ΙΣΤΟΡΙΑ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑΣ Επι µ έλεια : Λήδα Στά µ ου , Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

1

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Χάρτης της Ga-Sur, 2500πΧ

Χάρτης σε πινακίδα από πηλό, που βρέθηκε στην πόλη Ga-Sur και χρονολογείται περί το 2500πΧ. ∆ίπλα, απεικονίζεται η ερµηνεία του.

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

2

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Μεσοποταµία, 1500πΧ

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

3

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Ο πάπυρος του Τορίνο, 1300πΧ Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

4

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Η Κοιλάδα των Βασιλέων

Η εικόνα βρίσκεται στην Κοιλάδα των Βασιλέων. Ηταν ζωγραφισµένη στην οροφή του τάφου του Ραµσή ΣΤ’ (περί το 1100 πΧ). Απεικονίζει το νυχτερινό ταξίδι του Ηλιου, ενώ την εικόνα πλαισιώνει το καµπυλωµένο σώµα της θεάς Νουρ, που συµβόλιζε τον ουράνιο θόλο.

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

5

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Βαβυλωνία, 600πΧ

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

6

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Ο γνωστός κόσµος από τον Αναξίµανδρο

Αναπαράσταση της όψης του κόσµου κατά τον Αναξίµανδρο το Μιλήσιο (619-547 πΧ). Επίπεδος δίσκος, ο Ωκεανός, περιβάλλει τη Γη και εισέρχεται στη Μεσόγειο θάλασσα από τις Ηράκλειες στήλες.

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

7

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Αναπαράσταση του χάρτη του Εκαταίου (6ος αι. πΧ) Ο Εκαταίος πίστευε ότι η επιφάνεια της Γης ήταν ένας καµπυλωµένος δίσκος. Ο κόσµος-νησί είχε σαν κέντρο τη Μεσόγειο και περιβαλλόταν από τον ωκεανό-ποτάµι Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

8

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Αναπαράσταση του χάρτη του Ηροδότου (450πΧ)

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

9

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Αναπαράσταση του χάρτη του Ερατοσθένη

Αναπαράσταση του Χάρτη του Ερατοσθένη (276-194πΧ). Οι ευθείες γραµµές που έχουν χαραχθεί πάνω στο χάρτη, χρησιµεύουν ως συντεταγµένες για τον προσδιορισµό της θέσης των διαφόρων τόπων.

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

10

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Orbis Terrarum (20 µΧ) Αναπαράσταση ρωµαϊκού χάρτη του 1ου αι. µΧ. Οι Ρωµαίοι δεν ενδιαφέρονται για το µαθηµατικόµέρος της γεωγραφίας, που απασχόλησε τους Έλληνες, αλλά για έναν πρακτικό χάρτη που θα αξυπηρετήσει στρατιωτικούς και διοικητικούς σκοπούς. Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

11

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Αναπαράσταση Ρωµαϊκού χάρτη, 40 µΧ

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

12

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Πτολεµαϊκός χάρτης

Αναπαράσταση του κόσµου σύµφωνα µε τις περιγραφές του Πτολεµαίου (85-165µΧ) στο έργο του ‘Γεωγραφία’ από ένα χειρόγραφο του 1460µΧ (Ebner). Είναι χαρακτηριστική η παραµόρφωση των ηπείρων, που οφείλεται στις περιορισµένες ακόµη γεωγραφικές γνώσεις για τη Γη. (Ρώµη, Αποστολική Βιβλιοθήκη του Βατικανού) Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

13

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Tabula Peutingeriana (1ος αι. µΧ)

Τµήµα αναπαράστασης χαρτογράµµατος του κύριου οδικού δικτύου του Ρωµαϊκού κόσµου. Το πλήρες έργο καλύπτει την περιοχή από τη νοτιανατολική Αγγλία µέχρι τη σηµερινή Σρι-Λάνκα. Λεπτοµέρεια: Ελλάδα, Κρήτη και Μαύρη θάλασσα (Βιέννη, Εθνική Βιβλιοθήκη)

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

14

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Μωσαϊκός χάρτης της Παλιστίνης, 565µΧ Βρέθηκε στο δάπεδο χριστιανικού ναού του 6ου αι. µΧ, στη Madaba της Ιορδανίας το 1896 και είναι µοναδικό δείγµα της βιβλικής τοπογραφίας Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

15

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Ο χάρτης του Beatus, 1030 µΧ και η ερµηνεία του

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

16

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Ουράνια Σφαίρα

Η παλαιότερη γνωστή Ουράνια Σφαίρα αραβικής κατασκευής. Ιµπραηµ Ιµπ Σαϊντ, Βαλένθια, 1085. (Φλωρεντία, Ιστορικό και Επιστηµονικό Μουσείο) Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

17

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Χάρτης του κόσµου από τον Al-Idrisi, 12ος αι. Αναπαράσταση (1453) του χάρτη που έφτιαξε ο Άραβας Al-Idrisi το 12ο αι. για τον τότε γνωστό κόσµο. Στο κέντρο τοποθέτησε τη Μέκκα, γενέτειρα του Μωάµεθ.

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

18

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Ισλαµικός χάρτης, 1154 Ισλαµικός χάρτης της Μέσης Ανατολής, αγνώστου χαρτογράφου

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

19

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Ισλαµικός χάρτης, 1154 Λεπτοµέρεια από ισλαµικό χάρτη της Μέσης Ανατολής, αγνώστου χαρτογράφου. Ισως απεικονίζει τους Αγίους Τόπους.

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

20

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Γεωγραφικός Χάρτης του 1351 Συντάχθηκε λίγο πριν αρχίσουν τα µεγάλα ερευνητικά ταξίδια. Είναι αξιοσηµείωτη η ακρίβεια στη σχεδίαση της λεκάνης της Μεσογείου, ενώ η Αφρική και οι άλλες ξηρές παρουσιάζονται περισσότερο ή λιγώτερο αλλοιωµένες. Ανώνυµος Παγκόσµιος Χάρτης γνωστός σαν “Παγκόσµιος Χάρτης των Μεδίκων” ή “Λαυρεντιανός.” (Φλωρεντία, Λαυρεντιανή Βιβλιοθήκη) Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

21

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Χάρτης των Vikings, 1440

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

22

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Ναυτικός χάρτης του 1457

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

23

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Υδρόγειος σφαίρα του Μπάιχαϊµ (1492)

Μέχρι την εποχή της ανακάλυψης της Αµερικής, πίστευαν ότι ανάµεσα στην Ασία και την Ευρώπη απλωνόταν απέραντος ωκεανός. (Εδώ, το περίγραµµα της Αµερικής έχει συµπληρωθεί εκ των υστέρων για να τονισθεί η απουσία του από τον αρχικό χάρτη) Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

24

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Ναυτικός Χάρτης του 1505 Ναυτικός Χάρτης του 1505 που αναπαριστά, έστω και αόριστα, τα γνωστά τµήµατα του Νέου Κόσµου. (Πέζαρο, Ολιβεριανή Βιβλιοθήκη)

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

25

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Παγκόσµιος χάρτης (1508) Παγκόσµιος χάρτης του Frencesco Rosselli. Είναι ο πρώτος χάρτης που απεικονίζει όλη την υδρόγειο.

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

26

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Χάρτης του κόσµου, 1530 Η πλήρης ανάπτυξη της προβολής του Πτολεµαίου, έχει σαν αποτέλεσµα ένα χάρτη του κόσµου σε σχήµα καρδιάς. Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

27

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Χάρτης του Mercator Τα δύο ηµισφαίρια αποτυπώνονται σε επίπεδη επιφάνεια, σε σχήµα καρδιάς (1538). Ένας µεγάλος ωκεανός µε την ένδειξη “Oceanus Orientalis Indicus” χωρίζει την Ασία από την Αµερική. (Βενετία, Μαρκιανή Βιβλιοθήκη)

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

28

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Παγκόσµιος χάρτης (1554)

Παγκόσµιος χάρτης του φηµισµένου Πορτογάλου χαρτογράφου Lopo Homem (1554) που απεικονίζει τα παράλια του γνωστού κόσµου στα µέσα του 16ου αιώνα. Είναι ο πρώτος χάρτης στον οποίο απεικονίζεται η Αργεντινή (“Terra Argentea”). (Φλωρεντία, Ιστορικό και Επιστηµονικό Μουσείο)

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

29

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Χάρτες της Ελλάδας, κατασκευασµένοι από τον Gerhart Mercator (1512-1594) ίσως το 1589

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

30

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Πορτολάνος της Ιταλίας. Battista Agnese, 1544

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

31

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Παγκόσµια Κοσµογραφία, Honter,1546 Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

32

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Παγκόσµιος πορτολάνος, Giacomo Gastaldi ,1548 Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

33

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Λεπτοµέρεια από το Χάρτη του Battista Agnese

Στους παλαιούς ναυτικούς χάρτες (16ος αιώνας) απεικόνιζαν τους κινδύνους της θάλασσας (ρεύµατα, δίνες κλπ) µε σύµβολα τεράτων, ως θαλάσσια φίδια, θαλάσσιους δράκοντες και άλλα σχετικά. (Μονπελλιέ, Βιβλιοθήκη Ιατρικής Σχολής)

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

34

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Η διαδροµή του Πάδου ακριβώς

αποτυπώνεται στο χάρτη του Σµεράλτο Σµεράλντι (16ος αιώνας). Στις καµπές του βλέπουµε ένα πλήθος οικιστικά κέντρα (πάρκα, Αρχεία Κράτους). Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

35

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Παλιός Χάρτης της Βενετίας, 1565

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

36

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Μιλάνο, 1572 Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

37

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Παγκόσµιος χάρτης, Benedict Arias Montanus,1572

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

38

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Κωνσταντινούπολη, 1580

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

39

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Παγκόσµιος χάρτης, 1581 Παγκόσµιος χάρτης του Heinrich Buenting. Ο ι ήπειροι έχουν σχήµα φύλλου. Χρωµατισµένος, στο χέρι, 1581

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

40

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Παγκόσµιος χάρτης, 1596 Παγκόσµιος χάρτης των Matthias Quad & Johann Bussemachaer. χρωµατισµένος, στο χέρι, 1596 Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

41

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Παγκόσµιος χάρτης, 1630 Παγκόσµιος γεωγραφικός και υδρογραφικός χάρτης του Henricus Hondius, 1630, χρωµατισµένος, στο χέρι

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

42

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Ανατολικό ηµισφαίριο, 1708 Το ανατολικό ηµισφαίριο, σε µια τεράστια σφαίρα, περιτριγυρισµένο από σύµβολα, πλανήτες και αστρονόµους. Το εσωτερικό είναι έγχρωµο, ενώ η περιµετρική διακόσµηση ασπρόµαυρη. G. Valk & P. Schenk, 1708 Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

43

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Παγκόσµιος χάρτης, 1709

Παγκόσµιος χάρτης του Herman Moll, χρωµατισµένος στο χέρι, 1709. Κυκλικά ηµισφαίρια και µικρότερος κυκλικός βόρειος πόλος. Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

44

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Παγκόσµιος χάρτης, 1715

Παγκόσµιος χάρτης του G. Bottenher, 1715. Κυκλικά ηµισφαίρια και δύο µικρότεροι κύκλοι για τους πόλους. Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

45

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Παγκόσµιος χάρτης (1720) Παγκόσµιος χάρτης του van Keulen στη Μερκατορική προβολή (γύρω στο 1720)

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

46

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Χάρτες των ηπείρων (1746)

Χάρτες των τεσσάρων ηπείρων σε δύο φύλλα, Gottfried Hensel,1746. Κάθε ήπειρος περιβάλλεται από γλωσσολογικούς πίνακες µε τις επικρατέστερες γλώσσες Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

47

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Παγκόσµιος χάρτης, 1761

Παγκόσµιος χάρτης των δύο ηµισφαιρίων, που δείχνει την Αυστραλία να ενώνεται µε την Τασµανία και τη Νέα Γουινέα. 1761.

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

48

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Υδρογεωγραφικός Χάρτης του 1771 που

απεικονίζει τον Κόλπο του Μεξικού µαζί µε τα νησιά του. Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

49

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Παγκόσµιος χάρτης, 1845

Παγκόσµιος µερκατορικός χάρτης ,Tallis, 1845

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

50

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Παγκόσµιος χάρτης, 1892 Παγκόσµιος χάρτης του George F. Cram, Έγχρωµη εκτύπωση, 1892 Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

51

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Χάρτης Αφρικής (19ος αι.) Χάρτης Αφρικής, χαλκογραφία των αδελφών Μπορντίγκα (τέλος 19ου αι.) για το έργο “Τα αρχαία και σύγχρονα ήθη όλων των λαών”. Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

52

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Παγκόσµιος χάρτης, 1930 Τµήµα από τον παγκόσµιο εµπορικό χάρτη τοίχου, George Philips & Son, Geographical Institute, London, 1930. Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

53

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

MENAN BUTTES, IDAHO (1951) Κλίµακα 1:24000, Ισοδιάσταση 10 πόδια Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

54

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Μορφολογικός χάρτης, 1976 Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

55

Η Ιστορία της Χαρτογραφίας

Εικόνα του κόσµου, 2001

Φωτοµωσαϊκό από δορυφορικές εικόνες, 2001

Επιµέλεια:Λήδα Στάµου, Εργαστήριο Χαρτογραφίας ΕΜΠ

56