (1)

Βιομηχανία (Είδη Διατροφής)

ΚΩΖΑΤ Α.Β.Ε.Ε. ΗΛΕΙΑΚΗ ΕΛΑΙΟΥΡΓΙΑ ΕΜΠΟΡΙΑ & ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ Α.Ε.

Βιομηχανία (Είδη Διατροφής)

9.981.476

Βιομηχανία (Είδη Διατροφής)

9.545.803

Ε.Γ.Ν.ΗΛ. Ε.Π.Ε.

Βιομηχανία (Είδη Διατροφής)

8.147.671

ΗΛΕΙΑΚΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΣΦΑΓΕΙΑ Α.Ε.

Βιομηχανία (Είδη Διατροφής)

7.385.879

ΤΕΡΖΗΣ Α.Ε.Β.Ε.

Βιομηχανία (Είδη Διατροφής)

4.816.151

ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Α.Ε.

Βιομηχανία (Είδη Διατροφής)

4.733.389

Βιομηχανία (Είδη Διατροφής)

4.368.433

ΕΛΑΙΟΥΡΓΙΚΗ ΗΛΕΙΑΣ Α.Ε. Πηγή: ICAP

Πωλήσεις 2019

(1) Τελευταία διαθέσιμα στοιχεία τζίρου €12.629.390 (2018)

Οι Χερσαίες μεταφορές και μεταφορές μέσω αγωγών είναι η επόμενη σημαντική κατηγορία με μερίδιο 2,2% στις συνολικές πωλήσεις και σημαντικότερη επιχείρηση την Κ.Τ.Ε.Λ. ΝΟΜΟΥ ΗΛΕΙΑΣ Α.Ε. με τζίρο €10.416.542 (2019).

Αξιόλογη θέση κατέχουν οι Κατασκευές με μερίδιο 2,2%. Οι σημαντικότερες επιχειρήσεις του κλάδου είναι η ΝΙΚΟΛΕΤΟΠΟΥΛΟΙ, Α. & Θ. Ν., Α.Β.Ε.Τ.Ε. με τζίρο € 2.848.954 (2019) και η ΔΙΑΣΤΑΣΗ Α.Τ.Ε. με τζίρο € 2.640.019 (2019).

Κλάδος με διασυνδέσεις πάνω από τον μέσο όρο όλων των κλάδων είναι και το Χονδρικό και λιανικό εμπόριο και επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών με μερίδιο 1,4% ο οποίος κυριαρχείται από μικρές επιχειρήσεις ο αριθμός των οποίων ανήλθε σε 358 το 2018 σύμφωνα με το Μητρώο επιχειρήσεων της Ελ.Στατ.

Οι υπόλοιποι κλάδοι με αξιόλογες πολ/στικές επιδράσεις έχουν μερίδιο στις συνολικές πωλήσεις κάτω από 1%. Στον επόμενο πίνακα παρουσιάζονται όλοι οι κλάδοι κλειδιά με υψηλές ολικές κλαδικές διασυνδέσεις.

Κλάδοι κλειδιά για την περιφερειακή ενότητα Ηλείας με υψηλές ολικές κλαδικές διασυνδέσεις

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

35

Κωδικός

G46

G47 C10-C12 H49 F

G45 C23

E37-E39

M74_M7 5

K66 H53 C18

Περιγραφή κλάδου Χονδρικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών Λιανικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών Παραγωγή τροφίμων, ποτών και προϊόντων καπνού Χερσαίες μεταφορές και μεταφορές μέσω αγωγών Κατασκευές Χονδρικό και λιανικό εμπόριο και επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών Παραγωγή άλλων μη μεταλλικών ορυκτών προϊόντων Επεξεργασία λυμάτων· συλλογή, επεξεργασία και διάθεση αποβλήτων· ανάκτηση υλικών· δραστηριότητες εξυγίανσης και άλλες υπηρεσίες για τη διαχείριση αποβλήτων Άλλες επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες· κτηνιατρικές δραστηριότητες Δραστηριότητες συναφείς προς τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και τις ασφαλιστικές δραστηριότητες Ταχυδρομικές και ταχυμεταφορικές δραστηριότητες Εκτυπώσεις και αναπαραγωγή προεγγεγραμμένων μέσων

Μερίδιο % στις συνολικές πωλήσεις του νομού (2018)

Οριζόντιες διασυνδέσεις*

Κάθετες διασυνδέσεις*

1,18

1,00

28,8%

1,27

1,06

25,6%

1,08

1,09

9,8%

1,20 1,03

1,05 1,17

2,2% 2,2%

1,23

1,01

1,4%

1,57

1,01

0,7%

1,25

1,05

0,3%

1,10

1,01

0,2%

1,41

1,08

0,2%

1,24

1,23

0,1%

1,30

1,01

0,1%

Πηγή: ICAP -Επεξεργασία στοιχείων Ελ.Στατ *Κανονικοποιημένοι δείκτες Αξιόλογος κλάδος στον νομό με υψηλές και πάνω από τον μέσο όρο κάθετες διασυνδέσεις δηλαδή με σημαντική επίδραση στην δραστηριότητα των κλάδων – προμηθευτών τους και με μερίδιο στις συνολικές πωλήσεις είναι οι Δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και δραστηριότητες υπηρεσιών εστίασης με μερίδιο στις συνολικές πωλήσεις 5,1%, πολ/στη 1,82 και σημαντικότερες επιχειρήσεις του κλάδου τις παρακάτω.

Επωνυμία Ε.Π.Τ.Ε.Α. Α.Ε. ΜΕΝΤΙΤΕΡΑΝΙΑΝ Α.Τ.Ε.

Περιγραφή κλάδου ICAP Τουρισμός (Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις) Τουρισμός (Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις)

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

Πωλήσεις 2019 14.919.075 1.584.906 36

EUROPA HOTEL Α.Ε.

ARTY HOTELS Α.Ε.

Τουρισμός (Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις) Τουρισμός (Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις)

1.578.861 1.099.157

Πηγή: ICAP Η ιεράρχηση των κλάδων βάσει της συγκριτικής ανάπτυξης με τους λοιπούς κλάδους του νομού και με το σύνολο χώρας (ανάλυση απόκλισης-συμμετοχής) απεικονίζεται στο παρακάτω γράφημα και τον πίνακα αξιολόγησης. Όπως έχει σημειωθεί η ανάπτυξη του κλάδου υπολογίζεται με την μεταβολή της απασχόλησης λαμβανόμενη από το μητρώο της Ελ.Στατ έτους 2018 (λόγω έλλειψης δεδομένων προστιθέμενης αξίας σε επίπεδο νομού και σε ανάλυση 2ψήφιων κλάδων). Λόγω έλλειψης πιο πρόσφατων στοιχείων από το 2018, η χρήση της μεθόδου στον εντοπισμό των κλάδων με συγκριτικά ταχύτερη μεταβολή στον νομό, στην παρούσα μελέτη πραγματοποιήθηκε με στοιχεία διετίας 20162018. Στο τεταρτημόριο Α του γραφήματος παρουσιάζονται οι κλάδοι βάσει των κριτηρίων συγκριτικής ανάλυσης, η απασχόληση των οποίων σημειώνει ταχύτερη αύξηση στον νομό έναντι του ιδίου κλάδου στην χώρα και ταυτόχρονα ο κλάδος στη χώρα έχει ταχύτερη ανάπτυξη έναντι όλων των υπόλοιπων κλάδων στο σύνολο Ελλάδος. Στο τεταρτημόριο Β τοποθετούνται οι κλάδοι με ταχύτερη ανάπτυξη στον νομό αλλά βραδύτερη ανάπτυξη στην χώρα. Στο τεταρτημόριο Γ οι κλάδοι παρουσιάζουν υστέρηση έναντι της χώρας δηλαδή βραδύτερη ανάπτυξη στον νομό αλλά ταχύτερη στην χώρα. Τέλος στο τεταρτημόριο Δ οι κλάδοι που εμφανίζονται έχουν βραδύτερη ανάπτυξη τόσο στον νομό όσο και στην χώρα. Για τους κλάδους των τεταρτημόριων Α και Β που αναπτύσσονται ταχύτερα στον νομό έναντι της χώρας θεωρείται ότι ο νομός έχει συγκριτικό πλεονέκτημα.

Ταξινόμηση της σχετικής σημαντικότητας των κλάδων στον νομό Ηλείας βάσει των συγκριτικών μεταβολών με τους λοιπούς κλάδους και με το σύνολο χώρας

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

37

Διαφορική μεταβολή κλάδου νομού - κλάδου χώρας

40,0%

Ταχύτερη ανάπτυξη στον νομό 30,0% Βραδύτερη ανάπτυξη στη χώρα 20,0% A01 H49 10,0%

H53Ταχύτερη ανάπτυξη N79 στον νομό Q86 L68Β και στη χώρα R93 R90-R92

C29

Β

H50 Α M74_M75 C24 D35 E36 C21C26 C30 C19 L68ΑQ87_Q88 H51 N78 A03 K65 H52 -10,0% G45 C28 I G47 K66 C22 C10-C12 S95 S96 C18 C33 Βραδύτερη ανάπτυξη G46 C31_C32 M69_M70 S94 J58 C23 -20,0% στον νομόF Βραδύτερη ανάπτυξη J62_J63 C20 Βραδύτερη ανάπτυξη C25 C16 -30,0% στη χώρα στον νομό C13-C15 K64 N80-N82 N77 Ταχύτερη ανάπτυξη Δ Γ στη χώρα -40,0% -30,0% -20,0% -10,0% 0,0% 10,0% 20,0% Αναλογική (%) μεταβολή κλάδου χώρας - συνόλου κλάδων χώρας 0,0%

Πηγή: ICAP -Επεξεργασία στοιχείων Ελ.Στατ.

Βάσει της ανάλυσης απόκλισης-συμμετοχής οι κλάδοι του νομού Ηλείας με συγκριτικό πλεονέκτημα δηλαδή με ταχύτερη ανάπτυξη στον νομό έναντι της χώρας παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα. Τα Προϊόντα γεωργίας, θήρας και συναφείς υπηρεσίες με σημαντικό μερίδιο στις συνολικές πωλήσεις 15,8% είναι κλάδος με προήγηση στον νομό έναντι της χώρας που σημαίνει ότι ο ρυθμός ανάπτυξη του κλάδου στον νομό υπερβαίνει τον ρυθμό ανάπτυξης του κλάδου στην χώρα. Οι σημαντικότερες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο είναι:

Επωνυμία

Περιγραφή κλάδου ICAP

ΑΓΡΟΦΡΟΥΤ ΕΛΛΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΝΤΑΖΗΣ Α.Β.Ε.Ε.

Αγροτικά Προϊόντα

16.792.595

ΤΑΚΤΙΚΟΣ Α.Ε.

Αγροτικά Προϊόντα

11.110.747

ΛΑΙΝΑΣ, Π., & ΣΙΑ "GEORION" Ε.Π.Ε.

Αγροτικά Προϊόντα

6.447.878

ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΠΑΝΤΕΛΗΣ, Κ., Α.Ε.

Αγροτικά Προϊόντα

5.944.462

AGROTIFUL ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε.

Αγροτικά Προϊόντα

1.836.484

Αγροτικά Προϊόντα

1.436.467

Αγροτικά Προϊόντα

1.095.286

ΓΕΩΠΟΝΙΚΗ ΑΝΔΡΑΒΙΔΑΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ι.Κ.Ε. ΧΟΙΡΟΤΡΟΦΙΚΗ ΗΛΕΙΑΣ-ΣΦΑΓΕΙΑ Ι ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Α.Ε. "PIGGY FARM" Πηγή: ICAP

Πωλήσεις 2019

Οι κλάδοι του νομού Ηλείας με συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι της χώρας παρουσιάζονται στον ακόλουθο πίνακα.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

38

Κλάδοι με συγκριτικό πλεονέκτημα στον νομό Ηλείας βάσει των συγκριτικών μεταβολών 20162018 με τους λοιπούς κλάδους και με το σύνολο χώρας Κωδικός

Περιγραφή κλάδου

Αναλογική μεταβολή κλάδου χώραςσυνόλου κλάδων χώρας

Διαφορική μεταβολή κλάδου νομού-κλάδου χώρας

Βραδύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας

Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας

15,8%

H49

Προϊόντα γεωργίας, θήρας και συναφείς υπηρεσίες Υπηρεσίες χερσαίων μεταφορών και υπηρεσίες μεταφορών μέσω αγωγών

Βραδύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας

Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας

2,2%

Q86

Υπηρεσίες ανθρώπινης υγείας

Ταχύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας

Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας

0,8%

D35

Ηλεκτρικό ρεύμα, φυσικό αέριο, ατμός και κλιματισμός

Βραδύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας

Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας

0,4%

Ταχύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας

Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας

0,4%

Βραδύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας

Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας

0,3%

Ταχύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας

Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας

0,3%

Ταχύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας

Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας

0,2%

Βραδύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας

Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας

0,2%

A01

P85

R90-R92

E37-E39

N79

M74_M75

Υπηρεσίες εκπαίδευσης Υπηρεσίες δημιουργικής δραστηριότητας, τεχνών και ψυχαγωγίας, μουσείων και άλλες πολιτιστικές υπηρεσίες, υπηρεσίες τυχερών παιχνιδιών και στοιχημάτων Υπηρεσίες επεξεργασίας λυμάτων, συλλογής, επεξεργασίας και διάθεσης αποβλήτων, ανάκτηση υλικών και άλλες υπηρεσίες διαχείρισης αποβλήτων Υπηρεσίες ταξιδιωτικών πρακτορείων, γραφείων οργανωμένων ταξιδιών και άλλες υπηρεσίες κράτησης και συναφείς υπηρεσίες Άλλες επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές υπηρεσίες· κτηνιατρικές υπηρεσίες

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

Μερίδιο % στις συνολικές πωλήσεις του νομού (2018)

39

Κωδικός

Περιγραφή κλάδου

Αναλογική μεταβολή κλάδου χώραςσυνόλου κλάδων χώρας

Διαφορική μεταβολή κλάδου νομού-κλάδου χώρας

Μερίδιο % στις συνολικές πωλήσεις του νομού (2018)

Q87_Q88

Υπηρεσίες φροντίδας κατ’ οίκον· υπηρεσίες κοινωνικής μέριμνας χωρίς παροχή καταλύματος

Ταχύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας

Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας

0,2%

R93

Αθλητικές υπηρεσίες και υπηρεσίες διασκέδασης και ψυχαγωγίας

Ταχύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας

Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας

0,1%

H53

Ταχυδρομικές και ταχυμεταφορικές υπηρεσίες

Βραδύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας

Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας

0,1%

L68Β

Διαχείριση ακίνητης περιουσίας εκτός από τα τεκμαρτά ενοίκια

Ταχύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας

Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας

0,05%

C24

Βασικά μέταλλα

Ταχύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας

Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας

0,03%

C29

Μηχανοκίνητα οχήματα, ρυμουλκούμενα και ημιρυμουλκούμενα

Βραδύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας

Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας

0,01%

A02

Προϊόντα δασοκομίας και υλοτομίας και συναφείς υπηρεσίες

Ταχύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας

Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας

0,004%

H50

Υπηρεσίες πλωτών μεταφορών

Ταχύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας

Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας

0,004%

Πηγή: ICAP-Επεξεργασία στοιχείων Ελ.Στατ

Τελικά κριτήρια επιλογής κλάδων κλειδιά Για την τελική κατάταξη των κλάδων κλειδιά στην περιφερειακή ενότητα Ηλείας επιλέγονται όσοι κλάδοι είναι α) κλάδοι κλειδιά ολικών διασυνδέσεων βάσει κριτήριου διασυνδέσεων με τους υπόλοιπους κλάδους ή β) Ο νομός έχει συγκριτικό πλεονέκτημα στον κλάδο αυτόν βάσει των συγκριτικών μεταβολών με τους υπόλοιπους κλάδους και με το σύνολο χώρας (ταχύτερη ανάπτυξη ή

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

40

μικρότερη επιβράδυνση στον νομό έναντι της χώρας) και το μερίδιο του στις συνολικές πωλήσεις του νομού να είναι άνω του 0,5%1.

Βάσει όλων των παραπάνω κριτηρίων οι κλάδοι που αποτελούν κλειδιά για την περιφερειακή ενότητα Ηλείας είναι οι παρακάτω: •

Φυτική και ζωική παραγωγή, θήρα και συναφείς δραστηριότητες

•

Παραγωγή τροφίμων, ποτών και προϊόντων καπνού

•

Παραγωγή άλλων μη μεταλλικών ορυκτών προϊόντων

•

Κατασκευές

•

Χονδρικό και λιανικό εμπόριο και επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών

•

Χονδρικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών

•

Λιανικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών

•

Χερσαίες μεταφορές και μεταφορές μέσω αγωγών

•

Δραστηριότητες ανθρώπινης υγείας

Επιπλέον έχει υπολογιστεί η επίδραση στην συνολική απασχόληση του νομού από την αύξηση/(μείωση) της ζήτησης των προϊόντων του κάθε κλάδου κατά € 1 εκατ. Όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα από τους κλάδους κλειδιά και στους κλάδους με σημαντικό μερίδιο στις συνολικές πωλήσεις η Φυτική και ζωική παραγωγή έχει τις περισσότερες πολ/στικές επιδράσεις αφού η αύξηση/(μείωση) της ζήτησης των προϊόντων του κλάδου κατά €1 εκατ. αυξάνει/(μειώνει) την συνολική απασχόληση του νομού κατά 47 άτομα. Ακολουθεί ο κλάδος του λιανικού εμπορίου με 44 άτομα, οι Χερσαίες μεταφορές με 23 άτομα, η Παραγωγή τροφίμων, ποτών και προϊόντων καπνού με 20 άτομα, οι Κατασκευές με 20 άτομα, το Χονδρικό εμπόριο με 18 άτομα, ενώ οι λοιποί κλάδοι έχουν μικρότερες επιδράσεις και πολύ μικρότερα μερίδια στις συνολικές πωλήσεις.

Στον πίνακα πολυκριτηριακής κατάταξης των κλάδων παρουσιάζεται επιπλέον ο πολ/στής κάθετων διασυνδέσεων που δείχνει πόσες φορές θα αυξηθούν/(μειωθούν) οι συνολικές πωλήσεις όλων των κλάδων του νομού από μια αύξηση/(μείωση) της ζήτησης του κάθε κλάδου κατά €1. Αν

1

Η επιλογή αυτού του ποσοστού οφείλεται στην σημαντική ανισοκατανομή των πωλήσεων και συγκέντρωση σε ορισμένους κλάδους βάσει της ανάλυσης σε 2ψήφιο κωδικό δραστηριότητας κατά NACE 2.0 (Ευρωπαϊκό σύστημα ταξινόμησης των κλάδων οικονομικής δραστηριότητας). Το χονδρικό και το λιανικό εμπόριο καλύπτουν το 54,5% των συνολικών πωλήσεων της περιφερειακής ενότητας. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

41

αυξηθεί/(μειωθεί) η ζήτηση των προϊόντων στον κλάδο της Φυτικής και ζωικής παραγωγής κατά €1 εκατ. οι συνολικές πωλήσεις όλων των κλάδων της περιφερειακής ενότητας θα αυξηθούν/(μειωθούν) κατά €1,51 εκατ.. Αντίστοιχα η αύξηση/(μείωση) της ζήτησης στο λιανικό εμπόριο κατά €1 εκατ. θα αυξήσει/(μειώσει) στις συνολικές πωλήσεις της περιφερειακής ενότητας κατά € 1,69 εκατ. Σημαντικές πολλαπλασιαστικές επιδράσεις και υψηλό μερίδιο στις συνολικές πωλήσεις έχουν επίσης οι κλάδοι Χονδρικό εμπόριο με 1,60, η Παραγωγή τροφίμων, ποτών και καπνού με 1,75,οι Χερσαίες μεταφορές και μεταφορές μέσω αγωγών με πολλαπλασιαστή 1,68, οι Κατασκευές με 1,87, ενώ οι υπόλοιποι κλάδοι έχουν μικρότερες πολ/στικές επιδράσεις στην οικονομία του νομού.

Στο παράρτημα πινάκων παρουσιάζονται οι πολ/στές απασχόλησης και οι κάθετοι πολ/στές για όλους τους κλάδους της περιφερειακής ενότητας.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

42

Πολυκριτηριακή κατάταξη των κλάδων κλειδιά της περιφερειακής ενότητας Ηλείας

Κωδικός

A01

C10-C12

C23

F

G45

G46

G47

Κλάδος Φυτική και ζωική παραγωγή, θήρα και συναφείς δραστηριότη-τες Παραγωγή τροφίμων, ποτών και προϊόντων καπνού Παραγωγή άλλων μη μεταλλικών ορυκτών προϊόντων

Κατασκευές Χονδρικό και λιανικό εμπόριο και επισκευή μηχανοκίνη-των οχημάτων και μοτοσυκλετών Χονδρικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνη-των οχημάτων και μοτοσυκλετών Λιανικό εμπόριο, εκτος από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών

Χερσαίες μεταφορές και μεταφορές μέσω αγωγών Δραστηριότητες ανθρώπινης Q86 υγείας Πηγή: ICAP -επεξεργασία στοιχείων H49

Απασχόληση 2018

Πολ/στική επίδραση επί της απασχόλησης ανά € 1 εκατ. πρόσθετης ζήτησης

Πολ/στές κάθετων διασυνδέσεων

226.053

15.834

47

1,51

140.089

1.209

20

1,75

9.355

152

14

1,62

31.483

929

20

1,87

20.500

555

27

1,62

1.921

18

1,60

367.394

4.124

44

1,69

31.740

781

23

1,68

11.514

1.130

33

1,94

Κύκλος εργασιών (σε χιλιάδες €) 2018

413.172

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

Χαρακτηρισμός βάσει διασυνδέσεων με τους υπόλοιπους κλάδους Κλάδος κλειδί οριζόντιων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων

Χαρακτηρισμός βάσει των συγκριτικών μεταβολών με τους λοιπούς κλάδους και το σύνολο χώρας Συγκριτικό πλεονέκτημα Υστέρηση έναντι της χώρας Βραδύτερη ανάπτυξη στον νομό και στην χώρα Βραδύτερη ανάπτυξη στον νομό και στην χώρα Βραδύτερη ανάπτυξη στον νομό και στην χώρα Υστέρηση έναντι της χώρας Βραδύτερη ανάπτυξη στον νομό και στην χώρα Συγκριτικό πλεονέκτημα Συγκριτικό πλεονέκτημα

Μερίδιο % στις συνολικές πωλήσεις του νομού (2018)

15,8%

9,8%

0,7%

2,2%

1,4%

28,8%

25,6%

2,2% 0,8%

43

1.5.

Η επίδραση της κρίσης λόγω της πανδημίας του κορονοϊού στους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας της περιφερειακής ενότητας Ηλείας το 2020 και οι προβλέψεις για το 2021

Παράλληλα με την κατάταξη των κλάδων στην περιφερειακή ενότητα Ηλείας βάσει της πολ/στικής τους επίδρασης παρουσιάζεται η εκτιμώμενη οικονομική ζημιά στον εταιρικό τομέα από την πανδημία για το έτος 2020 και οι προβλέψεις για το 2021.

Μεθοδολογικό σημείωμα και παραδοχές για τις εκτιμήσεις. Το οικονομικό μέγεθος για το οποίο πραγματοποιήθηκαν τα σενάρια πρόβλεψης είναι οι πωλήσεις των κλάδων2. Τα βήματα υπολογισμού είναι τα εξής: •

Αρχικά συγκεντρώθηκαν οι πωλήσεις ανά κλάδο που είναι διαθέσιμες από το μητρώο επιχειρήσεων της Ελ.Στατ. για το 2018 και δημιουργήθηκαν 16 τομείς ομαδοποιώντας κλάδους με συναφή αντικείμενο. Οι ενοποιημένοι τομείς παρουσιάζονται παρακάτω:

ΚΩΔΙΚΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Α

ΓΕΩΡΓΙΑ, ΔΑΣΟΚΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑ

Γ1

ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ ΤΡΟΦΙΜΑ ΠΟΤΑ

Γ

ΛΟΙΠΗ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ

Δ-Ε ΣΤ

ΠΑΡΟΧΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ, ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ, ΑΤΜΟΥ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΥ ΠΑΡΟΧΗ ΝΕΡΟΥ· ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΛΥΜΑΤΩΝ, ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ

Ζ1

ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΠΟΤΩΝ

Ζ2

ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΙΔΩΝ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΧΡΗΣΗΣ

Ζ3

ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΛΟΙΠΩΝ ΕΙΔΩΝ

Ζ4 Ζ5

ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΚΑΙ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΑΙ ΕΠΙΣΚΕΥΗ ΜΗΧΑΝΟΚΙΝΗΤΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΟΤΟΣΥΚΛΕΤΩΝ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΠΟΤΩΝ

Ζ6

ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΙΔΩΝ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΧΡΗΣΗΣ

Ζ7

ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΛΟΙΠΩΝ ΕΙΔΩΝ

Η

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ

Θ1

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΑΡΟΧΗΣ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΟΣ

Θ2

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΣΤΙΑΣΗΣ

Τ

ΛΟΙΠΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

2

Οι εκτιμήσεις βασίστηκαν σε στοιχεία από διάφορες πηγές (Ελ.Στατ, Eurostat, κ.λ.π) που ήταν διαθέσιμες μέχρι τον Ιούλιο 2021 και στην πρωτογενή έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε δείγμα επιχειρήσεων με έδρα στον νομό Ηλείας. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

44

Ειδικά για τον τομέα χονδρικό εμπόριο ειδών οικιακής χρήσης οι κλάδοι που περιλαμβάνονται είναι Χονδρικό εμπόριο κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, Χονδρικό εμπόριο ενδυμάτων και υποδημάτων, Χονδρικό εμπόριο ηλεκτρικών οικιακών συσκευών, Χονδρικό εμπόριο ειδών πορσελάνης και γυαλικών και υλικών καθαρισμού, Χονδρικό εμπόριο αρωμάτων και καλλυντικών, Χονδρικό εμπόριο φαρμακευτικών προϊόντων, Χονδρικό εμπόριο επίπλων, χαλιών και φωτιστικών, Χονδρικό εμπόριο ρολογιών και κοσμημάτων, Χονδρικό εμπόριο άλλων ειδών οικιακής χρήσης. Στον τομέα λιανικό εμπόριο ειδών οικιακής χρήσης περιλαμβάνονται οι κλάδοι Λιανικό εμπόριο κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων σε ειδικευμένα καταστήματα, Λιανικό εμπόριο σιδηρικών, χρωμάτων και τζαμιών σε ειδικευμένα καταστήματα, Λιανικό εμπόριο χαλιών, κιλιμιών και επενδύσεων δαπέδου και τοίχου σε ειδικευμένα καταστήματα, Λιανικό εμπόριο ηλεκτρικών οικιακών συσκευών σε ειδικευμένα καταστήματα, Λιανικό εμπόριο επίπλων, φωτιστικών και άλλων ειδών οικιακής χρήσης σε ειδικευμένα καταστήματα, Λιανικό εμπόριο βιβλίων, Λιανικό εμπόριο αθλητικού εξοπλισμού, Λιανικό εμπόριο εγγραφών μουσικής και εικόνας, Λιανικό εμπόριο παιχνιδιών. Οι λοιπές υπηρεσίες περιλαμβάνουν ενημέρωση και επικοινωνία, υπηρεσίες προς επιχειρήσεις, εκπαίδευση, τέχνες διασκέδαση και ψυχαγωγία, υπηρεσίες υγείας κλπ.

•

Στη συνέχεια υπολογίστηκαν οι μεταβολές για το 2019 βάσει των στοιχείων της ICAP DATABANK ανά τομέα. Πιο συγκεκριμένα υπολογίστηκε η μεταβολή πωλήσεων 2019/2018 βάσει στοιχείων 143 επιχειρήσεων όλων των κλάδων για τις οποίες υπήρχαν διαθέσιμα δημοσιευμένα οικονομικά στοιχεία και για τα δύο έτη 2018-2019 ώστε να συγκρίνεται ίδιο πλήθος επιχειρήσεων.

•

Για το 2020 και το 2021 ελήφθησαν τα αποτελέσματα της έρευνας ερωτηματολογίου στις επιχειρήσεις και ομαδοποιήθηκαν ανά τομέα. Στη συνέχεια για κάθε τομέα υπολογίστηκε ο σταθμικός μέσος όρος μεταβολής πωλήσεων για τα έτη 2020/2019 και 2021/2020 με βάρη στάθμισης την απασχόληση ανά επιχείρηση που αντλήθηκε από τα καταχωρημένα στοιχεία στην ICAP DATABANK.

•

Οι πωλήσεις ανά τομέα για τους 16 τομείς το 2020 και το 2021 υπολογίστηκαν από τα στοιχεία του 2019 και τις μεταβολές ανά τομέα όπως προέκυψαν από το προηγούμενο στάδιο. Ειδικά για τους τομείς υπηρεσιών παροχής καταλύματος και υπηρεσιών εστίασης, οι συνολικές

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

45

πωλήσεις τους για τα έτη 2019 και 2020 αντλήθηκαν από την Ελ.Στατ3 που είναι διαθέσιμες ανά νομό. Βάσει των παραπάνω παραδοχών η εκτιμώμενες πωλήσεις για το 2019, 2020 και οι προβλεπόμενες για το 2021 ανά ενοποιημένο τομέα παρουσιάζονται στον επόμενο πίνακα.

Πωλήσεις ανά ενοποιημένο κλάδο (σε € χιλ.) ΚΩΔΙΚΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

2018*

2019

2020

2021

Α

ΓΕΩΡΓΙΑ, ΔΑΣΟΚΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑ

227.522

248.907

248.577

235.337

Γ1

ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ ΤΡΟΦΙΜΑ ΠΟΤΑ

140.089

142.554

114.186

108.933

Γ

ΛΟΙΠΗ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ ΠΑΡΟΧΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ, ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ, ΑΤΜΟΥ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΥ ΠΑΡΟΧΗ ΝΕΡΟΥ· ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΛΥΜΑΤΩΝ, ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΠΟΤΩΝ ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΙΔΩΝ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΛΟΙΠΩΝ ΕΙΔΩΝ ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΚΑΙ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΑΙ ΕΠΙΣΚΕΥΗ ΜΗΧΑΝΟΚΙΝΗΤΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΟΤΟΣΥΚΛΕΤΩΝ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΠΟΤΩΝ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΙΔΩΝ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΛΟΙΠΩΝ ΕΙΔΩΝ

33.289

33.788

27.673

26.798

10.553

10.765

10.765**

10.765**

31.483

32.490

30.262

31.429

245.457

252.575

192.715

182.886

40.612

42.337

31.203

33.793

127.103

131.374

114.056

115.425

20.500

20.664

14.072

11.567

150.097

155.501

137.307

145.957

41.245

42.441

33.571

31.079

176.051

178.692

146.170

127.460

35.728

37.300

29.355

26.126

28.706

29.925

8.546

8.948

44.154

41.607

27.684

25.801

Δ-Ε

ΣΤ Ζ1 Ζ2 Ζ3 Ζ4 Ζ5 Ζ6 Ζ7 Η Θ1 Θ2 Τ

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΑΡΟΧΗΣ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΟΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΣΤΙΑΣΗΣ ΛΟΙΠΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

ΣΥΝΟΛΟ Πηγή: ICAP – επεξεργασία στοιχείων

80.568

87.416

66.961

66.217

1.433.156

1.488.337

1.233.102

1.188.520

*Στοιχεία Μητρώου επιχειρήσεων Ελ.Στατ ** Στην έρευνα δεν υπήρξαν απαντήσεις από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον συγκεκριμένο ενοποιημένο τομέα, ως εκ τούτου έγινε η παραδοχή ότι οι πωλήσεις διατηρήθηκαν σταθερές κατά τα έτη 2020 και 2021.

3

Κύκλος εργασιών επιχειρήσεων παροχής καταλύματος και υπηρεσιών εστίασης ανά περιφερειακή ενότητα, Ελ.Στατ, Ιούνιος 2021. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

46

Μεταβολή πωλήσεων ανά ενοποιημένο κλάδο ΚΩΔΙΚΟΣ

ΚΛΑΔΟΣ

2019/2018

2020/2019

2021/2020

Α

ΓΕΩΡΓΙΑ, ΔΑΣΟΚΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑ

9,4%

-0,1%

-5,3%

Γ1

ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ ΤΡΟΦΙΜΑ ΠΟΤΑ

1,8%

-19,9%

-4,6%

Γ

ΛΟΙΠΗ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ ΠΑΡΟΧΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ, ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ, ΑΤΜΟΥ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΥ ΠΑΡΟΧΗ ΝΕΡΟΥ· ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΛΥΜΑΤΩΝ, ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ

1,5%

-18,1%

-3,2%

2,0%

0,0%

0,0%

3,2%

-6,9%

3,9%

2,9%

-23,7%

-5,1%

4,2%

-26,3%

8,3%

3,4%

-13,2%

1,2%

0,8%

-31,9%

-17,8%

Ζ5

ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΠΟΤΩΝ ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΙΔΩΝ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΛΟΙΠΩΝ ΕΙΔΩΝ ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΚΑΙ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΑΙ ΕΠΙΣΚΕΥΗ ΜΗΧΑΝΟΚΙΝΗΤΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΟΤΟΣΥΚΛΕΤΩΝ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΠΟΤΩΝ

3,6%

-11,7%

6,3%

Ζ6

ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΙΔΩΝ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΧΡΗΣΗΣ

2,9%

-20,9%

-7,4%

Ζ7

ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΛΟΙΠΩΝ ΕΙΔΩΝ

1,5%

-18,2%

-12,8%

Η

4,4%

-21,3%

-11,0%

4,2%

-71,4%

4,7%

Θ2

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΑΡΟΧΗΣ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΟΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΣΤΙΑΣΗΣ

-5,8%

-33,5%

-6,8%

Τ

ΛΟΙΠΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

Δ-Ε

ΣΤ Ζ1 Ζ2 Ζ3 Ζ4

Θ1

ΣΥΝΟΛΟ Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ICAP, έρευνα στις επιχειρήσεις

8,5%

-23,4%

-1,1%

3,9%

-17,1%

-3,6%

Η εκτιμώμενη μεταβολή πωλήσεων το 2020 ανήλθε σε -17,1% για το σύνολο του εταιρικού τομέα στον νομό Ηλείας ποσοστό το οποίο σε χρηματικούς όρους σημαίνει ότι οι πωλήσεις για το σύνολο των επιχειρήσεων του νομού μειώθηκαν το 2020 κατά €255,2 εκατ. έναντι του 2019. Για το 2021 σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας στις επιχειρήσεις προβλέπεται μείωση των πωλήσεων κατά -3,6% που σημαίνει μείωση των συνολικών πωλήσεων κατά €44,6 εκατ. έναντι του 2020.

Απασχόληση Επιπλέον της εκτίμησης των πωλήσεων ζητήθηκε από τις επιχειρήσεις στην έρευνα να δηλώσουν την μεταβολή της απασχόλησης τους το 2020 και την πρόβλεψη τους για την μεταβολή της απασχόλησης το 2021. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας που παρουσιάζονται ανά τομέα στον επόμενο ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

47

πίνακα για το 2020 η απασχόληση μειώθηκε στο σύνολο του εταιρικού τομέα κατά -1,8%, ενώ για το 2021 προβλέπεται αύξηση κατά 3,8%.

Ποσοστιαία μεταβολή απασχόλησης 2020-2021 ΚΩΔΙΚΟΣ Α Γ1 Γ Δ-Ε

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΓΕΩΡΓΙΑ, ΔΑΣΟΚΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ ΤΡΟΦΙΜΑ ΠΟΤΑ ΛΟΙΠΗ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ ΠΑΡΟΧΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ, ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ, ΑΤΜΟΥ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΥ ΠΑΡΟΧΗ ΝΕΡΟΥ· ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΛΥΜΑΤΩΝ, ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗΣ ΣΤ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ Ζ1 ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΠΟΤΩΝ Ζ2 ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΙΔΩΝ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΧΡΗΣΗΣ Ζ3 ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΛΟΙΠΩΝ ΕΙΔΩΝ Ζ4 ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΚΑΙ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΑΙ ΕΠΙΣΚΕΥΗ ΜΗΧΑΝΟΚΙΝΗΤΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΟΤΟΣΥΚΛΕΤΩΝ Ζ5 ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΠΟΤΩΝ Ζ6 ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΙΔΩΝ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΧΡΗΣΗΣ Ζ7 ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΛΟΙΠΩΝ ΕΙΔΩΝ Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ Θ1 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΑΡΟΧΗΣ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΟΣ Θ2 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΣΤΙΑΣΗΣ Τ ΛΟΙΠΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΥΝΟΛΟ Πηγή: ICAP – έρευνα στις επιχειρήσεις

2020/2019 -2,9% 20,0% 0,5%

2021/2020 -1,4% -2,0% 2,2%

0,0%*

0,0%*

-5,0% -5,0% 0,0% 1,3%

10,0% 1,0% -10,0% 10,1%

-8,3%

-8,3%

0,0% 0,6% -5,4% 0,0%

2,3% 0,0% 1,8% 0,0%

-5,0%

16,7%

0,0% -4,5% -1,8%

0,0% 19,5% 3,8%

*Στην έρευνα δεν υπήρξαν απαντήσεις από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον συγκεκριμένο ενοποιημένο τομέα, ως εκ τούτου έγινε η παραδοχή ότι η απασχόληση διατηρήθηκε σταθερή κατά τα έτη 2020 και 2021.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

48

2.

Η ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΗΛΕΙΑΣ

Στην ενότητα που ακολουθεί παρουσιάζεται αναλυτικά η έρευνα που πραγματοποιήθηκε στις επιχειρήσεις του νομού Ηλείας με σκοπό την άντληση ποσοτικών δεδομένων για την εξέλιξης βασικών οικονομικών τους μεγεθών και ποιοτικών ερωτήσεων που τέθηκαν στις επιχειρήσεις για την κατάσταση λειτουργίας τους το 2020, την ένταξη τους σε χρηματοδοτικά μέτρα στήριξης και ενίσχυσης και την αξιολόγηση της επάρκειας των μέτρων.

2.1.

Η ταυτότητα της έρευνας

Ο πληθυσμός των επιχειρήσεων της έρευνας προήλθε από την ICAP DATABANK και αφορούσε όλες τις επιχειρήσεις με έδρα στον νομό Ηλείας. Ο πληθυσμός διαχωρίστηκε σε 16 στρώματα, τα παρακάτω. Στρώμα Περιγραφή Α ΓΕΩΡΓΙΑ, ΔΑΣΟΚΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑ Γ1 ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ ΤΡΟΦΙΜΑ ΠΟΤΑ Γ ΛΟΙΠΗ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ Δ-Ε ΠΑΡΟΧΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ, ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ, ΑΤΜΟΥ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΥ ΠΑΡΟΧΗ ΝΕΡΟΥ· ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΛΥΜΑΤΩΝ, ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗΣ ΣΤ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ Ζ1 ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΠΟΤΩΝ Ζ2 ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΙΔΩΝ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΧΡΗΣΗΣ Ζ3 ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΛΟΙΠΩΝ ΕΙΔΩΝ Ζ4 ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΚΑΙ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΑΙ ΕΠΙΣΚΕΥΗ ΜΗΧΑΝΟΚΙΝΗΤΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΟΤΟΣΥΚΛΕΤΩΝ Ζ5 ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΠΟΤΩΝ Ζ6 ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΙΔΩΝ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΧΡΗΣΗΣ Ζ7 ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΛΟΙΠΩΝ ΕΙΔΩΝ Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ Θ1 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΑΡΟΧΗΣ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΟΣ Θ2 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΣΤΙΑΣΗΣ Τ ΛΟΙΠΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Το κάθε στρώμα επιπλέον διακρίθηκε σε μεγάλες και μικρές επιχειρήσεις με βασικό κριτήριο την απασχόληση και δευτερεύον κριτήριο διαζευκτικά πωλήσεις ή ενεργητικό για όσες επιχειρήσεις υπήρχαν διαθέσιμα οικονομικά στοιχεία. Ως μεγάλες επιχειρήσεις χαρακτηρίστηκαν όσες είχαν απασχόληση πάνω από 25 άτομα και πωλήσεις πάνω από €3 εκατ. ή ενεργητικό πάνω από €3 εκατ. το 2019 και σε περίπτωση που δεν υπήρχαν οικονομικά στοιχεία για το έτος αυτό ελήφθησαν τα αντίστοιχα του έτους 2018. Η κατανομή του δείγματος στα στρώματα πραγματοποιήθηκε με κριτήριο ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

49

την απασχόληση λόγω μη διαθεσιμότητας για μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων στοιχείων ενεργητικού ή πωλήσεων εξαιτίας της νομικής μορφής λειτουργίας τους (ατομικές επιχειρήσεις, ΟΕ, ΕΕ κλπ). Η μέθοδος κατανομής που επιλέχθηκε είναι η μη αναλογική στρωματοποιημένη (Neyman allocation). Το τελικό δείγμα διαμορφώθηκε σε 120 επιχειρήσεις. Οι συνεντεύξεις πραγματοποιήθηκαν τηλεφωνικά τον Ιούλιο του 2021.

2.2.

Τα αποτελέσματα της έρευνας

Το 2020 το 31% των επιχειρήσεων του νομού Ηλείας λειτουργούσαν ως πληττόμενες χωρίς αναστολή λειτουργίας με ένταξη σε πλαίσιο στήριξης, ενώ το 42% λειτούργησε χωρίς ένταξη σε πλαίσιο στήριξης και το 20% ήταν σε αναστολή λειτουργίας λόγω υπουργικής απόφασης. Τέλος το 4% ανέστειλε την λειτουργία και εντάχθηκε σε πλαίσιο στήριξης με απόφαση της διοίκησης.

Η κατάσταση λειτουργίας των επιχειρήσεων το 2020

Επεξήγηση απαντήσεων Α. Πληττόμενη χωρίς αναστολή λειτουργίας με ένταξη σε πλαίσιο στήριξης

3% 4%

31%

20%

Β. Λειτουργία χωρίς ένταξη σε πλαίσιο στήριξης Γ. Αναστολή λειτουργίας λόγω υπουργικής απόφασης

42%

Α

Β

Γ

Δ. Αναστολή λειτουργίας και ένταξη σε πλαίσιο στήριξης με απόφαση της διοίκησης Δ

Ε

Ε. Άλλο

Πηγή: ICAP - έρευνα στις επιχειρήσεις

Από το σύνολο των επιχειρήσεων το 64% πραγματοποιούν το 76% ως 100% του τζίρου τους αποκλειστικά στον νομό Ηλείας και το 15% από 51% ως 75%. Το 7% του συνόλου πραγματοποιεί ποσοστό 26% ως 50% του τζίρου στον νομό, ενώ με το ίδιο ποσοστό 7% των επιχειρήσεων πραγματοποιεί λιγότερο από 25% του τζίρου εντός του νομού. Το 5% των επιχειρήσεων πραγματοποιεί όλες τις πωλήσεις τους εκτός του νομού Ηλείας.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

50

Ποσοστό του τζίρου που πραγματοποιείται εντός του νομού Ηλείας

2% 5%

Καθόλου

Λιγότερο από 25%

7% 7%

από 26 έως 50%

15%

από 51 έως 75%

64%

από 76% έως 100% ΔΓ-ΔΑ Πηγή: ICAP - έρευνα στις επιχειρήσεις

Κερδοφορία Η πανδημία το 2020 οδήγησε σε μείωση του ποσοστού των κερδοφόρων επιχειρήσεων στον νομό Ηλείας από το 58% του συνόλου το 2019 στο 36% του συνόλου το 2020, ενώ το 2021 αναμένεται το μερίδιο των κερδοφόρων να αυξηθεί οριακά σε 37%.

Κερδοφορία προ φόρων – ποσοστιαία κατανομή των επιχειρήσεων 100%

Ποσοστιαία κατανομή (%)

90%

3% 8%

4% 12%

10%

80% 70%

12%

31%

60%

48%

42%

36%

37%

2020

2021

50%

40% 30%

58%

20% 10% 0% 2019 Κερδοφόρος

Ζημιογόνος

Ούτε κερδοφόρος, ούτε ζημιογόνος

ΔΓ-ΔΑ

Πηγή: ICAP - έρευνα στις επιχειρήσεις

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

51

Παράλληλα το 12% των επιχειρήσεων της έρευνας δεν μπορεί να εκτιμήσει την κατάσταση κερδοφορίας για το 2021.

Επενδύσεις Σχετικά με την μεταβολή των επενδύσεων τους οι επιχειρήσεις δήλωσαν σε ποσοστό 78% ότι το 2020 η μεταβολή τους ήταν μηδενική και σε ποσοστό 80% ότι θα είναι μηδενική και το 2021.

Μεταβολή Επενδύσεων – ποσοστιαία κατανομή επιχειρήσεων Ποσοστιαία κατανομή μεταβολής 2020/2019 -100% ως -49% 3% -50% ως -24% 6% -25% ως -1%.

4% 0% 78% 1% ως 25% 6% 25% ως 49% 2% 50%+ 1% 100% Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ICAP, έρευνα στις επιχειρήσεις Κλάσεις μεταβολών

Ποσοστιαία κατανομή μεταβολής 2021/2020 0% 3% 3% 80% 8% 3% 6% 100%

Το 6% των επιχειρήσεων δήλωσε ότι το 2020 οι επενδύσεις τους μειώθηκαν από -24% ως -50%, ενώ το 3% παρουσίασε μείωσε από -49% ως και -100%. Για το 2021 οι προβλέψεις είναι πιο αισιόδοξες αφού το 9% των επιχειρήσεων δήλωσε ότι θα πραγματοποιήσει επενδύσεις έως και πάνω από 25% υψηλότερες σε σύγκριση με το 2020, ενώ μόνο το 6% σκοπεύει να μειώσει την επενδυτική δαπάνη.

Η επίδραση της πανδημίας στην συναλλακτική συμπεριφορά των επιχειρήσεων καταγράφηκε με τις ερωτήσεις για την μέση διάρκεια είσπραξης των απαιτήσεων και πληρωμής των υποχρεώσεων τους.

Είσπραξη απαιτήσεων

Η πιστωτική πολιτική των επιχειρήσεων παρουσίασε μικρή μεταβολή στην περίοδο της πανδημίας. Σύμφωνα με τις απαντήσεις που δόθηκαν από τις επιχειρήσεις το 40% των επιχειρήσεων το 2020 εισέπραξε μετρητοίς τις εμπορικές τους απαιτήσεις, ενώ το 26% εντός 1 μήνα (30% το 2019). Το 16% των επιχειρήσεων εισέπραξε από έναν ως δύο μήνες και το 8% από δύο ως τρείς μήνες, ενώ το υπόλοιπο 11% εισέπραξε με χρονική διάρκεια πάνω από τρείς μήνες. Για το 2021 το ποσοστό των επιχειρήσεων που αναμένεται να εισπράξει μετρητοίς τις απαιτήσεις εκτιμάται σε 45%, ενώ το μερίδιο αυτών που θα εισπράξουν με διάρκεια ως ένα μήνα θα ανέλθει σε 22%, το 17% σε 31—60 ημέρες και το 9% από 61-90 ημέρες. Το υπόλοιπο 9% προβλέπεται να εισπράξει σε διάρκεια πάνω από τρείς μήνες. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

52

Είσπραξη απαιτήσεων (σε ημέρες) - ποσοστιαία κατανομή των επιχειρήσεων Μετρητοίς 1-30 ημέρες 31-60 ημέρες 61-90 ημέρες 91-120 ημέρες 121-150 ημέρες 151-180 ημέρες 180+ ημέρες

2019 42% 30% 13% 5% 4% 3% 2% 2%

2020 40% 26% 16% 8% 3% 3% 3% 2%

2021 45% 22% 17% 9% 2% 2% 3% 2%

Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ICAP, έρευνα στις επιχειρήσεις

Πληρωμή υποχρεώσεων Το 45% των επιχειρήσεων δήλωσε για το 2020 ότι εξόφλησε τις υποχρεώσεις μετρητοίς ενώ το 24% τις εξόφλησε σε 30 ημέρες. Το 14% εξόφλησε τις υποχρεώσεις από έναν ως δύο μήνες. Οι επιχειρήσεις που εξόφλησαν με διάρκεια από δύο ως τρείς μήνες κάλυψαν το 7% του συνόλου. Το υπόλοιπο 9% πλήρωσε τις υποχρεώσεις σε χρονική διάρκεια πάνω από τρείς μήνες. Η κατανομή των επιχειρήσεων σε ζώνες πληρωμών παρουσιάζουν μικρές διαφορές τόσο στα ιστορικά έτη 2019 και 2020 όσο και στις προβλέψεις για το 2021. Για το 2021 το μερίδιο των επιχειρήσεων που δήλωσαν ότι θα πληρώσουν μετρητοίς τις υποχρεώσεις τους ανήλθε σε 48% έναντι 45% τα δύο προηγούμενα έτη.

Πληρωμή υποχρεώσεων (σε ημέρες) - ποσοστιαία κατανομή των επιχειρήσεων Μετρητοίς 1-30 ημέρες 31-60 ημέρες 61-90 ημέρες 91-120 ημέρες 121-150 ημέρες 151-180 ημέρες 180+ ημέρες

2019 45% 28% 13% 8% 3% 0% 3% 0%

2020 45% 24% 14% 7% 5% 1% 3% 0%

2021 48% 23% 13% 8% 4% 3% 2% 0%

Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ICAP, έρευνα στις επιχειρήσεις

Εξαγωγές Η έρευνα στις επιχειρήσεις κατέγραψε ότι το 8% των επιχειρήσεων είναι εξαγωγικές. Οι εξαγωγές μειώθηκαν το 2020 κατά -8,3% έναντι του 2019 ενώ για το 2021 προβλέπεται αύξηση κατά +5,6%. Σημειώνεται ότι οι παραπάνω εκτιμήσεις είναι ενδεικτικές δεδομένου του μικρού αριθμού των απαντήσεων που ανήλθε σε 10 εξαγωγικές επιχειρήσεις. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

53

Εξαγωγές και μεταβολή εξαγωγών 8% 6%

5,6%

4%

8%

2% 0%

-2% -4% -6%

92%

-8,3%

-8% -10% Εξαγωγικές

Μη εξαγωγικές

Μεταβολή εξαγωγών 2020- Μεταβολή εξαγωγών 20212019 2020

Πηγή: ICAP - έρευνα στις επιχειρήσεις

Ένταξη σε χρηματοδοτικά μέτρα στήριξης και ενίσχυσης το 2020-2021

Το 41% των επιχειρήσεων εντάχθηκαν στα διάφορα χρηματοδοτικά μέτρα στήριξης και ενίσχυσης των επιχειρήσεων, ενώ το 59% δεν έχει ενταχθεί σε κανένα από αυτά. Από το σύνολο όσων έχουν ενταχθεί σε μέτρα στήριξης και ενίσχυσης, το 43% αφορούσε δανειακά μέτρα και εγγυήσεις, το 16% αφορούσε εργασιακά μέτρα, το 14% την επιστρεπτέα προκαταβολή, ενώ τα φορολογικά μέτρα κάλυψαν μερίδιο 8%. Το υπόλοιπο 19% αφορούσε άλλα μέτρα ενίσχυσης.

Βαθμός ένταξης σε χρηματοδοτικά μέτρα στήριξης και ενίσχυσης το 2020-2021 και κατηγορίες μέτρων Δανειακά/εγγυήσ εις Φορολογικά

19% 41%

14%

59%

43%

16% 8%

ΝΑΙ

Εργασιακά Επιστρεπτέα προκαταβολή Άλλο

ΟΧΙ

Πηγή: ICAP - έρευνα στις επιχειρήσεις

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

54

Επάρκεια των χρηματοδοτικών μέτρων στήριξης και ενίσχυσης που έχουν ήδη προκηρυχθεί ή /και ανακοινωθεί μέχρι σήμερα. Το 57% των επιχειρήσεων του νομού Ηλείας δήλωσε ότι τα μέτρα που ήδη είναι σε ισχύ αλλά και αυτά που έχουν ανακοινωθεί ως τώρα και πρόκειται να υλοποιηθούν είναι ανεπαρκή για τις ανάγκες των επιχειρήσεων. Μόνο το 10% του συνόλου δήλωσε ότι τα μέτρα είναι επαρκή σε μεγάλο βαθμό και καλύπτουν τις ανάγκες των επιχειρήσεων, ενώ το 15% θεωρεί ότι τα μέτρα επαρκούν μεν αλλά σε μικρό βαθμό. Σημαντικό ποσοστό των επιχειρήσεων το 18% δεν απάντησε στην ερώτηση αυτή.

Επάρκεια των χρηματοδοτικών μέτρων στήριξης

18%

10% 15%

57%

Επαρκούν σε μεγάλο βαθμό Επαρκούν σε μικρό βαθμό Ανεπαρκή ΔΓ-ΔΑ

Πηγή: ICAP - έρευνα στις επιχειρήσεις

Παράλληλα στην έρευνα ζητήθηκε από τις επιχειρήσεις να προτείνουν μέτρα ενίσχυσης και στήριξης. Οι προτάσεις τους παρουσιάζονται παρακάτω: •

Στόχευση των προγραμμάτων στις πραγματικά πληττόμενες επιχειρήσεις

•

Μείωση της φορολογίας εισοδήματος, ασφαλιστικών εισφορών και ΦΠΑ

•

Στήριξη των εξαγωγών, χρηματοδότηση εξωστρέφειας με διαφημιστική εκστρατεία στο εξωτερικό.

•

Ευελιξία στις εργασιακές σχέσεις

•

Δάνεια για κεφάλαιο κίνησης με ευνοϊκούς όρους

•

Αναστολή χρεών σε τράπεζες, χορήγηση περιόδου χάριτος, ευνοϊκά επιτόκια, διακανονισμοί χωρίς υπερβολικές εγγυήσεις

•

Επίσπευση των προγραμμάτων χρηματοδότησης του ΕΣΠΑ

•

Στήριξη των πάγιων εξόδων και υποχρεώσεων

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

55

•

Ευέλικτοι όροι στήριξης των επιχειρήσεων

•

Συνέχιση του μέτρου των επιστρεπτέων προκαταβολών και καθυστέρηση στην αποπληρωμή τους

•

Διαμόρφωση προγραμμάτων ενίσχυσης μη επιστρεπτέων επιχορηγήσεων

•

Πάγωμα ενοικίων για τουλάχιστον ένα έτος

•

Προστασία και ενίσχυση κατά προτεραιότητα των μικρών επιχειρήσεων έναντι των μεγάλων

•

Αναστολή είσπραξης φορολογικών υποχρεώσεων για 1-2 έτη

•

Επιχορήγηση απασχόλησης προσωπικού και μισθολογικού κόστους

•

Διαμόρφωση προγραμμάτων στήριξης των επιχειρήσεων με κριτήριο την επίδραση της πανδημίας στην κερδοφορία και όχι με κριτήρια τζίρου/μεγέθους των επιχερήσεων

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

56

3.

ΟΙ ΚΛΑΔΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Η ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Στο παρόν κεφάλαιο παρουσιάζεται το οικονομικό προφίλ της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος, η θέση της στην Ελληνική οικονομία, τα βασικά χρηματοοικονομικά στοιχεία των επιχειρήσεων ΑΕ, ΕΠΕ και ΙΚΕ που δραστηριοποιούνται στην περιφέρεια και η ιεράρχηση των κλάδων βάσει της συνεισφοράς τους στην οικονομία της περιφέρειας.

3.1.

Οικονομικό προφίλ της περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος

Το ΑΕΠ της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας ακολουθεί πτωτική πορεία από το έτος 2014 έως και το 2017. Η μεγαλύτερη μείωση κατά -1,9% παρατηρείται από το 2015 στο 2016. Για το 2018 παρατηρείται για πρώτη φορά αύξηση (1,3%). Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας συγκρινόμενη με τη χώρα ως σύνολο, καλύπτει για το 2018 το 4,42%, από 4,56% το 2014.

Ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας Ακαθάριστο Περιφερειακό Προϊόν Δυτικής Ελλάδος (Ποσοστό (%) της χώρας)

Ακαθάριστο Περιφερειακό Προϊόν Δυτικής Ελλάδος (σταθ. τιμές 2015)

8.021

7.868

7.860

7.966

7.500

8.067

8.500

2014

2015

2016

2017

2018*

% της χώρας

€ εκατ.

6.500 5.500 4.500 3.500

2.500 1.500

5,00 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00

4,56

4,55

4,49

4,43

4,42

2014

2015

2016

2017

2018

Πηγή: Ελ.Στατ Σε σταθερές τιμές 2015 / Στοιχεία 2018: Προσωρινά Δεδομένα

Στο διάγραμμα που ακολουθεί παρουσιάζεται η κατανομή της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (ΑΠΑ) της περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος ανά μονοψήφιο κλάδο οικονομικής δραστηριότητας σε σύγκριση με την Ελλάδα ως σύνολο για το έτος 2018. Η περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, φαίνεται πως ακολουθεί το μοτίβο του συνόλου της χώρας, με τους τομείς που κυριαρχούν να είναι αυτοί του Εμπορίου-μεταφορών-ξενοδοχείων-εστίασης, Δημόσιας

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

57

Διοίκησης και Διαχείρισης Ακίνητης Περιουσίας. Οι τομείς αυτοί καλύπτουν το 62,7% της ΑΠΑ της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας για το 2018. Αναλυτικότερα, ο τομέας εμπόριο-μεταφορές-ξενοδοχεία-εστίαση καλύπτει το 23,6% της ΑΠΑ έναντι 26,9% της χώρας. Ο τομέας Δημόσια Διοίκηση, ασφάλιση, εκπαίδευση & υγεία, ο κλάδος της οποίας καλύπτει το 23,5% της ΑΠΑ του 2018 της Περιφερειακής Ενότητας έναντι 20,1% της χώρας. Ακολουθεί ο κλάδος της Διαχείρισης ακίνητης περιουσίας, όπου το ποσοστό για την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας κυμαίνεται περίπου στα ίδια επίπεδα με το σύνολο της χώρας (15,6% και 16,5% αντίστοιχα). Οι λοιποί ενοποιημένοι κλάδοι υστερούν σε μερίδιο τόσο στην ΑΠΑ της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας όπως και στο σύνολο της χώρας (γεωργία - δασοκομία & αλιεία, κατασκευές, ενημέρωση & επικοινωνία, τράπεζες – ασφάλειες, επαγγελματικές, επιστημονικές δραστηριότητες, τέχνες – διασκέδαση – ψυχαγωγία).

Κατανομή (%) Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας ανά ευρύτερο τομέα οικονομικής δραστηριότητας και σύγκριση με σύνολο Ελλάδος (2018)

10,2%

Γεωργία, δασοκομία και αλιεία Ορυχεία, βιομηχανία, ηλεκτρισμός

13,1%

Τέχνες, διασκέδαση, ψυχαγωγία

26,9% 2,1% 3,3%

Τράπεζες -ασφάλειες

Επαγγελματικές, επιστημονικές δραστηριότητες Δημόσια διοίκηση, ασφάλιση, εκπαίδευση, υγεία

1,5%

23,6%

Ενημέρωση και επικοινωνία

Διαχείριση ακίνητης περιουσίας

13,8% 1,8%

Κατασκευές Εμπόριο, μεταφορές, ξενοδοχεία, εστίαση

4,2%

3,2% 5,3%

15,6%

16,5% 2,8%

5,1%

23,5%

3,9% Δυτική Ελλάδα

20,1%

3,4% Σύνολο Ελλάδος

Πηγή: Ελ.Στατ

Σχετικά με την κατανομή της απασχόλησης σε μονοψήφιους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας βάσει των στοιχείων του Μητρώου Επιχειρήσεων της Ελ.Στατ έτους 2018, σχεδόν το ένα τέταρτο των εργαζομένων στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας απασχολείται στον τομέα της Γεωργίας, δασοκομείας & αλιείας, ενώ με 16,4% ακολουθεί ο τομέας του εμπορίου (χονδρικό και λιανικό). Με τις υπηρεσίες ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

58

παροχής καταλύματος και εστίασης ασχολείται το 11,12% του συνόλου των εργαζομένων και σε αντίστοιχα επίπεδα κινείται και ο τομέας της εκπαίδευσης (10,05%).

Κατανομή Απασχόλησης Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας σε ενοποιημένους κλάδους (2018) Κωδικός ΑΡΙΘΜΟΣ Μερίδιο NACE ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ (%) Αναθ.2 Α ΓΕΩΡΓΙΑ, ΔΑΣΟΚΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑ 45.569 24,76% ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΚΑΙ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ· ΕΠΙΣΚΕΥΗ Ζ 30.192 16,40% ΜΗΧΑΝΟΚΙΝΗΤΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΟΤΟΣΥΚΛΕΤΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΑΡΟΧΗΣ Θ 20.466 11,12% ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΣΤΙΑΣΗΣ Ο ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 18.505 10,05% ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΥΓΕΙΑ Π 11.621 6,31% ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ Γ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ 11.011 5,98% ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΑΜΥΝΑ· ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ Ξ 10.230 5,56% ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ, ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ Μ 9.694 5,27% ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ 6.839 3,72% ΣΤ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ 5.588 3,04% Σ ΑΛΛΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 3.638 1,98% Ρ ΤΕΧΝΕΣ, ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ ΚΑΙ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ 2.515 1,37% Ν ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 2.479 1,35% Ι ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ 1.270 0,69% ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ Κ 1.144 0,62% ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Ω ΑΓΝΩΣΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1.117 0,61% ΠΑΡΟΧΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ, ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ, Δ 888 0,48% ΑΤΜΟΥ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΥ ΠΑΡΟΧΗ ΝΕΡΟΥ· ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΛΥΜΑΤΩΝ, ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ Ε 819 0,44% ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗΣ Λ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ 334 0,18% Β ΟΡΥΧΕΙΑ ΚΑΙ ΛΑΤΟΜΕΙΑ 128 0,07% ΣΥΝΟΛΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ 184.047 100,00% Πηγή: Ελ.Στατ, Μητρώο Επιχειρήσεων 2018

Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας το 2018 ανήλθε σε € 7.942 εκατ. καταλαμβάνοντας την 7η θέση μεταξύ των περιφερειών της χώρας.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

59

Κατάταξη των περιφερειών βάσει ΑΕΠ για το 2018 Κατάταξη 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Περιφέρεια Αττική Κεντρική Μακεδονία Κρήτη Θεσσαλία Στερεά Ελλάδα Πελοπόννησος Δυτική Ελλάδα Ανατολική Μακεδονία, Θράκη Νότιο Αιγαίο Δυτική Μακεδονία Ήπειρος Ιόνια Νησιά Βόρειο Αιγαίο

ΑΕΠ 2018 85.918 24.607 9.071 9.060 8.353 8.025 7.942 6.873 6.183 4.107 3.933 3.183 2.471

Ποσά σε € εκατ. Πηγή: Ελ.Στατ

Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας το 2018 ανήλθε σε €12.082 και βρίσκεται στην 10η θέση μεταξύ των περιφερειών της χώρας.

Κατάταξη των περιφερειών βάσει κατά κεφαλήν ΑΕΠ για το 2018 Κατάταξη 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Περιφέρεια Αττική Νότιο Αιγαίο Ιόνια Νησιά Δυτική Μακεδονία Στερεά Ελλάδα Κρήτη Πελοπόννησος Κεντρική Μακεδονία Θεσσαλία Δυτική Ελλάδα Ήπειρος Ανατολική Μακεδονία, Θράκη Βόρειο Αιγαίο ΕΛΛΑΔΑ

ΑΕΠ 2018 22.915 18.054 15.587 15.319 15.030 14.302 13.943 13.125 12.578 12.082 11.775 11.446 11.434 16.745

Ποσά σε € εκατ. Πηγή: Ελ.Στατ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

60

Α. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Για την ανάλυση της πορείας των επιχειρήσεων στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας χρησιμοποιήθηκαν οικονομικά στοιχεία από την ICAP DATABANK. Για την διαχρονική μεταβολή των βασικών οικονομικών μεγεθών αντλήθηκαν εταιρείες νομικής μορφής ΑΕ, ΕΠΕ και ΙΚΕ με δημοσιευμένα οικονομικά στοιχεία για την περίοδο 2015-2019. Ο αριθμός εταιρειών για τις οποίες αντλήθηκαν στοιχεία παρουσιάζεται στο ακόλουθο διάγραμμα.

Συνολικός αριθμός επιχειρήσεων στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας (2015-2020)

1200

1000

980

972 863

851

828

800

600

400

200 48 0 2015

2016

2017

2018

2019

2020

Σύνολο Πηγή: ICAP

Εξαιτίας του ότι οι περισσότερες επιχειρήσεις δεν έχουν δημοσιεύσει ακόμη τα οικονομικά τους στοιχεία για το 2020, η ανάλυση των οικονομικών μεγεθών θα περιοριστεί στα έτη 2015-2019.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

61

EBITDA ΣΥΝΟΛΟ

150,3

€ εκατ.

1.000,0

100,0

152,5

120,0

2017

2018

133,1

140,0

1.500,0

€ εκατ.

150,7

160,0

158,8

2.195,2

2.203,8

180,0

2.214,9

2.000,0

2.291,7

2.156,5

ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΣΥΝΟΛΟ

80,0 60,0 40,0

160,6

500,0

2015

2016

2017

2018

2019

20,0

15,0

0,0

0,0

2020

2015

2016

2019

2020

Πηγή: ICAP

Οι πωλήσεις υπό εξέταση επιχειρήσεων ακολουθούν γενικά μια πτωτική πορεία από το έτος 2016 έως το 2019 και διαμορφώθηκαν για το 2019 στα 2.195,2 εκ. €, σημειώνοντας έτσι μια μικρή μείωση σε σχέση με το 2018, όπου ανήλθαν στα 2.203,8 εκ. €. Μείωση κατά 0,5% και 3,0% σημειώθηκε στις πωλήσεις των εξεταζόμενων εταιρειών αντίστοιχα στα έτη 2017 και 2018, ενώ ο μέσος ρυθμός μεταβολής πωλήσεων της περιόδου 2015-2019 διαμορφώθηκε σε 1,18%. Η εταιρεία που συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στην μείωση του συνόλου των πωλήσεων που παρατηρείται από το 2018 στο 2019, είναι η ΠΕΤΤΑΣ, Ν. ΠΑΥΛΟΣ, Α.Β.Ε.Ε., όπου από ένα κύκλο εργασιών ύψους 135.372.617€ για το 2018, έπεσε στα 127.737.510€ για το 2019, προκαλώντας από μόνη της μια μείωση ύψους 7.035.107€. Σημαντική είναι και η συμμετοχή της ΑΝΔΡΟΜΕΔΑ Α.Ε., με συνολικά έσοδα 48.448.009€ για το 2018 και 42.892.107€ για το 2019, καθώς και της HELLAS OIL Α.Ε. με μείωση 5.555.902€ στα έσοδα από πωλήσεις. Όσον αφορά στο EBITDA, παρουσίασε αύξηση 14,5% από το 2016 στο 2017, αγγίζοντας τα 152,5 εκ. €. Από το 2018 στο 2019 αυξήθηκε ξανά περίπου 5,7%, δηλαδή από 150,3 εκ.€ στα 158,8 εκ.€.

40,0 30,0

33,0

800,0 600,0

400,0

1.012,2 1.000,9

904,9

888,2

851,9

2017

2018

2019

68,9

52,3

€ εκατ.

€ εκατ.

52,6

1.068,1

1.000,0 50,0

1.150,5

1.200,0

1.117,1

68,4

60,0

1.172,9

ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΣΥΝΟΛΟ 1.173,1

ΚΕΡΔΗ ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ ΣΥΝΟΛΟ 70,0

200,0

20,0 18,8

65,7

0,0

10,0

2015 6,3

0,0 2015

2016

2017

2018

2019

2020

2016

2020

ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ

Πηγή: ICAP

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

62

Η μεγάλη μείωση στα κέρδη προ φόρων το 2016 και η σημαντική άνοδος το 2017 οφείλεται στα αποτελέσματα της ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΗΣ ΣΤΑΦΙΔΑΣ Α.Ε.Σ. Α.Ε. η οποία από σημαντικές ζημίες το 2016 γύρισε σε κέρδη το 2017. Επίσης αυξήθηκαν σημαντικά από το 2018 στο 2019 (≈30%), από 52,3εκ. € σε 68,4εκ. €. Η αύξηση οφείλεται κυρίως στις εταιρείες ΛΟΥΞ ΜΑΡΛΑΦΕΚΑΣ Α.Β.Ε.Ε., RESILUX ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΩΝ ΝΟΤΙΟΥ ΕΥΡΩΠΗΣ Α.Β.Ε.Ε., ΧΗΜΙΚΑ & ΒΙΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΠΑΤΡΩΝ Α.Ε. και στην μείωση ζημιών της ΔΟΞΑ Α.Β.Ε.Τ.Ε. Όσον αφορά στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις του συνόλου των εταιρειών της Δυτικής Ελλάδας, έχουν μια πτωτική τάση από την έναρξη της εξεταζόμενης περιόδου έως το 2017, ενώ αύξηση καταγράφεται από το 2017 στο 2018. Συγκριμένα, το 2018 αγγίζουν τα 1.150,5 εκ.€, ενώ στο 2019 παρουσιάζουν ξανά μείωση κατά 7,16%, πέφτοντας στα 1.068,1εκ. €. Οι βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις ακολουθούν το ίδιο μοτίβο καθ’ όλη τη διάρκεια της εξεταζόμενης περιόδου, παρουσιάζοντας συνεχόμενες μειώσεις. Η μεγαλύτερη μείωση είναι σχεδόν 10% και παρατηρείται από το 2016 στο 2017. Β. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΝΑ ΤΟΜΕΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

Στη συνέχεια, πραγματοποιείται χρηματοοικονομική ανάλυση για τις υπό εξέταση επιχειρήσεις που είναι ενεργές στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, κατηγοριοποιημένες ανά τομέα δραστηριότητας. Στο ακόλουθο διάγραμμα, παρουσιάζεται ο αριθμός επιχειρήσεων ανά τομέα για τη χρονική περίοδο 2015-2020:

Αριθμός επιχειρήσεων ανά τομέα δραστηριότητας – Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας (2015-2020)

346 344 311 318 310 323311313315 275 287 284 265 258 234

400 300 200 100 0

2015 2016 2017 2018 2019 2020

Δευτερογενής τομέας

17 Υπηρεσίες 13 Εμπόριο 18 Δευτερογενής τομέας

Εμπόριο

Υπηρεσίες

Πηγή: ICAP

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

63

Δευτερογενής τομέας Οι πωλήσεις των επιχειρήσεων της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας δεν παρουσίασαν ιδιαίτερες διακυμάνσεις κατά το μεγαλύτερο μέρος της διάρκειας της εξεταζόμενης περιόδου, καθώς δεν υπήρξε μεταβολή μεγαλύτερη του 2,8% μεταξύ 2015-2018. Η πιο αξιοσημείωτη μεταβολή, είναι η κατά 6,15% μείωση από το 2018 στο 2019. Το EBITDA για τις επιχειρήσεις του δευτερογενή τομέα από την έναρξη της εξεταζόμενης χρονικής περιόδου έως και το 2018, παρουσίασε συνεχείς μειώσεις. Αναλυτικά, η μείωση από το 2015 στο 2016 ανήλθε σε 3,5%, ενώ από το 2016 στο 2017 σχεδόν 1,9%. Σημαντική είναι η μείωση ύψους 12,21% από το 2017 στο 2018, μια διαφορά που αγγίζει τα 10,9 εκ. €. Το 2019 είναι η μόνη χρονιά από την εξεταζόμενη χρονική περίοδο που το EBITDA έχει αυξηθεί, καταλήγοντας στα 83,6 εκ.€. (≈6,8% αύξηση σε σχέση με το 2018).

ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ

EBITDA ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ 89,2

600 400

2016

2017

83,6

90,9

2015

70,0

78,3

94,2

80,0

985,0

1.049,6

1.047,9

90,0

€ εκατ.

60,0 50,0 40,0 30,0

113,3

200 0 2015

2016

2017

2018

2019

2020

20,0 10,0

9,1

€ εκατ.

800

1.034,0

1.000

100,0 1.062,7

1.200

0,0 2018

2019

2020

Πηγή: ICAP

Τα κέρδη προ φόρων είδαν συνεχή αύξηση από το 2015 έως το 2017, ενώ το 2018 μειώθηκαν σε σημαντικό βαθμό (24,71%). Το 2019, τα κέρδη προ φόρων ανήλθαν σε 36,2 εκ. €, τη μεγαλύτερη τιμή όλης της εξεταζόμενης χρονικής περιόδου, και βλέποντας παράλληλα και τη μεγαλύτερη μεταβολή, της τάξεως του 36,6%. Όσον αφορά στις βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις, παρατηρείται συνεχόμενη πτωτική πορεία από το 2016 και μετά, αγγίζοντας το 2019 τα 414,4 εκ. €, μειωμένες δηλαδή κατά 8% σε σχέση με το 2018. Στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις ωστόσο, παρατηρούνται συνεχείς αυξομειώσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της υπό εξέτασης χρονικής περιόδου καταλήγοντας το 2019 στα 461,9 εκ.€, σημαντική μείωση σχεδόν 13%.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

64

ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ

20,0 15,0

400 300 200

506,4

522,2

477,0

450,7

414,4

49,8

26,5

530,9

500

25,0

526,9

600

582,2

30,0

32,2

€ εκατ.

€ εκατ.

36,2

35,2

30,0

568,5

35,0

2015

2016

2017

2018

2019

2020

461,9

ΚΕΡΔΗ ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ 40,0

100

10,0

44,9

0

5,0 4,6

0,0 2015

2016

2017

2018

2019

ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ

2020

Πηγή: ICAP

Εμπόριο Το 2016 οι πωλήσεις για τις επιχειρήσεις του εμπορίου, ήταν υψηλότερες από κάθε άλλη χρονιά της εξεταζόμενης περιόδου, έχοντας αυξηθεί κατά 122,1 εκ.€ από το προηγούμενο έτος. Για το 2019, σημείωσαν αύξηση συγκριτικά με το 2018 κατά 4,1%. Όσον αφορά στο EBITDA, η σημαντική μείωση το 2016 οφείλεται στην ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΗΣ ΣΤΑΦΙΔΑΣ Α.Ε.Σ. Α.Ε.. Το 2019 παρουσίασε αύξηση σχεδόν 19,5%, επιστρέφοντας περίπου στα ίδια επίπεδα του 2017 (39,9 εκ. και 39,8εκ.€ αντίστοιχα).

500 400

39,9 33,4

30,0

39,8

855,1

821,3

35,0

€ εκατ.

25,0 20,0 15,0 10,0

100

5,0

27,3

200 0 2015

2016

2017

2018

2019

2020

0,0 2015

2016

1,7

300

5,8

600

873,3

700

918,4

40,0

796,3

900 800

€ εκατ.

EBITDA ΕΜΠΟΡΙΟ 45,0

34,7

ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΕΜΠΟΡΙΟ 1.000

2017

2018

2019

2020

Πηγή: ICAP

Τα κέρδη προ φόρων παρουσίασαν διακυμάνσεις με σημαντικές ζημίες το 2016 λόγω των αποτελεσμάτων της ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΗΣ ΣΤΑΦΙΔΑΣ Α.Ε.Σ. Α.Ε. Ωστόσο το 2017 πραγματοποιήθηκαν κέρδη ύψους 21,4εκ. €. Το 2019 οι επιχειρήσεις του τομέα σημείωσαν τα υψηλότερα κέρδη προ φόρων για τη χρονική περίοδο 2015-2019, αγγίζοντας τα 22,3 εκ.€. Όσον αφορά στις βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις των επιχειρήσεων, κινήθηκαν σε χαμηλότερα επίπεδα συγκριτικά με τις υποχρεώσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της εξεταζόμενης χρονικής περιόδου. Ακολουθούν μια συνεχιζόμενη πτωτική πορεία από το 2015 έως και το 2017, με το 2017 να αγγίζουν τη χαμηλότερη ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

65

τιμή για όλα τα έτη, δηλαδή τα 245,7 εκ.€. Οι βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις, παρουσιάζονται το 2019 μειωμένες κατά 11,7% συγκριτικά με την έναρξη της εξεταζόμενης περιόδου, ενώ αύξηση παρατηρείται από το 2017 στο 2018 κατά 9,5 εκ.€.

-16,0

288,8

263,1

245,7

255,3

260,7

2015

2016

2017

2018

2019

9,3

-8,0

-13,0

326,2

1,1

2,0 -3,0

329,9

7,0

400 350 300 250 200 150 100 50 0

320,4

12,9

€ εκατ.

15,9

12,0

€ εκατ.

22,3

21,4

17,0

354,5

22,0

ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΜΠΟΡΙΟ 369,8

ΚΕΡΔΗ ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ ΕΜΠΟΡΙΟ

ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ

-18,0 2015

2016

2017

2018

2019

11,7 2020

2020

Πηγή: ICAP

Υπηρεσίες Το σύνολο των πωλήσεων για τις επιχειρήσεις που παρέχουν υπηρεσίες στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας άγγιξε τα 355,2 εκ. €, την υψηλότερη τιμή για όλη την εξεταζόμενη περίοδο, αυξημένη κατά 8,8% από την έναρξη της εξεταζόμενης περιόδου και 6,73% από το προηγούμενο έτος. Η χαμηλότερη τιμή παρατηρείται το 2017 με 293,7 εκ. €. Το EBITDA του κλάδου παρουσίασε έντονες αυξομειώσεις για τα έτη 2015 έως 2019, σημειώνοντας την χαμηλότερη τιμή το 2015 με 21,8 εκ. €, ενώ την υψηλότερη το 2018 με 38,5 εκ. €. Το 2019 παρουσιάζεται μειωμένο κατά 8,3% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

EBITDA ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

150

20,0

35,3

23,5

25,0

21,8

200

38,5

36,3

30,0

€ εκατ.

332,8

35,0

10,0

50

5,0

0 2015

2016

2017

2018

2019

2020

4,2

15,0

100 20,0

€ εκατ.

250

293,7

300

310,6

326,2

350

355,2

40,0

0,0 2015

2016

2017

2018

2019

2020

Πηγή: ICAP

Το 2015 και το 2017 το σύνολο των εταιρειών του τομέα παρουσίασε ζημίες, με -10 εκ. € και -4 εκ. € αντίστοιχα. Αντιθέτως, το 2018 παρουσίασαν αύξηση αγγίζοντας τα 9,9 εκ.€, μια τιμή που διατηρήθηκε σταθερή και το 2019.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

66

Οι βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις φαίνεται να μειώνονται συνεχώς από το 2017 και έπειτα, και το 2019 καταλήγουν στα 176,8 εκ.€ , μειωμένα κατά 2,96% σε σχέση με το 2018. Αντιθέτως, οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις έχουν αυξητική τάση από το 2015 έως το 2018, με τη μεγαλύτερη μεταβολή να είναι ίση με 14,2% και να παρατηρείται από το έτος 2016 στο 2017. Το 2019 οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις μειώθηκαν κατά 9,7 εκ. €. ΚΕΡΔΗ ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ 9,9

217,0

215,7

2015

2016

280,0

-2,0

200

236,2

0,7

234,8

2,5

182,3

182,2

176,8

2017

2018

2019

150

100 50

-4,0 -7,0

9,8

3,0

€ εκατ.

€ εκατ.

250

289,7

300

8,0

269,8

9,9

ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

0 -10,0

-12,0

2015

2016

2017

2018

2019

2020

9,1 2020

ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ

Πηγή: ICAP

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ Κερδοφορία Οι μεγάλες αυξομειώσεις που σημειώθηκαν στα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων των επιχειρήσεων του εμπορικού τομέα για το έτος 2016 είχε ανάλογη επίδραση στον δείκτη περιθωρίου EBITDA του τομέα την ίδια χρονική περίοδο, ο οποίος από 4,36% το 2015 διαμορφώθηκε σε 0,63% το 2016. Τα επόμενα έτη της εξεταζόμενης χρονικής περιόδου, ο δείκτης κινήθηκε περίπου στα ίδια επίπεδα χωρίς έντονες μεταβολές, παρέμεινε όμως σε σχετικά χαμηλά επίπεδα σε σχέση με το δείκτη των επιχειρήσεων του δευτερογενή τομέα και των υπηρεσιών. Το 2019 συγκέντρωσε την υψηλότερη τιμή για όλη την εξεταζόμενη περίοδο, καθώς άγγιξε το 4,66%. Όσον αφορά το δείκτη για τις επιχειρήσεις του δευτερογενή τομέα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, συγκεντρώνει σε γενικές γραμμές υψηλότερες τιμές. Συγκεκριμένα, ο δείκτης περιθωρίου EBITDA για το 2019 άγγιξε το 8,49%, αυξημένο κατά 13,8% σε σχέση με το 2018. Ο δείκτης περιθωρίου EBITDA στον τομέα των υπηρεσιών, μετά την σημαντική μείωση που σημείωσε το 2017 (από 11,69% μειώθηκε σε 8% το 2017), παρουσίασε σημαντική αύξηση (44,6%) το 2018, αγγίζοντας το 11,57%, ωστόσο το 2019 σημείωσε και πάλι μείωση πέφτοντας στο 9,94%. Παρ’ όλα αυτά,

η συνολική επίδοση του τομέα εμφανίζει σαφώς καλύτερη εικόνα συγκριτικά με τους

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

67

υπόλοιπους εξεταζόμενους τομείς και επιδρά θετικά στη συνολική πορεία του δείκτη της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας. Ο δείκτης περιθωρίου κέρδους προ φόρων στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας παρουσιάζει την πιο χαμηλή τιμή το 2016, όπου φαίνεται να έχει επηρεάσει σε αυτό η εξαιρετικά χαμηλή τιμή του αντίστοιχου δείκτη για τον κλάδο του εμπορίου. Παρ’ όλα αυτά, ο δείκτης περιθωρίου κέρδους προ φόρων για το σύνολο των επιχειρήσεων της Περιφέρειας, παρουσίασε το 2019 την υψηλότερη τιμή για όλη την εξεταζόμενη περίοδο (3,12%), αυξημένη κατά 31,6% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Τις μεγαλύτερες αυξομειώσεις για την περίοδο αναφοράς 2015-2019 φαίνεται να έχει ο κλάδος των υπηρεσιών, όπου για τα έτη 2015 και 2017 κινήθηκε σε τιμές -3,06% και -1,38% αντίστοιχα, ενώ το 2018 άγγιξε το 2,98%, την υψηλότερη τιμή για όλη την εξεταζόμενη χρονική περίοδο. Περιθώριο ΕΒΙΤDA % (2015-2020) Δευτερογενής τομέας

Εμπόριο

Υπηρεσίες

7,23 8,49 4,66 9,94

9,35 9,04 6,29

11,57 6,82 7,46

4,07

8

2019

2020

0,63

4,56

6,89 8,51

5,81 8,56

6,99 9,11 4,36 6,69

11,69

20,93

Σύνολο

2015

2016

2017

2018

Περιθώριο κέρδους προ φόρων % (2015-2020) Υπηρεσίες 3,95 4,02 4,09 3,34

3,12 3,68 2,61 2,78

2,37 2,53 1,93 2,98

2,38 3,36 2,45

Εμπόριο

0,81 2017

2018

2019

2020

-3,06

-1,38

2016

-1,74

2015

0,82

1,62

2,9 1,53

Δευτερογενής τομέας 3,03

Σύνολο

Πηγή: ICAP

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

68

Αποδοτικότητα κεφαλαίων Ανάλογη με την κατάσταση κερδοφορίας είναι και η εικόνα που προκύπτει από την εξέταση του δείκτη αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων του δευτερογενή τομέα, ο οποίος εμφανίζεται βελτιωμένος καθ’ όλη την εξεταζόμενη περίοδο (2015-2019) σε σχέση με την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Όπως τα κέρδη προ φόρων, έτσι και η αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων παρουσίασε μικρή μείωση για το έτος 2018, όπου άγγιξε το 4,18%, ενώ το 2019 ανήλθε στο 5,97%. Όσον αφορά τον τομέα του εμπορίου, ενώ σε όλη την εξεταζόμενη χρονική περίοδο παρουσιάζει τις καλύτερες επιδόσεις και συμβάλλει θετικά στην διαμόρφωση των επιδόσεων του συνόλου των επιχειρήσεων για την Περιφέρεια, διαμορφώνεται σε αρνητικά επίπεδα για το 2016 (-7,2%), κάτι που προκύπτει και από τις αντίστοιχα μεγάλες ζημιές που αντιμετώπισε ο κλάδος τη συγκεκριμένη χρονιά. Οι ζημιές που παρουσίασαν οι επιχειρήσεις υπηρεσιών τα έτη 2015 και 2017, επηρέασαν αναλόγως τον δείκτη αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων του τομέα, ο οποίος τα δύο αυτά έτη σημείωσε τις χαμηλότερες επιδόσεις (-2,52% και -1,43% αντίστοιχα). Για τα έτη 2018 και 2019, ο δείκτης αποδοτικότητας κεφαλαίων των επιχειρήσεων εμφανίζει τις καλύτερες επιδόσεις για όλη την περίοδο αναφοράς 2015-2019, με τιμές 2,39% και 2,66% αντίστοιχα.

Αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων % (2015-2020)

-1,43

2017

2018

4,01

6,98 7,71 7,44

9,62 2,66 2019

2020

-7,20

-2,52

2016

Υπηρεσίες

5,75 5,97

4,37 5,45 0,4

1,39

5,07

4,62 4,95 2,4 2015

Εμπόριο

4,21 4,18 6,87 2,39

Δευτερογενής τομέας 9,69

Σύνολο

Πηγή: ICAP

Κεφαλαιακή διάρθρωση Στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, η σχέση των ξένων προς τα ίδια κεφάλαια δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες μεταβολές καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου αναφοράς 2015-2019, και κινείται περίπου στο 1,3. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

69

Μεγαλύτερες διακυμάνσεις παρατηρούνται στη σχέση ξένων προς ίδια κεφάλαια στις επιχειρήσεις του δευτερογενή τομέα. Ειδικότερα, παρατηρείται σημαντική μείωση από το 2016 στο 2017, με το δείκτη από 1,39 να μειώνεται στο 1,20, για να μείνει περίπου στα ίδια επίπεδα μέχρι και τη λήξη της υπό εξέταση περιόδου. Στο δευτερογενή τομέα ο δείκτης ξένων προς ίδια κεφάλαια ξεκινά να μειώνεται από το 2016 έως και το 2018, για να σταθεροποιηθεί την τελευταία διετία της υπό εξέτασης περιόδου στο 1,7, σε αντίθεση με τον δείκτη στον κλάδο των υπηρεσιών που αυξάνεται ολοένα και περισσότερο έως το 2018, και μειώνεται μόνο από το 2018 στο 2019, καταλήγοντας στο 1,25.

Σχέση ξένων προς ίδια κεφάλαια (2015-2020)

2016

2017

Υπηρεσίες

2019

0,74 0,89

1,15 1,33

1,25

1,7

2018

1,31 1,19

1,38

1,7

Εμπόριο

1,36 1,23

1,26

1,32 1,2

1,05

1,38 1,39

1,73 1,04

1,33 1,36

2015

1,74

Δευτερογενής τομέας 1,96

Σύνολο

2020

Κάλυψη χρηματοοικονομικών δαπανών (2015-2020)

2015

11,04

Υπηρεσίες

7,82 7,01 7,09

5,07 4,9 4,93 5,76

Εμπόριο

4,03 3,77 3,93 4,88

3,78 3,95 4,44 2,66

3,27

2,8 3,69

Δευτερογενής τομέας

0,49

2,98 3,57 2,89 1,79

Σύνολο

2016

2017

2018

2019

2020

Πηγή: ICAP

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

70

Ο δείκτης της κάλυψης των χρηματοοικονομικών δαπανών για τις επιχειρήσεις της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας στο σύνολό τους, αυξάνεται ολοένα και περισσότερο από το 2016 και έπειτα, για να ξεπεράσει την τιμή 5 το 2019. Όσον αφορά στις επιχειρήσεις του εμπορικού κλάδου για το 2016, η επίδραση της δραματικής μείωσης των λειτουργικών κερδών προ φόρων τόκων και αποσβέσεων (EBITDA), διαφαίνεται ξεκάθαρα στην αντίστοιχη μείωση του δείκτη κάλυψης χρηματοοικονομικών δαπανών σε σχέση με το προηγούμενο έτος (83%). Με την ίδια λογική, ο δείκτης φαίνεται μειωμένος και για τις επιχειρήσεις του δευτερογενή τομέα το 2018, ενώ παρατηρείται αύξηση σχεδόν 30% για το 2019. Η κάλυψη χρηματοοικονομικών δαπανών για τις επιχειρήσεις του τομέα υπηρεσιών, είναι για το έτος της λήξης της εξεταζόμενης περιόδου 2,16 φορές μεγαλύτερη, κάτι που δικαιολογείται από την εξίσου μεγάλη αύξηση του EBITDA για την ίδια περίοδο.

Ρευστότητα

Σχετικά ικανοποιητικές χαρακτηρίζονται οι συνθήκες ρευστότητας των υπό εξέταση επιχειρήσεων καθ΄ όλη την περίοδο αναφοράς (2015-2019), όπως διαφαίνεται και από την εξέλιξη του δείκτη γενικής ρευστότητας. Ειδικότερα, ο δείκτης γενικής ρευστότητας για την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, την περίοδο 20162018 παραμένει σχετικά σταθερός στο 1,36, πλην μιας μικρής μείωσης το 2018 που αγγίζει το 1,35. Για το 2019 σημειώνει αύξηση και ανέρχεται στο 1,41. Ο δείκτης γενικής ρευστότητας των επιχειρήσεων του δευτερογενή τομέα κυμαίνεται σε υψηλότερα επίπεδα από αυτά των επιχειρήσεων της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας ως σύνολο για όλη την εξεταζόμενη περίοδο, ενώ το 2019 εμφανίζει την υψηλότερη τιμή (1,73). Οι δείκτες για τις επιχειρήσεις του κλάδου του εμπορίου και των υπηρεσιών κινούνται στα ίδια επίπεδα για το 2015, ενώ την τριετία 2017-2019, ο τομέας των υπηρεσιών είναι αυτός που εμφανίζει τις χειρότερες επιδόσεις συγκριτικά με τους άλλους κλάδους, καθώς κινείται περίπου στο 1,02.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

71

Γενική ρευστότητα (2015-2020) Δευτερογενής τομέας

Εμπόριο

Υπηρεσίες

2017

2019

1,32

1,69 1,68

1,73 1,28 1,04

1 2018

1,41

1,35 1,6

1,25

2016

1,36 1,63

1,36 1,53 1,15 1,25

2015

1,21 1,01

1,41 1,58 1,25 1,26

2,14

Σύνολο

2020

Πηγή: ICAP

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

72

3.2.

Αξιολόγηση και ιεράρχηση των κλάδων στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος βάσει της συνεισφοράς τους, των διασυνδέσεων τους και της συγκριτικής μεταβολής τους με τους υπόλοιπους κλάδους

Η ιεράρχηση των κλάδων βάσει των πολ/στικών αποτελεσμάτων και των διασυνδέσεων τους με τους λοιπούς κλάδους (ανάλυση εισροών-εκροών), παρουσιάζεται στο παρακάτω γράφημα.

Ταξινόμηση της σημαντικότητας των κλάδων στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος βάσει των διασυνδέσεων τους με τους υπόλοιπους κλάδους

N78 Α Β P85 Κλάδοι κλειδιά κάθετων Κλάδοι κλειδιά ολικών διασυνδέσεων διασυνδέσεων O84 S94 Q87_Q88 1,30 M72 N80-N82 H53 F S96 R93 Q86 K66M73 H52 E36 IN79J59_J60 1,10 H49 C10-C12 J62_J63 G47 E37-E39 G46 G45 C18 K65 J58 K64J61 M74_M75 C23C33 M69_M70 M71 R90-R92 S95C25 N77 C16 A01 D35 0,90 A02 C22 C17 C24 A03 H51H50 C19 C13-C15 C27 C21 C30C31_C32 C28 C20 0,70 Κλάδοι κλειδιά οριζόντιων L68Β C29 C26 διασυνδέσεων B L68Α Γ Κλάδοι χαμηλότερων Δ 0,50 διασυνδέσεων 0,70 0,80 0,90 1,00 1,10 1,20 1,30 1,40 1,50 1,60 1,70 Οριζόντιες διασυνδέσεις

Κάθετες διασυνδέσεις

1,50

Πηγή: ICAP- Επεξεργασία στοιχείων Ελ.Στατ

Οι κλάδοι με σημαντικές και πάνω από τον μέσο όρο διασυνδέσεις οριζόντιες και κάθετες και ταυτόχρονα μερίδιο στις συνολικές πωλήσεις όλων των κλάδων στην περιφέρεια τουλάχιστον 0,5% 4 είναι: Χονδρικό εμπόριο με μερίδιο 23,8%, Λιανικό εμπόριο με μερίδιο στο σύνολο 22,4%, Χερσαίες μεταφορές και μεταφορές μέσω αγωγών με ποσοστό 4,0%, Χονδρικό και λιανικό εμπόριο και

4

Η επιλογή αυτού του ποσοστού οφείλεται στην ανισοκατανομή και συγκέντρωση των πωλήσεων σε λίγους κλάδους βάσει της διαθέσιμης ταξινόμησης σε 2ψήφιο κωδικό NACE και σε επίπεδο περιφέρειας. Χονδρικόλιανικό εμπόριο, φυτική και ζωική παραγωγή καλύπτουν το 54,7% των συνολικών πωλήσεων. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

73

επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών με 2,8%, Αποθήκευση και υποστηρικτικές προς τη μεταφορά δραστηριότητες με ποσοστό 1,4%. Οι υπόλοιποι κλάδοι υψηλών ολικών διασυνδέσεων καλύπτουν μικρότερα μερίδια πωλήσεων με μικρότερη συνεπώς τελική επίδραση στην οικονομία της περιφέρειας. Οι κλάδοι ολικών διασυνδέσεων παρουσιάζονται στον ακόλουθο πίνακα.

Κλάδοι κλειδιά για την περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος με υψηλές ολικές κλαδικές διασυνδέσεις Κωδικός

G46 G47 H49 G45 H52

N80-N82

E37-E39 M73 E36

K66 M74_M75 C18 H53

Περιγραφή κλάδου Χονδρικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών Λιανικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών Χερσαίες μεταφορές και μεταφορές μέσω αγωγών Χονδρικό και λιανικό εμπόριο και επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών Αποθήκευση και υποστηρικτικές προς τη μεταφορά δραστηριότητες Δραστηριότητες παροχής προστασίας και ερευνών· δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών σε κτίρια και εξωτερικούς χώρους· διοικητικές δραστηριότητες γραφείου, γραμματειακή υποστήριξη και άλλες δραστηριότητες παροχής υποστήριξης προς τις επιχειρήσεις Επεξεργασία λυμάτων· συλλογή, επεξεργασία και διάθεση αποβλήτων· ανάκτηση υλικών· δραστηριότητες εξυγίανσης και άλλες υπηρεσίες για τη διαχείριση αποβλήτων Διαφήμιση και έρευνα αγοράς Συλλογή, επεξεργασία και παροχή νερού Δραστηριότητες συναφείς προς τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και τις ασφαλιστικές δραστηριότητες Άλλες επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες· κτηνιατρικές δραστηριότητες Εκτυπώσεις και αναπαραγωγή προεγγεγραμμένων μέσων Ταχυδρομικές και ταχυμεταφορικές δραστηριότητες

Οριζόντιες διασυνδέσεις*

Κάθετες διασυνδέσεις*

Μερίδιο % στις συνολικές πωλήσεις της περιφέρειας (2018)

1,08

1,04

23,8%

1,15 1,17

1,07 1,09

22,4% 4,0%

1,17

1,04

2,8%

1,06

1,11

1,4%

1,14

1,26

0,4%

1,09 1,59 1,15

1,04 1,12 1,12

0,3% 0,3% 0,3%

1,54

1,12

0,3%

1,01

1,01

0,2%

1,26 1,13

1,04 1,25

0,2% 0,1%

Πηγή: ICAP – επεξεργασία στοιχείων Ελ.Στατ. *Κανονικοποιημένοι δείκτες

Κλάδοι με σημαντικές και πάνω από τον μέσο όρο κάθετες διασυνδέσεις στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος και ταυτόχρονα αξιόλογο μερίδιο στις συνολικές πωλήσεις είναι: Οι Κατασκευές με μερίδιο στις συνολικές πωλήσεις 3,5% και πολλαπλασιαστή 1,21, οι Δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και υπηρεσιών εστίασης με μερίδιο 4,2% και πολ/στή 1,11 και τέλος η Παραγωγή τροφίμων, ποτών και προϊόντων καπνού με μερίδιο 12,1% και πολ/στη 1,07.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

74

Η ιεράρχηση των κλάδων βάσει της συγκριτικής ανάπτυξης με τους λοιπούς κλάδους της περιφέρειας και με το σύνολο χώρας (ανάλυση απόκλισης-συμμετοχής) απεικονίζεται στο ακόλουθο γράφημα.

Ταξινόμηση της σημαντικότητας των κλάδων στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος βάσει των συγκριτικών μεταβολών με τους λοιπούς κλάδους και με το σύνολο χώρας

Διαφορική μεταβολή κλάδου περιφέρειας κλάδου χώρας

25,0% 20,0% 15,0% 10,0%

Ταχύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια Βραδύτερη ανάπτυξη στη χώρα Β H49

C26 H53

N79 C20 Ταχύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια Ταχύτερη ανάπτυξη στη χώρα Q86

A01 5,0%

D35

0,0% -5,0% -10,0% -15,0%

C21 L68Α C19 C33 E36 H52

Α

J59_J60 H51

C24 G45C25 Βραδύτερη ανάπτυξη C18 M74_M75 Βραδύτερη ανάπτυξη C10-C12 στην περιφέρεια C28 G46Q87_Q88 στην περιφέρεια C16 K66 J58 I G47 A03 J61 ανάπτυξη στη C31_C32 C23C30 C17 Ταχύτερη Βραδύτερη F ανάπτυξη K64 L68Β C13-C15 χώρα K65 C22 στη χώρα Γ Δ N80-N82 M69_M70

-20,0% -30,0% -20,0% -10,0% 0,0% 10,0% 20,0% Αναλογική (%) μεταβολή κλάδου χώρας- συνόλου κλάδων χώρας Πηγή: ICAP -Επεξεργασία στοιχείων Ελ.Στατ

Οι κλάδοι με συγκριτικό πλεονέκτημα στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος και αξιόλογο μερίδιο στις συνολικές πωλήσεις είναι τα Προϊόντα γεωργίας, θήρας και συναφείς υπηρεσίες με μερίδιο στις συνολικές πωλήσεις 8,5%, οι Υπηρεσίες χερσαίων μεταφορών και υπηρεσίες μεταφορών μέσω αγωγών με 4,0% και η Υπηρεσίες ανθρώπινης υγείας με μερίδιο 1,75%. Οι υπόλοιποι κλάδοι που παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα έχουν συγκριτικό πλεονέκτημα στην περιφέρεια έναντι της χώρας αλλά μικρή συμβολή στην οικονομία της περιφέρειας βάσει μεριδίου πωλήσεων.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

75

Κλάδοι με συγκριτικό πλεονέκτημα στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος βάσει των συγκριτικών μεταβολών 2016-2018 με τους λοιπούς κλάδους και με το σύνολο χώρας Κωδικό ς

Περιγραφή κλάδου

H49

Προϊόντα γεωργίας, θήρας και συναφείς υπηρεσίες Υπηρεσίες χερσαίων μεταφορών και υπηρεσίες μεταφορών μέσω αγωγών

Q86

Υπηρεσίες ανθρώπινης υγείας

D35

Ηλεκτρικό ρεύμα, φυσικό αέριο, ατμός και κλιματισμός

A01

P85

R90R92

Υπηρεσίες εκπαίδευσης Υπηρεσίες δημιουργικής δραστηριότητας, τεχνών και ψυχαγωγίας· υπηρεσίες βιβλιοθηκών, αρχειοφυλακείων, μουσείων και άλλες πολιτιστικές υπηρεσίες· υπηρεσίες τυχερών παιχνιδιών και στοιχημάτων

E37E39

Υπηρεσίες επιστημονικής έρευνας και ανάπτυξης Υπηρεσίες επεξεργασίας λυμάτων· λυματολάσπη· υπηρεσίες συλλογής, επεξεργασίας και διάθεσης αποβλήτων· ανάκτηση υλικών· υπηρεσίες εξυγίανσης και άλλες υπηρεσίες διαχείρισης αποβλήτων

M73

Υπηρεσίες διαφήμισης και έρευνας αγοράς

M72

C20

N79

Χημικές ουσίες και προϊόντα Υπηρεσίες ταξιδιωτικών πρακτορείων, γραφείων οργανωμένων ταξιδιών και άλλες υπηρεσίες κράτησης και συναφείς υπηρεσίες

Αναλογική μεταβολή κλάδου χώραςσυνόλου κλάδων χώρας Βραδύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας Βραδύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας Ταχύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας Βραδύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας Ταχύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας

Διαφορική μεταβολή κλάδου περιφέρειαςκλάδου χώρας Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας

Βραδύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας Ταχύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας

Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας

Ταχύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας Βραδύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας Ταχύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας

Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας

Ταχύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας

Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

Μερίδιο % στις συνολικές πωλήσεις της περιφέρειας (2018)

8,51%

3,96%

1,75%

0,61%

0,48%

0,47%

0,36%

0,33%

0,32%

0,30%

0,23% 76

Κωδικό ς

Περιγραφή κλάδου

H50

Υπηρεσίες πλωτών μεταφορών Ταχυδρομικές και ταχυμεταφορικές υπηρεσίες Υπηρεσίες παραγωγής κινηματογραφικών ταινιών, ταινιών βίντεο και τηλεοπτικού προγράμματος, ηχογραφήσεις και μουσικές εκδόσεις· υπηρεσίες προγραμματισμού και ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών Ηλεκτρονικοί υπολογιστές, ηλεκτρονικά και οπτικά προϊόντα Προϊόντα δασοκομίας και υλοτομίας και συναφείς υπηρεσίες

H53

Αναλογική μεταβολή κλάδου χώραςσυνόλου κλάδων χώρας Ταχύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας Βραδύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας

Ταχύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου χώρας Βραδύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου C26 χώρας Ταχύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου A02 χώρας Ταχύτερη ανάπτυξη έναντι του συνόλου N78 Υπηρεσίες απασχόλησης χώρας Πηγή: ICAP- επεξεργασία στοιχείων Ελ.Στατ J59_J6 0

Διαφορική μεταβολή κλάδου περιφέρειαςκλάδου χώρας Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας

Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας Προήγηση έναντι του ιδίου κλάδου της χώρας

Μερίδιο % στις συνολικές πωλήσεις της περιφέρειας (2018)

0,11%

0,11%

0,06%

0,03%

0,01%

0,00%

Για την τελική κατάταξη των κλάδων κλειδιά στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος όπως και στην περιφερειακή ενότητα Ηλείας επιλέγονται όσοι κλάδοι είναι α) κλάδοι κλειδιά ολικών διασυνδέσεων βάσει κριτήριου διασυνδέσεων με τους υπόλοιπους κλάδους ή β) Η περιφέρεια έχει συγκριτικό πλεονέκτημα στον κλάδο αυτόν βάσει των συγκριτικών μεταβολών με τους υπόλοιπους κλάδους και με το σύνολο χώρας (ταχύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια έναντι της χώρας) και το μερίδιο του στις συνολικές πωλήσεις της περιφέρειας να είναι άνω του 0,5%.

Η τελική ταξινόμηση των κλάδων που αποτελούν κλειδιά βάσει πολυκριτηριακής κατάταξης για την περιφέρεια είναι κατά σειρά μεριδίου πωλήσεων 2018 οι παρακάτω: •

Χονδρικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών

•

Λιανικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών

•

Φυτική και ζωική παραγωγή, θήρα και συναφείς δραστηριότητες

•

Χερσαίες μεταφορές και μεταφορές μέσω αγωγών

•

Χονδρικό και λιανικό εμπόριο και επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

77

•

Δραστηριότητες ανθρώπινης υγείας

•

Αποθήκευση και υποστηρικτικές προς τη μεταφορά δραστηριότητες

•

Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού

Βάσει επιδράσεων στην απασχόληση από την αύξηση της ζήτησης κατά € 1 εκατ. οι κλάδοι με την υψηλότερη πολ/στική συμβολή στην συνολική απασχόληση της περιφέρειας είναι η Φυτική και ζωική παραγωγή με 48 άτομα, και ακολουθούν το Λιανικό εμπόριο με 46 άτομα, οι Δραστηριότητες ανθρώπινης υγείας με 34 άτομα, το χονδρικό-λιανικό εμπόριο και επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων με 28 άτομα, οι Χερσαίες μεταφορές και μεταφορές μέσω αγωγών με 26 άτομα, η Αποθήκευση και υποστηρικτικές προς τη μεταφορά δραστηριότητες με 18 άτομα.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

78

Πολυκριτηριακή κατάταξη των κλάδων κλειδιά της περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος

Κωδικός

Κλάδος

Κύκλος εργασιών 2018 (σε χιλιάδες ευρώ)

Απασχόληση 2018

Πολ/στική επίδραση επί της απασχόλησης ανά € 1 εκατ. πρόσθετης ζήτησης

Πολ/στές κάθετων διασυνδέσεων

D35

Φυτική και ζωική παραγωγή, θήρα και συναφείς δραστηριότητες Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού

G45

Χονδρικό και λιανικό εμπόριο και επισκευή μηχανοκίνη-των οχημάτων και μοτοσυκλετών

199.834

3.205

28

1,82

G46

Χονδρικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνη-των οχημάτων και μοτοσυκλετών

1.675.666

8.712

19

1,83

G47

Λιανικό εμπόριο, εκτος από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών

H49

Χερσαίες μεταφορές και μεταφορές μέσω αγωγών

A01

599.153

44.137

48

1,60

42.976

888

7

1,59

1.574.002

18.275

46

1,87

278.408

5.559

26

1,91

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

Χαρακτηρισμός βάσει διασυνδέσεων με τους υπόλοιπους κλάδους Κλάδος κλειδί οριζόντιων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί οριζόντιων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων)

Χαρακτηρισμός βάσει των συγκριτικών μεταβολών 20162018 με τους λοιπούς κλάδους και το σύνολο χώρας

Μερίδιο (%) στις συνολικές πωλήσεις της περιφέρειας (2018)

Συγκριτικό πλεονέκτημα

8,5%

Συγκριτικό πλεονέκτημα

0,6%

Βραδύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια και στην χώρα

2,8%

Υστέρηση έναντι της χώρας

23,8%

Βραδύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια και στην χώρα

22,4%

Συγκριτικό πλεονέκτημα

4,0% 79

Κωδικός

Κλάδος

H52

Αποθήκευση και υποστηρικτικές προς τη μεταφορά δραστηριότητες

Q86

Δραστηριότητες ανθρώπινης υγείας

Κύκλος εργασιών 2018 (σε χιλιάδες ευρώ)

Απασχόληση 2018

Πολ/στική επίδραση επί της απασχόλησης ανά € 1 εκατ. πρόσθετης ζήτησης

Πολ/στές κάθετων διασυνδέσεων

95.438

867

18

1,95

123.030

9.862

34

2,06

Χαρακτηρισμός βάσει διασυνδέσεων με τους υπόλοιπους κλάδους

Χαρακτηρισμός βάσει των συγκριτικών μεταβολών 20162018 με τους λοιπούς κλάδους και το σύνολο χώρας

Μερίδιο (%) στις συνολικές πωλήσεις της περιφέρειας (2018)

Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων

Υστέρηση έναντι της χώρας

1,4%

Συγκριτικό πλεονέκτημα

1,7%

Πηγή: ICAP- επεξεργασία στοιχείων Ελ.Στατ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

80

4.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Η περιφερειακή ενότητα Ηλείας παρουσιάζει εξειδίκευση σε ορισμένους κλάδους έναντι της χώρας ως σύνολο. Οι σημαντικότεροι από τους κλάδους αυτούς (σε 3ψήφιο επίπεδο ανάλυσης) το μερίδιο των οποίων στην συνολική απασχόληση της περιφερειακής ενότητας Ηλείας είναι υψηλότερο έναντι του αντίστοιχου δείκτη της χώρας ως σύνολο είναι: Χονδρικό εμπόριο τροφίμων, ποτών και καπνού, Καλλιέργεια μη πολυετών φυτών, Λιανικό εμπόριο καυσίμων κίνησης, η Επεξεργασία και συντήρηση φρούτων και λαχανικών, οι Πολυετείς καλλιέργειες, η Παραγωγή φυτικών και ζωικών ελαίων και λιπών, η μικρή αγροτική παραγωγή (Αγρότης Ειδικού Καθεστώτος), το Λιανικό εμπόριο τροφίμων, ποτών και καπνού, το Λιανικό εμπόριο άλλου οικιακού εξοπλισμού (υφάσματα, οικοδομικά υλικά, χαλιά, ηλεκτρικές συσκευές, έπιπλα κλπ), η Ζωική παραγωγή, το Χονδρικό εμπόριο ακατέργαστων γεωργικών πρώτων υλών και ζώντων ζώων και οι Υποστηρικτικές προς τη γεωργία δραστηριότητες και δραστηριότητες μετά τη συγκομιδή.

Οι παρακάτω κλάδοι χαρακτηρίζονται ως κλάδοι-κλειδιά στην περιφερειακή ενότητα και έχουν σημαντικές διασυνδέσεις τόσο με τους κλάδους προμηθευτές τους όσο και με τους κλάδους πελάτες τους: •

Φυτική και ζωική παραγωγή, θήρα και συναφείς δραστηριότητες

•

Παραγωγή τροφίμων, ποτών και προϊόντων καπνού

•

Παραγωγή άλλων μη μεταλλικών ορυκτών προϊόντων

•

Κατασκευές

•

Χονδρικό και λιανικό εμπόριο και επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών

•

Χονδρικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών

•

Λιανικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών

•

Χερσαίες μεταφορές και μεταφορές μέσω αγωγών

•

Δραστηριότητες ανθρώπινης υγείας

Το 2020 λόγω της πανδημίας που προκλήθηκε από τον κορονοϊό το σύνολο των επιχειρήσεων με έδρα στην περιφερειακή ενότητα Ηλείας παρουσίασε μείωση πωλήσεων κατά -17,1% ή κατά €255,2 εκατ. έναντι του 2019. Για το 2021 προβλέπεται μείωση των πωλήσεων κατά -3,6% που σημαίνει μείωση κατά €44,6 εκατ. έναντι του 2020. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

81

Το 2020 η απασχόληση μειώθηκε στο σύνολο του εταιρικού τομέα κατά -1,8%, ενώ για το 2021 προβλέπεται αύξηση κατά 3,8%.

Το 2020 το 31% των επιχειρήσεων του νομού Ηλείας λειτούργησαν ως πληττόμενες χωρίς αναστολή λειτουργίας με ένταξη σε πλαίσιο στήριξης ενώ το 42% λειτούργησε χωρίς ένταξη σε πλαίσιο στήριξης, και το 20% ήταν σε αναστολή λειτουργίας λόγω υπουργικής απόφασης. Σχετικά με την μεταβολή των επενδύσεων τους οι επιχειρήσεις δήλωσαν σε ποσοστό 78% ότι το 2020 η μεταβολή τους ήταν μηδενική και σε ποσοστό 80% ότι θα είναι μηδενική και το 2021. Από το σύνολο των επιχειρήσεων το 64% πραγματοποιούν το 76% ως 100% του τζίρου τους αποκλειστικά στον νομό Ηλείας και το 15% από 51% ως 75%. Το 40% των επιχειρήσεων κατά το 2020 εισέπραξε μετρητοίς τις εμπορικές τους απαιτήσεις, ενώ το 26% εντός 1 μήνα. Το 16% των επιχειρήσεων εισέπραξε από έναν ως δύο μήνες και το 8% από δύο ως τρείς μήνες, ενώ το υπόλοιπο 11% εισέπραξε με χρονική διάρκεια πάνω από τρείς μήνες. Για το 2021 το ποσοστό των επιχειρήσεων που αναμένεται να εισπράξει μετρητοίς τις απαιτήσεις εκτιμάται σε 45%, ενώ το μερίδιο αυτών που θα εισπράξουν με διάρκεια ως ένα μήνα θα ανέλθει σε 22%. Το 45% των επιχειρήσεων το 2020 εξόφλησε τις υποχρεώσεις μετρητοίς ενώ το 24% τις εξόφλησε σε 30 ημέρες. Το 14% εξόφλησε τις υποχρεώσεις από έναν ως δύο μήνες. Οι επιχειρήσεις που εξόφλησαν με διάρκεια από δύο ως τρείς μήνες κάλυψαν το 7% του συνόλου. Το υπόλοιπο 9% πλήρωσε τις υποχρεώσεις σε χρονική διάρκεια πάνω από τρείς μήνες. Για το 2021 το μερίδιο των επιχειρήσεων που δήλωσαν ότι θα πληρώσουν μετρητοίς τις υποχρεώσεις τους ανήλθε σε 48% έναντι 45% τα δύο προηγούμενα έτη. Η πανδημία το 2020 οδήγησε σε μείωση του ποσοστού των κερδοφόρων επιχειρήσεων στον νομό Ηλείας από το 58% του συνόλου το 2019 στο 36% του συνόλου το 2020, ενώ αναμένεται το 2021 το μερίδιο των κερδοφόρων να αυξηθεί οριακά σε 37%. Οι εξαγωγές μειώθηκαν το 2020 κατά -8,3% έναντι του προηγούμενου έτους ενώ για το 2021 προβλέπεται αύξηση κατά 5,6%.

Tο 41% των επιχειρήσεων του νομού εντάχθηκε στα διάφορα χρηματοδοτικά μέτρα στήριξης και ενίσχυσης των επιχειρήσεων, ενώ το 59% δεν έχει ενταχθεί σε κανένα από αυτά. Σχετικά με την επάρκεια των μέτρων στήριξης και ενίσχυσης, το 57% των επιχειρήσεων δήλωσε ότι τα μέτρα που ήδη είναι σε ισχύ αλλά και αυτά που έχουν ανακοινωθεί ως τώρα και πρόκειται να υλοποιηθούν είναι ανεπαρκή για τις ανάγκες των επιχειρήσεων. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

82

Στην ανάλυση που προηγήθηκε στην παρούσα έκθεση αξιολογήθηκαν και ιεραρχήθηκαν οι κλάδοι οικονομικής δραστηριότητας ανάλογα με την σημαντικότητα τους στην οικονομία της περιφερειακής ενότητας Ηλείας και ανάλογα με τις διασυνδέσεις που έχει ο κάθε κλάδος με όλους τους υπόλοιπους. Η ιεράρχηση των κλάδων δίδει την δυνατότητα να αξιολογηθούν οι πολλαπλασιαστικές συνέπειες που προκαλούνται στο σύνολο της οικονομίας της περιφερειακής ενότητας από τις μεταβολές (αύξηση ή μείωση) στην δραστηριότητα του κάθε κλάδου. Κλάδοι με υψηλές πολλαπλασιαστικές επιδράσεις και διασυνδέσεις που έχουν υποστεί σημαντική μείωση τζίρου λόγω της πανδημίας, θα πρέπει να υποστηριχθούν κατά προτεραιότητα ώστε να περιοριστεί η διασπορά των συνεπειών της κρίσης στους κλάδους με τους οποίους συνδέονται είτε είναι προμηθευτές είτε πελάτες. Η παρούσα έκθεση με την παρουσιαζόμενη ιεράρχηση των κλάδων υποδεικνύει τις προτεραιότητες που πρέπει να τεθούν είτε από την πλευρά των φορέων άσκησης πολιτικής με την λήψη των κατάλληλων μέτρων στήριξης των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στους κλάδους που όχι μόνο πλήττονται από την πανδημία αλλά ταυτόχρονα προκαλούν λόγω υψηλών διασυνδέσεων με τους λοιπούς κλάδους ταχύτατη διασπορά στην υπόλοιπη οικονομία.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

83

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΙΝΑΚΩΝ Πίνακας Κωδικών και περιγραφής κλάδων οικονομικής δραστηριότητας Σύμβολο

Κλάδος

A01 A02 A03 B C10-C12 C13-C15 C16

Φυτική και ζωική παραγωγή, θήρα και συναφείς δραστηριότητες Δασοκομία και υλοτομία Αλιεία και υδατοκαλλιέργεια Ορυχεία-Λατομεία Παραγωγή τροφίμων, ποτών και προϊόντων καπνού Παραγωγή κλωστοϋφαντουργικών υλών, ειδών ενδυμασίας, δέρματος και δερμάτινων ειδών Βιομηχανία ξύλου και κατασκευή προϊόντων από ξύλο και φελλό, εκτός από έπιπλα· κατασκευή ειδών καλαθοποιίας και σπαρτοπλεκτικής Χαρτοποιία και κατασκευή χάρτινων προϊόντων Εκτυπώσεις και αναπαραγωγή προεγγεγραμμένων μέσων Παραγωγή οπτάνθρακα και προϊόντων διύλισης πετρελαίου Παραγωγή χημικών ουσιών και προϊόντων Παραγωγή βασικών φαρμακευτικών προϊόντων και φαρμακευτικών παρασκευασμάτων Κατασκευή προϊόντων από ελαστικό (καουτσούκ) και πλαστικές ύλες Παραγωγή άλλων μη μεταλλικών ορυκτών προϊόντων Παραγωγή βασικών μετάλλων Κατασκευή μεταλλικών προϊόντων, με εξαίρεση τα μηχανήματα και τα είδη εξοπλισμού Κατασκευή ηλεκτρονικών υπολογιστών, ηλεκτρονικών και οπτικών προϊόντων Κατασκευή ηλεκτρολογικού εξοπλισμού Κατασκευή μηχανημάτων και ειδών εξοπλισμού π.δ.κ.α. Κατασκευή μηχανοκίνητων οχημάτων, ρυμουλκούμενων και ημιρυμουλκούμενων οχημάτων Κατασκευή λοιπού εξοπλισμού μεταφορών Κατασκευή επίπλων και άλλες μεταποιητικές δραστηριότητες Επισκευή και εγκατάσταση μηχανημάτων και εξοπλισμού Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού Συλλογή, επεξεργασία και παροχή νερού Επεξεργασία λυμάτων· συλλογή, επεξεργασία και διάθεση αποβλήτων· ανάκτηση υλικών· δραστηριότητες εξυγίανσης και άλλες υπηρεσίες για τη διαχείριση αποβλήτων Κατασκευές Χονδρικό και λιανικό εμπόριο και επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών Χονδρικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών Λιανικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών Χερσαίες μεταφορές και μεταφορές μέσω αγωγών Πλωτές μεταφορές Αεροπορικές μεταφορές Αποθήκευση και υποστηρικτικές προς τη μεταφορά δραστηριότητες Ταχυδρομικές και ταχυμεταφορικές δραστηριότητες Δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος· δραστηριότητες υπηρεσιών εστίασης Εκδοτικές δραστηριότητες Παραγωγή κινηματογραφικών ταινιών, βίντεο και τηλεοπτικών προγραμμάτων, ηχογραφήσεις και μουσικές εκδόσεις· δραστηριότητες προγραμματισμού και ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών Τηλεπικοινωνίες Δραστηριότητες προγραμματισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών, παροχής συμβουλών και συναφείς δραστηριότητες· δραστηριότητες υπηρεσιών πληροφορίας

C17 C18 C19 C20 C21 C22 C23 C24 C25 C26 C27 C28 C29 C30 C31_C32 C33 D35 E36 E37-E39 F G45 G46 G47 H49 H50 H51 H52 H53 I J58 J59_J60 J61 J62_J63

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

84

K64 K65 K66 L68Β L68Α M69_M70 M71 M72 M73 M74_M75 N77 N78 N79 N80-N82

O84 P85 Q86 Q87_Q88 R90-R92 R93 S94 S95 S96 T U

Δραστηριότητες παροχής χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, με εξαίρεση τις ασφαλιστικές δραστηριότητες και τα συνταξιοδοτικά ταμεία Ασφαλιστικά, αντασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά ταμεία, εκτός από την υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση Δραστηριότητες συναφείς προς τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και τις ασφαλιστικές δραστηριότητες Διαχείριση ακίνητης περιουσίας εκτός από τα τεκμαρτά ενοίκια Τεκμαρτά ενοίκια Νομικές και λογιστικές δραστηριότητες· δραστηριότητες κεντρικών γραφείων· δραστηριότητες παροχής συμβουλών διαχείρισης Αρχιτεκτονικές δραστηριότητες και δραστηριότητες μηχανικών· τεχνικές δοκιμές και αναλύσεις Επιστημονική έρευνα και ανάπτυξη Διαφήμιση και έρευνα αγοράς Άλλες επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες· κτηνιατρικές δραστηριότητες Δραστηριότητες ενοικίασης και εκμίσθωσης Δραστηριότητες απασχόλησης Δραστηριότητες ταξιδιωτικών πρακτορείων, γραφείων οργανωμένων ταξιδιών και υπηρεσιών κρατήσεων και συναφείς δραστηριότητες Δραστηριότητες παροχής προστασίας και ερευνών· δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών σε κτίρια και εξωτερικούς χώρους· διοικητικές δραστηριότητες γραφείου, γραμματειακή υποστήριξη και άλλες δραστηριότητες παροχής υποστήριξης προς τις επιχειρήσεις Δημόσια διοίκηση και άμυνα· υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση Εκπαίδευση Δραστηριότητες ανθρώπινης υγείας Δραστηριότητες κοινωνικής μέριμνας Δημιουργικές δραστηριότητες, τέχνες και διασκέδαση· δραστηριότητες βιβλιοθηκών, αρχειοφυλακείων, μουσείων και λοιπές πολιτιστικές δραστηριότητες· τυχερά παιχνίδια και στοιχήματα Αθλητικές δραστηριότητες και δραστηριότητες διασκέδασης και ψυχαγωγίας Δραστηριότητες οργανώσεων Επισκευή ηλεκτρονικών υπολογιστών και ειδών ατομικής ή οικιακής χρήσης Άλλες δραστηριότητες παροχής προσωπικών υπηρεσιών Δραστηριότητες νοικοκυριών ως εργοδοτών οικιακού προσωπικού και μη διαφοροποιημένες δραστηριότητες ιδιωτικών νοικοκυριών, που αφορούν την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών για ιδία χρήση Δραστηριότητες ετερόδικων οργανισμών και φορέων

Πηγή: Ελ.Στατ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

85

Πολυκριτηριακή κατάταξη και αξιολόγηση των κλάδων στην περιφερειακή ενότητα Ηλείας Κωδικός

Κύκλος εργασιών (σε χιλιάδες €) 2018

Απασχόληση 2018

Πολ/στική επίδραση επί της απασχόλησης ανά € 1 εκατ. πρόσθετης ζήτησης

Πολ/στές κάθετων διασυνδέσεων

1,75

Κλάδος κλειδί οριζόντιων διασυνδέσεων Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων)

1,29

Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων

A01

226.053

15.834

47

1,51

A02

57

4

49

1,49

A03

1.412

118

23

1,37

42

4

2

1,08

B

C10-C12

C13-C15

140.089

2.883

1.209

87

20

9

Χαρακτηρισμός βάσει διασυνδέσεων με τους υπόλοιπους κλάδους

C18

1.354

48

24

1,62

C19

0

0

2

1,18

C20

265

5

4

1,20

C21

0

0

4

1,22

Κλάδος κλειδί οριζόντιων διασυνδέσεων Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων

1,41

Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων

1,62

Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων

C16

1.935

44

17

1,52

C17

136

3

8

1,34

C22

C23

1.009

9.355

11

152

9

14

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

Χαρακτηρισμός βάσει των συγκριτικών μεταβολών με το σύνολο χώρας

Τελική κατάταξη

Συγκριτικό πλεονέκτημα

Κλάδος κλειδί

Συγκριτικό πλεονέκτημα Υστέρηση έναντι της χώρας Υστέρηση έναντι της χώρας

Υστέρηση έναντι της χώρας Βραδύτερη ανάπτυξη στον νομό και στην χώρα Βραδύτερη ανάπτυξη στον νομό και στην χώρα Υστέρηση έναντι της χώρας

Κλάδος κλειδί

Βραδύτερη ανάπτυξη στον νομό και στην χώρα

ΜΔ Υστέρηση έναντι της χώρας

ΜΔ

ΜΔ Βραδύτερη ανάπτυξη στον νομό και στην χώρα Βραδύτερη ανάπτυξη στον νομό και στην χώρα

ΜΔ

Κλάδος κλειδί 86

Κωδικός

C24

Κύκλος εργασιών (σε χιλιάδες €) 2018

463

Απασχόληση 2018

Πολ/στική επίδραση επί της απασχόλησης ανά € 1 εκατ. πρόσθετης ζήτησης

12

5

Πολ/στές κάθετων διασυνδέσεων

1,34

C25

7.270

154

14

1,52

C26

0

0

2

1,08

C27

129

6

6

1,27

Χαρακτηρισμός βάσει διασυνδέσεων με τους υπόλοιπους κλάδους (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί οριζόντιων διασυνδέσεων Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων

C28

1.256

39

6

1,21

C29

163

8

2

1,09

C30

0

0

6

1,20

Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων

1,26

Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων

C31_C32

5.529

141

12

C33

1.535

56

16

1,53

D35

6.253

138

6

1,43

E36

0

0

15

1,73

4.294

85

8

1,68

E37-E39

F

31.483

929

20

1,87

G45

20.500

555

27

1,62

Κλάδος κλειδί οριζόντιων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί οριζόντιων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

Χαρακτηρισμός βάσει των συγκριτικών μεταβολών με το σύνολο χώρας

Τελική κατάταξη

Συγκριτικό πλεονέκτημα Βραδύτερη ανάπτυξη στον νομό και στην χώρα

ΜΔ Υστέρηση έναντι της χώρας Βραδύτερη ανάπτυξη στον νομό και στην χώρα

ΜΔ

Συγκριτικό πλεονέκτημα

ΜΔ Βραδύτερη ανάπτυξη στον νομό και στην χώρα Βραδύτερη ανάπτυξη στον νομό και στην χώρα

ΜΔ

Συγκριτικό πλεονέκτημα

ΜΔ

ΜΔ

Συγκριτικό πλεονέκτημα Βραδύτερη ανάπτυξη στον νομό και στην χώρα

Κλάδος κλειδί

Βραδύτερη ανάπτυξη στον

Κλάδος κλειδί 87

Κωδικός

G46

Κύκλος εργασιών (σε χιλιάδες €) 2018

413.172

Απασχόληση 2018

Πολ/στική επίδραση επί της απασχόλησης ανά € 1 εκατ. πρόσθετης ζήτησης

1.921

18

Πολ/στές κάθετων διασυνδέσεων

1,60

G47

367.394

4.124

44

1,69

H49

31.740

781

23

1,68

H50

54

6

4

1,32

H51

0

0

5

1,30

H52

2.184

59

16

1,76

H53

1.749

64

27

1,96

72.859

4.393

39

1,82

I

J58

648

25

14

1,53

J59_J60

333

21

24

1,64

J61

J62_J63

K64

Χαρακτηρισμός βάσει διασυνδέσεων με τους υπόλοιπους κλάδους

Χαρακτηρισμός βάσει των συγκριτικών μεταβολών με το σύνολο χώρας

(οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων

νομό και στην χώρα

Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων

1.564

20

9

1,57

799

29

20

1,69

Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων

1,61

Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων

30

3

10

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

Τελική κατάταξη

Υστέρηση έναντι της χώρας

Κλάδος κλειδί

Βραδύτερη ανάπτυξη στον νομό και στην χώρα

Κλάδος κλειδί

Συγκριτικό πλεονέκτημα

Κλάδος κλειδί

Συγκριτικό πλεονέκτημα

ΜΔ Υστέρηση έναντι της χώρας

ΜΔ

Συγκριτικό πλεονέκτημα Υστέρηση έναντι της χώρας Βραδύτερη ανάπτυξη στον νομό και στην χώρα Υστέρηση έναντι της χώρας Βραδύτερη ανάπτυξη στον νομό και στην χώρα Υστέρηση έναντι της χώρας Βραδύτερη ανάπτυξη στον νομό και στην χώρα 88

Κωδικός

Κύκλος εργασιών (σε χιλιάδες €) 2018

Απασχόληση 2018

Πολ/στική επίδραση επί της απασχόλησης ανά € 1 εκατ. πρόσθετης ζήτησης

Πολ/στές κάθετων διασυνδέσεων

Χαρακτηρισμός βάσει διασυνδέσεων με τους υπόλοιπους κλάδους

2.278

147

33

1,73

L68Β

696

37

3

1,16

L68Α

0

0

1

1,05

Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων

1,58

Κλάδος κλειδί οριζόντιων διασυνδέσεων

K65

K66

M69_M70

660

12.670

32

634

13

31

1,57

M71

10.928

408

28

1,56

M72

3.634

24

20

1,93

M73

478

17

20

1,73

2.297

86

37

1,61

N77

495

37

21

1,48

N78

0

0

126

2,57

N79

2.968

93

18

1,67

M74_M75

N80-N82

2.902

127

59

1,99

O84

5.005

1.110

29

2,21

Κλάδος κλειδί οριζόντιων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί οριζόντιων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

Χαρακτηρισμός βάσει των συγκριτικών μεταβολών με το σύνολο χώρας

Τελική κατάταξη

Βραδύτερη ανάπτυξη στον νομό και στην χώρα Βραδύτερη ανάπτυξη στον νομό και στην χώρα Συγκριτικό πλεονέκτημα

ΜΔ Βραδύτερη ανάπτυξη στον νομό και στην χώρα Βραδύτερη ανάπτυξη στον νομό και στην χώρα Υστέρηση έναντι της χώρας Βραδύτερη ανάπτυξη στον νομό και στην χώρα

ΜΔ

Συγκριτικό πλεονέκτημα Υστέρηση έναντι της χώρας

ΜΔ

ΜΔ

Συγκριτικό πλεονέκτημα Βραδύτερη ανάπτυξη στον νομό και στην χώρα Υστέρηση έναντι της χώρας 89

Κωδικός

Κύκλος εργασιών (σε χιλιάδες €) 2018

Απασχόληση 2018

Πολ/στική επίδραση επί της απασχόλησης ανά € 1 εκατ. πρόσθετης ζήτησης

Πολ/στές κάθετων διασυνδέσεων

Χαρακτηρισμός βάσει διασυνδέσεων με τους υπόλοιπους κλάδους

P85

5.489

3.202

48

2,47

Q86

11.514

1.130

33

1,94

Q87_Q88

2.158

316

50

2,13

R90-R92

4.582

189

16

1,45

R93

1.760

116

43

1,82

S94

102

151

28

2,11

Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων

1,52

Κλάδος κλειδί οριζόντιων διασυνδέσεων

1,97

Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων

S95

S96

1.477

4.323

68

355

18

49

Χαρακτηρισμός βάσει των συγκριτικών μεταβολών με το σύνολο χώρας

Τελική κατάταξη

Συγκριτικό πλεονέκτημα Συγκριτικό πλεονέκτημα

Κλάδος κλειδί

Συγκριτικό πλεονέκτημα Συγκριτικό πλεονέκτημα Συγκριτικό πλεονέκτημα Υστέρηση έναντι της χώρας Βραδύτερη ανάπτυξη στον νομό και στην χώρα Βραδύτερη ανάπτυξη στον νομό και στην χώρα

Πηγή: ICAP-επεξεργασία στοιχείων * Σημείωση: ΜΔ - Οι κλάδοι αυτοί είτε δεν υπάρχουν ως δραστηριότητα στην περιφερειακή ενότητα Ηλείας, είτε τα στοιχεία τους δεν εμφανίζονται από την Ελ.Στατ λόγω εμπιστευτικότητας (οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται είναι 3 ή λιγότερες).

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

90

Πολυκριτηριακή κατάταξη και αξιολόγηση των κλάδων στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος Κωδικός

Κύκλος εργασιών 2018 (σε χιλιάδες ευρώ)

Απασχ όληση 2018

Πολ/στική επίδραση επί της απασχόλησης ανά € 1 εκατ. πρόσθετης ζήτησης

Πολ/στές κάθετων διασυνδέσε ων

Χαρακτηρισμός βάσει διασυνδέσεων με τους υπόλοιπους κλάδους

A01

599.153

44.137

48

1,60

A02

518

86

50

1,58

A03

87.108

1.346

24

1,46

B

10.593

128

2

1,10

853.869

6.004

21

1,89

Κλάδος κλειδί οριζόντιων διασυνδέσεων Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί οριζόντιων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων

1,35

Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων

C10-C12

C13-C15

17.651

472

9

C16

8.657

198

17

1,60

C17

15.610

120

9

1,50

C18

10.808

250

25

1,83

C19

0

0

3

1,39

C20

20.844

181

5

1,26

C21

0

0

5

1,29

C22

93.959

515

10

1,56

Κλάδος κλειδί οριζόντιων διασυνδέσεων Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί οριζόντιων διασυνδέσεων

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

Χαρακτηρισμός βάσει των συγκριτικών μεταβολών 2016-2018 με το σύνολο χώρας

Τελική κατάταξη

Συγκριτικό πλεονέκτημα

Κλάδος κλειδί

Συγκριτικό πλεονέκτημα Υστέρηση έναντι της χώρας Υστέρηση έναντι της χώρας Υστέρηση έναντι της χώρας Βραδύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια και στην χώρα Βραδύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια και στην χώρα Υστέρηση έναντι της χώρας Βραδύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια και στην χώρα

ΜΔ

ΜΔ

Συγκριτικό πλεονέκτημα

ΜΔ

ΜΔ

Βραδύτερη ανάπτυξη στην 91

Κωδικός

Κύκλος εργασιών 2018 (σε χιλιάδες ευρώ)

Απασχ όληση 2018

Πολ/στική επίδραση επί της απασχόλησης ανά € 1 εκατ. πρόσθετης ζήτησης

Πολ/στές κάθετων διασυνδέσε ων

C23

29.493

517

15

1,74

C24

32.108

123

6

1,49

Χαρακτηρισμός βάσει διασυνδέσεων με τους υπόλοιπους κλάδους

Κλάδος κλειδί οριζόντιων διασυνδέσεων Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων

C25

87.915

1.149

15

1,71

C26

2.378

62

2

1,10

C27

5.806

102

7

1,37

Κλάδος κλειδί οριζόντιων διασυνδέσεων Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων

1,28

Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων

1,12

Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων

1,27

Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων

1,31

Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων

C28

C29

C30

C31_C32

19.986

1.662

11.589

13.212

322

48

122

449

6

2

7

12

C33

12.309

369

17

1,70

D35

42.976

888

7

1,59

Κλάδος κλειδί οριζόντιων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί οριζόντιων διασυνδέσεων

1,97

Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων

E36

21.724

498

17

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

Χαρακτηρισμός βάσει των συγκριτικών μεταβολών 2016-2018 με το σύνολο χώρας περιφέρεια και στην χώρα Βραδύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια και στην χώρα Υστέρηση έναντι της χώρας Βραδύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια και στην χώρα

Τελική κατάταξη

Συγκριτικό πλεονέκτημα Υστέρηση έναντι της χώρας Βραδύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια και στην χώρα Βραδύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια και στην χώρα Βραδύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια και στην χώρα Βραδύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια και στην χώρα Βραδύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια και στην χώρα Συγκριτικό πλεονέκτημα Βραδύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια και στην χώρα

Κλάδος κλειδί

92

Κωδικός

E37-E39

F

Κύκλος εργασιών 2018 (σε χιλιάδες ευρώ)

23.539

244.551

G45

G46

199.834

1.675.666

Απασχ όληση 2018

Πολ/στική επίδραση επί της απασχόλησης ανά € 1 εκατ. πρόσθετης ζήτησης

321

5.588

3.205

8.712

10

23

28

19

Πολ/στές κάθετων διασυνδέσε ων

1,83

2,12

1,82

1,83

G47

1.574.002

18.275

46

1,87

H49

278.408

5.559

26

1,91

H50

7.678

128

5

1,44

H51

0

0

7

1,46

H52

95.438

867

18

1,95

H53

7.608

285

30

2,19

Χαρακτηρισμός βάσει διασυνδέσεων με τους υπόλοιπους κλάδους (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

Χαρακτηρισμός βάσει των συγκριτικών μεταβολών 2016-2018 με το σύνολο χώρας

Τελική κατάταξη

Συγκριτικό πλεονέκτημα Βραδύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια και στην χώρα Βραδύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια και στην χώρα

Κλάδος κλειδί

Υστέρηση έναντι της χώρας

Κλάδος κλειδί

Βραδύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια και στην χώρα

Κλάδος κλειδί

Συγκριτικό πλεονέκτημα

Κλάδος κλειδί

Συγκριτικό πλεονέκτημα

ΜΔ

ΜΔ

Υστέρηση έναντι της χώρας

Κλάδος κλειδί

Συγκριτικό πλεονέκτημα 93

Κωδικός

I

Κύκλος εργασιών 2018 (σε χιλιάδες ευρώ)

296.204

Απασχ όληση 2018

Πολ/στική επίδραση επί της απασχόλησης ανά € 1 εκατ. πρόσθετης ζήτησης

20.466

40

Πολ/στές κάθετων διασυνδέσε ων

1,95

J58

7.365

250

17

1,76

J59_J60

4.417

215

27

1,93

J61

J62_J63

K64

Χαρακτηρισμός βάσει διασυνδέσεων με τους υπόλοιπους κλάδους (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων

9.191

178

10

1,77

23.512

627

21

1,89

Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων

1,77

Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων

2.117

61

12

K66

18.116

980

36

1,96

L68Β

12.543

334

3

1,21

L68Α

0

0

1

1,07

Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί οριζόντιων διασυνδέσεων Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων

1,73

Κλάδος κλειδί οριζόντιων διασυνδέσεων

1,73

Κλάδος κλειδί οριζόντιων διασυνδέσεων

K65

M69_M70

M71

2.422

94.642

74.494

103

3.902

2.582

16

32

29

1,78

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

Χαρακτηρισμός βάσει των συγκριτικών μεταβολών 2016-2018 με το σύνολο χώρας

Τελική κατάταξη

Υστέρηση έναντι της χώρας Βραδύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια και στην χώρα Συγκριτικό πλεονέκτημα Βραδύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια και στην χώρα Υστέρηση έναντι της χώρας Βραδύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια και στην χώρα Βραδύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια και στην χώρα Βραδύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια και στην χώρα Υστέρηση έναντι της χώρας

ΜΔ Βραδύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια και στην χώρα Βραδύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια και στην χώρα

ΜΔ

94

Κωδικός

Κύκλος εργασιών 2018 (σε χιλιάδες ευρώ)

Απασχ όληση 2018

Πολ/στική επίδραση επί της απασχόλησης ανά € 1 εκατ. πρόσθετης ζήτησης

Πολ/στές κάθετων διασυνδέσε ων

M72

25.211

1.764

23

2,21

M73

22.737

1.039

22

1,97

M74_M75

13.481

407

38

1,77

N77

12.744

208

24

1,65

N78

18

19

127

2,76

N79

16.444

368

22

1,91

N80-N82

26.435

1.884

62

2,20

O84

14.150

10.230

30

2,37

P85

34.096

18.505

50

2,65

Q86

123.030

9.862

34

2,06

Q87_Q88

10.758

1.759

52

2,32

R90-R92

33.206

1.365

19

1,69

R93

12.739

1.150

47

2,13

Χαρακτηρισμός βάσει διασυνδέσεων με τους υπόλοιπους κλάδους Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί ολικών διασυνδέσεων (οριζόντων και κάθετων) Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων Κλάδος χαμηλότερων διασυνδέσεων Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

Χαρακτηρισμός βάσει των συγκριτικών μεταβολών 2016-2018 με το σύνολο χώρας

Τελική κατάταξη

Συγκριτικό πλεονέκτημα

Συγκριτικό πλεονέκτημα Βραδύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια και στην χώρα Υστέρηση έναντι της χώρας Συγκριτικό πλεονέκτημα Συγκριτικό πλεονέκτημα Βραδύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια και στην χώρα Υστέρηση έναντι της χώρας Συγκριτικό πλεονέκτημα Συγκριτικό πλεονέκτημα Υστέρηση έναντι της χώρας

Κλάδος κλειδί

Συγκριτικό πλεονέκτημα Υστέρηση έναντι της χώρας 95

Κωδικός

S94

S95

S96

Κύκλος εργασιών 2018 (σε χιλιάδες ευρώ)

6.241

7.407

27.728

Απασχ όληση 2018

919

414

2.305

Πολ/στική επίδραση επί της απασχόλησης ανά € 1 εκατ. πρόσθετης ζήτησης

31

19

50

Πολ/στές κάθετων διασυνδέσε ων

Χαρακτηρισμός βάσει διασυνδέσεων με τους υπόλοιπους κλάδους

2,39

Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων

1,66

Κλάδος κλειδί οριζόντιων διασυνδέσεων

2,12

Κλάδος κλειδί κάθετων διασυνδέσεων

Χαρακτηρισμός βάσει των συγκριτικών μεταβολών 2016-2018 με το σύνολο χώρας Υστέρηση έναντι της χώρας Βραδύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια και στην χώρα Βραδύτερη ανάπτυξη στην περιφέρεια και στην χώρα

Τελική κατάταξη

Πηγή: ICAP-επεξεργασία στοιχείων * Σημείωση: ΜΔ - Οι κλάδοι είτε δεν υπάρχουν ως δραστηριότητα στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος, είτε τα στοιχεία τους δεν εμφανίζονται από την Ελ.Στατ λόγω εμπιστευτικότητας (οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται είναι 3 ή λιγότερες).

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΙΑΣ ICAP A.Ε. – Business Strategy & Planning

96